Inditnummer allesover gezonde voeding
magazine voor mensen met hart- en vaataandoeningen
In gesprek met ‘Nooit te laat om gezond te eten’
Portret ‘Wat mij betreft is voeding het beste medicijn’
Mijn specialisme ‘Wees lief voor je hart en bloedvaten’
‘Gezond is voor ons inmiddels normaal’
Het was flink schrikken voor Hans (60 jaar) en zijn vrouw, toen hij in 2015 plotseling op de intensive care belandde door hartfalen. Gelukkig vond hij dé manier om gezonder te leven. Ondanks de noodzakelijke aanpassingen geniet hij samen met zijn vrouw daardoor nog steeds van lekker eten.
Hartfalen is een aandoening waarbij de pompfunctie van het hart niet goed werkt. Doordat Hans na de diagnose hartfalen veel minder actief was dan voorheen, nam zijn gewicht geleidelijk toe. Dat er écht iets moest veranderen, drong pas goed door toen hij in 2021 de diagnose diabetes type 2 kreeg. ‘Dat ik iets moest doen om het aankomen te stoppen, was makkelijker gezegd dan gedaan. Meer bewegen is juist bij een hartaandoening niet altijd mogelijk. Ik heb veel gelezen over voeding en diverse gesprekken gehad met een diëtist. Daarna heb ik mijn eetgewoonten veranderd.’ Dat betekende voor Hans: gezondere voedingskeuzes maken met minder koolhydraten. Vanaf dat moment zorgde hij voor nog meer groentes op tafel. De porties aardappelen, rijst en pasta werden juist een stuk kleiner en bovendien zoveel mogelijk in de volkoren variant. Daarnaast verslond hij alle informatie die hij kon vinden over voeding en wat voedsel doet in je lichaam.
Minder koolhydraten
Inmiddels eet Hans zo’n 4 jaar koolhydraatbeperkt. Het bevalt hem prima. Hij benadrukt dat hij het niet ziet als een afslankdieet, maar als een meer verantwoord eetpatroon. Hij eet vezelrijk, wat gezond is. Maar er is nog een voordeel volgens Hans: ‘Vezels zijn voedzaam en geven langer een vol gevoel, waardoor ik kleinere porties eet’. Soms past hij gerechten zo aan dat ze veel minder koolhydraten bevatten. ‘In bijvoorbeeld stamppot of aardappelpuree gebruik ik nu de helft minder aardappelen. Die vervang ik door knolselderij. Ook mijn vrouw vindt zo’n puree lekker.’ Hans probeert met plezier nieuwe recepten uit. Zo maakt hij zelf pasta met minder koolhydraten of quiches van
een zorgvuldig afgewogen combinatie van volkoren- en amandelmeel. In de nasi gaat bloemkoolrijst in plaats van gewone rijst en een zelfgemaakte kruidenpasta.
Het etiket helpt
‘Veel mensen weten niet hoe ze zelf hun eten lekker moeten maken’, zegt Hans. ‘Jammer, want er zijn zoveel kruiden en specerijen waarmee je extra smaak toevoegt. Zout heb je vaak helemaal niet nodig om het lekker te maken.’ Het verbaast hem hoeveel suiker en zout er in bewerkte producten zit. ‘Als je het zelf maakt, weet je precies wat erin gaat. Maar ik besef wel dat niet iedereen de tijd heeft om alles zelf te maken. Af en toe koop ik ook kant-en-klare producten. Maar dan kijk ik wel altijd of er een variant met minder koolhydraten is, zoals koolhydraatbeperkt brood of wraps.’
Hij geeft de tip om ook bij deze producten de etiketten grondig te bekijken. ‘Soms zit er bijvoorbeeld veel zout in. Ook bevatten koolhydraatbeperkte producten vaak meer eiwit.’ Vanwege milde nierproblemen moet Hans ook de hoeveelheid eiwit in zijn voeding binnen de perken houden. ‘Het is dan echt nodig om te weten wat je precies eet. Trap daarbij niet in die zogenaamde gezonde suikers of zouten. Ook als iets gezoet is met honing zijn dat suikers. En Himalayazout is gewoon net zo zout als gewoon zout.’
De cardioloog is tevreden Hans maakt gebruik van een app om zijn inname van koolhydraten, vet, eiwit, ijzer en vitamines bij te houden. Met hulp van data uit de app maakt Hans grafieken die hij bespreekt tijdens controles bij zijn diëtist en de praktijkverpleegkundige van de afdeling cardiologie. Zijn nieuwe
eetpatroon heeft duidelijk effect op zijn gezondheid. ‘Het enige wat nog te hoog blijft, is mijn zoutinname. Ik let er erg op en toch krijg ik gemiddeld 7 gram zout per dag binnen.’ Hans viel ongeveer 18 kilo af. Zijn cardioloog is dik tevreden. Door zijn nieuwe eetgewoonten en het gewichtsverlies kon Hans ook stoppen met de diabetesmedicatie.
We eten samen lekker Zijn nieuwe eetpatroon doet veel goeds voor Hans. ‘Maar ik leef niet alleen en het moet dus ook vol te houden zijn voor mijn vrouw’, zegt hij. Suiker heeft hij helemaal afgezworen. ‘Net als zout is ook suiker echt een boosdoener voor hart- en vaataandoeningen. Maar mijn vrouw eet wel graag af en toe iets zoets. Ik gebruik dan een koolhydraatarm zoetmiddel om cake of een toetje te maken. Ik maak graag zelf roomijs en op deze manier kan dat met de helft minder suiker.’ Zijn vrouw geniet dus zeker niet minder van zijn aangepaste kookkunsten. Uit eten gaan is soms wel een uitdaging, omdat de koolhydraatbeperkte keuze minimaal is. ‘Tijdens een lunch buiten de deur kies ik voor een maaltijdsalade, soep of een goed belegd volkorenbroodje. Als ik geen keuze heb, laat ik het ook gewoon los. Maar daarna wil ik wel weer zo snel mogelijk “normaal” doen. Gezond is voor ons de normale keuze. Als je een blijvend effect op je gezondheid wil, moeten eetgewoonten blijvend veranderen. En dan kun je maar beter zorgen dat wat je eet ook lekker is.’
‘Wat mij betreft is voeding het beste medicijn’
Madelon (52)
werd afgelopen december getroffen door een hartstilstand. De schok was groot en het voelde onwerkelijk, want Madelon was altijd gezond en actief. Ze doet er nu alles aan om weer meer energie te krijgen.
Onbewerkte, gezonde voeding met weinig koolhydraten speelt hierbij een belangrijke rol. ‘Omdat ik zo duidelijk merk wat de voordelen van dit gezondere eetpatroon zijn, lukt het me prima om dat vol te houden.’
Lees het uitgebreide interview op: harteraad.nl/ ervaringsverhalen/madelon
‘Het is belangrijk te weten dat het je helpt’
Dini (75)
heeft al 25 jaar hartritmestoornissen. Ze merkt dat wat ze eet of drinkt effect heeft op haar klachten. Maar zolang ze zich kan herinneren heeft ze een moeizame relatie met eten en eetbuien. Ze is gek op zoetigheid. Voor Dini werkt het goed om zichzelf nu en dan toe te staan ook minder gezond voedsel te eten. ‘Ik geniet daar dan extra van en kan daarna de verleidingen weer beter weerstaan.’
Lees het uitgebreide interview op: harteraad.nl/ ervaringsverhalen/dini
STEUN ONS WERK
www.harteraad.nl/doneren
Harteraad biedt sociale, emotionele en praktische steun. En komt op voor jouw belangen bij de zorg, wetenschappelijk onderzoek en overheid.
Steun ons ook via Harteraad.nl/doneren
Marijke: ‘Vette vis at mijn man al, hij komt uit Scheveningen en daar wordt veel vis gegeten. Maar we doen nu wel lijnzaad in de yoghurt. En de zuurkoolstamppot van vanavond eten we met koolraap in plaats van aardappels, zodat mijn man minder koolhydraten binnenkrijgt. Door het aanpassen van de voeding en de beweging is mijn man al wat kilo’s afgevallen.’
Vooruitgang
Marijke weet nog dat haar man hartrevalidatie niet zag zitten en vroeg of hij dan niet één keer per week kon sporten in plaats van de geplande twee keer. ‘Maar nee, hij moest twee keer per week komen. Dat heeft hij gedaan en na de vierde keer kwam hij stralend thuis. Hij had leuke sportvrienden gemaakt en vond het bewegen heel divers.’ Nico mengt zich kort in het gesprek en vertelt dat hij met gewichten sport, loopt en dat de deelnemers samen balspellen doen en bijvoorbeeld kegels omgooien. Hij wordt duidelijk steeds iets sterker, merkt dat zijn conditie vooruitgaat en zijn kracht toeneemt. Inmiddels wandelt hij ook af en
toe een klein blokje met de hond. Ook Sieuwert merkt dat Nico verandert. ‘De eerste keer dat ik meneer zag, voerde ik het gesprek vooral met zijn vrouw. Meneer kwam minder gemotiveerd over dan tijdens zijn vervolgafspraak twee maanden later. Tijdens de tweede afspraak hadden we echt een gesprekje met z’n drieën. Ik zag dat hij meer grip op zijn gezondheid had gekregen en zich inmiddels comfortabeler voelde.’
Vertrouwen krijgen en vertrouwen geven
Dat Marijke haar man zo steunt heeft ook te maken met eigen belang, vertelt ze. ‘Ik houd mijn man het liefst nog heel lang bij me.’ Sieuwert vindt het mooi dat Marijke en Nico er zo voor elkaar zijn: ‘Ook al kan werken aan je gezondheid een moeilijke nieuwe stap zijn, het kan je veel opleveren. Probeer er voor elkaar te zijn. Zorg hetzelfde voor je partner als je zou willen dat een ander voor jou zou zorgen.’ Dat vraagt wat van partners. Nico was, na de diagnose hartfalen en een ontstoken hartzakje, heel bang. Marijke: ‘In het begin hadden we
Vervolg:
daar wel discussies over. Nico was bang zich in te spannen, kon niet goed lopen, durfde niet te knuffelen. Daaraan heeft hij gewerkt door te sporten in de zaal, hij werkte aan het terugkrijgen van zelfvertrouwen en ontdekte wat hij kan en waar zijn grenzen liggen. Ik heb geprobeerd hem te stimuleren, vertrouwen te geven, heb hem liefdevol opgevangen en gezegd “leun maar op mij”. Als je als partner ook angstig bent, komt het aanpassen van de leefstijl er niet van. Je moet er samen voor gaan.’
Harteraad programma’s
Je krijgt te horen dat je een hart- of vaataandoening hebt. Of misschien weet je het al een tijd. Dit roept vast vragen en emoties op, want hoe gaat dit nu verder? Wat mag je nog wel doen? En wat beter niet?
Harteraad helpt je om meer grip te krijgen op je gezondheid. En juist daarom hebben we deze programma’s ontwikkeld. Zodat je je leven weer zo optimaal mogelijk kunt leven. Lees meer op harteraad.nl/programmas
Harteraad webinars
Harteraad organiseert het hele jaar door webinars over verschillende onderwerpen. Bijvoorbeeld over onbegrepen hartklachten bij vrouwen en mannen. Of over bijwerkingen van medicijnen.
Je kan deze (gratis) terugkijken via harteraad.nl/ webinars
Werken aan leefstijl?
Deze zorgverleners helpen je graag!
Wil jij aan de slag met een gezonde leefstijl? Mooi! Want met gezonder eten, meer bewegen, beter slapen en werken aan minder stress kun je veel bereiken. Werken aan je leefstijl hoef je niet alleen te doen. Verschillende zorgverleners ondersteunen je hier graag bij. Een diëtist, leefstijlcoach en een leefstijlapotheker vertellen wat ze voor je kunnen betekenen. Zo kun jij, met een beetje hulp, werken aan je gezondheid.
Mieke Beemsterboer Leefstijlcoach
Samira Bourhaleb Diëtist
Nienke Oosterhof
Leefstijlapotheker
‘Met het veranderen van je gedrag bereik je het meest. Als mensen op mijn spreekuur komen, vraag ik hoe het gaat met slapen, bewegen, stress en eten, dus de hele leefstijl. Ik vraag wat er niet goed gaat en wat ze willen bereiken. Door mijn vragen komen mensen zelf tot inzicht, ontdekken ze wát ze kunnen veranderen en hóe ze dat kunnen doen. Zo had ik een cliënt met een stressvolle baan in de zorg. Zodra ze thuiskwam, ging meteen de televisie aan en nam ze er iets lekkers bij, zoals een koek of chips. Ze dacht dat ze daardoor kon ontspannen en had er een gewoonte van gemaakt. Door onze gesprekken gaat ze nu na haar werk nog wandelen. Ze merkte dat ze daardoor haar hoofd beter leeg kon maken en dat ze niet meteen ging zitten en snacken. Zo’n aanpassing in gedrag bedenkt iemand meestal zelf. Naast persoonlijke gesprekken op mijn spreekuur, begeleid ik mensen via de Gecombineerde Leefstijl Interventie (GLI) CooL. CooL staat voor Coaching op Leefstijl. Voor volwassenen met een hart- of vaataandoening en een BMI hoger dan 25 wordt dit vergoed vanuit de basisverzekering. Ik werk dan samen met bijvoorbeeld een fysiotherapeut en slaapcoach. Of je nu voor individuele begeleiding of CooL kiest, mijn belangrijkste boodschap als je je leefstijl wilt veranderen is: heb geduld! Bedenk dat de aanhouder wint. En dat meerdere kleine stapjes samen een grote stap voor je gezondheid zijn.’
‘Ik werk als multiculturele diëtist in Eindhoven en Helmond en zie mensen met verschillende achtergronden. Dat maakt dat ik mijn adviezen en begeleiding echt afstem op wie er voor me zit. Tijdens het eerste gesprek vraag ik wat iemand gewend is om te eten.
Veel mensen willen daarna meteen een voedingsadvies. Dat geef ik dan vaak uitgeschreven op papier. Ik zie ook mensen die niet kunnen lezen en schrijven. Dan werk ik met plaatjes en foto’s. Tijdens vervolgafspraken vraag ik hoe het gaat, wat wel en niet gelukt is en geef ik tips. De aanpassingen bedenk ik dan het liefst samen met de cliënt. Een gewoonte pas je namelijk niet zomaar aan. Je bereikt het meest als je zelf achter de aanpassingen staat. Je moet het zelf doen. En ik help daarbij met mijn begeleiding.
Ik had eens een Turkse meneer op mijn spreekuur die cholesterolverlagers slikte. Omdat hij door deze medicijnen spierklachten kreeg, is hij in overleg met zijn arts hiermee gestopt. Daardoor ging zijn cholesterol omhoog en was hij er wel aan toe om zijn leefstijl te veranderen. Het lukte om zijn eetpatroon aan te passen en zijn cholesterol en bloeddruk daalden. Het is mooi om te zien dat mensen blij zijn met zo’n mooi resultaat. Mijn motto: wees lief voor je hart en bloedvaten. Voeding is daar bijna altijd een onderdeel van.’
‘Leefstijlapothekers kijken niet alleen of iemand het juiste medicijn krijgt en inneemt zoals het hoort. Leefstijlapothekers kijken breder, dus ook naar slaap, stress, beweging, roken, alcohol en voeding. Het moment dat je je medicijnen ophaalt bij de apotheker is een perfect moment om leefstijl te bespreken. Dat blijkt uit onderzoek. Stel je slikt medicijnen vanwege een hart- of vaataandoening. Maar je bloeddruk blijft hoog en de arts adviseert een extra medicijn. Dan kun je ook eerst kijken waar die hoge bloeddruk vandaan kan komen. Misschien kun je deze zelf naar beneden brengen. Bijvoorbeeld door minder zout te eten, meer te wandelen of te zorgen voor minder stress. Soms is eerst medicatie juist slim. Bijvoorbeeld als je een hoge bloeddruk, hoge bloedsuiker of een hoog cholesterol hebt én knieklachten. Vooral als je door knieklachten niet kunt bewegen. Een pijnstiller kan pijn aan je knie verminderen. Als bewegen dan wel lukt, val je misschien af. Dat is beter voor je bloeddruk, bloedsuiker en cholesterol. En minder belastend voor je knieën. Het motto van leefstijlapothekers is “Voor de juiste dosis gezondheid”. Veel mensen denken bij dosis meteen aan medicijnen. Maar wij koppelen er ook gezondheid aan. Want 80% van de chronische aandoeningen in Nederland heeft een link met leefstijl. Heb je vragen over medicijnen? Of wil je weten wat je zelf aan je leefstijl kunt veranderen zodat je klachten afnemen of je medicijnen beter werken? Maak dan eens een afspraak bij jouw (leefstijl)apotheker.’
Anders gaan eten
Welk dieet?
Er zijn heel veel diëten. In dit artikel bespreken we drie diëten waarover je tegenwoordig veel hoort en we zetten de voor- en nadelen op een rij. Maar bedenk dat uit onderzoek blijkt dat er niet zoiets is als hét gezondste dieet. Het belangrijkste is volgens wetenschappers dat je voeding bestaat uit veel groenten, fruit, ongezouten noten, zaden en volkoren granen en zo min mogelijk fabrieksmatig bewerkt voedsel.
1 2 3
Mediterrane dieet
Wat is het?
Het mediterrane dieet is een voedingspatroon dat tot de jaren ‘60 van de vorige eeuw gangbaar was in landen rond de Middellandse Zee, zoals Griekenland, Italië en Spanje. Dus voordat ook daar fastfood en kant-en-klaar werden ontdekt!
Wat eet je?
Je eet bij elke maaltijd heel veel groenten en kiest verder voor fruit, noten, zaden en peulvruchten zoals bonen en linzen. Ook vis staat vaak op het menu. De producten zijn zo onbewerkt mogelijk. Je bakt in olijfolie en gebruikt olijfolie op salades.
Wat eet je niet?
Fastfood, kant-en-klaar voedsel, pakjes en zakjes voor soepen, sauzen en maaltijden laat je staan en je maakt beperkt gebruik van vlees, zuivel en graanproducten. Dus ook niet veel pasta, rijst en brood. In Italië is pasta meestal een voorgerecht en geen hoofdgerecht zoals we dat hier gewend zijn.
Waarom is het gezond?
Volgens onderzoeken beschermt een mediterraan eetpatroon je tegen risicofactoren voor hart- en vaataandoeningen, zoals een hoog cholesterol en een hoge bloeddruk. Dat komt omdat de traditionele mediterrane voeding veel gezonde (onverzadigde) vetten bevat. Deze helpen je cholesterolgehalte goed te houden. Het dieet is ook heel geschikt als je wilt afvallen. Dat komt door de grote porties groenten, fruit en peulvruchten. Die bevatten relatief weinig calorieën.
Zitten er ook nadelen aan?
Deze manier van eten heeft weinig nadelen voor je gezondheid. Het dieet sluit voor een groot deel aan bij de adviezen van de Schijf van Vijf van het Voedingscentrum.
Koolhydraatarm dieet
Wat is het?
Alles wat je eet bevat voedingstoffen zoals eiwitten, vetten en/of koolhydraten. Bij een koolhydraatarm dieet beperk je de koolhydraten. Koolhydraten is de verzamelnaam voor alle suikers en zetmeel in je voeding. Hiervan eet je dan dus minder.
Wat eet je?
Je eet grote hoeveelheden groenten en vult dat aan met noten en zaden. Daarnaast kies je voor eiwitrijke producten zoals zuivel, vlees, kaas, vis en eieren. Van producten die veel koolhydraten bevatten, eet je maar kleine porties en kiest daarbij voor de volkoren versie. Denk aan volkorenbrood, volkorenpasta en zilvervliesrijst.
Wat eet je niet?
Je laat suikerrijke producten zoals koek, gebak, frisdrank en snoep weg, net als vruchtensappen en allerlei kant-en-klaar producten. Fruit beperk je tot maximaal 2 stuks per dag. Je eet geen witbrood, witte pasta, witte rijst en andere producten met veel zetmeel.
Waarom is het gezond?
Wetenschappelijk onderzoek laat zien dat mensen gemakkelijk en snel afvallen als ze minder koolhydraten eten. Hoe meer koolhydraten je eet, hoe meer insuline er nodig is om de koolhydraten af te breken. Insuline is een hormoon dat je lichaam zelf maakt. Veel insuline in je bloed remt het afbreken van vet in je lichaam. Veel insuline (en dus veel koolhydraten) maakt afvallen daarom moeilijk. En koolhydraatarm eten heeft een positieve invloed op de bloeddruk (zie interview met Remko Kuipers op pagina 4).
Zitten er ook nadelen aan?
Je hoort vaak dat dit dieet je LDL-cholesterol (het slechte cholesterol) verhoogt. Maar toch is de wetenschap het nog niet helemaal eens hoe erg dit is. Door binnen het dieet gezonde vetten te kiezen, heb je namelijk invloed op het LDL-cholesterol. Olijfolie en vaker vis op het menu zetten is gunstig. Een nadeel is dat je goed moet opletten of je genoeg voedingsstoffen binnenkrijgt. Wie bijvoorbeeld helemaal geen brood meer eet, loopt kans op een tekort aan jodium. Een tekort aan jodium is slecht voor je stofwisseling.
Vegan dieet
Wat is het?
Als je vegan eet, oftewel veganistisch of plantaardig, dan eet je geen dierlijke producten. De impact van de vlees- en zuivelindustrie op het dierenwelzijn en het milieu is voor veel mensen een reden om te kiezen voor een veganistisch dieet. Daarnaast besluiten ook veel mensen vegan te eten vanwege de gezondheid. Bijvoorbeeld omdat je er gezonder oud mee wordt.
Wat eet je?
Je eet alleen producten van plantaardige herkomst. Dat betekent kiezen voor vooral groenten, fruit, peulvruchten, noten en zaden. Tegenwoordig is er een groot aanbod van plantaardige vleesvervangers. Zuivel kan vervangen worden door plantaardige producten. Denk aan havermelk, amandelmelk, sojamelk of rijstmelk.
Wat eet je niet?
Vlees, vis en eieren. Je gebruikt ook geen melk of kaas, of producten die daarvan gemaakt zijn. Daarnaast vermijden veganisten honing, omdat dit door bijen wordt geproduceerd. Producten met gelatine eten ze ook niet; gelatine wordt gemaakt van beenderen van dieren.
Waarom is het gezond?
Minderen met vlees en zuivel, in combinatie met meer volkoren graanproducten, peulvruchten, groenten en fruit, zorgt voor een lagere bloeddruk en een lager risico op hart- en vaataandoeningen. Maar wat het effect van een compleet plantaardig dieet op hart- en vaataandoeningen is, is nog niet voldoende onderzocht.
Zitten er ook nadelen aan?
Je moet heel goed opletten. Als je alle dierlijke producten weglaat, kun je te weinig binnenkrijgen van belangrijke voedingsstoffen. Het gaat om eiwit, ijzer, calcium, jodium, vitamine B1, vitamine B2, vitamine B12 en omega-3 vetten. En vleesvervangers en plantaardige melk zijn niet altijd gezonde producten, omdat ze ook veel zout en/of suiker kunnen bevatten.
HEB JE BEHOEFTE AAN
EEN LUISTEREND OOR?
Maak je je zorgen? Of ben je een naaste en heb je behoefte om met iemand te praten?
Onze ervaringsdeskundigen bij de Harteraadlijn zitten voor je klaar.
Prijspuzzel ‘voeding’
AFVALLEN
BLOEDDRUK
Bel de Harteraadlijn: 088 1111 661 of kijk op harteraad.nl/harteraadlijn
Deel jouw ervaring en verbeter de zorg!
Schrijf je ook in voor het Harteraad panel harteraad.nl/onderzoeken
Samen kunnen we de zorg in Nederland beter maken. En dat kunnen we niet alleen. Jij kan daarbij helpen door jouw ervaring te delen. Bijvoorbeeld over het contact met je arts, jouw ervaring met medicijnen of je mening over de zorg.
Ongeveer 1 keer per maand deelt Harteraad een digitale vragenlijst. Het invullen kost je maximaal 15 minuten en natuurlijk gaan we vertrouwelijk om met je gegevens.
Oplossing
MAAK KANS OP 1 VAN DE 3 KRUIDENMIXPAKKETTEN
Ontdek de 100% pure kruidenmixen van The Spice Club, zonder zout of ongezonde toevoegingen. Inclusief honderden recepten voor heerlijke, gezonde maaltijden.
Een boost voor je nieren en algehele gezondheid.
GEWICHT
KOOLHYDRATEN
MICROBIOOM NOTEN
OLIJFOLIE
PEULVRUCHTEN
SUIKER
VAATWAND
VET
VISVETTEN
VOLKOREN
ZADEN ZOUT
Mail je oplossing voor 1 september 2025 naar: winactie@harteraad.nl
Per post kan ook: Harteraad, Prijspuzzel
Postbus 300
2501 CH Den Haag
Goed om te weten: gegevens worden alleen gebruikt om contact op te nemen met de winnaars en worden daarna verwijderd.
STEUN ONS WERK
Harteraad is er voor jou en voor 1,7 miljoen mensen met een hartof vaataandoening in Nederland. Met jouw steun kan Harteraad mensen voorzien van betrouwbare informatie, een luisterend oor bieden en hun belangen behartigen in het zorgveld.
Harteraad is hét expertisecentrum voor het leven met hart- en vaataandoeningen. Geef de steun en kennis die nodig is.
Kijk wat jij kan doen: www.harteraad.nl/help-mee
Harteraad is partner van de Hartstichting.