PROGRAMSKA KNJIŽICA
29. SARAJEVSKE VEČERI MUZIKE 2023
PROGRAM
SUBOTA, 13.05.2023, 20:00
Narodno pozorište Sarajevo
Simon Trpčeski, klavir
Ivo Lipanović, dirigent
Sarajevska filharmonija
PONEDJELJAK, 15.05.2023, 20:00
Koncertna sala Cvjetko Rihtman – Srednja muzička škola Sarajevo
Etleva Karadža, viola
Sonja Radojković, klavir
SRIJEDA, 17.05.2023, 20:00
Koncertna sala Cvjetko Rihtman – Srednja muzička škola Sarajevo
SA Sinfonietta, gudački kvartet
PETAK, 19.05.2023, 20:00
Koncertna sala Cvjetko Rihtman – Srednja muzička škola Sarajevo
RomAn Duo, oboa i gitara
UTORAK, 23.05.2023, 20:00
Narodno pozorište Sarajevo
Andreas Ottensamer, klarinet
Samra Gulamović, dirigent
Sarajevska filharmonija
SUBOTA, 13.05.2023, 20:00
Narodno pozorište Sarajevo
Simon Trpčeski, klavir
Ivo Lipanović, dirigent Sarajevska filharmonija
PROGRAM
ALIŠER SIJARIĆ
(1969—)
Kao kad drvo raste br. 1, za simfonijski orkestar (2013)
SERGEJ RAHMANJINOV (1873–1943)
Rapsodija na Paganinijevu temu op. 43, za klavir i orkestar
LUDWIG VAN BEETHOVEN (1770–1827)
Simfonija op. 67 br. 5 c mol
SIMON TRPČESKI biva prepoznat od strane brojnih muzičkih kritičara i šire javnosti ne samo zbog svoje virtuoznosti i duboko ekspresivnog pristupa, već i zbog svoje harizmatične scenske pojavnosti, opisane u BBC Music Magazinu kao „slika izvanrednog mladog talenta u svoj svojoj svježini i satisfakciji“. Internacionalnoj sceni priključuje se 2002. godine kao BBC umjetnik nove generacije, te 2003. godine dobija nagradu Young Artist Award od strane Kraljevskog filharmonijskog društva. U vrtoglavo uspinjućoj karijeri neometenoj kulturnim, niti muzičkim granicama surađuje s više od stotinu orkestara na četiri kontinenta, nastupajući na najprestižnijim pozornicama svijeta. Na dugoj listi eminentnih dirigenata s kojima je Simon Trpčeski surađivao posebice se ističu Lorin Maazel, Vladimir Ashkenazy, Marin Alsop, Gustavo Dudamel, Cristian Măcelaru, Gianandrea
Noseda, Vasily Petrenko, Charles Dutoit, Jakob Hrusa, Vladimir Jurowski, Susanna Malkki, Andris Nelsons, Antonio Pappano, Robert Spano, Michael Tilson Thomas, Gabriel Bebeselea i David Zinman. Plodna suradnja
Simona Trpčeskog s renomiranim produkcijskim kućama
EMI Classics, Avie Records, Wigmore Hall Live, Onyx Classics i trenutno s Linn Records, rezultirala je bogatom i brojno nagrađivanom diskografijom koja uključuje kompletan opus djela za klavir i orkestar S. Rahmanjinova, klavirske koncerte S. Prokofieva, ali i djela kompozitora kao što je F. Poulenc, C. Debussy, M. Ravel i mnogi drugi. Njegov solo album objavljen u proljeće 2022. godine pod nazivom Varijacije uključuje izvedbe djela J. Brahmsa, L. van Beethovena i W. A. Mozarta. Posljednji album Maestra Trpčeskog pod nazivom Prijateljstvo objavljenog s produkcijskom kućom Linn Records, izdat je 21. aprila 2023. godine a obuhvata izvedbe i nove aranžmane J. Brahmsa, P. Shanova i G. Connessona. Njegov umjetnički angažman ogleda se u jačanju kulturnog identiteta rodne Makedonije, a njegov kamerni muzički projekt
MAKEDONISSMO publiku širom svijeta upoznaje s korijenima Makedonske folklorne tradicije, koju predstavlja jedinstvenim spojem virtuoziteta s primjesama jazz ukrasa i harmonija. Simon Trpčeski 2009. godine dobija predsjednički orden zasluga za Makedoniju.
IVO LIPANOVIĆ
istaknuti je hrvatski dirigent koji ostvaruje zavidnu karijeru na internacionalnom nivou. Studirao je na Muzičkoj akademiji Sveučilišta u Zagrebu u klasi prof. Igora Gjadrova i Lovra pl. Matačića. Obnaša funkciju direktora Opere HNK u Splitu i umjetničkog direktora muzičkog programa Splitskog ljeta (1992–1998). Diriguje orkestrima Zagrebačke filharmonije, Simfonijskim orkestrom
HRT, Dubrovačkim simfonijskim orkestrom, Varaždinskim komornim orkestrom, te u inostranstvu Simfonijskim akademskim orkestrom iz Seoula, Simfonijskim orkestrom
Beneventa, Orkestrom opere iz Cagliarija, Orkestrom Arena di Verona, Orkestrom Deutsche Oper iz Berlina, Filharmonijskim orkestrom Nice, MDR simfonijskim orkestrom iz Leipziga, Slovenskom filharmonijom i Simfonijskim orkestrom slovenske radio-televizije. Od 1995. intenzivno nastupa u inostranstvu: u Seoulu diriguje premijerom G. Verdijevog
Don Carlosa, u Državnoj operi u Ankari izvodi Carminu
Buranu, Andreu Cheniera, Carmen i Fausta, a u Italiji s velikim uspjehom debitira u Cagliariju s Faustom, te u Sassariju Cavalleriom rusticanom. Višegodišnji je docent i stalni gost dirigent u Teatro Lirico Sperimentale u Spoletu na specijalizaciji za mlade pjevače i orkestarske muzičare, gdje diriguje
premijerama Fausta, J. Massenetova Werthera i Le nozze di Figaro W. A. Mozarta, Cavalleriu rusticanu, Il segreto di susanna E. Wolf-Ferrarija, Manon Lescaut G. Puccinija. Diriguje premijerom Evgenija Onjegina u Opera de Nice (mart, 2000) s velikim opernim zvijezdama: Barbara Hendricks, Vladimir Chernov, Zoran Todorovich i Matti Salminen. Nakon uspješnog debuta (1999) u Deutsche Oper Berlin s Carminom Buranom, biva ponovno angažiran te s velikim uspjehom diriguje svečanom predstavom Falstaffa. Nakon Onjegina u Nici, započinje plodnu umjetničku suradnju sa sopranisticom Barbarom Hendricks, te nakon nastupa u Švicarskoj, Francuskoj i Zagrebu (2003) ostvaruju francusku turneju sa završetkom u pariškom kazalištu Chatelet. Biva na dužnosti generalnog muzičkog direktora državne opere u Ankari i festivala u Aspendosu (2001–2003). Dobitnik je nagrade Milka Trnina Hrvatskog društva glazbenih umjetnika (2003). U Bresci diriguje Madamom Butterfly (2004) s ansamblima veronske Arene. U sezoni 2007/2008. u sva četiri nacionalna pozorišta diriguje premijerama: J. Gotovčev Ero s onoga svijeta u HNK I.pl.Zajca Rijeka, Manon Lescaut u HNK Split, Triptih u HNK Zagreb, te Rahmanjinovljevog Aleka i Cavalleriu rusticanu u HNK Osijek. U Teatro Vittorio Emanuelle u Messini (2009) diriguje premijernom izvedbom Carmen, a u Rijeci praizvedbom Casanova u Istri Alfija Kabilja. Premijerno diriguje simfonijskim koncertima i operama Cavalleria rusticana i Pagliacci na festivalu Luglio musicale Trapanese na Siciliji (2010), naredne godine dirigujući premijerom Tosce i Carmen (2014). Za Muzički Biennale Zagreb (2012) praizvodi operu Maršal hrvatskog kompozitora Silvija Foretića. S Invom Mulom i Zagrebačkom filharmonijom snima Il bel sogno album za Virgin CD, sa izvedbama arija Gounoda, Masseneta, Puccinija i Verdija, a s Elenom Mosuc, horom i Simfonijskim orkestrom HRT-a snima izvedbe za Sony CD s arijama G. Rossinija, V. Bellinija i G. Donizettija. Višegodišnji je dirigent humanitarnog spektakla Opera pod zvijezdama na zagrebačkoj Šalati, te koncerata Zagrebačke filharmonije na kojima su nastupile operne zvijezde Jose Carreras, Inva Mula i Denyce Graves. Od 2014. postavljen je za direktora opere Hrvatskog narodnog kazališta u Splitu i direktora muzičkog programa Splitskog ljeta.
8
SARAJEVSKA FILHARMONIJA prvi je profesionalno organizovan simfonijski orkestar na području Bosne i Hercegovine, a svoje je korijene imala već u ansamblima koji su se formirali tokom austrougarske vladavine na tlu naše države. Prve ideje o formiranju jednog profesionalnog ansambla u bosanskohercegovačkoj prijestolnici koji bi izvodio umjetničku muziku zapadnoevropskog tipa potekle su iz Oblasne muzičke škole. Tako je formiran Kvartet Filharmoničnog udruženja, koji je uglavnom bio sastavljen od nastavnika Oblasne muzičke škole. Prvi koncert održan je 15.04.1920. godine u dvorani sarajevskog kina Imperijal. Ovi mali, ali značajni koraci vodili su do održavanja osnivačke skupštine Sarajevske filharmonije koja se desila 6. jula 1923. Prvi koncert održan je 24. oktobra 1923. godine. Solist na klaviru bio je Klemens
Menšik, a dirigovali su Aleksandar Lukinić i Josip Rožđalovski. U periodu od 1941. godine, orkestrom su dirigovali
Beluš Jungić, Maks Unger, Aleksandar Lukinić, Josip Rožđalovski, Edo Křenek i Oskar Danon. Zbog ratnih dešavanja, u periodu od 1941. do 1945. godine, Filharmonija je obustavila rad i 1948. godine ponovo nastavlja sa svojim aktivnostima. Sarajevskom filharmonijom su dirigovali
Ivan Štajcer, Mladen Pozajić, Teodor Romanić, Miroslav
Homen, Oskar Danon, Julio Marić, Dragiša Savić, Radivoj Spasić, Boris Papandopulo i brojni drugi. U odnosu na
period djelovanja prije 1941. godine, Sarajevska filharmonija je značajno proširila svoj repertoar izvodeći djela ne samo stranih, već i jugoslavenskih i bosanskohercegovačkih kompozitora. Godina 1992. označila je početak agresije na Bosnu i Hercegovinu, te samim time i destrukciju svega što je građeno prethodnih decenija. Tako je i Sarajevska filharmonija prekinula s radom dvije godine i pri tome pretrpjela velike materijalne, ali i ljudske gubitke. Svojevrsnu prekretnicu u radu Filharmonije predstavljao je koncert održan 19. juna 1994. godine kada su pod dirigentskom palicom velikog Zubina Mehte u razrušenoj Vijećnici izveli Mozartov Requiem. Kao solisti nastupili su Jose Carreras, Ruggero Raimondi, Cecilia Gasdia i Ildiko Komlosi. Iste godine Sarajevska filharmonija održava koncerte u Italiji, a narednih godina nižu se gostovanja u Austriji, Turskoj, Češkoj, Francuskoj, Švicarskoj i Italiji. Nakon završetka rata, Sarajevska filharmonija se u kadrovskom smislu obnavlja i značajne nastupe u zemlji i inozemstvu. Proslavljajući svoju 100. godišnjicu 2023. godine, Sarajevska filharmonija nastavlja težiti ka ciljevima postavljenim u začetku svoje djelatnosti, ostavši tako jedan od svjetionika kulturne scene i svakako jedna od najvažnijih karika u lancu sarajevskog i bosanskohercegovačkog muzičkog života.
9
O DJELIMA:
Koncert kojim će biti otvorena nova sezona 29. Sarajevskih večeri muzike – SVEM 2023 ugostit će pijanistu svjetskog glasa porijeklom iz Makedonije – Simona Trpčeskog, koji će nastupiti sa Sarajevskom filharmonijom pod dirigentskom palicom izvanrednog Maestra Ive Lipanovića, donoseći program koji uključuje djela kompozitora: Ališera Sijarića, Sergeja Rahmanjinova i Ludwiga van Beethovena.
Sarajevska publika će na koncertu otvaranja isprva imati priliku da prisustvuje izvedbi djela za simfonijski orkestar bosansko-hercegovačkog suvremenog kompozitora Ališera Sijarića pod nazivom Kao kad drvo raste br. 1 (2013), koja je koncipirana kao niz zvučnih slika koje prate rast jednog drveta u svojevrsnom procesu ramifikacije kao osnovnog oblika deduktivnog mišljenja. Polazeći od osnovne intervalske strukture C dur ljestvice, nastaju suprotni geneološki intervalski polovi od kojih je sačinjeno ljestvično kromatsko-dijatonsko geneološko stablo. Kompoziciju karakteriziraju evolutivno promjenjive ritamske vrijednosti koje tvore poliritmičke i polimetrijske, kao i melodijske odnose između „grana“, te tako geneološki sistemi u organizaciji intervalskih ljestvica rezultiraju povremenim direktnim referencama na pojedine historijske stilske idiome, koji bez jasne namjere stvaraju svojevrsno drvo muzičke tradicije.
Izvanredni virtuozitet Maestra Simona Trpčeskog će doći do izražaja pri izvedbi čuvene Rapsodije na Paganinijevu temu op. 43, za klavir i orkestar kompozitora Sergeja Rahmanjinova, koju počinje komponovati u Švicarskoj u ljeto 1934. godine u formi varijacija na temu vanvremenskog Capriccia br. 24 kompozitora Niccolò Paganinija, a koja do danas svjedodžba virtuoznosti, te tehničke i muzičke kompleksne ingenioznosti Rahmanjinovog kompozitorstva. Rapsodija na Paganinijevu temu predstavlja jedno od najčešće izvođenih djela za klavir i orkestar, oblikovano kao ciklus od 24 varijacije koje nisu tek brilijantan pijanistički tehnički poduhvat, već predstavljaju ekspresivno
emocionalno putovanje kroz paletu raspoloženja koja prate kompleksan tematski narativ. Autentična pokretljiva i energična dramaturgija, od njene prve izvedbe pa do danas, Rapsodiju čini jednim od omiljenih djela izvođača i publike.
U drugom dijelu koncertne večeri slijedi izvedba kapitalne Simfonije op. 67 br. 5 Ludwiga van Beethovena, vječnog remek-djela zapadnoevropske muzike, koja od prvog izlaganja čuvenog motiva „sudbine“ kreira nova poglavlja na putu razvoja simfonizma 19. i 20. stoljeća. Revolucionarna Simfonija br. 5, komponovana 1804–1808. godine, te praizvedena 22. decembra 1808. u Theater an der Wien u Beču, predstavlja najuspješniji prikaz Beethovenove dramatične ekspresivnosti ispoljene putem dinamičnih ritamskih i tembralnih svojstava, postavljajući nove uzuse romantičke evolutivnosti s primjesom Beethovenovog čuvenog principa komponovanja nazvanog „od tame ka svjetlu“. Ingenioznim, svjetski poznatim početnim motivom mračnog okružja u c molu, sačinjenim od tek četiri nestandardno ritmizirana tona, Beethoven postiže dojam beskonačnosti i stalnih transformacija koje su dijelom vizionarskih kompozicionih postupaka kojima narušava uljuljkani klasički front očekivanja vršeći izmjene na nivou njene uobičajeno simetrične strukture i harmonijskog plana. Najveći dirigenti i orkestri svijeta su zabilježili brojne izvedbe pomenute simfonije od kojih se izdvajaju C. Kleiber, F. Brügger, H. von Karajan, M. Honeck i N. Harnoncourt.
10
PONEDJELJAK, 15.05.2023, 20:00
Koncertna sala Cvjetko Rihtman
Srednja muzička škola Sarajevo
Etleva Karadža, viola
Sonja Radojković, klavir
PROGRAM
HENRI VIEUXTEMPS (1820–1881)
Capriccio Hommage à Paganini op. 55, za violu solo
DARIO VUČIĆ (1980—)
Četiri minijature op. 10, za klavir solo (2002)
PAUL HINDEMITH (1924–1963)
Sonata op. 25 br. 1, za violu solo
LUDWIG VAN BEETHOVEN (1770–1827)
32 varijacije na originalnu temu u c molu, WoO 80, za klavir solo
JOHANNES BRAHMS (1833–1897)
Sonata op. 120 br. 1, f mol, za violu i klavir
ETLEVA KARADŽA, violistica, završila je Fakultet za muziku na Univerzitetu umjetnosti u Tirani na Odsjeku za solo violu u klasi profesora Ariana Paçoa. Za vrijeme studija bila je članica ansambla Tiranski solisti, te je kao solistica nastupila s orkestrom studenata i profesora Fakulteta za muziku Univerziteta umjetnosti u Tirani. Od 1999. godine postaje članica Sarajevske filharmonije, a od 2003. godine do danas radi na poziciji Soliste orkestra I kao vođa dionice viola. Balkanskom kamernom orkestru pod vodstvom Maestra Toshio Yanagisawe priključuje se 2015. godine gdje također obnaša funkciju vođe dionice viola. Bilježi višestruke solističke nastupe sa Sarajevskom filharmonijom kao i na festivalima: Sarajevske večeri muzike – SVEM, Muzika na žici, Sonemus, Sarajevska zima, Tiransko proljeće itd. Svoj pedagoški angažman ostvaruje i kao predavač muzičkih radionica u Srednjoj muzičkoj školi Sarajevo i na Muzičkoj akademiji Univerziteta u Sarajevu.
SONJA RADOJKOVIĆ je pijanistica i profesorica na Fakultetu muzičke umetnosti Univerziteta umetnosti u Beogradu, Muzičkoj akademiji Univerziteta u Istočnom Sarajevu i Muzičkoj akademiji Univerziteta u Sarajevu. Bila je gostujući profesor na brojnim univerzitetima i konzervatorijima širom svijeta od kojih se izdvaja Yong Siew Toh Konzervatorij muzike u Singapuru, Univerzitetu Manitoba u Winnipegu, Kanada, Victoria Univerzitetu u Wellingtonu, New Zealand, Univerzitetu Otago u Dunedinu, New Zealand, Konzervatoriju And Vision JeanPierre Kansa i mnogim drugim. Ostvaruje bogatu internacionalnu solističku karijeru fokusiranu na česte nastupe u Evropi, te Aziji, Sjedinjenim Američkim Državama i Kanadi. Bilježi solističke nastupe u brojnim eminentnim svjetskim koncertnim dvoranama kao što je Operna kuća u Oslu, Katedrali u Göteborgu.
O DJELIMA: Prvi kamerni koncert u sklopu 29. Sarajevskih večeri muzike upriličit će violistica Etleva Karadža i pijanistica Sonja Radojković koje će održati koncert u koncertnoj sali Cvjetko Rihtman pri kojem će ponuditi neke od vanvremenskih djela iz opusa za solo violu Henrija Vieuxtempsa i Paula Hindemitha, za solo klavir Ludwiga van Beethovena i suvremenog bosansko-hercegovačkog kompozitora Daria Vučića, kao i djelo za violu i klavir iz opusa Johannesa Brahmsa.
Capriccio Hommage à Paganini op. 55, za violu solo kompozitora H. Vieuxtempsa, izvrsnog violiniste i kompozitora, nastale su 1922. godine te predstavljaju hommage Niccolò Paganijevom čuvenom Capricciu br. 24 iznesenu u tehnički zahtjevnom, emocijama i muzikalnošću preplavljenom djelu u kojem pravi i povremene reference na Paganinijev izvorni tematizam. Naredno djelo za solo violu koje će biti dijelom koncertne večeri je jedna od tri sonate iz op. 25 njemačkog kompozitora i virtuoza na violini i violi P. Hindemitha – Sonata op. 25 br. 1, koja iznosi energično tonalitetno i formalno istraživanje unutar kratkog prvog stavka – Fantazije. Drugi stavak i finale predstavljaju teme s varijacijama iznesenim u harmonijski kompleksnom, razvojno organiziranom djelu, koje od samog početka iznosi velike zahtjeve pred izvođača, te predstavlja jednu od ključnih Hindemithovih studija na polju nestandardnih tonalitetnih i harmonijskih akordskih sklopova kao okosnica muzičkog modernizma.
Koncertna večer će biti upotpunjena neizostavnim djelom za solo klavir, 32 varijacije na originalnu temu u c molu, WoO 80 L. van Beethovena, koje donose melanholičnu temu u c molu romantičke emocionalnosti, koja je vođena energičnim promjenama u raspoloženju, harmoniji, dinamici, tempu i teksturi. Osebujna emocionalnost slušaoce vodi na burno putovanje pri kojem svaka od 32 varijacije donosi vlastiti karakter, raspoloženje i jedinstveni muzički narativ. Druga kompozicija za solo klavir koja će biti izvedena u sklopu koncertne večeri je djelo
suvremenog bosansko-hercegovačkog kompozitora Daria Vučića pod nazivom Četiri minijature op. 10 koje je komponovao 2002. godine tokom studija u klasi prof. Anđelke Bego Šimunić. Četiri minijature predstavljaju ciklus u kojem svaka minijatura nosi vlastite karakteristike – prvu minijaturu čini kontrast kromatike i septime koje se smjenjuju; druga minijatura je spoj secco akorada u promjenjivim ritamskim obrascima; treća minijatura predstavlja smirenu, raspjevanu, lirsku melodiju, dok četvrta donosi brz tempo i tehnički je najzahtjevnija.
Vrhunac koncertne večeri će nastupiti izvedbom Sonate op. 120 br. 1 u f molu njemačkog kompozitora Johannesa Brahmsa, komponovane izvorno kao dvije Sonate op. 120 br. 1 i 2 za klarinet i klavir, za koje priređuje transkripciju za violu i klavir. Sonate predstavljaju remek-djela klarinetskog opusa nastale 1894. godine kao posveta klarinetisti Richardu Mühlfeldu, ujedno i posljednja kamerna djela koje Brahms za života komponuje. Sonata br. 1 u f molu je četverostavačne strukture, već u prvom stavku mračnog ozračja izbalansiranog osebujnim ekstrovertnim durskim finalom, koji izrazito muzikalnim dijalogom viole i klavira pruža visoko ekspresivnu dramaturgiju i završni epilog ovog izvanrednog muzičkog poduhvata.
14
SRIJEDA, 17.05.2023, 20:00
Koncertna sala Cvjetko Rihtman
Srednja muzička škola Sarajevo
SA Sinfonietta, gudački kvartet
Tamara Arsovski, violina
Alma Dizdar, violina
Aida Deljkić, viola
Belma Alić, violončelo
PROGRAM
JOSEPH HAYDN (1732–1809)
Gudački kvartet op. 76, br. 2 Quinten
Allegro
Andante o più tosto allegretto
Menuetto. Allegro ma non troppo
Vivace assai
SERGEJ PROKOFJEV (1891–1953)
Gudački kvartet op. 92, br. 2 Kabardinian
Allegro sostenuto
Adagio
Allegro
ALIŠER
SIJARIĆ
(1969—)
Gudački kvartet Cross Bowing
GUDAČKI KVARTET SA SINFONIETTA čine asistentice i profesorice Muzičke akademije Univerziteta u Sarajevu – Tamara Arsovski (violina), Alma Dizdar (violina), Aida Deljkić (viola) i Belma Alić (violončelo). Kvartet aktivno koncertira od 2016. godine i do sada je imao
uspješne koncerte na festivalima: Vaclaf, Majske muzičke svečanosti, Sarajevska zima, Baščaršijske noći, Zeničko proljeće i FUU. Pored standardnog repertoara, fokus gudačkog kvarteta SA Sinfonietta je na izvođenju djela savremenih i bosanskohercegovačkih kompozitora.
16
Tamara Arsovski, violina, dodiplomski i master studij
violine završila je u klasi prof. Violete Smailović - Huart na Muzičkoj akademiji Univerziteta u Sarajevu, a od 2019. godine na istoj instituciji studira doktorski studij u klasi profesora Ernsta Kovacica. Tokom studija učestvovala je na seminarima i majstorskim radionicama kod istaknutih profesora: Violeta Smailović-Huart, Stefan Milenković, Ilia Korola, Hakan Şensoy, Deborah Wong i Manhattan String Quartet. Kao solistica je nastupala s orkestrima Camerata Academica, Gudački orkestar MAS i Mostarski simfonijski orkestar. Od 2014. do 2017. godine je bila članica orkestra Sarajevske filharmonije. Trenutno je zaposlena kao asistentica na predmetima Kamerna muzika i Violina na Odsjeku za gudačke instrumente i gitaru na Muzičkoj akademiji Univerziteta u Sarajevu.
Alma Dizdar, violina, diplomirala je na Muzičkoj akademiji Univerziteta u Sarajevu u klasi van. prof. mr. YeonJu Jeong. Master studij je pohađala na univerzitetu Ithaca College u Ithaci, New York u klasi prof. dr. Calvina Wiersme, a potom na Muzičkoj akademiji Univerziteta u Sarajevu, u klasi van. prof. mr. YeonJu Jeong. Za prvi ciklus je nagrađena priznanjem Zlatna značka Univerziteta u Sarajevu. Stručno se usavršavala na seminarima kod poznatih pedagoga: Dora Schwarzberg, Anna Dzialak Savytska, Ernst Kovacic, Orest Shourgot, Cihat Askin, Calvin Wiersma i Mark Steinberg. Nastupala je u zemljama regiona: Austriji, Njemačkoj, Francuskoj, Italiji i SAD. Kao solistica je nastupala sa Simfonijskim orkestrom Mostar i gudačkim orkestrom Strings attached Sinfonietta. Dobitnica je više prvih nagrada na federalnim takmičenjima u BiH, druge nagrade na internacionalnom violinističkom takmičenju SASEVC (2017) i treće nagrade na takmičenju Petar Konjović (2013) u Beogradu. Studentica je III ciklusa studija na Muzičkoj akademiji Univerziteta u Sarajevu u klasi prof. emeritusa Ernsta Kovacica. Trenutno je zaposlena kao asistentica na predmetu Violina i Kamerna muzika na Muzičkoj akademiji Univerziteta u Sarajevu.
Aida Deljkić, viola, diplomirala je 2014. godine na Muzičkoj akademiji Univerziteta u Sarajevu u klasi prof. Dejana Mlađenovića, a magistrirala 2016. godine u klasi prof. Pavela Kandruševića. Dobitnica je nagrada i priznanja na domaćim i međunarodnim takmičenjima i muzičkim festivalima. Usavršavala se iz oblasti viole, kamerne muzike i prisustvovala je na seminarima uvaženih profesora: Pavel Kandrušević, Violeta Smailović, Sergej Kravčenko, Maja Rome i Manhattan String Quartet. Kao solistica nastupala je s Gudačkim orkestrom MAS i Kamernim simfonijskim orkestrom Zenica. Trenutno je zaposlena kao asistent na predmetu Viola na Muzičkoj akademiji Univerziteta u Sarajevu.
Belma Alić, violončelo, diplomirala je 2004. godine u klasi prof. Yevgeny Xaviereff-a na Muzičkoj akademiji Univerziteta u Sarajevu. Postdiplomski studij završava 2007. godine u istoj klasi, a 2015. godine doktorski studij na Muzičkoj akademiji Univerziteta u Sarajevu na temu Nove tehnike u literaturi za violončelo solo XX i XXI stoljeća. Tokom školovanja pohađala je brojne seminare i majstorske radionice za violončelo i kamernu muziku kod profesora Herre-Jan Stegenga, Nikole Ruževića, Balazs Matea, Conradin Brotbeka, Johannes Goritzkija, Mineo Hayshija i Raphael Wallfischa. Kao solistica nastupala je uz pratnju orkestra Sarajevske filharmonije, Kamernog simfonijskog orkestra Zenica, Orkestra studenata Muzičke akademije u Sarajevu, Gudačkog orkestra Muzičke akademije u Sarajevu i Mostar Sinfoniette. Osnivač je i umjetnički rukovodilac ansambla Strings Attached Sinfonietta, te vanredna profesorica na predmetima Violončelo i Kamerna muzika za gudače na Muzičkoj akademiji Univerziteta u Sarajevu.
17
O DJELIMA:
Koncert gudačkog kvarteta SA Sinfonietta će biti posvećen djelima kompozitora Josepha Haydna, Sergeja Prokofjeva i Ališera Sijarića. Haydn 1797. godine komponuje svoj posljednji ciklus od šest kvarteta op. 76. Kako tonalitet može posjedovati gotovo sinestezijske asocijacije raznolikih raspoloženja i karaktera, bilo je važno predstaviti različite tonalitete unutar svakog opusa, a posebno uključiti barem jedno djelo u molu, otkrivajući tonske opsege koje ti tonaliteti mogu ponuditi. Riječ je o Kvintnom kvartetu u d molu koji se referira na Bachovu umjetnost fuge i na Mozartov gudački kvartet K421 posvećen Haydnu. Njegov prvi stavak pokazuje ozbiljnost stila koji u potpunosti rezonuje s ranijim remek-djelima. Uvodna tema – kvinte koje kompoziciji daju nadimak Quinten, je i smjela i obična, prvi stavak je kontrapunktske teksture i podvrgava svoju temu većini tehnika fuge. Motiv od četiri note svira se u različitim brzinama, intervalskim odnosima i tonskim visinama. Možda Haydn ovdje razgovara s Bachom, pokazujući svoje ovladavanje ovim tehnikama u dramskom obliku svog vremena. Drugi stavak otmjenog karaktera određen je tempom Andante o più tosto allegretto – tempo između opuštenog i nešto žustrijeg hoda. Menuetto je možda Haydnov omaž Mozartovom gudačkom kvartetu u d molu, jer dijeli ozbiljnost njegovog odgovarajućeg pokreta, daleko od uljudnosti tipičnog menueta. Noseći nadimak Hexenmenuett [Vještičin menuet] u obliku strogog dvodijelnog kanona, dva se glasa nadmeću nalikujući na dvojnike. Finale je živahnog karaktera u kojem dominira sinkopirani ritam, zarazne energije uz dobru dozu Haydnovog humora. Haydnova impresija Quintena na kraju pronalazi put do durskog ozračja uzavrelog završetka posljednjeg stavka u duhu svečanosti ili praznika.
Drugi gudački kvartet op. 92 Sergeja Prokofjeva datira iz 1941. godine kada je, zbog nacističke invazije na Sovjetski Savez, određeni broj umjetnika i intelektualaca preseljen u Naljčik u Karbardi. Tamo su Prokofjev i njegov kolega
kompozitor Mjaskovski bili izloženi terenskim snimcima i živim izvođenjima lokalne narodne muzike i ohrabreni da komponuju muziku zasnovanu na ovom, do sada neiskorištenom, izvornom tradicionalnom muzičkom materijalu. Prokofjev je napisao: „Osjećao sam da bi kombinacija novog, netaknutog orijentalnog folklora s najklasičnijim od klasičnih oblika, gudačkim kvartetom, trebala dati zanimljive i neočekivane rezultate.“ Završen za nešto više od mjesec dana, drugi gudački kvartet je upravo ono što je Prokofjev želio da postigne – vrhunski spoj živopisnih narodnih tema, tekstura i ritmova s formalnom strukturom gudačkog kvarteta u tri stavka, upotpunjenog sonatom i rondo formama, klasičnom staloženošću i Prokofjevljevim izrazito originalnim senzibilitetom. Tema ovog gudačkog kvarteta uspostavlja nalet agresivne vitalnosti hrabrim, živahnim maršem na kabardinsku narodnu temu koju pisac Melvin Berger opisuje kao „kombinaciju djetinje naivnosti s prijetećom ratobornošću“. Postižući amalgam autentičnih narodnih materijala, vještih klasičnih formi i šarenila lične originalnosti, Prokofjev je na licu mjesta stvorio pobjednički, moderan gudački kvartet.
Kompozicija Cross Bowing suvremenog bosansko-hercegovačkog kompozitora Ališera Sijarića je gudački kvartet baziran na strukturi koja se sastoji od ležećeg bordunskog tona (d1) i procesa u kojem se tonske visine postepeno povisuju (i snižavaju), sve dok se ne dostigne savršeni interval oktave. U osnovi su naslojena četiri četveroglasna kanona: kanon tonskih visina, kanon registara, kanon ritma i kanon prostora, koji se međusobno razlikuju po organizaciji trajanja i intenzitetu, stvarajući kaleidoskop zvučnih boja i mikrotonalnih harmonija. Po svome karakteru Cross Bowing je meditativna (mada ne i meditacijska) kompozicija zasnovana na dugim procesima koji od slušaoca zahtijevaju „uranjanje“ u zvuk, dok se nestandardnom postavkom gudačkog kvarteta, pri kojoj su instrumenti unakrsno raspoređeni oko publike, ostvaruje kretanje pojedinačnih muzičkih dionica u prostoru.
18
PETAK, 19.05.2023, 20:00
Koncertna sala Cvjetko Rihtman
Srednja muzička škola Sarajevo
RomAn Duo, oboa i gitara
Sanja Romić, oboa
Zoran Anić, gitara
Koncert Muzika svijeta
PROGRAM
Béla Bartók (1881–1945)
Rumunski plesovi Sz. 68, BB 76
Máximo Diego Pujol (1957—)
Suita Buenos Aires
II. Palermo
Celso Machado (1953—)
Popularna muzika Brazila Paçoca
Pé de Moleque (Samba)
Piazza Vittorio
Maurice Ravel (1875–1937)
Pièce en forme de Habanera
Laurent Boutros (1964—)
Amasia
Heitor Villa-Lobos (1887–1959)
Bahianas Brasileiras br. 5
I. Ária (Cantilena) a mol
Ástor Piazzolla (1921–1992)
Historie du Tango
II. Café 1930
III. Nightclub 1960
SANJA ROMIĆ, oboa, rođena u Novom Sadu (Srbija), umjetnica je čiju ljepotu tona i muzikalnost hvali i legendarni dirigent Zubin Mehta, na čiji poziv je 2019. godine pri dionici solo oboa učestvovala na Maestrove tri posljednje turneje s Izraelskom filharmonijom. Solo oboistkinja Beogradske filharmonije i vanredni profesor na Akademiji umetnosti u Novom Sadu, Sanja redovno surađuje i s Vojvođanskim simfonijskim orkestrom. Pored stalnog orkestarskog angažmana, tražena je kao solistkinja i kamerni muzičar. Aktivno koncertira i drži majstorske kurseve u zemljama regiona i svijeta. U okviru festivala NOMUS osnovala je NS Kamerni ansambl, sastavljen od eminentnih domaćih umjetnika. Inicijator je i jedan od osnivača Oboa festa Srbija. Njena svestranost se ogleda u realizaciji mnogobrojnih projekata, kroz koje promovira proširenu edukaciju mladih muzičara u okviru ličnog koncepta Svirati i živjeti s lakoćom. Živi i prenosi priču muzike sviranjem, promoviše muzičku umjetnost putem bloga i edukacije ljudi o klasičnoj muzici na svom Instagram profilu @muzickeprice. Univerzalnu moć muzike kroz različite kulture i umjetnosti svijeta ovjekovječila je na kompakt-disku Melodije nacija s irskom pijanistkinjom Finulom Mojnihan, koji je objavljen od strane Hedon Records iz Londona i Metropolis Music iz Beograda. S hrvatskom kompozitorkom i pijanistkinjom Antonijom Paček 2021. godine objavljuje dva singla za australijsku kuću Yellow Rose Records.
ZORAN ANIĆ, gitara, rođen je u Beogradu (Srbija), gdje započinje svoje muzičko obrazovanje na Fakultetu za muzičke umetnosti Univerziteta umetnosti u Beogradu na Odsjeku za gitaru i za svega nekoliko mjeseci školovanja održava svoj prvi javni nastup i snimanje za nacionalni radio. Magistrira najvišom ocjenom na pomenutom Fakultetu, gdje upisuje i doktorske studije. Pored redovnih studija usavršavao se kod eminentnih svjetskih profesora kao što su: Alerio Dias, Alexandre Lagoya, Dušan Bogdanović, Roland Dyens, Manuel Barrueco, Alvaro Pierri, Roberto Aussel, David Russell, Costas Cociolis, Hubert Kappel i drugi. U toku svoje koncertne karijere održao je stotine solističkih i kamernih koncerata. Ranije oslovljavan kao mladi talent, a kasnije kao zreli muzičar „virtuoznih i nadahnutih interpretacija“, ostvario je veliki broj veoma zapaženih koncerata širom svijeta, najčešće u Evropi i Americi. Pored bogate solističke karijere ostvario je i plodnu karijeru kao kamerni muzičar nastupajući u raznim kamernim sastavima s domaćim i inostranim muzičarima u sastavima: gitara/flauta, gitara/ klavir, gitara/violina i gitara/glas. Aktivno je dijelom dua MUSHKALICA s akordeonistom Nenadom Ljubenovićem, kvintetom MUSHKALICA Super Nova Bend, radi na umjetničkom projektu Un Viaggio s jednim od trenutno najpriznatijih tenora sadašnjice, Zoranom Todorovićem i s duom Guitaneon, sa svjetski poznatim bandoneonistom, Aleksandrom Nikolićem. Osnivač je Asocijacije klasičnih gitarista Srbije i Asocijacije klasičnih gitarista jugoistočne Evrope (ASEG), te i osnivač i direktor Guitar Open Festivala i International Music Academy u Subotici.
21
O DJELIMA:
„Život piše RomAn-e. Naš je počela da piše slučajnost. Radoznalost nas je vodila da istražimo neistraženo, spojimo nespojivo i probudimo nepoznato. Duo, u kom su dva karakterno različita instrumenta, oboa i gitara, pronašli zajednički glas. Šire grane na sve strane svijeta, u svom izvođenju prepliću staro s novim, klasiku s folklorom, meditativno s plesnim. Muzikom spajamo nespojivo. Povezujemo se s našom publikom, brišemo granice i otvaramo prostor za nove muzičke doživljaje.“ Riječi kojima
RomAn Duo opisuje svoje životno i muzičko putovanje oboistkinje Sanje Romić i gitariste Zorana Anića, obećavaju i živopisan odabir kompozicija koje će biti izvedene u sklopu koncerta Muzika svijeta u koncertnoj sali Cvjetko Rihtman. Koncert će putem posebno odabranog programa u nestandardnim aranžmanima najaviti ljeto uz tradicionalne zvuke Španije, Brazila i Kube. Raznovrstan koncertni program uključuje djela Béla Bartóka, Máximo Diego Pujola, Celso Machada, Maurice Ravela, Laurent Boutrosa, Heitor Villa-Lobosa i Ástor Piazzolle.
Koncert će biti otvoren djelom Rumunski plesovi Sz. 68, BB 76 mađarskog kompozitora 20. stoljeća Béle Bartóka koje je originalno napisao za solo klavir, pa zatim transkribirao i za orkestar, dajući uvid u rumunske tradicionalne plesove, te njihovu autohtonu zvučnost koju predstavlja inkorporiranjem citata živopisnih rumunskih modalnih tradicionalnih napjeva. Uslijedit će Suita Buenos Aires neprevaziđenog kompozitora nove generacije Máximo Diego Pujola, koji je već u svojim dvadesetim godinama napisao Pet preludija osebujnog improvizacijskog karaktera. Suita originalno napisana za violinu, vrši prikaz različitih barria [distrikta] Buenos Airesa u kome prvi stavak – napisan u obliku živahnog klasičnog tanga sa melanholičnim prijelazima, kao i treći stavak –živahnog i dojmljivog karaktera, tvore balans s lirskim romantičnim drugim stavkom koji zajednički odražavaju evidentan umjetničku emociju i talent.
Muzičko putovanje svijetom nas vodi u Brazil gdje će biti predstavljena djela popularne muzike Brazila: Paçoca, Pé de Moleque (Samba) i Piazza Vittorio, kompozitora i brazilskog virtuoza na gitari i perkusionista Celso Machada. Brojni umjetnici su snimili izvedbe Machadovih kompozicija, koje su također izučavane na Francuskim konzervatorijima. Brazilska muzika je nastala iz različitih uticaja afričkih, portugalskih i autohtonih tradicija, te dok je Machadova muzika duboko ukorijenjena u pomenutim melo-ritamskim stilskim obrascima, ona također odražava njegovu fascinaciju drugim svjetskim muzičkim tradicijama. Pièce en forme de Habanera je djelo Mauricea Ravela komponovano 1907. godine isprva kao Vocalise etude en forme de Habanera za bas vokal i klavir. Komponujući pjesmu bez riječi, Ravel kao model uzima spori Španski ples habaneru – te kao i ostatak francuskih kompozitora impresionizma biva opčinjen muzikom Španije, koristeći ga kao osnovu za zasljepljujuće tehnički zahtjevne i virtuozne pasaže namijenjene bas vokalu.
Veličanstveni RomAn Duo će u nastavku koncertne večeri izvesti aranžman popularnog djela Amasia suvremenog francuskog kompozitora i gitariste Laurent Boutrosa, te prvi stavak Ária (Cantilena) u a molu svjetski poznatog djela Bachianas Brasileiras br. 5 brazilskog kompozitora, dirigenta, čeliste i klasičnog gitariste, Heitor Villa-Lobosa, opisanog kao „najznačajnija kreativna figura u Brazilskoj umjetničkoj muzici 20. stoljeća“. Epilogom koncerta izvanrednog Dua biti će živahna, emotivna i senzualna izvedba Historie du Tango (1985) kompozitora Ástora Piazzolle, koja je nastala kao ideja da se predstave faze nastanka i razvoja tanga u četiri stavka koji nose nazive: Bordello 1900, Café 1930, Night Club 1960 i Modern-Day Concert. Publika će naposlijetku imati priliku da posluša drugi i treći stavak ove izvanredne kompozicije Španskog melosa.
22
UTORAK, 23.05.2023, 20:00
Narodno pozorište Sarajevo
Andreas Ottensamer, klarinet
Samra Gulamović, dirigent Sarajevska filharmonija
PROGRAM
DMITRIJ ŠOSTAKOVIČ
(1906–1975)
Kamerna simfonija op. 110a c mol, za gudački orkestar
JOHANNES BRAHMS
(1833–1897)
Sonata za klarinet, op. 120 br. 1, f mol, (orch. Luciano Berio) za klarinet i orkestar
ANDREAS OTTENSAMER je osvojio publiku i kritičare svojom izrazitom muzikalnošću i svestranošću kao klarinetista, umjetničkog direktora i dirigenta. Nastupa kao solo klarinetist u velikim koncertnim dvoranama širom svijeta s orkestrima kao što su Berlinska filharmonija, Bečka filharmonija, Mahler kamerni orkestar i Londonska filharmonija, pod vodstvom Marissa Jansonsa, Sir Simon Rattlea, Andris Nelsonsa, Yannicka Nezet-Seguina, Daniela Hardinga i Lorenzo Viottia. Najistaknutiji koncerti u sezoni 2022/2023. uključuju izvedbu Brahmsove Sonate br. 1 s Buenos Aires filharmonijom pod rukovodstvom dirigenta Enrique Arturo Diemecke, Barcelona simfonijskog orkestra dirigenta Matthias Pintschera, Valencija orkestra dirigenta Pietari Inkinen, Lucern simfonijskog orkestra dirigenta Michaela Sanderlinga i Northern Sinfonia dirigenta Dinis Sousa. Ottensamer će također napraviti Evropsku turneju pri kojoj će posjetiti Lisabon, Beč, Minhen i Keln kao gostujući solist s Gulbenkian orkestrom pod vodstvom dirigenta Lorenzo Viottia, te putuje u Španiju s Triom Sitkovetsky gdje će zajednički upriličiti izvedbu O. Messiaenovog Kvarteta za kraj vremena. Pojavit će se na recitalu u Teatro Auditorium Manzoni u Bolonji uz pratnju pijaniste José Gallarda, kao i u Sao Paulu i Rio de Janeiru s pijanistom Alessio Baxom. U 2020/2021. koncertnoj sezoni Ottensamer po prvi put staje na dirigentski podij i već je veoma tražen, jer iznosi uzbudljive i energične nastupe sa Jermenskim državnim simfonijskim orkestrom, te debituje u Velikoj Britaniji kao gostujući dirigent Bournemouth simfonijskog orkestra. Na ljeto 2021. je osvojio Prvu nagradu na Gstaad Festival Conducting Academy; ova nagrada je uključivala pozive da diriguje Baselskom simfonijskom orkestru i kamernom orkestru. Nedavno je debitno dirigovao na Azijskom kontinentu, izvedbom koncerta s Tokyo simfonijskim orkestrom, Aichi kamernim orkestrom u Nagoyi, kao i sa Soul’s KBS simfonijskim orkestrom. Dirigentski angažmani u aktualnoj sezoni uključuju nastupe s MDR Sinfonieorchester Leipzig, Zurich Kammerorchester, Franz
Liszt kamernim orkestrom, Deutsche Kammerakademie Neuss, Gulbenkian orkestar i Istanbulski državni simfonijski orkestar. Njegova umjetnička partnerstva u sklopu kamernih sastava uključuju suradnju s Yujom Wang, Leonidasom Kavakosom, Janine Jansen, Lisom Batiashvili, Gaultier Capuçonom i Sol Gabettom. S pijanistom José Gallardom, Ottensamer obnaša funkciju umjetničkog direktora Bürgenstock festivala u Švicarskoj. Ottensamer od 2013. godine posjeduje ekskluzivno partnerstvo za snimanje s Deutsche Grammophon, što ga čini prvim klarinetistom na Yellow Labelu. Za svoj drugi album pod nazivom Blue Hour koji uključuje djela Webera, Mendelssohna i Brahmsa, u izvedbi s Berlinskom filharmonijom, pod dirigentskom palicom Marissa Jansonsa i Yuje Wang, dobija svoju drugu Opus Klassik nagradu za „Instrumentalista godine“. Ove sezone izlazi i njegov najnoviji snimak za DG Brahmsovog tria za klarinet u a molu sa Yujom Wang i Gaultier Capuçonom. Andreas Ottensamer je rođen 1989. godine u Beču. Potiče iz austrougarske porodice muzičara, a na prve časove klavira polazi sa svega četiri godine. S deset godina počeo je da studira violončelo na Univerzitetu za muziku i scenske umjetnosti u Beču, a zatim je 2003. prešao na studij klarineta. Dodiplomske studije na Harvardu prekida 2009. godine da bi postao stipendista Orkestarske akademije Berlinske filharmonije. Posljednjih godina, Ottensamer je intenzivirao studije dirigovanja kod profesora Nicolasa Pasqueta. Od marta 2011. godine, Ottensamer je prvi klarinetist Berlinske filharmonije.
25
SAMRA GULAMOVIĆ, dirigent, rođena je u Sarajevu. Diplomirala je i magistrirala na Muzičkoj akademiji Univerziteta u Sarajevu na Odsjeku za kompoziciju i dirigovanje u klasi profesora Teodora Romanića i profesora Julija Marića. Od 1995. godine je umjetnički rukovodilac Sarajevskog vokalnog okteta Preporod, a osnivač je i dirigent Ženskog vokalnog ansambla Allegro s kojim je postigla veliki uspjeh i osvojila mnogobrojne nagrade na internacionalnim takmičenjima i festivalima. Pohađala je ljetnu školu dirigovanja 1997. godine u Baselu (Švicarska) i 1999. u Lionu (Francuska) i tada po prvi put, van granica BiH, održava koncerte s Internacionalnim simfonijskim
orkestrom Aidimos. Časopis Žena 21 ju je proglasio za najuspješniju ženu iz oblasti Umjetnost za 2001. godinu, a 2008. godine bila je dobitnica nagrade Sloboda koju dodjeljuje Centar za mir Sarajevo. Do sada bilježi brojne koncerte s orkestrom Sarajevske filharmonije u Bosni i Hercegovini, kao i koncerte s drugim orkestrima u Turskoj, Francuskoj, Njemačkoj, Švicarskoj i Italiji. Od 2009. godine angažirana je i kao dirigent Baleta Narodnog pozorišta u Sarajevu. Od 2008. do 2016. godine obavljala je funkciju direktorice Sarajevske filharmonije. Posljednjih nekoliko godina obnaša funkciju rezidentnog dirigenta festivala Sarajevske večeri muzike – SVEM.
26
O DJELIMA:
Koncert zatvaranja 29. Sarajevskih večeri muzike – SVEM 2023 će biti izveden u čast 100. godišnjice Sarajevske filharmonije, pri kojem će SVEM ugostiti jednog od najuspješnijih aktualnih klarinetista svijeta – Andreasa Ottensamera. Prvi klarinetist Berlinske filharmonije porijeklom iz Austrije, svoju karijeru ostvaruje i kao svjetski uspješan dirigent. Ottensamer će po prvi put nastupiti u Sarajevu i Bosni i Hercegovini, 23. maja 2023. godine, kada će publika imati priliku da svjedoči njegovom virtuozitetu, koji će biti ovjekovječen koncertom sa Sarajevskom filharmonijom pod dirigentskom plicom izvrsne Maestre Samre Gulamović. Koncertnu večer će ispuniti zvuci gudačkog orkestra Sarajevske filharmonije pri izvedbi djela kompozitora Dmitrij Šostakoviča, a zatim će uslijediti i remek-djelo kompozitora Johannesa Brahmsa (orch. Luciano Berio).
Povodom proslave svoje 100. godišnjice, Sarajevska filharmonija će koncert zatvaranja 29. Sarajevskih večeri muzike – SVEM 2023 počastiti izvedbom Kamerne simfonije op. 110a kompozitora Dmitrij Šostakoviča. Iako postoje brojni aranžmani njegovog osmog kvarteta, najpoznatiji je aranžman izvanrednog violiste i dirigenta Rudolfa Baršaja, jednog od osnivača Borodin kvarteta i dugogodišnji dirigent Moskovskog kamernog orkestra, koji je bio u bliskom umjetničkom i prijateljskom kontaktu sa Šostakovičem još od 1946. godine, a koji je o stvaranju Kamerne simfonije napisao: „Ubrzo nakon premijere Osmog gudačkog kvarteta 1960. godine, muzički izdavač Peters me je unajmio da radim na aranžmanu za gudački orkestar. Budući da sam poznavao Šostakovičeve poglede na aranžmane svih vrsta (iskreno, bio je veoma skeptičan prema njima), prvo sam tražio njegovo odobrenje. Kada sam završio s radom na partituri, pokazao sam mu. Mnogo mu se svidjelo, pa je s dozom svog osebujnog humora povikao: ,Pa to zvuči bolje od originala! Djelu ćemo dati novo ime: Kamerna simfonija, Opus 110a‘.“ Baršaj je pratio Šostakovičev kompozicioni stil i strukturu gudačkog kvarteta do najsitnijih
detalja – potpunog sastava gudačkog orkestra upotpunjenog kontrabasima, koji odaje dojam punijeg, simfonijskog zvučnog spektra. Kamerna simfonija je od nastanka uživala veliku popularnost, što je značajno doprinijelo popularizaciji gudačkog kvarteta, a danas se čak češće može čuti od izvornog aranžmana. Baršaj i njegov Moskovski kamerni orkestar odigrali su važnu ulogu u tome, izvodeći ovo djelo na turnejama širom svijeta. U vidu „zahvalnice“, Šostakovič je 1969. godine komponovao svoju Simfoniju br. 14 za Baršaja i njegove muzičare.
Sarajevska publika će imati priliku da prisustvuje Mo Ottensamerovoj izvedbi čuvene Sonate za klarinet i orkestar op. 120 br. 1, njemačkog kompozitora Johannesa Brahmsa – prema čuvenoj orkestraciji Luciana Beria, kao i neke od njegovih najpopularnijih internacionalnih izvedbi koje plijene pažnju šire publike na svim društvenim mrežama i muzičkim streaming servisima. Brahmsova Sonata op. 120 br. 1 (1894) originalno je komponovana za klarinet i klavir, a potom Brahms priređuje transkripcije i za druge solo instrumente. Dramaturški dostojna verzija ovog izrazito ekspresivnog remek-djela klarinetskog opusa – četverostavačne sonate u f molu, predstavlja transkripcija za klarinet i orkestar italijanskog kompozitora 20. stoljeća – Luciana Beria, koja će biti izvedena u Sarajevu s izvrsnim Maestrom Andreasom Ottensamerom. Sonata op. 120 br. 1 počinje kratkim klavirskim uvodom, nakon kojeg klarinet iznosi osnovnu temu u dubokom registru. Muzika ubrzo prelazi u virtuozna arpeggia, dok se slojevi muzičkih glasova u klavirskoj dionici usložnjavaju dolazeći do potpuno ispunjene teksture. Razvojni dio sadrži zadivljujuće harmonijsko istraživanje, prohod kroz spektar raspoloženja – vrtoglavih u jednom trenutku, melanholičnih u sljedećem. Posljednji stavci pružaju trenutak apsolutnog spokoja.
27
SARAJEVSKE VEČERI MUZIKE 2024 Subota, 18.05.2024. - Petak, 24.05.2024. FONDACIJA ZA MUZIČKE UMJETNOSTI Trg Barcelone 3, 71000 Sarajevo; +387 65 399 360, +387 61 312 080; info@maf.ba; www.maf.ba
30.
FONDACIJA ZA MUZIČKE UMJETNOSTI MUSIC ARTS FOUNDATION
Upravni odbor
Nenad Maglajlić, predsjednik
Milorad Kenjalović
Admir Đulančić
Predsjednik
Ninoslav Verber
XXIX SVEM
Ninoslav Verber, umjetnički direktor
Silvana Jakupović Bečei, sekretar / tajnica
Aida Palinić, odnos s medijima
Almin Berbić, box office
Almin Zrno, oficijelni fotograf
Samra Gulamović, dirigent
Izdavač
Fondacija za muzičke umjetnosti
Music Arts Foundation
Za izdavača
Ninoslav Verber
Tekstovi
Silvana Jakupović Bečei
Urednica
Silvana Jakupović Bečei
Dizajn i DTP
Timur Selmanović
Štampa
Blicdruk d.o.o. Sarajevo
Tiraž 500
Music Arts Foundation
Fondacija za muzičke umjetnosti
Trg Barcelone 3
71 000 Sarajevo
Bosna i Hercegovina
www.maf.ba
Ninoslav Verber