18
KURIER PLUS 23 LUTEGO 2013
Podwójne ¿ycie Weroniki K.
Brama Przychodz¹ do mnie ludzie stamt¹d. Zza wielkiej wody. D³ugiego, mêcz¹cego snu. Z którego nie mogê siê wybudziæ. Pojawiaj¹ siê. Bez zapowiedzi. Jakoœ tak mimochodem. Przynosz¹ historie. Odmieniaj¹ s³owo Polska. Przez wszystkie œmiertelne i uleczalW ERONIKA K WIATKOWSKA ne przypadki. Fluorescencyjnym flamastrem. Albo w¹t³¹ kresk¹ o³ówka. Rysuj¹ kontury. Kraju. Staj¹c siê niechc¹cy pomostem. A mo¿e raczej szalup¹. W której dryfujê w stronê domu. Domu. Z wielkiej litery. Micha³ i Wawrzyniec. Wygl¹daj¹ jak by ca³e ¿ycie spêdzili na Bedford. Obaj nosz¹ brody. I wyœwiechtane swetry. Jeden z nich ma do kompletu czarne, grube oprawki. Ale zanim zd¹¿ê wydrukowaæ etykietkê, uprzedza, ¿e zwykle ich nie nosi. Nie chce uchodziæ za hipstera. Studiowali razem na Akademii Sztuk Piêknych w Warszawie. Razem wybrali siê w podró¿. Najpierw na Syberiê. Autostopem. Zatrzymywali siê u przygodnie poznanych ludzi. Za ³ó¿ko i ciep³y posi³ek odwdziêczaj¹c siê prac¹. Jeden z gospodarzy poprosi³ o wymalowanie bramy. Z pozoru proste przedsiêwziêcie nabra³o symbolicznego znaczenia. Po powrocie powsta³a wystawa zatytu³owana Wrota. A nastêpnie ksi¹¿ka o syberyjskich
przygodach, któr¹ napisali i wydali miêdzy innymi po to, by zarobiæ na bilety lotnicze do Nowego Jorku. Przez dziesiêæ dni w Tate Modern i na Brick Lane w Londynie, w drodze, jak podkreœlaj¹, dystrybucji bezpoœredniej, sprzedawali kolejne egzemplarze What was what is and what will happen. Uda³o siê. Przylecieli do Ameryki. Siedz¹ teraz po drugiej stronie sto³u i opowiadaj¹ Warszawê, Polskê, siebie, nas. Skromni. Trochê wycofani. Szczególnie Wawrzyniec, który wa¿y ka¿de s³owo. I chyba chêtniej s³ucha. Piêtrz¹cych siê dygresji i karko³omnych prób rekapitulacji kilku imigranckich losów. Ch³opcy zatrzymuj¹ siê u (nie) znajomych. Mieszkaj¹ po kilka dni w jednym miejscu, a potem szukaj¹ kolejnej mety. Micha³ ¿artuje, ¿e podró¿uj¹, jak w dziewiêtnastym wieku, z listem polecaj¹cym. I podobnie, jak na g³êbokiej, rosyjskiej prowincji, wielkodusznym gospodarzom oferuj¹ pomoc. Mo¿emy wymalowaæ pokój albo naprawiæ sp³uczkê – deklaruj¹. A mo¿e napiszecie za mnie felieton? – pytam, bo ju¿ zd¹¿y³am zaproponowaæ warszawiakom nocleg, gdyby okaza³o siê, ¿e z poprzedniego mieszkania musz¹ siê ewakuowaæ w trybie natychmiastowym. Spotkanie krótkie. Chcia³oby siê wiêcej. Œwie¿ego spojrzenia. Refleksji nieobci¹¿onej przyzwyczajeniem. Uprzedzeniem. Zgorzknieniem imigranta. Wydaje siê, ¿e m³odzi artyœci maj¹ doœæ wra¿liwoœci, by nie popaœæ w bana³, opisuj¹c to miasto, obserwuj¹c je. Jestem ciekawa, jakim Nowy Jork im siê jawi. Któr¹ z twarzy pokazuje. Któr¹ potrafi¹, albo chc¹, zobaczyæ.
Liczy siê czas
Pomó¿my Adasiowi
u Adaœ Aftyka. Jeœli na fotografii dziecka widzisz ¿ó³ty b³ysk w jego oku, nie lekcewa¿ tego! To mo¿e byæ rak. Taki jest objaw tej okrutnej choroby oka. Aby wykluczyæ zagro¿enie, wystarczy zg³osiæ siê do okulisty na bezbolesne badanie. Wczeœnie postawiona diagnoza ratuje widzenie. Od 2006 roku kuracja melphalanem, opracowana przez dr Davida Abramsona z Nowego Jorku /Memorial Sloan-Kettering Cancer Center/ przynios³a rewelacyjne rezultaty w walce z siatkówczakiem, rakiem oka zwanym te¿ retinoblastom¹. Obecnie melphalan jest stosowany nie tylko w USA, lecz tak¿e w europejskich klinikach np. Moorfields Eye Hospital and Great Ormond Street Hospital w Londynie. U wielu pacjentów, w tym polskiego pacjenta Adasia Aftyki z Lublina sprawi³a, ¿e nie straci³ on jedynego oka i widzi do tej pory. Metoda ta jest udoskonalana. Ostatnio podawany dotêtniczo melphalan zosta³ po³¹czony z topotekanem i vinkrystyn¹, aby skuteczniej dzia³aæ. Zabiegi zlecane przez dr Abramsona wykonywane s¹ w NewYork-Presbyterian Hospital i wspomagane zabiegami na oku wykonywanymi przez tego wybitnego okulistê. Z tych metod korzystaj¹ z nich dzieci z ca³ego œwiata. – Przylecia³am z wnukiem do USA, szukaæ dla niego ratunku. Leczenie jest
bardzo drogie, wstêpna kuracja to 120 tys dolarów. Zbieramy te pieni¹dze i prosimy o pomoc ró¿ne instytucje – dodaje babcia Adasia. Adaœ Aftyka walczy z siatkówczakiem od urodzenia, a ma teraz siedem lat. Leczony by³ w Warszawie w Centrum Zdrowia Dziecka pod kierunkiem dr Wojciecha Hautza i w londyñskiej klinice okulistycznej Moorfields Eye Hospital u dr Johna Hungerforda. Jego przypadek zosta³ okreœlony jako szczególnie trudny. Mimo intensywnego leczenia (chemioterapia, laserowe zabiegi w CZD w Warszawie, radioterapia pozasoczewkowa w Londynie) nast¹puj¹ nawroty choroby, gro¿¹ce usuniêciem jedynego oczka. Jeszcze w 2012 roku dr John Hungerford z Londynu i lekarze z Great Ormond Street Hospital podejmowali niejedn¹ próbê ratowania wzroku dziecka podaj¹c melphalan têtnic¹ udow¹ bezpoœrednio do oka. Pomaga³o na krótko. Adaœ mia³ coraz s³abszy wzrok, ale cieszy³ siê nawet tym. Kolejne kontrole by³y coraz mniej optymistyczne. W styczniu 2013 r. dr J. Hungerford zaleci³ usuniêcie jedynego oczka. – Nasza rozpacz nie zna granic – mówi niewidoma mama Adasia. Tak chcia³abym, aby Adaœ widzia³ cokolwiek. Mój m¹¿ i ja nie widzimy. Uratowano mi ¿ycie usuwaj¹c oczy. Ciê¿ko nam siê ¿yje siê ze œlepot¹ na co dzieñ. Chcia³abym, aby w Nowym Jorku uratowano oczko Adasia. Jak jest oczko to jest i szansa, ¿e nadal bêdzie widzia³. Medycyna rozwija siê szybko i ju¿ nawet s³ysza³am o przeszczepach czêœci oka. Adaœ jest pogodnym, inteligentnym, ³atwo nawi¹zuj¹cym kontakt dzieckiem nadziej¹ niewidz¹cych rodziców. Ratujmy oczko Adasia wp³acaj¹c na konto: Caritas Archidiecezji Lubelskiej Kredyt Bank S.A. o/Lublin 79 1500 1520 1215 2000 9121 0000 Tytu³: leczenie Adama Aftyki lub konto Adasia w USA: Chase Bank Adam Aftyka
W niedzielê wracaj¹ do Polski. Na zakoñczenie planuj¹ akcjê w Central Parku. Wypuszcz¹ zbudowany przez siebie latawiec. Z kamerk¹ w œrodku. Na ³¹ce zbior¹ wszystkich ludzi, z którymi zaprzyjaŸnili siê podczas pobytu w Nowym Jorku. I zrobi¹ pami¹tkowe zdjêcie. Ciekawe, czy podobnie, jak to, z syberyjskiej podró¿y, wykonane przed br¹zowymi wrotami, w siole Haraus, w obwodzie czytyjskim, stanie siê pretekstem do kolejnej wypowiedzi artystycznej? Czy nowojorska opowieœæ zmaterializuje siê w postaci ksi¹¿ki? Czy bêdzie bram¹ do nastêpnej podró¿y? – Ktoœ zapyta³, dlaczego ostatnio tyle piszê o Polsce. ¯e zmiana narracji. Nostalgia. I otch³añ. Jak gdyby patriotyczny w¹tek musia³ zawsze oznaczaæ bezdenn¹ têsknotê i ¿al. Nic bardziej mylnego. Nigdy wczeœniej nie by³o we mnie tyle zgody na siebie tutaj. Na ten imigrancki, koœlawy los. Nie³atwe ¿ycie - ale jak mówi Basia Plewiñskamoje, w³asne. Suwerennie wybrane. Oswojone. Przypadkowe spotkania z ludŸmi stamt¹d staj¹ siê okazj¹ do skonfrontowania mojego myœlenia o Polsce i sposobu, w jaki nie-emigranci postrzegaj¹ ¿ycie w kraju. Przegl¹dam siê w ich opowieœciach. Przefiltrowujê przez w³asne doœwiadczenia. Porównujê. Szukam podobieñstw i zastanawiam nad ró¿nicami. Przekaz bezpoœredni, intymny ma zupe³nie inny ciê¿ar i znaczenie, ni¿ ten medialny. I choæ nie do koñca potrafimy ustrzec siê powtarzania zgranych frazesów, którymi politycy i dziennikarze od lat wycieraj¹ sobie gêby, to jednak mówimy w pierwszej osobie liczby pojedynczej. Dzielimy kromk¹ w³asnej historii. Wychodzimy ze œwiatopogl¹dowych okopów. I rozgl¹damy siê na boki. Napisz do Autorki: podwojnezycieweronikik@gmail.com
Account number: 3006175979 routing/ABA number: 021000021 International Bank Code=Swift Code: CHASUS33
Wiêcej informacji: www.adamaftyka.com Adaœ z babci¹ przebywaj¹ teraz w Nowym Jorku. Kontakt telefoniczny z babci¹: Danuta Go³êbiowska: 646-309-7686
Spotkanie z dr Ew¹ Kurek W najbli¿sz¹ sobotê, 23 lutego o godz. 14:00 w Polskim Domu Narodowym na Greenpoincie, 261 Driggs Avenue odbêdzie siê spotkanie z dr Ew¹ Kurek historykiem, pisark¹ i re¿yserem filmów dokumentalnych. Organizatorzy zapraszaj¹ na wyk³ad i projekcjê filmów. Oto program: Podziemie antykomunistyczne 1944-1963 Film: “ Major Zapora” re¿. Ewa Kurek Ksi¹¿ka “Zaporczycy 1943-1949” Stosunki polsko-¿ydowskie 1939-1945 Film: “Kto ratuje jedno ¿ycie” re¿. Ewa Kurek Ksi¹¿ka “Poza granic¹ solidarnoœci” “Beyond the limits of solidarity” Ksi¹¿ki i filmy do nabycia podczas spotkania.
Roman Stuart nie ¿yje konto uruchomi³a b³yskawicznie Polsko – S³owiañska Federalna Unia Kredytowa. Jego numer to: 1205832 (z dopiskiem ROMAN STUART). Dziêki wsparciu mecenasa Marcina Muszyñskiego, wspó³za³o¿yciela fundacji Polish American Community Services, pieni¹dze przekazywane na wsparcie Romana mo¿na odpisaæ od podatku. Czeki mo¿na wystawiaæ na „Polish American Community Services FBO Roman Stuart” i przesy³aæ na adres 5 Sutton Street Suite. 1F, Brooklyn, NY 11222.
Zmar³ na rozleg³y zawa³ serca, znany i lubiany w polonijnym œrodowisku fryzjer – Roman Stuart. Poniewa¿ rodziny nie staæ na sfinansowanie uroczystoœci pogrzebowych i transportu urny do Polski, przyjaciele i znajomi Romana organizuj¹ zbiórkê pieniêdzy. Ewentualna nadwy¿ka zostanie przekazana matce Romana. Specjalne
Uroczystoœci pogrzebowe Romana Stuarta odbêd¹ siê w najbli¿sz¹ sobotê 23 lutego w Arthur’s Funeral Home przy 207 Nassau Ave. na Greenpoincie. Urna z prochami bêdzie wystawiona od godziny 5 po po³udniu do 7.30. Nastêpnie o godz. 8 wieczorem w koœciele Œw. Stanis³awa Kostki na Greenpoincie odbêdzie siê msza Œw. w intencji zmar³ego. Mszê Œw. bêdzie celebrowa³ ksi¹dz Marek Sobczak, proboszcz parafii.