KONOPA PRESS wyd. 9 - numer specjalny 2023/2024

Page 1

Numer specjalny

M,. SZYMIEC

M. NYCZ

B. PARZYŃSKA

L. KUCHAROWSKA

Z. TYC

M. KOCHANEK

M. KUNDICH

E. KRZOS

I. RUTKOWSKA

M. BORGIEL

B. ŚWIDZIŃSKI

O. LANGER

M. STOLARZ

A. LIGUS

F. TARASIŃSKI

W. ŻUKOWSKI

M. STĘPNIEWSKA

M. GÓRAL

M. FRĄCKOWIAK

J. KRZEKOTOWSKA

J. KUŁAGA

K. KLIŚ

L. BARON

M. GIERSZNER

N. GLENZ

O. OCZKOWICZ

R. BORUTA

S. BLADON

T. KIDAWA

POD OPIEKĄ

PROF. B. RUTKOWSKIEJ

ORAZ WSPARCIU

PROF. B. MAZAR

I PROF. A. NĘDZI

Drodzy Czytelnicy,

oddajemy w Wasze ręce numer specjalny gazety poświęcony szeroko rozumianemu zagadnieniu finansów.

Tematyka ta wiąże się z udziałem naszej szkoły w IV edycji programu Złote Szkoły NBP. W aktualnym numerze znajdziecie artykuły o dziejach pieniądza, historii polskiej waluty, sposobach zabezpieczeń banknotów przed fałszowaniem oraz ciekawostki na ich temat. Sporo miejsca poświęciliśmy też finansom nastolatka i sposobom zarządzania nimi. Przedstawiamy pomysły na to jak dorobić do kieszonkowego w wieku lat nastu oraz w co inwestować. Szczególnie zachęcamy do zapoznania się z analizą wyników ankiety dotyczącej finansów nastolatków przeprowadzonej wśród uczniów Konopy.

Redakcja

Historia polskiego pieniądza jest barwną podróżą przez wieki, obejmującą zmienne okresy, turbulentne wydarzenia i ewolucję gospodarczą. Rozpoczynając od skromnych denarów, Polska przeszła przez epoki średniowiecza, zaborów, niepodległości, aż po transformacje ustrojowe, pozostawiając niezatarte ślady na tle globalnej historii walut.

Początki polskiego pieniądza datują się na X wiek, jeszcze przed formalnym ukształtowaniem się państwa polskiego. Pierwszymi monetami były dena-

ry, wykonane ze srebra i miedzi. Z biegiem lat, w XI i XII wieku, pojawiły się również denary miedziane, stanowiąc fundamenty dla dalszego rozwoju monetarnego. O pojawieniu się najwcześniejszych piastowskich emisji zdecydowały najprawdopodobniej względy prestiżowe. Uwieczniony na monetach władca stawiał się bowiem w jednym szeregu z królami Czech i Niemiec, których oblicza już figurowały na srebrnych pieniądzach. Podczas panowania kolejnego króla Piasta - Władysława Łokietka, szacuje się początek polskiego

Ciąg dalszy na str. 15

Pieniądz, jako uniwersalny środek wymiany i przechowywania wartości, ma bogatą i fascynującą historię, która obejmuje różne kultury, epoki i formy ekonomiczne. Śledząc ewolucję pieniądza, możemy zobaczyć, jak społeczeństwa rozwijały się i jakie zmiany zachodziły w sposobie, w jaki ludzie prowadzili transakcje handlowe.

Początki historii pieniądza sięgają czasów, gdy ludzie żyli w społecznościach opartych na barterze. W prymitywnych społecznościach wymieniano towary i usługi bez użycia pieniądza. Jednak ten system napotykał na wiele trudności, takie jak trudność w ustalaniu wartości wymienianych dóbr oraz brak podziału na jednostki miary. Aby ułatwić handel, społeczności zaczęły wprowadzać różne formy pieniądza. Jednym z najwcześniejszych przykładów było użycie muszelek, kamieni, czy soli jako środków wymiany. Z biegiem czasu miejsce produktów konsumpcyjnych zajęły metale –najpierw nieszlachetne (brąz, miedź, żelazo), potem szlachetne (srebro, złoto, rzadziej platyna). Gwarantowały one trwałość użytkową oraz wartość, dlatego też stały się formą pieniądza. Od tego czasu głównymi pośrednikami wymiany były metale szlachetne, głównie srebro i złoto. O zastąpieniu towarów konsumpcyjnych, metalami zadecydowały właściwości metali. Były one znacznie bardziej trwałe niż towary konsumpcyjne oraz ich wielkość znacznie mniejsza od towarów, co znacznie ułatwiało transport.

Pierwsze prawdziwe monety pojawiły się około VII wieku p.n.e. w Lidii (obecnie jest to Turcja), natomiast znaczny wzrost ich popularności nastąpił w Rzymie, w okresie Republiki Rzymskiej, gdzie srebrne denary i złote aureusy były powszechnie używane w handlu. Były one ozdobione portretami ważnych postaci, a pierwszą twarzą umieszczoną na nich była ta, należąca do Juliusza Cezara. Natomiast druga strona była przeznaczona dla różnego rodzaju personifikacji - zazwyczaj były to: Wolność, Wiktoria oraz Roma. Wyróżnić należy srebrne denary, których geneza powstania została zaczerpnięta z greckich poleis - umieszczono na niej wizerunek boga wojny Marsa w hełmie korynckim oraz napisa “ROMANO”. Miała ona przede wszystkim wymiar typowo propagandowy, a także planowano nią opłacać żołnierzy biorących udział w wojnie. Jak możemy zauważyć, monety stały się nie tylko środkiem płatniczym, ale również nośnikiem symboliki politycznej, kulturowej i ekonomicznej, odzwierciedlając ducha i rozwój starożytnego Rzymu.

W momencie podziału Imperium Rzymskiego na Wschodnie i Zachodnie, w Konstantynopolu dokonano kilku reform związanych z monetami rzymskimi, np. zastąpiono aureusy nową złotą monetą (solidem), która od XI wieku n.e. należała do najważniejszych środków płatniczych Europy oraz krajów basenu Morza Śródziemnego. Solid w jego okresie świetności, nazywany był “dolarem Strona 2

średniowiecza” oraz oznaczał gospodarczy dobrobyt. Mimo upadku Bizancjum, solid pozostaje jednym z najważniejszych symboli bogatej historii cesarstwa. Jego trwałość, stabilność i artystyczna wartość sprawiły, że był on jednym z najbardziej cenionych środków płatniczych swojej epoki.

Średniowiecze w Europie było okresem, w którym przeprowadzano wiele reform monetarnych, w tym reformy groszowe, trwające mniej więcej w ramie wieku XIII do wieku

srebrną monetę, która była istotnym elementem rozwijającego się handlu.

XVII. Na czym właściwie polegała jej istota?

Jej głównym celem było wprowadzenie dwustopniowego systemu monetarnego składającego się z monet “grubych” oraz “drobnych”, co okazało się sukcesem. Jednym z pierwszych państw europejskich dokonujących przemian pieniężnych była Anglia, kiedy za panowania króla Edwarda III, miała miejsce reforma angielskiego grosza. Wówczas wprowadzono tzw. "grosz królewski" (floren), który był monetą o wyższej zawartości srebra. Następnym krokiem w gospodarce brytyjskiej było pojawienie się dukatów - złotych monet, które były używane w obiegu europejskim, aż do początków XX wieku.

Gdy przejdziemy do kolejnej epoki - nowożytności tematem przewodnim będzie powstanie talarów. Ich geneza sięga XVI wiecznych Prus, a ich powstanie łączy się z odkryciem nowych, bogatych złóż srebra w środkowej Europie, a także rosnącym importem kruszców (złoto, srebro) z ziem Nowego Świata. Warto również zaznaczyć, że w ówczesnych czasach rosło zapotrzebowania na wartościową

Niecały wiek później, talar miał swój debiut na ziemiach niderlandzkich, gdy oderwały się one spod panowania Imperium Hiszpanii. Holendrzy niedługo po tym, usamodzielnili się w zakresie gospodarczym, a gdy ich sytuacja była w miarę stabilna, postanowili, że chcieliby się skupić na rozwoju własnej mennicy. Nowa moneta nie zawierała już hiszpańskiego krzyża, natomiast przedstawiała lwa (stąd potoczne określenie “lwiego talara” używane na ziemiach polskich). Poza krajami Europy, talar był także istotną monetą używana w handlu z krajami Lewantu (tj. Turcja, Syria, Liban), gdzie funkcjonował pod nazwą “dolara lewantyńskiego” oraz pod koniec wieku XVIII zaczął pełnić rolę nieoficjalnej waluty w wielu krajach Afryki Północnej i Bliskiego Wschodu.

Należałoby jeszcze poruszyć sytuację monetarną w Rosji, kiedy to podczas panowania cara Piotra I, doszło do reform związanych z rublem, który swój debiut miał już w średniowieczu. W 1704, w wyniku nowej ustawy pieniężnej, rubel stał się pierwszą walutą europejską opartą na systemie dziesiętnym (dzielił się na 100 kopiejek). Kurs rubla na przestrzeni XVIII wieku rozwijał się w spektakularnym tempie, gdyż u jego schyłku obieg był szacowany na ok. 800 mln. Świetlany okres monety mogą potwierdzić nam sceny zawarte w książ-

Strona 3

ce pt: “Pan Tadeusz” A.Mickiewicza, gdy kapitan Rykow doradza Soplicy, co zrobić z majorem Plutem - należy zatkać mu gębę bankowym papierem. Kolejnym przełomem w reformach rosyjskich powiązanych z pieniędzmi, był przełom wieków XIX/XX, gdy został wprowadzony złoty rubel, tzw. “czerwoniec”. Niestety, nic nie trwa wiecznie, co potwierdza sytuacja gospodarcza Rosji po I wojnie światowej, kiedy to władzę sprawowali stalinowscy komuniści. W imię leninowskiej utopii, pieniądze zaczęto drukować bez opamiętania i ogromnymi emisjami, by następnie finansować nimi rewolucję bolszewicką. Powstał wtedy nowy rodzaj pieniądza zwany sowznakiemsowiecki pieniądz. Sytuacja została dopiero uratowana, gdy doszło do reform Sokolnikowa, który poparł projekt wprowadzenia 2 rodzajów

pieniędzy - nowego sowieckiego rubla, używanego w codziennych sytuacjach oraz waluty, której zadaniem miało być spłacanie zobowiązań państwa.

Historia pieniądza to fascynująca podróż od prymitywnego barteru do cyfrowych kryptowalut. Pieniądz, przekształcając się i dostosowując do potrzeb społeczeństw, odgrywał kluczową rolę w rozwoju handlu i gospodarek. Dzisiaj, w erze cyfrowej, środki płatnicze ewoluują, a kryptowaluty mogą kształtować przyszłość finansów. Historia pieniądza to nie tylko zapis zmian formy, ale również odzwierciedlenie zmieniających się potrzeb społeczeństw na przestrzeni wieków.

B. PARZYŃSKA, grafika pochodzi z prezentacji B. ŚWIDZIŃSKIEGO

Strona 4

Decyzja o tym, czy nastolatki powinny otrzymywać kieszonkowe, zależy od wielu czynników, w tym od sytuacji finansowej rodziny, celów wychowawczych oraz umiejętności zarządzania finansami. Poniżej przedstawiam argumenty zarówno za, jak i przeciw przyznawaniu kieszonkowego dla nastolatków:

Za przyznawaniem kieszonkowego:

1. Edukacja finansowa: Otrzymywanie kieszonkowego może być świetnym narzędziem do nauki zarządzania finansami. To pozwala nastolatkowi na samodzielne planowanie i kontrolę nad swoimi wydatkami.

2. Rozwój odpowiedzialności: Przyznawanie kieszonkowego może pomóc w rozwijaniu poczucia odpowiedzialności. Nastolatek musi nauczyć się, jak planować wydatki, oszczędzać, a także radzić sobie z konsekwencjami impulsywnych zakupów.

3. Nagroda za pracę lub dobre zachowanie: Kieszonkowe może stanowić nagrodę za wykonanie określonych obowiązków domowych, dobre wyniki w nauce lub za angażowanie się w społeczność. To pozwala na związanie zarobionych pieniędzy z wysiłkiem i osiągnięciami.

Przeciw przyznawaniu kieszonkowego:

1. Brak umiejętności zarządzania: Niektórzy uważają, że przyznawanie kieszonkowego może skutkować brakiem umiejętności zarządzania finansami w przyszłości, jeśli nastolatek nie nauczy się planowania i oszczędzania.

2. Nierówność wśród rówieśników: Jeśli nie wszyscy nastolatkowie otrzymują kieszonkowe, może to prowadzić do nierówności społecznych w grupie rówieśniczej. Nastolatek, który otrzymuje więcej kieszonkowego, może być narażony na komentarze lub zazdrość.

3. Ryzyko impulsywnych zakupów: Nastolatek może być bardziej podatny na impulsywne zakupy, jeśli ma dostęp do własnych środków finansowych. Brak kontroli ze strony dorosłych może prowadzić do nieprzemyślanych wydatków. Decyzja o przyznawaniu kieszonkowego powinna być dostosowana do indywidualnych okoliczności i potrzeb rodziny. Ważne jest, aby równocześnie uczyć nastolatka umiejętności zarządzania finansami, niezależnie od tego, czy otrzymuje kieszonkowe, czy też nie.

Popyt na gotówkę znacznie zmniejszył się na przestrzeni lat. Jeszcze 20 lat temu gotówka miała znacznie silniejszą pozycję. Teraz coraz chętniej korzystamy z płatności bezgotówkowych, ponieważ jest to dla wielu wygodniejsze. Istnieje wiele czynników, które wpływają na ewolucję sposobów płatności. Jednym z głównych czynników jest postęp technologiczny, który umożliwia coraz łatwiejsze i wygodniejsze dokonywanie transakcji bezgotówkowych. Przejście na płatności elektroniczne często jest promowane przez instytucje finansowe oraz rządy ze względu na potencjalne korzyści, takie jak większa przejrzystość transakcji, mniejsze ryzyko kradzieży oraz ułatwienie śledzenia przepływów pieniężnych. Jednakże, istnieją również czynniki utrzymujące znaczenie gotówki. W niektórych społeczeństwach gotówka nadal jest preferowanym środkiem płatniczym ze względu na brak dostępu do systemów bankowych lub obawy dotyczące bezpieczeństwa danych osobowych związanych z płatnościami elektronicznymi. Ponadto, gotówka często odgrywa rolę w mniejszych transakcjach, gdzie płatności bezgotówkowe mogą być mniej wygodne lub kosztowne. Istnieją również osoby, które nie wyobrażają sobie być całkowicie odciętymi od gotówki, bo daje im ona poczucie bezpieczeństwa I kontroli nad swoimi finansami. Perspektywa zniknięcia gotówki w przyszłości jest więc raczej mało prawdopodobna. Zamiast tego, można spodziewać się dalszego rozwoju różnych form płatności, w tym płatności cyfrowych, bezgotówkowych oraz tradycyjnej gotówki, aby zaspokoić różnorodne potrzeby i preferencje konsumentów. Kluczowe będzie znalezienie równowagi pomiędzy innowacją a zachowaniem dostępu do tradycyjnych form płatności dla wszystkich grup społecznych.

A jak jest w Twoim przypadku, wolisz bezgotówkowe płatności, czy jednak czujesz się lepiej płacąc banknotami?

5

Moja mama często mi mówi, że za dużo wydaję. Ostatnim razem, kiedy mi to powiedziała, zaczęłam się zastanawiać, ile dostają od rodziców, ile i czy w ogóle zarabiają, moi znajomi ze szkoły. Postanowiłam więc stworzyć ankietę, która będzie składała się z kilku pytań dotyczących finansów.

Dostałam 127 odpowiedzi, które były bardzo różnorodne. Na początek, wspomnę, że z 127 ankietowanych 68% to dziewczyny, 29,8% to chłopcy, a 2,2% to osoby niebinarne.

Pierwsze pytanie dotyczyło kieszonkowego Konopian. Okazało się, że ponad połowa (51,2%) dostaje kieszonkowe co miesiąc, drugim z najwyższych wyników (20,8%), była odpowiedź, w której ankietowani zaznaczali, że nie dostają pieniędzy, jednak gdy poproszą o nie rodziców, zwykle dostają pieniądze na swoje przyjemności czy wydatki. Następne najczęściej zaznaczane punkty to: „Tak, dostaję kieszonkowe co tydzień” lub „Tak, dostaję kieszonkowe, gdy poproszę o to rodziców”.

Jak wcześniej wspomniałam, bardzo interesowało mnie to, ile kieszonkowego dostają moi znajomi, okazało się, że wykres jest bardzo równy, a odpowiedzi bardzo podzielone. Tygodniowo, największa część (26%) ankietowanych dostaje pieniądze w przedziale 51-100 zł, następni są ci, co dostają pieniądze w przedziale 101-200 zł (25%). Trzecią najczęściej zaznaczoną odpowiedzią była kwota 31-50 zł (22%), a na ostatnim miejscu ex aequo (13%) pojawiły się odpowiedzi „powyżej 200 zł” i „10-30 zł”.

A na co uczniowie naszej szkoły wydają pieniądze? Okazuje się, że 73,2% wydaje na… jedzenie. Rzeczywiście, gdy jesteśmy głodni wydajemy, na jedzenie na mieście, dobry makaron lub zostawiamy kilka złotych w sklepikach szkolnych - choćby wtedy, gdy zapomnimy śniadania do szkoły. Następnymi odpowiedziami były: wyjścia ze znajomymi - 61,4%, ubrania - 44,9%, kosmetyki - 42,5%, swoje hobby - 32%, kategorię „inne” zaznaczyło aż 21%, kawa na mieście zyskała 17,3%, książki 13,4%, a kultura, co aż dziwne, 2,4%. Z tego wynika, że Konopianie mało kie-

dy wydają na wyjścia do teatru, kina lub muzeum. Uważam, że zdecydowanie ten wskaźnik powinien wzrosnąć, częściej uczniowie powinni chodzić do miejsc kultury, gdzie poza nauką, jest też świetna zabawa.

Wiemy, już, że duża część szkoły dostaje kieszonkowe, jednak czy oprócz pieniędzy od rodziców dorabiają jakoś? Jak wynika z ankiety, dużo uczniów sprzedaje ubrania przez internet, udziela korepetycji, pomaga rodzinie w prowadzeniu biznesu lub wykonuje w nim jakieś małe, dodatkowe prace lub pracuje w wakacje.

A czy ci, co odpowiedzieli na „nie” w ostatnim pytaniu chcą lub mają jakiś pomysł na dodatkową pracę zarobkową? Niektórzy mówią o pracy w branży gastronomicznej czy handlu, inni chcą rozwijać swoją działalność internetową, jeszcze inni chcą kontynuować swoją pracę, jaką dotychczas wykonują.

Przyznam się szczerze, mam problem z oszczędzaniem. Nigdy nie byłam dobra w oszczędzaniu, zwykle jak zgłodnieję, mam ochotę na kawę lub stoję przed szafą przez pół godziny, bo nie mam się w co ubrać, to idę na zakupy. Przez moją przypadłość do wydawania, w ankiecie musiało się pojawić pytanie o to, czy uczniowie oszczędzają, jak się okazuje, ponad połowa (53,5%) oszczędza. 20-stu %-om sporadycznie udaje się coś zaoszczędzić, a znów na miejscu ex aequo, pojawiły się dwie odpowiedzi: 13,4 % uczniów mówi, że nie oszczędza lub, że oszczędza tylko gdy ma jakiś konkretny cel.

6
Strona

W ankiecie musiałam poruszyć jeszcze trzy kwestie: konta bankowego, gotówki oraz finansów w szkole. Pierwsze zagadnienie, składało się z czterech pytań: „Czy posiadasz konto w banku?”96,9% odpowiedziało, że posiada. Więc, projekt kont bankowych dla młodzieży w bankach okazał się strzałem w dziesiątkę.

14,2% czasami z niej korzysta, a 10,2% nie posiada aplikacji bankowej.

Bardzo często na korytarzach Konopy spotykam się z komentarzami na temat jednego ze sklepików szkolnych, jako, że w jednym z nich nie można płacić blikiem ani kartą, a jedynym sposobem płatności jest gotówka, to w tym momencie nasunęło mi się pytanie, ile najczęściej posiadamy gotówki w naszych portfelach? 19,7 % posiada 0-10 zł. Ten sam wynik osiągnęła odpowiedź 11-30 zł, zaś 16,5% ankietowanych ma przy sobie około 3150 zł. 1/6 badanych prawie nigdy nie posiada go-

Jednak, z samej karty do bankomatu często korzysta tylko 66,1%, a 26% korzysta rzadko, tylko 8% w ogóle z niej nie korzysta.

Większość uczniów płaci telefonem (55,2%), gotówką 36,6%, a ex aequo blikiem i kartą debetową (31,2%), reszta płaci zegarkiem lub w inny sposób.

W pytaniu o to czy zdarza ci się nie mieć gotówki 44,8 % osób przyznało, że czasami w ogóle jej przy sobie nie ma, za to 31,8 % mówi, że często jej nie ma przy sobie.

Gdy uczniowie posiadają konto w banku, to czy mają w telefonie, do niego aplikację, z której mogą korzystać? 75,6% posiada aplikację i często z niej korzysta ,

Ostatnią poruszoną przeze mnie kwestią są finanse w szkole, czy szkoła powinna uczyć o zarządzaniu finansami? 65,4% odpowiedziało, że tak, 26 % nie ma zdania na ten temat, a 8,7 %, że nie. W szkołach mamy takie przedmioty jak podstawy przedsiębiorczości oraz biznes i zarządzanie, jednak powinniśmy mówić więcej o zarządzaniu pieniędzmi niż o rynku samej pracy.

Mam nadzieję, że artykuł mógł trochę wam przybliżyć kwestię pieniędzy, finansów i wydatków uczniów. Teraz każdy z was może sprawdzić, jakie on ma zdanie na temat pieniędzy.

Strona 7

Kiedy zaczynamy dorosłe życie, zaczynają się także pierwsze kroki w zarządzaniu swoimi pieniędzmi. Dobre zrozumienie, jak radzić sobie z finansami, może pomóc w budowaniu solidnych podstaw dla przyszłego sukcesu. W tym artykule omówimy, jak można skutecznie zarządzać finansami w młodym wieku.

Edukacja Finansowa: Warto zacząć od nauki podstaw finansów. To oznacza zrozumienie, jak działa budżet, dlaczego oszczędzanie jest ważne, a także, jakie są różnice między tym, co naprawdę potrzebujemy, a tym, co chcielibyśmy mieć.

Planowanie Budżetu: Planowanie budżetu to kluczowy krok. Polega to na zdefiniowaniu, ile mamy pieniędzy, na co idą nasze stałe wydatki, a ile możemy przeznaczyć na przyjemności czy oszczędności. Regularne sprawdzanie i aktualizowanie budżetu pomaga utrzymać kontrolę nad finansami.

Oszczędzanie i Inwestowanie: Oszczędzanie jest ważne, ale równie istotne jest zrozumienie, dlaczego to robimy. Wpłacanie regularnie pewnej sumy na konto oszczędnościowe to nawyk,

który przynosi korzyści. Dodatkowo, warto dowiedzieć się trochę o inwestycjach, takich jak akcje czy obligacje.

Ryzyko Finansowe: Ważne jest też rozumienie, że każda inwestycja niesie ze sobą pewne ryzyko. To oznacza, że trzeba podejmować świadome decyzje, zamiast działać impulsywnie.

Zarządzanie Płynnością Finansową: To umiejętność planowania na przyszłość. Odkładanie pewnej części pieniędzy na nieprzewidziane wydatki czy nagłe sytuacje pomaga unikać problemów finansowych.

Technologia jako Pomocnik: Dzisiaj mamy wiele technologicznych narzędzi, które ułatwiają zarządzanie finansami. Aplikacje na smartfony czy komputery mogą pomóc w śledzeniu wydatków, planowaniu budżetu czy oszczędzaniu.

Samodzielność Finansowa: Celem jest przygotowanie do samodzielnego życia finansowego. To oznacza podejmowanie decyzji, radzenie sobie z problemami finansowymi i ogólnie samodzielność w codziennych sprawach finansowych.

Podsumowując, zarządzanie finansami to ważny element przygotowania do dorosłego życia. Warto inwestować czas w naukę podstaw finansów, aby móc świadomie podejmować decyzje i zbudować solidne fundamenty dla przyszłego sukcesu finansowego.

8
Strona

Nazwa banku * PKO Bank Polski ING Bank Śląski Bank Pekao mBank

Nazwa konta Konto dla Młodych

Wiek posiadacza konta

Opłata za prowadzenie konta

Opłata za kartę

13-26 lat później: Konto za Zero

Konto Mobi Konto Przekorzystne eKonto możliwości

13-17 lat później zmiana konta na ,,dorosłe”

13-26 lat

0 zł 0 zł 0 zł

0 zł

5 zł jeżeli nie zostaną wykonane min.

2 transakcje kartą lub blikiem w miesiącu

Wypłata z bankomatu

Wypłata gotówki w oddziale

Dodatkowe korzyści (wybrane)

0 zł w Polsce i za granicą

0 zł 0 zł

0 zł w bankomatach ING i Planet Cash oraz sklepach stacjonarnych z logo Cashback; 2,5 zł z krajowych bankomatów obcych (pierwsza w miesiącu 0 zł); za granicą opłata za przewalutowanie

0 zł w Polsce i za granicą

0 zł 10 zł 8 zł

Jeśli masz 13-17 lat, zyskujesz zmienne oprocentowanie 5% (do 2500 zł) lub 1% (powyżej 2500 zł) w skali roku

Debet do 500 zł (w zależności od wpływów na konto)

Karta wielowalutowa

Dostęp do atrakcyjnych rabatów z Visa benefit

Program poleceń (promocja czasowa)

Promocja czasowa ,,100 zł na start”

Kody rabatowe do sklepów z różnych kategorii

Łatwe doładowanie multimediów kodami w Moim ING

Możliwość wykupienia ubezpieczenia NNW

Karta płatnicza z własną grafiką

Promocja czasowa „Otwórz Konto Przekorzystne online i otrzymaj nagrodę”

Promocja czasowa „Punkty na start z Bankiem Pekao S.A.”

7% na koncie oszczędnościowym przez 5 miesięcy

Program Mastercard Bezcenne Chwile

Program Galeria Rabatów

13-24 lat później: eKonto osobiste

0 zł

0 zł

0 zł w Polsce i za granicą

0 zł

Promocja czasowa ,,Zyskuję więcej - bo mogę”

Promocja czasowa ,,PolecamBank”

Program oszczędzania ,,Moje cele”

Karta płatnicza z własną grafiką

* Wybór zaprezentowanych banków jest przypadkowy, a zawarte informacje są wybiórcze i nie stanowią pełnej oferty. Przedstawione dane pochodzą ze stron internetowych opisanych banków oraz ze strony https://kontostudenta.pl/.

E. KRZOS

Strona 9

Każdy z nas potrzebuje w życiu pieniędzy. Dają nam komfort i swobodę w działaniu. Pozostaje tylko znaleźć sposób, żeby je zdobyć. Zarobione dzięki własnej pracy dają o wiele więcej satysfakcji niż kieszonkowe otrzymane od rodziców. Mogłoby się wydawać, że osobom w naszym wieku trudniej jest zarobić.

W rzeczywistości istnieje na to wiele możliwości i sposobów. Na podstawie ankiety przeprowadzonej wśród 120 uczniów naszej szkoły, ok. 70% z nich nie zarabia. Sposobów na zarobek jest wiele. To, jakiej pracy możesz się podjąć, zależy m.in. od: twojego wieku, umiejętności, doświadczenia i motywacji.

Jednym z najpopularniejszych sposobów na zarabianie jest sprzedaż ubrań oraz nieużywanych przedmiotów w internecie.

A oto inne metody zarabiania pieniędzy przez młodych ludzi:

1. Rozdawanie ulotek

2. Programowanie, tworzenie stron internetowych i grafika komputerowa

3. Udzielanie korepetycji

4. Małe prace domowe

5. Tak zwany “resell” (resellerzy wykupują najlepiej sprzedające się rozmiary i marki i oferują za nie, zależnie od poziomu “szumu” na dany model, wyższą cenę niż ta, którą proponuje producent)

6. Wykonywanie zabiegów kosmetycznych

7. Testowanie gier

8. Prowadzenie kanału na YouTube lub na Instagramie

9. Montowanie audio i wideo

10. Wyprowadzanie psów

Niektóre firmy oferują pracę dla osób, które nie ukończyły osiemnastego roku życia. Wymienić tutaj można takie sieci, jak:

1. McDonald’s

2. KFC

3. Żabka

4. Pizza Hut Powyższe przykłady nie wyczerpują wszystkich możliwości zarabiania w młodym wieku. Można wykazać się kreatywnością, ponieważ sposobów jest naprawdę wiele.

Strona 10
M. KOCHANEK

CZYM DAWNIEJ PŁACONO

POCZĄTKI PIENIĄDZA

Pieniądze. Dla jednych stanowią cel sam w sobie, dla innych są do niego drogą. Od wieków niezbędne w życiu codziennym jak i w handlu. To właśnie one dają szansę na wszelki rozwój i postęp. Nie zawsze jednak pieniądze występowały w formie, w której używamy ich dzisiaj. Zapraszam, na krótką podróż po historii pieniądza.

CO KIEDYŚ BYŁO PIENIĄDZEM?

Gdy ludzie zmienili tryb życia z koczowniczego na osiadły, ich głównymi zajęciami była rola i hodowla. Zaczął się więc formować system gospodarczy, polegający na handlu wymiennym. Aby zaspokajać swoje potrzeby, ludzie zaczęli dokonywać między sobą wymiany posiadanych w nadmiarze dóbr na te, których im brakowało. Taki system zwany jest wymianą barterową. Nie był jednak doskonały, gdyż istniało duże ryzyko niepowodzenia transakcji.

Dla przykładu: rolnik potrzebował narzędzi, ale kowal nie zawsze potrzebował zboża. Aby jak najskuteczniej wyeliminować zaistniałe problemy, wprowadzono pośredników wymiany. Były to wartościowe w danym miejscu i czasie dobra, które mogły być mnożone lub dzielone, co powodowało, że sprawdzały się jako środek płatniczy. Były to na przykład: skóry, minerały, zboże, oliwa. Ale i ten system zawiódł. Zboże przecież gnije, a oliwa może się zepsuć lub w każdej chwili rozlać. Ostatecznie zaczęto korzystać z płacideł - środków płatniczych w formie metalowych sztabek lub bryłek. Jednakże kwestia ich dzielenia i mnożenia przy nawet najmniejszej transakcji bywała uciążliwa. Zaczyna się tutaj historia monet.

PIERWSZE MONETY I BANKNOTY

Pierwsze monety pojawiły się w VII wieku p.n.e. w Lidii. Do ich produkcji wykorzystywano elektrum, czyli stop złota i srebra. To właśnie ta innowacyjna metoda wytwarzania środków płatniczych wyeliminowała wszelkie wcześniejsze niedogodności. Monety charakteryzowały się niedużym rozmiarem - były więc łatwe w przechowywaniu, a dokonywanie każdego rodzaju transakcji przebiegało sprawnie. Za sprawą Fenicjan i Greków, monety z czasem stały się powszechne w całym basenie Morza Śródziemnego. W tym czasie pojawiły się również w Chinach i Indiach. Wraz z pojawieniem się monet zaczęły kształtować się pierwsze systemy depozytowe. Domy pełne pieniędzy były przecież łatwym celem dla złodziei. Swoje majątki zaczęto powierzać instytucjom takim jak: skarbce świątynne, złotnicy. Jako potwierdzenie depozytu otrzymywano odpowiednie kwity, będące najwcześniejszą postacią pieniądza papierowego.

EWOLUCJA PIENIĄDZA

Przenosimy się do współczesności. Zaczęły pojawiać się czeki i transfery (czyli przelewy). W erze postępującej technologii upowszechniła się możliwość kompletnego zdematerializowania pieniędzy, poprzez umieszczenie ich w danych zapisanych na kartach magnetycznych, później chipowych. Ostatnim stopniem rozwoju pieniądza są kryptowaluty - waluty wirtualne niezależne od systemów bankowych. Nie mają one w większości krajów statusu prawdziwego środka płatniczego, jednak obserwując zastraszające tempo rozwoju wirtualnego świata, można stwierdzić, że i to jest jak najbardziej prawdopodobne.

HISTORIA PIENIĄDZA W POLSCE

Za "przodka" polskiej monety uznaje się czerwonego złotego - monetę używaną za czasów panowania Władysława Łokietka. W 1564 roku, podczas rządów Zygmunta II Augusta, w obiegu znalazł się półkopek - moneta o wartości 30 groszy. w 1773 roku wprowadzono pierwszy papierowy pieniądz, jednak szybko został on wyeliminowany, gdyż w tamtych czasach niewyobrażalnym było, żeby papier był wart więcej niż kruszec. Rozbiory doprowadziły do zniknięcia polskiego pieniądza, który powrócił dopiero w 1919, czyli rok po odzyskaniu przez Polskę niepodległości. Przez 5 następnych lat funkcjonowała jeszcze tzw. marka polska, a złoty trafił do użytku w 1924 roku. Gdy Polska znajdowała się pod niemiecką okupacją, nastąpiła wymiana banknotów - nie widniały już na nich polskie symbole narodowe. Po zakończonej wojnie nasza waluta powróciła. Pieniądze, których używamy do dziś, wprowadzone zostały 1 stycznia 1995 roku. Wówczas złotego (PLZ) zastąpił PLN - polski złoty nowy.

Strona 11 Z.
TYC

W dzisiejszych czasach kryptowaluty są jednym z głównych tematów dyskusji w sferze ekonomicznej. Aż ciężko uwierzyć, że Bitcoin kiedyś był wart mniej niż złotówka. Ale od tych dni wiele się zmieniło, i teraz “cyfrowe pieniądze” dyktują cyfrowy sektor rynku.

Oto ich krótka historia.

W 2008 roku, tajemnicza postać pod pseudonimem Satoshi Nakamoto wprowadziła Bitcoin - pierwszą zdecentralizowaną kryptowalutę. Bitcoin zrewolucjonizował świat finansów, wprowadzając technologię blockchain, która umożliwiła jego użytkownikom anonimowe transakcje bez udziału żadnych pośredników. Dzięki braku rządowej kontroli transakcji Bitcoin od razu zyskał popularność na dark webie, gdzie był główną metodą płatności na takich platformach jak Silkroad i jego różnych pochodnych.

W miarę wzrostu popularności kryptowalut, wzrastał także ich wpływ na gospodarkę i finanse. Chociaż nie można zapominać o napotkanych przez nie trudnościach takich jak liczne spadki wartości i kontrowersje, które towarzyszyły im przez cały ich rozwój. Wraz z dojrzewaniem gospodarki, pojawiły próby regulacji starających się zapewnić bezpieczeństwo inwestorom i ustabilizowanie sytuacji kryptowalut na rynku. Coraz więcej firm i instytucji zaczęło akceptować kryptowaluty jako formę płatności, co dodatkowo podniosło ich znaczenie.

Sukces Bitcoina pobudził powstanie kolejnych kryptowalut, jak choćby Ethereum, które wprowadziło innowacyjne rozwiązania, takie jak inteligentne umowy (kryptowaluta jest dostępna dopiero po spełnieniu określonych warunków, w celu zautomatyzowania procesu transakcji), które pozwoliły na tworzenie całych aplikacji opartych o blockchain.

Perspektywy dotyczące przyszłości kryptowalut budzą gorące dyskusje. Niektórzy widzą w nich przyszłość pieniądza, inni obawiają się niestabilności i braku regulacji. Jednak niezależnie od naszych poglądów, niezaprzeczalny jest coraz to większy wpływ rynku krypto na gospodarkę.

Podsumowując, historia kryptowalut to opowieść ciągłego rozwoju i innowacji. W miarę jak technologia ewoluuje, kryptowaluty będą coraz to bardziej kształtować nasze postrzeganie pieniądza i finansów.

Istnieje wiele rodzajów giełd, na których można zainwestować w różnego rodzaju aktywy. Gdy słyszymy słowa giełda, najpewniej kojarzy nam się z jakimś nowym sposobem inwestowania pieniędzy. Ale czy wiedziałeś, że nawet Juliusz Słowacki, ponad 150 lat temu inwestował w akcję spółek kolejowych? Natomiast nowe na rynku są kryptowaluty, o których możecie dowiedzieć się więcej w artykule pt. “Historia kryptowalut”.

Giełda nie jest grą losową, dlatego by zacząć należy poszerzyć swoją wiedzę w tym temacie. Zanim wejdziesz w giełdę powinieneś najpierw ocenić ryzyko z tym związane i nie inwestować całego kapitału. Więc jakie ryzyko wiąże się z giełdą? Istnieje bardzo dużo typów ryzyka, którego musisz się podjąć inwestując samodzielnie w giełdę. Najczęstszym zagrożeniem jest ryzyko rynkowe, które ponosimy w związku ze zmianami cen produktów. Giełda może być miejscem bardzo niebezpiecznym dla początkujących graczy. Często nawet wiedza na jej temat może okazać się niewystarczająca i nie uchroni nas przed utratą aktywów.

Giełda jest miejscem, o którym każdy słyszał, ale mało kto rozumie i zna jej reguły. W obiegu istnieje wiele mitów, które są przekazywane, napędzane ciekawością i chęcią szybkiego zysku. Strona 12

O. LANGER

Jak myślisz

Jaki procent ludzi traci kapitał na giełdzie?

Zarabianie na rynku akcji jest trudne. Bez odpowiedniej wiedzy wzbogacenie się jest wręcz niemożliwe, ale mimo tego, informacja o tym, że aż 90% ludzi traci na giełdzie pieniądze jest nieprawdziwa. Według różnych szacunków, tak naprawdę około 7 na 10 osób traci pieniądze. Co jeśli chcę inwestować, ale boję się utraty pieniędzy?

Dla osób, które mają obawy związane z inwestowaniem istnieją maklerzy giełdowi. Są to ludzie (chociaż, niektórzy to kwestionują), którzy mają wgląd w informacje normalnie niedostępne, dla osób inwestujących na giełdzie i operują powierzonymi im środkami klienta, w taki sposóby, aby ten zyskał na inwestycjach.

Kiedy pojawiła się giełda?

Jak już wcześniej wspominałam nawet Juliusz Słowacki inwestował w giełdę. Jak wiadomo wieszcz narodowy miał niesamowity talent do finansów. Ale czy to w romantyzmie funkcjonowały pierwsze giełdy? NIE. Istnieją dowody, że istniały one już w czasach Republiki Rzymskiej, dokładnie za czasów Cycerona. Pierwsza książka o giełdach została napisana wiele wieków później. W 1688 roku, Joseph de la Vega stworzył dzieło pt. “Confusions of Confusions” w którym omawiał pracę giełdy w Amsterdamie.

W dzisiejszych czasach, kiedy technologie druku stają się coraz bardziej zaawansowane, ryzyko fałszerstw pieniędzy rośnie. Warto więc wiedzieć, jak odróżnić autentyczne banknoty od fałszywek. W Polsce, złotówka jest nie tylko walutą narodową, ale także symbolem narodowej gospodarki. Dlatego ważne jest, aby znać kilka podstawowych wskazówek, które pomogą zidentyfikować fałszywe złotówki:

1. Zwróć uwagę na jakość druku

Fałszywe pieniądze zazwyczaj są drukowane na papierze gorszej jakości niż oryginały.

Oryginalne banknoty posiadają wyraźne i ostre detale, podczas gdy fałszerstwa mogą wydawać się rozmazane lub mniej szczegółowe. Przyjrzyj się uważnie tekstowi, grafikom i wizerunkom na banknocie.

2. Sprawdź wodne znaki i pasek zabezpieczający Wodne znaki są jednym z najtrudniejszych do skopiowania elementów banknotów. Przytrzymaj banknot pod światłem, aby zobaczyć czy nie ma w nim specjalnych wodnych znaków. Ponadto, większość autentycznych banknotów ma pasek zabezpieczający, który można zobaczyć, trzymając banknot pod światło.

3. Porównaj z innymi banknotami

Jeśli masz podejrzenia co do autentyczności banknotu, porównaj go z innymi banknotami o tym samym nominale. Zauważ różnice w kolorze, rozmiarze, detalach i znakach zabezpieczających. Jeśli coś wydaje się podejrzane, może być to dla Ciebie znak, że masz do czynienia z fałszywym banknotem

Rozpoznawanie fałszywych złotówek może być trudne, ale z praktyką i znajomością kilku kluczowych wskazówek można znacznie zwiększyć swoje szanse na wykrycie fałszerstwa. Pamiętaj, że jeśli masz jakiekolwiek wątpliwości co do autentyczności banknotu, zawsze warto skonsultować się z profesjonalnym ekspertem, na przykład pracownikiem banku lub służbą odpowiedzialną za zwalczanie przestępczości finansowej. Pamiętaj również, że obieg fałszywych pieniędzy jest nielegalny i może prowadzić do poważnych konsekwencji prawnych. Bezpieczeństwo finansowe jest ważne dla każdego z nas, dlatego warto być świadomym i przygotowanym na wszelkie sytuacje.

13
Strona
Strona 14

złotego mennictwa, a wraz z nim pierwszą złotą monetę, potocznie nazywaną “aureus polonus”. Na awersie florena widnieje postać króla na majestacie, trzymającego berło i jabłko, z kolei jej rewers przedstawia biskupa w szatach pontyfikalnych, w infule i z pastorałem. Emisja była niewielka i zachował się z niej tylko jeden znany w Polsce egzemplarz, który niemal cudem uniknął zniszczenia.

Kolejną zmianą w polskim systemie monetarnym, było utworzenie w 1528 polskiego systemu bimetalicznego, gdzie zaczęto wybijać tzw. “czerwone złote”. Używano ich, aż do upadku powstania listopadowego w 1831, jako “dukaty powstańcze”. Były one monetą obiegową, co odróżniało je od typowych polskich złotych, które traktowane były jako jednostka obrachunkowa. Na awersie monety umieszczono wizerunek króla, a na rewersie pięciopolową tarczę z herbami Polski, Litwy, Rusi, Prus i Habsburgów. W międzyczasie warto wspomnieć o wojnie polsko-gdańskiej w XVI wieku, która wybuchła na skutek podwójnej elekcji Batorego oraz arcyksięcia Maksymiliana II Habsburga. Batory szybko przekonał do siebie zwolenników Maksymiliana wśród magnaterii, jednak w obronie praw cesarza do korony wystąpił Gdańsk. Niedługo po rozejmie (który nastąpił w roku 1577), skupiono się na kwestii pieniężnej i rozpoczęto proces przetapiania srebra i złota na monety. Wobec anty protestanckich wypowiedzi

pojawiających się po polskiej stronie, na awersie zamiast popiersia królewskiego, umieszczono półpostać Chrystusa z globem w dłoni, jako Króla Królów. Monety te, miały służyć opłaceniu broniących miasta wojsk zaciężnych i pokryciu kosztów działań wojennych. Stanisław August jako władca na zawsze pozostanie postacią dwuznaczną. Reformy ostatniej godziny, które podjęto za jego panowania i nie bez jego udziału, pozostawiły mimo upadku państwa polsko-litewskiego pewien przetrwalnik, dorobek intelektualny i materialny, który pozwolił mieszkańcom byłej I Rzeczypospolitej przetrwać 123 lata (146 lat) niewoli. Natomiast, jeśli chodzi o sferę monetarną, można by śmiało rzec, że jej rozwój w tym okresie, nie został zatrzymany. Dominującą jednostką monetarną były złote monety, które w międzynarodowym handlu i odzwierciedlały stabilność gospodarczą kraju. Wówczas emitowano różne nominały złotych monet, m.in. dukaty, talarówki i złote guldeny. Warto również wspomnieć o powstaniu w tym okresie dwóch mennic królewskich - w Krakowie i Wilnie, które odgrywały ważną rolę w emisji monet. Podjęto wtedy także próbę unifikacji systemu monetarnego w Rzeczypospolitej, jednak różnice regionalne i konflikty związane z panowaniem nad ziemiami sprawiły, że była ona procesem stopniowym. Kolejne zmiany możemy zauważyć podczas zaborów, z wyszczególnieniem powstania listopadowego w 1830. Dyrektor mennicy otrzymał polecenie wykonania nowych stempli menniczych, a od marca mennica warszawska biła nowe monety z godłem rządu powstańczego: dwupolową tarczą z Orłem i Pogonią na awersie i znakiem wartości na rewersie. Nazwa państwa ‘Królestwo Polskie’ nie została zmieniona. Mennica warszawska biła również złotego dukata wzorowanego na dukacie holenderskim, uznawanego w tamtych czasach powszechnie na międzynarodowym rynku pieniężnym. Monety te, emitowane przez czterokrotnie zmieniające się rządy powstańcze, są jedynym pieniądzem suwerennej państwowości polskiej w XIX wieku – pierwszym po 1795 r. i ostatnim przed 1918 r. Kolejna, a zarazem ostateczna reforma pieniężna nastąpiła w roku 1924, gdy ministrem finansów był Grabowski. Został wtedy wprowadzony złoty, który zastąpił zdewaluowaną markę polską, walutę Królestwa Polskiego (regencyjnego). Wśród proponowanych nazw nowej waluty II Rzeczypospolitej największą popularnością cieszyły się „lech”, „pol” i „złoty”, oraz mniej popularne „piast", „sarmat" lub „kościuszko". Ostatecznie wybrano nazwę złoty, która odwoływała się do historycznej jednostki monetarnej Królestwa Polskiego.

15

Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.