Ιατρικός Κόσμος Τεύχος 16

Τ Ε Υ ΧΟ Σ 16

ΠΕΡΙΟΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΟΜΙΛΟΥ ΙΑΤΡΙΚΟΥ ΑΘΗΝΩΝ

Ι ΑΤ Ρ Ι ΚΟ Σ Κ ΟΣ Μ ΟΣ

www.iatrikoskosmos.gr

ΙΟΥΝΙΟΣ - ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2014// ΜΑΡΤΙΟΣ - ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2012 10 ΜΑΪΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2013 // ΤΕΥΧΟΣ 14| ΤΕΥΧΟΣ 16

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ: Δρ. Βασίλης Αποστολόπουλος, Διευθύνων Σύμβουλος Ομίλου Ιατρικού Αθηνών «Στην κρίση απαντήσαμε με εξωστρέφεια και επενδύσεις στην τεχνολογία και τον ιατρικό τουρισμό»

editorial Στην κρίση απαντούμε με εξωστρέφεια και νέες επενδύσεις

Τ

ο τοπίο στο χώρο της ιδιωτικής υγείας τους τελευταίους μήνες παραμένει δραματικό. Παρά ταύτα, το βάθος της εταιρίας μας, η μακροχρόνια στρατηγική μας και η μέχρι σήμερα ηγεσία (leadership), μας βοήθησαν να αντιμετωπίσουμε επιτυχώς τη μεγάλη κρίση της χώρας, της οικονομίας αλλά και του κλάδου. Βασικοί πυλώνες της στρατηγικής μας ήταν η ανάπτυξη, η εξωστρέφεια και η αναβάθμιση των προσφερομένων υπηρεσιών. Στην κρίση απαντήσαμε με νέες επενδύσεις σε υποδομές, τεχνολογίες αιχμής και νέα τμήματα που τη διετία ξεπέρασαν τα 15 εκατομμύρια ευρώ. Στο διάστημα αυτό, προχωρήσαμε στην αναδιάρθρωση της διοικητικής ομάδας και σε σύναψη συνεργασιών με νέους καταξιωμένους γιατρούς, με παράλληλη διατήρηση των 3.000 θέσεων εργασίας. Η αναβάθμιση της ποιότητας των υπηρεσιών μας επισφραγίστηκε με την ολοκλήρωση της απόκτησης των πιστοποιητικών ISO 9001-2008, TEMOS Quality in International Patient Care, TEMOS Excellence in Medical Tourism, Diplomatic Council ως «Best Hospitals Worldwide 2014». Βασική μας επιδίωξη ήταν η εξασφάλιση της προσβασιμότητας στις κορυφαίες υπηρεσίες μας σε όσο το δυνατόν μεγαλύτερες πληθυσμιακές ομάδες, μέσω σύναψης νέων συμφωνιών με ασφαλιστικές εταιρίες, ταμεία, φορείς και οργανισμούς. Επιστέγασμα στην εξωστρέφεια που επιδείξαμε το τελευταίο διάστημα είναι η σύναψη νέων στρατηγικών συνεργασιών στο πεδίο του Ιατρικού Τουρισμού, στο οποίο ο Όμιλός μας είναι πρωτοπόρος.

Δυστυχώς, μέχρι και σήμερα, δε διαφαίνεται ουδεμία διάθεση του ΕΟΠΥΥ να προχωρήσει σε ουσιαστικά μέτρα εξυγίανσης των όρων συνεργασίας με τις ιδιωτικές κλινικές και συνεχίζεται η ισοπεδωτική προσέγγιση τύπου rebate και clawback προς το σύνολο του κλάδου, που επί της ουσίας οδηγεί σταθερά τους έντιμους παρόχους σε ασφυξία, ενώ δίνει άφεση αμαρτιών σε εκείνους που έκαναν μεγάλες υπερχρεώσεις και υπερβάσεις. Παράλληλα, η ασυνέπεια του κράτους στην αποπληρωμή των παλαιών ληξιπροθέσμων (περίοδος 2007-2001), ύψους πάνω από 500 εκατομμύρια ευρώ, δημιουργεί στον κλάδο συνθήκες ασφυξίας.

Oι χαράσσοντες την πολιτική υγείας της χώρας θα πρέπει να αντιληφθούν ότι πιθανή κατάρρευση του υγιούς τμήματος της ιδιωτικής υγείας θα συμπαρασύρει και τη δημόσια, η οποία δε θα μπορέσει να καλύψει μέρος των εξειδικευμένων υπηρεσιών (ΜΕΘ, καρδιοχειρουργικά, κλπ.), που σήμερα παρέχει ο ιδιωτικός τομέας, με αποτέλεσμα οι υπηρεσίες αυτές να αναζητηθούν στο εξωτερικό με πολλαπλό κόστος. Ωστόσο, παρά τις όποιες αρνητικές συγκυρίες και δυσκολίες στον κλάδο, ο Όμιλός μας ατενίζει το μέλλον με αισιοδοξία, μία αισιοδοξία που πηγάζει από τη σχέση εμπιστοσύνης που έχουμε χτίσει με εσάς, που όλα αυτά τα χρόνια έχετε δώσει στον Όμιλο του Ιατρικού Αθηνών την πρώτη θέση στο χώρο της ιδιωτικής υγείας! Δρ. Βασίλης Γ. Αποστολόπουλος Διευθύνων Σύμβουλος Ομίλου Ιατρικού Αθηνών

περιεχόµενα

3. Editorial 6. ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

ΑΡΘΡΑ 8. Ισχαιμικό εγκεφαλικό: Υπερταχεία απεικόνιση του βιώσιμου εγκεφάλου στο Ιατρικό Κέντρο Αθηνών «O χρόνος είναι εγκέφαλος» 10. Αγγειακό Εγκεφαλικό Επεισόδιο: Πρώτη Αιτία Μακροχρόνιας Αναπηρίας. Τι γνωρίζουμε σήμερα

8 18

14. Ρομποτική Κυστεκτομή: Αντιμετωπίζοντας το διηθητικό καρκίνο της ουροδόχου κύστης με την πλέον σύγχρονη, πλήρως ενδοσωματική και ελάχιστα επεμβατική θεραπεία 18. «Ένοχο» και για διαβήτη το τσιγάρο 20. Η TΕΧΝΙΚΗ ASI: Η εξέλιξη στην ολική αρθροπλαστική ισχίου 24. Νέα επαναστατική μέθοδος αρθροπλαστικής γόνατος μικρής επεμβατικότητας και μεγάλης ακρίβειας με εξατομικευμένο έτοιμο προεγχειρητικό εκμαγείο, στο Ιατρικό Ψυχικού 26. Ενδαρτηριακή Θεραπεία στο Οξύ Ισχαιμικό Εγκεφαλικό Επεισόδιο 28. Χειρουργική Αντιμετώπιση των Ανευρυσμάτων του Kεντρικού Nευρικού Συστήματος 30. Κήλη: H επιλογή του να μην κάνεις τίποτα 32. Bypass με πάλλουσα καρδιά ή με την κλασική μέθοδο;

28 34

34. Ελάχιστα Επεμβατική Ορθοπαιδική Χειρουργική: Αρθροσκόπηση Ώμου 36. Νοσογόνος Παχυσαρκία 40. Ενδαγγειακή θεραπεία στένωσης της καρωτίδας 44. Σύγχρονη Ακτινοθεραπεία: Βήματα Μπροστά!

48. Ο ρόλος της νευροαπεικόνισης στην πολλαπλή σκλήρυνση 50. Προωθημένες LASER ενδοσκοπικές εφαρμογές στην Ωτορινολαρυγγολογία 52. Λαπαροσκοπική ΗΙPEC

36 4

www.iatrikoskosmos.gr

54

54. Ρομποτική Μερική Νεφρεκτομή: Η ακρίβεια στην αφαίρεση του καρκίνου μεγιστοποιεί τη λειτουργικότητα του νεφρού

58. Διουρηθρική προστατεκτομή με διπολική τεχνική (T.U.R.i.s) σε καλοήθη υπερπλασία προστάτου

ΤΕΥΧΟΣ 16 ΙΟΥΝΙΟΣ - ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2014 www.iatrikoskosmos.gr

60. AspireAssist: Απώλεια Βάρους χωρίς Χειρουργική Επέμβαση

Περιοδική έκδοση ΟΜΙΛΟΥ ΙΑΤΡΙΚΟΥ ΑΘΗΝΩΝ ΙΔΙΟΚΤΗΤΗΣ

ΓΥΝΑΙΚΑ 62. Καρκίνος του μαστού: Aπλές απαντήσεις σε βασικές ερωτήσεις

Λ. Κηφισίας 58, 151 25 Μαρούσι Τ 210 6862766, F 210 6862765, Ε e.zafeiropoulou@iatriko.gr, www.iatriko.gr

64. Προεμφυτευτική γενετική διάγνωση 68. Λαπαροσκόπηση και γυναικολογικά χειρουργεία

62

70. Εξωσωματική γονιμοποίηση και κακοήθεις παθήσεις: Μύθος ή πραγματικότητα; Νεότερα δεδομένα 72. Καρκίνος της μήτρας ή του ενδομητρίου 74. Επανορθωτική πλαστική αποκατάσταση της εισολκής των θηλών

76. Νοσηλεία στο νοσοκομείο στην παιδική ηλικία 78. Ξένα σώματα αναπνευστικής οδού στα παιδιά

70

82. Υποσπαδίας: Απαντήσεις σε όλα όσα ρωτούν οι γονείς.

86. Επιληψία στα παιδιά: Χειρουργική Επιληψίας

ΔΙΑΤΡΟΦΗ & ΥΓΕΙΑ 88. Διαχείριση του βάρους κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού 90. ΕΙΔΗΣΕΙΣ

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΙ ΣΥΜΒΟΥΛΟΙ ΕΚΔΟΣΗΣ Κωνσταντίνος Κωνσταντινίδης Επιστημονικός Δ/ντής, Ιατρικό Αμαρουσίου Χάρης Πίτταρος Δ/ντής Ιατρικών Υπηρεσιών, Ιατρικό Αμαρουσίου Εμμανουήλ Σαλαμαλέκης Επιστημονικός Δ/ντής, ΓΑΙΑ Φανή Αθανασιάδου Επιστημονική Δ/ντρια, Ιατρικό Διαβαλκανικό Θεσσαλονίκης Μενέλαος Καλογερής Επιστημονικός Δ/ντής, Ιατρικό Π. Φαλήρου Διονύσιος Παπαντωνάτος Επιστημονικός Δ/ντής, Ιατρικό Ψυχικού Παναγιώτης Κατωπόδης Επιστημονικός Δ/ντής, Ιατρικό Περιστερίου CREATIVE DIRECTOR Nόρα Αθανασίου

106. ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ

76

116. PRESS ROOM 118. ΕΠΙΣΤΟΛΕΣ

Οι απόψεις των συντακτών δεν αποτελούν απαραίτητα απόψεις του εκδότη και ιδιοκτήτη του περιοδικού. Απαγορεύεται η αναδημοσίευση, η αναπαραγωγή, ή η μετάδοση όλου ή μέρους του περιοδικού, χωρίς προηγούμενη γραπτή άδεια του εκδότη.

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ & ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΣ ΥΛΗΣ Νάνσυ Χριστοπούλου, Product Manager Ομίλου Ιατρικού Αθηνών ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΚΕΙΜΕΝΩΝ PRESTIGE ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΕΠΕ

ΠΑΙΔΙ

110. ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΠΡΟΣΦΟΡΑ

ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΕΚΔΟΣΗΣ Νίκος Μόσχος, Δ/ντής Επιχειρησιακής Ανάπτυξης Ομίλου Ιατρικού Αθηνών

86

82

ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ Νάνσυ Χριστοπούλου ΕΙΔΙΚΟΙ ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ Α. Μπαξεβάνη, Δημοσιογράφος, Σ. Αμπατζής, Δημοσιογράφος Οι ιατρικοί συνεργάτες του Ομίλου Ιατρικού Αθηνών, οι οποίοι επιθυμούν να δημοσιεύσουν άρθρα ιατρικού περιεχομένου στο περιοδικό «ΙΑΤΡΙΚΟΣ ΚΟΣΜΟΣ», παρακαλούνται να επικοινωνούν με την κα Νάνσυ Χριστοπούλου, στην ηλεκτρονική διεύθυνση, n.christopoulou@iatriko.gr, με την ένδειξη «για το περιοδικό ΙΑΤΡΙΚΟΣ ΚΟΣΜΟΣ».

ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΔΙΑΤΙΘΕΤΑΙ ΔΩΡΕΑΝ

www.iatriko.gr

5

6

www.iatrikoskosmos.gr

Συνέντευξη "Αναδημοσίευση από την εφημερίδα: "Πρώτο Θέμα", στις 27/7/14"

www.iatriko.gr

7

Ισχαιμικό εγκεφαλικό: Υπερταχεία απεικόνιση του βιώσιμου εγκεφάλου στο Ιατρικό Κέντρο Αθηνών «Ο χρόνος είναι εγκέφαλος» Υπολογίζεται ότι περισσότερα από 30.000 νέα περιστατικά με οξύ εγκεφαλικό επεισόδιο εμφανίζονται κάθε χρόνο στην Ελλάδα, από τα οποία περίπου 12.000 άνθρωποι χάνουν τη ζωή τους επειδή δεν έχουν αντιμετωπιστεί έγκαιρα και σωστά

Δρ. Νικόλαος Μποντόζογλου, Διευθυντής Τμήματος Αξονικού & Μαγνητικού Τομογράφου Ιατρικού Κέντρου Αθηνών

Α

πό το σύνολο των εγκεφαλικών επεισοδίων, το ισχαιμικό εγκεφαλικό είναι το συχνότερο, οφείλεται σε απόφραξη της αρτηρίας από θρόμβο, προκαλεί ταχύτατα νέκρωση του εγκεφάλου και θεωρείται από τις κύριες αίτιες θανάτου και αναπηρίας με μεγάλο κοινωνικό και οικονομικό κόστος. Η ιατρική αντιμετώπισή του παραδοσιακά ήταν παρηγορητική - υποστηρικτική, χωρίς να υπάρχει η δυνατότητα αποτελεσματικής θεραπείας και διάσωσης του εγκεφαλικού ιστού που ισχαιμεί, δηλαδή δεν αιματώνεται σωστά. Πριν από περίπου 10 χρόνια εφαρμόσθηκε για πρώτη φορά στα ισχαιμικά εγκεφαλικά ενδοφλέβια θρομβόλυση σε επείγουσα βάση με ωφέλιμα αποτελέσματα. Σε πολλές περιπτώσεις υπήρξε διάλυση 8

www.iatrikoskosmos.gr

210 6862766

Άρθρα του θρόμβου και επαναιμάτωση του εγκεφάλου. Το πρόβλημα όμως της ενδοφλέβιας θρομβόλυσης είναι ότι πρέπει να χορηγηθεί πάρα πολύ σύντομα, δηλαδή μέσα σε 3 – 4,5 ώρες από την έναρξη των συμπτωμάτων. Διαφορετικά, μπορεί να προκαλέσει εγκεφαλική αιμορραγία επιδεινώνοντας την ήδη σοβαρή κλινική κατάσταση. Ο περιορισμός του χρόνου έχει ως αποτέλεσμα μικρός μόνο αριθμός αρρώστων να επωφελούνται. Στο πρόβλημα του χρόνου έρχεται να δώσει λύση μία νέα μέθοδος που ονομάζεται ενδαρτηριακή θρομβεκτομή, η οποία δίνει τη δυνατότητα για έγκαιρη αντιμετώπιση έως και 8 ώρες μετά την έναρξη των συμπτωμάτων. Δυστυχώς όμως δεν είναι όλοι οι ασθενείς κατάλληλοι για αυτήν την τεχνική. Με την έγκαιρη και αποτελεσματική απεικόνιση οι γιατροί καταλαβαίνουν σε ποιους ασθενείς με οξύ ισχαιμικό εγκεφαλικό η παρέμβαση θα αναστρέψει την ισχαιμία και θα διασώσει τον εγκέφαλο από αυτούς τους οποίους ο εγκέφαλος έχει ήδη νεκρωθεί και η παρέμβαση μπορεί να οδηγήσει σε αιμορραγία. Η απεικόνιση πρέπει να γίνει πάρα πολύ γρήγορα, μέσα σε λίγα λεπτά, και δεν πρέπει να καθυστερήσει την έναρξη της θεραπείας. Υπολογίζεται ότι κατά το οξύ ισχαιμικό εγκεφαλικό επεισόδιο ο εγκέφαλος χάνει περίπου 2.000.000 εγκεφαλικά κύτταρα ανά λεπτό: «ο χρόνος είναι εγκέφαλος». Η ακτινολογική μέθοδος που χρησιμοποιείται παγκοσμίως για το σκοπό αυτό είναι συνήθως η αξονική τομογραφία. Τα πλεονεκτήματά της είναι ο σίγουρος αποκλεισμός της αιμορραγίας, ο οποίος είναι απαραίτητη προϋπόθεση πριν από την παρέμβαση, και κυρίως η μεγάλη διαθεσιμότητά της. Όλα σχεδόν τα νοσοκομεία διαθέτουν αξονικό τομογράφο, ο οποίος λειτουργεί κατά την εφημερία. Επίσης, η αξονική τομογραφία θεωρείται παραδοσιακά πιο γρήγορη εξέταση σε σχέση με τη μαγνητική τομογραφία. Το μειονέκτημα της αξονικής τομογραφίας είναι ότι δε δίνει όλες τις αναγκαίες πληροφορίες για τη σωστή επιλογή των ασθενών με οξύ ισχαιμικό εγκεφαλικό, για επείγουσα αντιμετώπιση. Η μαγνητική τομογραφία εμφανίζει σημαντικά πλεονεκτήματα στην αξιόπιστη απεικόνιση του ισχαιμικού εγκεφαλικού. Αναδεικνύει όλες τις περιοχές του εγκεφάλου, οι οποίες, ενώ δεν αιματώνονται επαρκώς (υποαιματώνονται), είναι ακόμα ζωντανές και μπορούν να διασωθούν, αν επαναιματωθούν. Ο αριθμός όμως των διαθέσιμων μαγνητικών τομογράφων κατά την εφημερία είναι σχετικά μικρός. Επίσης, η διαθεσιμότητα των ειδικών λογισμικών που χρειάζονται για την ανάλυση της εξέτασης είναι σχετικά περιορισμένη. Στο Ιατρικό Κέντρο Αθηνών, την τελευταία διετία, εφαρμόζουμε το συνδυασμό των τεχνικών αξονικής και μαγνητικής τομογραφίας στους ασθενείς με οξύ εγκεφαλικό. Ο ασθενής εξετάζεται με αξονική τομογραφία – αξονική αγγειογραφία εγκεφάλου και εφόσον δεν έχει αιμορραγία μεταφέρεται στον μαγνητικό τομογράφο, ενώ παράλληλα ξεκινάει η θεραπευτική αγωγή. Εκεί λαμβάνονται οι ειδικές ακολουθίες ανάδειξης του βιώσιμου εγκεφαλικού ιστού. Ο χρόνος εξέτασης Για πληροφορίες: e.zafeiropoulou@iatriko.gr

Εικόνα 1: Ασθενής 60 ετών με οξύ εγκεφαλικό προσέρχεται στο Ιατρικό Αθηνών 4 ώρες μετά την έναρξη των συμπτωμάτων. Η αξονική τομογραφία αποκλείει την αιμορραγία, αλλά δεν αποκαλύπτει το έμφρακτο.

στον αξονικό τομογράφο είναι περίπου 5 λεπτά και στον μαγνητικό τομογράφο περίπου 7 λεπτά. Για να επιτευχθούν αυτές οι ταχύτητες, ειδικά για τους ασθενείς με εγκεφαλικό, τα μηχανήματα έχουν τοποθετηθεί το ένα δίπλα στο άλλο και φυσικά υπάρχει άριστα εκπαιδευμένο προσωπικό, το οποίο μπορεί να χειριστεί άμεσα την όλη συντονισμένη προσπάθεια. Ο εφημερεύων τεχνολόγος έχει ειδική εμπειρία στην εκτέλεση αμφότερων των εξετάσεων. Οι εφημερεύοντες ιατροί έχουν εμπειρία τουλάχιστον 10 ετών σε αμφότερες τις μεθόδους. Οι ασθενείς, οι οποίοι προσήλθαν στο Ιατρικό Κέντρο Αθηνών με οξύ εγκεφαλικό και επιλέχθηκαν με βάση το συνδυαστικό αυτό πρωτόκολλο για επείγουσα θεραπεία, είχαν πολύ καλή κλινική πορεία με εξάλειψη της ισχαιμικής, μη νεκρωμένης περιοχής του εγκεφάλου.

Δημοσίευση

Εικόνα 2: Η μαγνητική τομογραφία δείχνει μικρό σχετικά τμήμα του εγκεφάλου, το οποίο έχει νεκρωθεί (κόκκινο βέλος).

Εικόνα 3: Η μαγνητική τομογραφία αιμάτωσης δείχνει το μεγαλύτερο τμήμα του εγκεφάλου που ισχαιμεί, αλλά είναι βιώσιμο (μπλέ βέλη). Σύντομα θα νεκρωθεί εάν δεν αντιμετωπιστεί έγκαιρα.

Εικόνα 4: Μαγνητική τομογραφία 9 ημέρες μετά την ενδαρτηριακή θεραπεία. Το νεκρωμένο τμήμα του εγκεφάλου δεν επεκτάθηκε σε σχέση με την εικ.

2. Το λοιπό τμήμα που ισχαιμούσε έχει διασωθεί. Ο ασθενής βελτιώθηκε σημαντικά και παρέμειναν ήπια συμπτώματα.

Το Φεβρουάριο του 2014 δημοσιεύθηκε στην επιστημονική επιθεώρηση STROKE μελέτη της Cleveland Clinic των ΗΠΑ, στην οποία εφαρμόστηκε το συνδυαστικό πρωτόκολλο Αξονικής Μαγνητικής τομογραφίας σε ασθενείς με οξύ ισχαιμικό εγκεφαλικό. Η μέθοδος αυτή συγκρίθηκε με τη μέχρι τώρα καθιερωμένη απεικόνιση. Η μελέτη αποκάλυψε ότι σχεδόν τριπλάσιοι ασθενείς είχαν καλύτερη κλινική πορεία 30 ημέρες μετά την επείγουσα αντιμετώπιση σε σύγκριση με αυτούς που μελετήθηκαν με την καθιερωμένη μέθοδο και η θνησιμότητά τους έπεσε στο μισό. Επίσης, απέδειξαν ότι το συνδυαστικό πρωτόκολλο δεν καθυστερεί την έναρξη της θεραπείας σε σχέση με το καθιερωμένο έως τώρα. Περίπου 50% των ασθενών, οι οποίοι με βάση το παλαιό πρωτόκολλο ήταν υποψήφιοι για επείγουσα θεραπεία, το νέο πρωτόκολλο έδειξε ότι δεν ήταν, αντίθετα, εάν ακολουθείτο επείγουσα θρομβόλυση, ήταν υποψήφιοι για επιπλοκές. Η μελέτη αυτή επιβεβαιώνει το πρωτοποριακό πρωτόκολλο που εφαρμόζει το τμήμα Αξονικής - Μαγνητικής Τομογραφίας στο Ιατρικό Κέντρο Αθηνών εδώ και δύο χρόνια.

www.iatriko.gr

9

Αγγειακό Εγκεφαλικό Επεισόδιο: Πρώτη Αιτία Μακροχρόνιας Αναπηρίας. Τι γνωρίζουμε σήμερα

10

www.iatrikoskosmos.gr

210 6862766

Άρθρα

Δρ. Κλημεντίνη Ε. Καραγεωργίου, MD, PhD Διευθύντρια Νευρολόγος - Ψυχίατρος Ιατρικού Κέντρου Αθηνών

Τι ορίζεται ως Αγγειακό Εγκεφαλικό Επεισόδιο;

Ω

ς Αγγειακό Εγκεφαλικό Επεισόδιο (ΑΕΕ) περιγράφεται μία ετερογενής ομάδα διαταραχών με κυρίαρχο γνώρισμα την παρουσία σημείων & συμπτωμάτων από το Κεντρικό Νευρικό Σύστημα είτε συνεπεία ισχαιμίας είτε αιμορραγίας. Με τον όρο αυτό υπογραμμίζεται η αιφνίδια εμφάνιση των συμπτωμάτων, τα οποία αφήνουν τις περισσότερες φορές μία διαρκή σωματική & γνωσιακή αναπηρία. Πρόκειται για αιφνίδια διακοπή της αιμάτωσης του εγκεφάλου με αποτέλεσμα τη βλάβη του εγκεφάλου και τη διακοπή της λειτουργίας του. Το ΑΕΕ αποτελεί την 3η αιτία θανάτου μετά το καρδιογενές επεισόδιο και τον καρκίνο, ενώ αποτελεί παράλληλα την κύρια αιτία μακροχρόνιας αναπηρίας, καθώς επίσης ένα σημαντικό αίτιο χρόνιας αναπηρίας και τη συνηθέστερη νευρολογική κατάσταση που απαιτεί νοσηλεία. Υπάρχουν δύο τύποι ΑΕΕ: το Ισχαιμικό και το Αιμορραγικό. Το 80%-85% των εγκεφαλικών επεισοδίων είναι ισχαιμικά. Από τα 750.000 νέα ΑΕΕ που συμβαίνουν κάθε χρόνο στις ΗΠΑ, το 85% οφείλεται σε Έμφρακτο Εγκεφάλου. Το Ισχαιμικό ΑΕΕ συμβαίνει όταν διακόπτεται η αρτηριακή παροχή αίματος σε ένα τμήμα του εγκεφάλου. Αυτό οφείλεται σε απόφραξη των μεγάλων αγγείων προς τον εγκέφαλο, ή των μικρών αγγείων εντός του εγκεφάλου. Η απόφραξη προκαλείται είτε από δημιουργία θρόμβου σε μία στενωμένη αρτηρία (θρόμβωση) είτε από θρόμβο που σχηματίσθηκε σε άλλο σημείο του σώματος, συνήθως στην καρδιά, και μετακινήθηκε στις αρτηρίες του εγκεφάλου με την αιματική ροή (εμβολή). Αιμορραγικό επεισόδιο συμβαίνει μετά από αιμορραγία μέσα (Αιμάτωμα), ή γύρω από τον εγκέφαλο (Υπαραχνοειδής Αιμορραγία). Υπάρχουν πολλά πιθανά αίτια αιμορραγίας. Τα συνηθέστερα είναι: • Ρήξη Ανευρύσματος ή Δυσπλασίας αγγείου του εγκεφάλου • Ρήξη μικρών αγγείων εντός του εγκεφάλου. Για πληροφορίες: e.zafeiropoulou@iatriko.gr

Με ποιό μηχανισμό γίνεται το ΑΕΕ;

Τι είναι το παροδικό ισχαιμικό επεισόδιο;

Στο ΑΕΕ σταματά αιφνίδια η αιμάτωση μίας περιοχής του εγκεφάλου, άλλοτε άλλης έκτασης, είτε διότι εμποδίζεται η ροή αίματος εντός του αγγείου, (θρομβωτικό επεισόδιο), είτε διότι υπάρχει ρήξη αγγείου & το αίμα διασκορπίζεται μέσα ή γύρω από τον εγκέφαλο (Αιμορραγικό επεισόδιο). Αποτέλεσμα είναι είτε να σταματήσει η λειτουργία των εγκεφαλικών κυττάρων που βλάπτονται, είτε αυτά να πεθάνουν. Όταν αυτό συμβεί, η λειτουργία τμημάτων του σώματος που ρυθμίζονται από τα κύτταρα αυτά διαταράσσεται ή διακόπτεται. Ανάλογα με την περιοχή του εγκεφάλου που προσβάλλεται είναι δυνατόν οι ασθενείς να χάσουν την ομιλία, την αίσθηση, τη μυϊκή δύναμη, την κίνηση, την όραση και τη μνήμη. Τα συμπτώματα αυτά σε ορισμένους ασθενείς υποχωρούν και θεραπεύονται, σε άλλους όμως παραμένουν υπολείμματα που προκαλούν αναπηρία μόνιμη, και ορισμένοι ασθενείς θα καταλήξουν. Στα ισχαιμικά επεισόδια, η άμεση θεραπεία είναι απαραίτητη για να προληφθεί η επέκταση της βλάβης σε μεγαλύτερη περιοχή του εγκεφάλου, όπου η ροή του αίματος έχει μειωθεί, αλλά δεν έχει σταματήσει. Στα αιμορραγικά επεισόδια, η άμεση θεραπεία, όταν είναι απαραίτητη, προλαμβάνει μία δεύτερη αιμορραγία.

Παροδικό ισχαιμικό επεισόδιο ονομάζεται η προσωρινή διακοπή της αιματικής ροής σε ένα σημείο του εγκεφάλου. Μπορεί να έχει διάρκεια μερικών δευτερολέπτων, ή μερικών ωρών, συνήθως όμως διαρκεί λιγότερο από 24 ώρες. Αποτελεί ένα σημαντικό προειδοποιητικό σημείο ενός μελλοντικού εγκεφαλικού επεισοδίου στις επόμενες ώρες, ή μέρες. Είναι ένδειξη ότι η αιματική ροή προς τον εγκέφαλο είναι διαταραγμένη και πρέπει να αξιολογείται με τον ίδιο επείγοντα χαρακτήρα, όπως το εγκεφαλικό επεισόδιο.

Το ΑΕΕ αποτελεί την 3η αιτία θανάτου μετά το καρδιογενές επεισόδιο & τον καρκίνο.

Ποια είναι τα συμπτώματα; Τα συμπτώματα του ΑΕΕ μπορεί να ποικίλουν. Αρχίζουν άλλοτε αργά και άλλοτε πολύ γρήγορα. Είναι πιθανό ακόμα και να ξυπνήσει κάποιος με τα συμπτώματα. Πρέπει να αναζητηθεί άμεση ιατρική βοήθεια, εάν ξαφνικά ένα από τα ακόλουθα συμπτώματα εμφανιστεί: • Μούδιασμα ή αδυναμία στο πρόσωπο, χέρι, πόδι, κυρίως στη μία πλευρά του σώματος.

• Σύγχυση, ή διαταραχή ομιλίας, ή αντίληψης.

• Διαταραχή όρασης στον ένα, ή και στους δύο οφθαλμούς.

• Διαταραχή βάδισης και συντονισμού των κινήσεων, ίλιγγος, αστάθεια.

• Δυνατός πονοκέφαλος. Δυστυχώς, από τη στιγμή έναρξης των συμπτωμάτων υπάρχει ένα πολύ περιορισμένο χρονικό διάστημα, μέσα στο οποίο μπορεί να εφαρμοστεί αποτελεσματικά θεραπεία. Σε περίπτωση καθυστερήσεων η δυνατότητα παρέμβασης έχει χαθεί. Το ΑΕΕ εξελίσσεται γρήγορα, κάτι το οποίο σημαίνει πως θα πρέπει ο ασθενής να έχει τη φροντίδα των ιατρών το συντομότερο δυνατόν.

www.iatriko.gr

11

Πώς διαγιγνώσκεται το ΑΕΕ; Η αξιολόγηση του Νευρολόγου ή ενός άλλου ιατρού θα βοηθήσει στη διάγνωση του ΑΕΕ και θα δώσει πληροφόρηση για την κατανόηση της αιτίας. Η αξιολόγηση περιλαμβάνει: • Φυσική εξέταση • Νευρολογική εξέταση • Αιματολογικές εξετάσεις • Εξετάσεις απεικόνισης του εγκεφάλου (Αξονική Τομογραφία, Μαγνητική Τομογραφία) • Απεικόνιση Αγγείων Εγκεφάλου (Αγγειογραφία) • Δοκιμασίες καρδιακής λειτουργίας Α) Ηλεκτροκαρδιογράφημα (ΗΚΓ) Β) Υπερηχοκαρδιογράφημα Γ) Καταγραφή καρδιακού ρυθμού

Ποιος γιατρός μπορεί να διαγνώσει το ΑΕΕ; Ο οικογενειακός γιατρός (Παθολόγος, Γενικός Γιατρός) μπορεί να βγάλει την πρώτη διάγνωση πιθανού ΑΕΕ, όμως οι Νευρολόγοι είναι οι ιατροί που ειδικεύονται σε διαταραχές του εγκεφάλου και των νεύρων και ασχολούνται με τη διάγνωση του ΑΕΕ. Ο Νευρολόγος, για να μπορέσει να προσφέρει την καλύτερη φροντίδα, πρέπει να γνωρίζει όλα τα συμπτώματά σας και το ιατρικό ιστορικό. Χρειάζεστε απαντήσεις στα ερωτήματά σας. Θα βοηθήσει πολύ αν υπάρχουν σημειώσεις σχετικά με την κατάσταση του ασθενούς και λίγες, καλά δομημένες, ερωτήσεις του ασθενούς σε κάθε συνάντηση με το γιατρό.

Ποιες θεραπευτικές δυνατότητες υπάρχουν; Έχει μεγάλη σημασία η άμεση ιατρική φροντίδα. Για ασθενείς με ισχαιμικό ΑΕΕ που πληρούν ορισμένα κριτήρια, ένα φάρμακο που διαλύει το θρόμ12

www.iatrikoskosmos.gr

βο, ο ενεργοποιητής ιστικού πλασμινογόνου (tPA), δύναται να βελτιώσει την εξέλιξη όταν δίδεται εντός 4 ½ ωρών από την εμφάνιση των συμπτωμάτων. Όσο νωρίτερα δοθεί η θεραπεία, τόσο μεγαλύτερη πιθανότητα υπάρχει να βοηθήσει. Σε ορισμένες περιπτώσεις υπάρχουν και άλλοι τρόποι απομάκρυνσης των θρόμβων του αίματος από τα αγγεία του εγκεφάλου. Η ανάγκη διεύρυνσης του χρονικού, θεραπευτικού παράθυρου και αντιμετώπισης ασθενών με απόφραξη μεγάλου αγγείου οδήγησε στην ανάπτυξη ενδαρτηριακών θεραπειών. Αυτές είναι η ενδαρτηριακή θρομβόλυση και η ενδαρτηριακή θρομβεκτομή, ή μηχανική θρομβόλυση. Οι ενδαρτηριακές θεραπείες μπορούν να εφαρμοστούν εντός 6 ωρών από την εμφάνιση συμπτωμάτων. Μετά από παρακέντηση της μηριαίας αρτηρίας (αρτηρία του ποδιού), ένας μικροκαθετήρας προωθείται μέχρι την αρτηρία που έχει το θρόμβο και μέσω αυτού εγχέεται θρομβολυτική ουσία (tPA) κατευθείαν στο θρόμβο, ή με ειδικές συσκευές αφαιρείται μηχανικά ο θρόμβος. Η θεραπεία, τα πρώτα 24ωρα, στοχεύει στην πρόληψη και αντιμετώπιση των πιθανών άμεσων επιπλοκών του επεισοδίου βελτιώνοντας την ανάρρωση και προλαμβάνοντας μελλοντικά ΑΕΕ. Περιλαμβάνει φάρμακα, τα οποία ρευστοποιούν το αίμα, μειώνουν την αρτηριακή πίεση και τη χοληστερίνη, και σε ορισμένες περιπτώσεις χρησιμοποιούνται επεμβατικές μέθοδοι για την αποκατάσταση αρτηριακών στενώσεων. Άλλοι τρόποι θεραπείας είναι η μείωση αμέσως των κινδύνων επιπλοκών βελτιστοποιώντας την ανάρρωση και προλαμβάνοντας μελλοντικά ΑΕΕ. Περιλαμβάνουν φάρμακα, τα οποία ρευστοποιούν το αίμα, και φάρμακα που μειώνουν την αρτηριακή πίεση και τη χοληστερίνη. Σε ορισμένες περιπτώσεις χρησιμοποιούνται επεμβατικά βοηθήματα (stents), τα οποία ανοίγουν το εσωτερικό των στενομένων αιμοφόρων αγγείων στον αυχένα. Για τα αιμορραγικό ΑΕΕ η θεραπεία είναι: • Φάρμακα που μειώνουν την αρτηριακή πίεση • Χειρουργική αντιμετώπιση για παροχέτευση του αίματος από εγκέφαλο, ή μείωση της ενδοεγκεφαλικής πίεσης • Χειρουργείο αποκατάστασης των διατριθέντων αιμοφόρων αγγείων • Εισαγωγή ενός βοηθήματος (coil) να εμποδίσει την αιμορραγία των αγγείων • Αποιδηματικά φάρμακα του εγκεφάλου • Εισαγωγή σωλήνα παροχέτευσης για να μειώσει την ενδοεγκεφαλική πίεση

Η ζωή μετά το ΑΕΕ Αν και μερικοί ασθενείς αποκαθίστανται μετά το ΑΕΕ, άλλοι συνεχίζουν να έχουν προβλήματα ανάλογα με τη θέση και το μέγεθος του ΑΕΕ όπως: • Προβλήματα μνήμης, συγκέντρωσης και προσοχής • Δυσκολία ομιλίας ή αντίληψης του προφορικού λόγου • Δυσκαταποσία • Συγκινησιακά προβλήματα, όπως κατάθλιψη • Συχνά, απώλεια όρασης από τη μία πλευρά • Απώλεια της ισχύος, ή της αίσθησης της μίας πλευράς του σώματος • Απώλεια ισορροπίας, ή ικανότητας βάδισης Η περαιτέρω φυσικοθεραπεία βοηθά να αποκτήσει κανείς τη χαμένη του λειτουργία έπειτα από βλάβη λόγω του ΑΕΕ, σε συνδυασμό με εργοθεραπεία και λογοθεραπεία εφ’ όσον απαιτείται. Κατά την αποκατάσταση, οι περισσότεροι θα βελτιωθούν, μερικοί όχι τελείως. Ο εγκέφαλος μπορεί να μάθει νέους τρόπους λειτουργίας χρησιμοποιώντας τα ανέπαφα κύτταρα του εγκεφάλου.

Προλαμβάνοντας ένα δεύτερο ΑΕΕ Άνθρωποι που έχουν εμφανίσει ένα ΑΕΕ έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο για ένα άλλο ΑΕΕ από αυτούς που δεν είχαν ποτέ επεισόδιο. Ο ασθενής θα πρέπει να κουβεντιάσει με το Νευρολόγο του για τους τρόπους που μπορεί να προλάβει ένα δεύτερο ΑΕΕ και περιλαμβάνονται φάρμακα και αλλαγές στον τρόπο διαβίωσης όπως: • Διατροφή πτωχή σε αλάτι, λίπος, χοληστερόλη, ζάχαρη • Ρύθμιση υψηλής αρτηριακής πίεσης • Ρύθμιση σακχάρου αίματος • Διακοπή καπνίσματος • Ρύθμιση φαρμάκων για τη χοληστερόλη • Φάρμακα αντιαιμοπεταλιακά

Για την οικογένεια και τους φίλους Η αποκατάσταση μετά το ΑΕΕ είναι συχνά μεγάλο πρόβλημα τόσο για τους ασθενείς όσο και για τους φροντιστές τους. Απαιτείται συνεχής στήριξη τόσο του ασθενούς, όσο και των φροντιστών, με βοήθεια, όχι μόνο σωματική, αλλά και ψυχική υποστήριξη, ώστε να ελαχιστοποιηθεί το μεγάλο έλλειμμα στην ποιότητα της καθημερινής διαβίωσης που δημιουργεί η αναπηρία. Για την επιτυχή επίτευξη αυτού του στόχου απαιτείται παράλληλη υποστήριξη της οικογένειας και των φροντιστών, με υποστηρικτική ψυχοθεραπεία των φροντιστών και της οικογένειας, την καθοδήγηση συμμετοχής σε προγράμματα και ομάδες για άτομα με ΑΕΕ, την υποστήριξη από κοινωνικό λειτουργό, θεμάτων κοινωνικών, νομικών και γραφειοκρατικών που αφορούν τα άτομα με ΑΕΕ.

210 6862766

Μάθετε περισσότερα στο www.hypertension-corner.gr

BP Α6 BP Α1

BP Α2

BP Α3

Kάθε χτύπος της καρδιάς σας αξίζει την προσοχή μας! Η μέτρηση της πίεσης είναι σημαντική! Εμπιστευτείτε την τεχνολογία MICROLIFE για να ελέγχετε καθημερινά την πίεσή σας με αξιόπιστες και ακριβείς μετρήσεις.

ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΟΣ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΟΣΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΟΣ ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΟΣ Για πληροφορίες: e.zafeiropoulou@iatriko.gr

Λ. Λαυρίου 151, Παιανία 19002 Τ: 210 6645751 F: 210 6646000 E: info@karabinismedical.gr www.karabinismedical.gr www.facebook.com/KarabinisMedical www.iatriko.gr

13

Ρομποτική Κυστεκτομή: Αντιμετωπίζοντας το διηθητικό καρκίνο της ουροδόχου κύστης με την πλέον σύγχρονη, πλήρως ενδοσωματική και ελάχιστα επεμβατική θεραπεία

14

www.iatrikoskosmos.gr

210 6862766

Άρθρα

Αντώνιος Πλουμίδης, MD, PhD, FEBU, FHCS Χειρουργός Ουρολόγος – Ανδρολόγος Διευθυντής Κέντρου Ρομποτικής & Λαπαροενδοσκοπικής Χειρουργικής Ουρολογίας – Ανδρολογίας Ιατρικού Κέντρου Αθηνών

Ο Ρόλος της ουροδόχου κύστης Η ουροδόχος κύστη είναι ένα κοίλο μυώδες όργανο, που πολλοί παρομοιάζουν με ασκό. Η βασική της λειτουργία είναι η συλλογή και αποθήκευση των ούρων που παράγονται από τους νεφρούς (και μεταφέρονται σε αυτήν μέσω δύο μικρών σωληναρίων που ονομάζονται ουρητήρες) καθώς και η αποβολή τους με την ούρηση. Οι διαστάσεις της ουροδόχου κύστης αλλάζουν συνεχώς και εξαρτώνται από την πλήρωση των ούρων. Έτσι, ενώ όταν είναι άδεια ανατομικά βρίσκεται πίσω από την ηβική σύμφυση (ακριβώς πάνω από τα γεννητικά όργανα), κατά την πλήρωση εκτείνεται οπισθίως του κατώτερου κοιλιακού τοιχώματος. Αποτελείται δε από τρεις χιτώνες: το βλεννογόνιο, το μυϊκό και τον ορογόνο.

Επιδημιολογία του καρκίνου της ουροδόχου κύστης Ο καρκίνος της ουροδόχου κύστης είναι ο δεύτερος πιο συχνός καρκίνος του ουροποιητικού και αποτελεί το 3% όλων των κακοηθειών. Αποτελεί τον 4ο σε συχνότητα καρκίνο στον άνδρα και τον 8ο στη γυναίκα. Παρόλο που η συχνότητα εμφάνισης καρκίνου της ουροδόχου κύστης είναι σημαντικά μεγαλύτερη στους άνδρες, είναι ο πιο θανατηφόρος όταν εμφανίζεται σε γυναίκες. Κάθε χρόνο σε όλο τον κόσμο διαγιγνώσκονται 250.000 νέες περιπτώσεις καρκίνου της ουροδόχου κύστεως, ενώ πεθαίνουν από τη νόσο 120.000.

Αίτια εμφάνισης Μέχρι σήμερα, οι ερευνητές δεν έχουν ορίσει επακριβώς όλες τις αιτίες που ευθύνονται για την εμφάνιση του καρκίνου στην ουροδόχο κύστη, ωστόσο είναι αρκετοί οι γνωστοί παράγοντες που ενοχοποιούνται για την πρόκληση της νόσου, με επικρατέστερο το κάπνισμα. Η εξήγηση για την ενοχοποίηση του καπνίσματος είναι ότι τα βλαβερά συστατικά του καπνού, που εισπνέει ο καπνιστής και τα οποία αποβάλλονται μέσω των ούρων, παραμένουν για αρκετές ώρες μέσα στην κύστη (μέχρις ότου αποβληθούν με την Για πληροφορίες: e.zafeiropoulou@iatriko.gr

ούρηση) βλάπτοντας τα επιφανειακά (βλεννογονικά) κύτταρα αυτής. Σύμφωνα με μελέτες, η πιθανότητα που έχουν οι καπνιστές να εμφανίσουν το συγκεκριμένο καρκίνο είναι τέσσερις φορές μεγαλύτερη από εκείνη των μη καπνιστών. Η δεύτερη επικρατέστερη αιτία που αναφέρεται, είναι η έκθεση για μεγάλο διάστημα σε διάφορες χημικές ουσίες (αρωματικές αμίνες, βαφές ανιλίνης, αλδεΰδες κλπ.). Χαρακτηριστικό είναι ότι έχει συσχετιστεί με ορισμένα επαγγέλματα όπως η εργασία σε αυτοκινητοβιομηχανίες, σε καθαριστήρια ρούχων, σε εργοστάσια χάρτου, σε βαφεία, σε βυρσοδεψία καθώς και άλλες κατηγορίες επαγγελμάτων που ο εργαζόμενος εκτίθεται σε οργανικά χημικά. Τέλος, η παρατεταμένη και χρόνια λήψη αναλγητικών φαρμάκων, η κατανάλωση συνθετικών γλυκαντικών, κάποιες παρασιτικές λοιμώξεις, η χρόνια χρήση ουροκαθετήρα, οι χρόνιες φλεγμονές, οι υποτροπιάζουσες ουρολοιμώξεις και η ακτινοβολία έχουν ενοχοποιηθεί για την εμφάνιση καρκίνου της ουροδόχου κύστης. Είναι σημαντικό να τονισθεί ότι ο κίνδυνος εμφάνισης καρκίνου στην ουροδόχο κύστη αυξάνεται με την ηλικία. Χαρακτηριστικά, καταγράφεται ότι το 70% των ασθενών είναι άνω των 65 ετών, χωρίς όμως να αποκλείεται η εμφάνισή του και σε μικρότερες ηλικίες.

Η θεραπεία εκλογής για το διηθητικό καρκίνο της ουροδόχου κύστης, ανάλογα με την ηλικία του ασθενούς και την έκταση της νόσου, είναι η ριζική κυστεκτομή. Συμπτώματα Η συγκεκριμένη νόσος καταγράφεται ως «ύπουλη», καθώς τα συμπτώματά της δεν προκαλούν πόνο, ή ιδιαίτερη ενόχληση, μάλιστα χαρακτηριστικό της νόσου, σε πολλές περιπτώσεις, είναι η παντελής απουσία συμπτωμάτων. Γιαυτό και χρειάζεται παρατηρητικότητα αλλά και συνέπεια στις επισκέψεις μας στον ουρολόγο. Ιδιαίτερα τα άτομα που ανήκουν σε ομάδες αυξημένου κινδύνου, όπως είναι οι καπνιστές, θα πρέπει να προβαίνουν σε προληπτικό έλεγχο με απεικονιστικές και κυτταρολογικές εξετάσεις καθώς και επίσκεψη στον ουρολόγο. Στην περίπτωση αυτή, η πρόληψη μπορεί να προλάβει τη θεραπεία με ριζική κυστεκτομή.

Από τα πρώτα πιθανά συμπτώματα που παρουσιάζονται με την πάθηση είναι η αιματουρία, δηλαδή η παρουσία αίματος στα ούρα, με αποτέλεσμα αυτά να έχουν πιο σκούρο ερυθρό χρώμα. Όμως, η απουσία πόνου αλλά και η διακοπή της αιματουρίας είναι δύο παράγοντες που «κρύβουν» την ασθένεια και συντελούν στην καθυστέρηση του πάσχοντος να επισκεφθεί το γιατρό και να γίνει η έγκαιρη διάγνωση. Για αυτό είναι πολύ σημαντικό ασθενείς με αιματουρία και ιστορικό καπνίσματος να επισκέπτονται τον ουρολόγο για τον αποκλεισμό πιθανής κακοήθειας. Μερικές φορές μπορεί να παρατηρηθούν αίσθημα καύσου στον ασθενή, δυσουρία, συχνουρία ακόμη και επιτακτικότατα. Αν ο όγκος επεκταθεί προς τους ουρητήρες, μπορεί να καταγραφεί πόνος στη μέση, ή να μειωθεί η ακτίνα της ούρησης αν ο όγκος αναπτυχθεί στον αυχένα της κύστεως.

Διάγνωση Η διάγνωση του καρκίνου της ουροδόχου κύστης γίνεται με την κυστεοσκόπηση (εύκαμπτη ή άκαμπτη) και η επιβεβαίωση γίνεται με βιοψία του βλεννογόνου αυτής. Ωστόσο, σημαντικά διαγνωστικά εργαλεία για τον ουρολόγο είναι ο υπέρηχος, η κυτταρολογική εξέταση των ούρων καθώς και η αξονική ουρογραφία.

Κατηγορίες Ο καρκίνος της ουροδόχου κύστεως χωρίζεται σε δύο σημαντικές κατηγορίες. Η πρώτη αφορά στο Μη-διηθητικό ή Επιφανειακό, που είναι ο καρκίνος που εντοπίζεται στο βλεννογόνο και στην υποβλεννογόνια στοιβάδα, και η δεύτερη είναι ο Διηθητικός, δηλαδή ο καρκίνος που εισχωρεί στο μυϊκό τοίχωμα και είναι πιθανό να επεκταθεί και σε άλλες περιοχές. Η κατηwww.iatriko.gr

15

γοριοποίηση αυτή είναι σημαντική καθώς διαφέρει ουσιαστικά και ο τρόπος αντιμετώπισης και η θεραπεία τους.

ευκρίνειας, πραγματικό βάθος πεδίου και μεγεθυμένη έως και 15 φορές, δίνοντας κατ’ αυτόν τον τρόπο στο χειρουργό τη δυνατότητα να εκτελέσει τη ριζική κυστεκτομή μέσω 4-6 μικρών οπών.

Θεραπεία του διηθητικού καρκίνου της ουροδόχου κύστης

Η επέμβαση

Η θεραπεία εκλογής για το διηθητικό καρκίνο της ουροδόχου κύστης, ανάλογα με την ηλικία του ασθενούς και την έκταση της νόσου, είναι η ριζική κυστεκτομή. Η επέμβαση αυτή μπορεί να πραγματοποιηθεί με τρεις τρόπους: παραδοσιακά με την ανοικτή μέθοδο, λαπαροσκοπικά και τέλος ρομποτικά. Τελευταία, η ρομποτική χειρουργική κερδίζει συνεχώς έδαφος, καθώς τα πλεονεκτήματά της είναι πολλά και ποικίλα για τον ασθενή και τη θετική έκβαση της νόσου. Λόγω της εξέλιξης της χειρουργικής και των καινούργιων τεχνολογιών που εφαρμόζονται, έχουμε οδηγηθεί στην εποχή της «ελάχιστα επεμβατικής χειρουργικής», μέσω της οποίας αποφεύγονται οι μεγάλες τομές, οι τραυματισμοί των ιστών και οι χειρουργοί περιορίζονται σε «μικρές οπές» επιτυγχάνοντας πολύ καλύτερο ογκολογικό και λειτουργικό αποτέλεσμα (Εικόνα 1). Το θετικό αποτέλεσμα της ελάχιστα επεμβατικής χειρουργικής δεν είναι

Η χειρουργική θεραπεία του διηθητικού καρκίνου της ουροδόχου κύστης αποτελείται από τρία μέρη: α) την ίδια την κυστεκτομή, β) τον πυελικό λεμφαδενικό καθαρισμό, και γ) την εκτροπή των ούρων. Όσον αφορά στη ριζική κυστεκτομή, δηλαδή στην ολική αφαίρεση της ουροδόχου κύστης, ανάλογα με την επέκταση της νόσου, μερικές φορές η διαδικασία αυτή απαιτεί και την αφαίρεση γειτονικών οργάνων. Στις γυναίκες, αφορά στην αφαίρεση του τραχήλου της μήτρας, σαλπίγγων, ωοθηκών, μήτρας και μέρους του κόλπου. Στους άνδρες, αφορά στην αφαίρεση του προστάτη, μέρους του σπερματικού πόρου, των σπερματοδόχων κύστεων καθώς και των νεύρων που ελέγχουν τη στύση. Σήμερα, ωστόσο, με τη μέθοδο της ρομποτικής κυστεκτομής, η οποία παρέχει στον εξειδικευμένο χειρουργό, μεταξύ άλλων, τρισδιάστατη μεγεθυμένη εικόνα και αξι-

Εικόνα 1: Με τη ρομποτική χειρουργική οι μεγάλες τομές της κλασικής ανοιχτής χειρουργικής αντικαθίστανται από 5-6 μικρές οπές στο κοιλιακό τοίχωμα

μόνο αισθητικό, αλλά έχει αποδειχθεί ότι ελαχιστοποιείται το μετεγχειρητικό stress του οργανισμού του ασθενούς και έτσι η ανάρρωσή του είναι ταχύτερη. Για αυτούς τους λόγους, άλλωστε, σε όλα τα σύγχρονα κέντρα του εξωτερικού οι γιατροί επιλέγουν τη ρομποτική χειρουργική, αφού με αυτή τη μέθοδο οι ασθενείς απολαμβάνουν περισσότερα πλεονεκτήματα. Η χρήση του ρομπότ «da Vinci» γίνεται από το χειρουργό, ο οποίος δεν έρχεται σε άμεση επαφή με το σώμα του ασθενούς που χειρουργεί (Εικόνα 2). Το ρομπότ δέχεται τις εντολές του χειρουργού και μέσω των ειδικών βραχιόνων του ρομπότ, που αποτελούν την προέκταση των χεριών του ιατρού, τις εκτελεί άμεσα και με απόλυτη ακρίβεια, παρέχοντας ως αποτέλεσμα τον ελάχιστο τραυματισμό των ευαίσθητων οργάνων σε σύγκριση με το ανοιχτό χειρουργείο. Πιο αναλυτικά, η εγχείρηση τελείται σε απόλυτο τεχνολογικό περιβάλλον, με τρισδιάστατη εικόνα υψηλής 16

www.iatrikoskosmos.gr

οθαύμαστη ακρίβεια κινήσεων, δηλαδή, πλεονεκτήματα που δεν υπάρχουν στις παραδοσιακές μεθόδους, μπορεί να επιτευχθεί η διατήρηση της σεξουαλικής λειτουργίας και στα δύο φύλα, ενώ μεγιστοποιούνται οι πιθανότητες να διατηρηθεί ακόμα και η μήτρα με τα εξαρτήματα της καθώς και σημαντικό μέρος του πρόσθιου κολπικού τοιχώματος. Στη συνέχεια πραγματοποιείται ο πυελικός λεμφαδενικός καθαρισμός. Η αφαίρεση των λεμφαδένων χρησιμεύει στη διάγνωση και στον καθορισμό του σταδίου του καρκίνου, ενώ ο αριθμός των αφαιρούμενων λεμφαδένων είναι προγνωστικής σημασίας στη θεραπεία της νόσου. Αυτό γιατί μαζί με τους λεμφαδένες αφαιρούνται και τυχόν μικρό-μεταστάσεις σε αυτούς πετυχαίνοντας δυνητικά την εκρίζωση του καρκίνου. Η ρομποτική χειρουργική θεωρείται ιδανική μέθοδος για αυτή τη διαδικασία καθώς επιτρέπει με υψηλή ακρίβεια

τη λεπτή παρασκευή των λεμφαδένων από τα σημαντικά νεύρα και μεγάλα (λαγόνια) αγγεία του οργανισμού, εξασφαλίζοντας ελάχιστη απώλεια αίματος και το πιο σημαντικό, την ασφάλεια του ασθενούς. Πρόσφατες μάλιστα επιστημονικές δημοσιεύσεις αναφέρουν ότι με τη ρομποτική χειρουργική μπορεί να επιτευχθεί αφαίρεση μεγαλύτερου αριθμού λεμφαδένων από ότι στην ανοικτή μέθοδο. Σημαντικό μέρος της επέμβασης είναι το κομμάτι της εκτροπής των ούρων. Από τη στιγμή που τα ούρα, που παράγονται από τους νεφρούς και μεταφέρονται από τους ουρητήρες, δεν καταλήγουν στην ουροδόχο κύστη, ο χειρουργός πρέπει να ανακατασκευάσει τρόπο αποβολής των ούρων. Αυτή η ανακατασκευή επιτυγχάνεται με τη βοήθεια τμήματος λεπτού εντέρου, το οποίο είτε μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη δημιουργία ενός νέου αποθηκευτικού χώρου των ούρων, δηλαδή μίας νεο-κύστης, είτε μπορούν οι ουρητήρες να αναστομωθούν με τμήμα λεπτού εντέρου και τα ούρα να αποβληθούν μέσω ουρητηρο-δερμο-στομίας (Εικόνα 3). Είναι σημαντικό να τονιστεί ότι πολλοί χειρουργοί κατά τη διαδικασία της ανακατασκευής (τελευταίο μέρος της επέμβασης) προτιμούν να μετατρέψουν την επέμβαση από ρομποτική σε κλασική ανοιχτή, πραγματοποιώντας ουσιαστικά μία «υβριδική» επέμβαση που, ενώ αρχίζει ρομποτικά, καταλήγει ο ασθενής με μεγάλη τομή στο δέρμα. Με τον τρόπο αυτό όμως, ο ασθενής δεν επωφελείται από τα πλεονεκτήματα της ρομποτικής επέμβασης που γίνεται με ελάχιστα επεμβατικό τρόπο. Η κλινική μας, μετά από πολύμηνη εκπαίδευση σε κορυφαία κέντρα του εξωτερικού (Karolinska Institutet στη Στοκχόλμη, – OLV Robotic Surgery Institute στο Βέλγιο), έχει πλέον πολυετή εμπειρία στην πλήρως ενδοσωματική εκτροπή των ούρων. Αυτό σημαίνει ότι o ασθενής δεν «ανοίγεται» και η επέμβαση πραγματοποιείται εξολοκλήρου ρομποτικά. Με τον τρόπο αυτό εξασφαλίζεται ταχύτερη ανάρρωση και λιγότερο χειρουργικό stress στον ασθενή.

210 6862766

Άρθρα Πλεονεκτήματα της ρομποτικής ριζικής κυστεκτομής Σε κάθε ριζική κυστεκτομή, τρεις είναι οι βασικοί στόχοι του χειρουργού: • Το ογκολογικό αποτέλεσμα: H ριζική αφαίρεση της ουροδόχου κύστης και του καρκίνου καθώς και των επιχώριων λεμφαδένων της πυέλου.

• Το λειτουργικό αποτέλεσμα: Η διατήρηση της λειτουργίας του υπόλοιπου ουροποιητικού συστήματος προσφέροντας στον ασθενή την κατάλληλη εκτροπή των ουρών, διατηρώντας έτσι την ποιότητα ζωής.

• Η ελαχιστοποίηση των περιεγχειρητικών επιπλοκών Η επίτευξη των συγκεκριμένων στόχων και στα τρία επίπεδα παρέχεται μέσω: - των ρομποτικών εργαλείων, τα οποία διαθέτουν επιπλέον καρπιαία άρθρωση παρέχοντας τη δυνατότητα για κινήσεις άνω των 360 μοιρών στο τελικό άκρο αυτών (EndoWrist® Instruments, Intuitive Surgical Inc.). Έτσι, ο χειρουργός μπορεί να προσεγγίσει ακόμα και δύσκολες περιπτώσεις, όπου η ανατομία της πυέλου συχνά δεν επιτρέπει την άμεση όραση και πρόσβαση όπως μπορεί να συμβεί με την κλασική ανοιχτή χειρουργική, - της απόλυτης τρισδιάστατης απεικόνισης, - της εργονομίας που δίνει η ρομποτική πλατφόρμα, καθώς ο χειρουργός εργάζεται με τα χέρια του να στηρίζονται και σε καθιστή θέση. Οι συγκεκριμένες διευκολύνσεις που παρέχονται στο χειρουργό έχουν ως αποτέλεσμα τη δυνατότητα μίας πλήρους ενδοσωματικής επέμβασης, χωρίς την ανάγκη να ανοιχτεί ο ασθενής. Έτσι, τα πλεονεκτήματα που προσφέρει η ρομποτική ριζική κυστεκτομή, και λειτουργούν υπέρ του ασθενούς, είναι πολλά και ποικίλα σε σύγκριση με αυτά της ανοιχτής και της λαπαροσκοπικής χειρουργικής. Ενδεικτικά αναφέρουμε μερικά από αυτά: • Μέγιστο ογκολογικό και λειτουργικό αποτέλεσμα • Λιγότερες μετεγχειρητικές επιπλοκές (ανάλογα και με την εμπειρία του χειρουργού) • Διατήρηση της στυτικής λειτουργίας (ανάλογα με το στάδιο της νόσου) • Λιγότερη απώλεια αίματος άρα και μικρότερη ανάγκη για μετάγγιση αίματος • Λιγότερος μετεγχειρητικός πόνος και συνεπώς λιγότερη χορήγηση αναλγητικών φαρμάκων • Ταχύτερη ανάρρωση. Η νοσηλεία συνήθως διαρκεί 4-5 ημέρες, ενώ η επιστροφή στις καθημερινές δραστηριότητες είναι ταχύτατη. Αυτό συμβαίνει διότι ο συνήθης περιοριστικός μυϊκός πόνος από τις μεγάλες τομές (της ανοιχτής χειρουργικής) είναι ελαχιστοποιημένος • Ελαχιστοποίηση της πιθανότητας λοιμώξεων • Μικρότερη πιθανότητα μετεγχειρητικής κήλης • Βέλτιστο αισθητικό αποτέλεσμα, 5-6 μικρές ουλές - ενώ στην ανοιχτή ριζική κυστεκτομή απαιτείται τομή στην κοιλιά περίπου 20 και πλέον εκατοστών • Ταχύτερη κινητοποίηση του εντέρου, με αποτέλεσμα ο ασθενής να μπορεί να επανέρθει γρηγορότερα στη φυσιολογική σίτιση

Για πληροφορίες: e.zafeiropoulou@iatriko.gr

Εικόνα 2: Διάταξη της ρομποτικής χειρουργικής αίθουσας κατά τη διάρκεια της κυστεκτομής. Ο Χειρουργός κάθεται στην κονσόλα και οι κινήσεις του μέσω των χειριστηρίων (Α) μεταφέρονται στα μικροσκοπικά ρομποτικά εργαλεία (Β) τα οποία έχουν μάλιστα δυνατότητα να κινούνται όπως ένα ανθρώπινο χέρι (Γ). Οι ρομποτικοί βραχίονες βρίσκονται ανάμεσα στα πόδια του ασθενούς (Δ). Στο σύνολό του, η ρομποτική πλατφόρμα (Δ) δίνει στο Χειρουργό τρισδιάστατη απεικόνιση των οργάνων της κοιλίας, ενώ μπορεί να αποδώσει την ευκινησία του ανθρώπινου χεριού με μεγαλύτερη ακρίβεια, λόγω της υπό κλίμακα (5:1) λειτουργίας των εργαλείων.

Εικόνα 3: Σχηματική απεικόνιση της εκτροπής των ούρων μετά την κυστεκτομή. Βλέπουμε τη φυσιολογική ανατομία του ουροποιητικού με τους δύο νεφρούς (αριστερός, δεξιός) που παράγουν τα ούρα, τους ουρητήρες που μεταφέρουν τα ούρα και την ουροδόχο κύστη, που έχει αναλάβει το ρόλο της αποθήκευσής τους (πάνω). Κατά τη δημιουργία της νέο-κύστης (δεξιά κάτω) χρησιμοποιείται τμήμα του λεπτού εντέρου το οποίο αναδιπλώνεται με κατάλληλο τρόπο ώστε να αυξηθεί η χωρητικότητά του. Οι ουρητήρες αναστομώνονται με τη νέο-κύστη, η οποία ανατομικά βρίσκεται στην ελάσσονα πύελο και αποθηκεύει τα ούρα. Ετσι, ο ασθενής ελέγχει πλήρως την ούρηση του. Στην περίπτωση που δε γίνει νέο-κύστη, οι ουρητήρες αναστομώνονται με τμήμα λεπτού εντέρου, το οποίο εξτομώνεται στο δέρμα (κάτω αριστερά).

www.iatriko.gr

17

«Ένοχο» και για διαβήτη το τσιγάρο

Σωτήρης Αδαμίδης, MD, PhD Παθολόγος Διευθυντής Παθολογικής Κλινικής Ιατρικού Κέντρου Αθηνών

Ή

ταν γνωστό ότι το κάπνισμα συμβάλει σημαντικά στην πρόκληση διαβήτη, ειδικά στις περιπτώσεις που υπάρχουν και άλλοι παράγοντες, όπως καθιστική ζωή, περισσότερα κιλά κ.ά. Ωστόσο, πρόσφατα ο αμερικανός Επίτροπος για θέματα Δημόσιας Υγείας, Boris Lushniak, ξεκαθάρισε, μιλώντας στον Λευκό Οίκο, πως το κάπνισμα όχι απλώς συμβάλει στην εκδήλωση της νόσου, αλλά ότι οι καπνιστές έχουν από 30% έως 40% υψηλότερο κίνδυνο να αναπτύξουν σακχαρώδη διαβήτη τύπου ΙΙ, συγκριτικά με τους μη καπνιστές. Στις μελέτες που αναφέρθηκε υπήρχαν συσχετίσεις του καπνίσματος με τη διαταραγμένη ανοχή γλυκόζης, έναν «προθάλαμο» του διαβήτη. Αυτά τα άτομα, που παρουσιάζουν τις εν λόγω διαταραχές, θεωρητικά έχουν προδιαβήτη, δηλαδή μία κατάσταση που αν την αφήσεις θα εξελιχθεί σε διαβήτη, εάν όμως λάβεις τα απαραίτητα μέτρα μπορείς να τον αποφύγεις. Σήμερα, μέσα από νεότερα δεδομένα, φαίνεται πια ξεκάθαρα ότι υπάρχει άμεση σχέση του διαβήτη με το κάπνισμα. Μάλιστα, η σχέση είναι τόσο «στενή», που έχει αποδειχθεί πως όσα περισσότερα τσιγάρα καπνίζει κάποιος, τόσες περισσότερες πιθανότητες έχει να εκδηλώσει διαβήτη. Το ποιο ακριβώς είναι το όριο που κάνει τη διαφορά δεν είναι γνωστό. Σίγουρα όμως θέλει συζήτηση του ασθενή με το θεράποντα ιατρό, τη στιγμή μάλιστα που είναι καλά τεκμηριωμένη και η αύξηση του σωματικού βάρους με τη διακοπή του καπνίσματος. Πρέπει δηλαδή να προσπαθήσουμε να κάνουμε καλό (διακοπή

18

www.iatrikoskosmos.gr

210 6862766

Άρθρα καπνίσματος), χωρίς να προκαλέσουμε άλλο κακό (αύξηση σωματικού βάρους). Και τότε τι κάνουμε; Η απάντηση βρίσκεται στο γεγονός της σύνδεσης του καπνίσματος με πολλές άλλες αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία μας. Έτσι, αν βοηθήσουμε αυτόν που προσπαθεί να διακόψει το κάπνισμα να μην πάρει βάρος εξαιτίας της διακοπής του, αλλάζοντας το πρότυπο διατροφής αλλά και άσκησης, μειώνεται ο κίνδυνος να πέσει στο κενό η προσπάθεια αποφυγής του διαβήτη. Σχολιάζοντας τη σχέση καπνίσματος και προδιαβήτη, η καθηγήτρια Serena Tonstad από τη Σχολή Δημόσιας Υγείας του Πανεπιστημίου Loma Linda της California (στην Αμερική τα άτομα με προδιαβή-

λέτες (πιο αξιόπιστες δηλαδή) και περιελάμβαναν σχεδόν 4 εκατομμύρια άτομα, τα οποία όμως δεν έπασχαν από διαβήτη στην αρχή της έρευνας. Από αυτά, ανέπτυξαν διαβήτη περίπου 140.000. Οι καπνιστές, συγκρινόμενοι με τους μη καπνιστές, είχαν μεγαλύτερο κίνδυνο να αναπτύξουν διαβήτη, που όταν αυξάνονταν ο αριθμός των τσιγάρων (μέτριοι καπνιστές μέχρι 15 τσιγάρα την ημέρα, βαρείς πάνω από 15) αυξανόταν σε στατιστικά σημαντικό βαθμό και ο κίνδυνος. Από μία άλλη σκοπιά τώρα, η αντίσταση στην ινσουλίνη είναι ο βασικός παράγοντας πάνω στον οποίο σήμερα στηρίζεται η παθοφυσιολογία του διαβήτη. Αυτός ο όρος σημαίνει, με απλά λόγια, ότι

φλεγμονής. Υποδοχείς για τη νικοτίνη έχουν επίσης βρεθεί στα βήτα κύτταρα του παγκρέατος και έτσι θα μπορούσε το κάπνισμα να μειώσει την παραγωγή ινσουλίνης από αυτά. Μάλιστα έχει βρεθεί πώς όταν η έγκυος καπνίζει, τα βήτα κύτταρα του βρέφους βλάπτονται από το κάπνισμα της μητέρας. Τη σημασία των ανωτέρω τονίζει και ο συνάδελφος Dr. Tonstad από το Oslo University Hospital της Νορβηγίας, υπεύθυνος Προληπτικής Ιατρικής σε θέματα παχυσαρκίας. Ο ίδιος συστήνει, για την απομάκρυνση του κινδύνου αύξησης του βάρους εξ αιτίας της διακοπής του καπνίσματος, την άσκηση, τη δίαιτα αλλά και, αν χρειαστεί, τη χρήση των φαρμάκων για τη διακοπή του κα-

Όσα περισσότερα τσιγάρα καπνίζει κάποιος, τόσες περισσότερες πιθανότητες έχει να εκδηλώσει διαβήτη. τη είναι περίπου 80 εκατομμύρια), εξηγεί πώς είναι σημαντικό «όταν ασχολούμαστε με το διαβητικό, να μην εστιάζουμε μόνο στη ρύθμιση του σακχάρου και στα φάρμακα». Κάτι βεβαίως που στην Ελλάδα το κάνουμε, όσοι ασχολούμαστε με το διαβήτη από ετών και όχι μόνο τώρα, που οι από κοινού οδηγίες της ADA/EASD 2013 (Αμερικανική και Ευρωπαϊκή Εταιρεία Διαβήτη) το συστήνουν, αναφέροντας την κλασική πλέον διαπίστωση «one size does not fit all». Τα στοιχεία, πάνω στα οποία στηρίχθηκε αυτή η επισήμανση, προέρχονται από μία μετά –ανάλυση πολλών μελετών, οι οποίες ήταν προοπτικές με-

Για πληροφορίες: e.zafeiropoulou@iatriko.gr

για να πάρεις την ίδια ρύθμιση στο σάκχαρο ενός διαβητικού χρειάζεσαι περισσότερη ινσουλίνη από ότι σε ένα μη διαβητικό. Βρέθηκε λοιπόν ότι με τη διακοπή, ή τον περιορισμό του καπνίσματος, αυτή η αντίσταση στην ινσουλίνη μειώνεται παρά την αύξηση του βάρους (η οποία πιθανώς συμβαίνει λόγω αύξησης της κορτιζόλης) και φθάνει στο επίπεδο των μη καπνιστών σε μερικά χρόνια (5 έτη για τις γυναίκες και 10 έτη για τους άνδρες), κάτι νομίζω πολύ σημαντικό. Το κάπνισμα αυξάνει από μία άλλη πλευρά την ινσουλινοαντίσταση και το σάκχαρο μέσα από αύξηση του λεγόμενου οξειδωτικού stress και των δεικτών

πνίσματος (buproprion, varenicline patch νικοτίνης κλπ.). Τα εν λόγω φάρμακα κυκλοφορούν και στη χώρα μας και η varenicline έχει δώσει, με βάση την εμπειρία μας, πολύ καλά αποτελέσματα. Από την άλλη μεριά, έχουμε καταιγιστικές εξελίξεις στο θέμα της θεραπείας του διαβήτη με φάρμακα που κάνουν απλούστερη τη ζωή των διαβητικών και υπόσχονται την υγεία των βήτα κυττάρων του παγκρέατος σε αντίθεση με τα πιο παλαιά. Δεν είμαστε λοιπόν άοπλοι απέναντι στις μάστιγες του διαβήτη, της παχυσαρκίας και του μεταβολικού συνδρόμου. Και αυτό μόνο αισιοδοξία μπορεί να προσφέρει.

www.iatriko.gr

19

Η TΕΧΝΙΚΗ ASI: Η εξέλιξη στην ολική αρθροπλαστική ισχίου Η σωστή λειτουργία των αρθρώσεων, ανεξάρτητα πολλές φορές και από την ηλικία, είναι βασική προϋπόθεση για μία ποιοτική ζωή, δίνοντας τη δυνατότητα στον άνθρωπο να απολαμβάνει όλες τις δραστηριότητες της καθημερινότητας.

20

www.iatrikoskosmos.gr

210 6862766

Άρθρα Πώς προκαλείται; Πόσο συχνή είναι;

Ιωάννης Τσαρούχας, MD Ορθοπαιδικός Χειρουργός ∆ιδάκτωρ Πανεπιστηµίου Αθηνών ∆ιευθυντής Κλινικής Μεγάλων Αρθρώσεων Ιατρικού Κέντρου Αθηνών

Είναι πολλές οι αιτίες που μπορούν να οδηγήσουν σε προοδευτική βλάβη της άρθρωσης. Μπορεί να προκληθεί: • από κληρονομικούς παράγοντες, συγγενής δυσπλασία («συγγενές εξάρθρημα») του ισχίου, • από κάποια χρόνια νόσο, όπως είναι η ρευματοειδής αρθρίτιδα, • από ένα προγενέστερο τραύμα, όπως κατάγματα του ισχίου (μετατραυματική αρθρίτιδα), • από την άσηπτη νέκρωση της κεφαλής του ισχίου. Παγκόσμιες μελέτες δείχνουν ότι το 10% του πληθυσμού υποφέρει από οστεοαρθρίτιδα.

Ε

ιδικότερα, η άρθρωση του ισχίου θεωρείται από τις σημαντικότερες, διότι συνδέει τα κάτω άκρα με τον κορμό και είναι απαραίτητη για όλες τις κινήσεις, από τις πιο απλές έως και τις πιο πολύπλοκες. Έτσι λοιπόν, η προβληματική άρθρωση ενός ισχίου επηρεάζει σημαντικά την κίνηση και την ποιότητα της ζωής του ανθρώπου και χαρακτηρίζεται από έντονους πόνους.

Ανατομία της άρθρωσης του ισχίου Το ισχίο αποτελείται από δύο τμήματα: • ένα σφαιρικό, την κεφαλή του μηριαίου οστού και • μία κοίλη υποδοχή, την κοτύλη της πυέλου (λεκάνης). Η σφαιρική κεφαλή του μηριαίου οστού περιστρέφεται ελεύθερα μέσα στην κοίλη επιφάνεια της κοτύλης. Η περιοχή αυτή καλύπτεται από έναν ιστό, λείο και γυαλιστερό, «πλασμένο» έτσι ώστε να μη δημιουργούνται τριβές, που ονομάζεται αρθρικός χόνδρος, καθώς και από μία μικρή ποσότητα αρθρικού υγρού, το οποίο δρα ως λιπαντικό στην κίνηση της άρθρωσης. Η ανατομία του ισχίου επιτρέπει λοιπόν, την κίνηση χωρίς τριβή και χωρίς φθορά, υπό φυσιολογικές συνθήκες. Την άρθρωση σταθεροποιούν ισχυροί σύνδεσμοι, ενώ κινείται λόγω των ισχυρών μυών της περιοχής.

Τι είναι οστεοαρθρίτιδα; Η οστεοαρθρίτιδα του ισχίου, είναι μία χρόνια εκφυλιστική νόσος, η οποία εκδηλώνεται εξαιτίας της φθοράς του χόνδρου. Ως αποτέλεσμα, προκαλείται δυσλειτουργία και σημαντικού βαθμού αναπηρία. Με το πέρασμα του χρόνου, ο ασθενής αρχίζει να αισθάνεται πόνο, ο οποίος παρατηρείται στη βουβωνική περιοχή, ή στην πρόσθια περιοχή του μηρού και αντανακλά μερικές φορές στο γόνατο. Για πληροφορίες: e.zafeiropoulou@iatriko.gr

Υγιής άρθρωση του ισχίου

Οστεοαρθρίτιδα

Παγκόσμιες μελέτες δείχνουν ότι το 10% του πληθυσμού υποφέρει από οστεοαρθρίτιδα. Συμπτώματα Κύριο σύμπτωμα είναι ο πόνος και η δυσλειτουργία της άρθρωσης. Λέγοντας δυσλειτουργία εννοούμε ότι το άτομο δεν μπορεί να περπατήσει άνετα (έντονη δυσκαμψία και χωλότητα κατά τη βάδιση), γεγονός που έχει ως αποτέλεσμα περιορισμό στην καθημερινή δραστηριότητα και στην εργασία του ασθενούς.

Πώς αντιμετωπίζεται; Ανάλογα με τις ιδιαιτερότητες του κάθε ασθενούς, ο γιατρός συστήνει την κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή. Όταν, όμως, η φαρμακευτική αγωγή δεν επαρκεί, τότε, η χειρουργική αντιμετώπιση της νόσου είναι η καλύτερη λύση. Η δυνατότητα αντικατάστασης της κατεστραμμένης άρθρωσης από μία τεχνητή είναι από τα σημα-

ντικότερα επιτεύγματα της ορθοπαιδικής επιστήμης, γιατί δίνει τη δυνατότητα στον άνθρωπο που πάσχει από οστεοαρθρίτιδα να αποκτήσει πάλι μία φυσιολογική ζωή. Η κύρια μέθοδος αντιμετώπισης της οστεοαρθρίτιδας είναι η ολική αρθροπλαστική του ισχίου. Η σημαντική διαφοροποίηση, τα τελευταία χρόνια, στον τρόπο αντιμετώπισης της οστεοαρθρίτιδας του ισχίου είναι ο τρόπος προσπέλασης (πρόσθια προσπέλαση), η οποία έχει θεαματικά αποτελέσματα. Με την ολική αρθροπλαστική ισχίου γίνεται η αντικατάσταση του κατεστραμμένου οστού και του χόνδρου της άρθρωσης. Ουσιαστικά, αποτελεί μία τεχνητή άρθρωση.

Μέθοδοι αποκατάστασης ισχίου • Κλασικές Μέθοδοι: Πλάγια και Οπίσθια Προσπέλαση Οι κλασικές μέθοδοι προσπέλασης, οι οποίες χρησιμοποιούνται εδώ και πολλά χρόνια, είναι η πλάγια και η οπίσθια. Τα μειονεκτήματα των κλασικών προσπελάσεων (πλάγια και οπίσθια) είναι τα ακόλουθα. Σε αυτές τις επεμβάσεις απαιτούνται μεγαλύτερες χειρουργικές τομές, με σημαντικού βαθμού τραυματισμό των μαλακών μορίων (μυών και τενόντων), γεγονός που έχει ως αποτέλεσμα, διεγχειρητικά, τη μεγαλύτερη απώλεια αίματος. Μετεγχειρητικά, ο ασθενής έχει πιο έντονα ενοχλήματα (πόνο) και η επούλωση του τραυματισμού των μαλακών μορίων απαιτεί περίπου έξι εβδομάδες. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα ο ασθενής να πρέπει όλο αυτό το χρονικό διάστημα να κινείται με επιφύλαξη και με βοήθημα (μπαστούνι ή«Π»), χωρίς να μπορεί άμεσα μετεγχειρητικά να περπατήσει κανονικά χωρίς κάποιο βοήθημα. Εξαιτίας των προαναφερθέντων, η διάρκεια νοσηλείας είναι σημαντικά μεγαλύτερη. Με τις κλασικές προσπελάσεις πραγματοποιείται, επίσης, και η ολική αρθροπλαστική επιφανείας του ισχίου. Το πλεονέκτημα αυτής της μεθόδου είναι η ελάχιστη οστική απώλεια κατά την επέμβαση. Έχει βέβαια τα μειονεκτήματα των προηγουμένων προσπελάσεων, τον τραυματισμό των μαλακών μορίων (μυών και τενόντων) και τη μεγαλύτερη απώλεια αίματος.

• Καινοτόμα Μέθοδος: Πρόσθια Προσπέλαση - ASI Σήμερα αποτελεί την πλέον κατάλληλη χειρουργική μέθοδο. Το μεγάλο πλεονέκτημά της είναι ο ελάχιστος τραυματισμός των μαλακών μορίων (δε γίνεται καθόλου καταστροφή μυwww.iatriko.gr

21

καθώς επίσης και την άμεση κινητοποίηση του ασθενούς. Η άμεση κινητοποίησή του είναι πολύ σημαντική, διότι έτσι επιτυγχάνεται γρηγορότερη επανένταξη στις καθημερινές δραστηριότητες, ενώ ταυτόχρονα μειώνεται σημαντικά ο κίνδυνος σοβαρών επιπλοκών, όπως η θρόμβωση και η πνευμονική εμβολή. Επιτυγχάνεται, λοιπόν, ταχύτερη μετεγχειρητική αποκατάσταση.

ϊκών ομάδων). Γιαυτό το λόγο, ο ασθενής έχει ελάχιστα ενοχλήματα μετά την επέμβαση. Αναλυτικότερα, η ASI (Anterior Supine Intramuscular) είναι μία ανώδυνη και ατραυματική μέθοδος. Η πρόσθια προσπέλαση ελάχιστης επεμβατικότητας για Ολική Αρθροπλαστική Ισχίου με τη μέθοδο ASI έχει σημαντικά πλεονεκτήματα σε σχέση με όλες τις υπόλοιπες μεθόδους. Η μικρή παρεμβατικότητα στα μαλακά μόρια (μικρές τομές 6-7 εκατοστών και αποφυγή διατομής μυών και τενόντων) έχει ως αποτέλεσμα την ελαχιστοποίηση του πόνου,

22

www.iatrikoskosmos.gr

Η ASI (Anterior Supine Intramuscular) είναι μία ανώδυνη και ατραυματική μέθοδος. Επιπρόσθετα πλεονεκτήματα της τεχνικής ASI, σε σχέση με τις συμβατικές τεχνικές, είναι η ελάχιστη απώλεια αίματος (σε ποσοστό 8090%, όταν ο ασθενής έχει φυσιολογικό αιματοκρίτη, δε χρειάζεται μετάγγιση), ο μικρότερος χρόνος νοσηλείας (μέσος όρος 3-4 ημέρες), ο μικρότερος κίνδυνος φλεγμονών και ο απειρο-

ελάχιστος κίνδυνος εξαρθρήματος (εξαιτίας του γεγονότος ότι δεν τραυματίζονται τα μαλακά μόρια). Πολύ σημαντικό δε, είναι το γεγονός πως η τεχνική ASI ενδείκνυται ιδιαίτερα για υπέρβαρους ασθενείς, οι οποίοι δεν αποτελούν πλέον προβληματικούς υποψήφιους για Ολική Αρθροπλαστική Ισχίου. Η διάρκεια της χειρουργικής επέμβασης διαρκεί 1 ώρα και 30’. Εκτός όμως από τα προφανή πλεονεκτήματα της τεχνικής ASI σε σχέση με τις συμβατικές τεχνικές, έχει σημαντικά πλεονεκτήματα και σε σχέση με τις άλλες μεθόδους ελάχιστης επεμβατικότητας, όπως η μέθοδος AMIS. Κατά την εφαρμογή της εν λόγω μεθόδου ο χειρουργός μπορεί να έρθει αντιμέτωπος με μία σειρά προβλημάτων διεγχειρητικά και μετεγχειρητικά. Συνοψίζοντας, η μέθοδος ASI αποτελεί τη λύση στα προβλήματα που παρουσιάζονται με τη μέθοδο AMIS. Eξασφαλίζεται ο διεγχειρητικός έλεγχος του ισoσκελισμού των κάτω άκρων, ενώ επίσης αποφεύγονται διεγχειρητικά κατάγματα ή άλλες πιθανές επιπλοκές από τα μαλακά μόρια. Τέλος, οι ασθενείς που έχουν υποβληθεί πριν σε ολική αρθροπλαστική γόνατος, δε διατρέχουν κανένα κίνδυνο σε αντίθεση με τους κινδύνους της μεθόδου AMIS.

210 6862766

Για πληροφορίες: e.zafeiropoulou@iatriko.gr

www.iatriko.gr

23

Νέα επαναστατική μέθοδος αρθροπλαστικής γόνατος

μικρής επεμβατικότητας και μεγάλης ακρίβειας με εξατομικευμένο έτοιμο προεγχειρητικό εκμαγείο, στο Ιατρικό Ψυχικού

Νικόλαος A. Χριστοδούλου, MD, PhD Χειρουργός Ορθοπαιδικός Διευθυντής Ορθοπαιδικού Τμήματος Ιατρικού Ψυχικού

Σ

τον όμιλο του Ιατρικού Αθηνών και κυρίως στο Ιατρικό Ψυχικού, άρχισε να εφαρμόζεται με άριστα αποτελέσματα εδώ και ένα χρόνο περίπου, από πολύ εξειδικευμένους ορθοπαιδικούς χειρουργούς, η πλέον σύγχρονη διεθνώς αρθροπλαστική γόνατος. Η νέα μέθοδος περιλαμβάνει, πριν από την επέμβαση, το σχεδιασμό ενός εκμαγείου γόνατος, από ηλεκτρονικό υπολογιστή και την κατασκευή του από ένα ειδικό ρομπότ (Custom Knee Arthroplasty). Η υπερσύγχρονη αυτή μέθοδος αρθροπλαστικής γόνατος, με το έτοιμο εξατομικευμένο εκμαγείο, εφαρμόζεται τώρα στον Όμιλο του Ιατρικού Αθηνών και από άλλους εξαίρετους ορθοπαιδικούς, συνεχώς δε εκπαιδεύονται και άλλοι κυρίως νέοι ορθοπαιδικοί, μιας και η μέθοδος έχει πολύ ενδιαφέρον και άριστα αποτελέσματα. Έτσι, αντί στον αναισθητοποιημένο ασθενή, την ώρα της επέμβασης, να ψάχνει ο χειρουργός με πολλά εργαλεία και οδηγούς ή με τη βοήθεια ειδικών Computers - «ρομπότ», πώς να τοποθετήσει την πρόθεση ή ποιο μέγεθος πρόθεσης να χρησιμοποιήσει, με πολύ μικρότερη τομή, με ελάχιστη επεμβατικότητα, σε πολύ λιγότερο χρόνο και χωρίς να τραυματίσει τους αυλούς του μηριαίου και κνημιαίου οστού, τοποθετεί την ανάλογη πρόθεση με ακρίβεια χιλιοστού στην ιδανικότερη για τον κάθε ασθενή θέση.

24

www.iatrikoskosmos.gr

Οι ενσωματούμενες στα εκμαγεία ενδείξεις για την αρθροπλαστική έχουν ετοιμαστεί, λίγες ημέρες πριν την επέμβαση, στο εργοστάσιο εμφυτευμάτων, στο οποίο έχουν σταλεί η μαγνητική τομογραφία ή η τρισδιάστατη αξονική τομογραφία του γόνατος του ασθενούς και είναι έτοιμες την ώρα της επέμβασης. Έχει αποσταλεί επίσης στο χειρουργό, πριν την επέμβαση, το ακριβές τρισδιάστατο αντίγραφο των οστικών αρθρικών επιφανειών με τις παραμορφώσεις, τα οστεόφυτα κλπ., ώστε όλα να έχουν μελετηθεί και προγραμματισθεί με απόλυτη ακρίβεια. Με τη νέα και επαναστατική μέθοδο αρθροπλαστικής γόνατος εκτός από την άριστη τοποθέτηση και το ακριβές μέγεθος των εμφυτευμάτων, επιτυγχάνεται επίσης σχεδόν με απόλυτη ακρίβεια και η διόρθωση του μηχανικού άξονα του σκέλους καθώς και το μέγιστο για τον κάθε ασθενή εύρος κίνησης στην άρθρωση, ώστε να μπορέσει να επανέλθει σε όλες του τις πρότερες δραστηριότητες, ακόμη και στον αθλητισμό. Παρόμοιο σύστημα προεγχειρητικού εκμαγείου είναι ήδη έτοιμο για να χρησιμοποιηθεί στον Όμιλο του Ιατρικού Αθηνών και στις ημιαρθοπλαστικές ή μερικές αρθροπλαστικές του γόνατος, με χρήση τεχνητής κινούμενης αρθρικής επιφάνειας ή τεχνητού κινούμενου «μηνίσκου» καθώς και στις αρθροπλαστικές ισχίου, ιδιαίτερα για την τοποθέτηση της κοτυλιαίας πρόθεσης σε ειδικές περιπτώσεις. Αυτό είναι το μέλλον των αρθροπλαστικών. Με προεγχειρητικά έτοιμα εξατομικευμένα εκμαγεία και σχεδιασμό, μικρή τομή και επεμβατικότητα, ελάχιστη διεγχειρητική διαδικασία, μικρό χρόνο αναισθησίας και νάρκωσης, χωρίς ενδοαυλική κάκωση και αιμορραγία στα οστά, και με άψογη τοποθέτηση των εμφυτευμάτων. Το αποτέλεσμα σχεδόν σε όλες τις περιπτώσεις είναι το ιδανικό μετεγχειρητικό εύρος κίνησης, η ιδανική διόρθωση του σκέλους, η σημαντική μείωση του μετεγχειρητικού πόνου, η άμεση και ανεξάρτητη βάδιση με πλήρη φόρτιση και το άριστο και μόνιμο λειτουργικό αποτέλεσμα! Όλα σχεδιασμένα και προγραμματισμένα από τους υπολογιστές και τα «ρομπότ» του εργοστασίου πριν και όχι την ώρα της επέμβασης!

Εξατομικευμένη Φροντίδα

Εξατομικευμένη Ολική Αρθροπλαστική Γονάτου

Το εξατομικευμένο σύστημα ολικής ή μερικής αρθροπλαστικής γονάτου είναι η τελευταία λέξη της τεχνολογίας πλοήγησης, όπου δημιουργούνται εξατομικευμένα εκμαγεία βασισμένα σε μοντέλο κατασκευασμένο από ειδική αξονική ή μαγνητική τομογραφία του ισχίου, του γόνατος και του αστραγάλου. Αυτό επιτρέπει στο χειρουργό να τοποθετεί την πρόθεση στη σωστή, για κάθε ασθενή ξεχωριστά, θέση. Η αρθροπλαστική γόνατος επιτρέπει στο να προσφέρουμε στον κάθε ασθενή την καλύτερη δυνατή προσαρμογή.

Εξατομικευμένη προσέγγιση στη Μερική Αρθροπλαστική Γονάτου

210 6862766

ΠΕΡΙΟΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ ΟΜΙΛΟΥ ΙΑΤΡΙΚΟΥ ΑΘΗΝΩΝ

Επιθυμείτε να λαμβάνετε το περιοδικό μας ηλεκτρονικά;

Για να γίνετε συνδρομητές επικοινωνήστε μαζί μας. Τ 210 6862521, Ε n.christopoulou@iatriko.gr Για πληροφορίες: e.zafeiropoulou@iatriko.gr www.iatriko.gr

www.iatriko.gr 25 www.iatrikoskosmos.gr

Ενδαρτηριακή Θεραπεία στο Οξύ Ισχαιμικό Εγκεφαλικό Επεισόδιο Το τμήμα Επεμβατικής Νευροακτινολογίας του Ιατρικού Αθηνών πρωτοπορεί στην Ελλάδα, εφαρμόζοντας με επιτυχία σύγχρονες ενδαγγειακές τεχνικές

Μιχάλης Καρύγιαννης, Επεμβατικός Ακτινολόγος - Νευροακτινολόγος Επιστ. Υπεύθυνος Τμήματος Επεμβατικής Νευροακτινολογίας Ιατρικού Κέντρου Αθηνών

Εισαγωγή

Τ Copyright © 1997-2014. The Internet Stroke Center. All rights reserved.

26

www.iatrikoskosmos.gr

ην τελευταία 5ετία, παγκοσμίως οργανώνονται ειδικά κέντρα και ιατρικές μονάδες για την αντιμετώπιση ασθενών με οξύ ισχαιμικό εγκεφαλικό επεισόδιο. Και αυτό διότι η συμβολή των ενδαρτηριακών επεμβάσεων στην αντιμετώπιση αυτών των ασθενών συνεχώς ενισχύεται και εξελίσσεται. Το τμήμα Επεμβατικής Νευροακτινολογίας του Ιατρικού Αθηνών έχει πραγματοποιήσει το μεγαλύτερο αριθμό επεμβάσεων στην Ελλάδα, με αποτελέσματα ανάλογα των μεγαλύτερων ευρωπαϊκών κέντρων.

Tα εγκεφαλικά επεισόδια αποτελούν τη σημαντικότερη αιτία αναπηρίας στους ενήλικες και μία από τις σημαντικότερες αιτίες θανάτου παγκοσμίως. Στη χώρα μας υπολογίζεται ότι κάθε χρόνο συμβαίνουν 30 έως 35 χιλιάδες πρωτοεμφανιζόμενα εγκεφαλικά επεισόδια, ενώ το σύνολο των εισαγωγών στα νοσοκομεία ξεπερνά τις 40 χιλιάδες ετησίως. Τα εγκεφαλικά, πέρα από το επείγον της κατάστασης που πρέπει να αντιμετωπιστεί, έχουν σοβαρές σωματικές, ψυχικές, κοινωνικές αλλά και οικονομικές επιπτώσεις όχι μόνο στους ασθενείς, αλλά και στις οικογένειές τους. Τα εγκεφαλικά επεισόδια διακρίνονται σε ισχαιμι210 6862766

Άρθρα κά, που είναι πιο συχνά και αποτελούν το 85% του συνόλου των εγκεφαλικών, και σε αιμορραγικά (15%). Ισχαιμικό αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο (ΙΑΕΕ) συμβαίνει όταν διακόπτεται η αρτηριακή παροχή αίματος σε ένα τμήμα του εγκεφάλου. Αυτό οφείλεται σε απόφραξη των μεγάλων αρτηριών προς τον εγκέφαλο ή των μικρών αρτηριών εντός του εγκεφάλου. Η απόφραξη προκαλείται είτε από τη δημιουργία θρόμβου σε μία αρτηρία με στένωση (θρόμβωση), είτε από θρόμβο που σχηματίστηκε συνήθως στην καρδιά και μετακινήθηκε στις αρτηρίες του εγκεφάλου με την αιματική ροή (εμβολή). Όμως, η λειτουργία των εγκεφαλικών κυττάρων απαιτεί συνεχή παροχή οξυγόνου και γλυκόζης μέσω της κυκλοφορίας του αίματος. Όταν η παροχή αίματος σε τμήμα του εγκεφάλου διακόπτεται, προκαλείται διαταραχή στη λειτουργία των εγκεφαλικών κυττάρων και στη συνέχεια τα κύτταρα αυτά πεθαίνουν. Στα οξέα ισχαιμικά επεισόδια, η άμεση θεραπεία είναι απαραίτητη ώστε να προληφθεί η επέκταση της βλάβης σε μεγαλύτερη περιοχή του εγκεφάλου, όπου η παροχή αίματος έχει μειωθεί αλλά δεν έχει σταματήσει.

Τα συμπτώματα του ισχαιμικού εγκεφαλικού επεισοδίου Όταν τα εγκεφαλικά κύτταρα δεν έχουν επαρκές οξυγόνο, παύουν να εκτελούν τα συνήθη «καθήκοντά τους», δηλαδή τις λειτουργίες τους. Τα συμπτώματα που ακολουθούν ένα εγκεφαλικό επεισόδιο εξαρτώνται από την περιοχή του εγκεφάλου, που έχει επηρεαστεί, και την έκταση της βλάβης. Όταν κάποιο από τα παρακάτω συμπτώματα εμφανιστεί ξαφνικά, πρέπει άμεσα να ζητηθεί ιατρική βοήθεια.

• Ξαφνικό μούδιασμα ή αδυναμία του προσώπου, του χεριού ή του ποδιού, ιδιαίτερα από τη μία πλευρά του σώματος • Ξαφνική σύγχυση ή δυσκολία στην ομιλία ή στην κατανόηση • Ξαφνική δυσκολία στην όραση από το ένα ή και τα δύο μάτια • Ξαφνικό πρόβλημα ζάλης, απώλεια της ισορροπίας ή συντονισμού των κινήσεων Είναι σημαντικό εάν κάποιο από αυτά τα συμπτώματα εμφανιστεί, να επισκεφτούμε όσο το δυνατόν γρηγορότερα γιατρό. Και αυτό επειδή η δυνατότητα θεραπευτικής παρέμβασης σε ασθενείς με οξύ ισχαιμικό εγκεφαλικό επεισόδιο εξαρτάται άμεσα από το χρονικό διάστημα μεταξύ της εμφάνισης των συμπτωμάτων και της εφαρμογής της θεραπείας.

Θεραπεία Η αποκατάσταση της ροής του αίματος στην αποφραγμένη εγκεφαλική αρτηρία, ειδικά τις πρώτες 6 ώρες, έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση (4-5 φορές) της λειτουργικής αποκατάστασης και τη μείωση του κινδύνου θανάτου (έως 5 φορές). Ασθενείς που προλαβαίνουν να μεταφερθούν σε οργανωμένο κέντρο αντιμετώπισης εγκεφαλικών και να υποβληθούν στον αναγκαίο εργαστηριακό και απεικονιστικό έλεγχο έως και 4,5 ώρες μετά την έναρξη των συμπτωμάτων, έχουν τη δυνατότητα να δεχθούν ενδοφλέβια θρομβολυτική θεραπεία (χορήγηση ουσίας η οποία διαλύει τον θρόμβο). Το χρονικό παράθυρο των 4,5 ωρών είναι πολύ περιορισμένο και τις περισσότερες φορές οι ασθενείς δε φτάνουν έγκαιρα στο νοσοκομείο ή έχουν αντενδείξεις για τη χορήγηση αυτού του φαρμάκου. Το 40% των ισχαιμικών εγκεφαλικών αφορούν απόφραξη μεγάλου μεγέθους εγκεφαλικού αγγείου (όπως είναι η έσω καρωτίδα, η βασική αρτηρία, η μέση εγκεφαλική αρτηρία) με ποσοστά θνητότητας από 30% έως 90%. Σε αυτούς τους ασθενείς η ανταπόκριση στην ενδοφλέβια χορήγηση θρομβολυτικών δυστυχώς είναι πολύ μικρή.

Είναι σημαντικό να επισκεφτούμε όσο το δυνατόν γρηγορότερα γιατρό. Η ανάγκη διεύρυνσης του χρονικού θεραπευτικού παράθυρου και αντιμετώπισης ασθενών με απόφραξη μεγάλου αγγείου, οδήγησε στην ανάπτυξη της ενδαρτηριακής θεραπείας, η οποία περιλαμβάνει την ενδαρτηριακή θρομβόλυση και την ενδαρτηριακή θρομβεκτομή ή μηχανική θρομβόλυση. Η ενδαρτηριακή θρομβόλυση (έγχυση θρομβολυτικής ουσίας απευθείας στην αποφραγμένη αρτηρία) μπορεί να εφαρμοστεί έως και 6 ώρες μετά την έναρξη των συμπτωμάτων, προσφέροντας 60% πιθανότητα επανασηραγγοποίησης (διάνοιξης) της αποφραγμένης αρτηρίας. Η ενδαρτηριακή θρομβεκτομή ή μηχανική θρομβόλυση (αφαίρεση του θρόμβου) μπορεί να εφαρμοστεί έως και 8 ώρες (έως και 12 ώρες στην οπίσθια κυκλοφορία) μετά την έναρξη των συμπτωμάτων, προσφέροντας 80% πιθανότητα διάνοιξης της αποφραγμένης αρτηρίας.

Ενδαρτηριακή θεραπεία Ενδείξεις • Ασθενείς που ολοκλήρωσαν τον κλινικοεργαστηριακό τους έλεγχο (νευρολογική εκτίμηση, αιματολογικές εξετάσεις και απεικονιστικό έλεγχο) μετά τις 4,5 και πριν τις 8 ώρες από την έναρξη των συμπτωμάτων • Ασθενείς στους οποίους χορηγήθηκε ενδοφλέβια θρομβολυτική ουσία εντός των 4,5 ωρών και δεν παρουσίασαν βελτίωση Για πληροφορίες: e.zafeiropoulou@iatriko.gr

• Ασθενείς με αντένδειξη χορήγησης θρομβολυτικής ουσίας

• Ασθενείς με απόφραξη μεγάλης αρτηρίας και

απεικονιστική ανάδειξη περιοχής του εγκεφάλου που δεν έχει νεκρωθεί, αλλά κινδυνεύει Τεχνική Η ενδαρτηριακή θρομβόλυση διενεργείται υπό ακτινοσκοπικό έλεγχο (ψηφιακός αγγειογράφος) μετά από παρακέντηση της μηριαίας αρτηρίας, όπως και η διαγνωστική ψηφιακή αγγειογραφία. Στη συνέχεια, ένας οδηγός καθετήρας (λεπτός σωλήνας διαμέτρου 2 χιλιοστών) προωθείται στην καρωτίδα αρτηρία ή στη σπονδυλική αρτηρία (κεντρικές αρτηρίες του εγκεφάλου που βρίσκονται στο λαιμό) που τροφοδοτεί την αποφραγμένη εγκεφαλική αρτηρία. Μέσα από τον οδηγό καθετήρα, ένας μικροκαθετήρας προωθείται μέχρι την αρτηρία που έχει το θρόμβο και μέσω αυτού εγχέεται θρομβολυτική ουσία (r-tPA) κατευθείαν στο θρόμβο. Στην ενδαρτηριακή θρομβεκτομή, η διαδικασία τοποθέτησης του οδηγού καθετήρα είναι ίδια με αυτή που περιγράφηκε παραπάνω, αλλά, μέσα από τον οδηγό καθετήρα προωθείται μία συσκευή, η οποία παγιδεύει το θρόμβο, και στη συνέχεια συσκευή και θρόμβος απομακρύνονται από την αρτηρία. Η επέμβαση συνήθως διενεργείται με γενική αναισθησία. Πολλές φορές γίνεται συνδυασμός της ενδαρτηριακής θρομβόλυσης και θρομβεκτομής. Έτσι, ανάλογα με την αρτηρία που έχει αποφραχθεί, η προσπάθεια θρομβεκτομής εφαρμόζεται όταν η θρομβόλυση δεν απέδωσε ή η θρομβόλυση εφαρμόζεται μετά τη θρομβεκτομή ώστε να διαλυθούν μικροί θρόμβοι σε λεπτούς περιφερικούς αρτηριακούς κλάδους. Το τμήμα επεμβατικής νευροακτινολογίας του Ιατρικού Κέντρου Αθηνών λειτουργεί από το 2001, έχοντας πραγματοποιήσει περισσότερες από 1.500 επεμβάσεις. Διαθέτει ψηφιακό αγγειογράφο σύγχρονης τεχνολογίας, στελεχώνεται από εξειδικευμένο και έμπειρο προσωπικό (ιατροί, τεχνολόγοι ακτινολόγοι, νοσηλευτές) και καλύπτει επείγοντα περιστατικά ολόκληρο το 24ωρο. www.iatriko.gr

27

Χειρουργική Αντιμετώπιση των Ανευρυσμάτων του Kεντρικού Nευρικού Συστήματος Αν και σήμερα υπάρχει κλινική εμπειρία πολλών ετών και έχουν γίνει πολλές επιστημονικές μελέτες, η ακριβής αιτιολογία και η παθογένεση των ενδοκράνιων ανευρυσμάτων παραμένουν ασαφείς. Πολλές μελέτες αποδεικνύουν την άμεση σχέση καπνίσματος και υπέρτασης, ενώ υπάρχουν και εργασίες που συμπεριλαμβάνουν το ρόλο των γενετικών παραγόντων, όπως συμβαίνει στο σύνδρομο των πολυκυστικών νεφρών, το σύνδρομο Ehlers-Danlos τύπου IV, το σύνδρομο Marfan και τη νευρινωμάτωση τύπου 1.

Γεώργιος Ορφανίδης, Διευθυντής Νευροχειρουργικής Κλινικής Ιατρικού Κέντρου Αθηνών

Ιστορική αναδρομή

Α

ντικείμενο της μικροχειρουργικής των ανευρυσμάτων του Κεντρικού Νευρικού Συστήματος (ΚΝΣ) αποτελούν τα ραγέντα καθώς και τα μη ραγέντα ανευρύσματα. Ήδη στην Αρχαία Αιγυπτιακή γραμματεία (2000 πΧ The Ebers Papyrus) και αργότερα στην Αρχαία Ελλάδα (400 πΧ Ιπποκράτης, 160 μΧ Γαληνός) γίνεται μία προσπάθεια συμπτωματικής αντιμετώπισης παθήσεων του κεντρικού νευρικού συστήματος. Το 1664 μΧ, ο Thomas Willis περιγράφει την ανατομία των αγγείων του εγκεφάλου και γύρω στο 1812 γίνεται η πρώτη αναγνώριση των ραγέντων ενδοκράνιων αγγείων και συσχετίζονται τα ευρήματα παθολογοανατομικά από τους Cheyne και William Cull. Πρώτος ο Victor Horsley, το 1885, απολινώντας χειρουργικά την έσω καρωτίδα θα καταφέρει να αντιμετωπίσει ραγέν ανεύρυσμα και αυτό θα αποτελέσει τη μόνη εφικτή χειρουργική παρέμβαση για τη θεραπεία 28

www.iatrikoskosmos.gr

210 6862766

Άρθρα των ενδοκράνιων ανευρυσμάτων μέχρι τις αρχές του 20ου αιώνα. Μεγάλο σταθμό στη θεραπεία των ανευρυσμάτων αποτέλεσε η εφαρμογή της οσφυονωτιαίας παρακέντησης, το 1891, από τον Heinrich Quincke καθώς και η σύλληψη της ιδέας της αγγειογραφίας των αγγείων του εγκεφάλου από τον Edgar Moniz, το 1920. Στις 2 Απριλίου 1931, ο Norman Dott πραγματοποιεί την πρώτη ενδοκράνια επέμβαση για ανεύρυσμα με την τεχνική του wrapping, ενώ στις 3 Μαρτίου 1937 ο Walter Dandy εκτελεί τον πρώτο εκλεκτικό αποκλεισμό ανευρύσματος με silver clip.

Ιστορία των clips Ακρογωνιαίο λίθο της μικροχειρουργικής των ανευρυσμάτων αποτελεί η τοποθέτηση clips για την αναδιαμόρφωση του αυλού του αγγείου και του θόλου του ανευρύσματος. Από τα μέσα του ’70 το clipping φαίνεται να καθιερώνεται ως η καλύτερη μέθοδος. Τεχνικά προβλήματα λύθηκαν από τους Yasargil και Sugita, οι οποίοι στο διάστημα 1980 – 1990 ανέπτυξαν 50 – 100 διαφορετικά σχήματα clips.

Ιστορία του μικροσκοπίου στη Νευροχειρουργική Η χρήση του χειρουργικού μικροσκοπίου ξεκίνησε το 1923 από ωτορινολαρυγγολόγους (Holmgren, Shambaugh, Simpson-Hall), ενώ η εφαρμογή του στη Νευροχειρουργική οφείλεται στους Jacobson, Donaghy, Kurze, Doyle 1962, Pool, Colton 1965, Rand, Janetta 1967. Τον ίδιο χρόνο, η μονογραφία του Yasargil σηματοδότησε την εμφάνιση ολόκληρου του φάσματος της μικρονευροχειρουργικής για τη νευροχειρουργική. Μέχρι το 1958, είχαν αντιμετωπιστεί περίπου 600 ανευρύσματα. Σήμερα, αντιμετωπίζονται 60.000 – 70.000 αγγειακές ανωμαλίες ανά έτος, παγκοσμίως.

Σύγχρονη εποχή Στις ημέρες μας, η διάγνωση των ενδοκράνιων ανευρυσμάτων γίνεται με τη βοήθεια της Αξονικής τομογραφίας, της τρισδιάστατης Αξονικής αγγειογραφίας, της Μαγνητικής τομογραφίας, της Μαγνητικής αγγειογραφίας, της Ψηφιακής αφαιρετικής αγγειογραφίας καθώς και το συνδυασμό αυτών.

Η χειρουργική αντιμετώπιση του σήμερα - στόχοι Με τη διάδοση της σύγχρονης τεχνολογίας ετέθησαν παράλληλα και νέοι στόχοι, οι οποίοι, πέρα από την απομόνωση από την κυκλοφορία του ανευρύσματος, έχουν ως σκοπό τη διατήρηση της βατότητας των αγγείων (προσαγωγού – απαγωγού διατιτραινόντων) καθώς και τη διατήρηση της ακεραιότητας του εγκεφάλου (ανατομικά – λειτουργικά). Για την εφαρμογή αυτών των αξιώσεων, ο αποκλεισμός του ανευρύσματος από την κυκλοφορία επιτυγχάνεται με 2 τρόπους και τους συνδυασμούς τους: 1. ανοιχτό χειρουργείο (clipping) 2. εμβολισμός (coiling) 3. σ υνδυασμός (χειρουργείο ήδη εμβολισθέντος ανευρύσματος) Για πληροφορίες: e.zafeiropoulou@iatriko.gr

4. σ υνδυασμός (εμβολισμός ήδη χειρουργηθέντος ανευρύσματος)

(π.χ. coils) είναι εξαιρετικά επικίνδυνη, λόγω συμφύσεων και κινδύνου αιμορραγίας λόγω εξελκυσμού.

Η χειρουργική αντιμετώπιση των ανευρυσμάτων

Η τεχνική

Υπάρχει διαφορά ανάμεσα στην επείγουσα χειρουργική των ραγέντων ανευρυσμάτων, των μη ραγέντων καθώς και εκείνων που έχουν ήδη εμβολισθεί. Στην περίπτωση των ασθενών μετά από αιφνίδια ρήξη, η χειρουργική παρέμβαση δεν ακολουθεί τους τυπικούς κανόνες αντιμετώπισης των εγκεφαλικών ανευρυσμάτων. Λόγω της υψηλής συχνότητας επαναιμορραγίας (22%), επιβάλλεται η ανακούφιση της ενδοκρανίου υπερτάσεως δια της μερικής ή πλήρους αφαιρέσεως του αιματώματος και οπωσδήποτε η επιτυχής απολίνωση του ανευρύσματος. Παράλληλα, δίνεται η δυνατότητα αντιμετωπίσεως αγγειόσπασμου με την τοπική χορήγηση αγγειοδιασταλτικών, ενώ επί οξείας υδροκεφαλίας ή μεγάλης ενδοκοιλιακής αιμορραγίας, τοποθετείται αρχικά εξωτερική κοιλιακή παροχέτευση. Στην περίπτωση των μη ραγέντων, η αντιμετώπιση δεν είναι υποχρεωτική και η απόφαση εξαρτάται από: 1. Το μέγεθος και το σχήμα τους 2. Την ηλικία του ασθενούς 3. Την εντόπιση τους (πρόσθια / οπίσθια εγκεφαλική κυκλοφορία, υπερσκηνίδια / υποσκηνίδια) Γενικά, η άποψη που επικρατεί είναι ότι: • Ανεύρυσμα > 4 mm και ηλικία κάτω των 50 ετών, χρήζει αντιμετώπισης.

• Aνεύρυσμα > 4 mm και ηλικία 50 – 60 ετών, συντηρητικά ή αντιμετώπιση.

• Ανεύρυσμα > 6 mm και ηλικία άνω των 60 ετών και μικρότερη των 80 ετών, συντηρητικά ή αντιμετώπιση.

• Ανεύρυσμα < 6 mm και ηλικία 70 – 80 ετών, γίνεται εξατομίκευση. Η απόφαση πρέπει να λαμβάνεται ανάλογα με την πιθανότητα ρήξης του ανευρύσματος. Ο χειρουργός θα πρέπει να έχει την ικανότητα και την εμπειρία να προσφέρει στον ασθενή μικρότερο ποσοστό επιπλοκών από την πιθανότητα της ρήξης που έχει η φυσική πορεία της νόσου. Τέλος, στην περίπτωση χειρουργικής απολίνωσης ατελώς εμβολισθέντων ανευρυσμάτων η τεχνική είναι πιο απαιτητική λόγω της ύπαρξης των υλικών του εμβολισμού που τροποποιούν τον υπολειπόμενο αυχένα. Η ολοκληρωτική ή μερική αφαίρεση τέτοιων υλικών

Η πιο διαδεδομένη προσπέλαση για την αντιμετώπιση των ανευρυσμάτων είναι η πτεριονική ή αλλιώς μετωπο-κροταφο-βρεγματική κρανιοτομία. Με σύμμαχο την τεχνολογία, επιτρέπεται ο ακόμη

ασφαλέστερος έλεγχος πλήρους αποκλεισμού με τη διεγχειρητική DSA, το διεγχειρητικό Doppler όπως και τη χρήση Indocyanine Green Videography (ICG). Οπωσδήποτε, η τεχνική της παρακέντησης με λεπτή βελόνα εφαρμόζεται έτσι ώστε το ανεύρυσμα να συρρικνώνεται, επιτρέποντας έτσι την επισκόπηση των τυφλών σημείων. Ο ασθενής αφυπνίζεται και μεταφέρεται σε Μονάδα Αυξημένης Φροντίδας ώστε να παρακολουθούνται συστηματικά οι ζωτικές του λειτουργίες, τα πρώτα 24ώρα. Μετά τον μετεγχειρητικό έλεγχο, με αξονική τομογραφία, ο ασθενής επιστρέφει στο θάλαμό του εντός της κλινικής και την 7η μετεγχειρητική ημέρα, μετά την κοπή των ραμμάτων, λαμβάνει εξιτήριο.

Έλεγχος στο γενικό πληθυσμό Τα πιθανά οφέλη από τον έλεγχο του γενικού πληθυσμού για ασυμπτωματικά ανευρύσματα ενδοκράνιας κυκλοφορίας δεν έχουν ακόμη ποσοτικοποιηθεί. Το μόνο δικαιολογημένο screening που προτείνεται είναι αυτό στους συγγενείς πρώτου βαθμού, σε οικογένειες με δύο ή περισσότερα περιστατικά σε ηλικία 20-50 ετών. Πίνακας 1 Ποσοστό εντοπισμού των ασυμπτωματικών ανευρισμάτων ενδοκράνιας κυκλοφορίας Πληθυσμός Γενικός πληθυσμός Πρώτου βαθμού συγγενείς με ένα πάσχον μέλος Νόσος πολυκυστικών νεφρών Νόσος πολυκυστικών νεφρών και οικογενειακό ιστορικό ενδοκρ. ανευρύσματος

www.iatriko.gr

(%) 0.5-2.0 2-4 5-10 10-25

29

Κήλη: H επιλογή του να μην κάνεις τίποτα Κάτι πολύ αρνητικό με τις κήλες είναι ότι ο ασθενής έχει πάντα την επιλογή να μην κάνει τίποτα. Αφήνει τα πράγματα όπως είναι και αποφεύγει οποιαδήποτε χειρουργική θεραπεία.

30

www.iatrikoskosmos.gr

210 6862766

Άρθρα

Αναστάσιος Ξιάρχος, ΜD, PhD Γενικός Χειρουργός Διευθυντής Χειρουργικής Κλινικής Ιατρικού Περιστερίου

Α

υτό συνήθως συμβαίνει στις περιπτώσεις που η κήλη δε μας ενοχλεί. Θα πρέπει όμως να γνωρίζουμε ότι αυτό είναι λάθος, διότι: 1. Από τη στιγμή που θα παρουσιαστεί, μία κήλη δε θεραπεύεται αυτόματα. Είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα διευρύνεται με το πέρασμα του χρόνου, όλο και περισσότερο.

2. Οποιαδήποτε συμπτώματα, όπως ο πόνος και η δυσφορία, θα επιδεινωθούν, επηρεάζοντας την ποιότητα της ζωής και τη δυνατότητα προς εργασία.

3. Καθυστερώντας τη χειρουργική αποκατάσταση και επιτρέποντας στην κήλη να διευρύνεται σημαντικά, είναι πιθανό να οδηγηθούμε σε περίπλοκη χειρουργική επέμβαση.

4. Υπάρχει πάντα 5% πιθανότητα περίσφιξης (στραγγαλισμός του έντερου) που απαιτεί επείγουσα χειρουργική επέμβαση.

Τι είναι οι κήλες του κοιλιακού τοιχώματος; Μία κήλη του κοιλιακού τοιχώματος είναι ένα άνοιγμα ή αδυναμία στη μυϊκή δομή του τοιχώματος της κοιλίας. Το περιτόναιο προεξέχει μέσα από αυτό το άνοιγμα και προκαλεί διόγκωση του κοιλιακού τοιχώματος. Αυτή η διόγκωση είναι συνήθως πιο αισθητή όταν οι κοιλιακοί μύες σφίγγονται, αυξάνοντας έτσι την πίεση στην κοιλία.

• Περίπου 10% του πληθυσμού θα αποκτήσουν κήλη στη διάρκεια της ζωής τους. Οι κήλες μπορεί να συμβούν σε βρέφη, παιδιά και ενήλικες – τόσο σε άντρες όσο και σε γυναίκες. Ωστόσο, η πλειοψηφία των κοιλιακών κηλών εμφανίζονται στους άρρενες.

• Η πιο κοινή θέση για κήλη είναι η βουβωνική χώρα (βουβωνοκήλη).

• Άλλες μορφές κήλης είναι η μηροκήλη, η κοιλιοκήλη, η ομφαλοκήλη και οι μετεγχειρητικές κήλες. Οι δραστηριότητες που αυξάνουν την ενδοκοιλιακή πίεση μπορούν να επιδεινώσουν μία κήλη; Ναι. Παραδείγματα τέτοιων δραστηριοτήτων είναι η ανύψωση βάρους, ο βήχας, η αύξηση του σωματικού βάρους, η δυσκοιλιότητα, η εγκυμοσύνη. Για πληροφορίες: e.zafeiropoulou@iatriko.gr

Μπορεί να γίνει αυτό επικίνδυνο; Όταν η επένδυση της κοιλίας (περιτόναιο) προεξέχει εντός της κήλης, μπορεί να περιέχει ενδο-κοιλιακό περιεχόμενο, όπως έντερο ή και επίπλουν. Σοβαρές επιπλοκές μπορεί να προκύψουν από την παγίδευση αυτών των ιστών στην κήλη – μία διαδικασία που ονομάζεται περίσφιξη. Ο παγιδευμένος ιστός μπορεί να ισχαιμίσει με αποτέλεσμα σοβαρή βλάβη ή θάνατο του ιστού. Η Παθολογία της περιεσφιγμένης κήλης συνήθως εμπλέκει τη χειρουργική επέμβαση, λόγω και του συνυπάρχοντος ειλεού.

Τι μπορεί να γίνει για να αποφευχθεί μία κήλη; Οι περισσότεροι από τους παράγοντες που οδηγούν στην ανάπτυξη των κηλών είναι πέρα από τον έλεγχο του ατόμου. Μερικοί από αυτούς τους παράγοντες είναι κληρονομικοί. Άλλοι, όπως η διάταξη των τοπικών ιστών το πάχος και η αντοχή μπορεί να επηρεάσουν σημαντικά το σχετικό κίνδυνο ανάπτυξης μίας κήλης κατά τη διάρκεια της ζωής. Ωστόσο, ο κίνδυνος αυτός μπορεί να αυξηθεί από την κακή στάση του σώματος κατά την άρση βάρους, το χρόνιο βήχα, τη μεταβολή του βάρους του ατόμου (παχυσαρκία).

Καθυστερώντας τη χειρουργική αποκατάσταση και επιτρέποντας στην κήλη να διευρύνεται σημαντικά, είναι πιθανό να οδηγηθούμε σε περίπλοκη χειρουργική επέμβαση.

Πως θεραπεύεται μία κήλη; Μία κήλη απαιτεί αποκλειστικά χειρουργική επέμβαση. Υπάρχουν πολλές διαφορετικές διαδικασίες που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη θεραπεία κάθε συγκεκριμένου τύπου κήλης. Στην ανοικτή χειρουργική προσέγγιση, μετά από κατάλληλη αναισθησία, γίνεται μία τομή πάνω από την περιοχή της κήλης και μεταφέρονται προσεκτικά, μέσα από τα διαδοχικά στρώματα ιστού εντός της κοιλίας, οι ιστοί που προεξέχουν. Μόλις αυτό επιτευχθεί, η οπή κλείνεται με πλέγμα. Το πλέγμα είναι ένα μόνιμο υλικό, ραμμένο στα περιθώρια του ελλείμματος επιτρέποντας μία φυσιολογική διαδικασία επούλωσης και ενσωμάτωσής του. Η αποκατάσταση της κήλης με πλέγμα έχει αποδειχθεί ως ένα πολύ αποτελεσματικό μέσο για τη θεραπεία της. Σήμερα, ολοένα συχνότερα, η θεραπεία της κήλης γίνεται με τη χρήση λαπαροσκοπικών τεχνικών. Τι είναι η λαπαροσκοπική χειρουργική επέμβαση για την αποκατάσταση της κήλης; Ένας αριθμός παραγόντων έχουν οδηγήσει στην ανάπτυξη μίας νέας μεθόδου, που ονομάζεται λαπαροσκοπική αποκατάσταση της κήλης. Αυτή αποτελεί μία επέκταση της παραδοσιακής μεθόδου. Με την προοδευτική ανάπτυξη των μέσων και των τεχνικών για τη λαπαροσκοπική χειρουργική, η ίδια διαδικασία μπορεί τώρα να πραγματοποιηθεί με εξαιρετικά μικρές τομές. Αυτό επιτρέπει στο χειρουργό να εισέλθει στο χώρο πίσω από την κήλη και να τοποθετήσει το πλέγμα με ελάχιστη βλάβη στην επιφάνεια της κοιλίας. Τα πλεονεκτήματα αυτής της μεθόδου περιλαμβάνουν την κάλυψη όλων των πιθανών θέσεων της κήλης στους βουβώνες, πράγμα που μειώνει τους κινδύνους της υποτροπής, ενώ μειώνεται επίσης αισθητά ο μετεγχειρητικός πόνος.

Ποια είναι τα συμπτώματα και τα σημάδια των κηλών; Τα συμπτώματα της κήλης περιλαμβάνουν πόνο ή δυσφορία και μία εντοπισμένη διόγκωση στην επιφάνεια της κοιλίας ή στη βουβωνική χώρα. Μία κήλη μπορεί επίσης να είναι ανώδυνη και να εμφανίζεται μόνο ως μία διόγκωση. Ο πόνος μπορεί να είναι διαλείπων ή σταθερός και η διόγκωση μπορεί να μειωθεί ή να απουσιάζει. Ο συνεχής, έντονος πόνος σε μία πρησμένη περιοχή μπορεί να απαιτεί επείγουσα ιατρική παρέμβαση και πρέπει να αξιολογείται αμέσως από γιατρό.

Τι είδους αναισθησία χρησιμοποιείται στη χειρουργική επέμβαση της κήλης; Με τις σύγχρονες τεχνικές αναισθησίας και την ηλεκτρονική παρακολούθηση (monitoring), η γενική αναισθησία είναι ίσως η πιο ασφαλής. Ωστόσο, η χειρουργική επέμβαση μπορεί επίσης να γίνει με τοπική αναισθησία ή περιοχικές αναισθησίες, ταυτόχρονα με τη χρήση φαρμάκων καταστολής που βοηθούν τον ασθενή να χαλαρώσει. Ο ειδικός τύπος αναισθησίας για ένα μεμονωμένο ασθενή επιλέγεται μετά από προσεκτική εκτίμηση της γενικής υγείας του ασθενούς και το συγκεκριμένο είδος επέμβασης. www.iatriko.gr

31

Bypass με πάλλουσα καρδιά ή με την κλασική μέθοδο; Η Χειρουργική των στεφανιαίων αγγείων με πάλλουσα καρδιά είναι μία πρωτοποριακή και διεθνώς αναγνωρισμένη μέθοδος, με την οποία η στεφανιαία παράκαμψη (το γνωστό σε όλους Bypass) πραγματοποιείται με την καρδιά να πάλλεται και να λειτουργεί κανονικά.

32

www.iatrikoskosmos.gr

210 6862766

Άρθρα

Βασίλειος Ν. Κωτσής, MD Καρδιοχειρουργός Διευθυντής Καρδιοχειρουργικής Κλινικής και Κέντρου Χειρουργικής Πάλλουσας Καρδιάς Ιατρικού Κέντρου Αθηνών

Σ

την κλασική Καρδιοχειρουργική, το Bypass πραγματοποιείται με τη χρήση του μηχανήματος της εξωσωματικής κυκλοφορίας, που υποκαθιστά, κατά τη διάρκεια της επέμβασης, την καρδιά και τους πνεύμονες, διακόπτοντας τη λειτουργία τους καθώς και τη ροή του αίματος σε αυτά. Με τον τρόπο αυτό, ο χειρουργός μπορεί να προχωρήσει σε μία επέμβαση με καθαρό πεδίο, δίχως καθόλου αίμα, σε μία ακίνητη καρδιά. Η επανεκκίνηση της καρδιάς πραγματοποιείται με την ολοκλήρωση της επέμβασης. Η νοσηρότητα μίας τέτοιας επέμβασης φθάνει το 6-8% και κυρίως οφείλεται στη χρήση της μηχανής εξωσωματικής κυκλοφορίας. Στη χειρουργική των στεφανιαίων αγγείων με πάλλουσα καρδιά, η χρήση εξελιγμένων χειρουργικών εργαλείων, που ονομάζονται σταθεροποιητές, επιτρέπει τη διατήρηση ακινήτων τμημάτων της επιφάνειας της καρδιάς. Με αυτόν τον τρόπο είναι ασφαλής η διενέργεια αναστόμωσης και παράκαμψης μπλοκαρισμένου αγγείου, τη στιγμή που η υπόλοιπη καρδιά συσπάται κανονικά. Η κυκλοφορία του αίματος διατηρείται φυσιολογική (χωρίς να περνά από σωλήνες) και έτσι η επέμβαση απλοποιείται και προσομοιάζει σε κάθε άλλη μη καρδιοχειρουργική επέμβαση στο ανθρώπινο σώμα. Η διενέργεια μίας επέμβασης σε πάλλουσα καρδιά είναι αποτέλεσμα πολυετούς εκπαίδευσης και αφοσίωσης. Όλοι οι καρδιοχειρουργοί αρχικά εκπαιδεύονται στην κλασική καρδιοχειρουργική. Είναι ο φυσικός τρόπος σκέψης κάθε χειρουργού, δηλαδή να σταματήσει την καρδιά και να επιτελέσει το έργο του με ασφάλεια. Την τελευταία δεκαπενταετία πολλοί καρδιοχειρουργοί, με σκοπό να μειώσουν τις επιπλοκές που οφείλονται στη χρήση της μηχανής της εξωσωματικής κυκλοφορίας, παίρνουν το ρίσκο να χειρουργούν πάνω σε ένα ζωντανό κινούμενο στόχο. Η χειΓια πληροφορίες: e.zafeiropoulou@iatriko.gr

ρουργική των στεφανιαίων αγγείων με πάλλουσα καρδιά, όπως λέγεται, αυξάνει το stress στο γιατρό, ενώ μειώνει τον κίνδυνο επιπλοκών του ασθενούς, σε αντίθεση με την κλασική καρδιοχειρουργική που μειώνει το stress του γιατρού, αλλά αυξάνει τον κίνδυνο επιπλοκών του ασθενούς. Μία καρδιοχειρουργική κοινότητα στην οποία οι περισσότεροι καρδιοχειρουργοί, ακόμα και σήμερα, χειρουργούν με την κλασική μέθοδο, είναι σχεδόν αδύνατο να αποδεχθεί εύκολα μία εναλλακτική μέθοδο. Και ενώ σε καρδιοχειρουργούς, όπως ο υπογράφων, έχει αποδειχθεί στην καθημερινή πράξη η υπεροχή της μεθόδου της χειρουργικής της πάλλουσας καρδιάς, οφείλουμε να σεβόμαστε τα αποτελέσματα της επιστημονικής έρευνας. Αντί να χρησιμοποιηθούν πηγές που πιθανά να θεωρηθούν ότι μεροληπτούν υπέρ της μεθόδου, βασίσαμε το άρθρο αυτό σε μία ανεξάρτητη τυχαιοποιημένη μελέτη που συγκρίνει τις δύο μεθόδους. Η μελέτη δημοσιεύτηκε το 2012 στην επιστημονική επιθεώρηση “The New England Journal of Medicine”. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη τυχαιοποιημένη μελέτη, όχι μόνο στην καρδιοχειρουργική, αλλά, σε όλη τη χειρουργική βιβλιογραφία από τον Dr. A. Lamy και τους συνεργάτες, με την ονομασία CORONARY. Στη μελέτη αυτή συμμετείχαν 4.752 ασθενείς από 79 κέντρα 19 χωρών. Σκοπός ήταν η σύγκριση των δύο μεθόδων. Οι καρδιοχειρουργοί των κέντρων αυτών, σε αντίθεση με προηγούμενες μελέτες, ήταν έμπειροι και στις δύο τεχνικές και όχι ειδικευόμενοι. Σε σύνοψη η μελέτη CORONARY δε βρήκε διαφορές στις δύο μεθόδους, στις 30 πρώτες ημέρες, όσον αφορά συγκεκριμένα το θάνατο, το εγκεφαλικό αγγειακό επεισόδιο, το έμφραγμα του μυοκαρδίου ή τη νεφρική ανεπάρκεια που απαιτεί αιμοκάθαρση, μεταξύ των ασθενών που υποβλήθηκαν σε στεφανιαία παράκαμψη με πάλλουσα καρδιά και την

κλασική καρδιοχειρουργική μέθοδο με τη χρήση εξωσωματικής κυκλοφορίας. Υπήρχαν όμως διαφορές στην ανάγκη για μετάγγιση αίματος, επαναδιάνοιξη για μετεγχειρητική αιμορραγία, μικρότερη οξεία βλάβη των νεφρών και λιγότερες λοιμώξεις αναπνευστικού υπέρ των περιστατικών που υπεβλήθησαν σε χειρουργική των στεφανιαίων με πάλλουσα καρδιά, αλλά και ανάγκη για κάποιου είδους επανεπέμβαση (αγγειοπλαστική ή χειρουργείο) στους ίδιους ασθενείς. Δεν παρατηρήθηκε διαφορά, όπως αναμενόταν, σε νευρολογικές διαταραχές, κάτι που εξηγείται όμως, γιατί οι ασθενείς με αθηρωματική αορτή έγιναν όλοι με πάλλουσα καρδιά (102 ασθενείς). Έτσι, για πρώτη φορά βρέθηκε η τάση ασθενείς με χαμηλό ρίσκο (EUROSCORE<3) να έχουν χειρότερα αποτελέσματα με τη χρήση εξωσωματικής κυκλοφορίας και ασθενείς με μεσαίο ή υψηλό ρίσκο (EUROSCORE>3) να έχουν καλύτερα αποτελέσματα με πάλλουσα καρδιά. Οι συγγραφείς συμπεραίνουν ότι είναι εφικτό να προτιμάται η χειρουργική της πάλλουσας καρδίας σε υψηλού και μέσου κινδύνου ασθενείς και η κλασική χειρουργική στους ασθενείς με χαμηλό κίνδυνο. Είναι πλέον κοινά αποδεκτό και αυτονόητο ότι τα αποτελέσματα μετά τις τριάντα πρώτες ημέρες είναι εφάμιλλα. Η διαφορά έγκειται στην άμεση μετεγχειρητική περίοδο, που καθορίζει όμως τη συνολική εξέλιξη της ανάρρωσης, ειδικά σε ηλικίες υψηλού κινδύνου (>80 ετών), με χαμηλή καρδιακή παροχή, σακχαροδιαβητικούς, χρόνιους αναπνευστικούς, νεφροπαθείς και ειδικά αυτούς με αθηρωματική αορτή. Επιπρόσθετα, μεγάλη σημασία στα μακροχρόνια αποτελέσματα έχει και το είδος των μοσχευμάτων που χρησιμοποιούνται. Στην κλινική μας, η επιλογή μοσχευμάτων έχει ως βασικό στόχο τη χρησιμοποίηση αρτηριακών μοσχευμάτων στο αριστερό στεφανιαίο δίκτυο και φλεβικών στο δεξιό. Έχουμε εμπλουτίσει τη μέθοδο με τη χρήση σύνθετων μοσχευμάτων που παρασκευάζονται από τα αρτηριακά και το κυριότερο με αποφυγή χειρισμών στην αορτή που, όταν είναι αθηρωματική, μπορεί να είναι η αιτία ισχαιμικών εγκεφαλικών επεισοδίων. Συμπεραματικά, και με βάση τη μακρόχρονη εμπειρία και τις δημοσιευμένες ανακοινώσεις, τα βασικά οφέλη από τη χειρουργική των στεφανιαίων αγγείων μπορεί να συνοψισθούν ως εξής: • Μειωμένη ανάγκη μετάγγισης αίματος.

• Μικρότερος χρόνος χειρουργείου και παραμονής στη Μονάδα Εντατικής Θεραπείας.

• Λιγότερες μετεγχειρητικές επιπλοκές στο αναπνευστικό σύστημα και τους νεφρούς.

• Σχεδόν εξάλειψη του κινδύνου εγκεφαλικού επεισοδίου και λοιπών νευρολογικών διαταραχών. www.iatriko.gr

33

Ελάχιστα Επεμβατική Ορθοπαιδική Χειρουργική: Αρθροσκόπηση Ώμου Η αρθροσκόπηση είναι μία ελάχιστα επεμβατική μέθοδος που αποτελεί την πιο σύγχρονη λύση στη διάγνωση και αντιμετώπιση των ορθοπαιδικών παθήσεων.

34

www.iatrikoskosmos.gr

210 6862766

Άρθρα

Εμμανουήλ Αντωνογιαννάκης, MD Χειρουργός Ορθοπαιδικός Διευθυντής Τμήματος Αρθροσκόπησης και Χειρουργικής Ώμου Ιατρικού Ψυχικού

Α

ν και ξεκίνησε να εφαρμόζεται σε επαγγελματίες αθλητές, ολοένα και περισσότεροι άνθρωποι της καθημερινότητας υποβάλλονται σε αρθροσκόπηση για την αντιμετώπιση των προβλημάτων που τους ταλαιπωρούν. Ο ρόλος της είναι διττός, μιας και μπορεί να χρησιμοποιηθεί τόσο για διαγνωστικούς όσο και για θεραπευτικούς σκοπούς. Πρακτικά έχει εφαρμογή σε όλες τις αρθρώσεις (γόνατο, ώμος, ποδοκνημική, καρπός, ισχίο, αγκώνας), αλλά αυτές στις οποίες πραγματοποιείται συχνότερα είναι το γόνατο και ο ώμος, λόγω της μεγαλύτερης συχνότητας που αυτές οι αρθρώσεις πάσχουν, τόσο στον αθλητικό όσο και στο γενικό πληθυσμό. Τα πλεονεκτήματα της μεθόδου είναι η ασφάλεια, το μικρότερο χειρουργικό τραύμα, το άψογο αισθητικό αποτέλεσμα, η υψηλή διαγνωστική ευαισθησία και το μικρότερο ποσοστό επιπλοκών σε σχέση με την ανοικτή χειρουργική που εφαρμόζονταν παλαιότερα. Το μεγαλύτερο πλεονέκτημα της μεθόδου είναι η μεγάλη αποτελεσματικότητά της, η οποία συνδυάζεται με πολύ μικρή ταλαιπωρία για τον ασθενή. Ο έλεγχος, υπό «άμεση όραση», επιτυγχάνεται με την εισαγωγή στην άρθρωση μίας μικρής κάμερας, που ονομάζεται αρθροσκόπιο και μεταφέρει την εικόνα από το εσωτερικό της άρθρωσης σε μία οθόνη με μεγέθυνση 20 φορές περίπου. Έτσι ελέγχονται ενδελεχώς όλες οι ανατομικές δομές της άρθρωσης και είναι δυνατό να επιδιορθωθούν με ακρίβεια ακόμη και πολύ μικρές βλάβες. Για το λόγο αυτό χρησιμοποιούνται ειδικά σχεδιασμένα λεπτά εργαλεία και εμφυτεύσιμα αδρανή υλικά, όπως ράμματα και άγκυρες. Με τη βοήθεια ειδικής αντλίας επιτυγχάνεται συνεχής ροή φυσιολογικού ορού προς και από την άρθρωση, κάτι που διευκολύνει την επέμβαση τόσο με την έκπλυση της άρθρωσης όσο και με την αύξηση του όγκου της. Το αρθροσκόπιο, τα εργαλεία και τα υλικά, που χρησιμο-

ποιούνται, εισάγονται μέσα στην άρθρωση μέσα από μικρές τομές μήκους 5-7mm περίπου. Έτσι, ο τραυματισμός στο δέρμα και στους υπόλοιπους υγιείς γειτονικούς ιστούς είναι ελάχιστος. Αυτό σημαίνει καλύτερο αισθητικό αποτέλεσμα, μίας και τα σημάδια από τις τομές πρακτικά εξαφανίζονται μετά από μερικούς μήνες, αλλά κυρίως πολύ μικρότερο μετεγχειρητικό πόνο. Το αποτέλεσμα είναι να γίνεται περιορισμένη χρήση τόσο παυσίπονων όσο και αντιφλεγμονωδών φαρμάκων. Στον περιορισμό της χρήσης φαρμάκων συμβάλλει και η αναισθησία που χρησιμοποιείται. Για τις επεμβάσεις του ώμου είναι απαραίτητος ο συνδυασμός περιοχικής αναισθησίας και ελαφριάς γενικής αναισθησίας με εφαρμογή λαρυγγικής μάσκας (μέθη), χωρίς την ανάγκη για μηχανική υποστήριξη της αναπνοής του ασθενούς. Αυτό το είδος της αναισθησίας εξασφαλίζει απόλυτη αναλγησία, χωρίς να χρειάζεται να χρησιμοποιηθούν ισχυρά ναρκωτικά κατά τη διάρκεια της επέμβασης. Επίσης, προσφέρει ηπιότερη, γρηγορότερη και ασφαλέστερη ανάνηψη χωρίς πολλές παρενέργειες. Έτσι, επιτρέπει στον ασθενή να φύγει μερικές ώρες μετά την επέμβαση. Η αρθροσκόπηση, ως επεμβατική πράξη, δε στερείται επιπλοκών. Όμως, η μικρή επεμβατικότητα της μεθόδου περιορίζει τόσο το ποσοστό εμφάνισης ανεπιθύμητων επιπλοκών, σε λιγότερο από 1 στις 100 επεμβάσεις, όσο και τη σοβαρότητά τους, μιας και είναι πλήρως αντιμετωπίσιμες. Πάντως, πριν τον προγραμματισμό κάθε χειρουργείου πρέπει να γίνεται

Οι πιο συνηθισμένες παθήσεις: • Ρήξη του τενοντίου πετάλου των στροφέων

του ώμου (υπερακάνθιος, υπακάνθιος, υποπλάτιος) • Σύνδρομο υπακρωμιακής πρόσκρουσης • Ασβεστοποιός τενοντίτιδα • Συμφυτική θυλακίτιδα ή παγωμένος ώμος • Βλάβη, εξάρθρημα ή ρήξη του τένοντα της μακράς κεφαλής του δικεφάλου βραχιονίου • Ρήξη του επιχείλιου χόνδρου της ωμογλήνης (κυρίως βλάβες SLAP) • Οστεοαρθρίτιδα, υμενίτιδα, ρήξη ενδαρθρικού μηνίσκου της ακρωμιοκλειδικής άρθρωσης • Πίεση υπερπλάτιου νεύρου • Εξαρθρήματα του ώμου • Μη τραυματική αστάθεια ώμου • Ορισμένα ενδαρθρικά κατάγματα • Βλάβες, κακώσεις του αρθρικού χόνδρου • Ύπαρξη ξένων σωμάτων ενδαρθρικά ημέρες, μπορεί και ανταποκρίνεται χωρίς πόνο στις καθημερινές ασχολίες του (π.χ. οδήγηση, πληκτρολόγηση, γράψιμο). Συνήθως, δεν ακινητοποιείται το άκρο περισσότερο από μερικές ημέ-

Τα πλεονεκτήματα της μεθόδου είναι η ασφάλεια, το μικρότερο χειρουργικό τραύμα, το άψογο αισθητικό αποτέλεσμα, η υψηλή διαγνωστική ευαισθησία και το μικρότερο ποσοστό επιπλοκών.

Για πληροφορίες: e.zafeiropoulou@iatriko.gr

συζήτηση μεταξύ του ορθοπαιδικού και του ασθενή με σκοπό την ενημέρωση του δεύτερου για την πορεία της πάθησης, το είδος της επέμβασης που πρέπει να πραγματοποιηθεί, τις εναλλακτικές λύσεις που υπάρχουν, τις πιθανές επιπλοκές που μπορεί να εμφανιστούν και την αντιμετώπισή τους. Ο ώμος είναι σύνθετη άρθρωση και μπορεί να κινείται σε πολλαπλά επίπεδα, περισσότερα από κάθε άλλη άρθρωση στο σώμα. Αυτή η ελευθερία κινήσεων επιτυγχάνεται σε βάρος της σταθερότητας της άρθρωσης. Το σύνολο σχεδόν των παθήσεων του ώμου μπορεί πλέον να αντιμετωπιστεί αρθροσκοπικά. Έτσι, παθήσεις που ταλαιπωρούν μεγάλο τμήμα του πληθυσμού, τόσο στην καθημερινή του ζωή όσο και στην εργασία του, μπορούν να αποκατασταθούν πλήρως. Μετεγχειρητικά, ο ασθενής, μετά τις πρώτες

ρες. Η σοβαρότητα της βλάβης, η ποιότητα της χειρουργικής διόρθωσης αλλά και η ανταπόκριση του ασθενούς στο πρόγραμμα αποκατάστασης είναι οι παράμετροι που καθορίζουν το χρόνο της επιστροφής του ασθενούς σε βαριά χειρωνακτική εργασία καθώς και σε αθλητικές δραστηριότητες (επαγγελματικές ή για αναψυχή). Ακόμη όμως και στις περιπτώσεις που η αποκατάσταση είναι λίγο πιο αργή, επιτυγχάνεται με λιγότερους περιορισμούς σε σύγκριση με αυτούς που απαιτούσαν οι παλαιότερες τεχνικές. Τέλος, τα μακροχρόνια αποτελέσματα της μεθόδου είναι πολύ καλά, αφήνοντας τη συντριπτική πλειοψηφία των ασθενών ικανοποιημένους, χωρίς πόνο και με πλήρη επιστροφή σε καθημερινές και αθλητικές δραστηριότητες. www.iatriko.gr

35

Νοσογόνος Παχυσαρκία Η νοσογόνος παχυσαρκία ορίζεται από τη σχέση ύψους και βάρους, η οποία καλείται Δείκτης Μάζας Σώματος (ΔΜΣ) ή αλλιώς BMI (Body Mass Index) και προκύπτει από τη διαίρεση του βάρους (σε κιλά ), με το ύψος (σε μέτρα στο τετράγωνο), π.χ. ένας ενήλικας με βάρος 100 κιλά και ύψος 1,80 θα έχει ΔΜΣ (BMI)100/(1,80x1,80) =30,86

ΚΑΝΟΝΙΚΟ ΒΑΡΟΣ - BMI ΜΕΤΑΞΥ 18-25 ΥΠΕΡΒΟΛΙΚΟ ΒΑΡΟΣ - BMI ΜΕΤΑΞΥ 25-30 ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ - BMI 30-35 ΝΟΣΟΓΟΝΟΣ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ - BMI >35 (ΜΕ ΤΟΥΛΑΧΙΣΤΟΝ 2 ΣΥΝΟΔΑ ΝΟΣΗΜΑΤΑ) - ΒΜΙ >40 (ΧΩΡΙΣ ΚΑΝΕΝΑ ΣΥΝΟΔΟ ΝΟΣΗΜΑ)

36

www.iatrikoskosmos.gr

210 6862766

Άρθρα Η χειρουργική της αντιμετώπιση έχει 3 κύριους στόχους: 1. Την άμεση απώλεια βάρους και την ίαση των συνοδών νοσημάτων 2. Τ η διατήρηση του αποτελέσματος σε βάθος χρόνου 3. Την καλή ποιότητα ζωής

Γιώργος Α. Σπηλιόπουλος, Γενικός Χειρουργός Διευθυντής Χειρουργικής Κλινικής και Μονάδας Βαριατρικής Χειρουργικής Ιατρικού Περιστερίου

Σ

ύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), η παχυσαρκία είναι μία πραγματική νόσος με τρομακτικές επιπτώσεις στην υγεία, στην ικανότητα προς εργασία, στην κοινωνικότητα καθώς και στην ποιότητα και διάρκεια ζωής. Παγκόσμια, ο αριθμός των ενηλίκων με πρόβλημα παχυσαρκίας ξεπερνά τα 500 εκατομμύρια, ενώ οι υπέρβαροι ανέρχονται σε 1,4 δισεκατομμύρια. Χαρακτηριστικά, το 69% του πληθυσμού των ΗΠΑ αποτελείται από υπέρβαρα ή παχύσαρκα άτομα. Τα τελευταία δημογραφικά στοιχεία δείχνουν μία αύξηση των παχύσαρκων, που αφορά όλες τις ηλικίες αλλά κυρίως νεαρά άτομα. Η χειρουργική της παχυσαρκίας κερδίζει έδαφος τα τελευταία χρόνια λόγω των μετρίων αποτελεσμάτων που έχουν οι φαρμακευτικές λύσεις, αλλά και οι δίαιτες. Οι προσπάθειες χειρουργικής αντιμετώπισης της παχυσαρκίας ξεκίνησαν τη δεκαετία του ‘50. Μόνο όμως τα τελευταία 15 χρόνια, με την καθιέρωση της λαπαροσκόπησης στην καθημερινή χειρουργική πρακτική, επετράπη μία πραγματική αύξηση των βαριατρικών επεμβάσεων, οι οποίες γρήγορα έγιναν ανώδυνες και εξαιρετικά αποτελεσματικές. Η εκδήλωση της παχυσαρκίας εξαρτάται από τον τρόπο ζωής και συγκεκριμένα από την καθιστική εργασία, την αλλαγή στις διατροφικές συνήθειες, χωρίς όμως να αγνοούμε τους γενετικούς, ψυχολογικούς και κοινωνικούς παράγοντες.

Για πληροφορίες: e.zafeiropoulou@iatriko.gr

Η παχυσαρκία ευθύνεται για μία πληθώρα νοσημάτων, όπως: • Ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2: Το υπερβολικό βάρος αυξάνει τον κίνδυνο εκδήλωσης σακχαρώδους διαβήτη τύπου 2, που οφείλεται κυρίως στην αντοχή στην ινσουλίνη. Χωρίς αγωγή είναι μαθηματικά βέβαιες οι επιπλοκές του διαβήτη που αφορούν τα αγγεία, τους νεφρούς και τα μάτια.

• Η αρτηριακή υπέρταση και καρδιοαγγειακά προβλήματα: Η υπέρταση προκαλεί βλάβες στην καρδιά και τα αγγεία, κυρίως του εγκεφάλου και των νεφρών.

Η εκδήλωση της παχυσαρκίας εξαρτάται από τον τρόπο ζωής και συγκεκριμένα από την καθιστική εργασία, την αλλαγή στις διατροφικές συνήθειες, χωρίς όμως να αγνοούμε τους γενετικούς, ψυχολογικούς και κοινωνικούς παράγοντες.

• Προβλήματα στις αρθρώσεις:

Οι αρθρώσεις, οι οποίες δεν μπορούν να αντέξουν για μεγάλο χρονικό διάστημα τα υπερβολικά κιλά, καταστρέφονται προοδευτικά. Το αποτέλεσμα είναι η εμφάνιση αρθρίτιδας, κυρίως στα ισχία και τα γόνατα.

• Αναπνευστικές διαταραχές: Το άσθμα και η δύσπνοια στην κόπωση, είναι πολύ συχνές διαταραχές των παχύσαρκων. Το σύνδρομο της υπνικής άπνοιας είναι μία πολύ

σοβαρή επιπλοκή της παχυσαρκίας, διότι κατά τη διάρκεια του ύπνου σταματά η αναπνοή και μειώνεται η παροχή οξυγόνου στον οργανισμό.

• Η χολολιθίαση: Η χολή, υπερκορεσμένη σε χοληστερόλη, γίνεται λιθογόνος με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης επιπλοκών, όπως η χολοκυστίτιδα ή η παγκρεατίτιδα.

• Η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση: Ευνοείται από τη διάταση του διαφράγματος και την ενδοκοιλιακή αύξηση της πίεσης, λόγω του πάχους. Αποτέλεσμα της παλινδρόμησης είναι η οισοφαγίτιδα, δηλαδή χημικό έγκαυμα του οισοφάγου, η οποία απαιτεί συγκεκριμένη αγωγή.

• Η δυσλιπιδαιμία: Διαταραχές του μεταβολισμού των λιπιδίων.

• Η υπογονιμότητα και διαταραχές της περιόδου: Η υπερβολική αύξηση του λίπους αυξάνει το επίπεδο των οιστρογόνων και προκαλεί διαταραχές της περιόδου και υπογονιμότητα.

• Η ακράτεια ούρων: Ακράτεια ούρων, η οποία οφείλεται στην αυξημένη ενδοκοιλιακή πίεση και τις διαταραχές της στατικής της πυέλου που προκαλεί.

• Η κατάθλιψη: Είναι αποτέλεσμα των χρόνιων ενοχλημάτων, της αποτυχίας της δίαιτας και της κακής εικόνας που αποκτά για τον εαυτό του το άτομο. Ε πιπλέον, η παχυσαρκία αυξάνει τον κίνδυνο εκδήλωσης καρκίνου: Υπάρχει αυξημένος κίνδυνος του νεφρού για άντρες και γυναίκες, καθώς επίσης κίνδυνος καρκίνου του μαστού και της μήτρας στις γυναίκες. Βεβαίως, δεν πρέπει να αγνοούμε τον κοινωνικό-οικογενειακό αποκλεισμό, ο οποίος συνδέεται με δυσκολία στην αναζήτηση εργασίας στην επαγγελματική εξέλιξη, στις ενδυματολογικές επιλογές, κλπ. Η πολιτεία, σήμερα, μέσω των δημόσιων ταμείων, στηρίζει την προσπάθεια απώλειας βάρους με χειρουργική επέμβαση. Μετά από ιατρική αξιολόγηση, οι περισσότεροι ασθενείς μπορεί να είναι υποψήφιοι για βαριατρική επέμβαση. Δεν μπορούν να χειρουργηθούν για ιατρικούς λόγους οι χρήστες ουσιών, οι ασθενείς με μη ρυθμισμένα ψυχιατρικά νοσήματα, οι μη συμμορφούμενοι ασθενείς, οι ασθενείς που πάσχουν από καρκίνο, HIV λοίμωξη, φυματίωση ή έλκος στομάχου, με υψηλό αναισθησιολογικό κίνδυνο - λόγω αναπνευστικών καρδιολογικών ή άλλων προβλημάτων – και οι εγκυμονούσες.

www.iatriko.gr

37

Πώς γίνεται η εκτίμηση του ασθενή Για να ξεκινήσει η διαδικασία απαιτείται η συνάντηση μεταξύ γιατρού και ασθενούς, κατά την οποία θα εκτιμηθεί η κατάσταση της υγείας του ενδιαφερόμενου των διατροφικών του συνηθειών και του ψυχισμού, ούτως ώστε να δρομολογηθεί ο προεγχειρητικός έλεγχος. Αυτός περιλαμβάνει αιματολογικές εξετάσεις, καρδιολογική, πνευμονολογική και βεβαίως αναισθησιολογική αξιολόγηση. Το χειρουργείο προγραμματίζεται είτε άμεσα, είτε αργότερα, εάν πρέπει να μεσολαβήσει η προετοιμασία του ασθενούς και η ρύθμιση των προβλημάτων υγείας του. Τα βαριατρικά χειρουργεία, στη μεγάλη τους πλειοψηφία, γίνονται λαπαροσκοπικά και πάντοτε υπό γενική αναισθησία. Ο χρόνος παραμονής στο νοσοκομείο ποικίλει από 1 έως 5 ημέρες. Υπάρχουν δυο τύποι χειρουργικών επεμβάσεων: 1. Οι περιοριστικές (γαστρικός δακτύλιος, γαστρικό μανίκι) 2. Οι δυσαπορροφητικές (π.χ. Duodenal switch, γαστρικό bypass-mini bypass) Ο γαστρικός δακτύλιος, είναι ένα εμφυτεύσιμο, απολύτως βιοσυμβατό υλικό, κατασκευασμένο από καθαρή ιατρική σιλικόνη, το οποίο αποτελείται από 3 μέρη.

1. το δακτύλιο της σιλικόνης, που στην εσωτερική πλευρά του έχει τον υδροθάλαμο 2. το «port», το οποίο είναι ένα μικρό αντικείμενο από τιτάνιο το οποίο τοποθετείται κάτω από το δέρμα και στο οποίο γίνονται οι ενέσεις για τη ρύθμιση 3. ένα λεπτό σωλήνα σιλικόνης, ο οποίος συνδέει τα 2 προηγούμενα. Η ένεση ενός ειδικού υγρού στο port επιτρέπει το φούσκωμα του δακτυλίου, με αποτέλεσμα όσο περισσότερο μικραίνει η διάμετρός του, τόσο περισσότερο να σφίγγει το στομάχι.

38

www.iatrikoskosmos.gr

νο από την τοποθέτηση του δακτυλίου. Ελλείμματα σε σίδηρο συνήθως διορθώνονται πολύ εύκολα με συμπλήρωμα σιδήρου για μικρό χρονικό διάστημα.

Είναι αναγκαίο ο ασθενής να αισθάνεται ότι η πόρτα του γιατρού του είναι πάντα ανοικτή και η ομάδα του έμπειρη και ευγενική. Ο γαστρικός δακτύλιος εφαρμόστηκε πρώτη φορά το 1986 από τον Lubomir Kusmac και τοποθετήθηκε για πρώτη φορά λαπαροσκοπικά το 1992 από τον Dr Mitiku Belachew. Από το 2000 μέχρι και τις μέρες μας, έχει παρατηρηθεί διεθνώς μία μαζική τοποθέτηση δακτυλίων σε υπέρβαρους ασθενείς. Είναι μία επέμβαση, η οποία αλλάζει εντελώς τις διατροφικές συνήθειες του ατόμου που πρέπει πλέον να καταργήσει ορισμένες τροφές από το διαιτολόγιό του και να αφιερώσει χρόνο στα γεύματά του, να μασά πολύ περισσότερο χρόνο την τροφή του, ήρεμα και αργά και να σταματά το φαγητό με το πρώτο αίσθημα κορεσμού. Σε περίπτωση που δεν τηρηθούν οι διατροφικές οδηγίες, που πρέπει να γίνουν κανόνας ζωής, εμφανίζονται έμετοι, οι οποίοι μπορούν να βάλουν σε κίνδυνο το καλό αποτέλεσμα της επέμβασης. Η μικρή «τσέπη», που δημιουργείται στην αρχή, γεμίζει με το ισοδύναμο 3 κουταλιών της σούπας στερεών τροφών. Ο ασθενής δεν πρέπει να πίνει κατά τη διάρκεια του φαγητού. Χρειάζεται πάντα προσοχή στη διατροφή, διότι πίνοντας αναψυκτικά ή καταναλώνοντας παγωτό ή τροφές με πολύ ζάχαρη το βάρος αυξάνεται λόγω πρόσληψης υπερβολικών θερμίδων, παρά την επέμβαση. Οι ασθενείς με γαστρικό δακτύλιο πρέπει να παρακολουθούνται τακτικά μέχρι να σταθεροποιηθεί το βάρος τους. Η μέση απώλεια βάρους με το γαστρικό δακτύλιο είναι 4 κιλά το μήνα και το οριστικό αποτέλεσμα επιτυγχάνεται σε περίπου 18 μήνες. Η εγκυμοσύνη συνιστάται μετά το πρώτο τρίμη-

Τα πλεονεκτήματα αυτής της τεχνικής είναι πολλά: • Ο δακτύλιος τοποθετείται λαπαροσκοπικά, δηλαδή χωρίς αντιαισθητικές και επώδυνες τομές.

• Η διάρκεια του χειρουργείου είναι σύντομη, περίπου 1 ώρα.

• Είναι μία επέμβαση ανώδυνη.

• Η διάρκεια νοσηλείας είναι 24ων ωρών.

• Ο δακτύλιος τοποθετείται γύρω από το στομάχι, το οποίο παραμένει ανέπαφο, με αποτέλεσμα σε περίπτωση αφαίρεσής του, το στομάχι να είναι σα να μην έχει χειρουργηθεί ποτέ.

• Η ρύθμιση του δακτυλίου είναι εύκολη και ειδικά υπολογισμένη για κάθε ασθενή, ώστε η απώλεια βάρους να είναι προοδευτική. Οι ασθενείς μπορούν να χάσουν έως και το 70% του παραπανίσιου βάρους τους, δηλαδή αν ένας ασθενής ζυγίζει 100 κιλά πάνω από το φυσιολογικό, με το δακτύλιο θα χάσει έως και τα 70, σε περίπου 18 μήνες. Τα προβλήματα του δακτυλίου οφείλονται στη μη τήρηση των διατροφικών οδηγιών, και είναι: 1. Διάταση της «τσέπης» που δημιουργείται πάνω από το δακτύλιο, κυρίως λόγω λήψης υπερβολής ποσότητας φαγητού.

2. Το «γλίστρημα» του δακτυλίου, το οποίο είναι στην πραγματικότητα γλίστρημα του στομάχου και όχι του δακτυλίου και το οποίο οφείλεται στους συχνούς εμέτους.

3. Η διάβρωση του στομάχου, η οποία είναι σπάνια (λιγότερο από 2% στα 5 χρόνια), κατά την οποία ένα μέρος του δακτυλίου περνά μέσα στο στομάχι. Αυτό είναι ανώδυνο, πλην όμως ο δακτύλιος χάνει την αποτελεσματικότητά του και πρέπει να αφαιρεθεί. Το «γαστρικό μανίκι» (sleeve gastrectomy) είναι η επέμβαση που εφαρμόζεται όλο και πιο συχνά παγκοσμίως και τείνει να αποτελέσει τη χειρουργική λύση πρώτης επιλογής για τη νοσογόνο παχυσαρκία. Η μέθοδος έκανε το «ντεμπούτο» της στις αρχές του 2000 ως εναλλακτική πρακτική στο γαστρικό δακτύλιο. Πρόκειται για λαπαροσκοπική αφαίρεση τμήματος του στομάχου, η οποία δίδει στο στομάχι σχήμα σωλήνα (μανίκι) περιορίζοντας τη χωρητικότητα και εξαφανίζοντας το αίσθημα της πείνας με ορμονικό μηχανισμό, διότι στο τμήμα του στομάχου που αφαιρείται εκκρίνεται η γρελίνη, η ορμόνη της «πείνας», με αποτέλεσμα μετά την επέμβαση οι ασθενείς να μην πεινούν καθόλου. Το χειρουργείο πραγματοποιείται υπό γενική αναισθησία, διαρκεί περίπου 1 ώρα και 30 λεπτά και ο ασθενής επιστρέφει στο δωμάτιό του. Η νοσηλεία διαρκεί 3-4 ημέρες, επειδή τις πρώτες δεν επιτρέπεται ο ασθενής να σιτιστεί και πρέπει να προσλαμβάνει τα απαραίτητα διατροφικά του στοι210 6862766

Άρθρα

χεία με ορό. Δεν υπάρχει μετεγχειρητικός πόνος και ο ασθενής κινητοποιείται το ίδιο απόγευμα. Ύστερα από ένα μήνα διατροφικής προσαρμογής, οι ασθενείς μπορούν να καταναλώσουν σχεδόν κάθε είδους τροφή, της οποίας όμως η ποσότητα θα είναι εντυπωσιακά μικρή. Το στομάχι θα αυξήσει προοδευτικά τη χωρητικότητά του για να φθάσει σε ποσότητες φαγητού ισοδύναμες με μία μικρή μερίδα εστιατορίου 6 μήνες μετά την επέμβαση. Εκεί, η χωρητικότητα θα σταθεροποιηθεί και το στομάχι δε θα αποκτήσει ποτέ την παλιά του χωρητικότητα. Ο ασθενής θα βιώσει ένα αίσθημα ελευθερίας με σημαντική και γρήγορη απώλεια βάρους, χωρίς πείνα και δίχως «εξάρτηση» από έντονη ιατρική παρακολούθηση. Η δεύτερη μεγάλη κατηγορία επεμβάσεων περιλαμβάνει τις λεγόμενες «δυσαπορροφητικές», όπου στον περιοριστικό παράγοντα του στομάχου προσθέτουμε και ένα «δυσαπορροφητικό» παράγοντα.

H δυσαπορροφητική επέμβαση έχει καλύτερα αποτελέσματα, κυρίως σε πολύ υπέρβαρους ασθενείς ή σε ασθενείς με ανεξέλεγκτες βουλιμικές κρίσεις. Η εκτροπή του δωδεκαδακτύλου, ή αλλιώς χολοπαγκρεατική εκτροπή (Switch), είναι η επέμβαση, η οποία προσθέτει στο γαστρικό μανίκι (Sleeve) τη μείωση της ικανότητας απορρόφησης του λεπτού εντέρου. Αυτό επιτυγχάνεται μειώνοντας τη διαδρομή των τροφών στο λεπτό έντερο, μέσω μίας εντερικής παράκαμψης. Με αυτό τον τρόπο, επιτυγχάνεται η μείωση της απορροφητικής επιφάνειας του εντέρου και η πρόκληση σημαντικών ορμονικών και μεταβολικών αλλαγών. Η χολοπαγκρεατική παράκαμψη είναι αυτή που δίνει τα καλύτερα αποτελέσματα όσον αφορά την απώλεια βάρους, τη θεραπεία του διαβήτη τύπου 2, τη θεραπεία τη υπέρτασης και της άπνοιας του ύπνου. Επίσης, έχει αποδειχθεί ότι η απώλεια βάρους παραμένει σταθερή σε μεγάλο βάθος χρόνου, με εξαιρετική ποιότητα ζωής. Είναι εντυπωσιακό, Για πληροφορίες: e.zafeiropoulou@iatriko.gr

καθώς οι ασθενείς που κάνουν θεραπεία με ινσουλίνη, σε λίγο χρονικό διάστημα μετά την επέμβαση, δε χρειάζονται πλέον θεραπεία και η εναπόθεση λίπους στο ήπαρ μειώνεται.

To Switch, απευθύνεται ως συμπλήρωμα του Sleeve σε υπερπαχύσαρκους ασθενείς, σε ασθενείς με διαβήτη τύπου 2 ή υπερλιπιδαιμία, σε ειδικές ομάδες ασθενών (όπως βουλιμικούς), και ως επιλογή, όταν οι άλλες χειρουργικές επεμβάσεις απώλειας βάρους αποτύχουν. Όμως, αυτού του είδους οι επεμβάσεις πρέπει να πραγματοποιούνται από χειρουργούς με μεγάλη εμπειρία στη χειρουργική του πεπτικού συστήματος, με έμπειρη χειρουργική ομάδα, που χειρουργούν σε εγκαταστάσεις με πολύ καλή τεχνολογική υποδομή και διαθέτουν όλες τις προϋποθέσεις για τη μακρόχρονη παρακολούθηση των ασθενών. Σε γενικές γραμμές θα πρέπει να τονίσουμε ότι η χειρουργική της παχυσαρκίας πρέπει να εφαρμόζεται μόνον εάν είναι αποτελεσματική, σίγουρη και ασφαλής. Με την πάροδο των χρόνων και την πρόοδο της ιατρικής, σήμερα, χειρουργούνται λαπαροσκοπικά και ασθενείς μεγαλύτερης ηλικίας. Η λαπαροσκόπηση επιτυγχάνει ακριβώς τους ίδιους χειρουργικούς στό-

Είναι εξαιρετικά σημαντική και η μετεγχειρητική παρακολούθηση των ασθενών, οι οποίοι για τουλάχιστον δύο χρόνια πρέπει να βλέπουν το γιατρό τους για παρακολούθηση της κατάστασης της υγείας τους.

και του χρόνου πρέπει να είναι προσαρμοσμένη στις βιολογικές του απαιτήσεις. Προηγουμένως, ο ασθενής πρέπει να ενημερωθεί σωστά και με λεπτομέρειες ώστε να κατανοήσει το μηχανισμό, με τον οποίο λειτουργεί η επέμβαση, και να γίνει σωστή προεγχειρητική εκτίμηση. Είναι εξαιρετικά σημαντική και η μετεγχειρητική παρακολούθηση των ασθενών, οι οποίοι, για τουλάχιστον δύο χρόνια, πρέπει να βλέπουν το γιατρό τους για παρακολούθηση της κατάστασης της υγείας τους, διατροφικές συμβουλές και αντιμετώπιση όλων των ερωτημάτων που συνάδουν με την καινούργια κατάσταση του σώματος και της υγείας τους. Μία πολύ συχνή ερώτηση είναι εάν ο ασθενής θα χρειαστεί επεμβάσεις αποκατάστασης, όπως π.χ. κοιλιοπλαστική μετά την απώλεια βάρους. Αυτό δεν είναι προβλέψιμο με βεβαιότητα και θα διαπιστωθεί μετά από τουλάχιστον δύο χρόνια, όταν δηλαδή ο ασθενής θα έχει χάσει όλο του το περιττό βάρος. Αυτή η χειρουργική πράξη απαιτεί εξειδικευμένο πλαστικό χειρουργό, ο οποίος θα ξαναδώσει στο σώμα την αρμονία του. Είναι αναγκαίο ο ασθενής να αισθάνεται ότι η πόρτα του γιατρού του είναι πάντα ανοικτή και η ομάδα του έμπειρη και ευγενική. Με αυτόν τον τρόπο απαλλάσσεται από το άγχος των μικροπροβλημάτων, έχοντας πάντα μία υπεύθυνη απάντηση σε όλα του τα ερωτήματα και μία καλή συμβουλή για τη βελτίωση της ποιότητας της ζωής του.

χους, όπως ακριβώς και η ανοιχτή χειρουργική, αλλά με ελάχιστο τραυματισμό για το σώμα. Η ελάχιστα επεμβατική προσέγγιση είναι ο λόγος που η λαπαροσκόπηση είναι τόσο καλά αποδεκτή, καθιερωμένη και δημοφιλής. Πιο συνοπτικά, τα πλεονεκτήματα της λαπαροσκόπησης είναι: • Μικρότερο τραύμα • Λιγότερες ουλές (αισθητικοί λόγοι) • Λιγότερος πόνος • Λιγότερο άγχος • Μειωμένη παραμονή στο νοσοκομείο / ταχύτερη ανάρρωση • Επιστροφή στην εργασία σε σύντομο χρονικό διάστημα Με βεβαιότητα μπορούμε να πούμε ότι η φιλοσοφία ενός χειρουργού απέναντι στον πάσχοντα από νοσογόνο παχυσαρκία είναι ότι ο κάθε ασθενής είναι μοναδικός και γιαυτό το λόγο δεν υπάρχει συνταγή στις επεμβάσεις. Η επιλογή της επέμβασης www.iatriko.gr

39

Ενδαγγειακή θεραπεία στένωσης της καρωτίδας Οι καρωτίδες είναι αρτηρίες που βρίσκονται στη δεξιά και στην αριστερή πλευρά του λαιμού και «δουλειά» τους είναι να αντλούν αίμα από την καρδιά και να τροφοδοτούν τον εγκέφαλο.

40

www.iatrikoskosmos.gr

210 6862766

Άρθρα

Κωνσταντίνος Καρκαλέτσης, M.Sc, M.D. Αγγειοχειρουργός Συνεργάτης Ιατρικού Π. Φαλήρου

Ο

ι αρτηρίες αυτές φυσιολογικά είναι λείες εσωτερικά, αλλά με την πρόοδο της ηλικίας το εσωτερικό τους τοίχωμα μπορεί να γίνει παχύ και ανώμαλο από εναποθέσεις υλικών, όπως είναι η χοληστερόλη, το ασβέστιο, τα κατεστραμμένα κύτταρα, κ.ά. Οι εναποθέσεις αυτές αποτελούν τη λεγόμενη αθηρωματική πλάκα, που είναι κάτι παρόμοιο με το «πουρί» των σωλήνων νερού. Μία πλάκα μπορεί να επιπλακεί από αιμορραγία στο εσωτερικό της, τεμαχισμό της και επικόλληση θρόμβων αίματος. Η επιπλεγμένη αθηροσκλήρυνση μπορεί να στενέψει μία αρτηρία (οπότε μιλάμε για στένωση) ή να την κλείσει εντελώς (οπότε μιλάμε για απόφραξη). Όταν συσσωρευτεί αρκετή πλάκα, σε βαθμό τέτοιο που να μειώσει ή να διαταράξει τη ροή του αίματος διαμέσου της καρωτίδας, η κατάσταση ονομάζεται αποφρακτική νόσος της καρωτίδας αρτηρίας. Η μέθοδος που χρησιμοποιείται για την αντιμετώπισή της λέγεται ενδαγγειακή θεραπεία της καρωτιδικής στένωσης με αγγειοπλαστική και τοποθέτηση ενδονάρθηκα, και εφαρμόστηκε για πρώτη φορά πειραματικά σε σκύλους το 1977. Αρχικά, θεωρήθηκε μία εναλλακτική επιλογή μόνο για ασθενείς υψηλού κινδύνου. Εντούτοις, λίγα χρόνια κλινικής εμπειρίας αργότερα, η καρωτιδική αγγειοπλαστική με τοποθέτηση ενδονάρθηκα αποτέλεσε μία τεχνική, η οποία σταδιακά κέρδισε έδαφος έναντι της ενδαρτηρεκτομής και σήμερα χρησιμοποιείται ευρέως στην αντιμετώπιση της αποφρακτικής νόσου των καρωτίδων. Τα βασικά της πλεονεκτήματα, σε σύγκριση με την ενδαρτηρεκτομή, είναι ότι η τοποθέτηση ενδονάρθηκα δεν απαιτεί γενική αναισθησία, δεν προκαλεί κάκωση κρανιακών νεύρων και πιθανόν να συνδέεται με μικρότερη νοσηρότητα και θνητότητα, ειδικά σε ασθενείς με σοβαρές συνυπάρχουσες νόσους. Η σημαντικότερη επιπλοκή της καρωτιδικής αγγειοπλαστικής είναι η μετακίνηση μικροεμβόλων προς την εγκεφαλική κυκλοφορία. Με σκοπό την πρόληψη των νευρολογικών επιπλοκών λόγω Για πληροφορίες: e.zafeiropoulou@iatriko.gr

των μικροεμβολών, έχουν εφευρεθεί διάφοροι τύποι συσκευών εγκεφαλικής προστασίας. Η ιδέα της εγκεφαλικής προστασίας κατά τη διάρκεια της καρωτιδικής αγγειοπλαστικής προτάθηκε για πρώτη φορά το 1980 από τους Theron και συνεργάτες. Σήμερα, οι συχνότερα χρησιμοποιούμενες συσκευές εγκεφαλικής προστασίας είναι τα μπαλόνια περιφερικού αποκλεισμού, τα οποία προέρχονται από την τεχνική των Theron και συν., και τα φίλτρα και τα συστήματα κεντρικής απόφραξης, που προκαλούν αναστροφή της ροής και τα οποία προέρχονται από την τεχνική του Krachel. Η ενδαγγειακή αντιμετώπιση της καρωτιδικής στένωσης συνδέεται με έναν κίνδυνο αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου, λόγω εμβολισμού κατά τη διάρκεια της επέμβασης. Ορισμένες μελέτες δείχνουν ότι η συχνότητα των επιπλοκών της καρωτιδικής αγγειοπλαστικής με τη χρήση συσκευών εγκεφαλικής προστασίας δεν είναι μεγαλύτερη από εκείνη της παραδοσιακής ανοικτής ενδαρτηρεκτομής. Θα πρέπει επίσης να σημειωθεί ότι τα καρωτιδικά stents και τα συστήματα εγκεφαλικής προστασίας αποτελούν μία τεχνολογία που εξελίσσεται ταχύτατα και τα αποτελέσματά της αναμένεται να βελτιωθούν ακόμη

περισσότερο στο μέλλον. Τα μπαλόνια περιφερικού αποκλεισμού βασίζονται στον προσωρινό αποκλεισμό της έσω καρωτίδας, περιφερικά της στένωσης, με την πλήρωση ενός μπαλονιού, την κατεύθυνση της ροής προς την έξω καρωτίδα και την αναρρόφηση πιθανών μικροεμβόλων. Η προσωρινή όμως διακοπή της ροής στην έσω καρωτίδα μπορεί να προκαλέσει παροδική εγκεφαλική ισχαιμία. Τα φίλτρα βασίζονται στην έκπτυξη μίας συσκευής που μοιάζει με ομπρέλα εντός της έσω καρωτίδας, περιφερικά της στένωσης, η οποία συσκευή εμποδίζει τη δίοδο πιθανών μικροεμβόλων. Αν και έχουν μεγαλύτερη διάμετρο όταν είναι λιγότερο εύκαμπτα, έχουν το πλεονέκτημα ότι επιτρέπουν τη ροή του αίματος μέσω μικρών πόρων, γεγονός το οποίο είναι σημαντικό σε περιπτώσεις φτωχού παράπλευρου δικτύου, λόγω

www.iatriko.gr

41

μεγάλου βαθμού στένωσης της ετερόπλευρης καρωτίδας ή ατελούς κύκλου του Willis. Στην μελέτη μας, η οποία συμπεριλαμβάνει 227 ασθενείς, δε διαπιστώθηκε στατιστικώς σημαντική διαφορά είτε στο ποσοστό των επιπλοκών, είτε στη θνητότητα μεταξύ των δύο τύπων εγκεφαλικής προστασίας. Τα αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια λόγω εμβόλων αποτελούν μία από τις πιο σοβαρές και απειλητικές για τη ζωή επιπλοκές. Η δημιουργία εμβόλων είναι δυνατή σχεδόν σε όλες τις φάσεις της αγγειοπλαστικής. Στη δική μας μελέτη, ο συνολικός κίνδυνος αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου ήταν 0,44% (0,9% στους ασθενείς στους οποίους χρησιμοποιήθηκαν φίλτρα και 0% στους ασθενείς στους οποίους χρησιμοποιήθηκαν μπαλόνια περιφερικού αποκλεισμού), αν και πρόσφατες μελέτες υπολογίζουν τον περιεπεμβατικό κίνδυνο αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου στο 1,8-3,3%. Η διαφορά στο ποσοστό αγγειακών εγκεφαλικών επεισοδίων ανάμεσα στους δύο τύπους εγκεφαλικής προστασίας δεν ήταν στατιστικώς σημαντική. Το σύνδρομο υπεραιμάτωσης εμφανίστηκε επίσης και στις δύο ομάδες ασθενών, χωρίς στατιστικώς σημαντική διαφορά ανάμεσά τους. Οι ασθενείς παρουσίασαν κεφαλαλγία, εστια-

42

www.iatrikoskosmos.gr

Oι αρτηρίες αυτές φυσιολογικά είναι λείες εσωτερικά, αλλά με την πρόοδο της ηλικίας το εσωτερικό τους τοίχωμα μπορεί να γίνει παχύ και ανώμαλο. κά νευρολογικά συμπτώματα και μεταβολές του επιπέδου συνείδησης. Τα συμπτώματα αυτά υποχώρησαν πλήρως μετά από μερικές ημέρες. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι η επιπλοκή αυτή μπορεί να εμφανιστεί και μετά από ενδαρτηρεκτομή, με παρόμοια συμπτώματα. Η ερμηνεία του συνδρόμου έγκειται στο γεγονός ότι η παρουσία υψηλού βαθμού στένωσης στην έσω καρωτίδα οδηγεί σε μέγιστη αγγειοδιαστολή, ώστε να διατηρηθεί σταθερή η αιμάτωση του εγκεφάλου. Όταν η στένωση αντιμετωπιστεί με την τοποθέτηση του ενδονάρθηκα, η ροή του αίματος αυξάνεται στις

ήδη διεσταλμένες αρτηρίες. Αν δεν επιτευχθεί άμεσα αυτορρύθμιση, η αιμάτωση του εγκεφάλου θα αυξηθεί με αποτέλεσμα το οίδημα ή ακόμη και εγκεφαλική αιμορραγία. Άλλη, συνήθης, επιπλοκή της αγγειοπλαστικής των καρωτίδων είναι η υπόταση και η βραδυκαρδία, που οφείλονται στη διέγερση των τασεοϋποδοχέων που έχει ως αποτέλεσμα την αυξημένη δραστηριότητα του παρασυμπαθητικού και τη μειωμένη δραστηριότητα του συμπαθητικού. Η επιπλοκή αυτή μπορεί να διαρκέσει 1-10 ημέρες χωρίς να αυξάνει ο κίνδυνος νευρολογικών επιπλοκών. Συμπερασματικά, η εμπειρία μας δείχνει ότι η ευρεία χρήση συσκευών εγκεφαλικής προστασίας, κατά τη διάρκεια της ενδαγγειακής αντιμετώπισης της καρωτιδικής στένωσης, είναι ασφαλής και αποτελεσματική στην πρόληψη των μικροεμβολών στην εγκεφαλική κυκλοφορία, με συνακόλουθη μείωση του κινδύνου αγγειακών εγκεφαλικών επεισοδίων. Η επιλογή συσκευής εγκεφαλικής προστασίας δεν ήταν καθοριστική για την έκβαση της επέμβασης. Πιθανόν, αυτό που έχει μεγαλύτερη σημασία είναι η εμπειρία και η εξοικίωση του χειρουργού με τη συγκεκριμένη συσκευή και γενικότερα με την ενδαγγειακή αποκατάσταση της καρωτιδικής στένωσης.

210 6862766

Για πληροφορίες: e.zafeiropoulou@iatriko.gr

www.iatriko.gr

43

Σύγχρονη Ακτινοθεραπεία: Βήματα Μπροστά!

44

www.iatrikoskosmos.gr

210 6862766

Άρθρα

Γεώργιος Δ. Κριτσέλης, Ογκολόγος – Ακτινοθεραπευτής Συνεργάτης Ιατρικού Κέντρου Αθηνών

Τ

ι είναι η Ακτινοθεραπεία; Ακτινοθεραπεία είναι η μέθοδος αποτελεσματικής και ασφαλούς αντιμετώπισης νεοπλασιών, μέσω της εξωτερικής χορήγησης Ιοντίζουσας Ακτινοβολίας. Η μέθοδος μπορεί να εφαρμοσθεί: 1. ως μονοθεραπεία (σε αρχόμενους όγκους), 2. σε συνδυασμό με τη χημειοθεραπεία (σε ανεγχείρητους όγκους), ή 3. σε συνδυασμό με χειρουργική επέμβαση (προεγχειρητική, ενδοεγχειρητική, μετεγχειρητική). Διακρίνεται σε Ριζική, με σκοπό την ίαση (πρωτοπαθείς όγκοι) και Παρηγορική-Ανακουφιστική (Εγκεφαλικές – Οστικές Μεταστάσεις, Σύνδρομο Άνω Κοίλης Φλέβας, Πίεση Νωτιαίου Μυελού, Αιμορραγία). Συνίσταται στη χρήση υψηλής ενέργειας Ακτίνων - Χ (φωτονίων), οι οποίες παράγονται από ιατρικά μηχανήματα σύγχρονης τεχνολογίας, που ονομάζονται Γραμμικοί Επιταχυντές. Η ακτινοβολία κατευθύνεται από το γραμμικό επιταχυντή στην πάσχουσα περιοχή καταστρέφοντας τα ακτινοευαίσθητα νεοπλασματικά κύτταρα, προστατεύοντας ταυτόχρονα τους παρακείμενους υγιείς ιστούς. Η Ακτινοθεραπεία πραγματοποιείται από μία ομάδα ειδικών επιστημόνων, που περιλαμβάνει τον Ιατρό Ογκολόγο Ακτινοθεραπευτή, τον Ακτινοφυσικό και τον Τεχνολόγο Ακτινοθεραπείας. Πόσο συχνά γίνεται η Ακτινοθεραπεία; Η Ακτινοθεραπεία γίνεται συνήθως σε πολλαπλές συνεδρίες, τις περισσότερες φορές καθημερινά, μία συνεδρία ανά ημέρα, από Δευτέρα έως και Παρασκευή. Σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να εφαρ-

1

2

Θεόδωρος Β. Πασχάλης, Ακτινοφυσικός Ιατρικό Κέντρο Αθηνών

μοσθεί λιγότερες ημέρες ανά εβδομάδα (υψηλότερη ημερήσια δόση - υποκλασματοποίηση) ή και δύο φορές την ίδια μέρα (χαμηλότερη ημερήσια δόση υπερκλασματοποίηση). Η διάρκεια της κάθε συνεδρίας είναι πολύ σύντομη, της τάξεως των 10-15 λεπτών, και ποικίλει ανάλογα με το σχεδιασμό της θεραπείας σε κάθε περίπτωση. Η Ακτινοθεραπεία μπορεί να πραγματοποιηθεί εφάπαξ ή να κατατμηθεί σε 5 έως και 40 συνεδρίες. Είναι σημαντικό ο ασθενής να ολοκληρώσει τη θεραπεία χωρίς ενδιάμεσες διακοπές, ανάλογα πάντα με τις υποδείξεις του θεράποντος ιατρού. Τι νιώθει ο ασθενής κατά τη διάρκεια της θεραπείας; Κατά τη διάρκεια της συνεδρίας, ο ασθενής δε νιώθει τίποτα, όπως ακριβώς συμβαίνει και στην περίπτωση μίας απλής ακτινογραφίας. Ύστερα από μερικές συνεδρίες ενδέχεται να επέλθουν κάποιες ανεπιθύμητες μεν, αναμενόμενες δε, αντιδράσεις - παρενέργειες, για τις οποίες ενημερώνεται ο ασθενής πριν ξεκινήσει η θεραπεία, οι οποίες συνήθως αντιμετωπίζονται υποστηρικτικά. Οι αντιδράσεις αυτές σχετίζονται με την περιοχή της θεραπείας (τοπικές) και τη δόση της ακτινοβολίας που διανέμεται, ποικίλουν δε από άτομο σε άτομο και εξατομικεύονται.

Σκοπός της Σύγχρονης Ακτινοθεραπείας Προκειμένου η Ακτινοθεραπεία να επιφέρει τα βέλτιστα θεραπευτικά αποτελέσματα θα πρέπει να:

3

1. Διανεμηθεί η μέγιστη δυνατή δόση στον όγκο στόχο 2. Υπάρξει καλή ανοχή από τον ασθενή 3. Διανεμηθεί η ελάχιστη (κατά το δυνατόν) δόση στους παρακείμενους υγιείς ιστούς 4. Μειωθεί ο χρόνος θεραπείας 5. Κλιμακωθεί η χορηγούμενη δόση, χωρίς να αυξηθούν οι παρενέργειες, ώστε να επιτευχθεί: 1. Η βελτίωση της ποιότητας ζωής του ασθενούς 2. Η ακριβέστερη και πιο στοχευμένη θεραπεία 3. Η αύξηση του τοπικού-περιοχικού ελέγχου της νόσου. Πώς εφαρμόζεται μία σύγχρονη Ακτινοθεραπεία; Τα βήματα που ακολουθούμε για την πραγματοποίηση της σύγχρονης Ακτινοθεραπείας συνοψίζονται στα εξής: 1. Πραγματοποιούμε αξονική τομογραφία σχεδιασμού θεραπείας με τοποθέτηση του ασθενούς σε θέση θεραπείας, χρησιμοποιώντας κατάλληλα συστήματα ακινητοποίησης (θερμοπλαστικές μάσκες κεφαλής και τραχήλου – εικόνα 1, συστήματα ακινητοποίησης χεριών, ποδιών, κλπ.), ώστε να εξασφαλιστεί η επαναληψιμότητα στην τοποθέτηση του ασθενούς κατά τη θεραπεία.

2. Χρησιμοποιούμε τεχνικές σύντηξης – υπέρθεσης εικόνας καθώς έχουμε τη δυνατότητα να προβάλλουμε τη διαγνωστική πληροφορία από σύγχρονες απεικονιστικές μεθόδους (Μαγνητική Τομογραφία, Μαγνητική Αγγειογραφία – Φασματοσκοπία, PET/ CT) πάνω στην ανατομική εικόνα της αξονικής τομογραφίας σχεδιασμού θεραπείας (εικόνες 2, 3).

3. Χρησιμοποιούμε εξελιγμένες μεθόδους σχεδιασμού θεραπείας (3DCRT, IMRT) σε τελευταίας τεχνολογίας software σχεδιασμού θεραπείας, ώστε να επιτευχθεί η στόχευση της περιοχής ακτινοβόλησης με πολλαπλά πεδία – υποπεδία, για την αποτελεσματικότερη ακτινοβόληση του όγκου – στόχου και την ταυτόχρονη Ακτινοπροστασία των παρακείμενων υγιών ιστών (εικόνα 4).

4. Εκτελούμε τη θεραπεία σε υπερσύγχρονους ψηφιακούς – ρομποτικούς Γραμμικούς Επιταχυντές, εξοπλισμένους με απεικονιστικά συστήματα IGRT, για την επιβεβαίωση της σωστής θέσης θεραπείας του ασθενούς που εξασφαλίζει τη διανομή δόσης με ακρίβεια χιλιοστού (εικόνα 5). Πότε χρειάζεται Βραχυθεραπεία; Βραχυθεραπεία είναι η εσωτερική ακτινοβόληση του ασθενούς που επιτυγχάνεται με την τοποθέτηση ραδιενεργού πηγής εντός του πάσχοντος οργάνου,

4

5

Εικόνα 1: Α κινητοποίηση κεφαλής με θερμοπλαστική μάσκα, Εικόνα 2: Σ ύντηξη εικόνας Αξονικής με Μαγνητική Τομογραφία, Εικόνα 3: Σύντηξη εικόνας Αξονικής με PET/CT Εικόνα 4: Πλάνο θεραπείας πολλαπλών πεδίων, Εικόνα 5: Θεραπεία σε υπερσύγχρονο Γραμμικό Επιταχυντή

Για πληροφορίες: e.zafeiropoulou@iatriko.gr

www.iatriko.gr

45

μέσα στον όγκο, προκειμένου να χορηγηθεί υψηλή δόση αποκλειστικά στην περιοχή του όγκου, με ελάχιστη επιβάρυνση των γειτονικών υγιών οργάνων. Η Βραχυθεραπεία μπορεί να χρησιμοποιηθεί είτε ως μονοθεραπεία, είτε ως συμπληρωματική θεραπεία, μετά ή πριν την εξωτερική Ακτινοθεραπεία. Η τοποθέτηση των εφαρμογέων γίνεται, αναλόγως με τις ενδείξεις και την περιοχή του σώματος, με τη χορήγηση ελαφράς ναρκώσεως ή τοπικής αναισθησίας σε ειδικό χώρο του ακτινοθεραπευτικού τμήματος ή στο χειρουργείο. Η τοποθέτηση των εφαρμογέων μπορεί να γίνει μέσα στην κοιλότητα του πάσχοντος οργάνου, π.χ. τράχηλος μήτρας, βρόγχοι, οισοφάγος (ενδοκοιλοτική Βραχυθεραπεία), ή με τη μορφή λεπτών πλαστικών καθετήρων ή μεταλλικών βελονών υπό την καθοδήγηση αξονικού τομογράφου ή υπερήχων εντός του όγκου (ενδοϊστική Βραχυθεραπεία). Το Τμήμα Ακτινοθεραπείας του Ιατρικού Κέντρου Αθηνών έχει τη δυνατότητα να καλύψει πλήρως τις ανάγκες των ογκολογικών ασθενών. Διαθέτει 2 σύγχρονους Γραμμικούς Επιταχυντές με ενέργειες φωτονίων 6,15,18MV και ενέργειες ηλεκτρονίων 6,9,12,15,18,21MeV. O τελευταίος από αυτούς εγκαταστάθηκε τον Ιανουάριο του 2014 και είναι ο ELEKTA SYNERGY PLATFORM. Αποτελεί σήμερα τον πιο σύγχρονο τεχνολογικά Γραμμικό Επιταχυντή, που έχει εγκατασταθεί στην Ελλάδα, και διαθέτει σύστημα Ακτινοθεραπείας Μεταβλητής Έντασης (IMRT), σύστημα Ακτινολογικής Καθοδήγησης Εικόνας (IGRT), και πολύ υψηλό ρυθμό δόσης, γεγονός που ελαχιστοποιεί το χρόνο θεραπείας. Έτσι, μπορούμε να πετύχουμε κλιμάκωση δόσης (dose escalation) που συντελεί στο βέλτιστο θεραπευτικό αποτέλεσμα. Επίσης, το Τμήμα Ακτινοθεραπείας διαθέτει σύστημα τηλεμεταφόρτισης ενδοκοιλοτικής και ενδοϊστικής Βραχυθεραπείας, ELEKTA MicroSelectron HDR, σύστημα Αξονικού Τομογράφου – Εξομοιωτή Siemens Somatom Balance (CT–simulator), και 3 σταθμούς σχεδιασμού θεραπείας Oncentra Masterplan (εξοπλισμένους με την πιο σύγχρονη έκδοση λογισμικού). Στους σταθμούς σχεδιασμού υπάρχει η δυνατότητα για σύντηξη – υπέρθεση εικόνας με MRI, SPECT, PET/CT, ενώ πραγματοποιούνται πλάνα εξωτερικής Ακτινοθεραπείας 3DCRT (τρισδιάστατης σύμμορφης Ακτινοθεραπείας), IMRT (Ακτινοθεραπείας μεταβλητής έντασης) και 3DBT (τρισδιάστατης Βραχυθεραπείας). Το επιστημονικό προσωπικό του τμήματος αποτελείται από έμπειρους και καταξιωμένους Ιατρούς Ακτινοθεραπευτές Ογκολόγους, εξειδικευμένους Ακτινοφυσικούς Ιατρικής, άρτια εκπαιδευμένους Τεχνολόγους Ακτινοθεραπείας και Νοσηλεύτριες.

46

www.iatrikoskosmos.gr

Σύγχρονη Ακτινοθεραπεία. Εφαρμογή και σε παιδιά. Στo Ιατρικό Κέντρο Αθηνών έχουμε τη δυνατότητα να προσφέρουμε μία ολοκληρωμένη αντιμετώπιση του ογκολογικού παιδιατρικού ασθενούς, με σύγχρονες τεχνικές Ακτινοθεραπείας, τις περισσότερες φορές υπό νάρκωση (καταστολή), παρέχοντας επίσης σειρά απεικονιστικών – εργαστηριακών εξετάσεων πριν, κατά τη διάρκεια, και με το πέρας των συνεδριών της Ακτινοθεραπείας. Μπορούν να υποβληθούν σε Ακτινοθεραπεία παιδιά άνω των 2 ετών, τα οποία κυρίως νοσούν από μυελοβλάστωμα, νεφροβλάστωμα, νόσο Hodgkin, συμπαγείς όγκους κεφαλής-τραχήλου, σαρκώματα, δεσμοειδείς όγκους, λευχαιμίες, μελανώματα. Σκοπός της Ακτινοθεραπείας είναι η ίαση, αλλά και η μη επιβάρυνση της ποιότητας ζωής των παιδιών. Για την αντιμετώπιση των παραπάνω παιδιατρικών όγκων εφαρμόζονται αυστηρά πρωτόκολλα

θεραπείας και αντιμετώπισης του παιδιατρικού ασθενούς, ώστε να ολοκληρώσει τη θεραπεία του χωρίς ιδιαίτερες παρενέργειες. Το πρωτόκολλο που εφαρμόζουμε περιλαμβάνει λήψη λεπτομερούς ιστορικού, πραγματοποίηση κλινικοεργαστηριακού ελέγχου καθώς και αναισθησιολογική εκτίμηση για την ομαλή διαδικασία της καταστολής. Το σύνολο των παιδιών ολοκληρώνει τη θεραπεία με καλή ανοχή, συνδυάζοντας κλιμάκωση της χορηγούμενης δόσης χωρίς αύξηση των παρενεργειών, βελτιώνοντας σημαντικά την ποιότητα ζωής τους και μειώνοντας μελλοντικές ανωμαλίες ανάπτυξης του παιδιού, που οφείλονται στην απώτερη τοξικότητα της Ακτινοθεραπείας. Η καθημερινή καταστολή και ανάνηψη των παιδιών είναι απόλυτα ασφαλής, χωρίς καμία άμεση ή απώτερη παρενέργεια, τηρώντας το επιλεγμένο πρωτόκολλο αναισθησίας, με χρήση κατάλληλου υλικοτεχνικού εξοπλισμού από απόλυτα εξειδικευμένο προσωπικό, διευκολύνοντας σημαντικά το έργο των Ογκολόγων – Ακτινοθεραπευτών.

210 6862766

Για πληροφορίες: e.zafeiropoulou@iatriko.gr

www.iatriko.gr

47

Ο ρόλος της νευροαπεικόνισης στην πολλαπλή σκλήρυνση

Δημήτρης Παπαδόπουλος, MD, DIC(pathol), PhD, FEBN Νευρολόγος-Νευροανοσολόγος Υπεύθυνος Ιατρείου Πολλαπλής Σκλήρυνσης Ιατρικού Π. Φαλήρου

Ό

λα τα νεύρα στο ανθρώπινο σώμα διαθέτουν ένα προστατευτικό περίβλημα, όπως ακριβώς τα καλώδια του ηλεκτρικού ρεύματος περιβάλλονται από το μονωτικό πλαστικό. Το περίβλημα αυτό ονομάζεται μυελίνη. Όταν, για άγνωστους λόγους, το περίβλημα αυτό καταστρέφεται τοπικά σε διάφορα σημεία, η κατάσταση ονομάζεται απομυελίνωση. Αποτέλεσμα της εκφυλιστικής διαδικασίας είναι να επιβραδύνεται ή να καταργείται η αγωγή των νευρικών ερεθισμάτων, άρα να μην έχουμε καίριες αντιδράσεις, είτε σε κινήσεις που θέλουμε να κάνουμε, είτε σε ερεθίσματα που δεχόμαστε. Οι νευρολογικές παθήσεις που σχετίζονται με την απομυελίνωση ονομάζονται απομυελινωτικές και η πιο χαρακτηριστική της κατηγορίας είναι η πολλαπλή σκλήρυνση (ΠΣ). Σύμφωνα με επιδημιολογικές μελέτες, αλλά και μελέτες μοριακής γενετικής, η πιθανότητα εμφάνισης της νόσου εξαρτάται από γενετικούς και περιβαλλοντικούς παράγοντες. Η κλινική εικόνα της πολλαπλής σκλήρυνσης παρουσιάζει διάφορα συμπτώματα. Επιπλέον, στο 80% των ασθενών, η πολλαπλή σκλήρυνση κάνει την εμφάνισή της με υποτροπές νευρολογικών σημείων και συμπτωμάτων (ώσεων) (υποτροπιάζουσα πολλαπλή σκλήρυνση). Οι ασθενείς που δεν αντιμετωπίζουν σωστά την κατάσταση, μετά από 10 έως 48

www.iatrikoskosmos.gr

210 6862766

Άρθρα 25 χρόνια από τη διάγνωση (ο χρόνος της διάγνωσης μπορεί να είναι από ένα μήνα αφότου ξεκίνησε η νόσος, έως μερικά χρόνια σε ασθενείς που δε δίνουν σημασία στα συμπτώματα) στο 80% των ασθενών με υποτροπιάζουσα μορφή, η κατάσταση θα επιδεινωθεί και οι ασθενείς οδηγούνται προς μόνιμη κατάκλιση. Επιδημιολογικά, μόνο το 10% των ασθενών παρουσιάζουν προοδευτική πορεία ευθύς εξ αρχής από την εμφάνιση των συμπτωμάτων. Επί του παρόντος, όλες οι μορφές της νόσου θεωρούνται ανίατες, καθώς δεν έχουμε τη δυνατότητα να αναστείλουμε οριστικά τη δραστηριότητά τους με τα υπάρχοντα φάρμακα. Ωστόσο, υπάρχουν πλέον δραστικές ουσίες οι οποίες μας επιτρέπουν να αντιμετωπίσουμε συχνά αποτελεσματικά την υποτροπιάζουσα μορφή, η οποία είναι και η συχνότερη.

αποτελεσματικότερη στην ανίχνευση της δραστηριότητας της νόσου. Τα στοιχεία που αναζητούνται στη μαγνητική τομογραφία, κατά το follow-up, περιλαμβάνουν κυρίως την παρουσία ενεργών βλαβών και την εμφάνιση νέων βλαβών. Η προτεινόμενη συχνότητα του τακτικού ελέγχου με μαγνητική τομογραφία δεν είναι η ίδια για όλους τους ασθενείς με πολλαπλή σκλήρυνση αλλά εξαρτάται από τη φαρμακευτική αγωγή που ακολουθείται, την επιθετικότητα της νόσου και τη φάση της νόσου.

Λειτουργική μαγνητική τομογραφία (Functional MRI-fMRI)

Ο ρόλος της συμβατικής MRI στη διάγνωση της πολλαπλής σκλήρυνσης Η συμβολή της νευροαπεικόνισης στην κατανόηση της εξέλιξης των βλαβών, αλλά και των παθογενετικών μηχανισμών της νόσου, υπήρξε αποφασιστική και έδωσε μεγάλη ώθηση στην έρευνα της πολλαπλής σκλήρυνσης. Σήμερα, η συμβατική νευροαπεικόνιση έχει σημαντικό ρόλο στη διάγνωση, την παρακολούθηση των ασθενών και την αξιολόγηση των νέων θεραπειών. Νεότερες απεικονιστικές μέθοδοι, οι οποίες σήμερα έχουν ρόλο μόνο στην έρευνα, υπόσχονται ότι θα μπορούσαν να εξελιχθούν περαιτέρω ώστε να είναι δυνατόν να αναδείξουν με μεγαλύτερη ειδικότητα τις ιστοπαθολογικές αλλοιώσεις της πολλαπλής σκλήρυνσης (φλεγμονή, απομυελίνωση, απώλεια νευρικών κυττάρων και νευρικών ινών κλπ.) σε σχέση με τη συμβατική μαγνητική τομογραφία. Η συμβατική MRI είναι η σημαντικότερη εξέταση η οποία μπορεί να βοηθήσει στη διάγνωση της πολλαπλής σκλήρυνσης. Οι απομυελινωτικές βλάβες έχουν τυπικές μορφολογίες και περιοχές του εγκεφάλου τις οποίες προσβάλλουν κατά προτίμηση, τις οποίες αναζητούν και αξιολογούν οι νευροακτινολόγοι. Επίσης, η MRI συχνά βοηθάει στο να αποκλειστούν ή να επιβεβαιωθούν άλλες παθήσεις, οι οποίες μπορεί να μιμούνται τις εκδηλώσεις της πολλαπλής σκλήρυνσης. Εκτός από τη μαγνητική τομογραφία εγκεφάλου, σημαντικό ρόλο στη διάγνωση της πολλαπλής σκλήρυνσης έχει και η απεικόνιση του νωτιαίου μυελού, ο οποίος προσβάλλεται σε άνω του 80% των ασθενών με πρόσφατα διαγνωσμένη νόσο.

Ο ρόλος της συμβατικής MRI στην παρακολούθηση των ασθενών με πολλαπλή σκλήρυνση (follow-up) Η τακτική παρακολούθηση της δραστηριότητας της νόσου (follow-up) βασίζεται στο ιστορικό, στην κλινική νευρολογική εξέταση και στη μαγνητική τομογραφία. Στόχος του follow-up είναι να διασφαλιστεί ο ασθενής από πιθανές ανεπιθύμητες ενέργειες και να εξασφαλιστεί η θεραπευτική του ανταπόκριση στο φάρμακο. Η μαγνητική τομογραφία φαίνεται να είναι Για πληροφορίες: e.zafeiropoulou@iatriko.gr

σχετίζονται καλύτερα με την προσβολή της φαιάς ουσίας παρά της λευκής. Δυστυχώς, η συμβατική MRI σπάνια μόνο μπορεί να απεικονίσει κάποιες από τις απομυελινωτικές πλάκες του φλοιού. Μεγαλύτερο ποσοστό των υπαρχουσών απομυελινωτικών βλαβών μπορεί να απεικονιστεί με ειδικές τεχνικές μαγνητικής τομογραφίας όπως η DIR-MRI, PSIR-MRI και MTR αλλά και με τις συμβατικές ακολουθίες μαγνητικής τομογραφίας σε μαγνητικούς τομογράφους πολύ υψηλότερης έντασης μαγνητικού πεδίου από αυτούς που χρησιμοποιούνται στην κλινική πράξη σήμερα.

Ο ρόλος της συμβατικής μαγνητικής τομογραφίας (MRI) στις κλινικές μελέτες αποτελεσματικότητας φαρμάκων Η δυνατότητά της να ανιχνεύει τις αλλοιώσεις, που χαρακτηρίζουν την πολλαπλή σκλήρυνση στο νευρικό σύστημα, καθιστά τη μαγνητική τομογραφία ιδανικό εργαλείο ελέγχου της αποτελεσματικότητας των υπό εξέλιξη φαρμάκων. Τα βασικά απεικονιστικά κριτήρια αποτελεσματικότητας στις κλινικές μελέτες αφορούν το σχηματισμό νέων βλαβών ή το συνολικό φορτίο βλαβών, κριτήριο το οποίο είναι ενδεικτικό φλεγμονώδους δραστηριότητας, αλλά και η εγκεφαλική ατροφία, η οποία αποτελεί απεικονιστικό δείκτη σχετιζόμενο με τη μόνιμη αναπηρία.

Υπάρχουν ισχυρές ενδείξεις ότι ο σχηματισμός απομυελινωτικών βλαβών στο νευρικό σύστημα των ασθενών ακολουθείται άλλοτε από αναγεννητικές και διορθωτικές διεργασίες στο επίπεδο των κυττάρων και των ιστών, οι οποίες έχουν ως στόχο τους τη διατήρηση της λειτουργικότητας του νευρικού συστήματος. Η ενδογενής ικανότητα του νευρικού συστήματος να «επιδιορθώνει» τις βλάβες που έχουν προκληθεί ονομάζεται πλαστικότητα. Μεγάλος, σύγχρονος θεραπευτικός στόχος των νευροεπιστημών είναι να μπορέσουμε με φάρμακα να ενισχύσουμε την ενδογενή πλαστικότητα του εγκεφάλου, προκειμένου να επιδιορθώνονται καλύτερα οι βλάβες που προκαλούν στο νευρικό σύστημα παθήσεις όπως η πολλαπλή σκλήρυνση. Η λειτουργική μαγνητική τομογραφία (fMRI) είναι μία ειδική τεχνική, η οποία βασίζεται στη μαγνητική τομογραφία και μπορεί να αναδείξει τις διορθωτικές «πλαστικές» διεργασίες στον εγκέφαλο των ασθενών. Μέχρι σήμερα, η fMRI έχει δείξει ότι, στους ασθενείς με πολλαπλή σκλήρυνση, η ικανότητα του νευρικού συστήματος για επιδιορθωτικές πλαστικές αλλαγές, ενώ μπορεί να είναι σημαντική στα αρχικά στάδια της νόσου, μειώνεται σταδιακά κατά την πορεία της. Συμπερασματικά, σήμερα η νευροαπεικόνιση αποτελεί ισχυρό σύμμαχο στην προσπάθεια να κατανοήσουμε καλύτερα την πολλαπλή σκλήρυνση σε ερευνητικό επίπεδο. Στην κλινική πράξη, η νευροαπεικόνιση είναι απαραίτητη για τη γρήγορη διάγνωση και την ασφαλή παρακολούθηση των ασθενών. Η εισαγωγή των νεότερων απεικονιστικών τεχνικών στην κλινική πράξη αναμένεται να βελτιώσει την ικανότητά μας να αντιμετωπίζουμε τη νόσο επιλέγοντας θεραπευτική αγωγή ανάλογα με τα απεικονιστικά ευρήματα.

Η απεικόνιση της προσβολής της φαιάς ουσίας στην πολλαπλή σκλήρυνση Αν και η πολλαπλή σκλήρυνση είναι γνωστό από παλιά ότι προσβάλλει εκτός από τη λευκή ουσία και τη φαιά ουσία του εγκεφάλου, η σημασία αυτής της παρατήρησης είχε παραβλεφθεί. Σύμφωνα με σύγχρονες μελέτες, απομυελινωτικές πλάκες ίσως να προσβάλλουν συχνότερα τη φαιά παρά τη λευκή ουσία, και η κινητική και γνωσιακή έκπτωση, που συχνά παρουσιάζουν οι ασθενείς με πολλαπλή σκλήρυνση, www.iatriko.gr

49

Προωθημένες LASER ενδοσκοπικές εφαρμογές στην Ωτορινολαρυγγολογία Τα LASER έχουν καθιερωθεί σε χειρουργικές τεχνικές τα τελευταία 30 χρόνια. Με την πρόοδο της τεχνολογίας και των ενδοσκοπικών επεμβάσεων, οι διάφοροι τύποι LASER προσαρμόζονται και εξελίσσονται αναλόγως.

50

www.iatrikoskosmos.gr

210 6862766

Άρθρα σης (πολύ σημαντικό στους ηλικιωμένους ασθενείς, τους οποίους συνήθως αφορά η απόφραξη της ρινοδακρυϊκής συσκευής), ελαττώνει τις μετεγχειρητικές επιπλοκές και μειώνει σημαντικά το κόστος.

Χάρης Βοντετσιάνος, Χειρουργός Ωτορινολαρυγγολόγος Συνεργάτης Ιατρικού Κέντρου Αθηνών

Νίκος Σωτηρόπουλος, Χειρουργός Ωτορινολαρυγγολόγος Συνεργάτης Ιατρικού Κέντρου Αθηνών

Σ

Στην ρινοδακρυϊκή συσκευή Λόγω της μεταφοράς του διοδικού laser, μέσω λεπτής ίνας, έχει καταπληκτική εφαρμογή στην ασκορρινοστομία, όπου σε συνδυασμό με ενδοσκοπική προσπέλαση, βελτιώνει τη χειρουργική τεχνική, μειώνει δραματικά το χρόνο της επέμβα-

την Ωτορινολαρυγγολογία, λόγω του ιδιαίτερα μικρού χειρουργικού πεδίου, οι χειρουργικές απαιτήσεις είναι μεγάλες. Έτσι, ανάλογα με την περιοχή, η εφαρμογή και ο τύπος του LASER μπορεί να διαφέρουν. Στο Ιατρικό Κέντρο Αθηνών χρησιμοποιείται το laser Co2 (10.6μm) και ένα διοδικό laser (980nm), όπου το φως μεταφέρεται μέσω μίας πολύ λεπτής οπτικής ίνας πάχους 200μm, 300μm, ή 600μm.

Αναλυτικότερα: Στο αυτί Μπορούν να χρησιμοποιηθούν και τα δύο. Προσαρμοσμένο στο χειρουργικό μικροσκόπιο το laser Co2 παρουσιάζει το ιδιαίτερα σημαντικό πλεονέκτημα της τεχνικής χωρίς επαφή (nontouch technique). Επίσης λόγω του μεγάλου μήκους κύματος, και της ιδιότητας να απορροφάται από το νερό, έχει άριστη εφαρμογή στην αναβολοτομή (χειρουργική αποκατάσταση της βαρηκοϊας λόγω ωτοσκλήρυνσης). Το διοδικό laser, λόγω της μεταφοράς του από ιδιαίτερα λεπτή ίνα και των διαφορετικών εργαλείων υπό γωνία καθώς και του μήκους κύματός του, είναι καταλληλότερο για αιμόσταση σε αιμορραγικές καταστάσεις όπως αιμαγγείωμα, glomus, κοκκιώδης ιστός, χολοστεάτωμα, συμφύσεις, κλπ.

Στην Ωτορινολαρυγγολογία λόγω του ιδιαίτερα μικρού χειρουργικού πεδίου, οι χειρουργικές απαιτήσεις είναι μεγάλες.

Aνάλογα με την περιοχή, η εφαρμογή και ο τύπος του LASER μπορεί να διαφέρουν.

Στο στόμα και το στοματοφάρυγγα Πλήθος εφαρμογών όπως αμυγδαλεκτομή, γλωσσεκτομή, αφαίρεση μικρών βλαβών, διατομή χαλινού, κρυπτόλυση, θεραπεία ροχαλητού, συρρίκνωση βάσης γλώσσας σε ροχαλητό, άφθες, θηλώματα, κλπ. Στο λάρυγγα Στην περίπτωση αυτή, όπως και στις ωτικές εφαρμογές, η ακρίβεια της παρέμβασης είναι θεμελιώδους σημασίας, γιαυτό και η χρήση του laser αποτελεί μονόδρομο για συγκεκριμένες επεμβάσεις. Επιλέγουμε το laser Co2 διότι προσαρμόζεται στο χειρουργικό μικροσκόπιο και, με μεγάλη ακρίβεια και ελάχιστη θερμική βλάβη, χρησιμοποιείται σε επεμβάσεις όπως χορδεκτομή σε πρώιμους λαρυγγικούς καρκίνους, θηλώματα λάρυγγος, οπίσθια χορδεκτομή σε παράλυση φωνητικών χορδών, λαρυγγοκήλη, ενδοσκοπική τμηματική λαρυγγεκτομή (υπεργλωττιδική ή κάθετη λαρυγγεκτομή), κύστεις επιγλωττίδος, αιμορραγικοί πολύποδες λάρυγγος, κιρσοί φωνητικών χορδών, κλπ. Πρέπει να τονιστεί ότι το διοδικό laser, λόγω της εξαιρετικά λεπτής οπτικής του ίνας, παρέχει τη δυνατότητα για χειρουργική παρέμβαση με τοπική αναισθησία, μέσω καναλιού εργασίας σε εύκαμπτο ενδοσκόπιο, π.χ. αφαίρεση κύστης επιγλωττίδας, συρρίκνωση υπολειμμάτων αδενοειδών εκβλαστήσεων, κ.ά., δυνατότητα πολύ σημαντική σε ασθενείς με επιβαρυμένη κατάσταση υγείας (π.χ. Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια) όπου καλό είναι να αποφεύγεται η χορήγηση γενικής αναισθησίας.

Στη μύτη Το διοδικό laser υπερέχει, έτσι χρησιμοποιείται στη συρρίκνωση των κάτω ρινικών κογχών, σε διάφορες ρινίτιδες (υπερτροφική επί εδάφους αλλεργικής, φαρμακευτική, αγγειοκινητική), στην αφαίρεση ρινικών ακανθών του ρινικού διαφράγματος, με τοπική ή γενική αναισθησία, σε ρινορραγίες, στην κληρονομική τηλαγγειεκτασία 1 (νόσος Weber-Rendu-Osler) με πολύ καλά αποτελέσματα, σε αφαίρεση μικρών πολυπόδων, στη λύση συμφύσεων, στη διάνοιξη ατρησίας ρινικών χοανών, σε αιμορραγικούς όγκους όπως το ρινοΐνωμα ή τα ανεστραμμένα θηλώματα, σε διάφορες μικρές βλάβες στο ρώθωνα, στο ρινοφάρυγγα, κλπ. Για πληροφορίες: e.zafeiropoulou@iatriko.gr

www.iatriko.gr

51

Λαπαροσκοπική ΗΙPEC (Υπερθερμική Ενδοπεριτοναϊκή Χημειοθεραπεία) Η Λαπαροσκοπική Ενδοπεριτοναϊκή Υπερθερμική Χημειοθεραπεία θεωρείται μία από τις πιο επαναστατικές μεθόδους για την αντιμετώπιση προχωρημένου καρκίνου ωοθηκών, εντέρου, στομάχου και παγκρέατος.

52

www.iatrikoskosmos.gr

210 6862766

Άρθρα

Νικόλαος Ι. Λυγιδάκης, Καθηγητής Χειρουργικής Διευθυντής Τμήματος Λαπαροσκοπικής Χειρουργικής και Χειρουργικής Ογκολογίας Ιατρικού Ψυχικού

Ω

ς μέθοδος χημειοθεραπείας υπερτερεί της συστηματικής χημειοθεραπείας και τα οφέλη της Λαπαροσκοπικής Ενδοπεριτοναϊκής Υπερθερμικής Χημειοθεραπείας είναι ποικίλα τόσο για τον καρκινοπαθή ασθενή και το συγγενικό του και κοινωνικό του περιβάλλον, όσο και για το νοσηλευτικό φορέα και κατ’ επέκταση για το σύστημα υγείας γενικότερα. Όπως διαπιστώνεται βάσει δημοσιευμένων μελετών από 10 ογκολογικά κέντρα του εξωτερικού, η συγκριτική αξιολόγηση μέσης επιβίωσης μετά από Λαπαροσκοπική Ενδοπεριτοναϊκή Υπερθερμική Χημειοθεραπεία και μετά από συστηματική χημειοθεραπεία αποδεικνύει σε όλες τις μελέτες ότι η Λαπαροσκοπική Ενδοπεριτοναϊκή Υπερθερμική Χημειοθεραπεία προσφέρει διπλάσιο μέσο όρο επιβίωσης από τη συστηματική χημειοθεραπεία.

Τα πλεονεκτήματα Η Λαπαροσκοπική Ενδοπεριτοναϊκή Υπερθερμική Χημειοθεραπεία αφορά όλους του ασθενείς με όλα τα είδη ενδοπεριτοναϊκής κακοήθειας, όπως δηλαδή τον καρκίνο παχέος εντέρου, των ωοθηκών, του στομάχου και του παγκρέατος. Η μέθοδος είναι απλή από τη στιγμή που γίνεται από έμπειρο χειρουργό, εξοικειωμένο με τη μέθοδο της λαπαροσκοπικής χειρουργικής, καθώς και από εξειδικευμένο προσωπικό, προκειμένου να μπορεί να χειριστεί το ειδικό μηχάνημα. Το χημειοθεραπευτικό μίγμα παρασκευάζεται ως εξής: αναμιγνύονται 4 λίτρα φυσιολογικού ορού με τα χημειοθεραπευτικά σκευάσματα, αναλόγως του είδους καρκίνου του κάθε ασθενή. Με τη βοήθεια ειδικών κυκλικών κυλίνδρων, μέσω του ειδικού μηχανήματος της Λαπαροσκοπικής Ενδοπεριτοναϊκής Υπερθερμικής Χημειοθεραπείας, χορηγείται στην ενδοπεριτοναϊκή κοιλότητα απευθείας και όχι στη φλέβα. Αυτή η διαδικασία, κατά την οποία η περιτοναϊκή κοιλότητα εκπλένεται με το μίγμα του χημειοθεραπευτικού διαλύματος, διαρκεί 90 λεπτά. Η Λαπαροσκοπική Ενδοπεριτοναϊκή Υπερθερμική Χημειοθεραπεία επαναλαμβάνεται μετά από 3 εβδομάδες για 3 κύκλους ανάλογα με την εξέλιξη του ασθενούς. Ένα ακόμη πλεονέκτημα της μεθόδου, εάν όχι το κυριότερο, είναι ότι δίνει τη δυνατότητα το χημειοθεραπευτικό μίγμα να χορηγηθεί στοχευμένα στο Για πληροφορίες: e.zafeiropoulou@iatriko.gr

πάσχον όργανο και να δράσει απευθείας, παρακάμπτοντας τη συστηματική κυκλοφορία. Επίσης, η παράκαμψη της συστηματικής κυκλοφορίας είναι πολύ σημαντική, αφού με αυτόν τον τρόπο αποφεύγεται η κυτταροτοξικότητα που δημιουργεί η συστηματική χημειοθεραπεία, γιατί οι χημειοθεραπευτικοί παράγοντες δεν κυκλοφορούν σε όλο τον οργανισμό, όπως γίνεται στη συστηματική χημειοθεραπεία, αλλά κατ’ εξοχήν στην περιτοναϊκή κοιλότητα. Επιπλέον, με τη βοήθεια της θερμότητας, σε επίπεδο μικρομοριακής ιατρικής, εκλύονται οι λεγόμενες shock proteins, οι οποίες είναι υπεύθυνες για την ενεργοποίηση των εκφραστών του ανοσοποιητικού συστήματος, όπως T–cells, Lac–cells κλπ., δηλαδή κυτταρικοί εκφραστές του ανοσοποιητικού συστήματος που βρίσκονται στην περιτοναϊκή κοιλότητα. Ένα ακόμα πολύ βασικό και σημαντικό πλεονέκτημα της Λαπαροσκοπικής Ενδοπεριτοναϊκής Υπερθερμικής Χημειοθεραπείας, που πρέπει να σημειωθεί, είναι το γεγονός ότι ο συνδυασμός υπερθερμίας και χημειοθεραπείας αυξάνει σε πολύ σημαντικό βαθμό τη διεισδυτικότητα των χημειοθεραπευτικών φαρμάκων στην περιοχή του πάσχοντος οργάνου. Επιπλέον, η απορρόφηση των χημειοθεραπευτικών φαρμάκων είναι καλύτερη όταν έρχονται σε απευθείας επαφή με τα καρκινικά κύτταρα. Αξίζει να σημειωθεί ότι σύμφωνα με ιστοχημικές μελέτες, η πυκνότητα των χημειοθεραπευτικών φαρμάκων στον καρκινικό ιστό είναι έως και 400 φορές μεγαλύτερη από την πυκνότητα στον υγιή ιστό, κάτι που δεν ισχύει με την κλασική χημειοθεραπεία. Τέλος, η Λαπαροσκοπική Ενδοπεριτοναϊκή Υπερθερμική Χημειοθεραπεία έχει λιγότερες παρενέργειες από τη συστηματική θεραπεία, όσον αφορά τη σωματική και ψυχολογική κατάσταση του ασθενούς, αφού απαιτεί λιγότερες μέρες νοσηλείας (2 μέρες μόνο), επαναλαμβάνονται λιγότεροι κύκλοι χημειοθεραπείας και σε ορισμένες περιπτώσεις είναι σε θέση να αντικαταστήσει την ακτινοβολία – ακτινοθεραπεία. Όσο θεαματικά ακούγονται τα πλεονεκτήματα της Λαπαροσκοπικής Ενδοπεριτοναϊκής Υπερθερμικής Χημειοθεραπείας έναντι της συστηματικής χημειοθεραπείας, ακόμα πιο θεαματικά είναι τα αποτελέσματα αυτής. Αναλυτικά, στα πρώιμα στάδια 1 και 2, παράλληλα με τη χειρουργική εξαίρεση του όγκου και τη Λαπαροσκοπική Ενδοπεριτοναϊκή Υπερθερμική Χημειοθεραπεία, είμαστε σε θέση να μιλήσουμε για μεγάλο χρονικό διάστημα επιβίωσης του ασθενούς αλλά και σαφή αύξηση του χρονικού διαστήματος που ο ασθενής είναι ελεύθερος νόσου, πράγμα πολύ σημαντικό και ουσιαστικό για τον ασθενή και την οικογένειά του.

Διεθνείς Διακρίσεις Ο κος Λυγιδάκης έχει παρασημοφορηθεί με:

• Το Χρυσό Μετάλλιο από τον Κοσμήτορα της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου της Μπολόνια, Ιταλία, το 1988.

• Το Χρυσό Μετάλλιο από το Δήμαρχο του Μιλάνου, Ιταλία, το 1990.

• Τιμητική διάκριση από το Βασιλιά της Ταϊλάνδης, Ιούλιος 2001.

• Το Χρυσό Μετάλλιο από το Βασιλιά της Ισπανίας Juan Carlos εν ονόματι της Ακαδημίας της Ισπανίας για τη συμβολή του στην αντιμετώπιση του καρκίνου Παγκρέατος, Μάρτιος 2005.

• Το Χρυσό Μετάλλιο για την προσφορά

του στη Διεθνή Χειρουργική από την Αυτού Εξοχότητα, τον Πρόεδρο της Ιταλικής Δημοκρατίας, Μάρτιος 2011.

• Ιππότης Λεγεώνας της Τιμής με διάταγμα

του Προέδρου της Γαλλικής Δημοκρατίας, Ιούνιος 2012. και κατέχει επιστημονικές θέσεις:

• Γενικός Γραμματέας της Διεθνούς Ένω-

σης Χειρούργων, Γαστρεντερολόγων και Ογκολόγων (IASGO).

• Επίτιμο μέλος της Γαλλικής Ακαδημίας Χειρουργικής

Έχει δημοσιεύσει πάνω από 600 εργασίες και έχει συγκεντρώσει στις ιστοσελίδες περιήγησης Google, Yahoo & PubMed πάνω από 25.000 βιβλιογραφικές αναφορές. Η συμβολή του Καθηγητού Ν. Λυγιδάκη στον τομέα της Χειρουργικής Ογκολογίας περιλαμβάνει σημαντικές προσφορές στην καταπολέμηση του καρκίνου παγκρέατος, ήπατος – χοληφόρων, ωοθηκών, παχέος εντέρου, οισοφάγου, οπισθοπεριτοναϊκών όγκων και καρκινωματώδους περιτονίτιδας.

www.iatriko.gr

53

Ρομποτική Μερική Νεφρεκτομή:

Η ακρίβεια στην αφαίρεση του καρκίνου μεγιστοποιεί τη λειτουργικότητα του νεφρού Οι νεφροί είναι τα όργανα του ανθρώπου που λειτουργούν ως φυσικό φίλτρο του οργανισμού, καθώς καθαρίζουν καθημερινά 200 λίτρα αίματος και απαλλάσσουν τον οργανισμό από κάθε περιττή και επικίνδυνη ουσία, αποβάλλοντάς τη με την ούρηση. Επίσης, ρυθμίζουν την ισορροπία των μεταλλικών στοιχείων και του νερού, βοηθούν στην παραγωγή των ερυθρών αιμοσφαιρίων, ενεργοποιούν τη βιταμίνη D και παράγουν ουσίες που ρυθμίζουν την αρτηριακή πίεση. Οι δύο νεφροί στο σώμα μας βρίσκονται εκατέρωθεν της σπονδυλικής στήλης και συγκεκριμένα στην οσφυϊκή μοίρα ακριβώς κάτω από το διάφραγμα.

54

www.iatrikoskosmos.gr

210 6862766

Άρθρα

Αχιλλέας Πλουμίδης, MD, BSc, MSc, PhD, FEBU Χειρουργός Ουρολόγος – Ανδρολόγος Κέντρου Ρομποτικής & Λαπαροενδοσκοπικής Χειρουργικής Ουρολογίας – Ανδρολογίας Ιατρικού Κέντρου Αθηνών

Καρκίνος του Νεφρού

Ο

καρκίνος του νεφρού, δηλαδή ο σχηματισμός όγκου, είναι σε εμφάνιση η όγδοη πιο συχνή κακοήθεια στους άνδρες και η τρίτη συχνότερη κακοήθεια του ουροποιητικού συστήματος. Στατιστικά, κάνει την εμφάνιση του μετά την ηλικία των 60 ετών και οι άνδρες προσβάλλονται δύο φορές συχνότερα από τις γυναίκες. Ο πιο συνήθης τύπος καρκίνου του νεφρού, που αφορά περίπου στο 85%, είναι ο νεφροκυτταρικός καρκίνος (renal cell carcinomaRCC). Κάθε χρόνο διαγιγνώσκονται με το συγκεκριμένο τύπο καρκίνου περίπου 30.000 Ευρωπαίοι, ενώ τα αποτελέσματα ερευνών που πραγματοποιήθηκαν στην Αμερική, καταδεικνύουν ότι το 2% όλων των καρκίνων στις ΗΠΑ αφορούν στον καρκίνο του νεφρού και σε πραγματικά νούμερα αυτό αντιστοιχεί σε περισσότερους από 65.000 Αμερικανούς.

Παράγοντες που αυξάνουν τον Κίνδυνο Σύμφωνα με αποτελέσματα πρόσφατων μελετών, προκύπτει ότι παράγοντες που αυξάνουν τις πιθανότητες να δημιουργηθεί ο καρκίνος του νεφρού, μεταξύ άλλων είναι: το κάπνισμα, η απορρυθμισμένη αρτηριακή πίεση, ο διαβήτης, η έκθεση στον αμίαντο και το κάδμιο, η ποιότητα διατροφής, η παχυσαρκία, η κληρονομικότητα και η νεφρική ανεπάρκεια.

Συμπτώματα Τα πιθανά συμπτώματα του καρκίνου του νεφρού μπορεί είναι: το αίμα στα ούρα (αιματουρία), ο πόνος ή το αίσθημα βάρους στην οσφύ, η ψηλαφητή μάζα στην κοιλιά, η απότομη απώλεια βάρους, ο πυρετός, η αδυναμία, η υψηλή αρτηριακή πίεση ακόμη και η αναιμία. Είναι σημαντικό Για πληροφορίες: e.zafeiropoulou@iatriko.gr

Τομή Ανοικτής Εγχείρησης Νεφρού

Τομή Ρομποτικής Εγχείρησης

Εικόνα 1: Με τη ρομποτική χειρουργική οι μεγάλες τομές της κλασικής ανοιχτής χειρουργικής αντικαθίστανται από 4 μικρές οπές στο κοιλιακό τοίχωμα

όμως να τονιστεί ότι, στις περισσότερες περιπτώσεις, ο ασθενής δεν έχει κανένα σύμπτωμα και η ανεύρεσή του αποτελεί τυχαίο εύρημα σε απεικονιστικές εξετάσεις. Επίσης, θα πρέπει να καταγραφεί ότι ο καρκίνος του νεφρού μπορεί να θεραπευτεί αν διαγνωστεί έγκαιρα. Συγκεκριμένα, πρόσφατες έρευνες ανεβάζουν το ποσοστό θεραπείας των ασθενών που διέγνωσαν γρήγορα την ύπαρξη καρκίνου στο νεφρό τους από το 80% στο 100%!

Η ρομποτική χειρουργική αποτελεί την εξέλιξη της λαπαροσκοπικής χειρουργικής και παρόλο που και οι δύο τεχνικές θεωρούνται «ελάχιστα επεμβατικές», η ρομποτική μέθοδος διαθέτει αναμφισβήτητα περισσότερα πλεονεκτήματα τόσο για το χειρουργό όσο και για τον ασθενή. Διάγνωση Η διάγνωση του καρκίνου του νεφρού δεν μπορεί να γίνει με μία απλή εξέταση αίματος ή ούρων αλλά χρειάζονται απεικονιστικές εξετάσεις -υπερηχογράφημα, αξονική ή μαγνητική τομογραφία, ενδοφλέβια ουρογραφία ή συνδυα-

σμός εξετάσεων- προκειμένου να σιγουρευτεί ο γιατρός για την ύπαρξη όγκου. Στην περίπτωση ευρήματος, ο ασθενής πρέπει να αξιολογηθεί για τον τύπο του καρκίνου και για το αν έχουν γίνει μεταστάσεις σε άλλα σημεία του σώματος (σταδιοποίηση) προκειμένου να αποφασιστεί η σωστή αντιμετώπιση της πάθησης.

Θεραπεία Στην περίπτωση που ο όγκος είναι περιορισμένος μόνο στο νεφρό και δύναται λόγω θέσης και μεγέθους να εξαιρεθεί ολόκληρος και με ασφάλεια, συνιστάται η μερική νεφρεκτομή. Δηλαδή η χειρουργική αφαίρεση της νεοπλασίας και όχι ολόκληρου του νεφρού, όπως παλαιότερα, προκειμένου να σωθεί όσο το δυνατόν περισσότερος νεφρικός ιστός. Στόχος της «λεπτής» αυτής χειρουργικής επέμβασης είναι να διατηρηθεί όσο περισσότερο λειτουργικό τμήμα του οργάνου, ώστε να αποφευχθεί τυχόν μελλοντική αιμοκάθαρση (εξωνεφρική κάθαρση).

Μερική Νεφρεκτομή Η μερική νεφρεκτομή μπορεί να επιτευχθεί χειρουργικά με τρεις τρόπους: Ο πρώτος είναι με την ανοιχτή (κλασική) τεχνική, ο δεύτερος λαπαροσκοπικά και ο τρίτος ρομποτικά. Την τελευταία δεκαετία με την εξέλιξη της χειρουργικής, σε συνδυασμό με την εφαρμογή νέων τεχνολογιών, έχουμε οδηγηθεί στη λεγόμενη εποχή της «ελάχιστα επεμβατικής χειρουργικής», δηλαδή οι επεμβάσεις γίνονται από όσο το δυνατόν μικρότερες τομές. Ο λόγος που η σύγχρονη χειρουργική αποφεύγει μεγάλες τομές είναι γιατί συνοδεύονται από σημαντικό τραυματισμό των ιστών με αντίστοιχη δημιουργία φλεγμονής. Με τις μικρές τομές, που γίνονται είτε λαπαροσκοπικά, είτε ρομποτικά, ο ασθενής περιορίζεται σε «μικρές οπές», μέσα από τις οποίες επιτυγχάνεται το ίδιο (αν όχι και καλύτερο) ογκολογικό και λειτουργικό αποτέλεwww.iatriko.gr

55

εκτελούν τις κινήσεις με τεράστια επιδεξιότητα. Συγκεκριμένα, το τεχνολογικό περιβάλλον, στο οποίο πραγματοποιείται η εγχείρηση είναι τρισδιάστατο, με απόλυτη ευκρίνεια, μεγεθυμένο έως και 15 φορές, και η κάμερα που βρίσκεται στην κοιλιακή χώρα δίνει στο χειρουργό τη δυνατότητα να βλέπει λεπτομερώς και σε αληθινό βάθος πεδίου. Μάλιστα, επειδή υπάρχει εξαιρετική ακρίβεια, που δεν επιτυγχάνεται απλώς με το ανθρώπινο χέρι, δεν υπάρχει καθόλου απώλεια αίματος και έτσι ο χειρουργός βλέπει ακριβώς τις δομές που πρέπει να παρασκευάσει. Έτσι, ο χειρουργός μπορεί να επέμβει στο νεφρό μέσω τεσσάρων μικρών οπών, να αφαιρέσει τον όγκο και να συρράψει με ακρίβεια τον υπόλοιπο υγιή νεφρό.

Πώς γίνεται η ρομποτική μερική νεφρεκτομή Το χειρουργείο γίνεται με ολική αναισθησία. Αφού η κοιλιακή χώρα γεμίσει με αέρα (πνευμοπεριτόναιο), εισέρχονται στο σώμα του ασθενούς η κάμερα και τα μικροσκοπικά ρομποτικά εργαλεία μέσω των 4-5 οπών. Η επέμβαση αρχίζει με κινητοποίηση των ιστών, προκειμένου να προσεγγίσει ο χειρουργός το νεφρό. Κατόπιν, γίνεται αποκλεισμός των αγγείων του νεφρού (εικόνα 3). Αυτό το στάδιο είναι απαραίτητο προκειμένου να γίνει όσο το δυνατόν πιο αναίμακτα η αφαίρεση του όγκου και με όσο το δυνατόν

μεγαλύτερη ασφάλεια και ακρίβεια. Στη συνέχεια, αφαιρείται ο όγκος και ολοκληρώνεται η επέμβαση με την ανακατασκευή και συρραφή του υγιούς νεφρού. Διακόπτεται ο αγγειακός αποκλεισμός και έτσι επαναιματώνεται ο νεφρός. Έπειτα, ο χειρουργός απομακρύνει τον όγκο μέσω ειδικού στεγανού σάκου -προκειμένου να αποφύγει τη διασπορά καρκινικών κυττάρωνχρησιμοποιώντας μία από τις υπάρχουσες τομές, την οποία επεκτείνει, αν χρειαστεί, ανάλογα με το μέγεθος του όγκου. Είναι σημαντικό να τονιστεί ότι ο χειρουργός, κατά τη διάρκεια της επέμβασης, παραμένοντας στην κονσόλα και χειρουργώντας, μπορεί να βλέπει ταυτόχρονα στην οθόνη του την αξονική τομογραφία του ασθενούς με την τρισδιάστατη ανασύνθεση του όγκου. Αυτή η δυνατότητα (TilePro™, Intuitive Surgical Inc.) οφείλεται στην τελευταίας τεχνολογίας ρομποτική πλατφόρμα (daVinci Si HD, Intuitive Surgical Inc.) που διαθέτει το Ιατρικό Κέντρο Αθηνών, καθώς επίσης και στη δυνατότητα ανασύνθεσης εικόνων, με κατάλληλο software, που επιτελείται από το Τμήμα Αξονικού του νοσοκομείου. Με τον τρόπο αυτό μπορεί να συνδυαστεί η ακρίβεια στον εντοπισμό του όγκου (διάγνωση), μέσω της τρισδιάστατης ανασύνθεσης της αξονικής τομογραφίας, με την ακρίβεια στην αφαίρεση του όγκου (επέμβαση-θεραπεία) με τη χρήση των ρομποτικών εργαλείων.

σμα (εικόνα 1). Η διαφορά δεν είναι μόνο στο αισθητικό αποτέλεσμα, αλλά έχει αποδειχθεί ότι με την ελάχιστα επεμβατική χειρουργική το μετεγχειρητικό στρες των ιστών και συνολικά του οργανισμού είναι λιγότερο και αυτό έχει ως αποτέλεσμα τη γρηγορότερη επούλωση των ιστών και ανάρρωση του οργανισμού καθώς και την ταχύτερη πλήρη αποκατάσταση. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι σε όλα τα σύγχρονα κέντρα της Αμερικής και της Ευρώπης οι επεμβάσεις γίνονται (με ελάχιστες εξαιρέσεις) με τη μέθοδο αυτή. Η ρομποτική χειρουργική αποτελεί την εξέλιξη της λαπαροσκοπικής χειρουργικής και παρόλο που και οι δυο τεχνικές θεωρούνται «ελάχιστα επεμβατικές», η ρομποτική μέθοδος διαθέτει αναμφισβήτητα περισσότερα πλεονεκτήματα τόσο για το χειρουργό όσο και για τον ασθενή. Ο χειρουργός, με τη χρήση του ρομπότ, γνωστού και ως da Vinci, βρίσκεται μπροστά σε μία χειρουργική κονσόλα, όπου μέσω αυτής πραγματοποιεί την εγχείρηση χωρίς να έρχεται σε επαφή με τον ασθενή (εικόνα 2). Το ρομπότ, ωστόσο, δε λειτουργεί από μόνο του. Οι ρομποτικοί βραχίονες είναι η προέκταση των χεριών του χειρουργού και το ρομπότ εκτελεί τις εντολές, δίνοντας στο γιατρό τη δυνατότητα να χειρουργήσει με μεγαλύτερη ακρίβεια και με ελάχιστο τραυματισμό των ευαίσθητων οργάνων σε σχέση με το ανοιχτό χειρουργείο. Οι εντολές που δίνει ο χειρουργός, μέσω τον μοχλών, μεΕικόνα 2: Η χειρουργική αίθουσα της ρομποτικής επέμβασης. Ο χειρουργός κάθεται στην κονσόλα από όπου χειρίζεται τα χειριστήρια ταφέρονται ψηφιακά, σε απόλυτο χρό- (Α) τα οποία μεταφράζουν τις κινήσεις του και μάλιστα υπό κλίμακα στα ρομποτικά εργαλεία (Β) μέσω των ρομποτικών βραχιόνων (Γ) που νο και αξιοθαύμαστη ακρίβεια, στους εφάπτονται στον ασθενή. Ο βοηθός χειρουργός, ο αναισθησιολόγος και η εργαλειοδότρια είναι δίπλα στον ασθενή. χειρουργικούς βραχίονες, οι οποίοι 56

www.iatrikoskosmos.gr

210 6862766

Άρθρα Τα πλεονεκτήματα της Ρομποτικής Μερικής Νεφρεκτομής Σε κάθε μερική νεφρεκτομή, τρείς είναι οι βασικοί στόχοι του χειρουργού: 1. H ριζική αφαίρεση του όγκου (ογκολογικό αποτέλεσμα), 2. Η διατήρηση όσο περισσότερο υγιούς νεφρικού παρεγχύματος (λειτουργικό αποτέλεσμα), 3. Η ελαχιστοποίηση του χρόνου αγγειακού αποκλεισμού του οργάνου (χρόνος ισχαιμίας). Η επίτευξη των συγκεκριμένων στόχων και το μέγιστο αποτέλεσμα και στα τρία επίπεδα δίδεται μέσω: της τρισδιάστατης απεικόνισης με την οποία εργάζεται ο χειρουργός, των ρομποτικών εργαλείων με την επιπλέον καρπιαία άρθρωση (EndoWrist® Instruments, Intuitive Surgical Inc.), καθώς και της εργονομίας που προσφέρει η ρομποτική πλατφόρμα, αφού ο χειρουργός εργάζεται σε καθιστή θέση, με τα χέρια του να στηρίζονται. Αναλυτικότερα, με τους επιπλέον βαθμούς ελευθερίας που δίνουν οι καρπιαίες αρθρώσεις των ρομποτικών εργαλείων, ο χειρουργός μπορεί να προσεγγίσει ακόμα και δύσκολους όγκους (αυξάνοντας έτσι τις ενδείξεις για μερική νεφρεκτομή), να αφαιρέσει μόνο τον όγκο και όχι επιπλέον υγιή ιστό, ενώ η συρραφή μπορεί να πραγματοποιηθεί υπό όλες τις απαραίτητες γωνίες στον παραμένοντα λειτουργικό νεφρό, ώστε να μην αιμορραγεί. Οι συγκεκριμένες διευκολύνσεις, που παρέχονται στο χειρουργό, έχουν ως αποτέλεσμα την αισθητή μείωση του χρόνου ισχαιμίας (χρόνος αγγειακού αποκλεισμού). Τα οφέλη της ρομποτικής μερικής νεφρεκτομής είναι πάρα πολλά και λειτουργούν υπέρ του ασθενούς, συγκριτικά με αυτά της ανοιχτής και της λαπαροσκοπικής χειρουργικής. Μερικά από τα πλεονεκτήματα της ρομποτικής νεφρεκτομής είναι: • Μέγιστο ογκολογικό και λειτουργικό αποτέλεσμα, με όσο το δυνατόν ελάχιστο χρόνο ισχαιμίας • Λιγότερη απώλεια αίματος, άρα και μικρότερη ανάγκη για μετάγγιση αίματος • Λιγότερος μετεγχειρητικός πόνος και συνεπώς λιγότερη χορήγηση αναλγητικών φαρμάκων • Ταχύτερη ανάρρωση. Η νοσηλεία συνήθως διαρκεί 2-3 ημέρες, ενώ η επιστροφή στις καθημερινές δραστηριότητες είναι ταχύτατη. Αυτό συμβαίνει διότι ο συνήθης περιοριστικός μυϊκός πόνος από τις μεγάλες τομές (της ανοιχτής χειρουργικής) είναι ελαχιστοποιημένος • Βέλτιστο αισθητικό αποτέλεσμα. 4-5 μικρές ουλές - ενώ στην ανοιχτή μερική νεφρεκτομή απαιτείται τομή στην κοιλιά περίπου 20 και πλέον εκατοστών • Λιγότερες μετεγχειρητικές επιπλοκές (ανάλογα και με την εμπειρία του χειρουργού)

Για πληροφορίες: e.zafeiropoulou@iatriko.gr

Εικόνα 3: Οι σημαντικοί χειρουργικοί χρόνοι. Α. Παρασκευή του όγκου και προετοιμασία του νεφρού για την μερική νεφρεκτομή. Β. Αγγειακός αποκλεισμός του νεφρού Γ. Εκτομή του όγκου με διατήρηση του υγιούς παρεγχύματος Δ. Συρραφή του ελλείμματος και αιμόσταση.

www.iatriko.gr

57

Διουρηθρική προστατεκτομή με διπολική τεχνική (T.U.R.i.s) σε καλοήθη υπερπλασία προστάτου Η διουρηθρική προστατεκτομή (T.U.R.P) παραμένει ο «χρυσός κανόνας» στη χειρουργική θεραπεία της καλοήθους υπερπλασίας του προστάτη (Β.P.H.)

Α

πό τον Ιανουάριο του 2008, η εξάχνωση του προστάτη με πλάσμα T.U.R.i.s (Trans Urethral Resection In Saline) προσφέρει μία ελάχιστα επεμβατική λύση στην κλασική διουρηθρική προ-

Νικόλαος Μπάγιας, Νικόλαος Κολέτσας, Σπυρίδων Χοϊδάς, Ουρολογικός Τομέας και Τμήμα Λιθοτριψίας Ιατρικού Διαβαλκανικού Θεσσαλονίκης «Eξάχνωση» με ειδικό ηλεκτρόδιο

58

www.iatrikoskosmos.gr

στατεκτομή. Η μέθοδος χρησιμοποιεί ένα ειδικό ηλεκτρόδιο που κόβει και εξαχνώνει τον ιστό ανάλογα με την επιλογή του χειρουργού. Η θεραπεία της εξάχνωσης αφαιρεί τον προστάτη με ελάχιστη παραγωγή θερμότητας γιαυτό και λέγεται «ψυχρή εξάχνωση». Αυτό επιτυγχάνεται, διότι μεταξύ του ηλεκτροδίου και του προστάτη δημιουργείται ένα λεπτό στρώμα αερίου πλάσματος γύρω από το ηλεκτρόδιο, το οποίο «γλυστρά» επάνω στον ιστό. Η ενέργεια αυτή επιδρά στο πρώτο στρώμα των κυττάρων του προστάτη με αποτέλεσμα η εξαέρωση ή η εξάχνωση να γίνεται ελεγχόμενα. Γιαυτό η πλάσμα εξάχνωση μπορεί να χρησιμοποιηθεί και σε ασθενείς υψηλού κινδύνου που παίρνουν αντιπηκτικά φάρμακα και οι ασθενείς αυτοί μπορούν να συνεχίζουν την αντιπηκτική αγωγή. Τα μέχρι στιγμής αποτελέσματα καταδεικνύουν ότι δεν εμφανίσθηκε καμία αιμορραγία κατά τη διάρκεια της

επέμβασης, ούτε μετεγχειρητική αιμορραγία. Η μέθοδος αυτή είναι ιδιαίτερα χρήσιμη στους ασθενείς που υπάρχει κίνδυνος θρομβοεμβολικής επιπλοκής και είναι απαραίτητη η συνέχιση της αντιπηκτικής αγωγής. Επίσης, λόγω της ασφαλούς και αποτελεσματικής εκτομής του προστάτη, η παραμονή του καθετήρα και η διάρκεια νοσηλείας είναι μόνο μία ημέρα.

Τα πλεονεκτήματα της εξάχνωσης είναι: • Η μείωση της ηλεκτρικής ενέργειας που εκλύεται και είναι μέχρι και 70% μειωμένη

• Η χρήση φυσιολογικού όρου κατά τη διάρ-

κεια της επέμβασης, η οποία εξαλείφει τον κίνδυνο υδατικής δηλητηρίασης – σύνδρομο Τ.U.R.- μία σοβαρή επιπλοκή κατά τη διάρκεια των διουρηθρικών επεμβάσεων • Το γεγονός ότι αν εμφανιστεί αιμορραγία, μπορεί να σταματήσει γρήγορα χάρη στο ειδικό ηλεκτρόδιο

210 6862766

Για πληροφορίες: e.zafeiropoulou@iatriko.gr

www.iatriko.gr

59

AspireAssist: Απώλεια Βάρους χωρίς Χειρουργική Επέμβαση Η παχυσαρκία είναι μία πολυπαραγοντική νόσος, καθώς δεν οφείλεται μόνο στην υπερβολική πρόσληψη τροφής, αλλά και σε νοσολογικούς, γενετικούς, ψυχολογικούς, κοινωνικούς, περιβαλλοντικούς και προσωπικούς παράγοντες.

60

www.iatrikoskosmos.gr

210 6862766

Άρθρα

Δρ. Φωτεινή Λαούδη, Γαστρεντερολόγος Διευθύντρια Γαστρεντερολογικού Τμήματος Ιατρικού Π. Φαλήρου

Μ

ε τόσο πολύπλοκη αιτιολογική δομή, η μακροπρόθεσμη απώλεια βάρους, αλλά και η διατήρησή της, δεν οφείλονται απλώς στην «έλλειψη θέλησης», αλλά αποτελούν μία πολύ μεγαλύτερη πρόκληση. Οι πρόσφατες επιστημονικές μελέτες έχουν καταδείξει πώς η μέτρια απώλεια βάρους (έως και 20%, δηλαδή κάποιος που είναι 100 κιλά να γίνει 80) βελτιώνει σημαντικά τις επιπλοκές που μπορεί να προκαλέσει η παχυσαρκία. Οι πιο συχνές από αυτές είναι ο διαβήτης, η αρτηριακή υπέρταση, η αποφρακτική άπνοια ύπνου, ο πόνος στις αρθρώσεις (οι αρθραλγίες). Επίσης, η μέτρια απώλεια βάρους βελτιώνει σημαντικά την ψυχολογία των υπέρβαρων που αρχίζουν να σκέφτονται θετικά και να καταπολεμούν την αρνητική εικόνα που πολλές φορές έχουν σχηματίσει για τον εαυτό τους.

H AspireAssist τεχνική αναπτύχθηκε από τρεις γιατρούς τον Dr. Sam Klein, τον Dr. Moshe Shike και τον Dr. Steve Solomon, οι οποίοι στόχευσαν σε μία μέθοδο με αποτελεσματική απώλεια βάρους χωρίς χειρουργική επέμβαση. Οι τρεις γιατροί έχουν 30ετή πείρα στους λεγόμενους σωλήνες σίτισης και από το 2005 που η τεχνική εφαρμόσθηκε στις ΗΠΑ βελτιώνεται συνεχώς. Η μέθοδος βασίζεται στην τοποθέτηση μίας μικροσκοπικής συσκευής (λίγο μεγαλύτερη από ένα νόμισμα του ενός ευρώ) δίπλα στο στομάχι και μέσω ενός ενδογαστρικού σωλήνα απομακρύνεται το 30% της τροφής, προτού ξεκινήσει η διαδικασία της πέψης και απορροφηθούν οι θερμίδες από τον οργανισμό. Η διαδικασία γίνεται με απλή ενδοσκόπηση που διαρκεί 15-20’, δεν αλλάζει τη γαστρεντερική ανατομία, δεν απαιτεί νάρκωση και παραμονή στο νοσοκομείο, δεν εμφανίζει εμέτους και είναι απολύτως αναστρέψιμη, εάν ο ασθενής αποφασίσει να διακόψει την προσπάθεια. Σύμφωνα με κλινικές μελέτες που διεξάγονται σε μεγάλα κέντρα των ΗΠΑ και της Ευρώπης, με τη μέθοδο αυτή επιτυγχάνεται απώλεια 3-4 κιλών το μήνα, εφόσον εφαρμόζονται σωστά οι αναρΓια πληροφορίες: e.zafeiropoulou@iatriko.gr

ροφήσεις και με τον καιρό υιοθετείται από τον ασθενή ένας υγιεινός τρόπος διατροφής. Ένα από τα πλεονεκτήματα της μεθόδου είναι η δυνατότητα παραμονής της αντλίας πάνω στην κοιλιά για μεγάλο χρονικό διάστημα (έως και 3 χρόνια), γεγονός που επιτρέπει στον ασθενή να τρώει και να πίνει φυσιολογικές ποσότητες τροφίμων, αλλά ταυτόχρονα να «εκπαιδεύεται» στην επιλογή πιο υγιεινής διατροφής, να μειώνει το μέγεθος των μερίδων τροφής και να ενσωματώνει στη ζωή του την άσκηση ενώ παράλληλα χάνει βάρος. Ασθενείς που έχουν Δείκτη Μάζας Σώματος 35 – 55, χωρίς σοβαρά νοσήματα, που δε λαμβάνουν αγωγή για απώλεια βάρους, που είναι διατεθειμένοι να ακολουθήσουν ένα πρόγραμμα περιοδικών επισκέψεων, που θέλουν να δεσμευτούν και να συνεργασθούν, αλλά δεν επιθυμούν χειρουργική επέμβαση, ενδεχομένως να βρουν στο AspireAssist μία αξιόλογη λύση. Στο Γαστρεντερολογικό Τμήμα του Ιατρικού Π. Φαλήρου, το Μάρτιο του 2014, εφαρμόσθηκε η μέθοδος από τη Γαστρεντερολόγο Δρ. Φωτεινή Λαούδη σε δύο ασθενείς, υπό την εποπτεία του καθηγητού κ. Evzen Machytka του Πανεπιστήμιου της Ostrava, μέλους της ερευνητικής ομάδας του Boston University (ΗΠΑ). Οι δύο ασθενείς δεν παρουσίασαν επιπλοκές και εύκολα προσαρμόσθηκαν στις οδηγίες, τις οποίες και ακολουθούν. Δύο εβδομάδες μετά, εφαρμόσθηκε στο δέρμα η μικροσυσκευή και οι νοσηλεύτριες εκπαίδευσαν τις ασθενείς στη διαδικασία της αναρρόφησης. Η τεχνική της αναρρόφησης είναι απλή και πρέπει να γίνεται 20-30 λεπτά μετά το γεύμα. Δε δυσκολεύει καθόλου τις δραστηριότητες του ασθενούς ή τις κοινωνικές του εκδηλώσεις, αφού δεν είναι εύκολα ορατή και μπορεί να τη μεταφέρει μαζί του. Η φυσική άσκηση επιτρέπεται και επιβάλλεται, αφού αποτελεί σημαντικό στόχο στην απώλεια βάρους. Οι ασθενείς συναντιούνται περιοδικά με την ιατρική και νοσηλευτική ομάδα, ενώ η τηλεφωνική επικοινωνία φαίνεται να δημιουργεί μία ομαλή δέσμευση στην επαφή μαζί τους. Γίνονται ενεργοί και σταδιακά συνεργάζονται με την ομάδα σε όλη τη διάρκεια της «μεταμόρφωσης». Η μέθοδος εφαρμόζεται με παγκόσμια κριτήρια και τα αποτελέσματα θα συγκρίνονται με εκείνα της Ευρώπης και των ΗΠΑ. Μερικά από τα κέντρα των ΗΠΑ που εφαρμόζουν τη μέθοδο είναι: Washington University School of Medicine (St Louis Missouri), η Mayo Clinic (Minnesota), Weill Cornell Medical College (New York) ενώ στην Ευρώπη γνωστά Πανεπιστήμια όπως της Σουηδίας, της Τσεχίας, της Ισπανίας, της Ολλανδίας, κλπ. εφαρμόζουν τη μέθοδο με ικανοποιητικά αποτελέσματα. Το Ιατρικό Π. Φαλήρου, με κεντρικό πυρήνα το Γαστρεντερολογικό Τμήμα, δημιουργεί έναν πρωτοποριακό χώρο αντιμετώπισης της παχυσαρκίας. Η προσπάθεια αυτή στηρίζεται από γιατρούς

που έχουν μεγάλη εμπειρία στη χειρουργική της παχυσαρκίας, στις ενδοσκοπικές τεχνικές, στην ενδοκρινολογία, την ψυχιατρική, την ψυχολογία, τη διατροφολογία, την κινησιοθεραπεία, ενώ ένα ηλεκτρονικό φόρουμ κοινότητας συμπληρώνει το σχήμα. Την ίδια στιγμή, η Ελλάδα μέσω του Ιατρικού Π. Φαλήρου συμμετέχει σε ένα διεθνές πρόγραμμα αντιμετώπισης της παχυσαρκίας. Εάν αναλογιστούμε τις επιπλοκές που προκαλεί, αργά ή γρήγορα, η παχυσαρκία, εάν κρίνουμε το κόστος με το οποίο βαρύνει την οικονομία της χώρας ένας παχύσαρκος, την απομόνωσή του, τη μη αποδοχή της εμφάνισής του, θα πρέπει να προτείνουμε στους ενδιαφερόμενους λύσεις και να επιλέγουμε μαζί τους την καλύτερη γιαυτούς. Ας πληροφορήσουμε σωστά τους παχύσαρκους ασθενείς και ας αποφασίσουν μόνοι τους για τους ιδίους και τις οικογένειές τους.

Εικόνα 1: Η λειτουργία της μεθόδου AspireAssist

www.iatriko.gr

61

Καρκίνος του μαστού: Απλές απαντήσεις σε βασικές ερωτήσεις

62

www.iatrikoskosmos.gr

210 6862766

Γυναίκα βάρος, το κάπνισμα, η υπερβολική χρήση αλκοόλ και η μακροχρόνια χρήση ορμονών μετά την εμμηνόπαυση, μπορούν να τροποποιηθούν και να μειώσουν τον κίνδυνο μίας γυναίκας να αναπτύξει καρκίνο στο μαστό της.

Χρήστος Μαρκόπουλος, MD, PhD, FEBS Καθηγητής Χειρουργικής Ιατρικής Σχολής Αθηνών Πρόεδρος Ελληνικής Χειρουργικής Εταιρείας Μαστού Διευθυντής Κλινικής Μαστού Ιατρικού Κέντρου Αθηνών

Τ

ι είναι ο καρκίνος του μαστού και πως αναπτύσσεται; Ο Καρκίνος του μαστού είναι μία ανεξέλεγκτη -όχι φυσιολογική ανάπτυξη- των κυττάρων του μαζικού αδένα. Με την πάροδο του χρόνου, καρκινικά κύτταρα διηθούν τον υγιή μαστό και στη συνέχεια, μετακινούνται προς τους μασχαλιαίους λεμφαδένες. Ακολούθως, σταδιακά μεταφέρονται σε άλλα μέρη του σώματος, όπου εγκαθίστανται και αναπτύσσουν αυτό που ονομάζεται «μετάσταση». Πόσο συχνός είναι ο καρκίνος του μαστού; Ο καρκίνος του μαστού είναι ο συχνότερος καρκίνος που εκδηλώνεται στις γυναίκες και αντιπροσωπεύει σχεδόν το 30% από όλους τους κακοήθεις όγκους. Περίπου μισό εκατομμύριο γυναίκες παθαίνουν κάθε χρόνο καρκίνο του μαστού στην Ευρώπη και από αυτές περίπου 5.000 είναι Ελληνίδες. Οι άνδρες μπορεί να πάθουν καρκίνο μαστού; Καρκίνος του μαστού μπορεί να εμφανιστεί και στους άνδρες, η πιθανότητα όμως είναι πολύ μικρή. Σε κάθε 100 γυναίκες με καρκίνο του μαστού αντιστοιχεί 1 άνδρας. Γιαυτό και δε συστήνεται προληπτικός έλεγχος στους άνδρες, όταν όμως παρατηρήσουν κάποιο ογκίδιο ή σκληρία στην περιοχή του μαστού, θα πρέπει να εξεταστούν από χειρουργό μαστού. Υπάρχουν παράγοντες που αυξάνουν την πιθανότητα ανάπτυξης καρκίνου του μαστού και πώς μπορεί να προφυλαχθεί από αυτούς μία γυναίκα; Πράγματι, υπάρχουν παράγοντες που συνδέονται με τον καρκίνο του μαστού. Ορισμένοι από αυτούς, όπως είναι το φύλο (γυναίκα), η ηλικία, το θετικό οικογενειακό ιστορικό (κυρίως μητέρα ή αδελφή με καρκίνο μαστού) και το κληρονομικό ιστορικό δεν μπορούν να αλλάξουν. Ωστόσο, κάποιοι άλλοι, όπως είναι η έλλειψη άσκησης, το υπερβολικό Για πληροφορίες: e.zafeiropoulou@iatriko.gr

Τι εννοούμε όταν λέμε «κληρονομικός» καρκίνος του μαστού; Στον κληρονομικό καρκίνο του μαστού, έχουμε εντοπίσει γονίδια (BRCA1&2), τα οποία ευθύνονται για την εμφάνισή του. Η ύπαρξη μίας βλάβης (μετάλλαξη) σε ένα τέτοιο γονίδιο, αυξάνει πάρα πολύ την πιθανότητα εμφάνισης της νόσου που φθάνει περίπου στο 75-80% κατά τη διάρκεια της ζωής της γυναίκας, ενώ συγχρόνως συνοδεύεται από υψηλή πιθανότητα, περίπου 50-60%, εμφάνισης καρκίνου των ωοθηκών. Ο κληρονομικός, όμως, καρκίνος, αποτελεί μικρό ποσοστό των καρκίνων του μαστού. Σε 100 γυναίκες με καρκίνο του μαστού, ο κληρονομικός καρκίνος ευθύνεται για την προσβολή 5-7 γυναικών. Ο έλεγχος για κληρονομικότητα δε συστήνεται γενικά, παρά μόνο σε γυναίκες με ισχυρό ιστορικό καρκίνου μαστού στην οικογένειά τους και συνεπώς υψηλή πιθανότητα κληρονομικότητας (π.χ. εμφάνιση σε τουλάχιστον δύο ή περισσότερες συγγενείς, εμφάνιση καρκίνου σε νεαρή ηλικία ή εμφάνιση στην ίδια οικογένεια καρκίνου μαστού και ωοθηκών). Είναι όμως σημαντικό να ξέρουμε ότι, ακόμη και αν τα γενετικά τεστ αποδειχθούν αρνητικά, η γυναίκα θα πρέπει να συνεχίζει τους προληπτικούς ελέγχους κανονικά. Απλώς, έχει αποκλείσει το μικρό ποσοστό του «κληρονομικού

Ποια είναι τα «εργαλεία» για την έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου του μαστού; Η Μαστογραφία είναι το πιο σημαντικό εργαλείο για την ανίχνευση του καρκίνου του μαστού. Κάθε γυναίκα, που έχει ένα μέσο κίνδυνο καρκίνου του μαστού, θα πρέπει να κάνει ετήσια μαστογραφία αρχίζοντας στην ηλικία των 40 ετών. Γυναίκες «υψηλού κινδύνου» μπορεί να ενημερωθούν από το γιατρό τους για πιο εντατική παρακολούθηση, που θα μπορούσε να περιλαμβάνει επιπρόσθετα και υπερηχογράφημα ή MRI (μαγνητική μαστογραφία). Η κλινική εξέταση των μαστών από έναν ειδικό του μαστού είναι επίσης πολύ σημαντική και θα πρέπει πάντοτε να γίνεται μαζί με τις μαστογραφίες. Όσον αφορά τις νεότερες γυναίκες, οι οποίες διατρέχουν χαμηλότερο κίνδυνο λόγω ηλικίας, θα πρέπει να κάνουν τη κλινική εξέταση των μαστών τους μέσα στους περιοδικούς ελέγχους της υγείας τους (check up), κατά προτίμηση κάθε 2-3 χρόνια. Ποια είναι τα «πρώτα σημάδια» στον καρκίνο του μαστού; Στα αρχικά στάδια, ο καρκίνος του μαστού δεν παρουσιάζει σημάδια ή συμπτώματα και ανιχνεύεται μόνο με τη μαστογραφία. Αργότερα, μπορεί να εμφανιστεί ένα ψηλαφητό μόρφωμα στο μαστό (όγκος), καθήλωση (τράβηγμα) του δέρματος ή της θηλής του μαστού (εισολκή θηλής). Αν η γυναίκα δε δώσει σημασία στα παραπάνω, τότε μπορεί να εμφανισθούν σημάδια προχωρημένης νόσου, όπως θερμός και ερυθρός μαστός (φλεγμονώδης καρκίνος), πόνοι στα οστά, μεγάλη διόγκωση (block) των λεμφαδένων στη μασχάλη.

Περίπου μισό εκατομμύριο γυναίκες παθαίνουν κάθε χρόνο καρκίνο του μαστού στην Ευρώπη και από αυτές περίπου 5.000 είναι Ελληνίδες. καρκίνου», ενώ εξακολουθεί να κινδυνεύει από τον «τυχαίο» καρκίνο του μαστού. Άρα, θα πρέπει να συνεχίσει κανονικά το προληπτικό έλεγχο των μαστών της. Οι ηλικιωμένες γυναίκες κινδυνεύουν να πάθουν καρκίνο του μαστού; Ο καρκίνος του μαστού μπορεί να εμφανιστεί σε οποιαδήποτε ηλικία. Η πιθανότητα εμφάνισής του σε νέες γυναίκες ηλικίας κάτω των 40 ετών είναι μικρή, ενώ αυξάνεται όσο αυξάνεται και η ηλικία της γυναίκας. Μία γυναίκα 80 ετών παρουσιάζει πενταπλάσιο κίνδυνο εμφάνισης της νόσου συγκριτικά με μία γυναίκα 50 ετών.

Ποιο είναι το όφελος της «πρώιμης» ανίχνευσης του καρκίνου του μαστού; Η εύρεση ενός καρκίνου του μαστού μικρού μεγέθους (π.χ. < 1 εκ.) κατά τη διάρκεια μίας μαστογραφίας, θα μπορούσε να έχει πολλά πλεονεκτήματα. Η χειρουργική θεραπεία ενός μικρού μεγέθους όγκου συνήθως δεν απαιτεί μαστεκτομή και η αφαίρεση των λεμφαδένων της μασχάλης μπορεί να αποφευχθεί με την εκτέλεση μόνον της τεχνικής της βιοψίας του φρουρού λεμφαδένα, που δεν έχει επιπτώσεις στο χέρι. Το πιο σημαντικό όμως είναι ότι η πρόγνωση της ασθενούς είναι εξαιρετική (πολύ χαμηλός κίνδυνος μετάστασης) και μερικές φορές η θεραπεία είναι 100% (περιπτώσεις DCIS – μη διηθητικού καρκίνου). www.iatriko.gr

63

Προεμφυτευτική γενετική διάγνωση Η εξωσωματική γονιμοποίηση με όχημα την προεμφυτευτική γενετική διάγνωση «ανοίγεται» και προς τα γόνιμα ζευγάρια. Αρκετοί είναι πλέον οι υποψήφιοι γονείς που από επιλογή προχωρούν σε IVF και προεμφυτευτικό γενετικό έλεγχο για να διασφαλίσουν ότι το μωράκι που θα γεννηθεί θα είναι υγιές.

64

www.iatrikoskosmos.gr

210 6862766

Γυναίκα

Κωνσταντίνος Πάντος Γυναικολόγος Διευθυντής Τμήματος Υπογονιμότητας, Γαία, Ιατρικού Κέντρου Αθηνών

Τ

ι είναι η προεμφυτευτική γενετική διάγνωση; Σε ζευγάρια που αντιμετωπίζουν τον κίνδυνο της απόκτησης παιδιού με σοβαρό γενετικό νόσημα, η προεμφυτευτική γενετική διάγνωση εκμηδενίζει την πιθανότητα η γυναίκα να κυοφορήσει πάσχον έμβρυο και να χρειασθεί να διακόψει την εγκυμοσύνη της. Η προεμφυτευτική διάγνωση είναι το σύνολο των τεχνικών που εφαρμόζονται (δηλαδή βιοψία εμβρύων και μοριακή ανάλυση), προκειμένου να ελεγχθούν τα έμβρυα για γενετικές διαταραχές, πριν από τη μεταφορά τους στη μήτρα. Αφού ολοκληρωθεί ο γενετικός έλεγχος, μόνο τα φυσιολογικά γονιμοποιημένα ωάρια μεταφέρονται στη μήτρα, ώστε η εγκυμοσύνη να ξεκινήσει με ασφάλεια. Είναι απαραίτητο να γίνει εξωσωματική γονιμοποίηση προκειμένου να εφαρμοστεί η προεμφυτευτική γενετική διάγνωση; Για να εφαρμοστεί η προεμφυτευτική γενετική διάγνωση είναι απαραίτητη η δημιουργία των γονιμοποιημένων ωαρίων στο εργαστήριο, διαδικασία που επιτυγχάνεται με την εξωσωματική γονιμοποίηση. Κατά την προσπάθεια εξωσωματικής γονιμοποίησης λοιπόν, η βιοψία των γονιμοποιημένων ωαρίων και η διάγνωσή τους γίνονται στο διάστημα που μεσολαβεί ανάμεσα στην ωοληψία και την εμβρυομεταφορά. Η γενετική ανάλυση γίνεται στα κύτταρα που λαμβάνονται με βιοψία και με βάση το αποτέλεσμα του ελέγχου διαχωρίζονται τα έμβρυα που είναι «υγιή» ως προς το νόσημα που αναζητούμε ή πάσχοντα. Τα υγιή έμβρυα επιλέγονται στη συνέχεια για τη μεταφορά στη μήτρα. Τι είναι η βιοψία εμβρύων και πότε γίνεται; Για να γίνει ο προεμφυτευτικός έλεγχος, είναι απαραίτητο να έχει προηγηθεί η λήψη κυττάρων (βιοψία) από τα έμβρυα. Η βιοψία μπορεί να γίνει σε διαφορετικά στάδια ανάπτυξης του εμβρύου στο εργαστήριο. Για πληροφορίες: e.zafeiropoulou@iatriko.gr

Για να γίνει ο προεμφυτευτικός έλεγχος, είναι απαραίτητο να έχει προηγηθεί η λήψη κυττάρων (βιοψία) από τα έμβρυα Οι πρώτες κλινικές εφαρμογές στην προεμφυτευτική γενετική διάγνωση, που έγιναν στο νοσοκομείο Hammersmith του Λονδίνου πριν από 10 περίπου χρόνια, προέκυψαν από βιοψία στο στάδιο αυλάκωσης, δηλαδή αφαίρεση ενός, ή δύο κυττάρων του έμβρυου, την τρίτη μέρα μετά την γονιμοποίηση, και από τότε είναι η πιο δημοφιλής μέθοδος σε όλα τα κέντρα στον κόσμο. Στο κέντρο μας, εφαρμόζεται πρωτοποριακά από το 2004 και η μέθοδος βιοψίας βλαστοκύστεων δηλαδή αφαίρεση 5-10 κυττάρων από το εξωτερικό περίβλημα της βλαστοκύστης την 5η

μέρα της ζωής του εμβρύου (Βλαστοκύστη λέγεται το έμβρυο κατά την 5η μέρα ανάπτυξης μετά τη γονιμοποίηση και αποτελείται από 100-150 κύτταρα). Ποιες είναι οι ενδείξεις για την προεμφυτευτική γενετική διάγνωση, δηλαδή για ποια νοσήματα εφαρμόζεται; Πρακτικά μπορεί να πει κανείς ότι η προεμφυτευτική διάγνωση μπορεί να γίνει σε όλα τα γενετικά νοσήματα, εφόσον γνωρίζουμε τη γενετική διαταραχή. Εκτός από τη διάγνωση γενετικών νοσημάτων, έχει εφαρμοστεί σε άλλες περιπτώσεις; Για παράδειγμα, προ ετών ανακοινώθηκε από το κέντρο μας οτι ήρθε στη ζωή στην Ελλάδα το πρώτο παιδί με σκοπό να σώσει το αδερφάκι του που πάσχει από μεσογειακή αναιμία. Το συγκεκριμένο ζευγάρι (και οι δύο είναι φορείς μεταλλάξεων β μεσογειακής αναιμίας), είχαν το αίτημα να αποκτήσουν πρωταρχικά ένα δεύτερο υγιές παιδί ώστε να ολοκληρώσουν την οικογένειά τους και παράλληλα να βοηθήσουν το πρώτο τους παιδί που νοσεί. Ακολουθήθηκε πρωτόκολλο ήπιας διέγερσης ωοθηκών στη γυναίκα και εν συνεχεία οι μέδοδοι της εξωσωwww.iatriko.gr

65

ματικής γονιμοποίησης και βιοψίας των γονιμοποιημένων ωαρίων. Σε δείγμα κυττάρου από κάθε γονιμοποιημένο ωάριο πραγματοποιήθηκε ο έλεγχος των μεταλλάξεων για τη μεσογειακή αναιμία και παράλληλα έλεγχος ιστοσυμβατότητας με το υπάρχον παιδί της οικογένειας. Βρέθηκε ένα μόνο γονιμοποιημένο ωάριο υγιές και ιστοσυμβατό με το αδερφάκι του, το οποίο μεταφέρθηκε στη μήτρα της γυναίκας και γεννήθηκε ένα υγιές παιδί. Κατά τον τοκετό συλλέχτηκε αίμα από τον ομφάλιο λώρο, από όπου απομονώθηκαν και καταψύχθηκαν βλαστοκύτταρα με σκοπό να μεταμοσχευθούν μελλοντικά για τη θεραπεία του πρώτου παιδιού. Με τη μεταμόσχευση βλαστικών κυττάρων και αιμοποιητικού ιστού θεραπεύτηκε το μεγαλύτερο παιδί απο τη μεσογειακή αναιμία. Ήδη, με την ανάλογη διαδικασία σε δύο οικογένειες με άρρωστα παιδιά από χρονία κοκκιωματώδη νόσο, όπου εφαρμόστηκε η μέθοδος της προεμφυτευτικής γενετικής διάγνωσης και ιστοσυμβατότητας, τα παιδιά θεραπεύτηκαν μετά από παρόμοια μεταμόσχευση. Σημειωτέον ότι αυτά τα παιδιά έχουν συνήθως προσδόκιμο χρόνο ζωής μέχρι την εφηβεία και καταλήγουν συνήθως από κοινές λοιμώξεις και ιώσεις. Ταυτόχρονα γεννήθηκε στη Βρετανία το πρώτο παιδί που ελέγχθηκε πριν εμφυτευτεί στη μήτρα για το αν φέρει τα γονίδια που ευθύνονται για την εμφάνιση καρκίνου του μαστού.

Ποια διαδικασία χρησιμοποιήθηκε; Εφαρμόζεται στη χώρα μας; Η προεμφυτευτική γενετική διάγνωση εφαρμόζεται ευρέως για τον αποκλεισμό γονιδίων, τα οποία είναι σίγουρο ότι θα προκαλέσουν κάποιο κληρονομικό νόσημα, όπως η μεσογειακή αναιμία. Στη Βρετανία έγινε εφαρμογή της προεμφυτευτικής διάγνωσης για τον αποκλεισμό

γονιδίων, τα οποία επηρεάζουν την ποιότητα της ζωής τους, ή το προσδόκιμο της επιβίωσής τους. Γονίδια, δηλαδή, που έχουν σχέση με καρκίνο, στη συγκεκριμένη περίπτωση καρκίνο του μαστού, ή σε άλλες περιπτώσεις των ωοθηκών, ή του παχέος εντέρου, ή συνδυασμούς γονιδίων που σχετίζονται με άλλα νοσήματα, όπως είναι ο σακχαρώδης διαβήτης.

Παγκόσμιες Πρωτιές και μεγάλες επιτυχίες της επιστημονικής ομάδας του κου Πάντου

• Το επιστημονικό έργο συμπεριλαμβάνεται στην παγκόσμια ιστορία του IVF (www.IVF-Worldwide. com), δηλαδή της ιστορίας της εξωσωματικής γονιμοποίησης • Το 2007, η ΓΕΝΕΣΙΣ ΑΘΗΝΩΝ προσέλκυσε το ενδιαφέρον του διεθνούς ειδησεογραφικού δικτύου CNN για τη γέννηση υγιούς παιδιού από μία οικογένεια φορέων του συνδρόμου LEBER που μέχρι τότε είχαν γεννήσει δύο τυφλά παιδιά. Η είδηση έκανε το γύρο του κόσμου μέσα από τις οθόνες για αρκετές ημέρες Aπό την Επιστημονική ομάδα του κου Πάντου:

• Γεννήθηκε το πρώτο παιδί στον κόσμο με βιοψία βλαστοκύστεων απαλλαγμένο από μεσογειακή

αναιμία το 2004 • Γεννήθηκε το πρώτο παιδί στον κόσμο, απαλλαγμένο από χρόνια κοκκιωματώδη νόσο, το οποίο έσωσε το αδερφάκι του, δίνοντάς του βλαστικά κύτταρα για μεταμόσχευση το 2005

• Έγιναν οι πρώτες γεννήσεις στο κόσμο υγιών παιδιών, τα οποία σύμφωνα με τα γονίδιά τους, και χωρίς την παρέμβασή μας, ήταν πιθανό να πάσχουν από σπάνια γενετικά νοσήματα όπως η νόσος Cadasil (2006), η συγγενής υπερπλασία των επινεφριδίων (2006), το σύνδρομο γναθοπροσωπικής δυσόστωσης FSHD (2007)

• Επετεύχθη η πρώτη εγκυμοσύνη στην Ελλάδα μετά από προεμφυτευτική γενετική διάγνωση όλων των χρωμοσωμάτων με τη μέθοδο Αrray-CGH το 2010

66

www.iatrikoskosmos.gr

210 6862766

Για πληροφορίες: e.zafeiropoulou@iatriko.gr

www.iatriko.gr

67

Λαπαροσκόπηση και γυναικολογικά χειρουργεία Η λαπαροσκόπηση είναι μία χειρουργική κατά την οποία δε γίνονται μεγάλες τομές, όπως στα κλασικά χειρουργεία, αλλά πολύ μικρές τομές μόλις 5 χιλιοστών. Ακολούθως, και με τη χρήση μικρών ειδικών εργαλείων, οι εξειδικευμένοι χειρουργοί εκτελούν την επέμβαση. Για το λόγο αυτό, η λαπαροσκόπηση θεωρείται μία τεχνική λιγότερο επεμβατική από την παραδοσιακή χειρουργική.

68

www.iatrikoskosmos.gr

210 6862766

Γυναίκα του εξωμητρίου κυήματος. Σε σπάνιες περιπτώσεις, εάν γίνει μεταξύ 8ης και 9ης εβδομάδας της εγκυμοσύνης, μπορεί να διατηρηθεί η σάλπιγγα και μερικές φορές να αποκατασταθεί και η λειτουργικότητά της.

Θωμάς Τσούμπης, Διευθυντής Λαπαροσκοπικού Τμήματος Γαία, Ιατρικού Κέντρου Αθηνών

Ενδείξεις

Υ

πογονιμότητα: Η λαπαροσκόπηση είναι συχνά απαραίτητη για τη διαγνωστική προσέγγιση της υπογονιμότητας. Διαγιγνώσκονται συμφύσεις που αλλοιώνουν τις σχέσεις των ωοθηκών με τη μήτρα και τις σάλπιγγες και που αρκετά συχνά οφείλονται σε διάφορες λοιμώξεις κυρίως από χλαμύδια. Διαπιστώνεται η ύπαρξη ενδομητρίωσης. Διενεργείται σαλπιγγογραφία με την τεχνική blue de methylene, διαδικασία που είναι σε θέση να εκτιμήσει με μεγάλη ακρίβεια και ευαισθησία το πέρασμα του χρώματος διαμέσου των σαλπίγγων και κατά συνέπεια τη φυσιολογική διαβατότητά τους. Σε όλες αυτές τις προαναφερθείσες περιπτώσεις, η λαπαροσκόπηση δεν μας επιτρέπει μόνο την ακριβή διάγνωση, αλλά συγχρόνως μας δίνει τη δυνατότητα της χειρουργικής αποκατάστασης των παθολογιών.

Πυελικές συμφύσεις: Πρόκειται για ινώδη ιστό, που δημιουργείται ανάμεσα στα κοιλιακά όργανα (μήτρα, ωοθήκες, σάλπιγγες, έντερο), τα συνδέει μεταξύ τους και με τα κοιλιακά τοιχώματα, επηρεάζοντας άμεσα την κινητικότητα και τη λειτουργικότητά τους. Τα αποτελέσματα της λαπαροσκόπησης στη λύση των πυελικών συμφύσεων είναι εξαιρετικά. Κύστες ωοθηκών: Με τη λαπαροσκόπηση, μπορούν να εξαιρεθούν κύστες οποιωνδήποτε διαστάσεων και υφής, άρρηκτες ή αναρροφούμενες, αποφλοιώνοντας το τοίχωμα της κύστης και αφήνοντας άθικτο τον υγιή, ωοθηκικό ιστό. Ενδομητρίωση: Η ενδομητρίωση είναι από τις πιο συχνές επεμβάσεις που γίνονται σήμερα με τη μέθοδο της λαπαροσκόπησης. Συχνά διαγιγνώσκεται για πρώτη φορά με τη διενέργεια λαπαροσκόπησης. Η χειρουργική της αντιμετώπιση είναι στις ήπιες μορφές, καυτηριασμός των ενδομητριωσικών εστιών με διαθερμία ή Laser και στις πιο σοβαρές περιπτώσεις λύση ενδομητριωσικών συμφύσεων, αφαίρεση κύστεων ή και εκτομή ολόκληρης της ωοθήκης. Εξωμήτριος κύηση: Στις περιπτώσεις αυτές, γίνεται αφαίρεση της σάλπιγγας (σαλπιγγεκτομή) μετά Για πληροφορίες: e.zafeiropoulou@iatriko.gr

Ινομυωματεκτομές: Σήμερα, μπορούν πλέον να πραγματοποιηθούν λαπαροσκοπικά, εκτομές ινομυωμάτων διαμέτρου 15cm ή και μεγαλύτερων. Η αφαίρεσή τους από την κοιλιά γίνεται με ειδικό εργαλείο, που τεμαχίζει και συγχρόνως αναρροφά το ινομύωμα. Υστερεκτομές: Μπορεί να γίνει ολική αφαίρεση της μήτρας με ή χωρίς τα εξαρτήματα. Σε νέες γυναίκες, υπό προϋποθέσεις, μπορεί να αφαιρεθεί μόνο το σώμα της μήτρας διατηρώντας τον τράχηλο (υφολική υστερεκτομή). Χρόνιο πυελικό άλγος: Και σε αυτήν την περίπτωση, η λαπαροσκόπηση συμβάλλει στην ανεύρεση της αιτίας του χρόνιου πυελικού πόνου και με την αποκατάσταση των βλαβών, εάν και εφόσον αυτές υπάρχουν, στην εξάλειψή του. Πρόπτωση μήτρας και πρόπτωση κολπικού κολοβώματος: Είναι περιπτώσεις που, και πάλι με τη λαπαροσκόπηση, μπορεί να γίνει ανάρτηση της μήτρας, ή του κολπικού κολοβώματος, χρησιμοποιώντας αξιόπιστες τεχνικές και ειδικές συνθετικές ταινίες. Γυναικολογικοί καρκίνοι: Ο καρκίνος του τραχήλου, του ενδομητρίου και των ωοθηκών, σήμερα αντιμετωπίζονται λαπαροσκοπικά. Απαραίτητη προϋπόθεση όμως, είναι, η μεγάλη χειρουργική εμπειρία του λαπαροσκόπου, άρτια εξοπλισμένα χειρουργεία και εξειδικευμένη τεχνική και επιστημονική υποστήριξη από τα αναγκαία τμήματα του νοσοκομείου.

σοκομείο (24 ώρες), γρήγορη αποκατάσταση των κοινωνικών και επαγγελματικών δραστηριοτήτων και, κατά συνέπεια, μικρότερο ασφαλιστικό κόστος.

Επιπλοκές Όπως κάθε χειρουργική πράξη, έτσι και η λαπαροσκόπηση, παρουσιάζει διάφορες επιπλοκές. Αυτές είναι συνήθως η αιμορραγία ή ο τραυματισμός κάποιου κοιλιακού οργάνου, πιο συχνά του εντέρου. Εδώ πρέπει να διευκρινιστεί ότι η πιθανότητα των επιπλοκών έχει σχέση και με τη βαρύτητα του χειρουργείου (βαριές ενδομητριώσεις, προηγηθέντα χειρουργεία αυξάνουν την πιθανότητα επιπλοκών), αλλά και με την εμπειρία των χειρουργών. Η πιθανότητα επιπλοκών στη λαπαροσκόπηση είναι περίπου 0,65%. Από αυτό, ένα 2,3% αφορά το στομάχι, 7% τραυματισμούς αγγείων, 12% ουρητήρων, 23% εντέρων και 54% ουροδόχου κύστεως. Τελειώνοντας, να σημειώσω ότι η καμπύλη εκμάθησης της λαπαροσκοπικής χειρουργικής είναι πολύ μεγάλη και το ρίσκο των επιπλοκών είναι πολύ μεγαλύτερο στα αρχικά στάδια της καμπύλης αυτής. Θα πρέπει να γνωρίζουμε, πως ο απαιτούμενος χρόνος για να αποκτηθεί αρκετή εμπειρία δεν εξαρτάται αποκλειστικά από την ικανότητα του χειρουργού, αλλά και από τον αριθμό των χειρουργείων που αυτός πραγματοποιεί σε ετήσια βάση. Σε επιστημονική εργασία, δημοσιευμένη από τον Brosens, υπογραμμίζεται ότι τα ποσοστά των επιπλοκών μειώνονται δραματικά στους χειρουργούς που διεξάγουν περισσότερες από 100 λαπαροσκοπήσεις το χρόνο.

Πλεονεκτήματα της λαπαροσκόπησης Η λαπαροσκόπηση, εάν συγκριθεί με την παραδοσιακή χειρουργική, παρουσιάζει σημαντικά πλεονεκτήματα. Αρχικά, το χειρουργικό τραύμα στο κοιλιακό τοίχωμα είναι πολύ μικρότερο (τρεις τομές των 5-10 χιλιοστών) με εξαιρετικά αισθητικά αποτελέσματα. Η λεπτομερής παρατήρηση των κοιλιακών οργάνων διαμέσου του λαπαροσκοπίου και η μεγέθυνση που επιτυγχάνεται, δε συγκρίνονται με το ανοιχτό χειρουργείο. Εξάλλου, το γεγονός ότι δεν ανοίγεται η κοιλιά συνεπάγεται μικρότερο τραύμα στα κοιλιακά όργανα, ακριβείς χειρισμούς, απουσία συμφύσεων και, συνήθως, μηδαμινή ή καθόλου αιμορραγία. Αυτό επιφέρει μικρή παραμονή στο νοwww.iatriko.gr

69

Εξωσωματική γονιμοποίηση και κακοήθεις παθήσεις: Μύθος ή πραγματικότητα; Νεότερα δεδομένα Η Αναπαραγωγή, αποτελεί αναφαίρετο ανθρώπινο δικαίωμα. Σύμφωνα με τον Καταστατικό χάρτη των Ηνωμένων Εθνών περί ανθρωπίνων δικαιωμάτων: «Όλοι, άνδρες και γυναίκες, χωρίς εθνική ή φυλετική υπόσταση, διατηρούν το δικαίωμα στην αναπαραγωγή και στη δημιουργία οικογένειας».

70

www.iatrikoskosmos.gr

210 6862766

Γυναίκα

Ιωάννης Μ. Τζαφέττας, MD, PhD, FRCOG Καθηγητής Μαιευτικής & Γυναικολογίας ΑΠΘ Πρόεδρος της Hellenic Representative Committee του Royal College of Obstetricians and Gynaecologists Κέντρο Γονιμότητας και Εξωσωματικής Γονιμοποίησης Ιατρικού Διαβαλκανικού Θεσσαλονίκης

Η

ανεπιθύμητη ατεκνία εμφανίζει τις τελευταίες δεκαετίες αυξητική τάση, γεγονός που οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην επαγγελματική καταξίωση που διεκδικούν πλέον οι γυναίκες, με αποτέλεσμα να αναβάλουν τη δημιουργία οικογένειας. Οι νέες μέθοδοι Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής, κατά παράδοξο τρόπο, συμβάλλουν επίσης προς την κατεύθυνση αυτή δημιουργώντας συχνά υπέρμετρες προσδοκίες, οι οποίες σε σημαντικό βαθμό είναι αποτέλεσμα υπερβολικής διαφήμισης. Ο εφησυχασμός συνεπάγεται περαιτέρω αναβολή της προσπάθειας για τεκνοποιΐα, παραβλέποντας το γεγονός ότι η αναπαραγωγική ικανότητα μειώνεται όσο προσεγγίζει κανείς τις ηλικίες της εμμηνόπαυσης. Περισσότερα από 3.000 παιδιά γεννιούνται στην Ελλάδα, κάθε χρόνο, με τη μέθοδο της Εξωσωματικής Γονιμοποίησης.

Φάρμακα Υπογονιμότητας, Ενδομητρίωση, Πολυκυστικές ωοθήκες και κακοήθεις παθήσεις Όπως συμβαίνει με κάθε νέα μέθοδο, η Εξωσωματική Γονιμοποίηση δεν υπήρξε άμοιρη προβληματισμών και αντιρρήσεων. Στις αρχές της δεκαετίας του 2000 υπήρξε ένας «συναγερμός«» μετά την ανακοίνωση της Η. Wittmore, το 1999 ότι: «άτεκνες γυναίκες που κάνουν χρήση φαρμάκων υπογονιμότητας έχουν πολλαπλάσιο κίνδυνο εκδήλωσης καρκίνου των ωοθηκών». Οι μακροχρόνιες όμως μελέτες, που όπως ήταν φυσικό επακολούθησαν, δεν επιβεβαίωσαν αυτήν την ανησυχία. Η μελέτη OMEGA λ.χ., η οποία περιελάμβανε 9.600 γυναίκες, που υποβλήθηκαν σε Εξωσωματική Γονιμοποίηση και παρακολουθήθηκαν για 12 περίπου χρόνια σε ότι αφορά τα ποσοστά καρκίνου ωοθηκών, μαστού, ενδομητρίου και άλλων ορμονοεξαρτώμενων μορφών καρκίνου, κατέδειξε ότι οι θεραπείες υπογοΓια πληροφορίες: e.zafeiropoulou@iatriko.gr

νιμότητας δεν αυξάνουν τον κίνδυνο καρκίνου του μαστού σε σύγκριση με το γενικό πληθυσμό. Ο κίνδυνος καρκίνου του ενδομητρίου σε γυναίκες με υπογονιμότητα αυξάνει με την πάροδο του χρόνου τόσο στην ομάδα που υποβάλλεται σε Εξωσωματική γονιμοποίηση, όσο και στο γενικό πληθυσμό. Η παρουσία ενδομητρίωσης σχετίστηκε με αυξημένο κίνδυνο καρκίνου των ωοθηκών, όχι όμως η Εξωσωματική Γονιμοποίηση, στην οποία συχνα υποβάλονται τα άτομα αυτά. Κάτι ανάλογο ισχύει και για τις γυναίκες με Πολυκυστικές ωοθήκες, οι οποίες εμφανίζουν αυξημένο κίνδυνο για καρκίνο του μαστού και του ενδομητρίου. Μειωμένος ο κίνδυνος κακοήθων παθήσεων σε γυναίκες που υποβάλονται σε Εξωσωματική Γονιμοποίηση; Σύμφωνα με το Εθνικό Αντικαρκινικό Ινστιτούτο του Maryland των Ηνωμένων Πολιτειών, το 2012, επί 67.000 γυναικών που υποβλήθηκαν σε θεραπεία με Εξωσωματική Γονιμοποίηση, η θεραπεία αυτή δεν αύξησε τα ποσοστά καρκίνου μαστού, τραχήλου και ενδομητρίου της μήτρας. Ο καρκίνος των ωοθηκών τελεί ακόμα υπό διερεύνηση λόγω μικρού αριθμού ασθενών. Ενδιαφέρουσα είναι η ανακοίνωση των Εθνικών Ιδρυμάτων Υγείας των Ηνωμένων Πολιτειών, τον Ιούλιο του 2012, σύμφωνα με την οποία η «θεραπεία γονιμότητας μειώνει τον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του μαστού μέχρι τα 50 όταν δε συνοδευτεί από εγκυμοσύνη», Θεραπεία γονιμότητας που συνοδεύεται από εγκυμοσύνη δεν εμφανίζει αυτό το πλεονέκτημα, δηλαδή οι γυναίκες αυτές εμφανίζουν τα ίδια ποσοστά με το γενικό πληθυσμό. Υπάρχει αυξημένος κίνδυνος κακοήθειας σε παιδιά μετά από Εξωσωματική Γονιμοποίηση; Σε ό,τι αφορά το εύλογο αυτό ερώτημα στα παιδιά, δεν επιβεβαιώθηκε αυξημένος κίνδυνος κακοήθων παθήσεων όπως λευχαιμία, λέμφωμα, όγκοι του κεντρικού νευρικού συστήματος, νευροβλάστωμα κλπ.

Εξωσωματική Γονιμοποίηση και Επιγενετικά νοσήματα

Προεμφυτευτική Γενετική Διάγνωση Ο «Iπποκράτης της Κινέζικης Ιατρικής» Huang T, το 2600 π.Χ. ανέφερε ότι «καλός είναι ο γιατρός που προλαμβάνει την πάθηση πριν αυτή ενοφθαλμισθεί». Την άποψη αυτή έρχεται ύστερα από 4500 χρόνια περίπου να επιβεβαιώσει και να υλοποιήσει η γνωστή ως Προεμφυτευτική Γενετική Διάγνωση, που αποτελεί προέκταση της Εξωσωματικής Γονιμοποίησης. Με την καταλυτικής σημασίας νέα αυτή μέθοδο καθίσταται δυνατό να εντοπισθούν διάφορα κληρονομικά και άλλα νοσήματα, δυνητικά κακοήθη, επιλέγοντας ύστερα από βιοψία τα υγιή έμβρυα πριν αυτά μεταφερθούν στη μήτρα.

Διατήρηση της γονιμότητας σε ασθενείς με κακοήθη νοσήματα. Παρά τους υφιστάμενους προβληματισμούς, η Εξωσωματική Γονιμοποίηση και οι άλλες μέθοδοι Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής μπορούν να προσφέρουν λύσεις σε άτομα που προσβάλονται από κακοήθεις παθήσεις, εξασφαλίζοντας τη μελλοντική τους γονιμότητα. Δυστυχώς, ριζικές χειρουργικές επεμβάσεις και επιθετική ακτινο- και χημειοθεραπεία συχνά οδηγούν σε απώλεια της γονιμότητας, η οποία μπορεί να διατηρηθεί προτού οι ασθενείς αυτοί υποβληθούν στις παραπάνω θεραπείες. Αυτό επιτυγχάνεται σήμερα με τη μέθοδο της κρυοσυντήρησης εμβρύων, ή ωαρίων, και σπερματοζωαρίων με σκοπό την επίτευξη εγκυμοσύνης μετά την αποθεραπεία. Εναλλακτική μέθοδο αποτελεί η κρυοσυντήρηση ωοθηκικού ιστού και η εκ των υστέρων επανατοποθέτησή του (ομόλογη μεταμόσχευση). Βέβαια, όλα αυτά δεν πρέπει να αποβούν σε βάρος της ασθενούς, λόγω καθυστέρησης εφαρμογής της αντικαρκινικής θεραπείας, λ.χ., ή με την επανεισαγωγή υπολειματικών καρκινικών κυττάρων αργότερα. Πιθανώς, η μεταμόσχευση μεμονωμένων ωοθυλακίων να αποτελεί τη μελλοντική εξέλιξη σε πλαίσια μεγαλύτερης ασφάλειας. Η προσήλωση και εδώ στην εντολή του Ιπποκράτη «οφελέειν ή μη βλάπτειν» είναι επιτακτική.

Περισσότερα από 50 επιγενετικά κληρονομικά νοσήματα είναι γνωστά σήμερα, όπως το εύθραυστο Χ χρωμόσωμα, τα σύνδρομα Prader-Willi, Angelman’s, Beckwith-Wiedemann, κ.ά., η αιτιολογική σχέση των οποίων με την Εξωσωματική Γονιμοποίηση έχει διερευνηθεί. Αυξημένος κίνδυνος επιγενετικών παθήσεων, κακοήθων ή μη, στην παιδική ηλικία, μετά από Εξωσωματική Γονιμοποίηση και άλλες μεθόδους Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής, δεν έχει επιβεβαιωθεί. Με το διαρκώς αυξανόμενο αριθμό γυναικών, ωστόσο, που καταφεύγουν στις μεθόδους αυτές, θα πρέπει να προσφέρονται, ιδιαίτερα σε ζευγάρια που έχουν πρόβλημα με το σπέρμα, ειδικές συμβουλευτικές υπηρεσίες. Η ανάγκη για περαιτέρω κλινική έρευνα και μακροχρόνιες μελέτες στον εν λόγω τομέα είναι προφανής. www.iatriko.gr

71

Καρκίνος της μήτρας ή του ενδομητρίου Η μήτρα αποτελεί μέρος του θηλυκού αναπαραγωγικού συστήματος και είναι ένα από τα εσωτερικά γεννητικά όργανα της γυναίκας. Έχει σχήμα και μέγεθος αχλαδιού και στο φαρδύ της μέρος αναπτύσσεται το έμβρυο. Ενδομήτριο είναι ο ιστός στο εσωτερικό τοίχωμα του σώματος της μήτρας.

72

www.iatrikoskosmos.gr

210 6862766

Γυναίκα • που λαμβάνουν θεραπεία με αντιοιστρογόνα

και κυρίως με ταμοξιφένη • με θετικό οικογενειακό ιστορικό (οικογενής γενετική προδιάθεση) • που έχουν το σύνδρομο Stein-Leventhal

Πρόληψη

Δρ. Άγγελος Σιούτας, MD, PhD Μαιευτήρας-Χειρουργός Γυναικολόγος Διπλωματούχος Γυναικολογικής Ογκοχειρουργικής Διευθυντής Γυναικολογικής Κλινικής Πανεπ. Νοσοκ. KAROLINSKA Στοκχόλμης, Σουηδία Συνεργάτης του Ιατρικού Διαβαλκανικού Θεσσαλονίκης

Μ

ε τον όρο καρκίνος της μήτρας περιγράφουμε την παθολογική εκείνη κατάσταση, κατά την οποία τα κύτταρα του ενδομητρίου γίνονται κακοήθη (καρκινικά) και αυξάνονται ανεξέλεγκτα, σχηματίζοντας όγκο. Διάφοροι τύποι καρκίνου μπορούν να αναπτυχθούν στη μήτρα. Ο πλέον συνήθης τύπος ονομάζεται αδενοκαρκίνωμα. Οι άλλοι τύποι καρκίνου της μήτρας εμφανίζονται με πολύ μικρότερη συχνότητα. Ωστόσο, ορισμένα είδη καρκίνου της μήτρας είναι πιο επιθετικά και μπορούν να εξαπλωθούν ταχύτερα, εάν η ασθενής δε λάβει την κατάλληλη θεραπεία. Αν και ο καρκίνος του σώματος της μήτρας είναι ο τέταρτος, κατά σειράν, πλέον συνήθης καρκίνος μεταξύ των γυναικών, εντούτοις υπάρχει άγνοια σχετικά με αυτήν τη νόσο. Περίπου το 70% των περιπτώσεων καρκινώματος του ενδομητρίου εμφανίζεται στις γυναίκες που έχουν ηλικία μεγαλύτερη των 50 χρόνων. Πού οφείλεται το καρκίνωμα του ενδομητρίου; Αν και ο κίνδυνος εμφάνισης καρκίνου του ενδομητρίου αυξάνει όσο παρέρχεται η ηλικία, εντούτοις η πραγματική αιτία που οδηγεί στην ανάπτυξη του καρκινώματος στο ενδομήτριο είναι άγνωστη. Ωστόσο, βασικοί παράγοντες που προδιαθέτουν στην καρκινογένεση του ενδομητρίου συνδέονται με την αυξημένη και μονομερή οιστρογονική επίδραση στο ενδομήτριο. Έτσι, αυξημένος κίνδυνος παρατηρείται σε γυναίκες: • παχύσαρκες • που πάσχουν από σακχαρώδη διαβήτη • με υπέρταση • με καθυστερημένη εμμηνόπαυση • που κάνουν χρήση οιστρογόνων σε διάφορα θεραπευτικά σχήματα (θεραπεία με μικτά σχήματα οιστρογόνων-προγεστερόνης εμφανίζει ελαττωμένο κίνδυνο) Για πληροφορίες: e.zafeiropoulou@iatriko.gr

Η εγκυμοσύνη και η μακροχρόνια χρήση αντισυλληπτικών δισκίων ελαττώνει τον κίνδυνο ανάπτυξης της νόσου. Επίσης, κάθε γυναίκα που βρίσκεται γύρω από την εμμηνόπαυση ή στην μετεμμηνοπαυσιακή ηλικία και της παρουσιάζονται διαταραχές στην περίοδο του τύπου μηνορραγιών ή μητρορραγιών (μεγάλη διάρκεια, αύξηση της ποσότητας του αίματος και συχνότερη εμφάνιση της περιόδου σε σχέση με πριν) οφείλει να συμβουλευτεί τον γυναικολόγο της. Πώς εκδηλώνεται η νόσος (συμπτώματα); Η αιμορραγία στην εμμηνόπαυση πρέπει να θεωρείται ως κλινική εκδήλωση καρκίνου, μέχρι να αποδειχθεί το αντίθετο. Επίσης, η εμφάνιση ανώμαλης αιμορραγίας ή υπερέκκριση κολπικών υγρών, είτε με αίμα είτε δύσοσμα (χρώματος καφέ, μπεζ, έντονο κίτρινο), θα πρέπει πάντα να ελέγχονται, ώστε να αποκλεισθεί η κακοήθεια. Άλλα πιθανά συμπτώματα είναι: κοιλιακό άλγος, ξαφνική και γρήγορη διόγκωση της κοιλιακής χώρας, θρομβώσεις, απώλεια σωματικού βάρους (καχεξία), αδυναμία-καταβολή δυνάμεων. Πώς γίνεται η διάγνωση της νόσου (εξετάσεις); Το λεπτομερές ιστορικό και η κλινική εξέταση, με υπερηχογράφημα των έσω γεννητικών οργάνων, καθοδηγούν σε μεγάλο βαθμό τις περαιτέρω κινήσεις για την τελική διάγνωση της νόσου. Βασικό όπλο σε αυτήν την κατεύθυνση είναι η βιοψία του ενδομητρίου (με ενδομήτρια αναρρόφηση ή με διαγνωστική απόξεση ή με υστεροσκόπηση). Επίσης, πρέπει να αναφέρουμε ότι ο έλεγχος κατά Παπανικολάου (pap test) δε διαγιγνώσκει ενδομήτριο καρκίνο. Από τη στιγμή της διάγνωσης του καρκίνου της

μήτρας, είναι αναγκαίος ο πλήρης απεικονιστικός έλεγχος μέσω αξονικής ή μαγνητικής τομογραφίας για τον αποκλεισμό μεταστάσεων σε άλλα όργανα. Υπάρχει θεραπεία (μέθοδοι αντιμετώπισης); Όπως και με τα περισσότερα είδη καρκίνου, η πρόγνωση της νόσου ποικίλει ευρέως και, αν η διάγνωση γίνει χωρίς καθυστέρηση, τα ποσοστά ίασης είναι υψηλά: οι σύγχρονες θεραπείες κάνουν την παρατεταμένη επιβίωση και την ανάρρωση όχι μόνο πιθανές αλλά και δυνατές. Αν και η θεραπεία αποφασίζεται βάσει του σταδίου, στο οποίο βρίσκεται ο όγκος, εντούτοις η επιλογή της καλύτερης θεραπευτικής αγωγής παραμένει μέχρι και σήμερα αμφιλεγόμενη, ακόμη και για το στάδιο Ι. Η επικρατέστερη σταδιοποίηση είναι κατά FIGO: Στάδιο Ι: Ο όγκος περιορίζεται στο σώμα της μήτρας Στάδιο ΙΙ: Ο όγκος έχει επεκταθεί στον τράχηλο της μήτρας Σταδιο ΙΙΙ: Ο όγκος έχει μεν επεκταθεί πέρα από τη μήτρα, με ή χωρίς μεταστάσεις στους πυελικούς ή παρααορτικούς λεμφαδένες, αλλά περιορίζεται στη μικρή πύελο Στάδιο ΙV: Ο όγκος έχει προσβάλλει την ουροδόχο κύστη ή το ορθό ή έχει επεκταθεί και σε όργανα εκτός των ορίων της πυέλου. Στις περιπτώσεις που ο όγκος βρίσκεται στο στάδιο Ι και ιστολογικά είναι χαμηλού κινδύνου, η θεραπεία είναι κατά βάση η χειρουργική αφαίρεση του όγκου, είτε με ανοιχτή τομή είτε με λαπαροσκοπική ή ρομποτικά υποβοηθούμενη λαπαροσκοπική επέμβαση, και αφορά στην ολική αφαίρεση της μήτρας με τα εξαρτήματά της (σάλπιγγες και ωοθήκες). Στις περιπτώσεις υψηλού κινδύνου, συνιστάται εξατομίκευση της θεραπείας, η οποία εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, όπως είναι η ιστολογική εικόνα του καρκίνου, το βάθος της διείσδυσης στο μυομήτριο, η ηλικία της ασθενούς καθώς και η γενική κατάσταση και το ιατρικό ιστορικό αυτής. Έτσι, στις περιπτώσεις που ο καρκίνος είναι υψηλού κινδύνου, υπάρχει δυνατότητα για πιο εκτεταμένη χειρουργική επέμβαση με αφαίρεση πυελικών και παρααορτικών λεμφαδένων, προκειμένου να προσδιοριστεί με απόλυτη ακρίβεια το στάδιο του καρκινώματος. Σε ορισμένες περιπτώσεις, για να επιτευχθεί η ίαση, είναι απαραίτητο να χορηγηθεί ακτινοβολία, είτε εξωτερική, είτε ενδοκοιλοτική, ή χημειοθεραπεία ή συνδυασμός τους. Οι πιθανότητες ίασης επηρεάζονται σημαντικά, όταν η ολική αφαίρεση του όγκου χειρουργικά προηγείται της ακτινοθεραπείας και χημειοθεραπείας. Επίσης, για την αντιμετώπιση του καρκινώματος μπορούν να δοθούν και ορμονικά (προγεσταγόνα) σκευάσματα, ανάλογα με τους ορμονοεξαρτόμενους υποδοχείς του όγκου. Σε μερικές περιπτώσεις, στις οποίες ο όγκος εμφανίζει διασπορά σε απομακρυσμένες θέσεις, η ίαση συνήθως δεν είναι εφικτή και η αντιμετώπιση του καρκίνου είναι συνήθως παρηγορητική και συμπτωματική, αποσκοπώντας στην ανακούφιση της ασθενούς από τα συμπτώματα. www.iatriko.gr

73

Επανορθωτική πλαστική αποκατάσταση της εισολκής των θηλών Ως εισολκή θηλών, ονομάζουμε εκείνη την κατάσταση, κατά την οποία η θηλή, αντί να προβάλλει προς τα έξω, όπως είναι το φυσιολογικό, είναι στραμμένη προς τα μέσα, «χάνεται» δηλαδή μέσα στο μαστό.

Δρ Ιωάννης Λύρας, Αισθητικός, Επανορθωτικός & Laser Πλαστικός Χειρουργός Επίτιμος Πρόξενος της Βραζιλίας στην Ελλάδα Διευθυντής Κλινικής Πλαστικής Χειρουργικής Ιατρικού Κέντρου Αθηνών

Η

εν λόγω κατάσταση αποτελεί μορφολογική διαταραχή του συμπλέγματος θηλής-θηλαίας άλω (περιοχή δέρματος σκουρότερου χρώματος πέριξ της θηλής του μαστού). Σε μερικές περιπτώσεις μπορεί να προβάλλει, αν ερεθιστεί, ενώ σε άλλες παραμένει μόνιμα και σταθερά προς τα μέσα, ανεξάρτητα ερεθισμού, οπότε και χαρακτηρίζεται ως ομφαλοποίηση της θηλής. Περίπου το 10-20% των γυναικών γεννιούνται με αυτήν την κατάσταση. Αυτό συνήθως οφείλεται σε κληρονομικούς, ανατομικούς παράγοντες του σώματος και πιο σπάνια σε κάποια δυσπλασία μετά τη γέννηση ή σε ασθένεια. Ανατομικά, χαρακτηρίζεται από βραχύτητα των γαλακτοφόρων πόρων, υπερτροφία του σφιγκτήρα της θηλαίας

74

www.iatrikoskosmos.gr

210 6862766

Γυναίκα άλω, ατροφία του υποθηλαίου συνδετικού ιστού, καθώς και σε συνδυασμούς όλων των παραπάνω. Η εισολκή θηλών εμφανίζεται και στα δύο φύλα.

Οι κυριότερες αιτίες • Εκ γενετής (αληθής εισολκή, ομφαλοποίηση) • Μετά από το θηλασμό • Μετά από πολλαπλές κυήσεις • Πτώση μαστών • Αιφνίδια και μεγάλη απώλεια βάρους • Α ποτέλεσμα τραύματος ή χειρουργικής των μαστών

• Φυματίωση • Διάφορα είδη κακοήθειας του μαστού • Φλεγμονώδεις παθήσεις των μαστών • Φ λεγμονές των μαστών (μαστίτιδα, εκτασία) • Γυναικομαστία στους άνδρες

Τη βαρύτητα της εισολκής των θηλών την κατατάσσουμε συνήθως σε 3 βαθμούς ανάλογα με το πόσο μία θηλή είναι καθηλωμένη, το ποσοστό της βλάβης των γαλακτοφόρων πόρων και το βαθμό της ίνωσης. Η ταξινόμηση είναι η εξής: 1ος Βαθμός Είναι η περίπτωση κατά την οποία οι θηλές βγαίνουν χωρίς ιδιαίτερη δυσκολία προς τα έξω με τη χρήση των δακτύλων των χεριών, με πίεση γύρω από τη θηλαία άλω. Συχνά προβάλλουν απλώς με τον ερεθισμό τους και χωρίς να ασκηθεί πίεση. Οι συγκεκριμένες θηλές έχουν ελάχιστη ίνωση, ενώ οι γαλακτοφόροι συνήθως δεν επηρεάζονται και ο θηλασμός μπορεί να πραγματοποιηθεί χωρίς ιδιαίτερο πρόβλημα.

2ος Βαθμός Αναφέρεται στην περίπτωση εκείνη όπου μία θηλή προβάλλει προς τα έξω μόνο όταν την πιέσουμε και ανατάσσεται αυτόματα, πάλι προς τα μέσα, όταν σταματήσει η πίεση. Η προσπάθεια για αποκάλυψη της θηλής είναι μεγαλύτερη από αυτήν του 1ου βαθμού. Η γυναίκα μπορεί να θηλάσει με πολύ δυσκολία, αν και στην πλειονότητα των περιπτώσεων κάτι τέτοιο δεν είναι εφικτό. Η ίνωση στη συγκεκριμένη περίπτωση είναι μετρίου βαθμού. Οι γαλακτοφόροι πόροι δεν απαιτείται να κοπούν. Αυτή η κατηγορία των θηλών έχουν ιδιαιτέρως πλούσιο υπόστρωμα κολλαγόνου.

3ος Βαθμός Αφορά στη βαρύτερη περίπτωση εισολκής των θηλών, κατά την οποία η θηλή σπάνια βγαίνει προς τα έξω, ακόμη και με άσκηση έντονης πίεσης, και απαιτείται επέμβαση για να μπορέσει να βγει προς τα έξω. Οι γυναίκες σε αυτήν την περίπτωση δεν μπορούν να θηλάσουν, ενώ παράλληλα είναι ιδιαιτέρως επιρρεπείς σε τοπικές λοιμώξεις, δερματικές παθήσεις, όπως είναι τα εξανθήματα, καθώς και προβλήματα τοπικής υγιεινής. Η ίνωση είναι μεγάλη, με τους γαλακτοφόρους πόρους να είναι κοντοί και με έντονη εισολκή. Για πληροφορίες: e.zafeiropoulou@iatriko.gr

Εγκυμοσύνη και θηλασμός Άτομα με εισολκή θηλών κατά την περίοδο της εγκυμοσύνης, ή του θηλασμού, βλέπουν ότι οι θηλές τους προσωρινά ή και μόνιμα προβάλλουν προς τα έξω. Ανάλογα με την περίπτωση, υπάρχουν γυναίκες, οι οποίες έχουν τη δυνατότητα να θηλάσουν και το κάνουν χωρίς ιδιαίτερο πρόβλημα, ενώ κάποιες άλλες έχουν δυσκολία και επίσης εμφανίζουν έντονο πόνο στην περιοχή. Σε ανάλογες περιπτώσεις, η χρήση αντλίας μαστού ή διαφορετικής συσκευής άντλησης γάλατος ενδέχεται να βοηθήσει στο να προβάλουν οι θηλές προσωρινά προς τα έξω.

Πλαστική Χειρουργική Η εισολκή της θηλής, ανεξάρτητα από την προέλευσή της, μπορεί να αντιμετωπιστεί από την πλαστική χειρουργική, η οποία βοηθά στην εξάλειψη της συγκεκριμένης λειτουργικής και αισθητικής, φυσιολογικής διαταραχής της αρχιτεκτονικής του

μαστού. Οι τεχνικές που χρησιμοποιούνται έχουν ως σκοπό τη χειρουργική αντιμετώπιση του προβλήματος, με στόχο τη διατήρηση του μέγιστου δυνατού αριθμού γαλακτοφόρων πόρων, ώστε να επηρεαστεί κατά το ελάχιστο δυνατό ο θηλασμός, σε μία γυναίκα που ενδιαφέρεται να τεκνοποιήσει και να θηλάσει. Η όλη διαδικασία λαμβάνει χώρα πολύ εύκολα, είτε στο χώρο του χειρουργείου υπό μέθη και τοπική αναισθησία, είτε ακόμη και στο εξωτερικό ιατρείο, με την προϋπόθεση πως η γενική κατάσταση του ενδιαφερομένου το επιτρέπει, απλώς υπό τοπική αναισθησία. Η επιστροφή στην εργασία καθώς και στην κοινωνική ζωή είναι άμεση, με τη δέουσα βεβαίως προσοχή από τον ενδιαφερόμενο τις πρώτες μετεγχειρητικές ημέρες. Η παρακολούθηση από τον πεπειραμένο πλαστικό χειρουργό γίνεται με τυπικές επισκέψεις στο ιατρείο τις επόμενες εβδομάδες για τη βεβαίωση της ομαλής μετεγχειρητικής πορείας. www.iatriko.gr

75

Νοσηλεία στο νοσοκομείο στην παιδική ηλικία Τα παιδιά αρρωσταίνουν πολύ πιο συχνά από τους ενήλικες. Έχει διαπιστωθεί μάλιστα ότι ένα φυσιολογικό παιδί μπορεί να νοσήσει περισσότερο από 90 φορές μέχρι να φτάσει στην ηλικία των 10 ετών, χωρίς να έχει απολύτως κανένα πρόβλημα υγείας. Κι αυτό διότι το παιδί είναι πιο ευαίσθητο από έναν ενήλικα, έχει ανώριμο ανοσοποιητικό σύστημα και θα εκτεθεί σε διάφορους λοιμογόνους παράγοντες μέχρι να καταφέρει να αναπτύξει φυσική ανοσία, δηλαδή καλό αμυντικό (ανοσοποιητικό) σύστημα.

76

www.iatrikoskosmos.gr

210 6862766

Παιδί

Διαγόρας Ζαργάνης, Διευθυντής Β’ Παιδιατρικής Κλινικής Παιδιατρικού Κέντρου Αθηνών, Ιατρικού Κέντρου Αθηνών

εξωτερικά ιατρεία των παιδιατρικών νοσοκομείων για εξέταση, χωρίς παραπομπή από το γιατρό του παιδιού. Αυτό δεν είναι σωστό και οδηγεί πολλές φορές σε άσκοπη ταλαιπωρία του μικρού ασθενή. Ο παιδίατρος, στα εξωτερικά ιατρεία, εξετάζει για πρώτη φορά ένα παιδί, για το οποίο δε γνωρίζει τόσο το ιστορικό του, όσο και τις ειδικές ευαισθησίες του. Προκειμένου να καλύψει το έλλειμμα πληροφόρησης, ζητά με μεγαλύτερη ευκολία εργαστηριακές εξετάσεις. Όμως υπάρχουν επείγουσες καταστάσεις, όπως η αλλεργική αντίδραση, οι σπασμοί, η λήψη επικίνδυνων ουσιών, οι οποίες χρήζουν άμεσης νοσοκομειακής περίθαλψης. Επίσης, υπάρχουν χειρουργικά περιστατικά, όπως τραύματα που χρειάζονται ράμματα, κακώσεις που αφορούν το κεφάλι είτε άλλα σημεία

Ι

διαίτερα τον πρώτο χρόνο ζωής, η άμυνα του βρέφους είναι τόσο ελλειμματική που οι μικροβιακές λοιμώξεις γίνονται εύκολα επικίνδυνες. Στη νηπιακή ηλικία, τα παιδιά αρρωσταίνουν συχνότατα από ιογενείς λοιμώξεις. Επειδή συγχρωτίζονται σε παιδικούς σταθμούς, οι λοιμώξεις αυτές είναι επαναλαμβανόμενες, με αποτέλεσμα να εξασθενούν το παιδί και να οδηγούν σε επιπλοκές. Τα νήπια σταματούν τη σίτιση όταν αρρωσταίνουν, αφυδατώνονται πολύ ευκολότερα από έναν ενήλικα και συνεργάζονται πολύ δυσκολότερα στις θεραπείες με φάρμακα από το στόμα. Σα να μην έφταναν όλα αυτά, στην ηλικία αυτή αποκαλύπτονται όλες οι ευαισθησίες του παιδιού, οι οποίες ευτυχώς στην πλειονότητα των περιπτώσεων θα ξεπεραστούν στην ενήλικη ζωή. Τα μεγαλύτερα παιδιά έχουν πολύ μικρότερη ευαισθησία. Πλησιάζοντας στην ηλικία των 10 ετών, τα περισσότερα παιδιά αρρωσταίνουν μία με δύο φορές το χρόνο, με την ίδια βαρύτητα και την ίδια συχνότητα που αρρωσταίνουν και οι ενήλικες. Τα παιδιά είναι πολύ πιο ευαίσθητα από τους ενήλικες. Όμως, πλέον δεν έχουμε θνητότητα. Παλαιότερα, οι Έλληνες λέγανε «να σου ζήσει» και το εννοούσαν, γιατί το να γεννηθεί τότε ένα παιδί δεν ήταν εγγύηση ότι θα ζήσει! Σήμερα, είναι πασιφανές ότι δεν έχουμε πια θανάτους παιδιών. Στην Ελλάδα, είμαστε πραγματικά πολύ προσεκτικοί με την υγεία των παιδιών μας. Όλα τα παιδιά έχουν τον παιδίατρό τους, που τα αναλαμβάνει από την γέννησή τους, και είναι σε θέση να αντιμετωπίσει άριστα όλες τις καταστάσεις που απειλούν το παιδί. Ο γιατρός του παιδιού αποκτά στενή σχέση με την οικογένεια και γνωρίζει λεπτομερώς το ιστορικό του παιδιού και τις ευαισθησίες του. Έχει την εμπιστοσύνη των γονέων και βρίσκεται σε συνεχή επικοινωνία μαζί τους. Έτσι, αρκεί η χορήγηση των κατάλληλων φαρμάκων και η τακτική παρακολούθηση του παιδιού από αυτόν, ώστε η πλειοψηφία των νοσημάτων που αφορούν την παιδική ηλικία να αντιμετωπιστούν με απόλυτη επιτυχία, χωρίς να χρειαστεί εισαγωγή σε νοσοκομείο. Στις λίγες περιπτώσεις που το παιδί χρειάζεται νοσηλεία, ο παιδίατρος που το παρακολουθεί θα το παραπέμψει. Δυστυχώς, τα τελευταία χρόνια έχει παρατηρηθεί το φαινόμενο οι γονείς να απευθύνονται στα Για πληροφορίες: e.zafeiropoulou@iatriko.gr

Η νοσηλεία ενός παιδιού είναι ισοδύναμη πρακτικά με τη νοσηλεία ολόκληρης της οικογένειάς του. του σώματος, επίμονος κοιλιακός πόνος που μπορεί να οφείλεται σε χειρουργικά αίτια. Οι καταστάσεις αυτές αν αφεθούν χωρίς αντιμετώπιση, μπορούν να αποβούν μοιραίες για τη ζωή και την αρτιμέλεια του παιδιού και πρέπει να εκτιμηθούν σε επίπεδο εξωτερικού ιατρείου νοσοκομείου. Ακόμα και σε αυτές τις καταστάσεις όμως, οι γονείς πρέπει να επικοινωνούν πρώτα με το γιατρό του παιδιού, ο οποίος θα τους παραπέμψει στο κατάλληλο νοσοκομείο, με το οποίο συνεργάζεται. Ο γιατρός του παιδιού θα ενημερώσει τους συναδέλφους στα εξωτερικά ιατρεία και έτσι θα κερδηθεί ουσιαστικός χρόνος στην αντιμετώπιση του προβλήματος.

Οι γονείς που βρίσκονται στα εξωτερικά ιατρεία ενός παιδιατρικού νοσοκομείου με το άρρωστο παιδί τους είναι γεμάτοι φόβο και άγχος. Αρχικά, αισθάνονται ότι το παιδί τους έχει κάτι σοβαρότερο από ότι είχαν αντιμετωπίσει μέχρι τώρα, ότι μπορεί να μην είναι δυνατή η θεραπεία στο σπίτι τους και να χρειαστεί να κάνουν εισαγωγή στο νοσοκομείο. Ανησυχούν για την αντίδραση του παιδιού σε ένα άγνωστο περιβάλλον, όπου άγνωστοι άνθρωποι θα κάνουν διάφορους χειρισμούς που μπορούν να προκαλέσουν πόνο στο παιδί τους. Φοβούνται για την έκταση του χρονικού διαστήματος που μπορεί να χρειαστεί να νοσηλευτούν και την αναστάτωση στην οικογενειακή ζωή τους – ιδιαίτερα αν έχουν και άλλο παιδί. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η νοσηλεία ενός παιδιού είναι ισοδύναμη πρακτικά με τη νοσηλεία ολόκληρης της οικογένειάς του. Όλους αυτούς του φόβους θα πρέπει να τους γνωρίζει ο θεράπων παιδίατρος, που αναλαμβάνει το παιδί, όπως επίσης και το νοσηλευτικό προσωπικό που θα ασχοληθεί με τη φροντίδα του. Όμως ο θεράπων παιδίατρος, εκτός από τη συνεχή και λεπτομερή ενημέρωση των γονιών, θα πρέπει να βρίσκεται σε διαρκή επαφή και συνεργασία με τον παιδίατρο του παιδιού, προκειμένου να προσφέρει την καλύτερη δυνατή φροντίδα στον ασθενή του. Στο νοσοκομείο, οι γονείς έρχονται σε επαφή με έναν άγνωστο παιδίατρο, τον οποίον συναντούν για πρώτη φορά και για περιορισμένο χρονικό διάστημα, σε μία φορτισμένη ψυχικά στιγμή της ζωής τους. Είναι δύσκολο να αναπτύξουν μία καλή σχέση εμπιστοσύνης μαζί του. Αν όμως ο θεράπων παιδίατρος είναι σε επικοινωνία με το γιατρό του παιδιού, εκθέτει, συζητά και καταλήγει από κοινού μαζί του στο διαγνωστικό και θεραπευτικό πλάνο, τότε κερδίζει γρήγορα την εμπιστοσύνη των γονέων. Η εμπιστοσύνη αυτή είναι το σημαντικότερο θεραπευτικό εργαλείο που μπορεί να έχει ένας νοσοκομειακός γιατρός. Επιπρόσθετα, ο γιατρός του παιδιού μπορεί να προσφέρει λεπτομέρειες για το ιατρικό ιστορικό του ασθενή, που να διαφεύγουν ή να μην αξιολογούνται από τους γονείς κατά τη λήψη του ιστορικού του παιδιού, προσφέροντας έτσι σημαντικές πληροφορίες για τη σωστή θεραπεία. Στο τέλος, ο γιατρός του παιδιού είναι αυτός που θα ολοκληρώσει τη θεραπεία του μικρού ασθενή, όταν τελειώσει η νοσηλεία του και αξιολογήσει το αποτέλεσμά της. Συμπερασματικά, για το καλό των παιδιών, οι γονείς θα πρέπει να συμβουλεύονται τον παιδίατρο που παρακολουθεί το παιδί, πριν απευθυνθούν στα εξωτερικά ιατρεία ενός νοσοκομείου. Τα νοσοκομεία είναι φτιαγμένα για να υποδέχονται ασθενείς κατόπιν παραπομπής και για βαρύτερα από το συνηθισμένο περιστατικά. Ιδανικά, ο παιδίατρος του παιδιού και όχι ο γονιός πρέπει να αποφασίζει για το αν θα φτάσει το παιδί στο νοσοκομείο. Η συνεργασία μεταξύ του προσωπικού και του θεράποντος παιδιάτρου δίνει πάντα καλύτερο αποτέλεσμα. Αν μάλιστα συνδυαστεί με την εξατομικευμένη και ολοκληρωμένη νοσηλευτική φροντίδα μίας καλής παιδιατρικής κλινικής, η νοσηλεία του παιδιού θα έχει τα καλύτερα θεραπευτικά αποτελέσματα, με την όσο το δυνατόν λιγότερη ψυχική επιβάρυνση. www.iatriko.gr

77

Ξένα σώματα αναπνευστικής οδού στα παιδιά Τα παιδιά μπορούν να καταπιούν πράγματα που ούτε μπορούν να φανταστούν οι ενήλικες: από κλειδιά και συνδετήρες, μέχρι χαρτί και καπάκι από στυλό. Δεν είναι τυχαίο ότι πολλά παιχνίδια που αποτελούνται από μικρότερα κομμάτια, ή τεμάχια, είναι απαγορευμένα για τις ηλικίες έως 3ων ετών. Και αυτό διότι η είσοδος ενός αντικειμένου (ξένου σώματος) στην αναπνευστική οδό, μπορεί να σταθεί μοιραία.

78

www.iatrikoskosmos.gr

210 6862766

Παιδί

Μιχαήλ Χουλάκης, τ. Διευθυντής της ΩΡΛ νοσ. Παίδων «Η Αγία Σοφία» Διευθυντής ΠαιδοΩΡΛ Κλινικής Παιδιατρικού Κέντρου Αθηνών, Ιατρικού Κέντρου Αθηνών

Ιωάννης Βλαστός, αξιωματικός ΕΛ.ΑΣ. Συνεργάτης παιδοΩΡΛ Κλινικής Παιδιατρικού Κέντρου Αθηνών, Ιατρικού Κέντρου Αθηνών

Π

ιο συχνά το φαινόμενο εμφανίζεται σε παιδιά ηλικίας 14ων μηνών έως 3ων ετών. Οι πιθανότερες εξηγήσεις είναι η αυξημένη κινητικότητα του μικρού παιδιού και η εξοικείωσή του με τα νέα αντικείμενα που καθημερινά χρησιμοποιεί. Επιπλέον, είναι ευκολότερο να συμβεί σε ένα παιδί το οποίο έχει μειωμένα νευρομυϊκά αντανακλαστικά, πρόβλημα στην κατάποση (ασυνέργεια μυών κατάποσης) και έλλειψη των τελευταίων γομφίων οδόντων. Τα ξένα σώματα οργανικής φύσεως, όπως φιστίκια, αμύγδαλα, καρύδια, ηλιόσποροι, καρότα, κουκούτσια από καρπούζι ή πεπόνι, αποτελούν το μεγαλύτερο ποσοστό εισροφηθέντων ξένων σωμάτων σε αυτές τις ηλικίες. Στις μικρότερες ηλικίες, δηλαδή κάτω των 12 μηνών, ανακαλύπτονται ξένα σώματα, που ενσφηνώνονται στο χώρο μεταξύ των φωνητικών χορδών (γλωττιδικό χώρο) ή στο μεσαρυταινοειδές διάστημα και είναι συνήθως τσόφλια από αυγό, φύλλα δένδρων, μικρά πλαστικά ή μεταλλικά αντικείμενα, οστά από κρέας, αγκάθια από ψάρι, φυλακτά, κ.ά. Στην προσχολική και σχολική ηλικία, υπερτερούν τα ξένα σώματα ανόργανης προέλευσης, όπως πλαστικά αντικείμενα από παιδικά παιχνίδια, κομμάτια από γυαλιά, καρφίτσες, πινέζες, βελάκια, καπάκια από στυλό, κ.ά. Αυτά τα αντικείμενα «στέκονται» σε οποιοδήποτε ύψος του αναπνευστικού συστήματος, από το λάρυγγα μέχρι τα βρογχιόλια, δηλαδή τα τελευταία σημεία του πνεύμονα. Επίσης, δεν είναι πάντα σταθερά σε ένα σημείο, αλλά μπορεί να μετακινούνται ακολουθώντας το ρεύμα αέρος της εισπνοής και της εκπνοής, να αποφράσσουν πλήρως, ή μερικώς, τον αυλό του βρόγχου, να εντοπίζονται ταυτόχρονα και στους δύο βρόγχους, ή να διασπείρονται μακράν στην περιφέρεια με τέτοια δίνη, ώστε να μην γίνονται ορατά καμιά φορά, ούτε και από τα πιο σύγχρονα ενδοσκόπια. Τα ατυχήματα των εισροφήσεων είναι συχνότερα στα αγόρια, με αναλογία 1,5 αγόρι προς 1 κορίτσι. Για πληροφορίες: e.zafeiropoulou@iatriko.gr

περιπτώσεις ανακαλύπτεται «ψηλαφητός γδούπος», που αιτιολογείται ως ήχος που παράγεται από την πρόσκρουση του μετακινούμενου ξένου σώματος στο τοίχωμα της τραχείας, στη φάση της βαθιάς αναπνοής ή στη διάρκεια του βήχα. Βρογχική εντόπιση: Τα ξένα σώματα των βρόγχων προκαλούν κλινική εικόνα που μπορεί να διακριθεί σε τρία στάδια: Το πρώιμο στάδιο (1-2 μέρες): χαρακτηρίζεται από επίμονο ερεθιστικό βήχα, συρίττουσα αναπνοή, εκπνευστικό συριγμό και δύσπνοια. Το λανθάνον στάδιο: Η διάρκεια αυτού του σταδίου εξαρτάται από τη φύση του ξένου σώματος και χαρακτηρίζεται από έλλειψη συμπτωμάτων ή, εν πάση περιπτώσει, τα συμπτώματα που δημιουργεί είναι τόσο ήπια, ώστε είναι δύσκολο να αποκαλυφθούν. Το μεταγενέστερο στάδιο: Η απουσία αέρα ή ο πλημμελής αερισμός, λόγω της απόφραξης, στο σύστοιχο λοβό ή πνεύμονα, θα προκαλέσουν αποφρακτικό εμφύσημα, ατελεκτασία, πνευμονική πύκνωση ή ακόμη και πνευμοθώρακα, ενώ πολλές φορές υπάρχει αιμόπτυση.

Διάγνωση

Τι αισθάνεται το παιδί Τα κύρια συμπτώματα είναι: η αναπνευστική δυσχέρεια και ο ερεθιστικός βήχας. Σε πολλές περιπτώσεις συνυπάρχει βράγχος φωνής, συρίττουσα αναπνοή, πόνος, αιμοπτύσεις και άλλα μικρότερης σημασίας συμπτώματα. Λαρυγγική εντόπιση: Ένα αντικείμενο σχετικά μεγάλο, που αποφράσσει πλήρως τη γλωττίδα και δεν απομακρύνεται με το βήχα, θα προκαλέσει ασφυξία και θάνατο. Τέτοια αντικείμενα μπορεί να είναι όσπρια, ξηροί καρποί, μικροί καρποί φρούτων, φυλαχτά, μικροεξαρτήματα παιδικών παιχνιδιών, κ.ά. Αντικείμενα μικρά, όπως καρφίτσες, τσόφλια αυγού, φύλλα από δένδρα, οστά από κρέας ή ψάρι, προκαλούν βράγχος φωνής ή αφωνία, εισπνευστικό συριγμό και ποικίλου βαθμού δύσπνοια. Τραχειακή εντόπιση: Η εντόπιση του ξένου σώματος, σε οποιοδήποτε ύψος της τραχείας, ενδέχεται να μη δώσει χαρακτηριστικά συμπτώματα, ειδικά όταν το παιδί έχει μεγάλη ηλικία ή όταν το ξένο σώμα μετακινείται. Αμέσως μετά το επεισόδιο της πνιγμονής, εγκαθίσταται ερεθιστικός βήχας και συρίττουσα αναπνοή που μιμείται την ασθματική βρογχίτιδα. Σε άλλες

Η εκτίμηση και σωστή διάγνωση του ξένου σώματος, τις περισσότερες φορές, είναι ευθύνη του παιδιάτρου, ο οποίος πρώτος θα εξετάσει το παιδί. Ο παιδίατρος θα πρέπει να είναι πολύ προσεκτικός στην εξέταση, επίμονος στις ερωτήσεις και καχύποπτος στις απαντήσεις που λαμβάνει από τους οικείους του παιδιού. Θα πρέπει από την ανάλυση του ιστορικού να ανακαλύψει, αν υπάρχουν, επεισόδια βρογχικού άσθματος, αν το παιδί συνηθίζει να βάζει αντικείμενα στο στόμα του, αν έχει μικρότερα ή μεγαλύτερα αδέλφια, με τα οποία παίζει συχνά ή εάν η οικογενειακή μέριμνα και φροντίδα είναι η σωστή. Η προσθιοπίσθια και πλαγία ακτινογραφία θώρακος σε βαθιά εισπνοή αποτελούν γνώμονα και πολύτιμο βοήθημα για την εκτίμηση του ξένου σώματος στην αναπνευστική οδό. Η φλουοροσκόπηση, παρότι μπορεί να δώσει πληροφορίες σε σχέση με τη συμβατική ακτινογραφία, πολύ σπάνια χρησιμοποιείται σήμερα, ακόμη και από μεγάλα ακτινολογικά κέντρα. Η βρογχογραφία, μολονότι χρησιμοποιείται σε επιλεγμένες περιπτώσεις, εξακολουθεί να είναι χρήσιμη, γιατί μπορεί να εντοπίσει ξένο σώμα, που βρίσκεται στα περιφερικά τμήματα του βρογχικού δέντρου και έχει αποφράξει στόμιο βρογχοπνευμονικού τμήματος. Οι σύγχρονες απεικονιστικές μέθοδοι, (C.T.) και (M.R.I.), έχουν περιορισμένη χρήση και μόνο στις περιπτώσεις εκείνες, όπου τόσο η συμβατική ακτινογραφία, όσο και η διαγνωστική βρογχοσκόπηση απέτυχαν να δώσουν λύση στο πρόβλημα.

Θεραπευτική αντιμετώπιση Η θεραπεία της εισρόφησης του ξένου σώματος είναι κατά κανόνα η αφαίρεση του, χωρίς φυσικά να αποκλείεται η αυτόματη αποβολή του με το βήχα σε ποσοστό 2%. www.iatriko.gr

79

Τούτο δε σημαίνει κατά κανένα τρόπο χρονοτριβή στον τρόπο δράσης μας, διότι κάθε μετακίνηση ξένου σώματος για αυτόματη αποβολή συνοδεύεται από αυξημένο κίνδυνο τέλειας απόφραξης της γλωττίδας. Η αφαίρεση του ξένου σώματος, όταν βρίσκεται στην είσοδο του λάρυγγα, γίνεται με αμεσοσκόπηση ή βρογχοσκόπηση. Σπάνια, η θωρακοτομή αποτελεί μέθοδο αφαίρεσης και γίνεται κυρίως σε ιδιόμορφα ξένα σώματα (στάχια, μπίλιες, αγκίστρια κ.ά.), όπου η ενδοσκοπική αφαίρεση είναι αδύνατη ή προβληματική. Η επέμβαση στα παιδιά γίνεται με γενική αναισθησία και πρέπει ο αναισθησιολόγος, ο ενδοσκόπος και το νοσηλευτικό προσωπικό, που συμμετέχουν να είναι έμπειροι. Ο παραδοσιακός τρόπος δράσης, με την εισαγωγή του δακτύλου ή την αναστροφή του παιδιού, και τα κτυπήματα ανάμεσα στις ωμοπλάτες επιδεινώνουν την κατάσταση και είναι δυνατόν να προκαλέσουν το θάνατο, μετατρέποντας μία ατελή απόφραξη σε τέλεια. Ο χειρισμός του Heimlich εφαρμόζεται σε καταστάσεις όπου ο ασθενής ευρίσκεται στο τελευταίο στάδιο αναπνευστικής ανεπάρκειας ή δεν υπάρχει άλλη καλύτερη λύση.

Βρογχοσκόπηση Η αφαίρεση του ξένου σώματος από την αναπνευ-

80

www.iatrikoskosmos.gr

στική οδό εμφανίζει εξαιρετικές δυσκολίες, που απορρέουν κατά κανόνα από το μικρό μέγεθος των οργάνων του παιδιού, όσο και από την αναπνευστική επιβάρυνση, που εμφανίζεται στη διάρκεια της βρογχοσκόπησης. Σήμερα, η εφαρμογή σύγχρονων ενδοσκοπίων κρυσταλλικής ράβδου, σε συνδυασμό με τη χρήση εξελιγμένων πηγών ψυχρού φωτισμού και τη διάθεση κατάλληλων λαβίδων σύλληψης για κάθε περίπτωση, βελτίωσε τις συνθήκες αυτής της χειρουργικής προσπάθειας, όπλισε τους ειδικούς με αισιοδοξία, έδιωξε το φόβο και το άγχος για μία ανεπιτυχή προσπάθεια και οδήγησε την ενδοσκοπική διαδικασία σε υψηλά επίπεδα ασφάλειας και αξιοπιστίας. Η βρογχοσκόπηση επιχειρείται υπό γενική αναισθησία. Μετά την επιλογή του κατάλληλου βρογχοσκοπίου και την είσοδό του μέσω των φωνητικών χορδών, ο ενδοσκόπος επιθεωρεί με προσοχή την υπογλωττιδική μοίρα του λάρυγγα, όλο το μήκος της τραχείας, μέχρις ότου φθάσει και αναγνωρίσει την τρόπιδα. Με την εντόπιση του ξένου σώματος, επιλέγεται η κατάλληλη λαβίδα και αρχίζει η διαδικασία της αφαίρεσης - δεν είναι πάντα εύκολη.

Επιπλοκές Οι παρατηρούμενες επιπλοκές στην προσπάθεια αφαίρεσης ξένου σώματος σχετίζονται όχι μόνο

με την εμπειρία του ενδοσκόπου και την ικανότητα του αναισθησιολόγου, αλλά και με ένα μεγάλο αριθμό παραγόντων μικρότερης ή μεγαλύτερης βαρύτητας. Διακρίνουμε άμεσες επιπλοκές, που παρατηρούνται στη διάρκεια της βρογχοσκόπησης, και απώτερες, που εμφανίζονται μετά παρέλευση χρόνου από την ενδοσκόπηση. Άμεσες επιπλοκές: καρδιακή ανακοπή, αιμορραγία τραχείας και βρόγχων, ρήξη τραχείας και περιφερικών κυψελίδων, τραυματική λαρυγγίτιδα, υπογλωττιδικό οίδημα. Απώτερες επιπλοκές: πνευμονία, ατελεκτασία, κοκκιώδης ιστός στο σημείο της ενσφήνωσης, στένωση τμήματος βρόγχου. Από τα παραπάνω προκύπτει ότι σε αυτήν την προσπάθεια, μπροστά στους γονείς, δε δικαιούμαστε να είμαστε υπεραισιόδοξοι. Θα πρέπει να τους ενημερώσουμε για τις δυσκολίες που ενδέχεται να συναντήσουμε, για το ενδεχόμενο να μην είμαστε αποτελεσματικοί με την πρώτη προσπάθεια και ότι ίσως χρειαστεί να ξαναεπιχειρήσουμε. Επίσης, να τονίσουμε στους γονείς ότι είναι ενδεχόμενο να προκύψει κάποια επιπλοκή κατά τη βρογχοσκόπηση και μόνο όταν πάρουμε τη συγκατάθεσή τους, να προχωρήσουμε.

210 6862766

Υπάρχει τίποτα πιο διασκεδαστικό από τα μοδάτα χαρούμενα παιδιά; Στο 08 DRESS CODE αγαπάμε τα παιδιά. Είμαστε απόλυτα εμπνευσμένοι από αυτά. Το περιπετειώδες και αστείο πνεύμα τους, η πρωτοτυπία και αυθεντικότητά τους καθώς και η παιχνιδιάρικη διάθεσή τους γεμάτη φαντασία, μας οδηγεί σε μεγάλες ανακαλύψεις που ξεχωρίζουν από το πλήθος και απευθύνονται σε παιδιά με το δικό τους μοναδικό στυλ!

STYLE INSPIRATIONS

ENJOY ALL NEW ITEMS!

Όποιο και αν είναι το Dress Code...: Urban cool, ιδιαίτερο και ενημερωμένο, μοντέρνο, εκκεντρικό ή ακραίο, σπορ, smart casual, οργανικής προέλευσης, κλασσικά βασικά κομμάτια για κάθε παιδική γκαρνταρόμπα, σε κάτι πιο μποέμ, κομψό και σικ... δεν χρειάζεται να ψάξετε παραπέρα για ρούχα που θα λατρέψουν οι μαμάδες και τα παιδιά θα χαίρονται να φορούν!

SPRING - SUMMER

2014

Collection

DISCOVER THE NEW!

08 dresscode Showroom Ελαιών 31 (1ος όρ.), 145 64 Νέα Κηφισιά, Τ. 210 6228333

www.08dresscode.com

www.iatriko.gr

81

Υποσπαδίας: Απαντήσεις σε όλα όσα ρωτούν οι γονείς Οι γονείς των παιδιών με υποσπαδία έρχονται στο γιατρό, στην συντριπτική τους πλειοψηφία «διαβασμένοι». Έχουν αναστατώσει το διαδίκτυο αποκομίζοντας πλήθος πληροφοριών. Παρόλα αυτά, η εικόνα που έχουν για τον υποσπαδία είναι θολή και συγκεχυμένη, είτε λόγω της ποικιλίας των πληροφοριών που βρήκαν, είτε λόγω αδυναμίας να τις ερμηνεύσουν και να τις αξιολογήσουν.

82

www.iatrikoskosmos.gr

210 6862766

Παιδί Στο Ιατρικό Διαβαλκανικό Θεσσαλονίκης, οι επεμβάσεις για χειρουργική αποκατάσταση του υποσπαδία κάθε κατηγορίας είναι συχνές σε σχέση με τη συχνότητα εμφάνισης της πάθησης στα αγόρια.

Παναγιώτης Αυτζόγλου, Διδάκτωρ Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης Παιδοχειρουργός Ιατρικού Διαβαλκανικού Θεσσαλονίκης

Δ

είτε ποιες είναι οι πιο συχνές ερωτήσεις των γονιών στο γιατρό και τις απαντήσεις που θα πρέπει να έχουν, ώστε να καταλάβουν τι πρόκειται να γίνει με τα γεννητικά όργανα του παιδιού τους

Γιατί το παιδί μας γεννήθηκε με υποσπαδία; Έγινε κάποιο λάθος κατά την εγκυμοσύνη; Δεν έγινε κανένα λάθος, ούτε μπορεί κανείς να εξακριβώσει την αίτια για κάθε περίπτωση χωριστά. Η πιθανότητα να γεννηθεί ένα αγόρι με υποσπαδία είναι 1 στις 300 γεννήσεις αγοριών, ενώ, αν υπάρχει οικογενειακό ιστορικό, η πιθανότητα αυξάνεται στο 1 στις 100 ή 80 γεννήσεις. Έχουν ενοχοποιηθεί ενδοκρινικοί, γενετικοί και περιβαλλοντικοί παράγοντες (π.χ. παρουσία οιστρογόνων ή παρόμοιων ουσιών στο πόσιμο νερό), όπως επίσης και ενζυμικοί παράγοντες που έχουν σχέση με τη σύνθεση της τεστοστερόνης. Τέλος, έχει διαπιστωθεί ότι η εξωσωματική γονιμοποίηση αυξάνει την πιθανότητα εμφάνισης του υποσπαδία. Τα τελευταία χρόνια η συχνότητα εμφάνισης περιπτώσεων υποσπαδία έχει σχεδόν διπλασιασθεί.

Τύποι Υποσπαδία

Ποιά είναι η θεραπευτική αντιμετώπιση και πότε πρέπει να γίνει; Η αντιμετώπιση του υποσπαδία είναι πάντα χειρουργική. Όσον αφορά στο πότε, επικρατεί πλέον ομοφωνία ότι αυτή πρέπει να γίνεται μετά τον 6ο μήνα της ζωής και πριν από τα πρώτα γενέθλια του παιδιού. Η ηλικία αυτή είναι η καταλληλότερη για τα παιδιά, γιατί θυμούνται λιγότερα, αλλά, και για τους γονείς που αναλαμβάνουν τη μετεγχειρητική φροντίδα. Τι πρέπει να γίνεται κατά τη χειρουργική αποκαταστάση του υποσπαδία; Η χειρουργική αποκατάσταση του υποσπαδία περιλαμβάνει την ουρηθροπλαστική, τον ευθειασμό του πέους, αν υπάρχει γωνίωση, και την πλαστική της ακροποσθίας. Λέγοντας ουρηθροπλαστική εννοούμε την κατασκευή ουρήθρας από το σημείο του υποσπαδιακού

Για πληροφορίες: e.zafeiropoulou@iatriko.gr

Είναι απαραίτητο να χορηγούνται στο παιδί ορμόνες πριν από την εγχείρηση; Σε πολύ λίγες και επιλεγμένες περιπτώσεις ναι. Αφήστε να το κρίνει και να το αποφασίσει ο γιατρός σας. Υπάρχουν πολλές τεχνικές διόρθωσης του υποσπαδία; Ποια είναι η καταλληλότερη; Η εποχή των πολλών τεχνικών, των πολλαπλών επεμβάσεων και της μακράς μετεγχειρητικής νοσηλείας των παιδιών με υποσπαδία είναι πλέον παρελθόν. Σήμερα, οι περισσότεροι παιδοχειρουργοί, στην πλειονότητα των περιπτώσεων, με ή χωρίς γωνιώδη κάμψη, προτιμούμε τη διόρθωση του υποσπαδία με μία επέμβαση. Λιγότερο συχνά, προκύπτει η ανάγκη να εφαρμόσουμε τεχνικές που απαιτούν χρήση κρημνών από το δέρμα της ακροποσθίας (όπως είναι η τεχνική του αγγειούμενου επικαλυπτικού κρημνού). Ακόμη πιο σπάνια, χρησιμοποιούμε ελεύθερους κρημνούς (έσω επιφάνεια δέρματος ακροποσθίας ή στοματικός βλεννογόνος). Εδώ πρόκειται για επιπλεγμένους υποσπαδίες (αποτυχία προηγούμενων επεμβάσεων).

Τι σημαίνει ο όρος «υποσπαδίας»; Ο όρος υποσπαδίας χρησιμοποιείται για να περιγράψει τη συγγενή ανωμαλία του πέους, κατά την οποία το στόμιο της ουρήθρας, δηλαδή το σημείο από όπου ουρεί το παιδί, δε βρίσκεται στην κορυφή της βαλάνου, αλλά σε οποιοδήποτε άλλο σημείο της κάτω επιφάνειας της βαλάνου και του πέους ή ακόμη στο όσχεο ή στο περίνεο. Στην παρακάτω εικόνα απεικονίζονται διάφορες περιπτώσεις υποσπαδία. Ο υποσπαδίας μπορεί να συνοδεύεται απο γωνιώδη κάμψη του πέους. Αλλοτε πάλι, μπορεί να συνυπάρχουν κήλες, ατελής κάθοδος των όρχεων, ή παθήσεις απο το ουροποιητικό. Η πλειονότητα των περιπτώσεων υποσπαδία είναι βαλανικοί, υποβαλανικοί, ή πρόσθιοι πεϊκοί. Οι υπόλοιπες περιπτώσεις είναι λιγότερο συχνές. Εδώ θα πρέπει να προσθέσουμε και μία τελευταία κατηγορία, τους υποσπαδίες μετά από μία αποτυχημένη απόπειρα χειρουργικής αποκατάστασης.

Δείχνει από που εκρέουν τα ούρα

στομίου μέχρι την κορυφή της βαλάνου. Με άλλα λόγια αποκατάσταση της ουρήθρας στο φυσιολογικό. Ο ευθειασμός του πέους γίνεται όταν υπάρχει σαφής γωνίωση που μελλοντικά θα δημιουργεί λειτουργικά προβλήματα. Η πλαστική της ακροποσθίας σημαίνει την αποκατάσταση της ακροποσθίας έτσι ώστε να περιβάλλει τη βάλανο και να τη σκεπάζει. Όμως αυτό δεν είναι απαραίτητο. Δεν είναι λάθος να κάνει κανείς ταυτόχρονα περιτομή. Η διαφωνία που υπάρχει μεταξύ των παιδοχειρουργών που ασχολούνται με τον υποσπαδία είναι ότι αυτό το δέρμα της ακροποσθίας πρέπει να διατηρείται, γιατί σε περίπτωση μετεγχειρητικής επιπλοκής θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για τη διόρθωσή της.

Πόση ώρα διαρκεί η επέμβαση και πόσο επικίνδυνη είναι; Ανησυχούμε πιο πολύ για την αναισθησία. Η επέμβαση θα κρατήσει τόσο ώστε να γίνουν όλα τέλεια και με ασφάλεια. Η οδήγηση με το αυτοκίνητο είναι πολύ πιο επικίνδυνη από την εγχείρηση. Η επέμβαση εκτελείται υπό γενική αναισθησία. Ποτέ σχεδόν δε διαρκεί λιγότερο από μιάμιση ώρα και μπορεί να φτάσει ως και τρεισήμισι ώρες περίπου, ανάλογα με τη βαρύτητα της κάθε περίπτωσης. Πρακτικά, είναι μία ακίνδυνη επέμβαση. Στην πραγματικότητα, οι χειρουργικές επεμβάσεις στα παιδιά είναι ασφαλείς, όταν γίνονται σε ένα οργανωμένο κέντρο. Ο χειρουργός, ο αναισθησιολόγος και το νοσηλευτικό προσωπικό του νοσοκομείου κάνουν όλες τις απαραίτητες ενέργειες και παίρνουν όλα τα απαραίτητα μέτρα, ώστε να «διπλοκλειδώσουν» τις πόρτες της κλινικής και του χειρουργείου σε όλους τους μέχρι αυτή τη στιγμή θεωρητικούς κινδύνους. www.iatriko.gr

83

Πόσες μέρες θα μείνει το παιδί μου στο νοσοκομείο; Θα πονάει; Στο Ιατρικό Διαβαλκανικό Θεσσαλονίκης χειρουργούμε κάθε χρόνο πολλά παιδιά με υποσπαδία ποικίλης βαρύτητας. Τα παιδιά εισέρχονται το πρωί της ημέρας που θα γίνει η επέμβαση. Έχουν κάνει ήδη τον απαραίτητο προεγχειρητικό έλεγχο (κλινική εξέταση, αιμοληψία για εξετάσεις αίματος, υπερηχογράφημα νεφρών και ουροδόχου κύστεως και σε μερικές περιπτώσεις καρυότυπο). Εξετάζονται από τον αναισθησιολόγο και παίρνουν την προνάρκωση για να κατέβουν στο χειρουργείο ήρεμα, συνοδευόμενα από τους γονείς. Χειρουργούνται και επανέρχονται στο κρεβάτι τους, πάλι συνοδεία των γονέων. Μένουν στην κλινική ένα βράδυ, δηλαδή τόσο όσο χρειάζεται να εξοικειωθούν οι γονείς και να εκπαιδευτούν στο θέμα της μετεγχειρητικής φροντίδας. Στο διάστημα αυτό, τα παιδιά λαμβάνουν ορό μόνο για λίγες ώρες, συστηματικά παυσίπονο, για να μην πονούν, και αντιβίωση. Πώς θα είναι το παιδί μας όταν γυρίσει από το χειρουργείο; Πότε θα φάει; Μπορούμε να το πάρουμε αγκαλιά; Θα είναι πολύ καλά. Θα έχει ορό για λίγες ώρες μόνο. Σε 3-4 ώρες θα πάρει το πρώτο του γεύμα (τσάϊ, χαμομήλι ή νερό) και πάλι 3 ώρες μετά το 2ο, κ.ο.κ.. Ο ορός θα διακοπεί μετά την έναρξη της σίτισης. Κρατάμε όμως το φλεβοκαθετήρα στο χεράκι του για τη χορήγηση παυσίπονου και αντιβίωσης. Μερικά παιδιά είναι ανήσυχα ή κλαίνε για τα πρώτα είκοσι με τριάντα λεπτά. Μετά ησυχάζουν και κοιμούνται. Μπορείτε να το πάρετε αγκαλιά από την πρώτη στιγμή.

νο και να τακτοποιείτε τον καθετήρα στις πάνες του παιδιού σύμφωνα με τις οδηγίες του γιατρού. Αλλαγές ίσως να χρειαστούν μία έως δύο, που θα τις κάνει ο γιατρός. Είναι απλές και ανώδυνες. Ο καθετήρας μένει συνήθως για 7 μέρες (το πιο συχνό) έως 10 μέρες (λιγότερο συχνό). Σπανιότερα, κρατούμε τον καθετήρα για 12-14 ημέρες. Στο διάστημα αυτό καθαρίζουμε και πλένουμε το παιδί τοπικά.

νια και αντιμετωπίζεται με διαστολείς. Το αισθητικό πρόβλημα όταν υπάρχει αντιμετωπίζεται και αυτό χειρουργικά. Όλα αυτά δεν αποτελούν «αποτυχία» της επέμβασης. Αποτυχία ονομάζουμε την πλήρη ή σε μεγάλη έκταση, διάσπαση ή διάνοιξη της ουρηθροπλαστικής και της βαλάνου. Αυτό αντιμετωπίζεται 6 μήνες μετά από την αρχική επέμβαση, με πλήρη αναθεώρηση της εγχείρησης και νέα πλαστική.

Τι επιπλοκές πρέπει να περιμένουμε; Έχουν περιγραφεί διάφορες επιπλοκές στη χειρουργική του υποσπαδία, οι οποίες τα τελευταία χρόνια έχουν περιορισθεί κατά πολύ. Πρακτικά, αυτές που απασχολούν τον παιδοχειρουργό είναι τρείς: το συρίγγιο, η στένωση της ουρήθρας και το αισθητικό αποτέλεσμα. Όταν λέμε συρίγγιο εννοούμε τη διαφυγή ούρων από κάποιο σημείο της ουρηθροπλαστικής. Πρακτικά βλέπουμε να «στάζει» ούρα από την κάτω επιφάνεια του πέους ή ακόμη να σχηματίζεται ένα κανονικό ρεύμα ούρων. Το ποσοστό εμφάνισης της επιπλοκής αυτής κυμαίνεται και είναι γύρω στο 4%. Η στένωση της ουρήθρας είναι ακόμα πιο σπά-

Παρόλα αυτά, είμαστε ακόμη αναποφάσιστοι τι πρέπει να κάνουμε; Σωστό. Έτσι συμβαίνει με τους περισσότερους γονείς. Η γνώμη μου είναι να ρωτήσετε, να δείτε, να μιλήσετε με το γιατρό ή τους γιατρούς για ότι σας απασχολεί και να επιλέξετε ψύχραιμα αυτό που τελικά θα βεβαιωθείτε ότι είναι σωστό για το παιδί και για σας. Όποια επιλογή γιατρού ή νοσηλευτικού ιδρύματος και αν κάνετε, πρέπει να ξέρετε ότι έχει μεγάλη σημασία και η δική σας συνεργασία με το γιατρό και το νοσηλευτικό προσωπικό. Γιατί μέσα από την καλή συνεργασία προκύπτει και το καλό αποτέλεσμα για το παιδί σας.

Στις φωτογραφίες μπορείτε να δείτε την επίδεση που κάνουμε καθώς και το πώς τακτοποιούμε τον καθετήρα στις πάνες του παιδιού. Έτσι θα φύγετε στο σπίτι την επόμενη ημέρα.

Θα μπορούμε να το φροντίζουμε μόνοι μας στο σπίτι; Θα χρειασθούν αλλαγές; Η απάντηση στην πρώτη ερώτηση είναι κατηγορηματικά ΝΑΙ! Είναι απλό πράγμα να δίνετε στο παιδί σας το σιροπάκι με το αντιβιοτικό και το παυσίπο-

84

www.iatrikoskosmos.gr

210 6862766

Επαγγελματικό

Check-up

Εργαζομένων

www.iatriko.gr

85

Επιληψία στα παιδιά: Χειρουργική Επιληψίας Η επιληψία εμφανίζεται σε όλες τις ηλικίες. Κάποια είδη επιληψίας εμφανίζονται σε μικρά παιδιά και εφήβους, και εκτιμάται ότι 3-5% όλων των παιδιών θα παρουσιάσουν κάποια στιγμή μία επιληπτική κρίση. γράφημα διερευνάται αρχικά η αιτία, όπως π.χ. φλοιική δυσπλασία, αγγειακή ή αρτηριοφλεβώδης δυσπλασία, τραύμα, όγκος, εγκεφαλικό ή άλλες σπάνιες παθολογικές καταστάσεις. Ο παιδίατρος-νευροψυχολόγος εκτιμά τη διανοητική λειτουργία και το επικρατούν ημισφαίριο και, με δεδομένο ότι ο ασθενής έχει σταματήσει να ανταποκρίνεται στα φάρμακα, γίνεται περαιτέρω διερεύνηση για το αν ο ασθενής μπορεί να αντιμετωπιστεί χειρουργικά, με συνεχή και ειδική καταγραφή ηλεκτροεγκεφαλογραφήματος. Χάρης Κουρτόπουλος, MD, PhD Καθηγητής Νευροχειρουργικής Νευροχειρουργός Συνεργάτης Ιατρικού Παιδιατρικού Κέντρου, Ιατρικού Κέντρου Αθηνών

Ε

ντούτοις, το 70% των επιληπτικών κρίσεων στα παιδιά υποχωρούν μετά ή κατά τη διάρκεια της εφηβείας, ενώ κάποιες επιληπτικές κρίσεις, π.χ. μετά από υψηλό πυρετό, είναι περιστασιακές και δεν καταλήγουν ποτέ σε μόνιμη επιληψία. Τα περισσότερα παιδιά με επιληψία εμφανίζουν φυσιολογική διανοητική λειτουργία και κατά κανόνα δεν υπολείπονται των παιδιών που δεν έχουν τη νόσο. Η αιτία της εμφάνισης επιληψίας στα παιδιά είναι κατά τα 2/3 αγνώστου αιτιολογίας ενώ στο υπόλοιπο 1/3 οφείλεται σε εκ γενετής παθολογικές καταστάσεις (~20%), τραύμα (~5%), λοιμώξεις (~4%), όγκους (~1,5%), ισχαιμικά (~1,5%) και άλλες επίκτητες παθολογικές καταστάσεις. Το 70% των παιδιών με επιληψία ανταποκρίνονται σε φαρμακευτική θεραπεία και ενδεχομένως και σε διατροφική θεραπεία ενώ ~20% πρέπει και μπορούν να αντιμετωπιστούν χειρουργικά.

Χειρουργική Επιληψίας Η χειρουργική επιληψίας συνίσταται στη χειρουργική εγκεφάλου, για τον έλεγχο των επιληπτικών κρίσεων και τη βελτίωση ποιότητας ζωής του ασθενούς. Ο ασθενής πρέπει να εκτιμηθεί από ειδική ομάδα ιατρών παιδιάτρων και νευροχειρουργών. Ο παιδίατρος-επιληπτολόγος διερευνά τη συχνότητα, τη σοβαρότητα και τη διάρκεια των κρίσεων. Με μαγνητική τομογραφία εγκεφάλου και ηλεκτροεγκεφαλο86

www.iatrikoskosmos.gr

Υπάρχουν τρείς βασικές μορφές χειρουργικής επιληψίας 1. χειρουργική αφαίρεση περιοχής εγκεφάλου που προκαλεί κρίσεις (συμπεριλαμβανομένων άλλων αιτιών όπως όγκοι ή δυσπλασίες) 2. χειρουργική που διακόπτει τις νευρικές οδούς μέσω των οποίων μία επιληπτική κρίση διαχέεται στον εγκέφαλο 3. χειρουργική εμφύτευσης διεγερτών-ηλεκτροδίων για τον έλεγχο ή μείωση των κρίσεων

Ποιες είναι οι διάφορες χειρουργικές επιληψίας; Λοβεκτομία Ο εγκέφαλος, εκτός της παρεγκεφαλίδος και του στελέχους, αποτελείται από το μετωπιαίο, βρεγματικό, κροταφικό και ινιακό λοβό. Ο λοβός, στον οποίον εμφανίζεται συχνότερα η επιληψία, είναι ο κροταφικός λοβός. Κατά τη λοβεκτομία του κροταφικού λοβού, αφαιρείται εγκεφαλικός ιστός, που είναι υπεύθυνος για την πρόκληση κρίσεων, συχνότερα το πρόσθιο τμήμα και το βαθύ μέσο του κροταφικού λοβού. Συνήθως, οι κρίσεις εξαλείφονται πλήρως μετά την αφαίρεση του παθολογικού ιστού.

Μεσολοβιοτομία Το μεσολόβιο είναι μία δέσμη νευρικών ινών που συνδέουν τα δύο ημισφαίρια. Μέσω ολικής ή μερικής διατομής των ινών του μεσολοβίου δυσκολεύεται η επικοινωνία μεταξύ των δύο ημισφαιρίων και, ακολούθως, η επέκταση των κρίσεων από το ένα ημισφαίριο στο άλλο. Η τεχνική αυτή εφαρμόζεται σε ιδιαίτερα σοβαρές και εξαιρετικά δύσκολες περιπτώσεις επιληψίας γενικευμένης μορφής, σε ασθενείς που πέφτουν και κινδυνεύουν από τραύματα και σοβαρές κακώσεις. Λειτουργική ημισφαιρεκτομία Είναι ένα είδος ημισφαιρεκτομίας, όπου ένα μέρος του εγκεφάλου αφαιρείται, ή ολόκληρο το ημισφαίριο αποσυνδέεται από τον υπόλοιπο εγκέφαλο, σε βαριάς μορφής επιληψία και περιορίζεται σε μικρά παιδιά, 5-6 ετών, ή σε εξαιρετικές περιπτώσεις έως και την αρχή της εφηβίας, 12-13 ετών, των οποίων παιδιών το ένα ημισφαίριο δεν είναι λειτουργικό. Πολλαπλή υποφλοιική διατομή Τεχνική που χρησιμοποιείται για τον έλεγχο των κρίσεων από περιοχές εγκεφάλου που δεν είναι δυνατόν να αφαιρεθούν με ασφάλεια. Με τις πολλαπλές μικροχειρουργικές διατομές εμποδίζεται η διασπορά κρίσεων χωρίς να επηρεάζεται η φυσιολογική λειτουργία του εγκεφάλου. Διεγέρτης Πνευμονογαστρικού νεύρου (VNS) Πρόκειται για μία «απλή» και ιδιαίτερα διαδεδομένη τεχνική της τελευταίας 20-ετίας, όπου εμφυτεύσιμος μηχανισμός (ηλεκτρόδιο-μπαταρία) ερεθίζει μονόπλευρα το πνευμονογαστρικό νεύρο και ελέγχει το 50% των κρίσεων, ενώ βελτιώνονται συγχρόνως οι υπόλοιπες και η ποιότητα ζωής του ασθενούς. Αν και συνήθως προτείνεται για παιδιά άνω των 12 ετών, έχει χρησιμοποιηθεί επιτυχώς και σε μικρά παιδιά (>4-5 ετών) Νευροδιεγέρτης εγκεφάλου Πρόκειται για εμφύτευση εξωκρανιακού διεγέρτη που συνδέεται με ενδοεγκεφαλικά ηλεκτρόδια επιφανειακά ή μέσα στον εγκέφαλο για τον έλεγχο κρίσεων από συγκεκριμένη περιοχή του εγκεφάλου. Η χειρουργική επιληψίας μπορεί να εφαρμοστεί μόνο σε εξειδικευμένες παιδιατρικές μονάδες με τη συνεργασία παιδονευρολόγων, νευροφυσιολόγων, παιδοψυχολόγων, νευροακτινολόγων και νευροχειρουργών.

210 6862766

www.iatriko.gr

87

Διαχείριση του βάρους κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού Κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, οι ανάγκες του ανθρώπινου οργανισμού μεταβάλλονται. Η θερμοκρασία ανεβαίνει, οι δραστηριότητες εκτός σπιτιού και οι έξοδοι πληθαίνουν, η ώρα των διακοπών πλησιάζει! Είτε επιθυμείτε να πάρετε βάρος, είτε να χάσετε, το καλοκαίρι είναι η κατάλληλη εποχή. Ακολουθούν κάποιες πρακτικές συμβουλές, οι οποίες μπορούν να δώσουν λύσεις σε καθημερινά, πρακτικά ερωτήματα.

88

www.iatrikoskosmos.gr

210 6862766

Θεόδωρος Κουτράκος, MmedSci Κλινικός Διαιτολόγος Διατροφολόγος Ιατρικού Κέντρου Αθηνών

Η ποικιλία των καλοκαιρινών τροφίμων και η πληθώρα των υγιεινών συνταγών της ελληνικής κουζίνας δημιουργούν ένα όχημα, το οποίο μπορούμε να οδηγήσουμε προς όποια κατεύθυνση επιθυμούμε. Με ισορροπημένους συνδυασμούς και λίγη φαντασία, μπορούμε να βοηθηθούμε να ελέγξουμε το βάρος μας, είτε θέλουμε να το αυξήσουμε, είτε να το μειώσουμε.

Για πληροφορίες: e.zafeiropoulou@iatriko.gr

www.iatriko.gr

89

Δρ. Β. Αποστολόπουλος Νέα εποχή για τον Όμιλο Ιατρικού Αθηνών

Σ

τις δράσεις και το έργο του Ομίλου Ιατρικού Αθηνών αναφέρθηκε ο Διευθύνων Σύμβουλος του Ομίλου Δρ. Β. Αποστολόπουλος, στο πλαίσιο συνάντησης γνωριμίας της ηγετικής ομάδας του Ομίλου με τους δημοσιογράφους του ιατρικού ρεπορτάζ που πραγματοποιήθηκε την Τετάρτη 4 Ιουνίου 2014. Σε μία εφ’ όλης της ύλης ομιλία, ο Διευθύνων Σύμβουλος του Ομίλου Ιατρικού Αθηνών αναφέρθηκε στην απειλή της βιωσιμότητας του ιδιωτικού κλάδου υγείας υπό τα σημερινά δεδομένα, στις εξωστρεφείς δράσεις του Ομίλου Ιατρικού Αθηνών ως μέσο αντιμετώπισης της κρίσης, ενώ παράλληλα έδωσε μία νότα αισιοδοξίας αναφερόμενος στις ευκαιρίες που προκύπτουν σε περιόδους κρίσης. Ειδικότερα, ο κ. Αποστολόπουλος τόνισε την ανάγκη άμεσης εξυγίανσης και διαφάνειας του χώρου της υγείας και τη διαμόρφωση σαφών κανόνων και πλαισίου λειτουργίας, αφού η καθυστέρηση των ληξιπροθέσμων, τα άδικα και οριζόντια μέτρα των rebate και clawback, χωρίς μάλιστα αυτά να συνοδεύονται από αντίστοιχους ελέγχους, καθώς και η συνέχιση του καθεστώτος αδιαφάνειας στον ΕΟΠΥΥ συνθέτουν ένα εκρηκτικό μείγμα. Επίσης, αναλύθηκε η στρατηγική αντιμετώπισης της κρίσης από τον Όμιλο Ιατρικού Αθηνών, η οποία συνοψίζεται στους εξής άξονες: • Ν έες επενδύσεις σε υποδομές, τεχνολογίες αιχμής και νέα τμήματα, οι οποίες ξεπέρασαν την τελευταία διετία τα 15εκ Ευρώ • Αναδιάρθρωση διοικητικής ομάδας • Α ναβάθμιση ποιότητας υπηρεσιών, η οποία επισφραγίστηκε με την ολοκλήρωση της απόκτησης των πιστοποιητικών ISO 9001-2008, TEMOS Quality in International Patient Care, TEMOS Excellence in Medical Tourism, Diplomatic Council ως “Best Hospitals Worldwide 2014” • Διατήρηση των θέσεων εργασίας • Ε ξασφάλιση μεγαλύτερης προσβασιμότητας στις υπηρεσίες του Ομίλου (σύναψη συμφωνιών με ασφαλιστικές εταιρίες, φορείς κλπ.)

• Ε νδυνάμωση της παρουσίας του Ομίλου διεθνώς, στο χώρο του Ιατρικού Τουρισμού, με αποτέλεσμα το 11% του κύκλου εργασιών του να προέρχεται από αλλοδαπούς ασθενείς. Επίσης, μέσω πρόσφατης συνεργασίας με τον Όμιλο Μουζενίδη, ο Όμιλος Ιατρικού Αθηνών απέκτησε πάνω από 70 σημεία πώλησης

90

www.iatrikoskosmos.gr

06.2014

για την προσέλκυση ασθενών στις πρώην Σοβιετικές Δημοκρατίες • Κ λιμάκωση δράσεων Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης, όπως το πρόγραμμα τηλεϊατρικής σε συνεργασία με τη Vodafone και η παροχή προνομίων σε ευαίσθητες κοινωνικές ομάδες Τέλος, ο κος Αποστολόπουλος αναφέρθηκε στις τάσεις συγκέντρωσης που θα παρουσιαστούν στην ελληνική αγορά το επόμενο διάστημα και ενδεχόμενων συμπράξεων ιδιωτικού και δημοσίου τομέα όπου φιλοδοξία του Ομίλου αποτελεί να αναλάβει πρωταγωνιστικό ρόλο.

Από αριστερά: οι κ.κ. Δρ. Βασίλης Αποστολόπουλος, Διευθύνων Σύμβουλος Ομίλου Ιατρικού Αθηνών, Πόλυ Ζησοπούλου, Σύμβουλος Διοίκησης Ομίλου, Κωστής Χατζηγιαννάκης, Διευθυντής Εταιρικών & Διεθνών Σχέσεων του Ομίλου Ιατρικού Αθηνών

Από αριστερά: oι κύριοι Χρήστος Αποστολόπουλος, Αντιπρόεδρος Ομίλου Ιατρικού Αθηνών, Δρ. Κωνσταντίνος Μ. Κωνσταντινίδης, MD, PhD, FACS, Επιστημονικός Διευθυντής του Ιατρικού Κέντρου Αθηνών και Πρόεδρος της Εταιρείας Ρομποτικής Χειρουργικής της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, Δρ. Βασίλης Αποστολόπουλος, Διευθύνων Σύμβουλος Ομίλου Ιατρικού Αθηνών

Από αριστερά: οι κύριοι Νίκος Μόσχος, Διευθυντής Επιχειρησιακής Ανάπτυξης Ομίλου Ιατρικού Αθηνών, Χρήστος Αποστολόπουλος, Αντιπρόεδρος Ομίλου Ιατρικού Αθηνών, Ιωάννης Πυρνοκόκης, Γενικός Διευθυντής Ιατρικού Π. Φαλήρου, Μανώλης Μαρκόπουλος, Γενικός Οικονομικός Διευθυντής Ομίλου, Θοδωρής Χακαμιώτης, Γενικός Διευθυντής Ιατρικού Ψυχικού

Από αριστερά: οι κυρίες Βαρβάρα Πλιάτσικα, Γενική Διευθύντρια Ιατρικού Δάφνης, Νικολέτα Ντάμπου, Δημοσιογράφος, Ευθυμία Βλαχοκώστα, Διευθύντρια Μαιευτικής Γυναικολογικής Κλινικής Γαία και Παιδιατρικού Κέντρου Αθηνών

Άποψη της αίθουσας

Από αριστερά: οι κ.κ. Δέσποινα Παπαχρήστου, Γενική Διευθύντρια Ιατρικού Περιστερίου, Ιωάννης Πυρνοκόκης, Γενικός Διευθυντής Ιατρικού Π. Φαλήρου, Βασίλης Μπαρδής, Γενικός Επιχειρησιακός και Διοικητικός Διευθυντής Ομίλου, Μανώλης Μαρκόπουλος, Γενικός Οικονομικός Διευθυντής Ομίλου, Πόλυ Ζησοπούλου, Σύμβουλος Διοίκησης Ομίλου, Λένα Σπάχου, Personal Assistant του Δρ. Βασίλη Αποστολόπουλου, Θοδωρής Χακαμιώτης, Γενικός Διευθυντής Ιατρικού Ψυχικού

www.facebook.com/Interbalkan www.twitter.com/diavalkaniko www.youtube.com/IatrikoDiavalkaniko

Δρ. Γ. Αποστολόπουλος σε συνέδριο στο Ιατρικό Διαβαλκανικό «Είμαστε πρωτοπόροι στον Ιατρικό Τουρισμό» 06.2014

Μ

ε ιδιαίτερη επιτυχία ολοκληρώθηκε το πολυθεματικό συνέδριο για τις «νέες τεχνολογίες στην Ιατρική και τον Ιατρικό Τουρισμό», που πραγματοποιήθηκε στο Ιατρικό Διαβαλκανικό Θεσσαλονίκης, στο οποίο μίλησαν διεθνούς φήμης Έλληνες και ξένοι ομιλητές και παρέστησαν περισσότεροι από 300 ιατροί και επαγγελματίες υγείας. Τις εργασίες του συνεδρίου τίμησαν με την παρουσία τους, οι υπουργοί Υγείας, Μάκης Βορίδης και Μακεδονίας – Θράκης, Γεώργιος Ορφανός. Η ανάπτυξη και χρήση στην Ελλάδα των νέων τεχνολογιών στην ιατρική και η υψηλού επιπέδου εξειδίκευση των Ελλήνων ιατρών έθεσαν τις βάσεις για τη δημιουργία ρεύματος ιατρικού τουρισμού στη χώρα, με την τόνωση της Εθνικής οικονομίας, τόνισαν στο σύνολό τους οι ομιλητές.

για νέα σύμβαση υγειονομικής συνεργασίας. Επίσης, ο Όμιλος συνεχίζει με ειδικά προγράμματα ιατρικού τουρισμού στη Ρωσία και στις χώρες της πρώην ΕΣΣΔ, καθώς και στις όμορες χώρες, ενώ έχει συστήσει Γραφείο Ιατρικού Τουρισμού και έλαβε διεθνείς πιστοποιήσεις ISO, TEMOS International και TEMOS Excellence.

Ο Υπουργός Υγείας, Μ. Βορίδης

Ο Πρόεδρος του Ομίλου Ιατρικού Αθηνών, Γ. Αποστολόπουλος

Γ. Αποστολόπουλος: Είμαστε πρωτοπόροι «Ο Όμιλος του Ιατρικού Αθηνών, στα νοσοκομεία του οποίου εντάσσεται και το Ιατρικό Διαβαλκανικό, είναι ο πρωτοπόρος τόσο στην απόκτηση και χρήση νέων τεχνολογιών όσο και στον τομέα ανάπτυξης του ιατρικού τουρισμού στην Ελλάδα», τόνισε ο πρόεδρός του Ομίλου Ιατρικού Αθηνών, Δρ Αποστολόπουλος, ο οποίος επισήμανε ότι παρά την οικονομική κρίση στη χώρα μας, ο Όμιλος του Ιατρικού Αθηνών θα συνεχίσει να πρωτοπορεί, ώστε οι Έλληνες να μην χρειάζεται να πηγαίνουν σε άλλες χώρες για να τους παρασχεθούν οι οποιεσδήποτε ιατρονοσηλευτικές υπηρεσίες. Ο κ. Αποστολόπουλος υπογράμμισε ότι τα νοσοκομεία του Ομίλου αποτελούν κέντρο αναφοράς σε όλη την Ευρώπη στη ρομποτική χειρουργική. Υπενθύμισε ότι, επειδή τα νοσοκομεία του Ομίλου υποδέχθηκαν και θεράπευσαν χιλιάδες Λίβυους πολυτραυματίες με άριστα αποτελέσματα, το υπουργείο Υγείας της Λιβύης τα επέλεξε

92

www.iatrikoskosmos.gr

Μ. Βορίδης: Αντιμετωπίζουμε τις «αγκυλώσεις» Ο υπουργός Υγείας, Μάκης Βορίδης, χαιρετίζοντας τις εργασίες του συνεδρίου, υπογράμμισε ότι η ενθάρρυνση του ιατρικού τουρισμού, αποτελεί στόχο του υπουργείου. Εξήγγειλε, ότι προωθούνται προς ψήφιση, μέχρι το Σεπτέμβριο, διατάξεις με τις οποίες αντιμετωπίζονται γραφειοκρατικές αγκυλώσεις για την προσέλκυση ξένων ασθενών. Τόνισε ότι «ο τομέας της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής είναι ο κατ΄ εξοχήν τομέας που ενδείκνυται για ιατρικό τουρισμό» στην Ελλάδα, διότι «το θεσμικό μας πλαίσιο είναι πληρέστερο και πιο προοδευτικό από το αντίστοιχο άλλων χωρών της Ευρώπης». Κηρύσσοντας την έναρξη των εργασιών του συνεδρίου, ο υπουργός Μακεδονίας – Θράκης, Γεώργιος Ορφανός, υπογράμμισε το υψηλό κύρος των Ελλήνων ιατρών, το οποίο αναγνωρίζεται διεθνώς και το οποίο μπορεί να συμβάλλει στην ανάπτυξη του ιατρικού τουρισμού. Επίσης, ο Νομικός Σύμβουλος του Υπουργού Υγείας, Θανάσης Πλεύρης, ως ομιλητής του συνεδρίου, αναφέρθηκε σε όλα τα θέματα που αφορούν τη νομική κάλυψη των συγκαταθέσεων για τις παρεχόμενες ιατρικές πράξεις, που επεξεργάστηκε για λογαριασμό του υπουργείου.

Στο συνέδριο συμμετείχε και εκπρόσωπος του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, S. Vanderspoel, η οποία επισήμανε τη σημαντική μείωση της ανδρικής και γυναικείας γονιμότητας, την πρώιμη εμφάνιση της εμμήνου ρήσεως αλλά και της κλιμακτηρίου στις γυναίκες και τα απέδωσε στη μόλυνση του περιβάλλοντος και στον τρόπο ζωής. Τόνισε ότι στην Ελλάδα το 16% των ζευγαριών είναι υπογόνιμα, ενώ τα πρωτεία στην υπογονιμότητα κατέχουν οι χώρες της πρώην ΕΣΣΔ. Τελετή αδελφοποίησης και e-learning Κατά τη διάρκεια του συνεδρίου, πραγματοποιήθηκε τελετή αδελφοποίησης της Ελληνικής Εταιρείας Αναπαραγωγικής Ιατρικής και της αντίστοιχης της Ρουμανίας. Από ελληνικής πλευράς το πρωτόκολλο αδελφοποίησης υπέγραψαν ο πρόεδρος και ο Γ.Γ της Ελληνικής Εταιρείας Αναπαραγωγικής Ιατρικής, καθηγ. Ευγ. Κουμαντάκης και Κ. Πάντος, καθώς και ο αντιπρύτανης του Πανεπιστημίου Βουκουρεστίου, καθηγ. R. Vladareanu.

Η εκπρόσωπος του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, S. Vanderspoel

Το e-learning πρόγραμμα μεταξύ των πανεπιστημίων Αθηνών και Βουκουρεστίου για την εκπαίδευση Ρουμάνων ιατρών, βιολόγων και τεχνικών στην υποβοηθούμενη αναπαραγωγή από Έλληνες συναδέλφους τους, παρουσίασαν ο καθηγητής και εκπρόσωπος του Πανεπιστημίου Αθηνών Π. Πετράκης και ο υπεύθυνος του προγράμματος, καθηγητής Μ. Κουτσουλιέρης, υπογραμμίζοντας τη θετική συμβολή των νέων τεχνολογιών στην επιστημονική γνώση και εξειδίκευση.

Ειδήσεις - Iατρικός Τουρισμός Ρομποτική Χειρουργική Πρωτοπόρος είναι η χώρα μας σε ευρωπαϊκό επίπεδο και στη ρομποτική χειρουργική, που εφαρμόζεται με εξαιρετική επιτυχία, όπως υπογράμμισε ο κορυφαίος σε θέματα ρομποτικής χειρουργικής, καθηγητής Κ. Κωνσταντινίδης. Ο διευθυντής του Τμήματος Ρομποτικής του Ιατρικού Αθηνών, ανέλυσε τα σημαντικά πλεονεκτήματα της ρομποτικής χειρουργικής ως προς το καλύτερο χειρουργικό αποτέλεσμα, την ταχύτατη ανάρρωση και την αντιμετώπιση εξαιρετικά σύνθετων περιστατικών, στους περισσότερους τομείς της χειρουργικής. Ιδιαίτερα στην ουρολογία, και ακόμη ειδικότερα σε περιπτώσεις όπως ο καρκίνος του προστάτη και της ουροδόχου κύστης, η ρομποτική χειρουργική έχει θεαματικά αποτελέσματα έναντι των άλλων χειρουργικών μεθόδων, τόνισαν οι πιστοποιημένοι στη ρομποτική, ουρολόγοι του Ιατρικού Διαβαλκανικού, Α. Ανδρέου και Αθ. Μπέκος, ενώ για τα αντίστοιχα αποτελέσματα σε περιπτώσεις καρκίνου του ορθού, λαπαροσκοπικά και ρομποτικά παρουσίασαν εντυπωσιακά συγκριτικά αποτελέσματα, οι χειρουργοί Χρ. Ευθυμιάδης και Χρ. Κοσμίδης. Το συνέδριο πραγματοποιήθηκε από την Ελληνική Εταιρεία Αναπαραγωγικής Ιατρικής (ΕΕΑΙ) σε συνεργασία με το Ιατρικό Διαβαλκανικό Θεσσαλονίκης, υπό την αιγίδα του Υπουργείου Υγείας, του Πανελλήνιου Ιατρικού Συλλόγου & του Ιατρικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης. Σε συνέντευξη Τύπου που προηγήθηκε του συνεδρίου, μίλησαν για τις νέες τεχνολογίες και τον Ιατρικό Τουρισμό, ο πρόεδρος του Συνεδρίου, καθηγητής Γιώργος Μπασδάνης, και ο Γενικός Επιχειρησιακός και Διοικητικός Διευθυντής του Ομίλου Ιατρικού Αθηνών, Βασίλης Μπαρδής, ο πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Αναπαραγωγικής Ιατρικής, καθηγητής Ευγένιος Κουμαντάκης και ο Γ.Γ της Εταιρείας, ειδικός στην εξωσωματική, Κώστας Πάντος. Παρέστησαν ο πρύτανης του Πανεπιστημίου Βουκουρεστίου R. Vladareanu και 25 δημοσιογράφοι από τα μεγαλύτερα ΜΜΕ της Ρουμανίας και από την Ελλάδα.

Στιγμιότυπο από τη συνέντευξη τύπου

Ο Πρόεδρος του συνεδρίου, καθ. Γ. Μπασδάνης

Δρ. Κωνσταντίνος Μ. Κωνσταντινίδης, MD, PhD, FACS, Διευθυντής Γενικής, Βαριατρικής, Λαπαροσκοπικής και Ρομποτικής Χειρουργικής του Ιατρικού Κέντρου Αθηνών και Πρόεδρος της Εταιρείας Ρομποτικής Χειρουργικής της Νοτιοανατολικής Ευρώπης,

Ο Υπουργός Μακεδονίας - Θράκης, Γ. Ορφανός

www.iatriko.gr

93

Όμιλος Ιατρικού Αθηνών «Αριστεία στον Ιατρικό Τουρισμό» από την Temos International

Ο

Όμιλος Ιατρικού Αθηνών έλαβε την επίσημη αναβάθμιση των διεθνών πιστοποιήσεων ποιότητας, στο επίπεδο “Excellence in Medical Tourism” («Αριστεία στον Ιατρικό Τουρισμό»), από τον Οργανισμό Temos International. Η αναβάθμιση αφορά τις δύο υπερσύγχρονες υγειονομικές του μονάδες, το Ιατρικό Κέντρο Αθηνών και το Ιατρικό Διαβαλκανικό Θεσσαλονίκης. Ο Διευθύνων Σύμβουλος του Ομίλου, Δρ. Β. Αποστολόπουλος, με αφορμή την αναβάθμιση της πιστοποίησης από το επίπεδο «Ποιότητα στη Διεθνή Φροντίδα Ασθενών» στο επίπεδο «Αριστεία στον Ιατρικό Τουρισμό», δήλωσε σχετικά: «Ο Όμιλος Ιατρικού Αθηνών συνεχίζει δυναμικά την υλοποίηση του σχεδιασμού του για την ανάπτυξη του Ιατρικού Τουρισμού στην Ελλάδα, παρέχοντας ασθενοκεντρικές και στοχευμένες υπηρεσίες υγείας και εφαρμόζοντας τις βέλτιστες δυνατές πρακτικές προς όφελος των ασθενών. Η αναβάθμιση από την Temos International επι-

06.2014 • η ανάπτυξη περισσότερων από εκατό

βραβεύει ουσιαστικά την προσπάθεια αυτή και αποτελεί ένα ισχυρό πλεονέκτημα απέναντι στο διεθνή ανταγωνισμό». Η ομάδα διαχείρισης των Διεθνών Ασθενών σε συνεργασία με τις επιστημονικές ομάδες των δύο νοσοκομείων, ανέπτυξε με μεθοδικότητα και διεθνείς αναφορές, μία ολοκληρωμένη και ολιστική προσέγγιση για την πρόληψη, προαγωγή και αποκατάσταση της υγείας των διεθνών ασθενών, τη διαγνωστική και κλινική διαχείρισή τους καθώς και τη συνεχιζόμενη παρακολούθηση των διεθνών περιστατικών, δημιουργώντας δύο τμήματα διεθνών ασθενών σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη.

πλάνων κλινικής διαχείρισης (clinical pathways) • η ανάπτυξη αντίστοιχων πλάνων κλινικής διαχείρισης μετά την έξοδο του ασθενή από το νοσοκομείο • η πλήρης εναρμόνιση με τη διεθνή νομοθεσία ενημέρωσης και λήψης πληροφορημένης συναίνεσης από τους διεθνείς ασθενείς Η εμπειρία του Ομίλου αποτελεί το θεμέλιο λίθο ενός τέτοιου εγχειρήματος και ταυτόχρονα καταγράφεται ως στρατηγική επιλογή για την ανάπτυξη και τη διάκριση του Ομίλου σε διεθνές επίπεδο.

Κύρια χαρακτηριστικά αυτής της μεθοδολογίας είναι: • η εξατομικευμένη παροχή πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας μέσω προληπτικών ελέγχων που βασίζονται πάντα στο ατομικό αναμνηστικό των διεθνών ασθενών

Για το Σύστημα Πιστοποίησης Temos: Το Σύστημα Πιστοποίησης Temos αποτελεί το μοναδικό σύστημα πιστοποίησης υγειονομικών υπηρεσιών που εστιάζει στη διαχείριση των διεθνών ασθενών και τον ιατρικό τουρισμό.

To Ιατρικό Κέντρο Αθηνών, η Μαιευτική Γυναικολογική Κλινική Γαία, το Παιδιατρικό Κέντρο Αθηνών και το Ιατρικό Διαβαλκανικό Θεσσαλονίκης συγκαταλέγονται στα καλύτερα νοσοκομεία διεθνώς “Best Hospitals Worldwide 2014” 02.2014

Τ

ο Ιατρικό Κέντρο Αθηνών, η Μαιευτική Γυναικολογική Κλινική ΓΑΙΑ, το Παιδιατρικό Κέντρο Αθηνών καθώς και το Ιατρικό Διαβαλκανικό Θεσσαλονίκης έχοντας ήδη στο ενεργητικό τους την πιστοποίηση από το διεθνή οργανισμό TEMOS International, για τη δυνατότητά τους να παρέχουν αξιόπιστες υπηρεσίες ιατρικού τουρισμού και από την TUV Hellas για την υψηλή ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών τους (κατά ISO 9001:2008), αναγνωρίστηκαν από το Diplomatic Council ως εκ των καλυτέρων νοσοκομείων διεθνώς. Η νέα αυτή ανώτατη πιστοποίηση έρχεται από το διεθνή οργανισμό Diplomatic Council (DC), που λειτουργεί υπό την αιγίδα του ΟΗΕ και αναγνωρίζει τη δυνατότητα των ανωτέρω Κλινικών του Ομίλου Ιατρικού Αθηνών να ανταποκρίνονται αποτελεσματικά στις 94

www.iatrikoskosmos.gr

ανάγκες ξένων ασθενών. Τη διάκριση αυτή, το Diplomatic Council την επικοινωνεί, μέσω του σχετικού καταλόγου του, στις Πρεσβείες και τα Προξενεία όλου του κόσμου, συστήνοντας το Ιατρικό Κέντρο Αθηνών και το Ιατρικό Διαβαλκανικό Θεσσαλονίκης παγκοσμίως. Ο Διευθύνων Σύμβουλος του Ομίλου Ιατρικού Αθηνών, Δρ Βασίλης Αποστολόπουλος, δήλωσε σχετικά: «Στα 30 χρόνια επιτυχούς πορείας, που συμπληρώνει φέτος ο Όμιλος Ιατρικού Αθηνών, έχουμε επανειλλημένα αποδείξει πως το κύρος των Κλινικών μας ξεπερνά τα εθνικά σύνορα. Χιλιάδες ασθενείς από το εξωτερικό μας έχουν εμπιστευτεί για την αποκατάσταση της υγείας τους, αλλά και πληθώρα επιστημόνων διεθνούς κύρους και παγκόσμιας εμβέλειας οργανισμοί υγείας έχουν επιδιώξει τη συνεργασία μας.

Στόχος μας για τη συνέχεια είναι η περαιτέρω ανάπτυξη του Ομίλου Ιατρικού Αθηνών σε όλα τα επίπεδα και η προσέλκυση ακόμα περισσοτέρων ασθενών από το εξωτερικό.».

Ειδήσεις - Iατρικός Τουρισμός Όμιλος Ιατρικού Αθηνών - Grekomed Ομίλου Μουζενίδη Δυναμικό παρόν της Ελλάδας στον Ιατρικό Τουρισμό μέσω της συμμετοχής ως πλατινένιου χορηγού στην 21η Διεθνή Έκθεση Τουρισμού στη Μόσχα (MITT 2014, 5η Διεθνή Έκθεση Υγείας) 03.2014

Ο

Ο Δρ. Κων. Κωνσταντινίδης, Επιστημονικός Διευθυντής και Διευθυντής Γενικής, Βαριατρικής, Λαπαροσκοπικής και Ρομποτικής Χειρουργικής Κλινικής του Ιατρικού Κέντρου Αθηνών κατά τη διάρκεια της ομιλίας του

Η παρουσία του Ομίλου Ιατρικού Αθηνών στην Έκθεση

Όμιλος Ιατρικού Αθηνών σε συνεργασία με την Grekomed του Ομίλου Μουζενίδη συμμετείχε ως πλατινένιος χορηγός στην 21η Διεθνή Έκθεση Τουρισμού (5η Διεθνής Έκθεση Τουρισμού Υγείας), η οποία πραγματοποιήθηκε στη Μόσχα, το διάστημα 19-22 Μαρτίου 2014. Η ηγετική παρουσία των δύο ελληνικών Ομίλων, σε μία από τις πλέον σημαντικές εκθέσεις στο χώρο του Τουρισμού, εντάσσεται στο πλαίσιο της στρατηγικής τους εξωστρέφειας και της δυναμικής που παρουσιάζει η Ρωσική αγορά υπηρεσιών Υγείας. Ανάμεσα στους κεντρικούς ομιλητές της Έκθεσης ήταν ο Επιστημονικός Διευθυντής και Διευθυντής Γενικής, Βαριατρικής, Λαπαροσκοπικής και Ρομποτικής Χειρουργικής Κλινικής του Ιατρικού Κέντρου Αθηνών, Δρ. Κων. Κωνσταντινίδης, ο οποίος έδωσε ομιλία με θέμα: «Ρομποτική Χειρουργική: Διαστημική τεχνολογία στον Όμιλο Ιατρικού Αθηνών - Η εμπειρία μας») Ο Δρ. Βασίλειος Αποστολόπουλος, Διευθύνων Σύμβουλος του Ομίλου Ιατρικού Αθηνών δήλωσε με αφορμή τη συμμετοχή αυτή: «Ο Όμιλος Ιατρικού Αθηνών προχωρά στην υλοποίηση του σχεδιασμού του για τον Ιατρικό Τουρισμό στην Ελλάδα, χτίζοντας στρατηγικές συμμαχίες για την περαιτέρω διείσδυσή του σε μεγάλες αγορές του εξωτερικού. Η αξιοποίηση των ανταγωνιστικών πλεονεκτημάτων που διαθέτει η Ελλάδα αλλά και εμείς ως Όμιλος, μας δίνουν την πεποίθηση ότι θα ενταχθούμε δυναμικά στο χάρτη του Ιατρικού Τουρισμού, με πολλαπλά οφέλη για τους ξένους ασθενείς, τις επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στο χώρο αλλά και την ελληνική οικονομία.» Την έκθεση ΜΙΤΤ 2014, επισκέφτηκαν 70.000 ενδιαφερόμενοι, ενώ συμμετείχαν περισσότεροι από 1.800 εκθέτες και κορυφαίοι πάροχοι υπηρεσιών υγείας – μεταξύ άλλων από τη Γερμανία, την Ελβετία, την Τουρκία και το Ισραήλ. www.iatriko.gr

95

Επίσκεψη της Εθνικής Ασφαλιστικής στο Ιατρικό Διαβαλκανικό Θεσσαλονίκης 02.2014

M

ε αφορμή την επέκταση της συνεργασίας των δύο Ομίλων με την έκδοση του νέου αποκλειστικού προγράμματος δευτεροβάθμιας περίθαλψης «Προνομιακή Προστασία», η Διοίκηση του Ιατρικού Διαβαλκανικού Θεσσαλονίκης και η Διεύθυνση Επιχειρησιακής Ανάπτυξης Ομίλου υποδέχθηκαν τις δύο επιθεωρήσεις της Εθνικής Ασφαλιστικής της Β. Ελλάδας, των Δ. Αναστασίου και Β. Καραθάνου, το ανεξάρτητο γραφείο της κυρίας Ανθής Ξηρού με τους συνεργάτες τους και υψηλόβαθμα διοικητικά στελέχη της Εθνικής Ασφαλιστικής. Κατά τη διάρκεια της επίσκεψης, πραγματοποιήθηκε, στο αμφιθέατρο της κλινικής, παρουσίαση του Ομίλου Ιατρικού Αθηνών και των εξειδικευμένων υπηρεσιών του Ιατρικού Διαβαλκανικού

Θεσσαλονίκης καθώς και του προγράμματος «Προνομιακή Προστασία». Ακολούθησε ξενάγηση στις υπερσύγχρονες εγκαταστάσεις του Ιατρικού Διαβαλκανικού Θεσσαλονίκης και ανοιχτή εποικοδομητική συζήτηση όπου οι 80 συνεργάτες της Εθνικής Ασφαλιστικής είχαν την ευκαιρία να να λύσουν τις απορίες τους, να ανταλλάξουν απόψεις και να γνωριστούν καλύτερα με τα στελέχη του Ιατρικού.

Από αριστερά: οι κ.κ. Νίκος Μόσχος, Διευθυντής Επιχειρησιακής Ανάπτυξης Ομίλου Ιατρικού Αθηνών, Ξένια Μάλλιου, Προϊσταμένη Εμπορικού Τομέα και Εξυπηρέτησης Πελατών Ομίλου Ιατρικού Αθηνών

Συνεργασία Ομίλου Ιατρικού Αθηνών με την ING για απευθείας κάλυψη ασφαλισμένων

Η

ING Ελλάδος υπέγραψε συμφωνία συνεργασίας με τον Όμιλο Ιατρικού Αθηνών, η οποία θα αποφέρει σημαντικά οφέλη στους ασφαλισμένους της, αλλά και στους δύο κορυφαίους οργανισμούς. Σύμφωνα με τη νέα αυτή συνεργασία, οι ασφαλισμένοι σε προγράμματα ασφάλισης υγείας της ING, με ελεύθερη επιλογή νοσοκομειακού παρόχου, θα μπορούν να έχουν πρόσβαση και στις υπηρεσίες υγείας του Ιατρικού Κέντρου Αθηνών στο Μαρούσι και στο Παιδιατρικό Κέντρο, με απευθείας κάλυψη από την ING. «Στην ΙΝG επιβραβεύουμε τη μακροχρόνια εμπιστοσύνη που μας δείχνουν οι πελάτες μας για την προστασία της υγείας τους, συνεχίζοντας τη σύναψη συνεργασιών με τους κορυφαίους παρόχους υπηρεσιών υγείας στην Ελλάδα. Τέτοιου είδους συνεργασίες ενδυναμώνουν και εδραιώνουν ακόμη περισσότερο τη θέση της ING στην ελληνική αγορά» σχολίασε σχετικά ο CEO της ING Ελλάδας, κ. Luis Miguel Gomez. Ο Διευθύνων Σύμβουλος του Ομίλου Ιατρικού Αθηνών, Δρ. Βασίλης Αποστολόπουλος αναφερόμενος στη συμφωνία δήλωσε: «Σε μία ιδιαίτερα δύσκολη οικονομική συγκυρία, η επέκταση της συνεργασία μας με την ING στοχεύει στο να δώσουμε τη δυνατότητα σε περισσότερους πολίτες να έχουν πρόσβαση στις υψηλού επιπέδου υπηρεσίες του Ιατρικού Κέντρου Αθηνών. Οι 96

www.iatrikoskosmos.gr

κορυφαίοι ιατροί - συνεργάτες μας, το άρτια εκπαιδευμένο νοσηλευτικό προσωπικό, ο ιατροτεχνολογικός εξοπλισμός τελευταίας γενιάς που διαθέτουμε, καθώς και οι υπερσύγχρονες και πιστοποιημένες για τη λειτουργία τους νοσοκομειακές μας μονάδες είναι πλέον στην υπηρεσία όλων των ασφαλισμένων της ING». Υπενθυμίζεται ότι η ING έχει ήδη συνεργασία απευθείας κάλυψης των ασφαλισμένων της στις νοσηλευτικές μονάδες του Ομίλου: Ιατρικό Διαβαλκανικό Θεσσαλονίκης και Ιατρικό Ψυχικού.

12.2013

Ειδήσεις - Ασφαλιστικές Πρωτοποριακό Πρόγραμμα για Ναυτικούς από τον Όμιλο Ιατρικού Αθηνών και την Επιθεώρηση Γ. Φουφόπουλου της Εθνικής Ασφαλιστικής

01.2014

Aπό αριστερά: oι κ.κ. Β.Τερζής-Αντιπρόεδρος ΕΕΝΜΑ, Κ.Κουγιουμτζής-Διευθυντής Πωλήσεων Ε.Α, Γ.Αλεξανδράτος-Γ.Γ. ΕΕΝΜΑ, Ελ.Αβρανά-Διευθ. Κλάδου Ζωής Ε.Α., Ηρ.Δασκαλόπουλος-Αν. Γεν. Διευθυντής Ε.Α, Χ.Σημαντώνης-Πρόεδρος ΕΕΝΜΑ, Π.Ζησοπούλου-Σύμβ. Διοίκησης Ομίλου Ιατρικού Αθηνών, Γ.Φουφόπουλος-Επιθεωρητής, Ν.Μόσχος-Διευθυντής Επιχειρησιακής Ανάπτυξης του Ομίλου Ιατρικού Αθηνών, Β.Μαρκάτου-Σύμβουλος Ε.Α, Καλατζής-Σύμβουλος E.A.

O

λοκληρώθηκε η συμφωνία μεταξύ της επιθεώρησης Γ. Φουφόπουλου της Εθνικής Ασφαλιστικής, του Ομίλου Ιατρικού Αθηνών και της Ένωσης Εφοπλιστών Ναυτιλίας Μικρών Αποστάσεων (ΕΕΝΜΑ) για τη δημιουργία πρωτοποριακού ασφαλιστικού προγράμματος προσαρμοσμένου πλήρως στις ανάγκες των ναυτιλιακών εταιρειών για τους ναυτικούς τους, με παγκόσμια κάλυψη. Το ειδικά επεξεργασμένο ασφαλιστήριο καλύπτει τους ναυτικούς των μελών της Ένωσης, ουσιαστικά με ατομικά συμβόλαια, σε ετήσια βάση, με το κόστος για τον πλοιοκτήτη να είναι λιγότερο από την πληρωμή μίας και μόνο απαλλαγής για ένα μεμονωμένο συμβάν. Πιο αναλυτικά, το πρόγραμμα προσαρμόστηκε έτσι ώστε με κόστος ενδεικτικά για κάθε ναυτικό ηλικίας 40 ετών, το ποσό των 350,00 ευρώ, το οποίο επιβαρύνει τον πλοιοκτήτη, ο ναυτικός να αποκτά ατομικό ασφαλιστικό συμβόλαιο, το οποίο, όσο είναι ναυτολογημένος σε πλοίο, καλύπτει μέχρι 10.000,00 ευρώ ανά περίπτωση, δηλαδή την απαλλαγή του πλοιοκτήτη (δεδομένου ότι πέραν αυτού του ποσού είναι ασφαλισμένος έτσι και αλλιώς από το P+I Club), ενώ μετά την αποναυτολόγησή του είναι καλυμμένος κατευθείαν για ολόκληρο το ποσό μέχρι 1 εκατ. ευρώ. Έτσι έχει τη δυνατότητα να διατηρήσει το συμ-

βόλαιο για όλο το υπόλοιπο έως ένα έτος μετά την αποναυτολόγησή του από το πλοίο, έχει επίσης τη δυνατότητα να το ανανεώσει πέραν του έτους, πληρώνοντας ο ίδιος το κόστος των ενδεικτικά 1 εκατ. ευρώ ή εάν ναυτολογηθεί εκ νέου να το πληρώσει η νέα του εταιρεία. Παράλληλα, και από την πρώτη στιγμή, έχει τη δυνατότητα να εγγράψει με έκπτωση τα μέλη της οικογένειάς του με τις ίδιες παροχές, κάλυψη δηλαδή μέχρι 1 εκατ. ευρώ, από την πρώτη στιγμή για κάθε μέλος της οικογένειας. Εξυπακούεται ότι όσο ο ναυτικός είναι ναυτολογημένος επί του πλοίου συμβαλλόμενα μέρη είναι η πλοιοκτήτρια εταιρεία και η Εθνική Ασφαλιστική ενώ, μετά την αποναυτολόγηση, ο ναυτικός. Τη συμφωνία επικύρωσε ο Όμιλος του Ιατρικού Αθηνών, γεγονός που καταδεικνύει την ποιότητα των προσφερόμενων υπηρεσιών προς τη ναυτική οικογένεια, ενώ η συμφωνία περιλαμβάνει και δωρεάν μεταφορά από οπουδήποτε στον κόσμο, στην Ελλάδα σε νοσοκομείο του Ιατρικού Αθηνών, με δικά του έξοδα, εφόσον ζητηθεί. Είναι πολύ σημαντικός παράγοντας, τόσο για την Ένωση όσο και για την Εθνική, οι οικογένειες των ναυτικών που μένουν πίσω να τυγχάνουν τέτοιας ευρείας ασφάλισης σε ποιοτικά νοσηλευτήρια. Το συγκεκριμένο προϊόν καλύπτει τα Ελληνικά

πληρώματα μόνο, και πληρώνει από το πρώτο ευρώ, ακόμα και αν ο ναυτικός είναι ναυτολογημένος (ασχέτως του ΝΑΤ), ενώ παράλληλα υπάρχει αντίστοιχο προϊόν για την κάλυψη της απαλλαγής για τα πλοία που έχουν ναυτολογημένους αλλοδαπούς ναυτικούς, με σειρά πλεονεκτημάτων όπως ειδική τιμολογιακή πολιτική, για τα μέλη της Ένωσης. Ο κ. Φουφόπουλος, μεταξύ άλλων, δήλωσε το εξής χαρακτηριστικό της όλης προσπάθειας: «Όταν ο ναυτικός φεύγει ταξίδι, θέλουμε να αισθάνεται ότι αφήνει πίσω του μία Εθνική και ένα Ιατρικό, που θα είναι εκεί να βοηθήσουν την οικογένεια του αν o μη γένοιτο συμβεί κάτι κακό». Στην υπογραφή της συμφωνίας, εκτός των μελών και ναυτιλιακών παραγόντων, παρέστησαν από την Εθνική Ασφαλιστική, ο Αναπληρωτής Γενικός Διευθυντής, κ. Ηρακλής Δασκαλόπουλος, ο Διευθυντής Πωλήσεων, κ. Κώστας Κουγιουμουτζής, η Διευθύντρια Κλάδου Ζωής, κα Ελένη Αβρανά, ο κ. Γιώργος Φουφόπουλος, του οποίου η Επιθεώρηση συνεργάστηκε και έχει αναλάβει όλο το πρόγραμμα, επίσης, η Σύμβουλος Διοίκησης του Ομίλου Ιατρικού Αθηνών, κ. Πόλυ Ζησοπούλου, ο Διευθυντής Επιχειρησιακής Ανάπτυξης του Ομίλου Ιατρικού Αθηνών, κ. Νίκος Μόσχος, καθώς και άλλα στελέχη της Εθνικής Ασφαλιστικής. www.iatriko.gr

97

Παγκόσμια ελληνική επιτυχία στη ρομποτική χειρουργική από το Δρ. Κ. Κωνσταντινίδη του Ιατρικού Κέντρου Αθηνών Πραγματοποιήθηκε η 1η διεθνώς ρομποτική δεξιά κολεκτομή και αφαίρεση επιπλόου μέσω μίας μικροτομής

Η

1η διεθνώς ρομποτική δεξιά κολεκτομή και αφαίρεση επιπλόου μέσω μίας μικροτομής (2,5 εκατοστών) επέμβαση πραγματοποιήθηκε στο Ιατρικό Κέντρο Αθηνών χρησιμοποιώντας το πλέον σύγχρονο ρομποτικό σύστημα και την παρακολούθησαν ζωντανά χειρουργοί από όλον τον κόσμο μέσω του διαδικτύου. Στον ασθενή ηλικίας 56 ετών είχε ανευρεθεί ύποπτη μάζα στο δεξιό παχύ έντερο και αποφασίσθηκε άμεσα δεξιά κολεκτομή και επιπλοεκτομή με χρήση του συστήματος Single Site, της ρομποτικής τεχνολογίας που διαθέτει μόνο το Ιατρικό Κέντρο στην Ελλάδα και χρησιμοποιείται από το Δρ. Κωνσταντινίδη από το 2011. Η επέμβαση ήταν αναίμακτη, η ανάρρωση ανώδυνη και ταχύτατη, με εξαιρετικό αισθητικό αποτέλεσμα, και ο ασθενής έλαβε εξιτήριο ήδη από την 4η ημέρα, εντυπωσιασμένος! Τη μέθοδο αυτή παρουσίασε ο Δρ. Κωνσταντινίδης μετά από πρόσκληση της Οργανωτικής Επιτροπής της Ευρωπαϊκής Επιστημονικής Εταιρείας Λαπαροενδοσκοπικής Χειρουργικής, στο 14ο Παγκόσμιο Συνέδριο της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Ενδοσκοπικής Χειρουργικής - EAES, που διεξήχθη στο Παρίσι το διάστημα 25-28 Ιουνίου. «Η αεροδιαστημική ρομποτική τεχνολογία έχει αλλάξει άρδην τα έως τώρα δεδομένα» δήλωσε αναφο-

ρικά ο διαπρεπής χειρουργός Δρ. Κωνσταντίνος Μ. Κωνσταντινίδης, MD, PhD, FACS, Διευθυντής Γενικής, Βαριατρικής, Λαπαροσκοπικής και Ρομποτικής Χειρουργικής του Ιατρικού Κέντρου Αθηνών και Πρόεδρος της Εταιρείας Ρομποτικής Χειρουργικής της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, «Είναι μεγίστη τιμή για μένα και τους συνεργάτες μου να ανακοινώνουμε σε διεθνή συνέδρια πρωτοποριακές, επιτυχημένες επεμβάσεις που ταλαιπωρούν ελάχιστα τους ασθενείς και τους επιτρέπουν να επιστρέφουν στα σπίτια τους γρήγορα και υγιείς. Η αεροδιαστημική ρομποτική τεχνολογία έχει αλλάξει τα δεδομένα της χειρουργικής της κοιλιάς και κάνει εμάς τους χειρουργούς πιο προσεκτικούς αφού χειρουργούμε με μεγάλη μεγέθυνση και τρισδιάστατη εικόνα». Διάκριση για την ομάδα του Δρ. Κωνσταντινίδη Οι συνεργάτες του Δρ. Κ. Κωνσταντινίδη, Σ Χειρίδης, Π. Χρυσοχέρης, Π. Χειρίδης και Φ. Αντωνακόπουλος, παρουσίασαν ακόμα δυο επιστημονικές εργασίες στο συνέδριο EAES στο Παρίσι, με τη μορφή βίντεο και αναρτημένης ανακοίνωσης αντίστοιχα, με τίτλους: «Ρομποτική χολοκυστεκτομή μίας Τομής. Εμπειρία 177 επεμβάσεων» και «Ρομποτική στη Γενική Χειρουργική: εμπειρία 8 ετών».

07.2014

Ο Δρ. Κωνσταντίνος Μ. Κωνσταντινίδης, MD, PhD, FACS, Διευθυντής Γενικής, Βαριατρικής, Λαπαροσκοπικής και Ρομποτικής Χειρουργικής του Ιατρικού Κέντρου Αθηνών και Πρόεδρος της Εταιρείας Ρομποτικής Χειρουργικής της Νοτιοανατολικής Ευρώπης

Επιπλέον, έγινε η παρουσίαση της εμπειρίας των 1.000 ρομποτικών επεμβάσεων από το 2006 έως σήμερα που αποτελεί ρεκόρ διεθνώς για τον αριθμό και τα άριστα αποτελέσματα. Οι επεμβάσεις περιλαμβάνουν αποκατάσταση διαφραγματοκήλης και αχαλασίας οισοφάγου, γαστρεκτομή για καρκίνο, αφαίρεση δακτυλίου, γαστρικό μανίκι και γαστρικό bypass για παχυσαρκία, χολοκυστεκτομή, σπληνεκτομή, παγκρεατεκτομή, επενεφριδεκτομή, κολεκτομή, αποκατάσταση κοιλιοκήλης, κ.α.

Πρώτη διαδερμική αντικατάσταση αορτικής βαλβίδος (TAVR) σε ενήλικα στο Ιατρικό Αθηνών από την επεμβατική ομάδα Αλτσιτζόγλου

Β

ασική αρχή στον τρόπο λειτουργίας του Ιατρικού Κέντρου Αθηνών είναι η χρήση της σύγχρονης τεχνολογίας και εξελιγμένων μεθόδων για αποτελεσματική θεραπεία. Έτσι και στον τομέα της καρδιολογίας, μετά από την κατάλυση αρρυθμιών (ablation) και τη διενέργεια αγγειοπλαστικών σε εξαιρετικά σύμπλοκες βλάβες των στεφανιαίων αρτηριών, έγινε και η πρώτη αντικατάσταση αορτικής βαλβίδος διαδερμικά, δηλαδή χωρίς καρδιοχειρουργική στερνοτομή. Στις 10 Φεβρουαρίου 2014 από την ομάδα του επεμβατικού καρδιολόγου Πέτρου Αλτσιτζόγλου εμφυτεύθηκε επιτυχώς από τη αριστερή υποκλείδιο αρτηρία, βαλβίδα Corvalve σε ασθενή 74 ετών με ανεγχείρητη αορτική στένωση. Πρέπει να σημειωθεί ότι προ εξαμήνου, και κάτω από ευνοϊκότερες συνθήκες, είχε γίνει προσπάθεια διαδερμικής αντικατάστασης της ίδιας βαλβίδος σε άλλο 98

www.iatrikoskosmos.gr

02.2014 ιδιωτικό κέντρο των Αθηνών χωρίς αίσιο αποτέλεσμα. Στο κέντρο μας, σημαντικό ρόλο για την επιτυχή έκβαση της επέμβασης έπαιξε η απολύτως συντονισμένη συνεργασία της νεοσύστατης ομάδας (heart team) ιατρών διαφορετικών αριστερά: οι κ.κ. Θεοδώρα Σκούτα, Προϊσταμένη Τμήματος Αιμοδυναμικού ειδικοτήτων αποτελούμενη από τον Από Ιατρικού Κέντρου Αθηνών, Ευθυμία Νημά, Νοσηλεύτρια Ιατρικού Κέντρου Αθηνών, αναισθησιολόγο Ε. Παπαγεωργίου, Γιώργος Σιδέρης, Νοσηλευτής Ιατρικού Κέντρου Αθηνών, Βάιος Τζίφος, Επεμβατικός τους αγγειοχειρούργους Α. Χρονό- Καρδιολόγος, Βασίλειος Μαρτζακλής, Senior Therapy Development Specialist πουλο και Λ. Κανελλόπουλο, τον Transcatheter Valves Medtronic, Πέτρος Αλτσιτζόγλου, Διευθυντής Αιμοδυναμικού επεμβατικό ακτινολόγο Θ. Αλεξίου τον Τμήματος Ιατρικού Κέντρου Αθηνών επεμβατικό καρδιολόγο Ε. Σιάντο και της χώρας μας, για όλους εμάς η επέμβαση αυτή σηματο έμπειρο νοσηλευτικό και τεχνολογικό προσωπικό τοδοτεί την αφετηρία για την προσπάθεια διενέργειας του αιμοδυναμικού εργαστηρίου. μεγάλης γκάμας διαδερμικών επεμβάσεων που αφοΌλα έγιναν με την ασφάλεια της καρδιοχειρουργικής ρούν σε δομικές καρδιακές παθήσεις, προκειμένου ο κάλυψης από την oμάδα του καρδιοχειρουργού Δ. Νίκα. ασθενής του Ιατρικού Κέντρου Αθηνών να χαίρει πάντα Με σεβασμό στην αντίξοη οικονομική κατάσταση υπηρεσιών υγείας υψηλού επίπεδου.

Ειδήσεις - Επιστήμη 1ο Σεμινάριο Νευρολογικών Τμημάτων Ομίλου Ιατρικού Αθηνών 01.2014

Τ

α Νευρολογικά τμήματα του Oμίλου Ιατρικού Αθηνών πραγματοποίησαν με ιδιαίτερα μεγάλη επιτυχία, στην Αθήνα, το 1ο Σεμινάριο με διεθνή συμμετοχή, με θέμα: «Αντιμέτωποι με τις νέες θεραπευτικές προκλήσεις μέσα από τα ειδικά ιατρεία στα χρόνια της κρίσης», στις 16 Ιανουαρίου 2014 στο Εκπαιδευτικό Κέντρο Ομίλου Ιατρικού Αθηνών και στις 17 και 18 Ιανουαρίου 2014 στο Ελληνικό Μουσείο Αυτοκινήτου. Η θεματολογία που ανέπτυξαν εξειδικευμένοι στο είδος τους ομιλητές από την Ελλάδα και το εξωτερικό αφορούσε στην Κεφαλαλγία, τα Αγγειακά Εγκεφαλικά Επεισόδια, την Πολλαπλή Σκλήρυνση και το Άλγος της Σπονδυλικής Στήλης.

Ειδικότερα παρευρέθηκαν από το εξωτερικό οι G. Ebers, Prof Emeritus, University Of Oxford U.K., H.-P. Hartung, MD, FRCP, Professor and Chairman Department Of Neurology Heinrich-Heine-University Dusseldorf, Germany, X. Montalban, Chair Of Neurology/ Neuroimmunology, Director Of Ms Centre Of Catalonia (Cemcat) Hospital UNiversitari and Research Institute Vall D’ Hebron Barcelona, Λ. Κάππος, Chair Neurology University Hospital Basel, Α. Παπαδοπούλου, DR. Med, Neurology Dept. University Hospital Basel, Swiss, Δ. Γεωργιάδης, Professor Dr. Med. Επίσης, συμμετείχαν διακεκριμένοι Καθηγητές Νευρολογίας από όλη την Ελλάδα.

8ο Ετήσιο Σεμινάριο Εφαρμοσμένης Χειρουργικής του Άνω Άκρου από τον Όμιλο Ιατρικού Αθηνών

Π

ραγματοποιήθηκε με ιδιαίτερη επιτυχία το 8ο Σεμινάριο Εφαρμοσμένης Χειρουργικής του Άνω Άκρου, στις 11 & 12 Απριλίου 2014 στο Αμφιθέατρο του Ομίλου Ιατρικού Αθηνών, με τη συμμετοχή διακεκριμένων επιστημόνων - ομιλητών και νέων χειρουργών από όλη τη χώρα. Το σεμινάριο, το οποίο οργανώνεται σε ετήσια βάση από το Τμήμα Χειρουργικής Χεριού και Άνω Άκρου - Ορθοπαιδικής Επανορθωτικής Μικροχειρουργικής του Ιατρικού Κέντρου Αθηνών, έχει ως στόχο την εκπαίδευση των νέων χειρουργών στη Χειρουργική του Άνω Άκρου και στις πλέον καινοτόμες τεχνικές που εφαρμόζονται παγκοσμίως. Το πρόγραμμα, το οποίο εισηγήθηκαν οι κύριοι Παναγιώτης Γιαννακόπουλος και Διαμαντής Μισιτζής, Χειρουργοί του Άνω Άκρου του Ιατρικού Κέντρου Αθηνών, διαρθρώθηκε σε τρεις βασικές ενότητες: • Η πρώτη περιελάμβανε την επίδειξη χειρουργείων σε πραγματικό χρόνο (Live Surgery), κατά τη διάρκεια των οποίων

οι συμμετέχοντες είχαν τη δυνατότητα να παρέμβουν και να απευθύνουν ερωτήσεις προς το χειρουργό.

• Η δεύτερη ενότητα, η οποία και αποτέλεσε τη βασικότερη εκπαιδευτική δραστηριότητα του σεμιναρίου, περιελάμβανε την άσκηση σε πτωματικά χέρια (Workshop on Cadavers), δίνοντας την ευκαιρία στους εκπαιδευόμενους να εφαρμόσουν τις χειρουργικές τεχνικές που είχαν παρακολουθήσει νωρίτερα ζωντανά.

• Η τρίτη ενότητα περιλάμβανε παρουσιάσεις ελλήνων και ξένων ομιλητών, στο πλαίσιο των οποίων αναλύθηκαν η εξωτερική οστεοσύνθεση σε κατάγματα άκρας χειρός, οι νέες μέθοδοι αντιμετώπισης της επικονδυλίτιδας, η αρθροσκόπηση ώμου, η θεραπεία της αρθρίτιδας καρπού κ.λπ. Η διοργάνωση, τέλεσε υπό την αιγίδα του Κολλεγίου Ελλήνων Ορθοπαιδικών Χειρουργών, της Ελληνικής Εταιρείας Χειρουργικής Χεριού, της Ελληνικής Εταιρείας Επανορθωτικής Χεριού και της Επιστημονικής Εταιρείας του Ιατρικού Αθηνών.

04.2014

8th HAND SURGERY COURSE

N. Papadopoulos Professor of Plastic Department, Democritus University of Thrace

Metropolitan Hospital, Athens

A. Vasiliadis

Athens Medical Group, Athens

P. Kaldis Orthopaedic Surgeon Hand, Upper Extremity and Microsurgery Unit Athens Medical Center, Athens

Korobilias Anastasios

MITEK SPORTS MEDICINE

C. Xarchas Orthopaedic Surgeon, General Hospital of Athens G. Gennimatas Athens Metropolitan Hospital, Athens

11-12 APRIL 2014

MITEK SPORTS MEDICINE

Οι εκπαιδευόμενοι κατά τη διάρκεια της πρακτικής άσκησης

www.iatriko.gr

99

ΓΑΙΑ Μαιευτική – Γυναικολογική: Ιατρικό Συμπόσιο προγεννητικού ελέγχου «Μη επεμβατικός προγεννητικός έλεγχος με τη μέθοδο cell free DNA. Το παρόν και το μέλλον»

05.2014

Από αριστερά: οι κύριοι Δρ. Maximilian Schmid, καθηγητής στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου της Βιέννης, Basil Ayish, Global Strategy Manager, Ariosa Diagnostics, Aποστόλης Οικονόμου, Προϊστάμενος Επιχειρησιακού Σχεδιασμού και Ανάπτυξης Ομίλου Ιατρικού Αθηνών, Νίκος Μόσχος, Διευθυντής Επιχειρησιακής Ανάπτυξης Ομίλου Ιατρικού Αθηνών

Σ

τοχεύοντας στην ενημέρωση της ιατρικής κοινότητας για τις επιστημονικές εξελίξεις στον τομέα του προγεννητικού ελέγχου, η μονάδα Ιατρικής Εμβρύου της ΓΑΙΑ, του Ομίλου Ιατρικού Αθηνών, σε συνεργασία με την Ariosa Diagnostics, διοργάνωσε Επιστημονικό Συμπόσιο με θέμα «Μη επεμβατικός προγεννητικός έλεγχος με τη μέθοδο cell free DNA. Το παρόν και το μέλλον». Η επιστημονική εκδήλωση απευθυνόταν σε ειδικούς μαιευτήρες - γυναικολόγους, γενετιστές και στο σύνολο των ειδικοτήτων που αφορά ο προγεννητικός έλεγχος του εμβρύου. Μεταξύ των καλεσμένων ομιλητών ήταν ο καθηγητής του Kings College του Λονδίνου Δρ. Κύπρος Νικολαΐδης, ο οποίος καθιέρωσε στην Ευρώπη την εξέταση της αυχενικής διαφάνειας, και ο Δρ. Maximilian Schmid, καθηγητής στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου της Βιέννης.

O κος Schmid παρουσίασε τα πιο πρόσφατα βιβλιογραφικά δεδομένα γύρω από το θέμα και πιθανές νεότερες εφαρμογές του στην ανίχνευση γονιδιακών ανωμαλιών, ενώ ο κ. Νικολαΐδης από την πλευρά του, ανέλυσε τα δεδομένα και τις εξελίξεις της υπερηχογραφίας και της Ιατρικής Εμβρύου τα τελευταία 30 χρόνια και επικεντρώθηκε στην πιο πρόσφατη μη επεμβατική εξέταση προγεννητικού ελέγχου με έλεγχο εμβρυακού

100 www.iatrikoskosmos.gr

γενετικού υλικού (cfDNA). Σε ζωντανή σύνδεση με το συνέδριο των Γάλλων Εμβρυομητρικών Ιατρών, ο Καθηγητής παρουσίασε τα εξαιρετικά αποτελέσματα που είχε η εφαρμογή του τεστ στο γενικό πληθυσμό στο Λονδίνο. Επιπρόσθετα, ο κος Παπαϊωάννου, Υπεύθυνος Μονάδας Ιατρικής Εμβρύου της Γαία μίλησε για τις ενδείξεις της εξέτασης, την απαιτούμενη συμβουλευτική και παρέθεσε τα αποτελέσματα πρόσφατης έρευνας που εκπονήθηκε από την Ιατρική Εμβρύου του Γαία, όπου η μέθοδος εφαρμόζεται ήδη εδώ και ένα χρόνο με εξαιρετικά αποτελέσματα. Το Συμπόσιο πραγματοποιήθηκε την Παρασκευή 30 Μαΐου 2014 στο αμφιθέατρο του Ομίλου Ιατρικού Αθηνών. Για τη ΓΑΙΑ Μαιευτική - Γυναικολογική Στη ΓΑΙΑ εφαρμόζουμε πρώτοι στην Ελλάδα τις πιστοποιημένες παγκόσμιες επιστημονικές εξελίξεις σε συνεργασία με τους μεγαλύτερους επιστήμονες του πλανήτη. Στόχος μας είναι ο συνδυασμός της εξελιγμένης επιστήμης και σύγχρονης τεχνολογίας με την ευαισθησία, προκειμένου να προσφέρουμε σε κάθε γυναίκα και σε κάθε οικογένεια αυτό που δικαιούται να έχει: πρότυπη ιατρική φροντίδα με ανθρώπινο πρόσωπο.

Από αριστερά: οι κύριοι Δρ. Maximilian Schmid, καθηγητής στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου της Βιέννης, Γιώργος Παπαϊωάννου, Υπεύθυνος Μονάδας Ιατρικής Εμβρύου, Γαία

Άποψη της αίθουσας

Ειδήσεις - Επιστήμη Ογκολογικό συνέδριο στο Ιατρικό Διαβαλκανικό Θεσσαλονίκης Το βέλτιστο ογκολογικό αποτέλεσμα προκύπτει μόνο 06.2014 με τη συνεργασία ογκολόγων όλων των ειδικοτήτων

Η

έγκαιρη, σωστή και αποτελεσματική αντιμετώπιση των όγκων κάθε μορφής και σε οποιοδήποτε στάδιο, γίνεται δυνατή μόνο με την άριστη συνεργασία των ογκολόγων παθολόγων, ακτινοθεραπευτών και των χειρουργών. Η διεπιστημονική αντιμετώπιση των ογκολογικών ασθενών είναι το αίτημα της εποχής, που εκφράζεται με τη δημιουργία του θεσμού του Ογκολογικού Συμβουλίου, με τη συμμετοχή ογκολόγων ιατρών όλων των ειδικοτήτων, σε κάθε Ογκολογικό Κέντρο του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα. Αυτό είναι το συμπέρασμα που προέκυψε από τις εργασίες του 1ου εξειδικευμένου συνεδρίου με θέμα «Προεγχειρητική Χημειοθεραπεία/ Ακτινοθεραπεία στην Ογκολογία», που πραγματοποιήθηκε με συντονιστές και ομιλητές, ογκολόγους ιατρούς του Ιατρικού Διαβαλκανικού Θεσσαλονίκης και Νοσοκομείων Θεσσαλονίκης, Αθήνας, Ηρακλείου και Λάρισας. Όπως τόνισε ο πρόεδρος του Συνεδρίου, Ογκολόγος – Παθολόγος του Ιατρικού Διαβαλκανικού, Χρήστος Εμμανουηλίδης, στόχος των εργασιών του συνεδρίου ήταν «η διαρκής επιστημονική ενημέρωση όχι μόνο σχετικά με τα νεότερα φάρμακα, αλλά και με τις μεθόδους βελτιστοποίησης των χειρουργικών αποτελεσμάτων που προσφέρουν η προεγχειρητική χημειοθεραπεία και ακτινοθεραπεία». Στο Συνέδριο πραγματοποιήθηκαν 8 Στρογγύλες Τράπεζες και μία διάλεξη από καταξιωμένους ογκολόγους, χειρουργούς και ακτινοθεραπευτές, από όλη την Ελλάδα. Τα θέματα που αναλύθηκαν, αφορούσαν στην Προεγχειρητική θεραπεία και συνεργασία, προεγχειρητική θεραπεία στον καρκίνο του μαστού, προεγχειρητική θεραπεία στο γυναικολογικό και ουρολογικό καρκίνο, προεγχειρητική χημειοθεραπεία σαρκωμάτων, νεοεπικουρική προσέγγιση περιτοναϊκής καρκινωμάτωσης, καρκίνος του πνεύμονος, καρκίνος του παγκρέατος, ορθοκολικός καρκίνος και προεγχειρητική χημειοθεραπεία, καρκίνου οισοφάγου – στομάχου. Το συνέδριο τέλεσε υπό την αιγίδα του Ιατρικού Διαβαλκανικού, της Εταιρεία Ογκολόγων – Παθολόγων Ελλάδος, της Ελληνικής Εταιρείας Παχέος Εντέρου και Πρωκτού και της Ελληνικής Εταιρείας Ακτινοθεραπευτικής Ογκολογίας. Τις εργασίες του παρακολούθησε πλήθος ιατρών και εργαζομένων στον τομέα υγείας.

Στιγμιότυπο από το συνέδριο: Στο προεδρείο ο κος Χρήστος Εμμανουηλίδης, Ογκολόγος – Παθολόγος, Ιατρικού Διαβαλκανικού Θεσσαλονίκης. Στο βήμα, η κα Ηρώ Ντιούδη, Ψυχολόγος, Ιατρικού Διαβαλκανικού Θεσσαλονίκης αναλύει τη συμπτωματολογία του συνδρόμου επαγγελματικής εξουθένωσης ογκονοσηλευτών και ογκολόγων.

www.iatriko.gr

101

Κέντρο Υπερθερμίας του Ιατρικού Διαβαλκανικού Διεθνές φόρουμ για την Υπερθερμία στην Ογκολογία

06.2014

Η

θεραπευτική υπεροχή κατά 20%-30% του συνδυασμού υπερθερμίας και ακτινοθεραπείας ή χημειοθεραπείας σε κατηγορίες ογκολογικών ασθενών, έναντι μόνο της ακτινοθεραπείας ή της χημειοθεραπείας, προκύπτει από διεθνείς μελέτες. Οι μελέτες αυτές παρουσιάστηκαν σε διεθνές Φόρουμ που πραγματοποιήθηκε στο Ιατρικό Διαβαλκανικό, με θέμα την εφαρμοσμένη υπερθερμία στην ογκολογία και τη συμμετοχή διακεκριμένων Ελλήνων και ξένων ομιλητών. Όπως επισήμανε στο χαιρετισμό του ο επιστημονικός υπεύθυνος του Κέντρου Υπερθερμίας του Διαβαλκανικού, χειρουργός Αχιλλέας Πιστοφίδης, η υπερθερμία είναι ο τέταρτος πυλώνας στην αντιμετώπιση του καρκίνου, μαζί με τη χημειοθεραπεία, την ακτινοβολία και τη χειρουργική. Η μέθοδος έχει εγκριθεί πλέον και από το Κεντρικό Συμβούλιο Υγείας (ΚΕΣΥ) και εφαρμόζεται στα μεγαλύτερα Ογκολογικά Κέντρα διεθνώς. Οι ομιλητές Ο πρόεδρος της Γερμανικής Εταιρείας Υπερθερμίας, καθηγητής Χόλκερ Βένερ, ανέπτυξε τα οφέλη τα οποία μπορεί να αναμένει ένας καρκινοπαθής συνδυάζοντας την ολοσωματική υπερθερμία με τη χημειοθεραπεία ή την ακτινοθεραπεία. Ο αντιπρόεδρος της Γερμανικής Εταιρείας Υπερθερμίας, Χιουσέιν Σαχίνπας, τεκμηρίωσε με μελέτες την αποτελεσματικότητα της τοπικής περιοχικής υπερθερμίας επιβεβαιώνοντας με αυτόν τον τρόπο τη συνεργική δράση της τοπικής υπερθερμίας με τις κλασικές ογκολογικές θεραπευτικές αγωγές. Η καθηγήτρια Ακτινοθεραπείας, Νατάλια Ντεγκίνα, παρουσίασε μελέτη για την πολύ καλή δράση της τοπικής υπερθερμίας και την απουσία παρενεργειών από τη θεραπεία. Σημειώνεται ότι στη Ρωσία η Υπερθερμία αποτελεί μέθοδο που καλύπτεται ως δαπάνη από το Υπουργείο Υγείας για τους ογκολογικούς ασθενείς, γεγονός που την καθιστά μέθοδο ευρείας επιλογής και επιτρέπει στους ιατρούς υπερθερμίας να έχουν στη διάθεσή τους μεγάλο δείγμα ασθενών για τη διενέργεια μελετών. Ο επεμβατικός ακτινολόγος, Ιωάννης Δέδες, αναφέρθηκε στο συνδυασμό χημειοεμβολισμού με υπερθερμία για την αντιμετώπιση των ηπατικών μεταστάσεων και παρουσίασε τη θετική έκβαση περιστατικών που αντιμετώπισε στο Ιατρικό

102 www.iatrikoskosmos.gr

Ο κος Αχιλλέας Πιστοφίδης, Επιστημονικός Υπεύθυνος του Κέντρου Υπερθερμίας, Ιατρικού Διαβαλκανικού Θεσσαλονίκης

Διαβαλκανικό, σε συνεργασία με τον κ. Πιστοφίδη στο Κέντρο Υπερθερμίας του νοσοκομείου. Στο προεδρείο των εργασιών του φόρουμ, συμμετείχαν οι ογκολόγοι – παθολόγοι του Ιατρικού Διαβαλκανικού, Χρήστος Εμμανουηλίδης και Σοφία Μπάκα. Ενδεικτικά αποτελέσματα Σύμφωνα με ενδεικτικά στοιχεία που παρουσιάστηκαν κατά τη διάρκεια του συνεδρίου: Για τον Καρκίνο του Μαστού Σε μελέτη Φάσης ΙΙΙ, της Jones et al, από το Duke University, Βόρεια Καρολίνα, ΗΠΑ, σε 109 ασθενείς με καρκίνο του μαστού, έδειξε την υπεροχή του συνδυασμού της Υπερθερμίας + Ακτινοθεραπεία για ένα συνολικό ποσοστό ανταπόκρισης 68,1% σε σύγκριση με 42,3% για την Ακτινοθεραπεία μόνο. Εντυπωσιακή, δε, ήταν η διαφορά σε ασθενείς που είχαν ήδη κάνει έναν κύκλο ακτινοβολιών με ανταπόκριση 68,2% με Υπερθερμία + Ακτινο-

θεραπεία, σε σύγκριση με το 23,5% για Ακτινοθεραπεία μόνο. (Jones et Al., Journal of Clinical Oncology Vol 23, αριθ. 13, 1η Μαΐου, 2005.) Για τον καρκίνο παγκρέατος Τρεις αρχικές μελέτες, οι οποίες παρουσιάστηκαν στην ICHO 2008 από Βερόνα, Μόναχο και Κιότο Ιαπωνία, έδειξαν τη σημαντική υπεροχή του συνδυασμού της χημειοθεραπείας μαζί με υπερθερμία. Αναλυτικότερα: Σύμφωνα με τη μελέτη Takagi et al, Kyoto, μετά από Gemcitabine & Υπερθερμία προέκυψε 57,1% έλεγχος του όγκου (CR+PR+SD) έναντι 14,3% μόνο Gemcitabine. Επιτεύχθηκε στο 49% ένα έτος επιβίωσης, έναντί 30% χωρίς υπερθερμία. Στη μελέτη Maluto et al, Verona, τα αποτελέσματα από το συνδυασμό Χημειο/ Ραδιοθεραπείας και Υπερθερμίας ήταν 68% ενός έτους επιβίωσης (ενώ καμία αυξημένη παρενέργεια δεν παρατηρήθηκε στην ομάδα ελέγχου), έναντί 47% της ίδιας θεραπείας χωρίς Υπερθερμία. Σύμφωνα με τη μελέτη Tschoep et al, München, ο μέσος όρος επιβίωσης χωρίς εξέλιξη της νόσου μετά την έναρξη της δεύτερης γραμμής θεραπείας με χημειοθεραπεία και υπερθερμία αυξήθηκε σε 16,9 μήνες έναντι 4,2 μηνών μόνο με χημειοθεραπεία.

Ειδήσεις - Επιστήμη Συνεργασία με καταξιωμένα Πανεπιστημιακά Κέντρα της Γαλλίας στη ρομποτική λαπαροσκοπική ουρολογία

11.2013

Μ

ία πολύ σημαντική συνεργασία, στον τομέα της Ρομποτικής και Λαπαροσκοπικής Ουρολογικής Χειρουργικής, με δύο εξέχοντα πανεπιστημιακά κέντρα του εξωτερικού, έκλεισε το Ιατρικό Κέντρο Αθηνών. Το Κέντρο της Ελάχιστα Επεμβατικής Ουρολογίας του Ιατρικού Κέντρου Αθηνών, το οποίο διευθύνει ο Χειρουργός κ. Γεώργιος Ν. Κυριάκου, εξασφάλισε προσφάτως συνεργασία με τη Λαπαροσκοπική Ουρολογική Κλινική του IRCAD/EITS (Research Institute against Digestive Cancer / European Institute of Tele-Surgery) της Ιατρικής Σχολής του Στρασβούργου και το Ρομποτικό και Λαπαροσκοπικό Κέντρο Saint Augustin που λειτουργεί στο Μπορντό της Γαλλίας. Διευθυντής και των δύο κορυφαίων Ιατρικών Κέντρων της Γαλλίας, είναι ο Καθηγητής κ. Thierry Piechaud, γνωστός διεθνώς για τη συμβολή του στην ανάπτυξη της Λαπαροσκοπικής και Ρομποτικής Ουρολογίας. Στόχοι της συνεργασίας αποτελούν:

• Η ανταλλαγή επιστημονικών απόψεων σε δύ-

•

•

σκολα περιστατικά, καθώς και το φιλτράρισμα του ιστορικού των ασθενών με ογκολογικά προβλήματα από ελληνογαλλικό συμβούλιο επιστημόνων, προκειμένου να διασφαλίζεται η τελική αποθεραπεία τους σύμφωνα με τις πιο προηγμένες, τρέχουσες πανευρωπαϊκές απόψεις στη σύγχρονη ουρολογία. Η διαβεβαίωση των ασθενών πως η πορεία της θεραπείας τους ακολουθεί ένα σύγχρονο πανευρωπαϊκό μοντέλο μίας ευρύτερης ομάδας (πχ σε ότι αφορά ογκολογικούς ασθενείς περιλαμβάνει επίσης ουρολόγους, ογκολόγους, ακτινοθεραπευτές, κλπ.). Τ ο “challenging” σε περιστατικά, όπως δύσκολοι όγκοι, πολύ βαρύ ιστορικό κλπ. Η συγκρότηση ελληνογαλλικής χειρουργικής ομάδας θα αποδώσει στο μέγιστο το επιθυμητό αποτέλεσμα της ασφάλειας και καλής έκβασης των ασθενών.

Από το ξεκίνημα της λειτουργίας του, τον Ιούνιο του 1994, ως τμήμα του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου του Στρασβούργου, το IRCAD κέρδισε παγκόσμια αναγνώριση, για την υψηλού επιπέδου χειρουργική έρευνα που πραγματοποιεί, γεγονός που έχει πιστοποιηθεί από 2.746 διεθνείς δημοσιεύσεις, καθώς και πολλά εξαιρετικά διεθνή βραβεία, ανάμεσα στα οποία τα εξής: • C omputer world Smithsonian Award (Washington - 1999)

• C omputer world Honors Award (Washington • • • • • •

- 2002) E xcel Award et World Summit Award (Genève - 2003) R obotics Award (Osaka - 2004) M ICCAI 1st Prize (New York - 2008) P rix Antoni de Gimbernat (Barcelone - 2008) M ICCAI 1st Prize (London - 2009) G eorge Berci Lifetime Achievement Award (Washington- 2010)

Προγράμματα (“Therapeutic Innovations”) όπως το ANUBIS project 2004 (νέα σύλληψη διακαναλικής χειρουργικής διαμέσου φυσικών οπών, αποφεύγοντας δερματικές και μυϊκές ουλές), και κυρίως αυτά της Ρομποτικής Χειρουργικής, εισήγαγαν την παράλληλη ανάπτυξη μίας άλλης εκπαιδευτικής δομής, την έναρξη του EITS (European Institute of Tele-Surgery) μέσα στο Ινστιτούτο του IRCAD. Κάθε χρόνο 3.700 χειρουργοί από όλο τον κόσμο εκπαιδεύονται χάρη στη διαθεσιμότητα και επιδεξιότητα μίας ομάδας 800 εξειδικευμένων επιστημόνων. Όλες αυτές οι επεμβατικές «εφευρέσεις» και η ανάπτυξη προς νέες χειρουργικές τεχνολογίες περιλαμβάνονται και στο πρόγραμμα των IRCAD/ EITS Ουρολογικών Courses. Η Ουρολογική Σχολή του IRCAD θεωρείται το καλύτερο Λαπαροσκοπικό Ουρολογικό Σχολείο σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, με συμμετοχή στα courses τελειόφοιτων ειδικευόμενων και ειδικευμένων ουρολόγων από όλον τον κόσμο. Πρόκειται για “University post-graduate courses in Laparoscopic Surgery”. Η παγκόσμια φήμη του IRCAD οδήγησε στη δημιουργία ενός δίδυμου Ινστιτούτου στην Ασία (Ταϊβάν) (Asia IRCAD– AITS) από το Μάιο του 2008. Ακολούθως, το IRCAD Brazil ξεκίνησε τη λειτουργία του στο Sao Paulo στις 9 Ιουλίου 2011. Αξίζει να σημειωθεί ότι κατόπιν εισήγησης του Χειρουργού κ. Γ. Κυριάκου – ο οποίος αποτελεί επίσης Διδακτικό Μέλος του IRCAD / EITS της Ιατρικής Σχολής του Στρασβούργου – στην Ελληνική Ουρολογική Εταιρεία και υποβολής αιτήματος προς τον Καθηγητή Τ. Piechaud, αποφασίστηκε η χορήγηση υποτροφιών, σε ετήσια βάση, σε νέους έλληνες ουρολόγους, για την παρακολούθηση των Intensive Courses και την απόκτηση του Ακαδημαϊκού Διπλώματος Λαπαροσκοπικής Ουρολογίας.

www.iatriko.gr

103

Νέα πρωτιά για τον Όμιλο Ιατρικού Αθηνών: Απόκτηση ειδικότητας από ιατρό του Πανεπιστήμιου του Μπάρι σε κλινική του Ομίλου

Ά

λλη μία πρωτιά για τον Όμιλο Ιατρικού Αθηνών ανακοινώθηκε στο πλαίσιο της νέας συνεργασίας με το Πανεπιστήμιο του Μπάρι στην Ιταλία. Συγκεκριμένα, το τριτοβάθμιο ίδρυμα εμπιστεύτηκε σε κλινική του Ομίλου μέρος της ειδικότητας χειρουργού. Τη συνεργασία «εγκαινίασε» η ιατρός Marialessia Milella, ειδικευόμενη του 6ου έτους της χειρουργικής ειδικότητος της Γενικής Χειρουργικής στο Πανεπιστήμιο του Μπάρι, η οποία υπό την καθοδήγηση του γενικού χειρουργού Δρ. Γεώργιου Α. Σπηλιόπουλου, Διευθυντή Χειρουργικής Κλινικής και της Μονάδας Χειρουργικής της Παχυσαρκίας στο Ιατρικό Περιστερίου, συμπλήρωσε τη δίμηνη περίοδο εκπαίδευσής της στη νοσηλευτική μονάδα του Ομίλου. Η διαδικασία της ειδικότητας της Marialessia Milella ολοκληρώθηκε τον Απρίλιο και ο υπεύθυνος καθηγητής της, Prof. Nicola Palasciano, καθώς και ο υπεύθυνος επιτροπής ειδικότητος Prof. Vincenzo Memeo, μετά από αξιολόγηση του επιστημονικού έργου του Δρ Γ. Σπηλιόπουλου, ενέκριναν αυτή τη περίοδο εκπαίδευσης, η οποία προσμετράται στον κύκλο εκπαίδευσης για τη Γενική Χειρουργική στο Πανεπιστήμιο του Μπάρι.

07.2014

Με τον τρόπο αυτό, εγκαινιάζεται μία περίοδος επιστημονικής συνεργασίας μεταξύ του Ομίλου Ιατρικού Αθηνών και του Πανεπιστημίου του Μπάρι, η οποία πληροί όλες τις προϋποθέσεις επιστημονικής αξιοπιστίας και διάρκειας σε βάθος χρόνου. «Είναι η πρώτη φορά που μία πανεπιστημιακή Ιατρική Σχολή δυτικοευρωπαϊκής χώρας εγκρίνει την εκπαίδευση στη Γενική Χειρουργική σε νοσηλευτικό ίδρυμα της Ελλάδος, το οποίο ανήκει στον ιδιωτικό τομέα. Αυτό καταδεικνύει την αρτιότητα των υποδομών στα νοσηλευτικά ιδρύματα του Ομίλου, τη ροή ενδιαφερόντων περιστατικών και βεβαίως την εξαιρετικά υψηλή ποιότητα της χειρουργικής πρακτικής που ασκούμε» δήλωσε με αφορμή αυτή τη συνεργασία ο Δρ. Γ. Σπηλιόπουλος.

Το Business School of Wharton University στον Όμιλο Ιατρικού Αθηνών

Από αριστερά: οι κ.κ. Δρ. Γ. Σπηλιόπουλος, Διευθυντής Χειρουργικής Κλινικής και της Μονάδας Χειρουργικής της Παχυσαρκίας Ιατρικού Περιστερίου, Marialessia Milella, ειδικευόμενη Γενικής Χειρουργικής στο Πανεπιστήμιο του Μπάρι

05.2014

Μ

ία ομάδα 22 φοιτητών από το Business School of Wharton University της Πενσυλβάνιας επισκέφτηκαν τις εγκαταστάσεις του Ιατρικού Κέντρου Αθηνών στις 27 Μαΐου 2014 προκειμένου να ενημερωθούν για τις δραστηριότητες του Ομίλου Ιατρικού Αθηνών και να περιηγηθούν στις σύγχρονες εγκαταστάσεις του Ιατρικού Κέντρου Αθηνών. Ο κος Κωστής Χατζηγιαννάκης, Διευθυντής Εταιρικών & Διεθνών Σχέσεων του Ομίλου παρουσίασε την πλήρη γκάμα των δραστηριοτήτων του Ομίλου και των νοσοκομείων και απάντησε σε μία σειρά ερωτήσεων των φοιτητών και των συνοδών τους.

Φοιτητές από το Business School of Wharton University της Πενσυλβάνιας με τον Κωστή Χατζηγιαννάκη, Διευθυντή Εταιρικών & Διεθνών Σχέσεων του Ομίλου Ιατρικού Αθηνών

104 www.iatrikoskosmos.gr

Νέο Επιστημονικό Συμβούλιο και Επιστημονικός Διευθυντής στο Διαβαλκανικό

Ν

έο Επιστημονικό Συμβούλιο και Επιστημονικός Διευθυντής ανέλαβαν καθήκοντα στο Ιατρικό Διαβαλκανικό, παραλαμβάνοντας τη σκυτάλη από εξέχοντες καθηγητές του απερχόμενου Συμβουλίου. Οι συμμετέχοντες στα δύο κορυφαία επιστημονικά όργανα του νοσοκομείου, είναι: Επιστημονική Διευθύντρια του Ιατρικού Διαβαλκανικού Κέντρου, ανέλαβε η Ομότιμος Καθηγήτρια Παιδιατρικής, Φανή Αθανασιάδου. Πρόεδρος του νέου Επιστημονικού Συμβουλίου, ανέλαβε ο Καθηγητής Ακτινολογίας Αντώνιος Δρεβελέγκας.

Η Διοίκηση του Ομίλου, απευθυνόμενη προς τον απερχόμενο Επιστημονικό Διευθυντή, Μενέλαο Παπαδημητρίου Ομ. Καθηγητή Παθολογίας-Νεφρολογίας, εκφράζει τις θερμές ευχαριστίες της για την πολύτιμη προσφορά του και τη συμβολή του στην παρακολούθηση και προώθηση του συντελούμενου υψηλοτάτου επιπέδου επιστημονικού έργου. Ομοίως, ευχαριστίες απευθύνιε και στα μέλη του απερχόμενου Επιστημονικού Συμβουλίου κ.κ. Αντώνη Αντωνιάδη, Ομ. Καθηγητή Χειρουργικής, Παναγιώτη Λαμπανάρη, Διευθυντή Ουρολογικού ΙΔΘ και Χρήστο Σέμογλου, Ομ. Καθηγητή Χειρουργικής, που «με την υπευθυνότητα και το υψηλό επι-

στημονικό τους κύρος παρείχαν στο Νοσοκομείο την ασφάλεια της προσφοράς των αρίστων ιατρικών υπηρεσιών σε συνδυασμό με την επίλυση οποιουδήποτε προβλήματος, παρέχοντας συμβουλές και εξειδικευμένες γνώσεις τόσο για επιστημονικά θέματα, όσο και για θέματα ηθικής και δεοντολογίας».

Η ενδοσκοπική χειρουργική στη Γυναικολογία

Ν

έους ορίζοντες στη γυναικολογία προσφέρει σήμερα η ενδοσκοπική χειρουργική, που γνωρίζει θεαματική εξάπλωση στη χώρα μας τα τελευταία χρόνια, προσφέροντας ελαχιστοποίηση του τραύματος και του μετεγχειρητικού πόνου, μείωση της απώλειας αίματος και του χρόνου νοσηλείας, καλύτερο αισθητικό αποτέλεσμα, ενώ η γυναίκα μπορεί να επιστρέψει πολύ σύντομα στις δραστηριότητές της. «Σε αντίθετη με τις επεμβάσεις ανοιχτής κοιλιάς, η Ενδοσκοπική Χειρουργική προσφέρει καλύτερο αποτέλεσμα με ελάχιστες επιπλοκές, αρκεί η επέμβαση να γίνεται σε οργανωμένο κέντρο με εξειδικευμένη ιατρική ομάδα, η οποία θα πρέπει να κάνει συνεχή εκπαίδευση στα σύγχρονα ενδοσκοπικά ιατρικά όργανα». Τα παραπάνω τόνισε σε συνέδριο

106 www.iatrikoskosmos.gr

ο Γεώργιος Πάντος, αναπλ. καθηγητής Γυναικολογίας του ΑΠΘ και Διευθυντής του Ενδοσκοπικού Τμήματος του Ιατρικού Διαβαλκανικού, στο οποίο διενεργείται με απόλυτη επιτυχία, από ετών, όλο το φάσμα των Γυναικολογικών ενδοσκοπικών επεμβάσεων από εξειδικευμένη ομάδα υπό την καθοδήγησή του. Ινομυώματα και υπογονιμότητα Σύμφωνα με τον καθ. Γ. Πάντο, κάθε χρόνο στη χώρα μας χιλιάδες γυναίκες μπαίνουν στο χειρουργείο προκειμένου να αντιμετωπίσουν διάφορα γυναικολογικά προβλήματα. Το κυριότερο, είναι η αφαίρεση ινομυωμάτων, τα οποία εμφανίζονται σε ποσοστό 30% σε γυναίκες άνω των 40 χρόνων, από τις οποίες το 30% με 40% αντιμετωπίζουν πρόβλημα υπογονιμότητας. Μάλιστα, όπως τόνισε, ο πιο συχνός λόγος για την αφαίρεση της μήτρας είναι τα ινομυώματα. Μερικές από τις ενδείξεις της διαγνωστικής λαπαρασκόπησης είναι η υπογονιμότητα, το χρόνιο ή οξύ κοιλιακό άλγος, ο έλεγχος των συγγενών ή επίκτητων ανωμαλιών της μήτρας, των σαλπίγγων ή των ωοθηκών, η υποψία ενδομητρίωσης ή εξωμητρίου κυήσεως,

03.2014

06.2014

καθώς και ο έλεγχος πριν από επεμβάσεις αποκατάστασης της λειτουργικότητας των σαλπίγγων. Οι κυριότερες εξάλλου γυναικολογικές παθήσεις, που αντιμετωπίζονται με τη χειρουργική λαΟ Γεώργιος Πάντος, καθηγ. Μαιευπαροσκόπηση ή τικής - Γυναικολογίας, Διευθυντής υστεροσκόπηση, Ενδοσκοπικού Τμήματος Ιατρικού είναι η εξωμήτριΔιαβαλκανικού Θεσσαλονίκης ος εγκυμοσύνη, κύστεις ωοθηκών, ενδομητρίωση, ενδοπυελικές συμφύσεις, πολυκυστικές ωοθήκες, ινομυώματα της μήτρας, στειροποίηση των σαλπίγγων, ολική υστερεκτομία, ανωμαλίες διάπλασης της μήτρας, ενδομητρικοί πολύποδες και συμφύσεις. Τα μέγιστα συνέβαλαν η συνεχής βελτίωση των οπτικών ινών και ιδίως η δυνατότητα εφαρμογής των λέιζερ και της ηλεκτροχειρουργικής μέσω του λαπαροσκοπίου. Επίσης, οι ραγδαία εξελισσόμενες τεχνικές παρουσίασης και τεκμηρίωσης των δεδομένων μίας επέμβασης, έκαναν δυνατή την εκτέλεση λαπαροσκοπικά ή υστεροσκοπικά πολλών από τις επεμβάσεις, που διενεργούνταν μέσω κλασικών τομών ή διατομής της μήτρας.

Ειδήσεις - Επιστήμη Διπλή βράβευση με Ευρωπαϊκή διάκριση για το Δρ. Σταύρο Ι. Τυριτζή του Ιατρικού Κέντρου Αθηνών

Δ

ιακεκριμένος δις, ο Έλληνας Χειρουργός - Ουρολόγος του Ιατρικού Κέντρου Αθηνών Δρ. Σταύρος Ι. Τυριτζής, Συνεργάτης του Κέντρου Ελάχιστα Επεμβατικής Χειρουργικής Ουρολογίας, καθώς του απονεμήθηκε το 1ο Βραβείο του Διαγωνισμού Ουρολογίας Νοτιοανατολικής Ευρώπης (SouthEastern European Meeting-SEEM) και το Βραβείο Αριστείας Νέου Ουρολόγου (Ινστιτούτο Μελέτης Ουρολογικών Παθήσεων - ΙΜΟΠ). Ο Δρ. Σταύρος Ι. Τυριτζής, έλαβε την Ευρωπαϊκή διάκριση, η οποία αποτελεί μία από τις σημαντικότερες, παγκόσμιες διακρίσεις που μπορεί να λάβει ένας νέος ουρολόγος, στον ετήσιο διαγωνισμό της Ευρωπαϊκής Ουρολογικής Εταιρείας (ΕΑU) που διεξήχθη στο πλαίσιο του Συνεδρίου Ουρολογίας Νοτιοανατολικής Ευρώπης (SouthEastern European MeetingSEEM). Ο Δρ. Σταύρος Ι. Τυριτζής, κλήθηκε να παρουσιάσει σε ειδική επιτροπή διακεκριμένων επιστημόνων, τόσο το βιογραφικό του, όσο και το επιστημονικό του έργο. Με την ομιλία του με θέμα «Robotics in Urology: Fact, NOT Fiction» (Ρομποτική Χειρουργική στην Ουρολογία. Πραγματικότητα, ΟΧΙ Μύθος) και τις καίριες απαντήσεις που έδωσε ο Δρ. Τυριτζής στην επιτροπή, η Ελλάδα κέρδισε το πρώτο βραβείο για τα επιστημονικά δεδομένα της ρομποτικής χειρουργικής. Ο Δρ. Σταύρος Ι. Τυριτζής αξιολογήθηκε και έλαβε την υψηλότερη βαθμολογία ανάμεσα σε 10 υποψήφιους, από 15 παγκοσμίου φήμης Ουρολόγους Καθηγητές (όπως οι Jens Rassweiler, H. Abol-Enein, Bob Djavan, Chris Chapple, J. Palou, V. Mirone κ.ά.) για τη συνολική παρουσίαση και την ανταπόκρισή του στις ερωτήσεις τους.

11.2013

επιστημόνων που αρίστευσαν στη διαδικασία διάκρισης για τη λήψη του τίτλου FEBU “Fellow of European Board of Urology”. Οι κ.κ. Γ. Μουτζούρης (Πρόεδρος της Ελληνικής Ουρολογικής Εταιρείας, εκπρόσωπος της ΕΟΕ), Ι. Βακαλόπουλος (Αντιπρόεδρος της Ουρολογικής Εταιρείας Βορείου Ελλάδος, εκπρόσωπος της ΟΥEΒΕ) και Κ. Χατζημουρατίδης (εκπρόσωπος του ΙΜΟΠ) που αποτέλεσαν τα μέλη της επιτροπής, μετά από αξιολόγηση 9 αριστούχων, αποφάνθηκαν να απονείμουν το βραβείο στον Δρ. Σταύρο I. Τυριτζή. Το βραβείο, το οποίο απονεμήθηκε στο πλαίσιο επίσημου δείπνου Συνεδρίου της Ουρολογικής Εταιρείας Βορείου Ελλάδος, συνοδεύτηκε από χρηματικό έπαθλο 5.000 ευρώ, προκειμένου ο Δρ. Τυριτζής να καλύψει τα έξοδα μετεκπαίδευσής του σε κέντρο επιλογής του. Ο Δρ. Σταύρος Ι. Τυριτζής, Χειρουργός - Ουρολόγος, Συνεργάτης του Κέντρου Ελάχιστα Επεμβατικής Χειρουργικής Ουρολογίας του Ιατρικού Κέντρου Αθηνών.

Το Βραβείο Αριστείας Νέου Ουρολόγου με το οποίο επίσης τιμήθηκε ο Δρ. Τυριτζής, απονεμήθηκε στον ίδιο στο πλαίσιο του νέου θεσμού του Ινστιτούτου Μελέτης Ουρολογικών Παθήσεων (ΙΜΟΠ), το οποίο έχει στόχο την αναγνώριση της επιστημονικής κατάρτισης των νέων Ελλήνων Ουρολόγων. Στο πλαίσιο του θεσμού, τριμελής επιτροπή εξετάζει τις υποψηφιότητες όλων των

Ο Δρ. Σταύρος Ι. Τυριτζής, Χειρουργός - Ουρολόγος, Συνεργάτης του Κέντρου Ελάχιστα Επεμβατικής Χειρουργικής Ουρολογίας του Ιατρικού Κέντρου Αθηνών, κατά την απονομή του βραβείου του.

EAU 9th South Eastern European Meeting (SEEM) 1-3 November 2013 Thessaloniki, Greece

www.iatriko.gr

107

Ο Όμιλος Ιατρικού Αθηνών στηρίζει τους Νικητές!

• Κατάκτηση του νταμπλ από την ομάδα βόλεϊ ανδρών του Ολυμπιακού Θερμά συγχαρητήρια στον Δημήτρη Καζάζη και σε ολόκληρη την ομάδα για την αξιέπαινη προσπάθειά τους!

σε ολόκληρη την ομάδα για την αξιέπαινη προσπάθεια τους, η οποία είχε ως αποτέλεσμα την κατάκτηση του Πρωταθλήματος χωρίς καμία βαθμολογική απώλεια με 27 νίκες σε 27 ματς!

• Κατάκτηση του νταμπλ από τη γυναικεία ομάδα βόλεϊ του Ολυμπιακού Θερμά συγχαρητήρια στον Γιάννη Νικολάκη και σε ολόκληρη την ομάδα για την κατάκτηση του νταμπλ για δεύτερη, συνεχόμενη χρονιά!

• Κατάκτηση του πρωταθλήματος της Football League από την ΑΕΚ Θερμά συγχαρητήρια στον Τραϊανό Δέλλα και σε όλους τους παίκτες, καθώς και στην τεχνική ηγεσία και το ιατρικό επιτελείο για μία άκρως επιτυχημένη αγωνιστική χρονιά!

• Κατάκτηση του πρωταθλήματος για 28η φορά από την ομάδα πόλο ανδρών του Ολυμπιακού Θερμά συγχαρητήρια στον Θεόδωρο Βλάχο, και

• 3η θέση στους τελικούς των play offs για την ΚΑΕ ΠΑΟΚ Ο Όμιλος Ιατρικού Αθηνών συγχαίρει την ΚΑΕ ΠΑΟΚ για την κατάκτηση της 3ης θέσης

108 www.iatrikoskosmos.gr

στους τελικούς των play offs, ολοκληρώνοντας με αυτό τρόπο μία εξαιρετική σεζόν Στη συνεχή και αμείωτη προσπάθειά των ομάδων για τα βέλτιστα αποτελέσματα, ο Όμιλος Ιατρικού Αθηνών επιβεβαιώνει το ρόλο του ως αρωγός, φροντίζοντας, μέσα από τη διακεκριμένη ιατρική ομάδα και τα εξειδικευμένα κέντρα μας, την υγεία και καλή αγωνιστική κατάσταση των παικτών με τον πιο άρτιο και επιστημονικό τρόπο. Και πάλι συγχαρητήρια και καλή επιτυχία για την επόμενη αγωνιστική σεζόν!

Αθλητισμός Ο Όμιλος Ιατρικού Αθηνών στο Moraitis Run

Ι

διαίτερα σημαντική ήταν η συμβολή του Ομίλου Ιατρικού Αθηνών με την προσφορά της υπηρεσίας Emergency Medical Services για την υλοποίηση του πρώτου Moraitis Run της Σχολής Μωραΐτη. Ο αγώνας πραγματοποιήθηκε στις 6 Απριλίου 2014 στην περιοχή Ψυχικού – Φιλοθέης υπό την αιγίδα της ΕΑΣ ΣΕΓΑΣ Ανατολικής Αττικής και του Δήμου Φιλοθέης - Ψυχικού, περιελάμβανε 5k, 10k, παιδικό αγώνα 400μ. και 600μ. στους μοναδικούς πευκόφυτους δρόμους του Δήμου Ψυχικού. Τα έσοδα διατέθηκαν για τους σκοπούς φιλανθρωπικών φορέων που υλοποιούν έργο για το παιδί.

04.2014

Ο Όμιλος Ιατρικού Αθηνών επίσημος χορηγός ΣΕΓΑΣ στον 3ο Ημιμαραθώνιο Αθηνών

Ε

πίσημος χορηγός ήταν ο Όμιλος Ιατρικού Αθηνών στον 3ο Ημιμαραθώνιο της Αθήνας, ο οποίος πραγματοποιήθηκε την Κυριακή 4 Μαΐου 2014, από το δήμο Αθηναίων και τον Σύνδεσμο Ελληνικών Γυμναστικών και Αθλητικών Σωματείων (Σ.Ε.Γ.Α.Σ.).

Η υπηρεσία ασθενοφόρων του Ομίλου Ιατρικού Αθηνών – Emergency Medical Services – βρέθηκε κοντά στους συμμετέχοντες και παρείχε επείγουσα προνοσοκομειακή φροντίδα από εξειδικευμένους ιατρούς και άρτια εκπαιδευμένο πλήρωμα.

05.2014

Ο αγώνας, ο οποίος διοργανώνεται από το 2012 έχει καθιερωθεί ως ένας από τους σημαντικότερους αθλητικούς θεσμούς μαζικής και λαϊκής συμμετοχής στη χώρα μας, ενώ αποτελεί τον πλέον κατάλληλο τρόπο ανάδειξης ιστορικών και τουριστικών σημείων της Αθήνας.

www.iatriko.gr

109

Κάλυψη των MadWalk και το Mad Video Music Awards από τον Όμιλο Ιατρικού Αθηνών

Ο

Όμιλος Ιατρικού Αθηνών παρείχε επείγουσα ιατρική φροντίδα με την υπηρεσία Emergency Medical Services στις εκδηλώσεις του Mad. Συγκεκριμένα, το ασθενοφόρο επανδρωμένο από συνοδούς ιατρούς, εξειδικευμένους στην παροχή επείγουσας προνοσοκομειακής φροντίδας και άρτια εκπαιδευμένα πληρώματα κάλυψε τις πρόβες generale και την

εκδήλωση του MadWalk στις 2 & 3 Απριλίου 2014, στο Metropolitan Expo – Διεθνής Αερολιμένας Αθηνών «Ελ. Βενιζέλος». Επιπρόσθετα, δύο κινητές μονάδες επιστρατεύτηκαν προκειμένου να καλύψουν τα Mad Video Music Awards, που πραγματοποιήθηκαν τη Δευτέρα 23 Ιουνίου στο Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας

Μέγας Χορηγός ο Όμιλος Ιατρικού Αθηνών στην 4η διαδρομή ιστορικών οχημάτων

Ο

10.2013

Όμιλος Ιατρικού Αθηνών ήταν μέγας χορηγός στην 4η διαδρομή ιστορικών οχημάτων που πραγματοποιήθηκε στις 13 Οκτωβρίου 2013 και διοργανώθηκε από το Σύλλογο Φίλων Παλαιού Αυτοκινήτου Μοτοσυκλέτας Ωρωπού (Σ.Α.Μ.Π.Φ.Ω.). Συμμετείχαν 16 αυτοκίνητα μεταξύ του 1950 και 1976 όπου έκαναν το γύρο της Ανατολικής Αττικής με τους παρακάτω σταθμούς: Ωροπός – Κάλαμος – Καπανδρίτι – Γραμματικό – Αρχαία Ραμνούς – Αγ. Μαρίνα – Αμφιαράειο – Μαρκόπουλο –Ωροπός. Ο Όμιλος Ιατρικού Αθηνών παρείχε τον απαραίτητο εξοπλισμό για την κάλυψη ενδεχόμενης ιατρικής ανάγκης κατά τη διάρκεια της διαδρομής, ενώ

παράλληλα παρείχε στο σύλλογο αναλώσιμα υλικά που ήταν απαραίτητα για την ασφαλή κίνηση των συγκεκριμένων οχημάτων. Ο Πρόεδρος του Δ.Σ. κ. Κωνσταντίνος Μενεμενής σε μία σύντομη ομιλία του ευχαρίστησε το Διευθύνοντα Σύμβουλο του Ομίλου Ιατρικού Αθηνών, Δρ. Βασίλη Αποστολόπουλο, για το ενδιαφέρον, την ενθάρρυνση και τη στήριξή του στην προσπάθεια του συλλόγου.

Ένα παιδί της «οικογένειας» του Διαβαλκανικού βραβεύτηκε με μετάλλιο στο Πανευρωπαϊκό

Η

οικογένεια του Ιατρικού Διαβαλκανικού αισθάνεται υπερήφανη για τη διάκριση της Κυριακής Παπαδοπούλου. Η 22χρονη κόρη του εργαζόμενου του νοσοκομείου, Γιώργου Παπαδόπουλου, τίμησε από το βάθρο της δεύτερης θέσης τα χρώματα της Ελλάδας στο Πανευρωπαϊκό πρωτάθλημα TAE KWON DO στο Μίνσκ της Λευκορωσίας στην κατηγορία των -45 kg. Η Ελληνίδα πρωταθλήτρια, τελειόφοιτη των ΤΕΦΦΑ, κάτοχος της μαύρης ζώνης και 2 Dan,

110 www.iatrikoskosmos.gr

ξεκίνησε το TAE KWON DO το έτος 2000. Το 2013 κατέκτησε την 1η θέση στην κατηγορία -45kg, στην πρόκριση για την εθνική ανδρών – γυναικών και τη συμμετοχή της στο Παγκόσμιο πρωτάθλημα στη Σόφια της Βουλγαρίας. Το 2014 κατέκτησε την 1η θέση στην κατηγορία -45 kg στο Πανελλήνιο πρωτάθλημα ανδρών –γυναικών και την πρόκριση στην εθνική για το Πανευρωπαϊκό πρωτάθλημα από όπου επέστρεψε νικήτρια με το μετάλλιο της 2ης θέσης. Καλή συνέχεια…

04.2014

Στιγμιότυπο από την τελετή βράβευσης της Κυριακής Γ. Παπαδοπούλου

Παγκόσμια Ημέρα Κατά του Άσθματος Δράση με οφέλη για τους πολίτες των Νοτίων Προαστίων 05.2014 με την παρουσία του Δημάρχου Π. Φαλήρου

Σ

το πλαίσιο εορτασμού της Παγκόσμιας Ημέρας κατά του Άσθματος, την Τετάρτη 7 Μαΐου, το Ιατρικό Π. Φαλήρου του Ομίλου Ιατρικού Αθηνών διοργάνωσε στις εγκαταστάσεις του, εκδήλωση ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης για τους πολίτες των Νοτίων Προαστίων. Το «παρών» στην πρόληψη για τις αναπνευστικές παθήσεις, έδωσε ο Δήμαρχος Π. Φαλήρου, κ. Διονύσης Χατζηδάκης, ο οποίος συμμετείχε και στις εξετάσεις που διενεργήθηκαν από τους εξειδικευμένους ιατρούς του Ιατρικό Π. Φαλήρου. Με αφορμή την πρωτοβουλία αυτή, δήλωσε: «Σε μία περίοδο

οικονομικών δυσκολιών στην πατρίδα μας, ο Όμιλος Ιατρικού Αθηνών για ακόμη μία φορά έδειξε το κοινωνικό του πρόσωπο με τη διενέργεια δωρεάν εξετάσεων για τους δημότες μας και την ενημέρωσή τους για τη σημασία της πρόληψης στις αναπνευστικές παθήσεις. Ευχαριστούμε, εκ μέρους της τοπικής αυτοδιοίκησης, τόσο τον Πρόεδρο του Ομίλου Δρ. Γ. Αποστολόπουλο για την κοινωνική του προσφορά, όσο και τα στελέχη του Ιατρικού Π. Φαλήρου - με τα οποία υπάρχει αγαστή συνεργασία - για τη συμπαράστασή τους όλα τα χρόνια στους συμπολίτες μας». Ο κ. Ιωάννης Πυρνοκόκης, Διευθυντής του Ιατρικού Π. Φαλήρου, δήλωσε: «Η σημερινή προσέλευση του κόσμου που ξεπερνά κατά πέντε φορές τη μέση ημερήσια επισκεψιμότητα της μονάδας μας, μάς επιβεβαιώνει και μάς ενθαρρύνει να συνεχίσουμε να λειτουργούμε, έχοντας ως σκοπό τη διατήρηση υψηλού επιπέδου υγείας στους κατοίκους των Ν. Προαστίων. Τόσο μέσα από την παροχή κορυφαίων υπηρεσιών υγείας, από τη διακεκριμένη επιστημονική μας ομάδα, όσο και με τη διενέργεια δράσεων που υπογραμμίζουν τη σημασία της ενημέρωσης στην πρόληψη της υγείας». Στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας της νοσηλευτικής μονάδας Ιατρικού Π. Φαλήρου, διενεργήθηκαν προληπτικές εξετάσεις αναπνοής με σπιρομέτρηση και ροομετρία, ενώ οι διακεκριμένοι ιατροί κ.κ. Νίκη Γεωργάτου-Παπαγεωργίου, Διευθύντρια Πνευμο-

Ιατρικό Παλαιού Φαλήρου: Δωρεάν Επισκέψεις όλο το χρόνο, στους δημότες των Ν. Προαστίων

T

ο Ιατρικό Παλαιού Φαλήρου του Ομίλου Ιατρικού Αθηνών, έχοντας ως σκοπό τη διατήρηση υψηλού επιπέδου υγείας στους κατοίκους των Νοτίων Προαστίων, παρέχει στους δημότες των Δήμων Π. Φαλήρου, Βάρης, Βούλας και Βουλιαγμένης, τη δυνατότητα δωρεάν απεριόριστων ιατρικών επισκέψεων στο τμήμα Επειγόντων της κλινικής. Οι κάτοικοι - δημότες αυτών των περιοχών, έχουν πρόσβαση 24 ώρες το 24ωρο, 365 ημέρες το χρόνο, στις βασικές ειδικότητες του Παθολόγου, Καρδιολόγου, Ορθοπαιδικού και Γενικού Χειρουργού.

112 www.iatrikoskosmos.gr

Η ανωτέρω δράση, εντάσσεται στο πλαίσιο του προγράμματος Εταιρικής Κοινωνικής Υπευθυνότητας του Ομίλου Ιατρικού Αθηνών, ο οποίος συμμετέχει, μέσα από την παροχή κορυφαίων υπηρεσιών υγείας, στην υλοποίηση δράσεων προς όφελος των πολιτών στις περιοχές που δραστηριοποιείται. Στο διάστημα από 1/1/2014 έως 30/6/2014 το τμήμα Επειγόντων Ιατρικού Παλαιού Φαλήρου δέχθηκε 1500 δημότες, γεγονός που καταδεικνύει την επιτυχία της πρωτοβουλίας αυτής και μας κάνει υπερήφανους.

Από αριστερά: οι κ.κ. Ιωάννης Πυρνοκόκης, Γενικός Διευθυντής Ιατρικού Π. Φαλήρου, Ελένη Αντωνάκου, Διευθύντρια Επικοινωνίας Ιατρικού Π. Φαλήρου, Διονύσης Χατζηδάκης, Δήμαρχος Π. Φαλήρου, Δημήτρης Χωριανόπουλος, Πνευμονολόγος, Ιατρικό Π. Φαλήρου

νολόγος, Δημήτρης Χωριανόπουλος, Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών, Πνευμονολόγος-Φυματιολόγος, και Χρυσή Αγγελετοπούλου, Πνευμονολόγος, ενημέρωσαν τους ενδιαφερόμενους για τις αναπνευστικές παθήσεις – βρογχικό άσθμα, Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια, αναπνευστική ανεπάρκεια, καρκίνος πνεύμονα, σύνδρομο απνοιών, υποπνοών στον ύπνο κ.α. – και τη σημασία της πρόληψης για τη διατήρηση της καλής υγείας.

Κοινωνική Προσφορά Οι ιατροί μας σε αποστολή υγείας και αλληλεγγύης στον Άϊ Στράτη 06.2014

Μ

ε ομιλίες σε ιατρικά θέματα και εξετάσεις κατοίκων του ακριτικού Αγίου Ευστρατίου, συμμετείχαν οι Ιατροί του Ιατρικού Διαβαλκανικού Θεσσαλονίκης στην αποστολή υγείας και αλληλεγγύης που οργάνωσε και φέτος ο Μακεδονικός Όμιλος Φουσκωτών Σκαφών. Η αποστολή έγινε με ενθουσιασμό αποδεκτή από τους κατοίκους του νησιού. Την αποστολή στήριξε και ο Όμιλος Ιατρικού Αθηνών, καθώς, για λόγους εθνικούς, από το έτος 2000 έχει «υιοθετήσει» υγειονομικά τα παιδιά και τις επίτοκες μητέρες του μικρού νησιού στην εσχατιά του Αιγαίου, όταν προσέρχονται για νοσηλεία στο Ιατρικό Διαβαλκανικό. Στην ιατρική αποστολή, εκ μέρους του νοσοκομείου συμμετείχαν οι ιατροί: Λ. Καραγκούνης, Διευθυντής Αιμοδυναμικού Τμήματος, Β. Καπιτζόγλου, Νευρολόγος και Τ. Ράλη, Δερματολόγος.

Η αποστολή εξέτασε περίπου 100 κατοίκους του νησιού. Επίσης, πραγματοποιήθηκε εκδήλωση για την ενημέρωση των κατοίκων, στην οποία ο ιατρός κ. Λάμπρος Καραγκούνης μίλησε με θέμα «Η υγιεινή της καρδιάς», η Δερματολόγος κα. Τίνα Ράλη ανέπτυξε το θέμα «Σπίλοι –μελανώματα» και ο ιατρός του «Θεαγενείου» νοσοκομείου κ. Κωνσταντινίδης, εξήγησε πώς γίνεται η αυτοεξέταση μαστού και μίλησε για την αναγκαιότητα επαγρύπνησης των γυναικών.

1

Εικόνα 1: Η σημαία του Διαβαλκανικού, κυματίζει για μία ακόμη φορά στον ακριτικό Αϊ Στράτη Εικόνα 2: Ομιλία του διευθυντή του Αιμοδυναμικού Λ. Καραγκούνη σε ενημερωτική εκδήλωση

2

Όμιλος Ιατρικού Αθηνών: Προληπτικός έλεγχος υγείας σε εξαιρετικά προνομιακές τιμές κατά τις Παγκόσμιες Ημέρες Υγείας World Health Day

O

Όμιλος Ιατρικού Αθηνών ξεκίνησε τον Απρίλιο του 2014 ένα οργανωμένο πρόγραμμα προληπτικού ελέγχου σε ιδιαίτερα προνομιακές τιμές. Με αφορμή Παγκόσμιες Ημέρες Υγείας όπως για το Μελάνωμα, το Άσθμα, την Υπέρταση, πληθώρα συμπολιτών πραγματοποίησαν στις Κλινικές του Ομίλου τον έλεγχό τους, σε τιμές έως και 90% χαμηλότερες σε σχέση με τις τιμές

ιδιωτικού τιμοκαταλόγου. Ο Όμιλος Ιατρικού Αθηνών, μέσα από την πρωτοβουλία αυτή, η οποία θα συνεχιστεί καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους, στοχεύει στην προώθηση και την ανάδειξη της σημασίας του προληπτικού ελέγχου για τη διατήρηση ενός καλού επιπέδου υγείας, επεκτείνοντας παράλληλα τη δυνατότητα πρόσβασης σε ιατρικές υπηρεσίες κορυφαίων προδιαγραφών, σε όλους.

Ο Όμιλος Ιατρικού Αθηνών κοντά στα παιδιά

O

Όμιλος Ιατρικού Αθηνών στο πλαίσιο της ευαισθητοποίησής του για κοινωνικές ομάδες που χρήζουν ιδιαίτερης φροντίδας, έχει υλοποιήσει από την αρχή του έτους, μία σειρά δράσεων με επίκεντρο τη σημασία της πρόληψης στην Υγεία των Παιδιών. Σε συνεργασία με Μη Κυβερνητικούς Οργανισμούς και Φορείς για το Παιδί, παρείχε δωρεάν προληπτικές εξετάσεις, ανάμεσα σε άλλους, στα μέλη του Συνδέσμου «Πνοή Ζωής για τα Παιδιά

Ελλάδος», ενός εθελοντικού οργανισμού, που μέσα από το έργο του συμπαραστέκεται στα παιδιά που έχουν ανάγκη. Ακόμη, δωρεάν εξετάσεις δόθηκαν στον «Πανελλήνιο Σύλλογο Πρόληψης Τροχαίων Ατυχημάτων Ανηλίκων», ένα οργανισμό του οποίου οι δράσεις επικεντρώνονται κυρίως στην μάθηση και κατανόηση του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας (Κ.Ο.Κ.), τη σωστή κυκλοφοριακή αγωγή και την πρόληψη των τροχαίων ατυχημάτων, κυρίως σε παιδιά

της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Παράλληλα, σημαντική ήταν η προσφορά του Ομίλου με προληπτικά πακέτα εξετάσεων σε λαχειοφόρους σχολείων καθώς και η κάλυψη εκδηλώσεων με την Υπηρεσία Επείγουσας Προνοσοκομειακής Φροντίδας, π.χ. στις εγκαταστάσεις του Ιδρύματος «Η ΠΑΜΜΑΚΑΡΙΣΤΟΣ» όπου πραγματοποιήθηκαν αγώνες ποδοσφαίρου 5 Χ 5 και μπάσκετ 3 Χ 3 μεταξύ Ιδρυμάτων. Ο Όμιλος Ιατρικού Αθηνών, μέσα από τις ανωτέρω δράσεις του, δηλώνει έμπρακτα τη δέσμευσή του να «βρίσκεται κοντά στο παιδί σε κάθε του βήμα»! www.iatriko.gr

113

Το Ιατρικό Κέντρο Αθηνών κοντά στους δημότες της Αλεξάνδρειας 11.2013 μέσω του προγράμματος τηλεϊατρικής της Vodafone

Ο

Δήμος Αλεξάνδρειας συμμετέχει στο Πρόγραμμα Τηλεϊατρικής της Vodafone, το οποίο υλοποιείται σε συνεργασία με το Ιατρικό Κέντρο Αθηνών, με στόχο την πρόληψη και την προαγωγή της υγείας. Καλύπτει κατά κύριο λόγο ασθενείς με χρόνιες παθήσεις, αλλά και όλους όσους επιθυμούν να ελέγξουν άμεσα και εύκολα την κατάσταση της υγείας τους. Στο πλαίσιο του Προγράμματος Τηλεϊατρικής για τους δημότες της Αλεξάνδρειας πραγματοποιήθηκαν δωρεάν εξετάσεις από τη νοσηλεύτρια του «Κέντρου Στήριξης Ρομά κι Ευπαθών Ομάδων» της Κοινωφελούς Επιχείρησης του Δήμου (Κ.Ε.Δ.Α.), οι οποίες περιλάμβαναν ηλεκτροκαρδιογραφήματα, έλεγχο της αναπνευστικής λειτουργίας για την πιθανότητα άσθματος, μέτρηση

των επιπέδων γλυκόζης, μέτρηση πίεσης, καθώς και μέτρηση του κορεσμού του αίματος σε οξυγόνο. Οι εξετάσεις απεστάλησαν στους ειδικευμένους Ιατρούς του Ιατρικού Κέντρου Αθηνών, οι οποίοι έλεγξαν τις εξετάσεις όλων των ασθενών και απέστειλαν τη συμβουλευτική τους γνωμάτευση με τον ίδιο αυτοματοποιημένο τρόπο. Το συντονισμό για την υλοποίηση του Προγράμματος Τηλεϊατρικής από πλευράς Δήμου είχε ο αρμόδιος σε θέματα υγείας και κοινωνικής πολιτικής, Αντιδήμαρχος κος Βασιλόπουλος Δημήτριος. Την ιατρική παρακολούθηση του προγράμματος είχαν οι γιατροί του Κέντρου Υγείας Αλεξάνδρειας κος Ρούσος Κωνσταντίνος, Ειδικός Παθολόγος και η κα Τζιάρα Ελένη, Γενικός Ιατρός.

Το Πρόγραμμα Τηλεϊατρικής της Vodafone, τελεί υπό την Αιγίδα του Υπουργείου Υγείας και του Υπουργείου Ναυτιλίας και Αιγαίου και συμμετέχουν επιπλέον σε αυτό το Εθνικό Διαδημοτικό Δίκτυο Υγειών Πόλεων – Προαγωγής της Υγείας και η εταιρεία Vidavo.

Καλύπτοντας πραγματικές ανάγκες με το Πρόγραμμα Τηλεϊατρικής της Vodafone

Η

επέκταση του Προγράμματος Τηλεϊατρικής της Vodafone το οποίο υλοποιείται σε συνεργασία με το Ιατρικό Κέντρο Αθηνών, σε 100 απομακρυσμένες και ακριτικές περιοχές της χώρας, έδωσε δωρεάν πρόσβαση σε υψηλού επιπέδου ειδικευμένες υπηρεσίες υγείας σε περισσότερους από 500.000 κατοίκους των περιοχών αυτών. Η αύξηση του αριθμού των εξετάσεων, που αγγίζει το 400% σε σχέση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο, αποδεικνύει ότι το Πρόγραμμα Τηλεϊατρικής, καλύπτει πραγματικές ανάγκες των κατοίκων των περιοχών, όπου εφαρμόζεται. Συνολικά, μέσα από το Πρόγραμμα, το οποίο υλοποιείται για 9η συνεχή χρονιά, έχουν πραγματοποιηθεί περισσότερες από 21.500 εξετάσεις στις περιοχές που έχουν συμμετάσχει στο Πρόγραμμα. Ως αποτέλεσμα αυτών των εξετάσεων, περίπου στο 10% των περιπτώσεων ο ειδικευμένος Ιατρός του Ιατρικού Κέντρου πρότεινε να τεθεί ο ασθενής υπό παρακολούθηση, ενώ στο 8% βρέθηκαν ασθενείς οι οποίοι χρειαζόταν να

06.2014 προχωρήσουν άμεσα σε περαιτέρω εξετάσεις. Επιπλέον, σε 138 περιπτώσεις η υγεία του ασθενή βρισκόταν σε κίνδυνο και απαιτούσε άμεση ιατρική επέμβαση. «Το Πρόγραμμα Τηλεϊατρικής αξιοποιεί τις απεριόριστες δυνατότητες που παρέχει το αξιόπιστο δίκτυo της Vodafone και η τεχνολογία της κινητής επικοινωνίας. Παρέχεται δωρεάν και έχει στόχο να βελτιώνει την ποιότητα ζωής των ανθρώπων που ζουν σε απομακρυσμένες περιοχές της χώρας μας, στον τομέα της υγείας», δήλωσε σχετικά η κ. Αγγελική Μπούρα, Διευθύντρια Εταιρικών Σχέσεων της Vodafone Ελλάδας. Με το Πρόγραμμα Τηλεϊατρικής της Vodafone οι κάτοικοι των απομακρυσμένων περιοχών μπορούν να επισκέπτονται το περιφερειακό ιατρείο και να πραγματοποιούν τις ιατρικές τους εξετάσεις, όπως για παράδειγμα ένα καρδιογράφημα ή μία σπιρομέτρηση, οι οποίες με τη σειρά τους αποστέλλονται, μέσω του δικτύου της Vodafone, σε ειδικευμένους Ιατρούς στο Ιατρικό Κέντρο Αθηνών. Οι ειδικευμένοι Ιατροί παρέ-

Ετήσια εθελοντική αιμοδοσία εργαζομένων Ιατρικού Διαβαλκανικού

Σ

ε πρόσκληση εθελοντικής αιμοδοσίας ανταποκρίθηκαν και φέτος με μεγάλη συμμετοχή, οι εργαζόμενοι του Ιατρικού Διαβαλκανικού προσφέροντας άνω των 100 φιαλών αίματος για τις ανάγκες των πασχόντων συνανθρώπων. Σημειώνεται, ότι για την επαναλαμβανόμενη ετη-

114 www.iatrikoskosmos.gr

σίως προσφορά αίματος, οι εργαζόμενοι του νοσοκομείου έχουν βραβευθεί. Την αιμοληψία διενήργησε κινητό συνεργείο του Κέντρου Αιμοδοσίας του Ιπποκράτειου νοσοκομείου σε συνεργασία με τα Κεντρικά Εργαστήρια του Ιατρικού Διαβαλκανικού.

χουν τη συμβουλευτική τους γνωμάτευση άμεσα και γρήγορα, με τον ίδιο τρόπο. Το Πρόγραμμα στηρίζει τους γενικούς και αγροτικούς ιατρούς, ενώ προάγει την προληπτική ιατρική. Συμβάλλει στην πρόληψη ασθενειών μέσα από την έγκαιρη διάγνωσή τους και παράλληλα καλύπτει τους ασθενείς με χρόνιες παθήσεις, καθώς παρέχει τη δυνατότητα συστηματικού ελέγχου της κατάστασης της υγείας τους, στον τόπο κατοικίας τους, καταργώντας γεωγραφικούς ή άλλους περιορισμούς. Το Πρόγραμμα Τηλεϊατρικής της Vodafone τελεί υπό την Αιγίδα του Υπουργείου Υγείας και του Υπουργείου Ναυτιλίας και Αιγαίου. Για την υλοποίησή του συμμετέχουν επίσης το Εθνικό Διαδημοτικό Δίκτυο Υγιών Πόλεων-Προαγωγής της Υγείας και η εταιρεία Vidavo και φυσικά υλοποιείται χάρη στην υποστήριξη του Ιατρικού Κέντρου Αθηνών.

Κοινωνική Προσφορά Emergency Medical Services: η υπηρεσία ασθενοφόρων του Ομίλου Ιατρικού Αθηνών, κοντά στην κοινωνία 03 - 05.2014 EMS 1012

Aπό αριστερά: oι κύριοι Δημήτρης Χαρίτος, Αναισθησιολόγος, Νικόλαος Καντιώτης, Νοσηλευτής και Κυριάκος Σπασιάς, Διασώστης.

Ο

Όμιλος Ιατρικού Αθηνών, στο πλαίσιο παροχής επείγουσας ιατρικής φροντίδας και ανθρωπιστικής βοήθειας όπου χρειαστεί, έδωσε το «παρών» σε μία σειρά αθλητικών εκδηλώσεων, προσφέροντας την κινητή του Υπηρεσία Επείγουσας Προνοσοκομειακής Φροντίδας (Emergency Medical Services - EMS). Η μοναδική πιστοποιημένη υπηρεσία ασθενοφόρων στην Ελλάδα EMS, πλήρως στελεχωμένη σε ιατρικό προσωπικό για την άμεση αντιμετώπιση των περιστατικών, παρευρέθηκε: • 22 & 23 Μαρτίου, στο φεστιβάλ Σκακιού «Chessnale Athens 2014»

• 6 Απριλίου 2014, στο πρώτο Moraitis Run • 9 & 10 Μαΐου 2014, στους Δελφούς, στο πλαί-

•

σιο του 15ου Ευχίδειου Άθλου. Η εκδήλωση διοργανώθηκε από τον Ελληνικό Όμιλο Τριάθλου και αθλημάτων μεγάλης διάρκειας «Ο ΕΥΧΙΔΑΣ» και τέλεσε υπό την Αιγίδα της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας, του Δήμου Αράχωβας - Διστόμου – Αντίκυρας και τη στήριξη των Δήμων Δελφών, Θηβαίων και Λιβαδειάς 10 Μαΐου 2014, στη Μαρίνα Φλοίσβου – τόπο διεξαγωγής της δεύτερης διεθνούς συνάντησης «ATHENS STREET POLE VAULT 2014» που διοργάνωσε ο ΣΕΓΑΣ, με τη συμμετοχή των

καλυτέρων αθλητών του αγωνίσματος

• 13-14 Μαΐου 2014, στις εγκαταστάσεις του Ιδρύματος «Η ΠΑΜΜΑΚΑΡΙΣΤΟΣ» όπου πραγματοποιήθηκαν αγώνες ποδοσφαίρου 5 Χ 5 και μπάσκετ 3 Χ 3 μεταξύ Ιδρυμάτων.

Δωρεάν νοσηλεία ασθενούς στο Ιατρικό Ψυχικού

Ο

Όμιλος Ιατρικού Αθηνών, ανταποκρινόμενος με ευαισθησία στο κάλεσμα της οικογένειας ανήλικου ασθενούς που χειρουργήθηκε στο Ιατρικό Ψυχικού, κάλυψε το σύνολο των εξόδων νοσηλείας για το διάστημα που κρίθηκε απαραίτητη η παραμονή του στην κλινική του Ομίλου. Το νεαρό ασθενή, ο οποίος πάσχει από «Αδενωματώδη πολυποδίαση του παχέος εντέρου» προ-

σφέρθηκε και χειρούργησε δωρεάν ο ιατρός κ. Γεώργιος Αλεξίου, Χειρουργός στο Ιατρικό Ψυχικού. Η ευαισθητοποίηση της διοίκησης του Ομίλου Ιατρικού Αθηνών, η εμπειρία και εξειδίκευση του κ. Αλεξίου και της ομάδας του και η αφιλοκερδής προσφορά τους, και, ακόμη περισσότερο, η θέληση του νεαρού ασθενούς για γρήγορη ανάρρωση, αποτέλεσαν τα εχέγγυα για ακόμη μία επιτυχή αντιμετώπιση περιστατικού στις μονάδες του Ομίλου. www.iatriko.gr

115

116 www.iatrikoskosmos.gr Ιατρικός κόσμος

press room

www.iatriko.gr

117

Ευχαριστήριες επιστολές προς τον Όμιλο Ιατρικού Αθηνών

118 www.iatrikoskosmos.gr

Επιστολές

www.iatriko.gr

119

120 www.iatrikoskosmos.gr

Επιστολές

www.iatriko.gr

121

Τ Ε Υ ΧΟ Σ 16

ΠΕΡΙΟΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΟΜΙΛΟΥ ΙΑΤΡΙΚΟΥ ΑΘΗΝΩΝ

Ι ΑΤ Ρ Ι ΚΟ Σ Κ ΟΣ Μ ΟΣ

www.iatrikoskosmos.gr

ΙΟΥΝΙΟΣ - ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2014// ΜΑΡΤΙΟΣ - ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2012 10 ΜΑΪΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2013 // ΤΕΥΧΟΣ 14| ΤΕΥΧΟΣ 16

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ: Δρ. Βασίλης Αποστολόπουλος, Διευθύνων Σύμβουλος Ομίλου Ιατρικού Αθηνών «Στην κρίση απαντήσαμε με εξωστρέφεια και επενδύσεις στην τεχνολογία και τον ιατρικό τουρισμό»