wetenschap – kwantitatief onderzoek
Patiënten met het syndroom van Korsakov
Is er voor de fysiotherapeut een rol weggelegd? In Nederland zijn er ongeveer 9.000 patiënten met het syndroom van Korsakov. De symptomen die bij dit syndroom horen hebben een grote impact op het leven van deze patiënten en hun omgeving. Denk aan het ervaren van problemen bij uitvoerende taken, aan apathie, een beperkt ziekte-inzicht en confabulaties. Over de mogelijke betrokkenheid van fysiotherapeuten bij deze patiëntengroep is nog weinig geschreven. In dit artikel wordt hier een eerste aanzet voor gedaan.
Tekst: Corine Knulst-Verlaan, Erik Oudman, Albert Postma en Jan Wijnia
Het syndroom van Korsakov is een restsyndroom dat gevonden wordt bij patiënten die een Wernicke Encefalopathie hebben doorgemaakt maar niet onmiddellijk een adequate behandeling met vitamine B1 hebben ontvangen.1 In de praktijk zijn dit vaak patiënten met een langdurige geschiedenis van alcoholmisbruik. Korsakov is een
18 | FysioPraxis maart 2022
beschadiging aan het brein en leidt tot symptomen als geheugenverlies, moeite met uitvoerende taken, apathie, beperkt ziekte-inzicht en confabulaties. Een confabulatie is een overdreven, onwaar of gefantaseerd verhaal. De patiënt is er bij een confabulatie van overtuigd dat hij de waarheid spreekt.2 Hoewel het hebben van het syndroom van Korsakov niet direct leidt tot fysieke problemen, worden bij deze patiëntengroep vaak comorbiditeiten gezien zoals COPD (30%), car-
diovasculaire aandoeningen (25%) en Diabetes Mellitus (16%).3,4 Naar verwachting wonen in Nederland zo’n 8.000 tot 10.000 patiënten met dit restsyndroom, waarvan ongeveer 1.350 patiënten zijn opgenomen in een van de gespecialiseerde woonvoorzieningen.2 Er zijn verschillende definities van het syndroom van Korsakov in omloop. Zo classificeert de Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders
