Rúa da Torre, 39
VÍToR MejuTo
VĂ?tor Mejuto
RĂşa da Torre, 39
17 marzo / 28 abril 2017
Edición: Concellería de Cultura / Concello de Vilagarcía de Arousa Concelleira de Cultura: Sonia Outón Casal Técnico de Cultura: Xabier Camba Abal Técnico de Publicacións: Manuel Villaronga García Comisario da exposición: Jorge García Textos: © Jorge García / José Luis Iglesias Rodríguez Deseño e maquetación: Margarita Paulos Edición gráfica: V. M. / J. G. / M. P. Impresión: Gráficas Anduriña
www.obrasobrepapel.com
2
39, Rue da Torre Cando, alá polo 1961, o mestre Ibáñez creou a súa inesquecible 13, Rue del Percebe, primeiro construíu unha estrutura que despois, ao longo de case 400 orixinais, se converteu nun retrato do universo do autor. Cada semana, 13, Rue del Percebe era perfectamente recoñecible, pero outra cousa era o seu interior: Manolo o moroso, o tendeiro don Senén, a porteira, o ladrón Ceferino, o científico tolo... cada sete días sabiamos cousas novas da súa vida, pero tamén do portento creador de Ibáñez. Cando agora, polo 2017, calquera pase polo 39, Rue da Torre, na Coruña, é moi probable que teña unha sensación similar. O edificio que alberga o novo estudio de Vítor Mejuto non muda, pero quen se asome ás súas fiestras poderá albiscar a “Librea para lacayo", "Chaleque para uniforme de gala do exército brasilero" ou a "Sotana española ajustada". Sen embargo, se regresa unha semana despois o mesmo se atopa con "Harpo en su arpa", "El mujeriego romo" ou "Na procura dun novo tweed". Estou seguro, por iso, de que a incitadora portada deste catálogo sería ben distinta se a fotografía fóra tomada outro día. En calquera caso, quen repare nas tres fiestras do primeiro andar de 39, Rue da Torre, sexa o día que sexa, poderá comprobar o portento creador de Mejuto. En 2004, o seu ben admirado Pablo Palazuelo recibiu o Premio Velázquez. Entón, o recoñecido pintor definiu a xeometría como a linguaxe para a comprensión do mundo, porque, en definitiva –afirmaba–, “a xeometría está na orixe da vida, que é o máis inventivo e interminable que coñecemos”. Naquel fantástico discurso, Palazuelo, volvendo a vista atrás despois de 88 anos, confesou que “unha vez inventada a abstracción non hai nada máis”. Quen, nos xa afastados anos 90, tiveron a oportunidade de coñecer as primeiras obras de Mejuto, aquí, en Vilagarcía, á que acababa de chegar para facer prácticas como fotógrafo en La Voz de Galicia, e logo seguiron a súa produción ata agora, puideron comprobar ata que punto esas verbas do mestre Palazuelo definen ben o universo mejutiano. Porque, en efecto, dende aquela mostra titulada “Compás”, coa que nos agasallou en 2002 nesta mesma sala – á que seguirían despois “Ángulo romo”, “Saíndo do Círculo” ou “A liña plana” noutras cidades de Galicia e España–, Mejuto xa deixou claro cal era o camiño a seguir, a súa linguaxe para comprender o mundo... unha vez inventada a abstracción. Subámonos, pois, ao andamio. Fisguemos que se coce na 13, Rue da Torre. A saber que se lle ocorreu desta volta ao xastre Mejuto. Alberto Varela Paz Alcalde de Vilagarcía de Arousa
3
Vítor Mejuto e a linguaxe da abstracción Case 20 anos separan Rúa da Torre, 39, esta nova mostra de pinturas de Vítor Mejuto (Barcelona, 1969), da súa primeira exposición individual na entón Casa da Cultura de Vilagarcía. Nesa ocasión víronse cadros en cuxa atractiva concepción e factura había unha sólida inspiración do construtivismo. En 2002 Mejuto volveu expoñer, na agora sala de arte municipal Antón Rivas Briones, unha obra que sen perder trazos de identidade construtivista, situá bao con claridade na tradición da abstracción xeométrica e, de ma neira máis íntima, vinculouno coa arte concreta. Desde entón, Mejuto expuxo en espazos institucionais e sa las privadas de Santiago de Compostela, A Coruña, Vigo, Cambados, Pamplona e Madrid. Tamén o fixo en galerías de París, Büdingen (Alemaña) e Nova York, especializadas en abstracción. Con esa continuada actividade produtiva e expositiva logrou obter un alto
4
recoñecemento de público e crítica. Este autor, que residiu uns 15 anos en Vilagarcía de Arousa, volve á sala Antón Rivas Briones para mostrar uns cadros pintados no seu piso estudio da cidade da Coruña. Esa circunstancia inspira o título desta exposición, Rúa da Torre, 39, unha lúdica complicidade co suxestivo que resulta coñecer a localización das casas de París en que viviron e traballaron algúns dos artistas máis coñecidos do século XX. Agora mesmo Mejuto parece propo ñer dous niveis de diálogo co ob servador, un visual e outro literario. En canto á súa linguaxe pictórica, consolidouse un atributo moi propio da abstracción xeométrica: é unha linguaxe principalmente destinada a narrarse a si mesma. “Cando pinto, só falo de pintura e renuncio a todo contido ideolóxico ou literario", en palabras do propio artista. Con todo, e isto podería constituír unha novidade, dos títulos destas obras pódese inferir tamén un discurso literario.
“Praza de Galicia”
O cromatismo destes cadros, pin tados na súa maioría nos dous últimos anos, desenvólvese en atractivas gamas e matices que contribúen a definir, con gran interese visual, límites, contornos, volumes
e perspectivas. Con respecto á evolución da súa linguaxe, Mejuto advertiu que o minimalismo, presente desde as súas primeiras etapas, é "un camiño de ida e volta... vou e volvo do minimal, son máis ou
5
(1994), unha obra figurativa de Mejuto con elementos expresionistas e tamén dun refinado constructivismo.
menos barroco segundo as necesidades narrativas...”, unha reflexión que axuda a valorar o conxunto da súa obra.
“Meandro do río de Barreiro” é un cadro de 1993, da primeira serie do autor. Nela había menos interese pola xeometría, aínda que xa estaba
O proceso produtivo e de experi mentación deste autor foi obxecto de análise de críticos e tamén de colegas de profesión, e estivo diri xido, nalgunha medida, a responder á idea algo precipitada de que todo o que tiña que mostrar a abstracción xeométrica estaba dito no século XX. Neste sentido Mejuto proporciona algunhas claves acerca do seu traballo: “Gústame a idea de pintar sobre o pintado", e tamén
latente, e máis pola semiótica, por lograr o cadro-idea. Nas súas anotacións
recoñece que "a pintura manda”. Para aclarar un pouco máis as cousas, recorre a Pablo Palazuelo (Madrid, 1916 - Madrid, 2007), quen expuxo no seu momento a idea de familias de formas que, á súa vez, suxerían outras e desa maneira configurábase unha pauta de traballo creativo, afastada dos riscos do mecanicismo que poden supoñer as series, en especial no campo da abstracción. As referencias e influencias doutros artistas na súa obra tamén xeraron moita reflexión crítica, pero o que este artista asume con comodidade á hora de falar do contexto da súa pintura, é a pertenza á influente tradición pictórica da abstracción xeométrica e a súa continuada vo cación pola arte concreta. Como a maioría dos autores, Mejuto elaborou, desde os seus tempos de estudante de Belas Artes en Salamanca, un museo íntimo de pintores contemporáneos e clásicos, que eu creo que no seu caso é máis ben unha colección de cadros. Sen embargo, na obra que trouxo nesta ocasión a
podemos ler: “O meandro é a solución natural a un problema, un inconveniente é sorteado mediante un sublime arabesco”.
6
Vilagarcía calquera rastro plástico desa short list tornouse invisible á mirada do observador. Con todo, nesta mesma exposición como noutras anteriores, o autor inclúe no título dalgúns dos seus cadros unha referencia explícita da obra, contemporánea ou clásica, que lle resultou dalgunha maneira reveladora. Mejuto adoita utilizar ese recurso cando incorpora novos contidos á súa linguaxe pictórica. O que si é evidente é a súa vitalidade creativa, ademais do seu renovado interese por diferentes solucións compositivas que proporcionan dinamismo aos seus cadros e dótaos dunha poderosa capacidade narrativa. De feito, a formulación compositiva parece converterse nunha das principais ferramentas de expresión no traballo deste artista.
isto terá sucedido. Pero o conxunto da obra de Rúa da Torre, 39, é unha boa ocasión para ver uns dous anos de traballo e a forma en que evolucionou a pintura de Mejuto. En cambio, nas imaxes desta pre sentación, este autor seleccionou obras das súas primeiras etapas, pintadas en Vilagarcía. En calquera caso e para min, uns cadros tan cargados de atractivos e interese como os actuais. Jorge García Caminha. Marzo 2017
“Complexo” (1997) é un cadro cuxa elaboración remite á abstracción da
Toda nova exposición é, dalgunha maneira, unha antoloxía que fai o autor dun determinado período da súa obra. Algúns cadros móstranse, outros quedan no estudo e hainos tamén que viaxan ata a sala e quedan sen colgar. Algo de todo
primeira metade do século XX, tan pola súa formulación compositiva coma polo seu cromatismo.
7
Luis Seoane entrando a latigazos en el templo AcrĂlico de cobre iridiscente sobre loneta. 24x24 cm. 2016
8
Campesino con conejo
AcrĂlico sobre loneta. 117x90 cm. 2016
9
Ă?caro perplejo
AcrĂlico sobre loneta. 100x100 cm. 2016
10
El mujeriego romo
Acrílico e óleo sobre táboa. Dúas pezas de 60x60 cm. 2015
11
Sección de cuellos
Acrílico sobre lenzo. 150x150 cm. 2016
12
Manga raglĂĄn
AcrĂlico sobre lenzo. 150x150 cm. 2016
13
14
Balada de Juan de Alcega
AcrĂlico sobre lenzo. 81x65 cm. 2016
15
Tratado enciclopédico de Sastrería
Chaqueta de postillón
Guerrera de infantería
Levita para cochero
Abrigo gardapó cinguido, cruzado ou ben sen cruzar
Americana 48 de peito
Xastre en Arxentina
Acrílico sobre lenzo. 81x65 cm. 2016
Acrílico sobre lenzo. 81x65 cm. 2016
Acrílico sobre lenzo. 81x65 cm. 2016
Acrílico sobre lenzo. 81x65 cm. 2016
16
Acrílico sobre loneta. 81x65 cm. 2016
Acrílico sobre lenzo. 81x65 cm. 2016
Levita para mozo de almacén
Librea para lacayo
Primeira visita ao xastre Nicanor
Balada triste de Savile Row
Chaleque para uniforme de gala do exército brasileiro
Chaqueta de postillón con filigrana
Acrílico sobre lenzo. 81x65 cm. 2016
Acrílico sobre lenzo. 81x65 cm. 2016
Acrílico sobre lenzo. 81x65 cm. 2016
Acrílico sobre lenzo. 81x65 cm. 2016
17
Acrílico sobre loneta. 81x65 cm. 2016
Acrílico sobre lenzo. 81x65 cm. 2016
El Corte Moderno El artesano es un hombre culto, con esa cultura propia del sentido común. Nunca está satisfecho de su labor, se está juzgando siempre. Una vez entregada la obra, el artesano se atreve a ga rantizarla para la intempo ralidad. No desea vender más de lo que su cliente necesita. El maestro sastre forma parte de ese mundo perdido de los antiguos menestrales, regido por un principio liberal (no capitalista) nacido en los gremios que engrandecieron la Europa occidental en los siglos XVI, XVII y XVIII. El referente de estos ciuda danos que yo he conocido en Europa tienen una con sideración muy distinta de nuestra filosofía de vida. Carecen de envidia, tal vez por ser más calvinistas y luteranos. En cambio, el viejo hidalgo español se sentía
“El Corte Moderno” é un políptico pintado ex profeso para a exposición do mesmo nome que tivo lugar en novembro de 2016 na galería coruñesa Monty4. A parede é curva, polo que os formatos adáptanse necesariamente ao arco da curva. De novo, o meandro.
orgulloso de no trabajar y, menos aún, de ejercer cual quier oficio artesano. La mesa del maestro sas tre (alfaiate, maestro sarto, maître tailleur, tailo r, schnei
18
dermeister) es el final de una larga cadena de oficios: pastor, esquilador, matarife, hilador, aprestador y acaba dor, plegador de cartón y transportista.
Pero no se crean que el artesano rechaza la evolución o los materiales nuevos, como nuevas hilaturas, entretelas, forrería o botonería.
Siempre está deman dando a fabricantes y for nitureros que le fabriquen esto o aquello que nece sita, ya que su trabajo es tan personalizado y diverso
19
como lo son sus clientes, principales consumidores de su "Oficio Arte". José Luis Iglesias Rodríguez Sastrería Iglesias. A Coruña
Blusa japonesa con sisa
AcrĂlico sobre lenzo. 114x90 cm. 2016
20
Blusa japonesa (o Sputnik)
AcrĂlico sobre loneta. 55x55 cm. 2016
21
O meu xastre coĂąece a Diebenkorn AcrĂlico sobre loneta. 60x60 cm. 2016
22
Gabán slip-on
Acrílico sobre loneta. 130x114 cm. 2016
23
De un mundo raro
AcrĂlico sobre lenzo. 100x100 cm. 2016
24
Na procura dun novo tweed
AcrĂlico sobre lenzo. 100x100 cm. 2016
25
O xastre escuro
AcrĂlico sobre loneta. 100x100 cm. 2016
26
Harpo en su arpa
AcrĂlico sobre loneta. 81x81 cm. 2016
27
Falda pĂŠndulo
AcrĂlico sobre loneta. 61x61 cm. 2016
28
Sotana espaĂąola ajustada
AcrĂlico sobre lenzo. 100x100 cm. 2016
29
Frac para criado
AcrĂlico sobre loneta. 74x60 cm. 2016
30
Levisach
AcrĂlico sobre loneta. 55x46 cm. 2016
31
O xastre atribulado
AcrĂlico sobre lenzo. 100x100 cm. 2016
32
Hasta luego cocodrilo
AcrĂlico sobre loneta. 92x92 cm. 2016
33
Un retrato recente de Vítor Mejuto, na galería Monty4. A actitude física Foto: Marcos Míguez
do autor alude, dalgún xeito, á composición do cadro do fondo: "Pantalón a la husarda".
34
2016 • • El Corte Moderno. Galería Monty4. A Coruña.
2007 • • International Style. Galeria De Opsteker. Ámsterdam. • Rombo. Galería Arte Imagen. A coruña.
2015 • • Retablo da Terra do Medio. Casa da Cultura de Melide.
2006 • • La silla tubular. Casa de Galicia. Madrid.
2014 • • Syn geometría (con Javier Balda). Casa de Cultura Salvador de Madariaga. A Coruña / Polvorín. Ciudadela. Pamplona. • Bring it all Back Home. Pazo de Torrado. Cambados. • The Lost Syllabary. Galería on-line Obra Sobre Papel. • Inverno. Lo Studio Gallery. Büdingen. Alemania.
2005 • • La línea plana. Galeria Kera 5. Donostia. 2004 • • La mirada circular. Aranda de Duero. Burgos. • Saíndo do círculo. Galería Borrón 4. Cambados.
2013 • • Strange Flowers. Pintea Art Gallery. Viena. • The Lost Syllabary. Schema Projects Gallery. New York.
2003 • • O ángulo romo. Caja Madrid. Pontevedra. 2002 • • Compás. Sala de exposicións Antón Rivas Briones. Vilagarcía de Arousa.
2012 • • Brión Boogie Woogie. Casa da Parra. Santiago de Compostela.
1999 • • Soños de volume. Sala do Colexio de Arquitectos de Galicia. A Coruña.
2010 • • El camino de vuelta. Galería Atlántica. A Coruña. • Popular Mechanichs. (con Jason Hoelscher e Connie Goldman). Parisconcret Gallery. Paris.
1998 • • Construcción na escrita. Casa de Cultura. Vilagarcía de Arousa.
2009 • • Ícaro ortogonal. Centro Social Caixanova. Vigo.
1997 • • Ramal. Cervexería Trasalba. Vilagarcía de Arousa.
2008 • • Rebelión de polígonos. Galería Sargadelos. Ferrol. • Anatomías soñadas. Galería Sargadelos. Barcelona. • Mundo troquelado. Galería Geométrica. Madrid.
1993 • • Casa de Cultura. Melide. A Coruña.
35
36
17 marzo / 28 abril 2017