PROGRAMSKA KNJIŽICA
PROGRAM
NEDJELJA, 8.05.2022, 20:00
Narodno pozorište Sarajevo
Emmanuel Pahud, flauta
Evan-Alexis Christ, dirigent
Sarajevska filharmonija
PONEDJELJAK, 9.05.2022, 20:00
Koncertna sala “Cvjetko Rihtman” – Srednja muzička škola Sarajevo
Contrast, limeni duvački kvintet
SRIJEDA, 11.05.2022, 20:00
Koncertna sala “Cvjetko Rihtman” – Srednja muzička škola Sarajevo
Isak Haračić, violončelo
Sonja Marković, klavir
ČETVRTAK, 12.05.2022, 20:00
Narodno pozorište Sarajevo
Sergej Krilov, violina
Samra Gulamović, dirigent
Sarajevska filharmonija
9.05–13.05.2022.
Jazz harmonija sa Rankom Rihtmanom
U saradnji sa Srednjom muzičkom školom Sarajevo
NEDJELJA, 8.05.2022, 20:00
Narodno pozorište Sarajevo
Emmanuel Pahud, flauta
Evan-Alexis Christ, dirigent
Sarajevska filharmonija
PROGRAM
WOLFGANG AMADEUS MOZART (1756–1791)
Andante C-dur, K 315, za flautu i orkestar
GEORGES BIZET (1838–1875)
L’Arlesienne Suite br. 2, za orkestar
Pastorale Intermezzo Minuet Farandole
GEORGES BIZET (1838–1875)
FRANÇOIS BORNE (1840–1920)
Fantaisie brillante sur “Carmen”, za flautu i orkestar
6
EMMANUEL PAHUD jedan je od vodećih svjetskih flautista današnjice. Njegovo vješto manevrisanje različitim muzičkim stilovima britanski časopis The Guardian proglasio je “naznakom dolaska novog majstora flaute”. Bez obzira da li se radi o baroku, džezu, klasicizmu, savremenoj, orkestarskoj ili kamernoj muzici, Pahud uvijek iznova uspijeva zadiviti publiku i stručnu javnost, potvrđujući izvanredan muzički renome.
Muzičko druženje sa flautom započeo je još u ranom djetinjstvu, a sa osam godina počinje muzičko obrazovanje u Muzičkoj akademiji u Uccleu u južnom Briselu. Od 1984. do 1987. obrazovao se kod Carlosa Bruneela, Prvog flautiste opere Théâtre Royal de la Monnaie. Godine 1985. pobijedio je na Državnom takmičenju u Belgiji (Le concours National de Belgique), te je iste godine sa belgijskim državnim orkestrom izveo Mozartov Koncert K 313 u G-duru, djelo koje ga je u djetinjstvu potaklo da počne svirati upravo flautu. Pohađao je Konzervatorij u Parizu, gdje je studirao kod M. Debosta, A. Mariona, P. Artauda i C. Lardea. U dobi od 22 godine, postaje Prvi flautist Berlinske filharmonije.
Osvajao je nagrade na brojnim muzičkim takmičenjima, od kojih vrijedi izdvojiti takmičenja u Kobeu 1989, Duinou 1988. i Concours de Genève 1992. godine. Osvojio je nagradu u kategoriji za soliste na World-wide French-speaking Community Radio Awards, kao i European Council’s Juventus Prize. Laureat je Fondacije Yehudi Menuhin i Međunarodne tribine muzičara pri UNESCO-u. Godine 1997. proglašen je “Instrumentalistom godine” na prestižnoj dodjeli nagrada Victoires de la Musique u Parizu. U junu 2009. godine imenovan je Vitezom Reda umjetnosti i književnosti Republike Francuske.
Nastupao je na vodećim festivalima u Evropi, Americi i Dalekom Istoku. Kao solist, sarađivao je sa nekim od najznačajnijih svjetskih orkestara kao što su London Philharmonic, Zurich Tonhalle, Bayerischer Rundfunk, Mariinski, Camerata Salzburg, Deutsche Kammerphilharmonie
Bremen, Cincinnati Symphony, Washington National Symphony, NHK Symphony i Scottish Chamber Orchestra. Sarađivao je sa renomiranim dirigentima C. Abbadom, S. Rattleom, D. Zinmanom, L. Maazelom, P. Boulezom, V. Gergievom, J. E. Gardinerom, D. Hardingom, P. Järviem, Y. Nezet-Séguinom, M. Rostropovichem i I. Perlmanom. Aktivno nastupa kao kamerni muzičar, te je zabilježio nastupe sa pijanistima kao što su Eric Le Sage, Yefim Bronfman, Hélène Grimaud, a izvodio je i džez-repertoar sa Jackyjem Terrassonom.
Izvedbe je snimao za renomirane kuće EMI Classics, Musiques Suisses, Auvidis Valois i Warner Classics, a za mnoga od tih izdanja dobijao je prestižna priznanja, od kojih vrijedi spomenuti nagradu ECHO Klassik iz 2014. godine, nagradu časopisa Diapason d’Or (1997-8 i 2013) i mnoge druge.
7
EVAN-ALEXIS CHRIST, jedan od vodećih dirigenata svoje generacije, priznat je i zbog svojih iznimno inovativnih koncertnih programa i repertoara. Dirigovao je kompletan repertoar simfonijskog kanona. Njegove cikluse kompletnih Mahlerovih i Beethovenovih simfonija kritika je konsenzusom ocijenila izvanredno uspjelima. Osim toga, dirigovao je orkestrima u 60 svjetskih premijernih produkcija, a predvodio je i brojne cross-over programe.
Kao dijete muzičke porodice, rođen je u Los Angelesu, a djetinjstvo je proveo u Las Vegasu, gdje je njegova majka nastupala kao koncertni majstor za MGM Grand Celebrity Room Orchestra, prateći mnoge znamenite izvođače među kojima su i zvijezde slavnog Rat Packa, kao i
Elvis, Liberace i drugi. Brzo je ovladao oboom i klavirom, nastavivši školovanje studijem matematike i kompozicije na Univerzitetu Harvard. Kasnije je studirao dirigovanje na Muzičkom konzervatoriju u Leipzigu.
Bio je muzički direktor Nacionalne opere Brandenburg iz Cottbusa kao i Filharmonije iz Cottbusa u periodu od 2008. do 2018. godine, što ga je u to vrijeme učinilo jednim od najmlađih muzičkih direktora u Njemačkoj. U spomenutom razdoblju ovaj 74-člani orkestar izvanredno je napredovao, o čemu svjedoči nekoliko snimljenih CD-ova kao i međunarodnih turneja na koje se Filharmonija otisnula po prvi put u svojoj stogodišnjoj historiji. Orkestar je 2011. godine osvojio nagradu muzičkih izdavača (Boosey i Hawkes, Peters, Breitkopf itd.) za najbolji koncertni program od svih njemačkih orkestara. Građani grada Cottbusa 2010. godine proglasili su Christa “građaninom godine Cottbusa”. Pod njegovim vodstvom postotak pretplatnika porastao je sa 70 na čak 95 posto. Uz to, u razdoblju od 2009. do 2018. godine, orkestar je imao svjetsku premijeru na svakom pretplatničkom koncertu. Nakon kratkog boravka 2003. godine na mjestu vokalnog učitelja u Operi grada Portlanda (Oregon), postao je prvi kapelmajstor kao i pridruženi muzički rukovodilac Opere iz Würzburga između 2003. i 2005. Narednih je nekoliko godina, u razdoblju od 2005. do 2008. godine, bio Prvi kapelmajstor Opere iz Wuppertala. Ostvario je međunarodne saradnje s više od 50 orkestara i opernih kuća, a od recentnijih vrijedi istaknuti one s Njemačkim simfonijskim orkestrom iz Berlina, Zagrebačkom filharmonijom, Radijskim simfonijskim orkestrom iz Frankfurta, Njemačkom operom iz Berlina te Bremenskom filharmonijom. Dirigovao je u više od 50 scenskih produkcija, među kojima i kompletnim Prstenom Nibelunga, zatim u Elektri, Wozzecku, Salome i Fideliju, svim važnijim Mozartovim opernim djelima, kao i u brojnim talijanskim i francuskim repertoarnim operama. Na Festivalu u Salzburgu debitovao je u ljeto 2011. godine, dirigujući operom Macbeth Salvatorea Sciarrina, a u izvedbi Klangforuma iz Beča.
8
SARAJEVSKA FILHARMONIJA prvi je profesionalno organizovan simfonijski orkestar na području Bosne i Hercegovine, a svoje je korijene imala već u ansamblima koji su se formirali tokom austrougarske vladavine. Prve ideje o formiranju jednog profesionalnog ansambla u bosanskohercegovačkoj prijestolnici koji bi izvodio umjetničku muziku zapadnoevropskog tla potekle su iz Oblasne muzičke škole. Tako je formiran Kvartet Filharmoničnog udruženja, koji je uglavnom bio sastavljen od nastavnika Oblasne muzičke škole. Prvi koncert održan je 24. oktobra 1923. godine. Solist na klaviru bio je Klemens Menšik, a dirigovali su Aleksandar Lukinić i Josip Rožđalovski. U periodu od 1941, orkestrom su dirigovali Beluš Jungić, Maks Unger, Aleksandar Lukinić, Josip Rožđalovski, Edo Křenek i Oskar Danon. Zbog ratnih dešavanja, u periodu od 1941. do 1945, Filharmonija je obustavila rad i 1948. ponovo nastavlja sa svojim aktvnostma. Prvi koncert Sarajevske flharmonije poslije Drugog svjetskog rata održan je 20. oktobra 1948, dirigovao je Oskar Danon, a solist je bio Antonio Janigro, violončelista iz Zagreba. Direktori Filharmonije u ovom periodu su bili: Tihomir Mirić, Teodor Romanić, Mirko Janjčić, Vladimir Maunagić, Miroslav Homen, i Ninoslav Verber. Sarajevskom filharmonijom su dirigovali Ivan Štajcer, Mladen Pozajić, Teodor Romanić, Miroslav Homen, Oskar Danon, Julio Marić, Dragiša Savić, Radivoj Spasić, Boris Papandopulo i brojni drugi. U odnosu na period djelovanja prije 1941, Sarajevska filharmonija je značajno proširila svoj repertoar izvodeći djela ne samo stranih, već i jugoslavenskih i bosanskohercegovačkih kompozitora.
Godina 1992. označila je početak agresije na Bosnu i Hercegovinu, te samim tme i destrukciju svega što je građeno prethodnih decenija. Tako je i Sarajevska filharmonija prekinula sa radom dvije godine i pri tome pretrpjela velike materijalne, ali i ljudske gubitke. Svojevrsnu prekretnicu u radu Filharmonije predstavljao je koncert održan 19. juna 1994. godine kada su pod dirigentskom palicom velikog Zubina Mehte u razrušenoj Vijećnici izveli Mozartov Requiem. Kao solisti nastupili su Jose Carreras, Ruggero Raimondi, Cecilia Gasdia i Ildiko Komlosi. Iste godine Sarajevska flharmonija održava koncerte u Italiji, a narednih godina nižu se gostovanja u Austriji, Turskoj, Češkoj, Francuskoj, Švicarskoj i Italiji. Nakon završetka rata, Sarajevska filharmonija se u kadrovskom smislu obnavlja, a nastojanjima uprave na čijem su čelu bili Emir Nuhanović, potom Samra Gulamović, Samir Lokvančić, Adi Šehu, kao vršilac dužnosti direktora, i Vedran Tuce, ostvareni su značajni nastupi u zemlji i inozemstvu. Koncertom u olimpijskoj dvorani Zetra 11. oktobra 2008. godine, Sarajevska filharmonija je obilježila 85 godina postojanja i rada. Tom prilikom je izvedena popularna Carmina burana Carla Orffa pod dirigentskom palicom Julia Marića. Proslavljajući svoju 90-godišnjicu (2013), Sarajevska filharmonija nastavila je težiti ka ciljevima postavljenim u začetku svoje djelatnosti, ostavši tako jedan od svjetionika bosanskohercegovačke kulturne scene i svakako jedna od najvažnijih karika u lancu sarajevskog i bosanskohercegovačkog muzičkog života.
9
dr. Fatima Hadžić
O DJELIMA:
Koncert kojim će biti otvorene ovogodišnje 28. po redu Sarajevske večeri muzike, nastupom flautiste svjetskog
glasa Emmanuela Pahuda i orkestra Sarajevske filharmonije pod dirigentskom palicom Evan-Alexisa Christa, donosi djela dvojice velikana muzičke historije: Wolfganga Amadeusa Mozarta i Georgesa Bizeta.
Koncert će biti otvoren Mozartovom kompozicijom Andante u C-duru, K 315, nastalom u vrijeme kada je Mozart boravio u njemačkom gradu Mannheimu, koji je u to vrijeme imao jedan od najčuvenijih orkestara u Evropi. U mannheimskom orkestru svirao je i renomirani
flautist toga vremena Johann Baptist Wendling, zahvaljujući kojem je Mozart dobio narudžbu za komponovanje nekoliko djela od Holanđanina Ferdinanda Dejeana.
Pretpostavlja se da je Andante u C-duru osmišljen ili kao zamjena za prvobitno napisani Adagio iz Koncerta za flautu u G-duru K313, ili pak kao spori stav za treći koncert koji je Mozart u to vrijeme planirao komponovati.
Koncertna večer će potom biti nastavljena djelima Georgesa Bizeta: Svitom L’Arlesienne (Arležanka) br. 2 i Fantaisie brillante sur “Carmen”.
Bizet je još 1872. godine komponovao scensku muziku za predstavu Arležanka Alphonsea Daudeta, a te je orkestarske odlomke organizovao u Svitu br. 1. Njegov prijatelj i vrstan poznavalac Bizetovog opusa, Ernest Guiraud je nakon kompozitorove smrti odlučio sastaviti i drugu svitu koja je, pored odlomaka iz Arležanke, sadržavala i neke
Bizetove orkestarske teme koje nisu bile dio pomenute scenske muzike. Svita br. 2 sastoji se iz četiri stava: Pastorale, Intermezzo, Minuet i Farandole, od kojih upravo
Pastorale sadrži najviše originalne Bizetove orkestracije. U Minuetu, Guiraud je iskoristio muzički materijal iz Bizetove opere La jolie fille de Perth (Ljepotica iz Pertha).
Bizetova opera Carmen, jedno od ključnih opernih djela 19. stoljeća, punu afirmaciju doživjela je tek nakon kompozitorove smrti, a teme iz ovog djela bile su i ostale neiscrpan izvor muzičkih reinterpretacija od strane mnogih kompozitora. Jedan od njih bio je i francuski flautist i kompozitor François Borne. Njegovo ime u okvirima historije flautizma značajno je prvenstveno zbog doprinosa tehničkom poboljšanju ovog instrumenta. Kao kompozitor, Borne je upisan u muzičku historiju zahvaljujući djelu Fantaisie Brillante sur “Carmen” za flautu i orkestar. Ova Fantazija smatra se jednim od najvažnijih djela flautističkog repertoara iz perioda Romantizma, a svojim temperamentom i bogatom orkestarskom teksturom na pravi način donosi reminiscenciju na slavno operno djelo.
10
PONEDJELJAK, 9.05.2022, 20:00
Koncertna sala “Cvjetko Rihtman” – Srednja muzička škola Sarajevo
Contrast, limeni duvački kvintet
Gregor Turk, truba
Blaž Avbar, truba
Jože Rošer, horna
Žan Tkalec, trombon
Uroš Vegelj, tuba
PROGRAM
SERGEJ RAHMANJINOV (1873–1943)
Bogorodice Djevo, arr. Gregor Turk
VICTOR EWALD (1860–1935)
Kvintet br. 3, op. 7, Des-dur Allegro Moderato Moderato Andante Vivo
TILEN SLAKAN (1993)
Kvintet br. 1 Allegro con brio Scherzando
Andante sostenuto Allegro giocoso
WERNER PIRCHNER (1940–2001)
Do you know Emperor Joe?, PWV 13
LIMENI DUVAČKI KVINTET “CONTRAST” sastavljen je od diplomanata Muzičke akademije u Ljubljani, a članovi Kvinteta su: Gregor Turk (solo truba u Operi Slovenačkog narodnog pozorišta u Ljubljani), Blaž Avbar (profesor u muzičkoj školi u Litiji), Jože Rošer (solo hornist Slovenačke filhamonije), Žan Tkalec (trombonist Slovenačke
filhamonije) i Uroš Vegel (profesor na muzičkoj školi u Črnomelju i Konzervatoriju za muziku i balet u Ljubljani).
Članovi sastava su se prvi put sastali 2012. godine i od tada redovno imaju koncerte na pozornicama u Sloveniji (Festival Lent, Festival Ljubljana, Imago Slovenija, Muzička omladina Slovenije). Nastupaju i u inozemstvu
12
(Njemačka, Italija, Hrvatska). Repertoar Limenog duvačkog ansambla “Contrast” čine djela renesanse, baroka, romantizma, pa sve do regtajma i moderne muzike. Kvintet je na takmičenju mladih slovenskih muzičara TEMSIG 2013 osvojio zlatnu plaketu i prvu nagradu na međunarodnom takmičenju SVIREL 2014, te je postao
apsolutni pobjednik u kategoriji kamernih sastava, a na međunarodnom takmičenju Giovani Musicisti u Trevisu osvojili su prvu nagradu. Najveći uspjeh kvinteta “Contrast” je prva nagrada na međunarodnom takmičenju Jan Koetsier u Minhenu 2014. godine, gdje su kao nagradu dobili pravo na snimanje na Bavarskom radiju.
13
O DJELIMA: Članovi Limenog duvačkog kvinteta Contrast za muzički susret sa sarajevskom publikom odabrali su zanimljiv program sastavljen od djela komponovanih prvenstveno za ansambl limenih duvačkih instrumenata, ali su za ovaj koncert, u prilagođenom aranžmanu, pripremili i jedno djelo prvobitno pisano za vokalni sastav.
Koncert će otvoriti djelom Sergeja Rahmanjinova, Bogoroditse Devo (Bogorodice Djevo). Jedan od najznačajnijih ruskih kompozitora sa prelaza iz 19. u 20. stoljeće, početkom 1915. godine komponovao je Svenoćno bdjenje op. 37, djelo za a cappella sastav koje se često naziva “najvećim muzičkim dostignućem Ruske pravoslavne crkve”. U aranžmanu Gregora Turka, članovi Contrasta publici će podariti svoje viđenje stavka Bogorodice Djevo, koje slušaocu daruje osebujan spoj posebnog duhovnog ushićenja i sveprisutnog mira.
Koncert će se potom nastaviti Kvintetom br. 3 op. 7 u Desduru, još jednog ruskog kompozitora, Victora Ewalda, koji je život proveo balansirajući između komponovanja i zanimanja građevinskog inženjera. Pored posla profesora građevinarstva u Sankt Petersburgu, Ewald je, nakon stečenog obrazovanja na Konzervatoriju u ovom gradu, proveo šesnaest godina i kao violončelist u renomiranom kvartetu pod vodstvom Mitrofana Beljajeva. Kvinteti ovog kompozitora pisani za limeni duvački sastav, spadaju u osnovu standardnog repertoara za navedeni sastav. Četverostavačni Treći kvintet komponovan je 1912. godine. Muzički ugođaj koji je Ewald postigao vrhunskim umijećem preplitanja glasova, kao i mogućnošću da svirači u svim dionicama iskažu virtuozitet, čine ovaj Kvintet rado izvođenim i slušanim kamernim djelom.
Kvintet Contrast ovom prilikom izvest će i djelo jednog njihovog sunarodnjaka. Riječ je o mladom kompozitoru
Tilenu Slakanu, koji je studije trube i kompozicije završio na Muzičkoj akademiji u Ljubljani, a do sada je komponovao značajan broj orkestarskih, kamernih, vokalno-instrumentalnih i drugih djela. Kvintet br. 1 komponovao je kao narudžbu od strane trubača i voditelja asocijacije SiBrass Francija Kosema. Zanimljivo je izdvojiti da je treći stav ove kompozicije zasnovan na srednjovjekovnoj antifoni Stella Caeli, koja je nastala 1317. godine u Portugalu, u vrijeme kada se ova zemlja suočavala sa epidemijom kuge, te je mladi kompozitor ovaj stav posvetio vremenu pandemije COVID-a 19.
Koncert će biti okončan zanimljivim djelom Do You Know Emperor Joe? PWV 13 osebujnog austrijskog kompozitora Wernera Pirchnera. Pored kompozitorskog rada, Pirchner je bio poznat i kao multiinstrumentalist čiji su muzički počeci u velikoj mjeri obilježeni džez repertoarom, a tokom karijere komponovao je preko 130 djela. Kompozicija Do You Know Emperor Joe? u formi niza kratkih vinjeta prvobitno je komponovana za dvije trube, hornu, tubu, nekoliko vokalnih solista, klavir i grupu udaraljki, te ju je kompozitor naknadno prearanžirao za limeni duvački kvintet. Pirchner je ovo djelo napisao 1982. godine za potrebe postavke predstave Car Josip II i kći otpravnika vozova Fritza von Herzmanovskog-Orlanda.
14
SRIJEDA, 11.05.2022, 20:00
Koncertna sala “Cvjetko Rihtman” – Srednja muzička škola Sarajevo
Isak Haračić, violončelo
Sonja Marković, klavir
PROGRAM
MARIN MARAIS (1656–1728)
(ARR. PAUL BAZELAIRE, 1886–1958)
La Folia
BOHUSLAV MARTINŮ (1890–1959)
Varijacije na Rossinijevu temu, za violončelo i klavir, H. 290
ARVO PÄRT (1935)
Spiegel im Spiegel
FAZIL SAY (1970)
Four Cities, sonata za violončelo i klavir Sivas Hopa Ankara Bodrum
16
ISAK HARAČIĆ, violončelista, je rođen 1991. godine u Beogradu i svoje najranije muzičko obrazovanje stekao je u Školi za muzičke talente u Ćupriji, Srbija. Osnovne i master studije je završio 2014. u klasi prof. Yevgeny Xaviereffa, a 2013. se usavršavao kod prof. Davida Gebera i Alexandra Stepanskog na Music Academy of the West u Kaliforniji.
Imao je priliku da nastupa na različitim festivalima kao što su New York Youth Philharmonic (SAD), Miami Summer Music Festival (SAD), Liandu Music Festival (Kina), Sommerliche Musikakademie (Njemačka) i ISA Music Festival (Austrija). Izvodio je u nekim od najpoznatijih koncertnih
sala poput Konzerthaus u Berlinu, Guildhall u Londonu, New World Symphony Hall u Miamiu, Carnegie Hall u New Yorku i Bunkamura u Tokiju.
Trenutno je zaposlen kao vođa dionice violončela u Sarajevskoj filharmoniji i član je međunarodnog No Borders Orchestra.
SONJA MARKOVIĆ, pijanistica, osnovne studije završila je kao najbolji student klavirskog odsjeka na Akademiji umjetnosti u Banjaluci, u klasi prof. Nevene Popović, a master studije u istoj klasi na Fakultetu muzičke umetnosti u Beogradu. Nosilac je stipendije CEEPUS, usavršavala se na Muzičkoj akademiji Stanislav Monijuško u Gdanjsku, u klasi prof. Bogdana Kulakovskog, kao i na seminarima kod profesora J. Mihailović, A. Romanić, H. Hasa, J. Kota, V. Ovčinjikova, E. Krasovskog, K. Tejlora.
Dobitnica je preko 40 republičkih i međunarodnih nagrada, među kojima su prve nagrade na takmičenju u Torinu i na Međunarodnom takmičenju Banjalučko bijenale. Takođe, bila je prvi stipendista Fondacije Milan Jelić i učesnica projekta colluvio za kamernu muziku u Gracu. Udruženje muzičkih umjetnika Republike Srpske (UMURS) dodijelilo joj je nagradu za najboljeg solistu tokom 2012/13. godine, a Kulturni centar Banski dvor za najperspektivnijeg pijanistu.
Trenutno pohađa doktorsko-umjetničke studije kamerne muzike, u klasi prof. Ladislava Mezeija.
O DJELIMA: Program kojim će se publici predstaviti duo izuzetnih mladih umjetnika, violončelist Isak Haračić i pijanistica Sonja Marković, predstavlja svojevrsno muzičko putovanje evropskim kontinentom, budući da su na repertoaru djela kompozitora iz Francuske, Češke Republike, Estonije i Turske.
Djelo koje otvara koncert su varijacije na čuvenu muzičku temu La Folia u ruhu koje je ovom muzičkom materijalu podario francuski barokni kompozitor Marin Marais. Radi se o jednoj od najstarijih zabilježenih muzičkih tema evropskog kontinenta, koja je tokom muzičke historije nebrojeno puta poslužila kao materijal kompozitorima. Marais, svojevremeno poznat kao vrstan svirač viole da gamba i kompozitor značajnog broja djela za ovaj instrument, prvobitno je niz varijacija na ovu temu komponovao za solo instrument poput viole da gamba, orgulja, čembala, lutnje ili bilo kojeg drugog instrumenta, a tvrdio je da je samostalno uspio da ih izvede na flauti i violi. Jedna od često izvođenih verzija ove Maraisove kompozicije je aranžman za violončelo i klavir, koji je uradio francuski violončelist i kompozitor Paul Bazelaire.
Koncert će se potom nastaviti Varijacijama na Rossinijevu temu H. 290 češkog kompozitora Bohuslava Martinůa. Jedan od najznačajnijih čeških kompozitora prve polovine 20. stoljeća, kompozitorski jezik gradio je pod snažnim uticajem Romantizma, da bi se u kasnijim godinama u potpunosti okrenuo neoklasicističkom izrazu. Njegove Varijacije na Rossinijevu temu komponovane su 1942. godine u New Yorku, godinu dana nakon što je, usljed ratnih dešavanja napustio Evropu. Za ovu kompoziciju tematsku okosnicu preuzeo je iz arije Dal tuo stellato soglio iz opere Mojsije u Egiptu talijanskog majstora ovog žanra Gioacchina Rossinija.
Nakon Varijacija na Rossinijevu temu, na repertoaru će se naći djelo Spiegel im Spiegel estonskog kompozitora Arva Pärta. Poznat po svom osebujnom pristupu muzičkom minimalizmu, nazvanom tintinnabuli, Pärt je u nekoliko navrata proglašen najizvođenijim živućim savremenim kompozitorom. Jedno od svojih najpoznatijih djela, Spiegel im Spiegel (Ogledalo / Ogledala u ogledalu) komponovao je 1978. godine, neposredno prije nego što će napustiti rodnu Estoniju. Djelo je prvobitno napisano za violinu i klavir, a vrlo često je u savremenim izvedbama violina zamijenjena violom ili violončelom. Karakteristična meditativnost i smirenost, koje karakterišu Pärtova djela komponovana ovim stilom, dolaze do izražaja i u ovoj kompoziciji.
Koncert će završiti sonatom Četiri grada, jednog od najpriznatijih savremenih turskih kompozitora, Fazila Saya. Crpeći inspiraciju iz bogate kulture, poezije, historije i muzičkog kolorita svoje rodne zemlje, Say je odavno prepoznat kao jedan od vodećih savremenih kompozitora. Sonata Četiri grada za violončelo i klavir nastala je 2012. godine kao narudžba od strane BBC-a, a njena četiri stava predstavljaju putovanje kroz turske gradove Sivas, Hopu, Ankaru i Bodrum. Širok spektar muzičkih ugođaja propušten kroz prizmu kompozitorovih sjećanja i ličnih doživljaja dočarava karakterističnu atmosferu života u svakom od navedenih gradova.
18
ČETVRTAK, 12.05.2022, 20:00
Narodno pozorište Sarajevo
Sergej Krilov, violina
Samra Gulamović, dirigent
Sarajevska filharmonija
PROGRAM
FELIX MENDELSSOHN BARTHOLDY (1809–1847)
Meeresstille und glückliche Fahrt, op. 27, za orkestar
MAX BRUCH (1838–1920)
Koncert za violinu i orkestar, br. 1, op. 26, g-mol
Allegro moderato Adagio
Finale: Allegro energico
CAMILLE SAINT-SAËNS (1835–1921)
La princesse jaune, op. 30, Uvertira, za orkestar
CAMILLE SAINT-SAËNS
Introduction et Rondo capriccioso, op. 28, za violinu i orkestar
SERGEJ KRILOV osigurao je mjesto među najboljim violinistima svijeta zahvaljujući osebujnosti načina muziciranja, intenzivnom lirizmu i očaravajućoj ljepoti tona. Čuveni violončelist i dirigent Mstislav Rostropovič, koji je na Krilova imao izniman uticaj, i sa kojim ga je vezalo prijateljstvo, bio je zadivljen njegovim kvalitetom, te ga je smatrao jednim od pet najboljih violinista na svijetu.
Sergej Krilov potiče iz muzičke porodice, a violinu je počeo svirati u dobi od pet godina. Obrazovao se na Centralnoj muzičkoj školi u Moskvi, gdje je učio kod Sergeja Kravčenka i Abrahama Šterna, da bi potom studije nastavio sa Salvatoreom Accardom na Akademiji Stauffer u Cremoni. Prve velike međunarodne uspjehe doživio je pobijedivši na Međunarodnom violinističkom takmičenju Rodolfo Lipizer, takmičenju Stradivarius i takmičenju Fritz Kreisler.
Redovno nastupa sa poznatim orkestrima kao što su Filharmonija u Sankt Petersburgu, London Philharmonic i Royal Philharmonic, Ruski nacionalni orkestar, Orkestar Mariinsky, Filarmonica della Scala, Accademia di Santa Cecilia, Orchestre Philharmonique de Radio France, DSO Berlin, Konzerthaus Orchester Berlin, Budapest Festival Orchestra, NHK Symphony Tokyo, Staatskapelle Dresden i mnogi drugi. Do sada je sarađivao sa mnogim renomiranim dirigentima: M. Pletnevom, D. Kitajenkom, V. Petrenkom, K. Chichonom, V. Gergievom, A. Boreykom, V. Jurowskim kao i F. Luisijem, R. Abbadom, Y. Temirkanovim, M. Alsop, C. Dutoitom, V. Ashkenazyjem, D. Lissom i Y. Bashmetom.
Od 2008. godine umjetnički je rukovodilac i glavni dirigent Litvanskog kamernog orkestra, sa kojim je širom svijeta izveo preko 200 koncerata. U svojstvu dirigenta sarađivao je sa mnogim orkestrima kao što su English Chamber Orchestra, Moskovski Virtuozi, Državnim simfonijskim orkestrom Novaya Rossiya, Musica Viva, I Pommeriggi Musicali i Tatarstanskim nacionalnim simfonijskim orkestrom. Aktivan je i kao kamerni muzičar, a nastupao je sa Denisom Matsuevim, Nikolaiem Luganskyim, Brunom Caninom, Borisom Berezovskim, Itamarom Golanom, Michailom Lifitsom i mnogim drugima.
Snimao je za diskografske kuće Melodiya i EMI, a njegova recentna izdanja vezana su i za saradnju sa Deutsche Grammofon-om. Za SONY Classical snimio je Koncert za violinu kompozitora Ezia Bossa u saradnji sa Orchestra Filarmonica della Fenice. U sklopu velikog projekta kojim se nastoje snimiti sva djela Krzystofa Pendereckog, Krilov je izveo Violinski koncert ovog kompozitora.
Dobitnik je brojnih nagrada i počasnih priznanja od kojih se izdvajaju Angelo dell’Anno (Milano), Violino d’argento, (Cremona) i Le Muse (Firenca). Od 2012. godine profesor je na Univerzitetu u Luganu (Švicarska).
20
SAMRA GULAMOVIĆ rođena je u Sarajevu. Diplomirala je i magistrirala na Muzičkoj akademiji u Sarajevu na Odsjeku za kompoziciju i dirigovanje u klasi prof. Teodora Romanića i Julija Marića. Od 1995. djeluje kao umjetnički rukovodilac Sarajevskog vokalnog okteta Preporod, a osnivač je i dirigent Ženskog vokalnog ansambla Allegro sa kojim je ostvarila veliki uspjeh i osvojila mnogobrojne nagrade na internacionalnim takmičenjima i festvalima. Pohađala je ljetnu školu dirigovanja 1997. u Baselu (Švicarska) i 1999. u Lionu (Francuska) i tada po prvi put, van granica BiH, održava koncerte sa Internacionalnim simfonijskim orkestrom Aidimos. Još kao student predvodila je
Hor Opere Narodnog pozorišta Sarajevo, a 1998. počinje sa radom u Sarajevskoj flharmoniji kao asistent dirigenta. Časopis Žena 21 ju je proglasio za najuspješniju ženu iz oblasti Umjetnost za 2001, a 2008. godine bila je dobitnica nagrade Sloboda koju dodjeljuje Centar za mir Sarajevo. Do sada bilježi brojne koncerte sa orkestrom Sarajevske filharmonije u Bosni i Hercegovini, kao i koncerte sa drugim orkestrima u Turskoj, Francuskoj, Njemačkoj, Švicarskoj i Italiji. Od 2009. angažovana je i kao dirigent Baleta Narodnog pozorišta u Sarajevu. Od 2008. do 2016. obnašala je funkciju direktorice Sarajevske filharmonije.
21
O DJELIMA: Koncert kojim će biti stavljena tačka na 28. festival Sarajevske večeri muzike bit će izvrstan muzički događaj za ljubitelje njemačke i francuske muzike 19. stoljeća. Ove večeri renomirani violinist Sergej Krilov i Sarajevska filharmonija pod dirigentskom palicom maestre Samre Gulamović publici će podariti koncert sa djelima Felixa Mendelssohna Bartholdyja, Maxa Brucha i Camillea Saint-Saënsa.
Prvo djelo na programu je uvertira Meeresstille und glückliche Fahrt op. 27 “klasičara među romantičarima”, njemačkog kompozitora Felixa Mendelssohna Bartholdyja. Pored solo-pjesama, klavirskih minijatura i simfonija, značajan trag u muzičkoj historiji Mendelssohn je ostavio komponovavši neke od najuspjelijih uvertira, nakon što je ova forma prestala biti isključivo orkestarski uvod u operna djela. Za uvertiru Meeresstille und glückliche Fahrt (Mirno more i sretno putovanje), op. 27 nadahnuće je pronašao u dvjema pjesmama velikana njemačke književnosti i svog prijatelja Johanna Wolfganga von Goethea. Bogati orkestarski kolorit ove kompozicije u početku oslikava, za moreplovce nepovoljan period bez vjetra, koji završava uspješnom plovidbom i pogledom ka tlu koje se pri kraju uvertire ukazuje na horizontu. Mendelssohnov sunarodnjak Max Bruch tokom života komponovao je više od 200 djela, a zbog jasno strukturiranog, za to vrijeme ponekad isuviše konzervativnog pristupa komponovanju, svrstan je među kompozitore smjera romantičkog klasicizma. Bruch je istaknuto mjesto u muzičkoj historiji zaslužio prvenstveno zahvaljujući svojim violinskim koncertima, od kojih je daleko najpopularniji Koncert br. 1, op. 26 u g-molu. Djelo je praizvedeno 1866. godine, a revidirano godinu dana kasnije uz pomoć violiniste Josepha Joachima. Ovaj koncert odlikuju poletnost, izražajnost melodije i bogatstvo ugođaja, zbog čega ga vrhunski violinisti rado uvrštavaju u svoj repertoar.
Nakon djela Mendelssohna i Brucha, repertoar se nastavlja djelima francuskog kompozitora kojega su za života proglašavali “utjelovljenjem francuskog genija”. Camille Saint-Saëns izrazito je cijenio stvaralački rad svojih savremenika, ali njegova kompozitorska djelatnost uglavnom se kretala u okvirima konvencija klasicističke tradicije komponovanja. Kao i mnogi francuski umjetnici tokom prve polovine 1870-tih godina, usljed vrlo žive trgovinske razmjene evropskog kontinenta sa Japanom, bio je pod snažnim dojmom kulture i umjetnosti ove zemlje. Godine 1872. premijerno je izvedena njegova jednočinka La princesse jaune (Žuta princeza), u čijem je središtu radnje bila japanska princeza. Njena uvertira svojom prozračnom orkestracijom i upotrebom pentatonike svjedoči o Saint-Saënsovim nastojanjima da domaćoj publici podari djelić ugođaja daleke istočne zemlje i na taj način stvara u duhu zbivanja aktuelnih u vrijeme svoga djelovanja.
Posljednja kompozicija na koncertnom repertoaru, Saint-Saënsovo djelo Introduction et Rondo cappriccioso (Introdukcija i Rondo Capriccioso), op. 28 za violinu i orkestar smatra se jednim od kompozitorovih najvažnijih i najuspjelijih djela. Djelo je komponovano 1863. godine i prvobitno je bilo namijenjeno kao finale Prvog violinskog koncerta op. 20, no uspjeh ove kompozicije tokom prvog solo izvođenja ponukao je kompozitora da djelo objavi zasebno. Djelo je posvećeno violinisti Pablu de Sarasateu, koji je dionicu violine svirao tokom praizvedbe 1867. godine u Parizu. Saint-Saëns, kojega je sa Sarasateom vezalo duboko prijateljstvo, rekao je da uspjeh svojih kompozicija za violinu prvenstveno duguje čuvenom violinisti, budući da je De Sarasate njegova djela svirao u vrijeme svoje najveće slave. Introdukcija i Rondo Capriccioso suštinski se sastoji iz dva dijela od kojih meditativni i lirski spori dio smjenjuje brzi, virtuozni rondo sa obrisima španjolskog muzičkog kolorita.
22
Jazz harmonija sa RANKOM RIHTMANOM
RANKO RIHTMAN kompozitor, pijanist, dirigent i aranžer za big band, kamerni i simfonijski orkestar diplomirao je na Muzičkoj akademiji u Sarajevu na Odsjeku za etnomuzikologiju i Odsjeku za dirigovanje. Tokom 1982. i 1983. pohađa Berklee College of Music u Bostonu (SAD) gdje se usavršava na Odsjeku za profesionalno jazz aranžiranje u klasi profesora H. Pomeroya. Bio je dugogodišnji
član sarajevske grupe Indexi. Sarađivao je sa mnogim ansamblima klasične, pop i rok muzike (Sarajevska Filharmonija, Orkestar Sarajevske Opere, Simfonijski orkestar
RTV Slovenija, Hor i orkestar Glinka St. Petersburg, rok grupa Bijelo Dugme i dr). Od 1974. do 1992. radi kao dirigent Plesnog orkestra RTV BiH (RTV Sarajevo). Na polju jazz muzike ostvario je uspješne saradnje sa umjetnicima
kao što su Duško Gojković, Gianno Basso, Bora Roković, Ladislav Fidri, Stjepko Gut, Jazz orkestar Češkog radija
i dr. Piše muziku za flm, TV, pozorište (Savršeni krug A. Kenovića, Miris dunja M. Idrizovića, pozorišne predstave Woyzek, Hamlet, TV serija i film Moj brat Aleksa). Autor je aranžmana službene verzije aktuelne državne himne Bosne i Hercegovine. Od 1992. živi u Izraelu, a 2015. seli se u Poreč. Radio je kao profesor jazz harmonije, aranžiranja i klavira na Hed koledžu za savremenu muziku u Tel Avivu (od nedavno dio “Ono – Academic College”), gdje je ujedno bio i savjetnik za akademska pitanja. Dirigovao je i profesionalnim Big Bendom pri istom koledžu za koji je radio i kao stalni aranžer. U akademskoj 2016/2017. bio je angažovan kao predavač na predmetu Jazz harmonija na Muzičkoj akademiji u Sarajevu, te povremeno djeluje kao aranžer za potrebe Hrvatske radiotelevizije.
saradnji sa Srednjom muzičkom školom Sarajevo 9.05–13.05.2022
U
Koncertna
sala “Cvjetko Rihtman” – Srednja muzička škola Sarajevo
Subota, 13.05.2023. - Ponedjeljak, 22.05.2023. 2 9 2023
