Issuu

Spis treści

Od wykresowca do technika

analizy fundamentalnej

ważne zastrzeżenia

Dlaczego analiza fundamentalna może się nie sprawdzić?

Jednoczesne stosowanie analizy fundamentalnej i technicznej

ROZDZIAŁ 6

Analiza techniczna a teoria błądzenia losowego

Dziurawe buty i niejednoznaczne prognozy

Czy na rynku akcji występuje coś takiego jak impet?

To czym dokładnie jest to błądzenie losowe?

Przykłady bardziej skomplikowanych systemów analizy technicznej

jest zaakceptować losowość

Garść innych teorii związanych z analizą techniczną, pomocnych

ROZDZIAŁ 7

Ile jest warta analiza fundamentalna? Hipoteza rynku efektywnego

Poglądy z Wall Street i środowiska akademickiego

Czy analitycy papierów wartościowych to fundamentalni jasnowidze?

Dlaczego kryształowa kula jest zamglona?

1. Oddziaływanie zdarzeń losowych

2. Generowanie wątpliwych sprawozdań o dochodach dzięki „kreatywnej” księgowości

3. Błędy popełnione przez analityka

4. Utrata najlepszych analityków na rzecz działów sprzedaży i zarządzania aktywami 160

5. Konflikt interesów w przypadku analityków pracujących w firmach o dużych przychodach z usług bankowości inwestycyjnej 161

Czy analitycy papierów wartościowych identyfikują najlepsze

akcje? Wyniki funduszy inwestycyjnych 164

Półsilna i silna postać hipotezy rynku efektywnego 170

ROZDZIAŁ 8

CZĘŚĆ TRZECIA

Nowe technologie inwestycyjne

Przykład: oczekiwany zwrot i miary zmienności

Finanse behawioralne a oszczędności

Granice arbitrażu

Co z finansów behawioralnych mogą wynieść inwestorzy? 233

1. Unikaj zachowań stadnych

2. Unikaj zbyt dużej liczby transakcji

3. Jeżeli już musisz handlować, sprzedawaj pozycje tracące, nie zyskujące

4. Unikaj innych głupot popełnianych przez inwestorów

Czy finanse behawioralne zawierają wskazówki pozwalające pokonać rynek?

ROZDZIAŁ 11

Nowe metody budowania portfela: smart beta, parytet ryzyka i inwestowanie w ESG

Co to jest „smart beta”?

atrakcyjne smaki – plusy i minusy

1. Wartość wygrywa

2. Małe jest lepsze

3. Da się stwierdzić występowanie impetu na rynku

4. Akcje o niskim wskaźniku beta mogą oferować takie same zwroty jak akcje o wysokim wskaźniku beta

5. Inne czynniki

może pójść nie tak?

strategie czynnikowe

parytetu ryzyka

Bezpieczne obligacje również mogą stanowić podstawę strategii parytetu ryzyka

Parytet ryzyka a tradycyjny portfel 60/40

All Weather Fund od Bridgewater Associates

może pójść nie tak?

CZĘŚĆ CZWARTA

Praktyczne rady dla zwolenników błądzenia losowego i innych inwestorów

ROZDZIAŁ 12

Poradnik dla tych, którzy z błądzeniem losowym się zgadzają, oraz dla

pozostałych

Ćwiczenie 1. Zbierz niezbędne materiały

Ćwiczenie 2. Nie zostań z pustymi rękami – zabezpiecz się

gotówką i polisą

gotówkowa

Zmienne ubezpieczenia rentowe z odroczonym opodatkowaniem

Ćwiczenie 3. Zachowaj konkurencyjność – pilnuj, by rentowność twojej rezerwy gotówkowej nie zostawała w tyle za inflacją

Fundusze inwestycyjne rynku pieniężnego

obligacje skarbowe

Nieopodatkowane fundusze rynku pieniężnego

Ćwiczenie 4. Naucz się unikać poborcy podatkowego

konto

na studia

Ćwiczenie 5. Przymierz but i sprawdź, czy pasuje. Poznaj swoje cele inwestycyjne

Ćwiczenie 6. Błądzenie zacznij u siebie w domu – wynajem nie prowadzi do niczego dobrego

Ćwiczenie 7. Jak się odnaleźć w gąszczu obligacji

Obligacje zerokuponowe mogą być przydatne w finansowaniu przyszłych zobowiązań

Fundusze obligacji, które nie pobierają prowizji od sprzedaży, mogą stanowić dobre narzędzie dla inwestorów

Obligacje zwolnione z opodatkowania są przydatne inwestorom objętym wysokimi stawkami podatku

Skarbowe indywidualne obligacje oszczędnościowe – najlepszy wybór dla inwestorów indywidualnych

Czy należy rozważyć zakup obligacji śmieciowych?

zagraniczne

285

292

294

Ćwiczenie 7a. Stosowanie zamienników obligacji w portfelu

obligacji w czasach represji finansowej

Ćwiczenie 8. Uwaga na złoto, przedmioty kolekcjonerskie i inne

tego typu inwestycje 301

Ćwiczenie 9. Pamiętaj, że koszty inwestowania nie są losowe –

jedne są wyższe, inne niższe

Ćwiczenie 10. Unikaj pułapek – stawiaj na dywersyfikację

Szybkie podsumowanie

ROZDZIAŁ 13

Fory w wyścigu finansowym: podstawy znajomości i prognozowania zwrotów z akcji i obligacji

determinuje zwroty z akcji i obligacji?

Cztery historyczne epoki zwrotów z rynków finansowych

I: epoka komfortu

w latach 2009−2022

zwrotów

ROZDZIAŁ 14

Poradnik inwestowania na różnych etapach życia 325

Pięć zasad alokacji aktywów

1. Ryzyko i zwroty są powiązane 326

2. Rzeczywiste ryzyko ponoszone w związku z inwestowaniem w akcje i obligacje zależy od tego, jak długo trzymasz tę inwestycję

3. Uśrednianie ceny zakupu może sprzyjać ograniczaniu ryzyka inwestowania w akcje i obligacje

4. Rebilansowanie może zmniejszać ryzyko inwestycyjne, a czasem również zwiększać zwroty

5. Stosunek do ryzyka a możliwość jego podejmowania

Trzy wskazówki dotyczące dostosowywania planu inwestycyjnego do swojego etapu życiowego

1. Konkretne potrzeby wymagają konkretnych, dedykowanych aktywów

2. Należy określić swoją tolerancję na ryzyko

3. Regularne oszczędzanie nawet bardzo małych kwot ostatecznie się opłaca

Poradnik inwestowania na różnych etapach życia

327

330

334

335

337

338

339

Część trzecia. Nowe technologie inwestycyjne

1. Wartość wygrywa

W 1934 roku David L. Dodd i Benjamin Graham opublikowali manifest dla inwestorów, który zgromadził wielu zwolenników, w tym Warrena Buffetta. Uważali oni, że w długim okresie zawsze wygrywa „wartość”. Chcąc tę „wartość” znaleźć, inwestorzy powinni poszukiwać akcji na przykład o niskim wskaźniku ceny do zysku albo o niskiej cenie w stosunku do wartości księgowej. „Wartość” ma się opierać na bieżących realiach, a nie na prognozach wzrostu. Teoria ta pokrywa się z poglądami zwolenników teorii finansów behawioralnych, zgodnie z którą inwestorzy często wykazują nadmierną pewność siebie w swoich próbach prognozowania wzrostu dochodów spółek i tym samym nadmiernie stawiają na spółki „wzrostowe”. Mam sporo intelektualnej sympatii dla tego podejścia. Jedną z podstawowych zasad, którą kieruję się w wyborze spółek do portfela, jest poszukiwanie spółek o dobrej perspektywie wzrostu, które nie zostały jeszcze odkryte przez rynek i w związku z tym są wyceniane na niską wielokrotność ceny do zysku. Podejście to jest często nazywane „wzrostem w rozsądnej cenie”. Wielokrotnie przestrzegałem już inwestorów przed zagrożeniami związanymi z wysokimi wskaźnikami ceny do zysku. Prognozowanie dochodów spółek jest tak trudne, że zdecydowanie lepiej jest trzymać się niskich wskaźników ceny do zysku. Jeżeli wzrost wystąpi, najprawdopodobniej wzrosną dochody i mnożnik, więc inwestor skorzysta podwójnie. Jeżeli kupisz akcje o wysokim wskaźniku ceny do zysku, a dalszy wzrost dochodów nie wystąpi, straty również mogą okazać się podwójne. Spaść mogą dochody i mnożnik. Można znaleźć historyczne dowody na to, że portfel złożony z akcji o względnie niskich wartościach wskaźnika C/Z (oraz niskich mnożnikach wartości księgowej, przepływów pieniężnych lub przychodów) generuje ponadprzeciętnie wysokie stopy zwrotu nawet po uwzględnieniu większego ryzyka, mierzonego zgodnie z założeniami modelu wyceny aktywów kapitałowych. Poniższy wykres przedstawia zwroty z dziesięciu grup akcji takiej samej wielkości, uszeregowanych według ich wskaźników C/Z. Grupa 1 miała najniższą wartość wskaźnika C/Z, grupa 2 miała drugą najniższą wartość tego wskaźnika itd. Z wykresu wynika, że wzrost wskaźnika C/Z przekładał się na spadek stopy wzrostu.

Niskie wartości wskaźnika C/Z i niskie wartości wskaźnika ceny do wartości księgowej mogą stanowić odzwierciedlenie czynników ryzyka. Spółki

Rozdział 11. Nowe metody budowania portfela

Średnie roczne zwroty a wskaźnik C/Z

Roczny zwrot (%)

Grupa z najniższą wartością wskaźnika C/Z

Akcje o niskich wartościach wskaźnika C/Z generowały wyższe zwroty niż akcje o wysokich wartościach wskaźnika C/Z. Dane z okresu od końca lat 60. XX wieku do dnia dzisiejszego.

Źró 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 17 16 18 01 23 45 67 89 10 P/E

dło: Stern School of Business, New York University

Grupa z najwyższą wartością wskaźnika C/Z

znajdujące się w tarapatach finansowych zwykle są wyceniane relatywnie nisko w stosunku do swoich dochodów czy wartości księgowej. Na przykład giganci finansowi, tacy jak amerykańskie banki Citigroup czy Bank of America, w 2009 roku były wyceniane przez rynek istotnie niżej, niż wynosiła ich deklarowana wartość księgowa. Wtedy wydawało się, że istnieje duże ryzyko przejęcia tych instytucji przez państwo, co oznaczałoby utratę aktywów przez ich akcjonariuszy.

Standardową miarą czynnika wartości jest HML – zwrot z 30 procent tych akcji, które odznaczają się najwyższymi wskaźnikami wartości księgowej do wartości rynkowej, minus 30 procent tych akcji, które odznaczają się najniższymi wskaźnikami wartości księgowej do wartości rynkowej. W latach 1927−2020 roczna premia za ryzyko z tytułu tak rozumianego czynnika wartości wynosiła 4,0 procent.

Kolejnym sposobem pomiaru premii z tytułu czynnika wartości jest obliczenie jego wskaźnika Sharpe’a. Od 1927 roku czynnik wartości (mierzony metodą HML) osiągnął wskaźnik Sharpe’a na poziomie 0,34, co jest sporym stosunkiem korzyści do ryzyka, niemal tak dużym jak ten dla omówionego wcześniej czynnika rynkowego beta.