Alle Hens 1962 - Editie 1

ROYAl INTEROCEAN lINES

Koninklijke Java - China - Paketvaart Lijnen N.V.

G e re ge ld e plIss ngicrs- c u \' rathtdien s tcn tu s s en Verre Oo ten - Zuid-Af r ika -Z uid -A merika

Ja p an e n H on, Konl -Z uid -A frik a • Wut _Af rl k a Chln. - Zuid - Afrika - West_ A/r lka

Verre OOI UH! - Oost-Afrika _ Z uid Af rika

S a l,o n - Ban,kok - Ooit-A fri k a _ Z u ld- A1rib

Ooit-A f rika - Zuid -Afr ika _ A u,t r aU!

Weit-A f rika - Zuid_ Af rika _ Au,traIJ! _ NJ e \lw -Zeeland

Ooit- en West-A\lslralUf - M ala)'a _ Colombo · We s tk\llt I ndia W ut - Pakistan

OoJit - A\lltulll - NederJanda_Nl e \l w ...c u ln e a _ Noord -Borneo Sal,on Thailand

Nle\lw-:zeeland A ustraU! Sln'RPO r e/Manma H on, K on, _ Chln.

A Ultr.UI - J apan H ong K on, Au.s t r.Uf;

Hoofdkantoren:

Amlterdam, " Het Sc:hee pv rt h u l.", Te le foon 6441 1

Hongkong _ Inter oee n Hou s e, 191 J v Ro d

HERTEL & CO. NV.

Vertegenwoordigers van : NEWALLS JNSUUTION Co . Ud.. Ne wtherm calci um.ilicaaIÎsola l ie Pu til e s *

J W ROBERTS Ltd

" Limpe l" Spra y ed A ,be.lol *

OWENS CORNINO mERGLAS CORP. Fibe rgl as p roduc1 e n *

XZIT CHEMICAL COMP ANY Serviron , Brickleal , Vucole S. *

BELDAM PACKINCi ar: RUBBER Co Lid. Pak k ingen voor .U. doeleinden

Einde vorige eeuw. Steeds meer verrassende vindingen verbazen de wereld en vormen de sleutel tot weer andere geheime schatka me rs. De stoommachine, de motor, de electriciteit. In Amerika ziJn allerwegen scheepvaartdeskundigen bezig met onderzeeboot-experimenten. Simon Lake uit Baltimore vaart enthousiast in dat avontuurlijke schuitje mee, tot hij belandt biJ zijn verbluffende "rijdende" onderzeeër "Argonaut". Geen wapen voor de aanval, maar een bergingsvaartuiR. Het grote sigaargevaarte heeft een holle bovenruimte, waarin lucht kan worden gep erst en waarin tevens plaats is voor ballasttanks. Het voorstuk heeft een "duik_ kamer", startplaats voor de duikers In de romp een zoeklicht dat moet schijnen in de diepzee_duisternis. Met twee reusachtige wielan van ieder 2000 kg en een kleiner derde wiel dat voor de aandrijving zorgt, kruipt het monster voort op de bodem van de zee. Op gasoline maakt de "Argonaut", zij het dan zonderde reuzen .wiele n, een 1600 km lange tocht langs de Amerikaanse kust, waarbij hij uitstekend blijkt te voldoen I

DE " ARGO NA UT " VAN SIMON LAKE

Stomen Verven

SCHEEPSWASSERIJ

AMSTERDAM - NOORD

leverancier Koninklijke Marine

S. JO NGSMA & Z OO N n .v.

AMSTERDAM ROTTERDAM

Scheepsonderhoudswerken

Klaprozenw eg 9-13 - Amsterdam -N. Te tefoon 60529 Kant OOl'5c hlp Zalmb. l ' e n _ Rolt e rd:un Telefoon 112014

KANTOORMA C H INES

• KANTOOR -, BEDRIJFS - EN SCHOOLMEUBELEN

• AUl\DNISTRAT IE - EN ORGANJSATl ESY8TEJ\olEN

• TE C U N I SCIl TEKENJ\olATERlAAL

• KANTOORBENODIGD H EDEN

Aspa n.v. Zaandam

WESTZIJDE 53 e n 110 Te lefoon ( 02980) 66951'"

OMKEERKOPPEL I NGEN

HYDRAULISCH - MECHANISCH

ZONDE R EN MET REDUCTIE

4-800PK

N.v. BREVO AMSTERDAM-N

SPlJKERKADE 2 -3

Dit komt Uw schip to e

A. B. BOFORS, ZWEDEN

GE'SCHUT MUNITIE SPRINGSTOFFEN

V ERTEG ENWOO RD IGE RS

VAN REES &GREVE N.V.,

PA RKSTRAAT 69 b

D EN H AA G

Scheeps w e r f " DE WAAL" R V , ZALTBOl\'ll\'lEL

Ge meen .s<: h app e lijk same n werkende sc h ee psw e rven

Gebr Niestern & C o. - Delfzijl

Noord - Ne::l.erla nd sche Scheepswerven - G ro n in gen

Schee p sbou w Un ie N. V. _ G roni nge n

Nies t ern Scheeps bou w Unie N V, - H ellevoetsluis

m.'. " I::mb l a'·

• A lle soorten vrac h tsche pen

• Zeeslee p boten

• L ich t ers

• Ba gge r insta llaties

• Helli ngen e n droog d okken beschikbaar voor reparatie va n schepe n t o t 3000 t o n .

HEEFT U OOK ZO ' N GOED OOG 7

Toop "! y,. he. ,.sp'tfy Mk 3 o....l Rlc! Sl"'''''' -.. Uw Kl'>op" be_den ",ft o<Ot>OnlI t.. en 11" ••,.1, 10 0tICk. d••e'e "", od lll>tdo • ...,...," he. ",o T'lk OOI fNl\.

H '1'_'" bt , Oi. 'wee .....rIwIk.lljk•• _uh.hlb.,. be<ld on 0 do od,.ndo 1•• '

• de ...,. •• , • lood. <lA 0/5<) d. wKh. hobbon u.. beeld. 1<10<". op de brUI r,,"1 ot huo bw;hIUln,. " ", het plot ••• op he< .weed. bHld I'>e,m _d k door'

• de bt.oiken .,n Mld. bHklldI kunne • .....ttw.k.IIJk Ik __ on 'o, ld

• cIo ,!tut'· cl ••rol " k.on op Mld. bnld"". __ OIIafl1 ke",k •• n Ih" pi ,,,",,

• do ,_"''''lul.ko,Mld word, kOlolk ••r,r_.

..s,e''1 0u0I ,M "I" Oftch ,." ,

&>0> Ioootd ••• ""' d .R«urd.,.··. '.1 s..,..,.,...... .

M.o ..O'aoje-, ..,.,... a-" <I," M Z.,b'"

SPERRY GYROSCOPE COMPANY

DI , I lon o f Sp '''1 Co t potu fo ft

"""',_ CON

Varnished cambric kabel

voor electri sche installat ie van zeeschepe n Gro te d uurzaamhe id e n stroom belast b aarhe id ook bij hoge o mg e vi ng s· te mper at uren

Eenvoud ige mon tage.

l e verbaar me t katoen - ol me i staal d raa do mvlec ht ing

Beproe fd en goe d ge ke urd doo r Ll oy d s en Veri las

" Zelfs in d e mui l va n d e leeuw, drink ik het bie r van de eeuw: AMSTElI "

In ge z ond e n dOOT : Krp Ma ch. D Vru gt, a lb H M H e rt og H e lldrik, Den Held e r

De '"zender o .u trl ng ee ll gedecor eerd h ONre n 'UKJndbord met 6 b ie rp id ien 1.1(111 kN n. ta a rd ewe rk

U M hoe h d i Il UIlfD!' ;t r. kn ippen en mee r :<e nd "

alle hens

MAANDBLAD

TER INTERNE VOORLICHTINC

DER KONINKLUKE MARINI

UOO FDRED ACfI E EN DIRECflE , F j. T H M SCH AE PMA N

ADR ES RED ACflE EN

Mini s te rie va n Defe nsie, Konin ginn cgra chl 60 T el. 8 1426 1 • T oes lel 2345, Den H aag

ADVERTE NT IE-A DMI NISTRATIE : Th ree û n les N. V , Kerks tr u I 49 Amsle rd l m_C

Bij d e v oorplaat: Hr. Ms. Karel Doorman

Inhoud: januari 1962, no, 6

Verzin een onderschrift

Ve rzin bij bo ve n s t aa nd e t ek ening ee n g ees ti g ond er sc hrift cn zen d dit a an : Ams t el Brouw erij, Afd. Publicite it , Maurils k a de 14 , Ams t e rdam , m et verm eld i ng " DIE ZIT !"

Voo r elk g epublicee rd ond er sc hrift word t ee n aa rdi ge bel oning besc hikb a ar g es t e ld.

Een bron van Insplralle

Ee n bro n va n i ns piratie bij h et ver zinn en va n ee n onde r sc hri ft vi nd t u in Ams t el B ie r

P roos t en suc ces!

.

Bij de aanvang va n 1962

Anno ' 6 1 bij de Ko n in klijke Mar ine

Wo n ingbo uw te Dcn He ldcr

N ieu wcd ie pse noti ties

De were ld wa a ri n wij leve n

Twi nt ig jaa r ge led en

An t ili aan se Va ri a

Oudejaarsavo nd .

Ma r ini en Cu raçao en St , Ch ri stoffe lbe rg

St rij d midde len ter zee

T evrede nheid sbet ui g ing

Spo rt p ra el

S po rt ka le nd e r

Wa a r de Ko n Ma rin e vaart en vliegt

Mutaties

De KoninJ<lij ke Mu in e 'Ie h e r op "ast Ie slell en da l hel ad e nrr in dit orBaa n uit e raa rd het er bij \"l n voo rkeur "oor le,'er l nl itl u n Ko ninklij ke Ma rin e niet Ira n in

11JiN Z.E. DE !lIJN /STER VAN DEI'ENS/E

bij de aanvang van 1962

HET JAAR 1961 is ten einde; een nicuw jaa r ligt voor ons.

Wat zal het ons brengen? Velen vr:J;gen zich dit niet zonder ongerust heid af. Een \'Taag. die in de s n el ve randerende wereld van \' anclaag, wel h a:a.st niet tc beantwoorden is.

W :lnt la l viln onberekenbare krachten spelen ecn rol; de mensheid ziel zich voor schier onop losbare prob lemen gesteld.

T e talr ijk, te vee lsoortig ook, zijn de factoren die in onze gecomp liceerde samenle\'ing h un inv loed doen gelden cn daa rdoo r moeilijk on der contro le gdmc ht kunne n worden.

H et gevaa r dreigt dat de mens het wi ll oos slachtoffer wordt van een situ:tt ie, die hem boven het hoofd groeit. Kr achten, door hem zelf ontketend, gun een eigen leven leiden en keren zich legen hem.

In dit Ikht moeten wij mijns inziens atoomexp losies wa:umede in 1961 ge· ëxperimentee rd werd.

D eze nodeloze man ifestaties zijn zo in st rijd met de sfeer die de batste dage n van het jaar ken· mer kt, d at ee n gevoel van afkeer overwonnen moet worden om ze Ie r sprake te brengen.

Ik mag er e-vCflwel niet aan \'oorbij gaan, omdar deze exp losies als het de cu lminatie \'o rmen van all e gebeurtenis5Cl\ in 1961.

Zij zijn het leken aan de wand l'oor onze mense lijke bescha\'ing en d wingen ons tot inkeer en bol'enal tot bezinni ng.

Op pos itiC\'e geeft het vrije Westen blijk van zijn vertrouwen in onze gezamen lijke verdedi· ging. Deze verdediging moet C'\'enredig zijn aan het gestelde doe l : \'an het goed, dat \"fijheid heet.

Want dat is waa r het in feite om gaat.

W ij ge nieten dagelijks d eze vrij heid en het is zeer d e vraag, of wij haa r steeds waarderen, o f wij de en nog mee r de zede lijke kracht kunnen opbrengen om haar te behoeden.

Moge het zijn, dat het Nederlandse volk U met zijn vert rouwen zal blij\'en steunen bij Uw moei· lijke maar eervo ll e t-aak, zodat wij, één van pal kunnen slaan lege n de krachten, die onze vrij heid belagen.

]962 I'oor U pe rsoonli jk, waar ter wereld U zic h ook bevindt, en voo r Uw verwanten, ee n \'oorspocdig. maar bovenal een jaat worden.

DE MINISTER VAN DEFENS ]E

jr. S. H VI SSER

DE MEMOIRES VAN

BI" DE KONINKLI .. KE MARINE

Zoal, mijn voo rQan aers In d e maalstroom va n de tijd op het ein d van hun l even t ot "memolrc." kWllmen, welke hier in uw lijfblad " All e Hen s" prompt werden npaenomen, zo l Jli! ik, (lts A mlO 1961. deze Qoed e tradilie niet br eken. T emeer, om dat het teru"grijpen ons bejaarden ligt en wij in d e mentn" verkeren (wat zeg ik; wij e r van ove rtu igd zijn). dOL onze beleveniS".en, e r vor ingen en lenen dermate belangrijk zijn, dot zij onder "een beding voo r het nageslacht ve rl o r en mogen gaan.

Vandaar dat ik, op deze J5e december, moe en afgeleefd, de dag zal benu tten met schrijven. Een geschrift voo r u en vaar mij. Vo or u van de K oninklijke marine met wie ik 365 dagen la ng mocht d ienen en w aarbij iK al . hel j aar , dat u gegeven werd, ergenJI ook de r ichtinD moc ht bepalen, we lke u t e volDen had V oor mij om h erinnerinDen op re halen, wa araa n bl ij d.!chap, ver dr iet, vreugde, droejheid, hoop, v re e.! en zo vele Demoed.!toe.landen meeT Dekoppeld waren. Een marin ejaa r kent immen talloze jacetten Welaan dan , late n we d i t alle.! nOD eenmaa l ondeT ODen zien

JANUARI

Uit vader T ij d nog maar n et gebo r en, hulpel oos als iedere Ann o, die ee n vol, v r eemd jaar tegemoet gaat, begon ik mijn leven In uw midden onder we l zeer d roeve oms tandi g heden. H et wa s In de avond van de 2de, dat gedu r ende het uitvoeren van een na c htvlucht In d e nabijheid van h e t marine-vliegk a mp Blak in Ned erlands Nieuw-Guinea een d a k ota van d e Ma rin e lu chtvaar tdien s t In zee stortte.

Vijf marin e -manne n , allen nog in de bloei van hun leven, vonden daarbij de dood ... een diep trag isch gebeuren, dat een zwar t e sch a duw wierp op al die goe d e wensen, welke me n bij het b egi n van h et jaar elkaa r doet t oekomen.

Neen, dan wa s h e t voor onze MLD beter, toen p recies vijf dagen later twee h elkop ters van h e t marine vliegkamp Valkenburg crin s la agde d e bemanning van d e Groningse coaster Comelia B 11 na een spectaculai r e redding in veiligheid t e brenge n Dit sc hip wa s even buiten d e pieren van Hoek van Holland - door het gaa n sch uiv e n van d e l a ding -In ee n woe ste zee d e nmlt e In moeilijkheden gekomen, dat kapsei7.en gev r ees d werd. Jon g en, jo ng e n, wat wa s de pers vo l lo f en h oe glunderde onze befaamde O.S.R. D. M ijn werkelijke eerste kennismaking met de Ko n inklijke marine vond In Den Held e r plaa ts, toen a ldaar op zaterdag d e 14de Hr Ms. jager Utrecht n aa r Nederlands Nie u w -C ulnea vertrok. I k s tond. nauw elijks uit mijn wieg gegroeid, nog wel wat o nw e nnig tussen al di e "afduwers", ma a r dat moe ht deze jeugdige Anno ni et hinder e n. Ik proefde thans d e ma r ine In een van zij n belangrijkste fac ette n Mannen , die voor ee n behoorlijke reis er ee n tijdj e uitg ing e n, "dapper" nagezwaaid

p lechUgheden mee, waarvoor Ik op de 19de h et Mll rln e vliegkamp Valkenburg e n op de 25s t e Hr Ms kruiser De Zeven Pro vi nci ë n bezocht. Plec hti gheden, welke ik In mijn verde r leven nog genoeg zou meema ken , ma a r die gedure nd e deze ee r ste leve ns maand bijzond er welkom waren Inza k e oriëntatie en het leggen van ee n band.

Een gebe urteni s, die Ik hi er zeker niet vergeten mag, was d e Ind iensts t ellI ng op de 19de van Hr Ms. WllIem van der Zaan a l s 10gemcn tschJp voor de dienst concervatle mijnenvegers Ie Vli ssinge n . D it betekende d e meer rusti ge ou d e -d ag van dit , wc mogen wel zeggen, bejaa rd e [re ga t, dat In de tw eede wereldoorlog en in d e jaren daarna de K oni nklijk e mar ine zo gedegen h a d gediend.

Om ten s lotte op de laatste d ag van d eze ma a nd, toen Ne d erla nd vlagde ter ere van zijn jarige pr in ses Bea lrix , In Nleuwcdiep s m aldee l I uit te lelden, d a t ee n oe renreis naar het Midd ella nds e Zeegebied begon e n drie maanden lang een beter klimaat ging o p zoeken. Wal d a t betreft had ik de ka c h el t hui s graag willen l aten uitgaan.

FEBRUARI

Wij Anno's, d ie volgens 's mensens l ee f tijdberekening Iede r e maand zeve n jaa r ouder worden, voele n on s spoedig w at m ans. D aar had je mij bijvoorb<!el d die, i n d eze februarimaand tot d e jaren van verstand geko me n, besloot alln deze gees t elij k e gesteldheid on m i dd ell ij k gevolg te geven. Derhalve p ak t e Ik mijn kotlertje en rei s de Ik op de I Od e, te,mmen met Z.E. de m ins ter van dc!ensie, per " friend s hip" n aa r Nape ls om twee dagen later ons In t e sc h epe n aa n boord van Hr Ms.

r

Ven. ek naar Neder' Nle uw ·Ou ln door hun vrouwen, ver l oofde n en kinderen, ook al mocht cr hier en d aar een sti ll e traan w ord en weggeslikt. Daarnaast m aakte ik de7.e nmand nog een tw eetal bcëdigings-

kru iser De Zeven Provincië n

Unoek va n de mini liter

Me t ande r e woorden: mlnster Visser bracht een bezoek aan smaldeel I in het Midd e ll andse Zeege b ied, welk bezoe k twt'<'!

dagen duurde en dat dermate aan tr ekke l ijk was, dat ik het niet spoedig zal vergeten.

Aan boord van d&e kruiser werd de minster verwelkomd door een ,,steam pas l ", waa r aan de ove r ige t ot het smaldeel behorende schepen deelnamen. Ook de vliegtuige n van vlieg320, welke gedurende deze oefen tijd d e ita liaanse vliegbasis Capodiehlno als tehuis ha dd en, lieten zich niet onbe tui g d Zij ve rrichtt e een ,,!ly past". welke zeke r n iet minder belangr ijk was dan het voor b iJtrekken van d e sc h epen.

Alle bodems van h et smaldeel werden d oor Zijne Exeeltentie nczocht, terwijl hij ze lfs aan boord van Hr. Ms. onderzeeboo t Zeeleeuw ee n oefe nin g onder de waterspiege l meemaakte. HIJ hel debarkeren voor Napels in de vroege morgen van de 15de hopte de maan juist een behoorlijk s tuk uit de zon, ee n zonsverduiste r ing, welke voor deze eeuw "enig" moel worden genoe m d.

Thuis In het kikkerland vertrok op die ze lf de dag Hr Ms. fregat Evertsen voor zijn ,,zoveelste" r eis naar Nederlands

Nieuw-Gui nea en al ben Ik daar ze lt dan niet bij geweest. Nieuwlldlep bood weer dezelfde aanblik als een ge l eden, t oen Hr Ms. Utr ec ht deze verre reis on d ernam. J a, ook het weer was toen en nu, gezie n h et jaargetij. bijzonder mild . Voor de rest was feb ru ari een hele ru stige maand. Ik bleet dan ook thuis om mij te verdiepen In een rapporl inzake de reorganlsaUe van het onderwijs bij hel Kon inklijk In stituut voor de marine t e Willemsoord, waarover deze d agen juist enige publicaties In de pers te lezen stonde n Het deed mij goed te ve rn emen. dat deze reorganisatie, waarbij herziene st ud iemethodes Inpassing op volledig universitair niveau mogelijk ginge n maken. bij de aanvang van het eers tkom ende studiejaar - In mijn ANNO-leven dus - een nanvang zou gaan nemen.

MAART

I ndlenllstellln c IIr F>U. Zeehond

o nze Maasstad aa nd eed, de bevelh ebber der zeestrijdkrachte n , vice-admiraal L B rouwer. die juist lerugkl!Crde van zijn bezoek aan de zesde Amerilwanse vloot In het M.idd e llandse Zeegebied. De a dmir aa l was daarbij vergezeld geworden door d e Am e rikaan se marine-attaché In Den Haag en de chcl Navy sectIo n MAAG T evens ha d admiraal Brouwer van deze gelege nh eid gebruik ge m aakt om e ni ge oefeningen van smaldeel I In genoemd zeegebied aan boor d van H r. Ms. kruis e r De Zeven Pro vinciën bij te wonen.

Een dag later was ik weer In Rotterdam, ditmaal om d e Indicnststelllng van H r. Ms. onderzeeboot Zeehond" bij te wonen. Dit geschiedde bij de onderzeedienst zelve; met groot ceremonieel werd deze tweede (voorlopig laatste) drlecilinder onderzeeboot In "bedrijf genomen".

Midden maart was helemaal een hele drukke periode. Daar was bij voorbeeld de jaarbeurs te Utrecht, welke dit jaar een bepaa ld mar i ne-tin tje had gekregen. Vier ondiepwatermijnenvegers, behorende tot mijnensquadron 205, waren daarvoor op de Ilde van Amsterdam naar Utrecht gevaren. C(! n tocht , welke n og nimme r eerder door we lk mnrineschlp oo k w ns onde rn ome n. Vier d agen lang lagen zij afgemeerd aan de Muntknde van d e Domstad om ondermeer bezoek t e ont va ng e n van H.K.H . Pr inses Marijke, vergezeld door Haar Koninklijke moeder Dit gebeurde op de 14de, locn onze Jongste pr inses de naar haar genoemde nieuw e f.1arijke-hal op de jaaJ'beursterreinen plechtig opende.

Een dag late r vonden In Utrecht allerlei marine-<i e monstraties plaats, waarbij een compagnie mariniers, drie compa gnieën vloo tper soneel en natuurlijk ook onze mariniers kap e l door djn s tr aten marcheerden. Een waardige representatie van ma rin e - cere m oniee l In het centrum van ons land. En wat Ik h ierbij ze k er niet mag ve r gete n. het squadron mijnenvegers lid het niet bij Utrecht allee n Verder in de maand bezocht het Nijmege n, Rotte rd am en Go rkum

Ondlepwatern Un e n veger In Utrecht

Mocht Ik dan inmiddels de lee ft ijd hebben om het knetteren op een bromfiets en het kweken van l ange h are n a ls het summum van manneliJkheid Ie beschouwen. toch bleet Ik oog hebben voor ande r e, w ellicht belangrijker prestaties. Vandaar, dat ik op de l!Crste dag van deze nieuwe maand naar Den Helder toog om met de bedrijfschef va n de bewapeningswe rkpl aatse n der Koninklijke marine, lu itenant ter zee der eerste klasse J van K a pel het glas te he rre n Immers hier werd de bevordering tot deze hoogste subalterne o fficier sr ang gevierd van een marineman, die ci r ca 30 j aa r gel ed e n a ls matroos-torpedomaker in dienst kwam en si nd sd ien door vakbekwaamheid, toewijding e n verantwoordelijkheid ee n dergelijke ze ld zame carière bij zijn marine wist op te bouwen. Drie dagen later, op zaterdag 4, maakte ik "mijn" eerste tewa t erlating mee, waarvoor Ik naar de Arnhemse Scheepsbouw Maatschappij N.V. te Arnhem was gekomen. Daar werd de ondiepwatermijnenveger .,Zomer" gedoop t e.n aan het Rijn-water toevertrouwd, voorwaar een plechtigheid, die ik niet gaarne had willen missen. In de ,.Wageningse berg" werd des middags deze tewaterlallng nog eens Intiem gevierd op ee n dermate gezellige en culinaire wijze, dat het mij hoeg('naamd nle l verwonderde zove le andere gas t e n op deze vrije zaterdagm idd ag di e nst t e zien ve rri c ht e n. En om van del'!/l tewaterlatJngs-plechUgheden meteen maar traditie te maken, op de 15d e wa s Ik nog In Alblnsserdam, waar bij de wer t "De Noord" N.V. twee ondiepwatermIjnenvegers t ege lijk , nl. de " Va n ' t Ho U" en de "Mahu", van stapel Hep en. He t feestje dat daarop volgde In de Maasclub te Rotte rd am was zeker niet minder genoegelijk d an dat t e Arnhem. D iezelf de avond nog trof ik In d e in t ernationale tr ein, die

En toen, tocn diende Ik mij ge r eed Ie maken voor de tocht naar Oha tham, zij het op cen veel vreedzamere wijze als mijn lang overled e n broeder ANNO 1667. liet Nore Command" van de Britse Koninklijke marine werd in dit histori sch e plantsje o p de 24ste ges lot en en dus gi ng als representant van de Neder lan d se Konin kl ijk marine de jager Hr. Ms. Limburg nogmaals de Theems - monding nemen.

Op het ministerie in Den Haag kreei men over deze tweede tocht naar Chatham zetrs telegrammen uit de tijd van 1667 te ve rw erken. Dat ga f me bij het ontcij feren nog wel wat last, maar orgi nee.l waren ze Voordat wij ech t er deze hi s torische reis ondernamen, bracht Ik op de :t:2ste een bezoek aan het marine opleidingskamp te Hil versum, we l ke inrlc h ll ng die datum een hoogtij-dag bel ee ld e. Hare Majesteit de Koningin kwam op werkbezoek; zij nam plaa ts in de houten banken van het schoolgebouw met evenveel int e r esse en gemak als aan boord van de ,.Lu eretla" om -e n In het kamp en op de Loosdrechtse p lassen - de vorderingen van ons marine pe r soneel-In - dedop persoon lijk gade te slaan.

Ja deze maand maart was voor deze Anno van heel bij::ondere soort. I k leerde een werkume marine kenn e n en dat was veel waard voor een puber al5 ik.

APRIL

Deze maand kenmerkte zich door een bepaalde rust, in tegenstelling d us t ot de vorige, welke mij - zoals ik reed s verteld heb - heel veel te doen gaf.

Sma ld ee l I , weer thuis in het goede vaderland, beperkte zijn activiteiten flDOr wa t Individuele oe!enlngen op de Noordzee. t erwijl s m a ldeel V een zelfde vaarprog r amma afwerkte. Hr. Ms. vliegkampschip K are lD oorman. dat na de wereldreis van het vorig jaar. in het begin van mijn ANNO - leven In onde rh o ud was gegaa n , kwam op de IOde vanaf de werf om daarna onmidd ellijk t e gaan opwerken , in het bijzonder met

de nieuwe onderzeebootbes t.rljdlngsvlegtuigen: de Grummnn ,Trackers".

Kort na Pasen - om het precies te ;teggen op woensdag 5 april - bezocht Ik de derde sc heepswerf welke ondlepwatermijnenvegers t e bo uw e n had Dit was de Am s terd a rns ch e Scheepswe r f G. de Vries Lenlsch Jr. te Am s terdam , alwaar di e da g de achtste, te ve ns l aats t e o ndi epwatermijnenv eger welk e voor Amerikaanse rekening geconstrueerd was , als Hr Ms. Schuiling In dienst werd gesteld.

In de te houden toespraken lag Nederland 's bijzondere dank bes loten voo r deze grote hulp , welke de Ver e nigde Staten voor de zoveelste m aa l aa n een bouwobjec::t van de Koninkl ijke mar i ne hadden gebode n. Want he t mag we l enige na a m he bben, dat van 16 t e bo uw en ondie pwatermIjnenvegers de heU t d oor "Unc.le Sam " bekostigd wordt.

Op d e 12de h oo rde Ik tot mijn diep leedwezen. dat in een ziekenhu i s te Wasse na a r op zeventig jarige lee ft ijd ov e rleden wa s vic e admi raal C H Brouwe r, laatstelijk In functie al s lid van het Hoog Militair gerechtshof In Den Haag. Adm i ra al Brouwer was de oudste actie f-d ie ne nd e vlag olticle r van de Ko nin k l ij ke marine. In de rang van kapitein t e r zee was hij in be l as t geweest met hel beve l over Hr Ms. Sumatra, a a n boord van welke k r uiser on ze t oen malig e prinses Jullana en haar be id e n kind ere n Bea tr ix en I rene In juni va nuit het door Hi ll e r bedreigde Albion na u r he t veilige Canada overs t aken.

Een ma gnifieke krans van ons Koninklijk P aar dekte dan oo k de lijkbaar, toen d rie da ge n later vice admiraal Brouw e r ten grave werd gedragen.

Op de 15de h ie ld ik nog eve n mijn ha r t va st. toen onder de gemeen t e Wleringerwe l' f ee n Fokke r S 11 - lesv l iegtuig van de Marine luchtvaartdienst vrij onzach t me t de grond In aanraking kwam Maar ge lu kkig, d e belde Inzittend e n ko nd e n Gngeàccrd de wr a ks tukk en ve rl ate n.

T e n s lo lt e maakte ik op d e 28sle nog d e Indie ns ts t e llin g mee van Hr Ms Van Weil Gr oe n eve ld, de ee rste o ndiepwat e rmIjn enveger dus, waarvan de bouwkosten voor Ned e rland se r eke n ing kwamen. Daarmee zat deze maand erop , welke m ij - gezien de beperkte marine-activitei t en - ruimschoots gelegenhei d had gegeve n om van de lente In d e natuur en va n de len te in mijn blo<!d. zoa ls dal voo r jongelui van mijn leeftijd begrijpelijk e n passend Is, navenant te profite re n

ME'

Aangezien 30 ap r il o p ee n zondag viel, "v ier d e n wij", o p d e Is te van deze "b l ij va n ,zi n de ve r jaa r dag van onze Kon ingin". En om d exe regelen van ccn onbek e nd dichter ze lf nog wat aan te vullen: ,,Je moe t in Den H e ld e r zJjn geweest om te kunnen sp r eken van d it feest". I k h e b tenminste von die prac ht ige parad e en dat voortrefre l ijke cere m o n ieel, waannee d e Koninklijke m a r ine in diep zijn geliefd e vors t in feliciteerde. bijzonder genote n. De vo lgende tw ee d age n s tond e n voor ee n d ee l van on ze marine ook In het tek e n van ons Koni nklijk Hu is, wan t op d e 2de sc heep te Z.K.H de Prins d er Nederlanden, i n :tijn functie van in specte u r generaal d er Ko ni nklijk e mar ine , zich

in aan boord van Hr Ms. krui se r De Ze ve n Provincië n te PorUand Het be t ro f hier een werkbe:r.oek aan op l eldl n gss mald ce l I , d at gedure nde die eers te meidagen me t C(! nhed e n van d e Wes t Duits e mar ine Individuele e n geco m bineerde oetcmlngen hi e ld In d e Kan aal-zone

Enige spec taculaire manoeuv res, o.a. op he t ge bie d van de onderzeebootbeslrijdlng, alsmede ee n anti-lucht sc hiet oefening op een formati e Th understreaks van de Ned e rland se tacti sc he lu chtma c ht wel ke he t sma ldeel aa nv ie l , wer den door Zijne Koninklijke Hooghe id m e t belangstelling gadeges lage n Inmidd els was op de 3de weer ee n ondiepwatennijnenveger Ie water gela t en. Het betrof hier de " Van der We!" , welke bode m te Amsterdam uit d e bGuwloods door twee drijv end e kranen keurig en oetjes ove r d e drempel werd gezet. En dat o nder be l angstelling van vele R usslssche vrienden, die aan boord va n ee n l eve nsg r oot vrachtschip voor die loods op h et IJ geze llig te ankeren lagen.

Op de 19de, twee da gen voor het Pinks terfees t , zag Ik vanuit de trein, welke mij naar Den Held er bracht , reeds vele vlaggen boven d e contouren van deze goede marinestad optorenen Het wa s feest en m e t r echt, want de nieuwe brug o ver de Koopvaard ersb innenhoven , welke de na a m van "Van Kin sbe r ge nbru g" zou dragen , werd die morge n door d e comma ndant der zeemacht in Neder lan d oUleleel in dienst gesteld. Door deze "ove rg ang" was het mogel iJk geworden zware tran spo rt en_sne ll er e n ee nv oudi ger na u r de nieuwe Haven te krijgen, t erw IJ l ook uit normaal verkeers tcchnl sc h oo gpunt deze toeg a ng sweg een wa r e uitk omst voor h et zich uitbreidende Den Hel der betekende.

Rest mIJ nog de l aatste da g van deze maand te r e l everen, toen Hr Ms f regat De B itter en Hr Ms. zeilend schoolschi p Uranla uit NIeuwedi ep ve rt rokken voor de jaarlijkse bootjesreis van t weed e e n jongste jaars a de l bo rste n Onze t oek oms ti g e m arine-oUicleren g in ge n welgemoed het zeega t uit om ma ar liefst twee maanden lang een p ractische t ijd aan boord van dC'Ze sc h epen te be leven, waa r bij bezoeken aan haven s t eden met klinkende namen, zowel in Spanje, Frankrijk , En ge land , al s In Du its land en de Skand l nav lsche land e n op he l p rogramma s t ond e n .

UNI

Inmiddel s was ik m l n of meer In mijn tweede jeugd gekomen, h etgee n -n iet alleen volgens de bekende boekjes van " Papa , lu ister eens " - een belangrijke t IJd is. I k merkte dat ook aan a n'!!.erc zaken. zoa ls, bijvoorbeeld op die l s t e juni, t oe n ik aan d e Parkkad e te Rott e r dam vo lkom e n In beslag we rd g en omen d oor d e aanbli k van een aa nt al a llerliefs te meisjes, d ie zic h dermate hadd e n opgedoft, d a t ik al he t and e re vergat. Want, laten wij zakelijk blijve n, wa arvoor waI'Cn zij en ik gekomen?

Wel , d aar lag, zojuist afgemeer d , d e Am erik a a nse de stroyer " Dewe y " , een machti g sc hip uitg e ru s t met ge leide proj ectiele n , dat voor vijf dag e n de Maass tad kw am bezoeken en di e morgen, onder meer door genoem d vro uw elijk schoon, en t housiast on tvan gen wer d.

Uit eraard wa s dit ni e t de eerste e n evenmin de laatste buitenlandse bodem. welke gedurende mijn ANNO-l eve n het vaderland kwom binnenzelten. T ienta ll e n schepen zij n gedurende dit jaar te gast ge wees t zowel uil Am erika en Enge land , als uit Fra nkrijk , België, it alië, Wes t -D uitsland e n Zwede n

En altijd hadd e n die opvarend e n _ dat mag ik als buite ns taander we l zeggen - als ga ste n van d e Koninklijke marine zo'n tijd

T ie n dagen later sto nd ik wee r aan de kad e, nu C(!hter in Nieuwcdiep, om tw ee eige n schepen t e verwelkom en.

li e t 111 ..- " mlnll l t r ie

Dat waren Hr. Ms. jage r Amsterdam e n Hr Ms. fr egat

Piet Hein, welke medio april u it Ned erl and s -Nieu w-Guin ea waren ve.rtrokken e n hun thuisreis via de Ned e r lan d se Antillen hadden gemaakt. Een overstelpende. drukte e n een blij w eerzie n allerwege. De " Amster dam " w as anderhalf, de " P iet Hein" dr ie jaar w eg ge w eest. Laatst genoemd e oorlogsbodem had in d ie periode ma ar liefst vijf maal de omt rek van de aarde a f geleg d .

En om de derd e verwelkoming n ie t te vergeten, w el dat we lkom betrof H r. Ms. Lu ymes, het opnemingsvaartuig, dat eve n eens ui l Nederlan::l s -Nieuw-Guinea, o p de 15e in De n H elder a rr ivee rd e

In tussen wa s ik op de 12e en ook i n -so mmige dagen d aarna in ons goede De n Haag gew ees t. Alda ar werden a an de Lange Voo rhout, de Hog e N ie uw st raat en de Lange Vijverberg e nige ministeriële gebouw e n o n truimd. Niet vanwege een "algemene bezuiniging", wel vanwege ee n belangrijke verbete r ing in de huisves tin g.

Een n ieuw, m ode rn , ruim kantoorgebouw wa s aan d e K oningin Marialaan gehuu rd ge word en en d aa r trok ee n deel van het ministerie nu in, he t gee n begrij pelijk h eel veel romp slom p te weeg bracht voor ver hui ze r s en verhuizenden.

In Ki el vond van d e IB e tot de 25ste d e be ke nd e " Woch e" plaats. Voor de v ie rd e achtereenvolge nde m a al ging omo;e Koninklijke marine daar naartoe om met dr ie jachten deel te n eme n in de internation ale draa kkl asse. Dat w erd weer ee n magnifi e k zeilrest ijn e n ee n heerlijke week, zowel voo r onze ze ilers, als voor d e opvarenden van Hr. Ms. jagers Gel derland en Ro tt e rd am, welke bodems gedurende deze periode Ki el n iet-oUicieel bezochte n. N ederlands representatie op z ijn best.

Een and e re, niet mind er bela ngrijke representatie vond van d e 23ste t ot de 27ste in e ige n land plaal s, t oe n t e r ge_ legenheid van hel 150-ja r lg bes t aa n van Zaandam, vie r ku stmij nenvegers, behore nd e tOl mijnenveegsquadron 127, deze feestvierende s tad bezochten. Ook onze bekende m atrozenkapel uit Hil versum ga f toe n ilcte de p resence, op de laats te dag van deze jubileumviering, door middel v an ee n u its t e kend co ncert.

De 23 ste brach t eve neens h et sluitstuk van de N at o-oefening ,. Fair Wind 6" , welke 5 dagen l an g, ge houd en wa s in de noordelijke wat e ren van de Noordze e Vi er Nato-p artners hadden daaraan deelgenomen , ook Nederland me t smaL deel V, d at, om w ee r w a t o p verhaal te komen, gedurende de laatste week va n deze maand d e Dee n se havens t ad Aarhu s en de Zweedse hoofdstad Stockholm met cen bezoek ve ree rd e.

Dal zijn me tocn dagen geweest, vooral In Aarhus, w<lar bijvoorbeeld het gemeentebest uur ee n co ncert, dat onze mari n eka pel aa n boord van Hr Ms. Kar el Doorman hield, deed op l u iste re n door het zenden van ee n honderdtal De ense jongedochters. " De kape l s peelt vanavond oppe rb est", vonden de maten e n ik - die dit concert niet meemaakte _ begreep dat, gezie n die tweede jeugd , heel, heel goed.

.JULI

Juli kwam met e.c. n grote slag: d e vrij e za t erdag. Waar de marineman sinds vele eeu w cn op be proefd e en blijmoedige wij ze zijn v ad er land ook op d e zaterd agm orgen had ge di en d, daar sto nd hij nu voor de deur van zijn won i ng de melkboer e n bakker te h el pen o r gi ng hij, ge wa pend met boodschappentas e n kinderen, naar slager, kruideni e r e n groenteboer teneinde a lda ar de s la g o m " w ie is a an de be urt" steevast te ve r lie zen. Nee n , dat was maar ee n kwalijke verandering van dienst.

En wie daar schuld aan had . uw ANNO 196 1 zeer ze k e r niet.

Enfin, er is in het begin van d eze maand een betere heri nn e r i ng o p t e hale n en wel aan donderdag de 6e, toe n voor d e kust va n Scheveningen ee n magnifieke en groo t s e vlootshow gehou d e n werd.

Na dagen van hard e wind en bar slec ht weer, bracht deze vloot d ag een heerlijke zee en een st ralend uits pansel. H et wan del hoofd, oo k wel " pi e r" geheten, was zwart van autori teit en, ge n odigden en belangstellen d en, t oen om tien uu r precies Hare Majestei t de Koningin e n Zijn e Koninklijke Hoogheid d e Pr ins der Nederla nden arriveerden. De Ko_ ninkl ijke vlag ging op het zuidelijke piereiland i n top, tevens ten teken dat d e revue beginnen kon. En d aar kwamen z ij in ge«:heloneerd kiellinieverband aanvangende met een s aluut va n 33 s choten: Hr. Ms. k ruiser De Z even Provinciën, Hr Ms. vliegkampschip Karel Door_ man, vijl onderzeebootjagers, veertie n mijnenvegers, t wee fregalten, t wee duikwerk sc he pen. twee patrouillevaartuigen. ee n onderzeeboot e n ee n zeilen d school sc hip. I n totaal dus 29 sc hepe n , waarvan d e bemanningen voor Hare Majesteit defileerden met een "dri e werf hoezee" en het gelijk tij dig omhoo gs t eke n \lan h un witte p etten. Ook onze marine luchtvaartdi enst defil eerd e, ]legen "Scaha wks", achttien Grumm an "Trackers" en drie Sikorski's " HSS- IN" kwamen over het wan::lelhoofd. waarbij de la a tsten nog enige demonstraties te n beste gaven.

De hele verdere dag laa-en H r. Ms. sc hepen vo o r Scheveningen te n anker, werden er de mon straties, rondvaarten, een defilé te voet, een taptoe e d. gehoude n En toen des avon d s laat ee n prachtig vuurwe l'k deze dag besloot, to e n ko n men a!lerwege hor e n, dat onze K oninklijke marine een st uk r eprese ntatie had weggegeve n, waarover men voorlo p ig niet uitgepraat zou raken.

Een tweede manifestatie, zij het van geheel andere aard, vo nd gedu rende d e ze maand (tot halC augustus) in B red a p laats. Dat wa s de nationale ma nif estati e van vrije tijds _ b ested ing, waaraan uit eraard ook de Koninklijke marine d ee l nam. Op de 12de was er ze lfs in deze Brabantse stad ee n "marine-d ag" georganiseerd, maar die werd helaasdoor het verschrikkelijke weer - geen succes. I k zie het bataljon m arinetroepe n die middag nog marcheren door de Claudius Prinsenlaan, langs de T eter ingse::lijk, in een w olkbreuk, welke men in ons kikkerland j e zelde n beleeft. Er w as gee n sterveli ng op s t ra at behalve dan deze "marcherende" marinemannen.

Neen, di e 12d e wa s geen gelukkige dag, hetgeen nogmaals onderstreept werd door ee n o n tstellend bericht uit de Ne d e rl a nd se Antill e n Aldaar on tp lofte tijden s ee n schi etoefening op A ruba e en mortiergranaat, hetgeen h et l eve n kostte aa n een se r geant en twee mansc happen van he l korps Mariniers. Ro uw in eve n vele Nede r lan dse gezinnen; ontstelte ni s en medeleven bij ae K oninklijke marine i n het alge m ee n en het korps mariniers i n h et bijzond e r

G elu kk iger wa s het be r icht, dat vijf dagen later uit Nederlands-Nieu w -Gu inea on s bereikte. Een sergeant der marini ers, d ie o p de 22 ste juni aldaar in de bush-bush bij h et jagen was zoekgeraakt en si nd sdi en als vermist was opgegeven, ke er de na 19 dagen beho ud en in de be woo nde w ereld t erug. Zo inte n sief hadden m iJitairen van zee-, landen luchtmacht naar hem gezocht. da l de Nederla ndse pers niet kon geloven dat ee n dergelijk e actie allee n ee n vermist e sergea nt betrof en e r he t op rollen van een infiltratie hardnekkig bleef ac h ter zoeke n

Voor de rest wa s deze maan d zeer rustig , zodat ik kon ge ni eten van het zome rw eer, da t ech ter nergens te vinden wa s.

AUGUSTUS

Ik had nu de "leeftijd" bereikt, waarop ieder rechtgeaard marineofficier vlagoffici er denkt te wo rd en e n Iedere dito onderofficer, verstandiger, met pensioen gaa t. Een ANNO echter heeft een heel andere levenscyclus. Die perst rustig door totdat zijn tijd er op zit, wars van Iedere pr omotie en van Iedere langdurige rust.

Vandaar dat ik in deze maand, welke feitelijk voor het houden van zomerverlof bestemd is, begon met een ko:rt bezoek te brengen aan het Marine opleidingskamp t e Hilversum, alwaar het zeekadettenko r ps Nederland zijn zoveelste zome rkamp beleefde. He t was me op de 3d.e groot feest. Het 12%:-jarig bestaan van dez !! ging werd gevierd, zodat ik vele hoge autontelten Uit marine - en rederskringen tevreden bijeen zag. De:ze heid wa s overigens begrijpelijk, want in die l2 'h Jaar ha d deze organisatie ongeveer 450 jeugdige knullen de weg naar zee doen inslaan.

Ook aan het zomerkam p van het Nederlandse J eugdzeeverbond, dat dit jaar voor de laatste maal in Medemblik werd gehouden, schonk ik g aarne mijn belangstelling. Im_ mers, niet genoeg kan men de j e ug:! met zijn vertrouwd make n en h em eve ntu ee l helpen daarin een levensrichting te vinden.

Op d e Iie bevond ik mij voor enige uren aan boord van Hr. Ms. Karel Doorman, op welk vlîegkampsch ip die middag 9 beroeps- en 70 reserve- octicieren beëedigd werden.

En passan t hoorde ik, dat smald eel V op de 20ste naAr Canada ging vertrekken om aldaar met eenheden van de Koninklijke Canadese marine en Koninklijk e Canadese luchtmacht te oefenen. Plaatsen, als l\lontereal, Quebeck en Halif a x zouden daarbij worden aangedaan, volgens zeg_ gen om t e vens te onderzoeken of de " ni euwe" toelage bij bezoek aa n buitenlandse havens wel vol:ioende was.

Vrijdag UI en zaterdag 19 brachten vlootdagen in Nieuwediep. Di t traditioneel jaarlijks gebeuren begon met vee l regen en wind, maar deze natuurverschijnselen hadden geen afbreuk op het bezichtigen van Hr. Ms. schepen, d e demonstraties, de rondvaarten en al die andere uiting en van maritiem volksvermaak. In tegendeel, het bezoek was talrijker dan ooit. We l geteld werden bij het bezichtige n van Hr. Ms. schepe n 12.193 kaartje s verkocht, dat is 70 % meer dan het vorige jaar. Voorts wenfën deze maand weer twee ondiepwatermijnenvegers te wat er gelaten, te weten in Arnhem en Amsterdam, alwaar r espectievelij k op de 26ste en de 30ste d e " HouI epen" en "Sta ver man" aan hun elemen t werden toeve rtrouwd. En laat ik dan zeker nog even memoreren d e

SEPTEMBER

't Wa s in deze maand, dat iedere rechtgeaarde ANNO d e eerste w e ken In Nieuwediep ve rt oeft. Alda ar Imme r s wordt dan het nieuw e studiejaar aan het Koninklijk Instituut voo r de marine ingeluid, te beginnen met de installatie van de nieuwe adelborsten.

Deze, altijd weer indrukwekk'ende p lechtigheid, vond plaats op dinsdag de 5de, des middags op h et z.g. bokkeveldje van deze inrich t ing. Vier-en-zestig "baren-' stonden aldaar aangetreden, zo juist in het bekende baadje met de rode kraag gestoken. Uit eraa r d omringd door de respectievelijke ouders, die hun zoon s bij deze intrede in het marinele\'en graag nog even terzijde wilden staan .

Tw ee dage n later waren het de zo juist afgestudeerden van h et K oninklijk Ins tituut , welke door de commandant d er zeemacht in Ned erland werden beëedig:l. Zeggen en schrijven: 39 officieren, die aldaar in de marine -club, eve n eens omringd door hun 'ouders, familieleden en tal van autoriteiten, d e wel belangrijkste dag in hun no g subtiele marine-carrière beleefden. 't Was verbazend jammer, dat doo r het s lechte weer deze plechtigheid niet op het Nieuwe Haventerrein kon plaatsvinden, zoals aaanvankelijk geplanned wa s. Maar ja de weergod e n heeft ze Us een ANNO ni et In de hand.

Diezelfde middag n og sc h ee pte ik mij in aan boord van Hr. Ms. krui ser De Zeven Provinciën, w elke tezamen met Hr.

Bel! d lg lng a. b sma l d ee l V

stijlvo ll e plechtigheid op de 29ste in Doorn , tocn des morgens I beroe ps en 26 re se rv e-officieren der mariniers, t enovers t aan van hun korps-commandanten, het "trouw aan de Ko n ingin, de gehoorzaamheid aan de wellen en d e onderwerping aan de krijgstucht" met hun hand aan het vaan_ del zweerden of beloofden. Het was een ceremonieel, dat tot in de kleinste details, perfect werd uitg evoe rd en dat niet alleen op de betrokken oUicieren, maar ook op hun f amiliele d en, vrie nden , kennissen en verdere belangstellenden een diepe indruk h eeft gemaakt.

Ms jagers Rotterdam en Frieslan d, naar Antwerpen trok om a ldaar met Belgische vlooteenheden "Nederlands-Belgische vlootdagen" te houden. Het was een vaartoch t , die ik mij nog lang zal heugen, want e r sto nd een verschrikkelijke storm, maar eenmaal in Antwerpen aang e komen werd alles we er "goedgemaakt" door de genoegelijke dagen. di e toen volgden.

I n deze period e werd door het korp s mariniers een hoge gast ontvangen, generaal Sir Ian H. Riches , de commandant va n het Britse korps zeesoldaten. Begrijpe lijk lieten zijn gastheren geen moment onbenut om deze bevelhebber hun korps In alle facetten, vanal Rotterd am vla Doorn tot Texel, te tonen.

Voor h et overige wa s september voor onze Koninklijk'! marin e een echte oefenmaand.

All ereerst de Nato-oefe n ing " High Test 6", we l.ke op de 6de begon en een lange tijd duurde. Het was maar een zogenaamde "papieren-oefening" om de paraatheid van de ve rschillende hoofdkwartieren en commandoposten te beproeven; je moet evenwel bij d e verbindingsdienst of bij het bureau operatie gezeten hebben om t e weten wat zulk. een administratieve beproeving betekent.

Vervolgens d e Nato-oefening "Fis h Pla y 6", we lk e van de 19de tot de 29ste in het westelijke gedeelte van de Atlanti sche Oceaan gehouden werd c n waaraan naast Amerika en het Verenigde Koninkrijk , ook Canada en Neder land deelnamen. Deze oefening had onder meer ten doel de kenni s met betrekking tot d e onderzeebootbestrijding bevorderen, waarvoor wij dan ook onze onderzeeb oot H r. Ms. Zeeleeuw hadden a fgevaardigd. ' t Wa s, Qua odenings· gebied. du s wel een heel s tuk van huis , maar aangezien Hr. Ms. Zeeleeuw zojuist met d e andere schepen van smaldeel Veen bezoek aan Canada had gebracht, kon zij deze belangrijke oefening du s gemakkelijk meepikken Verd e r de Nato-oefening (hoe komen ze toeh altijd aan die prachtige namen ) "Longho p / Ti g r e Orange" , welke ongeveer in diezelfde tijd, van 21 tot 28 september in de Noordzee gehouden werd en waaraan zee_ en luchtstrijd· krachten van Engeland, FTankrijk, België, Duits land en Nederland deelnamen. Deze manoeuvres werden gehouden onder auspiciën van d e geallieerde der zee-

en luehtslrijdkrachten in de Kanaalzone en de Noordzee om de onderlinge samenwerking tussen deze bevelhebbers te testen, tevens om het vegen van mijnen te beoefenen. De opererende strijdkrachten van de Benelux slonden daar· bij onder bevel van onze commandant zeemacht; ik wilde in die ns hoo f dkwartier, ergens aan de Nederla n dse kusl, even mijn neus laten zien, maar ik werd als "outsider" onmiddelHjk uitgewezen.

Tenslotte de herhalingsoefeningen bij het korps mariniers, welke op 28 aug u stus reeds begonnen waren en op de 2de ok t ober eindigden. Circa 1100 man, voor het overgrote deel daarvoor speciaal onder de wapenen geroe pen, namen hi e r · aan deel om hun kennis al s marinier weer eens wat op te [rissen en de korp sgeest weer eens echt in het hart te voelen. Het waren interessante oefeningen, vooral di e meer _ daagse bataljons-oe f ening op de Veluwe, met daarnaa s t hoopjes p lezier e n vele goe d e o u de h eri n neringe n, want als oud-mariniers wet!r ee ns bij e l kaar zijn

Is het te begrijpen, dat ik door een dergelijk druk oefenprogramma hel e maal geen tijd had om smaldeel 5 na zijn Canadese reis omstreeks de 20ste in Ned er land te begroeten. nog minde r om die fraaie CS2 F I-t.rackers te bewonderen. die ons v l iegkam pschip als Canadese gift (onder uit Hali fax had meegenomen.

OKTOBER

Bij het vallen van de eerste herfstbladeren kwam ook de herfst in het eigen leven. Ik voelde dat zo ineen s De kracht was eruit. Misschie n kwam dat ook wel door het mage rde r worden van de scheurkalender. I k realiseerde mij plots eling dat het jaar, dat mij gegeven was , ten einde ging lopen.

Hoe het echter ook zij, naar bulten liet Ik niels merken. En du s was ik o p de 2de op hel marine vliegkamp Valken_ burg aa n wezig, teneinde van hoo fdv lootpredika n t ds. J. H Sillevi s Smitt a Jsc heid Ie ne men, tevens om diens opvolger ds. J. W. Sepmeyer welkom te heten. Wat was dat een heerlijke dank_ en inhuldigingsdiens t, welke aldaar in de kapel van het vliegkamp gehouden w e rd en hoe in tiem en gezellig was d e daarop volgende receptie. Om het heel kort te zeggen: de Koninklijke marine, i n aan· wezigh ei d van Z. KH de Prins der Nederlanden en de m .nister van defensie, nam op een waardige wijze afscheid van groot man en ee n groot vriend.

Een paar dagen later voerde mij n weg naar Nieuwcdiep om aldaar eens t e bekij ken hoc d e onderzeed ienst onder de pa n nen was gekome n Deze dienst was name l ijk in de loo p van se ptember vanuit Rotterdam naa r Den Helder verhuisd naar e en fraaie. moderne kazerne, die ik dan ook met welgevallen bewonderd h e b. Dit bezoek bracht ik op de 6de, o p d e zelfde dai, dat 's middais bij d e mijnen. dienst vier on d jepwat ennijnenvegers tegelijk in dien st werden gesteld. Dit w as nog nimmer, naar de his t orici schreven, bij onze marine ve rt oond, vandaar dat ik een dergeiijkc unieke plachtigheid niet wilde missen. En om dan maar me teen die andere uniek e plechtigheid te vermeiden: op de 18e werd het !regat Hr. Ms. Lynx, dat in 1956 op MD AP·voorwaarden van de Amerikaanse marine wa s ontvangen, wederom aan d eze goede geve r ter uggegeven. die het onmiddell ijk daa r op aan de It aliaanse marine overdroeg. In een kort tijdsbestek dus. nauwelijks een half uur , wis· selde dit sc h ip tweemaal van "el&enaar".

I nmiddels maakte ik op de ll de mijn laatste w erkelijke vaa r locht mee. D at was aan boord va n Hr. Ms. vliegkampschip Karel Doo r m a n, welke bode m di e dag ee n aan t al Ie· den va n de ministerraad een i n teressante vaartocht op de Noordzee deed beleven. E nige oefe n ingen, in het bijzo n der

uitgevoerd door onze vliegtuige n , werden ter hoog te van Hoek van Holland daarbij gehouden.

De in ternationale s pannigen rond Berlijn als " brand p unt" waren in de loop van de laatste maanden e rn s tig toege· nomen. van d aa r dat oo k onze Kon inklijke marine, in bondgenootsch a ppelijk verb and met de a nde re Nato - lande n , besloten had de paraatheid van haar strijdkrachten te verhogen. Een van de gevolgen daarvan wa s het in dien s t stel _ len van H r. Ms. jager Overijssel o p de 16de oktober

Twee dagen later mocht de Koni nklijk e marine zijn inspec· te ur-generaal voo r de tweede maal gedu rende deze maand begroeten, thans te N ieuwedie p, alwaar d e P rins een werk· bezoek bracht aan Hr. Ms. opleidingsscnip Zee-arend e n de kazerne Erfprins. Zijne Koninklijk e Hoogheid arriveerd e in de morge n uren per marin e h elicopter. doch moe s t, door het verslechteren van het w eer, de te r ugreis naar pal eis Soes tdijk per aU lO o nderneme n

Gedurende de Iweede hel rt van deze maan d ware n beide smaldelen druk aan het oefenen. Smaldeel I, op najaarsrei s in he t Mid dellandsezeegeblcd, waarbij de bevelhebbe r der zees trijdkrachte n nog even een kijkj e kwam nemen; s mal. deel V, deelnemend aan Nato-oefening " Sharp Squall ", in de omgeving van de Brit se eila nden.

H elaas moest onze MLD op het eind van laatstgenoemde oe feni ng nog een t ragisch ongeva l beleven, toen in de na· middag van de 25ste ee n van de helicopters, ges tation eerd aan boord van Hr. MS. Karel Doorman, vlak achter dit vliegkampschi p op zee een noodlanding moest mak e n. Een van de vier Inzitten d en. de adjudant onde ro Uicier vliege r J F. van Maas, kon toen uit het s nel zinke n de vliegtuig ni e t meer worden gered

NOVEMBER

M oe verhuisd e

Novembe r wa s voo r mij, wat uw marine betreft, w el de m ees t rustige maand en dat k wam mij goed uit, gezien de ouderd omsgebreke n , welke mij thans danig dwars ging e n zitten. I k bleef dus rustig thuis om slechts ee n paar "nieuwtje s" te vernemen.

He t MOC te Voorschoten had zijn " poort tot de vloot" voor· goed gesloten, hetgee n natu u rlijk niet wilde zeilen dat de aanna me e n k eu r in g van nieu w beroeps· e n dienstplichtig personeel de w ereld u i l was. Een nieuwe " poort" w as in het MO KH te Hilversum o pgetrokken, welke op de l Ode on_ o!ficieel geopend werd.

Hr. Ms. fregat van Amst e l, het stationsschip in de Nederlandse Antillen. bracht om s treeks d e 16de een bezoek aan S t. E ustati us, te n einde aanwezig te zijn bij d e 185-jar ige he r denking van h et eerste sal uut aan de AmerikaanSe! vlag. Vo l gens de kronieken w e rd dit saJuut op 16 november 1776 op last van d e toenmalige gouverneur van dit eiland gegeven aan het Amerikaanse oorlogsschip " Andr e w Dorea". Dit doet mij opmerken, dat ik in deze memoires weini g over de K oninklijke marin e In de Ne de r lands e Antill e n ver· teld heb. Daar ging echter dit jaar all es ru s tig zijn gang zonder specifieke of bijzonde re gebe urteni sse n H e t zelfde geldt Voof Nederland s Nieuw-Gu inea te n m inste wat de Koninklijke marine betreft. Me t betrekking tot d e vergaderingen van de Ve re n igde Nati es s lon::l Nederlands· Nieuw-Guinea vooral dC'L.e maand wel bijzonder In de belangs telling en publiciteit.

En dan die Intensieve zoekacties naar de vermiste zoon van d e! gouverneur Rock e feU er in de omgeving van de 'Z uidmonding van de Eilandenrivier in Nederl a nd s- NleuwGuinen. Deze acUe hield, we mogen wel zeggen, een groot dee l van de we reld bijna twee weken lang in s panning. he laas zonder het vinden van Michel Rockclel ler tot re su ltaat te hebben.

DEC.MaaR

Zo brtlken dan de eerste d ece mbc r ·dagen aan, dagen, welke m ij aanvankel ij k me t enige Jaloezie vervul d en te n opzichte van Sinter klaas. Want om deze man o p zulk ee n hoge leeftij d nog ra p over st r aten en dake n t e zie n gaa n , daar kon

dez e ANNO niet legenop. Maa r ziedaar, tocn ik op 4 d ecem · ber des avonds eve n het marva·centrum In Am s t er dam belocht en aldaar bemerkte, dat deze goed·h eilig man uit Spanje in feite ni e mand anders w as dan een verkleedde, Je ugdig e marva·o[[icler, t oe n was ik onmiddellijk over dit di e ptepunt heen , Ja, voelde Ik In mij ze U weer lets van d e jon geli ng te r ugkom e n

O p de middag van di e dag vertoefde ik bij d e wer f De Noord N. V., a lwa ar de la ats te ondiepwatermijnenveg er, de zestiende du s. aan zijn e lement werd toevertr o uwd Dat was de V a n Ver!K! ndaa l ", waarvan de doop e n d e tewaterlating op groo tse wijle geschiedden. Er was ze Us ee n squadron van reeds in d ie ns t zij nd e zustersc h epen van Amsterdam binnendoor vla Rott e rdam na a r Albla s.se rdam ge k ome n om na n deze plechtigheid n og meer lu is t e r bij t e :zeuten.

Een w eek la ter, o p d e IId e. was Ik d e gast van het korp s mariniers t er gelege nh ei d van de 296ste korp sverjaurd ag. F ei telijk diende dit feeit op de IOd e gevierd te word e n, maar aa nge zie n d eze d a t um In mijn Anno-leven op een zondag viel. had me n d e p lechtig heden CC n d ag versc hov e n Alzo was Ik getuige van d e tr a diti on e le kransleggi n g op d e beg r Mr· pla a t s Crooswijk en een dito kranslegging bij h et gede nk· te ken op de Maa s bru g, gevo lg d door ee n korte , m aa r indruk· wekk e nde parade. H e t deed miJ n oude hart weer goed in h e t m idden van d ele ma riniersvriende n t e zijn.

En d a n t ot slo t cen laatste herinnering aa n Ni euwediep, waar Ik In de week van h et assau t een beloc k bracht aan het Koninklijk instituut voo r d e marine. Niet :zozeer om dit adel · bors tenfeest :zelve, dan wel om zo' n beetje h e l afscheid Ie h er denken van een zeve n·tal asplra nl ma rv a ·oHicle r e n , die - v olgens zeggen voo r h e t eerst in de marine hi sto r ie - op dit i nstituut ee n o pleid ing van m a and h a dd e n gevolg d , o ndermeer tezam e n met hun mann elij ke collega's van d e cod edle nst. D it a fsc he i d vond o p de 14d e, waarvoo r Ik ook n og even aan boo r d wa s van hun wacht sc hip "Scho rpioe n " om daa r voo r h e t Inlltst te v e rt oe ven in di e geze lli ge kring , die men " marva " n oe mt

Di t zijn dan mtin memoires, welke ik op d e ISe december b eëi ndi g. ni et omdat d e relt van d eze maand en ook de rest van. dit jaar voor u onbelanorijk zou kunnen ztin, maar om dat dit geschrift in druk moe t , opdat u het bij de jaarwlneling ;rolt kunnen le zen

Het d eed mti weer goed 011"1 dit all e. opnieuw te beleven, ev en goe d al s het mij deed een iaar lang in uw mi d den te vertoeven.

AI gij d it l eest za l ik e r niet mee r zijn. Op oudejaarsnacht klokke 12 za l vader T ijd mij wel weten te vinden en mijn leven skaa r.s uitbla zen, zoals hij dat bij mijn du izenden voorgangers heeJt gedaan.

Op de voorplaat van dit lijfblad ziet gU mijn opvOlger, ANNO J962, een arm zalig mannek e, dat ond e r veel knal e flec t en u gepresenteerd wordt. Enfin.... ' t zi,l hem gegund. Alleen hoop ik da t , wanne e r zi,ln leven ten einde l oopt en hij ook lOt dero elijke memoires komt, 11 zal kunnen getuloen dat het eveneens een goed jaar z al zijn gewee.t.

God zegene u, In uw werk bij de Koninkl ijke marine en in uw persoonlijk l even.

IUp. offlcle e n M a o o p he t

O nl angs is ee n p la n goe d ge ke urd voo r de bo u w va n 653 pre mi ewo ninge n [en be hoeve van mar in egez inn e n te De n H e lde r. Ve rwach t wordt d a t deze woni nge n in d e l oop va n 1962 en 1963 zu ll en wo rde n o pge leve rd. H et p lan voorz ie t in won inge n zowe l voor off icie ren a ls voo r sc hepe li ngen en omva l 8 ve rsc hi ll ende typen van wo nm ge n

De a fbe e ld in ge n 1 e n 2 geve n aan waar za l worden ge bouwd. Aan d e han d va n de ove ri ge a f bee ld in gen en he t volgende sche mat isc h e overzich t ka n een indruk worden ve rk regen van dc belang rijks te gegeven s bet re ff en de huu r, ind e lin g, etc.

De in het overzicht g enoe mde \'oorlop ige h u u rpr ij zen gevcn een ge midd e ld e aa n . Het is moge l ijk d at de huurpr ijzen van de hoekwoningen iets hoger z ull e n li gge n d a n d ie \'an d e tu sse n woni ngen , te rwij l bij de ver di ep in gswo ni nge n, zoa ls ge b r ui kel ijk , in verb a nd met hoogte oo k e nig prijsve rsch il va l t te ve rwac h ten. Opge me rk t wordt nog da t all e wette l ijke h u ur ve rh ogi nge n op deze wo nin ge n van krac ht zu ll en z ijn

WONINGEN

Aantal te bouwen

woningen:

I nhoud;

Aantal kam e rs:

234 ± HO of +- 328 mS

Voorlopig vastgestelde huur pcr maand ± fH , -

Bi jzonderheden:

De hoekwoningen zijn iets g roter dan d e tussenwoningen.

Bij deze woningen worden 12 garages gebou wd (huur +- f 22,- per mnd.).

\'a stgestclde h uur pe r maan d

Bijzond er h eden : Bij deze woning.:! n worden 29 klein e en 11 g rotere ga ra ges gebou wd (huur res· pectievel ijk ± f 16,- en ± f 22,- pc r maand).

Aantal te bouwen woningen:

NIEUWEDIEPSE NOTITIES

Ve r ,.c bijn. ItI lln n del ij k@ Kr o ni ek uil ' t N i e u w e di c p s c e n w ijd e o m gev In g j n uu a ri 1962

Op \'t le wü ze n werd in Nieu't\'edi ep Sin!erklaas geë erd

AII<' I d oo r ...,n m octo l nl e In"""'" "1 d " Tt:S O a leil e r 1'0" 1<'1 d a n n enl , , ·" oc ' ''''''''' Ud d e 1K'1I1nliM1 d e h t Ulie Ol/ b H r ru , !Oe J o l" uil lI on a rij Je J e lm l>Orieo: rd. wao d le rur " <le nd h e ld Un be l rd " eI Ie becrijpen W a l len al> d aa r Ol' d llt. va n S Inie r ki 0.. Inl o< hl 110 v_ nam e lij k In bet lek e n va n he l rd ll rtGe ,,dh i M ra ",,' ·ale rt " I n m " • Ule;ollle boef" 8 ID uU liersen na&!" N ' re k orne I n de "" Ie pLa a la om Sin Ier- dien om ""n achttal he r auten klaa s te " erv oeren, maar boven- h OOll tc paard te laten 0111"" lij_ <lcn de rit door de ol>ld Ond <Ie h.,""uten w aren ac hter de Spaan.., knevd l. zij he l dan ""'I v ...,1 m oei te. enkrle marine-oll!· deren te h c rlcennen. 1........t,\1 w a l ou d ere ..,l1ego ·, lan de kaM

Uverlg be1I. waren de andere rWlcrl. h un vennomde klndçren IC lOI<>fJ"81c ren. De W Ieringerbad "",n eo k",dron poni e.onden en hun berij_ de", ba<ldcn " avondl op de tcru"" Lt wel h un pie lepak k en UIt, maar hel <warl wa nog m aar nauwelUI<o v a n hun 11",,1.,..,Icn at. VooraL ook door de v..,. _ klede kind e van d e oP""cl\o>vcreniain,Jt: I..c n lcbloom en de door de paarden maar nauwo>lijk••c appr""leerd e mur.l ck W at d e Intocht ""'" amotse manllc ota tle.

F RI ES L AN D L EVEREN S I NTRKK I AZE S

, ,

U R b<> ld e • de... Na _ro Tazelaa.

ES D E: REGE N K WAl\! Op h el , oo rm all e Ra m ..,hh , tha n o Hr. 1'4 "Seh<>rploen" w o.. .,.. nOl niet zo heel lan, ,eleden ce n ""hlcndb.kl,ewijl, dal voor marva ",/>'ljver der derde kl_ K MB M A. Salm """ blU'" blklgewijl w dan d e m t" andcre b&k.,"wlJzen. d ie zij tol dU lv.".,.., ha d """'Iemaak I. Oe lOOi" IO hrtlfster kreet loen namelijk een boek unge_en alo blijk van waanIerIn , voor de voor· '",ffelijke wij.... w "", :r.ij de vakopll'idlng "'''rij_ v had dooTlopen. Niet zo maar ne l voor bul binnen. n uitsla. uitmun_ te nd En ""an)m liet boek "En de res:en va n Bromfleid Een toep lIJke keu v an "",mmand3nt MOKH Uven;um. DII I """' loze,d

NOO IT II'''T TE DO ES I S N I E U WIWIF. I /'; U k"",1 Tln"l T:r. eI Mind e r d "", ..., n d aa ld e r " oo r Tln , e l T:r.nc d hel cabare1 van SlelO Hovin g. dat om,o>ving ( N Z VODrbu al Am ller· <lamJ a a l verLaten om op 30 janUliri • .a. een voo tellln , lc • .,.,en In de marlne_kanllne n"t H UY I Tydlverdryf·.

WIL GELD TERUG

Wie rel d Ie "" wH h b dU I' .....,1 F En Zoa ls _e nd U I l<oil"''''ed le p bul re LI< v u d e Lop llt-u n de • :-" ,...., "" ti ., k w am e r e inde l ij k ..,n l req u e nU 1 la .., op d e J aap li et nl&l k ij k" In d e k op van N......-d H olI nd ""'" n mei spron , e n toe. I ) " <I Ii omtrenl d " wi l r ec h le r I e "_ pann e n o nd n " De ' b alwedJ irijd vla cIe F. u ro _ v l I<' n.., u w LnDl '. va n ""'" d oe lpunt..

Na vecl acUe. teil voor d e I<'J.,.,loIecamera·• va n vooral ,enoemde IH Il1Nnl Av is beloofde 11 men ...en reot-rve·oPP"",81 aan I d e vuurtoren Ie v U.en. Hc l oou er rcedl oUn. maar nog nlet o d aarva n Bovendl w e rd van_ w<'ge cIe P T.T. """ teunzendc r op W lerLnllen be loold. DJ e za l "" hi e r m e i v l opllmJ.me daar_ Jnllecaleuleerd. eers t over drie

Jaa r In bedrijl kunnen worden lI""tc ld. Wa Avla

IJ._" _n e pol.r •. C"mm d.,,' p W C. de V.,. ...,. de \l<kde heilig<! herinM>de P!oUUng .I/n mlUl"lr "dmhol"",_ rlell><lrlue"-

GIEREN OP TONEEl

G e h eel In met l ra dl tle, die """en wa. onde.brolten. kwam de GWd ton""l afdellnl Den Held er In d c au l week mol """ Ond leldln. van """ voonltte •. re,l"",u. en """ onverbelerlijke alle ve.enl.d In de persoon van de kapitein I.". .ee J. H. van de Walt. " ·am In een tijdsbestek van nlel mee. dan 10 weken Gle""n op '1 velll, ne t " op de "Ianken. Me i toen beselU"lI van ""Iri en aNeu'" wurvan hel merend l voor de ee te m aal (In eillen lijd) 10n",,1 sPeelt. Dnl het bij het talrijke publiek op de première-avond een """""" werd. " nlel w Ie danken aan het uiiblInken van een der .pelen <>1 .peel !....... doch aan de voortretfeUJke tcamll !. die er bij de officieren 1"" ldub Den Helder h"""'I.

lIehandl".pl. kinderen te zien " I De lI"" te van d e bemannln, van H r. M Frl land ",,,rd In !leel FTlesl.nd .rou ....en. hOIClijk ,ewaard rd I n Crontng wa hel niet an-

nele k ",tboom In de mast te komen hij van het hip, dal naar hun provJnde I1 ,enoemd. Maar daarover n volgond e k r.

lJEED IG ING

0.. lolten a nl te. Re ..aD uk_ dl I n d e r 1 "fftIe kl " Pronk werd in Olromendc recen bcfdlzd. DaL ,cbw rde aan boolll van H., M l. krul De Zeven Provlnc\l!n W ao de LnV K 2 Pronk de enige ben>epllOfflc!er. die befdlld werd. lijd"". de""ltde pl""hUibcld le8den noll 22 .,..,lIIcleren de eed al In d e hand"" van de <ommandeur J A Blentl"". De marln"..kapcl Wlll""' iOOrd, dank zij alle ove._ plu J",,,,,. die eon conoenl Ue op H r. M N<'Plunu. tol ,ev<>lS hadden, bUna helemaal op Ierk.e (!ncl ,d "oldoen<le melodl,... bllUen) verleende de noodzake_ lUk mllZikale medewerking .&tI de ceremonie. Onder de vele belanlStcllcnden. bevond .lch de commandant van hel Kon inklijk l nstltuul "oor de madne, kapitein Ier _ J.v, Oappere!l.

Elk., J die ..,...,..,.. In Nl""wedlop woonde. w at lol om 'w.>e uken In 1Ie. bijlOl>der vermurd. In de Ie "Lulo al. """ lood doelo In lelte nlel mlnd alo ""hllder van ree. ""hepen en meeuw e n. Dul.end"" w.,...ken "an zijn hand hansen In d""" <onlrel"". T """'ltelllng. In O<o&II&en •• H"'nI"ede .., r niet Ier ..,.. wereld Op de van J ma I. het alUjd met .,.." 'levlac b.I"". dOGl'J,lan • ..., boven ..,Indkraeltt G maIIr \och w"". =1 enl,,, beperkin, IGI windkracht 10: daarboven vonlulll Inlme" hel ""hulm en dan del de ec er zo 'e$ChGren uit al_ du , de ""hIJder. De P<'dl W C. Thij en, die Jl jaar bU de ond., .,.dl...... dien"". ",erd ""lang. aan boo.d -con n •. .lol •• Wal" rondgelOld door It:. 2 Van Zan' roo.

65 MA A L GUVG IJ'" I'OOH.T OI'''W " , n le "",._1 kon , ,,, proll e n w.,..de n bU hel " ul von hel kor po "de I OO",<=. lI e, K oninklijk I muul d e ma.l ol><nde U m a l" , OOr hOi ,Iu rI Uk " ,.""nr l iln he l ",e rd d ee n bijoonde•• o L

NaluurlUk wa, he! koud. toen vrijda de lile d"""mber ll. de blnn"nllep. mBar de wa wann. Zo gi n, hel

tuft> "'.rd ",arm on«"""o o

'. avond s ook bij de show. Koud. vooral de lu ts le riJen. ma.r men w erd warm van hel bijzonder .oode prnç1lmma. wal de adel_ bo",1C!n nJtoend brachten. H et (rOOt danoork 1 van de marlnle",kapel d Kon. marine verZOflIde de lijd het bal. Zaterd alOChtcnd w de USlI ulman door de oIelllng Den Held er wede""" n koude aftalre. maar har l verwarmend. vooral ""'" de belan lcU...,d c f...&\ Wal de wij"". waarop de adelborllien .kII lan de route van_ al Nl w Den Helder voo"be_ H el adclbo"'l""bal wa zo Ie""UIl, dat het een half uur werd verlcolld terwijl de vOIlende dalt, na de kerkdlen.len. hel klnde._ .,"",ul weer een vol hul. betekende. Mei het 'ntdltloncle .• l.!Ilt dan.anl" werd hel 6501c assaul """I01.<>n. De Feefn .Un wrtrokken, het k."..lverlof de ru, en mei e<'I1 knip<><>'- n.ar he. luchU,e c.barelpro mma, la, hel Pn;>3ramma ",.kelijk voor Julli e klaar In Januarl1

DE WERELD WAARIN W 1..1 LEVEN

Het ÎJ ondoenlijk, in twee bladzijden van Alle Hens her Otlcrzicht van een heel jaar .!amen te persen. De grote veel.heid en vertcheidenheid van gebeurtenissen dwingen tot drastische beperkingen. Een opsomming van feiten naar tijdso r de zou bovendien onleesbaar worden. Daarom z(ll in het onderstaande een poging worden ondernomen, de grote lijnen na te gaan aan de hand van een split!ing in onderwerpen,

D. T O N a T.LLlNG OOST-W •• T

Deze spitste zich in de loop van 196 1 op beangstigende wijze toe. Hef begon in de eente dagen van juni, toen pre"ident K ennedll in Wenen een ontmoeting had met de Rusdsche dictator ChrOClIjUjow, waarbij de lootsle onomwon,den te kennen gaf dat de Duitse kwestie geregeld moest worden. Die regeling naar Russisch model kwam er in het kort op neer, dat er een vredesverdrag met Oost-Duitsland moest komen _ wat dus officiële erkenning zou inhOuden - en dat Berlijn een neutrale stad mout worden, hetgeen terugtrekking van de gealliee r de troepen zou betekenen, zonder twijfel gevolgd d oor al of niet "eleidelijke inlijving door de communisten. I n geval van een westelijke weigering dreigde Ch r oesjtsjow met een afzonderltjk vredesverdrag voor I januari 1962. Toen d e westelijke "grote drie" desondanks niet voetstootll toegaven, werd Berlijn het middelpunt van het conflict. H et verdere verloop Is bekend: militaire m(latre"elen (Ion weerszijden, afsluiting V(ln Oost-Berlijn op 13 (Iugustus, w(larmee de wassende stroom vluchtelingen werd afgedamd, een plotselinge hervatting - tijdens onderhandelingen over een verbod - van de Russische proeven met kernwapens, culminerend in de ontploffing van een superbom van meer d(ln 50 megaton. E r tr(ld enige ontspanning in, toen Chroes;tsjow op het communistische partijcongres in Moskou aankondî"de, dat de dOOr hem genoemde uitente datum van 1 januari 1962 eventueel wet wat opgeschoven kon worden.

D a BALAN e VAN a aN zo. a R VOL ANNING

Oost-Duitsland is, met inbegrip van Oost-Berlijn, door prikkeldraad, mijnenvelden. en muren vrijwel hermetisch afgn l oten_

Chroesjtsjow heeft onmiskellbaar enigszins ingebonden, maar naar de reden kan men slecMs gissen: gissen: vrees voor te lang balanceren op de r and van oorlOIl, blnnenlandip. moeilijkheden, of slechts een' adempauze om de uitwerking van het misbaar af te wachten?

De hele we r eld is weer eens harnekkig wakker "eschud, maar de stroonl van R ussische dreigementen heeft ten slotte een averechts gevolg gehad. Een half jaar geleden was een boze bui van Chroesjtsjow nog voldoende om de vrije wereld veJ'schrlkt te hoop te doen lopen, een glimlach van de rode tsaar bracht onmiddellijk - ongerechtvaardigde - opluchting teweeg; nu wordt elke nieuwe manoeuvre met een zekere nuchterheid opgenomen en de opvatting wint veldwat de Runen zeker niet bedoeld hebben - dat de kracht· meting dan lII'aar komen moet , als het niet anders kan.

De communistische landen vormen niet de hechte eenheid, die ze zo graag voorwenden; helaas laat ook de eenheid van het westen nog steeds te wensen over.

De N A TO vormt dan ook het doelwit van velerlei commu"":. nistische po"ingen tot het zaaien van verdeeldheid. In november werd plotseling een politieke aanval ondernomen op de Scandinavische flank van Europa, waar Noo r wegen en Denemarken toch al niet de sterkste steunpilaren vormen, via he l vrijwel weerloze F inland, dat met handen en voeten aal! de Sovjet-Unie is ge bonden. B ijna even onverwacht werd het vUlir wee r gedoofd. Voor hoe lang?

Niet alleen Europa vormt het atrijdtoneel. In Genève sleept zich al vele maanden de 14-landen-conferentie over Laos voort, waar de communisten intussen hun ondergronds gewroet wel krachtig zullen voortzetten. Het aangrenzend

Zuid-Vietnam heeft alle moeite, zich de communistische guerilla's van het lijf te houden; het succes is twijfel(lchtig en het land loopt groot gevaar, tenzij Amerika ingrijpt. I ndia is in conflict geraakt met conlmunistisch China, dat via Tibet en Nepal de Himalaya is gepasseerd en reeds Indisch gebied heeft bezet langs de nogal vaag af"ebakende noordgrens. De grote voorvechter van het neutralisme , Pandit Nehroe, wordt langzamerhand gedwongen partij te kiezen, hetgeen de Chinezen blijkbaar koud laat.

Het is niet onmogelijk dat Azië voorlopig het hoofddoel b , maar ook de andere werelddelen btijven niet buiten schot. Rusland ve r leent steun bij de bouw van de A880eandam in EglIPte. Ghana laat 4QO cadetten opleiden in Moskou , talrijke negerstudenten bezoeken hogescholen achter h et ijzeren gordijn, Chinese afgezanten bevinden zich op vele pl..tatsen În Afrika. In Zuid- A merika bestaat een uitgebreide ondergrondse activiteit in de arme en sociaal achterlijke republieken: I n Cuba hebben zich communisten uit verscheidene Oost-Europese landen genesteld , waardoor een. gevaarlijke haard op het westelijk halfrond is ontstaan. Amerika heeft zich daar de vingers gebrand door In april een inval van gevluchte Cubanen te steunen zonder hun overwinning veilig te stellen. De invasietroepen we r den binnen enkele dagen verslagen, /Ietgeen de positie van F idel Castro niet weinig versterkte.

Het is een voortdurende strijd, die slechts zelden met de wapens wordt gevoerd, maar onafgebroken met andere middelen, zoals economische en technische hulp, Ollder"ronds gewroet en beïnvloeding door allerlei vormen van propaganda. Het westen moet daar iets tegenove r stellen. Militair is het - met name Amerika - sterk genoeg, maar op de overige gebieden hebben de communisten het voordeel van jaren lange ervaring en training. Bijna onbeperkte financiële hulp /Iet schenken 01 lenen van grote sommen "elds, is op zichzelf ondoelmatig gebteken. Wellicht kan het Amerikaanse vredeskorps een belangrijke bijdrage leveren. Het bestaat niet uit dure ambtenaren, die ver boven het gewoel van de menigte in deftige woningen hun hoge salarissen innen, maar uit jonge men sen, die in uiterst eenvoudige omstandigheden tussen en met het volk leven om te helpen bij het streven naar beteere levensomstandigheden. De po"ing is in elk geval de moeite waard.

Eén ding is zeker: het ideaal van rust en vrede ligt nog ver achter de kim. Paniek is even misplaatst als zorgeloosj1eid. VoortdllTende waakzaamheid is nodig, maar op zichze lf niet genoeg. De vrije wereld zal mogelijkheden moeten vinden om het communisme me t zijn eigen wapens te bestrijden.

ONTVOOGDING

De ontvoogding van koloniale gebieden gaat "estadig voort en bereikt zo langzamerhand het laatste stadium. De jongste natie is het Oosta/rikaanse Tanganjika, dat op 8 december te middernacht onafhankelijkheid verwierf. De overgang i s in alle rust verlopen, maar de toekomst b niet rooskleurig. Het land bezit nauwelijks economische mogelijkheden om op eigen benen te kllnnen staan. Dat is geen ongewoon verscllijnsel. In hun pas verworven onafhankelijkheid zijn veel nieuwe naties nog zeer a/hankelijk van buitenlandse hulp, vaak van de voormalige bestuurders. De vrijheid ia trollwens niet overal een even groot succes. In Kongo is de chaoa , de onmacht tot het vestigen van een behoorlijk b estuur over oorlogende stammen, plaatselijke machthebbers en a/gescheiden provincies, In anderhalf jaar tijd maar weinig verminderd. De V.N. hebben daar ook weinig toe kunnen bijdragen. De internationale troepenmacht, innerlijk verdeeld omdat ze lIit contin"enten van landen met zeer uiteenlopende belangen bestaat, mist de nodige stootkracht. Ze is in septelllber verslagen bij een poging, Katanga onder het g ezag van Leopoldstad te brengen. H etzelfde overkwam de troepen van de centrale regering, die kort daarna een inval deden.

In d ecembe r gr epen de V N -troepen opnieuw in, nog steeds on d e r he vi g ve rzet van de Katanll ezen. De onllelukkige poIIlng, K on go tot één lIeheel te s meden , geven bo v endien aanleidi nll tot meningsverschillen tunen de westelijke mogetldheden.

O n woogding brengt vele rlei probl emen met zic h mee. I n Frankrijk dreigt een b u rgeroo rlog naar aanleiding v an de Aillerijnse kwestie Generaal D e Gautle s tuurt aan op voll edige onafhankelijk h eid , maar talrijke t eIlensta ndeTS, waaron der een de el van d e .t r ijdk ra ch t en en v rijwel alle Fran, e Inwone r van Alll e r ije onder leid ing v an hoge offideren, hebben zich verenilld in de O.A .S., de o rgani s atie v an het lIeheime leger, v a.tb e.lo ten zich tot het uiterste te ve r zetten. Bomaamlallen , moord en doo<ûlag zijn d e dageltik s voo rkomende uitinllen v an de w e derzijdse terreur i n Algerij e. De eerste v r edelond e rhandetin gen tunen Frankr tik en de Algerijnen zijn mis lukt ; naar h e t schijn t zijn ze in het geheim hervat. Maar intussen is het verze t ste rker lIeworden cn naarmate een oploning lan ger op zich laat wac ht en, groeit de kans dat een ve r scheu rd Frank rijk een ge v aarlijk e zwakke plek in E uropa en de NATO wo rdt H e t is eigenlijk een raadsel, h oe h et Frankr ijk v an nu In de NATO durft op te treden op een manier, die b ij na op .abotage lijk t

P ortuga l heeft kam gezien, de opstan di ge beweging in Angola met geweld t e dempen. He t Is niet e rg duid elijk, wat men op de duur denkt te bereiken. De bewering, dat de overzeese gebie d en een deel van h et Portuge.e rijk vormen, is niet langer houdbaar. Machtsvertoon kan die illusie nu nOj:1 in Itand houden, maar da t is lIechl. een k we.tle van tijd. De lange grenzen von Ang o la zijn niet te bewoken en men kan niet a n d en verw ochten dan dat t e zijner tijd de w apen s zu llen binnenstromen, w oarno het alleen nog maar kon uitlopen op een bloedige , tr ijd me t een prokti sch zeke r e uitl lag

De toekomst van Nederlonds Ni euw-Gui n ea we rd In sep.tember In de algemene vergodering vein de V.N. t er tafel gebrocht. Mi nis t er L un. diende een voonte l in, NieuwGulneo on d e r vo ogdij v an de V .N. te s telten tot de bevolking het zelfbeschikkingsrecht zou kunnen uitoefenen. Na langdurige besprekingen en luidrocht ige I ndonesische protesten werd het ve r v angen daor een vaarste l u i t de ve r ga d ering, dat I ndolIesU! enillszins tellemaet kwo m en vaOr Ned erland aanvaordbaar WU. lI e t werd aangen omen, moar niet met de ve r eiste tweederde meer d erhei d Zoal, gewoonlijk maet het tekort aan stemmen wo rd en geweten aan allerlei overwegingen, die me t de kwestie zel f nie t Ie maken hebben De N ederland se opvattlnllen en bedaelingen, waartegen niet veel i1\. te brengen v alt , zijn In elk geval duideCijk gemaakt en met instemming ontvangen. Maar men , tapt bl ijk baar lIemakkelijk he en ave r het feit dat I n don elii!, voo raan in de rij der a nti -kala n ial iste n , zijn aan.praken baseert op gebiedsgrenzen uit ee n kaloniale perlad e; de ee nheid v an heel I ndonesië is trouwens tat .tand geb ra c ht d ao r een kal onloal bewind. Dat is b l \lkbaa r van onderge.chikt belang, e venall het bellin.el van ze lfb eschi kk in g, als het om Papoea's gaat

H.T ATLANT.aCN G •••• D

De NA TO vertoon t helaas nog a ltij d zwak k e plekken: lIeen ataomwapen. in Scandlnavii!, een ze k ere afzijdigheid en sams zelfs openlijke onw it van F rankrjjk, onenigheid aver h e t aptreden v an d e V N in Kongo , en tlg e veTichillen van opvatting inzake de kwestie-Berlijn, die koren op de malen van Ma skou mOelen zijn. Het zijn allemoal kamen voor d e communisten , waarv an ze graag geb ru ik maken bij h un p0gingen, een breuk te veroo r zoken en weifelen de bondgenoten la. t e weken uit d e a rg anlsatie. Overigens b ewijzen ze doormee , hoezeer de NATO h en in de weg staa t en ho e wa ardevo.l dit bondgenoot.chap bUllevolg voo r a llo' Is.

I ntussen graeit langzaam moor zeker d e Atlant isc h e verbondenheid , zjj het ' met vallen e n apstaan, an der tegensloge n en v aak met mo eizaa m averleg, dat we l ee n s twijfel aan de goede w il wekt. Moor t!en gemeenschap, die maet wor d en opgebouwd lIi t %0 veel en zo zeer verschillende del en, stampt men niet even uit d e grond. Er zv n ge lukk ig ver.chijnselen , die in de goede richling wijzen. Op 30 september werd de OEES (orllanisatie voor Eu ropese economische sa menwerkinll) ve r vangen door de OESO (organisatie voo r economische samenwe rki ng en ontwikkelinII), waarvan ook de V.S. en Canada d ee l uitmaken. Eng e lond en Den emarken willen zi ch bovelIdien aan s luiten bij de EEG. Dat is, vaaral v an En ge lo nd, niet zo zee r uit geestdrift a ll wel ande r dwano !Jan economische moeHijk hedCfl De nood kan echte r een deugd blijken te zijn. Een I t erk en nauw samenwerkend Europa s taa t , t e r ker dan een ","oep lel wedijve r en d e landen. Welke Ind ru k de RIlS.en daarvan hebben , blijkt uit de waar -

.c hu w ing aan Oastenrijk, dat aansluillng bij d e EEG in tr ij d zau zün m e t h et neutraliteitsverdrall. Presi d en t Kenn e du Is een IIroot voars tand e r v an d e Europ ue aan e ens luiting, aak al zou Am erika wel eens nadelige gevolgen daarvan kunnen ondervinden. De prerident heeft d e Amerikanen da n ook al voorbe r ei d op noodzakelijke wtlriglngen In de 300 ;aar aude handels politie k Dat zal waarschijnltIk neerkamen op een nOllal p\lnltlke aanpassing, maar het leiderschop va n de v r ije we re ld eist affers.

H.T COMMUN'.M.

Steeds TIl ee r ve rlied de communistische we reld d e ld terl ijke schijn v on onverbrekeltlke een h ei d Verschillen In vo lksaard en versc hillen in ontwlkkeli n gn tadiu m zvn daar de voornaamste oo r zo ken van. Op het pa rt ijconllre. in Maskou waren d e meningsverschillen niet meer t e verbergen. Tussen de twee groot.te mach t en, R ul/ a nd en China, bleek ernstige onenigheid te bestaan. Met Alban ië, dat de zijde v an Chin a heeft lIekazen, heeft M o. k au nu openlij k g eb r o k en (waardoor een b e lan grijke bas is in d e Midd ellan dse Zee is weggevallen). Aanleldinll tot d it olies varmt de " destalinbaUe", het veroor del en van blaedlg gewe ld in de b innenland se politiek, naallt id eeé'n als v re ed zome samenl evi n g met het weste n Chroesjtsjaw, eenll een va n S t alin. trouwste medewerken, is nu de grate voorvech t er v an de destalini.tatie Onder het mouo, da t persoonsve rh eerlijking ontaelaatbaa r is in de communi.li.che maatschappij, is het geb al s emde lijk v an d e vroellere dlc tat ar uil het mausoleum in Maskou ve r wtlde rd , zij n portretten en .tondbeelden weglIehaald en h eeft men zelfs d e naam - ande r vele anderev an Stalingrad gew\lzilld.

Reden a m te juichen il e r bepaa l d nag niet , maar er sch u ilt toch een zekere b emoediging in h et fei t , dat d e ijze r en. we tt en van het cammunlnne en d e vrijwel onbepe rkt e macht v on de leiders niet hebben lIeieid tot de varming von een anaantastbaor bl ak.

D. V .... NIGD. NaTI ••

Het zau onredelijk zijn de V .N. te daodverven a ls een vol, la ge n nuttelaze organisatie, maar men kan moeH ijlc antkennen, dat de d oe ls tellingen toch nog b ij lange na niet zijn b e r eik t Daar ztln vele oorzaken voor. B ij elke b e la ngrtlke zaak komt de tegen.telling oost-we. t onmidd ellijk tot uiting WaaT he t Welten voo r is, Itemmen de communis t en t egen. Bovend ien is elke stem evenveel waard, zodat de in.vloed van land en , die nallwel\lks zichzelf kunnen bes tur en, buiten tle rhOuding groot is. Dat ge ldt ni et tlOO r de veiligheidsraad, maa T doar verhinder t he l vetarecht v an de grote magendheden v r ijwe l elke beliininll van enlll belanll. De aillemene ve rgader ing v alt bij e lk e stemmi ng uiteen in graepen, d ie hu n uitspra ak n ie t ba ,er en. op de beginselen v a n d e V .N., maa T op overwegingen, die op dat mament het best in hun kraam te pa. komen.

KTach tige leiding en duidelijk uitgeltippelde richtlijnen zijn dus niet t e tlerw a chten. De communi. t en gebruiken d e V N. , I echt, al. een praPGganda-apparoat e n trochten all e werke l ijke Inv lo ed zo veel magelijk t e beperken. Hu n voortdur e nd e aan v all en op de varige sec r e tari .-generaa l , wij l en Dag Ha mmerskjaeld, en hun aandring en ap het traikos usteem zijn daar voorbeelden v a n. H elaa, h ebbe n nie t alleen de communiste n .chu l d 00110 de mac ht e l oashei d v an d e V N I n K ongo bijvoorbeeld beletten allerlei belangen het bereiken van een be vredlpen d e oplossing. Ha mmar.kjaeld, al wist hij geen. alg e m ene .Ieun voor ZÜn plannen te ve r werven , Itreefde in dk geval naar we rk wijzen, d ie zauden beantwoord en aan de doe l ein d en van de V.N. Zo ook in Kongo, wao r h\l op 18 ,ept ember omkwam bij een vliellangev al. Naar d e oo r z aak kan men .lecht l gissen, ma ar deze lIebeu rten ls moet de cammunistllche dwarsdrijvers b ijzande r welgevallig geweest zijn. Hammarskjaelds do ad veraa r zaakte i n een kritieke periode een leell t e, di e het werk van het V .N.-sec r e_ taria at ver la mde. Na eindelOOl onderhandelen werd de B urmaanse afllevaardillde U T hant lIekozen, om ged urende de r este rend e ambt.periode op t e treden als sec r eta r ISgeneraal. H et IJ te hapen dot hij tunen de v ele k lippen het sc hip drijvende zal we t en te haud en en zo mage l ijk dichter bij h e t d oel t e brengen: een k ra chtige orllanisatie, b e r eid en in staa t am n aar recht e n v red e geschillen te beslechten Slechts en k ele anderwerpen konden 111 g r ave l ijnen worden ge.c h etst. Volledigheid zau baekdelen vergen, en veel belang wekkend Is eenvou dig niet ter sp ra ke gekomen. Maar miuchien kan dit beknopte overzic ht bijdragen tot een wa t beleT inricht in de problemen , die de we r eld van va nd aag bezighouden.

J ANUARI 1942

JAPANNERS IN INDIË

Kel'stmis 1941 werd schr ijver dezes overgeplaatst van Hr. Ms "Banckcrt" naar H r. Ms. "Witte de With ". Om als jongeman onder die oms t andigheden ecn schip te moeten verlaten, waar men in anderhalf ja ar mee is vergroeid geraakt, valt nie t mee. Enkele uren na h et overpakken zag hij , door ee n poortje van ccn mandikamer, zij n o u de schip uit Soerabaja naar zee vertrekken, zonder hem; hij zag het aan met ccn bezwaa r d hart

DE VEREN IGDE NA TIES

Chu r chill was nog steeds aa n de overkant van de oceaan. Van deze ge lege nheid werd gebruik gemaakt om ee n gemeenschappelijke ve rkl ar in g uit te geven, waa r in de oorlogvoerende landen zich verbonde n eendrachtig samen t e werken en gee n afzonderlijke wapenstilstand of vrede te sluiten. Voor hun oorlogsdoel en zij zich op het zogenaamde Atlantische Hand vest, uitgegeven d oo r Roosevelt e n Churchill, tijdens hun At l antische ontmoeting in augustus .1 941. Het aantal geallîeerd en was nu al aa ngegroeid l o t 26. Het waren:

V. S. van Amerika

Verenigd Ko ni nkrijk van G r ootBrittannië en Noord- I er l and U n ie van Socialistische Sovjet Repu b lieken

China

Australië

België

Canada

Costa R ica

Cuba

T sjec h o-Slowakije

Dominicaanse Re pub liek

ElSa lvador

Grieke nland

Guatamala

Haiti

Ho ndur as Bl'its - I ndië

Luxemburg

Nederland

Nieuw-Zee land

Nica ra g u a Noorwege n

Panama

Polen

Zuid-Afrika

J oegoslavië

Zo werd de k ern van de latere Verenigde Naties geboren. Er waren na t uurlijk wel landen bij die weinig bijdroegen, maar h et is l och wel ee n lijst, die H itlel', MussOllini en Tojo te h adde n moeten geven. Frankrijk ontbrak. omdat somm ige landen nog s teeds betrekkingen met Vichy onderhielden.

NOG EN KEl. E BESLUITEN

Ten behoev e van de same nw erking tus se n En ge land en Amerika gedurende de oor log werd besloten, een lichaam in het leven te roepen, dat d e " Combincd Chiefs of Starr ' heette. da t in Wa shi ngton zetelde, en dat onder de president en d e eerste minister het hoogste orgaan wa s voor d e b e p aling van d e grote st rategie.

Voorts werd beslo t en om in Zuid Oost Azië een gemeensc ha p pelijk opperbeve l in te stellen onder de Britse generaal Wavell, met een Am erikaanse luc htma cht-generaal al s tweed e man. Neder l and werd hi eri n niet geke nd en wij kome n er later op ter u g. Tegelijkertijd werd besloten da t

zo s poedig mo gel ijk offensief tegen J a p an moest w o rden o pgetreden, al zou dan de oorlog tegen Duitsland we l een zekere prioriteit he bbe n Church ill ke e rde terug via B ermuda, waar H .M.S. " Duk e of V ork" weer klaar lag, maar hij b esloot, toen hij pe r vlieg t boot naar Bermuda was ge b racht. vandaar op dezelfde wijze de oceaan over te ste ken , hetgeen natuurlijk belangrijk vlugger ging. H e t v He gtuig vloog een heel eind in dikke mist , maar men kwam beho ud en aan. 16 januari was Churchill wee r thui s.

DE JAP ANSE O PM ARS lnm iddels was de Japan se opmars o nstuitbaa r voortgezet. Op 2 januari vielen Manilla e n de v loo t basis Cavite. De Amerikanen hielden nog enige maanden s t and op Bataan

Onderweg van Bermuda naar huis : Chur c hiJl al s piloot

en Corrigidor, aan de westkant van de baai van Manilla. Enkele dagen later was B roenei op Noo r d- Borneo i n J apanse handen. Op 11 januari landde n de J apanne rs op Taraka n en i n de Minahassa, Noo r d-Celebes.

O p 22 j an u ari drongen zij door tot O ostelijk NieuwGuinea. De volgende dag waren Balikpapan, New Britain en Bougainville in de Salomonseilanden aan de beurt. Op 24 januari Kendari, Zuid-Cel ebes en op 30 januar i Amboina, op 13 januari begonnen de J a panners van Siam uit de opma rs in B urma. De situatie op Ma l akka was inmiddels s t eeds slcehte r geworden. De J a pa n ners rukten snel naar het zu iden op. O ndanks de Neder landse vliegtuigen was het Japanse over w ic h t in de l ueht moorde nd en tegen het einde va n de maa nd was h et schiereiland geheel b ezet. Alleen Singapore h ield nog stand. Er werden de hele maand zelfs nog verste r kingen toegevoerd, die doo r de kruisers, jagers en vliegtuigen van o n ze vloot werden begeleid. Totaal zeve n co n vooien, namelijk op 12, 22 en 27 december en 1, 7, 18 en 30 januari. Geen enkel schip gi ng h ierbij verloren, maar ee n groot deel van ons "cleen hoopke n" werd er mee bezig gehouden. Op 26 januari vond ten oosten va n Malakka een zeegevecht plaa ts tussen een J apanse kr u ise r met drie jagers t egen t w ee E ngelse jage rs. Beide partijen ver l oren een jager en één der Japanse jagers werd beschadigd.

DE OOR LOG IN DE A.RCHIPEL

Op 11 januari, d e dag van de landingen op T arakan en in Noord-Cele bes, gaf de J apanse regering een verk la ring uit, waarin werd gezegd, dat de houding van NederlandsIndië Nippo n had genoopt om de operaties ook tot Nederlands - indisch gebied uit te strekken.

Deze verklaring was o p I januari voorafgegaan door een soort aanbod van samenwerking, waarbij de oor l ogsverk laring en de daarop vo l gende gebeurtenisse n werden genegee r d. Onze regering g ing h ier n iet op in.

O p I jan uari was de Amerikaanse admiraal Hart , b evelhebber van de Oostaziatische vloot. met een onderzeeboot uit de Philippijnen in Soe r abaja aangekomen en vandaar doorgereisd naar Batavia.

AI dadelijk bleek dat hij niet hoo p vo l was gestemd en meer aan Australië dac h t dan aan Nederlands-lndië. Dit in tegenstelling tot de gedachtengang van Admiraal HeUrich - en zoals wij boven zagen ook die van de o p perste leiding _ dat de vijand zo noorde l ijk mogelijk moest worden aangevallen. In die tijd waren de Amerikaanse opvattingen, althans bij de marine echter anders.

Nu de J a p anse Octopus zijn vangarmen geleidelijk aan zowel in het oosten als in het wes t en van de Archipel uitstrekte en de J apa n ne rs de beschikking kregen over vliegvelden , werd het opereren met de v li egboten va n de M.L. D allengs bezwaarlijker. Zij moesten hun opera t ieterrein naar het zuiden verplaatsen. Niettemin we r den ook de o Uensieve operaties, waar mogelijk, voortgezet. Ook de ove r ge b leven o n derzeebo t e n en de vliegtuigen van de M.L. D bleven hun best doen. Overeenkomstig ons ove rzicht in de vorige kroniek geven wij hier wee r een lijstje me t de geboekte resultaten.

10 jan. 019

10 e n 11 jan.

11 j an.

13 j an

23 jan.

bommenwerpers M. L.

wal balte r ij

Hr. Ms. Willem v. d. Zaan

M.S. K ampa r va n K .P .M. (zie koo p vaardij)

bommenwerper M.L

24 jan. v l iegboten M.L. D,

H r Ms. " KX VIII"

2 vrachtsc hepen getorpedee r d

kruiser en 4 t ransportschepen beschadigd

2 mijnenvegers tot zinken gebrac h t onderzeeboot besc hadigd onderzeeboot geram d

Golf v. Siam

bij Taraka n

Tarakan nabij Tjilatjap

Straat Malakka

voltreffers op 1 kruiser en 2 transportschepe n bij Balikpapan

I schip tot zi nken geb r ac h t , 2 beschadigd bij Ba likpapan

1 jager getorpedeerd, I kru iser beschadigd

Straat Makassar

Nu waren het echter n iet meer uitsl uiten d de Ne d erlan d se 5trljdkr ach ten , d ie d e vijand aan het kleed kwamen. Ook de geallieerden die in de Archipel opereerden, boek t e n s ucces. zoals uit h et vo lgende staatje blijkt.

4 jan

10 jan.

Am erikaanse bommenwerpers kruiser besc hadigd bij Da vao

transportschip getorpedeerd b ij Dava o

11 jan lwee vo Hrefrers op kru iser bij K ema

17 jan.

23 jan.

Amerikaanse o nd erzeeboo t Au st rali sc he bom menwerpe rs

Britse jager

H .M.S. " Jup i t e r "

Amerikaanse onderzeeboot

o nd erze eboot tot zi nk e n ge bra c ht Straat Soenda

transpo rtsc h i p getorpedeerd Straat. Makassar

24 jan_ v ra c ht sc h i p tot zinken gebracht bij Menado

Amerikaanse vliegtuigen

Amerikaanse jagers

Am erikaanse vliegtu igen

4 transportschepen en een patrouille-vaartuig tot zinken ge bracht ; I transpor tsc hip besc had igd bij Ba likpapan bij Balikpapan

2 tran spor tsc h cpe n tot zinken gebracht

26 j a n Britse ja gers j ager t o t <::in ken gebracht; Zuid Chinese Zee beschadigd t ege n verlies van een eige n jager

HET OPPERBEVEL

Op 10 januari kwam generaal Wav e n in Balavi a aan e n ri chtte zijn A.B.D.A. ( Am erica n , B ritis h, Dutch, Australian) h oo fdkwartier in Adm iraa l H e l1rich , di e men op dit strij dton eel toch wel t ot de hoofdfiguren kon rekenen, had aee n plaats in het opperbével. Bovendien w e rd de M L D. van de marine gescheiden en onder de lu c htma c ht (A B. O A.-air) onderge b racht. De marine (A.B.O A. - noat) kwam onder de Amerikaanse admiraal Hart Het duu r de e nk ele dagen voor het nieuwe sys teem enigszins werkte e n het w e rkte bovendien maar gebrekkig, zoals te begrijpen is, wa nt de o rg anis atie, die wij ni e t u itvoerig zullen beh a nd ele n , was erg ingewikkeld. Ee n van de e r gs t e moeilijkhed en w as de vertraging van de verkenningsberic ht en, die d e afsplitsing va n de M L..D tengevolge h ad En er w aren toch al zo w einig vliegtuige n Ook wa ren de doelstellingen te h e tero gee n De Amerikanen wilden n ie t in het westen opereren e n waren meer op Au stralië geo r ie nt ee rd De Engelsen w a ren voornamelijk bekommerd o m Singapore en werden d aa rin door ons ges t e und

TARAKAN

Tarakan is een van de weinige plaatsen o p de wereld. waar men olje vindt d ie zo nd e r verdere bewerkin g i n de sc h ee p s ketel s kan worden gebruikt. Het olie-anne Japan had a lt ij d bijzonder g r ote belangstelling voor het eila nd aa n den dag geleg d. Vaak la ge n er o nd e r het een o f ander voo rw endse l weken lang Jap anse olietankers op de rede De J apa nners waren dan ook goed o p de hoo gte van d e locale sÎtuat ie. He t w as wel duidelijk dat Tara kan een der voornaams t e Indisc h e oo rlogsd oelen voor de vijand bete· kende. H e t eiland w as dan ook in staat va n verdediging ge bracht. Sedert juni 1941 w as het 's na chts verduisterd. Bij na alle gezi nn e n waren van h et eila nd verwijderd. De vernielingen waren grondig voorbereid. Een mijnenveld was gelegd en op de sl u itvers perring na wa s de red e afgesloten met mijnen

Behalve Hr Ms. mijnenle gge r Prins van Ora nj e" e n enige patrouillevaartu igen had de K o ninklijke Marin e dr ie Dornier vliegboten en enig walperson eel op Tarakan b aSC<' rd H et leger beschikte ove r 3 bommenwerpers e n v ier j ach t v li eg t ui ge n , 3 com pagnieë n infanterie, ee n compagnie

mitrailleurs en mortieren, 4 kustbatterijen (4x7 , 3x7 x5 t!n 4xl2 cm), 2 mo b ie le batterijen (3x 7, x5, 3x7 cm ), ee n sec t ie genie e n enige sect ies lu c htd oelm itr a iUeu rs van 12 ,7. al smede 7 zogenaamde overvalwagens met 80 man infanteri e en plm 40 B.P.M -em pl oyé's, t wi nti g vrouwen va n militairen en B P M.-e mployé's, alsmede 20 Rode Kru is zusters verrichtten allerlei hulpdiensten. Honderden i nh ee m se werknemers van de B P M w aren ingedeeld b ij de luchtbes('her ming sdienst, transportcolonnes, de medische a fdeling e.d. Pas op 22 no vem b er was de l a ats t e J a pa nn er \'an he t e iland verwijderd.

J a panse bo m me nw e rp ers

Het duurde ni e t lang or de eers t e Japans e luchtaanvallen kwamen. De bommenwerpers w erden t oe n w eggezo nden. De vliegboten ko nden zic h in de krek e n bete r sch u il houd e n en vlogen 's nachts verkenningen. Uit Ta rakan wer· den e nkele aanvallen o p sc hepen b ij Miri uit gevoerd . Er kwamen nog vier j achtv Heg tu lge n bij, maar Mi r i was maar

J apanse 'la ndi ng

op twe e uur vliegen arstand en de Brew s ter -jage r s waren geen partij voor de Japa nse " Zero's" Vóór de aanval waren al onze jagers o pgeruimd Bij de bomaanvallen w a ren al heel w at s l achto rrers t e betreuren geweest. Ook Hr M!. " P rins van Oranje" wa s besch ndigd

H et sc h i p had oo k een Japan s v lie gt u ig n eerge h aa ld B ij luchta la rm voe r het de rede o p e n trachtte de aanvallen al man oe u v rerend t e o n twijken.

Tot kort voor de aanv al werd n og olie af gevoe rd. H et nieuws werd ges pannen gevolgd en voo r T ara kan w as h et ni e t de v r aag or maar w a nn ee r de J a panners zo ud en komen.

Op 9 januari bom ba rdeerde de Dornier Uil Tarakan h et vliegve ld J olo. Daarna werden oo k d e vliegbote n we ggenom e n e n noa r Balikpapan gedirigeerd

Op 10 janua r i me ld t hct li ch t sc h ip om 9 uur v.m. dat hcl d OOl" vliegtuigen werd aangevall en. Kort da aro p naderen rookp lu ime n h et eila nd All engs ko men de sche· pen in zicht. In de namiddag werd het besluit ge n omen: vernielen. Jn de loop van de nacht is het werk van 30 ja r ve rn ield, tiental len mil joe nen guldens Alle s gaat d e lu cht in; Tarakan brandt

Om 3 uu r 's morgen s beginne n de J a p ane r s de eers t e land inge n o p de oos tku st. De eerste pogi n g wo rdt met mitrailleurvuur ve rh i nd erd. maa r n oo rd e l ijker lukt h e t wel. Later lan dt de vijand n og op tw ee plaatsen. Rondom wordt nu gevochten. E r vallen ve l e doden en gewonden. De gehele dag e n de vo lgend e dag woedd e d e ongelijke strijd. Tegen d e oehte nd zou ee n tege na anval worde n ondernom en, m aar toen waren d e Japanne rs er al in ges l aagd onze li ni es te d oorbrek e n. Zij maakten onder meer ge bru ik van Neder l ands e n Mal e is e n ze Jrs het h oor nsig naal " St aakt h et vuren" Al leen h e t centrum va n de pl aats zelf w as no g v rij van de, vijand. Om 07.30 zag d e commandant z ich genoodzaa kt de strijd te staken. Om 12 u u r moesten a ll en de wapens h ebbe n n eerge l egd. H ie r e n daar bevonden zich n o, onberei kbare v erspreide groe pj es die van de capit ulatie n ie t s wi ste n Spec iaa l de bezetting van de noord elijke batterij , d ie tw ee mijnen vegers in de grond had gesc hot e n , had zich a l vechtend teruggetrokken en w ild e zich , n iet wetend h oe h et e lde rs was verlopen. langs de k us t slul· pe nd b ij de h oofdmac ht aanslu ite n D ie was er inmiddels niet meer en de t roepencomma ndant moest ze lf met d e Japann ers mee om d e ca pitulatie aan t e :reggen.

Zo eindigde de s la g o p T arakan, wa a r 1.000 man tegen een m eer dan tienVOUdige overmacht ten onder is gegaan. Alle onder-commandanten waren gesneuveld en vele n met h en.

Inm idde ls had Hr Ms. "Prins va n Oranje" de s lu itv er· sperring ge legd en was een eind weegs de Scsaiaprivicr o pg estoomd m e t d e bedoeling v ia een a nder vaarwate r n nar bu.iten te o nt s n appen.

ge n ontkwamen naar Ba lik papan E e n aantal B.P.M - e mpl oye's h eef t oo k weten te o nt s nappen en w erd ergens bezuiden T ara k an door de M.L.D. opgepi kt.

Het J apanse smaldeel bestond ongeveer u it ee n kruiser , zeven jagers, twee vlieg tu igmoederschepe n , vie r mijnenvegers, een aantal mijnenleggers. torpedoboten, patro uill evaa rtu ige n en hulp sc h e pen, alsmede omstreeks vij ftien transportsc h epe n D eze sc heep sma chl is oo k n og enkele malen uit de luc h t uan geva Ue n Zeve n Amer ik aanse B-ITs v loJoten va n Singosari. Vi er gingen t erug wegens s lecht weer. De dri e restere n de vliegtuige n bombardeerden van 9.000 meter b ij s lec h t zicht. Zij raakten niets. Uit Ambon vielen vie r Amerikaanse Catalina's aan. E en toestel ging ve rl oren; gee n treffers Ook de Clenn Martin's van d e M .L. vielen en k ele keren aan. Zij troff en vier tran sportsche pcn e n een krui ser. Zij gebruikten h et ge h eime vlieg veld ,.Samarinda lI". TWee dagen later deden zij weer ee n aanva l op h e t vliegve ld van T a ruk an, nu in Japan se handen. Daarbij gingen 5 va n de 12 t oestellen ve r loren .

ELDERS I N JN DJ i:'

Wij hebben ie t s uil voe r iger over de st rijd op T a rnkan beric ht als voorbee l d van de verde d igi n g der buit e n posten. Niet ove r al is zove el weerstand geboden , ma a r b ij de uiterst besc h eiden middelen waa ro ver op de bu i t e n posten kon worden beschikt, wa s T arakan relatie f nog ruim voorzien. Er h eers te een zee r goede geest in de dappere beze Ui n g. Met variaties wa s het o p de buitenposten, d ie door de J apanners werden aangev all e n , overal het zelfde beeld : ce n v eelvoud ige o v ermac ht , e en hope loze s trijd en h et onders p it. En waar iets waardevols voo r de vijan d aa nwezig Wil!! : de verschroeide aarde. Zo gi n g het ook i n Balikpapan De J a panners hadden de heer Colijn, admln istTateur van de B P M va n Taraka n en kapitein ReinderhoU, d ie beid e geva n ge n waren gemaakt, na a r Balik p a p an gezo nde n. Zij waren bij zo nd e r kwa a d over de in Tarnkan aangeri c hte ve rni eli n ge n, omdat de "bodemrijkdommen recht e ns d e K eizer t oek wam e n".

De beide parlementairs hadden d an ook de boodschap bij zich dat alle H olla n ders zo ud en worden a f gemaakt als dit in Balikpapan ook zou gebeu r e n De J apanners hadden ook gezegd dat zij de gevange n mannen e n vrouwen in Tarak an zouden afmaken, indien de heren Col ij n en Reinde rhoft hun opdracht niet met succe s vervulde n. Van dit laats te deden zij eerst mededeling t oen de ver n ieli.ngen in Balikpa pan in volle ga ng waren. Ook mevrouw Colijn was nog op Tara kan

Op 23 januari kwam Balikpapan aan de beurt I nmiddels was de Minahassa, door de Mendonezen zo trots: " Nederlands twaa l fde pro vincie" genoemd. onder h et J apanse juk. De vo l ge nd e sprong was K e ndari op zuid-Celebes, met zijn g r ote vliegve ld. D e vijand kwam nader en nader. Op 30 januari vo lgde Ambon, dat zic h op de volgende d ag na he l dhaftige tegenstand gewon n en moest geve n H e t v li egve l d Laha o nder meer door Australische infanterie verdedig d. hield n og e nk ele d agen sta nd

KOOPVAARDIJ

Begin janu a ri bego n de koopvaardij de eerste verlieze n te lijden

H et sc hip werd echter door jagers ontdekt e n tot zi n ken gebrac ht. B ijna de gehe le bemanning s n e uveld e. Tijdens de aanval lag oo k H r Ms. uK X" in T arakan. H et sc hip was n iet vaargereed, maar d e co mmandant wist naar bUlten t e kruip en. ' s Na chts varend en overdag o nd e r water blijvend bereikte de boot o p 19 januari Soerabaja. Me n had de " K X " al ve rlor e n ge waand De beide p a trouillevaartu i-

Op 4 januari werd het s.s Langkoeas" in d e J avazee getorpedeerd . Het voer onder de Rotterdamse Ll oyd, maar was oorspronkelij k een in beslag genomen Duits schip. BU het t ewate rl aten der s loepen viel er één uit de ta k els zodat verscheidene bemanningsleden het l even lieten. De onde rzeeboot naderd e de s l oe p e n e n begon er met mitrailleurs op te sc hi e\en. D aarop g ing deze zeerover e r toe over o m de sloepe n te ramm e n De drenkelingen die zieh aan boo rd van de o n derzeeboot trachuen te redden liet h ij er a f gooien. Slechts d rie man w isten zich ac ht er een sloep in het wate r schuil te houden Zij bereikten na d r ie dagen zwalke n het eiland B awea u. Verder kw am Iedereen om . I n d e m aan d januar i gingen verder vele K. P.M -sc h e pen verloren hoewe l een g r oo t deel van de interinsulaire vaartuigen van deze maatschappij d oor admiraa l H elfrieh al uit de archipel was weggestuurd Wij kunn en van de ve le s taaltjes van vindingrijkheid en moed geen overzic ht geven. Eén voorva l willen we nu echter niet o nverm eld laten. D e ku stvaarder ., K am par" van de K P M voer o p 17 januar i door S traat Mal akka. o p weg naar Singapore K apitein M o tt a had zijn sc h i p met takken , bladeren e n donkere ver f gecamoufleerd tot drij ve nd eil and. K or t na lichlworden , bij bu iig weer, w erd een onderzeeboot o ntdekt. D e kapitei n bedacht zich geen ogenblik en ging er volle kracht o p af Toen de schepen op 200 mete r a fstand van elkaar ware n o nt dekte de onderzeeboot h et gevaa r e n dook He t moc ht niet baten

want hij werd geramd. Na dil s ucce s we rd de r eis ongehinderd voortgezet, muur knpHeln Malta was toch PilS gegerust, toen hem in Singapol'e verzekerd we rd , dat zijn slac htoffer geen gealliee rd e boot kon zijn geweest.

Bij het reddingwerk, dat voor sommige van de gezonken sche p e n kon worden verricht, speelde de M L D, met zijn resterende vliegboten een belangrijke rol.

Wij zu ll en met het bovenstaande omtrent de krijgsverrichtin gen in de archipel volstaan en nu nog enke le belangrijke feiten uit andere delen van de wereld vermelden , TEGENSLAG IN DE \l' OESTI)N

Aanvankelijk ging het met het gea ll ieerde offensief in de woestijn wel goed en op 2 janu ari werd Bardia ingenomen, maar de vele verste r kingen, die de Duitsers th a ns ontvingen, deden de kan s keren.

Op 2 1 jnnuarl was Romm el In s taal van E l AgheJla uit een tegenoffens ier te ontketenen, dat spoedig s n elle vo.rde· ringen maakte en een groot van het door het geallieerde offen s ief gewonm:!n terrein ve r loren deed gaan, waaro nd er Benghasi.

KOOPVAARD IJVERUEZE.."I N ABIJ AMERIKA

De beslissing om een aantal onderzeeboten in Amerikaanse wateren te laten opereren. was oorzaak dat teg en e ind januar i langs de kusten van Cana da en de Verenigde Staten reeds 3 1 schepen met een tonnage van 200.000 ton tot zi n ken waren gebracht

OP MARS IN IIlRMA

Op I6 j a n uari begon de Japan se opmars in Birma van S iam uit. dat op 26 janual"i ook aa n de aszijde aan de oo r log gi n g d ee ln e men. Na twee weken viel Moulmein. Rangoon werd herhaaldelijk uit d e lucht aangevallen.

GERUISLOOS AAN BOORD

D e U.S.S. Theodore ROO$cvelt, een aloomo nde r zeeboot van de Amerikaan ,e marine ia uilgeru,1 met een opblaa,bare valreep. Deze door GoodJ,lear Tlre and Rllbber CompanJ,l uitgebrachte vinding kan opgerold weggealollwd wor d en en voor ge bru ik worden opgepompt. De onderzijde i, geribbe ld om wegglij den Ie "Voorkomen. H el geheel heeft een draagvermogen van 680 kilo, i , 7 meIer lallg en 70 cm breed.

Win t er aan h et Uu s sl,c h e rr o nt

RUS I. AND H et R ussische winteroHensief drukte de Duit sers. ovel' een groot deel van hel f ront ove r e nige afstand terug. Russ ische winter leent zich echter niet erg voor een be,:",'egingsoorlog. zodat de win s t betrekkelijk bepe.rkt wa s. Niettemin was dit eers te grote succes van de RUSS ische wape n en moedgevend. Hitler wa, in zijn opzet om te n emen ni et geslaag d Zijn troep e n hadden verschnkkelu k onder de kou te lijden.

DIVER SEN

Op 26 januari kwamen d e eerste Am erikaan se troepen in Noord-Ierland aan Voor d e verschepmg dezer troepen werden onder meer de belde reuzen schepen "Qu ee n Ellsabe lh " en "Queen Mary " gebruikt.

Een aantal Zuidamerikaanse s taten verbrak de b e tr e kkingen met de as.

Op 18 januari werd in Be r lijn een nieuw militair verdra g tussen Duitsland , It a lië en Jap an getekend.

Hr. Ms. J acob van H ce m s. kerck" en "Tje rk H iddez" kregen order"om r espectievelijk uit Engeland en de Midd ellandse zee naar Nederland-Indi ë op te stomen.

De schepen zouden t e laat komen

Hr. Ms.. hulpmijnenveg e r "Dirkje", een trawle r kwam m aan. In november 1941 wa s ook Hr Ms. "Clacs.je" reed s aangekomen. De schepen werden in de Antillen en later ook bij Suriname al s patrouilleboot en mijnenveger ge b ruikt. Hr Ms " Dirkje" bracht het vaand el van het korp s ade l borsten mee, dat bes temd was om te worden doorgezonden naar Nederlands- Indi ë. Het is echter In Curaçao ge bl eve n

PEER

EN DI! ONVERGETELIJKE OUDEJAARSNACHT

Om nu te zeugen dat Peer de K eutelaar d e b ezienswaa rd igheid van Heideknuflel was , zou iets t e s t erk uitgedrukt zijn. Maar een f eit was liet, da t zijn aan wezig h eid in het k l eine , stille dorpj e wel he L nodige o p zien baa rde. H ij was er altijd wel geweest, van kindsbeen af. H ij was er geboren en "etagen, was schoolpcoa an in het oude, re"en de kerk weggezakte sc hool gebo uwt;!!. H ij hielp de laa t s t e jare n zijn ouder.! in het café "D e Rode K akatoe". En heL moet gezegd , dat hij op de drukke zate rdaga vonden en zo ndag s na d e ke rkdi enst, een vlo t glos b ier kOli l ap pen en met een kundige beweging de kruik ou d e klare zo kOn hanteren dat d e precies gevuld waren ZOnder dat er een dr uppel o verliep.

O ok de boerenvrouw!;es, d ie des ZOIIdags meekwamen, waren zeer content over P ee r , want zij kregen altijd een r Ol/ale schep suike r in hun glaasje brandewijn.

De laalsle maanden echter was er enige verandering gekom.en. Peer w as In dienst. Nu was dit leit be slist niet Wl:reld schok kend. Er wa ren wel mee r jongens uit het d o rp in dienst geweest Driek v an de Ha zehoeve was al wee r enige tijd terug, die w as b ij de Huzar en van B o reel geweest , maa r P ee r , en dat w as nou eigenlijk het sc h o k kende , was naa r de matrozen. gegaan.

E igenlijk had men. in H eideknuffd nooit geweten , dat zo iets bestond. D e oude K eutelaar was er echt een beetje kapo t van gewees t H ij had zelf ge -

diend bij de blauwe huzaren. en. e r k l onk nog eerbied in zijn stem wanneer hij ve r telde va n Pe e r zijn grootvader. die b ij d e gele rijders was geweest, oppasser bij een ritmeester IItet een hele lange naam. Dat waren ook u nilormen gewees t. In die t ij d en enigszins alk eu,.. r end keek de oude Ke ute laar naar het ma rine b lau w van de jonge P ee r. Da t ha ald e niet bij de vroegere huzarenuniformen en met een zeke re weemoed keek d e oude K eu t elaar n elar d e lo to , die naast de tapk as t hing en waar h ij sto er tegen een ho ogbenig raIeitje leur!.de , waa rop zijn kolbak prijkte, zijn hand r ustend o p de kromme huzaren,.. sabel. Nog altijd kon hij opwindende ve rh a l en vertellen ove r zijn diensttijd. Maar w a nnee r de jonge Pe el" th uis was , dan kwam die met verhalen, waa r de d o rpeli ngen met open mond naar zaten t e luisteren.

Nu kon Peer ook goed luisteren en all e ver hal en. die hij van d e milten hoorde , werden in H ei d eknuffeL ve rteld als zij nd e d oor heIn ze lf bel eef d

Op een di ng w a$ de oude K eu t elaar lOell we l een b eetje trots. Dat was die rode cirkel met di e H erin op Pe er z'n linkermouw

Hij had er eigen lijk nooit zo'n aandacht aan gesc h onken , totdat op een zondagoc htend een van de klanten aa n P eer had gev raagd , wat daar nu de bete kenis van was. " W ete n ju lli e dat niet?" had Pe e r ve rbaa sd uitueroepen. " K ijk, 't klinkt een beetje ve r w aa nd om hel zeIl Ie zeguen , maar de mensen met ZO'11 H op d 'r mouw, die zijn er niet zovee l , maar d ie war den gebruikt voor heel moeilijke en ingew ikk eld e gevallen. Die H betekent n.l. dat dat mensen zijn met her se n s, aan die mensen ku n je u;at overlaten."

Ee rb iedig hadden de H eideknrlffeb naar P ee r gekeke n. di e l oc h maar een officieel bewijs had , da t hij een helder ve r st and bezat.

E nige weken nadien w a s P eer ' met winte r verlol th uis. Som .! hi e lp hij mee in de gelaukamer, maar meestentijds was hij achter op het erf b ezig. Gehe imzinnig knutselend met blikken b ussen, ee ll oude autoaccu. elekt rische draden en allerlei vu urwerk dat hij uit elkaar haalde om d e vrtj gekomen sp r i ng stof zorgvu ldi g over l 2 conse r venblikjes t e ver d elen . Z 'n kostbaarste bezit was ech t e r een oud projectiel, dat hij vroeger eens op de heide had Uevonden en waa r h ij nu de $pri ng stol had uitgehaald. Wan nee r belangstellende lamilieleden v r oege n w at hij nu eigenlijk u itvoe rde , keek Pe e r hee l geheimzinnig en mompel d e iets een verrassinu voor oudejaarsavond.

H et was een gezellige druk t e op oud e-

MI .,n ,·e.,1 he n

jaa r savo nd in ae gelagkamer, 't rook naar oliebollen en men ig glas werd gedronken op de voo rspoed van I .et komende jaar. Toen het tegen twaalvell liep verdw een Peer me t hOO{1rood uezichl naar buiten. Die H eidekmlff elaars zouden opktjken, wannee r hij het nieuweja ar ZOIt laten beginnen met 12 davere nde slagen. Dal zou den ze erval"en dat hij een jongen was met h ersens. De torenklok van het dorpskerkje beg on amechtig de t waaLf slagen Ie s laan -Sl i l luisterend stond men alwachtend in de gelaukame r. D e laalste kloks la g galmde IIOg na, toen mell begon met het uit· sp r cken van de goede wensen. Vader K eutelaar veegde z'n handen al aan d e handdoek, keek z'n v r ouw aan en sp rak " Mien veel h eil

Verd e r is htj nooit oekomen met z'II wens. Een tlchtjllts, een donde r ende slag, gl as gerinkel, flessen vielen uit d e tapkast. D e ac h terdeur vloog open, het lich t ging uit e n gillend va n doodsang s t galoppeerden de d r ie varkens, ontsnapt uit het weguebtazen varkenshok de donk ere ge l agkomer in, zich wanhopig een weg banend tussen d e wonkele benen van de schreeuwende en vallende b oeren.

D oodsbleek, met verwarde ho r en, stond P ee r een half uur lat er alle v rag en van d e dorps veldwachter te beantwoorden. H uilend li e p moeder de ravage te rcdderen. Maor in z'n hart vond Pe er het ergste, dat z'n vader, ten aanhore van alle aanwezigen, had gescllreeuwd:

" E n je zegt maar tegen je admiraal, met de complimenten van mij, dat ze op jouw mo u w maar een prole Z moelen n aai en inplaot.! v an die H Dan weten ze tenminste dot jij er een bent die alleen maa r zaagsel in z'n kop heelt..

MARINIERS CURAÇAO en St CHRISTOFFELBERG

D E MARINIERS OP CURA('AO zijn gelegerd In de marinierskazerne .,SuJlisant", Naast zijn specialistische op· leiding k rijgt de marinier aldaar zijn wachtdiensten en werkzaamheden te verrichte n.

Eenmaal In d e twee maanden echte r trekt een complete compagnie voor een viertal dagen het terrein in. Hierbij wordt de algehele paraatheid van de mariniers getes t door allerlei oefe n ingen, waarbij o.a. gelet wordt op de gevechtswaarde cn het uithouding svermogen. Aangezien de kazern e Suffisa nt geen hindernis baan of gevechtsbr.sn rijk is moet op een andere ma · nier de man behendigheid en routine krijgen. Hiervoor brengt de natuur o ns dan een oplossing. Het eiland Curaçao is vrijwel nergens vlak, terwijl bovendien overal grote stenen liggen en alles begroeid i s met cactussen e n doorn s truiken; e<ln mooiere hinderni s· baan kan men zich niet voorstellen, Laten we in dit licht de bezigheden van de b.v. de s t ootsec tie va n d e in· ranteri e compagnie op Curaçao eens nader bekijken. Zij hebben bewezen. dat ze, dank zij de goede gebruikma· king van het terrein tijden s hun o p· le id ing, een uithouding sve rmogen ge· kregen hebben waarmee zij aan de dikwijls zware eisen ruim kunnen vol. doen.

Als na hel theoretische deel van de opleiding, genoten in de voor ingewijden wel zeker bekende "stootbarak " van SuUisant, de mariniers zijn toe. gekomen aan het praktische gedeelte van hun opleiding voor stootspecialIst wordt veel aandacht besteed aan de fysieke toestand van de man; van de stootspecialist zal immers in tijd van ac tIe meer gevraagd worden dan va n de infanterist. Bij he t op· ruimen van versterkte stellinge n moe· ten deze mariniers zich in de voorste gelederen met vaak zware bewapening kunnen handhaven, ook bij h e t ruimen van mijnenvelden of het maken van doorgangen daarin, wordt niet alleen fysiek maar ook mentaal het uiterste gevraagd.

Na de eerste les gevechtsopleiding op de vlakke noordkust van het eiland wordt verzameld voo r de aftocht. Op dat punt wordt dan tol verbazing van de aanwezïge nieuwelingen hel be · sc hikbar e vervoer bedankt en terug· gestuurd, waarna het commandorechtsuit d e flank volgen - wordt ge· geven. De eerste keer nog langs de weg om een beetje te wennen. doch de volgen· de keren gaat hel kris_kras door het terrein heen, langs droge beddingen van beekjes, over cactushagen en lf. n gs de s teile wanden van de kust· terrassen van de noordkant. In het begin ziet de marinier eruit als een steke lvarken wanneer men hem plot· scU ng uit de "koenoekoe" ziel opdui· ken. Iedere cactus en doornstruik l ijkt

aanlrekkingsk ra cM te hebben. Later gaat dat allemaal beler, de man past wel op, deze pijnlijke ervaring kan hij zich beter besparen, hij ontwijkt a ll e ges t ekelte op zijn weg. zodat hij zich als een soort slangenmens door de begroeiing werkt. Het kader ziet erop toe dat ondanks alles het tempo zo hoog moge l ijk blijft. Al s de man zelf inziet wat met training Ie bereiken is. dan gebeurt het dat Je zo 's avonds een groepje mariniers nog eruit ziet trekken voor een veldloopje. Na een week of twintig opleidjng is de groe p zover dat ze elkaar er warm VOOr maken de volgende keer de korporaal eruit te " ploffen" , die hun zo lang ac ht er de broek heeft gezeten. Ze willen nu tonen dat ze ook wat waard zijn. Als in zo'n geest van sportieve nvali· teit ee n opleiding kan verlopen dan kunnen de resultaten daarvan nooit tegen vallen. Na de zevenentwintigste week dient de stootspec iali st in s pé een theoretisch examen af te leggen Is deze uUslag van dit examen goed dan is hij niet alleen theoretisch maar ook praktisch een goed stootspedalist. In de eerste week na de opleiding w or_ den een paar dagen uitgetrokken om de Sint Christoffe l te beklimmen. Dit is de hoogste heuvel van Curaçao en s teekt 376 meter boven de zeespiegel uit. Daags voo r de altocht worden de marsbepakkingen met dekenrol klaar. gemaakt want h et is de bedoeling een nacht over te blij ven. 's Morgens in alle vroegte wordt ver· trokken. De tocht naar h et bivakte rrein Zevenbergen vindt plaats per truck, zodat om een uur of zeven alle hens al aan ten 'ts l ag bezig is. Binnen een half uur staal het bivak op de noordhelling van een kleine "tjot" aan de voet van d e Christoffel. zodanig dat de passaat wind z'n verkoeling door de tenten kan blazen.

Het is nog vroeg op de dag en het is nu zaak de klimtocht aan te vangen zodat de groep v6órdat de warmte begint t erug in het bivak IS De tocht voert ons niet langs het tou· risten pad, nee deze mariniers zijn zo " los" op het klimmen en klauteren dat d e steile noordwand van de berg gekozen wordt om naar boven t e klimmen Af en toe met de brigade lijn werkend. komt de hele groep aan op de top. Nu mag de marinier pas mee_ praten. als je op Curaçao hebt gere· ten en de Ch r istoffe l ni e t h ebt beklommen dan is je term niet compleet. Via de radio wordt aan de verbindingsman doorgegeven dat de klim gelukt is en aan de afdaling begonnen wordt De afdaling gaat wel sneller. maar is moeilijker, het is vooral op· passen voor de losse stenen, in d e eerste plaats heb je er geen houvast aan en als ze gaan rolle n dan zil je maat beneden je "in de min".

Als de terugtocht volbracht is loopt het al tegen de middag. De activitei-

ten van de verbîndingslnll n zijn niel all een beperkt ge bl even tol z'n radio· c Bij terugkeer worden we ontvangen met warme kome, een w e ldaad voor de klimmer s. Kome alleen werkt de honger niet weg , zodat er gelijk wec!r werk aan de winkel is. Iedereen graaft zijn rookgleuf in de grond en de mede· genomen rijst en b ijbehorende i ng re· diënten worden in een maaltijd omge_ zet. H ierna volgt even rust. Het omliggende terrein geeft nog andere mo· gelijkheden om de militaire vaardigheid van de mariniers op te voeren. de namiddag wordt gebruikt voo r enke l e kaartlees·ocleningen en kompasmar· sen. De vo l gende morgen bij zonsopgang gaat "alle hens" gereedmaken voor d e terugtocht, deze zal in tegenstelling met de heenweg niet per a s geschie· den, maar te voet. De truck wordt ge· stu urd nailr de plaats waal" de mid· dagmaaltijd genoten zal word en. De eerste uren l oopt de route langs de weg, op een gegeven moment buigt deze af naar de ku s t, a lw aar we op d e zg n vlakte van San Pedro komen Deze v la kte s tr ekt zich over een lengte van vele kilometers uit langs de noordkust. Het voordeel is hier dat de frisse zeewind ons recht in het gezicht waait en de vermoeidheid zich lang niet zo gauw doet voel e n als landinwaarts waar we heuvel op. heuvel af liepen over de warm e asfaltweg van West punt Aan het eind van deze vlak. te s taat de truck te wachten. De maal tijd bestaat uit boerenkool met wor st met natuurlijk de ,.marinedrank" die nooit verveelt "lem". Ook worden per man twee sinaasappels verstrekt. In de middaghitte wordt de tocht voort· gezet, de Dr. Albert PI esman lu chtha· ven komt a l in zicht. Hi e r aangekomen moeten we helaas de vlakte verlaten en weer landinwaarts trekken. De ver· moeidheid begint langzamerhand merkbaar te worden. De laatste loodjes wegen altijd zwaar. Het gebied r ond Hato is bereikt, het is bekend terrein, want hierlangs wordt steeds teruggekeerd na spring·oefeningen en gevechtsopleiding. Zij die wat achter raken word e n door hun collega's moed ingesproken. zodat uitejndelijk de ge. hele groep gezamenlijk bij de kazerne arriveert, iedereen tracht zijn vermoeidheid te camoufleren door zo mo· del mogelijk binnen t e marcheren. Achteraf zijn allen trots het volbrachl te hebben . Het kader h ee ft weer d e verzekering dat ook deze ,.stoters" on · der moeilijke omstandigheden de vereiste gevechtsvaardighc.id bezitten.

Strijdmiddelen • In de oorlog ter zee

Bijna ieder kent wel het verhaal van de oude Griek se wijsgeer d ie in zijn stad grote ho l.!e spiegels had opgesteld waarmee hij de zonnestralen kon richten op de n aderende vijande lij ke v l oot om zodoe n de de schepen i n het brandpunt der stralen te vernie ti gen. Deze uitvinding zal alleen wel in hel zonnige Griek enland gebruikt kunnen wo r den en nie t i.n ons regenland. Het bl ij ft echter de vraag ol deze uitvinding ooit wel w e rd toegepast, in ieder geva l is zij verdwenen in de nevelen van het verleden.

E e n dergelijk lot trof een hele serie merkwaardige s trijdm iddelen die in de loop der tijden werden verzonnen en vaak ook werden ontwi kk eld en waarvan wij hier enkele laten volgen.

Tot de zonderlingste wapens be h oort wel de krijgslist van Hannib al die als bevelhebber der vloot van Prusias. koning van B ithynië, een menigte ad ders in grote aarden valen aan boord had meegenomen. Toen de schepen van de vijand. de koning van Pergamus langszij waren gekomen liet Hannibal zijn schrikbllrende allrden vaten op de vijandelijke dekken werpen. Zoals te denken valt raakten Pergamus' man· nen in paniek en vluchtten weg, zodat H annibal als overwinnaar uit de strijd kwam.

Later schijnt het vaker gebeurd te zijn dat men adders a ls strijdwapcns ge· bruiktc want de kruisvaarder Koning

Richard verhaalt hoc hij in 1191 bij zijn tocht naar Cyprus een groot schip der Sacraccnen ontmoet dat vele vaten en pollen met slangen aan boord had. Wie aa n uitvindingen dcnkt zal spoedig ook denken aan L eonardo da Vinei , het Itali aanse genie dcr vijftiende ee uw. Ind erdaad heeft deze universele uitvinder zijn ge d achten ook laten gaan over nieuwe strijdwapens voor de zee-oorlog. D e o nder zeeboot i s er een spreke nd voorbeeld van. Een ander, minder bekend idce was zijn voorstel de vijandelijke sche pen te bestrooien met een giftig poeder dat bestond uit paddengif, tarantella spinnen en spee k se l van een dolle hond, vermengd met kalk. ' )

Hij stelde daarnaast voor dat de gebruikers van dit gevaa rlijk e produkt zelf maskers zouden dragen vervaardigd uit een dichtgeweven stof.

T och was zijn uitvinding niet helemaal ni euw want uit het jaar 1298 dateert een verslag over een Itali aans gallel waar in de tuigage potten hingen gevuld met ongebluste kalk en zac ht e zeep. Zoals 'bekend vo r men deze chc:n!callën Ie samen de iogenaamde eaustic Soda). De inhoud dezer potten diende om de vijandelijke b emannin· gen in de ogen te strooien. Het is trouwen s ook bekend van de Noormannen dat zij ge bruik maakten van mengsels van as en o n ge bluste kalk om hun tegenstanders te verblinden.

Een wat minder wrede, maar onge tw ijfeld effectieve strijd methode verhaalt een veertie nd e eeuwse Franse dame. Aan boord moest zij ,.poz de mol savon (potten met zacht!;: zeep) heb· ben om op de schepen van d e vijand te laten werpen. Als de potten barsten stroomt de zeep over het dek, de

tegenstanders kunnen zich niet meer s taande houden en glij d en in zcc. Dit verhalIl klinkt door in de Nederlandse vertelling waar de bemanning het dek met zeep en vet i.ns m ee rde om de tegenstanders het enteren en over· spl"inge n te beletten. Na de invoering van het geschut aan boord nam de oorlogvoering ove r het algemeen wat meer .,co nvention ele" vormen aan. Ee n en k ele opmerkenswaardige ontwikkeling is wellicht het lederen en houten kanon dat omstreeks de zeventiende eeuw werd in gevoerd en die minder z waar waren dan het toenmalige massieve gegoten bronzen en ijze r e n geschut.

Dat niet allee n het geschu t , maar ook wel ee n s de projectielen van een a fwijkend karakter war en, bl ijkt uit een verontwaardigd H ollands rapport u it de achttiende eeuw dat uit wonden stukken glas en porcelcin verwijderd waren. Het l ijkt we l, zo luidde het verslag, dat de Engelsen hun vaatwerk en kamerpolten als projectielen gebruiken. H et meest ongebruikelijke projectiel werd wellicht door ee n Franse kanonnnier gebruikt. In de st r ijd was zijn arm door een kano n skogel afgeschoten, volslage n kalm IlHldde hij daarop zij n stuk, stopte met zijn gezonde arm de afgeschoten ledemaat er in en vuur d e het at op de vijand.

Het minst duurzame kanon is vermoedelijk de Russische uitvinding geweest om mortieren te hakken in het ijs. Op

de bodem van de ijsput werd h et buskruit geleg d. De kogels bestonden eveneens uit grote brokken ijs.

In dit verband is het misschien interessant te memoreren dat in 1771 de Britse artilleristen in Gibraltar van een dergelijke werkwijze gebl'uik maakten.

In de rots boorden zij wijnglas vormige diepe ga t en. Eerst werden deze geladen met buskruit en vervolgens aangevu l d met een massa s te en brokken. Het Jont naar dit kruit liep door een koperen buis. W an ne er het lont was aangestoken duurde het vijf minuten voor dat het kruit ontbrandde en de stenen wegschoten naar de v.ijand. maar verscheiden malen schijnt deze uitvinding mei succes te zijn toegepast. Zo heel erg vreemd zal men in de moderne tijd deze uitvinding niet meer t e vinden als men ziet hoe In d e Verenigde Staten de Titanraketten eveneens in vaste ondergrondse lan ceerplaatsen staan opgesteld. Hi ermee zou ee n nieuwe periode van strijdmiddelen zijn ingeluid. Mogelijk dat nu vijf ee uw en late r ook deze wonderen van ve rnu ft weer bezien zullen worden als een curiosum, ee n merkwaardige episode in de geschiedenis d e r krijgswetenschap.

I) Hel heeft meer dan vleI' eeuwen geduurd voordat geleerden konden allntonen dat in hel speeksel van dolle honde n Inderdaad het gevallrlijke vir u s aanwezIg Is

Tevredenheidsbetuiging

kwartiermèester C. F. Komper

Uit verkregen Inlichtingen Is mij gebleken, dal u bij een ongeval bij een nachtelijke oefe nin g in de Mokbaai op T exel op 3 oktober 1961, waarbij een officier der mariniers ' h et leven verloor, op een zeer oordeelkundige wijze aJs hulp-ziekenve rp leger bent opgetreden.

Gedurende geruime tijd hebt u, aanvankelijk alleen, later in samenwe rkin g met een korporaal-ziekenverpleger, v rijwel onafgebroken getrach t de levensgeesten van bet slachtoffer o p te wekken o.a. door toepassing van de enige juiste en nog weinig gebruikelijke kunstmatige ademhali n gstechniek, de Z.g. "mo nd o p mond" methode.

Deze pogingen zijn door u eerst gestaakt op aanwijzingen van een plaatse lijk ge n eeshee r

Ik betuig u deswege mijn tevredenheid.

De co mmand ant der zeemacht in Nederland, Mr. A. N. BARON DE VOS VAN STEENW IJK schout-bij-nacht.

SPORTPRAET

D e marine handba l kam)lloen sc happ c n vonden dit jaar in Nieuwediep plaats. Er werd gespeeld in drie poules, waarvan de eerste twee werden uitgevoc hten op de beide ve lden van het marine sportpark aan de Ru ygh weg en de derde op het aloude Ankerpark.

Nie t minder dan 11 elfta ll en h a dd e n ingesch r even, waaronder zelfs een ploeg va n ons grootste varende schip. En hoe kan het ook anders in de wetenschap. dat vliegtuigmake r s, althans een ploeg van een der beide vliegkampen jaar lijk s vaste afschrijver is voor de titel. Aan dit t rad itionele overwicht is dit jaar een einde gek omen. Doorman noch ee n van de vliegkampen v iel zelfs in de prijzen. Met v ing en wimpel behaalden de vertegenwoordigers van d e Van Braam Houckgeestkaze rne het kampioenschap door in de tinale h et (meer wedstrijden gespeeld h e bbend e e n daar· door erg ve r moeide) elftal van het Marine Opleidingska mp H ilversum met n iet minder dan 10-0 te ve rslaan, Poulew i nnaar s waren VBHKAZ. Van Ghentkazerne en de mannen van Hr Ms. wachtschip Hertog Hendrik. De nummers 2 van de beide eerSle pou l es waren de adelborsten en d e discipelen van spor toffi cier Van den Heuve l Rijnd e r s van de Hilversumse held e. Deze twee pl oege n kregen nog kan s op Cén plaats in de halve rinale

Zeer tel e ur s t e ll e nd was d e 7-2 n e derl aag, die de adel · borsten te s likk e n kregen. De halve finale's b r ac hten de beide marinierstea m s tegenover elkaar tussen de witt e lijnen. Het werd ee n ondubbelzinnige 2-10 nederlaag voor de Rotterdammers. De andere halve finale ga! ee n benauwde 2-1 zege te zien voor h et MOKHilv e r s um. De helden van de H ertog Hendrik konden hollen wat ze wild e n, maar de Hilversumse ac hterho e d e was (voo r h en althans) als een muur. Dat werd in de finale wel even anders. l oen de overigens toch goed spelende H ilve r s um se doelman niet minder dan tienmaal moest vissen. Om de derde e n vierde plaats trokken de Nieuwediepers aan hel langste eind. Alle wedstrijden du urde n 2 x 15 minuten zonder rust. Vanwege de herkansin g kreeg het team van het MOKHilvers um tu sse n hal! elf en half vijf niet minder dan 180 minuten handba l te verwerken, d w .z , dat de Hil versummers gedu r e nde de handbalkampioenschappen de helft van de tijd actief aan het spelen zijn geweest. Voorzitter v an de marine s portcommi ssie reikte mete e n na afloop van de fin a l e (het wa s reeds schemer geworden) de prijzen uil. KLTZSD J. C H Bol had , behalve prijzende woorden voo r spe lers en wedstrijdleiding, even· eens waarderende woorden voor in het bijzonder de beide kundige burger·sc h eidsrechters alsmede voor het te r reinpersoneel.

I n de l oop van de dag hadden c ommanda nt zeemacht Nederland, comma n dant maritiem e Middelen Willemsoo rd, c ommandant K oninklijk Insti tuut voor de mar ine, commandant MVK De K ooy en commandant TOKM van hun belangste lling blijk gegeven.

Niet a ll een werd e r in NieuwedielI ge handba ld , maar OOK waren er vel e liefhebbers voor de ja3rl ij kse cross country

door de Donkere Duinen D e sportcommiss ie va n het Navigatie Station "N" weet de ze cross telkenmale weer op bijzondere goede wijze te orga ni sere n De 8 kilomet er werden door alle 59 deelnemers tot het e in de toe a fgelegd; g ezi e n de ijzige kou een compIJment voor de conditie van de lopers.

KPLMARNS Van d er Heijde n bleek ver u it de snelvoetigste. Slechlll 33 minuten en 2 3 seconden h a d hij voor de 8000 geaccide nteerde meters nodig. Veldloopinstr u cteur KPL

MARNS C J van Tol vo lgde op ongeveer l 'f.. minuut a fs t and. Derde werd soldll3t Lagendijk van de 932· s t e lichte Lua en soldaat Zasburg van de Koninklijke landmacht vcroverrlc de vierde plaats. De wlss'?l be k er (zes best gep laat s t e lopers per onderdeel) ging naar de sportschool, met de 932ste lichte LUB OP de tweede plaats e n de adelborsten werden derde. Waaruit ten rechte geconcludee r d kan worden, d at de adelborsten heel goe d hebben gelopen ; klaarblijkelijk begint het zo populaire ochtendsporten, (waarvoor ook de kapitein der mariniers vroeg op pad moet) zijn eerste v ru chten reeds al Ie werpen.

Korporaal der n,arlnlerl " an der lI e Uden was na :13 mInut e n , U conden ree d s aa n de finish va n d e crOS I

Trouw e ns 'lijn er no g m ee r v ru c ht e n ge pl ukt d oor adelborsten. Neem nu het vaardigheidsdiploma van de Nederlandse Sport Fed eratie. Vooral adelborsten staan de laatste maanden hevi g te dringen om de eisen voo r h e t behalen van het begeerde diploma a l te leggen. En hel resultaat?

JO % van alle j on ker s is thans ge r eC h tigd de blauwe baton te d r agen. Volgend jaar 20 % ? De adelborsten marinier kunnen reeds bo ge n op een percentage va n bijna 50.

: en van d e \'Iordlgbeldsproeven a r te leggen \' O(Ir hel N .S. F.-d.l plom a Is touwklln.n e n \ 'oo r korporaal adelbo r st Nannlnga ( b aa ld e In okt ober s'n dlpl omal lever d e deu els gee n mllel1Ukheden lip

li et hand ba l -team van d e Van Oraam 1I 0uckgent kaur n e t e Doorn , dat op sulk ee n overtuI ge nd e m a ri ne-kam pio e n IH I wer d

Gedure nd e d e m aa nd nove m be r we rd het N .S. F .-dip ioma behaald door : de se rgeanten adelborst R. M. V. Texeira, R. A A. van der Giessen en A. Veentjer, terwijl de korporaals adelbors t H E Corporaal, J M. M de Bruyn en H Mallant eveneen s voor de eerste maal de proeven met goed gevolg aflegden.

Hetzelfde kan gezegd worden van de luitenant ter zee van technisch e dienst der eerste klasse H Dekker. De sergeant der mariniers W Smits uit Vlissingen heelt intussen een viertje op zijn baton bevestigd Ten li lotte specia le ver· me lding van d e prestatie van de kapitein ter zee vlieger P . van Waart, die in Gilze Rijen zijn conditie niet vergeet en voor de tweede keer met goed gevolg aan de eisen vol · doed.

'11

Blijft d e vr aa, w aa r o m in Ni e uw Guin ea , waar kapitein der mariniers Ellenbroek e n de se rg ean t-majoor der mari· niers IJzendoorn gerechtigd zijn om de N.S.F.-proeven af te ne men , nog ni mme r enige kandidaat zich heeft gemeld. Terwijl toch aangenomen kan worde n dat zeker bij de mIlriniers, d e lichamelijke vaa rd igheid door al dat patrouillelopen niet s te wenllen over zal laten. Wie gaat als eerste op Nieuw Guinen de proeven afleggen? Kom nou

'11

De hoc ke y ers kw a me n n aa r Noodwe, n o. 37, lJiI\'ers unl , waar op de velden van hel Marine Opleidingskamp om het ma rinek amp ioe nsch ap werd gestred e n Miezerig weer. Gladde, doch goede velden. Negen deelnemende elftallen Bijzonder sportieve en prett ige s feer Vaak heel goed lIpel en vooral in d e finale zen uw s lop ende spanning.

het samen uitmaken Coach ( LTZV I Conters) liet zijn elftal het accent op de ve r dediging leggen en deze takti ek geluk t e. De stand b leer dubbe l blank l n de histor ie van de K oni nk lijke marine zal dientengevolge het Marine Vliegkamp Valkenburg als eerste marine-hockeykamp ioen geboekstaafd worden. De kapi t e in ter zee H J Baay reikte de prijzen uit , nadat deze commandant van het marin e opleidingskamp in de loop van de middag sc hout bij nacht mr. A. N Baron de Vos van Steenwijk naar het wedstrijdterrein had geleid. Wedstrijdleiding in vertrouwde handen van de sportoUicier MOKHilvers um , LTZSD I F van den Heuvel Rijnders Mili t air werkman Van Sei st werd door zijn commandan t nog even in het zon ne tje gezet vanwege zijn d oorlope nd voort r effelijke zorge n, besteed alln d e Ierreinen. H ij onlving een door de marine-sportcomm iss ie beschikbaa r gesteld b l ijvend aandenken. '11

Zwe mproev e n a an d e lopend e band in marine zwembad Niet alleen wordt niet zwemmende schepelingen geleerd op aannemelijke wijze het hoofd boven water te houden Het Nieuwediepse zwembad op de Hijk ll werr. dot thans een i ngrij pende restaurat ie ondergaat (maar alles gaat gewoon doo r ), lever t teve n s vele zwemmel'tjell af, die nog niet een s tot het teenage r -gilde behoren. Kor t om ki nderen uit marine·gezinnen krijgen in het zwembad les en doorgaan s tot het diploma t oe. Zo behaalden gedurende het afgelopen jaar 155 jongens en 96 meisjes het diploma A, terwijl 52 jongens en 20 meisjes het zelfs tot hel vrij moeilijke diploma B brachten Voor bonderde n kinderen zodoende mjnder zorg in onze waterrijke woon s tede T e danken aan ins tru cteurs. badknechten en machinis ten , die rUlitig hun plicht doe n

En al i s he t niet verplicht om deze st ille werkers dank te betuigen , opgemerkt zij , dat het ook niet verboden is.

'11 p .

Voor sch e rm e n na a r de IHUv a's, althans naar hun rInSCs Julinna Kazerne te Kijkduin . Da a r vonden onlangs de nati o nale miHtaire schermkampioenschappen plaats. Aan het einde van het drie dagen durende schermlestijn werd de l uchtmacht-kolonel Rhae s a bereid gevonden d e prij zen uit t e reiken

Ue ee rlI e m arlne_ I, ockeyllam p loe n In d e lelichledenll: h e l lnm van h el M ul n \ ' II.,.lIa mp Va i llen bu rl Lln lls coach LT ZV I Canters: rechU (va n de pUP) aan"oer d er KLTZ T Dellker

I n pou l e I kwamen de adelborsten uit tegen VBHKAZ en Doorman 0). liet resultaat in deze poule was niet geheel bevredigend. De mariniers en de adelborsten deelden de punten door gee n doelpunten t e sco r en VBHKAZ toonde zich tegen de Doorman met 1-0 de s tel·ker e. De adelborsten wi s ten het doel van de Doorman gedurende tweemaal 15 minuten niet minder dan drie keer te doorboren. Door mogelijk wat non chala nce van de Nieuwedie pse ac hterhoede kwamen de mannen van het vlieg kamp sch ip aan een teg e npunt. 3-1 du s. Met hun ene doelpunt je in twee wedstrijden werden de mariniers, dank zij een beter doelgem iddelde nu poule-winnaar, h etgee n volgens de kenners de verhouding niet geheel weergaf. Een volgende keer zo u het misschien aanbevel ing verdienen elke wedstrijd met 1-1 te loten beginnen. zoals ook de M.S.V. Zeemacht b ij haar jaa r lijk se nederlaagwedstr ijden (voebaI) doet.

De tw eed e poul e bracht de ARO's, de gezamenlijk Nieuwediepse wachtschepen ( buiten mededinging) e n de Marin e Kazerne Am s terdam tegen elkaar. De laatste bleek de sterkste.

In poul e no 3 waren ingedeeld het Mari ne Vliegkamp Valkenburg, ee n elftal van KMR personeel (buiten mededinging) en de onderzeedienst.

Aanvoerder KLTZT Dekker (a]s oudste deelnemer mee r technisch dan snel) wist MVKValkenburg tweemaal tot een overwinning t e voeren en dat betekende de fina]e·poule.

In deze poule wonnen de mariniers van de Amsterdammerll met 1-0 Valkenburg wist tegen de MKAD C4:hter met 2-0 te zegevieren en toen moellten MVKValkenburg en VBHKAZ

Een g r oot gedeelte van die prijzen kwam in het be zit va n de marineschermers. Het s t emt tot veel voldoening, dat de vertegenwoordige rs van de Ko ninklijke marine gezamenlijk een resultaat boekten, zoa ls s ind s vele, vel e jaren niet was behaald. De equipe-wed ll trijd noret werd gewonnen door het marinedrietal AHOMARNS Sauerbier Couvé en de sergeants der Mari ni ers De Wijn Een onverwacht succes. Uiteraard werd min of meer gerekend op winstpartijen van crack Sauerbier, doch dat de beide gebroeders 11 van hun 18 partijen zouden winnen was een blijde verr assing. In ieder geval een pleister op de wonde voor de veel meer verwachte ze ge op equipe degen, di e door een volkome n "of! day " van de KTZA F Q. van Kregten , niet doorging, doch resulteerde in e e n tweede plaats. Op s abel bereikte het marine equipe niet meer dan de verwac ht e derde plaats. Res umerende du s ee n eerste, een tweed e en een derde prij s bij het equipeschcrmcn , een alleszins bevredigend resultaat

In de personel e sector ging he t echter veel beter. De K TZA Van K regten kwam met II andere degen-schermers i n de finale na een voo r ronde van 26 epeïsten. Met 10 overn e l fl o re t - q ulp e wer d m Ill IlIl t ka mp ioe n n"

V ) n r .: SO T /'o i A II N8 W U. de w ij n AitO/'olAlt N8 Sa u t r.,l er Coud ( t e v n ""te op a ll e wa p enl) en SGT M A It NS A d e WUn

winningen werd onze nati o nale crack ee r s t e e n d aardoor milita ir degenkampioen 1961. AROMARNS Saue rb ie r werd tweede en KPLMARNS Van To l vierde. T evore n WilS Sauerbie r b ij personeel flore t tweede geworden achter SGT He id e n rijk van de Koninklijke Landmacht. H ier waren KPLMARNS Zonnevylle, SGTMARNS W. L. de Wijn en KPLMARNS Van Tol respecti e velij k 5e, 6e en 7e van de 2 1 deelnemers. Op sa bel SGT Heidenrijk wedero m eerste, Sauerbie r vijfde, KLTZT Van Beveren zesde en KPLJ\.'lARNS Van Tol negende ( 24 deelnemers ). De beste resultaten op all e wapen s b ehaalde Sauerbi er, d i e al s gevolg hiervan me t een fra aie coc kt ai l- s haker naar huis ging. Van Tol behaalde ee n fra ai succes door v lak achte r de AROMARNS tweede te worden. D e gastv r ijheid in de MILVA -ka zerne WilS o mvangr ij k, de w a rmte echter ger ing. Blaa sve n t ilat ors met koude lucht zijn doorgaans geen goede remedie tegen lage temperatuur. Er kan s le chts op drie lopers gescher md worden en drie dagen is lang. Mogelijk verdient het aanbeveling om hel volgend j aa r eens een proef te nemen met h et o r ganise r en van de nationa l e mil it air e scherm kampioenscha ppen in ' I Huys Tydtverdryr, Nieuwediep.

Daar kan op drie pl aatse n te gel ijk geschermd worden e n bo ve ndi e n is het voo r de K oninklijke marine ee n goede gelegenheid om Land- en L uchtmacht te ontlasten van hun zo omvangrijke taak met betrekking tot het organ iseren van de milita ire sportkampioenschappen.

Tol s lot nó g ee n sc h e r mb e ri c h t , namel ij k dat de Koninkl ijke marine de beschikking heeft over wederom drie mait r e s. De ze schermspecialisten zijn: de se r gean ten de r marinie rs A Me ntink (VGKAZ), J. Bos (VBHKAZ) en W. Smit (CMMVlissingen). Proficiat!

sc hi e t e n, " ·aar,u·er i n h e t vor ig e n ummer .-e ri lag wer ll gellaa n. , ' Ie l VG MK 3 W G. K. IJ lepenhei m b ij d e aan m oe ll lg Ln g5we ll l rij ll n o g net In Il e pr ijzeIl lI ij kreeg d e Ude prij s e n we l uit ha n lle n , ' a n de ko l on e l du marini e rs 11 JO , A r e nd s, com manda n t "an de Va n t e Ro tte rll a m

Het staat nu vast dat het plan voor een vaste b rug over de Annabaai d oorgaat. 15 no vem be r we rd een begi n gemaakt met de aanleg van d e toegangswegen. Binnenkort zal de aanbesteding van d e overspanning plaatsv inden. Men denkt deze in 1963 gereed t e hebben en dan met de montage te kunn e n be g innen. Het plan is om de brug medio 1965 i n gebruik Ie kunnen nemen.

Na bijna zes maa nd en buiten gebruik te zij n ge w ees t we r d o p de 3e novembe r de vernieuwde Emm a bru g, door de gedeputeer d e van openbare werken, de heer C. J. Mo rko s in dienst gesteld. Hij deed d i t door de s l agbom en omhoog te drukken, waarna d e genod igden zic h over de verlengde b r ug naa r Ot ra banda begaven. De sc hij b rug werd m et 16.4 meter ver len g d o m de doorvaart breder te maken. Da a r voor moe st de bru g ech ter 18 meter na ar het zuiden worden verplaatst. Op ens ta a nd komt de b r ug nu ge heel in ond iep wate r te l iggen en kan ni et meer door zeeschepen worden aangevare n. De ver nieuwin g bracht het voordeel dat de le ngte va n sc hepen di e kunnen binnen vare n van 700 voet op 800 voet is gebracht, zodra ook de andere ve rbeteringen in d e Annabaai z ijn voltooid, wat binnenkOrt het gev al zal zij n. Da a ronde r hoort ook het verbr eden en verdiepen van het pr ofiel , waartoe een in s le c hte t oes tand verkerend gedeelte va n het wate rro rt moest wo rde n gesloopt, waarna aan beide z ijden van de ingang van de Annaba ai n ieuwe damwandconstructies werden aangebra c h t. De elektrische- en te lefoonkabel s werden in gebaggerde geulen gelegd, waardoor storingen door krabbend e anke rs wel t o t het verleden zullen beho r en.

Op de Iie november werd de ee rste s tap gezet o p de weg naar indus trialisatie van Ar uba , d oordat op d i::! dag met het We st ingh ouse concern, hel co ntr act werd gesloten voor de u itbreidi ng van de ele ktri sche centrale te Ba la s hi voor S 11 J..7 miljoen. De cenlrale krijgt hiermede ee n capaciteit van 61.000 KwU Er komen drie trans · rormator station s, een te Balas hi , een op het terrein van de La go e n éé n te B arca der a op het n ieuwe industrieterr ei n Het gehele project moet binnen 22 maanden vol tooid zijn.

Hel f eest t er herdenki ng van he t feit dat 185 jaar geleden de vlag van de jonge Amer ik a an se republiek voor het eerst e e n saluut ontving va n ee n andere natie, is uit s tek end geslaagd. Het hoo gte punt was vanzelfsprekend he t afgeve n van een zelfde sal u ut door he t fOrt " O r anje" , t h ans aan de Amerikaanse jager " Ri chard K ra ns", di e speci aal voor dit doel na ar Sint-Eustatius kwam. De consul-genera :lI van de U.S.A , op de Nederlandse Antillen, die al s officieel vertegenwoordiger optrad, o n tving een fr aa i uit gevoerd boekwerkje, bevatte n de de fotoko pieë n van d e diplomatiek e brief w isse l in g die destijd s plaats had t usse n de regeringen van Nederland en En geland, met betrekking tot d i t s aluut

De ontwikkelingsproject en o p Aruba en Cu r açao belope n tezame n N.A. I 107. 765.000,-, on d erverdeeld als volgt:

5.525.000 verbetering haven Curaça o;

8. 13 5. 000 uitbouwen ver b etering Alb . P Iesman luchthaven:

13 .500 .000 uitbreiding waterdi s t illali einrich t ing C uraçao;

15.000.000 vas te oververbinding Curaçao;

10.500 000 ve rbet er in g hav en Aruba;

5.000.000 industriehave n Barcadera Aruba;

37 .8 80.000 uitbreiding water- en elektriciteitsbedrijf Aruba;

12.500.000 ve rl engi ng startbaan luchth aven Ar u ba.

B ij de be handeling van het wetsontwerp, dat mac hti gt t o t het aangaan van een lening tot d it bedrag, werd en er i n de staten we l enige v r agen gesteld, waaruit zou b lijken dal er leden waren die ni et helemaal gerust waren ove r de te bereiken r esu ltaten. Uit eindelij k waren e r geen tegenstemmers.

In 1962 krijgen de auto 's op Cura· çao rode numm e rborden met wille cijfe r s en letters.

Begin dec em ber werd aan de bouw van de chem i sche fabriek en o p Aruba begonnen.

De mnrlne sportkampioenschappen worden georganiseerd bV ve rschill en d e w ol inric hting en vcm de Kon inkltike ma· rine met behulp v on d e marine .portcommlule. De resultaten op en het peil va n d eze kamplOiln.\ichoppen bepalen de inschTÖving van marine ve rte"en woo rdiaingen b ij nationale en intemaUonale militaire sportwedstrijd en.

Ja nuari 12 cross country 8 km Van Braam H ouckgeestkazerne Doorn.

Dez e wedstrijden worden a eo rgan iJee rd door bemi ddeling va n de commiuie internationale militaire sportwedstrijden, lI'ecretariaat Van Soutelandelaan J2, Den Haag. Het CIMS been Intenervice commiuie waarin de 3 trijdkra chten: de Koninklijke Landmacht , Koninkltike Lucht mac ht en de Koninkltike Marine zijn vertegenwoordilj'd. H et C I MS ve rzorgt teven.! de Nederland.!e af vaa rd i· gingen naar internationale militair e wed.!trijden.

De Nederland.se .s !r\jdkr/l.c /lten zijn /l.an · ae.loten bij de ln'ern/l.tionale milHalre JPQ TloT ganis ali e hel "Con.eil inlernalloMI du Sport mililai r e" , het C I SM, ,aar van ruim 25 landen lid zijn.

Ja nu a ri 26 judo

Marine K aze rne Erfpr i ns 0,,, Helder re bru a ri 15- 16 basketbal V"" Ghcnlka:l:erne Rotterdam

m aa rt 9 zwemmen

m aa rt 23 taleltennis

a pril • badminton

M.S. V. Zeemacht Den Held er.

Marine Vli egkamp V alken bu r g.

Marine Opleidingska mp Hilv ersu m

a pril 13 sloe proeien Hr Ms Neptunus D en Helder

j a nu a ri-m e i marine voetbnlcomp. Landelijk.

m 1 16 handbal

Juni 7 atletiek

Marine Vliegkamp De K ooy.

o kto be r n ove m be r

7-8-9 tennis

21 volleybal

OLTC Animo Den He lder

Juni 8 finale voetbalcompetitie Marine Opleidingskamp Hilversu m MARVA- kampioenschappen se pte m be r se pl e mb e r

Marine Opleidingskamp H ilversum. sc hiet e n Van Gh e ntk azerne Rotterdam

9 hockey Marine Opleidingskamp Hil vers um. nov. 14, 15, 16

ja nu a ri 29- 1 fe bru a ri • fe bru a ri 19-21 e ind fe bru a ri

sc hermen Marine K azerne Amsterdam

leb boksen Nieuwelingen

cross country

bok se n C klasse

sc ha a lsen

boksen A e n B kl asse

basketbal

hockey

wielrennen Olympia T our (deelname militaire pl oe-g twijfe lachtig)

Ooom

Nun spee t

Nun spee t

Am ste rdam

Utrecht

Am s terdam

Den Haag

mei-Ju n i j uni 11- 15

Juli 5

Juli 16

be,l n Juli

a u, us lu s 25 se pte mb e r 24-27

vliege r vijfkamp

militaire (KL) vijfkamp

atleUek

zwemmen

zwemmen lange baan

wielrennen

tennis

nov sc hieten

volleybal

sc hermen

Soesterberg

Den Helder

Lelden

Soestdu inen

Am ste rdam

Oldebroek

Den Haag

Leusderheide

Den Haag

sc h er m e n jaa r lijks assau t v an de Koninklijke ond ero ffi ciers Sc h er mbond (KOOS) Nunspeet

Inter S RO Sportdag

Bred.

schermen jaarlijks assaut van de Koninklijke officiers Schermbond (KOS) Den Ha ag

Nijmegen n atio n a le vij fkamp van d e Ned Sportfederatie vierdaagse

Amersfoort

n ove m be r 11 de ee m be r 20

Op nol' n a d e r t e bepale n d.la

voe-tbal V A R.-Nederland

cross country

voetbal Nederland - V A R. hockey Nederland - Belglë

Cairo

San Seba stian

Arnhem

Nederl and- België

basketba l Belg lê-- Nederl and boksen bas k etba l

hockey Nederl and- Frankrijk sche rm e n Nederl a nd - België

vlleger vijfkamp

atletiek milit aire (KL) vijrkamp

zwemmen e n waterpolo

schieten

(deelname Nederland twijfelach tig ) hock ey België- Nederl a nd scher men België-Nederland

volleybal

(deelname twijf elac hti g)

seaweek sc hermen

Luxemburg

Ver . Arab. Rep . Nijme ge n

Oslo

Hilversum

Brussel

T oul ouse

Argent in ië

Pakistan

Griekenland

nog onbekend

Smaldeel 5 com mandant smaldeel CDR

A. va n Es bestaande uit HR. M S.

VLIEGKAMPSCHLP KAREL DooRMAN, CDT KTZ R.W. Baron van Lynden, de jagel' HR. MS LIMBURG, eDT KLTZ J C. H van den Bergh en HR. MS. GRON I NG EN. eDT KLT Z

F. E. Kruimink, en HR MS. ZEELEEUW, eOT LTZI G. J. v. d. G r iendt, op voorjaarsreis naar de West HR. MS. DOLFIJN, m.i.v. 8 januari bij Smal-

HR. MS. BULGIA, eDT LTZ20C J. Brabander gestat.ioneerd in Vlissingen, belast met de visserij-inspectie in de zuidelijke watel·en HR. MS. FREGAT PANTER, CDT LTZ I H. A. Hes. gestationeerd in Den Helder doet dienst a ls visserijpoliliekruiser.

HR. MS. H EFRING, CDT LTZ20C H Mak van Waay i s ter beschikking voor de vaa ropl eiding en. RR. MS MIJNENVEGER BORCULO, CDT LTZ20 C S. W. F . Hendrik se van squadron 123 is gestationeerd in Den Helder

t.tVAART EN VLIEGT

deel 5 ingedeeld en voegt zich na vertrek op 26 januari uil Den Helder, in de West bij Smaldeel 5. Smaldeel I commandant smaldeel CDR

H. M. van den Wall Bake. bestaat uil

HR. MS. KRUISER DE ZEVEN PRO-

VlNCIëN, eDT KLTZ W C. M. de Jonge van Eliemeet. HR. MS. OVERIJSSEL, eDT KLTZ A van der Moer, HR. MS. GELDERLAND, CDT KLT Z

J M Eibers, HR. MS. FRIESLAND, eDT KLTZ N. J. H Gregory, HR. MS. fo'REGAT DE BITTER, eDT LTZI W. Heilbron en HR. MS. ONDERZEEBOOT WALRUS CDT LTZ20C K. A.

H. Gerretse, HR. MS. DE ZEEUW, eDT LTZI R. Hart og e n HR. M S.

ZWAARDV I S gaan m.u.v, HR. MS. FRIESLAND o p voorjaarsreis naar de Middellandse - zee.

HR. MS. ROTIERDAM, eDT KLTZ O Cramwinkel voor een wapenevaluatie naar de Verenigde Stalen van Amerika. HR. MS. ONDERZEEBOOT

DOLFIJN, CDT LTZI J. R. Roele en HR MS. ONDERZEEBOOT ZEEHOND, CDT LTZI D. Schrijvershof in garantieonde rh oud. HR. MS. DOLFIJN i, 19 januari gereed.

HR. :MAHU , CDT LTZ20C D. J. van den H oed, is gestationeerd in Den H e ld er.

RR. MS. DOUWE AUKES, CDT KLTZ J. G. Dasla, ligt te HeJlvoetsluis. Ten behoeve van de diverse walopleidingen en hulpdiensten zijn in dienst HR. MS. ZEESLEPER HERCULES, HR. MS. HOBE I N. HR. MS. MERCUUR, CDT LTZ20C L. C. Werst. RR. MS. CERBERUS, CDT LTZ20C R. A Weermeijer

Het squadron 127, eDT LTZ 1 H. van Hoeven bestaat uit de mijnenvegers HR. MS. AXEL, CDT Ll'Z20e P. J. A MARINE-

LUCHTVAARTDIENST

Wehrens, HR. MS. AALSMEER, CDT LTZ20C J. C. Schüller, HR. MS. MEPPEL, CDT LTZ20C F G. A. Wo ud st r a.

HR MS NAARDEN, CDT LTZ20C A. J. Vergroessen is gestationeerd in Den Helder.

HR MS. AXEL op 25 januari uit dienst. Het squadron 128, CDT LTZ20e P. J. A. Wehrens bestaande uit de mijnenvegers HR. MS. NAALDWIJK. LTZ20C

S. J de J ong, HR MS. OMMEN, eDT LTZ20C A. I. M. Ka mps, HR. MS. GIETHOORN , CDT LTZ20C F. Brabander e n HR. MS. HOOGEVEEN , eDT LTZ20e J W. A. Pccters, is gestationeerd Ie Vlissingen.

Het werkschip mijnenvegers RR. MS. WILLEM VAN DER ZAAN, eDT LTZSDI A. Lok, te Vlissingen.

Het squadron 205, eDT LTZ20e H. e. v. d. Lee, bestaande uit de ondiepwatermijnenvegers HR. MS. ALBLAS, CDT LTZ20e G. e. J van Doorn, HR . MS. SCHUILING. CDT LTZ20e

M. F. Bu s, HR. MS. VAN DER WEL, CDT LTZ20C J A. Zoethout, HR. MS

VAN WELL GROENEVELD, eDT

L TZ20C J. L. van Dooremaal, HR MS. ZOMER, eDT L TZ20e H. Mijsberg, HR. MS VAN '1' HOFF, eDT LTZ20C

R. A. ten Dam, HR. MS. BUSSEMA · KER CDT LTZ20C J. W. Voel, HR MS. LACOMBLé, CDT LTZ20e P. K amp.

SQUADRON 860, CSQ LTZI C. K. Krijge l', uitgerust mt Seahawk straaljagers, opereert vanaf het marine vliegkam p Valkenburg. SQUADRON 4, CSQ LTZVI J. H. Carpentier Alting is uitgerust met GI'umman S2F-1 Trackers vliegtuigen voor o nd ei"zccbootbestrijd ing Dil squadron is gestationeerd op M.V.K. Valkenburg. SQUADRON 320, eSQ LTZVl C G Smits beschikt over Grumman patrouillevliegtuigen voor onderzeebootbestrijding. Tevens belast met OSRD. SQUADRON 5, eSQ LTZVl W. J. Vaal verzorgt de o ple iding ...-oor vliegers. waarnemers en telegrafisten met Beechcraft vliegtuigen en H04S3 helikopters. SQUADRON 8. CSQ LTZV I J Schwartz is uitgerust met HSSIN helikopters en opereert op M.V.K. Valkenburg. Op het Marine vliegkamp de Koo y is gestationeerd SQUADRON 9, eSQ LTZVl H. Minderhou l uitgerust met Fokker S-II lesvliegtuigen voor het geven van vlieglessen aan adelborsten. De commandant der zeemacht in de Nederlandse Antillen heeft de beschikking over HR. MS. VAN AMSTEL, eDT LTZI T. Vlothuizen en SQUADRON 1, CSQ KLTZ K. A. Ia Bree, vliegend vanaf de Dr. PIesman vl i.e ghaven Dit squadron is teve n s belast met de voortgezette opleiding lot onde r zeebootbe·

BENOEl\1D

Tol luitenant ,ter z ee van vak di ensten d er Ze klas se jonpte

categorie :

A. H. Snijder, A . Pronk , C . F . M .

Colom b ain , H. J Zoelh o rr , C P

Stoff e len , F J. C. Bog ert , H K oel -

m ans , K Beuke nkamp , W C Di e l e -

man , W Sn e l m i. v. I juli 196 1

J . H. C reme rs, J . Wolbe rs, P . J . E.

Jon g en , H H Fle n s, T Ru it e n , P.

B oe r , W H La g ervel d, M Up s, W

K o le n br a nder, W T a e kem a, A van

W ijk

m .i.v I j an. 1962

Tot lu ite n a n t ter z e e artls 2e klas se ou ds te categorie :

J W P in k e m i.v. lokt 1961

Tot luitena nt ter zee van s pe ci al e diensten der 3e klas se Kl\lR:

H W ie r en ga, R. W St e in , G . J A.

H az e u , A. J G e u r ts, E. A K a s emie r ,

G J B KJe i n s man

m.i.v l okt. 196 1

Tot luitenant ter zee van de 1000000ienst d e r Ze kl as se Jongste

catego ri e Kl\1R:

J . C . d e K le rk , D. S. H a nn e wijk m .I.v. l okt. 196 1

Tot luitenant ter ze e va n d e loodsdienst der Ze klasse jongste

cate gorie Kl\lR:

F J. v a n Prooije m. I. v . I d ec. 1961

Tot luitenant ter z ee van d e techni.SC he. dien s t der 3e kla sse

K?oI R:

I r J H van d e r H o rs t , i r W

B Ieren ga, ir F. C A. R oos m .I .v 16 okt. 196 1

Tot l uitenant te r zee arts d e r Ze klas se o ud s t e catego ri e Kl\IR:

C. v a n d e r Hoek , A. Vrij m.I.v 16 dec. 196 1

Tot l uitenant ter ze e apo th eker der 2e klasse o u w.t e categorie

Kl\fR:

Dr J A. P S t r oes m.i.v 16 d ec. 1961

Tot luite nant t e r zee v a n s pecial e jongs t e categorie Kl\IR : di e nsten der 2e klasse

I r. G. A M K erst jens , Ir F H. v an

Tol , i r G Duyfjes, Ir J W. M

Höp pe ner , F A T W e nd e l m.i.v. 16 d ec 1961

IN RANG GEL IJKG ESTELD MET

Kapitein - luitenant ter zee:

Vlootpred. ds C. M M F erguso n en t ij delijk v loo tpre d. d s. W. P

Kram e r m .I. v l o kt.

Luit e nant ter zee der I e klass e:

Tijdelijk vl oo ipred. d s. G. H C as uUo m i. v. I ja n

VERLENING TITULAIRE RANG

Van ko lone l der mariniers:

aan W . J van R hijn m i.v 16 okt.

EERVOL ONTSLAG

196 1 1961 1961

Tot luite n ant te r

3e klasse Kl\ffi : zee van d e elektrotechnisch e dienst der

J r S. Ledeboer m.I.v 16 okt. 196 1

Luitenant te r zee vliegc r dcr Ze klas s e oudste cate gorie K1\IR : Wegens beëindig ing v a n d e tijd , wa a rv oo r hij a l s ollici r t er besch ikk in g is

D r M S K ammin g a m i.v l o kt. 196 1

Luitenant ter zee arts der Ze klasse ouds te cate gorie K1\IR:

L. Tjebbes, A Vermeij k l asse jongs te categori e KJ\IR: m i.v 16 okt. 196 1

Tot luit e nant ter z ee der Ze

Tot luitena nt t e r z ee tand ar ts d e r Ze k lass e jongste c atego r ie

Kl\-IR :

A. C Moulijn m.i v. 16 okt. '96 '

Tot luitenant gor ie KMR: t e r z ee apotheker der 2e klasse jongste cate -

E. M Aarts m .i.v. 16 o kt. 196 1

Tot luitenant ter iitee van administratie der 3e klasse ]OIR:

P. P Ge r bra nd s m.i.v 16 okt. 1961

Tot luitenant ter zee van s peciale di e lIs ten der 3e kl a sse

lUUR:

J. A. J Ma r iss en , i r H Lem el, ir

C. W M K oot, I r. J E Vos, D rs. H van Sc h endel, Ir G F. B Coppens, I r. J. E Los , D r s. J H einer m l.v, 16 ok t 196 1

Tot lull enant ter zee van speel ale dienste n der 3e klasse

KMR:

J r J. J , Slechte m.i.v 17 okt. 196 1

Tot luite nant ter z ee va n de loodsdienst der Ze klasse Jongs te

categorie DIR:

H. P J. ten Voo r d e n m .i .v. 1 nov. 196 1

'BEVORDERD

Op ve rzoe k (b e noemd t o t beroepsomcie r )

J. W Plnk e m.I.v. l okt. 1961

Luite n ant ter zee van vakdi e ns ten der 2e kl asse oudste ca t e· gorle:

Op ve rzoe k w egens lan g duri ge d i..n s l

J de Vrie s m. i.v. I j an 1962

o p v erz oe k we gen s lan g dur ige d ie n s t

J v a n d en Berg, F. J van Do rst , F

A . F F v a n Lokv e n m .i.v I j a n 1962

Kapitein-luit e nant ,t e r zee van spee la le di e nst e n : Op v e rz oe k we ge n s h e t hebben o ve rschreden v a n de l eeftijd v a n 55 j aar

J. Nieuwenhuijzen m.i v 1 jan 1962

Sehout-bij·nacht van d e t echnische dienst: op v erzoe k wegens langdurige d ien st

L S tam m .I.v. 16 dec. 196 1

Luitenant t er lee der Ze k1ane o ud s te catego ri e: wegens m edische on gesc h iktheid

J. A. F Soels m .i v. 16 d ec 1961

Eerste luitenant d e r m a rini e r s KMR : we ge n s med is ch e ong es chikthe id

J K eijzer m.i .v I ja n 196 Z

Tot vl c e admlraal :

A. van K arn ebee k m .i.v 1 dec 196 1

Tot luitenant ter zee van d c

F . G. D . t e r Meu le n

Tot kolonel der mariniers :

loodsdi e n s t d er I e klas se Kl\IR: m.i v. 16 ok t . 1961

G K R. d e R oos m .i.v. I no v. 1961

Tol luitenant d e r :tce art s d c r Ze klas se oud s te c ategori e:

A. D J V cr bu rg m.i.v. 1 nov 1961

Tot luite nant t e r :r;ce d er 2e klas s e jongs t e categori e KM R:

J Chrls tia a n se m.I v. 16 nov. 1961

Luitenant ter zee va n spe cial e diensten catego ri e Kl\IR : op verzoek I r J J Leendertse

Kapit e in ter zee : we ge ns het hebbe n over sc hr ede n van d e l eeftijd v a n 55 Ja ar

P v a n Willigen

der Ze klasse Jongst e

m I. v I jan 196 2

m .I.v. I m ei 196Z

Luitenant ter ze e van s peciale di e n s ten d e r I e kla sse : we gen s het h ebben ov e r sc hred e n va n de leertijd van 50 j a r e n

P . T erl aa k m .i. v. I jan. 1962

Opgave van sc hepelingen die In het tijdvak lil ok t ober 1961 t ot en meL 15 november 1961 zijn bevorderd tot de rang van korporaal en hoger

van schi p pe r lol o pp ersc hipp e r :

A w . F leu r m.I.v. I nov

van b oo t s m an tot sc h i pp e r :

T . W itte en J . H ooge nd oorn m.I.v. I nov

van kwartie rm eester to t bootsma n :

J. J obse e n J B rink m.i.v I nov

van matrool der I e kll. sse tot kw a rti er m ees t e r :

H C S limmen m .I.v. se pt

va n korporaal - vuurleldinrkonltabel lot se r reanlvuu rl eid in r k onllabe l :

J J Moo id ijk m.i.v. I nov

van v uurl e ld l n r k o n slabel d er I e kla lse tot korporaalv uurJ eidln,kon s t abe l :

G . G . Bos l and m.i.v. I se pt.

1961

19S1

1961

196 1

1961

1961

va n resc hutm ake r d e r I e kl aue lot korpo raa l- ,eschu l maker:

R J Jongman m.i.v. 1 nov 1961

van radio-radarmonteur der Ie klasse tot korporaal -radiora d a rmont eur:

J L G. Goeken m i.v.

E E Eve rs e n H H. van der K oo lJ m .i.v.

va n korp o r aa i -iei n e r tot se r ,ean t -.ei n er:

F G van ln gen e n T G van der

sept. okt.

H orst m.I.v. 1 nov

van ma,azijnbeheerder d er Ie kla sse tot korporaalmarazijnbe h eer d er:

J du Pree, L. Grollé en J Mulder m.I.v lokt

van korp oraa l - hofm eeste r t ot serrea nl - bofmees ter :

M BemeJmons m .I.v. I nov

1961 19GI

... Il ul omont eu r d o< " klll$$C! 'Ol korporaal-aulomonleur:

H J. L Fr isse n e n E. A. Bouwens m.i.v , okt 196'

vlin korporaa l -cba uffeu r lol !lerrean! van d e mot o rtransportdiensi:

H J van Drlesse l m.I.v I nov 1961

va n serrean t-m aJo o r van s peela le di e n s t e n t an dh ee lkundi gInstrum e ntm ake r tol adjudant-onderoffici e r van I peclal e di ens t e n t a ndh ee lku ndl ,.- Ins 'ru m entmake r :

M ft. de Gr oe ne m.I. v. I n ov 1961

van se r ,ea nt -v lle(er tot .er,eant - m ajoo r -v ll eae r :

W Peggeman m .I.v. I nov 196 1

korporaal-vllerer lot sergean l -v ll eger:

W Mu lzer m .i.v. I nov 1961

van majoor-vlleatu1amaker-a lremeen

m ake r- a l,em ee n :

1961

1961 196 1

va n korporaa l va n d e navlaatle-re vechtslnformatledlenst tot ser,ea nt va n de .tIavl,atle-,evech hlnrormatie dl e ns l :

E Veenstrn m .I.v 1 nov 1961

van m a lr oos va D d e navlaatie-revec hl si nform a ti ed le n 1 der I e kl asse tot korp oraa l van d e n avl(atie - revec h h lnformatledienst:

W T A. Krone. C. Wee rm ann en

t ot oppervllertu1c·

H Kramer m .I.v I nov 1961

van se r ,ean t-vlle at ui, m ake r -a laemeen tot m aJoor-vliea tu lcm a k e r -alr emee n :

Y W H eIlIgers m .i.v I nov

van vlle , tul(maker-motormonteur der Ie kilsse tul korporaal-vll er tulamak e r -moto rm onleu r :

J L Anderson m.I.v 1 sept

v an vllertul,maker-e1ektromonteur d e r I e kl use lol k orpo r aa l-vll ert u1ama k e r -e1e klr omo n te ur :

F. A M Wlllae rt m i. v 1 sept

1961 1961 1961

van vllertulrma k e r - b e kl ede r - paraehulepakker d e r Ie klll S!ie tot korporaal- vllealulamaker-bek le d e r - parach utepakker :

G M Schmltz, A H van Loon. T J

H P A. FTerlks m.I.v. I no v. 1961 Dongelmans e n E J Demmink m.I.v lok t 1961

van maJoo r - Iorp e dom ake r bo ve n d e l i er ki e tot oppe rlorp edoma k er boven de s t e rkt e:

J J. Kem p e n M J van D ijke m.I.v. I n ov.

van m ajoo r - l ol'J)edomake r lo t oppertorpedoma k e r :

C Boer m.I v I nov

van .er rea. nt - botteller t ot m ajoo r -botte li er:

G de Conlnck m.i .v. nov

van korpora a l - bottelier tot serrea nt - b olte ll e r :

W. T immerman e n J . Springer m.I.v. I nov .

va n bottelie r der I e klasse tol <kor p oraal·botte ll er:

E K van Schijndel en P van der

Wou de m . i.v. 1 nov .

vaD se r (taDt-ma,aaij Dlnb ee rd e r tot maJoor -ma,alij nbebee rd e r :

1961

1961

1961

van korporaal d e r marinier t ot .errea nt der mariniers:

W M H elms m.i.v I april 1961

van muzik a nt d er I e kl asse to t korporaal-muzikant :

A. B oer m i.v 1 se pt 196 1

Opgave van sc hepelingen mei de rang van k o rpora a l e n hoger aan w i e eervol ont s lag uit de zeediens t 11 verleend met Ingang van de d atum a l s a chter ied ers n a am vermeld.

oppenchlppe r :

196 1 J J Westerbeek m.I v I ma a rt 1962

kwartiermeester:

J. B Bos ems m I.v. 111 j a n. 1962

korporaa l - ,uch utkon s l abe l :

1961 W. t(!n Wolde m.i.v I Ja n 1962

korporaal - machinist :

A Joosen m.I.v I no v 196 1

M B Homme l m I.v I nov 1961 H . M . Spangen berg m . i.v. 16 n ov. 1961

STEUNT HET ROODE KRUIS

OPLEIDING TOT:

K o rp oraal timmerman

S ergeant timmer m a n Duiker der 2e klasse

Br andweer m an

Onderzeehootverk enningsofficie r

Mijnenveegofficier

Sergeant G eschulkonsla h el Sergea nt T elegrafist

D emolitie Onderoffici e ren

Hulp dui k oUicie r

Cursus staftechniek

Afslandwaarnemer

H u lpduike r

Korporaal machinist

Korporaa l telegrafist

Korp o ra al vli egluig maker algemeen

De molitie-cursus vo 0 t:. o fficieren

Sergeant torp edo mak e r

Korporaal magaz ij n b eheerder

Hel onlwerpen, zeilen en drukken ven uw drukwerk is Ibij ons in goede handen Wij hebben ons bedrijf in de loop der jaren gespecialiseerd in hel drukken van periodieken en handelsdrukwerk. Zowel wee k - als ma andbladen worden door ons punclueel verzorgd. Ons produklie-apparaal slaal borg vo or ' een violIe aflevering van uw orders Wanneer u behoefle heef! aan goed drukwerk, dan zullen wij hel zeer op prijs Iiellen, onl machinepark en onze vakbekwaamheid v oor u Ie mogen inschakelen.

c. Blornrnandaal n.v. RIJNSTRAAT 9 - DEN HAAG

""'-.9.

Van Nelle

Foei , ho e s uffen d staat g e d aa rl

NatuurliJkl Vooruit naar het rad iost a tion Dat cadeau komt nog op tijd daar zorgt de radlo 8 urprlsedl e nst voor . Radio-Holland winkelt even zorgvuldig als u zelf zou doen

RADIO-HOLLAND 00\11' radioaurp rlse d le n s t

VERSCHURE'S

4500·tons drijvend dok

Dit nieuwe mode rn e dok maakt h et mogelijk grotere schepen aan de zorg van VerschuTe toe Ie vertrou wen.

E r kunnen sc hepen in worden gedokt en gerepareerd tot een maxi · mum lengte van 430', ee n breedte van 58' en een diepgang van 19 ' 6"

VERSCHURE & CO ' S

SC II I:t:1'8Wt:KY EN MA C III NI:YABRIEK N.V

MEIlUWENLAAN 11 _ AMSTEItOAM _ TELEFOON "'l'1

KONINKLUKE BEGEER

VOORSCHOTEN -

RIDDERORDEN

ERETEKENEN

MEDAILLES

INSIGNES

SPORTPRIJZEN

Hr. Ms. Kruisers

N.V. NEDERLANDSCHE VEREENIGDE SCHEEPSBOUW BUREAUX Den Haag

De Rotterdamsche Droogdok Mij N ,V. - Rotter dam

Dok - en Werf-Mij W ilton Fijenoord N.v - Schiedam

Ned Dok en Sche,epsbouw Mij V O F - Amsterdam

N V Koninklijke Mij " De Schelde " - Vliss ingen

Werkspoor N.v . . Amsterdam

" D e R uyter "

" D e Zeven P rovincië12 "