heerenveen
GROOTHEERENVEEN.NL
17
PIETERPIKZONEN ZAADHANDEL
MANNEN MET PITH
In de hal pronkt een oude zaaiviool. “Een herinnering aan Noord-Holland, waar Pieter Pik Zaadteelt en Zaadhandel rond 1904 is ontstaan. De akkers die waren omringd door water, waren voor wagens onbereikbaar. De boer kwam er per boot en liep er met zijn zaaiviool over om in te zaaien”, vertelt Peter Pith. En nu in Heerenveen? “Dat kwam door de mist.” “In Andijk is het begonnen. Daar zat begin vorige eeuw een agglomeraat van tuinders, waarbinnen zich een aantal onderscheidde door mooiere of grotere producten te ontwikkelen dan anderen. Daardoor ontstond de zaadhandel. Mijn grootvader Pieter Pik werkte bij zijn grootvader op het land en had aardigheid in die handel.” De familie heeft geen exacte gegevens, want er is nog maar schaarse documentatie uit die tijd. Daar bleek wel uit dat opa al snel ook buitenlandse klanten had in onder andere Duitsland. Ze vonden nog een collectorsitem terug: een catalogus uit 1907.
machines en met een eigen drukkerij en dtpafdeling. Op het bedrijventerrein staat onze tweede zaak en in Enkhuizen hebben we een 50% belang in Pieterpikzonen Asia. Inmiddels hebben we rond de 90 werknemers en leveren we zo’n vierduizend soorten zaad.” En die worden op verschillende plekken gekweekt. Achter het bedrijf staat een grote kas en in de bloeitijd is de eigen proeftuin een plaatje. Verder hebben ze velden over de hele wereld, net als hun klanten. “Daardoor kan zaad lokaal optimaal ontkiemen en ons product onder juiste omstandigheden groeien. Onze agenten zoeken de goede telers en zorgen voor onze belangenbehartiging.” Van begin tot einde alles in eigen hand, het geeft de heren een goed gevoel: “Het is wel altijd hardlopen, met een mogelijke capaciteit van een miljoen verpakkingen per week van enkele machines. Maar zo kunnen we ook alle spoedklussen aan.”
OUDE ZUIVELFABRIEK “Hij verhuisde in 1920 naar een pand in Hoorn, dat hij al snel uitbreidde met nog twee panden. Ik ben daar ook geboren”, vertelt Peter. Hij deed een tuinbouwopleiding en leerde alles van A tot Z door mee te werken: “Eerst wist ik niet zeker of ik dit wilde, maar mijn vader had werk achter de handkar, dus ik kon aan de slag.” “In Hoorn werd het moeilijker werken: midden in de stad met eigenlijk te weinig ruimte om zaad te schonen en te drogen, kregen we last met onze hinderwetvergunning. Dat gaf op een gegeven moment zoveel problemen, dat de gemeente vroeg of we wilden vertrekken. Vandaar dat we in 1970 opzoek gingen naar een ander pand.” Ze werden getipt over het grote aantal leegstaande zuivelfabrieken in Friesland en gingen kijken. “In eerste instantie werd het niks, dus we bedachten een rondje IJsselmeer te rijden. Bij Spannenburg keken we vanaf de brug richting Lemmer en zagen een mistdeken. Toen we het idee over het tripje verruilden voor een bezoek aan een vriendin van mijn moeder in Heerenveen, stuitten we op ons huidige pand in Luinjeberd. Hoe vreemd kan het lopen?”
GESCHIEDENIS VAN EEN VOORGEVEL Het al jaren leegstaande pand dat er in handen van vorige gebruikers niet beter op was geworden, had als voordeel dat de ruimtes ruim en vlak waren. Peter: “Het had de nodige opknapbeurten nodig en we zijn er steeds delen gaan bijbouwen. Aan onze voorgevel hadden we eerst een laadperron. We hadden al wel de mooie, lichte witmarmeren hal. Toen we een journalist hadden ontvangen en hij in zijn artikel schreef dat hij vanuit de wereld van Anton Pieck, de buitenkant, binnen in een modern bedrijf terecht kwam, wist ik dat er iets aan de gevel moest gebeuren.”
JEAN-PAUL PITH
Iemand raadde kunstenaar Dirk Hakze uit Sneek aan. “Die had al eerder kunst gemaakt op de buitenkant van gebouwen. Dus hij kwam ons pand uit 1906 bestuderen. De driehoek in de voorgevel wilde hij accentueren en hij paste de kleuren van de Weense School toe. We moesten even slikken en de gemeente weigerde toestemming. Maar mijn vader die toen in de zeventig was, zei er geen nee tegen.” Het werd uitgevochten op provinciaal niveau onder het mom van vrijheid van meningsuiting. Hakzes ‘La scoperta del triangolo’ kwam er, de Ontdekking van de Driehoek. Het triggerde iedereen, mensen waren benieuwd wat er achter de gevel schuilging.” Het was een van de eerste klussen van neef Jean-Paul Pith: Hakze helpen met het bijwerken van het schilderwerk op de gevel: “Als jongen had ik nog geen gevoel bij het bedrijf. Maar na mijn horeca-tijd en even iets in
PETER PITH
grafische vormgeving, wist ik nog niet wat ik precies wilde. In de daaropvolgende bedenkperiode deed ik naast dat schilderen, invalwerk in de zaadhandel en werd toen vertegenwoordiger binnendienst. Intussen werk ik hier 14 jaar, waarvan de laatste zeven binnen onze promotieafdeling Promoseeds. Het voelt nu als een warm bad.”
WERELDWIJD EN NIET STOFFIG Peter: “We handelen in zaadjes voor de amateurteelt, niet voor professionals. Waren we in de zestiger jaren nog voornamelijk actief in Nederland en Europa, nu zitten we over de hele wereld. Onze groei zette in nadat winkeliers ons gingen vragen om ons hele assortiment kant en klaar verpakt te leveren, in plaats van als zelf te scheppen los zaad. Er kwamen meer tuinwinkels en meer producten, zoals peulvruchten, bloemen- en kruidenzaad. We breidden uit met sorteer-, vul- en verpakkings-
Jean-Paul: “Aan de promotionele kant proberen we te laten zien dat zaad niet alleen in een simpel zakje hoeft te zitten. We zoeken een uitvoering die versterkt wat een klant wil uitdrukken. Het thema groei slaat altijd aan: iedereen wil groeien en als je zaadjes in de aarde stopt en de plantjes ziet opgroeien, denk je vaker aan de gever. Daarnaast hebben we onder de naam Buzzy ook allerlei cadeauartikelen. Dit tegen het wat stoffige imago van zaad. We wilden meer bereiken dan veertigplussers en ook het jonge publiek in de tuincentra trekken. Buzzy slaat goed aan.”
INTRIGERENDE NAAM Door uitingen over de oorspronkelijke familieachternaam, die iedereen doorgaans goed onthoudt, heeft Peter veel mensenkennis opgedaan: “Na de verhuizing besloten we het bedrijf Pieterpikzonen te noemen, naar opa met zijn zoon en kleinzoon. Voor onze tweelingdochters kozen mijn vrouw en ik een andere achternaam, wat een zoektocht werd binnen de wettelijke eisen hieraan. Er bleek een uitgestorven familienaam te bestaan, Pith, dus dat werd het. Mijn broer volgde na een aantal jaren, maar mijn ouders behielden de familienaam.” Tijdens een rondleiding is de dynamiek van het bedrijf goed te zien. “Het is uitdagend om hier te werken.” Op een met verpakkingen volgeplakte muur staat de leus van een onroerendgoed-klant, ‘Men oogst wat men zaait’. Pieterpikzonen is het daar helemaal mee eens.