Alle Hens 1962 - Editie 3

KONIN K LIJ K E

BEGEER

VOORSCHOTEN -

RIDDERORDEN

ERETEKENEN

MEDAILLES

INSIGNES

SPORT PRIJZEN

VERSCHURE ' S

4500·tons drijvend dok

Dit nieuwe moderne dok ma a kt he t mogelijk grotere sche pen aan de zorg van Verschure toe te vertrou w en.

E r kunnen schepen i n w orden gedokt en gereparee r d tot ee n ma x i· mum le n gte van 4 30', een b r eed te van 58' e n een die pgang van 19' 6".

VERSCHURE & CO'S

Fo e i, ho e s uff en d s t a al g e d aa r l

N a tuurli j k l Vo o ru i t n aa r h e l rad ios talion D a t ca d ea u kom t nog op t i jd , daar zorg t d e r a d i o s urpri se di e n s i v oor.

R a dio - Holl a nd w i n k e il e v e n zorgv u ld i g al s u z e lf zou do en

HADIO - HOLLAN D OOW

r a dio s urpr ise di e n s i

Deèchte zvvare shag!

uit h et b tktnde bla uwe p akjt van ., Dt W ed ll'wr

PHILIPS

COll1municalie-u"dcrs en Sfrualunder s

Ametlllf: syst emen

Schups:endtr$ en VUegvt ldopparatuur

Militaire Communicatie appa ratuur

Militaire e n civiele rada, M obifofoolU en Porlofoons

Tefevis(e-umkrs. -rdau undcrs en -onll'Qngers

PupifIJpoelen en ·kasltn

2- t n 4-droadsYefstt rkers

D raaggolftelefonie W)() r katwfs en luchtlijnen

Mfldula/ it apparatuur WJoO r strao /unders

Automotische CC I1 /roft n voo r optnba,e ttle/o nie

Ifllfomo t ische ce ntrafen v()O r hllis/de/onie

Alltomatische le/eg rao/ce""olc"

M et l appara/llu r

AI I, de Maitre nog zo goed, 't I1 toch " de Am,tel" die 't do e t

I ngezonden door:

H A. T. SchaaperCoppen$

Mam. 3 zlm. Reit8ema

MSV 6020 61 / 4

Va n Braam. Hou ckgee,l

Ka Z€ Tne, Doorn.

De inzende r ontving een gedecoreerd houten wandb ord met 6 bierpullen v an kUJUtaordewerk r,r'0"-

Verzin een onderschrift

Verzin bij bovenstaande tekening een geestig on de rschrift en zend dit aa n : Ams t el Brouwerij, Afd. Publiciteit, Mauritskadc 14, Amsterdam

mct verme ldi ng " DlE ZIT! " • Voo r clk gcpublicee rd ondc r sc hrift wordt ee n aardigc beloning besch ikbaar ges t c ld.

Een bron van inspiralle

E e n b l'o n van inspiratie b i j h et vCI';dnncn "all ee n ond e r sc hrift yindt u in _ Am s l c l Biel'.

Proost e n &ItCCCS! die

alle hens

MAANDBLAD TER INTERNE VOORLICHTING

DER KONINKLUKE MARINE

UITGEGEVEN ONDER VERANTWOORDELIJKHEID VAN DE VLAGOFFIC IER PERSONEEl.

ADRES REDA C flE EN ADM INISTRATIE: MilÛlltrie van Defensie, Ko ninginncgrachl 60 Tel. 814261 _ Toeslel 2345. Den Haag

ADVERTEN11E-ADM INISTRATIE: Three Cude5 N V.• Kerhlrl8t 49. Amsterd am C

BIJ DE VOORPLAAT,

Aan boord oon Hr Ms , ,Karet Doorman " die op lIoor jl1 orsreis ;11 de WesI verblijft. (Notities oller de:e reis op pag. 11 ).

Inhoud : maarl 1962. no. 8

De Koninklijke 5telt er prij, o p "u t IC dit hct ad" cTl e rn! in dit orgaa n lIi teraard IIC' I verkrijgen "an voorkeur "oor le veranties IIn de Kon inklijke Marin e nie l hn inhouden

zit!

DE .oI-TUNNEL

Indi e n alles ve rl oopt zoals m e n nu verwacht d an 'lal ongeveer in het najaar 1967 d e IJ-tunnel voor h e t Ile rk e e r worden op e n gesteld. E r zijn dan h ee l Ulat meer jaren voorbij g e gaa n mp.tpla nn e n m ,ake n , ontl oe rp e n, lIitw e rk e n e n ve rw e r pe n dan met bOIl -wen.

De hu idige bouw zal een tijd vragen van 6 jaar. Reeds ja r en geleden werden p lannen gemaakt voor een Uèververbinding. De gedachten gingen tocn aanvankelijk uit naar een brug. Een lage brug zo begree p men zeer goed zou allerle i bezware n hebben. Er moest een ollcndraaibaar gedeelte in komen, dat of het schee p vaartve r keer of het land verkee r zou hinde r en. E en oploss ing meen d e me n te vinden in een hoge 'brug. H oog beteke nd e in dit geval ± 50 meter bove n wateroppe r vlak. Dit zou een oprit vergen die aan de zuidzijde van het IJ t e r hoogte van het Muntplein moe st begi n nen. En alhoewel b r uggenlie! hebbers nog steeds doorgi n gen met oplossingen te zoek e n middels s piraalachtige o p ritten e .d. stond h e t voor deskundigen wel vast dat de enÎge verant w oorde voor een va ste ve r bind ing tussen de beide I J -oevers een tunne l zou zijn.

He t eerste ernstige plan in deze r ichting kwam in 1931 ter tafel. Men had het smalste gedeelte van het IJ hi e rvoo r uitgezocht dat achter het Centraal Sta ti o n bleek te l ig gen. Bij nadere beschouwing bleek echter dat het tun n el verkeer op de zuidelijke oever op die plaats nÎet t e verwerken zou zijn. Een verschuiving n aa r het weste n ble<:!k geen oplossing te bieden. Nu werd h e l in oostelijke ric h ting gezocht en na lang passe n en meten w erd in 1953 door d e Amsterdamse

I'"oto : DIenst pubUeke Werken StadsontwIkkeling Am..oterdam

gemeenteraad het als plan V te boek lopende on t werp aanvaard.

Volgcn s dit t racé s luit de tunncl than s zowel aan op d e Prins H endrikkade, ee n belangrijke Oost-Wes t verbinding, al s vcrd er _ onder de H e ndrikk ade door - op dc Via deze route vin d t d e tunnel ver d er aa n sl uiting op de aanzienlijk verbrede wegen in de wedero p bouwplannen Nieuwmarkt. Jodcnbreest raat , Zwan en burg cn Wees pers traat. H et v e r schuiven van de tunne l van dit tra cé heeH echter nogal " naU e" gevolgen ge h ad. D e tunncl krui s t nu n iet all ee n het IJ, doch bovendi er. de mond va n d e Binnenhaven e n die van de D ijksgracht en voorts het Oos t erdok. Ve rder moet nu ook de spoorbaan ten Oos ten van het C.S. bij de O osterdoksd oorgang op gr ote diepte wor d en gekruist. Deze di e p t e wordt m ede bepaald door de e is, dat in d e mond van d e D ijksg r acht de tunn e l nog zo die p moet ligg en, dat d e waterdi e pte minstens 5.50 m bedraagt. De met de mond van de Dijksgracht en met het Ooste rdok is teven s de kru ising met de scheepvaartve r binding tJ - Amstel, die ook haar eisen aan de walcrdiepte s t e lt H et doortr e kk en van de tunnel tot de Prin s Hendrikkade bij de Valkenbur ge rstr aa l, had n og ee n ander belangrijk g evolg. De zuidelijke t un n el m o nd moet daardoor n.l. kom en ter plaatse van het zui dwe s te lijke ge·

dccltc va n he l Marine Elabli sse ment. Aanvankelijk was e r van uitg egaa n , dal dit Etabli sse ment in zijn geheel door de K o ninklijk e Marine zou word e n verlaten, nadat op het eila nd Zccburg cen n ieuwe vestiging voor d e Marine zou zijn gesticht Wegens de zeer h oge kosten is van deze oploss i ng a rgczic n Th a ns za l sle<: ht s d e Z.W -h oe k dOJf de Kon inklijke worden ontruimd, r.adat eers t op ee n aa npl empi ng in d e watervlakte b inne n he t Marine Etablisscme nt verv angende bebouw ing zal zijn gesticht.

Aan de NOOrtb.:ijdc van het IJ is de noordelijke t un n elu it rit than s dirl!Ct t e n O os t e n va n he t Noordholland s kanaal gelegd. Door a l deze wijzigingen is h e t huid ige proj ec t nauw el ijks meer verge lijkbaa r met h e l prill e begin van 1931. T oe n een totale l e n gte Zui d -Noord va n 850 m, nu van Li re a 2570 m; toen cc n eige nlijke geslot e n tunn i! I v an 600 m, nu cc n va n 1039 m; toen werd alleen het IJ gekru is t met een breed t e van ca. 300 m, nu , beha lve het IJ , nog 3 belangrijke binnen sc hee p vaart we ge n met een gezamenlijke b r eedte van ca. 630 m c n cc n 6-sporige s poo r baan; toen 2 x 2 rijs troken "a n elk 2, 70 m, nu 2 x 2 rijstroke n van elk 3.50 m; l oe n ee n m i nimum boogstraal van 125 m; nu va n 500 m, en z I nd ie n het ontwe rp van 193 1 zou zij n ui t gevoc::rd, zou de tunnel tijd e l ijk e ni g so ulaa s hebben gegeven, maar achle r af gezien zouden wc e r lelijk m ee he bben geze ten ; he t zou in a ll e opzichten onvoldoe n de zijn gewees t.

CON*TRUCTI •• N UITVO."INQ.

WC zu ll en hier in Alle He ns ni e t uitvoerig i ngaan QP de ing e wikk elde co ns tructie en de vele te vel' wachten moeilijkheden. Enk e le h oofd za ken zu ll e n wij t oc h eve n nad e r bekij k en. o n s daarbij beperkend tot het 1039 m lange geslote n dccl van de tunn el. Dit d eel wordt evenals d e a ndere bijbehorende bouwwer k e n in ge wapend beton uitgevoerd . Constructie en u itvocri ng s methoden kunnen ec ht er n iet op alle punten van de tunn el bu is h e tze lfd e zijn.

De tr ajecten o nd er Oos t erdo k e n Dijksgrac ht ( ± 180 m) ,

o nd e r de mond va n de B i nnen hav en en onder het IJ (± 450 m ) en het tra ject i n de noo rd elijke IJ ·oev e r , d irec t ten Noorden van het IJ (ca 156 ml. wo rd e n uit gevoe rd volgen s de z.g. zi n k-methode, di e du s in totaa l over ca 786 m zal worde n t oege pas t. De tunn el buis , voor zo ver bes t emd voo r die hierboven bedoelde gedee lten, zal va n t e voren word en vervaardig d i n t wee bouwdo kk en en daa r. na naar de juiste pl aats worden gevaren e n tot zinken wo rden gebracht Het is ech t e r ni e t mogelij k de buis te vervaardigen In d e hierboven genoemde lengten van 180, 450 en 156 m. Deze s tukken worden daarom onderverdeeld in moten zinke lementen"' ge na amd, die , op t wee uit· zonde r i n gen van 67 en 86 m na. iede r rond 91 m lang zijn. De vervaard iging van deze eleme nt en. die een b reedte va n 24,80 m kr ijge n , ccn h oog t e var iërend tussen 7.!JO en 8,70 m en een gewic ht van 18 à 22 000 to:\, gebeurt in twee bouwdokken Dez e zin k ele menten wo rdl!n midde l s een s talen bcplating aa n o nd e r en zijkanten alsmede aan d e bovenkant een ge wap e nd e asfaltlaag met beto n w aterdicht g e maakt. In hel bou wd ok wOl 'den d eze e l e menten aan beide ei nde n voo r zien van een wat e rdic h t seh oL Wa nn ee r da n he t wat e r in de bouwdokken wordt t ocgdaten, gaan d e elementen drijven, wa arn a zij weg ges leept kunn en wo rden naa r d e vooraf be paalde plaats en. Door d e ongun sti ge sa · men s t elli n g van de IJ·bodem wa s he t n ic t mogel.ijk zon d er mee r een s le u f te grave n waarin d e eleme nt en neerg ela t en ku n ne n wo r d e n , Het is n.l. noodzak elij k cc n fund eri n g t e maken wa ar d e t unnelstukken op kunn (! n rusten. No rmaa l ru s t en veel Ams t erdam se bouw w er k e n op de bovt!nka nt va n een za nd laag di e 12 à 13 m onder N. A.P. li gt o f een tw eede laag va n ± 10 m dikte we lks bovenkant z ich 18 à 20 m onder N A P bev in dt. He laas is jUis t deze tweede zandlaag onder h e t IJ zeer onregelmatig van dikt e e n d unn e r dan elders. Om volkomen zeker t e zijn wordt e r dus ee n fund ering g elegd di e s t e unt o p ee n zeer draagkr achtige zand plaa t di e 70 à 80 m ond e r N A P Hg t Me n moest wel t ot deze diept e gaan. Door het grote gewieht van de tunnels tukk en gaat de grond waar dez e op rus t z ic h zetten.

Door de wisselende bodemgesteldheid zou dit zetten onregelmatig gelx!uren waa r door de tunnelbuis zou kU;Jnen breken en de wa t e r dichtheid gevaar zou lopen. Een min o f meer rege l ma t ige "zeu ing" kan men op de hiervoren genoemde diepe zandlaag verwachten.

Op deze laag zal de tunnel, althans voor zover volgens de zinkmethode uit te voeren, worden gefundeerd m.b.v. palen met een diameter van 1,08 m. Deze palen zullen in g r oepen van 8 (2 rijen van 4 dwars op de tunnelas) worden ge plaatst , waarbij de afstanden tu sse n d e g roepen onge vee r 30 m Ix!dragen. De palen worden in de ,ro nd vervaarJigd me t een boorinstallatie die op een ponton i:!t geplaatst. Het is niet mogelijk de lunne lelementen zonder meer op de koppen van deze palen te laten rusten. Dllarom wordt eers t over iedere groep van 8 palen een gew. betonnen balk (kes p genaamd) gemaakt, lang 25 m. breed 5 m en dik 1,50 m. Deze kespen worden onder water (tot 26 m diep te toe) vervaa rd igd in een duikerklok. Op de aldus gevonnde fundering worden de zinkelementen m.b.v. een speciale pontonins tallatie neergelate n en afgesteld. Bij zonde re maatregelen moeten daarbij worden ge nomen om t e bereiken dat de elemente n gelijkmatig op de kes pen d ragen Ondank s de om sc hreven diepe fund eri ng kunn e n zich toch nog enige ze Uingsverschillen vertonen. De tunnelbuis is zo geconstrueerd dat hij deze zonder gevaar voor breken kan opnemen. Zodra de zettingen grotendeels tot stand zijn ,ltekomen, wordt het gehele tunnellichaam s tijf gemaakt. Zoals gezegd beslaat de zinkmethode slec ht!: 786 m, d.W.Z. rond va n de l engte van de gesloten tunnel. Van de resterende 253 m valt van he t m ees t noord e lijke deel, ter lengte van rond 100 m, weinig interessants te vertellen. Dit gedeelte, dat o.m. he t noordelijk ven1illitiegebouw omvat. zal als normale Ix!tonconstruetie in ee n droge bouwput worden uitgevoerd. Anders is het met de nog reste rende 153 m. Deze beslaat resp. van zuid naar noord: het zuidelijk ingangsgebouw (14 m), de kruising met de spoorbaa n (ca. 100 m) en het zui delijk ventilatiegebouw (39 ml. Uitvoering van de tunnel o nd er d e spoorbna n, volgens in het IJ toc te passen zinkmethode, is niet te verwezenlijken. De vrije werkhoogte onder de welke de 6 sooren o ver de bouwpu t heen voeren. is naartoe te Ix!pcrkt. Voor dat t unnelgcdccltc heeft men de z.g. Caissonmet hode gekozen.

Bij deze werkwijze wordt een constructie, di e uiteind elij k dien i n de grond moet komen , op het maniveld of i n een ondiepe ontgraving gebouwd, waarna zij tol de juiste di e pte omlaag wordt gebracht. Dit laats te gebeurt door de grond onder het bouwwerk weg te graven. Aan gezie n dit het peil van het grondwater niet zonder mccr moge l ijk is, wordt de onderkant van hel bouwwer k uitgevoerd al s dui· kerk lo k, door het rondom te voorzi e n Win afhangende ra n _ den, "snij rand en" genaamd. De ruimte binnen deze randen vormt dan de duikerklok, hi e r "werkkamer" genaamd: in deze werkkamer wordt nu de grond ontgraven. Is het bouwwerk op d e juiste diepte gekomen, dan WOI"Jt de werkkamer met be ton gevuld en d e he:e zaak rust over de volle oppervlakte op de ondergron<1. Juist dit lAatste maakt. dat de druk per m" J;:ering blijft, zodat aan de onder,ltrond minder hoge eisen behoeven worden gesteld dan bij een paalfundering. HierdOOr wa s het o.m moge l ijk dC/:c werkwijze voor de IJ -tu n nel over dc bovengenocmde gedeelten t oe t e passen, al moet worden gezegd. d at de ondergrond op plaatsen minder ongunrtig is dan onder het IJ

Het tunnelgedceJte onder de spoorbaan bestaat ;.lil 3 "caissons" (zo worden bouwwerken genO('md, uit gevoe rd volgens de caissonmethode). Wanneer d eze caissons op diepte zijn, staat er juist genoeg water boven om er d e twee zinkelementen bestemd voor Dijksgrac ht en Oosterdok over heen te kunnen varen. Dit is de enige mogelijkheid om d eze ele m e nt en ol:! hun plaats te krijgen: de normale ve rbinding tu ssen IJ en Oosterdok, de Oosterdokdoo r ga n g is n.l. te klein van afmetingen. Is het doorvaren gebeurd, dan kan het .,gat" worden dicht gemaakt en de spoorbaan in zijn oude vonn worden hersteld. Tegelijkertijd wordt dan een aanvang gemaakt met de bouwen het omlaag brengen van de zeer grote caisson die het zuidelijk ventilatiegebouw draagt.

De caissons worden met onderling e afstanden van ca 1,50 m gebouwd en omlaag gebracht. De ove r blijve nde openingen worden achtera! in een bouwku ipje gesloten, waardoor de caissons tot êên gehee l worden verenigd. All e caissons zijn aan de uiteinden. evenals de zinkelementen, aanvankelijk afgesloten met tijdelijke schotten. Deze worden, na het "aan elkaar breien", verwijderd.

Ma t e ri aa l e n f eld .

Dat de bouw van de tunnel ccn groot werk is, is genoegzaam bekend. Hoe groot het eigenlijk wel is moge wellicht blijken uit een vergelijking van enke le cijfers betreffende matel'Ïaalhoeveelheden e.d. met meer bekende objecten. Zoal s eerder opgemerkt. bestaat de hoo fdeonstruc t ie van de tunnel uit gewapend Ix!ton; hiervan lal rond 141.000 nodig zijn. De gewapend-betonpalen en de lange palen onder het te zinken gedeelte vragen nog eens 6.000 m!1 van dit materiaal. t e rw ijl aan ongewapend Ix!ton ca. 16.000 m3 za l worden verwerkt. In totaal dus rond 163.000 m3 beton Met deze hoeveelheid zou men het bekende G.A.K.-gebouw van kelder tot dak geheel massief kunnen opvullen en nog wat overhouden ook! Aan wapeningsstaal zal 11.000 ton nodig zijn, aan constructiestaal ca. 3.500 ton, totaal dus ca. 14 500 ton staal. Dit materiaal zou ongeveer voldoend e zijn om er 1000 open goederenwagons van 15 ton draagvennogen van te maken , d.W.Z. 20 normale goederentreinen. Deze 20 treinen zouden e lk echter 30 keer moeten rijden, wanneer men zo onverstandig zou zijn om er alle materialen voor beton- en gewapende betonconstructies mee te willen annvoeren. De t otale le ngt e aan palen. waarop de tunnel en d e daarbij behorende werken dragen, is 53 km, d.w .z. een afstand van Ams terdam naar Den Haag. Het totale grondverzet, d.w.Z. baggerwerk, ontgravinge n, aanvullingen en ophogingen tezamen. bedraagt ca. 1.000 000 m3 Hi ermede zou men het gehele Museumplein met de daaraan grenzende stra ten, inclusie! de t erreinen van het Rijksmuseum en het Stedelijk Museum tot een hoogte van 27 m kunnen ophogen De kosten van het werk zijn dan ook aanzienlijk. Thans is geraamd, dat de totale bouwkosten van de tunnel, inclusief het bedrag dat reeds werd verwerkt, 141.9 miljoen gulden zullen bedrage n Hiernaast zijn nog aanzienlijke bedragen verwerkt aan he l verplaatsen van de fabriek van Ou Croo en Brauns naar de Wes thaven, het maken van ruimte voor de aansluiting van de tunnel op d e Prins Hendrikka de en de Valkcnburgerstraat. Verder zullen nog grote bedragen verwerkt worden aan de verplaatsing van het Mar i ne Etablissement

NEDERLANDS INDIË BEZET

De l a a ts t e m a riti e m e krij gs v e rri c htin g e n in Indisch e wat e r e n Onze marine was in de letterlijke zin van he t woord vcr· bruikt. Hetzelfde geldt voor de luchts trijdkrachten van het

K .N J L Wij kunnen ,'oor de eerste dagen van maart nog één keer een lijstje publiceren zoals in de voorafgaande drie maanden, maar het is nu maar kort.

I maart Neet motortor· I jager getro[fcn verm. gezonken pedoboot Noordkus t Java

1 maart H r. Ms. " K XV" tanker tot zinken gebracht St. Nicotaaspunt (N. W Java )

1 maart Neder!., Britse een aantal transportschepen lot e n Amerikaan- zinken gebrach t bij Remban g en se bommen- J avazee; 4 transportsch. bcschawerpers digd Bantambaai

2 maart Amerikaanse vliegtuigmoederschip tot zinken ondeneeboot gebracht bij Ba li

4 maart id em tanker tot zinken gebracht, W Java

Dal is dan alles. De rol van de K onink l ijke ma r ine was uitgespeeld. De vlieg t uigen waren nagenoeg op. Het woord of liever de daad was nu aan het lege r op J ava

Aan de hand van de memoires van admiraal Helfr ich geven wij nog een kort overzic:ht van de gebeurtenissen die het s lot vormden van het Ind ische drama.

Evac uti e.

I n tegenstelling tot de politiek in de Engelse kolon ië n , w:l:lr de E uropese bevo lking zoveel mogelijk werd geëvacueerd, alth ans d e vrouwen e n kinderen, was het s tandpunt van de Nederlands I ndische rege r ing, dat de E uropeanen moesten blijven en de bevolking niet in de s t eek l aten. D i t is conseque nt doorgevoerd. Overal bleven de bestuursambtenaren op hun post. Ook de hoogste gezagsdragers b l eve n en met h e n hun gezinnen, ook toen alles verloren scheen. Dit is een indrukwekkende demon s trat ie van solidariteit geweest. Er werd niet over gepraal. Het s prak vanzelf. In drieh o nderd jaar waren Ind ië en Nederland vergroeid. De jongere generatie begrüpt dit misschien nie t meer, blootgesteld als zij is gewees t aan de invloeden van wat s indsdien allemaal is gebe u rd en de afschuwelijke leugens, di e over het Nederlands bestuur over I ndië s ind sdien door vriend en vijand :tijn verte ld en zo lang herhaald, - volgens Goebbels eige n recept - dat :tij tenslotte ge loor vonden.

Nederland was Indië trouw, maar over het algemeen was ook I nd ië Nederland trouw. Zelfs in de kringen van hen. voo r wie de staat kundige ontwikkeling in de richting van zelfbestuur n iet s nel genoeg ging, stond destijd s vast, dat, zoals één der na t io nalistisc he voo r lieden het u itdrukte "een I ndonesiër nooit ee n verrade r kon zijn". Velen hebben hun trouw aan Kon ingin en K o ninkrijk me t d e dood m oe t en bekopen.

D it moest de sch rijver even van het hart. dat bloedt bij de gedachte aa n alles wat toen nog komen ging en dat nu een bitter hoofdstuk uit een voorbije tijd betekent. Wij k ere n echter terug tot de marine Voor haar zowel a ls voor de koopvaardij heert waarlijk wel gegolden, dat :tij Nederlands Indië niet in de s teek heeft gelaten.

Maar ove r eenkomstig gezonde strategische maritieme opvalli n gen had admiraal HeUric h toch een evacuatie voorbereid. voor he t geval e r geen mogelijkheid meer zou bes taan tot verdere mar itieme strijd in en om de archipel. I mmers on:te marine kon zich overat ter wereld voor de goede s trijd inzetten. Aan krijgsgevangen marinemensen had het Koninkr ij k nie ts. Zo vast wa s de e:edachte aan blijven _

e n niet "vl ucht en" _ in d e g eeste n genesteld, dat de orders, di e de admiraal daartoe reeds bij voorbaat had gegeven, door vele comma ndanten niet ee ns aan hun ondergeschikten waren doorgegeven.

Vanda ar dat bij velen twijrel opkwam of zij er wel goed aan deden om te gaan evacue r en.

Na de s la g in de Java:tcc en wat daar no g op volgde gaf de gouverneur-generaal admiraal HelCrich toe stemming tot ev acuati e van wat er nog restte. Alxlafloatbevel we rd ontbonden. Alle nog aanwezige zeestrijdkrachten kregen bevel om uit t e wijken De walinstallaties en de sc hepen die niet konden wegkomen werden vernietigd. Het personeel ging grotendeels per trein naar de zuidkust naa r Tjilatjap en voor wat betre.ft we s t Java de Wijnkoo psbaaî. De admiraal zeU vertrok met een deel van zijn staf per vliegtu ig. Bij :tij n afscheid :tei de go uverneur -generaa l : D it is het droevig einde van een moedige s trijd, admiraal. Dit ogen blik ontroert m ij. I k blijf e n i k wens U s ucces

ç. E.I.. H elfrich, luitenant·admiraal b d.

Gouverneur -generaal jllr. dr. A. W. L. T;ardn van Starkenborgh Stachouwer

Admiraal Helfr ich, die ook zUn eigen gezin achterliet, eindigt zij n verslag als volgt:

" Wij hadden de nederlaag geleden, na 95 Nederlandse gevechtsacties ter zee en in de lucht. Maar de trie st heid daa rvan werd ver':3cht door de ove r tuiging, dat de K oninklijke marine had gedaan wa t zij kon.

Zij was gebleven en zij had met de t anden op elkaar gevochten, bezield door een geest, gebouwd op eeuwenoude traditie. Geest en traditie: haar innerlijke kracht, hoe klein haar materiële sterkte ook mocht zijn.

D rie maanden lang, na een inspannende tijd, sinds mei 1940, met gaandeweg oververmoeide mensen, die hadden gegeven wat :l;ij te geven hadden, tot het einde o p hun post, ook al leek de st rijd wanho p ig. lfine ma r ine, gebouwd om Nederland s- I ndië te besche r men, had de bevolking niet in de steek gela t en. Zij had het in haa r gestelde vertrouwen niet beschaamd

De strijd in Nederlands Indië ter zee en in de lucht was ve r loren. Velen waren er gesneuveld. Onze fami l ie, onze vrienden, onze bezittingen, alles lieten wij achter. Een volmaakt onbekende toekomst lag voor ons "

Ba la ns.

Uit T jilatja p vertro kk en zes sch epen met cvacué's, later uit de Wijnkoopsbaai twee, Vier van deze schepe n zijn niet in het buitenland aangekomen. Verscheidene wi ste n nog t e on t komen , so mmige op avontuurlijke wijze. Wat restte .aan vliegtuigen zette koers naar Ceylon cn Australië.

Aan Nederlandse s tr ijdkrachten in het ve r re oosten waren in maart tenslotte beschikbaa r .

In Australië:

H r.Ms. "T romp", in re partie in Sydney, Hr.Ms. ,.K VIII", " K IX" en " K XIl " te Fremantle.

Het voorraadschip "Jansse ns''' te Fremantl e.

Hr.M s. mijnenveger " Abraham Crijnssen".

Hr.Ms. hulpmijnenvegers "Rindjani", " Merbaboe" en ,.Smeroe".

In Ceylon:

Hr.M s. "Sumatra" te Trincomelee.

Hr .Ms. "Ja cob van Heems kerck " te Colombo.

Hr.Ms. " I saac Sweers" te Colombo.

Hr.Ms. "K xr', "K XI V", "K XV" en ,,0 19" Ie Colombo. Hr.Ms. kanonneerboot "Soemba" te Colombo.

Hr Ms mijnenlegger " Willcm van der Zaan" Ie Colombo. De lanker " PetronelIa" en het voorraadschip " Zuiderkruis" eveneens Ie Colombo.

De gouve rn eme ntsmarine was o p de "Zuiderkru is" na gehee l verlol'e n gegaan. Het overblijvende personeel werd o p I maart gedemob iliseerd, om het voor krijgsgevangenschap te vrijwaren. Dat alle Euro peanen toch zouden worden geinterneerd, was toen natuu r lijk nog niet bekend.

Hr Ms. " K XV " boekte bij Sint Nicolaas punt nog het succcs een tanker te torpederen, maar werd verder bijna een gehele dag met dieptebommen bestookt. Een olielek verraadde de positie.

Hr Ms. "Abraham Crijnssen" vert r ok o p 6 maart uit het brandende Soerabaja, ve r momd als "eila nd", Me t de onderzeeboten zijn nog vele marinemensen meegekomen. Van de 3.000 man die uit Tjilatjap evacueerden, zij n er 2.000 snapt. De "Tjisaroea" en de "Duymaer van Twist", mei respectievelijk 800 en 350 man aan boord, werden aangehouden en o pgebrac ht.

Wat de M.L.D. belreft, vijf X- bote n en één Catalina waren mei 33 Ryan lesvliegtuigen en de o pleidingen van M.L.D. en M.L. al eerder naar Australië gezonden. T ha ns vl ogen nog vier Catalina's naa r Ceylon en vier Catalina's en vijf X- bo t en naar Australië. Een deel van deze laalste vliegtuigen had tegen de orders in vrouwen en kinde ren aan boo rd Toen zij in Broome op de w est ku s t van Aus tralië o p walcommu nicatie lagen te wachtcn, kwam een verrassende aanval van Japan se jachtvliegtuige n los. De meeste t oeste llen gingen ve r loren en vel e d oden waren Ie betreuren. Restant in Australië: vijf Calalina's en zes X-boten. Tijdens de krijgsverrich t inge n in Indië g in g ruim 100.000 ton aan sc heepsruimte verloren. Bij en na de evac uatie kwam d llar n og 58.000 ton bij. E r blcef I J9 .000 t on Ilchter, schepen in reparali e e n kleine vaartuige n voor de locale vaart. Dit werd grotendeels verni etigd.

Met de ., Tawali" kwam een groot deel van het personeel van het marine etablissement in Soerabaja in Colombo aan. Het werd verspreid ove r de wereld tewerkgesteld, o nd e rmeer in Zuid - Afrika. De adelborsten gingen per "Nieuw Amsterdam" naar Engeland.

De " P oeloe Bras", die uit de Wijnk oops baai vertrok, werd met groot ve r lies aan mensenlevens door vliegtuige n tot zi nken gebracht De "Siberg" werd kort na ve rt rek door de Japanners verrast.

li et e iml e in Ne derland s Indië .

Na de slag in de Javilzee lag de noo rdku s t wijd o pen voor de J a p anse la ndin gsv lote n Op versc heidene punten voe rden zij landingen ui t en zij ontmoe tten slechts bet rekkelijk

Torpedomutorboten in Ned.- I ndië

Hulpmtjnenuel1ers in Ned.-h!dië

geringe tegen s tand Zij beschikten al spoedig overal over een overmacht. J ava is vie r keer zo groot als Nederland

Be halv e 25.000 man K N I L beschikt luitenant generaal Ter Poorten nog over 13.000 man Au s tralische, B ritse en Amerikaanse troe p en, waaro nd er 5 000 man luc h t m ac h t. Maa r de vliegt u ige n waren opgebr u i kt. E en han d jevol m ari n iers hee ft nog mOedig in oost J ava gevochte n e n h ie r c n daa r we r d ook elders tege n stand gebode n Maa r h et b aatte niet meer.

Op 8 maart capituleerde generaal Ter Poorten Bulten Java is hier c n daar ook later nog gevochten. In Atjeh hadden onze troepen bovend ien nog met een plaatsel ijke opstandige beweging te kampen. Op het hoofdeiland was het echter argelopen. Radio Ban doe n g sloot met de histo r isch gewo rden w oord e n : "Wij sluiten n u. Vaarwe l, lot betere tijd e n!

Leve de K o n ingi n !"

E r was oo k enig perso n eel va n het K N I L in Au s tralië en 130 man van de Pri n ses l re n e b r igade wa s m et H r. M s. "Colombia" i n Col o mbo aa n gekomen. Ad m if"8al H e lf r ich

we r d t o t a lgemeen bevelhebber b e n oemd met de titel b evel h e b be r strijdk r ach t en ooste n (B.S.O.). De luitenant gouve rn eur-generaal. d r Van Mook , bevond zich in Au s tr alië, de admiraal in Colombo. Onze s t rijdkrachten we r den o nd e r het o p e r atief bevel van geallieerde bevelhebbers geste l d. En dit is dan voorl o pig het einde van het verhaal van het verlies van Nederlands -I ndië Wij zouden het. nimm e r meer terug zien zoals wij het hadden gekend. Het is wel zeker dat alle daar gebrachte o fr ers veel hebben bijgedragen tot de redding van Au s tralië

O nze orrers zijn we l geaccepteerd, maar niet altijd gewaardeerd of vergold e n. D e Am erika an se marin e -hi s t oric u s Mo r ison m aa k t het i n zij n niet altijd n auwkeurig e gesc hiedschrijvi ng wel zee r bo n t. Afwisselend beschuld igt. hij schout bij na c ht Voorman van onbe k w aamhei d , te grote voorzichtigheid en o vermoed, admiraal HeIJri c h zelfs van del oyalitelt. Hij vermeldt o nze tegenslagen, d oc h v erz w ijg t o n ze successen en zo voort. Dit s temt wel bi tt e r , als m e n bedenkt hoe van ganser hart e Nederland Zijll bondgenoten bij s pro n g. Zijn boek we r d echter geschreven in de na oo rlogse tij d toen plotseling de halve w ereld ûch tege n ons la n d kee rd e, om d at h et zijn verplichtingen i n Oos t Azië wilde n akomen e n h e t eilande nr ijk n iet voets t oots prij s geven aan de anarchie van ee n s t e l collaborateurs

V e rd e r e J apanse vord eri n re n

Inmiddels wa s Ra n goon, na vernielingen, op 9 maart d oor de J apanners bezet. G eleidelij k aan ver ove rden de Japann e r s geheel Burma. O ok de A n daman-eilande n in de G o lf v an Benga l en werde n o p 23 maart bezet. Ceylo n werd in staa l van ve r ded igi n g geb r ac h t De Britse E a Slern fle e t besto nd uit vijf slagschepen, drie vlieg k ampschepen, zeven krui sers (waaronder H r. Ms ,J acob van H eemske rk") en zestien jagers. Behalve o p Co lombo werd de v loo t gebaseerd op Add oe- atol in de Maladiven

De J apanse uitzwerming was voor het ogenblik enigszins tot staan gekome n Wel landden zij op 8 maart n og bij Lae en Sal n mnun In A u s trall sc h N Ie uw Gu ine a en op 10 mu ur t bij F insc h hare n De geaiJieerde oorlogsleiding was nu da n oo k vastbes l ote n o m hen niet ve r der t e l aten opr u kk e n Daarbij werd behalve aan Cey lo n en Au s tralië oo k gedac ht Ban Brits I ndië e n zelfs aan Madagascar

CHINA •

AFRIKA

CDLOH Ma1!!d iven::

Hr. Ms. mijnenveger Abrahom Crijnuen

Mi d d e lla nds e z ee. In de westelijke woestijn werd de be tr ekkelijke sti lte de..:e maand wederom niet geb r oke n I nmiddels werd de druk op de eilande n vesting Malta buitengewoo n ..:waar en de bevoorrading baarde grote rorgen, terwijl bovendien ern· stig rekening m oest w orde n ge h o ud en met een oveneese invasie. In januari kwam nog een convoo i va n vier sc hepen door, maar he t Cebruari·convool liep als gevoll/: van lucht· aanvallen op een ramp uit. De kruiser "Naiad" werd door een ondeneeboot tot ..:in ken gebracht.. Er o ntstond gevaar voor hongersnood. Krachti ge maatregelen werden nood:za· keiiJk. Op 20 maart vertrokken vier koopvaardijschepen uit Alexandrië. Het eskorte bestond uit vier lichte kruisers en een rlotielje jagers. Op 22 maart begonnen d e luchtaanval · le n en kort daaro p werden vier vijandelijke oorlogssc h epen verkend. Admiraal Vian gi ng er direct op ar, het convooi onder dekking van een rookgordijn wegzendend. De Ita · liannse sc hepen tro k ken zich eerst terug, maar kw amen twee uur later weero m , verste r k t met het s lagsc hip " Littorio" en t wee krui sers. T wee uur ta n g vocht het Britse erkade r tegen deze grote overmacht. Vier lichte kruiser s e n elf jagers t ege n een s l agschip, twee zware krui sers, ee n lichte krui ser e n tien jagers!

Over en weer lede n de partijen sc hade, maar tenslotte blies de vijand de aCtocht. Het convooi wa S" gered. Helaas gingen van het convooi op slechts acht mijl van de haven no g twee s chepen door luchtaanvallen verloren. De beide andere werden bovendien t ijdens het l ossen tot zinken gebracht. Van de 20.000 ton voorraden bereikte stechts 5.000 ton :djn bestemming. Dit gaoh een beeld van de enonne in· spanning d ie de bevoorrading van Malta vereiste.

Sc h eeps v e rli ezen.

De sc heepsverliezen op he t westelijk halfrond namen nog s t eeds in om vang toe.

De Amerikaanse ma r ine was nog ni e t gereed voor een ar· doend co nvooi systeem en de Duitse o nden::eeboten hielden verschrikkelijk onder d e onbeschennde scheepvaart hui s. Eerst in jul i zou dit minder worden.

Mae Arthu r e vaeueut .

Op 11 maart verliet generaal Mac Arthur Lu zo n per moto r· torpedoboot en we r d va n Mindanas d oo r ee n vliegtuig naar Australië gebrac ht. T oe n hij de Philip pijnen verliet zei hij " Wij kere n terug" cn hij heeft woord ge h o ud en O p 30 maart werd hij benoemd tot opperbevel hebber van de "Sou t hwest Paciric Area" Admiraal Nimitz werd bevelhebber van de " P acific Ocean Areas". Kort te voren was admi r aal Kin g benoemd tot "Com mander in ChieC' van de U.S. Navy, levens "Chie f ot Naval Operatlons" (Cher van de marinestaf).

Diverse n

Op 30 maart werd een " Pa citic War Council" in Was h ington geïnstalleerd. Daarin waren Amerika. En gela nd, Au s t ralië, Ni e uw Zeeland, C hina en Nede r land vertegenwoordigd . Op 31 maart werd een Ame r ikaanse schout bij na c h t be· noemd tot algemeen mili t air commanda n t o p Aruba en Cu ra çao. Noord Australië en Port Moresby in Australisch Nieuw Guinca hadden enkele luchtaanvall en Ie verdurEn.

Een buitengewoon stou tm oedige commandoraid o p Saint Nazaire boekte het succes, dat de grote sluis aldaar werd vernield. Daar werd H.M.S. "CampbeUown", een oude Amerikaanse jager, voor gebruikt, die in de sluis tot zin· ken werd gebrac ht en de volgende dag - met vele D uitsers - de lu cht in v loog.

Op het Ru ssisc he fr o nt was het initiatief no g steeds aan Ru ssische zijde. Hier e n daar worde n vorderingen gemaakt.

SMOLENSK.

Het scherpe onderscheid tussen oorlog en vrede is in onze eeuw allnzienlijk vervlIagd, vooral sedert J945. Men klln oorlogvoeren zonder dat er een scho t gelost wordt, een "koude" oorlog dus, zOllls er ""U lil ja r en een alln de gang Is tussen oost en wes t Afgezien van gevechten van min ol meer beperkte onwang hl de randgebieden, waar gewoonitIk geen strüdkrachten va"" de grote tegenstanders rechUtreek, Olln d eelnemen, komen er tot nog toe geen wllpens alln te pas. Er worden andere middelen gebruikt , meestal sllmengevllt in drie groepen, die worden aangeduid als de economische, de psUchologische en de ondergrondse oorlo"voering. De doeleinden daarvan zijn dezelfde: h e t zaaien van tweedracht, het uithollen van het f7IO,atschappelijk bestel en het ondermijnen van het weerstaTldsvermogen van de tegenstanders, zodat zü ten slotte rUp zullen zijn voor overweldiging van binnenuit of om met een geringe krachtsinspanning onder de voet te worden "elopen. De communisten, die deze vormen van oorlOgvoering ;arenlang bestudeerd en toegepast hebben en bovendien alle lakken v an het maa t schappelijk leven binnen hun machtsgebied volledi" beheersen , hebben in dit opzicht een voo r spron" op het westen, waar particuliere bedrUvi"heid de samenbundeling van krachten en hel doelbewulte " ebr ui" daar v an in de we" .taat. H et 's onmogelijk, in kort beatek hier diep op i n te gaan. Daarom zal moeten worden volllo.o:n met een globllal overzicht en hel aanstippen van enkele belangrijke punten

De term "economische oorlogvoerin,," spreekt eigenlijk voor zichzelf. H et is de strijd op het gebied van handel en bedrijf, va n invoe r uitvoer en tran spo rt, mei het doel de tegenttander in moeilükheden te brengen en zo zijn positie te verzwakken met de bijkomende mogelijkheid - hoewel dat geen voorwaa rd e is - e r ;:el! voordeel Uil te trekken. Er ziin verschf' ldene fron t en, Wllarop deze s trijd gevoerd kan worden. E i'l daarvan i, de /lulp aan de onderontwikkelde gebieden, die meestal ni e t zuive r economisch b. mllar van communistbche zijde 1Ilttid het nevendoel heeft , vas t e voet in he t betrokken

niet zo lang Deleden heeft president K ennedll de s l OOI ge"even tot de oprichting van het "verbond voo r de vooruitgang", dat ten doel heeft de Zuidamerikaanse stoten economisch te paa r d te helpen, omdat de huidige sociale toeS/anden daar een vruchtbare voedingsbodem voor het communisme vormen. Ecollomisclle wapens moeten ech t e r wel met overleg en behoedzaamheid worden gehanteerd. Het l ijdt "een twtllel, dat Cuba gedeeltelijk uit nood zijn toe vluc ht heeft gezocht bij het Sovjetblok, dat zic/l al heel gemakkelijk op het welteltlk halfrond heeft kunnen. nestelen door de luiker, die Cuba's voornaamste middel van bestaan vorm!. te ruilen teg en Ru ssische goederen, nadat de invoer door Amerika was stopgezet. Cuba heeft dus partij gekozen en nu het zo ver is. is er weinig reden, de duimschroeven niet wat steviger aan te zetten. Dat i dan ook gebeurd. De Verenigde Srllten zullen niets meer invoer uil Cuba. Tol van landen voelen ecllter niets meer invoe ren uil Cuba. Tal van landen voelen echter positie, die hen in staa t slelt door handig manoeuvreren het onderste uit de kan te hllien.

land te krij"en en door middel vlln groepen "technici" de politieke invloed uil te breiden. Een voorbeeld daarvan is E"Uple, Wllar de RU ISen helpen bij de bouw van de stuwdam in d e Nijl bij Auoean (na het intrekken van een Amerikaan, aanbodJ. Maar ook in ve le ander e "neutralistische" 11Inden zijn Ruulsche en Chinese handel smissies bedrijvig in de weer om zo veel moge l tlk banden aan te knopen en liet westen zo veel mogeltik in de wielen te rijden. De westelijke landen la ten zich echter ook niet onbetuigd. De hulp aan onderontwikkelde Qebieden b een onderwerp van vOOrtdurende ZOrg en averle". MiljOi!Tlen zijn en worden geïnvesteerd in bevordering vall de landbouw en de InduJtrilllisering, in de aanleg van wegen en. havens en de opbouw van het tran sport. Nog

De wereldmarkt vorml een ander terrein voor d e economische oorlogvoering. Tot nog loe beperkt zich de ondermijnende communistische activiteit daar in hoofdzaak l o t d e olieindustrie. Rusland levert ruwe olie beneden de p rij s van de grote westelijke malltschapptien - wat men onder de verguisde kapitalisten "dumpÎllg" noem t - en omtUz' het uit de lengte of uit de breedte moet komen, betalen de bevriende oostbloklanden dus aanzietIlijk meer. De gelev erde hoeveelhedetl zijn in verhouding tOl het lotale verbr u ik no" niet bijzonder groot, maar t och wordt deze aCliv i l eil meI enige bezorgdheid gadegeslagen. Een ernstige crbiJ in de olie·indw· trie zou op vele gebieden zijn weerslag hebben en die kans is er onmiskenbaar. Bovendien. gOllt het bij deze handel niet alleen om olie. D e Russen verkopen gewoonlijk niet voor geld, maar eisen goederen ht ruil. Zo levert het Ita liaanse staatoliebedrijl (!J ENl, een vall de g r ootste afnemer s , stalen buizen. en. Ilin th ellsche rubber als betaling voo r So vj et-olie; die buizen wo rden dan weer "ebruikt om de pijpleidin"en Uil het oosten door te trekken naar midden-Europa. Op zijn zachtst "ezegd is dal een. merkwaardiDe man ier van doen voor een lid van een bondgenoot .chap, dat voortdurend wordt belaagd d oo r de olieleveranciers. Niet alleen 1101te' maakt zich echter schuldig aan der"elijke praktijken. Allerwegen worden zaken gedaan met de communisten, die toch bepaald nie t Uil zijn op h et welzUn van het westen. Weliswaar hebben de we8telijke landen uitvoerbeperkingen op Z.g trategische goederen. en grondstolfen. moor die zU" , gezien heL Ilo lioanse voo rbeeld, niet al te streng. En natuurlijk accepteren de Ru ssen slechts wat in hun "raatje te pas komt. Voor zover de goederen niet rechtstreeks ten goede komen. aOll de opbouw van hun industrie, vormen zij toch altijd een Sleun door versterkin" van. de economie al s "eheel. Daarom zou het stopzetten van alle handelsverkeer met de communlsren de positie van hel we,ten sterker maken , zeljs al ZOIi dllt ten k o,te gaan van een - waarschün lij k gerinue - verlaging van de welvaa rt H eL is eenvoudig de keuze tunen voordeel op korte en op lange termijn Tegenover een ,yS l eem, dot op onze ondergang uit ij, dat - zoal. Chroet;U;ow lelterlijk heeft gezegd

ons allemllal zal begraven, past maar één handelw\;ize: afsnijden van alle betrekkingen, die dat streven kunnen bevorderen.

Moer dat ook gelden poor graanlendingen 'naar hel hongerende China? AClIL de ene kanl il dal een kweltie van menseljjkheid, aan de andere kant van .feun 0.1111 een land, dat een beslissende oorlog met het westen Oltvcrmijdelijk acht. Natuurlijk lijn die leveringen niel grati, en het i, een voordeel, als men wat scheepsladingen graan uil d e enorme overt ollige voorraden verkopen kan. Maar in de gedachtengang van een commun13t 13 iede r, die lijn legenstonder op de been houdl, een dwoa,_ Moeten wij :zulke dwalen lijn? In het alaemeen aeugd: moeten wij chrislelijke noallenliefde betrachten teaenover een land, dat - onder andere - de ultro eiina van het cllrlstendom nastreeft?

Noa een andere, moderne van economilche oorlogvoering is het naallen o/nationo!iseren 1.1011 bedrijven, die in handen van buitenlonder, zijn. Soms goot dot oUeen om economische belangen, loo l s bij de olie-industrie in Perzië, maar meeslni zijn er ook politieke overweaingen in het gedlna. Voor on. i, dat wel duidelij/; aan de daa aetreden in Indonesië. Ook EIWPte heelt al meer dali een. naasting toeaepa,t all een eenvoudia middel, dat politieke druk paart aan goedkope toe4!lgenlng van de vruchten v an andeMllonl werk. Zo m.ijdt net me. van t wee konten. Rondu i t aelegd komt dit laalSle soon nationolisatie8 neer op von stoatswege oeorganiseerde diefstal. Dat kan na/Ullrlijk werken als een boemerang, omdat de benadeelden llch wel lul/en wachten voor _ broodnodige - nieuwe investerillaen in lulke roolriddernatle._ Dat il wllllTSchijnlijk de reden, waarom vele ontvooade aebieden wel beaeng kijken, maar (nog) nietl doen. WeluwaoT lIoan er bij de huidiae wereld,Uuo!ie altijd wel eraenl helpers klaar, moor er bealnt l och enia bearip te komen voor het feit, dllt men de wipplanktoctiek niet al t e ver moet drijven.

De plycnologische oorlogvoering, aericht op de beïnvloeding uall. de aeelt meI al, voornaamBte do el onderaravilla von de wil tot verzet. koml in zoveel en zo uiteenlopende vormen voor, dOl een oplommlng onbeaonnen werk i,. Zij variëren van limpele verdroaiinaen en vervalsing van feiten en toelIanden tot het organileren von vredelbetoainaen onder dreigend gerommel uan atoombommen. Hoe men de waarheid kon ve rdraaien en. krompraten lOOt recht is, wordt daoelijkl aedemOJlstreerd door net lijfblad von de Nederland,e commuJliBteli. dat don ook " De Waarheid" heet (dat is de Nederlandse van "J)ravdo"J. Nieuws en commentaar zijn nooit bedoeld als voorlichting, maar all propaaandomateriool. K ort geleden voerde dit blad een. - al of niet bestaande - orllevreden én ongenoemde marinier ten tonele met een eindeloos verhoal over de barbaane wantoestonden in Nieuw-Guinea. De indrukwekkendste passage behebde een ve r llaa van de mishandellna uon lien Popoea'I uit een aanQchouden prauw die, met de voe t van een officier in de nek, met hlln gericht tegen het dek getrapt zouden zijn en vervolgenl bewerkt met aeweerkolven. zodat vencheldenen gebroken kaakbeenderen opliepen. De bemOllning uan Hr. Ms. ,.Amsterdom", die in haar ueheel nierbij aanwezig aewent zou zijn, kali hierover

Dit loort berichtgeulng behoort tot de arofste vormen van psycholoaiBche oorloovoerinp, hoewel men de Invloed op de va,te lezen niet moel ondenchatten. Het iJ de methode, die in RUIland zelf wordt oebruikl om het volk de ideeën en opvattingen In Ie POmpen. die in d e krllam von " de partij" Ie IXII komen. Nog aroper is het openlijke dreigen meI aeweld, waaraan bellrtel'ingl de kleinere NATO-landen worden onderworpen. Nederland Is zo bewerkt vOllweae het opllaon uan atoomwapenl, "die atoomwapens aantrekken"; ook Dene_ mllrken en Noorweaen - het faot l re land gren,t in het hoge noorden oan de Sovjet-Unie - hebben. al herhooldelijk onder communillilch prOPllgondavuur geleoen met het kennelijk doel, hen uit het Atlantisch bondgenootIchop 101 te weken. Het I, tot noa toe niet gelukt. de NATO op dele manier te .ptij ten , moor wel hebben de Scandlnaullche landen steeds aewelgerd aloomwapenl en raketba les op hun aebied toe te [aten. Abof dat helpt Alsof men Înbroak bn/rijdt door de politie te ontwapenen ol zelfl naar nul. te lturen. Zoall men dieven met die ven mOet vangen, moet men een. vijand met lvn eiaen wapens In bedwang houden.

Onder de vele wapens In de psychologbche oorloguoerino nemen radio en tel evbie een belangrijke plaats in. Zij Itaon in die",1 van de nooit a/lalende propagando, hel uoortdurend hameren op heuelfde aambeeld, lot de murw aebeukte kijkers en luilte raan ze l ft het laatste restje onderscheidinalvermooen hebben verloren. Niet voor nietl ltJn televisietoesleHen achter het ijzeren gordtJn be tr ekke lijk aoedkoop, nict I'oor nietl wordt lanal de grenl tussen Rusland en Noorwepen een reek. TV -zenden lIebouwd , niel voor 'IIieu I taan beoolten de (Ib e cnkele honderden I toorzender. en zijn in Ootl-Berlijn, no het bouwen uan "de muur", de noor hel

lOnten gerichte TV-antennes door geuniformeerde nozeml vernield. De aallweligheid van die stoorzenders en het afbreken von de antennes bewijzen, welke betekenis d e cam· muuisten aan deze middelen hecnten; ze zijn er banp voor. Wie i.n Nederland noor een zender achIer het ijzeren gordijn wil Itlilteren, onlmoel aeen enkel bnwoar; in OOlt-EuroPll wordt dol luist e ren noar wellelijke ulr.zendillgen onmOf/elijk oema.akt en wie het loch probeert. iJ rijp voor hel concentTotiekomp. Duidelijker kan. het uenchll niet worden aanaetoond.

Er zün listiaer manieren van beinuloeding dan net bombarderen TIIet leuzen en lellgenl. Een van de voordeliaste, een In de sc hoot geworpen f1Îft voor de communilten, vormen de tJverlg aongewokkerde "vrede,beweaingen" , georganiseerd door lieden, die angst verwarren meI redelijkheid en naallenUefde. De commUlli.ten zijn niet uil op vrede. looll wij die opvatten, maar op eell vrede noor hun ideeën, de v rted e van de knoet. Zelf hebben ze duidelijk gemaakt, WOl hun gebral heeft te btelekenen. "Herhooi vaok genoeg de woorden "urede" en "communilme" abof ze bij elkaor horen en iedereen zal ten Ilo tIe de urede en hel communisme vereenzelvigen." "Mi r miroe", vrede voor de wereld - de leu, ,chijnt gemaa.kt te Zijfl v oor Ipreekkoren van volazame zielen. die waarschijnlijk van menina zijn, dat ze met hun kreten een aoed werk doen. Moor wie in het wellen meezinal in zo'n koor, laat zich voo r de communiBtilche kar spannen en liu-pt de stenen aon voo r zijn eiaen gevangenil. Wa.nt al die v rederoepers, derde-weg· lIIulionÎlten en atoomtwvfelaars met hun laffe leu s von "liever rood dan dood" veraeten, dat die teut een ongerechllIoardigde beperking inhoudt. Een andere moaelijkheid is r ood E!Il IÓCh dood. Daorom il er van koele redelijkheid aeen Iproke, zolang het communisme zijn beoinle! van wereldoverheersina hondhoa/t en voortdurend st reelt noar het bereiken doorvan. Wie op dit moment de communilten 'in de kaart speelt, graaIt niet alleen lijn eigen graf - wat iedereen zelf moet weten _, moor ook dat ulln ztJn urije landaeRot en, wat ontoelaatbaar 11. Loze woorden over "vreedzaam 1'10/1..11 elkaar leven" horen bij de afwiuelina van aUmloch en dreiaement, een vertonina, die !ollgzamerhand te versleten Taalet om noa veel ultwerkinp Ie hebben Maar het blijft noodzakelijk. de listen en lapen van de plychologlsche oorloauoerlng te onderkennen om de valse ondertoon in het zoete gefluit te kunnen onderscheiden.

Wie lieuer aoedoelovig zou zijn, lOU enlae wijsheid kunnen putten uit de kennil von de ondergrond.e of aehelme oorloavoer i na. Daarin vertoont lich het wore gericht von het communilme en uandoar dil' de geheimhouding. Dele vorm von oorlog houdt zich nameltJk bezia met Ipionaae en labolage, het organlleren uan "cellen" en. oeheime groeperingen, wier ondermijnend oewroet gericht il op het verBtoren van de arbeidsvrede en het uitlokken van stakinaen en muiterij in de vrije landen om due rijp te l'IIlIken voor ouerweldigina Ilan binnen uit, tot en met het uit de wea ruimen van tegenBlanders. Ook mantelorgonilatles horen daarb ij, zool. eerder genoemde vrede.beweainaen (woarbtJ twee vOMllen van oorlogvoering elkoor dUl overlappen), huivrouwen- en jeuodvereniaingen te.d., oraoni.atin dUI, wier onschuldige u loa een geuaorlijke lading dtekt. lntriae!, vervallingen, chanlllgte, terreur en verrood vormen de wapenl in de aeheime strijd, die Ilroe ger werd aeleid door een overkoepelende oraani,ot!e, de KOMINTERN (kommunistische internationale). Deze werd in J943 ontbonden , maar ook dat lOOS Ilechtl een schijnmanoeuvre, want dte onderg r ondn acticiteltten werdell onuerminderd voorfaezet.

Het zou te ver voeren, In delaiIJ te treden. Daar kunnen IrOUWteru botekdelen mee worden ateuuld. De kanl, r echt.treekl bij de gtehe/me oo r loovoerlno betrokken lte worden, 1I niet zo "root, behalve op één aebled : dat v on de inlichtingendienll, ol aebeurt dot dan mluchien onwetend. Altijd en overol bestaat de moaelijkheld, dat loue praatje! oren b ereiken, waarvoor ze niet bestemd zijn. Wie zijn mond voorbij praa.t, helpt mee aon het voltooien van de leapuzzel , W/loruif stukje bti beetje een vol/edia beeld kan worden verkreaen. Ee n aewoarBchuwd m4n aeldt voor twee - spreek niet over die R.!tza ken bulfen .chip of inrichting.

De Verbindingsschool

In het hartje van Amsterdam, op cen historisch plekje grond, ligt het MarineEtablissemen t (M.E.). Een ond erdee l van dit M.E. Is de Verbindlng!;Schoolwaar naast de diverse verbindingsdienSl-kadcropJcidlngen - ook de basisopleidingen plaatsvinden voor de dienstvakken IC!Jcgrafist, marinier VD, seiner, codeu r ·telexist en tele f onist. Wat doet nu de verbindingsdienst, wat doet elk: verbl ndin gsdie n st-die n stvak en wat doet de school.

I n de laatste ee uw heelt de mens geleerd zich snel te verplaatsen en vooral de laatste 25 jaar zien we ce n eno r · me versnelling In het transportpotcntiee!. Naas t treinen e n auto 's met gemiddelde snel hed en van 50 lot 100 km per uur, h e bben w c het ve r voer door de lucht zie n ontwikkelen, ee r st m et snelhede n van 100 km per uur, tegenwoordig met 1000 of meer km per UUI'. Ook de schee pvaart heelt niet stilgezeten. De sne lh e den zijn wel nie t zo spectaculai r , maar toch ook wel vele mal e n groter dan een eeuw geleden en h et einde is nog lang niet in zicht. Draa gvleugelboten met sn elheden van 70 à 80 km per uur, oorlogssche p en m e t dezelfde of nog ho gere snelheden, zijn al

sei n -systeem was voldoende. Beric hten van belang voor de leiding van de wa l, werden verzondcn met snellere zeil· sc hepen. De oorlogvoering ter ze e heeft z ich eeh· ter moe te n aanp a ssen aa n de t ec hnisch e ontwikkeling. De leiding aan de wal moest m eer inzicht krijgen In de st r ijd o m tijdig maa t regelen tc kunnen n e men. I n de toekom s t. zal men ni e t zo· maa r een polari sraket met atoomkop kun n en afv u r en; de walleiding zal er opdracht toe moeten geve n Men moe t kunnen same nwerken met leger en supe r sne lle vliegtuigen, met koopvaardijschepen en onderzeeboten. Hel se insys t ee m van admi raal De Ruy· t e r bestaat in geperfectioneerde vorm, nog steeds. Daarnaast hebben zic h an· dere sys tem en ontw i kkeld , b.v. inf r a· rode verbindingen, radiomorseve r bin· dingen, telex en telefoon, radiotelex; een ontwIkkeling van enkele teken s per minuut tot 100 woorden pe r m inuut. En h e t Is n og lang niet genoeg c n men is ook al verd er, maar het invoeren van nieuwe syste men gaat langzaam e n ko st honderden miljoenen g u ldens.

Wat gebeurt er nu met lets dat men wil overbre n ge n En hiermede zij n w e dan ge k omen op de huidige verbin· dings·dienst.

in bedrijf. Na de stoom komt nu de nucleaire o ntwikk eli ng als d e meest opzienbarende vooruitgang in de t echniek. En al dit steeds snellere verkeer h eeft het nodig gemaakt dat ook het verbin· dingswezen zich heelt moeten gaan on t · wikkelen.

Directeuren van -grote maatschappijen !'ijden in auto's, die voortdurend telefoni sch bereikbaar zijn; vliegtuigen moet en voortdu r end hmdi n gs- en weersge· gevens kunnen krijgen; rederijen moe · ten in ve r binding staan met hun sc h e· pen om ze t.e kunnen rout eren.

Ook in de s trijdkrachten gaa t alles snelle r en verbindingen zijn niet allee n nod ig, ma ar moet en het toenemende verkeer kunnen verwerken, m.a.w. h et moet sneller, steeds sneller.

Bij d e mari ne van onze beroemde vlootvoogd De Ruyter had men visuee l con· t act m et el ka ar. Ee n eenvoudig vlagge-

De commanda nt , E.O. of O.v.d. W van een sc hip wil een be r icht verze n den. Er staa t wat in dat geheim moet worden gehouden. Dit be ri c h t komt bij het ve r bindingsbureau aan boo r d. Daar zit-ten codeurs-telexisten. Zij bekijken waar het heen moet, zij zorgen dat het op cen juist e manier wordt :;eeodee r d en dan gaat het n aar de sei n er of te l e· gra fist om het t e ver1.ende n met de lamp In mor se of m 2t radiote lefonie of met radiomorse of m et radiotelex. En al deze mensen, die het bericht kla a r moeten maken , maar ook die het m oeten verzenden, worde n opgeleid bij de verbindi n gsschool.

ALLEREERST DE SE I NER.

Na de militaire vorming in H ilversum, komt de man op de verbindingsschool te Amsterdam om da ar de lessen te gaan volgen, die h em de geheimen van het seinersvak zullen ontsluieren. Een v r ij groot aan t al uren is aan de t heorie gewijd, die weer verschille nde terreinen omvat.

Wij zijn aanges loten bij de Nato. d it b e tekent onder meer dat al de aanges l oten landen, om ons tot de marineverbindingen te beperken, dezelfde procedure volgen.

Dat wi! voor onze man dat hij ondanks he t mulo - diploma beslist onwennig staat tegenove r de Engelse terminologie die bij de Natopar l ners gebruikelijk is. Door een bevoegd leraa r

Engel s wordt deze achterstand in vele lessen weggewe r kt. De opleiding bij de V B .S. duurt 30 weken. in die tijd leert men eehter meer dan alleen maar En gels. De berichten moet men ook kunnen ve r sture n De basis hjervoor Is een grondige kennis van de morsetekens. Dit wordt door middel van geluid - zoemertje - of met licht. punten s treepflil sen ond.erwezen. Na een week of vijr Is men zover dat een ber ichtje opgenomen kan worden met een tempo van ongeveer vij f woorden per minuut. Dit wordt langzamerhand opgevoerd. In d e 6e week gaat het al echter worden Men gaat dan buiten oefen en en de seinen opnemen die vanaf h e t dak van d e V.B.S. worden gegeven. I n andere lessen is d e m a n inmiddels ook vertrouwd geraakt met het materiaal w a a rm ee hij moet werk en. Dat zijn du s de seinlampen varierend van de grootte van een zaklantaarn tot apparate n met een m iddellijn van meer dan een halve m. Bij de kleine lampen gaat het gloeielement aan en uit. B ij d e grote r e wordt het lich tvl ak afgedekt door middel van hoezen of jaloezie(in. Hij leert niet allee n deze seinlampe n te bedienen , doch ook eve nt uele kleine reparaties daara a n zeil te herstellen. OfCicieel ge zegd, kennis van de inrichting, de werking, de bedienIng en het eers t etraps onderhoud van de verschillende seinmiddelen met toebehoren. E en andere belangrijke vo r m van berichtgeving is het armseinen. Iedere letter van het alfabet kan worden aangegeven door een bepaalde stand me t een of beide armen. I n een aantal lessen wor d en d eze grondig ond erwezen en na ongeveer 9 wek e n kan de seiner op de maat van een metronoom een bericht seine n. Al s he t tempo na verloop van tijd is opgevoerd seint men op de maal van een pittige mars. D it werk kan hij af met twee vlaggetjes, rood .Reel van kleur. Met meer vlaggen krijgt hij te maken wanneer hij door middel van seinvlaggen berichten gaat versturen. Dan zijn het er zo ruim tachti.R. De letters van het alfabet, cijfervlaggen, cijferwimpels en ,nog heel wat speciale v laggen die men moe t kennen. Niet alleen heeft elke vlag een betekenis maar ook een combinatie van twee ol meer k a n een vastgesteld sei n voorstellen. Deze behoeft men natuurlijk niet uit het hoofd te kennen. Men kan dit met behulp van h et betreffe nde seinboek. - waarin men wel bijzonder goed de weg m oet weten - direct naslaan.

Zowel in het seinen met de vlaggen als in het opzoeken daarvan wordt veelvuldig les gegeven.

Nog een andere verbindingsmogelijkh eld is de r adlo t elel onie, behalve de bediening van de apparatuur leert men daar hoe men moet spreken om ondanks storingen toch zo goed mogelijk verstaanbaar te zijn. Ook de vorm waarin, volgens de Nato procedure, het bericht moet zijn gegoten. T ussen al deze bedrijven door leert men ook mach ineschrijven waarbij men 90 aanslagen per minuu t moet halen. M aar er zijn ook seiners die het dubbele halen. Na negen weken vind t er een proefwerk p laats en nogmaals ee n na 18 weken.

Zijn deze met goed gevolg afgelegd dan heelt men de bekwaamheid om in aanmerking te komen voor de rang van seiner 2e klasse.

Met smaldeel 5

A B Hr 1\1.,. K a r e l Doo rm a n H et heeft toeh wel even moeite gekost om op gang te komen. deze keer. met de oefen reis van smaldee l vijf, zo leek het althans voor een buitenstaander. Uit allerlei hoeken kwamen de schepen tevoorschijn, om pas na dagen ploeteren ten westen van Ouessant rendez vous te maken.

Het begIn was namelijk nogal mistig. Het was de bedoeling de eerste dag meteen 's middags voor de kust de S2F"s en Sykor1ky's op te landen. maar dat zat niet glad. De lucht trok dicht en zo kwam het, dat wij inplants van te beren op hel ruime sop ten anker gmgen voor Katwijk, terwijl de h ellcopters een kleine luchtbrug tussen Valkenburg en het schip onderhielden. Een beetje sneu was het wel. zo dicht onder d e blonde duinen.

Pas de tweede dag konden d e S2 F 's aan boord komen, elf in totaal, wOQrvan drie voor de West bestemd.

OOk het squadron van zes hellcopters werd nu gecompleteerd, daarna ging het om de Zuid.

De opschudding die de MLD-Invasie heeft veroorzaakt zullen wij wel teboven komen.

De vliegers wisten overigens al gauw te vertellen. dat het In de d agen, toen d e Seahawks nog aan boord waren heel wat drukker was. Vooral de mannen van de stoom -kattapult ware n dan continue bij de hand. Ook vandaag werd deze Installatie, zoals altij d . g ro ndig getest. .Je z.iet dan de kattapult o[flcler op de schoen staan. heen en weer schuiven over het dek. nu eens zittend op zijn hurken en dan weer staand. Een hoogst ernstige bezigheid van een verantwoordelijk man, die moet zorgen, dat zijn spullen In orde zijn.

H ij zal waarschijnlijk tijdens dit werk ook wel eens eve n een blik hebben geworpen op het smalle verlengstukje van het vliegdek, dat bij de kattapult hoort en dat dient om de strop waarmee het vllegtulg aan de schoen vastzit. aan boord te houden.

Vroeger ging die st r op Iedere keer overboord, als er een vliegtuig werd afgeschoten.

Dat was telkens tachtig gulden In de plomp.

Zonde, zegt dan de zuinige marineman en hij ging een ingewikkeld ding uitdenken, om die tros op het laatste ogenblik los te pikken en zo binnen boord te houden.

Zo'n ding heeft de " Kar el D oo rm an" en Iedereen Is er verschrikkelijk trots op.

Het heeft twintigduizend gulden gekost, maar a ls ze je dat vertell e n en ze zien aan je scheve gezicht. dat Je eventjes gauw staat uit te rekenen.. dat dit 250 trossen zijn, dan slaan ze Je schaterend op de schouder en roepen lu id: .,Maar die twintig mille zijn er lang uit. hoor"! Het ding heet natuurlijk niet stoomkaltapultschoenst r opvanger, maar gewoon brldle catcher,

Het duurde bij de eerste alarmoc.fenlng wel wal lang voordat alles op post was muar ook dat zal beter worden, t enslotte zijn de eerste twee weken ervoo r om de boel los te trappen, niet allcen hier maar ook op de jagers. die wij nu weer vlak bij ons hebben, binnen ra-

naar de West

darbereik In ied er geval. Ar en t oe verdwijnen zij onder de klm, maar we houden hen wel op het sc h erm e n zij ons natuurlijk. als een dikke vette mop. Het euvel aan de brande r s Is gevonden en verholpen, zodat het h oo fd machin ekamer bevrijd Is van een grote zorg. H ij is zonder twijfel degene, die het naarste weekeinde voo r zijn vertrek heeft gehad, daar het er Inderdaad om gespannen heeft of het schi p n og op tijd kon vertrekken. Wat erva n zij, wij varen nu keurig rookloos e n er Is dus geen vuiltje aan de lu cht Het scheeps leven wordt aanmerkelijk o pgefleurd door de tamboers, die een ruime verscheidenheid van signa len door de omroep toeteren e n bovendien allerlei nieuwe deunen hebb en opgediept. Bij overa l voegen zij er een Franse reveille aan toe , zodat wij niet meer zo rauweling s uit de droom worden gerukt en vanochtend was het wel h eel fraai met een Franse en een oud-Hollandse. waar ee n pijper aan te pas kwam e n ook de trom werd geroenl.

De onde r breking van de reis op Las Palmas, waar de drie schepen achter elkaar aan de generalJssimo Franco kade zullen afmeren. bood ons slec hts de hunkering naar ee n klein uitstapje op dat eiland , ni ema nd kOn namelijk van boord, want wij bleven e r slec hts e nk e le uren. om o lle t e laden en de passagiers af te zetten. Bov e ndien hadden we toch geen peseta 's. Dus is de blik nu reeds gericht o p Port o f Spain, maar eer wij zover zijn zal er we l weer heel wat zijn voorgeva ll en.

De Zeeleeuw Is uit de oceaa n opgedoken en heeft zich bij ons gevoegd. De periscoop werd het eerst ontdekt door een marinier die op uitkijk stond op het vuurverdeeldek en zo krachtig reageerde, d at de slang van de spree kbui s er ee n knak van overhield. Zo is h et clubje dus nu bij e lkaar en komt er alweer wat meer v erba nd In het verband, voornamelijk ten plezlere van de vliegers, die m et een echte onderzeeboot kunnen spelen en ook van de verbindingsdienst die op volle toeren

werkt. ook met de wal om het drieda agse verblijf In Port o f Spain voor te bereiden, zeUs ook al ba!ig is met het bezoek aan Parimaribo. Aan a ll es is te merken dat de gang er in zit. H el vliegbedrIjf komt In een soepele routine en Is doende zich op te werken n aar de n ach tJ anding, die in de Caribische wateren zullen worden uitgevoerd. De helicopters laten hun kos tbare so nar- b ullen In zee zakken. De bemanning van de S2 F 's w orstelen zich door de Ingewikkelde bediening met radar, sonobocle n en mad heen.

Hel legioen aan dek heeft het werk met de v li egboten bijna in de vingertoppen, De dekverlichting is uitgeprobeerd. De Batsman heeft zijn spookachtige pak a l aangehad.

Onder In het schip, waar het in de machinekamers alweer 100 graden !ahrenhell Is, dreunen gestaag de turb ines e n boven op de br ug koerst men wacht n a wacht h et schip voor de noordoostpassaat uit in de richting van de Wc-st. De wind wordt op zo'n manier doodgevaren en d at Is wel te merken aan de temperatuur benedendeks. Om ons dit nog wat duid e l ijker te maken komt dan de mededeling ove r de schccpsomroep dat het de laatste gelegenheid Is om poolkleding in te leveren, Menigeen werpt dan ee n scheef oog op de Jagers, wanneer die langszij komen om over te laden. H eet daar aan boord koeler te zijn. maar een troost Is dan weer de heerlijk e ruimte die het v liegdek biedt om tijdens de midda grust breed-uit te zonnen onder de koestering van een verkoelend b r iesje. Vier dagen geleden is overgegaan op tropentenue, zodat witte knieën t ussen het khaki tevool'Schijn kwamen. Inmiddels is daar wel wat kleur op gekomen, maar d e artsen hebben wijselijk gewaarschuwd tegen schadel ijke ove rd aad În het zonnebad, waarvoor a l op mndag een drukte heerst als op het Zandvoortse strand. Rondom ons Is de zee leeg. Er is al dagen lang geen schip te bekennen. Wij varen bulten de sc h eepvaar trout es en hebben de ruimte vo o r o n szelf om uit te "Zwenken met d e Jagers, de Zeeleeuwen de vliegtuigen. allemaal ter voorbereiding van het grote werk van de komende weken, na Curaça o.

NIEUWEDIEPSE NOTITIES

IIII" uul d ijk , Kro ni ek , ti I l l N i c li wed i c l) s e e n

Eens Neder lande r , 1Il1 di e naar 0011 Tsjang Kaj Sjc k

CHINESE MARINEMA N IN NIEUWE DIEP

Voor het Peperhuisje stond een Chinees onderdaan. Dal w as de heer W. H van Lennep, oud Nederlander, die 30 jaar gel<>dc n zijn geboorte gro nd had verlaten. Papa was loen o nderdire.:l eur van de Nederlands Indische Ha ndel Maat$Chappij en mama stamde af van de Braam. ( o.w. admiraal J an Pieler. die in ]803 overleed ) ,

UlO bmllic In d e lOO p d e ja "," , 'e lc ba ndM me i Chin a rem...... Of he l nu d e C hin ese >"oo r w c rpo:n In het oud e rlij k hu ls van d e h« Va n Le nDe p ( h CI

..a.D adml 1 Ca m .li< Tron ,p)

t ijn re w ,,",, of wa t nd In led e r r e al , In e <1 0 h ' "aD

Le n n ep olnol o&" ' 10 s tud " n }'-""',

In I,eid.n en ' a ler vla r arijs, In Can lo n. Lot er " 'e'" hd <I e m Ui"'I "ud c le Ie S onkh•• _ U u r ' rouwd e dc

« n Ch inees m e""", en w u d 11 Chln eH.

Kl ' P-Ie l/ ze: Mem ' Ol'A I>< vo IJ o.d " va n d. K VP · kand ida,e n r de k nMd e J cm « nl ,..ds..U' kl n tn,en Is bd end. t.U.IU RV"'''' ''' I de LTlA 20C G. J nn d e Ik>s<h en n"mme. 1 d" L'J'ZA 20(: A J P IIInd,,1.o op de lijst om ,,, " van admlnl s l",lI" vi nd I ere n " ' oonll, oo k ,,, e ra l

lJ é ll ó é lllin g c lI h U " K I M B ij K ,min k lij k besl u il zijn he· """md lOt hoofdambtenaar A in Ie dien s t bij hel mlnl , l ede van deteMIe. met plaa1Sing bij hel Koninklijk i!\llli luut v(>OO" de M arine d W, Blokhuis en d e h r 1.. J Smits. terwijl lot leraar In va",., dienJi ;1 benoemd de h r D R Bouhuy

w ijd e orll"cviu" o 0 ", m rl l % 2

Bloemen (met excuses)

W 11 VAN I K. NRP

s d e onrinnl 11 __ "on' _ "" ,.... ol YI;I'. ... __ ... _.......... .............. """ ........,._ ... -0..""" OOI tov-' """".'''0 .Un OIO .U. , d·

....... "'... ..n.. n'" ••n n tn d.n WH' "h'n•• d <Ie , v.n

""'•••n odI_ "' _"ak"ll _ "ni <Ie "'." "lOt , ,toe, '" ""'.n. lIij h'

11 c ".nd. ",..... Wa'""

en 'n M' d ••••.- n"

IM "" b ti .u te ."'. _ ,,"'-ka '

V_ W H " •••• ....., ....

Sch oo Jv ijfdll llgsc ?

E r is nog hOO I)

n •• • der hl fl het eu .oo.dt·

Ie_hop op ren_ n n n

lIeI plaatxUJI< d a t I r ·

lanl:<ee, d In oe n land e l l,l ke ac l lo,

,.e ld e n pIl lns, nd.n voo oe n t weetal J.e IlJ cI« nl n r.., n c n an· d • In be l du va n II e l .Uve·

ren bllweUJWeaI l n 0 00' · _e iiJk pu r De commandant cie. marII;""",

m lddttlen Ie Wiltem.>ord de directeur der Rijbwert bellonn

101 h'l VftU.U;': best u llr. w • 'V .n .1 . voo ill U optreedl d e eert l bu'lleron1Cf' mr. 0 , D Rehom.

!iP'(1(1II 1re t/ml IJeN kom e lI De _Illed van de spu d _'- lM:t eb o uem pur Suzana 1 J_, Wordl noemt:!. I opdonder", !lil m n ftn V'OOf'IItellil\ll ,ev in de marl 't IIU1' Tijdl· verd r ijf. Tot hun mtde w erke behoren P..... Uern.nde. (,i·

I ). M n u el (fI me n co-zal\ll). René Gerbe r (piano)

CI.udlo 1*'li Aanv 20 00 uur Prij der pl•• _n I 1.- KI'" dJe.. nde militaiN:'n dn zeemachl en Hn (v "'elijk.) ,enodlJ:de en ard) voo' d.m"ffhllCnOlen eldcrt verblijven PI llkaatten .ijn r eedl ""•• krUI""" n m.rinehn t i dqelijkl ( behai"" '. za let'dql

'1 zonclap) van 10 00 tOl. 1' 00 uu•.

VoonnVff 1>01 voorrodlJ:. djn

'I0OI' bu'llert h tt Vff krij,·

"".r ad I 2..-. m dlt ftrSl

IJ c k,:ntl e Nic " " 'c di cl,c r , ' c ron gc J" kt

.... " ... ...,. Ol '. p.a • ... .., ......... ro • • ' y u", " u " " ..... ......... P "" • .......... ' ... .. H H "

ZEEKADETTEN oo k in N i c tlw c di c J)

lI .t 1 h d e l korps h oe ft oen NI .rd.U U e t uI In de I ohl h et moa! e r un komen ti e t Wil. d a n ook t e ..1<. d.< marl" UII d bij Dna- nl t "",,IIlkte ovu ""n ard ell n , VIII be l 7 hdOlkorps

De oprichlinpw",aderî.nC h""'1 pl b ,dlad OP ino\;,:atie on· cle r leidi", van de o:om nct.nl de ht In Nederl.nd A.n· wnlJ; w ,..". "nd.r meer de comm a nd a nl de r marlli.me mid· Ie WlIIemlOOrd e n de dl · recteur va n de Zeev aa rto<:hool De la.llle werd ,ev<m' den liet hap v.n de ..,deli", OP zich Ie m 11 01 Nie Korps ul hel ti · d. in de rij van N_.land _ k".,...,n wonl Voorlop;': """een Iwlnll,ll.1 _kadetI Men il thoulI II I e n d vooruitJ:kh· len oijn a ll l hoopvol. Men il nu be,I, de <le Ie .....rlijden en 1>01 vele andeu rOl'· Ie ,..".,.iehlen.

o ".1. Ia •• _ ••• ,••" e " •.

-o l .,.-ok .""' e <Irak " lba In v_be..,l· d in,• 1I t1 I'f'IIOUt. aa n ll l ,t n , In 19$ 1 "",ar de b6 ke di e oen exo 1e kW I "",n

ke n "",ar NIe Ik m_kn kek.n In d e ma· rineh nUn IIl ar mar .,· t1I l p..,nlen. <I ken U ren""'n e 'lil het uill ic bt .,.. d e rede, ._ rea met oen oI....,\IoooI " u oIno red e e n d_ d e ba· ven. ea mla'on b b· len """ noe oell be· IMk IJI n d e Rijb werl

In booJ., n..,nlll ol bed r ij'" vc.b.nd w a ..,n eb IOIaI I U M I PO""""" d ie op d eze w ij&e In I K I ""a exc u rsie _kk ll AI · d I'1ppotoenl e bOl _ol

."."ln.o.l bllr O S. e n O IMAItVO nult IIti P e · po.llu IsJe

TrooSI VOO I' I:tOSI

W il. io ebt hel """tkantoor! 11 oen vnq. di • ...-n v.n bui· len vool< .11 ze hel nede1•• .....,.,. .el>o\lwlle hoIen hier fI .u d aa r bij cIe Poll· bfUl. V.I. en '.ren IIftlt bevolkln& en "001'II1 het 1>.T .T •perooneel te""'lIft" op ftn « ht ]><>It k antoo" N" 11 bek e nd. dlll het nieuwe pool h ntoor dal het ata· lion van de Nedul.n<be Spool'.an liet J ull plein ,e- 1>o\I"'d zal w"rd tho behonrt tot de drie (t'bWwfn. die op de I.ndelijk. van cIe P T T_ ltaJt n. En d at II een h ele It1IOIt

[ Kan selhood sc hap voo r h ee l Nie uwe ru e p ]

ll oe denken B , W over cIe

vUfd.a.oe hoolwftk1 Er L._

hoop. oudert. On. e vroede vade·

ren wachlen OP de con-

cl ;.,.. die de commbaie zal

lNekken comrnbaie1 N a ·

•uurlijk die. ..-elke _Jul voor

het ondefWl!k .--n deze kwestie

La ..,me n&es'eld d".,.. cIe &taaU·

J«reüril van 0 K w

Econ bekende oude Nieuwtdie"er 10 .1tI I en"""" ult llel lIelde h l, I.n de _" Id. H ij w er met djn Arnerihan F'on!

In••rfd"'; waa hijnl ij k lenle· voll' n een hart u nv.1 on el , orde n e n daardoor d macht

","'r het .t uur kw ij l l er u kt.

M nen Smit. 74 I", w hel

I• ..,l he I hlnlrer De "Vffltde"" w de ..,rtl.

f'ord In lM:t dillricl Den bo"""dien ..,n VIn de ftrl\e dule die ,ieh In Noo rd·

lI olllnd \'ftl;':den

Iooo<b<"", ,, crd van a ll" Nlu kn ·

""IJ v Jel_n op de e<!me IOn d a , "U fe b," a l Op Inil la t lol n 11<:1 p l ""n n ni _. Ielijken De lek", Vin d e Ioood h a p di e ,, e d be· 1II0te n n et "" n l e ut n llJk " On•• \ ' .de,..·. luidde : CI"i.'".e J ChTI"". hul' ge "", .,Loa' .0 UlO !lcbt ",hl/ d. mnu><. opd ,1/ "'" goede .iu V.d.".. Die I" do h.",.I" 10. "",It..".ll/ k" " /JoI.ru, $: / 6). "' 01 d_I""ld , "'1/ /tien" klijd 0fU4I ..,h.'d c m ,,,,,,,'dl., I.t 'to"'I• .,.. ""' doo , o.d...., doo , "". , -.. "0'" Chrto .,"'OU" "".-.I

LI 101/ ""• .-00. de 11..". u ___I.,., 0 k •..-- bidd ",., .ltc CIIrto " 0.... II «e, GI/ %1/1 lt.,. die h.",.1 " d. ,"" "JI •• IC.' dG.ri" I•. _ookl gu/ cu ""•• d l. I" U .,Iov do' 101/ Ift aU. v , ijm dlg"cld Uit' """,,11' • 11 ; ge., 1 "u hul de Cltrto' h01d h •• • •• ,,'rgd ku _.-.I """ ,."'" " u d. U'". Chtill : All die h., 1101001 ItMd .,.""'". ""M" rtI b",· k 1t01 btOOd, 'OO/d God """d lt., h.I. colt i. do .,.. ,,"

HET NIEUWE aEWEER VOOR DE KONINKLI..IKE MARINE

Binnenkort zal hel Garand geweer uit de bewapening van de Koninklijke marine ve r dwijnen, om plaats te maken voor hel "Fusil Automaliqu e Lègcr" (FAL), een semI-automatisc h gewee r vervaardigd door d e " F a briqu e Nat io na l e d'Arml!S de Gue rr e" (FN) t e Herstel (België).

Het invoeren van dit nieuwe geweer in d e bewapening van de Nederla ndse krijg s macht is noodzakelijk geworden, aangezien de NATO-landen enkele jaren geleden besloten om een nieuwe patroon van 7,62 mm als standaard inranterie patroon te aanvaarden , welke patroon 12,6 mrn korter en 2,7 gram lichter is, dan de tot op heden in gebruik zijnde patroon van het kaliber .30·.

H oe wel het kaliber hetzelfde is gebleven, kan deze patroon toch niet met de huidige bij de K o ninklijke marine - en in het bijzonder bij het korp s ma r iniers - in gebruik zijnde wapens als de Garand, BAG en BLM verschoten worden, daar de kamerafmet ingen van deze wapens niet overeens temmen met de afmetingen van de NA T O - patroon(hul s), Het is de rh alve duide l ij k dat behalve de Garand binnenkort ook de BAG en BLM ve r vangen zullen moeten worden doo r nieuwe wapens met een kaliber van 7 62 mm NATO, He t besluit der NATO - landen om over te gaa n op de nieuwe 7,62 mm patroon implicee r de derhalve, dat al deze landen ook de wapens zouden moeten aanschafren, waarmed e deze patroon verschoten kon worden. Hoewel elk der NATO-landen vrij was in de keuze van een bepaald wapen, werden er toch gezamenlijk een aantal eisen o pgesteld , waaraan een dergelijk wapen moest voldoen , Deze eisen hielden onder meer het volgende in :

I) Het wapen moest geschikt zijn voor het v u ren met de NA T O - pat r oon.

2) Hel moest met eenvoudige middelen te veranderen zijn van een semi-automatisch in een vol - automat isch wape n

3) Het gewicht mocht maximaal ca 4 KG bedragen.

4) Het wapen moest een grote bed r ijfszekerheid bezitten. De grote hoeveelheid wapens welke op korte te r mijn door de verschillende NATO-landen moest worden aangekocht, deed de wapenconstructeu rs uit vele lande n naar hun tekenplank s nellen. om te trachten een mnke order in de wacht te slepen. Door de grote haas t die de wapenrabrikanten betrachtten o m hun wapen zo snel mogelijk op de markt te brengen. kleefden vele van deze wape ns tal van kinderziektes aan en moest er nog veel aan worden gedokterd, alvo r ens ze in meer of mindere m ate aan de voor militai r e doelei nden gestelde eisen bean t woordden. Dit laats te is echt niet zo verwonderlijk als me n bedenkt, da t er o ngeveer 10 jaren mee ge moeid waren, alvore ns de Garand aan de gestelde eisen beant woordde en in handen van de troep kon wo r den gesteld.

Van het grote aanta l wapens dat in korte tijd op de mar k t verscheen ziin de bekendste:

I) De ., Armalite AR-IO". ee n wapen waarvan de Artillerie I nrichting Hembrug de licentie-rechten had verworven van de Fairchild Engine and Ajrplane Corporation" en dat in Nederland verder ontwikkeld werd.

2) De .,CETME". een Spaans wapen, dat uit het Duitse "Stu r mgewehr" ontw ikke ld is.

3) De ,. PAL" Vi'n d e> Belgisc h e FN welk waoen than s o nder meer in En,l!:eland, Canada, België en Luxemburg in de bewapening is opge n omen.

4) De . M- 14". ee n Am erikaa ns wapen, dat ontwikkeld werd uit de MI ( Ga !'a n d).

5) De "S IG", een met horlogemakers-p r ecisie vervaardigd Zwitsers wapen.

I n Nederland werden bovengenoemde wapens d oor een interservice werkgroep draagbare wapens", waarin onde r

doo r kapitein der mariniers L. J Kor l enoever.

meer 2 officieren der mariniers zitting hadden, aan een intensieve t echnische be p roeving onderworpen, teneinde te be pale n welk wape n het meest bedrijfszeker is. Met deze wape ns w erden o. m run ctioneer proeven gehoude n , waarbij de meest o n gunstige klimato logische omsta nd igheden en veel voo r komende " bedrijfso ngevallen" werden nagebootst Zo werden de wapens bijvoorbeeld langdurig aan de inwerking van zeewater en aan hoge (+ 6O "C) en lage (-40 ' C) temperaturen blootgesteld. in modderbaden ondergedompeld, tijdens het vuren met zand besproeid en aan valproeven onderworpen. Deze proeven alsook het vur en met geweergranaten en het afgeven van duurvuur brachten bij so mmige wapens onvoorzie ne mankementen aan het licht. Tens lotte bleven na al deze proeven twee wapens over, welke in aanmerking kwamen om nader door de troep t e worden bep r oefd. t e weten de " FAL" en de " Annalite AR-IO". Het Amerikaanse M -1 4 geweer m oest voor de troepen bep r oeving afvallen, daar dit wapen niet op k o rte termijn leverbaar bleek.

Deze tr oepe n beproeving zou de doorslag geven, op welk van beide wapens de keuze zou vanen om bij de Nederlandse K rijgsmacht te worden ingevoe r d. Troepe nbeproevingen zijn nam elij k daarom zo belangrijk, omdat technici In eers te instantie onmogelijk a Ue omstandigheden kunnen voorzien o f nabootsen, waaronder het wapen moet kunnen worden gebruikt. T evens verkrijgt men op deze wijze een indruk in welk wapen de militair onder diverse omstandigheden het meeste vertrouwen heeft.

Gedurende de 8 maanden dat de beide wapens bij de troep beproefd werden. werd er intensief mee geoefend en geschoten i n Nederlands Nieuw Guinea , La CllUr t ine. Harskamp en andere plaat se n waarbij het verschil in bedrijfszek e r he id onder de diverse o mstandigheden nog eens delijk aan het licht kwam.

Het resultaat van al deze proefnemingen is tens lotle geweest, dat de minister van de fensie tot de aan sc haf van d e "FAL" besloo t.

Hoewel volgens een der het wapen ook volautomatisch moe t kunnen vuren, zal d e " FAL" bij onze Krijg s macht s lechts als een se mi-aut o matisch geweer worden gebruikt. De voornaamste reden hiervoor is de grote s p r eiding bij automatisch-vuur, waardoor muniti eve rbruik en hel aantal treffers in een te o ngun s tige verhOUding t ot elkaar staan. Dit wil niet zeggen dat de ,. FAL" daarom een minder goed wapen zou zijn. De oorzaak van deze ding moet namelij k niet bij het wapen, doch bij de NATOpatroon gezocht wo r den, welke veel te krachtig is voo r de 4 KG-wapens. Voor een geweerschutter, wiens gemiddelde maxim u m schootsafstand 300 meter bedraagt is een veel minder krachtige patroon vold oe nde en zelfs g un s ti ger (minder t erugstoot en minder spreidin g bij event ueel autom a tisch vuur). d och de NATO-patroon di en t ook met trailleurs verschoten te kunnen worden (schootsa fsta nd van 700 meter) Het gebruik van een eenheidspatroon voor geweren en mitrailleurs biedt uiteraard grote logistieke voordelen. zodat men het nadeel ervan voo!' geweren aanvaardt. Bovendien is de trdzekerheid en de "stoppingoower" van de ze patroon veel groter dan die der minder krachtige patro nen zoals de Ru sse n en Duitse rs' gebruiken. Ter verduidelijking van het bovenstaande volgt hi e r een overzicht van een aanta l ei,ltenschap pen van de .30·, de 7,62 mm NATO en de k or te Ru ssisc he 7.62 patroon:

En k e le g e g e vens o mt r e nt d e F AV '

De 4 KG zwa r e " FAL" is een gasdrukker, waarbij de in een gascylinder tevoerde gassen een zuigerstang naar ach· teren bewegen. De gastoevoer kan geregel d worden met

"Ministerie Bezuidenhout" gepresenteerd

Hoewel h et nieuwe kantoorgebo uw van het minist e rie van dd t ult (ma rin e) aaR d e Koningin MarIala a n In D e n D a ag r eed s medio juni 196 1 in ge bruik is ge nom e n , we r d he l ee rst op vrij d ag 26 Janua r i or· fi c ieel aan d e re s ide nti e ge Jl rese nt ee rd door midd e l van ee n ont · vants!, di e w e l bijlond er ges laagd m ag h ete n Aanv a nk e l ijk was d ie o ntvanrst re pland voor v r ijd ar 12 januari, maar aa n gezien op di e dag Xe d e rl an d r ou wde ove r d e verschrikke l ijke treinramp bij H arme le n, w as dit ce r emonieel twte w e k e n "ersch oven. In d e loop van de mor re n werden a ll e r eers t d e public itei t5 v e rt ege nwoordigers in ee n r;e n oege lijk e persco nf e r e nti e onh'a nr e n door de pla a t sve r\a n,e nd sec r etar is-ge n e ra a l , sc hout b ij na c ht van a dmini s t ratie b d J De kk e r Ruim d ertig jo urn alis te n , r e port ers va n radio en t e l e vi s ie, a l s m e d e fo lo r rafen e n c in easle n h a dd e n aa n de uitnodig!n r ge h oo r gegeve n h et nie uw e " minis terie -re b ouw" t e kon l e n bekijken Na ee n u ilee n:r. e ttln g te h e bbe n gek r ege n h oe dit gebou w aan d e K on in gin Maria l aa n w as onts l aa n , inge ri c ht e n in geb ruik was renomen, kon m e n d e:r.e mod e rn e behui:r.in g zelf b e wond e r en, waarvoor m e n i n groepen we rd i n ged ee ld en deskundiC' we rd rond ge leid. De persontva n gst we rd afres Jot e n m e t een rJas she rr y e n n og w at "o Ule iee i C'epraat", w aa rbij -h oe ko n h e t oo k anders - div erse v r age n werd e n C'es t e ld, die m e t dit minis t e ri e nl ets, m e t d e m ari n e a ll e s t e make n h a dd e n ln d e avo nduren w e rd een t weede ontvanC'st gehouden, ditm aa l voor ee n a nd e r ge:r.e lsc h ap e n door ee n a nd e r e gas tb ee r N:u wann b el d e burg em ees t e r en wetbo ud ers \ 'a n ' s-Gra v e nha ge, h oofdred acte ur e n van de s t e d elijke p ers. als med e div erse burge r _ e n m arine-a u to ri teiten, di e d oo r Z E de Staatssee r etar is va n d e fe n s i e ( m arine) P. J . S. d e J o n g In d e g r ote ve r ga derzaal werden ontvange n Ook bier ee n allergenoegelijk st sa m enzij n m e t a ls hoog t e punt : d e t a ptoe, we lk e op h et Ila rk e erter r e in voor h e l gebo uw w e rd geC'eve n do or d e marin iers k ape l d e r Koninklijke marin e, waarbij In gedee ld de tamb oers e n pijpers van het ko r p s m a rinie rs. Behalve ee n s tortv loed v a n pittige kl a nk e n l eve rd e d e "l: e t aptoe ook feestelijk sc houw s pel op, om d a t d e k a p e l d oor 28 m a rin ierfakke ldragers werd C'eëseorle e rd Daar na as t W aJl h e t weer op d eze Ja nuari -a \ 'o nd Ietwat lente-ae hti g, hetg ee n uit eraa rd h et s p e le n e n het luistere n In d e open lu c ht :r;ee r t e n goede kw a m J a, d e k a p e l b eeft zeUs n a afloo p n og ee n k leine m ars door dit gedeelte van h e t B ez uid e nhout ge m aakt. iets d at d e bewoners op hog e prijs s t e lde n , ook a l m oeste n d e div erse kl ei ne k inder e n n a di en opnie uw in bed wo rd e n ,es lopt

ee n gas r egel a ar, w e lke in 7 v ersc hi lle nd e s t a nd e n geste ld ka n wo rd e n _

Op de loo p is ee n vlam d e m pcr gesc hr oef d , we l k e te vens dienst doet a ls sc h ielta p voo r h e t versc h ie t e n van geweergran ate n Het wape n k a n voorz ie n w o rd en va n ee n ric h tkijker , inf rarood - a ppa ra tuu r, bajo n e t e n m o n ds t o p voo r h e t vure n me t l osse p a t ro n e n

Iede r e ge w eersc hutt e r h eef t d e besc h i kkin g ove r 5 pat roo nh ou ders , w el k e e lk 20 pat ro n en kun ne n b eva tt e n In die n d e ho ud e r is Iccggesc h o t e n blijft d e a fs luite r i n a c hterst e s t a n d s taa n. De h o ud e r , w e lke o nder het wa pe n k a n wo rden a a nge b rac ht, is s n e l te verwi sselen d oo r een a nd e r ( cf BAG e. a wape n s).

He t w a pen is in gespa nn e n zo w e l als in o ntspa n n e n l oestand o p ve ilig ( ru s t ) te s te ll en d m V de v uu rrege la ar. B ij de wape ns v oo r d e Ned e r lan dse K rijg s ma ch t is de v u u rregelaar zoda ni g uitgevoerd, da t h e t a ut o matis ch v uur ge-

BLJ]F BI] DE TIJD

ll oors t e ge tij t e r were ld

B u r n t coat Head in No v a Scot ia ( Ca nada) h e d t het hoog s te getij t e r w e r e ld Op dil pun t, die p in ee n arm van d e B a a i van F un d y ge le gen, is he t ve r val oms t reek s 15 me t e r De vorm van d e B a a i van Fu ndy is zodanig, d a t he t ze e wa t e r doo r d e 48 mijl brede . tr echt e rvorm ig e mond in s t ee ds nauw e r e kre k e n w ordt g es tuwd T w ee maa l p e r dag s troomt e r 330 miljard ku b i e k e m e ter wat e r doo r deze e nonn e t rec ht er, d ie 14 5 mijl lan g is. De g e t ij d e n wo rd en zee r nauwk e urig voor s p e l d H et reco rd - 30 met e r - dat ee rt ui t 1869 De:r.e wate r s t and w e rd ett elijke maanden t e v o ren a l aangekondigd.

As tro n a u t \' erdi ent 14.38 lIoll a r

Overs t e Sh epa r d. de eerste A merik aa n se as tr onaut. verdiende 14 38 d o lla r met zij n r u imtevl u cht H ij k r ijgt n ame l ij k 23 0 dollar vli egtoe l age en moet daarvoor 4 uu r vli e gen, a ll e s per maand. Ee n to e la ge voo r v e r b l ijf in d e ruim te is e r ni e t Z ij n r u im t e v l ucht va n 15 m i nuten on _ ge v ee r 180 k m omhoog. geldt ec ht e r voor d e vereiste 4 uur en leve r de bijgevo l g h e t bo ve n genoemde b ed r a g o p

bl o kk ee rd w o r d t , d oc h d oo r ee n eenvo u dige ingree p k a n h e t w a pen oo k gesc h i kt gemaa kt w o rd en voo r het afg e v e n va n au t omatisc h v u u r. De v u u rs n el h e id bij s em i-aut o mat isc h v uu r b edraa gt 20 sc h o te n in 9 s eco n den, h e t geen a a nme rk e l ij k hoge r is da n bij d e Gara n d ( 8 schote n in ca 20 s eco n de n )

H e t wape n is ee n v o udi g i n o n de rh oud e n gemak k e lijk tocga nk e lijk: h e t ka n w o rd e n ope n ge kl apt a ls een jach t ge w ee r ,

waardoo r o p ee nv o ud ige wijze d e af s luitgroe p uit g enom e n

ka n w o rd e n

Eige n sc h a ppen

le n g t e p atro o n (mm)

gewic ht p a tr oo n (g r am )

Vo in m ls ec

7.62 mm

.3 0· NATO ( G a ran d) ( FAL )

83,8 71 ,2

26, 7 24

85 0 830

m o nding se n e r gie ( KGM ) (K G.I\1 ) 360 335

7.62 nIm Ru ssisc h

55, 6

16.5 710 203

Bijna 2.800 geallIeenle sc hepen van aller le i soort en grootte ginge n ten onder t e n gevolge. va u o nd eneeboo t aa nva ll en ,edurende d e 68 maand e n , dat de , Battle o f tbe Atl a ntI c" woedde, die bllie e n verspr e id e s trijd om d e aa nv oe rlijnen over de Atl a n tisc h e Oceaan, cUe besli!send 1toude n 1tijn voor de ui ts lag van d e Tweed e Wereld oorlo, In de historie Is dit ee n ,etal, niet m ee r dan ee n :eta l , maar e l k c ijfer, dat daarin op,este ld w e rd , is met moed ,

opoffering e n wanhoop va n l evende mense n verwe ve n ,eo weest. El ke dag en e lke mijl ha dd e n t e maken met ang s t, wil , s pannin, e n doonettJn,sv e rmogen , ' a n m ense n, wi er lot ve rbonden we rd door d e zee. e n door d e di e d aa r i n de ondef2:eeërs wa re n Vee l \' aD bet h e r oïsme moet ons o n beke nd blijv en, In d e donk ere ve rwete Ihe ld Enkete feiten zij n be waa rd ,ebieven e n ée n da arva n Is d e ondergang va n d e " Dorc hes ter" op 3 februari 1943.

Vier geestelijken en de ondergang van de Dorchester

Vier op dit sc h ip, dat in d e vroege morgen in de buurt van Groen la nd een torpedo kreeg, eindigden o p d ie dag hun leven op een wijze, die in overeenstemming was met hun hog e idealen en zij hielden daarmee die Idealen aan a nd eren voor ogen. Zij spraken de mede-opvarenden moed In en loen uiteindelijk bleek, dat e r geen r eddingsgordels genoeg waren, trokken zij de hunne uit om deze nan and e ren te geven. Vier mannen - ee n J oodse, een Room s- Kat h olieke en twee Protes t antse geestel ijke n -s t elde n tezamen dezelfde daad. w elke de daad de r menslievendheid 15, behorend tot het belangrijkste st reven van onze Westerse Wereld

De jongste was d omi n ee Clark Po lin g, de ac h ts t e ge nera t ie van een Amerikaanse d om ineesfam il ie in Ne w Yo rk City. Toen de oor log uitbrak toonde hij zijn spi rit : hij niet als geestelij k verzorger i n hel leger te gaan ,I k kan net zo goed een geweer dragen als de kerel naas t mij", ze i hij legen zijn vader, " Ik ga me niet achter de kerk verschuilen in een of a nder veilig bureau ."

Z ij n vader, die in 1918 al in de loopgraven van het W estelijk F ro nt had gestaa n, ga f hem een antwoo rd , dat beslissend werd: " We e t je dan n iet. dat het percentage gesne uv elden onder de gt'CS t elijke verzorger.> het grootst Is?"

En met harde Amerikaanse humor ging het voort: ,,A ls geestelijk verzorge r heb je de pra ch ti gste ka ns van de hele wereld om te s neuvel e n. Het enige \' er.>chil is, d:!t je geen geweer kan dr agen om zelf een ander te " C la r k Poling t ro k he t uniform van geestelijk verzorge r aan. Alvorens hij vertrok v r oeg hij aan zijn vader om ernstig te bidden. Niet voor z.ijn terugkee r, want dat zo u niet fair lijn tegenover de anderen. die d at ook wilden. "Bid nlleen, dat ik mijn plicht zal doen, en wat méér dan dat. Bid , dat ik nooit een la l aard zal zijn. Bid. dat ik kracht zal hebben, en moed, cn begrip voor de mensen, vooral dat ik gedu ldig zal zijn. Vad er, bid. alleen maar, d at ik zal voldoe n:'

Legerpredi kant Po ling gi ng e n zei tegen :tijn gehoor, dat hij voor zich kreeg. om niet de Nazi's noch de Japanne r.> als menselijke wezens te haten, maar het systeem te haten, dat onze broed e r s lec ht maakt Het Is het systee m, dat wij moete n ve rni e tig en. Het zijn woorden, die bijna twintig ja ar later weer een a ct ualiteit gekrege n hebben.

De oudste was G C<l rg e L . Fox . d ie de "eertig al voorbij was toen hij de ru stige kleine Me thodi ste nkerk in Vermont verlte t om ten tw eede n male de oorlog In t e gaan.

In 191 7 had hij zich voor ouder uitgegeven dan hij in werkelijkheid was, teneinde bij de Mariniers te kunnen komen. Als ziekendrager kwam hij in de s l agvelden van Europa terecht. H ij werd er me t de Silver Star onderscheide n voor het redden van een gewu nde uit een door gas vergi ft igd t errein en later kreeg hij het Crois de Guerre voo r zijn dappere houding in een artIllerieduel. Na van een gebroken ruggegraat hersteld te zijn kwam hij pas in Ame r ika terug teneinde zijn oorspronkelijke plan om accou ntant t e word en te volvoeren. Maar op een gegeven avo nd vertelde de gevestigde accountant aan zijn vro uw , dat h ij nu voor diminee ging studere n, hetgeen hem ook gelukte. Toen de oorlog uitbrak voelde hij, dat hij wéér moest gaa n. " I k wcet ui l e rvaring wal o nze jongens te verduren krijgen. Zij hebben mij nodig," Voor hij zich op d e Do rches t er inscheepte schreef hij aan zijn dochtertje: " Ik ben trots op je hoge cijfers op school, maar

bedenk altijd. dat vriendelijkheid, vrijgevig h eid en hoffelijkheid veel belangrijke r zijn". De brief a rr iveerde de da g na he t n ieuws over d e onde rg ang van het sc h ip.

Al exa nd er Goode had zichzelf voorbes t emd een rabbi te worden, eve na ls zijn vader. Hij was te jong voor de ee rste wereldoorlog geweest, maar wat zij n persoonlijke houding tot de mannen was, die voor Ame r ika h adden gevoch t e n , toonde hij t ocn de Onbekende Soldaat In het natlonale kerkhof van Arlington werd bijgezet. Het was 45 kilometer van zijn huls, maar hij nam de bus niet om naar de plechtigheid t oe t e gaa n Hij liep, heen en terug. Dat was nu zijn geheel eigen wijze om r es pec t t e t one n Nn zijn st udie s behaa lde hij tevens zij n medische graad omdat hij vond, dat hij méé r moest weten om de ziel beter te kunnen genezen. H ij was trots op zijn land en deze talentvolle en a tl etlsc he jonge rabbi wist w aar hij naar toe moest toen Amerika In oorlog kwam : naar het fr o nt.

Voor J ohnny P. Washi ng t on was het koven een avontuur geweest, dat bego n in de slo!, pen van Newark in Ncw J ersey. dat bittere armoede had gekend 1D het begi n, krant e n verkopen en s tr aa t gevechten, mBar ook verheven momenten in zijn roomskatholieke kerk of wann ee r hij muziek hoorde. Hij besloot pri ester te worden en dat was misschie n al wel i n de tijd toen hij l e ider wa s geworden van ccn jongenSbcnde in Ncwark Hij l achte veel, als pries t er voe t balde hij met de j o ngen s van zijn p arochie, hij organiseerd e base-ballteams. En tocn de oorlog ui tbrak en de jongen s opgeroepen werden, toen g in g hij zelf ook mee, als vanzelfsprekend.

Me t deze v ier onder zijn vele honderden passagiersmilitairen zowe l als burgers - zeue het vrachtschip Dorches ter koers naar Europa. door de ijzLge mistige lucht, over het dicpdonkere water, toen op 3 februari de vrees In we rk e lijkh eid we r d omgezet: ee n donderende s la g. gek L'aak, geschuif. geschreeuw, gestamp, geloei en gesis. Mensen, die over de dekken gesli ngerd werden. Grijpen naar reddingsboten. Verwarring. Sprongen te water. Geroep Stijgend gorgelend water

Ergens hiertussen bewogen zich de vier mannen. Zij wat zij konden. Laat mij geen lafaard zijn. Zij hebben mij nodig Er zijn dingen, die zijn dan hoge cij f ers. Vij fenveertig kilometer lopen voor een dod e, alles voo r de levenden. Wij doen mee als vanzelfsprekend. Oprial wij zullen voldoen

Toen de li f ebe lts o p waren stond en de vier mannen de hunne ar en op dit ogenblik zijn er misschien ergens op aarde v ier mannen. die daarom n og in leven zijn. Ov e r levenden verklaarden later, da t, toen zij van het zinken d e schip wcg roeiden zij vier mannen op een hellend d e k nog bijeen hadden gezie n, biddend.

Het was een ontmoeting me t de dood - en een rende:r.vous met God.

Wi e eens in Philadelphia mocht komen zal er op de hoek van Brood en Berks Streets een kleine kapel vinden. De kapel van de "Four Chaplains". Onde r deze naam bes t aat ook een fonds, dat oorlogsgewonden helpt. Zells \Çerd het ve r haal vlln de Four Chaplains eens uitgebeeld op een pos tz egel , die In 1948 uitkwam. Dit alles houdt de herinnering levend aan mannen die stierven zoals zij geleerd hadden: voor anderen.

UIT DIENST

Op maanda g 19 f e bru a ri h ee ft Hr

1\1.s mijne n ve eg-we rk sc hip Douwe

A uke s d e marin e -bas is t e Hellevo e ts l uis ve rl a ten voor z ijn laa t s t e r eis. Dit sc hip werd imm e rs op 1 fe bru a ri \ 'an z ijn functi es a ls logeme nt- e n w e rkschip offi c ie e l ontheve n, t oc n d e Koninklijke m a rin e t e H e ll e voets l ui s ee n " ni e uw " onderkom e n , thans aan d e w a l, in ge bruik nam.

"Hellevoetsluis" onder dak

Met het denni t ie! uil dienst stellen van Hr Ms. Douwe Aukes wordt een van de o ud ste schepen bij de K o ninklijke marine van de operatieve ste rkte afgevoerd. Het sc hip werd name l ijk op 2 november 1922 in diens t gesteld en is sindsdien vrijwe l o nafgebroken actief geweest. Vele van onze huidige v lag- cn hoofdofficieren maakten eertijds als adelborsten a an boord van deze bodem hun bootjesre izen, terwijl ook ve le n van o nz e o ud ere ondcro Hic icren op dit schip ee n varende pla a t si n g hebben gehad. Bij de aanvang van de tweede wereldoorlog ondernam Hr. Ms. Douwe Aukes diverse mijnenveegacties voor de Nederlandse ku st om gedurende de meidagen 1940 onder vijandelijke luchtaanvallen naar Engeland uil te wijken.

Gedur e nde de verdere oorlog werd het sch ip onder Brits opera tioneel bevel geste ld om ondermeer in gesc hakeld te worden bij de besche rm ing van de Thames-monding.

Na 1945 nam het n og aan vel e Nato-oefeningen dee l a ls werkschip voor de mijnenvege r s om tenslotte als zodanig en als logementschip in 1959 t e Hellevoetsluis t e worden gestationeerd, toen a l daar op de 15de april de Koninklijk e marine na vijf-en-twintig jaar van afwe:tigheid w eer terugkeerde. Met een traan heeft men dan ook Hr. Ms. Douwe

Auke s op 12 februari j.l. voor het laatst zien vertrekken, wegges l eept door een sle per, op weg naar de een of andere verkoopplaats van d omei n e n, hoewel bij de marine in Hellevoets lu is ook een l{lch viel te bespe uren , ge:tien de nieuwe behuizing aan de wa l.

Zoals bekend werd in 1959 een gedeelte van " de mijnenvegers in de mottenballen ", voornamelijk kustmijnenvegers van d e Z.g. "Dok kum-'klasse (W.U.'s). in Hellevoetsluis gestatio neerd, terwijl voorts dergelijk e mijnenvegers alhier in groot-onderhoud worden genomen.

De huisvesting van het daarvoo r benodigde mar ine-personeel. een kleine honderd man. vond plaats aan boord van Hr. Ms. Douwe Aukes, doch dit was, gezien de ouderdom van dit sc hip en de eisen, welke men aan een moderne accommodatie dient te stellen, ve r re van ideaal. Vandaar dat in 1960 reeds een begin gemaakt werd met de inrichting van een behoorlijk onderkomen aan de wal, waarvoor van de gemeen te en de N.V. Ni este rn Scheepsbouw Unie enige gebouwen konden worden gehuurd.

Onder deze gebouwen bev indt zich de vroe ger e Machini stenschooi van de K o ninklijke marine, anno 1877 , welk e thans - zij het s le chts qua interieur _ een geweldige metamorfose heert ondergaan.

In d eze volledig v erbouwd e Machin iste nschool vindt men nu de dienst concervatie, waarvoor hyper-moderne werkplaatsen werden ingericht, zoals de accuwerkplaats, de

werkplaatsen voor de r adio-radar en de electro-monteurs, de s mederij , de la sse rij, de me<:hanische afdeling enz. e nz. Voorts vindt men ook hier de slaapzalen voor de k orporaals en manschappen, de ziekenboeg en de ziekenzaal, het tandarts-verblijf, de wasge legenh ede n , de toiletten e n douchegelegenheden. Als men deze onde r komens zou gaan vergelijken met de vroegere onde r komen s aan boord van Hr. Ms. Douwe Aukes, dan kan men zich mee r indenken hoe men hel toen doen moest. De officieren en onderofficieren verhuisd en ook naar ee n dorado , een gewezen kantoorgebouw , dat eveneens intern volledig werd verbouwd. Naast de longroom en de gouden bal (bijzo nder gezellige en knus se ruimten ) vindt men hier d e s laapgelegenheden , een aanta l kamers, plaats biede nd aan twee tot vier man. Ook een enkel bureau is hier Ie vinden, zij het dat de meer grotere bureaus, zoals het bUf"eau commandement en hel bureau inventaris, elders in een houten loods een goed onderdak hebben gevonden. En dan als hèt mooi ste de manschappenkanline , een geheel nieuw opgetrokken gebouw met veel glas. waar de marin ema n in Hellevoetsl ui s niet alleen zijn ontspanning vindt, maar waar hij ook de maaltijden gebruikt, waarvoor dit gebouw tevens met een kombui s we r d uit ge ru st. Door in de recreatiezaal de kleine tafeltjes tegen elkaar te schuiven verkrijgt men de " bakstafels", waaraan dan in bakken gegeten wordt.

Tevens v indt men in dit gebouw d e schee pstoko, de w er kp laats en voor de kleermaker e n de schoenmaker met last but nol least het radio-ontvangs t - e n zendstation.

K ortom, d e Koninklijk e marine in He llevoets lu is Is t h ans "goed onder de pannen", op een st uk historisch terrein, grenzend aan de Dokhaven , waaraan de mijnenvegers in conservatie liggen. Op so mmi ge plaatsen werkt men nog hard om de kaden langs de:te haven te 'herstellen en u it t e breiden, terwijl voort s de beplanting nog moet komen en de nodige hekwerken. Ook he t opknappen van de gebouwen exter n staat nog op het programm a.

K apite in-luitenant te r zee J G Das ia, die s ind s 1959 hier het comm a ndo voerde in zijn functies van commandant Hr. Ms Douwe Aukes en Hoofd dienst conservatie mijnenvegers

He ll evoetsluis heette sinds begin februari commandant marine kazerne Hellevoetsluis. Gezien het berei ken van de pensioengerechtigde leeftijd heert hij deze functie op 15 februari j .J. overgedragen aan zijn opvolger, l uitenant ter zee lste klasse W A. J. P Valkenier

Het is in ieder geval nog prettig voor de overste geweest deze nieuw e behuizing, aan welke totstandkoming hij zeer veel heert gedaan, officieel in gebruik te kunnen stellen.

DE DRIETEENMEEUW

Wanneer men op een van de Hr. Ms. oorlogsbodems voor de Nederlandse kust kruist. Is het vrijwel zeker dat er meeuwen in de buurt zijn. Bij een kalm zeetje en weinIg wind lilten ze graag mee. zl tlend op het topje van de mast, op de ra of de geussto k. Ook wieken ze wel achter het schi p boven het kielzog, speurend naar m ogelijke mondkost die omhoog wordt gewarreld of afval. dal door zeuntjes of kombuispersoneel wordt vrijgezeL

Met krachtige v leugelslagen :twenken ze rond de boot e n niet zelden scheren ze er over, waarbij :te af en toe we l ccn witte kwak op het dek laten vallen, waar de "kaan" zich witheet over kan maken. Hij staa t er echter machteloo s tegenover en het enige wat he m te d oen staat Is het d e k te lat e n spoelen!

Rech t in hun element zijn ze als Aeolus, de god van winden en s tormen het op zijn heupen k rij gt en de noordwester tijdelijk vrij laat. die de toppen del' golven tooit met witte kuiven. de zee o pzweept tot een kolkende, loeiende massa en het sc hip naar hartelust laat dansen! Dan rusten ze als het ware op de randen van de grauwe dreigende storm wolken en l aten :tJeh uitbundig krijsend meezwieren door het somber uitziende lu chtruim. Hoo g vliegen ze mee met de ja gende storm en verdwijnen af en toe achter de rafelige wolkennarden. Dan komen ze weer naar benede n gezeild. speels en uitdagend lot vlak boven de: golven en s toelen rakelings over de sneeuwbl anke schuimkammen. Mei het grootste gem ak en schijnbaar zonder de: minste inspanning laten ze zich drijven op de: luchtlagen. met wijd ultg€!Slrekle: wieken. welke bo lgespannen staan door de fel blazende: bu lde:roost! Prachtvogels zijn het. deze kinderen van de deze kinderen van de zee Kmderen van de zee??? I s dat wel zo?

Wij sp r eken doorgaans van "Zeemeeuwen". maar het is opme r kelijk dat hoe verder men vun de kust verwijderd r aakt. des te min de r meeuwe n men ziet. Een o rnith ol oog. een echte vcgelkenner dus, zal waarschijnlijk zijn wenkbrauwen o phalen al s hij hoort spreken ove l· .,zeemeeuwen".

Voo r hem meeuwen Juist vogels van de kust en uit het bin nenland. Niettemin is er één èchte uc. mee u w, de enige meeuw die men aan kan treUen

over de gehele breedte van de noord Atlantische Oceaan, van de noordwestkust van Frankrijk ( Bretag ne) tot de oos t kust van Canada. Dat Is de Sierlijke Drieteenmeeuw, waarover Ik u dit maal graag iets wil vertellen.

Laat Ik beginnen m e t de vo lwassen vogel aan u voor te stellen Deze meeuw is een Ietsje klein er dan de welbekende storm mee uw Hij staat echter lager op de po ten en krijgt daardoor een " mollig er'· vorm. De lengte van het uitersle snavelpu nlje tol het einde van de staart bedraagt ongeveer 41 cm. In het zomerk leed zijn kop, hals, het bovenste gedeelte van d e rug, borst, buik en de overige onderdelen, s tuit en staart zilverwit. De rest van de bovendelen en de buitenkunt van de vleugels is zacht parelgrijs. De uiteinden der slagpennen zijn zwart, waardoor dus de donke r e, "in Inkt gedoopte" vleugellippen ontstaan, ' /!Oals de "Vogelgids" dit tot uitdrukking brengt. De drie l e nen zijn door zwemvliezen verbonden. Het achterteentje Is niet s meer dan ccn kort , rudim entai r s tompje, d at somtijds geheel ontbreekt. De poo tjes zijn zwartbruin. de sneb Is groenig geel tot geel.

In de wintermaand.en is de: kO l) niet meer gehee l s metteloos wit. Dan zijn het achterste gedeelte van de kruin en ook de achterhals blauwgrijs. terwijl voor het oog een donker vlekj e onts taat.

En hoe s taat het met de kindertjes?

Als dMe net de vliegkunst ma chtig zijn. kan men ze heel gemakkelijk herkennen. Om Ie beginnen Is de snavel ni et gelig maar zwarL De staart is héél licht gevorkt, zó flauwtjes dat het haast niet opvalt. D it lic h aamsdeel eindigt, zools dat bij heel wat onvolwassen meeuwsoorten het geval Is, In

een zwarte eindband. Voorts loopt over de binnenvleugel een zwarte. diagonale s treep e n zi en we bij hen een donkere nekband. Een en ander komt op de tekening van d e vliegende jonge voge l goed naar voren. Omstreeks de eeuwwi sseling vonden sommige dames die "gebandeerde·' vleugels der jonkies z6 mooi, dat ze die beslist op hun - vaak enorme - hoeden wilden dragen! Mons t er mode had weer eens een van zijn buien en dus moe s ten vele. vele jonge drieteenmeeuwen het ontgelden! Soms bedroeg de buit op één dag 600 exemplaren! Nu ik hel toch over moorden h eb: In vroeger tijden beschouwde men het vlees van de driet eenmeeuw als een delicatesse en men vergeleek het met p.1trijzebout. Die tijd Is nu gelukkig voorbij; men laat de aardige meeuwtj€!S met rust , een rust die ze wel hebben verdiend.

Ik hoop dat u met de boven gegeven sig nalementen de drieteenmeeuwen we l zult herkennen, mocht u ze ooit tegenkomen. Daarvoor behoeft u niet eens vcr van honk Ie gaan, want 's winters kunt u ze In vrij g r oot aantal aantreffen langs ons Noordzeestrand. Ook zijn er enige waarnemingen bekend uit de o mgev in g van de voormalige Zuiderzee en zelfs heeft men ze v er landinwaarts gezi en. O.a. in Limburg!

"Op de loto' s herken je dit di er gemakkelijk, doordat hij graag zit met zijn kopje scheef opzij". schrijft Dr. Jac. P. Thij sse in Het Vogeljaar" Nadat Ik dMe zin had gelezen ben ik er o p gaan letten en inderdaad is dit doorgaa ns het geval. Let u er in het vervolg ook maar eens op. Het broedgebied van de drietenen Is zeer ultg€!Strekt. De dichtstbijzijnde broedplaatsen bevinden zich op Hel gal and, maar verder kan men de nesten

aantreUen op de s te ll e kllrkusten en andere ontoegankelijke rotskusten van Breta g ne , Groot Brittannië en Ie r land, Noorwegen, IJs land, Groenland, Spitsbergen, Nova Zembla en andere eilanden In de Noordelijke IJ szee, rond de Bering Zee en de Zee van Ochotsk en op sommige plaatsen aan de noordoostkust van de Verenigde Staten van Amerika en ooste lijk Canada.

Men kan niet zeggen dal de driet ccnmeeuw een uitgesproken t rekvoge l is, hoewe l so m s enorme arstande n worden afgelegd. Sommige vogels - en vooral de onvo lwa ssen Individuenzakken dikwijls af naar het zuiden tot voorbij de Kaap Verdische Eilanden ( ± 15· Noorderbreedte). I n het jaar 1926 werd ee n nest jong geri ngd aan de westkust van Groenland; het werd h etzelfd e jaar opgepikt nabij het lichtschip Noordhinderl Mee r dere exemplaren, van een ring voorzien aan de noordoostkust van Engeland (Farne Eilanden). werden t eruggemeld van ... Ncw F oundland en Labrador!!! Ze hadden "eventj es" d e oceaan overgestoken. Buiten de broedtijd zwerven ze over de OCi!anen en leven daar van k leine zeediertjes, zoals visjes, kreeftjes. Inktvissen en derge l ijke, maar ook worden wel vlie ge n e n andere Insekte n uit de lucht gesnapt. In t egenstelling tot de meeste andere meeuwesoor t en

D c .. d c 0 I,l e idin gc n

Ih aa nd e n 0 l' s t a p e l :

I MEI 1962

Bootsman

1 MEI 1962

Sergeant vuurleidingskonstabel

Se r geant wapenelektronicamonteur Se r geant machini s t Rij - lnstructeurJexa mina tor

14 MEI 1962

K orporaal elektromonteur Sergeant elekt r omonteur

2 8 MEI 1962

Korporaal tor p edomaker Ko r poraal v li egtulgmoke r -bekleder· parachutepakke r

D u iker der 21.' klos se

4 JUNt 1962

Kwartiermeester

s t a an yoor de kom e nd e

Op MAANDAG 6 AUGUSTU S

1962 begint de opleiding tot VLIEGER

bij d e mari n e -lu c htvaartdienst

Schepelinoen zonder fiJn" kunnen ve rzoeken rOl plaarsin" bij deze opleidino In dienen vóór J5 mei J962.

12 JUNI 1962

Sergeant navlgatlegevechtsinformatl edienst Korporaal machini st

cct de dl'ietcen vrijwe l geen alval en wOl'dcn ook nimmer nesten van andere vogels geplunde rd. Het geluld dat d il meeuwtje laat horen klinkt als "kittiweece", van daar de Enge lse benaming Kiltl wa ke Met een beetje fantasie kan men er ook uit opmaken, dal de vogel ,.Get away" ! roept.

Reed s vrij vroeg In het voorjaar zoeken de kittiwak es de rotskusten op, maar het duurt doorgaan s nog wel even ccr ze beginnen met het bouwen op de sma lle richeltjes.• ) Het heeft noga l wat voeten in d e aarde. want vooraf wordt danig geruzied e n gekrakeeld, waarbij de een de ander bedreigt door de snavel t e ope n e n om de geel met oranje bi n nenkant te "showen" en de lange, Iel oranje gekleurde tong uit te steken!

De fundamenten van d e toekomstige kinderkamer worden vervaardigd uit modder en wier. dat met de platte zwemvoeten terdege wordt aangestam pt tot een stevig bodempje, dal aan de rots vastplakt. I n de eigenlijke wieg

wo r dt we l eens een aantal veertjes verwerkt. Doo r gaans worden twee eie r en gelegd, ook wel eens drie en Strijbos vond op Spitsbergen menig nest m et s lechts één jong.•• )

De sc haalkl eur d e r eieren is erg uiteenlopend, van heel licht zandkleurig tot bruin; ze zijn bezaaid m e t s lip pe n en vlekken In diverse nuances bruin, van heel licht tot vrijwel zwa r t! Nadat de jongen uit de eieren zijn gekropen b l ijven ze In het nest tot ze de vliegkunst behoorlijk machtig zijn. He t zijn d us "nestb lijvers" in teg enste lling tot de meeste andere meeuwekindertjes, di e uitg esproken " n es tvli eders" zijn.

Er valt nog genoeg over de ,. w lntermiuwen" - zoals ze in Fries land worden genoemd - Ie ver tellen,maar Ik mOOI een denken om de plaa tsruimte. "Alle H ens" I s per slot van rekening geen "vogclblad".

Er bestaat hccl wat lectuur over de drieteenmeeuwtjes, maar zij die enige gedetailleerde bijzonderheden wense n. raad Ik aan hel hoofdstuk ., Klifbewoners" te lezen uit het prachtige boek van Niko Tinbergen ,.speuren en spieden In de vrije natuur". (Uitg. Pl oegsma te Amsterdam.)

- ) Misschien heerst er bij deze vogels e veneens woningnood? I n sommige

N oorse s teden - 0 8. Aalesund en Bergen - bevolken ze namelijk de pakhu lskozij n e n, waar ze zich net zo thuil voelen als op de smalle rotsricheltjes

•• ) Zie ,.Sval bard - -Zwerftochten langs de koele stranden van Spitsbergen" door Jan P. Strijbos. (Ultg. L J Vccn te Amsterdam).

Drleteemnee uw : 2 s ub s pecies n i.: R issa trid ae lyla en R I po lUca n s: Ook komt nog een Rood poo l Drielee nm ee uw voor In het hoge Noorden: R. brevlros lris.

JUDO CEDIJT IN ft COOl

De Marine Judo Kampioen schappen werde n tusse n de wa llen van het 150 jaar oU,de For! E,rfprms gehouden. Even als dat tijdens de, premiere vpng gebeurde, was de mat "ui tge sprei d" In de gezellige kantine van de marine-kazerne Erfprins.

En wederom was de wedstrijdleiding in de wel deskundige handen van de heer Kon ing (5c dan), bijgestaan door de heren De Lange en Grocfscma (belde n 2e dan) de heer Kunst , die wel de zwarte band heeft, maar nog niet aan de 2e dan toe is. . . De bos_ en heide!ucht, die voork?mt In en,. om h:t marinc-opleidingskamp te HLlversu,m blijkt ee n bLJzo nd clc stimulans te zijn voor de beoefemng van de steeds meer populair wordende judosport.

Er waren aanmeldingen gekomen van 18 gele banders, hetzelfde aantal met een oranje ban d , 13 man war e n kandidaat voor het kampioenschap i n de groene band, niet minóer dan vijfti en dragers van de blauwe b:md waren op komen dagen en zeven bl'uine banders. Sk'Chts één schepeli n g had ingeschreven voor het kampioenschap zwarte band en dat was meteen maar een lid van de nationale ploeg, namelijk matroos 3 ZM J. Schaefer. En da t was de eerste (waarschijnlijk Lim_ burgse) H î1versummer. Hij wed op vrij gemakkelijke w ijze kampioen van alle categorieën.

De kampioen bruine band (en no. 2 alle categorieën) wordt eveneens door d e officier van administratie, J. J Stam van het MOK H ilversum uitbetaald. Dat was MARN I J M. C. Kl'ij stek: en ten slotte bleek VGMR 3 ZM C. van R ooyen de ste r kste gele bander te zijn. En ook dC!ze kampioen hoort op Noodweg 37 te Hilversum lhuis.

Drie Hi lversummers kampioen en de brede glimlach van s portofJicier de L1'2

SDI F. van den Heuvel Rijn _ ders (die de commandant vun het MO K H ilve rsum verlcgenwoo l'd igde) was dit keer niet zonder reden.

Het knmpioenschap 1962 oranje band werd een prooi van KPLMARNS A. B. Dijk van Hr Ms. He rto g Hendrik, na. een langdurige finale met KPLMARNS Verhall e , die door de scheidsrechter werd beslist.

MARN 3 ZM C. M de Weerdt van- de Van Braem Houckgeest Kazerne te Doorn, werd kampioen groene ban:!, de blauwe bU!ldtitel bleef in Nieuwed!ep. Daar zorgde magazijnbeheer-

SPORTPRAET

der 3 ZM A. J. Souwe r (Hr. Ms. Neptunus) h eel keurig voor. Er was veel bela ng stelli ng voor de wedstrijde n. I n d e cafeta r ia werd een geza· menlijke maaltijd gehouden. De commandant van het Koninklijk I nstituut voor de Marine zag twee adelborsten in twee fi nales, ma ar zowel SGTADBM R. Spiekerman (g ele :band) ais

SGTADBZ J G. van der Ham bij de blauwe bandi'!rs mo esten in deze laatste hin· dernls voor ccn kampioen· scha p het onderspit delven.

Commandant MVK De Kooy was eveneens aanwezig e n werd zo geg r e pe n door de judosport, dat hij voor zijn inrichti ng in de kortste keren een judomat liet aanvragen. In de namiddag deden ook de c ommandant d e r zeemacht in Nederland en de chef staf , commandeur P. W . C. de Vos va n hun belangs t elli ng blijken. Schout bij nacht mr. A baron de Vos van SteenWijk reikte. op verzoek van de voot"litter van de sporlcommissie der Koninklijke marine, KLTZSD J. C. H. de prijzen uit. BovendI en

I) e marinekam p Ioensc ha p pe n J u · d o 1t62, resp. In bla u n ,el ba nd a ll e b ru l " e. groe ne e n o ranJ band. ( v oor outside r s: h o.. d o nk er d e r d band. d es t r r o t e r d e JudOaar dl r h l d)

wa s er voor de scheidsrechters wier medewerking op zulk 'ee n hoge I?rijs gesteld, ee n hermnenngsvoorwerp. Voor alle deelnemers en m ede werkers was e r bovendi en een rood, wit en blauw vaantje.

Matroos Schaefcr du s marine - kampioen 196 2 van alle categorieën. Hij was dan ook veruil de beste. Na het behalen van zijn kampioensch ap na afval-systeem tegen de winnaars van de andere categorieën, kwam

FOTO DOVEN : .,7.0 Is ' l e l ge_ no eg". D h oofdsch ldsrechter, d h r Koning laat ete n d a t d han d lU" p l a n r re no g hee ft c eduurd.

IIlER Ni\./\.ST: K a mpi oe n a ll e catelo r lln, I\1i\TR l 7.111 J Sc h aer r o n t anC l de lu lb • k e r en n b eke r o m te b hou · d e n uIt h a n de n , 'a n d e \ Ioot· "OOCd.

hij nog eens tegen zeven man op de mat, zonder rustpauze. Eén voor één gingen de te· genstanders kansloos ten onder, hulpeloos meestal tegen zijn heupworp.

De be langstelling voor judo neemt enorm toe. ook al te deslî!le r en u it de deelname aan de marine kampioenscha ppen. Vorig jaar 43 man o p de mat, dit keer 72 deelnemers.

Judo·inst ruct eurs Wichers en Mol, lee r üngen van een van de scheidsrechters, de heer Oe Lan ge, beiden si n ds een half jaar in het trotse bezit van een zwarte band. hadde n de organisatie voor· bereid. Het klopte allemani akelig goed.

K ampioen Schaefer kwam een week later uit in de nationale ploeg in ee n wed· strijd tegen Frankrijk. Deze ontmoeting w e rd door Nederland (zonder Geesink) gewonnen. Tegen Frankrijks no. 2 behaalde Schaefer ee n fraai (onbeslist) resultaat.

BOKSWEDSTRIJDEN IN DOORN

Er is ook g e boks t. D a l g ebe urd e in d e c anU ne \'a n d e Va n Bra e m lI o uc k g e e s t Katt m e t e D oo rn Mil itai r e s e le c tiewed s tr ijde n in d e Ni e u w e linge nk la sse . Va n d e 78 d ee lnemers war e n e r 8 van d e K o n in k lij k e ma r i ne. Twee d aa r\'I n kw a m e n in h un ,e wich tsk l aSlSt i n d e fin a le. Da t w arcn VG M R R . S u r i e van h et l\1VK - V a lke nbu r r. d ie h et als \' ederge wic h t moes t o p neme n t ege n ene J C We Ue v a n de K L u it Gor in c h e m e n L T Z 2 A 11 Thier e n s. d ie I n de e in d s tr ij d h a lf z wa a r ge w ich t so ldaat F r c d e ri x , ' a n de KL U u it "Ol k e i t eg e n o ve r zic h v Olld

S u rl e won op p unt en T h ierens da a r e nt e g e n ver loo r op pu n t e n , z ij h e t d a n , d a t d Ut orfic ier ee n moed ige weds trij d boks t e

Internationale scheidsrechter B ril prees tWei!:le prij swinnaar Thierens dan ook voo r zijn moedige boksen, vooral ook tijdens zijn halve- f inalepar tij tegen matroos 1 C. Hoogveld, toen hij in verloren positie terugkwam en toch nog met K.O. wist te winnen.

" U doel de Kon inklijke marine eer aan", al du s de ,.eheidsrechter.

MARN. 2 Weyche r se (18) die vanwege de vaardigheidseisen van de Nederlandse Sport Fejeratie tot boksen was gekomen. h eeft keurige partijen la ten zien. Coach SGT-

MARNS A. J. HesseIs \'erwacht veel van deze jonge bokser. De gastvrijheid van de zijde \'an de VBHK'AZ werd alom geprezen.

F

O T U 1I 1t: II NA AS T : K am p lo"n

'-" d e se wIC h t b oksen. U Surl" "an h e l ,\I V K ·Va l ke ll bu ' B

1'01'0 II.E C IITS BOV EN: 1 1'''' !

Th le " n s (rechts) In 1111 finale ·

p.r l ij I",e n 50 ldau ".eClerl,..

I u llenan l I er >:ee Thle ens ve ' -

loor Clne pulij op pu n len. I n be l mi dd en de IlI te. n aUo n ale

l( h eICisrec hte • • de hee r II r ll

SGTMARNS H P van den

Aardweg (Gymna stiek e n Sportschool) is sinds enkele weken gerechtigd om te Nieuwediep de vaardigheidseis en boks en af te nemen voor de Nederlandse Sport

F ederatie.

Hij doet dat thans als opvolger van SGTMARNS A.

J. H esseIs. die naar d e Marine Ople idings Kamp te H ilversum is overgeplaatst.

PARIJ S: dcgc n

Aan de I n t ernationale Degen w e dstrijd om de Challe ng e Picon nam ook cen Neder la nd se equipe deel. De deelname aan deze wedst rijd om cle meer dan een halve m e t er hoge zilve r en bokaal staat open voor alle officieren en onde r officieren, zowel beroeps als reserve. De Nederlandse militaire afvaardiging. die onder ausp iciën van d e C. I M.S. naar Parij s ging, was als volgt same nge steld: K TZA Van Kregten. vaandrig H oogervorst, KP L MARNS Van Tol en sol daat (ARO) Godhelp. De Nederlanders werkt e n zich door de voorronden heen en klasseerden zich alle vier bij de laatste 32, die volgens direct a!valsystee m verder gi ng en. Om tien tre Hers. Hooge r vorst en Van T ol moeste n met klein verschil t ege n hun tegen sta nders het onderspit delven.

Bij de laatste 16 gekom('n s tond Godhelp met 7-2 achte r t ege n de Fransma n D emogé. Langzaam maar zek(;r kwam hij o p 8·8 een formidabcle prestatie. H elaas maakte zijn tegenstander cr 9·8 van en wist die stand te bchoujen tOl de reglement aire tijd verstreken was Dat betekende 10-9 eindstand en eliminatie voor d dapp ere Godhelp.

Oe kolon el Van K regten wi st door overwinningen op Hu go n en Gamelon, r e s p. met 10·5 en 10-8 bij de laatsU! 8 te komen.

Kr eeg meteen wereld kampoen 1961 GuiUet tegenov e r zich ; dal we r d ee n ee rvo l1\! nederlaag met 10-7 en uil_ schakeling voor de halve fi· nale.

De finale werd een st r ijd tu sse n Guin et en H oskyns, die door eers tgenoemde met 10·4 werd gewonnen. Wereldkampioen Cuitte! heeft d u s nu d e zorg voor de r eus_ achtige Challenge Picon.

NUNSPEET : zwaa r Il arcours

De na t ional e militaire Cross Country kampioenschappen J962 zijn te Nun s peet ([ehouden. Van de 77 d eel nem ers, die aan de start verschenen. behoorden er 15 tot de K oninklijke marine.

Winnaar w erd favoriet , wachtmeester 1 Ku enen van de Artilleriesehool te Breda Marechau ssee Snepvangers wel 'd tweed e, sgt. I Broer derde en op de vierde plaats eindiJd e KPL l\1ARNS C. J. van der Heijden Een zeer eervolle plaats. die hem met de reeds genoemde en de SJ\fl J onkers en OOT 1 Chris (nrs. 5 en 6) recht geven op uitzending naar San S ebas tian (S panje) waar op 25 februari intus _ se n de internationale militaire c r oss country kampio e nscha ppen zijn gehouden.

H et parcours \'an de Nuns peetse cross wa s zeer zwaar. de prestati e van de winnaar was op i nt ernatio na al niveau. K uenen einjigd e in 26.03.2 over 8 km. bijna een minuut voor no. 2 cn 1.06 voor Van der H eijde n.

"C T I U. oe lill l. h l v ro lij k In N u nipee t. Uaarae ble KI'I..G J v d lI ey d e n (nr 11 ). d ie op ee n '·e•.-I."" d I6 e n m oe dl 6 ,.,lo pen p arc:o u ka n Ie' ru pl.,n.

De marine-deelnemers, on_ der wie vij f adelborsten, ei nd igden voorts allemaal in de tweede helft. Helaas geraakte de ADBA Borghouts geblesseerd. Desalniett emi n beëindigde de zoon van de voorzitter van de C .r M.S het parcours. LTZV I T Wils was aanwezig als ve rt egenwoo rd ige r van de commandant der ze e macht in Ned erla nd

Voorjaa rsrei s Sma ld eel I

Smaldeel I , h et opleidingssmalcleel va n de Kon i nklijk e ma rine , bes t aa nd e u it Hr. Ms. kruiser De Zeven Pro VÎn cië n (v la ggeschip), H r. Ms. jager Gelderl a nd Hr Ms. jager Overijssel, Hr Ms. fregat De Bitter. H r. Ms. fregat De Zeeuw , Hr Ms. onderzeeboot W alrus en Hr. Ms. o nd erzeeboot Zwaardvis, is eind januari uit Nederland vertro kk en voor een oefenreis vn n twee maande n naar hel M idde ll andse-;:eegebied. Na enige algemene O(!feninge n , welke uiteraard voor de nieuwe opleidi nge n zeer eenvoudig we rd en ge houd e n , bracht hel smaldeel van 9 tol 12 febru ari j.1. een niet-ofricieel bezoek aan de Spaanse haven s tad B arce lona. alwaar de bodems - met uitzondering van Hr M s. kruiser - een ligplaats kregen nan de brede e sp lan ade Rambias Gedur ende deze dagen werd e r een uitgebreid bezoek- c. q ontva n gs t-programma a f gewer kt , waar in o nde rmee r sto nd en opgenomen I!(! n aa ntal bustoc ht en doo r stad en omgev in g, een voetbal- en hockey-wedstrijd tegen Spaanse teams, een varle t é- en rev u evoorstelling in het beroemde Elm olinotheater met als hoogte pun t het b ijwonen van een folkloristisch feest , dat in

F otO: Hr. MI. Vlm Amslel bijgewoond door de commandant der zeemacht in Neder land, schou t bij nacht Mr. A. N. Baron de Vo s van Steenwijk, die z ich voor een tiendaags bezoek aan het smaldeel op 9 februari in Barcelona aan boo rd van H r. Ms. De Zeven Provinciën had in geschee p t. Medio maart zal het s maldeel, met uitzonde rin g va n Hr Ms. Zwaardvis, welke bodem dan natlr Ned erland t e ru gkeert, deelnemen aan d e NATO-oefening " Daw n B reeze V II ·', di e ten wesl en van Gibraltar zal wOrden gehoude n , l erwijl voor ts enige n let-o rtl clë le c.q operatie v e bezoeken gebracht zullen w o rden aan Malla e n Gibraltar. Eind maart, begin a p ril wordt het smald eel weer in Nede r land terugverwacht. Dan zal _ voor zover dat thans t e bekijken valt - Hr Ms De Zeven Provinciën voorlopig zij n laa t ste buitenlandse re is h ebbe n gemaakt, wan t binnenk ort. gaan immers de bewapenlngswerkzaamheden beginnen.

In het kielzoq ,J

.,.........

het oude " Pueblo Espanol" (ee n zeer o ude buu rt van B arc el o na ) plaats vond.

Daarnaas t stonden o p die za t erdag e n die zondag, voorname l ijk in de middagure n , alle boven-waterschepen open voo r bezoek, een uitnodiging waa ra a n h o n derde n inwoners va n d eze Spaanse s t ad ge h oo r hebben g e ge ven.

Nat uu r lijk werd op die middagen ook de Holla nd se k olo ni e met ope n a rm e n Qan boord o ntv angen. Na het vertrek uit B arce lona s t oomde h et s maldeel op i n d e r ic htin g van Malta om i n de omgev in g van dit eiland voor enige weken druk t e oe fen en me t de 52Fl-trackers. behorende tot vliegtu igsquadron 320 va n de marineluch t vaartdienst. wel ke vliegtuigen daartoe gestationeerd waren op het Britse marinevliegkamp Halfar E en gedee lt e van dele oe fen ingen werd

Waarderend e woorden

Op donderdag I f eb ru ari j J. heeft de commandan t de r strij dkr ac ht en in Nederlands Nieuw Guin ea, sc h out bij nacht L E H Ree se r , een toespraak gehouden t ot d e bemanningen va n H r. M s fregatl e n E vertse n en K o rt enaer, welke bodems voor ee n verblijf van vier dagen in de hav e n van Holtandia ligplaats hadden ge kozen. De scho u tbij -nacht sprak ond ermeer lijn voldoening uit over de verrichtingen van beide sc hep e n nabij de Vlakke Hoe k (voo r h et officiële communiq ue inzake dit gebeuren zie vorig nummer ).

,. De minister van defensie , de staatssecretaris va n defensie (ma r in e) e n de be\'elhebber der zeestrijdkrachten", aldus de schout bij nacht, ,.hebbe n u reeds telegrafisch hu n waardering be-

VOETBALSTRIJD KOMT OP GANG

Na veel n arigheid door nattigheid is de Vo etbalcompetitie da n toch eind elijk o p gang gekomen.

Met negen de el nemend e elftallen is een norma.le compe_ titie in di s trict NOORD n ie t wel tijdig voor d e marinekampioe n schap p en t e H ilversum te beëindigen. De noordelingen zulten elkaar daarom slechts ee nmaal o ntm oeten.

Tot du sver re (gegeve n s binnen t.m. 7 feb ruari) werden de volgende wedstrijden ges p eel d : Mijnend ie n st-Onder_ zee di e nst: 1-3 ; Tromp-Wachts. W'oord : 1-3; KrM - MK

Erfprins: 1--4 ; Ko oy-Her t og H e ndr i k : 4- 1; W achls.

W'oo rd-Onderzeedi<ms t: 4-6 ; Hertog H endri k NAV GIS: 7-4 . Di st rict sleider Noord teken l hie rb ij o .m. aan. "Tot dusverr e gaven de gespee l de wedstr ijd e n lee r s po r ti e f spel t e zien.

Hr. Ms. Van Am slel oelenl

H r. Ms. fregat van Amstel, statio n sschip in de Nederlandse Antill e n , heeft in de week van 29 januari tJm 3 f ebruari deelgenomen aa n de oefening "Springboa r d", een jaarlijks terugkerende oefe n pe r iode van de Amerikaanse marine, w elke plaats vindt in de Ca r aïb ische wateren en steeds gehouden wordt in het tijdvak januari t l m maart Bij deze vertameling van individ u ele oefeningen, waaraan, naast de d ive r se Amerikaanse. ook enige buitenlandse marine-eenheden dee l n eme n , wordt een nuttig ge bruik gemaa kt van het mooie weer. da t gedurende genoemde periode in d ele s tr eken h ee r st. Ied ere week wisselen de deelnemende schepen in aanta l en soort, eve n als d e deelnemende vliegtuigen.

A lvore n s aan deze oefening en te beg inne n bracht het Nederlandse fregat nog een driedaags niet-officieel bezoek aan de haven van San Juan op het eiland Puerto Rico en wel in het laatste weekend van januari Dele da ge n werden besteed aan het uitwisselen va n de gebruikelijke ceremoniële beloeken en aan voo rbe sprekingen inzake de k omende oefeningen, hoewel ook de recreatie niet vergeten werd. Stad en eiland werden druk bezoch t , t erwijl ee n schee p selftal van H r. M s. Van Amstel tegen een plaatse lijk elftal tweemaal in het strijdperk trad, wa a rbij de ene voetbalwedstrijd met 1--4 ge· wonnen, de andere met 2-0 verloren werd. Voo rt s werd er aan boord va n Hr Ms. Van A mstel nog een ontvangst gehoude n voor circa 70 marine- en burgerauloriteiten, alsmede voor enkele leden van de Nederlandse kolonie ter plaatse.

tuigd. Met hen ben ik dankbaar, dat u een inval in dit lan d hebt h e lpen voorkomen e n dat daa rbij ons personeel. onze schepen en vlieg tu igen gespaard zij n gebleven. W ij dienen allen in een l and, waaromheen lQveel politieke onru st heerst H et is onle taak er daarbij voor te waken. dat alles wat hier gebeurt. onder Gods hoede In vrede en gerechtigheid kan geschieden."

Hel liet e r n aa r ui t , d at i n deze competitie de strijd lal gaan tu sse n DE K OOY en WSWD H elaas is het ve rt oonde spe l van het team van de Hertog H endrik niet. op die hoogte van vorig jaar".

H et wordt bijlonder ge wa ardeerd, dat he t Kon ink lijk I ns t it uut voor de Marinc, na lange afweligheid, wederom aan de Nieuwedie p se voe t bal-competitie deelneemt.

Van di s trict MIDDEN tot dusverre nog geen nieuws entvange n, w el ech t e r van de distdctsleider in het verre lUiden. Op 24 ja nuari werd e n daar de volgende w edstrijden g e · speeld: VG K AZ--MVK Valkenburg: I I j H ellevoetsluis-

V lissingen: 2-7 ; Gilze R ijen- MI{ D en H aag: 6-2. Twee w eke n later was het cerst mog el ijk elkaar w ee r te ontmoeien. Jam mer g[!noeg w aren de mannen van de Douwe A ukes e n van Gilz e Rijen niet in de gelegenheid om aan de oorspron kelijke plannen gevolg te geven, maar wè l door gingen: VGKAZ - MK D en Ha ag: 8- 1: Vlis · singe n - MVK Valkenb ur g: 0--5

Smaldeel 5 commandant CDR A. van Es bestaande uit A R. MS. VL IEG-

K AMPSC HIP KAREL DOORMAN, CDT KTZ ft. W. Baron van Lyndcn, de jager AR. MS. LrMBURG, CDT

KLTZ J. C. H van den Bcrgh en AR. MS. GRONINGEN, CDT KLTZ F. E. K ruimink, H R. MS. ZEELEEUW, CDT LTZ I G. J v. d. Gricndl en HR. MS. DOLFIJN, CDT LTZ I J. R. Roe Ic, op voorjaarsreis in de West.

Smaldeel I commandant smaldeel CDR

H. M. van den Wall Bake, bestaat uil HR. MS. KRUI SER DE ZEVEN PRO-

VENCIEN, CDT KTZ jhr. W. C. M. de Jo n ge van E llcmccl, H R. MS. OVER -

IJSSEL, OOT K L TZ A. van der Moer, A R. MS. GELDERLAND, CDT

K L TZ J. M. Eibers. HR. MS. FREGA T DE B I'ITER. CDT LTZI w. H eilbron,

H R. MS. DE ZEEUW. CDT LTZI R. Hartog en A R. MS. ONDERZEEBOOT

WALR US, CDT L TZ20C K. A. H. Ger r ctse, HR. MS. ZWAARDV I S zijn o p voorjaarreis in de Middellandse zee. HR MS. FRIESLAND is in opmars naar Nederlands Nieuw-Guinea.

HR. MS. ROTTERDAM, CDT KLTZ

O. Cramwlnckel verblijft voor een wapeneva luatie in de Verenigde Staten van Amerika. HR. MS. ONDERZEEBOOT ZEE H OND. CDT LTZI D. Schrijve r shof In gaTantie-onderhoud.

RR. MS. PELIKAAN. CDT KLTZ J

W van de Graaf, op 1 februari in dienst ges t eld. HR. MS. LUYMES, CDT LTZ20C S. Barends. op 14 februari in dienst gestel d I n begin maart zal HR. MS. VAN EWIJCK, CDT LTZ I H A. Hes, in dienst gesteld worde n HH. MS. H YDROGRAAF en H R MS. ZEEFAK KEL op 6 maart Jn dienst t.b.v. Chef H ydrografie. H R. MS. T IJGERHAA I , CDT LT Z 20C J J Vaessen, wo r dt op 12 maart In dienst gesteld.

H R. MS. BULG I A, CDT LTZ20C J. Brabander gestationeerd In Vlissingen, belast met visserij-ins p c<:tie In de Zuidelijke wateren, K R. MS. FREGAT VOS, CDT LT Z I A, J. van V e l thoven, gestationeerd in Den Helder doet dienst als visserijpolitiekruiser.

HR. MS. HEF RI NG, C DT LTZ20C H Mak van W aay, is ter beschikking voor de vaaropleidingen. HR. MS. MIJNENVEGER B ORCULO. CDT LTZ20C S. W. F. H endrikse van squadron 123 Is gestationeerd in Den Helder.

Het squadron 127, CDT L'F.l 1 H. van Hoeven bestaat uit de mijnenvegers HR , MS. AALSMEER. CDT LTZ20C

C. G. J. van Doorn, H R. MS. MEPP EL, CDT LTZ20C F. G. A. Woudsira, HR, MS. NAARDEN. CDT LT Z20C A. J.

WAAR DE KONINKLIJKE MARINE

VAART EN VLIEGT

Vergroessen is gestationeerd te Den

H elder,

H et squadron 126, CDT LTZ20C P J.

A. Wehrens bestaande uit de mijnenvegers HR MS. NA A LD WIJK , C DT LTZ20C S. J. d e Jong, H R. MS. OMMEN, CDT LTZ20C G. J. Boevé H R. MS. DRACH TEN. CDT LTZ 20C P. L. Bakker, HR. MS. GIE'TI H OORN, CDT LTZ20C H Mijsberg en HR. MS. HOOGEVEEN. CDT LTZ20C J. W. A. P eeters. is gestationeerd te Vlissingen. HR. MS. ONVERDROTEN, CDT LTZI

D. L indner.

H et werkschip mijnenvegers HR. MS. WfLLEM VAN DER ZAAN, CDT LTZSD1 A. Lok , te Vllssingen.

Het squadron 205. CDT LTZ20C H. C. v. d. Lee, bestaande uit ondiepwate rmijnenvegers HR. MS. A LBLAS, CDT

LTZ2 J. Bijl, HH. MS. VAN DER

WEI... CDT L T Z2 1... G. Ve l·hoeven. H R. MS. VAN WELL GRO E NEVEUD. CDT LTZ20C J. L van Dooremaal, H R. MS ZOME R , CDT LTZ2 H. P. N. W. F. van Rijckevorse l, HR. MS. VAN 'T HOFF. CDT LTZ20C H. C. Besançon.

M A RINE L U C H T VAARTDI ENST

SQAD RON 860, CSQ LTZ I C. K. Krijger, uitger u st met Seahawk straaljagers, opereert vanaf het marine vliegkamp Valkenburg. SQADRON 4, CSQ LTZV l J. H Carpentier Alling is uitgerust met Grumman S2F-1

H R. MS. L ACOMBLE, CDT LT Z 20C A. Kamp, HR. MS. S T A VERMAN, CDT LTZ20C W. K. Verboeket. HH. M S. MA H U. CDT LTZ2 D J. van d en Hoed. is ges t ationeerd in Den H elder. Ten be h oeve van de diverse walopleidingen en hulpdiensten zijn in dienst HH. MS. ZEESLEPER H ERCULES.

H R. MS. HOBE I N, H R. MS. C ERBERUS, CDT LTZ20C R. A. Weermeljer.

Trackers vliegtuigen voor onderzet;:boolbestrijding. D it squadron is gestationeerd o p Hr. Ms. Kar e l Doorman SQUADRON 320, CSQ LTZV I C. G. Smits beschiklover Grumman S2F patrouillevliegtuigen voor T evens belast met OSRD, een detachement van 6 vliegtuigen opereert tet begin maart vanaf RNAS Halfar op Malta voor oe feningen met Smaldeel 1. SQUADRON 5, CSQ L TZV I W. J. Vaal verzorgt de opleiding voo r waarnemers en telegrafisten met B eechcraft vliegtuigen en H01S3 helikopters. alsmede de conversie voor vliegers op de Neptune. SQADRON 6, CSQ LTZVl J. Schwartz is uitgerust met HSSIN helikopters en opereert vanaf Hr. Ms. KarelDoorman Op het marine vliegkamo de Kooy is gestationeerd SQU A DRON 9, CSQ LTZVl H. Minderhout, uitgerust met Fokker S-11 lesvliegtuigen voor het geven van vlieglessen aan adelborsten. De commandant der zeemacht in de Nederlandse Antillen heeft de beschikking over HH. MS. V AN AMSTEL, CDT KLTZ W. P. Salm e n SQUADRON I , CSQ K. A.la Bree, vliegend vanaf de Dr. PJesman vlieghaven. Dit sq uad r on is tevens belast met de voortgezette opleiding tot onderzeebootbestrijdings_ v lieger.

Na de Gieren: de Privé-secretaresse

Mannelijke toneelspe lers worden e r i n het bijzonder gevraagd bij de O ffi ciers T oneel Verenig ing, af d eling D en H e l der. G egadigden dienen t oneel te ku n nen spelen, bij voorkeur na scheepstijd. Men heeft nu de "Pr i vë-sc<:retaresse" (van Ary den H arlog) in studie. Om manne n (zie boven) aan te t r ekken?

D e l aatste o pvoeringen van "GieTen op een veilig nest", die voor de marinekazerne Amsterdam, voor het marine-hos p itaal Overveen en in de schouwburgzaa! van he t MOKHilversum werden gehouden, on d ervonden ved waarde r ing. Veel succes nu ook met de privésecreta r esse.

EERVOL ONTSLAG

Luitenant t e r zee d e r 2e klasse jongste catego ri e wegens med isc he ongeschiktheid

J Lagendijk m i.v. 16 jan. 1962

mutat i e s ollleieren

BEVORDERD (verbete rd e opgave )

Tot ka pite in Ier 'lee:

J H baron Ma ckay m.i.v. jan. 1962

Tot ma joor d er mari n iers :

F A J Hu is man m.i.v feb 1962

Tol luite nl nl te r :r.ee \' I n t ee hni se he di enst ." 1. kl asse:

F De ljkerhorr. J. H Adriaanse m.i .v. 1 tob. 1962

mut all e s onderollic l eren

\' a n se r geall t - t e legraf is t tot nl ajoor - t e l eg r af is t :

J B G Micdema m.i.v. I jan 1962

va n kOf)lOra a l - t e le g rafi s t tot se r geallt - telegrafist :

A. A. de Plaa m. i.v. I jan 1962

van t e l egra fi s t d e r I e k lasse l ot korporaa l - tel eg rafi s t :

M J M Bak m i.v. I oki. 1961

van ko rpora nl -se in er tol sergea nt -sein e r :

P H M Derk se n m.i.V. I jan. 1962

va n le r ,ean l t orpedo make r tot majoor - torpedom a k e r :

J Farla m.i.v. I jan. 1962

\' a n majoo r - m ac hlnJs t tot oppenmae hinist:

J C B Kok en P de Ronde m.i.v. 1 jan.

1962

Opgave va n sc hepelingen d ie In he t tijdvak 16 december 1961 tot en met 15 januari 1962 zijn bevorderd tol de rang va n korpo r aa l e n ho ger.

\' a n sc hippe r t ot oppersc hipper:

J Smit, J Struijkenkamp en I.

Fluijt m.i .v. jan. 1962

van boots ma n t ol sc h ip pe r

J van der Ko rpu t en O W. Drech·

s ier m.i.v. jan. 1962

\' a n tot bootsman :

C. Hu isman, C. J . van Miert en T.

J o rrit s mn m.i.v. I jan 1962

\la n majoo r -jt'csc hutkon s tabe l t o t oppe r gesch ut konstabel:

J . W. Schram

m.i.v. 1 jan. 1962

van se r gea nl -gcsc hutkons t abe l tot majoor ·geschutk onslabe l :

C. W. B van Ommeren c n H Wijke r m.i v 1 jan. 1962

vn n korporaal - g esc: hutkonslabe l tol se r gea nt -gesch u t ko nslabe l :

A M. A. van Orsouw en E J Boerrigter m.i.v. 1 jan. 1962

van ma joor- vuurl e iding kon s t a bd t o t opperv uurl e idin gkons labe l :

J vnn Bees t

m.i.v. I jan. 1962

VIII 5e rfe a nt- vu url c idlnl' kollstabel tot maJoor-vuurl e idlnl'kon s t a be l :

P. C. Scheepers e n E A Mauw er m.i.v. I j an. 1962

\'a n gesc: hulmak e r der I e kl asse lot korpo raal-gesc hut -

nl aker :

A. M G van den Berg m.i V 1 jan 1962

val l majoor -wa peneJektronlca-monleur tot opper wapen eJe ktron lea mont.eur :

A. H Bron m.i v 1 jan. 1962

\'a n se r,ea n t- wapene lektroni ca mont.eur t o t m ajoo r - wapene lekt r onlcamonle ur :

L C. van Belze n e n J P Piet m.i.v I jan_ 1962

van maj oor_ele ktroni ca mo n le: ur tot o pperel e ktr onicamonteur :

J G J Scheele m.i.v. I jan. 1962

van ser,ca nt -ele ktroni ea mon le: ur tot Olo n le ur :

M Steenhaard m.i.v. 1 jan. 1962

, ' an maJoor - rattlo - ra d a rmont e ur tol opperradio-rad annont e ur :

J va n der Wa l

m.i v I jan 1962

van sergea nt - radio - rad a rmont e ur tot maJoor -radio - radarmonl e ur :

G. Buitenhui s

1ITl.i.v. I jan. 1962

van korporaa l - radio -r a darmont e ur tot se r gean t - radio -radarnlonl e ur :

P. K Sto ere le n

m. i.v. I ja n. 1962

\'an r a d io - ra d a r mo nt e ur d er I e kl asse tot korpo raa l -rad lorada rm ont e ur :

H . A P . L. R. J ansse n , O.

C Zimmennan. H van Ve l dhuizen.

B. de Zwart en J H F Sari s m.i .v. I 196 1

va n maj oor t e leg rafi s t lot oppe rt elegrafist :

J Goedknegt m.i.v. 1 jan 1962

va n serrean t--m ac h ln ls t tot majoor - mac hinist :

J. K Bakker m.i.v 1 jan.

van korporaa l - m ach inis t t o t se r gean t -mac hinist :

J Holt kamp m.i .v. I jan.

van nla e hlnls t de r I e kl asse tot korporaal - mac hin ist:

T . Douw m.i .v. l okt.

F H Zwart, W G Peters. P M

A Zaat, J M C Frijte rs, H L. W

Dikmans. J van Ho ut e n P A .'

Waal e. P H J Clerx. J M Snelle-, man. R Pattynnma. A H G van

Os, J W iering H Zoer, T van Vliet, G d e Paauw en R d'Ham ecourt m.i.v. I dcc va n tot opperse hrijv er:

19 62

1962

1961

P Brecman m.i.v 1 jan.

\' an korpora a l -sc hr ijver tot sergea nt -sc hrijv e r :

A. Oli e mans m.i.v I jan.

1961 1962 1962 van ma j oor-deken ve rp lege r lot o pperziekenve rpleg e r :

R. Noo rd huis m.i. v I ja n 1962 va n sergeant -z i eke nv e rp leger tot ma Joo r -zieken ve f1)l ege r :

H W We e nink m.i.v. I j an 1962 va n z ieke nverple ger de r i e k lasse lot korpora a. I-%Î e ke n ve r -

pl eger:

F Wip m.i.v. 1 jan. 1962 va n tot majoor-mag a zijn behe e rd e r :

H Huit ing m.i.v. 1 jan. 1962 van ho f m ees t e r d e r I e kl asse tot korporaal - ho/mees t e r :

W J Bouwmans e n M A. Kr aut h m.i.v. 1 dec. 196 1

A. van K ape l m.i.v. 1 jnn. 1962 va n se r ge ant - kok tot majoor - kok:

J . Eelman m.i.v van korpol'3a l - kok l ot se rg ea n t-ko k :

P Ronkes m.i.v va n kok der I e k lasse tot korpo raa l -k ok :

H M W K oelen, A. Schoenmaker,

N J.. M K emna, G F Burge r C

Barte l!. W F G Ti gge lman en J

jan. 1962 jan. 1962

H M. Co rneli ssen m.i.v 1 dec 1961

van kl eennake r d er I e kl asse tot ko rpo raa l- kle e nn a ke r :

J T P ij l m.I.v. I dec. 1961

va n ko rp oraa l va n specia l e di ens t e n instrume n tmake r -code -

d iens t tot se r geant van s pee iale d lensle:n Ins trumentm ake r -

cod e di e nst :

F Maschke

van se r gea nt - majoor -v ll ege r t o t

v ll e,lte r :

A. J van Dun

m.i.v. 1 jan. 1962 a dj ud an t -onde r o ffl cler ·

m.i.v. 1 jan. 1962

van se r gean t - vlieger tot se rg ea nt - majoor -v ll ege r :

J. W . Boe le m.i.v. 1 jan. 1962

va n lee r li ng- ond e ro fficier -vlieger der i e kl asse t o t korpo -

raa l -vlie ge r :

W V N. 5chwQn m.i.v. 1 dec. 1961

van se r gean l -vli egt ulg te lcgrafi st tot ma joor-vliegtui gtele-

g raf is t :

A. Vi ssche r m.i .v. 1 jan. 1962

van korpora a l - vli e gtulgte l e graf ls t tot s erge ant_vliegtui g_ t e legra fi s t :

R A. de Jong

m i.v. I jan, 1962

\' an vliegtuigrnaker- -aJgem ee n der l e kl asse tot korporaalvli e gtui g mak e r al g emeen :

A. L J Zwierstra , W van den

Hoff, A. P Bakkenes. B. Smecnk

T H Schonk. F A. J van Lavieren en A. Leeuwenburgh

van se rg e ant ·vli e gtuigma k e r ·ele kt romonte ur tot m a joor · vli e gtuigma k e r -ele ktr o mont e ur :

M. Beze mbinder m.i. v. I jan. 1962 va n vli eg tui g m a ker - r a dio r a darmont e ur der I e kla sse tot ko r poraal - v li eg tui g mak e r radio - radarmonteur :

J P M de Nies va n vli e gtuigma ker - mag anll!ijnbeh ee rd e r d e r I e kl asse t o t korpora a l -v li e g tuigm a k e r ma ga zijnb e hee rd e r :

S. H Mu s ter s, P P Heide lberg e lJ

J. R. And e l

va n se r gea nt -majoor d e r ma rin iers tot adjud a nt -onde rofficier d e r marinie rs :

van korporaal \'a n d e de verbindingsdiens t : ve rbindingsdi e ns t tot se r geant va n

P J A. Peels m.i.v. 1 jan. 196 2

Opg a ve van sc h epelingen m e t de ran g van korporaal en hog er aan wie eervol o nt slag uit de zeedienst is verleend met ingang va n d e datum als a chte r ied e rs naam vermeld.

korpora a I-gesc hutkons ta be l :

H. van der Tuin m.i.v, maart 196 2

m a joor - mac hinis t :

J F. Köhle r m.i.v 16 maa rt 1962

sergeant zi e k e nv e rpl e ge r :

A. Ve reeke

m a j oor- bott e lie r:

m.i .v. maart 19G2

W. Reyer se m.i."". mei 19 62

m a joo r- ma gaz ijn beh ee rd e r:

J. M van Heukel om m.i .v. maart 1962

korporna l - maga zijnb e he e rd e r :

T P van Ov erdij k m.i.v 16 maart 1962

o pp e r v l ieg tui g mak e r -a lge mee n :

W va n der Plas m.i.v. 16 juni 1962

B. Jan sen

m. i. v. I j an. 196 2 van se rgea nt d e r marini e rs tot se r g e a nt - ma joor d e r mariniers :

S, Abrahamse m.i.v. 1 jan. 1962

PAARS PAK

ko rpora a l·vlieg tul gma k e r - ko ns tab e l:

A. D van der Geest m.i.v 16 febr 1962

kor po ra al d e r ma rinier s:

C. H. den Harti g h m.i.v. 16 maart 1962

megi

trlllingdernpers

voor het ehul l,e h o p ot enen van

elee t rlsehe eleetro·motoren e d.

KWA LITEIT

SILlE V O l DT R O TTERDAM

FISH CANNING FACTORY

VAN OER WINDT ' S H ANDEL M IJ _ VLAARDINGEN

Exporteurs

VISCONSERV EN

v an GEM ARINE ERDE EN BISMARCK HARING

ROL\fQ PS

GEZOUTEN HARI NG IN VATEN

GE ROO KTE BOKKI NG

VERSE VI S

Telefoo n 30H

Rotterdamse lijn 67072

Telegram: H andel

Scheepsverven

KoninHij!, /lIdrin,

STEUNT HET ROODE KRUIS

OPLEIDING TOT:

K orp oraal timmerman

S ergeant timmer m a n Duiker der 2e klasse

Br andweer m an

Onderzeehootverk enningsofficie r

Mijnenveegofficier

Sergeant G eschulkonsla h el Sergea nt T elegrafist

D emolitie Onderoffici e ren

Hulpdui k oUicie r

Cursus staftechniek

Afslandwaarnemer

H u lpduike r

Korporaal machinist

Korporaa l telegrafist

Korp ora al vli egluig maker algemeen

De molitie-cursus vo 0 t:. o fficieren

Sergeant torp edo mak e r

Korporaal magaz ij n b eheerder

Hel onlwerpen, zeilen en drukken ven uw drukwerk is Ibij ons in goede handen Wij hebben ons bedrijf in de loop der jaren gespecialiseerd in hel drukken van periodieken en handelsdrukwerk. Zowel wee k - als maandbladen worden door ons punclueel verzorgd. Ons produklie-apparaal slaal borg vo or ' een violIe aflevering van uw orders Wanneer u behoefle heef! aan goed drukwerk, dan zullen wij hel zeer op prijs Iiellen, onl machinepark en onze vakbekwaamheid v oor u Ie mogen inschakelen.

c. Blornrnandaal n.v. RIJNSTRAAT 9 - DEN HAAG

""'-.9.

Van Nelle

Foei , ho e s uffen d staat g e d aa rl

NatuurliJkl Vooruit naar het rad iost a tion Dat cadeau komt nog op tijd daar zorgt de radlo 8 urprlsedl e nst voor . Radio-Holland winkelt even zorgvuldig als u zelf zou doen

RADIO-HOLLAND 00\11' radioaurp rlse d le n s t

VERSCHURE'S

4500·tons drijvend dok

Dit nieuwe mode rn e dok maakt h et mogelijk grotere schepen aan de zorg van VerschuTe toe Ie vertrou wen.

E r kunnen sc hepen in worden gedokt en gerepareerd tot een maxi · mum lengte van 430', ee n breedte van 58' en een diepgang van 19 ' 6"

VERSCHURE & CO ' S

SC II I:t:1'8Wt:KY EN MA C III NI:YABRIEK N.V

MEIlUWENLAAN 11 _ AMSTEItOAM _ TELEFOON "'l'1

KONINKLUKE BEGEER

VOORSCHOTEN -

RIDDERORDEN

ERETEKENEN

MEDAILLES

INSIGNES

SPORTPRIJZEN

H• • Ms " FRIESLAND"

de eerste onderzeebootj age r van de Beklasse

De Rotterdamsche Dro o gdok Mij N ,V - Rotterdam

Dok en Werf -Mij Wilton Feijenoo rd N V.-Schiedam

Ned D o k· en Scheepsbo uw Mij V O F - Amsterdam

N ,V. Kon inklijke Mij " De Schelde" - Vlissi ngen

Werkspoor N V. - Am sterda m