“IK ZIE HUMANITAS ALS EEN SOORT BATMAN. EEN SUPERHELD IN DE SCHADUW”
Regisseur Safi Graauw over hoe hij Humanitas zou neerzetten.
“DIT ZIJN DE ENIGE MOMENTEN DAT IK AAN NIETS ANDERS DENK”
Jonge mantelzorger Amy over de uitjes met Humanitas.
“WE DURVEN ONS NIET ZO SNEL MEER KWETSBAAR OP TE STELLEN”
Universitair docent Femmianne Bredewold over om hulp vragen in de huidige tijdsgeest.
Meer dan een miljoen Nederlanders voelen zich eenzaam. Niet alleen ouderen, maar ook jongeren, mensen die een partner hebben verloren, laag opgeleiden en niet-westerse allochtonen kampen met dit probleem. Onze Humanitasvrijwilligers zijn er voor deze mensen. Ze helpen bij het leggen van contact en het onderhouden daarvan, zodat mensen er niet (meer) alleen voor staan.
Humanitas ontving sinds 2008 een bijdrage van € 58,4 miljoen. Deelnemers van de Postcode Loterij: bedankt! Dankzij u kunnen wij Humanitas en meer dan 100 andere organisaties financieel ondersteunen. En dankzij u heeft de Postcode Loterij sinds 1989 al ruim € 5,8 miljard aan goede doelen geschonken. Samen voor een betere wereld: postcodeloterij.nl
VOORWOORD
4
INSPIRATIE
“Hoe verschillend we ook zijn, toch kunnen we samenleven.” Een interview met cultureel antropoloog Jitske Kramer over inclusie.
8
HUMANITAS ACTIVITEIT
Bij het spreekuur van Thuisadministratie in het wijkcentrum kunnen Tilburgers terecht met hun financiële vragen. Door de hulp van de vrijwilligers valt er vaak een last van ze af.
12
BESLISBOOM
16 IN PERSPECTIEF
Vrijwilligerswerk is niet meer hetzelfde als pakweg veertig jaar geleden. Dat stelt ons voor veel uitdagingen. Welke richting moet Humanitas nu op?
We gingen mee met een uitje van jonge mantelzorgers in Groningen. “Als we bowlen, bowlen we. Dan denken we aan niets anders!”
Drie samenwerkingspartners vertellen over waarom zij kiezen om zich te verbinden aan Humanitas.
30
Bijzondere, grappige en ontroerende ontmoetingen: onze vrijwilligers vertellen over wat zij zoal meemaken.
32
”Door Edit beweeg ik meer en speel ik meer buiten. En sowieso heb ik meer energie.” Gezonde Maatjesdeelnemer Denice over vrijwilliger Edit.
In een nieuwe serie Humanitasvideo’s laten vrijwilligers en deelnemers zien wat hun contact betekent in verschillende levensfasen.
Wim en Geeske namen de tijd om te zoeken naar het vrijwilligerswerk dat het beste bij hen paste en dat het meeste opleverde voor anderen.
Humanitas komt sinds 1945 op voor een samenleving waarin plaats is voor iedereen. Al 75 jaar doen we dat met een duidelijke aanpak. 44
De Humanitasprogramma’s in het kort.
HILDE DUYX, SCHRIJVER IN PERSPECTIEF (P. 16)
“Wanneer Anes Rustempasic mensen vertelt dat hij bij Humanitas werkt, krijgt hij nog veel te vaak te horen: Humanitas, wat doen die eigenlijk? Doodzonde vindt hij dat en daar ben ik het helemaal mee eens.
Daarom vond ik het extra leuk om in dit nummer aandacht te besteden aan waar Humanitas nu staat en vooral ook, hoe het beter kan. Samen met de geïnterviewden dromen van een toekomst waarin we het niet meer over vrijwilligers en deelnemers hebben, maar gewoon over mensen die er graag voor elkaar willen zijn – en dat dan ook uitdragen. Of, zoals Anes besluit in het artikel: ‘we horen allemaal bij elkaar. Nu zijn we als individuen vaak trots op wat we doen. Laten we samen trots zijn.’”
MARIEKE KIJK IN DE VEGTE, FOTOGRAAF REPORTAGE JONGE
MANTELZORGERS (P. 22)
“Het voelde aardig surrealistisch om op een mooie zonnige middag af te dalen naar een schaars verlichte bowlingbaan. De afwezigheid van daglicht laat je de tijd even helemaal vergeten. En ik denk dat ook de jonge mantelzorgers, die hun uitje hier vierden, het gevoel hadden alsof de tijd even stilstond. Ik vond het super om te zien hoe er fanatiek werd gespeeld, gelachen en gestoeid. Even leek er niets anders te bestaan dan het bowlen met elkaar in het gekleurde licht.”
CATHARINA GERRITSEN, FOTOGRAAF THUISADMINISTRATIE IN HET WIJKCENTRUM (P. 8)
“Ik mocht een middag meekijken bij Thuisadministratie in het wijkcentrum in Tilburg. Het was van tevoren niet duidelijk hoeveel mensen er zouden komen, maar het werd al snel druk! Sommige mensen waren binnen tien minuten geholpen door de vrijwilligers, anderen hadden langer hulp nodig. Ik vond het knap hoe de vrijwilligers zich door een enorme stapel brieven heen wisten te werken. En dapper van de bezoekers om zich zo open te stellen op een toch wel persoonlijk onderwerp. Het was ook mooi om te zien dat er vriendschappelijke banden waren opgebouwd tussen vrijwilligers en bezoekers. Een schouderklopje, een grapje, het maakt de financiële administratie net wat luchtiger. Fijn dat het op zo’n manier kan.”
MARJOLEIN VAN ROTTERDAM, SCHRIJVER REPORTAGE JONGE MANTELZORGERS (P. 22)
“Een van de geïnterviewden zei het zelf: als kind of jongvolwassene realiseer je je helemaal niet dat je zorgt. Je vindt het normaal. ‘Normaal’ is in veel gevallen een paar uur per dag zorgen voor een ouder, grootouder, broer of zus. Kinderen zijn ze nog, maar ze doen het alsof het niks is en ze zijn er ook nog positief over. Het Groningse project Jonge Mantelzorgers haalt ze eens in de twee maanden even uit hun zorgstand. Tijdens het middagje bowlen dat deze keer op het programma stond, raakte ik zeer van de kinderen onder de indruk. Wat een power. Sommige mantelzorgers waren nog maar negen jaar oud. De vrijwilligers, vaak zelf ook mantelzorger (geweest), lieten ze met een uitje, vrolijkheid en de lach aan hun kont een dag alle zorgen vergeten. Ook indrukwekkend.”
Dit nummer van Van Mens tot Mens verschijnt heel toepasselijk op Nationale Vrijwilligersdag. Een dag waarop vrijwilligers in heel Nederland verdiend in het zonnetje worden gezet. Vrijwilligers zijn dan ook het ijzersterke fundament van Humanitas: met hun betrokkenheid en enthousiasme zijn zij bereid om tijd vrij te maken voor een ander en waarde toe te voegen aan het leven van iemand die in eerste instantie een onbekende was.
Door tijd vrij te maken voor een ander, maken we eigenlijk ook tijd vrij voor onszelf. Want de bijzondere ontmoetingen die voortkomen uit vrijwilligerswerk verrijken het leven. Cultureel antropoloog Jitske Kramer die geïnterviewd werd voor deze Van Mens tot Mens kan daar ook mooi over vertellen (p. 4).
Iedereen heeft soms ondersteuning nodig. En iedereen wil deze soms geven. Je kunt tijdens je leven op meerdere manieren en in verschillende rollen aan Humanitas verbonden zijn. Als vrijwilliger, deelnemer, samenwerkingspartner of donateur bijvoorbeeld. De kernkracht van Humanitas is dat wij een mensenorganisatie zijn met mensen die bereid zijn om er voor elkaar te zijn. In welke rol of hoedanigheid dan ook. Dat is waar deze Van Mens Tot Mens over gaat.
Ik zie Humanitas als een krachtige organisatie met gedreven mensen en duidelijke kernwaarden, zoals gelijkwaardigheid en regie over je eigen leven. Ik draag daar graag aan bij en werk met enthousiasme toe naar het moment in 2020 waarop we 75 jaar bestaan – in vrijheid, voor iedereen, voor elkaar. Laten we dat vieren!
Veel leesplezier,
Angelique van Dam, interimdirecteur Humanitas
Tekst: Josephine Krikke
Illustraties:
Fotografie:
Cultureel antropoloog Jitske Kramer behoort tot de topsprekers van ons land. Waar ze ook komt, hét vraagstuk van deze tijd is inclusie, ziet ze. “Hoe verschillend we ook zijn, toch kunnen we samenleven.”
Ze zit ontspannen en vol frisse ideeën aan haar grote houten tafel, nog gebruind van een reis door Azië. De komende twee uur volgt een enthousiaste woordenstroom. Over samenleven, ondanks dat we zo verschillend kunnen zijn. En wat je als vrijwilliger hierin kunt betekenen. Maar ook over Maastrichtse tantes en de jamsessies van muzikanten.
“Als kind dacht ik al na over de verschillen tussen mensen,” verklaart de antropoloog de keuze voor haar vak. “Hoe kwam het toch dat iets wat bij ons normaal was, dat ergens anders juist helemaal niet was?” Een van de eerste herinneringen die ze daaraan heeft, is aan de zomervakanties op de camping. “Als meisje van vijf, zes jaar oud moest ik om acht uur op bed liggen, terwijl al die andere, veelal Franse kinderen veel langer mochten buiten spelen. Volgens mijn ouders zou ik anders de volgende dag te moe zijn. Dan lag ik in die tent te denken: maar hoe doen die Fransen dat dan? Zijn die dan niet moe? Slapen die dan stiekem?”
Ook op bezoek bij haar familie in Maastricht zag ze al op jonge leeftijd de verschillen. “Dan begonnen mijn tantes keurig in het Nederlands, zodat ik hen ook kon volgen. Maar dat hielden ze maar drie minuten vol en gingen ze verder in het Limburgs, waar ik niets van snapte. Waarom is dat zo, vroeg ik me toen al af.”
Heel vaak voelde ze onmacht. “Ik wilde daar meer van begrijpen. Waarom zeggen mensen bijna nooit: goh wat leuk, die verschillen, maar voeren ze er juist strijd over? Om dit te doorgronden ging ik antropologie studeren. Daar zette mijn zoektocht zich voort. Ik wilde weten hoe je een goed mens bent. En hoe je dat samen met anderen kunt zijn. Inclusie is wat mij fascineert. Ik vind dat iedereen moet kunnen meedoen, meepraten en meebeslissen.”
Volgens Kramer is dit hét vraagstuk van deze eeuw. “We leven in een wereld waarin verschillen steeds zichtbaarder worden. We hebben geen verzuiling meer, met gelijkgestemden die in hun ‘bubbel’ blijven. Er vindt een enorme internationalisering plaats. Kortom, we hebben dagelijks contact met mensen van allerlei achtergronden. Op straat, op de sportclub, in de politiek, op reis.” Dat is volgens Kramer niet alleen maar leuk en verrijkend. Het leidt ook tot conflicten doordat we elkaar niet begrijpen. Mensen worden uitgesloten vanwege hun kleur, geloof, leeftijd of geaardheid. “We hebben uitgesproken meningen en moeten goed leren omgaan met al die verschillen die we tegenkomen. En daar zijn we eerlijk gezegd nog ontzettend slecht in. We moeten elkaar leren begrijpen en aanvoelen.”
En bij wie kunnen we daar volgens haar voor in de leer? Bij muzikanten die jamsessies houden. Daar heeft ze de titel Jam Cultures voor haar nieuwste boek dan ook vandaan. “Zij weten niet exact waar ze uitkomen en toch durven ze met elkaar samen te werken. Jammen doe je met de wetenschap dat ieder een eigen geluid heeft – een andere mening, een idee, een invalshoek. En dat iedereen wil samenwerken om een mooi stuk te kunnen maken.”
Ze kan zich goed voorstellen dat in het contact tussen Humanitasvrijwilligers en deelnemers ook grote verschillen aan de oppervlakte komen. Vrijwilligerswerk is dan ook een mooie plek om te ‘jammen’, om te ervaren hoe je goed kunt samenleven met anderen. “In dit werk zal je goed kunnen zien dat werelden echt behoorlijk uiteen kunnen lopen. Stel: bij jou thuis wil je graag dat jouw kleine kinderen voor 18.00 uur hebben gegeten en gedoucht. Maar dan kom je op een plek waar dat helemaal anders is. Het zet je aan tot denken: wat is een goed avondritueel?”
Als je merkt dat je hierover verbazing of verontwaardiging voelt, legt Kramer uit, betekent het dat jouw eigen normen en waarden worden aangeraakt. Maar uit haar jarenlange ervaring ziet zij dat we daar eigenlijk niet zo lang bij stilstaan. “We willen eigenlijk al meteen gaan handelen – en daarmee slaan we iets over. Tegen de organisaties waar ik kom zeg ik: neem meer de tijd om te voelen waardoor je geraakt bent, wat je daarin van jezelf herkent en wat dus belangrijk is voor jezelf. Dan kun je daarna ook onafhankelijker reageren. Dan weet je zeker dat je het niet vanuit de reflex doet.”
Deelnemers en vrijwilligers, zo realiseert zij zich, worden aan elkaar gekoppeld door organisaties als Humanitas. “Ze zullen elkaar in het dagelijks leven zeer waarschijnlijk niet zomaar tegenkomen. De mens neigt namelijk naar comfort: je wilt het liefste met anderen zijn die op jou lijken. Maar zo’n match is dat vaak niet. En dat kan aan beide kanten verfrissend zijn. Daarmee is vrijwilligerswerk dus ook echt iets anders dan voor je buren zorgen, met wie je mogelijk meer overeenkomsten hebt. Het dwingt je om uit je comfortzone te komen. Ik noem dat stretch. En ik denk dat stretch nodig is in onze samenleving.”
Maar die stretch veroorzaakt ook van alles. “Zodra je verbazing voelt over de ander, weet je zeker dat de ander ook verbaasd is over jou. Die stretch en oordelen gaan ook over jou. En dat is heel gaaf, dan heb je opeens een gesprek. Want daar zit het leren in.”
Ze realiseert zich dat je gespreksvaardigheden nodig hebt om de verschillen vervolgens te bespreken. “Het is dan belangrijk om van jezelf te weten of je onderdeel van de oplossing bent of een voorbijganger. Neem het avondritueel met kleine kinderen: als je heel dichtbij staat, een huisgenoot bent bijvoorbeeld, heb je hier een duidelijke mening over. Als voorbijganger – dus ook als vrijwilliger van Humanitas – heb je een heel andere positie: je moet dan het vraagstuk wel bij de ander kunnen laten.”
Wil je het goed met elkaar hebben, dan moet er tussen mensen eerst een bepaalde mate van intimiteit zijn. “Denk aan bijvoorbeeld schulden. Het vraagt heel veel risico om daar open over te zijn. Een deelnemer kan denken: als ik dit vertel, dan vindt de vrijwilliger mij niet meer leuk. In tegenstelling tot de contacten met een coach, dokter of hulpverlener gaat het hier niet om eenrichtingsverkeer, maar juist om uitwisseling van mens tot mens.” In dat contact is eigen regie een belangrijk onderwerp. “Dat betekent dat je onafhankelijk bent en tegelijkertijd super betrokken. Dat je je eigen onvermogen kunt laten zien, maar ook kunt vragen: wat kan jij nu zelf doen?”
Het klinkt eenvoudig, maar wat zal het in de praktijk soms moeilijk zijn, stelt Kramer zich voor. Ze komt nog even terug op het stilstaan bij wat je raakt, voordat je gaat handelen. “Iedereen heeft iets normatiefs; je hebt een beeld ontwikkeld van wat goed en fout is volgens jou. Vanuit een goed hart wil je de ander helpen, maar voor je het weet help je de ander met jouw normenkader. Die impuls kun je snel krijgen als je bij mensen komt die het even niet in de hand hebben. Dat je het wel even wilt regelen, wilt helpen ontstressen. En is dat wat jij goed vindt, wel goed voor de ander?” Deze gedachte van antropoloog Kramer sluit precies aan bij de uitgangspunten van Humanitas en het humanisme. Humanitas hanteert de vier waarden eigen regie, gelijkwaardigheid, vraaggericht werken en verantwoordelijkheid.
“Juist als je veel van elkaar verschilt, is het zo belangrijk om te weten: waar kom je vandaan en waar wil je heen?”
Meerdere keren komt de antropoloog terug op haar positie: ze is blank, hoogopgeleid en heeft een goed inkomen. “Tijdens mijn studie vroeg ik me vaak af of ik wel de juiste persoon was om over verschillen te praten en schrijven. Ook bij het werken aan mijn laatste boek had ik die twijfel. Ik heb wel vier keer de neiging gehad om te stoppen. Maar ik realiseerde me: ik moet doorgaan, maar wel alleen als ik duidelijk maak wat mijn plek in de samenleving is. Want ik geloof: alle stemmen zijn nodig. Van praktisch tot realistisch en gedetailleerd tot genuanceerd. Vanuit elk perspectief moeten stemmen worden gehoord.”
Begin 2019 was Jitske Kramer in het WestAfrikaanse Togo. Daar ontmoette ze een 98jarige beroemde voodopriester. “Ik vroeg hem wat leiders in Nederland moeten leren. Hij zei: ‘ik heb begrepen dat jullie in Europa niet meer weten waar jullie vandaan komen. Dat is het eerste wat je moet achterhalen. Als je niet weet waar je vandaan komt, weet je niet wie je bent en zeker niet waar je naartoe moet. Niet alleen als persoon maar ook als land.’ Dat vond ik mooi en heel waar. We zijn met z’n allen op drift. Het zoeken naar de Nederlandse identiteit, waar de politiek bijvoorbeeld zo druk mee is, is hier een uiting van. Onze helden blijken schurken, tradities blijken niet te kunnen en aannames niet te kloppen. Hierdoor weten we niet meer zeker wie we zijn.”
Ook in het vrijwilligerswerk is dit besef heel belangrijk. “Juist als je veel van elkaar verschilt, is het zo belangrijk om te weten: waar kom je vandaan en waar wil je heen?”
Hoewel het soms ook voor haar frustrerend is dat veel mensen elkaar in de haren vliegen om hun verschillen – je hoeft de krant maar in te zien of het journaal te kijken – heeft ze goede hoop dat we ons dit zullen eigen maken. “We moeten ons realiseren dat er in mensen een ‘ik’ en een ‘wij’ zitten. En weten dat uitsluiting niet ontstaat omdat we anderen buiten de deur willen houden. Dat doen we om onze eigen groep te beschermen. Dus uitsluiting ontstaat door te veel insluiting. En daar zie ik mogelijkheden. Je hoeft heus niet iedereen binnen te laten, maar als iedereen dat bij een ander eentje doet, dan komen we al een heel eind. No man is an island.”
JITSKE KRAMER
Jitske Kramer (1973) adviseert organisaties van scholen tot multinationals over organiseren, samenwerken en leiderschap. Ook schreef ze meerdere (management) boeken. Ze zoekt bij andere culturen naar inspiratie en kennis. In de zomer van 2019 verscheen haar boek over inclusie, Jam Cultures
MEER LEZEN VAN JITSKE KRAMER:
Jam Cultures. Over inclusie: meedoen, meepraten, meebeslissen
– Uitgeverij Management Impact
Voodoo - op reis naar jezelf via eeuwenoude rituelen.
– Uitgeverij Management Impact
“Het mooiste is de opluchting als bezoekers geholpen zijn”
Bij het spreekuur van Thuisadministratie in het wijkcentrum kunnen Tilburgers terecht met hun financiële vragen. Door de hulp van de vrijwilligers valt er vaak een last van ze af. “En toen barstte de mevrouw weer in tranen uit. Nu van opluchting.”
Het is dringen geblazen in de hal van het Tilburgse wijkcentrum De Ypelaer. Over een half uur begint het spreekuur van Thuisadministratie, dat wordt georganiseerd door Humanitas MiddenBrabant en welzijnsorganisatie ContourdeTwern. Tilburgers die hulp nodig hebben bij het op orde brengen van hun administratie of die met financiële vragen worstelen kunnen bij deze inloop zonder afspraak terecht.
De grote groep wachtenden verraadt hoeveel behoefte er is aan deze vorm van hulp. Het aantal bezoekers is zelfs zo groot dat het de vrijwilligers maar net lukt om iedereen gedurende het twee uur durende spreekuur te helpen.
Niet voor niets zijn de Thuisadministratieactiviteiten de afgelopen jaren explosief gegroeid. In MiddenBrabant zijn inmiddels zestien spreekuren waar mensen terecht kunnen en het aantal bezoekers is fors toegenomen. “In 2010 had Thuisadministratie in deze regio zeven vrijwilligers en dertig deelnemers”, vertelt Thuisadministratiecoördinator Harrie Schuuring. “Nu zijn dat 140 vrijwilligers en 2500 deelnemers.”
De vrijwilligers krijgen deze middag een breed scala aan vragen voorgelegd. Vragen over toeslagen, studiefinanciering, betalingsregelingen en uitkeringen; alles komt voorbij. Jolanda schuift aan met een vraag over de studiefinanciering van haar dochter Esmée. Twee vriendinnen willen meer weten over een bijdrage van de stichting Leergeld. En Ahmad is naar het wijkcentrum gekomen met een brief van de Belastingdienst over de kinderopvangtoeslag. Hij maakt zich zorgen dat hij een groot bedrag moet betalen.
Samen met Harrie neemt hij de brief door en dan blijkt dat deze gaat over een afbetaling die hij heeft gedaan in het kader van zijn betalingsregeling. “Deze brief is om te laten zien: je hebt weer een betaling gedaan,” legt Harrie uit. “De volgende keer dat je zo’n brief krijgt weet je: dit is niks vreemds, ze laten gewoon zien wat je afbetaald hebt. Twijfel je toch, loop dan gewoon weer bij ons binnen.” Ahmad is
zichtbaar opgelucht: “Ik dacht dat ik iets moest betalen. Want ik begrijp sommige woorden in de brief niet. Maar nu heb ik gehoord dat alles goed is.”
Billie Jansen heeft tussen twee bezoekers door even tijd voor een adempauze. Zij is al zeven jaar actief als vrijwilliger bij Thuisadministratie en weet dat met name voor mensen voor wie Nederlands niet de eerste taal is, brieven van instanties vaak een struikelblok zijn. ”Nederland is nu eenmaal lastig met zijn regels en regelingen. Daarom komen veel mensen regelmatig langs. De meerderheid, zou ik zeggen. Vooral het invullen van formulieren blijft een heikel punt. Of mensen krijgen een brief en raken vervolgens in paniek omdat ze niet goed begrijpen wat erin staat. Ze komen dan naar ons om te horen wat er precies in staat.”
De vrijwilligster wordt vooral gedreven door de wens om onrecht te bestrijden. “Soms heeft iemand bijvoorbeeld recht op een toeslag maar is die ten onrechte niet toegekend. Als ik dat recht kan zetten, ben ik trots op mezelf. Ik heb ook wel eens met de hulp van een advocaat een vaatwasser voor iemand kunnen regelen. Dat was keigaaf. En bij ouderen check ik altijd of ze speciale dingen nodig hebben zoals een nieuwe bril.”
Zelf heeft ze haar administratie piekfijn op orde. “Want ik wil geen schulden. Brieven openen, alles in een ordner zetten; dat is mijn ding. Het moet op orde zijn.” Daarmee voldoet ze precies aan de belangrijkste eis die aan Thuisadministratievrijwilligers worden gesteld: ze moeten in staat zijn om hun eigen administratie op orde te houden.
Je eigen boontjes doppen en gezond verstand, vat Harrie Schuuring de vereisten samen. “Natuurlijk is het sociale aspect belangrijk bij dit werk. Een bankdirecteur die nooit contact heeft gehad met klanten: Dat gaat ’m bij ons niet worden. Het belangrijkste is dat je thuis zelf je geldzaken goed geregeld hebt.
Is dat zo, dan is het alleen nog een kwestie van ons systeem aanleren. Een administratieve opleiding is niet nodig. Maar ervaringsdeskundigen, mensen die aanvankelijk hun financiën niet op orde hadden maar dat inmiddels hebben geleerd, zijn bij ons ook van harte welkom.”
Vrijwilliger Bassel Kurdi is zo’n ervaringsdeskundige. Toen hij net vanuit Afghanistan naar Nederland was gekomen, kostte het hem veel moeite om wegwijs te worden in het Nederlandse systeem. “Ik raakte in de problemen door de vele regels, die ik niet begreep.” Het lukte hem uiteindelijk om alles zelf uit te vogelen en zijn ervaringen motiveren hem om anderen te helpen. “Niemand heeft mij toen geholpen. Dus nu wil ik graag deze mensen helpen.”
Het is dringen geblazen bij zijn bureau. Hij is vanmiddag de enige vrijwilliger die Arabisch spreekt en veel bezoeker stellen hun vragen toch het liefst in hun moedertaal. Terwijl hij bijna verdwijnt achter een berg mappen, helpt Bassel een gezin met het doornemen van enkele brieven van de Belastingdienst. Ook een vrouw die net weduwe is geworden, klopt bij de vrijwilliger aan. Ze heeft al drie maanden geen inkomen en haar schulden en achterstanden van de huur en zorgverzekering lopen op. “Ze wist niet wat haar rechten hier zijn en de gemeente helpt haar niet. We hebben haar schulden op een rijtje gezet. En ik heb haar als werkzoekende bij de gemeente aangemeld en een uitkering aangevraagd.”
Het leukst aan zijn vrijwilligerswerk vindt Bassel het als mensen lachend weer vertrekken. “Dat geeft een goed gevoel en ik wil dit werk nog heel lang blijven doen.” Ook hoopt hij dat zijn werk bij Thuisadministratie hem zal helpen bij het vinden van betaald werk als boekhouder. “Ik verbeter zo mijn Nederlands en vergroot mijn netwerk. Dit is de beste manier om aan werk te komen.”
Tegen drie uur zit het spreekuur er bijna op. Nog één bezoeker met een laatste vraag en dan kunnen alle laptops en ordners weer de kast in. Alle vragen zijn beantwoord. Harrie: “Eigenlijk kunnen we altijd helpen. Maar we kunnen niet altijd zèlf helpen. Soms verwijzen we iemand door. Wat bijzonder is aan Thuisadministratie in het wijkcentrum is dat sommige partners met wie we samenwerken ook aanwezig zijn in het gebouw. Krijgen we een vraag over iets met de kinderen, dan lopen we naar iemand van Leergeld. Zijn er schulden, dan schakelen we iemand van de schuldhulpverlening in.”
Zo bieden de vrijwilligers niet alleen praktische hulp maar wijzen ze ook de weg. Naar een advocaat, rechtswinkel of Vluchtelingenwerk. Ook werkt hun hulp drempelverlagend. “Sommige mensen denken dat hun schulden niet groot genoeg zijn om in aanmerking te komen voor schuldhulpverlening. Of ze denken dat als ze om hulp vragen, ze meteen hun auto moeten verkopen terwijl dat niet zo is. Als ze dat beeld hebben, kloppen ze niet eens meer aan,” legt Harrie uit. “Wij doen aan voorlichting en nemen zo de drempelvrees weg. We zijn geen schuldhulpverleners. Maar we nemen wel de angst weg om naar de schuldhulpverlening te stappen en gaan soms ook letterlijk mee.”
Maar het mooist aan Thuisadministratie in de wijk, daar is iedereen het over eens, is toch wel de opluchting bij de bezoekers als ze geholpen zijn. Coördinator Harrie herinnert zich een vrouw die half in tranen van paniek binnenkwam. “Ze had een brief gekregen van haar zorgverzekeraar en begreep totaal niet waar die over ging. In de brief werd uitgelegd wat het jaarbedrag en wat haar maandelijks premie was. Maar zij had alleen dat jaarbedrag gezien en de woorden ‘te betalen’ en was enorm geschrokken. Toen ik haar uitlegde hoe het zat, barstte ze weer in tranen uit. Maar nu van opluchting. Dan weet je weer wat voor impact onze hulp heeft.”
Misschien wil je eerst wat meer weten over wat Humanitas doet. Kijk op humanitas.nl
Meld je aan als bestuurlijk vrijwilliger.
Ik wil meedenken over de activiteiten, het beleid en de financiering van Humanitas.
Word donateur.
Ik wil wel een financiële bijdrage doen.
Meld je aan als uitvoerend vrijwilliger.
Ik zou graag energie investeren om anderen te helpen.
Ik wil graag een maatje zijn voor een ander.
Zit je in een periode waarin je wel wat hulp kunt gebruiken? Of heb je tijd, energie of middelen om een ander te ondersteunen? Laat je inspireren door de beslisboom. Begin onderaan bij Start en wandel door de boom. Past de uitkomst bij jou en wil je de volgende stap zetten? Op pagina 14 vind je meer uitleg bij de uitkomst.
Word lid van Humanitas.
Misschien wil je eerst meer te weten komen over Humanitas. Kijk op humanitas.nl
Ik wil het werk en de opleiding van vrijwilligers mogelijk maken.
Kijk wat we voor je kunnen betekenen op humanitas.nl/zoekhulp
Ik zou ook graag anderen actief willen helpen.
Lees ervaringsverhalen op humanitas.nl/ervaringen
Ik vind het moeilijk om hulp te vragen.
Ik krijg momenteel hulp.
Ik kan wel wat hulp gebruiken.
MELD JE AAN ALS BESTUURLIJK VRIJWILLIGER
Als bestuurlijk vrijwilliger ben je actief in de besturen van onze afdelingen, districten en het hoofdbestuur. Daar maak je plannen voor de korte en langere termijn. Daarnaast bedenk je nieuwe activiteiten en doe je aan fondsenwerving. Ook onderhoud je contact met de lokale omgeving.
MELD JE AAN ALS UITVOEREND VRIJWILLIGER
Als uitvoerend vrijwilliger help je mensen die dat het hardst nodig hebben. Bijvoorbeeld als maatje van iemand die eenzaam is of die net uit de gevangenis komt. Of je helpt jongeren hun draai te vinden in de samenleving, of iemand met het ordenen van de administratie.
WORD DONATEUR
Als donateur maak je het opleiden van onze vrijwilligers mogelijk. Goed voorbereide en deskundige vrijwilligers doen hun werk met meer plezier en zijn beter toegerust om mensen te helpen om op eigen kracht iets aan hun situatie te veranderen. Dankzij onze donateurs kunnen onze vrijwilligers hun werk goed en gratis blijven doen.
VAN HUMANITAS
Voor slechts € 35 per jaar ben je lid van Humanitas. Als lid mag je, als je dat wil, meepraten en meebeslissen over de vereniging. Over onze koers en over onze activiteiten. Je contributie komt rechtstreeks ten goede aan Humanitas bij jou in de buurt. Ben je vrijwilliger bij Humanitas? Dan kun je gratis lid worden.
VIND JE HET MOEILIJK OM HULP TE VRAGEN?
Lees dan eens de ervaringsverhalen van onze deelnemers op humanitas.nl/ervaringen
ZOEK JE HULP?
Humanitas biedt hulp op de gebieden opvoeding, opgroeien, eenzaamheid, verlies, armoede en schulden. Onze hulp kost niks en is gelijkwaardig. De vrijwilliger staat naast je, denkt mee en biedt praktische tips en een luisterend oor. We zijn er voor iedereen, ongeacht leeftijd, achtergrond en levensovertuiging. Op humanitas.nl/zoekhulp/ vind je de Humanitasafdeling die het dichtst bij jou in de buurt is.
Tip: bewaar deze boom en doorloop hem over een tijdje nog eens.
Misschien past een andere rol nu beter bij je?
Met programma’s die je verschillende perspectieven laten zien. Geen hapklare brokken maar hersenvoer voor mensen die vragen stellen vóór ze zich een mening vormen.
Met programma’s die je verschillende perspectieven laten zien. Geen hapklare brokken maar hersenvoer voor mensen die vragen stellen vóór ze zich een mening vormen.
Hoe meer vrienden
Hoe meer vrienden
Hoe meer Human
Hoe meer Human
Samen doen we meer stof opwaaien. Stof tot nadenken.
Samen doen we meer stof opwaaien. Stof tot nadenken.
Word nu vriend
Word nu vriend
Dat kan al voor € 0,83 per maand
human.nl/wordvriend
Dat kan al voor € 0,83 per maand human.nl/wordvriend
Tekst: Hilde Duyx Illustraties: Adrien Parlange
Vrijwilligerswerk is niet meer hetzelfde als pakweg veertig jaar geleden. De overheid heeft zich steeds meer teruggetrokken, waardoor er een veel groter beroep op vrijwilligers wordt gedaan en de hulpvraag complexer is geworden. Dat stelt ons voor veel uitdagingen. Hoe gaan we daar zo goed mogelijk mee om? Welke richting moeten we nu op? We vroegen het aan vijf experts.
“We durven ons niet zo snel meer kwetsbaar op te stellen, want dan ligt het allemaal aan jezelf. Als je wederkerigheid in je projecten inbouwt, valt dat hele ‘om hulp vragen’ weg”
Stel dat je niet meer in hokjes zou denken. Er zijn geen vrijwilligers meer en ook geen deelnemers. Alleen maar mensen. Wat zou dat betekenen?
Iedereen kan Humanitas tenslotte een keertje tegenkomen in zijn of haar leven. Soms omdat je behoefte hebtom te geven, bijvoorbeeld als donateur. Soms omdat je behoefte hebt aan gezelschap, of hulp bij je administratie of de opvoeding van je kinderen. En soms omdat je er simpelweg voor een ander wilt zijn.
Kijk naar Anes Rustempasic. Hij komt in de jaren negentig als vluchteling vanuit Bosnië naar Nederland. Daar krijgt hij hulp van twee vrijwilligers van Humanitas. Die vragen hem weer om ook als vrijwilliger aan de slag te gaan, omdat hij de Engelse taal zo goed beheerst. Dat bevalt zo goed dat hij een vaste functie krijgt bij Humanitas, waar hij inmiddels consulent maatschappelijke activering is. “Je kunt mij dan ook van alles noemen,” zegt hij. “Migrant, vluchteling,
deelnemer, vrijwilliger, medewerker. Maar het maakt mij allemaal niets uit. Iedereen kan van alles zijn. Zo lang je elkaar maar fatsoenlijk behandelt.”
SPANNENDE GEDACHTE
De wereld is dus niet zo makkelijk op te delen in hokjes, vindt ook Rebecca Gerritse, lid van het landelijk managementteam van Humanitas. “En misschien is dat ook wel een richting die wij als vrijwilligersvereniging op kunnen gaan,” zegt ze. “Wij zien mensen juist voor wie ze zijn en niet voor wat ze zijn. Iedereen is gelijkwaardig, dat is zo’n beetje ons mantra. En toch hebben we het in al onze uitingen en structuren nog over vrijwilligers en deelnemers. Wat als we vooral kijken naar de fases in iemands leven? Dat vind ik een spannende gedachte.”
Praktisch betekent het dat je je meer richt op de momenten in een leven waarop je Humanitas kunt tegenkomen, in welke rol dan ook. “En dan stel je gewoon de vraag: wie ben je? En
wat heb je op dit moment nodig?” zegt Rebecca. “Ik denk dat dit goed past bij een inclusieve organisatie zoals Humanitas. De volgende stap is: hoe organiseer je dat dan? Voor je processen is het natuurlijk handig om het onderscheid te blijven maken. Het geeft ook houvast. Lastig dus. Maar het mooie is, we werken al zo. Door heel laagdrempelig en gelijkwaardig naast elkaar te gaan staan.”
ONGELIJKWAARDIGHEID
Femmianne Bredewold, universitair docent en onderzoeker aan de Universiteit voor Humanistiek in Utrecht, ziet het idee van Rebecca helemaal zitten. “Taal helpt niet in dit geval. Als je zegt: ik ben vrijwilliger en ik kom jou als deelnemer helpen, zit er toch meteen een soort van ongelijkwaardigheid in de relatie. Terwijl dat in de praktijk misschien helemaal niet zo is. Richt je daarom inderdaad op wederkerigheid in je projecten. Iedereen haalt iets uit een contact – je geeft en ontvangt allebei.”
Daarmee ondervang je meteen een ander probleem, ziet Femmianne. “Mensen vinden het vaak heel erg moeilijk om om hulp te vragen – dat hoort ook wel een beetje bij de tijdsgeest. We durven ons niet zo snel meer kwetsbaar op te stellen, want dan ligt het allemaal aan jezelf. Als je wederkerigheid in je projecten inbouwt, valt dat hele ‘om hulp vragen’ weg. Want je bent er voor elkaar.”
Naast de wederkerigheid, raadt Femmianne aan om de focus te leggen op gezamenlijkheid – je staat er samen in – en begrenzing. “Uit onderzoek blijkt dat mensen het vaak prettiger vinden om niet thuis maar in een publieke ruimte af te spreken, en ze willen de mogelijkheid hebben om uit het contact te stappen. Ga niet uren ergens eten, maar spreek van tevoren af hoe lang je elkaar ziet. Dat maakt het allemaal veel relaxter.”
‘IEDEREEN TELT MEE’ Hoe zet je zaken als wederkerigheid en gezamenlijkheid vervolgens om in een sterk merk? Volgens Suzanne
Ekel, die al meer dan twintig jaar ervaring heeft op het gebied van merkpositionering en het verbinden van mensen, gaat het daarbij helemaal niet om de juiste logo’s of reclamespotjes. “Je moet mensen eerst aan je binden,” zegt ze. “En daarvoor is een heldere missie nodig, in simpele taal. Dus voor Humanitas: waarom zijn jullie er? Wat zou er eigenlijk misgaan als Humanitas er niet was? Als je dat zo abstract mogelijk formuleert, dan kom je tot de kern. ‘Niemand staat alleen’, of ‘Iedereen telt mee’. Het hoeft niet ingewikkeld te zijn. Vertel waarom je bestaat.”
En het geweldige is, Humanitas heeft al goud in handen, aldus Suzanne. “Want wat jullie doen is helemaal goed. Maar te weinig mensen weten ervan en dat is zonde. Het doel is om zoveel mogelijk mensen Humanitasfan te maken. Kijk naar een merk als Tony Chocolonely, dat streeft naar 100% slaafvrije chocolade. Voordat zij überhaupt bekend waren bij een groot publiek waren ze al bezig om een grote beweging te creëren van
ambassadeurs. Ze deden dat zo goed dat mensen zich zelfs schuldig voelden als ze andere chocolade aten. Dát moet ook gebeuren bij Humanitas. Dat je je bijna schuldig voelt als je helemaal niets doet.”
En met duizenden vrijwilligers die actief zijn voor Humanitas, zit het wel goed met de communicatiekracht, zegt Suzanne. “Wat een luxe! Je hebt gewoon al een community van mensen die de boodschap kunnen uitdragen. Verleid ze om dat ook te doen. Door het eenvoudig te houden en niet te veel te focussen op de problematiek. Want daar krijg je mensen, en vooral jongeren, niet warm mee. Je moet je veel meer op de oplossingen richten. Wat betekent het voor mensen om actief te zijn voor Humanitas? Maak mensen bewust van de lol van een inclusieve samenleving en zorg ervoor dat ze dat zelf ook gaan uitdragen. Je mag best een beetje verleiden, op een lichtvoetige en leuke manier.”
“Maak mensen bewust van de lol van een inclusieve samenleving. Je mag best een beetje verleiden, op een lichtvoetige en leuke manier”
“Ik zie Humanitas als een soort Batman.
strijdt tegen het onrecht in Gotham City, maar doet dat niet op de voorgrond. Hij is een superheld in de schaduw”
HOLLANDSE NUCHTERHEID
En niemand die daar meer vóór is dan de artistieke duizendpoot Safi Graauw. Hij is regisseur en oprichter van een bureau dat consumentengedrag stuurt. “De boodschap van Humanitas is nu best rechttoe rechtaan”, vertelt hij. “‘We zijn een vrijwilligersorganisatie, we doen dit voor jou, we doen dat voor jou.’ Tel maar eens op de website van Humanitas hoe vaak daar het woord vrijwilliger staat. Sexy is het niet. Als Albert Heijn in reclames alleen zou zeggen ‘we verkopen goederen’, werkt dat ook niet. Het is Hollandse nuchterheid, maar die is niet per se heel erg mooi en aansprekend.”
Wat kun je dan wel doen? “Kijk naar wat je als organisatie bijdraagt aan de samenleving en leg daar de nadruk op. Wat levert het op, in plaats van, wat doen we. En gebruik daarbij beeldtaal die aanspreekt. Show, don’t
tell . Video is de toekomst en staat veel dichter bij de ervaring dan tekst. Je hoeft helemaal niet zo heel veel uit te leggen. Laat het gewoon zien! Nederland is daar volgens mij helemaal klaar voor. Kijk maar naar de hele klimaatbeweging. We willen het heel graag goed doen.”
Als baas van Humanitas, zou Safi het dan ook wel weten. “Dan maak ik hele emotionele films waarin je ziet wat Humanitas betekent, in hele dagelijkse situaties. Ik zie Humanitas zelf als een soort Batman, die tegen het onrecht in Gotham City strijdt, maar niet op de voorgrond. Hij is een superheld in de schaduw. Mensen houden daarvan. Zo zou ik Humanitas ook willen neerzetten: ze doen zoveel goeds en zijn zo belangrijk voor Nederland, maar ze schreeuwen het niet van de daken. Als je dat laat zien, heb je echt iets heel moois te pakken.”
SAMEN TROTS
Voor Anes Rustempasic, die zowat Humanitas ‘leeft’, zou dat in ieder geval heel erg mooi zijn. “Ik ben er helemaal voor,” besluit hij. “Ik merk het ook als ik aan mensen vertel dat ik bij Humanitas werk. Dan weten ze soms niet eens goed wat we precies doen. Hoe kan dat? We mogen het als community – of we er nu werken, vrijwilligerswerk doen of deelnemer zijn – best wat meer uitdragen. Door bij elkaar te komen en verhalen te delen. We horen allemaal bij elkaar. Nu zijn we als individuen vaak trots op wat we doen. Laten we samen trots zijn.”
Tekst:
Voor de ingang van het Groningse bowlingcentrum staan 22 kinderen lol te maken alsof ze naar een verjaardagspartijtje gaan. Maar het is iets anders waarvoor ze hier zijn. De kinderen zijn mantelzorgers en krijgen elke twee maanden een dag de kans helemaal zorgeloos te zijn. Met kinderen die hetzelfde meemaken.
Mantelzorgers klinkt eigenlijk best raar als je het hebt over kinderen vanaf acht jaar. “Absoluut!” zegt activiteitencoördinator Cynthia, die het project Jonge
Mantelzorgers leerde kennen toen ze zelf deelnemer was. “Mantelzorger noemde ik me toen trouwens nooit, en zo zou ook geen van de kinderen hier zichzelf ooit noemen. Als kind zorg je zonder te beseffen dat je zorgt. Toen ik vijf was kreeg mijn vader een hersentumor. Mijn moeder wás al ziek, dus deed ik veel in huis. Dat zie je als kind niet als iets bijzonders. Je weet niet beter. Je doet het en je vindt het normaal.”
Het verschil met volwassen mantelzorgers is opvallend klein. Het ene kind doet veel, het andere héél veel. Ze staan klaar als het moet en daarnaast ook vaak. “Wij tellen de uren niet,” zeggen de twee
Milans (14 en 15) die staan te kletsen voordat het bowlen begint. “Maar ik denk dat het elke dag een uur of twee is?” gokt de oudste Milan. “Dat lijkt veel maar je krijgt er ook wat voor terug. Heel veel liefde bijvoorbeeld. Ik zorg voor mijn twee zussen en voor mijn moeder die een spierziekte heeft en slecht kan lopen. Soms is mijn stiefvader er, maar die heeft vaak nachtdiensten, dus ja...”
“Ik zorg voor mijn broer met het syndroom van Down, zegt de andere Milan. “’s Morgens help ik hem met aankleden en geef ik hem te eten en te drinken,’s avonds andersom. Tussendoor help ik mijn moeder met de dingen waar zij niet aan toekomt. Boodschappen doen bijvoorbeeld.”
Keihard erin
De andere kinderen hebben vergelijkbare verhalen. Sommigen vertellen er graag over, anderen gaan liever gewoon bowlen. Nicole (13) hoort bij de laatste categorie. Zodra de groepsindeling bekend is en de limonade binnen, springt ze rond, danst op haar bowlingpantoffels en knalt de ballen er het liefste keihard in. “Toen ik voor het eerst ging bowlen heb ik een scheur in de baan gegooid,” zegt ze. “Ik was pas vier, hoor. Nu ga ik gewoon een strike gooien, kijk maar.”
Ze slaat dubbel van het lachen.
Naast haar staat Rosemarie (25). Ze is de oudste van het stel en wordt vrijwilliger bij het project Jonge Mantelzorgers (JMZ). De kinderen zien haar nu al zo.
Kleintjes hangen aan haar. De groteren vertellen haar hoe goed (of niet) ze hebben gegooid. Rosemarie geeft iedereen aandacht.
“Eigenlijk ben ik al 25 jaar mantelzorger,” vertelt ze.
“Mijn ouders waren verslaafd toen ik geboren werd.
Het was de omgekeerde wereld: ik was hun moeder.
Maar ik heb ervoor gekozen mijn eigen weg te gaan. Vroeger nam ik mijn ouders en hun familie van
alles kwalijk en zette ik me af – ik deed altijd het omgekeerde van wat zij deden. Op school deed ik bijvoorbeeld extreem mijn best. Nu ben ik niet meer boos. Mijn ouders zijn ook niet zomaar geworden wie ze zijn. Ik heb nu mijn eigen leven. Ik heb hard moeten vechten om te komen waar ik nu ben. Maar aan mij kun je zien dat het kan. Dat is de boodschap die ik aan de kinderen meegeef.”
“Kúnnen jullie eigenlijk wel een beetje bowlen?” roept vrijwilliger Dennis op de achtergrond. “Er ging bijna iets kapot!” giert Nicole. Dennis heeft de lach aan zijn kont hangen. Waar hij is, is er lol. “Mijn geheim is mijn enthousiasme,” zegt hij even later. “En natuurlijk ook dat ik veel heb met deze doelgroep. Ik heb hetzelfde meegemaakt. Mijn broer is zwaar dyslectisch, mijn moeder kreeg een herseninfarct en we hielpen ook nog mijn opa en oma. Toch heb ik het nooit zwaar gevonden. Ik praatte veel. En kreeg er veel voor terug. Daarom ben ik later ook in de zorg gaan werken en doe ik nu dit project, haha.” Zijn bulderende lach horen ze vermoedelijk ook bij de kartbaan achter de bowlingbanen.
“Als we bowlen, bowlen we. Dan denken we aan niets anders!”
De meeste kinderen zijn via via bij Humanitas terechtgekomen. Bij allebei de Milans was het hun moeder die de activiteit Jonge Mantelzorgers ontdekte. “Mijn moeder las denk ik alweer twee jaar geleden iets over een zomerkamp,” zegt de jongste Milan. “Ze vroeg of het me leuk leek een week samen te zijn met kinderen die ook zorgen. Het leek me wel wat. Sindsdien ga ik altijd mee. Ook met de losse activiteiten, behalve als het me echt niets lijkt, zoals een keer met toneel. Maar dat is echt een uitzondering: Humanitas betekent veel voor me. Als mantelzorger houd je constant rekening met de ander. Elke dag. Altijd. Dan is dit echt ontspanning. Deze uitjes zijn voor mij de beloning.”
Nicole en de zusjes Danique (10) en Yanou (12) denken er al net zo over. “Je bent even helemaal weg en dat is genieten,” zegt Nicole. “En nog iets,” gaat Yanou verder, “door het project weet je dat je niet de enige bent. Je leert kinderen kennen die in dezelfde situatie zitten. Die begrijpen toch eerder wat je bedoelt.” Amy (14), die thuis ongeveer het hele huishouden runt, vat het tussen twee strikes in mooi samen. “Er gebeurt zoveel in mijn leven. Pieken en dalen. De dagen dat ik met dit project mee ga zijn altijd pieken. Ze zijn de enige momenten dat ik aan niets anders denk. Het geldt denk ik voor iedereen. Als we bowlen, bowlen we. We proberen te winnen. Verder even helemaal niets.”
Het project Jonge Mantelzorgers bestaat nu negentien jaar. Elk jaar is er een kamp. Eens in de twee maanden een dagje uit. Zo’n honderdwtintig kinderen staan op de lijst en worden uitgenodigd voor de activiteiten. Eigenlijk zijn dat er honderdwtintig te veel. Kinderen horen verzorgd te worden in plaats van te zorgen. “In werkelijkheid zijn het er nog veel meer,” zegt Cynthia. “Voor elk kind dat bij ons in het bestand staat, zijn er denk ik zomaar nog tien meer. En dat alleen in Groningen…”
Kinderen die dat willen en nodig hebben, krijgen daarnaast een eigen maatje. Een vrijwilliger die er speciaal voor hen is en met wie ze ook gewone dingen doen zoals even een stukje wandelen, of iets gaan drinken. Ze kunnen hun maatje ook sms’en, mailen of appen. “We gaan samen zwemmen, bijvoorbeeld,” zegt de jongste Milan. “Even naar buiten. Of iets leuks doen. Het kan van alles zijn. We hebben het meestal niet over zorgdingen, maar het kan wel.”
OVER HUMANITAS JONGE MANTELZORGERS
Het zorgen voor een ander kan een zinvolle en dankbare taak zijn. Aan de andere kant kan de langdurige zorg ook problemen geven. De vrijwilligers van het project voor Jonge Mantelzorgers (JMZ) ondersteunen de kinderen en jongeren (824 jaar) door maatjescontact en door het organiseren van leuke activiteiten. Het maatjescontact kan de jonge mantelzorgers helpen om hun zorgen te delen. De activiteiten bieden hen de kans om weer even kind te zijn. Tegelijkertijd ontmoeten zij op deze manier andere jonge mantelzorgers. Het gevoel: ik ben niet de enige kan voor hen een grote steun zijn.
Drie samenwerkingspartners vertellen over waarom zij kiezen om zich te verbinden aan Humanitas.
– Robert Klinkert, Peter Verhoeven
Peter: “De kinderen die meegaan met de Kindervakantieweken hebben vaak een rugzakje. Veel dingen gaan niet vanzelf in hun leven en daarom is het zo belangrijk dat ze ieder jaar iets hebben om naar uit te kijken. Dat is die ene week vakantie.”
Robert: “Bij de Lions Club geven we nooit alleen maar geld aan goede doelen. We willen ook zelf iets doen. De Kindervakantieweken passen daar prima bij.”
Peter: “Een lokale slager bij ons uit Amstelveen stelt voor een schappelijke prijs een ‘aangeklede’ barbecue beschikbaar en wij bekostigen de rest. Ieder jaar rijden we met een man of vijf naar Voorthuizen om voor zo’n tachtig kinderen en hun begeleiders een lekkere barbecue te verzorgen.”
Robert: “Als de hamburgers op het vuur gaan, staan ze al om ons heen te dringen. Die gezichten van de kinderen alleen al zijn een beloning. Tegelijkertijd raken de verhalen die ze vertellen ons ook diep. Dan realiseer je je dat we vaak te weinig oog hebben voor het verborgen leed dichtbij.”
“Geef een boek cadeau”
“Ons ideaal is dat alle kinderen in Nederland tussen mooie boeken kunnen opgroeien. Een kwart van de kinderen gaat met een taalachterstand naar school en rond de tien procent komt er laaggeletterd weer vanaf. Om daar iets aan te doen hebben we de Stichting Geef een boek cadeau opgericht. Ieder jaar kiezen we een jeugdboek en een peuterboek dat we in oplages van een paar honderdduizend exemplaren laten drukken zodat ze voor € 2,50 te koop zijn in de boekwinkel. Dit jaar waren dat bijvoorbeeld Kruistocht in Spijkerbroek en Kikker is Kikker. Omdat voor veel mensen de drempel naar een boekwinkel nu eenmaal hoog is, zoeken we samenwerking met bevlogen partners als Humanitas. Afgelopen jaar hebben 51 Humanitasafdelingen 3606 exemplaren van deze boeken aangevraagd. De vrijwilligers halen ze op in de lokale boekhandel en zorgen ervoor dat ze terechtkomen bij de kinderen. Lezen is niet alleen belangrijk voor de taalontwikkeling, maar ook gewoon hartstikke leuk. Wie leest, maakt zijn wereld groter en maakt dingen mee die in het echt niet kunnen. Die ervaring gunnen we iedereen.”
“Wij werken dagelijks voor vermogende klanten, maar we willen meer doen dan alleen beleggen. Daarom werkt Van Lanschot Kempen mee aan het project Thuisadministratie van Humanitas. Onze medewerkers melden zich vrijwillig aan en krijgen bij Humanitas een intake en een introductiecursus. Hoewel ik goed thuis ben in financiële onderwerpen heb ik daar veel van geleerd. Hoe de schuldenindustrie in elkaar steekt bijvoorbeeld, en hoe je een deelnemer weer grip op de administratie kan geven, zonder meteen alles over te nemen. Dat laatste is lastig hoor. Je moet echt op je handen gaan zitten en ze ruimte geven het op hun eigen manier te doen. Alles digitaal vastleggen, of alles in mappen? Schulden sorteren op alfabet of op de omvang van het bedrag? Het maakt niet uit, als het maar werkt. Want uiteindelijk is het de bedoeling dat hij of zij het weer zelf kan. In veel gevallen lukt dat. Dat maakt Thuisadministratie zo waardevol; voor de deelnemer, maar ook voor mijn collega’s en mijzelf!”
Contact van mens tot mens, dat is de kracht van Humanitas. Bijzondere, grappige en ontroerende ontmoetingen; onze vrijwilligers vertellen over wat zij zoal meemaken.
“Ik werk nog niet zo lang als vrijwilliger bij Humanitas. Sinds twee maanden ben ik een van de coördinatoren voor het project Taalmaatjes in Utrecht. Het mooiste moment vond ik dat we voor een jonge moeder eindelijk een taalmaatje hadden gevonden. Ze was al lange tijd aan het wachten en toen ik haar opbelde klonk ze aan de telefoon al zo blij. Bij het gezamenlijke kennismakingsgesprek met haar nieuwe maatje bij haar thuis, bleef ze maar doorratelen in het Nederlands, aangevuld met Arabische woorden over hoe blij en dankbaar ze wel niet was. Ze had letterlijk te weinig woorden om zichzelf uit te drukken. Ze had een heel duidelijk doel voor ogen: als haar zoontje naar school gaat, wil ze een baan zoeken zodat ze meer in contact komt met Nederlandse mensen. Ze wil vooral de grammatica van de Nederlandse taal helemaal doorkrijgen. Haar ambitie, vrolijkheid en de glinstering in haar ogen zorgden ervoor dat ik zelf enthousiast stuiterend haar huis verliet. Ik vond dit ontzettend inspirerend en waardevol.”
– Mirthe, vrijwilliger Taalmaatjes
ONVERWACHT CONTACT
“Als vrijwilliger bij Begeleide Omgangsregeling (BOR) ben ik regelmatig aanwezig bij de overdracht van een peuter van moeders huis naar vader. Na de eerste keer werd ik steeds met een grote glimlach en mijn naam door hem begroet. Maar één keer zal me altijd bijblijven omdat ik door een spoedgeval iets later aankwam dan normaal. Hierdoor was zijn vader eerder daar dan ik en moesten beide ouders met elkaar praten terwijl ze normaal dit niet doen. Toen ik binnenkwam, riep het jongetje heel hard mijn naam en vroeg waar ik was gebleven. Tegelijkertijd vertelden beide ouders dat hij niet met vader mee had gewild totdat ik erbij was. Nog fijner vond ik moeders verhaal hoe blij ze was dat dit voorval haar de kans gaf voor het eerst sinds lange tijd de vader normaal te kunnen spreken. Dit heeft mijn hart het meest getroffen.”
– Tia, vrijwilliger Begeleide Omgangsregeling (BOR)
“Als ik met de auto kom aanrijden zie ik haar voor het raam staan. ‘Goed je voeten vegen hoor, er ligt zoveel vuil in het trappenhuis en op de galerijen.’ Braaf veeg ik mijn voeten, zowel op de mat voor de deur als binnen. Ik ga op de bank zitten en vraag haar hoe het gaat. Ze haalt haar schouders op. ‘Wat zal ik zeggen, je bent de eerste die ik zie en spreek deze week,’ zegt ze. Ik vraag haar of ze nog iets opgepakt heeft van de dingen die ik haar aangereikt heb om te doen. ‘Ik heb zondag met Sensoor gebeld, waar jij me het nummer van hebt gegeven.’ ‘En…?’ vraag ik. ‘Ik had helemaal geen aardige vrouw aan de telefoon en dat heb ik haar gezegd ook.’ De moed zinkt me in de schoenen. ‘Heeft u er nog over nagedacht om op zondag naar het verzorgingshuis te gaan waar u gewerkt heeft, om daar koffie te schenken?’ ‘Nee dat doe ik niet,’ zegt ze gedecideerd. ‘Vroeger werd ik ervoor betaald en ik ga daar niet voor niets werken.’” Na het overlijden van haar man is ze heel erg eenzaam, maar ze
vindt het moeilijk om die eenzaamheid te doorbreken. Als ik iets voorstel, zegt ze steevast: ‘ja maar …,’ of ‘dat vind ik niet leuk’. Als ik haar vraag wat ze zou willen, zegt ze dat ze graag een vriendin wil, liefst met een auto, die haar komt opzoeken en met haar meegaat als ze naar het ziekenhuis moet. ‘Als u iemand zoekt om mee naar het ziekenhuis te gaan dan zijn er vrijwilligers die dat doen,’ zeg ik. ‘Maar die komen mij niet thuis opzoeken.’ Al zou ze een vriendin kunnen vinden, dan wil die vriendin ook iets over haar eigen leven vertellen en daar is zij totaal niet in geïnteresseerd. Ze wil graag haar eenzaamheid doorbreken, maar alleen op haar voorwaarden. Helaas werkt dat niet zo. Als ik haar vraag wat zij zoal met haar man voor leuke dingen deed, klaart haar gezicht op, haar ogen beginnen te stralen en met een lach op haar gezicht vertelt ze van de kleine uitjes. Een kopje koffie drinken in het winkelcentrum met iets lekkers erbij, of naar het tuincentrum plantjes kijken. Stiekem hard rijden in hun 45kmauto op een stille weg. Als ze zich realiseert dat het voorbij is en dat het nooit meer terugkomt, wrijft ze de tranen uit haar ogen. Ze deed alles alleen met haar man. Er zijn geen kinderen, er is geen contact meer met familie, ze hadden geen vrienden. Toen haar man overleed, heeft ze geen kaarten verstuurd. Op de crematie was zij alleen met de begrafenisondernemer. Ik probeer me daar een beeld van te vormen, het doet denken aan het begin van een Fellinifilm. Ze weet niet hoe het moet om alleen iets te ondernemen en is er bang voor. ‘Zullen we over veertien dagen weer afspreken?’ vraag ik. ‘Even mijn agenda erbij pakken,’ zegt ze. Ik zie de lege pagina’s. ‘Ik kan wel,’ zegt ze.
Als ik in mijn auto stap blijf ik even stil zitten, het is een grote omschakeling om weer terug te gaan naar een vol leven met kinderen, kleinkinderen, familie en vrienden. Ik zou het graag anders voor haar willen, maar ik weet dat het nooit anders zal worden.
– Mia, vrijwilliger Rouw en Verlies
BEATBOXEN
“Tijdens de laatste vakantieweek begon ik tijdens de disco van de bonte avond een beetje te dansen met wat moderne bewegingen. De kinderen lachten hierom. Ze vonden mij niet echt cool op dat moment. Maar een van de jongens kent mij al een paar jaar. Dus toen ik deed alsof ik aan het beatboxen was, en de andere jongens twijfelden of ik een grap maakte, zei hij ‘Emile kán beatboxen’. Een van de jongens kwam naar me toe en vroeg ‘kun jij beatboxen?’ Ik zei ‘ja, een beetje.’ Hij was nieuwsgierig en dus zei ik: ‘vraag maar aan de dj of hij de muziek uitzet en mij een microfoon geeft.’ De jongens waren bijzonder verrast. Ze keken vol ontzag.”
– Emile, vrijwilliger Kindervakantieweken
“Laatst zijn we gaan
heb ik een nieuwe truc geleerd”
“Ik bewoog te weinig en toen was er iemand van school die zei: ‘ik kan iets regelen’. Ik vond het niet meteen een goed idee omdat ik er tegenop zag om een vreemde te ontmoeten. Maar het eerste gesprek was meteen gezellig. Ik zei dat ik heel graag wilde zwemmen want dat doe ik graag. Mijn sterrenbeeld is ook vissen. Ik heb een grote zeemeerminstaart en daarmee ga ik heel snel door het water.
Wat ik ook leuk vond is toen we naar de bioscoop gingen, want ik ga nooit naar de bios. De afgelopen keer zijn we gaan trampolinespringen en heb ik een nieuwe truc geleerd. Wat ik graag nog een keer zou willen is gaan varen. Maakt me niet uit op wat voor boot.
Als ik moet vertellen wat ik leuk vind aan Edit wordt het een heel lang lijstje. Ze is aardig, ik vind haar best wel mooi en ze is grappig en behulpzaam. We zouden elkaar eigenlijk een half jaar zien maar ik vind het leuk dat we door zijn gegaan omdat het altijd heel gezellig is. Ze zegt positieve dingen tegen me en daar word ik blij van, dus ik wil nog lang dingen met haar blijven doen.
Door Edit beweeg ik meer en ga ik meer buiten spelen. En sowieso heb ik meer energie. Maar ik heb één vraagje: wanneer komt de fotograaf? Ik wil gaan zwemmen!”
Denice,
deelnemer Humanitas Gezonde Maatjes
“Ik deel graag mijn passie voor gezondheid en bewegen met een ander”
“Toen Denice en ik elkaar ontmoetten, vroeg ik haar om een lijstje te maken met dingen die ze leuk vindt om te doen en dingen die ze wil proberen op het gebied van bewegen en buiten zijn. Op die lijst stond wel zes keer zwemmen, dus ik wist: we gaan heel veel zwemmen. Maar we zijn ook naar het natuurgebied het Twiske gegaan, naar het strand en TunFun. We zien elkaar ongeveer een keer per maand en dan doen we samen iets actiefs. Ook stimuleer ik haar om qua eten nieuwe smaken te proberen en koop ik gezonde snacks of fruit voor haar.
Ik ben gezondheidswetenschapper en vind het belangrijk om mijn eigen passie voor gezondheid en bewegen met een ander te delen. Zo kwam ik terecht bij deze activiteit voor kinderen met overgewicht. Dit werk geeft me energie. Als ik na een lange werkweek met Denice heb afgesproken en ik haar glimlach zie, dan krijg ik weer energie.
Denice is lief, grappig en sociaal. Ook heeft ze een duidelijke eigen mening en is ze bereid om nieuwe dingen te proberen. Soms lukt het niet meteen, zoals toen ze een nieuwe truc leerde bij het trampoline springen. Maar dan blijft ze het proberen tot het haar toch lukt. Dan ben ik heel trots en vertel ik aan mijn vrienden wat Denice heeft gedaan. Het is superleuk dat ik wat kan bijdragen aan haar leven.”
Onze vrijwilligers bieden hulp binnen zes thema’s.
Voor elk thema selecteerden we tips: kijk, lees, luister en laat je
inspireren.
VRIJHEIDSMAALTIJDEN
Op 5 mei 2020 vieren we in Nederland 75 jaar vrijheid met Vrijheidsmaaltijden door het hele land. Ook Humanitas, opgericht direct na de oorlog om een maatschappelijk vangnet te vormen voor iedereen die tussen wal en schip dreigde te vallen, viert in mei 2020 haar 75jarig bestaan. Reden genoeg voor Nationaal Comité 4 en 5 mei en Humanitas om te handen ineen te slaan. In veel Humanitas afdelingen zijn de voorbereidingen voor een Vrijheidsmaaltijd in volle gang. Klein of groot, dat maakt niet uit. De kern van de Vrijheidsmaaltijd is een bijzondere ontmoeting aan de eettafel, waarbij de gasten praten over vrijheid en onvrijheid. Iedereen kan een Vrijheidsmaaltijd organiseren. Doe je mee? Meer informatie vind je op 4en5mei.nl/ vrijheidsmaaltijden
Weekendje weg? Booking.com doneert van iedere boeking een aanzienlijk percentage aan Humanitas. Gebruik dan wel de speciale actielink: Booking.com/ steunhumanitas. Alvast bedankt!
YOUNG IMPACT DAY
Young Impact Day is dé nieuwe landelijke actiedag voor jongeren. Op 5 juni 2020 komen jongeren door het hele land in actie voor iets wat zij belangrijk vinden: klimaat, eenzaamheid, gelijkheid of pesten bijvoorbeeld. Young Impact Day wordt afgesloten met een spectaculaire eindshow in de Jaarbeurs in Utrecht. Een ticket voor deze show kun je niet kopen, maar alleen verdienen in ruil voor jouw impact. Wil jij in actie komen en impact maken op een ander of de wereld? Je kunt zelf een challenge starten of meedoen met die van iemand anders. Meer informatie vind je op youngimpact.nl
3FMACTIE TEGEN MENSENHANDEL
In de week voor kerst (1824 december) trekken drie teams met 3FMdj’s te voet door Nederland. Zij lopen van Goes naar Groningen, terwijl ze 24/7 live radio maken en acties bezoeken die luisteraars organiseren. Hiermee halen ze samen met de rest van Nederland geld op om jonge mensen te beschermen tegen mensenhandel. Doneren of in actie komen? npo3fm.nl/seriousrequest
De bekendste vorm van mensenhandel is uitbuiting in de seksindustrie, bijvoorbeeld door een loverboy gedwongen worden om in de prostitutie te werken. Met het programma Gevaarlijke Liefde helpt Humanitas jongeren om te voorkomen dat zij op seksueel gebied over hun grenzen heengaan en/of te maken krijgen met relationeel geweld, mensenhandel of loverboyproblematiek. Meer weten? humanitas.nl/ programmas/gevaarlijkeliefde
De serie The beginning of life laat zien hoe belangrijk liefdevolle relaties zijn in de jonge jaren van een kind. In zes afleveringen van zo’n drie kwartier word je meegenomen in de ontwikkeling van jonge kinderen: de leerfasen, het belang van interactie tussen volwassenen en kinderen, de uitdagingen van het ouderschap. Interviews met deskundigen worden afgewisseld met beelden van ouders en kinderen uit negen landen.
In Nederland heeft een op de vijf jongeren problematische schulden. De overheid is vaak hun grootste schuldeiser. Documentairemaker Camiel Zwart laat zien hoe jongeren gevangengehouden worden door torenhoge schulden, boetes, rentes en rentes op boetes. We volgen jongeren zoals Ricky, die al zeven jaar zijn leven op de rit probeert te krijgen. Maar hoe doe je dat zonder inkomen en vast woonadres? De schuldmachine laat zien hoe makkelijk je gevangen raakt in een systeem waarmee de schuldenindustrie veel geld verdient, maar mensen steeds verder in de problemen komen.
Al eeuwen is de westerse cultuur doordrongen van het geloof in de verdorvenheid van de mens. Maar wat als we het al die tijd mis hadden? In dit boek neemt Rutger Bregman ons mee op een reis door de geschiedenis en geeft nieuwe antwoorden op oude vragen. Waarom veroverde juist onze soort de aarde? Hoe verklaren we onze grootste misdaden? En zijn we diep vanbinnen geneigd tot het kwade of het goede? De meeste mensen deugen herschrijft niet alleen de geschiedenis, maar werpt ook nieuw licht op onze toekomst.
Wist je dat kinderen die van jongs af aan thuis leren hoe ze goed met geld om kunnen gaan zijn later gelukkiger zijn? Ze hebben hun financiën beter op orde, sparen meer, delen meer en komen veel minder in de financiële problemen. Als ouder ben je een wandelend voorbeeld. Hoe jij omgaat met je geld is wat je ze leert. Eef van Opdorp, bekend van tvprogramma’s als Uitstel van Executie en Hoeveel ben je waard én samenwerkingspartner van Humanitas geeft met haar boek en lezing Pubers & Poen handvatten en praktische tips om kinderen te leren omgaan met geld. Meer informatie vind je op pubersenpoen.nl
PODCAST: STERKE WIJKEN, GELUKKIGE BEWONERS
Nederland lijkt een gelukkig land. Maar de problemen in de ene wijk zijn veel groter dan in de andere wijk. Hoe krijgen we het voor elkaar dat inwoners zich prettig voelen, goed samenleven en elkaar ondersteunen waar nodig? Landelijk kennisinstituut Movisie gaat op zoek naar antwoorden in een zesdelige podcastserie over de sociale basis: Sterke wijken, gelukkige bewoners!
Bekijk alle video’s op ons YouTubekanaal humanitasnederland
Elke fase in je leven brengt nieuwe uitdagingen met zich mee. En vrijwel iedereen kent momenten waarop je denkt: Ik kan wel een beetje hulp gebruiken. Wanneer je verantwoordelijk wordt voor je eigen geldzaken bijvoorbeeld. Of als de zorg voor je kinderen (te) veel van je vraagt. Als je ouder wordt en je sociale contacten afnemen. In een nieuwe serie Humanitasvideo’s laten vrijwilligers en deelnemers zien wat hun contact betekent in deze situaties.
PHILIPINA & CLAUDIA
Kort na de bevalling van haar jongste kind stond Philipina er alleen voor. Haar relatie was ten einde gekomen en ze had behoefte aan iemand die luisterde en met haar meedacht. Dat werd vrijwilliger Claudia. Philipina: “Ze biedt me een luisterend oor en dat had ik heel erg nodig.”
Acht jaar geleden verloor Leny haar man. Ze miste gezelschap. Vrijwilliger Jamie komt elke week bij haar langs om gezellig te kletsen of een spelletje te doen. Leny: “Ik zou die meid voor geen goud willen missen.”
Vincent was het overzicht op zijn financiën kwijt. Ook had hij schulden. Vrijwilliger Hanny hielp hem zijn geldzaken weer op orde te krijgen.
Vincent: “Dat gevoel heb ik al jaren niet gehad: dat er licht aan het einde van de tunnel is.”
“JE
Ze zijn allebei zo’n zeven jaar met (vervroegd) pensioen en zes jaar vrijwilliger bij Humanitas. Wim en Geeske van Essen namen de tijd om te zoeken naar het vrijwilligerswerk dat het beste bij hen paste en dat het meeste opleverde voor anderen. Dat werkt!
In gesprek
Geeske: “Begin 2013 stopte ik met werken, na heel lang kinderverpleegkundige te zijn geweest in een Gronings ziekenhuis. Onze eigen kinderen waren al het huis uit. Ineens had ik tijd!”
Wim: “Dat ik vrijwilligerswerk zou gaan doen stond als een paal boven water toen ook ik mijn baan opzegde – een half jaar na Geeske. Maar wat? Ik had altijd bij de bank in het dorp gewerkt en werd overspoeld met verzoeken penningmeester te worden. Al die verzoeken hield ik af. Ervaring met vrijwilligerswerk had ik genoeg. Eigenlijk heb ik het altijd gedaan, meestal samen met Geeske. We hebben het voetbalkrantje gemaakt, uitwisselingsstudenten in huis genomen, van alles. Maar nu wilde ik iets doen waarmee ik echt verschil
maakte. Na een tijdje was ik eruit. Het zou een combinatie worden van financieel of administratief werk en mensen helpen.”
Geeske: “Na een jaar ongeveer hoorde ik van het project van Arts tot Ziekenhuis (A tot Z) van Humanitas. Dat leek me heel geschikt. Ik ken de weg in het ziekenhuis, weet hoe artsen praten. Heel mooi als je die ervaring in kunt zetten voor anderen.”
Wim: “Dankzij Geeske ging ik ook eens kijken bij Humanitas. Op de website las ik over het project Thuisadministratie. Heel toevallig stond er ook net een stuk over in het blad voor oudbankpersoneel. Toen was het 1 + 1 = 2.”
Afleren om alles voor de deelnemers te doen
Wim: “Mijn eerste deelnemer was een fietsenmaker van achterin de twintig. Zijn vader had altijd zijn administratie gedaan maar die werd te oud en nu wilde hij het zelf kunnen. Hij had geen schulden maar ook totaal geen idee van zijn inkomsten en uitgaven. Ik dacht: dat varkentje ga ik wel even wassen. Ik kocht een schriftje waarin hij alles kon noteren. Natuurlijk maak je in het begin fouten. Ik overspoelde die jongen met informatie. Hij zag door de bomen het bos niet meer.”
Geeske: “In het werk dat ik doe heb je eigenlijk nooit problemen. Van het begin af aan was het leuk om de mensen te kunnen begeleiden. En nuttig ook nog! Twee horen meer dan een. Als mensen het willen ga ik mee de spreekkamer in. Heel soms zeg ik wat, bijvoorbeeld als iemand
me heeft gevraagd hem te helpen herinneren dat er iets aan de orde moet komen. Verder is dit werk vooral sociaal. Mensen die niemand hebben om met ze mee te gaan naar het ziekenhuis zijn vaak erg alleen. We zijn met zijn tienen en zorgen ervoor dat deelnemers niet elke keer een andere vrijwilliger krijgen. Wij begeleiden mensen soms één keer, soms een paar keer. Een uitzonderingsgeval was een mevrouw die veertig keer bestraald werd. Toen zijn we met een groepje van vijf om de beurt met haar meegegaan in de taxi.”
Wim: “De fietsenmaker was uiteindelijk toch een eenvoudig geval. De coördinator had me niet voor niets als eerste naar hem gestuurd. Na een tijdje had hij alles geleerd en lukte het hem om zelf zijn administratie te doen. Ik leerde er zelf ook veel van. Ook dankzij de training van Humanitas, in dezelfde periode. De trainers probeerden ons heel erg af te leren alles voor de deelnemers te doen.”
“As ie d’r niet west waren…”
Wim: “Met sommige deelnemers bouw je echt een band op. Er zijn mensen die je zo vertrouwen dat ze ook over andere dingen advies gaan vragen. Een mevrouw vroeg toen ze een nieuwe vriend kreeg of ze met hem moest gaan samenwonen! Ik zei tegen haar dat ze het beste eerst met hem op vakantie kon gaan. Intussen woont ze heel gelukkig samen! Ook haar vriend heb ik nog geholpen met zijn financiën. Soms loopt het ook minder soepel, hoor. Dan kom je met iemand niet verder. Een paar jaar geleden had ik iemand die zelf helemaal niets deed. Een andere mevrouw liet nooit wat van zich horen behalve wanneer er problemen waren. Dan stuurde ze een appje of ik even wat kon regelen. Was het gebeurd dan kwam er een Dankje! Of soms alleen een duim omhoog. Iets anders wat weleens lastig is: sommige mensen lukt het gewoon niet zonder hulp hun administratie te doen. Na een jaar moet het eigenlijk afgelopen zijn.”
Geeske: “Afscheid nemen is een beetje moeilijk voor Wim...”
Wim: “Mijn tweede deelnemer bijvoorbeeld, was iemand die via de GGZ bij Humanitas terechtgekomen was. Dat was een heel proces. In het begin durfde hij geen envelop los te maken, dat deed ik. We zijn nu zelfs met internetbankieren begonnen. Het gaat heel langzaam. Maar hij is wel enorm dankbaar. Op zijn Drents zei hij: ‘As ie d’r niet west waren, was ‘t hielemaol fout lopen.’ Voor dat soort dingen doe je het!
Voorkomen dat mensen alleen zijn
Geeske: “Heel soms heb je te maken met een gebrek aan vertrouwen. Zoals een mevrouw die me ervan beschuldigde dat ik achter haar rug om met haar huisarts gesproken had. Dan houdt het op. Normaal gesproken is het gemoedelijk. Mensen vragen zelf om hulp en zijn blij met je. Als verpleegkundige kan ik ze vaak ook wel een beetje vertellen wat er gaat gebeuren. Dat is belangrijk. Maar het belangrijkste is dat je voorkomt dat mensen alleen zijn. Ik leer trouwens, ondanks mijn ervaring, veel van dit werk. Uit de groep kwam een verzoek iets te leren over dementie. Dat vond ik een prima idee. Humanitas heeft dat toen speciaal voor ons georganiseerd. Het was heel leerzaam. Het werk bevalt me dan ook uitstekend. Zolang de gezondheid het toelaat, blijf ik het doen.”
Wim: “Je leert ook wat over jezelf. Soms ben ik nog wel wat kort door de bocht. Zeg ik: ‘als je daar nou eens mee stopt?’ wanneer iemand steeds maar nutteloze dingen koopt. Je moet doseren. Eén tip geven waar mensen in de veertien dagen erna wat mee kunnen. Maar: als ik terugkijk op de zes jaar dat ik dit werk nu doe, ben ik echt heel tevreden. In de loop der jaren zijn er toch nog weer meer vrijwilligersklusjes bijgekomen. Zo ging ik wat doen voor de Historische vereniging en voor het zangkoor.
Een aantal dingen heb ik weer opgezegd. Met Humanitas zie ik dat niet gauw gebeuren.”
Humanitas komt sinds 1945 op voor een samenleving waarin plaats is voor iedereen. In 2020 bestaan we dus al 75 jaar. Humanitas werd vlak na de oorlog opgericht. In die tijd was de zorg voor elkaar vooral goed geregeld binnen kerkgenootschappen. Hoorde je daar niet bij, dan stond je er vaak alleen voor bij ziekte of andere problemen. Humanitas wilde er voor alle mensen zijn: niemand mocht meer tussen wal en schip belanden.
Aan die ambitie is niets veranderd. Al 75 jaar staan onze vrijwilligers klaar voor mensen die een steuntje in de rug kunnen gebruiken. In die 75 jaar heeft Humanitas zich ontwikkeld tot een landelijke vrijwilligersorganisatie met een duidelijke aanpak die erop gericht is om op eigen kracht iets aan je situatie te veranderen.
JEZELF EN ANDEREN
We werken vanuit de gedachte dat je niet alleen verantwoordelijk bent voor jezelf,maar ook voor anderen. Daarom vinden we het belangrijk dat de omgeving van de deelnemer betrokken is. Zo beperkt de ondersteuning zich niet tot de deelnemers zelf maar doen we het samen. En werken we aan een sterke sociale basis.
WE ZIJN ER VOOR IEDEREEN
Humanitas is er voor iedereen ongeacht leeftijd, achtergrond of levensovertuiging. We zijn er voor iedereen die een steuntje in de rug kan gebruiken.
Onze aanpak is erop gericht om mensen zelfvertrouwen te geven. Onze vrijwilligers lopen een tijdje met je mee en ondersteunen je om op eigen kracht iets aan je situatie te veranderen. Zo kun je de toekomst zelfstandig en positief tegemoet zien.
Iedereen kan ons ‘om de hoek’ vinden, dankzij onze ruim tachtig lokale afdelingen, verspreid over het hele land. We houden goed in de gaten wat er in de maatschappij leeft en onze afdelingen weten precies wat er in de regio speelt. Zo kunnen we steeds die hulp aanbieden waaraan behoefte is.
Wij geloven dat je als goed voorbereide en deskundige vrijwilliger je vrijwilligerswerk met meer plezier doet en beter bent toegerust om mensen te helpen om op eigen kracht iets aan hun situatie te veranderen. Dat doen we door ervoor te zorgen dat je als vrijwilliger de houding, vaardigheden en kennis kunt ontwikkelen die bijdragen aan goede ondersteuning van jouw deelnemer.
Humanitas staat voor een samen leving waarin gelijkwaardigheid voorop staat. Onze vrijwilligers staan naast hun deelnemers, nooit erboven. Ze bieden praktische hulp, tips, vriend schappelijk contact en een luisterend oor. Ze zijn maatjes waar je veel aan hebt.
Eenzaamheid kan iedereen overkomen. Bijvoorbeeld door echtscheiding, ziekte of verlies van werk. We helpen mensen die eenzaam zijn om (weer) een sociaal netwerk op te bouwen en te onderhouden zodat ze er niet alleen voor staan.
Jong zijn is niet altijd makkelijk. Problemen met school, ouders of relaties lijken soms te groot om aan te pakken. Vrijwilligers van Humanitas zijn er voor jongeren op moeilijke momenten. Ze luisteren en helpen om dingen die niet goed gaan te onderzoeken en op te lossen. Maar ze zijn er ook om gewoon te chillen en samen iets leuks te doen.
Vroeger of later krijgt iedereen te maken met verlies. Afscheid nemen is niet makkelijk, maar betekent ook zeker niet het einde. Vrijwilligers van Humanitas helpen deelnemers om te gaan met de nieuwe situatie en het leven opnieuw in te richten.
We helpen (ex)gedetineerden met praktische zaken. Zoals het behouden van contact met kinderen, het steunen van het thuisfront en het in stand houden van het sociale netwerk. Na de detentie helpen vrijwilligers van Humanitas om het leven weer op te pakken.
In ieder gezin kan het wel eens een tijdje minder goed lopen. Spanningen kunnen oplopen, het gezin kan uit balans raken en uit elkaar vallen. Humanitas ondersteunt bij opvoeding. Vrijwilligers zorgen voor extra aandacht en steun voor alle gezinsleden.
Mensen kunnen door verschillende oorzaken de grip op hun financiën verliezen. Goed geschoolde vrijwilligers ondersteunen deelnemers om de (financiële) administratie op orde te brengen en te houden.
Op humanitas.nl/ervaringen lees je per thema ervaringsverhalen van onze deelnemers en vrijwilligers.
Dit magazine is een uitgave van Vereniging Humanitas. Heb je het magazine uit? Gooi het dan niet weg, maar geef het door aan anderen.
Je kunt dit magazine ook online vinden op humanitas.nl/overons/ publicaties
REDACTIE
Esther Vogel (eindredactie), Rebecca Gerritse (hoofdredactie), Lisa Tiggelaar, Josephine Krikke, Hilde Duyx, Saskia Bosch, Leyla FortunatiKoubia.
MET MEDEWERKING VAN
Lonneke Bär, Harry Brieffies , Adrien Parlange, Linda Huijsmans, Marjolein van Rotterdam, Marieke Kijk in de Vegte, Catharina Gerritsen, Maaike Besseling, Olf de Bruin.
CONCEPT, VORMGEVING EN EINDREDACTIE Vandejong, Amsterdam
DRUKWERK
Drukkerij Manuel
ADVERTEREN
Neem contact op met Esther Vogel via 0205231100 of e.vogel@humanitas.nl
MEER WETEN?
Wil je meer informatie over wat Humanitas voor jou kan betekenen? Of wil je vrijwilliger, lid of donateur worden? Neem contact op via humanitas.nl, bel 0205231100 of mail naar info@humanitas.nl.
Tekst, foto’s en illustraties mogen alleen worden overgenomen na schriftelijke toestemming van Vereniging Humanitas.
Humanitas heeft haar best gedaan om de rechten van alle rechthebbenden te achterhalen. Meen je rechthebbende te zijn, neem dan contact op met de redactie.
facebook.com/humanitasnederland
@HumanitasNL youtube.com/humanitasnederland
Vereniging Humanitas Postbus 71, 1000 AB, Amsterdam 0205231100 info@humanitas.nl humanitas.nl
KvK: 40530895
ISSN: 01661124
Rekeningnummer voor giften: NL58 INGB 0000 294050 op naam van Vereniging Humanitas o.v.v. ‘Gift’.
Wij worden gesteund door:
