راپــۆرت
June 2013 No 193
پێشکهوتن
لەكاتی نان خواردن و شوێنە گەشتیاریەكان، گەشتیارەكە تەنیا بیری الی وێنەگرتنە نەك بۆ یادگاری خۆی ،بەڵكو بۆ نیشاندانی بەخەڵكی دیكە
www.lawanikurdistan.org
دروس���ت دەب��ێ��ت ،گەنجانی ئێمە ب��ۆ چ مەبەستێك سەفەر دەك��ەن؟ هەندێك بۆ بازرگانی و چارەسەری نەخۆشی و حەز و هیوایەت سەفەر دەكەن ،هەندێكیش بۆ پۆز و ڕابواردن و كەشو فش ،بە بڕوای من ئەمەیان لە هەموویان زیاترە بە ڕێ��ژەی لە ،90% هەندێك لەوانە لە دوای كاركردن و ماندو بوونێكی زۆر تا بڕە پارەیەك كۆدەكاتەوە كەچی لە سەفەرێكی 7ڕۆژی لە واڵتێكی دراوس��ێ هەموو پارەكانی دادەنێت ،تەنیا ئامانجیش پۆز لێدان و ڕابواردنە ،هیوا خوازم گەنجەكانمان ئەو بڕە پارە زۆرەی لێرە بە ماندوبونێكی زۆر پەیدای دەك��ەن نەیبەنە دەرەوەی واڵتان بۆ كاری نەشیاو ،دڵنیام زۆربەی زۆری ئەوانەی سەفەر دەكەن جگە لە شارەكەی خۆیان هیچ شوێنێكی تری ئەم واڵتەی خۆمانیان نە بینیوە. دلێر بەدیع كە سێجار سەفەری دەرەوەی واڵتی كردووە هەروەكو خۆی دەڵێت ئامانجی ل��ەو سەفەرانە ئاشنابوونی بە كەلتوری ئ��ەو واڵتانەیە “م��ن سێ ج��ار سەفەرم بۆ
دەرەوەی واڵت كردووە ،تەنیا بە مەبەستی ئاشنابوون بە هەندێك شوێن كە پێشتر نەم بینیوە ،یان كەلتورو بارو دۆخی ئەم شوێنانە ،بەڕای من زۆر گرنگە بۆ هەموو تاكێكی ئەم جیهانە بەتایبەتی ئێمەی كورد كە سەفەر بكات بۆ ئەوەی زیاتر شارەزابێت لەسەر هەندێك شت كە پێشتر نەیبینیوە یان نەی زانیوە”. النە بەرزنجی ،قوتابی زانكۆ لە بەشی كاری كۆمەاڵیەتی دەڵێت “جێگای دەست خۆشیە كە ئەمڕۆ لە سایەی كوردستانێكی ئ���ازاد و پێشكەوتوو زۆرێ���ك ل��ە خەڵكی واڵتەكەم دەتوانن بەپێی ویستی خۆیان بچن بۆ دەروەی واڵت ،جا چ بە هۆی بازرگانی كردنەوە بێت یان بۆ بەسەربردنی كەشێكی جیاواز گەشت دەكەن بۆ واڵتان ،زۆر گرنگە بتوانی گەشت بكەی بۆ واڵتانی تر تاوەكو ئاشنای كلتورو ع��ادات و تەقالیدی واڵتان بیت ،ئاشنای شوێنەوارو مەزارگەكانی جیهان بیت ،ناسین و تێكەڵ ب��وون بە كەلتوری نیشتیمانی و ئایینی واڵتانی تربێت .بێگومان ئەو ئاشنابوون و زیاتر سوود و زانیاری وەرگرتن لە رێگەی گەشت كردنەوە ئاسانترو باشترە ،هەندێك لە كەسەكان گەشت كردن وەك چاولێكەری دەكەن، ئەوەشیان هەرباشە ،بێگومان ئەم گەشتەش س��ودی هەیە جا بەهەر هۆكارێكەوە رۆیشت بێت ،یاخود ئەو كەسانەی بۆ پۆز لێدان یان ناوهێنانیان گەشت دەك�����ەن دەت���وان���م بڵێم دەگ��ەرێ��ت��ەوە ب��ۆ الوازی ئاستی رۆشنبیریان». ه��ۆش��ی��ار ن��وری لەك رۆژنامەنووس كە ماوەیەكی كەمە ل���ە گ��ەش��ت��ێ��ك��ی دەرەوەی واڵت ه���ات���ۆت���ەوە بۆ پێشكەوتن گوتی «گ��ەش��ت ل��ەدێ��ر
زەم��ان��ەوە هەبووە و هەیە ،ئێستا ئاسان وس��ان��اب��ووە بەهۆیی ف��رۆك��ەو ئۆتۆمبێلی دوامۆدیل گەشتكردن دەبێتە هۆی پشوودانی دڵ ودەرون و زیاتر ئاوێتەی ناخی شوێنەكە دەبێت بەهۆی گەشتەوە كەلتوروزمان وداب ونەریتی ئەم شوێنە لەنزیكەوە ئاشنا دەبیت وبیرورا لەگەڵ تاكەكان ئاڵوگۆر دەكەیت جگە لەوەش دەتوانی ئەزموونیان لێ وەرگری». نەبەز بازیانی رۆژن��ام��ەن��ووس .لەبارەی گەشت و سەفەرەوە دەڵێت «گەشت و گوزار یەكێكە لە كۆڵەكەكانی ژی��ان و گرنگی و تایبەتمەندێتی خۆی هەیە بۆ مرۆڤ .كاتێك كەسێك دەیەوێت گەشتێك بكات بۆ واڵتێكی تر واتە تێكەڵ بوونە بە دونیای كۆمەڵگایەكی تر ،ئەمە جگە لەوەی لە رووی دەرونیشەوە ێ تا ئێستا مرۆڤ سودی لێ وەردەگرێت ،ل ئێمە بە داخەوە زۆربەمان لە ماناو ئامانجی گەشتەكانمان تێنەگەشتووین و زۆرێك لە گەنجانیشمان وەك جۆرێك لە خۆ نمایشكردن گەشت دەكەن تەنها بۆ ئەوەی بتوانن لە نێو هاوەاڵنیان دا نمایشی خۆیان بكەن. ئەگەر نا سەفەر كردن دەبێت ببێتە مایەی گۆران كاری ناخ ،پێویستە گەنجانمان سود لە ئەزمون و پێشكەوتنەكانی ئەو واڵتانەوەر بگرن كاتێك گەشتی بۆ دەكەن ،كلتورو داب و نەریتیان هەڵبسەنگێنن ،ئاكارە باشەكانیان وەر بگرن ،تا بتوانن كوردستانی پێ ئاوەدان بكەنەوە .نەك سەفەر كردنیان ببێتە مایەی ئ��ازار دان بە هاورێكانی و نەشتوانی هیچ شتێك فێر بێت».
7