Humanitas Jaarverslag 2018

VAN BINNEN

Jaarverslag 2018

INHOUDSOPGAVE

VAN BINNEN NAAR BUITEN

Van Binnen naar Buiten. Prima titel voor het jaarverslag over 2018. We hebben gezorgd voor een duurzaam financieel gezonde vereniging. Nu wacht inderdaad de buitenwereld om (weer) te veroveren. Zover was het nog niet toen ik in juni als voorzitter bij Humanitas begon. Drie dingen vielen me toen met name op – alweer B’s, drie deze keer. Ten eerste de enorme Betrokkenheid binnen alle lagen van de vereniging. De beroepsorganisatie, de afdelingen, de ledenraad, de districten en het hoofdbestuur: overal trof ik mensen aan die zich echt ‘Humanitas’ voelen en die hun uiterste best voor onze deelnemers willen doen. Dat geldt al helemaal voor onze vrijwilligers. Hun verhalen zijn een inspiratiebron voor mijn eigen vrijwilligersrol, en helpen me de buitenwereld te vertellen wat Humanitas voor onze maatschappij betekent. De tweede B: er is best veel Bestuur… ook weer binnen al die lagen. En ook erg verschillend. Het ene afdelingsbestuur staat open voor elke vorm van professionele ondersteuning. Het andere afdelingsbestuur werkt liever met vrijwilligers. En elke afdeling heeft daar z’n eigen redenen voor. Wat me in de derde plaats opviel –het moet gezegd – was de spanning tussen het hoofdbestuur en de ledenraad. Dat was toen, halverwege 2018. De verhoudingen zijn nu verbeterd. Er is vertrouwen in elkaar en in Wenkend Perspectief, het beleidsplan waar we naar toe gaan werken. Dat is de derde B, van Bergop.

Er is het afgelopen jaar heel veel gebeurd. Veel goeds vooral. Met misschien wel als belangrijkste ontwikkeling dat we ons weer op de inhoud van het werk kunnen richten. Op typische Humanitas-wijze: onbaatzuchtig. Voor alles wat we doen, hoeven we weinig tot niets terug. Dat mag je in dit gepolariseerde tijdperk beslist hoopgevend noemen. Hoewel ik pas aan het begin van mijn voorzitterschap sta, moet ik natuurlijk ook naar voren kijken. Waar mag u mij over vier jaar op afrekenen? Dat onze landelijke bekendheid is toegenomen. Dat we meer structurele inkomsten hebben. Dat de autonomie van de afdelingen is vergroot. En dat ons vrijwilligersbestand meer gedifferentieerd is geworden. Dat laatste staat overigens volkomen los van mijn enorme waardering voor al onze huidige vrijwilligers. En van mijn particuliere wens dat die over vier jaar allemaal betalend (nog een b) lid van Humanitas zijn geworden. Niets moet! Maar het zou onze slagkracht wel vergroten…

Ten slotte wil ik iedereen bedanken die zich op eigen, onmisbare wijze heeft ingezet voor Humanitas. Subsidieverstrekkers, Nationale Postcode Loterij en andere fondsen, vrijwilligers en medewerkers, donateurs en leden: zonder u hadden we in 2018 onmogelijk zoveel kunnen betekenen voor meer dan 74.500 deelnemers!

René Peeters

Voorzitter hoofdbestuur Vereniging Humanitas

SAMENVATTING

2018 IN CIJFERS

Het aantal mensen dat een beroep op Humanitas deed bedroeg 74.531: ruim 2.300 meer dan in 2017. Zij werden ondersteund door 24.581 vrijwilligers – een paar honderd minder dan in 2017 (24.897). Er werkten in 2018 418 beroepskrachten bij Humanitas (305 fte’s). Waarvan 64 op het landelijk bureau en 354 in de districten. Ondanks stevige bezuinigingen op landelijk en districtsniveau zijn dat er toch tien meer dan 2017. Het aantal door gemeenten gefinancierde betaalde afdelingscoördinatoren nam namelijk toe. Humanitas had 10.351 leden en donateurs (een daling van 1.075). Onze inkomsten en uitgaven bedroegen respectievelijk € 28,9 miljoen en € 27,8 miljoen. Het financieel resultaat na mutaties bestemmingsreserves en bestemmingsfondsen kwam uit op € 504.000 positief tegen € 1.854.000 negatief in 2017. Het financieel resultaat is toegevoegd aan de continuïteitsreserve.

HOGE TEVREDENHEID DEELNEMERS ÉN

VRIJWILLIGERS

In de ondersteunende functies op het landelijk bureau en in de districtskantoren deden we ten opzichte van 2017 hetzelfde werk met minder mensen. Dit is niet ten koste gegaan van de kwaliteit van de ondersteuning van onze deelnemers. Uit onderzoek blijkt namelijk dat ruim 90% van hen in hoge mate tevreden is over het contact met hun vrijwilligers. Ook de tevredenheid onder vrijwilligers is met een gemiddeld rapportcijfer van 7,6 relatief hoog. 89% van hen raadt hun vrijwilligerswerk aan anderen aan. En 98% van onze vrijwilligers voelt zich toegerust voor de ondersteuning.

VERBREDING OP DIVERSE NIVEAUS

Gemeenten vragen van Humanitas een steeds bredere dienstverlening en stellen dit als voorwaarde voor subsidieverstrekking: diverse soorten ondersteuning tegelijkertijd, uitbreiding van de doelgroepen van programma’s en samenwerking met andere vrijwilligersorganisaties. Daarnaast zijn er verzoeken om verbreding van onze ondersteuning: niet alleen individueel maar ook groepsgewijs. Over samenwerking gesproken, het gezamenlijk optrekken van formele en informele zorg gebeurt nog weinig, wél ontwikkelden zich in 2018 interessante coalities met commerciële partijen als Lemniscaat en de HEMA Foundation.

WE LIETEN ONS MEER ZIEN EN HOREN

Steeds vaker lieten we ons horen en brachten we het vrijwilligerswerk onder de aandacht. Dit deden we door het manifest ‘Vrijwillige zorg, hulp en ondersteuning: onmisbaar kapitaal’ uit te reiken aan de voorzitter van de VNG, maar ook door aandacht te vragen voor het vrijwilligerswerk in Nieuwsuur, Radio 1, het NOS Journaal en bij RTL. Daarnaast hadden we vaker en intensiever contact met partnerorganisaties.

MEER JONGERE VRIJWILLIGERS ÉN DEELNEMERS

Humanitas streeft naar een meer divers vrijwilligers- en deelnemersbestand. Vooral jongeren zijn ondervertegenwoordigd. We zijn dan ook erg blij dat we dankzij een subsidie van ZonMw een pilot Maatschappelijke Diensttijd kunnen starten. De lessen die we hieruit trekken gebruiken we om jongeren en Humanitas meer met elkaar te verbinden.

KONINGIN MÁXIMA

Op 27 september organiseerden Humanitas en het Oranjefonds het door koningin Máxima geopende Nationaal Eenzaamheid Congres. Daarin spraken 500 professionals, beleidsmakers en vrijwilligers elkaar over het voorkomen en verminderen van eenzaamheid.

ANDERE THEMATISCHE ACTIVITEITEN

Eind 2018 droegen we het chatprogramma Praten over Verlies succesvol over aan Yarden. Home-Start vierde in het verslagjaar het 25-jarig bestaan.

Binnen verschillende Opgroeien-programma’s deden we de eerste ervaringen met kwaliteitskaders op. Samen met de Hogeschool Utrecht ontwikkelden we de methodiek 'Brug naar een betere toekomst', gericht op het anders benaderen en in beweging krijgen van Get a Grip-deelnemers.

De toenemende belangstelling voor het binnenhalen van de samenleving in penitentiaire inrichtingen helpt ex-gedetineerden succesvol te re-integreren.

1 - WIE ZIJN WE?

WIE ZIJN WE?

EN HOE RELEVANT ZIJN WE?

HUMANITAS STAAT VOOR…

Humanitas komt sinds 1945 op voor een samenleving waarin mensen actief vormgeven aan hun eigen leven, en verantwoordelijkheid nemen voor het samenleven met elkaar. Wij vertalen de humanistische waarden gelijkwaardigheid, verantwoordelijkheid, zelfbeschikking en vraaggerichtheid in maatschappelijke diensten, verleend door vrijwilligers, met de bedoeling onszelf en elkaar sterker te maken en daarmee te werken aan samenlevingsopbouw.

ONZE VISIE

Iedereen heeft het recht om zijn leven op een eigen manier invulling te geven en zichzelf te ontplooien. Maar soms lukt het niet om dit zelf te doen. Humanitas is er dan om tijdelijk een steuntje in de rug te geven zodat iemand zoveel mogelijk op eigen kracht weer verder kan. Om in de toekomst steeds beter voor zichzelf te kunnen zorgen en er ook voor anderen te kunnen zijn. Wij vinden namelijk dat ieder mens ook een verantwoordelijkheid heeft voor het welzijn in andermans leven.

ONZE AANPAK

De organisatievorm die het beste bij onze ideeën aansluit, is de vereniging. Geleid en bemenst door goed opgeleide vrijwilligers, met goede ondersteuning door beroepskrachten. Lokaal georganiseerd bovendien, kleinschalig en dicht bij de mensen, zodat we onze dienstverlening kunnen afstemmen op de actuele vraag. In 2018 verleenden we diensten binnen de zes thema’s Eenzaamheid, Verlies, Opvoeden, Opgroeien, Thuisadministratie en Detentie.

ECONOMISCHE WAARDE VAN ONS WERK

De betekenis van vrijwilligerswerk voor de deelnemer en de vrijwilliger is zeer groot, maar lastig te kwantificeren. De economische waarde is wel te becijferen: bij een uurtarief van € 19,50 vertegenwoordigde ons werk in 2018 een waarde van € 81,9 miljoen (2017: € 79,8 miljoen). *)

*) verwijzend naar onderzoek van Erasmus Universiteit, zie ook www.movisie.nl/artikel/waarde-vrijwillige-inzet

ONZE MAATSCHAPPELIJKE WAARDE

Vrijwilligerswerk wordt steeds relevanter. Niet alleen vanwege het teruglopen van overheidsvoorzieningen maar ook gegeven het huidige tijdsgewricht. Daarin maken sociale structuren plaats voor los zand. Ouders, broers, zussen, kinderen maar ook de buren zijn allang niet meer dichtbij. De bindende factor van de naaste omgeving en andere informele structuren, neemt af. Er vallen gaten en dat gaat wringen. Het is niet onlogisch dat een lokaalgerichte partij als Humanitas, van nature al vlakbij de mensen, nadrukkelijker dan ooit gevraagd wordt die gaten te dichten. Te meer daar wij door de jaren heen bewezen hebben veel maatschappelijke impact met onze programma’s te realiseren.

KERNGEGEVENS HUMANITAS

Voorzitter bestuur Marijke van Eck/René Peeters

Directeur Robert de Groot a.i./Lodi Hennink

* Inclusief vrijwilligers die zich thema-overstijgend bezighouden met het versterken van netwerken in de samenleving **Dit is het aantal vaste donateurs. In voorgaande jaren zijn ook spontane giften van donateurs meegenomen in de telling ***Inclusief externen

2 - ONTWIKKELINGEN IN ONZE OMGEVING

ONTWIKKELINGEN IN ONZE

OMGEVING

GELEIDELIJKE VERSCHUIVING IN ONDERSTEUNING?

VOORAL JONGEREN TUSSEN WAL EN SCHIP

De gevolgen van minder overheid en de transities in het sociale domein worden steeds zichtbaarder. Doordat mensen minder tot professionele voorzieningen worden toegelaten, komen ze eerder bij Humanitas. Tegelijkertijd wacht men zo lang op hulpverlening dat, eenmaal bij ons, de problemen alleen maar zijn toegenomen. Ga er dan maar aan staan als vrijwilliger. Zo vallen dus ook steeds meer mensen tussen wal en schip. Dat geldt met name voor jongeren, die zijn toch al steeds meer van mening dat ze hun problemen zelf moeten oplossen.

GEMEENTEN VRAGEN MEER

Gemeenten komen met steeds bredere vragen, op verschillende niveaus. Zo is het programma Home-Start bedoeld om ouders met kinderen tot en met zes jaar te ondersteunen. Maar men vraagt ons nu ook om het naar andere leeftijdsgroepen uit te breiden. Verder betekent het dat we verzoeken krijgen om mensen op diverse gebieden te ondersteunen: dat we hen én met hun administratie én met opvoeden helpen. En tenslotte worden eisen gesteld aan gewenste samenwerkingen met andere vrijwilligersorganisaties.

MINDER MAATWERK?

De ondersteuning van Humanitas is van oudsher een-op-een, van mens tot mens. Vanuit de maatschappij bestaat echter in toenemende mate ook behoefte aan groepsgewijze begeleiding. Daar kunnen financiële argumenten aan ten grondslag liggen. Maar soms heeft een groepsgewijze aanpak ook bij ons de voorkeur. Denk aan taal- en leesprogramma’s waarmee we meer mensen

tegelijk kunnen bedienen met minder vrijwilligers. De belangstelling om als vrijwilliger aan de slag te gaan neemt af door twee belangrijke oorzaken: de gunstige economie en steeds meer mantelzorgers.

COALITIES MET BEDRIJFSLEVEN

De samenwerking tussen de formele en informele zorg zet nog te weinig door. Wooncorporaties weten onszeker in de grotere steden - goed te vinden maar zorgverzekeraars realiseren zich nog niet altijd dat wij hen kosten kunnen besparen. Er is dan wel waardering maar nog onvoldoende erkenning. En soms worden we als concurrenten gezien. Wat we wél zien, zijn interessante samenwerkingen van Humanitas met commerciële partijen als HEMA en uitgeverij Lemniscaat.

MONITORING MOET

De behoefte aan meer inzicht in en monitoring van de resultaten van ons werk neemt niet alleen intern toe: ook stakeholders vragen hier vaker naar. Terecht, vrijwilligerswerk is geen vrijblijvendheid. En ook wij zijn voorstanders van onderzoek. Sommige gemeenten wensen ons af te rekenen alsof Humanitas een zorginstelling is, maar dat zijn we niet. En zo rapporteren we dus ook niet: het zou afbreuk doen aan de bijzondere waarde van vrijwilligerswerk.

3 - ONTWIKKELINGEN IN DE VERENIGING

ONTWIKKELINGEN IN DE VERENIGING

EN NU WEER AAN HET WERK

PRESTATIE VAN FORMAAT

Humanitas heeft flink bezuinigd en een forse reorganisatie doorgevoerd in 2017. We hebben daarbij afscheid genomen van een flink aantal ondersteunende beroepskrachten op het landelijk bureau en in de districten. Tegelijkertijd introduceerden we een nieuwe begrotingssystematiek waarbij we ook een deel van de ondersteuningskosten van het landelijk bureau en de districten doorberekenden aan onze activiteiten. In 2018 brengen we een reëlere prijs in rekening bij subsidieverstrekkers. Door deze maatregelen is ons financieel resultaat in 2018 voor het eerst sinds jaren weer positief. Ondertussen nam het aantal deelnemers toe, zonder dat die iets van de herstructurering merkten. Dat de impact van de ondersteuning op hetzelfde hoge niveau is gebleven, is een prestatie van formaat.

WENKEND PERSPECTIEF

Het project Humanitas Toekomstbestendig is in het laatste kwartaal van 2018 in de ijskast gezet. Voor we de interne organisatie vorm kunnen geven, willen we een beeld hebben van onze vereniging in de toekomst. Daarom zijn we het project Wenkend Perspectief 2025 gestart: waar willen wij in 2025 staan? De sterkte- en zwakteanalyse voerden we uit in 2018, in 2019 gaan we verenigingsbreed en met onze partners op zoek naar de antwoorden. Vervolgens kunnen we daar heel concreet onze strategie voor de jaren 2020-2025 op afstemmen.

MEER JONGEREN BINDEN

Humanitas wil een goede afspiegeling van de samenleving zijn. Voor meer diversiteit moet het aantal jongeren in ons vrijwilligersbestand van 10% naar 20%.

Dat heeft ook invloed op de kwaliteit van de dienstverlening naar, én het aantal jonge hulpvragers. Om diversiteit te bevorderen willen we vrijwilligers vooral zoeken onder migranten en mbo-studenten. Daarvoor zetten we in op de maatschappelijke diensttijd. Dankzij een in 2018 verkregen subsidie van ZonMw start de pilot in 2019. De lessen die we hieruit trekken, gebruiken we om jongeren en Humanitas meer met elkaar te verbinden.

VRIJWILLIGERS

ALS ONMISBAAR KAPITAAL

Op de Dag van de Vrijwilliger hebben we ons magazine Van Mens tot Mens helemaal aan onze vrijwilligers gewijd. En op 21 juni 2018 boden we namens de Vereniging NOV en zestien vrijwilligersorganisaties aan VNG-voorzitter Jan van Zanen het manifest 'Vrijwillige zorg, hulp en ondersteuning: een onmisbaar kapitaal' aan. De kernboodschap: zie vrijwilligers niet als gratis extra handjes maar als een essentiële aanvulling op het bestaande zorgaanbod.

LOBBYEN HELPT

‘Actief lobbyen’ was een van onze doelstellingen voor 2018. Daar is minder van gekomen dan we voor ogen hadden, maar we zaten ook niet stil. Contacten met ministeries zijn geïntensiveerd, en ook dit jaar haalden we – vooral met het programma Thuisadministratiemedia als Radio 1, het NOS Journaal, Nieuwsuur en RTL. Wél moet binnen de vereniging nog meer het besef ontstaan dat lobbyen steeds belangrijker wordt voor onze organisatie. Als wij regelgeving kunnen beïnvloeden, plukken onze deelnemers daar immers de vruchten van.

IMPLEMENTATIE AVG

In 2018 hebben we hard gewerkt aan de implementatie van de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG). Beroepskrachten en vrijwilligers zijn over de gevolgen van de AVG in bijeenkomsten en via onze nieuwsbrieven geïnformeerd. Het privacyreglement voor onze activiteiten is geactualiseerd. Ook hebben we een onlinetraining over het onderwerp ontwikkeld en een Functionaris Gegevensbescherming aangesteld. Verder verbeterden we bestaande systemen en processen waarbij persoonsgegevens worden verwerkt.

Gerrit - deelnemer Humanitas Tandem

"Ik voel me nu geestelijk weer sterk en niet meer eenzaam. Ik zoek de mensen weer op met wie ik een tijdje geen contact heb gehad. Het gekke is: vroeger was ik zelf vrijwilliger, ik hielp altijd anderen. En nu had ik ineens zelf hulp nodig. Met Klaus zette mijn herstel zich in. Hij lacht bovendien altijd. Alleen dat doet een mens al goed.”

Margriet - deelnemer Ondersteuning Mantelzorgers

“Door de mantelzorg voor mijn twee kinderen heb ik nauwelijks tijd voor mezelf. Dat Humanitas op mijn pad is gekomen, is een verademing. Bij de vrijwilligers vind ik herkenning. Ook kijken ze heel praktisch mee hoe ik meer ruimte voor mezelf kan vinden. Ik wil bijvoorbeeld graag weer iets met een van mijn hobby’s doen. Hier in de buurt is er naailes. Daar kan ik gelijk ook nieuwe mensen ontmoeten. Hopelijk kan ik door de energie die dat oplevert, ook de eenzaamheid vaarwel zeggen."

4 - EENZAAMHEID

HET ONDERWERP STAAT NU WÉL OP DE KAART

EEN VAN DE VOORNAAMSTE SPELERS

Eenzaamheid is en blijft een probleem in Nederland. Onder de meer dan een miljoen Nederlanders die zich sterk eenzaam voelt, zijn vooral veel 75+’ers, mensen die een partner hebben verloren, laag opgeleiden en nietwesterse allochtonen. De actuele ontwikkelingen vergroten het risico. Denk aan de toename van het aantal ouderen en de zich terugtrekkende overheid. Vanuit de formele zorg is toenemende belangstelling voor samenwerking met de informele sector. Daarin is Humanitas een van de voornaamste spelers.

COALITIE WERD PACT

Jarenlang was Humanitas een van de trekkers van Coalitie Erbij. Eind 2018 is het bureau achter dit samenwerkingsverband opgeheven. Daar is het Pact voor de Ouderenzorg – een initiatief van minister De Jonge van VWS – voor in de plaats gekomen. Het Pact lanceerde vorig jaar drie thema’s: Één tegen Eenzaamheid, Thuis in het Verpleeghuis en Langer Thuis. Ook Humanitas doet mee en blijft erop wijzen dat eenzaamheid onder meer doelgroepen voorkomt. Maar het moet gezegd; het onderwerp staat nu definitief op de kaart.

EEN ZAAK VAN IEDEREEN

Een groot succes was een van onze laatste activiteiten binnen Coalitie Erbij: de organisatie van het door koningin Máxima geopende Nationaal Eenzaamheid Congres op 27 september. We organiseerden dat samen met het Oranjefonds. Zo’n 500 professionals, beleidsmakers en vrijwilligers spraken elkaar over het voorkomen en verminderen van eenzaamheid. Met de insteek dat iedereen daaraan kan bijdragen.

EIGEN REGIE BLIJFT UITGANGSPUNT

Samenwerken bij het bestrijden van eenzaamheid doet Humanitas sinds 2018 ook in Venlo. Maar dan met lokale partijen als het Venlose Seniorenplatform, Resto van Harte, het IZO en de gemeente. De vorm waarin we dat doen, is de stichting – ook om fondsen te werven. We richten ons op de wijken waarin eenzaamheid het meest voorkomt. Eigen regie is het uitgangpunt: iemand moet de eenzaamheid zelf als probleem ervaren én er zelf iets aan willen doen.

ZO ONDERSCHEIDEN WIJ ONS

Veel partijen in Nederland houden zich met eenzaamheidsbestrijding bezig. Vaak zijn ze incidenteel, hoewel dat niet betekent dat ze geen grote impact hebben. Er zijn bijvoorbeeld websites waar je op zoek kunt naar iemand om samen naar de film te gaan. De aanpak van Humanitas is duurzaam en vooral persoonlijk, gericht op het vergroten van individuele netwerken.

EN VERDER IN 2018…

Humanitas Tandem bestond twintig jaar. Vriendschappelijk Huisbezoek, een van de grootste programma’s van Eenzaamheid, krijgt steeds vaker verzoeken om langdurige ondersteuning, vooral als het om ouderen gaat.

Voor Vriendschappelijk Huisbezoek hebben we afgelopen jaar ook een mooie training ontwikkeld.

Tandem Lansingerland biedt sinds 2018 ondersteuning aan gezinnen die nog niet lang in Nederland wonen. Zij hebben op verschillende fronten ondersteuning nodig. Bij het inburgeren, het leren van de taal, de opvoeding van de kinderen en geldzaken. Deze ondersteuning, vaak van verschillende organisaties, kunnen elkaar alleen versterken als ze goed op elkaar worden afgestemd. Het gezin zelf wordt overal bij betrokken, het maatje bezoekt wekelijks het gezin en de coördinator ziet er erop toe dat alle hulp op elkaar aansluit.

Jacoba - gast Hospice

“Toen de arts in het ziekenhuis vertelde dat ik niet meer naar huis kon, koos ik ervoor om mijn tijd door te brengen in een hospice in plaats van een verpleeghuis. Het spreekt me aan dat hier vrijwilligers werken en dat zij overal mee kunnen helpen. Dat zijn er veel en het wisselt hier dus nogal van de gezichten. Maar dat is prima; ze zijn allemaal even aardig.”

5 - VERLIES

HET GAAT (N)OOIT VOORBIJ

VAN GEZONDHEIDSKLACHTEN TOT

AGRESSIVITEIT

Het overlijden van een dierbare is niet alleen verdrietig voor nabestaanden, het kan hun dagelijks functioneren ingrijpend beïnvloeden. Er zijn veel aanwijzingen voor uiteenlopende mentale en fysieke gezondheidsklachten bij volwassenen. Maar ook verlies van gezondheid, werk, een relatie of bijvoorbeeld een land, kan vergelijkbare klachten oproepen. Terwijl kinderen die met verlies geconfronteerd worden (langdurig) agressief, baldadig of onhandig kunnen worden, zeker als ze nog jong zijn. Ook extreme behulpzaamheid en aanhankelijkheid komen voor. Schoolprestaties kunnen achteruitgaan, bedplassen kan weer terugkeren.

OOK VOOR LOTGENOTEN

De laagdrempelige ondersteuning van Humanitas-vrijwilligers helpt het verdriet een plek te geven en kan voorkomen dat jongeren en volwassenen ernstig vastlopen. Dat gebeurt tegenwoordig ook in lotgenotengroepen. Interessant is daarbij de lotgenotengroep van voormalige mantelzorgers: mensen die jarenlang voor een partner of andere dierbare zorgden (een op de drie volwassen Nederlanders doet dat) en na diens overlijden ineens geen levensbestemming meer hebben. Verschillende afdelingen organiseerden voor hen in 2018 bijeenkomsten. Elkaar ontmoeten en ervaringen uitwisselen: het helpt en wordt door de deelnemers buitengewoon gewaardeerd.

BETER BIJ YARDEN

Praten over Verlies is een mooi Humanitas-programma. Tijdens chats met goed opgeleide vrijwilligers kunnen mensen gratis en anoniem hun hart luchten over verlies en rouw. Maar vanwege het anonieme karakter ervan én het feit dat het niet is gelukt om het lokaal georganiseerd en gefinancierd te krijgen, past het programma niet goed bij Humanitas. Eind 2018 hebben we Praten over Verlies met de vrijwilligers daarom – succesvol - overgedragen aan uitvaartorganisatie Yarden, met wie we het ook hebben opgezet. Natuurlijk hebben we nabestaanden wel laten weten dat ze altijd een beroep op onze andere Verlies-programma’s kunnen doen, zoals Steun bij Rouw.

Het district Noord heeft het aantal hospices in 2018 uitgebreid. Naast de twee in Hoogezand-Sappemeer en Groningen is er nu ook een door Humanitas geleid hospice in Leek. Als mensen door wat voor omstandigheden dan ook niet meer thuis kunnen blijven, vinden ze hier de rust en veiligheid om de laatste fase van hun leven door te brengen. Daarnaast heeft district Noord voorbereidingen getroffen om de terminale thuishulp uit te breiden naar verzorgingstehuizen.

Sylvia - deelnemer Home-Start

”Na mijn verhuizing naar de andere kant van het land, kon ik niet aarden. Ik had zorgen over mijn kinderen en kreeg relatieproblemen. Ik was echt even radeloos. Via Humanitas werd ik voorgesteld aan vrijwilliger Rasha. Een keer per week maakten we een lange wandeling en praatten dan over van alles. Dat luchtte enorm op. Ik heb mezelf beter leren kennen en geleerd hoe ik met anderen kan omgaan.”

6 - OPVOEDEN

DOOR ORIGINELE COALITIES MEER

VOOR DEELNEMERS BETEKENEN

ERNAAST, NIET ERBOVEN

Over de opvoedingsondersteuning van Humanitas zijn deskundigen het met elkaar eens: diverse studies in heden en verleden toonden aan dat door de interventie van onze vrijwilligers ouders zich sterker in hun schoenen voelen staan, de psychosociale gezondheid van moeders toeneemt, en kinderen minder gedragsproblemen hebben. Anders gezegd, onze vrijwilligers nemen de mede door de transities in de jeugdzorg veroorzaakte druk op de gezinnen weg. Dat komt vooral door de aanpak van ernaast in plaats van erboven staan.

25 JAAR HOME-START

We mogen dan niet de enige organisatie zijn die Home-Start aanbiedt, we zijn wel een van de grootste en licentie-eigenaar. Alle reden om trots te zijn op het 25-jarig bestaan van deze vorm van gezinsondersteuning. Zo voorkomen onze vrijwilligers al een kwart eeuw dat alledaagse zaken uitgroeien tot ernstige en langdurige problemen. Er vindt overigens wel een verschuiving in de ondersteuning plaats. Op verzoek van diverse gemeenten zijn we in 2018 met de bedenkers van het programma overeengekomen dat we de maximale leeftijd van de kinderen in het gezin verlengen van zeven naar achttien jaar.

SAMEN MET HEMA

Een interessante ontwikkeling is de samenwerking van Humanitas met het bedrijfsleven. Bijvoorbeeld met de HEMA Foundation, gericht op het verkleinen van taalachterstanden. Het gaat hier om een door HEMA gemaakt kinderboek inclusief app dat onder andere via Humanitas kosteloos beschikbaar wordt gesteld aan ouders met kinderen waar thuis weinig wordt (voor)gelezen of die weinig budget hebben. Mede mogelijk gemaakt door HEMA-klanten en hun rond kerst 2018 ingeleverde online HEMA-spaarpunten. Onze conclusie is dat je meer bereikt voor je deelnemers als je niet-vanzelfsprekende coalities aangaat.

EN VERDER IN 2018…

Een online cursus: Kinderen veilig. Door Augeo ontwikkeld in samenwerking met Humanitas, Steunpunt KinderVakanties, NUSO, Scouting en YMCA. En verspreid onder alle vrijwilligers in Nederland die zich weleens zorgen maken over een kind. Met de in 2017 opgestelde kwaliteitskaders voor Home-Start, BOR (Begeleide Omgangsregeling) en Wel Thuis zijn in 2018 de eerste ervaringen opgedaan. En er is een training gemaakt voor vrijwillige coördinatoren van BOR.

Humanitas Home-Start Leeuwarden startte in 2018 een Mamacafé op zaterdag. Ouders gaven aan dat zij graag andere ouders zouden willen ontmoeten om ervaringen uit te wisselen, maar door de week was hiervoor geen gelegenheid. Daarom is het café op zaterdagochtend open. Het is een mooie samenwerking met dBieb die in het zelfde pand huist als Humanitas. dBieb heeft een mooie speelplek voor de kinderen gecreëerd, zodat de ouders rustig met elkaar in gesprek kunnen. Iedere zaterdag wordt een ander thema besproken, waarbij vaak een expert wordt gevraagd iets te komen vertellen.

Zylvaniodeelnemer Kindervakantieweken

"Met Freek ging ik vaak het voetbalveld op. Zelfs toen het regende ging ik liever naar buiten dan knutselen. Ook gingen we naar een kazerne. Dat vond ik het mooiste van de hele week. Mijn opa, bij wie ik woon, heeft ook bij het leger gewerkt. Ik vond het verder heel leuk met mijn nieuwe vriend Kevin en met de begeleiders. Vooral het samen voetballen, dat heeft me heel erg in mijn hart en ziel geraakt. Bedankt lieve begeleiders!”

7 - OPGROEIEN

EN ALS JE VIA GAMEN NOU CONTACT KUNT MAKEN?

PROBLEMEN HOREN ERBIJ: WIJ LEREN ZE

ERMEE OM TE GAAN

Onze vrijwilligers versterken kinderen en jongeren in hun basis door op allerlei manieren het – persoonlijkecontact met ze aan te gaan en ze te laten merken dat ze waardevol zijn. Zo voelen jongeren zich sterker en zekerder bij het aangaan van de uitdagingen in hun leven. Wat dat laatste betreft is het natuurlijk van belang dat de jonge deelnemers zich ook realiseren dat problemen er gewoon bij horen. Maar dat we ze zeker kunnen helpen daarmee om te gaan. Hierdoor wordt het risico op schooluitval kleiner, en de kans dat zij hun weg vinden in de maatschappij en zich gelukkig voelen, groter.

VEEL VERSUS WEINIG BELANGSTELLING

VOOR OPGROEIEN

De verschillen tussen gemeenten nemen toe. In 2018 konden we vaststellen dat Humanitas als gevolg van de transities in de jeugdzorg in sommige plaatsen enorm in de lift zit met Opgroeien; in andere gemeenten is het thema echter gedeeltelijk of geheel weggevallen. Oorzaak: het financieringstekort van de jeugdzorg.

APARTE AANPAK

Sommige ouders verbazen zich nog weleens over de manier waarop onze vrijwilligers hun kinderen benaderen. Gamen is een goed voorbeeld daarvan. Het is vaders en moeders vaak een gruwel hoe vaak hun kroost achter de pc of laptop zit. Waarom gaan die niet eens naar buiten? Onze vrijwilliger zal in eerste instantie vrolijk meespelen. Als dat de manier is om met de jongeren in contact te komen, vindt die dat prima. Eerst vloeibaar maken wat vast zit, noemen we dat. Pas dáárna gaan we voetballen (en minder gamen).

POSITIEF SNEEUWBALEFFECT

Iets anders waarmee de aanpak van Humanitas zich onderscheidt, is onze aandacht voor samenlevingsopbouw. De ondersteuning vanuit de diverse programma’s van het thema Opgroeien beperkt zich niet tot de jongeren zelf. We hechten er tevens aan dat het netwerk van de deelnemers - directe vrienden en vriendinnen - begrijpt waar we mee bezig zijn. Zo creëren we een positief sneeuwbaleffect.

GEEF EEN (PRENTEN)BOEK CADEAU

‘In Ronja’s geboortenacht woedde er een onweer boven de bergen. Het was zo’n verschrikkelijk onweer dat alle nachtgeesten die in de burcht van Mattis huisden angstig in hun holen en spleten kropen…’ Zo begint Ronja de roversdochter van Astrid Lindgren. Het boek is opnieuw uitgegeven door Lemniscaat en in 2018 aan onze afdelingen gestuurd om aan kinderen voor te lezen.

In het kader van de actie 'Geef een (prenten)boek cadeau' verspreidden we ook het boek Raad eens hoeveel ik van je hou van Sam McBratney & Anita Jeram. En voor 2019 regelden we alvast de financiering van duizenden exemplaren van Kruistocht in spijkerbroek (Thea Beckman) en Kikker is kikker (Max Velthuijs).

EN VERDER IN 2018…

Met de in 2017 opgestelde kwaliteitskaders voor Jeugdsupport en Kindervakantieweken zijn in 2018 de eerste ervaringen opgedaan; nieuw is het kwaliteitskader voor Gevaarlijke Liefde.

Net als bij Opvoeden zijn de vrijwilligers van Opgroeien gewezen op de online cursus Kinderen veilig (gemaakt door Augeo) als ze bezorgd zijn over een kind.

John - deelnemer Thuisadministratie

“Al die brieven, rekeningen en toestanden. Het werd me teveel. Ik kon het geestelijk niet meer aan, werd er depressief van. Iemand attendeerde mij op Humanitas. Als mijn vrijwilliger Henk komt dan bekijkt hij de afschriften. Daarna bespreken wij het en geeft hij advies. Niet dat hij zegt wat ik moet doen. Maar hij geeft mij op zo´n manier aanwijzingen dat ik er toch wel naar luister. Ik let nu ook meer op mijn uitgaven en bezuinig. Wat Henk doet voor mij is heel belangrijk.”

8 - THUISADMINISTRATIE

NIEUWE INZICHTEN, ANDERE METHODIEKEN

SOMS WERKEN KLEINE STAPJES HET BEST

Thuisadministratie is er voor mensen die tijdelijk de greep op hun financiën hebben verloren. Goed opgeleide vrijwilligers ondersteunen hen bij het op orde brengen en houden van hun administratie. Er zitten hier echter wel grenzen aan. Financiële problemen, al dan niet als gevolg van armoede, veroorzaken namelijk stress, waardoor cognitieve vermogens afnemen. Logisch denken en plannen, zijn dan moeilijk. We trainen onze vrijwilligers er sinds 2018 op hoe ze die spanning kunnen herkennen. En dat kleine stapjes zetten dan de beste remedie is.

EEN 8 VOOR HET CONGRES

Armoede was ook het thema van een congres op 6 oktober. 170 bestuurders, coördinatoren en vrijwilligers van Thuisadministratie gingen aan de slag met vragen als: hoe merk je op dat er sprake is van armoede of schulden? Op welke manier maak je dit effectief bespreekbaar? Hoe kun je het gedrag van je deelnemer positief beïnvloeden? En welke succesvolle praktijkvoorbeelden zijn er? De bezoekers waardeerden de kwaliteit en toepasbaarheid van de onderwerpen met een 8.

STEL DE JUISTE VRAGEN

Samen met de Hogeschool Utrecht ontwikkelden we in 2018 de methodiek Brug naar een betere toekomst voor onze pilot Get a Grip. De kern daarvan is dat je mensen die niet meer doelgericht en probleemoplossend handelen, alleen in beweging krijgt door naar verschillende leefgebieden te kijken en de juiste vragen te stellen. Niet: “Zou je dat wel doen?” Maar: “Wat zou de consequentie zijn als je het níét doet?” Een ander mooi inzicht: als je een formulier al voor een deel voor hen hebt ingevuld, gaan deelnemers er veel sneller mee aan de slag dan als het blanco voor hen ligt.

LOKAAL ÉN LANDELIJK SAMENWERKEN

Samenwerken bij Thuisadministratie heeft in 2018 een flinke vlucht genomen. Op lokaal niveau doen we het met andere vrijwilligers-, welzijns- en schuldhulporganisaties. En landelijk hebben we de krachten gebundeld met SchuldHulpMaatje, het Leger des Heils, Stichting Samenwerkingsverband

Marokkaanse Nederlanders (SMN), Stichting Inspraak Orgaan Turken (IOT) en het Landelijk Stimuleringsnetwerk Thuisadministratie (LSTA). Deze coalitie heeft als doel de inzet van vrijwilligers voor, tijdens en na schuldhulpverlening te borgen en de effectiviteit van de ondersteuning te vergroten.

FORMULIERENHULP IN HET CAFÉ

De vraag naar formulierenhulp neemt toe. Thuisadministratie pakt de handschoen op door inloopspreekuren in cafés te organiseren. Op dit moment lopen er zo’n veertig. Het gaan er komend jaar ongetwijfeld meer worden.

THUISADMINISTRATIE LANGS DE MEETLAT

In voorgaande jaren hebben we samen met de Rabobank Foundation een kwaliteitskader voor Thuisadministratie vastgesteld. In 2018 legden de eerste coördinatoren hun afdeling langs de ‘meetlat’. De eerste conclusie is dat op het gebied van ondersteuning en begeleiding van deelnemers en vrijwilligers aan onze eigen kwaliteitseisen wordt voldaan. Er zijn echter ook verbeterpunten, zoals bij registratie en nazorg.

Carolinedeelnemer Maatjes (ex)gedetineerden

“Door een domme actie heb ik twee jaar moeten zitten. Geen fijne tijd. Toen ik vrij kwam, kreeg ik een maatje van Humanitas: Janine. Er waren zo veel zaken te regelen. Samen maakten we een lijstje met dingen die ik moest doen. Maar ook nam ze de tijd om naar me te luisteren. Het was fijn dat ik tegen iemand aan kon praten die iets meer afstand van mij had. En, heel belangrijk: we hebben dezelfde humor. Wat hebben we een lol gehad.”

9 - DETENTIE

DE NIEUWE TREND: GEZINSBENADERING

ZO VOORKOMEN WE ERGER

Onderzoek heeft aangetoond dat de kans op recidive wordt verkleind wanneer mensen tijdens of na hun detentie onderdeel uitmaken van een sociaal netwerk. Wat ook helpt, is ondersteuning bij leefomstandigheden na detentie, onder andere op het gebied van wonen, werken, zorg en schulden. Hierin voorziet Humanitas met diverse programma’s. En we helpen niet alleen (ex-)gedetineerden - ook hun partners en – vooral – hun kinderen kunnen op onze ondersteuning rekenen. Daarmee voorkomen we dat die ontsporen en het voorbeeld van hun criminele ouder(s) gaan volgen.

VAN BUITEN NAAR BINNEN

Het ministerie van Justitie en Veiligheid wil de samenleving naar binnen brengen – binnen de penitentiaire inrichtingen (PI’s) wel te verstaan. Een ontwikkeling die we bij Humanitas toejuichen. Vooral de gezinsbenadering in de PI’s sorteert positief effect. Hierbij worden de gezinsleden van de gedetineerde in een kindvriendelijke omgeving ontvangen. Logisch dat kinderen zich dan meer op hun gemak voelen. Dat heeft weer zijn weerslag op het welbevinden van de ouders. Deze trend heeft zich in 2018 duidelijk voortgezet: meer PI’s dan voorheen hebben ons hierbij om ondersteuning gevraagd.

ZO BLIJFT VADERS STEM VERTROUWD

Een andere vorm van gezinsbenadering is het voorlezen. Vaders lezen in de cel hun kinderen voor, nemen dit op camera op, en de kinderen spelen het thuis af. Zo blijven ze vertrouwd met de stem en het gezicht van hun vader. Aan deze activiteit zijn wel strikte voorwaarden verbonden – telefoons en camera’s zijn immers niet zomaar beschikbaar in PI’s.

‘IK

WAS EEN TIKKENDE TIJDBOM’

Dat (ex-)gedetineerden niet graag met hun hoofd in de krant willen, kan iedereen zich voorstellen. Maar het is wel jammer. Vooral omdat we de activiteiten binnen dit thema best willen uitbreiden: publiciteit kan hier goed bij helpen. Blij waren we dan ook met het artikel in Panorama nummer 37, september 2018, waarin drie ex-gevangen vertelden over de ondersteuning door vrijwilligers van Humanitas. De eerste zegt nadat ze een woning kreeg toegewezen: “Zonder die meiden was mij dit nooit gelukt.” De tweede vertelt: “Ik zie Suzanne en de andere vrijwilligers als mijn familie. Zij motiveren mij om niet terug te vallen.” En de vrijwilliger die maatje van ‘een tikkende tijdbom’ werd: “Ik had direct het idee dat het een goede kerel was die stappen wilde maken.

10 - WAT VINDEN ONZE DEELNEMERS EN VRIJWILLIGERS

IMPACT EN TEVREDENHEID

BEST IETS OM TROTS OP TE ZIJN

ZONDER METING GEEN IMPACT

De ondersteuning van Humanitas staat of valt met het enthousiasme en de kwaliteit van onze vrijwilligers én de invloed van die inzet op hun deelnemers. Impactmeting stond daarom ook in 2018 hoog op onze agenda. Alleen zo komen we erachter of deelnemers na ons duwtje in de rug inderdaad weer op eigen kracht verder kunnen.

RUIM 90% IN HOGE MATE TEVREDEN

In 2015 hebben we samen met de afdelingen een instrument gemaakt om doorlopend het effect ervan te meten. Sinds 2017 verzamelen we op een structurele wijze data bij onze deelnemers, via een online vragenlijst. Nog niet alle afdelingen doen mee: in het verslagjaar waren het er 32 van de 81. Het aantal ingevulde vragenlijsten is in een jaar tijd van 263 gestegen naar 447. In onze ogen nog steeds te weinig, maar deze vorm van meting is dan ook in ontwikkeling. Hieronder de belangrijkste resultaten.

De vraag of men Humanitas zou aanraden aan anderen met dezelfde situatie levert een rapportcijfer van 8,3 op (8,0 in 2017).

Over het contact met de vrijwilligers is ruim 90% van de deelnemers in hoge mate tevreden (nog iets beter dan in 2017).

De deelnemers zijn zelfredzamer geworden: 43% van hen geeft aan te weten waar ze voor hulp of advies terecht kunnen (was in 2017 een fractie meer), 37% kan meer dingen zelf oplossen (gelijk aan 2017).

En 40% (was 33%) van de deelnemers maakt zich minder zorgen.

Uit deze resultaten blijkt eens te meer dat onze deelnemers niets gemerkt hebben van de reorganisatie binnen Humanitas. Én dat we erin slagen steeds betere ondersteuning te bieden.

‘WE DOEN HET MET PLEZIER!’

Dan de belangrijkste uitkomsten van het door Movisie uitgevoerde Vrijwilligers Tevredenheidsonderzoek in 2018:

De algemene tevredenheid over Humanitas scoort het rapportcijfer 7,6.

89% raadt het vrijwilligerswerk bij Humanitas aan bij anderen.

77% is tussen de 50 en 75 jaar, 62% is vrouw, 38% is man.

91% ervaart genoeg eigen verantwoordelijkheid in het vrijwilligerswerk.

“Het vrijwilligerswerk sluit goed aan bij mijn interesses”, zegt 90% van de vrijwilligers. 91% doet het dan ook met plezier.

DE MEEST INSPIRERENDE LEERERVARING

Humanitas neemt deel aan een initiatiefgroep Impact Challenge van Goede Doelen Nederland, Partos en het CBF. Doel hiervan is het impactgerichte denken bij charitatieve instellingen te vergroten. Humanitas maakt gebruik van de cursussen, een online toolkit en het netwerk van de Impact Challenge. Hierdoor leren we hoe we nog meer kunnen sturen op impact en hoe we dit kunnen inbedden in de vereniging. Ook toetsen we onze eigen ontwikkelingen aan vergelijkbare organisaties en aan de eisen die worden gesteld door de toezichthouder. In 2019 wordt voor het eerst de Impact Challenge Award uitgereikt voor de meest inspirerende leerervaring op het gebied van impactgericht werken.

11 - HUMANITAS ACADEMIE

HUMANITAS ACADEMIE

98% VAN DE VRIJWILLIGERS VOELT ZICH

TOEGERUST

GOED VOOR IEDEREEN

Onze deelnemers moeten erop kunnen vertrouwen dat ze worden ondersteund door goed getrainde vrijwilligers die ook over het gereedschap beschikken om op een gelijkwaardige manier met hen om te gaan. Alleen dan worden ze sterker. Voor de vrijwilligers betekent een goede opleiding meer voldoening van hun inspanningen. En training helpt de vereniging om vrijwilligers te binden en nieuwe te werven.

GEDEELDE VISIE OP KWALITEIT

In 2018 zijn we gestart met de ontwikkeling van een gedeelde visie op kwaliteit van scholing. Twee focuspunten in de verkennende gesprekken waren de scholingsnorm en de aandacht voor maatwerk. Gesprekken met consulenten, bestuurders en andere stakeholders resulteerden in een voorstel voor een visie en strategie waar we in 2019 gezamenlijk verder mee aan de slag gaan. Ook hebben we in elke district weer een contactpersoon (consulent) scholing benoemd.

ACTIEF SCHOLINGSBELEID VOOR BIJNA ALLE AFDELINGEN

2018 was het laatste jaar van Vrijwillig Dichtbij, het project waarbij al onze vrijwilligers toegang kregen tot een digitale leeromgeving, en de kwaliteit en kwantiteit van de scholing duurzaam is geborgd. Van de nieuwe vrijwilligers, coördinatoren en bestuurders logt inmiddels 40% in op deze leeromgeving: bij de start in 2015 was dit nog maar 13%. Een nog mooier resultaat is dat het overgrote deel van onze afdelingen – 89% - nu een actief scholingsbeleid heeft (tegen minder dan 20% in 2015).

ONLINE OF FYSIEK?

Wanneer is online scholen het best, wanneer fysiek, wat gaat goed, wat kan beter? Om daarover meer te weten te komen, hebben we in 2018 een klankbordgroep opgericht, bemenst door 67 consulenten, bestuurders, coördinatoren en vrijwilligers. Geregeld gaan we hen vanuit de Academie vragen waar ze op scholingsgebied behoefte aan hebben en waar ze denken dat hun deelnemers het meest mee geholpen zijn.

MOOIE CIJFERS

En het Vrijwilligers Tevredenheidsonderzoek van Movisie over scholing? Het rapportcijfer voor ontwikkelingsmogelijkheden was een 7,3 (7,1 in 2014), 80% van de vrijwilligers heeft een training gevolgd, en maar liefst 98% van de vrijwilligers geeft aan toegerust te zijn voor het werk.

12 - FONDSENWERVING

FONDSENWERVING

FOCUS BLIJFT OP

DIVERSITEIT IN INKOMSTEN

BLIJ MET (NIEUWE) SUBSIDIES

Diversifiëring van fondsen, een grote wens van Humanitas in het kader van minder financiële afhankelijkheid van lokale overheden (gemeenten), begint geleidelijk aan op gang te komen. Zo zijn we geweldig blij met de subsidie van € 588.000,- van ZonMw waarmee we achttien maanden ervaring kunnen opdoen met ons project Maatschappelijke Diensttijd. Ook de € 180.000 van Primrose Stichting is zeer welkom, onder meer voor onderzoek naar vrijwilligerswerving, -binding en -behoud. Verder kan de Humanitas Academie de bijdrage van Stichting Loglijn & Dioraphte heel goed gebruiken om trainingen beter te evalueren, afdelingen beter te faciliteren, en marktonderzoek naar meer samenwerking te financieren.

STEUN VAN DE NATIONALE

POSTCODE LOTERIJ

Dankzij een bijdrage van € 4.500.000 van de Nationale Postcode Loterij (NPL) hebben wij ook in 2018 weer veel van onze doelstellingen kunnen realiseren. De bijdrage van de NPL dient voor een deel ter dekking van de kosten voor beheer en administratie en voor een deel ter dekking van centraal gemaakte kosten voor ondersteuning van beroepskrachten en vrijwilligers die met de uitvoering zijn belast (doelbesteding).

INZET VAN LOKALE NETWERKEN

Ook lokaal hebben afdelingen ingezet op diversifiëring van fondsen. Met resultaat, onder andere voor de Kindervakantieweken. Daarnaast hebben verschillende afdelingen giften ontvangen van particuliere donateurs, en vonden er veel schenkingen in natura plaats. Wij bedanken ook dit jaar weer het Oranjefonds voor hun bijdrage aan verschillende lokale projecten. In een interessante pilot in Twente gaan beroepskrachten en bestuurders grote gevers werven. Netwerken zijn in kaart gebracht en men weet waar op in te zetten. Begin 2019 gaat de wervingsactie daadwerkelijk van start.

EN VERDER IN 2018…

Is er een campagne gestart om meer vrijwilligers lid te maken.

Zijn betalende leden en donateurs telefonisch geattendeerd op de mogelijkheid Humanitas in hun testament op te nemen.

13-DOELSTELLINGEN VOOR 2019

DOELSTELLINGEN VOOR 2019

OP WEG NAAR WENKEND PERSPECTIEF

VIJF FOCUSPUNTEN

Hoewel we nog wat meer vet op de botten moeten krijgen, staan we er anno 2018 financieel stukken beter voor dan in de jaren hiervoor. De weg omhoog is ingezet. Deelnemers, vrijwilligers en beroepskrachten: samen trekken we het optimisme door naar 2019 en – als stip op de horizon – 2025. We hebben dit in het Jaarplan 2019 vertaald in vijf doelstellingen of focuspunten.

1 HUMANITAS 2025

De vragen die we ons in 2018 hebben gesteld (wat doen we in 2025, waar staan we dan, welke technieken zetten we straks in, etc.) worden in 2019 beantwoord. Dit leidt eind van het jaar tot onze strategie 2020-2025. Daarnaast gaan we volgend jaar werken aan een gefaseerde implementatie van een nieuw kostprijs- en tarievensysteem dat transparant is en in- en extern goed uitlegbaar. Verder staat het bevorderen van de continuïteit van besturen hoog op de agenda.

2 STERKE POSITIONERING HUMANITAS

Met een duidelijke, afgebakende en bekende positionering van Humanitas kunnen overheden, doorverwijzers en (potentiële) deelnemers en vrijwilligers ons beter vinden. Dat vraagt om belangenbehartiging en nog meer actieve profilering, en dus om uitbreiding van ons lokale en nationale netwerk. Ook richten we in 2019 een online community in om a) elkaar beter te leren kennen en b) onze inhoudelijke en financiële rapportages beter af te kunnen stemmen op de verschillende doelgroepen. Én we maken de impact van onze ondersteuning nog zichtbaarder voor onze opdrachtgevers. Dat vraagt om nog meer gebruik door de afdelingen van de enquêtefunctie in ons HRS-systeem.

3

VERGROTING FONDSENWERVING

EN PARTNERSCHAPPEN

In de in 2019 op te stellen fondsenwervingsstrategie 2020-2025 zal ruime aandacht zijn voor het werven van fondsen bij leden, donateurs en major donors, ook uit nalatenschappen. Door op elk thema (meerjarige) partnerschappen aan te gaan met bedrijven en fondsen kunnen we deelnemers straks nog beter ondersteunen. En door nieuwe lokale financieringen binnen te halen, zijn we minder afhankelijk van slechts lokale overheden en selectieve fondsen.

4 ADEQUATE INTERNE DIENSTVERLENING

De scholing van vrijwilligers én beroepskrachten kan nog altijd beter, efficiënter en planmatiger. Daarom werken we toe naar een integrale Humanitas Academie. Voor 2019 betekent dit dat we het complete scholingsaanbod evalueren, het monitoren van de scholing optimaliseren, en de openbare onlinetrainingen uitbreiden. Daarnaast investeren we in technologie en verbeteren we onze financiële stuur- en verantwoordingsinformatie.

5 GOEDE EN GEZONDE WERKOMGEVING

In 2019 zetten we door middel van workshops in op bewustwording van de impact van ziekteverzuim, het bespreekbaar maken van de oorzaken, en de preventie van uitval. Verder vertalen we volgend jaar onze humanistische waarden naar bijpassende gedrags- en omgangsvormen in een nieuwe gedragscode. En het aantrekkelijk zijn voor vrijwilligers zal binnen alle geledingen van Humanitas constant aandacht krijgen.

Begroting 2019

De begroting van Humanitas voor 2019 is in november 2018 goedgekeurd door de ledenraad. Het financieel beleid is erop gericht om in de komende jaren de continuïteitsreserve op de interne norm te krijgen. De begroting 2019 gaat uit van een toevoeging aan de continuïteitsreserve van € 0,3 miljoen.

Resultaatbestemming

/ onttrekking aan:

MIDDELEN EN RISICOBEHEERSING

FINANCIEEL RESULTAAT 2018

In 2017 zijn zware maatregelen genomen om Humanitas weer Duurzaam Financieel Gezond te maken. Een reorganisatie, een nieuwe begrotingsmethodiek, bezuinigingen in de indirecte kosten en versobering van secundaire arbeidsvoorwaarden waren noodzakelijk om verliezen om te buigen. Dit leidde tot een begroting voor 2018 met een saldo van baten en lasten vóór bestemming van € 464.000 negatief, waarbij een toevoeging aan de continuïteitsreserve van € 273.000 werd verwacht.

Het gerealiseerde financieel resultaat over 2018 komt uit op een saldo van baten en lasten vóór bestemming van € 986.420 positief (2017: € 1.761.857 negatief). Na mutaties in bestemmingsfondsen en -reserves resteert een positief saldo van € 503.725 dat wordt toegevoegd aan de continuïteitsreserve. In 2017 was sprake van een onttrekking aan de continuïteitsreserve van € 1.854.114.

We realiseren in 2018 voor het eerst in jaren een positief resultaat. Een trendbreuk met de afgelopen jaren die aanzienlijke verliezen gaven. We zijn hier trots op maar realiseren ons dat voor onze medewerkers de afgelopen jaren zwaar zijn geweest.

VERSCHIL MET DE BEGROTING

Het positieve saldo van baten en lasten vóór bestemming over 2018 komt € 1,5 mln hoger uit dan begroot. De belangrijkste oorzaken van het hogere positieve saldo zijn:

Eenmalige, niet begrote baten van € 0,6 mln door het afstoten van onroerend goed in Leusden en de vrijval van een voorziening voor groot onderhoud. We hebben meer baten geworven dan begroot. De subsidiebaten komen € 1,2 mln hoger uit. We hebben in 2018 meer deelnemers kunnen helpen dan voorgaand jaar en begroot, en subsidieverstrekkers zijn bereid geweest een reëlere prijs voor onze dienstverlening te betalen.

De personeelskosten komen € 1,2 mln hoger uit dan begroot. Met de toename van activiteiten zijn ook het aantal medewerkers in het primaire proces toegenomen. Daarnaast zijn de kosten van ingehuurde krachten en de kosten voor het werven van personeel aanzienlijk hoger dan begroot. Deze kosten zijn na effectuering van de reorganisatie noodzakelijk gebleken.

De vrijwilligers- en activiteitenkosten komen € 0,8 mln lager uit dan begroot. Er zijn minder lokale activiteitenkosten gemaakt, er is minder uitgegeven aan reiskosten dan begroot en de extra gelden voor deskundigheidsbevordering zijn niet volledig ingezet. De kantoor- en algemene kosten komen € 0,7 mln boven begroting uit, voornamelijk door hogere juridische advieskosten en advies bij het strategietraject, de implementatie van de vereisten van de AVG en de evaluatie van de begrotingssystematiek. Ook de accountantskosten komen boven begroting uit.

ONTWIKKELING CONTINUÏTEITSRESERVE

Na mutatie in de bestemmingsfondsen en –reserves wordt € 503.725 toegevoegd aan de continuïteitsreserve (2017: € 1.854.114 onttrekking aan de continuïteitsreserve). Het saldo van de continuïteitsreserves komt hiermee ultimo 2018 op € 4.448.798. Dat ligt onder de intern gestelde minimumgrens. Deze in 2016 vastgestelde norm is opgebouwd uit 20% van de jaarlijkse personeelslasten van het betreffende boekjaar, vermeerderd met het totaal van de continuïteitsreserves van de afdelingen per 31 december 2015, zijnde € 2.266.735. Per 31 december 2018 komt de interne norm uit op € 5.939.075. Het financiële beleid van de vereniging is er de komende jaren op gericht om de continuïteitsreserve weer op de norm te krijgen.

KOSTEN VAN BEHEER EN ADMINISTRATIE

De kosten van beheer en administratie komen in 2018 hoger uit dan begroot en voorgaand jaar. In 2018 heeft Humanitas de kostentoerekeningsmethodiek verfijnd om verder aan te sluiten bij de aanbevelingen voor kostentoerekening van Goede Doelen Nederland. Hierdoor zijn meer kosten toegerekend aan beheer en administratie dan voorgaande jaren waaronder de kosten van districtsondersteuning en financial control.

DOELMATIGHEID

Van de totale baten werd in 2018 € 23 miljoen besteed aan de thema’s, ofwel 80% aan de doelactiviteiten. Dit was begroot op 87% en lager dan voorgaand jaar. Dit wordt verklaard door enerzijds de hogere toerekening aan beheer en administratie en anderzijds door aanvulling van de continuïteitsreserve in 2018. De procentuele verhouding tussen de bestedingen aan de thema’s en totale lasten komt uit op 83%.

WERVINGSKOSTEN BATEN

Voor het werven van eigen fondsen, zoals baten van particulieren, bedrijven en andere organisaties zonder winststreven, worden kosten gemaakt. Deze bedroegen in 2018 11% van de baten. Goededoelenorganisaties met het CBF-keur mogen maximaal 25% van de eigen inkomsten uit fondsenwerving uitgeven aan fondsenwerving, gerekend over gemiddeld drie jaar. Humanitas voldoet aan deze norm.

De totale wervingskosten in

van de

BELEGGINGSBELEID

De doelstelling van de beleggingsportefeuille van Humanitas is het in stand houden van ons vermogen, rekening houdend met inflatie. Daarvoor voeren we een duurzaam, solide, defensief en maatschappelijk verantwoord beleggingsbeleid, vastgelegd in het beleggingsstatuut. Een externe vermogensbeheerder (Triodos Vermogensbeheer) beheert onze portefeuille en rapporteert op kwartaalbasis over de samenstelling daarvan, transacties en rendement. Humanitas op zijn beurt beoordeelt of het beheer conform het beleggingsstatuut geschiedt, en neemt jaarlijks het gevoerde beleid, het statuut en het rendement met de vermogensbeheerder door. De beleggingsportefeuille voldeed in 2018 niet aan de beleggingsdoelstelling om de inflatie te compenseren. De inflatie over 2018 bedroeg 1,72%, het netto resultaat van de beleggingsportefeuille over dezelfde periode was 1,04% negatief (-€ 68.000), in 2017 1,26% positief (€ 136.000) Het resultaat van de benchmark over 2018 bedroeg 1,26% negatief. Dit betekent dat het beleggingsresultaat van de portefeuille beter is dan dat van de benchmark.

RISICOMANAGEMENT

In 2018 is risicomanagement regelmatig aan de orde geweest bij management, directie en hoofdbestuur. De voornaamste risico’s zijn geïdentificeerd, risicobereidheden zijn benoemd, en de mate van beheersing van de risico’s is besproken. In 2017 is een visie neergelegd over Humanitas in control inclusief een meerjarenplan gericht op het verbeteren van de administratieve organisatie, het verder inbedden van risicomanagement en verstevigen van de interne beheersing. In 2018 zijn de eerste stappen genomen om integraal risicomanagement onderdeel te maken van de bredere bedrijfsvoering. Zowel door het hoofdbestuur als de ledenraad wordt de voortgang hiervan gemonitord.

1. De strategie is in 2018 in toenemende mate een factor geworden bij besluitvorming over nieuwe activiteiten. Dit moet blijvend onder de aandacht gebracht worden.

2. Nieuw geformuleerd risico. In afwachting van Wenkend Perspectief.

3. Risico is tevens financieel van aard en is onveranderd t.o.v. 2017. Heeft blijvende aandacht nodig.

4. De formulering van dit risico is aangescherpt t.o.v. 2017. De maatregelen zijn onderdeel van het dagelijks uitvoerend beleid.

5. Nieuw geformuleerd risico doordat de huidige maatschappij sterk aan veranderingen onderhevig is. Heeft blijvende aandacht nodig.

6. Risico is anders geformuleerd. Blijvend punt van zorg en aandacht.

7. Risico formulering specifieker. Blijvend punt van zorg en aandacht.

8. Risico formulering specifieker. Blijvend punt van zorg en aandacht.

9. Nieuw geformuleerd risico waarvan de beheersmaatregelen door de huidige maatschappelijke ontwikkelingen extra aandacht krijgen.

10. Risico formulering specifieker. Blijvend punt van zorg en aandacht.

TOELICHTING BIJ DE RISICO'S

Het risico "Reputatieschade door incidenten en/of risicovolle activiteiten van externe Humanitas organisaties die de merknaam Humanitas gebruiken" is een separaat risico dat de continue aandacht van Humanitas heeft en waarvan de risicorating enbeheersing onder analyse is.

Twee risico's waarvan in 2017 de impact en kans als hoog zijn beoordeeld met een lage risicobereidheid zijn door de beschreven beheersmaatregelen met succes gemitigeerd:

Risico 1: Besluitvorming onder druk / Uit elkaar vallen van de vereniging

Bestuur en directie van Humanitas hechten veel waarde aan draagvlakcreatie en vertrouwen en hebben samen met de ledenraad besloten om het strategische traject op een andere wijze dan eerder gepland een vervolg te geven. Dit gezamenlijke besluit gaf gehoor aan de wens van afdelingsbesturen waardoor dit risico nu als laag wordt ingeschat. Voor 2019 is het strategisch traject gestart waarin tot een gezamenlijk gedragen Wenkend Perspectief voor 2025 wordt gekomen.

Risico 2: Financiële positie onder druk

Dit risico heeft zich voorgedaan in 2017 en als antwoord zijn onder de titel Humanitas Duurzaam Financieel Gezond stevige maatregelen getroffen om de financiële resultaten duurzaam te verbeteren. De sluitende begroting van 2018 liet zien dat dat deze maatregelen effectief zijn geweest. In 2018 is het financieel beleid gericht geweest om de continuïteitsreserve aan te zuiveren en dit is een punt van blijvende aandacht.

15 - DE ORGANISATIE

DE ORGANISATIE

Humanitas is een vereniging. De directeur legt verantwoording af aan het hoofdbestuur. Onze ledenraad houdt toezicht op het hoofdbestuur. Directie, bestuur en ledenraad worden ondersteund door ruim 400 beroepskrachten. Er zijn ruim tachtig Humanitas-afdelingen, verdeeld over vijf districten met elk een eigen bestuur en een districtsmanager.

AANTALLEN BEROEPSKRACHTEN IN 2018

Op 31 december 2018 waren er 415 medewerkers (304 fte) in dienst van Humanitas. In 2017 waren dat er 405 (290 fte). De stijging wordt veroorzaakt door een toename van het aantal betaalde coördinatoren en projectmedewerkers bij de afdelingen, financieel gedekt door gemeentelijke subsidies.

VERHOUDING FLEXIBELE EN VASTE ARBEIDSOVEREENKOMSTEN

De verhouding vaste en flexibele arbeidsovereenkomsten was op 31 december 2018 respectievelijk 65,5% en 34,5%. In 2017 was het 70,1% om 29,9%. Het beleid van de vereniging is erop gericht een flexibele schil aan te houden van ongeveer 30%. Dat is noodzakelijk omdat we een extern gefinancierde organisatie zijn waarvan het grootste deel van de inkomsten een kortetermijnkarakter heeft.

VERZUIM

Het gemiddeld verzuim in 2018 bedroeg 8,02%. Dit is een enorme stijging ten opzichte van het jaar daarvoor (6,14%). Het verzuimpercentage is bij Humanitas ook nog steeds hoger dan het gemiddelde van 6.1% in de sector Welzijn. In 2018 zijn we daarom een programma gestart om het verzuim terug te brengen. Dat bestaat onder meer uit verzuimworkshops voor leidinggevenden om hen goed toe te rusten in het voorkomen en bespreekbaar maken van verzuim, en het optreden als casemanager. Ook in 2019 staat het terugdringen van het verzuim hoog op de agenda.

GEDRAGSCODE

Vereniging Humanitas werkt vanuit de humanistische waarden ‘zelfbeschikking’, ‘verantwoordelijkheid’ en ‘gelijkwaardigheid’. De dienstverlening van en het werken bij Humanitas is daarop geënt. Die humanistische basiswaarden geven de richting aan voor het gedrag dat wij wenselijk achten en verwachten van allen die voor of namens ons werken of optreden, zowel in dienstverband als op vrijwillige basis.

Discriminatie op grond van ras, leeftijd, levensovertuiging, godsdienst, politieke gezindheid, geslacht, nationaliteit, seksuele oriëntatie, burgerlijke staat en handicap wordt binnen Humanitas niet geaccepteerd. De Vereniging Humanitas acht het voorkomen en bestrijden van ongewenst gedrag zoals agressie, seksuele intimidatie, discriminatie (waaronder racisme) en fraude van groot belang. Door middel van de Gedragscode Vereniging Humanitas – voorkomen en bestrijden van ongewenst gedrag (2017) wenst Humanitas daaraan vorm en inhoud te geven.

In aparte gedragscodes worden – aanvullend – nadere regels gegeven omtrent: het gebruik door beroepskrachten van de door Humanitas beschikbaar gestelde ICT-voorzieningen waaronder het gedrag op internet; de te ondernemen actie door vrijwilligers bij vermoedens van onwettig handelen van deelnemers; omgang en gewenst gedrag voor vrijwilligers die met minderjarigen werken; het omgaan van vrijwilligers met vragen over vrijwillige euthanasie.

De Vereniging Humanitas wil goed zorgen voor haar deelnemers, vrijwilligers en medewerkers. We doen veel aan veiligheid in het vrijwilligerswerk en een goede omgang met elkaar. Toch kan er wel eens iets mis gaan. Humanitas is aangesloten bij ‘In veilige handen’ en bij de Stichting Tuchtrecht Vrijwilligers. Om vrijwilligers en deelnemers te helpen als grenzen overschreden worden, hebben we gecertificeerde in- en externe vertrouwenspersonen aangesteld.

Zij luisteren, steunen en adviseren, ondersteunen bij gesprekken met derden en verwijzen zo nodig door naar professionele hulpverleners of andere instanties.

KLACHTEN IN 2018

Het bestuur en de directie van Humanitas zien de klachtenprocedure als een instrument voor verbetering van de kwaliteit van de dienstverlening. Nieuwe vrijwilligers en beroepskrachten maar ook deelnemers worden gedegen geïnformeerd over de gedragscode en de (klachten)reglementen. In 2018 zijn 22 nieuwe klachten of ‘meldingen van ongenoegen’ geregistreerd. In vijf gevallen had de klacht betrekking op de dienstverlening door een werkstichting. Deze klachten zijn doorgespeeld aan de desbetreffende werkstichting en de klagers zijn hierover door de coördinator geïnformeerd. In twee gevallen ging het om onvrede over een besluit van een afdelingsbestuur, deze personen zijn doorverwezen naar de bezwaar- en beroepsprocedure. Vijftien klachten hadden echt betrekking op de Vereniging Humanitas. Daarvan zijn er twaalf volgens de interne procedure afgehandeld. Bij drie klachten lukte dit niet waarna deze klachten in behandeling zijn genomen door de externe klachtencommissie. Een klager trok zich halverwege de procedure terug, een ander bleek in tweede instantie alsnog bereid tot een bemiddelend gesprek. Ultimo 2018 zijn veertien klachten afgerond, een klacht loopt door in 2019.

Wie dienden

een klacht in?

Vooral over communiceren

Meer dan de helft van de klachten ging over de wijze van communiceren en het uitspreken van verwachtingen. In een beperkt aantal klachten was er mede sprake van een ontslag als vrijwilliger. De klachtencommissie is niet gerechtigd een uitspraak te doen over de gerechtvaardigdheid hiervan en verwijst in die gevallen te allen tijde naar de beroepsprocedure.

OR

De ondernemingsraad bestond in 2018 uit negen leden. Zij kregen te maken met de laatste stappen in de reorganisatie, nodig om financieel gezond te worden. De bezuinigingen zijn gerealiseerd maar de uitwerking en implementatie van de personele gevolgen ervan waren in 2018 nog sterk voelbaar. Veel besproken onderwerpen waren daarom de personele maatregelen zoals de inzet van het loopbaanbudget en het aanstellingsbeleid, maar ook het proces Wenkend Perspectief. In 2018 werd het wettelijk verplicht een preventiemedewerker in de organisatie te hebben.

VERSLAG VAN HET

HOOFDBESTUUR

Het hoofdbestuur van Humanitas is belast met het bestuur van de vereniging en het toezicht houden op de districten, afdelingen en de directie. Het hoofdbestuur bewaakt de toepassing van de grondbeginselen en waarden van de vereniging, ontwikkelt en bepaalt het beleid en stelt het jaarverslag en de jaarrekening vast. Eind 2018 telde het hoofdbestuur van Humanitas zeven onbezoldigde leden.

VERANTWOORDINGSVERKLARING

Humanitas voldoet aan het CBF-Keur en onderschrijft de Code Goed Bestuur voor Goede Doelen. De verschillende bestuurlijke functies: besturen, toezicht houden en uitvoeren zijn bij Humanitas goed gescheiden. Het hoofdbestuur bestuurt en stelt het beleid vast, de ledenraad controleert en houdt toezicht, de directie bereidt het beleid voor en voert het uit. Het hoofdbestuur stelt vast dat de organisatie in 2018 op een efficiënte en effectieve wijze haar middelen besteedde en haar relaties met belanghebbenden goed onderhield.

BESTUURSSAMENSTELLING

In 2018 nam bestuursvoorzitter Marijke van Eck afscheid van het bestuur. Zij werd op 14 september 2018 opgevolgd door René Peeters. George Sugirtharajah nam de functie van bestuurssecretaris over van Jan Schermer. Het hoofdbestuur dankt Marijke van Eck en Jan Schermer hartelijk voor hun jarenlange inzet voor Humanitas.

GESPREKSONDERWERPEN

Het hoofdbestuur kwam dertien keer bij elkaar in 2018. Belangrijke onderwerpen op de agenda waren de strategische trajecten Humanitas Toekomstbestendige Vereniging, Wenkend Perspectief, Humanitas Duurzaam

Financieel Gezond en de beoogde nieuwe kostprijsmethodiek. Ook besprak het bestuur de ontwikkelingen rondom aanbestedingen en de positie van Humanitas hierin, de maatschappelijke diensttijd waarin Humanitas participeert en de samenwerking met instanties en organisaties die op het pad kwamen van Humanitas. Daarnaast is er uitgebreid gesproken over de invulling van de positie van de algemeen directeur en de vacante posities binnen het hoofdbestuur.

EIGEN EVALUATIE

Jaarlijks evalueert het hoofdbestuur het eigen functioneren. In mei 2018 keek men kritisch terug naar het afgelopen jaar. Een aantal verbeterpunten zijn hieruit naar voren gekomen. Zo gaat het hoofdbestuur vaker naar de verschillende locaties in het land toe om de interne communicatie te verbeteren en meer zichtbaar te zijn. Tevens vraagt het binden van nieuwe bestuurders met de vereniging aandacht en zal het hoofdbestuur meer dan voorheen de buitenwereld betrekken bij Humanitas.

BENOEMING NIEUWE DIRECTEUR

In 2018 namen we afscheid van de interim-directeur Robert de Groot. Hij werd opgevolgd door Lodi Hennink die per 25 september 2018 werd benoemd.

BEZOLDIGING

De Wet normering bezoldiging topinkomens publieke en semipublieke sector (WNT) is van toepassing op Humanitas. De onder deze wet vallende topfunctionarissen zijn de leden van het hoofdbestuur en de directeur. De leden van het hoofdbestuur zijn onbezoldigd en ontvangen slechts een vergoeding van de door hen gemaakte en gedeclareerde onkosten.

Het hoofdbestuur heeft het bezoldigingsbeleid, de hoogte van de directiebeloning en de hoogte van andere bezoldigingscomponenten vastgesteld binnen de CAO Sociaal Werk, de normen van de Wet Normering Topinkomens de Regeling beloning directeuren van goededoelenorganisaties.

De regeling beloning directeuren goededoelenorganisaties geeft aan de hand van zwaartecriteria een maximumnorm voor het jaarinkomen. De weging van de directiefunctie vond plaats in juli 2018 en leidde tot een zogenaamde BSD-score van 500 punten met een maximaal jaarinkomen van EUR 150.818 (1 Fte/12 mnd.).

Van 1 januari tot 1 oktober 2018 was Robert de Groot directeur ad interim in loondienst met een fulltime dienstverband. Hij werd opgevolgd door Lodi Hennink, directeur in loondienst van 25 september 2018 tot jaareinde. Het jaarinkomen inclusief de belaste vergoedingen en de werkgeversbijdrage pensioen bedroeg voor Lodi Hennink € 38.379 voor een periode van 3,25 maanden en voor Robert de Groot €112.654 voor een periode van 9 maanden. Er zijn geen belaste vergoedingen verstrekt. Deze beloningen bleven binnen de geldende maxima van de Regeling beloning directeuren van goededoelenorganisaties en binnen de WNT-maximering van € 187.000 per jaar.

Er was geen sprake van een beëindigingsvergoeding bij het vertrek van interim directeur in loondienst R. de Groot.

De hoogte en samenstelling van de bezoldiging worden in de jaarrekening toegelicht in de toelichting op de staat van baten en lasten.

Samenstelling hoofdbestuur

Stand van zaken per 31 december 2018

Leden o.v.v. laatste hoofd- & relevante nevenfuncties

René Peeters, voorzitter

Hoofdfunctie (2018):

Zelfstandige: bureau Opmaat en Groei (www.opmaatengroei.nl)

Kwartiermaker Onderwijs, Zorg & Jeugdhulp in opdracht van een beleidscoalitie van 20 partijen waaronder VWS en OCW (tot eind 2018)

Nevenfuncties:

Lid Raad van Advies Onderwijsinspectie (2018-2022)

Lid Raad van Toezicht Stichting Orion –Openbaar (voortgezet) speciaal

Onderwijs (2021)

Voorzitter RvT Opvoeden. nl (2020)

Lid Raad van Advies International Award for Young People

George Sugirtharajah, secretaris

Hoofdfunctie:

Strategisch adviseur & Stafjurist

Reclassering Nederland

Secretaris Raad van Bestuur Nederlands

Huisartsen Genootschap

Nevenfuncties:

Secretaris Bestuur Stichting PORTAAL

Lid Ledenraad Univé Het Zuiden

Marc Koster, portefeuillehouder financiën

Hoofdfunctie (2003 - heden): Executive

director Global Business Development

Heineken International

Nevenfuncties:

Commissaris Electrolux BV

Bestuurslid (penningmeester) De Publieke Zaak

Voordracht van: 1e termijn: 2e termijn:

hoofdbestuur 2018-2022

hoofdbestuur

2017-2021 benoemd tot secretaris op 22 juni 2018

hoofdbestuur 2015-2019

Overige leden van het hoofdbestuur

Rob Detiger, lid

Laatste hoofdfunctie (1986-1990): Algemeen directeur Muziekschool Eindhoven

Nevenfuncties:

Oud-voorzitter Humanitas

Auditcommissie Beheer & Financiën

Oud-voorzitter Humanitas district Zuid

Erwin Hermans, lid

Hoofdfunctie: Executive Risk & Information

hoofdbestuur

Liaison international shared service center 'The Oil & Gas Society'

Nevenfuncties:

Bestuurslid Osteoporose Vereniging

Bestuurslid Bot in Balans

Intredend President Lionsclub

West-Zeeuwsch Vlaanderen

Bram Smit, lid en plaatsvervangend voorzitter

Laatste hoofdfunctie (1997-2009): Bedrijfsmaatschappelijk werker en regiomanager bij GIMD. hoofdbestuur

Sigrid Verweij, lid

Hoofdfunctie: Directeur Communicatie & MVO bij VNO-NCW en MKB-Nederland

Nevenfuncties: Penningmeester Bestuur Stichting Cognitief Talent

hoofdbestuur

nieuwe plaatsvervangend voorzitter per 9 februari 2018

17 - VERSLAG VAN DE LEDENRAAD

VERSLAG VAN DE LEDENRAAD

LEDENRAAD

Het toezicht op het bestuurlijk functioneren en handelen van het hoofdbestuur ligt bij de ledenraad. Deze is samengesteld uit vijfentwintig, voor vier jaar door de districtsraden gekozen en voor eenmaal herkiesbare, leden van de vereniging. Elk district beschikt over een benoemingscommissie die met kandidaten gesprekken voert en aan de districtsraden voorstellen doet. De ledenraad komt driemaal per jaar bijeen voor het goedkeuren van het gevoerde beleid aan de hand van de jaarrekening en het jaarverslag, het vaststellen van het verenigingsjaarplan en de verenigingsbegroting, het vaststellen van strategische plannen en het decharge verlenen aan het bestuur. Over bijzondere beleidskwesties kan ook een buitengewone vergadering uitgeschreven worden. Zo waren er in 2018 twee buitengewone vergaderingen over het proces Toekomstbestendige Vereniging en één buitengewone vergadering ten behoeve van de benoeming van een directeur.

WERKZAAMHEDEN LEDENRAAD

De ledenraad voerde in 2018 zes keer formeel overleg. Vier maal stond de toekomstbestendigheid van Humanitas op de agenda. De ledenraad woog de verschillende scenario’s en voegde daar ook zelf een scenario aan toe. De ledenraad meende dat de verschillende scenario’s niet allemaal evenwichtig waren uitgewerkt en dat daarom geen afgewogen besluit genomen kon worden. Het hoofdbestuur heeft naar aanleiding hiervan de scenario’s teruggetrokken en een pas op de plaats gemaakt. In het najaar heeft de ledenraad ingestemd met de eerste fase van een nieuw traject: Wenkend Perspectief, waarbij de vraag gesteld wordt hoe Humanitas er ideaal gesproken in 2025 uit ziet. De ledenraad heeft ook in 2018 vinger aan de pols gehouden waar het ging om het financiële reilen en zeilen van de vereniging.

De financiële commissie van de ledenraad kwam drie maal bijeen. De ledenraad heeft in het najaar gesproken over een tevredenheidsonderzoek onder vrijwilligers en heeft goedkeuring verleend aan het besluit van het hoofdbestuur om René Peeters te benoemen tot voorzitter en Lodi Hennink tot directeur. Klik hier voor het gehele Verslag van de ledenraad.

SAMENSTELLING LEDENRAAD

De ledenraad bestond eind 2018 uit de volgende personen (in alfabetische volgorde): Ingrid Banen-Sieverts, Willem Bartelings, Ada van Bergen, Evelien Blaauw, Arie de Bruijn, Marlon Busstra, Henk Diependaal, Marese Dijken, Rien van Doorn, Erik Gallé, Kees In ’t Panhuis, Gerard de Jong, Geert Joosten, Hans Kok, Leen de Kramer, Bella van der Linden, Eduard Loenen, Maryline Lamp, Chantal van Loon, Pieter van Mensch, Wil Velding, Brant Visser, Herman Wehkamp, Chris Wissenburg en Hans van der Zee.

ZELFEVALUATIE LEDENRAAD

De zelfevaluatie van het jaar 2018 is nog niet afgerond. De belangrijkste onderwerpen die aan de orde worden gesteld zijn: agendering en verslaglegging; wijze van besluitvorming; introductie van nieuwe leden; het werken met commissies; de communicatie van/over de ledenraad binnen de vereniging.

Cynthiadeelnemer Jonge Mantelzorgers

"Dankzij Jonge Mantelzorgers heb ik er twee goede vriendinnen bij gekregen. Ook ben ik na drie jaar zelf vrijwilliger geworden. Hier vond ik een stukje van mezelf terug. En vriendschap.”

Alyoshadeelnemer Get a Grip

"Het grote voordeel van Get a Grip is dat het me overzicht geeft. Dat geeft mij rust."

Illustraties: Adrien Parlange Fotografie: Roy Beusker, Emmely van Mierlo, Anneke Hymmen, Kees van de Veen, Catharina Gerritsen, Henk Janssen, Jitske Hagens, Bob van der Vlist, Maria Smeets

Wij worden gesteund door:

Humanitas Sarphatistraat 4

1017 WS Amsterdam

www.humanitas.nl - KvK 405 30 895

18 - JAARREKENING 2018

18. GECONSOLIDEERDE JAARREKENING

18.1 Geconsolideerde balans per 31 december 2018

Na bestemming saldo van baten en lasten

vaste activa (1)

Materiële vaste activa (2)

Reserves en fondsen (6)

31 december 2018 31 december 2017

18.2 Staat van baten en lasten 2018

Baten

Baten van particulieren (9)

van bedrijven (10)

Baten van loterijacties (11)

van subsidies overheden (12)

van andere organisaties zonder winststreven (13)

Som van de geworven baten

Baten als tegenprestaties voor de levering van producten/diensten (14)

Lasten

Besteed aan het thema

(21)

18.3 Kasstroomoverzicht over 2018

uit operationele activiteiten

Mutatie werkkapitaal

Kasstroom uit investeringsactiviteiten

19. TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE JAARREKENING

19.1.

Algemene toelichting

De geconsolideerde jaarrekening 2018 is opgesteld overeenkomstig de Richtlijnen voor de Jaarverslaggeving, in het bijzonder de Richtlijn 650 Fondsenwervende organisaties (RJ650) en de beleidsregels WNT 2018. De jaarrekening is opgesteld volgens het continuïteitsprincipe. Het doel van de jaarrekening is het verschaffen van inzicht in de inkomsten en bestedingen en in de financiële positie van de Vereniging Humanitas.

Vereniging Humanitas heeft tot doel om vanuit humanistische waarden maatschappelijke dienstverlening te verrichten en bij te dragen aan de opbouw van de samenleving. De vereniging heeft geen winstoogmerk. De vereniging bestaat uit leden, die vertegenwoordigd zijn in de ledenraad, het hoogste orgaan van de vereniging. De vereniging kent een interne structuur met ruim 80 afdelingen die worden ondersteund door 5 districten en het landelijk bureau. Het algemeen bestuur van de vereniging ligt bij het hoofdbestuur.

Humanitas heeft een tweede juridische entiteit die integraal is geconsolideerd. Stichting Humanitas Onroerende Zaken die tot doel heeft de werkzaamheden van de Vereniging Humanitas te bevorderen en te ondersteunen, middels het verwerven, beheren en exploiteren van onroerende zaken dienstbaar aan de activiteiten van de vereniging. Het bestuur van de stichting bestaat uit leden van het hoofdbestuur van Vereniging Humanitas.

In de consolidatie zijn onderstaande juridische entiteiten meegenomen:

Vereniging Humanitas KvK 40530895

Stichting Humanitas Onroerende Zaken KvK 41197402

Schattingswijziging in 2018

Statutair gevestigd Sarphatistraat 4, 1017 WS Amsterdam

Statutair gevestigd Sarphatistraat 4, 1017 WS Amsterdam

In 2018 is sprake van een schattingswijzing bij de bepaling van de voorziening voor oninbaarheid van vorderingen. Deze wordt met ingang van 1 januari 2018 bepaald op basis van ouderdom. In voorgaande jaren werd de voorziening bepaald op individuele beoordelingen. De schattingswijziging leidt tot een stijging van de voorziening voor oninbaarheid per 31 december 2018 naar € 71.526 ten opzichte van € 6.109 op 31 december 2017.

19.2. Grondslagen voor waardering en resultaatbepaling

De grondslagen, die worden toegepast voor de waardering van activa en passiva en de resultaatbepaling zijn gebaseerd op historische kosten. Activa en passiva worden gewaardeerd tegen nominale waarde, tenzij anders is vermeld. Het resultaat wordt bepaald als het verschil tussen de opbrengstwaarde van de geleverde prestaties en de kosten en overige laten over het jaar. De opbrengsten op transacties worden verantwoord in het jaar waarin zij zijn gerealiseerd.

Immateriële vaste activa

De immateriële vaste activa zijn gewaardeerd tegen aanschafwaarde, verminderd met een lineaire afschrijving op basis van een geraamde economische levensduur. Het afschrijvingspercentage is 33%.

Materiële vaste activa

De grondslag voor de waardering is de historische kostprijs verminderd met afschrijvingen. De afschrijvingen worden berekend als een percentage van de aanschafprijs volgens de lineaire methode op basis van een geraamde economische levensduur, rekening houdend met een eventuele restwaarde.

De afschrijvingspercentages zijn: %

Onroerende zaken 2 tot 4

Verbouwing 5 tot 10

Inrichting en inventaris 20

Automatisering 33

Voor toekomstige kosten van groot onderhoud aan gebouwen is een voorziening voor groot onderhoud gevormd. De toevoeging aan de voorziening wordt bepaald op basis van het ingeschatte bedrag van het onderhoud en de periode die telkens tussen de werkzaamheden van groot onderhoud verloopt.

Vorderingen

Vorderingen worden bij eerste verwerking gewaardeerd tegen reële waarde van de tegenprestatie. Vorderingen worden na eerste verwerking gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs. Een voorziening voor oninbaarheid wordt in mindering gebracht op de boekwaarde van de vordering. De voorziening voor oninbaarheid wordt bepaald op basis van ouderdom.

Effecten

Effecten worden bij eerste verwerking gewaardeerd tegen de reële waarde en zijn deel van een handelsportefeuille. De aandelen en obligaties worden gewaardeerd tegen de beurskoers. Alle gerealiseerde en niet-gerealiseerde waardeveranderingen worden in de staat van baten en lasten verantwoord onder de financiële baten en lasten. De effecten zijn volledig eigendom van de vereniging en staan ter vrije beschikking.

Liquide middelen

Liquide middelen bestaan uit banktegoeden, kas en deposito’s met een looptijd korter dan twaalf maanden. Liquide middelen worden gewaardeerd tegen nominale waarde.

Reserves en Fondsen

Er wordt onderscheid gemaakt tussen reserves en fondsen. De reserves bestaan uit een continuïteitsreserve en uit bestemmingsreserves.

De continuïteitsreserve is dat deel van het vermogen dat is gevormd voor de dekking van risico’s en om zeker te stellen dat de vereniging ook in de toekomst aan zijn verplichtingen kan voldoen.

Er is sprake van een bestemmingsreserve, indien het bestuur een deel van de reserves heeft afgezonderd voor een speciaal doel

Van een bestemmingsfonds is sprake, indien door derden aan een deel van de middelen een specifieke bestemming is gegeven. Fondsen onderscheiden zich dus in die zin van reserves, dat niet het bestuur, maar een derde een bestemming aan de middelen heeft gegeven.

Voorziening

Voorzieningen worden gevormd voor feitelijke verplichtingen die op balansdatum bestaan, waarbij het waarschijnlijk is dat uitstroom van middelen noodzakelijk is en waarvan de omvang op betrouwbare wijze is in te schatten. De voorzieningen zijn gewaardeerd tegen nominale waarde van de uitgaven die naar verwachting noodzakelijk zijn om de verplichtingen af te wikkelen.

Voorziening groot onderhoud

Voor de verwachte kosten van periodiek groot onderhoud aan het vastgoed is een kostenegalisatievoorziening gevormd. Toevoegingen aan de voorziening worden bepaald op basis van het geschatte bedrag van groot onderhoud en de periode die telkens verloopt tussen de werkzaamheden voor groot onderhoud, zoals blijkend uit een meerjarenonderhoudsplan. Dit plan is in 2018 geactualiseerd en de voorziening en jaarlijkse dotatie is daarop aangepast.

Voorziening langdurig zieken

De voorziening langdurig zieken wordt gevormd voor op balansdatum bestaande verplichtingen tot het in de toekomst doorbetalen van beloningen aan personeelsleden die naar verwachting blijvend niet in staat zijn werkzaamheden te verrichten door ziekte of arbeidsongeschiktheid. De waardering vindt plaats tegen de beste schatting gebaseerd en de contractuele afspraken met personeelsleden.

Reorganisatievoorziening

Een reorganisatievoorziening is gevormd voor de verplichtingen die voortvloeien uit de reorganisatie waarvan het besluit in het boekjaar is genomen en gecommuniceerd. De hoogte van de voorziening is bepaald op basis van de bepalingen van het Sociaal Plan. Afwikkeling vindt plaats binnen 1 jaar.

Voorziening Loopbaanbudget

De voorziening Loopbaanbudget ter ondersteuning van de individuele inzetbaarheid en ontwikkeling in het werk van werknemers. De vorming vindt plaats conform de bepalingen van de CAO Sociaal Werk.

Kortlopende schulden

Kortlopende schulden worden bij eerste verwerking gewaardeerd tegen reële waarde en na eerste verwerking tegen geamortiseerde kostprijs, dit is in de meeste gevallen de nominale waarde.

Baten van particulieren en bedrijven

Contributies, donaties en giften worden verantwoord in het jaar waarin zij worden ontvangen, met uitzondering van ontvangsten die kunnen worden toegerekend aan een periode waarin een bepaalde mailingsactie heeft plaatsgevonden. Ontvangen gelden van particuliere fondsen worden verantwoord op basis van schriftelijke toekenningen.

Baten uit nalatenschappen

Nalatenschappen worden als baten verantwoord in het boekjaar waarin de omvang betrouwbaar kan worden vastgesteld. De omvang van een bate uit nalatenschap kan betrouwbaar worden vastgesteld als, op grond van het stadium waarin de afhandeling van de nalatenschap zich bevindt, een betrouwbare schatting van de ontvangst kan worden gemaakt. Hiervan is in ieder geval sprake bij ontvangst van de akte van verdeling. Voorlopige uitbetalingen in de vorm van voorschotten worden in het boekjaar van ontvangst als baten uit nalatenschappen verantwoord in geval eerder geen betrouwbare schatting mogelijk was.

Baten van loterijacties

De bijdragen uit loterijen worden toegerekend aan de periode waarop deze betrekking hebben.

Baten van subsidies van overheden

Subsidies worden verantwoord op het moment dat deze ook daadwerkelijk zijn besteed c.q. de prestatie is geleverd.

Kostentoerekening

Voor de toerekening van de kosten wordt de aanbeveling ‘Kosten toerekening Beheer en Administratie’ van Goede Doelen Nederland gevolgd. Directe inspanningen voor de doelstelling kunnen volgens de aanbeveling worden uitgezonderd van de toerekening. De advisering en ondersteuning bij het begroten van activiteiten, indienen van subsidieaanvragen en het financieel verantwoorden van de gevoerde activiteiten, worden als directe inspanningen beschouwd.

Kosten van beheer en administratie zijn die kosten die de organisatie maakt in het kader van de (interne) beheersing en administratievoering en niet worden toegerekend aan de activiteiten of de werving van baten.

Kasstroomoverzicht

Het kasstroomoverzicht is opgesteld op basis van de indirecte methode.

(1) Immateriële vaste activa

Immateriële activa betreft geactiveerde software en wordt in 3 jaar afgeschreven.

(2) Materiële vaste activa

Stichting Humanitas Onroerende Zaken heeft twee panden aan de Sarphatistraat in Amsterdam in eigendom. Deze zijn in gebruik van de vereniging. In verband met de ontwikkeling van de waarde van de panden Sarphatistraat 4-6, is in 2014 besloten niet af te schrijven tot de bij aanschaf ingeschatte restwaarde maar de boekwaarde op dat moment als restwaarde aan te houden. Er wordt derhalve vanaf 2014 niet verder afgeschreven op de gebouwen en verbouwing.

De verzekerde waarde van de panden Sarphatistraat 4-6 te Amsterdam is in 2016 getaxeerd. De herbouwwaarde inclusief opruimingskosten is geschat op € 5,5 miljoen.

In 2017 is de marktwaarde getaxeerd. Deze is eveneens geschat op € 5,5 miljoen. De gehanteerde definitie van markwaarde is het geschatte bedrag waarvoor de panden zouden worden overgedragen aan een bereidwillige koper met kennis van zaken.

De desinvesteringen gebouwen betreft het pand aan de Lisidunalaan te Leusden. In 2018 is de erfpachtovereenkomst met de gemeente Leusden beëindigd en de waarde van het onder het recht van opstal vallende gebouw vergoedt.

(3) Effecten

Humanitas hanteert een duurzaam, defensief en maatschappelijk verantwoord beleggingsbeleid gericht op het in stand houden van het vermogen, rekening houdend met inflatie. De effectenportefeuille bestaat uit aandelen, obligaties, alternatieve beleggingen en liquide middelen. De liquide middelen op de beleggingsrekening zijn opgenomen onder de post liquide middelen.

Het verloop van de effectenportefeuille is als volgt:

Per 1 januari 2017

Vermogensmutatie in 2017

Boekwaarde per 31 december 2017

Boekwaarde per 1 januari 2018

Aan- en verkopen

In 2018 is een rendement behaald van 1,04% negatief. Het resultaat van de benchmark over dezelfde periode bedroeg 1,26% negatief. De benchmark is een gewogen benchmark naar vermogenscategorie. De MSCI All Countries index voor aandelen, de IBOXX eurozone sovereigns en corporaties voor obligaties en de 3-maands euribor +2% voor alternatieve beleggingen.

(4) Vorderingen en overlopende activa

debiteuren

Overige vorderingen en overlopende activa

De vorderingen hebben een verwachte looptijd korter dan een jaar. Voor debiteurenvorderingen waarvan onzeker is dat deze bedragen worden ontvangen is een voorziening gevormd voor oninbaarheid.

De debiteuren kunnen als volgt worden gespecificeerd:

De overige vorderingen en overlopende activa kunnen als volgt worden gespecificeerd:

*) Specificatie nog te ontvangen opbrengsten

Onder de nog te ontvangen opbrengsten is €4.500.000 opgenomen per jaareinde aan nog te ontvangen toekenning van de Postcode Loterij.

(5) Liquide middelen

De liquide middelen zijn terstond opeisbaar. Overige vorderingen en overlopende activa

31 december 2018 31 december 2017

(6) Reserves en fondsen

*) De correctie beginbalans 2018 van € 219.277 betreft een verschuiving tussen de continuïteitsreserve en de bestemmingsreserves. De aanpassing vindt zijn oorsprong in de periode vóór 2013 toen de bestemmingsreserves voor dit bedrag ten onrechte zijn verlaagd. Met deze verschuiving wordt dit aangepast.

Het vermogen van de Vereniging Humanitas wordt op grond van de Richtlijn jaarverslaggeving 650 Fondsenwervende instellingen onderverdeeld in reserves en fondsen. Onder de reserves worden verantwoord de continuïteitsreserve en een deel van de reserves dat door het hoofdbestuur nader is bestemd voor bijzondere bestedingsdoeleinden (bestemmingsreserves). Onder fondsen worden die gelden opgenomen waaraan door een derde een specifieke bestemming is gegeven.

De continuïteitsreserve is bedoeld als buffer om de vereniging ook in minder goede tijden zijn activiteiten kan voortzetten. Met ingang van het verslagjaar 2016 geldt als interne norm voor de continuïteitsreserve een ondergrens van 20% van de jaarlijkse personeelslasten vermeerderd met het totaal van de continuïteitsreserves van de afdelingen per 31 december 2015. Per 31 december 2018 komt de interne norm uit op € 5.939.075. De continuïteitsreserve ligt ultimo 2018 € 1.490.277 onder de norm. Het financiële beleid van de vereniging is erop gericht de reserve zo spoedig mogelijk op de norm te krijgen.

De richtlijn financieel beheer goede doelen van Goede Doelen Nederland, geeft een maximum voor de continuïteitsreserve van goede doelen organisaties van 1,5 keer de jaarlijkse kosten van de werkorganisatie. Dit zou voor Humanitas uitkomen op een maximale reserve van €37,5 miljoen. Dit criterium is niet passend voor Humanitas omdat dit leidt tot een vermogensopbouw die niet aansluit bij de risico’s van de vereniging en doelstelling om niet meer vermogen aan te houden noodzakelijk om de risico’s af te dekken.

Recapitulatiestaat

Op bovenstaande bestemmingsreserves rust geen door externen aangewezen bestedingsverplichting. De beperkte bestedingsmogelijkheid is aangegeven door de districts- en afdelingsbesturen. Het beleid van Humanitas is om bestemmingsreserves binnen vijf jaar te besteden aan het doel waarvoor de gelden zijn bestemd.

Bestemmingsfondsen bestaan uit ontvangen en nog niet bestede gelden waarvan de bestemming door derden is bepaald.

(7) Voorzieningen

Groot Te vergoeden

per 31 december 2018

De voorziening groot onderhoud is een kostenegalisatievoorziening voor het groot onderhoud aan de panden Sarphatistraat 4-6 te Amsterdam. In overeenstemming met een meerjarenonderhoudsplan wordt jaarlijks aan de voorziening gedoteerd en wordt uitgevoerd groot onderhoud onttrokken. Een externe onafhankelijke partij heeft een meerjarenonderhoudsadvies opgesteld dat de basis is voor het meerjarenonderhoudsplan 2019-2029. Hieruit volgt een gemiddelde jaarlijkse onderhoudsbehoefte van € 41.000 voor de komende 10 jaar. De voorziening groot onderhoud wordt in overeenstemming gebracht met het meerjarenonderhoudsplan wat leidt tot een eenmalig verlaging van de voorziening met een bedrag van € 365.000.

De voorziening te vergoeden ziekengeld is bepaald op basis van de per balansdatum aanwezige langdurig zieken waarvan ingeschat wordt dat zij niet blijvend niet in staat zijn werkzaamheden te verrichten door ziekte of arbeidsongeschiktheid en Humanitas een verplichting heeft tot het doorbetalen van beloningen. Humanitas is hiervoor niet extern verzekerd.

In 2017 heeft een reorganisatie plaatsgevonden waarvoor een voorziening is gevormd. De reorganisatie is afgewikkeld in 2018. Op jaareinde resteert een verplichting die in 2019 wordt afgewikkeld.

In de CAO Sociaal Werk is het loopbaanbudget opgenomen. Met het loopbaanbudget kan de werknemer werken aan de persoonlijke loopbaan en inzetbaarheid, gericht op het verkrijgen en behouden van een sterke arbeidsmarktpositie. De besteding van de gelden kan over de jaargrens heen lopen.

(8) Kortlopende schulden en overlopende passiva

31 december 2018 31 december 2017

De kortlopende schuld uit hoofde van belastingen en pensioenen bestaat voor € 1.235 457 (2017: 1.194.554) uit nog te betalen loonheffing aan de belastingdienst per jaareinde.

31 december 2018 31 december 2017

Overige schulden en overlopende passiva

*) Specificatie Subsidieverplichtingen

Subsidie misschien terug betalen

Subsidie vooruitontvangen

De kortlopende schuld uit hoofde van verlof- en spaaruren bestaat uit de opgebouwde verlofrechten van medewerkers per balansdatum.

Niet in de balans opgenomen rechten en verplichtingen

Tot 1 jaar 1 tot 5 jaar Langer dan 5 jaar € € €

Rechten

Inkomsten uit verhuur

(subsidie) toezeggingen

Verplichtingen

Nalatenschappen

Humanitas heeft de registratie en controle op de afwikkeling van nalatenschappen belegd bij Bureau Nalatenschappen van Goede Doelen Nederland. De lopende nalatenschappen aan Humanitas hebben op jaareinde een indicatieve omvang van € 681.000.

Bijdrage aan derden

De Vereniging Humanitas en Stichting Rotterdam Humanitas hebben financiële afspraken gemaakt na de overgang van de Sponsorloterij van de stichting naar de vereniging. In 2013 is overeengekomen dat de vereniging jaarlijks een budget van maximaal € 117.800 ter beschikking stelt voor maatschappelijke projecten. De jaarlijkse toekenning van gelden vindt plaats op basis van projectaanvragen en -verantwoording.

Stichting Humanitas Initiatieven Twente ontvangt een financiële bijdrage van de Vereniging Humanitas voor de financiering van activiteiten voor kwetsbare groepen van maximaal € 125.000. Toekenning vindt plaats op basis van door de vereniging geaccordeerde projectvoorstellen.

Bankgaranties

De vereniging heeft vijf bankgaranties afgegeven voor de huur van onroerend goed voor een totaalbedrag van € 38.473.

19.4. Toelichting baten en lasten

(9) Baten van particulieren

Hieronder valt onder andere de bijdrage van de Rabofoundation.

Baten van loterijacties

De vereniging Humanitas is benificient van de Nationale Postcode Loterij en ontvangt een jaarlijkse bate van €4,5 miljoen. Daarnaast ontvangt de vereniging ook gelden van de Vriendenloterij.

(12) Baten van subsidies overheden

De subsidies die Humanitas ontvangt voor het uitvoeren van haar activiteiten zijn in de meeste gevallen voor de periode van één jaar. Deze hebben derhalve een incidenteel karakter.

(13) Baten van andere organisaties zonder winststreven

Hieronder zijn opgenomen de bijdragen van onder meer het Oranjefonds, Addessium en Charity Fund. In 2017 ontving Humanitas een eenmalige bijdrage van het Oranjefonds van € 0,5 miljoen ter dekking van de indirecte verenigingskosten in 2017. Realisatie

(14) Baten als tegenprestatie

Een deel van de baten van Humanitas (1,1% van totale baten in 2018) vloeit voort uit onder meer licentieopbrengsten Homestart, vergoedingen voor gegeven cursussen, verhuur van ruimten. Er kan geen inzicht gegeven worden in de brutowinst van deze activiteiten omdat de kosten hiervoor niet afzonderlijk aan worden toegerekend.

De kosten hiervoor maken onderdeel uit van de vrijwilligers- en activiteitenkosten, personeelskosten en huisvestingskosten.

Hieronder is opgenomen de eenmalige bate uit de verkoop van het pand te Leusden van € 193.334.

en fondsenwervingskosten

en advertentiekosten, brochures, folders,

Van Mens Tot Mens (inclusief jaarverslag)

De totale wervingskosten bedroegen in 2018 11% van de totale baten uit eigen fondsenwerving en blijft daarmee binnen het door CBF geformuleerde maximum van 25%.

Mutatie voorziening ziekengelden

Reiskosten

Verlof-

Overige personeelskosten

Humanitas is aangesloten bij het bedrijfstakpensioenfonds Zorg & Welzijn. De pensioenregeling is een middelloonregeling met voorwaardelijke indexatie uit de winst voor zowel actieve als inactieve deelnemers. Het pensioenfonds besluit elk jaar of, en zo ja, in hoeverre kan worden geïndexeerd, gelet op de financiële situatie en de te verwachten ontwikkeling daarvan. Het pensioenfonds baseert zich hierbij onder meer op de dekkingsgraad. De dekkingsgraad lag in december 2018 op 97,5% (2017: 98,6%). De verplichting van Humanitas is beperkt tot het betalen van de overeengekomen jaarlijkse premie.

De personeelskosten komen in 2018 € 1,2 miljoen hoger uit dan begroot. Met de toename van activiteiten zijn ook het aantal medewerkers in het primaire proces toegenomen. Daarnaast zijn de kosten van ingehuurde krachten en de kosten voor het werven van personeel aanzienlijk hoger dan begroot. Deze kosten zijn na effectuering van de reorganisatie noodzakelijk gebleken. De mutatie aan de voorziening ziekengelden is lager dan begroot en voorgaand jaar door toepassing van de betreffende richtlijnen van de jaarverslaggeving. In 2017 is een bedrag van € 1,1 miljoen opgenomen onder de post transitievergoedingen inzake de reorganisatie die eind 2017 plaatsvond.

De overige personeelskosten betreft uitjes en attenties, alsmede de kosten van de externe salarisverwerking. Daarnaast is in 2018 de bijdrage uit de toegerekende salariskosten voor Fondsenwerving en de Humanitas Academie (totaal € 301.132) onder de overige personeelskosten opgenomen. In 2017 is dit onder salarissen verwerkt.

De bate op onderhoudskosten betreft een vrijval van de voorziening groot onderhoud in 2018. De voorziening voor groot onderhoud is in overeenstemming gebracht met het meerjarenonderhoudsplan 2019-2029 dat in 2018 op basis van een extern meerjarenonderhoudsadvies is opgesteld.

en algemene kosten

De kantoor- en algemene kosten komen in 2018 € 0,7 miljoen boven begroting uit, voornamelijk door hogere advieskosten bij juridische zaken, het strategietraject, de implementatie van de vereisten van de AVG en de evaluatie van de begrotingssystematiek. Ook de accountantskosten komen boven begroting uit.

Totaal

19.5. Besteding aan thema's 2018

(16) Opvoeden Humanitas

Humanitas

(17) Opgroeien

Humanitas

(18) Detentie Humanitas

(19) Thuisadministratie

(20) Eenzaamheid

Humanitas

Humanitas

Humanitas

Humanitas

Humanitas

Humanitas

(21) Verlies

Humanitas Steun bij Rouw

Humanitas Lotgenotengroep Rouw

Humanitas Jongeren in Rouw

Humanitas Vrijwillige Palliatieve Terminale Thuiszorg

Humanitas Lotgenotengroep Kinderen en echtscheiding 17 567Humanitas Themaopbouw

Totaal Verlies

Lastenverdeling 2018

Toelichting

Voor de toerekening van de kosten wordt de aanbeveling ‘Kosten toerekening Beheer en Administratie’ van Goede Doelen Nederland gevolgd. Directe inspanningen voor de doelstelling kunnen volgens de aanbeveling worden uitgezonderd van de toerekening. De advisering en ondersteuning bij het begroten van activiteiten, indienen van subsidieaanvragen en het financieel verantwoorden van de gevoerde activiteiten, worden als directe inspanningen beschouwd.

De realisatie van kosten die direct aan de activiteit toe te rekenen zijn, worden direct als zodanig verantwoord. De personeelskosten worden op basis van direct bestede uren per activiteit toegerekend. De kosten van de afdeling control worden deels (inzet business controller) en indirect belast op de activiteiten, volgens een door het hoofdbestuur goedgekeurde doorbelasting voor activiteiten met coördinatie door een beroepskracht. Naast deze toerekeningen en doorbelastingen worden werkplekkosten aan de activiteiten doorbelast tegen een vast bedrag per medewerker.

Na alle genoemde doorbelastingen resteert een saldo kosten die als kosten voor beheer & administratie worden aangemerkt. Hieronder vallen alle kosten voor het hoofdbestuur, de landelijke ledenraad, de directie, staf en ondersteuning (waaronder personeelszaken, communicatie, financiële administratie, financial control als ook de kosten voor het districtsmanagement en officemanagement in de districten).

In 2018 heeft Humanitas de kostentoerekeningsmethodiek verfijnd om verder aan te sluiten bij de aanbeveling kostentoerekening beheer en administratie van Goede Doelen. Hierdoor zijn meer kosten toegerekend aan beheer en administratie dan voorgaande jaren waaronder de kosten van districtsondersteuning en financial control.

Personeel

Gedurende het boekjaar waren gemiddelde 292 fte werkzaam voor Humanitas (2017: 290).

Bezoldiging

De Wet normering bezoldiging topfunctionarissen publieke en semipublieke sector (WNT) is van toepassing op Humanitas. De onder deze wet vallende topfunctionarissen zijn de leden van het hoofdbestuur en de directeur. Het hoofdbestuur is onbezoldigd en ontvangt slechts een vergoeding van de door hen gemaakte en gedeclareerde onkosten.

Humanitas volgt bij de bezoldiging van haar directie de cao Welzijn en Maatschappelijke Dienstverlening en de Goede Doelen Nederland-richtlijn.

Thema's

Het jaarinkomen van de directeuren in 2018 blijven binnen het maximum van € 150.818 (1 fte/12 mnd) volgens de Regeling beloning directeuren van goededoelenorganisaties. Ook het jaarinkomen inclusief werkgeversbijdrage pensioenen en belaste vergoedingen, blijven binnen de in de regeling opgenomen maximum van € 187.000 per jaar. Voor een toelichting op het beleid door de directiebezoldiging verwijzen wij naar hoofdstuk 16 van het jaarverslag.

Per 1 januari 2017 is het dienstverband beëindigd met de voormalig directeur. In 2017 heeft de uitbetaling plaatsgevonden van de overeengekomen beëindigingsvergoeding.

Deze beëindigingsvergoeding voldoet aan de WNT- norm die een maximering kent van € 75.000.

De leden van het hoofdbestuur (topfunctionarissen) en de ledenraad (toezichthoudende topfunctionarissen) van Vereniging Humanitas zijn onbezoldigd.

Onderstaand een overzicht van de topfunctionarissen in 2018.

Topfunctionarissen

Hoofdbestuur

R.H.M. Peeters

M.J. van Eck

G.M. Sugirtharajah

J.G. Schermer

M. Koster

A.H. Smit

R. Detiger

S.J. Verweij

E.C. Hermans

Toezichthoudende topfunctionarissen

A. van Bergen

A. de Bruijn

I.J. van der Linden

B. Visser

C. van Loon

C.H. Wissenburg

E.P.M. Loenen

E. Gallé

E. Blaauw

D.C. Boer

R.G. Joosten

Gebeurtenissen na balansdatum

Er zijn geen gebeurtenissen na balansdatum.

G. de Jong

W.J.A.M. Maris

H. Kok

H.U. van der Zee

H.J. Diependaal

H. Kassenberg

G.H.F.M. Wehkamp

I.M.S. Banen-Sieverts

C. In 't Panhuis

L. de Kramer

M. Dijken

M.Busstra

M.J. Lamp

P.B. Polet

P.F. van Mensch

M.W. van Doorn

W. Zorge

W.E. Velding

W. Bartelings

W. Milders

20. ENKELVOUDIGE JAARREKENING

20.1 Enkelvoudige balans per 31 december 2018

Na bestemming saldo van baten en lasten.

31 december 2018

december 2017

Materiële vaste activa

31 december 2018

31 december 2017

Reserves en fondsen Reserves:

Fondsen

Passiva

20.2 Enkelvoudige staat van baten en lasten 2018

Lasten

Bestemming saldo van baten en lasten

20.3 Toelichting op de enkelvoudige jaarrekening

Algemene toelichting

De enkelvoudige jaarrekening van Vereniging Humanitas 2018 is opgesteld overeenkomstig de Richtlijnen voor de Jaarverslaggeving in het bijzonder de Richtlijn 650 Fondsenwervende organisaties (RJ650) en de beleidsregels WNT 2018. De jaarrekening is opgesteld volgens het continuïteitsprincipe. Het doel van de jaarrekening is het verschaffen van inzicht in de inkomsten en bestedingen en in de financiële positie van de vereniging.

De enkelvoudige jaarrekening is opgesteld volgens dezelfde grondslagen als de geconsolideerde jaarrekening. Hiernaar wordt verwezen, tenzij onderstaand anders aangegeven.

De enkelvoudige jaarrekening van Vereniging Humanitas is opgesteld zonder Stichting Humanitas Onroerende Zaken. Na bestemming van het positieve resultaat van de stichting over 2018 van € 691.995, bedraagt het vermogen van de stichting per 31 december 2018 €2.409.971. Het verschil in het vermogen tussen de geconsolideerde jaarrekening en de enkelvoudige jaarrekening is gelijk aan dit bedrag.

De voornaamste verschillen tussen de geconsolideerde en enkelvoudige jaarrekening betreffen de posten gerelateerd aan het vastgoed in de Stichting Humanitas Onroerende Zaken. In 2018 realiseerde de stichting eenmalige baten door de verkoop van het onroerend goed in Leusden en de vrijval van de voorziening van groot onderhoud. Het enkelvoudige resultaat over 2018 voor bestemming ligt € 691.883 lager dan het geconsolideerde resultaat.

Reserves en fondsen

(6) Reserves en fondsen

Voor toelichting wordt verwezen naar de specificatie van de reserves en fondsen in de geconsolideerde jaarrekening.

Amsterdam, 29 juli 2019

R. Peeters Voorzitter

G. Sugirtharajah Secretaris

M. Koster Portefeuillehouder financiën

R. Detiger Lid

E. Hermans Lid

B. Smit Lid en plaatsvervangend voorzitter

S. Verweij Lid

21. OVERIGE GEGEVENS

Controleverklaring van de onafhankelijke accountant

Aan: de Algemene Vergadering van HUMANITAS, Nederlandse vereniging voor maatschappelijke dienstverlening en samenlevingsopbou w

Verklaring over de in het jaarverslag opgenomen jaarrekening 2018

Ons oordeel

Wij hebben de jaarrekening 2018 van HUMANITAS, Nederlandse vereniging voor maatschappelijke dienstverlening en samenlevingsopbouw te Amsterdam gecontroleerd.

Naar ons oordeel geeft de in dit jaarverslag opgenomen jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en de samenstelling van het vermogen van HUMANITAS, Nederlandse vereniging voor maatschappelijke dienstverlening en samenlevingsopbouw per 31 december 2018 en van het resultaat over 2018 in overeenstemming met de in Nederland geldende RJ-Richtlijn 650 Fondsenwervende organisaties en met de bepalingen van en krachtens de Wet normering bezoldiging topfunctionarissen publieke en semipublieke sector (WNT).

De jaarrekening bestaat uit:

1. de geconsolideerde en enkelvoudige balans per 31 december 2018;

2. de geconsolideerde en enkelvoudige staat van baten en lasten over 2018; en

3. de toelichting met een overzicht van de gehanteerde grondslagen voor financiële verslaggeving en andere toelichtingen.

De basis voor ons oordeel

Wij hebben onze controle uitgevoerd volgens het Nederlands recht, waaronder ook de Nederlandse controlestandaarden en het controleprotocol WNT vallen.

Onze verantwoordelijkheden op grond hiervan zijn beschreven in de sectie 'Onze verantwoordelijkheden voor de controle van de jaarrekening'.

Wij zijn onafhankelijk van HUMANITAS, Nederlandse vereniging voor maatschappelijke dienstverlening en samenlevingsopbouw zoals vereist in de Verordening inzake de onafhankelijkheid van accountants bij assurance-opdrachten (ViO) en andere voor de opdracht relevante onafhankelijkheidsregels in Nederland. Verder hebben wij voldaan aan de Verordening gedrags- en beroepsregels accountants (VGBA).

Wij vinden dat de door ons verkregen controle- informatie voldoende en geschikt is als basis voor ons oordeel.

Anticumulatiebepaling wnt

In overeenstemming met het Controleprotocol WNT 2018 hebben wij geen werkzaamheden verricht ten aanzien van de anticumulatieb epaling van artikel 1.6a WNT en artikel 5 lid 1(j) Uitvoeringsregeling WNT. Dit betekent dat we niet hebben gecontroleerd of er wel of niet sprake is van een normoverschrijding door een leidinggevende topfunctionaris vanwege eventuele dienstbetrekkingen als leidinggevende topfunctionaris bij andere WNT plichtige instellingen alsmede of de in dit kader vereiste toelichting juist en volledig is.

Verklaring over de in het jaarverslag opgenomen andere informatie

Naast de jaarrekening en onze controleverklaring daarbij, omvat het jaarverslag andere informatie, die bestaat uit:

 bestuursverslag;

 overige gegevens.

Op grond van onderstaande werkzaamheden zijn wij van mening dat de andere informatie:

 met de jaarrekening verenigbaar is en geen materiële afwijkingen bevat;

 alle informatie bevat die op grond van Richtlijn voor de Jaarverslaggeving 650 Fondsenwervende Organisaties is vereist.

Wij hebben de andere informatie gelezen en hebben op basis van onze kennis en ons begrip, verkregen vanuit de jaarrekeningcon trole of anderszins, overwogen of de andere informatie materiële afwijkingen bevat. Met onze werkzaamheden hebben wij voldaan aan de vereisten in de Nederlandse Standaard 720. Deze werkzaamheden hebben niet dezelfde diepgang als onze controlewerkzaamheden bij de jaarrekening.

Het bestuur is verantwoordelijk voor het opstellen van de andere informatie, waaronder het bestuursverslag en de overige gegevens in overeenstemming met Richtlijn voor de Jaarverslaggeving 650 Fondsenwervende Organisaties.

Beschrijving van verantwoordelijkheden met betrekking tot de jaarrekening

Verantwoordelijkheden van het bestuur voor de jaarrekening

Het bestuur is verantwoordelijk voor het opmaken en getrouw weergeven van de jaarrekening in overeenstemming met de Richt lijn voor de Jaarverslaggeving 650 Fondsenwervende Organisaties en met de bepalingen van en krachtens de WNT. In dit kader is het bestuur verantwoordelijk voor een zodanige interne beheersing die het bestuur noodzakelijk acht om het opmaken van de jaarrekening mogelijk te maken zonder afwijkingen van materieel belang als gevolg van fouten of fraude.

Bij het opmaken van de jaarrekening moet het bestuur afwegen of de organisatie in staat is om haar werkzaamheden in continuït eit voort te zetten. Op grond van genoemd verslaggevingsstelsel moet het bestuur de jaarrekening opmaken op basis van de continuïteitsveronderstelling, tenzij het bestuur het voornemen heeft om de organisatie te liquideren of de bedrijfsactiviteiten te beëindigen of als beëindiging het en ige realistische alternatief is.

Het bestuur moet gebeurtenissen en omstandigheden waardoor gerede twijfel zou kunnen bestaan of de vereniging haar activiteiten in continuïteit kan voortzetten, toelichten in de jaarrekening.

Onze verantwoordelijkheden voor de controle van de jaarrekening Onze verantwoordelijkheid is het zodanig plannen en uitvoeren van een controleopdracht dat wij daarmee voldoende en geschikte controle-informatie verkrijgen voor het door ons af te geven oordeel.

Onze controle is uitgevoerd met een hoge mate maar geen absolute mate van zekerheid waardoor het mogelijk is dat wij tijdens onze controle niet alle materiële fouten en fraude ontdekken.

Afwijkingen kunnen ontstaan als gevolg van fraude of fouten en zijn materieel indien redelijkerwijs kan worden verwacht dat deze, afzonderlijk of gezamenlijk, van invloed kunnen zijn op de economische beslissingen die gebruikers op basis van deze jaarrekening nemen. De materialiteit beïnvloedt de aard, timing en omvang van onze controlewerkzaamheden en de evaluatie van het effect van onderkende afwijkingen op ons oordeel.

Wij hebben deze accountantscontrole professioneel kritisch uitgevoerd en hebben waar relevant professionele oordeelsvorming toegepast in overeenstemming met de Nederlandse controlestandaarden, ethische voorschriften en de onafhankelijkheidseisen. Onze controle bestond onder andere uit:

 het identificeren en inschatten van de risico’s dat de jaarrekening afwijkingen van materieel belang bevat als gevolg van fouten of fraude, het in reactie op deze risico’s bepalen en uitvoeren van controlewerkzaamheden en het verkrijgen van controle-informatie die voldoende en geschikt is als basis voor ons oordeel. Bij fraude is het risico dat een afwijking van materieel belang niet ontdekt wordt groter dan bij fouten. Bij fraude kan sprake zijn van samenspanning, valsheid in geschrifte, het opzettelijk nalaten transacties vast te leggen, het opzettelijk verkeerd voorstellen van zaken of het doorbreken van de interne beheersing;

 het verkrijgen van inzicht in de interne beheersing die relevant is voor de controle met als doel controlewerkzaamheden te se lecteren die passend zijn in de omstandigheden. Deze werkzaamheden hebben niet als doel om een oordeel uit te spreken over de effectiviteit van de interne beheersing van de vereniging;

 het evalueren van de geschiktheid van de gebruikte grondslagen voor financiële verslaggeving en het evalueren van de redelijk heid van schattingen door het bestuur en de toelichtingen die daarover in de jaarrekening staan;

 het vaststellen dat de door het bestuur gehanteerde continuïteitsveronderstelling aanvaardbaar is. Tevens het op basis van de verkregen controle-informatie vaststellen of er gebeurtenissen en omstandigheden zijn waardoor gerede twijfel zou kunnen bestaan of de organisatie haar bedrijfsactiviteiten in continuïteit kan voortzetten. Als wij concluderen dat er een onzekerheid van materieel belang bestaat, zijn wij verplicht om aandacht in onze controleverklaring te vestigen op de relevante gerelateerde toelichtingen in de jaarrekening. Als de toelichtingen inadequaat zijn, moeten wij onze verklaring aanpassen. Onze conclusies zijn gebaseerd op de controle-informatie die verkregen is tot de datum van onze controleverklaring. Toekomstige gebeurtenissen of omstandigheden kunnen er echter toe leiden dat een organisatie haar continuïteit niet langer kan handhaven;

 het evalueren van de presentatie, structuur en inhoud van de jaarrekening en de daarin opgenomen toelichtingen; en

 het evalueren of de jaarrekening een getrouw beeld geeft van de onderliggende transacties en gebeurtenissen.

Gegeven onze eindverantwoordelijkheid voor het oordeel zijn wij verantwoordelijk voor de aansturing van, het toezicht op en de uitvoering van de groepscontrole. In dit kader hebben wij de aard en omvang bepaald van de uit te voeren werkzaamheden voor de groepsonderdelen. Bepalend hierb ij zijn de omvang en/of het risicoprofiel van de groepsonderdelen of de activiteiten. Op grond hiervan hebben wij de groepsonderdelen geselecteerd waarbij een controle of beoordeling van de volledige financiële informatie of specifieke posten noodzakelijk was.

Wij communiceren met het bestuur onder andere over de geplande reikwijdte en timing van de controle en over de significante bevindingen die uit onze controle naar voren zijn gekomen, waaronder eventuele significante tekortkomingen in de interne beheersing.

Wij bevestigen aan het bestuur dat wij de relevante ethische voorschriften over onafhankelijkheid hebben nageleefd. Wij communiceren ook met het bestuur over alle relaties en andere zaken die redelijkerwijs onze onafhankelijkheid kunnen beïnvloeden en over de daarmee verband houdende maatregelen om onze onafhankelijkheid te waarborgen.

Amsterdam, 29 juli 2019

MAZARS N.V.

Het originele exemplaar is getekend door drs. R.C.H.M. Horsmans RA RV