TBM 2024-02

Page 1

Het grootste IT- en telecomplatform van de Benelux

DOSSIER PRIVATE 5G

MET BUSINESS CASES EN ACHTERGRONDVERHALEN Plus alle toonaangevende spelers; · Alcadis · Axians · BinnenBereik CapX Citymesh Flash Connectivity Group KPN MCS

JAARGANG 20 NUMMER 2 MEI 2024
TBMNET.nl Axians biedt met Private 5G as a service een abonnement op innovatie

(9 Persoonlijk � ..

Geen nummers, direct contact. Maatwerkoplossingen en ondersteuning in calamiteiten.

Zelfontwikkelde software, eigen platform. Gratis trainingen voor partners.

8 Onafhankelijk

Netwerkonafhankelijkheid voor flexibiliteit en snelle actie.

(9 Vrijheid

Geen targets, eigen concepten ontwikkelen. Keuze tussen Fullservice en Wholesale.

8 Compleet Pakket

Breed scala aan zakelijke diensten onder één dak, hulp bij optimale oplossingen.

Meer weten over onze diensten?

Ga dan naar www.x2com.nl/diensten of scan de QR-code

Partnerportal

Bij ons ben je geen nummer. Je hebt altijd direct contact met jouw partner manager en met onze afdeling Customer Care. We helpen je graag met het bedenken van slimme oplossingen voor jouw eindklant. Maatwerk dus.

Support

Ons zeer deskundige supportteam staat voor jou klaar. Met uitgebreide trainingen ondersteunen we je bij de introductie en implementatie van onze producten en diensten. Toch problemen?

Dan kijken we met je mee en ondersteunen je totdat alles naar wens werkt.

Qlne:xxt. Qluoip

Vaste telefonie Mobiele telefonie

Partner worden?

Ben jij als ict- en telecomondernemer op zoek naar slimme oplossingen die vooruitlopen op de markt? X2com is al 1 5 jaar lang de onafhankelijke partij met een breed portfolio voor connectiviteit, vaste telefonie en mobiele telefonie via alle netwerken in Nederland! Word jij ook partner van X2com? Ruim 500 partners gingen je voor.

Development

We zijn netwerkonafhankelijk. Hierdoor kunnen wij onze diensten leveren op vrijwel ieder netwerk in Nederland. Dit maakt ons flexibel en stelt ons en onze partners in staat sneller te schakelen.

X2academy

In de X2academy vind je alles om goed beslagen ten ijs te komen bij jouw klanten. Op commercieel, maar ook op technisch vlak vind jij hier prijslijsten, brochures, dienstbeschrijvingen én producttrainingen (van hardcopytraining tot aan video's). Clear\/ox

Telefonie platform Zakelijke TV

Dé primaire partner voor connectiviteit.

Of als 2e leverancier achter de hand.

Voor alle zekerheid.

-tivity that connec beats

Samenwerken?

Overstappen naar een andere connectiviteitspartner, dat doe je niet zomaar. Maar een keer praten kan geen kwaad.

Ontdek onze aanpak. Persoonlijk, menselijk en efficiënt.

Lees wat wij je te bieden hebben op pocos.nl

connectiviteit | telefonie | mobiel | cloud

wordt

Colofon

TBM / Connexie is onderdeel van het grootste telecom- en ICT-platform van de Benelux.

TBM / Connexie is een uitgave van:

Kerkenbos 1015L

6546 BB Nijmegen

T - 024 3454 150

Uitgever/hoofdredacteur

Joost Heessels joost@magentacommunicatie.nl

Eindredactie

Emiel te Walvaart emiel@magentacommunicatie.nl

Laurens van Aggelen

Account- en communicatiemanager

Serife Bayar serife@magentacommunicatie.nl

Vormgeving

StudioBont

Marie Cecile Oosterhout en Tessa Benders

Aan dit nummer werkten mee

Muriël Mulder, Hamid Bagheri, Marjolein Straatman, Rex Vermeulen, Maroessia Karpenko, Marcel Ederveen, Floris Hulshoff Pol

Office management

Anniecke van der Heijden administratie@magentacommunicatie.nl

Druk

Veldhuis Media

Abonnementen & adreswijzigingen

Doorgeven via magenta@mijntijdschrift.com 088-2266682 onder vermelding van tijdschrift en NAW-gegevens.

Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en openbaar gemaakt door middel van druk, internet,fotokopie, microfilm of welke andere wijze dan ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. De uitgever kan niet aansprakelijk worden gesteld voor persoonlijke of materiële schade veroorzaakt door onjuistheden in deze uitgave.

ISSN 1872 2865

© Copyright 2024

Joost Heessels richtte in 1995 de uitgeverij Magenta Publishing op en is sindsdien actief in de telecom- en IT-sector. Daarvoor was hij actief als hoofdredacteur bij onder meer Wegener en Elsevier.

De belofte van private 5G

Na heel lang wachten kwam begin oktober 2023 het verlossende woord uit Den Haag. Vooruitlopend op de veiling voor het openbare 5G net binnen de 3,5GHz frequentie stelde het ministerie van EZK lokale vergunningen beschikbaar voor draadloze private 5G netwerken. Daar was het nodige getouwtrek aan voorafgegaan, van verhuizing van het satellietstation in Burum tot een rechtszaak over de verdeling van de frequenties. En dat, terwijl in de meeste landen in Europa snel 5G (3,5 GHz) al langer beschikbaar was.

Het is een dossier geworden over een nieuwe groeimarkt die in de startblokken staat.

Maar niet te lang geklaagd, dit voorjaar werden de eerste vergunningen uitgedeeld en langzaam maar zeker begint de uitrol van private 5G vorm te krijgen. Dat gaat niet heel snel, zowel klanten en leveranciers betrachten hier zorgvuldigheid vanwege de vaak grote belangen en mogelijke risico’s.

In dit nummer hebben we een uitgebreide special waarin alle toonaange-

vende aanbieders en experts uit de wereld van missie- en businesskritische communicatie aan het woord komen. Het is duidelijk dat ze allemaal staan te popelen om zo snel mogelijk projecten te gaan realiseren, om alle voordelen van dit supersnelle besloten internet ten volle te kunnen benutten. De afgelopen maanden hebben mijn collega Serife en ik ons ondergedompeld in deze nieuwe technologische belofte, die op het punt van uitbreken staat. Voor iedereen met passie en/ of betrokkenheid rond communicatie en connectiviteit is het een dossier geworden waar je moeilijk omheen kunt. Ook dankzij de enthousiaste bijdrage van al deze relevante en gepassioneerde aanbieders. Het is een dossier geworden over een nieuwe groeimarkt die in de startblokken staat. We blijven, zoals je van ons gewend bent, de ontwikkelingen op de voet volgen!

TBM • MEI 2024 5
Voorwoord that

Axians biedt met Private 5G as a service een abonnement op innovatie

DOSSIER PRIVATE 5G

MET BUSINESS CASES EN ACHTERGRONDVERHALEN

Plus alle toonaangevende spelers; Alcadis Axians BinnenBereik CapX Citymesh Flash Connectivity Group KPN MCS

Met enkele decennia aan ervaring in missie- en bedrijfskritische communicatie, gekoppeld aan een as-a service model dat een abonnement op innovatie biedt, is managed service provider en system integrator Axians helemaal voorbereid op de komst van private 5G. Vergeet daarbij niet dat een dergelijk radionetwerk altijd naadloos moet integreren in je hele digitale ecosysteem, waarschuwen Otto van den Wijngaard en Edwin Kanis van Axians. Samen met hen bespreken we de propositie van Axians in deze nieuwe markt.

"MET PRIVATE 5G AS A SERVICE BIEDT AXIANS EEN ABONNEMENT OP INNOVATIE"

6 TBM • MEI 2024 08 Nieuws 16 Unieke samenwerking TD SYNNEX en Pocos versterkt partnerkanaal 18 My-Connect nieuwsbulletin 20 Dstny UCaaS: obsessie voor eenvoud 22 MWC2024: een beurs zonder thema!
JAARGANG 20 NUMMER 2 MEI 2024
Inhoud
Het grootste IT- en telecomplatform van de Benelux TBMNET.nl
20 30

DOSSIER PRIVATE 5G

24 Is 5G al klaar voor missiekritische toepassingen?

27 Private 5G volgende fase MCS als specialist in private networks én IoT

30 Met Private 5G as a service biedt Axians een abonnement op innovatie

34 Innovator in missiekritische communicatie Flash klaar voor private 5

36 BinnenBereik verzorgt met multi-operatordekking overal mobiel bereik

38 KPN biedt toekomstvast private 5G aan zakelijk Nederland

40 CapX: Goed voorbereid aan de slag met uitrol 5G

42 5G Advanced vormt de opmaat naar 6G

44 Alcadis: Voor zowel WiFi7 als private 5G volop kansen

46 Private 5G cases

48 Citymesh nieuwe speler op Nederlandse markt

51 Column Patrick Balleur (dutchtel)

52 Productnieuws

54 Icons: Terry Aurik

58 Nog minstens zes jaar C2000, kan de politie dat aan?

62 Yealink MeetingBoard: de Revolutionaire All-in-One Videoconferencing Oplossing

64 Ervaar de toekomst van 360° collaboration met Owl Labs

66 Productnieuws

68 25 jaar Phone House, een terugblik

70 Connexie nieuws

74 Column Marcel Ederveen

TBM • MEI 2024 7
44 54 68
38
36

Hupra ICT treedt toe tot Techone familie

Techone heeft MSP Hupra ICT uit Veenendaal overgenomen. Deze strategische stap vergroot de landelijke dekking van Techone in de MSP-sector. Daarnaast biedt het Hupra ICT de mogelijkheid om te profiteren van het dienstenportfolio, kennis en schaalvoordelen van Techone, terwijl Hupra ICT haar eigen identiteit en locatie behoudt. Hupra ICT, opgericht in 1980, staat voornamelijk bekend om haar expertise op het gebied van enterprise-niveau ICT-oplossingen. De combinatie van deze expertise met een persoonlijke en pragmatische aanpak maakt hen tot een betrouwbare ICT-partner voor bedrijven door heel Nederland. De voormalig eigenaren van Hupra ICT, Pieter Willemsen en Cornel van Westen, zullen beiden aan boord blijven.

Glaspoort en Circet slaan handen ineen

Glaspoort en Circet bundelen nu ook hun krachten voor de uitrol van glasvezel op bedrijventerreinen. Met deze samenwerking zet Glaspoort een belangrijke stap richting verdere groei en kan zij ondernemend Nederland nog sneller aansluiten op het supersnelle en betrouwbare glasvezelnetwerk van Glaspoort. Glaspoort, bouwer en beheerder van glasvezelnetwerken, heeft gekozen voor een uitbreiding van de samenwerking met Circet vanwege hun kennis en ervaring op het gebied van glasvezelinfrastructuren.

Detron Zetacom met software development label

DITCO, detacheringsbedrijf voor IT-consultants en onderdeel van de Detron Zetacom groep, breidt haar portfolio uit met een nieuw label gericht op software development. De toenemende vraag naar software developers was de aanleiding voor de lancering van dit nieuwe label. “We zien een enorme groei in de vraag naar gekwalificeerde software developers,” zegt Erik Polko, Directeur van DITCO en DEVCO. “Met ons nieuwe label kunnen we beter inspelen op deze behoefte en onze klanten de juiste expertise bieden voor hun software development projecten.” Het nieuwe label van DITCO, genaamd DEVCO, richt zich op het detacheren van met name Back-end en Full-stack developers met een specialisatie op .NET en Java technologie.

Partnership Eurofiber en Nokia Mobile

Private Networks

Tijdens de eerste dag van het Mobile World Congres 2024 in Barcelona, maakten Eurofiber en Nokia de samenwerking bekend voor het leveren van Mobile Private Network (MPN) diensten. Hiermee breidt Eurofiber zijn digitale open infrastructuur - via het eigen vaste glasvezelnetwerk - uit met privaat mobiele diensten. Mobile Private Network werkt via een private-verbinding door gebruik te maken van het bestaande glasvezelnetwerk, waardoor er op de klantlocatie geen complexe IT-integratie meer nodig is. Met MPN gebeurt het juist in het Eurofibernetwerk en wordt het effectief ondersteund door Nokia Modular Private Wireless (MPW) en radiotoegang.

Nieuws 8 TBM • MEI 2024

Microsoft gaat Teams en Office wereldwijd ontbundelen

Microsoft zal zijn chat- en video-app Teams wereldwijd afzonderlijk van zijn Office-product gaan verkopen, zei de Amerikaanse technologiegigant onlangs, zes maanden nadat het de twee producten in Europa had ontbundeld in een poging een mogelijke EU-antitrustboete te voorkomen. De Europese Commissie onderzoekt de koppeling van Office en Teams door Microsoft sinds een klacht uit 2020 door concurrerende berichten-app Slack. Teams, dat in 2017 gratis aan Office 365 werd toegevoegd, verving vervolgens Skype voor Business en werd tijdens de pandemie mede dankzij de videoconferenties zeer populair. Concurrenten zeiden echter dat het samen verpakken van de producten Microsoft een oneerlijk voordeel geeft. Het bedrijf begon op 1 oktober vorig jaar met de gescheiden verkoop van de twee producten in de EU en Zwitserland.

BusinessCom

presenteert: de My-Connect Ontbijtsessies

Distributeur BusinessCom organiseert in het kader van ‘All You Need Is My-Connect’ speciaal voor business partners in telecom en ICT de My-Connect Ontbijtsessies: een inspirerende marktupdate over de toekomst van communicatie en samenwerking. De veranderende klantwens, het onderzoeksrapport ‘How Gen Z is disrupting the workplace in 2024’, UCaaS, Microsoft Teams en het My-Connect concept komen allemaal aan bod. De My-Connect Ontbijtsessie wordt op woensdag 29 mei gehouden in Amsterdam en op vrijdag 31 mei in Streefkerk.

Rijnstate krijgt state-of-the-art

telefonie-oplossing

Het Arnhemse ziekenhuis Rijnstate heeft haar systeem met bereikbaarheidspiepers vervangen door een nieuwe oplossing met Rainbow van Alcatal-Lucent Enterprise(ALE), waardoor deze oproepen nu via de smartphone kunnen verlopen. “Betere bereikbaarheid van (medisch) personeel leidt tot betere zorg. Daarom hebben we onze traditionele bereikbaarheidspiepers vervangen door smartphones met daarop Rainbow. Op die manier kunnen we vertrouwen op de missiekritische communicatie en hopen we nog beter ons werk te kunnen doen.” Aldus Mark van der Velden, CIO / Manager Informatie en Medische Technologie van Rijnstate. In aanvulling op reguliere (vaste) telefonie beschikte Rijnstate nog over traditionele piepers. Die zijn degelijk en betrouwbaar, maar wel beperkt in functionaliteit. “We schakelen steeds vaker over op het gebruik van smartphones. Samen met Buitenhuis Advies en Axians heeft Rijnstate gezocht naar een oplossing om de bereikbaarheidspiepers te vervangen door een moderne telefonieoplossing. Dit is Rainbow van Alcatel-Lucent Enterprise geworden.

Exertis AV en Avocor sluiten

distributieovereenkomst

Exertis AV is een samenwerking aangegaan met Avocor in België, Nederland en Luxemburg. Avocor is een wereldwijde, toonaangevende fabrikant van interactieve schermen. Deze samenwerking markeert een belangrijke mijlpaal voor beide bedrijven in hun streven naar het leveren van state-of-the-art technologie en het verbeteren van de collaboration space experience bij klanten. Het merk Avocor heeft een sterke groei doorgemaakt op de Europese markt en zich gevestigd als een vertrouwd merk dat bekend staat om zijn productkwaliteit en ongeëvenaarde klantenservice.

Nieuws TBM • MEI 2024 9

Solid Partners sluit aan bij TSH

Solid Partners, een full-service ICT dienstverlener met vestigingen in Raalte en Deventer, sluit zich aan bij TSH. Hiermee wordt het groeipad versneld voor klanten en medewerkers en krijgt men de mogelijkheid te leren van, en ervaringen uit te wisselen met de ruim 1.200 nieuwe TSH-collega’s. TSH is vol op het overnamepad met recente overnames van KNNS & nxtoffice, Compatible en Constant IT. De 45 medewerkers van Solid Partners blijven opereren onder de bekende en gevestigde merknaam.

KPN weer eerste in mobiele netwerktest

KPN eindigt voorde derde keer op rij op de eerste plaats in de connect mobiele netwerktest die umlaut jaarlijks organiseert. In de mobiele beoordeling staat Odido op de tweede plaats, Vodafone op de derde plaats. Alle geanalyseerde aanbieders lieten een hoog prestatieniveau zien en konden hun scores verbeteren ten opzichte van de resultaten van vorig jaar. Odido legt beslag op de eerste plaats in de vaste lijn test. Hier staat KPN tweede en Ziggo derde. De benchmark wordt sinds 2015 jaarlijks uitgevoerd door de onafhankelijke benchmarkorganisatie umlaut samen met connect magazine. Umlaut is sinds twee jaar onderdeel van Accenture's network solutions De connect mobiele netwerktest 2024 en de connect vaste netwerktest 2024 bieden uitgebreide inzichten in de gebruikerservaring.

KPN is 'Best in Test', krijgt het algemene cijfer “uitstekend” en scoort 987 van de 1.000 mogelijke punten – dit is de hoogste score die connect en umlaut tot nu toe hebben toegekend. De operator is toonaangevend in alle categorieën: spraak, data, publiek en betrouwbaarheid. In 5G laat KPN een zeer goede dekking zien. Odido staat op de tweede plaats met een score van 978 en het algemene cijfer “uitstekend”. In de categorieën Voice en Data behaalt Odido de op één na sterkste resultaten. In het Betrouwbaarheidsonderzoek binnen de categorie Crowdsourcing staat Odido op één lijn met KPN.

Unica neemt specialist in glasvezelnetwerken over

Technisch dienstverlener Unica neemt het bedrijf Eljes Infrastructurele Projecten over, dat actief is in de aanleg van glasvezelnetwerken voor datacenters en netwerkproviders in de Benelux. Met de overname vergroot Unica de breedte van de dienstverlening van het cluster Unica Datacenters. Eljes is gespecialiseerd in engineering, installatie, beheer en onderhoud van glasvezelnetwerken, zowel binnen datacenters als tussen datacenters. Sinds de oprichting in 2009 heeft het veel technische expertise opgebouwd in de zakelijke glasvezelmarkt, waarin het een van de marktleiders is. Eljes is gevestigd in Zeewolde, heeft 24 medewerkers in dienst en behaalde in 2023 een omzet van € 15 miljoen.

VolkerWessels Telecom onderdeel

Connect verder als Blauwr

Connect B.V., onderdeel van VolkerWessels Telecom, gaat verder onder de naam Blauwr. Al managed service partner voor connectiviteitsvraagstukken levert Blauwr stabiele verbindingen, waar dan ook, of het nu thuis, op kantoor, in een distributiecentrum of op een bouwplaats is. De IT-dienstverlener is onder de vleugels van VolkerWessels Telecom uitgegroeid tot een managed service provider die uitblinkt in connectiviteitsoplossingen, met 24/7 monitoring en beheer. De groei van Blauwr en de ambities om nieuwe markten aan te boren, hebben geleid tot het kiezen van een eigen identiteit en naam.

Meer aanvallen op mobiele devices

In 2023 constateerde Kaspersky een gestage toename van het aantal aanvallen op mobiele devices tot bijna 33,8 miljoen. Dat is een stijging van 50% ten opzichte van de cijfers van het jaar daarvoor. In Nederland werden 95.199 aanvallen op mobiele devices gerapporteerd. De meest voorkomende bedreiging voor mobiele devices was adware, een soort software die ongewenste (en soms irritante) pop-upadvertenties weergeeft, goed voor 40,8% van alle gedetecteerde bedreigingen. Kaspersky publiceerde zijn jaarlijkse analyse van mobiele bedreigingen tijdens het Mobile Word Congress in Barcelona. Het rapport benadrukt de toenemende invloed van mobiele beveiligingsrisico's in combinatie met de groei van kwaadaardige mobiele tools en technologieën.

10 TBM • MEI 2024 Nieuws

Samenwerking Gatehouse

Satcom en Druid Software

Gatehouse Satcom en Druid Software hebben afgesproken om samen de integratie van RAN en Core Network voor geavanceerde 5G NTN Services te verbeteren. Dit partnerschap heeft tot doel satelliet- en terrestrische netwerkoplossingen te integreren, waarbij de nadruk ligt op het creëren van een meer toegankelijke en interoperabele infrastructuur voor de satellietcommunicatie-industrie. Door interoperabiliteit en implementatiegemak te garanderen, zetten Gatehouse Satcom en Druid Software een nieuwe standaard voor het ecosysteem van satellietcommunicatie. Door gebruik te maken van de expertise van Gatehouse Satcom op het gebied van geavanceerde satellietcommunicatieoplossingen en de bekwaamheid van Druid op het gebied van kernnetwerktechnologieën voor 4G/5G en IoT-toepassingen, belichaamt dit partnerschap de samensmelting van individuele krachten om een alomvattende NTN-infrastructuuroplossing te ontwikkelen.

Glaspoort en Circet slaan

handen ineen

Glaspoort en Circet bundelen nu ook hun krachten voor de uitrol van glasvezel op bedrijventerreinen. Met deze samenwerking zet Glaspoort een belangrijke stap richting verdere groei en kan zij ondernemend Nederland nog sneller aansluiten op het supersnelle en betrouwbare glasvezelnetwerk van Glaspoort. Glaspoort, bouwer en beheerder van glasvezelnetwerken, heeft gekozen voor een uitbreiding van de samenwerking met Circet vanwege hun kennis en ervaring op het gebied van glasvezelinfrastructuren.

Webinar Epatra over Smart Office

Op 4 juni 2024 organiseert Epatra Benelux van 10.00 tot 10.30 uur een webinar over Smart Office. Smart Office consultant Rachida Benali-Abdallaoui deelt onze visie op Smart Office en geeft antwoord op belangrijke vragen die gerelateerd zijn aan Smart Office. Als Smart Office consultant assisteert Rachida onder andere bij het optimaliseren van de werkplekken van klanten en het bevorderen van slimmer teamwork. Dit zal ze verduidelijken aan de hand van praktische voorbeelden. Naast technologische aspecten legt ze ook de nadruk op interieur en gedragsdynamiek.

ExperTechno nieuwe service

Kappa Data

Distributeur van netwerk- en beveiligingsoplossingen Kappa Data, breidt zijn portfolio uit met de lancering van een nieuwe service: ExperTechno. Met ExperTechno kan Kappa Data Group gespecialiseerde projecten voor resellers uitvoeren, zodat zij zich kunnen focussen op andere taken. ExperTechno bestaat al langer en is van oorsprong een specialist in OEM-apparaten sinds 1986, en is ontstaan als merk binnen de Franse divisie van The Kappa Data Group. In de loop van 25 jaar heeft ExperTechno zijn expertise aangescherpt om diensten en oplossingen op maat te leveren door software van partners samen te voegen met de kennis van het Kappa Data team op het gebied van hardware. Hiermee kan met gebruik van de services de gehele uitrol en standaard implementaties van een project tot een goed einde worden gebracht. Denk aan alledaagse ensceneringtaken, standaard configuraties, of product logistieke voorbereiding. ExperTechno kan deze aspecten organiseren en coördineren zonder uw organisatie verder te belasten. ExperTechno kan zo de volledige inzet van grote projecten verzorgen, zowel nationaal als internationaal. Het biedt ook de mogelijkheid om extra items zoals kabels, handleidingen, stickers, enzovoort mee te nemen.

Inschrijven kan via Epatra.eu/webinar-smart-office

Nieuws TBM • MEI 2024 11

Subsidie voor 6G-project Gomibo Platforms, Odido en Hansen Technologies

Provider Odido, Hansen Technologies, TNO en de Gomibo Group delen mee dat ze zijn geselecteerd voor een subsidie van het Nationaal Groeifonds. De bedrijven hebben de handen ineen geslagen in een baanbrekend project dat is gericht op het introduceren van 6G in Nederland en Europa. Het project maakt deel uit van het Future Network Services (FNS) programma. Dit initiatief heeft recent ruim 61 miljoen aan subsidie mogen ontvangen van het Nationaal Groeifonds, dat door het kabinet is ingesteld om bedrijven te ondersteunen die bijdragen aan een duurzaam verdienvermogen van Nederland. 6G is al volop in ontwikkeling. Toch is het op dit moment nog niet mogelijk om de service als dienst te verkopen aan consumenten en bedrijven. Dat is omdat het momenteel simpelweg te complex is en infrastructuren om 5G diensten met 6G aan te bieden en te verkopen ontbreken. Gomibo platform kan een brug slaan tussen providers en eindgebruikers als het gaat om het aanbieden en afnemen van (nieuwe diensten met) 6G. De software helpt telecomproviders met het schaalbaar en efficiënt distribueren van 6G-producten. Dit zal zorgen voor veel meer en goedkoper gebruik van 6G. .

Meeste zzp’ers gebruiken

privé 06-nummer zakelijk

Uit recent onderzoek van Rinkel onder Nederlandse zzp’ers blijkt dat iets meer dan de helft (51%) hun privé mobiele nummer gebruikt, terwijl een minderheid (42%) gebruik maakt van de mogelijkheden om werk en privé eenvoudig, op één toestel, te scheiden. Slechts een klein gedeelte maakt gebruik van een regionaal nummer (5%) of een 085-nummer (2%). Het onderzoek laat zien dat zzp’ers voornamelijk voor gemak kiezen, maar benadrukt ook het belang van het scheiden van werk en privé voor een groot deel van de ondernemers. Als zzp’er bereikbaar zijn is een cruciaal aspect van het ondernemerschap. Om inzicht te krijgen in het gebruik van een zakelijk nummer en de drijfveren daarachter, heeft Rinkel dit onderzoek uitgevoerd. De belangrijkste reden voor ondernemers om hun privé nummer te gebruiken is het feit dat ze niet twee telefoons willen gebruiken (43%).

Nieuwe

naam voor

D-two, Four IT, MCC Automatisering, Scala Solutions en Tech Bakery

De labels D-two, Four IT, MCC Automatisering, Scala Solutions en Tech Bakery bundelen hun krachten en gaan verder onder de nieuwe naam Vooruit. In de afgelopen tijd zijn de labels al operationeel en organisatorisch samen gaan werken.

Helft bedrijven monitort thuiswerkers

Uit onderzoek van Kinly blijkt dat 44% van de bedrijven gegevens verzamelt over de thuiswerktijden van werknemers, terwijl nog eens 33% van plan is dit in de toekomst te doen. Voor het nieuwe Trusted Connections 2024-onderzoek zijn 425 zakelijke IT-professionals ondervraagd die werkzaam zijn in Groot-Brittannië, Duitsland, Scandinavië en Nederland. Hieruit bleek dat 65% van de bedrijven hun personeel aanmoedigt om IoT-apparaten in hun huis te installeren, terwijl een derde (33%) ook investeert in analyseplatforms om werknemers op afstand te monitoren. Voor veel bedrijven helpen thuisvolgsystemen te voldoen aan hun verplichtingen om het welzijn van werknemers te beschermen – iets dat veel moeilijker is geworden sinds werknemers de kantooromgeving hebben verlaten. Een derde van de ondervraagden (32%) zegt zelfs dat hun organisaties nu welzijnsgegevens verzamelen, zoals 'vermoeidheidsindicatoren', van personeel op afstand. Nog eens 37% is van plan dit soort gegevens in de toekomst bij te houden.

Nieuws 12 TBM • MEI 2024

Van Domburg Partners gaat distributie Kramer verzorgen

Van Domburg Partners gaat de producten van AV specialist Kramer in de Benelux distribueren. Het bedrijf levert hardware en software voor draadloze presentatie en collaboration, roomcontrol in de cloud, tot webbased AV. Klanten hebben nu toegang tot een toegewijd team dat end-to-end audiovisuele technologieën biedt met betrouwbare ondersteuning die hun bedrijf vooruit helpt. Het partnerschap valt onder het nieuwe ENGAGE Partnerprogramma van Kramer, ontworpen om het netwerk (van partners) in staat te stellen om te groeien, te versnellen, te profiteren en te excelleren. Het programma betrekt distributeurs, systeemintegrators en resellers om de groei en winst te stimuleren via adoptie, training, certificering en marketinginspanningen van het productportfolio van Kramer.

Clear Mind wordt onderdeel

Total ICT Solutions

Clear Mind IT Consultancy uit Luxwoude in Friesland sluit zich aan bij Total ICT Solutions (TICTS). Als Managed Service Provider (MSP) voor het MKB biedt Clear Mind als totaalleverancier dienstverlening op het gebied van IT, telecom en connectiviteit. Deze aanpak sluit naadloos aan op bij de filosofie van TICTS. TICTS is one-stop-shop platform op het gebied van IT en telecommunicatie, en onderdeel van de snelgroeiende MSP familie TSH. Clear Mind is al jaren een bekend gezicht in de noordelijke provincies van Nederland, tot eind 2020 onder de naam Breedband in Bedrijf.

Vodafone verbetert mobiele dekking langs spoor

Vodafone is een project gestart om de mobiele dekking langs het spoor verder te verbeteren. De komende 3 jaar wordt door heel Nederland, in etappes, het mobiel bereik op een deel van de spoorwegtrajecten verbeterd. Aangezien het mobiele verkeer ieder jaar aanzienlijk toeneemt, draagt dit op een positieve manier bij aan de reiservaring van Vodafone-klanten. Vodafone werkt de komende jaren op verschillende manieren aan het verder verbeteren van de dekking langs het spoor. Denk hierbij aan het bouwen van nieuwe zendmasten en extra antennes plaatsen op bestaande antennelocaties. Ook optimaliseert Vodafone de instellingen van het netwerk verder. Dit heeft tot gevolg dat de antennes langs de spoorwegtrajecten nog beter en sneller met elkaar samenwerken.

Chatbots niet geliefd

De resultaten van de Nationale Voice Monitor 2024 brengen een duidelijke boodschap. Chatbots zijn niet geliefd, consumenten kiezen voor de telefoon. Telefonie is nog altijd hét voorkeurskanaal van de Nederlandse consument als het gaat om contact met organisaties. Consumenten zijn tegelijkertijd kritisch over geautomatiseerd klantcontact; vooral de chatbot moet het ontgelden. Uit het onderzoek blijkt dat voorkeuren voor klantcontactkanalen sterk verschillen per leeftijdscategorie en sector. Zo zien we dat live chat met 16% populairder is onder de jongere doelgroep (18-30 jaar) dan onder de doelgroep 66+ (6%). En dat telefonie in de telecomsector met 85% voorkeur significant meer populair is dan in de retail (31%). De grootste ergernissen van de Nederlandse consument in contact met organisaties liggen op het gebied van lange wachttijden (53%), te lange keuzemenu’s (46%) en slecht functionerende chatbots (40%).

TBM • MEI 2024 13 Nieuws

Interstellar en Axelio bundelen krachten

Interstellar en Axelio kondigen een strategische samenwerking aan. De samenwerking houdt in dat Axelio de klanten die Interstellar bedient op het gebied van Microsoft Dynamics CRM en ERP onder haar hoede zal nemen. IT-dienstverlener Interstellar en Axelio, moederbedrijf van vier toonaangevende IT-bedrijven, zijn hiermee nog beter in staat om de wendbaarheid en veerkracht van hun klanten te vergroten. De Microsoft-first strategie van beide bedrijven draagt hier ook aan bij. Met specialisaties in Microsoft Dynamics CRM, ERP, Modern Workplace en de Power Platform Suite, sluiten de werkzaamheden van Axelio aan op die van Interstellar. Interstellar focust zich op Security, Infrastructuur en Business Productivity vanuit de Microsoft suite. Door de strategische samenwerking is Interstellar in staat om klanten nog beter te ondersteunen op het gebied van CRM en ERP en heeft Axelio de uitgelezen partner om haar klanten te bedienen op het gebied van Data en Security.

Telecomtak VolkerWessels verkocht aan

Zweedse investeerder

Bouwbedrijf VolkerWessels verkoopt zijn onderdeel voor technische installaties, energiesystemen en telecomverbindingen aan de Zweedse investeerder Triton. VolkerWessels wil zich meer op de bouw van woningen, vastgoedontwikkeling en infrastructuur richten. Enkele weken geleden maakte het bouwbedrijf bekend op zoek te gaan naar een nieuwe eigenaar voor het 3.100 medewerkers tellende onderdeel. De Zweedse investeerdersgroep Triton wordt de nieuwe eigenaar van VolkerWessels Verbindingen en Netwerken BV ("V&N Group"), een bedrijf dat indirect volledig eigendom is door Koninklijke VolkerWessels BV (“VolkerWessels”) en die zeggenschap heeft over de entiteiten Visser & Smit Hanab BV, VW Telecom BV en Homij Technische Installaties BV (het VolkerWessels Energie-, Telecom- en Technische Installatiebedrijvencluster).

KPN beste dienstverlener voor digitalisering bedrijfsleven

KPN staat op 1 in de nieuwe ranglijst Enablers van MT/Sprout. In de lijst staan de top-150 ondernemingen die bedrijven het best helpen bij het realiseren van hun digitale ambities. Het onderzoek onder bijna 5.000 strategische beslissers is uitgevoerd door hoogleraar Strategic Management en Innovation Henk Volberda van de Universiteit van Amsterdam. ICT-dienstverlener KPN staat dit jaar opnieuw stijf op één. “Dat vind ik razend knap voor een voormalig staatsbedrijf”, stelt hoogleraar Volberda. “De top tien wordt krachtig gedomineerd door bedrijven uit de categorie Finance en ERP als AFAS, Currence, Exact en Klarna.” Verdwenen uit het topklassement is telecomdienstverlener T-Mobile. De samenvoeging met branchegenoot Tele2 onder de nieuwe naam Odido heeft de score geen goed gedaan: het fusiebedrijf stort omlaag naar plek achttien.

Top 10 Enablers

1.KPN

2. AFAS Software

3. Currence

4. Exact

5. Microsoft

6. Hostnet

7. McAfee

8. Fox-IT

9. Cisco

10. Klarna

14 TBM • MEI 2024 Nieuws

People’s Business

Verandering aan de top van Vodafone Duitsland. Philippe Rogge verlaat het bedrijf en wordt opgevolgd door de huidige managing director consumer Marcel de Groot Marcel de Groot heeft 15 jaar management- en marketingervaring in de telecommunicatiemarkt. Zijn eerdere functies waren onder meer Chief Commercial Officer bij Vodafone Ziggo in Nederland en Director of Consumer bij Vodafone Ierland. Sinds 2022 leidt de Groot de particuliere klantenactiviteiten van Vodafone Duitsland.

Lex Fabistas wordt de nieuwe CEO van DSD Europe Hij volgt Thijs van de Moosdijk, mede-oprichter van DSD Europe op. Thijs neemt begin mei na 15 jaar neemt afscheid bij DSD Europe. “DSD heeft een geweldig team en samen met Lex Fabistas en Gerben Bouwhuis zal de business succesvol voortgezet worden,” aldus Thijs van de Moosdijk.

AV- en UC-integrator Kinly heeft Bart Donkersloot aangesteld als nieuwe Managing Director voor de Benelux. Donkersloot is een zeer ervaren AV-deskundige met meer dan tien jaar ervaring in de sector. In zijn laatste functie als Sales Director AV en IT bij Econocom Group was hij verantwoordelijk voor marge- en omzetdoelstellingen, implementatie van het strategisch business framework, verandermanagement en direct management.

Rick van Schaik is in dienst getreden van Your.Online als General Manager Performance Hosting. Hij was hiervoor CCO van Gamma Communications en daarvoor werkzaam bij KPN en Sentia. Your.Online is een team van pioniers van over de hele wereld, verenigd door de passie om bedrijven te helpen online succesvol te zijn. De teams van lokale experts bieden sterk gestandaardiseerde beheerde services aan klanten.

Anywhere365 heeft Wil Blench aangesteld als nieuwe CEO. Hij is de opvolger van Enrico Karsten. Blench is sinds april 2020 lid van de raad van bestuur van Anywhere365, en vervulde sinds 2018 de rol van Vice President voor de Enterprisedivisie van Microsoft in de EMEA-regio (Europa, Midden-Oosten en Afrika).

Anne Hustinx is Executive Director External & Legal Affairs bij VodafoneZiggo geworden. Zij is in deze rol verantwoordelijk voor regulatory & public affairs, externe communicatie & stakeholdermanagement, (cyber) security, legal, compliance, risk & privacy. Hustinx heeft in de afgelopen 9 jaar diverse rollen bij Schiphol Group vervuld, meest recentelijk die van Chief Procurement Officer en General Counsel.

Investeringsmaatschappij Riverdam benoemde Erik van Laar tot nieuwe CEO van het snelgroeiende IT Managed Services Provider platform van Riverdam. Hij gaat samen met Riverdam bouwen aan een groot nationaal platform van regionale IT-bedrijven. Erik van Laar was tot zijn benoeming als nieuwe CEO onder andere algemeen directeur bij Multrix, OpenforSupport en True Workspace (nu onderdeel van Pink Elephant) en The Digital Neighborhood (voorheen Broad Horizon).

Strict kondigt de aanstelling van Erik van Ommeren aan als Partner en Strategy Lead. Voorafgaand aan zijn toetreding tot Strict heeft Erik vele jaren ervaring opgedaan in diverse leidinggevende functies binnen gerenommeerde bedrijven. Zo was hij Director of Innovation & Portfolio bij Levi9, Director of Innovation bij Capgemini San Francisco en Senior Director Analyst bij Gartner.

Nieuws TBM • MEI 2024 15
Anne Hustinx Marcel De Groot Erik van Laar

Unieke samenwerking TD SYNNEX en Pocos versterkt partnerkanaal

Alweer vier jaar werken TD SYNNEX en Pocos nauw samen op het gebied van connectiviteit. Een samenwerking die beide partijen én de aangesloten partners zó goed bevalt, dat het tijd is voor een interview. We spreken Gilles Pekelharing, Category Manager van de Business Unit Connectivity binnen TD SYNNEX en Jelle de Bruijn, Directeur Sales en Marketing van Pocos. Gilles: “Het is uniek dat wij als ICT-distributeur, mede dankzij Pocos, een volledig connectiviteitsportfolio aanbieden. Uniek in Nederland, maar ook binnen de wereldwijde TD SYNNEX organisatie.”

Een jaar of vijf geleden kwamen Gilles en Jelle in gesprek over een mogelijke samenwerking tussen TD SYNNEX en Pocos. Beiden hebben een achtergrond bij mobiele distributeur MCC

in Naarden, wat later werd overgenomen door Tech Data, nu TD SYNNEX. Jelle: “We zagen dat we heel complementair aan elkaar zijn en daarbij is Pocos ook nog complementair

aan de oplossingen die de netwerkproviders bieden. En dat dus het portfolio heel goed in het pakket van de Business Unit van Gilles zou passen.”

16 TBM • MEI 2024

Goede aanvulling

TD SYNNEX is de grootste ICT-distributeur ter wereld met een vrijwel compleet portfolio aan producten en diensten voor het IT-kanaal, in Nederland geleverd via zo’n 4.500 business partners. Gilles: “We zijn de afgelopen jaren sterk aan het groeien met een focus op het verbreden van het portfolio. Waar de Business Unit eerst vooral het partnerkanaal koppelde aan de mobiele diensten van de drie landelijke netwerkproviders, kwamen daar later ook andere diensten als werkplekgerichte oplossingen bij, ISDN, VoIP, internet- en VPN diensten. Daarna was Pocos voor ons de volgende stap. Pocos is binnen onze dienstverlening de enige service provider met een whitelabel totaaloplossing op het gebied van connectiviteit. Wij zagen namelijk dat een deel van onze ICT partners zelf willen factureren, installeren en onderhouden.

Jelle: “Voordeel is dat de partners nu via TD SYNNEX whitelabel diensten op het gebied van verbindingen, VoIP en UC kunnen aanbieden. Makkelijk te bedienen via ons portaal, waarmee je met een paar klikken een oplossing voor je klant live kunt zetten.”

Meer aandacht voor connectiviteit

Connectiviteit wordt in het digitale landschap steeds belangrijker. Alle cloudoplossingen vragen steeds meer bandbreedte. Het is van cruciaal belang dat die verbindingen optimaal zijn. Redundantie en security spelen daarbij ook een groeiende rol.

Gilles: “Onze business partners komen hier, zoals Jelle dat zo mooi noemt, hun bouwblokken ophalen. Daarbij krijgen ze ook steeds meer behoefte om de hele infrastructuur bij hun klant te beheren. Deels vanuit de klant gestuurd, die zijn problematiek bij één aanspreekpunt wil neerleggen. Daardoor zijn connectiviteit en telefonie dichter bij onze IT partners gekomen. We zien vaak dat een partner een deal wint, omdat hij een totaaloplossing levert. Dan ben je in control en treedt er synergie op tussen die producten en diensten. Waardoor je extra voordelen kan bieden voor de klanten. Het voordeel van Pocos is dat je alles in eigen beheer hebt en je eigen facturen mag sturen. Dan kun je ook zelf de kwaliteit monitoren en je marges bepalen. Je ziet dat

met name de technisch georiënteerde partners dat heel belangrijk vinden. Ze willen grip hebben op hun klant.

Bouwstenen met maatwerk

Jelle vervolgt: “Dan heeft het hele klantenspectrum de toegang tot al die bouwstenen. Je kunt voor elke klant maatwerk bieden met deels gedefinieerde oplossingen om het makkelijker te maken. Voor lokaal opererende partijen hebben wij veel lokale initiatieven in ons internetaanbod en dan pak je één connectiviteitsstuk daarvan. Heeft een partner een klant met een specifiek ERP- of CRM pakket, wat met een specifiek telefoniesysteem moet kunnen connecten, dan pak je dat voicepakket van het schap.” Bij de bouwstenen horen ook de UC-oplossingen die Pocos biedt. Naast Xelion, 3CX en koppelingen met Microsoft Teams beschikt Pocos sinds kort over een eigen UC-oplossing met EasyVoice, op basis van het Cisco Broadworks platform. Jelle: ”Wij hebben er met EasyVoice een makkelijk te bedienen platform van gemaakt. Waarmee je met de diverse licentietypes 95 procent van de Nederlandse markt kunt bedienen.”

Samenwerking

In overleg met Pocos neemt het salesteam van Gilles het portfolio van Pocos mee naar de markt. Jelle: “De samenwerking met een partner doen we gezamenlijk. Het onboarding proces bij Pocos is via TD SYNNEX hetzelfde als in geval van een directe samenwerking. Het voordeel met TD SYNNEX is dat zij ook productspecialisten hebben, die de partner kunnen helpen met het invullen van een klantvraag of een oplossing. "Gilles: "De eerste lijns service ligt altijd bij de partner, de tweede bij TD SYNNEX en de derde bij Pocos. We passen als partijen goed bij elkaar. We hebben allebei onze processen heel strak staan. We willen allebei schaalbaar zijn.

De samenwerking is heel goed en met persoonlijk contact maken we ook hierin het verschil.”

In de samenwerking zit wisselwerking, want ook Pocos draagt regelmatig eigen business partners aan bij TD SYNNEX. Jelle: ”Bijvoorbeeld als een klant een specifieke mobiele oplossing heeft. Óf als het een erg groot en complex project is of voor een grote internationale partij die al met operators elders samenwerkt. Of in het geval dat een partner al een hele goede klik heeft met TD SYNNEX, dan kan hij bij ons als TD SYNNEX partner meedraaien. Ik kan niet voor iedereen in alles een partner zijn. Dat is het mooie van de samenwerking. ”

Intensieve samenwerking met Cloud-Connect

De komende maanden wordt de samenwerking tussen beiden geïntensiveerd, met name rond de cloud. Jelle: “Je ziet dat TD SYNNEX sterk is in het leveren van Microsoft licenties, Azure, Oracle-oplossingen en dergelijke. Zeg maar vooral public-cloud oplossingen. Maar je wilt als gebruiker én partner wel grip hebben op je data, in verband met latency of security. Om die cloud-connect van al die partijen te ondersteunen, hebben we ons core netwerk gekoppeld aan AWS, MS Azure en Google Cloud. Partners die bij TD SYNNEX hiervoor de licenties en de hardware afnemen, kunnen dan bij ons terecht voor de connectiviteit. En tegelijk maken we van hun public-cloud een private-cloud. Zo maak je bijvoorbeeld een connectie tussen het cloudplatform van de klant via de Pocos-verbindingen en zo creëer je een IP-VPN die volledig in beheer is bij de klant.”

Jelle tot slot: “TD SYNNEX is dé enige IT distributeur in Nederland met een compleet connectiviteitsportfolio. Samen met Pocos kunnen alle klantwensen ook whitelabel ingevuld worden.”

TBM • MEI 2024 17 Pocos

All You Need Is My-Connect

Onder de merknaam My-Connect levert ICT- en Telecom-distributeur BusinessCom meerdere Cloud- en abonnementsdiensten aan resellers; van telefonie, UC, mobiel, networking, cybersecurity tot aan SIP Trunking en internetverbindingen. Het unieke aan My-Connect is de combinatie van een breed pallet aan wholesale Cloud-diensten, de aanvullende hardware en de korte lijnen, kennis en ondersteuning van BusinessCom met passie voor het resellerkanaal. Onder het mom van All You Need Is My-Connect heeft BusinessCom de afgelopen tijd de nodige partners bezocht met de speciale My-Connect Snoepbox. Wilt u dat we ook bij u langskomen met de Snoepbox om over My-Connect te praten? Plan dan een date in op www.my-connect.nl.

Mitel lanceert MiVB

Subscription Edition 2

Mitel heeft Edition 2 gelanceerd van MiVoice Subscription, binnen het My-Connect portfolio beter bekend als My-Connect Subscription. Edition 2 biedt vier gebruikersprofielopties, zodat elke gebruiker de functies heeft die bij hem of haar passen.

Telephony: rich business communication, inclusief volledige oproepcontrole en voicemailfuncties voor zakelijke gebruikers en telefoons in de gemeenschappelijke ruimte.

Entry: Unified Communications-client en ondersteuning voor meerdere apparaten (softphone, mobiel, bureautelefoon, et cetera).

Premier: de oplossing voor leidinggevenden, road warriors en andere kenniswerker die alle functionaliteiten van Entry nodig hebben en meer om in elk bedrijfsscenario te kunnen leveren. Elite CX: speciaal ontworpen voor contactcenteragents in organisaties van elke omvang om de beste klantervaring te bieden.

Licentiemodel My-Connect Telepo vereenvoudigd

Het licentiemodel van My-Connect Telepo – een van de Cloud-telefoniediensten van BusinessCom – is per maart 2024 sterk vereenvoudigd. Van 17 licenties gaat My-Connect Telepo terug naar 3. Dit is gedaan op verzoek van zowel resellers als eindklanten die hebben aangegeven een eenvoudigere en overzichtelijke all-in prijs te willen voor de dienst. Alle mogelijke features vallen nu binnen de basislicentie (tenant licentie) en twee gebruikerslicenties. De twee gebruikerslicenties zijn de Entry User – deze heeft de basisfunctionaliteiten – en de Premium User – hierbij zijn alle applicaties en functionaliteiten vrijgeschakeld. Partnermanager Marcel Derks: “Deze versimpeling is goed nieuws voor onze business partners; de dienst is nu vanaf een bierviltje te verkopen. Daarnaast is het goede nieuws dat de all-in licentie voor een Premium User een concurrerende prijs krijgt en vele malen voordeliger is dan de huidige My-Connect Telepo licentie met alle opties.”

Op vrijdag 11 oktober houdt BusinessCom de 14e Unify Technical Partner Conference in Veghel. Ook ditmaal zijn verschillende medewerkers van Unify, uit zowel product management als ontwikkeling, aanwezig. Nieuw dit jaar is dat vanwege de overname door Mitel ook dit portfolio aan bod komt en ook personen vanuit Mitel product development aanwezig zijn. Tevens is er de nodige aandacht voor de oplossingen van Unify en Mitel die deel uitmaken van My-Connect, zoals My-Connect Unify Phone en My-Connect PayGo. Meer informatie over het event volgt later dit jaar.

18 TBM • MEI 2024
SAVE THE DATE Technical Partner Conference 2024
Edition 1 Een uitgave van BusinessCom – www.my-connect.nl
Aanmelden kan via BusinessCom.nl/nieuws
My-Connect News

MY-CONNECT GOES FUTURE MOBILITY PARK

Partner event over networking en toekomst van mobiliteit

Clouddienst plus hardware

Het grote voordeel voor resellers van het concept My-Connect is dat BusinessCom vanuit één loket zowel Clouddienst, verbindingen als hardware levert. Denk daarbij aan headsets, IP-toestellen, routers, switches en access points. Het My-Connect portfolio wordt vormgegeven door de volgende dienstenen hardwareleveranciers:

Hoe ziet de toekomst van mobiliteit eruit en welke rol speelt networking hierin? BusinessCom en Alcatel-Lucent Enterprise nodigen u op 12 september uit voor een bijzonder partner event op het Future Mobility Park in Rotterdam.

De toekomst van vervoer en mobiliteit is nauw verweven met networking en communicatie-technologie. Dat tonen BusinessCom en Alcatel-Lucent aan tijdens het event ‘My-Connect goes Future Mobility Park’ in Rotterdam. Het Future Mobility Park is een testlocatie voor de mobiliteitsvraagstukken van de toekomst, waarbij autonoom rijdende voertuigen getest worden. De testlocatie draait op de netwerkoplossingen van Alcatel-Lucent Enterprise die hier redundant zijn uitgevoerd. Een zeer

inspirerende locatie om ICT-partners met klanten als gemeentes, vakantieparken, zorginstellingen, transport en vervoer te informeren over de netwerk- en communicatie-oplossingen van de toekomst.

Naast prikkelende presentaties over de toekomst van vervoer, My-Connect Cirrus en My-Connect Rainbow en een demo van het slimme netwerk van het Future Mobility Park, krijgen partners de unieke mogelijkheid om de testlocatie te bezoeken waar onder andere een Hyperloop demo, slimme verkeerslichten, zelfrijdende shuttles en een drone-halte te bezichtigen zijn. Het Partner Event wordt afgesloten met een gezellige borrel in de Stadshaven Brouwerij die naast het Future Mobility Park ligt. Inschrijven kan binnenkort via www.my-connect.nl.

Nieuw in My-Connect portfolio: My-Connect Dialogue

Deze maand is een nieuwe dienst toegevoegd aan het My-Connect portfolio van BusinessCom: My-Connect Dialogue, de Cloud bedienpost-service voor attendants en agents. My-Connect Dialogue is de vijftiende dienst die aan dit portfolio wordt toegevoegd. Niels van den Berg, partnermanager bij BusinessCom is enthousiast over het toevoegen van My-Connect Dialogue aan het portfolio: “Deze Cloud-dienst verbetert bestaande UC- of Contact Center-oplossingen. My-Connect Dialogue brengt de verschillende informatie- en communicatiekanalen van een organisatie op één plaats binnen en is daarmee een perfecte aanvulling op ons bestaande portfolio. Daarnaast is de dienst gebruiksvriendelijk voor zowel partner als eindklant en is My-Connect Dialogue gecertificeerd voor Microsoft Teams.”

TBM • MEI 2024 19 June 2024

Dstny UCaaS: obsessie voor eenvoud

Dstny zit bepaald niet stil. Na jaren van overnames en een rebranding in 2022 legde de Europese totaalleverancier van zakelijke communicatie in 2023 de focus op het optimaliseren van het eigen UCaaS-platform. Dit voorjaar is hét moment om met het resultaat naar buiten te treden en dus de hoogste tijd om in gesprek te gaan met managing director Ed Smit van Dstny Nederland.

Dstny is nu een jaar live met het unified communications platform. Hoe is die lancering verlopen?

“We zijn erg tevreden over Dstny UCaaS. We waren in Nederland sterk afhankelijk van 3rd party platformen en zijn nu overgeschakeld naar onze eigen technologie. Bijna 90 procent van wat we nu leveren in Nederland is gebaseerd op onze eigen technologie. Het was spannend, want je moet het wel waarmaken. Daarbij is de Nederlandse markt behoorlijk competitief. Je kunt in Nederland, als je een beetje om je heen kijkt, met gemak een tiental platformen vinden die niet zoveel van elkaar verschillen. Er is dan ook een behoorlijke prijscompetitie gaande. Dus je moet jezelf als bedrijf daar ook weer opnieuw gaan positioneren met een product.”

Hoe onderscheidt Dstny zich tussen al die aanbieders?

“Wij richten ons met onze mobile first propositie met name op het MKB, met integraties met CRM- en ERP-systemen via ons eigen ontwikkelde VoIPcube middleware. En sinds kort ook de integratie met MS Teams, waarbij we onze UCaaS-tenant koppelen met Teams. Met al deze integraties maken we het onderscheid naar onze klanten en partners. En met gebruiksgemak voor partner, beheerder en gebruiker. Daarnaast heeft Dstny een heel goede vast-mobiel-propositie in combinatie met Odido. Die samenwerking met Odido is logisch. We zijn als Dstny Group ook leverancier aan Odido voor hun Business Essentials platform. En aan de andere kant van Odido nemen wij hun mobiele abonnementen af.”

Hoe ziet het portfolio er uit?

“ConnectMe is onze kapstok en de applicatie die je installeert om Dstny UCaaS te kunnen gebruiken. Het Service Management Portal is de laag voor de IT-partner of de IT-verantwoordelijke binnen het bedrijf. Hij of zij kan hier het UCaaS-gedeelte beheren. Welke gebruikers zitten erop, welke rechten krijgen die gebruikers en welke rechten krijgen ze bijvoorbeeld in ConnectMe. Ook de IT-beheerder van een MKB-bedrijf heeft nu veel beheersfuncties. De oplossingen zijn nu allemaal gekoppeld. Dat geldt ook voor VoIPcube. Binnenkort krijg je via de app ook toegang tot het Service Management Portal (SMP). Onze partners kunnen veel zelf beheren. Bijvoorbeeld via CRM- en ERP-integraties. Dat hebben we nu ook voor partners toegankelijk gemaakt binnen

20 TBM • MEI 2024
Ed Smit

ons FLUX-platform. Ook de marketplace met bijna 80 integraties is hier zichtbaar. De integraties waar we het meer dan een jaar geleden in ons laatste gesprek over hadden, hebben we voor elkaar. Nu gaan we vol focussen op marketing.”

En wat merkt de gebruiker hiervan?

“Voor alle nieuwe features en integraties kun je als gebruiker zelf de instellingen beheren. Je neemt er je gesprekken aan en handelt ze af in de app. Als je via verschillende kanalen informatie krijgt aangeboden, gaat dat ook in ConnectMe beheerd worden. Het is ook mogelijk om de opties te beperken voor organisaties die dat eigen beheer van eindklanten niet willen. Het hangt van de organisatie af wat ze graag willen hebben. Willen ze heel veel vrijheid en instellingen geven aan eindgebruikers. Of willen ze het juist inperken met een strak regime.”

Dstny is dus alles binnen Europa aan het gelijktrekken, qua portfolio. Hoever zijn jullie daarmee in Nederland?

“Binnen de hele Dstny-groep werken we aan een uniform portfolio. Daar is Nederland al heel ver in. We kijken dan naar drie pijlers. Connectiviteit, UCaaS en mobiel.

In Nederland hebben wij het nieuwe Dstny Secure Internet Access. Hier leveren we, in samenwerking met Cisco Meraki, een beveiligde internetverbinding gericht op het MKB. Waarbij het beheer voor de klant ook eenvoudiger wordt, zeker als een klant meerdere locaties heeft. Hier zie ik ook wel een trend de komende jaren; het verbeteren van de beveiliging in het MKB, ook aangejaagd door de NIS2-richtlijn.”

“Ten tweede de UCaaS-platformen binnen Nederland. We gaan hier binnen de Dstny groep gefaseerd over naar Dstny UCaaS. En de derde is natuurlijk mobiel. Ook hier zien we dat het per land wat verschilt, omdat de mobiele operators in de verschillende landen niet identiek zijn. Odido heeft onlangs ook de propositie verbeterd, je koopt geen databundel meer, maar je hebt een abonnement op basis van snelheid. Je betaalt voor de downloadcapaciteit die je wilt hebben. Ook heeft Odido zijn netwerk al voorbereid op de 3,5 GHz frequenties die beschikbaar gaan komen. Meer dan 60 procent van het netwerk is al klaar en in de loop van het jaar zal het 100 procent zijn omgebouwd. Dat is voor ons ook belangrijk, die mobiele integratie in combinatie met hoge datacapaciteit.”

“In Nederland zijn we er al helemaal klaar voor. We zitten allemaal op Dstny UCaaS. Onze mobiele relatie is goed en ons fixed portfolio ook. Van een aantal diensten die buiten onze core business vallen, hebben we recent afscheid genomen, zoals softwareontwikkeling, web development en webhosting. We focussen ons nu volledig op de drie productcategorieën.”

Gaat Dstny de samenwerking met partijen als Xelion en 3CX hierdoor uitfaseren?

"We hebben het contract met Xelion vorig jaar vernieuwd en blijven dat gewoon ondersteunen. Onze mensen blijven ook de technische kennis bijhouden. We willen dat klanten loyaal blijven aan ons. Als zij een bepaalde functionaliteit willen en dat past beter in een ander platform, gaan wij ze niet dwingen om te migreren naar een ander platform. We willen dat een klant die tevreden is met zijn oplossing ook tevreden blijft.”

Heb je het hierbij ook over callcenter­technologie?

“Voor de toekomst is de omnichannel aanpak heel belangrijk, ook voor het MKB. Een MKB'er die druk bezig is met zijn klanten, krijgt veel vragen binnen via verschillende kanalen. Het is fijn als je dat centraal binnenkrijgt en met AI kunt selecteren op relevantie. En kunt afhandelen op één plek. We werken aan een oplossing binnen ConnectMe die voor de gemiddelde MKB betaalbaar is en een verlichting van zijn takenpakket betekent. Een mooie combinatie van omnichannel en AI.”

“Ook hier draait het voor ons om ‘Simplicity obsessed’; het gaat er uiteindelijk om dat we het voor iedereen, partners, IT-beheerders én eindgebruikers, zo makkelijk mogelijk maken.”

TBM • MEI 2024 21 Dstny

MWC2024

een beurs zonder thema!

Ook dit jaar was er weer het gigantische Mobile World Congress in Barcelona, waar meer dan 100.000 mensen bijeenkwamen rond alles wat met mobiele netwerken, diensten en toestellen te maken heeft. Anders dan vorige jaren, ontbrak een pakkend thema. Op dit moment heeft 5G nog niet gebracht wat men ervan verwacht en verschillende mobiele operators bevinden zich in zwaar weer. Hoe ziet de toekomst eruit?

De vier CEO’s van de grootste Europese mobiele operators – Orange, T-Mobile, Telefonica en Vodafone – klaagden in Barcelona over marktomstandigheden, mogelijkheden en regulering. Nu geld niet meer gratis is, hebben de operators veel meer moeite om financieringen te krijgen. Ze moeten de komende jaren nog veel investeren in 5G technologie, terwijl steeds meer operators moeite hebben met de rentekosten. Daarnaast dalen de inkomsten door concurrentie en flatfee abonnementen. In diverse landen zijn nog 4 operators actief, maar nationale en Europese regels voorkomen fusies. Daardoor is het niet mogelijk om kosten te besparen, onder andere door netwerken en organisaties samen te voegen. 5G heeft operators dus nog niet gebracht waar ze op hoopten. En dat het echt menens is, blijkt bijvoorbeeld bij de Vodafone groep, die hun Italiaanse dochter voor 8 miljard gaan verkopen aan Swisscom. Het schijnt nodig te zijn om de schuldenlast te verminderen. Deze transactie wordt door de nationale en de EU toezichthouders

met interesse bekeken, en zelfs het Zwitsers parlement zal een oordeel moeten vellen. Het is voor mobiele operators niet makkelijk in de Europese (on)vrije markt.

Open Gateway API als oplossing?

In Barcelona werd veel aandacht gegeven aan het Open Gateway API programma, om het voor ontwikkelaars makkelijker te maken diensten af te nemen bij mobiele operators. Voorbeelden van deze Application Programming Interface (API) zijn sim swap, nummerverificatie en leeftijd verificatie. Uiteindelijk hoopt men dat nieuwe diensten rondom slicing en prioriteit ook op afroep via API’s kunnen worden afgenomen.

Een grote mobiele operator is met een vergelijkbare API naar een hele grote ontwikkelaar gegaan om hun oplossing vol enthousiasme te presenteren. Het bleek dat de ontwikkelaar helemaal niet geïnteres-

22 TBM • MEI 2024
Tot 2030 wordt nu verwacht dat het smartphone verkeer met een factor 4 zal toenemen

seerd was, omdat dit een oplossing zou zijn voor 1 van de 3 of 4 netwerken in dat land. Ontwikkelaars willen iedereen functies bieden, niet slechts een deel van hun gebruikers.

Het implementeren van de diverse API’s bij de mobiele operators zijn ingewikkelde projecten. De waarde van die API transacties is waarschijnlijk extreem laag, mogelijk slechts fracties van een eurocent. Het is niet mijn verwachting dat dit voor substantiële groei van de omzet zal zorgen, zoals premium sms-diensten en roamingkosten dat vroeger wel altijd deden. Daarnaast is het waarschijnlijk veel makkelijker om diverse API’s af te roepen bij Google of Apple, die allerlei functies allang beschikbaar hebben.

Ontwikkelingen Open RAN

Op de beurs was opnieuw veel aandacht voor Open RAN. Ook Ericsson en Nokia doen volop mee aan nieuwe ontwikkelingen. In Barcelona was het ecosysteem sterk vertegenwoordigd, met alle grote chipleveranciers (Intel, ARM, Marvell, Nvidia, Qualcomm), serverfabrikanten (Dell, HPE, Supermicro en Lenovo), radioleveranciers (Parallel Wireless, Samsung, NEC), en software leveranciers (Red Hat, Windriver, VMware, Radisys) en nog veel meer. Daarnaast natuurlijk bedrijven die nagenoeg complete oplossingen leveren, zoals Mavenir en Rakuten. Ondanks alle aandacht voor deze bedrijven, speelt Open RAN in operatornetwerken nog geen rol van betekenis. Op het Open RAN event tijdens de beurs, ging het vooral over de voortgang in de standaard en niet over commerciële successen. Het is duidelijk dat de belofte van Open RAN om de kosten naar beneden te brengen, niet de werkelijkheid weergeeft. Wel zorgt Open RAN voor meer flexibiliteit in implementatie. Door een additionele besturingsnode (de RIC - RAN Intelligent Controller) wordt het mogelijk om, in combinatie met AI, radionetwerken sneller te optimaliseren.

AR en XR met AI – dankzij 5G

Operators hebben een lastige taak om aan iedereen altijd en overal goede verbindingen te leveren. Met zijn allen hopen we misschien wel op de komst van AR, VR en XR, zodat we al lopend nog meer informatie geprojecteerd krijgen. Bij NTT DoCoMo kon je virtueel een hond aaien dankzij haptische feedback. Qualcomm demonstreerde met de laatste bril prototypes, die dit jaar niet meer met een kabel verbonden waren. Ook hier speelde AI een grote rol, door allerlei voorbeelden

van real-time beeldverwerking. Het is heel dubbel: mobiele operators hopen dat dit een succes wordt, want daarmee is eindelijk de noodzaak van 5G aangetoond. Voor AR is namelijk al snel een paar honderd megabit per seconde heen en weer nodig, wat 4G niet kan leveren. Tegelijkertijd is het ook een grote zorg voor hen: als de groei van mobiele data nog groter wordt, zullen ze nog meer moeten investeren. Tot 2030 wordt nu verwacht dat het smartphone verkeer met een factor 4 zal toenemen. Als er daarnaast een aantal AR gebruikers bijkomt, zal de vraag naar mobiele data nóg sterker groeien.

Conclusie

Het is niet langer eenvoudig om mobiele operator te zijn. Investeerders stellen hoge eisen voordat ze geld uitlenen, de omvang van de investeringen zijn enorm en ook allerlei kosten voor energie en salarissen groeien sterk. Het lijkt daarmee eigenlijk op de meeste bedrijfstakken, die allemaal met grote uitdagingen zitten. Maar operators hebben daarbij steeds lagere inkomsten door scherpe concurrentie en flatfee tarieven. Daarnaast liggen alle additionele inkomsten door concurrentie van andere diensten en door regulering steeds meer onder druk. Het is duidelijk dat mobiele operators het steeds moeilijker hebben en dat ze op zoek zijn naar oplossingen. In Barcelona heb ik een goed antwoord op deze vraag nog niet ontdekt!

Over de auteur

Eildert van Dijken is Principal Consultant bij Strict en is al vele jaren bezig met mobiele communicatie. Hij is vooral betrokken bij connectiviteitsvraagstukken, voert regelmatig onderzoek uit en publiceert over nieuwe technologieën.

TBM • MEI 2024 23
MWC

Is 5G al klaar voor missiekritische toepassingen?

Professionele gebruikers en hulpverleners hebben nog steeds aparte netwerken voor spraak- en missiekritische communicatie. De communicatie wordt missiekritisch genoemd, omdat gebrek aan communicatie mensenlevens in gevaar kan brengen. Als de communicatie grote operationele of economische impact heeft, wordt het Business Critical Communication genoemd. De komst van 5G en private 5G brengt een grote belofte voor nieuwe én bestaande toepassingen.

24 TBM • MEI 2024

Professionele mobiele communicatie is al jaren een aparte wereld, waarvoor portofoons door hulpverleners en andere gebruikers in allerlei omstandigheden worden ingezet. De gebruikers verwachten apparaten die tegen een stootje kunnen, die zelfs met handschoenen te bedienen zijn en ook in lawaaiige omstandigheden nog verstaanbaar zijn. Daarbij moet er dekking overal in gebouwen en daarbuiten zijn en moet het netwerk een zeer hoge beschikbaarheid hebben. Het systeem moet daarnaast ook koppelingen hebben met meldkamers, telefonie en speciale bedienposten. De meest gebruikte portofoons in Nederland zijn van Motorola en Sepura, bedrijven met een lange historie in radiocommunicatie. De meest gebruikte standaard is TETRA, die ontwikkeld is in de jaren 90. Naast TETRA wordt voor kleine lokale systemen (zoals voor BHV) ook vaak gebruikgemaakt van DMR, een afkorting van Digital Mobile Radio.

Veel professionele gebruikers willen naast spraak ook mobiele data, afbeeldingen en video's kunnen versturen en ontvangen. Allemaal zaken die in 4G en 5G mobiele netwerken heel goed mogelijk, maar met portofoons niet gebruikelijk zijn. Ongeveer 10 jaar geleden demonstreerde Huawei al dat je in Private 4G/LTE netwerken met robuuste portofoons ook live videobeelden kon versturen en ontvangen. Voor professionele gebruikers werd de 4G standaard eind vorig decennium uitgebreid met speciale functies, zodat Mission Critical functionaliteit ook mogelijk werd op gewone mobiele netwerken.

Speciale functies en releases

Professionele gebruikers verwachten nogal wat van een mobiel netwerk: ze willen in een groep kunnen communiceren met 1 druk op de knop, gesprekken moeten binnen een halve seconde tot stand komen, men wil prioriteit op ander verkeer en de meldkamer moet de regie hebben over gesprekken. Daarnaast is een altijd goed werkende noodoproep naar de meldkamer essentieel. Allemaal zaken die normaal niet in mobiele netwerken zitten en daarom als speciale Mission Critical functies zijn toegevoegd. 3GPP is de samenwerkingsorganisatie voor

Nadat een dergelijke standaard is vastgesteld, duurt het meestal nog
1 tot 2 jaar voordat de gestandaardiseerde functies in producten beschikbaar zijn

de 4G- en 5G standaarden voor mobiele netwerken. Met behulp van de TCCA, de organisatie van professionele communicatie, is de MCX standaard gemaakt. Dit betekent Mission Critical, waarbij de X staat voor spraak, data en video. Toen eind vorig decennium de eerste missiekritische functies waren toegevoegd aan 4G (in Release 13 en 14), was de focus van de mobiele wereld al helemaal op 5G (vanaf release 15). Nadat een dergelijke standaard is vastgesteld, duurt het meestal nog 1 tot 2 jaar voordat de gestandaardiseerde functies in producten beschikbaar zijn. Daarna duurt het nog 1 tot 2 jaar voordat mobiele operators hun netwerken hebben omgebouwd en de functies beschikbaar komen voor gebruikers, natuurlijk afhankelijk van de keuzes van de operators. Als voorbeeld: 5G Release 16 geeft operators diverse mogelijkheden voor `network slicing’ en nieuwe 5G functies. Deze standaard is in 2020 gepubliceerd, maar op dit moment (2024) zijn er wereldwijd nog maar enkele operators die deze release in hun netwerk hebben geactiveerd. In Nederland wordt verwacht dat operators na het beschikbaar komen van de 3,5 GHz frequentieband (gepland op 1 augustus 2024), Release 16 functies beschikbaar zullen stellen aan gebruikers. Hier is dus al 4 jaar tussen gereedkomen van de standaard en beschikbaar komen voor gebruikers.

Voor de wereld van missiekritische communicatie was het een behoorlijke tegenvaller toen duidelijk werd dat alle Mission Critical functies in 4G (die na veel moeite tot stand waren gekomen), niet waren opgenomen in de 5G standaard. Geen nood, men moest gewoon

TBM • MEI 2024 25 Dossier private 5G

alles opnieuw aanvragen. In Release 17 en Release 18 worden daarom allerlei Mission Critical functies toegevoegd aan 5G. Release 18 is eind vorig jaar afgerond. Voordat de functionaliteiten in producten en vervolgens in mobiele netwerken beschikbaar komen, duurt het nog zeker 3-4 jaar..

MCX en Plugtesten

Mission Critical functies worden voor een belangrijk deel bestuurd vanuit de MCX server, die als een extra onderdeel bovenop het 4G of 5G netwerk de besturing krijgt over slicing, QoS en prioriteit in het mobiele netwerk. Daarnaast wordt de gebruikersfunctionaliteit vanuit een applicatieserver in combinatie met een app (client) op een mobiel toestel geleverd. De standaardisatie organisatie ETSI organiseert jaarlijks de MCX `Plugtest’, waarbij de 3GPP MCX standaarden in diverse systemen zijn geïmplementeerd. Deze worden gekoppeld en vervolgens worden allerlei testcases doorlopen, om te kijken of producten voldoen aan de standaarden en functies end-to-end naar behoren werken. De resultaten zijn overwegend positief en er is zeker vooruitgang geboekt. Toch is het nog wel `werk in uitvoering’, want de integratie van alle functies in een operator netwerk in combinatie met toestellen en applicaties is nog steeds uitdagend.

MCX standaard of niet?

Ook zonder de volledige MCX standaard is het mogelijk om missiekritische systemen te bouwen, die aan professionele gebruikers functies bieden, zoals spraak, groepsgesprekken en noodoproepen. In mijn eigen werk ben ik daar volop bij betrokken. In publieke netwerken wil men graag dat missiekritische gesprekken voorrang krijgen op gewone gebruikers, om te voorkomen dat hulpverleners hun taken niet goed kunnen uitvoeren. In private netwerken speelt dit probleem veel minder, omdat je zelf de controle hebt over het gebruik en capaciteit. Dan hoef je in principe ook geen prioriteit te stellen, want bij een goed ontworpen systeem is er voldoende ruimte voor alle communicatie. Het verschil is dat de applicatie gewoon als normale data door het mobiele netwerk gaat: zolang er geen

congestie is, hoef je ook geen voorrang te geven aan bepaalde datastromen. Het nadeel is dat zo’n systeem niet zomaar kan samenwerken met een ander netwerk, maar dat is in afgesloten systemen niet vaak noodzakelijk. Voor kleine tot middelgrote systemen dus een prima oplossing.

Hoe groot is groot?

Zolang het netwerken zijn van middelgrote omvang (een paar honderd tot een paar duizend gebruikers), blijkt er al veel mogelijk met de huidige stand van de techniek. Er zijn zelfs al leveranciers die enkele tienduizenden gebruikers aankunnen. Zolang dit gesloten systemen zijn, lijkt de functionaliteit zeer uitgebreid. Toch blijken er in diverse applicaties van leveranciers nog behoorlijke beperkingen te zijn, zowel in capaciteit maar ook in integratie met de meldkamers en andere systemen. Voor systemen die volledig voldoen aan de MCX standaard (of daar naar op weg zijn) lijkt het daarom nog te vroeg.

Een `big bang’ overgang van een oud systeem naar nieuwe devices en nieuwe functies is voor professionele gebruikers meestal geen goede keuze

Migratie van TETRA naar 5G?

Professionele gebruikers tevreden stellen is een van de grote uitdagingen voor de mobiele industrie. Natuurlijk willen hulpverleners graag die additionele functies van 4G en 5G, maar ze nemen niet zomaar afscheid van een systeem en device waar ze voor hun eigen veiligheid van afhankelijk zijn. Eerst zal de dekking en de betrouwbaarheid minstens

Over de auteur

Eildert van Dijken is Principal Consultant bij Strict en is al vele jaren bezig met mobiele communicatie. Hij is vooral betrokken bij connectiviteitsvraagstukken, voert regelmatig onderzoek uit en publiceert over nieuwe technologieën.

zo goed moeten zijn als wat men van het bestaande systeem verwacht. Goed luisteren naar de eisen en wensen van de gebruikers is daarbij van groot belang.

Daarnaast zullen beide systemen nog een behoorlijke periode naast elkaar moeten bestaan, om de functionaliteit goed te kunnen testen en gebruikers te migreren in een passend tempo. Tijdens die periode is het goed om rekening te houden met de aanloop- en de dubbele beheerkosten. Een `big bang’ overgang van een oud systeem naar nieuwe devices en nieuwe functies is voor professionele gebruikers meestal geen goede keuze. Daarnaast heeft elke nieuwe technologie zijn eigen uitdagingen, onder andere met de integratie van alle onderdelen. Daar valt nog veel over te vertellen in een volgend artikel!

Conclusie

Professionele gebruikers kunnen hun missiekritische communicatie prima via 5G laten verlopen in gesloten systemen. Voor grootschalige systemen is de situatie wat complexer: de standaardisatie is nog niet gereed en de inschatting is dat de huidige systemen nog niet in staat zijn om de huidige TETRA netwerken volledig te vervangen. In diverse landen wordt er al hard gewerkt om de landelijke hulpdiensten te migreren naar 4G en 5G. Op de plaatsen waar dit is gelukt, is dit nog niet op basis van open standaarden. Ook Nederland heeft de ambitie om snel afscheid te nemen van de huidige C2000. Zie hiervoor ook het artikel elders in dit nummerHet is mijn inschatting dat dit de komende jaren nog niet kan. Het zal naast standaardisatie nog heel wat jaren aan voorbereidingen vergen voordat hulpverleners hun portofoon kunnen laten staan.

26 TBM • MEI 2024 Dossier private 5G

Private 5G volgende fase voor MCS als specialist in private networks én IoT

De komst van private 5G biedt nu een volwaardig draadloos alternatief voor WiFi, stelt Bas Piek, CEO van MCS. ”Daarmee is er voor de partijen die willen digitaliseren en die ook de voordelen zien om dit draadloos te doen, een heel mooi alternatief bijgekomen.” Value-add distributeur MCS is al vanaf de start in 1997 betrokken bij de aanleg en het beheer van private netwerken. En bij private 5G waren ze er helemaal vroeg bij, door sinds 2019 deel te nemen aan het Do IoT Fieldlab samen met TU Delft, TNO en vele andere marktpartijen waaronder BTG. Hoofdredacteur Joost Heessels in gesprek met Bas Piek over de kansen van private 5G.

Wat is het verschil tussen 4G en 5G?

“Met 5G heb je tot honderd keer meer snelheid dan dat je met een 4G-verbinding kunt realiseren. Verder zit de latency bij 5G tot onder de 10 milliseconden. Tegenover meer dan 50 milliseconden voor 4G. Dus met 5G kun je apparaten snel met de cloud laten communiceren. Daarnaast biedt het veel meer capaciteit. 4G is nu voor de operators gemaximaliseerd op 20 MHz, 5G is tot 100 MHz. Dat is een snelweg die gewoon een factor 5 is.”

Als je dat vertaalt naar private, wat betekent de komst van 5G dan?

“Private GSM, waar nog steeds veel partijen gebruik van maken, werd ingezet als alternatief om slechte indoordekking te verhelpen.

TBM • MEI 2024 27 Dossier private 5G
Bas Piek (l) en Marc Vekemans (r)

Of omdat bedrijven gewoon in hun eigen pand met elkaar wilden communiceren. Maar 2G was vooral voor spraak en sms-alarmering geschikt. Bij private 4G (LTE) is dat doorontwikkeld naar een IP-netwerk, waar voornamelijk in de zorg zowel data-alarmering als spraak over loopt. De stap die nu naar 5G is gemaakt, is dat er perceel gebonden 5G-spectrum aangevraagd kan worden. Dan kun je maar liefst 50 MHz aanvragen - tien keer zoveel als bij 4G. Daarmee kun je dus wél allerlei apparaten snel en met een hoge bandbreedte met elkaar laten communiceren. Dat maakt private 5G een serieus alternatief voor WiFi. Maar dan wel met afgeschermd, exclusief spectrum.

Je kunt het private 5G-netwerk volledig secure maken en ook volledig on-premise neerzetten. In de nabije toekomst, kun je er ook met WiFi gecombineerde netwerken van gaan maken. WiFi bijvoorbeeld voor je kantoorautomatisering en 5G voor je productieplant. Maar dan wel vanuit één gecombineerd netwerk.”

“Private 5G is nieuw. Daarom hebben wij onze partners uitgenodigd voor kennissessies en webinars over private 5G”

En dat betekent dus nieuwe doelgroepen “Ik denk dat het zwaartepunt van de 5G use case zit in healthcare, transport, logistiek en in industrie. Als wij naar de zorgsector kijken, dan is private LTE in heel veel gevallen nog meer dan voldoende. Daar gaat het minder om capaciteit en juist meer om betrouwbaarheid. Maar in de logistiek zie je dat veel partijen tot nu toe gedwongen waren om met WiFi te werken, omdat de capaciteit van private 4G onvoldoende was. Met 5G is deze beperking in capaciteit er niet en kan dit veel betrouwbaarder, met een veel hogere mate van quality of service en veel lagere latency. En als apparaten moeten bewegen van A naar B, heb je met 5G naadloze handovers. “

Jullie hebben de afgelopen jaren al veel ervaring opgedaan in testen binnen verschillende Fieldlabs. Wat was de reden om in de 5G Fieldlabs te participeren?

“Wij hebben op dit moment al meer dan vijf private 5G-netwerken uitgerold en in beheer. Zowel in Nederland als in het buitenland. De belangrijkste daarvan zijn de Do IoT Fieldlab-netwerken die wij sinds 2019 samen met TNO en de TU Delft runnen. Wij zijn bewust gaan participeren in het Fieldlab omdat wij voorop willen lopen en ervaring wilden opdoen met 5G.

Dat geeft veel inzichten. Wat zijn de mogelijkheden en uitdagingen? Dan kom je er ook achter dat bepaalde features nog niet klaar zijn, omdat die bijvoorbeeld pas in een volgende release zitten. Hoe fijn is het dat wij dat advies nu al aan onze klanten kunnen geven. Dat is een voorsprong die wij hebben gecreëerd.

Met onze achtergrond in 2G- en 4G-netwerken was het vanzelfsprekend om ook onze pijlen te richten op 5G. Onze partners verwachten ook van ons als expert dat wij daar ook kennis en ervaring mee hebben. Daar hebben wij dus flink in geïnvesteerd.

Wij hebben hele interessante use cases met de fieldlabs mogen doen. Sommigen waren heel wetenschappelijk, om echt te kijken hoe zo'n netwerk reageert in een bepaalde setting. Andere projecten waren ook gewoon heel praktisch.

Kun je wat voorbeelden geven?

“Wij hebben zelf bijvoorbeeld twee 5G-netwerken actief in de glastuinbouw. Een kas zit vol met techniek, en de ruimte in een kas moet optimaal benut worden. Zo min mogelijk kabels en apparatuur, zoveel mogelijk ruimte voor de gewassen. Een kas is door veel glas en metaal een lastig object om van kwalitatieve draadloze netwerken te voorzien. Je hebt veel last van interferentie door de constructie, maar ook de planten die groeien zorgen voor bepaalde uitdagingen. Zo'n kas is één groot datacentrum. En daar zit zoveel bepalende apparatuur in. Er wordt continue gemonitord of de grond vochtig genoeg is of dat er meer water bij moet. Of denk aan het met AI analyseren van de insecten in de kas. Je kunt vervolgens drones inzetten om de insecten die schade aanbrengen aan de gewassen te vangen en de goede insecten hun gang te laten gaan. Wij laten in deze fieldlabs zien dat 5G deze betrouwbare, kwalitatieve draadloze oplossing kan zijn voor de Nederlandse kassenbouw,

28 TBM • MEI 2024 Dossier private 5G

waardoor zij verder kunnen bouwen aan hun positie als wereldleider in deze mooie industrie.

Niet alleen de tuinbouw profiteert nu van 5G. Ook in industriële omgevingen kan deze technologie veel voordelen opleveren. Hoe laat je bijvoorbeeld een robot autonoom rijden in een olie- en gasomgeving, waarbij de robot geen enkel vonkje of iets mag triggeren wat brandgevaarlijk is? Zo’n 5G-netwerk moet dan ook voldoende capaciteit hebben om deze robot via LiDAR zijn omgeving te laten scannen.

Maar tegelijkertijd moet de robot met zijn cloudapplicatie in contact staan om waarnemingen door te geven, te laten analyseren en terug te krijgen om zijn volgende beslissing te laten nemen.”

Je refereert al een paar keer aan IoT. Dat onderscheidt jullie natuurlijk ook van anderen in deze markt. Jullie zijn natuurlijk ooit begonnen als M­to­M partij, wat nu IoT is. En nu komen die twee werelden bij elkaar.

“Ja, en wij begrijpen beide werelden. Het wordt voor onze klanten super interessant, omdat de wereld van IoT, waar je data uit apparaten verzamelt om een operatie te managen en aan te sturen, met de komst van 5G veel meer mogelijkheden gaat bieden.

Heel veel bedrijven denken bij 4G en 5G nog steeds aan telefonie. Terwijl zakelijk 5G veel meer gaat over sensoren, machines, apparaten en platformen die met elkaar communiceren. LoRa is een technologie die speciaal ontwikkeld is voor IoT-toepassingen. Alleen een beperking van LoRa in de hele IoT-keten is nu dat je wel informatie kunt ophalen, je software-updates kunt doen en instellingen kunt aanpassen. Maar je kunt dat apparaat niet besturen. Het

mooie van 5G is dat je daar straks wel de bandbreedte voor hebt. En met de geplande releases binnen 5G kan dit binnenkort ook energievriendelijk, waardoor je sensoren ook batterij gevoed kunt laten werken. Daarnaast biedt 5G mogelijkheden om een drone of een robot aan te sturen of apparaten met elkaar te laten praten en zelf beslissingen laten nemen. Binnen een bepaalde context of bepaalde regels. Dat is wat we met 5G ook daadwerkelijk in de praktijk kunnen gaan toepassen.”

Is jullie portfolio er klaar voor?

“Wij hebben als MCS al voorgesorteerd op een 5G-portfolio. Zo kunnen wij als volledig gecertificeerde partner een Nokia 5G-netwerk aanbieden. Daarnaast hebben wij van Druid een core die zowel 4G als 5G ondersteunt. Voor de RAN radio hebben wij Baicells hardware. Baicells heeft ook al een paar heel aantrekkelijke 5G-radio's voor zowel indoor als outdoor oplossingen. Wij kunnen in alle prijsklassen een business of mission critical netwerk leveren. Ik denk dat dat ons wel uniek maakt. Met Nokia kunnen wij een, noem het maar even een tier 1 netwerk, op operator kwaliteitsniveau leveren. Maar met de combinatie Druid en Baicells kunnen wij ook een heel stabiel kwalitatief alternatief bieden voor organisaties met een kleiner budget.

Qua hardware hebben wij ook een uitgebreid assortiment aan routers en modems met specifieke karakteristieken die wij uitgebreid testen voordat wij besluiten om de hardware op te nemen in ons portfolio. Door het samengaan met DDS hebben wij nu ook een groot assortiment met de juiste antennes om de hele hardware combinatie goed met elkaar te laten communiceren. Kortom, wij hebben een one-stop-shop concept voor 4G en 5G

“Daarnaast biedt 5G mogelijkheden om een drone of een robot aan te sturen of apparaten met elkaar te laten praten en zelf beslissingen laten nemen”

voor onze partners. En als managed IoT-distributeur hebben wij ook alle randapparatuur en de platformen om apparaten met elkaar te laten communiceren.”

Zijn je partners er klaar voor?

“Er zijn partners die wij niet uit hoeven te leggen hoe ze een goed netwerk moeten uitrollen. Maar je hebt ook partijen die graag onze hulp willen. Dan pakken wij dat natuurlijk samen met hen op. Onze partner is daarbij altijd de partner voor de klant.

Private 5G is nieuw. Daarom hebben wij onze partners uitgenodigd voor kennissessies en webinars over private 5G. Ook hebben wij op ons kantoor demonstraties gegeven aan partners en leveranciers laten spreken. Onze partners profiteren van het feit dat wij al veel ervaring hebben met het uitrollen van private 5G-netwerken. Deze ervaring zetten wij actief in bij het uitrollen van hun private 5G-netwerken.”

De komst van 5G, de samensmelting met IoT. Dat zal in jullie partnerkanaal ook voor verandering zorgen?

“Zeker. Er zijn partijen aan de operationele IoT-kant die nu vragen naar 5G. En wij hebben private LTE-partners die verder willen uitbreiden naar domotica en zo de richting van IoT opschuiven.

Ik denk ook dat private 5G voor een aantal WiFi-partijen een alternatief biedt. Het wordt interessant hoe de dynamiek tussen OT, waar onze meeste partners zitten, en IT zich gaat ontwikkelen. Wij gaan met 5G een IP-netwerk leveren wat dichter tegen de IT-kant aan zit, maar wat wel vanuit de OT gevraagd wordt. Dat zal ook een aantal IT-partijen interesseren. Dat gaat ook weer wat dynamiek opleveren in het partnerlandschap.”

TBM • MEI 2024 29 Dossier private 5G

Met Private 5G as a service biedt Axians

een abonnement op innovatie

Met enkele decennia aan ervaring in missie- en bedrijfskritische communicatie, gekoppeld aan een as-a service model dat een abonnement op innovatie biedt, is managed service provider en system integrator Axians helemaal voorbereid op de komst van private 5G. Vergeet daarbij niet dat een dergelijk radionetwerk altijd naadloos moet integreren in je hele digitale ecosysteem, waarschuwen Otto van den Wijngaard en Edwin Kanis van Axians. Samen met hen bespreken we de propositie van Axians in deze nieuwe markt.

30 TBM • MEI 2024
Otto van den Wijngaard Edwin Kanis

Missiekritsche communicatie zit in ons DNA, begint Otto enthousiast. Zeker als de naam van Koning & Hartman valt, sinds enkele jaren onderdeel van Axians en de partij die portofonie naar Nederland bracht. “We hebben zo’n 20 jaar geleden ook de grondslag gelegd voor private mobile networking. Onze hele organisatie is er op ingericht. Van radiodesign tot onderhoud en beheer. Eerst met 2G, DAS systemen voor indoordekking, toen 4G en nu dus 5G. Ondertussen zijn we met onze klanten en hun behoeften meegegroeid. Daardoor is het een heel organisch proces geweest. Wij zijn samen met deze techniek opgegroeid en volwassen geworden.”

Otto is als Manager Business Development & Innovation intensief betrokken bij de introductie van private 5G. “Aan de ene kant help ik onze segment managers binnen enterprise, public en operators. Aan de andere kant houd ik me bezig met innovatie. Ik probeer een paar jaar vooruit te kijken. Wat zijn nieuwe ontwikkelingen qua hardware of software die voor ons interessant zijn om toe te voegen aan ons portfolio? Dat kan ook gaan over samenwerkingen met vendoren of andere partijen die iets bieden wat wij niet in huis hebben.”

Missiekritische diensten

Een van de innovaties waar Otto zich de afgelopen jaren in heeft verdiept, is dus private 5G. Een technologie die vooral een grotere bandbreedte, enorme aantallen devices die je er op kunt aansluiten en hoge betrouwbaarheid biedt. Dat alles leidt ook tot een low latency en dus tot real-time connecties. “Denk aan een zorgapplicatie waarin je realtime de hartmonitoring wilt volgen. Of bij de containerterminal waar je realtime onbemande voertuigen kunt volgen en direct stilzetten bij een noodstop. Of in de maakindustrie waar je robots wilt aansturen en controleren.”

“Je maakt gebruik van dezelfde techniek als de mobiele operators gebruiken”, gaat Otto verder, “ maar jij zit aan het stuur. Je kunt zelf de security bepalen. “Daarnaast zien we ook dat de IT- (kantoor)omgeving steeds meer samenkomt met de OT-omgeving op de werkvloer. Met private mobiele netwerken kunnen we die specifieke groepen van elkaar scheiden in aparte virtuele gebruikersgroepen.”

“Een andere meerwaarde van private 5G-netwerken is dat deze helemaal al op de toekomst zijn voorbereid. Hoewel de standaard nog steeds in ontwikkeling is, kunnen met deze netwerken onze klanten alvast wel de innovatie bieden wanneer zij daar in hun digitale transformatieproces aan toe zijn.”

Complexer

Private 5G is een compleet ecosysteem, dat veel verder gaat dan een radionetwerk met een eigen core. Hyperconnectiviteit noemt Edwin Kanis dat. In zijn rol als Director Marketing & innovation kijkt hij altijd over de volle breedte van het IT-portfolio van Axians en benoemt dan ook het belang van een goede integratie.

“Wij bieden een complete oplossing waarbij klanten verzekerd zijn van het hele beheer, onderhoud, releasemanagement en implementatie van hun private 5G-netwerk”

“Zonder de integratie in jouw IT-omgeving heb je er niks aan. Dat luistert net wat nauwer dan bij private 4G. Als je het koppelt aan je brandmelder of een kritische zorgapplicatie. Ligt dat eruit, dat kan tonnen kosten of erger, mensenlevens. Je moet klanten de garantie kunnen bieden van integratie, bouw en onderhoud. Het is een hele keten die je levert. En die hele keten, dat hebben wij allemaal zelf in huis. Van radiodesign tot implementatie, onderhoud en beheer. Maar ook het aansluitende portfolio van networking, datacenters, data-analytics, cybersecurity, business applicaties en werkplekken.

Waar Axians zich met het Telecom portfolio zich in onderscheidt, is dat de ICT system-integrator voor deze beheerde private 5G-netwerken niet alleen de netwerkkant verzorgt, maar ook de bijkomende implementatie en te gebruiken oplossingen voor zijn rekening kan nemen. Kortom; het aanbod is veel breder dan alleen de netwerk kant.

“We gaan natuurlijk veel verder dan het leveren van een paar dozen”, gaat Edwin verder. “Wij bieden ook de daadwerkelijke implementatie en integratie met de diensten en oplossingen die zij (willen) gebruiken. Dit met behulp van de expertise die we in ons netwerk met specialisten in huis hebben. Dat maakt van Axians de meest veelzijdig specialist in digitale transformatie.”

Volle IT-breedte

Otto vult aan: “Vooral dat hele integratieproces van het omliggende ecosysteem is waarin wij echt onderscheidend zijn. De integratie in het hele (IT) ecosysteem van klanten is ontzettend belangrijk. Zonder deze integratie heb je niets aan het netwerk. Koppelen met het hele ecosysteem bepaalt het succes van dit soort oplossingen.”

Edwin noemt het voorbeeld in de ouderen- en gehandicaptenzorg. “Vaak grote instellingen over een groot oppervlak. Voor zorgalarmering of valdetectie wil je dat de signalen gegarandeerd aankomen. Dat gaat met een privaat netwerk net wat beter dan met een WiFi netwerk. Dat laatste kun je wel gebruiken voor minder kritische toepassingen. Of denk aan valdetectie voor de lone worker in een complexe omgeving met veel staal. “

Volop ervaring

Een extra voordeel is dat Axians samenwerkt en ervaringen kan uitwisselen met buitenlandse vestigingen van Axians, die soms al meer ervaring hebben met private 5G omgevingen omdat frequenties hier al eerder beschikbaar zijn.

TBM • MEI 2024 31 Dossier private 5G

“Voor deze business cases hebben we als Axians alles zelf met een Nederlandse serviceorganisatie in huis en werken daarbij ook samen met onze collega’s in andere landen. Hiermee zitten we in een aparte 5G-werkgroep op het gebied van kennisuitwisseling, maar ook samenwerking in projecten of bij het bouwen van demo-opstellingen. We leren veel van

“We werken ook samen aan een ‘Edulab’, waarin we opleidingen geven met robotarmen in een IoT omgeving. Daar zijn we bezig om use cases rond private 5G te ontwikkelen.”

de lessons learned in de landen waar private 5G al wel beschikbaar is.” Otto: “Daarnaast werken we samen met vendoren en partners. Bijvoorbeeld partners die gespecialiseerd zijn in industriële automatisering of applicaties ontwikkelen voor de zorg.”

Ook zijn ingenieurs uit Delft momenteel betrokken bij de uitrol van private 5G projecten in Duitsland. Daarnaast zitten er binnen het concern organisaties die actief zijn op bijvoorbeeld het gebied van industriële automatisering, zoals Actemium. Otto: “Zij hebben veel klanten voor wie private 5G een uitkomst is. We werken ook samen aan een ‘Edulab’, waarin we opleidingen geven met robotarmen in een IoT omgeving. Daar zijn we bezig om use cases rond private 5G te ontwikkelen. In de zorg doen we dat met een andere zusterorganisatie, Verkerk.”

Private 5G as a service

Voor Axians Telecom is het aanbieden van private 5G-netwerken ook een stuk extra advies naar de klanten toe, geeft Edwin aan. “Niet iedereen hoeft naar 5G over te stappen. Een zorginstelling met tien locaties die met

elkaar verbonden moeten zijn, kunnen prima uit de voeten met private 4G. Maar we bieden wel die mogelijkheid wanneer klanten er klaar voor zijn. Dit hoeft niet nu meteen, maar misschien als stip op de horizon over drie of vijf jaar.”

Axians levert zijn diensten steeds meer as a Service. Dat gold bijvoorbeeld al voor indoordekking, maar sinds eind vorig jaar ook voor private 5G.

Otto: “Hiermee leveren we de private 5G-oplossing met de hele dienstverlening eromheen. Wij bieden een complete oplossing waarbij klanten verzekerd zijn van het hele beheer, onderhoud, release-management en implementatie van hun private 5G-netwerk. Inclusief de innovaties die later komen en de financiering op basis van een maandbedrag .” Edwin: “Hiermee hoeven ze niet om te kijken naar alles wat met hun (5G) netwerk te maken heeft. Zij kunnen zich blijven richten op waarvoor zij het netwerk precies willen gebruiken. Bijvoorbeeld het leveren van zorg of onderwijs. Wij verzorgen het hele lifecycle management”

Abonnement op innovatie

Last, but not least, besluit Edwin, komt ‘as-a-service’ recht uit het hart van Axians. “We hebben veel business units die succesvol as a service diensten leveren. CIO’s hebben tegenwoordig een complexe job. Er zijn zoveel keuzes te maken op het gebied van compliancy, milieu, cloud, security. Daar spelen we op in door het bieden van as a service diensten. Van cybersecurity, netwerken, networking tot en met optimale connecitiviteit.

Het is niet voldoende op het moment dat we zeggen, nou we zetten het neer en we nemen het in beheer. Nee, we gaan juist samen kijken naar nieuwe toepassingen. Wat brengen nieuwe technologieën, wat kunnen we doen op het gebied van cybersecurity, wat kunnen we doen op het gebied van extra monitoring.

Welke nieuwe applicaties zijn er voor jou beschikbaar? Zodat we heel dicht op de business gaan zitten. En dan praten we niet alleen met de IT-manager, maar ook met de mensen binnen zijn bedrijf, zijn klanten.

Dit, in combinatie met alle kennis en kunde die we hebben over missiekritieke communicatie, komt hier nu ook samen in een ‘abonnement op innovatie’. Wij verplichten onszelf daarbij om samen met de klant ook daadwerkelijk op dat netwerk te innoveren.”

32 TBM • MEI 2024 Dossier private 5G

Axians biedt met Private 5G as a service een abonnement op innovatie

Met TBM altijd op de hoogte van de laatste ontwikkelingen!

Iedereen heeft zijn eigen favoriete platform om nieuws en achtergronden in de sector te volgen; website, nieuwsbrief, LinkedIn, Facebook, Twitter, Instagram.

TBM heeft haar online platformen zo ingericht dat je het laatste nieuws op elke plek het eerst krijgt.

Zo hebben onze online media kanalen een bereik van ruim 40.000 volgers. Met daarnaast de wekelijkse nieuwsbrief naar zo’n 14.000 mailadressen en de goed bezochte website!

Website www.tbmnet.nl

De website van TBM is recent compleet vernieuwd. Overzichtelijker, sneller en mooier.

Nieuwsbrief TBM

Elke week het laatste nieuws uit de branche in je mailbox. (Aanmelden via het formulier op de homepage van de website).

Online magazines: issuu.com/magentapublishing

MaaS: Marketing as a Service Voor leveranciers die een succesvolle online- en/of printcampagne willen doen in de IT- en Telecomsector bieden we optimaal bereik. Voor directie en marketeers die marketing op maat willen, biedt TBM Marketing as a Service. Zo richten we SEO/SEA en Linkedincampagnes in, bouwen en onderhouden we websites en verzorgen we teksten en persberichten.

Meer info op www.magentacommunicatie.nl of via info@magentacommunicatie.nl 024-345 41 50

TBM Groepen: Dutch Telecom Channel en

TBM • MEI 2024 33
Dutch ICT Channel JAARGANG 20 NUMMER 2 MEI 2024 Het grootste IT- en telecomplatform van de Benelux TBMNET.nl
DOSSIER PRIVATE 5G MET BUSINESS CASES EN ACHTERGRONDVERHALEN Plus alle toonaangevende spelers; Alcadis Axians BinnenBereik CapX Citymesh Flash Connectivity Group KPN MCS Social media

Innovator in missie kritische communicatie Flash klaar voor private 5G

Flash Connectivity Group is dé expert op het gebied van business- en missiekritische communicatie in de markt. Al bijna 30 jaar voorziet deze innovatieve specialist talloze petrochemische en logistieke bedrijven in Nederland en België van communicatiemiddelen en netwerken. Maar niet alleen daar, Flash is actief in diverse andere branches, zowel lokaal als internationaal. Met expertise in communicatietechnologieën zoals TETRA en DMR, gekoppeld aan spraak en data, is het geen verrassing dat Flash helemaal klaar is voor de komst van private 5G. Dit sluit naadloos aan bij de toekomstplannen van Flash en van Wim Stam, Chief Technology Officer van de organisatie.

Met hun sterke positie in missiekritische communicatie lag het voor de hand dat Flash bij de opkomst van 4G, ook private netwerken voor haar klanten wilde aanbieden. "We zagen een groeiende vraag naar breedbanddatanetwerken vanuit onze klanten. Het probleem was dat er op dat moment geen privaat spectrum beschikbaar was," legt Wim uit. "Er kwam een frequentieband, maar deze was openbaar. Maar zoals altijd bij Flash, ging ons team op zoek naar wat wel zou werken." "Samen met Odido (toenmalig T-Mobile) hebben we een oplossing ontwikkeld waarbij we 4G-connectiviteit leveren aan onze klanten, met een hoge beschikbaarheid via het publieke netwerk van Odido," vervolgt hij. "Hiervoor werd PrioCom opgericht. Met veel succes bieden we de 'gouden SIM-kaart' aan met prioriteit op het Odido-netwerk. De SIM bevindt zich daarbij in een soort virtueel privé-netwerk."

De belofte van private 5G Sinds december 2023 is private toepassing van het 5G-spectrum beschikbaar, en Flash was natuurlijk een van de partijen die hiervoor een vergunning kregen. "Met private en deels publiek 5G heb je nu toegang tot serieuze

breedband en kun je echt missiekritische netwerken bouwen," zegt Wim. "5G biedt voordelen als lage latentie en veel bandbreedte. Het mooie is dat je een privé datanetwerk kunt bouwen, dat geschikt is voor mobiele communicatie voor mobiele gebruikers en zelf de betrouwbaarheid kunt garanderen."

Maar het wordt ook complexer, merkt hij op. "Met 5G-netwerken heb je meer partijen nodig om dat ecosysteem te bouwen. Je hebt randapparatuur nodig, SIM-kaarten, applicaties, hosting. De huidige systemen, zoals TETRA, zijn meer ingebed; de push-to-talk applicatie is daarbij onderdeel van de standaard."

De keuze voor een oplossing hangt ook af van het soort bedrijf, voegt hij toe. "Werk je lokaal, landelijk of zelfs internationaal? Wil je alleen spraak of ook data? Voor een regionaal of landelijk opererend bedrijf hoef je geen privaat netwerk te bouwen. Maar voor een fabrieksterrein of gebouw is het vaak slimmer om een lokaal systeem te bouwen. Daarbuiten kun je dan via dual-SIM of roaming het publieke netwerk gebruiken. En als de klant alleen spraak nodig heeft, kan dat prima met TETRA of DMR."

Portfolio en klanten

Wim merkt op dat de komst van 5G op termijn een verschuiving in het portfolio zal betekenen. "We hebben nog altijd veel TETRA- en DMR-gerelateerde business. Dat zal de komende 10 jaar veranderen," legt hij uit. "Nieuwe technologieën komen meestal geleidelijk en niet met een Big Bang. Daarom bieden we klanten met lopende TETRAcontracten een hybride oplossing, zodat ze de mogelijkheden van breedband kunnen verkennen. Een voorbeeld hiervan is een partij in de Europoort, waar we hun huidige systeem hebben aangepast en uitgebreid voor smart devices met een push-to-talk applicatie. Vanuit zo'n hybride ecosysteem kunnen ze naadloos migreren naar een nieuw platform."

"Het belangrijkste voor ons is om oplossingen te bieden die de continuïteit van de bedrijfsvoering van onze klanten waarborgen," benadrukt hij. "Welke technologie dat ondersteunt, is van minder belang dan de oplossing zelf." Flash is van oudsher sterk in diverse sectoren, waaronder de industrie, petrochemie, logistiek, zorg, openbare veiligheid en luchtvaart. "We hebben langdurige relaties met

34 TBM • MEI 2024

onze klanten en spreken voortdurend met hen over betrouwbaarheid en beschikbaarheid," vervolgt Wim. "Omdat ze ons kennen als sterke en betrouwbare service-organisatie kunnen we gemakkelijk discussiëren over use cases op basis van 5G en bekijken hoe we met die technologie toegevoegde waarde kunnen leveren."

Flash verwacht dit jaar de eerste private 5G-netwerken uit te rollen. "We hebben twee leveranciers geselecteerd; Athonet en Ericsson, elk met hun eigen specifieke kenmerken en toepassingsgebieden."

Klant centraal

Volgens Wim betekent de komst van private 5G een verdieping van de rol als systeemintegrator. "We willen weten welke uitdagingen er spelen bij het bedrijf en hoe we hun operationele processen kunnen verbeteren met onze oplossingen," legt hij uit. "We kiezen voor een integrale aanpak, zodat onze klanten zich kunnen focussen op hun eigen bedrijfsprocessen. Ons business development team kent de uitdagingen in de branche van onze opdrachtgever en kan daardoor een uitstekend advies uitbrengen.”

"Ook met private 5G streven we ernaar het voor de klant zo eenvoudig mogelijk te maken," vervolgt Wim. "De klant hoeft maar één nummer te bellen voor ondersteuning of vragen over inhoud en toekomst, en dat is het nummer van Flash. Als systeemintegrator zijn wij verantwoordelijk voor de totale werking van zijn oplossing, 24/7."

"Wij stellen de klant voorop, gevolgd door de technologie," concludeert Wim tot slot. "Met onze ervaring en marktleiderschap in missiekritische communicatie kunnen we voldoen aan elke communicatiebehoefte, inclusief private 5G vanaf nu!"

Over Flash

De Flash Connectivity Group bestaat uit een drietal toonaangevende ondernemingen: Flash Private Mobile Networks, 2WAY en PrioCom. De organisatie telt ruim honderdtwintig professionals die dagelijks klaar staan om haar klanten te adviseren en ondersteunen in alle zaken rondom missiekritieke communicatie en informatieoplossingen.

Flash is 28 jaar geleden begonnen met de verhuur van portofonie. Oprichtster Simone van Putten zag in de tijdelijke verhuur van portofoons in het Rotterdams havengebied een gat in de markt. Elke twee jaar moet een plant voor onderhoud uit de lucht en krijgt dan een aanwas van tijdelijke arbeidskrachten voor schoonmaak en onderhoud. Er was indertijd geen partij die daarvoor tijdelijke communicatiemiddelen aanbood. Al snel kwam, op basis van die tijdelijke verhuur propositie, ook de vraag naar onderhoud en naar het leveren van nieuwe apparatuur. Wim: “ Zo groeiden we bewust door naar de rol van system integrator. En service provider, want we waren en zijn 24-7 bereikbaar voor onze klanten. Daarna zette de digitalisering door en zijn we meegelift met TETRA en DMR.”

Later stapte Flash ook in de markt van Public Safety. Hiervoor werd 13 jaar geleden het bedrijf 2WAY opgericht. Vanuit haar eigen NOC en SOC beheert 2WAY het huidige C2000 netwerk.

Wim had al een achtergrond in de telecom voordat hij bij Flash aan boord kwam. Vanwege zijn ervaring met grotere en complexere systemen, was dat indertijd een goede match. En nog steeds, want sinds een paar jaar doet hij zijn werk als volwaardig CTO. “Ik zat in de commercie, maar vanuit een technische achtergrond. Dat kwam mooi samen in deze nieuwe functie. Ik zeg ook altijd dat ik de leukste baan heb hier, zo op het snijvlak van commercie en techniek. Het gaat daarbij niet alleen om de technologie, maar vooral om de klantwens van vandaag en morgen. Wat gebeurt er in de wereld en hoe kan je daar met technologie op aanhaken.”

TBM • MEI 2024 35 Dossier private 5G

BinnenBereik verzorgt met multi-operatordekking overal mobiel bereik in gebouwen

Goed mobiel bereik binnen gebouwen is tegenwoordig net als gas, water en elektriciteit een must. Soms laat deze inpandige mobiele dekking nog veel te wensen over. Mobiele indoordekkingspecialist BinnenBereik zorgt ervoor dat klanten toch een optimale mobiele dekking voor alle mobiele operators in hun gebouwen beschikbaar hebben. We spraken over deze indoordekking en bijkomende uitdagingen als 5G en security met Ries Modderkolk van BinnenBereik en Marc Kuiken van Cloud Seven.

Binnen kantoren, winkelcentra, fabriekshallen, hotels, distributiecentra, ziekenhuizen en zorginstellingen of theaters is een goed mobiel bereik nog niet altijd vanzelfsprekend. Vaak dringt het mobiele signaal vanaf de zendmasten van de mobiele operators nog te zwak binnen in gebouwen. Dit levert bij het gebruik van smartphones of andere mobiele devices binnenshuis veel problemen op.

Het gaat hierbij niet alleen om niet kunnen bellen of mobiel internetten, maar ook, zoals in winkelcentra, het niet contactloos kunnen betalen bij kassa’s in winkels of het afscannen van pakketten door pakketbezorgers. Ook het bellen van 112 kan door het ontbreken van mobiele indoordekking problemen opleveren.

Bouwmaatregelen lastig voor indoordekking

“De slechte mobiele dekking binnen gebouwen is tegenwoordig vooral een bouwkundig probleem”, zegt Senior Product Manager Ries Modderkolk van mobiele indoordekkingspecialist BinnenBereik uit Vianen, een dochter van antenne-opstelpuntenspecialist NOVEC.

Ries is verantwoordelijk voor het product- en dienstenportfolio en het ontwikkelen van diensten op basis van de klantvraag en heeft de dagelijkse leiding over het team. Hij is al 25 jaar gepokt en gemazeld in de telecomwereld.

“Nieuwe en bestaande gebouwen moeten verplicht duurzamer worden gebouwd of gerenoveerd en dat geeft in veel gevallen

problemen met mobiele dekking. Om te voldoen aan bijvoorbeeld de BREEAM certificering, wordt veel gebruik gemaakt van duurzame materialen, zoals HR++ glas. Echter veroorzaakt HR++ glas dat mobiele signalen niet het gebouw kunnen ‘binnendringen.”

Vaak komen eigenaren en huurders er pas in een laat stadium achter dat binnen het gebouw de mobiele dekking te wensen overlaat. Volgens Ries is het daarom belangrijk dit probleem al in een zo vroeg mogelijk stadium aan te pakken. Het liefst nog tijdens de bouw, waardoor de voorzieningen voor indoordekking eenvoudiger kunnen worden gerealiseerd.

Drie varianten DAS-netwerken

Een oplossing voor mobiele indoordekking wordt vaak gerealiseerd door een gedistribueerd netwerk dat het signaal van de mobiele operators binnenshuis ‘versterkt’ via een zogenoemd Distributed Antenna System (DAS)-systeem. Ries: “Als het ware worden de antennes van de mobiele operators het gebouw binnengetrokken.”

Hierbij wordt de radioapparatuur van de mobiele netwerk operatoren, gebaseerd op een multi-operator oplossing, binnen het pand geplaatst en vandaar gaan de radiosignalen naar gedistribueerde access points of antennes.

Er zijn drie varianten: passief, actief en hybride. “Welke oplossing voor klanten de beste is, hangt vooral af van het type en de omvang

van het gebouw. Ook spelen de eisen van de gebruikers een belangrijke factor. Is het netwerk bedoeld voor business of mission critical toepassingen? Is er een beleid van bijvoorbeeld mobile first of bring-your-own-device (BYOD)?”

“Andere belangrijke factoren zijn onder meer het aantal te verbinden devices en de te garanderen verbindingen”, zegt Ries. “Actieve en hybride DAS-netwerken hebben het voordeel dat deze beter zijn in te regelen in grote omgevingen, actief zijn te monitoren, snel kunnen opschalen en beheer op afstand en het snel oplossen van problemen bieden. Een hoge beschikbaarheid is veelal de belangrijkste eis.”

36 TBM • MEI 2024

Theater Amare

“Een mooi voorbeeld van een project is Theater Amare in Den Haag. Niet alleen is het een theater, maar het herbergt ook het Nederlands Danstheater en het Koninklijk Conservatorium. Het is een echte publieke ruimte waar dagelijks allerlei mensen naar binnen en buiten lopen en daar natuurlijk hun mobiele devices willen gebruiken, zonder enige onderbreking of apart te moeten inloggen.”

“Nadat dit nieuwe gebouw was opgeleverd, bleek er geen mobiel signaal te zijn. De directie van Amare en de gemeente Den Haag hebben toen besloten dit alsnog te faciliteren.”

“Dankzij de multi-operator indoor mobiele dekking die BinnenBereik heeft gerealiseerd, kan iedereen nu gebruik maken van mobiele devices en mobiele applicaties”, aldus Ries.

5G is uitdaging maar ook kans “5G doet de behoefte aan goede mobiele indoornetwerken toenemen, geeft Ries verder aan. Denk alleen al aan de grote hoeveelheid verschillende devices die nu 5G ondersteunen. “Daarnaast hebben de 5G-radiosignalen meer moeite om gebouwen binnen te dringen dan bijvoorbeeld 4G/LTE. We moeten daarom het 5G-signaal echt naar binnen halen. “We zien nu door 5G ook de behoefte aan mobiele indoordekking in andere segmenten toenemen. Bijvoorbeeld in de logistiek, maar ook op plekken waar veel mensen samenkomen zoals theaters of andere publieke ruimtes”, zegt Ries.

Security heeft ook grote impact

Naast het overal beschikbaar hebben van 4G/5G is ook beveiliging een belangrijk aspect om rekening mee te houden bij het gebruik van mobiele devices. Hiervoor schuift verkoopdirecteur Marc Kuiken van endpoint beheerspecialist Cloud Seven uit Zoetermeer bij het gesprek aan. Marc: “Organisaties, die gebruik maken van zakelijke mobiele apps en data, hebben te maken met nieuwe of aangescherpte beveiligingsregels zoals de vernieuwde ISO 27001 norm, NIS2 en natuurlijk de AVG. Vrijblijvend hiermee omgaan gaat niet meer, je zult moeten aantonen dat je devices, apps en werkwijze compliant zijn met wetgeving en normeringen.

De zakelijke data moet veilig zijn en privacy van privé gegevens moet zijn geborgd op een niveau dat kan worden gecertificeerd door een onafhankelijke auditor.”

“Een zelfde ontwikkeling is er op het gebied van duurzaam en circulair gebruik van IT middelen”, vervolgt Marc. “Bijvoorbeeld door de komst van de verplichte EU Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD). Nu nog alleen voor beursgenoteerde bedrijven, maar over twee jaar voor ieder bedrijf. Bedrijven moeten dan de hele levenscyclus van hun apparatuur rapporteren. Niet alleen de CO2-footprint, maar ook de circulariteit of hoe zij omgaan met hergebruik van materialen en meer.”

Ries vult aan: “Het idee dat private netwerken veiliger zijn dan publieke netwerken wordt hiermee ontkracht. De veiligheid van de verbinding en van de mobiele data worden op een andere manier ingeregeld.”

Propositie BinnenBereik

BinnenBereik levert een multi-operator mobiele indoordekking oplossing waarbij alles is inbegrepen. Ries: “De oplossing voor mobiele indoordekking bestaat uit apparatuur van de operators, hardware en bekabeling voor de antenne installatie, installatiewerkzaamheden, een serviceovereenkomst en het beheer en onderhoud. BinnenBereik zorgt naast alle levering en installatie ook dat de mobiele providers ingekoppeld worden. Daar heeft de opdrachtgever geen omkijken naar.”

“Wij bieden alles ‘as-a-service’ aan. We spreiden daarmee de investering uit over een periode van tien tot vijftien jaar. Dit alles voor een vast bedrag per periode en met 24/7-support. Klanten worden volledig ontzorgd en krijgen voor een langere periode een gegarandeerde oplossing.”

TBM • MEI 2024 37 Dossier private 5G
Concertzaal Amare Marc Kuiken Ries Modderkolk

Paul Cobben is 5G Innovation Lead bij KPN Zakelijke Markt. De afgelopen 7 jaar heeft KPN verschillende 5G FieldLabs opgezet waar op basis van “business first, technology second” diverse 5G toepassingen zijn getest bij bedrijven en organisaties uit verschillende sectoren. Zo is achter de schermen al de nodige ervaring opgedaan met 5G en met de nieuwe 3,5 GHz frequentie. Inmiddels is KPN er helemaal klaar voor. Paul ziet naast publiek 5G ook een grote toekomst voor private 5G. “We merken dat het leeft. Het is absoluut een groeimarkt die over 10 jaar weleens 10 keer zo groot kan zijn.”

KPN biedt toekomstvast private 5G aan zakelijk Nederland

KPN heeft in het verleden al veel ervaring opgedaan met de aanleg van indoordekking systemen die geschikt zijn voor 2G en 4G. En private 2G omgevingen in de zorgsector. Paul: “Voor private LTE is destijds in Nederland door beperkt private LTE spectrum vrijgemaakt door de overheid. Hierdoor is dit in Nederland beperkt geïmplementeerd bij klanten. Voor private 5G kiest de overheid er duidelijk voor om zoveel mogelijk organisaties en bedrijven gebruik te laten maken van 5G technologie. KPN ziet dit als belangrijke randvoorwaarde voor een groeiende adoptie van private 5G in zakelijk Nederland.”

Demo’s en research

De grote meerwaarde van 5G technologie ligt in eerste instantie bij bedrijven en organisaties. Daarom startte KPN 7 jaar geleden al met de 5G FieldLabs voor diverse sectoren zoals de zorg, industrie en agri. Zo testte KPN al met 5G verbonden Automated Guided Vehicles (AGV’s), het automatiseren van inspecties via een op

een auto gemonteerde 5G verbonden camera bij Shell Pernis en het ontdoen van onkruid op akkers met de 5G verbonden Weedrobot.

Eén van de 5G FieldLabs is gevestigd op de Brainport Industries Campus in Eindhoven: in het hart van de high tech industrie. “Hier in Eindhoven richten we ons op de Digital Factory We gebruiken verschillende technologieën om een digitale fabriek in de praktijk te realiseren. Denk hierbij aan private 5G, on-premise edge computing, indoor lokalisatie en low-code machine modellen waarin het gedrag van de machine wordt beschreven. Ook demonstreren we de inzet van augmented reality (AR) om de productielijn op afstand te kunnen besturen en te kunnen interacteren met een toenemend aantal robot collega’s. Naast deze demo-omgeving zijn we ook onderdeel van Nationaal Groeifonds project Future Network Services waar we met partners onderzoek doen naar de 6G wireless factory. Dit geeft ons veel inzichten in wat je met 5G kan en hoe we

dat toekomstvast kunnen implementeren bij klanten.”

Naast het publieke 5G netwerk ziet KPN de vraag naar private 5G netwerken ook in Nederland sterk toenemen. De overheid biedt hiertoe de juiste stimulans met 50 MHz private 5G spectrum in de 3,5 GHz band. Dit is 10 keer zoveel spectrum dan er nu gebruikt wordt in private 2G en 4G netwerken, waar 5 MHz in de 1800 MHz band beschikbaar is, ook wel bekend als de DECT Guardband. De meeste kansen voor private 5G ziet KPN vooralsnog in de zorg, industrie en logistiek.

Waarom private 5G?

De drijvende kracht achter private 5G is volgens Paul allereerst de snelle toename van devices in de bedrijfsomgeving. ”We zien is dat er een enorme toename gaat komen van allerlei connected devices op de werkvloer. Je moet wel de infrastructuur hebben in je fabriek, je logistieke centrum of je ziekenhuis om die

38 TBM • MEI 2024
Paul Cobben Scan de QR code en lees de whitepaper
"Als een organisatie een privaat netwerk wilt inzetten is de eerste vraag: wat zijn de toepassingen die je daarop wil gaan doen?"

devices, die steeds meer vragen van het netwerk, te kunnen voorzien van de benodigde connectiviteit.” Als tweede noemt hij het eerdergenoemde extra spectrum dat is vrijgegeven.

De derde kracht zit verstopt in de ervaring van KPN met business- en missiekritische netwerken. Paul: ”De indoordekking systemen zoals DAS en de private 2G omgevingen zijn bij veel bedrijven en organisaties toe aan vernieuwing. Kijk naar de DAS omgeving, die je alleen gebruikt om te bellen en gebeld te worden. Door bijvoorbeeld een DAS dat geschikt is gemaakt voor de 5G 3,5 GHz frequentie kun je veel meer toepassingen mogelijk maken. Bovendien kun je naast publieke 5G netwerken ook een private 5G-netwerk inkoppelen op een modern DAS. Denk hierbij aan kritische data en spraaktoepassingen. Je kunt het ook combineren met andere diensten op locatie, zoals indoor lokalisatie of edge computing. Daarmee werk je aan een toekomstvaste investering in je digitale infrastructuur die veel voordelen brengt.

De waarde zit hem ook in het versimpelen van de netwerkinfrastructuur. Misschien kun je onderdelen gaan uitfaseren, zoals DECT. Of kunnen pagers of portofonie weg. Zo reduceer je het aantal devices waar medewerkers mee rondlopen en breng je alle informatie en inzichten voor je medewerkers samen op één device.”

Het is een goede investering, stelt Paul. “Als je nu na 10 tot 15 jaar terugkijkt op private 2G en DAS systemen, dan zie je dat private 2G en DAS over de hele lifecycle voordeliger is dan DECT of WiFi. Dan heb je het over vervangingsduur en de aanschaf van specifieke toestellen versus standaard smartphones. Private 2G en DAS systemen zijn robuuste en betrouwbare technologie gebleken. We zien dezelfde voordelen voor private 5G en moderne indoordekking systemen. ”

Voordelen KPN

KPN doet meer dan alleen het aanbieden van connectiviteitsdiensten. “Wij bieden zakelijk Nederland een breed scala aan netwerk-, ITen securitydiensten. Voorbeelden zijn Secure Networking (Internet, VPN, SD-WAN, SD-LAN, Security), Cloud Communications (Mobiel, VoIP,

UC, Contact Center) en verschillende Cloud en Werkplekdiensten. De breedte van het portfolio en de ervaring die we hebben in de integraliteit van de oplossingen is een grote pré. We hebben naast de kennis van 4G en 5G op al die terreinen specialisten in huis. Wij kunnen natuurlijk instappen op de kennis die daar zit en dat gebruiken om een robuuste en veilige private 5G dienst te bouwen voor klanten. We werken daarbij samen met innovatieve partners in de markt. Daarmee zijn we flexibel en goed in staat om de marktvraag van de klant goed in te vullen. Zo bieden we aan de ene kant onze robuustheid, veiligheid en ervaring. Aan de andere kant zijn we een partij die de juiste oplossing kan bieden voor de vraagstukken van onze zakelijke klanten.”

Voordelen private 5G

Het moet allemaal geen technologiefeestje worden met private 5G, benadrukt Paul. De behoefte van de klant staat centraal. “Als een organisatie een privaat netwerk wilt inzetten is de eerste vraag: wat zijn de toepassingen die je daarop wil gaan inzetten? Een groot voordeel van een privaat netwerk is dat jij de capaciteit van dat netwerk volledig zelf kan indelen naar de applicaties in je bedrijf. Dus hoeveel capaciteit van je netwerk wil je gebruiken voor bedrijfskritische spraaktoepassingen en alarmering? Hoeveel voor de AGV’s? Hoeveel voor je lokale AI? Hoeveel voor de inzet van AR of VR? Enzovoorts.

Belangrijk is dat je met private 5G een gegarandeerde beschikbaarheid krijgt en real-time inzicht in de performance van het private 5G netwerk. Dit maakt private 5G uitermate geschikt om in te zetten kritische bedrijfsprocessen waar uitval te allen tijde voorkomen moet worden. Security en complianc spelen tegenwoordig ook een belangrijke rol en daarin heeft 5G als technologie een zeer goed track record. Je wilt er organisatie alles aan hebben gedaan, mocht het ooit misgaan.

Tenslotte is het van belang om bestaande devices die gebruik maken van 4G technologie ook te ondersteunen. Daarom biedt KPN een managed private 5G dienst die zowel geschikt is voor 4G als 5G devices en in te zetten is voor data en (native) spraaktoepassingen.

Remote operations en augmented reality Paul ziet ook veel ontwikkelingen in remote operations en remote support in combinatie met AR. “Daar heb je ook digital twins nodig, zodat je live kunt zien wat is er in de fysieke omgeving aan de hand is. Zo’n digital twin wordt gevuld met bijvoorbeeld informatie van actieve elementen die zich verplaatsen. Daar zie je dat aspect van indoor lokalisatie heel duidelijk terugkomen.”

“Maar ook dat je actuele machine-data inzichtelijk kan maken in een digital twin. Dus dat je weet: wat is de temperatuur van de machine? En wat is de loopsnelheid van de band? Dat is allemaal machine-data die je inzichtelijk moet maken voor de persoon die remote operation uitvoert in een zogenoemde dark factory of dark warehouse of onderhoud op afstand uitvoert aan een kritische procesinstallatie.”

Dat is waar private 5G verder gaat dan een publiek netwerk. Het geeft je als bedrijf of organisatie de volledige controle om de capaciteit van je private 5G netwerk zelf toe te wijzen aan de verschillende bedrijfs- en missiekritische toepassingen en in te stellen hoe die toepassingen behandeld worden op het netwerk: sommige vereisen zeer lage vertraging “ultra-low latency”, zoals machines. Rijdende robots andere hebben juist veel “uplink” nodig zoals camera’s.

Private 5G als onderdeel van KPN Campus

Private 5G maakt deel uit van KPN Campus, een overkoepelende connectiviteitsoplossing waarin we naast 5G ook de combinatie maken met edge computing, indoor lokalisatie en LAN-dienstverlening. KPN Campus is een veilige en robuuste infrastructuur voor on-premise toepassingen en biedt een modulair en multifunctioneel platform voor digitale transformatie. Die vier pakken we integraal op, zodat die vier bouwblokken goed met elkaar samenwerken. En we zorgen uiteraard dat het ook goed aansluit op de rest van ons netwerkportfolio.

Je hebt een aantal zaken nodig in het digitale fundament om die stap te kunnen maken waarbij de klantomgeving écht digitaler wordt. We helpen bedrijven en organisaties hier graag verder mee.

TBM • MEI 2024 39 Dossier private 5G

CAPX: Goed voorbereid aan de slag met uitrol 5G

Als er één partij in Nederland is met veel ervaring in private netwerken, is het wel CapX, Value Added Distributeur (VAD) van Private Mobile Networks. Ooit begonnen in private GSM (2G), en later in private LTE over 4G. Nu het licht op groen staat voor de uitrol van private 5G, staan ze bij CapX dan ook te trappelen om de eerste netwerken uit te rollen. Niet in de laatste plaats Philip Prins, die samen met zijn technisch team de afgelopen tijd al veel getest heeft met de nieuwe snelle netwerken. We spreken hem in de CapX Academy in Barendrecht.

Philip heeft een schat aan ervaring in de missiekritische connectiviteit, eerst vanuit Selcom, wat sinds twee jaar deel uitmaakt van CapX. Had hij daar vooral te maken met push to talk, ook via 4G, met CapX kwam daar een stuk infrastructuur bij. Samen met Jeffrey Timmers, Forat Sleman en Jasper Keijzer is hij intensief betrokken bij de uitrol van private 5G. “Ik begeleid projecten en coördineer de trainingen voor partners en eindklanten”, vertelt hij. “Bij projectbegeleiding kijken we eerst naar de wensen van de klant, waarna we de voor- en nadelen van de verschillende oplossingen voor hun specifieke situatie in kaart brengen. Van daaruit geven we een advies en bij akkoord gaan we bouwen.”

Nieuw in dit traject is dat er nu al in het offertestadium een systeemontwerp wordt gemaakt. “Daarmee haal je het ontwerpen naar voren. Dat is ook het lastigste stuk vaak en dan betrek je de gebruikers vanaf de start bij het ontwerp. Bovendien zie je dan in een vroeg stadium waar

je tegenaan loopt of welke valkuilen er zijn.” Daarbij kan CapX ook altijd maatwerk leveren, wat in veel gevallen noodzakelijk is.

Stap voor stap

In het hele proces wordt de partner intensief betrokken. Als de klant instemt, wordt de apparatuur besteld en geprogrammeerd in het eigen Experience Center in Barendrecht. Philip: “Alle apparatuur die in het netwerk komt, sluiten we hier aan. Samen met de eindklant lopen we hier dan alles door. Vervolgens gaan we naar de locatie om op te bouwen en vervolgens de site acceptance test te doen. We lopen dus twee keer alle functie-eisen door. Dat is bijzonder. Meestal maakt hij pas kennis ermee als de boel is geïnstalleerd. Zo leert de gebruiker het systeem beter kennen en voegen we automatisch een training van de apparatuur toe. Bijzonder is ook dat CapX niet gebonden is aan een leverancier en dat ze een eigen core op maat kunnen leveren.

Toekomstgericht

In het technisch hart van CapX zijn naast de experts ook altijd enkele stagiairs actief. Een bewuste keuze, vertelt Philip, “Hier kunnen we ze als ze willen klaarstomen voor een baan bij een van de partners. Ze hebben dan immers al flink wat kennis in huis en zo kom je tegemoet aan het personeelstekort in de sector. Bovendien zorgen we zo voor verjonging en tegelijk dat de kennis in dit specifieke stuk vande markt groeit. Behalve in de CapX Academy in Barendrecht kun je Philip overigens ook zo maar aantreffen op een superjacht n de haven van Barcelona. “Want ook in smalband DMR zijn er volop ontwikkelingen, denk aan communicatie op schepen. Je ziet ook een transitie van smalband producten die toestellen met 4G en 5G ondersteunen.”

Technologie als basis

Alles wordt complexer, de eindklant stelt vaker ingewikkelde eisen en is veeleisender, stelt

40 TBM • MEI 2024

hij vast. “Dat vraagt meer van technici, ook van mij. Iedere week komen er wel nieuwe producten op de markt, die je in de gaten moet houden of uitproberen. Zo moet je op peil blijven. Dat geldt overigens niet alleen voor onze technische, maar net zo goed voor de commerciële mensen.

De kracht van CapX zit hem toch in het koppelen van de techniek tot bijzondere oplossingen, vaak op maat. “We hebben nu een koffer met een private 5G oplossing, die is gekoppeld aan een redundante internet verbinding zodat je altijd verzekerd bent van connectiviteit. Denk aan een festival, waar het openbare netwerk al snel overbelast raakt. Dan wil je wel dat de betaalterminals blijven werken en de push tot talk van de security, zonder dat

CapX Nederland heeft een mijlpaal bereikt in de ICT door als eerste in Europa een revolutionaire oplossing te bieden: Private 4G en 5G Radio in één.

Op dit moment zijn de meeste PLTE cores al geschikt voor 5G, alleen is er nog hardware nodig om dit daadwerkelijk te realiseren. Met deze unieke oplossing opent CapX de mogelijkheden van supersnelle en missiekritische connectiviteit. Dat biedt tal van voordelen voor verschillende sectoren en kan de uitrol van private 5G aanzienlijk versnellen. Met de introductie van de Private 4G en 5G Radio in één pakket biedt CapX Nederland ongeëvenaarde flexibiliteit en efficiëntie aan bedrijven en organisaties. Deze geïntegreerde oplossing stelt klanten in staat om te profiteren van zowel de gevestigde betrouwbaarheid van private 4G en later over te stappen naar de ongeëvenaarde snelheid en capaciteit van private 5G. Zo kunnen organisaties vertrouwen op een stabiele verbinding voor hun essentiële operaties, terwijl ze tegelijkertijd klaar zijn voor de toekomstige eisen van connectiviteit.

Een van de belangrijkste voordelen van deze geavanceerde oplossing is de veelzijdigheid ervan. Of het nu gaat om fabrieken die gebruikmaken van geautomatiseerde processen, logistieke centra die realtime tracking vereisen, of kritieke infrastructuren die naadloze communicatie nodig hebben, de Private 4G en 5G Radio

je afhankelijk bent van het openbare net. “We hebben ook voor het Belgische ministerie van Buitenlandse Zaken een opdracht gedaan om te zorgen voor connectiviteit vanuit een ambassade in het buitenland. Zodat je ter plaatse in het geval van bijvoorbeeld een ramp een eigen netwerk hebt. Waarbij in dat land de betrokken burgers een communicatiemiddel krijgen om aan de ambassade door te geven als er ergens een dreigende situatie is. Waarbij het ministerie vanuit België de zaak kan volgen. Wij hebben voor die case advies en training verzorgd.”

Private 5G

Ging private 2G en 4G nog veel over spraak, bij 5G draait het veel meer om dataverbindingen met hoge bandbreedte. Met de komst van

van CapX Nederland biedt de benodigde betrouwbaarheid en prestaties. De vergunningen voor private 5G zijn een maand geleden door de overheid verleend. CapX is een van de partijen die sindsdien over een vergunning beschikt.

Kosten besparen

Bovendien stelt deze geïntegreerde oplossing bedrijven in staat om kosten te besparen door eerst op Private LTE te werken en later met dezelfde hardware Private 5G te activeren. Hierdoor heb je maar éénmalig de kosten voor de bestaande radio’s. Met slechts één infrastructuur kunnen bedrijven hun operationele efficiëntie verhogen en tegelijkertijd hun investeringen maximaliseren.

Security en privacy staan ook centraal in de oplossing van CapX Nederland. Door een Private Netwerken aan te bieden, kunnen bedrijven gebruik maken van een veilige omgeving voor hun gegevens en communicatie, waardoor ze bescherming krijgen tegen externe bedreigingen en potentiële datalekken.

Met de introductie van het Private 4G en 5G Radio in één pakket, markeert CapX Nederland een belangrijke ontwikkeling binnen de ICT. Deze innovatieve oplossing belooft niet alleen de connectiviteit te verbeteren, maar ook de manier waarop bedrijven hun operaties optimaliseren en groeien in een steeds meer verbonden wereld.

private 5G neemt de aandacht voor private netwerken sterk toe, merkt ook Philip. “Waar je private 4G veel zag in de zorg of als oplossing bij beperkte indoordekking van het publieke net, biedt private 5G aanzienlijk meer mogelijkheden. Zeker outdoor. Denk aan havens, pretparken en logistiek. In grote dc’s hebben ze vaak toch problemen met WiFi, bijvoorbeeld door koelcellen waar een signaal doorheen moet. Op die nieuwe markten zullen we ons dan ook meer gaan richten. Maar denk ook aan onbemande voertuigen of aan een op afstand bestuurde kraan, 4G is daarvoor te traag, WiFi zou kunnen maar met 5G heb je minimale latency. IoT gaat daar dus een rol in spelen. Je zult straks een combinatie krijgen van LTE met een LoRa netwerk voor sensoren die af en toe een pakketje versturen.

Breed aanbod

Kortom, 5G zal meer toegepast worden en dan zullen de prijzen ook dalen. Dan komen er ook meer producten beschikbaar en kan CapX naast een uitgebreid assortiment aan hardware en eigen software ook meer core aanbieden. Philip verwacht dat de prijs straks vergelijkbaar zal zijn met professionele WiFi. “Waarbij er dure oplossingen zullen zijn, zoals van Nokia en Ericsson. Dan is bijvoorbeeld Athonet of Druid een goed alternatief. CapX heeft bovendien met de eigen core een goed product in handen. Gebouwd vanuit open source en verder voortdurend doorontwikkeld, zodat het goed aansluit bij de hardware die we leveren. En net als deze core geldt dat alle software van CapX uit Europa komt.” Een ding is zeker, wie Philip Prins spreekt en zijn team in Barendrecht aan het werk ziet, weet dat CapX klaar is voor de uitrol van private 5G.

TBM • MEI 2024 41
Dossier private 5G

5G Advanced vormt de opmaat naar 6G

Het is het bekende patroon in de evolutie van de mobiele netwerken. Tussen de introductie van twee grote standaarden, is er altijd een tussenstap. Zo ook bij 5G. De nieuwe 6G-variant laat nog een paar jaar op zich wachten, maar 5G Advanced, ook wel 5.5G genaamd, is een grote stap in die richting.

Mobiele netwerken ontwikkelen zich langs een vast en nauwkeurig beschreven stramien. Met een grote regelmaat worden nieuwe releases geïntroduceerd. 3GPP (3G Partnership Program) levert met een vaste regelmaat updates op de bestaande mobiele standaard/ release. Momenteel is Release 18 de nieuwste. De komende twee jaren vormen release 19 en 20 de verdere opmaat naar de 6G-standaard die in release 21 wordt beschreven. Verwacht wordt dat die standaard in 2027/2028 het levenslicht ziet. Dat past in de lijn dat elke 10 jaar een nieuwe generatie mobiel netwerk geïntroduceerd wordt.

5G Advanced komt er nu al aan

In Nederland is eigenlijk nog steeds niet begonnen met het uitrollen van een echt solide en snel hoogfrequent 5G-netwerk. De beschikbaarheid van 3,5 GHz (N78) is de belemmerende factor. Later dit jaar zal dit verholpen zijn en wordt een compleet 5G-netwerk met bijbehorende breedbandige specificatie een feit. Met name zakelijke gebruikers zullen baat hebben bij 5G. Voor de consument zal de technologie weinig extra brengen. Met de

huidige netwerken, die 5G NSA (Non-StandAlone) zijn en laagfrequent 5G-radio’s combineren met het 4G-netwerk, is de bandbreedte voor de toepassingen die consumenten hebben al ruim voldoende. Zakelijke gebruikers snakken naar 5G en dan vooral 5G SA (StandAlone), omdat de functionaliteit verder gaat dan louter meer bandbreedte. Ericsson, Huawei en Nokia, zijn nu al klaar om de stap te maken. Zij kunnen in de loop van 2024 de complete infrastructuur leveren.

De snelste ontwikkeling in de mobiele industrie

Al in de beginfase heeft het tempo van de uitrol van 5G-netwerken die van de 4G-netwerken overtroffen. Twee jaar na de lancering waren er 25 miljoen aansluitingen op 60 netwerken. Twee jaar na de eerste lancering van 5G waren daarentegen 340 miljoen aansluitingen op 155 netwerken een feit.

3GPP standaardiseerde 's werelds eerste 5G New Radio (NR) oplossing in 'Release 15'. De belangrijkste verbeteringen die deze upgrade opleverde, hadden betrekking op drie gebieden: mobiele breedband (eMBB), ultra

betrouwbare communicatie met lagere latency (URLLC) en massale machinetype communicatie (mMTC). 3GPP release 15 vormde de basis voor 5G Non-Standalone (NSA) implementaties, deze waren dus nog steeds afhankelijk van 4G LTE-infrastructuur. Release 15 heeft ook de introductie van 5G Standalone (SA) geregeld, waarbij het 5G New Radio systeem wordt aangevuld met een volledige Standalone 5G Core met optionele cloud-gebaseerde netwerkfuncties. 3GPP volgde vervolgens met Releases 16 en 17, die elk verbeteringen introduceerden voor Industrial IoT (IIoT), inclusief innovaties om tijdgevoelige communicatie (TSC) te ondersteunen.

2027/2028 past in de lijn dat elke 10 jaar een nieuwe generatie mobiel netwerk geïntroduceerd wordt

42 TBM • MEI 2024
De

verbetering zal

helpen de digitale kloof te verkleinen naar het platteland en gebieden met weinig dekking

Een testopstelling ten behoeve van industrie 4.0 waarbij 5.5 G ingezet wordt om bekabelde verbinding tussen robots te vervangen.

Zakelijke markt

Voor mobiele operators biedt deze technologie de mogelijkheid om diensten aan te bieden in industriële omgevingen, zoals mijnbouw en transport, maar ook om zakelijke klanten de kans te bieden hun activiteiten en processen te digitaliseren. Industrie 4.0 is een van de eerste sectoren die echt kan profiteren van 5G-diensten om de productiviteit en productie te verbeteren. Industrie 4.0 maakt al volop gebruik van 5G SA via private netwerken. De lancering van Release 18 markeert opnieuw een belangrijke evolutie in 5G-technologie die de industrie naar het 5G-Advanced tijdperk zal brengen.

De belangrijkste verbeteringen van 5.5G

Het opgewaardeerde 5.5G-netwerk zal een verbeterde gebruikerservaring bieden. Zo introduceert het een bandbreedte die in de uplink groeit tot 1 Gbit/s en downlink tot 10 Gbit/s, alsmede het verminderen van de latency tot slechts enkele ms. Hoe hoger de frequentieband, des te lager de latency.

De opwaardering zal ook weer nieuwe diensten mogelijk maken die verder gaan dan traditionele communicatie. Door de introductie van een verbeterde plaatsbepaling (binnen en buiten), met een nauwkeurigheid in het sub-10 cm bereik en aangevuld met een tijdsynchronisatie, biedt 5G-Advanced voordelen voor diverse toepassingen, zoals smart power grid control, industriële automatisering en realtime financiële transacties.

Door de nieuwe radiotechnieken en aanvullend spectrum in nieuwe banden zoals microwave en 6 GHz, zal het bereik van het netwerk worden vergroot en de service beschikbaar maken voor nieuwe marktsegmenten. Denk aan innovaties voor verbeterde dekking, verbeterde goedkope massale IoT en verdere ondersteuning voor niet-terrestrische netwerken (NTN) en drones. De verbetering zal helpen de digitale kloof te verkleinen naar het platteland en gebieden met weinig dekking, waardoor mensen toegang krijgen tot economische kansen en de voordelen van mobiele connectiviteit. Het zal ook fundamenteel zijn voor de werking van bestuurderloze auto's, autonome robots en industriële automatiseringssystemen.

5G-Advanced krijgt operationele functies die gericht zijn op het verbeteren en optimaliseren van het 5G-platform en de werking ervan, door

de introductie van AI/ML-, de convergentie tussen draadloze en bekabelde infrastructuur en verbeteringen op het gebied van energieefficiëntie. Deze operationele verbeteringen zullen zorgen voor een efficiënte netwerkuitbreiding tegen lagere operationele kosten.

Dat alles dichtbij is blijkt volgens de laatste informatie vanuit de smartphone-industrie. Voor 5G Advanced is de Qualcomm SnapDragon X75 5G nodig. De nieuwe iPhone 16 is volgens Qualcomm de eerste die deze zal gebruiken, Android komt kort daarna.

TBM • MEI 2024 43
Dossier private 5G

Alcadis: Voor zowel WiFi7 als private 5G volop kansen

Als er iemand is die ons kan vertellen waar de verschillen tussen WiFi en private cells oplossingen in zitten, is het Hans van Elsen, founding partner bij Alcadis. Zijn organisatie is als enige distributeur gespecialiseerd in zowel WiFi als in de aanleg van private netwerken. We zijn uiteraard benieuwd welke toekomst hij vanuit zijn expertise voorziet voor private 5G.

In deze uitgebreide special over private 5G laten we alle relevante distributeurs op dit gebied aan het woord. Ook bij Alcadis zie je weer dat ze allemaal een verschillende achtergrond hebben. Zo is Alcadis ooit begonnen als leverancier van netwerkcomponenten en doorgegroeid naar een voorraadhoudende én value added distributor van connectiviteitsoplossingen. En bij Alcadis wordt dat ook zeer serieus genomen, vertelt Hans. “Distributie is wel de kern, we zijn voorraadhoudend, zodat we snel kunnen leveren. Maar daaromheen hebben we een groot technisch team dat onze partners kan helpen met pre- en post-sales activiteiten. Dan kun je denken aan bijvoorbeeld het maken van

of adviseren bij een ontwerp voor een netwerk. Maar ook in projectbegeleiding, uitrol, implementatie en zelfs beheer. We hebben ook ons eigen NOC (Network Operating Center), waar we nu 347 netwerken monitoren en beheren. Niet elke partner heeft de benodigde kennis in huis, zeker als het over private netwerken gaat. Zo helpen we ze met design, build en operate om sneller oplossingen aan te kunnen bieden. We hebben ook een partners only beleid, we hebben geen factuurrelatie met eindklanten.”

Wat opvalt, is dat Alcadis een breed aanbod heeft en naast private ook WiFi en group communications aanbiedt. Hans: “Die werelden

komen bij elkaar. Portofonie die loopt via 4G, 5G of WiFi kan heel veel toevoegen, denk aan valdetectie, gekoppeld aan locatiebepaling. Zo hadden we bij het AZ stadion een WiFi netwerk uitgerold en daar bleek geofencing heel handig. Ze konden zelfs hun groepscommunicatie inzetten bij uitwedstrijden, dan hoefden ze alleen maar over te schakelen naar het publieke netwerk.”

WiFi versus private Omdat Alcadis zowel WiFi als private netwerken levert, is het aardig om te kijken in welke situatie welke oplossing het best tot zijn recht komt. “Ik moet wel oppassen wat ik zeg, want ze liggen

44 TBM • MEI 2024

Een van de bedrijven waar Alcadis samen met een partner een succesvol private 4G netwerk heeft uitgerold, is Barge Terminal Born, specialist in het verzorgen van de totale logistieke operatie van het containerbinnenvaartvervoer vanuit het Limburgse Born. Jaarlijks worden hier zo’n 140.000 containers verwerkt op de terminal met een oppervlak van 120.000 m2. De terminal maakte voorheen gebruik van WiFi, maar had daar te veel storingen op. Ze maken gebruik van Airspan 4K Harmony eNodeBs, Commscope antennes (zie foto) in combinatie met Druid Raemis EPC, Teltonika 4G modems in de kranen en voertuigen en werken voor de communicatie met Telox Portofoons in combinatie met een Pocstars platform.

eigenlijk best dicht bij elkaar. WiFi netwerken functioneren tegenwoordig behoorlijk goed in een indoor omgeving. Met een WiFi certified device kun je daar ook prima WiFi calling over doen. Op een gegeven moment is min of meer geadopteerd dat private 4G of private GSM een betere oplossing zou zijn dan WiFi. Dat was twaalf jaar geleden misschien zo. Maar voor een kantooromgeving durf ik te stellen dat we daar een prima WiFi netwerk kunnen neerzetten dat bedrijfskritisch is. Je kunt daar ook

WiFi inzetten voor de kantoorwerkers en guest access en 4G of 5G voor bedrijfs- of missiekritische toepassingen in bijvoorbeeld de zorg. Zeker omdat je met private 5G zekerheid hebt dankzij perceelgebonden spectrum. Dan zit je voor de komende tien jaar goed. Met 4G kon je verstoring krijgen met een buurman die ook een private network heeft. WiFi heeft daarvoor listen before talk, waarbij netwerken elkaar niet verstoren.”

Vaak wordt gezegd dat 5G zo’n lage latency heeft, maar die was bij WiFi al heel laag. Ook qua latency doen WiFi en private 5G niet veel voor elkaar onder, vertelt Hans. “In het verleden hadden we inderdaad veel issues gehad met clients die niet goed roamen door netwerken. Maar dat is door de jaren heen veel beter geworden. De connotatie dat WiFi bepaalde dingen niet zou kunnen, of dat de latency niet betrouwbaar laag zou kunnen zijn, dat hebben we nu echt wel achter ons gelaten. Het klopt wel dat de latency bij private 5G wat stabieler is, bijvoorbeeld als er een verplaatsing is. Als dat cruciaal is voor je toepassing, kan dat een rol spelen.”

Wat beide volgens Hans gemeen hebben, is dat het niet zo makkelijk is om je hardware te upgraden; “van 4G naar 5G of van WiFi6 naar WiFi 7. Voor 3,5 gigahertz 5G-standalone netwerken die de new radio standard ondersteunen heb je hele specifieke hardware nodig. Het grote verschil zit hem echt in de dekking. Denk aan de logistiek of de tuinbouw. Het is heel moeilijk om een groot terrein te bekabelen en te voorzien van dekking met WiFi netwerken. Ook omdat het vermogen beperkt is. Als je dat vergelijkt met private, dat is wel echt een stuk eenvoudiger. Met meer vermogen kan je grotere cellen maken, minder opstelpunten. In een buitenomgeving gedraagt 4G en 5G zich veel beter.”

Elke situatie is anders

WiFi heeft volgens Hans dus ten onrechte nog een slechte naam. “Dan vragen ze, we hebben inpandig geen dekking, is private 5G dan wat voor ons. Of dat een klant van een mobiele operator lekker belt via het WiFi netwerk, omdat hij WiFi calling aan heeft staan. Dat werkt hartstikke goed en dat heeft hij niet in de gaten. Daarbij heeft WiFi voor security ook nog een slechte naam, terwijl je dat als bedrijf prima kunt beveiligen.”

De ene keer is volgens hem WiFi goedkoper en/of beter en de andere keer cellulair. “Er is geen eenduidig antwoord. In grote lijnen ligt bij ons de scheidslijn tussen bekabeling en in- en outdoor. Wordt dat lastig en moet de toepassing ook buiten goed werken, dan is de voorkeur al snel naar cellulair.”

Hans voorziet wel een goede toekomst voor private 5G. “De smartphone wordt steeds crucialer in allerlei processen, zeker in een enterprise omgeving. Hoe implementeer je die in je netwerk, hoe doe je authenticatie? Daar past private 5G heel goed. Mijn verwachting is dat het in ieder geval een groeimarkt gaat zijn. En dat die groei deels komt uit de vervanging van WiFi-netwerken. Er zal ook een nieuwe markt ontstaan met nieuwe toepassingen, denk aan IoT. We waren weleens betrokken bij een glastuinbouwproject van 30.000 m2. Op basis van sensoren werd een sproei-installatie aangestuurd. Dat gaat met private 5G echt makkelijker dan met WiFi. Kijk, de markt staat bijna op uitbarsten. En de komst van snel 5G zal daar ongetwijfeld een rol in gaan spelen in het najaar, denk ik. Daar gaat iedereen daar nog meer mee aan de slag. Ik hoop dat wij daar ook ons steentje in kunnen bijdragen. Waarbij we niet alleen onze partners, maar ook de eindklanten goed willen informeren.”

TBM • MEI 2024 45
Dossier private 5G

Private 5G cases

In Nederland is private 5G na de vergunningverlening begin dit jaar net beschikbaar. Wat kun je ermee? En wat zijn de nieuwe toepassingen?

In het buitenland is inmiddels al veel ervaring opgebouwd. Op de volgende pagina’s voorbeelden van geslaagde business cases uit de rest van de wereld (en zelfs al uit Nederland).

Training en coaching voor professionele sportteams

In Ierland is Vodafone al sinds 2016 sponsor van het nationaal rugby team. Vorig jaar zijn dankzij 5G veel nieuwe functies voor fans beschikbaar gekomen middels een app, waarin beelden van achter de schermen en real-time data beschikbaar is. Voor het nationale team is een private 5G oplossing ontwikkeld, die videobeelden van onder andere een drone direct kan ontvangen en verwerken. De trainers krijgen direct inzicht in de acties van het team en de individuele spelers. Voorheen zat er nog een dag tussen om alle data te verwerken, maar nu met de Private 5G oplossing is dit bijna real-time. Om de spelers goed te coachen, is snelle feedback over wat goed ging en wat beter kan, veel effectiever. De private 5G oplossing is in een bestelbus gebouwd, waardoor de oplossing ook tijdens de wereldkampioenschappen in Frankrijk kon worden gebruikt. Het Ierse team was winnaar van hun poel, maar kon na de kwartfinale naar huis. Ik ben benieuwd of er voetbalteams gebruik van gaan maken dit jaar tijdens het wereldkampioenschap!

Nederlandse private licenties 3,5 GHz

Op dit moment zijn er diverse partijen die al een 3,5 GHz Private 5G licentie hebben gekregen, waaronder het UMCG, Universiteit Twente en diverse Private 5G leveranciers. Ook twee grote containeroverslagbedrijven die nu Private LTE gebruiken, hebben al een licentie voor Private 5G aangevraagd. Niet alle partijen hebben al een duidelijk beeld van de toepassingen die men wil gaan gebruiken, maar men verwacht wel dat het Private 5G netwerk voor hen belangrijk gaat worden in de toekomst.

Private 5G in de zorg voor missiekritische

alarmering

In de afgelopen jaren heb ik samen met een aantal collega’s mogen werken aan een oplossing voor missiekritische communicatie op basis van een private 4G/5G oplossing. Het systeem is live en wordt verder uitgerold over het complex. Het oude private 2G systeem benaderde het einde van levensduur, vooral vanwege uitdagingen met de beschikbaarheid van devices. Dankzij het nieuwe systeem is de datasnelheid ongeveer 500 keer hoger. Met het oude systeem duurde het regelmatig 10 tot 20 seconden voordat alle medewerkers alarm van een collega hadden ontvangen. Omdat het over de veiligheid van medewerkers ging, is ervoor gekozen om dezelfde kwaliteit apparatuur in te zetten die normaal in zendmasten hangt van de publieke mobiele netwerken. Behoorlijk kostbaar, maar hier is door de directie voor de beste kwaliteit hard- en software gekozen. Toen het nieuwe systeem werd getest voor livegang, lukte het om 300 devices binnen 1 seconde vanaf de meldkamer te alarmeren. En dat, terwijl het radionetwerk al volledig werd gebruikt voor datatransport. Voor mij is dit een bewijs van de robuustheid van moderne 4G en 5G technologie, die gebouwd zijn om grote aantallen gebruikers een goede verbinding te geven.

46 TBM • MEI 2024

Wat is mogelijk met Private 5G? Als we kijken naar de techniek is er 50 MHz beschikbaar in de 3,5 GHz band. Daarbij is het noodzakelijk om de synchronisatie en de uplink/downlink verhouding gelijk te houden aan de rest van de band, zoals deze door de mobiele operators zullen worden gebruikt. De maximale datasnelheid in de downlink, gebruik makend van een eenvoudige 2x2 MIMO configuratie (dus geen beamforming) en gebruik makend van 256QAM, is ongeveer 300 Mbit/s. In de uplink is dit een kleine 100 Mbit/s. Deze snelheden komen niet in de buurt van wat mogelijk is met 5G in de mmWave band, maar voor heel veel toepassingen is dit ruim voldoende. Daarnaast heeft een organisatie een hoge mate van flexibiliteit ten aanzien van waar dekking en capaciteit beschikbaar wordt gemaakt.

Cleveland Clinic Private 5G

In de staat Ohio in de VS is afgelopen zomer een nieuw ziekenhuis van de Cleveland Clinics geopend. Dit compacte ziekenhuis is vanaf de opening uitgerust met een private 5G netwerk voor allerlei diensten aan patiënten, bezoekers en het personeel. Cleveland Clinics beheert 26 ziekenhuizen en de ambitie is om het nieuwste ziekenhuis te gebruiken om ervaring op te doen met innovaties zoals private 5G, om dat vervolgens ook op de andere locaties uit te kunnen rollen. Dit project is eigenlijk het eerste ziekenhuis in Amerika met een private 5G netwerk vanaf het begin. Er zijn er al wel meerdere met private 4G die nu naar 5G migreren. In dit project is samengewerkt met Verizon (mobiele operator), Ericsson als leverancier en KPMG als consultants, die vooral de diverse gebruikers hebben betrokken. Het private 5G netwerk wordt vooral gezien als mogelijkheid om veel te besparen op netwerkbekabeling en wordt als flexibele connectiviteitdienst ingezet. Naast asset tracking en het leveren van informatie aan patiënten en medewerkers, verwacht men vooral dat artsen steeds vaker overal toegang willen tot hoge resolutie medische afbeeldingen. Daarnaast verwacht men op termijn AR- en VR-toepassingen mogelijk te maken. Diverse leveranciers van medische systemen denken na over toepassing van 5G chips in hun apparatuur, maar daarvoor moet er wel een ecosysteem zijn. Cleveland Clinics heeft de ervaring dat voor diverse toepassingen WiFi niet zo geschikt is, vooral ook omdat gebruikers eigen WiFi hotspots meenemen en zo een operatie kunnen verstoren.

Eigen netwerk op de bouwplaats

Ook voor beurzen en congressen

RAI Amsterdam was begin dit jaar de eerste beurs- en congresorganisatie in Europa en ook de eerste commerciële gebruiker in Nederland met een privaat 5G-netwerk. “We ontwikkelen ons steeds meer van een traditionele beurs- en congreslocatie naar een innovatieplatform en kenniscentrum waar evenementen plaatsvinden”, zegt Bret Baas, manager IT en Digital van RAI Amsterdam. “Nieuwe technologieën zijn zowel voor onze klanten als voor onszelf van groot belang. Ze zorgen ervoor dat er op technologisch vlak meer mogelijk is tijdens evenementen, zoals het rondvliegen met drones of tonen en doorsturen van video’s in de allerhoogste kwaliteit. Tegelijkertijd helpt het om ons gebouw slimmer te maken, wat belangrijk is voor bijvoorbeeld crowd control en duurzaamheid.

Een van de grote voordelen van een privaat 5G-netwerk is dat, in tegenstelling tot WiFi, overbelasting van het netwerk nauwelijks meer voorkomt. Daarnaast heb je voor 5G geen kabels nodig. En het biedt exposanten en klanten veel meer mogelijkheden en zorgt dat wij naar hen toe erg flexibel kunnen zijn.”

Het Spaanse Ferrovial heeft eind 2021 al het eerste operationele 5G SA particuliere draadloze netwerk van Groot-Brittannië ingezet bij het Silvertown Tunnel-project in Londen, in samenwerking met Nokia en Telent. Het netwerk, gebaseerd op de 5G SA-oplossing van Nokia DAC en gedeeld spectrum van Ofcom, zal het de draadloze connectiviteit binnen de tunnel verbeteren en ook de locatiecommunicatie. Verer wordt het ingezet voor het verbeteren van de milieumonitoring van het project en het bieden van realtime visualisatie van de bouwvoortgang. Het opent ook de deur naar toekomstige bouwprojecten die gebruikmaken van geavanceerde technologieën zoals IoT en AI.

TBM • MEI 2024 47 Dossier private 5G

PRIVATE 5G: Citymesh brengt de toekomst naar Nederland

In 2023 betrad Citymesh de Nederlandse markt met ambitie: dé toonaangevende leverancier van private 5G-oplossingen worden. Dit Belgische technologiehuis met een stevige reputatie op het gebied van connectiviteit, WiFi, IoT en sensoring brengt een frisse blik en veel expertise mee. Met een unieke aanpak en ervaring in België wil Citymesh de Nederlandse markt voor private 5G veroveren.

Alsof dat nog niet genoeg zegt, heeft het ook als vierde operator een licentie gekregen voor een deel van het 5G spectrum en is zo de challenger voor de grote drie operators in België. In Nederland heeft het bedrijf zeker niet de ambitie om mee te strijden in het publieke 5G geweld op zich; “wij willen Nederland voorzien van een totaaloplossing waarbij private netwerken het speerpunt zijn”, vertelt Nicholas van Hoey Smith. Hij is als Business Development Director Citymesh Nederland verantwoordelijk voor de uitrol van de Nederlandse activiteiten. Dat hij die rol sinds vorig jaar zomer invult, is niet helemaal toevallig. Want onderdeel van de stap naar Nederland was de overname van Sigfox, een groot IoT netwerk dat Nicholas van 2013 tot 2019 onder zijn hoede had. Dat verkocht hij vervolgens aan VolkerWessels, maar toen deze bouwgigant onlangs zijn telecom-activiteiten van de hand deed, kocht Citymesh Sigfox terug. In België beheerden ze al een Sigfox netwerk. Om het plaatje nog wat breder te trekken; Citymesh is op zijn beurt onderdeel van de Belgische system integrator Cegeka, dat zijn footprint in Nederland de laatste jaren ook fors uitbouwt.

Leuk mensenbedrijf

De ambitie van Citymesh Nederland is vooralsnog bescheiden, vertelt Nicholas. “Ik wil vooral de business units die we in België hebben hier repliceren. Ze zitten daar met meer dan 300 man, wij zijn nu met een team van acht, verdeeld over Oostvoorne en Lelystad. Oostvoorne ligt strategisch natuurlijk goed. Dicht bij het Botlek gebied en op twee uur rijden van het hoofdkantoor in Brugge.

48 TBM • MEI 2024

"En ik ben van het kitesurfen, dus dat komt ook mooi uit”, voegt hij glimlachend toe. De passie die Nicholas in zijn verhaal legt, vond hij ook terug bij het management team van Citymesh. “Het is echt de leukste tech company die ik in Europa ken. Dat komt ook deels door de CEO Mitch de Geest. Het is een warm mensenbedrijf. Dat is echt de kracht. Iedereen zit er in een ‘ik mág naar mijn werk’ modus. Echte doeners ook. Dat was voor mij mede de reden om met ze deze klus op te pakken. Niet alleen de sfeer, ook de strategie sprak Nicholas aan. “We doen het op een unieke manier. Een enorme flexibiliteit in het netwerkstuk. Van 0G tot en met 5G. We verzinnen het niet alleen, maar bouwen het ook. Daar zitten bij R&D hele afdelingen Willie Wortels. Wij zitten naast de klant, bekijken de problemen, zoeken naar de beste oplossing en bieden onze hulp om er meer waarde uit te halen met veel kennis en daadkracht.

De oplossingen, de sfeer, dat paste helemaal bij het bizarre enthousiasme dat ik heb.”

De antenneman

Een partij dus die uitstekend fit met Nicholas, die al tijdens zijn studietijd met antennes in de weer was. Niet helemaal toevallig startte zijn loopbaan bij KPN, waar hij de ASDL hiep uitrollen via de Primafoon winkels. De laatste 15 jaar is hij vooral actief als ondernemer, met Aerea Networks, dat een landelijk Sigfox IOT netwerk uitrolde en veel locaties aansloot met straal- en vaste verbindingen. Daarnaast heeft hij veel ervaring in communicatietechnologie op tijdelijke locaties, zoals events.

“Van WiFi tot straalverbindingen. Ik heb altijd een passie gehad voor het verbinden van

Waarom private 5G?

Private 5G biedt bedrijven een eigen, beveiligd netwerk met ongekende mogelijkheden.

Denk aan:

• Betrouwbare connectiviteit met lage latentie, ideaal voor missiekritische toepassingen.

• Hoge capaciteit om grote hoeveelheden data te transporteren.

• Flexibiliteit om het netwerk aan te passen aan uw specifieke behoeften.

mensen en dingen.” Die passie ging zo ver dat zijn kinderen zich op een gegeven moment gingen afvragen wat hun vader nou voor werk deed, en toen maar besloten hem de ‘antenneman’ te noemen. “Ze zagen me altijd met antennes lopen, soms kleine wifi antennes maar soms ook schotels van 90 centimeter, waarmee we dan over 50 kilometer een straalverbinding bouwden.”

Dan even terug naar Citymesh in Nederland. Nicholas: “Wij houden van uitdaging." Ons doel is om hier (net als in België) voorloper te zijn in het opzetten van Private Netwerken. Dit doen wij met een leuk enthousiast, kundig team wat staat te trappelen om (grootzakelijke) klanten te voorzien van deze nieuwe technologieën. Daarbij maken wij natuurlijk gebruik van de kennis en ervaring die wij in België reeds hebben opgedaan en er zal daar een nauwe samenwerking zijn. Samenwerken zullen we ook doen met serviceorganisaties als VolkerWessels Telecom, zoals nu al. Zodat we zo slim mogelijk zo veel mogelijk projecten kunnen doen. We willen ons IoT netwerk verder uitbouwen, en de evenementen, drones, critical solutions enzovoort.”

“Het gaat ons dus om het geheel. Niet alleen maar antennes ophangen, dat kan iedereen. Maar een goede radioplanning maken, je security op orde hebben met secure networking via Cegeka. Geen afhankelijkheid van anderen in de keten. Eigen device ontwikkelen of samenwerken met trusted partners voor je handscanners, je robots, je drones. Tot aan IT-koppelingen met derden.”

Eind vorig jaar nog nam Citymesh PS: Radiocom over, een gekend specialist in bedrijfskritische communicatie, met name over push-to-talk. Dat leidde tot een nieuwe tak van Citymesh, gespecialiseerd in missie- en bedrijfskritische oplossingen.

Volop ervaring in private 5G

Nicholas over private 5G: “5G is een hele mooie belofte van eigenlijk heel veel dingen. Lage frequenties, combineren met hoge frequenties, dekking en capaciteit én alles door elkaar. We zullen met partijen gaan samenwerken. Het is ook geen race to the bottom, daar is de technologie en uitrol te complex voor. Het zou wel mooi zijn als je het ooit op scholen en ziekenhuizen kunt ophangen alsof het WiFi is. De verkrijging van de vergunning klinkt volgens hem spannender dan het is. “Het gaat om perceelsgebonden netten die ieder bedrijf als gebruiker kan aanvragen. Een stukje lucht dat helemaal voor jou is.”

Een groot verschil met andere specialisten die in Nederland private 5G bieden, is de enorme use case base die Citymesh in thuisland België heeft opgebouwd. “We hebben veel expertise en ervaring. Geleerd van fouten die we hier niet meer gaan maken. En we hebben hier prachtige havens, mooie logistiek, petrochemie, een industriële markt en agriculture. Daar kunnen we mooie dingen mee doen. Het omslagpunt qua kosten ligt nu nog rond de 10.000 vierkante meter en total cost of ownership op vijf jaar. Met een buitenterrein ben je al snel in het voordeel. We werken keihard aan kostenreductie, mét kwaliteitswaarborging. Alleen maar carriergrade, we gaan hier geen cowboymarkt van maken. En vaak hybride, met de gasten op WiFi en je security, drones en dergelijke op 5G.

TBM • MEI 2024 49 Dossier private 5G
Nicholas van Hoey Smith tijdens een Worldcup Shorttrack, waar tijdelijke verbindingen worden geleverd

Use cases

Zo legde Citymesh, samen met Nokia, een private 5G netwerk aan op Brussels Airport. In een eerste fase zal 5G daar worden gebruikt om connectiviteit buiten op het luchthaventerrein te bieden, later wordt 5G binnenshuis geïnstalleerd. Diverse technologieën en toepassingen worden zowel binnen als buiten getest om te kijken of ze bruikbaar zijn op de luchthaven.

De futuristische productieplant van farmaceutisch producent Takeda is inmiddels ook voorzien van een private netwerk. Bestemd om ononderbroken connectiviteit te garanderen ter ondersteuning van communicatie en nieuwe technologieën.

En ook in de logistieke sector zijn al de nodige use cases, zoals in de Haven van Zeebrugge, waar het bereik op veel plekken ontoereikend was. De haven maakt gebruik van het private 5G-netwerk voor dispatching, connectiviteit met straddle carriers, geautomatiseerde voertuigen (AGV), track-and-trace-systemen en kritische communicatie. Hulpdiensten en drones kunnen op hun beurt ook gegarandeerde communicatie verzorgen op anders moeilijk bereikbare locaties. Met de realisatie van dit 5G-netwerk schakelen innovatie en automatisering een versnelling hoger. En de lijst van cases is veel langer. “Ziekenhuizen, universiteiten, scholen. Enorme locaties waar duizenden mensen en/of duizenden sensoren elke dag connecteren. En waar ze echt niet meer zonder kunnen.”

Citymesh: Ervaring die telt

In België heeft Citymesh al meer dan 300 klanten die met succes private 5G gebruiken. Deze ervaring zet het bedrijf nu in om Nederlandse bedrijven te helpen hun doelstellingen te bereiken.

Een compleet aanbod

Citymesh biedt een compleet aanbod van private 5G-oplossingen, van ontwerp en installatie tot beheer en onderhoud. Zo heeft u altijd een betrouwbare partner aan uw zijde.

Klaar voor de toekomst

Met private 5G van Citymesh bent u klaar voor de toekomst. Ontdek de voordelen van deze revolutionaire technologie en ervaar hoe Citymesh u kan helpen uw doelstellingen te bereiken.

“De business cases, de sfeer, dat paste helemaal bij het bizarre enthousiasme dat ik heb”

Ook bij de gebruikers straalt het enthousiasme er vanaf, vertelt Nicholas. “Het is echt gaaf om te zien dat het werkt als een goede drug. Ze vinden het zo innovatief en gaan kijken welke gebruikers en toepassingen ze nog meer aan dit netwerk kunnen koppelen. En het is mooi om te zien dat hun efficiency toeneemt.”

Vaak begint het gesprek bij de vervanging van push-to-talk communicatie. “Dan heb je een moeilijke business case. Maar zodra roboti-

sering ter sprake komt, of guided vehicles, dan is de afnemer verkocht. Denk eens aan de behoefte aan flexibele AI camera’s die van plek wisselen omdat een plant zijn machinepark regelmatig ombouwt. Ga dat maar regelen met bekabeling, dat kost je twee weken. Als we eenmaal een proof of concept mogen neerzetten, denk aan augmented reality brillen, dan hebben we dat nog nooit weg hoeven te halen”, besluit Nicholas.

Denk aan het energiebeheer van gebouwen, slimme bewaking, drone-systemen, botsingsdetectie. Enkele voorbeelden van gebruiksscenario's die hier door het 5G-netwerk worden ondersteund, zijn veiliger verkeer dankzij een antibotsingsoplossing, gekoppeld aan vorkheftrucks, push-to-talk-apparaten om de coördinatie van interne en externe interventieteams te verbeteren. Het netwerk zorgt ervoor dat de hele site bedekt is met een robuust en redundant netwerk, dat ook toekomstige gebruiksscenario's kan ondersteunen wanneer deze zich voordoen. Ook voor BASF verzorgt Citymesh een dergelijke platform. Daar loopt onder meer robothond Spot rond om in de waterzuivering te detecteren of er ongewenste stoffen in het water zitten.

50 TBM • MEI 2024 Dossier private 5G
Citymesh, ervaring die telt

Nooit van plan om groot te worden

Ambitieus zijn, maar toch klein blijven. Voor sommigen klinkt het misschien als iets negatiefs, maar daar ben ik het absoluut niet mee eens.

Het hebben van ambitie gaat niet alleen maar om meer, meer en meer. Waar je die ambitie aan besteedt, dat is van groter belang. Ga je voor zo veel mogelijk klanten in een zo kort mogelijke tijd? En waarom doe je dat? Meer geld? Naamsbekendheid? Of leg je juist liever de focus op het onderhouden van je huidige klantenbestand, zodat de klanten die je binnenhaalt ook willen blijven?

Bij dutchtel gaan wij voor de tweede aanpak. Dat er vurige passie door onze aderen stroomt is wel te merken, maar die passie zit ‘m vooral in het ontzorgen van onze klanten. We zijn een kleinschalig team met krachten waar menig grootschalig team nog wat van kan leren. Het heeft op lange termijn geen zin om alsmaar geld in sales te proppen om nieuwe klanten binnen te halen als ze een jaar later toch doorstromen naar de concurrent. Dan kun je jaarlijks wel honderd klanten aannemen, maar aan het eind van het verhaal zit je zonder stabiliteit en zekerheid.

Die stabiliteit en zekerheid bieden wij ook aan onze klanten. We bieden ze het vertrouwen dat onze service hetzelfde blijft, ongeacht onze

groei. Dat is niet alleen fijn voor hen, maar ook voor ons. We zien wat er nodig is en scherpen onze service waar nodig aan om ervoor te zorgen dat alle partijen blij blijven. Een glimlach op het gezicht, daar doen we het voor. Eigenlijk is dat ook wat maakt dat onze klanten bij ons willen blijven, die ontzorging. Het financiële voordeel is fijn, maar alles over de schutting kunnen gooien en er blindelings op kunnen vertrouwen dat het goed komt, is vele malen fijner.

Als mede-eigenaar van dutchtel ben ik, Patrick Balleur, ontzettend trots op ons team. Ondanks dat onze focus niet ligt op de groei van ons bedrijf, groeien we wel degelijk. Daar werken we hard voor, en wanneer je samen ergens voor gaat, leer je elkaar ook op een andere manier kennen. Je wordt haast een soort familie. Het zal je daarom vast niet verbazen dat we dagelijks samen lunchen, regelmatig leuke uitjes verzorgen en ‘s zomers bijeenkomen voor een heerlijke barbecue bij Bouke (mede-eigenaar) of mij thuis.

Zorg dat je als ondernemer niet vastroest in een bepaalde manier van werken, omdat het

‘nu eenmaal zo hoort’. Het was nooit ons plan om groot te worden. Zolang we onze dienst met liefde kunnen blijven leveren, is dat voor mij voldoende. Groeien we in de tussentijd alsnog?

Zolang we onze dienst met liefde kunnen blijven leveren, is dat voor mij voldoende

Dan is dat zeker mooi meegenomen, maar het hoofddoel zal het nooit worden.

Klein maar fijn, wij mogen er ook zijn!

Patrick Balleur is mede-eigenaar en opricht van dutchtel. Hij is in 2000 zijn telecom carrière begonnen bij Roadphone. Hij woont in het Linge dorpje Rhenoy. Is getrouwd met Anouk. Ze hebben samen een zoon, een hond en een kat.

TBM • MEI 2024 51
Column

GW Base satelliet gebruikersterminal

Slechts een maand na het ophalen van €15 miljoen aan financiering, onthult Greenerwave, een deeptech start-up gespecialiseerd in de beheersing van elektromagnetische golven, zijn eerste satellietcommunicatie (SATCOM) gebruikersterminal die een revolutie teweeg moet brengen in het SATCOMlandschap. Door gebruik te maken van een uniek ontwerp en AI-gestuurde technologie, behoudt de terminal hogesnelheidsconnectiviteit tussen elk type GEO- en LEO-satelliet, zelfs onderweg. Deze Ku-band terminal is agnos tisch, eenvoudig te integreren en te transporteren, concurrerend, verbruikt weinig, is wendbaar en universeel. Hij kan zijn configuratie in realtime aanpassen om aan alle SATCOMbehoeften te voldoen, waardoor hij zijn potentieel ten volle benut en toegankelijk wordt voor een breder publiek. Eindelijk een oplossing die direct inspeelt op nieuwe en toekomstige civiele en militaire uitdagingen zoals connectiviteit onderweg en het einde van witte zones!

Odido komt met Teams Phone Mobile

Odido gaat als eerste Nederlandse provider Teams Phone Mobile aanbieden. Dat maakt voor klanten zowel mobiel bellen als gebruik van Teams-functies mogelijk met één zakelijk nummer. Als aanbieder van totaaloplossingen op maat voor de zakelijke markt wil Odido zo een nieuw niveau van mobiele integratie mogelijk maken. Dit zorgt voor meer efficiëntie en flexibiliteit op de hybride werkvloer en centraal beheer van mobiele en Teams-telefonie voor IT-managers. Met deze nieuwe connectiviteitsoplossing integreert Microsoft de Teams-omgeving met het mobiele netwerk van Odido.

Zoom zet in op AI-gedreven digitale werkplek

Zoom komt met Zoom Workplace, een AI-gedreven platform voor samenwerking. Daarnaast onthult Zoom nieuwe functionaliteiten voor AI Companion die (samen)werken productiever maken. Enkele nieuwe functies zijn AI Companion-features voor Zoom Phone, ‘Ask AI Companion’ en een nieuwe look voor de Zoom-app. Daarnaast zijn nieuwe CX-verbeteringen aangekondigd voor Zoom Contact Center die klantrelaties versterken en realtime AI-gedreven inzichten bieden in performance.

Enreach lanceert

Contact App Suite

Enreach heeft zijn nieuwe Enreach Contact App Suite gelanceerd. De app suite biedt gebruikers, toegang tot drie nieuwe apps: de Enreach Contact MOBILE App (Android en iOS), de Enreach Contact App voor Microsoft Teams integratie en de App die zorgt voor CRM-integratie (met Red Cactus). Enreach Contact, inclusief de App Suite, garandeert een optimale bereikbaarheids- en samenwerkingservaring. Bovendien integreert deze nu met CRM-systemen en populaire tools zoals Microsoft Teams, waardoor bedrijven alle communicatie- en productiviteitsfuncties kunnen uitbreiden naar teamleden. De Enreach Contact App Suite bevat een desktop-app, nieuwe mobiele apps voor iOS- en Android-apparaten en een ingebouwde Teams-app

52 TBM • MEI 2024 Productnieuws

Building bridges in a digital society

BTG verbindt organisaties in hun gezamenlijke belangen op het gebied van IT en Communicatietechnologie.

BTG bundelt wensen, kennis en expertise van overheids-organisaties, (commerciële) bedrijven, kennis-organisaties, leveranciers van ICT diensten en providers. BTG-leden lossen gezamenlijk marktimperfecties op.

BTG bouwt bruggen in het digitale domein. Hiervoor organiseren we een structurele lobby tussen overheid, leveranciers en leden. Ook bieden we onze leden een netwerk voor ontmoeting en kennisdeling.

BTG signaleert trends en vertaalt deze in strategie, duidingen activiteiten.

BTG: Branchevereniging BTG, Branchevereniging voor IT en Communicatietechnologie. BTG telt circa 180 leden uit de grootzakelijke markt. Dit zijn overheidsorganisaties, (commerciële) bedrijven, kennisorganisaties, leveranciers van ICT diensten en providers.

www.btg.org

Terry Aurik

CEO Enreach Nederland

Rex Vermeulen is al 17 jaar vaste columnist van TBM. Vanaf 2024 zal hij zijn column besteden aan ‘Icons in ICT’. Personen die met hun visie en gedrag écht een stempel drukken op de markt en daardoor invloed hebben op de verdere groei en professionaliteit van de gehele branche. Dit keer Terry Aurik, CEO Enreach Nederland.

Terry heb ik altijd een (heel) mooi mens gevonden. Als ze ‘voor de klas’ staat of als je met haar in een zakelijk gesprek zit heb je echt met een CEO met een visie en overwicht te maken. In een wat kleinere omgeving is Terry dan gewoon een hele spontane, lieve en vooral bescheiden vrouw. Een prachtige combinatie. Ze is ook nog eens heel sportief en dat wilde ze dan ook maar gelijk aantonen aan het begin van het interview. Ik rij mijn auto richting de Harbour House in Almere en herken het silhouet van de wandelaar: Terry.

Zet mijn auto stil, raam open en biedt haar een lift aan. Daar hoeft ze dan ook weer niet lang over na te denken. Want de windkracht 6 maakte het er niet prettiger op…

Die bescheidenheid neemt eerst even de overhand als ik, na de gebruikelijke chit-chat en doorgeven van de bestelling, overga op de procedure van het interview.

“Ik? Een Icon? Je moet die echt even uitleggen. Want zo zie ik mijzelf helemaal niet!” Ik leg haar uit dat ik dat wel bepaal;)

En probeer even het perspectief te schetsen waarin ik, en een groot deel van de branche, haar zie. Ga er maar aan staan; eindverantwoordelijke voor de grootste business van een nog veel groter Europees bedrijf, snelgroeiend in een van de meest dynamische branches die er bestaat. En dan iedereen achter je houden en de koers blijven uitzetten en succes afdwingen. Oh ja, en dat met een grote glimlach. Dan ben je een Icon. Punt! En dus over naar het interview.

54 TBM • MEI 2024

Profiel

55 jaar

Gerecht: Heeft niet zoveel met eten. Het liefst kleine hapjes zoals tapas en pinxos

Drankje: Cava! En dan met name de Raventos & Blanc De NIt

Muziek: Imagine Dragons

Vakantie: Spanje (Catalonië)

Vrije tijd: Spinnen, bootcamp, hardlopen. Lezen (crime maar ook managementboeken) Reizen. Gezin, familie en vrienden.

Een uur Minister-President: Weg met die versnippering! Zo krijg je de nuances al voor de coalitievorming

Lijfspreuk: (ze zegt er eerst geen te hebben en dan komt er een hele reeks)

Je moet je eigen slingers ophangen. Van kleine slokjes word je ook dronken

Liever een kus op mijn bek dan op mijn kist (eigenlijk van haar vader)

De telecom/ICT branche…was dat ook waar jij als meisje van droomde? Terry trekt direct haar kenmerkende grijns: “Haha, nee. Ik was erg pragmatisch. Ik wilde gewoon een baan in Amsterdam. Dat werd KPN. Dat was nog in de tijd van de PABX. Ik heb echt de hele ontwikkeling meegemaakt. Weliswaar in verschillende organisaties, maar ik heb het allemaal zien komen en vaak ook weer zien gaan.”

Dus dat had alles kunnen zijn? Als het maar in ‘020’ was? (interpretatie van de schrijver)

“Jazeker. Dat was echt mijn hoogste prioriteit. Maar het had ook de levensmiddelenbranche, fietsenfabriek of wat dan ook kunnen zijn. Als het maar in Amsterdam was.”

Die moet je even uitleggen? Want je hebt een heel indrukwekkend CV waarbij je bij grote organisaties op de CEO-stoel hebt gezeten? En dat allemaal omdat het ‘Amsterdams’ was?

“Nee, nu sla je door. Het was ooit mijn overweging toen ik aan mijn werkzame leven begon. Dan mag zoiets praktisch best een (grote) rol spelen. Vervolgens kom je er dan achter dat de branche je enorm aanspreekt en dat je daar een mooie loopbaan in kunt maken. Mijn ouders hebben mij een enorme duw in deze richting gegeven. ‘Ga studeren, kind!’ En door onder andere mijn Nyenrode achtergrond past zo’n CEO-functie mij prima. Ik ben ervoor opgeleid.”

Moesten je ouders je deze richting induwen?

“Oh zeker! Weet je wat ik wilde worden? Danseres! En ik zal je vertellen…ik had talent! Mijn danslerares (op professioneel niveau) is zelfs bij mijn ouders langs geweest om te proberen hen te overtuigen om mij een professionele danscarrière in te laten gaan. Met name mijn vader heeft dat, vanuit onvoorwaardelijke liefde, tegengehouden. Hij was ‘de sleutel-, kluizen- en slotenman

van Amsterdam’. Een echte vakman. Iedereen kende hem. Hij repareerde alles en kreeg alles open. Een echte ambachtsman. Ondanks dat hij dat prachtig vond wilde hij voor mij een andere wereld opengooien. Studeren en dan een (ambitieuze) plek in het bedrijfsleven vinden. Het is ons gelukt…”

Kijk je dan met weemoed terug?

“Wel naar mijn ouders. Ik ben ze inmiddels beiden kwijt en had geen betere ouders kunnen wensen. Maar niet naar de keuze die ze toch, een soort van, voor mij gemaakt hebben. Ik geniet

‘Papa, mama, ik wil danseres worden!’

enorm van het bedrijf en de branche waar ik nu in werk. En ben ze dagelijks dankbaar voor de mogelijkheid die ze mij hebben willen bieden.”

Dan stap ik, met alle respect, even over naar dat genieten van dat bedrijf en branche…Waarom?

“Het past gewoon bij mij. Ik ben enorm nieuwsgierig, hou van een uitdaging, ik wil mijn energie kwijt en ben ook nog eens enorm leergierig. Ik kan nu overal vinkjes bij zetten.”

Maar toch al 10 jaar bij Voiceworks/ Enreach. Tijd voor wat anders?

“Haha, echt niet. En anders zou ik het hier niet zeggen. Ik kan in deze functie nog prima 10 jaar mee zoals ik het nu inschat. AI en security is waar mijn aandacht nu vooral naar uit gaat. Zeker met de ontwikkelingen op het gebied van digitalisering, de nieuwe werkplek en de rol die dit verder gaat spelen in onze diensten. Ik kan daar alles weer in kwijt.”

Wat maakt Enreach dan zo leuk?

“We zijn een grote, kleine organisatie. We kunnen alles en hebben een grote impact. En toch zijn we geen ‘corporate’.

TBM • MEI 2024 55
Icons in ICT

We zijn constant aan het innoveren en altijd aan het zoeken naar de mogelijkheid om meer toegevoegde waarde te leveren voor onze partners en klanten”

(Ik zie Terry (terecht) op haar ‘reclame’ stoel gaan zitten dus ik haal haar daar maar weer even af)

Hoe kijk jij naar de branche Terry? Er is een enorme concentratietendens gaande. Iedereen neemt iedereen over of kruipt bij elkaar. Lever jij straks nog aan 1 megagrote MSP?

“Ik kan natuurlijk niet in de toekomst kijken, maar ik hoop op de diversiteit en creativiteit van de verschillende ondernemers en bedrijven. Zoals het, tot nu toe, ook altijd geweest is. Dat zorgt voor blijvende innovatie en gezonde spanning qua prijs, service en kennis. Ik zie echter wel dat de kleinere partijen die zich niet ergens bij aansluiten het zwaar zullen krijgen. Ik hoop dat er veel eigenwijze ondernemers blijven rondlopen die het op ‘hun eigen wijze’ willen blijven doen. Ik vertrouw daar eigenlijk ook wel op.”

Is het een idee dat jij bij een MSP gaat werken om daarvoor te gaan zorgen?

“Nou, dan zou dat wel een MSP van enige omvang moeten zijn. Ik weet dat ik zo’n bak met energie meeneem dat, als dat in een wat kleinere omgeving zou ‘landen’, ik zo’n bedrijf helemaal gek maak. Mijn energie moet je echt verdelen over een grotere groep mensen;) Wel wil ik ze meegeven dat de wisselende professionaliteit per MSP echt ‘een ding’ is. Je moet een topprestatie leveren. Iedere dag weer. Anders ga je het niet redden.”

Kun je die energie dan nu, na 10 jaar, nog steeds goed kwijt? En worden ze bij Enreach dan niet gek van je?

“Nou…op zich hebben we wel een soort van MSP in huis met ons direct kanaal (Eazit, Contict en DSD). Ik kan wel gaan lopen roepen hoe een MSP het zou moeten doen, maar dat is te makkelijk. Eazit is onze ‘pilotpartner’ waar ik ook verantwoordelijk voor ben. Daardoor zie ik dagelijks de uitdagingen waarmee onze partners ook worden geconfronteerd. We gaan dan aan de slag om die professioneel te tackelen en de voorbeeldfunctie te creëren. Daar laten we onze partners dan weer van profiteren.

Verder heeft Enreach nogal wat overnames gedaan. En dat brengt verschillende werelden met zich mee qua klant(en), cultuur en techniek. Verschillende bedrijven moeten een uniforme groep worden onder de Enreach vlag, waarin iedereen zich toch kan blijven herkennen en goed bij voelt. We schuiven nu vanuit die eerste ‘consolidatie’ steeds meer op van telecom naar IT, geven AI een plek in onze diensten, omarmen en integreren de Microsoft-oplossingen, gaan de uitdagingen aan op de arbeidsmarkt voor het blijven aantrekken van talent en dit alles terwijl we de security dreigingen blijven afwenden. Kan ik mijn energie nog wel kwijt vroeg je toch?”

Dus precies hetzelfde als iedere andere organisatie in ICT?

“Ja en nee. Ons portfolio is echt wel veel breder dan bij de ander ICT-dienstverleners. Wij onderscheiden ons in de mix. En de vele samenstellingen van die mix brengt ook weer extra uitdagingen met zich mee. Dat doen we perfect hoor. Maar vraagt ook wel een enorme inspanning.”

Ik geloof je;) En wat brengt je dan weer in een goed humeur?

“Als we dan weer iets voor elkaar krijgen en elkaar daar de waardering voor kunnen geven. Een goeie, met name, plagerige grap kan ik ook echt waarderen.”

Je krijgt van mij nog even de ruimte om ‘jouw’ branche toe te spreken. Kom maar door?

Na even nadenken: “Het klinkt wellicht voor de hand liggend maar… bepaal je koers (in IT). Wat wil je wel en niet gaan doen? Maak een keuze voor de klanten die je wilt bedienen (daar moet je eigenlijk mee beginnen) en zoek daar dan ook het passende personeel bij. Maak bij allemaal een bewuste keuze en ga ernaar leven en werken. En hou dat vol!”

Over volhouden gesproken…we hebben het al best lang vol gehouden. Moet je niet terug naar de zaak? Wat staat er nu op het programma? “Je hebt gelijk. Maar ik ben nog op tijd. Ik heb nu mijn (maandelijkse) overleg met de HR-lead.”

En vanavond? Als je klaar bent met werken?

“Ik heb eigenlijk wel zin om op de bank te kruipen en dan een filmpje te kijken.”

En wat ga je dan eten?

“Dat weet ik eigenlijk (nog) niet. Straks dan belt mijn man en vraagt wat ik wil eten. Dat gaat ie dan fixen. Ik denk dat ik wel trek heb in een stukje gegrilde zalm ☺ En na de film ga ik dan nog stukje wandelen met ons hondje Sam.”

Rex Vermeulen is directeur van Mantor Business Partners. Hij, en zijn bedrijf, zijn al meer dan 20 jaar actief in de telecommunicatie en ICT-branche. Zij geven advies over bedrijfsvoering, marketingcommunicatie en organiseren bijeenkomsten en platformen ten behoeve van kennisoverdracht. Hierdoor dragen zij bij aan de professionalisering van de branche en spelen een belangrijke rol bij het verbinden van de verschillende partijen in de keten.

Je komt over als een ras optimist met overal een antwoord op. Jij irriteert je nooit?

“Hahaha, heb je even? Zo’n reactie van mensen; ‘daar gaan we weer’. Bloed irritant!

Laat zien dat het nu wel kan! Mensen die zich verschuilen. Oneerlijkheid. Doortraptheid. Daar kan echt niet tegen. Ik benoem het en spreek mensen erop aan. Ik ben niet bang voor een confrontatie, maar heb ook geleerd dat je die in vele vormen kan brengen. Dus niet altijd direct, maar soms wat meer politiek, net wat ik denk dat nodig is, werkt.

Ik vraag de rekening en we lopen naar mijn auto. Terry is zo slim om in te stappen en ik zet haar voor de deur van Enreach af. Ik denk, onderweg daarna, aan alles wat ze nog gezegd heeft wat ik hier, qua ruimte, niet kwijt kan. Haar bevlogenheid en enthousiasme. Haar kennis van de branche. Die enorme bak met energie. Haar belletje straks van haar man; ‘Ter, wat wil je straks eten?’

Hoezo geen Icon??

56 TBM • MEI 2024 Icons in ICT

Als Smart Office distributeur is Epatra Benelux er trots op aan te mogen kondigen dat GoBright vanaf nu een van de strategische partners van Sony BRAVIA displays is. De samenwerking combineert de professionele displays van Sony met GoBright's Digital Signage, Mapping en Wayfinding software.

Sony BRAVIA displays vanaf nu strategisch partner van GoBright

De samenwerking met Sony BRAVIA displays markeert een mijlpaal in het streven naar efficiëntie en een betere gebruikerservaring op de werkplek. Door deze samenwerking kunnen bedrijven naadloos geavanceerde oplossingen integreren in hun werkomgevingen door Sony's digital signage displays te combineren met GoBright's innovatieve software. GoBright Digital Signage software helpt bij het beheren en weergeven van content op displays, waarmee de werkplekbenutting, communicatie en werknemersbetrokkenheid worden geoptimaliseerd.

"We zijn er erg trots op dat Sony BRAVIA displays nu een nieuwe gecertificeerde hardware partner is van GoBright", zegt Chris Wiegeraad, Commercieel Directeur bij GoBright. "GoBright werkt samen met dit bekende en gerespecteerde merk, dat perfect past in ons huidige hardware partnernetwerk. We zijn erg blij dat een groot merk als Sony wil samenwerken met GoBright om een betere kantoorervaring te creëren. Deze integratie maakt het mogelijk om GoBright "View" digital signage software direct op Sony signage displays te gebruiken zonder dat je een externe speler nodig hebt. Het is een grote stap voorwaarts. We verbeteren niet alleen kantoorervaringen, maar helpen onze verkooppartners wereldwijd ook om de top hardware van Sony te integreren met GoBright softwarelicenties."

De samenwerking tussen Sony BRAVIA displays en GoBright belooft de dynamiek van de werkplek opnieuw te definiëren en innovatieve oplossingen te bieden die voldoen aan de veranderende behoeften van moderne werkplekken.

Vanuit Sony voegt Thorsten Prsybyl, Senior B2B Partnership Manager Sony Professional Displays and Solutions toe: "De voortdurende groei van het partner netwerk van Sony weerspiegelt onze toewijding aan het bevorderen van samenwerking, het stimuleren van innovatie en het leveren van meerwaarde aan onze eindklanten. Door nauw samen te werken met GoBright zijn we goed gepositioneerd om onze aanwezigheid op de professionele markt te versterken en voortdurend geavanceerde producten en oplossingen te leveren."

GoBright

Een betere kantoorervaring vormt een belangrijk onderdeel van ieders balans tussen werk en privé. GoBright transformeert en innoveert kantoren in slimme omgevingen, wat resulteert in geweldige kantoorervaringen. Wij geloven in de kracht van een moderne werkomgeving die prioriteit geeft aan mensen, efficiëntie en flexibiliteit. Wij streven naar een toekomst waarin werk niet alleen een verplichting is, maar een bron van voldoening en vooruitgang.

Sony BRAVIA displays

Sony Professional levert hoogwaardige technologische oplossingen voor professionele

toepassingen, variërend van broadcast- en mediasystemen tot professionele camera's en audioapparatuur. Hun innovatieve producten en diensten worden gebruikt in verschillende sectoren zoals gezondheidszorg, onderwijs, filmproductie en televisie. Sony Professional streeft ernaar geavanceerde tools te leveren die de creativiteit en efficiëntie in diverse professionele omgevingen verbeteren.

Epatra Benelux

Als Smart Office distributeur streeft Epatra Benelux ernaar om een innoverende en inspirerende partner te zijn voor eindklanten en haar resellers. Epatra Benelux biedt slimme kantooroplossingen die geautomatiseerd zijn en bijdragen aan de efficiëntie en inspiratie van de werkplek.

Of u nu een reseller bent die op zoek is naar naadloze installatie of die de expertise van Smart Office distributeur Epatra Benelux verkiest, Epatra Benelux beschikt over alles wat u nodig heeft. Met Epatra Benelux als de eerste en enige Smart Office-distributeur die zowel Sony als GoBright aanbiedt in één handige bundel, is het nog nooit zo eenvoudig geweest om uw werkruimte te verbeteren.

TBM • MEI 2024 57 Advertorial

Nog minstens zes jaar C2000, kan de politie dat aan?

Als het C2000 systeem in het nieuws is, is dat meestal niet positief. Al jaren wordt het systeem geplaagd door problemen waardoor politiemensen en andere gebruikers hinder ondervinden en soms elkaar en de meldkamer niet konden bereiken. Dit is vooral risicovol in noodsituaties. In dit artikel beschrijft Ken Klaver de actuele ontwikkelingen, gaat dieper in op radiodekking buiten- en binnenshuis en beschrijft aan welke oplossingen momenteel wordt gewerkt. Ken is principal consultant bij adviesbureau Strict en houdt zich dagelijks bezig met vraagstukken met betrekking tot missiekritische mobiele communicatie.

Ook in 2023 is er weer een aantal incidenten geweest waarbij agenten in het nauw zijn gekomen en geen contact konden krijgen met elkaar en met de meldkamer. Zo was er op 9 maart een grensoverschrijdende achtervolging bij Rijsbergen(1)v(verwijzingen onderaan het artikel), een week later een incident in Bergen op Zoom(2), en op 13 april bij Paaspop(3). In al deze gevallen zijn er problemen geweest met de bereikbaarheid. Volgens de vier politiebonden spelen de problemen al jaren en zijn deze structureel.

Brandbrief

Dit was de aanleiding voor de politiebonden om op 13 maart 2023 een brandbrief(4) te sturen aan de korpsleiding van de politie en

de minister van Justitie en Veiligheid (JenV), de eigenaar van het C2000-systeem. Daarin eisen zij dat alles in het werk wordt gesteld om de problemen op te lossen. “Er is geen tijd meer te verliezen aan nieuwe onderzoeken, analyses en andere vertragende zaken”, zo schrijven zij. “Een haperend en onbetrouwbaar C2000 speelt met de levens van politiemensen, burgers en andere hulpverleners.” De brandbrief bereikte ook de Arbeidsinspectie, die vervolgens een onderzoek heeft ingesteld. Volgens de inspectie werkt het communicatiesysteem niet goed en daardoor zou de veiligheid van agenten en burgers in het geding zijn. Bovendien overtreedt de politie de wet, stelt de inspectie, die de politie een eis tot

naleving van de Arbowet wil opleggen. De inspectie heeft vervolgens het ministerie van JenV, als eigenaar van C2000, een ultimatum gesteld: de problemen met C2000 moeten voor 8 juni 2024 zijn opgelost.

Reactie politie

De politie probeert ondertussen om de dekking van C2000 verbeteren(5), bijvoorbeeld door extra masten te plaatsen. Volgens de korpsleiding “moeten we ook eerlijk zijn: een dekking van 100 procent is niet haalbaar. Maar dat ontslaat ons niet van de plicht om in het belang van de veiligheid alles op alles te zetten het bereik waar mogelijk te verbeteren”.

58 TBM • MEI 2024

De politie heeft op 28 augustus 2023 een zienswijze(6) ingediend met betrekking tot het conceptadvies van de Arbeidsinspectie. Dit advies “ondersteunt de inspanningen om C2000 te verbeteren”. Volgens de politie zijn de aanbevelingen die de inspectie doet “in lijn met de maatregelen die worden genomen en met de afspraken die er zijn met het ministerie van JenV, als eigenaar van het systeem”. Maar 9 maanden om de problemen op te lossen is niet heel veel tijd, onder andere omdat het plaatsen van een extra mast al snel 1,5 tot 2 jaar duurt . De politie heeft op 20 oktober aangegeven meer tijd nodig te hebben om de haalbaarheid te bepalen. Daarom is een bezwaarprocedure gestart(7) om dat te onderzoeken. Daarmee voorkomt de politie nieuwe handhavingsacties van de Arbeidsinspectie, als zij niet op tijd adequate maatregelen treft.

Problemen

Al eerder heeft het gebruik van C2000 geleid tot problemen. De crash van Turkish Airlines bij Schiphol en de strandrellen bij Hoek van Holland, beide in 2009, zijn enkele beruchte voorbeelden. Uit rapportages van de Onderzoeksraad voor Veiligheid blijkt dat een groot deel te herleiden valt tot onjuist gebruik. Het is mogelijk dat gebruikers tegelijk op de zendknop van hun portofoon drukken, maar slechts eentje komt er door. En in het geval van interregionale bijstand laten de hulpverleners hun portofoon soms op de “thuis” gespreksgroep staan waardoor zij dit verkeer “meenemen” naar het incidentterrein, wat leidt tot overbelasting van de lokale mast. Eén en ander heeft geleid tot een landelijke bewustwordingsen trainingscampagne “Portogewoon”, waarbij de werking van de portofoon en inachtneming van etherdiscipline werden uitgelegd.

Dekking

Toch speelt ook radiodekking een rol bij dergelijke incidenten. Als een gebruiker te ver van een mast af staat, hapert de verbinding. Het netwerk is oorspronkelijk aanbesteed met een dekkingseis van 95% buitenshuis, uitgaande van een portofoon gedragen op heuphoogte. Dat betekent dat in 95% van de tijd en op 95% van de locaties er een betrouwbare verbinding mogelijk is. Die 95% is een statistisch gegeven: deze waarde is afhankelijk van lokale omstandigheden en wordt beïnvloed door bijvoorbeeld het weer of objecten in de omgeving. Het is bijvoorbeeld niet zo dat op 5% van de locaties nooit verbinding mogelijk is. In de praktijk is de dekkingsgraad beter: 97,7%, zo blijkt uit het jaarverslag van de LMS uit 2022.

Opvallend is dat de telecomproviders KPN, Vodafone en Odido een dekkingsplicht opgelegd hebben gekregen die hoger ligt dan de eis aan C2000: in elke Nederlands gemeente moeten de mobiele operators tegenwoordig tenminste 98% van het grondgebied voorzien van mobiele dekking.

Deze dekkingsplicht moet serieus worden genomen: indien de provider zich niet houdt aan de dekkings- en snelheidsverplichting, legt de RDI een sanctie op, wat tot gevolg kan hebben dat de provider een dwangsom moet betalen.

Zonnepanelen

Een groeiend probleem is de verstoring door externe factoren, zoals zonnepaneelinstallaties. Wanneer deze van slechte kwaliteit zijn of ondeugdelijk zijn geïnstalleerd, kunnen deze leiden tot storingen op C2000, waardoor de dekking verslechtert of zelfs kan wegvallen.

De minister van JenV heeft dit probleem benoemd in haar brief(8) aan de Tweede Kamer van juni 2023. Er wordt inmiddels samen met de RDI aan oplossingen gewerkt.

TBM • MEI 2024 59 C2000

Lange Historie

Het C2000 systeem is sinds 2004 in gebruik, en moest na ruim14 jaar trouwe dienst worden vernieuwd. Dit vernieuwingstraject bestond uit drie grote onderdelen. In 2018 is het paging netwerk (P2000) vervangen door apparatuur van 2Way. In 2020 is het Motorola spraaknetwerk (T2000) vervangen door TETRA apparatuur van Hytera. Het zenderpark bestaat uit circa 600 masten. Vervanging van de meldkamersystemen (met name de radiobediening) heeft langer geduurd en is nog gaande. Daarbij worden de bediensystemen gemigreerd naar het nieuwe eOCS van de Oostenrijkse firma Eurofunk.

Tijdelijke masten

De beheerder van C2000 houdt een lijst bij van probleemgebieden waar de dekking moet worden verbeterd. Die lijst telt op dit moment 107 locaties. Hier en daar zijn tijdelijke opstelpunten ingericht. De beheerder heeft daar een aantal van die snel kunnen worden ingezet tijdens werkzaamheden aan de normale zendmasten of bij acute dekkingsproblemen en incidenten. In Rijsbergen is zo’n tijdelijke mast geplaatst omdat de locatie precies tussen drie C2000 masten in ligt en daardoor dekkingsproblemen heeft. Deze mast zou in juni 2018 al worden verwijderd maar na protesten van de politie mocht hij toch blijven staan(9). Dat nu juist daar een incident is opgetreden is bijzonder, maar lijkt te wijten te zijn aan een storing aan de tijdelijke mast.

Binnenhuisdekking

Eén van de punten die regelmatig in de media terugkomt betreft dekking in panden. Deze zou ronduit slecht zijn, wat de hulpverlening bemoeilijkt. Dit behoeft enige nuancering; in de oorspronkelijke aan-

besteding van het C2000 systeem is alleen buitendekking als eis opgenomen. Het is financieel onhaalbaar en technisch onverantwoord om in alle mogelijke situaties binnenhuisdekking te realiseren. Overigens kan er, afhankelijk van de lokale situatie, wel een bepaalde mate van “natuurlijke” binnenhuisdekking zijn, maar niet gegarandeerd. Verder heeft P2000 wel een uitstekende binnenhuisdekking, tot diep in kelders toe. Maar dat is éénweg communicatie en werkt op een andere (lage) frequentie die verder doordringt.

In gebouwen met grote aantallen bezoekers, zoals een ziekenhuis of een stadion, kan een gemeente aan de gebouweigenaar de verplichting opleggen om hier binnenhuisdekking voor C2000 te realiseren. Zo zijn er in Nederland 262 zogenaamde SCL’s (Special Coverage Locations) gerealiseerd. Overigens werkt de brandweer binnenshuis meestal met directe portofoon-portofooncommunicatie, buiten het C2000-netwerk om. Een SCL-installatie is immers kwetsbaar voor brand en in die situatie wil je daar niet van afhankelijk zijn.

Redactie

Fall-back oplossing

Naar aanleiding van gemelde dekkingsproblemen met het C2000-netwerk heeft de politie een fall-back oplossing in gebruik genomen. De oplossing maakt gebruik van een PoC (Push-to-talk over Cellular) oplossing over een publiek mobiel netwerk met prioriteit boven regulier verkeer. De oplossing bestaat uit een app voor op de smartphone en een radiobedienapplicatie voor in de meldkamers. Zo kan de politie bij problemen in C2000 toch communiceren en de meldkamer bereiken via groepscommunicatie op hun smartphone via 4G/5G. Nadat hier in 2020 kleinschalig mee is gestart, is de oplossing na een aanbesteding in 2022 landelijk uitgerold naar meer dan 65.000 mobiele gebruikers en 500 meldkamerposities.

Bij de andere hulpdiensten zijn ook fall-back oplossingen in gebruik, van andere leveranciers. Zo gebruikt de ambulancedienst een soortgelijke app op hun smartphones als primair communicatiemiddel in plaats van C2000. Deze oplossing biedt eveneens prioriteit boven regulier mobiel verkeer op 4G/5G. Dat deze oplossing echter ook niet altijd feilloos werkt bleek onder meer op 15 maart 2024, toen de meldkamer geen verbinding kon krijgen met de ambulances(10). Overigens blijkt dit specifieke probleem in een stuk aanvullende maatwerksoftware te zitten, inclusief een koppeling aan het C2000 systeem(11)

De opvolger van C2000: NOOVA Het nieuwe systeem dat C2000 op termijn moet vervangen heet NOOVA (Nationale Openbare Orde en Veiligheid Architectuur). Dit systeem zou gebaseerd moeten worden op de mobiele (5G) netwerken van de mobiele operators, conform de wereldwijde “Mission Critical Push To Talk” (MCPTT)-standaard, waarbij er prioriteit is voor de hulpverleners boven normaal verkeer en de dekking ook dik in orde is. NOOVA moet ook mobiele breedbandcommunicatie mogelijk maken, iets wat in het huidige C2000 ontbreekt.

Omdat de ontwikkeling van NOOVA echter minder voortvarend loopt dan gehoopt, heeft het Adviescollege ICT-toetsing eind 2023

geadviseerd om te stoppen met NOOVA in de huidige opzet(12). Het Adviescollege adviseert de minister om eerst te bouwen aan een toekomstvisie, transitiepad en startvoorwaarden voor de vernieuwing. Daarnaast moet stevig worden geïnvesteerd in de kwaliteit en continuïteit van C2000. Tenslotte moeten de kansen die Push-To-Talktoepassingen bieden worden benut, onder meer door deze multidisciplinair inzetbaar te maken. Maar denk ook aan oplossingen die werken op meerdere mobiele netwerken, zodat bij uitval van het ene netwerk, het andere de verbinding overneemt.

De minister van JenV heeft de Tweede Kamer laten weten te blijven werken aan de vervanging, vernieuwing en verbetering van de missiekritische communicatie(13) Per 1 december 2023 is een nieuwe kwartiermaker Toekomstbestendige Missiekritische Systemen (TMS) gestart. Hij werkt samen met alle partners aan een plan voor de overgang van C2000 naar de nieuwe voorziening.

Oplossingen tot 2030

Totdat er een opvolger voor C2000 is, moet het huidige systeem in de lucht worden gehouden en zo goed mogelijk blijven werken. Er worden verschillende acties ondernomen ter verbetering van de communicatie. Zo wordt er gewerkt aan software-aanpassingen, waardoor portofoons automatisch overschakelen naar een hoger zendvermogen als de verbinding slecht is, of makkelijker gaan roamen om het sterkste signaal op te pikken. Ook wordt gekeken naar de mogelijkheid om

Voetnoten

hybride portofoons in te zetten, die zowel voor C2000 als voor de fall-back oplossing kunnen worden gebruikt.

Naast deze maatregelen wordt ook gekeken of de gevoeligheid van de antennes op de C2000 antennelocaties kan worden verhoogd en worden er meer masten geplaatst. De doorlooptijd voor het plaatsen van een nieuwe mast is echter lang, tot wel twee jaar. Om tijd te winnen worden ook wel antennes in de masten van telecomproviders geplaatst. Omdat deze masten meestal lager zijn is het bereik echter kleiner dan van een reguliere C2000 mast.

Tenslotte zal ook gekeken moeten worden of de randapparatuur (portofoons, mobilofoons en alarmontvangers) in deze periode nog een keer vervangen moet worden.

Conclusie

Met uitstel van NOOVA als opvolger van C2000 moet het huidige systeem tot tenminste 2030 in de lucht worden gehouden. Daarmee is de noodzaak tot oplossen van de huidige problemen binnen C2000 onverminderd hoog. Een multidisciplinair inzetbare Push-To-Talk over Cellular oplossing op 4G / 5G, werkend op meerdere mobiele netwerken en met prioriteit boven regulier, kan een goede bijdrage leveren en bereidt de diensten voor op de toekomst. Tot die tijd wordt hard gewerkt aan technische en organisatorische maatregelen waarmee de politie – en de andere diensten! - het nog 6 jaar met hun huidige verbindingsmiddelen moet kunnen uithouden.

1. Klopjacht Rijsbergen: politie baalt van haperend communicatiesysteem C2000 (nos.nl)

2. Weer faalt communicatiesysteem politie, agenten in het nauw en een gewonde - Omroep Brabant

3. Politiecommunicatie faalt tijdens Paaspop: 'Meer problemen bij festivals' - Omroep Brabant

4. https://www.acp.nl/wp-content/uploads/2023/03/C2000_202230313-KC.pdf

5. Alles in het werk om C2000 te verbeteren | politie.nl

6. Arbeidsinspectie ondersteunt inspanningen verbeteren C2000 | politie.nl

7. Haalbaarheid oplossing C2000-problemen onderzocht | politie.nl

8. Kamerbrief over stand van zaken vernieuwing en vervanging C2000 zomer 2023 | Kamerstuk | Rijksoverheid.nl

9. Noodmast hulpdiensten blijft voorlopig in Rijsbergen staan, acties politie van de baan - Omroep Brabant

10. https://www.ad.nl/home/ambulances-en-traumahelikopters-in-overijssel-wekelijks-onbereikbaar-angstvoor-fatale-afloop~a054d0bf/

11. Reactie op publicatie Algemeen Dagblad - Flash PMN (flash-privatemobilenetworks.com)

12. Advies toekomstbestendigheid van missiekritische communicatiesystemen (NOOVA) | Publicatie | Adviescollege ICT-toetsing (adviescollegeicttoetsing.nl)

13. Verzamelbrief Politie en missiekritische communicatie | Kamerstuk | Rijksoverheid.nl

TBM • MEI 2024 61 C2000

Yealink MeetingBoard: de Revolutionaire All-in-One

Videoconferencing Oplossing

Bijna twee jaar geleden zette Yealink met de introductie van het MeetingBoard een nieuwe standaard voor videoconferencing oplossingen. Dit innovatieve systeem heeft sindsdien continue ontwikkelingen doorgemaakt. Flexibiliteit, duurzaamheid, comptabiliteit en gebruikersgemak kenmerken het MeetingBoard. Lydis, dé leverancier van Yealink producten in de Benelux, ziet dat er voor resellers nog veel kansen liggen in de markt om met het MeetingBoard te benutten.

Hoewel full service distributeur Lydis meerdere merken in haar assortiment heeft, steekt het Yealink portfolio er met kop en schouders bovenuit. Met trots vertelt Stef de Boggende, Product Manager AV Pro bij Lydis enthousiast over Yealink en hoe het portfolio zich onderscheidt van de concurrentie. “Yealink heeft voor verschillende toepassingen een mooi en breed aanbod. Ik zeg altijd: ‘van huddle room tot boardroom and above.’ We hebben daarnaast ook videoconferencing oplossingen voor grote ruimtes als auditoria, trainingsruimtes en klaslokalen. De grote kracht van Yealink zijn daarom ook de bijna grenzeloze mogelijkheden. Voor iedere ruimte is er een passende oplossing (te maken). De systemen zijn daarnaast modulair uit te breiden met bijvoorbeeld extra microfoons en camera's. Indien nodig kun je zelfs negen Yealink camera's in één ruimte ophangen, waaraan we randapparatuur van andere merken kunnen koppelen. Daarnaast staat Yealink bekend om zijn uitstekende kabelmanagement met de bekende CAT5 kabels. Yealink is in dit opzicht erg vooruitstrevend en denkt vaak vooruit.”

Een revolutie op het gebied van installatiegemak en gebruiksvriendelijkheid Stef zoomt in op het nieuwste paradepaardje van Yealink: het MeetingBoard. Een interactief whiteboard geschikt voor elke meeting room. “Yealink heeft in nauwe samenwerking met Microsoft het Meetingboard ontwikkeld. Hier ging een intensieve testfase aan vooraf waarna Yealink als één van de weinigen een modulair meeting board op de markt bracht. Mede door de (technische) samenwerking met Microsoft loopt het systeem in veel aspecten voor op de concurrentie. Zoals we van Yealink gewend zijn kan het MeetingBoard in veel verschillende ruimtes worden ingezet als all-in-one device.”

62 TBM • MEI 2024

Eén enkele stekker in het stopcontact is alles wat nodig is voor een complete, interactieve meeting ervaring. Een revolutie in termen van installatiegemak en gebruiksvriendelijkheid. Dit is in het kort hoe je het Yealink MeetingBoard moet positioneren vindt Stef. “Eén stekker en een stopcontact en je hebt een werkend systeem met speakers, een camera, microfoon én beeldscherm. Het systeem vergt op het eerste ogenblik wellicht een behoorlijke investering, maar dat is relatief. Met het all-in-one concept beschik je direct over een werkend en gebruiksvriendelijk systeem en heb je naast een videoconferecing systeem geen scherm en noodzakelijke zaken als extra kabels en lastige installatie nodig.”

Vergaderen, presenteren en samenwerken Het Yealink MeetingBoard leunt op drie pijlers van toepassingen: vergaderen, presenteren en samenwerken. Stef: “De mogelijkheid voor vergaderen spreekt voor zich. Belangrijk is dat iedere werknemer, wel of niet fysiek aanwezig, zich betrokken voelt bij een vergadering. Een hybride vergadering moet mogelijk zijn. We noemen dit ook wel: meeting-inclusiviteit. Daarnaast is draadloos presenteren een essentiële toepassing. Geen gedoe meer met een HDMI-kabel in een laptop, maar eenvoudig met één klik op de knop je presentatie of content delen. Door de standaard Windows functie 'verbindingen met draadloze beeldschermen’ te activeren via Teams doe je dit gemakkelijk met behulp van de Yealink WPP30 dongle. Je kunt ook eenvoudig offline presenteren zodat je niet altijd een Teams-meeting hoeft te starten om iets te kunnen delen.”

Verder is het digitale whiteboard van het MeetingBoard een belangrijk hulpmiddel om effectief samen te werken. Je start het whiteboard eenvoudig op en kunt meteen aan de slag. Daarnaast is het mogelijk om direct je aanteke-

ningen, die je met een stift op het scherm hebt aangebracht, te delen met de deelnemers in de meeting. Ook de security is met de software van het Microsoft Whiteboard volgens Stef in goede handen. “Op het moment dat je een aantekening wist is deze ook écht weg. Je kunt geen notities van drie weken geleden terughalen die zich nog ergens in een Android laag zouden kunnen bevinden”.

Veel voordelen

Lydis verkoopt het Yealink MeetingBoard via haar partners en biedt hierbij zo veel mogelijk ondersteuning. Stef wil graag een misverstand dat bij een aantal resellers leeft ophelderen. “Menig partner maakt bij het horen van de prijs al de keuze dat dit voor de eindklant te duur is en durven vervolgens het MeetingBoard niet aan te bieden. Dit terwijl de eindklant de oplossing nog niet gezien heeft. Zonde als we kijken naar de vele functionaliteiten en voordelen van het Yealink MeetingBoard. Want als we dieper op het vraagstuk inzoomen weet de partner vaak niet eens wat er allemaal mogelijk is met het MeetingBoard. We geven veel demo's en weten menigeen, die voor een Yealink Android-bar komt, te enthousiasmeren voor het MeetingBoard. We schetsen dan een eerlijk en compleet beeld van het systeem.”

Een groot voordeel van het MeetingBoard is dat ook dit systeem van Yealink modulair uit te breiden is. “Ik ken geen enkele andere fabrikant in Microsoft Teams-land die een tweede scherm produceert zonder elektronica erin. Dan heb ik het over een standalone touch-beeldscherm die je op een standaard naast je andere scherm kunt plaatsen. Je kunt het MeetingBoard daarnaast ook uitbreiden met een camera die 6 of 12 keer optisch inzoomt of een draadloze microfoon om het bereik te vergroten. Wil je het MeetingBoard flexibel inzetten? Plaats hem dan op de optionele trolley op wieltjes en je kunt hem gemakkelijk verplaatsen.

Het MeetingBoard is verder gecertificeerd voor Microsoft Teams en Zoom en is ook

te gebruiken in een Bring Your Own device omgeving.”

Optioneel kun je de Windows OPS Module toevoegen aan het Yealink MeetingBoard. “Dit is speciaal ontworpen voor scenario's waar het Windows Operating System noodzakelijk is. Denk hierbij aan het gebruik van bepaalde applicaties en informatie delen vanuit deze applicaties. Met de OPS Module kun je switchen tussen het Android en Windows Operating System.”

Het MeetingBoard van Yealink is het antwoord op de groeiende vraag naar flexibele, compatibele en gebruiksvriendelijke videoconferencing oplossingen. Met deze hoogwaardige en multifunctionele tool kan elke IT-manager of zakelijke professional de vergaderruimtes in hun organisatie transformeren.

Stefan de Boggende

De meeste partners kennen Stefan als Stef. Hij begon in 2000 in de AV-business bij Megapool. Na bij Bart Smit aan de retail te hebben geroken, was hij om. Stef vervolgde zijn loopbaan in de retail bij Mediamarkt, waar hij verschillende functies vervulde als inkoper, marketeer en afdelingsleider. Hier raakt hij verder gepassioneerd voor AV-producten. Na twaalf jaar komt Stef bij KommaGo terecht, waar hij zich bezighoudt met vergadertelefonie. Bij dit bedrijf kwam hij in aanraking met Lydis en Yealink. Een volgende stap was Q-Conferencing, waar hij klanten meestal Yealink adviseerde. Hij was toen al groot fan van het portfolio. Sinds 1 december 2023 is hij als Product Manager AV Pro werkzaam bij Lydis.

TBM • MEI 2024 63
Lydis Stefan de Boggende

Ervaar de toekomst van 360° collaboration met Owl Labs

Een uil is niet alleen slim, maar ook in staat zijn hoofd vrijwel helemaal rond te draaien. Niet vreemd dus dat twee Amerikaanse robotica-experts zich voor de ontwikkeling van hun collaboration camera lieten inspireren op deze bijzondere vogel en zo de Meeting Owl ontwikkelden, de eerste 360 graden camera voor videomeetings. We interviewen Ben Macdonald, Senior Vice President van Global Channel and Sales bij Owl Labs,

deelnemers in de ruimte gelijk te maken. Ons paradepaardje, de Meeting Owl, is de eerste 360-graden camera, microfoon en luidspreker met WiFi die automatisch inzoomt op wie er aan het woord is. Het lijkt voor de externe gebruiker alsof hij zelf in de ruimte aanwezig is.

Meer dan 200.000 organisaties wereldwijd gebruiken Owl Labs-producten, waaronder 89 van de Fortune 100-bedrijven. Owl Labs heeft 47 miljoen dollar aan financiering opgehaald. Het hoofdkantoor is gevestigd in Boston, met externe en hybride medewerkers over de hele

Kun je inzicht geven in het productportfolio van Owl Labs?

Het ecosysteem van verbonden apparaten van Owl Labs zorgt voor maximale flexibiliteit bij het uitbouwen van werkplekken en het ondersteunen van hybride werkbehoeften. Het productportfolio van Owl Labs bestaat voornamelijk uit de Meeting Owl, de eerste

64 TBM • MEI 2024 Owl Labs
Ben Macdonald

360-graden camera, microfoon en luidspreker in één; de Owl Bar, een camera, microfoon en luidspreker aan de voorkant van de kamer die draadloos kan worden gekoppeld aan het Meeting Owl-apparaat; de Whiteboard Owl, een speciale camera die elk whiteboard in de kamer toevoegt aan videoconferenties. Deze producten werken draadloos en naadloos samen, waardoor onze klanten aanpasbare werkplekken kunnen bouwen op basis van hun specifieke behoeften. Owl Lab heeft met haar portfolio al een keur aan Awards en nominaties binnengehaald, waaronder de reddot, Time best inventions en CES Innovation Award.

En wat maakt het Owl Labs zo bijzonder?

Owl Labs is het eerste en enige bedrijf met een ecosysteem van 360-graden verbonden apparaten dat draadloos samenwerkt, aangedreven door AI en gepatenteerde software.

Onze apparaten zijn aanpasbaar en flexibel - ze werken samen of als standalone om complete ruimteoplossingen te creëren, uniek voor Owl Labs.

Ons ecosysteem maakt gebruik van eigen AI-aangedreven software om automatisch tussen de slimme camera's te schakelen om het beste beeld van de aanwezigen in de ruimte vast te leggen, waardoor meer face-to-face interacties mogelijk zijn die aanvoelen als natuurlijke en dynamische gesprekken tussen ter plekke aanwezige en externe deelnemers.

De Meeting Owl maakt gebruik van beweging, zicht en stem om zich automatisch te concentreren op de actieve spreker - waardoor een boeiendere vergaderervaring voor iedereen ontstaat.

Wat onderscheidt jullie producten in de markt?

Owl Labs creëerde de categorie 360-graden videoconferentie camera's. We ontwikkelen voortdurend nieuwe hardware- en software-updates die onze producten in de loop van de tijd intelligenter maken.

Meer dan 200.000 organisaties wereldwijd hebben en gebruiken onze producten, en wij hebben de ervaring en leren voortdurend bij, zodat we ons blijvend kunnen onderscheiden.

In welke segmenten zijn jullie actief?

Onze ‘Uilen’ vliegen over de hele wereld en zijn in alle industrieën en categorieën actief. Wij bedienen voornamelijk het bedrijfslevenzowel kleine tot middelgrote bedrijven als grote ondernemingen.

Hoe is de samenwerking met Epatra? Epatra werkt samen met Owl Labs om hun reseller community in de Benelux toegang te geven tot de innovatieve hybride oplossingen van Owl Labs. Nu hybride werken over de hele wereld steeds meer wordt toegepast, zijn bedrijven op zoek naar betere oplossingen om hun teams verbonden te houden.

Wij geloven dat de toegevoegde waarde en high-touch aanpak die Epatra haar klanten biedt, een uiterst krachtig onderdeel zal zijn om het succes van dit strategische partnerschap te optimaliseren.

Epatra's aanpak om de beste ‘oplossing’ te bieden voor de behoeften van hun klanten, vormde de kern van de samenwerking. We zijn ervan overtuigd dat onze reeks producten

het Epatra-team een aanzienlijke aanvulling zal bieden op hun huidige portfolio.

Owl Labs zal het team van Epatra ondersteunen met een pool van demoproducten om optimale presentaties in het veld mogelijk te maken. We bieden ook regelmatig trainingssessies aan, met bredere reseller-evenementen gepland voor de komende maanden. En er komen nog veel meer spannende dingen aan!

Epatra positioneert zich als dé leverancier van Smart Office oplossingen in de Benelux. In hoeverre sluiten uw portfolio en filosofie hierop aan?

Deze filosofie zorgt zonder twijfel voor de ideale match. Owl Labs heeft de markt geleid op het gebied van 360-graden, het centrum van de conference room experience en en biedt nu verdere innovatie om complete ruimteoplossingen van elke omvang te leveren.

Owl Labs biedt de optimale oplossing binnen alle werkomgevingen, of dat nu kleine of grotere ruimtes zijn. Ons portfolio maakt aanpassing van de ruimte-ervaring mogelijk en we zijn ervan overtuigd dat de samenwerking de partners van Epatra de meest innovatieve, flexibele en kosteneffectieve werkplekoplossingen zal bieden voor hun klantenbase.

Hoe zie je de toekomst van hybride werken?

We zijn ervan overtuigd dat hybride werken een blijvertje is. Er zijn nog steeds uitdagingen met de hybride werkvorm, aangezien het voor veel bedrijven nog steeds een nieuwere manier van werken is. Het is belangrijk voor bedrijven om zich duidelijk in te zetten voor hybride werk, een duidelijk beleid voor werknemers op te stellen en de juiste technologie te implementeren die maximale betrokkenheid mogelijk maakt en werknemers productief laat zijn, ongeacht waar ze zich bevinden.

TBM • MEI 2024 65 Owl Labs

Nieuwe hardware

Cisco versterkt hybride werken

Cisco heeft tijdens Enterprise Connect nieuwe apparaten onthuld die gemoderniseerde samenwerkingservaringen bieden aan het hedendaagse hybride personeelsbestand. Het bedrijf kondigde de lancering aan van de Cisco Board Pro G2, een door AI aangedreven en touch screen collaboration tool, en de Cisco Desk Phone 9800-serie, ontworpen om een moderne en gepersonaliseerde productiviteitshub naar elk bureau te brengen. Hoewel uit onderzoek blijkt dat werknemers steeds meer openstaan om naar kantoor te komen, denkt meer dan 50% van de werkgevers en werknemers dat het kantoor niet is uitgerust met de technologie die nodig is om betekenisvolle samenwerking op grote schaal mogelijk te maken. De Cisco Board Pro G2- en Cisco Desk Phone 9800-serie zijn de nieuwste innovaties van het bedrijf, ontworpen om organisaties te ondersteunen bij de overstap naar permanente hybride modellen en het herconfigureren van werkruimtes om naadloze samenwerking mogelijk te maken.

Odido met nieuw concept zakelijke klant

Odido introduceert met ‘Hello Business op Maat’ een nieuwe maatwerkvariant voor zakelijke mobiele abonnementen. De abonnementen zijn afgestemd op de individuele behoeften van zakelijke klanten. Zo hebben ondernemers de vrijheid om hun eigen mobiele abonnement op maat samen te stellen en kunnen zij dit maandelijks aanpassen om mee te bewegen met de veranderende behoeften van bedrijven en hun medewerkers. Deze vrijheid stelt ondernemers ook in staat om actief controle te houden over hun IT-uitgaven. Odido denkt mee over tal van connectiviteitsoplossingen; zo adviseren de speciaal hiervoor beschikbare experts bijvoorbeeld over passende snelheden, geïntegreerde IT-oplossingen en beveiligingsmogelijkheden.

Slimme beveiligingsoplossing

Axis voor de zorg

Axis Communications lanceert een nieuwe cameraoplossing voor de zorg die verschillende voordelen biedt voor zowel patiënten als zorgmedewerkers. Met de video- en audio-analysefunctie van de AXIS Q9307-LV Dome-camera kun je patiënten op afstand observeren en verschillende risicosituaties in ziekenhuizen en andere gezondheidszorginstellingen detecteren. Zo kan de beveiligingsoplossing door middel van AI aangeven wanneer patiënten zijn gevallen of kunnen, door audiodetectie, hoestbuien en verhoogde stemgeluiden gesigna leerd worden. De Dome-camera is uitgerust met een ingebouwde luidspreker en vier microfoons voor tweerichtingscommuni catie. Gebruikers kunnen ook audiowaarschuwingen ontvangen via de AXIS Object Analytics. Zo kan een patiënt die bijvoorbeeld zijn of haar ziekenhuisbed nog niet mag verlaten, gerustgesteld of geïnformeerd worden over noodmaatregelen en hulp die onderweg is.

Cloud Telefonie-dienst

My-Connect Telepo

vereenvoudigt licentiemodel

Het licentiemodel van My-Connect Telepo- de Cloud Telefoniedienst van BusinessCom - is sterk vereenvoudigd. Van 17 licenties gaat My-Connect Telepo terug naar 3. Dit is gedaan op verzoek van zowel resellers als eindklanten die hebben aangegeven een eenvoudigere en overzichtelijke all-in prijs te willen voor de dienst. Alle mogelijke features vallen nu binnen de basislicentie (tenant licentie) en twee gebruikerslicenties. De twee gebruikerslicenties zijn de Entry User – deze heeft de basisfunctionaliteiten – en de Premium User - hierbij zijn alle applicaties en functionaliteiten vrij geschakeld.

66 TBM • MEI 2024 Productnieuws

Getac brengt tablets met AI variant

Getac introduceert de AI-ready ZX80, een gloednieuwe 8-inch volledig robuuste tablet, aangedreven door het Androidbesturingssysteem. De aankondiging breidt Getac's portfolio van Android-apparaten uit en diversifieert het aanbod, waardoor klanten in sectoren als nutsbedrijven, productie en transport nog meer keuze krijgen bij het kiezen van robuuste oplossingen om dagelijkse uitdagingen op te lossen en de productiviteit en efficiëntie te verhogen. De ZX80 is specifiek ontworpen voor veeleisende werkomgevingen, van drukke magazijnen en logistieke centra tot afgelegen werklocaties en buitenfaciliteiten.

EPOS lanceert serie voor contactcenters

EPOS brengt de IMPACT 700-serie voor professionals in contactcentra. De nieuwste toevoeging aan het EPOS IMPACT portfolio is een on-ear, bekabelde USB-headsetreeks, die gebruikmaakt van toonaangevende microfoontechnologie om vol en natuurlijk geluid te leveren, ongeacht het ruisniveau op de achtergrond. Het biedt een intuïtief ergonomisch ontwerp met een reeks slimme functies om gebruikers de hele dag comfort en volledige controle te bieden. In te drukke en lawaaierige omgeving van een contactcenter is heldere communicatie van essentieel belang. Het stelt medewerkers in staat om klantgesprekken accuraat af te handelen en een uitstekende klantenservice te bieden. Met een uitgebreid scala aan functies, aangedreven door de 2e generatie EPOS AI, die continu en in real-time binnen de headset draait, is de IMPACT 700 ontworpen om inkomende en uitgaande stemmen te isoleren en door te geven met volledige duidelijkheid, zelfs in luidruchtige omgevingen.

Arrow versnelt Copilot voor Microsoft 365

Arrow levert Copilot voor Microsoft 365 via ArrowSphere Cloud, waardoor het direct beschikbaar is voor channelpartners in EMEA. Het bedrijf biedt ook een speciaal enablement-programma ontworpen om channelpartners te helpen de mogelijkheden van Copilot sneller te benutten. Als Microsoft-distributeur in meer dan 20 Europese landen heeft Arrow meer dan 300 plaatselijk, werkende Copilot-gecertificeerde specialisten om channelpartners bij de implementatie van Copilot te ondersteunen. Ze hebben allemaal een volledige licentie voor Copilot voor Microsoft 365, zodat ze uit eerste hand de impact van Copilot kunnen ervaren en om resellers te helpen Copilot bij hun klanten te positioneren, zodat zij hun bedrijf kunnen laten groeien.

Murata demonstreert connectiviteits- en mobiliteitsmogelijkheden

Murata presenteerde op Embedded World begin april een breed scala aan innovatieve connectiviteit en mobiliteit. Tussen het brede scala aan boeiende demonstraties konden bezoekers van de stand van het bedrijf (4A-646) ontdekken hoe de nieuwe Type 2GT multi-band LoRa-module sensorgegevens aan de cloud rapporteert. Degenen die geïnteresseerd waren in mobiele en IoT-oplossingen kunnen Murata's tweede stand (Hal 3-228) bezoeken om de wereldwijde alliantie van het bedrijf te ontdekken die een verenigd Device Management Platform combineert met Zero-Touch Secure Connection, eSIM en één SKU Cellular Module om de groei van de IoT-adoptie en mobiele markt bij te houden. Murata's Type 2GT-module met Semtech's geavanceerde LR1121 RF-transceiver-IC biedt een kant-en-klare oplossing voor goedkopere montage en een snellere time-to-market, waarbij een vooraf gecertificeerde LR1121-variant direct beschikbaar is.

Axis Communications lanceert volgende generatie Camera Stations

Axis Communications lanceert de volgende generatie van zijn videomanagementsoftware AXIS Camera Station (ACS). Om klanten maximale flexibiliteit te bieden op het gebied van installatie, bediening en beheer van hun videobeveiligingssysteem, zal ACS beschikbaar zijn in twee versies voor verschillende doeleinden. Klanten kunnen profiteren van cloud based diensten voor efficiënt video-, gebruikers- en apparaat beheer vanaf één centrale locatie. ACS is een videomanagementsoftware (VMS) die compatibel is met alle netwerkoplossingen van Axis en producten van derden. Dankzij een hoge mate van installatieflexibiliteit en een breed scala aan opties en functies is ACS een zeer schaalbaar end-to-end product dat geschikt is voor zowel afzonderlijke locaties als complexe toepassingsscenario's met meerdere, wereldwijd verbonden locaties.

TBM • MEI 2024 67
Productnieuws

25 jaar Phone House,

Phone House bestaat inmiddels 25 jaar in Nederland. Hoog tijd om terug te blikken op de afgelopen 2,5 decennia, met voorzitter Anton Kooijman. Naast voorzitter ook eigenaar van Phone House Barneveld, Ermelo en Voorthuizen.

Phone House is, als een van de weinige retailers in Nederland, nog steeds sterk actief in de Nederlandse winkelstraat. Hoe verklaar jij de huidige relevantie van Phone House?

Ons brede assortiment en onze service-gerichte mentaliteit zorgt voor een compleet aanbod waarmee we onze klanten volledig kunnen ontzorgen. Wij voorzien hiermee blijkbaar erg aan de behoeften van onze klanten. Lokaal shoppen is, in tegenstelling tot een aantal jaren geleden, juist een enorme comback aan het maken.

Wat maakt Phone House volgens jou uniek in Nederland?

Phone House anno 2024 wordt volledig bestuurd door uitsluitend zelfstandige ondernemers. Wij zijn dus geen keten maar hebben wel degelijk een grote footprint. De lokale

ondernemers weten precies wat er speelt in hun vestigingsplaatsen en kennen, bij wijze van spreken, hun klant bij naam!

Waarin is Phone House door de jaren heen juist het meeste veranderd?

Phone House is in de afgelopen 25 jaar meegegroeid met de (telecom)markt. Hier is natuurlijk enorm veel veranderd in de loop der jaren. Denk aan de komst (en het vertrek) van verschillende netwerken (waaronder het recente ‘verdwijnen’ van T-Mobile en Tele2), maar ook zeker de technologische vooruitgang van de mobiele telefoon. Tussen de Nokia 3310 en de laatste iPhone is heel wat gebeurd. Ook de breedte van onze markt is enorm toegenomen. Denk hierbij aan (vast) internet maar ook aan bijvoorbeeld refurbished. Ook wij willen graag ons steentje bijdragen aan de circulaire economie.

Wat zijn volgens jou de grootste uitdagingen voor Phone House in de komende jaren, kijkende naar de telecombranche?

De telecombranche verandert continu. We zien veel fysieke winkels verdwijnen, ook bij de mobiele providers. Online en telefonische verkoop vanuit de netwerken, is tegenwoordig heel normaal. Wij zullen dus moeten blijven innoveren en een compleet servicepakket moeten blijven leveren om onze klanten te behouden. Aangezien wij in 25 jaar een enorme klantenbase hebben opgebouwd en wij vaak gezien worden als de ‘local hero’, denken wij ook nog wel een lichte groei te kunnen gaan maken. Wij zien nu immers de kinderen van onze klanten ook al bij ons in de winkels komen. Het onderhouden van de relatie met de klanten is dan ook cruciaal.

68 TBM • MEI 2024

Wat is jouw mooiste Phone House herinnering van de afgelopen 25 jaar?

Wij hebben natuurlijk in de afgelopen 25 jaar enorm veel meegemaakt. Zowel leuke als minder leuke zaken. Maar als je nu vraagt naar een mooie herinnering, zou ik denk ik toch zeggen, het 3-maal op rij winnen van de ABN-Amro “Retailer of the Year”. Mooi om de blijk van waardering vanuit je klanten te krijgen!

Waarom is juist het ondernemerschap bij Phone House zo leuk?

Persoonlijk vind ik het erg leuk om creatief te kunnen ondernemen, samen met onze collega’s maar ook met een grote zelfstandigheid. Dit maakt het mogelijk om in te springen op lokale trends. Ook de toenemende focus op de zakelijke klant is een mooie ontwikkeling in het ondernemerschap. Zo merken we dat zakelijke klant (van de bakker om de hoek tot een

grote MKB’er) steeds vaker zijn telecom onderbrengt bij onze winkels.

Op naar het 30ste jubileum van Phone House! Wat zorgt ervoor dat Phone House ook de komende jaren duizenden klanten in Nederland van het beste advies en de beste service kan voorzien?

Om succesvol te zijn maar ook te blijven in onze branche, zullen we ons elke dag weer moeten ontwikkelen. De telecombranche (en hieraan gerelateerde artikelen) is zeer complex en innovatief. Dit maakt dat onze medewerkers zich goed moeten inlezen en zich permanent moeten blijven ontwikkelen om onze klanten altijd van het beste advies en de service te kunnen blijven voorzien. Wij volgen de trends dus altijd nauwlettend. Met onze focus en specialisatie ga ik er van uit dat wij over 5 jaar weer een feestje kunnen gaan vieren!

een terugblik

TBM • MEI 2024 69 TBM • MAART

Groen licht voor overname

Youfone door KPN

KPN heeft van de toezichthouder ACM (Autoriteit Consument en Markt) goedkeuring gekregen om de Nederlandse activiteiten van Youfone over te nemen. Youfone is al actief op de netwerken van KPN en groeit snel. Ruim 580 duizend Youfone klanten maakten al gebruik van de beste mobiele en vaste netwerken van Nederland. Youfone in België maakt geen onderdeel uit van de deal. Dat blijft een zelfstandig bedrijf, maar krijgt wel een nieuwe naam. Met deze overname zou een bedrag zijn gemoeid van 200 miljoen euro. KPN versterkt naar eigen zeggen zijn positie in de mobiele- en breedbandmarkt. De inzet voor Youfone is om de komende jaren verdere groei te realiseren door voortzetting van het efficiënte bedrijfsmodel dat Youfone met succes heeft neergezet. De Youfone organisatie blijft zelfstandig opereren binnen KPN om ervoor te zorgen dat de huidige en toekomstige Youfone-klanten op de voor hun vertrouwde manier bediend worden.

Youfone België wordt yoin

Welcom bij Bosselaar neemt

Welcom Boxmeer over

Gert en Astrid Bosselaar van Welcom bij Bosselaar hebben de Welcom winkel in Boxmeer overgenomen. De Welcom winkel in Boxmeer was een van de eerste winkels binnen de Welcom formule en ook een van de grootste. Welcom is de onafhankelijke telecom specialist met maar liefst 21 vestigingen in Nederland. Welcom helpt je van A tot Z: van overstap tot installatie en meer. De Welcom winkel op de Eglantier in Apeldoorn opende zijn deuren in 2013 onder de vlag van de franchisegever. Gert en Astrid Bosselaar hebben de winkel per 01 januari 2016 overgenomen. De laatste jaren heeft de Welcom bij Bosselaar winkel een gestage groei doorgemaakt. “We waren al een tijdje op zoek naar uitbreiding en deze hebben wij nu gevonden in Boxmeer. Wel hadden we een paar voorwaarden opgesteld toen we aan de zoektocht begonnen; we wilden heel graag een bestaande winkel met personeel. Eind 2023 zijn wij benaderd door collega Welcom ondernemer Janssen uit Boxmeer. Hij vond het na 25 jaar tijd voor iets anders”, aldus Gert Bosselaar.

Tweederde internet overstappers naar glasvezel

Youfone België onderging een volledige rebranding en gaat vanaf half april verder als yoin. De verkoop van Youfone in Nederland aan KPN is onlangs goedgekeurd door de Autoriteit Consument en Markt (ACM). De Belgische tak was niet betrokken bij de verkoop en moest daarom op korte termijn een andere naam kiezen. Door de rebranding kan yoin zich volledig aanpassen aan de wensen van de klant. Yoin biedt nog steeds aantrekkelijke GSM- abonnementen en Internet Thuis aan. Maar dan met een vernieuwd logo, frisse kleuren en een speels lettertype. En dat is nog niet alles! De vele voordelen die je bij Youfone kreeg, mag je ook bij yoin verwachten. Je kunt nog steeds gebruikmaken van de vriendendienst. Daarbij krijgen jij en je vriend beide € 10 korting op de eerstvolgende factuur. Ook de MyYoufone-app werd in een nieuw jasje gestoken en is nu de MyYoin-app. Via de app krijg je een duidelijk overzicht over je verbruik en facturen en kan je een bel- en datalimiet instellen.

Huishoudens sluiten vaker een glasvezelabonnement af. In 2023 koos 58% van de huishoudens bij het afsluiten van een nieuw abonnement voor glasvezel. In het eerste kwartaal van 2024 steeg dit aandeel verder tot 63%. Overstappen.nl ziet op basis van eigen data een toename in het aantal afgesloten glasvezelabonnementen. In het eerste kwartaal van 2023 koos 54% van de overstappers voor glasvezel. Het aandeel steeg in het tweede kwartaal naar 57%, gevolgd door een verdere stijging van 58% in het derde kwartaal. In het laatste kwartaal van 2023 nam het aantal afgesloten glasvezelabonnementen toe naar 60%.

70 TBM • MEI 2024

GLOMO Award voor Fairphone

Fairphone heeft tijdens de uitreiking van de GLOMO Awards op de voorlaatste avond van het Mobile World Congress in Barcelona de Award gewonnen voor de ‘Best Mobile Innovation for Climate Action’. Fairphone was genomineerd in twee categorieën. De Global Mobile (GLOMO) Awards, die voor de 29e keer werden uitgereikt, zijn de meest prestigieuze onderscheiding in de sector en worden onafhankelijk beoordeeld door meer dan 220 van de meest prominente materiedeskundigen uit de sector.

KPN weer meest duurzame

telecommerk

De Nederlandse consument heeft KPN voor de vijfde keer op rij verkozen tot het meest duurzame telecommerk van Nederland. Dit blijkt uit de nieuwste Sustainable Brand Index, een onderzoek onder ruim 12.000 Nederlanders. KPN is trots op deze ‘groene’ erkenning en blijft zich inzetten voor een duurzame toekomst. De groene ambities worden door een groeiende groep consumenten gezien en gewaardeerd. “We maken al jaren werk van een Beter Internet, niet alleen sneller en stabieler, maar vooral ook veiliger, socialer en groener. Als groene provider zet KPN zich in voor duurzaamheid en het verminderen van de impact op het milieu”, aldus een woordvoerder.

MediaMarkt lanceert Marketplace

MediaMarkt heeft in april haar Marketplace gelanceerd in Nederland. Op deze Marketplace biedt de Europese marktleider in consumentenelektronica producten aan die niet in de winkels verkrijgbaar zijn. Dit gebeurt in samenwerking met geselecteerde partners die een plek op het platform hebben gekregen. Consumenten kunnen dankzij de komst van de Marketplace bij MediaMarkt kiezen uit een nog grotere verscheidenheid en beschikbaarheid van producten.

Naast producten uit bestaande categorieën, biedt de Marketplace ook keuze uit producten uit nieuwe categorieën, zoals fitness, e-chargers, gereviseerde producten, e-bikes en slimme accessoires voor huisdieren.

Proximus met nieuwe app voor vervoers- en energiediensten

Proximus lanceert een vernieuwde app, Proximus+. Gebruikers vinden er een geavanceerd en gevarieerd dienstenaanbod waarmee ze hun dagelijkse digitale leven probleemloos vanuit één app kunnen organiseren. Bovenop alle vertrouwde diensten die in MyProximus te vinden zijn, biedt Proximus+ ook tal van nieuwe toepassingen, zoals diensten en informatie van aanbieders van energie en vervoer. De meer dan 1 miljoen actieve MyProximusgebruikers worden geleidelijk aan automatisch overgeschakeld naar de nieuwe Proximus+ app. Vanaf begin april kunnen Proximus-klanten en niet-klanten die de app nog niet geïnstalleerd hebben, hem gratis downloaden. Proximus+, de opvolger van de huidige MyProximus app, is een ecosysteem dat alle digitale Proximus-platformen met elkaar verbindt en uitbreidt met de beste partnerships.

Meer kleine 5Gtorens levert veel besparing op

In een tijdperk waarin de vraag naar snellere en efficiëntere draadloze communicatie blijft groeien, hebben onderzoekers van de Universiteit van Californië, San Diego, een baanbrekende ontdekking gedaan die niet alleen de manier waarop we over 5G-netwerken denken zou kunnen veranderen, maar ook een aanzienlijke impact zou kunnen hebben op de batterijduur van onze smartphones en de ecologische voetafdruk van stedelijke gebieden.

Het onderzoek stelt een verschuiving voor in de infrastructuur van 5G-netwerken. In plaats van te vertrouwen op enkele grote torens, bevelen de onderzoekers een netwerk aan van kleinere, minder energie-intensieve torens. Deze strategie, bekend als ‘densificatie’, richt zich op het plaatsen van deze kleine torens dichter bij de grond en dichter bij de eindgebruikers. Het resultaat? Een potentiële energiebesparing van 300% en een verbetering van de batterijduur van smartphones met ongeveer 50%.

Smartphonemerk

Nubia plant comeback

Het merk Nubia bracht tien jaar geleden behoorlijk hoogwaardige smartphones naar Europa, maar het trok zich al snel terug van de Europese markt. In Europa waren de toestellen alleen te koop via de Europese website. En dat terwijl ze toch kwalitatief hoogwaardige toestellen leverden voor goede prijzen. Nu maakte moederorganisatie en telecomreus ZTE op MWC bekend het merk terug naar Europa te brengen. Qua positionering zou Nubia moeten staan voor smartphones van hogere kwaliteit, terwijl ZTE het lagere segment zou moeten bedienen. Dit is waarschijnlijk de juiste strategie, want ondanks een langdurige aanwezigheid in Europa kon het merk ZTE zich niet vestigen tussen de gevestigde orde. Als er nu met Nubia wordt geïnvesteerd, kunnen de zaken veranderen. De smartphones die op MWC werden getoond zijn behoorlijk interessant. De Nubia Flip is een opvouwbare smartphone die met 600 euro de concurrentie qua prijs aanzienlijk ondermijnt.

TBM • MEI 2024 71

Lebara met nieuwe campagne

Lebara versterkt haar positie in de Nederlandse telecommarkt met de nieuwe campagne 'Data is data en bellen is bellen'. Het doel van deze campagne is om de Nederlandse consument wakker te schudden met de vraag: “waarom zou je de hoofdprijs betalen voor een identiek abonnement?” Volgens Lebara betalen klanten bij de grote telecomaanbieders veel te veel geld voor dezelfde diensten. Al helemaal omdat ze bij Lebara ook gewoon kunnen vertrouwen op het beste netwerk van KPN en een prima klantenservice. Bovendien zijn veel van de Lebara diensten in meer dan 1.000 winkels verkrijgbaar.

MediaMarkt hoofdsponsor van Feyenoord

MediaMarkt Nederland heeft een 3-jarig contract gesloten als hoofdsponsor van Feyenoord. Namens MediaMarkt was Chief Commercial Officer Bas Eijssink aanwezig en namens Feyenoord zat commercieel directeur Ruud van der Knaap voor de contractondertekening achter de tafel. Het partnership gaat in op 1 juli 2024 en is afgesloten tot en met 30 juni 2027.

ACM: Nederlanders betalen te veel voor internet

De prijzen voor internet zijn vorig jaar flink gestegen. KPN verhoogde haar tarieven met maximaal 6,4 procent, Ziggo ging daar overheen met een gemiddelde stijging van 8,5 procent en Odido met 8,6 procent. Hoewel je zou verwachten dat mensen als gevolg massaal zouden overstappen, was daar geen sprake van. Uit onderzoek van ACM (Autoriteit Consument en Markt) onder ruim 1.000 respondenten blijkt dat overstappen door vijftig procent van de Nederlanders als ‘gedoe’ wordt ervaren. Er wordt daardoor onvoldoende geprofiteerd van de kortingen die bij een nieuw abonnement worden geboden. De ACM raadt consumenten aan meer gebruik te maken van de mogelijkheden die de markt hen biedt.

Nieuwe Amac in Amstelveen

Amac opende onlangs een nieuwe winkel in het centrum van Amstelveen. De vestiging aan het Binnenhof 62 heeft een oppervlakte van 160 vierkante meter, waarmee hij twee keer zo groot is als de huidige winkel van Amac. “Vanwege de verbreding van het Apple-assortiment en de toenemende vraag naar Apple-producten en accessoires groeiden we op de oude locatie uit ons jasje”, zegt Amac-oprichter en -directeur Ed Bindels. “Amstelveen verdient daarom na ruim vijftien jaar een grotere en nieuwe winkel.

De komst van deze winkel valt ook mooi samen met de nieuwe plannen voor Stadshart Amstelveen.” De Amac-winkel in Amstelveen is na Breda en Den Bosch de derde in Nederland die is ingericht als Apple Premium Partner (APP), het nieuwste winkelconcept van Apple.

72 TBM • MEI 2024 Redactie

Hét serviceplatform voor advanced IT en communicatie-technologie

Altijd exclusief voordeel

• Telecom Expense Management, inzicht in telecom en ICT uitgaven.

• Inkoop van connectiviteitsdiensten zoals vaste en mobiele telefonie, SMS en aanleg van glas.

• Hardware zowel nieuw als gebruikt vergelijken en kopen in de webshop.

BTG Services is de serviceorganisatie van BTG.

BTG Services levert producten en diensten die direct te maken hebben met de missie van beide organisaties: het versnellen van de digitale transitie.

• Consultancy dienstverlening van idee tot realisatie. Onafhankelijke second opinion op telecom en ICT.

• Toegang tot producten en diensten die uw kennis vergroten via het kennisplatform.

We boost your digital transformation

btgservices.nl

Marcel Ederveen is Senior Consultant bij Mecom Consulting (verbonden aan NiVo) info@mecom-consulting.nl

Té veel voor té weinig

Bovenstaande kop lijkt het algemene thema voor deze tijd. Stijgende prijzen en kleinere verpakkingen in de supermarkten. Te veel asielzoekers voor te weinig opvangplekken (alleen een constatering). Te veel agressie tegenover te weinig handhaving. Te veel uitstoot door weinig (kleine groep grote) vervuilers. Te veel mest voor te weinig boerenland. Te veel productie in de landbouw en veeteelt voor te weinig verdiensten. En zo kan ik nog even doorgaan. En o ja, te veel telecomprojecten voor te weinig specialisten.

Nu komen we meer op het terrein van ons vakgebied. Wie om zich heen kijkt, merkt dat ook in onze branche de vergrijzing toeneemt, dat veel echte telecommers aan hun pensioen denken, of dit nu engineers, servicemanagers, adviseurs of projectmanagers zijn.

Het is dé uitdaging voor leveranciers en providers; personeel aan zich binden en voorkomen dat ze door betere arbeidsvoorwaarden worden weggetrokken. Het is de uitdaging voor klanten om in beeld te krijgen of hun leveranciers en providers de juiste mensen aan boord houden. Vandaag kan een aanbieder melden een bepaald aantal gecertificeerde specialisten voor deze specifieke dienstverlening op de loonlijst te hebben staan, morgen kan de helft weg zijn.

Kun je in een contract een clausule aanbrengen (en uitonderhandelen) dat je van leverancier mag wisselen als het aantal specifieke specialisten door de ondergrens zakt? En wat doe je als er geen leverancier in Nederland meer is te vinden die niet beschikt over het gestelde minimumaantal specialisten? Of als de fabrikant van de geïmplementeerde oplossing stopt met het product? En welke consequenties heeft het als jouw leverancier fuseert met een branchegenoot. Ligt de focus nog wel op de gecontracteerde dienstverlening? Het lijkt een onbegonnen zaak voor dit onderwerp een waterdichte oplossing te verkrijgen.

Maar ja, laat je je (huwelijks)partner in de steek als de gezondheid afneemt of erger? Als partner kies je voor elkaar in

voor- en tegenspoed. We zeggen zo ‘correct’ tegen elkaar dat we geen leverancier zoeken maar partnership. Met dit in het achterhoofd is het goed om als partners ook dit onderwerp aan tafel te bespreken. Niet alleen het SLA, de DAP en de performance bespreken, maar ook de aspecten rondom kennis en beschikbaarheid van (relevant) personeel. Dit zouden gedeelde zorgen moeten zijn en in een open partnership op tafel moeten worden gelegd. Alsof ook een ‘gesloten’ partnership zou kunnen bestaan.

Veel leveranciers en providers kampen met tekorten aan gespecialiseerd en gecertificeerd personeel. Veel klanten kampen met een tekort aan telecomkennis. Gevolg is dan dat telecombeheer wordt ondergebracht bij IT-beheer. De IT-helpdesk maakt de ene Topdesk-melding na de andere aan, terwijl met een beetje telecomkennis de helft van de meldingen direct kan worden afgehandeld.

Behalve dat de klanten een uitdaging hebben om de huidige telecomkennis niet zomaar te laten wegvloeien, hebben de leveranciers, providers en adviesbureaus de uitdaging om relevante telecomkennis en specialistische product/dienstenkennis te behouden. Dat heeft veelal te maken met waardering, ontwikkelmogelijkheden, secundaire arbeidsvoorwaarden en niet in de laatste plaats de primaire arbeidsvoorwaarden.

Er zal veel getrokken worden aan goede IT- en Telecomspecialisten en dat zal alleen maar meer worden. Ook hier is openheid bij functioneringsgesprekken of op andere momenten van belang. Zorg voor betrokkenheid, het familiegevoel. En af en toe een leuke incentive (reisje naar met een speciale trein naar Hamburg?;) kan ook zorgen voor binding. Ik krijg van bepaalde logo’s nog steeds een warm gevoel, ondanks dat ik onafhankelijk ben en blijf.

Ik wens u een mooi (bedrijfs)familiaire zomer toe.

Marcel Ederveen

74 TBM • MEI 2024
Column

Join the club!

Phone House kent bijna 80 vestigingen in Nederland, maar is altijd op zoek naar (onafhankelijke) telecomwinkels die zich willen aansluiten bij het merk Phone House.

Word lid van Dutch Connectivity Partners en profiteer o.a. van:

De beste vergoedingen in de markt met de snelste uitbetaling

Een zeer grote mate van ondernemersvrijheid, waarin je als ondernemer baas bent over je eigen winkel.

Het merk! We zijn al 3 jaar op rij verkozen tot de beste telefoonwink Nederland!

Meer weten?

Scan de QR, download de whitepaper of meld je aan!

We gaan graag met je in gesprek.

Scan me MEETINGBOARD DÉ ALLES-IN-ÉÉN OPLOSSING VOOR VIDEOCONFERENCING Ontdek alle voordelen van het Yealink MeetingBoard www lydis nl/contact/demo-aanvragen sales@lydis.com +31 (0)36 20 20 120 Vraag een GRATIS DEMO aan en laat je adviseren door een van onze product experts!
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.