

NgāRongopaimengā MahiangāApotoro
NgāIhirangi
Mateo
UPOKO1
1¶KotepukapukaotewhakapapaoIhuKaraiti,tamaa Rawiri,tamaaAperahama.
2NaAperahamakoIhaka;naIhakakoHakopa;taHakopa koHuraratoukoonateina;
3TaHurarauakoTamarakoPareterauakoHara;ta ParetekoHeteromo;taHeteromakoArame;
4TaAramekoAminarapa;naAminarapakoNahona;ta NahonakoHaramono;
5TaHaramonorauakoRahapakoPoaha;taPoaharauako RutukoOpere;taOperekoHehe;
6TaHehekoRawiritekingi;taRawirikingirauakote wahineaUriakoHoromona;
7TaHoromonakoRehopoama;taRehopoamakoApia;ta ApiakoAha;
8NaAhakoIehohapata;naIehohapatakoIorama;ta IoramakoUtia;
9TaUtiakoIotama;taIotamakoAhata;naAhatako Hetekia;
10TaHetekiakoManahi;taManahikoAmono;taAmono koHohia;
11TaHohiakoHekoniaratoukoonateina,itewaote whakahekengaatukiPapurona:
12A,imuriitewhakahekengaatukiPapurona,ka whanautaHekoniakoHaratiera;taHaratierako Herupapera;
13TaHerupaperakoApiuru;taApiurukoEriakimi;ta EriakimikoAtoro;
14TaAtorokoHaroko;taHarokokoAkimi;taAkimiko Eriuru;
15TaEriurukoEreatara;taEreatarakoMatana;taMatana koHakopa;
16TaHakopakoHohepa,kotetahuaMeri;whanauaketa MerikoIhu,ekiianeikoteKaraiti.
17Heoi,kongawhakatupurangakatoaoAperahamatae noakiaRawiritekaumawhangawhakatupuranga;o RawiritaenoakitewhakahekengakiPapuronatekauma whangawhakatupuranga;anotewhakahekengaki PapuronataenoakiateKaraititekaumawhanga whakatupuranga.
18NakotewhanautangateneioIhuKaraiti:hemea taumauaMeri,tonawhaea,maHohepa,aitemeakiano rauaitatanoa,kakiteakuahapuiaiteWairuaTapu.
19Otirahetangatatikatanatahu,aHohepa,akahoreona ngakaukiawhakakiteanuitiaia,kameakiawhakarerea pukutia.
20Otiraiaiaewhakaaroanakieneimea,na,kaputa moemoeamaitetahianaheraateArikikiaia,kamea,E Hohepa,etetamaaRawiri,kauaewehikitetangoia Meri,itauwahine:kotanahokiihapuaioteWairuaTapu 21Akawhanauiahetama,mehuaekoetonaingoako IHU:notemeamanaewhakaoratonaiwiioratouhara.
22NaimeatiateneikatoakiariteaitateArikiikorerotiae teporopiti,imeaai,
23Na,kahaputewahine,kawhanauhokihetama,aka huainaeratoutonaingoakoEmanuera,kotona whakamaoritangatenei,KeiatatouteAtua
24AkaaraakeaHohepaitemoe,kameatiaeiatate anaheraateArikiikiaikiaia,atangoanaiaitana wahine;
25Akihaiimohiokiaia,whanaunoatanatamamatamua: ahuainaanaeiatonaingoakoIHU
UPOKO2
1Na,itewhanautangaoIhukiPeterehemaoHuriainga raoKingiHerora,na,kahaeremaietahiMakiiterawhiti kiHiruharama,
2Kamea,Keiheateneikuawhanauneiheikingimonga Hurai?ikitehokimatouitonawhetuiterawhiti,aka haeremaikitekoropikokiaia
3A,terongongaoKingiHerorakieneimea,kaohorere ratoukoHiruharamakatoa
4Nawhakamineakatoatiaanaeiangatohunganuimenga karaipioteiwi,akauikiaratoukitewahiewhanauaia teKaraiti
5Kamearatoukiaia,KeiPeterehemaoHuria:kotate poropitihokiteneiituhituhiai,
6Akokoe,ePeterehema,whenuaoHura,ehararawaite itirawairotoingakawanaoHura:eputamaihokiiakoe heKawana,heirangatiramotakuiwi,moIharaira.
7Na,kaotingaMakitekarangapukueHerora,kauia marietiaratoukitewaiputamaiaitewhetu
8AungaanaratoueiakiPeterehema,imeaia,Haere, rapuamarietiatetamaiti;akakitea,whakahokiamaihe korerokiahau,kiahaereatuaiahaukitekoropikokiaia 9Na,karongoratouitatekingi,kahaere;na,kotewhetu, ikiteairatouiterawhiti,ehaereanaimuaiaratou,atae noa,tunoakirungaakeitetakotorangaotetamaiti.
10A,itoratoukitengaitewhetu,kotetinoharingaihari ai
11A,kataekirotokitewhare,kakiteitetamaitirauako tonawhaea,koMeri,natapapaanaratou,koropikoanaki aia:a,nokamawheraoratoutaonga,kahoatuetahimea kiaia;hekoura,heparakihe,hemaira.
12AiwhakatupatoriaratoueteAtua,hemeamoemoea, kiakauaehokikiaHerora,nahaereanakitoratoukainga hearake.
13A,kariroaturatou,nakaputamoemoeamaiteanahera ateArikikiaHohepa,kamea,Whakatika,tangohiate tamaitirauakotonawhaea,ererekiIhipa,heireirakoekia koreroraanoahaukiakoe:KarapuaHeroraitetamaiti itikiawhakamatea
14Nakaaraia,kamaukitetamaitirauakotonawhaeai tepo,ahaereanakiIhipa:
15Anohoanaireira,matenoaaHerora;nakaritetate Arikiikorerotiaeteporopiti,imeaai,Hemeakaranga nakutakutamaitiiIhipa
16Eitea‘eraHerodaeuavahavahahiaoiaetefeiapaarira, ririroaa‘eraoia,tonoaturaehaapoheitemautamariiatoa iBetelehema,etemaufenuaatoaireirara,teitaeitepiti otematahitieiraroa‘e,maiteauiteparaumautewaiui marietiaaieiangatangatawhakaaronui.
17KatahikaritetaHeremaiaporopitiikoreroai,imeaai, 18IrangonahereokiRama,heuhunga,hetangi,heaue nui,koRaheraetangianakianatamariki,akihaiipaikia whakamarietia,notemeakuakahorenei
19A,notematengaoHerora,na,kaputamoemoeamai tetahianaheraateArikikiaHohepakiIhipa,
MATEO
20Kamea,Whakatika,tangohiatetamaitirauakotona whaea,ahaerekitewhenuaoIharaira:kuamatehokite hungaiwhaikiapatuatetamaiti
21A,kotonaarangaake,kamaukitetamaitirauakotona whaea,kahaerekitewhenuaoIharaira.
22OtirakarongoiakoArakerauhatekingioHuriaimuri itonamatua,iaHerora,kawehikitehaerekireira:otiiai whakamaharatiaiaeteAtua,hemeamoemoea,ahaereana kingawahioKariri
23Akatae,akanohokitetahipa,koNaharetateingoa:i riteaitangaporopitiikoreroai,Mehuaiahetangatano Nahareta
UPOKO3
1¶NaiauarakaputaaHoaniKaiiriiri,kakauwhauite korahaoHuria,
2Kamea,Ripeneta,kuatatahokiterangatiratangaote rangi.
3KotaIhaiaporopitihokiteneiikoreroai,imeaai,He reonotetahiitekorahaekarangaana,Whakapaiate huarahioteAriki,whakatikaiaonaara.
4AkotekakahuotauaHoanihehuruhurukamera,he hiakohokitewhitikiotonahope;kotanakaihe mawhitiwhiti,hehonikoraha.
5KatahikahaerekiaiaaHiruharama,meHuriakatoa,me ngakaingakatoaetutataanakiHorano; 6AiriiriaanaratoueiakiHorano,metewhakianoio ratouhara
7NotonakitengaiaitetiniongaParihi,ongaHarukie haereanakitanairiiringa,kameaiakiaratou,Eteuri nakahi,nawaikoutouiwhakamaharakiarereiteriri meakeputa?
8Na,whakaputainangahuaeriteanakiteripeneta.
9Keimeakoutouirotoiakoutou,KoAperahamatotatou matua:kotakukupuhokiteneikiakoutou,Eaheianaano iteAtuatewhakaaratamarikiakemaAperahamairotoi eneikohatu
10Nainaianeianokeitepatetokikitepakiakaonga rakau:kitekahoretetahirakauehuaitehuapai,katuaina, kamakakiteahi
11Koahaunei,heiriiritakuiakoutoukitewaihei ripeneta:tenakoteneiehaeremaianaimuriiahauhe kahaakeiahau,ekoreahauetauheimauionahu:mana koutoueiriirikiteWairuaTapu,kitekapura; 12Kotanameatahikeitonaringa,aetinotahiaeiatana patungawiti,aekohiaanawitikirotokitewharewiti; engarikatahunaeiatepapapakitekapuraekoreetineia.
13¶KatahiaIhukahaeremaiiKaririkiHoranokia Hoani,kiairiiriaeia
14OtirakawhakakahoreaHoanikiaia,kamea,Kote tikangarakoahaukiairiiriaekoe,aehaeremaianakoeki ahau?
15NakawhakahokiaIhu,kameakiaia,Tukuaraaianei; kotetikangahokiteneimatauakiawhakariteingamea tikakatoaNakatukuaeia
16A,kaotiaIhuteiriiri,kahaereakeiaitewai:na,kote rangikatuwherakiaia,akakiteiaiteWairuaoteAtuae hekeihoanamehekukupa,atauanakirungakiaia
17Nakotetahireonoterangiemeaana,KotakuTama teneiiarohaai,kotakuiahuarekaai
UPOKO4
1¶MeireirakaarahinaaIhueteWairuakitekoraha,kia whakamatautauriaeterewera.
2A,nokawhatekaungarakawhatekaungapoi nohopukuai,muriihokahiakai
3Nakataetekaiwhakamatautaukiaia,kamea,Kitemea koteTamakoeateAtua,kiiaihokiameingaeneikohatu heitaro
4Nakawhakahokiia,kamea,Kuaotitetuhituhi,Ekoree oratetangataitetarokau,engariingakupukatoaeputa maianaitemangaioteAtua
5Katahikakawetereweraiaiakitepatapu,a whakaturiaanaiakirungakitekeokeongaotetemepara; 6Akameakiaia,KitemeakoteTamakoeateAtua, rereatukiraro:kuaotihokitetuhituhi,Kakorerotiaiho koeeiakianaanahera:maratoukoeehikiakekioratou ringa,keitutukitouwaewaekitekohatu
7KameaaIhukiaia,Kaotianohokitetuhituhi,Kauae whakamatautaukiteArikikitouAtua
8Kakaweanotereweraiaiakirungakitetahimaunga tiketikerawa,awhakakiteaanakiaiangarangatiratanga katoaoteao,metekororiaoauamea;
9Akameakiaia,Koeneimeakatoakahoatueahaukia koe,kitetapapakoe,kitekoropikokiahau.
10NakameaaIhukiaia,Haereatu,eHatana:kuaoti hokitetuhituhi,MekoropikokoekiteArikikitouAtua, memahianokiaiaanake.
11Nakamahueiaiterewera,akahaeremaingaanahera kamahimeamana
12¶A,nokarongoaIhukuatukuaaHoanikitewhare herehere,kahaereiakiKariri;
13NakamahueiaiaaNahareta,kahaere,kanohoki Kaperenauma,kitetahaotemoana,ingaroheoHepurona, oNapatari:
14IriteaitaIhaiaporopitiikoreroai,imeaai, 15KotewhenuaoHepurona,metewhenuaoNapatari,i tehuarahiotemoana,itawahioHorano,Karirionga tauiwi;
16Kotehungainohoitepourikuakiteratouitemarama nui;akitehungainohoitewahiiteatarangiotemate kuaputaaketemaramakiaratou
17NoreiraanoaIhuitimataaitekauwhau,temea, Ripeneta,kuatatahokiterangatiratangaoterangi
18A,iaIhuehaereanaitetahaotemoanaoKariri,ka kiteietahitangatatokorua,hetuakana,heteina,ia Haimona,kotonaingoaneikoPita,rauakotonateinako Anaru,emakaanaitekupengakitemoana:hekaihaoika hokiraua
19Nakameaiakiaraua,Arumiamaiahau,amakukorua emeaheikaihaotangata
20Amahuetonuakeiarauangakupenga,aaruanaiaia. 21A,itonahaerengaatuireira,kakiteiaietahiatu tuakana,heteina,koHemitamaaHeperirauakotona teinakoHoani,itekaipukeiaHeperi,itorauamatua,eta anaiaratoukupenga;akarangatiaanaratoueia
22Mahuetonuakeiarauatekaipukemetorauamatua,a aruanaiaia
23NakahaereereakatoatiaaKaririeIhu,whakaakoanai rotoioratouwharekarakia,kauwhauanaiterongopaiote rangatiratanga,metewhakaoraingamatekatoa,inga turorotangakatoaoteiwi
24AhaereanatonarongoputanoaiHiria:akaweamai anaeratoukiaiangaturorokatoaengauaanaetetinio ngamate,ongamamae,metehungaenohoiaanaenga rewera,metehungahaurangi,metepararutiki;a whakaorangiaanaratoueia.
25AherahitehuiiaruiaiaiKariri,iRekaporihi,i Hiruharama,iHuria,iteratahaanooHorano
UPOKO5
1A,itonakitengaitemano,kahaereiakirungakite maunga:a,nokanohoia,kahaeremaianaakongakiaia 2Nakapuakitonamangai,akawhakaakoiaiaratou,ka mea,
3Kakoatehungaherawakoreneitewairua:noratouhoki terangatiratangaoterangi.
4Kakoatehungaetangiana:kawhakamarietiahokiratou
5Kakoatehungangakaumahaki:karirohokiiaratoute whenua.
6Kakoatehungaehiakaiana,ehiainuana,kitetika:ka makonahokiratou
7Kakoatehungatohutangata:etohungiahokiratou.
8Kakoatehungangakauma:ekitehokiratouiteAtua
9Kakoatehungahohourongo:kakiiahokiratouhe tamarikinateAtua.
10Kakoatehungaewhakatoiaanamotetika:noratou hokiterangatiratangaoterangi
11Kakoakoutouinatawairatouiakoutou,inawhakatoi, inapuakiingakupukinokatoamokoutou,hemeateka,he whakaarokiahau
12Kiahari,kiawhakamanamana:herahihokiteutumo koutouiterangi:hepeneihokitaratouwhakatoiinga poropitiimuaiakoutou
13Kokoutoutetoteotewhenua:otirakitehemotehao tetote,mateahaewhaitikangatoteai?heoikahorehepai moteneiwa,engarikaakiritiakiwaho,katakatakahiaki raroingawaewaetangata.
14KokoutoutewhakamaramaoteaoEkoreengarote paetuanairungaitepukepuke
15Ekorehokietahunaterama,ewaihokiraroitemehua, engarikirungakiteturanga;akatiahokingatangata katoairotoitewhare
16Waihokikiatiahotokoutoumaramakitearoaroonga tangata,kiakiteairatouiakoutouhangapai,kia whakakororiaaiitokoutouMatuaiterangi
17Keimeakoutouihaeremaiahaukitewhakakahoreite ture,ingaporopitiranei:kihaiahauihaeremaikite whakakahore,engarikitewhakatutuki.
18Heponohokitakuemeaneikiakoutou,Pahemonoate rangimetewhenua,ekoretetahitongi,tetahitohuraneio tetureepahemo,kiaritekatoaraano
19Na,kitetakahitetahiitetahioeneikupuitirawa,aka akoingatangatakiapera,kakiiaiakoteitirawaite rangatiratangaoterangi:engarikitemahiaetetahi,kite whakaakona,kakiiahenuiiterangatiratangaoterangi
20Kotakukupuhokiteneikiakoutou,Kitekoreenui aketakoutoumahitikaitangakaraipiratoukongaParihi, ekorerawakoutouetapokokiterangatiratangaoterangi
21Kuarongokoutou,ikorerotiakingatupuna,Kauae patutangata;akitepatutangatatetahi,katautehekiaia.
22Nakotakukuputeneikiakoutou,Kiteririnoatetahi kitonateina,katautehekiaia:akitemeatetahikitona
teina,Raka,katautehekiterunanga;,kataukitekapura otereinga.
23Nareirakitemauriaekoetauwhakaherekiteaata,a kamaharaireiraiharakoekitouteina;
24Waihotauwhakahereireira,imuaoteaata,ahaere; kiamatuahouhiaterongokitouteina,katahikahaeremai kamauitaumeahomainoa
Kiahohorotewhakaritetahimetouhoatauwhainga,ia koeanoitearameia;keitukuakoeetehoatauwhaingaki tekaiwhakawa,akatukuaetekaiwhakawakitekatipa,a kamakakoekitewhareherehere
26Heponotakuemeaatuneikiakoe,Ekorerawakoee putaireira,kiautuaraanotepatenewhakamutunga.
27Kuarongokoutou,ikorerotiakingatupuna,Kauae puremu
28Nakotakukuputeneikiakoutou,Kitetitirotetahiki tewahine,hehiahiakiaia,kuapuremukeiakiaiairotoi tonangakau
29Akitehekoeitoukanohimatau,tikarohia,makaatu: hepaikehokikitematetetahiwahiou,akakoreemaka toutinanakatoakiKehena
30Kiteheanohokikoeitouringamatau,poutoa,maka atu:hepaikekitematetetahiwahiou,akakoreemaka toutinanakatoakiKehena
31Ikorerotia,Kitewhakareretetahiitanawahine,me hoatukiaiahepukapukawhakarere
32Nakotakukuputeneikiakoutou,Kitewhakarere tetahiitanawahine,haungamotetakemoepuku,emea anaiaitewahinekiapuremu:akitemarenatetahiite wahineiwhakarerea,epuremuanaia
33Kuarongoanokoutou,ikorerotiakingatupuna,Kauae oatiteka,engarimewhakamanaauoatikiaIhowa
34Nakotakukuputeneikiakoutou,Kauarawatetahi meaeoatitia;kauahokiterangi;kototeAtuatoronahoki ia:
Kauahokitewhenua;kotonaturangawaewaehokitera: kauahokiaHiruharama;kotepahokiteraoteKinginui.
36Kauaanoeoatitiatoumatenga,ekorehokieaheiia koetemeakiamatetahimakawe,kiamanguranei
37Erangikoteneiheikupumakoutou,Ae,ae;Kahore, kahore:notemeakitemahaatuieneinotekino
38Kuarongokoutouikorerotia,Hekanohimotekanohi, henihomoteniho:
39Nakotakukuputeneikiakoutou,Kauaewhakauaua atukitekino:erangikitepakiatoupaparingamataue tetahi,whakaangahiaatuhokiterakiaia.
40Akitemeatetahikiawhakawakiakoe,katangohiatou koti,tukuaatuhokitoukorokakiaia.
41Akitetonoakoeetetahikiahaerekotahitemaero,kia ruaauehaeretahiaimeia
42Hoatukitetangataetonomeaanaiakoe,kauahokie tahurikeitetangataemeaanakitetaongatarewaiakoe.
43Kuarongokoutouikorerotia,Kiaarohakoekitouhoa tata,kiakinohokikitouhoawhawhai
44Nakotakukuputeneikiakoutou,Arohainaokoutou hoawhawhai,manaakitiatehungaekangaanaiakoutou, kiapaitemahikitehungaekinoanakiakoutou,meinoi hokimotehungaewhakawhiuanaiakoutou,ewhakatoi anaiakoutou;
45KiatupuaikoutouheitamarikimatokoutouMatuaite rangi:emeaneihokiiaitonarakiawhitikitehungakino, kitehungapai,kiauahokikitehungatika,kitehungahe
46Kitearohahokikoutoukitehungaearohaanakia koutou,heahateutueriroiakoutou?hetekaianeiepena anangapupirikana?
47Akiteohakoutoukiokoutouteinaanake,heahata koutoumahiinuiakeitaetahi?hetekaianeikonga pupirikana?
48Nakiatikakoutou,kiaperametokoutouMatuaite rangietikaana.
UPOKO6
1Kiatupatokeimahiitakoutoumeatikaitearoaroonga tangata,heitirohangamaratou:peneikahoreheutukia koutouatokoutouMatuaiterangi
2Na,kaatawhaikoeiterawakore,auaewhakatangihiate tetereimuaiakoe,keiperametehungatinihangairotoi ngawharekarakia,ingaara,kiawhaikororiaaiinga tangataHeponotakuemeaneikiakoutou,Keiaratou anoteutu.
3Erangikaatawhaitiaekoe,keimohiotoumauikitatou matauemeaai;
4Kiangaroaitauatawhaingarawakore:akotouMatuae kiteneiitewahingaro,manakoeeutu
5A,kainoikoe,kauaeperametehungatinihanga:kota ratouhokiepaiaikoteinoituirotoingawharekarakia,i ngakokingaongaara,kiakiteaaietetangataHepono takuemeaneikiakoutou,Keiaratouanoteutu
6Na,kainoikoe,tomoatukitourumairotorawa,a,no kakatitoutatau,inoikitouMatuaitewahingaro;akotou Matuaekiteneiitewahingaro,manakoeeutu
7Na,kainoikoutou,auaewhakahuatianoatiakoauakupu ano,keiperamengatauiwi:kitaratouhokimangakupu mahaerangonaairatou
8Na,keiritekoutoukiaratou:ematauanahokitokoutou Matuakingameaemateaanaekoutou,itemeakiano koutouiinoikiaia
9Nakiapeneitakoutouinoi:EtomatouMatuaiterangi, Kiataputouingoa
10KiataemaitourangatiratangaKiameatiatauepaiaiki rungakitewhenua,kiariteanokitoterangi.
11Homaikiamatouaianeihetaromamatoumoteneira
12Muruaomatouhara,mematouhokiemuruneiite hungaeharaanakiamatou.
13Auahokimatouekaweakiawhakawaia,engari whakaorangiamatouitekino:Nouhokiterangatiratanga, tekaha,metekororia,akeake.Amine.
14Kitewhakarereanoatiaihohokiekoutoungaheote tangata,kawhakarereanoatiaihoanookoutouetokoutou Matuaiterangi
15Akitekoreewhakarereanoatiaihoekoutoungaheo ngatangata,ekoreanoewhakarereanoatiaihookoutou heetokoutouMatua.
16Kanohopukuhokikoutou,keiritekitehungatinihanga, kauaewhakapoururutekanohi;ewhakaahuakeanahoki ratouioratoukanohi,kiakiteaaietetangata,enohopuku anaHeponotakuemeaneikiakoutou,Keiaratouanote utu.
17Engarikanohopukukoe,kaukauriatouupoko,horoia hokitoukanohi;
18Keikiteakoeetetangataenohopukuana,erangietou Matuaitewahingaro:akotouMatuaekiteneiitewahi ngaro,manakoeeutu
19Kauaepurangatiahetaongamokoutoukitewhenua,ki tewahiewhakangaroaitehuhu,tewaikura:kitewahi hokiekeriaitetahae,tahaeai
20Engaripurangatiahetaongamokoutoukiterangi,kite wahiekoreaiewhakangarotehuhu,tewaikura,kitewahi hokiekoreaiekeritetahae,tahaeai
21Kotewahihokiitokoutoutaonga,koreiraanoo koutoungakau.
22Kotekanohiteramaotetinana:nakiteateatoukanohi, emaramakatoatoutinana
23Tenakitekinotoukanohi,kapourikatoatoutinanaNa kitepouritemaramairotoiakoe,anotenuiotenapouri! 24Kahorehetangataeaheitemahikingarangatira tokorua:kakinohokikitetahi,kaarohakitetahi;kau raneikitetahi,kawhakahaweakitetahiEkoreeaheiia koutoutemahikiteAtua,kitetaonga.
25Koiaahaukameaneikiakoutou,Kauaemanukanuka kitokoutouoranga,kitakoutouekaiai,kitakoutoueinu ai;meokoutoutinanaanohoki,kitakoutouekakahuai. Hetekaianeinuiatuteoraitekai,metetinanaitekakahu?
26Tirohiangamanuoterangi:kahoreratouerui,kahore ekokoti,ekohikohiraneikingawharewiti;heoie whangaingaanaratouetokoutouMatuaiterangiHeteka ianeihepairawaatukoutouiaratou?
27Kowaiokoutouetaeaeiatewhakaaroiho,tehono tetahiwahikitonaroa,kiakotahitewhatianga?
28Aheahakoutouimanukanukaaikitekakahu? Whakaaroangarengarengaoteparae,toratoutupu;ekore ratouemahi,ekoreanoemiro
29Nakotakukuputeneikiakoutou,KihaiaHoromona, metonakororiakatoa,iritekitetahioeneitewhaikakahu. 30Ha,kitepeneitateAtuawhakakakahuitetarutaruote whenua,etupuneiinaianei,aapopokamakakiteoumu,e koreianeitanaiakoutouerahiake,etehungawhakapono iti?
31Nakauaraemanukanuka,emea,Heahatatatouekai ai?heahatatatoueinuai?Mewhakakakahuraneitatouki teaha?
32(Koeneimeakatoahokitangatauiwierapuai:)e matauanahokitokoutouMatuaiterangiemateaanae koutoueneimeakatoa
33Engarimatuarapuatonarangatiratanga,meanamea tika;akatapiritiaeneimeakatoamakoutou.
34Noreirakauaemanukanukakioapopo:maapopoano iaemanukanukaKatimoteraneitonakino
UPOKO7
1Kauaewhakawa,keiwhakawakiakoutou
2Na,kotewhakawakangaewhakawaaikoutou,koiaano heiwhakawakangamokoutou:akotemehuaemehuaai koutou,heimehuaanotenakiakoutou.
3Heahatauetitirokiteotaotairotoitekanohiotou teina,temaharakitekurupaeirotoitouakekanohi?
4Mepehearaneitaukupukitouteina,Iaua,kiakapeaatu eahauteotaotaitoukanohi;ahekurupaeanotenakeitou kanohi?
5Etetangatatinihanga,matuakapeaekoetekurupaeitou kanohi;katahikoekamaramakitekapeiteotaotairotoi tekanohiotouteina.
6Kauaehoatutemeatapukingakuri,kauaanoemakaa koutoupearakitearoaroongapoaka,keitakatakahiaeo ratouwaewae,akatahuri,kahaehaeiakoutou
7Inoia,akahoatukiakoutou;rapu,akakiteaekoutou; patoto,akauakinakiakoutou.
8Kawhiwhihokingatangatakatoainainoi;akote tangataerapuana,kakite;akauakinakitetangatae patotoana.
9Koteheatangataraneiokoutou,kiteinoiaetanatama hetaro,ehoatukiaiahekohatu?
10Akiteinoiaheika,ehoaturaneikiaiahenakahi?
11Nakitemataukoutou,tehungakino,kitehoatumea papaikiakoutoutamariki,teranoaaketehomaitangao ngameapapaietokoutouMatuaiterangikitehungae inoianakiaia
12Nakongameakatoa,epaiaikoutoukiameatiaenga tangatakiakoutou,meatiaanoekoutoukiaratou:ko teneihokitateturemetangaporopiti
13Etomomatekuwahawhaiti:hewharahihokite kuwaha,hewhanuiteara,etikaanakitengaromanga,ahe tokomahaehaereanarareira
14Hekuitihokitekuwaha,hekikitearaetikaanakite ora,ahetokoititehungaekite
15Kiatupatokingaporopititekaehaeremaineikia koutou,hehipitekakahu,korotoiahewuruhikaikino.
16MaoratouhuakamohiotiaairatouekoutouEwhakiia raneitekarepeirungaitetataramoa,tepikiraneiite tumatakuru?
17Waihokiheataahuangahuaoterakaupai;hekinoia ngahuaoterakaukino
18Ekoreterakaupaieaheitehuaitehuakino,ekore anoterakaukinoehuaitehuaataahua
19Kongarakaukatoaekoreehuaitehuaataahuaka tuainakiraro,kamakakiteahi.
20Ina,maoratouhuakamohiotiaairatouekoutou
21Ekoreetomokiterangatiratangaoterangingatangata katoaemeamaianakiahau,EteAriki,eteAriki;engari iaemeaanaitatokuMatuaiterangiipaiai
22Hetokomahaemeamaikiahauitauara,EteAriki,e teAriki,kihaikoiamatouiporopitiirungaitouingoa?i peirewerahokiirungaitouingoa?hemahahokinga merekaraimahiairungaitouingoa?
23Koreiraahaumeaaikiaratou,Kahorerawaahaui mohiokiakoutou;maweheatuiahau,engakaimahiite tutu
24Nakotetangataerongoanakieneikupuaku,aemahi ana,kawhakariteaeahaukitetangatamahara,ihangai tonawharekirungakitekamaka.
25Nakauateua,kaputangawaipuke,kapupuhingahau, tetinoakingakitauawhare;akihaiihinga:notemeai hangakirungakitekamaka
26Akotetangataerongoanakieneikupuaku,akahoree mahi,kawhakariteakitetangatawhakaarokoreihangai tonawharekirungakiteonepu
27Nakauateua,kaputangawaipuke,kapupuhingahau, tetinoakingakitauawhare;ahingaana:henuitona hinganga.
28AkamutueneikoreroaIhu,kamiharotemanokitana ako
29Iritehokitanaakoiaratoukitatetangatawhaimana, kihaiiritekitangakaraipi
UPOKO8
1¶A,nokahekeihoiaitemaunga,herahitehuiiaruia ia.
2Nakahaeretetahirepera,kakoropikokiaia,kamea,E teAriki,kitepaikoe,etaeaahauekoetemeakiama 3NakatotoroteringaoIhu,kapakiaia,kamea,Epai anaahau;kiamakoe.Akuamatonutonarepera.
4NakameaaIhukiaia,Kiamahara,keikorerotiakite tangata;engarihaere,kiakitetetohungaiakoe,mauria atuhokitewhakahereiwhakahauaeMohi,heimea whakaatukiaratou
5A,nokataeaIhukiKaperenauma,kahaeremaikiaia tetahikeneturio,kainoikiaia,
6Kamea,EteAriki,kotakuponongakeitewharee takotoana,hepararutiki,engauakinotiaana.
7AkameaaIhukiaia,Kahaereahaukitewhakaoraia ia
8Nakotewhakahokingaatekeneturio,kotemeatanga,E teAriki,eharaahauitetikangatangataehaereakeaikoe kiraroitokutuanui;engarikiapuakikautaukupu,aka oratakupononga.
9Hetangatahokiahauewhakahauaana,hehoiaanoaku heiwhakahaungamaku:kameaahaukitenei,Haere,naka haereia;kitetahiatu,Haeremai,akahaeremai;kitaku ponongahoki,Meatiatenei,akameatiaeia
10A,noterongongaoIhu,kamiharo,kameakitehunga earuana,Heponotakuemeaneikiakoutou,Kahore ahauikitenoaitewhakaponoheiritemoteneitenuiiroto iaIharaira
11Kotakukupuanoteneikiakoutou,Hetokomahae haeremaiiterawhiti,itehauauru,aenohotahime Aperahama,ratoukoIhaka,koHakopa,kite rangatiratangaoterangi.
12Kongatamarikiiaoterangatiratangakamakakite pouriiwaho:kotewahiteraotetangi,oteteteaonga niho.
13NakameaaIhukitekeneturio,Haere;akiaritekitou whakaponotemeatangakiakoeAoraaketanaponongai tauahaoraano.
14¶A,nokataeaIhukitewhareoPita,kakiteiaitona hungawaiwahineetakotomateana,hekirika
15Nakapaiakitonaringa,amutuaketonakirika:aara akeanaiakitetakameamaratou
16Naiteahiahi,hetokomahatehungaenohoiaanaenga reweraimauriamaikiaia:nakapeiaeiangawairuaki tanakupu,awhakaorangiaakeeiatehungamatekatoa
17IriteaitaIhaiaporopitiikoreroai,imeaai,nanai tangootatoungoikore,iwahaotatoumate
18Na,itekitengaoIhuherahitehuiemuianakiaia,ka whakahauiakiawhakawhitikitawahi
19Akahaeretetahikaraipi,kameakiaia,Ete Kaiwhakaako,kaaruahauiakoekingawahikatoae haereaikoe
20AkameaaIhukiaia,Heruaongapokiha,hekohanga ongamanuoterangi;tenakoteTamaatetangatakahore onawahietakotoaitonamatenga.
21Aimeatetahiatuoanaakongakiaia,EteArikitukua ahaukiamatuahaerekitetanuitokupapa
22NakameaaIhukiaia,Arumiaahau;awaihomanga tupapakuetanuoratoutupapaku
23A,nokaekeiakitekaipuke,kaaruanaakongaiaia
24Nakatututeawhaotemoana,angaroihotekaipukei tengaru:itemoehokiia.
25Akahaereanaakonga,kawhakaaraiaia,kamea,Ete Ariki,whakaorangiatatou,kangarotatou.
26Akameaiakiaratou,Heahatakoutouewehi,ete hungawhakaponoiti?Meireirakaaraia,aririaihoeiate haumetemoana;anuiatutemarino
27Amiharonoangatangata,kamea,Hetangataahatenei, ina,rongorawatehaumetemoanakiaia!
28A,nokawhitiiakiterataha,kitewhenuaonga Kerekene,katutakikiaiatokoruaenohoiaanaenga rewera,eputamaianaingaurupa,hetinonanakia,tetaea tehaereetetahiitauaara.
29Nakakarangaakeraua,kamea,Heahamauanau,e Ihu,eteTamaateAtua?kuataemairaneikoekite whakamamaeiamauaitemeakahoreanoiritetetaima?
30Nateratetahikahuipoakaitawhitiatuiaratouekai ana,hetini
31Akainoingarewerakiaia,kamea,Kitepeikoeia matou,tukuamatoukiahaerekirotokitekahuipoaka
32Nakameaiakiaratou,HaereA,notoratouputangaki waho,katomokirotokitekahuipoaka:nakotetino rerengaotekahuipoakakatoarateparikitemoana,a mateihokirotokitewai
33Nakawhatingakaiwhangai,ahaereanakitepa, koreroanaingameakatoa,metemeatangakitehungai nohoiaengarewera
34Naputakatoaanatepakiwaho,kitewhakatauiaIhu;a kakiteiaia,katohekiahaereatuiaioratouwahi
UPOKO9
1¶Nakaekeiakitekaipuke,kawhitikitawahi,kahaere kitonapa.
2Nakakaweamaieratoukiaiatetahipararutiki,etakoto anairungaitemoenga:notekitengaoIhuitoratou whakaponokameaiakitepararutiki;Etama,kiamaia;ka muruaouhara
3Nakameaetahiongakaraipikiaratouano,Ekohukohu anateneitangata.
4AkamohioaIhukioratouwhakaaro,kameaia,Heaha ikinoaingawhakaaroookoutoungakau?
Koteheahokitemeatakotonoa,kotemea,Kaotiouhara temuru;kotemearanei,Whakatika,haere?
6OtirakiamatauaikoutouhemanamuruharatoteTama atetangatairungaitewhenua,katahiiakameakite pararutiki,Whakatika,tangohiaaketoumoenga,haereki touwhare.
7Nawhakatikaanaia,haereanakitonawhare
8Notekitengaiaotehui,kamiharo,kawhakakororiaite Atua,ihomaiaiteneimanakingatangata
9A,iaIhuehaereanaireira,kakiteiaitetahitangata,ko Matiuteingoa,enohoanaitewahitangotakoha:akamea kiaia,ArumiaahauNawhakatikaanaia,aruanaiaia
10A,iaIhuenohoanakitekaiirotoitewhare,nahe tokomahangapupirikanamengatangataharaihaeremai,i nohotahikiaiaratoukoanaakonga.
11A,notekitengaongaParihi,kameakianaakonga,He ahatokoutouKaiwhakaakokakaitahiaimenga pupirikana,mengatangatahara?
12OtirakarongoaIhu,kameakiaratou,Kahoreheahao ngatangataoraemeatiaaieterata,engariotehungae mateana
13Nahaere,akonatetikangaotenei,Kotakuepaiaikote tohutangata,haungatepatungatapu:kihaihokiahaui haeremaikitekarangaitehungatika,engariitehunga hara,kiaripeneta
14MeireirakahaeremaikiaiangaakongaaHoani,ka mea,HeahaimahaaiomatoukongaParihinohoanga pukutangaakahoreauakongaenohopuku?
15NakameaaIhukiaratou,Eaheiraneingatamarikio tewharemarenatetangi,itemeakeiaratoutetane marenahou?Nateraetaemaingaraetangohiaaitetane marenahouiaratou,katahiratoukanohopuku
16Ekoreemeatiaetetangatatetahiwahiotekahuhou heipapakimotekahutawhito,notemeakarirotetahi wahiotauakakahuitewhakakapi,akanuirawatepakaru
17Ekorehokieringihiatewainahoukingaiputawhito: keipakarungaipu,akamaringitewaina,koreakengaipu: engarikaringihiatewainahoukingaipuhou,akaora tauarua
18Iaiaekoreroanaieneimeakiaratou,na,kahaeremai tetahirangatira,kakoropikokiaia,kamea,Kuamatetaku tamahine:otirahaeremaikitewhakapaitouringakiaia, akaora.
19NakawhakatikaaIhuratoukoanaakonga,aaruanaia ia
20Nakotetahiwahineimateitepakaruhangatoto,tekau maruangatau,kahaeremaiimuriiaia,kapakitetaniko otonakakahu
21Imeahokiirotoiaia,Kiapakauahaukitonakakahu, kaoraahau
22NakatahuriaIhu,akakiteiaia,kamea,Kiamaia,e ko;natouwhakaponokoeioraai.Aoraaketewahinei tauahaoraano
23Na,itetaengaoIhukitewhareoterangatira,kakitei ngakaiwhakatangihapa,iteiwihokiengangauana; 24Kameaiakiaratou,Whakaatea:kahorehokiimatete kotiro,erangiemoeanaNakatainaihoiaeratou
25Heoi,kaotitehuihuitepeikiwaho,katomoiakiroto, kamaukitonaringa,aaraakeanatekotiro
26Apakuanateneirongoputanoaitauawhenua
27A,iaIhuehaereatuanaireira,tokoruangamatapoi aruiaia,kakarangaake,kamea,EteTamaaRawiri,kia arohakiamaua
28A,katapokoiakitewhare,kahaereatungamatapoki aia:nakameaaIhukiaraua,Ewhakaponoanaranei koruaetaeateneieahau?Kamearatoukiaia,Ae,ete Ariki
29Meireirakapaiakiorauakanohi,kamea,Kiariteki tokoruawhakaponotemeatangakiakorua
30Nakuakiteorauakanohi;akawhakatupatoaIhuia ratou,kamea,Kiamaharakeirangonaetetangata
31Korauaiaiputaatu,akorerotianuitiaanaiaputanoai tauawhenua
32Iarauaeputaanakiwaho,kakaweamaikiaiahe tangatawahangu,hereweratona.
33A,kaotitereweratepei,kawhaireotewahangu:a miharoanatemano,kamea,Kahoreanoikiteatepeneii rotoiaIharaira.
34OtirakameangaParihi,Naterangatiraongarewera tanapeingarewera
35NakahaereereaeIhungapakatoamengakainga, whakaakoanairotoioratouwharekarakia,kauwhauanai terongopaioterangatiratanga,metewhakaoraingamate katoa,ingaturorotangakatoaoteiwi.
36A,notonakitengaingamano,katokoaketonangakau arohakiaratou,ehemoanahokiratou,emararakeana, mehehipiheparakore
37Katahiiakameakianaakonga,Henuitekotinga,ko ngakaimahiiaheruarua;
38NainoiatukiteArikinanatekotinga,kiatonoaeiahe kaimahikitanakotinga
UPOKO10
1¶A,kaotitekarangaeiaanaakongatekaumarua,ka hoatukiaratouhemanaheipeiingawairuapoke,hei whakaorahokiingamatekatoamengaturorotangakatoa 2Nakongaingoaeneiongaapotorokotahitekaumarua; KotetuatahikoHaimona,ekiianeikoPita,rauakotona teinakoAnaru;koHemitamaaHeperirauakotonateina koHoani;
3KoPiripirauakoPatoromu;koTamatirauakoMatiu pupirikana;KoHemitamaaArapiu,koRipaiu,koTariuo tetahiingoa;
4KoHaimonaKanaanirauakoHuraIkariote,nananeiiai tuku
5KoeneitekaumaruaitonoaeIhu,iakoiaiaratou,i mea,Kauaehaerekitetahiaraongatauiwi,kauaanohoki etomokitetahipaongaHamari
EngarimehaerekingahipingarootewhareoIharaira
7Mekauwhauhaerehoki,meki,Kuatatate rangatiratangaoterangi
8Whakaorangiangaturoro,meingakiamangarepera, whakaarahiangatupapaku,peiangarewera:karironoanei iakoutou,mehoatunoaekoutou
9Kauahekouramakoutou,kauahehiriwa,kauaheparahi kirotokiokoutouwhitiki;
10Kauaanoheputeamoteara;kauaetakiruatiangakoti, kauahehu,kauaanohetokotoko:katikahokitekaimate kaimahi.
11A,katomokoutoukitetahipa,kitetahikaingaranei,ui atu,kowaitetangatapaioreira;aheireiranohoaiahaere noaireira.
12Akatomokitetahiwhare,meohaatu 13A,kitepaitewhare,kiatautakoutourangimarieki reira:a,kitekahoreepai,kiahokitakoutourangimarieki akoutou
14Kitekahorehokitetahiemanakokiakoutou,kitekore ewhakarongokiakoutoukupu,kahaerekoutoukiwahoo tauawhare,otauaparanei,kawhakangahoroitepuehuo okoutouwaewae
15Heponotakuemeaneikiakoutou,Erangitote whenuaoHoromarauakoKomoraaterawhakawae mamaitotauapa
16Nana,katonoaneikoutoueahauanohehipikirotoki ngawuruhi:na,kiaritekitenakahitemahara,kitekukupa hokitemahaki.
17Kiatupatoiaingatangata:terahokikoutouetukuae ratoukingarunanga,aterakoutouewhiuairotoioratou wharekarakia;
18Akakaweakoutoukingakawana,kingakingi,mote whakaarokiahau,heimeawhakaatukiaratou,kinga Tauiwi
19A,nokatukuakoutoueratou,kauaemanukanukakite pehea,kiteaha,ekoreroaikoutou:kahoatukiakoutoui tauawatakoutouekoreroai
20Eharahokiiakoutoungakorero,engarikoteWairuao tokoutouMatuatekoreroanairotoiakoutou.
21Nakatukuatetuakanaeteteinakitemate,tetama hokietepapa;kawhakatikangatamarikikingamatua,ka meakiawhakamatea
22Akakinongiakoutouengatangatakatoa,hemeahoki motokuingoa:kotetangataiaeuanaataeanoatiate mutunga,kaoraia
23Na,kitewhakatoiakoutouiteneipa,rereatukitetahi: heponohokitakuemeaneikiakoutou,Ekoreepotoia koutoungapaoIharairatehaere,koteTamaatetangata kuataemai
24Kahoreenuiaketeakongaitonakaiwhakaako,kahore hokiteponongaenuiakeitonarangatira
25Heoimateakongakoiakiaritekitonakaiwhakaako, mateponongakiaritekitonarangatira.Kitekiiaeratou terangatiraotewharekoPerehepura,teranoaaketaratou mongatangataotonawhare
26Nakauaewehiiaratou:kahorehokihemeaihipokina emahuetehura;hemeahuna,ekoreemohiotia
27Kotakuekoreroneikiakoutouitepouri,mekoreroe koutouitemarama:kotaokoutoutaringaerongoai,me kauwhaukirungaingawhare
28Akauaewehiitehungaewhakamateneiitetinana,a ekoreneieaheitewhakamateitewairua:engarikote wehikiaiaekahaneikitewhakamateitewairuaraua tahikotetinanakirotokiKehena
29Kahoreianeiehokonangapihoihoieruakitepatene kotahi?akitekahoretokoutouMatuaekoretetahioraua etakakitewhenua
30Otiiakongamakaweookoutoumatengakuaotikatoa tetatau
31Noreirakauaewehi:erangirakoutouingapihoihoi maha.
32Na,kitewhakaaetetahikiahauitearoaroonga tangata,kawhakaaetiaiaeahauitearoarootokuMatuai terangi.
33A,kitewhakakahoretetahiiahauitearoaroonga tangata,kawhakakahoretiaanoiaeahauitearoarootoku Matuaiterangi.
34Keimeaihaeremaiahaukitekawemaiiterangimarie kitewhenua:kihaiahauihaeremaikitekawemaiite rangimarie,engariitehoari
35Ihaeremaihokiahaukitemeaitetangatakiawhawhai kitonapapa,itetamahinekitonawhaea,itehunaonga wahinekitonahungawaiwahine.
36Akootetangatahoaririkongatangataanootona whare
37Kitenuiaketearohaotetahikitonapapa,whaearanei, itonakiahau,ekoreiaetikangatiamaku;
38Kitekorehokitetahiemaukitonaripeka,earuimurii ahau,ekoreiaetikangatiamaku
39Kotetangataiwhiwhikiteoraemateanoia:kite matetetahimonaiwhakaarokiahau,kawhiwhianoiaki teora
40Kitemanakotetahikiakoutou,emanakoanaiaki ahau,akitemanakotetahikiahau,emanakoanaiakitoku kaitonomai
41Kitemanakotetahikiteporopitiirungaiteingoaote poropiti,kariroiaiateutuoteporopiti;akitemanako tetahikitetangatatikairungaiteingoaotetangatatika, kariroiaiateutuotetangatatika
42A,kitewhakainumiaetetahitetahioeneimeanonohi, ahakoakotahianotekapuwaimatao,irungaiteingoaote akonga,heponotakuemeaneikiakoutou,ekorerawaia ehapaitonautu
UPOKO11
1¶A,kamututaIhuwhakaritekorerokianaakonga kotahitekaumarua,kahaereatuiaireirakitewhakaako, kitekauwhaukioratoupa
2Na,iterongongaoHoaniirotoitewhareherehereki ngamahiateKaraiti,katonoaeiatokoruaoanaakonga, 3Kameakiaia,Kokoeraneiteraehaeremaiana,me tatariraneitatoukitetahiatu?
4KawhakahokiaIhu,kameakiaraua,Haere,korerotiaki aHoaningameaerongonei,ekiteneikorua;
5Kongamatapoetitiroana,kongakopaehaereereana, kongareperakuama,kongaturierongoana,konga tupapakuewhakaarahiaana,akakauwhautiaterongopai kitehungarawakore
6Nakakoatetangataekoreehekiahau.
7A,iarauaehaereatuana,katimataaIhu,kakorerotiaa Hoanikitemano,Ihaerekoutoukitekorahakiakiteite aha?Hekakahoewhakangaueuetiaanaetehau?
8Anoraihaerekoutoukiakiteiteaha?Itetangatahe kakahumaeneeneona?na,keingawharekingitehungai ngakakahumaeneene.
9Anoraihaerekoutoukiakiteiteaha?Heporopiti?aera, kotakukuputeneikiakoutou,teraatuanoiteporopiti
10Koiahokiteneimonatemeaituhituhia,Na,katonoae ahautakukarerekimuaitouaroaro,manaewhakapaitou araimuaiakoe
11Heponotakuemeaneikiakoutou,Kahoreanoimaea akeirotoingawhanauatewahineherahiakeiaHoani Kaiiriiri:heoirahiakeiaiateitirawaiterangatiratangao terangi.
12AnongaramaianoiaHoaniKaiiriiriamohoanoanei etukinotiaanaterangatiratangaoterangi,aeriroanaiai teringakahaongatangatataikaha.
13Notemeaiporopitingaporopitikatoametetureataea noatiaaHoani.
14Akitepaikoutoukoiara,koIraiatenei,imeingarae haeremaiana
15Kitewhaitaringatetahiheiwhakarongo,kiarongoia
16Otiiamewhakariteeahauteneiwhakatupurangakite aha?Eriteanakingatamarikienohoanaingakainga hokohoko,ekarangaanakioratouhoa,
17Emeaana,Whakatanginoamatouiteputorinokia koutou,akahorekoutouikanikanimai;auenoamatoukia koutou,akahorekoutouitangi.
18IhaeremaihokiaHoani,kihaiikai,kihaiiinu,heoie meaanaratou,Hereweratona
19IhaeremaiteTamaatetangatametekaimeteinu,ka mearatou,Na,hetangatakakai,hetangatainuwaina,he
hoanongapupirikana,nongatangataharaOtirae whakatikaiaanatewhakaaronuieanatamariki.
20Katahiiakaangakatawaikingapaimeingaaitemaha oanamerekara,moratoukihaiiripeneta.
21Aue,tematemou,eKorahina!aue,tematemou,e Petahaira!meimeatiakiTaira,kiHaironangamerekara kuameatianeikiakorua,kuaripenetakeraua,hetaratara tekakahumeteokeitepungarehu.
22Kotakukupuiateneikiakoutou,ErangitoTairaraua koHaironaemamaiterawhakawaitokorua
23Mekoehoki,eKaperenauma,ewhakateiteitiaraneikoe ataenoakiterangi?
24Kotakukupuiateneikiakoutou,Erangitotewhenuao Horomaemamaitouiterawhakawa
25ItauawakaohoaIhu,kamea,Kawhakawhetaiahauki akoe,ePa,eteArikioterangiotewhenua,notemeakua hunaekoeeneimeaitehungawhakaaronui,itehunga mahara,ahurahiaanakingakohungahunga
26Aera,ePa:ipaihokitepeneikitautitiro.
27KuaotingameakatoatetukukiahauetokuMatua:a kahoretetahiemataukiteTama,koteMatuaanake; kahorehokitetahiemataukiteMatua,koteTamaanake, metetangatahokiepaiaiteTamakiawhakakiteakiaia 28Haeremaikiahau,ekoutoukatoaemauiuiana,e taimahaana,amakukoutouewhakaokioki.
29Tangohiatakuiokakirungakiakoutou,kia whakaakonakoutoueahau;hengakaumahakihokiahau, hengakaupapaku:aewhiwhikoutoukiteokiokingamoo koutouwairua
30Hengawarihokitakuioka,hemamatakupikaunga
UPOKO12
1¶ItauawaihaereaIhuitehapatirawaengawiti;ae hiakaianaanaakonga,kaangaratoukakatoingapuku witi,kakai
2A,notekitengaongaParihi,kameakiaia,Na,au akongaemeanaitemeaekoreetikakiamahiaitehapati 3Otirakameaiakiaratou,Kahoreanokoutouikiteita Rawiriimeaai,iaiaehiakaiana,ratoukoonahoa; 4ItonatomokangakitewhareoteAtua,itanakaingai ngataroaroaro,ingameakihaineiitikakiakaingaeia,e onahoaranei,engarimangatohungaanake?
5Kahoreanokoutouikiteirotoiteture,ewhakanoatia anatehapatiengatohungairotoitetemeparaingahapati, akahorehehe?
6Nakotakukuputeneikiakoutou,Keikoneitetahihe nuikeitetemepara.
7Otirameimataukoutoukitenei,Kotakuepaiaikote tohutangata,haungatepatungatapu,kahorekoutoui whakaheitehungaharakore
8KoteTamahokiatetangatateArikiotehapati.
9Nakahaereatuiaireira,katomokitoratouwhare karakia;
10NahetangataterakuamemengeteringaAkauiratou kiaia,kamea,Hetikaraneitewhakaoraitehapati?hei whakapahekiaia.
11Nakameaiakiaratou,Koteheatangataokoutou,kite meakotahianahipi,akatakakirotokitepokaitehapati, ekoreraneiiaemaukitauahipi,ehapaiake?
12NateranoaatutotetangatapaiitotehipiMoreirahe tikaanotemahipaiingahapati
13Meireirakameaiakitauatangata,Totoromaitou ringa.Natoroaanaeia;aiorakatoa,perameeraatu. 14NakahaerengaParihikiwaho,karunangamoname peheaengaroaiiaiaratou.
15OtiraimohioaIhu,ahaereatuanaireira:aherahite huiiaruiaia,awhakaorangiaanaratoukatoaeia; 16Aiwhakatupatoiaiaratoukiakauaiaewhakaaturia; 17IriteaitaIhaiaporopitiikoreroai,imeaai, 18Nana,takupononga,takuiwhiriwhiriai;takuiarohaai, iahuarekaaitokuwairuakiaia:kawaihoeahautoku wairuakirungakiaia,amanaewhakapuakitewhakawa kingatauiwi
19Ekoreiaetotohe,ekoreiaehamama;ekoreanoe rangonatonareoingaara
20Ekoreewhatiiaporokeretiaeiatekakahoimangungu, ekorehokitemukawhakapaowaetineiaeia;kiaputara anoiaiatewhakawakitewikitoria
21Kawhakawhirinakihokingatauiwikitonaingoa
22Meireirakakaweamaikiaiahetangataenohoiaana eterewera,hematapo,hewahangu:awhakaorangiaanae ia,nokakorero,kakitetauamatapo,tauawahangu
23Akaohomauritemanokatoa,kamea,Eharaianeitenei iteTamaaRawiri?
24A,noterongongaongaParihi,kamea,Eharaiaia nanaipeingareweranei,engarinaPerehepura,nate rangatiraongarewera
25AimatauaIhukioratouwhakaaro,kameakiaratou, Kitetahuriihotetahirangatiratangakiaiaano,kakore;ki tetahuriihokiaiaanotetahipa,tetahiwhareranei,ekore etu
26Na,kitepeiaHatanaiaHatanaano,etahuriihoanaki aiaano;mepeheaetuaitonarangatiratanga?
27A,kitemeanaPerehepuratakupeingarewera,nawai tepeingaaakoutoutamariki?noreirakoratouhei kaiwhakawamokoutou
28TenakitemeanateWairuaoteAtuatakupeinga rewera,ina,kuataemaiterangatiratangaoteAtuakia koutou
29Mepeheaotikatomoaitetangatakitewhareote tangatakaha,kapahuaaiionataonga,kitekoreiaematua hereitauatangatakaha?akapahuatiaeiatonawhare
30Kotetangataeharaitehoanoku,hehoaririiakiahau; kotetangatakahoreekohikohitahimaua,etitaritariana.
31Koiaahaukameaneikiakoutou,Kongaharakatoa mengakohukohu,atetangataemurua:tenakote kohukohukiteWairuaTapuekoreemurua.
32KitekorerowhakahehokitetahimoteTamaate tangata,emuruatana:tenakitekorerowhakahetetahimo teWairuaTapu,ekoreemuruatanaiteneiao,ekoreanoi teraatu
33Meingaraneiterakaukiapai,apaiihoonahua;kei kinoraneiterakau,akinoihoonahua:maonahuahokika mohiotiaaiterakau
34Eteurinakahi,mepeheakakoreropaiaikoutou,te hungakino?notepurenatangahokiotengakauikoreroai temangai
35Kotetangatapaihepaianaewhakaputaaiirotoinga taongapaiotengakau:kotetangatakinohokihekinoana ewhakaputaaiirotoingataongakino
36Nakotakukuputeneikiakoutou,Mekoreroenga tangata,iterawhakawa,tetikangaongakupupokanoa katoaepuakiiaratou
37Maaukupuhokikoekawhakatikaiaai,maaukupuano katauaitehekiakoe.
38Nakakietahiongakaraipi,ongaParihi,kamea,Ete Kaiwhakaako,emeaanamatoukiakiteitetahitohuiakoe.
39Nakawhakahokiia,kameakiaratou,Eraputohuana tewhakatupurangakino,puremu;aekoretetahitohue hoatu,kotetohuanakeoHonaporopiti
40EtoruhokingaraoHona,etorungapoirotoitekopu otetohora;kaperaanoteTamaatetangatakiatorungara, etorungapokitengakauotewhenua
41KawhakatikangatahingatangataoNinewemetenei whakatupurangaitewhakawakanga,kawhakatauiteheki aratou:iripenetahokiratouitekauwhautangaaHona;a teneitetahihenuiatuiaHona
42Kawhakatikangatahitekuiniotetongametenei whakatupurangaitewhakawakanga,kawhakatauiteheki aratou:ihaeremaihokiiaingapitootewhenuakite whakarongokitewhakaaronuioHoromona;ateneitetahi henuikeatuiaHoromona.
43Kaputatewairuapokeirotoitetangata,kahaereerera ngawahimarokerapuokiokingaai,atekitea
44Kameaia,Kahokiahaukitokuwhareiputamaiia ahau;a,notetaengaatu,rokohangaatukuatakotokau, kuatahia,kuaotitewhakapaipai
45Nakahaereia,katangoietahiatuwairuatokowhituhei hoamona,hekinonoaatuiaia,katomoratou,kanohoki reira;akinoatuitetimatangatewhakamutungakitaua tangata.Kaperaanokiteneiwhakatupurangakino.
46Iaiaanoekoreroanakitemano,na,kotonawhaea ratoukoonateinaetuanaiwaho,ewhaianakiakoreroki aia.
47Akameatetahikiaia,Na,touwhaeameouteinatetu maineiiwaho,ewhaianakiakorerokiakoe
48Nakawhakahokiia,kameakitetangataikorerokiaia, Kowaitokuwhaea?kowaihokiokuteina?
49Nakatotorotonaringakianaakonga,kamea,Na,toku whaea,okuteina!
50KitemeatiahokietetahitatokuMatuaiterangiepai ai,heiteinaiakiahau,heituahine,heiwhaea
UPOKO13
1tauaraihaereatuaIhuitewhare,kanohokitetahaote moana
2Naherahihehuiihuihuikiaia,akaekeiakitekaipuke nohoai;atuanatehuihuikatoaitetakutai.
3Ahemahaanakorerokiaratou,hemeawhakarite;imea ia,Naihaeretekairuikiterui;
4Aiaiaeruiana,kangahoroetahikitetahaoteara,a, kotererengamaiongamanu,nakaingaake
5Koetahiingahorokingawahikamaka,kitewahikihaii nuiteoneone;
6A,notewhitingaotera,ngauaiho;a,notemeakahore heputake,memengenoa
7Koetahiingahorokirotokingatataramoa;a,note tupungaakeongatataramoa,kowaowaotiaana
8Koetahiingahorokiteoneonepai,akahua,noetahi kotahirau,noetahieonotekau,noetahietorutekau
9Kotetangatahetaringaonaheiwhakarongo,kiarongo ia.
10Akahaeremaingaakonga,kameakiaia,Heahakoei korerokupuwhakariteaikiaratou?
11Nakawhakahokiia,kameakiaratou,Notemeakua hoatukiakoutoutemataurangakingameangaroote rangatiratangaoterangi,kiaratouiakahoreihoatu
12Kitewhaimeahokitetahi,kahoatuanokiaia,aka mahaatuana:kitekahoreiahemeaatetahi,katangohiaia iaanaake
13Nareiraeneikupuwhakariteakukiaratou;notemea kiterawaratouakahoreekite;rongorawa,kahoreematau.
14AkariteiaratouteporopititangaaIhaia,emeanei, Rongonoakoutou,kahoreematau;titironoakoutou,e koreekite
15Kuamatotoruhokitengakauoteneiiwi,kuapuhoinga taringakitewhakarongo,kongakanohikuawhakamoeae ratou;keikiteoratoukanohi,keirongongataringa,aka matautengakau,nakatahuriratou,akawhakaorangiae ahau.
16Kakoaiaokoutoukanohi,notemeakakite:okoutou taringahoki,notemeakarongo
17Heponohokitakuemeaneikiakoutou,Hetokomaha ngaporopitimengatangatatikaihiahiakiakiteingamea ekiteneikoutou,akahoreikite;kiarongohokikingamea erongoneikoutou,akahoreirongo.
18Nawhakarongokitekupuwhakaritekitekairui
19Kiterongotetahikitekupuoterangatiratanga,aekore ematau,nakahaeremaitewairuakino,kakapoitemea kaotinateruikitonangakauKotetangatateneiinga purapuraitetahaoteara
20Kotetangataiaingapurapuraingawahikohatu,kote tangatairongokitekupu,ahohorotonutetango,haritonu; 21Otirakahoreonapakiakairotoiaia,emaunoaanamo tewapoto:a,notepangaotewhakapawera,otewhakatoi raneimotekupu,nahetonuiho
22Kotetangataingapurapurairotoingatataramoa,kote tangatatenairongokitekupu;a,kotewhakaarokitenei ao,metehangaruongataonga,heiwhakakowaowaoite kupu,akoreakehehua
23Kotetangataiaingapurapuraiteoneonepai,kote tangataerongoanakitekupu,aematauana;akawhaihua, noetahikotahirau,noetahieonotekau,noetahietoru tekau.
24Teneiakeanotetahikupuwhakariteimakaeiakia ratou,imeaia,Kariteterangatiratangaoterangikitetahi tangatairuiitepurapurapaikitanamara.
25A,ingatangataemoeana,kahaeremaitonahoariri, ruiaihohetarukinokiwaengawiti,ahaereana
26Akapihiaketerau,kahua,katahikakiteahokinga taru
27Nakahaeremaingaponongaatauarangatira,kamea kiaia,Emara,kihaiianeikoeiruiitepurapurapaikitau mara?Nohearaonataru?
28Nakakiatuiakiaratou,NatehoaririteneiimeaKa meangaponongakiaia,Epairaneikoekiahaerematou kitekohiiauamea?
29Akameaia,Kahore;keihutiangatahitiatewitiina whakawhaititiangataru
30Tukuakiatuputahi,ataeanoatiatekotinga:aitewao tekotingakameaahaukingakaikokoti,Matua whakawhaitiingataru,kapaihereaiheipaiherekiatahuna; kotewitiiamekohikitokuwharewiti
31Teneiakeanotetahikupuwhakariteimakaeiakia ratou,imeaia,Heriteterangatiratangaoterangikitepua nani,ikaweaetetangata,iruiakitanamara
32Koteitirawaiaongapurapurakatoa:akatupu,koia tenuirawaongaotaota,awhakarakauana,nokareremai ngamanuoterangi,kanohokionamanga
33Teneiakeanotetahikupuwhakariteikorerotiaeiakia ratou;Heriteanoterangatiratangaoterangikiterewenai tangohiaetetahiwahine,awhaongiaanakirotokinga mehuaparaoaetoru,nokarewenatiakatoatia
34KoeneimeakatoaikorerotiaeIhukitemano,hemea whakarite;aheoianakupukiaratouhekupuwhakarite anake
35Iriteaitateporopitiikoreroai,imeaai,Epuakiitoku mangaingakupuwhakarite;Kakorerotiaeahaungameai ngaronotetimatangaraanooteao.
36KatahikamahueiaIhutemano,katomoiakitewhare: nakahaeremaianaakongakiaia,kamea,Whakaaturia maikiamatoutekupuiwhakariteakingataruitemara.
37Nakawhakahokiia,kameakiaratou,Kotekairuiote purapurapaikoteTamaatetangata;
38Kotemarakoteao;kotepurapurapaikongatamariki oterangatiratanga;kongatarukongatamarikiatekino;
39Kotehoaririiruiaaikoterewera;kotekotingate mutungaoteao;kongakaikokotikongaanahera.
40Naehuihuiaanangataru,etahunaanakiteahi;ka peraanoatemutungaoteneiao
41KatonoteTamaatetangataianaanaherakitehuihuii rotoitonarangatiratangaingameakatoaetutukiaite waewae,ingakaimahianoitekino;
42Akamakaiaratoukirotokiteoumuahi:kotewahi teraotetangimeteteteaonganiho
43Koreiratehungatikawhitiaimeteraite rangatiratangaotoratouMatua.Kitewhaitaringatetahi heiwhakarongo,kiarongoia
44Heriteanoterangatiratangaoterangikitetaongai hunakitemara;hemeahokikakitea,kahunaeia,ahaere ana,hekoahokinona,nahokonaatuanaanameakatoa,a hokonaanamaitauamara
45Heriteanoterangatiratangaoterangikite kaihokohoko,erapuanaingapearapapai
46A,notonakitengaitetahipearautunui,haereana, hokonaanaanameakatoa,ahokonaanamaitauapeara mana
47Heriteanoterangatiratangaoterangikitekupengai makakitemoana,ahaoaanaoiaahua,oiaahua.
48A,kaki,kakumeakiuta,anohoana,kohikohiaana ngameapapaikingaoko,kongameakinoiaiakiritiaatu
49Kaperaanoatemutungaoteao:kahaerengaanahera, kaweheweheitehungakinoirotoitehungatika;
50Akamakaiaratoukirotokiteoumuahi:kotewahi teraotetangimeteteteaonganiho
51KameaaIhukiaratou,Kuamatauraneikoutoukienei meakatoa?Kamearatoukiaia,Ae,eteAriki
52Nakameaiakiaratou,Koiatekaraipi,iakonakite rangatiratangaoterangi,iriteaikitetahirangatirawharee whakaputamaianaingameahou,ingameatawhito,iroto itanatoa
53¶A,kamutueneikupuwhakariteaIhu,kahaereatuiai reira.
54A,kataekitonakaingatupu,kaakoiaratouirotoito ratouwharekarakia,amiharonoaratou,kamea,Nohea eneiwhakaaronuimengamerekaraateneitangata?
55Eharaianeiteneiitetamaatekamura?hetekaianeiko Meriteingoaotonawhaea?meonateina,koHemi,ko Hohi,koHaimona,koHura?
56Meonatuahine,kahoreianeiratoukatoaiatatounei? Nohearaeneimeakatoaateneitangata?
57HeoikaheratoukiaiaOtirakameaaIhukiaratou, keitonakaingaanake,keitonawhareanaketeporopiti hapaaiitehonore.
58Akihaiimahangamerekaraimeatiaeiakireira,ito ratouwhakaponokorehoki
UPOKO14
1ItauawakarongoaHeroratetarakikiterongooIhu, 2Akameakianapononga,KoHoaniKaiiriiritenei;kua aramaiiaitehungamate;nareiraimahiaingamerekarai rotoiaia
3IhopukiahokiaHoanieHerora,aherehereaanaeia,a makaanakitewhareherehere,hemeahokinaHeroriaha, natewahineatonatuakanaaPiripi
4ImeahokiaHoanikiaia,Ekoreetikakiariroiaiakoe 5A,iaiaemeaanakitewhakamateiaia,kawehiite mano;kitaratouhokiheporopitiia
6OtiraitetaengakiterawhanauoHerora,kakanikanite tamahineaHeroriahaimuaiaratou,akaahuarekaa Herora
7Katahiiakameakiaia,oatirawa,kiahoatukiaiatana meaetonoai.
8Na,hemeawhakakikiianatonawhaea,kamea,Homai kikoneikiahautematengaoHoaniKaiiriiriirungaite rihi.
9Nakapouritekingi:otiiaiwhakaaroiakiteoati,kite hungahokienohotahianameiakitekai,akameakia hoatukiaia.
10Nakatonotangataia,apoutoaanatematengaoHoanii rotoitewhareherehere
11Aimauriatonamatengairungaiterihi,ihoatukite kotiro:kaweaatuanaeiakitonawhaea
12Nakahaereanaakonga,katangoitetinana,atanumia anaeratou,ahaereana,koreroanakiaIhu.
13Na,iterongongaoIhu,kahaereatuiaireirarate kaipukekitekoraha,kitewahimotuke:a,nokarongote mano,kaaruiaiarautairotoingapa.
14AkaputaatuaIhu,kakiteitehuihuinganui,kaaroha iakiaratou,awhakaorangiaanaeiaoratouturoro
15A,nokaahiahi,kahaereatuanaakongakiaia,kamea, Hewahikorahatenei,kuahekenoaatutera;tonoaatute mano,kiahaereairatoukingakaingakitehokokaima ratou
16AnorakoIhukiaratou,Kahorehemeaehaereairatou; makoutouehoatuhekaimaratou
17Kamearatoukiaia,Heoianoamatouikonei,erima ngataro,eruahokingaika
18Nakameaia,Mauriamaikikoneikiahau
19Nakameaiakitemanokianohokirungaitetarutaru, kamaukingataroerima,kingaikaerua,katitiroki rungakiterangi,kawhakapai,kawhawhati,ahoatuanae iangatarokianaakonga,anangaakongakitemano
20Akaikatoaanaratou,akamakona:akotahitekauma ruangaketeikohiaakeeratou,kitonuinga whatiwhatingaitoe
21Akotehungaikaimetemeaerimamanongatane, haungangawahinemengatamariki.
22NaakiakitonuaIhuianaakongakiaekekitekaipuke, kiawhakawhitiimuaiaiakitawahi,iaiaetukuanainga manokiahaere.
23A,kaotitemanotetuku,kakakeiakirungakite maungakitewahimotukekiteinoi:nakuaahiahi,akoia anakeireira.
24Na,teratekaipuketeakinaraetengaruiwaenga moana:ihehokitehau
25AitewhaongamataaratangaotepokahaereaIhuki aratou,ihaeremaoriirungaitemoana
26A,itekitengaongaakongaiaiaehaereanairungaite moana,kaihiihi,kamea,Hewairua;nakaaueratouite wehi
27NakuahohorotekoreroaIhukiaratou,temea,Kia manawanui;koahautenei;kauaewehi
28NakawhakahokiaPitakiaia,kamea,EteAriki,kite meakokoetena,kiiamaiahaukiahaereatukiakoei rungaitewai
29Nakameaia,HaeremaiAkamarereatuaPitaite kaipuke,kahaereirungaitewai,kiataeaikiaIhu.
30Otirakakiteiaitehauekahaana,kawehi;akatimata tetotohu,kakarangaake,kamea,EteAriki, whakaorangiaahau.
31HohorotonutetotorooteringaoIhu,kahopuiaia,ka meakiaia,Etetangatawhakaponoiti,heahakoei ngakauruaai?
32Anokaekerauakitekaipuke,mutuputehau
33Nakahaeremaitehungairungaitekaipuke,ka koropikokiaia,kamea,HeponokoteTamakoeateAtua.
34¶A,itoratouwhitingaatu,kataekitewhenuao Kenehareta
35A,kamohiongatangataotauawahikiaia,katono tangataputanoaingawahitutatakatoa,heikawemaii ngaturorokatoakiaia;
36Kainoikiaiakiapakauratoukitetanikootona kakahu:aoraaketehungakatoaipa
UPOKO15
1NakahaerekiaIhuetahikaraipimeetahiParihino Hiruharama,kamea,
2Heahaauakongakatakahiaiitewhakarerengaihoa ngakaumatua?kahorehokiratouehoroiioratouringaina kaitaro.
3Nakawhakahokiia,kameakiaratou,Heahahokii waihoaiekoutoutakoutouwhakarerengaihoheitakahi motateAtuakupuako?
4ImeahokiteAtua,Whakahonoretiatoupapametou whaea:a,Kitekohukohuhokitetahiitonapapa,itona whaearaneikiamateia,materawa.
5Kokoutouiaheimea,Kitemeatetahikitonapapa,ki tonawhaearanei,Kotakumeaheiatawhaingamoukua tapaeaatukiteAtua;
6Nakauaiaewhakahonoreitonapapa,itonawhaearanei; Nakawaihoekoutoutakoutouwhakarerengaihohei whakakahoreitekupuateAtua
7Etehungatinihanga,tikarawataIhaiaiporopitiaimo koutou,imeaai, 8Teiwineikooratoungutuheiwhakahonoremoku; mataranoaatuiaiahauoratoungakau
9Maumaukarakianoaratoukiahau,kotaratouneihokie whakaakoaikongawhakahauatetangata.
10Akarangatiaanaeiatemano,kameakiaratou, Whakarongo,kiamatau;
11Ekoretetangataepokeitemeaetapokoanakite mangai;engaritemeaeputamaianaitemangai,matena epokeaitetangata
12Meireirakahaereanaakonga,kameakiaia,Emohio anaraneikoeihengaParihiitoratourongongaitenei kupu?
13Nakawhakahokiia,kamea,Kahutiangamahurikatoa kihaiiwhakatokiaetokuMatuaiterangi
14Waihoaturatou:hemataporatouearahianaite matapoKitearahinatematapoetematapo,katakatahi rauakitewaikeri
15NakawhakahokiaPita,kameakiaia,Whakaaturiaki amatouteneikupuwhakarite
16KameaaIhu,Keitekuwaretonuanokoutou?
17Kianokoutouimataunoa,kongameakatoaetapoko atuanakitemangaikarirokirotokitekopu,aeakiritia anakitepoka?
18Tenakongameaeputamaianaitemangaiehaereake anaitengakau;ewhakapokeaanaeratoutetangata
19Norotohokiitengakauteputangaakeongawhakaaro kino,ongakohuru,ongapuremu,ongamoetahae,onga tahae,ongawhakapaeteka,ongakohukohu
20Kongameaeneienoaaitetangata:tenakotekaime ngaringakihaiihoroia,ekoretetangataenoaitena.
21¶NakahaereatuaIhuireira,kaangakingawahio Taira,oHairona
22Na,kotehaerengamaiiauawahiotetahiwahine,he Kanaani,kakarangakiaia,kamea,EteAriki,eteTamaa Rawiri,kiaarohakiahau;kotakutamahineengauakinotia anaeterewera.
23AkahoreanakupuiwhakahokiaikiaiaNakahaere maianaakonga,katohekiaia,kamea,Tonoakiahaere;e karangaanahokiimuriiatatou.
24Otirakawhakahokiia,kamea,Heoingameaitonoa maiaiahaukingahipingarootewhareoIharaira
25Kahaeremaitera,kakoropikokiaia,kamea,Ete Ariki,awhinatiaahau
26Nakawhakahokiia,kamea,Eharaitetikakiatangohia tetaroangatamariki,kiamakamangakuri.
27Kameatera,Aera,eteAriki:ekaianaanongakurii ngakongakongaengahoroihoanaitetepuaoratou rangatira.
28KatahikawhakahokiaIhu,kameakiaia,Etai,nuiatu touwhakapono:waihoitauipaiai.Aoraaketanakotiroi tauawapuano
29NakawhakatikaaIhuireira,kahaerekitetahaote moanaoKariri;akakeanakirungakitemaunga,nohoana ireira.
30Herahihokitehuiihaerekiaia,iaratouanongakopa, ngamatapo,ngawahangu,ngamutu,metetinikeatu,a tukuaihoeratoukingawaewaeoIhu;awhakaorangiaana ratoueia
31Miharonoatemanoitoratoukitengaingawahangue koreroana,ingamutueoraana,ingakopaehaereana,i ngamatapoetitiroana:awhakakororiatiaanaeratoute AtuaoIharaira.
32NakakarangatiaeIhuanaakongakiaia,kamea,E arohaanaahaukiteneimano,katoruneihokioratourae
nohoanakiahau,akahorearatoukai:ekoreahauepai kiahaerenohopukuratou,keihemokiteara.
33Nakotemeatangaaanaakongakiaia,Noheaatatou taroitekoraha,emakonaaiteneiopenui?
34NakameaaIhukiaratou,Ehiaakoutoutaro?Kamea ratou,Ewhitu,meetahiikanonohi,torutorunei
35Nakameaiakitemanokianohokitewhenua
36Akamauiakingataroewhitu,kingaika,ka whakawhetai,kawhawhati,ahoatuanaeiakianaakonga, anangaakongakitemano
37Akaikatoaanaratou,akamakona:ewhituhokinga keteikohiaeratou,kitonuingawhatiwhatingaitoe
38A,kotehungaikai,ewhamanongatane,haunganga wahinemengatamariki
39Akaotitemanotetonoatueia,kaekeiakitekaipuke; nakuaukingawahioMakarana.
UPOKO16
1NakahaeremaingaParihimengaHaruki,ka whakamatautaukatonokiawhakakiteaeiakiaratou tetahitohuiterangi.
2Nakawhakahokiia,kameakiaratou,Kaahiahi,kamea koutou,Hepaki;inahewheroterangi
3Aiteata,Heawhaaianei;hewheroneiterangi,e tukupuanaEtehungatinihanga,ematauanakoutoukite titirokitemataoterangi;heoikahoreraneikoutoue mataukingatohuongataima?
4Eraputohuanatewhakatupurangakino,puremu;ae koretetahitohuehoatu,kotetohuanakeoHonaporopiti Nawhakarereaanaratoueia,ahaereana.
5Akaungaakongakiterataha,kuawarewarekitemau taroatu
6NakameaaIhukiaratou,Kiamaharakiatupatoite rewenaangaParihi,angaHaruki
7Akakoreroreroratoukiaratouano,kamea,Notemea kahoretatouimautaromai.
8AkamohioaIhu,kameakiaratou,Heahakoutouka koreroreroaikiakoutou,etehungawhakaponoiti,note meakihaiimauamaihetaroekoutou?
9Kianokoutouimataunoa,kianokoutouimaharakinga taroerimaangamanoerima,kitemahahokiongaketei riroiakoutou?
10Kingatarohokiewhituangamanoewha,ehiahoki ngaketeiriroiakoutou?
11Heahakoutoutematauai,eharaitemeamotetaro takuimeaaikiakoutou,kiatupatoiterewenaanga Parihi,angaHaruki?
12Katahiratoukamataukihaiiaimeakiatupatoite rewenaotetaro,engariiteakoangaParihi,angaHaruki
13KataeaIhukingawahioHihariaPiripai,kauiiaki anaakonga,kamea,Kowairaahau,teTamaatetangata, kitangatangataki?
14Nakamearatou,KitaetahikoHoaniKaiiriiri;kita etahikoIraia;kitaetahi,koHeremaia,kotetahiraneio ngaporopiti
15Nakameaiakiaratou,Kitakoutounaki,kowaiahau?
16NakawhakahokiaHaimonaPita,kamea,KoteKaraiti koe,koteTamaateAtuaora
17NakawhakahokiaIhu,kameakiaia,Kakoakoe,e HaimonaParahona:eharahokiitekikokiko,itetoto,nana teneiiwhakakitekiakoe,engarinatokuMatuaiterangi
18Nakotakukupuanoteneikiakoe,KoPitakoe,aka hangaeahautakuhahikirungakiteneikamaka;ekore anoetaeaengakuwahaotereinga
19Kahoatuanoeahaukiakoengakioterangatiratanga oterangi:akoauehereaiitewhenuaehereaanoite rangi:koaueweweteaiitewhenuaewetekiaanokite rangi
20Meireirakawhakatupatoiaianaakonga,kiakauae korerotiaeratoukitetangatakoteKaraitiia
21NoreiraanoitimataaiaIhutewhakaatukianaakonga, kuatakototetikangakiahaereiakiHiruharama,ahemaha ngamamaeemamaeaiiaingakaumatua,ingatohunga nui,ingakaraipi,akawhakamatea,aitetoruongaraka ara
22NakamauaPitakiaia,kaangakawhakahekitana,ka mea,Aue!kauaka,eteAriki!kauakarateneiepakiakoe.
23Nakatahuriia,kameakiaPita,Haerekimuriiahau,e Hatana:hetutukitangawaewaekoekiahau:kahorehokiou ngakaukingameaateAtua,engarikiatetangata.
24KatahiaIhukameakianaakonga,Kitemeatetahikia haeremaikitewhaiiahau,mewhakakahoreiaeiaano, meamotonaripeka,kaaruaiiahau.
25Kitewhaihokitetahikiaora,kamateanoia:kitemate tetahi,monaiwhakaarokiahau,kakiteanoiaiteora
26Heahahokitepaikitetangata,kiteriroiaiateao katoa,akakoreheoramona?heahahokitatetangatae hoatuaiheiutumotonawairua?
27TeneiakehokikahaeremaiteTamaatetangata,ratou koanaanahera,irungaitekororiaotonaMatua;katahika utuaeiakitenei,kitenei,kiaritekitanamahi
28Heponotakuemeaneikiakoutou,Teneianoetahietu neiekoreepangiaetemate,kiakiteraanoiteTamaate tangataehaeremaianairungaitonarangatiratanga
UPOKO17
1¶Akapahurengaraeono,kamauaIhukiaPita,kia HemirauakotonateinakoHoani,nakaweaanaratoueia kirungakitetahimaungatiketikekitewahimotuke
2Akaputaketonaahuaitoratouaroaro:whititonutona matametera,matonuonakakahumetemarama
3Na,kakiteaeratouaMohirauakoIraiaekoreroreroana kiaia.
4KatahikaohoaPita,kameakiaIhu,EteAriki,hepai kianohotatouikonei:kitepaikoe,mamatouehanga etahiwharaukikoneikiatoru;kiakotahimou,kiakotahi moMohi,kiakotahimoIraia
5Iaiaanoekoreroana,nakataumarumaruihotekapua maramairungaiaratou:nahereonotekapuaemeaana, KotakuTamateneiiarohaai,kotakuiahuarekaai; whakarongokiaia
6Anokarongongaakonga,katakototapaparatou,henui hokitoratouwehi
7NakahaereaIhu,kapakiaratou,kamea,Whakatika, kauaewehi
8A,nokaaraakeoratoukanohi,kahorehetangataikitea eratou,koIhuanake.
9Na,iaratouehekeihoanaitemaunga,kawhakatupatoa Ihuiaratou,kamea,Kauaekorerotiakitetangatatemeai kiteanei,kiaaraakeraanoteTamaatetangataitehunga mate
10Akauianaakongakiaia,kamea,Heahangakaraipi kameaai,koIraiakiamatuaputamai?
11NakawhakahokiaIhu,kameakiaratou,KoIraiaano ematuaputaheiwhakatikaingameakatoa.
12Kotakukupuiateneikiakoutou,Kuataenoamaia Iraiaakihairatouimohiokiaia,heoimeatiaanaeratou kiaiataratouipaiaiKaperaanoteTamaatetangataka mamaeiaratou.
13KatahikamohiongaakongakoHoaniKaiiriiritanai koreroaikiaratou
14A,nokataeratoukitemano,kahaeremaikiaiatetahi tangata,katuturingaturikiaia,kamea, 15Eteariki,kiaarohakitakutama;
16Aikaweaiaeahaukiauakonga,heoikihaiiaitaeate whakaoraeratou
17NakaohoaIhu,kamea,Eteuriwhakaponokore, parorike,kiapeheateroaotokunohokiakoutou?kia peheateroaotokumanawanuikiakoutou?Kaweamaiki koneikiahau.
18NakaririatereweraeIhu;amaweheatuanaiaiaia:a oraaketetamaitiitauawapuano
19MeireirakahaerepukumaingaakongakiaIhu,ka mea,Heaharateaheiaiiamatoutepeiiaiakiwaho?
20NakameaaIhukiaratou,Natokoutou whakaponokore:heponohokitakuemeaneikiakoutou, Kitemeahewhakaponotokoutou,perametotepuanani terahi,emeakoutoukiteneimaunga,Nekeatuikoneiki terawahi;akanekehiaatu;kahorehokihemeaekoree taeaekoutou
21Otiraekoreeputanoatepena,mateinoianakemete nohopuku.
22A,iaratouenohoanaiKariri,kameaaIhukiaratou, MeaketukuateTamaatetangatakingaringaonga tangata;
23Akawhakamateaeratou,aitetoruongarakaaraA nuiatutoratoupouri
24A,notoratoutaengakiKaperenauma,kahaeremaikia Pitangakaikohikohiitehawhehekere,kamea,Ekore ianeitouKaiwhakaakoehomaiitehawhehekere?
25Kameaia,Ae.A,katapokoiakitewhare,koIhukua korerokiaia,kuamea,Epeheaanatouwhakaaro,e Haimona?Etangohiaanaengakingiotewhenuate takohataongametetakohatangataiawai?aratouake tamariki,angatangatakeranei?
26KameaaPitakiaia,IangatangatakeKameaaIhu kiaia,Ha,kahaerenoangatamariki.
27Ahakoarakeiwhaitakehemairatoukiatatou,haereki temoana,piuatetahimatau,akaeketeikamatamua, tangohia;akapuakiitoumangai,kakiteaikoeitetahi moni:tangohiatena,kahoatukiaratoumataua
UPOKO18
1ItauawakahaeremaingaakongakiaIhu,kamea,Ko waitenuirawaiterangatiratangaoterangi?
2NakakarangatiaeIhutetahitamaitinohinohi,ka whakaturiaeiakiwaenganuiiaratou;
3Kamea,Heponotakuemeaneikiakoutou,Kitekore koutouetahuri,aepeneimengatamarikinonohi,ekore koutouetomokiterangatiratangaoterangi.
4Na,kitewhakaititetahiiaia,akaritekiteneitamaiti nohinohi,koiatenuirawaiterangatiratangaoterangi
5Akitemanakotetahikitetahitamaitinohinohipenei,he whakaarohokikitokuingoa,emanakoanakiahau.
6Tenakoteneikahetetahioeneimeanonohie whakapononeikiahau,hepaikekiaiamei whakawerewereakitonakakitekohatumirakaihe,mei pungaiaiakiterireotemoana
7Auetematemoteaoingatakehe!kuatakotohokite tikangakiaputamaingahe;otiiaauetematemotetangata eputaaitehe!
8Kitehekoeitouringa,itouwaewaeranei,poutoa,maka atu:paikehokimoutetomokopakiteora,itemaka ringarua,waewaeruaraneikiteahikatonu
9Akitehekoeitoukanohi,tikarohia,makaatu:paike hokimoutetomokanohitahikiteora,itemakakanohi ruakitekapuraoKehena
10Kiamaharakeiwhakahaweakitetahioeneimea nohinohi;Kotakukupuhokiteneikiakoutou,Etitirotonu anaoratouanaheraiterangikitekanohiotokuMatuaite rangi.
11IhaeremaihokiteTamaatetangatakitewhakaoraite meaingaro
12Epeheaanaokoutouwhakaaro?kitemeaheraunga hipiatetahitangata,akakotitiketetahi,ekoreianeie waihoeiangaiwatekaumaiwa,kahaerekirungakinga maunga,rapuaiitemeaikotitike?
13A,kitekitea,heponotakuemeaneikiakoutou,tera atutonaharikitauahipi,iteharikingaiwatekaumaiwa kihaiikotitike.
14WaihokikahorehengakauotokoutouMatuaiterangi kiangarotetahioeneimeanonohi
15A,kiteharatouteinakiakoe,haere,korerotiatona harakiaia,koruaanake:kitewhakarongoiakiakoe,ka riroiakoetouteina
16A,kitekoreiaewhakarongo,kaweaatuheihoamou kiakotahi,kiatokoruaranei,kiamauaingakupukatoai ngamangaiongakaiwhakaatutokorua,tokotoruranei
17A,kitepakeanoiakiaraua,korerotiakitehahi:akite pakeanoiakitehahi,mewaihoekoeheitautangata,hei pupirikana
18Heponotakuemeaneikiakoutou,Koakoutouehere aiitewhenuaehereaanokiterangi:koakoutoue weweteaiitewhenuaewetekiaanokiterangi
19Teneianotakukupukiakoutou,Kitemeakatokoruao koutoueritetahianangawhakaaroitewhenuamotetahi meaeinoiairaua,emeingaanomorauaetokuMatuaite rangi.
20Na,kotewahiewhakamineaaitetokorua,tokotoru raneiirungaitokuingoa,keireiraahaukeiwaenganuiia ratou
21KatahikahaereaPitakiaia,kamea,EteAriki,kiahia ngaharangaotokuteinakiahau,metakuwhakarerenoa ihoitonahara?kiawhitungawa?
22KameaaIhukiaia,Ekoreahauemeakiakoe,Kia whitu:engari,Kiawhitutekauwhitu
23Koiakariteaiterangatiratangaoterangikitetahikingi, imeakiakorerotiakiaiaanamonieanapononga 24A,katimataiateui,kakaweamaikiaiahetangata, tekaumanongataranataiaia
25Atewhairawaiaheiutu,kameatonaarikikiahokona ia,tanawahinemeanatamariki,meanameakatoa,hei whakautu
26Nakatapapaihotauapononga,kakoropikokiaia,ka mea,EteAriki,kiaatahangakiahau,akautuakatoatiae ahaukiakoe
27Nakaohoitearohatearikiotauapononga,tukuanaia ia,awhakarereanoatiaihoeiaanamonitarewa.
28Heoiteputangaotauaponongakiwaho,kakiteitetahi oonahoapononga,kotahirauanapeneiaia:nahopukia anaeia,notiaihotekaki,metekiano,Utuatakunama.
29Nakatapapaihotonahoaponongakionawaewae,ka inoikaaia,kamea,Kiaatahangakiahau,akautua katoatiaeahaukiakoe
30Akihaiiaipai:heoihaereana,makaanaiaiakite whareherehere,kiautuakatoatiaraanotenama.
31Heoi,notekitengaoonahoaponongaitauameatanga, nuiatutoratoupouri,ahaereana,whakaaturiaanakito ratouarikingameakatoaimeatia.
32Nakakarangatiaiaetonaariki,kameakiaia,Ete ponongakino,iwhakarereanoatiaeahautauanamakatoa iakoe,notemeaiinoikoekiahau.
33Hetekaianeiitikakiatohungiaekoetouhoapononga, meahauhokiitohuiakoe?
34Nakariritonaariki,atukuaanaiakinga kaiwhakamamae,kiautuakatoatiaraanotananama
35TeraanoeperatokuMatuaiterangikiakoutou,kite koreewhakarereanoatiairotoiokoutoungakaungaheo teteinaotenei,otenei,okoutou
UPOKO19
1¶A,kamutueneikupuaIhu,katuriaatueiaiKariri,a kataekingawahioHuria,kitawahiatuoHorano;
2Herahihokitehuiiaruiaia;awhakaorangiaanaratoue iaireira
3NakahaeremaingaParihikiaia,kitewhakamatautaui aia,kameakiaia,Hemeatikaraneikiawhakarereaete tangatatanawahinemotetahitake?
4Nakawhakahokiia,kameakiaratou,Kahoreano koutouikite,ihangarauaeteKaihangaitetimatangahe tane,hewahine;
5Imeaanoia,Mokoneikawhakarereaaietetangatatona papametonawhaea,akapirikitanawahine:ahei kikokikokotahirauatokorua?
6Naheoianotorauatokoruatanga,engarikotahiano kikokikoNa,koateAtuaihonoai,kauaeweheaete tangata
7Kamearatoukiaia,HeaharaaMohiiakoaikiahoatu hepukapukawhakarere,kawhakarereai?
8Kameaiakiaratou,Natepakekeookoutoungakaui tukuaaikoutoueMohikiawhakarereiakoutouwahine:i tetimatangaihoiakahoreipena
9Nakotakukuputeneikiakoutou,Kitewhakareretetahi itanawahine,haungaiamotemoepuku,akamarenaki tetahiatu,epuremuanaia:akitemarenatetahiitewahine iwhakarerea,epuremuanaia
10Kameaanaakongakiaia,Kitepeneitetikangamote tangatarauakotanawahine,eharatemarena
11Otirakameaiakiaratou,Ekoreteneikupueriteinga tangatakatoa,engariitehungaihoatuai
12Heunakahokietahinotewhanautangamaiitekopuo tewhaea:koetahiunakahemeawhakaunakanatetangata: koetahiunakahemeawhakaunakanaratouano,he
whakaarohokikiterangatiratangaoterangiKotetangata eaheianakitetango,manaetango.
13Ireirakakaweamaihetamarikinonohikiaia,kia whakapaaiiaionaringakiaratou,kiainoi:aririaiho ratouengaakonga.
14NakotekiangaaIhu,Tukuamaingatamarikinonohi, auahokiearaiaatutaratouhaeremaikiahau:nonga peneihokiterangatiratangaoterangi.
15Awhakapakiaihoeiaonaringakiaratou,ahaereatu anaireira
16Nakahaeremaitetahi,kameakiaia,Ete Kaiwhakaakopai,heahatemahipaimaku,ewhiwhiai ahaukiteoratonu?
17Nakotanameatangakiaia,Heahaahauikiiaaiekoe hepai?kahoretetahiipai,kotahianake,koteAtua:otira kitemeakoekiatomokiteora,whakariteangature.
18Kameaiakiaia,Kotehea?NakameaaIhu,Kauae patutangata,Kauaepuremu,Kauaetahae,Kauae whakapaeteka,
19Whakahonoretiatoupapametouwhaea:metenei,Kia arohakoekitouhoatataanokokoe
20Kameatauataitamakiaia,Kuariteiahaueneimea katoanotokutamarikitanga:tenahokitetahimeaehapa anaiahau?
21KameaaIhukiaia,Kitemeakoekiatinotika,haere, hokonaoutaonga,kahoatukingarawakore,aewhai taongakoekiterangi:ahaeremaiimuriiahau
22Na,karongotauataitamaitauakupu,haerepourianaia: hemahahokionataonga
23KameaaIhukianaakonga,Heponotakuemeaneiki akoutou,Etapokowhakauauatetangatataongakite rangatiratangaoterangi
24Teneianotakukupukiakoutou,Hengawarikeatute haereotekameraratekowhaootengiraitehaereote tangatataongakirotokiterangatiratangaoteAtua 25A,nokarongoanaakonga,nuirawatoratoumiharo,ka mea,Kowairaeora?
26NakatitiroaIhukiaratou,kamea,Kitetangataekore teneietaea;engarikiteAtuakataeangameakatoa
27KatahikawhakahokiaPita,kameakiaia,Na,kua whakarereaneiematoungameakatoa,kuaaruneiiakoe; heaharamatatou?
28NakameaaIhukiaratou,Heponotakuemeaneikia koutou,Kokoutouiaruneiiahau,kiataeatewhanautanga houtanga,inanohoteTamaatetangatakirungakite toronaotonakororia,kanohoanokoutoukirungakinga toronatekaumarua,kawhakawaingahapukotahitekau maruaoteIharaira.
29Etetaataatoaifaarueitefare,etemautaeae,etemau tuahine,etemetuatane,etemetuavahine,etevahine,ete tamarii,etefenua,ito’uneii‘oa,ehanerea‘eta’nae noaa,eenoaaia’nateoramureore.
30Hetokomahaiaomuaewaihokimuri;koomurihei tuatahi
UPOKO20
1Heritehokiterangatiratangaoterangikitetahirangatira whare,ihaereiteatatukitekorerokaimahimotanamara waina.
2A,nokaotitewhakaritekingakaimahikiakotahirahe pene,tonoaanaratoueiakitanamarawaina
3Akahaereatuiaitetoruongahaora,kakiteietahiatue tumangereanaitekaingahokohoko.
4Kameakiaratou;Haerehokikoutoukitemarawaina,a kahoatueahaukiakoutoutemeaetikaana.Nahaereana ratou.
5Ihaereanoiaiteono,iteiwaongahaora,aperaana ano
6Itetekaumatahiongahaorakahaereatuanoia,kakite ietahiatuetumangereana,kameakiaratou,Heahata koutouetumangereikoneiiteraroanei?
7Kamearatoukiaia,Notemearakahorehetangatai korerokiamatoukitemahiKameaiakiaratou,Haere hokikoutoukitemarawaina;akotemeatikakariroia koutou
8A,noteahiahikameaterangatiraotemarawainaki tanakaiwhakahauhau,Karangatiangakaimahi,utuahoki ratou,heiomuritimataaiputanoakiomua
9A,notetaengamaiotehungaiutuaitetekaumatahio ngahaora,kotahitepeneiriroitetahi,itetahi.
10Kataeanoomua,huanoaratouteraatutemeaeriroia ratou;akotahianotepeneiriroitetahi,itetahi 11A,nokariromai,kaamuamukiterangatiraotewhare, 12Kamea,Kotahitehaoraimahiaieneiomuri,akaoti ratoutewhakaritekiamatou,ipehianeietetaimahaete tikakatangaotera.
13Akawhakahokiiakitetahioratou,kamea,Ehoa, kahoreakuhekiakoe:kihaikoeiwhakaritekiahaume pene?
14Tangohiatau,haere:ehoatueahaukiteneiomurikia ritekitau
15Eharaianeiitetikakiameatiaeahautakuepaiaiki akumea?Hekinoraneitoukanohinotemeahepaiahau?
16Heoi,koomuriemeingakimua,koomuakimuri:he tokomahahokiekarangatia,heruaruaiaewhiriwhiria.
17A,iaIhuehaereanakiHiruharama,kakaweaeiaana akongakotahitekaumaruakitahaki,akameakiaratou, 18NaehaereanateneitatoukiHiruharama;akatukuate Tamaatetangatakingatohunganui,kingakaraipi,aka kiiaiaeratoukiamate
19Katukuaiakingatauiwikiatawaia,kiawhiua,kia ripekatia:aitetoruongarakaara
20MeireirakataekiaiatewhaeaongatamaaHeperi, ratoukoanatama,akakoropiko,kainoikitetahimeaiaia.
21Nakameaiakiaia,Hehiahiaahatou?Kameaiakia ia,Whakaaetiaeneitamatokoruaaku,kianoho,tetahiki toumatau,tetahikitoumaui,itourangatiratanga.
22OtirakawhakahokiaIhu,kamea,Kahorekoruae mohiokitakoruaeinoinei.Eaheiraneikoruateinuite kapukainumiaeahau,kiairiiriakiteiriiringakairiirianei ahau?Kamearauakiaia,Eaheiano
23Kameaatuiakiaraua,Einuanokoruaitakukapu,ka iriiriakiteiriiringaeiriiriaaiahau:tenakotenohokitoku matau,kitokumaui,eharaitemeamakuehoatu,engari karirokuahoatukitehungaiwhakariteaneietoku Matuamoratou
24A,nokarongotetekau,karirikiauahoatokorua
25OtirakakarangatiaratoueIhukiaia,kamea,Ematau anakoutou,kongakawanaongatauiwiheiwhakatupu rangatirakiaratou,kongatangatararahiheiakiakiia ratou.
26Ekoreeperairotoiakoutou:engarikitemeatetahikia whakatuputangatarahiirotoiakoutou,mewhakatupu kaimahiiamakoutou;
27Eoteihinaaroiahauirotoiaoutouna,iarirooiaei tavininooutou.
28PeraiteTamaatetangata,kihaineiihaeremaikia mahiahemeamana,engarikiamahiia,kiatukuhokiiaia kiamateheiutumongatangatatokomaha.
29A,iaratouehaereatuanaiHeriko,herahitehuiiaru iaia
30Natokoruangamatapoenohoanaitetahaoteara:ka rongorauakoIhuteraehaereatuana,kakarangaake,ka mea,Kiaarohakiamaua,eteAriki,eteTamaaRawiri.
31Aiririarauaetemanokianohopuku:heoirahiaketa rauakaranga,kamea,Kiaarohakiamaua,eteAriki,ete TamaaRawiri.
32NakatuaIhu,kakarangaiaraua,kamea,Kiaahatia koruaeahau?
33Kamearauakiaia,EteAriki,kiakiteomauakanohi.
34NakaarohaaIhu,kapakiorauakanohi:atitirotonu akeorauakanohi,aaruanarauaiaia
UPOKO21
1¶A,katataratoukiHiruharama,kataekiPetapaki,ki MaungaOriwa,katonoaeIhungaakongatokorua
2Kameakiaraua,Haerekitekaingaeangamaianakia korua,nakakitetonukoruaitetahikaiheehereaname tanakuao:wetekina,kaarahimaikiahau
3A,kitewhaikuputetahitangatakiakorua,kiatu,Emea anateArikikiarauamana;nakatonoatonutiaratoueia.
4Nakameatiateneikatoakiariteaitateporopitiikorero ai,imeaai,
5MeaatukitetamahineaHiona,Na,kotouKingiehaere mainakiakoe,hengakaumahakitona,enohoanairunga itekaihe,itekuaohoki,itetamaatekaihe
6Nahaereanangaakonga,meatiaanataIhuimeaaikia raua
7Arahinamaianatekaihemetekuao,wharikitiaanaki rungaorauakakahu,anohoanaiakirunga.
8Ahenuirawatehuikitewharikiioratoukakahukite ara;koetahiikokotiingamangaongarakau,wharikitia anakiteara.
9Kongamanoihaereimua,metehungaihaereimuri, keitekaranga,keitemea,OhanakiteTamaaRawiri:Ka whakapaingiateneiehaeremaineiirungaiteingoaote Ariki;Ohanairungarawa
10A,nokataeiakiHiruharama,kaohokatoatepa,ka mea,Kowaitenei?
11Kameatemano,KoIhutenei,koteporopitioNahareta oKariri
12NakatomoaIhukitetemeparaoteAtua,apeia katoatiaanaeiakiwahotehungaehokoatuana,ehoko maianairotoitetemepara,turakinaakengatepuanga kaiwhakawhitiwhitimoni,menganohoangaotehunga hokokukupa;
13Akameakiaratou,Kuaotitetuhituhi,Kakiiatoku wharehewhareinoi;heoikuameinganeiekoutouheiana mongakaipahua
14Aihaeremaikiaiakirotokitetemeparangamatapo mengakopa;awhakaorangiaanaratoueia
15Notekitengaiaongatohunganuimengakaraipiinga meawhakamiharoimeatiaeia,ingatamarikihokie karangaanaitetemepara,emeaana,OhanakiteTamaa Rawiri;itinoririratou, 16Kameakiaia,Erongoanakoekitaeneiemeanei? KameaaIhukiaratou,Aera;kianokoutouikitenoa, Pumautonuiakoetewhakamoemitiatemangaionga kohungahunga,ongameangoteu?
17Akamahueratouiaia,haereanaiakiwahootepa,ki Petani;amoeanaiaireira
18Na,iteata,iaiaehokianakitepa,kahiakaiia
19A,itonakitengaitetahipikiitetahaoteara,kahaere iakitauarakau,heoikihaiikiteatetahimeairunga,herau anake,kameakitauarakau,Keiwhaihuakoeaakeake Namaroketonutepiki
20A,notekitengaongaakonga,kamiharo,kamea,I peheatiaihohoroaitemarokeotepikinei?
21NakawhakahokiaIhu,kameakiaratou,Heponotaku emeaneikiakoutou,Kitemeahewhakaponotokoutou, akahoreeruaruatewhakaaro,ekoreemeatiaekoutouko teneianakeimeatianeikitepiki,engarikitemeaano koutoukiteneimaunga,Kianekehiaatukoe.,akamaka koekitemoana;kamahia
22Kongameakatoahokietonoaikoutouinainoi,kite whakapono,kariroiakoutou.
23A,kataeiakirotokitetemepara,kahaeremainga tohunganuimengakaumatuaoteiwi,iaiaanoeakoana, akamea,Tenakoatemanaimeatiaaieneimeaekoe?na waiihoatuteneimanakiakoe?
24NakawhakahokiaIhu,kameakiaratou,Makuhokie uikiakoutoukiakotahikupu,kitekorerotiaekoutouki ahau,makuhokiekorerokiakoutoutemanaimeaaiahau ieneimea
25KoteiriiringaaHoani,noheakoia?noterangi,note tangataranei?Akakoreroreroratoukiaratouano,kamea, Kitemeatatou,Noterangi;kameamaiiakiatatou,Ha, heahakoutoutewhakaponoaikiaia?
26Akitemeatatou,Notetangata;ewehianamatouite iwi;kitaratoukatoahokiheporopitiaHoani
27NakawhakahokiratoukiaIhu,kamea,Kahorematou ematauNakotanameatangakiaratou,Ekoreanoe korerotiaeahaukiakoutoutemanaimeaaiahauienei mea.
28Naepeheaanaokoutouwhakaaro?Tokoruangatama atetahitangata;akahaereiakitomua,kamea,Etama, haerekitemahiaianeikitakumarawaina.
29Nakawhakahokiia,kamea,Kahoreahauepai:otirai muriihokaputaketonawhakaaroahaereana.
30Akahaeremaiiakitetuarua,kaperaanotanakupu Nakawhakahokitera,kamea,Ekara,kahaereahau:a kihaiihaere
31Kowaiorauaimeaitatonamatuaipaiai?Kamea ratoukiaia,KotomuaKameaaIhukiaratou,Hepono takuemeaneikiakoutou,Kongapupirikanamenga wahinekairauehaereanaimuaiakoutoukite rangatiratangaoteAtua
32IhaeremaihokiaHoanikiakoutouratearaotetika,a kihaikoutouiwhakaponokiaia:kongapupirikanaiame ngawahinekairauiwhakaponokiaia:kokoutouia,ito koutoukitenga,kihaiiripenetaimuriiho,iwhakaponoai kiaia
33Whakarongokitetahiatukupuwhakarite:Teratetahi rangatirawhareiwhakatoitemarawaina,ataiepatiaanaa takanoa,keriaanatetakahangawainairoto,hangaanahe pourewa,atukuaanaeiakingakaimahi,ahaereanaki tawhiti:
34A,nokatatatepohua,katonoaeiaanaponongakinga kaimahikitetikiionahua
35Nakamaungakaimahikianapononga,whiuaana tetahi,whakamateaanatetahi,aakinaanatetahikite kohatu
36Nakatonoaanoeiaetahiatupononga,hetokomahaatu iomua:heoiiperatiaanoratou
37Na,murirawaiho,katonoiaitanatamakiaratou,i meaia,Ehopohoporatoukitakutama
38Notekitengaiaongakaimahiitetama,kameakia ratouano,Kotetangatateneimonatekainga;tena,tatou kawhakamateiaia,katangoitonakainga
39Nakamauratoukiaia,makaanakiwahootemara waina,awhakamateaiho.
40Na,kataemaiterangatiraotemarawaina,kapeheatia eiaauakaimahi?
41Kamearatoukiaia,Pouriurianaaianeitana whakangaroiauatangatakino;
42KameaaIhukiaratou,Kianokoutouikitenoairotoi ngakaraipiture,Kotekohatuikapeaengakaihanga,kua meingateneiheimotekokonga:nateArikitenei,hemea whakamiharohokikiotatoukanohi?
43Koiaahaukameaneikiakoutou,Katangohiate rangatiratangaoteAtuaiakoutou,akahoatukitetahiiwi, eputaaingahuaotauarangatiratanga
44Na,kitehingatetahikirungakiteneikohatu, mongamonganoa:kitetakaiatauakohatukirungaki tetahi,ngotangotanoaiamehepuehu
45A,karongongatohunganuimengaParihikianakupu whakarite,kamohiomoratouanakorero
46Na,iaratouewhaianakiahopukiaia,kawehiite mano,kitaratouhokiheporopitiia.
UPOKO22
1NakaohoaIhu,kakorerokupuwhakaritekiaratou,ka mea,
2Heriteanoterangatiratangaoterangikitetahikingi,i whakaritemarenamotanatama;
3Atonoaanaanapononga,heikarangaitehungai korerotiakitemarena:heoikihairatouipaikitehaere.
4Katonoanoiaieraatupononga,kamea,Meaatukite hungaikorerotia,Na,kuaritetakuhakari:kuaotiakukau meakumeamomonatepatu,akuaritekatoangamea: haeremaikitemarena
5Otiraipaopaongiaeratou,haereanakotetahikitana mara,kotetahikitanahokohoko.
6Nahopukinaanaanaponongaengameaimahue, tukinotiaanaratou,awhakamateaiho
7Noterongongaiaotekingi,kariri:atonoaatuanaana taua,whakangaromiaanatauahungakohuru,tahunaihoto ratoupa.
8Katahiiakameakianapononga,Eriteanatemarena,ko tehungaiaikarangatiakihaiipai
9Nahaerekoutoukingahuarahi,atonoamaikitemarena tehungakatoaekiteaikoutou
10Nakahaereauaponongakingaara,ahuihuiakatoatia anatehungaikiteaeratou,tekino,tepai:nakikianate marenaingamanuhiri
11A,notetaengaatuotekingikiakiteingamanuhiri,ka kiteiaitetahitangataireira,kahoreneionakakahu marena;
12Akameakiaia,Ehoa,heahakoeitomomaiaiki koneikahoreneioukakahumarena?Nakawahanguia.
13Nakameatekingikingakaimahi,Hereaonaringa,ona waewae,kaweaatu,makakitepouriiwahorawa;kote wahiteraotetangimeteteteaonganiho
14Hetokomahahokiekarangatia,heruaruaiae whiriwhiria.
15MeireirakahaerengaParihi,karunangakitepeheae mauaitetahikupuana
16AkatonoakiaiaaratouakongamengaHeroriana,hei mea,EteKaiwhakaako,ematauanamatouheponokoe,e whakaakoanakoeitearaoteAtuairungaitepono,e koreanokoeewhakaarokitetangata:kahorehokikoee titirokitekanohitangata
17Tena,korerotiakiamatou,Epeheaanatouwhakaaro? HemeatikaraneitehoatutakohakiaHiha,kahoreranei?
18OtiraimohioaIhukitoratouwhakaarokino,akamea, Heahatakoutouewhakamatautaunaiahau,etehunga tinihanga?
19Tenakoa,kiakiteahauitemonitakohaAmauriamai anaeratoukiaiahepene
20Nakameaiakiaratou,Nowaiteneiahuamete tuhituhinga?
21Kamearatoukiaia,NoHihaKatahiiakameakia ratou,HoatukiaHihangameaaHiha;kiteAtuahokinga meaateAtua
22Karongoratoukieneikupu,kamiharo:amahueakeia iaratou,ahaereanaratou.
23ItauarakahaeremaikiaiangaHaruki,emeanei kahorehearanga,kauikiaia,
24Kamea,EteKaiwhakaako,imeaaMohi,Kitematete tangata,akahoreanatamariki,matonateinaemarenatana wahine,ewhakatupuakeheurimotonatuakana
25Natokowhitutetahiwhanauiamatou,hetuakana,he teina:temarenatangaotetuatahi,kamate,ahoreonauri, waihoihotanawahinematonateina
26Metetuaruaano,metetuatoru,putanoaitetuawhitu.
27Na,muriihoiaratoukatoakamatetewahine
28Na,itearanga,mawaiotetokowhitutewahine?ia ratoukatoahokiia.
29NakawhakahokiaIhu,kameakiaratou,Eheana koutou,temohiokingakaraipiture,kitekahaanoote Atua
30Itearangahokiekoreratouemarena,ekoreanoe hoatukiamarenatia,engarikaritekingaanaheraateAtua iterangi.
31Na,kotearangaotehungamate,kahoreanokoutoui kiteitateAtuaikoreroaikiakoutou,imeaai, 32KoahauteAtuaoAperahama,teAtuaoIhaka,teAtua oHakopa?EharateAtuaiteAtuanotehungamate,engari notehungaora.
33A,nokarongotemano,kamiharokitanaako 34NoterongongaiaongaParihi,kuakapiiaiatemangai ongaHaruki,kawhakaminetahiratou.
35Nakauitetahioratou,hekaiwhakaakoiteture,ka whakamatautauiaia,kamea,
36EteKaiwhakaako,koteheatekupunuioteture?
37KameaaIhukiaia,Kiawhakapauatoungakau,tou wairua,touhinengaro,kitearohakiteAriki,kitouAtua 38Kotetuatahitenei,kotekupunui.
39Heriteanotetuaruakitenei,Kiaarohakoekitouhoa tata,anokokoe
40Keirungaieneikupueruaeirianateturemenga poropiti.
41A,ingaParihienohohuihuiana,kauiaIhukiaratou, 42Kamea,HepeheaokoutouwhakaarokiateKaraiti? Nawaiiatama?Kamearatoukiaia,NaRawiri 43Kameaiakiaratou,HeaharaaRawiri,iaiaenohoia anaeteWairua,ikarangaaiiaiaheAriki?
44ImeaaIhowakitokuAriki,heitokumataukoenohoai, kiameingaraanoeahauouhoaririheiturangawaewae mou?
45Na,kakiianeiiaeRawiriheAriki,hepeheaitamaai kiaia?
46Ahorehetangataiaheitewhakahokikupukiaia,kihai rawaanotetahiimaiakiteuikiaiaitauaraihoano
UPOKO23
1NakakoreroaIhukitemano,kianaakongahoki, 2Kamea,KongakaraipimengaParihienohoanaite nohoangaoMohi;
3Kongameakatoaemeaairatouheipupurimakoutou, puritia,mahia;keiriteiakoutoukiaratoumahi:kota ratouhokihekorero,kahorehemahi
4Eherehereaanahokieratoungawahangataimaha,he uauamekapikaua,awhakawahaihokirungakinga pokohiwiotetangata;heoiekoreratouewhakakorikoria kitetahiooratoumaihao
5Koaratoumahikatoaemeatiaanaheimatakitakimate tangata:ewhakawhanuitiaanaeratouaratoupairakere,e whakanuiaanaanongatanikoooratoukakahu
6Earohaanahokikinganohoangarangatiraingahakari, kinganohoangarangatiraingawharekarakia;
7Mengaohatangaingakaingahokohoko,akiakarangatia etetangata,ERapi.
8Otiiaauakoutouekarangatia,ERapi:kotahihokito koutouKaiwhakaako,koteKaraiti;hetuakana,heteina koutoukatoa.
9Kauaanotetahiekiiaheimatuamokoutouirungaite whenua:kotahihokitokoutouMatua,koteraiterangi
10Kauaanokoutouekiiahekaiarahi:kotahianoto koutoukaiarahi,koteKaraiti
11Engarikotemeanuirawairotoiakoutou,heipononga iamakoutou
12Kitewhakanuihokitetahiiaia,kawhakaititia;akite whakaititetahiiaia,kawhakanuia
13Aue,tematemokoutou,engakaraipi,engaParihi,ete hungatinihanga!etutakinaanahokiekoutoute rangatiratangaoterangikingatangata:kahorekoutoue tomokiroto,kahorehokietukuatehungaetomoanakia tapoko
14Aue,tematemokoutou,engakaraipi,engaParihi,ete hungatinihanga!notemeakapauiakoutoungawhareo ngapouaru,akamamingakiteinoiroa:moreirahenui rawatemateetaukiakoutou.
15Aue,tematemokoutou,engakaraipi,engaParihi,ete hungatinihanga!etaiawhiotiaanahokiekoutoutemoana
metewhenua,kiatahurimaiaitetahiheiporohiraiti,a,no kariromai,kameingaiaekoutouheitamaitimoKehena, nekeatuiakoutou
16Aue,tematemokoutou,engakaiarahimatapo,emea nei,Kiteoatitiatewharetapuetetahi,hemeanoaano; otirakiteoatitiaetetahitekouraotewharetapu,kamau tana!
17Engakuware,engamatapo:koteheatemeanui,kote kouraranei,kotewharetapuraneiitapuaitekoura?
18Metenei,Kiteoatitiaetetahiteaata,hemeanoaano; otirakiteoatitetahiitemeahomainoairunga,kamau tana
19Engakuware,engamatapo:koteheatemeanui,kote whakahere,koteaataraneiitapuaitewhakahere?
20Na,kiteoatitiaetetahiteaata,eoatitiaanaeiatera mea,mengameakatoairunga.
21Kiteoatitiahokietetahitewharetapu,eoatitiaanaeia teramea,metekainohooroto
22Kiteoatitiahokietetahiterangi,eoatitiaanaeiate toronaoteAtua,metekainohoorunga
23Aue,tematemokoutou,engakaraipi,engaParihi,ete hungatinihanga!ehoatuanahokiekoutoutewhakatekau oteminiti,oteanihi,otekumine,awhakarereaakee koutoungameanunuioteture,tewhakawa,tetohu tangata,tewhakapono:koeneitemeatikakiamahiae koutou,kauahokiteraekapea
24Engakaiarahimatapo,etatarineiitewaeroa,a horomiaaketekamera.
25Aue,tematemokoutou,engakaraipi,engaParihi,ete hungatinihanga!ehoroineiiwahootekapu,otepereti, korotoiakitonuitepahua,itetaikaha.
26EteParihimatapo,matuahoroiaarotootekapu,ote pereti,kiamaaihokiawaho
27Aue,tematemokoutou,engakaraipi,engaParihi,ete hungatinihanga!heritehokikoutoukingaurupakuaotite panikiteparuma,kowahoheataahuakitetitiroatu,ko rotoiakitonuingakoiwitupapaku,ingameapokekatoa.
28Waihokikokoutou,kowahoetikaanakitatetangata titiro,korotoiaekianaitetinihanga,itekino
29Aue,tematemokoutou,engakaraipi,engaParihi,ete hungatinihanga!Kokoutouhokiheihangaingaurupao ngaporopiti,heiwhakapaipaiingaurupaotehungatika; 30Metekiano,Meingaratatouootatoumatua,kihai tatouiurutahimeratoukitewhakahekeitetotoonga poropiti
31Hewhakaatuteranakoutouano,kokoutounga tamarikiatehungananaipatungaporopiti
32Tenara,kiakiakoutoutemehuaaokoutoumatua.
33Enganakahi,eteurinakahi,mepeheakarereai koutouitematekitereinga?
34Nakatonoaatueahaukiakoutoungaporopiti,nga tangatamahara,ngakaraipi:koetahioratouewhakamatea ekoutou,eripekatia;koetahioratouewhiuairotoio koutouwharekarakia,ewhaiahokiitetahipakitetahipa 35Kiaekeaikirungakiakoutoungatotokatoai whakahekeakirungakitewhenua,notetotooApera,ote tangatatika,taenoakitetotooHakaraia,tamaaParakia,i patuaneiekoutoukiwaenganuiotetemepara,oteaata 36Heponotakuemeaneikiakoutou,Teraepaeneimea katoakiteneiwhakatupuranga.
37EHiruharama,eHiruharama,ewhakamateneiinga poropiti,eakineikitekamakaitehungaetonoaanakia
koe,anotetinioakumeatangakiawhakamineaau tamariki,kiaperatiameteheiheiewhakamineneiianapi kiraroionaparirau,akihaikoutouipai!
38Nakamahueatukiakoutoutokoutouwharekiatakoto noaana.
39Kotakukupuhokiteneikiakoutou,Ekorekoutoue kiteiahauamuaakenei,kiamearaanokoutou,Ka whakapaingiaiaehaeremaianairungaiteingoaote Ariki
UPOKO24
1¶AkaputaatuaIhukiwahootetemepara,kahaere;na kataemaianaakongakiaiakiawhakakiteakiaianga whareihangamotetemepara
2OtirakameaaIhukiaratou,Kahoreraneikoutouekitei eneimeakatoa?Heponotakuemeaneikiakoutou,E koreetoetetahikohatuirungaitetahikohatu,engarika whakahoroa.
3A,iaiaenohoanairungaimaungaOriwa,kahaere pukumaingaakongakiaia,kamea,Korerotiakiamatou, koaheaeneimea?heahahokitetohuotouhaerengamai, otemutungahokioteao?
4NakawhakahokiaIhu,kameakiaratou,Kiatupatokei mamingatiakoutouetetangata.
5Hetokomahahokiehaeremaiirungaitokuingoa,e mea,Koahauia;ahetokomahaewhakapohehetia
6Aterakoutouerongokingapakanga,kingahaukorero pakanga:kiatupatokeiohorerekoutou:tatemeakuarite kiaputaeneimeakatoa,taihoaiatemutunga
7Kawhakatikahokitetahiiwikitetahiiwi,tetahi rangatiratangakitetahirangatiratanga:aeputangapo matekai,ngamateuruta,mengaru,kingatiniwahi 8Kotetimatangaeneikatoaongamamae.
9Koreirakoutoutukuaaikiatukinotia,aewhakamatea koutou;akakinongiakoutouengaiwikatoa,hewhakaaro kitokuingoa.
10Ahetokomahaehe,akatukutetahiitetahi,kakino anotetahikitetahi
11Hetokomahaanongaporopititekaewhakatika,ahe tokomahaewhakapohehetiaeratou
12A,itekinokahua,kamatokehaeretearohaote tokomaha.
13Kotetangataiaeuanaataeanoatiatemutunga,kaora ia
14Aekauwhautiateneirongopaioterangatiratangaputa noaiteao,heimeawhakaatukingaiwikatoa;koreiratae maiaitemutunga.
15Na,kakitekoutouitemeawhakarihariha,itemea whakangaro,ikorerotiaaieRanieraporopiti,etuanaite wahitapu,(kotetangataekoreroana,kiamatauia;)
16HeireirakiaomatehungaiHuriakingamaunga.
17Kotetangatairungaitewharekauaehekeihokite tangoitetahimeairotoitonawhare
18Kauaanotetangataitemaraehokimaikitetikiiona kakahu
19Auetematemotehungaehapuana,mongameahokie whangaianakiteu,iauara!
20Engarikiainoikoutoukeirokohangakoutouetewhatii tehotoke,itehapatiranei.
21Itauawahokienuiaitewhiu,kahoreonariteote timatangaoteaoamohoanoanei,ekoreanoeperaamua akenei
22Akitekahoreauaraiporoaiwaenga,horehekikokiko eora:otirakawhakaaroatehungawhiriwhiri,akaporoa auara
23Kitemeatetahikiakoutouireira,Na,teneiateKaraiti; kauaewhakaponohia.
24EwhakatikahokingaKaraititeka,mengaporopititeka, akahoatueratoungatohununui,mengamea whakamiharo;ameitaea,kamamingatiaeratoutehunga whiriwhiri
25Nana,kuakorerotiawawetianeieahaukiakoutou.
26Na,ahakoamearatoukiakoutou,Na,keitekorahaia; kauaehaereatu:na,keingarumangaro;kauae whakaponohia.
27Karitehokikiteuiraeputamaineiiterawhiti,ahiko tonuatukitehauauru;kaperaanotehaerengamaiote Tamaatetangata.
28Kotewahihokiitetupapaku,koreirahuihuiainga ekara
29Imuritonuihoitewhakapaweraiauaraka whakapouritiatera,ekoreanoetititeatarau,katakaiho ngawhetuoterangi,akangaueuengameakahaonga rangi.
30KoreiraputaaitetohuoteTamaatetangataiterangi, akatangingahapukatoaotewhenua,akakiteiteTamaa tetangataehaeremaianairungaingakapuaoterangime tekaha,metekororianui
31A,etonoaeiaanaanaherameteteteretanginui,aka huihuiaeratouanaiwhiriwhiriaiingahauewha,itetahi pitooterangiputanoakitetahipito
32Na,akonahekupuwhakaritemotepiki;Itonamangae ngawarianaano,eputaanahokingarau,kamohiokoutou kuatatateraumati:
33Waihokikokoutou,inakiteieneimeakatoa,kamatau katataia,keingakuwahatonu.
34Heponotakuemeaneikiakoutou,Ekorerawatenei whakatupurangaepahemo,kiaputaraanoeneimeakatoa
35Koterangimetewhenuaepahemo,koakukupuiae koreepahemo
36Otirakahoretetahitangataemohiokitauara,kitaua haora,kahorengaanaheraoterangi,kotokuMatuaanake.
37KaritehokikingaraiaNoatehaerengamaioteTama atetangata
38Karitehokikingaraimuaotewaipukeekaiana,e inuana,emarenaana,ehoatuanakitemarena,taeanoatia teraitomoaiaNoakiteaaka;
39Akahoreratouimohio,apakarunoatewaipuke,a kahakinaanaratoukatoa;kaperaanotehaerengamaiote Tamaatetangata
40Itauawatokoruakitemara;kotahietangohia,kotahie waiho
41Tokoruangawahineehurianaitemira;kotahie tangohia,kotahiewaiho
42Kiamataararapea:ekorehokikoutouemohiokite haoraeputamaiaitokoutouAriki.
43Otirakiamohiokoutoukitenei,meimatautetangatao tewharekitemataaratangaeputamaiaitetahae,kua mataaraia,akahoreitukuatonawharekiapokaia.
44Nakiatatangarakoutou:notemeakaputamaite Tamaatetangataitehaoraekoreaikoutouemahara
45Kowairateponongapono,mahara,imeingaetona arikiheirangatiramoanatangata,heihoatuitekaima ratouitewaetikaai?
46Kakoatauaponongakiterokohangaetonaariki,ina taemai,epenaana.
47Heponotakuemeaneikiakoutou,Kameingaiahei rangatiramoonataongakatoa
48Otirakitemeatauaponongakinoirotoitonangakau, Karoatehaerengamaiotokuariki;
49Akaangakapatuionahoapononga,kakai,kainutahi metehungahaurangi;
50Kahaeremaiterangatiraotauaponongaiteraekore aiiaemaharakiaia,itehaoraekoreaiiaemohio;
51Akamotuiaia,kameingahewahimonairotoite hungatinihanga:kotewahiteraotetangi,oteteteaonga niho.
UPOKO25
1¶Nakariteterangatiratangaoterangikingawahine kotahitekau,imauiaratourama,ahaereanakite whakatauitetanamarenahou;
2Tokorimaoratouhemohio,tokorimahekuware
3Kongameamaharakoreimauiaratourama,kihaihokii mauhinu.
4Kotehungamaharaimauhinuatuirotoiaratouipume aratourama
5Kawhakaroatetanemarenahou,katunewharatoukatoa, kamoe
6Na,iwaenganuipo,kapatekaranga,E,kotetane marenahou!haerekoutoukitewhakatauiaia.
7Katahikaarakatoaauawahine,kawhakapaiiaratou rama
8Nakameatehungamaharakorekitehungamahara, Homaikiamatoutetahiwahiotakoutouhinu;kuapirau hokiamatourama
9Nakawhakahokitehungamahara,kamea,Kahore;kei koreeraneamamatou,makoutou:engarimehaerekoutou kingakaihoko,hokoaiitetahimakoutou
10A,notoratouhaerengaatukitehoko,kataemaitetane marenahou;atomotahianameiakitemarenatehunga kuaatarite:atutakinaanatetatau
11Muriihokataeerawahine,kamea,EteAriki,ete Ariki,uakinakiamatou
12Nakawhakahokiia,kamea,Heponotakuemeaneiki akoutou,kahoreahauemohiokiakoutou.
13Kiamataararapea,ekorehokikoutouemohiokitera, kitehaora,eputamaiaiteTamaatetangata.
14Karitehokiterangatiratangaoterangikitetangatae haereanakitawhiti,karangatiaanaeiaanaponongaake,a hoatuanakiaratouanataonga
15Kitetahiihoatueiaerimataranata,kitetahierua,ki tetahikotahi;kiiatangatakiaritekitonakaha;ahaere tonuatu
16Nakotehaerengaotetangataiaianeingataranatae rima,hokohokonaanaauameaeia,ariroanaiaiaerima atungataranata.
17Peraanohokitetangataingameaerua,eruaatuiriro iaia
18Kotetangataiaitemeakotahi,haereana,keitekeriki tewhenua,ahunaanaeiatemoniatonaariki
19A,roarawaiho,kaputatearikioauapononga,kamea kiakorerotiaanamonieratoukiaia.
20Nakahaeremaitetangataiaianeingataranataerima, kamauriamaierimaatungataranata,kamea,Eteariki,e rimaautaranataihomaiaikiahau:na,erimaatunga taranatakuariromaiiahauheitapirimoera
21Kameatonaarikikiaia,Pairawa,eteponongapai,e teponongapono;ponotaumahikingamearuarua,maku koeemeaheirangatiramongameamaha:urumaikoeki tehariotouariki
22Meterahokiiaianeingataranataerua,kahaeremai, kamea,Eteariki,eruaautaranataihomaiaikiahau:nae ruaatungataranatakuariromaiiahauheitapirimoera.
23Kameatonaarikikiaia,Pairawa,eteponongapai,e teponongapono;ponotonukoekingamearuarua,maku koeemeaheirangatiramongameamaha:urumaikoeki tehariotouariki
24Katahikahaeremaitetangataiaianeitetaranata kotahi,kamea,EteAriki,imohioahauhetangatapakeke koe,ekokotianaitewahikihaiiruiaekoe,ekohikohiana itewahikihaiiruiaekoe:
25Nakawehiahau,ahaereana,hunaanaitautaranataki tewhenua:na,tauna
26Nakawhakahokitonaariki,kameakiaia,Ete ponongakino,mangere,imohiokoeekokotianaahauite wahikihaiiruiaeahau,ekohikohianaitewahikihaii ruiaeahau:
27Kotemeatikakiahoatuekoetakumonikinga kaiwhakawhitiwhitimoni,akataemaiahau,kariromaii ahauakumeonahuaano
28Kotenei,tangohiatetaranataiaia,hoatukiterainga taranatakotahitekau
29Kitewhaimeahokitetahi,kahoatuanokiaia,aka mahaatuana:a,kitekahorehemeaatetahi,katangohiaia iaanaake
30Namakateponongahuakorekitepouriiwaho:kote wahiteraotetangi,oteteteaonganiho.
31KiataemaiteTamaatetangatairungaitonakororia, ratoutahikongaanaheratapukatoa,koreiraianohoaiki rungakitetoronaotonakororia;
32Akawhakamineakitonaaroarongaiwikatoa:ka wehearatoueiatetahiitetahi,kaperameteheparaewehe neiianahipi,ingakoati.
33Kawhakaturiaeiangahipikitonamatau,kongakoati kimaui
34KatahiteKingikameakitehungaitonamatau,Haere mai,etehungamanaakiatokuMatua,nohoiate rangatiratangakuaritenoaakemokoutounotetimatanga raanooteao
35Ihiakaihokiahau,awhangaingaanaekoutou:i matewaiahau,awhakainumiaanaekoutou:hemanene ahau,awhakamanuhiritiaanaekoutou:
36Itutahanga,awhakakakahuriaanaekoutou:heturoro ahau,atirotirohiaanaahauekoutou:itewhareherehere ahau,ahaeremaianakoutoukiahau
37Nakawhakahokitehungatikakiaia,kamea,Ete Ariki,nonaheamatouikiteaiiakoeehiakaiana,a whangaianaiakoe?imatewairanei,awhakainuanaia koe?
38Noheamatouikiteaiiakoeemaneneana,a whakamanuhirianaiakoe?itahangaranei,a whakakakahuriaanakoe?
39Nonaheahokimatouikiteaiiakoeeturoroana,ite whareherehereranei,ahaereanakiakoe?
40NakawhakahokiteKingi,kameakiaratou,Hepono takuemeaneikiakoutou,Kotakoutouimeaaikitetahi oakuteinaitirawanei,hemeatangatenakiahau.
41Katahiiakameakitehungaitetahamaui,Maweheatu iahau,etehungakanga,kiteahikatonu,kuaritenoaake motereweraratoukoanaanahera;
42Ihiakaihokiahau,akihaiihoatuekoutouhekai:i matewaiahau,akihaiiwhakainumiaekoutou:
43Hemaneneahau,akihaiiwhakamanuhiritiaekoutou:i tutahanga,akihaiiwhakakakahuriaekoutou:heturoro ahau,itewhareherehere,akihaikoutouitirotiroiahau.
44Koreiraanoratouwhakahokiaikiaia,meaai,Ete Ariki,nonaheamatouikiteaiiakoeehiakaiana,e matewaiana,emaneneana,etutahangaana,eturoroana, itewhareherehereranei,akihaiimahimau?
45Koreirawhakahokiaiiakiaratou,meaai,Hepono takuemeaneikiakoutou,Itemeakihaineiimeatiae koutoukitetahionganonohirawanei,ina,kihaiimeatia kiahau
46Nakoeneiehaerekitewhiuutuharakahoreneiona mutunga:kotehungatikaiakiteoratonu
UPOKO26
1¶A,kamutueneikupukatoaaIhu,kameaiakiana akonga,
2Ematauanakoutoukiaruaakengarakotekapenga,a katukuateTamaatetangatakiaripekatia
3Nakahuihuingatohunganui,ngakaraipi,menga kaumatuaoteiwi,kitewhareotetohunganui,koKaiapa teingoa;
4KawhakatakototikangananakiaemauaiaIhu,e whakamateaai
5Otiraimearatou,Kauakaitehakari,keingangauteiwi 6Na,iaIhuiPetani,itewhareoHaimonarepera, 7Kahaeremaitetahiwahinekiaiametepouakakohatu, kitonuitehinukakarautunui,aringihiaanakirungaki tonamatenga,iaiaenohoanakitekai.
8Notekitengaiaoanaakonga,kariri,kamea,Heiaha teneimaumau?
9Henuihokiteutumeihokonateneihinukakara,ka hoatukitehungarawakore
10AimohioaIhu,kameakiaratou,Heahatakoutoue whakapaweraweraitewahinenei?hepaihokitanamahiki ahau
11Keiakoutoutonuhokitehungarawakoreingawa katoa;tenakoahauekoreenohotonukiakoutou
12Iringihiahokieiateneihinukakarakitokutinana,he meamotokutanumanga
13Heponotakuemeaneikiakoutou,Kongawahikatoa oteaoekauwhautiaaiteneirongopai,kakorerotiaanota teneiwahineimeaai,heiwhakamaharakiaia
14Katahikahaeretetahiotetekaumarua,koHura Ikarioteteingoa,kingatohunganui,
15Kameakiaratou,Heahatakoutouepaiaikiahomai kiahau,amakuiaetukukiakoutou?Naetorutekaunga hekerehiriwaiwhakariteaeratoukiaia
16Noreiramaianoiairapuaiitewapaietukuaaiia.
17¶Naiteratuatahiotehakaritarorewenakorekahaere ngaakongakiaIhu,kameakiaia,Koheatauepaiaikia takaematoutekapengaheikaimau?
18Nakameaia,Haerekitepa,kiamea,kakiatukiaia, EmeaanateKaiwhakaako,Katatatokutaima;Heitou wharematoukoakuakongameaaiitekapenga 19AmeatiaanaengaakongataIhuiwhakariteaikia ratou;atakaanaeratoutekapenga.
20Kaahiahi,kanohoiametetekaumarua
21A,iaratouekaiana,kameaia,Heponotakuemeanei kiakoutou,matetahiokoutouahauetuku
22Apourinoaihoratou,kaangakakorerotakitahikiaia, Koahauranei,eteAriki?
23Akawhakahokiia,kamea,Kotetangata,etoutoutahi neiomauaringakiterihi,manaahauetuku
24EhaereanahokiteTamaatetangata,eperaanamete meaituhituhiamona:otiiaauetematemotetangatae tukuaaiteTamaatetangata!hepaimotauatangatamei kauaiaewhanau.
25KatahiaHura,tonakaituku,kaohoake,kamea,Ete Kaiwhakaako,koahauranei?Kameaiakiaia,Kua korerotiamainaekoe.
26A,iaratouekaiana,kamauaIhukitetaro,a,kamutu tewhakapai,kawhawhati,kahoatukingaakonga,kamea, Tangohia,kainga;kotokutinanatenei.
27Nakamauiakitekapu,a,kamututewhakawhetai,ka hoatukiaratou,kamea,Inumiatetahiwahioteneie koutoukatoa;
28Kookutotohokienei,kootekawenatahou,e whakahekeaanamotetini,heimurungahara
29Nakotakukuputeneikiakoutou,Ekoreahaueinui teneihuaotewainaamuaakenei,kiataearaanotauarae inumiahoutiaaieahauekoutouiterangatiratangaotoku Matua.
30A,nokamututaratouhimene,kahaerekiMaunga Oriwa
31KatahiaIhukameakiaratou,Kahekatoakoutouki ahauiteneipo:kuaotihokitetuhituhi,Kapatuaeahaute hepara,akawhakamararatiangahipiotekahui
32Otira,muriihoitokuaranga,kahaereahauimuaia koutoukiKariri
33NakawhakahokiaPita,kameakiaia,Ahakoahenoa tekatoakiakoe,ekorerawaahauehe.
34KameaaIhukiaia,Heponotakuemeaneikiakoe, Koteneipoano,itemeakahoreanoitanginoatetikaokao, katoruauwhakakahoretangaiahau.
35KameaaPitakiaia,Ahakoakuatakototetikangakia matetahitaua,ekoreahauewhakakahoreiakoe.Ipera anotekoreroangaakongakatoa
36KatahikahaereratoukoIhukitetahiwahi,tonaingoa neikoKehemane,akameaatukingaakonga,Heikonei koutounohoai,kiahaereahaukikoinainoiai.
37NakamauiakiaPitaratoukongatamatokoruaa Heperi,akatimatatepouri,tetumatatenga
38Nakameaiakiaratou,Kitonutokuwairuaitepouri, tatapukitemate:heikoneikoutounohoai,kiamataara tahitatou.
39Nakahaereiakitahakitataatu,katakototapapa,ka inoi,kamea,EtokuMatua,kitemeaeahei,kiapahemo atuteneikapuiahau:otirakauaewaihoitakuepaiai, engariitau
40Akahaereiakianaakonga,rokohangaatuemoeana, nakameaiakiaPita,Ha,kotakoutoutenei,temataara tahitatoukiakotahihaora?
41Kiamataarameteinoi,keiurukoutoukite whakamatautauranga:hehihikotewairua,kotekikokiko iahengoikore
42Kahaereatuanoia,koteruaoonahokinga,kainoi,ka mea,EtokuMatua,kitekoreeaheikiapahemoatutenei kapuiahau,ameinuanoeahau,waihoitauipaiai
43Kotonahaerengamaiano,rokohangamaiemoeana anoratou;itaimahahokioratoukanohi
44Nakawaihoanoratoueia,ahaereanaano,kainoi,ko tetoruongainoinga,metewhakahuaitauakupuano.
45Katahiiakahaerekianaakonga,kameakiaratou, Moetonu,takotomarie:nakatatatehaora,katukuate Tamaatetangatakingaringaotehungahara.
46Maranga,kahaeretatou:nana,katatatekaitukuiahau 47A,iaiaanoekoreroana,na,kataemaiaHura,tetahio tetekaumarua,metetiniotetangataiaia,mengahoari, mengapatu,iahumaiingatohunganui,ingakaumatuao teiwi
48Nakuaotitetahitohutewhakaritekiaratouetona kaituku,imeaia,Kotakutangataekihiai,koiatena: hopukia
49NatikatonuiakiaIhu,kamea,Tenakoe,ete Kaiwhakaako;kakihiiaia
50NakameaaIhukiaia,Ehoa,ihaeremaikoekiteaha? Meireirakahaeremairatou,kapaoratouringakiaIhu,a hopukinaanaia
51NakatotoroteringaotetahiongahoaoIhu,aunuhia anatanahoari,kahauaihoteponongaatetohunganui, tapahiaanatonataringa
52NakameaaIhukiaia,Whakahokiaihotauhoariki tonapukoro:kamatehokiitehoaritehungahapaihoari.
53Ehuakoeekoreeaheiiahauaianeiteinoikitoku Matua,aehomaieiakiahauheanaheramahaatuinga rihionakotahitekaumarua?
54Heoimateahakariteaitangakaraipiture,arakiapenei?
55ItauawakameaaIhukingamano,Hetahaeahaui haeremaiaikoutoumengahoarimengapatukitehopui ahau?Iakoutouahauenohoanaitetemepara,eakoanai tenara,itenara,akihaikoutouihopuiahau
56Naimeatiateneikatoaheiwhakaritemonga karaipitureangaporopitiNakawhakarerengaakonga katoaiaia,aomaana
57¶KatahikakaweaaIhuengakaihopukitewhareo Kaiapa,otetinotohunga,ireirahokingakaraipimenga kaumatuaehuihuiana.
58KoPitaiaiaruiaiaitawhitikitemaraeotetino tohunga,atomoatuana,nohotahianamengakaimahi,kia kiteitemutunga
59Nakarapungatohunganui,mengakaumatua,mete runangakatoa,kitewhakapaetekamoIhu,kiamateaiia;
60Heoikihaiikitea:ahakoahetokomahanga kaiwhakapaetekaihaeremai,akihaiikiteaMuriihoka putangakaiwhakapaetekatokorua,
61Kamea,Imeateneitangata,Etaeaeahautewhakahoro tewharetapuoteAtua,akiatorungarakaotiiahaute hanga
62Nakuawhakatikatetinotohunga,kameakiaia, Kahoreaukupu?heahataeneiewhakaatuneimou?
63OtiiakihaiaIhuikuihiNakawhakahokitetino tohunga,kameakiaia,KoteAtuaoratakuwhakaoati mou,nakoreromaikiamatou,koteKaraitiraneikoe,ko teTamaateAtua?
64KameaaIhukiaia,Kuakorerotiamainaekoe:otira kameaatuahaukiakoutou,TerakoutouekiteiteTamaa tetangataenohoanaiteringamatauotekaha,ehaere maianairungaingakapuaoterangi.
65Katahikahaehaetetinotohungaionakakahu,kamea, Kuakohukohu;heiahaakematatoungakaiwhakaatu?Na kuarongoneikoutouitanakohukohu
66Epeheaanaokoutouwhakaaro?Nakawhakahoki ratou,kamea,Katikakiamate.
67Nakatuwhainatonamataeratou,kakuruaia;koetahii papakiiaiakingakapuooratouringa
68Imea,Poropitikiamatou,eteKaraiti,Nawaikoei papaki?
69NaiwahoaPitaenohoana,itemarae:akahaeremai tetahikotirokiaia,kamea,KokoehokiiaIhuoKariri.
70Otirakawhakahoreiaitearoarooratoukatoa,kamea, Kahoreahauemohiokitauekimaina
71Akaputaatuiakiwahokitewhakamahau,kakiteano tetahiatukotiroiaia,akameakitehungaireira,IaIhu anooNaharetatenei
72Akawhakahoreanoia,meteoatiano,Kahoreahaue mohiokitenatangata
73A,muritataiho,kahaeremaitehungaetuana,kamea kiaPita,Koiaano,kokoetetahioratou;ewhakaatuana hokitaukupuiakoe
74Katahiiakatimatatekanga,teoati,Kahorerawaahaue mohiokitenatangata.Atangitonuihotetikaokao.
75NakamaharaaPitakitaIhukupuimeaaikiaia,E koreetangitetikaokao,katoruauwhakakahoretangai ahau.Nahaereanaiakiwaho,anuiatutonatangi.
UPOKO27
1¶A,katakiriteata,karunangangatohunganuikatoame ngakaumatuaoteiwimoIhukiawhakamatea:
2A,nokaotiiatehere,kaarahinaatu,tukuaanakia PonotioPirato,kitekawana
3A,notekitengaoHura,otekaitukuiaia,kua whakatauatehekiaia,kaputaketonawhakaaro, whakahokiaanangamonietorutekaukingatohunganui ratoukongakaumatua;
4Kamea,Kuaharaahauitakutukungaitetotoharakore. Akamearatou,Heiahatenamamatou?kiakitekoeitena 5Namakaihoeiangahiriwakitewharetapu,aputaana kiwaho,haereana,taronaanaiaia
6Nakatangongatohunganuiingahiriwa,kamea,Ekore etikakiapangaeneikitetakotorangamoni,heututoto hoki.
7Karunangaratou,ahokonaanakiauameatemaraate kaihangarihi,heitanumangamongamanene
8Nakonaihuainaaitauamara,KoteMaraoteToto,a mohoanoanei
9NakaritetaHeremaiaporopitiikoreroai,imeaai, Tangohiaanaeratoungahiriwaetorutekau,teutumote tangataiwhakariteaneionautu,iwhakariteaneienga tamarikiaIharaira;
10Ahoatuanamotemaraatekaihangarihi;
11NaitetuteraaIhuitearoarootekawana:kauite kawanakiaia,kamea,KokoeraneiteKingiongaHurai? KameaaIhukiaia,Kuakorerotiamainaekoe
12A,itewhakapangaangatohunganuiratoukonga kaumatuaitetahihekiaia,kihaiiaiwhakahokikupuatu.
13KatahikameaaPiratokiaia,Kahorekoeerongoite tiniongameaekorerotianeieratoumou?
14Heoikahorekiakotahikupuiwhakahokiaeiakiaia; nuirawatemiharootekawana
15Nakotatekawanatikangaitauahakarihetukuitetahi hereherekiteiwi,itaratouepaiai
16Ireiraanoiaratoutetahiherehereingoanui,koParapa teingoa.
17A,nokamineratou,kameaaPiratokiaratou,Kowai takoutouepaiaikiatukuaeahaukiakoutou?KoParapa ranei,koIhuraneiekiianeikoteKaraiti?
18Imohiohokiiahehaenoratouitukuaaiia
19A,nokanohoiakirungakitenohoangawhakawa,ka tonotangatamaitanawahinekiaia,kamea,Keiahatiae koetauatangatatika:hemahahokingameaipamoemoea maikiahauinaianeimona
20Otiraiwhakakikitiaengatohunganuiratoukonga kaumatuatemano,kiainoiaaParapa,kiawhakangaromia aIhu
21Nakawhakahokitekawana,kameakiaratou,Ko teheaotetokoruatakoutouepaiaikiatukuaeahaukia koutou?Kamearatou,KoParapa
22KameaaPiratokiaratou,MeahaotieahauaIhu,e huainaneikoteKaraiti?Kamearatoukatoakiaia, Ripekatia
23Nakameatekawana,Heahakoiatanakinoimeaai? Heoinuinoaatutaratouhamama,kamea,Ripekatia
24A,itekitengaoPiratokahoreiaiwhaiwahi,engarika nuikeatutengangau,kamauiakitewai,kahoroiiona ringaitearoarootemano,kamea,Kahoreokuharaite totooteneitangatatika:makoutoutena
25Nakawhakahokiteiwikatoa,kamea,Heirungaona totoiamatou,iamatoutamariki
26Nakatukuaeiaaparapakiaratou:a,kaotiaIhute whiu,katukuakiaripekatia.
27KatahikamauriaaIhuengahoiaatekawanakite wharewhakawa,awhakamineaanakiaiateropukatoa
28Nakahuiaonakakahu,awhakakakahuriaanaiakite kakahuwhero
29A,kaotitetahikaraunatataramoatewhiri,kapotaeaki tonamatenga,metekakahokitonaringamatau:katukui ngaturikiaia,kataunukiaia,kamea,Tenakoe,ete KingiongaHurai!
30Akatuwhainaiaeratou,akamauratoukitekakaho, kapatuakitonamatenga
31Na,kamututaratoutawaikiaia,katihoreaatuirunga iaiatekakahura,whakakahuriaanaonakiaia,aarahina anaiakiaripekatia
32A,iaratouehaereanakiwaho,kakiteaeratouhe tangatanoHairini,koHaimonateingoa:meingaanaiae ratoukiahaeretahimeratouheiamoitonaripeka
33AkataeratoukitetahiwahiekiianeikoKorokota,ara, kotewahiAngaanga
34Kahoatueratouhewinikakiaiakiainumia,hemea whakananukiteau:a,itanawhakamataurangaatu,kihaii paikiteinu
35Nakaripekatiaiaeratou,kaweheweheaonakakahu, hemeamakakiterota:iriteaitateporopitiikoreroai,I weheweheaokukakahumoratou,imakarotahokimo tokukakahu.
36Nanohoanaratoukitetiakiiaiaireira;
37Awhakanohoiaanaeratoukirungaakeitonamatenga temeaiwhakawakiaaiia,hemeatuhituhi,koIhuteneiko tekingiongaHurai.
38Natokoruangatahaeiripekatiangatahitiameia,kotahi kimatau,kotahikimaui
39Nakakohukohukiaiatehungaehaereanarareira,me teoioioratoumatenga
40Kamea,Kokoeheiwhakahoroitewharetapu,hei hangaanoingaraetoru,whakaorangiakoeekoeanoKi temeakoteTamakoeateAtua,hekeihoiteripeka
41Ipenaanotetawaiangatohunganui,ratoukonga karaipi,kongakaumatua,imea,
42Koeraatuiwhakaorangiaeia;ekoreetaeaeiate whakaoraiaiaano.KitemeakoiateKingioIharaira, tenakiahekeihoaianeiiteripeka,kawhakaponomatouki aia
43IwhakawhirinakiiakiteAtua;maiaewhakaoraaianei, kitepaiiakiaia:nanahokiteki,KoteTamaahauate Atua
44Mengatahaehokiiripekatiatahitiarameia,iperaano taratoutawaikiaia
45Na,noteonoongahaorakapouriarungakatoaote whenuaataeanoatiateiwaongahaora.
46A,katatakiteiwaongahaora,kakarangaaIhu,henui tereo,kamea,Eri,Eri,ramahapakatani?ara,EtokuAtua, etokuAtua,heahakoeiwhakarereaiiahau?
47Iterongongaoetahiotehungaetuanaireira,kamea, EkarangaanatetangataneikiaIraia
48Nakaomatetahioratou,kamaukitehautai,whakakiia anakitewinika,awhakanohoiaanakirungakitekakaho, whakainumiaanamana
49Kameaehinu,Kati,kiakitetatouehaeremairaneia Iraiakitewhakaoraiaia
50NakakarangaanoaIhu,henuitereo,atukuatuanai tonawairua.
51Nakawahiatearaiotewharetapuiwaenganuipumai irungaakiraro;karutewhenua,pakaruanangakamaka; 52Kongaurupatuwherakau;ahemahangatinanaote hungatapukuamoeiaraake
53Koteputangaakeingaurupaimuriihootonaaranga mai,haereanakirotokitepatapu,ahetokomahatehunga ikiteiaratou
54Na,itekitengaotekeneturioratoukoonahoatiakiia Ihuiteru,ingameaanoimeatia,nuiatutoratouwehi,ka mea,HeponokoteTamateneiateAtua
55Hetokomahaanongawahineireiraematakitakiana maiitawhiti,tehungaiaruiaIhuiKariri,imahimea mana
56IrotoiaratouaMeriMakarini,aMeriwhaeaoHemi rauakoHohi,metewhaeaongatamarikiaHeperi
57Na,kaahiahi,kahaeremaitetahitangatataonganuio Arimatia,koHohepateingoa,heakongaanoianaIhu.
58IhaereiakiaPirato,atonoaanaeiatetinanaoIhuNa kameaaPiratokiahoatutetinana
59NakatangoaHohepaitetinana,katakaikitekakahu rinenapai;
60Whakatakotoriaanakitanaurupahou,ihauaeiaki rotokitekamaka:nawhakatakaatuanaeiatetahikohatu nuikitekuwahaoteurupa,ahaereana
61IreiraanoaMeriMakarini,meteraMeri,enohoanai teritengaatuotetanumanga.
62Na,iteaongaake,imuriiteratakangahakari,kahaere ngatohunganuimengaParihikiaPirato, 63Kamea,Ekara,emaharaanamatoukitatauatangata tinihangaimeaiaiaanoeoraana,Kiatorungarakaara ahau
64Nareirawhakahauaatukiatiakinatetanumangaatae noakitetoruongara,keihaereanaakongaitepo,ka tahaeiaia,kameakiteiwi,Kuaaraiaitehungamate:na, kinoatuiomuatomurihe
65KameaaPiratokiaratou,Hekaitiakianoakoutou: haere,kiaputaokoutouwhakaarokeitaeaatuia.
66Nahaereanaratou,hiritiaanatekohatu,hiritiaanate kohatu,metewhakanohoanoingakaitiaki
UPOKO28
1¶Itemutungaotehapatiitemeakatatatonutepuaote ratuatahiotewiki,kahaereaMeriMakarinimeteraMeri kiakiteitetanumanga
2Na,henuiteruiputamai:ihekeihohokitetahianahera ateArikiiterangi,ahaereana,whakatakaatuanaeiate kohatuitekuwaha,anohoanairunga
3Kotonaahuametemeaheuira,matonutonakakahu anohehukarere
4Awirinoaihongakaitiakiitewehikiaia,karitekite tupapaku.
5Nakaohoteanahera,kameakingawahine,Keiwehi korua:ematauanahokiahau,erapuanakoruaiaIhui ripekatia.
6Kahoreiaikonei:kuaarake,kuaperametanaimeaai HaeremaikiakiteitewahiitakotoaiteAriki
7Ahohorotehaere,korerotiakianaakonga,kuaaraiaite hungamate;nana,tehaerenaiaimuaiakoutoukiKariri; koreirakoutoukiteaiiaia:na,kuakorerotianeieahauki akoutou.
8Ahohorotonutaratouhaereatuiteurupa,metewehi, meteharinui;aomaanakitekorerokianaakonga 9NakatutakiaIhukiaraua,kameamai,Eiama.Naka haeremairaua,kapupuriionawaewae,kakoropikokiaia 10NakameaaIhukiaraua,Kauaemataku:haere,kiatu kiokuteinakiahaerekiKariri,koreirahokiratoukiteaii ahau
11A,iarauaehaereana,nakuataeetahiongakaitiakiki tepa,kuakorerokingatohunganuiingameakatoai meatia
12Nakahuihuiratoukongakaumatua,karunanga,ka hoatuhemoninuikingahoia; 13Kamea,Mekiekoutou,Ihaereanaakongaitepo,a tahaetiaanaia,iamatouemoeana
14A,kitetaeterongooteneikitekawana,mamatouiae whakamarie,akaorakoutou
15Nakatangoratouingamoni,ameingaanangameai akonaairatou:heoikeitekorerotiateneiengaHurai,a taeanoatiateneira
16NakahaerengaakongatekaumatahikiKariri,kite maungaiwhakariteaeIhukiaratou
17A,itoratoukitengaiaia,kakoropikokiaia:koetahi iairuarua.
18NakahaeremaiaIhu,kakorerokiaratou,kamea, Kuatukuakatoatiamaikiahautemanaiterangi,airunga itewhenua.
19Na,haerekoutou,whakaakonangaiwikatoa,iriiriai rungaiteingoaoteMatua,oteTama,oteWairuaTapu; 20Akonaratoukiamaukingameakatoaiwhakahauae ahaukiakoutou:na,koahautenaheihoamokoutouinga rakatoa,atemutungaraanooteaoAmine
TeEvaneliaa Mareko
UPOKO1
1KotetimatangaoterongopaioIhuKaraiti,oteTamaa teAtua;
2Kotemeaiaituhituhiairotoitangaporopiti,Na,ka tonoaeahautakukarerekimuaitouaroaro,manae whakapaitouaraimuaiakoe
3Hereonotetahiitekorahaekarangaana,Whakapaiate huarahioteAriki,whakatikaiaonaara
4IiriiriaHoaniitekoraha,ikauwhauiteiriiriripeneta heimurungahara.
5NakahaerekiaiatewhenuakatoaoHuria,menga tangataoHiruharama,airiiriakatoatiaanaeiakiteawaki Horano,metewhakianoioratouhara.
6NakotekakahuoHoanihehuruhurukamera,hehiako hokitewhitikiotonahope;kotanakaihemawhitiwhitihe honikoraha;
7Aikauwhauia,imea,Teneitehaeremaineiimurii ahautetahihekaharawaakeiahau,ekoreahauetaukite pikoihoweweteaiitehereoonahu.
8Koahaunei,heiriiritakuiakoutoukitewai:manaia koutoueiriirikiteWairuaTapu
9¶AiauarakahaeremaiaIhuiNaharetaoKariri,ka iriiriaeHoanikiHorano
10A,itonaputangatonumaiitewai,kakiteiaingarangi etuwheraana,meteWairuaehekeihoanakirungakiaia, metemeahekukupa
11Akaputamaihereonoterangi,emeaana,Kokoe takuTamaiarohaai,takuiahuarekaai.
12AireirapuanokatonoaiaeteWairuakitekoraha
13Aewhatekauonaraireiraitekorahae whakamatautauriaanaeHatana;itetahaanoonga kararehemohoao;akamahingaanaherakiaia
14Na,imuriitetukungaoHoanikitewhareherehere,ka haereaIhukiKariri,kakauwhauiterongopaiote rangatiratangaoteAtua,
15Kamea,Kuariteteneitetaima,kuatatahokite rangatiratangaoteAtua:ripeneta,whakaponohiate rongopai
16Na,iaiaehaereanaitetahaotemoanaoKariri,ka kiteiaHaimonarauakotonateina,koAnaru,emakaanai tekupengakitemoana:hekaihaoikahokiraua
17NakameaaIhukiaraua,Haeremaiimuriiahau,a makukoruaemeaheikaihaotangata.
18Amahuetonuakeiarauangakupenga,aruanaiaia
19A,haeretataatuanaireira,kakiteiaiaHemi,tamaa Heperi,rauakotonateinakoHoani,itekaipukeanorauae taanaiaratoukupenga
20Nakarangatonuatuiaiaraua:amahueakeiarauato rauamatuaaHeperiitekaipukemengakaimahi,ahaere anaimuriiaia
21AkatomoratoukiKaperenauma;nahaeretonuiaite hapatikitewharekarakia,kawhakaako
22Amiharoanaratoukitanaako:iritehokitanaakoia ratoukitatetangatawhaimana,kihaiiritekitanga karaipi
23Naitoratouwharekarakiatetahitangata,hewairua poketona;kakarangaia,
24Kamea,Waihora;heahatamatoukiakoe,eIhuo Nahareta?ihaeremairaneikoekitewhakangaroiamatou? Emohioanaahaukowaikoe,koteMeaTapuateAtua
25NakaririaIhukiaia,kamea,Katitekorero,putamai hokiirotoiaia
26Nakahaehaetewairuakinoiaia,nuiatuhokitonareo kitekaranga,aputaanamaiirotoiaia.
27Amiharonoaratoukatoa,uiuianakiaratouano,mea ana,Heahatenei?heahateneiwhakaakorangahou?mana tonuhokitanatonokingawairuapoke,arongorawakia ia
28Napakutonuatutonarongokingawahikatoaetata anakiKariri.
29Naireiratonu,itoratouputangamaiitewharekarakia, tomotonuaturatoukohemi,koHoani,kitewhareo HaimonarauakoAnaru.
30NaitetakototehungawaiwahineoHaimona,hekirika, akorerotiatonutiaatuiaeratoukiaia
31Heoi,itonataengaatu,kamaukitonaringa, whakaarahiaanaia;mututonuaketonakirika,katakamea maratou.
32Naiteahiahi,itetoenetangaotera,kamauriamaikia iangaturorokatoa,metehungaenohoiaanaengarewera
33Ahuihuikatoaanatepakitekuwaha
34Hetokomahatehungaengauaanaetetiniongamatei whakaorangiaeia,hemahahokingareweraipeia;akihai itukuangarewerakiakorero,notemeaimatauratoukia ia
35Naiteatatu,imuanoaatuoteawatea,kaaraia,ka putakiwaho,kahaerekitewahikoraha,kireirainoiai.
36NakawhaiaHaimonaratoukoonahoaiaia
37A,kakiteaia,kameakiaia,Erapuanangatangata katoaiakoe.
38Katahiiakameakiaratou,Tatoukahaerehewahike kingakaingatata,kireiraahaukauwhauai:kotakuhoki teraihaeremaiai.
39Nakakauwhauiairotoioratouwharekarakiaputanoa iKariri,kakauwhau,kapeihokiingarewerakiwaho
40Akahaeremaikiaiatetahirepera,kainoikiaia,tuku rawangaturikiaia,kameakiaia,Kitepaikoe,etaea ahauekoetemeakiama
41NakaarohaaIhu,katotorotonaringa,kapakiaia,ka meakiaia,Epaianaahau;kiamakoe
42A,puakikautonareo,kuakoretonarepera,nakuama 43Nakawhakatupatoiaiaia,atonoatonutiaatu; 44Kameaatukiaia,Keikorerotiatetahimeakitetangata: engarihaere,kiakitetetohungaiakoe,amauriaatumo touwhakamakangangameaiwhakahauaeMohi,heimea whakaatukiaratou
45Heoikaputaiakiwaho,kaangakakoreronui,ka whakapuakiitauamea,akihaiaIhuiaheitehaerenuiatu kitepaimuriiho,heoinohoanaiaiwahoingawahi koraha:akahaeremairatoukiaiaingawahikatoa
UPOKO2
1¶A,katomoanoiakiKaperenaumaietahiramai;ka rangonakeirotoiaitewhare
2Nakahuimaitetiniotetangata,kahorerawahewahieo airatou,horerawaitetahaotekuwaha;akakorerotiaeia tekupukiaratou
TeEvaneliaaMareko
3Kahaeremaietahikiaia,metekawemaiitetahi pararutiki,tokowhakitekauhoa.
4A,tetaeatewhakatatakiaiaitemanohoki,kapokaiate tuanuiotewahiinohoaiia:a,kaotitewawahi,katukua ihotemoengaitakotoaitepararutiki.
5A,notekitengaoIhuitoratouwhakapono,kameaiaki tepararutiki,Etama,kaotiouharatemuru
6Naireiraetahiongakaraipienohoana,ewhakaaroaro anairotoioratoungakau,
7Heahaeneikupukohukohuateneitangata?kowaihei muruhara,koteAtuaanake?
8NamohiotonuaIhuirotoitonawairua,epeneianao ratouwhakaaroirotoiaratou,kameaiakiaratou,Heaha koutoukawhakaaroaroaiieneimeairotoiokoutou ngakau?
9Koteheatemeatakotonoa,kotemeakitepararutiki,Ka otiouharatemuru;kotemearanei,Whakatika,tangohia aketoumoenga,haere?
10Otirakiamatauaikoutouhemanamuruharatote Tamaatetangatairungaitewhenua,(kameaiakite pararutiki,)
11Kotakukuputeneikiakoe,Whakatika,tangohiaake toumoenga,haerekitouwhare
12Nawhakatikatonuakeia,tangohiaakeanatona moenga,haereatuanaitearoarooratoukatoa;nokaoho ratoukatoa,kawhakakororiaiteAtua,kamea,Kahoreano tatouikitenoaitepenei
13¶Ahaereatuanaiaitetahaotemoana;akataete manokatoakiaia,akawhakaakonaratoueia
14A,iiaehaereana,kakiteiaiaRiwaitamaaArapiue nohoanaitewahitangotakoha,kameakiaia,Arumia ahauNawhakatikaanaia,aruanaiaia
15A,iaIhuenohoanakitekaiitonawhare,hetokomaha ngapupirikanamengatangataharaenohotahianakiaIhu ratoukoanaakonga:hetokomahahokiratou,aiaruiaia 16A,tekitengaongakaraipimengaParihiiaiaekaitahi anamengapupirikanamengatangatahara,kameakiana akonga,Heahaiakakaitahiai,kainutahiaimenga pupirikanamengatangatahara?
17A,karongoaIhu,kameakiaratou,Kahoreheahao ngatangataoraemeatiaaieterata,engariotehungae mateana:kihaiahauihaeremaikitekarangaitehunga tika,engariitehungahara,kiaripeneta.
18NakeitenohopukungaakongaaHoaniratoukoanga Parihi:akahaeremairatou,kameakiaia,Heahanga akongaaHoanimeangaParihikanohopukuai,tenakoau akongakahoreenohopuku?
19NakameaaIhukiaratou,Eaheiraneingatamaote wharemarenatenohopukuitemeakeiaratoutetane marenahou?itemeakeiaratoutetanemarenahou,ekore ratoueaheitenohopuku
20Nateraetaemaingaraetangohiaaitetanemarena houiaratou,katahiratoukanohopukuiauara
21Ekoreetuiaetetangatatetahiwahiotekahuhouhei papakimotekahutawhito;
22Ekorehokieringihiaetetangatatewainahoukinga iputawhito:keipakarungaipuitewainahou,akamaringi tewaina,koreakengaipu:engarimeriringitewainahou kingaipuhou
23Nakahaereiarawaengawitiiterahapati;akaanga anaakongakakatohaereingapukuwiti
24NakameangaParihikiaia,Na,heaharatoukamahi aiitemeaekoreetikaitehapati?
25Akameaiakiaratou,Kahoreanokoutouikitenoaita Rawiriimeaai,iaiaengauaanaetehiakai,ratoukoona hoa?
26ItonatomokangakitewhareoteAtuaingarao Apiataratinotohunga,akaingaanaeiangataroaroaro, ngameakihaineiitikakiakainga,mangatohungaanake, ahoatuanaeiakionahoa?
27Nakameaiakiaratou,Heimeamotetangatatehapati, eharaitemeakotetangatamotehapati;
28NoreirakoteTamaatetangatateArikiotehapati
UPOKO3
1¶Akatomoatuanoiakitewharekarakia;ireiraano tetahitangatakuamemengeteringa
2Akawhakamautaratoutitirokiaia,mekoreiae whakaoraiaiaitehapati;kiawhakapangiaaieratouhehe kiaia
3Nakameaiakitetangataiteringamemenge, Whakatikakiwaenganui.
4Nakameaiakiaratou,Hemeatikaraneitemahipaiite hapati,temahikinoranei?kitewhakaora,kitewhakamate ranei?Heoikihairatouikiki.
5Nakatirotiroririiakiaratou,hepourihokimote pakekeooratoungakau,kameakitauatangata,Totoro touringa.A,kotetorongaotonaringa,kuaora.
6NakahaereatungaParihi,karunangatahimenga Herorianamona,kitepeheaewhakangaromiaaiia
7NakamaunuatuaIhuratoukoanaakongakitemoana; 8IHiruharama,iIrumia,itawahihokioHorano;mete hungahokietataanakiTaira,kiHairona,nuiatutehui,i toratourongongaingameanunuiimeaaiia,kahaerekia ia
9Nakameaiakianaakongakianohotatamaitetahi kaipukeitikiaia,itemanohoki,keitutetuteaiaeratou.
10Hetokomahahokiiwhakaorangiaeia;nokatohekia iatehungakatoaemateana,kiapakiaia
11Mengawairuapokehoki,itoratoukitengaiaia,takoto anakitonaaroaro,kakaranga,kamea,KoteTamakoea teAtua
12Ahemahaanakupukiaratoukiakauaiae whakaaturiaeratou
13Nakakakeiakitemaunga,karangatiaanakiaiaanai paiai:akataeratoukiaia.
14Akotahitekaumaruaiwhakariteaeiaheihoamona, heitonongahokimanakitekauwhau.
15Kiawhaimanahokikitewhakaoraingamate,kitepei rewera;
16AhuainaihoeiaaHaimonakoPita;
17KoHemi,tamaaHeperi,rauakoHoaniteinaoHemi;a huainaihoeiakoPoaneki,arakongatamaatewhatitiri
18KoAnaru,koPiripi,koPatoromu,koMatiu,koTamati, koHemitamaaArapiu,koTariu,koHaimonaKanaani;
19KoHuraIkariotehoki,nananeiiaituku:akatomo ratoukitetahiwhare.
20Nakahuihuianotemano,nokihairawaratouiaheite kaitaro
21A,nokarongoonahoa,kahaerekitepupuriiaia:i meahoki,Heporewarewaia
TeEvaneliaaMareko
22NakameangakaraipiihaeremaiiHiruharama,Keia iaaPerehepura,anaterangatiraongareweratanapeinga rewera
23Nakakarangatiaratoueia,akakorerowhakaritekia ratou,MepeheaaHatanakapeiaiiaHatana?
24Kitetahuriihohokitetahirangatiratangakiaiaano,e koretauarangatiratangaetu
25Kitetahuriihohokitetahiwharekiaiaano,ekoretaua whareetu
26KitewhakatikaaHatanakiaiaano,akatahuriiho,e koreiaetu,engarihemutungatona
27Ekoretetangataeaheitetomokitewhareotetangata kaha,pahuaaiionataonga,kitekahoreematuahereataua tangatakaha;akapahuatiaeiatonawhare
28Heponotakuemeaneikiakoutou,Kamuruangahara katoaongatamaatetangata,mengakohukohue kohukohuairatou:
29TenakotetangataekohukohukiteWairuaTapu,e koreemuruatonaharaaakeake,engarikatautehekiaia akeake
30Moratouiki,Hewairuapoketona
31A,kotetaengamaioonateinaratoukotonawhaea,ka tuiwaho,katonotangatamaikiaia,kitekarangaiaia
32Enohoanahokitemanoitetahitahaona,itetahitaha, akamearatoukiaia,Na,touwhaeameouteinakeiwaho, erapuanaiakoe
33Nakawhakahokiiakiaratou,kamea,Kowaitoku whaea,kowaihokiokuteina?
34Nakatirotiroiakitehungaenohoanaitetahitahaona, itetahitaha,kamea,Na,tokuwhaeameokuteina!
35KitemeatiahokietetahitateAtuaipaiai,heiteinaia kiahau,heituahine,heiwhaea
UPOKO4
1¶Nakatimataanoiatewhakaakoitetahaotemoana: henuihokitetangataihuihuikiaia,nokaekeiakirunga kitekaipuke,kanohokitemoana;itetahaanootemoana tehuikatoaiuta
2Ahemahaanameaiwhakaakoaikiaratou,hemea whakarite,imeahokikiaratouiaiaeakoana, 3Whakarongomai;Naihaereatutekairuikiterui
4A,iaiaeruiana,kangahoroetahikitetahaoteara,a, kotererengamaiongamanuoterangi,nakaingaake
5Koetahiingahorokitewahikamaka,kitewahikihaii nuiteoneone;apihitonuake,kahorehokiihohonute oneone
6A,notewhitingaotera,ngauaiho;a,notemeakahore heputake,memengenoaiho
7Koetahiingahorokirotokingatataramoa,a,note tupungaakeongatataramoa,kowaowaotiaananga purapura,akoreakehehua.
8Koetahiingahorokiteoneonepai,awhaihuaana;a whanauake,noetahietorutekau,noetahieonotekau,no etahikotahirau
9Imeaanoiakiaratou,Kitewhaitaringatetahihei whakarongo,kiarongoia.
10Nakamahuekoiaanake,kauikiaiaonahoamete tekaumaruakitauakupuwhakarite
11Nakameaiakiaratou,Kuahoatukiakoutoute mataurangakitemeangarooterangatiratangaoteAtua: kitehungaiaowaho,hemeawhakariteeneimeakatoa;
12Motetitirorawaaturatou,naekoreekite;rongorawa, naekoreematau;keitahuriratou,akamuruaoratouhara.
13Imeaanoiakiaratou,Kahoreraneikoutouematauki teneikupuwhakarite?amepeheakamatauaikoutouki ngakupuwhakaritekatoa?
14Kotekairuieruianaitekupu
15Koeneitehungaitetahaoteara,itewahieruiaanate kupu;itoratourongonga,nahaeretonumaiaHatana, kapohiaaketekupuiruiakioratoungakau
16Nakoeneitehungaitetahaotepurapuraingawahi kamaka;koratou,toratourongongaitekupu,hohorotonu tetango,haritonu;
17Nakahoreoratoupakiaka,kapumaumotewapotonei: na,itepangaotewhakapawera,otewhakatoiraneimote kupu,hetonuiho
18Nakoeneitehungaingapurapurairotoinga tataramoa;tehungaerongoanaitekupu,
19A,iteputangaotewhakaarokiteneiao,otehangarau ongataonga,ongahiahiakieraatumea,kowaowaotiaiho tekupu,akoreakehehua
20Koeneitehungaingapurapuraiteoneonepai;te hungairongokitekupu,atangoana,awhaihuaana,o etahietorutekau,oetahieonotekau,oetahikotahirau
21Imeaanoiakiaratou,Korarokoiaitemehuawhakatu aiiterama,inamauriamai,koraroraneiitemoenga?a kiakauaewhakaturiakirungakiteturangarama?
22Ekorehokitetahimeaihunaemahuetewhakakite; kahorehokitetahimeaihuna,engarikiaputakiwaho.
23Kitemeahetaringaotetahiheiwhakarongo,kiarongo ia
24Imeaanoiakiaratou,Kiatupatokitakoutouerongo ai:kotemehuaemehuaaikoutou,heimehuaanotenakia koutou:akatapiritiaanohemeamakoutou,manga kaiwhakarongo.
25Kitewhaimeahokitetahi,kahoatuanokiaia:kite kahorehemeaatetahi,katangohiaiaiaanaake
26Imeaanoia,IriteterangatiratangaoteAtuakite tangataimakaeiahepurapurakiteoneone;
27Akamoe,kaara,itepo,iteao,metetupuanoterate purapura,tematauianateaha.
28Ehuaanahokitewhenuaitonakahaakeano;koterau kimua,muriihokotepuku,muriihokotewitipakarii rotoitepuku.
29Otirakaritengahua,hohorotonutanatukuatuitana toronaihi,kuataeahokitekotinga
30Imeaanoia,Mewhakariteetatouterangatiratangaote Atuakiteaha?mewhakariteraneietatoukiteaha?
31Heritekitepuanani,itonawhakatokangakitewhenua, koteitirawaiaingapurapurakatoairungaitewhenua;
32Otirakaotitewhakato,katupu,kanuiakeingaotaota katoa,akanunuionamanga;kianohoaingamanuote rangiitonataumarumarungaiho.
33Nahemahaanakupuwhakaritepera,ikorerotiaaieia tekupukiaratou,koaratouiaheiaitewhakarongo
34Aheoianakupukiaratouhekupuwhakariteanake:a kanohokoratouanake,kawhakaaturiaeiangameakatoa kianaakonga.
35Na,itauara,iteahiahi,kameaiakiaratou,Tatouka whakawhitikitawahi
36Na,kaotitemanotetonoatu,kamauriaiaeratou,i rungatonuanoiaitekaipukeIaiaanoetahiatukaipuke ririki
37Nakoteputangaotetahihau,hetupuhi,aekeananga ngarukirungakitekaipuke,atomonoa.
38Nakoiaitekeiirungaiteurungaemoeana:aka whakaararatouiaia,kameakiaia,EteKaiwhakaako, kahoreoumanawapakiatatoukangaro?
39Nakaaraia,aririaihoeiatehau,kameaiakite moana,Kati,whakamutuaNamariritonutehau,takoto anahemarinonui.
40Nakameaiakiaratou,Heahatakoutouematakunei? heahakoutoutewhakaponoai?
41Nakamatakuwhakaharahararatou,kameatetahiki tetahi,Kowaitenei,inakarongorawatehaumetemoana kiaia?
UPOKO5
1¶Akawhitiratoukitawahiotemoana,kitewhenuao ngaKararini
2Na,mahutakauitekaipuke,katutakikiaiatetahi tangataiputamaiingaurupa,hewairuapoketona
3Keingaurupaneitonanohoanga;akihaiiaitaeaetetahi tangatatehere,ahakoahemekameka.
4Hemahahokionaherengakingaherewaewae,kinga mekameka,heoimotumotuhiaanaeiangamekameka, mongomonganoaanongaherewaewae:tetaeahokie tetahitewhakamarieiaia
5Ingaurupatonuiaitepo,iteao,ehamamaana,e haehaeanaiaiakitekohatu.
6Otira,itonakitengaiaIhuitawhiti,omaanaia,koropiko anakiaia
7Henuitonareokitekaranga,kamea,Koteahatakukia koe,eIhu,eteTamaateAtua,ateRungaRawa?Kote Atuatakuwhakaoatikiakoe,kiakauaahaue whakamamaetia.
8Hemeatangahokinanakiaia,Putamaiiteneitangata,e tewairuapoke
9Nakauiiakiaia,Kowaitouingoa?Kawhakahokiaeia, kamea,KoRihionatokuingoa:hetokomahahokimatou
10Ahenuitanainoikiaiakiakauaratouetonoaatui tauawhenua.
11Nakeireira,keingamaunga,tetahikahuipoakaekai ana,tonatini
12Nakainoingarewerakatoakiaia,kamea,Tonoa matoukingapoaka,kiatomomatoukiaratou
13NatukuaanaratoueIhuNakaputangawairuapokeki waho,katomokirotokingapoaka:nakotetinorerengao tekahuirateparikitemoana,(metemeaeruamano ratou;)aparemoihokitemoana.
14Nawhatianangakaiwhangaiongapoaka,akorerotia anakitepa,kiauawhenuaNakahaereratoukiakitei tauameaimeatia
15A,itoratoutaengamaikiaIhu,kakiteitetangatai nohoianeiengarewera,teraiterihiona,enohoana,kua otitewhakakakahu,kuatikangamahara,kamatakuratou
16Akakorerotiakiaratou,etehungaikite,temeatanga kitetangataingarewera,kingapoakahoki
17Nakaangaratoukatohekiaiakiahaereatuioratou wahi
18A,nokaekeiakitekaipuke,kainoikiaiatetangatai ngarewera,kiawaihoiaheihoamona.
19OtirakihaiaIhuitukuiaia,engarikameakiaia, Haerekitouwhare,kiouhoa,kakorerokiaratouinga
meanuikuameingaeteArikikiakoe,metanaatawhaiki akoe.
20Nakahaereia,kaangakakorerokiRekaporihiinga meanunuiimeaaiaIhukiaia:amiharoanangatangata katoa.
21¶A,notewhitingaatuanooIhukitawahiirungaite kaipuke,henuitetangataihuihuikiaia:itetahaanoiao temoana.
22Nakotehaerengamaiotetahiongarangatiraote wharekarakia,koHairuhatonaingoa;kakiteiaia,ka hingakionawaewae
23Henuitanainoikiaia,kamea,Kotakutamahine nohinohikeitewhakahemohemo:kiahaereakekoekite whakapaiouringakiaiakiaoraai;akaoraia
24NahaeretahianaaIhumeia;aherahitehuiiaruiaia, popotonukiaia.
25Nakotetahiwahineemateanaitepakaruhangatoto, kotahitekaumaruangatau;
26Hemahangamamaetangaongaratatokomaha,pau katoaanamea,temaangaake,heoikakehaereanatemate 27A,notonarongongakiaIhu,kahaereimuriirotoite mano,apaanakitonakakahu.
28Imeahoki,Ahakoapakauahaukionakakahu,kaora ahau
29Amimititonuaketepunaoonatoto;akamaharairoto itonatinanakuaoraiaitauamate
30NamohiotonuaIhukuaputahemanairotoiaia,ka tahurihuriirotoitemano,kamea,Kowaiteneikuapanei kiokukakahu?
31Kameaanaakongakiaia,Ekiteanakoeitemanoe poponeikiakoe,aemeaanakoe,Kowaiteneikuapamai kiahau?
32Natirotiroanaiakiakiteitewahineimeaneiitenei mea.
33Nakahaeremaitewahinemetewehimetewiri,i maharahokikitemeaimeatiakiaia,atakotoanakitona aroaro,korerotiakatoatiaanaeiatetikangakiaia.
34Nakameaiakiaia,Eko,natouwhakaponokoeiora ai;haeremarie,kiaorakoeitoumate
35Iaiaanoekoreroana,kahaeremaietahioterangatira otewharekarakia,kamea,Kuamatetautamahine:heiaha akemautewhakararuraruiteKaiwhakaako?
36OtirakahoreaIhuirongokitekupuikorerotia,kamea atukiterangatiraotewharekarakia,Kauaemataku,kote whakaponoiakiawhakapono
37Akihaitetahitangataitukuakiahaeretahimeia,ko Pitaanake,koHemi,koHoaniteinaoHemi
38A,notetaengaatukitewhareoterangatiraotewhare karakia,kakiteiaitengangau,itenuihokiotetangi,ote aueaetahi
39A,itonatomokangakiroto,kameaiakiaratou,He ahakoutoukangangauai,katangiai?kahoretekotiroi mate,engariemoeana
40NakatainaihoiaeratouHeoikaotiratoukatoatepei kiwaho,kamauiakitepapa,kitewhaeaotekotiro,ratou koonahoa,katomokitewahiitakotoaitekotiro
41Nakamauiakiteringaotekotiro,kameakiaia, Taritakumi;kotetikangateneiinawhakamaoritia,Eko, kotakukuputeneikiakoe,eara
42Nawhakatikatonuaketekotiro,ahaereana;kotahi tekaumaruahokionatauNanuiatutoratoumiharoi miharoai
TeEvaneliaaMareko
43Ahenuitanawhakatupatoiaratou,kiakauateneie mohiotiaetetahitangata;kameakiahoatuhekaimana.
UPOKO6
1¶Aihaereiaireira,akataekitonakaingatupu;mete aruanoanaakongaiaia
2A,katakamaitehapati,kaangaiakawhakaakoirotoi tewharekarakia:ahetokomahahoki,itoratourongonga,i miharo,imea,Noheaeneimeaateneitangata?heaha hokiteneiwhakaaronuikuahoatuneikiaia,imahiaai eneimerekaraeonaringa?
3Eharaianeiteneiitekamura,itetamaaMeri,ite tuakanaoHemi,oHohi,oHura,oHaimona?aheteka ianeikeiatatouneionatuahine?Heoikaheratoukiaia
4OtirakameaaIhukiaratou,keitonakaingaanake,kei onawhanaunga,keitonawhare,teporopitihapaaiite honore
5Akihaiiaiaheitemeaitetahimerekarakireira,heoi anokotewhakapaionaringakietahitangataturoro torutorukiaoraai
6Amiharoanaiakitoratouwhakaponokore.Nahaereerea anaeiangakaingaatawhionoa,whakaakoai
7Nakakarangatiaeiatetekaumarua,kaangakatonoia ratoutokorua,tokorua;ahoatuanakiaratouhemanahei peiingawairuapoke;
8Iwhakahauiakiaratou,kiakauatetahimeaemauriaki teara,hetokotokoanake;kauaheputea,kauahetaro,kaua hemonimorotoitewhitiki:
9Engaringahu,eherena;kauaanoekakahuriangakotie rua.
10Imeaanoiakiaratou,Katapokokitetahiwhare,hei reiranohoaiahaerenoaireira
11A,kitekahoreetahiemanakokiakoutou,kitekoree whakarongokiakoutou,inahaereatukoutouireira,ruia atutepuehuiraroiokoutouwaewaeheiwhakaatukia ratou.Heponotakuemeaneikiakoutou,Erangito HoromarauakoKomoraaterawhakawaemamaitotaua pa
12Nakahaereratou,kakauwhaukiaripenetatetangata.
13Hemahahokingareweraipeia,hetokomahaanonga turoroikaukauriakitehinu,iwhakaorangia
14AkarongoaKingiHerorakieneimea;(kuapakuhoki tonaingoa:)akameaia,KuaaraaHoaniKaiiriiriite hungamate,nareiraimahiaingamerekarairotoiaia
15Koetahiimea,KoIraiatenei.Koetahiimea,He poropiti,heperaraneimetetahiongaporopiti
16Heoi,iterongongaoHerora,kameaia,KoHoanitenei ipoutoaeahautematenga:kuaaraiaitehungamate
17ItonotangatahokitauaHerora,ahopukiaanaaHoani, hereaihokitewhareherehere,hemeamoHeroriaha,mo tewahineatonatuakanaaPiripi:kuamarenatiahokieia.
18NaHoanihokiimeakiaHerora,Ekoreetikakiariro iakoetewahineatoutuakana
19NakamauaharaaHeroriahakiaia,kameakia whakamateaia;heoikihaiitaeaeia:
20IhopohopohokiaHerorakiaHoani,imohiohokihe tangatatikaia,hetapu,nakaatatiakiiaia;a,itona rongongakiaia,hemahaanameaimeaai;
21Akataekitetahiwapai,itetakangaaiaHeroraitona rawhanautanga,hehapamaanaariki,mangarangatira hoia,mangatinotangataoKariri;
22A,nokahaeremaitetamahineatauaHeroriahakiroto, kakanikani,akaahuarekaaHerora,ratoukotehungae nohotahianameia,kameatekingikitekotirora,Inoi maikiahautauepaiai,akahoatueahaukiakoe.
23Nakaoatiiakiaia,Kotauetonoaikiahau,ahakoako tetahitahaotokurangatiratanga,mehoatueahaukiakoe
24Nakahaereia,kakorerokitonawhaea,Metonoahau kiteaha?Kameatera,KotematengaoHoaniKaiiriiri.
25Nahohorotonutonahaerekitekingi,katono,kamea, Kotakuepaiai,kiahomaiekoekiahauaianeikote matengaoHoaniKaiiriiriirungaiterihi
26Nanuiatutepouriotekingi;otiraitewhakaarokitana oati,kitehungahokienohotahianameia,kihaiiaipai kiawhakakahoretia
27Natonoatonutiaatuetekingitetahikaitiaki,akamea kiamauriamaitonamahunga:nakahaeretera,poutoaiho tonamatengairotoitewhareherehere
28Amauriamaianatonamatengairungaiterihi,hoatu anakitekotiro:anatekotiroihoatukitonawhaea.
29A,nokarongoanaakonga,kahaeremaikatangohia tonatinana,awhakatakotoriaanakiteurupa
30NakahuihuingaapotorokiaIhu,korerotiaanaeratou kiaiangameakatoaimeaairatou,iwhakaakoai
31Nakameaiakiaratou,Haeremaikoutounakite korahakitewahimotuke,kaokioki:hetokomahahokie haeremaiana,ehaereatuana,kahorehokiratouiwateaki tekai
32Ahaerepukuanaratoukitekorahakitetahiwahimotu keratekaipuke
33Aikitengamanoitoratouhaerenga,hetokomahai mataukiaia,nakaomaawaewaekireirairotoingapa katoa,akoratoukuataekimua,kahuihuikiaia
34AkaputaaIhu,kakiteitehuinui,kaarohakiaratou, notemeairiteratoukitehipiheparakore:akaangaiaka whakaakoiaratoukingameamaha
35Na,kuahekenoaatutera,kahaereatuanaakongakia ia,kamea,Hewahikorahatenei,kuahekenoaatutera: Tonoaaturatoukiahaerekingawhenuaitetahitaha,i tetahitaha,kingakainga,kitehokotaromaratou:kahore hokiaratoukai.
37Nakawhakahokiia,kameakiaratou,Makoutoue hoatuhekaimaratouKamearatoukiaia,Mehaereoti matoukitehokotarokingapeneeruarau,kahoatuaihei kaimaratou?
38Kameaiakiaratou,Ehiaakoutoutaro?haerekiakite Kamohioratou,kamea,Erima,eruahokingaika.
39Kameaiakiaratoukiameingaratoukatoakianoho,he nohoanga,henohoanga,kirungakitetarutarumatomato.
40Nakanohoratou,heropu,tatakirau,tatakirimatekau
41Akamauiakingataroerima,kingaikahokierua,ka titirokirungakiterangi,kawhakapai,kawhawhatiinga taro,ahoatuanakianaakongakiawhakatakotoriama ratou;ituwhainaanoeiangaikaeruamaratoukatoa
42Akaikatoaanaratou,akamakona
43Akotahitekaumaruangaketeikohiaeratou,kitonui ngawhatiwhatinga,ingaikahoki
44Akotehungaikaitarometemeaerimamanonga tane
45¶Aakiakitonuihoiaianaakongakiaekekitekaipuke, kiawhakawhitiimuaiaiakitawahi,kiPetahaira,iaiae tonoanaitemanokiahaere
TeEvaneliaaMareko
46Nakamututanaporoporoaki,kahaereiakitemaunga kiteinoi.
47Nakuaahiahi,iwaengamoanatekaipuke,koiaanake hokiiuta.
48Nakakiteiaiaratoueruwhaanaitehoenga;ihehoki tehaukiaratou:aitewhaongamataaratangaotepoka haereatuiakiaratou,ihaeremaoriirungaitemoana,me temeahokikapahikakeiaratou.
49Otirakakiteratouiaiaehaereanairungaitemoana, kamaharahewairua,kaaue:
50Ikitehokiratoukatoaiaia,aihiihianaNakakorero tonuiakiaratou,kameakiaratou,Kiamanawanui:ko ahautenei;kauaewehi.
51Nakaekeiakitekaipukekiaratou;amaririihotehau: nuiatutoratouohoohoirotoiaratou,miharoana
52Kihaihokiratouimaharakingataro:hepakekehokino oratoungakau
53A,notoratouwhitingaatu,kataekitewhenuao Kenehareta,kahereatekaipukekiuta.
54A,notoratouputangamaiitekaipuke,mohiotonu ratoukiaia
55Akaomaputanoaitauawhenuaatawhionoa,kaanga kamauingaturoroirungaingamoengakitewahiirongo airatoukeireiraia
56A,ionahaerengakatoakingakainga,kingapa,kinga whenuaranei,kawhakatakotoriaeratoungaturorokinga ara,kainoikiaiakiapakauratoukitetanikootona kakahu:aoraaketehungakatoaipakiaia.
UPOKO7
1¶NakahuihuikiaiangaParihi,meetahiongakaraipii haeremaiiHiruharama
2A,itoratoukitengaietahioanaakongaekaitaroana metenoaanongaringa,arakihaiihoroia,kawhakahe ratou
3EkorehokingaParihimengaHuraikatoaekai,kite kahoreiatahoroiangaringa,emauanahokikite whakarerengaihoangakaumatua
4Kahokimairatouitekaingahokohoko,kitekahorei horoi,ekoreratouekaiHemahaanoeraatumeakuariro maiheipupurimaratou,ngahoroingaongakapu,onga pata,ongameaparahi,ongatepu.
5KatahikauingaParihimengakaraipikiaia,Heahaau akongatehaereaiirungaitewhakarerengaihoanga kaumatua,akahoreehoroiingaringainakaitaro?
6Nakawhakahokiia,kameakiaratou,TikarawataIhaia iporopitiaimokoutou,motehungatinihanga,temeahoki ituhituhia,Teiwineikooratoungutuheiwhakahonore moku,kooratoungakauiamataranoaiahau
7Otiramaumaukarakianoaratoukiahau,kotaratounei hokiewhakaakoaikongawhakahauatetangata.
8KeitewhakarerehokikoutouitateAtuakupuako,ka maukitewhakarerengaihoatetangata
9Akameaiakiaratou,Tenaratakoutouwhakakahorei tetureateAtua,kiamauaikoutoukitakoutou whakarerengaiho.
10ImeahokiaMohi,Whakahonoretiatoupapametou whaea;a,Kitekangatetahiitonapapa,itonawhaearanei, kiamateia,materawa.
11Kokoutouiaheimea,Kitemeatetahikitonapapa,ki tonawhaearanei,KoKopena,ara,hemeahoatunoa,taku meaepaiaikoe;karangatiraia
12Karehokikoutouetukuiaiakitemeaitetahiahama tonapapa,matonawhaearanei;
13Kawaihoekoutoutakoutouwhakarerengaiho,i whakarereaihoneiekoutou,heiwhakakahoremotekupu ateAtua:hemahahokingameapenaemahiaanae koutou
14Nakakarangatiaeiateiwikatoakiaia,kameaiakia ratou,Whakarongomaikoutoukatoakiahau,kiamatau; 15Kahorehemeaowahootetangatakatapokoneikiroto kiaiaheiwhakanoaiaia:engaringameaeputamaianai rotoiaia,maenaenoaaitetangata
16Kitemeahetaringaotetahiheiwhakarongo,kiarongo ia.
17A,nokamawehekeiaitemanokitewhare,kauiana akongakiaiakitetikangaotenakupuwhakarite
18Nakameaiakiaratou,Ha,hekuwareanokoutou? Kahorekoutouimatau,kongameakatoaowahoetapoko neikitetangata,ekoreiaenoaiera; 19Notemeaekoreetapokokitonangakau,engarikite kopuaputaanakitepoka?
20Imeaanoia,Kotemeaeputamaianaitetangata,ma teraenoaaitetangata.
21Norotohoki,norotoitengakauongatangatate putangamaiongawhakaarokino,ongapuremu,onga moetahae,ongakohuru,
22Tetahae,teapo,tekino,tehianga,tehiahiataikaha,te kanohikino,tekohukohu,tewhakapehapeha,tewairangi: 23Norototeputangaakeoeneimeakinokatoa,amareira enoaaitetangata
24Nakawhakatikaatuiaireira,kahaerekingawahio Taira,oHairona;atomoanakitetahiwhare,kihaihokiiai paikiarongotetahitangata:otiiakihaiiaingaro
25Irongohokikiaiatetahiwahine,hewairuapoketo tanakotiro,ahaereanamai,takotoanakionawaewae; 26HewahineKarikihokiia,koHairopinihiatonaiwi;aka inoikiaiakiapeiaeiaterewerairotoitanakotiro
27NakameaaIhukiaia,Tukuakiamatuamakonanga tamariki:ekorehokiepaikiatangohiatetaroanga tamariki,kiamakamangakuri
28Nakawhakahokiia,kameakiaia,Ae,eteAriki:ekai anaanongakuriiraroitetepuingakongakongaanga tamariki
29Nakameaiakiaia,Koiakeitenakupu,haere;kuaputa terewerairotoitautamahine
30Akahaereatuiakitonawhare,rokohangaatuetakoto anatanakotiroirungaitemoenga,kuaputaterewera
31AihokianoiaingawahioTaira,oHairona,haereana kitemoanaoKariri,rawaengaongawahioRekaporihi
32Nakamauriamaikiaiaheturiewhangoana;katohe kiaiakiawhakapaitonaringakiaia
33Nakatangohiaiaeiairotoitemanokitahaki,akuhua anaonamaihaokionataringa,nakatuwha,kawhakapaki tonaarero;
34Katitirokirungakiterangi,kawhakapumanawa,ka meakiaia,Epata,ara,Kiapuare
35Napuaretonuihoonataringa,korokoronoaanatehere otonaarero,nakuatikaanakorero.
TeEvaneliaaMareko
36Katahiiakawhakatupatoiaratoukiakauaekorerotiaki tetangata:otiraahakoatenuiotanawhakatupatoiaratou, nuinoaatutaratoukorerohaere;
37Atinomiharorawaratou,kamea,paitonutana meatangaingameakatoa:emeaanaiaingaturikiarongo, ingawahangukiakorero
UPOKO8
1Iauaraitemeahenuitemano,kahorehokiaratoukai, kakarangatiaeIhuanaakonga,kameakiaratou, 2Earohaanaahaukitemano,katoruneihokioratourae nohoanakiahau,akahorehekai;
3Kitetonoapukutiaratoueahaukioratoukainga,ka hemokiteara:ihaeremaihokietahioratouitawhiti
4Nakawhakahokiaeanaakongakiaia,Meahaete tangatakamakonaaieneiitetaroikonei,itekoraha?
5Nakauiiakiaratou,Ehiaakoutoutaro?Kamearatou, Ewhitu.
6Nakameaiakitemanokianohokitewhenua:akamau kingataroewhitu,kawhakawhetai,kawhawhati,ahoatu anakianaakongakiawhakatakotoriamaratou;a whakatakotoriaanakitearoarooteiwi
7Heikaanoaratoutorutorunei,hemeanonohi:akamutu tewhakapai,kameaiakiawhakatakotoriahokiera.
8Nakaianaratou,akamakona:akohiaakeananga whatiwhatingaitoeewhitungakete
9Metemeaewhamanotehungaikai:atonoaatuana ratoueia
10Naeketonuiaratoukoanaakongakitekaipuke,aka taekingawahioTaramanuta.
11NakahaeremaingaParihi,kaangakatotohekiaia,ka raputohukiaiaiterangi,heiwhakamatautaumona
12Nakahotutonawairua,kamea,Heahatenei whakatupurangakarapuaikitetohu?heponotakuemea neikiakoutou,Ekoreehoatuhetohukitenei whakatupuranga.
13Namahueakeratouiaia,aekeanaanokitekaipuke, rereanakiterataha
14Naiwarewarengaakongakitemautaro,kotahitonua ratoutaroitekaipuke
15Nakawhakatupatoiaiaratou,kamea,Kiamahara,kia tupatoiterewenaangaParihi,iterewenahokiaHerora.
16Akakoreroreroratoukiaratouano,kamea,Notemea kahoreatatoutaro
17KamohioaIhu,kameakiaratou,Heahakoutouka koreroreroainotemeakahoreakoutoutaro?kianokoutou imataunoa,kianoimatau?kuapakekeanoraneiokoutou ngakau?
18Hekanohineiokoutou,akahoreekite?hetaringaneio koutou,akahoreerongo?akahorekoutouemahara?
19Iahauiwhawhatiingataroerimamangamanoerima, ehiangaketekiongawhatiwhatingaikohiaekoutou?Ka mearatoukiaia,Kotahitekaumarua
20Aingatarohokiewhitumangamanoewha,ehianga ketekiongawhatiwhatingaikohiaekoutou?Kamea ratou,Ewhitu.
21Nakameaiakiaratou,heahakoutoutematauai?
22¶AkataekiPetahaira;Nakakaweamaieratouhe matapokiaia,kainoikiaiakiawhakapangiaeia.
23Nakamauiakiteringaotematapo,kaarahiiaiaki wahootekainga;katuwhakionakanohi,akawhakapai onaringakiaia,kauikiaiamekoreiaekiteitetahimea
24Nakatitiroakeia,kamea,Ekiteanaahauingatangata ehaereereanametemeaherakau.
25Meireirakawhakapakiaanongaringakionakanohi, kameaiaiakiatitiro:nakaoraia,akamaramatetitiroki ngatangatakatoa.
26Nakatonoiaiaiakitonawhare,kameaatu,Kauae tomokitekainga,kauaanohokiekorerotiakitetahiote kainga
27NakahaereaIhuratoukoanaakongakingakaingao HihariaPiripai:aitearakauiiakianaakonga,kameaki aratou,Kitangatangataki,kowaiahau?
28Nakotaratouwhakahokinga,KoHoaniKaiiriiri:kita etahi,KoIraia;kietahi,Kotetahiongaporopiti.
29Nakameaiakiaratou,Kitakoutounaki,kowaiahau? NakawhakahokiaPita,kameakiaia,KoteKaraitikoe 30Nakawhakatupatoiaiaratou,kiakauaiaekorerotiaki tetangata
31Nakaangaiakitewhakaakoiaratou,kuatakotote tikangakiamahangamamaeoteTamaatetangata,kia whakakinongiahokiengakaumatua,engatohunganui,e ngakaraipi,kiawhakamatea,aitetoruongarakaara
32Ikorerotiamatanuitiaanotauakupueia.Nakamaua Pitakiaia,kaangakawhakahekitana
33Otirakatahuriia,katitirokianaakonga,kawhakaheki taPita,kamea,Haerekimuriiahau,eHatana:kahore hokioungakaukingameaateAtua,engarikiatetangata
34Nakakarangatiaeiatemanokiaia,ratoukoana akonga,kameakiaratou,Kitemeatetahikiahaeremaiki tewhaiiahau,mewhakakahoreiaeiaano,meamotona ripeka,kaaruaiiahau
35Kitewhaihokitetahikiaora,kamateanoia;engariki tematetetahi,monaiwhakaarokiahau,kiterongopai hoki,kaoraia
36Heahahokitepaikitetangata,kiteriroiaiateao katoa,akakoreheoramona?
37Heahahokitatetangataehoatuaiheiutumonakiaora?
38Na,kitewhakamatetahikiahau,kiakukorero,itenei whakatupurangapuremu,kino;Kawhakamaanohokite Tamaatetangatakiaia,inahaeremaiirungaitekororia otonaMatua,ratoukongaanaheratapu.
UPOKO9
1Nakameaiakiaratou,Heponotakuemeaneikia koutou,Teneianoetahiotehungaetuneiekoreepangia etemate,kiakiteraanoiterangatiratangaoteAtuae haeremaianairungaitekaha
2Akapahurengaraeono,kamauaIhukiaPita,kia Hemi,kiaHoani,nakaweaanaratoueiakirungakitetahi maungatiketikekitewahimotuke:akaputaketonaahua itoratouaroaro
3Nakanapatonuonakakahu,matonumetehukarere;e korehokieaheitekaihoroiirungaitewhenuatema 4NakaputamaikiaratouaIraiarauakoMohi:e koreroreroanarauakiaIhu
5NakaohoaPita,kameakiaIhu,Ekara,hepaikianoho tatouikonei:nakiahangaematouetahiwharaukiatoru; kiakotahimou,kiakotahimoMohi,kiakotahimoIraia
6Kahorehokiiaimataukitanaekoreroai;itinowehi hokiratou.
7Nakotetahikapuaetaumarumaruanakirungakiaratou: akaputahereoitekapua,emeaana,KotakuTamateneii arohaai:whakarongokiaia.
8A,titirorawaakeratoukitetahitaha,kitetahitaha, kahorearatoutangataikiteai,koratouanake,koIhu 9A,iaratouehekeihoanaitemaunga,kawhakatupato iaiaratoukiakauaekorerotiakitetangataaratouikiteai, kiaararaanoteTamaatetangataitehungamate
10Aipuritiatauakupueratou,kauiuikiaratouano,he aharatearangaakeitehungamate
11Akauiratoukiaia,kamea,Heahangakaraipikamea ai,koIraiakiamatuaputamai?
12Nakawhakahokiia,kameakiaratou,Eputaanaanoa Iraiaimuakitewhakatikaingameakatoa;kuaotianote tuhituhimoteTamaatetangata,kiamahaonamamae,kia whakakahoretia
13Kotakukupuiateneikiakoutou,Kuataemaianoa Iraia,heoimeatiaanaeratoukiaiataratouipaiai,nga meahokiituhituhiamona
14A,notonataengakingaakonga,kakiteiaherahitehui ekarapotianaiaratou,mengakaraipietotoheanakia ratou
15A,kitekautemanokatoaiaia,kamiharo,aomaana, ohaanakiaia
16Nakauiiakingakaraipi,Heahatakoutouetotohena kiaratou?
17Nakawhakahokitetahiirotoitemano,kamea,Ete Kaiwhakaako,ikaweamaieahautakutamakiakoe,he wairuareokoretona;
18A,ingawahiehopuaitewairuaiaia,kataiaiho:tutu anatehuka,teteaanaonaniho,apakokohaereana:imea anoahaukiauakongakiapeiaiakiwaho;akihaiitaeae ratou
19Nakotanawhakahokingakiaia,kamea,Eteuri whakaponokore,kiapeheateroaotokunohokiakoutou? kiapeheateroaotokumanawanuikiakoutou?kaweamai kiahau
20Nakaweaanamaiiakiaia:a,itonakitengaiaia,na haeatonutiaihoiaetewairua;kahingaiakitewhenua,ka okeoke,kahuka
21Nakauiiakitonamatua,Kapeheateroaotemeanei kiaia?Kameaia,Notetamarikitanga
22Hemahaanaturakangaiaiakitekapura,kitewai,kia ngaroai:otirakitetaeaekoeteaharanei,arohainamaua, kiaputatouwhakaarokiamaua
23KameaaIhukiaia,Kitetaeaekoetewhakapono,ka taeangameakatoaetetangatawhakapono
24Nakarangatonumaitematuaotetama,kamea,E whakaponoanaahau,eteAriki;awhinatiatoku whakaponokore.
25KakiteaIhuitemanoeomamaiana,kaririaeiate wairuapoke,kameakiaia,Etewairuawahangu,turi,ko takukuputeneikiakoe,Putamaiirotoiaia,kauaanoe tomoatukirotokiaia
26Nahamamaanatewairua,haehaenoaihoanaiaia,a putaanamaikiwaho:nokariteiakitetupapaku;ahe tokomahaimea,Kuamate
27OtirakamauaIhukitonaringa,kawhakaaraiaia;aka whakatikaia
28A,iaiakatomokitewhare,kauipukuanaakongakia ia,Heahamatouteaheiaitepeiiaiakiwaho?
29Anorakoiakiaratou,Ekoreeputanoatepena,mate inoianakemetenohopuku.
30Nakahapaingaeratouireira,ahaereanarawaenganui oKariri;akihaiiaipaikiamohiotiaetetahi
31Kotanahokiiwhakaakoaikianaakonga,imeaaikia ratou,KatukuateTamaatetangatakingaringaonga tangata,amaratouiaewhakamate;akaotiiate whakamate,kaaraakeitetoruongara
32Nakihairatouimataukitauakupu,kamatakuhokiki teuikiaia
33NakataeiakiKaperenauma;a,iaiairotoitewhare, kauiiakiaratou,Heahatakoutouikoreroreroaikia koutouiteara?
34Otiiakihairatouikiki:kotaratouhokiikorekoreroai kiaratouanoiteara,kowaitemeanuirawa
35Nakanohoia,kakarangaitetekaumarua,kameakia ratou,Kitewhaitetahikiawhitikoiaheimua,kawaihoia heimuriitekatoa,heikaimahimatekatoa
36Nakamauiakitetahitamaiti,awhakaturiaanaki waenganuiiaratou:nakahopukiaiaeiakionaringa,ka meakiaratou,
37Kitemanakotetahikitetahioeneitamariki,he whakaarokitokuingoa,emanakoanakiahau;
38NakawhakahokiaHoanikiaia,kamea,Ekara,ikite matouitetahiepeireweraanairungaitouingoa:nariria ihoematou,kahorehokiiaehaeretahimetatou.
39NakameaaIhu,Kauaeriria:kitemeahokinokute ingoaemahimerekaraaitetahi,ekoreehohorotana korerokinomoku.
40Koiahokieharaitehoawhawhainotatouia
41Kitewhakainumiakoutouetetahikitekapuwai,he whakaarokitokuingoa,notemeanoteKaraitikoutou,he ponotakuemeaneikiakoutou,ekoreiaehapaitonautu 42Na,kitehetetahiitetahioeneimeanonohie whakapononeikiahau,hepaikekiaiameiwhakairia tetahikohatumirakitonakaki,akamakaiakitemoana 43Na,kitehekoeitouringa,poutoa:paikehokimoute tomomutukiteoraitemakaringaruatiakiKehena,kite kapuraekoreetineia
44Kitewahiekoreaiematetoratoukutukutu,kite kapuraekoreetineia.
45Kiteheanokoeitouwaewae,poutoa:paikehokimou tetomokopakiteoraitemakawaewaeruatiakiKehena, kitekapuraekoreetineia.
46Kitewahiekoreaiematetoratoukutukutu,kite kapuraekoreetineia.
47Akitehekoeitoukanohi,tikarohia:paikehokimou tetomokanohitahikiterangatiratangaoteAtuaitemaka kanohiruakitekapuraoKehena
48Kitewahiekoreaiematetoratoukutukutu,kite kapuraekoreetineia
49Tatemeakatoteangatangatakatoakitekapura,ka toteaanongapatungatapukatoakitetote
50Hepaitetote:otirakitepirautetote,mateahaewhai tikangatoteai?Kiawhaitoteirotoiakoutou,kiamau hokiterongoatetahikitetahi
1¶Nakawhakatikaiaireira,haereanakingawahio HuriakiteratahaoHorano:nakahuihuimaianonga manokiaia;kaakoanoiaiaratou,kotanahangahoki tera
2NakahaeremaingaParihi,kauikiaia,Hemeatika raneikiawhakareretetangataitanawahine?te whakamatautauiaia
3Nakawhakahokiia,kameakiaratou,heahataMohii meaaikiakoutou?
4Kakiratou,ItukuaeMohikiatuhituhiahepukapuka whakarere,kawhakarereai.
5NakawhakahokiaIhu,kameakiaratou,Natepakeke ookoutoungakauituhituhiaaieiateneikupuakokia koutou.
6Iteorokohangangaia,ihangarauaeteAtuahetane,he wahine
7Mokoneikawhakarereaetetangatatonapapametona whaea,akapirikitanawahine;
8Heikikokikokotahihokirauatokorua:naheoianoto rauatokoruatanga,engarikotahianokikokiko.
9Na,koateAtuaihonoai,kauaeweheaetetangata
10Aitewharekauianoanaakongakiaiakitauamea
11Kameaiakiaratou,Kitewhakareretetahiitana wahine,akamarenaitetahiatu,epuremuanaia,ehara anakitera
12Kitewhakarerehokitewahineitanatane,aka marenatiakitetahiatu,epuremuanaia
13Nakakaweamaikiaiaetahitamarikinonohi,kiapaai iakiaratou:otirakaririaeanaakongatehungananai kawemai
14NotekitengaiaoIhu,kariri,kameakiaratou,Tukua ngatamarikinonohikiahaeremaikiahau,kauahokiratou earaiaatu:nongapeneihokiterangatiratangaoteAtua 15Heponotakuemeaneikiakoutou,Kitekahoreerite tetangoatetahiiterangatiratangaoteAtuakitatetamaiti nohinohi,ekoreiaetomokiroto
16Naokookonaanaratoueia,whakapakiaihoonaringa kirungakiaratou,manaakitiaanaratou.
17Na,iaiaehaereanaitehuarahi,kaomamaitetahi,ka tukuingaturikiaia,kaui,EteKaiwhakaakopai,meaha ahaukawhiwhiaikiteoratonu?
18NakotemeatangaaIhukiaia,Heahaahauikiiaaie koehepai?kahoretetahiipai,kotahianake,koteAtua
19Ematauanakoekingature,Kauaepuremu,Kauae patutangata,Kauaetahae,Kauaewhakapaeteka,Kauae kaia,Whakahonoretiatoupapametouwhaea.
20Nakawhakahokitera,kameakiaia,EteKaiwhakaako, kuaritekatoaeneimeaiahaunotokutamarikitangaake
21KakiteaIhuiaiakaarohakiaia,kameakiaia, Kotahitemeakahoreneiiakoe:haere,hokonaoutaonga, kahoatukingarawakore,aewhaitaongakoekiterangi:a haeremai,tangohiateripeka,kawhaiiahau
22Nakapouriiamotauakupu,ahaerepouriana:hemaha hokionataonga
23NakatirotiroaIhu,kameakianaakonga,Anote whakauauaotetapokootehungataongakite rangatiratangaoteAtua!
24Nakamiharongaakongakianakupu.Naka whakahokianoaIhu,kameakiaratou,Etamama,anote
whakauauaotetapokokiterangatiratangaoteAtuaote hungaewhakawhirinakianakingataonga!
25Erangitehaereotekameraratekowhaootengirahe meatakotonoa,hewhakauauarawaiatehaereotetangata taongakirotokiterangatiratangaoteAtua.
26Narahirawatoratoumiharo,kameakiaratouano,Ko wairaeora?
27NakatitiroaIhukiaratou,kamea,Ekoreteneietaea etetangata,kiteAtuaiakataea:etaeahokingamea katoaeteAtua
28KatahikaangaaPitakameakiaia,Na,kuamahuenei iamatoungameakatoa,kuaaruneiiakoe
29NakawhakahokiaIhu,kamea,Heponotakuemeanei kiakoutou,Kahorehetangataiwhakarereaeiahewhare, heteina,hetuahine,hepapa,hewhaea,hewahine,he tamariki,hewhenua,hewhakaarokiahau,moterongopai hoki,
30Ina,tatakiraungameaeriroiaia,iteneiwa,hewhare, heteina,hetuahine,hewhaea,hetamariki,hemara,mete whakatoi;aiteaomeakeneikoteoratonu
31Hetokomahaiaomuaewaihokimuri;koomuriki mua.
32NaitehuarahiratouehaereanakiHiruharama;ako Ihuihaereimuaiaratou:amiharoanaratou;aaruana ratou,kamataku.Katahikamauanoiaitetekaumarua, kaangakakorerokiaratouingameameakepakiaia
33Nana,ehaereanateneitatoukiHiruharama;akatukua teTamaatetangatakingatohunganui,kingakaraipi;a kakiiaeratoukiamate,katukuhokiiaiakingatauiwi
34Katawaiaia,katuwhaina,katuwhaina,kawhakamatea: aitetoruongarakaara.
35NakahaeremaikiaiaaHemirauakoHoani,ngatama aHeperi,kamea,EteKaiwhakaako,ehiahiaanamauakia meatiaekoetamauaeinoiai.
36Nakameaiakiaraua,Heahatakoruaehiahiaaikia meatiaeahaumakorua?
37Kamearauakiaia,Tukuakiamauakianoho,tetahiki toumatau,tetahikitoumaui,itoukororia
38NakotemeatangaaIhukiaraua,Kahorekoruae mataukitakoruaeinoinei:eaheiraneikoruateinuite kapukainumianeieahau?kiairiiriakoekiteiriiringae iriiriaaiahau?
39Kamearauakiaia,Eaheiano.KameaaIhukiaraua, Einuanokoruaitekapukainumianeieahau;eiriiria koruakiteiriiringaeiriiriaaiahau:
40Tenakotenohokitokumatau,kitokumauiranei, eharaitemeamaku;engarikahoatukitehungai whakariteaneimoratou.
41A,noterongongaotetekau,kaangakaririkiaHemi rauakoHoani
42NakarangatiaanaratoueIhukiaia,kameakiaratou, Emaharaanakoutou,kotehungaekiiaanahekawanano ngatauiwiheiwhakatupurangatirakiaratou;kooratou tangatararahiheimanakirungakiaratou
43Ekoreeperairotoiakoutou:engarikitemeatetahi kiatupuiaheitangatanuiirotoiakoutou,mewhakatupu kaimahiiamakoutou.
44Akitemeatetahiokoutoukiawhakanuiarawatia,me whakatupuponongaiamatekatoa
45KihaineihokiteTamaatetangataihaeremaikia mahiahemeamana,engarikiamahiia,kiatukuhokiiaia kiamateheiutumongatangatatokomaha
46NakataeratoukiHeriko:a,iaiaehaereatuanai Heriko,ratoukoanaakongametemanotini,enohoanaa Paratimiuha,tamaaTimiuha,hematapo,itetahaoteara kitetonomeamana.
47A,itonarongongakoIhuoNaharetatena,kaangaiaka karanga,kamea,EIhu,eteTamaaRawiri,kiaarohaki ahau
48Ahetokomahakitekiikianohopuku,heoitinorahi aketanakaranga,EteTamaaRawiri,kiaarohakiahau
49NakatuaIhu,kameakiakarangatiaiaAkarangatia anaeratoutematapo,kameakiaia,Kiamaia,whakatika; ekarangaanaiakiakoe
50Nakawhakarereaeiatonakakahu,awhakatikaana, haereanakiaIhu
51NakaohoaIhu,kameakiaia,Heahatauehiahiana kiameatiaeahaumau?Kameatematapokiaia,Ete Ariki,kiatitiroahau
52NakameaaIhukiaia,Haere;natouwhakaponokoei oraai.Natitirotonuakeia,aruanaiaIhuiteara.
UPOKO11
1¶A,nokatataratoukiHiruharama,kiPetapaki,ki Petani,iMaungaOriwa,tokoruaanaakongaitonoaeia
2Aimeaiakiaraua,Haerekitekaingaeangamaianaki akorua:etomokaukireira,kakitekoruaitetahikuaoe hereana,kahoreanoinohoiaetetangata;wetekina, arahinamai.
3Akitekimaitetahitangatakiakorua,Heahateneika meingaaiekorua?meaatuemeaanateArikikiaia;naka tukuatonutiamaieiakikonei.
4Nahaereanaraua,kakiteitekuaoehereanakite kuwahaiwahoiteara;awetekinaanaiaeratou
5Akameaetahiotehungaetuanaireirakiaraua,he ahatakoruaewewetenaitekuao?
6NakakorerotiaerauakiaratoutaIhuimeaai:atukua anarauaeratou.
7NakaarahinatekuaokiaIhu,nawharikitiaanaoraua kakahukirungakiaia;anohoanaiairungaiaia
8Nahetokomahaiwharikiioratoukakahukiteara:ko etahiikokotiingamangaongarakau,wharikitiaanakite ara
9Na,kotehungaihaereimua,metehungaihaereimuri, ikaranga,imea,Ohana;Kawhakapaingiaiaehaeremai anairungaiteingoaoteAriki
10Kawhakapaingiaterangatiratangaototatoumatuao RawiriehaeremaianairungaiteingoaoteAriki:Ohana irungarawa.
11NakatomoaIhukiHiruharama,kirotohokikite temepara:a,kamututanatirotiroingameakatoa,kotewa hokioteahiahi,kahaereratoukotetekaumaruakiPetani 12Na,iteaongaake,itoratouhaerengamaiiPetani,ka hiakaiia:
13A,itonakitengaitetahipikiitawhiti,herauona,ka haereia,mekoreekiteatetahimeairunga:a,itonataenga kireira,kahorehemeaikiteaeia,herauanake;kahore anohokitewapiki.
14NakaohoaIhu,kameakitauarakau,Kauarawate tangataekaiitetahihuaouaketonuatuAkarongoana akonga.
15NakataeratoukiHiruharama:akatomoaIhukite temepara,kaangakapeikiwahoitehungaehokomaiana,
ehokomaianairotoitetemepara,turakinaakengatepuo ngakaiwhakawhitiwhitimoni,menganohoangaote hungahokokukupa;
16Akihaiitukuaeiakiamauriatetahiokoetetangatara tetemepara.
17Aiwhakaakoia,imeakiaratou,Kahorekoiai tuhituhia,Kakiiatokuwharehewhareinoimongatauiwi katoa?heoikuameinganeiekoutouheianamonga kaipahua
18Irongohokingakaraipimengatohunganui,akarapu kitepeheaewhakangaromiaaiia:imatakuhokiratouiaia, notemeaimiharoteiwikatoakitanaako
19Aingaahiahikahaereiakiwahootepa.
20A,iteata,iaratouehaereana,kakiteitepiki,kua marokeakeingapakiaka
21NakamaharaaPita,kameakiaia,EteKaiwhakaako, na,tepikiikangaraekoe,kuamaroke
22NakawhakahokiaIhu,kameakiaratou,Kiamaute whakaponokiteAtua.
23Heponohokitakuemeaneikiakoutou,Kitemea tetahikiteneimaunga,Kianekeatukoe,kiawhakatakaki temoana;ekoreanoeruaruatonangakau,engarika whakaponoterakaputamaingameaikorerotiaeia;ka riroiaiatanaimeaai
24Koiaahaukameaneikiakoutou,Kongameakatoae tonoaikoutouinainoi,mewhakaponokariromaiia koutou,akawhiwhikoutou
25A,katukoutou,kakarakia,kitemeahetakeririta koutoukitetahi,murua:kiamuruaaihokiokoutouheeto koutouMatuaiterangi
26Nakitekorekoutouemuru,ekoreanoewhakarerea noatiaihookoutouheetokoutouMatuaiterangi
27NakataeanoratoukiHiruharama:a,iaiaehaereere anaitetemepara,kahaeremaikiaiangatohunganui,me ngakaraipi,mengakaumatua
28Kameakiaia,Tena,temanaimeatiaaieneimeaekoe? nawaiihoatuteneimanakiakoe,imeaaikoeieneimea?
29NakawhakahokiaIhu,kameakiaratou,Makuhokie uikiakoutoukiakotahikupu,makoutouewhakahokimai kiahau,katahikakorerotiaeahaukiakoutoutemanai meaaiahauieneimea
30KoteiriiringaaHoani,noterangiranei,notetangata ranei?whakahokimaikiahau.
31Akakoreroreroratoukiaratouano,kamea,Kitemea tatou,Noterangi;kameaia,Ha,heahakoutoute whakaponoaikiaia?
32Akitemeatatou,Notetangata;kamatakuratouite iwi:kitaratoukatoahokiheporopitiponoaHoani.
33Nakawhakahokiratou,kameakiaIhu,Kahorematou ematauNakawhakahokiaIhu,kameakiaratou,Ekore anoekorerotiaeahaukiakoutoutemanaimeaaiahaui eneimea.
UPOKO12
1¶NakatimataiakitekorerokupuwhakaritekiaratouI whakatokiatemarawainaetetahitangata,ataiepatiaana kitetaiepa,nakakeriatetakotorangawaina,hangaana tetahiwharetiketike,tukuaanaeiakingakaimahi,nako tonahaerengakitawhiti.
2Aitepoitikaaikatonoaeiaheponongakingakaimahi kitetikiietahihuaotemarawainaiaratou
TeEvaneliaaMareko
3Nakamauratoukiaia,awhiuaana,tonoakautiaatuana
4Nakatonoaanoeiakiaratoutetahiatupononga;aka akinaiaeratoukitekohatu,ngawhaihotonamatenga,a katukinotiaiakatonoaatu.
5Nakatonoaanoeiatetahiatu;apatuaihoiaeratou,me tetinikeatu;koetahiiwhiua,koetahiiwhakamatea
6Nakotahiakeanotana,hetamaarohanana,koiaomuri rawaitonoaaieiakiaratou,imeahokiia,Ehopohopo ratoukitakutama
7Nakameaauakaimahikiaratouano,Kotetangatatenei monatekainga;tena,tatoukawhakamateiaia,amotatou tekainga
8Nakamauratoukiaia,whakamateaiho,makaanaki wahootemarawaina
9Na,kapeheaterangatiraotemarawaina?kahaeremai ia,kawhakangaroingakaimahi,kahoatutemarawainaki etahiatu
10Akahoreanokoutouikoreroiteneikaraipiture;Kote kohatuikapeaengakaihangakuameingaheiupokomote kokonga
11NaIhowatenei,ahemeamiharokiotatoukanohi?
12Nakawhairatoukiahopukinaia,engariimatakuite mano:imohiohokiratoumoratoutekupuwhakaritei korerotianeieia:nawhakarereaanaia,haereanaratou
13NakatonoamaieratoukiaiaetahiongaParihi,ratou kongaHeroriana,heihopumotetahikupuana
14A,notoratoutaengamai,kameakiaia,Ete Kaiwhakaako,ematauanamatouheponokoe,ekoreano koeewhakaarokitetangata:ekorehokikoeetitirokite kanohitangata,engariewhakaakoanaitearaoteAtuai rungaitepono:hemeatikaraneitehoatutetakohakia Hiha,kahoreranei?
15Mehoaturaneiematou,kauaraneiehoatu?Otirai mohioiakitoratoutinihanga,kameakiaratou,Heaha koutoukawhakamatautauaiiahau?mauriamaihepeneki ahau,kiakiteahau
16Nakaweaanaeratou.Nakotanameatangakiaratou, Nowaiteneiahuametetuhituhinga?Kamearatoukiaia, NoHiha
17NakawhakahokiaIhu,kameakiaratou,Hoatukia HihangameaaHiha,kiteAtuangameaateAtuaA miharoanaratoukiaia
18NakahaeremaikiaiangaHaruki,emeaneikahorehe aranga;kauiratoukiaia,kamea,
19EteKaiwhakaako,ituhituhiaMohikiamatou,Kite matetetuakanaotetahitangata,mahueihotanawahine, kahorehetamarikiheiwaihotangaiho,metangoetona teinatanawahine,kawhakatupuuriaimotonatuakana.
20Nateratetahiwhanau,tokowhitu,hetuakana,heteina: katangotomuaitewahine,kamate,akahoreheurihei waihotangaiho
21Katahikatangotetuaruaiaia,kamate,kahoreano hokionauriheiwaihotangaiho:peratonuanohokite tuatoru
22Itangoanotetokowhituiaia,akahoreoratouurihei waihotangaiho:murirawaihokamatekotewahine
23Na,itearanga,itemeakaararatou,mawaioratoute wahine?hewahinehokiianatetokowhitu
24NakawhakahokiaIhu,kameakiaratou,Eharaianei teneiitemeaiheaikoutou,kahoreneihokiemohioki ngakaraipiture,kitekahahokioteAtua?
25Itemeahokikaaramairatouitehungamate,ekoree marena,ekoreanoehoatukiamarenatia;engarikariteki ngaanaheraoterangi
26Namotehungamate,motearanga:kahoreanokoutou ikiteitepukapukaaMohi,ikoreroteAtuakiaiairotoi terakau,imeaai,KoahauteAtuaoAperahama,teAtuao Ihaka,teAtuaoHakopa?
27EharaiaiteAtuanotehungamate,engariheAtuano tehungaora:nanuiatutokoutouhe
28A,kotehaerengamaiotetahiongakaraipi,kote rongongakiaratouetotoheana,kakitehepaitana whakahokikiaratou,kauikiaia,Koteheatetuatahio ngaturekatoa?
29NakawhakahokiaIhukiaia,Kotetuatahiongature katoa,Whakarongo,eIharaira;KoIhowa,kototatouAtua, heArikikotahi:
30Kiawhakapauahokitoungakau,touwairua,tou hinengaro,toukaha,kitearohakiteAriki,kitouAtua:ko teturetuatahitenei.
31Heriteanotetuaruakitenei,Kiaarohakoekitouhoa tata,anokokoeKahoreheturekeatuenuiakeienei
32Nakameatekaraipikiaia,Kapai,eteKaiwhakaako, heponotaukorero:kotahitonuteAtua;kahoreatuhokiko iaanake
33Akotearohakiaiamatengakaukatoa,mate whakaarokatoa,matewairuakatoa,metekahakatoa,me tearohakitonahoatataanokoia,nuiatuingatahunga tinanakatoa,ingapatungatapukatoa.
34A,tekitengaoIhuhekupumohiotanaiwhakahokiai, kameakiaia,Kahorekoeimataraatuiterangatiratangao teAtua.Akihaitetahitangataimaiakiteuikiaiaimuri iho
35NakawhakahokiaIhu,kamea,iaiaewhakaakoanai rotoitetemepara,Nateahangakaraipikameaai,he TamanaRawiriateKaraiti?
36NaRawiriakehokitekupuirotoiteWairuaTapu,I meateArikikitokuAriki,heitokumataukoenohoai,kia meingaraanoeahauouhoaririheiturangawaewaemou
37KoRawiritonuteneiekaranganeikiaiaheAriki;ano heaiaitamaaikiaia?Akoaanateiwinuikite whakarongokiaia
38Nakameaiakiaratouitanaakoranga,Kiatupatoki ngakaraipi,kotaratoueraweaikotehaereirotoinga kakahuroroa,earohaanakingaohatangaingakainga hokohoko
39Menganohoangarangatiraingawharekarakia,menga nohoangarangatiraingahakari;
40Kapauneiiaratoungawhareongapouaru,aka mamingakiteinoiroa:henuirawatemateepakiaratou
41NakanohoaIhuiteritengaatuotetakotorangamoni, kamatakitakikitemanoepangamonianakite takotorangamoni:ahetokomahangatangatawhaitaongai pangamonimahakiroto
42Nakotehaerengamaiotetahipouarurawakore,ka makaingameanohinohi,erua,kotahipatenakitehuia 43Nakakarangatiaeiaanaakonga,kameakiaratou,He ponotakuemeaneikiakoutou,Henuinoaatutatenei pouarurawakoreimakaaiiaratoukatoaimakakite takotorangamoni
44Koratoukatoahokihehirarawaoratoutaongaimaka kiroto;engarikoiaitonarawakoretangaimakaianamea katoa,araitonaorangakatoa
1¶A,iaiaehaereatuanaitetemepara,kameatetahio anaakongakiaia,EteKaiwhakaako,nana,tetuonga kohatu,tetuongawhare!
2NakawhakahokiaIhu,kameakiaia,Kakitekoeienei wharenunui?ekoreetoetetahikohatuirungaitetahi kohatu,engarikawhakahoroa.
3A,iaiaenohoanairungaiMaungaOriwaiteritenga atuotetemepara,kauipukuatuaPita,aHemi,aHoani,a Anarukiaia,
4Korerotiamaikiamatou,koaheaeneimea?heahahoki tetohuinariteeneimeakatoa?
5NakaangaaIhukakorerokiaratou,Kiatupatokei mamingatiakoutouetetangata
6Hetokomahahokiehaeremaiirungaitokuingoa,e mea,Koahauia;ahetokomahaewhakapohehetia
7Erongokoutoukingapakanga,kingahaupakanga,kei ohorere:kuatakotohokiheputangamoauamea;kareano iatemutunga
8Kawhakatikahokitetahiiwikitetahiiwi,tetahi rangatiratangakitetahirangatiratanga:ahetiningawahie putaaiheru;
9Engarikiatupatokiakoutou:katukuahokikoutouki ngarunanga;kawhiuakoutouirotoingawharekarakia:a kakaweakitearoaroongakawana,ongakingi,mote whakaarokiahau,heimeawhakaatukiaratou
10Kuatakotohokitetikangakiamatuakauwhautiate rongopaikingaiwikatoa
11Iaarataihiaoutoueiatuuhia’tu,eiahaemana‘onamua itaoutoueparauatu,eiahaemana‘oitooutoumana‘o;te WairuaTapu
12Nakatukuatetuakanaeteteinakitemate,tetamahoki etepapa;akawhakatikangatamarikikingamatua,ka meakiawhakamatea
13Akakinongiakoutouengatangatakatoa,hemeamo tokuingoa:kotetangataiaeuanaataeanoatiatemutunga, koiaeora
14Otirakakitekoutouitemeawhakarihariha,itemea whakangaro,ikorerotiaaieRanieraporopiti,etuanaite wahiekoreetika,(kotekaikorerokiamatauia),meoma tehungaiHuriakingamaunga;
15Kauahokitetangatairungaitetuanuiehekeihokite whare,kauaanohokietomokirotokitetangoitetahimea irotoitonawhare
16Kauaanotetangataitemaraehokikimuri,kitetikii tonakakahu
17Aue,tematemotehungaehapuana,mongameahoki ewhangaianakiteu,iauara!
18Makoutoueinoikeirokohangakoutouetewhatiite hotoke
19Hewhakapawerahokiauara,kahoreonariteote orokohangangaihanganeieteAtuaamohoanoanei, kahorehokiheperaamuriakenei
20MeikahorehokiauaraiporoaiwaengaeteAriki,e koretetahikikokikoeora:otirakawhakaaroatehunga whiriwhiriiwhiriwhiriaeia,aporoaanaauaraiwaenga.
21Kitemeatetahikiakoutouireira,Na,teneiateKaraiti; na,keireiraanoia;kauaewhakaponokiaia:
22EwhakatikahokingaKaraititeka,mengaporopititeka, kawhakaatuingatohumengameawhakamiharo,amei taea,kamamingatiaeratoutehungawhiriwhiri
23Engarikiatupato:na,kuakorerotiawawetianeieahau ngameakatoakiakoutou.
24Na,iauara,imuriitauawhakapawera,ka whakapouritiatera,ekoreanohokietititeatarau.
25Katakaihongawhetuoterangi,kangaueuengamea kahaongarangi
26NakoreiraratoukiteaiiteTamaatetangataehaere maianairungaingakapua,metekahanui,metekororia.
27Koreiraanoiatonoaiianaanahera,akahuihuiaanai whiriwhiriaiingahauewha,itepitootewhenuataenoa kitepitooterangi
28Na,akonahekupuwhakaritemotepiki;Itonamangae ngawarianaano,akaputaonarau,kamohiokoutoukua tatateraumati:
29Waihokikokoutou,inakiteieneimeaeputamaiana, kamataukatataia,keingakuwahatonu.
30Heponotakuemeaneikiakoutou,Ekorerawatenei whakatupurangaepahemo,kiaputaraanoeneimeakatoa
31Koterangimetewhenuaepahemo:koakukupuiae koreepahemo
32Otirakahoretetahitangataemohiokitauara,kitaua haora,kahorengaanaheraoterangi,kahoreteTama,kote Matuaanake
33Kiatupato,kiamataara,meteinoi:kahorehokikoutou emataukitewa,koahearanei.
34KaritehokiteTamaatetangatakitetangataehaere anakitawhiti,mahueihoiaiatonawhare,atukuaihoeia ngatikangakianapononga,tanamahimatetahi,matetahi, kawhakahauihohokikitekaitiakitataukiamataara
35Kiamataararapea:kahorehokikoutouemataukitewa ehaeremaiaiterangatiraotewhare,koteahiahi,ko waenganuiporanei,kotetangihangaoteheihei,kote ataturanei;
36Keiputawhakareremai,karokohangakoutoueiae moeana
37Na,kotakuekoreroneikiakoutou,kakorerotiaanoe ahaukitekatoa,Kiamataara.
UPOKO14
1¶Na,kiaruaakengarakotekapengametehakariote tarorewenakore:nakarapungatohunganuimenga karaipiitetahitinihangaemauaiia,ewhakamateai.
2Otiraimearatou,Kauakaitehakari,keingangauteiwi
3A,iaiaiPetaniitewhareoHaimonarepera,iaiaanoe nohoanakahaeremaitetahiwahinemetetahipouaka kohatu,kitonuitehinukakara,hetinonara,hemeautu nui;awahiaanaeiatepouaka,ringihiaanakirungaki tonamatenga
4Iririanoetahiirotoiaratou,imea,Heiahatenei maumauotehinukakara?
Mahaatuhokiitetoruraungapeneteutumeihokona teneihinu,nakahoatukitehungarawakoreNaka amuamuratoukiaia
6NakameaaIhu,Waihorauana;heahakoutouka whakapaweraweraiaia?hepaitanamahikiahau
7Keiakoutoutonuhokitehungarawakoreingawakatoa, heiatawhaitangahokiratoumakoutouingawaepaiai koutou:ekoreiaahauenohotonukiakoutou
8Kuamahiaeiatemeaetaeaeia:kuawhakawahiaeiai muaneitokutinanamotetanumanga
TeEvaneliaaMareko
9Heponotakuemeaneikiakoutou,Kongawahikatoao teaoekauwhautiaaiteneirongopai,kakorerotiaanota teneiwahineimeaai,heiwhakamaharakiaia 10NakahaereaHuraIkariote,tetahiotetekaumarua,ki ngatohunganui,kitetukuiaiakiaratou. 11A,nokarongoratou,kahari,kawhakaaekiahoatuhe monimanaNakarapuiakitewapaietukuaaiia 12A,iteratuatahiotetarorewenakore,itewaepatuaai tekapenga,kameaanaakongakiaia,Koheakoepaiai kiahaerematoukitetaka,kiakaiaikoeitekapenga?
13Nakatonoaeiatokoruaoanaakonga,kameakiaraua, haerekitepa,akatutakimaikiakoruahetangataemau anaitetahawai:haereimuriiaia.
14Akameakitetangataotewhareetomoaiia,Emea anateKaiwhakaako,Keiheaterumaekaiaimatoukoaku akongaitekapenga?
15Amanatonuewhakaatukiakoruaherumanuiirunga, otirawatewhariki,tewhakapai:heireiratakaaimatatou 16Nahaereanaanaakonga,a,notetaengakitepa,kakite itanaikoreroaikiaraua:atakaanaerauatekapenga 17Aiteahiahikahaereatuiametetekaumarua 18A,iaratouenohoana,ekaiana,kameaaIhu,He ponotakuemeaneikiakoutou,Kotetahiokoutou,kei tokutahaneiekaiana,manaahauetuku 19Nakapatepourikiaratou,kakitakitahikiaia,Ko ahauranei?akameatetahi,Koahauranei?
20Nakawhakahokiia,kameakiaratou,Kotetahiote tekaumarua,etoutoutahineimauakiterihi.
21EhaereanahokiteTamaatetangata,eperaanamete meaituhituhiamona:otiiaauetematemotetangatae tukuaaiteTamaatetangata!hepaimotauatangatamei kauaiaewhanau
22A,iaratouekaiana,kamauaIhukitetaro,a,kamutu tewhakapai,kawhawhati,kahoatukiaratou,kamea, Tangohia,kainga:kotokutinanatenei
23Nakamauiakitekapu,a,kamututewhakawhetai,ka hoatukiaratou:akainumiaeratoukatoa.
24Akameaiakiaratou,Kookutotoenei,koote kawenatahou,ewhakahekeaanamotetini
25Heponotakuemeaneikiakoutou,Ekoreahaueinu atuanoitehuaotewaina,kiataearaanotauaraeinumia houtiaaieahauiterangatiratangaoteAtua
26A,nokamututaratouhimene,kahaerekiMaunga Oriwa
27KatahiaIhukameakiaratou,Kahekatoakoutouki ahauiteneipo:kuaotihokitetuhituhi,Kapatuaeahaute hepara,akongahipikawhakamararatia
28Otira,muriihoitokuaranga,kahaereahauimuaia koutoukiKariri
29NakameaaPitakiaia,Ahakoahenoatekatoa,ekore ahauehe
30AkameaaIhukiaia,Heponotakuemeaneikiakoe, Koakuanei,iteneipoano,itemeakahoreanokiaruanga tangihangaotetikaokao,katoruauwhakakahoretangai ahau
31Katahikatinoaritarawatanameatangaatu,Ahakoakua takototetikangakiamatetahiaumekoe,ekoreahaue whakakahoreiakoeIperaanotekoreroaratoukatoa
32Akataeratoukitetahiwahi,ehuainaanakoKehemane: nakameaatuiakianaakonga,Heikoneikoutounohoai, kiainoiahau
33NakamauiakiaPitaratoukoHemi,koHoani,aka timatatekoera,tetumatatenga;
34Nakameaiakiaratou,Keitetinopehiatokuwairuae tepouri,tatapukitemate:heikoneikoutounohoai,kia mataara.
35Nakahaereiakipahakitataatu,kahingakitewhenua, kainoi,mekahoreeaheikiapahemoatuteneihaoraiaia
36Akameaia,EApa,ePa,kataeaekoengameakatoa; tangohiaatuteneikapuiahau:otiiakauaewaihoitakue paiai,engariitau
37Nakahaereia,karokohangaatuemoeanaratou,aka meaiakiaPita,EHaimona,keitemoeiakoe?ekore raneietaeaekoetemataarakiakotahihaora?
38Kiamataarameteinoi,keiurukoutoukite whakamatautaurangaHehihikotewairua,kotekikokiko iahengoikore.
39Nakahaereatuanoia,kainoi,metewhakahuaiaua kupuano
40Nakahokimaianoia,karokohangaemoeanaratou, henuihokitetaimahaooratoukanohi;akihairatoui mataukitaratouewhakahokiaikiaia
41Nahaereanaanoia,kotetoruongahaerenga,kamea kiaratou,Emoera,whakataiakoutou:heoira,kuataeate haora;na,katukuateTamaatetangatakingaringaote hungahara.
42Maranga,kahaeretatou;nana,katatatekaitukuiahau 43Na,iaiaanoekoreroana,kahaeremaiaHura,tetahio tetekaumarua,metetiniotetangata,mengahoari,me ngapatu,iahumaiingatohunganui,ingakaraipi,inga kaumatua
44Nakuaotitetahitohutewhakaritekiaratouetona kaituku;imeaia,Kotakutangataekihiai,koiatera; hopukina,arahinaatukiaora
45Na,itonataengamai,tikatonukiaia,kamea,Ekara,e kara;kakihiiaia
46Nakamauoratouringakiaia,ahopukinaanaia
47Nakaunuhiaetetahiotehungaetuanaireiratana hoari,hauaihoeiateponongaatetohunganui,poroaana tonataringa
48NakawhakahokiaIhu,kameakiaratou,Hetahae ahau,ihaeremaiaikoutoumengahoari,mengapatu,ki tehopuiahau?
49Iakoutouahauewhakaakoanaitetemeparaitenara,i tenara,akihaikoutouihopuiahau:otiraimahiatenei meakiariteaingakaraipiture
50Nawhakarereanaratoukatoaiaia,omaana.
51Nateratetahitaitamarikiiarutahimaimeia,takaiaai hekakahurinenakirungaakeitonakirikau;nakamau ngataitamarikikiaia
52Otiraiwhakarereaatueiatekakahurinena,aoma tahangaatuana
53NakaarahinaatueratouaIhukitetinotohunga:aka huihuimaikiaiangatohunganuikatoa,ngakaumatuame ngakaraipi
54NateraaPitatearuraiaiaitawhiti,taenoakiroto,ki temaraeotetinotohunga;
55Nairapungatohunganuimeterunangakatoaite kororomoIhu,ewhakamateaai;akahoreikitea
56Hetokomahahokingakaiwhakapaetekamona,otiia kihaiiritearatoukorero.
57Nakawhakatikaetahi,kawhakapaetekakiaia,kamea,
TeEvaneliaaMareko
58Irongomatoukiaiaemeaana,Makuewhakahoro teneiwharetapuihangaeteringa,akiatorungaraka hangaeahautetahiatu,eharaiteringaimahi
59Akihaiiritetaratoukorero.
60Nakawhakatikatetohunganuiiwaenganui,kauikia Ihu,kamea,Kahoreaukupu?heahataeneiewhakaatu neimou?
61Heoikihaiiaikuihi,kahorehokihekupuiwhakahokia eiaNakauianotetinotohungakiaia,kameakiaia,Ko teKaraitiraneikoe,koteTamaateraewhakapaingianei?
62KameaaIhu,Koahauia:aterakoutouekiteiteTama atetangataenohoanaiteringamatauotekaha,ehaere maianamengakapuaoterangi.
63Katahikahaehaetetinotohungaionakakahu,kamea, heiahaatumatatouetahikaiwhakaatuano?
64Kuarongokoutoukitekohukohu:epeheaanaokoutou whakaaro?Nakawhakaheratoukatoakatikatemate mona
65Katahikaangaetahikatuwhakiaia,kaaraiitonamata, kakuruiaia,kameakiaia,Poropitimai:akapakipakia iaengaponongakioratouringa
66A,iaPitaitemaraeiraro,kahaeremaitetahionga kotiroatetohunganui
67A,itonakitengaiaPitaepainainaana,katitiroatukia ia,akamea,KokoeanotetahiiaIhuoNahareta.
68Otirakawhakakahoreia,kamea,Kahoreahauemohio, ekoreanoemaramakitauekoreromainaNakaputaatu iakitewhakamahau;atangianatetikaokao.
69Akakitetekotiroiaia,kaangakakorerokitehungae tutataana,Noratouhokitenei
70Nakawhakakahoreanoia.Amuritataihokakorero anokiaPitatehungaetutataana,Heponokokoetetahio ratou;noKaririhokikoe,aeriteanataukorero
71Katahiiakatimatatekanga,teoati,Kahoreahaue mataukitenatangataekoreronakoutou
72Ireirakatangianotetikaokao,kotetuaruaonga tangihanga.NakamaharaaPitakitekupuikoreroaiaIhu kiaia,Ekoreetuaruatetangiotetikaokao,katoruau whakakahoretangaiahauNakawhakaaroia,katangi
UPOKO15
1¶A,meakauaketeata,karunangangatohunganui,nga kaumatua,ngakaraipi,meterunangakatoa,akahereae ratouaIhu,kaarahinaatu,atukuaatuanakiaPirato
2NakauiaPiratokiaia,KokoeraneiteKingionga Hurai?Nakawhakahokiia,kameakiaia,Kuakorerotia mainaekoe.
3Hemahahokingameaiwhakapaeakiaiaengatohunga nui,heoikahorehekupuiwhakahokiaeia
4KauianoaPiratokiaia,kamea,Kahoreaukupu whakahoki?nana,tetiniongameaewhakaatuneiratou mou
5HeoikahoreaIhuiwhakahokiatuano;nokamiharoa Pirato
6Naitauahakarikotahiteherehereitukuaeiakiaratou, kotaratoueinoiai.
7NaireiratetahitangatakoParapateingoa,eheretahi anameonahoatutu,hehungaipatutangataite ngangaretanga.
8Nakakarangatemano,kaangakatonokiaiakiaperatia metanaimeaaikiaratouimua
9NakawhakahokiaPiratokiaratou,kamea,Epaiana raneikoutoukiatukuaeahaukiakoutouteKingionga Hurai?
10Imaharahokiiahehaeitukuaaiiaengatohunganui.
11Otirakawhakatutehutiaengatohunganuitemano,kia tukuaeiakoParapakekiaratou
12NakawhakahokianoaPirato,kameakiaratou,He ahaotitakoutouepaiaikiameatiaeahaukiteneiehuaina neiekoutoukoteKingiongaHurai?
13Kakarangaanoratou,Ripekatiaia
14NakameaaPiratokiaratou,Heahakoiatanakinoi meaai?Heoinuinoaatutaratouhamama,Ripekatiaia
15Na,itonahiahiakiawhakamarietiatemano,tukuaana ePiratoaparapakiaratou,a,kaotiaIhutewhiu,katukua kiaripekatia
16Nakaarahinaiaengahoiakitemarae,arakitewhare whakawa;nakahuihuiateropukatoa
17Kawhakakakahuriaiakitekakahupapura,a,kaoti tetahikaraunatataramoatewhiri,kapotaeakitona matenga
18Nakaangaratoukaohakiaia,Tenakoe,eteKingio ngaHurai!
19Patuaanaeratoutonamatengakitekakaho,tuwhaana kiaia,katukuingaturikiaia,kakoropikokiaia
20A,nokamututaratoutaunukiaia,katangohiatekahu papuraiaia,nawhakakakahuriaanaiakionaakekakahu, aarahinaanaiakiaripekatia
21Nakameingaeratoutetahitangataetikaananareira,a HaimonaoHairini,iahumaiingawhenua,kotepapao ArehanerarauakoRupuha,kiaamoitonaripeka 22Nakaarahinaiakitetahiwahi,kiKorokota,tona tikangainawhakamaoritiakoteWahiAngaanga 23Ahoatuanakiaiahewaina,hemeawhakananukite maira,kiainumia:otirakihaiitangohiaeia.
24Akaotiiateripeka,kaweheweheaonakakahu,hemea makakiterota,koteahaeriroitetahi,itetahi
25Nakotetoruteraongahaora,akaripekatiaiaeratou.
26Kotemeaiwhakawakiaaiiaituhituhiakirunga,KO TEKINGIONGAHURAI
27Natokoruangatahaeiripekatiangatahitiameia;ko tetahikimatau,kotetahikitonamaui
28Nakaritetatekaraipitureemeanei,Itauangatahitiaia metehungahara.
29Akakohukohukiaiatehungaehaereanarareira,me teruruoratoumatenga,kamea,Ha,kokoeheiwhakahoro itewharetapu,heihangaanoingaraetoru!
30Whakaorangiakoe,hekeihoiteripeka
31Ipenaanotetawaiangatohunganuiratoukonga karaipikiaratouano,kamea,Koeraatuiwhakaorangiae ia;ekoreetaeaeiatewhakaoraiaiaano
32TenarakiahekeihoaianeiateKaraiti,teKingio Iharaira,iteripeka,kiakiteaitatou,kiawhakaponoai.Ai tawaikiaiatehungairipekatiangatahitiameia
33A,nokataekiteonoongahaora,kapouriarungaote whenuakatoa,taeanoatiateiwaongahaora
34AiteiwaongahaorakakarangaaIhu,henuitereo,ka mea,Eroi,Eroi,ramahapakatani?kotetikangateneiina whakamaoritia,EtokuAtua,etokuAtua,heahakoei whakarereaiiahau?
35A,noterongongaoetahiotehungaetuanaireira,ka mea,Nana,ekarangaanaiaiaIraia
TeEvaneliaaMareko
36Nakaomatetahi,kawhakakiitetahihautaikitewinika, whakanohoiaanakitekakaho,kahoatukiainumiaeia,ka mea,Kati;kiakitetatouehaeremairaneiaIraiakite tangoiaiakiraro.
37NahenuitereoikarangaaIhu,ahemoake.
38Nakawahiatearaiotetemeparaiwaenganuipumaii rungaakiraro
39A,notekitengaotekeneturio,etumaianakiaia,i perateahuaotanatukungaitonawairua,kameaia,He ponokoteTamaateAtuateneitangata
40Naireiraetahiwahineematakitakianamaiitawhiti:i rotoiaratouaMeriMakarini,aMerihokiwhaeaoHemi, temeaiti,rauakoHohi,meHaromi;
41(Naratouhokiiaruiaia,iaiaiKariri,imahimeanei mana;)meetahiatuwahinetokomahaihaeretahimaime iakiHiruharama.
42Nakaahiahi,itemeakotetakangaia,arakoterai muaakeotehapati;
43KahaeremaiaHohepaoArimatia,hekaiwhakatakoto whakaaronui,etatarianaanoiakiterangatiratangaote Atua,akahaeremaiaatukiaPirato,kainoiitetinanao Ihu.
44NakamiharoaPirato,huanoakahoreanoimate:ka karangatiaeiatekeneturio,kauikiaia,mehemeakua matenoaatuia.
45A,nokarongokitekeneturiokuamate,kahoatueiate tinanakiaHohepa
46Nakahokonaeiaherinena,katangohiamaiiakiraro, atakaiaanakiterinena,kawhakatakotoriakirotokite urupaihauakirotokitekamaka,awhakatakaatuanahe kohatukitekuwahaoteurupa.
47IkiteaMeriMakarini,rauakoMeriwhaeaoHohi,ite wahiiwhakatakotoriaaiia
UPOKO16
1¶A,notepahemotangaotehapati,kahokonahemea kakaraeMeriMakarini,eMeriwhaeaoHemi,eHaromi, kiahaereairatoukitewhakawahiiaia
2Na,iteatatuoteratuatahiotewiki,kahaereratoukite urupaiteputangamaiotera
3Kakorerokiaratouano,Kowairaheiwhakatakama tatouitekohatuitekuwahaoteurupa?
4A,itoratoutirohangaatu,kakitekuahurihiaatute kohatu:hemeanuiwhakaharaharahoki
5A,nokatomoratoukiteurupa,kakiteratouitetahi taitamarikienohoanaitetahamatau,hekakahumatona; akamatakuratou.
6Akameaiakiaratou,Kauaekoera:erapuanakoutou iaIhuoNaharetairipekatia:kuaaraia;kahoreiaikonei: titirokitewahiiwhakatakotoriaaiia
7Engarihaere,korerotiaatukianaakonga,kiaPitahoki, keitehaereiaimuaiakoutoukiKariri:koreirakoutou kiteaiiaia,peraitanaimeaaikiakoutou
8Nakaputaaturatou,aomaanaiteurupa;iwirihoki ratou,ikoera:kihairawaikorerokitetahitangata;i matakuhokiratou.
9Na,itonaarangaakeiteatatuoteratuatahiotewiki,ka whakakitetuatahiiakiaMeriMakarini,ipeianeieiae whitungarewerairotoiaia.
10Nakahaereterakakorerokitehungaipirirakiaiai mua,iaratouepouriana,etangiana
11Akoratouitoratourongongakeiteoraia,akuakiteae ia,kihaiiwhakapono.
12Na,kaputaia,heahuaketonakietahioratoutokorua, iarauaehaereana,eangaanakingawhenua.
13Nakahaerehokikakorerokietahiatuoratou;
14Muriihokaputaiakitetekaumatahiiaratouenoho anakitekai,aririaihoratoueratoumotoratou whakaponokore,motepakekeotengakau,moratoukihai iwhakaponokitehungaikiteiaiaimuriitonaaranga ake
15Kameakiaratou,Haerekoutoukiteaokatoa, kauwhautiaterongopaikingatangatakatoa
16Koiaewhakaponoana,kaotiteiriiri,kaora;tenakoia ekoreewhakapono,katautehekiaia
17Nakawhaieneitohuitehungaewhakaponoana;Ma tokuingoaratoukapeireweraai;kakoreroratouingareo hou;
18Katangoakeairatouinganakahi;akiteinuratoui tetahimeawhakamate,ekoreratoueahatia;kapaoratou ringakingaturoro,akaora
19Na,itemutungaotekoreroateArikikiaratou,ka tangohiaatuiakiterangi,anohoanakiteringamatauote Atua
20Nahaereanaratou,kauwhauanaingawahikatoa,me temahitahianoteArikimeratou,metewhakauitekupu kingatohuewhaianaimuriAmine
Ruka
UPOKO1
1Natemeahetokomahaiwhairingakitewhakatakoto koreromongameaetinowhakaponohiaanairotoiatatou; 2Perametaratouitukumaiaikiatatou,hehungaikite kanohinotetimatanga,heminitamotekupu;
3Ipaianohokikiahau,itemeakuaatakiteaeahaunga meakatoaotetimatangaihoraano,kiapaitetuhituhiatu kiakoe,eTeopira,etetangatapairawa;
4Kiamatauaikoekitetuturutangaongameaiakonaai koe
5Nomua,nongaraoHerorakingioHuria,teratohunga, koHakaraiateingoa,notewikioApiata:kotanawahine hokinongatamahineaArona,koErihapetitonaingoa
6HehungatikahokirauaitearoarooteAtua,kahorehe heotarauahaereirungaingakupuakokatoa,inga tikangaateAriki
7Nakahorearauatamariki,hepakokohokiaErihapeti,ai tauawakuamahahaererawangaraotetahi,otetahi 8Na,iaiaemahianaitemahitohungaitearoaroote Atua,iteritengaotonawehenga;
9Irungaingaritengaongatohunga,kotanarotatetahu whakakakaraitonahaerengakirotokitetemeparao Ihowa.
10Naiwahotenuingakatoaoteiwieinoianaitehaora whakakakara
11AkaputamaikiaiatetahianaheraateArikietuanai tetahamatauoteaatawhakakakara
12NakaohorereaHakaraiaitonakitengaiaia,atauana tewehikiaia.
13Otirakameateanaherakiaia,Kauaewehi,eHakaraia: kuarangonahokitauinoi;akawhanauhetamamauitau wahine,iaErihapeti,amehuaekoetonaingoakoHoani.
14Akawhiwhikoeiteharimeteharakoa;hetokomaha hokieharikitonawhanautanga.
15ErahihoioiaimuaitearooteFatu,eoreoiaeinuite uainaeteavataero;akakiiaiteWairuaTapu,maianoi tekopuotonawhaea
16HetokomahaanohokiongatamaaIharairaka whakatahuritiaeiakiaIhowa,kitoratouAtua
17Kahaereanoiaitonaaroaroirungaitewairua,ite mana,oIraia,heiwhakatahuriingangakauongamatuaki ngatamariki,itehungatutukingawhakaarootehunga tika;heiwhakariteitetahiiwiiatatakatumoteAriki.
18NakotemeatangaaHakaraiakiteanahera,Mateaha kamatauaiahaukiteneimea?hekorohekeneihokiahau, kuamahahaerehokingaraotakuwahine.
19Nakawhakahokiteanahera,kameakiaia,Ko Kaparieraahau,keitearoarooteAtuatokuturanga;kua tonoamaihokiahaukitekorerokiakoe,kitewhakapuaki iteneirongopaikiakoe
20Nana,kanohopukukoe,kahorehokieputatekoreroia koe,kiataearaanoteraemeatiaaieneimea,moukihaii whakaponokiakukupu,kamananeiitewaeriteai
21AtataritonuteiwikiaHakaraia,metemiharoanoiaia ewhakaroaanairotoitetemepara.
22A,itonaputangakiwaho,kihaiiaiaheitekorerokia ratou:akamohioratoukuakiteiaitetahiwhakakitengai rotoitetemepara;
23Akaritengaraheiminitatangamana,kahokiiakitona whare
24Namuriihoiauarakahaputanawahine,aErihapeti,a erimaonamaramaihunaaiiaia,kamea, 25KotaIhowateneiimeaaikiahauingaraititiromaiai ia,kitewhakamutuitokutawaingairotoingatangata.
26NaiteonoongamaramakatonoaaKapariera,te anahera,eteAtuakitetahipaoKariri,koNaharetate ingoa,
27Kitetahiwahineitaumautiamatetahitangata,ko Hohepateingoa,notewhareoRawiri;koteingoahokio tewahinekoMeri.
Na,kotonahaerengakiroto,kiaia,kamea,Tenakoe,ete wahinekuamanakohianei;keiakoeteAriki:kokoete manaakitiairotoingawahine.
29A,itonakitengaiaia,kaohokitanakupu,ka whakaaroarokitetikangaoteneiohatanga
30Nakameateanaherakiaia,Keiwehikoe,eMeri:kua paingiahokikoeeteAtua
31Nana,terakoeehapu,kawhanauhetama,akahuainae koetonaingoakoIHU.
32Kanuiia,kakiiahokikoteTamaateRungaRawa:a kahoatukiaiaeteAriki,eteAtua,tetoronaoRawiri,o tonapapa;
33HeikingihokiiamotewhareoHakopaakeake;kahore hokihemutungaotonarangatiratanga
34NakameaaMerikiteanahera,Epeheatiatenei,kahore neihokiahauemohiokitetane?
35Nakawhakahokiteanahera,kameakiaia,Kataemai teWairuaTapukirungakiakoe,kataumarumaruihote kahaoteRungaRawakirungakiakoe:noreirakakiiate meatapuewhanauirotoiakoe,koteTamaateAtua.
36Na,kotoutungane,koErihapeti,kuahapuhokiiai tonaruruhitanga,hetama:akoteonoteneiongamarama kiaia,ikiiarahepakoko.
37KahorehokihemeaitakakiteAtua.
38AnorakoMeri,Ina,teponongaateAriki;kiariteki taukupu.Namaweheatuanateanaheraiaia.
39NakawhakatikaaMeriiauara,ahaerekaikaanakite whenuapukepukekitetahipaoHura;
40AkatomokitewhareoHakaraia,kaohakiaErihapeti.
41A,noterongongaoErihapetiiteohaaMeri,kakoirite tamaitiirotoitonakopu;nakuakiaErihapetiiteWairua Tapu.
42Ahenuitonareokitekaranga,kamea,Kamanaakitia koeirotoingawahine,kamanaakitiaanotehuaotou kopu.
43Noheahokiteneikiahau,kiahaeremaitewhaeao tokuArikikiahau?
44Na,pakaumaitereootauohakiokutaringa,kaohote tamaitiirotoitokukopuitehari
45Kakoaanoiaewhakaponoana:kawhakariteahokinga meaikorerotiakiaiaeteAriki.
46AkameaaMeri,KawhakanuitokuwairuaiteAriki; 47EharianatokuwairuakiteAtua,kitokuKaiwhakaora 48Ititirohokiiakiteitiotanapononga; 49HenuihokingamahiateMeaKahakiahau;hetapu hokitonaingoa
50Hemahitohutanakitehungaewehianakiaia,ki teneiwhakatupuranga,kiteneiwhakatupuranga
51Kuawhakaputainahekahaeia,araetonaringa;kua whakamararatiaeiatehungawhakakakeitewhakaarooo ratoungakau
52Kuawhakatakaeiangarangatiraioratoutorona,a whakateiteitiaakeanatehungaiti.
53Kuawhakakiiaeiatehungamatehiakaikingameapai; kuatonoakautiaatutehungataonga.
54KuatautokonaeiaaIharaira,tanapononga,he whakamaharahokikitanamahitohu;
55Perahokimetanaikoreroaikiotatoumatua,kia Aperahamaratoukoonauriakeake.
56NatatatonukitetorumaramaaMerienohoanakiaia, ahokianakitonawhare
57AkaritetetaimaoErihapetiewhanauai;akawhanau hetama
58Akarongotehungaenohotataana,meonawhanaunga, kuawhakanuiaeteArikitonaarohakiaia;aharitahiana ratoumeia
59Aitewaruongarakahaeremairatoukitekokotiite tamaiti;ahuainaanaeratoukoHakaraia,koteingoao tonapapa
60Nakawhakahokitonawhaea,kamea,Kahore;engari mehuaiakoHoani
61Nakotaratoumeatangakiaia,Ara,kahoreteneiingoa ihuainakitetahioouwhanaunga.
62Nakauiratoukitonapapa,hemeawaitohu,kowai tanaepaiaikiahuainakiaia
63Kameaiakitetahipapatuhituhi,akatuhituhi,kamea, KoHoaniheiingoamonaAmiharoanaratoukatoa
64Nawhaireotonuihotonamangai,kamataratonaarero, kakoreroia,kawhakamoemitikiteAtua.
65Atauanatewehikitehungakatoaenohotataanakia ratou:kakorerotiaeneimeakatoaputanoaitewhenua pukepukekatoaoHuria.
66Nakarongoatiaeneimeaetehungakatoairangonaai kirotokioratoungakau,kamea,Hetamaitiahaianei tenei?IaiaanoteringaoteAriki.
67NakuakiaHakaraiatonapapaiteWairuaTapu,aka poropiti,kamea,
68KiawhakapaingiaaIhowa,teAtuaoIharaira;kuatitiro maihokiia,kuahokoitanaiwi
69Kuawhakaarahiaakeeiahehaonawhakaoramotatou, irotoitewhareoRawiri,otanapononga;
70Kotanaikoreroaiitemangaioanaporopititapu,note timatangamaianooteao;
71Kiaoraaitatouiotatouhoariri,iteringaanoote hungakatoaekinoanakiatatou;
72Heiwhakaputaitemahitohukiotatoumatua,hei whakamaharakitanakawenatatapu;
73Koteoatiioatiaiiakitotatoumatua,kiaAperahama, 74Kiahomaieiakiatatou,kiawhakaorangiatatouite ringaootatouhoariri,kiamahiwehikorekiaia;
75Irungaitetapu,itetikakitonaaroaro,ingarakatoae oraaitatou
76Akokoe,etama,kakiiakoteporopitiateRunga Rawa:ehaerehokikoeitearoarooteAriki,heiwhakapai ionahuarahi;
77Heihoatuitemataurangakitonaiwikiteoraite murungaooratouhara;
78NatearohaototatouAtua;itaemaiaitepuaotangao rungakiatatou
79Heiwhakamaramaitehungaenohoanaitepouri,ite atarangihokiotemate,heiwhakatikaiotatouwaewaeki tehuarahioterangimarie
80Nakatuputauatamaiti,kakahahaeretonawairua,a nohoanaingakoraha,taeanoatiateraewhakakiteaaiia kiaIharaira
UPOKO2
1¶IauarakawhakatakotoriahetikangaeHihaAkuhata kiatuhituhiateaokatoa.
2(KoteneituhituhingatuatahiimahiaitewakoKuirinia tekawanaoHiria)
3Akahaerengatangatakatoakiatuhituhia,iatangata,ia tangatakitonaakepa
4IhaereatuanoaHohepaiKariri,itepaoNahareta,ki Huria,kitepaoRawiri,koPeterehemateingoa;(note meanotewhareia,nongakawaioRawiri:)
5Kiatuhituhiarauakotanawahinetaumau,koMeri,e hapuanaia
6A,iarauaireira,karitengaraewhanauaiia
7Nakawhanautanamatamua,atakaiaanaeiakinga kakahu,kawhakatakotoriakitetakotorangakaimanga kararehe;notemeakahorehewahimoratouitewharetira
8Itauawahihokietahiheparaenohokorahaana,etiaki anaitaratoukahuiitepo
9Na,tuanatetahianaheraateArikikiaratou,awhitiana tekororiaoteArikikiaratouatawhionoa:anuiatuto ratouwehi
10Nakameateanaherakiaratou,Kauaemataku:tate meahekaikauwhauteneiahaukiakoutoumoteharinui, meakeputamaikiteiwikatoa
11NonaianeihokiiwhanauaiheKaiwhakaoramokoutou itepaoRawiri,araateKaraiti,teAriki.
12Kotetohuteneikiakoutou;Ekitekoutouitetamaiti kaotitetakaikitekakahu,etakotoanaitetakotorangakai mangakararehe.
13Naohoreretonukotetahiopenuioterangietutahiana metauaanahera,ewhakamoemitianakiteAtua,emea ana,
14KiawhakakororiatiateAtuairungarawa,herangimarie kitewhenua,hewhakaaropaikingatangata
15A,kamaweheatungaanaheraiaratoukiterangi,ka meangaheparatetahikitetahi,Tatoukahaereki Peterehema,kiakiteiteneimeakuaputanei,kua whakapuakinaeteArikikiaratou.tatou.
16Nakaikatonutaratouhaere,akakiteiaMeri,ia Hohepa,itetamaitihokietakotoanaitetakotorangakai mangakararehe.
17A,nokakiteratou,kawhakapuakinatemeaikorerotia kiaratoumoteneitamaiti.
18Amiharoanangakaiwhakarongokatoakieneimea,i korerotianeikiaratouengahepara
19KoMeriiaiatarongoaieneimeakatoa,mete whakaaroaroirotoitonangakau.
20Nakahokingahepara,metewhakakororia,mete whakamoemitikiteAtuamongameakatoairongonei,i kiteneiratou,iriteneikingameaikorerotiakiaratou
21A,nokaritengaraewaru,ekotiaaitetamaiti,ka huainatonaingoakoIHU,kotateanaheraihuaaiiate meakahoreanoihaputonawhaea
22Akaritengaramotonapurenga,kiaritekitateturea Mohi,kakaweaiaeratoukiHiruharama,kiatapaeakite Ariki;
23(MaiteipapaihiairotoitetureateFatura,Otemau taneatoaefanaumaiiteopura,emo‘aïaiteFatu;)
24Kiatapaeahokihepatungatapu,temeaikorerotiai rotoitetureateAriki,Kiaruakukupa,kiaruaraneipi kukupa.
25Na,iHiruharamatetahitangata,koHimionateingoa; hetangatatikaanotauatangata,hetangatakarakia,etatari anakitewhakaharingaoIharaira:keirungaanoteWairua Tapuiaia
26NakuawhakamaharatiaiaeteWairuaTapu,ekoreiae kiteitemate,kiakiteraanoiaitateArikiKaraiti
27Nakahaereiakitetemepara,hemeatanganateWairua: akakaweamaiengamatuatetamaitiaIhu,kiameatiakia iatatetureiwhakariteai,
28Nakahapaingaiaeiakionaringa,kawhakapaikite Atua,kamea,
29EteFatu,etuuoeitotaviniiahaerematehau,maita oeiparaumai
30Kuakitehokiokukanohiitauwhakaoranga, 31Hemeawhakaritenakoekitearoaroongaiwikatoa; 32Heiwhakamaramaemaramaaingatauiwi,heikororia hokimotauiwi,moIharaira.
33AmiharotonuaHoheparauakotonawhaeakingamea ikorerotiamona
34NakamanaakiaHimionaiaraua,akameakitona whaea,kiaMeri,Nana,kawaihoteneitamaheitakanga, heiaranga,motetiniotetangatairotoiaIharaira;heitohu hokiekorerotiakinotia;
35(Aera,katikaatuanotehoari,aputanoaitouake wairua,)ehurahiaaingawhakaaroongangakaumaha
36AterahokitetahikoAna,heporopiti,hetamahinena Panuera,noteiwioAhera;kuakaumatuaia,ewhitunga tauotonawahinetangaakeinohoaiitetane;
37Hepouaru,kuawarutekaumawharawaonatauepera ana;heoikihaiimahueiaiatetemepara;
38Nakataemaiiaitauahaoraano,kawhakawhetaikite Ariki,akorerotiaanaiaeiakitehungakatoaetatariana kitewhakaorangaiHiruharama
39A,nokaotingameakatoaeriteanakitateArikiture, kahokiratoukiKariri,kitoratouakepa,kiNahareta.
40Nakatuputetamaiti,kapakarihaere,kakiinga whakaaronunui:airungaiaiatearohanoaoteAtua
41¶Aihaereonamatuaiiatau,iiataukiHiruharamaite hakariotekapenga
42Akatekaumaruaonatau,kahaereratouirungainga ritengaotehakari.
43Akaritengara,iarauaehokiana,kawhakawareihote tamaiti,aIhu,iHiruharama;akihaiaHoheparauakotona whaeaimohio
44Imaharahokirauakeirotoiaitetira,nakahaere, kotahiterakiteara;akarapurauaiaiairotoioraua whanaunga,iorauatangatahokiimohioai.
45A,notekorengaikiteaia,hokianaratoukiHiruharama, kiterapuiaia
46A,muriihoingaraetorukakiteaiairotoitetemepara, enohoanaiwaenganuiongakaiwhakaako,ewhakarongo anakiaratou,euianakiaratou.
47Amiharokatoakitonamatauranga,kianakorero,te hungairongokiaia
48A,nokakiterauaiaia,katinomiharo:kameatona whaeakiaia,Etama,heahakoeipeneiaikiamaua?na, pourinoaihomauakotoupapaiterapuiakoe
49Kameaiakiaraua,heahakoruairapuaiiahau? kahorekoutouimohiomenohoahaukingameaatoku Matua?
50Heoikihairatouimataukitekupuikorerotiaeiakia ratou.
51NakahaeretahiatuiamerauakataekiNahareta,ka ngohengoheiakiaraua:kotonawhaeaiairongoaienei kupukatoairotoitonangakau.
52NakakakehaereaIhutewhakaaronui,tekaumatua,ka paingiaanoeteAtua,etetangata
UPOKO3
1Naitetekaumarimaongatauoterangatiratangao TaipiriaHiha,koPonotioPiratotekawanaoHuria,ako HeroratetetarakioKariri,akotonateinakoPiripitetaraki oIturia,notewahioTarakoniti,koRahianiatetetarakio Apilene;
2KoAnaharauakoKaiapangatohunganui,kaputate kupuateAtuakiaHoanitamaaHakaraiakitekoraha 3Nakahaeremaiiakingawahikatoaepatataanaki Horano,kakauwhauiteiriiriripenetaheimurungahara; 4Iperaanometemeaituhituhiakitepukapukaonga kupuaIhaiaporopiti,emeaana,Hereonotetahiite korahaekarangaana,WhakapaiatehuarahioteAriki, whakatikaiaonaara
5Kawhakakiiangaawaawakatoa,kawhakahoroanga maungamengapukepukekatoa;kongawahikopikopiko kameingakiatika,kongawahitaratarakiamaeneene
6AekitengakikokikokatoaitewhakaorangaateAtua 7Nakameaiakingamanoihaerekiairiiriaeia,Eteuri nakahi,nawaikoutouiwhakamaharakiarereiteriri meakeputa?
8Na,whakaputainangahuaeriteanakioteripeneta,kei angakitemeairotoiakoutou,KoAperahamatotatou matua:kotakukupuhokiteneikiakoutou,Eaheianaano iteAtuatewhakaaratamarikiakemaAperahamairotoi eneikohatu
9Nateneianokapatetokikitepakiakaongarakau:kite kahoretetahirakauehuaitehuapai,katuaina,kamakaki teahi
10Nakauingamanokiaia,kamea,Meaharamatou?
11Nakawhakahokiia,kameakiaratou,Kotetangatai ngakotierua,kiahoatukitetangatakahoreona;mete tangatahekaitana,kiaperaanotana
12Nakahaeremaihokingapupirikanakiairiiria,kamea kiaia,EteKaiwhakaako,meahamatou?
13Kameaiakiaratou,Keinuiakeingameaiwhakaritea makoutoutakoutouetangoai
14Kauianohokingahoiakiaia,kamea,Meahahoki matou?Nakotanameatangakiaratou,Kauaetukinotia tetahi,kauaewhakapaeteka;kiamakonahokiokoutou utu
15Na,iteiwietatarianaewhakaaroarokatoaanairotoi oratoungakaukiaHoani,mehemeakoteKaraitiia; 16KawhakahokiaHoani,kameakiaratoukatoa,Ko ahaunei,heiriiritakuiakoutoukitewai;engarikeite haeremaitetahihekaharawaakeiahau,ekoreahauetau heiweweteitehereoonahu:manakoutoueiriirikite WairuaTapu,kitekapura.
17Kotanameatahikeitonaringa,aetinotahiaeiatana patungawiti,aekohiaanawitikirotokitanawharewiti; kotepapapaiaetahunakitekapuraekoreetineia 18Hemahaatuanoanakupuwhakahauikauwhauaiiaki teiwi.
19OtiraiririaeiaaHeroratetetarakimoHeroriaha wahineatonatuakanaaPiripi,amongakinokatoahokii mahiaeHerora;
20Katapiritiaanoeiateneikirungaakeingameakatoa, tutakinaanaeiaaHoanikitewhareherehere
21Na,kaotiteiwikatoateiriiri,kairiiriaanoaIhu,ka inoi,katuwheraterangi;
22AkahekeihoteWairuaTapu,anohekukupateahua, kirungakiaia,akaputamaihereonoterangi,emeaana, KokoetakuTamaiarohaai;kapaiahaukiakoe 23NakatimataaIhutetatakitetorutekaungatau,kite whakaarohokiiahetamaianaHohepa,hetamanaEri;
24TamaaMatata,tamaaRiwai,tamaaMereki,tamaa Iana,tamaaHohepa, 25TamaaMatatiaha,tamaaAmosa,tamaaNauma,tama aEheri,tamaaNake, 26TamaaMaata,tamaaMatatiaha,tamaaHemei,tamaa Hohepa,tamaaHura, 27TamaaHoana,tamaaReha,tamaaHerupapera,tamaa Haratiera,tamaaNeri;
28TamaaMereki,tamaaAri,tamaaKosama,tamaa Eremorama,tamaaEre, 29TamaaHohe,tamaaErietera,tamaaIorimi,tamaa Matata,tamaaRiwai,
30TamaaHimiona,tamaaHura,tamaaHohepa,tamaa Honana,tamaaEriakimi,
31TamaaMelea,tamaaMenana,tamaaMatata,tamaa Natana,tamaaRawiri,
32TamaaHehe,tamaaOpere,tamaaPoaha,tamaa Haramono,tamaaNahona,
33TamaaAminarapa,tamaaArame,tamaaHeteroma, tamaaParete,tamaaHura, 34TamaaHakopa,tamaaIhaka,tamaaAperahama,tama aTara,tamaaNahora, 35TamaaHaruka,tamaaRakau,tamaaPereke,tamaa Hepere,tamaaHara, 36TamaaKainana,tamaaArapahata,tamaaHema,tama aNoa,tamaaLameka,
37TamaaMatusala,tamaaEnoka,tamaaIarere,tamaa Marereere,tamaaKainana,
38TetamaitiaEnosa,tetamaitiaSeta,tetamaitiaAdamu, tetamaitiateAtua
UPOKO4
1¶Na,koIhu,kitonuiteWairuaTapu,hokiatuanai Horano,akaarahinaeteWairuakitekoraha; 2Mongaraewhatekau,whakamatautauriaaieterewera Akihaiiaikaiitetahimeaiauara:akapahemo,kahiakai ia
3Nakameaterewerakiaia,KitemeakoteTamakoea teAtua,kiiaihoteneikohatukiameingaheitaro. 4NakawhakahokiaIhukiaia,kamea,Kuaotitetuhituhi, Ekoreeoratetangataitetarokau,engariingakupukatoa ateAtua.
5Katahikakaweaiaeterewerakirungakitetahimaunga tiketike,ameakauihokuawhakakiteakiaianga rangatiratangakatoaoteao
6Kameaterewerakiaia,Makuehoatukiakoetenei manakatoa,metekororiaoeneimea:kuatukuahokiki ahau;akahoatueahaukitakuepaiai
7Na,kitekoropikokoekiahau,moukatoa
8NakawhakahokiaIhu,kameakiaia,Haerekimurii ahau,eHatana:kuaotihokitetuhituhi,Mekoropikokoe kiteAriki,kitouAtua,memahianokiaiaanake
9NakakaweaiaeiakiHiruharama,awhakaturiaanaki rungakitekeokeongaotetemepara,akameakiaia,Kite meakoteTamakoeateAtua,rereatuikoneikiraro; 10Kuaotihokitetuhituhi,Kakorerotiaihokoeeiakiana anaherakiatiakinakoe
11Maratoukoeehikiakekioratouringa,keitutukitou waewaekitekohatu
12NakawhakahokiaIhu,kameakiaia,Kuatakotote korero,KauaewhakamatautaukiteArikikitouAtua.
13Akamutukatoangawhakamatautaurangaaterewera, kamaweheatuiaiamotetahiwahi
14NakahokiaIhuirungaitekahaoteWairuakiKariri: ahaereanatonarongoaputanoaingawahitatakatoa 15Kawhakaakoiairotoioratouwharekarakia,mete whakakororiatekatoaiaia.
16NakahaereiakiNahareta,kitewahiiwhangaiaaiia:a katomoiterahapatikitewharekarakia,kotanahanga hokiia,kawhakatikakitekoreropukapuka.
17AkahoatukiaiatepukapukaaIhaiaporopitiA,noka wherahiatepukapuka,kakiteaeiatewahiitenei tuhituhinga,
18KeiahautewairuaoteAriki,nananeihokiahaui whakawahi,heikauwhauiterongopaikitehunga rawakore;kuatonoaahaueiakitekauwhaukinga herehere,kiahaerenoa,kingamatapokiatitiro,kitetuku itehungaemaruanakiahaerenoaatu;
19KitekauwhauitetaumanakohangamaioteAriki.
20Nakakopiaeiatepukapuka,kahoatukiteminita,a nohoanaNakatitiromatataukiaiangakanohiotehunga katoairotoitewharekarakia.
21Katahiiakaangakakorerokiaratou,Nonaianei,io koutoutaringaewhakarongomainei,imanaaitenei karaipiture.
22Aiwhakaaeratoukatoakiaiaimiharokingakupupai iputaitonamangaiKamearatou,Eharaianeiteneiite tamaaHohepa?
23Kameaiakiaratou,Terapeaepuakimaiiakoutou teneikupuwhakaritekiahau,Erata,rongoakoeiakoeano: kongameairongoaimatoukuamahiakiKaperenauma, meingahokikikonei,kitouwhenua
24Imeaanoia,Heponotakuemeaneikiakoutou,E koreteporopitiemanakohiaitonaakewhenua.
25Otiraheponotakuemeaneikiakoutou,Hetokomaha ngapouaruirotoiaIharairaingaraiaIraia,iterangikua otitekopaniingatauetoruingamaramaeono,ite matekainuiotewhenuakatoa;
26HeoikihaiaIraiaitonoakitetahioratou,kiaHarepata anakeoHairona,kitewahinepouaru
27HetokomahahokingareperairotoiaIharaira,ingara oErihaporopiti;akihaitetahioratouiwhakamakia,ko Naamanaanake,koteHiriani
28Akitonuiteriritehungakatoaitewharekarakia,ite rongongakieneimea;
29Nakotoratouwhakatikangaake,kamakaiaiakiwaho otepa,aarahinaanaiakitepariotepukeihangaaito ratoupa,kiawhakatakaaiiakiraro.
30Otiraitikaiarawaenganuioratouahaereana; 31AkataekiKaperenauma,kitetahipaoKariri,ka whakaakoiaratouitehapati.
32Nakamiharoratoukitanaako:iwhaimanahokitana kupu
33Naitewharekarakiatetahitangatahewairuarewera poketona,nuiatutonareokitekaranga 34Kamea,Waihora;heahatamatoukiakoe,eIhuo Nahareta?ihaeremairaneikoekitewhakangaroiamatou? Emohioanaahaukowaikoe;teMeaTapuateAtua
35NaririaihoiaeIhu,kameaia,Katitekorero,putamai hokiirotoiaiaNakamakaiaeterewerakiwaenganui,a putamaianairotoiaia,kihaihokiiahatia
36Natauanatemiharokiaratoukatoa,kakorerorero tetahikitetahi,kamea,Heahateneikupu?manatonuhoki tanatonoingawairuapoke,kahatonu,aputamaianaki waho.
37Apakuanatonarongoputanoaingawahitutatakatoa 38A,kotonawhakatikangaitewharekarakia,tomoanaki tewhareoHaimona.Naemateanatewhaeaotewahinea Haimona,henuitekirika;akatoheratoukiaiamona
39Nakatuiakirungaiaia,aririaihotekirika;a whakarereaake:nawhakatikatonuakeiakitetakamea maratou
40Itetoenetangaoterakakaweamaikiaiaengatangata katoangameaoratouemateanaitetiniongamate;na whakapakiaihoeiaonaringakitenei,kiteneioratou,a oraakeratou
41Hetokomahahokitehungaiputamaingarewerairoto iaratou;ikarangahokiauawairuaimea,KoteTamakoe ateAtuaAririaanaratoueia,kihaiitukuakiakorero:i matauhokiratoukoteKaraitiia.
42Kaaotera,kaputaatuia,kahaerekitetahiwahi koraha:akarapungamanoiaia,kataekiaia,napuritia anaia,keiwhakarerearatoueia.
43Kameaiakiaratou,Mekauwhaueahaute rangatiratangaoteAtuakieraatupaano:koiahokiahaui tonoamaiai.
44AkakauwhauiaingawharekarakiaoKariri
UPOKO5
1¶A,itemanoeakimaianakiaiakitewhakarongokite kupuateAtua,katuiaitetahaoterotooKenehareta;
2Nakakiteiaietahikaipukeeruaetuanaitetahaote roto:kongakaihaoiakuariroirunga,ehoroianaiaratou kupenga.
3Nakaekeiakitetahiongakaipuke,kiteHaimona,ka meakiaiakianekeatukiwahotataNakanohoia,ka whakaakoiteiwiirungaitekaipuke
4Akamututanakorero,kameaiakiaHaimona,Nekeatu kitewahihohonu,katukuaiiakoutoukupengakitehao.
5NakawhakahokiaHaimona,kameakiaia,Ekara, mahinoamatouiteporoanei,temautetahi:heoinauna tekupumetukueahautekupenga.
6A,notaratoumeatangaitenei,hemanotiningaikai mauiaratou:kawhakapakarutaratoukupenga
7Nakatawhiriratoukioratouhoaiteraongakaipukekia hoemaiheihoamoratou.Nakahaeremairatou, whakakiiaanangakaipukeerua,nokatimatatetotohu 8A,notekitengaoHaimonaPita,kahingaihokingaturi oIhu,kamea,Maweheatuiahau;hetangataharahoki ahau,eIhowa
9Mautonuhokitonamiharometoonahoakatoa,kite haongaongaikaihaoaneieratou.
10IperaanohokiaHemirauakoHoani,ngatamaa Heperi,hehoahokinoHaimonaNakameaaIhukia Haimona,Kauaemataku;ingawaetakotoakeneika hoputangatakoe
11Akawhakauriangakaipukekiuta,whakarereaakee ratoungameakatoa,aaruanaiaia
12A,iaiaitetahipa,nakotetahitangatakapitonuite repera:a,itonakitengaiaIhu,katakototapapa,kainoiki aia,kamea,EteAriki,kitepaikoe,etaeaahauekoete meakiama
13Nakatotorotonaringa,kapakiaia,kamea,Epaiana ahau:kiamakoeAmututonuaketonarepera
14Akawhakatupatoiaiaiakiakauaekorerotiakite tangata:Engarihaere,kiakitetetohungaiakoe,kaweaatu hokimotouwhakamakangangameaiwhakariteaeMohi, heimeawhakaatukiaratou
15Heoitinopakuatuanatonarongo:hetokomahanoaatu hokiihuihuikitewhakarongo,kiawhakaorangiaaieiao ratoungoikoretanga
16Nahaereanaiakitekorahakiteinoi.
17Naitetahira,iaiaewhakaakoana,enohoananga Parihimengakaiwhakaakooteture,ihaeremaiingapa katoaoKariri,oHuria,oHiruharama,metekahaote Arikiireirakitewhakaoraiaratou
18Nakakaweamaieetahitangatairungaitemoenga tetahitangata,hepararutiki:meanoaratoukiakaweaiaki roto,kiawhakatakotoriakitonaaroaro
19A,tekoreekiteahehuarahiekaweamaiaiiakirotoi temanohoki,kakakeratoukirungakitetuanui,atukua ihoanaiarateperekimetonamoengakiwaenganui,ite aroarooIhu
20A,itonakitengaitoratouwhakapono,kameaiakiaia, Ehoa,kaotiouharatemuru
21NakaangakawhakaaroarongakaraipimengaParihi, kamea,Kowaiteneinanangakupukohukohu?Kowaihei muruhara?koteAtuaanake?
22OtiraimohioaIhukioratouwhakaaro,kaoho,kamea kiaratou,Heahatakoutouewhakaaroaronairotoio koutoungakau?
23Koteheatemeatakotonoa,kotemea,Kaotiouharate muru;kotemearanei,Whakatikahaere?
24Otirakiamatauaikoutouhemanamuruharatote Tamaatetangatairungaitewhenua,(kameaiakite pararutiki,)Kotakukuputeneikiakoe,Whakatika, tangohiaaketoumoenga,haerekitouwhare
25Nawhakatikatonuakeiaitoratouaroaro,tangohiaake anatemeaitakotoaiia,haereanakitonawhare,amete whakakororiaiteAtua
26Namiharoanaratoukatoa,kawhakakororiaiteAtua, kitonuhokiratouitemataku,kamea,Putakengameai kiteneitatouinaianei
27A,imuriieneimea,kahaereia,kakiteitetahi pupirikana,koRiwaiteingoa,enohoanaitewahitango takoha:kameakiaia,Arumiaahau
28Nawhakarereaakeeiangameakatoa,whakatikaana, aruanaiaia.
29NakatakaeRiwaihehakarinuimanaitonawhare:he tokomahahokingapupirikanamengatangatakeinoho tahiratou.
30NakaamuamungaParihimeoratoukaraipikiana akonga,kamea,Heahakoutoukakaitahiai,kainutahiai mengapupirikanamengatangatahara?
31NakawhakahokiaIhu,kameakiaratou,Kahorehe ahaongatangataoraemeatiaaieterata;engaritehunga mate
32Kihaiahauihaeremaikitekarangaitehungatika, engariitehungahara,kiaripeneta.
33Nakamearatoukiaia,KongaakongaaHoanihono tonutenohopuku,teinoi,mengaakongaanoangaParihi; kotauiaekaiana,einuana?
34Nakameaiakiaratou,Etaearaneiekoutoutemeakia nohopukungatamaotewharemarena,itemeakeiaratou tetanemarenahou?
35Nateraetaemaingaraetangohiaaitetanemarena houiaratou,katahiratoukanohopukuiauara
36Nakakorerotiaeiatetahikupuwhakaritekiaratou;E koreemeatiaetetangatatetahiwahiotekahuhouhei papakimotekahutawhito;kitekahore,kapakarutemea hou,aekoretewahiitangohiamaiitemeahouehangai kitemeatawhito
37Ekorehokitetangataeriringiitewainahoukingaipu tawhito;keipakarungaipuitewainahou,nakamaringi,a koreakengaipu
38Engarimeriringitewainahoukingaipuhou;aka tiakinaerua.
39Kainuhokitetangataitewainatawhito,ekoreiae hiahiakitemeahou:emeahokiia,Erangitemeatawhito
UPOKO6
1¶Naitehapatikahaereiarawaengawiti;akatohiaana eanaakongangapukuwiti,kaingaake,hemea komukumukukiteringa
2NakameaetahiongaParihikiaratou,Heahakoutouka mahiaiitemeaekoreetikakiamahiaitehapati?
3NakawhakahokiaIhu,kameakiaratou,Kahoreano koutouikitenoaiteneiimeaaiaRawiri,iaiaemateanai tehiakai,ratoukoonahoa;
4ItonatomokangakitewhareoteAtua,katangoiainga taroaroaro,nakaingaanaeia,hoatuanahokikionahoa; kongameakihaineiitikakiakainga,engarimanga tohungaanake?
5Imeaanoiakiaratou,KoteTamaatetangatateArikio tehapati
6Aitetahiatuhapatikatomoiakitewharekarakia,ka whakaako:ireiraanotetahitangata,kotonaringamatau kuamemenge
7KatitirowhakamaungakaraipimengaParihikiaia,me koreiaewhakaoraitehapati;kiawhaitakeairatoukiaia
8Nakamohioiakioratouwhakaaro,kameakitetangata iteringamemenge,Whakatika,etukiwaenganui.Na whakatikaanaia,tuana
9KatahikameaaIhukiaratou,Makuhokieuikia koutou;Hemeatikaraneitemahipaiitehapati,temahi kinoranei?tewhakaoraranei,tewhakamateranei?
10Nakatirotiroiakiaratoukatoa,kameakitauatangata, Totoromaitouringa.Aperaanaia:nakuaoraanotona ringametetahi
11Nakitonuratouitehaurangi;kakorerorerotetahiki tetahi,meaharaneiaIhueratou.
12¶Aiauarakahaereiakitemaungakiteinoi,heinoi tonutanaiteroaotepokiteAtua
13A,kaaotera,kakarangatiaeiaanaakonga:aka whiriwhiriaeiakotahitekaumaruaoratou,ahuainaana hokieiaheiapotoro;
14KoHaimona,ihuainahokieiakoPita,kotonateinako Anaru,koHemirauakoHoani,koPiripirauakoPatoromu; 15KoMatiurauakoTamati,koHemitamaaArapiu,ko HaimonaekiianeikoHeloti,
16KoHurateinaoHemi,koHuraIkariotehoki,koianei tekaituku.
17Nakaheketahiiameratou,katukitemania,mete huihuioanaakonga,metehuihuinganuioteiwiiHuria katoa,iHiruharama,itetahaanootemoanaoTaira,o Hairona,ihaeremaikitewhakarongokiaiakiaoraaio ratoumate;
18Metehungaanoewhakatoiaanaengawairuapoke:a whakaorangiaanaratou
19Iwhaianotemanokatoakiapakiaia:iputahokihe kahaiaia,awhakaorangiaanaratoukatoa.
20Nakatitiroonakanohikianaakonga,kameaia,Ka koakoutou,engarawakore:mokoutouhokite rangatiratangaoteAtua.
21Kakoakoutouehiakaineiinaianei:kamakonahoki koutouKakoakoutouetangineiinaianei:ekatahoki koutou.
22Kakoakoutouinakinongiakoutouengatangata,ina weheaatuirotoiaratou,inatawaia,inarukeaatuto koutouingoa,anohemeakino,motewhakaarokiteTama atetangata
23Kiahariitauara,metetupekepeke:henuihokito koutouutuiterangi:iperatiahokingaporopitieoratou matua
24Otiraaue,tematemokoutou,motehungataonga!kua rirohokiiakoutoutokoutouwhakamarie.
25Aue,tematemokoutou,motehungaemakonaana inaianei!ematekaihokikoutouAue,tematemokoutoue kataneiinaianei!kaauehokikoutou,katangi.
26Aue,tematemokoutoukakorerotiapaitiakoutouenga tangatakatoa!iperahokioratoumatuakingaporopiti teka.
27Nakotakukuputeneikiakoutouewhakarongomai nei,Arohainaokoutouhoawhawhai,kiapaitemahikite hungaekinoanakiakoutou;
28Manaakitiatehungaekangaanaiakoutou,meinoimo tehungaewhakawhiuanaiakoutou
29Nakitepakiatoupaparingaetetahi,whakaangahiaatu hokitetahi;kitetangohiaetetahitoukoroka,kauae kaiponuhiatoukoti
30Hoatukingatangatakatoaeinoianakiakoe;kauaano hokietonoatukitetangataetangoanaioutaonga
31A,kotakoutouepaiaikiameatiaengatangatakia koutou,meatiaanoekoutoukiaratou
32Kitearohahokikoutoukitehungaearohaanakia koutou,keiheahewhakawhetaikiakoutou?earohaana hokitehungaharakitehungaearohaanakiaratou
33Kiteatawhaihokikoutouitehungaeatawhaianaia koutou,keiheahewhakawhetaikiakoutou?eperaana hokitehungahara
34Kitetukumonikoutoukitehungaemeaaikoutouka utuamaieratou,keiheahewhakawhetaikiakoutou?e tukumonianahokitehungaharakitehungahara,kia whakahokiakiaratou
35Engarikiaarohakiokoutouhoawhawhai,mahiatepai kiaratou,katukuatuhemoni,kauaanoemutute tumanako;ateraenuiteutumokoutou,kawaihokoutou heitamarikimateRungaRawa:eatawhaianahokiiakite hungaekoreewhakawhetai,kitehungakino
36Kiangawarirapeakoutou,kiaperametokoutouMatua engawariana
37Kauaewhakawa,aekorekoutouewhakawakia:kauae whakatauhe,aekoreteheewhakatauakiakoutou:houhia terongo,aehouhiaanoterongokiakoutou
38Hoatu,akahomaikiakoutou;mehuapai,pehirawa, oioirawa,purenatonutatetangataehomaiaikirotokio koutouumaKotemehuahokiemehuaaikoutou,hei mehuaanotenakiakoutou
39Akapuakitanakupuwhakaritekiaratou,Eaheiranei tematapotearahiitematapo?ekoreraneirauaetakakite poka?
40Ekoreteakongaerahiakeitonakaiwhakaako:engari kariteanokioratoukaiwhakaakongatangatakatoakua tinopukengatia
41Heahatauetitirokiteotaotairotoitekanohiotou teina,tekiteitekurupaeirotoitouakekanohi?
42Amepeheaetaeaaiekoetekorerokitouteina,Etoku teina,iaua,kiakapeaatueahauteotaotairotoitoukanohi; tekiteitekurupaeirotoitoukanohi?Etetangata tinihanga,matuakapeaekoetekurupaeirotoitoukanohi, katahikoekamaramaaikitekapeiteotaotairotoite kanohiotouteina
43Ekorehokiterakaupaiehuaitehuakino;ekoreano terakaukinoehuaitehuaataahua.
44Maonahuatonukamohiotiaaiteneirakau,teneirakau Ekorehokiekohiahepikiirungaingatataramoa,ekore anoekohiahekarepeirungaitetumatakuru.
45Hetangatapai,hepaitanaewhakaputaaiirotoite taongapaiotonangakau;hetangatakino,hekinotanae whakaputaaiirotoingataongakinootonangakau:he purenatangahokinotengakaungakupuatonamangai
46Heahakoutoukakarangaaikiahau,EteAriki,ete Ariki,temahiiakuekoreroai?
47Kotetangataehaeremaianakiahau,ewhakarongo anakiakukupu,emahiana,makuewhakaatukiakoutou tonaahua
48Heriteiakitetangataihangahewhare,ikerihohonu,i whakatakotoiteturangakirungakitekamaka:a,ite putangamaiotewaipuke,kakahatewaipukekitaua whare,akihaiitaeatewhakangaueue:notemeaihangaki rungakitekamaka
49Tenakotetangatairongo,akihaiimahi,kariteiakite tangataihangawharekirungakitewhenua,teaihe turanga;itepakarutangaoteroma,nahingatonuiho;ahe nuitepakaruotauawhare
UPOKO7
1¶A,nokamutueneikupukatoaana,metewhakarongo anoteiwi,katomoiakiKaperenauma.
2Naemateanateponongaatetahikeneturio,meake marere,kotanahokiimatenuiai
3A,notonarongongaiaIhu,katonomaikiaiaetahi kaumatuaongaHurai,heimeakiaiakiahaerekite whakaoraitanapononga
4A,itoratoutaengakiaIhu,hekahataratouinoikiaia, kamea,Hepaitetangataemeatiaaiteneieia:
5Earohaanahokiiakitotatouiwi,nanahokiihangate wharekarakiamomatou.
6NahaeretahianaaIhumeratouA,iaiaetataanaite whare,katonotekeneturioietahihoakiaia,kameakia ia,EteAriki,keirarurarukoe;
7Koiatetaeaitokuwhakaarokitehaereatukiakoe: engarikiapuakimaitaukupu,akaoratakupononga
8Hetangatahokiahauewhakahauaana,hehoiaanoaku heiwhakahaungamaku,nakameaahaukitenei,Haere,a kahaere;kitetahiatu,Haeremai,akahaeremai;kitaku ponongahoki,Meatiatenei,akameatiaeia.
9A,terongongaoIhukieneimea,kamiharokiaia,ka tahuri,kameakitemanoearuanaiaia,Kotakukupu teneikiakoutou,Kahoreahauikitenoaitewhakapono heiritemoteneitenuiirotoiaIharaira
10A,rokohangaatuetehungaitonoa,itoratouhokinga atukitewhare,kuaorateponongara.
11Naimuriihokahaereiakitetahipa,koNainateingoa; hetokomahaanoanaakongaihaeretahimeia,herahi hokitehui.
12A,kawhakatataiakitekuwahaotepa,na,hetupapaku teraekauhoatiamaianakiwaho,hehuatahinatonawhaea, ahepoutarutera:hetokomahaotepaehaeretahianame ia
13A,itekitengaoteArikiiaia,kaarohakiaia,kamea kiaia,Kauaetangi.
14Nakahaereia,kapakitekauhoa:atutonunga kaikauhoaNakotanameatanga,Etama,kotakukupu teneikiakoe,Whakatika.
15Nakanohotetupapakukirunga,kaangakakoreroNa kahoatuiaeiakitonawhaea
16Nakatautewehikiaratoukatoa:kawhakakororiaite Atua,kamea,Kuaputaakeirotoiatatouheporopitinui;a, KuatitiromaiteAtuakitanaiwi
17NahaereanateneikoreromonaputanoaiHuria,inga wahipatatakatoaanohoki
18AkakorerotiaeneimeakatoakiaHoanieanaakonga.
19NakakarangatiaeHoanietahioanaakongatokorua,ka tonoakiteAriki,meaai,Kokoeraneiteraehaeremaiana? merapuraneitatouitetahiatu?
20A,notetaengamaioauatangatakiaia,kamea,Kua tonoamaimauaeHoaniKaiiriirikiakoe,meaai,Kokoe raneiteraehaeremaiana?merapuraneitatouitetahiatu?
21Itauawapuanohetokomahatehungaiwhakaorangia eiaingaturorotanga,ingamate,ingawairuakino;he tokomahaanongamatapoimeingakiakite.
22AkawhakahokiaIhu,kameakiaraua,Haerekorerotia kiaHoaningameaekitenei,erongoneikorua;konga matapoetitiroana,kongakopaehaereereana,konga reperaemeingaanakiama,kongaturierongoana,ko
ngatupapakuewhakaarahiaana,ekauwhautiaanate rongopaikitehungarawakore.
23Nakakoatetangataekoreehekiahau
24A,noterirongaatuongakarereaHoani,katimataiaki tekorerokitemanomoHoani,Ihaereatukoutoukite korahakiakiteiteaha?Hekakahoewhakangaueuetiaana etehau?
25Anoraihaerekoutoukiakiteiteaha?Itetangatahe kakahumaeneeneona?Na,keingawharekingitehungai ngakakahuwhakapaipai,ingakaipapai
26Anora,ihaerekoutoukiakiteiteaha?Heporopiti?Ae ra,kotakukuputeneikiakoutou,teraatuiteporopiti
27Koiateneimonatemeaituhituhia,Na,katonoaeahau takukarerekimuaitouaroaro,manaewhakapaitouarai muaiakoe
28Kotakukupuhokiteneikiakoutou,Kahoreheporopiti nuiatuiaHoaniKaiiriiriirotoingawhanauatewahine: heoirahiakeiaiatenohinohirawaoterangatiratangaote Atua.
29Na,itoratourongonga,whakatikaiaanatateAtuaete hungakatoairongo,engapupirikanaano,iiriiriahoki ratoukiteiriiriaHoani.
30KongaParihiiaratoukongakaiwhakaakooteturei whakakahoreitateAtuawhakaarokiaratou,kihainei ratouiiriiriaeia.
31NakameaaIhowa,Mewhakariteeahaungatangatao teneiwhakapaparangakiteaha?hepeheahokitoratou ahua?
32Heritekingatamarikienohoanaitekaingahokohoko, ekarangaanakiaratouano,emeaana,Whakatanginoa matouiteputorinokiakoutou,akahorekoutouikanikani; auenoamatoukiakoutou,akahorekoutouitangi
33IhaeremaihokiaHoaniKaiiriiri,kihaiikaitaro,kihai iinuwaina;akameakoutou,Hereweratona.
34IhaeremaiteTamaatetangatametekaimeteinu;a kameakoutou,Na,hetangatakakai,hetangatainuwaina, hehoanongapupirikana,nongatangatahara!
35Otiraewhakatikaiaanatewhakaaronuieanatamariki katoa
36NakameatetahiongaParihikiaiakiakaitahiraua. NakatomoiakitewhareoteParihi,kanohokitekai
37Nakotetahiwahineharaotepakamohiokeitewhare oteParihiaIhuenohoana;
38Atutangianaimuriionawaewae,kaangakahoroii onawaewaekionaroimata,kamurukingamakaweotona matenga,kakihiionawaewae,kawhakawahikitehinu kakara
39Na,itekitengaoteParihinanaraiaikaranga,ka koreroirotoiaia,kamea,Meheporopititenei,kua mohioiakowaiteneiepaneikiaia,tonapeheatanga:he wahineharahoki
40NakawhakahokiaIhu,kameakiaia,EHaimona,he kuputakukiakoeNakameaia,Korero,ete Kaiwhakaako
41Na,tokoruangatangataiarauatemoniatetahikaituku moni:erimaraungapeneitetahi,erimatekauitetahi
42Itekorengameaarauaheiutu,whakarereanoatiaana eiakiarauaNa,koreromaikiahau,kowaioratouetino arohakiaia?
43NakawhakahokiaHaimona,kamea,Kitokuwhakaaro, kotetangatananatemeanuiiwhakarereanoatiaatuNa kotanameatangakiaia,Katikatauwhakawa
44Nakatahuriiakitewahine,kameakiaHaimona,E kiteanakoeiteneiwahine?Ihaeremaiahaukirotokitou whare,kahoreihomaiekoehewaimookuwaewae:nana iaiwhakamakukuokuwaewaekionaroimata,amuruaiho kingamakaweotonamatenga.
45Kihaikoeikihiiahau:tenakoteneiwahine,maiotoku taengamai,kahoreanoitamututekihiookuwaewae
46Kihaikoeiwhakawahiitokumatengakitehinu:nana iaokuwaewaeiwhakawahikitehinu
47Koiaahaukameaneikiakoe,Kuamuruaonatinihara; henuihokitonaaroha:kotetangataiaheitingameai murua,kaitianotonaaroha
48Akameaiakiaia,Kaotiouharatemuru.
49Nakaangaonahoanohokakorerokiaratouano,Ko waitenei,mururawahokiingahara?
50Nakotanameatangakitewahine,Natouwhakapono koeioraai;haeremarie
UPOKO8
1¶Muriihokahaereiakingapakatoa,kingakainga,ka kauwhau,kawhakapuakiiterongopaioterangatiratangao teAtua:iaiaanotetekaumarua
2Meetahiwahineiwhakaorangiaingawairuakino,inga ngoikoretanga,koMeriehuainaneikoMakarini,ewhitu ngareweraiputamaiirotoiaia;
3KoHoanahoki,kotewahineaKuha,atetuariaHerora, meHuhana,metetokomahanoaatu;
4Na,karupeketemano,kahaeremaikiaiaiiapa,iiapa, kakorerokupuwhakariteia;
5Ihaereatutekairuikiteruiitanapurapura:a,iaiaerui ana,kangahoroetahikitetahaoteara;atakatakahiaana, kaingaakeengamanuoterangi
6Koetahiingahorokirungakitetoka;akapihiake,ka maroke,notemeakahorehemakuku
7Koetahiingahorokirotokingatataramoa;atuputahi anangatataramoa,kowaowaotiaiho.
8Koetahiingahorokiteoneonepai,katupu,tatakirau ngahuaKamutueneikoreroana,kakarangaia,Koiahe taringaonaheiwhakarongo,kiarongoia.
9Nakauianaakongakiaia,kamea,Heahatetikangao teneikupuwhakarite?
10Kameaia,Kuahoatukiakoutoutemataurangakinga meangarooterangatiratangaoteAtua:kietahiatuiahe kupuwhakarite;kiatitirorawaai,akoreekite,kiarongo ai,akoreakeematau.
11Na,teneitekupuwhakarite:Kotepurapurakotekupu ateAtua.
12Koeraitetahaotearakongakaiwhakarongo;Naka haeremaiterewera,kakapoitekupuirotoioratou ngakau,keiwhakaponoratou,akaora
13Koerairungaitetokakotehungaitangoitekupume teharianoitoratourongonga;akahoreoratoupakiaka, kawhakaponomotewapotonei,aitewaote whakamatautaukatakaatu
14Koteraingahorokirotokingatataramoa,kotehunga erongoana,kahaere,kakowaowaotiaengamanukanuka, engataonga,engawhakaahuarekaoteneiao,ahoreakee tinowhaihua
15Tenakoteraiteoneonepai,kotehungaetikaana,e paianatengakau,iterongongaitekupu,kapupuri,ahua anangahuairungaitemanawanui
16Ekoreetahunateramaetetahi,ehipokinakiteoko,e waihoraneiiraroitemoenga;engarikawhakaturiaki rungakiteturangarama,kiakiteaaitemaramaetehunga etomoana.
17Ekorehokitetahimeaingaro,emahuetewhakakite;e koreanotetahimeaihuna,emahuetemohio,teputahoki kiwaho
18Nareirakiatupatotakoutouwhakarongo:kitewhai meahokitetahi,kahoatuanokiaia;akitekahorehemea atetahi,katangohiaiaiangameaimaharaaiiakeiaia
19Nakahaeremaikiaiatonawhaeameonateina,otira kihairatouiaheitetutukimaikiaia,itepipiriotetangata 20Nakakorerotiakiaia,Kotouwhaeameouteinatetu maineiiwaho,emeaanakiakiteiakoe
21Nakawhakahokiia,kameakiaratou,Koeneie whakarongonei,aemahineiitekupuateAtua,toku whaeameokuteina
22Naitetahioauarakaekeia,ratoukoanaakongakite kaipuke:akameaiakiaratou,Tatoukawhakawhitiki tawahioterotoNakarereaturatou
23Otiraiaratouerereana,kamoeia:nakoteputangao tetahihau,hetupuhi,kiteroto;akakiratouitewai,ka tatatemate
24Nakahaereratou,kawhakaaraiaia,kamea,Ekara,e kara,kamatetatou.Nakaaraia,aririaihoeiatehau,me tengarueotewai:amutuiho,nakuamarino
25Nakameaiakiaratou,Keiheatokoutouwhakapono? Otirakamatakuratou,miharoana,kameatetahikitetahi, Kowaitenei?kawhakahauaneihokieiangahaumenga wai,arongorawakiaia
26NakataeratoukitewhenuaongaKararini,kitawahi atuoKariri
27A,notonahaerengakiuta,katutakikiaiatetahi tangatanotepa,hereweraona,heroakahoreanoimau kakahu,kihaianoinohoirotoitewhare,engarikinga urupa
28A,itonakitengaiaIhu,kakaranga,katakotokitona aroaro,henuitonareokitemea,heahatakukiakoe,e Ihu,eteTamaateAtua,ateRungaRawa?Tenara,kaua ahauewhakamamaetia.
29(Imeahokiiakitewairuapokekiaputaitauatangata, hemahahokingawaihopukiaaiiaetauatangata:hemea herekingamekameka,kingaherewaewae:motumotuhia anaeiangahere,aaiaanaiaeterewerakitekoraha)
30NakauiaIhukiaia,Kowaitouingoa?Kameaia,Ko Rihiona:hetokomahahokingareweraitomokirotokia ia
31Katahikainoiratoukiaiakiakauaratouetonoaeia kiahaerekitehohonu
32Naireiratetahikahuipoakamahaekaianairungaite maunga:akainoiratoukiaiakiatukuaratoukiatomoki auapoaka.Atukuaanaratoueia.
33Nakaputangarewerairotoitetangata,katomokiroto kingapoaka:nakotetinorerengaotekahuirateparikite roto,aparemoiho
34A,nokakitengakaiwhangaiitauameaimeatia,ka whati,kahaerekakorerokitepa,kiauawhenua.
35Nakahaereratoukiakiteitauameaimeatia;aka haeremaikiaIhu,kakiteitetangataiputaneingarewera irotoiaia,kuaotitewhakakakahu,kuatikaonamahara,e nohoanaingawaewaeoIhu:akamatakuratou
36A,korerotiaanakiaratouetehungaikite,te whakaorangaotetangataingarewera.
37Nakameatehuihuikatoaongakaingapatataonga Kararinikiamaweheatuiaiaratou;imatakunuihoki ratou:aekeanaiakitekaipuke,hokiana.
38Nakainoikiaiatetangataiputaneingarewerairotoi aia,kianohoiakiaia:heoitukuaatuanaiaeIhu,kamea, 39Hokiatukitouwhare,korerotiangameanuikua meinganeieteAtuakiakoeNakahaereia,kakoreroki tepakatoangameanuiimeaaiaIhukiaia
40A,itehokingamaioIhu,kakoatemano:itetatari katoahokiratoukiaia
41Nakahaeremaitetahitangata,koHairuhateingoa,he rangatiranotewharekarakia;
42Kotahitanatamahine,hehuatahikeitetekaumarua onatau,na,ewhakahemohemoana.Otiraiaiaehaereana, popotonungatangatakiaia
43Nakotetahiwahineemateanaitepakaruhangatoto, kotahitekaumaruangatau,apotokatoaonaorangakinga rata,akihaiitaeateoraetetahi
44Kahaereiaimuriiaia,kapakitetanikootona kakahu:amutuihoterereoonatoto.
45NakameaaIhu,Kowaiteneikuapaneikiahau?Aka whakakahorekatoa,kameaaPitaratoukoonahoa,Ekara, epipirianatemanokiakoe,etutetuteana,aemeaana koe,Kowaiteneikuapamaikiahau?
46AnorakoIhu,Kuapatetahikiahau:ekiteanaahau kuaputaatuhemanaiahau.
47A,tekitengaotewahinekihaiiaingaro,haerewiriana, takotoanakitonaaroaro,korerotiaanaeiakiaiaite aroarooteiwikatoatetakeipaaiiakiaia,metona orangatonutanga
48Nakameaiakiaia,Eko,natouwhakaponokoeiora ai;haeremarie.
49Iaiaanoekoreroana,kahaeremaitetahiitewhareo terangatiraotewharekarakia,kameakiaia,Kuamate tautamahine;kauaewhakararuraruiteKaiwhakaako.
50Otira,iterongongaoIhu,kawhakahokikiaia,kamea, Kauaemataku:kotewhakaponoiakiawhakapono,aka oraia.
51A,itonataengakitewhare,kihaitetahiitukuaeiakia tapoko,koPitaanake,koHemi,koHoani,metepapame tewhaeaotekotiro.
52Etangianaratoukatoa,eaueanamona:nakameaia, Kauaetangi;kahoreimate,engariemoeana
53Nakatainaihoiaeratou,imohiohokiratoukuamateia.
54Katahikamauiakitonaringa,kakaranga,kamea,E ko,eara.
55Nahokimaianatonawairua,awhakatikatonuakeia: nakawhakahautiaeiakiahoatuhekaimana
56A,miharotonuonamatua:nakawhakatupatoiaia ratoukiakauaekorerotiatauameatangakitetahi.
UPOKO9
1¶Nakakarangatiaeiatetekaumarua,kahoatukia ratouhekaha,hemana,epeiaaingarewerakatoa,eoraai ngamate
2Atonoaanaratoueiakitekauwhauiterangatiratangao teAtua,kitewhakaorahokiitehungaemateana.
3Imeaanoiakiaratou,Kauatetahimeaemauriakiteara, kauahetokotoko,kauaheputea,kauahetaro,kauahe moni;kauahokietakiruatiangakotiotetahi
4Akatomokoutoukitetahiwhare,heireiranohoaia haerenoaireira.
5A,kitekahoreetahiemanakokiakoutou,inahaereatu koutouitauapa,ruiaatutepuehuookoutouwaewae,hei meawhakaatukiaratou.
6Na,kotoratoumawehetangaatu,kahaereereaeratou ngakainga,metekauwhauiterongopai,metewhakaorai ngawahikatoa
7AkarongoaHeroratetarakiingameakatoaimeingae ia:ahenuitonapororaru,notemeakitaetahiki,kuaaraa Hoaniitehungamate;
8Kitaetahi,kuaputamaiaIraia;kitaetahi,kuaaramai tetahiongaporopitionamata.
9NakameaaHerora,IpoutoaeahautematengaoHoani: kowaihokiteneimonaneieneikorerokarangonaneie ahau?Akameaiakiakiteiaia.
10A,notehokingamaiongaapotoro,kakorerotiakiaia ngameakatoaimeaairatouAkatangoiaiaratou,ka haerekoratouanakekitewahikorahaotepa,koPetahaira teingoa
11A,itekitengaongamano,kaaruiaia:akamanaakiia iaratou,kakorerotiakiaratouterangatiratangaoteAtua, whakaorangiaanahokieiatehungaemeaanakia rongoatia
12A,kaitihaeretera,kahaeremaitetekaumarua,ka meakiaia,Tonoatemanokiahaerekingapa,kinga whenuaitetahitaha,itetahitaha,moeai,kiterapukai hoki;wahikoraha.
13Akameaiakiaratou,Makoutouehoatuhekaima ratouKamearatou,Heoianoamatouerimangataro,e ruahokingaika;engarimehaeretatoukitehokokaima teneiiwikatoa
14MetemeaanoerimamanongataneKameaiakiana akonga,Meingaratoukianoho,kiarimatekau,kianohoki tenohoanga
15Aperaanaratou,meingakatoatiaanakianoho
16Nakamauiakingataroerima,kingaikaerua,ka titirokirungakiterangi,kawhakapaiiauamea,ka whawhati,kahoatukingaakongakiawhakatakotoriaatu matemano.
17Nakakairatou,akamakonakatoa:akotahitekauma ruangaketeikohiaakeeratouongawhatiwhatingaitoe
18A,iaiaeinoianakoiaanake,iaiaanoanaakonga:na kauiiakiaratou,kamea,Kowaiahaukitekiatemano?
19Nakawhakahokiratou,kamea,KoHoaniKaiiriiri;ko taetahiia,koIraia;kitaetahi,kuaaramaitetahionga poropitionamata
20Nakameaiakiaratou,Kitakoutounaki,kowaiahau? NakawhakahokiaPita,kamea,KoteKaraitiateAtua.
21Nakawhakatupatoiaiaratou,kamea,kiakauateneie korerotiakitetangata;
22Imeaanoia,Kuatakototetikangakiamahanga mamaeoteTamaatetangata,kiawhakakahoretiaanoiae ngakaumatua,engatohunganui,engakaraipi,kia whakamatea,aitetoruongarakaara
23Imeaanoiakiaratoukatoa,Kitemeatetahikiahaere maikitewhaiiahau,mewhakakahoreiaeiaano,meamo tonaripekaingarakatoa,kaaruaiiahau
24Kitewhaihokitetahikiaora,kamateanoia:otirakite matetetahi,monaiwhakaarokiahau,kaoraia.
25Heahahokitepaikitetangata,kiteriroiaiateao katoa,akangarokoiaano,kariroraneiitehe?
26Kitewhakamahokitetahikiahau,akiakukorero,ka whakamaanoteTamaatetangatakiaia,inahaeremaiia irungaitonaakekororia,itekororiahokioteMatua,o ngaanaheratapu.
27Naheponotakukorerokiakoutou,Teneianoetahietu neiekoreepangiaetemate,kiakiteraanoite rangatiratangaoteAtua
28Akatatakitewaruongaraimuriieneikorero,ka mauiakiaPita,kiaHoani,kiaHemi,kahaerekirungaki temaungakiteinoi
29A,iaiaeinoiana,kaputaketeahuaotonamata,ma tonutonakakahu,kanapatonu.
30Na,tokoruangatangataekorerotahianameia,ko MohirauakoIraia;
31Iputakororiamai,ikoreroanokitonamatengameake neiriteiaiakiHiruharama
32IpehiahokiaPitaratoukoonahoaetemoe:a,ito ratouarangaake,kakiteitonakororia,mengatangata tokoruaetutahianameia
33Aiarauaemaweheatuanaiaia,kameaaPitakiaIhu, Ekara,hepaikianohotatouikonei:nakiahangaematou etahiwharaukiatoru;kiakotahimou,kiakotahimoMohi, kiakotahimoIraia:kihaiiaimohiokitanaikoreroai
34Iaiaekoreroanaieneimea,kaputahekapua,a taumaruihoanakiaratou:amatakuanaratouitoratou haerengakirotokitekapua
35Nakaputamaihereoitekapua,emeaana,Kotaku Tamateneiiarohaai:whakarongokiaia
36A,noteputangaotereo,koIhuanakeikiteaApuritia anaeratou,kihaihokiikorerotiaeratoukitetangataiaua ratetahiongameaikiteairatou
37Na,iteaongaakeotera,iaratoukuatatuihoirungai temaunga,herahitehuiitutakikiaia.
38Nakakarangatetahitangatairotoitemano,kamea, Tenakoa,eteKaiwhakaako,titiromaikitakutama:koia anakehokitaku.
39Nakahoputewairuaiaia,inamatakahamama;naka haeaia,tutuanatehuka,whakauauaanatewhakarereiaia matemaru.
40Aiteinoiahaukiauakongakiapeiaiakiwaho;akihai itaeaeratou
41NakawhakahokiaIhu,kamea,Eteuri whakaponokore,parorike,kiapeheateroaotokunohoki akoutou,otokumanawanuikiakoutou?Kaweamaitau tamakikonei
42Naiaiaehaeremaiana,kataiaihoiaeterewera, haehaeaihoNakaririatewairuapokeeIhu,a whakaorangiaanatetamaiti,hoatuanakitonapapa.
43OhomaurikatoaanaratoukitenuioteAtuaA,ia ratouemiharoanakingameakatoaimeaaiaIhu,kamea iakianaakonga,
44Rongoatiaeneikorerokirotokiokoutoutaringa: meakehokitukuateTamaatetangatakingaringaonga tangata
45Otirakihairatouimohiokiteneikupu,hemeahuna hokiiaratou,keikiteratou:imatakuhokiratoukiteuiki aiaitauakupu
46Nakaputaakehekoreroreroirotoiaratou,kowaio ratoutemeanuirawa.
47NakamohioaIhukitewhakaaroooratoungakau,ka maukitetahitamaiti,awhakaturiaanakitonataha;
48Kameakiaratou,Kitemanakotetahikiteneitamaitii rungaitokuingoa,emanakoanakiahau:akitemanako tetahikiahau,emanakoanakitokukaitonomai:koteiti rawahokiirotoiakoutoukatoa,kanuiia.
49NakawhakahokiaHoani,kamea,Ekara,ikitematoui tetahiepeireweraanairungaitouingoa;aririaihoe matou,monakahoreehaeretahitatou
50NakameaaIhukiaia,Kauaeriria:kitemeahoki eharatetahiitehoawhawhainotatou,notatouia.
51A,nokaritengaraetangohiaaiiakirunga,ka whakamautonamatakitehaerekiHiruharama;
52Akatonoaeiahekarereimuaitonaaroaro:akahaere ratou,katomokitetahikaingaongaHamarikitemea tukungaihomona
53Heoikihairatouimanakokiaia,koteahuahokiotona kanohimetemeaehaereanaiakiHiruharama
54A,notekitengaoanaakonga,oHemirauakoHoani, kamearaua,EteAriki,epaianaraneikoekiakorerotiae mauahekapurakiahekeihoiterangi,heiwhakangaroia ratou,metaIraiaimeaai?
55Otirakatahuriia,kaririaraua,kamea,Kahorekoruae mataunoteheawairuakorua
56KihaihokiteTamaatetangataihaeremaikite whakamatetangata,engarikitewhakaora.Nahaereana ratoukitetahikaingake
57A,iaratouehaereanaitehuarahi,kameatetahi tangatakiaia,Kaaruahauiakoekingawahikatoae haereaikoe
58NakotemeatangaaIhukiaia,Heruaongapokiha,he kohangaongamanuoterangi;tenakoteTamaate tangatakahoreonawahietakotoaitonamatenga
59Kameaiakitetahiatu,ArumiamaiahauAkameatera, EteArikitukuaahaukiamatuahaerekitetanuitokupapa.
60NakameaaIhukiaia,Waihomangatupapakuetanu oratoutupapaku:kokoeiamehaerekitekauwhauite rangatiratangaoteAtua.
61Kameahokitetahiatu,EteAriki,kaaruahauiakoe; engarikiamatuaporoporoakiahaukiaratoukeitoku kainganei.
62OtirakameaaIhukiaia,Kitepateringaotetahikite parau,akatitirokimuri,ekoreiaetaumote rangatiratangaoteAtua.
UPOKO10
1NaimuriieneimeakawhakariteaeteArikietahiatue whitutekau,atonoaanaratoutakirua,takirua,imuaiaia kingapakatoa,kingawahimeakeneiiahaerekireira.
2Imeaanoiakiaratou,Henuitekotinga,kongakaimahi iaheruarua:nainoiatukiteArikinanatekotinga,kia tonoaeiahekaimahikitanakotinga
3Haere:nana,katonoaneikoutoueahau,anoheremeki waenganuiongawuruhi.
4Kauaemauriaheputea,kauaheputea,kauahehu:kaua anoeohaatukitetahiaitehuarahi
5Kitetomokoutoukitetahiwhare,matuameaatu,Kia tauterangimariekiteneiwhare
6Akitemeakeireiratetamaaterangimarie,katauta koutourangimariekiaia:kitekahore,ehokianokia koutou
7Naheitauawharekoutounohoai,kaiai,inuaiitaratou ehomaiai:katikahokiteutumotekaimahi.Kauaehaere kiterawharekiterawhare
8Katomokoutoukitetahipa,akamanakoratoukia koutou,kaingangameaewhakatakotoriaanamakoutou. 9Mewhakaoratehungamateoreira,kameakiaratou, KuatatakiakoutouterangatiratangaoteAtua 10Engarikatomokoutoukitetahipa,aekoreratoue manakokiakoutou,haerekingahuarahioreira,kamea, 11Na,kotepuehuotokoutoupaepirineikiamatou,ka tahiaatuematoukiakoutou:otirakiamohiokoutouki tenei,kuatatakiakoutouterangatiratangaoteAtua
12Kotakukupuiateneikiakoutou,EngaritoHoromai tauaraemamaitotauapa
13Aue,tematemou,eKorahina!aue,tematemou,e Petahaira!meimeatiahokikiTaira,kiHaironanga merekarakuameatianeikiakorua,kuaripenetakeraua, hetarataratekakahumetenohoirotoitepungarehu
14OtiraerangitoTaira,toHaironaitewhakawakangae mamaitokorua
15Akokoe,eKaperenauma,ewhakateiteitiaraneikoea taenoakiterangi?
16Kitewhakarongotetahikiakoutou,ewhakarongoana iakiahau;akitewhakahaweakiakoutou,ewhakahawea anakiahau;akitewhakakahoretetahikiahau,e whakakahoreanaiakitokukaitonomai
17Nahokiharianatewhitutekau,kamea,EteAriki, rongotonungareweraneikiamatou,hemeanatouingoa. 18Kameaiakiaratou,IkiteahauiaHatana,metemea heuiratetakangaiterangi
19Nakahoatuneieahaukiakoutouhemanaetakahiai koutouirungainganakahi,ingakopiona,itekahakatoa anootehoawhawhai:aekorerawakoutouemateitetahi mea.
20Otirakauaeharikitenei,kingawairuakarironeiki raroiakoutou;engarikiahari,notemeakuaotiokoutou ingoatetuhituhikiterangi.
21ItauawakahariaIhuirotoitewairua,kamea,Ka whakawhetaiahaukiakoe,ePa,eteArikioterangi,ote whenua,motemeaihunaekoeeneimeaitehunga whakaaronui,itehungamahara,ahurahiaanakinga kohungahunga:aera,ePa;ipaihokiterakitautitiro
22KuaotingameakatoatetukukiahauetokuMatua:e koreanotetahiemataukowaiteTama,koteMatuaanake; kowaihokiteMatua,koteTamaanake,metetangata hokiepaiaiteTamakiawhakakiteakiaia
23Nakatahuriiakianaakonga,kameapuku,Kakoanga kanohiekiteanaingameaekiteneikoutou
24Kotakukupuhokiteneikiakoutou,hetokomahanga poropitimengakingiihiahiakiakiteingameaekitenei koutou,akahoreikite;kiarongohokikingameaerongo neikoutou,akahoreirongo
25Nakawhakatikatetahikaiwhakaakooteture,ka whakamatautauiaia,kamea,EteKaiwhakaako,meaha ahaukawhiwhiaikiteoratonu?
26Kameaiakiaia,heahatemeaituhituhiakiteture? peheataukorero?
27Nakawhakahokiia,kamea,Kiawhakapauatou ngakau,touwairua,toukaha,touhinengaro,kitearohaki teAriki,kitouAtua;metouhoatataanokokoe
28Kameaiakiaia,Katikataukorero:meingatenei,aka orakoe.
29Otirakameaiakitewhakatikaiaia,kakiatukiaIhu, Kowairatokuhoatata?
30NakawhakahokiaIhu,kamea,Ihekeihotetahi tangataiHiruharamakiHeriko,akatutakikingakaipahua, nakahuiaonakakahu,katukitukiaia,ahaereana, whakarereaiho,metemeakuamate
31Na,kotetahitohungaehaerenoaanaitauaara:a,i tonakitengaiaia,ninihikeananatahaki.
32IpenahokitetahiRiwaiti,taekaukitauawahi,kahaere, katitiro,ninihikeananatahaki
33NakotetahitangataoHamaria,iaiaehaereana,katae kitewahiinohoaiia:a,itonakitengaiaia,kaarohakia ia
34Nakahaerekiaia,katakaiionapatunga,ringihiaiho kitehinu,kitewaina,kawhakanohoiaiakirungakitona akekararehe,akaweaanaiakitewharetira,atawhaitia anaia.
35Iteaongaake,itonahaerenga,katangohiaeiaerua ngapene,hoatuanakitetangataitewhare,kameakiaia, Mauiaetiaki;akitemahanoaatuaumea,makukoeeutu inahokimaiahau
36Na,kitouwhakaaro,kowaioteneitokotorutehoaona itutakineikingakaipahua?
37Kameaia,KoteraiatawhaitiaaiiaNakameaaIhuki aia,Haere,kiaperaanotaumahi
38¶Aitoratouhaerengaatu,katomoiakitetahikainga: na,kotetahiwahinekoMatateingoa,iwhakamanuhiriia iakitonawhare
39Heteinaanotona,koMeriteingoa,nakanohoteneiki ngawaewaeoIhu,whakarongoaikitanakupu
40NararurarunoaihoaMataitenuiotemahituari,a haereana,kamea,EteAriki,hemeanoaotikiakoekia waihoetokuteinamakuanaketetuari?na,meaatukiaia kiaawhinatiaahaueia
41NakawhakahokiaIhu,kameakiaia,EMata,eMata, emanukanukaanakoe,eraruraruanakingameamaha
42Kotahiiatemeaemateaana:akuawhiriwhiriaeMeri tauawahipai,ekoreneietangohiaiaia.
UPOKO11
1¶A,iaiaeinoianaitetahiwahi,akamutu,kakiatu tetahioanaakongakiaia,EteAriki,whakaakonamatou kiteinoi,meHoanihokiiwhakaakoraianaakonga 2Kameaiakiaratou,Kainoikoutou,meaatu,Etomatou Matuaiterangi,KiataputouingoaKiataemaitou rangatiratanga.Kiameatiatauepaiaikirungakite whenua,kiariteanokitoterangi
3Homaitamatoutarokiamatoumoteneira,moteneira 4Muruaomatouhara;emuruaanahokiematounga tangatakatoaeharaanakiamatouAuahokimatoue kaweakiawhakawaia;engariwhakaorangiamatouite kino
5Imeaanoiakiaratou,Kowaiokoutouhehoatona,aka haerekiaiaiwaenganuipo,kameakiaia,Ehoa,homai kiahauetahitaro,kiatoru;
6Kuataemaihokitokuhoakiahauiteara,akahoreaku meaewhakatakotoaiahaumana?
7Akawhakahokiterairoto,kamea,Hohaki,katira:kua tutakinanoatiaaketetatau,keitemoengamatoukoaku tamariki;ekoreahaueaheitewhakatikakitehoatukia koe
8Kotakukuputeneikiakoutou,Ahakoakahoreiae whakatikakitehoatukiaia,notemeahehoaia,notona tohetonukaaraakeaiiakitehoatukiaiaingameai mateaeia
9Kotakukupuanoteneikiakoutou,Inoi,akahoatukia koutou;rapu,akakiteaekoutou;patoto,akauakinakia koutou.
10Kawhiwhihokingatangatakatoainainoi;akote tangataerapuana,kakite;akauakinakitetangatae patotoana.
11Kiteinoiaetetamatetahitaroiakoutou,ehoaturanei kiaiahekamaka?kiteinoiaheika,ehoaturaneikiaia henakahiheiika?
12Kiteinoiaraneihehuamanu,ehoaturaneikiaiahe kopiona?
13Nakitemataukoutou,tehungakino,kitehoatumea papaikiakoutoutamariki:teranoaaketehomaitangaote WairuaTapuetokoutouMatuaiterangikitehungaeinoi anakiaia.
14Naepeireweraanaia,hemeawahanguanohokiA,no teputangaoterewerakiwaho,kakorerotewahangu;a miharoanateiwi.
15Nakameaetahioratou,Naterangatiraongarewera, naPerehepura,tanapeingarewera
16Nakawhakamatautauetahi,kameakitetahitohuiaia iterangi
17Otiraimatauiakioratouwhakaaro,kameakiaratou, Kitetahuriihotetahirangatiratangakiaiaano,kakore;a kitetahuriihotetahiwharekitetahiwhare,kahinga 18AkitetahuriihoaHatanakiaiaano,mepeheaetuai tonarangatiratanga?emeaanahokikoutounaPerehepura takupeingarewera
19A,kitemeanaPerehepuratakupeingarewera,nawai tepeingaaakoutoutamariki?noreirakoratouhei kaiwhakawamokoutou
20TenakitemeanateringaoteAtuatakupeingarewera, ina,kuataemaiterangatiratangaoteAtuakiakoutou.
21Kitetiakinaetetangatakahahepatuitonawhare,ka atanohoonataonga
22Engarikiteputamaikiaiatemeahekaharawaatuia ia,akahingaia,nakatangohiaanapatuiwhakamanawa aiia,kaweheweheaonataonga.
23Kotetangataeharaitehoanoku,hehoaririiakiahau: kotetangatakahoreekohikohitahimaua,etitaritariana 24Kaputatewairuapokeirotoitetangata,kahaereereia rangawahiwaikorerapuokiokingaai;akakoreekitea, kameaia,Kahokiahaukitokuwhareiputamaiiaahau 25A,notetaengaatu,rokohangaatukuaotitetahitahi,te whakapaipai
26Nakahaereia,katangoietahiatuwairuatokowhituhei hoamona,hekinoatuiaia;katomoratou,kanohokireira: akinoatuitetimatangatewhakamutungakitauatangata 27Aiaiaekoreroanaieneimea,kakarangaaketetahi wahineirotoitemano,kameakiaia,Koatonutekopui kaweaaikoe,mengauingoteaekoe
28Anorakoia,Engarira,tinokoatehungaewhakarongo anakitekupuateAtua,aemahiana.
29A,nokarupeketemano,kaangaiakakorero,He whakatupurangakinotenei:erapuanakitetahitohu;ae koretetahitohuehoatu,kotetohuanakeoHonaporopiti.
30IwaihohokiaHonaheitohukingatangataoNinewe, kaperaanoteTamaatetangatakiteneiwhakatupuranga 31Kawhakatikangatahitekuiniotetongaite whakawakangamengatangataoteneiwhakatupuranga,ka whakatauitehekiaratou:ihaeremaihokiiaingapitoo tewhenuakitewhakarongokitewhakaaronuio Horomona;ateneitetahihenuikeatuiaHoromona 32KawhakatikangatahingatangataoNineweite whakawakangameteneiwhakatupuranga,kawhakatauite hekiaratou:iripenetahokiratouitekauwhautangaa Hona;ateneitetahihenuikeatuiaHona.
33Katahunaterama,ekoreewaihoetetangatakitewahi ngaro,kiraroraneiitepuhera,engarikirungakite turanga,kiakiteaaitemaramaetehungaetomoatuana.
34Kotekanohiteramaotetinana:na,kiteateatou kanohi,kamaramaanotoutinanakatoa;tenakitekinotou kanohi,kapourianohokitoutinana.
35Nareirakiaatatitirokeipouritemaramairotoiakoe
36Na,kitemaramatoutinanakatoa,akitekoreonawahi pouri,kamaramakatoaano,metemeakotemuraote ramaewhakamaramaanaiakoe
37Na,iaiaekoreroana,katonotetahiParihikiakaiiaki aia;ahaereanaiakiroto,kanoho.
38A,itekitengaoteParihi,kamiharo,notemeakahore iaehoroiimuaotekainga
39KameateArikikiaia,Teneikoutou,engaParihi,te horoineiiwahootekapu,otepereti;korotoiaekianai tehae,itekino
40Etehungakuare,kihaiianeiihangaarotoete kaihangaowaho?
41Engarihoatungameaorotoongameaorotoiakoutou; akamangameakatoakiakoutou.
42Otira,aue,tematemokoutou,engaParihi!ehoatuana hokiekoutoutewhakatekauoteminiti,oteru,menga otaotakatoa,akapeaakeekoutoutewhakawametearoha kiteAtua:koeneitemeatikakiamahiaekoutou,kaua hokiteraekapea
43Aue,tematemokoutou,engaParihi!kotakoutouhoki eraweaikonganohoangarangatiraingawharekarakia, mengaohatangaingakaingahokohoko
44Aue,tematemokoutou,engakaraipi,engaParihi,ete hungatinihanga!eriteanakoutoukingaurupangaro,e koreekiteaengatangataehaereereanairunga.
45Nakawhakahokitetahiongakaiwhakaakooteture,ka meakiaia,EteKaiwhakaako,hewhakaheanohokimo matoueneikoreroau
46Nakotanameatanga,Aue,tematemokoutouhoki,e ngakaiwhakaakooteture!ewhakawahaanahokikoutoui ngatangatakingakawengataimaharawaheipikaunga,ae koretetahiookoutoumaihaoepaatukiauakawenga
47Aue,tematemokoutou!kokoutouhokiheihangainga urupaongaporopiti,naokoutoumatuahokiratoui whakamate
48Na,hekaiwhakaatukoutouhewhakaaekingamahiao koutoumatua:naratouhokiratouiwhakamate,kokoutou hokiheihangaioratouurupa
49KoiahokitewhakaaronuioteAtuaimeaai,Katonoa eahauheporopitimengaapotorokiaratou,aka whakamateaetahioratou,kawhakatoia
50Kiarapuaaiteutuoteneiwhakatupurangamongatoto ongaporopitikatoaiwhakahekeanotetimatangaraanoo teao;
51NotetotooApera,taenoakitetotooHakaraiaimate neikiwaenganuioteaata,otewharetapu:heponotakue meaneikiakoutou,Erapuaheutuiteneiwhakatupuranga 52Aue,tematemokoutou,engakaiwhakaakooteture! kuatangohiahokiekoutoutekiotematauranga:kihai koutouitomokiroto,iaraihokiiakoutoutehungae tomoana.
53Na,itanakorerotangaieneimeakiaratou,katimatate tohekahaongakaraipimengaParihikiaia,hemeakia mahaatuaianakorero.
54Ewhangaanahokiratoukiaia,ewhaianakiamau tetahikupuatonamangaiheiwhakapahekiaia
UPOKO12
1¶Nakeitehuihuianoterangamano,tonatini,noka takatakahiiaratouano,kaangaiakakoreroitetuatahiki anaakonga,KiatupatoiterewenaangaParihi,araite tinihanga.
2Kahorehokihemeaihipokinaemahuetehura;kahore hokiihuna,emahuetemohio
3Mokoneikotakoutouekoreroaiitepouri,karangonai temarama;kotakoutouekoreroaikitetaringaingaruma irotorawa,kakauwhautiairungaingatuanui
4Nakotakukuputeneikiakoutou,eokuhoa,kauae wehikitehungaewhakamateneiitetinana,amuriiho kahorehemeaetaeaeratou
5Engarimakuewhakaatukiakoutoutakoutouewehiai: Ewehikiaiakeiaianeitemanaimuriitana whakamatenga,kitemakakiKehena;aera,kotakukupu teneikiakoutou,Ewehikiaia.
6Kahoreianeiehokonangapihoihoierimakingapatene erua,akahoretetahioratouewarewareiteAtua?
Heoikuaotikatoatetataungamakawekatoaneioo koutoumatengaNoreirakauaewehi:erangirakoutoui ngapihoihoimaha
8Nakotakukupuanoteneikiakoutou,Kitewhakaae tetahikiahauitearoaroongatangata,kawhakaaeanote TamaatetangatakiaiaitearoaroongaanaheraateAtua 9Kitewhakakahoretetahiiahauitearoaroongatangata, kawhakakahoretiaanoiaitearoaroongaanaheraate Atua.
10KitekorerotetahihewhakahemoteTamaatetangata, kamuruatana:tenakotetangataekohukohuaaiteWairua Tapu,ekoretonaemurua
11A,kakaweakoutoukingawharekarakia,kinga kaiwhakawa,kingamana,kauaemanukanukakitepehea, kiteaharaneiewhakahokiatuaikoutou,kitakoutoue koreroai;
12MateWairuaTapuhokikoutoueakoitauahaoraano kingameaetikaanakiakorerotiaekoutou.
13Nakameatetahiotemanokiaia,EteKaiwhakaako, meaatukitokutuakana,kiaweheamaimokutetahikainga 14Nakotanameatangakiaia,Etetangatanei,nawai ahauimeaheikaiwhakawa,heikaiweheweheiwaenganui iakoutou?
15Imeaanoiakiaratou,Kiamahara,kiatupatokiteapo: eharaitemeamatenuiongataongaatetangataeoraaiia.
16Nakakorerotiaeiatetahikupuwhakaritekiaratou,ka mea,Henuitehuaotewhenuaotetahitangatataonga.
17Nakawhakaaroaroiairotoiaia,Mepeheaahau?
18Akameaia,Teneitakuemeaai:kawahiaeahauoku wharewiti,akahangakianui;akahoatueahaukireira akuhuakatoameakutaonga.
19Katahiahaukameakitokuwairua,Etokuwairua,ka mahaaumeapapaikeiterongoamongatauemaha;noho noaiho,ekai,einu,kiakoatengakau
20OtiiakameateAtuakiaia,Kuware,koateneipoano tangohiaaitouwairuaiakoe:amawaingameakuapaena iakoe?
21Nakapenatetangataewhakapurangaanaitetaonga manaake,akahoreehuatanawhakateAtua.
22Nakameaiakianaakonga,Koiaahaukameaneikia koutou,Kauaemanukanukakitokoutouoranga,kita koutouekaiai;kauaanomotetinana,kitakoutoue kakahuai
23Rahiatuteoraitekai,metetinanaitekakahu
24Whakaaroangarawene:kahoreneierui,kahoree kokoti;kahoreneioratoupakoro,kahorehewharewiti;a nateAtuaratouiwhangai:teranoaaketokoutoupaiinga manu.
25Kowaiokoutouetaeaeiatewhakaaroiho,tehono tetahiwahikitonaroa,kiakotahitewhatianga?
26Akitekoreetaeaekoutoutemeanohinohirawa,he ahaimanukanukaaikieraatu?
27Whakaaroangarengarenga,toratoutupu:ekoreneie mahi,ekoreemiro;Nakotakukuputeneikiakoutou, KihaiaHoromona,metonakororiakatoa,iritekitetahio eneitewhaikakahu
28Na,kitepeneitateAtuawhakakakahuitetarutaruite parae,keireirainaianei,aapopokamakakiteoumu;tera noaaketanaiakoutou,etehungawhakaponoiti
29Kauaraerapukitakoutouekaiai,kitakoutoueinuai, kauaetirenginoatewhakaaro
30Erapuanahokingaiwioteaoieneimeakatoa:otirae matauanatokoutouMatuaemateaanaekoutoueneimea.
31EngariraputerangatiratangaoteAtua;akatapiritia eneimeakatoamakoutou
32Kauaewehi,etekahuinohinohi;kuapaihokito koutouMatuakitehomaiiterangatiratangakiakoutou
33Hokonaokoutoutaonga,hoatuhemeamatehunga rawakore;hangamakoutouhepekeekoreetawhitotia,he taongakiterangiekoreememeha,kitewahiekoreneie tataatutetahae,ekoreanotehuhuekai.
34Kotewahihokiitokoutoutaonga,koreiraanoo koutoungakau
35Whitikiriaokoutouhope,tahunaokoutouramakiaka; 36Kotokoutouriteheingatangataetatarianakitoratou rangatira,inahokimaiitemarena;motonataengamai,ka patoto,nauakitonuatukiaia
37Kakoangaponongaerokohangaetoratourangatirae mataaraanainataemai:heponotakuemeaneikia koutou,kawhitikiiaiaia,kameakianohokitekai,aka putakitemahimaratou
38Akitehaeremaiiaiteruaongamataaratanga,itetoru raneiongamataaratanga,akarokohinamaieperaanaano, kakoaauapononga
39Nakiamohiokoutoukitenei,meimatautetangataote wharekitehaoraehaeremaiaitetahae,kuamataaraia,a kahoreitukuatonawharekiapokaia
40Nakiatatangarakoutou:notemeaeputamaiteTama atetangataitehaoraekoreaikoutouemahara.
41NakameaaPitakiaia,EteAriki,kiamatoutenei kupuwhakariteekoreroneikoe?kitekatoaranei?
42NakameateAriki,Kowairatetuaripono,mahara,e meingaetonaarikiheirangatiramoanatangata,heihoatu itewahikaimaratouitewaetikaai?
43Kakoatauaponongakiterokohangaetonaariki,ina taemai,epenaana
44Heponotakuemeaneikiakoutou,kameingaiahei rangatiramoanataongakatoa
45Otirakitemeatauaponongairotoitonangakau,Ka roatehaerengamaiotokuariki;akaangakapatuinga ponongatane,ingaponongawahine,kakai,kainu,ka haurangi;
46Kahaeremaiterangatiraotauaponongaiteraekore aiiaemahara,itehaoraekoreaiiaemohio,aka hautopeaia,kameingamonahewahiirotoitehunga whakaponokore.
47Na,kotauaponongaimohiokitatonaarikiipaiai,a kihaiitakatu,kihaihokiimeaitanaipaiai,hemahanga whiumona.
48Tenakoiakihaiimohio,aimahiingameaetikaaikia whiua,hetorutorungawhiumonaKotetangatahokiinui tehoatutanga,henuianotemeaerapuamaianaiaia;
49Ihaeremaiahaukitemakakapurakitewhenua;aka peheaahau,mehemeakuakake?
50Otiraheiriiringatokueiriiriaaiahau;anotoku takatakahiakiaotiraano!
51Emeaanaraneikoutouihaeremaiahaukitehomaiite rangimariekitewhenua?Kotakukuputeneikiakoutou, Kahore;engarikotewehewehe
52Heingarahokietakotoakeneikatokorimairotoite wharekotahi,akatahurikiaratouano,tokotorukite tokorua,tokoruakitetokotoru
53Katahuriatutepapakitetama,tetamakitepapa;te whaeakitetamahine,tetamahinekitewhaea;tehungawai wahinekitanahunaongawahine,metehunaongawahine kitonahungawaiwahine
54Aimeaanoiakingamano,Kakitekoutouitekapuae putamaianaitehauauru,nameatonuakekoutou,Heua tehaeremainei;aheperaano
55Kakitekoutouitetongaepupuhiana,kameakoutou, Meakekotewerawera;akaputa
56Etehungatinihanga,ematauanakoutoukitetitiroki temataoterangi,otewhenua;heahakoutoutematauai kiteneitaima?
57Aera,heahakoutoutewhakaaroaiitemeatika?
58Kitehaerekoruakotouhoatauwhaingakite kaiwhakawa,iakoruaanoiteara,kiaputatouuauakia oraaikoeiaia;keitoiakoeeiakitekaiwhakawa,aka tukuakoeetekaiwhakawakitekatipa,akamakakoeete katipakitewhareherehere
59Kotakukuputeneikiakoe,Ekorekoeehaeremaii reira,kiautuaraanongamoninohinohirawa
1Naireiraetahiitauawananaikorerokiaiangatangata oKariri,iwhakaranuaneioratoutotoePiratokiaratou patungatapu.
2NakawhakahokiaIhu,kameakiaratou,Emeaana raneikoutou,hehararawaauatangataoKaririinga tangatakatoaoKariri,notemeaheperaoratoumate?
3Kotakukuputeneikiakoutou,Kahore:engarikitekore koutoueripeneta,kaperaanokoutoukatoatemate
4MetauatekaumawaruihinganeitepourewaoHiroama, amateiho,emeaanaraneikoutouhehararawaratouinga tangatakatoaenohoanaiHiruharama?
5Kotakukuputeneikiakoutou,Kahore:engarikitekore koutoueripeneta,kaperaanokoutoukatoatemate
6Aikorerotiaeiateneikupuwhakarite;Hepikitatetahi tangata,hemeawhakatokitanamarawaina;akahaere maiia,karapuhuairunga,akihaiikitea
7Katahiiakameakitekaimahiwaina,Na,katoruenei okutauehaeremaianakiterapuhuairungaiteneipiki, heoikahoreikitea:tuainakiraro;heahaiwhakararuraru aiitewhenua?
8Nakawhakahokitera,kameakiaia,EteAriki,waiho anohokiiteneitau,kiakeriaraanoeahaungataha,kia makahokihewairakau.
9Akitewhaihua,kawaiho;kitekahore,muriihotuaina kiraro
10¶Airotoiaitetahiongawharekarakiaewhakaako anaitehapati
11Nakotetahiwahine,hewairuangoikoretona,kotahi tekaumawarungatau,pikotonu,kihairawaiaheite whakatikaake
12A,notekitengaoIhuiaia,kakarangaatukiaia,ka meakiaia,Etai,kaotitoungoikoretewhakamatara.
13Nawhakapakiaihoeiaonaringakiaia:akihaiiaha kuatika,whakakororiaanaiteAtua
14Nakaririterangatiraotewharekarakia,moIhui whakaoraitehapati,kameakiteiwi,Eonongaraetika aitetangatatemahi:moreirahaeremaikiawhakaorangia, kauakaitepo.rahapati.
15NakawhakahokiteArikikiaia,kamea,Etetangata tinihanga,ekoreianeiteneitangata,teneitangataokoutou eweweteitanakauitehapati,itanakaiheranei,kaarahi atukitewhakainu?
16Akoteneiwahine,hetamahineneinaAperahama,i hereaneieHatanaieneitautekaumawaru,etikaanakia wetekinaiteneihereiterahapati?
17A,nokakorerotiaeneimeaeia,kawhakamakatoate hungaewhakaheanakiaia:aharikatoateiwikingamea kororiakatoaimeingaeia
18Nakameaia,HeriteterangatiratangaoteAtuakite aha?akawhakariteaeahaukiteaha?
19Heritekitepuanani,ikaweaetetangata,iruiakitana kari;akatupu,kawhakatupurakaunui;anohoananga manuoterangikionamanga
20Aimeaanoia,Mewhakariteeahauterangatiratangao teAtuakiteaha?
21Heritekiterewenaitangohiaetetahiwahine,a whaongiaanakirotokingamehuaparaoaetoru,noka rewenatiakatoatia.
22Akahaereereaeiangapamengakainga,whakaakoai, meteahutonukiHiruharama
23Nakameatetahikiaia,EteAriki,hetorutorukoiate hungaeora?Nakameaiakiaratou, 24Kiakahatetohekitetomomatekuwahakuiti:kotaku kupuhokiteneikiakoutou,hetokomahaewhaikitetomo, aekoreetaea.
25Kiawhakatikakautetangataitewhare,kiatutakinate tatau,katahikoutoukaangakatuiwaho,kapatukikite tatau,kamea,EteAriki,eteAriki,uakinakiamatou;aka whakahokiia,kameakiakoutou,Kahoreahauimatauki akoutou,nohearanei;
26Koreirakoutoutimataaitemea,Kuakaimatou,kua inuitouaroaro,iwhakaakoanokoeiomatouhuarahi
27Akakianoia,Kameaatuahaukiakoutou,kahore ahauimataukiakoutou,nohearanei;maweheatuiahau, engakaimahikatoaitekino
28Kotewatenaotetangi,oteteteaonganiho,inakite koutouiaAperahama,iaIhaka,iaHakopa,mengaporopiti katoa,keiterangatiratangaoteAtua,akokoutoukua makakiwaho.
29Akahaeremairatouiterawhiti,itehauauru,iteraki,i tetonga,kanohokiterangatiratangaoteAtua
30Na,teraetahiomuriemeingakimua,meetahiomua kimuri
31ItauarakataemaietahiongaParihi,kameakiaia, haere,whakarereaakonei:ehiahiaanahokiaHerorakia whakamateakoe
32Nakameaiakiaratou,Haere,meaatukitauapokiha, Na,teneiahautepeireweranei,temahineiitemahi whakaoraaianei,apopo,aitetoruongarakaotitaku
33Otiiamehaereereahauaianei,apopo,atahira:ekore hokieaheikiamateheporopitiiwahooHiruharama.
34EHiruharama,eHiruharama,ewhakamateneiinga poropiti,eakineikitekamakaitehungaetonoaanakia koe;anotetinioakumeatangakiawhakamineaau tamariki,kiaperatiameteheiheiewhakamineneiianapi kiraroionaparirau,akihaikoutouipai!
35Na,kamahueatukiakoutoutokoutouwharekia takotonoaana:heponotakuemeaneikiakoutou,Ekore koutouekiteiahau,kiataemairaanotewaemeaai koutou,Kawhakapaingiaiaehaeremaianairungaite ingoaoteAriki
UPOKO14
1¶A,itonahaerengakitewhareotetahiongarangatira, heParihi,kitekaitaroitehapati,natitiropumaianaratou kiaia
2Na,kotetahitangataitonaaroaro,hekoputeteretona mate
3NakaohoaIhu,kakorerokingakaiwhakaakooteture, kingaParihi,kamea,Hemeatikaraneitewhakaoraite hapati?
4AkihairatouikikiNakamauiakiaia,awhakaorangia ana,tukuaanakiahaere;
5Nakawhakahokiiakiaratou,kamea,Kitetakatekaihe, tekauranei,awaiokoutoukitepoka,ekoreianeiehutia akeeiaireirapuanoiterahapati?
6Akihaiitaeaeratoutewhakahokikupukiaiamoenei mea
7Nakakorerotiaeiatetahikupuwhakaritekitehungai karangatia,itonakitengaiaratouewhiriwhirianainga nohoangarangatira;kameakiaratou,
8Kitekarangatiakoeetetahikitemarena,kauaenohoki tenohoangarangatira;keikarangatiaeiatetahihenuiatui akoe;
9Akahaeremaitetangataikarangatiaaikorua,kameaki akoe,Tukuahenohoangamotenei;akatimatakoekite nohokitorarorawawahi
10Engarikakarangatiakoe,haere,enohokitomurirawa nohoanga;motetaengamaiotetangatananakoeikaranga, nakameaiakiakoe,Ehoa,pikiakekirungaake; 11Kitewhakanuihokitetahiiaia,kawhakaititia;kite whakaititetahiiaia,kawhakanuia
12Nakameaanoiakitetangatananaiaikaranga,Ka takakoeitehapa,itehaparanei,kauaekarangatiaouhoa, kauaanohokiouteina,kauahokiouwhanaunga,kauaano hokiouhoanohotaonga;keikarangaanoratoukiakoe,a kawhaiutukoe.
13Engarikatakahakarikoe,karangatiangarawakore,nga haua,ngakopa,ngamatapo:
14Akamanaakitiakoe;kahorehokiaratouutukiakoe: kautuakoeatearangaotehungatika
15A,karongotetahiotehungaenohotahianakitekaiki eneimea,kameakiaia,Kakoatetangatakaitaroite rangatiratangaoteAtua
16Nakameaiakiaia,Itakahehapanuietetahitangata, ahetokomahaikarangatia;
17Akatonoatanaponongaitehaoraotehapa,heimeaki tehungaikarangatia,haeremai;kuaritehokingamea katoa.
18NakaangaratoukatoakawhakakahorengatahiKa meatomuakiaia,Kuahokonaeahauhemara,mehaere ahaukiakite:emeaanaahaukiakoe,kiatukuaahaukia whakakahore
19Nakotemeatangaatetahi,Erimatakiruangaokiha kuahokonaeahau,kahaereahaukitewhakamatau:emea anaahaukiakoe,kiatukuaahaukiawhakakahore
20Imeaanotetahi,Kuamarenatiaahaukitewahine,he meateneiekoreaiahaueaheitehaereatu.
21Nakahaeremaitauapononga,kakoreroieneimeaki tonaarikiNakariritetangataitewhare,kameakitana pononga,Hohorotehaerekingaara,kingahuarahiotepa, kaarahimaiingarawakore,ingamutu,ingakopa,inga matapo
22Nakameatepononga,EteAriki,kuaritetauimeaai, ateneianohewahitakotonoa
23Nakameaterangatirakitepononga,haerekinga huarahi,kingataiepa,toiamaikirotonei,kiakiaitoku whare
24Kotakukupuhokiteneikiakoutou,Ekoretetahioaua tangataikarangatiaraekaiitakuhapa
25Herahihokitehuiihaeretahimeia:akatahuriia,ka meakiaratou,
26Kitehaeremaitetahikiahau,akakoreekinokitona papa,whaea,wahine,tamariki,teina,tuahine,aerakite oraanomonaake,ekoreiaeaheiheiakongamaku
27Kitekorehokitetahiemaukitonaripeka,ehaeremaii muriiahau,ekoreiaeaheiheiakongamaku
28Kowaihokiokoutou,kitemeaiakitehangataumaihi, ekoreematuanohokitetatauingautu,mehemeaeranea anaanameaheiwhakaoti?
29Keiwhakatakotoiaiteturanga,kakoreetaeate whakaoti,akatawaimaikiaiatehungakatoaematakitaki ana;
30Kamea,itimatatetangataneitehangawhare,akihaii taeatewhakaoti.
31Kowairaneitekingi,inahaerekitewhawhaikitetahi atukingi,ekoreematuanohokitewhakaaro,etaearanei eiamengamanotekaungamanotewhakataukiterae haeremaianakiaiamengamanoeruatekau?
32A,kitekahore,itemeaitawhitianotera,katukuaatu eiahekarere,kameakiahouhiaterongo.
33Waihoki,kotetangataokoutouekoreewhakarerei anameakatoa,ekoreeaheiheiakongamaku
34Hepaitetote:otirakitehemotehaotetote,mateaha kawhaihaai?
35Ekoreepaimotewhenua,ekoreanohei whakawairakau;engarikapeiaetetangatakiwahoKite whaitaringatetahiheiwhakarongo,kiarongoia
UPOKO15
1¶Nakawhakatatakiaiangapupirikanakatoamenga tangatahara,kitewhakarongokiaia
2AkaamuamungaParihimengakaraipi,kamea,E manakoanateneitangatakingatangatahara,ekaitahiana meratou
3Nakakorerotiaeiateneikupuwhakaritekiaratou,ka mea,
4Koteheatangataokoutouherauanahipi,akangaro tetahioratou,ekoreianeiewaihoeiangaiwatekauma iwaitekoraha,akawhaiitemeaingaro,kiakitearaano?
5Akakitea,kawahairungaionapokohiwi,kakoa
6A,nokataekitewhare,kakarangatiaonahoamenga tangataenohotataana,kameakiaratou,Kiaharitahi tatou;kuakiteahokieahautakuhipiingaro
7Kotakukuputeneikiakoutou,kaperaanotehariite rangimotetangataharakotahiinaripeneta,nuiatuite harimongatangatatikaeiwatekaumaiwa,kahoreneio ratoumeaeripenetaai
8Koteheawahineranei,kotahitekauanamonihiriwa,ki tengarotetahi,ekoreianeiiaetahuiterama,etahiite whare,erapumarie,kiakitearaano?
9A,kakitea,kakarangatiaonahoametehungaenoho tataana,kamea,Kiaharitahimeahau;kuakiteahokie ahautewahiingaroiahau
10Waihoki,kotakukuputeneikiakoutou,heharikeite aroaroongaanaheraateAtuamotetangataharakotahi inaripeneta
11Imeaanoia,Tokoruangatamaatetahitangata; 12Kameatomuriorauakitonapapa,Epa,homaikiahau tewhaitaongaeweheaekoemoku.Nakaweheaeiahe orangamoratou
13Akihaiimahangara,kakohikohiaetetamaomuri ngameakatoa,ahaereanakitewhenuatawhiti, maumauriaanaonataongakireira,hetoreretangakite kino
14A,nokapotoanameakatoa,kapatematekaikitaua whenua;akatimataiaterawakore
15Nakahaereia,kapirikitetahitangataotauawhenua;a katonoaeiakianamarakitewhangaipoaka.
16Ihiahiahokiiakiawhakakiiatonakopukingakirie kaingaanaengapoaka:heoikihaiihoatuetetahikiaia
17Notehokingaakeoonawhakaaro,kameaia,Anote tiniongakaimahiatokupapa,henuinoaatuaratoutaro, koahauiakangaroitekaikai!
18Kawhakatikaahau,kahaerekitokumatua,kameakia ia,EPa,kuaharaahaukiterangi,kitouaroaroano; 19Aheoianotikangakiakiiaahauhetamanau:meinga ahaukiaritekitetahioaukaimahi.
20Nakawhakatikaia,akataekitonapapa.Na,iaiaanoi tawhiti,kakitetonapapaiaia,kaaroha,kaoma,hingaiho kirungakitonakaki,kihianaiaia
21Nakotemeatangaatetamakiaia,Epa,kuaharaahau kiterangi,kitouaroaroano,aheoianotikangakiakiia ahauhetamanau
22Nakameatepapakianapononga,Kiahohorotemau maiitekakahupairawa,akawhakakakahukiaia;hoatu hokihemowhitimotonaringa,hehuhokimoonawaewae: 23Kaweamaianotekuaokau,temeawhangai,patua;kia kaitatou,kiakoatengakau
24Koteneitamahokiakuimate,akuaora;ingaro,akua kiteaNakaangaratoukakoa
25Nakeitemaratanatamamatamua:a,notonahaerenga mai,kawhakatatakitewhare,karongoitewaiata,ite kanikani
26Nakarangatiaanaeiatetahiongapononga,kauiatu, heahaeneimea.
27Nakameamaiterakiaia,Kuataemaitouteina;kua patuahokietoupapatekuaomomonaatekau,notemea kuataeoramaiia.
28Nakaririia,kihaihokiipaikiahaerekiroto:meireira kahaereatutonamatuakiwaho,katohekiaia
29Nakawhakahokiia,kameakitonapapa,Nana,ka mahaeneitauimahiaiahaukiakoe,kahorehokiahaui takahiitaukupu:akahorerawakoeihomaihekuaokoati kiahau,kiakoatahiaiahaumeokuhoa.
30Otira,itetaengamaioteneitamaau,ipauneiou oranga,ratoutahikongawahinekairau,kuapatuaekoete kuaomomonaatekaumana.
31Nakameaterakiaia,Etama,keiahautonukoe,amu hokiakumeakatoa
32Hetikaiakiakoatatou,kiahari:imatehokitouteina nei,akuaora;ingaro,akuakitea
UPOKO16
1¶Aimeaanoiakianaakonga,Teratetahitangatawhai rawaimua,hetuaritaongatona;akakorerotiakiaiakei temaumauriaeiaanataonga
2Nakarangatiaanaiaeia,akameaatukiaia,Heaha teneierangonaneieahaumou?korerotiamaitotuaritanga; ekorehokieaheikiawaihokoeheituari
3Nakotemeatangaatauatuariirotoiaia,Meahaahau? etangohiaanahokietokuarikitetuaritangaiahau:ekore etaeaeahautekeri;kiteinoikawhakamaahau
4Emohioanaahaukitakuemeaai,motakupeinga rawatangaitetuaritanga,kaaioratouwhareheitukunga atumoku
5Nakakarangatiaeiateneitangata,teneitangataote hungaiaratouneietahimeaatonaariki,kameaiakite tuatahi,Ehiangameaatokuarikiiakoe?
6Nakameatera,Kotahiraumehuahinu.Nakameaiaki aia,Tangohiataupukapuka,hohorotenoho,tuhituhiae rimatekau
7Katahiiakameakitetahi,Ehiahokiiakoe?Kameaia, KotahiraumehuawitiNakameaiakiaia,Tangohiatau pukapuka,tuhituhiaewarutekau
8Nakamihiatetuarikinoeteariki,monaiwhai whakaaro:nuiatuhokitemohioongatamarikioteneiaoi toratouwhakapaparangaitongatamarikiotemarama 9Nakotakukuputeneikiakoutou,Waihotetaongakino heimeaietahihoaarohamokoutou;kiariroaiiakoutou kingakaingapumau
10Koiaeponoanakitemeanohinohirawa,eponoanoi temeanui:koiaekoreetikaitemeanohinohirawa,e koreanoetikaitemeanui
11Nakitekahorekoutouiponokitetaongahe,mawaie tukukiakoutouheitiakiitetaongapono?
12Akitekahorekoutouiponoitemeaatetangatake,ma waiehoatuhemeamakoutouakekiakoutou?
13Ekoreeaheiiteponongatemahikingarangatira tokorua:kakinohokikitetahi,kaarohakitetahi;kau raneikitetahi,kawhakahaweakitetahi.Ekoreeaheiia koutoutemahikiteAtua,kitetaonga
14AkongaParihi,hehungaapoapomoni,irongokienei meakatoa:akawhakahiratoukiaia.
15Nakotanameatangakiaratou,Kokoutoutehungae whakatikatikaanaiakoutouanoitearoaroongatangata; koteAtuaiaematauanakiokoutoungakau:kotemea hokiewhakanuiaanaengatangatahemeawhakarihariha kitearoarooteAtua
16ItutukiteturemengaporopitikiaHoani:noreirai kauwhautiamaiaiterangatiratangaoteAtua,atarukeana ngatangatakatoakiroto
17Erangitepahemotangaoterangi,otewhenuaetakoto noaana,ekoreiatetahitohuotetureetaka
18Kitewhakareretetahiitanawahine,akamarenai tetahiatu,epuremuanaia:kitemarenatetahitewahine kuawhakarerea,epuremuanaia
19Nateratetahitangatawhairawaimua,hekakahu papuratonakakahu,herinenapai,ahekaingataingara katoa:
20Nateratetahitangatarawakore,koRaharuhiteingoa,i whakatakotoriakitonakuwaha,hetuwhenua;
21Ehiahiaanahokikiawhangaiakingakongakongae ngahoroihoanaitetepuatetangatataonga:akahaere maingakuri,kamitimitiionamate.
22Nawaiakamatetetangatarawakore,akaweaanaenga anaherakiteumaoAperahama:kamatehokitetangata taonga,atanumiaana;
23Aitereingakatitiroakeia,iaiaewhakamamaetiaana, kakiteiaAperahamaitawhiti,meRaharuhiitonauma
24Nakakarangaia,kamea,Epa,eAperahama,kiaaroha kiahau,tonoamaihokiaRaharuhikitetouitepitootona matihaokitewai,heiwhakamataoitokuarero;emamae anahokiahauiteneimura
25OtirakameaaAperahama,Etama,kiamaharakuariro iakoeaumeapapaiiakoeeoraana,hekinoiangameaia Raharuhi:nakawhakamarietianeiia,ewhakamamaetia anakoe
26Haungaanoeneimeakatoa,kuaotitewhakapumau tetahitawhanuiiwaenganuiokoutou,omatou:akite meaetahikitewhakawhitiatuikoneikiakoutou,ekoree ahei;ekoreanoewhitimaiireirakiatatou.
27Anorakotera,Koiaahaukameaneikiakoe,epa,kia tonoaiakitewhareotokupapa:
28Tokorimahokiokuteina;kiawhakaatuaiiakiaratou, keihaeremaihokiratoukiteneiwahimamae
29KameaaAperahamakiaia,KeiaratouraaMohi ratoukongaporopiti;maratouewhakarongo.
30Kameaia,Kahore,epa,eAperahama:engarikite haereatutetahikiaratouotehungamate,karipeneta ratou.
31Nakameaterakiaia,Kitekoreratouewhakarongoki aMohi,kingaporopitihoki,ekoreanoewhakaaeahakoa araaketetangataitehungamate.
UPOKO17
1Nakameaiakianaakonga,Ekoreetaeate whakakahoreteputangaongatakehe:otiiaaue,temate motetangataeputaai!
2Henuitepaikiaiakitewhakatarewatiakitonakakite kohatumirakaihe,kiamakahokiiakitemoana,akiakaua etakaiaiakitehetetahioeneimeanohinohi
3Kiatupatokiakoutou:kiteharatouteinakiakoe,riria; akiteripeneta,whakarereanoatiaiho.
4Akitewhitungaharangakiakoeiterakotahi,aka whituonahokingamaikiakoe,akamea,Eripenetaana ahau;muruatona.
5AkameangaapotorokiteAriki,Whakanuiatomatou whakapono
6NakameateAriki,Kitemeahewhakaponotokoutou, metepuananiterahi,kameakoutoukiteneihikamaina, Kiarangaatukoe,kiawhakatokiakitemoana;ame whakarongokiakoe.
7Na,kowaiokoutouheponongatanaeparauana,etiaki anaraneiingakararehe,emeaatukiaia,itonahokinga maiitemara,haeretonumai,kanohokitekai?
8Aekoreemeakiaia,Takahehapamaku,kawhitikiai iakoe,katuarimaikiahau,kiamuturatakukai,takuinu; amuriihokakaikoe,kainuai?
9Ewhakawhetaiotiiakitauapononga,monaimeainga meaiwhakahauaaiia?Kaoreauetarai
10Waihokikokoutou,kaotingameakatoaiwhakahaua aikoutou,kakiatu,Heponongahuakorematou; 11Na,iaiaehaereanakiHiruharama,kahaereiara waenganuioHamaria,oKariri.
12A,iaiaetomoanakitetahikainga,kotahitekaunga tangataitutakikiaia,herepera,natumairatouitawhiti; 13Nakaaratoratoureo,kamea,EteKaiwhakaako,eIhu, kiaarohakiamatou
14A,itonakitengaatu,kameakiaratou,Haere,kiakite ngatohungaiakoutou.A,iaratouehaereana,kuama.
15A,itekitengaotetahioratoukuaoraia,kahoki,ahe rahitonareokitewhakakororiaiteAtua.
16Atakototapapaanaiakionawaewae,kawhakawhetai kiaia:anoHamariaia
17AkaohoatuaIhu,kamea,Kihairaneitetekaui whakarangia?engarikeiheatetokoiwa?
18Heoianongameaikiteaehokimaianakitehomaiite kororiakiteAtua,koteneitangataiwike
19Nakameaiakiaia,Whakatika,haere:natou whakaponokoeioraai
20A,iteuingaangaParihikiaia,koaheataemaiaite rangatiratangaoteAtua,kawhakahokiiakiaratou,ka mea,Ekoreekiteateputangamaioterangatiratangaote Atua;
21Ekoreanoratouemea,Na,tenei!ranei,nana!na,kei rotoiakoutouterangatiratangaoteAtua
22Akameaiakingaakonga,Teraetaemaingarae hiahiaaikoutoukiakiteitetahiongaraoteTamaate tangata,aekorekoutouekite
23Aemearatoukiakoutou,Na,tenei;na,titirokireira: kauaehaereatu,kauaearuatu.
24Karitehokikiteuiraehokomaianaitetahiwahiiraro oterangi:atiahoatuanakitetahiatuwahiirarooterangi; kaperaanoteTamaatetangataatonara.
25Otiiakotetikangateneikiamahangamamaemonai mua,kiawhakakinongiaanohokieteneiwhakatupuranga 26KaritehokikingaraiaNoangaraoteTamaate tangata
27Ekaianaratou,einuana,emarenaana,etukuaanaki temarena,taeanoatiateraitomoaiaNoakirotokite aaka,a,koteputangamaiotewaipuke,nawhakangaromia katoatiaratou.
28KariteanohokikingaraiaRota;ekaianaratou,einu ana,ehokomaiana,ehokoatuana,ewhakatoana,e hangawhareana;
29HeoiiteraiputamaiaiaRotaiHoroma,kauainahe kapura,hewhanarikiiterangi,nawhakangaromiakatoatia ratou.
30KaperaanoateraewhakakiteaaiteTamaatetangata 31Itauara,kotetangatairungaitetuanui,meanamea keirotoitewhare,kauaiaehekeihokitetikiatu:mete tangataitemara,kauaiaehokimai
32KiamaharakitewahineaRota
33Kitewhaitetahikiaoraia,kamateanoia;akitemate tetahi,kaoraanoia
34Kotakukuputeneikiakoutou,Itauapotokoruaite moengakotahi;kotahietangohia,kotahiewaiho.
35Tokoruangawahineehuriana;kotahietangohia, kotahiewaiho
36Tokoruangatangataitemara;kotahietangohia,kotahi ewaiho
37Nakawhakahokiratou,kameakiaia,Kohea,ete Ariki?Kameaiakiaratou,Kotewahiitetupapaku,ko reirahuihuiaingaekara
UPOKO18
1¶Nakakoreroiaitetahikupuwhakaritekiaratoumo tenei,kiainoiratouingawakatoa,kiakauaengoikore; 2Imeaia,Itetahipateratetahikaiwhakawa,hetangata kihaineiiwehikiteAtua,kihaianoihopohopokite tangata.
3Itauapaanotetahipouaru;akahaeremaiterakiaia,ka mea,Takitakinatokumateitokuhoatauwhainga.
4Aheroakihaiiaipai:muriihokameaiairotoiaia, AhakoakahoreahauewehikiteAtua,ehopohopokite tangata;
5Heoikaporeareaahauiteneipouaru,nakatakitakinae ahautonamate,keihohaahauitonahaerengatonumai
6KameateAriki,Whakarongokitatekaiwhakawakinoi meaai
7AekoreraneiteAtuaengakiitemateoanatangatai whiriwhiriai,ekaranganeikiaiaiteao,itepo,ahakoa whakaroanoaiakiaratou?
8Kotakukuputeneikiakoutou,Kahohoroiatetakitakii toratoumate.OtirakataemaiteTamaatetangata,ekite raneiiaitewhakaponoirungaitewhenua?
9Nakakorerotiaeiateneikupuwhakaritekietahiiunei kiaratouanohetika,iwhakahaweakietahiatu.
10Tokoruangatangataihaerekitetemeparakiteinoi;he Parihitetahi,hepupirikanatetahi.
11TuanateParihi,kotanakarakiateneiirotoiaia,Ete Atua,kawhakawhetaiahaukiakoe,notemeakahore ahaueritekieraatutangata,kitehaotaonga,kitehe,kite puremu,kiteritehokikiteneipupirikana.
12Takiruaakunohoangapukutangaitewiki,ehoatuanae ahautewhakatekauoakumeakatoa
13Kotepupirikanaiaitumaiitawhiti,kihaiimeakia angaakeonakanohikiterangi,heoipatukianakitona uma,kamea,EteAtua,tohungiaahau,tetangatahara.
14Kotakukuputeneikiakoutou,Nuiatutetikaoteneii toteraitehokingakitonawhare:kitewhakanuihoki tetahiiaia,kawhakaititia;kitewhakaititetahiiaia,ka whakanuia
15Nakakaweamaieratoukiaiaaratoutamarikinonohi, kiapaaiiakiaratou:otiia,notekitengaoanaakonga,ka ririaaturatou
16OtirakakarangatiaaturatoueIhukiaia,kamea, Tukuangatamarikinonohikiahaeremaikiahau,kaua hokiratouearaiaatu:nongapeneihokiterangatiratangao teAtua
17Heponotakuemeaneikiakoutou,Kitekahoreerite tetangoatetahiiterangatiratangaoteAtuakitatetamaiti nohinohi,ekorerawaiaetomokiroto
18Nakauitetahirangatirakiaia,kamea,Ete Kaiwhakaakopai,meahaahaukawhiwhiaikiteoratonu?
19NakotemeatangaaIhukiaia,Heahaahauikiiaaie koehepai?kahoretetahiipai,kotahianake,koteAtua.
20Ematauanakoekingature,Kauaepuremu,Kauae patutangata,Kauaetahae,Kauaewhakapaeteka, Whakahonoretiatoupapametouwhaea.
21Nakameaia,Kuariteiahaueneikatoanotoku tamarikitangaake
22A,terongongaoIhukieneimea,kameakiaia,Kotahi temeaehapaanaiakoe:hokonaaumeakatoa,katuwha mangarawakore,aewhaitaongakoekiterangi:ahaere maiimuriiahau.
23Nakarongoiakieneimea,kapourirawa;henuihoki onataonga
24AkakiteaIhuitonapouri,kamea,Anotewhakauaua otetapokootehungataongakiterangatiratangaoteAtua!
25Erangihokitehaereotekameraratekowhaootengira etakotonoaanaitehaereotetangatataongakirotokite rangatiratangaoteAtua
26Nakameangakaiwhakarongo,Kowairaeora?
27Imeaanoia,Kongameaekoreetaeaetetangata,ka taeaeteAtua
28AkameaaPita,Na,kuawhakarereaneiematounga meakatoa,kuaaruneiiakoe.
29Nakameaiakiaratou,Heponotakuemeaneikia koutou,Kahorehetangataiwhakarereitewhare,inga matua,ingateina,itewahine,ingatamariki,ite whakaarokiterangatiratangaoteAtua;
30Ekoreeriromaiiaiangatininoaatuiteneiwa,ai teraaomeakeneiputaheoratonu
31Akamauiakitetekaumarua,kameakiaratou,Nae haereanateneitatoukiHiruharama,akaritekatoanga meaituhituhiaengaporopitimoteTamaatetangata
32Katukuahokiiakingatauiwi,katawaia,ka whakatupuriakinotia,katuwhaina:
33Akaotiiatewhiu,kawhakamatea:aitetoruongara kaara.
34Akihairatouimataukitetahioeneimea:hemeahuna hokiiaratouteneikupu,kihairatouimohiokingameai korerotia
35A,iaiaewhakatataanakiHeriko,kanohotetahi matapoitetahaotearakitetonomeamanamana
36A,itonarongongaitemanoehaereana,kauiatu,He ahatenei?
37Kamearatoukiaia,KoIhuoNaharetaehaereana
38Katahiiakakaranga,kamea,EIhu,eteTamaaRawiri, kiaarohakiahau
39Nakaririaiaetehungaihaereimuakianohopuku: heoitinorahiaketanakaranga,EteTamaaRawiri,kia arohakiahau
40NakatuaIhu,kameakiaarahinamaikiaia:a,noka tata,kauikiaia,
41Kamea,Heahatauehiahianakiameatiaeahaumau? Nakameatera,EteAriki,kiatitiroahau
42KameaaIhukiaia,Titiro:natouwhakaponokoeiora ai
43Atitirotonuakeia,aaruanaiaia,metewhakakororiai teAtua:a,notekitengaoteiwikatoa,kawhakamoemitiki teAtua
UPOKO19
1¶AkatomoaIhu,atikaanarawaenganuioHeriko 2Na,teratetahitangatakoHakiahateingoa,herangatira pupirikana,hetangatataongaano
3IwhaiiakiakiteiaIhuheaharaneiia;akihaiitaeaite mano,heitihokiia.
4Nakaomaiakimua,akakeanakitetahihokamora,kia kiteiaia:meakehokiiatikarareira
5A,nokataeaIhukitauawahi,katitiroake,kameakia ia,EHakiaha,kiahohorotehekeiho;menohohokiahau kitouwhareaianei
6Nakahohoroiatehekeiho,akakoakiaiaheimanuhiri mana
7A,itoratoukitenga,kaamuamukatoa,kamea,Kuariro iakitetangataharanohoai.
8NakatuaHakiaha,kameakiteAriki;Nana,eteAriki, ehoatuanaeahautehawheoakutaongakitehunga rawakore;akitemeakuarirokeiahautetahimeaatetahi, katakiwhaakuutukiaia
9NakotemeatangaaIhukiaia,Nonaianeiteoraitae maiaikiteneiwhare,hetamaneihokiianaAperahama 10IhaeremaihokiteTamaatetangatakiterapu,kite whakaoraitemeaingaro
11A,iaratouewhakarongoanakieneimea,kakorerotia anoeiatetahikupuwhakarite,notemeaetataanaiaki Hiruharama,emeaanahokiratou,kotauawapuano whakakiteaaiterangatiratangaoteAtua
12Nareiraiakamea,Ihaeretetahirangatiranuikitetahi whenuamamao,kiariromaiiaiatetahirangatiratanga,ka hokimaiai
13Kotahitekauanaponongaikarangatiaeia,kotahitekau ngapaunaihoatueiakiaratou,kameakiaratou,Mahia kiahokimairaanoahau
14Otiraikinotonaiwikiaia,katonokarereimuriiaia, kamea,Ekorematouepaikiteneiheikingimomatou.
15A,kahokimaiia,kariromaihokiterangatiratanga,ka meakiakarangatiakiaiaauapononga,ihoatuneieiate monikiaratou,kiamohioaiiakitemahaongameairiro maiitetahi,itetahiitehokohoko
16Kataemaitomua,kamea,Eteariki,kangahurunga paunakuamahiakitaupauna.
17Kameaiakiaia,Kapai,eteponongapai:ponotonu taumahiitemeanohinohirawa,na,heirangatirakoemo ngapakotahitekau
18A,kotehaerengamaiotetuarua,kamea,Eteariki,e rimangapaunakuamahiakitaupauna.
19Kameaanoiakiaia,Heirangatiraanokoemongapa erima
20Na,kotehaerengamaiotetahi,kamea,EteAriki,na, taupaunairongoatianeieahaukitetauera
21Imatakuhokiahauiakoe,notemeahetangatauaua koe:etangoanakoeitemeakihaiiwhakatakotoriaihoe koe,ekokotianaitemeakihaiiruiaekoe
22Na,kotanameatangakiaia,Keitatoumangaihe whakaheangamakuiakoe,eteponongakino.Imohiokoe hetangatauauaahau,etangoanaitemeakihaii whakatakotoriaeahau,ekokotianaitemeakihaiiruiae ahau:
23Heahakoetehoatuaiitakumonikitepeeke,peneikua riromaiiahautakumonimeonahuaano,itokutaenga mai?
24Nakameaiakitehungaetutataana,Tangohiate paunaiaia,hoatuhokikiteraingapaunakotahitekau
25Kamearatoukiaia,Etearikikotahineitekauana pauna
26Kotakukupuhokiteneikiakoutou,Kitewhaimea tetahi,kahoatuanokiaia;akitekahorehemeaatetahi, koanameaakekatangohiaiaia
27Tenakoauahoaririokukihaineiipaikiahauheikingi moratou,arahinamaikikonei,kapatukitokuaroaro.
28A,nokamutueneikorero,katuriaatueiakimua,ka haerekiHiruharama
29A,katataiakiPetapaki,kiPetani,kitemaungaekiia neikotongaOriwa,tokoruaanaakongaitonoaeia
30Imeaia,Haerekoruakitekaingaeangamaianakia korua;etomoatuana,kakitekoruaitetahikuaoehereana, kahoreanoinohoianoatiaetetangata:wetekina,arahina maikikonei
31Kitemeahokitetahikiakorua,Heahaiwetekinaaie korua?kiapeneitakoutoukiatukiaia,EmeaanateAriki kiaia.
32Na,haereatuanatehungaitonoa,rokohangaatu,rite tonukitanaikoreroaikiaraua
33Na,iarauaeweweteanaitekuao,kameaonarangatira kiaraua,Heahakoruakaweweteaiitekuaona?
34Nakotarauameatangaatu,EmeaanateArikikiaia mana
35NakaarahinamaiiakiaIhu:apangaihoerauaoraua kakahukirungakitekuao,whakanohoiaanaaIhuki runga.
36A,iaiaehaereana,kawharikitiaoratoukakahukite huarahi
37A,iaiaewhakatataanakiteheketangaoMaunga Oriwa,kakoatehuihuikatoaongaakonga,kaangaka
whakamoemitikiteAtua,henuihokitereo,monga merekarakatoaikiteairatou;
38Kamea,KawhakapaingiateKingiehaeremaianai rungaiteingoaoteAriki:herongomaukirungakite rangi,hekororiakirungarawa.
39NakameaetahiongaParihiirotoitemanokiaia,E teKaiwhakaako,ririaauakonga
40Nakawhakahokiia,kameakiaratou,Kotakukupu teneikiakoutou,meinohopukuenei,kuakarangaake ngakamaka
41A,nokatataia,kakiteitepa,katangihiaeia
42Kameaia,Meimohiokoe,akoeano,ahakoaiteneira neianoou,kingameaemauaitourongo!koteneikua hunaatuioukanohi
43Terahokietaemaingarakiakoe,ehangaaieou hoaririhepareparemouatakanoa,akakarapotiakoe,ka tiakinahokikoeingatahakatoa;
44Akawhakahoroakoekiraro,meautamarikiirotoia koe;ekoreanoewaihotetahikamakairungaitetahi kamakairotoiakoe;notemeakihaikoeimohiokitewa itirohiaaikoe
45Nakatomoiakitetemepara,kaangakapeikiwahoi tehungaehokoanairoto,itehungahokiehokomaiana; 46Kameakiaratou,Kuaotitetuhituhi,Kotokuwhare heiwhareinoi:akuameinganeiekoutouheianamonga kaipahua
47Awhakaakoanaiaitetemeparaiiara,iiaraOtiiaka whaingatohunganuimengakaraipimengarangatiraote iwikiawhakangaromiaia;
48Heoikihaiikiteataratouemeaai:notemeaeuana ngatangatakatoakitewhakarongokiaia.
UPOKO20
1¶Aitetahioauara,iaiaewhakaakoanaiteiwiirotoi tetemepara,ekauwhauanaiterongopai,kahaeremainga tohunganuimengakaraipimengakaumatuakiaia, 2Kakorerokiaia,kamea,Korerotiamaikiamatoute manaimeatiaaieneimeaekoe?nawaihokiteneimanai hoatukiakoe?
3Nakawhakahokiia,kameakiaratou,Makuhokieuiki akoutoukiakotahikupu;whakahokiamaihekupukiahau: 4KoteiriiringaaHoani,noterangiranei,notetangata ranei?
5Akakoreroreroratoukiaratouano,kamea,Kitemea tatou,Noterangi;kameaia,Ha,heahakoutoute whakaponoaikiaia?
6Akitemeatatou,Notetangata;kaakinatatoueteiwi katoakitekamaka:ewhakaponoanahokiratouhe poropitiaHoani
7Nakawhakahokiaeratou,Ekoreekiteanohearanei 8NakotemeatangaaIhukiaratou,Ekoreanoe korerotiaeahaukiakoutoutemanaimeaaiahauienei mea
9Nakaangaiakakoreroiteneikupuwhakaritekiteiwi;I whakatokiatetahimarawainaetetahitangata,atukuaana kingakaimahi,ahaereanakitawhiti,amahanoangara. 10Aitepoitikaaikatonoaeiaheponongakinga kaimahi,kiahoatuaieratoukiaiaetahiongahuaote marawaina:otirakawhiuaiaengakaimahi,whakahokia kautiaana
11Nakatonoaanoeiatetahiatupononga:akawhiuaano iaeratou,katukinotia,whakahokiakautiaana.
12Nakatonoaanohokitetahieia,tetuatoru:atukitukia anaiaeratou,makaanakiwaho.
13Nakameaterangatiraotemarawaina,Mepeheaahau? Katonoaeahautakutama,takuearohanei:terapearatou ehopohopokiaia,inakiteiaia
14Notekitengaiaongakaimahiiaia,kakorerorerokia ratouano,kamea,Kotetangatateneimonatekainga:tena, tatoukawhakamateiaia,kiariromaiaitekaingamotatou
15Namakaanaiakiwahootemarawaina,whakamatea ihoNakapeheaterangatiraotemarawainakiaratou?
16Kahaereia,kawhakangaroiauakaimahi,kahoatute marawainakietahiatuA,toratourongonga,kamea, Kahorerapea
17Katitiroiakiaratou,kamea,Heaharateneikuaotite tuhituhi,Kotekohatuikapeaengakaihanga,kuameinga teneiheimotekokonga?
18Na,kitehingatetahikirungakiteneikohatu, mongamonganoa;otirakitetakatauameakirungaki tetahi,ngotangotanoaiamehepuehu
19Nakawhaingatohunganuimengakaraipikiahopukia iaitauawaano;amatakuanaratouiteiwi:imaharahoki ratouikorerotiaeiateneikupuwhakaritemoratou
20Nakaatatirohiaiaeratou,katonoamaihe kaiwhakarongo,anoteahuakeitotehungatika,heihopu motanakorero,kiatukuaaiiakiterangatiratanga,kite kahaotekawana.
21Nakauiratoukiaia,kamea,EteKaiwhakaako,e mohioanamatouhetikatauekoreronei,ewhakaakoana, ekoreanokoeewhakapaikanohikitekanohitangata, engariewhakaakoponoanakoeitearaoteAtua 22HemeatikaraneitehoatutakohaematoukiaHiha, kahoreranei?
23Otiraikiteaeiatoratouhianga,akameakiaratou,He ahakoutoukawhakamatautauneiiahau?
24Kiakiteahauitetahipene.Nowaiteahuamete tuhituhinga?Nakawhakahokiratou,kamea,NoHiha
25Katahiiakameakiaratou,HoatukiaHihangameaa Hiha,kiteAtuangameaateAtua.
26Heoikihaiitaeaeratoutehopuitetahikoreroanaite aroarooteiwi:nakamiharoratoukitanakupu,a whakarongokauana.
27NakataemaietahiongaHarukiemeaneikahorehe aranga;akauiratoukiaia, 28Kamea,EteKaiwhakaako,ituhituhiaMohikiamatou, Kitematetetuakanaotetahitangata,hewahineanotana, akamateurikoreia,metangoetonateinatanawahine,ka whakatupuuriaimotonatuakana
29Natokowhitutetahiwhanau,hetuakana,heteina:ka tangotomuaitewahine,amateurikoreana
30Nakatangotetuaruaitewahine,akamateurikoreano ia
31Nakatangotetuatoruiaia;iperaanongatokowhitu:a kahorearatoutamarikiiwaihoai,amateiho
32Na,muriihoiaratoukatoa,kamatetewahine
33Na,itearanga,mawaioratoutewahine?tokowhitu hokiiaiaheiwahine
34NakawhakahokiaIhu,kameakiaratou,Emarenaana ngatamarikioteneiao,ehoatuanakitemarena;
35Tenakotehungaetikaanakiawhiwhikitauaao,mete arangamaiitehungamate,ekoreemarena,ekoreanoe hoatukiamarenatia;
36Ekoreanoratoueaheikiamate:eriteanahokikinga anahera;hetamarikiratounateAtua,hetamarikinate aranga
37Na,kotearangaotehungamate,kuawhakakiteamai tenaeMohiitanamoterakau,ikarangatiaaiteArikiko teAtuaoAperahama,koteAtuaoIhaka,koteAtuao Hakopa
38NaeharaiaiteAtuanotehungamate,engarinote hungaora:eorakatoaanahokiirotoiaia
39Nakawhakahokietahiongakaraipikamea,Ete Kaiwhakaako,hepaitaukorero
40Imuriihokihairatouimaiakiteuianokiaiaitetahi mea.
41Nakameaiakiaratou,nateaharatouimeaaihetama naRawiriateKaraiti?
42KoRawiritonuteneiimeaitepukapukaongaWaiata, ImeaaIhowakitokuAriki,Heitokumataukoenohoai; 43Kiameingaraanoeahauouhoaririheiturangawaewae mou.
44NakakiiaiaeRawiriheAriki,hepeheaitamaaikia ia?
45Na,metewhakarongoanoteiwikatoa,kameaiaki anaakonga,
46Kiatupatokingakaraipi,kotaratouneiehiahiaaikia haereirotoingakakahuroroa,earohaanakinga ohatangaingakaingahokohoko,menganohoanga rangatiraingawharekarakia,menganohoangarangatirai ngahakari;
47Kapauneiiaratoungawhareongapouaru,einoiroa ana,heahuakau:nuirawateheepakiaratou
UPOKO21
1¶Nakatitiroakeia,kakiteitehungataonga,emaka anaiaratoumonihoatunoakitetakotorangamoni
2Akakiteiaitetahipouarurawakore,emakaanainga moninohinohirawaeruakireira.
3Nakameaia,Heponotakuemeaneikiakoutou,nui atutateneipouarurawakoreimakaaiiaratoukatoa; 4Koeneikatoahokiemakaanakoetahioaratoumea hiranoaatukingawhakaheremateAtua:koiaiaitona rawakoretangaemakaanaianaorangakatoa
5Aietahiekoreroanakitewharetapu,kaotineite whakapaipaikingakohatupapai,kingameahomainoa, kameaia,
6Na,koeneimeaekiteneikoutou,teraetaemaingarae koreaietoetetahikohatuirungaitetahikohatu,engarika whakahoroa
7Nakauiratoukiaia,kamea,EteKaiwhakaako,koa heaeneimea?heahahokitetohuinaputaeneimea?
8Akameaia,Kiamaharakeimamingatiakoutou:he tokomahahokiehaeremaiirungaitokuingoa,emea,Ko ahauia;kuatatahokitetaima:na,keiwhaiimuriiaratou
9Nakarongokoutoukingatauakingawhakaoho,kauae mataku:kuatakotohokitetikangamoeneimeakiamatua putamai;engarikareiroatemutunga
10Katahiiakameakiaratou,Kawhakatikatetahiiwiki tetahiiwi,tetahirangatiratangakitetahirangatiratanga;
11Terahokieputangarununuikingatiniwahi,kapate matekaimengamateuruta;mengameawhakamataku hoki,mengatohununuioterangi
12Akomuaakeieneimeakatoakapaoratouringakia koutou,kawhakatoiiakoutou,katukuiakoutoukinga wharekarakia,kingawhareherehere,metekawemaikite aroaroongakingi,ongakawana,motokuingoa 13Akawaihokiakoutouheitohuwhakaatu.
14Nawhakatatukirotokiokoutoungakau,kiakauae whakaaroawawetiatakoutouewhakahokiatuai; 15Makuhokiehoatukiakoutouhemangai,he matauranga,ekoreetaeatewhakakahore,tepehi,eo koutouhoawhawhaikatoa.
16Akatukuaatukoutouengamatua,engateina,enga whanaunga,engahoa;koetahiokoutoukiawhakamatea 17Akakinongiakoutouengatangatakatoa,hemeahoki motokuingoa
18Otiiaekoreengarotetahimakaweookoutoumahunga 19Matemanawanuiemauaiokoutouwairua.
20AkakitekoutouiHiruharamaekarapotiaanaenga taua,koreirakoutoumohioai,kuatatatona whakangaromanga.
21HeireirakiaomatehungaiHuriakingamaunga;mete hungaiwaenganuionakiahaereatu;kauaanohokite hungaongawhenuaetomokireira.
22Kongarahokieneioterapuutu,eriteaingamea katoakuaotitetuhituhi
23Aue,tematemotehungaehapuana,mongameahoki ewhangaianakiteu,iauara!henuihokiteaituakite whenua,meteririkiteneiiwi
24Akahingaratouitemataotehoari,kariroparauki ngaiwikatoa:akatakahiaHiruharamaengatauiwi,kia riteraanongawaongatauiwi
25Akawhaitohukitera,kitemarama,kingawhetu;aki rungakitewhenuahepaweranongatauiwi,he tumatatenga;eharuruanatemoanamengangaru;
26Kawhitingatangataitemataku,itemanawapakinga meaeputamaianakitewhenua:engaueuehokingamea kahaongarangi
27KoreiraratoukiteaiiteTamaatetangataehaeremai anairungaitekapua,metekaha,metekororianui
28A,nokatimataeneimeateputa,titiroake,kiaarahoki okoutoumatenga;kuatatahokitokoutouwhakaoranga.
29Nakakorerotiaeiatetahikupuwhakaritekiaratou; Tirohiatepiki,mengarakaukatoa;
30Itemeaepihiana,nakakitekoutou,kamohionoaake kuatatateraumati
31Waihokikokoutou,inakiteieneimeaeputaana,ka mataukuatataterangatiratangaoteAtua
32Heponotakuemeaneikiakoutou,Ekorerawae pahemoteneiwhakatupuranga,kiaputaraanoeneimea katoa.
33Koterangimetewhenuaepahemo:koakukupuiae koreepahemo
34Akiatupatokiakoutouano,keitaimahaokoutou ngakauitekakai,itehaurangi,ingararuraruoteneiao,a kaputaohoreremaitauarakiakoutou.
35Kaputahokikingatangatakatoaenohoanaitematao tewhenuakatoa,anohemahanga
36Mokoneirakiamataara,meteinoitonu,kiapaingiaai koutoukiamawhitiieneimeakatoameakeneiputa,kiatu hokiitearoarooteTamaatetangata
37Aiiaraewhakaakoanaiairotoitetemepara;aitepo kahaereia,kanohoitemaungaekiianeikotemaungao ngaOriwa
38Aiteatatukahaeremaingatangatakiaiakite temepara,kitewhakarongokiaia.
UPOKO22
1¶Nakuatatatehakaritarorewenakoreekiianeikote kapenga
2Nakarapungatohunganuimengakaraipikitepeheae whakamateairatouiaia;imatakuhokiratouiteiwi
3NakauruaHatanakiaHura,tonaingoaneikoIkariote, koianeitetahiotetekaumarua
4Nakahaereia,kakorerokingatohunganui,kinga rangatirahoiamepeheaetukuaaiiaeiakiaratou.
5Akahariratou,kawhakaaekiahoatuhemonimana
6Nakawhakaaeia,karapuitewapaiheitukungaiaiaki aratouitemeaengaroatuanatemano.
7Nakatakamaiteraotetarorewenakoreitikaneikia patuatekapenga
8KatonoaeiaaPitarauakoHoanikamea,Tikina,takate kapengamatatou,kiakaiaitatou
9Nakamearauakiaia,Koheakoepaiaikiatakaemaua?
10Kameaiakiaraua,Na,katomokoruakitepa,ka tutakihetangatakiakoruaemauanaitekahakawai;e aruiaiakitewhareetomoaiia
11Kakiatukitetangataotewhare,Emeaanate Kaiwhakaakokiakoe,Keiheaterumaekaiaimatouko akuakongaitekapenga?
12Akawhakaaturiaeiakiakoruaherumanuiirunga,oti rawatewhariki:metakaekoruakireira
13Nahaereanaraua,arokohangaaturitetonukitanai koreroaikiaraua:atakaanaerauatekapenga.
14Akaritetehaora,kanohoia,ratoukongaapotoro kotahitekaumarua
15Nakameaiakiaratou,Nuiatutokuhiahiakiakaitahi tatouiteneikapenga,itemeakahoreanoahauimatenoa 16Kotakukupuhokiteneikiakoutou,Ekoreahauekaii tenaamuriakenei,kiatinoriteraanoiterangatiratangao teAtua
17Nakamauiakitekapu,kawhakawhetai,kamea, Tangohiatenei,tuwhainamakoutou.
18Kotakukupuhokiteneikiakoutou,Ekoreahaueinui tehuaotewaina,kiataemairaanoterangatiratangaote Atua.
19Nakamauiakitetaro,kawhakawhetai,kawhawhati, kahoatukiaratou,kamea,Kotokutinanateneiehoatu anamokoutou:meingateneiheiwhakamaharakiahau
20Iperaanotekapu,imuriihoitehapa,imeaia,Kote kawenatahouteneikapuirungaiokutotoeringihianei mokoutou.
21Otira,teneikeiahaunei,keitetepu,teringaote kaitukuiahau
22EhaereanahokiteTamaatetangata,eperaanamete meaiwhakaritea:otiiaauetematemotetangataetukuaai ia!
23Nakaangaratoukarapukiaratouano,mawaioratou teneiemea
24Akaaraanohetautohearatou,kowaioratouemeinga kotetangatatinonui
25Nakameaiakiaratou,Kongakingiongatauiwie whakarangatiraanakiaratou;kotehungaewhaimana anakirungaiaratoukakiiahehungaatawhai
26Otiiakauakoutouepera:engarikiaritekitomurite meanuiokoutou;kiariteanotetinotangatakitekaimahi.
27Kowaihokitemeanui,koiaenohoanakitekai,kote kaimahiranei?hetekaianeikoiaenohoanakitekai?ko ahauiairotoiakoutoueriteanakitekaimahi.
28Kokoutoutehungainohotahitonumeahauioku whakamatautauranga
29Akawhakariteahauiterangatiratangamokoutou,ite perametatokuMatuaiwhakariteaimoku;
30Kiakaiai,kiainuaikoutoukitakutepuitoku rangatiratanga;akanohokirungakingatorona,whakawa aiingaiwikotahitekaumaruaoIharaira
31NakameateAriki,EHaimona,eHaimona,na,kua hiahiaaHatanakiarirokoeiaia,kiatataritiakoeeiaano hewiti
32Otiiakuainoiahaumou,keihemotouwhakapono:a, katahurimaianokoe,whakakahangiaouteina
33Nakameaterakiaia,EteAriki,epaianaahaukia haereheihoamoukitewhareherehere,kitematehoki.
34Anorakoia,Teneitakukupukiakoe,ePita,ekorete tikaokaoetangiaianei,katoruauwhakakahoretangaitou mataukiahau.
35Akameaiakiaratou,Itakutonongaiakoutou,kahore hepekemoni,kahoreheputea,kahorehehu,ihaparanei koutouitetahimea?Kamearatou,Kahore.
36Anorakoiakiaratou,Tenakoteneikitemeahepeke monitatetahi,mauriaatu,meteputeaano:meiahoki kahoreanahoari,hokonaatutonakakahu,kahokomaiaii tetahi
37Kotakukupuhokiteneikiakoutou,Kotetikangatenei kiariteiahautemeakuaotineitetuhituhi,ara,Kua huihuiaiakitehungahara:hetutukitangahokitongamea moku
38Nakamearatou,EteAriki,na,eruaeneihoari.Ka meaiakiaratou,Heoiano
39Nakaputaatuia,kahaerekiMaungaOriwa,kotana hangahokitera;metearuanoanaakongaiaia.
40A,iiaitauawahi,kameaiakiaratou,Meinoikeiuru koutoukitewhakamatautauranga
41Nakamaweheatuiaiaratou,metemeakotahitemaka kohatu,katukuionaturikiraro,kainoi;
42Kamea,EPa,kitepaikoe,tangohiaatuteneikapui ahau:otirakauakaewaihoitakuepaiai,engariitau.
43Nakaputamaikiaiatetahianaheraiterangi,e whakakahaanaiaia.
44A,iteokeotonawairua,kahohonuaketanainoi:ko tonakakawakapenaitetepetotoeturuturuihoanakite whenua
45Nakaaraiaiteinoi,akataekianaakonga,rokohanga atuemoeanaratou,hengakaupourihoki
46Nakotanameatangakiaratou,Heahakoutoukamoe ai?Whakatikakiteinoi,keiurukoutoukite whakamatautauranga
47Iaiaanoekoreroana,na,kotehuihuingatangata,ako teraehuainarakoHura,kotetahiotetekaumarua,e haereanaimuaiaratou,akawhakatatakiaIhukitekihii aia.
48AnorakoIhukiaia,EHura,hekihitauheitukumote Tamaatetangata?
49A,notekitengaotehungaitonatahaingameaterae tupono,kamearatoukiaia,EteAriki,mepaturaneie matoukitehoari?
50Nahauaihoetetahioratouteponongaatetohunganui, poroaanatonataringamatau.
51NakaohoaIhu,kamea,KatiraiteneiWhakapakia anaeiatonataringa,nakuaora
52KatahiaIhukameakingatohunganui,kingarangatira otetemepara,kingakaumatua,ihaereatukiaia,Ihaere maikoutoumetetahaemengahoari,mengapatu?
53Iahauenohoanaiakoutouitetemeparaiiara,iiara, kihaiitotoromaiokoutouringakiahau:otiranokoutou teneihaora,kotekahahokiotepouri.
54Nakahopukinaiaeratou,kaarahinaatu,akaweaana kirotokitewhareotetinotohungaKoPitaiaiarui tawhiti.
55A,kaotiiaratouhekapuratetahukiwaengamarae,ia ratouenohotahiana,kanohohokiaPitaiwaenganuio ratou.
56Nakakiteaiaetetahikotiro,iaiaenohoanaitetahao tekapura;amatatautonutetitirokiaia,kamea,Iaiaano hokitenei.
57Nakawhakakahoreiakiaia,kamea,Eko,kahore ahauemohiokiaia
58Atarokauihokakitetetahiatuiaia,kamea,Noratou hokikoeAkameaaPita,Emara,eharaahau
59Ametemeakotahitehaoraimuriiho,katoheano tetahiatu,kamea,Heponoiaiaanohokitenei:noKariri hoki
60AkameaaPita,Emara,kahoreahauemataukitaue meana.Ireirapuano,iaiaekoreroana,katangite tikaokao
61NakatahuriteAriki,katitirokiaPitaNakamaharaa PitakitekupuateAriki,kitanaimeaaikiaia,Ekoree tangitetikaokao,katoruauwhakakahoretangaiahau 62NahaereatuanaaPitakiwaho,anuiatutonatangi 63NakataunungakaipupurioIhukiaia,kawhiuiaia. 64Kakopareaonakanohi,kapakiatonamata,kauikiaia, kamea,Poropitimai,nawaikoeipapaki?
65Hemahaanoeraatukupukinoikoreroairatoukiaia. 66A,iteaongaakeanootera,kahuihuingakaumatuao teiwi,ngatohunganui,mengakaraipi,aarahinaatuanaia kitoratourunanga,kamea,
67KoteKaraitiraneikoe?korerotiamaiAnorakoiakia ratou,Kitekorerotiaeahaukiakoutou,ekorekoutoue whakapono.
68Kiteuianoahaukiakoutou,ekorekoutoue whakahokikupumaikiahau,ekorehokietukuiahaukia haere
69HeimurineikanohoteTamaatetangatakimatauote kahaoteAtua
70Nakamearatoukatoa,KoteTamaraneikoeateAtua? Anorakoiakiaratou,Kuakorerotiamainaekoutouko ahauia
71Nakamearatou,heiahaakehekaiwhakaatumatatou? kuarongoneihokitatouitatonamangai
UPOKO23
1¶Katahikawhakatikatoratouhuihuikatoa,aarahina anaiakiaPirato
2Nakaangaratoukawhakapahekiaia,kamea,Kua mauiamatouteneitangataekukumekeanaiteiwi,emea anakiakauaehoatutetakohakiaHiha,ekianakoiaano heKingi.
3NakauiaPiratokiaia,kamea,KokoeraneiteKingio ngaHurai?Nakawhakahokiiakiaia,kamea,Kua korerotiamainaekoe
4NakotemeatangaaPiratokingatohunganui,kinga mano,kahoretetahiheoteneitangataimauiahau
5Anuiatutaratoutohe,kamea,Ewhakatutehuanaiaite iwi,ewhakaakoanaputanoaiHuria,timatamaiiKariria taenoamaikikonei
6IterongongaoPiratokiKariri,kaui,NoKaririranei teneitangata?
7A,itonamohiotanganoterangatiratangaiaoHerora,ka tonoaiakiaHerora,iHiruharamahokiiaiauara.
8Na,itekitengaoHeroraiaIhu,nuirawatonahari;kua roaiaehiahiaanakiakiteiaia,hemahahokingameai rangonaeiamona;akatumanakoiakakiteiaitetahi merekaraemahiaanaeia
9Nahemahangakupuiuiaiiakiaia;heoikahorehe kupuiwhakahokiaeiakiaia.
10Nakatungatohunganuimengakaraipi,kaharawa hokitaratouwhakapahekiaia
11NakawhakakorekoreaHeroraratoukoanahoiakiaia, kataunu,akaotiiatewhakakakahukitekahu whakapaipai,kawhakahokiaatukiaPirato
12ItauarangianokahouhiaterongoaPiratorauako Herora:imuahokiemauaharaanakiaraua
13NakakarangatiaePiratongatohunganui,ngarangatira, meteiwi.
14Kameakiaratou,Kuakaweamaineiekoutoutenei tangatakiahau,metemeahetangataewhakaputakeanai teiwi:na,itakuwhakawakangaiaiaitokoutouaroaro, kahorerawaimauiahautetahiheoteneitangatamonga meaewhakawakianeiiaekoutou
15AkihaianohokiaHerora:nanahokikoutouitonomai kiaia;na,kahorehemeaetikaaikiamateia
16Na,mewhiuiaeahau,katukuatuai
17Kuatakotohokitetikangakiatukuaeiatetahikia ratouitehakari
18Nakakarangakatoaratou,kamea,Whakamateatenei, tukuamaiaParapakiamatou.
19Koteneihokiimakakitewharehereheremote nanangainanaaiiairotoitepa,motepatutangata
20NakakoreroanoaPirato,itonahiahiakiatukuaaIhu kiaratou
21Heoihamamaanaratou,meaana,Ripekatiaia,ripekatia.
22Kameaanoiakiaratou,kotetoruongameatanga,he aharatanakinoimeaai?Kahoreanoimauiahautetahi heonaemateai:makuiaewhiu,katukuatu
23Otiranuiatuoratoureokitetohe,etonoanakia ripekatiaiaIkaharawaanongareooratoumeonga tohunganui
24NakawhakaotiaePiratokiawaihoitaratouitonoai
25Nakatukuaanokiaratoutetangataimakakitewhare hereheremotenananga,motepatutangata,taratouhokii tonoai;engariitukuaeiaaIhukitaratouipaiai
26Aiaratouearahianaiaia,kamauratoukitetahi tangataoHairini,kiaHaimona,ehaeremaianainga whenua,autainaanakiaiateripeka,kiaamohiaimuriia Ihu
27Nahenuitehuihuingaoteiwiiaruiaia,menga wahinehokietangiana,eaueanakiaia.
28NakatahuriaIhukiaratou,kamea,Engatamahineo Hiruharama,kauaetangikiahau,engarimetangikia koutouano,kiakoutoutamariki.
29Terahokieputangaraemeaairatou,Koatonunga pakoko,mengakopukahoreiwhanau,mengaukahorei ngotea.
30Koreiratimataairatoutemeakingamaunga,Horoiho kirungakiamatou;kingapukepuke,Hipokinamatou
31Kitemeingahokieneimeaeratouiterakauekaimata ana,koteahaemeatiaiterakaukamaroke?
32Nateraatuetahitokorua,hehungamahikino,earahina ngatahitiaanameiakiawhakamatea
33AkataeratoukitewahiekiianeikoteAngaanga,ka ripekatiaiakireira,meauakaimahikino,kotahikimatau, kotahikimaui
34NakameaaIhu,EPa,houhiaterongokiaratou; kahorehokiratouemohiokitaratouemeanei.A weheweheaanaonakakahuhemeamakakiterota
35MetetuanoteiwimatakitakiaiKongarangatirahoki itawaikiaia,kamea,Koeraatuiwhakaorangiaeia; manaanoiaewhakaora,kitemeakoteKaraitiia,kotate Atuaiwhiriwhiriai
36Kongahoiaetahiitaunukiaia,kahaeremaimete kawemaihewinikakiaia
37Kamea,KitemeakokoeteKingiongaHurai, whakaorangiakoe.
38Ateratemeaituhituhiakirungaakeiaia,KOTE KINGITENEIONGAHURAI
39Nakotetahiongakaimahikinoiwhakairiarai kohukohukiaia,imea,KitemeakoteKaraitikoe, whakaorangiakoe,mauahoki
40Nakawhakahokitetahi,karirikiaia,kamea,Ekore raneikoeewehikiteAtua,keiteneimatetahineihokikoe?
41Katikahokitataua;kawhiwhihokitauakiteutuetika anamoatauamahi:koteneitangataiakahorehemahihe.
42NakotanameatangakiaIhu,EteAriki,kiamahara koekiahauinahaeremaikoeirungaitourangatiratanga
43AnorakoIhukiaia,heponotakuemeaneikiakoe, KoaianeikoenohoaikiahaukiPararaiha
44Nakuatatakiteonoongahaora,akapouriarungao tewhenuakatoa,taeanoatiateiwaongahaora.
45Ipourihokitera,aiwahiatearaiotewharetapui waenganuipu
46AnuiatutereooIhukitekaranga;imeaia,EPa,tenei tokuwairuakatukuaatuneikiouringa:kamutueneikupu anakahemo.
47A,itekitengaotekeneturioitauamea,ka whakakororiaiaiteAtua,kamea,heponohetangatatika tenei
48Metehungakatoahokiihuihuimaikitematakitaki,i toratoukitengaiauameaimeatiara,kapatukiioratou uma,ahokiana
49Akotehungakatoaimohiokiaia,ratoukonga wahineiarumaiiaiaiKariri,itumaiitawhiti,matakitaki aikieneimea.
50Nateratetahitangata,koHohepateingoa,hetangata nohorunanga;hetangatapai,hetangatatika:
51(Kahoreiaiwhakaaekitoratouwhakaaro,kitaratou mahi;)noArimatiaia,notetahipaongaHurai:ahe tangataiaetatarianakiterangatiratangaoteAtua
52IhaereteneitangatakiaPirato,atonoaanaeiate tinanaoIhu.
53Na,katangohiaihoeiatauatinana,atakaiaanakite rinena,kawaihokiteruaihauakirotokitekohatu,kahore hokiitakotonoatetahitangatakireira.
54Nakoteratakangahakariia,ameakepuaotehapati
55IaruanongawahineihaeretahimaineimeiaiKariri, akiteanaiteurupa,itewhakatakotorangaanootona tinana
56Nakahokiratou,kamahiingameakakara,ingahinu; anohoanaitehapati,hewhakaarohokikiteture
UPOKO24
1¶Naiteratuatahiotewiki,itetinoatapo,kahaeremai ratoukiteurupa,metemaumaiingameakakarakua mahianeieratou
2Arokohangaatueratoukuahurihiatekamakaiteurupa
3Akatomoratoukiroto,kihaiikiteatetinanaoteAriki, oIhu
4Na,iaratouepokaikahaanakitenei,na,tuananga tangatatokoruaioratoutaha,uiratonungakakahu.
5Na,iaratouematakuana,ekupapaihoanaoratou kanohikitewhenua,kamearauakiaratou,Heahakoutou karapuaiitetangataorairotoitehungamate?
6Kahoreiaikonei,engarikuaara:kiamaharakitanai meaaikiakoutouiaiaanoiKariri,
7Itanameatanga,KuatakototetikangakiatukuateTama atetangatakingaringaotehungahara,kiaripekatia,aite toruongarakaara
8Nakamahararatoukianakupu;
9Ahokimaianaiteurupa,kakoreroieneimeakatoaki tetekaumatahi,kiaratoukoeraatukatoa
10NakoMeriMakariniratoukoHoana,koMeriwhaeao Hemi,kooratouhoawahine,ngakaikoreroieneimeaki ngaapotoro
11Akoteahuaoaratoukupukitaratouwhakaarohemea titonoa;kihaiiwhakaponohiaeratou
12KatahikawhakatikaaPita,kaomakiteurupa;Na,ko tonapikongaihokakitekongakakahurinenaanakee takotoana,haereanametemiharoanoirotoiaiakitaua meaimeatia
13Natokoruaoratouehaereanaitauarakitetahikainga, eonotekauparongatemataraiHiruharama,koEmauhate ingoa
14Ekoreroreroanahokirauatetahikitetahikieneimea katoaimeinga
15A,iarauaekoreroreroana,euiuianakiaraua,nako Ihu,koiatonu,kuawhakatata,ahaeretahianameraua
16Ipuritiahokiorauakanohi,ikoreairauaemohiokia ia
17Nakameaiakiaraua,heahaeneikupuekoreronei koruakiakorua,iakoruaehaerenei?
18Nakawhakahokitetahioratou,koKereopateingoa,ka meakiaia,IHiruharamakoeenohoana,akokoeanake kahoreimohiokingameakuameinganeikireiraieneira?
19Kameaiakiaraua,Kieheamea?Kamearatoukiaia, MoIhuoNahareta,heporopitihokiia,hekahatanamahi, tanakupu,itearoarooteAtua,oteiwikatoa
20Kitonahoatutangaengatohunganui,eotatou rangatira,kiatukuakitemate,aripekatiaanaia
21Itumanakoanomatoukiaia,manaewhakaoraa Iharaira:naitetahaoeneimeakatoa,kotetoruteneio ngaraimeingaaieneimea
22Amiharonoaihomatoukietahiwahineomatou,i haereiteatatukiteurupa;
23Heoi,itekorengaikiteaeratoutonatinana,kahoki mai,kamea,ikiteaanoeratouheputangaanahera,eki anakeiteoraia.
24Nakahaereatuetahioomauahoakiteurupa,a rokohangaatu,ritetonukitangawahineikoreroai:otira kihaiiaikitea
25Nakotanameatangakiaraua,Etehunga whakaarokore,ngakaupuhoikitewhakaponokingamea katoaikoreroaingaporopiti;
26KahoreraneiitikakiapaeneimeakiateKaraiti,kia tomoiakitonakororia?
27NakatimataiakitaMohi,kitangaporopitikatoa, whakaaturiaanakiarauangameamonaongakaraipiture katoa.
28Akatatakitekaingaihaereairaua:nakaahuatuia, metemeaehaeretonuanaia
29Nakatoherauakiaia,kamea,Enohokiamaua:kua ahiahihoki,kuatitahateraNakahaereiakirotokia ratounohoai
30A,itonanohoangaihokiarauakitekai,kamauiaki tetaro,kawhakapai,kawhawhati,ahoatuanakiaraua 31Nakuakiteorauakanohi,akamohiokiaia;angaro atuanaiaioratoukanohi.
32Akamearauakiaraua,Kihaikoiaotauangakaui mumurairotoiataua,iaiaekoreroanakiatauaiteara,e whakaatuanaingakaraipiturekiataua?
33Nakawhakatikarauaitauahaoraano,ahokianaki Hiruharama,arokohangaatukuahuihuitetekaumatahi meoratouhoa.
34Emeaana,Koiarawaano!kuaarateAriki,kuaputaki aHaimona
35Nakakorerotiaerauangameatangaiteara,toraua mohiotangahokikiaiaitewhawhatitaro
36A,iarauaekoreroanaieneimea,nateraiatuanai waenganuioratou,meaanakiaratou,Kiataute rangimariekiakoutou
37Otirakoeraanaratou,wehiana;imaharahokihe wairuataratouikiteai.
38Nakotanameatangakiaratou,Heahakoutouka pororaruai?heahahokiiputaakeaingawhakaaroiroto iokoutoungakau?
39Tirohiaokuringameokuwaewae,koahautonutenei: whawhakiaahau,kiakiteaikoutou;kahorehokiote wairuakikokiko,wheuaranei,peneiiokuekiteamainae koutou
40A,kamutueneikoreroana,kawhakakiteaeiakia ratouonaringameonawaewae.
41A,iaratoukahoreneiiwhakaponoitehari,emiharo ana,kameaiakiaratou,Hekairaneitakoutoukeikonei?
42Nakahoatueratoukiaiatetahiika,hemeatunutunu, metehoni
43Nakatangoia,akaingaanaeiaitoratouaroaro.
44Nakameaiakiaratou,Kongakupueneiikorerotiae ahaukiakoutou,iahauanoiakoutou,kiaritengamea katoakuaotitetuhituhikirotokitetureaMohi,kinga poropiti,kingawaiatamoahau
45Katahiiakawhakatuwheraitoratoumatauranga,kia matauairatoukingakaraipiture.
46Akameakiaratou,Kotemeateneiituhituhia,kote tikangateneikiamamaeateKaraiti,kiaaramaihokiite hungamateitetoruongara;
47Kiakauwhautiahokiteripenetametemurungaharai rungaitonaingoakingaiwikatoa;kiHiruharamatimata ai.
48Nakokoutouheikaiwhakaatumoeneimea
49Na,makuetukukiakoutoutemeaikorerotiaimuae tokuMatua:otiiaenohokoutoukitepa,kiHiruharama, kiawhiwhiraanokitekahairunga
50Naarahinaanaratoueiakiwaho,kiPetani,nakuaara onaringa,whakapaingiaanaratoueia
51A,iaiaemanaakianaiaratou,kamaweheatuiaia ratou,kahakinaatuanakiterangi.
52Nakakoropikoratoukiaia,ahokianakiHiruharama, henuihokitekoa
53Anohotonuairatouitetemepara,metewhakapaikite AtuaAmine
RongopaiaHoani
UPOKO1
1ItetimatangateKupu,iteAtuateKupu,koteAtuaano teKupu.
2IteAtuaanoteneiitetimatanga
3Nanangameakatoaihanga;kahorehokitetahimeai koretehangaeiaongameaihanga
4Iaiateora;koteoratemaramamongatangata
5Irotoitepouritemaramaewhitiana;akihaiimauite pouri
6ItonoamaihetangataeteAtua,koHoanitonaingoa
7Ihaeremaiiaheikaiwhakaatu,heiwhakaatumote marama,kiameingaaieiangatangatakatoakia whakapono
8Eharaiaitemarama,engariihaeremaiheikaiwhakaatu motemarama
9Kotemaramaponotera,arakotemaramaemaramaai ngatangatakatoaehaeremaianakiteao.
10Iteaoia,ihangaanoeiateao,akihaiteaoimohioki aia
11Ihaeremaiiakiona,akihaionaimanakokiaia.
12Tenakotehungakatoaimanakokiaia,ihoatueiakia ratoutemanaheitamarikimateAtua,arakitehungae whakaponoanakitonaingoa.
13Kitehungaiwhanaueharaitetoto,eharaitate kikokikoipaiai,eharaitatetangataipaiai,engarinate Atua.
14IwhakakikokikoateKupu,anohoanaiatatou,(ikite anomatouitonakororiahekororiaeriteanakitoteTama kotahiateMatua,)kitonuitearohanoa,itepono.
15IkorerotiaiaeHoani;ikarangatera,imea,Koiateneii korerotiaraeahau,Koiaehaeremaianaimuriiahaue meingaanakimuaiahau:nomuahokiiaiahau.
16Kuarirohokiiatatoukatoatetahiwahiotona raneatanga,tearohanoahonoihokitearohanoa.
17NaMohihokiihomaiteture;kotearohanoamete ponoiahumaiiaIhuKaraiti
18KahoreanohetangataikitenoaiteAtua;koteTama kotahi,keiteumaneioteMatua,nanaiaiwhakapuaki
19¶NakotekoreroteneiaHoani,itetonongamaianga HuraiiHiruharamaingatohunganuiratoukongaRiwaiti heiuikiaia,Kowaikoe?
20Nakawhakinaeia,kihaiiwhakakahore;engariiwhaki, EharaahauiateKaraiti.
21Akauiratoukiaia,Tena,pehea?KoIraiakoe?Ka meaia,KahoreKokoetenaporopiti?Kawhakahokiaeia, Kahore.
22Nakamearatoukiaia,Kowaikoe?heiwhakahoki kupuatumamatoukitehungaitonoamaiaimatouE peheaanakoekiakoe?
23Kameaia,hereoahaunotetahiekarangaanaite koraha,WhakatikaiatehuarahioteAriki;heperameta Ihaiaporopitiimeaai.
24NongaParihianotehungaitonoamaira 25Nakauiratoukiaia,kameakiaia,Heahaotikoei iriiriai,kitemeaeharakoeiateKaraiti,eharaiaIraia, eharaiteporopiti?
26NakawhakahokiaHoanikiaratou,kamea,Heiriiri takukitewai:tenatetunaiwaenganuiiakoutoutetahi kahorekoutouematau;
27Koiateneiehaeremaianaimuriiahaukuapaikeki muaiahau:ekoreahauetauheiweweteitehereotona hu.
28ImeatiaeneimeakiPetapara,kiatawahiatuoHorano, kitewahieiriirianaaHoani
29IteaongaakekakiteaHoaniiaIhuehaereanamaiki aia,kamea,na,teRemeateAtua,heiwahaatuiteharao teao!
30Koiateneiikoreroaiahau,Keitehaeremaiimurii ahautetahitangatakuameingakimuaiahau:nomuahoki iaiahau
31Akahoreahauimohiokiaia;heoiheiwhakakiteiaia kiaIharaira,ihaeremaiaiahaumetakuiriirikitewai
32NakawhakaatuaHoani,kamea,IkiteahauiteWairua ehekeihoanaiterangi,anohekukupa,anohoanairunga iaia
33Akahoreahauimohiokiaia:engarikotekaitonomaii ahaukiteiriirikitewai,nanaikimaikiahau,Kote tangataekiteaikoeiteWairuaehekeihoana,enohoana kirungakiaia,koiatenaeiriirianakiteWairuaTapu.
34Akuakiteahau,kuawhakaatuneihoki,koteTama teneiateAtua
35IteaongaakeitetuanoaHoanimeanaakonga tokorua;
36NakatitiroiakiaIhuehaereana,kamea,na,teReme ateAtua!
37Akarongongaakongatokoruakiaiaekoreroana,a aruanarauaiaIhu
38AkatahuriaIhu,kakiteiarauaearuana,kameaiaki araua,Erapuanakoruaiteaha?Nakotarauameatanga kiaia,ERapi,kotetikangateneiinawhakamaoritia,Ete Kaiwhakaako,keiheatoukainga?
39Kameaiakiaraua,haeremaikiakite.Haereanaraua, kakiteitonawahiinohoai,anohoanaiaiaitauara:ko tetekauhokiiaongahaora.
40KoAnaru,teinaoHaimonaPitatetahiotauatokoruai rongoneikiaHoaniekoreroana,aaruanaiaia
41Koiakuakitewaweitonatuakanaake,iaHaimona,ka meakiaia,KuakiteaemauateMihaia,kotetikangatenei inawhakamaoritia,koteKaraiti
42NakaarahinamaiiaeiakiaIhu.AkatitiroaIhukia ia,kamea,KoHaimonakoe,kotetamaaHona:mehua koekoKipa:tonawhakamaoritangakoKohatu 43IteaongaakekameaaIhukiahaerekiKariri,akakite iaPiripi:akameaaIhukiaia,Earuiahau
44NakoPiripinoPetahaira,notepaoAnarurauakoPita 45KakiteaPiripiiaNatanahira,kameakiaia,Kuakitea ematouaia,monaneitetuhituhiaMohiirotoiteture,ta ngaporopitihoki,aIhuoNaharetatetamaaHohepa 46NakameaaNatanahirakiaia,Eputakoiatetahimea paiiNahareta?KameaaPiripikiaia,haeremaikiakite 47KakiteaIhuiaNatanahiraehaereanamaikiaia,ka puakitanakupumona,NahetinotangatanoIharaira, kahoreonatinihanga
48KameaaNatanahirakiaia,Noheakoeimatauaiki ahau?KawhakahokiaIhu,kameakiaia,Itemeakiano koeikarangatiaePiripi,iakoeiraroitepiki,ikiteahau iakoe
49NakawhakahokiaNatanahira,kameakiaia,ERapi, koteTamakoeateAtua;kokoeteKingioIharaira
50NakawhakahokiaIhu,kameakiaia,Notaku meatangakiakoe,Ikiteahauiakoeiraroitepiki,i whakaponoaikoe?nuiatuieneingameaekiteaekoe
51Nakameaiakiaia,Hepono,heponotakuemeaneiki akoutou,Terakoutouekiteiterangietuwheraana,me ngaanaheraateAtuaepikiana,ehekeihoanakirungaki teTamaatetangata
UPOKO2
1¶NaitetoruongarahemarenaiKanaoKariri;aireira tewhaeaoIhu:
2IkarangatiaanoaIhuratoukoanaakongakitemarena.
3A,itepaungaotewaina,kameatewhaeaoIhukiaia, Kahorearatouwaina
4KameaaIhukiaia,Etai,heahatakukiakoe?kahore anokiataeanoatiatokuhaora
5Kameatonawhaeakingakaimahi,Kotanaemeaaikia koutou,meatia.
6Naireiraetahiipukohatueonoetuana,hetikangana ngaHuraimotehoroi,erua,etorungamehuaotetahi,o tetahi,inaki.
7KameaaIhukiaratou,WhakakiiangaipukitewaiA whakakiiaanaeratou,awhakakiiaana
8Nakameaiakiaratou,Tena,utuhia,kaweaatukite rangatiraotehakariAmauriaanaeratou
9A,nokawhakamatauterangatiraotehakariitewaii whakawainatia,akihaiimohionohearanei:(konga ponongaiaiutuhiatewaiimohio;)kakarangaterangatira otehakarikitetanemarenahou;
10Kameakiaia,Ewhakatakotoriaanaengatangata katoatewainapaiitetimatanga;akaroateinumanga,mo reiratemeahekinorawaatu:kokoeia,kuatohuitewaina paimonaianei.
11ImeatiateneitimatangamerekaraeIhukiKanaoKariri, iwhakakiteaeiatonakororia;awhakaponoanaana akongakiaia.
12MuriihoiteneikahaereihoiakiKaperenauma,aia, tonawhaea,onateina,meanaakonga:akihaiimahanga rainohoairatoukireira.
13NakuatatatekapengaangaHurai,akahaereaIhuki Hiruharama
14Nakakiteairotoitetemeparaenohoanangakaihoko kau,hipi,kukupa,mengakaiwhakawhitiwhitimoni
15A,kahangaeiahewhiukingaahononohi,kawhiua katoatiaeiakiwahoitetemepara,ngahipi,mengakau; Ringihiaanatemoniangakaiwhakawhitiwhitimoni, turakinaakengatepu;
16Imeaanoiakingakaihokokukupa,Tangohiaatueneii konei;auatewhareotokuMatuaemeingaheiwhare hokohoko
17Akamaharaanaakongakitemeaituhituhia,Kapau ahauitearohakitouwhare
18NakawhakahokingaHurai,kameakiaia,heahate tohuewhakakiteaanaekoekiamatou,inakoekameai eneimea?
19NakawhakahokiaIhu,kameakiaratou,Wawahia teneiwharetapu,akiatorungarakaaraanoiahau
20AnorakongaHurai,Ewhatekaumaonongataui hangaaiteneiwharetapu,eotiraneitehangaekoeinga raetoru?
21Otirakotewharetapuotonatinanatanaikoreroai
22Nareira,itonaarangaakeitehungamate,kamahara anaakongakitanakorerotangaitenei;awhakaponoana ratoukitekaraipiture,kitekupuhokiikorerotiaeIhu 23Na,iaiaiHiruharamaitekapenga,itehakari,he tokomahaiwhakaponokitonaingoa,itoratoukitengai anamerekaraimeatiaeia
24OtirakihaiaIhuitukuatuiaiakiaratou,imohiohoki iakingatangatakatoa;
25Akahoreanameatangakiawhakaaturiatetangatae tetahi:imatauhokiiakitemeairotoitetangata
UPOKO3
1TeratetahitangatanongaParihi,koNikorimateingoa, herangatiranongaHurai:
2KahaeremaiteneikiaIhuitepo,kameakiaia,ERapi, ematauanamatouheKaiwhakaakokoeihaeremaiite Atua:ekorehokietaeaetetahieneimerekaraemahianei ekoe,kitekahoreteAtuaiaia.
3KawhakahokiaIhu,kameakiaia,Hepono,hepono takuemeaneikiakoe,Kitekahoretetangataewhanau hou,ekoreiaeaheitekiteiterangatiratangaoteAtua.
4KameaaNikorimakiaia,Mepeheakawhanauaite tangataitonakoroheketanga?etaearaneitetuaruaonga haerengakirotokitekopuotonawhaea,whanaumaiai?
5KawhakahokiaeIhu,Hepono,heponotakuemeanei kiakoe,Kitekahoretetangataewhanauitewai,ite Wairuahoki,ekoreiaeaheitetomokiterangatiratangao teAtua
6Kotatekikokikoewhanauaihekikokiko;kotate Wairuaewhanauaihewairua.
7Kauaemiharokitakuimeaneikiakoe,Mewhanau houkoutou
8Epupuhianatehaukitanawahiepaiai,karongokoeki tonaharuru,heoiekoreemohiotiaekoetewahiiputamai ai,ehaereatuanaranei:koteperaanotehungakatoaka whanauiteWairua.
9KawhakahokiaNikorima,kameakiaia,Mepeheaka taeaaieneimea?
10KawhakahokiaIhu,kameakiaia,Kokoete KaiwhakaakooIharaira,akahoreimataukieneimea?
11Hepono,heponotakuemeaatuneikiakoe,E korerotiaanaematoutamatouimatauai,ewhakaaturia anatamatouikiteai;akahorekoutouetangokitamatou whakaatu
12Kitemeakuakorerotiaeahaukiakoutoungameaote whenua,akahorekoutouewhakapono,mepeheaka whakaponoaikitekorerotiaeahaukiakoutoungameao terangi?
13Kahorehokihetangataikakenoakiterangi,koia anakeihekeihoiterangi,arakoteTamaatetangata,e nohomaineiiterangi.
14KaritehokikitaMohiwhakairingaitenakahiite koraha,kuatakototetikangakiaperatewhakairingaote Tamaatetangata
15Kiakoreaiengarotetangataewhakaponoanakiaia, engarikiawhiwhiaikiteoratonu.
16KoiaanotearohaoteAtuakiteao,homaianaeiatana Tamakotahi,kiakahoreaiengarotetangataewhakapono anakiaia,engarikiawhiwhiaikiteoratonu.
17KihaihokiteAtuaitonomaiitanaTamakiteaokite whakaheiteao;engarikiaoraaiteaoiaia
18Koiaewhakaponoanakiaia,ekoreetautehekiaia: tenakoiaekoreewhakapono,kuawhakahengianoatia ake,monakihaiiwhakaponokiteingoaoteTamakotahia teAtua.
19Kotewhakahengahokitenei,notemeakuataemainei temaramakiteao,anuiatutongatangataarohakite pouriitoratoukitemarama,hekinohokinoaratoumahi 20Ekinoanahokikitemaramangakaimahikatoaite kino,ekoreanohokiehaeremaikitemarama,kei whakakiteaaratoumahi
21Tenakotekaimahiitepono,ehaeremaianakite marama,kiakiteaaianamahi,hemeamahiirotoiteAtua
22¶MuriihoieneimeakahaereaIhu,ratoukoana akonga,kitewhenuaoHuria;akanohoiakiaratouki reira,kairiiri
23NaiteiriirianohokiaHoanikiEnona,etataanaki Harema,notemeahenuitewaioreira:akahaeremai ratou,kairiiria
24KahoreanohokiaHoaniipangakitewhareherehere. 25NakaarahetotoheangaakongaaHoanikingaHurai motepurenga
26AkahaereratoukiaHoani,kameakiaia,ERapi,ko tetangataitawahioHorano,kotauiwhakaatumaina, nana,keiteiriiriia,akahaeremaingatangatakatoakiaia
27KawhakahokiaHoani,kamea,Ekoretetahimeaeriro maiitetangata,kitekoreehomaikiaiaiterangi
28Kokoutouheikaiwhakaatumoku,imeaahau,Ehara ahauiateKaraiti,engariitonoamaiahauimuaiaia.
29Kotetangataitewahinemarenahou,koiatetane marenahou:na,kotehoaotetanemarenahou,etuana,e whakarongoanakiaia,kaharinuikitereootetane marenahou:nareiraitinoriteaiteneiharioku
30Koiakianuihaere,koahauiakiaitihaere
31Koiaehaeremaianairunga,keirungaakeiainga meakatoa:koianotewhenuanotewhenuaia,note whenuaanotanakorero:koiaehaeremaianaiterangikei rungaakeitekatoa.
32Akotanaikiteai,irongoai,koiatanaewhakaatuai; kahorehokitetahitangataetangomaiitana whakaaturanga.
33Kitemanakotetahikitanawhakaaturanga,kuapiritana tohukiteponooteAtua
34KotateAtuaitonomaiai,ekoreroanaiaingakupua teAtua:kahorehokiteWairuaehomaieteAtuairungai temehua
35EarohaanateMatuakiteTama,kuahoatuanonga meakatoakitonaringa
36KoiaewhakaponoanakiteTama,heoratonutona:ko iaekoreewhakaponokiteTama,ekoreekiteiteora; engarikamautonuteririoteAtuakirungakiaia
UPOKO4
1A,nokamohioteArikikuarongongaParihi,konga akongaaIhuimeaai,iiriiriai,hetokomahaatuiaHoani, 2(HeoieharaiaIhunanaiiriiri,naanaakongaia,) 3KamahueiaiaHuria,ahokianaanokiKariri. 4Na,kotearamonaitikanaHamaria
5AkahaereiakitetahipaoHamaria,koHaikateingoa,e patataanakitewahiihoatueHakopakitanatama,kia Hohepa
6KeireirahokitepunaaHakopaNakuangengeaIhuite haerenga,kanohoiakitetahaotepuna:metemeaanoko teonoongahaora
7KahaeremaitetahiwahineoHamariakiteutuwai:ka meaaIhukiaia,Homaihewaimoku.
8Kuarirohokianaakongakitepakitehokokai
9NakotemeatangaatewahineoHamariakiaia,heaha koe,heHurainakoe,katonomaiaiitewaiiahau,he wahineneiahaunoHamaria?kahorehokingaHuraie mahikingaHamari
10KawhakahokiaIhu,kameakiaia,Meimataukoeki tateAtuaehomaiai,kiteneihokiemeaatuneikiakoe, Homaihewaimoku;peneikuatonokoekiaia,akua hoatueiahewaiorakiakoe
11Kameatewahinekiaia,Ekara,kahoreaumeaheiutu wai,hehohonuanotepuna:noheatenawaioraau?
12Henuiotikoeitomatoumatua,iaHakopa,ihomaiai tepunakiamatou,inuanaiaikonei,ratoukoanatamariki, meanakararehe?
13KawhakahokiaIhu,kameakiaia,Emateanoitewai tetangataeinuanaiteneiwai;
14Tenakotetangataeinuanaitewaiehoatueahaukia ia,ekoreiaemateitewaiaakeake;engaritewaiehoatu eahaukiaia,heipunawaiirotoiaiaepupuakeana,ate oratonuraano.
15Kameatewahinekiaia,Ekara,homaikiahautenei wai,keimateahauitewai,keihaeremaihokikikoneiutu ai.
16KameaaIhukiaia,Tikina,karangatiatotahu,kahoki maiai
17Kawhakahokitewahine,kamea,Kahoreakutahu.Ka meaaIhukiaia,Hekorerotikatau,Kahoreakutahu:
18Inahokikuatokorimaautahu;koiaiakoeneieharaite tahunau:heponotaukorero.
19Kameatewahinekiaia,Ekara,ekiteanaahauhe poropitikoe
20Ikarakiaomatoumatuairungaiteneimaunga;aemea anakoutou,keiHiruharamatewahietikaaitekarakia
21KameaaIhukiaia,Etai,whakaponokiahau,meake putatewa,ekoreaikoutouekarakiakiteMatuairungai teneimaunga,ekoreanoiHiruharama
22Kahorekoutouemohiokitakoutouekarakianei:e matauanamatoukitamatouekarakianei:nongaHurai neihokiteora
23Otirameakeputatewa,ateneiano,ekarakiaainga kaikarakiaponokiteMatuairungaitewairua,itepono:e rapuanahokiteMatuakiteperaheikarakiakiaia
24HeWairuateAtua:mekarakiahokingakaikarakiakia iairungaitewairua,itepono
25Kameatewahinekiaia,Ematauanaahaukeitehaere maiteMihaia,ekiianeikoteKaraiti,kataemaiia,mana ngameakatoaekorerokiatatou.
26KameaaIhukiaia,Koahauanoiaekoreroneikia koe
27Nakaputaireiraanaakonga,kamiharokitana korerotangakitewahine:heoikihaitetahiimea,Heaha tauerapu?heahakoeikoreroaikiaia?
28Nakawhakarereaetewahinetanaipuwai,ahaereana kitepa,kameakiauatangata,
29Haeremai,kiakiteitetangataikorerotiamaikiahau ngameakatoaimeaaiahau:ehararaneiteneiiateKaraiti?
30Kaputaratoukiwahootepa,akaahumaikiaia
31Itauatakiwaanokatohengaakongakiaia,kamea,E teKaiwhakaako,ekaira.
32Otirakameaiakiaratou,hekaianotakuheikaimaku, kahorekoutouematau.
33Nakameangaakongatetahikitetahi,Ikaweamai raneietetahihekaimana?
34KameaaIhukiaratou,Kotakukaitenei,kotemeaita tokukaitonoepaiai,kiawhakaotiahokitanamahi.
35Ekoreianeikoutouemea,Kiawhaatungamarama,a kataeatekotinga?Nana,kotakukuputeneikiakoutou, Kiaaraakeokoutoukanohi,titirokingamara;kuama hokiratoumotekotinga
36Kawhiwhitekaikokotikiteutu,kakohiaanohokieia ngahuamoteoratonu:kiaharitahiaitekairuirauakote kaikokoti
37Nakoneiiponoaitauaki,Eruianatetahi,ekokotiana tetahi
38Itonoakoutoueahaukitekokotiitemeakihaiimahia ekoutou:hetangatakenanaimahi,akuaurukoutoukia ratoumahi
39AhetokomahangaHamariotauapaiwhakaponokia ia,motekiatewahineimeara,Ikorerotiamaieiaki ahaungameakatoaimeaaiahau
40A,nokataengaHamarikiaia,katohekiaiakianoho iakiaratou:aeruangarainohoaiiakireira.
41Nahiranoaakengatangataiwhakapono,hemeahoki natanaakekupu;
42Imeaanokitewahine,Eharaitemeanataukupui whakaponoaimatouinaianei:kuarongoneihokimatou ake,akamatau,koteKaraitiputenei,koteKaiwhakaora oteao.
43Kapahurengaraerua,katuriaatueiaireira,ahaere anakiKariri
44KoIhutonuhokinanateki,Kahorehehonoreote poropitiitonakaingaake
45Heoi,itonataengakiKariri,kawhakamanuhiritiaiae ngatangataoKariri,ikitehokiratouingameakatoai meatiaeiakiHiruharamaitehakari:ihaerehokiratouki tehakari
46AkataeanoaIhukiKanaoKariri,kitewahiimeatia aieiatewaiheiwainaNakotetahitangatarangatirakei Kaperenaumatanatama
47A,nokarongoiakuataemaiaIhuiHuriakiKariri,ka haerekiaia,kainoikiaiakiahaereiakitewhakaorai tanatama:meakehokimarere
48NakotemeatangaaIhukiaia,Kitekahorekoutoue kiteingatohu,ingamerekara,ekorerawakoutoue whakapono.
49Kameatetangataatekingikiaia,EteAriki,haereiho itemeakahoreanokiamatenoatakutamaiti
50KameaaIhukiaia,Haere;kuaoratautamaNa whakaponoanatetangatakitekupuikorerotiaeIhukia ia,ahaereana
51A,iaiaehaereana,katutakianaponongakiaia,ka korerokiaia,kamea,Kuaoratautama
52NakauiiakiaratoukitehaoraimatutuakeaiiaKa mearatoukiaia,Nonanahi,notewhituongahaora,i mutuaitonakirika
53Nakamohiotepapa,kotetinohaoraiaimeaaiaIhu kiaia,Kuaoratautama:awhakaponoanaia,ratouko tonawharekatoa
54KoteruaanoteneiongamerekaraimeatiaeIhu,i muriitonahaerengaiHuriakiKariri.
UPOKO5
1MuriihoieneimeahehakaritangaHurai;akahaerea IhukiHiruharama
2NakeiHiruharamatetahiwaikaukaurangakeitetatau hipi,tonaingoaHiperukoPetehera;erimaona whakamahau
3Nakeirotoieneietakotoanatonatiniongaturoro,o ngamatapo,ongakopa,ongamemenge,etatarianakite pokarekarengaotewai.
4Hekeihoaihokitetahianaheraitewairiteaikite kaukauranga,whakapokarekareaiitewai:nakotetangata itaewaweimuriihootepokarekarengaotewaiiorai tonamate,ahakoaheaha
5Nakeireiratetahitangata,etorutekaumawarungataue mateana.
6NotekitengaoIhuiaiaetakotoana,kamataukuaroa ketewaonaemateana,kameakiaia,Epaianaraneikoe kiwhakaorangia?
7Kawhakahokiaetauaturorokiaia,Ekara,kahoreaku tangataheitukuiahaukitekaukauranga,ina whakapokarekareatewai:heoiiahauehaereana,kaheke ihotetahiimuaiahau
8KameaaIhukiaia,Whakatika,tangohiaaketou moenga,haere.
9Aoratonuaketauatangata,atangohiaakeanaeiatona moenga,haereana:kotehapatianotauara
10NakameangaHuraikitauatangataiwhakaorangiara, Kotehapatitenei:ekoreetikakiamauriaekoetou moenga
11Kawhakahokiaeiakiaratou,Kotetangatai whakaorangiaaiahau,nanaimeakiahau,Tangohiaake toumoenga,haere
12Nakauiratoukiaia,Kowaitenatangataimeanakia koe,Tangohiaaketomoenga,haere?
13Heoikihaitauatangataiwhakaorangiaraimohioko waiia:ipahemoatuhokiaIhu,hetokomahahokinga tangataitauawahi
14MuriihokakiteaIhuiaiairotoitetemepara,kamea kiaia,Na,kaotineikoetewhakaora:katiteharakeikino rawaihotemeaepakiakoe
15Haereanatauatangata,koreroanakingaHurai,naIhu iaiwhakaora.
16KoiangaHuraiiwhaiaikitetukinoiaIhu,monaimea ieneimeaitehapati.
17NakawhakahokiaeIhukiaratou,Emahianatoku Matuaataeanoatiateneira,emahianaanoahau
18KoiangaHuraiitinowhairawaaikiapatuaia,ehara hokiitemeakotanatakahianakeitehapati,engarimonai meakoteAtuatonaMatuaake,imeaheriteiakiteAtua tenui
19NakawhakahokiaIhu,kameakiaratou,Hepono,he ponotakuemeaneikiakoutou,EkoreetaeaeteTamate meatetahimeaeiaanake,engaringameaekiteaiiaite Matuaemeaana:kongameakatoahokiemeaaiia,e meatiaanaanoeteTama
20EarohaanahokiteMatuakiteTama,ewhakakiteaana hokikiaiangameakatoaemeaaiia:henuiatuieneinga mahiewhakakiteaeiakiaia,kiamiharoaikoutou
21KotateMatuahoki,hewhakaara,hewhakaorainga tupapaku;kaperaanoteTama,kawhakaoraianaepaiai.
22EkorehokiteMatuaewhakawaitetahi,engarikua tukuaeiangawhakawakatoakiteTama;
23KiariteaitewhakahonoreangatangatakatoaiteTama kitaratouwhakahonoreiteMatuaKitekoretetahie whakahonoreiteTama,ewhakakahoreanaiaitehonore moteMatuanananeiiaitonomai.
24Hepono,heponotakuemeaatuneikiakoutou,Kote tangataerongoanakitakukupu,ewhakaponoanahokiki tokukaitonomai,heoratonutona;engarikuawhitiite matekiteora
25Hepono,heponotakuemeaneikiakoutou,Meake putatewa,ateneianoinaianei,erongoaingatupapakui tereootateAtuaTama;akotehungaerongoanakaora 26TatemeaheoratoteMatuakeirotoiaia;waihokikua homaieiakiteTama,kiawhaiorairotoiaia; 27Akuahomaianokiaiahetikangamotewhakawa,no temeakoiateTamaatetangata.
28Kauaemiharokitenei:notemeameakeputatewa,e rongoaiitonareongatangatakatoairotoingaurupa
29Akaputa;tehungaimahiitepaikitearangaoteora; metehungaimahiitekinokitearangaotemate
30Ekoreeaheiiahautemeatetahimeaeahauanake:rite tonutakuwhakawakitakuerongoai:hetikahokitaku whakawa;kahorehokiahauerapuitakuipaiai,engariita teMatuaipaiai,nananeiahauitonomai
31Mehemeakoahauheiwhakaatuiakuaha,eharataku whakaatuitepono
32Teraatuanotetahikaiwhakaatumoku;emohioanaano ahauhewhakaatuponotanaewhakaatuneimoku.
33ItonotangatakoutoukiaHoani,aiwhakaaturiaeiate pono
34Kahoreahauemanakokitatetangatawhakaatu:engari ekorerotiaanaeahaueneimeakiaoraaikoutou
35Heramakatera,heramamaramatonu:hewaanoipai aikoutoukiaharikitonamarama.
36Otirahekaiwhakaatuanotoku,nuiatuiaHoani:konga mahihokiihomaieteMatuakiawhakaotiaeahau,koaua mahiemahianeieahau,heiwhakaatumoku,itonoamai ahaueteMatua
37Na,koteMatuanananeiahauitonomai,kuaotiahau tewhakaatueia.Kahoreanokoutouirongonoakitona reo,kahoreanoikiteitonaahua
38Kahoreanohokiimautanakupuirotoiakoutou:ina hokikahorekoutouewhakaponokiteneiitonoamaineie ia
39Rapuangakaraipiture;emeaanahokikoutoukeireira teoratonumokoutou:koratouanoheikaiwhakaatumoku
40Heoikahorekoutouepaikiahaeremaikiahau,kia whiwhiaikiteora
41Hehonoretangata,kahoreahauemanakoatu.
42Nakuamatauahaukiakoutou,kahoretearohaote Atuairotoiakoutou
43KuataemaineiahauirungaiteingoaotokuMatua,a kahorekoutouemanakomaikiahau:kitehaeremaitetahi irungaitonaakeingoa,kamanakokoutoukiaia.
44Mepeheakoutoukawhakaponoai,karironeiiakoutou tekororiaeputaanaiakoutouano,akahoreerapuite kororiaeputaanaiteAtuaanake?
45Keimeakoutouekorerotiatokoutouheeahaukite Matua:teratekaikoreromotokoutouhe,koMohi,kota koutouewhakawhirinakinei
46MeiwhakaponohokikoutoukiaMohi,kua whakaponoanokiahau:kotanahokiituhituhiaihemea moku
47Otirakitekahorekoutouewhakaponokianaituhituhi ai,mepeheakawhakaponoaikiakukupu?
UPOKO6
1MuriihoieneimeakawhitiatuaIhuitemoanaoKariri, araitemoanaoTaipiria.
2Aherahitehuiiaruiaia,ikitehokiratouiana merekaraimeaaiiakingaturoro
3NakahaereaIhukirungaitemaunga,anohoanaireira ratoukoanaakonga
4Nakuatatatekapenga,tehakariangaHurai
5A,notemarangatangaakeongakanohioIhu,kakiteite rahiotehuiehaeremaianakiaia,kameaiakiaPiripi, Koheatatouhokotaroai,kiakaiaienei?
6Ipeneiaitanakiheiwhakamatautaumona:imohiohoki iakitanaemeaai
7KawhakahokiaePiripikiaia,Ekoreeraneamaratou ngataroongapeneeruarau,kiawhiwhiaitenei,teneio ratouitetahiwahiiti
8Kameatetahioanaakongakiaia,aAnaru,teinao HaimonaPita,
9Hetamaititenei,erimaanataropare,eruaikanonohi: heoiheiahaeneimateneiopenui?
10NakameaaIhu,Meingangatangatakianoho.Nahe nuitetarutaruotauawahiNakanohongatangatakiraro, tetokomahametemeaerimamano
11NakamauaIhukingataro;kamututewhakawhetai, katuwhaatukingaakonga,anangaakongakitehungae nohoana;mengaikaanoitaratouipaiai
12A,kamakonaratou,kameaiakianaakonga, Kohikohiangatoengaongawhatiwhatinga,keimaumauria tetahiwahi
13Nakohikohiaanaeratou,awhakakiiaanangakete tekaumaruakingawhatiwhatingaongataropareerima, kingatoengaangatangataikaira
14A,itekitengaoauatangataitemerekaraimeatiaeIhu, kakiratou,Heponokoteporopititeneiehaeremaianaki teao
15NakamaharaaIhu,meakeratouhaeremaikitetango iaia,kitewhakakingiiaia,namaunuanaanoiakite maunga,koiaanake.
16A,nokaahiahi,kahaereanaakongakitemoana
17Nakaekeratoukitekaipuke,kawhakawhitikitawahi otemoana,kiKaperenaumaNakuapourinoaake,kahore anoaIhukiataenoamaikiaratou.
18Nakoteturangaotemoana,henuihokinotepuhanga otehau
19Na,itoratouhoengaatu,eruatekaumarima,etoru tekauraneiparonga,kakiteiaIhuehaeremaorianai rungaitemoana,ewhakatataanakitekaipuke:naka matakuratou
20Nakameaiakiaratou,Koahautenei;kauaewehi
21Nakamearatoukiaekeiakitekaipuke:akihaiiaha kuautekaipukekitewahiihoeairatou
22Iteaongaake,kakitetemanoetuanaiteratahaote moana,kahorehepotikeatuireira,koteraanakeiekeai anaakonga,kihaihokiaIhuieketahimeanaakongaki rungakitekaipuke,engarikoanaakonga.kongaakonga anakeihaere;
23(HeoiiumaianoetahipotiiTiberiaetataanakite wahiikaitaroairatou,imuriitoteArikiwhakawhetainga; 24A,itekitengaotemanokahoreaIhuireira,kahoreano hokianaakonga,kaekehokiratoukingakaipuke,karere kiKaperenaumakiterapuiaIhu
25A,notoratoukitengaiaiaitawahiotemoana,kamea kiaia,ERapi,nonaheakoeitaemaiaikikonei?
26KawhakahokiaIhukiaratou,kamea,Hepono,he ponotakuemeaneikiakoutou,Ekorekoutouerapui ahaunotemeakuakitekoutouingamerekara,engarinote meaikaikoutouingataro,akamakona.
27Kauaemahimotekaimemeha,engarimotekaiemau tonuanakiteoratonu,kotateTamaatetangataehoatuai kiakoutou:nanahokiiaihirinateAtua,nateMatua.
28Nakamearatoukiaia,Meahamatouemahiaimatou ingamahiateAtua?
29KawhakahokiaIhu,kameakiaratou,KotateAtua mahitenei,kiawhakaponokoutoukitanaitonomaiai
30Nakamearatoukiaia,Koteheatohutemeatiaanae koekiakiteaimatou,kiawhakaponoaikiakoe?heaha taumahi?
31Ikaiotatoumatuaitemanaitekoraha;kotemeahoki ituhituhia,Ihomaieiahetaroiterangiheikaimaratou.
32NakotemeatangaaIhukiaratou,hepono,hepono takuemeaneikiakoutou,EharaiaMohinanaihoatutena tarokiakoutouiterangi;kotokuMatuaiatehoatuneiki akoutoutetaroponooterangi
33KotetarohokiateAtuakoiaehekeihoanaiterangi, ehomaianaiteorakiteao.
34Nakamearatoukiaia,EteAriki,homaiteneitarokia matouingawakatoa
35KameaaIhukiaratou,Koahautetarooteora:kite haeremaitetahikiahau,ekorerawaiaehiakai;kite whakaponohokitetahikiahau,ekorerawaiaematewai
36Otiraimeaanoahaukiakoutou,Kuakitekoutoui ahau,akahoreiwhakapono
37KoateMatuaehomaiaikiahaukahaerekatoamaiki ahau;akitehaeremaitetahikiahau,ekorerawaepeiae ahaukiwaho
38Ihekeihohokiahauiterangi,eharaitemeaheimahii takuipaiai,engariitatokukaitonomaiipaiai.
39KotateMatuaipaiai,nananeiahauitonomai,koia tenei,kiakauaengaroiahautetahiongameakatoai homaieiakiahau,engarikiawhakaarahiaakeeahauate rawhakamutunga
40Kotatokukaitonomaianoteneiipaiai,kotetangatae kiteanaiteTama,ewhakaponoanaanokiaia,kia whiwhiiakiteoratonu:makuanoiaewhakaaraakeate rawhakamutunga
41NakakomuhumuhungaHuraikiaia,monaimea,Ko ahautetaroihekeihoiterangi
42Kamearatou,EharaotiteneiiaIhu,tamaaHohepa,e mohioneitatoukitonapaparauakotonawhaea?heaha tanaekinei,Ihekeihoahauiterangi?
43NakawhakahokiaIhu,kameakiaratou,Katite komuhumuhuirotoiakoutou
44Kahorehetangataeaheitehaeremaikiahau,kite kahoreiaekumeamaieteMatuanananeiahauitonomai: emakuanoiaewhakaaraakeaterawhakamutunga
45Kuaotitetuhituhiirotoingaporopiti,Aka whakaakonaratoukatoaeteAtua.Na,kotetangatakua rongo,kuaakonakiteMatua,kahaeremaikiahau
46EharaitemeakuakitetetahiiteMatua;koiaanakei putamaiiteAtua,koiakuakiteiteMatua.
47Hepono,heponotakuemeaatuneikiakoutou,Kite whakaponotetahikiahau,heoratonutona
48Koahautetarooteora
49Ikaiokoutoumatuaitemanaitekoraha,aimateratou
50Kotetaroteneiihekeihoiterangi,kiakaiaitetangata iaia,akiakauaemate
51Koahautetarooraihekeihoiterangi:kitekaitetahii teneitaro,eoratonuia:kotetaroehoatueahaukooku kikokiko,ehoatueahauheiorangamoteao
52NakatotohengaHuraikiaratouano,kamea,Me peheaehomaiaieteneitangataonakikokikokiakaingae tatou?
53NakameaaIhukiaratou,Hepono,heponotakue meaneikiakoutou,Kitekahorekoutouekaiinga kikokikooteTamaatetangata,einuanaionatoto, kahoreheorairotoiakoutou
54Koiaekaianaiokukikokiko,einuanaiokutoto,he oratonutona;amakuiaewhakaaraakeatera whakamutunga
55Hekaiponohokiokukikokiko,hemeaponookutoto heiinu
56Koiaekaianaiokukikokiko,einuanaiokutoto,e nohoanairotoiahau,meahauhokiirotoiaia.
57NateMatuaorahokiahauitonomai,noteMatuaano tokuora:waihokikitekaitetahiiahau,keiahauheora mona.
58Kotetaroteneiihekeihoiterangi:ekoreeperaitao koutoumatuaikaira,amateana:kitekaitetahiitenei taro,eoratonuia.
59Ikorerotiaeneimeaeiairotoitewharekarakia,iaiae whakaakoanaiKaperenauma
60Nahetokomahaanaakongaiterongonga,imea,he kupupakeketenei;kowaikarongo?
61KamohioaIhuirotoiaia,ekomuhumuhuanaana akongakitenei,kameaiakiaratou,Eheanakoutouki tenei?
62KapehearakitekitekoutouiteTamaatetangatae kakeatuanakitewahiinohoaiiaimua?
63Kotewairuatewhakaoraana;kahoreatekikokiko wahi:kongakupuekoreroneiahaukiakoutouhewairua, heora
64TeneianoiaetahiokoutoukahoreewhakaponoI matauhokiaIhunotetimatangakingameakahoreoratou whakapono,kitetangataanoetukuaaiia.
65Akameaia,Nakoneiahauimeaaikiakoutou, Kahorehetangataeaheitehaeremaikiahau,kitekahore ehoatukiaiaetokuMatua
66Itauawahetokomahaanaakongaihokikimuri,a mutuaketaratouhaeretahimeia.
67NakameaaIhukitetekaumarua,Emeaanaanoranei koutoukiahaere?
68NakawhakahokiaeHaimonaPitakiaia,EteAriki, mehaerematoukiawai?keiakoengakupuoteoratonu
69Nakawhakaponomatou,kamatau,koteKaraitikoe, koteTamaateAtuaora.
70KawhakahokiaeIhukiaratou,Hetekaianeikotahi tekaumaruakoutouiwhiriwhiriaeahau,hereweraano tetahiokoutou?
71KoHuraIkariotetamaaHaimonatanaikoreroai:kote tangahokiiameakeneitukuiaia;kotetahihokiiaote tekaumarua.
UPOKO7
1ImuriieneimeakahaereereaIhuiKariri:kahorehoki iaipaikitehaereereiHuria,erapuanahokingaHuraikia whakamateaia
2NakuatatatehakariangaHurai,tehakariwharewharau
3Nakameaonateinakiaia,Haereatuikonei,angaatuki Huria,kiakiteaihokiauakongaiaumahiemahineikoe
4Ekorehokitetahitangataemeahunaitetahimea,kite whaiiakiaaratonaingoa.Kitemeakoeieneimea,kia kiteteaoiakoe
5Kihaihokionateinaiwhakaponokiaia
6NakameaaIhukiaratou,Kahoreanokiataeanoatia tokutaima:kotokoutoutaimaiakeingawakatoa
7Ekoreeaheikiakinoteaokiakoutou;engariekinoana kiahau,notemeaewhakaatuanaahauhekinoanamahi.
8Haerekoutoukiteneihakari:ekoreahauehaerewawe kiteneihakari;kahoreanohokitokutaimakiatinorite
9Akamutueneikoreroanakiaratou,kanohotonuiaki Kariri
10A,nokariroonateinakirunga,kahaereanohokiiaki tehakari,eharaitemeawhakakitenui,engariituahuna.
11HeoiirapungaHuraiiaiaitehakari,imea,Keiheaia?
12Ahenuitekorerokomuhumuhumonairotoitemano: koetahiimea,Hetangatapaiia:koetahiimea,Kahore; engariewhakapoheheanaiaiteiwi
13Heoikihaiirahitekoreroatetahitangatamona,he wehikingaHurai.
14Na,iwaenganuiotehakari,kahaereaIhukirotokite temeparawhakaakoai
15AkamiharongaHurai,kamea,nateahaihuaaite mohiooteneitangata,eharaneihokiiaitemeawhakaako?
16KawhakahokiaIhukiaratou,kamea,Eharaitemea nakuaketakuewhakaakonei,engarinatokukaitonomai.
17Kitepaitetahikitemeaitanaepaiai,ematauiakite whakaakoranga,nateAtuaranei,hekoreronakuakeranei
18Kotetangatananaaketanakorero,ewhaianaiaitona akekororia:tenakitewhaitetahiitekororiaotona kaitono,eponoanaia,akahoreonahe.
19HetekaianeinaMohitetureihoatukiakoutou,a kahoreewhakariteatetureetetahiokoutou?Heaha koutoukawhaineikiawhakamateaahau?
20Nakawhakahokitemanokamea,Hereweratou:ko waitewhaianakiawhakamateakoe?
21KawhakahokiaIhu,kameakiaratou,Kotahiakumahi imahiai,aemiharotiaanaekoutoukatoa
22IhomaieMohitekotingakiakoutou;(eharaitemea naMohiake,engarinangatupuna;)ekokotianahoki koutouitetangataitehapati
23Kitekotiatetangataitehapati,keitakahiateturea Mohi;eririanaraneikoutoukiahau,mokuiwhakaora rawaitetangataitehapati?
24Kauaewhakawairungaitatekanohi,engarikiatikate whakawa.
25MeireirakameaetahiongatangataoHiruharama, Eharaotiteneiiaiaewhaianeieratoukiawhakamatea?
26Na,maiatonutanakorero,akahorearatoukupukiaia. Ematauanaraneingarangatira,koteKaraitiputenei?
27Otiraematauanatatoukitewahiiputamaiaitenei: tenakataemaiateKaraiti,kahorehetangataematauno heaia
28NakakarangaaIhuitetemeparaiaiaewhakaakoana, kamea,Ematauanakoutoukiahau,ematauanaanokite wahiihaeremaiaiahau:eharaiahauaketakuhaeremai, engarieponoanatokukaitonomai,kahoreneikoutoui mataukiaia
29Otiiaematauanaahaukiaia:iputamaihokiahauia ia,nanaanoahauitonomai.
30Nakawhairatoukiahopukiaia:heoikihaiipateringa otetahikiaia,kahorehokitonahaoraitakanoa
31Ahetokomahaotemanoiwhakaponokiaia,imea,ka taemaiateKaraiti,teraraneiemahaatuanamerekarae meaaiiteneiemeanei?
32IrongongaParihiitemanoekoreroreroanaieneimea mona;NakatonoamaiengaParihiratoukongatohunga nuihekatipakitehopuiaia
33NakameaaIhukiaratou,Heitinoaaketewahie nohoaiahaukiakoutou,katahiahaukahaerekitoku kaitonomai
34Terakoutouerapuiahau,heoiekorekoutouekite:e korehokikoutoueaheitehaereakekitewahienohoai ahau
35NakameangaHuraikiaratouano,Ehaereotite tangataneikihea,ekoreaiekiteaetatou?ehaereraneiia kitehungakuamararanoaatukirotokingaTauiwi,ako aiingaTauiwi?
36Heahateneiekineiia,Terakoutouerapuiahau,ae koreekite:ekorehokikoutoueaheitehaereakekite wahienohoaiahau?
37Iterawhakamutunga,iteranuiotehakari,katuaIhu, kakaranga,kamea,Kitematewaitetahi,haeremaiiaki ahau,kiainu.
38Kitewhakaponotetahikiahau,karitekitate karaipiture,kareremaingawaiorairotoitonakopu
39(IkoreroiamoteWairua,kariroitehungae whakaponoanakiaia:kianohokiteWairuaTapuihomai noa;notemeakianoaIhuiwhakakororiatia
40Koetahiotemanoitoratourongongaiteneikupu,i mea,heponokotePoropititenei
41Kameaetahi,KoteKaraititenei.Koetahiimea,Eputa mairaneiateKaraitiiKariri?
42Kahorekoiatekaraipitureimea,EputamaiateKaraiti iteurioRawiri,iPeterehema,itekaingainohoaia Rawiri?
43Nakawaihoiaheitakewehewehengamatemano
44Koetahioratouimeakiahopukiaia;heoikihaiipa ngaringaotetahikiaia
45Nakotetaengaatuongakatipakingatohunganui ratoukongaParihi;kameakiaratou,Heahaiatekawea maiaiekoutou?
46Kawhakahokiaengakatipa,Kahorerawahetangatai riteanakorerokiatenei.
47NakawhakahokiaengaParihi,Kuatinihangatiaano hokikoutou?
48Kuawhakaponokoiatetahiongarangatira,ongaParihi raneikiaia?
49Koteneihungaiaekoreneiemohiokiteturekakanga ratou.
50KameaaNikorimakiaratou,(koteraihaeremaikia Ihuitepo,koiahokitetahioratou,)
51Kawhakawaraneitotatoutureitetahi,itemeakahore anoirongonoakiaia,imatauhokikitanamahi?
52Nakawhakahokiratou,kameakiaia,Kokoehoki tetahinoKariri?Rapua,kiakite:kahorehokiheporopitii araakeiKariri
53Nahaereanaiatangatakitonawhare,kitonawhare
UPOKO8
1KoIhuihaerekiMaungaOriwa.
2Aiteatatukahokianoiakitetemepara,ataekatoaana teiwikiaia;akanohoia,kawhakaakoiaratou
3Katahikaarahinamaikiaiaengakaraipiratoukonga Parihitetahiwahineihopukiaepuremuana;akawaihoe ratoukiwaenganui
4Kamearatoukiaia,EteKaiwhakaako,ihopukiaputia tewahineneiepuremuana
5IwhakahauaMohikiamatouirotoiteture,kiaakina ngapeneikitekohatu:tenakoatauki?
6Ipeneiairatouhewhakamatautaumona,kiawhaitakeai ratouewhakapangiaaihehekiaiaNakatuohuaIhu,ka tuhituhikitewhenua,metemeakahoreiairongo.
7Akatohetonuratoukiteuikiaia,kawhakatikaakeia, kameakiaratou,Kotetangataokoutoukahoreonahara, manatekohatumatamuaeakikiaia.
8Nakapikoanoia,katuhituhikitewhenua
9A,itoratourongonga,kahaeretakitahiatukiwaho,na ngakaumatuaitimata,apotonoaomurirawa:akoIhu anakeimahue,metewahineetuanaiwaenganui
10A,kotemarangatangaakeoIhu,kameakiaia,Etai, keihearatou?kahorehetangataiwhakaheiakoe?
11Kameatera,Kahore,eteArikiKameaaIhukiaia, Kahoreanohokiahauewhakatauitehekiakoe:haere, katitehara.
12IkiatuanoaIhukiaratou,imea,Koahaute whakamaramaoteao:kitearutetahiiahau,ekoreiae haereitepouri,engarikawhiwhikitemaramaoteora.
13NakameangaParihikiaia,Kokoeanotou kaiwhakaatu;eharataukoreroitepono
14KawhakahokiaIhu,kameakiaratou,Ahakoakoahau anotokukaiwhakaatu,heponotakuwhakaatu:notemeae matauanaahaukitewahiihaeremaiaiahau,kitewahi hokiehaereatuneiahau;heoikahorekoutouemataukite wahiihaeremaiaiahau,kitewahihokiehaereatunei ahau
15Natekikokikotakoutoutikangawhakawa;ekoreahau ewhakawaitetangata
16Akitewhakawaahau,hetikatakuwhakawa:ehara hokiitemeakoahauanake,engarikomauakoteMatua nananeiahauitonomai
17Kuaotianotetuhituhiirotoitokoutouture,Hepono tewhakaatuangatangatatokorua
18Koahauteneiheikaiwhakaatumokuano,hei kaiwhakaatuanomokuteMatuanananeiahauitonomai.
19Nakamearatoukiaia,KeiheatouMatua?Ka whakahokiaeIhu,Kahorekoutouemataukiahau,kahore
anokitokuMatua:meimataukoutoukiahau,kuamatau anokitokuMatua.
20IkorerotiaeneikupueIhuitewharetakotoranga taonga,iaiaewhakaakoanairotoitetemepara:akahore tetahiihopuiaia;kahoreanohokitonahaoraitakanoa.
21NakameaanoaIhukiaratou,Ehaereanaahau,atera koutouerapuiahau,aematekoutouirotoiokoutouhara: ekorekoutoueaheitehaereakekitewahiehaereaiahau.
22NakameangaHurai,Ewhakamateotiiaiaiaano?e meaanahokiia,Ekorekoutoueaheitehaereakekite wahiehaereaiahau
23Anorakoiakiaratou,Nararoneikoutou;Norunga ahau:noteneiaokoutou;eharaahauiteneiao.
24Koiaahauimeaaikiakoutou,Ematekoutouirotoio koutouhara:kitekorehokikoutouewhakaponokoahau ia,ematekoutouirotoiokoutouhara.
25Nakamearatoukiaia,Kowaikoe?NakameaaIhu kiaratou,Kotakuanoikoreroaikiakoutouite timatanga.
26Hemahaakumeaekoreroai,ewhakawaaimokoutou: otiraeponoanatokukaitonomai;ekorerotiaanaeahauki teaongameairongoaiahaukiaia.
27KihairatouimohiokoteMatuatanaikoreroaikia ratou
28KatahiaIhukameakiaratou,KiaotiteTamaate tangatatewhakairiekoutou,koreirakoutoumatauaiko ahauia,aekoreemeatiatetahimeaeahauake;engariko tatokuMatuaiwhakaakomaiaikiahau,koeneiakue koreronei
29Keiahauneianotokukaitonomai:kihaiahauiwaihoe teMatuakoahauanake;emahitonuanaahauingameae paingiaanaeia
30Naiaiaekoreroanaieneikupu,hetokomahai whakaponokiaia.
31MeireirakameaaIhukingaHuraiiwhakaponokia ia,Kitemautonukoutoukitakukupu,hetinoakonga koutounaku;
32Aemataukoutoukitepono,mateponoanokoutouka rangatiraai
33Kawhakahokiaeratoukiaia,Hewhanaumatouna Aperahama,kahorematouiwaihonoaheiponongama tetahitangata:heahatauemea,karangatirakoutou?
34KawhakahokiaeIhukiaratou,Hepono,heponotaku emeaneikiakoutou,Hepononganateharangatangata katoaemeaanaitehara
35Ekoreteponongaenohotonuitewhare:koteTamaia enohotonuana
36NaitemeakawhakarangatiratiakoutoueteTama,he tinorangatirakoutou
37Ematauanaanoahau,hewhanaukoutouna Aperahama;heoiewhaianakoutoukiawhakamateaahau, hekorehokinotakukupuemauirotoiakoutou.
38EkorerotiaanaeahautakuikiteaikitokuMatua:e mahiaanaekoutoutakoutouikiteaikitokoutoumatua
39Kawhakahokiratou,kameakiaia,KoAperahamato matoumatuaKameaaIhukiaratou,Mehetamariki koutounaAperahama,kuamahiaekoutoungamahia Aperahama
40Tenakoteneiewhaianakoutoukiawhakamateaahau, tetangatananaikoreroteponokiakoutou,takuhokii rongoaikiteAtua:kihaiaAperahamaipena
41EmahianakoutouingamahiatokoutoumatuaKatahi ratoukameakiaia,Kihaimatouiwhanauporiro;kotahi tomatouMatua,koteAtua
42KameaanoaIhukiaratou,MehemeakoteAtuato koutouMatua,kuaarohakoutoukiahau:ihaeremaihoki ahauiteAtua,akuataemainei;kihaihokiahauihaere noamai,engarinanaahauitonomai
43Heahakoutoutematauaikitakukorero?notemeae korekoutouerongokitakukupu
44Natokoutoumatuakoutou,naterewera,epaianahoki kiameaitatokoutoumatuaihiahiaaiHekaikohuruiano tetimatanga,akihaiimaukitepono,notemeakahorehe ponoirotoiaia.Kitekorerotekaia,ekoreroanaiaiana ake:hetangatatekahokiia,kotematuaoteteka
45Itakukorerotangaiteponokiakoutou,kahorekoutou ewhakaponokiahau.
46Kowaiokoutouheiwhakaatuheharatoku?Kitepono takukorero,heahakoutoutewhakaponoaikiahau?
47EwhakarongoanatetangataateAtuakingakupuate Atua:koiakoutoutewhakarongoai,notemeaehara koutouiteAtua
48NakawhakahokingaHurai,kameakiaia,Kahore koiaitikatamatouimeara,Nohamariakoe,aherewera tou?
49KawhakahokiaeIhu,Kahoreokurewera;engarie whakahonoreanaahauitokuMatua,kokoutouiate whakakahoreanaitehonoremoku
50Kahoreakuwhaiitekororiamoku:teraanotekaiwhai, tekaiwhakatikatika
51Hepono,heponotakuemeaneikiakoutou,Kite pupuritetahiitakukupu,ekorerawaiaekiteitemate.
52KameangaHuraikiaia,Katahimatoukamohiohe reweratouKuamateaAperahamaratoukongaporopiti;a emeaanakoe,Kitepupuritetahiitakukupu,ekorerawa iaepangiaetemate
53Henuiotikoeitomatoumatua,iaAperahamakuamate nei?kuamatehokingaporopiti:kowaikoekamea?
54KawhakahokiaeIhu,Kitewhakahonoreahauiahau ano,hehonorenoatoku:kotokuMatuaheiwhakahonorei ahau;kotakoutouemeaneikoiatokoutouAtua.
55Heoikahorekoutouimataukiaia;engariematauana ahaukiaia:akitemeaahau,Kahoreahauemataukiaia, hetangatatekaahau,hepenamekoutou:otiraematauana ahaukiaia,epupurianaitanakupu
56Iharitokoutoumatua,aAperahama,monakakitei tokura:ikiteia,akoaake.
57KatahikameangaHuraikiaia,Kahorenoairima tekauoutau,akuakitekoeiaAperahama?
58KameaaIhukiaratou,Hepono,heponotakuemea neikiakoutou,KahorenoaanoaAperahama,koahau tenei
59Nakamauratoukietahikohatuheiepakiaia:heoi hunaanaaIhuiaia,putaanairotoitetemepara,putaanai waenganuioratou,putaana
UPOKO9
1¶Na,iaIhuehaereana,kakiteiaitetahitangatai matapo,notonawhanautangamaiano
2Nakauianaakongakiaia,kamea,EteKaiwhakaako, kowaiihara,kotenei,koonamatuaranei,iwhanau matapoaiia?
3KawhakahokiaeIhu,Eharaitemeakoteneikuahara, koonamatuaranei:engarikiaaiaiiaheiwhakakitengamo ngamahiateAtua
4Memahieahaungamahiatokukaitonomaiitemeae aoana:meakekotepoekoreaietaeahemahietetahi tangata
5Iahauiteaonei,koahautemaramaoteao
6Kamutueneikoreroana,katuwhakitewhenua,a pokepokeaanaheparukitehuware,paniaanaeiateparu kingakanohiotematapo;
7Nakameakiaia,Haerekitehoroikitekaukaurangai Hiroama,koTonotewhakamaoritangaNahaereanaia, horoiana,ahokititiromaiana.
8Nakameangatangataenohotataana,ratoukonga tangataikiteitonamatapotangaimua,Eharaianeiteneii tauatangatainohorakiteinoi?
9Kameaetahi,Koiatenei:koetahiimea,Ritetonukia iateahua;kameaia,Koahauia
10Katahiratoukameakiaia,Nateahaikiteaioukanohi?
11Nakawhakahokiia,kamea,NatetangatakoIhute ingoaipokepokeheparu,kapanikiokukanohi,kameaki ahau,HaerekitekaukaurangaiHiroamahoroiai:naka haereahau,kahoroi,kakiteahau
12Nakamearatoukiaia,Keiheaia?Kameaia,Kahore ahauemohio.
13KakaweaatukingaParihitauatangataimatapoimua ra
14NanotehapatiipokepokeaaieIhuteparu,i whakatirohiaaionakanohi
15NakauianongaParihikiaia,kitepeheaikiteaiia Kameaiakiaratou,Ipaniaeiaheparukiokukanohi,na horoianaahau,kiteana
16NakameaetahiongaParihi,Eharateneiitetangatana teAtua,inahokikahoreemaukitehapati.Koetahiimea, Mateahaetaeaaieneimerekaraetetangatahara?Naka wehewehearatou
17Kameaanoratoukitematapo,Epeheaanakoekiaia, kitanameatangaioukanohikiakite?Kameaia,He poropitiia
18HeoikihaingaHuraiiwhakaponoimatapoia,akua kite,karangatianoatiaeratoungamatuaotetangatai meinganeikiakite
19Akauiratoukiaraua,kamea,Kotakoruatamatenei, emeaneikoruaiwhanaumatapomai?nateahaiaikiteai inaianei?
20Kawhakahokionamatuakiaratou,kamea,Emohio anamauakotamauatamatenei,iwhanaumatapomaiano: 21Kotemeaiaikiteaiiainaianei,kahoreimohiotiae maua;kahorehokimauaemohionawaiimeaonakanohi kiakite:hekaumatuaia;uiatukiaia:manaanoekorero 22Ipeneionamatua,notemeaimatakurauaingaHurai: kuatakotonoaakehokitangaHuraitikanga,nakite whakaaetetahi,koteKaraitiia,mepeikiwahootewhare karakia
23Koiaonamatuaimeaai,hekaumatuaia;uiatukiaia 24Nakakarangatuaruaratoukitetangataimatapoimua ra,kameakiaia,HoatuhekororiakiteAtua:ematauana matouhetangataharatenei
25Nakawhakahokiia,kamea,Kahoreahauematauhe tangatahararaneiia:kotahianotakuemataunei,he matapoahauimua,ainakuakite
26Kameaanoratoukiaia,Iahaiakiakoe?Ipeheatiaou kanohiikiteai?
27Kawhakahokiaeiakiaratou,Kuakorerotiaanoeahau kiakoutouinatonunei,akihaikoutouiwhakarongo:he ahakoutouihiahiaaikiarongoano?emeaanaotikoutou heiakongamana?
28Nawhakahianaratoukiaia,kamea,Kotanaakonga koe;engariheakongamatounaMohi.
29EmatauanamatouikoreroteAtuakiaMohi:kotenei tangataiakahorematouemataunoheaia
30Nakawhakahokitauatangata,kameakiaratou,Ha!he meawhakamiharoratenei,kahorekoutouimataukitona wahiihaeremaiai,otirakuameingaeiaokukanohikia kite
31Naematauanatatou,ekoreteAtuaewhakarongoki ngatangatahara:tenakitemeahetangatakarakiatetahiki teAtua,hemeaitanaepaiai,kawhakarongoiakiaia
32Kahorerawairangonanotetimatangaraanooteao,i whakatirohiaetetahingakanohiotetangataiwhanau matapo
33MehemeaeharaiteAtuateneitangata,ekoreetaeaeia tetahimea.
34Nakawhakahokiratou,kameakiaia,Iwhanaupukoe irotoingahara,kokoeraneiheiwhakaakoiamatou?Na peiaanaiaeratoukiwaho.
35IrongoaIhukuaotiiatepeieratoukiwaho;a,itona kitengaiaia,kameakiaia,Ewhakaponoanaraneikoeki teTamaateAtua?
36Kawhakahokiia,kamea,Kowaiia,eteAriki,kia whakaponoaiahaukiaia?
37KameaaIhukiaia,Kuakitekoeiaia,koiahokitenei ekoreroneikiakoe
38Nakotanameatanga,EteAriki,ewhakaponoanaahau Nakakoropikoiakiaia.
39¶KatahiaIhukamea,Ihaeremaiahaukiteneiaokite whakaritewhakawa,hemeaekiteaitehungakahoreneii kite;kiawhakamatapotiaaitehungaekiteana.
40AkarongoetahiongaParihietutahianameiakienei kupu,kameakiaia,Ematapoanaanoraneimatou?
41KameaaIhukiaratou,Meimatapokoutou,kahoreo koutouhara:tenakameanakoutou,Ekiteanamatou;nae mautonuanatokoutouhara
UPOKO10
1Hepono,heponotakuemeaneikiakoutou,Kite kahoretetahietomoratekuwahakitekaingahipi,kite pikike,hetahaeia,hetangatapahua.
2Tenakotetangataetomoanaratekuwaha,kotehepara iaongahipi
3Kauakitekaitiakikuwahakiaia;karongoanongahipi kitonareo:nakakarangatiaeiaanahipiake,totenei ingoa,toteneiingoa,kaarahinakiwaho
4Akaotianaakehipitetukukiwaho,kahaereiaimuaia ratou,kaarungahipiiaia:ematauanahokiratoukitona reo
5Ekorehokiratouearuitetauhou,engarikaomaiaia:e korehokiratouemohiokitereoongatauhou
6IkorerotiateneikupuwhakariteeIhukiaratou:heoi kihairatouimohiokingameaikorerotiaeiakiaratou.
7NakameaanoaIhukiaratou,Hepono,heponotakue meaneikiakoutou,Koahautetatauongahipi
8Hetahae,hekaipahuatehungakatoaihaeremaiimuai ahau:heoikihaingahipiiwhakarongokiaratou.
9Koahautetatau:kitewaihoahauheihuarahitomokanga motetahi,eoraia,akahaerekiroto,kahaerekiwaho,ka kitehokiitekai.
10Heoianotatetahaeehaeremaiai,hetahae,hepatu,he whakamotihoki:ihaeremaiahaukiawhiwhiairatoukite ora,ina,tonanuinoaatu.
11Koahauteheparapai,heheparapai,katukuiaiaano kiamatemongahipi
12Tenakotetangataeutuaana,eharaneiitehepara, eharaneiiaiangahipi,itonakitengaitewuruhiehaere maiana,whakarereaakeeiangahipi,omaana:naka hopukiaratouetewuruhi,awhakamararatiaanangahipi
13Kaomatetangataeutuaana,notemeaeutuaanaia, kahorehokionawhakaarokingahipi.
14Koahauteheparapai,ematauanahokikiakuhipi,ae mohiotiaanaahaueaku
15PeratonumetoteMatuamataukiahau,metokumatau hokikiteMatua:etukuanahokiahauiahaukitematemo ngahipi
16Hehipiatuanoaku,eharaneiiteneikainga:mearahi mairatoueahau,akarongoratoukitokureo;akakotahi tekahui,kotahianotehepara
17KoiatokuMatuakaarohamaiaikiahau,notemeae tukuanaahauiahaukiamate,kiawhakaoraakeaiano ahauiahau
18Ekoreetangohiaetetahiiahau,engarimakuanoahau etukukitemateKeiahautetikangamotetuku,keiahau anotetikangamotewhakahokimaiKoteneiturekuariro maiiahaunatokuMatua.
19KatahikaweheweheangaHurai,naeneikupu 20Hetokomahaoratouimea,Hereweratona,ehaurangi ana;heahakoutoukawhakarongoaikiaia?
21Koetahiimea,Eharaeneiingakupuatetangatae nohoiaanaetereweraEaheiraneiterewerate whakatitiroingakanohiongamatapo?
22NaiHiruharamatenei,itehakarihorohoronga:he hotoke;
23AehaereereanaaIhuitetemepara,itewhakamahauo Horomona
24NakakarapotiaiaengaHurai,kamearatoukiaia,Kia peheateroaotauwaihoiomatoungakaukiahikirangiana? KitemeakoteKaraitikoe,korerotiamatanuitiamaikia matou
25KawhakahokiaeIhukiaratou,Kuakorerotiaeahauki akoutou,akahorekoutouewhakapono:kongamahie mahineiahauirungaiteingoaotokuMatua,koeneihei kaiwhakaatumoku
26Otiraekorekoutouewhakapono,notemeaehara koutouitehipinaku,metakuikoreroaikiakoutou
27Erongoanaakuhipikitokureo,ematauanaahaukia ratou,earuanahokiratouiahau:
28Ehoatuanaeahaukiaratouheoratonu;ekoreano ratouengaroakeake,ekoreanohokitetahiekapoatuia ratouirotoitokuringa
29KotokuMatua,nananeiratouihomaikiahau,nuiakei tekatoa;ekoreanoratouetaeaetetahitekapoatuirotoi teringaotokuMatua
30KomauakotokuMatuahekotahi.
31KatahikamauanongaHuraikitekohatuheiakikiaia
32KawhakahokiaeIhukiaratou,Hemahangamahipai kuawhakakiteaneieahaukiakoutou,hemeanatoku Matua;moteheaoauamahikaakinaaiahauekoutou?
33NakawhakahokingaHuraikiaia,kamea,Eharate mahipaiitemeaeakinaaikoe;engarimotekohukohu; notemeakokoe,hetangatanei,ewhakaAtuaanakoe
34KawhakahokiaeIhukiaratou,Kahoreraneiituhituhia irotoitokoutouture,Imeaahau,Heatuakoutou?
35Kitekiiaeiaheatuatehungaitaemaineitekupuate Atuakiaratou,aekoreetaeatewhakakahorete karaipiture;
36EmeaanaotikoutoukitateMatuaiwhakatapuai,i tonomaiaihokikiteao,Ekohukohuanakoe;imeahoki ahau,KoteTamaahauateAtua?
37KitekoreahauemahiingamahiatokuMatua,aua ahauewhakaponohia.
38Tenakitemahiahau,ahakoakahorekoutoue whakaponokiahau,whakaponohiangamahi:kiamatauai koutou,kiawhakaponoai,koteMatuakeirotoiahau,me ahauhokikeirotoiaia
39Nakawhaianoratoukiahopukiaia:heoiputaanaiaio ratouringa;
40NakahaereanoiakitawahioHorano,kitewahii matuairiiriaiaHoani;anohoanaireira
41Hetokomahahokiihaeremaikiaia,imea,Kihaia Hoaniimahiitetahimerekara:heponoiangameakatoai korerotiaeHoanimotenei
42Ahetokomahaoreiraiwhakaponokiaia.
UPOKO11
1¶Nakeitematetetahitangata,aRaharuhioPetani,te kaingaoMerirauakotonatuakana,koMata
2KotauaMeriteneinananeiiwhakawahiteArikikite hinu,imuruhokiionawaewaekionamakawe;
3Nakatonotangataatuonatuahinekiaia,kamea,Ete Ariki,teneikeitematetautangataearohanei.
4IterongongaoIhu,kameaia,Eharateneiitematee materawaaiia,engariheimeamotekororiaoteAtua;ma teneihokikawhaikororiaaiteTamaateAtua.
5NaiarohaaIhukiaMatarauakotonateina,kia Raharuhihoki
6A,nokarongoiakitonamatenga,eruaonarainohoai kitauawahiraano
7Muriihoiteneikameaiakianaakonga,Tatoukahaere anokiHuria.
8Kameaanaakongakiaia,EteKaiwhakaako,iwhainga Huraiimuatataakeneikiaakinakoekitekohatu;aka haereanokoekireira?
9KawhakahokiaeIhu,Hetekaianeitekaumaruanga haoraotera?Kitehaeretetahiiteawatea,ekoreiae tutuki,notemeaekiteanaiaitemaramaoteneiao.
10Tenakahaeretetahiitepo,katutukiia,notemea kahorehemaramairotoiaia
11Kakorerotiaeneimeaeia:na,muriihokameaiakia ratou,KeitemoetotatouhoaaRaharuhi;engarikahaere ahaukitewhakaaraiaiaitemoe.
12Nakotemeatangaaanaakonga,EteAriki,kitemea keitemoeia,teraiaeora
13KotonamatengataIhuikoreroai:koratouiaimahara, ikoreroiamotetakotorangainamoe
14KatahikameanuiaIhukiaratou,KuamateaRaharuhi
15Aeharianaahau,hewhakaarohokikiakoutou,noku kahoreireira,kiawhakaponoaikoutou;ahakoarakia haeretatoukiaia
16NakameaaTamati,ehuainaneikoRirimu,kionahoa akonga,Kiahaereanotatou,kiamatetahimeia.
17Heoi,itetaengaatuoIhu,rokohangaatukuawhake onarairotoiteurupa
18NaetataanaPetanikiHiruharama,kotahipeatekauma rimaparongatemamao
19HetokomahaanongaHuraiitaekiaMatarauako Meri,kitewhakamarieiarauamotorauatungane
20A,noterongongaoMata,tenaaIhutehaeremaina,ka whakatauiaia:koMeriiainohoirotoitewhare.
21NakameaaMatakiaIhu,EteAriki,meikoneikoe, kihaiimatetokutungane
22Heoiematauneianoahau,kotaueinoiaikiteAtua,e homaieteAtuakiakoe
23KameaaIhukiaia,Earaanotoutungane
24KameaaMatakiaia,Ematauanaahauearaanoiai tearangaaterawhakamutunga
25KameaaIhukiaia,Koahautearanga,teora:koiae whakaponoanakiahau,ahakoakuamate,eoraano; 26Ekoreanoemateakeakengatangatakatoaeoraana,e whakaponoanakiahauEwhakaponoanakoekitenei?
27Kameaiakiaia,Ae,eteAriki:ewhakaponoanaahau, koteKaraitikoe,koteTamaateAtua,ehaeremaianaki teao
28Akamutueneikoreroana,kahaerekakarangapukuki tonateina,kiaMeri,kamea,KuataemaiteKaiwhakaako, ekarangaanahokikiakoe
29A,nokarongoia,hohorotonutewhakatika,ahaere anakiaia
30NakahoreaIhuitaenoakitekainga;heoikeitaua wahianoiaitutakiaiaMatakiaia.
31Na,kongaHuraienohotahianameiairotoitewhare, ewhakamarieanaiaia,itoratoukitengaiaMeri,ka hohorotewhakatika,teputakiwaho,kaaruiaia,kamea, Ehaereanaiakiteurupatangiaikireira
32A,kataeaMerikitewahikeireiraneiaIhu,kakiteia ia,katakotokionawaewae,kameakiaia,EteAriki,mei koneikoe,kihaiimatetokutungane
33A,kakiteaIhuiaiaetangiana,ingaHuraihokii haeretahimeiaetangiana,kangunguruia,aratona wairua,kakoingo
34Kamea,Iwhakatakotoriaiaekoutoukihea?Kamea ratoukiaia,EteAriki,haeremaikiakite.
35NakatangiaIhu
36NakameangaHurai,Nana,tonaarohakiaia!
37Nakameaetahioratou,Kahoreraneiitaeaetenei tangata,nananeiiwhakatitirongakanohiotematapo,te meaiteneitangatahokikiakauaemate?
38NakangunguruanoaIhuirotoiaia,kahaerekite urupaHeana,hekohatuirunga
39KameaaIhu,TangohiaatuekoutoutekohatuKamea kiaiaaMatatuahineotetupapaku,EteAriki,kuapiro noaakeia:kotonapowhahoki
40AnorakoIhukiaia,Kihaikoiaahauimeakiakoe,Ki tewhakaponokoe,ekitekoeitekororiaoteAtua?
41Nakatangohiaeratoutekohatuitewahiitakotoaite tupapaku.NakaaraakengakanohioIhu,kamea,EPa,ko takuwhakawhetaiteneikiakoe,mouiwhakarongoki ahau
42Imaharaanoahauerongotonuanakoekiahau:heoihe whakaarokitehungaetumaineiikoreroaiahau,kia whakaponoairatounauahauitonomai
43A,nokapeneianakorero,henuitonareokitekaranga, ERaharuhi,putamai.
44Nakoteputangamaiotetupapaku,hemeaherenga ringamengawaewaekingatakai:hemeatakaitonamata kitetauera.KameaaIhukiaratou,Wetekina,tukuakia haere
45NahetokomahangaHuraiihaereneikiaMeri,a,ito ratoukitengaingameaimeaaiaIhu,kawhakaponokia ia
46KoetahioratouihaerekingaParihi,ikorerokiaratou ingameaimahiaeIhu
47Nakawhakamineaherunangaengatohunganuiratou kongaParihi,kamea,Keiteahatatounei?hemahahoki ngamerekaraemahianeieteneitangata
48Kitepeneitatatoutukuiaia,kawhakaponokatoakia ia:akahaeremaingaRoma,katangoitotatoukainga,ito tatouiwi
49Nakotetahioratou,koKaiapateingoa,kotetohunga nuiotauatau,kameakiaratou,Kahorekoutouematauki tetahimea;
50Kauahokiewhakaarohepaimotatoukitematete tangatakotahimoteiwi,akahoreengaroteiwikatoa.
51Naeharateneikoreroitemeananaake:engarikote tohunganuiiamoteratau,heoikaporopitikiamateaIhu motauaiwi;
52Eharaitemeamotauaiwianake,engarikia whakamineakiakotahingatamarikiateAtuakuamarara noaatu.
53Notauaraakeanokarunangaratoukiawhakamateaia
54KoiaimutuaitehaerematanuioIhuirotoingaHurai; heoihaereatuanaireirakitetahiwhenuaetataanakite koraha,kitetahipa,koEparaimateingoa,anohoanai reiraratoukoanaakonga
55NakuatatatekapengaangaHurai:ahetokomahai haereatuitauawhenuaimuaotekapengakiHiruharama kitepureiaratou
56NakarapuratouiaIhu,kakorerorerokiaratouano,ia ratouetuanaitetemepara,Epeheaanaokoutou whakaaro?ekoreraneiiaehaeremaikitehakari?
57Nakuatakototetikangaangatohunganuiratoukonga Parihi,kitematautetahitangatakitewahienohoaiia,me whakaatu,kiahopukiaaiiaeratou
UPOKO12
1¶NaeonongaraimuaakeotekapengakahaereaIhu kiPetani,keireiraneiaRaharuhi,iwhakaarahiaakeneie iaitehungamate
2Atakaanaeratouhehapamanaireira;koMatatekai mahi:koRaharuhitetahiotehungainohotahimeia
3NakamauaMerikitetahipaunahinukakara,hetino nara,hemeautunui,whakawahiaanaeiangawaewaeo Ihu,metemuruanoionawaewaekionamakawe; 4Nakameatetahioanaakonga,aHuraIkariote,tamaa Haimona,meakeneitukuiaia,
5Heahateneihinutehokonaaikingapeneetorurau,ka hoatuaikitehungarawakore?
6Ikorerotiaaiteneieia,eharaitemeahewhakaaronona kitehungarawakore;engarinotemeahetahaeia,iaia
anoteputea,koiahokiheimauingameaiwhaongiaki roto.
7NakotemeatangaaIhu,Waihorauana;itohungiatenei eiamoteraotokutanumanga.
8Keiakoutoutonuhokitehungarawakoreingawakatoa; tenakoahauekoreenohotonukiakoutou
9HetokomahaongaHuraiimataukeireiraia:ahaere maiana,eharaitemeamoIhuanake,erangikiakitehoki iaRaharuhi,iwhakaarahiaakeneieiaitehungamate 10Otirakuatakototewhakaaroongatohunganuikia whakamateaanoaRaharuhi;
11NanahokiitokomahaaingaHuraiihaere,iwhakapono kiaIhu.
12Iteaongaakekarongotetokomahaotehungaihaere kitehakari,ehaereanaaIhukiHiruharama;
13Kamaukingamanganikau,haereanakitewhakatauia ia,metekaranga,Ohana:KawhakapaingiateKingio IharairaehaeremaianairungaiteingoaoteAriki 14A,nokakiteaIhuitetahikuaokaihe,kanohoiai runga;kuaotitetuhituhi,
15Kauaemataku,etetamahineaHiona:na,keitehaere maitouKingi,enohoanairungaitekuaokaihe.
16Kihaianaakongaimatauwawekieneimea:engarika otiaIhutewhakakororia,katahiratoukamaharakua tuhituhiaeneimeamona,kuameingaanoeneimeakiaia.
17Iwhakaaeanotehungaitonatahaitanakarangatanga iaRaharuhiirotoitonaurupa,itanawhakaarahangahoki iaiaitehungamate.
18Nakoneihokitemanoiwhakatauaiiaia,irongohoki ratou,kuameingateneimerekaraeia
19NakameangaParihikiaratouano,Kakiteranei koutoukahoreakoutouwahi?na,kuariroteaokitewhaii aia
20HeKarikianoetahiotehungaihaerekitekarakiakite hakari
21AhaereanaeneikiaPiripioPetahairaoKariri,korero anakiaia,meaatuana,Ekara,ehiahiaanamatoukiakite iaIhu
22HaereanaaPiripi,kakorerokiaAnaru:kakoreroano aAnarurauakoPiripikiaIhu.
23NakawhakahokiaIhukiaraua,kamea,Kuataemaite haoraewhakakororiatiaaiteTamaatetangata
24Hepono,heponotakuemeaneikiakoutou,Kitekore tetahipatawitiemarerekiteoneone,epirau,katakotoko iaanake:tenakitepirau,hemahaonahua
25Kitearohatetahikitonaora,kamateanoia;kitekino tetahikiteoraiteneiao,kamaukiteoraakeake
26Kitemahitetahikiahau,mearuiaiahau;kotewahie nohoaiahau,koreiraanotakupononga:kitemahitetahi kiahau,matokuMatuaiaewhakahonore
27Kuapouriteneitokuwairua;akiapeheaatuahau?EPa, whakaorangiaahauiteneiwa:otirakotemeateneiihaere maiaiahaukiteneiwa
28EPa,whakakororiatiatouingoaNakaputahereonote rangi,Kuawhakakororiatiaeahau,ewhakakororiatiaano 29Iterongongaongatangataetuanaireira,kamea,he whatitiri:koetahiimea,Kuakorerotetahianaherakiaia.
30KawhakahokiaIhu,kamea,Eharateneireoiputamai neiitemeamoku,engarimokoutou
31Koaianeitewhakawamoteneiao:koaianeimakaaite rangatiraoteneiaokiwaho
32Akoahau,kitewhakairihiaakeahaukirungaakeite whenua,makungatangatakatoaekukumekiahau.
33Ipeneiaiiaheiwhakaatuitemateemateaiia
34Kawhakahokiaetemanokiaia,Kuarongomatoukita teture,eoratonuanaateKaraiti:heahatauemea,Me whakairiteTamaatetangata?kowaiteneiTamaate tangata?
35AnorakoIhukiaratou,hewahiitineitemaungaote maramairotoiakoutouHaereraitemeaewhaimarama anakoutou,keirokohinakoutouetepouri:koiahokie haereanaitepouriekoreekiteitewahiehaereaiia
36Itemeakeiakoutoutemarama,mewhakaponokite marama,kiameingaaikoutouhetamarikinatemarama.I korerotiaeneimeaeIhu,ahaereana,hunaanaiaia,kei kiteaeratou
37Heoiahakoaimeatiaeiaauamerekaramahakitoratou aroaro,kihairatouiwhakaponokiaia
38IriteaitekoreroaIhaiaporopiti,tanaimeaai,Ete Ariki,kowaiiwhakaponokitamatoukorero?i whakakiteahokikiawaiteringaoIhowa?
39Koiaratouteaheiaitewhakapono,kuakimaihokia Ihaia,
40Iwhakamatapotiaeiaoratoukanohi,iwhakapakeketia oratoungakau;keikiteoratoukanohi,keimatauhokite ngakau,keitahuriratou,akawhakaorangiaeahau.
41IkorerotiaeneimeaeIhaia,itewaikiteaiiaitona kororia,ipuakiaihokitanakupumona
42Heahakoarahetokomahaanongarangatirai whakaponokiaia;otirakihaiiwhakaaekiaia,he whakaarohokikingaParihi,keipeiaratoukiwahoote wharekarakia.
43Raweakehokikiaratoutatetangatakororiaitate Atua
44NakakarangaaIhu,kamea,Kitewhakaponotetahiki ahau,eharaahauitanaiwhakaponomaiai,engarikotoku kaitonomai
45Koiaekiteanaiahau,ekiteanahokiitokukaitono mai
46Kuataemaineiahauheiwhakamaramamoteao,kei nohoitepouritetahiewhakaponoanakiahau.
47Na,kiterongotetahikiakukupu,kitekorehokie whakapono,ekoreahauewhakaheiaia:kihaihokiahaui haeremaikitewhakaheiteao,engarikitewhakaoraite ao
48Koiaewhakakahoreanakiahau,ekorehokietangoki akukupu,tenaanotekaiwhakahemona:kotekupui korerotiaeahau,kotenaheiwhakahemonaatera whakamutunga.
49Notemeaeharaiahauakeakukorero;engarinate Matuanananeiahauitonomai,nanaitukumaitetureki ahau,motakuekoreroai,motakuekoreroai
50Aematauanaahauheoratonutanature:nakoakue koreroneiritetonukitateMatuaimeamaiaikiahautaku korero
UPOKO13
1Na,imuaakeotehakariotekapenga,kamaharaaIhu kuatakatonawaehaereatuaiiaiteneiaokiteMatua; arohaanaiakionaoteaonei,arohainaanaratoutaea noatiatemutunga
2A,itemutungaotehapa,kuawhakamaharatianoatia akeanohokietereweratengakauoHuraIkariote,tamaa Haimona,kiatukuaia;
3AkamohioaIhukuaotingameakatoatehoatuete Matuakionaringa,ihaeremaiiaiteAtua,ehokiatuana kiteAtua;
4Kawhakatikaiaitehapa,kawhakarereionakakahu;ka maukitetauera,kawhitikiiaia.
5Meireirakaringihiaeiahewaikitepeihana,akaanga kahoroiingawaewaeongaakonga,kamuruhokikite taueraiwhitikiriaaiia
6AkataeiakiaHaimonaPita,kameaaPitakiaia,Ete Ariki,ehoroianakoeiokuwaewae?
7KawhakahokiaIhu,kameakiaia,Ekorekoeematau aianeikitakuemeanei;engarikamohiokoeamuriake nei.
8KameaaPitakiaia,Ekorerawakoeehoroiioku waewaeKawhakahokiaeIhukiaia,Kitekoreahaue horoiiakoe,kahoreauwahiirotoiahau.
9KameaaHaimonaPitakiaia,EteAriki,auarakooku waewaeanake,engarikookuringametokumatenga
10KameaaIhukiaia,Kitemeaitekaukautetahi, kahoreatuheahamana,kotehoroianakeionawaewae,e makatoaanahokiia:emaanakoutou,otirakahorekatoa
11Imohiohokiiakitetangataetukuaaiia;koiaiaimea ai,kahorekoutoukatoaima
12Akaotioratouwaewaetehoroi,kamaukionakakahu, kanohoanokiraro,nakameakiaratou,Ematauana raneikoutoukitakuimeaneikiakoutou?
13Ekarangatiaanaahauekoutou,EteKaiwhakaako,Ete Ariki:ahetikatakoutoukorero;koahauhokitenei.
14Nakuahoroianeiokoutouwaewaeeahau,etokoutou Ariki,etokoutouKaiwhakaako;mehoroianohokie koutoungawaewaeotetahi,otetahi.
15Kuahoatuneihokieahauhetauiramokoutou,kiarite aitakoutoumahikitakuimeaneikiakoutou
16Hepono,heponotakuemeaneikiakoutou,Kahorete ponongaerahiakeitonaariki;ekoreanotetangatai tonoaenuiakeitonakaitono
17Kitemataukoutoukieneimea,kakoakitemeatiae koutou
18Eharatakuitekoreromokoutoukatoa:ematauana ahaukiakuiwhiriwhiriai:otirakiariteaitekaraipiture, Koiaekaitarotahineimauakuahikiaketonarekerekeki ahau
19Nakakorerotianeieahaukiakoutouitemeakahore anoiputanoa,moteputarawamai,kiawhakaponoai koutou,koahauia.
20Hepono,heponotakuemeaatuneikiakoutou,Kite tangotetahikitakuetonoai,etangoanaiaiahau;akite manakotetahikiahau,etangoanaiaitokukaitonomai
21A,nokakorerotiaeIhueneimea,kapouritonawairua, kakoreroia,kamea,Hepono,heponotakuemeaneikia koutou,matetahiokoutouahauetuku
22Nakatirirongaakongatetahikitetahi,kapoheheko wairaneitanaikoreroai
23NaitewhakawhirinakikiteumaoIhutetahioana akonga,kotaIhuhokiiarohaai
24NakatawhiriatuaHaimonaPitakiaia,kameaatu,Ka uiatu,kowaitanaekoreronei.
25NakatakotoatuiakiteumaoIhu,kameakiaia,Ete Ariki,kowaikoia?
26KawhakahokiaeIhu,Kotetangataehoatuaieahaute maramaratarokiaia,inatouaihoehaua.A,nokatoua ihoeiatemaramarataro,kahoatukiaHuraIkariotetama aHaimona.
27Amuriihotemaramarataro,katomoaHatanakiroto kiaiaNakameaaIhukiaia,Hohorotemeaitauemea ai
28Kahoreiatetahiotehungaitauahapaimataumote ahateneiikorerotianeieiakiaia
29Imaharaetahi,notemeaiaHurateputea,teraaIhute mearakiaia,Hokonangameamatatoumotehakari;me hoaturaneitetahimeakitehungarawakore
30Nakatangohiaeiatemaramarataro,haeretonuatuki waho:hepoanohoki
31Notonarirongaatukiwaho,kameaaIhu,Katahite Tamaatetangatakawhakakororiatia,kawhaikororiaano teAtuaiaia
32AkawhakakororiateAtuaiaiairotoiaiaake,ina,ka hohorotanawhakakororiaiaia.
33Eakutamarikinonohi,heitineitewaenohoaiahauki akoutouTerakoutouerapuiahau:kotakuhokiimeaai kingaHurai,Ekorekoutoueaheitehaereakekitewahie haereaiahau;nakotakukuputeneikiakoe
34Heturehoutakukahoatuneikiakoutou,kiaaroha koutoutetahikitetahi;kiaritekitokuarohakiakoutou, waihokikiaarohakoutoutetahikitetahi
35Makoneikamatauaitekatoaheakongakoutounaku, mekaarohakoutoutetahikitetahi.
36KameaaHaimonaPitakiaia,EteAriki,ehaereana koekihea?KawhakahokiaeIhukiaia,Ekorekoeeahei tearuiahauaianeikitewahiehaereatuneiahau;engari kawhaikoeiahauamuriakenei
37KameaaPitakiaia,EteAriki,heahaahautearuaiia koeaianeineiano?Katukuahauiahaukiamate,he whakaarokiakoe
38KawhakahokiaeIhukiaia,Etukuotikoeiakoekite mate,hewhakaaronaukiahau?Hepono,heponotakue meaneikiakoe,Ekoreetangitetikaokao,kiatoruraano auwhakakahoretangaiahau
UPOKO14
1Keipouriokoutoungakau:ewhakaponoanakoutouki teAtua,whakaponohokikiahau
2HemahanganohongairotoitewhareotokuMatua:me hekahore,kuakorerotiaeahaukiakoutou.Kahaereahau kitemeawahimokoutou
3Akitehaereahaukitemeawahiheitukungaakemo koutou,kahaeremaianoahau,akatangoiakoutouki ahau;kianohoaikoutoukitewahienohoaiahau
4Naematauanakoutoukitewahiehaereatuneiahau,e matauanaanokoutoukitehuarahi.
5NakameaaTamatikiaia,EteAriki,kahorematoue mataukitewahiehaerenakoe;amepeheaematauai tatoukitehuarahi?
6KameaaIhukiaia,Koahautehuarahi,tepono,teora: ekorerawatetahitangataehaereakekiteMatua,kite kahoreahau
7Meimataukoutoukiahau,kuamatauanokitokuMatua; 8KameaaPiripikiaia,EteAriki,whakakiteateMatua kiamatou,akatatuomatoungakau
9KameaaIhukiaia,Roanoaatutokunohokiakoutou, akahoreanokoeimataunoakiahau,ePiripi?koiakua kiteiahaukuakitehokiiteMatua;heahakoekameaai, WhakakiteamaiteMatuakiamatou?
10Ekoreianeikoeewhakapono,koahaukeirotoite Matua,koteMatuakeirotoiahau?kongakupuekorero neiahaukiakoutou,eharaitekoreronakuake:engarina teMatuaenohoanairotoiahau,koiatemeaanainga mahi
11Whakaponomaikiahau,keirotoahauiteMatua,kote Matuahokikeirotoiahau:kitekahore,whakaarokinga mahi,kawhakaponoaikiahau
12Hepono,heponotakuemeaatuneikiakoutou,Kite whakaponotetahikiahau,kongamahiemeaneiahau,e meingaanoeia;anuiatuieneingamahiemahiaeia;no temeaehaereanaahaukitokuMatua.
13Akotakoutoueinoiaiirungaitokuingoa,emeatia teneieahau,kiawhaikororiaaiteMatuaiteTama
14Kiteinoiaekoutoutetahimeairungaitokuingoa, makuewhakamana
15Kitearohakoutoukiahau,kiamaukiakuture
16KainoiahaukiteMatua,amanaehoatukiakoutou tetahiatuKaiwhakamarie,heinohotonukiakoutou;
17KoteWairuaotepono;ekoreneieriroiteao,note meaekoreekiteiaia,ekoreanoemataukiaia:ko koutouiaematauanakiaia;enohoanahokiiaiakoutou, akanohoanoirotoiakoutou
18Ekorekoutouewaihopanieahau:ehaeremaiano ahaukiakoutou
19Taroakeaheoianokitengaoteaoiahau;kokoutouia kakiteiahau:notemeaeoraanaahau,kaoraanokoutou.
20AtauarakoutoumatauaikeirotoahauitokuMatua, kokoutouanokeirotoiahau,meahauhokikeirotoia koutou.
21Kotetangatakeiaianeiakuture,epuritiaanaeia,ko iaearohaanakiahau:kitearohatetahikiahau,ka arohainaiaetokuMatua,akaarohaahaukiaia,ka whakaatuiahauanokiaia
22KameaaHurakiaia,haungaaIkariote,EteAriki,he ahakoeiwhakaatuaiiakoekiamatou,akahorekiteao?
23KawhakahokiaIhu,kameakiaia,Kitearohatetahiki ahau,epuritiaeiaakukupu:akaarohainaiaetokuMatua, kahaereatumauakiaia,kanohotonukiaia.
24Kitekahoretetahiearohakiahau,ekoreepuritiaeia akukupu:naeharaiahauaketekupuerongoneikoutou, engarinateMatuaitonoamaiaiahau.
25Kuakorerotiaeahaueneimeakiakoutou,iahaue nohoneiiakoutou.
26Na,koteKaiwhakamarie,arakoteWairuaTapu,e tonoamaieteMatuairungaitokuingoa,manakoutoue whakaakokingameakatoa,manakoutouewhakamahara kingameakatoakuakorerotianeieahaukiakoutou.
27Herangimarietakuewaihoneikiakoutou,teneitaku rangimarietehoatuneieahaukiakoutou:ekoreeriteki tateaohoatutakuhoatukiakoutouKeipouriokoutou ngakau,keimataku
28Kuarongonakoutoukitakuimeaaikiakoutou,E haereanaahau,akahokimaianokiakoutouMeiaroha koutoukiahau,kuaharikoutou,nokuimea,Ehaereana ahaukiteMatua:henuiakehokitokuMatuaiahau.
29Nakuakoreroneiahaukiakoutouitemeakahoreano iputa,moteputarawamai,kawhakaponokoutou
30Ekoreemahaakeakukorerokiakoutou:ehaeremai anahokitearikioteneiao,kahorehokianawahiirotoi ahau
31Otirakiamatauaiteao,earohaanaahaukiteMatua;a kotateMatuaiwhakahaumaiaikiahau,kotakutenae meaneiWhakatika,kahaeretatouikonei
UPOKO15
1Koahautewainapono,kotokuMatuatekaimahi
2Kongamangakatoairotoiahauekoreewhaihua,e tangohiaeia:kongamangakatoahokiewhaihuaana,ka whakapaiaeia,kiamahaatuaionahua.
3Nakuamakoutouitekupuikorerotiaeahaukiakoutou
4Kiaukoutoukirotokiahau,meahauhokikirotokia koutou.Karitehokikitemangaekoreewhaihuakoia anake,kitekoreeukitewaina;ekoreanoetaeaekoutou, kitekoreeukirotokiahau
5Koahautewaina,kokoutoungamanga:kiteukirotoki ahau,meahauhokikirotokiaia,kamahangahua:kite kahorehokiahau,ekoreetaeaekoutoutetahimea 6Kitekoreeutetahikirotokiahau,kamakaatuia,anohe manga,akamaroke;nakakohikohia,kamakakiteahi,ka tahuna
7Kiteukoutoukirotokiahau,kiteuanoakukupuki rotokiakoutou,inoiaekoutoutakoutouepaiai,aka meatiamakoutou
8KawhakakororiatiatokuMatuakitepenei,kitewhai huamahakoutou;akawaihokoutouheiakongamaku
9RitetonukitoteMatuaarohakiahautokuarohakia koutou:kiaukitokuaroha.
10Kitepupurikoutouiakuture,kaukoutoukitokuaroha; meahauhokikuapupurineiingatureatokuMatua,kau neikitonaaroha.
11Kuakorerotiaeneimeaeahaukiakoutou,kiapumauai tokukoairotoiakoutou,kiatinokiaitokoutoukoa 12Kotakuturetenei,Kiaarohakoutoutetahikitetahi,me ahauhokikuaarohaneikiakoutou
13Kahorehearohaotetahiirahiakeitenei,arakiatuku tetangataiaiaanokiamatemoonahoa.
14Kokoutouokuhoa,kitemahiaekoutouakue whakahauneikiakoutou
15Heoianotakumeatangaheponongakoutou;ekorehoki teponongaemohiokitatonaarikiemeaai:engarikuaoti koutoutehuaeahauhehoa;kongameakatoahokiirongo aiahaukitokuMatua,kuawhakaaturianeieahaukia koutou
16Eereooutouimaitiia’u,uamaitirâvauiaoutoueua faatoroaiaoutouiahaereoutoueiahotuitehotu,eiavai noatooutouhotu:iahoroahiamaitaoutoueaniatuite Metuaito’uneii‘oa
17Koakuwhakahaueneikiakoutou,kiaarohakoutou tetahikitetahi
18Kitemeaekinongiaanakoutoueteao,emohioana koutouikinongiaahauimuaiakoutou
19Mehemeanoteaokoutou,earohainaeteaoona:tena koteneieharaneikoutouiteao,nakukoutouiwhiriwhirii rotoiteao,koiateaokakinoaikiakoutou
20Kiamaharakitekupuikoreroaiahaukiakoutou, kahoreteponongaerahiakeitonaariki.Kitemeai whakatoiaahaueratou,kawhakatoiaanokoutou;kite
meaipupuriratouitakukupu,kapupurianoratouita koutou.
21Otiraemeatiakatoatiaeneimeaeratoukiakoutouhe whakaarokitokuingoa,notemeakahoreratouimohioki tokukaitonomai.
22Meikauaahautehaeremai,tekorerokiaratou,penei kahoreoratouhara:tenakoteneikahoreoratouhipokimo toratouhara.
23Kotetangataewhakakinoanakiahau,ewhakakino anahokikitokuMatua
24Meikauatemahiaeahauirotoiaratoungamahi kahoreimahiaetetahiatu,peneikahoreoratouhara:tena koteneikuakiteratou,kuawhakakinoanohokikiamaua kotokuMatua
25Mateneiiakariteaitekupuituhituhiakitaratouture, Kuakinonoaratoukiahau.
26OtirakataemaiteKaiwhakamarieetonoamaieahau kiakoutouiteMatua,teWairuaotepono,eputamaiana iteMatua,koiaheikaiwhakaatumoku.
27Kokoutouanohokiheikaiwhakaatu,notemeaiahau koutounotetimatangaihoraano
UPOKO16
1Kuakorerotiaeahaueneimeakiakoutou,keihekoutou.
2Kapeiaatukoutouirotoingawharekarakia:ameake putatewaemeaaitekaiwhakamateiakoutouhemahipai tanakiteAtua.
3Naemeatiaeneimeakiakoutou,notemeakahoreratou imohiokiteMatua,kahorehokikiahau
4Otiiakuakorerotiaeneimeaeahaukiakoutou,mote putarawamaiotauawa,kamaharakoutoukiauamea,he meakoreronakukiakoutouNakihaieneimeaikorerotia eahaukiakoutouitetimatanga,notemeaenohoana ahauiakoutou
5Naehaereanateneiahaukitokukaitonomai;akahore tetahiokoutouiuimaikiahau,Ehaereanakoekihea?
6Otiraitakukorerotangaieneimeakiakoutou,kakio koutoungakauitepouri
7Heponoiatakukorerokiakoutou;Hepaimokoutouki tehaereahau:kitekahorehokiahauehaere,ekorete Kaiwhakamarieetaemaikiakoutou;akitehaereahau, makuiaetonomaikiakoutou.
8Nakataemaiia,manaewhakaatukiteaotehara,tetika, metewhakawa;
9Tehara,moratoukahoreewhakaponokiahau; 10Tetika,notemeaehaereanaahaukitokuMatua,a heoianotokoutoukitengaiahau;
11Tewhakawa,notemeakuawhakahengiaterangatirao teneiao
12Hemahaatuanongameaheikoreromakukiakoutou, otiraekoreetaeaekoutoutemauaianei.
13Otirakiataemaiia,teWairuaotepono,manakoutoue arahikiteponokatoa:eharahokitanaitekoreronanaake; engarikakorerotiaeiangameaerongoaiia:manahokie whakakitekiakoutoungameaeputamaiana
14Kawhakakororiatiaahaueia:katangohokiiaiaku mea,akawhakaaturiakiakoutou
15KongameakatoaateMatua,naku:koiaahauimeaai, katangohiaeiaakumea,akawhakaaturiakiakoutou.
16Taroake,aekorekoutouekiteiahau:ataroakeano,ka kitekoutouiahau,notemeakahaereahaukiteMatua
17Nakotemeatangaaetahioanaakongakiaratouano, Heahateneiemeaneiiakiatatou,Taroake,aekore koutouekiteiahau:ataroakeano,kakitekoutouiahau: metenei,NotemeakahaereahaukiteMatua?
18Nakamearatou,heahateneiemeaneiia,Taroake?e koreetaeaematoutekorerotanaekoreronei
19NakamohioaIhuehiahiaanaratoukiteuikiaia,ka meakiaratou,Euianakoutoukiakoutouanokitakui meaai,Taroake,aekorekoutouekiteiahau:a,taroake ano,kakitekoutouiahau?
20Hepono,heponotakuemeaneikiakoutou,Katangi koutou,kaaue,koteaoiakahari:epourianokoutou,otira kameingatokoutoupouriheihari.
21Itemeakawhanautewahine,kapouri,notemeaka taetonawa:kawhanautanatamaiti,heoianomaharakite mamae,iteharihokinotemeakawhanauhetangatakite ao
22Na,teneikoutoutepourinei:ekiteanoiaahauia koutou,akahariokoutoungakau,ekorehokietangohia iakoutoutokoutouharietetahi
23NaatauaraekorekoutoueuikitetahimeaiahauHe pono,heponotakuemeaneikiakoutou,Kotakoutoue inoiaikiteMatuairungaitokuingoa,ehomaieiakia koutou
24Kahoreanoiinoianoatiaekoutoutetahimeairungai tokuingoa:inoia,akawhiwhikoutou,kiatinonuiaito koutoukoa
25Hemeawhakaritetakukoreroieneimeakiakoutou: otiiameakeputatewaekoreaiahauekorerokupu whakaritekiakoutou,engarikamaramatonutakukorero kiakoutoumoteMatua.
26Atauarakainoikoutouirungaitokuingoa:aekore ahauemeakiakoutou,kainoiahaukiteMatuamo koutou.
27EarohaanahokiteMatuaakeanokiakoutou,mo koutouiarohakiahau,iwhakaponohokiihaeremaiahau iteAtua.
28IhaeremaiahauiteMatua,akuataemaineikiteao: kamahueanoiahauteao,akahaerekiteMatua
29Kameaanaakongakiaia,Na,kuamaramataukorero, eharataukoreroitekupuwhakarite
30Katahimatoukamohio,teneikoetemohioneikinga meakatoa,ekoreanoemeamatetahieuikiakoe:na koneimatouiwhakaponoaiihaeremaikoeiteAtua
31KawhakahokiaeIhukiaratou,Katahikoutouka whakapono?
32Nameakeputatewa,akuaputaneiano,e whakamararatiaaikoutoukitonawahi,kitonawahi,aka waihokoahauanake;
33Kuakorerotiaeahaueneimeakiakoutou,kiawhai marietangaaikoutouirotoiahauEmatekoutouiteao: otirakiamaia;kuataeaeahauteao.
UPOKO17
1IkorerotiaeneikupueIhu,nakaangaakeonakanohiki terangi,kamea,EPa,kuataeatehaora;whakakororiatia tauTama,kiawhakakororiatiaaihokikoeetauTama
2Kuahomaineihokiekoekiaiahemanamonga kikokikokatoa,kiahoatueiateoratonukitehungakatoa kuahomaineiekoekiaia
3Koteoratonuhokitenei,kiamatauratoukiakoe,ko koeanaketeAtuapono,kiaIhuKaraitianohokiitonoa maineiekoe
4Kuawhakakororiatiakoeeahauirungaitewhenua:ka otiiahautemahiihomaiekoekiamahiaeahau.
5Nakiawhaikororiaahauaianeiiakoeake,ePa;heite kororiaiwhiwhiaiahauiakoeimuaatuoteao
6Kuawhakapuakinaeahautouingoakingatangatai homaineiekoekiahauirotoiteao;akuapuritiaeratou taukupu
7Katahiratoukamataunaungameakatoaihomaineie koekiahau
8Notemeakuahoatueahaukiaratoungakupuihomai neiekoekiahau;akuatangoratou,kuatinomohioanoi haeremaiahauiakoe,kuawhakaponoratounauahaui tonomai.
9Moratoutakuinoi:kahoreakuinoimoteao,engarimo auihomaiaikiahau;nauhokiena
10Koakumeakatoanau,nakuhokiau;akawhaikororia ahauiaratou
11Naheoianotokunohokiteao;keiteaoneianoenei, koahauiakahaereatukiakoe.EteMatuatapu,puritiai rungaitouingoatehungakuahomaineiekoekiahau,kia kotahiairatou,metauanei
12Iahauanoenohoanaiaratouiteao,ipuritiaratoue ahauirungaitouingoa:kuatiakinaeahauauihomaiaiki ahau,akahoretetahioratouingaro,kotetamaanakeote ngaromanga;kiariteaitekaraipiture.
13Nakahaereatuneiahaukiakoe;aekoreroanaahaui eneimeaiteaonei,kiatinonuiaitokukoairotoiaratou
14Kuahoatueahautaukupukiaratou;ekinoanahokite aokiaratou,notemeaehararatouiteao,meahauhoki eharaiteao
15Kahoreakuinoikiatangohiaaturatouekoeiteao, engarikiatiakinaratouekoekeikino
16Ehararatouiteao,meahauhokieharaiteao
17Whakatapuaratouekoeirungaitoupono:kotaukupu tepono
18Nauahauitonomaikiteao,hepenaanotakutonoia ratoukiteao.
19Hewhakaarohokikiaratouiwhakatapuaiahauiahau, kiatapuaihokiratouitepono
20Eharatakuiteinoimoeneianake,engarimotehungae meingaetaratoukupukiawhakaponokiahau;
21Kiakotahiairatoukatoa;mekoe,ePa,irotoiahau,me ahauanoirotoiakoe,kiakotahiairatouirotoiataua: kiawhakaponoaiteao,nauahauitonomai
22Kuahoatuanoeahaukiaratoutekororiaihomaiekoe kiahau;kiakotahiairatou,metauaneihekotahi
23Koahauirotoiaratou,kokoehokiirotoiahau,kia tinoriteairatoukitekotahi;kiamohioaiteao,nauahaui tonomai,kuaarohaanokoekiaratou,metouarohaki ahau
24EPa,emeaanaahaukianohotahikiahau,kitewahie nohoaiahau,auihomaiaikiahau;kiakiteairatouitoku kororiakuahomaineiekoekiahau:nomuaatuhokiite orokohangangaoteaotouarohakiahau.
25EteMatuatika,kahoreteaoimohiokiakoe,emohio anaahaukiakoe,akuamohioanoenei,nauahauitono mai.
26Kuawhakapuakinaanotouingoaeahaukiaratou,aka whakapuakinaano:kiamauaiirotoiaratoutearohai arohainaaiahauekoe,meahauanoirotoiaratou
UPOKO18
1¶KamutueneikoreroaIhukahaereia,ratoukoana akonga,kitawahiotemangawai,araoKerono.Na,he karikeireira,atapokoatuanaia,ratoukoanaakonga
2ImatauriaanotauawahieHura,etetangataetukuaaiia: hemahahokingahokingaoIhuratoukoanaakongaki reira
3NakahoatukiaHuratetahimatuameetahikatipaenga tohunganuiratoukongaParihi,ahaereanakireira,me ngaroherohe,mengarama,mengapatu
4HeoiimatauaIhukingameakatoameakepakiaia,ka putaatu,kameakiaratou,Kowaitakoutouerapu?
5Kawhakahokiaeratoukiaia,KoIhuoNaharetaKa meaaIhukiaratou,Koahauia.Aitutahianomeratoua Hura,tonakaituku
6Na,itanakorerotangakiaratou,Koahauia,hokiana ratoukimuri,hingaanakitewhenua.
7Nakauianoiakiaratou,Kowaitakoutouerapu?Ka mearatou,KoIhuoNahareta
8KawhakahokiaeIhu,Kuameaatuahaukiakoutou,Ko ahauia:kitemeaerapuanakoutouiahau,tukuaeneikia haere;
9Kiariteaitekupuikorerotiaeia,Kahoreingarotetahio tehungaihomaiekoekiahau
10NahehoaritaHaimonaPita,unuhiaanaeiaahauaiho teponongaatetohunganui,tapahiaanatonataringamatau. KoteingoaotauaponongakoMaraku
11KameaaIhukiaPita,Kuhuatauhoarikite takotoranga:kotekapuihomaineietokuMatuakiahau auakaraneieinumiaeahau?
12NakahopukinaaIhuetauaope,eterangatiraratouko ngakatipaongaHurai,aherehereaanaia.
13AkaarahinakiaAnahaitetuatahi;koiahokite hungawaioKaiapa,kotetohunganuiiamotauatau
14NakoKaiapateneinanaiwhakatakototewhakaaroki ngaHurai,hepaikekitematetetangatakotahimoteiwi
15NakaaruaHaimonaPitaiaIhu,akaaruanohoki tetahiatuongaakonga:naimohiotiatauaakongaete tohunganui,atomotahianameIhukitewhareote tohunganui
16KoPitaiaituitekuwahaiwaho.Nakaputaatutaua akongaimohiotianeietetohunganui,kakorerokite kaitiakiotetatau,aarahinaanaaPitakiroto.
17NakotemeatangaatekotirotiakiotetataukiaPita, Eharaianeikoeitetahiongaakongaateneitangata?Ka meaia,Kahore
18Naireirangaponongamengakatipaetuana,kua whakaungiahokieratoutekapurawaro;hemakaririhoki: ainainaanaratou:koPitahokietutahianameratoue inainaana
19NakauitetohunganuikiaIhukianaakonga,kitana ako.
20KawhakahokiaeIhukiaia,Imaramatonutakukorero kiteao;Iwhakaakotonuahauirotoitewharekarakia,ite temeparahoki,itewahihuihuikatoaongaHurai;akahore ahauikoreropuku
21Heahakoekauiaikiahau?uiatukitehungairongoki ahau,heahatakuikoreroaikiaratou:nana,emohioana ratoukiakuikoreroai
22Na,itanakorerotangaieneimea,kapapakitetahionga katipaituraiaIhu,kamea,Epenaanakoekitetohunga nui?
23KawhakahokiaeIhukiaia,Kitekinoakukorero, whakaaturiatekino:kitepaiia,heahakoeipapakiaii ahau?
24NakatukuahereheretiaatuiaeAnahakiaKaiapa tohunganui
25NateraaHaimonaPitateturameteinainaNakamea ratoukiaia,Eharaianeikoeitetahioanaakonga?Naka whakakahoreia,kamea,Kahore
26Kameatetahiongaponongaatetohunganui,he whanaunganonaitapahianeitetaringaePita,Kihaiianei ahauikiteiakoe,koruatahiitekari?
27NakawhakakahoreanoaPita:atangitonuihote tikaokao.
28¶KatahikaarahinaatueratouaIhuiaKaiapakite wharewhakawa:heatatu;koratouanokihaiitomokite wharewhakawa,keipokeratou;engarikiakairatouite kapenga
29NakaputaatuaPiratokiaratou,kamea,Heahata koutouwhakapaekiteneitangata?
30Nakawhakahokiratou,kameakiaia,Meikauaiate mahiitekino,kihaiikaweamaiematoukiakoe
31NakotemeatangaaPiratokiaratou,Mauriaatuia, whakawakiakitokoutounatureNakameangaHuraikia ia,Ekoreetikakiawhakamateatetahitangataematou;
32KiariteaitaIhukupuikoreroai,heiwhakaatuite mateemateaiia
33MeireirakatomoanoaPiratokitewharewhakawa,ka karangaiaIhu,kameakiaia,KokoeraneiteKingionga Hurai?
34KawhakahokiaeIhukiaia,Nauakeanoteneikupu,he koreroraneimokunatetangatakekiakoe?
35KawhakahokiaePirato,HeHurairaneiahau?Natou iwi,nangatohunganuianohokikoeikawemaikiahau:i ahakoe?
36KawhakahokiaeIhu,Eharatokurangatiratangaitenei ao:mehemeanoteneiaotokurangatiratanga,kuatatauaku pononga,keitukuaahaukingaHurai:tenakoteneiehara tokurangatiratangaikonei
37NakameaaPiratokiaia,Hekingiotikoe?Ka whakahokiaeIhu,Kuakorerotiamainaekoehekingi ahauKotemeateneiiwhanauaiahau:nakoneihokiahau ihaeremaiaikiteao,heikaiwhakaatumotepono.E rongoanangatangatakatoaoteponokitokureo
38KameaaPiratokiaia,Heahatepono?Akapuaki teneikupuana,kahaereanoiakiwaho,kingaHurai,ka meakiaratou,Kahorerawatetahiheoteneitangataimau iahau
39Otiraheritengateneinakoutou,kiatukuaeahaukia koutoutetahiitekapenga:epaianaraneikoutoukiatukua eahaukiakoutouteKingiongaHurai?
40Heoikarangakatoaanaanoratou,kamea,Auakatenei, engariaParapaNahetahaeaParapa UPOKO19
1¶KatahikamauaPiratokiaIhu,kawhiuiaia
2Akawhiriaengahoiahekaraunatataramoa,potaeaana kitonamatenga,whakakakahuriaanahokiiakitekahu papaura
3Nakamearatou,Tenakoe,eteKingiongaHurai!aka pakiaiakioratouringa.
4KahaereanoaPirato,kameakiaratou,Na,teneite arahinaatuneieahaukiakoutou,kiamohioaikoutou, kahorerawaimauiahautetahiheona.
5NakaputaaIhukiwaho,metekaraunatataramoai rungaiaia,metekakahupapauraKameaaPiratokia ratou,Na,tetangatanei!
6A,notekitengaongatohunganuiratoukongakatipaia ia,kakarangaratou,kamea,Ripekatia,ripekatia.Kameaa Piratokiaratou,Tangohiaatuiaekoutou,ripekatia: kahorehokiimauiahautetahiheona
7KawhakahokiaengaHuraikiaia,Heturetomatou,aki tomatouturehemeatikakiamateia,monaimeakote TamaiaateAtua
8NoterongongaoPiratoiteneiki,nuirawatonawehi; 9Katomoanoiakitewharewhakawa,kameakiaIhu, Noheakoe?HeoikahoreaIhuiwhakahokikupukiaia
10NakameaaPiratokiaia,Ekorekoeekorerokiahau? kahorekoeemohiokeiahautetikangamoteripekaiakoe, keiahauanotetikangamotetukuiakoe?
11KawhakahokiaeIhu,Kahoreautikangakiahau,me kahoreihomaikiakoeirunga:koiainuirawaaiteharao tekaitukuiahaukiakoe
12NoreiraanokawhaiaPiratokiatukuaia:heoika karangangaHurai,kamea,Kitetukuateneiekoe,ehara koeitehoanoHiha:kitewhakakingitetahiiaia,he whakahetanakiaHiha.
13A,nokarongoaPiratoiteneikorero,kaarahinaeiaa Ihukiwaho,anohoanakirungakitenohoangawhakawa, kitewahiekiianeikoteWharikikohatu,kitereoHiperu, koKapata
14Kotetakangaiaotekapenga,tatapukiteonoonga haora:kameaiakingaHurai,Na,tokoutouKingi!
15Nakotaratoukarangatanga,Whakamatea,whakamatea, ripekatiaKameaaPiratokiaratou,Kiaripekakoiaahaui tokoutouKingi?Kawhakahokiaengatohunganui, Kahoreomatoukingi,koHihaanake
16NoreirakahoatuiaeiakiaratoukiaripekatiaNaka mauratoukiaIhu,kaarahinaatu.
17Aamoanaiaitonaripeka,haereanakitewahiekiia neikotewahioteangaanga,tonaingoakitereoHiperu, koKorokota;
18Iripekatiaiakireira,meetahiatutokorua,kotahiki tetahitaha,kotahikitetahitaha,koIhukiwaenganui.
19NatuhituhiaanaePiratotetahiingoa,whakapiritiaana kiteripekaKotemeateneiituhituhia,KOIHUO NAHARETATEKINGIONGAHURAI
20AhetokomahangaHuraiikiteiteneiingoa:itatahoki kitepatewahiiripekatiaaiaIhu:aituhituhiatauameaki tereoHiperu,kitereoKariki,kitereoRoma
21NakameangatohunganuiongaHuraikiaPirato,Aua etuhituhia,KoteKingiongaHurai;engariimeaia,Ko ahauteKingiongaHurai.
22KawhakahokiaePirato,Kotakuituhituhiaikua tuhituhia
23AkaotiaIhuteripekaengahoia,kamauratoukiona kakahu,weheaakekiawhangawahi,kiiahoiahewahi;
metonakotiano:na,kahorehetuiotekoti,hemeawhatu arungaaputanoa.
24Nakamearatoukiaratouano,Kauaehaea,engarime makakiterota,mowaitemeaetikaai:kiariteaite karaipitureemeanei,Iweheweheaokukakahumoratou,i makarotahokimotokukakahuKoeneimeaimeatiae ngahoia
25NaitetahaoteripekaoIhutonawhaeaetuana,ratou koteteinaotonawhaea,koMeriwahineaKereopa,ko MeriMakarini
26A,notekitengaoIhuitonawhaea,iteakongahokii arohaaiiaetutahiana,kameaiakitonawhaea,Etai, nana,tautama!
27Katahiiakameakitauaakonga,Na,touwhaea!Ano tauahaorakamautauaakongaiaiakitonakainga
28MuriihoiteneikamohioaIhukaotingameakatoa,na kameaia,heiwhakaritengamotekaraipiture,hematewai toku
29Nateraeturatetahioko,kitonuitewinika:aka whakakiiaeratoutetahihautaikitewinika,whakanohoia anakirungakitehihopa,hoatuanakitonamangai
30A,noteinumangaoIhuitewinika,kameaia,Kuaoti: nakatuohutonamatenga,tukuaanatonawairua
31NakainoingaHuraikiaPirato,itemeakotetakanga ia,kiakauaemaungatinanakirungakiteripekaite hapati,(heranuihokitauahapati,)kainoikiaPiratokia whatiiaoratouwaewae,kiawhakatapuatangohiaatu
32Nakahaeremaingahoia,kawhawhatiingawaewaeo tomua,meoterairipekatiangatahitiameia
33ItoratoutaengaiakiaIhu,kakitekuamatenoaakeia, kihaiiwhatiiaeratouonawaewae.
34Engariiwerohiatonakaokaoetetahiongahoiakite matia,aputatonuhetoto,hewai
35Akotetangataikite,koiaanotekaiwhakaatu,ahe ponotanawhakaatu:emohioanaiahekoreroponotana, hemearakiawhakaponoaikoutou
36Imeatiahokieneimea,kiariteaitekaraipiture,Ekore tetahiiwionaewhatiia
37Emeaanaanotetahiatukaraipiture,Katitiroratoukita ratouiweroai.
38Muriihoieneimea,kainoiaHohepaoArimatiakia PiratokiatangohiaeiatetinanaoIhu:heakongaianaIhu, otiiahemeahunaitewehikingaHurai:awhakaaeanaa PiratoNakahaereia,katangoitetinanaoIhu
39IhaeremaianoaNikorima,teraihaereraimuakia Ihuitepo,metemaumaianoitemaira,itearoe,hemea whakananu,kiakotahipearaupauna
40NakatangorauaitetinanaoIhu,takaiaanakinga kakahurinenamengameakakara,kotangaHurairitenga hokiteramotetanu
41Nahekarikeitewahiiripekatiaaiia;irotoanoite karitetahiurupahou,hemeakahoreanoitakotorianoatia etetahi
42NakawhakatakotoriaaIhuerauakireira,notemeahe raTakangaueranongaHurai;hetatahokiteurupa
UPOKO20
1IteratuatahiotewikikahaereaMeriMakarinikite urupaiteatatu,itemeaepouritonuana,akakiteite kohatukuatangohiaatuiteurupa
2Nakaomaia,kahaerekiaHaimonaPitarauakotera akongaiarohainaeIhu,kameakiaraua,Kuatangohiae ratouteArikiiteurupa,akahorematouemohiokitewahi iwhakatakotoriaaiia.
3NakaputaatuaPita,metauaakonga,kahaerekite urupa
4Aomangatahianaraua:otiiaihohoroteraakongaia Pita,koiaanokuataewawekiteurupa.
5Napikoihoanaia,kakiteingatakairinenaetakotoana; heoikihaiiaitomokiroto
6NakahaeremaiaHaimonaPitaimuriiaia,akatomo kiteurupa,kakiteingakakahurinenaetakotoana
7Metetaueraitakaiaaitonamatenga,kihaiitakototahi mengatakairinena,hemeawhakakopaiakitetahiwahii tahaki
8Katahikatomoteraakonga,itaewaweneikiteurupa, kiteana,whakaponoana
9Kianohokiratouimohionoakitekaraipiture,kuatakoto tetikangakiaaraakeiaitehungamate.
10Nahokianaanongaakongakitorauakainga
11KoMeriiatutonuiwahooteurupatangiai:iaiae tangiana,kapikoihokiteurupa.
12Kakiteingaanaheratokorua,hemangakakahu,e nohoana,kotetahikitematenga,kotetahikingawaewae, itewahiitakotoaitetinanaoIhu.
13Kamearauakiaia,Etai,heahatauetangi?Kameaia kiaraua,KuatangohiaeratoutokuAriki,ekorehokiahau emohiokitewahiiwhakatakotoriaaiia.
14Kapeneianakorero,katahuriwhakamuri,kakiteiaIhu etuana,otiiakihaiimohiokoIhuia
15KameaaIhukiaia,Etai,heahatauetangi?kowai tauerapu?Huanoaiakotekaingakikari,nakotana meatangakiaia,Emara,kitemeakuamauriaatuiaekoe, korerotiakiahautewahiiwhakatakotoriaaiia,amakuiae tangoatu
16KameaaIhukiaia,EMeriKatahuriatutera,kamea kiaia,ERaponi;kotetikangatenei,EteKaiwhakaako.
17KameaaIhukiaia,Keipakiahau;kianohokiahaui kakenoakitokuMatua:engarihaerekiokuteina,kamea atukiaratou,kakakeahaukitokuMatua,kitokoutou Matua;kitokuAtua,kitokoutouAtua
18HaereanaaMeriMakarini,koreroanakingaakonga, kuakiteiaiteAriki,kuakorerotiahokieiaeneimeakia ia
19Itauaraanoiteahiahi,koteratuatahiotewiki,ite meaekatianangatatauitewahiihuihuiaingaakongai tewehikingaHurai,kahaeremaiaIhu,katuki waenganui,kameakiaratou,Kiatauterangimariekia koutou
20Akapuakiteneikupuana,kawhakakiteaeiaonaringa metonakaokaokiaratouNaharitonungaakonga,ito ratoukitengaiteAriki.
21NakameaanoaIhukiaratou,Kiatauterangimarieki akoutou:itonoamaiahaueteMatua,kaperaanotaku tonoiakoutou
22Kakorerotiateneieia,kawhakahaiakiaratou,kamea kiaratou,KiariroteWairuaTapuiakoutou.
23Kitewhakarereanoatiaekoutoungaharaoetahi,ka whakarereaoratou;akongaharaoetahikamauiakoutou, kamauano.
24KoTamatiia,tetahiotetekaumarua,tonaingoako Ririmu,kahoreiaratouitetaengamaioIhu
25A,kotemeatangaaeraakongakiaia,Kuakitematoui teAriki.Otirakameaiakiaratou,Kitekahoreahauekite itengangaongawhaoionaringa,ekuhuitokumaihaoki tewahiongawhao,ekuhuhokiitokuringakitona kaokao,ekoreahauewhakapono.
26Akapahemongaraewaru,akeirotoanoanaakonga, ratoukoTamati:kahaeremaiaIhuitemeaekatiananga tatau,katukiwaenganui,kamea,Kiatauterangimarieki akoutou
27KatahiiakameakiaTamati,Totoromaitoumatihao, kiakitehokikoeiokuringa;totoromaihokitouringa,ka kuhukitokukaokao:auaewhakateka,engarime whakapono.
28NakawhakahokiaTamati,kameakiaia,EtokuAriki, etokuAtua
29KameaaIhukiaia,Notoukitengaiahau,eTamati,i whakaponoaikoe:kakoatehungakahoreikite,akua whakapono
30HemahaanoeraatutohuimeaaiaIhuitearoarooana akonga,kahoreneiituhituhiakiteneipukapuka
31Otiiakuatuhituhiaenei,kiawhakaponoaikoutouko IhuteKaraiti,koteTamaateAtua;akiawhiwhiaikoutou kiteorairungaitonaingoaitewhakapono
UPOKO21
1MuriihoieneimeakawhakakiteaIhuiaiakinga akongaitemoanaoTaipiria;ipeneitanawhakaatuiaia ano
2EnohotahianaaHaimonaPita,aTamati,koRirimunei tonaingoa,aNatanahiraoKanaoKariri,ngatamaa Heperi,metetahitokoruaatuanooanaakonga
3KameaaHaimonaPitakiaratou,Kahaereahaukite hao.Kamearatoukiaia,Ehaeretahianamatou.Haere anaratou,eketonukitekaipuke;kahorehemeaimaui tauapo
4Nakapuaoteata,koIhuetuanaitatahi:otiiakihainga akongaimohiokoIhuia
5NakotemeatangaaIhukiaratou,Etamama,kahorea koutoukai?Kawhakahokiaeratoukiaia,Kahore.
6Kameaiakiaratou,Makatekupengakitetahamatauo tekaipukeakamauetahiNakamakaeratou,heoikihaii taeatekukumeitetiniongaika.
7KatahikameateakongaiarohainaeIhukiaPita,Kote ArikiA,noterongongaoHaimonaPita,koteAriki,ka whitikiriatonakakahu,etutahangaanahokiia,arereana kitemoana
Koeraakongaiaihoeirungaitekaipukeiti;(kahorehoki imataraatuitewhenua,metemeaeruarauwhatianga,)e kukumeanaitekupengamengaika
9Heoi,notoratouungakiuta,kakiteitekapurawarome ngaikaetakotoanairunga,metetahitaro.
10KameaaIhukiaratou,Homaietahiongaikakuamau naiakoutou
11NahaereanaaHaimonaPita,akumeaanaeiate kupengakiuta,kitonuingaikanunui,kotahirauerima tekaumatoru:a,ahakoatini,kihaiipakarutekupenga.
12KameaaIhukiaratou,haeremaikaitekaiHeoikihai tetahiongaakongaimaiakiteuikiaia,Kowaikoe?i mohiohokikoIhowatera.
13NakahaereaIhu,kamaukitetaro,ahoatuanaeiaki aratou,mengaika
14KotetoruteneiongaputangaoIhukianaakonga,i muriitonaarangaakeitehungamate.
15Akamututaratoukai,kameaaIhukiaHaimonaPita, EHaimona,tamaaHona,rahiaturaneitouarohakiahaui toenei?Kameaterakiaia,Ae,eteAriki;emohioana koeearohaanaahaukiakoeKameaiakiaia, Whangaingaakureme
16Kameaanoiakiaia,koteruaongameatanga,E Haimona,tamaaHona,earohaanakoekiahau?Kamea terakiaia,Ae,eteAriki;emohioanakoeearohaana ahaukiakoeKameaiakiaia,Whangaingaakuhipi
17Kameaiakiaia,kotetoruongameatanga,EHaimona, tamaaHona,earohaanakoekiahau?KapouriaPitanote meakatoruanameatangakiaia,Earohaanakoekiahau? Kameaterakiaia,EteAriki,emohioanakoekingamea katoa;emohioanakoeearohaanaahaukiakoe.Kameaa Ihukiaia,Whangaingaakuhipi
18Hepono,heponotakuemeaatuneikiakoe,Itou tamarikitanga,iwhitikikoeiakoe,ihaerekitauwahiipai ai:kakoroheketiakoe,kawhakamarokiaekoeouringa, matetahiatukoeewhitiki,ekawekitauwahiekoreepai 19Ikorerotiateneieia,heitohumotematee whakakororiaaiiaiteAtuaAkapuakiteneikupuana,ka meaiakiaia,Arumiaahau
20NotetahuritangaoPita,kakiteiteakongaiarohaaia Ihuearuana;oterahokiiokiokikitonaumaitehapa,i meara,EteAriki,kowaitekaitukuiakoe?
21A,itekitengaoPitaiaia,kameakiaIhu,EteAriki,e aharateneitangata?
22KameaaIhukiaia,Kitepaiahaukianohotonuiakia taemairaanoahau,heiahamau?whaikoeiahau.
23Heoikaputaatuteneikupukingahoa,ekoretaua akongaemate:otiiakihaiaIhuimeakiaia,Ekoreiae mate;engari,Kitepaiahaukianohotonuiakiataemaira anoahau,heiahamau?
24Koteakongateneiewhakaatuneiieneimea,kote kaituhituhihokiiaieneimea:emohioanaanomatouhe ponotanawhakaatu
25NateraatuanotonatiniongameaimeaaiaIhumei tuhiakatoatia,emeaanaahau,ekorepeateaoneiewhai takotorangamongapukapukaetuhiaAmine
NgaMahianga Apotoro
UPOKO1
1Kotepukapukaomuahemeatuhituhinaku,eTeopira, mongameakatoaitimataaiaIhutemahi,teako; 2Taenoakiteraitangohiaatuaiia,imuriihoitate WairuaTapuhoatutangaingaturekingaapotoroi whiriwhiriaeia:
3Iwhakakiteanohokiiaiaiakiaratouimuriitona mamaetangaiteora,hemahangatohuekoreehe,ikitea eratouingaraewhatekau,ikoreroaiingameaote rangatiratangaoteAtua.
4A,iaratoukahuihuitahimeratou,kawhaikupuiakia kauaratouehaereatuiHiruharama,akatatarikitemeai korerotiaimuaeteMatua,irongorakoutoukiahau.
5IiriirihokiaHoanikitewai;engariekoreemahaake ngarakairiiriakiteWairuaTapu
6Noreira,iaratoukatamene,kauiratoukiaia,EteAriki, kotewaianeiteneiewhakahokiaikoeiterangatiratanga kiaIharaira?
7Nakotanameatangakiaratou,Eharamakoutoute mohiokingataima,kingataimaranei,kuawhakariteaete Matuamanaaketetikanga
8Otirakarirohekahaiakoutou,inahaeremaiteWairua Tapukirungakiakoutou:aheikaiwhakaatukoutoumoku kiHiruharama,kiHuriakatoa,kiHamariahoki,ataenoa kitepitowhakamutungaotewhenua.
9A,nokamututanakoreroieneimea,iaratouanoe titiroana,katangohiaatuia;natekapuaikopakiatuio ratoukanohi.
10A,iaratouetitiromatatauatuanakiterangi,iaiae haereana,nakongatangatatokoruaetuanaitoratoutaha, hemangakakahu;
11Emeaana,EngatangataoKariri,heahatakoutouetu, ematakitakiatunakiterangi?koteneiIhuanokua tangohiaatunaiakoutoukiterangi,kaperaanotona haerengamaimekoutouikiteitonahaerengakiterangi
12NahokianaratoukiHiruharamaitemaungaekiianei koOriwa,hewahietataanakiHiruharama,hehaerenga hapati
13Akatomoratoukiroto,kakakekitetahirumairunga,i reirainohoaiaPita,aHemi,aHoani,aAnaru,aPiripi,a Tamati,aPatoromu,aMatiu,aHemitamaaArapiu,a HaimonaHeretikoHurateinaoHemi
14Koeneikatoakotahitonutewhakaaroiuaikiteinoi, kitekarakia,mengawahine,meMerihokiwhaeaoIhu, meonateina.
15IauarakawhakatikaaPitaiwaenganuiongaakonga, kamea,(Metemeakotahiraueruatekautetokomahao ngaingoa;
16Eokuteina,itikaanokiariteteneikaraipiture,tate WairuaTapuikorerotiaraimuaetemangaioRawirimo Hura,motekaiarahiitehungananaihopuaIhu
17Ihuihuiatahitiahokiiakiatatou,iaiaanotetahiwahi oteneimahiminita
18Nakahokonaetauatangatahemarakiteutuotekino; nakahingatuohu,kapakaruiwaenganui,putakatoaana onawhekaukiwaho.
19Imohiotiateneietehungakatoaenohoanai Hiruharama;noreiraihuainaaitauamarakitoratoureo, koAkelarama,ara,Kotemaraotetoto.
20KuaotihokitetuhituhikitepukapukaongaWaiata, Kiaururatiatonanohoanga,kauahokitetahienohokireira: metangoanotanamahitirotiroitetahiatu.
21Na,koeneitangataihaeretahineimetatouingawa katoaihaereeremaiaiteAriki,aIhu,irotoiatatou;
22KatimataiteiriiringaaHoaniataenoakiterai tangohiaatuaiiaiatatou,mewhakatutetahiheihoamo tatouheikaiwhakaatumotonaaranga
23Atokoruaaratouiwhakariteai,koHohepaihuainanei koPahapa,kotetahioonaingoakoHutuha,rauako Matiaha
24Nakainoiratou,kamea,Kokoe,eteAriki,emohio anakingangakauongatangatakatoa,whakaaturiamaiko tauiwhiriwhiriaioeneitokorua;
25Kiauruaiiakiteneimahiminita,kitemahiapotoro hoki,itakaaiaHurairungaitehe,kiahaereaiiakitona wahi.
26Nakahoatueratouoratourota;nakatauterotakia Matiaha;auruanaiakingaapotorotekaumatahi
UPOKO2
1¶A,nokatakamaiteraotePetekoha,enohotahiana ratoukatoaitewahikotahi
2Naputawhakareremaianaheharurunoterangi,anohe haunuiekeriana,akikatoatewhareinohoairatou.
3Heoiputamaianakiaratouetahiarerohemea manganga,anoheahi,atauihoanakirungakitenei,ki teneioratou.
4NakitonuratoukatoaiteWairuaTapu,akatimatate korero,rerekeanangareo,ritetonukitateWairuaihoatu aikiaratoukiakorerotia.
5IHiruharamaanoenohoanaetahiHurai,hehunga whakaaro,nongaiwikatoairarooterangi
6Naitewairangonaaiteneiharuru,kawhakarapopotote mano,kapororaru,notemeakarangonaetera,eteratona reoekorerotiaanaeratou
7Nakaohoratoukatoa,kamiharo,kameatetahikitetahi, Na,eharaianeieneikatoaekoreroneiitehunganoKariri?
8Naheahatatoukarongonei,iatangata,iatangata,io tatoureoototatouwhanautanga?
9NgaPatia,mengaMeri,mengaErama,metehungae nohoanaiMehopotamia,iHuria,iKapadokia,iPonoto,i Ahia;
10IPirikia,iPamapuria,iIhipa,ingawahioRipiae patataanakiHairini,mengamaneneoRoma,ngaHurai, mengaporohiraiti;
11EngaKariti,engaArapi,erongoanatatoukiaratoue koreroanaiotatoureongamahiwhakamiharoateAtua
12Amiharoanaratoukatoa,poheheana,kameatetahiki tetahi,Heahatenei?
13Koetahiitawai,imea,Ekianaeneitangataitewaina hou.
14NakawhakatikaaPitametetekaumatahi,kaaratona reo,kameakiaratou,EngatangataoHuria,mekoutou katoaenohoanaiHiruharama,kiamohiokoutoukitenei, kiarongohokikiakukupu
15Eharahokieneiitehaurangimetakoutouewhakaaro nei,kotetoruanakehokiteneiongahaoraotera.
16EngarikotemeateneiikorerotiaeHoeraporopiti;
17Ateneiakekeingarawhakamutunga,eaitateAtua,ka ringihiaeahautokuWairuakingakikokikokatoa:aka poropitiakoutoutama,akoutoutamahine,kakitehokia koutoutaitamarikiingakitenga,kamoemoeahokio koutoukaumatua.:
18IauaraanokaringihiaeahautokuWairuakiaku ponongatane,kiakuponongawahine;akaporopitiratou
19Kawhakakiteaanoeahaungameawhakamiharoite rangiirunga,mengatohukitewhenuairaro;hetoto,he kapura,hekohupaowa:
20Kahuriteraheipouri,temaramahokiheitoto,imuao tetaengamaiotauaranui,rongonuioIhowa
21Na,teneiake,kongatangatakatoaekarangaanakite ingoaoteArikikaora
22EngatangataoIharaira,whakarongokieneikupu;Ko IhuoNahareta,hetangataiwhakamatauriaeteAtuakia koutouirungaingamerekara,ingameawhakamiharo,i ngatohuimahiaeteAtuamarotoiaiaiwaenganuiia koutou,emataunaanokoutou.
23Hemeatukuiairungaitewhakaaronui,itoteAtua mohioimua,hopukiaanaekoutou,ripekatiaana, whakamateaihoengaringakino.
24NateAtuaiaiwhakaaraake,nanaiwewetengamamae otemate:notemeaekoreiaetaeatepupurietauamate
25KotaRawirikorerohokimona,IkiteahauiteArikii ngarakatoakitokuaroaro,keitokuringamatauneiia,e koreaiahauewhakakorikoria
26Koiaikoaaitokungakau,ikoaaitokuarero;kaokioki anookukikokikoirungaitetumanako
27Notemeaekoreewaihoekoetokuwairuaitereinga, ekoreanoetukuatauMeaTapukiakiteitepirau.
28Kuawhakakiteaekoekiahaungahuarahioteora;ka meingaekoekiakitonutokukoaitoumata
29Eokuteina,etikaanakiaaronuihekupukiakoutou motetupunaneimoRawiri,kuamateia,kuatanumia,kei atatouanotonaurupa,ataeanoatiateneira
30Na,itemeaheporopitiia,aimohiokuaoatiteAtuai teoatikiaia,kawhakaputainaaketetahi,hehuanotona hope,heinohokirungakitonatorona;
31Ikiteiaiteneiimua,korerotiaanaeiatearangaote Karaiti,arakihaitonawairuaiwaihoitereinga,kihaiano tonakikokikoikiteitepirau
32KuawhakaarahiaaketeneiIhueteAtua:komatou katoangakaiwhakaatu
33Na,kaotineitewhakanuieteringamatauoteAtua,a kariromaiiteMatuateWairuaTapuikorerotiaimua, kuaringihiamaieiateneiekitenei,erongoneikoutou
34KahorehokiaRawiriikakekiterangi;heoiemeaana ia,ImeaaIhowakitokuAriki,heitokumataukoenohoai
35Kiameingaraanoeahauouhoaririheiturangawaewae mou
36NoreirakakiamatauputewharekatoaoIharaira,kua meingaeteAtuaheiAriki,heiKaraiti,tauaIhuiripekatia naekoutou.
37Notoratourongonga,kaweroweroirotoioratou ngakau,kameakiaPitaratoukoeraatuapotoro,Enga tuakana,meahamatou?
38NakotemeatangaaPitakiaratou,Ripeneta,kiairiiria tenatangata,tenatangataokoutouirungaiteingoaoIhu
Karaiti,motemurungahara,akariroiakoutoutemea homai,arateWairuaTapu.
39Kiakoutouhokitekupuwhakaari,kiakoutoutamariki, kitehungakatoaanootawhiti,kingameaekarangatiae teAriki,etotatouAtua.
40Hemahaatuanongakupuikoreroai,ikauwhauaiia,i meaai,Mewhakaorakoutouiakoutouitenei whakatupurangaparorike.
41Na,kotehungaipaikitetangoitanakupuiiriiria:me temeaetorumanongawairuaihonoamaikiaratouitaua ra
42Aiutonuratoukitewhakaakorangaangaapotoro,kite kotahitanga,kitewhawhatitaro,akiteinoi.
43Tauihoanatewehikingawairuakatoa:hemahahoki ngameawhakamiharomengatohuimahiaengaapotoro
44Inohotahianotehungawhakaponokatoa,ihuihuia anohokiaratoumeakatoa;
45Ihokonaatuhokiaratourawameoratoutaonga, tuwhainaanamatekatoa,ritetonukitemateotenei,o tenei
46Ahaeretonuanaratouiteneira,iteneira,kotahitonu tewhakaaroirotoitetemepara,itewhawhatitaroitenei whare,iteneiwhare,ikaiiaratoukaiirungaitekoa,ite ngakautapatahi
47EwhakamoemitianakiteAtua,epaingiaanahokiete iwikatoaAhonoamaianaeteArikikitehahiitenara,i tenara,itenara,tehungaewhakaorangiaana
UPOKO3
1¶NaehaeretahiatuanaaPitarauakoHoanikite temeparaitehaorainoi,iteiwaongahaora
2Nakakaweamaitetahitangatakopanotekopumaiano otonawhaea,hemeawhakatakotoiteneira,iteneira,ki tekuwahaotetemeparaihuainaneikoAtaahua,kitetono meamanaitehungaetomoanakitetemepara;
3NotonakitengaiaPitarauakoHoanimeaketomokite temepara,katonoiaitetahimeamana
4NakawhakamauatungakanohioPitarauakoHoaniki aia,kamea,Titiromaikiamaua.
5Kawhakarongoiakiaraua,huanoaeriromaitetahi meaaraua
6AnorakoPita,Kotehiriwametekourakahoreiahau; kotemeaiakeiahaukahoatueahaukiakoe:Irungaite ingoaoIhuKaraitioNahareta,whakatika,haere
7Katahiiakamaukitonaringamataukawhakaaraakeia ia:ireiratonukuawhaikahaonawaewaemengapona
8A,kotonamawhititangaake,katu,kahaere,tomotahi anamerauakitetemepara,ehaereana,etupekeana,e whakamoemitianakiteAtua
9Aikiteteiwikatoaiaiaehaereana,ewhakamoemiti anakiteAtua.
10Kamohioratoukoiaanoterainohorakitetatau Ataahuaotetemepara,tonomeaaimana:nanuiatuto ratoumiharometeihiihikitauameaipakiaia
11ItemeaepupurianatekopaiwhakaorangiarakiaPita rauakoHoani,kaomaatuteiwikatoakiaratouite whakamahauihuainaneikotaHoromona,nuirawate miharo
12A,itekitengaoPita,kawhaikupuatuiakiteiwi,E ngatangataoIharaira,heahatakoutouemiharoneiki tenei?heahahokikoutoukatitiropumaiaikiamaua,me
temeanatomauakaha,natomauatapuraneiimeaai teneitangatakiahaere?
13NateAtuaoAperahama,oIhaka,oHakopa,nateAtua ootatoumatua,iwhakakororiatanaTamaaIhu;itukua atuneiekoutou,iwhakakahoretiaitearoarooPirato,i tonawhakaarokiatukuaia
14OtirawhakakahoretiaanaekoutouteMeaTapu,teMea Tika,tonoaanakotetangatakohurukiahomaikiakoutou; 15PatuaanahokiekoutouteRangatiraoteora,i whakaarahianeieteAtuaitehungamate;komatouhei kaiwhakaatu
16Anatonaingoaiwhakakahangiateneitangata,nate whakaponokitonaingoa,ekitenei,ematauneikoutou; 17Na,eokuteina,emaharaanaahaunatekuwaretena mahiakoutou,peraitaokoutourangatira
18Na,kongameaateAtuaiwhakakiteaimuaete mangaioanaporopitikatoa,moteKaraitikiamamae,kua riteeneiiaia
19Noreira,ripeneta,tahurimai,kiamuruaokoutouhara, kiaputamaiaingawawhakahauoraitearoarooteAriki; 20AkatonoamaieiaaIhuKaraiti,ikauwhautiarakia koutouimua.
21Kuatakototetikangakianohoiakiterangiataea noatiangawaotewhakahokingamaiongameakatoa,i koreroaiteAtuakitemangaioanaporopititapunote timatangaraanooteao
22ImearahokiaMohi,MateAriki,mateAtua,e whakaaraakeheporopitimokoutouirotoiokoutouteina, hepeneianomeahau;koiatakoutouewhakarongoaii ngameakatoaemeaaiiakiakoutou
23Ateneiake,kongawairuakatoaekoreewhakarongo kitauaporopiti,kawhakamatearawatiairotoiteiwi
24Aera,kongaporopitikatoaoHamueraihoano,meo muriiho,kotehungakatoaikorero,iwhakaatuanohoki ratouieneira
25Kokoutoungatamarikiangaporopiti,atekawenata hokiiwhakatakotoriaeteAtuakiotatoumatua,imeara iakiaAperahama,Matouurikamanaakitiaaingahapu katoaotewhenua
26Mokoutouitetuatahi,itanawhakaarangaakeaiitana Tama,tetonongamaineiateAtuaiaiakiakoutouhei manaakiiakoutou,heiwhakatahuriitenei,iteneio koutouiokoutoukino.
UPOKO4
1¶A,iarauaekoreroanakiteiwi,kataemainga tohunga,terangatiraotetemepara,mengaHaruki,kia raua
2Hepourihokimotarauaakoiteiwi,motekauwhau hokiirungaiaIhuitearangamaiitehungamate
3Nakamauoratouringakiaraua,meingaanakiatiakina kiaaoraanotera,itemeakuaahiahi
4Otirahetokomahaotehungairongoitekupui whakapono;akotetokomahaongatangatametemeae rimamano
5Naiteaongaakekatuoratourangatira,ongakaumatua, ongakaraipi
6Na,kotetinotohunga,koAnaha,koKaiapa,koHoani, koArehanera,mengawhanaungakatoaotetohunganui, kahuihuikiHiruharama
7A,nokawhakaturiarauakiwaenganui,kauiratou,Tena koatemana,teingoaranei,imeatiaaiteneiekorua?
8Na,kuakiaPitaiteWairuaTapu,kameakiaratou,E ngarangatiraoteiwi,engakaumatuaoIharaira; 9Kiteuiuiatatouaianeimotemahipaiimahiakite turoro,ipeheatiaaiiaioraai; 10Kiamohiokoutoukatoa,meteiwikatoaoIharaira,na teingoaoIhuKaraitioNahareta,iripekatianaekoutou,i whakaarahiaakeneieteAtuaitehungamate,nanatenei tangataituoraaiitokoutouaroaro
11Kotekohatuteneiiwhakakahoretiaekoutou,enga kaihanga,akuameinganeiheiupokomotekokonga 12Kahorehokiheoraitetahiatu:kahorehokiheingoake atuirarooterangikuahomaikingatangata,eoraaitatou
13NakakiteratouitemaiaoPitarauakoHoani,aka mataukiarauaeharaitemeawhakaako,engarihehunga kuware,kamiharoratou;akamohioratoukeiaIhuano ratou
14Kakitehokiitetangataiwhakaorangiaetutahianame ratou,kahorerawaitaeatetahikupuwhakahemaratou
15Otirakamearatoukiahaerekiwahooterunanga,ka korerorerokiaratouano, 16Kamea,Meahaetatoueneitangata?kakiteaneihoki hemerekaranuikuameinganeierauakitehungakatoae nohoanaiHiruharama;aekoreetaeaematoute whakakahore
17Otira,kiakauaaiehorapaatukirotokiteiwi,kiakaha tatatouwhakawehiiaraua,keikorerokitetahitangataa muriakeneiirungaiteneiingoa
18Akarangatiaanarauaeratou,kameakiakauarawae korero,kiakauaewhakaakoirungaiteingoaoIhu.
19NakawhakahokiaPitarauakoHoanikiaratou,ka mea,Whakaaroaekoutou,katikaraneikitearoaroote Atuakokoutoukiawhakarangona,kauakiteAtua?
20Ekorehokieaheikiakauaekorerotiaemauangamea ikiteai,irongoaimatou
21Heoiwhakawehianaanoratouiaraua,atukuaanakia haere,kihaihokiikiteahemeaewhiuaairaua,iwehiite iwi:iwhakakororiakatoaneingatangataiteAtuamotaua meaimeatia.
22Notemeakuanekeatuitewhatekaungatauote tangataimeinganeikiaiateneimerekarawhakaora
23Akaotirauatetuku,kahaerekiorauahoa,akorerotia anangameakatoaikoreroaingatohunganuimenga kaumatuakiaraua
24A,itoratourongongaitenei,kakarangaakeratoukite Atuakotahitonutereo,kamea,EteAriki,kokoeteAtua, nananeiihangaterangi,tewhenua,temoana,mengamea katoaoroto;
25Nautekupuikorerotiaetemangaiotaupononga,o Rawiri,Heahakananaaingatauiwi,kawhakaarohorihori aingaiwi?
26Iwhakatikaakengakingiotewhenua,ihuihuinga rangatira,kitewhawhaikiteArikirauakotanaKaraiti
27HeponohokikuahuihuitahiaHerorarauakoPonotio PiratomengaTauiwi,meteiwioIharaira,kitauTama tapu,kiaIhuiwhakawahianeiekoe;
28Kitemeaitatouringa,itatouwhakaaroiwhakatakoto aiimuakiameatia
29Na,titiromai,eteAriki,aianeikiaratoukupu whakawehi:tukuamaihokikiauponongakiatinomaiate koreroitaukupu;
30Kokoeetotoromaianatouringakitewhakaora;kia mahiahokingatohumengameawhakamiharoirungaite ingoaotauTamatapu,oIhu
31A,kamututaratouinoi,kangaueuetewahiihuihuiai ratou;akikatoaratouiteWairuaTapu,amaianoaratou kitekoreroitekupuateAtua
32Kotahianongakau,kotahianowairuaotemanoote hungawhakapono:kihaianotetahioratouimea,manaake tetahioanataonga;engarihemeahuihuiaratoumeakatoa
33Anuiatutekahaiwhakapuakinaaiengaapotorote arangaoteAriki,oIhu:henuianotearohanoairungaia ratoukatoa
34Karehokitetahioratouihapa;
35Awhakatakotoriaanakingawaewaeongaapotoro:na katuwhainamaiatangata,maiatangata,hemeawhakarite kitemateoiatangata.
36AkoHohi,ihuainaengaapotorokoPanapa,kote tikangateneiinawhakamaoritia,Kotetamaate whakamarietanga,heRiwaiti,noKaiperutewhenua; 37Hewhenuatoratou,nahokonaatuana,mauriaananga moni,whakatakotoriaanakingawaewaeongaapotoro
UPOKO5
1NakotetahitangatakoAnaniateingoa,rauakotana wahine,koHapaira,ihokoatuitetahiwhenua;
2Apuritiaanaeiatetahiwahioteutu,kotanawahine hokiimohiokitauamea,mauriaanatetahiwahi, whakatakotoriaanakingawaewaeongaapotoro
3NakotemeatangaatuaPita,EAnania,nateahai whakakiiaaitoungakaueHatanakiatekakoekiteWairua Tapu,kiapuritiaatuaitetahiwahioteutuotewhenua?
4Itemeaetoeana,hetekaianeinauake?aimuriite hokonga,hetekaianeiiakoeano?heahateneimeai whakaaroaaiekoeirotoitoungakau?kahorekoeitekaki tetangata,engarikiteAtua
5A,noterongongaoAnaniaieneikupu,hingaanakiraro, materawa:henuianotewehiitaukitehungakatoai rongoieneimea
6Nakawhakatikangataitamariki,takaianaiaia,amaua atuanaiakiwaho,tanumiaana
7Ametemeaetorungahaoraimuriiho,katomomai tanawahine,kihaihokiimohioheahatemeakuameatia.
8NakotemeatangaaPitakiaia,Koreromaikiahau,ko teuturaneiteraihokonaatuaiekoruatewhenua?Anora kotera,Aera,motera.
9KameaaPitakiaia,heahakoruaiwhakaarotahiaiki tewhakamatautauiteWairuaoteAriki?nana,keite kuwahangawaewaeotehungaitanuitautane,maratou koeekawekiwaho
10Nahingatonuihoiakionawaewae,hemorawa:a,ko tetomongamaiongataitamariki,rokohangamaikuamate, nakaweaanaiakiwaho,tanumiaanakitetahaotanatane
11Anuiatutewehiotehahikatoa,otehungakatoaanoi rongoieneimea
12Anangaringaongaapotoroimahingatohumaha,me ngameawhakamiharo,irotoiteiwi;(inohotahianoratou katoaitewhakamahauoHoromona
13Aoeraatukihaitetahiimaiakitewhakaurumaikia ratou:otirawhakanuiaanaratoueteiwi.
14AihonoamaianotehungawhakaponokiteAriki,tona tini,tetane,tewahine
15Nareirahokikamauriaeratoungaturorokingaara, whakatakotoriaanakirungaingamoenga,ingawhariki, mekorenoaetaumarumaruihokiteatarangioPitatetahi oratouehaereana.
16Ihuikatoamaianotemanoingapakatoaepatataana kiHiruharama,metemaumaiingaturoro,itehungae whakaporeareatiaanaengawairuapoke;awhakaorangia anaratoukatoa.
17Nakawhakatikatetohunganuiratoukoonahoakatoa, aratetitorehangakingaHaruki,kitonuratouiteriri
18Nakapaoratouringakingaapotoro,makaanaratouki tewharehereherenui
19OtiranateanaheraateArikiiuakinangatatauote whareherehereitepo;
20Haere,etuirotoitetemepara,kakorerokiteiwiinga kupukatoaoteneiora.
21Akarongoratouitenei,katomokitetemeparaite atatu,kawhakaakoNakotehaerengamaiotetino tohungaratoukoonahoa,karangatiaanakiahuihuite runangamengakaumatuakatoaongatamaaIharaira,a tonotangataanakitewhareherehereheitikiiaratou
22Otira,notetaengaatuongakatipa,kihaiikiteairotoi tewhareherehere,kahokimai,kakorero,
23Kamea,Rokohinaatuematouetutakitonuanate whareherehereutonu,mengakaitiakietuanaiwahoo ngatatau;notewhakatuwheratanga,kahorehetangatai kiteaematouiroto
24A,nokarongotetohunganui,terangatiraotetemepara, mengatohunganuikieneimea,kapoheheratouheahara tetukungaihooteneimea
25Nakotehaerengamaiotetahi,kakorerokiaratou,ka mea,Nana,kotehungaimakaraekoutoukitewhare herehere,etumaineiitetemepara,ewhakaakoanaite iwi.
26Katahikahaereterangatiraratoukongakatipa,a arahinamaianaratou,otirakihaiitakakinotia;iwehihoki ratouiteiwi,keiakinaratoukitekohatu.
27A,kaotiratoutearahimai,kawhakaturiakimuaite runanga:nakauitetohunganuikiaratou,
28Kamea,Kihaiianeimatouiatawhakatupatoiakoutou kiakauaewhakaakoirungaiteneiingoa?na,kuakineia Hiruharamaitakoutouwhakaakoranga,aemeaanakoutou kiawhakairiangatotooteneitangatakirungakiamatou.
29NakawhakahokiaPitaratoukongaapotoro,kamea, MewhakarongoramatoukiteAtua,kauakitetangata
30NateAtuaootatoutupunaiwhakaaraakeaIhu,i whakamateanaekoutou,hemeawhakairikirungakite rakau.
31KuaotiiatewhakanohoeteringamatauoteAtuaki runga,heiPiriniha,heiKaiwhakaora,heihomaiite ripeneta,itemurungaharakiaIharaira
32Komatouanoonakaiwhakaatumoeneimea;hepera anoteWairuaTapu,ihomaineieteAtuakitehungae rongoanakiaia
33Na,itoratourongongaitenei,tutonukioratoungakau, akawhakaarokiawhakamatearatou
34NakawhakatikatetahiongaParihiirotoiterunanga, koKamarierateingoa,hekaiwhakaakoiteture,hetangata emohiotiaanaeteiwikatoa,kamea,kianekehiaatunga apotorokiwahomotetahiwapotonei;
35Nakotanameatangakiaratou,EngatangataoIharaira, kiatupatokitakoutouemeaaikieneitangata
36IngarakimurikawhakatikaakeaTeura,mete whakahuaiaiahetangatanui;ipirikiaiaetahitangata, patatakitewharau:napatuaihoia;akotehungakatoai ngohengohekiaia,whakamararatiaatuana,koreake.
37AmuriihoitauatangatakawhakatikaakekoHurao Kaririingaraotetatauranga,akumeaatuanaeiaetahio teiwikitewhaiiaia;akotehungakatoaingohengoheki aia,whakamararatiaatuana.
38Nakotakukuputeneikiakoutou,Katitemeakienei tangata,waihonoaihoratou;
39OtirakitemeanateAtua,ekorerawaetaeaekoutou tewhakakahore;keikiteaewhawhaianakoutoukiteAtua 40Awhakaaeanaratoukiaia:nakakarangatianga apotorokiaratou,kawhiua,kawhakatupatoriakiakaua rawaekoreroirungaiteingoaoIhu,atukuaanaratoukia haere.
41Heoihaerehariatuanaratouitearoarooterunanga, moratoukuameingaepaianakiawhakataurekarekatiamo tonaingoa.
42A,ingarakatoa,irotoitetemepara,ingawharekatoa, kahoreemututewhakaako,tekauwhauiaIhuKaraiti
UPOKO6
1¶Naiauara,itemeakatokomahahaerengaakongaka amuamungaHuraiKarikikingaHiperu,notemeai mahueoratoupouaruingatuwhangameaoteneira,o teneira.
2Katahikakarangatiaetetekaumaruatemanoonga akonga,kamea,Ekoreepaikiawhakarereaematoute kupuateAtua,akiamahitepu.
3Noreira,eokuteina,tirohiamaiirotoiakoutoukia tokowhitungatangataekorerotiapaitiaana,ekianaite WairuaTapu,itematauranga,amamatouratouewhakatu kiteneimahi
4Komatouiakautonukiteinoi,kitemahiitekupu
5Apaitonutekoreroatemanokatoa:akawhiriwhiriae ratouaTepene,hetangatakitonuitewhakapono,ite WairuaTapu,koPiripi,koPorokoro,koNikanora,ko Timona,koParemena,koNikoraheporohiraitino Anatioka
Nawhakaturiaanaratoukitearoaroongaapotoro:ka mututeinoi,kawhakapaioratouringakirungakiaratou.
7HeoitupuanatekupuateAtua;tinonuihaereanate tokomahaongaakongaiHiruharama;hetokomahaano hokiongatohungaingohengohekitewhakapono.
8AkoTepene,kitonuitewhakapono,itemana,nuiatu ngamerekaramengamerekaraimeatiaeiairotoiteiwi.
9Nakawhakatikaetahiotewharekarakia,ekiianeikote wharekarakiaongaRiperetini,mengatangataoHairini,o Arehanaria,otehungahokioKirikia,oAhia,katotoheki aTepene.
10Heoikihaiitaeaeratoutetuatukitonamataurangame tewairuaikoreroaiia
11Nakawhakakikiratouietahitangataheimea,Irongo matouiaiaekorerokohukohuanamoMohi,moteAtua anohoki.
12Nakawhakaohokiaeratouteiwi,ngakaumatua,me ngakaraipi,nakamauiakiaia,hopukiaana,kaweaatu anakiterunanga.
13Awhakaturiaanaeratouetahikaiwhakaatuteka,imea, Kahoreemututekorerokohukohuateneitangatamotenei wahitapu,moteture
14Irongohokimatoukiaiaemeaana,MateneiIhuo Naharetaewhakangaroteneikainga,ewhakaputakehoki ngaritengaihomaieMohikiatatou
15A,kotehungakatoaenohoanaiterunanga,katitiro pukiaia,kakiteitonamata,anohematanoteanahera.
UPOKO7
1¶Katahikameatetohunganui,Heponoraneieneimea? 2Nakameaia,Engatuakana,eokumatua,whakarongo mai;IputamaiteAtuaotekororiakitotatoumatua,kia Aperahama,iaiaiMehopotamia,akianoinohokiHarana, 3Kameakiaia,Haereatuitouwhenua,iouwhanaunga, ahaerekitewhenuaewhakaaturiaeahaukiakoe
4NahaeremaianaiaitewhenuaongaKarari,nohoana kiHarana:a,notematengaotonapapa,kawhakahekea maiiaeiaireirakiteneiwhenuaenohoneikoutou
5Akihaiihoatuhekaingamonaireira,kahorerawa, ahakoaheturangawaewaenoa:heoiioatiiakahoatua reiraeiaheikaingamona,moonaurihokiimuriiaia,ite meakahoreanoanatamariki
6AipeneitekoreroateAtua,Teratonaurienoho manenekitewhenuake;kawhakataurekarekatiahoki,ka tukinotiaeratou,ewharautau
7Na,koteiwiemeingaairatouheipononga,ka whakawakiaeahau,eaitateAtua:muriihoiteneikaputa mairatou,akamahikiahauiteneiwahi
8Aihomaianoeiakiaiatekawenataotekotinga:a whanauaketaAperahamakoIhaka,aitewaruongaraka kotia;naIhakakoHakopa;naHakopangatupunakotahi tekaumarua.
9Nakahaengatupuna,ahokonaanaaHohepakiIhipa: otiraiaiateAtua;
10Nanaiaiwhakaoraionamatengakatoa,ahoatuanaki aiahepai,hemataurangaitearoarooParaokingioIhipa; ameingaanaiaeiaheikawanamoIhipa,motonawhare katoa.
11NakaputahematekaikitewhenuakatoaoIhipa,o Kanaana,ahematenui:kihairawaikiteaheorangaeo tatoumatua.
12A,iterongongaoHakopa,hewitikeiIhipa,katonoae iaotatoumatua,kotetonongatuatahi
13A,notetonongatuarua,kawhakamohiotiaaHohepaki onatuakana;akamohiotiaeParaotewhanauoHohepa
14NakatonotangataaHohepakitekarangaitonapapa, iaHakopakiaia,meonahuangakatoa,ewhitutekauma rimangawairua
15NakahekeaHakopakiIhipa,akamate,aiameotatou matua.
16AkaweaatuanaratoukiHekeme,whakatakotoriaana kiteurupaihokonamairaeAperahama,hemonihiriwate utu,ingatamaaHamoraiHekeme
17A,nokatatamaitewamotekupuwhakaari,ioatiaite AtuakiaAperahama,katuputeiwi,katinihaerekiIhipa; 18Ataenoakitewhakatikangaakeotetahiatukingi, kihaineiimohiokiaHohepa
19Koiatemeananaitinihangaotatouwhanaunga,i whakatupukinootatoumatua,imeatiaaikiamakaatua ratoutamarikikeiora
20NotauawakawhanauaMohi,hetangataataahua; 21A,kamakaatuia,katangohiaakeiaetetamahinea Parao,aatawhaitiaanaheitamaitiakemana NaiatawhakaakonaaMohikingameakatoaote mataurangaongaIhipiana;ahemanarawaia,itekupu,i temahi
23A,katataonataukitewhatekau,kaurumaite whakaarokitonangakaukiahaereiakionatuakana,ki ngatamaaIharaira
24A,itonakitengaitetahioratouetukinotiaana,ka awhinatiaiaeia,akawhaiutumotetangataitukinotiara, patuaihoteIhipiana;
25HuanoaemohioonatuakanamatonaringaanoteAtua ewhakaoraairatou:heoikihairatouimohio
26Naiteaongaakekaputaatuiakiaratouiarauae whawhaiana,kameakiahouhiaraua,kamea,Emarama, hetuakana,heteina;heahakoutoukaheaitetahikitetahi?
27Otirapeiaatuanaiaetetangatananatehekitonahoa;i meaia,Nawaikoeimeaheirangatira,heikaiwhakawamo maua?
28Emeaanakoekitewhakamateiahau,mekoei whakamateraiteIhipianainanahi?
29NakatahutiaMohiitauakorero,anohomaneneanai Miriana;atokoruaanatamaiwhanaukireira
30A,nokatutukingatauewhatekau,kaputakiaia tetahianaheraateArikiitekorahaoMaungaHinai,iroto itemuraahiiterakau
31A,notekitengaoMohi,kamiharokitaua whakakitenga:a,iaiakawhakatataatukitematakitaki,ka putamaitereooIhowakiaia;
32Kamea,KoahauteAtuaooumatua,teAtuao Aperahama,teAtuaoIhaka,teAtuaoHakopaNawiri anaaMohi,kihaiimaiakitetitiroatu
33NakameateArikikiaia,Wetekinaouhuiouwaewae: kotewahihokietunakoeheoneonetapu
34Kuakiteahau,kuakitehokiitemateotokuiwienoho neiiIhipa,kuarongohokiitaratouaue,akuahekeihonei ahaukitewhakaoraiaratouNahaeremai,katonoakoee ahaukiIhipa
35NakotauaMohiiwhakakahoretiaraeratou,imeara ratou,nawaikoeimeaheirangatira,heikaiwhakawa?ko iaanoitonoaeteAtuaheirangatira,heikaiwhakaora,he meanateringaoteanaheraiputamairakiaiaiterakau.
36Naiaratouiarahimai,imuriihoitanamahingainga meawhakamiharo,ingatohu,kitewhenuaoIhipa,kite MoanaWhero,kitekorahahokiingatauewhatekau.
37KotauaMohioanoteneiimeaaturakingatamarikia Iharaira,MateAriki,mateAtua,ewhakaaraakehe poropitimokoutouirotoiokoutouteina,hepeneianome ahau;koiatakoutouewhakarongoai
38Koiaanoteneiitehahiitekoraharauakoteanaherai korerorakiaiaiMaungaHinai,kootatoumatuahoki:i riromaiiaiangakupuoraheihomaikiatatou
39Kihaineiotatoumatuaipaikitewhakarongokiaia, heoipeiaatuanaiaeratou,ahokianaoratoungakauki Ihipa;
40AimearatoukiaArona,Hangaetahiatuamotatouhei haerekimuaiatatou:koteneiMohihokiiarahinamainei tatouitewhenuaoIhipa,kahoretatouemohiokuaahatia raneiia.
41Heoihangaanaeratouhekuaokauiauara,tapaeaana hepatungatapumatauawhakapakoko,akoaanaoratou ngakaukingamahiaoratouringa
42NakatahuriketeAtua,tukuaatuanaratoukiakarakia kiteopeoterangi;kotemeahokiiaituhituhiakite pukapukaangaporopiti,EtewhareoIharaira,ihomai raneiekoutoukiahaungapatungatapumengapatunga tapuingatauewhatekauitekoraha?
43NakuamaukoutoukitetapenakaraoMoroko,kite whetuotokoutouatuaoReipana,kingawhakapakokoi hangaekoutouheikoropikoatu;na,makukoutouekawe atukitawahioPapurona
44Iotatoumatuatetapenakaraotewhakaaturangaite koraha,tanahokiiwhakariteai,imeaaikiaMohikia hangaeia,kiaritekitetauiraikiteaiia
45AimauriamaieotatoumatuaimurineimeIhukite kaingaongaTauiwi,ipeianeieteAtuaitearoarooo tatoumatua,ataeanoatiangaraoRawiri;
46IpaingianeiiaeteAtua,aiinoihokimanaerapuhe nohoangamoteAtuaoHakopa
47NaHoromonaiaihangahewharemona
48Heahakoara,ekoreteRungaRawaenohokinga whareihangaeteringa;kotateporopitiikiai,
49Koterangitokutorona,kotewhenuatokuturanga waewae:hewharepeheatakoutouehangaaimoku?eaita Ihowa:koteaharaneitewahieokiokiaiahau?
50Eharaianeiitokuringananaeneimeakatoaihanga?
51Etehungakakimaro,kahoreneiikotiatengakaume ngataringa,hewhakakeketonutakoutoukiteWairua Tapu:ritetonukitaokoutoumatuatakoutoumahi
52Koteheaongaporopitikihaiiwhakatupuriakinotiaeo koutoumatua?patuaihoeratoutehungaikoreroimuai tehaerengamaioteMeaTika;kokoutouneionakaituku, onakaikohuru.
53Kotehungakuariroiaratouteture,itangaanaherai whakatakotomaiai,heoikahoreimaukiaratou
54Karongoratoukieneimea,turawakirotokioratou ngakau,teteaanaoratounihokiaia
55Otiiakoia,kitonuiteWairuaTapu,titiromatatauatu anakiterangi,kakiteitekororiaoteAtua,iaIhuhokie tuanaiteringamatauoteAtua;
56Akamea,Nana,ekiteanaahauingarangietuwhera ana,akoteTamaatetangataetuanaiteringamatauote Atua
57Nahenuitoratoureokitehamama,kapuruioratou taringa,akotahitonuteomatangaatukiaia.
58Kamakaiakiwahootepa,aakinaanakitekohatu:ko ngakaititiroiwhakatakotooratoukakahukingawaewaeo tetahitaitamariki,koHaorateingoa
59HeoiakinaanaeratouaTepenekitekohatu,meiae karangaanakiteAtua,emeaana,EteAriki,eIhu,toku wairuakiakoe.
60Katahiiakatuturikiraro,kakaranga,henuitereo,Ete Ariki,kauateneimeaewhakairiakiaratouKamutuenei koreroana,kamoeia
UPOKO8
1¶AireiraaHaoraewhakaaeanakitonamatengaNai tauawakaohohewhakatoinganuikitehahiiHiruharama; amararakatoaanaratoukingawahikatoaoHuria,o Hamaria;
2AnatehungawhakaaroaTepeneitana,ahenuitaratou tangihangamona.
3KoHaoraia,tahoroaanaeiatehahi,tomoanakitena whare,kitenawhare,toiaatungatanemengawahine, hoatuanakirotokitewhareherehere.
4Noreirakoratoutonu,kongameaiwhakamararatiara,i haereerekitekauwhauitekupu
5NakoPiripiihekeatukitepaoHamaria,akauwhauana iateKaraitikiaratou
6Nakotahitonutewhakaarootemanokitewhakarongo kingameaikoreroaiaPiripi,iaratouerongoana,ekite anaingamerekaraimeaaiia
7Iputamaihokingawairuapokeirotoitetiniongamea enohoiaana,henuitereokitekaranga:hetokomahaano ngapararutiki,ngakopaiwhakaorangia
8Anuiatutekoaotauapa.
9Naireiratetahitangata,koHaimonateingoa,hemahi makututanaimuairotoitauapa,amiharoanateiwio Hamaria,imeahokiiaiahetangatanui.
10Iwhakarongokatoakiaiateitimeterahi,imea,Kote kahanuioteAtuateneitangata
11Aiwhakarongoratoukiaia,notemeakuaroakeratou emiharoanakingamahimakutu
12A,noratoukawhakaponokiaPiripiekauwhauanai ngameaoterangatiratangaoteAtua,moteingoahokio IhuKaraiti,kairiiriaratou,ngatanemengawahine
13KoHaimonatonuiwhakapono:akairiiria,kapiritahi kiaPiripi;a,notonakitengaingamerekaramengatohui mahia,kamiharo
14A,terongongaongaapotoroiHiruharamakuatangoa HamariaitekupuateAtua,katonoaatueratouaPitaraua koHoanikiaratou
15Na,itoratoutaengakiraro,kainoimoratou,kiariro maiteWairuaTapuiaratou.
16(Kahoreanohokiiaitaunoakitetahioratou:iiriiria anoratouirungaiteingoaoteAriki,oIhu)
17Meireirakawhakapakiaihooratouringakirungakia ratou,akariromaiteWairuaTapuiaratou
18A,notekitengaoHaimonanatewhakapangaonga ringaringaongaapotoroihomaiaiteWairuaTapu,ka hoatuhemonikiaratou;
19Kamea,Homaianohokiteneimanakiahau,kiariroai teWairuaTapuitetangataewhakapakiaatuaieahaunga ringakirunga
20NakotemeatangaaPitakiaia,Kiapiraungatahikorua kotaumoni,inakoekawhakaaromatemonikawhiwhiai kitemeahomainoaateAtua
21Kahorehewahimau,kahorehetaungamouiteneimea: kahorehokiitikatoungakauitearoarooteAtua
22Na,ripenetatiateneikinoou,ainoikiteAtua,mekore emuruatewhakaarootoungakau
23Kuakitehokiahaukeirotokoeiteaukawa,keitehere otekino
24NakawhakahokiaHaimona,kamea,Makoruaeinoi mokukiteAriki,keipakiahautetahiongameakua korerotiamainaekorua
25A,kamututarauawhakaatu,tarauakauwhauitekupu ateAriki,kahokikiHiruharama,hemahahokingakainga ongaHamariikauwhautiaaierauaterongopai
26NakakoreroteanaheraateArikikiaPiripi,kamea, Whakatika,haerekitetonga,kitearaehekeatuanai HiruharamakiKaha;hekorahatera
27Whakatikaanaia,haereana:nakotetahitangatao Etiopia,heunaka,hetangatanuinaKanarahi,kuinionga Etiopiana,kotekaitiakiiaoanataongakatoa,ihaereki Hiruharamakitekarakia;
28Ehokimaiana,enohoanairungaitonahariata,e koreroanaiaIhaiaporopiti
29NakameateWairuakiaPiripi,Whakatataatu,ka haereatukoekitehariatara.
30NakaomaatuaPiripikiaia,karongoiaiaekorero anaiaIhaiaporopiti,kameaatu,Ematauanaraneikoeki tauekorerona?
31Anorakoia,Mepeheakoia,kitekoretetahiheiarataki iahau?NakameaiakiaPiripikiaekekirungakianoho tahimeia
32Na,kotewahiotekaraipitureekoreroneiia,kotenei, Iarahinaiaanohehipikiapatua;a,meteremeewahangu anaitearoarootonakaikutikuti,kihaiikuihitonawaha 33Ionawhakaitingaiwhakakoreahewhakawamona:ma waihokitonawhakatupurangaekorero?kuatangohiaatu hokitonaoraitewhenua
34NakawhakahokiteunakakiaPiripi,kamea,Tenakoa, mowaiteneikoreroateporopiti?monaake,motetahiatu tangataranei?
35NakapuakitemangaioPiripi,akatimataitaua karaipiture,kakauwhauiaIhukiaia.
36A,iarauaehaereanaitehuarahi,kataeaturauaki tetahiwai,kameateunaka,Na,hewaitenei;heahatemea ekoreaiahaueiriiria?
37AnorakoPiripi,Kitewhakaponotoungakaukatoa,e aheianokoeNakawhakahokiia,kamea,Ewhakapono anaahaukoIhuKaraititeTamaateAtua.
38Katahiiakawhakahauitehariatakiatu:kahaereatu rauatokoruakirotoitewai,aPiripirauakoteunaka;na kairiiriaeia.
39A,itorauaputangaakeitewai,kahakinaatuanaa PiripieteWairuaoteAriki:amututonutekitengaatuote unakaiaia:heoihaerehariatuanaiaitonaara.
40KoPiripiiaikiteakiAhota:a,iaiaehaereana, kauwhauanaiakingapakatoa,ataenoakiHiharia
UPOKO9
1HeoikeitepuakianoiaHaoratekupuwhakawehi,te patumongaakongaateAriki,ahaereanakitetohunga nui;
2Keitetonopukapukaiaiakingawharekarakiaki Ramahiku,kitekiteatetahinotehuarahi,ahakoatane, wahineranei,kiamauriahereheretiamaieiaki Hiruharama
3Naiaiaehaereana,kawhakatataiakiRamahiku:na, kuawhitiwhakareremaikiaiahemaramanoterangia tawhionoa.
4Ahingaanaiakitewhenua,karongoitereoemeaana kiaia,EHaora,eHaora,heahatauewhakatoineiiahau?
5Kameaia,Kowaikoe,eteAriki?KameateAriki,Ko Ihuahauewhakatoianeiekoe:hepakekerawatauwhana kingakoikoi.
6Nawirianaia,ihiihiana,kamea,EteAriki,kiaaha ahau?NakameateArikikiaia,Whakatika,haerekitepa, akakorerotiakiakoetauemeaai.
7Na,kongatangataihaeretahimeia,tureokoreana, rongokauanakitereo,kahoreiaikitetangata
8NakawhakatikaakeaHaoraitewhenua;a,ite tuwheratangaoonakanohi,karerawaiaikitetangata:na kaarahinaaringatiaiaeratou,kakaweakiRamahiku 9Aetoruonaraekoreanaekite,kihaihokiikai,kihaii inu.
10¶NaiRamahikutetahiakonga,koAnaniateingoa;ka meateArikikiaia,hekite,EAnaniaAkameatera, Teneiahau,eteAriki.
11NakameateArikikiaia,Whakatika,haerekitearae kiianeikoTorotika,kauiirotoitewhareoHuramo tetahikoHaorateingoa,noTarahu:na,keiteinoiia
12Akuakiteiaitetahitangata,koAnaniateingoa,etomo maiana,ewhakapaanaionaringakiaia,kiakiteaiia.
13NakawhakahokiaAnania,EteAriki,hetokomaha ahauirongokiteneitangata,kitenuiotekinoimeaaiia kitauhungatapuiHiruharama;
14Ateneianokeiaiahemananangatohunganuikite hereitehungakatoaekarangaanakitouingoa
15NakameateArikikiaia,Haere:hemeawhiriwhiri hokiiamaku,heimauitokuingoakitearoaroonga Tauiwi,ongakingi,ongatamaaIharaira; 16Kawhakakiteahokieahaukiaiatenuiongamamaee mamaeaiiamotokuingoa
17NahaereanaaAnania,tomoanakirotokitewhare;ka whakapaionaringakirungakiaia,kamea,Etokuteina, eHaora,nateAriki,naIhu,iputamairakiakoeitearai haeremainakoe,itonoamaiahauekoe,kiakiteaikoe, kiakiaihokiiteWairuaTapu.
18Namareretonuihoetahimea,anoheunahi,iona kanohi,akitetonuia,kawhakatika,kairiiria
19Nakakaiia,kawhaikaha.NanohoanaaHaorakinga akongaiRamahikumoetahira
20AreiratonukauwhautiaanaeiaateKaraitiirotoinga wharekarakia,koteTamaiaateAtua.
21Amiharokatoatehungairongokiaia,kamea;Heteka ianeikoiateneinanaiwhakangarotehungaikarangaki teneiingoaiHiruharama,ahaeremaianakikonei,kia hereaairatoueiakingatohunganui?
22KoHaoraiakanuihaerekeatutekaha,a whakapororarutiaanaeiangaHuraienohoanai Ramahiku,iaiaewhakakiteanakoteKaraititenei 23A,kamahangarakapahure,karunangangaHuraikia whakamateaia;
24HeoiimatauaHaorakitaratouwhakapapangamona Awhangaanaratoukingatatauiteao,itepo,kia whakamateaia.
25Nakamaungaakongakiaiaitepo,tukuaihoanae ratouratetaiepairotoitekete.
26A,itetaengaoHaorakiHiruharama,kawhaiiakiauru atuiakingaakonga:heoiwehikatoaanaratouiaia,kihaii whakaponoheakongaia
27NakamauaPanapakiaia,aarahinaanaiakinga apotoro,korerotiaanaeiakiaratoutonakitengaiteAriki iteara,tanakorerotangakiaia,metanamaiakite kauwhauiRamahikuirungaiteingoaoIhu
28Nakanohoiakiaratou,haereeremai,haeremaianai Hiruharama.
29AmaiatonutanakoreroirungaiteingoaoteAriki,o Ihu,totoheanakingaKariki:otirakawhairatoukia whakamateaia.
30Notemohiotangaongatuakana,kamauriaiaeratouki rarokiHiharia,atonoaatuanaiakiTarahu
31Nakawhaitangamanawatehahi,putanoaiHuria katoa,iKariri,iHamaria,atupuana;haereanairungaite wehioteAriki,itewhakamarietangahokiateWairua Tapu,nokawhakatupuake.
32Na,iaPitaehaereereanaputanoangawahikatoa,ka taeihohokiiakitehungatapuenohoanaiRaira
33KakiteaeiaireiratetahitangatakoIniateingoa,kua waruonatauetakotoanairungaitonamoenga;he pararutikihokiia
34NakotemeatangaaPitakiaia,EInia,kaorakoeia IhuKaraiti:whakatika,wharikitiatoumoengaNa whakatikatonuakeia
35IkitekatoahokiiaitehungaenohoanaiRaira,i Harona,atahurianakiteAriki
36¶NateratetahiakongaiHopaenohoana,koTapitate ingoa,kotewhakamaoritangakoRoka:hewahineteneii arokingamahipai,kingamahiatawhairawakore
37Aiauarakaturorotiaia,kamate:akaotiiatehoroie ratou,kawhakatakotoriaiakitetahirumairunga.
38Na,itemeaetataatuanaaRairakiHopa,karongonga akongakeireiraaPita,akatonoaeratoutokoruanga tangatakiaia,heimea,Kauaewhakaroatehaeremaikia ratou
39NawhakatikaanaaPita,haereanaiarauaItonataenga atu,kamauriaiakitetahirumairunga:nakatunga pouarukatoaitonatahaetangiana,ewhakaatuanainga koti,ingakakahuihangaeRoka,iaiaenohoanaiaratou
40OtiiakatonoaratoukatoaePitakiwaho,katukuiai onaturi,kainoi;katahuriakeiakitetupapaku,kamea, Tapita,earaNakatitiroonakanohi:a,itonakitengaia Pita,kanohoiakirunga.
41Nakahoatueiatonaringakiaia,kawhakaaraakeia ia;akarangatiaanaeiatehungatapumengapouaru,a tukuaoratiaatuanaia.
42AimohiotiateneimeaputanoaiHopakatoa;ahe tokomahaiwhakaponokiteAriki
43AhemahaonarainohoaiiakiHopa,kiaHaimona kaimahihiako
UPOKO10
1NaiHihariatetahitangata,koKoroniriateingoa,he keneturionotepuikiiakotoItari;
2Hetangatakarakiaia,ewehianaiteAtua,ratoukotona wharekatoa,hemahaanamahiatawhaikiteiwi,mete inoitonukiteAtua.
3Ikitenuiia,hewhakakitenga,itemeakatatakiteiwao ngahaoraotera,itetahianaheraateAtua,ehaeremaiana kiaia,emeaanahokikiaia,EKoroniria
4Nakatitiromatatauatuiakiaia,kawehi,kamea,he aha,eteAriki?Kameaterakiaia,Kuataeakeauinoime aumahiatawhai,heiwhakamaharakitearoarooteAtua.
5NatonoaaianeihetangatakiHopa,kitetikiiaHaimona, koteruaneioonaingoakoPita
6HemanuhiriianaHaimonakaimahihiako,itetahaneio temoanatonawhare:manaekorerokiakoetauemeaai 7A,noterirongaatuoteanaheraikoreroneikia Koroniria,kakarangatiaeiatokoruaoanaponongatane, metetahihoiakarakianotehungaemahitonuanakiaia; 8A,kaotieneimeakatoatekorerokiaratou,katonoa ratoueiakiHopa
9Iteaongaake,iaratouehaereana,ewhakatataatuana kitepa,kakakeaPitakirungakitetuanuikiteinoiite onoongahaora
10Nakapakiaiatematekai,kameakitekai:otiraia ratouetakamaiana,katauihotewairuamatakitekiaia.
11Akakiteiterangietuwheraana,metetahimeaeheke ihoanakiaia,anohekakahunuitemeaihereakingapito ewha,katukuihokitewhenua;
12Ireirangamomokararehewaewaewhakatoaote whenua,ngakararehemohoao,ngameangokingoki,me ngamanuoterangi
13Ireirakaputamaihereokiaia,Whakatika,ePita; patua,kainga.
14KoPitaiaimea,Kahore,eteAriki;kahorehokiahaui kaiitemeanoa,itemeapokeranei
15Kakoreromaianotereokiaia,katuaruatia,Koate Atuaimeaaikiama,kauaekiiaekoehenoa
16Etorumeatangaotenei:katangohiaatuanotauamea kiterangi.
17Na,iaPitaewhakaaroaroanairotoiaiaanoheahate tikangaoteneiwhakakitengaikiteaiia,na,kongatangata itonoamaieKoroniria,kuauikitewhareoHaimona,etu anaimuaitekuwaha;
18Nakakarangamai,kaui,keireiraraneienohoanaa Haimona,teruaneioonaingoakoPita.
19A,iaPitaewhakaaroanamotauawhakakitenga,ka meateWairuakiaia,Nana,tokotorueneitangataerapu anaiakoe.
20Nawhakatika,hekeatu,haeretahikoutou,keiruarua; nakuhokiratouitonomai
21NakahekeatuaPitakingatangataitonoamaikiaiae Koroniria;kamea,Nana,koahauteneierapuneikoutou: heahatetakeihaeremaiaikoutou?
22Nakamearatou,KoKoroniriatekeneturio,hetangata tika,ewehianaiteAtua,ekorerotiapaitiaanaeteiwi katoaongaHurai,iwhakatupatohiaeteAtuaeteanahera tapukiatikinakoekitonawhare,kiarongoaiia.kupunau.
23Nakarangatiaanaratoueiakirotoheimanuhirimana AiteaongaakekahaeretahiratoukoPita,koetahiteina noHopaihaeretahimeia.
24AaoakekatomoratoukiHihariaNakoKoroniriae tatarianakiaratou,kuakarangatiahokionawhanaunga meonahoatupu.
25A,nokatomoatuaPita,katutakiaKoroniriakiaia,ka hingakionawaewae,kakoropikokiaia
26OtirakawhakaaraakeaPitaiaia,kamea,Etukirunga; Hetangataanoahau
27Na,iaiaekoreroanakiaia,katomoatuiakiroto,ka kitehetokomahakuahuihui
28Kameaiakiaratou,Ematauanakoutouekoreetika kianohotahitetangataHurai,kiahaereaturaneikitetahi iwike;engarikuawhakakiteamaieteAtuakiahaukia kauaekiiaeahauhenoa,hepokeranei
29Koiaahauihaeremaiai,kihaiiahaitetikingaakei ahau:na,kauineiahau,heahatetakeitikinaakeaiahaue koutou?
30KameaaKoroniria,Kawhangarainaianeitaemaiki teneihaora;aiteiwaongahaorakainoiahauirotoitoku whare,na,kotetangataetuanaitokuaroaro,kanapatonu tekakahu.
31Emeaana,EKoroniria,kuarangonatauinoi,ae maharatiaanaaumahiatawhaiitearoarooteAtua
32Na,tonotangatakiHopa,kitetikiiaHaimona,terua neioonaingoakoPita;hemanuhiriiairotoitewhareo Haimonakaimahihiako,itetahaotemoana;
33Ireiratonukatonotangataatuahaukiakoe;hepai hokitohaerengamai.Noreirakeikoneikatoamatouite aroarooteAtua,whakarongoaikingameakatoai whakahauaeteAtuakiakoe
34NakapuakitemangaioPita,kamea,Heponokakite ahauekoreteAtuaewhakapaikanohi
35Otiiairotoingaiwikatoakotetangataewehianakia ia,aemahianaitetika,kapaingiaeia
36KotekupuitukuamaieteAtuakingatamarikia Iharaira,hekauwhauiterangimarienaIhuKaraiti:(koia teArikiongameakatoa;
37Kotenakupu,emeaanaahau,ematauanakoutou,i kauwhautiaraputanoaiHuriakatoa,itimatamaiiKariri, imuriiteiriiringaikauwhautiaeHoani;
38ArakoIhuoNaharetatateAtuawhakawahingaiaiaki teWairuaTapu,kitekaha:ahaereereanaiakitemahiite pai,kitewhakaoraitehungakatoaipehiaeterewera;ia iahokiteAtua
39Komatouhokingakaiwhakaatuongameakatoaimea aiiakitewhenuaongaHurai,kiHiruharamahoki;ipatua eratou,taronatiaanakirungakiterakau
40IwhakaarahiaakeiaeteAtuaitetoruongara,a whakakiteanuitiaanaia;
41Eharaitemeaeteiwikatoa,engarietehungai whiriwhiriaimuaeteAtua,araematou,ikaitahinei,i inutahineimeia,imuriitonaarangaakeitehungamate
42Iwhaikupuanoiakiamatoukiakauwhaukiteiwi,kia whakaatu,koiatateAtuaiwhakariteaiheikaiwhakawa mongatangataora,mongatangatamate
43Hekaiwhakaatungaporopitikatoamona,aramatona ingoakawhiwhiaikitemurungaharangatangatakatoae whakaponoanakiaia
44IaPitaanoekoreroanaieneikupu,katauihote WairuaTapukitehungakatoaewhakarongoanakite kupu
45A,kotehungaotekotingaiwhakapononei,konga meaihaeretahimaimePita,miharoananotemeakua ringihiatahitiaihoteWairuaTapukingaTauiwi
46Irongohokiratoukingareoikoreroairatou,i whakanuiaiiteAtua.NakawhakahokiaPita,kamea, 47Eaheiraneitewhakakahoreetetahitewaikeiiriiria eneikuawhiwhitahineimetatoukiteWairuaTapu?
48Nakawhakahauiakiairiiriaratouirungaiteingoaote ArikiNakatoheratoukiaiakianohomoetahira
UPOKO11
1¶AkarongongaapotoromengatuakanaiHuria,kua tangohokingaTauiwitekupuateAtua.
2A,notetaengaakeoPitakiHiruharama,katautohetohe tehungaotekotingakiaia;
3Imeaia,Ihaerekoekirotokingatangatakihaiikotia,i kaitahimeratou
4KoPitaiaikoreroitetimatanga,iwhakamaramaatukia ratou,imea,
5Itepaahau,iHopa,einoiana:akakitemoemoeaahaui tetahiwhakakitenga,Kotetahimeaehekeihoana,anohe kakahunui,hemeatukuihoiterangimangapitoewha;a kuataemaianokiahau
6Notewhakamaungaatuookukanohikitauamea,ka whakaaroahau,akakiteingakararehewaewaewhaote whenua,mengakararehemohoao,mengameangokingoki, mengamanuoterangi.
7Akarongoahauhereoemeamaianakiahau, Whakatika,ePita;patuakakai
8Otirakakiatuahau,Kahore,eteAriki:kianohokitetahi meanoa,pokeranei,itapokonoakitokumangai.
9Nakawhakahokimaianohereonoterangi,Koate Atuaimeaaikiama,kauaekiiaekoehenoa
10Etorungameatangaotenei:kahutiakatoatiaatuanoki terangi
11Naitauawaanokuatungatangatatokotorukimuaite whareinohoaiahau,hemeatonomainoHihariakiahau
12NakameateWairuakiahaukiahaeretahimatou,kia kauaahaueruarua.Ihaeretahianoiahaueneiteina tokoono,atomoanamatoukitewhareotauatangata:
13Nakakorerotiaeiakiamatoutonakitengaitetahi anaherairotoitonawhareetuana,kameakiaia,Tonoa etahitangatakiHopa,kitetikiiaHaimona,koteruaneio onaingoakoPita;
14Manaekorerokiakoeetahikupu,eoraaikoutouko touwharekatoa
15Akatimataahaukitekorero,katauihoteWairuaTapu kirungakiaratou,kaperaanomekiatatouitetimatanga.
16KatahiahaukamaharakitekupuateAriki,kitanai meaai,iiriiriraaHoanikitewai;engarikairiiriakoutou kiteWairuaTapu.
17Na,ritetonukitateAtuameaihomaiaikiaratouki tanaihomaiaikiatatou,itehungaiwhakaponokite Ariki,kiaIhuKaraiti;heahaahau,iwhakakekeaiahauki teAtua?
18A,karongoratoukieneimea,mutuputaratoukorero, kawhakakororiaiteAtua,kamea,Koiaano,kuahomai hokieteAtuakingaTauiwiteripenetaeoraai
19Na,kotehungaiwhakamararatiaatuirungaite whakatoiiputaakemoTepene,haereanaratouataenoa kiPinikia,kiKaiperu,kiAnatioka,metekauwhauite kupukingaHuraianake,kahorekitetahi
20KoetahioratouhetangatanoKaiperu,noHairini,ito ratoutaengakiAnatioka,kakorerokingaKariki,ka kauwhauiteAriki,iaIhu
21KoteringahokioteArikiiaratou:ahetokomaharawa iwhakapono,itahurikiteAriki
22Nakataetoratourongokingataringaotehahii Hiruharama:akatonoaeratouaPanapakiahaereki Anatioka
23Notonataengaatu,kakiteitearohanoaoteAtua,ka hari,kawhakahauiaratoukatoakiautengakau,kiapiri kiteAriki
24Hetangatapaihokiia,kitonuiteWairuaTapu,ite whakapono:henuianotehungaihonoakiteAriki.
25KatahikahaereatuaPanapakiTarahu,kiterapuia Haora
26A,nokakiteaiaeia,kakaweamaiiaeiakiAnatioka Akotahitinotauihuihuiairatoukitehahi,ahenuite tangataiwhakaakona.Kongaakongaihuainahe KaraitianaitetuatahiiAnatioka
27¶NaiauarakahaeremaietahiporopitiiHiruharamaki Anatioka.
28Akatuaketetahioratou,koAkaputeingoa,ka whakakite,hemeanateWairua,terakapahematenuiite
matekaikitewhenuakatoa:iputaanoteneiingarao Karauria.
29Uaopuaa‘eratemaupǐpǐiteauita’naenehenehee horoaitetauturuitemautaeaeiparahiiIudeara.
30Peraanahokiratou,tukuaatuanakingakaumatuama teringaoPanaparauakoHaora
UPOKO12
1¶NaitauawakatotoroatungaringaoKingiHeroraki tetukinoietahiotehahi
2AwhakamateaanaeiakitehoariaHemi,tetuakanao Hoani.
3A,notonakitengaepaianakingaHurai,kaangaiakite hopuhokiiaPita(Nakongaraotetarorewenakore)
4A,nokamauia,kamakakitewhareherehere,katukua kingahoiakotahitekaumaonokiatiakina;Kote whakaaromomuriihooteArangakawhakaputainamaiia kiteiwi.
5NakapuritiaaPitakirotokitewhareherehere:otiia kihaiimutumututeinoiatehahikiteAtuamona
6A,nokameaaHerorakiawhakaputainamaiiakiwaho, itauapoemoeanaaPitaiwaenganuiongahoiatokorua, hemeaherekingamekamekaerua:mengakaitiakiimua itetatauetiakianaitewhareherehere.
7Na,kuatumaitetahianaheraateArikikiaia,atiaho anatemaramairotoitewhareherehere:nakapapakiiai tekaokaooPita,kawhakaaraiaia,kamea,Eara,hohoro. Amarereanaonamekamekaionaringa
8Kameaatuanoteanaherakiaia,Whitikiiakoe,kahere iouhu.Nakaperaanoia.Kameaanokiaia,Kakahuria toukakahu,arumaiiahau
9Nakahaereiakiwaho,kaaruiaia;akihaiimohiohe ponotateanaheraimeaai;engariiwhakaaroiahe whakakitengatanaikiteai
10A,nokamahueiarauatetuatahi,tetuaruaonga kaitiaki,kataerauakitetataurinoiteputangaatukitepa; ihuakinoaatukiaratou:kaputaaturatou,kahaerena tetahiara;amawehetonuatuteanaheraiaia
11A,itehokingaakeotewhakaarooPita,kameaia, Katahiahaukatinomohio,kuatonomaiteArikiitana anahera,heiwhakaoraiahauiteringaoHerora,ite tumanakokatoaanohokiateiwiongaHurai.
12A,nokawhakaaroaroiakitauamea,kahaereiakite whareoMeriwhaeaoHoani,koteruaneioonaingoako Maka;hetokomahahokiihuihuikiteinoi.
13A,notepatototangaaPitaitetatauotekuwaha,katae maitetahikotirokitewhakarongo,koRorateingoa.
14A,nokamohioiakitereooPita,kihaiiuakinatetatau itehari,heoiomaanakiroto,kitekorerokeitetataua Pitaetuana
15Nakamearatoukiaia,Ehaurangianakoe.Engariikii tonuiaheperaanoNakamearatou,Kotonaanahera
16MetepatukitonuanoteraaPita:a,itaratouuakanga, kakiteiaia,kamiharo
17Nakapepehiatutonaringaiaratoukiakauaekuihi,ka korerotiakiaratoutonawhakaputangamaieteArikiite whareherehereKamea,Haere,korerotiaeneimeakia HemiratoukongateinaNakaputaia,ahaereanaki tetahiatuwahi.
18Naiteaongaakeanootera,kihaiiititepororaruonga hoia,iahatiaraneiaPita
19NakarapuaHeroraiaia,a,notekorengaikitea,ka whakawaingakaitiaki,kawhakahaukiawhakamatea.Na kahaereatuiaiHuriakirarokiHiharia,anohoanaireira 20NakanuiteririoHerorakitehungaoTaira,oHairona: otirakahuihuimairatoukiaia,a,itoratouhoaaParatuha, tekaitiakirumaotekingi,katonokiamauterongo;note meahemeawhangaitoratouwhenuaitotewhenuaote kingi.
21AitetahiraiwhakariteakakakahuaHeroraitekakahu kingi,kanohokirungakitetorona,awhakatuanakia ratou
22Nakotekarangatangaateiwi,hereoatua,eharaitote tangata.
23IreirapuanokapatuaiaeteanaheraateAriki,note meakihaiihoatueiatekororiakiteAtua:akaingaanaia etekutukutu,hemoake.
24KotekupuiaateAtuaitupu,inuihaere
25NakahokiaPanaparauakoHaoraiHiruharama,ite otingaotarauamahi,kamauriaaHoani,koteruaneio onaingoakoMaka
UPOKO13
1¶NaitehahiiAnatiokaetahiporopitimeetahi kaiwhakaako;koPanapa,koHimionaihuainaneiko Nikera,koRukianoHairini,koManaena,iwhakatupuria tahitiameHeroratetaraki,meHaora
2A,iaratouekarakiaanakiteAriki,enohopukuana,ka meateWairuaTapu,MotuhiamaikiahauaPanaparaua koHaorakitemahiikarangatiaairauaeahau
3Na,kamututaratounohopukumeteinoi,akapopoki ihoioratouringakiaraua,katonoaaturauakiahaere 4Na,katonoaneirauaeteWairuaTapu,kahaereki Herukia;arereatuanaireirakiKaiperu.
5Na,iarauaiHarami,kakauwhautiaerauatekupuate AtuairotoingawharekarakiaongaHurai:iarauaanoa Hoaniheikaimahi.
6A,notoratouhaerengaatuitemotukiPapaho,kakitea tetahitangatamakutu,heporopititeka,heHurai,ko Paraihuteingoa.
7Itetinokawanaia,iaHerekiuPaora,hetangatamahara; AkarangatiaanaeratouaPanaparauakoHaora,ihiahia kiarongoitekupuateAtua.
8OtiraitautohekiarauaaErimatetohungamakutu(kote whakamaoritangahokiteneiotonaingoa),imeakiatahuri ketetinokawanaitewhakapono.
9NakoHaora,ekiianeikoPaora,kitonuiteWairua Tapu,katitirokiaia;
10Akamea,Etetangatakitonuingahiangakatoa,inga mahinanakia,etetamaaterewera,hoaririongamahitika katoa,ekoreianeikoeemutukitewhakaputakeingaara tikaoteAriki?
11Nana,teneitepaoteringaoteArikikiakoe,ka matapotiakoe,ekoreekiteiteraatakanoatetahiwaNa takatonuihokiaiahekohumetepouri;ahaereereanaia kiterapuitetahiheiarahiiaia
12A,notekitengaotekawanaitauameatanga,ka whakaponoia,imiharohokikiteakoateAriki
13NakarereatuaPaoraratoukoonahoaiPapaho,kau kiPerekaiPamapuria:awhakarereanaaHoaniiaraua, hokianakiHiruharama
14¶KorauaiahaereatuanaiPereka,taetonuatuki AnatiokaiPihiria,atomoanakitewharekarakiaitera hapati,nohoana
15Akamututekorerotangaoteture,ongaporopiti,ka tonotangatangarangatiraotewharekarakiakiaraua,ka mea,Ehoama,kitemeahekupuwhakahautakoruakite iwi,korerotia
16NakatuaPaorakirunga,katawhiritonaringa,kamea, EngatangataoIharaira,etehungaewehianakiteAtua, whakarongomai
17NateAtuaoteneiiwioIharairaiwhiriwhiriotatou matua,awhakanuiaanaeiateiwiiaratouenohomanene anaitewhenuaoIhipa,irungaanoteringai whakaputainamaiairatoueiaireira
18Nametemeaewhatekaungatauiwhakamanawanui aikitoratouahuaitekoraha.
19Akawhitungaiwiiwhakangaromiaeiaitewhenuao Kanaana,kaweheweheaeiatoratouwhenuamaterota 20Amuriihokahoatueiahekaiwhakawamoratou,me temeaewharauerimatekautau,taeanoatiaaHamuera poropiti
21Amuriihokatonoratoukitetahikingi:ahoatuanaete AtuakiaratouaHaora,tamaaKihi,hetangatanotepuo Pineamine,aewhatekaungatau
22Akaotiiatewhakataka,kawhakaarahiaakeeiaa Rawiriheikingimoratou;iwhakaaturiahokiiaeia,imea, KuakiteaeahauaRawiritamaaHehe,hetangataepai anakitokungakau,kamahiaeiangameakatoaepaiai ahau
23HeurinoteneitangatatateAtuaihomaiaikiaIharaira, heKaiwhakaora,koIhu;
24NomuaitonataengamaitekauwhautangaaHoaniite iriiriripeneta,kiteiwikatoaoIharaira
25AkatutukiaHoanikitonatutukitanga,kameaia,Ko waikoiaahaukitokoutouwhakaaro?eharaahauiaia Engariteratehaeremaineitetahiimuriiahau,koonahu oonawaewaeekoreahauetauheiwewete.
26Eokutuakana,engatamaotekaweioAperahama,ete hungairotoiakoutouewehianakiteAtua,kuahomaite kupuoteneiorakiahomaikiakoutou.
27Na,kotehungaenohoanaiHiruharama,meoratou rangatira,itemeakahoreratouimohiokiaia,kingareo anohokiongaporopitiekorerotiaanaingahapatikatoa, naratouiwhakariteauareo,iaratouewhakaheanaiaia
28Ahakoakihaiikiteaeratouhemeaemateaiia,katohe ratoukiaPiratokiawhakamateaia.
29A,nokariteiaratoungameakatoaituhituhiamona, tangohiaihoanaiaiterakau,whakatakotoriaanakirotoki teurupa
30NateAtuaiaiwhakaaraakeitehungamate:
31Ahemahangaraikiteaaiiaetehungaihaeretahime iaiKaririkiHiruharama,koratouneingakaiwhakaatu monakiteiwi
32Nahekoreropaitamatoukiakoutou,kotekupu whakaariikorerotiakingatupuna
33NateAtuateneiimanakiatatou,kiaratoutamariki,i aiaiwhakaaraneiiaIhu;kotemeahokiituhituhiaite ruaongawaiata,KokoetakuTama,nonaianeikoei whakatupuriaaieahau
34Kotanakoreroanoteneimonaiwhakaarahianeieiai tehungamate,tehokianokitepirauimuriiho,kahoatue
ahaukiakoutoungameatapu,ngamanaakitangaponoo Rawiri.
35Koiahokiiaimeaaiitetahiatuwaiata,Ekorekoee tukuitauMeaTapukiakiteitepirau.
36NaRawirihokiimahiitateAtuaipaiai,imuriitana mahikitonawhakatupurangaake,amoeiho, whakatakotoriaanakionamatua,kiteanaitepirau
37KoteneiiaiwhakaarahiaakeneieteAtua,kihaiiai kiteitepirau
38Nakiamohiokoutou,eokuteina,nateneitangatate murungaharaekauwhautianeikiakoutou;
39Manahokingatangatakatoaewhakaponoanaka whakatikaiaaiingameakatoa,ekoreneikoutoue whakatikaiairungaitetureaMohi
40Nakiatupatokeipakiakoutoutemeaikorerotiarae ngaporopiti;
41Titiromai,etehungawhakahawea,kamiharoai,a whakangaromiaiho:kamahiahokieahauhemahiio koutoura,hemahiekoreewhakaponohiaekoutou,kite whakapuakinaetetangatakiakoutou
42Na,iaratoueputaanakiwahootewharekarakia,ka tohengaTauiwikiakauwhautiaanoeneikupukiaratoui tomuriihohapati
43Heoikapakarukarutehuihui,hetokomahangaHurai mengaporohiraitikarakiaiaruiaPaorarauakoPanapa:a kakorerorauakiaratou,kaakokiamautonuratoukite arohanoaoteAtua
44Naitomuriihohapatikahuihuimai,metemeakote pakatoa,kitewhakarongokitekupuateAtua
45NotekitengaiaongaHuraiitehuihui,kakiratouite hae,kawhakakahorekingameaikorerotiaePaora,ka whakateka,kakohukohu
46NakamaiaaPaorarauakoPanapa,kamea,Itakotote tikangakiamatuakorerotiatekupuateAtuakiakoutou: otirakawhakarereaneiekoutou,akawhakaarokoutoue korekoutouetaumoteoratonu,na,katahuriatumauaki ngaTauiwi..
47IpeneihokiteakoateArikikiamatou,Kuawaihokoe eahauheimaramamongaTauiwi,kiaaikoeheioranga putanoaingapitootewhenua.
48Na,iterongongaongaTauiwi,kahari,ka whakakororiaitekupuateAriki:kawhakaponoanote hungairitemoteoratonu.
49ApakuanatekupuateArikiputanoaitauawhenua
50OtiraiwhakaohokiaengaHuraingawahinekarakia, rangatira,mengatangatanunuiotepa,aaraanaiaratou hewhakatoimoPaorarauakoPanapa,peiaanarauaio ratouwahi.
51Heoiruiaatuanaerauatepuehuoorauawaewaekia ratou,ahaereanakiIkoniuma
52Nakitonungaakongaitehari,iteWairuaTapu
UPOKO14
1¶NaiIkoniumakahaeretahirauakirotokitewhare karakiaongaHurai,akakorero,nokawhakaponotona tiniongaHurai,ongaKariki.
2NangaHuraiwhakatekaiaiwhakaoho,iwhakakinonga ngakauongaTauiwikingateina
3NahemahangarainohomaiaairauairotoiteAriki,i whakaatuneiitekupuotonaarohanoa,ahomaianaeia
ngatohumengameawhakamiharokiamahiaeoraua ringa.
4Otiraiweheweheangatangataotepa:koetahiiukinga Hurai,koetahikingaapotoro.
5A,itewhakaekengaongaTauiwi,ongaHurai,meo ratourangatira,kitetukinoiaraua,kiteakinahokikite kohatu;
6Katupatoraua,arereanakiRaihitara,kiRerepe,kinga paoRaikaonia,kingatakiwatataatuanohoki
7Akauwhautiaanaerauaterongopaikireira
8IRaihitarahokienohoanatetahitangatawaewae ngoikore,hekopanotekopumaiotonawhaea,kahorei haereimua;
9IrongoteneiiaPaoraekoreroana:kotetirohanga putangaatuoterakiaia,kakitehewhakaponotonaeora ai;
10Henuinoaatutonareokitekarangaatu,Etuou waewaekirungaNakamokowhitiia,kahaere
11NotekitengaongatangataitaPaoraimeaai,kaarato ratoureo,kameaitereooRaikaonia,Kuahekeihonga atuakiatatou,notetangatateahua
12AhuainaanaeratouaPanapakoHupita;koPaora,ko Merekurai,notemeakoiatepukorero
13NakakaweamaietetohungaoHupita,itengutuneio toratoupa,hekau,hetuparekingakuwaha,kameakia patuahewhakahereeratoukongatangata
14Noterongongaongaapotoro,aPanaparauakoPaora, kahaehaeiorauakakahu,aomaanakirotokiteiwi,ka karangaake,
15Kamea,Emarama,heahakoutoukameaaiieneimea? Hetangataanomatouheritetahitengakaukiakoutou,e kauwhauanahokikiakoutou,kiatahurikeatukoutoui eneimeahorihorikiteAtuaora,nananeiihangaterangi metewhenua,temoana,mengameakatoaoroto:
16Ingawaonamataitukuaiingaiwikatoakiahaereio ratouakeara
17Otiiakihaiitukuaeiakiakahorehekaiwhakaatumona, imahipaiia,ihomaianoeiakiatatouteuaoterangi,me ngapohua,iwhakakiiaaiotatoungakaukitekai,kite koa.
18Akakorerotiaeneikupu,nawhakauauaiarauatearaii ngatangatakeipatuwhakaheremaraua
19NakahaeremaietahiHuraiiAnatioka,iIkoniuma:a kawhakakikiratouingamanoaakinaanaaPaorakite kohatu,toiaanakiwahootepa,huanoakuamate 20Otiiaingaakongaetuanaitonataha,kawhakatikaia, haereanakirotokitepa:aiteaongaakekahaererauako PanapakiRerepe.
21A,kaotiiarauatekauwhauiterongopaikitauapa,a hetokomahakawhakaakona,kahokikiRaihitara,ki Ikoniuma,kiAnatioka;
22Whakauanaingawairuaongaakonga,whakahauana iaratoukiamautonukitewhakapono,kuatakotohokite tikangakuatakototetikanga,menarungaingamatenga mahahearaatumotatoukiterangatiratangaoteAtua 23A,nokawhakariteaerauahekaumatuamoratouitenei hahi,iteneihahi,meteinoianoraua,metenohopuku,ka tukuaaturatouerauakiteAriki,iwhakapononeiratou 24NakakahaererauanawaenganuioPihiria,kataeki Pamapuria.
25AkaotitekauwhauerauatekupukiPereka,kahaere kirarokiAtaria
26ArereatuanaireirakiAnatioka,kitewahiitukuaai rauakitearohanoaoteAtua,motemahikaotineiiaraua.
27Nakataeraua,kahuihuiatehahi,kakorerotiangamea imahitahiaiteAtuameraua,kotanauakangahokiite tatauotewhakaponokingaTauiwi.
28Ahemahangarainohoairauaireirakingaakonga
UPOKO15
1¶NakataeihoetahitangataiHuriakawhakaakoinga teina,Kitekorekoutouekotia,kiaritekitaMohi,ekore koutouetaeatewhakaora
2NakihaiiititewhawhaimetetautohetoheaPaoraraua koPanapakiaratou,kawhakariteakoPaora,koPanapa, meetahiatuoratou,ehaerekingaapotorokinga kaumatuakiHiruharama,moteneiputake.
3Heoiarahinaanaratouetehahi,haereanaraPiniki,ra Hamaria,koreroanaitetahuritangaongaTauiwi:ahoatu anaerauaheharinuikingateinakatoa.
4A,notorauataengakiHiruharama,kawhakamanuhiritia rauaetehahi,engaapotorohokiratoukongakaumatua, kakorerotiangameaimahitahiaiteAtuameraua.
5Nakotewhakatikangaoetahitangatawhakapononote titorehangakingaParihi,kamea,Mekokotiratou,meako hokikiawhakariteatetureaMohi.
6Nakahuihuingaapotororatoukongakaumatuakite whakaarokiteneimea
7Akanuitetautohetohe,kawhakatikaaPita,kameakia ratou,Ehoama,ematauanakoutoukitateAtua whiriwhiringaimuaiatatou,kiarongongaTauiwikitoku mangaiitekupuoterongopai;metewhakapono.
8IwhakaaehokikiaratouteAtuaematauneikinga ngakau,iaiaihoatuaiiteWairuaTapukiaratou,ritetahi kitanakiatatou;
9Kahorehokiiputaketonawhakaarokiatatou,kiaratou, ioratoungakaukuamairungaitewhakapono
10Kotenei,heahakoutoukawhakamatautauaiiteAtua, kawhakatakotoiokaaikitekakiongaakonga,hemea kihaineiitaeatemaueotatoumatua,etatouranei?
11Otirakawhakaponotatou,teratatoueorairungaite arohanoaoteAriki,oIhuKaraiti,kaperaanomeratou
12Nanohopukuanatemanokatoa,whakarongoanakia PanaparauakoPaoraekoreroanaingatohu,ingamea whakamiharo,imeaaiteAtuakiamahiaerauairotoinga Tauiwi
13Akamututarauanohopuku,kawhakahokiaHemi,ka mea,Engatuakana,whakarongomaikiahau;
14KuakorerotiaeHimionatateAtuatirohangamaiimua, tanatangohangaitetahiiwiirotoingaTauiwimotona ingoa
15Eriteanaanokiteneingakupuangaporopiti;kuaoti tetuhituhi, 16Imurioeneimeakahokimaiahau,kahangaanoe ahautetapenakaraoRawiri,kuahinganei;kahangaanoe ahauonawahikuaururuatia,akawhakaarahiaeahau
17KiarapuaingatoengaongatangatakiteAriki,menga Tauiwikatoa,ihuainaneitokuingoakirungakiaratou,e aitateAriki,nananeieneimeakatoaimahi
18EmohiotiaanaeteAtuaanamahikatoanotetimatanga raanooteao.
19Nakotakukuputenei,kiakauatatouewhakararurarui tehungaetahurimaianairotoingaTauiwikiteAtua
20Engarikiatuhituhiatutatoukiaratou,kiamaweheatu ratouingameapokeongawhakapakoko,itemoetahae,i temeakuanotiatekaki,itetoto
21NongarahokiomuangakaikauwhauiaMohiitenei pa,iteneipa,hemeakoreroirotoingawharekarakiai ngahapatikatoa
22Katahikapaingaapotororatoukongakaumatuamete hahikatoa,kiawhiriwhiriaetahitangatairotoiaratou,kia tonoaheihoamoPaorarauakoPanapakiAnatioka;a Hura,ihuainaneikoPanapa,rauakoHira,hetinotangata irotoingateina
23Akoeneitikangataratouituhituhiaihepukapuka;Na ngaapotororatoukongakaumatuamengatuakanateoha atuneikingateinaongaTauiwiiAnatioka,iHiria,i Kirikia;
24Irongohokimatou,koetahiihaereatuirotoiamatou iwhakararuraruiakoutoukingakupu,iwhakapoheheio koutouwairua,imea,Mekokotikoutou,kiamaukiteture; 25Ipaimatou,itomatouhuihuingatahitanga,kiatonoa atuetahitangatawhiriwhirikiakoutouheihoamoto matouhoaaroha,aPanaparauakoPaora;
26Hehungaitukuneiiaratoukitematemoteingoaoto tatouAriki,oIhuKaraiti
27NakuatonoaatuneiematouaHurarauakoHira,ma rauaekoreroakupuatuauameaano.
28IpaihokikiteWairuaTapu,kiamatouhoki,kiakauae utainakiakoutoutetahiatuwhakataimaha,koeneimea tikaanake;
29Kiamawehekoutouingameaepatuaanamanga whakapakoko,itetoto,itemeakuanotiatekaki,itemoe tahae:katiakikoutouiakoutouieneimea,kapaita koutoumahiKiaorakoutou
30A,notoratoutukungaatu,kahaerekiAnatioka:naka huihuiatemano,kahoatutepukapuka.
31Akaotitekorero,kakoaratoumotekupu whakahauora
32NahemahangakupuaHurarauakoHiraiwhakahau ai,iwhakauaiingateina;heporopitihokiraua
33A,karoaihorauakireira,katukuarauaengateinai rungaiterangimariekingaapotoro.
34HeoiipaiaHirakianohokireira
35KoPaorahokirauakoPanapainohoiAnatioka,i whakaako,ikauwhauitekupuateAriki,ratoutahikotera atutokomaha
36NamuriihoietahirakakiatuaPaorakiaPanapa, Tauakahoki,katirotiroingateinaingapakatoai kauwhautiaaietauatekupuateAriki,itoratou peheatanga.
37AkawhakaaroaPanapakiamauriaaHoani,koterua neioonaingoakoMaka
38OtiiakihaiaPaoraipaikiahaereitorauatiratetangata iwhakarereraiarauaiPamapuria,kihaihokiihaeretahi merauakitemahi
39Heoinuiatutorauangangare,imaweheairauaiaraua: amauriaanaePanapaaMaka,rereanakiKaiperu; 40NatangoanaaPaoraiaHira,haereana,hemeatukuki tearohanoaoteAtuaengateina.
41AhaereanaiaraHiria,raKirikia,whakauanainga hahi
UPOKO16
1NakataeatuhokiiakiRerepe,kiRaihitara:a,ireira tetahiakonga,koTimotiteingoa,hetamanatetahiwahine whakapono,heHurai;kotonapapaiaheKariki.
2HepaitekoreromonaangateinaiRaihitara,iIkoniuma
3ImeaaPaorakiahaereiaheihoamona;atangohiaana ia,kotiaana,hemeahokimongaHuraienohoanaiaua wahi:imohiohokiratouheKarikitonapapa
4A,iaratouehaereereanaingapa,katukuaeratouhei pupurimaratoungatikangaiwhakariteaengaapotoro,e ngakaumatua,iHiruharama
5Nakawhakaukiangahahikitewhakapono,kanuihaere hokiiteneira,iteneira
6NahaereanaratounawaenganuiotewhenuaoPirikia,o Karatia,kuaaraiahokieteWairuaTapukeikoreroite kupukiAhia;
7ItetaengaatukiMaihia,kawhakamatauratoukite haerekiPitinia:heoikihaiitukuaeteWairua.
8NakapeaanaMaihia,kahaerekiToroa
9NakakiteaePaorahekitengaitepo;Hetangatano Makeroniaetuana,etoheanakiaia,emeaana,Whiti maikiMakeronia,awhinatiamatou
10A,nokakiteatekitenga,kameatonumatoukiahaere kiMakeronia,iwhakaarohokinateArikimatouikaranga kitekauwhauiterongopaikiaratou
11Heoi,karereatumatouiToroa,katikatonumatouki Hamotarakia,aaoaketerakiNeapori;
12IreiraatukiPiripai,kotepanuiiaotauawahio Makeronia,hekoroni:anohoanamatouitauapaataka noaetahira.
13Naiterahapatikahaerematoukiwahootepa,kite tahaotetahiawa,hewhakaarokotewahiterahei karakiatanga;akanohomatou,kakorerokingawahinei haeremaikireira
14NakawhakarongotetahiwahinekoRiriateingoa,he kaihokopapura,notepaoTaiataira,hetangatakarakiaki teAtua:hemeawhakapuaretonangakaueteAriki,i whakarongoaiiakingameaikorerotiaePaora
15A,nokaotiiateiriiri,ratoukotonawhare,katoheia, kamea,Kitemeakuawhakaarokoutouheponotakumahi kiteAriki,tomomaikoutoukitokuwhare,enohokireira Nakatoheiaiamaua.
16Na,iamatouehaereanakiteinoi,katutakikiamatou tetahikotiro,hewairuamatakitetona,henuitetaongai riromaiionarangatira,itemahimakutu.
17KaaruiaiamatoukoPaora,kakaranga,kamea,He ponongaeneitangatanateAtua,nateRungaRawa,e whakaatumaianaitearaoteorakiatatou
18NahemahangaraimeaaiiaiteneiNakapouria Paora,katahuri,kameakitewairua,Kotakukuputeneiki akoeirungaiteingoaoIhuKaraiti,putamaiirotoiaia. Nakaputamaiitauahaoraano
19A,notekitengaoonarangatirakuakorehemonima ratou,kamaukiaPaorarauakoHira,katoiakitekainga hokohokokingarangatira;
20Akakawearauakingakaiwhakawa,kamea,Koenei tangata,heHurainei,etinowhakararuraruanaitotatoupa;
21Ewhakaakoanahokiingaritengaekoreneietikakia riro,kiamahiaetatou,engatangataoRoma.
22Nakotewhakatikangaotemanokiaraua;kahuhuao rauakakahuengakaiwhakawa,kameakiawhiua
23A,kamahaorauawhiungaeratou,kamakarauakite whareherehere,katohutohukitekaitiakiherehere,kia mautanapupuriiaraua
24Noterirongaiaiaotauakupu,kamakarauakite whareherehereirotorawa,kawhakauriaorauawaewaeki terakau
25NaiwaenganuipokainoiaPaorarauakoHira,ka waiataatukiteAtua,metewhakarongoanongaherehere kiaraua
26Nakapawhakarereherunui,ingarueaingaturangao tewhareherehere:apuaretonuatungatataukatoa, whakakorokoroaanangaherengaongatangatakatoa
27Akaohotekaitiakiherehereitemoe,kakiteinga tatauotewhareherehereepuareana,nakaunuitana hoari,kameakitepatuiaiaano,huanoakuaomanga herehere.
28NakanuitereooPaorakitekaranga,kamea,Kauaka tetahimeakinoemeatiakiakoe:inatonuhokimatou katoa.
29Akarangatiaanaeiaherama,karerekiroto,kahaere wiri,katakotokitearoarooPaorarauakoHira
30Nakaarahinaaturauakiwaho,kamea,Emarama,me ahakaoraaiahau?
31Kamearaua,MewhakaponokiteAriki,kiaIhu Karaiti,kaoraaikoe,koutoutahikotouwhare.
32NakakorerotiatekupuateArikikiaia,kingatangata katoaanoirotoitonawhare
33Akamauriarauaeiaitauahaoraotepo,kahoroiao rauawhiunga;nairiiriatonutiaiho,aiameonatangata katoa
34Akaarahinarauakitonawhare,kawhakatakotoriahe kaikimuaiaraua,anuiatutonahari,metonawharekatoa, itemeakuawhakapononeikiteAtua
35Iteaongaakeanootera,katonoangakatipaenga kaiwhakawa,imea,Tukuaauatangatakiahaere
36Nakakorerotiaeterangatiraotewharehereheretenei kupukiaPaora,Kuatonotangatamaingakaiwhakawa, kiatukuakorua:tenaraputamai,haereirungaite rangimarie
37NakotekingaatuaPaora,Kuawhiuanuitianeimauae ratou,ahakoakahoreiwhakawakia,hetangatahokino Roma,akuamakamauakitewhareherehere;akapeia pukutiaatumauaeratouinaianei?karera;engarimaratou anoehaeremaikitewhakaputaiamauakiwaho
38Nakakorerotiaeneikupuengakatipakinga kaiwhakawa:akawehi,itoratourongonganoRomaraua.
39Nakahaeremairatou,katohekiaraua,aarahinaana rauakiwaho,kameakiahaereaturauaitepa.
40Akaputaaturauaitewhareherehere,katomokite whareoRiria:a,nokakiterauaingateina,kawhakamarie iaratou,kahaere
UPOKO17
1Na,kahaereererauaiAmapipori,iAporonia,kataeki Teharonika;
2AkatomoatuaPaorakiaratou,kotanahangahokitera, aetorungahapatiikoreroreroaikiaratouirotoinga karaipiture
3Iwhakapuakiai,ikoreroai,kuatakotohokitetikanga kiamamaeateKaraiti,kiaaramaihokiitehungamate;a
koteneiIhuekauwhautianeieahaukiakoutou,kote Karaitiia.
4Nakawhakaponoetahioratou,kapirihokikiaPaora rauakoHira;hetokomahahokiongaKarikikarakia,kihai hokiitokoitingawahinerangatira.
5OtirakahaengaHuraikihaineiiwhakapono,katangoki aratouietahitangatapuremuotehungaware,ahuihuia anateope,whakaohokiaanaeratoutepakatoa,huakiana itewhareoHahona,iwhaikiawhakaputainaratouki wahokiteiwi
6A,notekorengaikitearaua,katoiaeratouaHahona ratoukoetahiteinakingarangatiraotepa,kakaranga, Kuataemaikikoneingatangataiwhakatutungiaaiteao; 7KuapuritiahokieHahona:etikakeanangamahiaenei katoaingatureaHiha,emeaanateraatutetahikingi,ko Ihu.
8Na,karongotemanoratoukongarangatiraotepaki eneimea,kapororaru
9NakatangoratouietahimonipupuriiaHahonaratouko eraatu,atukuaatuanaratou
10NatonoatonutiaatuengateinaaPaorarauakoHirai tepokiPeria:itorauataengaatu,kahaerekitewhare karakiaongaHurai
11Engarieneiinuiatuteahuarangatiraitongatangatao Teharonika,ihohorotonuratoutetangoitekupu,aitenei ra,iteneirairapuirotoingakaraipitureitetikangaoenei mea
12Nahetokomahaoratouiwhakapono;mengawahine rangatiraongaKariki,mengatane,kihaihokiitokoiti
13Otira,itemohiotangaongaHuraioTeharonika,terate kupuateAtuatekauwhautiaanaePaorakiPeria,kahaere hokiratoukireirakitewhakararuraruiteiwi
14NatonoatonutiaatuengateinaaPaorakiahaeretae noakitemoana:koHiraiarauakoTimotiinohokireira.
15NakakaweaaPaoraeonakaiarahikiAtena:a,kariro hekupukiaHirarauakoTimotikiahohorotehaerekiaia, kahokiratou.
16¶Na,iaPaoraetatarianakiarauaiAtene,kaohotona wairuairotoiaia,itanakitengaitepaekianaitekarakia whakapakoko.
17NatotoheanaiairotoitewharekarakiakingaHurai ratoukongatangatakarakia,itekaingahokohokohokii ngarakatoakingatangataiponokiaia.
18AkangangarekiaiaetahitohungaongaEpikureana,o ngaToikaKoetahiimea,Heahatateneitangata koreroreroemeanei?ietahi,Metemeahekaiwhakapuaki iaingaatuake:ikauwhauhokiiaiaIhukiaratou,ite aranga.
19Nakamauratoukiaia,kakaweakiAreopaka,kamea, Kiamohiomatou,heaharaneiteneiakohouekorerotia neiekoe?
20Pokakehokingameaemauriamaineiekoekio matoutaringa:koiamatouimeaaikiamohio,heahaenei mea
21(HekorenoahokitangatangataoAtenemenga maneneenohoanaireira,kotekoreroanake,kote whakarongoraneikitetahimeahou.)
22NakatuaPaoraiwaenganuioAreopaka,kamea,E ngatangataoAtene,ingameakatoakakiteahauhehunga whakaponokorekoutou.
23Iahauhokiehaereereana,ematakitakianaingameae karakianeikoutou,kakiteahauitetahiaataituhianeii
runga,KITEATUANGAROKotakoutouekarakia kuwarenei,koiatakuewhakaatuneikiakoutou.
24KoteAtua,nananeiihangateaomengameakatoai roto,koianeiteArikioterangi,otewhenua,ekoreiae nohokingawhareihangaeteringa;
25Ekoreanoemahiahemeamanaeteringatangata,me temeahematenonakitetahiaharanei,koiahokihei homaiiteora,itemanawa,ingameakatoa,kingatangata katoa;
26Kotahianotetotoihangaaieiangaiwikatoaonga tangata,heinohokitematakatoaotewhenua,nanahokii whakatakotongawaiwhakariteaimua,mengaroheoto ratounohoanga;
27KiarapuairatouiteAriki,mekoreewhawha,ekiteia ia,ahakoarakahoreiaimataraatuiatatoukatoa:
28Nanahokitatouioraai,ikorikoriai,inohoai;ipera anotekoreroaetahiookoutoukaitito,Heurihokitatou nana
29Na,heuritatounateAtua,ekoreetikakiameatatou heriteteAtuakitekoura,kitehiriwa,kitekohatu,i whakairoaetemohio,etewhakaarootetangata
30NaiwhakaaroaeteAtuangawaotekuaretanga; inaianeiiakuawhakahauiaingatangatakatoaongawahi katoakiaripeneta
31Kuaritehokiiaiaheraewhakawaaiiaiteaoirungai tetika,aramatetangatakuawhakariteaneieia;hepono kuatukuamaineieiakingatangatakatoa,itana whakaarahangaiaiaitehungamate.
32Nakarongoratoukitearangaotehungamate,katawai etahi;koetahiimea,Taihoamatouewhakarongoanoki teneimeaiakoe.
33HeoimaweheatuanaaPaoraiwaenganuiiaratou
34Koetahitangataiaipirikiaia,iwhakapono:irotoia ratouaRionaihianoAreopaka,kotetahiwahinekoRamari teingoa,ratoukoetahiatu
UPOKO18
1¶MuriihoieneimeakahaereatuaPaoraiAtene,katae kiKoriniti;
2NakakiteiaitetahiHuraikoAkuirateingoa,iwhanau kiPonoto,hemeataehoumaiiItari,rauakotanawahine, koPirihira;imeahokiaKarauriakiahaereatungaHurai katoaiRoma:akahaereiakiaratou
3A,notemeakotahitaratoumahi,kanohoiakiaraua, kamahiratou:hetuitenetihokitarauamahi.
4Nakakoreroreroiairotoitewharekarakiaingahapati katoa,etoheanakingaHurairatoukongaKariki.
5NotetaengamaiiaoHirarauakoTimotiiMakeronia, katakaretengakauoPaora,kawhakapuakikingaHurai koIhuteKaraiti
6Na,iaratoukawhakatika,kakohukohu,karuiaeiaona kakahu,kameakiaratou,heirungaiokoutoumatengao koutoutoto;kamaahau:maiiteneiwakahaereahauki ngaTauiwi
7Nakahaereatuiaireira,katomokitewhareotetahi tangata,koHutuhateingoa,hetangatakarakiakiteAtua, kotonawhareitatatonukitewharekarakia
8NakawhakaponoaKirihipu,terangatiraotewhare karakia,metonawharekatoakiteAriki;hetokomahahoki ngaKoriniti,itoratourongonga,iwhakapono,iiriiria hoki
9NakakoreromoemoeateArikikiaPaoraitepo,Kauae wehi,engarimekorero,keinohopuku; 10Keiakoeneihokiahau,ekorehokitetahitangataepa kiakoe,etukinoiakoe:henuihokiakutangataiteneipa. 11Nakotahitetaueonomaramainohoaiiaireira,i whakaakoaiitekupuateAtuairotoiaratou
12Na,iaKariotekawanamoAkaia,kotahitonute whakaaroongaHuraikitewhakatikakiaPaora,akawea anaiakitenohoangawhakawa;
13Kamea,Ekukumeanateneiingatangatakitekarakia kiteAtuaepokakeanaitateture
14A,iaPaoraemeaanakitepuakitemangai,kameaa KariokingaHurai,Kitemeahekinotenei,hekinoranei, engaHurai,epaianakiaatahangaeahaukiakoutou
15Koteneihetotohekorero,hemeakingaingoa,kita koutouture,keiakoutoutewhakaaro;ekorehokiahaue whakawamoeneimea
16Napeiaatuanaratoueiaitenohoangawhakawa
17NakamaungaKarikikatoakiaHotene,rangatiraote wharekarakia,awhiuaanaiaimuaotenohoanga whakawaKihaiaKarioiwhakaarokitetahioeneimea
18A,kamahangarainohoaiaPaora,kaporoporoakiia kingateina,arereanakiHiria,ratoukoPirihirakoAkuira; hemeamoremoretonaiKenekerea:hekitaurangihoki nana.
19AkataekiEpeha,kamahuerauaiaiakireira:koiai tomokitewharekarakia,koreroreroaikingaHurai 20A,itaratoumeatangakiaroaatutewaenohoaiiakia ratou,kihaiiaiwhakaae;
21Heoiporoporoakianakiaratou,kamea,Ehokimai anoahaukiakoutou,kitepaiteAtua.Rereatuanaiai Epeha
22A,nokauiakiHiharia,kahaereatukaohakitehahi,a haereanakiAnatioka.
23A,roaroaihokireira,kahaere,ahaereereamarietiaana eiatewhenuaoKaratia,oPirikia,metewhakauinga akongakatoa.
24NakahaeremaitetahiHuraikiEpeha,koAporote ingoa,iwhanaukiArehanaria,hepukorero,hetangata kahakingakaraipiture.
25IwhakaakonateneitangatakitearaoteAriki;he tangataiaetokotonuakeanatengakau,kakoreroia,ka atawhakaakoingameaoteAriki,koteiriiringaaHoani anaketanaimatauai
26Kaangaiakakoreronuiirotoitewharekarakia:note rongongaoAkuirarauakoPirihirakiaia,kamauratouki aia,kaatawhakaatukiaiaitearaoteAtua
27A,nokameaiakiahaerekiAkaia,katuhituhingateina, kawhakahauingaakongakiamanakomaikiaia:notona taengamai,kaawhinatiaeiatehungaimeingaetearoha noakiawhakapono
28Kaharawahokitanawha-kaaroingaHuraiimuatonu iteiwi,whakaaturiaanaeiatangakaraipiturekoIhute Karaiti
UPOKO19
1¶IaAporoiKoriniti,kaputaatuaPaoranangawahio runga,kataekiEpeha:arokohangaatueiaetahionga akonga.
2Kameaiakiaratou,IriroraneiteWairuaTapuia koutouitokoutouwhakaponotanga?Kamearatoukiaia, KianomatouirongonoamehemeaterateWairuaTapu 3Kameaiakiaratou,Iiriiriaotikoutoukirotokiteaha? Kamearatou,KitaHoaniiriiri.
4NakameaaPaora,KotaHoaniiriiriheiriiriripenetaI meaiakiteiwi,kiawhakaponoratoukitetahiehaeremai anaimuriiaia,arakiaKaraitiIhu.
5A,karongoratouitenei,kairiiriairungaiteingoaote Ariki,oIhu
6NakaotitewhakapaePaoraonaringakirungakia ratou,kataemaiteWairuaTapukirungakiaratou;aka koreroratouingareo,kaporopiti.
7Nakongatangatakatoametemeakotahitekaumarua 8Nakatomoiakitewharekarakia,kakoreromaiaatu,e torungamaramaikoreroreroai,ikukumeaikingameao terangatiratangaoteAtua
9Otirakawhakapakeketiaetahi,kareiwhakapono,ka kohukohuratoumotauahuarahiitearoarootemano,ka maweheatuiaiaratou,kaweheaatungaakonga,ka koreroreroiteneira,iteneira,irotoitekuraotetahio Tairanu.
10Naeruangatauipeneiai;akarongokatoatehungae nohoanaiAhiaitekupuateAriki,aIhu,ngaHurai,nga Kariki.
11UaraveteAtuaitemausemeiotaaênarotoiterimao Paulo
12Imauriaatuhokingataueramengataueraitonatinana kitehungamate,amutuakeoratoumate,aputaatuana ngawairuakinoirotoiaratou
13KatahikaangaetahiongaHuraihaereerenoa,hehunga peirewera,kitekarangaiteingoaoteAriki,oIhu,ki rungakitehungaingawairuakino,kamea,Hewhakaoati namatoukiakoutouiaIhu,ikauwhautianeiePaora.
14NaiperaanongatamatokowhituatetahiHurai,a Hewa,hetohunganuiia
15Nakawhakahokitewairuakino,kamea,Emohioana ahaukiaIhu,ematauanakiaPaora;engarikowaikoe?
16Nakotetupeketangaotetangataiaianeitewairua kinokirungakiaratou,kuakahaiaratou,taeaanaratoue ia,nokaomatahangaratou,kaomamamaeatuitaua whare
17AkamohiotiateneiengaHuraikatoaratoukonga KarikienohoanaiEpeha;akatautewehikiaratoukatoa, awhakanuiaanateingoaoteAriki,oIhu
18Ahetokomahaotehungawhakaponoihaeremai,i whaki,iwhakakiteiaratoumahi
19Hetokomahaanootehungaimahiingamahi tinihanga,ihuihuiiaratoupukapuka,atahunaanaite aroarootekatoa:akatauangautuoauapukapuka,ka kiteaerimatekaumanohiriwa
20KoiatenuiotetupuotekupuateAtua,tekaha.
21A,nokariteeneimea,kameaaPaorairotoitona wairua,kiatikanaMakeronia,naAkaia,kiahaereki Hiruharama;
22AtokoruaanaitonoaikiMakeroniaotehungaemahi anakiaia,koTimotirauakoEratu;koiaiainohokiAhia motetahiwa
23Naitauawakihaiinohinohitengangauiputaakemo tauaAra.
24TerahokitetahitangatakoRimitiriuteingoa,he kaimahihiriwa,nananeiihangangatemeparahiriwao
Riana,kihaihokiinohinohingautuitikamaiitanamahi kingakaimahi;
25Nakawhakaminearatoueiameerakaimahiongapera, akamea,Emarama,ematauanakoutou,noteneimahia tatourawa.
26Akakite,karongokoutou,eharaitemeaiEpehaanake, engarietataanakiAhiakatoa,iwhakakikitauaPaora,i whakapoheheiteiwimaha,imeaai,ehararatouiteatuai hangaeteringa;
27Naeharaitemeakoteneianaketatatoumahikatatate korenoaiho;engarikiawhakahaweatiatewhareoteatua nuioRiana,kiawhakangaromiaanohokitonanui,e karakiatianeieAhiakatoa,eteao.
28A,notoratourongongaieneikupu,akakiiteriri,ka karangaake,kamea,HenuiaRianaongaEpehi 29Nakatututepuehuotepakatoa:a,kaotitehopue ratouaKaiurauakoAritaku,hetangatanoMakeronia,he hoahaerenoPaora,nakotahitonutaratoukokiritangaki tewharematakitaki.
30A,iaPaoraemeaanakiatomokirotokiteiwi,kihaiia itukuaengaakonga
31NakaungatangatamaietahiongarangatiraoAhia,i paineikiaia,kameakiakauaiaetukuiaiakirotokite wharematakitaki
32Heoiputaketekarangaaetahi,putakeaetahi:tino raruraruhokitauawhakaminenga;kotenuingahokikihaii mohiokitemeaihuihuiairatou
33NakamauriaeratouaArehanarairotoitehui,nanga HuraiiaimeakiawhakatikaatuAkatawhiriteringao Arehanera,imeahokikiakoreroiakiteiwi
34HeoikamatauratouheHuraiia,kotahitonutereoote katoakitekaranga,atatanoakiteruangahaora,Henuia RianaongaEpehi
35A,kamarietemanoitekaituhituhi,kameaia,Enga tangataoEpeha,kowaitetangatakahoreemohiohe tangatakarakiatepaongaEpehakiteatuanuiaRiana,ki tewhakapakokohokiitakaihoiaHupita.?
36Na,kakoreneieneimeaetaeatewhakakorekore,heoi kiaatanoho,kauahokiehikakatemahi
37Kuakaweamaineihokiekoutoueneitangatakikonei, eharaneiitehungatahaehahi,eharaanohokiitehunga kohukohukitokoutouatua
38Na,kitemeahekuputaRimitiriuratoukoonahoa mahimotetahitangata,etuwheraanateture,ateneiano ngakawana:maratouratouewhakawa
39Nakitemeahemeaketakoutouewhaina,waihoma terunangatikateritenga
40Terapeatatouewhakawakiamoteneingangautanga inaianei,kahoreneihetakeetikaaitatatoukoreromo teneihuihuinga
41A,nokapuakieneikupuana,katonoaatueiate whakaminenga.
UPOKO20
1¶A,notemutungaotengangau,kakarangatiaePaora ngaakonga,katohutohuiaratou,kaporoporoaki,aturia atuanaeia,haereanakiMakeronia
2Akahaereereaeiaauawahi,metewhakahauiaratouki ngakupumaha,kahaereiakiKariki;
3AetorungamaramainohoaikireiraA,ingaHuraie whakatakotowhakaaroanamona,iaiameakererekiHiria, kameaiakiahokimaMakeronia
4AihaeretahiiaiataenoakiAhia,aHopateoPeria;o Teharonika,koAritakurauakoHekunu;koKaiuoRerepe, koTimoti;oAhia,koTikikurauakoToropimu
5Kuahaereatueneiimua,aetatarimaianakiamatoui Toroa.
6Naitemutungaongaraotetarorewenakorekarereatu matouiPiripai,aporimakataeatukiaratoukiToroa;e whitungarainohoaimatoukireira
7Naiteratuatahiotewiki,itemeakuahuihuinga akongakitewhawhatitaro,kakauwhauaPaorakiaratou, emeaanahokikitehaereiteaongaake;ikoreroanoiaa waenganuipo
8Ahemahangaramaiterumairunga,itewahiihuihui airatou
9Naitematapihienohoanatetahitaitama,koEutikute ingoa,kuatinoparangiaetemoe:akaroaaPaoraekorero ana,kapehiaetemoe,katakaihoitetoruongaruma, tangohiaakeanakuamate
10NakahekeihoaPaora,ahingaanakirungakiaia, awhianaiaia,kamea,keingangaukoutou;keirotohokii aiatonaoranga
11Nakakakeatuanoia,kawhawhatitaro,kakai,akaroa rawatekoreroapuaonoa,kahaere
12Heoiarahinaoratiaatuanaeratoutauataitama,kihai hokiinohinohitekoa.
13Nakomatoukuariroimuakitekaipuke,arereanaki Aho,imeakiautainaaPaoraireira:nanahokiiwhakarite, imeahokikoiamerauta.
14AkatutakikiamatoukiAho,kautainaia,arereana matoukiMitirini
15Rereatuanamatouireira,aiteaongaakekataeate ritengaatuoKio;aoaketerakaukiHamo,kanohoki Torokilium;aoaketerakaumatoukiMiretu
16ImeahokiaPaorakiarereiwahoakeoEpeha,keiroa iakiAhia:iporangihokimekoreetaekiHiruharamaite raotePetekoha
17NakatonotangataatuiaiMiretukiEpeha,heitikii ngakaumatuaotehahi
18A,itoratoutaengamaikiaia,kameaiakiaratou,E matauanakoutou,oteratuatahiitaemaiaiahaukiAhia, kitakunohokiakoutouingawakatoa;
19KatoatengakaupapakukitemahikiteAriki,menga roimatamaha,mengawhakamatautaurangaipamaiki ahauitewhangaongaHurai;
20Kihaihokiikaiponuhiaeahautetahimeapaimo koutou,engarikuawhakakiteaatueahaukiakoutou,i akonanuitiakiakoutou,iteneiwhare,iteneiwhare;
21IkauwhautiahokikingaHurai,kingaKarikianohoki, teripenetakiteAtua,metewhakaponokitotatouAriki,ki aIhuKaraiti
22Na,teneiahautehaereneikiHiruharama,he hereherenganatewairua,kahorehokiemohiokingamea epakiahauireira
23HeoianotateWairuaTapuewhakaatuneiiteneipa,i teneipa,emeaana,keitemaumaingaheremenga mamaekiahau
24Otirakarerawaahauewhakakorikoriitetahioenei mea,ekoreanoekiiaeahauhetaongakitokuora,kia tutukiaitakuomairungaitehari,metemahiminitairiro
maiiahauiteAriki,iaIhu,heiwhakaatuiterongopaiote arohanoaoteAtua..
25Naemohioanateneiahau,heoianokitengaotoku mataetetahiokoutou,etehungaikauwhauhaereneiahau iterangatiratangaoteAtuairotoiakoutou.
26Koiaahaukawhakaatuneikiakoutouiteneira,kahore okupokeingatotoongatangatakatoa
27Kihaihokiahauimanawapakitewhakapuakikia koutouingawhakaarokatoaoteAtua
28Nakiatupatokiakoutouano,kitekahuikatoaanoi meingaaikoutoueteWairuaTapuheikaitirotiro, whangaiatehahiateAtua,ihokonaneieiakionaaketoto
29Emohioanahokiahaukiteneikariroahau,teraeputa maikiakoutouhewuruhinanakia,ekoreneietohuite kahui
30Akawhakatikaakeetahitangatairotoiakoutouano, koreroaiingameaparorike,heikukumeingaakongakia whaiiaratou
31Nareira,kiamataara,kiamaharaanokingatauetoru kihaineiahauimangerekitewhakatupatoitenei,iteneio koutou,itepo,iteao,metetangianoahau
32Na,eokuteina,katukuaatukoutoueahaukiteAtua, kitekupuhokiotonaarohanoa,ekahaneikitehangaake iakoutou,kitehoatuhokiitetahiwahimokoutouirotoi tehungakatoakuaotitewhakatapu.
33Kihaiihiahiatiaeahautehiriwa,tekoura,tekakahu raneiotetahi
34Aera,emohioanaanokoutou,naeneiringaimahinga meaimateaeahau,eokuhoahoki
35Kuawhakakiteaeahaukiakoutoungameakatoa,kia peneitakoutoumahikiaatawhaiitehungangoikore,me temaharaanokingakupuateAriki,aIhu,imeara,Kote hoatu,nuiatutehariitetango
36Itemutungaoteneikoreroana,katukuaonaturikiraro, kainoitahimeratoukatoa
37Henuihokitetangioratoukatoa;hingaihoratouki rungakitekakioPaora,kakihiiaia.
38Itinomamaepuhokiratouitekupuimeaaiia,heoi anotoratoukitengaitonamataNakamauriaiaeratouki tekaipuke.
UPOKO21
1Nakaomamaimatouiaratou,karere,katikatonuatu kiKoo,aaoaketerakiRoro,ireirakiPatara
2Nakarokohangatetahikaipukeewhakawhitiatuanaki Piniki,aekeanamatoukirunga,rereana
3AkakiteaKaiperu,kamahueakeitetahakimaui,ka rereatumatoukiHiria,akaukiTaira:heireirahokite kaipukerukeaiitonautanga
4Akakiteangaakonga,ewhitungarainohoaimatouki reira:kakorerohokiratoukiaPaora,hemeanateWairua, kiakauaiaehaerekiHiruharama
5Akariteauaraomatou,kaputaatumatou,kahaere;me tekaweanoratoukatoa,mengawahine,mengatamariki, iamatouawahoraanootepa:nakatukuaomatouturiki tetahatai,kainoi.
6Nakaporoporoakimatoutetahikitetahi,aekeana matoukitekaipuke;ahokianaratoukitekainga
7AkamututomatourerengaatuiTaira,kataeki Toromai,nakaohaatukingateina,akotahiterainohoai kiaratou
8Iteaongaakekaturiaatuematou,kahaerekiHiharia:a tomoanakitewhareoPiripikaikauwhau,koianeitetahio ngatokowhitu;akanohokiaia
9Natokowhangatamahineatauatangata,hewahine,he poropiti.
10Akamahaomatourainohoai,kahaeremaitetahi poropitiiHuria,koAkaputeingoa
11A,notonataengamaikiamatou,kamaukitewhitikio Paora,hereaanaeiaonaringameonawaewaeake,kamea, KotekuputeneiateWairuaTapu,Kapenaanotehereo ngaHuraiiHiruharamaitetangatanonateneiwhitiki,aka hoatukiaiangaringaongaTauiwi
12Heoi,itomatourongongaieneimea,katohematouko ngatangataotauawahi,kiakauaiaehaerekiHiruharama 13NakotewhakahokingaaPaora,heahatakoutoue tangi,ewhakangakaukoreneiiahau?kuapaihokiahau, eharaitemeakotehereanake,engarikotemateanohoki kiHiruharama,moteingoaoteAriki,oIhu
14A,notonakorengairongo,kamututamatou,kamea, KiameatiatateArikiepaiai
15¶Akapahemoeneira,katakaimatouiamatoumea,a haereanakiHiruharama.
16IhaeretahianoiamatouetahiongaakongaoHiharia, naratouimauakeaNahonaoKaiperu,heakongatawhito heitukungaatumomatou.
17A,itomatoutaengakiHiruharama,kakoangateinaki amatou
18IteaongaakekahaeretahimatoukoPaorakiaHemi;i reiraanongakaumatuakatoa
19Nakaohaiakiaratou,kakorerotiatakitahitiangamea imeaaiteAtuakiamahiaeiairotoingaTauiwi.
20Notoratourongonga,kawhakakororiaiteAriki,ka meakiaia,Kuakitekoe,etomatouteina,ingamanotini ongaHuraikuawhakapononei;heuauakatoahokiratou kiteture
21Kuarongoanokoekiaratou,ewhakaakoanakoeinga HuraikatoairotoingaTauiwikiawhakarereaaMohi,e meaanakiakauaekotiaaratoutamariki,kiakauaanoe haereirungaingaritenga
22Na,heahatena?mehuihuitemano:karongohoki ratoukuataemaikoe
23Na,memeaekoeteneiekorerotianeiematoukiakoe: Tokowhaomatoutangata,hekuputaurangitaratou; 24Tangohiaetahi,kiapureangatahitiakoe,mauanoeutu heutumoratou,kiaheuaaioratoumahunga:akamohio katoahekorenoaihongameaikorerotiamou;engarikia tikatauhaere,kiamauhokikiteture
25NamongaTauiwikuawhakapono,kuatuhituhiatu matou,kuawhakaaro,kiakauaratouemaukieneimea, engarikiatupatoratouingameaepatuaanamanga whakapakoko,itetoto,itemeakuanotiatekaki,itemoe tahae.
26NakamauaPaorakiauatangata,aiteaongaakeka puretahiiaia,katomokitetemepara,heiwhakaatukarite ngaramotepurenga,kiatapaearaanohewhakaheremo tenei,moteneioratou
27Akatatangaraewhitutetaka,kakitengaHuraio Ahiaiaiairotoitetemepara,kawhakaohoteiwikatoa,a kapaoratouringakiaia
28Kakaranga,EngatangataoIharaira,awhinatiamai:Ko tetangatateneiewhakaakoneiingatangatakatoaonga wahikatoakitewhakaheiteiwi,iteture,iteneiwahi:i
kaweamaianohokieiangaKarikikirotokitetemepara, akawhakapokeaeiateneiwahitapu.
29Ikitehokiratouimuameiairotoitepa,koToropimu oEpeha,huanoaratoukuamauriamaiiaePaorakirotoki tetemepara.
30Nakaohokatoatepa,kaomangatangata:akamau ratoukiaPaora,toiaanaiakiwahootetemepara:tutakina tonutiaatungatatau.
31Naiaratouewhaianakiapatuaia,kataeterongokite rangatiramanootehoia,kuatututepuehuiHiruharama katoa
32Nahohorotonutanamaukietahihoia,kietahi keneturio,aomaihoanakiaratou:a,notoratoukitengai terangatiramano,ingahoiahoki,kamututepatuiaPaora
33Nakawhakatatamaiterangatiramano,katangoiaia, kameakiahereaiakingamekamekaerua;kauikowaiia, iahahokiia
34Nahekarangaanotaetahi,hekarangaanotaetahi,i rotoitemano:nakihaiiaimohiokitetinotikanga,ite ngangauhoki,awhakahauaanakiaarahinaiakitepa
35A,notonataengakitepikitanga,kahikitiaiaengahoia itetaututetutengaanohokiateiwi.
36Iaruhokitehuihuioteiwi,metekaranga, Whakamateaia
37A,nokawhanoaPaoratekaweakirotokitepa,ka meaiakiterangatiramano,Epaianaraneikiakoreroahau kiakoe?Nawaiimea,Emohioanakoekitekorero Kariki?
38EharaotikoeiteIhipiana,nananeiiwhakatuputetutu imuaakera,amauriaanaeiangatangatakohuruewha manokitekoraha?
39KameaaPaora,HeHuraiahau,noTarahu,oKirikia, hetangatatupunotauapa,eharahokiitepaingoakore:na kotakuinoiteneikiakoe,tukuaahaukiakorerokiteiwi.
40Natukuaanaeia,atuanaaPaorakitepikitanga,ka tawhiritonaringakiteiwiNamutuputeturituri,ka koreroia,nongaHiperutereo,kamea,
UPOKO22
1Eokutuakana,eokumatua,whakarongokiteneikorero akukiakoutou
2(A,karongoratoukotereoHiperutanaikoreroaikia ratou,katahikamuturawatekiki:akameaia,)
3HetangataHuraianoahau,iwhanaukiTarahu,kitetahi paiKirikia,iwhakatupuriaanoirotoiteneipainga waewaeoKamariera,iwhakaakonairungaitetino tikangaotetureongamatua,ingakaunuianokiteEte Atua,kiapeneianomekoutoukatoaiteneira
4Awhakatoiaanaeahaungatangataoteneitikanga,tae noakitemate;
5Nakotetohunganuiheikaiwhakaatumoku,ratouko ngakaumatuakatoa;
6Na,iahauehaereana,ewhakatataanakiRamahiku,ite poutumarotanga,kawhitiwhakareremaikiahauhe maramanuinoterangi
7Ahingaanaahaukitewhenua,karangonahereoemea anakiahau,EHaora,eHaora,heahatauewhakatoineii ahau?
8Nakawhakahokiaeahau,Kowaikoe,eteAriki?Ka meamaiiakiahau,KoIhuahauoNahareta,ewhakatoia neiekoe
9Ikiteanookuhoaitemarama,awehiana;heoikihai ratouirongoitereooteraikoreromaikiahau.
10Kameaahau,Meahaahau,eteAriki?Nakameate Arikikiahau,Whakatika,haerekiRamahiku;aka korerotiakiakoeireirangameakatoakuawhakariteakia mahiaekoe
11Heoi,itemeakahoreahauikite,natekororiahokio tauamarama,kaarahinaaringatiaahaueokuhoahaere,ka taekiRamahiku
12NakotetahitangatakoAnania,hetangatakarakiai rungaitateture,ekorerotiapaitiaanaengaHuraikatoae nohoanaireira;
13Haeremaianakiahau,atuana,kameamaikiahau,E tokuteina,eHaora,titiroakeAitauahaoraanokatitiro akeahaukiaia
14Imeaanoia,NateAtuaootatoumatuakoei whiriwhiri,kiamataukitanaepaiai,kiakiteiteTika,kia rongohokiitereootonamangai
15Notemeakokoeheikaiwhakaatumanakingatangata katoamongameaikiteai,irongoaikoe
16Naheahatauewhakaroanei?whakatika,kiairiiriakoe, kiahoroiaouhara,metekarangaanokiteingoaoteAriki. 17A,notokuhokingamaikiHiruharama,iahaueinoiana irotoitetemepara,kaputatengakaumatakitekiahau; 18Akakiteahauiaiaemeamaianakiahau,Eahua,kia hohorotehaereatuiHiruharama:ekorehokiratouetango itaukoreromoku
19Nakameaahau,EteAriki,ematauanaratoukuamau ahaukitewhareherehere,iwhiuahokiirotoingawhare karakiakatoatehungaiwhakaponokiakoe;
20A,itewhakahekengaongatotootoukaiwhakaatu,o Tepene,ireiraahauetuana,ewhakaaeanakitona matenga,etiakianahokiingakakahuoonakaiwhakamate 21Nakameaiakiahau,Haere:kaungahokikoeeahauki tawhitikingaTauiwi
22Awhakarongoanaratoukiaiataeanoatiateneikupu, nakahamamaratou,kamea,Whakamateaatutekoroke neiirungaitewhenua:ekorehokiepaikiaoraia
23Na,iaratouekarangaana,erukerukeanaioratou kakahu,eakirianaitepuehukiterangi;
24Kawhakahauterangatiramanokiakaweaiakitepa,ka meakiawhiua,kiauia;kiamohioaiiakiteaharatoui karangaaikiaia.
25A,iaratouehereanaiaiakingahere,kameaaPaora kitekeneturioetuanaireira,Hemeatikaraneikiawhiua ekoutoutetangatanoRoma,akahoreanoimautehe?
26A,noterongongaotekeneturio,kahaere,kakoreroki terangatiramano,kamea,Kiamaharakitauemeaai:no Romahokitetangatanei
27Nakahaeremaiterangatiramano,kameakiaia, Koreromaikiahau,noRomakoe?Kameaia,Ae
28Nakawhakahokiterangatiramano,Natemoninuii whiwhiaiahaukiteneitikangaherekoreKameaaPaora, Koahauiaiwhanaurangatira
29Nawhakarereatonutiaihoiaetehungaemeaanakite uikiaia:imatakuhokiterangatiramano,itonamohiono Romaia,monahokiihereiaia.
30Iteaongaake,itonahiahiakiamataukitetinomeai whakawakiaaiiaengaHurai,kawetekinaiaionahere,ka meakiahaeremaingatohunganuimetoratourunanga katoa,aarahinaihoanaaPaora,whakaturiaanakitoratou aroaro
1¶NakatitiropuaPaorakiterunanga,kamea,Eoku tuakana,tikatonukitokumaharatakuwhakahaereite aroarooteAtua,ataeanoatiateneira.
2NakameaaAnaniatohunganuikitehungaetuanai tonataha,kiapakiatonamangai
3KameaaPaorakiaia,KapakiakoeeteAtua,ete pakitarakuaotitepanikiteparuma:keitenohokoekite whakawaiahauirungaiteture,metekimaianokiapatua ahau,hemeaekoreeritekitateture?
4Nakameatehungaetutataana,Ewhakamanumanuana koekitetohunganuiateAtua?
5AnorakoPaora,Kihaiahauimatau,eokuteina,koiate tohunganui:kuaotihokitetuhituhi,Kauaekorerotia kinotiaterangatiraotouiwi.
6OtirakamohioaPaoraheHarukitetahiwahi,koetahihe Parihi,kakarangaiairotoiterunanga,Ehoama,he Parihiahau,hetamanateParihi:kotetumanako,kote arangaotehungamatekuahuainaahauirotoitepatai 7A,notanakorerotangaitenei,katohetohengaParihi ratoukongaHaruki:kawahiruahokitemano.
8EmeaanahokingaHaruki,kahorehearanga,kahorehe anahera,hewairuaranei:kongaParihiiaewhakaaeanaki auameaerua.
9Nakanuitehamama:akawhakatikangakaraipionga Parihi,katotohe,kamea,Kahoreheheoteneitangatai mauiamatou:tenakitekorerotetahiwairua,tetahi anaheraraneikiaia,kauatatouewhawhaikiaiateAtua 10A,nokanuitengangau,kamatakuterangatiramano keimotumotuhiaaPaoraeratou,naungaanaeiangahoia kiahekeatu,kitetangomaiiaiairotoiaratou,kia arahinahokikitepa
11AitauapokatuteArikikitonataha,kamea,Kiamaia, ePaora:kiapenaiakoeiwhakaatunamokuiHiruharama, tauwhakaatuhokikiRoma
12¶Aoaketera,kahuihuietahiongaHurai,kamakaoati kiaratouano,kamea,kiakauaratouekai,kiakauaeinu, kiawhakamatearaanoeratouaPaora
13Anekeatuitewhatekaungatangatananatenei oatitanga
14Nakahaereratoukingatohunganuiratoukonga kaumatua,kamea,Kuaoatimatouitetahioatinui,kia kauaekaingatetahimea,kiamateraanoaPaoraiamatou 15Na,kokoutoukoterunangakitekiatukiterangatira manokiaarahinaihoiakiakoutouapopo,metemeaeata uiaanoekoutoutetahimeamona:komatouia,itemeaka tatamaiia,kanohoritekitewhakamateiaia.
16KarongotetamaatetuahineoPaorakitoratou whakaarowhakapapa,kahaereia,katomokitepa,ka korerokiaPaora
17KatahikakarangaaPaorakitetahikeneturio,kamea, Arahinaatutetamaitineikiterangatiramano:hekorero hokitanakiaia
18Nakamauiakiaia,kaarahinakiterangatiramano,ka mea,Ikarangateherehere,aPaora,iahau,imeakia arahinamaiteneitamaitikiakoe,hekorerohokitanakia koe
19Nakamauterangatiramanokitonaringa,kahaereki tahaki,kauikiaia,Heahatauekoreromaiaikiahau?
20Anorakotera,KuawhakatakokowhakaarongaHurai kiameakiakoekiaarahinaihoaPaoraapopokite runanga,anoeatauiaanoekoetetahiatumeamona 21Kauaraerongokiaratou:ewhatekauhokingatangata oratouewhangaanamona,kuaoatikiaratouano,ekore ratouekai,ekoreeinu,kiamateraanoiaiaratou:nakua riteratouinaianeierapuanaitekupuwhakaariiakoe
22Katahikatukuaatutauatamaitieterangatiramanokia haere,kameaia,Kauaekorerotiakitetahitau whakaaturangamaiieneimeakiahau
23Nakakarangatiaeiakiaruangakeneturio,kamea, WhakanohoiaetahihoiakiaruarauheihaerekiHiharia, mengakaiekehoihokiawhitutekau,mengakaimau matiakiaruarau,itetoruongahaoraotepo;
24Kiaritemaihekararehemaratou,heiwhakanohoanga ihomoPaorakirunga,kiakaweaoratiaaiiakiaPirika,ki tekawana
25Nakatuhituhiiaitetahipukapuka,koeneikupu
26NaKarauriaRaihiakiaPirikatekawanapairawa,tena koe
27IhopukiateneitangataengaHurai,akatatate whakamateaeratou,kahaeremaiahaumengahoia,a tangohiamaianaia;irongohokiahaunoRomaia
28Eiaiteauitetumuipariairatouia’na,uaarataiatura vauia’nairapaeauitoratourururaa.
29Nakakiteahauhetautohenotoratouturei whakawakiaaiia,otirakahoreonaheitikaaitemate,te hereranei.
30A,notewhakaaturangamaikiahau,keitewhangamai ngaHuraimotetangatanei,tonoatonutiaiaeahaukia koe,imeahokiahaukionakaiwhakapae,kiakorerotiakia koengameamonaPoroporoaki
31NakamaungahoiakiaPaora,kaperametemeai korerotiakiaratou,aarahinaanaiaitepokiAnatipatari.
32Iteaongaakekawaihongakaiekehoihokiahaeretahi meia,ahokianakitepa
33A,notoratoutaengakiHiharia,kahoatutepukapuka kitekawana,awhakaturiaanaaPaorakitonaaroaro
34A,notetirohangaihootekawanaitepukapuka,kaui, noteheakawanatangaia?AkarongoianoKirikia;
35Kameaia,Kawhakarongoahaukiakoe,inataemai anohokioukaiwhakapaeNakawhakahauia,kiatiakina iairotoitewharewhakawaoHerora.
UPOKO24
¶Nakapahurengaraerima,kahaereatuaAnania,te tohunganuiratoukongakaumatua,kotetahikaikorero hoki,koTereturu,whakakiteaiingaheoPaorakite kawana
2A,kaotiiatekaranga,katimataaTereturutewhakapae kiaia,kamea,Nauhokimatouiteatanoho,hepaihoki ngamahikiteneiiwinau;
3Kawhakaaetiaematouingawakatoa,ingawahikatoa, ePirika,etetangatapairawa,nuiatutewhakawhetai 4Otiiaekoreenuiatutakuwhakawareiakoe,kainoiatu ahaukiakoekiawhakarongomaikoekietahikupu torutoruamatou
5Ikiteahokiematouteneitangatahetangatamateuruta, hewhakaohoingaHuraikatoaiteaokatoa,koiahokite tinorangatiraotetitorehangakingaNahareta
6Imeaanoiakitewhakanoaitetemepara:nakamau matoukiaia,kameakiawhakawakiaiakitatomatouture.
7OtiraihaeremaiterangatiramanoaRaihiakiamatou,a kahakinaatuanaiaiomatouringa;
8Iwhakahauionakaiwhakapaekiahaeremaikiakoe: maueuikiakoe,kiamohioaikoekieneimeakatoae whakawakianeiiaematou
9AiwhakaaeanongaHurai,imea,Koiaanoeneimea.
10Na,katawhiriatutekawanakiaiakiakorero,kakiatu aPaora,Itemeaemohioanaahauhemahangatauituai koeheikaiwhakawamoteneiiwi,inuirawaatutokukoa kitewhakahokikupumoku
11Kiamatauaikoe,kotahitonutekaumaruangarao tokuhaerengakiHiruharamakitekarakia
12Kihaianoahauikiteaeratouirotoitetemeparae totoheanakitetahi,ewhakaohoanaiteiwi,kahoreirotoi ngawharekarakia,kahoreanoitepa;
13Ekoreanoetaeaeratoutewhakaatungameae whakawakianeiahaueratouinaianei.
14Otiramewhakiteneieahaukiakoe,kotehuarahie kiianeieratouhetitorehanga,kotakutenaiahauekarakia neikiteAtuaookumatua,ewhakaponoanakingamea katoakuaotitetuhituhiirotoiteture,itangaporopiti
15EtumanakoanakiteAtua,kitaratouanohokie whakaaenei,terakaaratehungamate,tehungatika,te hungahe
16Teneianotakuewhainei,kiaharakoretonutoku hinengaroitearoarooteAtua,ongatangata.
17Na,itemutungaongatauemaha,kahaeremaiahauki tekawemaiingameaatawhairawakorekitokuiwi,me ngawhakahere.
18IkiteaahauireiraeetahiHuraioAhia,epureaanai rotoitetemepara,kahorehehuihui,kahorehengangau
19Kotemeatikakiataemairatoukitouaroarokite whakahemai,mehemeataratoumoku 20Akitekahore,maeneianoekimai,meikiteaeratou tetahiheoahau,iahauetuanaimuaiterunanga; 21Heoianokoteneireokotahiikarangaaiahau,iahaue tuanaiwaenganuiiaratou,Kotearangaotehungamate teneiewhakawakianeiahauekoutouinaianei.
22Na,iterongongaoPirikakieneimea,henuiatutona mohiokitauahuarahi,kaungaeia,kamea,Kiataemaia Raihia,terangatiramano,katinomohioahaukingamea katoa
23NakameaiakitekeneturiokiatiakinaaPaora,kia waihonoaanoia,kiakauahokieririaonahoakitemahi kiaia
24Namuriihoietahira,kataemaiaPirikarauakotana wahinekoRuruhira,heHurai,kameaiakiatikinaaPaora, akawhakarongokiaiakitewhakaponokiateKaraiti 25A,iaiaekoreroanakingameaotetika,kitehiahiakia pehia,kitewhakawakangakeitehaeremai,kawiria Pirika,kamea,Haereaianei;kawapaiahau,kakaranga ahaukiakoe
26ItumanakohokiiakahoatukiaiahemoniePaorakia wetekinaaiia:koiaihonoaitetikiatuiaia,tekorerokia ia.
27Otirakapahurengatauerua,kawhakakapiaaPirikae PorohiaPetuha:a,itonahiahiakitewhakamanawarekai ngaHurai,kawaihoePirikaaPaorakiahereana.
UPOKO25
1¶NotetaengamaioPetuhakitekawanatanga,katoru ngara,kahaereatuiaiHihariakiHiruharama.
2NakakorerotetohunganuimengarangatiraongaHurai kiaiamoPaora,katohekiaia,
3Akainoikiaiakiapaingiaia,kiatikinaatuiaki Hiruharama,hewhangahokitoratoukitearakia whakamateaia
4OtirakawhakahokiaePetuha,keiHihariaaPaorae pupuriana,ateraehohorotonahaerekireira
5Imeaanoia,Mehaeretahianoiahaukirarongameao koutouewhaimanaana,kitewhakawaiteneitangata,ki temeahekinotona
6Akanohoiairotoiaratoumongaramongatekau,na kahaerekirarokiHiharia;aoaketerakanohokite nohoangawhakawa,kameakiaarahinamaiaPaora
7A,notonataengaatu,etuanaterangaHuraiihaeremai iHiruharama,hemaha,henuingaheiwhakapangiae ratoukiaPaora;heoikihaiiutaratou
8Akautuaeia,Kahorerawaahauiharakitetureanga Hurai,kahorehokikitetemepara,kahoreanokiaHiha.
9HeoikameaaPetuhakiaPaora,itonahiahiakiapaingia engaHurai,EpaianaraneikoekiahaerekiHiruharama, kireirawhakawakiaaimoeneimeakitokuaroaro?
10AnorakoPaora,Etuanaahaukitenohoangawhakawa oHiha,heireiratonuahauwhakawakiaai:kahoreokuhe kingaHurai,kuatinokiteanahokiekoe.
11Mehemeahokihetangataharaahau,kuamahiraneii tetahimeaetikaaitemate,ekoreahauepaikiamate:tena kotetahioeneimeaewhakawakianeiahaueratou,ekore ahauetukuaetetahikiaratouKakarangaahaukiaHiha 12NakakoreroreroaPetuhakiterunanga,akamea,Kua karangakoekiaHiha?mehaerekoekiaHiha.
13Amuriihoietahira,kataeatuaKingiAkaripa,rauako PerenikikiHiharia,akaohakiaPetuha
14Akamahaorauaraireira,kakorerotiaePetuhakite kingitetakeoPaora,kamea,Teneitetahitangataiwaiho ihoePirikaehereana;
15A,iahauiHiruharama,kakorerotiamaiiakiahaue ngatohunganuimengakaumatuaongaHurai,katono ratoukiawhakawakiaia
16Na,kotakuwhakahokingaatukiaratou,Eharaite tikanganangatangataoRomatetukuitetahitangatakia mate,itemeakianotetangataiwhakawakia,hekanohiki tekanohiongakaiwhakapae,akawhaiwahianokite whakahokikupumonamoteheiwhakawakiaaiia
17Noreira,itoratoutaengamaikikonei,kihaiahaui whakaroa;aoaketerakanohoahaukitenohoanga whakawa,kameakiaarahinamaitauatangata
18A,itewhakatikangaongakaiwhakapae,kihaitetahio ngameaikorerotiaeahaukiaratou.
19Heoihekuputautohetohenotaratoukarakiataratoui meaaikiaia,motetahiIhuimate,ekiiaanahokiePaora keiteora
20Heoipohewanoaihoahaukitauatautohe,kauiahau mekoreiaepaikiahaerekiHiruharama,kireira whakawakiaaimoeneimea
21NotekarangatangaaPaorakiawaihoiakia whakarangonaaAugustus,kawhakahauaeahaukia puritiaia,kiatukuaraanoiaeahaukiaHiha
22KameaaAkaripakiaPetuha,Ehiahiaanaanoahau kiarongoitauatangata.Kameaia,apopokoerongoaikia ia
23Na,iteaongaake,kataeatuaAkariparauakoPereniki, metewhakanuiiaia,atomoanakitewharewhakarongo, ratoukongarangatiramano,kongatangatanunuiotepa,i tewhakahauaPetuha,kaarahinamaiaPaora
24NakameaaPetuha,EKingiAkaripa,engatangata katoaenohoneitatou,kakitekoutouiteneitangatai tukinotiaaiahauetehuihuikatoaongaHurai,i Hiruharama,ikoneianohoki,itekaranga,ekoreetikaora ake
25Otirakakiteahau,kahoreanamahietikaaitemate,a nanaanoikarangakiaAkuhata,kameaahaukiaungaatu ia
26Kahoreiaakutinomeaetuhituhiatuaiahaukitoku arikiKoiaahaukaarahimaineiiaiakiakoutou,kiakoe rawaano,eKingiAkaripa,kiawhaimeaaiahauhei tuhituhingaatu,inamututeuiui.
27Kitakuhokihemeahekiaungaheherehere,akiakaua hokiekorerotiatemeaiwhakawakiaaiia
UPOKO26
1NakotemeatangaaAkaripakiaPaora,Eaheianakoe kiakoreroiaukoreroKatahikatotoroteringaoPaora,ka koreromona
2Eharianaahau,eKingiAkaripa,notemeakakorerotia eahaukiakoeaianeingameakatoaiwhakawakiaaiahau engaHurai:
3Emohioanahokiahauhemohiokoekingaritengakatoa, kingatautohehokiangaHurai:nareirakiapaikoekite whakarongomariekiahau
4Kotakuwhakahaeremaiotokutamarikitanga,note timatangaraanoirotoitokuiwiiHiruharama,emohio anangaHuraikatoa;
5Imohioratoukiahauomua,meipairatoukite whakaatu,iwhaiParihiahauitetitorehangapakekerawao totatoukarakia
6Na,teneiahautetunei,kawhakawakiamotetumanako kitekupuwhakaariateAtuakiotatoumatua;
7Etumanakoneiotatouiwikotahitekaumaruakiatae maikiaia,emahitonuneikiteAtuaiteao,itepo.Kote meateneietumanakohiaatunei,eKingiAkaripa,i whakawakiaaiahauengaHurai
8Heahakoekakoreaiewhakaponohia,kawhakaaraake teAtuaitehungamate?
9Koahaunei,iwhakaaroahaukiamahangameaemahia eahauheipehimoteingoaoIhuoNahareta
10ImeatiaanoteneieahaukiHiruharama:hetokomaha anotehungatapuiuakinaeahaukingawhareherehere,he meatukumaihokingatikanganangatohunganuikiahau; akapatuaratou,kapuakitokureokiaratou
11Hemahaanoakuwhiungaiaratouirotoingawhare karakiakatoa,imeingaanoratoueahaukiakohukohu;a nuiatutokuririkiaratou,whakatoiaanaratoueahau,a taeanoatiangapaowaho.
12Na,iahauehaereanakiRamahikuirungaitemaname tewhakahauangatohunganui,
13Itepoutumarotanga,etekingi,kakiteaeahauiteara hemaramanoterangietiahoanakiahau,kiokuhoahaere ano,teraatuitemaramaotera
14Heoihingaanamatoukatoakitewhenua,karongo ahauitereoekoreroanakiahau,nongaHiperuanohoki tereo,emeaana,EHaora,eHaora,heahatauewhakatoi neiiahau?heuauatauwhanakingakoikoi.
15Anorakoahau,Kowaikoe,eteAriki?Kameaia,Ko Ihuahauewhakatoianeiekoe
16Otirawhakatika,etuouwaewaekirunga:kotemea teneiiputaaiahaukiakoe,kiameingakoeheiminita,hei kaiwhakaatumoeneimeaikiteneikoe,mongameaanoe putaaiahaukiakoe;
17Kawhakaorangiakoeeahauiteiwi,ingaTauiwi,ka tonoaneikoeeahaukiaratou;
18Heiwhakakiteioratoukanohi,heiwhakatahuriia ratouitepourikitemarama,itekahaoHatanakiteAtua, kiawhiwhiairatoukitemurungahara,kitetahiwahiano hokiirotoitehungakuaotitewhakatapuetewhakapono kiahau
19Noreira,eteariiAgeripa,aitavauifaaroooreite oramanotera‘ira.
20HeoiikoreroahaukitehungaoRamahikuitetuatahi, kiHiruharama,kingarohekatoaanooHuria,kinga Tauiwihoki,kiaripeneta,kiatahurikiteAtua,metemahi anoingamahitikaoteripeneta
21NoreirangaHuraiihopuaiiahauitetemepara,iwhai aikitewhakamateiahau.
22Na,itemeakaawhinatiamaiahaueteAtua,kanoho tonuahauataeanoatiateneira,ewhakaatuanakiteiti,ki terahi,kahorehekupukeatuitangaporopitirauako Mohiikoreroaikaputa
23KiamamaeteKaraiti,koiahokitetuatahiotearanga akeitehungamate,manahokiewhakaatutemaramakite iwi,kingaTauiwi
24Iaiaekoreroanaieneimea,nuiatutereooPetuhaki tekaranga,EPaora,hehaurangikoe;henuiteakoka haurangikoe
25Anorakoia,Kahoreokuhaurangi,ePetuha,ete tangatapairawa;engarimekorerongakupuponomete whaiwhakaaro
26Ematauanahokitekingikieneimea,imaiaaiahauki tekorerokiaia:emeaanahokiahau,kahoretetahioenei meaingaroiaia;kahorehokiteneimeaimahiaite kokonga
27EKingiAkaripa,ewhakaponoanakoekingaporopiti? Emohioanaahauewhakaponoanakoe
28NakotemeatangaaAkaripakiaPaora,Wahiitikua riroahaukiakoeheiKaraitiana.
29NakameaaPaora,EpaianaahaukiteAtua,kiakaua kokoeanake,engarikotehungakatoaewhakarongomai neikiahauiteneira,kiatata,kiatinoritekiahau:koenei hereanake
30A,nokamutueneikoreroana,kawhakatikatekingi, metekawana,mePereniki,metehungainohotahiratou; 31Na,iaratoukaweheke,kakorerorerokiaratouano,ka mea,Kahorehemahiateneitangataetikaaitemate,te hereranei
32KatahikameaaAkaripakiaPetuha,Katukuatenei tangatakiahaere,meikauaiatekarangakiaHiha.
1¶A,nokatakototetikangakiarerematoukiItari,ka tukuaaPaora,meeraatuhereherekitetahikeneturio,ko Huriuteingoa,notehapuoAkuhata.
2NakaekematoukitetahikaipukeoAtaramituma,etika anarangakaingaoAhia,rereanamatou;koAritaku,no Teharonika,noMakeronia,tomatouhoa.
3IteaongaakekaumatoukiHaironaNakangawarite mahiaHuriukiaPaora,katukuaeiakiahaerekionahoa kiaatawhaitia
4Rereatuanamatouireira,kamirihaerematouitetahao Kaiperu,notemeaihetehau.
5WhitianamatouitemoanaoKirikia,oPamapuria,kau kiMaira,hepanoRaikia
6Nakamauitekeneturiohekaipukekireirano Arehanaria,erereanakiItari;awhakanohoiaanamauae iakiroto
7A,kapomahaipuhoiaiterere,kawhitiwhakauauakite ritengaatuoHiniru,a,tetukuamatouetehau,kamiri haerematouitetahaoKaritiiteritengaatuoHaramone;
8Akapahemowhakauauaareira,kaumatoukitetahi kainga,koKokoruAtaahuateingoa;etataanakireirate paoRahia
9Akamahangataimakapahemo,nakuakinotererenga, notemeakuapahemoketenohopuku,kawhakatupatoa Paora;
10Kameakiaratou,Emarama,ekiteanaahauitekino, itenuiotemate,eharaitemeakoteutangaanakemete kaipuke,engarikootatouorangaanohoki
11Otiranuikeatutewhakaponootekeneturiokite kapenerauakotetangatanonatekaipukeitaPaorai koreroai
12A,itemeakihaitauakokoruipaiheitungaitehotoke, kameatetokomahakiarereatuanoireira,mekoreeuki Pinikia,kireiratuaiitehotoke;hekokoruianoKariti,e angaanakitehauaurukitetongametehauaurukiteraki.
13Akaparekarekatetonga,kamearatoukuataeata ratouiwhakaaroai,kamarereireira,amirihaereanai Kariti.
14Nakihaiiroakaputahehaunuiwhakaharahara,ko Urokaraironateingoa
15Akakahakinatekaipuke,tengongokitehau,naka tukuaematoukiaia
16Nakamiriiraroitetahimotu,koKaraurateingoa,ka whakauauamaitepotikiamatou.
17Akahutiaake,kahangakitewhakau,meatiaheawhi motetangereotepuke;nakamatakukeitakakitekirikiri, kawerohiatera,akapaea
18A,nokatinoakinamatouetetupuhi,iteaongaakeka amamaratouitekaipuke;
19Aitetoruongarakamakaatueomatouringanga meaakeotekaipuke
20Ahemahangaraikoreaieputateramengawhetu,a kihaiiititetupuhiiakinaaimatou,katahikamahuekatoa tomatouwhakaarokiteora
21Heoikaroatenohopuku,katuaPaoraiwaenganuio ratou,kamea,Emarama,engarimeirongokoutouki ahau,kiakauaereremaiiKariti,keipamaiteneikino, teneimate.
22Nakotakukuputeneikiakoutou,Kiamarama:ekore hokiematetetahiokoutou,kotekaipukeanake
23ItuhokikitokutahaiteneipoheanaheranateAtua, nananeiahau,koiatakuekarakiaatunei;
24Imeamai,Auaemataku,ePaora;metukoekite aroarooHiha:nana,kuahoatukiakoeeteAtuatehunga katoaereretahianamekoe.
25Nakiamaramatengakau,emarama:ewhakaponoana hokiahaukiteAtua,eriteanokitanaikoreromaiaiki ahau.
26Otirakuatakototetikangakiaeketatoukitetahimotu
27Naitetekaumawhaongapo,iamatouekahakihakina anaiAria,iwaenganuipokameangaheramanakeite whakatataratoukitetahiwhenua;
28Nakawhakatatuturatou,kakiteeruatekaumaro:aka neketataatu,kawhakatatutuano,kakitekotahitekauma rimamaro
29Nakamatakukeipaeamatoukingatoka,katukuanga pungaewhaitekei,kahiahiakiteawatea
30A,ingakaiekekaipukeemeaanakiteomaatuite kaipuke,katukuaihotepotikitemoana,metemeae makaanangapungaiteihu
31KameaaPaorakitekeneturioratoukongahoia,Kite koreeneienohokitekaipuke,ekorekoutouetaeate whakaora
32Katahikatapahiaengahoiangatauraotepoti,atukua anakiatakaatu.
33Aitemeameakepuaotera,katoheaPaorakiaratou katoakiakai,kamea,Kotetekaumawhateneiongarae tatarineikoutou,enohopukunei,teotekai.
34Koiaahaukatoheneikiakoutoukiakai:hemeahoki teneieoraaikoutou:ekorehokiengahorotetahimakawe otemahungaotetahiokoutou.
35A,notanakorerotangaieneikupu,kamaukitetaro,ka whakawhetaikiteAtuaitearoarooratoukatoa:aka whawhati,katimatatekai.
36Nakamaramatengakauoratoukatoa,kakaianoratou 37Naeruarauewhitutekaumaonomatoukatoaite kaipuke.
38A,nokamakonaitekai,kawhakamamaratouite kaipuke,kaakiritiatewitikitemoana
39Akaaoterakihairatouimohiokiterawhenua:engari ikiteratouitetahikokoruheonetoreira,akamearatou mekoreeaheiteakiatuitekaipukekiroto
40Nakatangohiaeratoungapunga,tukuaanakite moana,iwhakakorokoroangahereoteurungi,kahutia anoteramatuakitehau,katikaatukiuta
41A,kaputaatukitetahiwahi,hetaipapakirua,ka whakaekeatekaipuke;tititonuteihu,mautonu,kote tuaraipakaruitekahaotengaru.
42A,kitangahoiawhakaaromewhakamatengaherehere, keikautetahikiuta,keioma
43KotekeneturioiaimeakiawhakaorangiaaPaora, kihaihokiitukuakitaratouiwhakaaroai;nakameaia, kotehungaematauanakitekau,kiamatuapekekite moana,kiaukiuta
44Koeraatu,koetahiirungaingapapa,koetahiirungai ngameaotekaipukeNakamawhitikatoaratoukiuta
UPOKO28
1¶Akaoramatou,katahikamohiokoMeritateingoao temotu
2Nakihaiinohinohiteatawhaiangatangatamaorikia matou:katahunahekapura,whakamanuhiritiaanamatou katoa,notemeaeuaanateua,notemataohoki
3NakakohikohiaePaorahepupuwahie,amakaanaeia kitekapura:heoiputamaianahenekeitewera,kamauki tonaringa
4A,notekitengaongatangataiwikeitekararehe whakamateetautauanakitonaringa,kameakiaratou ano,Heponohekaikohuruteneitangata,kaoraneiiaite moana,heoiekoreetukuaeterapuutukiaora
5Heoiiruiaatueiatengararakitekapura,akihaiiai mate,kihaiiaha
6Otiraititiroratoukuatetereia,kuahingaohorereranei, kuamate:heoikaroatoratoutatari,akakitekahorehehe ipakiaia,kaputakeoratouwhakaaro,kameaheatuaia
7Itauawahitekaingaotetinorangatiraotemotu,ko Pupiriuteingoa;nanamatouiwhakamanuhiri,etorunga raiatawhaitiaaimatou
8NaitetakototepapaoPupiriu,emateanaitekirika,ite koripi:katomoaPaorakiaia,kainoi,kawhakapaiona ringakirungakiaia,aoraakeia
9A,itemeatangaotenei,nakahaeremaianoetahiote motuhemateoratou,awhakaorangiaana
10Nuiatuanotehonoreiwhakahonoretiaaimatoueratou; a,itomatouhaerenga,kautainamaieratoungameaetika ana
11Amuriihoingamaramaetoru,karerematouirungai tetahikaipukeoArehanaria,ituneikitauamotuite hotoke,koKatororauakoPorukutetohu
12NakaukiHairakuha,aetoruomatourainohoaiki reira.
13Nakataiawhiomatouireira,kaukiRekiuma:kapo tahikapupuhitetonga,aaoakekaukiPuteoli
14Akakiteaematouetahiteinaireira,katoheamatoukia nohokiaratou,kiawhitungara:nakahaerematouki Roma
15Akarongongatuakanaoreirakiamatou,kahaeremai kitewhakatauiamatoukiApiu,kiWharetoru:itekitenga oPaoraiaratou,kawhakawhetaikiteAtua,kaorate ngakau.
16Na,kataematoukiRoma,kahoatungaherehereete keneturiokiterangatirahoia:koPaoraiaitukuakianoho motukerauakotetahihoiaheitiakiiaia.
17A,muriihoingaraetorukakarangatiaePaoranga rangatiraongaHurai:akamineratou,kameaiakiaratou, Eokutuakana,ahakoakahoreakuharakiteiwi,kinga ritengaraneiaotatoumatua,heoiitukuahereheretia ahauiHiruharamakingaringaongatangataoRoma.
18A,itaratouwhakawakangaiahau,imeakiatukuaahau, notemeakahorehetakeemateaiahau
19HeoikawhakahetonungaHurai,etaeahokiteahakia karangaahaukiaHiha;eharaitemeaetikaanakia whakawakiaeahautokuiwi
20Koiaahauikarangaaiiakoutoukiakite,kiakorerokia koutou:notemeakotaIharairaetumanakoneitemeai hereaaiahaukiteneimekameka
21Nakotaratoumeatangakiaia,kahorehepukapuka mouitaemaikiamatouiHuria,kahoreanotetahionga tuakanaihaeremaineiikoreromai,ikoreromairaneii tetahikinomou.
22Otiraemeaanamatoukiarongokiakoekiou whakaaro:emohioanahokimatoukiteneiwehenga,e korerotiakinotiaanaingawahikatoa
23A,kaotitewhakariteherakiaia,hetokomahaihaere maikiaiakitonawhare;Awhakaaturiaanaeiakiaratou, whakaaturiaanaterangatiratangaoteAtua,metekukume iaratoukingameaoIhu,irotoitetureaMohi,itanga poropiti,noteataaahiahinoa.
24Koetahiiwhakaponokingameaikorerotia,koetahi kihaiiwhakapono
25A,kakoreratouiritekiaratouano,kahaere,imuriite korerotangaaPaoraitetahikupu,Hetikatekoreroate WairuaTapuiaIhaiaporopitikiotatoumatua; 26Imeanei,Haerekiteneiiwi,meaatu,Rongonoa koutou,ekoreematau;titironoakoutou,ekoreekite
27Kuamatotoruhokitengakauoteneiiwi,kuapuhoinga taringakitewhakarongo,kongakanohikuawhakamoeae ratou;keikiteoratoukanohi,keirongongataringa,kei matautengakau,akatahuriratou,akawhakaorangiae ahau
28Nakiamohiokoutou,katukuatewhakaorangaate AtuakingaTauiwi,akarongoratou.
29Akamutueneikoreroana,kahaerengaHurai,henui hokitaratoutautohetohekiaratouano
30AeruatinotauinohoaiaPaorairotoitonawhareutu, ariroanaiaiatehungakatoaehaereanakiaia; 31Amaiatonuiakitekauwhauiterangatiratangaote Atua,kitewhakaakoingameaoteAriki,oIhuKaraiti, kihaihokiiririaetetahi