Jong043, de kinderkrant voor Maastricht en het Heuvelland

MEI 2021

3

Wat gebeurt er met afval?

4

Toms haar wordt een pruik

7

Bewegen op school

9

Op zoek naar Banksy

DE TWEEDE TWEEDE DE WERELDOORLOG WERELDOORLOG Finn, Mitra, Anne-Claire, Firdaous, Reimer en Milo met de lapbooks

CADIER EN KEER – De Tweede Wereldoorlog wordt in Nederland in mei herdacht. Die oorlog begon in Nederland in mei 1940 en eindigde in mei 1945. Leerlingen van groep 7 van basisschool de Keerkring hebben een project gedaan over de Tweede Wereldoorlog.

TEKST: RIANNE SIEBENGA / FOTO’S: PAUL VAN DER VEER

Anne Claire (11): ‘We hebben een groot boek met informatie gemaakt. In het boek zitten allemaal kleine boekjes met informatie. Zo’n boek heet een lapbook.’ ‘Het heet lapbook, omdat je het op je schoot kunt leggen. Lap is engels voor schoot’, legt Firdaous (10) uit.

Milo (10): ‘We hebben allemaal een onderwerp gekozen waar we meer over wilden weten.’

Het begin van de oorlog Mitra (11): ‘Adolf Hitler begon de oorlog. Hij veroverde bijna heel Europa. Hitler was de leider van Duitsland. Hij had meegevochten in de Eerste Wereldoorlog. Duitsland had toen verloren. Hitler was daar heel boos over.’

Finn wijst iets aan in een boekje in het grote lapbook

Firdaous: ‘Hitler had een hekel aan Joden.

Hij wilde ze allemaal laten doden.’

Het onderduiken Reimer (10): ‘Joden moesten onderduiken, omdat ze anders gedood zouden worden.

Ze verstopten zich in fabrieken die niet meer gebruikt werden. Ze verstopten zich ook bij mensen thuis op zolder of in de kelder.’

De bevrijding Milo: ‘In juni 1944 kwamen de Amerikanen, Engelsen en Canadezen met schepen naar Normandië, in Frankrijk. Ze kwamen om Europa te bevrijden. Dat heet D-Day.’

‘Dat was nog maar het begin van de bevrijding’, zegt Finn (10). ‘Het duurde toen nog een jaar voordat heel Europa bevrijd was.’

Prikbord

MEI 2021

Regio

MEI 2021

WAT GEBEURT ER MET AFVAL? MOP OF EEN GOED HEB JIJ EEN LEUKE E RUBRIEK? MAIL RAADSEL VOOR DEZ JD NAAM EN JE LEEFTI DEZE MET JE VOOR G043.NL JON IE@ ACT RED NAAR

:,1

R A L IJ S

T

E

R O S O S

Z A D B U P

I

M E

W L

Jantje en Pietje lopen buiten in de zon. Jantje zegt tegen Pietje: ‘Kijk, er loopt een mier op je ijsje!’ Pietje: ‘Ach, laat hem toch lekker genieten van de wintersport!’

Nina (9)

A S

K U O A R

E U W

E O M D S

F O A O M E N N U L

A C M R P N H K

L

I

E

E O E G E

R O G O R G R E

L

K A E

I

V R H N H L

I

E M

I

B

S U F U V A W I

E U W A A V Z R

I

S A E

G E

T

J

IJ S V O G E

L

E

R

L

E

E U W E

K D

R

E

P

I

M P

E

R

I

L M E

E

R S

ANTWOORD:

2 borrelnootjes lopen over straat. Zegt de één tegen de ander: ‘Hoe gaat het met je?’

Zegt de ander: ‘Niet goed.

Ik heb morgen een feestje!’

((1 38==(/ %2(.-( AALSCHOLVER

LIJSTER

BUIZERD

MEEUW

DUIF

MEREL

EEND

OOIEVAAR

FUUT

PIMPELMEES

GANS

RAAF

HEGGENMUS

REIGER

HUISMUS

SPREEUW

KOOLMEES

UIL

KOPERWIEK

VALK

KRAAI

ZWAAN

LEEUWERIK

IJSVOGEL

MAASTRICHT – Leerlingen van groep 8 van Kindcentrum Dynamiek hebben onderzocht wat er met afval gebeurt als je het weggooit. De leerlingen hebben ook ontdekt wat je met afval nog kunt doen als je het opnieuw gebruikt. TEKST EN FOTO’S: RIANNE SIEBENGA

SCHIMMEL: piepkleine plantjes die op bedorven eten groeien.

Djezni, Lûk en Jeremy bij de potten en de microscoop

HET ANTWOORD VAN DE WOORDZOEKER VAN APRIL IS: POLITIEK DE WINNAAR IS:TIM (12)

MET DANK AAN CARLIJN PENDERS

REGELS: DE WOORDEN VIND JE HORIZONTAAL, VERTICAAL EN DIAGONAAL. JE MAG LETTERS MEERDERE KEREN GEBRUIKEN. ALS JE DE OVERGEBLEVEN LETTERS IN DE JUISTE VOLGORDE ZET, KRIJG JE HET ANTWOORD. MAIL DIT ANTWOORD SAMEN MET JE VOORNAAM, LEEFTIJD EN HET TELEFOONNUMMER VAN JE OUDER(S) OF VERZORGER(S) (ZODAT WE CONTACT MET JE KUNNEN OPNEMEN ALS JE HEBT GEWONNEN) NAAR ANTWOORD@JONG043.NL. ALLEEN DE WINNAAR KRIJGT BERICHT.

WOORDZOEKERFABRIEK.NL

Sheila (9) Kiana, Frédérique en Romy

Wat krijg je als je een egel en een slang met elkaar kruist? Mary (11) Prikkeldraad

Wat is het verschil tussen een schooljuf en een tandarts?

Lûk (12): ‘We hebben voedsel en andere dingen in glazen potten gedaan. We hebben plastic en aluminium gebruikt, maar ook bananenschil, mandarijn en kauwgom’, zegt Jeremy.

Frédérique (11): ‘We hebben aarde en water in de potten gedaan. Dat ligt ook bij afval als je iets buiten weggooit. De aarde en het water zorgen ervoor dat afval gaat rotten.’

De hypothese Romy (11): ‘We moesten een hypothese maken.

Dat betekent dat we moesten voorspellen wat er met het afval in de potten zou gebeuren.’

Zie je ‘ABC’?

Dan wordt er een moeilijk woord uitgelegd.

Thomas (8)

‘Na 6 weken moeten we controleren of de hypothese klopt’, zegt Kiana (13). ‘We wisten al dat er met het plastic niets zou gebeuren.

We dachten dat het meeste eten zou gaan schimmelen. Dat klopt.’

Van dichtbij bekijken ‘We kunnen elke week kijken of er al iets is gebeurd’, vertelt Djezni (11). ‘We leggen een beetje aarde en afval onder de microscoop.

We zien dat er bij de kauwgom hele kleine beestjes komen.’ ‘We hebben ook een lampje met een camera. Dat koppelen we aan de computer’, zegt Jeremy. ‘We kunnen dan op het computerscherm heel goed zien wat er gebeurt.

Je kunt de mandarijnenschil met schimmels goed bekijken.’ ‘Djezni: ‘De schimmels zorgen ervoor dat de mandarijnenschil verdwijnt.’ Lûk: ‘We ontdekken zo wat er gebeurt met afval als je het weggooit. Het is niet goed als je dingen in de natuur gooit die niet verrotten. Dieren kunnen dat opeten en ziek worden.’

Kiana, Frédérique en Romy bij de knikkerbaan

Dat was best moeilijk. Het was ook moeilijk om de stokken aan de planken te timmeren.

We hebben ijzerdraad gebruikt om ringen te maken. Lûk: ‘We hebben het speelgoed gemaakt om te laten zien dat afval nog gebruikt kan worden voor iets nieuws. Dat heet recyclen.’

De tandarts zegt: ‘Mond open.’ De juf zegt: ‘Mond dicht!’

Speelgoed maken ‘We hebben niet alleen gekeken of afval verdwijnt, we hebben ook gekeken wat je

JONG043 WORDT MEDE MOGELIJK GEMAAKT DOOR:

JONG043 – MEI 2021 JAARGANG 1 – EDITIE 4 OPLAGE – 7500 DE NIEUWE JONG043 VERSCHIJNT

DONDERDAG 17 JUNI!

met afval kunt doen’, zegt Frédérique. Kiana: ‘We hebben thuis karton en plastic verzameld.

De meester had ook heel veel dozen en andere dingen op school. We hebben daarmee speelgoed gemaakt.’ Romy: ‘Frédérique en ik hebben een knikkerbaan gemaakt van karton, wc-rollen, ijsstokjes en plastic bekertjes.’

OPRICHTER: RIANNE SIEBENGA FOTOGRAFEN: EUGENIE DUYNSTEE EN PAUL VAN DER VEER VORMGEVING: GITTA ORBONS WEBSITE: WWW.ISSUU.COM/JONG043

HEB JIJ EEN TIP VOOR JONG043?

Afval opnieuw gebruiken ‘Jeremy en ik hebben een ringwerpspel gemaakt.

We hebben planken gebruikt. Op de planken hebben we stokken getimmerd. Die moesten we eerst afzagen.

REDACTIE@JONG043.NL

Jeremy en Djezni met hun ringwerpspel

Lûk heeft ook een knikkerbaan gemaakt

Sociaal

MEI 2021

CADEAUTJES VOOR OUDEREN

Mevrouw

Sociaal

MEI 2021

van Sint Fiet krijgt een cadeau

REVANCHE: Wedstrijd tegen een tegenstander van wie je eerder verloren hebt. Je probeert dan alsnog te winnen.

MAASTRICHT – De leerlingen van basisschool de Poort hebben knutsels voor Pasen gemaakt. Sara (10), Joë (10), Mariama (9), Oumy (7) en Lynn (7) deelden ze uit aan ouderen in de wijk. TEKST: RIANNE SIEBENGA / FOTO’S: PAUL VAN DER VEER

Lynn: ‘We willen de ouderen in de wijk graag iets geven.

Ze kunnen misschien door corona niet zoveel mensen ontmoeten.’ ‘We willen de ouderen graag blij maken’, zegt Joë.

Knutsels maken Mariama: ‘Alle groepen op school hebben knutsels gemaakt. In elk knutsel zit een gekleurd ei. We mochten dat ei zelf versieren. De knutsels zijn mooi ingepakt.’

Door de wijk De leerlingen lopen door de wijk. Annie en Marion lopen mee als begeleiders. Annie heeft een lijst met alle adressen van ouderen. Ze vertelt de leerlingen naar welke huizen ze kunnen gaan. Oumy: ‘We bellen aan bij de mensen. Soms horen ze het niet. Dan kloppen we op

Joë belt aan

het raam. We klepperen soms ook met de brievenbus.’

Blij met het cadeau ‘We zeggen ‘Vrolijk Pasen’, als mensen aan de deur komen. Dan geven we het cadeautje’, vertelt Sara. Mevrouw Moes en

mevrouw van Sint Fiet krijgen een cadeau.

Ze zijn er allebei erg blij mee. ‘Ik vind het hardstikke leuk dat de kinderen aan ons denken’, zegt mevrouw van Sint Fiet.

MAASTRICHT – Het YouTube-kanaal Kinema Inside Trajekt maakt de Kinema Battle. Celima (11): ‘Kinema Battle is een programma waarin kinderen het tegen elkaar opnemen met verschillende spellen.’

Yaszlyn (10): ‘In deze uitzending nemen kinderen uit Maastricht-Oost het op tegen kinderen uit Maastricht-West.’ TEKST: RIANNE SIEBENGA / FOTO’S: TRAJEKT

Het blaasvoetbal Het eerste spel van de wedstrijd tussen MaastrichtOost en West is blaasvoetbal. ‘De bal ligt in het midden van een voetbalveld. Er zijn 2 spelers. Elke speler moet proberen om met een pomp de bal in het goal van de ander te blazen’, legt Kevin uit. Ciara: ‘Ik vind het moeilijk om te pompen. Het pompje doet pijn aan mijn handen.’ Amy wint het spel: ‘Ik heb heel hard gepompt. Dat werkt.’

MAASTRICHT – Tom (9) heeft zijn haar 2 jaar niet geknipt. Hij wilde het lang laten groeien en dan in 1 keer afknippen. Het afgeknipte haar geeft hij weg aan Haardonor.

Zij maken een pruik van het haar. TEKST EN FOTO’S: RIANNE SIEBENGA Tom: ‘Er zijn volwassenen en kinderen die kaal zijn vanwege een ziekte. Vaak hebben ze kanker. De medicijnen die je krijgt tegen kanker zorgen ervoor dat je kaal wordt. Dat is voor die mensen vaak niet fijn. Er zijn organisaties die ervoor zorgen dat deze mensen pruiken krijgen. Ze zien er dan niet langer kaal uit.

Haardonor is zo’n organisatie’

DE KINEMA BATTLE

De muizenval Delano: ‘We spelen nu muizenval. Iemand van het ene team rolt een balletje door een buis omlaag. Iemand van het andere team moet proberen een beker op het balletje te zetten voor hij van de rand rolt.

Rafael speelt muizenval

Ik heb dit al heel vaak gespeeld en weet precies wanneer ik mijn beker moet optillen en neer moet zetten.’ ‘Ik geef het balletje een tik mee met mijn vingers. Het gaat hard naar beneden’, zegt Rafael. ‘De tegenstander is daardoor niet op tijd met zijn beker’.

Tom met lang haar

Wat anderen vinden Tom: ‘De kinderen op school snappen allemaal waarom ik dit doe.

Zij vinden het goed. Kinderen die mij niet kennen, denken soms dat ik een meisje ben omdat ik lang haar heb. Ze plagen me daar dan mee. Dat is niet zo leuk.’

Baksteen vangen ‘Bij baksteen vangen hangen er 6 bakstenen aan haken aan een balk. Het zijn natuurlijk nepbakstenen. Ik heb een apparaatje waarmee ik de bakstenen kan laten vallen. 2 Spelers van team Oost moeten proberen ze te vangen’, legt Ciara uit. Jaszlyn: ‘Ik moet me goed concentreren en snel reageren om de baksteen te vangen.’ Celima: ‘De bakstenen hangen niet zo hoog. Ik kan mijn hand onder de bakstenen houden als er nog 2 over zijn.’

De afgeknipte staartjes

Wil jij ook je haar doneren?

Kijk dan bij www.haardonor.nl of www.haarstichting.nl

Delano: ‘Op vrijdagavond zijn er vaak live-sessies op Kinema Inside Trajekt. Ik kan dan bijvoorbeeld bij Kinema Battle raden wie de wedstrijd gaat winnen.

Het antwoord kan ik appen.

De winnaar krijgt een prijs.’

Celima, Ciara (11) en Yaszlyn doen mee met team Maastricht-West. Amy (11), Delano (10), Kevin (13) en Rafael (11) doen mee met team Maastricht-Oost.

De teams spelen 3 verschillende spellen tegen elkaar: blaasvoetbal, muizenval en baksteen vangen.

TOM DONEERT ZIJN HAAR

Haar opsturen ‘Mijn haar moest minsten 25 centimeter lang zijn om een pruik te kunnen maken. Het is nu 28 centimeter lang’, vertelt Tom. ‘Ik kan het nu af laten knippen. De kapper maakt allemaal kleine staartjes, die hij 1 voor 1 afknipt. Die staartjes gaan in een envelop.

We sturen ze zo op. Mijn hoofd voelt zonder haar veel kouder. Het voelt ook veel lichter.’

Tips voor thuis

Amy staat gelijk bij het blaasvoetbal

Tom heeft op 7 april zijn haar afgeknipt.

Celima en Jaszlyn vangen bakstenen

De winnaar is…

Team Oost wint de wedstrijd. Amy: ‘We zijn erg blij dat we gewonnen hebben.’ Celima: ‘Ik ben erg verdrietig dat team West heeft verloren. Ik wil revanche.’

Partner

MEI 2021

Partner

MEI 2021

EEN LUCHTKWALITEITMETER MAKEN MAASTRICHT – De leerlingen van Kindcentrum Ziezo doen voor hoe je een fijnstofmeter kunt maken. Heb je gemeten hoeveel fijnstof er bij jou in de lucht zit?

Deel het op TikTok of Instagram en tag CNME Maastricht.

TEKST: RIANNE SIEBENGA / FOTO’S: EUGENIE DUYNSTEE

HOE IS T H C U L DE ?

T I E T I KWAL MAASTRICHT – Het Centrum voor Natuur en Milieu Educatie (CNME) geeft les in Maastricht en in de regio over de natuur en het milieu. De leerlingen van Kindcentrum Ziezo hebben lessen gehad over luchtkwaliteit.

TEKST: RIANNE SIEBENGA / FOTO’S: EUGENIE DUYNSTEE

Alec (11): ‘Het is belangrijk om te weten of de kwaliteit van de lucht goed is. Er kunnen slechte stoffen in de lucht zitten.

Die stoffen kunnen delen van je lichaam, zoals je longen, kapot maken.’ Myrte (11): ‘Uitlaatgassen van auto’s en koeienmest zorgen er bijvoorbeeld voor dat de lucht minder schoon wordt.’

WEETJES

Wist je dat…. een mens wel 23.000 keer per dag ademhaalt? Kinderen tussen 6 en 12 jaar zelfs nóg vaker: wel 32.000 keer! Nu snap je vast dat zorgen voor schone lucht heel belangrijk is.

LOS DEZE REBUS OP

Wat heb je nodig • Een drankkarton • Een schaar • Dubbelzijdig plakband • Vaseline • Een vergrootglas of een microscoop

STAP 1:

Dami: ‘Ik knip een rechthoek van ongeveer 5 x 10 centimeter uit het drankkarton.’

STAP 2:

Sander: ‘Ik plak een strook dubbelzijdig plakband aan de buitenkant van het pak.

Ik plak het over de hele lengte van de rechthoek.

Ik haal de andere beschermingslaag er nog niet af!’

Shania (12): ‘We moeten minder autorijden om te zorgen dat de lucht schoner wordt’.

Meten met apparaatjes

Dami (11): ‘We hebben op verschillende plekken met een apparaatje gekeken hoeveel fijnstof er in de lucht zat. Fijnstof is slecht voor je longen. De lucht was op alle plekken schoon genoeg, zelfs in de garage.’ ‘Wij hebben de luchtvochtigheid gemeten. Er kan schimmel groeien in een ruimte waar het te lang vochtig is. Dat is niet gezond’, zegt Sander (12).

CO2-uitstoot

Alec: ‘Wij hebben de CO2-uitstoot gemeten. Mensen ademen zuurstof in en CO2 uit. De CO2-uitstoot in de gymzaal was heel hoog. Kinderen rennen daar veel.

Ze gaan veel ademhalen en hijgen. Het is beter om de ramen van de gymzaal open te zetten. Er komt dan frisse lucht binnen.’

REBUS De plaatjes beelden woorden uit.

Soms moet een letter van het woord veranderd worden. Dat staat er onder.

Als je alle woorden gevonden hebt, krijg je een zin. De zin zegt iets over luchtkwaliteit.

STAP 3:

Shania: ‘Ik smeer vaseline op de binnenkant van het pak.

Ik zorg dat ik het goed uitsmeer.’

STAP 4:

Alec: ‘Ik plak de rechthoek langs de weg.

Dat kan bijvoorbeeld aan een lantaarnpaal.

Ik haal de beschermlaag weg. Plak de rechthoek niet te laag, want anders halen mensen hem misschien weg.'

STAP 5:

Myrte: ‘Haal na een week de rechthoek voorzichtig los. Zorg dat hij niet op de grond valt.

Je kunt met een vergrootglas of onder de microscoop kijken of er veel of weinig zwarte puntjes op de vaseline zitten. Als het er veel zijn, zit er veel fijnstof in de lucht.’

CONCENTREREN:

Je aandacht ergens bijhouden

VEEL BEWEGEN OP SCHOOL

EIJSDEN – Leerlingen van groep 6 van basisschool de Cramignon bewegen elke dag op school. Emma (10): ‘De Cramignon is een Bewegend Leren school. We lopen de Daily Mile 3 keer in de week. We hebben minstens 2 keer in de week beweeglessen.’ TEKST: RIANNE SIEBENGA –

zitten merken dat ze een betere conditie krijgen doordat we zoveel rennen. Ze worden minder snel moe bij het sporten', vertelt Fenne. Ik merk ook dat ik mezelf wil verbeteren. Ik kon eerst 2 rondjes rennen. Ik wil nu proberen om 2,5 rondje te rennen.

Ik word zo fitter.’

FOTO’S: PAUL VAN DER VEER

Fenne (9): ‘We moeten voor de Daily Mile minstens 3 rondjes om een groot grasveld bij de school maken. We moeten 2 rondjes rennen en mogen er 1 lopen. Je hebt een kilometer gelopen als je 5 rondjes hebt gedaan.’

Je hoofd leeg maken

NIKKELA

Nikkela (9): ‘Ik ben soms helemaal vol in mijn hoofd als ik alleen maar werk in de klas. Ik heb dan hard gewerkt aan taal of rekenen en raak in de war. Ik denk dan bijvoorbeeld bij taal aan een rekensom. Ik heb teveel informatie in mijn hoofd. Ik raak dat kwijt door te bewegen. Ik merk dat mijn hoofd weer leeg is als ik de Daily Mile heb gelopen. Ik merk dat ik me veel beter kan concentreren omdat we zoveel bewegen.'

Taallessen zijn leuk

Een betere conditie

taal met beweeglessen wel leuk’, zegt Jelle.

‘De Daily Mile helpt om een goede conditie te houden’, zegt Jelle. ‘Kinderen die op een sport

‘We hebben vaak beweeglessen buiten’, zegt Emma.

‘We hebben dan taal- en rekenlessen.’ Jelle: ‘We hebben een keer kaartjes met woorden moeten zoeken in de Natuurtuin. We hadden van te voren de woordenlijst doorgenomen.’ Emma: ‘We kregen een kaartje met een omschrijving van een woord, bijvoorbeeld groot en bijzonder. Het woord dat daarbij hoorde was boeiend.

We moesten het kaartje met boeiend zoeken.’

‘We vonden taal in de klas nooit leuk. We vinden

JELLE

Buiten sommen maken

Beweeg 1 uur per dag DIT ARTIKEL WERD MEDE MOGELIJK GEMAAKT DOOR SMPM

EMMA

FENNE

‘We maken ook sommen buiten’, zegt Jelle.

‘De juf verzint dan opdrachten om sommen te maken. Ze heeft een keer al onze namen op kaartjes geschreven. Bij elke naam schreef ze een som. We kregen die kaartjes op onze rug.’ Emma: Je moest de sommen van alle kaartjes uitrekenen en die dan in je schrift schrijven.’ Fenne: ‘Het is fijn om te kunnen bewegen op school. Ik kan daarna in de klas beter werken.’

MEI 2021

Cultuur

Partner Cultuur

ELISA SPEELT KLARINET

MEI 2021

Yfke, Aimée en Meike laten een boek zien over een onderwerp dat ze leuk vinden

www.centreceramique.nl www.bibliotheekgulpen-wittem.nl www.heuvellandbibliotheken.nl www.bibliotheekmeerssen.nl

MAASTRICHT – Elisa (12) speelt klarinet bij de Koninklijke Harmonie van Heer.

Elisa: ‘Ik ging 4,5 jaar geleden kijken bij een Open Dag van de Harmonie. De klarinet was meteen mijn instrument.

Ik vind het leuk om het te bespelen.’

Moet je een spreekbeurt houden en zoek je informatie? Kijk op de website van de bibliotheek. Als de bibliotheken weer open zijn, kun je daar ook zelf kijken

TEKST: RIANNE SIEBENGA / FOTO’S: EUGENIE DUYNSTEE

Elisa: ‘Ik vind het heel erg leuk om met de harmonie mee te lopen in een stoet. We doen dat bijvoorbeeld met carnaval. Er is een hele lange stoet met harmonieën en carnavalsverenigingen.

We lopen een route door de stad. We hebben ons uniform aan. Er staan veel mensen langs de kant te kijken. Het is leuk om te zien dat mensen genieten van de muziek die ik samen met anderen maak.’

DE BIEB HEEFT VEEL INFORMATIE VOOR SPREEKBEURTEN

Aan de buitenkant lopen

Elise bespeelt haar klarinet

Elisa: ‘We lopen met zijn vieren naast elkaar in een stoet. Ik heb al een paar keer aan de buitenkant gelopen. Het is moeilijker om goed te spelen als je aan de buitenkant loopt. Er staan veel mensen langs de kant die praten en roepen. Je wordt daardoor afgeleid. Je kunt de muziek van anderen daardoor ook minder goed horen. Ik vind het leuk om de muziek zo goed mogelijk te spelen als ik aan de buitenkant loop.’

Een klarinet zit in delen in een koffertje. Die zet je in elkaar

DE VREDESKAPEL MEERSSEN – Jack (10), Lena (11), Noah (10) en Rosita (12) bekijken samen de Vredeskapel. Noah: ‘De kapel herinnert aan de mensen die in Meerssen gestorven zijn tijdens de Tweede Wereldoorlog.’ In de kapel kun je ook bidden om vrede.

TEKST EN FOTO’S: RIANNE SIEBENGA

Rosita: ‘Er hangen 2 bordjes in de kapel. De namen van mensen uit de gemeente Meerssen die in de Tweede Wereldoorlog zijn gestorven staan op die bordjes.’

Symbolen van Vrede

GULPEN – Iedereen moet wel eens een spreekbeurt houden. Het is belangrijk dat je dan goede informatie vindt over je onderwerp. De bibliotheek is een plek waar je veel informatie kunt vinden. TEKST EN FOTO’S: RIANNE SIEBENGA Meike (10): ‘Aimée (10) en ik hebben samen een spreekbeurt over bijen gehouden. We hebben daarvoor een informatieboekje over bijen gebruikt.

Het boekje is speciaal voor basisschoolleerlingen

Op zoek naar Banksy

geschreven.’ ‘We hebben ook gepraat met mensen die bijen houden’, vertelt Aimée. Yfke (11): ‘Ik heb een boekpromotie gedaan over het boek van Anne Frank. Ik heb extra informatie gezocht op het

MAASTRICHT – Manon Berns schrijft avontuurlijke boeken over kunstenaars.

Ze heeft net een boek geschreven over de kunstenaar Banksy. Joris (9), Loulou (10) en Valentina (11) praten met Manon over haar nieuwe boek. TEKST EN FOTO'S: RIANNE SIEBENGA

een ding of een dier dat een begrip zoals vrede of liefde voorstelt

Informatie in de bibliotheek

Iris werkt bij de bibliotheek. ‘De bibliotheek heeft boeken die bedoeld zijn voor kinderen.

De taal in de boeken is niet moeilijk. De boeken staan allemaal op onderwerp bij elkaar in de bibliotheek. De boeken over dieren staan bij elkaar net als de boeken over beroepen. Je kunt zo makkelijk zoeken’, zegt Iris.

Online informatie

Iris: ‘De bibliotheek heeft ook toegang tot websites waar je duidelijke informatie kunt vinden. Je kunt sommige van die websites thuis opzoeken. Dat kan via de online jeugdbibliotheek.

Andere websites met veel informatie kun je alleen in de bibliotheek bezoeken.’

Joris: ‘Banksy is een kunstenaar die zijn kunst op muren schildert. Dat heet graffiti. Hij doet dat in het geheim omdat je meestal niet op muren mag schilderen. Niemand weet wie hij is.’ ‘Banksy wil dat iedereen kunst kan bekijken, ook als ze geen geld hebben om het te kopen’, zegt Valentina.

Kunst met een boodschap

Manon: ‘Ik heb Banksy gekozen, omdat ik het een goede kunstenaar vind. Ik heb hem ook gekozen omdat hij het milieu belangrijk vindt. Ik wilde het ook over het milieu hebben in mijn boek.’

Kijken bij een graffitikunstenaar

BIDDEN:

hardop of in gedachten praten met God

Manon: ‘Ik ben 2 keer met een kunstenaar mee geweest die graffiti maakt. Ik vind het belangrijk om te weten hoe dat gaat. Ik kan het dan goed beschrijven in mijn boek.

De kunstenaar heeft uitgelegd hoe hij zich voorbereid. Hij heeft ook verteld wat er spannend aan is.’

Jack: ‘Boven de ingang van de kapel staat Koningin des Vredes. Dat gaat over Maria. Maria is de moeder van Jezus.

Zij is belangrijk voor christenen.’ ‘Tussen de woorden van de naam zijn een kroon en een scepter gemaakt. Een scepter is een staf van koningen en koningen’, zegt Lena. ‘Er is ook een palmtak. Dat is een teken van vrede’, zegt Rosita. Dit zijn symbolen die laten zien dat Maria koningin van de vrede is. Noah: ‘In de ramen van de kapel zie je een duif met een palmtak in zijn snavel.

Dat is ook een symbool voor vrede.’

SYMBOOL:

internet. Het is soms lastig om de woorden te begrijpen die op websites gebruikt worden.’

Kunst voor iedereen

Loulou: ‘De hoofdpersonen van het boek proberen Bansky te vinden. Ze weten dat een van zijn kunstwerken voor veel geld verkocht gaat worden en willen hem waarschuwen.’ Manon: ‘Ik vind dat Banksy’s schilderijen op straat horen. Het is niet eerlijk als iemand zo’n kunstwerk voor veel geld doorverkoopt.’

Een beetje rommelig

Rosita: ‘Ik vind de kapel wel een beetje rommelig. Mensen hebben ook namen in de muur gekrast.’ Jack: ‘Dat is jammer.

Mensen moeten dit gebouw netjes houden.’

Valentina, Loulou, Manon en Joris voor een muur vol graffiti

MEI 2021

Partners

Kranten uit de Tweede Wereldoorlog

Maastricht & Heuvelland Hoe denk jij over vrijheid?

MAASTRICHT – Centre Céramique bewaart meer dan Limburgse 100.000 kranten van vroeger en nu. Joes is conservator. Hij zorgt ervoor dat de kranten goed bewaard worden. Joes bekijkt samen met Feline (12) en Solyana (11) kranten uit de Tweede Wereldoorlog.

TEKST: RIANNE SIEBENGA

Joes laat Feline en Solyana een krantenbericht zien Solyana: ‘De krant is helemaal in zwart-wit.'

VALKENBURG – In de maand mei herdenkt Nederland de Tweede Wereldoorlog en viert het Bevrijdingsdag. Vrijheid is iets wat veel mensen belangrijk vinden. Hoe denk jij over Vrijheid? TEKST EN FOTO’S: RIANNE SIEBENGA

Keano (11):

HOE DENK JIJ OVER VRIJHEID?

/ FOTO’S: PAUL VAN DER VEER

Joes laat de Limburger Koerier zien van 3 januari 1944. Joes: ‘Dit was de enige krant in Limburg in de oorlog.

Er mocht geen andere krant zijn.

Er was ook geen radio of televisie.

Deze krant was de enige bron van informatie. De Limburgse Koerier schreef alleen wat de Duitsers goed vonden.’

Feline: ‘Wat de krant schreef was vaak niet waar. Mensen die de Limburgse Koerier kochten betaalden eigenlijk voor onzin.’ Solyana: ‘Mensen twijfelden misschien aan het nieuws in de krant, maar durfden dat niet te zeggen. De Duitsers zouden hen dan straffen.’

Nepnieuws

Joes: ‘Zuid-Limburg werd in september 1944 bevrijd. De Limburgse Koerier mocht toen niet meer verschijnen. Er kwam een nieuwe krant: Veritas. Dat betekent waarheid. Mensen in Zuid-Limburg mochten nu de waarheid horen.’

Feline: ‘Het is erg dat mensen pas na 4 jaar de waarheid konden horen.’

Joes: ‘De krant schrijft dat 426 Nederlanders gedood zijn bij Amerikaanse bombardementen op Nederlandse steden. Dat was nepnieuws. De Amerikanen wilden Europa bevrijden. De Duitsers verzonnen dit nieuws om mensen bang te maken voor de Amerikanen.

MEI 2021

‘Vrijheid betekent dat je alles mag doen wat je wilt.

Het betekent dat niemand je kan vertellen wat je wel of niet moet doen.’

Lynn (12): ‘Vrijheid betekent dat je een vrije mening mag hebben. Dat wil zeggen dat je zelf mag beslissen wat je leuk vindt of niet. Vrijheid betekent ook dat je over straat kunt gaan zonder dat het gevaarlijk is.

Het betekent ook dat je om mag gaan met wie je wil.’

De waarheid

Veel kranten uit Centre Céramique kun je bekijken op www.delpher.nl. Bekijk wat het nieuws was op de geboortedag van je opa of oma. Je kunt dat nieuws uitprinten en cadeau geven!

Faas (11): Jurre (12):

Robin (10):

‘Vrijheid betekent dat je zelf dingen mag bepalen. Je mag bijvoorbeeld zelf kiezen op wie je verliefd wordt. Je ouders bepalen dat niet voor je. Vrijheid betekent ook dat het veilig is.’

‘Vrijheid is fijn, want je mag zelf bepalen wat je wil. Er wordt niet voor je bepaald wat je moet doen. Er wordt ook niet voor je bepaald wat je niet mag doen.’

‘Vrijheid is fijn. We mochten een tijd ‘s avonds na 9 uur niet naar buiten vanwege corona. Dat is niet goed. Je moet zelf kunnen beslissen hoe lang je bijvoorbeeld op een feestje wilt blijven.’

Emoties uitbeelden MAASTRICHT – Lieve (10) volgt toneellessen bij Kumulus.

Een belangrijk onderdeel van toneelspelen is het laten zien van emoties. Er zijn allerlei verschillende manieren waarop je boos, blij, bang of verdrietig kunt zijn. Lieve laat zien hoe je de emotie angst kunt spelen. Wil jij de emotie angst uitbeelden, dan kun je dat op je eigen manier doen. Je kunt Lieves manier als voorbeeld gebruiken.

Lijkt toneelspelen je leuk en wil je les van professionele docenten?

Kijk dan op www.kumulus.nl/theater

Het meeste eten dat de leerlingen van IKC Dynamiek onderzochten ging ….. PAGINA 3

TEKST: RIANNE SIEBENGA / FOTO’S: PAUL VAN DER VEER.

Wat maakt Haardonor van het haar van Tom? Een …. PAGINA 4 Wat krijgen mevrouw Moes en mevrouw van Sint Fiet van de leerlingen van Basisschool de Poort? Een …..

10

‘Mensen gaan vaak rillen als ze bang zijn. Ik begin daarom met rillen. Ik verzin hoe het voelt als je bang bent. Ik denk aan iets wat ik heel eng vindt.’

WIN EEN PUZZELBOEKJE

STAP 3

STAP 1

STAP 2 ‘Ik doe alsof dat enge voor me staat.

Ik word bang.’

‘Mijn mond gaat vanzelf open alsof ik wil gillen. Ik doe mijn handen omhoog alsof ik dat enge weg wil houden. Ik probeer te zorgen dat ik mijn ogen goed open houd.’

ANTWOORD@JONG043.NL

De oplossing van de nieuwspuzzel van maart is:

lentekriebels

PAGINA 4

Waarmee meten de leerlingen van Kindcentrum Ziezo de luchtkwaliteit? ….. PAGINA 6

De Daily Mile helpt om een goede ….. te houden PAGINA 7 De duif is een …. voor vrede PAGINA 8

Banksy …. zijn kunst op muren PAGINA 9

Wat is Joes?

PAGINA 10

Wat is belangrijk om bij toneelspelen te laten zien?

PAGINA 10

10 Bij handbal moet

je de bal van de tegenstander ….

PAGINA 12

Partner – hobbies

aastricht UMC+

VOEDINGSSTOFFEN: stoffen die ervoor zorgen dat je energie hebt, zoals eiwit en vitamines

Wil je meer weten over drinkwater? Kijk op www.watermakerslimburg.nl

Water om te poepen en te plassen Britt: ‘Water is nodig voor je darmen.’ ‘Het helpt om te poepen. Poep wordt heel hard als je niet genoeg water drinkt’, zegt Patrick.

Britt: ‘Je zweet als je het warm hebt.

Dan verlies je water.’

‘Water is ook belangrijk om te plassen. De afvalstoffen die je lichaam niet nodig heeft verdwijnen door te poepen en te plassen. Het water maakt je lichaam schoon.’

Water in je lichaam

Water in je lichaam

MAASTRICHT - Een mensenlichaam bestaat voor gemiddeld 60% uit water. Britt (11) en Patrick (11) zochten samen met de onderzoeker van WML uit waar een lichaam dat water voor gebruikt. TEKST EN FOTO’S: RIANNE SIEBENGA

Credits: Gezond Idee – Maastricht UMC+

MEI 2021

Water gaat door je hele lichaam Britt: ‘Water zit in je bloed. Het helpt om je bloed te laten stromen. Je bloed brengt zuurstof naar je hele lichaam.’ Onderzoeker: ‘Water brengt ook voedingstoffen naar alle delen van je lichaam. Die voedingsstoffen zorgen ervoor dat alles het goed doet in je lichaam’.

Voldoende drinken Patrick: ‘Het is belangrijk om voldoende te drinken om het water in je lichaam aan te vullen.’ Onderzoeker: ‘Je hebt ongeveer 2 liter vocht per dag nodig. Je zweet meer als het heel warm is. Je hebt dan meer vocht nodig’.

Patrick: ‘Zweten zorgt ervoor dat je lichaam afkoelt. Het is niet goed als je lichaam te warm wordt.’

MEERSSEN – Noeka (10) en Lieva (8) spelen handbal. Noeka: ‘We spelen handbal in een team.

Het is de bedoeling dat we de bal in het doel van de tegenstander krijgen. We doen dit door de bal naar elkaar over te gooien.’ TEKST: RIANNE SIEBENGA / FOTO’S: EUGENIE DUYNSTEE Lieva strekt haar hand uit om de bal te richten

Wat is handbal?

Noeka gooit de bal

Lieva: ‘Ik gooi de bal altijd met mijn rechterhand. Ik strek mijn linkerhand uit in de richting waarnaar ik wil gooien. Dat helpt om de bal in de goede richting te sturen.’ ‘Ik moet de bal richten op de neus van degene naar wie ik de bal gooi’, zegt Noeka.

Dribbelen met de bal Noeka: ‘Ik mag met de bal dribbelen. Dat betekent dat ik met de bal mag lopen als ik ermee stuiter. Dat mag zolang ik wil.

De bal afpakken Lieva: ‘Ik moet proberen de bal van de tegenstander af te pakken. Ik kan de bal afpakken

als iemand de bal gooit.’ Noeka: ‘Ik kan proberen de bal weg te dribbelen als een tegenstander aan het dribbelen is.’ ‘Het is bijna een soort vechten om de bal af te pakken’, zegt Lieva.

De tegenstander Noeka: ‘Ik vind het leuk om de bal van de tegenstander af

te pakken.’ Lieve: ‘Ik vind het leuk om in het midden van het veld te staan. Ik probeer de bal dichter bij het doel van de tegenstander te krijgen.’