Accountancy & Tax nr. 4/2018

Accountancy &Tax

Tijdschrift van het Instituut van de Accountants en de Belastingconsulenten Nr. 4 / 2018 – www.iec-iab.be

AFGIFTEKANTOOR: GENT X / P608443 - IEC-IAB / E. JACQMAINLAAN 135/2 - BE-1000 BRUSSEL — DRIEMAANDELIJKS TIJDSCHRIFT VAN HET IAB OKTOBER, NOVEMBER, DECEMBER 2018

Vennoten die gebruikmaken van hun controlebevoegdheid kunnen voor bijstand altijd terecht bij een accountant

© iStockphoto.com/fizkes

Inhoud

Colofon

4. Actu@IAB

Stéphane De Bremaeker

Accountancy & Tax Driemaandelijks tijdschrift van het IAB Nr. 4 / 2018

6. WCO wordt PGR: what's in a name?

Daniël Maes

Administratie en redactie IAB, Emile Jacqmainlaan 135/2, 1000 Brussel Tel.: +32 2 543 74 90 / Fax: +32 2 543 74 91 E-mail: info@iec-iab.be

11. Bijstand bij onderzoeks- en controlebevoegdheid

van vennoten: wees waakzaam

Valérie Simonart 20. Van rechtbank van koophandel naar

ondernemingsrechtbank

Kim Robijns 25. IAB geeft een duwtje in de rug om over te stappen

op e-invoicing

Alexis de Biolley

30. Forum For the Future, een tweedaagse vol

interessante ontmoetingen

Stéphane De Bremaeker 34. Vakliteratuur

Redactiecoördinator Stéphane De Bremaeker E-mail: s.debremaeker@iec-iab.be Redactiecomité L. Boonen, A. de Biolley, S. De Bremaeker, N. Hormans, D. Maes, E. Steghers, B. Van Coile, B. Vanderstichelen Uitgever ELS Belgium/Larcier Business - U kunt ons bereiken op 0800 39 067 of via professional@larciergroup.com en www.larciergroup.com © ELS Belgium, Hoogstraat 139, Loft 6, B-1000 Brussel Verantwoordelijke uitgever B. Vanderstichelen, Emile Jacqmainlaan 135/2, 1000 Brussel Fotografie BIBF, iStockphoto, IAB, ID/photo agency Mededeling voor de lezer De auteurs, het redactiecomité en de uitgever streven naar de betrouwbaarheid van de gepubliceerde informatie, waarvoor ze echter niet aansprakelijk kunnen worden gesteld.

De opinieartikelen vertegenwoordigen de inzichten en mening van auteurs en dus niet noodzakelijk die van het Instituut of van het redactiecomité.

Instituut van de Accountants en de Belastingconsulenten (IAB) Opgericht bij wetten van 21 februari 1985 en 22 april 1999 Uitvoerend comité Voorzitter: B. Vanderstichelen Ondervoorzitter: B. Van Coile Secretaris-penningmeester: J. De Coster Secretaris: J.-L. Kilesse Leden: H. Vandelanotte en V. Delvaux Raad Voorzitter: B. Vanderstichelen Ondervoorzitter: B. Van Coile Leden: D. Bauwens, J.-M. Behaghel, R. Declerck, J. De Coster, V. Delvaux, S. Maenhout, A. Mons delle Roche, J.-L. Kilesse, F. Schelfhaut, P. Vanclooster, H. Vandelanotte Algemeen bestuur E. Steghers ISSN 1375 9876

2

Editoriaal

Bart Van Coile & Benoît Vanderstichelen

Accountant of belastingconsulent, het blijft een mooi beroep ten dienste van de ondernemingen

Wanneer een vennootschap geen commissaris aanduidt, heeft iedere vennoot individueel de onderzoeks- of controlebevoegdheid van een commissaris tenzij de statuten een andersluidende bepaling bevatten. Artikel 166 van het Wetboek van vennootschappen voorziet dat de vennoot zich voor deze bevoegdheid kan laten bijstaan door een accountant. Wat houdt die opdracht juist in? Wat zijn de bevoegdheden van de vennoot, de commissaris en de accountant? En waarover moet de accountant waken? Lees er alles over vanaf pagina 11.

PGwatte?

Op 1 mei 2018 trad de nieuwe wet van 11 augustus 2017 in werking. Die wet integreert het nieuwe insolventierecht in Boek XX van het Wetboek van economisch recht. Daarbij worden de bepalingen van de wet op de continuïteit van de ondernemingen in grote mate overgenomen, weliswaar met enkele kleine aanpassingen. Welke aanpassingen precies? Wat zijn de krachtlijnen van het nieuwe insolventierecht? En wat gebeurt er met de Interinstitutenaanbeveling? U vindt alle informatie vanaf pagina 6.

Unified by Invoicing Flashback naar 5 oktober 2017. Het IAB lanceert, naast een logo, een nieuw platform waarmee digitale facturen kunnen worden opgesteld, verstuurd, ontvangen en verwerkt. Dat Accountancy&Tax – nr. 4 / 2018

gebeurt allemaal volledig automatisch, zonder papier of inkt te gebruiken. Na een pilootfase waarin een groep testers werd opgeleid en het platform kon uittesten, werd het platform op onze algemene vergadering van 21 april 2018 opengesteld voor alle leden. Vanaf pagina 25 leest u hoe u dat platform implementeert in uw kantoor en hoe de overstap met uw cliënten bij voorkeur gebeurt.

Ondernemingsrechtbank in voege sinds 1 november 2018 De hervorming van het vennootschapsrecht bracht enkele belangrijke veranderingen met zich mee. Daarbij vallen enkele begrippen zoals 'koopman', 'daden van koophandel' en 'handelaar' volledig weg en worden andere nieuwe begrippen zoals 'onderneming' ingevoegd. De inwerkingtreding van de nieuwe wet heeft bovendien een impact op het Wetboek van economisch recht, het Burgerlijk Wetboek en het Gerechtelijk Wetboek. Zo wordt de rechtbank van koophandel vervangen door de ondernemingsrechtbank. Wat zijn de bevoegdheden en de rechtsgebieden? Hoe ziet de rechtbank eruit? En op welk niveau situeert die zich? U leest het allemaal vanaf pagina 20.

Veel leesplezier, Bart Van Coile – Ondervoorzitter Benoît Vanderstichelen – Voorzitter

3

Actu@IAB

Actu@IAB

Rechtsbijstandsverzekering inzake fiscale controles Het Instituut stelt vast dat er steeds vaker rechtsbijstandsverzekeringen inzake fiscale controles aan onze leden worden aangeboden. De accountant-belastingconsulent is hierbij dikwijls de verzekerde en de cliënt zelf is in principe geen partij bij de verzekeringsovereenkomst. De verzekering biedt een bescherming voor de kosten, met name uw erelonen die voortvloeien uit fiscale controles van uw cliënten.

Naar aanleiding van een vraag van een van onze leden hebben wij de algemene voorwaarden van een van deze verzekeringen geanalyseerd. Daarbij stelden we vast dat er niet steeds rekening wordt gehouden met de deontologie die op onze leden van toepassing is. Meer bepaald werd in casu geen rekening gehouden met het beroepsgeheim en de onafhankelijkheid die altijd gewaarborgd dienen te blijven.

De betreffende polis stelde dat op ieder ogenblik informatie en personalia in verband met de cliënt kon worden opgevraagd door de verzekeraar bij de accountant-belastingconsulent. Het is evenwel van belang dat de voorwaarden formuleren dat de informatie en personalia zonder toestemming van de cliënt niet kunnen worden overgemaakt door de accountant-belastingconsulent en dat er ook na toestemming van de cliënt geweigerd kan worden om deze info over te maken als deze gedekt zou zijn door het beroepsgeheim.

Verder kunnen de algemene voorwaarden ook niet volledig

4

verbieden dat er prestaties zouden worden verricht zonder de voorafgaandelijke toestemming van de verzekeraar. Dat zou de onafhankelijkheid immers in het gedrang brengen.

Wij willen u dan ook adviseren om in de algemene voorwaarden na te gaan of u op elk moment uw deontologie kunt waarborgen. Desgewenst kunt u de voorwaarden overmaken aan de juridische dienst ter verificatie.

IAB werd uitgenodigd op het congres van de Franse Ordre des Experts-Comptable (OEC) Begin oktober bezocht een IAB-delegatie het congres van de Franse Ordre des Experts-Comptables (OEC). Dat congres ging dit jaar door in Clermont-Ferrand.

Naar jaarlijkse gewoonte ontmoeten we op die plek onze Franse collega's en werpen we een blik op hun initiatieven, maar doen we vooral inspiratie op voor de diensten die ons Instituut in de toekomst zou kunnen bieden.

Dubbele strategie Het thema van het congres dit jaar was 'strategie'. Dat vertaalde zich op twee niveaus: de strategische toekomst van een kantoor enerzijds en de strategische toekomst van het beroep anderzijds. Beide uitdagingen staan vanzelfsprekend ook op de agenda van ons Instituut. Denk daarbij aan de nieuwe markten of competenties die we kunnen ontwikkelen, nieuwe opdrach-

Stéphane De Bremaeker

ten voor onze cliënten enzovoort.

Een andere strategie is de aanpak ten aanzien van de wetgever. Net als in België heeft het beroep in Frankrijk te maken met belangrijke wetswijzigingen waardoor ook daar het beroep onder druk komt te staan en moet zoeken naar nieuwe opportuniteiten.

We worden weliswaar onderworpen aan nieuwe wettelijke verplichtingen, toch trachten we tezelfdertijd meerdere deuren te openen naar nieuwe opdrachten en opportuniteiten voor elk kantoor. Enkele van deze opportuniteiten zullen vanuit de wetgever worden toevertrouwd. Denk daarbij bijvoorbeeld aan de nieuwe insolventiewet of de hervorming van het vennootschapsrecht.

Naast deze wetswijzigingen dienen we ook aandacht te hebben voor de digitale tools die een grote impact hebben op ons beroep. De Franse Ordre stelt een tool ter beschikking die de elektronische ondertekening mogelijk maakt. Ook het IAB werkt op dit moment een gelijkaardig systeem uit. Op het gebied van e-invoicing gebeurde net het omgekeerde. Terwijl het IAB zijn Unified-by-Invoicingplatform al heeft, onderzoekt de Franse Ordre momenteel gelijkaardige mogelijkheden.

U ziet het: om onze toekomst te blijven verzekeren, is het belangrijk om een strategie op poten te zetten waarmee we ons snel kunnen aanpassen aan de veranderingen.

Dag van de kwaliteitstoetsing Maandag 3 december 2018 was een grote dag voor iedereen Accountancy&Tax – nr. 4 / 2018

die zich samen met het Instituut inzet voor de kwaliteitstoetsing. Een ploeg van 100 leden, toetsers en leden van de Commissie kwaliteitstoetsing zijn samengekomen om verder te werken aan de toekomst van het beroep.

Eenmaal per jaar komt deze ploeg samen om van elkaars ervaringen te leren, om voorstellen tot verbetering te formuleren en af te stemmen over 'best practices' aangaande de organisatie van de kwaliteitstoetsingen.

Ons streefdoel: hoe kunnen we volgend jaar nóg beter doen?

Een welgemeende dankuwel aan alle toetsers voor hun inzet en confraterniteit! Ook in 2019 zullen we samen verder aan de weg naar meer kwaliteit blijven timmeren.

Fusie IAB-BIBF Op 7 november 2018 vond een gemeenschappelijke raadsvergadering plaats tussen de raden van respectievelijk het IAB en het BIBF. Op die Raad werden al enkele beslissingen genomen met het oog op de voorbereiding van de fusie.

De nieuwe wetgeving volgt de normale procedure. Enkele weken geleden heeft de Raad van State het wetsontwerp voor advies doorverwezen naar de Gegevensbeschermingsautorititeit die zijn fiat moet geven. Zodra dat in orde is, kan het wetsontwerp naar het Parlement waar het naar alle verwachting begin volgend jaar zal gestemd worden.

5

Insolventierecht

Š iStockphoto.com/tunart

6

Procedure gerechtelijke reorganisatie

WCO wordt PGR: what's in a name?

Het nieuwe insolventierecht werd door de wet van 11 augustus 2017 geïntegreerd in het Boek XX van het Wetboek van economisch recht (WER) en is in werking getreden op 1 mei 2018. De procedures van gerechtelijke reorganisatie (PGR) die vanaf die datum worden geopend, vallen bijgevolg onder dit Boek XX van het WER dat inhoudelijk in grote mate de bepalingen van de wet van 31 januari 2009 betreffende de continuïteit van de ondernemingen (WCO) overneemt. In deze bijdrage worden de krachtlijnen van het nieuwe insolventierecht toegelicht en wordt nagegaan in welke mate dit een weerslag heeft op de rol van de economische beroepsbeoefenaar in het kader van de WCO/PGR. Tot slot worden een aantal aandachtspunten voor de rol van de economische beroepsbeoefenaars besproken.

De wet van 11 augustus 2017 heeft het Boek XX 'Insolventie van ondernemingen' ingevoegd in het WER en de WCO opgeheven. Deze wet is van kracht geworden op 1 mei 2018 en de bepalingen van Boek XX van het WER zijn van toepassing op de insolventieprocedures geopend vanaf deze datum van inwerkingtreding.

De WCO bestaat dus niet meer voor de insolventieprocedures die vanaf 1 mei 2018 werden geopend, maar blijft wel van toepassing op de op 1 mei 2018 lopende insolventieprocedures.

Krachtlijnen van het nieuwe insolventierecht Met het nieuwe insolventierecht worden de faillissementswet van 8 augustus 1997 en de WCO van 31 augustus 2009 geïntegreerd in het nieuwe Boek XX van het WER. Naast deze integratie van het faillissementsrecht en de gerechtelijke reorganisatie van ondernemingen in moeilijkheden werd het toepassingsgebied van het vernieuwde insolventierecht gevoelig uitgebreid door het van toepassing te maken op alle ondernemingen zoals gedefinieerd in artikel XX.1., § 1 van het WER. Het gevolg daarvan is dat het nieuwe insolventierecht bovendien van toepassing wordt op onder meer vrije beroepsbeoefenaars, landbouwers en vzw's.

Daarnaast worden de insolventieprocedures gemoderniseerd door de invoering van de volledig elektronische procedure via het Centraal Register Solvabiliteit (RegSol). Via dat digitale platform kunnen schuldeisers, gemachtigden en belanghebbenAccountancy&Tax – nr. 4 / 2018

den openstaande insolventiedossiers – beheerd door de ondernemingsrechtbanken – opstarten, raadplegen of opvolgen.

Er worden ook een aantal wijzigingen aan de PGR aangebracht. Zo zal de loutere neerlegging van een verzoekschrift tot het verkrijgen van een PGR niet meer automatisch een nakende verkoop van in beslag genomen goederen kunnen tegenhouden. Bovendien wordt, voor de tijdens de periode van opschorting ontstane fiscale en sociale schulden in een navolgend faillissement of een navolgende vereffening, bepaald dat dergelijke schulden het statuut van boedelschuld verwerven.

Het minimumpercentage waarvoor de betaling moet worden voorzien in het reorganisatieplan wordt opgetrokken van 15 % naar 20 %. Daarnaast worden nog een aantal andere wijzigingen aan de procedure aangebracht.

Het nieuwe insolventierecht beoogt verder de 'tweede kans' voor de ondernemer te bevorderen en wil zo het ondernemerschap aanmoedigen. Zo wordt onder meer bepaald dat de goederen die de gefailleerde ondernemer verwerft niet langer deel uitmaken van de failliete boedel, voor zover deze goederen niet verkregen zijn op grond van een oorzaak die het faillissement voorafgaat. Daarnaast wordt de regeling van de verschoonbaarheid vervangen door de kwijtschelding van de restschulden van de gefailleerde natuurlijke persoon. Deze kwijtschelding kan vanaf het faillissement worden aangevraagd door de gefailleerde natuurlijke persoon en de sluiting van het faillissement moet niet worden afgewacht vooraleer hierover uitspraak kan worden gedaan.

7

Insolventierecht

"Schuldeisers, gemachtigden en belanghebbenden kunnen via het Centraal Register Solvabiliteit openstaande insolventiedossiers opstarten, raadplegen of opvolgen.

Deze dossiers worden beheerd door de ondernemingsrechtbanken"

Tot slot worden een aantal nieuwe regels op het vlak van bestuurdersaansprakelijkheid ingevoegd in Boek XX van het WER. Zo worden een aantal bestaande wetsbepalingen in verband met de aansprakelijkheid van bestuurders in geval van faillissement overgeheveld van het vennootschapsrecht naar het insolventierecht. De in de nv, bvba en cvba bestaande aansprakelijkheid wegens een kennelijk grove fout die heeft bijgedragen tot het faillissement geldt voor alle rechtspersonen en organisaties zonder rechtspersoonlijkheid die een onderneming zijn in de zin van Boek XX van het WER. Een gelijkaardige uitbreiding wordt ingevoerd met betrekking tot objectieve aansprakelijkheid voor niet-betaalde sociale bijdragen in hoofde van de bestuurders of zaakvoerders die in een periode van vijf jaar voorafgaand aan het faillissement betrokken zijn geweest bij minstens twee faillissementen of vereffeningen met schulden ten aanzien van een inningsorganisme van de socialezekerheidsbijdragen. Ten slotte wordt er op basis van het vandaag bestaande leerstuk van wrongful trading een nieuwe aansprakelijkheidsregel ingeschreven in Boek XX, die de bestuurders viseert die een kennelijk reddeloos verloren onderneming op onrechtmatige wijze hebben voortgezet.

Wat met de Interinstitutenaanbeveling?

In deze bijdrage belichten we de invloed van deze wetswijziging op de rol van de economische beroepsbeoefenaar, meer bepaald op de 'Interinstitutenaanbeveling inzake de opdrachten voor de bedrijfsrevisor, de externe accountant, de externe belastingconsulent, de externe erkende boekhouder of de externe erkende boekhouder-fiscalist in het kader van artikel 10, vijfde lid, artikel 12, § 1, vijfde lid, en artikel 17, § 2, 5° en 6° van de wet betreffende de continuïteit van de ondernemingen' (hierna: Interinstitutenaanbeveling).

Het Instituut van de Bedrijfsrevisoren (IBR), het Beroepsinstituut van Erkende Boekhouders en Fiscalisten (BIBF) en het Instituut van de Accountants en de Belastingconsulenten (IAB) hebben een gezamenlijke Interinstitutenaanbeveling aangenomen.1 Door de wet van 11 augustus 2017 wordt – onder voorbehoud van de toepassing ervan op de procedures van gerechtelijke reorganisatie die lopen op het ogenblik van de inwerkingtreding van deze wet – de WCO opgeheven en wordt Boek XX van het WER vanaf 1 mei 2018 van toepassing.

De opdrachten van de IAB-, BIBF- en IBR-leden (hierna: de 'economische beroepsbeoefenaars') bedoeld in de Interinstitutenaanbeveling werden door de invoeging in Boek XX van het

8

WER licht gewijzigd: · De extern belastingconsulent wordt niet langer beoogd. · ����������������������������������������������������� De extern erkend boekhouder en de extern erkend boekhouder-fiscalist kunnen voortaan desgevallend de voorzitter van de rechtbank schriftelijk inlichten. · �������������������������������������������������������� De term 'onderneming' wordt vervangen door de term 'economische activiteit'. · De woorden 'onder toezicht' worden vervangen door de woorden 'met de bijstand'.

Aangezien de opdrachten van de economische beroepsbeoefenaars in het kader van Boek XX van het WER inhoudelijk niet werden gewijzigd ten opzichte van deze in het kader van de WCO, werd door het Interinstitutencomité IAB-IBR-BIBF een 'interpretatieve nota' goedgekeurd die de Interinstitutenaanbeveling interpreteert rekening houdend met de bepalingen van het Boek XX van het WER. De Raad van het IAB heeft beslist om een update te doen van de Interinstitutenaanbeveling om aldus de leden een geïntegreerde tekst met verwijzing naar de bepalingen van Boek XX van het WER ter beschikking te kunnen stellen.

De interpretatieve nota van het Interinstitutencomité IAB-IBR-BIBF en de Interinstitutenaanbeveling zijn binnenkort beschikbaar op de website van het IAB. De update van de Interinstitutenaanbeve­ling door het IAB zal vervolgens ook op het BeExcellent-platform verschijnen, samen met een update van het model van de brief aan het bestuursorgaan in geval van detectie van moeilijkheden die de continuïteit van de onderneming in het gedrang kunnen brengen.

Enkele aandachtspunten bij de WCO/PGR De opdrachten van de economische beroepsbeoefenaars in het kader van de WCO werden ingevoerd door de wet van 27 mei 2013 (BS 22 juli 2013) die op 1 augustus 2013 in werking is getreden. Ruim vijf jaar na de inwerkingtreding en drie jaar na de goedkeuring van de Interinstitutenaanbeveling is de tijd rijp om een aantal aandachtspunten bij deze opdrachten te belichten.

Deze punten werden onder de aandacht gebracht in verschillende uiteenzettingen, publicaties en vragen over de rol van de economische beroepsbeoefenaars in het kader van de WCO. De vraag wordt regelmatig gesteld naar de zwaarwichtigheid van de gedetecteerde moeilijkheden die nodig is om het bestuursorgaan te informeren in het kader van artikel 10,

Procedure gerechtelijke reorganisatie

"Opdrachten in het kader van de PGR vallen in de regel niet onder een bestaande opdrachtbrief. Daarvoor moeten de accountant en zijn cliënt een nieuwe opdrachtbrief opstellen en ondertekenen"

vijfde lid, eerste zin van de WCO (nieuw artikel XX.23., § 3, eerste zin van het WER). Daarbij dient te worden benadrukt dat de door de economische beroepsbeoefenaar vastgestelde 'overeenstemmende en gewichtige feiten' niet onmiddellijk de continuïteit van de 'onderneming' in het kader van de WCO – of de 'economische activiteit' in het kader van Boek XX van het WER – in het gedrang dient te brengen. Zo kan het voorbeeld worden aangehaald van een accountant die via de pers verneemt dat de autoconstructeur, waarvan een van zijn cliënten een toeleverancier is, de contracten met zijn toeleveranciers niet zal verlengen, afleiden dat zijn cliënt op termijn in moeilijkheden kan komen. Bovendien dient erop te worden gewezen dat deze melding enkel een informatieverplichting ten opzichte van zijn cliënt inhoudt en dat de eventuele afwezigheid ervan de beroepsaansprakelijkheid van de economische beroepsbeoefenaar in het gedrang zou kunnen brengen. Er dient eveneens te worden opgemerkt dat het nieuwe artikel XX.23., § 3, eerste zin van het WER preciseert dat de melding van de economische beroepsbeoefenaar schriftelijk dient te gebeuren.

De IAB-leden vinden een model van een dergelijke schriftelijke melding in het BeExcellent-platform.

Vanuit de rechtspraktijk wordt dikwijls vernomen dat er in werkelijkheid weinig of geen schriftelijke inlichtingen aan de voorzitter van de vroegere rechtbank van koophandel worden gericht. Heel dikwijls kan bij uiteenzettingen de opmerking van economische beroepsbeoefenaars worden gehoord dat dit wordt ervaren als een verklikking van de cliënt. Nochtans dient te worden benadrukt dat deze mogelijkheid – die geen enkele verplichting inhoudt zoals soms ten onrechte wordt aangenomen – om de voorzitter in te lichten eerder dient te worden beschouwd in het licht van de bescherming van het maatschappelijk verkeer en van de aansprakelijkheid van het bestuursorgaan2. Deze aansprakelijkheid kan worden verzwaard indien naderhand zou blijken dat het bestuursorgaan een kennelijk reddeloos verloren onderneming op onrechtmatige wijze heeft voortgezet (wrongful trading). Bovendien werd door de magistratuur bevestigd dat een dergelijke voorkomende inlichting absoluut niet betekent dat de onderneming onmiddellijk in faillissement zou worden gedagvaard, maar dat dit enkel als een (bijkomend) 'knipperlicht' in aanneming zal worden genomen door de kamers voor ondernemingen in moeilijkheden.

Een ander punt dat dikwijls aan bod komt heeft betrekking op de opdrachtbrief voor de opdrachten bedoeld in artikel 17, § 2, 5° en 6° van de WCO (nieuw artikel XX.41., § 2, 5° en 6° van Accountancy&Tax – nr. 4 / 2018

het WER). Merk op dat in artikel XX.41., § 2, 5° van het WER de term 'bijstand' werd opgenomen in plaats van de term 'toezicht' in artikel 17, § 2, 5° van de WCO. In paragraaf 62 van de Interinstitutenaanbeveling wordt vermeld dat "De beroepsbeoefenaar legt voorzichtigheidshalve [...] de overeengekomen voorwaarden van de opdracht in een afzonderlijke opdrachtbrief vast." Door de wet van 3 september 2017 (BS 11 september 2017), in werking getreden op 21 september 2017, werd artikel 28/1 ingevoegd in de wet van 22 april 1999 betreffende de boekhoudkundige en fiscale beroepen. Daarbij is het sinds 21 september 2017 ook voor externe accountants verplicht om, samen met hun cliënt – voorafgaand aan de uitvoering van iedere prestatie in het kader van deze specifieke opdrachten – een opdrachtbrief op te stellen.

Deze opdrachten in het kader van het verzoekschrift tot het openen van een PGR zullen in de regel niet begrepen zijn in de algemene opdrachtbrief met de bestaande cliënt en dienen aldus het voorwerp uit te maken van een afzonderlijke opdrachtbrief. Het koninklijk besluit dat de modaliteiten bepaalt voor de toepassing van de opdrachtbrief – zoals voorzien in het voornoemde artikel 28/1 – werd nog niet genomen. Paragraaf 61 van de Interinstitutenaanbeveling bepaalt de specifieke voorwaarden die in de opdrachtbrief voor deze opdrachten in het kader van de PGR dienen te worden opgenomen. Met betrekking tot de overige modaliteiten van deze specifieke opdrachtbrief verwijzen we naar het model van de algemene opdrachtbrief dat beschikbaar is op het BeExcellent-platform.

Het doel en de inhoud van de 'toezicht en/of bijstandsverklaringen' in het kader van de WCO – in Boek XX van het WER is er enkel sprake van een 'bijstandsverklaring' – wordt beschreven in de paragrafen 87 tot 89 van de Interinstitutenaanbeveling.

Daniël Maes 1

Onderhavige aanbeveling werd aangenomen door de Raad van het IBR op zijn zitting van 26 februari 2016, door de Raad van het IAB op 1 maart 2016 en door de Raad van het BIBF op 26 februari 2016 en heeft het voorwerp uitgemaakt van een openbare raadpleging georganiseerd door het IBR overeenkomstig artikel 30 van de wet van 22 juli 1953. De aanbeveling werd op 16 maart 2016 door de Hoge Raad voor de Economische Beroepen en op 30 mei 2016 door de minister die bevoegd is voor Economie goedgekeurd. Deze goedkeuring heeft het voorwerp uitgemaakt van een bericht door de minister die bevoegd is voor Economie in het Belgisch Staatsblad op 8 juni 2016 (p. 34804).

2

Zie paragraaf 46 van onderhavige aanbeveling wanneer het aangewezen kan zijn voor de beroepsbeoefenaar om de voorzitter van de rechtbank in te lichten.

9

Wettelijke opdrachten

Bijstand bij onderzoeks- en controlebevoegdheid vennoten

Bijstand bij onderzoeks- en controlebevoegdheid van vennoten: wees waakzaam In vennootschappen die geen commissaris hebben aangesteld beschikt elke vennoot individueel over de onderzoeks- en controlebevoegdheden van de commissarissen en kan hij zich laten vertegenwoordigen of bijstaan door een accountant. In deze bijdrage onderzoeken we hoe ver de bevoegdheden van de accountant reiken in het kader van de opdracht die hem wordt toevertrouwd en de limieten die hij in acht moet nemen.

Principe Artikel 166 van het Wetboek van vennootschappen stelt: "Wordt geen commissaris benoemd, dan heeft, niettegenstaande enige andersluidende statutaire bepaling, iedere vennoot individueel de onderzoeks- en controlebevoegdheid van een commissaris. Hij kan zich laten vertegenwoordigen of bijstaan door een accountant."

Dat recht is bedoeld om de vennoten die niet betrokken zijn bij het dagelijkse bestuur van de vennootschap, de mogelijkheid te geven dat bestuur en de impact ervan op de rekeningen en de financiële situatie te controleren.1 Deze bepaling geeft de vennoot dezelfde onderzoeks- en controlebevoegdheden als een commissaris, waardoor het interessant is de bevoegdheden van de commissaris even nader te bekijken.

Bevoegdheden van de commissaris De commissaris kan "van het bestuursorgaan, van de gemachtigden en van de aangestelden van de vennootschap alle ophelderingen en inlichtingen vorderen en alle verificaties verrichten die" hij nodig acht (artikel 137, § 1, tweede zin van het Wetboek van vennootschappen).

Hij kan echter enkel documenten en informatie opvragen die verband houden met de uitoefening van zijn opdracht en hij mag zich bij de uitvoering van zijn opdracht niet mengen in het bestuur van de vennootschap.2 De bevoegdheden van de commissaris worden dus beperkt door zijn opdracht.

Accountancy&Tax – nr. 4 / 2018

Opdracht van de commissaris De opdracht van de commissaris bestaat erin de financiële toestand, de jaarrekeningen en de regelmatigheid ten aanzien van het Wetboek van vennootschappen en van de statuten te controleren van de in de jaarrekening weergegeven verrichtingen (artikel 142 van het Wetboek van vennootschappen).

1. Controle van de financiële toestand Aangezien de verrichtingen van de vennootschap in principe moeten worden weerspiegeld in de jaarrekeningen, mag de commissaris zich niet beperken tot een controle van de wiskundige coherentie van de boekhoudkundige documenten.3 Hij moet ook de economische werkelijkheid achter de rekeningen nagaan.4 Hij moet in dat kader de betrouwbaarheid van de interne controles nagaan5 en de aandacht vestigen op het discontinuïteitsrisico.6 2. Controle van de jaarrekeningen Het verslag over de jaarrekeningen moet een verklaring bevatten waarin de commissaris vermeldt of de jaarrekening naar zijn mening een getrouw beeld geeft van het vermogen, van de financiële toestand en van de resultaten van de vennootschap overeenkomstig het toepasselijke boekhoudkundige referentiestelsel en of de jaarrekening aan de wettelijke vereisten voldoet (artikel 144, al. 1, 4° van het Wetboek van vennootschappen).

11

Wettelijke opdrachten

© iStockphoto.com/Ridofranz

12

Bijstand bij onderzoeks- en controlebevoegdheid vennoten

"Een vennoot die zijn onderzoeks- of controlebevoegdheid wil uitoefenen krachtens artikel 166 van het Wetboek van vennootschappen, mag alleen informatie opvragen die een commissaris kan opvragen. De accountant die hem daarin bijstaat, beschikt dan ook over dezelfde bevoegdheden als een commissaris"

Hij moet met name nagaan of de jaarrekeningen geen significante onregelmatigheden bevatten.7

3. Regelmatigheid van de in de jaarrekeningen weergegeven verrichtingen Het verslag over de jaarrekeningen moet ook een vermelding bevatten dat de commissaris geen kennis heeft van verrichtingen die zijn gedaan of beslissingen die zijn genomen met overtreding van de statuten of het Wetboek van vennootschappen (artikel 144, al. 1, 9° van het Wetboek van vennootschappen).

Deze controle is in principe beperkt tot inbreuken die een impact hebben op de jaarrekening.8 Als de commissaris in het kader van zijn controle een onregelmatigheid ontdekt die geen impact heeft op de jaarrekening, maar niettemin een inbreuk vormt op het Wetboek van vennootschappen, moet hij het bestuursorgaan daarvan op de hoogte brengen en, als het bestuursorgaan die onregelmatigheid niet heeft rechtgezet, daar melding van maken in zijn verslag.9 De Algemene controlenormen van het Instituut van de Bedrijfsrevisoren verduidelijken in dat opzicht dat de commissaris geen specifieke controles hoeft uit te voeren om zich ervan te vergewissen dat het Wetboek van vennootschappen en de statuten zijn nageleefd (Algemene controlenormen van het Instituut van de Bedrijfsrevisoren, paragraaf 2.6.2).

De commissaris moet in zijn verslag ook vermelden of de boekhouding is gevoerd in overeenstemming met de geldende wettelijke en bestuursrechtelijke bepalingen (artikel 144, al. 1, 3° van het Wetboek van vennootschappen).

Het is niet zijn taak te controleren of andere wetten en reglementeringen worden nageleefd (Algemene controlenormen van het Instituut van de Bedrijfsrevisoren, paragraaf 2.6.3). Als de veronachtzaming van deze wetten en reglemenAccountancy&Tax – nr. 4 / 2018

teringen een invloed heeft op de jaarrekening en de financiële toestand van de gecontroleerde vennootschap, moet de commissaris rekening houden met de risico's die daaruit voortvloeien en zijn controles daaraan aanpassen (id.).

Toepassing op de onderzoeksbevoegdheid van de vennoten zoals voorzien in artikel 166 van het Wetboek van vennootschappen Artikel 166 van het Wetboek van vennootschappen gaat over de bevoegdheden van de commissaris en niet over de opdracht van de commissaris. Enerzijds staat die echter wel beschreven in Hoofdstuk VII van het Wetboek van vennootschappen ('Controle van de jaarrekening en de geconsolideerde jaarrekening') en anderzijds kan de commissaris deze bevoegdheden sowieso maar uitoefenen in het kader van zijn opdracht.

Een vennoot die zijn onderzoeks- en controlebevoegdheid wil uitoefenen mag bijgevolg enkel de informatie opvragen die een commissaris kan opvragen.10 Dat wordt soms het doeltreffendheidscriterium genoemd: "De gevraagde informatie moet van die aard zijn dat de aandeelhouder zijn opdracht met betrekking tot de controle van de rekeningen en de financiële toestand van de vennootschap kan vervullen. De aandeelhouder mag de uitoefening van deze bevoegdheid echter niet aanwenden om te proberen bedrijfsgeheimen te achterhalen of een dossier samen te stellen in het kader van een gerechtelijke procedure die losstaat van de financiële en boekhoudkundige toestand van de vennootschap in kwestie" (citaat vrij vertaald uit het Frans).11 Ook al kent artikel 166 van het Wetboek van vennootschappen aan vennoten in vennootschappen die geen commissaris hebben aangesteld, de onderzoeks- en controlebevoegdheden van de commissaris toe, toch bestaat er nog een belangrijk verschil tussen de commissaris en de vennoot: de commissaris handelt voor de vennootschap, terwijl de vennoot – tenzij hij zijn bevoegdheid misbruikt – zijn onderzoeksbevoegdheid kan

13

Wettelijke opdrachten

"Een accountant moet er in zijn vertegenwoordigings- of bijstandsopdracht over waken dat de vennoot zijn onderzoeks- of controlebevoegdheid niet misbruikt en louter uitoefent om de financiële toestand van de onderneming te controleren"

uitoefenen in zijn persoonlijk belang en zich kan beperken tot een controle van bepaalde punten in plaats van de volledige toestand van de vennootschap.12 Verbod op het misbruik van de bevoegdheid Net zoals alle rechten wordt ook de onderzoeksbevoegdheid beperkt door de algemene principes van het gemene recht en met name door het verbod een recht te misbruiken. Het Hof van Cassatie definieert rechtsmisbruik als "de uitoefening van een recht op een wijze die kennelijk de grenzen te buiten gaat van de normale uitoefening van dat recht door een voorzichtig en bedachtzaam mens".13 Het woord 'kennelijk' impliceert dat de rechter slechts een marginale controle mag doen en dat er pas sprake is van rechtsmisbruik als de beoordelingsmarge voor een normale uitoefening van de bevoegdheid duidelijk is overschreden, rekening houdend met alle feitelijke omstandigheden14 en met name het bestaan van een fout in hoofde van de partij die het rechtsmisbruik aanklaagt.15 Overigens is louter het feit dat de persoon in kwestie zijn bevoegdheid uitsluitend in zijn eigen belang aanwendt, geen reden om over rechtsmisbruik te spreken. Rechtsmisbruik veronderstelt dat de houder van dat recht heeft gehandeld:16 · met de intentie schade toe te brengen;17 · zonder belang of zonder wettige reden;18 · ���������������������������������������������������������� door uit verschillende manieren om zijn recht uit te oefenen, de manier te kiezen die het nadeligst is voor anderen19 of een manier te kiezen die de andere partij nadelen berokkent die niet in verhouding staan tot het voordeel dat hij eruit haalt;20 · ten slotte, in het geval van een doelgebonden recht (een recht dat enkel mag worden uitgeoefend met een door de wetgever bepaald doel), als hij recht uitoefent voor een ander doel dan het door de wetgever bepaalde.21

14

Dat zou het geval zijn als de vennoot de controlebevoegdheid die artikel 166 van het Wetboek van vennootschappen hem toekent, niet aanwendt om de jaarrekening en de financiële toestand van de vennootschap te controleren, maar om tegen de vennootschap een dossier samen te stellen dat niets te maken heeft met de regelmatigheid van de rekeningen en haar financiële toestand.

Toepassing op de accountant De accountant die een vennoot vertegenwoordigt, handelt namens die vennoot zonder dat die laatste aanwezig is tijdens de onderzoeken,22 terwijl bijstand een beperktere opdracht impliceert.

Aangezien artikel 166 van het Wetboek van vennootschappen bevoegdheden toekent aan de vennoot en niet aan de accountant, kan enkel die eerste rechtsmisbruik plegen, maar de tweede kan een fout begaan als hij een opdracht uitvoert die een overtreding inhoudt van artikel 166 of zijn cliënt bewust helpt rechtsmisbruik te plegen.

In het kader van zijn vertegenwoordigings- of bijstandsopdracht van zijn klant moet de accountant erover waken dat zijn cliënt zijn bevoegdheid uitoefent volgens de voorwaarden van artikel 166 van het Wetboek van vennootschappen.23 Dat moet worden bekeken in het kader van de toevertrouwde opdracht, die niet zo uitgebreid hoeft te zijn als die van de commissaris en enkel betrekking mag hebben op de controles die hij zou kunnen uitvoeren, en die moet kunnen bijdragen aan de verduidelijking van de financiële toestand van de vennootschap.

Besluit Artikel 166 van het Wetboek van vennootschappen kent vennoten dezelfde onderzoeks- en controlebevoegdheden toe als een commissaris. Zij mogen hun bevoegdheden enkel uitoefenen met het oog op de controle van de rekeningen en de financiële toestand van de vennootschap en niet om tegen de vennootschap een dossier samen te stellen dat geen verband houdt

Bijstand bij onderzoeks- en controlebevoegdheid vennoten

© iStockphoto.com/Ridofranz

Accountancy&Tax – nr. 4 / 2018

15

Wettelijke opdrachten

Bijstand bij onderzoeks- en controlebevoegdheid vennoten

"Een accountant die een vennoot bijstaat of vertegenwoordigt, beschikt over dezelfde bevoegdheden als een commissaris. Toch zijn er enkele verschillen tussen beide opdrachten"

met de regelmatigheid van haar rekeningen en haar boekhoudkundige toestand.

Een vennoot kan zich laten bijstaan of vertegenwoordigen door een accountant. Wanneer een accountant in dat kader een opdracht uitvoert, beschikt hij over de bevoegdheden van een commissaris. Het feit dat deze opdrachten hem worden toevertrouwd door een vennoot en niet door de vennootschap zelf, leidt echter tot een aantal verschillen in vergelijking met de opdracht van de commissaris: enerzijds, terwijl de commissaris de globale situatie van de vennootschap controleert, kan de accountant bepaalde specifieke elementen onderzoeken die geen totaalbeeld van de vennootschap geven; anderzijds, terwijl de commissaris voor de vennootschap handelt, handelt de accountant voor de vennoot.

De accountant zou een fout begaan als uit de omstandigheden en met name de hem toevertrouwde opdracht blijkt dat de vennoot zijn recht uitoefent met een ander doel dan de controle van de jaarrekening en de financiële toestand van de vennootschap.

7 8

E. VANDERSTAPPEN en V. YANGANDI, op. cit.

E. VANDERSTAPPEN en V. YANGANDI, op. cit. Zie ook J.-P. MAES en K. VAN HULLE, De hervorming van het bedrijfsrevisoraat en de organisatie van het accountantsberoep, Antwerpen, Kluwer, 1985, pp. 82-83; P. HAINAUTHAMENDE en G. RAUCQ, La société anonyme, Rép. not., Brussel, Larcier, t.

XII, 2005, nr. 443.

9

E. VANDERSTAPPEN en V. YANGANDI, op. cit.

10 O. CAPRASSE, J. CATTARUZZA, F. DE BAUW, Y. DE CORDT, M. DE WOLF, L. CULOT, M. FYON, S. HIRSCH, G. PARISIS, E. POTTIER et G. STEVENS, "Limites des droits subjectifs des actionnaires à l'obtention d'informations spécifiquement définies par le législateur", in Preuve et information dans la vie des sociétés, Brussel, Larcier, 2010, pp. 261-262.

11 O. CAPRASSE et al, op. cit., p. 259.

12 O. CAPRASSE et al, op. cit., p. 259.

13 Cass., 10 juni 2004, Pas., p. 996; Cass., 6 januari 2006, Pas., 2006, p. 71; Cass., 9 februari 2005, Pas., 2005, p. 329; Cass., 12 december 2005, Pas., 2005, p. 2498; Cass., 9 maart 2009, J.T., 2009, p. 392.

14 Cass., 4 maart 2010, Pas., I, p. 688; Cass., 10 maart 2005, Pas., I., p. 565.

15 Cass., 14 november 1997, Pas., I., p. 1191.

Valérie Simonart Docente aan de Université Libre de Bruxelles Advocate bij de balie van Brussel (Liedekerke)

16 Sur ces critères, P. VAN OMMESLAGHE, "L'abus de droit" in Traité de droit civil belge, Brussel, Bruylant, 2013, pp. 85-92.

17 Cass., 14 februari 1992, Pas., 1992, I, 528. Met betrekking tot het 'exclusieve' karakter dat die intentie om schade toe te brengen moet hebben, zie Cass., 19 februari 2010, Pas., I, p. 510.

1 2

H. BRAECKMANS en R. HOUBEN, Handboek vennootschapsrecht, Antwer-

18 Cass., 30 januari 2003, R.G.D.C., 2004, p. 405.

pen, Intersentia, 2012, p. 456.

19 Cass., 16 januari 1986, Pas., 1986, I, p. 602.

A. KILESSE, "Les devoirs et les pouvoirs du commissaire au sein de

20 Cass., 17 mei 2002, Pas., 2002, I, p. 1169.

l'entreprise", in En quête de fiscalité, et autres propos : Mélanges offerts à

21 Cass., 29 maart 1982, Pas., 1982, I, 890.

Jean-Pierre Bours, Brussel, Larcier, 2011, p. 844.

22 R. VAN BOVEN, "Le pouvoir individuel d'investigation et de contrôle des

M. COIPEL, Les sociétés privées à responsabilité limitée, Rép. not., Bruxelles,

associés" in Les missions légales les plus courantes du Code des sociétés.

Larcier, t. XII, 2008, nr. 330-1.

Pouvoirs individuels d'investigation et de contrôle des associés. Dissolution et

4

Ibid.

liquidation. Transformation. Fusion/scission, serie 'Droit et Entreprise', nr. 26,

5

A. KILESSE, op. cit., p. 842.

6

E. VANDERSTAPPEN en V. YANGANDI, "Art. 142 W. Venn." in Commentaire

systématique du Code des sociétés, Kluwer, Brussel, 2009.

3

16

La Charte, Brussel, 2007, p. 34.

23 P. HAINAUT-HAMENDE en G. RAUCQ, La société anonyme, nr. 449; M. COIPEL, Les sociétés privées à responsabilité limitée, nr. 352.

DE gebruiksvriendelijkste software voor de berekening, optimalisatie en aangifte van belastingen.

Met Sofisk wordt een belastingaangifte zoveel gemakkelijker: Auto Controle: alle controles van de FOD Financiën gebeuren automatisch Auto Optimalisatie: talrijke hulpprogramma’s om de aangifte te optimaliseren en zo nog meer geld te besparen

Nog meer voordelen...

Auto Dossier: de aangifte van vorige jaren onmiddellijk bij de hand Auto Update: wetswijzigingen en andere aanpassingen worden onmiddellijk doorgevoerd Calculator: handige hulpschermen om snel een berekening te maken Verschillende inputmogelijkheden: direct via codes, via het aangifteformulier of via diverse fiches Simulator: simuleer en bewaar een onbeperkt aantal varianten van een aangifte Klantvriendelijke printversie: beknopte of uitgebreide versie in vier talen Gratis helpdesk: inhoudelijke of technische vragen, onze helpdesk is er voor u

Sofisk CLASSIC of PLUS Welke Sofisk past bij u?

€ 615,00

€ 975,00

eer onze demoversie te ontvangen, contact Voor meer inlichtingen of om een r.be cato via klantenservice@indi klantendienst op 0800 39 067 of

*Alleen geldig voor het eerste jaar van abonnement, voor alle intekeningen vóór 31 januari 2019. Niet geldig voor huidige abonnees.

Larcier Business en Indicator zijn merken van ELS Belgium nv, Hoogstraat 139 - Bus 6, 1000 Brussel, Btw BE 0436.181.878, RPR Brussel.

Auto Aangifte: met één druk op de knop stuurt Sofisk de aangifte door naar Biztax en Tax-on-web

www.sofisk.be VLSOFIPS-1851.ADV-IAB

IAB in beeld

18

Congres van het Forum For the Future

Accountancy&Tax – nr. 4 / 2018

19

Hervorming ondernemingsrecht

"Door de hervorming kunnen geschillen met economische beroepsbeoefenaars voortaan ook door de ondernemingsrechtbank beslecht worden"

iStockphoto.com/FrankyDeMeyer Justitiepaleis van Antwerpen

20

Nieuw begrip

Van rechtbank van koophandel naar ondernemingsrechtbank Op 1 november 2018 namen we afscheid van de bekende rechtbank van koophandel en kwam er een nieuwe rechtbank in de plaats. Deze nieuwe rechtbank gaat door het leven als de ondernemingsrechtbank. Deze verandering is op sommige vlakken meer dan een naamswijziging alleen. Zo vindt er bijvoorbeeld een opmerkelijke verbreding plaats van de bevoegdheid van deze nieuwe rechtbank tegenover de oude rechtbank van koophandel.

De ondernemingsrechtbank werd in het leven geroepen door de wet van 15 april 2018 houdende hervorming van het ondernemingsrecht, die op 1 november 2018 in werking is getreden.

De bevoegdheden, samenstelling en vindplaats van de ondernemingsrechtbank overlappen grotendeels met die van zijn voorganger, de rechtbank van koophandel. Toch zijn er enkele opmerkelijke wijzigingen.

Toepassingsgebied Om te beginnen werden de termen 'handelaar' en 'koopman' geschrapt en vervangen door het begrip 'onderneming'. Hierdoor is de bevoegdheid van de ondernemingsrechtbank veel ruimer dan deze van de rechtbank van koophandel. Een handelaar was volgens het vroegere Wetboek van koophandel een persoon of onderneming die daden van koophandel uitoefent en hiervan hoofdzakelijk of aanvullend zijn beroep maakt. Een onderneming daarentegen is volgens de nieuwe wetgeving iedere natuurlijke persoon of onderneming die op duurzame wijze een economisch doel nastreeft, alsmede zijn verenigingen. Het gaat dus om iedere persoon (natuurlijke persoon, rechtspersoon of organisatie zonder rechtspersoonlijkheid) die zelfstandig een beroepsactiviteit uitoefent. Door de wijziging van één woord moeten nu dus ook vrije beroepsbeoefenaars, vzw's, stichtingen en maatschappen naar de ondernemingsrechtbank.

Accountancy&Tax – nr. 4 / 2018

Nieuw ondernemingsbegrip Het begrip ‘onderneming’ wordt gedefinieerd in artikel 35 van de wet van 15 april 2018 en dient als basisdefinitie voor het volledige Wetboek van economisch recht (WER). In de praktijk blijkt dit echter niet het geval te zijn, aangezien artikelen 38-47 van de hervormingswet het bestaande ondernemingsbegrip in de definities van de specifieke boeken opnemen als uitzondering op deze nieuwe definitie.

Het huidige ondernemingsbegrip blijft dus behouden voor de Boeken III, Titel 2, Hoofdstuk 1 (transparantieverplichtingen voor ondernemingen), IV (bescherming van de mededinging), V (mededinging en prijsevoluties), VI (marktpraktijken en consumentenbescherming), XV (rechtshandhaving), XVI (consumenten-ADR) en XVII (bijzondere procedures, onder meer vordering tot staking) van het WER. Het nieuwe ondernemingsbegrip zal dus in de praktijk enkel van toepassing zijn voor bepaalde onderdelen van Boek III (KBO en boekhoudrecht), voor Boek XX (insolventierecht) en voor de algemene bevoegdheid van de ondernemingsrechtbank.

Daarnaast zorgen specifieke definities zoals inschrijvingsplichtige onderneming (KBO), boekhoudplichtige onderneming (boekhoudrecht) en schuldenaar (insolventierecht) nog voor uitzonderingen op het ondernemingsbegrip. De wet van 15 april 2018 leidt dus tot een caleidoscopische definitie van het begrip onderneming.

21

Hervorming ondernemingsrecht

“Elke ondernemingsrechtbank heeft een territoriale bevoegdheid. In België tellen we negen ondernemingsrechtbanken: zes op het niveau van het hof van beroep en drie aparte rechtbanken in Leuven, Nijvel en Eupen die ingegeven zijn door de taalwetgeving”

Gereglementeerde vrije beroepen?

Het merendeel van het Wetboek van koophandel wordt ingevoegd in diverse boeken van het WER. Het nieuwe ondernemingsbegrip maakt de begrippen 'handelaar' en 'daden van koophandel' overbodig. Het onderscheid tussen burgerlijke en handelsdaden verdwijnt. Om die reden wordt ook het bewijsrecht in het Burgerlijk Wetboek aangepast.

Artikel 254 van de wet van 15 april 2018 voorziet wel in een uitzondering op de opheffing van het begrip 'handelaar' of 'koopman' voor gereglementeerde beroepen, in die zin dat de toepassing van wettelijke, reglementaire of deontologische bepalingen met verwijzing naar deze begrippen of hun afgeleide begrippen onverlet worden gelaten, zodat zij dus nog steeds beperkingen kunnen opleggen aan de toegelaten activiteiten van gereglementeerde beroepen.

Voor accountants en belastingconsulenten betreft dit in het bijzonder artikel 31 van de wet van 22 april 1999 betreffende de boekhoudkundige en fiscale beroepen. Dat is het verbod voor externe accountants en belastingconsulenten om een commercieel bedrijf of een taak van bestuurder of zaakvoerder uit te oefenen in handelsvennootschappen of vennootschappen met handelsvorm te voeren zonder voorafgaande toestemming van de Raad van het IAB of zonder benoeming door de rechtbank.

Tom Kloeck – studiedienst IAB Samenstelling Een ruimer toepassingsgebied betekent meer werk waardoor er nood is aan meer rechters. Door de toepassingsvoorwaarden milder te maken, kunnen meer mensen rechter in ondernemingszaken met een ondersteunende rol worden. Hierdoor komen nu ook bijvoorbeeld vrije beroepsbeoefenaars of landbouwers en dergelijke in aanmerking.

Artikel 84, derde lid van het Gerechtelijk Wetboek, stelt dat "iedere ondernemingsrechtbank een of meerdere kamers voor ondernemingen in moeilijkheden inricht". Het gaat hier om de kamers voor handelsonderzoek, de vroegere depistage. Ook deze kamers hebben een nieuwe naam gekregen, namelijk de kamers voor ondernemingen in moeilijkheden. Deze kamer maakt deel uit van de ondernemingsrechtbank. Ze spoort ondernemingen in financiële moeilijkheden op en tracht de

22

continuïteit van de onderneming en de belangen van de schuldeisers te beschermen. Reeds sinds de wet van 11 augustus 2017 is deze kamer bevoegd voor 'ondernemingen' in moeilijkheden.

Aangezien de rechters in de kamer voor handelsonderzoeken de zaak kunnen doorverwijzen naar de Procureur des Konings, welke dan zal onderzoeken of er sprake is van een failliete onderneming, werd ook hier het toepassingsgebied uitgebreid.

Dit is niet omwille van een naamswijziging, maar door de verplaatsing van de faillissementswet naar het Wetboek van economisch recht en de uitbreiding van haar toepassingsgebied.

Inhoudelijke bevoegdheden Daarnaast heeft de ondernemingsrechtbank ook heel wat nieuwe inhoudelijke bevoegdheden gekregen. Deze bevoegdheden kunnen worden opgesplitst in een algemene bevoegdheid en bijzondere bevoegdheden.

Oorspronkelijk situeerden zich heel wat zaken die betrekking hadden op geschillen tussen ondernemingen bij de vrederechter. Zo was en is nog steeds de vrederechter bijvoorbeeld exclusief bevoegd voor geschillen in verband met handelshuur, ongeacht het bedrag. Daarnaast was de vrederechter vroeger bevoegd voor de geschillen die het bedrag van 2 500 euro niet overschreden. Dit werd gewijzigd door de wet van 26 maart 2014, omdat toen alle geschillen van commerciële aard, ongeacht het bedrag, naar de rechtbank van koophandel werden overgeheveld.

De huidige algemene bevoegdheid van de ondernemingsrechtbank is terug te vinden in artikel 573 van het Gerechtelijk Wetboek. Op heden is deze rechtbank bevoegd voor de geschillen die zich voordoen tussen ondernemingen (in zijn huidige ruimere begrip). Er mag geen ander rechtscollege bevoegd zijn om over dezelfde zaak uitspraak te doen. Daarnaast mag het, wat betreft natuurlijke personen, ook niet gaan om een handeling die kennelijk vreemd is aan de onderneming.

Meer specifiek, welke geschillen kunnen er aanhangig worden gemaakt bij de ondernemingsrechtbank? · Om te beginnen zijn er de geschillen waarvan minstens de verweerder natuurlijke persoon een zelfstandige is die een beroepsactiviteit uitoefent. Hieronder vallen dus niet de werknemers die gebonden zijn door een arbeidsovereenkomst. · Daarnaast moet er voor geschillen tussen ondernemingen, met uitzondering van de publiekrechtelijke rechtspersonen

Nieuw begrip

"Als gevolg van de hervorming van het ondernemingsrecht worden de termen 'handelaar' en 'koopman' geschrapt en vervangen door 'onderneming'"

die geen goederen of diensten aanbieden op de markt en de federale overheid en haar gedecentraliseerde diensten, vanaf nu naar de ondernemingsrechtbank worden gegaan.

Onder ondernemingen vallen vanaf nu ook vzw's en stichtingen. De voorwaarde dat er een winstoogmerk moest zijn is dus geschrapt.

Ook voor geschillen tussen alle andere organisaties zonder rechtspersoonlijkheid zal men vanaf 1 november 2018 naar de ondernemingsrechtbank kunnen gaan wanneer deze organisaties een winstoogmerk hebben of de facto uitkeringen verrichten. De facto of vermomde uitkeringen zijn alle waardeoverdrachten die niet tegen de marktvoorwaarden zouden gerealiseerd worden tussen een vereniging, haar leiders en haar leden.

Wanneer de eiser een particulier is en de verweerder een onderneming, zal de particulier kunnen kiezen of deze naar de ondernemingsrechtbank, de vrederechter of de rechtbank van eerste aanleg zal gaan.

naars zonder dat de vraag nog gesteld moet worden of de door de vrije beroepsbeoefenaar uitgeoefende activiteiten voor hem al dan niet intellectueel kenmerkend zijn.

Het Hof van Cassatie heeft in zijn arrest van 16 december 2016 geoordeeld dat bovenop de regels uit Boek VI ook nog strengere deontologische regels van toepassing kunnen zijn.

De deontologie is van toepassing op elke handeling van alle vrije beroepsbeoefenaars, ongeacht of deze handeling al dan niet intellectueel kenmerkend is voor hem of haar.

Het onderscheid tussen intellectueel kenmerkende en niet-intellectueel kenmerkende prestaties speelt echter wel nog een rol wanneer de economische inspectie uw kantoor visiteert in verband met de vaststelling van een inbreuk op het WER. Bij zo'n visitatie is de bijstand van een vertegenwoordiger van uw Instituut soms vereist (artikel XV.10/1 WER).

Er zijn ook de bijzondere bevoegdheden van de ondernemingsrechtbank. Deze komen grotendeels overeen met de bijzondere bevoegdheden die de rechtbank van koophandel had.

Nieuw is dat de ondernemingsrechtbank nu ook, ongeacht de hoedanigheid van de partijen, bevoegd is voor geschillen met betrekking tot wisselbrieven en orderbriefjes. Daarnaast worden enkele voordien reeds verkregen bijzondere bevoegdheden samengebundeld in een algemene bepaling. Deze bepaling stelt dat geschillen over een vereniging met rechtspersoonlijkheid, stichting of vennootschap (met uitzondering van de vereniging van mede-eigenaars) en geschillen die ontstaan zijn tussen voormalige, actuele of toekomstige vennoten of leden met betrekking tot de betrokken vennootschap, stichting of vereniging tot de bevoegdheid van de ondernemingsrechtbank behoren.

De voorzitter van de ondernemingsrechtbank kan vanaf 1 november 2018 ook de staking bevelen van de door de vrije beroepsbeoefenaars geleverde intellectuele prestaties.

Territoriale bevoegdheid Tot slot nog de territoriale bevoegdheid van deze ondernemingsrechtbank. De ondernemingsrechtbank wordt georganiseerd op het niveau van het hof van beroep. Het gaat hier meer bepaald om Antwerpen, Bergen, Gent, Luik en Brussel.

Hierop zijn twee uitzonderingen: enerzijds het gerechtelijk gebied Brussel, waar de ondernemingsrechtbank is georganiseerd in Brussel, Leuven en Nijvel en anderzijds het gerechtelijk gebied Luik, vermits er een ondernemingsrechtbank te vinden is in Luik en Eupen. Deze uitzonderingen zijn ingegeven door de taalwetgeving. Daarnaast is in Brussel zowel een Nederlandstalige als een Franstalige ondernemingsrechtbank terug te vinden. Dat wil zeggen dat er negen ondernemingsrechtbanken zijn in heel België. Hieromtrent is er dus, met de naamswijziging van de rechtbank van koophandel naar de ondernemingsrechtbank, niets gewijzigd.

·

·

Al dan niet intellectuele prestaties De wet van 15 april 2018 heft Boek XIV, dat in een aparte regeling inzake marktpraktijken en consumentenbescherming voor vrije beroepers voorzag, op. Boek VI wordt na enkele kleine wijzigingen integraal van toepassing op vrije beroepsbeoefeAccountancy&Tax – nr. 4 / 2018

Tom Kloeck – studiedienst IAB

Kim Robijns Advocaat bij Lovius Advocaten 1

N.v.d.r.: voor meer uitleg hierover verwijzen we naar het artikel "WCO wordt PGR: What's in a name?" op pagina 6 van dit tijdschrift.

Bron: K. Robijns, "Van rechtbank van koophandel naar ondernemingsrechtbank", Accountancy & Fiscaliteit, nr. 43/2018, pp. 5-6.

23

UNLOCK THE FUTURE

De online databank voor tax en accountancy

De meest uitgebreide, tweetalige databank voor tax en accountancy. TaxWin Expert verzamelt meer dan 80.000 documenten uit alle fiscale materies.  De snelste updates voor alle fiscale domeinen: onze auteurs verzamelen, becommentariëren en klasseren elke dag opnieuw alle nieuwigheden op het vlak van fiscaliteit.  Gespecialiseerde auteurs en redactieleden: ons team bestaat uit advocaten, fiscaal adviseurs, belastingconsulenten, accountants en academici die samen alle specialiteiten van het fiscaal recht dekken.  (On)uitgegeven rechtspraak, wekelijkse analyses over evoluties op fiscaal vlak, gidsen die u toelaten om u te verdiepen in de fiscaliteit, thematische documentatie opgesteld door experts en zo veel meer.  Diverse professioneel opgestelde modellen, rekentools en cijfers.  Krachtige en gebruiksvriendelijke zoekmotor, inclusief de mogelijkheid om te zoeken via de aangiftes en de tijdlijn in de wetgeving, zodat u verschillende versies kunt vergelijken.  Deelname aan professionele seminaries gegeven door docenten uit de praktijk.

Wilt u meer informatie of een gratis demonstratie?

Stuur dan een e-mail naar info@taxwin.be of bel naar 0800 39 067.

VLTXEBPS-1851.ADV-IAB

www.taxwin.be

* Larcier Business en Indicator zijn merken van ELS Belgium nv, Hoogstraat 139 - Bus 6, 1000 Brussel, Btw BE 0436.181.878, RPR Brussel.

Professionele oplossingen voor fiscalisten en experts

Apps, cloud & digitaal

Unified by Invoicing

IAB geeft een duwtje in de rug om over te stappen op e-invoicing Unified by Invoicing is een platform waarmee facturen kunnen worden opgesteld, verzonden en verwerkt. Een neutraal en onafhankelijk repertorium garandeert het beroepsgeheim en beheert de adressering van de facturen en de links tussen de onderneming en de beroepsbeoefenaar. Tot slot kan het platform al dan niet via softwarekoppeling worden aangesloten op uw boekhoudpakket.

E-invoicing: een opportuniteit of een dreigend gevaar?

Maatschappelijke evolutie en mentaliteitswijziging Net als bij alle andere technologische vernieuwingen, brengt e-invoicing een aantal veranderingen met zich mee voor ondernemingen en economische beroepsbeoefenaars. Dat kan angst inboezemen omdat het meer algemene controles, extra databeveiliging, veranderingen in het kostenmodel, maar ook veranderingen in de werkwijze van de accountants en een groei naar andere (bancaire) diensten kan impliceren.

Bij de overgang naar e-invoicing moet dus flink worden nagedacht over de algemeen strategische aanpak binnen een kantoor en binnen het beroep, rekening houdend met alle aspecten om de juiste keuzes te kunnen maken.

Voordelen van e-invoicing Er bestaan legio voordelen waarom het IAB zijn leden aanmoedigt om over te schakelen op e-invoicing. We sommen ze allemaal even op: ·

Kostenvermindering: de kosten voor het opstellen en verwerken van een factuur zijn hoog. Door de facturatie te automatiseren, kan men tot 9 euro per factuur besparen (papier, opstellen, post, administratieve verwerking, betaling enzovoort).

Accountancy&Tax – nr. 4 / 2018

·

·

· · ·

Snelle verwerking en dus snelle betaling: een elektronische factuur wordt veel sneller betaald (sinds de overschakeling op e-invoicing heeft het Vlaamse Gewest bijv. veel sneller haar facturen betaald).

Facturen sturen naar de overheid: Het Vlaamse Gewest verplicht het gebruik van e-invoicing voor alle geleverde goederen en diensten aan de overheid. De andere gewesten in België zullen als gevolg van een Europese richtlijn weldra dezelfde verplichting opleggen.

Beperking van fouten: doordat de invoering van bedragen, bankrekeningen, communicaties automatisch gebeuren, worden menselijke fouten drastisch verminderd.

Zicht op actuele toestand van de cashflow: omdat e-invoicing volledig automatisch gebeurt kunnen ondernemingen in real time hun kasstroom opvolgen.

Besparing op: inkt, papier en briefpapier.

E-invoicing en factuur op papier: onmogelijk huwelijk?

Wij leven in een steeds sneller evoluerende maatschappij. Vaak gaat evolutie gepaard met een overgangsperiode waarin alles moeilijker wordt. Dat kan het best vergeleken worden met zelfrijdende wagens. Als we ervan uitgaan dat er morgen alleen maar zelfrijdende wagens zouden rijden, dan zullen er waarschijnlijk minder ongelukken gebeuren omdat deze wagens met elkaar kunnen communiceren. Het probleem van vandaag

25

Apps, cloud & digitaal

© Unified Post

is dat er meer dan een miljard wagens zijn die door de mens bestuurd worden. Beide types wagens samen in het verkeer bemoeilijkt de overgang. Een vergelijkbare situatie bestaat op het vlak van facturatie, waar de papieren factuur (of pdf-factuur) naast de echte elektronische factuur gebruikt wordt.1 In tegenstelling tot de wagens, is het vandaag echter mogelijk om een papieren factuur (of pdf-factuur) om te zetten in een gestructureerd bestand2, wat de overgang danig vergemakkelijkt. Deze optie is beschikbaar op het platform dat het IAB ter beschikking stelt.

Waarom nam het IAB dat initiatief?

Centraal document voor de economische beroepsbeoefenaar Boekhouden draait sinds mensenheugenis rond de factuur. De factuur speelt dan ook een centrale rol voor alle economische beroepsbeoefenaars: de hoofdtaak en vooral de meerwaarde van een accountant is dan ook het verwerken van alle gegevens die voortvloeien uit alle inkomende en uitgaande facturen van een onderneming.

De beroepsbeoefenaar moet zijn centrale, onafhankelijke rol in de factuurstroom blijven spelen Voor de komst van de elektronische factuur beschikten de beroepsbeoefenaars enkel over de facturen die de cliënt hen op regelmatige basis bezorgde. Het is ondenkbaar dat een beroepsbeoefenaar zou betalen om deze facturen te kunnen ontvangen. Dat moet zo blijven. Verschillende actoren (soft-

26

wareleveranciers, banken en andere) kunnen extra diensten bieden binnen het kader van de factuurstroom, maar het is uitgesloten dat beroepsbeoefenaars moeten betalen voor de verwerking van diezelfde facturen en dus hun beroep willen uitoefenen. Dat is de essentie van het platform dat door het IAB werd voorgesteld. De rol van de beroepsbeoefenaar wordt hierdoor dus versterkt. Hij zal minder afhankelijk zijn van software en kan dus makkelijker van de ene software naar de andere overstappen.

Een rolmodel, aanzetter tot overgang De economische beroepsbeoefenaars moeten hun maatschappelijke rol spelen om de overgang in de hand te werken. Zij werken dagelijks met tal van ondernemingen en moeten hen bijstaan in de overschakeling naar e-invoicing. Vandaar dat het IAB er zich bij de overheid toe heeft geëngageerd om mee te werken aan een snelle overstap naar elektronische facturatie.

Een model dat beroepsgeheim garandeert Het beroepsgeheim is een van de pijlers van ons beroep. Aan de hand daarvan kunnen we een vertrouwensrelatie opbouwen met de ondernemingen. Dat vertrouwen is gebaseerd op een aantal belangrijke onderdelen van het beroep zoals deontologie, onafhankelijkheid, antiwitwaswetgeving enzovoort. De inspanningen die we in het verleden hebben geleverd, zullen we in het platform blijven garanderen. Alleen de beroepsbeoefenaar heeft toegang tot de gegevens van zijn cliënten. In het platform dat door het IAB werd voorgesteld werd zelfs

Unified by Invoicing

"Verschillende actoren (softwareleveranciers, banken en andere) kunnen extra diensten bieden binnen het kader van de factuurstroom, maar het is uitgesloten dat beroepsbeoefenaars moeten betalen voor de verwerking van diezelfde facturen en dus hun beroep willen uitoefenen. Dat is de essentie van het platform dat door het IAB werd voorgesteld"

een extra buffer gebouwd om deze confidentialiteit te kunnen bewaren.

· ·

Een meerwaarde voor de beroepsbeoefenaars Het IAB stelt het platform enkel ter beschikking van zijn leden die het op hun beurt aan hun cliënten voorstellen als e-invoicingplatform. Het ontvangen van de facturen van uw cliënt is en blijft gratis. Het gebruik van het platform voor de cliënten en het kantoor is kosteloos. Extra functionaliteiten zijn daarentegen betalend.

Voordelen voor cliënten-ondernemingen · Een module voor het opstellen, versturen en ontvangen van facturen. · Een realtime zicht op de kasstroom. · Een automatische verzending van de documenten naar de economische beroepsbeoefenaar. · Een nieuwe praktische app: een scanner binnen handbereik.

Al 500 confraters en meer dan 10 000 documenten per maand Sinds de lancering in april 2018 hebben meer dan 500 kantoren zich aangesloten op het platform om op die manier meer diensten te kunnen leveren aan hun cliënten. Na de feedback van een pilootgroep bestaande uit 50 kantoren en van nieuwe gebruikers werden tal van aanpassingen aangebracht om de overschakeling op e-invoicing nog te bevorderen.

In oktober 2018 werden meer dan 10 000 documenten uitgewisseld via het platform. Dat cijfer zal de komende maanden allicht nog exponentieel stijgen, omdat steeds meer kantoren en cliënten zich op het platform zullen aansluiten. Het beste moet dus nog komen.

Hoe begin je eraan?

Een platform leren gebruiken is een heel proces waarbij alles stap voor stap gebeurt. In eerste instantie moet het hele kantoor de werking ervan onder de knie hebben.

Dat geldt evenzeer voor de toepassing van het IAB, waarvan wij overtuigd zijn dat het een grote meerwaarde biedt voor ondernemingen en voor economische beroepsbeoefenaars omdat het systeem slechts toegang biedt tot facturen van klanten aan erkende economische beroepsbeoefenaars. Het platform kan bovendien worden geïntegreerd met andere boekhoudsoftware.

Om deze hoge meerwaarde te kunnen bieden, moet de beroepsbeoefenaar zich degelijk voorbereiden, tijd investeren en stap voor stap met het platform leren werken. Daarbij is het vooral van belang om alle mogelijkheden van het platform te kennen.

Eerst en vooral kunt u het webinar volgen, dat bedoeld is om de interface van het platform onder de knie te krijgen. Na het webinar kunt u al uw vragen stellen. Vervolgens, nadat u zelf met

Voordelen voor de kantoren · Een automatische uitwisseling van facturen met de cliënten. · Een kosteloze facturatie-oplossing voor klanten.

Accountancy&Tax – nr. 4 / 2018

Een app voor klanten.

Een snellere verwerking van facturen.

27

Apps, cloud & digitaal

Unified by Invoicing

© Unified Post

de tool hebt gewerkt, krijgt u toegang tot de verschillende sessies waarin u leert te werken met alle onderdelen. Op die manier wordt het platform stap voor stap geïntegreerd in uw kantoor.

We raden vervolgens aan om eerst uw klantenlijst te importeren in het platform. Daarna gebruikt u uw eigen kantoor of een daaraan verbonden kantoor als 'testklant'. Zodoende leert u de interacties, zowel vanuit het kantoor als vanuit de klant, te begrijpen.

Zodra u (en bij uitbreiding uw medewerkers) klaar zijn, kunt u contact opnemen met uw cliënten. Daarbij is het van primordiaal belang om met uw cliënten te communiceren over de veranderingen in uw werkwijze. We raden ook aan om met een beperkt aantal cliënten te beginnen, dus niet het volledige klantenbestand. Kies bij voorkeur cliënten uit met wie u een uitstekende relatie onderhoudt en die bovendien bereid zijn om gebruik te maken van nieuwe technologieën.

Het leerproces wordt gaandeweg aangescherpt. Tot slot moet alles gebaseerd zijn op een duidelijke, permanente en transparante communicatie. Als dat allemaal lukt, kunt u stapsgewijs alle cliënten integreren in het platform.

Onderstaande software zijn compatibel (soms is een softwarekoppeling nodig, zoals ADM of OneA): · Exact; · Kluwer (Expert/M, Vero, TopAccount); · Unit4 (Venice ...); · Octopus; · Horus; · Sage; · Winbooks.

Het gebruik van ADM is inbegrepen in de betalende versie.

Voor meer informatie: · www.unifiedbyinvoicing.be · www.billtobox.be · efacture.belgium.be · digital.belgium.be/e-invoicing Alexis de Biolley 1

Linken met andere software De volgende software hebben alvast een verbinding met Unified by Invoicing: · Yuki; · OneA; · ADM Solutions; · FID-Manager.

28

Een echte elektronische factuur is een gestructureerd document dat verschillende metagegevens bevat. Die gegevens maken een automatische verwerking mogelijk. Vandaag zijn twee XML-formaten in omloop: e-fff en UBL. Een pdf-factuur bevat geen metagegevens.

2

Dat noemen we optical character recognition (OCR), een software die gegevens op een papieren factuur of pdf-factuur herkent en die door scanning omzet in bruikbare informatie voor e-invoicing.

UNLOCK THE FUTURE

De online databank voor tax en accountancy

 Tweetalige, allesomvattende online oplossing.  Eén bron voor alle fiscale basisinformatie, actualiteit, adviezen, oplossingen en hulpmiddelen om zo aan uw cliënten steeds de beste adviezen te geven om belastingen te besparen.  Multidisciplinaire analyse van elk fiscaal vraagstuk: vennootschapsbelasting, personenbelasting, btw, successierechten, vennootschapsrecht, ...  Tijdwinst: u krijgt telkens één praktisch en concreet advies op maat, inclusief alle hulpmiddelen om dit advies in de praktijk toe te passen, zoals rekentools, checklists, modellen van brieven en contracten, ...  Permanent up-to-date gehouden door specialisten uit de praktijk.  Gebruiksvriendelijke zoekmotor én een thematische index om snel en efficiënt het juiste advies en de beste oplossing te vinden.

Wilt u meer informatie of een gratis demonstratie?

Stuur dan een e-mail naar info@taxwin.be of bel naar 016/26 95 07.

VLTXEAPS-1851.ADV-IAB

www.taxwin.be

* Larcier Business en Indicator zijn merken van ELS Belgium nv, Hoogstraat 139 - Bus 6, 1000 Brussel, Btw BE 0436.181.878, RPR Brussel.

Praktische oplossingen voor accountants en bedrijven

Event

Forum For the Future, een tweedaagse vol interessante ontmoetingen

Op 21 en 22 november 2018 vond de tiende editie van het Forum For the Future plaats in Brussels Expo. Meer dan 4 500 congresgangers trotseerden de files op de Ring en op de parkings op en rond de Heizel voor een hele reeks workshops, infosessies, onderhandelingen en ‌ ontmoetingen met uw Instituut.

Fusie stond centraal Naar goede gewoonte stonden medewerkers van het BIBF en van het IAB paraat om vragen van leden te beantwoorden.

Veel leden informeerden naar een stand van zaken rond het fusieproject tussen beide Instituten, hoever het staat met de procedure en wanneer de fusie rond zal zijn. Andere leden en stagiairs vroegen extra toelichting over de gevolgen voor hen als lid van een nieuw eengemaakt Instituut.

Het IAB en het BIBF hadden geanticipeerd op dergelijke vragen en hielden samen een informatiesessie rond het thema.

De voor onze Instituten bevoegde ministers Denis Ducarme en Kris Peeters werden hierop uitgenodigd.

Beiden onderstreepten het belang van onze beroepen voor de economie van het land. Dat bewijzen zelfs de cijfers: beide beroepen samen adviseren bijna 90 % van alle entiteiten in BelgiĂŤ, van kleine zelfstandigen, kmo's tot zelfs verenigingen en andere bedrijfsvormen die een verplichte boekhouding hebben. Daarmee staan beide beroepen volledig ten dienste van 's lands economie. Dat is de politici niet ontgaan. Daarom ondersteunt de voltallige regering ons fusieproject.

30

Tussen de toespraken van de bevoegde ministers door, lichtten Mirjam Vermaut (BIBF-voorzitster) en BenoĂŽt Vanderstichelen (IAB-voorzitter) de grote lijnen van het fusieprotocol toe. Kwamen aan bod: de toegang tot het eengemaakte Instituut voor houders van bachelor- en/of masterdiploma's, banaba's en manama's , de gevolgen voor de huidige BIBF- en IAB-leden, de stagiairs en hoe de governance van het eengemaakte Instituut eruitziet.

Aangezien het auditorium afgeladen vol was, is de kans groot dat u de sessie heeft gemist. Wilt u graag zelf in detail horen welke impact de fusie heeft op u als beroepsbeoefenaar? Geen nood, tijdens een van onze roadshows in mei-juni 2018 hebben we de sessie opgenomen. De link naar de video's vindt u in dit artikel: blog.be.accountants/article/forum-for-the-future-volinteressante-ontmoetingen/4060.

Congres

"Accountants, boekhouders, boekhouder-fiscalisten en belastingconsulenten adviseren allemaal samen bijna 90 % van alle ondernemingen in België. Dat beide beroepen samen hun krachten willen bundelen in een overkoepelend Instituut is meer dan een logische evolutie"

Op woensdag 21 november, de dag van de studenten, werd een gelijkaardige sessie gehouden. Logischerwijs lag de focus daar vooral op de toegang tot het beroep ná de fusie, net als de toekomst van de beroepen.

Sessie rond de opdrachtbrief Het IAB-programma bestond niet alleen uit ons fusieproject.

Ook andere thema's die minstens even succesvol waren, kwamen aan bod. Dat was onder andere het geval voor de sessie rond de opdrachtbrief. Zoals u weet, moeten accountants en belastingconsulenten sinds de publicatie van de wetswijzigingen op 3 september 2017 – inwerkingtreding op 21 september 2017 – verplicht een opdrachtbrief opstellen zodra ze een nieuwe opdracht uitvoeren voor een cliënt. De modaliteiten van die opdrachtbrief zouden bij koninklijk besluit worden vastgelegd; alleen werd dat koninklijk besluit nog niet gepubliceerd.

Daarom gaven Hein Vandelanotte (Nederlandstalige sessie) en Vincent Delvaux (Franstalige sessie) meer toelichting over de modaliteiten van een opdrachtbrief. Vincent Delvaux gebruikte daarbij modeldocumenten uit de BeExcellent-omgeving.

Accountancy&Tax – nr. 4 / 2018

Tot 21 september was de opdrachtbrief geen verplichting voor accountants en belastingconsulenten. In tegenstelling tot BIBF-leden, die al langer verplicht zijn een opdrachtbrief op te stellen. Het IAB beval het gebruik ervan wel aan. Intussen is de ondertekening van een opdrachtbrief verplicht voor aanvaarding van nieuwe opdrachten, ook bij bestaande cliënten, bijvoorbeeld in het kader van de WCO (nu PGR; zie voor meer informatie onze bijdrage op pagina 6) of bij de registratie in het UBO-register.

Voor opdrachten die voor 21 september 2017 werden aangevangen, hoeft momenteel geen opdrachtbrief te worden opgemaakt of ondertekend. Het koninklijk besluit voorziet voor die opdrachten in een regularisatietermijn1.

Vervolgens overliepen Hein Vandelanotte en Vincent Delvaux de verplichte elementen die in een opdrachtbrief moeten worden opgenomen, van de identificatie van beide partijen, een gedetailleerde omschrijving van de opdracht, de verplichtingen en verantwoordelijkheden van alle partijen tot en met de voorwaarden en de ondertekening.

Beide sprekers meldden eveneens dat het Instituut een

31

Event

"Accountants en belastingconsulenten moeten een opdrachtbrief opstellen en laten ondertekenen alvorens ze een nieuwe opdracht aanvaarden. Diezelfde stap is bovendien bij bestaande cliĂŤnten aangewezen met het oog op de publicatie van het koninklijk besluit"

modelopdrachtbrief en bijhorende modellen van algemene voorwaarden heeft gepubliceerd op het BeExcellent-platform.

Deze modellen kunnen worden aangepast op maat van elk kantoor.

Ook de algemene voorwaarden die bij een opdrachtbrief horen werden toegelicht. Het koninklijk besluit voorziet daarbij enkele verplichte elementen. Andere elementen kunnen naargelang de behoeften van het kantoor worden aangevuld.

Heeft u nog geen toegang tot het BeExcellent-platform?

IAB-leden kunnen via hun e-loket toegang aanvragen.

Voor meer informatie kunt u eveneens terecht bij de servicedesk van het IAB: servicedesk@iec-iab.be.

Unified by Invoicing De toepassingen van het Unified-by-Invoicingplatform breiden uit. Het IAB onderhandelt met softwarebedrijven om zo

32

veel mogelijk software compatibel te maken met Unified by Invoicing. Enkele leveranciers zijn al vergevorderd en werden daarom door het IAB uitgenodigd om die samenwerking toe te lichten. De infosessie werd verdeeld over twee momenten.

Beide sessies vingen aan met een inleiding door BenoĂŽt Vanderstichelen (Franstalige sessie) en Bart Van Coile (Nederlandstalige sessie) waarin de beweegreden achter dit initiatief werd toegelicht.

Het Instituut vindt dat de factuur centraal bij de economische beroepsbeoefenaars moet blijven, aangezien zij het belangrijkste werkinstrument is. Het is dan ook uitgesloten dat een economische beroepsbeoefenaar zou moeten betalen om dit werkinstrument te kunnen gebruiken.

Het Instituut heeft het heft in handen genomen en Unified

by Invoicing ontwikkeld.

Na deze korte inleiding kwamen enkele softwareleveranciers (FID Manager, Unit4, ADM Solutions, Skwarel, Yuki en Horus) aan het woord. Elke leverancier kreeg de tijd om zijn software voor te stellen, het belang voor de beroepsbeoefenaars toe te lichten en mee te delen hoe ze in het Unified-by-

Congres

"Het IAB onderhandelt met softwarebedrijven om zo veel mogelijk software compatibel te maken met Unified by Invoicing"

Invoicingverhaal zullen meestappen.

Andere interessante sessies Uiteraard organiseerden niet alleen het BIBF en het IAB sessies. Ook andere partijen, waaronder onder andere de beroepsverenigingen, uitgeverijen, Liberform, FOD Financiën en softwareleveranciers organiseerden informatiesessies of workshops rond hun producten of diensten.

Het Forum For the Future organiseerde bovendien sessies van het Fiscaal Dreamteam. Deze trokken naar goede gewoonte veel volk, wat bewijst dat de formule na tien jaar nog steeds aanslaat.

Bedankt voor uw talrijke aanwezigheid Na de sessie over de fusie nodigden Mirjam Vermaut en Benoît Vanderstichelen alle economische beroepsbeoefenaars uit voor een drink op de gezamenlijke stand IAB-BIBF. Dit traditioneel onderdeel is een uitstekend moment om de respectievelijke raadsleden, commissieleden en personeelsleden van het Instituut te ontmoeten en vragen te stellen. Want dat is de Accountancy&Tax – nr. 4 / 2018

ware reden waarom we als Instituut altijd aanwezig zijn op dit congres: om te luisteren naar uw standpunten en bekommernissen. We gaven antwoorden op uw vragen en zorgden voor extra toelichting en sommige aandachtspunten kunnen we later ook gebruiken in onze gesprekken met bijvoorbeeld de FOD Financiën en de kabinetten van de ministers.

Stéphane De Bremaeker

1

De huidige tekst voorziet een regularisatietermijn van zes maanden die ingaat vanaf de publicatie in het Belgisch Staatsblad. Om u optimaal op deze situatie voor te bereiden, raadt het Instituut u aan om nu alvast een opdrachtbrief op te maken voor al uw cliënten. Ook met wie u al jaren samenwerkt. Het IAB zal hierover communiceren zodra meer informatie beschikbaar is.

33

Vakliteratuur

De Vennootschap & Haar nieuw ontwerp-Wetboek K. Maresceau Larcier, 2018. 84 p.

Bijdragecalculatie en optimaal ondernemingsrendement J. Van Der Elst Maklu, 2018. 106 p.

In deze bijdrage wordt de lezer wegwijs gemaakt in het voorgestelde vennootschapsrechtelijke landschap voor de reguliere commerciële ondernemingen. Na een toelichting van de doelstellingen en de krachtlijnen van het nieuwe Wetboek van vennootschappen en verenigingen (WVV) worden in dit werk de voor de praktijk belangrijkste voorgestelde wijzigingen aan het vennootschapsrecht besproken. Komen daarbij onder meer aan bod: de afschaffing van de verschillende vennootschapsvormen, de kapitaalloze bv, het bestuur, de uitgifte van aandelen en andere effecten en uiteraard, de inwerkingtreding en het overgangsregime.

In dit boek wordt aangetoond hoe bijdragecalculatie kan worden aangewend tot het optimaliseren van de bedrijfsresultaten van een onderneming.

Centraal staat de behandeling van hoe de techniek van contributiecalculatie ons kan helpen bij het vinden van een te vervaardigen productmix die de winstgevendheid optimaliseert. Bij de toepassing van deze techniek moet altijd rekening worden gehouden met de al of niet aanwezigheid van schaarstefactoren die kunnen optreden bij de productie of verkoop van goederen.

Bij meerdere schaarstefactoren wordt voor het vinden van de optimale oplossing een beroep gedaan op een bekende wiskundige techniek: lineaire programmering. Deze techniek wordt uitgevoerd met Oplosser van Excel. Ten slotte verwerken we het optimaal gevonden contributieresultaat in de operationele rendementsberekening en schenken we aandacht aan de mogelijke invloed die het optimaal productmixresultaat kan hebben op het niveau van de constante kosten, de operationele investeringen en het operationeel rendement.

Het werk is bestemd voor het bedrijfsleven, managementconsultants, accountants en het economisch hoger onderwijs.

Verkorte inhoud: I. Doelstellingen en krachtlijnen II. Structuur en basisconcepten III. Wijziging van enkele regels van toepassing op alle rechtspersonen IV. De kapitaalloze bv V. Aandelen en andere effecten in de bv en nv VI. Wijzigingen inzake het bestuur in de bv en nv VII. Grensoverschrijdende omzetting van vennootschappen VIII. Ontbinding en vereffening IX. Inwerkingtreding en overgangsregime Prijs: € 50,00 Bestellen: www.larciergroup.com

34

Prijs: € 29,50 Bestellen: www.maklu.be/MakluEnGarant Bekijk er ook 'Ondernemingsvermogen' van dezelfde auteur.

Fiscale eindejaarsoptimalisatie voor vennootschappen Checklist én actualiteit voor practici F. Mees Kluwer, 2018. 400 p.

Dit boek biedt u enerzijds een praktijkgericht schematisch overzicht van elementen die aan bod kunnen komen bij de eindejaarsoptimalisatie van een vennootschap. U vindt er een uitgebreide concrete checklist die u onmiddellijk kan implementeren in uw eigen dagelijkse praktijk (na eventuele aanpassing op maat). Het is niet gebonden aan de actualiteit van de voorbije periode.

Vervolgens bespreekt de auteur in méér dan 200 korte, krachtige en praktijkgerichte teksten de topics die in de voorbije jaren het voorwerp hebben uitgemaakt van nieuwigheden, wijzigingen en preciseringen. Daarbij komen zowel wetgeving, rechtspraak, administratieve standpunten, rechtsleer als praktische toepassingen en optimalisaties aan bod.

Deze teksten, die vlot toegankelijk zijn via een uitgebreide inhoudstafel, geven u zo een antwoord op vele in uw praktijk voorkomende vragen en situaties.

De gedetailleerde inhoudstafel is te raadplegen op de Kluwer webshop.

Prijs: € 90,71 Bestellen: shop.wolterskluwer.be

Aandeelhoudersaansprakelijkheid E. Goldschmidt Larcier, 2018. (Bibliotheek HandelsrechtReeks Vennootschaps- en Financieel Recht; 13) Het boek is enerzijds een gids voor een (toekomstig) aandeelhouder (zij het een minderheidsaandeelhouder of een controlerende moedervennootschap) van een nv of bvba/bv om de risico's die met deze hoedanigheid verbonden zijn in te schatten. Het schetst de grenzen van de beperkte aansprakelijkheid en illustreert aan de hand van praktische voorbeelden en toepassingen in de rechtspraak, hoe de aandeelhouder zijn aansprakelijkheidsrisico kan beperken.

Anderzijds geeft dit boek een volledig en toegankelijk overzicht van de juridische technieken die aan de basis kunnen liggen van een vordering in aandeelhoudersaansprakelijkheid. Aan de praktijkzijde worden de methodes aangereikt om tegen het onrechtmatig gedrag van een aandeelhouder op te komen.

In dit boek wordt ook al verwezen naar het toekomstig regime onder het Wetboek van vennootschappen en verenigingen, zoals dit momenteel in ontwerp in de Kamer besproken wordt.

Er wordt specifiek stilgestaan bij het positief recht inzake de aansprakelijkheid van aandeelhouders (in hun hoedanigheid als aandeelhouder, feitelijke bestuurder of oprichter) en dit op een toegankelijke, praktische en omvattende wijze.

Themis 105 – Vennootschapsrecht M. Wyckaert (ed.)

Die Keure, 2018. 142 p.

Volgende onderwerpen worden behandeld: Het nieuwe Wetboek van vennootschappen en verenigingen: (ver)bouwen in vertrouwen Frank Hellemans, Floris Parrein Wie is er bang van de kapitaalloze bv?

Marieke Wyckaert, Bram Van Baelen De vereffening als sluitstuk van het vennootschapsrecht: soepel waar mogelijk, streng waar nodig Eric De Bie, Jasper Van Eetveld De geschillenregeling 2.0 – Wijzigingen aan de geschillenregeling in het Wetboek van vennootschappen en verenigingen (WVV) Robbie Tas, Tom Vos Meer informatie op de website van die Keure professional.

Prijs: € 45,00 Bestellen: www.diekeure.be/nl-be/professional

Deskundigenonderzoek in burgerlijke zaken T. Lysens, L. Naudts Kluwer, 2018. 460 p. (Recht & Praktijk; 97) De invoering van het nationaal register voor gerechtsdeskundigen en de talrijke wijzigingen van het Gerechtelijk wetboek hebben een aanzienlijke impact op de praktische werking van het gerechtelijk deskundigenonderzoek in burgerlijke zaken. Voor de auteurs was dit de aanleiding tot een fundamentele herziening van hun handboek.

Vooral de beslissing tot aanstelling en de keuze van de deskundige worden door deze wetswijzigingen beïnvloed.

De gerechtsdeskundige krijgt voor het eerst een beschermde titel, maar ook bijkomende verplichtingen zoals deontologie, permanente vorming en beschikbaarheid in strafzaken. Er wordt een specifieke juridische opleiding ingevoerd als voorwaarde om als gerechtsdeskundige aangesteld te worden. De functie van coördinerende deskundige wordt ingevoerd. Maar ook de wetgeving op de nietigheden inclusief de taalwet in gerechtszaken is gewijzigd.

De gedetailleerde inhoudstafel is te raadplegen op de Kluwer webshop.

Prijs: € 146,51 Bestellen: shop.wolterskluwer.be

Prijs: € 85,00 Bestellen: www.larciergroup.com

Accountancy&Tax – nr. 4 / 2018

35

WILT U OOK BIJDRAGEN TOT EEN KWALITEITSVOLLE TOEKOMST VOOR HET BEROEP? WENST U IDEEËN EN BEST PRACTICES ROND KANTOORORGANISATIE UIT TE WISSELEN MET CONFRATERS?

HET IAB BREIDT DE BESTAANDE GROEP ZEER GEMOTIVEERDE TOETSERS NOG UIT.

IAB ZOEKT TOETSERS STEL U KANDIDAAT EN BOUW MEE AAN EEN STERK BEROEP! ALS TOETSER 1. Kunt u samen met uw confraters ideeën uitwisselen om de kwalitatieve dienstverlening aan de kmo’s, de zelfstandigen en de vrije beroepen naar een hoger niveau te tillen.

2. Draagt u de principes van het Instituut uit om uw confraters te begeleiden in hun beroepsuitoefening. Dankzij uw ervaring reikt u hen de juiste tools aan voor een sterkere organisatie en een professionele omgeving.

3. Investeert u in de toekomst van het beroep. U bent er dan ook van overtuigd dat de toetsing het best onder de begeleiding van het Instituut gebeurt.

Hebt u interesse of wenst u meer informatie?

Neem dan contact op met Fabienne Cleymans f.cleymans@iec-iab.be.

Neem gerust ook de modaliteiten door!

Surf naar onze website (rubriek ‘Kwaliteitstoetsing) of scan de QR-code in.

Er waren drie redenen waarom ik toetser wou worden: • Ik wou de kwaliteit van onze beroepsuitoefening van morgen bevorderen; • Ik wou ook ten dienste staan van mijn confraters; en • Ik wou iets terugdoen voor dit fantastische beroep waar ik heel wat plezier aan heb beleefd.

Jacques Drèze, Managing Partner bij RSM Belgium Accountant-belastingconsulent, toetser van 2013-2016.

Sinds 2016 lid van de Commissie Kwaliteitstoetsing

Institut des Experts-comptables et des Conseils fiscaux Instituut van de Accountants en de Belastingconsulenten Bâtiment Renaissance Renaissance Building

De ervaring leert me: goede kwaliteit = happy client = happy me.

Onze kwaliteit kunnen we steeds verbeteren, maar mijn reeds gedane kennis delen met de confraters, was voor mij dé aanzet tot mijn kandidaatstelling.

Kris Vanhinsbergh, Partner bij Tax Consult Accountant-belastingconsulent, toetser sinds 2013

Boulevard Emile Jacqmainlaan 135/2 - 1000 Bruxelles - Brussel Tél. + 32 (0)2 543 74 90 Fax + 32 (0)2 543 74 91 E-mail info@iec-iab.be