Vrijwilliger zijn en zelf steun nodig hebben, hoe is dat?
Hans Wilmer (82) is al 26 jaar vrijwilliger. Hij stond aan de wieg van de Thuisadministratie en werd dit jaar benoemd tot Lid van Verdienste.
“Humanitas kende ik alleen van naam, totdat ik in 1996 een krantenoproepje las. Ze zochten maatjes voor ex-psychiatrische patiënten. Mijn vrouw kreeg op dat moment al bijna tien jaar psychiatrische hulp en ik dacht: met die ervaring kan ik misschien ook wat voor anderen betekenen. Ook hoopte ik er meer van te leren.
Bij mijn eerste deelnemer stak in de huiskamer een stroomdraad uit de muur. Ik grapte: ‘Ik ben er net, wil je nu al van me af?’ Dat brak het ijs. Verder was het een kwestie van aandacht geven, een beetje humor en vooral: iemand in z’n waarde laten. Een jaar later werd de deelnemer vrijwilliger. Geweldig. Daarna zat ik kort in het bestuur van de
Ook vrijwilliger worden?
Je bent van harte welkom! Bij
Humanitas kun je aan de slag als uitvoerend, coördinerend of bestuurlijk vrijwilliger. Meer weten? humanitas.nl/ onze-vrijwilligers
plaatselijke afdeling Zaandam, maar de praktijk trok toch meer. Nadat ik een keer iemand hielp met z’n financiële administratie, bleken veel meer mensen daar behoefte aan te hebben. Hier moeten vrijwilligers bij, dacht ik. Het leidde tot wat nu Thuisadministratie heet. Zó ontzettend belangrijk. En nog steeds.
In december afgelopen jaar overleed mijn vrouw. Toen heb ik Humanitas maar eens zélf om hulp gevraagd: Steun bij Rouw. Er kwam al een paar keer iemand langs die luistert en met wie ik praten kan. Echt fantastisch. In februari mocht ik een mooie oorkonde ontvangen als Lid van Verdienste – ik was gestopt als vrijwilliger. Maar nu heb ik me toch weer aangemeld bij Vriendschappelijk Huisbezoek. Ik kan thuis zitten kniezen, maar ook iemand helpen. Vrijwilliger zijn, dat betekent dat je je medemens niet in de kou laat staan, maar de hand reikt. En mijzelf geeft dat al heel lang heel veel voldoening.”
verhalen van humanitas
Hans
COLOFON
Dit magazine is een uitgave van Vereniging Humanitas. Heb je het magazine uit? Gooi het dan niet weg, maar geef het door aan anderen. Je kunt dit magazine ook online vinden op humanitas.nl/ van-mens-tot-mens.
Roel van der Aa, Lonneke Bär, Jeannette Ensing, Anneke Hymmen, Folkert Koelewijn, Maaike Koning, Martijn Marijnis, Els Meijers, Victoria Rekatsinas, Ellen Weber, Judith Zeeman.
CONCEPT, VORMGEVING EN EINDREDACTIE
Maters en Hermsen communicatie/journalistiek
DRUKWERK
ID Media, Apeldoorn ADVERTEREN
Neem contact op met Lisa Tiggelaar via l.tiggelaar@humanitas.nl
MEER WETEN?
Wil je meer informatie over wat Humanitas voor jou kan betekenen? Of wil je vrijwilliger, lid of donateur worden? Neem contact op via humanitas.nl, bel 020-5231100 of mail naar info@humanitas.nl.
Tekst, foto’s en illustraties mogen alleen worden overgenomen na schriftelijke toestemming van Vereniging Humanitas.
Humanitas heeft haar best gedaan om de rechten van alle rechthebbenden te achterhalen. Meen je rechthebbende te zijn, neem dan contact op met de redactie.
Wil je dit magazine niet meer ontvangen? Je kunt dit per mail of telefonisch eenvoudig doorgeven: info@humanitas.nl of 023-5231100. facebook.com/ humanitasnederland instagram.com/ humanitasnederland twitter.com/ humanitasnl youtube.com/ humanitasnederland
Rekeningnummer voor giften: NL58 INGB 0000 294050 op naam van Vereniging Humanitas
Stilstaan om verder te kunnen van mens
We krijgen allemaal te maken met veranderingen en verlies. Maar hoe doe je dat? Er met aandacht bij stilstaan is het begin, stelt hoogleraar Hans Alma in het openingsartikel. Hoe lastige perioden een nieuwe kijk op je leven en werk kunnen geven.
#1 juli 2022
P.6
Een nieuwe kijk
Humanitas
biedt steun binnen zes
thema's
Vereniging Humanitas is een landelijke vrijwilligersorganisatie. Onze vrijwilligers helpen mensen om op eigen kracht iets aan hun situatie te veranderen.
eenzaamheid
Eenzaamheid kan iedereen overkomen. Bijvoorbeeld door ziekte of scheiding. We helpen je een sociaal netwerk op te bouwen.
verlies
Het verlies van werk, gezondheid of een dierbare is niet makkelijk. Samen met een vrijwilliger kun je het verlies leren accepteren en je leven opnieuw inrichten.
opvoeden
Opvoeden valt niet altijd mee, maar met een beetje extra aandacht en hulp van een van onze vrijwilligers lukt het vaak toch om je gezin weer zelf goed draaiende te houden.
opgroeien
Een vrijwilliger helpt je bij lastige situaties, bijvoorbeeld op school of met je ouders, en zoekt samen met jou naar een oplossing.
detentie
We helpen je met praktische zaken tijdens en na je gevangenschap, zoals met het contact met je kinderen en het behoud van je sociale netwerk.
thuisadministratie
Tobben met je (financiële) administratie hoeft echt niet, want met de hulp van een goed geschoolde vrijwilliger krijg je daar weer greep op.
Een nieuwe kijk
inhoud
#1 juli 2022
Van vrijwilliger naar deelnemer:
‘Nu had ik zelf hulp nodig’
Als vrijwilliger sta je klaar voor een ander. Maar wat als je zelf wel wat steun kunt gebruiken? Vrijwilligers Nai, Rita en Ada vertellen hoe het is als de rollen omdraaien.
P.22
‘Het klikte meteen’
Isa werd gekoppeld aan jongerenmaatje Danieke. Niet alleen Isa, maar ook Danieke ging anders tegen de dingen aankijken.
P.11
Weer even kind zijn
Ervaringen delen
Deelnemers van rouwwandelingen wisselen ervaringen en tips uit. ‘Als lotgenoten begrijp je elkaar direct’
P.16
Voorwoord René Peeters
Zo kan het ook
Tekenen, een potje voetbal of een spelletje doen. Vrijwilligers van Humanitas zijn er twee keer per week voor de Afghaanse kinderen die na hun vlucht in de noodopvang op vliegveld Twente verblijven.
P.19
en verder
P.10 Humanitas in cijfers P.14 Challenges van de Humanitas Academie
P.30 Kort Nieuws P.32 Verhaal van Harke
Als ik terugdenk aan de afgelopen twee pandemiejaren, dan komt er één gedachte steeds weer naar boven. En dat is dat de verschillen tussen mensen in die tijd een stuk kleiner waren dan daarvoor. Het maakte niet uit wie je was, we moesten allemaal op de rem staan en dingen laten. We zaten met elkaar in hetzelfde pandemieschuitje en dat zorgde voor meer betrokkenheid en compassie. We hielpen de buurman met koken. We maakten een wandeling met elkaar. In plaats van te jagen op geld, status, meer dingen hebben, werden we teruggeworpen op onszelf en onze directe naasten.
Dat had iets moois.
Ik zou willen dat we dat gevoel houden en koesteren. Ik hoop dat we dat gaan doen. Er zijn nieuwe contacten gelegd, en die verdwijnen niet zomaar.
Ook binnen Humanitas vinden coördinatoren elkaar nu makkelijker door het online werken. Vrijwilligers hebben nieuwe manieren ontdekt om er voor hun deelnemers te zijn. Zo kunnen we nog beter doen waar we als Humanitas goed in zijn: mensen ondersteunen om op eigen kracht iets aan hun situatie te veranderen. Laten we onze bescheidenheid achter ons laten en dat veel meer tonen aan de buitenwereld. We mogen trots zijn op wat vrijwilligers en medewerkers van Humanitas betekenen voor de medemens.
René Peeters
Voorzitter Vereniging Humanitas
Hans Alma, hoogleraar geestelijke zorg en religieushumanistische zingeving
Een nieuwe kijk
Het verlies van dierbaren, van gezondheid, van zekerheden: niemand ontkomt eraan. De afgelopen jaren waren helemaal een roerige periode, die waarschijnlijk nog wel even aanhoudt. We vroegen hoogleraar Hans Alma en twee betrokken medewerkers van Humanitas: wat heb je nodig in bewogen tijden en hoe vind je nieuw perspectief, persoonlijk en als organisatie?
TEKST: HILDE DUYX
Als de pandemie en vervolgens ook de oorlog in Oekraïne ons íets hebben doen beseffen, is het dat we maar beperkt controle hebben over het leven. Het vertrouwde doen en laten kan zomaar tot stilstand komen. We moeten dealen met verlies, beperkingen en teleurstellingen, en dienen ons constant aan te passen. Als we terugkijken op moeilijke periodes, geven die ons dan inzichten
om beter te kunnen omgaan met grote veranderingen en verdriet? Verlies, op wat voor manier dan ook, is altijd pijnlijk, stelt Hans Alma, hoogleraar geestelijke zorg en religieus-humanistische zingeving aan de Vrije Universiteit Amsterdam. “Tegelijkertijd maakt gemis een nieuw begin mogelijk. Kijk maar wat er tijdens de eerste lockdown gebeurde: we zagen de vissen zwemmen in het water van Venetië en blauwe luchten zonder vliegtuigstrepen. En door de plotselinge stilte in ons leven was er meer ruimte voor reflectie. Dat gaf hoop.”
Stel je open
Die hoop is, ondanks de toenemende en scherper wordende tegenstellingen in de maatschappij, nog niet weggeëbd bij Hans. “Ik ben niet meteen heel optimistisch over waar we heengaan met de wereld, vooral nu met de oorlog en de groeiende klimaatproblemen, maar ik houd altijd hoop. Ik heb een burn-out meegemaakt, die me uiteindelijk veel heeft gebracht. In die periode heb ik geleerd nog meer mijn hart te volgen en mijn kwetsbaarheid toe te laten. Dat is niet makkelijk, omdat onze maatschappij is gericht op doen en oplossen. We zijn graag druk, druk, druk, want dan hoeven we niet stil te staan bij de dingen die moeilijk zijn in ons leven. Maar juist die kwetsbaarheid is onderdeel van ons mens-zijn.” Alma raadt mensen dan ook aan om juist pas op de plaats te maken en ook moeilijke dingen te doorvoelen.
In stilstand zie je beter wat er speelt, hoe je je voelt
“Dat vergt moed,” zegt ze. “Maar verdriet of lastige periodes maken dingen ook zichtbaar. Dus als je je ervoor openstelt en denkt: oké, dit gebeurt er nu, wat voel ik, wat kan ik ermee, dan gaan er weer deuren voor je open. Je ontdekt wat er echt belangrijk is, wat troost biedt en je inspireert. Voor mij was dat bijvoorbeeld beeldende kunst, veel kleur, rondlopen door musea. Voor andere mensen kan het muziek zijn, de natuur, of een goed boek. Waar liggen de bronnen waar je je aan kunt laven? Onze cultuur heeft zoveel te bieden, ga ernaar op zoek.”
Aandacht
Opkrabbelen uit een lastige tijd hoef je natuurlijk niet alleen te doen. Andere mensen kunnen helpen: door aandacht te geven en de ander in zijn waarde te laten. “Je hoeft niet meteen tips of adviezen te geven om het
Gerda Groen, projectleider
Home-Start
Nancy Dobbe, consulent Humanitas
Zoetermeer en Lansingerland
probleem op te lossen,” zegt Alma. “Je kunt er gewoon zíjn. Het begint bij aandacht en onderzoeken wat de ander nodig heeft, in plaats van doen wat je zelf dénkt dat de ander nodig heeft. Het is een aanpak die niet vanzelf komt, omdat snel en efficiënt handelen vaak de norm is. Aandacht hebben – voor jezelf en voor de ander – moet je trainen.”
Daarom is het zo belangrijk dat mensen elkaar blijven opzoeken, meent Alma. “Mensen, lotgenoten, kunnen steun bij elkaar vinden, ervaringen delen. Dat helpt enorm. Dat zullen de vrijwilligers van Humanitas ook wel herkennen: als je mensen een stem geeft en ze in hun waarde laat, komen ze tot hun recht. Ik vind dan ook dat we veel meer van Humanitas mogen horen in het publieke debat, dat nu nog te veel wordt gedomineerd door mensen die het goed hebben. Het is mooi om bescheiden te zijn, maar laat maar zien wat je doet. We moeten het horen, weten.”
‘We staan er losser in’
Niemand die het liever van de daken schreeuwt dan Gerda Groen. Zij is projectleider bij Home-Start, een
wereldwijd programma voor opvoed- en gezinsondersteuning, waarvan Humanitas in Nederland eigenaar is. “Ik denk soms, wat zou er gebeuren als wij met al onze vrijwilligers een dag gaan staken? Eén dag maar. Het zou ontzettend veel impact hebben. Vrijwilligers doen hun werk gratis, maar het is niet gratis. Ze houden de maatschappij bij elkaar en zorgen ervoor dat mensen mee kunnen blijven doen. Dat is toch de basis van een goede samenleving?”
Juist de afgelopen twee jaar zag Gerda hoe groot de waarde is van onze vrijwilligers. “Ze werken vanuit hun hart. Via de telefoon, WhatsApp en tijdens wandelingen bleven ze in contact met de gezinnen die wij ondersteunen. Dat was niet alleen vervelend, juist niet. We ontdekten nieuwe manieren om ons werk te doen, manieren die echt goed uitpakken. Via videobellen uitten sommige ouders hun gevoelens bijvoorbeeld beter, want door het schermpje ertussen was dat ineens veel makkelijker. Ook vonden sommige gezinnen het fijn om online bij te kletsen, want dan hoefden ze hun huis niet op te ruimen. Er waren minder afspraken en verplichtingen en dus meer rust.”
‘Zoek eens uit wat jou troost en inspiratie geeft’
Met al dat goede wil Gerda graag door. “We weten nu dat je als vrijwilliger niet altijd over de vloer hoeft te komen bij mensen. We luisteren beter naar wat voor onze deelnemers het beste werkt. Misschien is dat een keertje bellen in het weekend. Of alleen een wandeling maken. We staan er losser in dan vroeger.”
Naast de hulp aan individuele deelnemers richt HomeStart zich nu ook weer meer op de ondersteuning van groepen, zoals ouderen of moeders. “Je hebt daar maar een of twee vrijwilligers voor nodig – en dat is een voordeel, want het is altijd een uitdaging om voldoende vrijwilligers te vinden. Daarnaast is het duurzaam. Wij zijn bij Humanitas van de tijdelijke ondersteuning. Daar ben ik ook voor, maar soms is er meer nodig. Dat kun je bieden door mensen aan elkaar te verbinden, zodat ze er langer voor elkaar kunnen zijn.”
Kennisdelen
Er liggen niet alleen kansen voor de ondersteuning van deelnemers, maar ook voor collega’s onderling, zo merkte Nancy Dobbe, consulent Humanitas Zoetermeer en Lansingerland, de laatste tijd. “We hebben elkaar tijdens de lockdowns intensiever online opgezocht en daardoor beter leren kennen.” Vroeger kostte het reistijd om collega’s te ontmoeten. Maar online ben je zo bij elkaar. Ik heb daar echt de waarde van ontdekt. En bij sollicitatiegesprekken merkte ik bijvoorbeeld dat ik anders keek naar de persoon tegenover me. Het was heel to the point en ging nog meer om de inhoud.”
Win-win. Het online bellen houden ze er dus nog wel even in bij de afdeling Zoetermeer en Lansingerland. “Ik organiseer nog steeds online koffiemomenten,” zegt Nancy. “Ook maak ik makkelijker contact met directe collega’s door het hele land. Ik ben erg voor kennisdelen, zodat we niet allemaal in ons eentje het wiel proberen uit te vinden. Natuurlijk vind ik persoonlijk contact nog steeds het fijnst, maar als
beschikbaarheid een issue is, dan weten we dat het online ook werkt. Dat is winst.”
Blijven strijden
Net zoals Hans Alma en haar collega Gerda is Nancy dan ook hoopvol. Uit lastige periodes komen ook goede dingen. “Voor mij heeft de coronacrisis weer eens duidelijk gemaakt wat voor mooi werk wij doen en hoe betrokken we zijn. We laten de bal nooit vallen en doen wat we kunnen. Daar moeten we ook nu voor blijven strijden, bijvoorbeeld door bij gemeenten te blijven aankloppen voor steun en aandacht. Door corona zijn de problemen in onze maatschappij opgelopen: er is grotere armoede, complexere schuldenproblematiek, meer eenzaamheid onder jongeren. We kunnen deze problemen niet alleen oplossen, daar hebben we anderen voor nodig. We moeten de focus leggen op samenwerking. Met elkaar kunnen we het verschil maken.”
Tipsvoor
tijdenmoeilijke
VAN HANS ALMA
Houd altijd hoop
Sta stil bij wat moeilijk en verdrietig is
Het hoeft niet allemaal snel en efficënt
Probeer je open te stellen voor hulp
Zoek naar waar je troost in vindt en van oplaadt
Steun zoeken bij elkaar helpt
Humanitas in cijfers
Eenzaamheid
Thuisadministratie
Verenigings/ samenlevingsopbouw
Opvoeden
Opgroeien
Verlies
Detentie
Vrijwilligersinzetten per thema in 2021
Detentie
Verlies
Verenigings/ samenlevingsopbouw
Opgroeien
Opvoeden
Thuisadministratie
Eenzaamheid
0 2000 4000 6000 8000 10.000
Impact van ons werk
89% van onze vrijwilligers beveelt het vrijwilligerswerk bij Humanitas aan*
89% van onze deelnemers zou Humanitas aanraden aan familie/ vrienden in eenzelfde situatie
*Cijfers uit tevredenheidsonderzoek vrijwilligers 2018
Na het afronden van het contact met de Humanitas vrijwilliger geeft...
83%
van de Thuisadministratiedeelnemers aan hun geld- en regelzaken nu beter op orde te hebben.
74% van de Rouw en Verlies-deelnemers aan zich beter te voelen.
Dit waarderen deelnemers: “Laagdrempelig contact, dat net dat ene zetje in de goede richting kan geven.”
verhalen van humanitas
Danieke en Isa
‘We hadden meteen een klik’
Isa houdt van schrijven, koken en zingen. Contacten leggen is lastig voor haar omdat ze vrijwel blind is en na een verhuizing miste ze vriendinnen in haar nieuwe woonplaats. Ze werd gekoppeld aan jongerenmaatje Danieke. Wat bracht het contact hen beiden?
Deelnemer Isa (11): “Een tijdje terug vond mijn moeder dat ik iemand nodig had om samen mee te kunnen zijn, want ik was best alleen. Ze kwam bij Humanitas terecht en zo kreeg ik Danieke als maatje. Bij het kennismakingsgesprek hadden we meteen een klik, we bleken van dezelfde dingen te houden. Als we afspraken gingen we de ene keer bakken, de andere keer hadden we een meidenmiddag of gingen we koken of zingen. We hebben ook wel eens een spelletje gedaan dat we vieze en lekkere dingen maakten en die gingen proeven. Ook het dagje Utrecht was leuk: eerst winkelen en daarna uit eten. We hebben ook veel gepraat. Soms over leuke dingen, maar ook over serieuze dingen. Dat was heel fijn, want omdat Danieke ver van mijn familie af staat, had ze niet snel een oordeel over de mensen om mij heen.
Talentenjacht
Ik heb als kleuter een tumor tegen mijn oogzenuw gehad. Door de chemotherapie is mijn zicht nog maar twee tot drie procent. Met links zie ik vooral kleur, beweging en nog een beetje vorm. Met rechts zie ik licht, donker en afstanden. Ik kan me redelijk goed redden. Bij sommige dingen heb ik een beetje hulp nodig. Als ik een werkstuk maak en ik wil er een foto in zetten, hoeft iemand alleen de foto in het document te plaatsen en dan kan ik zelf verder.
Ik ben dol op schrijven en ben nu bezig met twee boeken: eentje gaat over hoe je doelen kunt bereiken, het andere over positief nadenken. Maar ze zijn nog lang niet af. En ooit wil ik graag meedoen aan een talentenjacht op de televisie. Ik heb nu zangles en als ik zelf denk dat ik goed kan zingen, wil ik meedoen. In ieder geval ga ik in het Nederlands zingen, want mijn Engelse uitspraak is niet goed. Misschien kies ik voor Vechtersbaas van Lisanne Spaander. Zij heeft ook chemo
gehad en haar lied gaat daarover. Ik wil sowieso met mijn hond optreden en dan Jij bent jij de liefde van Maan voor mijn hond zingen.
Danieke is lief en toont veel begrip. Ze is heel geïnteresseerd als ik iets vertel en vraagt goed en leuk door. Ik heb mezelf beter leren te vermaken en kan nu beter alleen zijn. Ook heb ik vrienden leren maken. Ik heb heel veel steun gehad van Danieke en dat had ik wel nodig.”
Isa:
‘Ik kon mijn verhaal goed kwijt, juist omdat Danieke geen oordeel had’
Danieke en Isa
Danieke:
‘Het bleek een goede match, zo houden we allebei van muziek’
Vrijwilliger Danieke (26): “Vorig jaar kon ik door persoonlijke omstandigheden even niet werken en besloot ik vrijwilligerswerk te gaan doen. Het liefst voor kinderen omdat ik zag dat ook zij zich eenzaam voelden door corona. Ik ben opgeleid als onderwijsassistent en weet wat eenzaamheid met kinderen doet. Daarom reageerde ik op de vacature voor een jongerenmaatje bij Humanitas. Kort na het volgen van de introductiecursus werd ik gekoppeld aan Isa, een sterk en optimistisch meisje dat altijd dicht bij zichzelf blijft. Het bleek een goede match: zo houden we allebei van muziek maken en van bakken en koken. Isa vroeg zich af hoe ze vriendinnen kon maken met haar beperking. En vanwege de scheiding van haar ouders had ze behoefte aan een luisterend oor. In het begin gingen we eerst een half uurtje kletsen. Over de scheiding, maar ook over school. Zo vertelde ze eens dat een vriendin een geheim had dat ze niet aan haar maar wel aan anderen had verteld. Dat deed Isa pijn. Ik luisterde en gaf tips. We gingen ook winkelen, samen iets bakken of muziek maken. Ik merkte dat het zingen voor Isa een uitlaatklep is.
Ze is ook echt goed! Daarnaast hielp ik haar met het zoeken van vriendinnen. We ontdekten een project in de gemeente voor kinderen die nieuwe vriendinnen zoeken. Daar leerde ze een heel leuk meisje kennen en ze zien elkaar nu regelmatig.
Veel geleerd
Ik ben me gaan realiseren hoe visueel onze wereld ingesteld is. Dat maakt winkelen bijvoorbeeld lastig voor Isa. Ik heb haar gestimuleerd op mensen af te stappen. Dat vond ze eng, maar in ons laatste gesprek zei ze: ‘Ik ben veel zelfverzekerder geworden en durf nu in een winkel te vragen: mevrouw, meneer, waar kan ik dit vinden?’.
Door het maatje-zijn heb ik ontdekt dat anderen helpen echt in me zit. En ik heb mezelf beter leren kennen. Van Isa heb ik geleerd om dankbaar te zijn in het leven. Ik realiseer me nu veel meer dat ik gezegend ben met een vangnet van mensen op wie ik kan terugvallen. Onlangs hebben we het contact afgesloten omdat Isa ging verhuizen. Bij het afscheid ze: ‘Wanneer ik met jou afsprak voelde ik me blij en weer even Isa’. Dat vond ik heel mooi, want dat is waar het in het leven om draait.”
Nieuw van de Humanitas Academie
Ga jij de uitdaging aan?
Online kun je de meest uiteenlopende challenges, ofwel uitdagingen, aangaan. De Humanitas Academie biedt ze nu ook aan: Humanitas voor de buur. Vijf dagen achter elkaar krijg je een eenvoudige opdracht, met als doel dat je weet hoe je meer kunt betekenen voor je omgeving.
TEKST: JOSEPHINE KRIKKE
Naar elkaar omkijken is voor Humanitas de basis van haar bestaan. In coronatijd werd nog eens extra duidelijk hoe belangrijk dit is, zag ook Nadia van Emmerik, projectleider van de Humanitas Academie. “Hoe zou het met die mevrouw verderop in de straat gaan in deze tijd? En hoe knoop ik hierover een gesprek met haar aan? Dat soort gedachten spookten door mijn hoofd. Het bracht me op het idee dat we bij Humanitas, met al onze kennis, praktische tips kunnen geven die je helpen om iets te betekenen voor een ander. De buurvrouw, je neef of een vriendin.” Nadia plaatste een oproep onder collega’s en vrijwilligers en vond twaalf mensen die wilden meedenken. “Al gauw werd duidelijk wat we wilden bereiken met de challenges: het besef
vergroten dat door het doen van iets kleins, iets groters tot stand komt.”
De Humanitas Academie is opgericht om vrijwilligers en beroepskrachten bij de vereniging een goede basis te geven en blijvend te inspireren. Zij krijgen introducties en trainingen, onder andere over hoe je vanuit gelijkwaardigheid tijdelijk iets voor iemand kunt betekenen. Ook zijn er sessies waarin ervaringen met andere vrijwilligers uit dezelfde regio worden uitgewisseld.
Iedereen kan meedoen
Nadia: “In de 75 jaar dat Humanitas bestaat, hebben we enorm veel ervaring opgedaan die ook voor anderen bruikbaar kan zijn. Bijvoorbeeld over hoe je omgaat met emoties van anderen, hoe je je eigen grenzen bewaakt of hoe je een gesprek met iemand kunt aangaan die
De cake van Caroline
‘Maak van buren bekenden’ heet de eerste Humanitaschallenge. De 44-jarige Caroline Groenendijk heeft hem al gedaan.
“Wij wonen al zeventien jaar in een leuke buurt in Houten en hebben warm contact met ons rijtje van directe buren. We hebben het hier echt naar onze zin. En toch heeft de challenge mijn buurtgevoel verrijkt. Bij het in kaart brengen van mijn buurt, een van de eerste opdrachten, viel ik voor mezelf door de mand. Ik wist toch niet helemaal wie nou waar woonde. Een van de opdrachten was:
geef eens iets weg. Ik ben met cake langs de deuren gegaan bij mensen die ik nog niet zo goed kende. Ze reageerden blij verrast en soms werd ik zelfs binnengevraagd voor koffie.
Het bracht absoluut meer verbinding teweeg. Ik vond het echt leuk om te merken dat je meer onderdeel van een geheel wordt. Ik ben ook gaan nadenken hoe ik hier een vervolg aan kan geven: ik ga in de buurtapp een oproep doen voor een buurtbarbecue. En ik ga aan anderen vertellen over deze challenge. Want verbonden blijven met elkaar in de buurt is een noodzaak.”
rouwt. Wij willen dit niet voor onszelf houden en daarom hebben we Humanitas voor de buur bedacht. Iedereen kan meedoen, of je nou wel of niet iets met Humanitas te maken hebt.”
Positieve energie
Twee challenges staan online. De eerste gaat over verbinding maken met je buurt, de andere over de kracht van het luisteren. Vanaf september volgen er meer. Wanneer je je inschrijft, krijg je vijf dagen lang een opdracht in je mailbox. Projectleider Nadia: “Ik hoop dat het mensen positieve energie geeft. Iets kunnen betekenen voor een ander geeft altijd een fijn gevoel. Aan deze challenge zul je zien dat het ook klein kan en niet groots en meeslepend hoeft te zijn. En dat je er ook nog eens heel veel zelfkennis mee op doet.”
Doe je mee?
Wil je meedoen aan een challenge? Of ken je anderen voor wie het iets zou kunnen zijn?
Scan de QR-code voor meer informatie:
verlies
Humanitas Rouwwandelingen
‘Al lopend praat je makkelijker’
Eens per maand wandelt dit steeds wisselende groepje door de bossen bij Roosendaal. Allemaal hebben ze kort of iets langer geleden een naaste verloren. Bij elkaar vinden ze een luisterend oor, steun en gezelligheid. “Al wandelend praten werkt zo goed. Je deelt makkelijker gevoelens en ervaringen,” vertelt Ans Donkers. Ze is vrijwillig begeleider van de Rouwwandelingen die Humanitas West-Brabant West organiseert. Zelf verloor ze vijf jaar geleden haar man. “Als lotgenoten begrijp je elkaar direct. We hebben het over gevoelens, maar we wisselen ook praktische tips uit, variërend van financiën tot vakanties, en we kunnen samen lachen.” Ze wandelen het hele jaar door, want het buiten zijn in de natuur, dat doet altijd goed.
Meer weten
Humanitas organiseert op meerdere plekken Rouwwandelingen met deskundige begeleiding. Iedereen kan meedoen en de opzet is vrijblijvend. Daarnaast zijn er in het hele land andere activiteiten rond Verlies. Humanitas.nl/thema/verlies
Achter elke postcode zit een verhaal.
Iedereen krijgt te maken met verlies. De verwerking is voor de een makkelijker dan voor de ander. Vrijwilligers van Humanitas helpen om de nieuwe situatie te accepteren en de draad van het leven weer op te pakken. Humanitas biedt verschillende programma’s aan binnen het thema Verlies, zoals Jongeren in Rouw en Lotgenotengroepen. Ilja, deelnemer: “Ik wist al dat samen een ommetje maken helend kon zijn, maar heb het nu ook echt ervaren. Er ontstond steeds meer ruimte om te lachen.”
Humanitas ontving de afgelopen vijf jaar ruim € 22,5 miljoen van de Postcode Loterij. Humanitas is één van de meer dan 175 organisaties die wij dankzij onze deelnemers kunnen ondersteunen. Sinds de oprichting van de Postcode Loterij in 1989 hebben we al ruim € 7,3 miljard aan goede doelen kunnen schenken. Samen voor een betere wereld: postcodeloterij.nl
U een kans, zij een kans.
opgroeien
Weer even kind zijn
Knutselen, een spelletje doen of voetballen. De kinderen van Afghaanse vluchtelingen die tijdelijk in de noodopvang op vliegveld Twente verblijven, kunnen twee keer per week terecht bij de naschoolse activiteit van Humanitas Twente.
TEKST: ELLEN WEBER
“H
ey, wil je met mij spelen?” Elena Oran steekt haar hand uit naar een Afghaans jochie dat sinds een paar maanden in Nederland is. In de ene hand houdt ze stiften omhoog, in de andere hand een puzzel. “Wil je tekenen of liever puzzelen?” Samen leggen ze de eerste puzzelstukken, totdat de kleuter lekker bezig is en ze haar aandacht op een verlegen meisje kan richten. Binnen een mum van tijd zijn alle kinderen opgegaan in hun spel of knutselwerk. Buiten stijgt gejoel op bij een potje voetbal.
Afgelopen januari 2022 krijgt de gemeente Enschede van het Rijk de opdracht om noodopvang te realiseren voor 500 vluchtelingen, onder wie veel Afghanen die hun land halsoverkop hebben moeten verlaten. In de hangars op vliegveld Twente worden met schotten wooneenheden ingericht. Sommige Afghaanse gezinnen hebben al in andere noodopvanglocaties gewoond voordat ze hier aankomen met één boodschappentas per persoon – want dat is alles wat ze mogen meenemen aan persoonlijke bezittingen.
Handen en voeten
Elena, tweedejaars student social work aan Saxion Hogeschool, liep al stage bij Humanitas. Toen er vrijwilligers werden gezocht om kinderen van vluchtelingen een leuke middag te bieden, meldde ze zich aan. Elena: “Deze kinderen hebben al hun vriendjes en vriendinnetjes achtergelaten en moeten nu aarden in een onbekend land waar ze de taal niet spreken. Dat is toch niet te doen?”
spreken. Dat is toch niet te doen?”
De gemeente vraagt of Humanitas Twente kinderactiviteiten kan organiseren. “Voor ons een nieuwe opdracht, die op het eerste oog simpel leek,” zegt projectleider Miriam Jansen. Miriam en haar collega Simone Roetenberg kopen spellen, tekenspullen en knutselmateriaal. En voor buiten een voetbal, stoepkrijt en badminton. Klaar voor de start, rijden ze de eerste ochtend naar de noodopvang. Kinderen zien ze er niet. Tussen de hangars staat een grote tent met een zithoek. Daar treffen ze alleen mannen, en die snappen niet goed wat de bedoeling is. Wat blijkt? De kinderen gaan nog niet naar school, waardoor ze tot ’s avonds laat op zijn. Miriam: “Hun dagritme sloot in het begin niet aan op onze plannen. Wij wilden ’s ochtends om 10.00 uur starten, maar dan waren ze nog niet wakker.” De moeders zitten vaak met de kinderen op hun gezinskamer, dus die zijn ook uit het zicht.
Miriam komt erachter dat een van de Afghanen al wat langer in Nederland verblijft en een aardig woordje Nederlands spreekt. Hij wil wel in de appgroep zetten dat alle kinderen welkom zijn. Ook helpt hij met vertalen, zodat ze briefjes met informatie kunnen ophangen in verschillende talen. De lange tafel met spelletjes en knutselspullen begint dan langzaam vol te stromen.
Buitenspelen is nog wel lastig. Miriam: “Heel simpel, de Nederlandse winter is hartstikke koud voor Afghaanse kinderen.” Op een gegeven moment mogen de kinderen naar school. In de vertrekhal van het vliegveld zijn klaslokalen gemaakt waar ze les krijgen. Miriam lijkt het handig om de kinderen nu meteen na schooltijd op te gaan vangen, zodat ze ze niet meer hoeven te zoeken. Miriam: “Na schooltijd staan de vaders hen keurig op te wachten. Maar zodra de kinderen ons zien, willen ze vaak liever eerst spelen.”
Behalve met speelmaterialen maken de vrijwilligers het gezellig met ranja en koekjes. “We merken dat ze overweldigd zijn door al het speelgoed en lekkers. Deze kinderen hebben al hun speelgoed moeten achterlaten, en hebben meer dan andere kinderen de neiging om een hele hand koek te nemen,” vertelt Miriam. Het wordt een periode van steeds de balans zoeken in onbekommerd kunnen spelen en regels stellen over speelgoed en snoepen. En dat met handen en voeten. “Dat is soms een hele worsteling.”
Boks, knuffel of high five Ook Anita meldt zich aan als vrijwilliger. Met haar achtergrond als pedagogisch sociaal werker komt ze als geroepen. Het is fijn haar kennis van allerlei lastige situaties in te kunnen zetten in de vrijwilligersgroep. En om nog wat meer handvatten te hebben, volgen de vrijwilligers een training die Unicef verzorgt.
Student en vrijwilliger Elena: “Elk kind heeft bagage. We leren dat het niet onze taak is om het verleden op te rakelen. Wel kunnen we een veilige plek bieden waar ze even kind kunnen zijn.” Ook krijgen ze de tip om gebruik te maken van een poster waarop kinderen kunnen aanwijzen hoe ze begroet willen worden: met een boks, knuffel of high five. Elena merkt dat het Nederlands van de kinderen elke week vooruit gaat. “Ze willen zo graag communiceren.”
Zinvol
Deze zomer wordt de noodopvang op vliegveld Twente opgeheven en stopt de activiteit. De eerste families zijn al naar hun nieuwe plek vertrokken. De vrijwilligers kregen een dikke knuffel van de kinderen. “Dat geeft voor mij aan dat we door te spelen en liefde en aandacht te geven echt iets kunnen betekenen. Dat maakt het dankbaar werk,” zegt Anita. Ze geeft aan wel moeite te hebben met hoe het eraan toegaat in de
Nederlandse noodopvang: “Kinderen in de noodopvang kunnen niet alleen maar kind zijn, ze zijn zwaar belast. Ze krijgen gelukkig onderwijs en leren Nederlands, in tegenstelling tot hun ouders die doelloos wachten, en moeten straks fungeren als vertaler. En als je bijvoorbeeld merkt dat ze door hun vluchtgeschiedenis ander gedrag vertonen of kampen met hechtingstrauma’s, kunnen we ze niet doorverwijzen. Eigenlijk zou je ook specialisten bij dit soort activiteiten moeten betrekken.”
Miriam is er, ondanks organisatorische en taalproblemen bij de opstart, van overtuigd dat het ongelofelijk zinvol is om activiteiten voor kinderen in de noodopvang op te zetten. “De gezinnen kunnen alleen maar wachten, het is een vrij uitzichtloze situatie. Het is mooi om iets te kunnen doen waar kinderen energie van krijgen, zodat ze even hun gedachten kunnen verzetten en misschien een beetje verder komen.”
Rita is een van de vrijwilligers die in deze reportage aan het woord komt. Toen ze zelf hulp nodig had, werd ze gekoppeld aan Lucille. Fotograaf Anneke Hymmen volgde hen tijdens een middagje Artis.
Van vrijwilliger naar deelnemer
‘Nu heb ik zelf hulp leren vragen’
Als vrijwilliger sta je klaar voor een ander. Maar wat als je zelf wel wat steun kunt gebruiken? Vrijwilligers Nai, Rita en Ada vertellen hoe ze zelf ook deelnemer werden.
TEKST: SASKIA BOSCH BEELD: ANNEKE HYMMEN
Zes jaar geleden kreeg Nai (47) een psychose. Toen het weer beter met haar ging, besloot ze aan de slag te gaan als vrijwilliger. Eerst als maatje voor mensen met psychische problemen, daarna als taalmaatje. “Het is alsof ik een baan heb, maar dan binnen mijn eigen beperkingen. Door het vrijwilligerswerk sta ik weer in de maatschappij en leer ik van alles. Juist omdat ik geen betaald werk heb is dat heel belangrijk voor mij.”
Toen haar moeder een half jaar geleden overleed, voelde Nai dat ze zelf ook wel wat hulp kon gebruiken. “Een paar vriendinnen waren geëmigreerd naar Amerika en mijn andere vrienden wonen niet in de buurt, zodat ik ze maar af en toe zie. Dat bleek niet genoeg, ik begon me eenzaam te voelen. Ik dacht: dit is niet goed, ik moet er iets aan doen. Door mijn vrijwilligerswerk wist ik dat Humanitas hulp biedt op het gebied van eenzaamheid. Dus heb ik contact opgenomen met de coördinator en inmiddels hebben ze vrijwilliger Arantxa voor me gevonden. Een heel leuke vrouw. In het weekend doen we nu samen iets gezelligs zoals koffiedrinken of naar het museum. We kletsen ook veel, over het dagelijks leven, wat we hebben gedaan, familie. Het contact met Arantxa maakt een groot verschil in mijn leven, anders zou het heel stil zijn. Het is elke keer heel leuk wanneer we wat gaan doen en het voelt prima.”
Nai is niet de enige vrijwilliger die de overstap naar deelnemer heeft gemaakt. Een ingrijpende levensgebeurtenis zoals ziekte, een scheiding of het verlies van een dierbare kan ertoe leiden dat een vrijwilliger het gevoel krijgt ook zelf wat hulp te kunnen gebruiken. “We zien bijvoorbeeld dat vrijwilligers na een overlijden, vaak van iemand voor wie ze intensief hebben gezorgd, in een groot gat vallen,” legt Esmeralda Smet uit.
Ze is coördinator van het project Tandem in Amsterdam. “Ook zie ik op dit moment dat mensen, vooral met een kwetsbare gezondheid, tijdens corona vaak weinig anderen hebben gezien. Soms heeft hun arts ook gezegd: ‘Doe maar voorzichtig’. Daardoor zijn ze in een isolement geraakt. Ze vinden het vaak lastig om weer op te starten en hebben daar echt wat hulp bij nodig. Die krijgen ze bij Tandem.”
Sowieso is de scheidslijn tussen vrijwilliger en deelnemer vaak niet zo hard als je zou denken, weet Esmeralda. Veel vrijwilligers vinden het bijvoorbeeld fijn dat ze door hun vrijwilligerswerk nieuwe contacten opdoen. “En het werk zorgt ook voor een beetje structuur en routine, dat zoeken mensen ook vaak. Gewoon een puntje in de week dat een baken wordt.”
Leuke dingen ondernemen
Esmeralda Smet, coördinator Tandem Amsterdam
Voor Ada (77) was het overlijden van haar man aanleiding om zich aan te melden bij de Interessebank van de afdeling Hoeksche Waard. “Ik ben na mijn pensionering aan de slag gegaan als vrijwilliger bij Vriendschappelijk Huisbezoek en nog steeds bezoek ik een deelnemer. Daarnaast ben ik vijf jaar coördinator geweest van het project, maar nadat mijn man ziek was geworden, was het te veel en ben ik daarmee gestopt. Toen mijn man een jaar geleden overleed, vond ik het tijd om mijn sociale contacten weer op te pakken en heb ik me aangemeld bij de Interessebank. Nu ga ik regelmatig naar de
Rita:
‘Gezelligpoffertjes eten, gelukkig kan dat weer’
lunch- en koffiebijeenkomsten. Ik vind het een goede manier om met nieuwe mensen in contact te komen.”
Bij Rita (92) waren het haar kinderen die haar stimuleerden om zich aan te melden als deelnemer. “Ik heb altijd veel vrijwilligerswerk gedaan. Bijvoorbeeld met een busje gereden, kleding gemaakt uit de tijd van Mozart voor een marionettentheater en deelnemers thuis bezocht als vrijwilliger van Humanitas. Maar op een gegeven moment deed ik niks meer. Toen zeiden mijn dochters: ‘Nu ben jij wel eens aan de beurt voor iemand die met je op stap gaat’. Want ze zijn bang dat ik vastroest. Dus ik moest maar gauw weer wat gaan doen, haha! Mijn kleindochter is gaan bellen en een maand geleden heb ik vrijwilliger Lucille ontmoet. We hebben leuk zitten praten en lachen. Ze is ontzettend aardig en we hebben besproken waar ik zin in heb. Ik heb een Hortus-kaart, een Artis-kaart, kortom allerlei soorten kaarten, dus ik kan overal heen. Wel op mijn scootmobiel, want ik kan niet meer hele stukken lopen. Waar ik ook zin in had: lekker poffertjes eten. Dat kan weer hè?”
Drempel over
De stap van vrijwilliger naar deelnemer is niet voor iedereen even makkelijk. Van hulpbieder word je hulpvrager en daarvoor moet je toch wel even over een mentale drempel heen. Ook Rita moest wennen aan het idee: “Ik vond het eerst wel raar dat ik niet naar iemand toe ging
als vrijwilliger maar dat iemand míj kwam opzoeken als deelnemer. Ook omdat ik denk dat er zoveel andere mensen zijn die het veel meer nodig hebben. Maar nu ben ik er toch wel blij mee dat iemand eens bij mij komt. Het is fijn dat als je zin hebt om ergens heen te gaan, je dat samen met iemand kunt doen.”
De stap om hulp te vragen wordt overigens wel makkelijker als je Humanitas en de mensen bij Humanitas al kent. Zo voelde Ada geen aarzeling om zich aan te melden als deelnemer, juist omdat ze de vereniging en het project Interessebank al kende. En Nai zegt: “Ik vond het niet moeilijk om als deelnemer bij Humanitas aan te kloppen. Want ik wist: dit is mijn weg, hier sta ik nu in mijn leven. En ik kende de mensen al, dus het was eenvoudig om die stap te zetten. Ik had hoop dat het goed zou komen en het is ook helemaal goed gekomen.”
Nai zou andere vrijwilligers die zich willen aanmelden als deelnemer dan ook van harte
aanraden om dat gewoon te doen. “Tegen mensen die twijfelen wil ik zeggen: grijp je kans. Er zitten bij Humanitas heel goede mensen die je prima kunnen helpen. En er is niks mis mee om hulp te vragen. Het is echt fantastisch, ik ben er hartstikke blij mee.”
‘Gun het jezelf!’
Coördinator Esmeralda Smet ziet het vragen om hulp juist als een teken van kracht. “Het is alleen maar goed dat je het niet zo ver laat komen dat je uit de put moet kruipen. En dat je op een prettige en veilige manier het een in het ander kunt laten overlopen. Je hoeft er niet heel erg aan toe te zijn om die stap te zetten. Je bent niet mislukt en kansloos als je om hulp vraagt. Het is juist heel krachtig als je op die manier goed voor jezelf zorgt. Iedereen heeft recht op een beetje geluk en vriendschap in welke vorm dan ook. Gun jezelf dat het goed en naar je zin is.”
detentie
Op bezoek bij pappa in de gevangenis
In de penitentiaire inrichting Vught loopt een bijzonder project waar Humanitas bij betrokken is. Gedetineerde vaders kunnen daar hun kinderen op de afdeling ontvangen in een huiselijke sfeer. Samen spelen, knuffelen of taart eten; het kan allemaal tijdens het Bezoek aan Pappa.
TEKST: SASKIA BOSCH
“De dag dat mijn oudste dochter bij pappa op de afdeling mocht komen was de mooiste dag van haar leven.” Rosita heeft een dochter van anderhalf jaar en is zwanger van haar jongste dochter wanneer haar man naar de gevangenis moet. Er breekt een zware tijd aan voor haar en haar kinderen. “Ik had het moeilijk omdat ik er opeens alleen voorstond. En de oudste miste haar vader.”
De kinderen konden hem wel opzoeken in de gevangenis, maar die ontmoetingen vonden plaats in een gymzaal en Rosita mocht er niet bij aanwezig zijn. “Daardoor waren we nooit met het hele gezin samen.”
Taart en cupcakes
Het Bezoek aan Pappa waarbij alle gezinsleden even samen kunnen komen, kwam daarom voor Rosita als geroepen. Het idee voor dit bijzondere project ontstond bij de vaders zelf, legt penitentiair inrichtingswerker Jan uit. “Ik draai nu zeven jaar de afdeling Zelfredzaamheid binnen de PI Vught. Het is een afdeling met een huiselijke sfeer voor mannen die bijna vrijkomen en die heel gemotiveerd zijn om aan hun herstel te werken.
’s Ochtends gaan ze naar hun werk en om half twaalf komen ze terug voor lunch. Daarna werken ze ook ’s middags weer.
De personen op de foto’s komen niet voor in het verhaal.
Zo komen ze in een normaal dag- en nachtritme. Om half negen is het heel stil want iedereen heeft zijn rust nodig.
Ook doen ze alle huishoudelijke taken: schoonmaken, koken, eten inkopen, de tuin onderhouden.”
Jan: “Op een gegeven moment ontstond vanuit de mannen de vraag of ze hun vrouw en kinderen naar de afdeling mochten laten komen. De directie was meteen enthousiast, dus toen ben ik samen met Valerie Spijkers van Humanitas aan de slag gegaan om dit mogelijk te maken.”
Het eerste wat Valerie deed was met alle gedetineerden op de afdeling aan tafel zitten, vaders en niet-vaders. “Ook de mannen die geen kinderen hebben vonden het meteen een goed idee. Ze boden aan dat als het voor de kinderen spannend was dat er ook niet-vaders rondliepen, ze bereid zouden zijn zich tijdens het bezoek vrijwillig te laten opsluiten. En er werden plannen gemaakt om de afdeling leuk aan te kleden en taart of cupcakes voor de kinderen te bakken.”
Ook voor de samenleving
Het Bezoek aan Pappa is er in eerste
instantie voor de kinderen. Maar ook voor de rest van de samenleving is het belangrijk dat een gedetineerde vader al binnen de gevangenis aan zijn herstel werkt en contact houdt met zijn netwerk, vindt Valerie. “Want op het moment dat hij vrijkomt en geen netwerk heeft, is de kans op recidive groot. Daarnaast: een ex-gedetineerde kan ook jouw of mijn buurman worden. En jij vindt het toch ook leuk dat als er een ex-gedetineerde naast jou komt wonen hij zich een beetje normaal gedraagt?”
Inmiddels zijn er twee bezoekmomenten geweest en staat de derde op stapel. Tijdens het bezoek kunnen ouders en kinderen vrij over de afdeling rondlopen, even op de cel van de vader gaan zitten, bijpraten, knuffelen of spelen in de tuin. Toch is het eerste bezoek voor veel kinderen spannend. Jan: “Je ziet ze met gespannen gezichtjes binnenkomen.
‘Eindelijk kunnen we weer samenkomen als gezin, in een huiselijke sfeer’
Maar eenmaal op de afdeling valt de spanning van ze af. En ze gaan met blije gezichtjes weer weg. Weken later hebben ze het er nog over dat ze bij hun vader op bezoek zijn geweest.”
Bed, huisdier en fles cola
Volgens Valerie is het vooral belangrijk dat de kinderen kunnen zien hoe hun vader leeft. “De kinderen willen graag weten hoe een cel eruitziet en waar hun vader slaapt en eet. En of het er net is als in de film. Want het beeld dat kinderen hebben van een gevangenis wordt veelal bepaalt door wat ze in films of televisieseries zien.”
Veel kinderen denken bij een gevangenis aan een koude, kille cel met tralies en een betonnen bankje. Tijdens de bezoekdag kunnen ze zien dat vader een gewoon bed heeft en een televisie. En soms zelfs een kooi met een vogeltje of een vissenkom.
Valerie: “Bij het eerste bezoek riep een kind bijvoorbeeld enthousiast dat vader een raam had en er cola op zijn kamer stond. De werkelijkheid bleek helemaal niet zo eng als ze gedacht hadden.”
Ook de dochters van Rosita waren opgelucht toen ze zagen waar hun vader verbleef. “Ze konden zien dat het niet was als op televisie met tralies en gemene mannen. Dat hij foto's van ons in zijn cel heeft hangen en ons dus elke dag ziet. Vooral voor de oudste was het prettig om te weten hoe hij leeft. Dat geeft haar rust.”
Hele gezin bij elkaar
Wat het bezoek ook bijzonder maakte voor Rosita’s oudste dochter, was dat ook haar moeder erbij kon zijn. Omdat ze nu eens met het hele gezin bij elkaar waren, maar ook omdat ze zich altijd zorgen maakt dat haar ouders uit elkaar zijn.
“Toen ze zag dat hij mij knuffelde riep ze: ‘Oh, jullie zijn nog verliefd!’ Waarop ik tegen haar zei: ‘Ja, schatje ik heb je toch verteld dat pappa en mamma niet uit elkaar zijn?’ Om dat ook te zien was belangrijk voor haar. Het was gewoon een geweldig mooie dag. Voor mij, voor haar en voor hem. Voor het hele gezin.”
Pianolessen in de gevangenis
Tot de coronapandemie leefde pianist Fulco Oyevaar van zijn optredens. Toen die wegvielen ging hij aan de slag in allerlei andere banen. “Toen ik in een tuin werkte, ontmoette ik een vrouw die een baan had in een gevangenis. Ik vertelde haar dat ik altijd al eens les had willen geven aan gedetineerden, omdat ik iets wil terugdoen voor de maatschappij.”
Via de vrouw kwam Fulco in contact met Humanitas. “We deden al meer creatieve projecten met de PI Lelystad,” zegt Humanitascoördinator Marjolein Oosterloo. “En ook over de pianolessen waren ze enthousiast.” Fulco geeft inmiddels elke maandag een paar uur les aan tien leerlingen. De lessen vinden plaats in de bibliotheek, waar een piano staat. Fulco: “We zijn begonnen met de basis: vingeroefeningen. Ook leg ik uit hoe een toetsenbord in elkaar zit en we oefenen de akkoorden die belangrijk zijn voor veel liedjes. Daarnaast leren ze improviseren, zodat ze in de toekomst eigen liedjes kunnen maken. De eerste keer vond ik het
spannend wie er zouden komen. Het bleken allemaal oké-types waar je ook mee kunt lachen. Veel van hen zijn flink gespierd. Eén man kreeg bij de eerste les kramp in zijn hand.” Lachend: “Toen zei ik: ‘Vind je het gek als je net twee uur hebt zitten fitnessen?’ Inmiddels merk ik dat de mannen de lessen erg leuk vinden. Ze leren iets nieuws en het is ook gewoon even afleiding. En muziek kan een goede uitlaatklep voor emoties zijn en helpen bij het verwerken van hun opsluiting. Ik hoop dat het hun gevangenschap dragelijker en humaner maakt en het feit dat ze zich kunnen ontwikkelen de samenleving uiteindelijk ten goede komt.
‘Muziek is een goede uitlaatklep en afleiding’
Op mijn beurt haal ik er voldoening uit om te zien dat ze plezier hebben en vooruitgang boeken. Het lijkt me zo grappig dat iemand vrijkomt en dan opeens piano kan spelen voor familie en vrienden. Ik hoop dan ook dat dit initiatief een vervolg krijgt en dat er een oefenruimte komt. Dat meer mensen op deze manier iets positiefs meenemen uit hun tijd in de gevangenis.”
‘Ik ben ook op vakantie geweest’
50.256 CIJFER
mensen kregen in 2021 hulp van een vrijwilliger van Humanitas. Je leest er meer over in het Humanitas jaarverslag 2021. humanitas.nl/ over-ons/jaarverslag
Deze zomer vertrekken er weer honderden blije kinderen naar de mooiste plekken in Nederland om daar onbezorgd vakantie te kunnen vieren. In het noorden van het land beleven 350 kinderen een onvergetelijke week op tien verschillende locaties. Nieuw is de vakantieopvang die Humanitas hier biedt aan kinderen die wat extra’s nodig hebben, bijvoorbeeld omdat ze adhd hebben. Ook in Noord-Holland, Flevoland en Zeeland hebben kinderen de tijd van hun leven – op kamp of bij een gastgezin.
Toen de eerste gevluchte Oekraïners in februari Nederland aankwamen, schakelden gemeenten al snel maatschappelijke organisaties in om te helpen bij de eerste opvang. In Beilen heeft Humanitas Midden-Drenthe de coördinatie van de inzet van vrijwilligers op zich genomen. “We hebben korte lijnen met welzijnsorganisaties, serviceclubs, kerken en andere organisaties met een actieve achterban,” vertelt voorzitter Arie de Bruijn.
“De hulpvragen van Oekraïners die bij de gemeente binnenkomen, spelen wij door naar vrijwilligers die deze kunnen oppakken. Zoals hulp bij huisartsenbezoek, het vinden van een school voor de kinderen en vervoer. Ook op de opvanglocaties is alle hulp welkom.” Veel andere Humanitas-afdelingen stellen hun bestaande activiteitenaanbod open voor Oekraïners. Denk aan Maatjescontact, Steun bij Verlies en hulp bij inburgering.
Armoede krijg je gratis
Jarenlang leidt Stella de Swart een voorspoedig leven. Door een samenloop van omstandigheden komt ze echter in grote financiële problemen. In haar boek Armoede krijg je gratis vertelt ze welke strijd ze heeft moeten leveren om uit de schulden te komen en hoe het is om arm te zijn in een rijk land. In mei gaf ze hierover een inspiratiesessie waarin Humanitas-vrijwilligers met haar in gesprek gingen. Op de website van Humanitas is deze sessie terug te kijken. stella-de-swart.nl
Luistertip
Podcasts (reportages en verhalen om te beluisteren wanneer je maar wilt) zijn populair. Toch is nog geen 20% van de luisteraars 50+. Daarom is er nu de Luistermap: een platform met podcasts over onderwerpen die ertoe doen als je ouder wordt. Er zijn uiteenlopende thema’s: van geschiedenis en misdaad tot liefde en intimiteit. Je luistert gratis. Overluistermap.nl
Hoop en
Op uitnodiging van Scapino Ballet Rotterdam konden de vrijwilligers en medewerkers van Humanitas district Zuidwest gratis naar The Square 2 Een dansvoorstelling over hoop en veerkracht, waarin de dansers zich ontworstelen aan de duisternis. Dit thema is Humanitas-vrijwilligers natuurlijk niet vreemd. Scapino, dank voor dit sympathieke gebaar!
Vaders met elkaar in gesprek
veerkracht In Maastricht kwam dit voorjaar voor het eerst een lotgenotengroep bijeen van vaders die tijdens of na hun scheiding weinig of helemaal geen contact met hun kinderen hebben. Ze deelden hun ervaringen en gaven elkaar tips. De gesprekken waren zo waardevol dat de lotgenotengroep, een initiatief van Humanitas MaastrichtHeuvelland en Trajekt, een vervolg krijgt.
Museum van de Geest
Het Museum van de Geest won de prijs voor Europees Museum van het jaar, onder ander omdat het ‘anders zijn omarmt’. Wie het museum wil bezoeken, kan kiezen. In het Dolhuys in Haarlem zie je kunstwerken die je aan het denken zetten over stigma’s en het belang van mentale gezondheid. Wat is normaal en wat is raar? In de Hermitage in Amsterdam is ‘outsider art’ te zien. museumvandegeest.nl
Verhaal van Harke
“Ik ben ondernemer geweest, ik had een groothandel in import/export van houten speelgoed. En ik heb altijd gezegd: als ik stop met werken, wil ik iets gaan doen waar ik een ander mee kan helpen. Ik ben opgevoed met het idee: je mag ook wel wat terug doen voor een ander en voor de samenleving. Humanitas sprak mij altijd aan, want wie je ook bent, ze helpen je. De eerste keer ben ik naar de algemene informatieronde gegaan. Meteen werd ik gevraagd om coördinator te worden en dat ben ik dan ook vanaf het begin. Ik doe de intakes van de deelnemers en daar zoek ik dan een maatje bij. Later ben ik binnen het Maatjesproject verdergegaan als coördinator van Maatjes (ex-) gedetineerden. Ik wilde wel wat meer doen en omdat ik als ondernemer veel met administratie heb gedaan ben ik ook coördinator geworden bij Thuisadministratie. Ik heb gemerkt dat ik mensen al vrij snel de goede kant op kan helpen. Het geeft veel voldoening als je mensen die heel erg in de problemen zitten, rust en duidelijkheid kunt geven. Als je je inkomen niet goed besteedt, kom je in de problemen en dat heeft invloed op hoe je je voelt. Als je er op tijd bij bent, kun je een heleboel leed voorkomen. Je maakt ook bijzondere dingen mee in dit werk. Als je bijvoorbeeld iemand uit Soedan een bankpasje geeft en er vandaag geld op stort, dat haalt hij het geld meteen van de bank. Dat kun je pas begrijpen, als je weet dat in Soedan de banken corrupt zijn en je nooit weet of je geld de volgende dag er nog is. Het vele werk dat Humanitas doet, daar zal ook in de toekomst behoefte aan blijven bestaan. Ik hoop er deel van uit te maken zolang ik er ook zelf voldoening in vind. Al met al is Humanitas ook een hobby geworden, en eigenlijk is het dus heel vanzelfsprekend!”
BEELD: JEANNETTE ENSING
‘Humanitas is ook een hobby geworden’
verhalen van humanitas
Harke
Eén ding wist Harke (62) altijd zeker: wanneer hij zou stoppen met werken wilde hij iets gaan doen om anderen te helpen. Zo werd hij vrijwillig coördinator bij Humanitas. Zijn verhaal lees je op pagina 31.
