Alle Hens - 1956 - Editie 5

•

VARTA

SMIT SLIKKERVEER

BATTERIJEN VOOR SCH EEPSVERLICHTI Ne MET GROOTOPPERVLAK-PLATEN IN SPECIAAL UITGEVOERDE HOUTEN TROGGEN De beste garantie op de Marine- en Koopvaardijvaartuigen wordt PRIJZEN

EN

INLICHTINGEN

OP AANVRAGE

ACCUMULATORENFABRIEK VARTA N.V. AMSTERDAM·C. SPUI STRAAT 46 TElEF., 45787

S TA A LO RA A OKA B elS

H ERCUlES TQU W EN PY TH ONTOUW SISA l - EN MANILLATOUWWERK

verkregen door

SMIT-MOTOREN

FILM LABORATORIUM FILM PRODUCTIE

AMSTERDAM

NEW·YORK 17 (N11

VOl\l])ELSTR. 72

545 FIFfH AVENUE

Vervaardigers van de Nederl3ndse Onderwerpen

vooc FOX MOVIETONE NEWS

TELEF. AMSTERDAM 85622 · 88945

ZEE· EN KUSTREDERIJ TANKVAART RIJN· EN BINNENVAART BEVRACHTERS CARGADO ORS INTERNATIONALE EXPEDITIE • OPSLAG Telegra madres: Vanuden Telefoon 113300

000 N.V. GEBR. VAN UDEN'S

EUROPESE DIENSTEN DUITSLAND, POLEN. FINLAND, DENEMARKEN, GOTHENBURG, FRANKRIJK, POIHUGAl. SPANJE, NOOQD·AFRIKA, ITAUt ADRIATISCHE ZEE. G RIEKENLAND, LEVANT, ZWARTE' ZEE. TRANSATlANTISCHE DIENSTEN SURINAME, CURAÇAO, ARU BA, G ROTE· EN KLEINE ANTILLEN, BRITS GUYANA, VENEZUELA, COLOMBIA. MIDDEN,AMERIKA, WE')TKUS T VAN ZUID·AMERIKA.

SCHEEPVAART· EH AGENTUUR MIJ. ROnERDAM LIJNDIE N STE N

BENELUX-FRUITLIJN Rolierda m/ Antwe rpen

-

Frans Ma rokko v .v .

FRABEL UX-LIJN Noord·FrankriJk ." Fra ns Ma rokko v,v ,

ROTTERDAM-SONT LIJN Rollerda m-Den emarke n, Zwed en v .v . 2 x p , w.

ANTWERPEN-SONT LIJN Rollerda m-Den ema rke n, Zwede n v.v . 2 x p . w,

N.V. HAVEN LINE Hamburg-Bre men.AntweJpe n-Rolierda m ]·wekelijkse alvaarlen - Zuid-Ame rika

Koninklijke Java-China-Paketvaart Lijnen N.V. (Royal lnterocean Lines)

Geregelde

passagiers·

en

vracbtdiensten

Verre Oosten - Afrik a - Z uid- Amerika v.v.

Verre Oosten - Oost-Afrika v.v.

Z uid-A merika .. Zuid-Afrika .. Australie Indonesie _ M alakka .. Chi na .. Japan v.v.

India ~ M alakka _ Indonesie - Australië V.v.

Australië ~ N.N. G uinea - Nd . Borneo - Bang kok Hoofdkantoren: Amsterdam, " Het Scheepvaarthuis" .. T elefoon 61111 Hongkong 188·191 Connaught Road W est

..

WIJ

zullen moeten samenwerken

AANNEME R SBEDR IJF

F A.

J. DE VRIES & ZOON

*

DEN HELDER

ALKMAAR _ T EL. 2752 DEN HE L DER -

U I T V 0 E RIN G

TE L . 2266

VAN

NEDERLANDSCHE SCHROEFBOUTENFABRIEK ~: HELMOND

WERKEN I N

GEWAPEND B ET ON,

*

WATERWERKEN EN

UTILITE ITS BOUW

Schoorsteen-verliezen zijn te beperken.

Verhoog het rendement van

Uw

in stallatie door een

rgassen-ketel Specilllli geconstrueerd voor de inbouw in uitlllllltgessen-ieidingen.

Abonderlijk "IsluitblIre en ge· makkelijk ve rw inelbllre spiraal. vor mig gewonden pijpelementen.

DESKUN DIG ADVI ES omtrent de bereikbere capeciteit

st"at te Uwer beschikking.

Telefoon K 1184 .2051

~ .v.

KONINKL.IJKE

IOiIiIioIlil

&l1!:'

Schelde. VLISSINGEN

ZAAN · LONDEN LIJN • Amons & Co. Re,e1maU,.e aparte afvaarte n Amsterdam!Zaandam e n Londen

en

R otterdam en Londen.

Agenten: Londen

Messrs. L. Dens & Co. Ltd., 4, Uoyds Avenue, E.C. 3.

Tel.: Royal 3783. Telex 22657.

Rotterd am

N.V. Trias, Roc hussenstraat 83 b,

Am5terdam

P .O . Box 214, Telefoon 56530 (2 lijnen).

Fa. Amons & Co.,

O. Handelskade 27, Telefoon: 66.27.6.

Zaandam

Fa. Amons & Co.,

Hogendijk 28.

Tel.: 3841. Telex 21 01.

Conc urrerende t a rieven en prima ae rvl ce.

Minimax

N.V. STAALDRAADKABEl. EN HERCULES. TOUWfABRIEK ,lh

.....",~~J~ . C?~. 0 EN

"';G~O~~R~;;:':':~/~ ':Oe

VOOR SCHEEPSG EBI1U II( IN ElKE GEwE N STE SAME N. SIELtlNG. lE NG iE EN 011(, TE

QOII SPRON " ELIJKE PAIENT. H OuDERS V AN EN NA AM.

Gl:VERS AAN HET ALOM BEKENDE

HERCULESTOUW

Firma van de Beid van der Stouwe TEL 282

betrouwbare

&

ZWARTSLUIS

Specialifeit in Reddingboeien, Zwemvesten en Reddingvlotten, Leguanen en Aanvaarzakken

NED. FABRIKAAT

-

MINIMA X N .V .

_

NAARDEN

rDt~x

scl/.Cel'slakkel

beschcrmen alles w:u vaart - V2n C03Stcr tot OCC3ansromer - regen de vcrwoesrcndc invloc.:dcn van u:lnd .",ater ,,,eer

Zwemvesten volgens internationale Conventie LAKfA8RIEKEN N.V. _ SASSENHEIM

Zvveeds staal Naadloze buizen Gereedschapdaal Roestvr ij staal

o. K.-electroden Grootste gelijkmatigheid Hoogste kwaliteit

von UDDEHOLMS AIS

N.V. Vertegenwoord ige r :

Karperweg 45

C. GUST.SCHRÖDER Karperweg 45

NEKEF

Amsterdam (Z)

Amsterda m (Z)

" Borletti " Mee tge re edsc ha ppen

Tec hnisc h Han d e lsbureau

R. MEININGER Laan van Meerdervoorl 91 D en Haag. Telefoon 334929

'" vraag t onze

N.V.

Centrale

Suiker maattJchappij AMSTERDAM

c suikers

MEjl:\LJl$T,k

o tabletten obiisoo rten c theeklontjes

TRILLINGS- EN SCHOKDEMPERS

-'I

"*

o Siropen

o basterden ~---=--=-

Mach ine- en Zuigerverenfabriek

W. VAN WEST & ZN. C.V. "d. ll.o

~

--

- .

öntge n technische dienst NV.

0-

<9

. er beschikking vo!n ,,/Ie Marine A/de lingen

SCH EEPSKOELT ECHNIEK

s......,~ a genfe " ,,'" J. & E. HALL lid • D. rtlo,d, Ke nt , Enil.nd, voo , ,11, re p • •,II•• ,n In bouw F."",k en M.g.zlj" e " ,

' ] ) oor een speciale overeenkomst

H. m. rll... t 22-24. hl. 60549, Amlt.,dem.N.

Fm.,1

Schle d. m ; N. M.thenen e nlreal 18, T, 1. 65668. b.lI.g_ 38471

.00. . . . . .00 • •• "nw ••

'''. • onu., •.w

<§I ID

G R OOTKEUKEN I NSTALLATIES IN

ROE S T V II tJ S TA A L

__;_~_~_"._~_,r.,_.~_,,,_,~_..:_~_.__ • MA CHI NE FABRIEK GUI IOWf:, 71 - Tf:ldoo n 69490-6170 1 - Scbiedul

De ideale prisma-zeekijker

HABIGHT

zware shag!

I

W ie ze éénmul gerookt heeft

wil geen andere!

I

I

Dag- en lIachtkijker met grote lichtsterkte

Oculair-instelling* Middenschroef-instelling

f 260.( 275.·

,. Gega randeerd 100 ,. waterdichL

•

Uitvoerige catalogus op aanvraag

n.v.Wed.J.Ahrend&Zn. 's-Grsvenhage • Touaselntbde 5t - Tel, 334123 (5

I.!

Amsterdam - eindhoven - Gronlngon • Hilversum - ROllerdam

Slied recht Industrieweg 24 Telefoon 8

N.V. A. PRINS Th. zoons Aanneming. Maatschappij Waterbouwkundige-, Bagger- en Opspuitingswerken A annemers van d e bagger-, opspuitings- e n bijkomende werken voor d e uitbreiding van de Rijkszeehaven "Hel Nieuwe Diep" Telefoon 3324-3008, Marinehaven , Den Helder

FILM LABORATORIUM FILM PRODUCTIE

EV ERS HED

HYDRAULISCHE REGEL- en SE RVOSYSTEMEN volgens het ST .. AAL·PUP PRINCIPE

Voor het

geheel

automatisch

REGELEN van

SCHEEPSKETELS

AMSTERDAM VONDELSTR. 72

NEW'YORK 17 (NY) 545 FIFTH AVENUE

Vr ••

g'

uI/voer/g e

inlichllngen'

VerVJarrugers van de Nederlandse Onderwerpen

voor FOX MOVIETONE NEWS

TELEF. AMSTERDAM 85622 -88945

BERG & BURG INGENIEURS _ AMSTERDAM DI .UTn .... Df 1.,_1.' . nUJOON : 3208:Z

Centrale verwarming

Ol i esfook j n richt i"gen Stook- sfoomkookinsfaJlaties

Luchtbehandelingsinsta Ifaties

Sanitaire inrichtingen

-----------TECHNISCH

INSTALLATIE BUREAU

F. W. NIEPOTH Amsterdam

telefoon 742464

Zandvoort

telefoon 3270

Met microfoon en band Het vastleggen en weergeven van muziek of gesproken woord op de magnetische band is een bez.igheid die is uitgegroeid tot een van de meest fascinerende hobbies aller tijden. Me t de bandrecorder kunt U Uw favoriete muz.iekprogramma', overnemen van radio_uitzendingen of van grammofoonplate n en speciale programma's samenstellen voor bijzondere gelegenhe· den. Als gesproken brief vormt de band een levend contact tussen U en verre ve rwanten en overbrugt daadwerkelijk aUe af-

ELECTRONISCHE APPARATUUR volgens specifica/ie In gro/e en kleine series

:+ UHF. TV en FM antennes

s~,nden.

Daarnaast is de moder· ne bandrecorder doo r zijn talloze mogelijkhe. ~en en eenvoudige bediening een onmlsbailr m~ium geworde n, overal waar klanken moeten worde n bewaard.

:+

T~EA

Col AMROH

f 298,-

HANDYSOUND de bandrecorder voor Iedereen

doel niet onder voor een profeu lonele recorder. Portable ultvoerlna - I< otC!f\ keurtce untrekkelijke kolfer _ m... kt hel moaelUk ove .. L wur netapannna la. opnamen te maken en deze mei de hoofdtelefoon lerua t. lul.tel"fll. Voor hel maken van reportaa"'" 11 d<Io H.ndJ' Sound de u.nae'll'ezen bendr_du.

Bij Uw ..odio-hondelaa .. kunt U de uilvoeripe Hand" S',und-folde, k,ijpen en hij zal deze pupulolr, bandreco,de.- praog voo .. U demonst'C'CII.

KWALI TE ITS PROD UCTEN VOOR mmONIC A

Technisch. Wetenschappelijke Appa ralenfabriek

:+ 2. Witt.nburll.rd.... rntru t 1 5 _T.I. 5 11 72 Amlt •• d . m C ,

M'UIDEN - TEL. K 2942··341

Bouw BetonHei- en Waterwerken Kanloor Dordrechl, Kromhoul 65 ·67, lel. 6941 ' Den Haag, François Maelsonslr. 45, lel. 553844

3·5 pk 5·7 pk 16·20 pk 20·2~ pk Ook "".te,.gekoeld

....

6_24pk

V.n oud. d. b.t rouwb .... t • • n lIchtsi •• n d.. ,om m• • 11 lIebrv Lkt. moto •• n _00' r.ddlnllulo. p.n . n .oor .. n· d. LJvl nll un be tonmol.nl, . c:ompreuor.n, pomp.n. dvn.mo'l lie r.n etc: ALLEEN LMPO~T[ \,)1<

T. FRANSE TRA·.)I>O»TII.[H.l[

::~",'~",',~;

AMSTERDAM

[)IE"!l BI(ANDBlUS F

"lP \fTS

•

MAANDBLAD TER D ••

INTERNE

VOORLICHTING

KONINKLIJKE

MARINE

DIItECTII IN HOOFOItIDACTII ,

LU.. (50) Ie kl.

J.

PTASNrK -

F.

J.

TH. M. SCHAEPMAN

,

ADItES REDAC TIl EN A DMINIS' . AlIf ,

MinIsterie van Marine, Konlnl(innelfracht 12.

Tel. 1831" _ Toestel 9'1. Den Haag

Inhoud:

MEI 1956, no. 10

BIJ DE VOORPLAAT Moment oon overdracht 'POn het beooJ over de zecstrijdkrncht6l'l

Pagina 28 maart 1956 ! Overdracht bevel 7.eestrijdkrachlen ! Buitenlands Marine-nieuws

" De MarinJers in Hollandla

6 Buitenlands Marine-nieuws 7 Hr. Ms. schepen en hun emblemen 8 De wereld waarin wij leven 9 Schepen van morgen

10 Over en naar de haaien l~

Een bijzondere reis naar Nieuw .. Guinea

16 Nederland en Ceylon

17 NIeuwsdruppels 18 Angst yoor weerwolven 18 Onze ererol 19 Het waterfort exit 19 Waar de Koninklijke Marine vaart en vliegt

20 Mutaties Sl Mutaties !t Mutaties !! Woningruil

De KonJnk lij lu Mul ne ~t"lt er pr ijs op vut l4! stelle n dat b e t a d""' te ..... n IQ 41t uite ........ h et ver.krij'''1l V&Il v oork" ur VOOr l"vu .... Uu aan d e KonJnlllijke Mulne n l,,' .ka n lD.bo ud" n

o.,aan

IdM InltlOndell d 00'

• • .... P 61-3$ O:Z.~ FRAANJIt

.. . ~lf"e.H,"1 Help ona

ROTTI::HDA~

n.

te Voo r elk b rulkbUt" deu Ide MrI. un de ... $('hru r ... " .rd Publiciteit e "yen wij hoooen A mllel Brou een . .rdll" bel .onln,

...e rlJ. Anuole-' ,".m

VERBINDINGSDIENST ROUTl lIE

IJlT

.!8'

".eORDER 8'''' >Itl U/lWAAiitEJt (All MEl 8E\'(]. 0'101 tE l([Sl1U~Wt Sfe. I~ fJlIIIIlA OP 11 1\U.0t I\U.EMERST DI.!iIl 1'( lEOOOI tOOIt tE SI(lJII (11 .IEIOENKIIC. IEwtt 11\ VIJl Ol .ILJ.DI 11: lAA TST{ ..w;()I OOOI){I' OII11.uco .1.1 oEI OI IToutJi€II ,All "I" loVII. 'U ~. I lEBtAOo I ~EII:lILM:l.

I ~ stElIlIl IE)o(U OP "" IA. \lIIlU tf OI"ICUII 1A1t tE OIQIIllt<ll.,l([ IllAAIIIE fU. IE V-ISTE ~(Ç (JN!ER lIEPMl lELI"" 1IIIlE1L'-'It OISI""DlQEDEIo <'l[UT <IOf:T[JI ,'v..USVI1IIDI • CElU'fOoIE IELE I>EiItOU '5 U VEEl. OIEfJI ,All IJ CE\'I!.UaI _tEIl IICI!C(~ 11"'" I M .00000E "JttN .

IJ ... \..EJI toEEiT Dl T lOV ...... OI'Cl8RAOIT Ol VI T$TOtOD €AIC V(JIflI DIl • YEI IEZE ERY.ln1l1C '100ft oJGO .....,.-.,URD IIC. >lET i(ltT~1Ot tlEl 1E.e. OVER 11: lt[Sr.Il..()ill,lol)oI(ll , êlIVoVI lVERIUI(%) ll.MtE .

DU IJ 1.11 BESTE oY\.t.CIoltN llJ.I 1k.1J19 ~. 111 OIOST 'All til YS IE ~1:IC1"IN Ol VoUElI!.NtD.

0J.iIIhCA TIl ,

VERBIN DINGSDIENST Ul!

.

m

~,

elJ tEl I€fALE::::::t_

1.~

... ,~~ (IOa .Elf'!

t~

11 Ol.LE'I.

iJIF ~I ;: 'E-'tETII

iIOnEltllW. <!ti YMIIt 1", 11: nCE -4iJIIIltu.L l'lE"tEU08EII OOI lEUTlIIJOOIAOItEII F . 1 . 8I.IDIARD •

[H ~.)';I~ll...u: '.... WIE • ••"" JOIII ru:oe't 'IOOl t".- 3W... r~ IlUtJ!)lf!G

e~tt~~,clr~. {ft IQ,~~

«eI!

TElI

DI[!lEd.

1t(!:l"1('III,a;c

['1. ...

Ti.

~N 1!:~ 1~ •• t:lIItf~

lI.V EU

1",:a:~t~~

GELI~UTlJ,\Ttf ;:I~I ~' •

.t.Cl

.1O.o<f

UI'"

alt.Wl!O

!lil IEllbti lUK

...... DISTR ,

~

_

. t' UI., f3.flj

.IL ll.,l'1 IOIIoQtIETII CEEfT Jol ti ...lI'I t~ ,.,I(r w.<tlN( U.A.lDtC

ItJ'!.

t~I(lI.H H)~.II. E

'IlOOI')!FUlv;(M !Eli LUlsn )Allh oEi.d(Io

6Ed:1t't til DE 'IE!E'l.A.'C!lSE liOIIl"".... 00liI1.w:.::.... lS. VOORlvaIlU!)€tC

(ft

CE'lfSP::CT[;'I.tl ,.

U 1"511

mE .'Il'f'l{

B '~!IE.·{I

O'I:~ I Ut~ ..Ç

~1~G)!.lI>I>i~

eu,tt .. .t.llt!.

.IOIotl:1

~öK'

vOOit <\0lIl1";1' H 'AIE ....... 'f!I. IE 1:El«WS1 !JUl CE'• .I.II9OII'1:O IS.

I.'( ~:)tjI.CI ••

~TIl ,

[( va.

, ..... " iItiI

[TIl

Ul

!),lol ltl."'!C ...:tti\.o'f!l..a::: 'l lIt<E ntoU lEI SEl

Ct f IElEltl lIJ'! 11. .... 001 IE 8E'..... ~'IE~

~q,Oj(

c.u~1

Q('.u.u:EUI)

'~CCEf y,~

~E[fl .

LEVE

UIJ

~UIItIElI Cë~i:'.

CWJ 1/1111 Fil. 1A3OI.

{ft >UI L<'IE~

'l{tl

~OIUl;l(ll.,K(

Overdracht be.,el seestrfidkracl•.ten boord van Hr. Ms. kruiser de A.AN Ruyter, welke daartoe aan de Park·

kade Ie Rotterdam gemeerd lag, heeft op woensdag 28 maart jl. de bevelhebber der zeestrljdkraehter., Vlce-Admlfaal A. de Booy, zijn functie als zodonig overgedragen aan de commandant zeemacht in Nederland, Vice-Admiraal F. T. Burghard.

De plechtigheid vond plaats op de z.g. campagne, waar vlagOfficieren en commandanten van de voornaamste schepen en inrichtingen stonden aangetreden, terwijl andere hoofd- en subalterne-officieren, benevens deputaties van Hr. Ms. schepen en inrichtingen op het achterdek in carre-vonn stonden opgestelQ. In de onmiddellijke nabijheid van Hr. Ms. de Ruljter, lagen ann de Parkkade Hr. Ms. kruiser de Zêvcn Provinciën, Hr. Ms. fregat van Ewijck en Hr. Ms. onderzeeboten Walrus en Zeeleeuw.

In ~ijn afscheidsrede, die Vice-Admiraal de Booy, na officieren en deputaties geïnspecteerd te hebben, uitsprak, memoreerde de scheidende bevelhebber dat in de bijna vijf jaren, waarin hij deze funetie bekleed had, de marine vernieuwd en vergroot was. Nieuwe kruisers, onden:eebootjagers, mijnenvegers en vliegt uigen zijn aan de vloot toegevoegd, térwijl Ollll personeel moest worden uitgebreid.

Ik ben verheugd, dat gij, d.ie de marine-loopbaan gekozen hebt of er toe zijt geroepen, deze met zoveel animo vervult, dat s teeds de vaak moeilijke omstandjgheden het hoold wordt geboden. Met dankbaarheid vermeld ik de verscheidene voorbeelden van kordaat opt reden door eenheden der Koninklijke Marine ter zee waardoor mensenlevens werden gered of koopvaardijschepen in veilige havens gesleept. Gij zijt in het buitenland uitstekende ver-

tcgenwoordigers geweest van de Ne· derlandse natie.

Intussen schrijdt de ontwikkeling voort. Er komen nieuwe technische ontwikkelingen boven de kim als atomische voortstuwing en geleide projectiele n, In overleg met onze geallieerden en met hun hulp zullen de problemen daaraan verbonden wel oplosbaar zijn, zodat ik er van overtuigd ben dat de toekomst van de Koninklijke marine met goed vertrouwen tegemoet kan worden ge~ien.

Hiertoe moet echter een voorwaarde vervuld blijven : Gij zult dezelfde geestkracht en dur! moeten opbrengen als de mannen die in de 17de eeuw met dikwijls verO\Jè<rrd mateM<.-e1 ~ovccl hebben gepresteerd, die ons land zelfstandig hebben gemaakt en Nederland tot een sterke zee- en handels mogendheid heblx>n doen groeien.

Vergeet nimmer dat van ieder lid van de Koninklijke marine mag worden ge· eist, dat zijn gedrag in overeenstemming moet zijn rnc:!l o nze trouwen verknochtheid aan Hare 'Majesteit de Koningin en aan ons Vorstenhuis.

Tens lotte verklaarde de admiraal het bevel over de zeestrijdkrachten te heb· ben overgedragen.

Nadat de vlag van Vice-Admiraal de Booy was neergehaald, terwijl een saluut van vijltien schoten door Hr. Ms. de Zeven Provincien werd afgegeven, sprak de nieuwe bevelhebber der zee· strijdkrachten, Vice-Admiraal Burghard.

Spreker verklaarde bij het aanvaarden van deze nieuwe functie, waardoor zijn werkkring naast die van commandant zeemacht Nederland belangrijk werd uitgebreid. zich bewust van de ve rantwoordelijkheid, welke hij hierdoor op ûch nam.

BuÎfenlands iU arine-uieuws CANADA Het nieuwe canadese 2600 ton grote fregat ,,sL Lourent" Is, door zijn speciale vorm, die veel lijkt op die van ecn onderzeeboot, In staat zich zelf met zee· water te ontsmetten na een atoom aan· val.

Hierbij Is leen man aan dek nodig.

U.S.A.

Tegen het einde van 19:16 zullen de Ver· enlgde Staten 9 atoomonden:eebotcn, heuij in dienst, hetzij in aanbouw heb·

de druppelvormige romp van de experimentele onderzeeboot "Albacore".

Dit jaar wordt begonnen met de bouw van SSGN 587. de eerste atoom-onderzeeboot die een complete gelelde pro· jecUelcn bewapening krijgt. De boot wordt practisch even groot (320 ft, 3180 ton) als de ,,Nautilus".

Verschillende soorten gelelde projectielen zullen worden meegevoerd, waaronder de :t.g. "Intermediate", ecn pro· jectlel me t een bereik van 1500 mijl.

De boot zal in 1959 In dienst komen.

ben.

ENGELAND

USS "Sargo", de 5e atoomonderzeeboot (257 ft lang, 2300 ton) komt in 1958 In dienst. Vaart en manoevreerbaarheid 7.ullen belangrijk groter zijn dan die van de .. Nautilus".

In de 7e van de serie (SSN 58.5) is de atoomvoortstuwing gecombineerd met

Sedert de Invoering van het "angled deck" en de dekJandingsspleeel Is het aantallandingsongevallen da t te wijten Is aan beoordelingsfouten van de vlle· ger, bij de Britse marine gedaald tot minder dan 1/5 van het aantal dat voor die Invoering plants vond.

2

Zoals Vice-Admiraal de Booy het zojuist geschetst heeft, aldus de admiraal. is de Koninklijke marine nog steeds in de periode van afbouw van haar vloot.

Dit cn haar verplichtingen overzee gecft spccUie ke moeilijkheden in de personeelssector.

Om alle van stapel lopende schepen en schepen op proefvaart van bemannin · gen te voorzien heb ik als commandant zeemacht Nederland andere commando's noodgedwongen minder personeel moeten geven, dan waal'Op zij recht hebben, waardoor veel meer personeel gevergd werd dan in normale tijden.

Met grote waardering en voldoening heb ik in de afgelopen jaren kunnen constateren, dat het personeel van de Koninklijke marine, dikwijls onder moeilijke omstandigheden, uitstekend werk heeft verricht.

Met deze el'Varing voor ogen, ga ik mijn nieuwe bevelspcrlode met vert rouwen tegemoet, tevens met de wetenschap, dat ik op Uw aller steun zal kunnen blijven rekenen bij de uitvoe _ ring van mijn taak.

Tenslotte verklaarde de admiraal het bevel over de zeestrijdkrachten te hebben aanvaard en werd, eveneellll gedurende het afgeven van vijltien saluutschoten door Hr. Ms. de Zeven Provinciën, zijn commando-vlag op Hr. Ms. de Ruytcr voorgehesen.

(Wat dc~e bcvclsoverdracht betrelt mo. gen wij onze lezers eveneens verwijzen naar de gepubliceerde dagorders en de "Nieuwsdruppels" _ Red .)

Vice-admlm«/ A. de B ooJl

liidena zijll o/MiheidMede 0/8 bevel/Wbber der zee3lrijdkrochten

N.A .T .O.

Oe commandant der maritieme strijd· krachten In Centraal-Europa (waar Ne· derland onder valt), vice-admiraal Jou. jard, is afgelost door de (Franse) vlceadmiraal L. M . Sala, opperbevelhebber der Franse zeestrijdkrachten In de Mld· dellandse zee.

W ES T-DU ITSLAND

Op de regeringsplanne n voor de opbouw van de nieuwe West-Duitse vloot is door het pa rlement hier en daar wat beknibbeld.

De belangrijkste verminderingen zijn wel het terugbrengen van het aantal ja· gers van 12 op 8 en van het aantal ha· venverdedlglngaschepen van 10 op 2.

Daarentegen we rd bepleit dat de bouw· programma voor dwergonderzeeboten (voor de Oostzee) bespoedigd zou wor· den.

De marine kan nu aanvangen met de bouw van In totaal 153 schepen.

•

•

arL".Ler,-, O vera l l Ooooveral

•

L".

~"lla".áia

DE slem van de provoost schalt door de kamers in het "Kloofkamp", waar het stalpersoneel Is gelegerd. De bedden komen In beweging en t1eurlge, slaapdronken gezich· ten wenden zich boos·zwijgend naar de lawaaimaker in de deuropening.

"Kom, kom! Niet lO droevig heren ... ! ' t Is kwart voor zes, de zon ':Ichijnt, morgen krijgen we post en over een half uurtje vertrekt de truck, dus blijf niel napiepen!"

Del'Ug m inuten later stappen enkele lie nlallcn marinicl1l, In "witje me i blauwe rand" in de gel'eedstaande truck op de parkeerplaats voor de Inga ng van hel " Kloolkamp". " Wie rijdt ons vandaag naar boven ... 1" " Ik ! Rcclame's . _ .1" "Nee, alleen eh . . . Rijden hè, niet vliegen!"

Ronkend rijdt de truck uit de kloof, waarvan d e enkele honderden meters hoge, begroeide wanden uitmonden in de wazige ochtendnevel. De rit gaal over een asphallweg in de richting van de haven. Maar vlak voor de bebouwde kom zwenkt de wagen rechtsaf en richt de neus naar een indrukwekkende "tjot", waarop een smalle weg zich in grillige bochten naar boven s lingert. " Hou je vast . . . 1" Langzaam kruipt de lruck naar boven.

Links verheft zich een steile, rotsachtige wand. Rechts van de weg gaapt cen diepe afgrond, waarin een g roen bladerdek van boomtoppen de bodem aan het oog onttrekt. In de verte ligt Hollandia-haven, dat schuchter ontwaakt en daarachter glinsteren de zonnestralen In de Humboldtbaai.

Met een koz·te, onvermijdelijke schok gaat de truck over in een andere versnelling en enkele passagiers schieten erdoor van hun plaats.

"Merci, hoor! Waarschuw in het vervolg even, chauffeur!"'

Uiterst langz;aam neemt de truck het laatste, tot ongeveer 60° stijgende gedeelte va n de bergweg en komt dan tot s tilstand op een ruim plateau, met een fleurig gebou wencomplex: de marinekazerne. De " Kloofkampenare n" gaan ontbijten in de gemeenschappelijke eetzaal voor vloot- en marinierspersoneel en verzamelen zich daarna m et de infanteristen, die zijn gelegerd in een g rote barak in de marinekazerne, op een arzonderlijk. hoger gelegen plateau.

Overzicht van 1/ar.

Het "Kloofkamp" valt de Afdeltna Mariniers Hollandia.

Het Is baksgewijs.

"Appêl ... Rapport .. Geert acht! Schrijvers naar de bureau's, schoen- en kleermaker aan je werk, werkploeg Kloo[kamp' in de truck ... !" " Inpel .... Geelt àchl! Na het inrukken In het leslokaaL ... " Een wez'kdag in HoUandia Is begonnen; het is "scheepstijd".

De infanteri e ...

De infanterist in Hollandia loopt "twee van de drie". Dat betreft de wacht. Voor de buitenstaander die meent dit mariniersjargon "door" te hebben en denkt dat het wil zeggen: twee van de drie dagen waehUopen, is deze uitdrukking nogal misleidend, want het Is, vreemd genoeg, juist andersom: zij lopen één van de drie dagen de wacht en zijn er twee vrij van.

De wacht wordt gelopen op twee, zeer uiteenliggende, posten. Bij het paleis van Z.Exc. de Gouverneur van Ned. Nieuw-Guinea, even achter HoUandia- Blnnen gelegen en bij

het "van HeuUkamp", dat In tegenovergestelde richting even buiten Hollandia-Haven ligt. Gedurende de twee dagen dal ze geen wacht hebben, volgen de m ar iniers de lessen vol_

3

Hollandia-Haven

gens het. opleid ingsschema. Theorie in hel leslokaal en praklijk "ergens" bulten. Af en 100 word t een korte patrouille gelopen In de omgeving, een ande re keer brengen ze de les .. Overstei<:en van kali's" in praktijk boven het "Zwembad In Humboldtbaai, aan de voel van het imposante Cycloopgebergte. Vanuit zee gezien, heeft het veel weg va n een Noors stadje. Reeds van verre zijn de fel-rode daken. va n Noo.rdwijk, een buitenwijk me t aardige Europese hUizen, te zien.

En na een grillige landtong te zijn gepasseerd, doemt plotseUng een diepe baal - de Humboldtbaal - op, geheel be:;Iotcn in een indrukwekkend bergketen. Aan de rand va.n de baaL aan de voet van het magistrale gebergte, va lt U:lt de vèrte het eerst een groot, vaalgrijs loodsencomplex In he t oog met op enige afstand daarboven, tegen de donkere achterg~ond van het gebergte, een rij fleurige, lichtgekleurde gebouwen, ho.1 vooraanzicht van de hooggelegen marinekazerne.

Na voct aan wal te hebben gezet op de bedrijvig-rommelige kade. zijn er voor de nieuwkomer slechts drie richtingen om in te slaan. De weg in rechte lijn landinwaa rts. de Oranjelaan, met aan weerszijden in hoofd zaak loodsen en gebouwen van diverse maatschappijen en e nkele toko's, die langs de links-hoog gelegen marine- kazerne loopt cn enkele honderden meters daarachter. in het .,Kloofkamp·' van de Afdeling Ma riniers eindigt. De weg rechtsaf die, met een boog langs de baa i, naar Nc~rdwijk . loopt, daarachter ove~­ gaat in een zandweg en lUtioopt m Base G, een aardig strandgedcclte. dat van tijd tot tijd is bezaaid met bad gasten. En de weg naar links. Zij loopt in velerlei bochten, sterk heUend en dalend. langs het diepblauwe Scntanimeer naar en door Hollandla-Binl:en naar de Sentanl- Airs trip en Irar (45 km van Hollandia-Haven) verwijde rd. het vacantiecen trum van de Koninklijke Marine.

H oUandia- liaver. bij avond, gezien

!Jona! de marineka<l'erne.

De wa l ...

De plaatsing Hollandia komt nie t altijd overeen met de

voorstelling die velen zich e r van maken, omdat voor wat betreft "de wal", de verwachtingen vaak te hoog zijn gespan nen. Verwacht men een stad, in de Hollandse betekenis van hel woord, dan valt het tegen. Rekent men er daarentegen op In een onooglijke nederzetting te belanden, dan valt dat hard mee.

Door de een of andere grillige voo rziening is Hollandia gescheiden in t wee, geheel afzonderlijke, delen; HollandIaHaven en Hollandia-Binnen, liefst 15 km van elkaar verwijderd De s taf ...

Het stafpersoneel is gehuisvest in het "Kloofk amp". De bureau's bevinden zich echter in de marinekazerne, zodat het personeel "buitenshuis" werkt en cet.

De mariniers hebben met deze legering "behoorlijk geslofr·.

Er zijn ruime, tien- à IwaaHpèrsoons kamers. Er Is een voortreffelijk sanitair en midden in het kamp een zwembad. Hel waterpolo wordt druk beoefend. Geregeld kampen de mariniers tegen teams van de marinekazerne, binnenliggende schepen en burgers en aan supporters Is nimmer gebrek.

Met eigen middelen werd door de mariniers een leegstaand gebouwtje ingericht als recreatie\'erblijf. Het verveloze interiew' werd opgeknapt., het werd gezellig Ingericht en cr kwam ccn keurige bar met ijskast.

Het aantal passagiers per avond is sindsdien sterk verminderd.

Wa t 'teggen de ma riniers .... '! ee korporaal der mariniers C. Klomp, werkzaam bij de s taf-mariniers in Ned. Nieuw-Guinea en reeds over de helft

van zijn term, vind t dat de dienst hier inde rdaad zwaarde r is dau in Holland.

"Het is een fei t, dat he t klimaat afma u end we r kt", zegt h ij.

"Als je zo' n hele ochtend, va n zeven tot half twee 's middags, onder het golfplaten dak van het bureau hebt gezeten, da n ben je echt wel blij als het vast we rken is. In deze werktijd is slechts éën onderBreking tegen d rie in Holland, maar daar s taa t weer tegenover dat je hier 's middags vrij bent.

Als er word t gesproken van zware diens t in de tropen, ûe ik dat ook in psychische û n. J e moet een voor tdu re nde s trijd voeren om de geest fris te houde n, om niet toe te geven aan he t gevoel va n lusteloos heid cn ongeïnteresseerdheid in alles.

De neiging is vaak g root om maar met hel hoofd in je handen op de ra nd va n het bed te gaan zitten: er zijn geregeld periode's van do wns. De remedie is om er n iet aan toe te geven, J e moet iets doen, je moet jezelf dwi ngen

dri n ken en een Hollandse hap eten in een buffeta.·ja. Je ku n t eens een avondje naa r de bioscoop gaan, de tijd doorbren gen in het miU tai r tehuis of winkelen in de toko's.

Het eon tact met burgers vind ik niet zo best; hel grootste deel der militairen is voor de gehele te rm aangewezen op de kaze rnegemeenschap. Een s timulans voor de verbetering van he t contact bu rger-militair zou volgens mij kunnen zijn om de militairen - e vena ls in Holland - toestemming te verlenen ook hier. burgerkleding te d rage n",

Velen zün cr van overtuigd dat een verb1ü! in. Nieuw-Guineo een nadelige pSlJchbche illvloed heefr op de mt'Il.-S. Hoe denk' U daarover?

In de "Nieuw-Gui nca·tik'·, geloof ik niet. I k kan me- voorstellen dat mensen die, bijvoorbeeld, lange tijd het bin nenland ingaan. daar vroeg of laa t last van krijgen. Maar bij

•

Sell/onimcer. tot inte resse in jets e n je daa rmee bezig houde n. En da t is ju ist moeilijk. Hoewel: na elke "dwon" komt in de regel een "up", wat wel een erg optimistische wetenschap is".

Wot denkr U van de ontspanninosmooelijkheden. hier in lIoHan.dio. . .. ?

"Entertainment" is er naar mijn mcni ng wel. Tweemaal in de weck d raai t e r een film in de ma rine kazerne en eenmaal in de week in het .. Kloofkamp" een herhaling. Er is gelegenheid voor zwemsport, badminton e n volleybal e n er zij n binnenshuisspelen, zoals ta [eltennis en "sjoelbakken". Er is nict slechts een tekort aan ontspa nningsmogelijkheden, zoals zo vaak wo rdt veronders teld; het zit 'm n iet daa r in, De moeilijkheid is dat niet iedereen voo r deze vormen van ontspanni ng de a ni mo kan opbre ngen. Dat is ook het geval met st udie. Er is tijd en gelegenheid, maar het vereist een behoorlijke wilskracht om er lust voor te ontwikkelen. De beste, en onget wijfeld doo r de meeste mensen gewenste, ontspanning hier is volgens mij die, wel ke niet ge paard gaat me t inspann ing; m ms, ca baret"s. recrea t ierittèn voor de zondagen, goede lectuur e n mogelijkheden tot con\'.crsatie met andere mensen, in een andere omgeving.

Hoe vindt U "de wot" en, in verband doarmce, hoe vindt U het contact b ur"e, -n~i litair .. . ?

"De wal vind ik in zoverre aa rdig om eens te passagieren, alleen maar om er eens "uit" \E; zijn. Je kunt er een biertje

Gewopcnde wacht ....... .

de mariniers. die uiteindelijk toch altijd ill een samenleving ve rtoeven. is dat naar mijn mening niet mogelijk. }fet is weliswaar ecn reit, dat er zo onder el kaar nogal eens "daaps" wo rdt gedaan eo dat er dan opmerkingen worden gemaakt als: ,,'t Wordt hoog tijd da t jij thuisvlieg t! " Maar dat alles is ecn "uitlaatklep" voor de opgekropte gevoelens van vele rlei aard. En tegen he t einde van de term is het

maar in Nederland moet je als maflnler derde klas zee· milicien met een vijftig gulden in de maand rondkomen en daar kom je dik aan tekort".

H oe bevalt de dienst hier in. Hollan.dia ?

"De dienst vind ik hier nog 7.0 gek niet. Er zit een beetje meer variatie in dan in Nederland. De legering is zeker niet minder goed dan waar ook in Nederland en wat ,.de hap" betreft, och, die lal overal in Nieuw·G uinea wel het· zeJtde zijn".

Hoe vindt U de sta d HoUandia?

"Toen we uil Nederland vertrokken, dachten we allemaal dat Hollandia wel het een en ander te bieden zou hebben, maar dat is een beetje tegengevallen . Ik heb het geluk ar e n toe eens te kunnen oplopen bij kennissen, maar voor de mensen die geen enkel contactpunt hebben op de wal - e n dat zijn er nogal wat - is het in vrije tijd hoofdzakc· lijk "snurken" geblazen, de beste manier om de tijd om te krijgen".

Gedurende Uw leMn. wordt U enkele keren overgeplaatst naar andere pos/en in Nieuw-Guinea. Hoe vindt U die

Infanteristen brengen de les "Oversteken van kaU's" in praktijk boven. het zwembad in /Iet "Kloojkflmp"

louter baldadigheid en vreugde over het spoedige thuisvUegeI •. Misschien mag ik hieraan nog iets toevoegen?

Naast de vele I)adelen van een term in Nieuw-Guinea, zijn er ook voordel.en. De Marinier-zeemlllclen!l bUvoorbet'ld. :tUn vóór hun uitzending veelal nog nooit van huls geweest en hebben vaak nog niet op eigen benen gestaan. Ze leren hier zelfstandig te worden en ûen tevens iets meer van de wereld, waarvoor ze anders misschien nooit gelegenheid zouden hebben gekregen.

Hel is begrijpelijk dat voor de mariniers die gehuwd zij n, het zwaartepunt ligt op de langdurige scheiding. Het is dan ook geen pretje om achttien maanden lang van e lkaar ver_ wijderd te zij n ; het is zowel voor de vrouw als voor de man een moeilijke tijd, een tijd van w<lchten e n dagen tellen.

Maar toch is zelfs hier een voordeel te noemen. Het is namelijk een feil, dat je hier leert alles nog meer te waarderen; elkaar en ook het vele andere dat je in Holland allemaal vanzelfsprekend vond en daardoor misschien niet altijd genoeg waardeerde. Hier rijpt het besef dat je, juist door de ontberingen en het gemis, komt tol beter begrip en hogere waardering.

De marinier derde I(lasse zeemilkien E. W. Klapwijk is in begin juli 1955 in dienst gekomen en na een basisopleiding in de "Van Braam Houckgeest kazerne" uitgezonden naar Nieuw-Guinea. Sedert 1 januari 1956 dien t hij bij de Afdeling Mariniers Hollandia, waar hij is ingedeeld bij het infanterie-peloton.

"Toen me bij de opkomst in Voorschoten werd gevraagd of ik liefhebber was voor uitzending, heb ik gezegd dat ik er geen bezwaar tegen had", zegt hij. "En ik heb cr nog geen s pijt van, Volgens mij kun je je tijd beter uitdienen overzee, dan in Nederland. Hier kun je nog iets sparen,

regeling?

• ,.Uitstekend. Nu ik ccnmaal in Nieuw-Guinea ben, wil ik er ook zoveel mogelijk van zien. Nu waarderen we a Ues nog niet zozeer, maar ik geloof dat je later toch wel met e nige trots zult vertellen van je belevenissen op dit eiland.

Zo van: "Toen ik bij de mariniers diende in Nieuw·Gui. nea .... " H. A. B.

Reslaurant "Meerzieht" aan het Sen/animeer,

BUITENLANDS MARINE-NIEUWS WE ST·DUJ TSLAND De marine der Bondsrepl!bUelt zal haaT

schepen gaan verdelen in een Oos'.zeevloot en een Noordzeevloot.

De Oost2.eevloot zal bestaan uit: Twee squadrons jagers van 2.200 ton Een squadron escorleschepen van 1.200 ton.

Een squadron onderzeeboten van 300 ton.

Een squadron patrouillevaartuigen van 150-180 ton.

Een squadron gl'o!e mijnenvegers van 700 ton.

Twee squadrons snelle mijnenvegerfl van 400 ton.

Twee squadrons kust mijnenvegers van 200 ton.

6

Twee squadrons landingsvaartuigen.

Het totaal zal bemand zijn met 13.000 man.

De Noordlcevloot wordt ongeveer hall zo groot, bemand met 7.000 man, Alle schepcn zullen binnen 4 jaar gebouwd zijn.

De jagers zullen een bemanning hebben van ± 270 man, een torpedo- en een geschutbewapening. Zij zullen ~enmlnste 34 mijlluur kunnen behalen.

De Bondsrepubliek heeft de Verenigde Staten verzocht 12 jagC'l'S te mogen lenen, tot het tijdstip waarop eigen jagers zullen worden opgeleverd.

De Westdullse MLD krijgt de beschll~­ klng over twee vlIegtuiggroepen, waarin vUegtuigen zullen zijn opgenomen voor

verkennings- en ondcrzeebootbestrijdingsèoeleinden, aangevuld met jagers.

Schepen en vliegtuigen zullen gebaseerd worden te: Wlllemshaven, Cuxhaven, Bl'cmerhaven en Bol'kum, alle aan de NOOI.'dzc-e, en te Kiel, Ecketn!örde, Flensburg en Kappcln aan de Oostzee.

Helgoland en Emden zullen dus geen marinebases meer zijn.

S IAM

Op uitnodiging van Siam vond medio februari de eerste grote SEATO oefening plaats, "Flrm Unk" genoemd. De oefening dUU"rde drie dagen.

Van Am'e rlkaanse :tijde werd hieraan o.a. deelgenomen door het vlieKkampschip U.S.S. "Prineeton" • terwijl het Britse gemenebest o.a. de kruiser HMS "Newtoundland" en de jagers HMS "Consort" en "Comus" l everde.

Hr. Ms. SCHEPEN EN HUN EMBLEMEN

(12)

H" Ms, Vos (F 820)

" I" .ZIt". Uil """ZÎ,,,J, '<UIIJ, .",

op

Uil / '011111111 IJ"

IJlt

'0114

httulld,",

ElIlbIUIIlJp,,,,!: ,.e/WE VULPEAI", (lIu",1 U ill ~(hl ,oor d, " lU),

i" IJ/ij/u, 1'lft'l rllll I(J'''/ (lP "" /111/ ,.." ~ 1I11'.

H r. M!. fTepot V en

.' rf!,a l: Standaard waterverplaatsing 913 ton ; max. snelheid 15 mijl; grootste lengte 56,27 meter; grootste breedte 10,29 meter; gemiddelde diepgang 2,95 meter; machine vermogen 1.600 apk; bemanning 91 koppen. Bewapening: I kan on van 7,6 cm; 6 mitrailleurs van 40 mm; 8 mitrailleurs van 20 mmo

Hr. Ms. Vos is een van de zeven fJ"egat-

tcn van de z.g. roofdierklasse, dIe de Verenigde Staten In het kader van de wederzijdse hulpverlening aan Nederland heeft overgedragen.

(Uitgezonderd de " Lynx", die waarschijnlijk binnenkort In dienst wordt gesteld, zijn bovenienoemde fregatten reeds aan onze vloot toegevoegd).

,,111 Il:IIII, Uil ...lIt;:h"d,

p.."u, """ 10lld,

,~rfdl , ..11

1955 In Nederland aan. Bevond zich In de zomermaanden van 1955 I.b.v. zwaartekrachtmeUngen op de Noordzee.

Sinds I januari 1956 voor vaaropleld[ngen te Oen Helder.

In dienst gesteld: 2 december 1954.

Hr. Ms. Jaquar ( F 822)

Hr. Ms. Panter ( F 821)

,.11 lul, op Uil 10t /S/IIJ: 1.111 ~o"".

Na In Bosi on (USA) In dienst te zijn gesteld, kwam Hr. Ms. Vos op 1:1 maart

ubtl r" IttOllld

,. hI ";:",,r U il ,,,./I,Jt

Jld

'a.

~Olltl".

j"""", lall 10llJ, lt/oll,'

, ..11 lul, op U" Hltl·

E",b1"",tp"d: ,.5EAIPER INVICTA" (i",lIIff OllO~·tr " ·Oll."), ill tillijllllirurri , .. 11 10"" op u. 1,./ ,'''" IIUII'.

Elllblu",spr"" : .. CELERI TER AUDA>C", (1I11/ ,ff" UU/), lil III/ijIlU IlIftrS 10"J op Uil lillt '''11 <UIlII'.

Frept: Zusterschip van Hr. Ms. VOl, derhalve zeilde beschrijving (zie boven).

Na In New Orleans (USA) In dienst te zijn gesteld, kwam Hr. Ms. Pan Ie r op I september 1954 In Nede rla nd aan.

Sindsd[en In reserve.

In dienst gesteld: 11 juni 1954.

.' re,al: Zusterschip van Hr. Ms. Vos, derhalve zelfde beschrij v ing (z[e boven).

Na In New Orleans (USA) In dienst te zijn gesteld, kwam Hr. Ms, Jaquar op 11 augustus 1954 In Nederland aa n.

Sindsdien In reserve, In diens t gesteld: 11 juni 1954.

I'""

N.B, De kleuren "sabel", "keel" en "azuur" zijn de heraldische beOllmlnien voor "zwart", "rood" en "blauw".

De [regal\en Hr. Ms. Wolf (F 811), Hr. Ms. Fret (F 818) en Hr. Ms. Hermelijn (F 819) werden In de vorige aflevering van "Alle Hens" in deze rubriek beschreven.

7

J. M ...... S

oe wereld • T EMIDDEN wn ul/e grote yebellJ'tenii.lSClI, ill een Wil de /ielangrijkllte a"~ bijNa 0011 de aalldacht ontyaan. Er wos ook 20 tlee/. Het huwelijk in. MOllIe Corlo, de tragische z(J(Jk in. lnMneaië, het bezoek vall de RIIMillChe leider!! ill Enge/m/(I., de olmut ill het Ilobije 00111611, 6H I lOg veel meer. Doch- 10001'schijnlijk het ,"eut belangrijke, 1JOOr 0118 in het Wellten, ~ md IJsland. uoorlltelde de bidtetl1fJ.11d8e IItrijdkroch-ten t.'an .::ijN grondgebied terlIg te tre"·kell.

IlIdieH dit voorstel:o" worden uilyel1oerd, zoL de We,ollerw po8i!ie '0001' eet! etlent llcle tookolll8tige oorlog 111 de Atlantische oceaun, reeds h, v redestijd ellOMlI .tV1i belu/deeld. IJetgecll overiye n8 0011 1/(/11 de doelstelfillyclI txll!. de kOl/rle oorlog is.

De gehele techniek 0011 koude oorloglJOerillo ill voordelen te behalen, zonder er voor te tJechten, tot de krachlwerhou(!illf/ lItMen. de tegenstanders dermate OIlgelijk i8 gewon/en , mi l rle tijd voor een genades«lg lIIet wopeNell rijp gewordelI i8.

De OO"17Jatllli8ten mi8bruikell daartoe de vrijhedclI die ollze dClIIocrati8Che reger1I1!'18'OOT'1l1 hen. biedt. Onze 1'e06rilloell t.'Qr"lO,. de uih;oereHde lIIacht 0011 ollze 11/lrlelllelltell, die de WfJt_ geveilde macht t.'Ormen.

De parlem enten worden door de volken g6kozet/. I ndien het drUi moge/ijk is op ruime schnol de volksgedllcll ten Ie be'1Il:loedim, iB liet mogelijk 'invloed lIie te oefellen op de Bumel''IJ/cl/ing 1)(111 de regerillg. Als dM gelll"·t, Is het moge/ijk bij l'oorQ{W/ de toe"'O)/l/Itige politiek 1)(1)1 W es/elij"'e lallden Ie be,nvloedclr.

De Russen houdelr IIII I!. eigen greliZe l! hermetisch. gets/Olc" , el~ fJCCII enkele Westerse gedachte dringt lot het Russi.sche oolk door, /en::ij de regering OOI/ dat Imld met die gedaclttc illstenlt.

De grot6 v roag rijst, hoe de bevolkingen OOI!. do W esterse 1(111delt zo JmllllOIr !(lorden opgevoed en voorgelicht, diJt ieder sWutsbllrger, iedere stemgerechtigde het onjl/i8te t.~I1~ rle com l/1lmi8ti.sc1l6 j)rOlXJgallda doorziet, en on~e dmnOGrll tische regerillgSlJOrm kWI worden behoudelI. EI/ ige voorbeeldel/ zijll hier op Iml!. 1/hwtS. Tlwna reUen de heren B ldgallhr en Kruschew riOOl" Ellge UHld. De beide here/l zijn meer op reilt geweest.

Zij be:OCh!6'1 ol/llmgB I lldkl en Bi rma. In alle t0e3pTakelt in. /I" ze beide laatste 1allden hebbol/ .::ij zich- moeite geg600n criti,>k uit te oef enell op Engeloud. Zij gaV61I zich. veel 'm oeite hel zo t.-oor te stellen, dot Ellg6Iand in Azjé eel!. politiek bedl'eef die ill Ilijna alle opzichten. nadelig Wa.! tIOOr de Azklt6N. Zij hebben daartoe feiton verdraaid, el!. gedeel telijl..·e ml1(1(U1rl,ede'l gesprokelI. MCIIsell flie de jui8te feiten kenll61l hebben IUlI! schot/ders ollgehaald, mllar d6 meerderheid 00/1. de ber'olkh,ge1r zij" Blechts gedeeltelijk op d6 hoogt6, en het .::ijll lIié 'I'Ilelllle/l WO/lr/cgCII de cOl»ml/l/illlillche redmlam'>! .:::cll ,·ielltett..

Thmls ;:ijll de beide lierelI ill EllfJelalld, el! da(lr /toudel! zl) uol.: toe8prl:l keN. ,.Wij "'Oll/ell tot U". zeidell zij reeds, .met ee rlijkIleid in 0118 hart. Het i8 trug'sch dot cr tusseN 01'''/ een.

I;erwijderi llg OlltStOJtd.."

De lezers oot/. Alle H ells zijn tI)(I(lrlijk ooldocllde op de hoogt(J !'flll de YC8chiedenis Vall deze 1!8nt.ijderillg. Hun. lil 11100_1' al, Ie goed bekend hoe er ÎII Gne"·61IIaKd., Korea. I IICW·OhillQ., eli bijl/a 1/1 Ir{/!I el! ill Berlijll gevochtelI is moeten woràeu, werI.:elijl.: met wapenen, Om Ie l,:erllinderell oot de 001l11l1111118tilfclle opm«r.! Itl .!/lel zou goall.

Hlm loooprokell wordel!. echter ill de krontell otgedrukt. lel/ereel! ~e!t d!l t de huidiY6 oorhoufling tussen. de vrije W/lreilf ('It de communistische werel(L een groot get.'<Iar ill-

8

•

houdl. I edereen bered61leert dot eetl vrienlhtchappelü"·e t;er· hOUfljng uit6ro(l rd millder g6tJ(IOTlij'" :01 .::ijl/.

Til/in.! ~'omt de RlI#ische eerste milli8ter. H ij komt ,dt cel! groot land, eli hij verteg611woordigt 6611 machtig oolk. De Euge18ell .::ijl! ook (J61l "Hlclttig l,'Olk en :ij WOllen oo~· ilt eell groot lalld. Zij ·welell 1.(.'(lt een Eng else eers te mini6tcr i8. Dat is eeN eerlijk mali. Dat is al tijd zo geweest. Die Rus, die liet bovelldien zelf zegt, is d il.! ook eerlijk. Deze eerlijke Rlls 1111. .tegt dot hij vn6ud8choppeliike betre"'''ing&ll wil, 611 1IIell \''Oell (1(/11 dot daoriN uiteroard de 01"088il!g ligt 1.1oor een verm iI,· dering I:all hel hnidige get}(Jar. Duorom zu llel! er mense'l zijn die bij de oolfJerade oorkieti'l' gen 7IlÎ88Chieli bCl'lluitell hUil stem uit te brellyell op die tier· "·iezillgscalldidtrtclI. die .,llrielld8Chap tIleI. RUllwnd" op hlill I/rogn:rmma hebben stout!.

Als er hl het t'le~tell een «md mocht zijll,lOO(lr iets demelijkx op grote 8chtul l zou gebeurelI, begillt liet Tweede Bedrijf val/ dit /( oU'!c OorloglUlrama. , .118 hel yordijll Ol/gaat zullen de OOmll/lmitttell roeper.· "Wij willen wel vrienden zijn, doch hel is moeilijk :t0/(1II0 atoom· IOOpen611 1I1{I(1"·t ." W /wrop d it /(,lId d6 atoolllUXll/el'!8 afsch('!t.

Dan 1'OePCI' ;:ij: .. lVij :tijn bijlla vrielldclI, mU(lr het i8 flO!l moeilij"'. want jlfl/'e Itoudell er lIoa eetl fJrCr.JC 1e9:11' op lla-" WOONW de le.f!crst 6rkte wordt VC'nlli liderd.

Dali. roepeli :ij: .. Nu klllll/ell wij OIlderhon:lelell, TIlaar Il el zal {J6'twkkelijker (I/lal', u Il! ;ullifJ je verdrngclI met /lIIdere landen breek i ." Waarop de NATO wordt opgeheven.

DIIN, arm Wcsten, diJn !I(lall de grote, e~ IIO~ steeds zeer mllch t ige collllllltllistische legers marcheren. Dlln wordt de vrielldschap, RIIIJS'fJChe stijl, gesloten, el!. lIe toenaderhlg, RussiSChe stijl. g(J1!()n.den.

Wall rOIll is dit dali gebeurd' H et alltwoord is e6l100udig. Om· dat de kie~cr3 il~ dat ltmd mellsel/ koz8'll die .. vriendschap TIIet R~/alltt" tot doel haddeN. E6n doel d(lt belallgrijker werd ge(lcht tUi n vrijheid, welvaart, ol/afhankelij"'heia en t.'OOr/bCIIlfWII tl(l n eigell levetr~ze. lndiert wij namelijk, l n het Woo/ ell, geloven dut 01111 leven wnnrd is geleefd t6 worden, dut de vrijhedell die wij oenifJten hel behouden 'II.~ard. .::tin, Ol!ze uvertlligillyell yoede f1ICttil!gcn ZijII, ll1oot elt. -wij t 6tl6l111 bereid .::ijll ter behoud 0011 deze Wt'wr· d6l1 te vechtclI. W ij welIselI geen ool'log. Oll.::e ,taatsliedclf hebben- Ilerlwaldelijk 1I8rkllwrd., ell iedere ~'i82er zol t.'QlmOlldig lJerklar8'll, dot Iliemand '::111 woI'dell aanyewllell. I lldien echter 0t18 oolk~be· stllau wordt aunge/flst, eell vre6llirle ·macht de 8h"llCt,w.r 0011 oll;;e 'llUmelllooing flunla./lt, mI" , Cl! ill d,,' gelX,L llIet grote Ijtelligheid, vreh/etl wij. l/ldieu, ;;O(I/S thans het getxJl is, onze IUwlelilevillg, zQ!lls wti die W6fl,w1l ,net wapel/CII en tuldere middelelI wordt bedreigd , dOl' bereidelI -wij OI!S t'OOr op verdediging. DfwrOIll. hebben wij /egeT/l en v loten 6n 'uc lltmachtell. l)(larQlI/ 8/uiletl wij ver· bondell TIIct gelijkdcnkende oolkerel/.

Woorden oor.. 8'IIige lijdelijke nllss;sche aat/.ooerders "' IIII/Ielf omr liet gevoel 0011 bedreiging niet 01,/11611161" Hoe tijdelijk die aanvoerders :zijn, weten. zij ;:elf u.'C/licht veter dml wij.

Het is ons fJOfJde 1'echt, OlM bedreigd. te gC1J061ell. De huidige Rilssisch e scholIe woord6'll, t:oor tt:1oeiend, zQ!Û/1 de beide le i· f/erS zegge1l , uit eerlijke hU/·tell, 81rokCII niet met communis· tische daden. Daorom moet de t.'Q/gOttde stap ill djt koude oor· 10g88'peL niet l,'(/n 0118, doch. OOit. CQm1UunistillClle ~jj{le kom et/.

Niet hr woord. doch ill /Wttbare (I(wd.

;e

Schepen

van

morgen

Amerikaanse Marine vervangt conventionele artillerie door geleide projectielen

EeH ',It;t gele"J;) projecliele" beu;tlpcud fregdt 111'/11 ~OOO 1011 (Of/ic;nl U.R N(!L'Y

H ET nieuwbou ..... progral.1ma van de Amerikaanse murine voor hel belastingjaar 1957 (1 juli 1956-30 juni 1957) bewijst dal men daar de omschakeling van conventionele artillerie op geleide project ielen fors aanvat. Bijgaande illustraties geven een idee hoe de schepen van morgen e r uil zullen zien. Welisw3'lr zijn het beide nog "ar tist's conceptions", waarvan het Amerikaanse ministerie van defensie verklaart dat ze nog wel voor wijziging va t baar zijn, ma or als we zien dat ze voor het nieuwbouwprogramma 1957 bedoeld zijn en dat ze uitgegeven zijn als "offleal U.S. Navy photo" dan moet er, naar ons gevoel. toch wel e<'n hoop waars in zitten.

Plaat I toont ons een kruiser ontwerp van het ..Salu" type. Dit schip zal bewapend zijn met geleide projectielen van variërend bereik, al dan niet voorzien van atoom111dingen, en nl'~ t antionderzeeboot torpedo·s. NatuJrlijk is het schip bestemd om op atoo:nkracht te varen . Het zal ± 11.000 ton meten.

De andere plaat laat ons het ontwerp zien van een met geleide projcct ielen bewapend fregM vlln 4.000 ton.

Op de begroting 1957 zijn vier van dçze schepen opgenomen.

Behalve deze vl oot vernieuwing staan op dezelrde begr oting nog acht met geleide projectielen bewapende jagers van 3.000 ton, ~en anntal atoom-onderzeeboten en de verbouwing van een escort carrier tot "helicopter aSllauJt carrier". bestemd om bij amphibische operaties te worden ing~zet. De landingstroepen zullen dan dus per helicopter aon wal gezet worden.

De wedloop in het ontwerpen en t:ebruiksgereed maken van geleide projectie!en tussen de Verenigde Staten en Rusland is de laatste tijd een onderwerp waaraan Amerikaanse journalistcn VIII! naam veel tijd en krantenruim te besteden.

Men is er lang niet gerust op dat Amerika de hegemonie ui kunnen handhaven. ja zelfs meent men dat Rusland op het gebied van de lange afstand (intercontinentale) projectielen Amerika al lang voor is. Tot voor kort voelden de Amerikanen zich betrekkelijk veilig ~chter het schild van hun, met atoom en waterstorbommen uitgeruste, strategische luchtmacht. Deze s trategische

I,hotol

luchtmacht echter beschikt over een betrekkelijk ge ring aantol vliegtuigen die in één ruk van de U.S.A. naar de USSR kunnen vliegen, d aar hun ver_ nietigende lading afwerpen. en vervolgens een bevriende basis bereiken. De ruggegraat va n deze SAC bestaa t uil (1.500) bommenwerpers die dat slechts kunnen ha'en ab ze in de lucht kunnen bijtanken of als ze van Amerikaanse bases kunnen starten die dichter bij Rusland zijn gelegen dan hel moederland. Noord-Afrika spceJt daarin cen grote ro l, en de recente on lusten in dat deel der wereld vinden hun oorzaak dan ook niet alleen in de zucht naar onafhankelijkheid van Arabieren cn Berbers.

Nu Rus land dus bovendien de leiding .schijnt te hebben genomen op het terrein der I.C.B .M. (intercontinental balHstic missile) wordt de situatie nog minder roosk leurig.

De Amerikanen hebben nu de keus uit dl'le mogelijkheden: a. Ze bouwen in record tempo meer lange alstand vliegtuigen. b. Ze zetten a lles op he t gebruiksgereed maken van hun o ntwerp I.C.B M:s. c. Ze bren.;:en hun middelbare-afstands-geleide projectielen (die ze wel hebeen) dichter bij het Euraslatische vas te land, zonder afhankelijk te zijn van bases in gebieden die onder controle staan van hun bondge-

noten. m.a.w. ze rusten hun vloot Uit met deze wapens.

De mogelijkheid onder a ligt op het terrein van de luchtmacht. Inderdaad heeft de commandant van de strategische luchtmacht, generaal Le May, het vorig jaar aangedrongen op de aanschal van meer lange-a!stand-vliegtuigen. maar zijn aanvraag werd van de hand gewezen.

De tweede mogelijkheid ligt op het terrein van leger en luchtmacht. Het lijdt geen twijlel dal men hard doende is met pogingcn om een betrouwbare I.C.B.M. te produceren. maar een achterstand op dil gebied is niet maar een twce drie ingehaald.

Vandaar dal de marine de taak heeft gekregen middelbare-afstand-geleide projectielen _ die men wel ger~ heel t - bij de Rusllen voor de deur te brengen.

Nu zijn geleide projectielen voor de Amerikaanse vloot geen nieuwtje mee r.

De letcr van dit blad ui :n de rubriek "Buitenlands marinenieuws" reeds gelezen hebben dat de kruiser U.S.S. .,Boston'·, bewapend met de supersone "Terrier" reeds bij de operationele Atlantische vloot is ingedeeld. Boven· dien wordt dit schip binnenkort gevolgd door een tweede kruiser. U.S.S. "Canberra", met dezelfde bewapening.

Aan deze operationele indeling zijn uit· gebreide proefnemingen met geleide projectielen voorafgegaan, waarvoor een slagschip werd gebruik t en een oude 9.000 ton tender. U.S.S... Norton Sound".

Maar de "Terrier" is aUeen maar antilucht projectiel, en de bewapening van deze nieuwe schepen zal gebruikt kunnen worden tegen zee-, lucht- en landdoelen.

De "Terricr" heeft bovendien slechts een bereik va n 20 mijl, terwijl men bij de geleide projectielen tegen doelen, diep in het binnenland gelegen, denkt aan een bereik van 1.000 mijl (I.C.B.M. 5.000 mijl).

Ook zijn een aantal Amerikaanse ear. riers en vier onderzeeboten, U.s.S. .,Carbonero·' ..,Barbebro'·, "Tunny" en "Cask" reeds in staat geleide projectie_ len af te vu ren. De laatsten gebruiken de "Regulus", een projectiel dat doo r he t leger werd ontwikkeld. Ze wo rden meegevoerd in een dekhangar en hebben een lengte van ± 25 m.

Van oUiciële zijde werd dit jaar reeds verklaard dat de Amerikaanse marine in de eerstvolgende vij f jaren tientallen schepen met geleide projectielen zal uitrusten.

I Pltlflt I . b'ell

het "Sal,," tVpe. :!: II.{)()() tOIi "· rlll.oler l'(lll

1IIctcnd ell

vul'elld op

fllOfmlkmcht (olliclal U.S. NfII 'J/ ,,11010 )

f'

De reden van mijn verhaal Is, om In de eerste plaats dE l.eeman op de hoogle te stellen van wat nu werkelijk beo kend en aan de waa rheid getoetst Is omtrent haaien. een en andere gebaseerd op studie en eigen waarneming. en om in de tweede plaats te bereiken. dat alle ijselijke verhalen omtrent dit roordler hiermede voorgoed "nAAr de haaien" zullen djn.

In de loop van mijn toelichting :l.:al het u duidelijk worden, dat :l.:ij die het meeste van haaien arweten ot er in hun beroep mee te maken hebben, ook de minste angst voor de1.e stro~rs vertonen. Dit wl.l natuurlijk niet :l.:eggen, dat de uitdrukking "hem kennen betekent hem liefhebben" ten aanziel'l val'l haaien opgaaL Ik kan me tenminste niet voorstellen dat iemand ooit een haai als troetel beestje zal aanhouden.

door Lt;t. w . le kl. H. M. Jula

Immers, de :l.:ceman is over het algemeen bang van haaien; de wtetma.n haat ze, omdat zijn vangst veelal voordat de bult binnengehaald Is door de haai wordt weggeroofd, waarbij nog al eens enkele netten of lijnen sneuvelen; de landrot heeft een kunstmatig gekweekte afkeer van haaien, en het spijt me dat Ik het zeggen moet, de ichthllologen hebben het tot voor korl er lelijk bij laten tiUen. Dit laatste Is natuurlijk wel begrijpelijk in verband met het element, waarin deze vissen verkeren. en omdat men nlel over voldoende moderne middelen beschikte om onden:oeklngen op grote schaal te verrichten. Met de ontwikkeling van de lichte duikapparatuu r :l.:08ls b.v. de aqualong, worden thans grote vorderingen op dit gebied gemaakt.

Ik wil dan beginnen de lezer gerust te stellen, met de verzekering. dat de meeste "haaienverhalen" op ongebreidelde fantasie berusten. Waaraa n Is dit allemaal te danken? Wel, natuurlijk aan de romanciers en de fIlmproducers In de eerste plaats en vervolgens voor een belangrijk gedeeHe aan het hervert.ellen van verhalen.

Het is al te moeilijk om een verhaal predes na te vertellen, en voor de zeeman Is het zo eenvoudig en opwindend om het een beetje aan te dikken. Het gaat hier dan ook over vis en u weet toch allel omtrent visserslatijn?

dat als een der zwemmers werkelijk ernstig gewond zou zijn door de beet van de haai, de hoeveelheid bloed In het water onmiddellijk tot gevolg zou hebben dat een groot aantal haaien zich naar de plaats des onheils zouden spoeden. In dit geval zou geen der baders ongeschonden de kant hebben bereikt.

De ClJm heeft wel het meeste kwaad gedaan en dat Is te danken aan het lelt da t in de dertiger Jaren een IUmproducer voor het op sensatie belust bioscooppubliek een kunstmatige haai liet vervaardigen. Het mechanische monster koslte maar liefst S 30.000. VanzeUsprekend moest de filmproducer waar voor zijn geld hebben en geen scenario was sensationeel genoeg. De meest belachelijke en biologisch onverantwoorde s ituaties werden In scene gebracht om vervolgens door Jan Publiek maar al te graag als zoete koek te worden geslikt.

Maar thans terzake. Eerst een overzicht van zes verschillende belangrijke haalensoorlen waarvan men agressiviteit kan ve rwach ten.

1. De mensenhaai, welke een 40 voet.

lengte kan

bereiken

tot

2. De mako¡haal. met een lengte van minstens 13 voet.

Een bekende romanschrijver verhaalde van een haal die een ankerketting van een middelmatig g root schip doorbeet, en nog betrekkelijk kort geleden lal Ik een zeer spannend boek waarin een groep baders., die op enige afltand van de wal verwijderd was, plotseling door een haal werd overvallen.

EĂŠn der zwemmers werd zomaar dwars doormidden gebeten.

Van:l.:elfsprekend pure fantasie, en kan thans onmiddellijk ontzenuwd w orden. Het gebit vsn een haal Is weliswaar sterk, maar een s talen ankerketting Is tegen ieder gebit bestand. Het twetde verhaal Is eveneens rabuleus, want thans Is gebleken, dat een haal nooit rechtstreeks aanvalt, maar zijn prooi enige tijd blijft omclrkelen, waarbij dan nog komt,

10

3. De meest algemene haaiensoort. de :I.:.g. grey nurse, met een lengte lussen de 10 en 12 voet.

~~ 4. De door de ranlastische verhalen zeer gevrl!esde tijgerhaai. met een lengte tussen de 15 en 20 voet. sleehts zeer zelden tot 25 of 30 voet.

heb ik ook persoonlijk meegemaakt, dat de haal uitgesproken laf Is. De kans dat u door een haal gebeten wordt is minder groot dan dat u dOOf de bliksem getroffen wordt.

Natuurlijk zal Iedere vleesetende vis, en dat zijn praktisch alle vissen, met lIelde een stukje vefS vlees verslinden, en het maakt natuurlijk geen verschil of dit vlees van een vis Is of van een zoogdier, waaronder dan de mensen meegerekend. De haal daarentegen bedient zich doorgaans van dood vlees of een prooi waarbij hij geen risico loopt. Hij heeft de mentaliteit van een aasgier ot jakhals en gedraagt zich ook als zodanl,.

Door wetenschappelijke onderzoekers zijn er honderden bestaande verhalen omtrent me nsen die door haaien zouden zijn aangevallen tot aan hun oorsprong gecontroleerd en aan de waarhdd getoetst. Hierbij Is gebleken, dat zich s lechts een enkel authentiek geval hieronder bevond.

Ondanks de recente onderzoekingen Is er nog steeds betrekkelijk weinig van de haal bekend.

Oe volgende punten blijken thans gerangschikt te kunnen worden onder laten we het noemen zeemansverhalen o( bijgeloof.

Teil eeute ilJ Ir et be8Ust niet waar dal de haal zich aHijd orn moet draaien a l v~ " ens hij zijn prooi kan bijten. Immers een bekend l:eemansverhaal Is, da t als men door een haal zou worden aangevallen, nlen even dieper moel duiken en de haal zou u dan op zijn rug voorbijzwemmen. Hell:ou er dlln natuurlijk op aankomen wie dit spelletje het langst vol kan houden.

5. De whaler-shark, met een lengte tot 12 voel.

6. De a!lIChrlkwekkend uitziende, e n daardoor zeer gevreesde hamerhaa1. Dit beest Is vermoedelijk minder gevaar-

lijk dan hij cr uit ziet .

Van de grote walvishaai, welke een lengte van 70 voet kan bereiken, heb Ik tot mijn spijt geen silhouet. Dit type Is trouwens volkomen ongevaarlijk; heelt balemen in plaats van tanden en leeft evennis de walvis van plankton en kleine zeediertJes. Voorts. kent men nog karpet- of koraalhaaien de bruine haaie n - I(ultaarhaalen, zandhaaien - niet Ie verwarren meI landhaa[en - en nog andere soorten. Oe mCC!tc evenwel mln of mC'Cr ongevaarlijk, m.u.v. de landhaaien.

Voor zover van gevaarlijke haaien gesprokEn kan worden. is het wel opvallend, dat verschillende soOrten in bepaalde gebieden kwaa"daardlger schijnen te zijn dan elders~ Waaraan dit nu te wijten Is, is niet bekend en heeft vermoedelijk lets te maken met de visrijkheid van het betreffende gebied.

Onderzoekingen zijn gaande ot temperatuur - zoutgehalte en de aanwezigheid van bepaalde andere vlssoorlen hiErmede iels te maken hebben. Ik ncem aan dat opzienbarende onthullingen binnen afzienbare tijd verwacht kunnen worden.

En thans wilt u natuurlijk weten. wat er nu wel bekend Is omtrent haaien. In de eerste plaats dan is geconstateerd, en

Ten. tweede i .. het bed;,t niet waar, dat een haal geen donkere objecten 7.0U kunnen zien. Er zou enige grond In dit verhaal kunnen ~hulJen, aangezien b.V. de Inboorlingen aan de Australische Noordkust tijdens het duiken hun witte voetzolen en handpalmen zwart maken. Dit volgens hun zeggen speciaal legen haaien. Door de onderzoekers is echter niets gevonden wat dit verhaal enig recht van bestaan geert. In dil verband wordt ook beweerd, dat negers nimmer door haaien worden aangevallen en het tegendeel Is In ccn enkel geval bewezen. Het Is ook niet aan te nemen dat een hongerige haal een Europeaan zou verkiezen boven een kleurling.

De oudere generalles van Griekse en Arabische sponsduIkers h3dden ook voor gewoonte hun handen onder de oksels te houden wanneer haaien In de buurt kwamen. De moderne ~po nsdulker noemt dit thans allemaaJ bijgeloof. en zegt dat het hoogstens garnaaltjes of kleine vissen zijn die even aan de toppen van de vingers konden zuigen maar zeker geen haaien.

Teil derde is het beslist niet waar dat grote haaien zo goed als blind zijn en door een z.g. looctsvis naar hun prooi worden geleld. In (ie eerste plaats zou een blinde haai geen lang leven beschoren 1.ljn onder water, aangezien de constante strijd voor het beslaan minstens even groot is als op de wal.

Alle onderwaterdieren ziJn zodanig uitgerust opdat zij zo lang mogelijk In leven kunnen bliJven. Wanneer zij ccn van hun defensieve kwaliteiten verliezen, zijn er honderd anderen die op de sne lst mogelijke manier van zijn ongeluk gebruik zuIlen maken om aan hun maal te komen. Als voorbeeld hiertoe de beschrijving van het volgende experiment.

Door een aantal vissers en onderzoekers was een grote rog J1:eva ngen, levend cm onbeschadigd.

De zweepstaart met de gevaarlijke gifangel waar de rog zich mee kan verdedigen en waardoor hem vermoedelijk ccn tamelijk lang leven onder water beschoren Is, werd afgekapt.

De rog werd weer In zijn element gegooid en vervolgens door &qualongduikers op afstand gevolgd. Ik denk niet dat hij "vrolijk" weg zwom en vermoedelijk wel geweten heeft wat hem Ie wachten stond. Korte tijd later werd hij n.l. door haaien aan stukken gescheurd. Maar een rog mèt een giftige stekel wordt niet door een haal aangevallen, daar Is hij nu weer te laf voor.

Het loodsmannetje brengt de haal beslist niet naar zijn doel.

Hij blijft alleen In de nabijheid van de haai teneinde zijn dagelijks voedsel te bemachtigen, hetgeen dus bestaat uit wat de haal overlaat: de cadaverkruimels en het afval. Er Is ook totaal geen liefde tussen deze twee, en de haal zou het lood&mannetje met genoegen verslinden, als hij hem maar Ie pakken kon krijgen . Maar de laatste is kleiner en kan :tich vlugge r wenden en keren.

Ten vierde is het beslist niet waar, dat de haal IIHijd met zijn vin boven waler zwemt. Integendeel, de haal zwemt biJ voorkeur op '2 lot 8 meter diepte, In de buurt van riffen, en vermoedelij k op veel grotere diepte In open zee. In htl.vens kan het een enkele maal voorkomen, vooral wanneer zich veel ~fval van schepen In het water bevindt, dat de rugvin

ft

van de haai wordt ontdekt. Doorgaans zijn hel echter de rugvinnen van dolfijnen of zwaardvissen die door de leek voor die van een haal worden aangezien. Het vertonen van de drie hoekige rugvin is een typische uitvinding va n de film en spedaal uitgebuit om de spanning van het bioscooppubliek te verg roten.

Ten vijfde is het beslist niet waar, dat haaien geen ande re

haaien zouden opeten. In Port Darwin heb Ik verschillende malen op haaien gevist en soms werden cr wel drie tot vier haaien per ochtend aan dek gebrach t. Nadat de maaginhoud was gecontroleerd {een oude zeemansgewoontel en de vinnen door de Ch inezen waren verwijderd, werd de haai aan stukken gesneden en overboord gegooid. In enkele seconden wemelde het van de haaie n rondom het schip, die hun exfamilielid als een uitermate lekker hapje beschouwden. Volledlg heid ~halv e wil Ik niet nalaten te vermelden dat bij een bepaalde haaie nSOOl'1 dit toch niet het geval schijnt te zijn.

Garnalenvissers aan de Amel'ikaanse Golfkust hebben n.l. om hun nellen te vrijwaren tegen beschadiging door haaien de gewoonte om stukken van haaien aan de hoeken van hun nellen vast te binden. Indien n.l. enkele dagen dool' deze \';ssers wegens slecht weer niet kan worden gevist, beginnen de nellen te stmke-n naar rottende- vb, hetgeen bij wederingebruikneming haaien schijnt aan te trekken. Er moet bij gezegd wo rden da t de juistheid van deze methode nog niet wetenscha ppelijk gecontroleerd kon worden.

Wel Is tha ns komen vast te staan O.a. door onderzoekers 1.0all! de Frans man Cousteau e n de Oostenrijker Hans Hass, dat bloed In het water haaien beslist aantrekt en zij hierdoor mogelijk geprikkeld worden. De verstandige onderwat!rjager heeft dan ook in zijn onmiddellijke nabijheid een kleine rubberboot of vlot waarin hij de gespeerde vis onmiddellijk kan depone ren. Zelf heb Ik he t ook altijd voor gewoonte gehouden om bij de minste schram, veroorzaakt dool' scherp koraal direct tet water te verlaten totdat het bloeden ophield.

Dit is d:JS voorals nog de enige bekende oorzaak waardoor zijn bloeddorstigheid en vraatzucht kan worden geprikkeld en waardoor hij zijn aangeboren lafheid voor het onbekende zou kunnen overwinnen.

Als IvwlJs van lafheid van de haai, zou Ik de lezer willen verwij~c" naar de ervaring van een recente Italiaanse diepzee-expet!ilie in de Rode Zee, vastgelegd In het bock "Het Blauwe Contingent", geschreven dool' Folco Qullici. De !:ch"ljve r vertelt hier hoe een haal werd aangeschoten e n door de grote hoeveelheid bloed binne n korte tijd een twintigtal haaien ter plaatse was. Ondanks de haaie novermacht. wislen twee mannen loch de aangeschoten haai aan de ha rpoenlijn vast te houden e n de bult binnen te halen.

Er rest mij nu nog alleen u te verlellen hoe men zich tegen haaien ka n beschermen. Om te beginne n beschikt men tegenwoordig over het z.g. "shark- repellent". Dit middel is in de- tweede wereldoorlog ontwikkeld speciaal ten behoeve van vliegers, opererende boven tropische en s ub-tropische wateren. De eerste proeven van de shark-repellenl waren betrekkeliJk waardeloos en hiervan waren de uitvinders zich wel bewust. Ze we rden evenwel toch benut, al was het alleen maar als morele ste un voor de vliegtuig bemanning. Inmiddels heeft dit middel zich ontwikkeld maar nog steeds moet men zich hier niet al te grote voorstellingen van maken.

Ook met de huidige chemische samenstelling verliest de shark-repellent ongeveer na een uur zijn efCectieve uitwerking.

Ook deed me n proeven met schrik-explosies, maar hie r was men minder succesvol, en bleek dat hierdoor juist haaien werde n aangetrokken. Dit zou als volgt te verklaren zijn: kleine onder water-erupties of zeebevingen komen meer voor dan de leek vermoedt. De haal weet uit ervaring. dat In de mlbijheld grote hoeveelheden verdoofde vis te vinden zijn.

Hoe dit verder dan ook zij, na vele proeven is vast komen te st.1an, da t schrikexplosies een tegengestelde uitwerking hebben en haaien hie r juist op af komen. Hieruit kan me n dus de lering trekken nimmer na oefeningen met b.v. dieptebommen te water te gaan om verdoofde vis te vangen, want wlks is vragen om moeilijkheden .

Bij de verschillende proefnemingen Is men lot de eigenaardige conclusie gekomen, dat de haal blijkbaar nimmer onder de schaduw van een schip zal zwemmen, en ook hiermt'de kunt u dus uw voordeel doen. Wanneer men In tropische of subtropische wntcren eens een verkwikkend bad wil nemen, blijft dan aan de schaduwzijde van uw schip.

Uit verschillende verkinringen van onderzoekers Is ook komen \'ast te staan, dat de meesle haaiensoorlen snel bang gemaa kt kunnen worden. Er Is b.V. een geval beke nd van ccn officier bij het U.S. Marine Corps, die erin slaagde een

f2

haal op afstand te houden alleen maa r door twee kleine stenen op elkaar te slaan, welke hij had opgedoken van de zeebodem. or de haal nu dool' de veroorzaakte tr!llingen In het water afgesc hri kt werd, ot om een ande re reden, b.v. het voor hem vreemde gezicht van een mens in het water, Is niet bekend.

Als een haai aanvalt, gebeurt het nooit rechtstreeks. Zijn hele me thode verraadt de uiters te omzichtigheid. Hij cirkelt lang· zaam rond zijn te ve rwachten maaltijd en bekijkt de prooi grondig voor hij de aanval inzet. Bevindt de prooi zich aan de oppervlakle, b.v. een verongelukte vlieger in zwemvest, dan zal de drenkeling inderdaad de rugvin va n de haal kunnen waarnemen. Is de prooi dood, gewond ot kleiner dan hijzelf, dan Is zijn aanval bliksems nel en verschrikkelijk. Het is dus znak voor de overboord gevallen zeeman of vlieger de haal nimmer de indruk te geven dat hij dood Is. Als het e rnaar uitziet, dat de haai enige oppositie kan verwachten. dan trekt hij zich terug, bUjft wellicht nog enige tijd rondcirkelen, mnar zal tens lotte besluiten naar lets ande rs uit tc kijken . In di t ve rband ka n ik u nog een verhaal vertellen. g6én zeemansverhaal, en wel het bekende geval van de oude jongejuftrouw aa n boord van een passagie rsschip, die met behulp van een spiegeltje vanuit haar eigen patrijspoort trachtte waalt te neme n wat In de aangrenzende hut voor Interessan ts gebeurde. Zij rekte zich hierbij te ver uil en viel buitenboord. Dit werd ongeveer een half uur later ontdekt e n anderhall uur late r had men haar pas gevonden.

Toen bleek dat· zij nog s pringlevend was maar omringd door haaien . Door geregeld In beweging te blijven, had ze de monsters op een afstand weten te houde-n. Nu moet u mij niet vertellen dat de haaien haar niet gelust zouden hebben, wan t persoonlijk heb Ik in de maag van een haa l een leeg blikje gecondenseerde melk gevonden. De bek van een haal Is groot en mac htig. Zijn maag zeer sterk, waardoor hij zowat alles kan verteren wat hij naar binnen kan werken. Zijn meerdeI'e rijen tanden zijn gezet In een soort buigzame oC soepele ksak, en hij kan ze als het ware van stand veranderen, dus enigszins naar voren of naar ac hleren bewegen. Men zou het kunnen ve rgelijken met grote of kleine spoed van een vliegtuigpropeiler. De voorste stand 1$ meel' voor het afscheuren en de achterste om te kauwen.

Men is tot de conclusie gekomen, dat als de haal bijt. hij zijn prooi op het laatste moment niet meer kan zien, dit in verband met de s tand van zijn ogen e n het openen van de bek.

Een goede zwemmer, uit ge ru ~t met een du ikbril, zou hiervan dus gebruik kunnen maken door op het laats te moment snel naar links of rechts uit te wijken. Om dit evenwel te kunnen uitvoeren, moet men wel een ervaren diepzeejager zijn en beschikke-n over stalen zenuwen. Sommige diepzeedui kers beweren, dat me n de haal het besle een slag of s toot op de neus kan geven. De Griekse sponsduikers bestrijden dit ten ~ terkste, omdat de erva ri ng hun geleerd heeft dat de haai hierdoor geweldig st.:hl'ikt en zich met een vaart omkeert.

Een bijna dodelijke s lag van de s taart kan hiervan het gevolg zijn. Nu 7.ull u zeggen, nu weet ik het nog niet. Wat moet ik nu wel or niet doen als ik in het water lig en de kans loop door haaien te worden aungevallen. Daarom hieronder nog een kort résumé va n de mogelijkheden die voor u openslaan:

1. Denk snel, en bedenk wel da t u bent uitgerust met he t

belangrijkste wapen en wel het menselijk intellect.

-,

2. Verlies uw zinnen ntel en begin aan t.e nemen, d;\t er maar heel weinig gevaar van haaien te verwacht.en Is. U

hebt meer te lijden van de vrees hun beet.

'1001·

de haaien d<ln van

6. Vergeet alle overdreven haalenvel"halen en wees niet vel·· slijrd van schrik alleen maar om het feit dat zich een hual in dezclfde oceaan bevindt waar u In ronddrijft. De waa rheid Is, d at een haal vermoedelijk veel angstiger is voor u, dan u misschien voor hem.

Nog een kort woord omtrent mijn eigen ervariag.

Jagende onder water langs d(' rifren aan de Zuidkust van Blak. en ook In Curaçao heb Ik verschillende ontmoetingen met haaien gehad., Ik kan u verzekeren, dat bij mijn eerste ontmoeting mijn hart bijna stilstond van de doodsangst.

Maar door het veelvuldig jagen en diepzeeduiken wordt men steeds driester. Op het laatst was het zo dat mijn duike r· vrienden en Ik niet wisten hoe snel we moesten zwemm('n om achter de haaien aan te komen teneinde h('n nog ('('ns duidelijk te bestuderen. Vanzelfsprekend waren we gewapend en beschikte Ik altijd over een spedaal vlijmscherp duik mes met kurken handvat en ('(!n uitermate krachtig harpoengeweer. Ingeval van een aanval van een haal had ik mij voorgenomen om geen pijl af te vuren maar het geweer a ls bufter te gebruiken. Ondanks he t feit dat ik over ('(!n uitstekend harpoengeweer beschik, Is hel mijn overtuiging dat men alleen maar mel het gasdrukharpocngeweer, een zeer kostbaar wapen, kans maakt de taaie huid van een grote haai te doorbo ren. Mijn harpoengeweer, waarbij de pij! onder veerdruk wordt afgevuurd, is ongeveer 2 meter

3. Wanneer u gewond bent, tre! d<ln maatregelen, da t het

bloeden zo snel mogelijk ophoudt. Dit voorkomt niet alleen dat haelen worden aangetrokken, maar ook dat u dood zult bloed('n.

4. Laat oe haai niet de indruk krijgen, dat u een levenloos object bent. ... onderkan t fleweer tegell de h6llll ...

5. Bevind t u zich op een vlot or in een kleine rubberboot, vermijdt dan om uw voeten buitenboord In het water te late n bengelen. Niet alleen een haal, maar iedere andere vis zou uw voet voor een heerlijk hapje kunnen aanzien.

iang. Tijdens het zwemmen houd ik de onderkant van hel geweer tegen de heup. (zie foto). Als afweer tegen de aanval van de haal kan de pijlpunt m.i. beter tegen het haaien· lichaam worden geplaatst, waardoor men zich als het ware door de haal onder laat drukken. Nadat de haal over u heen gezwommen is, Is het zaak zo snel mogelijk langs de rifrand omhoog te stijgen en u op hel ondiepe koraalrif in veilig· heid te s teUen. Ervar('n haaienjagers, waar ik mezeif beslist niet on der reken, zien kans om d e haal In het voorbijgaan bij de borstvin te pakken en hem vervolgens een mes In de buik te s teken. Door het openen van de buik komt er water in het lichaam van de haai, wat he m onmiddellijk de geest doet geven. Ook wij hebben In Biak ons IIchl opgestoken biJ veie wate r papoea's, kepala kampoengs en bestuurshoof· den, maar geen van hen kon zich een geval -he rinneren waar· bij een mens door een haal werd aangevallen. Ik heb u hel bovenstaande gegeven voor wat het waard Is en mag ik besluiten te hopen dat ook u, wanneer het geval zich ooit mocht voordoen, een haal zu lt tegenkomen die zich aan de afspraak houdt.

13

Een bijzondere reis naar Nieuw-Guinea (I) B IJneelde indeling va n hel marinepersoIn grote categorieën Ix!hoorl uw verslaggever tot het vloo tpersoneel.

Hij Is dus geen marinier, ook geen M.LD.-man, en hij vaart ar en toe.

Door toevallige omstandigheden geviel het, d a t h ij naar Nieuw Gulnea uitgezonden wordende, nlct werd aangewezen voor de gewone route per K.L.M. maar d at hem w erd v er gund als passa -

gier d e reis mee Ie maken, die de eerstc mariner, het nieuwe amphlblcvlleg-

lulg van de ma rine luchtvaartdiens t, dat de Catalina's zal vervangen, moest afleggen om Blak te bereiken .

Op ccn koude, wij mogen wel zeggen zeer koude ochtend v iel het vertrek uit

Va lkenburg. In de nacht van 31 januari op 1 februari had h el een graad or

vijftien gevroren en om hal! acht was de temperatuur op het Marine Vliegkamp Valkenburg dan ook niet veel hoger. Er stond een mnke noordelijke wind en men kan zich voorstellen da t het Idee van de een1.nme achttien maa nde n die he t merendC!CI der bemanning voor de boeg had, althans enigszins werd verzool door de gedachte, dat men die bittere koude tenminste ac hter zich liet. Een schrale troost voor de achterblijvenden overigens.

Behalve de mensen hadden ook de dingen last van de kou. De te mperatuur der motoren was veel te laag om te s ta rten, zodat er verwarmlngsapparaten aan te pas moesten komen, om die eerst wat op te voe ren. Zo'n kruik voor een vliegtuigmotor bestaat uit een dikke luchts lang. waardoor warme lucht wordt geblaze n. Tegen de ijdg koude wi nd was dit systeem ech ter niet opgewassen en de temperatuur s teeg maar zeer langzaam, zodat extra maa tregelen vereist wa ren. Aan goede raad bleek geen gebrek en tenslotte bracht afdichting met een paar dekzeilen uitkomst. Behalve een paar uurtjes verIraging had het uitzonderlijk koude weer nog meer gevolgen gehad. Een deel van de 's avonds tevoren Ingeladen levensmiddelen bleek bevroren!

In stralende :wnneschijn steeg de afgeladen vliegboot op en na korte tijd ware n wij op 9000 voot hooJfte, al waar de buitentemperatuur 30° Celsius onder nul bleek te zijn. Binnen was het beter. vooral toen de ve rwarming werd bijgezet.

Een M.L.D .-ma n had mij verwonderd I!evraagd: ,.Ga jij niet veel liever me i de K.T~ .~f.? " en toen Ik op die vraag

14

ontkennend had geantwoord, mat hij breed uit over de voordelen, die deze wijze va n vervoer boven d ie pcr marinevliegtuig moest he bben. Daarbij s tipte hij ook de verzorging aan. WIJ waren echter de Zeeuwse eilanden nog niet gepasseerd ot e r was al een heer_ lijke kop kome geser vee rd van plastic, de koppen da n, want mokken zijn te zwaar - e n ook gedurende de verdere reis wis ten de tweede mecano en de konstIlbel, die door toch niet voor zijn opgeleid, behnlve de aan hun zorgen toevertrouwde onderdelen van het vliegtuig, ook de Inwendige mens keurig te verzorgen. Het Is waa r : zij ve rloonden geen gelijkenis met de UeHalli~e stewardessen, die wij overal op de vliegvelden en In de hote ls zagen. Misschien een nieuw arbeidsveld voor onze marva's?

Oe vlucht gi ng langs de kust tot nabij Gris - Nez, en vandaar dwars over Frankrijk, de Middellandse Zee, Sardlni/! en SIeUi/! na ar Malta. de eerste s top. Tot zelfs In Zuid-Frankrijk lag er een Jaag sneeuwen eerst bij de Rivièra hadden we de winte r algeschud.

Een leek op dIt gebied stelt zich zo voor, dat een waarnemer steeds met Argusogen nnar beneden zit te kijken om de naviga tie bij te houden. Niets I! echter minder waar. Hij kan van zijn krukje al nauwelijks naar buiten kiJ-

Door het verlate "ertrek werd de eerste land ing op Luca-airlield i n Malta een nachUanding. Een fik se wind In de rug was echter oorzaak dat wij betrekkelijk kort na zonsondergang aankwa men.

Het was wat buiig op Mal ta, maar de te:mperatuu r was aangl:'naam. Wij we rden zeer behoorlijk ondergebracht in de nissenhutten va n de Transitohote ls. De volgende dag vertrokken we tegen de middag van Malta naar Athene. Een meer normale route zou vla Nicosia op Cy prus gaan, maa r de moeilijkhede n op dit e iland maakten hel raadzaam om een andere weg te kiezen. Het grootste: deel van de route ging over zee, tot aan de N.W.-punt van de Peloponnesus.

Helaas zalen de Griekse e ilanden nogal In de wolken, zodat we he t kanaal van Corinthe 'Iliet konden zien. He t weer was niet bijzonder, zoals we merkten, toen er in Athene nogal wat vliegtuigen bleken te zijn, die deze luchthaven als uitwijkha ven hadden gebruikt. Gelukkig was er een gaatje In het wolkendek waardoor wij weer keurig ditmaal bij daglicht - aan de grond kwamen. Door bemiddeling van de K.L.M.- vertegenwoordlger werden wij ondergebracht in een fraai hotel In de s tad, een kilometer o l lien van het vliegveld . Ik kreeg een kame r op de zesde verdieping, vanwaar een prachtig uitzicht over de - regenachtige - stad.

..,.een beeld van troo.ueloze armoede.... ken en de naviga tie gaat gOC<ldeels op het radiokompas. Men raakt op zulk cen tocht wel onder de indruk van de prachtige regelingen, die Internationale samenwerking op luchtvaart-navlgalorlsch gebied lot stand bracht.

We rd het oog in die kamer aangenaam getroUen, zulks was niet het geval me t het reukorgaan, want In de badkamer werkte de afvoer zodanig, dat het arvalwater d oor een gat in de vloer weer omhoog kwam. De volgende dal, iro-

tendeels besteed aan het noodzakelijke vliegtuigonderhoud bracht regen, die mij cr echter niet van weerhIeld om met enige andere opvarenden in de achtermiddag d oor de oude stad heen de Acropolis te beklimmen. Aangezien onze moeite we rd beloond met een zonnetje toen we boven waren dangekomen, hadden we een prachtig uiUicht over oud en nieuw Ath!!ne. Na het Panthéon en de ander e bezienswaardigheden te hebben bezichtigd, lieten wij ons, op een marmeren zetel, met dat eerbiedwaardig bouwwerk op de achtergrond, fotograferen door een bejaarde Griek, die met di t werk zijn brood verdiende. Toen wij hem, alvol'ens tot deze tra nsactie over te gaan, enige tijd gadesloegen, dachten wij dat zijn foto's steeds mis lukten, omda t hij die telkens op de grond smeet, maar bij nader Inzien bleek, dat hU de plaSSt!n gebruikte om de foto's te spoelen. In een minuut of tien hadden wij een toto In handen. Hoe de man het doet Indien er op de Acropolls geen hemelwater beschik baar is werd ons niet duidelijk.

De afdaling was d roog en ook wel interessant, er [s veel te koop [n Athene, maar tot Inkopen kwam het toch niet; behalve de geringe deviezen toewijzing is ook de korte duur van het verblijf daarvoor een handicap. Wel had ieder natuurlijk een briefje of een kaart naar huis te verzenden, hetgeen In Griekenland een vrij kostbare zaak bleek, speciaal voor uw correspondent, die zo dom was geweest te ve rgeten thuis een paar belangrijke sleutels achter te laten en nu hij dit schrijn, maar hoopt, dat zij zijn aangekomen.

Op 4 februari was het weer vroeg dag want we moesten alom zes uur op het vliegveld zijn. Zulk een vertrek eist nog al wat voorbereidingen en we waren dus pas om kwart voor acht onderweg. De reis ging naar Basrah, en de route liep vla de G r iekse eilanden, de Dodecanesos, langs de Turkse kust over Cyprus en Noord-Syrië en tenslotte over Irak, in welk land Basrah Is gelegen. Tussen Athene en de kust van Klein-Azië waren e.r nog al wa t buien, die ten dele werden ontweken door er overheen of er langs te vliegen, maar af en loe kon men toch goed merken, dat het onrustig was In de luch t. Maar we snelden alle buien voorbij en boven Syrië was het, hoewel wat heiig, kalm.

Boven Syrië en I rak naar beneden klj· kend, vraagt men zich af waar de mensen In die landen van level1. De kale bergen en zandwoestijnen vormen een beeld van zulk een troosteloze armoe, dat het contrast met de weide en akkers van West-Europa wel zeer groot Is. In Irak krijgt men, behalve nabij de g rote rivieren - de Euphraat en de Tigris ook een Indruk van grote droogte. Dat Is zeUs het geval In he~ gebied tusscn beide rivieren, het vroeger zo vruch tbare Mesopotamië, bakermat der beschaving. De samenvloeiing van belde stromen, een plaats waar wij overheen vlogen. is volgens de overlevering de plek van het Paradijs.

I ndien er nog eens een tuin van Eden op aarde gevestigd moet worden, zal er nu wel een andere plaats worden uilgekozen. Gelukkig Is moeder natuur de Jrakkers te hulp gekomen met olie in de bodem, waa rvan we de sporen in de vorm van enorm lange pijpleidingen door de woestijn, konden aanschouwen.

Volgens de verhalen, die Ik van diverae mensen had gehoord, is de Perzische

golt het heets te gebied van de wereld, Ik dacht de r halve goed te d oen daarop voorbereid te zijn en haalde reeds tevoren tropenkleding te voorschijn, terwijl Ik met veel moeite een wit hoofddeksel inschoot. Wie schelst mijn verbazing loen ik, nadat we na een keuri-

.... heren met ves te n. 111111 ....

ge landing op het vliegveld slonden, heren met vesten aan zag. Het was winter in Basrah, ongeveer a ls een warme lentedag in Nederland, en de mensen ter plaatse vonden het maar koud. zodat hie r en daar een kacheltje brandde. Het SHATT-AL-ARAB hotel, aldus genoemd naar de ri vie r, waar het aan is gelegen, welke rivier de samenvloeiing Is van de Euphraat en de TI_ gris, slaat op het vliegveld. Het is een zeer mooi hote l en ook niet goedkoop.

Ik deelde een kamer met een lid der bemanning en onze belde weekendtas sen we rden door een horde van vijl geunilormeerde lieden naar onze kamer ged ra gen. Zij bleven geduld ig staan wachten op een fooi, maar aangezien wij nog geen plaatselijk geld hadden, ble ven zij daar koksgast van. Het kostte enige moeite om hen de kamer uit te krijgen. De jongste was een Irakkertje van misschien 6 zomers. Eigenlijk was het jammer dat het geen zomer was, want alle kamers wa ren air_ conditioned. De Nederlandse consul was te r verwelkoming op het vliegveld aanwezig, terwijl wij ook nog verschei. dene andere Nederlanders ontmoetten.

De stad Basrah waar Ik per auto doorhcen ben gereden biedt weinig schoons en heelt niet veel weg van de prentbriefkaarten, die er van in het hotel verkrijgbaar waren. .

Een groot deel van de bevolking woont In rieten en lemen hutten, die op zeer eenvoudige wijze worden gebouwd, systeembouw met snelle resultaten, maar misschien minder geschikt voor ons klimaat. Dat er veel arme en ook wel gefortuneerde mensen in Basrah wonen, bewezen de vele fraaie auto's en de grote stenen huizen, merendeels met dikke muren e n kleine vens te rs om de warmte te weren. In het hotel trorten we een drank aan, bij de marine welbekend. Wij mogen geen reclame maken en verklappen dus a lleen dat de naam met een H begint. Een koude pijp kwam echter op f I,SO. In Basrah bleef het vliegtuig evenals In Athene weer een dagje over om het

nodige onderhoud te kunnen geven, waar vooral de mecano'S het druk mee hadden.

Zij hebben daa rdoor weinig gelegenheid om eens uit te blazen ot de wal op te gaan.

De techniek is een veeleisende meesteres.

Van Basrah valt In dit verband eigenlijk niet meer te ver tellen. Het was al om kwart voor drie overal, omdat we om vier uur startten voor de volgende etappe naar Karachi. Het vrOt:ge uul' was noodzakelijk omdat we in Karach i weer één nacht zouden overblijven, terwijl e r nog twee uren daglicht ve rloren gingen door he t lengteverschil. Om du,; nog wat tijd over te hebben om bij dag benzine te kunnen laden en allerlei andere dingen aan het toestel te doen, was het nodig vóó r dag en dauw te vert rekken, althans voor dag, want dauw zal er In Basrah wel niet zijn. We ste• gen dus in donker op en vlogen over de lichten van Basrah, een fraai schouwspel. Ook zagen we die van Abadan, de Perzische oliehaven, uit de ver te. Verder ging de tocht naar Karachi alsof onze Mar lner een kustvaarder was, keurig langs d~ kust van de Perzische goU, steeds buiten de driemijlsg rens. Na een prachtige :wnsopkomst konden we het landschap zien.

Gra uwen grimmig grijnsde het naar boven en men kan zich indenken wat de betekenis van "Woest en ledig" Is, at~ men deze troosteloze ve rlatenheid onde,· zich ziet wegschuiven. Er wa ren veel schepen te zien, die de radar, die op dil vliegtuig niet ronddraait, maar heen en weer gaat over een sector, vergelijkbaar met die van een toplicht. al op een mijl of veertig oppikte. Die sche· pen haalden de olie, die uit deze verla_ tenheid wordt ge wonnen cn die een zekere welvaart brengt, waar anders alleen de g rauwste armoede zou heersen.

Onze waarnemer was door alle mee· wind wat optimistisch geworden en wij bleven dus ac hter op zijn gis. Ae olus gal als maar een paar mijltjes mee en het was dan ook na tweeën plaatselijke tijd, dat we op Mau rlpur arriveerden. Direct na de landing kwam er een m:m met een grote flitspuit aan boord.

Alle openingen moesten dicht en het toeslei werd uitgegast. Dat wil de gewoonte hier zo. De formaliteiten namcn nog a l wat tijd In beslag en gelukkig bleken we onze gele-koortslnjectie niet voor niets te hebben gekregen.

De paspoorten werden zelfs ingenomen ; hoewel dit minder aangenaam Is, was er geen Nederlandse vertegenwoordiger aanwezig om voor ons in de bres te springen, zodat we ons dit een beetje onwillig moesten laten welgevallen. Wij mochten trouwens nict eens van het (militai re) vliegveld al. De onderbrenging was geregeld bij het R.A.F. detachement, dat op dit Pakistaanse militaire vliegveld [s gestalionneerd. Te oordelen naa r wat enkele leden van dit detachement ons mededeelden is zulk een verblijf geen onverdeeld genoegen.

Een hunner sprak zelfs van een "Inlolerable ure"!

Tot nu toe had de commandant mij twee keer enige tijd de besturing van het vliegtuig toevertrouwd, en hoewel ik mij niet vlei met de hoop, dat ik het evengoed deed als de automatische piloot, die het werk doorgaans verrichtte, en de waarnemer zich zells verstoutte op te merken, dat het toestel slagzij over stuur boord maakte, geloot ik toch

15

dat mijn rocrtorn geen ernstig ongemak voor de andere opvlIegenden heeft opgeleverd.

Twee leden der bemanning bleven 's nachts In het toestel, omdat het benzineladen pas om één uur 's nachts plaatsvond. De rest had een goede nachtrust en de twee ongeluksvogels konden de volgende dag tijdens de vlucht hun schade een beetje Inhalen. en degene, die nog niet in de tropen was geweest, vroeg mij of het in Blak net zo warm was. Ik moest hem antwoorden, dat het daar nog veel warmer zou :tiJn. '5 Avonds en 's morgens was het in Karachi zelts fris en de koude douche lokte mij nog In het geheel niet. Bij zonsopkomst startten wc weer voo r de tocht naar Ceylon, langs de westkust van Voor-Indië. Eerst over en langs Pakistan, verder langs India.

Nabij Karachl vlogen we over het deltagebied van de lndus, vol met kreken

... Koude douche was verfrinettd ... en inhammen, die door de zee zout worden gehouden en alle vegetatie ontbreekt daar. In het begin boden de kale moerasgebi<!den dan ook niet de aanblik, die wij van eentropisch landschap gewend zijn. Allengs, naarmate we zuidelijker kwamen werd die aanblik echter vriendelijker, groener en kennelijk meer gecultiveerd. Op deze etappe pas~ee rden we de kreeftskeerkring, hetgeen voor l<!dere marineman toch altijd een mooi moment Is. Ruim negen uur waren we In de lucht en dat Is wcl ve rm oeiend, zelfs al verricht m(!n weinig nuttig werk, zoals uw verslaggever, die alleen bij de zuidpunt \'an India een half uurtje aan het roer zot, verder een beetje keek of een boekje las. Maar de telegrafist zit al die tijd met zijn koptelefoon aan zijn sleutel. de eerste meeano tuurt al die tijd naar zijn meter.., de waal'nemer is voortdurend in touw, om van de belde vlIegeI" nog maar niet te spreken. Op grote hoogte reageert men een beetje anders dan op de begane grond. Zo bleef Ik mij maar voortdu rend aan hetzeltde kastje stoten, en Ik wist toch al lang dat het. boven tussen de beide vliegers was bevestigd. Ook bleek Ik geheel onbewust. een z.achtgekookt eitje. waarvan ik de schaal :tochtjes wilde doen bre-

16

ken, zo stevig in handen te hebben, dat ik het geheel fijn kneep, zodat het eierstruif in het rond spoot. Het voortdurende lawaai der motoren maakt ook een beetje doof ondanks het dempend effeet van de rubberringen in de koptelefoon, die Ik steeds op had en waarmee ik was aangesloten op het Interne ('ommunicatiesysteem, zodat ik alles kon volgen.

We passeerden op deze tocht ook Goa, de kleine Portugese enclave, die India zo graag wil Inlijven.

De vruchtbare laogvlakte lan" de kust w(>rd doorsn<!den door talrijke rlvie«n. die in de bergen op de 8('htercrond hun oorsprong hebben. Op de eerste platvoet liepen we Ceylon aan, nabij Negombo Airfield, oon R.A.F.-statlon, net een grote palmentuin. Er stond een verkoelende wind, maar de koude douche in het fraaie R.A.F.- kamp was uiteraard heerlijk ver!rlssend.

Het tenue was reeds vóó r Karaehi lang kaki geworden en ik voelde mij, tussen al die M.L.D.-mensen met hun keurige Amerikaanse uniformen In mijn veelkleurig costuum uit het kledingmagaziJn een beetje als het lelijke jonge eendje.

Tijdens ons verblijf in Negombo beleefden we a llerlei dingen, die echt bij

de tropen behoren. Hel middagdutje (behalve natuurlijk de meeano's), de koude douche. de voortdurende geluiden van de alom aanwe:l.ige fauna, In Ceylon, mij verstrekt door de talrijke zwarte kraaien, die a ls gemeentelijke re inigingsdienst optreden en het slapen onder de klamboe. Sommigen van ons maakten voor het eerst k(!nnis met de verse klapper die een bereidwillige bediende uil de palm haalde, en deden zich tegoed aan de klappermelk. Op hel kamp mocht men niet fotograCeren. maar dat verbod werd kennelijk niet Ie nauw genomen, want er klikten vele eamera's rondom ons toestel. dat ook In de andere luchthavens veel bekijkl had gehad. Nabij het kamp waren vele tokootjes in Indische stij l en ook een Chinees eethuis. waar wij ow tegoed deden aan enkele overheerlijke (en goedkope) chinese gerechten.

Thuis een trouw krantenlezer had ik op de dag van het vert.re.k uit Negombo al in een week geen enkele krant meer gelezen zonder dat Ik mij daar ook maar in het minst om bekommerde.

Ook raakt men op zulk een reis met de ongeregelde uren van vliegen. waken en .Iapen en de steeds wisselende plaatselijke tijd zijn gevoel voor Ujd een beetje kwijt.

(Wordt vervolgd)

H ET eerlte contact van de NedcTlander met die van Ce"tGn dateert van J602 loen Jon. van Spllbe-rgen bv Baticalon, een haven op de 00.1/(,1I.!1. ten ankCJ' kwam , en de ooT.t van. Kand l bezocM, met wie hij een verbond .1001 tegen de Portugezen, die zich. elde-r. op hd eilond hadden geneSleId. Tot uitgebreide handel kwam het niet. De comJXI(1llie had op andel"e plaat.en de OOnden vol en eerst in J638 kwam het tot een verdrag UlQQrna d<l beJXIlingen ook werden nageleefd. Onnodig te zeggen dat daarin gunltiglf I1COrwaarden "Voor de Nederlandle handel waren opgenomen. De Nederlonwe activiteit nam nu toe: Negombo en Galte op de westkwl werden veroverd en met wluelend .tucce! wCJ'den de Portugezen. tCJ'uggedron.gen. Colombo, de uoornaams te Portugese I terkte, werd echtel" eerst op 7 mei 1656 veroverd, dat is dw dit jaar predes drie eeuwen geleden. Daarmee behooTde de Por- f tuge.e heer.chappij tot het ve-rleden. De koning e-rkende h.et gezag dCJ' V.O.C. ~ maar henl moesten jaarlijks IchatUngen worden toegewezen, terwijl /tij nog al eens afgezanten gevangcm nam en Ofthew bejegende.

Moeilijkheden ontstonden eveneen.s toen de H ollander! t-rachtten hun geTeformeerde religie in te voeren en Chri.telijk onderwijs begonnen tc gev,e,l. , De peper en de kaneelcultures to(ITen echlel" wi,,!tgevend. I n de achttiende eeuw waren er voorldurend opstanden en onlu.ten tot in 1766 eett nieuw v erdrag de ritUQ:!te tot een oplouing bracht, to(Iarbij de V.O.C. de be. chikking kTeeg ove r de havens en de cultures en de buitenlandse poUtlek zou voeren, terwijl de koning In tern. zelfstand-lg zou zUn en. een vast aandeel in de opbreng. t der culture. l:OU krijgen.

Tegen het einde van. de achttiende eeuw kwam ook op Ceu10n het verval va" het NederkIndse gezag. I n 1796 gi"g lIel eiland aan de Engelsen verlOTen , hetgeen bij de vrede van Amlens definitief werd. Na de tweed\! wereldoorlou verwierf CeulOfI zelfstandiglleid binnen. het Britse gemenebert.

Aan om bewind herinnere" nog vele monumenten, kanalen, bevloeiing.werI ken, oude forten en gebouwen en keTken (Dutch Reformed Church). Ten~ slolle zijn CJ' noa vele CelpllOllezell met ten dele - Nederlandse voorouder., die zich hebben verenigd In de "Du tch. Burgher Union" welke vereniging het mOllO voert: "Eendracht maakt macht".

Een der ge,loten bondgenoot8ch.op:>en {In l636} sprak van een verbinteni! ,,zo!ang al. zon en maan zullen schijnen". Dtlt zVn arole 'Woorde n v-oor lIIern.enwCTk en daar" ook niell van aekomen, maar toch heeft de Cejjlonee. voor Nederland een zwak overgehouden. Het ollde contact luuen beide lttnden WCJ'd dit ;aar opnieuw be:eue1d, toen de K.L.M. en Cel/Ion Air van de wederzijd.!:e regeringen k1ndingsrechlen kregen, een gebeurtenis, die werd uevieTd door een bezoek van onze mlnl!ter van Verkeer en Waterstaat en directeuT Aler van de K.L.M. aan CeIlIO'lt.

!

I !

DRUPPElS

NIEUWS

gewijs e.d. houde n en die In fei te zo'n beetje "de jongste ge ne ratie" vormen ,'an de Koninklijke marine en de k oopvaardij.

Alleen Is het bij hun nog meer spel, wa t bij ons werke lijkheid Is. Zij zitten h oogstens ee n ach ttal uren pe r week, in hun uniform. aan boord vlln hun eigen exloodsvaartuig. om voo r de ren bil moeder thuis t e verb lijven, werkend bU ee n baas of studerend op school, totdat zij de leeftijd hebben om naar alle waarsc hijnlijkheid het zeemansleven voo r goed In te goa n.

Dit spel, da t goed aandoet. maar dal daardoor meer trekt en he l werven gemakkelijk maakt.

A toom-\'oo rt'ltll1 wl ll l':'

Be,-elHo\'c rdru e h l

VIJF jaar geleden - aan boord van H r. Ms. vliegkampschip Karel Doorman _ Ilonden wij er ook. WU. dC!IUlaUes van Hr. Ma. schepen en Inrichtinge n, gekomen om de nIeuwe bevelhebber der zeestrijdkrachten te bezoeken bij de aanvaarding van deze hoogste militaire functie, die onze marine ke nt.

Wij hebben er gestaa n als vertegenwoordigers van deu zeestrijdkrachlen, o rrlcleren, o nd erofficieren en manschappe n, op dat brede vliegdek, waar ee n w· julst bevorderd vice-admiraal enkele woorden lOt ons sprak. De woorden van

een man, die de zware vel'flntwoordelUkhel d all zijn schouders voelde en

OUl:!

aller medewerking verzocht met he m let, van deze ve r antwoorde lijk heid te dragen.

Staande I n de houding hebben wij toe n een blik ku nne n werpen naar hel

spreeka:estoelte. waa r hU sto nd, onte nieuwe be \-elhebbcr. Om, toe n de vijftien aal uu achoten zijn ambtsperiode Inluidden, weer de allerdaagsen te %.ijn, die moeite hadden de nieuwe, pa$ Ingevoerde groet :o/«l'g vol te houd en.

Nu, die 28sle Maart 1956, stonden w\! er wee r, ditmaal aan boord van Hr. M .. kruiser de Ruyter. Wij, deputaties va n Hr. M .. IChepe n en Inrichtinge n. we l Is waar In een ande~ omgeving en ee n andere ento urage, geko men ec hter voo r een ;celfde plechllghcld.

Weer ging die ;ceUde admiraal la ngli onu gelederen. Maar toch a nders dan vUf jaar geleden. le.t.s oude r, we(!moedlger, e n toe n hij wederom had plaatsgenomen achter dat spreekgestoelte, begrepen wij overd uide lijk wat het beteke nen moot een bevelsoverdracht als deu. \Vij werden bedankt voor onze medewerking gedurende de vUf jaren. Wij hoordCln le ts over de bloei van onze KonlnklQke marine In di e pCl rlodCl. Wij \Vemen gecon fronteerd met zijn zorgen ove r de personeelskw estie. 't Leek voo r ons of ;clch dit alles concentree rd e In die e ne ma n, in deze marlneo Uicler , die gek lommen was lot op de hooglIe spo rt

en nu voor het Illatst ;cijn marine overlillig.

De realiteit wil, dat bij een commandooverdracht, de ni euw e commandant In feite de belangrijkste Is. l\.taar toch het gevoel ric ht ;clch tot de acheldende ... \'ijrtlen saluutschoten vorm de n hie r het ei nde. Ee n ad miraalsvia&: werd neergehaa ld. Veel gemakkelijker als toen hebben wU de groet tolo"U kunnen voihetuden; o n~ ervar~ ng van vijr jaren.

En toe n een kwartier later voor het laatst de rorrels k lonken en ond er aan de valreep de adnllraal zUn groet bracht \'oor vlag, schip en bemanning, was het een andere ervaring, die weer du idelijk toonde, dat afscheid nemen altijd moeilijk Is. Zeker voor hem, die daar In zijn auto stapte en In het verkoorsgewoel van ee n druk Rotterdam voor 0114 voo r a:oed verdween ......

7.eekadet korJl'l Het Zeekadetkorps heeft blijkbaar minde r problemen met zijn personeelswerving als de Koninklijke marine en de Koo pvaardij.

Want deze jeugdvereniging, di e jongens die van zeewater houden tussen de 13 en 18 jaar In haar geledere n o pneemt, heeft kans gezien om In Amste rdam In ee n maand tijd de korpss terkte aldaar van les lot zestig leden op te voe l·an . .

Ee n sLijlvolle Insta llatie van deze nieuwe lteekad ellen, welke door de voor-,d t ter van het Zeekadetkorpa Nederland, de kapitein ter :tee b.d. S. Oobbenga onlangs verrich t werd e n In de cantine van de Marinek~rne t e AlI1Iterdam plaats vond, vormde de bekroni ng van d~ \'oortvarende wervingsactie van het korps te Amsterdam. 't Is in zijn geheel genomen ee n prachtige Instelling. dit 7.eekadelkorps. J e ziel ze geregeld, die zee kadetten In hun mari ne-uniform (gelUk aan het onze. behal ve dan die badge "ZCekadetkorps" en di enovereenkomstig mutsIJnU, die splitsen en knopen, roeien en zeile n, de ee nvo udi ge zeevaartkunde theoretisch en practisch beoefenen, haks-

Het schijnt me t de Amerikaanse o nderzeeboot .. Nautilus" bijzonder goed te gaan. In de 2.244 vaaruren, waarin het /;Chi p sedert zijn Indie nststellIng I'ulm 25.000 zeemijle n hooft ofgelegd, voor het • merend eel onder water, behoefde de "Nautilus" goo n nie uwe brandstof In te neme n. En nog veel langer zou het schip onafgebro ke n op deze brandsletfvoo rraad In actie kunnen blijven, helgeen moge blijken uit het feit, dat de op de proefbasla Idaho van de Commissie voor Atoo me nersle opgestelde dupl!caat-mOlOr r eeds lwee-en-een-half jaar achtereen loopt.

Hoewel de .. Nautilus" het experimentele stadium geheel ach ter de rug heelt en thans In a lle opzichten als een vOlket· m en gevec htlwallrdlge onderzeeboot mag worden beschouwd, blijft het schip lOCh "proefmode l". De ervaringen, die tijde ns het afgelopen jaar met de " Nautilus" verk regen ~n, tullen nu verwerkt wor_ den In :teven andere door atoomenergie aangedreven o nderzeeboten. die In aan· bouw zij n of waan'an de bouw wordt voorbe reid.

AI deze schepen zullen bestemd zUn voor de best rijding van o nderzeeboten ,het lanceren van gelt'lde projectielen, het leggen van mijnen, het doen van radarwaarnt'mi ngen en het verrichten van reddln gawe rk:taamhede n ter zee.

Kortom met de "Nautilus" Is de stel\lng volledig bevKllgd, dat atoomenergie met succes kan worde n toegepast op schepen, welke mening o nderstreept werd doo r o nze a fgetreden bevelhebber der zeft t rUdk rach ten. vice-admiraal A. de Booy, di e In :tUn alscheldstoespraak bij de beveltoverdrachl de verwachting ultaprak, dal met de bondgenooachappelijke hulp het prob leem van atom ische voortstuwing en dat van gelelde proJe<:tie le n oo k voor Nederland oplosbaar zal zij n.

Met andere woorden: de Koni nklijke ma rin e houdt de atomische voortstuwing van schepe n nlluwkeuMg In h et oog, ook a l blijft men zich voorlopig nog Instellen op afbouw met co nventio nele voo rtstuwi ng.

Op Zaterdag 24 Maa rt j.1. Is op SS-jarige leeft ijd In Rotte rd am overleden de heer 1... A. Ignatlu$, die als st uurma n bij onze konink lijke marine diende In de Jeren 1912-1924.

De functie stuurman ken t men In onl mille)]' al lang niet meer. Zij stamt ui l de tijd va n de zell- en stoomschepen en kan verge leke n wo rden me t het werk van de latere ( huidige ) schipper.

De hee r Igna tlus was de laatste stuu rman. dl@ d@ Marine onder 'lijn gepenslon neerden nog teld e. \V. 1...

17

,

Nieuw Guinea

()(}

ANGST V

WEERWOLVEN

tJ~ ~~

De Papoea en zijn wereld van boze geesten

•

M ET

een van nnglit ,'erwrongen Ge-

zicht, 5ldder end

wUdO j)('ngesperd e ogen en ovcr zUn gehele lichaam,

sto r mde ce n Pap()('a de politiepost bi nnen. Struikelend over zUn woorden trachtte hU de verbaasd opgesprongen

wach tcommandant lets te \'crtellcn, maar he l d uurde enige tijd voor hij zich begrijpel ijk verstaanbaar kon maken.

"Orallg hatul ...... ! Bnjang-bajang jlutih !

Mereka Itu meJajang laJu l orong. Sajn Unol! Beiui ...... !"

Geest ...... ! \Vlt lcschlmmen! Zij zweelden o\-el' de wei! Ik heb ze gezien ! Echt waar ...... !

De gelichte n van de Papoea-polltie-agenlen ontspanden zich; ~ keken opgeluch t en begrijpend. Hier was weer ce n van hun landgenoten wie ns leven nog werd beheerst door de a ngst. De angs t \'001' bovennatuurlijke weze ns. Hct bleek dat zic h op het be ..... us te Uldsllp ee n drietal verpleegsters In he t ..... llIe u ni fo rm over de do nkere. verlalen weg hlld begeven.

En hU. nog maar ko r t gelede n va nuit zUn verafgelegen kampong naar "de stad" ge· komen. had ze voo r schImme n (geesten van overledenen) aa ngezie n en was, overmeesterd door a ngst, hard wegge· rend.

Toverij". ,

Het leven van \'eel Papoea's wordt voor ee n belangrijk deel be heerst doo r de angst. Angst voor de vek ziekte n en de dood. angst voor toverU e n bove nnatuurlijke wC2enJl..

De toverij wordt onderscheIden In zwarte e n witte magie. Zwarte magie bestaat uit de talloze gevare n, die zij van atle kanten verwachten, Hun buurman ka n een ,.boos oog" hebbe n en hun \'arkens beto\'eren. zodat ze allemaal sterven, Er kan een schim lIChullen In donkere holen en spelonken, Als ee n mens In de kracht van zijn le\'en sterrt. da n Is het door loverij van een medemens ot door he t werk va n een boze schim.

De sc himme n ku nne n de zIele n ~ n van overleden vijanden die ui t zijn op wraa k.

Zij gelove n dat zo'n schIm een een:lame PallOOa va n ac hte ren besluipt en zU n ziel doodt met ee n spoor. De Pa l)OCa wee t van nlels, het LlcMam blijft een t UdJe gewoon doorleven. Moa r da n wo rd t hij onverwach ts zIek e n gaat dood.

Zij gelove n da t het kwaod zich ove ra l Incarneert. In voorwerpen. me nse n en

18

die ren. Deze belichaming vo n hct kwnod In mense ngedaante n en de dood dOO I' toverij van ee n medemens zU n de "socon· gis". de wee rwolve n, Zij zijn ervon overtuigd da t de mens nij· wel mach teloos Is tcgeno\'e r dood. dekte en tege nslag, die zij beschouwen als uitln· ge n van het bovennatuurlijke kwaad, dat hen wit bero\'en van a lles wo t goed en mooi Is. Veelal begrijpen zij niet da t zIek· ten zich \'erbrelden doo r natuurlijke oor· zaken en zij zien de st rijd er tegen meer als ee n e thische da n als ee n technische strijd.

Om de ge \'are n te kere n hl'i:!h elke stam zijn eige n tovermethoden. recepten en rormules, waarmee zij een beroep doen op de goede geesten om he n gu nstig gezind te zij n In alles; dal Is de witte magte, B ijgeloof .. , .

E nige tijd geleden "ond ee n pat rouille In de bossen nabij een kampong ee n Jonge n van ee n joar of ti e n, d ie In ee n ve rre ga ande stant vn n \'e rwnarlozing h eel alleen In de ,.bush" leefde.

Het "wa a ronl '" hie ld weer ve rba nd met de do nk ere were ld van hel bo\'e nn a t uu r· lijk kwaad. De jongen werd gebo ren met ee n mlsmoo kte voe l en loe n de moeder dal :lag. wilde zij niets van het k ind weten, Ze we igerde hel te voeden e n wil· de het n iel eens 88n raken; cen keer probeerde ze re lrs hel kind te doden, Ee n andere vrouw ontrermde zich toe n over ~e zuigeling, Maa r to~n hij opgroeide ~n In staat was zlchrelf t e redde n, werd hij ook doo r zij n pleegmoeder aan ~n lot o\'ergelaten, Daama zol'fde nle mnnd meer voor hem; hij stond allee n, zonder een "thuis" e n leerde van afvo l en dier· .\Ital. Schuwen a ngstIg geworden doo r de onvriendelijke houd ing \'an Iedereen. had hij zich uit de kampo nggemeenschap

teruggetrokken. In hf!t bos had hij een al dak gemaakt tussen het struikgewas,

waaronder hij de nachten doorbracht.

O\'erdag zwierf hij rond door de bossen. altee n en verlaten.

De on na tuurlijke wreedheid van de moe· der bij de geboorte van he t kind wa.\l niet het ge\'olg von afschuw en t.eleuntelling over de mismaaktheid \'an de kleine die zij ter were ld had gebracht., Het bleek een diepere oorzaak te hebben. Zij beschouwde het mismaakte schepseltje als de wrnak von hMr \'roegere minnaar, die werd gedood door de man die daarna haor ech tgenoot werd. En de ingewor. telde angst voor het bovennatuurlijke kwaad won het von de mCH.!der lielde, Niet neQeTlm, ...

Wij Westerli ngen zijn al gauw geneigd om deze gedaehte nwere ld van de Pa· Ima's nonchnlant te bekijken of geheel te negeren, Maar bij een nauwe r contact me t de bevolking blijkt hee l vaa k dot het Ilood7.nkelUk is e l' reke ning mee te hou· de n, omdnt hun uitingen en gedragi ngen e r voor een belangrijk deel doo r worden bepaald, Het Is te Oiltlmlstisch om t e ve ronde r· stellen dnt deze nngs twere ld va n de Pa· Ima's sp()edlg tot het verl~en :lal behoren. Wnnt hoe lang is het geleden dat de Inaute heks werd \'erbrand In Europa! En hoeveel Europese vrouwen geloven heden ten dage nog dot als zij tijdens zwangerschap ergens \'811 schrikken. het voorwerp van hu n schrik wccnplegeld :lal worden In het uiterlijk van het ki nd dat zij met zich meedragen? Het vel'drij· \'cn van de sombere schaduwen over het leven van de Papoea's Is nlel leden tAak en stre\'e n. Maar alleen al door rekening te houden met hel beSlaan e rvon, kome n we tot een beter begrijpen van het "na· tuun.·olk" en hun levensonzekerheden,

.,.......................................................................................................... !

i!

Onze ererof

I

Bij Kon in kl ijk beslu it van 19 maart 1956 no. 29 werd benoemd tol Comma ndeur In de Orde van Ora nje· Nassa u met d e zwaa rd en (bij bevorde r ing): vice-admir aa l A . de Booy.

: ............................................................................................................

NEDERLAN DSE ANTillEN

Het Water.fort exit r

ENEI NDE In staal te zijn haar toeris te n ccn waardig dak boven het h oofd te kunnen bieden, heefl hel eilandbest uur van Curnçao beslis t, dat

het Water!ort plaats zal moeten ma· ken voor één van die super·hotels, welke de laatste Jaren overal In de Carlbbes n versch ijnen. ])(!z(! beslissing werd reeds geruime lijd geleden genomen e n nu eindelijk was het tijdItlp aangekomen, dat dit eeuwenoude bouw werk

onder

sl opershanden

zou

verdwijnen. J aar in, jaar uit heelt het mlUtalre gezag VBn Curaçao van hier· uit ovm' he t heil van dit e ila nd gewaakt, leder schip en scheepje hel ScholIegat zien In· en uitvaren en In stijl lede r eerbetoon In o ntva ngst genomen. Hoe vaak hebben we niet bij hel passeren van het Watertort front over s tuur- of bakboord gemaakt en hoeveel marinemannen hebben niet dagel ijks met onze nalionaJe driekleur de saluten beantwoord van al die tan· kers en I'oeristenschepen, die dagelijks het Schottega l komen in· e n uitvaren?

Dit behoort nu a llemaaJ tot het vcr· leden, want weldra zullen de we rk· zaa mheden voor het hotel " EI Cura· çao" aa nvangen.

I n cen plechtig heid van ruim ccn hal! uur, welke werd bijgewoond door de commandant zeemacht In de Nederla ndse Antillen. de gezaghebber van CUratao en vele gedeputeerden van het eiland en nog talrijke genodigden, verrlchue de commandant der mariniers ln de Nederlandse AnWlen de overdracht aan het e ilandbestuur.

Hij me moreerde hierhiJ hoe het Wa· terlon In de 17c ~uw gebouwd wat; in opdracht van Johannes van Wal· becck, die vla k daarvoor me t ccn s ma ldeel, bestaa nde uit de "Groothoorn", ..Ecr.hoorn", ,.De Brack" eD .. Engel Gabriël" In de West aangekomen was. Curatao was toen ne t op de Spanjaarden veroverd en het Nederlandse gezag vond een welkome consolidatie In de aanwezlg heid van het Watertort. H ierna verzocht de ovel'8te he n te gedenken, die in de loop der eeuwen hun le ve n hier op het Wa· tertort gegeven h adden voor het va· derland, ccn mome nt dat daarna gevolgd werd door de overgave va n de sleutel der tortdeur. De Gedeputeerde der Staten, de heer Evertsz, beloofde hierbij dat de sleutel een ereplaats zal krijgen In de hal van hel te bouwe n ho lel, waarna te nslou e voor de laatste maal ons rood-w lt·blauw werd neergehaald.

Van 1807 tot 1816 heelt In Curatao de Engelse vlag gewaald. I n 1816 bij de teruggave kwam de vlag dus ook weer te waaien Op het W aterf ort. Een kran· tenberlcht uil die lijd geelt deze gebeurtenis aardig weer.

Earl" in. the Tliornin.g of Monda" -4th Ma rch 1816, th e dal,/ appolnfed far the re8toration of thiJ: colon" 10 Hb Ma;e3t l,/ the Kin" of Ihe Nelherland3, detaehment3' of Duteh t roops we re sent oJ! to occup" the different lorIresses, whleh on their arrlval were IXIcaled bl,/ Ihose ol Ihe Brm , h. The

lir3t 3aLutation eommcflCcd a lill'e Curaçao dool' N . van Mceteren de before JO o'etock, on h.1s E%eeUenCIi conclusie zou kunnen worde n getrok· Viee-AdmtraL A. Kikker t lakinO' teave ken, da t onze drlek1eur al die eeuwen of Ihe ,,Prins van Oranje", In 1'Owfn" op het Wa terfort heeft gewaaid, moet around Ihal veu eL In hb borge. Pre- dit toch e rns tig betwij feld worden. cisell,/ at jen, Hls E.rcellenev A. Kik- Kor t na de veroveri ng van CUra\<lo kert, appointed Governer ol Curaçao, werd een bolwerk aan de oostkant der accompanied b", Hls lIonOT Major· haven opgeworpen. doch dit was General Lecouteur, la.s t Brilbh Cover- slechts In alwllchtlng van de bouw van het lort, het fort Amsterdam, dat nor of th e bitmd, appcared 10 the In 1636 gereed kwam. Vanal dat lijd· Iront ol the Government Home, where stip zal dil fort de Nederlandse vlag 0. proclonultion was rcad, re/easing hebben gevoerd, vandaar dan ook, dat the inhabi.tants Irom Ihei r oalh ol een van de bas tions de naam bas lio n all;anee t hel,/ look to Hb Britannic • "de vlaggcstok" draagt.

Majest", on Ihe eapt ure ol the Is lallll In 1676 werd op de plaats waar zich in 1807. Th i8 being done, the who/e thans he t Wate rfort bevindt een lage procceded to the balconl{ fronting Ihe batterij gebouwd, doch aangenomen harbour, when on a signal beinll' given, moet. worden. da t de vlag bleeI waalen Ihe Brit8h Union lOM .truck, and al op het ron Amsterdam. Eerst In 1827 the ,Jllme time Ihe AdmirC1l'. Ilo" wa.s kreeg het Waterton zijn huidige gehauled doum from Ihe loremo, t of the daante, met o nderkomens onder de "Prins van Oranje" and 0.. "endant wa Den. Vermoedelijk had vanat da t hoiJted at the main, wh.kh eeremonl{ ogenblik het l ort Amste rda m afgewas "reeted bl,/ a roval JOlute from daan en krijgt he t Waterfort een doorIhe WATERFORT batterie3, alter lopende bezctling en voert ook de which the Dutch colours we re hObted vlag. I n 1858 wordt In hC!t lort de admld the re!terated cheers ol the Willem·lll kazerne gebouwd voor beo ondcl'bre ng ing van de manschap"fIImense erowd of Ihe both s e~e3 (l.!- tCI'e pco_ 3embLed to witnen the ,olemn even!. De Marine doet eerst zijn intrede In het Waterlort als daal' In 1929 de maT oelichting van de redactie. riniers worden ondergebracht, eerst Hoewel uit het boekwerk oude vesmet een kleine wachlgroep, later met ti ngwerke n, forte n e n batterijen van het he le detachement.

Waar de Koninklijke Marine vaart en vliegt Hr. Ms. kruiser De Zeven ProvlndëD, commandant ka pitein Ie r zee Mr. A. N . baron de Vos va n Steenwijk en Hr. Ms. onderzeeboot zeeleeuw, comma ndant luite na nt ter zee der tweede klasse (oudste categorie) J . W . Oo8te rbaan, belde behorend tot het oelensmalded 5. commandant commandeur L. J . GosIIngs, houden tezamen met vliegt uigen va n de marineluchtvaartdiens t oefeningen in het Kanaal, waarbij aan boord van de kruiser, die na de Pinksterdagen gaat oclenen In de Schotse wa teren. de

tweede-jaars adelborsten zijn geëm barkeerd In ve r band met de jaarlijkse vaarpractijk -periode.

Hr. Ms. kruiser De Ruyter, commandant kapitein ter zee A. H . J . van der Schatte Ollvler, aan boord van welk schip de jongste-jaars adelborsten zijn geëmbarkeerd, oefent tezamen met Hr. Ms. patrouillevaartuige n F reyr en Radda, commandanten luitenants ter zee del' tweede klasse (oudste categorie) J . W. Lugard en C. M. de Jonge ten behoeve van opleidingen. Hr. Ms. De

19

Ruyter wordt op 1I mei te Vlissingen verwacht, ter wij l ook een bezoek aan ~rgen (Nool'wegen) in het voo rn emen ligt.

Hr. Ms. torpedobootjager Piet H ein. commandant luitenant ter zee der C'C rli te klasse A . van der Moer, Is tha ns op th uisreis uit Nederlands Nieuw Gulnea en brengt In de eente dagen van deze maand een bezoek aan T anger . Het schip wordt 8 mei te Den He lder ve rwacht.

Hr.

M s.

o nde rzeebootjager

Zeetalld.

commandant ka pitein-luitenant ter zee J . B. Kennema, vaart als o nderzeebootbest rijd ingsoc!ensch ip tezamen met Hr. Ms. onderzeeboot Tijgerhaai, commandant luitenant te r zee der tweede k lasse (oud s te categorie) Ph. S . Niemeye r.

Hr. Ms. onderzeebootjager Frle.~ I :lIIt1 , commandant kapitein- luite nant ter zee F. L. Capel. muak t een kor te reis naar de tropische wate ren, terwijl OP de terugreis met eenheden van a ndere landen zal worden geoefend. He t Is de bedoeUng d at t ijdens deze reis bezoeken worden gebracht aan Brest. Lissabon.

Dakar en Abidjlln (Ivoorkust).

II r. Ms. frega t Van S peijk. comma ndunt luite nant ter zee der eerste k lasse A. G. van d er Land, zal gedure nde de maand mei moeten opwerken. Het is de bedoeling d a t deze bodem in de aanstaande zomer naar de Nederland~ Antillen ve.rtrekt ter aflossing van Hr. Ms. fregat "'lIIem van der Zaa n. commandant luitenant ter zee der eerste klasse R. Hordijk, welk schip thans in de Caraiblsche wa te ren is toegevoegd aan de commanda n t del' zeemacht In de Nederlandse AntJllen.

Hr. Ms. fregat Fret, commandant luitenant ter zee der eerst e kl asse J . C. K. Leeksma vaart als vÎSsel'ijpolitiekruiser. He t sch ip zal op 19 mei ( Vlagget jesdag )te Vlaa rdin gen liggen e n na de Pin ks terdagen tezamen met de ha rin gvloot zee kiezen. Overigens Is het schip ter beschikking van de vaaropleid ingen.

Hr. M s. o nderzeeboot 0 21. commandant lu itenant ter zee d e l' tw(.'Cde klassc (oudste categorie) F. B. Hami lton is te r beschikking van het hoofd van he t tOl'pedo·inschietbed.rij r te Den H elder. tezamen met Hr. Ms. torpedower kschip Mercu u r.

Hl'. Ms. onderzeeboot 0 27. commandant luitenan t ter zee der tweede klasse (oudste categor ie) M. Deege, is t er beschi kkin g voo r proefnemingen e n opleiding van personeel. Het schip oefent begin mei me t Hr. Ms. Zeeleeuw en zal O.m. P ortland bezoeken.

Van squa dron mijnenvegers 111 zij n Hr. Mr. 8 C\'ela nd, !\larken e n Putten te r beschikk ing van het dui kbedr ijf.

SQua dron m ij ne nverel'!l 12, commanda nt lui te na nt ter zee der eerste klasse A. W . Cr ince Ie Roy, t ijdel ijk bestaande uit Hr. Ms. Dokkum, lloogezand. R oermond, N:la ldwljk. Drachten , Ommen .

Giethoorn. WIlde rv a nk, Gie ten . el e n Ve nlo oefent op d e Noordzee.

Naar verwac hti ng; zuilen in de loo p van mei in dienst worden ges te ld Hr. Ms. mijnenvegers Naa rden , Aa ls meer en Abcoude. waarvoor als commandanten zij n aangewezen de luitena n ts ter zcc der tweede klasse (oudste categorie) A. J. M . Kamp en W. van Dop en iuitenant Ier zee vlieger der tweede klasse (ouds te categorie) F. Bom. Voorts is het de bedoeling dat binnenkort in dienst worden gesteld Hr. Ms. mijnenvegers Lochem en 'Vaalwijk. va n welke schepen luitenants ter zee de r tweede klasse (oudste categorie) D. Llndner en W. F. van Hcuke lom met het commando zullen worde n belast.

H l'. Ms. patrouillevaartui g lIerrine. commanda nt luitenant ter zee der tweede klasse (oudste categorie) J . A. Heyse, is belast met het toezicht op de visserij in de Nederlandse territoriale wateren tussen Hoek van Ho lland en de Nederlands- Belgische gre ns.

Hl'. Ms. patroulllevaartuig lIobe ln e n Hr. M S. communIcatievaartuig lIend r lk " a rSIIeR zUn ter beschikking voor op· leid inge n.

Hr. Ms. landingsvaartuigen L 960 1, L 9607 e n L 9608 verrichten transport· diens te n.

Een aan ta l landingsvaartuigen is ter beschikking va n het amphibisch oefenkamp Texel.

Hr. Ms. lIercules. commandant luitena nt te r zee van speciale djensten der tweede klasse (ouds te categorie) R. Lucas vaa rt als duikwe rkschip. He t sch ip is t ijdelijk gestationneerd te Vlissingen en is ter beschi kkin g van d e duIkop leiding.

Hr. M s. zeeslee pboten Orka:. n en t\ 847

blijven ter diensten.

beschikking voor

sleep-

Hr. M s. Cerbe rus, commandan t luitenant ter zee der t weede klasse (oudste categorie) W. M. Goossens. is in. dienst a ls ne tlenlegger en ne ttenwerksch ip.

Hel schip wordt geb ru ikt ten behoeve va n opleidingen e n Is gestatlonneerd te Vlissi ngen .

Hr. Ms. opnemingsvaart uigen Zedak . kei . tl ydrograar, Luy mes en Sne llius, commandanten kapitein-lu itenant ter zee ir. W. L a ngeraar en luitenants '. er zee van s peciale diensten de r e erste klasse H. van Aaidel'en. J . E . d e Wit e n R. van den Oever, zijn be last met o pnemingswerkzaamheden. tezamen mei Hr. Ms. j\ 909. A 910. A 919 en A 920. iU ARJN EL UC IiTVAART DI E NST

Squa dron I, bestaande ui t FireCiies. commandant luitenant ter Ze<! vlieger der eerste k lasse A. Ehbe!. is gestationneerd op d e Dr. P lesman-vlieghaven op Curaçao. Het squadron is ter beschikk ing va n de commandant der zeemacht In de Nederlandse AnUllen en het is voorts belast met de voortgezette opleiding tot ge ve<: htsvlieger.

Squadron 8, bestaande uit Catalina en Martin " Mariner" amphi bles en Sikorsky S 55 helicopters. commandant luitenan t ter zee vlieger der eerste kl asse T. M. A. Hoebink. is belast met de opsporings- en reddingsdienst langs de Nederlandse kusten.

A. W. Wlllemsen, R. Y. Krane nburg,

BENOEMD : tot luitenant Ier 'tee ta ndarts der 2e ktaue ,/oncsle catecorle: N. J. Hoogland m.I.v. I maa r t 1956 lot luitenant ter tee van vakdiens len der 2e klassll ,/onede cate , orle: W. E. Anders, L. Kl ok, C. H. Prljdekker, C. Prins m.i.v. I maart 1956 tot lulle nant te r see van de loodsdiens t der 2e kl asse ,/oncste catecorie Kl\oI.R: A. C. Schaap, J . G. Teunissen m.I.v. I maart 1956 tot lullenant ter zee d er 3e kl asse K lUft : P. Taal, D. Toet, R. H. van Elk, M. Kuperus. H. D. HuiJgen. B. J . d e Wit, E. Hu b regtaen, J. H. Sandhövel.

J . de Geus, H. A. van Ketel m.i. v. 16 maa r t 1956 101. luitenant te r s ee VIn de codedle ns l d er 3c kl asse Kl\oIR : J . M. Hoffm ann, J . M. T. M. Gieskes.

20

A. de J ong, J . C. Dee:rlng, J . W . C. van Casteren, M . J . Notenboom, C. Heemske r k, H. va n Werkhoven m.i.V. 16 maart tot lullenant Ie r zee vliece r der 2e klasse ouds te cateeorle Kl\oIR : L. J . M. G. Erkens m.i.v. I april tot luiten ani Ie r t ee van de ele ktrotech n ische dienst der 2e kl asse ouds le eatecorle KAtR : Ir. J . J . Schreuders m.I.v. I april tot lultena llt ter zee der Ie Illane KMR : Jhr. N. F. van Kretschmar van Veen m.i.v. 16 april tot lu ~~e n a nt ter see va n I peela le die nste n der 2e k lasse oudste ealecorle KMR : K. Outshoorn m.i.v. I mei

1956 1956 1956 1956 1956

BEVO RDERD: t ot l uUe na nt ter see der 2e klaae ,/oncste calecorle: J . C. M. de Keijser, A. T. Bijkerk, R. T. va n Oosten m.i.v. 16 maa r t 1956 tot luitena nt te r 'tee va n de ele ktrotechnische dienst der 2e kl asae Joncste cateeorle: L. Crane m.I. v. 16 maart 1956 tot lijde lijk "lee-admiraal : H. H. L. Pröpper m.I.v. 28 maart 1956 tot tijde lijk eomma ndcur : M. C. va n GrondeJle m.I.V. 28 maart 1956

~

luitenant ter ue waaraemer der Ie klasse : m.i.v. 1 april 1956 tot majoor der mariniers: H. C. Maan, G. J. H ilt m.i.v. april 1956 tot majoor d er marinierskapel: G. NIeuwland m.I.v. 1 april 1956 tot tijdelijk commande ur~ arls : W. A. Borgeld m.I.v. 1 april 1956 tot luitenant t er zee va n speciale dJ~te n der I e klasse: J. P. H. Huljskens, H. Not trot m.I.v. 1 april 1956 tot luitenant t er zee van d e eodedlenn der Ze kla.sse Jonpte eate, orle KMR: C. W. Broekhuis, W. C. Veenendaal, ft. J . van Wanlng, T. C. J. M. Kunst, J . A. Willinge, W. M. Zandveld, P . de Vries, F. J. Ritsma, W. F. van Ingen, G. Honig, S. Bennema, H . M .

L. E. Perey, A . A . va n BeiJsterveldt, L. C. Voslamber, G. A. Polak m.I.v. 1 ap ril 1956 tot luitenant ter z ee arts d er Ze klasse oudste catelorie KMR: W. Snethlage, W . H . A . M . de Groot m.I.v. 16 a pril 1956 tot officier-marva. d er Ze kluse Jontste ca tel'crle Kl\m: C. H. J . Wasch m.I.v. 16 april 1956 T . J . M. Gruter

E ERVO L ONTSLAG :

bplteln-lulteaaut ter 'lee: Op verzoek wegens langdurige d ienst a L. Nagtglas v lee-admlraal : op verzoek wegens langdurige dienst A . de Booy

M

m.i.V. ZI maa r t

1956

m.i. v.

1956

april

ES

Opgave van schepelingen die In het tijdvak van 16 feb r uar i 1956 tot en met 15 maart 1956 behoudens bedenkingen in aanme rking komen voor bevordering tot de rang van korporaal en hoge r.

Tan sch i pper tot o pperschipper: C. de Leeuw

m.I. v. 1 maa r t 1956 van bootsma n tot schipper: L. van Steveninck en H. Verblauw m.I.v. 1 maart 1956 van kor poraa l-vu urlcldlngkonstBbel tot ser,eantVllurielding konsl.abel: J . C. Zan tma n m.I.v. 1 maart 1956 van ge.sehutmakc r der I e klasse. t ot korporaal ~ geschutmaker : L. H. va n d er Voet m .I.v. 1 jan.

1956 F. C . P aans m.I.v. I maart 1956 van maJoor~e le.ktromon te.u r tot oppeule.ktromont eur: T . R lenst ra m.i.v. 1 maa r t 1956 van se.rgeallt -clekt romonteur tot maJoor~e.l ekt romonteur : N. G. Ke mmers en G. Baart m.I.v. I ma art 1956 van korporaa l- ele k t romonteur tot serlea nt~elek tromonte ur : H. F. Meij en J. Koster m.I.v. I maart 1956 van elektromon te ur der Ie klasse tot k orporaa lelektromonteur : R. K oops m.I.v. 1 febr.

1956 J. H oeben m.I.v. 1 maa rt 1956 van tele,rafi.Ht d er I e kl asse t ot korporaal-te lcgrafll t: R. R. Lamme rs van Toorcnburg m.i.v. I jan.

1956 van majoor-torpc dom.aker tot opperlorpedoma k cr : E. Da m m.I.v. I maart 1956 van ICr geant-to rpedoroaker tot maJoor -torpeda ma ker : J . H. W. Lafeber m.i.v. 1 maart 1956 van se:r geant-to rpe domaker boven de sterkte tot maJoortorpedomaker bo"Ven de sterk te: K. Visser m.I.v. 1 maart 19M van korporaal-torpedomaker tot ser,eant~torpedom a k er : F. C. K ok m.I.v. 1 maart 1956

luitenant ter zee vUe,-e.r der ze k.I.use oudste cate&"orie: wegens eindiging dienst verband (benoemd tat reserveofficier) L. J. M. G. Erkens m.i.V. 1 april 1958 luite nant ter zee van d e eJektrotecbnlsc.be dlenn der Ze klasse oudste categorie: ap verzoek (benoemd tot reserveofficier) Ir. J . J. Sch reude rs m.i.v. 1 april 1008 luite nant ter zee van specia le diensten der Ie kluse: wegens overschrijden van de leeftijd van vljCtlg jaar m.i.v. 1 april 1958 B. J. W. M. van Voorthuljsen luUc nant ter :zee de r I e kJasse: ap verzoek (benoemd tot reserveofficier) Jhr. N. F . van Krefschmar van Veen m.i.v. 16 april 1956 kaplteln ~lulten ant ter :tee: op ve rzoek W. H . de GraaU m.I.v. I mei 1956 luitenant ter ~ van speclale diensten der Ze klasse oudste categorie: op verzoek (benoemd tot reserveoUicier) K. Outshoom m.I.v. 1 mei 1956 luite nant ter zee van de loodIdienst der te klasse ouds te categorie KMR: wegens ontslag uit zijn burger lijke betrekking R. F . Htmrsma m.I.v. 1 mei 1956 orncler~marva der Ze klasse Jongste caletrorie Dm: op verzoek M. Swavlng DIjkstra m.i.v. 1 mei 1956 orfl oi er~ marva. d er ae kl use KMR: op verzoek A. J . Westerveld m.I.v. 16 mei 19$6 van majoor-machinist lot oppennaeblnist: B. van den Dikkenberg m.I.v. maa r t 1956 van 6e rgeant~ macb i nlst tot maJoor- machinist : C. Pleyte, G. A. Dijkstra en J . A. van Eljk m.I.v. maart 1956 van majoor-schrij ve r tot oppe.nKlhrijver: G. W. Mooiman m.i.v. maart 1956 va n sergeant-schrijver tot maJoor-schrijver: F. M . Brilnlng m.I.v. 1 maa rt 1956 van korpor"8al ~sehrijver tot ser,unt·sWijver : C. A. Dekke r m.I.v. I febr.

1956 van korporaal ~ z.l ekenverpl e,er tot Krceant~z1ek enverplel'er : E. B . Stecher m.I.v. 1 maart 1956 va n sergeaDt-botteUer tot maJoor-botklle r : W . J . Wingelaar m.I.v. 1 febr.

1950 van bottelier der I e kl asse tot korporaal~boUeU er: J. Lodewljks en W. Reumerman m.I.v. 1 maart 1956 van korporaal· hafmee!lter tot sergeant-hofmeester : A. A . Fredriks en J . J. Rasenberg m.I.v. 1 maart 1956 va n scrgeant-maJoor van speciale diensten tnllchtl.ngendJenst tot a djudant-onderofficier van speciale diensten inlichtIngendienst : p . C. Mul m.I.v. I maart 1956 van sergeant van spedale dlenste.n Inllchtlngendlell.!lt tol serceant ~ majoo r van s peciale diensten Inlichtin gendienst: F . C . Schram m.I.v. 1 maar t 1950 van korporaa l va n speciale diensten Inlichtingendienst tot serg eant van specia le dl cll.Hte n inlichtinge ndienst: P . J . Streefkerk m.I.V. 1 maart 1956 van maJoor -vUe&iul tmaker-a1,emeen tot opper vllepull maker~a lgemee.n :

W. A. Agema

m.i.v. 1 maar t 1956 van k orporaal -vUegtulgmaker-motormon teur to t scr l'ea.ot... vllegt u lgmak er~ m otonnon teu r :

R. Kroet

m.I.v. 1 maart vall vlleglulgmaker-motormonteur d er I e klasse t ot

19$6

k orpo raa l ~ v l le&iu lgm.ak e r~ mot ormouteu r :

S . C. van Loon m.I.v. 1 maa rt 1956 va n v Uegtul,-make r- rad lo·radarmonC.eur der Ie k lasse tot k orporaal-vllegtulamaker-radJ o-rada nnonteur : H. A. G. van de Riet m.l.V, 1 maart 1956 va ll vUcgtulgmaker-kons tabe.1 der Ie k lasse tot k orp oraal vUegtulgmaker· konstabcl: W. W. E. de R iJck van d er Gracht m. I.v. 1 teb r.

1956 va n vllegtulgma ke r- metaalbewerk er d er I e klasse tot k or pOraa,l· vlle, luIJmaker· metaalbcwerke r: R. R. de Fisser m.I.v. 1 maart 1956 va n vllegtu lgmak er~ houtbcwerker der I e klasse tot korporaa l ~vlle&i ulf1JUlk e r~ boutbewerke r :

A. Lancee

m.i.v. 1 maart

1956

"Van korporaal·"VUertuigmaker-totorraaf lot sergeant... vll eKf.ulgmaker~totol'raaf :

A. Hoog

m.I.v. 1 maart

1956

21

Opgave van schepelingen me t de ra ng van korporaal en hog(!r aan wie eervol ontslag uit de zeedienst Is verleend me t ingan g van de datum als achter ieders naam vermeld. kwartiermeester: Ho van zelm R. J . Plevier A. Opperhulzen P . A. J . Rapp korporaal- I'escbutkoostabel: P. J . van Schalk opperelelttromonC-eur: J. J . van Opberge n serceant- e.leklromonleur: E. Domburg korporaal-elektromonteur: J . Bakker aerre&nt- ielerrarls t : J . Kuster korporaal- telerraflst: F. Harden berg F. M . von der Kolk G. R02.end ul H . G. Bus &erceant- IieIDu : R. ZIjlsira majoor- torpedomake r : H. Hoogland korporaal- torpcdomaker: P . J . Kuipers oppermaehLnI.t: K . 1.. Dunharden aerl'ea.ot- rnaeblnllt: C. Forrer D. Keljur W. F . Ha l%ma nn C. J . Vermeulcn P. va n den GoorberJh korpo ......l-machinist: C. N. GodefrOOy J . Kulk K . van d e Vreede

m.I.v. m.I.v. m.I.v. m.i.v.

1 juni

1951i

m.I.v.

1 april

1956

m.I.v. 16 aprU

1956

m.I.v.

1956

I maa rt 6 16 16 1

"56

febr.

1 9~6 maart 1956 april 1956 1956 juIV

m.I.v. 16 mei

1956

m.I.v. I mei

1956

m.i.v. 16 me i m.I.v. m.i.v. m.I.v. m.i.v. m.i.v. ml.v. m.i.v. m.I.v. m.I.v.

n O.C.

(06792)

Naar '. -Gravenhare e.o.: J . E. Hornung, techn. am b t. A. Amsterdam . Li naeusstraat 2047 Hl , 4 kamen. keuken. balcon, bad kamer.

Huur: I U ,95 p.m . 3 pers .

"'" "'"

m.I.v.

m.I.v. m.i.v. m.I.v. m.I.v.

Naar Doorn e.O.: H. F. HĂ&#x153;Dneman. sgt. zkvplgr. (08483) Amsterdam, Paul Seholtenstraat 26 hs.

04 kamers, ke uken. douchecel, box, zolde r, V .- e n a.luln.

Huur: /6 1,9:1 p.m. 5 pers.

1956

"'"

Den Held~, Lombokstl"aat 17, kamer en suite, 2 .Lkam(!rJ., keuken. bijkeuken, badk., zolder, V .- en a.-tuln .

Huur : I 12,95 p.w. 3 peri.

22

lebr. april mei mei

m.I.v. 1 maart

Naar Bantpoort, Overveen, Lelden e.o.

F . M. v. d. Grijn, LTZ Vk.

16 16 1 16

I a pril I 1 16 16 1

"'"

1956

.95.

febr . febr. maart 1956 maart mei I".

I maart 1 april 1 j un i

"'"

""

1956 1956

""

opperlICbrijver: C. J . Wassenaar aerl'eant-acbrijver: M . J . van d(!r Valk korporaal- sebrijver : G. S. J . DIjkman opperboHeller : W. Kok majoor-bottelier: W. de J ong Rrreant-botmeater: J . Wlsslnk Korpora.al- bOfmeeiter: J . Hoogenber, P . Vol1aard majoor-kOk : J . Boon korporaal -kok: J . C. Ma nieslng L. Tooi

m.I.v.

a pril

m.I.v.

l ebr.

m.I.v. 16 me i m.I.v.

""

19~&

19511

1 maart

"'" m.' "'"

m.i.v. 16 a pril m.I.v. 1

m.I.v. I febr. m.I.V. 16 a pril

lU5&

'956

19511

m.I.v. 1

m.'

.95.

m.i.v. m.i.v.

fe br. maa r t

1956 1956

april

1956

maart m.arl m.' m.'

' 95' 195'

ma art maart a pril a p r il

.95.

korporaal-vll el'tulpna.ker- vU~onteur :

H . Seetsen

m.I.v. 1 korporaal-vlle,.-tul,make r- moWrmonf.eu.r: L. J . M . de GmaU m.I.v. 1 W. P . Ouwens m.i.v. 1 F. A. Blasel m.i.v. 1 korporaal-vlle, tulamaker- ndJoradarmonf.eur: W. Brunt m.I.v. 16 K r,eant de r rnarinlerll : C. A. d en Braber m.I.v.

N. A. E2.cchlels m.I.v.

C. E. Gunneman m.I.v. I R. H. Londt m.I.v. 1 korporaa l der marinlerll: J . H . Kuiper m.i.v. 16 M . KU 2.ee m.i.v. 1 J . Lemmellll m.I.v.

A. A. J . Beuellnk m.I.v. 2 J . G. de Jong m.I.v. 1 A. A. Klunder m.I.v. I ae r,eani.-pijDft' : C. Moote m.i.v. 16 K rceant- mu:dkanl; J. K ellman m.I.v. 16

Naa r Voorseboten : J . J . Mey burg, ser gL k ok (23470).

Rijs wijk, Caen v. Necklaan .25, 3 kamers, keuk en, balcon.

Huur : I 29,- p.m. 4 pers.

Naar Lelden. Oel'Sll'ee8t e.o.: C. Peters, burg. ambt. M.E.B. Amsterdam, MandarIjnstraal 44, 2 kamers, keuken, badcel, schuur.

H uur : / 37,50 p.m. 2 pers.

Naar VIissin,en: C. Bolle. serg t.r .r.mont. (24 400) Amsterdam, Ma ndartjnslraa t 40 bv.

2 kamers, keuken, badcel, sch uu r.

Huur: I 37,:;0 p.m 2 pers.

fe br. maarl

19511 1956 19~6

""

1956

. 95<1

â&#x20AC;˘ moarl maart

,,5<1 "5<1 19:1.

a pr il mei

""

april

19~&

april

""

195&

Naar Katwijk. Lelden e.o.: G. J . v. d. W ee, maj. vlgd. vk.1 (20404) Rotterdam, Walchersestraat 58, 2 kamers, 3 sl.kamers, keuken.

Huur: I 9,- p.W. 5 pet'S. Naar Katwijk e.o. : J . H . Evers, kpl. vlgtmkr. (44924) Rijen, Karel Doormanstraat 71, :i kamers, keuken, badkamer, schuu r.

Hu ur : I 36,- p.m. 3 pers.

Naar AmsteTd&n:l: C. J . W. LIchtenberg, maj. s mr.

Vlaard ingen, Bleisw Ijkst raa t 44a .

Bcncdenf la t 3 kamers, keuke n, douchecel.

Gelijkwaardige woning, 4 ka mers.

4 pers.

\ Wanneer begint mijn opleiding?

De opleidi n", t ot :

Majoor- telegra fist Gerul.speller der 2e klasse VI iegtulgtelegrallst Korporaal-torpedomaker .

Kanonnier Radlo-afstandpeller plot der 2e klasse Zeemlliclen-kwarliermeester Brandweerman V1legtulgwerktul,kundige Zeemlliclen-zlekcnverpleger .

2 2 2 9

juli juli juli juli

9 Juli 9 Juli 16 juli

16 juli 23 j uli 30 Juli

De herhalingsc u rs us voor :

Radlo-alstandpeller plot der 2e klasse

2J juli

De opleiding tol :

Ko r poraal- 'l:lekenverpleger .

\.

I

lI ug.

Onderzeebootver kenner der 2e klasse Majoor-vllegtulgtele,raflst .

Seinmeester-onderwaterdemonteur

6 aug.

Vliegtuig mitrailleurschutter MaJoor-vuurieldlngkonstabel .

Serges" I-vliegt ulgmaker-rotograo r Radlo-af5tandpeller-vuurlelde r Radlo-alstandpeller plot de r 2e k.lasse Rad lo-a!standpeUer plot der Ie klasse

13 aug.

13 aug.

13 aug.

20 aug.

20 aug.

20 aug.

20 aug.

20 aug.

27 aug.

27 aug.

27 aug.

27 aug.

27 aug.

De he rh a ll nC"scursUI voor : Onder'l:eebootverkenner Radlo-alstandpeller-.ruurleidlng .

20 aug.

20 aug.

Dulkmeester- onderwaterdemonteur Onderzeebootverkenningsofficier

Sergeant-elektromonteur Zeemlilclen- korporoai-schrijver K anonnier

- .....

MA RI NE -MOTI E VEN BIJ D E VLEET

HET za.I :ro langzamerhand Iedereen wel duidelijk zijn. dat . de nieuwe Marlne.lotowedslrljd In het teken van de echte Marlne·foto's Slaat.

Voor de Juniores Is de keuze van het onderwerp weliswaa r nog vrij, maar er Is duidelijke voorkeur voor Marine-motieven uitgesproken. De Seniores (e n deze opdracht was helaas op onnaspeurlijke wUze weggevallen bij de publicatie In Maart ) zijn verp l icht foto's In te zenden. dle op een of andere wijze verband met de Marine houden .

Eigenlijk zou m en verwachten. dat dergelijke foto's bij een ..... edstriJd In de Marine zodanig in de meerderheid zouden zijn, dat het als voimaakloverbodig beschouwd zou moetèn worden er nog lets over te schrijven. H et tegendeel Is ech o ter het geval en wij hebben ons dan ook a fgevraagd. wal daar van de ool'".13ken zouden kunnen zijn.

Er zullen na tu Ul'llJk velen zijn, die zeggen; " F otograle"en doe Ik In mijn vrije tijd en In m'n verlol en dan :de Ik liever gb'!n Marine-onderwerpen om me heen. Dat Is (!Cn heel begrijpelijk standpunt, maar we zouden toch w illen tegenwerpen, da t een goed amateu r· fotograaf a ltijd en over a l een open oog dient te he bben voor een pakkend on· derwerp. Niemand zal toch kunnen beweren, da t er In de Marine niet een hoop In teressanl's te zie n en te beleven valt.

Een gevaar Is cr; dat U zo gewend bent geraakt aan Uw omgeving, dat U er het Inte ressante niet meer van ziet.

Wij willen daa rom g r aag ditmaal e nke le suggesties doen, die U misschien weer op een Idee brenge n. Alle reel"tl t ech· ter moeten we even stilstaan bij een moeilij kheid. die U anders zonder twijfel toch naar voren zult brengen ; Het grootste gedeelte van de act1vlleiten speelt zich nu eenmaal af In scheepstijd en dan Is het dikwij ls onmogeHlk om een camera bij de hand te hebben. Ook zullen er altijd onder werpen zijn. die zonder speciale toestemming niet gefotografeer d mogen worden. T oegegeven ! Maar wanneer er lets werkelijk belangrijks gefotografeerd kan worden, zal hel niet zo moeilijk zij n daarvoor toestemming te verkrijgen, vooral omdat bekend Is, da t een goede foto grote propagandistische waarde kan hebben. De aldellng AUe Hens heeft (!Cn chronisch tekort aan loto's voor lIlustrer lng e.d.

Dit Is een punt. dat U, geheel Jos van het meedoen aan de wedstrijd, wel eens In Uw oren kunt knopen, want dergelijke loto's worden gehonoreerd en kunnen U een voordeel· tje opleveren dat bij het uitoefenen van Uw foto-hobby nJet te versmaden valt!

Actiefoto'.

In een vorig arUkel vestigden wij er de aandacht op, dat de moderne fotogralle zich meer en meer specialiseer t In

de richting van de actiefoto. En juist voo l' aclle-foto's hebben de marinemannen (en ·vrouwen) een vrijwel onbeperkt terre in Vool' zic h. Aan boord zowel a ls In diverse werk· p laa tsen en Inrichtingen zijn li n ks en r«hts onderwerpen te vinden. De bekroonde foto " Maandagmorgen" die In het Maart·nummer Is a fgebeeld, Is een uitstekend voorbeeld.

Er zijn echter nog tientallen andere m :>gelljkheden te noem en ; het verongelijkte gezicht van he l sl ach tol1er dat met ongepoetste schoenen niet de wal op mag, het all ossen van de wacht, vlaggeparade, het s ll'ljken van een sloep, het laden van geschut....

Moeten we zo nog een poosje doorgaan o f komt U zei r al op gloed·nleuwe Ideeën? Er Is werkelijk "geen einde des voorraads". Misschien lukt het n iet dade lijk een o nderwe.·p op de dOOl" U gewenste manier vast te leggen, maar dan brengen we U In herinnering wat de vorige maal ge.

7.egd werd over het loepassen van een beetje regie. Dat kunt U gerust doen . Alleen moet U er voor zorgen dat uit de lot o zoals U die t enslotte voor de wedstrijd Inzendt. deze regie n iet bUl kt. Luk t U da l. dan kunt U zeggen da t U d e kunst van het reglseren a l aa rdig onder de knie begint te krijgen.

Repor tace'l Beter dan In een enkele o pname kan een gebeurtenis vaak worden vastgelegd In een serie opeenvolgende foto's of zelts In een aantal verschillende opnamen. die elk o p een eigen wijze het onderwerp belichten.

U zult misschien opmerken. dat foto-serlefi niet In het wed· stl'ijdl·eglement genoemd worden. We vesllgen er echtel' de aandach t op. da t ook bij de voorgaande weds tl·\jden de jury zich het recht voorbehield een eigen Indeling In catego rl ~n te maken. Indien blijkt. dat diverse Inzenders zich hebben toegelegd o p hel vervaardige n van samenhange nde foto-reeksen dan zullen daarvoor, zonder e nige twijfel, afzonderlijke prijzen worden beschik baar gesteld.

S t emmln ~sroto'J

Met bovenstaande opmerking word t Intussen volstrekt nlel bedoeld, dat onder h et hoofdstuk " MarInetoIo's" ultslullend actiefoto's In beschouw ing genomen zullen worden. Er zijn nog duize nd en b'!n andere mogelijkheden.

Waar het voor een p r Ijswinnende foto op aankomt Is, dat U op originele wijze vastlegt wat U heeft gelrnflen e n daarbij de foto-technlsche kant van de zaak op de juiste wijze behandelt. De originaliteit behoeft niet gezocht te worden In de keuze van ongewone standpunten. (K ikvors·

23

perspectic! Is al lang niet origineel meer). Wel kan vaak mei sucecs een situatie worden gesuggereerd door alleen een detail te nemen.

Een enkel voorbeeld Ier toelichting: U wilt opnamen maken van ccn marineploegje dat aan de vierdaagse meedoct ot ervool' traint. Dat kunt U natuurlijk op de gebrui, kelijke wijze docn: van enige afstand. met keuMg de hele formatie cr op, desnoods van bovenal. Maar als U er nu speciaal de aandacht op wUt vestigen hoe wann het was en hoe s toUig. wat de nkt U dan van een opname van alleen bestofte schoenen of van één of enkele bezwete, zwart bevlekte g/Y..:ichlen?

Ook hier Is hel onmogelijk om ook maar In de verste verte volledige aanwIjzigingen te geven. Misschien zit U ergens In de tropen en bent U getroffen door een mooie avond· stemmlnR, Leg hem vast, maar doe het zo, dat het duidelijk wordt dat de Marine hierbij betrokken Is. Uw schip ergens in het beeld, of enkele collega's, die klaarblijkelijk ook onder de Indruk zijn van hetgeen zij waarnemen.

Panacheren en Verlof Bulten de die nsturen zijn cr ook dozijnen loto's te maken waaruit ~n echIe Marlne.sfCCI' s preekt. Bij het passagieren In vreemde havens, bij het ullstl'omen uit kamp of kazerne bij het begin van het verlof. Wc zien nog veel te weinig foto's ook van de uren van ontspanning In cantine of mess, of bij het beoefenen van sport of liefhebberijen. Daar zijn natuurlijk diverse onder"'lerpen bij die alleen met flIt slam· pen kunnen worden gemaakt. maar dät Is tegenwoordig toch zeker gC!Cn bezwaar meer!

In

Sne' en economisch e

••

Me t producten va n Durisol·Me vriet ka n sne l e n econom isch word e n ge bouwd, Da t is bewe ze n bij de bouw va n tal rijke ka mpe me nte n e n hangars op yliegvelde n, waarbij onze producte n we rd e n toege past.

O."p/.'e" •

W."dpl.'. " Aco"lIlschto pl. Ie" ' sol.tlepl.fe"

VE R KO 0 PAS S

oe IATI E

ruime ti n

H et w~IS1 1'ljdregleme nl spreekt uitdrukkelijk van "Marine, onde ....vel"p In I'uime zin". Dit verbreedt Uw mogelijk ar· beldsterreln aanmerkelijk.

Het klnd·in·matrozenpak en het speelgoed,oorlogsschlp komen binnen Uw geziChtskringe n daarmee een onuitputtelijke hoeveelheid andere onderwerpen. waaraan geen an· dere els gesteld wordt, dan dal ze op een of andere wijze de gedachte aan de Marine op~pen, We zullen hel hierbij laten, hopende dat deze aanWijzingen U er van overt uigen dat er Inderdaad Marine·motleven bij de vleet te vinden zijn,

lUlOFSSTRMT 75 . TEL 1803....

OEN H......G

@nUnentlll ..SCHWINGMElALL"

"Borletti" Meetgereed sch a ppen

Technisch Handelsbureau

R. MEININCER laan van Meerdervoo rt 91

'" 24

Den Haag. Telefoon 334929

Helonlwerpen, zeilen en drukken van Uw druk w erk is bij ons in goede handen. Wij hebben ons bedrijf in de loop der jaren 9 peeialiseerd in hel drukken van period ieken en handelsdrukwerk. Zowel week· als maandbladen worden door on. punclueel ve~o rgd On. produclieappanlal slaal borg voo een vlotte aflevering v an Uw orders.

Wanneer U behoefle heell aa!, good druk werk, dan zullen wij hel zeer op prijS siellen, ons machinepark en onte vakbekwaamheid voo r U Ie mogen inschakelen.

BATTERIJEN VOOR SCHEEPSVERLICHTI NG MET GROOTOPPERVLAK-PLATEN IN SPECIAAL UITGEVOERDE HOUTEN TROGGEN

, c. Blommendaal n.v.

RIJN S TRA AT 9 " DE N HAA G

PRIJZEN EN INLICHTINGEN OP AANVRAGE ACCUMULATORENFABRIEK VARTA NoV. AMSTERDAM·C. SPUISTRAAT 46 TElEF., 45787

ONQEDIERTE

~

Varnished cambric kabel VERDELGINGm

" Nie t het woord, maar de daadI " zegt het RIW A -praeparaa t !

RIWA

DSCHE KABELFABRI EK DELFT

eH EM. FABRIEK

AM STE R0 AM· Z. Wie l ingenstraat 6

Telefoon 72 .30.68

woor el..etr ilehe inllllll. lie ~.n ree.ehepen. Btlproeld en ~e " ke."d door . LIoyds· en .Veribs".

Een 1. "9fi Ie...nsduur.

Btlslllnd t.;.n hoge t.... per.tur.n. l.~ert•• • r met k. toen- of melll.l· dr..dom~leehti"9-

•

\

•• onze mijnenvege De bouw van Scheepsbouw

Ted din 9 to n - apparatuur HOUDT DE WA C HT BIJ ALLE DIESEL.

MOTOREN

Machinebouw - Reparatie

OP ONZE

MIJNENVEGERS

ABNO RMAL E

•

WILTON- ' FIJENOORD

TEMPERATUREN

•

DRUKKEN

•

SNELHEDEN

WORDEN

GESI G NALEERD

• BIJ CRIT IEK E

SCHIEDAM ROTTERDAM

OMSTANDIGHEDEN

WORD T DE

BETREFFENDE MOTOR AUTOMATISCH

>(-

GESTOPT

TE CHNISCH E HANDEL SONDE RN EMING

VANANDEL N.V. Boforsgeschut . Geschutsrevisie

ROTTERDAM

T EL.EFOON

POSTBU S 6049

6~

S lijnen

Stalen Ramen Sta len Ra men e n Deuren

Stalen Binne nwa nd en Plaa l, ta len koz ij nen Ru bber T ochtdeuren

STARAKO OOSTERHOUT Staalconstructie Spa nte n Ll,uer.

Lood, en Ra da rmaai en. tUil:.

,

moderne coa ste rs

E.J. SMIT &ZOON's SCHEEPSWERVEN N.V. Ie

lijnschepen

TeI.1 nr. 241 · lulom. K 5904

zeesleepboten

Plaatwerken

WESTERBROEK (G •.)

T. '.or. m-. drl ' : " "kl"mlt

Radarscherm en Kl eerku t cn

•

uitgevoerd in staal· plaat of aluminium

plaat

handen Vra cht-, .

DE HAAN & OERLEMANS' scheepswerf N.V. HEUSDEN

passag lers- en tallkschepen lot 10.000 tön O.W.

Fleltibele scheepsleidingel\

MUlTUFlEX ~ AMSTERDAM LENSWATER

AANZETLUCHT

SANITAIR

BRANOSTOFOUE

UITLAATGASSEN

ZOUTWA.TER

SMEEROLIE

DR INKWATER

KOELWATER

BRANDBLUS

HYDRAULISCH

ZOETWATER

VERSCHURE ' S

S NELL O PENDE

VOOR

SC HEEPS·

EN

S T O OMMA C HINES

STATI O N NA IRE

DOELE I NDEN

VERSCHURE & Co's SC HEE PS WERF EN MAC HINE F ABR I EK N ,V .

MEEUWE N LA AN 70 . AM STERD A M · TELEFOON 60101

•• De bouw van onze mijnenvege "MUILWIJK" . DORDRECHT METAA LWA RENFABR IEK - KOPERG IETERIJ

Voor de 32 Kustmijnenvegers leveren wij de

MESSING EN BRONZEN T-STU KK EN DEKDOOR VOE RINGE N BOC HTSTU KK EN KOPPE LI NG EN PEILSTO KK EN FLENZ EN · MO EREN

NEMAG ERTS STRAAT

ROTTERDAM

LEVERDEN 3' ANKERLIEREN VOOR ONZE

~ I1I NENVEGERS

FAB RIEK

, VAN

ALU!II NIU!l PR ODUCTEN

KOCO VOO RSCJl OTEN PAUWENSTRAAT la TELEFOON K l 717-2644

J. , <Ir ...../

LIClmlt:fAl[N !lASTEN EN LAADBO![EN

..... ....nI.

j.

H" H I .... ~rll .. ~ Jl!!: ......

r... 10" lt... 'rrr-fllr"

0(1-

"_11...

.............. _" .U.. ."..,,. ..... #I.IJ.II~ "'"ft NI. IJHQMiWLHI(.

+ ;:=:::, j

•

I

handen

In

ROTTERDAMSCHE PLAATWERKINDUSTRIE PIEKsTRAAT 20, ROTTERDAM, TEL. 79550

DE

ALUMINIUM MEUBELINDUSTRIE VOOR DE MARINE •

Scheepsramen en patrijspoorten

alle mogelijke uitvoeringen levert

Firma H. K. van Wingerden & Zonen Metaalgieterijen

Gorinchem

• ELECTR ISCHE SCHEEPSFORNUIZEN • ELECTRISCHE SCHEEPSOVENS • ELECTRISCHE SCHEEPSWARMKASTEN • ELECTRISCHE SCHEEPSBIlAADPAi'.'NEN MET GEPANTSERDE VERJV A RMINGSELEMENTEN VOLGENS MARINE. UOYDS' EN KEMA SPECIFICATIE

APPARATENBOUW NEDALO N.V. POSTBUS 34 ~ HENGELO (0 )

TEL. 2944/5

C. PLATH ALLE

ElAi\lIlURG

AUTISC UE I.NSTR MENTEN

van HaUum en ·8lankevoort n.v.

BEVERWIJK . TEl. 3341

bagge,:,werk betonwerk grondwerk

A ll een"tr Lel!:enwoordi gere

I NGE l EUJlS·BU REA U

J. & C. VRINS

N. V.

IN BINNEN. EN BUITENLAND

SWlU linçk"".1 58 . DEN IJ AAG . Telefoon 335073

•

.In tén WOo.:lId.

'~I.'hlkr De Ohnl .... h.- Zil wW{ pr«If'li WJIIu.U (.lrd .. "'-"'kl tiel ka,1J9lChl. de ro:cn. m.1.,l1

g.;t5I'woow

bo\,'t.'n.ll

hel

CerCI Z.1~ I "ml

GERO ZILVIUM

N.V. INTERNATIONALE

Bouw

COMPAGNIE

v/h Fa. H. v. Heesewijk BEST (N,Br.). Hoofdstl'ut 63 (SUlitnum Dor pst raa t 130 '''' .... ij IlC d) Te l. 341 (5 lij nen) T. I.Ad rH; HA8 PARAMARIBO . Hee renn rut 37 Te l. 2561 - P.S. 574 Tel.Adres : HAB

U/tv~,/ng

van :

*

Bouw. en Gewapend Betonwerken IkIrc.rlijke_ en U t iliteitsbouw Watu_. Spoor_ en Welenbouw Grondwerken Machlna'e TImmerwerk en

Londelijk erkend

Gas" Waterfitters- en loodglerersbedrlJf

EIGEN CONSTRUCTIEBUREAU

Eerste Nederlandsche NAT zandstraalbedrijf

H. VAN DER KRANS SCHIEDAM _ TEL. K 1800-67564 ST A A LOR A AOK A BEL S

In' en

HERCULE STOUW EN P Y THONTQUW

uitwe ndig

SISAL. EN MANILLATOUWWERK

~Qndslrol e n

.

en verve n

" • Sche pen • Tanlu:

eBl"uggen eGe bouwen . nL

Grote copaelfelt

Rollend en drijvend mate ri eel

N.V. Houthandel

'lh Nico Vinken & Co.

ZAGERIJ SCHAVERIJ DEN HELDER

LEVERT ALLE HOUTSOORTEt-l Be ton tripi•• , Watarvalle Hardboard.

Tropen verlijmd Tr iple. en Muitipi • •

Kantoor e n opslag :

Janzenstraat 77, Den Helder, Tel. K 2230.2437

•

N~d~r/Cll1dEche SfCll1dClrd INTERNATI O NAL T e:LII!: PMO NE .... ND

Elecfric Mij.N.V.

T E L. II!:O RA P H

S Y9T EM

TELECOMMUNICATIE Tf(H NIEK KANTOREN , SCHELDESlRA'" ", _GII ... ViNHAGE

FA81UEKEN EN MACAZIJNEN , h VAN DER KUNSTRAAT 288.292

11100·'1102

',.CRAVENH"'CE

Tel,looncentr,I., \loor .... tom."": .. bedrijf en "oor ."lomaUsch dillrlc:toverk•• r

Hul.,.I.looniou l.II.Ue •• T,1,loonlo-lI.. lI.n Telegraafcentrai •• en Va .touch.lj"."

DraaggoU lel_tonl.epparatuur SI\ln .. llnll,II.,1 8 ... oor elk doal "htand.bedlen'" !! e n m•• Unlt, II,Ue. Selenium gelijkrichte.. "cor ,Ik "e .mogen P"eumaUIc;h. bullpo.llnstIlUatie. eond.nutoren. In lndorm.loren

Radlo l ,nde .. en onl"angllrs \laar 1.lec:ommunlc:.tle sys temen

SI r •• lze nde.app., atuur Radiocommunlcelie en n .... lg.li.epperatuu. vQOr luc:ht· en Ic:heepuut Radu Iyllemen Zenderl voor omroep en tel evilie $tudioapparaluur Zend· en ont~.ngbuiJ[en Prec:ble meet.ppu.tuur

VERTEÇENWOOROIC'NC VAN , INTERNATIONAL STANOARO ELECTRIC CORPORATION 8ELL TELEPHONE MANUfACTURI,..C COMPANY STANOARO lElEPHONE5 ANO CA8LES UO. CREEO .. COMPANY l TO. EN Vi.R8ONDEN MAATSCHAPPIJEN

Scheepswerf " DE WAAL" N.V., ZALTBOMMEL Gemeenschappelijk samenwerkende scheepswerven Gebr. Nlestern & Co. . Delfzijl Noord·Nederlandsche Scheepswerven - Groningen Scheepsbouw Unie N.V.. Groningen Nlestern Scheepsbouw Unie N.V.. Hellevoetsluis

Nie uwe kanalen bevorderen handel e n verkeer, bre nge n welvaart.

BOS & KALIS is in staat, ook de allerg rootste projecten in snel tempo uit te voeren.

M .1. "GlIJ ".nl" _ 11511 Ion _

Zoutublp \'00. Kapala I'uuuhaan Ga.am dan Sodi ""ui - Dlakatu.

• Alle soorten vrachtschepen

• • • •

Zeesleepboten Lichters BaggerInstallatIes Hellingen en droogdokken beschikbaar voor reparatie van schepen tot 3000 ton.

Hr. Ms. 019 was de eerSte onderzeeboot ter wereld uitgerust met ecn .. snuiver". vinding ,'an de Nederlandse J\.brine en uitgewerkt door

,• •• •·

DE RorrERDAMSCHE DROOGDOK MIJ. N.V•• ROTTeRDAM . NED. OOK EN SCHEEPSBOUW MIJ. V.O .F.• AMSTERDAM . N.V. KON. MIJ .•. OE SCHELDE" • VLISSINGEN . WERKSPOOR N.V. AMSTERDAM • OOK· EN WERF·MIJ. WILlQN. FIJENQORD N.V .• SCHIEDAM

•

•

L.C.T. 3 •.HJ:RIN NERINC '· aan de komp..paal In dl! Waalha\'(!n. Atmelln,en 181' x 3O'1w x Ir: w ; • •+1 a RT u lt .. en...t me\ 2 Paxman Rlcudo moloren van 500 P K .,Ik. In M

van RoU.nlam n •• r Kowelt

z«da,,,.

Rederij Gebr. Wijsllluller n.v. de lIitbrengers van schepen onder eigen kracht van en naal" alle havens der wereld. /

AMSl'ERDAMSESTRAATW EG 40, BAARN, T ELIfFOON K 2954-3i41, TELEG RAMADRES : REDWI JS·BAARN