SOEPEL BOUWPROCES MET OP ELKAAR INGESPEELD BOUWTEAM

Nieuwleusen is 42 sociale huurwoningen rijker. De 22 appartementen en 20 woningen hebben plaats gekregen in de nieuwbouwwijk Oosterbouwlanden.

Zowel jongeren, starters als ouderen nemen hier hun intrek. Alle woningen zijn reeds verhuurd; 20 woningen zijn voor de bouwvak opgeleverd, de appartementen volgden op 30 november. De woningen zijn gesitueerd aan de Wieken, gelegen tussen de Burg. Backxlaan en de Paltheweg.

X Het was Jorritsma Bouw die de klus binnensleepte door middel van een Design & Construct aanbesteding. Vier plannen zijn integraal beoordeeld op kwaliteit door een panel van deskundigen vanuit opdrachtgever Woonstichting VechtHorst.

‘Wij hebben hiervoor een plan ontwikkeld en ingediend. Op basis van de beste beoordeling en een prijs die binnen het budget viel, hebben we de klus verkregen’, zegt Theo Huisma, projectleider bij het bouwbedrijf. Het ontwerp kwam tot stand op basis van het definitieve bestemmingsplan en een beeldkwaliteitsplan. De groene uitstraling van het omliggende terrein was daarbij een belangrijke factor.

Traditioneel en efficiënt

‘De woningen zijn gebouwd volgens het zogenoemde Simpl-i-concept van Jorritsma Bouw’, legt Huisma uit. Uitgangspunten hierbij zijn snel bouwen met pragmatische keuzes in bouwsysteem en installatieconcept. Traditie en efficiëntie voeren hier de boventoon. Huisma: ‘De woningen zijn gebouwd met een prefab beton casco en een HSB-kap. Voor de appartementen is gekozen voor kalkzandsteen, breedplaatvloeren en balkons met isokorf.’ Volgens Huisma is het bouwproces erg soepel verlopen. Echte tegenslagen werden de betrokken partijen bespaard. ‘Dat komt omdat we het op de reguliere wijze deden. Dan kom je voor minder verrassingen te staan. Zodoende liep het conform onze plannen.’

Vroegtijdig inkopen

‘Tegenwoordig hoor je dat er problemen zijn bij het leveren van materiaal, zoals staal’, vertelt Huisma. ‘Maar daar hebben we weinig mee gewerkt, behalve bij de puiconstructies in het appartementen gebouw. Daarnaast kochten we vroegtijdig in. Op het moment dat je de opdracht krijgt, kun je maar het beste meteen inkopen.’ Als Huisma toch een obstakel moet noemen: ‘De naregeling van de verwarming en het verkrijgen van de warmtepompen. Dat duurde iets langer dan gepland. Maar gelukkig liepen we daardoor geen vertraging op.

Duurzaam en onderhoudsarm

Over de materiaalkeuze zegt de projectleider dat er rekening is gehouden met het duurzaamheidsaspect. Zo maakten ze gebruik van onderhoudsvrij materiaal. De dakpannen, kunststof kozijnen, zinken goten en de beplating van de schuurtjes zijn daar voorbeelden van.

Daarnaast zijn er de sedumdaken. Dit is een extensief groendak met vegetatie die zichzelf in stand houdt en zich verder ontwikkelt. Onderhoud is hierbij minimaal. Grofweg hebben sedumdaken een substraatlaagdikte van tussen de 4 en 15 centimeter en een gewicht dat schommelt tussen de 45 en 150 kilo per vierkante meter.

Veel vrijheid

Woonstichting VechtHorst gaf de partijen naar eigen zeggen veel ruimte om zelf invulling te geven aan het bouwproces. ‘Een aannemer kan met zijn bouwpartners zelf prima bedenken hoe een product, de woning, eruit moet komen te zien’, zegt Jeroen Bakker, manager vastgoed en wonen bij VechtHorst. ‘Daarom

- Ronald Kuik

hebben wij zo weinig mogelijk lijstjes van materialen opgesteld. De ontwerp- en bouwkennis is er al bij de adviserende en uitvoerende partijen. Wij kunnen dat daarom loslaten, uitgangspunt is dat de markt invulling geeft aan een goede woning voor een doelgroep, geborgd met garanties. Bedenk met elkaar wat het beste is, die vrijheid krijgt een aannemer.’ Bakker wijst op de korte tijd die het bouwtraject in zijn totaliteit heeft gekost. ‘In 2019 zijn we samen met de gemeente Dalfsen gaan nadenken om de locatie Oosterbouwlanden in ontwikkeling te brengen. Drie jaar later is het complete plan uitgevoerd. We hebben het met z’n allen supersnel gedaan.’

Schuurachtige aanblik

Om het project te realiseren, sloeg Jorritsma Bouw onder meer de handen ineen met Dijkhuis Ingenieurs, TWA architecten en Van Losser Groep. Na het voorlopige ontwerp rolde al snel het uitvoeringstechnisch ontwerp eruit en kon men aan de slag. De appartementen en woningen staan in een stukje Nieuwleusen dat grenst aan de landerijen. ‘Het is mooi om te zien hoe de gebouwen opgaan in omgeving’, zegt Huisma. ‘Dat komt onder meer door het gebruik van baksteen en agrarische aspecten in de bouw. Het geeft een schuurachtige aanblik.’

Respect voor elkaars werk en kennis

Ook Ronald Kuik, directeur van Dijkhuis ingenieurs, blikt tevreden terug op het verloop van het project. ‘We hebben alles in goed overleg kunnen oplossen. Als er een probleem was, kon de ander daar vanuit zijn vakgebied in meedenken’, zegt Kuik. ‘Een voorbeeld? Het leidingverloop in de schilvloer. Daar lag een uitdaging vanwege de uitkragende balkons. Dat hebben we vlot weten op te lossen.’ Hij noemt het een oplossingsgerichte samenwerking. ‘Het is ook niet voor niks dat we bij andere projecten ook samenkwamen. We hebben respect voor elkaars werk en kennis.’

Volgens Kuik kwamen de wensen die er waren voor het ontwerp niet in conflict met de praktische kant van de bouw. ‘Zo waren er de hellende daken op de appartementen. Die zijn puur om esthetische redenen toegepast. En ook de grote glazen gevel in het trappenhuis heeft doorgang gevonden. Deze is zo’n negen meter hoog en wordt horizontaal door stalen kokers gesteund.

Theo Huisma is blij dat ze zich er in deze ‘roerige tijd’ knap doorheen hebben geslagen. ‘Dan merk je ook weer hoe belangrijk het is dat je goeie mensen binnen het bedrijf en betrouwbare bouwpartners hebt die hun verantwoordelijkheid nemen en er alles aan doen om het proces conform planning te laten verlopen. Dat werd nu weer bevestigd. Want een bouwproject doe je niet alleen, maar altijd samen.’

42 Woningen En Appartementen Nieuwleusen

Opdrachtgever : Woonstichting Vechthorst

Bouwteamleden

Architect : TWA Architecten

Hoofdconstructeur : Dijkhuis Ingenieurs

Aannemer : Jorritsma Bouw

Onderaannemers En Leveranciers

Leveren en monteren

HSB-kapconstructies : Kramer’s Houtconstructies

Kramerijen : Raadsma

Kruipluikplaten (EPS) : EPS Maatwerk

Remix Uitbloeiingsarme

Doorstrijkmortel : Remix

Afvalverwerking, transport en recycling : Visser ATR

Nieuwbouw Vso

Thrianta In Emmen

Aanschouwelijk

Bouwen Voor Moeilijk

Lerende Kinderen

De Thriantaschool in Emmen bestaat ruim vijftig jaar en was al die tijd gehuisvest in ‘tweedehands’ gebouwen.

Dat ze in augustus 2022 in een nieuw gebouw konden trekken, voelt voor de zeer moeilijk lerende kinderen en hun ouders als een erkenning, weet architect

Daan Josee. Hesco Bouw verzorgde de realisatie van het gebouw, PrangerRosier de installaties, abcnova begeleidde het project.

‘Als iets uitnodigt om tegenaan te schoppen, dan wórdt er tegenaan geschopt’, stelt Daan Josee. Hij kreeg bij de selectiecommissie van de gemeente Emmen en Openbaar Onderwijs Emmen de handen op elkaar voor zijn ‘gewaagde’ visie op hoe een schoolgebouw voor zmlk-onderwijs eruit moet zien. Niet ‘hufterproof’ met onder meer aluminium schopplaten op de deuren, maar ‘zacht, vriendelijk, licht’ en met gewone materialen, waaronder veel glas en Siberisch lariks. ‘Een hoogwaardig schoolgebouw zoals je het ook voor regulier onderwijs zou neerzetten.’

Haalbaarheid

‘Het traject naar nieuwe huisvesting voor de voortgezet onderwijs-afdeling van Thrianta begon in 2017’, legt Johan den Boer van abcnova uit. Zelf trad hij tijdens de bouwfase op als directievoerder, zijn collega’s uit Assen begeleidden gemeente en schoolbestuur vanaf het begin bij het haalbaarheidsonderzoek, het Programma van Eisen, de selectie van architect en bouwpartijen en wat er maar bij zo’n omvangrijk project komt kijken. ‘De school zat sinds 1997 aan de Zuidlaarderbrink in een voormalige basisschool uit 1975. Het haalbaarheidsonderzoek wees uit dat het niet verstandig was daar nog in te investeren.’

- Daan

Groen gebied

Voor nieuwbouw wees de gemeente een perceel aan in de buurt van het voetbalstadion aan de Oude Meerdijk. Een sportgebied dus, waar bovendien al andere scholen staan. Architect Josee zag er volop mogelijkheden. ‘De kavel ligt aan de kant waar de woonbebouwing het weer overneemt van het sportcluster, dus niet geïsoleerd. Het is bovendien een mooi groengebied met veel bomen: we hebben het gebouw zo weten te positioneren dat dit bijna allemaal behouden kon worden.’

Strakke vorm

Het gebouw kreeg een strakke vorm, een rechthoek van twee verdiepingen met ter hoogte van de entree een hap eruit. ‘Daar komt een natuurterras bovenop, zodat de leerlingen op het dak, in bakken, groenten en kruiden kunnen kweken voor de kooklessen.’ Aan de ene zijde van het entreedeel zitten de theorie- en praktijklokalen zoals een leskeuken en een houtwerkplaats, aan de andere zijde is de gymzaal in het gebouw opgenomen. ‘Het vormt één geheel, want leren doe je met je hoofd, je handen én door te bewegen.’

BIM 3D

‘Hoe strak ook ontworpen, bouwtechnisch was het best een uitdagend project’, zegt Mark Zijnge, projectleider van Hesco Bouw. ‘Alle facetten van het bouwen zitten erin, van staalconstructies tot kalkzandsteen en holle betonwanden, van kanaalplaatvloeren tot schilvloeren, aparte metselverbanden in de gevel, Alucopal-panelen, wit gepoedercoate UNP-balken… Gelukkig was alle tekenwerk in 3D beschikbaar en konden we het ook in BIM wegzetten bij de onderaannemers. Dat hielp ook tijdens de uitvoering: indien nodig konden de jongens op het werk even een plaatje op het scherm toveren van hoe iets eruit moest komen zien.’

‘3D hielp tijdens de uitvoering’

- Mark Zijnge

Bouwplaat

Het 3D-model diende ook een bijzonder doel: de Thriantaschool gebruikte het om de leerlingen voor te bereiden op de verhuizing. Ze liepen alvast virtueel door hun nieuwe gebouw. Josee: ‘We hebben ook een bouwplaat voor ze gemaakt die ze in elkaar konden zetten. Voor ieder kind is de overgang naar een nieuwe school een spannende stap, maar voor deze doelgroep helemaal. Maar er was vooral trots, ook bij ouders en docenten: wij krijgen óók eens iets nieuws. Dat voelt als een erkenning. Complimenten aan Openbaar Onderwijs Emmen dat ze daarvoor gekozen hebben.’

Sterk in onderwijs.

Vertraging was geen optie

‘Dat de kinderen er vast op rekenden na de zomervakantie over te kunnen, was een van de redenen waarom de bouw absoluut geen vertraging op mocht lopen’, zegt Zijnge. ‘Ondanks corona, ondanks personeelstekorten, oplopende levertijden en materiaaltekorten, moest het werk voor onze zomervakantie af. Dat betekende: er bovenop zitten.’ Ook directievoerder Johan den Boer stuurde nadrukkelijk op het halen van de planning. ‘Zegt een leverancier dat de leverdatum onzeker is? Niet afwachten en het beste ervan hopen, maar meteen kijken of er alternatieven zijn: een ander merk, een andere verkoper… Uiteindelijk is het allemaal goed gekomen, maar het ging niet gemakkelijk. Je kunt er niet meer van op aan dat je wat je bestelt, op de afgesproken datum krijgt. Pas als het op de bouw staat, ben je zeker.’

Meteen bestellen

Vanuit die gedachte zette installatiebedrijf Pranger-Rosier alles op alles om direct na de opdracht de engineering uit te werken, zodat in ieder geval de grote onderdelen zoals als de warmtepompen met VRF-units, de ruim honderd zonnepanelen, luchtbehandelingskasten en dergelijke meteen besteld konden worden. De Thriantaschool moest ‘beter dan BENG’ worden en voldoen aan Frisse Scholen klasse B, dus de installaties waren een uitermate belangrijk onderdeel. ‘Je moet die grote componenten tegenwoordig echt héél vroeg inkopen’, zegt projectleider Botte de Vries. ‘En daarna ook meteen door met de detaillering, want zelfs de eenvoudigste onderdelen liggen niet meer op voorraad. Dat maakt bouwen momenteel wel onzeker. Het vraagt om intensief contact met de bouwkundig aannemer, want je moet soms op elkaar wachten.’

Samen de schouders eronder

Mark Zijnge: ‘Dit was echt een kwestie van de schouders eronder. Alle neuzen dezelfde richting op, af en toe wat inschikken, niet moeilijk doen

‘Niet

afwachten en het beste ervan hopen’

- Johan den Boer als bijvoorbeeld een keukenmonteur alvast aan de gang wilde terwijl wij ook nog in een ruimte bezig waren. En ondertussen ook nog ‘gewoon’ kwalitatief goed werk leveren natuurlijk.’ Hoewel in principe ‘eenvoudig maar doelmatig’ (aldus Den Boer), bevatte het ontwerp nog voldoende hoofdbrekens voor de uitvoerende partijen. Zijnge. ‘De verscheidenheid aan detailleringen, in het bijzonder de trappen. Die in de hal kon niet één leverancier maken, die hebben we zelf samengesteld uit materiaal van wel vier partijen.’ Het leverde Hesco een dikke pluim op van Daan Josee. ‘Ze hebben voortreffelijk gewerkt, heel precies.’ Ook Botte de Vries kijkt ondanks alle kopzorgen terug op ‘een hartstikke leuke bouw’ en Johan den Boer spreekt van ‘een ontzettend goede samenwerking: korte lijnen, snel schakelen, elkaar helpen waar het kan. En de gebruikers zijn ook heel tevreden.’

Vso Thriantaschool Emmen

Opdrachtgever : Gemeente Emmen

Openbaar Onderwijs Emmen (OOE)

Bouwteamleden

Architect : Maas Kristinsson Architecten

Projectmanagement : abcnova | Adviseurs

Bouwkundige aannemer : Hesco Bouw

E-installatie : Pranger-Rosier Installaties

Onderaannemers En Leveranciers

Metselwerken : Fuhler metselwerken

Constructief staal : Huls Staalbouw

‘Grotecomponenten

heel vroeg inkopen’

- Botte de Vries

Montage van 61 digiprotect deuren inclusief hang en sluitwerk : BPZ

Bouwmaterialen diverse : Bouwcenter Meijer

Afvalverwerking, transport en recycling : NNRD

Nieuwbouw Obs Klazienaveen

Een Hele Prestatie In Een Veranderende Tijd

Als bouwproject was het realiseren van obs Klazienaveen misschien niet heel bijzonder of onderscheidend van andere scholen. Wat dit project tot een uitdaging maakte, was de veranderende markt. Addy Sonneveld van Jorritsma Bouw en Wim Kramer namens ICS Adviseurs vertellen erover.

Aannemer Jorritsma Bouw zag zich bij de realisatie van obs Klazienaveen gesteld voor de uitdaging om te zorgen voor een voorspelbaar proces in die veranderende markt. ‘Toch hebben we dat ook in deze lastige tijd kunnen waarmaken’, vertelt Sonneveld niet geheel zonder trots. ‘Het is gelukt de planning beheersbaar te houden, een hele prestatie in deze tijd. Corona, lange levertijden, krapte op de arbeidsmarkt, het hielp allemaal niet mee.’

Hiaten herkennen

Hun truc? ‘Zorgen voor duidelijkheid in de planning, en ook bij het nemen van beslissingen sturen op die duidelijkheid’, verklapt Sonneveld.

‘Draagvalk creëren voor de beslissingen en herkennen waar de hiaten zitten’, gaat hij verder.

‘Dat doe je als team met elkaar, maar als projectleider ben je er wel verantwoordelijk voor.’

Brug naar het Esdal College

De school is gebouwd op een fundering van schroefboorpalen, met daarop een traditionele fundatie. Het casco bestaat uit een stalen skelet met gevelvullende houtskeletbouwelementen en is voorzien van kanaalplaatvloeren. Het bijzondere aan de constructie is dat het gebouw deels geïntegreerd is in bestaande bouw. Met een brug is de nieuwbouw verbonden aan het vijf jaar oude Esdal College. In dat gebouw zijn op twee bouwlagen enkele lokalen afgestaan aan de basisschool. Qua look en feel zijn die geïntegreerd in nieuwe school.

Sonneveld: ‘De verbouw in de bestaande school vroeg om een specifieke planning. We moesten rekening houden met de lestijden en met een examenperiode. Over de aan- en afvoertijden en mogelijk geluidsoverlast is daarom veel en goed overleg geweest.’

Complimenten van omwonenden

De aanvoerroute was toch al een belangrijke factor in de planning. De bouwplaats bevond zich midden in het dorp, aan een zijtak van de hoofdweg door Klazienaveen. ‘Samen met de opdrachtgever hebben we aan de omwonenden een presentatie gegeven over hoe de bouw zou gaan verlopen’, legt Sonneveld uit. ‘Door specifiek te benoemen waar de overlast zou zijn en hoe we die gingen beheersen, hebben we draagvlak gecreëerd. Tijdens het bouwproces kregen we veel complimenten over het verloop.’

Eigen identiteit

De uitdaging voor Jorritsma Bouw was om het nieuwe gebouw te integreren in het bestaande gebouw. ‘Het is mooi hoe de nieuwbouw ook in de vormgeving bij het bestaande gebouw aansluit’, vindt Sonneveld. ‘De fraaie accenten die door het Braziliaanse metselwerk in de gevel zijn gekomen, zorgen ervoor dat de basisschool een eigen identiteit heeft, maar toch onderdeel is van het Esdal College.’

Vertaalslag

Het toeval wil dat Wim Kramer vijf jaar geleden in samenwerking met ICS Adviseurs uit Zwolle ook de nieuwbouw van dit Esdal College begeleidde. Daarnaast komt hij zelf uit de aannemerswereld. Dat maakt dat hij de vertaalslag tussen de betrokken partijen goed kon maken. ‘Daarmee hebben we als adviseur een belangrijke rol kunnen spelen in dit hele proces.’ ICS Adviseurs verzorgde in het voortraject het opstellen van het programma van eisen en het ontwerpproces waarbij alle wensen van de opdrachtgever vertaald zijn in het de- finitief ontwerp. Ook begeleidde ICS de aannemersselectie en de aanbestedingsprocedure. In de uitvoering vertegenwoordigde het bureau de opdrachtgever in het bouwproces. Wim Kramer nam namens ICS interim de rol van directievoerder op zich en was het aanspreekpunt voor zowel de school als de aannemer.

Anticiperen op de planning

‘Het bouwproject an sich maakte dit niet tot een uitzonderlijke opdracht. De veranderende markt maakte het moeilijk’, vindt ook Kramer. Het was daarom denken in alternatieven bij de bouw van de basisschool. ‘De werkvolgorde aanpassen, details veranderen, voor tijdelijke oplossingen zorgen; alles werd ingezet om te kunnen anticiperen op de planning. De betrokken bouwteamleden c.q. contractpartijen daarin meekrijgen en adviseren is hier ons belangrijkste taak geweest’, aldus Kramer.

Clichés

‘De sleutel in zo’n project is om met elkaar in gesprek te blijven en weten wat je van elkaar kunt verwachten’, besluit Kramer. ‘Door pragmatisch en oplossingsgericht mee te denken en daarbij elkaars taal te spreken hou je iedereen aan boord. Het zijn misschien clichés, maar het heeft dit project echt doen slagen.’

Obs Klazienaveen heeft op 29 augustus de deuren geopend van haar mooie nieuwe schoolgebouw naast het Esdal College. De school is ontstaan uit een fusie tussen obs De Spil, obs De Planeet en obs De Viersprong en is daarmee de enige basisschool voor openbaar onderwijs in het centrum van Klazienaveen.

VER-EN NIEUWBOUW OBS KLAZIENAVEEN

Opdrachtgever : Gemeente Emmen, Huisvesting OOK

Directievoering : ICS Adviseurs

Bouwteamleden

Architect : DAT Architecten

Aannemer : Jorritsma Bouw

Bouwteamleden

Schilder : Zijlstra Schilders

Grondwerken, rioleringswerkzaamheden, straatwerk en terreininrichting

: Vedder BV Eext

Kramerijen : Raadsma

Montage van 39 digimate deuren incl. hang en sluitwerk : BPZ

Afvalverwerking, transport en recycling : Visser ATR sinds eind 2018 in weinig comfortabele noodgebouwen waarvan de (dure) huur na het schooljaar 2021-2022 afliep. Er was de gemeente Noordenveld dus veel aan gelegen dat de school op tijd werd opgeleverd. ‘We hebben een groot team erop gezet, zo snel mogelijk alle materialen besteld en onderaannemers vastgelegd en die ook strak aan de planning gehouden’, aldus Van der Weide. ‘Dat is de voornaamste reden dat we de deadline gehaald hebben.’

Verkeersveiligheid

Toen HuneBouw met het project begon, was Pieter Snaak er al bijna anderhalf jaar mee bezig. De projectmanager was namens BCN Groep uit Drachten bij de gemeente gedetacheerd om het project te begeleiden. Tijdens de uitvoering in de rol van bouwdirectie, in de voorbereidingsfase ging het met name om het overleg met de omwonenden. KC De Marke staat in het centrum van het dorp, aan de Molenweg. De buurt verlangde naar meer verkeers- en sociale veiligheid dan bij het oude schoolgebouw het geval was. ‘Daarnaast waren er natuurlijk de functionele wensen van de gebruikers en de ambitie om energieneutraal te worden. En dat alles binnen de financiële kaders. Het ontwerp is om die reden na aanbesteding nog geoptimaliseerd. Op het hoogtepunt was het een hele toer om steeds iedereen op de juiste momenten aan tafel