Slaaptekort,
dansen op wieltjes & kamerparty’s
In een reuzenfles de oceaan over; een Ronde van Frankrijk met een fiets-methulpmotor; drieduizend kilometer per jaar op skates; drie reizigers over hun ongewone vervoering. _ door jan bosteels, foto’s marco mertens 1. In een reuzenfles de Atlantische Oceaan over Fons Oerlemans (67) lijkt een bijzondere combinatie van de uitvinder Leonardo da Vinci en de personages van Jules Verne. Met zelfgebouwde tuigen stak hij al vier keer de Atlantische Oceaan over. Binnenkort waagt hij een poging met een reuzenfles. Als alles volgens plan verloopt, is Oerlemans wanneer u dit leest met zijn vrouw, Kee Arens, ingescheept op een vrachtschip dat van Antwerpen naar Casablanca vaart. Hun flesvormige vaartuig gaat mee als deklast. Vanuit Casablanca gaat het met de fles op eigen kracht naar de Canarische Eilanden, de Kaapverdische Eilanden en Dakar, in Senegal. Daar stappen de verre neef Stijn Oerlemans en Daniël Delcroix aan boord, twee jonge kerels die aan de bouw van de fles meehielpen en het eerste deel van de reis per motor afleggen. Vanuit Dakar wordt de grote overtocht naar Zuid-Amerika aangevat. Vervolgens zeilen de avonturiers langs diverse Caribische eilanden en Florida, met als eindbestemming New York. Het is niet de eerste keer dat Oerlemans met een ongewoon
8
vaartuig de wereldzeeën trotseert. ,,Met een gewone zeilboot kun je mij niet blij maken’’, zegt de avonturier. ,,Het moet onconventioneel zijn.’’ Ditmaal werd het een blauwe fles met oranje jonkzeilen, tevens voorzien van een dieselmotor. Oerlemans’ Atlantische overtochten begonnen in 1975, met het project The last generation. Met twee mannen voer hij toen op een vlot van Marokko naar Trinidad. Omdat hun voedselvoorraad nat was geworden, aten ze de laatste twee weken driemaal per dag dorade. ,,Toen we in Trinidad een visbanket kregen aangeboden, riep ik: ‘Breng me een koe’’’, zegt Oerlemans al grijnzend. In 1978 reisde hij met Kee Arens op een vlot in zevenenzestig dagen van Gran Canaria naar Barbados. Arens haalde er het Guinness book of records mee, als eerste vrouw die per vlot de oceaan overstak. In 1981 deden ze zes maanden over de overtocht van Antwerpen naar Barbados in een omgebouwde stoomketel. Het kon nog onconventioneler: in 1983 stoomde het koppel van New York naar Lissabon in een drijvende vrachtwagen. ,,Dat was het moeilijkste, die was erg nukkig’’, zegt Oerlemans in zijn werkplaats, op het Antwerpse Eilandje. ,,De vrachtwagen voelde zich helemaal niet goed op zee, hij miste de witte lijnen en de weg.’’ Toen de automatische piloot stukging, moesten Oerlemans en Arens een maand lang om de twee uur elkaar afwisselen aan het stuurwiel. Wat drijft Oerlemans? ,,Het is mijn bestemming’’, zegt hij. ,,Als je die projecten van mij commercieel bekijkt, ben ik niet goed bezig. Maar ik ben wel goed bezig. We leven in een zeer commerciële wereld. De overconsumptie, daar stoor ik me aan. Mijn vrouw en ik hebben er geen moeite mee om sober
te leven. Iedere mens moet proberen om zo gelukkig mogelijk te zijn. Als je jong bent, moet je dromen hebben. Vervolgens moet je een aantal dingen realiseren in je leven. Daar moet je naar streven. Voor de meeste mensen is een gelukkig gezin voldoende, dat is prima. Als je niet graag drie maanden op een vlot zit met weinig eten, het bijbehorende slaaptekort en het voortdurende gevaar, dan doe je dat geen tweede keer. Voor mij was dat niet het geval. Blijkbaar was dat wat ik wilde - onder andere, want ik heb ook helikopters gebouwd, ik ben naar het Midden-Oosten getrokken op een motorfiets, naar Beiroet en Bagdad, toen het daar nog rustig was.’’ En zo investeert Oerlemans nog altijd zijn geld en talloze uren in de projecten en werkt hij tussendoor om aan de kost te komen. ,,Negentig procent van wat een project kost, produceer ik zelf, door de arbeid. Daarom kan ik de expedities realiseren zonder al te veel sponsoring. Op de fles is geen enkel logo te zien.’’ De fles steunt wel het humanitaire project Humane connection. In Dakar worden brieven van kansarme kinderen opgepikt, die als message in a bottle naar New York worden gebracht, waar ze zullen worden overhandigd aan de politieke verantwoordelijken. De overtochten zijn niet zonder gevaren. Een van de vlotten werd bijna geramd door een reuzentanker. De vrachtwagen voer door de uitlopers van een tropische storm. Oerlemans, die merkwaardig genoeg niet goed kan zwemmen, viel eens van zijn vlot in zee. ,,In het begin zaten we vast aan veiligheidsgordels, maar dat is zo onhandig. Je loopt met zijn tweeën over het dek en je breit een trui met al die touwen door elkaar. Achter het vlot sleepte een touw van vijfentwin-
Fons Oerlemans: ,,Met een gewone zeilboot kun je mij niet blij maken. Het moet onconventioneel zijn.’’
ANDERS REIZEN: IN EEN REUZENFLES, OP SKATES EN MET EEN FIETS-MET-HULPMOTOR