“IEDEREEN MET EEN SMARTPHONE IS EEN POTENTIËLE VRIJWILLIGER”
Trendwatcher Farid Tabarki over het omarmen van de nieuwe wereld.
“WE
ETEN ELKE MAALTIJD SAMEN, DAT IS NIET VOOR IEDER KIND VANZELFSPREKEND”
Coördinator Michiel over de Kindervakantieweken.
INNOVEREN IN HET CONTACT VAN MENS TOT MENS. HOE DOE JE DAT?
En wat past bij Humanitas?
In Nederland gaan nogal wat kinderen nooit op vakantie. Om financiële of gezondheidsredenen bijvoorbeeld. Voor hen geen tripjes, pretparken of reiservaringen delen na de zomervakantie. Humanitas organiseert daarom de Kindervakantieweken, waarbij kinderen toch op vakantie kunnen gaan. Afgelopen jaar genoten ruim 1.200 jonge deelnemers van een onvergetelijke vakantieweek. Dat is een kans die ieder kind zou moeten krijgen.
Humanitas ontving sinds 2008 een bijdrage van € 58,4 miljoen. Deelnemers van de Postcode Loterij: bedankt! Dankzij u kunnen wij Humanitas en meer dan 100 andere organisaties financieel ondersteunen. En dankzij u heeft de Postcode Loterij sinds 1989 al ruim € 5,8 miljard aan goede doelen geschonken. Samen voor een betere wereld: postcodeloterij.nl
4
OPINIE
Het kenmerk van de tijd waarin wij leven is dat alles voortdurend in beweging is. Een interview met trendwatcher Farid Tabarki over de kansen en mogelijkheden.
8 IN GESPREK
Ruim een jaar geleden zat Jasper (15) niet lekker in zijn vel. Zijn moeder vond via Humanitas maatje Ricardo voor hem.
12 BEWEGING IN BEELD
16 IN PERSPECTIEF
Hoe kun je innoveren als het bij vrijwilligerswerk toch vooral moet draaien om het contact van mens tot mens? We gingen op onderzoek uit.
Humanitas Tandem Nieuwkomers in Lansingerland won dit jaar de Helemaal Humanitas Prijs. We gingen langs bij de gelukkige winnaars.
“Er is 52 jaar leeftijdsverschil tussen ons, maar daar merk je eigenlijk niets van.” Vrijwilliger Jamie over Leny. 30
MAATSCHAPPELIJKE DIENSTTIJD
Tijdens de maatschappelijke diensttijd doen jongeren iets voor een ander. Vier jongeren vertellen over hun ervaringen bij Humanitas. 32 DAGBOEK
Lisa neemt ons mee in haar zoektocht naar passend vrijwilligerswerk. 34
In juli vieren tachtig kinderen vakantie vlakbij het Veerse Meer. Tijdens het trainingsweekend worden de vrijwilligers van Kindervakantiekamp Zeeland klaargestoomd.
42
ONZE PROGRAMMA’S
De Humanitas programma’s in het kort.
EMMELY VAN MIERLO, FOTOGRAAF ‘DE DEELNEMER EN DE VRIJWILLIGER’ (p.28)
“Voor dit nummer mocht ik een dubbelportret maken van deelnemer Leny en vrijwilliger Jamie. Ik werd meteen gegrepen door dit duo. Natuurlijk omdat ze samen zo ontzettend fotogeniek zijn. Maar ik heb ook gezien hoe belangrijk het is om een maatje te hebben. Iemand die je vertrouwt, iemand die luistert en met wie je plezier kunt maken. Dat zit bij deze twee wel goed!”
ELLEN WEBER, SCHRIJVER
‘VAKANTIE VOOR
IEDER KIND’ (p.36)
“Gejoel stijgt op. Teams met vrijwilligers doen een wedstrijdje met gevulde plastic flessen. Tijdens het trainingsweekend aan het Veerse Meer leren Zeeuwse vrijwilligers elkaar beter kennen, zodat ze op elkaar zijn ingespeeld tijdens de Kindervakantieweek. Als Suzanne vertelt hoe ze afgelopen zomer een jarige bij het kampvuur verraste met zelfgemaakte taart, schiet ze vol. Voor het eerst in zijn zestienjarige leven besteedde er iemand aandacht aan zijn verjaardag. Met weinig middelen – in dit geval een cake en wat slagroom – zorgen vrijwilligers ervoor dat kinderen de vakantie van hun leven hebben. Die tomeloze inzet ontroert me. Geen wonder dat veel Zeeuwse kinderen aftellen. Hoeveel nachtjes slapen nog?”
ANNEKE HYMMEN FOTOGRAAF ‘BEWEGING IN BEELD’ (p.12)
“Je bent altijd in beweging – zelfs als je denkt dat je stil staat en niets meer kan. In beweging zijn betekent voor mij dat je groeit, ondanks welke obstakels dan ook. Je hele leven. José’s verhaal is een bijzonder voorbeeld. Voor haar verhaal heb ik gekozen om een plant in verschillende stadia te portretteren. Een plant is een mooie metafoor voor groei – hoe cliché misschien ook. Sommige clichés zijn dat niet voor niets, ze dragen een bijzondere symboliek. Je kunt juist in je kracht komen te staan door het herkennen van symbolen.”
ESTHER VOGEL, EINDREDACTEUR VAN MENS TOT MENS
“Van Mens tot Mens maken is een feest. Van de brainstorm over het thema, het zorgvuldig opbouwen van de inhoud, tot de uiteindelijke vormgeving: met het redactieteam werken we stap voor stap toe naar een nieuw magazine, een visitekaartje waarmee we Humanitas in volle glorie kunnen laten zien. Ik ben trots op deze uitgave waarin het thema In Beweging de rode draad vormt en hoop dat iets in dit nummer je raakt. Een foto, een interview dat je aan het denken zet, een quote die ontroert? Ik hoor het heel graag: e.vogel@humanitas.nl. Geef Van Mens Tot Mens na het lezen vooral door! Aan een vriend, familielid of iemand naast je in de trein.”
Onze vrijwilligers weten wat er speelt in de samenleving. Ze weten wat er verandert en waar behoefte aan is, nu en in de toekomst. Dat weten ze door simpelweg aanwezig te zijn bij mensen thuis, maar ook door mee te bewegen en te luisteren. Of het nu om thuisadministratie gaat, om eenzaamheid of om problemen binnen een gezin. Onze vrijwilligers zijn de thermometer van de maatschappij. Toch worden hun verhalen nog veel te weinig gedeeld met de buitenwereld. En daar moeten wij als Humanitas de komende tijd op inzetten.
Ik denk dat beleidsmakers veel behoefte hebben aan onze input. Zij zoeken sinds de transitie in de zorg nog steeds naar manieren om mensen zo goed mogelijk te ondersteunen en onze kennis en ervaring kan hierbij van onschatbare waarde zijn. De knowhow van Humanitas is dan ook niet in getallen uit te drukken. Laatst las ik een onderzoek waaruit bleek dat vier gemeenten in Nederland structureel minder jeugdzorg gebruiken dan anderen. De reden? Een goede samenwerking tussen de formele en informele zorg.
En die informele zorg, dat zijn wij. Maar dat moeten we dan wel beter communiceren, zodat de formele zorg ons ook vindt. Door de media meer op te zoeken, door open brieven te schrijven en zeker door in beweging te blijven en te innoveren.
René Peeters Voorzitter hoofdbestuur Humanitas
Tekst: Josephine Krikke
Illustraties: Mélanie Corre
Fotografie Farid Tabarki: Binh Tran
Het kenmerk van de tijd waarin wij leven is dat alles voortdurend in beweging is. Onzekerheid is onze enige zekerheid. Trendwatcher Farid Tabarki verdiepte zich hier uitgebreid in en biedt handvatten om met die onzekerheid om te gaan.
FARID TABARKI
Trendwatcher Farid Tabarki (1976) is volgens de Volkskrant een van de tweehonderd invloedrijkste Nederlanders. Hij is de oprichter van Studio Zeitgeist, waarmee hij organisaties adviseert over de belangrijkste ontwikkelingen van de 21e eeuw. In 2016 verscheen zijn boek ‘Het Einde van het Midden – Wat een maatschappij van extremen betekent voor mens, bedrijf en politiek’. Ook schrijft hij geregeld voor Het Financieele Dagblad. Farid Tabarki presenteerde de tvprogramma’s MTV Coolpolitics en Durf te denken (Human). Hij houdt van reizen en is van plan alle landen in de wereld te bezoeken – hij zit al op meer dan driekwart.
De regen komt met bakken uit de hemel, net als tijdens de Klimaatmars dit voorjaar waarover we later nog zullen spreken. Achter een pot thee praat Farid Tabarki - in een razend tempo - over hoe we als mens en als maatschappelijke organisatie kunnen omgaan met de moderne samenleving. Het maatschappelijk engagement zit in zijn DNA. Hij was al op jonge leeftijd betrokken bij het jongerenplatform Coolpolitics, adviseert met zijn bedrijf Studio Zeitgeist allerlei bedrijven en (zorg)instellingen met het oog op de toekomst, is gespreksleider en presentator bij maatschappelijke debatten en hij reist de hele wereld over om zijn blik op de samenleving scherp te houden.
Wat wil je bereiken met jouw activiteiten?
“Het is mijn drive om organisaties in staat te stellen de nieuwe wereld te omarmen. Ik denk dat zij, en daar valt ook Humanitas onder, in staat zijn om de scherpe kanten van de samenleving af te halen, nieuwe verbindingen te maken en zichzelf steeds opnieuw uit te vinden.”
Dat dat nodig is in deze nieuwe samenleving, waar niets meer zo zeker is als vroeger, staat volgens Tabarki als een paal boven water. De Poolse socioloog en psycholoog Zygmunt Bauman (19252017) biedt hem houvast met ideeën over de ‘vloeibare samenleving’. Bauman analyseerde het verdwijnen van vaste structuren en instituties die de fundering onder de moderne samenleving vormden, en die steeds verder plaatsmaken voor processen die voortdurend in beweging zijn.
Hoe kunnen we die vloeibare samenleving het beste tegemoet treden?
“Ten eerste zullen we steeds opnieuw moeten kijken naar wat de omschakeling van de industriële samenleving naar een maatschappij van permanente verandering voor invloed heeft op ons. Meer activiteiten vinden regionaal of juist internationaal plaats. Onze landelijke overheid trekt zich steeds verder terug en krijgt de rol van facilitator.
Mensen zullen steeds meer zelf moeten gaan doen. En dat pakken ze ook op. Ze gaan participeren in plaats van consumeren. We willen vaker onderdeel uitmaken van processen. Denk aan de energie- en zorgsector. Die zijn niet meer voorbehouden aan een instelling, zoals vroeger, maar er worden coöperaties voor opgericht met mensen die het zelf wel willen doen. Onder andere technologie maakt dat mogelijk. Zo is er een app voor mensen die heel weinig of niets zien. Zij worden verbonden aan mensen die met hen kunnen meekijken op het moment dat dat nodig is. Vroeger werd ondersteuning aan een zorginstelling overgelaten. Nu is iedereen met een smartphone een potentiële vrijwilliger geworden.
“Een organisatie als Humanitas moet goed nagaan hoe zij een platform kan zijn voor samenwerkingsverbanden, een initiator, een verbinder”
Een ander aandachtspunt is dat professionals nieuwe vaardigheden zullen moeten ontwikkelen om beter aan te kunnen sluiten bij de vloeibare tijd. We hebben nu echt andere kwaliteiten nodig. Vroeger stond bijvoorbeeld het individu centraal, nu gaat het veel meer om het team, het wij. Het vraagt om leiderschap als teamcapaciteit. Dat doe je door binnen teams op een flexibele manier te schakelen met rollen en strategieën.
Leiderschap moet dus een capaciteit van teams worden. Ten eerste denk ik dat organisaties meer kracht kunnen putten uit de motivatie van meer mensen. Werkgevers moeten die mensen dan wel durven laten groeien en autonomie geven. Ten tweede heb je ook inspirerend leiderschap nodig: goede verhalen en sterke figuren. Als team kun je hiervoor uit de verschillende vaatjes tappen van al die mensen.”
Kan Humanitas uit de voeten met deze tijdgeest?
“Als samenleving schuiven we de kant van Humanitas op: oude, rigide structuren maken plaats voor dynamiek waarin burgers, maatschappelijke organisaties en bedrijven flexibele verbanden aangaan en weer verbreken. Door radicale decentralisatie zullen kleine verbanden steeds meer zelf kunnen en willen, maar ook moeten organiseren.
Dat is voor deze vereniging leuk en spannend tegelijk. Haar activiteiten worden steeds meer mainstream, anderen gaan het ook doen. Er vindt een langdurige ontwikkeling plaats van regionalisering, waarin potentie is voor lokaal gewortelde instellingen. Zij zijn van veel meer toegevoegde waarde dan vroeger. Daar is Humanitas al heel goed in. Maar de realiteit is ook dat er meer zal moeten worden samengewerkt. Je kunt dat omarmen of het als een bedreiging zien, omdat anderen ook lokaal en regionaal gaan opereren.
Een organisatie als Humanitas moet goed nagaan hoe zij een platform kan zijn voor samenwerkingsverbanden, een initiator, een verbinder. Dit vind ik heel interessant. Lukt het om de transitie te omarmen?”
Wat is nodig om goed samen te kunnen werken met andere partijen?
“Je moet als organisatie heel goed weten wie je zelf bent. Wat is je eigen betekenis en waar ben je heel goed in? Als je weet wat je kracht is en wat je daarvoor nodig hebt, dan wordt een gesprek makkelijker. En als de gesprekspartner dit huiswerk ook heeft gedaan, kunnen jullie passies en talenten goed combineren. Dat kan heel gek voelen, elkaar zo’n fundamentele vraag stellen.
Zo’n Socratisch gesprek, waarbij goed luisteren en gezamenlijk nadenken voorop staan, voerde ik onlangs nog. Ik moest samenvatten wat de ander naast mij had gezegd. Het is heel bijzonder om dat te ervaren, want het vraagt van je om op een andere manier met elkaar het gesprek te voeren over wat meerwaarde is. Je doet het niet om de ander te overtuigen, zoals zo is ingebakken bij ons, maar redeneert juist vanuit wat mensen nodig hebben. Dit is echt een essentieel onderdeel voor het slagen van de vloeibare samenleving.”
Welke ontwikkelingen zie je in het vrijwilligerswerk?
“De motieven van mensen om iets bij te dragen worden steeds duidelijker, bijvoorbeeld omdat ze zich willen ontwikkelen in het leren omgaan met nieuwe groepen in de Nederlandse samenleving. En daardoor kunnen we ook steeds beter in de buurt komen van hoe we hen hierin kunnen ondersteunen, met coaching, e-learning, cursussen, noem maar op. Wanneer je goed naar de motieven van vrijwilligers luistert, kun je meerwaarde creëren uit de verbindingen die we met elkaar aangaan. Dit vind ik een hele fijne ontwikkeling.
Ook valt op dat het vrijwilligerswerk vaker samenvalt met het werkende leven. Kijk bijvoorbeeld naar het onderwijs, waar vrijwilligers belangrijke taken doen op school, of naar zorginstellingen, waar ex-cliënten een rol spelen als vrijwilliger. We vinden het vaak nog heel ingewikkeld om hiermee om te gaan. Het kan het gevoel geven dat vrijwilligerswerk het betaalde werk overneemt. Ik denk dat dat een tijdelijke spanning is en dat we dat een plek weten te geven. Als we op lokaal gebied de samenwerking vinden, ontstaan hier antwoorden op. Dan gaan we bijvoorbeeld nadenken over beloning in andere vormen dan geld. Beloning die aansluit bij de motivatie. Ik denk echt dat vrijwilligers een aanvulling kunnen zijn op professionals. Zij zien bijvoorbeeld de toegevoegde waarde van diversiteit. En met elkaar hebben zij daardoor de middelen om ingewikkelde problemen op te lossen. Ook brengen zij vertrouwen met zich mee. Mijn advies is ook hier: praat heel goed met elkaar over wat je van de ander vraagt.”
Onzekerheid is de constante geworden in de samenleving. Hoe kijk jij hier tegenaan?
“Een van de grote maatschappelijke vraagstukken is natuurlijk burn-out. Zeker bij de jongere generatie, die een nieuwe verhouding heeft tot technologie. Ze worden nog opgeleid voor een oud model, terwijl ze al heel veel met die flexibilisering te maken hebben en met technologie kunnen omgaan. Sommigen kunnen dit goed aan, maar een groep is hier zeker niet op voorbereid. De samenleving kan hen nog te weinig zekerheid bieden. Gelukkig passen we ons daarop aan, maar dat gaat niet van de ene op de andere dag. Burn-out moeten we op die manier duiden: zolang het mensen niet lukt om te vertragen, hebben we nog geen antwoord gevonden. Daar zou het onderwijs ook een rol in moeten spelen. Pas als je jezelf goed kent, dan kun je in de vloeibare samenleving meekomen. En dat is geen narcistisch proces, het is humanisme. Hoe beter je jezelf leert kennen, hoe beter je elkaar begrijpt. Het maakt dat er minder onrust is over je toekomst en dat zorgt weer dat de kans op een burnout of stress over geld kleiner wordt.”
Eenzaamheid is ook een zorg. Hoe zie jij dit?
“We zijn een vergrijzende samenleving. We moeten echt nadenken over hoe we oudere generaties kunnen ondersteunen terwijl er minder mensen zijn om voor hen te zorgen. We vinden ook dat mensen langer thuis moeten blijven wonen. In de oude tehuizen had je ze wel bij elkaar, nu niet meer. Je zal op een andere manier toch dat samenkomen moeten organiseren. Daar zal een toenemende vraag in ontstaan.
Een gekke paradox is ook dat jongeren steeds eenzamer worden. Ze beginnen later met relaties, vinden het lastig om contacten te leggen. Zij zijn heel erg bezig met hun plek in samenleving. Ik zie dat jongeren met een klein netwerk, vooral zij met een
migratieachtergrond die in de grote steden wonen, niet makkelijk aan een stage of een baan komen. Scholen werken gelukkig vaker samen met partijen in de lokale omgeving. Zij worden steeds meer een netwerkinstelling. De maatschappelijke stage is daarin cruciaal.
Niet voor niets kijken veel mensen nog met een beetje weemoed terug naar de tijd van de militaire dienstplicht. Daar ontmoette je elkaar, vond je een plek in de samenleving, leerde je bepaalde vaardigheden aan. Dit hebben we veronachtzaamd. Juist in deze samenleving is dit heel belangrijk. Vroeger wisten we waar we mensen op voorbereidden: het was bijvoorbeeld wel duidelijk wat je moest leren om aan de slag te kunnen gaan als administratiemedewerker. Nu is dat steeds lastiger. Ik geloof in de maatschappelijke stage. Hierdoor voelen jongeren weer dat ze ergens onderdeel van uitmaken.”
Maak je je zorgen om de aanwas van jonge vrijwilligers?
“Een groot deel van de mensen, oud en jong, is bereid om te helpen. Het is alleen de vraag hoe je hen bereikt. Kijk bijvoorbeeld naar stichting 10.000 Hours, die is ontstaan uit de dansfeesten van ID&T. Deze brengt vrijwilligerswerk onder de aandacht en inspireert jongeren tot een duurzamere levensstijl. Ze zijn er echt, ik zie intrinsieke maatschappelijke betrokkenheid bij jongeren. En het leuke is: ze zijn beter bereikbaar dan ooit. Als vrijwilligersorganisatie zul je dus moeten samenwerken met clubs die verstand hebben van zo’n doelgroep. Volgens mij kunnen er dan prachtige klussen worden gedaan.
Ik durf de stelling aan dat jongeren steeds eerder volwassen worden. Dat de Klimaatmars is voortgekomen uit een initiatief van veertienjarigen is geen incident. Ze zijn maatschappelijker betrokken en beter geïnformeerd dan vorige generaties. De uitdaging is: kun je steeds weer bij een nieuwe groep mensen die betrokkenheid aanboren? Een mooie taak voor maatschappelijke organisaties.”
VERDER KIJKEN
Individualisering, globalisering en technologisering: hoe te leven als alles voortdurend verandert en onzekerheid de enige zekerheid is? De Poolse socioloog Zygmunt Bauman biedt Farid Tabarki houvast. Bekijk zijn Brainwash Talk op human.nl
Ruim een jaar geleden zat Jasper (15) niet lekker in zijn vel. Hij had geen vrienden in de buurt en zat veel alleen thuis. Zijn moeder vond via Humanitas Jongerenmaatjes maatje Ricardo voor hem. Samen ondernamen
Jasper en Ricardo leuke dingen en praatten ze over wat Jasper bezighield.
Twee volslanke katten drentelen de huiskamer in en uit. Terwijl Jaspers moeder iedereen van koffie en thee voorziet, schuiven Jasper en vrijwilliger Ricardo (33) aan bij de eettafel om te praten over hun maatjescontact. Dat begon een jaar geleden en inmiddels zit het traject erop. Hoe is het contact verlopen en heeft Jasper er wat aan gehad?
“Mijn dagelijks leven zag er zo uit dat ik naar school ging en als ik thuis was, alleen op mijn kamer zat,” herinnert Jasper zich. “De meeste tijd bracht ik achter mijn Playstation door, want ik had geen vrienden in de buurt en niemand met wie ik elke dag kon omgaan. Ik kwam thuis en ging naar boven. Dat was het wel. Op een keer zei ik: ‘Ik ben het zo beu dat ik niet weet wat ik moet doen’. Toen hebben we op internet gekeken en kwamen we uit bij Humanitas. We schreven ons in en Humanitas vond Ricardo, die het leuk vond om een jaar lang met mij leuke dingen te doen.”
Samen gingen ze eropuit. Karten, hoverboarden, naar de bioscoop. En Jasper nam Ricardo mee voor een proefles van zijn favoriete sport: aikido. Zo kwamen ze niet alleen in beweging maar bouwden ze ook stapsgewijs een echte band op. Jasper: “Het eerste contact was een beetje botsen en stoten met elkaar. Wat heb ik aan jou, wat heb jij aan mij? De eerste keren hebben we kennisgemaakt en zijn we wat gaan rondfietsen. En keken we waar Ricardo me mee kon helpen en wat ik zelf moest doen. Zo zijn we rustig begonnen en hebben ons contact steeds meer opgebouwd.”
Ricardo beaamt dat het contact steeds beter is geworden. “In het begin waren we er vooral mee bezig elkaar te leren kennen. Na verloop van tijd werd de band steeds hechter en konden we samen echt lachen. Zoals toen ik tijdens een etentje een toetje had besteld dat bij wijze van spreken uit Madurodam kwam, zo klein was het in vergelijking met de toetjes van de anderen.”
Gaandeweg werd er ook steeds meer gepraat over de dingen waar Jasper mee zat. “Ricardo heeft mij geholpen om mijn gevoel uit te spreken. Meestal als ik mensen iets vertel, boeit het ze niet of hebben ze medelijden. Maar Ricardo doet er echt wat mee als ik iets zeg. Ik heb het er bijvoorbeeld best moeilijk mee gehad dat mijn ouders zijn gescheiden. Ik was echt bang voor de scheiding en dus hebben we het er over gehad hoe dat voor me was. Hoe je het vindt als je vader er niet is.”
Dankzij Ricardo heeft Jasper nu ook zijn droombaan, bij een fastfoodrestaurant in de buurt. “Ik wilde daar al mijn hele leven werken en was al eens langs geweest om te vragen of ik er een baantje kon krijgen. Toen bleek dat je er pas vanaf je vijftiende aan de slag kon. Zodra ik vijftien was ben ik teruggegaan en heb ik een sollicitatieformulier ingevuld. Maar later kreeg ik te horen dat ik niet door de procedure was gekomen.”
Daarop besloot Ricardo contact op te nemen met het restaurant. “Voor Jasper voelde het alsof alle deuren dicht zaten. Ik wilde hem laten zien: als de deur nu dicht zit, wil dat niet zeggen dat dit met jou te maken heeft en dat er geen plek voor je is.”
De vrijwilliger drong er bij het restaurant op aan dat ze toch nog eens een praatje met Jasper moesten maken. Jasper ging opnieuw op gesprek en kreeg de baan alsnog. Hij vindt het werk net zo leuk als hij had gedacht. “De mensen die er komen zijn leuk en ook de mensen die er werken. Ze helpen je en zijn niet meteen boos als je iets verkeerd doet. Als je je niet prettig voelt, wordt er meteen wat mee gedaan. Je kan er jezelf zijn.”
De belangrijkste verandering is dat Jasper nu beter kan aangeven wat er met hem aan de hand is als hij zich niet prettig voelt. Daar heeft zijn contact met Ricardo zeker aan bijgedragen. “Ik heb wel eens met hem gezeten dat het vijf minuten duurde voor hij een beetje op gesprek kwam,” vertelt Ricardo. “Op dat gebied heeft hij in een hele korte periode veel vooruitgang geboekt. Ik heb het contact in het begin bewust luchtig gehouden en wilde geen beladen sfeer oproepen. We deden gewoon samen leuke dingen, maar intussen liet ik wel merken dat als hij ergens mee zat, we daarover konden praten.”
Dat werkte. Want Jasper kan inmiddels heel goed uitleggen wat hij denkt en voelt. Jasper: “Ricardo heeft ervoor gezorgd dat als er iets is, ik het nu kwijt kan. Ik begrijp mensen minder snel dan een ander mens dat doet. Maar Ricardo begrijp ik wel echt. Door veel met hem te praten, begrijp ik nu dingen die ik eerst niet snapte. Ik heb ook meer inzicht gekregen in mezelf en zit ook minder in m’n eentje op mijn kamer. Mij heeft dit maatjesproject geholpen om socialer en meer buiten te kunnen zijn. Daardoor voel ik me nu veel fijner dan eerst.”
Ricardo kijkt eveneens met een tevreden gevoel terug op het maatjescontact. “Ik doe nu twee jaar vrijwilligerswerk voor Humanitas. De eerste jongere met wie ik optrok, heeft op veel gebieden een enorme positieve ontwikkeling doorgemaakt. Ook bij Jasper vind ik het fijn om te zien dat er na een jaar echt wat is veranderd. Ik heb zelf op een bepaalde leeftijd ook een isolement gekend en daar wilde ik iets mee. Door dit werk kan ik een ander iets geven wat ik zelf heb gemist.”
Hij heeft zelf ook veel gehad aan zijn job als vrijwilliger. “Dit werk voegt wat toe aan je leven. Je doet ervaring en kennis op, bent bezig en je komt met andere dingen in aanraking in de maatschappij. Zo zijn we een paar keer gaan zwemmen in het kader van een supermarktactie en daarna ben ik zelf lid geworden van de zwemclub.”
Dat het contact na een jaar stopt, vindt Jasper jammer. Hij weet dat hij dankzij het maatjescontact nu zelf veel meer kan. “Ik kijk nu hoe ik wat ik van Ricardo heb meegekregen, kan uitvoeren in mijn eigen leven.” Toch zal hij het contact met Ricardo wel missen. “Want je kunt echt dingen bij elkaar kwijt en we hebben zó met elkaar gelachen. Ik heb met Ricardo zo’n band opgebouwd, dat als hij meer van mijn leeftijd was geweest, ik hem echt als vriend zou beschouwen.” Ricardo schiet in de lach: “Dat mag nu ook hoor!”
We vroegen fotograaf Anneke Hymmen om in een vrije opdracht het ervaringsverhaal van Humanitas deelnemer José te visualiseren. José kreeg een rughernia en verloor in de periode daarna veel contacten. Haar Humanitas maatje Tonny hielp haar in deze moeilijke periode. Toen het beter ging, besloot José zelf vrijwilliger te worden.
“Het was een bizarre gewaarwording: van de ene op de andere dag kon ik niet meer bewegen. Er kwamen allerlei psychische dingen bij. Door een depressie heb ik een jaar lang vooral op bed gelegen.”
“Ik was een vrouw in de bloei van mijn leven; sociaal en enthousiast. En ik had mijn eigen praktijk. Dat was in een klap allemaal weg.”
“Een jaar lang zag ik om de week mijn Humanitas maatje Tonny. Zij hielp me mijn sociale fobie op te ruimen.”
ANNEKE HYMMEN
“Toen ik werd gevraagd om een fotoserie te maken met als thema ‘in beweging’, kwamen er veel verschillende beelden in mij op. Met het verhaal van José kwam ik uit op een bloem. Planten zitten vol leven en groei. En zijn kwetsbaar – net als mensen. Heel metaforisch.
De blauweregen is een prachtige en vooral sterke plant met kwetsbare bloesem die zo schitterend kan bloeien. Ik heb de plant uit haar context gehaald en fysiek bewerkt. Ik vond het mooi om hiermee José’s verhaal te illustreren. Vastzitten, iets kwijtraken, aansluiting vinden en weer opbloeien door zelf vrijwilliger te worden. Hoe bijzonder!”
“Toen het beter met me ging, besloot ik zelf aan de slag te gaan als vrijwilliger.”
“Ik heb van mijn kwetsbaarheid mijn kracht gemaakt en dat wil ik doorgeven.”
Tekst: Hilde Duyx Illustraties: Adrien Parlange
Meebewegen met de tijd is nodig als je de aansluiting bij de samenleving niet wil verliezen. Maar hoe kun je innoveren als het bij vrijwilligerswerk toch vooral moet draaien om het contact van mens tot mens? Wat kun je dan doen? We gingen op onderzoek uit.
“Beter aansluiten bij de behoefte van de deelnemer en de vrijwilliger, ook dat
Een robot die je gezelschap houdt, je stimuleert om te bewegen of je eraan herinnert om je medicijnen in te nemen. Een drone die je – als je afgelegen woont en bij nood pakketjes komt brengen, zoals benodigde medicijnen of een defibrillator. Een VRbril die je helpt om fobieën te overwinnen door je er via virtual reality aan bloot te stellen. Nog even en onze tandenborstel geeft ons een seintje dat we echt nodig naar de tandarts moeten gaan.
In de zorg wordt volop geïnnoveerd. Dat is ook niet zo raar, gezien het groeiend tekort aan personeel, de toenemende levensverwachting en de daardoor steeds grotere groep senioren die gezondheidszorg nodig heeft en langer thuis blijft wonen, gecombineerd met de razendsnelle ontwikkelingen op technologisch vlak. De mogelijkheden groeien met de dag. Steeds meer voorwerpen worden uitgerust met sensoren en een internetverbinding, waardoor je op gangbare plekken in een woning
vervolgens overal worden uitgelezen.
‘APP, BEL, SKYPE’
Mooie ontwikkelingen dus, die de zorgprofessional helpen om het werk zo goed mogelijk te kunnen blijven uitvoeren. Maar hoe zit het bij de ondersteuning door vrijwilligers? Daar wordt vooralsnog niet heel veel geïnnoveerd, terwijl onze vrijwilligers net zo goed als zorgprofessionals te maken hebben met kwetsbare, vaak oude, mensen. Dit ziet ook René Peeters, voorzitter van het hoofdbestuur van Humanitas. “Er liggen voor vrijwilligersorganisaties dan ook enorm veel kansen,” zegt hij. “Als Humanitas zeggen we altijd dat we meebewegen op de golven van de ontwikkeling. Dat betekent dus ook nadenken over innovatie.”
Wat kun je dan concreet doen, volgens Peeters? “Natuurlijk gaat het bij ons voornamelijk om het menselijke
contact. Dat is goed en hoort ook zo. Maar online met elkaar praten is ook een vorm van menselijk contact. Dan zie je elkaar fysiek en via de computer. Dit gebeurt al op kleine schaal, bijvoorbeeld bij ons project Get a Grip, waarin we jongeren ondersteunen in het grip krijgen op hun financiële situatie. Het grote voordeel is dat je veel flexibeler een contactmoment kunt hebben, het de vrijwilliger minder tijd kost – en tijd is echt een issue – en het niet alleen op afspraak hoeft. Heb je als deelnemer even een korte vraag? Dan hoef je wat mij betreft niet meer te wachten tot die ene vrijdagmiddag dat je de afspraak met een vrijwilliger hebt staan. App, bel, skype!”
Beter aansluiten dus bij de behoefte van de deelnemer en de vrijwilliger, ook dat is innovatie. Peeters: “Het aantal uren per week dat iemand zich vrijwillig voor een ander wil inzetten loopt terug,” vertelt hij. “Het lag vijf jaar geleden gemiddeld nog op zes uur per week per persoon, nu is dat 4,2 uur. Jongeren willen zich vaak
niet meer voor lange tijd aan één project of organisatie binden, en het vrijwilligerswerk moet bovendien allemaal maar passen naast hun drukke werkzaamheden. Digitale middelen kunnen helpen om het vrijwilligerswerk flexibeler in te richten. Daar denken we nu hard over na. Wat past bij ons? Hoe gaan we het inrichten en vormgeven?”
SLIMME OPLOSSINGEN
Humanitas en andere vrijwilligersorganisaties kunnen zich hierbij laten inspireren door organisaties die hier – vooral in de zorg – al langer mee bezig zijn, of door studenten. Zo zijn studenten van de HKU (Hogeschool voor de Kunsten Utrecht) bezig met het bedenken van slimme, nieuwe oplossingen om kwetsbare mensen te helpen. De een heeft bijvoorbeeld een innovatief spel ontwikkeld voor lotgenoten van mensen met schizofrenie en de ander is bezig met een preventieinitiatief tegen dementieontwikkeling.
Veel van de projecten zijn dus vooral zorggerelateerd, maar het project van Maaike Eva Bout kun je ook inzetten in het vrijwilligerswerk.Maaike, die de minor Creative Design: Future Health volgt, richtte zich in haar onderzoek op eenzame jongeren – een groep die steeds groter wordt en waar Humanitas natuurlijk ook mee te maken heeft. Uit een peiling uit 2018 van onderzoeksprogramma Brandpunt+ (KRONCRV), bleek dat bijna de helft (46%) van de ondervraagde jongeren tussen de zestien en twintig zich soms of vaak eenzaam voelt en bij meisjes is dat zelfs zestig procent. “Daar schrok ik echt van,” vertelt Maaike. “Daarom heb ik het spel SOLI ontwikkeld, een fysiek kaartspel met eenvoudige vragen die wel een hele gevoelige snaar kunnen raken. Klinkt misschien niet heel innovatief, want ik gebruik geen technologie, maar het is wel een nieuwe manier van denken.”
Die nieuwe manier van denken zou ervoor kunnen zorgen dat de vrijwilliger en deelnemer nog sneller dan nu tot de kern van de zaak komen. “Het spel dwingt je om je kwetsbaar
op te stellen – en dat ook wederzijds, want je beantwoordt samen de vragen,” legt Maaike uit. “Je weet dus al heel snel waar de problemen liggen. Ik heb ook rode kaarten aan het spel toegevoegd, met zeer persoonlijke vragen die emoties kunnen opwekken. Je mag zelf kiezen of je ze be
antwoordt of niet. Ik heb in mijn research gemerkt dat jongeren echt behoefte hebben aan diepgaand contact. Dat gaat veel verder dan samen een wandeling maken. Met SOLI ga je meteen de diepte in en dat sluit aan bij die behoefte.”
We stelden vrijwilligers de vraag: op welke manier ondersteunt technologie in 2025 ons vrijwilligerswerk? Hieronder enkele reacties:
“Techniek als middel inzetten, niet als doel op zich. Het moet ondersteunend zijn aan het primaire proces, gebruiksvriendelijk en intuïtief. Ik zie een digitaal Humanitas platform voor me dat zowel voor deelnemers als vrijwilligers diverse mogelijkheden biedt.”
“We kunnen er niet omheen: contact met behulp van technologie zonder de mens te verliezen.”
“Dat we onze verantwoording en registratie efficiënt kunnen doen, zodat we meer tijd hebben voor de inhoud.”
“Ik hoop dat we dan een makkelijk toegankelijke kennisbank hebben met een link naar handige internetsites.”
“Ik werk al bijna veertig jaar in de ict en hoop juist dat het vrijwilligerswerk de persoonlijke noot blijft vasthouden. Techniek mag niet de overhand krijgen boven de ‘personal touch.”
“Het zou handig zijn als we vrijwilligers met een iPad onder de arm naar deelnemers kunnen sturen om bij deelnemers die geen computer hebben ter plekke rekenmodellen te kunnen maken, teneinde inzicht te krijgen in inkomsten en uitgaven.”
“We moeten overal waar het kan en nuttig is de samenwerking opzoeken met professionals en andere partijen”
Het hoeft dus niet allemaal om nieuwe technologie te gaan bij innovatie in het vrijwilligerswerk, vindt ook Sietse Dugour van Cinnovate, een organisatie die mensen met een beperking in het dagelijks leven ondersteunt met behulp van innovatieve technologieën. “Natuurlijk ontwikkelen wij robots of zorgdomotica, maar het belangrijkste is dat wij vanuit de cliënt denken,” vertelt Sietse. “In 2030 zijn er 4,3 miljoen senioren in Nederland. Veel van hen zullen fit en vitaal zijn, maar de zorgvraag en eenzaamheid nemen ook toe, want de sociale omgeving van deze mensen wordt kleiner. Wat kun je dan doen? In plaats van alleen een vrijwilliger aan tafel te zetten bij de oudere, moet je je ook afvragen: hoe vergroot ik het netwerk van deze persoon?”
Dus is Cinnovate al voor de derde keer op rij de hoofdsponsor van het
Forever Young Festival in Almere, waar senioren elkaar kunnen ontmoeten en kunnen genieten van lekker eten, drinken, muziekoptredens en theater en dansvoorstellingen. “En we hebben nu ook de Forever Young Club opgericht, waarmee we leuke activiteiten organiseren, zoals de Camping Flight to Forever Young en de Forever Young Voetjes van de Vloer dansfeestjes,” vertelt Dugour verder. “Alles om senioren met elkaar in contact te brengen, hun netwerk te vergroten en daarmee een oplossing te bieden voor sociale isolatie. Dat gaat dus verder dan alleen het contact van een mens tot een ander mens. Wij werken graag samen met Humanitas, om elkaar te inspireren, maar ook om via hen de juiste kwetsbare mensen te bereiken.”
Met zo’n samenwerking is René Peeters van Humanitas maar wat blij. “We moeten overal waar het kan en nuttig is de samenwerking opzoeken
met professionals en andere partijen,” zegt hij. “En daarmee ook onze denkwijze veranderen en activistischer worden in het uitdragen van wie we zijn en wat we doen, zodat die andere partijen ons ook weten te vinden. Gemeenten zijn bijvoorbeeld altijd zoekende naar hoe om te gaan met de toegenomen hulpvraag. Wij kunnen laten zien wat de mogelijkheden van het vrijwilligerswerk zijn, zodat we in het verlengde van de doelen van professionals in de zorg kunnen worden ingezet.”
De waarde van Humanitas en het feit dat het de grootste vrijwilligersorganisatie is van Nederland, is dan ook nog niet voldoende bekend, besluit Peeters. “Bij vernieuwing hoort ook een andere communicatie en een nieuwe positioneringsstrategie: we moeten zichtbaarder zijn. Dus meer op tv, meer in de media, meer open brieven naar de krant, lobby, politiek. Er is nog zoveel te doen. Tijd om de kansen op te pakken en ermee aan de slag te gaan.”
“Ik ben van nature een ondernemer en een optimist. Toen ik ondanks honderden sollicitatiebrieven nergens een baan kon vinden, heb ik multiculturele zorginstelling Sensa Zorg opgericht. We bieden zorg aan jongeren met diverse achtergronden. Na de mislukte staatsgreep in Turkije in 2016 bleek ik opeens op een zwarte lijst te staan. Dat kwam hard aan. Ik dacht: ik kan blijven hangen in die negativiteit of ik ga mijn energie steken in iets wat ik leuk vind. Dat was het begin van ChiqueOlatte, een keten van cafés waar je allerlei vormen van chocolade kunt eten en drinken.
Sinds 2018 ben ik bestuurslid van Humanitas Amsterdam en ik heb mezelf als belangrijkste opdracht meegegeven om meer mensen met een andere culturele achtergrond met Humanitas in contact te brengen. Ik ben bezig een groep hoogopgeleide Turkse vrouwen te koppelen aan een eenzaamheidsprogramma van Humanitas. Er zit veel potentie in deze nieuwe groepen. Ze zijn vaak in andere buurten actief en ze zijn vaak jonger dan de gemiddelde vrijwilligers van Humanitas.”
“Humanitas organiseert ieder jaar vakantieweken voor kinderen die anders niet weg zouden gaan in de zomer. Ik raakte erbij betrokken via een vriendin en ben zes jaar als begeleider mee geweest.
In de voorbereiding gaan de begeleiders bij alle veertig kinderen op bezoek. Er zitten kinderen bij met ouders die weinig geld hebben voor vakanties, maar ook kinderen met autisme, adhd of een traumatisch verleden. Dan is het goed om ze alvast een beetje te kennen. Zo kwam ik in aanraking met mensen die ik anders niet zo snel tegen zou komen. Dat was voor mij persoonlijk een heel dierbare ervaring.
Ik denk dat de Kindervakantieweek voor sommige kinderen echt een kans is om uit hun gewone situatie te ontsnappen. Dat gebeurt soms op de eerste dag, soms pas aan het einde van de week. Echt ontroerend om te zien hoe kinderen zich dan zo veilig voelen dat ze zich kwetsbaar durven op te stellen en genieten.
Sinds die vakantieweken ben ik donateur van Humanitas. Het is een organisatie die oog heeft voor alle mensen, ongeacht afkomst of overtuiging. Dat vind ik heel waardevol in een samenleving die soms alle kanten opvliegt. Daarnaast biedt Humanitas een breed aanbod voor zowel jong als oud. Daarom steun ik ze graag.”
LOTGENOTENGROEP ROUW
“In de periode nadat mijn man was overleden vond ik het lastig om daarover te praten. We zijn lang samen geweest en hebben altijd veel ondernomen. Toen hij wegviel miste ik mensen die begrepen wat ik doormaakte.
Ik kende Humanitas omdat ik zelf in de welzijnssector gewerkt heb, maar de link met rouwverwerking had ik nog nooit gelegd. Na individuele gesprekken met een psycholoog verwees zij mij door naar de Lotgenotengroep Rouw van Humanitas. We kwamen een keer per week met een kleine groep bij elkaar op het kantoor van Humanitas. We werden heel vriendelijk ontvangen, er stond koffie en thee klaar en we zaten in een prettige ruimte waar we rustig konden praten. We hadden een goede klik en het voelde vertrouwd. Het gevoel dat je ergens je verhaal kwijt kunt en dat er iemand is die vraagt hoe het nu met je gaat, is erg belangrijk.
Ik heb besloten om donateur te worden. Humanitas doet heel goed werk, weet ik nu uit eigen ervaring.”
Humanitas Tandem Nieuwkomers van de afdeling Lansingerland won dit jaar de Helemaal Humanitas Prijs. Dankzij intensieve samenwerking met de gemeente ontstaat er meer grip op het hulpaanbod voor statushouders.
De Helemaal Humanitas Prijs wordt uitgereikt aan een bijzondere Humanitas activiteit waarin de waarden van Humanitas tot hun recht komen, die aansluit op een actuele maatschappelijke vraag en waarvan de aanpak ook in te zetten is binnen andere Humanitas afdelingen. Met 2339 stemmen van het publiek en een prachtige beoordeling van de jury onder leiding van Evelien Tonkens, hoogleraar aan de Universiteit voor Humanistiek, werd Humanitas Tandem Nieuwkomers dit jaar de gelukkige winnaar van de hoofdprijs van € 8.500.
Op de bovenste verdieping van het gemeentehuis in Lansingerland zijn blije gezichten te zien, er zijn gevulde koeken en bloemen. Drie medewerkers van de gemeente en de coördinator van Tandem Nieuwkomers praten enthousiast met elkaar over de Helemaal Humanitas Prijs die ‘hun’ project dit voorjaar heeft gewonnen. Een prijs die zij echt samen hebben verdiend.
In 2015 en 2016 kwam er een grote stroom vluchtelingen naar Nederland, ook naar Lansingerland. De eerste jaren kregen zij ondersteuning van Vluchtelingenwerk. Nu velen van hen inmiddels een verblijfsvergunning hebben, houdt die ondersteuning op en is het echte integreren begonnen. Bij de meesten stapelen de problemen zich dan al snel op. “Er moet zo veel worden geregeld voor wonen, werk, school, huisarts en sociaal netwerk,” zegt consulent Mariëtta Elsborg van de gemeente. Zij en haar collega’s van de afdeling Participatie zien op het stadhuis veel statushouders, die zij bijstaan met werk en bijstand. Maar er speelt vaak meer. “Wij horen over hun problemen en dat zijn er veel. We zien ook dat de ondersteuning bij deze problemen erg versnipperd is.”
“Wat nog ontbrak,” vertelt haar collega Sylvia Oosterman, beleidsadviseur sociaal domein, “was regie. Het overzicht ontbreekt. Alle organisaties die ondersteuning bieden, hebben goede bedoelingen, maar het is noodzakelijk om overzicht te hebben over alle ondersteuning die nieuwkomers nodig hebben: van taalmaatjes tot een psycholoog.” Oosterman ging
daarom vorig jaar met haar collega’s op zoek naar een oplossing.
Toen Jacqueline Henskens, coördinator bij Humanitas Lansingerland, daarvan hoorde, wist zij gelijk: dit is iets voor Humanitas. “We hadden al een goed werkend systeem opgebouwd voor ons maatjesproject Humanitas Tandem en dat sloot precies aan bij waar de gemeente naar op zoek was. Wij kunnen een-opeen contact bieden voor zowel praktische als meer emotionele zaken, maar zagen ook een coördinerende rol voor ons weggelegd. We hadden binnen Humanitas al vaker gezien dat voor statushouders echt alles nieuw is en dat zij niet direct weten of en hoe zij om hulp kunnen vragen. De nieuwe taal vergroot nog eens het verlies van overzicht en grip. Hun zelfredzaamheid komt hierdoor niet voldoende van de grond.” Henskens deed een voorstel waarin de vrijwilliger samen met de nieuwkomer de gemeente leert kennen en waarbij de vrijwilliger samen met een coördinator zicht houden op alle ondersteuning die er wordt geboden, van gemeentelijke instanties tot de huisarts.
De gemeente was enthousiast en zo begon de pilot Tandem Nieuwkomers. Beleidsmedewerker Oosterman: “We werken al jaren naar tevredenheid nauw samen met Humanitas. Ook wilden we graag vrijwilligers inzetten omdat zij wekelijks bij de deelnemers thuis komen, daardoor een goede band kunnen opbouwen en zo dieper tot de kern van hun problemen doordringen. Daarnaast kunnen ze snel schakelen en zijn ze vaak een langere periode beschikbaar dan een hulpverlener met een caseload.”
Zowel de gemeente als Humanitas zijn zich ervan bewust dat er in tijd en in zwaarte van het werk veel van vrijwilligers wordt verlangd. Om te voorkomen dat zij overbelast raken, wordt er gezocht naar vrijwilligers die ervaring hebben met deze vorm van begeleiding. Daarom is er een coördinator nauw bij de contacten betrokken. Het project kan in ieder geval tot en met 2021 doorgaan. Zo kan goed worden ervaren hoe de belasting is voor de vrijwilligers. “Hopelijk krijgen ook andere afdelingen van Humanitas interesse om het binnen hun eigen gemeente te introduceren,” zegt Henskens enthousiast.
Sinds Tandem Nieuwkomers in september 2018 van start is gegaan, worden er 21 mensen en hun gezinnen in Lansingerland ondersteund. In de gemeente is er nog een groot aantal nieuwkomers met multiproble-
men die bij het project aansluiting zouden kunnen vinden. Er is dus nog genoeg te doen. Oosterman: “Het gaat om mensen die hier hun weg moeten zien te vinden, mensen met trauma’s, met schulden. Zij moeten van die obstakels in hun leven af zien te komen en zelf de regie weer terugvinden. Daar moeten we de tijd voor nemen.”
Voor het prijzengeld van € 8.500 heeft coördinator Henskens al een mooie bestemming bedacht. “Heel graag zou ik de inwoners van Lansingerland meer willen voorlichten over de situatie van nieuwkomers. We moeten naar scholen en de wijken in. En wie kunnen dat beter doen dan de statushouders zelf? Wat zou het mooi zijn als zij als ervaringsdeskundigen kunnen worden opgeleid. De nieuwe competenties die ze krijgen, kunnen zij weer op hun cv zetten. En zo komen ze hopelijk nog een stapje dichter bij een leven waarin ze weer zelfredzaam kunnen zijn.”
Ahed (23): “Drie jaar geleden ben ik uit Koeweit naar Nederland gevlucht. In mijn eentje. In mijn ouderlijk huis was het niet veilig en ik werd van school gehouden. Sinds ik een verblijfsvergunning heb, woon ik op kamers. Ik wist helemaal niet hoe dat moest, op jezelf wonen, betalingen doen en zo. Daardoor kreeg ik schulden. Toen ik bij de sociale dienst kwam op het gemeentehuis, vertelde ik over al mijn problemen en zei ik dat ik hulp nodig had. En zo leerde ik Ligia kennen. Zij leerde me om te gaan met geld. Ze wees me de weg naar de huisarts en motiveerde me om door te gaan met het opbouwen van mijn leven. Ligia heeft me geleerd om door te zetten, niet op te geven, ook als ik niet begrijp hoe het hier werkt. Ik heb me nu ingeschre
ven voor een opleiding tot tandartsassistente. Ik kan Ligia alles vertellen. Als ik dat doe, gebeurt er van binnen iets. Dan voel ik rust.”
Ligia (48): “Jarenlang heb ik gewerkt in de ontwikkelingssamenwerking. Ik heb me daarna omgeschoold tot coach. Om daar ervaring mee op te doen, heb ik me aangemeld bij Humanitas. Ik begeleid nu twee gezinnen en Ahed. Toen Ahed en ik elkaar ontmoetten, vond ik haar meteen aardig en open. Gaandeweg kreeg ik meer stukjes van haar levensverhaal te horen.
Ik dacht al veel gezien te hebben in de wereld, maar dit was zo heftig. Het motiveert me om haar op weg te helpen in onze samenleving. We begonnen met praktische zaken, zoals haar schulden. Samen zijn we bijvoorbeeld naar haar zorgverzekeraar in Rotterdam gegaan. Toen we daar toch waren, hebben we een bezoekje aan een stoffenwinkel gebracht. Ze keek haar ogen uit en wil misschien ook leren naaien.
Het vrijwilligerswerk is intensief. Gelukkig kan ik veel van me af praten bij mijn partner. Het is voor mij een goede les in grenzen stellen. Maar ik doe het met liefde en wat verrijkt het mijn leven. Er komt nu een hele nieuwe ervaring bij.”
“Het belangrijkste is het samen zijn. Gewoon, kopje thee en koekje erbij, en kletsen”
“Acht jaar geleden is mijn man overleden. Ik mis hem nog elke dag. Er zijn wel andere weduwen en weduwnaren in mijn buurt, maar die hebben kinderen, ik niet. Daarom kan ik niet met ze meepraten. Ik ben ook geen uitgaanstype. In de zomer toer ik wel eens op mijn scooter zoals vroeger met mijn man, maar naar de stad om te shoppen? Echt niet. Vaak zit ik in mijn eigen huis. Daar vermaak ik me prima hoor, dat is het niet. Ik puzzel graag, en om 12 uur gaat de tv aan. Maar ik ben een zenuwpees en mis gezelschap. Dat krijg ik nu van Jamie. Ze is er elke woensdag. De hele week kijk ik naar haar uit.
Ik ben blij met die meid, dacht ik, toen ze hier voor het eerst was geweest. Als het niet geklikt had, had ik haar weggestuurd. Dan loopt het niet. Ze was in het begin wel een beetje stil. Het was even wennen, maar al snel werd het vertrouwd.
Jamie helpt me ook mijn papierwinkel op orde brengen. Maar dat is niet het belangrijkste. Het belangrijkste is de afleiding van het samenzijn. Gewoon, een kopje thee met een koekje erbij, en kletsen. Meestal over koetjes en kalfjes. Hoewel ik laatst ook voor het eerst bij haar gehuild heb. Dat luchtte echt op!”
Leny, deelnemer
Humanitas Tandem
Tekst: Marjolein van Rotterdam
Fotografie: Emmely van Mierlo
Jamie, vrijwilliger
Humanitas Tandem
“Er is 52 jaar leeftijdsverschil tussen ons, maar daar merk je eigenlijk niets van”
“De band tussen Leny en mij wordt steeds hechter. Ze zegt dat ze het achterste van haar tong niet laat zien, maar intussen weet ik steeds meer van haar. In het begin was het een beetje stroef, toen moest ik mijn draai nog vinden. Nu praten en lachen we al bij de voordeur.
Er zijn ook plannen iets te gaan doen. Ik wil met haar naar buiten, om haar uit de sleur te halen, en ook omdat het gezond is. Tot nu toe is dat één keer gelukt, we zijn samen naar het gemeentehuis geweest. Verder zijn er plannen voor spelletjes. Ze dacht dat ik niet van spelletjes hield, maar toen ze hoorde dat dat niet waar was, bedacht ze dat we gingen mensergerjenieten. Volgende week voor het eerst. Gaan we elkaar gezellig pesten.
Er is 52 jaar leeftijdsverschil tussen ons, maar eigenlijk merk je daar niets van. Ja, vorige keer hadden we het over muziek. We kennen elkaars lievelingsmuziek niet. Maar dat is ook het enige. Ik vind haar echt heel leuk. Ze is grappig en direct. Dat ben ik ook. We kunnen heel erg lachen samen. Als ik een keer moet overslaan mis ik de gezelligheid!”
Tijdens de maatschappelijke diensttijd doen jongeren iets voor een ander. Zo ontdekken en ontwikkelen zij hun talenten. De maatschappelijke diensttijd biedt ook de mogelijkheid om mensen met verschillende achtergronden en leeftijden dichter bij elkaar te brengen. Daar wordt de samenleving sterker van. Humanitas is een van de ‘proeftuinen’ waar jongeren tussen de zestien en 26 jaar aan de slag kunnen.
Fotografie: Jitse
JITSE KORF (22), DEN HELDER
“Ik ben nu een half jaar actief als jongerenmaatje bij Humanitas. Het geeft mij enorm veel voldoening om wat voor een ander te kunnen betekenen. Het zijn vaak kleine dingen, maar daarmee maak je een groot verschil. Wat Humanitas voor mij apart zet van andere organisaties is de ondersteuning die je krijgt. Het contact met mijn maatje is eenopeen, maar ik heb altijd het gevoel dat de mensen van Humanitas voor mij klaar staan als ik met vragen zit.”
JULIAN (21), GRONINGEN
KIRSTEN WILLEMS (20), UTRECHT
“Sinds begin van dit jaar zit ik bij het prteam van Humanitas Utrecht. Ik hou me vooral bezig met Facebook. Verder werk ik ook mee aan het Taalmaatjes project. Ik koos voor Humanitas omdat ze ontzettend goed werk verrichten en erg gedreven zijn. Humanitas heeft veel te bieden voor zowel deelnemers als vrijwilligers. Humanitas heeft mij geleerd nog meer open te staan voor nieuwe culturen en ik haal er ontzettend veel voldoening uit.”
“Ik ben maatje van een jongen van negen die veel voor zijn gehandicapte zus moet zorgen. Ook organiseer ik met een groepje vrijwilligers activiteiten voor jonge mantelzorgers. Omdat ik zelf ook op jonge leeftijd mantelzorger was, weet ik wat het is en geeft dit werk me veel voldoening. Sinds kort zit ik in het jongerenpanel van Humanitas Groningen en denk ik mee over hoe vrijwilligerswerk aantrekkelijk kan zijn voor jongeren. Ook vertel ik op het mbo over mijn ervaringen als vrijwilliger.”
Fotografie: Anneke Hymmen
DÉSIRÉE (21), AMSTERDAM
“Ik ben actief bij de activiteit Vriendschappelijk Huisbezoek. Door Humanitas ben ik gekoppeld aan een maatje, een meneer van negentig bij wie ik regelmatig op bezoek ga. Met iets kleins als een praatje maken en een luisterend oor bieden tijdens de koffie kun je iemand al veel steun geven, dat vind ik het leuke aan dit werk. Verder heb ik laatst meegeholpen met een fotoshoot voor nieuw beeldmateriaal speciaal gericht op jongeren.”
WILLEM (29), PROJECTLEIDER HUMANITAS MAATSCHAPPELIJKE DIENSTTIJD
“Jongeren leren tijdens hun vrijwilligerswerk nieuwe vaardigheden, zoals samenwerken, en ze ontdekken hoe ze zich kunnen inzetten voor kwetsbare mensen. Ook doen ze contacten op die nuttig kunnen zijn voor een toekomstige stage of carrière. Met deze pilot willen we meer jonge vrijwilligers betrekken bij Humanitas. Met een nieuwe website en via sociale media testen we hoe we jonge vrijwilligers kunnen werven op een manier die hen aanspreekt. Verder bekijken we hoe we het vrijwilligerswerk projectmatiger kunnen maken. We betrekken jongeren actiever door hen te laten meepraten in het jongerenpanel of te laten helpen in een mediateam. De lessen die we hieruit trekken gebruiken we – nu en in de toekomst – om jongeren en Humanitas meer met elkaar te verbinden.”
Meer weten?
Ga naar jongeren.humanitas.nl
“Ik kijk ernaar uit om van betekenis te zijn voor een ander”
Elk jaar heten we veel nieuwe vrijwilligers van harte welkom bij Humanitas. Lisa Knigge, sinds kort
vrijwilliger bij de activiteit Gezinsmaatje, neemt ons mee in haar zoektocht naar passend vrijwilligerswerk.
Ik werk nu een aantal jaren als account manager in de commerciële sector. Een uitdagende job, maar ook eentje met veel deadlines en stress en dat voelt zo nu en dan erg ‘leeg’. Ik ben altijd nieuwsgierig geweest naar de sociale sector. Maar zonder opleiding of ervaring voelt dat nog te ver weg. Vanuit dit gevoel besluit ik om op zoek te gaan naar mooi vrijwilligerswerk.”
Via de website van de Vrijwilligers Centrale Amsterdam doe ik een online test om uit te vinden welke vrijwilligersfuncties bij mij passen. Het resultaat van mijn test wordt gekoppeld aan een aantal vacatures, waaronder Gezinsmaatje bij Humanitas. Als Gezinsmaatje ondersteun je vrouwen die vanuit de veilige omgeving van de Blijf Groep weer zelfstandig gaan wonen. De functie sprak me aan maar leek me wel heftig, omdat deze vrouwen naar mijn verwachting zware dingen hebben meegemaakt en je dus vrij confronterende verhalen of situaties kunt horen. Ik heb mij wel even afgevraagd in hoeverre dit effect zou hebben op mijn eigen leven en of het goed te combineren is met mijn werk dat veel van mij vraagt.
Ik stuur een mail naar Humanitas en word meteen de volgende dag gebeld door coördinator Lieke. Een week later zit ik onder het genot van een echt lekker kopje koffie met haar aan tafel. Ik ervaar meteen een fijne klik met Lieke en met Humanitas en dat geeft de doorslag om deze stap te zetten.
Diezelfde avond bel ik mijn beste vriendin Lian en vertel haar vol enthousiasme over dit vrijwilligersproject. Ik weet dat zij ook al een tijdje plannen heeft om vrijwilligerswerk te gaan doen, maar nog niet heeft gevonden wat bij haar past. Ze geeft aan dat het haar ook een fantastische uitdaging lijkt en dus breng ik haar in contact met mijn coördinator Lieke.
Op een prachtige zonnige dag beginnen Lian en ik aan de training bij Humanitas. We ontmoeten andere vrijwilligers en bespreken diverse casussen met elkaar. Ontzettend leerzaam en op momenten ook confronterend. Een onderdeel van de training is dat je moet luisteren en zonder oordeel of advies moet herhalen wat er verteld is. Ik vond dit behoorlijk lastig, maar ervaarde wel dat door alleen maar te luisteren en het verhaal te herhalen, de ander zich meteen begrepen voelt. Het kan soms zo eenvoudig zijn! Er komen verschillende opvoedstijlen aan bod maar ook technieken om puur alleen te leren luisteren zonder oordeel. Heel waardevol! Tijdens de lunchpauze loop ik een blokje om met Lian en zeggen we tegen elkaar dat we super trots op onszelf en elkaar zijn dat we eindelijk deze stap hebben gezet.
Ik teken mijn vrijwilligersovereenkomst bij Humanitas en ben in afwachting van mijn eerste koppeling met een deelnemer. Ik kijk er heel erg naar uit om mijzelf de komende tijd binnen Humanitas te mogen ontwikkelen en van betekenis te zijn voor een ander!
Onze vrijwilligers bieden hulp binnen zes thema’s.
Voor elk thema selecteerden we tips: kijk, lees, luister en laat je inspireren.
LOST BOYS, 5 JAAR LATER
Regisseur Margit Balogh volgde enkele jaren geleden de jongens van de jeugdbende Bloods voor de documentaire-serie Lost Boys. Een van de bendeleden was Demo. Vijf jaar later heeft hij de vicieuze cirkel van criminaliteit en gevangenissen achter zich weten te laten. Hij werkt als reporter voor jongeren-radiozender FunX, is labelmanager bij een platenmaatschappij en is genomineerd voor een radioprijs. Toch komt Demo maar niet los van zijn verleden. Zijn schuldeisers uit het verleden belagen hem.
GEVAARLIJKE LIEFDE EN MEER
Op ons YouTubekanaal humanitasnederland vind je een verzameling korte video’s over het werk van Humanitas. Bekijk bijvoorbeeld eens de filmpjes van de genomineerden voor de Helemaal Humanitas Prijs (zie ook p. 25). Maak kennis met het prachtige werk van Gevaarlijke Liefde (voorlichting over sexting en jeugdprostitutie), Tandem Nieuwkomers (hulp bij het integreren voor nieuwkomers) en Lotgenoten Ex-mantelzorgers (exmantelzorgers komen samen en delen hun verlies en ervaringen met lotgenoten).
PODCASTS 3FM/TUSSENUUR
Alles wat ze je op school niet vertellen, maar je wel wil weten. Dat is 3FM Tussenuur, een online channel voor middelbare scholieren en studenten. In de wekelijkse podcast waarin steeds een actueel maatschappelijk thema centraal staat, hoor je regelmatig deelnemers en vrijwilligers van Humanitas. Zo vertelden Julian en Ymkje hoe het is om jonge mantelzorger te zijn en deelden Alyosha en Suzanne hun verhaal over schulden en hoe je deze kunt aanpakken. npo3fm.nl/nieuws/tussenuur
Ada en haar nuchtere overbuurvrouw Wilma uit Rotterdam besluiten in actie te komen tegen eenzaamheid. Ze bezoeken Jan en Til. Jan heeft zeven jaar lang nauwelijks zijn huis verlaten. In zijn gevecht om onafhankelijk te blijven, wordt hij steeds eenzamer. Til is een sterke en koppige vrouw, die elk aanbod van ondersteuning weigert. De documentaire Goede Buren van regisseur Stella van Voorst van Beest laat het weerbarstige dagelijks (samen)leven zien: kun je iemand wel uit zijn eenzaamheid bevrijden? En waar ligt de grens tussen zorgen voor en bemoeien met?
MEDIAWIJS OPGROEIEN
Schermen: kinderen vermaken zich er prima mee en als ouder heb je even je handen vrij. Maar veel ouders hebben vragen over het mediagebruik van hun jonge kinderen. Zitten ze niet te lang achter een scherm? En de filmpjes en spelletjes die ze bekijken en spelen, is dat goede content? De MediaDiamant is een handige wegwijzer voor ouders om kinderen van 0 tot en met 18 jaar mediawijs op te laten groeien. Op mediawijsheid. nl/mediadiamant vind je handige tips per leeftijdsgroep.
HOE ZIET MIJN IDEALE LEVEN ERUIT?
Hoe sta ik in de wereld? Hoe maak ik mijn keuzes? Hoe ziet mijn ideale leven eruit? Deze vragen houden de mens al eeuwen lang bezig. Van Socrates tot Foucault, allemaal hebben zij naar antwoorden gezocht. Als deze vragen ook jou bezighouden, is de Introductiecursus Humanisme misschien iets voor jou. Ga naar cursushumanisme.nu en meld je aan of bekijk het volledige cursusaanbod van het Humanistisch Verbond.
STEUN BIJ DEMENTIE
Zorg je voor iemand met dementie? Waar vind je dan steun en troost? Naast verdriet, angst en machteloosheid, heb je vaak ook nog heel andere gevoelens als je zorg geeft aan iemand die steeds afhankelijker van je wordt. Waarover voel ik mij schuldig? Waar schaam ik me voor? Waar heb ik spijt van? In het boek Steun en troost bij dementie van Anniek Kramer vertellen mantelzorgers en zorgprofessionals over deze gevoelens en wat daarbij steun en troost kan bieden.
ZONDAG 7 JULI 2019
Koop je kaarten op maghetlichtaanfestival.nl
WEEK VAN DE OPVOEDING
Documentairemaker Sinan Can wint de Van Praagprijs 2019 en stelt dit verlichte festival voor je samen.
TEST: WELK TYPE
VRIJWILLIGER BEN JIJ?
Wil je vrijwilligerswerk doen maar weet je niet wat bij je past? Niet gek, want er is zoveel te kiezen. Doe de test op nlvoorelkaar.nl en ontdek welk type vrijwilliger jij bent. Jouw testresultaten worden direct gekoppeld aan actuele vrijwilligersvacatures, van Humanitas en andere organisaties. Er is altijd iets dat bij jou past, dus doe de test en ga aan de slag!
Het Mag Het Licht Aan Festival is een zomerfestival voor omdenkers en levenskunstenaars. Filosoferen, ontmoeten en genieten. Dat doe je op 7 juli in Muziekgebouw aan het IJ in Amsterdam. Journalist en programmamaker Sinan Can is dit jaar medesamensteller van het festival. Nazmiye Oral, Meral Polat, Boris van der Ham, Daan Roovers en Feico Deutekom en ook Humanitas werken aan het programma mee. maghetlichtaanfestival.nl
De Week van de Opvoeding (7-13 oktober) staat in het teken van opvoeden en ouderschap. Wat is een goede opvoeding? Wat vind je belangrijk in het ouderschap en wat doet het met je? In heel Nederland kun je tijdens deze week workshops, webinars, lezingen of andere activiteiten bezoeken. Thema is dit jaar Hand in hand. Opvoeden doe je niet alleen, maar samen. Ook de school, sportvereniging, buren, vrienden en familie spelen een rol in de opvoeding. Zij vormen samen de omgeving waarin kinderen opgroeien. Hoe beter opvoeders en betrokken organisaties samenwerken, hoe beter het kind gezond, kansrijk en veilig kan opgroeien. weekvandeopvoeding.nl
Voor kinderen die echt even moeten bijtanken, organiseert Humanitas Kindervakantieweken. In Zeeland is er een week kamp voor drie leeftijdsgroepen tegelijk. Tijdens het trainingsweekend aan het Veerse Meer worden de vrijwilligers klaargestoomd. “Met minimale middelen proberen we er het maximale uit te halen”
“Kun je zien welke zes vrijwilligers nieuw zijn?”, vraagt Suzanne Veenhof (40) coördinator van de kookstaf. In een kring doen 35 vrijwilligers een spel met hoepels om elkaar beter te leren kennen. Even een luchtig onderdeel tussen het oefenen van het vermissings- en ontruimingsprotocol door. “Wij verschillen allemaal, maar iedereen is even welkom. Je ziet niet wie er dit jaar voor het eerst meedraait,” vervolgt Veenhof, zelf voor het negentiende jaar vrijwilliger bij het Zeeuwse kindervakantiekamp. Tijdens dit verplichte trainingsweekend ervaren de vrijwilligers wat ze aan elkaar hebben. “Tijdens de kampweek zitten we dag en nacht op elkaars lip en de nachten zijn kort. Iedereen zal wel een keer een breakdown hebben, daarom is het goed om elkaar te leren kennen.”
In juli vieren tachtig kinderen vakantie op kampterrein ‘t Poldertje, vlakbij het Veerse Meer. Er zijn drie kampen: een groep voor de jongsten tussen zeven en negen jaar, de middelste groep met tien, 11 en 12-jarigen en de oudste groep van 13 tot en met 15 jaar. Elke groep wordt begeleid door een enthousiast team vrijwilligers. Michiel Broekman (42), projectcoördinator van Humanitas Kinderkamp Zeeland, vertelt dat elk team uit zowel mannen als vrouwen bestaat, rustige mensen en gangmakers. “De een kan goed dansen, de ander blinkt uit in sport of knutselen. We zijn een eenheid, maar geen eenheidsworst.” Ongeveer de helft heeft een pedagogische, zorg- of on-
derwijsachtergrond. Broekman: “Maar zodra een zorgprofessional een label op een kind plakt en het woord ‘behandelplan’ valt, wordt hij vanzelf gecorrigeerd door collega’s. ‘Zeg, het is hier wel vakantie hè.’” De vrijwilligers hebben niet alle informatie over de kinderen. Ze weten alleen het hoogstnoodzakelijke, zodat ze onbevooroordeeld met hen omgaan. Met drie groepen tegelijkertijd, een technische dienst voor de logistiek en een grote kooktent in het midden is alles efficiënt georganiseerd.
“Ieder kind ervaart het als een vakantieweek, dat is ons doel. We hebben dus eigenlijk tachtig doelstellingen,” zegt Broekman. Tijdens dit trainingsweekend horen de vrijwilligers wat er allemaal bij komt kijken. Valt er iemand uit, dan is precies geregeld wie de werkzaamheden overneemt. Daarnaast zijn er heldere regels en afspraken om de orde te bewaren. “Zo moeten kinderen het even laten weten als ze naar de wc gaan, anders schakelen we het vermissingsprotocol voor niets in,” vertelt Veenhof. Ook komen de situaties aan bod waarmee vrijwilligers straks te maken kunnen krijgen. Sommige kinderen zijn nog nooit van huis weggeweest en hebben heimwee, anderen zijn beschadigd en hebben moeite met vertrouwen. En als kinderen warmte ervaren die ze niet kennen, kan dat leiden tot ongemakkelijke situaties. Broekman: “We eten elke maaltijd met zijn allen aan
tafel. Zelfs dat is voor sommige kinderen niet vanzelfsprekend.”
De Kindervakantieweek is een van de oudste activiteiten van Humanitas. Na de Tweede Wereldoorlog werden de eerste vakantieweken georganiseerd voor kinderen die moesten aansterken. Nog steeds vinden er op verschillende plekken in Nederland vakantieweken plaats. In Zeeland begon het in 1981 met een scoutinggroep die een zeilkamp organiseerde voor kinderen die de contributie van de scouting niet konden betalen en nooit op vakantie gingen. Nu ligt de focus op kinderen die echt even moeten bijtanken en voor wie vakantie op geen andere manier mogelijk is. Denk aan kinderen met ernstig zieke ouders of kinderen die opgroeien in armoede. “Maar dit is geen opvoedkamp. We gaan naast het kind staan, proberen kinderen in hun kracht te zetten,” verduidelijkt Veenhof. “Dat doen we door een veilige sfeer te creëren”, vult Dewi Koekkoek (26) aan, die voor het vijfde jaar op rij het oudste kamp begeleidt. De vrijwilligers halen de kinderen op in Middelburg, de ouders gaan niet mee naar de kamplocatie. Contact met het thuisfront is er niet, behalve op verjaardagen. “Mochten ze toch heimwee krijgen, dan gaan ze naar de kookstaftent voor een speciale heimweepil”, knipoogt Veenhof. “Ze smaken naar pepermunt.”
Het draaiboek staat boordevol activiteiten, zoals een wandeling naar het strand in Veere, vlotten bouwen, zeilen, een speurtocht op het eiland en popcorn roosteren. Elk half uur is van tevoren uitgetekend. En dan is er nog een zeecontainer vol spelletjes en make-up. Dewi voelt haarfijn aan of het tijd is voor een nieuwe activiteit of juist een rustmoment. “Soms willen de tieners liever even chillen. Het gaat om de balans.” Vorig jaar organiseerde Koekoek een tutmiddag voor de meisjes. Uiteindelijk schoven ook de jongens aan. Op een gegeven moment liep iedereen rond met gelakte nagels, ook de jongens. “Moet je nagaan wat voor veilige sfeer je had gecreëerd,” zegt Broekman.
Mooie momenten zijn er ook genoeg. Zo werd een jongen tijdens het kamp zestien, maar hij had zijn verjaardag nog nooit gevierd. Hij vond het leven niet leuk, had niets te vieren. Veenhof maakte haar befaamde verjaardagstaart. “Gewoon een cake doormidden gesneden met slagroom ertussen en versiersels erbovenop.” Ze trommelde zijn halfbroertje op en leidde de jarige naar het kampvuur. Daar zat de leiding al klaar met een gitaar. In de kampvuurcirkel zongen ze voor de jarige – het ontroert de vrijwilligers nog als ze aan zijn reactie terugdenken. “Met
minimale middelen proberen we er het maximale uit te halen. Het hoeft heus niet altijd veel geld te kosten,” zegt Veenhof. Koekoek knikt: “De saamhorigheid onder vrijwilligers is groot, we motiveren elkaar en geven elkaar energie.”
De Zeeuwse Kindervakantieweek krijgt geen subsidie. Ouders betalen zelf een bijdrage van zestig euro per kind. De overige kosten – € 190 per kind - moeten de vrijwilligers zelf genereren. Het is hard werken om de resterende € 13.200 bij elkaar te sprokkelen. Vrijwilligers bemannen de bar tijdens het bevrijdingsfestival in Zeeland, de inkomsten gaan naar de vakantieweek. Ook lokale ondernemers dragen hun steentje bij. Zo leent een offshore bedrijf uit Vlissingen gekeurde brandblussers uit zodat er bij iedere tent een brandblusser staat. Van een middelbare school mogen ze een AED lenen – het is immers zomervakantie. Verder is er een virtuele kampwinkel, waar mensen het kamp kunnen sponsoren met een zak marshmallows of chocolademelk voor bij het kampvuur.
“Michiel, jij woont hier toch? Mag ik niet hier blijven?” vroeg een jongetje op de laatste vakantiedag aan de coördinator. Helaas, aan alles komt een eind. Na een week is het tijd om de kinderen terug te brengen naar Middelburg. Michiel: “De matte blik die sommigen bij aankomst hadden, is vervangen door
een glinstering in hun ogen.” Als de vrijwilligers vervolgens terugkeren naar het kamp is het stil. Moe maar voldaan breken ze de laatste tenten af. Suzanne denkt aan het jochie dat op zevenjarige leeftijd voor het eerst kwam, met een knuffel onder zijn arm. Dit jaar deed hij voor het laatst mee. Met de baard in de keel nam hij afscheid. Maar misschien niet voor altijd, want sommige kinderen keren later terug als vrijwilliger. Suzanne: “Deel uitmaken van de kindervakantieweek, het is een virus waar je niet snel vanaf komt.”
Wil je helpen om het kamp in Zeeland mogelijk te maken? In de kampwinkel op humanitaskinderkamp.nl/helpen kun je een financiële donatie doen ten behoeve van limonade, zonnebrandcrème of zeilbotenhuur.
Eenzaamheid kan iedereen overkomen. Bijvoorbeeld door echtscheiding, ziekte of verlies van werk. We helpen mensen die eenzaam zijn om (weer) een sociaal netwerk op te bouwen en te onderhouden zodat ze er niet alleen voor staan.
Cynthia, deelnemer Jonge Mantelzorgers:
“Voor anderen ben ik het vrolijke meisje dat vaak lacht, maar van binnen is dat niet altijd zo. Mijn broer, zus en ik werden mantelzorger van beide ouders. Ik was altijd met hen bezig in mijn hoofd, had weinig vrienden. Iemand van Humanitas wees mij een paar jaar geleden op de activiteit Jonge Mantelzorgers. De jongeren die daar komen begrijpen met weinig woorden hoe je je voelt. We kijken op een hele andere manier naar elkaar, we accepteren het als iemand een keer niet vrolijk is. Hier vond ik een stukje van mezelf terug. En vriendschap.”
Vroeger of later krijgt iedereen te maken met verlies. Afscheid nemen is niet makkelijk, maar betekent ook zeker niet het einde. Vrijwilligers van Humanitas helpen deelnemers om te gaan met de nieuwe situatie en het leven opnieuw in te richten.
Rietje, deelnemer Steun bij Rouw:
Na het overlijden van haar vriend zat Rietje diep in de put: “Ik was een wrak. Het ziekteproces van Henk was heftig. Hij wilde thuis sterven maar de professionele zorg was niet best. Toen vrijwilliger Wendy kwam heb ik eerst al mijn woede over de slechte zorg moeten spuien. Pas daarna was er ruimte om te rouwen. Ik had me steeds meer teruggetrokken, maar na een tijdje met Wendy begon ik toch mezelf weer op te maken, te koken en te klaverjassen buiten de deur. Ik ben vrolijk van aard en ik voelde dat weer terugkomen. Ik ga zelfs weer dansen!”
In ieder gezin kan het wel eens een tijdje minder goed lopen. Spanningen kunnen oplopen, het gezin kan uit balans raken en uit elkaar vallen. Humanitas ondersteunt bij opvoeding. Vrijwilligers zorgen voor extra aandacht en steun voor alle gezinsleden.
Sylvia, deelnemer Home-Start:
Toen Sylvia verhuisde, verliep dit anders dan ze had gehoopt: ”Ik kon hier niet aarden, had zorgen over mijn kinderen en kreeg relatieproblemen. Ik was echt even radeloos. Via HomeStart werd ik voorgesteld aan vrijwilliger Rasha. Een keer per week maakten we een lange wandeling en we praatten dan over van alles. Dat luchtte enorm op. Mijn zoon speelt veel op de Playstation, daar maak ik me zorgen over. De gesprekken stimuleerden me mijn zoon vaker mee naar buiten te nemen. We gaan nu vaak lekker wandelen met de hond. Ik heb mezelf beter leren kennen en geleerd hoe ik met anderen kan omgaan.”
Jong zijn is niet altijd makkelijk. Problemen met school, ouders of relaties lijken soms te groot om aan te pakken. Gelukkig is er vaak wel een oplossing. Een vrijwilliger van Humanitas helpt jongeren om dingen die niet goed gaan te onderzoeken en op te lossen.
Toen Isabella’s moeder ziek werd, volgde voor haar een heftige periode. Met maatje Vera klikte het vanaf het eerste moment.
Isabella, deelnemer Jongerenmaatjes:
“Met Vera ging ik elke week iets leuks doen. Dan vergat ik alles wat ik had meegemaakt. We gingen thee drinken bij de Hema, naar Ponypark Slagharen, de stad in, pannenkoeken eten. We hadden meteen een goede band met elkaar en ik vond het fijn om met haar te praten. Vera begreep hoe ik me voelde. Ik kon alles met haar delen.”
Lees alle ervaringsverhalen op humanitas.nl/ervaringen
We helpen (ex)gedetineerden met praktische zaken. Zoals het behouden van contact met kinderen, het steunen van het thuisfront en het in stand houden van het sociale netwerk. Na de detentie helpen vrijwilligers van Humanitas om het leven weer op te pakken.
Sinds Olleven uit de gevangenis is, werkt hij met vrijwilliger Ena aan een betere toekomst.
Olleven, deelnemer Een
Nieuwe Start:
“Met Ena kan ik goed praten. Het is fijn om mijn verhaal te kunnen delen met iemand die me gewoon begrijpt. Maar ze helpt me ook dingen te regelen, zoals een nieuwe woning, een nieuwe baan en een opleiding. Soms vind ik het lastig dat alles zo lang duurt. Ik ben zo gemotiveerd om mijn leven weer op de rails te krijgen, het liefst pak ik alles in een keer aan. Maar Ena zegt altijd: ‘Stap voor stap’. Binnenkort begin ik met mijn opleiding. Voor het eerst in mijn leven weet ik precies wat ik wil. En dat voelt goed.”
Mensen kunnen door verschillende oorzaken de grip op hun financiën verliezen. Goed geschoolde vrijwilligers ondersteunen deelnemers om de (financiële) administratie op orde te brengen en te houden.
Alyosha, deelnemer Get a Grip:
“Ik was gestopt met mijn studie en had schulden, door het niet of te laat betalen van o.a. mijn zorgverzekering en telefoonabonnement. Toen er een deurwaarder met dwangbevel voor de deur stond, schrok ik me dood. Dat het zo erg was wist ik niet. Samen met Get a Grip vrijwilliger Peggy ging Alyosha aan de slag: “We hebben samen een map aangelegd, waarin ik alle rekeningen, brieven en mailtjes over betalingen overzichtelijk bij elkaar kon opbergen. Dat gaf mij rust. Ze heeft me ook geleerd wat ik moet zeggen als ik instanties ga bellen.”
Luister naar Alyosha’s verhaal in de podcast van 3FM/Tussenuur over schulden op npo3fm.nl/ nieuws/tussenuur
Onze vrijwilligers brengen beweging in het leven van onze deelnemers: ze helpen mensen om op eigen kracht iets aan hun situatie te veranderen. Ze zijn maatjes die luisteren en meedenken. Maar wat beweegt onze vrijwilligers? En hoe ervaren zij hun vrijwilligerswerk?
69% van de vrijwilligers helpt graag andere mensen
55% wil iets voor de maatschappij betekenen
54% doet het vrijwilligerswerk voor zijn of haar plezier of uit interesse
De ondersteuning van vrijwilligers voorkomt dat mensen verder in de problemen komen of een beroep moeten doen op professionele zorg
90% van de deelnemers is zeer tevreden over het contact met de vrijwilliger
25.000 vrijwilligers ondersteunen 75.000 deelnemers
62% van de vrijwilligers is vrouw, 38% man
Onze vrijwilligers zijn er voor iedereen ongeacht achtergrond, leeftijd en levensverhaal
Rapportcijfer 7,6: onze vrijwilligers zijn erg tevreden over hun vrijwilligerswerk bij Humanitas
89% beveelt het vrijwilligerswerk aan bij anderen
90% vindt dat het vrijwilligerswerk goed aansluit bij persoonlijke interesses
91% van onze vrijwilligers zegt: ‘Ik doe dit vrijwilligerswerk met voldoening en plezier.’
98% voelt zich goed toegerust om zijn of haar werk uit te voeren
93% geeft aan: ‘Ik kan mijn werktijden goed aanpassen aan mijn beschikbaarheid.’
Dit magazine is een uitgave van Vereniging Humanitas. Heb je het magazine uit? Gooi het dan niet weg, maar geef het door aan anderen.
Je kunt dit magazine ook online vinden op humanitas.nl/overons/ publicaties.
REDACTIE
Esther Vogel (eindredactie), Rebecca Gerritse (hoofdredactie), Nikol Verkroost, Josephine Krikke, Hilde Duyx, Saskia Bosch, Leyla FortunatiKoubia.
MET MEDEWERKING VAN
Lonneke Bär, Harry Brieffies, Mélanie Corre, Adrien Parlange, Ellen Weber, Linda Huijsmans, Marjolein van Rotterdam, Emmely van Mierlo, Anneke Hymmen.
CONCEPT, VORMGEVING
EN EINDREDACTIE
Vandejong, Amsterdam Leyla FortunatiKoubia
DRUKWERK
Drukkerij Manuel
ADVERTEREN
Neem contact op met Esther Vogel via 0205231100 of e.vogel@humanitas.nl
MEER WETEN?
Wil je meer informatie over wat Humanitas voor jou kan betekenen? Of wil je vrijwilliger, lid of donateur worden? Neem contact op via humanitas.nl, bel 0205231100 of mail naar info@humanitas.nl.
Tekst, foto’s en illustraties mogen alleen worden overgenomen na schriftelijke toestemming van Vereniging Humanitas.
Humanitas heeft haar best gedaan om de rechten van alle rechthebbenden te achterhalen. Meen je rechthebbende te zijn, neem dan contact op met de redactie.
facebook.com/humanitasnederland
@HumanitasNL youtube.com/hu manitasnederland
Vereniging Humanitas Postbus 71, 1000 AB, Amsterdam 0205231100 info@humanitas.nl humanitas.nl
KvK: 40530895
ISSN: 01661124
Rekeningnummer voor giften: NL58 INGB 0000 294050 op naam van Vereniging Humanitas o.v.v. ‘Gift’.
Wij worden gesteund door:
