van mens
Waardevolle contacten
verhalen van Humanitas #2 2022
Nieuw in Almere
Wandelend de taal leren
Extra hulp voor groeiend aantal geldvragen
‘We bleken een gouden combinatie’ Maatjes Ria en Lies:
Kell y
verhalen van humanitas
Tijdens een stage voor haar opleiding Social Work maakte Kelly (26) als vrijwilliger kennis met Humanitas. Inmiddels is ze bestuurslid bij de afdeling Kop van Noord-Holland.
“Vorig jaar liep ik in het kader van de Maatschappelijke Diensttijd (MDT) stage bij Humanitas. Ik begeleidde deelnemers van Vriendschappelijk Huisbezoek en Thuisadministratie. Dat vond ik superleuk en interessant. Zo draait het bij Thuisadministratie niet alleen om de administratie op orde brengen. Mensen komen om een bepaalde reden in financiële problemen. Daar ga je dan naar op zoek om ze te helpen.
Begin dit jaar zocht het bestuur van mijn afdeling een secretaris. Omdat ik managementassistent ben, ken ik het secretariële werk. Daarbij ben ik zo onder de indruk van Humanitas en
zijn de mensen hier zo leuk, dat ik dacht: ik ga solliciteren. Kort daarop schoof ik al aan bij mijn eerste bestuursvergadering. In de nieuwsbrief schreef de voorzitter dat ik in mijn eentje de gemiddelde leeftijd van het bestuur met tien jaar naar beneden haal – de andere bestuursleden zijn namelijk al met pensioen. Dat zij ouder zijn, vind ik juist positief. Ze hebben veel levenservaring, ik kan echt wat van hen leren.
Als secretaris maak ik het verslag van vergaderingen, redigeer ik teksten en ga ik naar bijeenkomsten, bijvoorbeeld van de gemeente. Ook ben ik portefeuillehouder MDT, want ik wil graag jonge mensen vertegenwoordigen. Tegen jongeren die erover denken om als Humanitas-bestuurder aan de slag te gaan, zou ik zeggen: doen! Het is zo’n verrijking van je leven. Je leert veel, het contact met de medebestuursleden en beroepskrachten is heel fijn en het staat goed op je cv. Als je wilt groeien, is dit de ultieme manier.”
Ook vrijwilliger worden?
Je bent van harte welkom! Bij Humanitas kun je aan de slag als uitvoerend, coördinerend of bestuurlijk vrijwilliger. Meer weten? Humanitas.nl/ onze-vrijwilligers
van mens
COLOFON
Van Mens tot Mens is bedoeld voor iedereen die betrokken is bij vereniging Humanitas. Het magazine verschijnt twee keer per jaar. Heb je het uit? Geef het dan door aan anderen. Je kunt het magazine online vinden op Humanitas.nl/van-mens-tot-mens REDACTIE
Lisa Tiggelaar (hoofdredactie), Jolanda Dreijklufft (coördinatie en eindredactie), Saskia Bosch, Marjolein Geels, Ellen Oldenhuizing MET MEDEWERKING VAN
Lonneke Bär, Hilde Duyx, Anneke Hymmen, Martijn Marijnis, Ellen Nij Bijvank, Gerjanne van Oort, Victoria Rekatsinas, Ellen Weber, Monique Wijbrands, Judith Zeeman
CONCEPT EN VORMGEVING Maters en Hermsen communicatie/journalistiek
DRUKWERK
ID Media, Apeldoorn
ADVERTEREN
Neem contact op met Lisa Tiggelaar via l.tiggelaar@humanitas.nl
MEER WETEN?
Wil je meer informatie over wat Humanitas voor jou kan betekenen? Of wil je vrijwilliger, lid of donateur worden? Neem contact op via Humanitas.nl, bel 020-5231100 of mail naar info@humanitas.nl. Tekst, foto’s en illustraties mogen alleen worden overgenomen na schriftelijke toestemming van Vereniging Humanitas.
Humanitas heeft haar best gedaan om de rechten van alle rechthebbenden te achterhalen. Meen je rechthebbende te zijn, neem dan contact op met de redactie.
Wil je dit magazine niet meer ontvangen? Je kunt dit per mail of telefonisch eenvoudig doorgeven: info@humanitas.nl of 023-5231100.
Facebook.com/ humanitasnederland
Instagram.com/ humanitasnederland
Twitter.com/ humanitasnl
Youtube.com/ humanitasnederland
Vereniging Humanitas
Postbus 71, 1000 AB, Amsterdam 023-5231100 info@humanitas.nl
Humanitas.nl
KvK: 40530895, ISSN: 01661124
Rekeningnummer voor giften: NL58 INGB 0000 294050 op naam van Vereniging Humanitas
De gezichten van armoede
#2 december 2022
Journalist en schrijver Jonah Falke onderzocht twee jaar lang hoe armoede in Nederland eruitziet. Hij vertelt over zijn soms schokkende ervaringen en over welke rol ieder van ons zou kunnen spelen.
P.6
Waardevolle contacten
Humanitas biedt hulp op zes thema's
Vereniging Humanitas is een landelijke vrijwilligersorganisatie. Onze vrijwilligers helpen mensen om op eigen kracht iets aan hun situatie te veranderen.
eenzaamheid
Eenzaamheid kan iedereen overkomen. Bijvoorbeeld door ziekte of scheiding. We helpen je een sociaal netwerk op te bouwen.
verlies
Het verlies van werk, gezondheid of een dierbare is niet makkelijk. Samen met een vrijwilliger kun je het verlies leren accepteren en je leven opnieuw inrichten.
opvoeden
Opvoeden valt niet altijd mee, maar met een beetje extra aandacht en hulp van een van onze vrijwilligers lukt het vaak toch om je gezin weer zelf goed draaiende te houden.
opgroeien
Een vrijwilliger helpt je bij lastige situaties, bijvoorbeeld op school of met je ouders, en zoekt samen met jou naar een oplossing.
detentie
We helpen je met praktische zaken tijdens en na je gevangenschap, zoals met het contact met je kinderen en het behoud van je sociale netwerk.
thuisadministratie
Tobben met je (financiële) administratie hoeft echt niet, want met de hulp van een goed geschoolde vrijwilliger krijg je daar weer greep op.
Waardevolle contacten
inhoud
#2 december 2022
Bedacht in Almere:
wandelend de taal bijspijkeren
De afdeling Almere heeft met het project Taalent speelse manieren gevonden om taallessen aan te bieden. Maatjes Milad en Arnout lopen de Taalwandeling.
P.26
Voorwoord René Peeters
Dat ene zetje
Eenzaamheid onder jongeren is een onderschat probleem. Een Jongerenmaatje kan iemand helpen zich minder alleen te voelen.
P.14
Niet in de kou
Het aantal verzoeken om concrete hulp vanwege financiële problemen stijgt hard. Hoe spelen de afdelingen hierop in?
P.10
Durf te vragen
Toen Lies eindelijk hulp durfde te vragen, kwam Ria op haar pad. Dat bleek een gouden greep.
P.17
en verder
Elkaar écht zien
Soms schuilt een grote verbetering in iets kleins. Dat realiseerde ik me toen ik las over deelnemer Lies, die er alleen voor kwam te staan met drie thuiswonende kinderen (pagina 17). Schaamte maakte dat ze zich naar binnen keerde en niemand om hulp vroeg. Humanitasvrijwilliger Ria was haar eerste sociale contact in jaren. Ria luisterde, toonde begrip en dacht mee om de financiën op orde te krijgen: kleine gebaren met grote gevolgen. Lies vond zichzelf terug, zoals ze het zelf verwoordt. Ze werd weerbaar en was beter opgewassen tegen lastige economische tijden.
Wmo-consulent
Raima Rahimi:
‘Mensen worden echt geholpen’
P.22
P.16 Besparingstips P.20 Kort Nieuws P.25 Recept
P.30 Puzzel en luister- en kijktips P.31 Verhaal van Hans
En dat is belangrijk, vooral nu steeds meer mensen in de problemen komen door de stijgende prijzen. Ook mensen met werk, voor wie de hoge huren, energierekening of een dagelijkse warme maaltijd niet meer te betalen zijn. Als Humanitas kunnen wij dicht bij die mensen komen, door er te zijn en te luisteren. Of zoals journalist Jonah Falke (pagina 6) het zegt over wat daklozen nodig hebben (maar uiteindelijk iedereen!): “Maak af en toe een praatje. Het is simpel en tegelijkertijd zo belangrijk om alleen al iemand aan te kijken, diegene écht te zien en te erkennen als mens.” Juist daarin zijn wij als Humanitas belangrijk.
Daarnaast zetten onze vrijwilligers alle zeilen bij om op de vele urgente hulpvragen te reageren, bijvoorbeeld door te ondersteunen bij het aanvragen van toeslagen. Ook daarover lees je in dit nummer, op pagina 10 en verder. Veel leesplezier en inspiratie gewenst.
René Peeters
Voorzitter Vereniging Humanitas
NIEUWE RUBRIEK
Verwijzer
Journalist Jonah Falke:
‘Armoede
heeft veel gezichten’
Hoe ziet armoede er eigenlijk uit? Twee jaar lang volgde journalist en schrijver Jonah Falke hulpverleners in achterstandswijken, de jongerenopvang en het asielzoekerscentrum.
Hun niet-aflatende inspanningen tegen armoede beschreef hij in zijn boek Van armoede.
TEKST: JUDITH ZEEMAN
Nog voor de coronapandemie en de oorlog in Oekraïne begon je over armoede te schrijven. Toen al was de verwachting dat de situatie alleen maar nijpender zou worden.
Jonah Falke is journalist en schrijver. Hij verdiept zich al een paar jaar in armoede.
“Ja, de signalen waren er al: het uitblijven van loonsverhoging, de woningnood en de groeiende kloof tussen arm en rijk. Ik wilde laten zien op welke uiteenlopende manieren armoede bestaat en toeneemt, en wat hulpverleners daarvan merken. Zij signaleren het als eersten. Het bleek dat ze jaren geleden al voelden dat de samenleving vaker een beroep op hen deed, en dat het moeilijker werd om iedereen te helpen.”
Een van de hulpverleners die jij volgde, ging bij mensen thuis langs. Is dat de manier om mensen te bereiken?
“Ik denk het wel. Armoede is een kleine wereld die zich vaak thuis afspeelt, onzichtbaar. Buiten kost alles geld. Aanbellen is een laagdrempelige manier om hulp te bieden. Veel mensen kloppen niet meer zelf aan bij loketten of buurthuizen en reageren ook niet op brieven. Ze zijn van dag tot dag aan het overleven. Deze armoedestress kan leiden tot een vermindering van je IQ met wel dertien punten. Dat is heel veel. Plannen maken en vooruitkijken wordt een onmogelijke opgave, zeker als je ook nog eens de taal niet beheerst. Vertrouwen in de instanties en hun regeltjes is er vaak ook niet meer. Dus wanneer een hulpverlener door die barrière heen weet te breken, kan dat echt een succes zijn.”
Werkende armen waren het moeilijkst te spreken te krijgen, schrijf je. Is de schaamte onder hen het grootst?
“Jazeker. Zij zitten vaak in een sociaal netwerk van familie, vrienden, collega’s en kennissen en zijn dus nog niet zo verloren. Van hulpverleners hoorde ik dat deze mensen denken dat ze er wel weer snel uit zullen komen en daarom niet in de belangstelling willen staan. Maar zij zijn ook de mensen die hun problemen vaak verbergen uit angst voor gezichtsverlies. Aan de buitenkant is alles keurig en netjes, maar ondertussen is er geen geld voor eten of de huur. Dat is stille armoede. Hoe langer je wacht met vragen om hulp, hoe groter het probleem natuurlijk kan worden.”
Hoe belangrijk is een netwerk?
“Het is cruciaal om mensen om je heen te hebben. Zo’n netwerk kan de eerste klappen opvangen als je je baan en je huis verliest of als er geldproblemen zijn. Dat iemand tegen je zegt: kom een tijdje bij mij om je leven in alle rust weer een beetje op orde te krijgen. Zonder netwerk kun je onvoorstelbaar snel in een daklozensituatie terechtkomen, vooral als verslaving of psychische problemen een rol spelen. Er sluiten zich ineens allerlei deuren en de weg terug duurt langer en is een stuk
‘Armoede is een kleine wereld die zich vaak thuis afspeelt, onzichtbaar’
zwaarder. We weten dat het iedereen kan overkomen, bijvoorbeeld na een scheiding. Mensen komen op zichzelf te staan met minder of geen inkomen en probeer dan maar eens andere woonruimte te vinden, zeker nu. Of, zoals een dakloze het bondig verwoordde: ‘Scheiden, kinderen kwijt, drank en speed.’ Hij had ook ooit een regulier leven.”
Je schrijft dat de Nederlandse overheid niet de armoede heeft bestreden, maar de armen. Wat bedoel je daarmee?
“De overheid heeft de armen bij voorbaat al het gevoel gegeven dat ze het niet goed doen en ze daarvoor gestraft. Het toeslagenschandaal is bijvoorbeeld gestoeld op dat wantrouwen. Ook is het te gek voor woorden dat werkende mensen soms slechter af zijn dan mensen met een uitkering die allerlei toeslagen krijgen. En toch hoor je dan nog altijd mensen zeggen: de uitkeringen moeten omlaag, want dán gaat het lonen om te werken. Dan heb je werkelijk geen idee van de praktijk.”
In een interview had je het over de ‘nieuwe armen’. Wie zijn dat?
“Mensen uit de middenklasse die het goed voor elkaar hadden en nu voor het eerst door het ijs zakken. Die een studie hebben gedaan, een hypotheek hebben. Gek genoeg is hun komst ergens ook hoopvol, want zij kunnen zich goed uitspreken en aandacht vragen én krijgen. Dat blijkt wel uit de actie ‘Ik red het niet meer’, van het tv-programma Kassa. Dat wordt breed omarmd, terwijl veel andere mensen al jaren in die situatie verkeren. Maar zij vinden hun weg niet naar de media of Twitter.”
‘Hoe langer je wacht met vragen om hulp, hoe groter het probleem kan worden’
Waar ben je de afgelopen jaren het meest van geschrokken?
“Dat armoede overal is. En hoe we daklozen benaderen –of juist niet. Zij leven als een soort onzichtbare derderangsburgers om ons heen. In mijn boek vertel ik over een zoektocht naar een dakloze man. Het had in tijden niet zo hard gesneeuwd en het was min zes. We vonden zijn slaapzak en een koffertje achter wat bosjes, terwijl verderop kinderen gillend van pret op hun sleetje een heuvel afgleden en een vader sneeuw stond te scheppen.”
Heeft het je houding tegenover daklozen veranderd?
“Ik ben er wel van doordrongen geraakt dat je er niet bent met het kopen van een daklozenkrantje. Maak af en toe een praatje. Het is simpel en tegelijkertijd zo belangrijk om alleen al iemand aan te kijken, diegene echt te zien en te erkennen als mens.”
Welke rol zie je voor maatschappelijke organisaties weggelegd, Humanitas in het bijzonder?
“Dat vind ik lastig te zeggen, want ik heb me niet echt over oplossingen gebogen. Daar maak ik het te simpel mee. Maar ik vrees wel dat de mensen die helemaal onderaan bungelen een beetje vergeten gaan worden. Voor hen worden de omstandigheden nog slechter. Neem alleen al die energieprijzen. Het is goed om als organisatie samen op te trekken met hulpverleners die weten wat zich zoal afspeelt, ook achter gesloten deuren. Vraag hen: wat zien jullie gebeuren? En houd contact met gemeenten. De gemeente Arnhem krijgt bijvoorbeeld signalen van verzekeraars en woningbouwcorporaties wanneer er betalingsachterstanden ontstaan. Dan sturen ze daar ‘Vroeg’ naartoe, een hulpteam: dat is proactieve laagdrempelige hulp. En geef juridische bijstand aan mensen die financieel kopje onder dreigen te gaan. Zo voorkom je erger.”
In je boek schrijf je: ‘Als ik één menselijke emotie veracht, is het wel medelijden.’ Met welke blik moeten we wel kijken?
“Met die van gelijkwaardigheid. Medelijden klinkt nobel, maar je reduceert die ander tot het probleem dat ze hebben. Stel dat jij het bent die daar staat, of je vader, een broer, een vriendin. Dan snap je dat medelijden tot niets leidt. Ik geef de voorkeur aan mededogen of compassie. En laten we vooral goed beseffen dat we zelf niet immuun zijn om in armoede te belanden.”
Van armoede Reportages over het leven in de schaduw van de welvaart, Jonah Falke (uitgeverij Vrij Nederland)
Armoede in cijfers 1,1
miljoen
mensen
leven in armoede
Het percentage van de Nederlandse bevolking dat in armoede leeft, groeide van 5,7% in 2021 naar 6,7% in 2022. Dat zijn liefst 1,1 miljoen mensen. Onder hen zowel mensen met een uitkering, als met inkomen uit werk of een pensioen.
301.000 kinderen groeien op in armoede
Het percentage
Nederlandse kinderen en jongeren dat opgroeit in armoede steeg zelfs met 2% naar 9,2%. Dat zijn 301.000 kinderen.
2023: maatregelen
7,2% in 2021 naar
9,2% in 2022
En de koopkrachtmaatregelen dan die het kabinet heeft aangekondigd? Daarmee wordt in 2023 een daling verwacht van het aantal mensen dat onder de armoedegrens leeft naar 4,9% van de bevolking. Dat betekent dat dan nog altijd
5 jaar wachten met hulp zoeken
Armoede en leven met schulden brengt nog altijd schaamte met zich mee. Veel mensen proberen het eerst zelf op te lossen en wachten gemiddeld vijf jaar (!) met hulp zoeken. In die tijd bouwen ze vaak zulke grote achterstanden op, zowel financieel als op het gebied van mentale kracht, dat ze hier langdurig last van hebben. Humanitas hoopt met 20.000 vrijwilligers in heel Nederland op tijd ondersteuning te kunnen geven aan mensen die dat nodig hebben.
ruim 830.00 mensen in armoede zullen leven. En bedenk ook dat het hier steeds om officiële cijfers gaat: daarnaast heeft naar schatting van onder meer het Kansfonds een op de vijf mensen betalingsproblemen.
Niet in de kou
In het hele land zien coördinatoren van Humanitas bij meer mensen en op meer fronten behoefte aan ondersteuning vanwege financiële problemen. Ze spelen er zo goed mogelijk op in: met extra spreekuren, meer vrijwilligers en nieuwe samenwerkingen.
TEKST: ELLEN WEBER BEELD: MONIQUE WIJBRANDS
“De situatie wordt nijpender,” stelt Lilian Spaninks, coördinator van de Ruilwinkel in Helmond. “Al jaren komen hier mensen die van dag tot dag leven en geen financiële reserves hebben. Maar de laatste tijd spreek ik ook steeds vaker mensen die het tot
nu toe nog wel konden redden, maar niet weten wat hun overkomt nu de energierekening verdubbelt.” Lilian verwoordt wat medewerkers en vrijwilligers van Humanitas in het hele land ervaren: meer vragen en ook vanuit een nieuwe groep. Wat ook overal speelt: de moeite die mensen hebben met het invullen van digitale
Coördinator
Lilian Spaninks:
‘De ontmoetingen met vaste klanten betekenen veel voor me’
formulieren. Veel mensen kunnen dat niet, of ze zijn er huiverig voor om op die manier toeslagen aan te vragen. En dat terwijl mensen juist nu alles waar ze recht op hebben goed kunnen gebruiken. Bij de afdelingen wordt er zo goed mogelijk op ingespeeld. Van Mens tot Mens sprak erover in Helmond, Midden-Groningen en Leiden.
Winkelen zonder portemonnee
Zeven jaar geleden was de nood hoog bij Maaike. Tijdens een bezoek aan de Voedselbank stortte ze in en vertelde ze haar verhaal. De medewerkers wezen haar toen op het bestaan van de Ruilwinkel. “Ik was overrompeld, stond er alleen voor met een kind en wist niet waar ik het zoeken moest. Maar nu kwam ik ergens terecht waar ik punten kreeg om mee te winkelen. Dat heeft veel voor me betekend.”
Bij de Ruilwinkel kun je inderdaad winkelen zonder portemonnee. “Goederen die je kwijt wilt, breng je naar de Ruilwinkel en je krijgt er punten voor terug. Daarmee kun je andere spullen aanschaffen, je haar laten knippen of je fiets laten repareren,” vertelt coördinator Lilian Spaninks. “En heb je niets om in te leveren, dan kun je punten verdienen met klusjes, zoals tweedehandskleding strijken of ramen lappen.” Lilian constateert dat het in de Ruilwinkel drukker is dan gewoonlijk. Normaal zijn er zo’n elfhonderd vaste klanten die een beroep doen op de winkel, sinds de zomer snuffelen er veel nieuwe gezichten tussen de kledingrekken. Ook het
administratiespreekuur wordt extra druk bezocht.
Deelnemer Maaike werkt nu zelf ook als vrijwilliger in de Ruilwinkel. De punten die ze daarvoor krijgt, geeft ze ten dele weg aan het 112 Fonds, waarmee de Ruilwinkel mensen in nood helpt. Ook besteedt ze haar punten aan dekbedovertrekken, spijkerbroeken en cadeautjes. Het geld dat ze daarmee bespaart, kan ze uitgeven aan eten. “Heel fijn, want met die hoge inflatie is het niet meer te betalen.”
De Ruilwinkel betekent nog meer voor Maaike. Het gaat ook om de ontmoetingen met vaste klanten, het lachen met collega’s en het praatje: “Na een ochtend in de Ruilwinkel zit ik met een big smile op de bank. Het is zo fijn om als mens iets te kunnen betekenen.”
Hulp bij (digitale) aanvragen
Samen energietoeslag aanvragen
Bert Kolk, voorzitter Humanitas Midden-Groningen, zag in de coronaperiode het aantal hulpvragen al met een kwart toenemen. Op dit moment stijgt vooral het aantal mensen dat hulp vraagt bij de aanvraag van toeslagen. “Mensen die net iets meer verdienen dan het minimuminkomen, hebben tegenwoordig ook moeite met rondkomen. Tegelijk zijn er ook nog mensen zijn die niet weten dat er zoiets bestaat als energietoeslag. En sommigen – vooral ouderen – schamen zich, en denken: ik red me wel.” Bert heeft zich er hard voor gemaakt om de hulp uit te breiden en mensen actief te benaderen. In het Humanitas-kantoor in een woonwijk in de gemeente Midden-Groningen is de inloop vrij en er staan vrijwilligers klaar om iedereen te helpen. De afgelopen tijd werden nieuwe vrijwilligers aangetrokken om te helpen bij het invullen van digitale formulieren. Bert: “Bij ons zijn mensen in goede handen. De vrijwilligers hebben bij de SVB, het UWV, de Belastingdienst of pensioenfondsen gewerkt. Daardoor hebben ze veel kennis en contacten. Ze nemen
Ruilwinkel
ook echt de tijd voor de mensen die langskomen. Deelnemers komen vaak via mond-tot-mondreclame bij ons terecht. Komt er één iemand uit een flat langs, dan staan er een week later meer buren op de stoep die hebben gehoord dat we kunnen helpen bij het kwijtschelden van gemeentelijke belastingen. We stoppen ook wel kaartjes in de bus bij ouderenflats met daarop de vraag: maakt u wel gebruik van alle toeslagen? Daarnaast schrijft de gemeente Midden-Groningen in brieven dat inwoners met vragen terechtkunnen bij Humanitas.”
De vrijwilligers lopen vaak nog even alle regelingen door met de mensen die bij Humanitas Midden-Groningen aankloppen. “De overheid heeft immers geld gereserveerd om mensen te ondersteunen. Wij helpen mensen graag om daarvan gebruik te maken.” Een enkele keer kan dit flink wat opleveren, vertelt Bert: “Laatst hielpen we iemand met het aanvragen van de energietoeslag. Toen onze vrijwilligers naar zijn toeslagen en belastingaangifte keken, kon hij nog bijna zesduizend euro extra krijgen. Simpelweg omdat hij niet wist dat hij dat zelf in voorgaande jaren had kunnen aanvragen.”
‘Onze mensen nemen echt de tijd om er samen voor
te
gaan zitten’
Thuisadministratie zoekt samenwerking
Inzicht in je administratie
Nu alles duurder wordt, is het nog belangrijker om inzicht te hebben in je inkomsten en uitgaven. Pas dan weet je waarop je kunt besparen om beter rond te komen. Angela Selhorst, coördinator van de Thuisadministratie in Rijnland: “Als dat niet zelf lukt, kan de Thuisadministratie van Humanitas je helpen bij het creëren van overzicht en inzicht. Bij betalingsachterstanden adviseren we om een betalingsregeling te treffen. Deelnemers bellen zelf met instanties, soms luisteren de vrijwilligers mee via de speaker. Wanneer instanties horen dat we meeluisteren, zijn ze vaak welwillend om mee te werken.”
Als Bianca uit Leiden haar verhaal doet aan de praktijkondersteuner op de huisartsenpost, wordt ze doorverwezen naar de Thuis-
administratie. De vijftiger was haar baan verloren, zat in de ziektewet en was in een depressie beland. “Ik was er klaar mee, had mijn financiën niet op orde en stond maximaal in het rood. Ik zag geen uitweg meer.”
Een jaar lang kwam er een Humanitas-vrijwilliger bij haar over de vloer. Samen zetten ze op papier hoeveel geld er binnenkomt en wat eruit gaat. Bianca: “Wekelijks reserveerde ik vijftig euro voor eten, zodat ik niet continu liep te pinnen.” Met terugwerkende kracht kreeg Bianca zorgtoeslag. “Ik wist niet dat ik er recht op had en hoe je dat moest aanvragen.” Inmiddels heeft ze haar financiën weer op orde.
‘Door zowel een luisterend oor te bieden als praktische hulp, kom je weer in een positieve spiraal’
De ondersteuning duurt een jaar, waarin er vaak een vertrouwensband ontstaat. Angela: “Mensen durven te delen waar het misgaat. Door zowel een luisterend oor te bieden als praktische hulp, lukt het vaak om weer in een positieve spiraal terecht te komen.”
De Thuisadministratie helpt ook mensen die in het schuldhulptraject van de gemeente zitten. “Het verzamelen en aanleveren van stukken is een hele klus als je administratie niet op orde is.
Onze vrijwilligers helpen daar graag bij.” Sinds afgelopen jaar werkt Humanitas ook samen met de organisatie SchuldHulpMaatje. Vrijwilligers van beide organisaties houden een gezamenlijk spreekuur over het aanvragen van energietoeslag. Angela: “We doen hetzelfde werk en daarom trekken we samen op. Zo hopen we nog meer mensen te bereiken. Hoe sneller je erbij bent, hoe beter je kunt helpen.”
eenzaamheid
Humanitas Jongerenmaatjes
Meer zelfvertrouwen
Humanitas Jongerenmaatjes bieden jongeren een schouder om op te leunen: vriendschap, een luisterend oor en tips om dingen aan te pakken waar je thuis, met vrienden, op school of op werk tegenaan loopt. De gezelligheid, het begrip en het extra zetje dat een maatje kan geven, leiden vaak snel tot meer zelfvertrouwen en zijn het begin van positieve veranderingen in het leven van de jongeren.
Jongerenmaatje worden?
Voel je ervoor om Jongerenmaatje te worden? We hebben jou hard nodig! Kijk voor meer informatie op Humanitas.nl/ onze-vrijwilligers
Tips om te besparen Vrekkenpagina
Er staan veel besparingstips en financiële adviezen op Vrekkenpagina.nl van de Vrek, die zich ‘Bespaarder des Vaderlands’ noemt. Behalve 250 bespaartips die gratis zijn te downloaden, zijn er bijvoorbeeld ook lijsten te vinden van gratis landelijke hulpbronnen als Nibud en Geldfit.
Tips
voor
Vijf praktische tips van de Vrek om energie te besparen
1 Iedere dag 15 minuten goed luchten scheelt u stookkosten. Droge lucht warmt beter op dan vochtige lucht. En het is beter voor uw gezondheid.
2 Als het gaat schemeren steek dan eens een kaarsje aan en stel het moment van het aandoen van de elektrische verlichting uit.
3 Koop Spaanse sloffen voor een paar euro, dan kan de verwarming echt wel 2 graden lager.
4 Oude kranten kunnen goed gebruikt worden om onder vloerkleden te leggen. Ze hebben een isolerende functie.
5 Een 50% gedimde lamp gebruikt nog steeds 75% van het vermogen. Oei! Neem gewoon een lamp met minder vermogen als uitgangspunt.
voorzieningen en regelingen
MUP’s tegen menstruatiearmoede
Jarige Job
Stichting Jarige Job deelt verjaardagboxen uit aan kinderen uit gezinnen waar geen geld is om een verjaardag te vieren. In de box zit alles om een verjaardag thuis en op school te vieren, zoals versiering, traktaties en een cadeau. Dit jaar zijn al ruim 80.000 boxen uitgedeeld. Stichtingjarigejob.nl
Een MUP is een Menstruatie Uitgifte Punt: een plek waar tampons en maandverband gratis verkrijgbaar zijn voor vrouwen die deze producten niet kunnen betalen. De MUP’s zijn een initiatief van Stichting Armoedefonds, dat zich hiermee inzet tegen menstruatiearmoede. Op ruim 1000 plekken overal in Nederland vind je MUP’s: in scholen, bibliotheken, Voedselbanken, wijkcentra, kringloopwinkels en bij lokale hulporganisaties. Armoedefonds.nl
Schoolboeken, een fiets of schoolreisje
Meedoen op school kost veel geld. Er zijn verschillende organisaties die kunnen bijspringen in de kosten voor boeken, excursies, een laptop of een fiets: (met lokale Leergeldstichtingen), Kinderhulp.nl, Samenvoorallekinderen.nl, Schoolspullenpas.nl, Jeugdeducatiefonds.nl (aanvragen voor dit fonds lopen via de basisschool).
Leergeld.nl
verhalen van humanitas
LiesRiaen
‘Durf om hulp te vragen’
Na een nare scheiding kwam Lies er alleen voor te staan met drie thuiswonende kinderen. Ze raakte in een isolement. Humanitas-vrijwilliger Ria was haar eerste sociale contact van buiten in jaren. Het was een gouden greep. opvoeden
Deelnemer
Lies (45)
“Na een nare situatie met huiselijk geweld kwam ik alleen te staan met drie thuiswonende kinderen. Geen ouders meer, geen sociaal netwerk, financieel krap. Ik was aan het overleven. Via Veilig Thuis hoorde ik over Home-Start. Op een avond – ik was wanhopig – stuurde ik ze een mail. Dat ik een soort mama voor mij en een oma voor de kinderen zocht. Daar zat de leegte. Zo kwam Ria in ons leven. Mijn eerste sociale contact van buiten in jaren.
gedaan.’ Dan dacht ik verrast: o ja, inderdaad. En als we kletsten, bleek dat ik haar óók tips kon geven.”
Geen schaamte meer “Schaamte maakt dat je je verstopt. Inmiddels ben ik veel opener over mijn situatie. Dit jaar was er bijvoorbeeld geen geld voor de verjaardag van mijn dochter. Aan de kerk vroeg ik of mensen haar een kaartje wilden sturen. Ze kwamen langs met cadeautjes, kaartjes en toegangskaarten voor een grote binnenspeeltuin. De kinderen hadden de dag van hun leven. Of een moeder ruimt de kledingkast van haar dochter op en vraagt: ‘Is dit iets voor jouw dochter?’ Daar zitten vaak heel leuke dingen tussen.
Ria hielp mij niet alleen als moeder, maar ook als vrouw. Ik leerde dat je de bezigheden die jij leuk en belangrijk vindt, niet moet opgeven om alleen maar de schoonmaker, de kok en de beddenopmaker te zijn. Waar doe je anders de energie op die nodig is om er voor de kinderen te zijn? Zij hebben nu ook meer respect voor mij. Soms is één blik genoeg om te zorgen dat ze hun schoenen netjes in het rek zetten. De kinderen zitten nu lekkerder in hun vel. Ria deed spelletjes met ze omdat ik daar toen geen puf voor had – maar nu wel. Ik ben meer mezelf, en meer moeder. Op aanraden van Ria nam ik ook mijn contracten voor stroom en telefonie door. Vorig jaar sloot ik een vast energiecontract af voor drie jaar. Daar ben ik nu zo blij mee. Home-Start is een jaar geleden afgerond, maar het werkt nog steeds door. Voor de kinderen regelde ik therapie en zelf doe ik een weerbaarheidscursus. Durf altijd hulp te vragen. Ik heb daardoor een groot stuk van mezelf teruggevonden.”
Lies:
‘Door Ria heb ik een groot stuk van mezelf teruggevonden’
Ria vroeg: ‘Wat kan ik voor je doen, waarover wil je kletsen?’ Tegen haar kon ik alles zeggen zonder mijn andere relaties daarmee te belasten, heel bevrijdend. Ze verlegde mijn gevoel van onvermogen naar een gevoel van eigenwaarde. Dan zei ze: ‘Hee, ik ruik wasverzachter. Je hebt al een wasje
Meer weten?
Wil je ook iemand die met je meedenkt? Kijk eens wat Home-Start te bieden heeft op de speciale website Home-start.nl
Vrijwilliger Ria (72)
“Een jaar of twaalf geleden zag ik in de regionale krant een oproep van Humanitas. Ze zochten vrijwilligers voor HomeStart, dat toen net nieuw was. Het sprak me meteen aan om bij gezinnen thuis te komen. Naast iemand gaan zitten en even rustig luisteren. Er is natuurlijk nog meer hulpverlening, maar daar wordt vaak met een andere blik gekeken, het is oplossingsgerichter. Vaak weet iemand zelf wel wat het beste is, maar moet hij of zij het alleen nog ontdekken. Door er samen over te praten, komt zo’n oplossing dan bovendrijven. Zo was het bij Lies ook. Ze is een geweldig leuk en lief mens. Toen ik bij haar kwam, had ze een nare tijd achter de rug met huiselijk geweld. Er was heel veel gebeurd. In het begin was ze natuurlijk erg verdrietig, maar ik merkte al snel dat Lies een vechter is. Na een tijdje werd ze vrijer in haar doen en laten. Als ik spelletjes met de kinderen ging doen, ging zij eten klaarmaken en kwam ze er daarna bij zitten. Later hebben we ook ontzettend kunnen lachen. Het mag ook gewoon gezellig zijn natuurlijk.”
Nieuwe energie
“Intussen heeft ze veel voor elkaar gekregen, maar daar knokt ze dan ook voor. Ze heeft drie thuiswonende kinderen en drie uit een andere relatie, met wie ze geen contact meer had. Doordat Home-Start haar weer energie gaf, ging ze zich inspannen om opnieuw contact te krijgen met de andere kinderen. Dat hebben we nooit besproken, dat is ze uit zichzelf gaan doen. Het contact met haar oudere kinderen is nu weer goed, net als met de vader. Dat vind ik toch zó knap. Van Lies heb ik zelf ook veel geleerd, vooral hoe ze met het leven omgaat. Zelfs na die moeilijke tijd is ze nog steeds een blije vrouw, lief voor iedereen. Als zij mensen om hulp vraagt, willen ze haar graag helpen. Lukt iets niet, dan zoekt ze gewoon verder naar wat wel lukt. Ook
de kerk geeft haar veel steun. We zoeken elkaar nog steeds af en toe op en drinken dan een bakje koffie. Ik heb lang niet met alle gezinnen waar ik ben geweest nog contact, maar soms denk ik: díe moet ik even in m’n zak houden.”
Ria:
‘Ik merkte al snel dat Lies een vechter is’
Voetbalmaatjes
Gezien op
Social media
Verhalen die je raken, blij maken of tot actie aanzetten: op onze socialmediakanalen, zoals Instagram, Facebook en LinkedIn, zie je wat er allemaal gebeurt bij de afdelingen in het land.
Volgens GGD-onderzoek voelt 43% van de mensen in de regio Alkmaar-Zaanstreek zich weleens eenzaam. Humanitas Noord-Kennemerland start daarom samen met voetbalclub AZ en de maatschappelijke organisatie ‘JIJ hoort erbij’ met AZ Voetbalmaatjes. Het idee is dat een vrijwilliger samen met een deelnemer een wedstrijd van AZ bezoekt. Beiden ontvangen een toegangskaart inclusief twee consumpties, aangeboden door Alkmaar Zaanstreek Foundation. Wil je meer informatie of je aanmelden als vrijwilliger? Ga naar Azvoetbalmaatjes.nl
Minibiebs
Op honderden plekken in heel Nederland kom je ‘minibibliotheken’ tegen: kastjes bij een huis of vereniging met een kleine verzameling boeken erin. Je kunt er een boek uit pakken dat je wilt lezen en er een ander boek voor terugzetten. Op deze manier blijven boeken circuleren en is boeken lezen voor iedereen toegankelijk. Op Minibieb.nl vind je een kaart waarop je kunt zien waar in jouw buurt een boekenkastje staat.
@jongerenmaatjesgorinchem Noor (19) & Nurry (28) leerden elkaar kennen via het project Jongerenmaatjes. Gezellig samen de stad in, een rondje wandelen, kletsen: Noor kon haar verhaal kwijt bij Nurry en heeft dankzij haar een leuke, fijne tijd gehad.
@humanitastwente
Tandem-collega Miriam ziet veel eenzaamheid in haar werk. Ze gaf deze tip: “Tijdens de Week tegen Eenzaamheid staan websites vol met activiteiten om eenzaamheid te doorbreken. Maar het probleem is niet een gebrek aan aanbod. Het probleem is dat mensen er niet naartoe gaan. Dat ze het lastig vinden, geen middelen hebben of niet durven. Ik zou willen zeggen: neem deze week eens iemand mee. Als je iemand in je omgeving hebt die dit moeilijk vindt: ga samen op pad.”
Humanitas voor de buur
Nieuwe (gratis) trainingen
Soms ben je met iemand in gesprek en wil je graag iets betekenen, maar weet je niet goed wat je kunt zeggen om echt iets voor een ander te betekenen. Dus blijft het stil. Of je hoort jezelf iets zeggen waarvan je later denkt: waarom zei ik dat toch? Met onze openbare, gratis trainingen krijg je inzicht in deze situaties en leer je ermee omgaan. Je kunt de trainingen het hele jaar door volgen. Voel je ervoor? Blokkeer dan, wanneer het jou uitkomt, een half uur in je agenda voor een van onze nieuwe trainingen. Je vindt ze op Humanitas.nl/trainingen.
Humanitas voor de buur bestaat uit een reeks gratis challenges voor iedereen, waarbij je een week lang elke dag een opdracht in je mailbox krijgt. Met nieuwe inzichten, praktische handvatten en tips leer je hoe je iets voor een ander kunt betekenen. Enkele duizenden mensen deden dit jaar al een challenge. Zoals Jolanda, die deelnam aan de challenge Ontdek je Luisterkracht: “Ik ben thuishulp en een meneer wiens vrouw onlangs is overleden, was erg verdrietig. Hij heeft twintig minuten zitten praten en huilen, met tussendoor momenten van stilte.
Nieuwe challenge
Ik heb alles toegepast uit deze minitraining: bijna niets gezegd, maar wel actief geluisterd met aandacht. Ineens herpakte hij zichzelf en zei: ‘Zo, dat was nog eens een goed gesprek.’ En ik zie hem ontspannen. Dit ga ik vaker toepassen.” Inschrijven voor de challenge van 13 t/m 17 februari 2023 kan via Humanitas.nl/ voordebuur.
Lekker spelen met nieuwe vriendjes
Het Keurmerk KinderVakanties is bedoeld om de kwaliteit van vakantiekampen te verbeteren en aantoonbaar te maken. De Humanitas Kindervakantieweken hebben in 2022 opnieuw voldaan aan de strenge criteria van dit keurmerk rondom veiligheid, hygiëne en kwaliteit. Het keurmerk wordt na onderzoek toegekend door een onafhankelijke keurinstelling. Meer informatie over onze Kindervakantieweken vind je op Humanitas.nl/programmas /kindervakantieweken.
Kinderwekenvakantiekeurmerkmet
Verwijzer
Wmo-consulent
Raima Rahimi
‘Het contact van mens tot mens is wat ik zo mooi vind aan Humanitas’
Raima
Raima Rahimi, sinds tweeënhalf jaar Wmoconsulent bij het Sociaal Team van de gemeente Zeist. In dit team zitten diverse deskundigen die de (ingewikkelder) hulpvragen behandelen die de gemeente krijgt op het gebied van zorg en welzijn, jeugd en gezin, en wonen, werken en inkomen. De Wet maatschappelijke
Rahimi
ondersteuning (Wmo) heeft als doel mensen te helpen om zo lang mogelijk zelfstandig thuis te kunnen wonen. Raima buigt zich als Wmo-consulent over vragen over voorzieningen. Dit kunnen uiteenlopende vragen zijn over woningaanpassing, persoonlijke begeleiding, dagopvang, een maaltijdservice of speciaal vervoer.
Hoe vinden deelnemers hun weg naar Humanitas? In de meeste gevallen door verwijzing van huisartsen, psychologen, maatschappelijk werkers, decanen en anderen uit het maatschappelijke veld. In een nieuwe interviewserie komen deze professionals aan het woord. Wat voor hulpvragen komen zij tegen, hoe leggen ze de koppeling met Humanitas, wat voor effecten zien ze en wat kan er in hun ogen nog beter?
“In mijn praktijk zie ik vooral mensen met een complexe hulpvraag en multiproblematiek. Ze hebben schulden en een depressie, of een taalbarrière en een verslaving. Het zijn mensen die bij de GGZ lopen, veel ouderen ook, mensen zonder een dak boven hun hoofd of ex-gedetineerden. Soms verwachten ze dat ik alles voor ze kan oplossen, maar zo is het helaas niet. Stap voor stap help ik hen de problemen aan te pakken. Soms doe ik dat zelf, soms schakel ik hulp in.
Waar ik tegenaan loop is dat zorginstanties waar ik naar doorverwijs mij niet altijd goed op de hoogte houden van het herstel of de ontwikkeling van een cliënt. Ik spreek altijd doelen af om naartoe te werken, maar soms kom ik er te laat achter dat deze doelen helemaal niet behaald worden. Bijvoorbeeld omdat de inspanningen van de zorginstantie niet goed passen bij wat de cliënt nodig heeft. Dat weet ik het liefst zo snel mogelijk.
NIEUWE RUBRIEK
Ik verwijs naar Humanitas door omdat ik zeer te spreken ben over de mensen en projecten van Humanitas, zoals het Maatjesproject en de ondersteuning van Thuisadministratie. Mijn cliënten zijn altijd erg dankbaar als er een vrijwilliger bij hen langskomt. Bovendien zijn er nu zo veel instanties dat het lastig zoeken is. Wie doet wat en voor wie? Het is heel onduidelijk. Maar Humanitas is altijd bereikbaar, altijd bereid om te ondersteunen en ik heb er goede contacten.
Wanneer ik de mensen na een tijdje weer zie merk ik dat het contact met een vrijwilliger van Humanitas hen goed heeft gedaan. Ik zie dat er actief gewerkt wordt aan hun valkuilen en vragen. Ze genieten van het vriendschappelijke en regelmatige contact en voelen zich gezien.
Wat ik waardeer in de Humanitas-aanpak is de actieve houding van de medewerkers en vrijwilligers. Ze zoeken echt contact, luisteren naar wat nodig is en passen zich daarop aan. Er is geen hiërarchische verhouding tussen de vrijwilliger en de cliënt, maar er is contact van mens tot mens. Dat vind ik mooi.
‘Als ik maar een beetje kan doen om het
leven van mensen beter te maken,
ben ik heel tevreden’
Een tip die ik heb vanuit mijn praktijkervaring is om meer te doen voor de mensen die tussen wal en schip vallen. Alle consulenten binnen het Sociaal Team vinden het jammer dat Humanitas alleen mensen helpt met de administratie op voorwaarde dat mensen die uiteindelijk zelfstandig kunnen oppakken. Maar er zijn genoeg inwoners van Zeist die dit vanwege ouderdom of een taalbarrière vrijwel nooit meer zelf kunnen, ook al doen we er alles aan om dit te veranderen. Ondersteun die mensen ook, is mijn tip.
Mijn droom is dat cliënten na het ontvangen van hulp en ondersteuning, op welke manier dan ook, toch de kracht en het zelfvertrouwen vinden om zelfstandig verder te kunnen gaan. Ik realiseer me dat ik niet de hele wereld kan redden, maar als ik maar een beetje kan doen om het leven van mensen beter te maken, ben ik heel tevreden.”
Achter elke postcode zit een verhaal.
Eenzaamheid is voor steeds meer mensen realiteit. En juist in de donkere maanden ervaren velen hun isolement als nog zwaarder. Vrijwilligers van Humanitas helpen jaarlijks duizenden mensen om iets te veranderen aan deze situatie. Door deelname aan impactvolle activiteiten als Vriendschappelijk Huisbezoek, Taalmaatjes en Humanitas Ruilwinkel hervinden ze plezier en zelfvertrouwen in sociale contacten. Thanaa, vrijwilliger: “De Ruilwinkel is een beetje mijn familie in Nederland; ik krijg een kaartje als ik jarig ben en ik werd met klompen verrast om mijn naturalisatie te vieren.”
Humanitas ontving de afgelopen vijf jaar een totale bijdrage van ruim € 22,5 miljoen. In 2021 steunden onze deelnemers meer dan 175 goede doelen. Samen met organisaties zoals Humanitas werken we aan een rechtvaardige, groene en gezonde wereld voor iedereen. Sinds de oprichting van de Postcode Loterij in 1989 hebben we al ruim € 7,3 miljard aan goede doelen kunnen schenken. Samen voor een betere wereld: postcodeloterij.nl
U een kans, zij een kans.
Samen koken
Hoe kun je met weinig geld een gezonde maaltijd op tafel zetten? In het project Samen koken in Westerkwartier (Groningen) draait het om betaalbaar, lekker, vers en gezond eten. Er is nu ook een kookboek met recepten per seizoen. Op deze pagina een typisch decemberrecept: speculaascake.
De bananen zijn het enige zoete in dit recept. Daarom kan de cake minder zoet smaken dan je gewend bent.
Wat heb je nodig:
• 200 gram meel
• ½ el speculaaskruiden
• ½ tl zout
• 2 el bakpoeder
• 3 eieren
• 3 bananen
Materiaal:
• 2 kommen
• pollepel
• staafmixer
• cakevorm
Hoe maak je de speculaascake:
1. Verwarm de oven voor op 175 graden.
2. Meng het meel, de speculaaskruiden, zout en bakpoeder in een kom. Roer alles door elkaar met een pollepel.
3. Prak de bananen in de andere kom.
de cake gaar is. Prik met een satéprikker in de cake. Als de prikker er schoon uitkomt, is de cake gaar.
Bewaren:
• De cake kun je nog drie dagen bewaren in de koelkast. Doe deze in een bakje.
• Invriezen kan ook. Doe de cake in een bakje of per twee plakken in een diepvrieszakje of aluminiumfolie.
Tips:
4. Breek de eieren. Voeg de eieren toe aan de bananen. Pureer de eieren en de bananen met de staafmixer.
5. Doe de inhoud van de beide kommen bij elkaar. Meng dit goed met elkaar.
6. Vet de bakvorm in met boter. Doe het mengsel in de cakevorm.
7. Zet de cakevorm 45 minuten in de oven.
8. Kijk na 45 minuten of
• Leuk om samen te bakken met kinderen
• Gebruik kaneel in plaats van speculaaskruiden. Of gebruik koekkruiden met een mespunt kruidnagelpoeder.
• Vind je het leuk om je eigen mengsel te maken? Speculaaskruiden zijn een mengsel van 6 tot 8 zoete en kruidige specerijen. Bijvoorbeeld 3 theelepels kaneel, 1 theelepel kruidnagel en 1 theelepel nootmuskaat zijn een mooie basis voor speculaas. Daarbij kan je 1 theelepel kardemom en anijs doen. Deze kruiden zijn iets zoet. Voor de pit en kruidigheid kan je kiezen uit een mespuntje peper, gember, foelie, piment en/of korianderzaad.
Speculaascake
Nieuw in Almere
Al wandelend een taal leren
Een nieuwe taal leer je het best op een leuke manier. Humanitas Almere bedacht de Taalwandeling.
“Hoeveel dingen zie je om je heen waarvan de naam begint met de letter p?” vraagt vrijwilliger Arnout. Deelnemer Milad kijkt eens om zich heen en somt de antwoorden in rap tempo op: “Paal, parking, plein, parkeren.” Het tweetal heeft op een zonnige donderdagochtend in Almere afgesproken om de Taalwandeling te lopen.
destijds wel.”
De wandeling is een initiatief van Humanitas Almere en maakt deel uit van het project Taalent, waartoe ook een-op-eentaallessen en een taalgroep behoren. “In de coronaperiode vroegen we ons af hoe deelnemers en vrijwilligers elkaar ondanks de maatregelen konden ontmoeten,” vertelt Taalent-projectcoördinator Margreet Zandbergen. “Daar rolde de Taalwandeling uit, want wandelen kon destijds wel.”
Zelf app ontwikkeld
Op basis van Google Earth werd een app ontwikkeld voor de Taalwandeling. In de app is de route van de wandeling gemarkeerd en staan opdrachten die met taal te maken hebben. De deelnemer gebruikt een versie met de vragen, de vrijwilliger heeft de antwoorden erbij. Ieder goed antwoord levert een letter op en als de wandeling er na een uur op zit, is de uitkomst een woord van twaalf letters. Voor wie al enthousiast wordt: de app bleek helemaal niet moeilijk om te maken en het idee kan dus ook eenvoudig voor andere plaatsen worden opgepakt.
Vrijwilliger Arnout en deelnemer Milad tijdens hun Taalwandeling door Almere.
Speelse lessen
Wat de wandeling zo leuk maakt, denkt coördinator Margreet, is dat het een andere manier is om met taal bezig te zijn. “Een taal leren hoeft wat ons betreft niet in een stoffig zaaltje. Ook bij de andere onderdelen van Taalent zijn we regelmatig in de praktijk bezig. We gaan bijvoorbeeld naar de markt en voeren een gesprek over wat verschillende soorten groenten kosten. Tijdens de Taalwandeling ben je geen grammatica aan het oefenen, maar op een speelse manier bezig met taal. Dat slaat aan: de deelnemers komen vaak heel vrolijk terug van hun les.” Een bijkomend voordeel is dat deelnemer en vrijwilliger elkaar in een andere context meemaken. “En ze staan ook nog eens samen voor een uitdaging: het woord van twaalf letters vinden. Dat werkt verbindend en is een meerwaarde ten opzichte van andere taalprojecten.”
‘Een taal leren hoeft niet in een stoffig zaaltje, het kan ook op de markt’
Beroemd konijntje
Milad weet de meeste opdrachten snel tot een goed einde te brengen. Over een ander woord voor ziekenhuis hoeft hij niet lang na te denken: hospitaal. Ook de vraag waar de afkorting VVV voor staat, wordt met behulp van een vriendelijke dame van de VVV beantwoord: Vereniging voor Vreemdelingenverkeer. Een korte pauze om uit te kijken over het Weerwater leidt tot een gesprek over de vele verschillende betekenissen van het woord ‘weer’ in het Nederlands. Wanneer we doorwandelen en voor de Bruna-winkel staan, moet Milad het antwoord op de vraag welke tekenaar en schrijver ook Bruna heet, schuldig blijven. Ook als we snel een afbeelding van Nijntje googelen, zegt hem dat niets – waarop Arnout hem kort vertelt over het wereldberoemde konijntje Nijntje uit de kinderboeken van Dick Bruna.
Almeerse weetjes
Tussen de vragen door grijpt vrijwilliger Arnout de gelegenheid aan om leuke weetjes over Almere te delen. Waarom zit er bijvoorbeeld in de zijkant van het gemeentehuis een raampje? Omdat de eerste burgemeester graag alle kanten op wilde kijken. En wat betekent het woord Ally dat op een trap is geschilderd? Het blijkt straattaal voor Almere.
Taalent-Taalgroep
Arnout is technisch schrijver geweest, dus toen hij op zoek ging naar passend vrijwilligerswerk was de stap naar Taalmaatje snel gezet. Inmiddels leidt hij samen met vrijwilliger Monique ook de Taalent-Taalgroep. In de groep zitten tien mensen uit alle windstreken die wekelijks bij elkaar komen om hun Nederlands te oefenen. “We bekijken onder meer een journaal in eenvoudige taal. Daarna lezen we een verhaal uit Jip en Janneke. Die verhalen zijn heel knap geschreven en niet al te ingewikkeld. En de moeilijke woorden leggen we uit. We doen geen grammatica, het gaat om praten en luisteren. Later komen we wel een keer met de regeltjes. Het mooiste vind ik de interactie tussen de mensen. Dat je een vrouw uit Nepal ziet praten met een vrouw uit Brazilië, in het Nederlands. De groep is zo leuk dat de mensen niet weg willen.”
Steeds meer nieuwe woorden
Ook Milad zit in de Taalgroep, samen met zijn vrouw. “In Syrië heb ik 34 jaar op een basisschool gewerkt. Sinds 2015 wonen we in Nederland. Ik zit nu enkele maanden in de Taalgroep. Je leert er mensen kennen uit verschillende landen en we praten elke week over het nieuws en wat we doen. Maar we doen ook spelletjes. Dan neem ik bijvoorbeeld een foto mee van iets in mijn huis en moeten de anderen raden wat erop staat. Zo leer ik steeds nieuwe woorden.” Ook de Taalwandeling grijpt hij aan om bij te leren. “Het is goed om met mensen op straat Nederlands te praten.” Want hoewel hij al Nederlands spreekt, vindt hij toch: “Het kan altijd beter.”
‘Het gaat om praten en luisteren. Later komen we wel een keer met de regeltjes’
Streep de woorden weg. Ze kunnen horizontaal, verticaal en diagonaal lopen. Als ze allemaal zijn weggestreept, zet je de overgebleven letters op volgorde – van links naar rechts, van boven naar beneden – in de vakjes.
Luistertip
Wil je meer te weten komen over onderwerpen als trauma, hechting, persoonlijkheid en autisme? Of over keuzes maken, de kracht van muziek of inspiratie? Luister dan naar De Podcast Psycholoog. In afleveringen van circa een uur praat psycholoog Marissa van der Sluis, regelmatig bijgestaan door andere experts, je helemaal bij. Je vindt de podcast op Spotify of de podcast-app op je telefoon.
Depodcastpsycholoog.nl
Kijktips
AFDELING
DEELNEMER DETENTIE
FEESTDAGEN
Oplossing:
HOMESTART HOOP HUMANITAS KERSTBAL
KRACHT
OPGROEIEN
ROUW
STAMPPOT
Wandelen
STEUN
TAALMAATJE
VOORDEBUUR
VRIJWILLIGER
Woorden afstrepen
Via de website 2doc.nl zijn eindeloos veel interessante en mooie documentaires te vinden. Drie aanraders:
is goed voor lichaam en geest, en kan ook een manier zijn om andere mensen te ontmoeten: Stichting Gezond Natuur Wandelen Nederland organiseert elke week gratis wandelingen van een uur. De wandelingen starten op een vaste plaats en tijd, en worden begeleid door vrijwilligers die ook over de natuur vertellen. Er zijn zo’n honderd locaties in negen provincies. Op Gezondnatuurwandelen.nl kun je zien waar er bij jou in de buurt wordt gewandeld.
• Liefsteling: over het kleurrijke en vrolijke stel Jeanne en Hetty dat een weg moet vinden in een leven met dementie.
• Dit ben ik niet: een zoon maakt een documentaire over zijn moeder, maar kon niet voorzien wat dit teweeg zou brengen.
• Vergeet mij niet: op een basisschool in Katwijk worden de onderwijzers elke dag geconfronteerd met de gevolgen van het asielbeleid.
Verhaal van Hans
Humanitas wenst je een goed 2023
“Na mijn pensioen zocht ik een nieuwe invulling voor mijn leven. Omdat ik altijd al iets met taal heb gehad, vroeg ik me af: kan ik anderen niet helpen om beter Nederlands te leren? Zo kwam ik terecht bij het Taalmaatjesproject van Humanitas. Ze koppelden me aan Akram, een jongen uit Syrië die sinds een paar jaar in Nederland woont. Akram is buitengewoon aardig en heel bescheiden. We proberen elke week een uur bij elkaar te komen voor de taalles. Soms is dat lastig plannen, Akram werkt bij een sportschool en is druk. Ik vertel hem ook hoe wij als Nederlanders met elkaar omgaan. Wij hebben vaak een directere benadering en Akram moet daar soms aan wennen. Het is vreselijk leuk werk, zo’n uur vliegt voorbij. Ik kom er altijd met een blij gevoel vandaan. Akram heeft de dingen goed voor elkaar: hij heeft een baan, een appartement, leuke contacten. Maar taal is zo belangrijk om je goed te redden en dat kan bij hem nog verbeteren. Dat ik hem daarbij help, geeft me voldoening.
Na een uur is het vaak genoeg voor Akram. Als ik dat zie gebeuren, stoppen we ermee. Soms borrelt het in zijn hersenen. Dan vraag ik: ‘Begrijp je dit?’ Als het nodig is, probeer ik het op een andere manier. Soms gebruik ik gebaren.
Door de lessen denk ik zelf ook bewuster na over taal: waarom zeggen we dat zo? Neem het woordje ‘er’: dat strooien we overal doorheen. Soms betekent het daar, maar meestal betekent het niks. Het is moeilijk uit te leggen, je moet gewoon veel oefenen. Zo ook met uitdrukkingen en gezegden. Ik vroeg laatst: ‘Hoe heet het als je ergens geëmotioneerd van raakt?’ En ik wreef over mijn armen. ‘Kippenvel!’ zei Akram. Dat hij dat wist, vond ik zo leuk. Ik zei: ‘Deze les ben je geslaagd.’”
TEKST EN BEELD: GERJANNE VAN OORT
‘Het is heel leuk werk, het uur vliegt voorbij’
verhalen van humanitas
Hans
Aan hobby’s geen gebrek voor Hans (75). Maar hij doet ook graag iets nuttigs voor de maatschappij. Iemand helpen met taal, dat leek hem wel wat. Dus werd hij Taalmaatje voor Akram. Het verhaal van Hans lees je op pagina 31.
Lees meer over Humanitas Taalmaatjes op Humanitas.nl/ programmas/ taalmaatjes