II.5 (Ms); wagentransport met lieren: wantranspgrt met lïrd Q 121 (Dm); zeelbaanvordering: zëlbdnvprddrerj Q 112a (ON I-IV); vervoer met de lier: varvfir met dd lïr Q 16 (Ms); transport bet de treuil: tra. nspgrt b% ddn trpjl K 361 (Zr); treuilvervoer: trpjvdrvür L 422 (Edn); trainagevervoer: Q 3 (Wg, Wti); trainage: Q 7 (Edn); tdrnas L 417 (Zg, Wti). LIER (N 95A, 13; monogr.; N 95, add.; Vwo 477; Vwo 797) [Algemene benaming voor een hijswerktuig met horizontaal geplaatste as waarmee bijvoorbeeld mij nwagens of zware voorwerpen verplaatst kunnen worden. Een Her kan met de hand of mechanisch, bijvoorbeeld elektrisch of met perslucht, worden aangedreven. Volgens Defoin (pag. 174) maakt men in Nederland naar aanleiding van de aandrijving een onderscheid tussen een windas en een her: de windas wordt met de hand gedraaid en de lier met een motor. Omdat vraag N 95A, 13 vrij algemeen was gesteld (,,Hoe noemt u een lier waarmee wagens of zware voorwerpen verplaatst kunnen worden") en omdat de Her in de mijn voor veel doeleinden wordt gebruikt, zijn de antwoorden „Hollandse lier" (Q 21), „rooflier" (Q21), „stijlentrekker" (L 374) en „koepe-lier" (Q 21) verplaatst naar respectievelijk de lemmata ROOFLIER, STIJLENTREKKER en
KOEPE-LIER.
De opgave „kolom" uit Q 21 is volgens de invuUer een zuilenlier en de term „mopje" werd volgens de zegsman uit Q 121a gebruikt voor een kleine Her in doortochten. De term „Her" is volgens de respondent uit Q 121c een Nederlandse benaming die op de Domaniale mijn pas in zwang kwam toen er een Nederlands sprekend kader op de mijn tewerkgesteld werd.] lier: Q 15 (Ms), (Edn); lïr Q 21 (Ms), 35 (Em, Hk, Wa), 121c (Dm), (Brn, Zr, Hn, Zg, Wg, Wti, Edn); lïdr Q 113 (Em); lir Q 121 (Wa); loftlier: loflïr Q 121b (WS); babylier: bëbilïr L 265 (Em, Ms); treuil: L 422 (Edn), Q 7 (Edn), 12 (Zg, Edn); trfj L 286 (Edn), (Brn, Zr, Hn, Zg, Wg, Wti, Edn); trpj L 417 (Zg, Wti), Q 3 (Wg, Wti), (Brn, Zr, Hn, Zg, Wg, Wti, Edn); tr0jQ 1; haspel: haspdl Q 16 (Ms), 111 (ON I, III, IV), 112a (ON I-IV), 113 (Em, ON I-IV), 117a (La, Ja), 121 (Dm, Wa), 121a (Ja), 121c (Dm); ha.spdl Q 202 (ON I, III, IV); kabel: kabdl Q 121 (Dm), 121c (Dm), (Dm, La, WS); mopje: mppJB Q 121a (Ja); kolom: Q 21 (Ms); lier-moussaillon: lïr-musiö L 422 (Edn).
200
KEERSCHIJF, VAN EEN LIER
OMKEERINRICHTING
(monogr.) [Wanneer bij Hervervoer een sleepkabel zonder eind wordt gebruikt, loopt deze kabel enerzijds over de schijf van de Her en anderzijds over een keerschijf.] poulie: pulï (Brn, Zr, Hn, Wti, Edn); poulieretour: (Zg); poulie-renvoi: (Wg). LIERJONGEN (monogr.) [Aankomende mijnwerker die de Her bedient.] kabeljong: kabdljorj Q 111. LEIROL (monogr.; Vwo 622; Vwo 659) [Rol of rolletje waarover een kabel loopt. De woordtypen „draagrol", „rolletje" en „poulie-tje" zijn specifiek van toepassing op de leirol van een lier. De term „richtrol" wordt met name gebruikt voor een horizontaal draaiende schijf.] draagrol: (Brn, Zr, Hn); richtrol: rextrgl (Brn, Zr, Hn, Zg, Wg, Wti, Edn); rolletje: rghkd (Edn); poulie: puli (Brn, Zr, Hn, Zg, Wg, Wti, Edn); poulie-tje: pulikd (Zg, Wg, Wti). TREKHAAK (monogr.) [Trekhaak aan de staaldraad van een lier.] haal: hidl Q 121 (Dm), (Dm, La, WS, ON II). WAGENVERVOER MET SLEPERS (N 95, 704) [Het verplaatsen van mij nwagens met behulp van slepers.] slepervervoer: Q 121 (Wa); schleppervervoer: slepdrvdrv0r L 426 (Ms); slepdrv3rv0r Q 113 (Em); main d'oeuvre-vervoer: manfivdrvdrvür L 422 (Edn); sleepvervoer: Q 3 (Wg, Wti); schleppervordering: slepdrvprddren Q 112a (ON I-IV); schleppervorderung: slepdrv0dderurj Q 121 (Dm), 121c (Dm); schleppertransport: slepdrtranspgrt Q 121 (Dm); wagentransport met schlepperen: wantranspgrt met slepard Q 121 (Dm); vervoer met de slepers: vdrv0r met dd slëpdrs Q 16 (Ms); wagenvervoer met schlepper: wagdvdrv0r met slepdr L 433 (Ms); wagenvervoer met schleppers: wagdvdrv0r met slëpdrs Q 113 (ON I-IV); wagenvervoer: wagdvdrvpjr L 433 (Ms); wagdvdrv0r Q 111 (ON I, III, IV); handvervoer: Q 35 (Em, Hk, Wa); ha.nt>vdrvu.dr Q 202 (ON I, III, IV).