Głos Garbowa marzec-kwiecień 2020

Rok XXX Nr 3-4 (351-352)

Marzec-kwiecień 2020 20 stron + Biuletyn GKPiRPA

W numerze m.in.: Wstępniak Uczymy się żyć w nowej rzeczywistości Wielkanoc w czasie pandemii Zwyczaje wielkanocne Pani Zosia Abramek idzie „Przez życie boso” Teatralne Forum Kobiet Mieszkańcy Przybysławic szyją maseczki dla medyków Nasze samorządowe sprawy Inwestycje gminne Z życia szkół i parafii Pan Aleksander Wawerski obchodził 100 urodziny Z kart historii Na gniazda wracają bociany oraz stałe rubryki...

Ulica w Garbowie podczas pandemii

fot. H. Stępniak

Jest wiosna, jest nadzieja…

W marcu jak w garncu. Kwiecień plecień… Pogoda w tych miesiącach odzwierciedlała te przysłowia ludowe i charakteryzowała się różnymi zjawiskami atmosferycznymi. Jednak z dnia na dzień słońce coraz mocniej przygrzewało i przyroda budziła się do życia. Z radością oczekiwaliśmy najpiękniejszych, wiosennych świąt – Wielkanocnych. Tymczasem z wiosną nastała nowa rzeczywistość w której przyszło nam żyć. Rozpoczęta kampania wyborcza, na stanowisko prezydenta, zderzyła się z rozprzestrzenianiem się koronowirusa, który wywoływał groźne dla życia zapalenie płuc i siał panikę w kraju i na całym świecie. W związku z tym zgromadzenia kampanijne zostały wstrzymane i odwołane spotkania. Ze względu na obecną sytuację w Polsce władze wprowadziły wiele obostrzeń, dlatego tegoroczne święta nie były takie jak poprzednie. Koronawirus stłumił magię świąt wielkanocnych. Z powodu epidemii Wielki Post, Triduum Paschalne i Wielkanoc były inne niż zwykle. Nabożeństwa odbywały się bez udziału wiernych. Boimy się o zdrowie i życie nasze i naszych bliskich, i z niepokojem słuchamy codziennych wiadomości. To chyba największa lekcja życia, jaką kiedykolwiek od niego dostaliśmy. W okresie kwarantanny myślimy o pielęgniarkach, lekarzach, policjantach i wszystkich tych, którzy nie mogą zamknąć się w domach, lecz narażają swe życie w służbie innym. Wiemy jednak, że ograniczając wyjścia z domu ograniczamy rozprzestrzenianie się tej zarazy. Życzymy naszym Czytelnikom wytrwałości, spokoju, wiary i nadziei na lepsze jutro.

Redakcja „Głosu Garbowa”

Uczymy się żyć w nowej rzeczywistości Wirus, który po raz pierwszy wykryto w mieście Wuhan w Chinach, dotarł w ciągu trzech miesięcy na każdy kontynent.

Europa stała się epicentrum pandemii, szczególnie Włochy i Hiszpania. Pierwszą osobą zakażoną w Polsce był pacjent, który wrócił autokarem z Niemiec. Zakażenie wykryto u niego 4 marca, w ciągu następnych dni liczba zarażeń rosła. 10 marca potwierdzono przypadek w Niedrzwicy Dużej, dlatego natychmiast podjęto prewencyjne działania w województwie lubelskim. 11 marca w związku z zaistniałą sytuację w kraju dotyczącą wysokiego ryzyka rozprzestrzeniania się koronawirusa, wywołującego chorobę COVID-19, zdecydowano o zamknięciu szkół, przedszkoli i uczelni wyższych oraz żłobków i innych placówek oświatowych. W tym okresie wszelkie zadania dydaktyczne były prowadzone przez nauczycieli za pomocą łączy internetowych i innych dostępnych form komunikacji. Wszystkie wydarzenia z udziałem publiczności zostały odwołane, zamknięto kina, teatry, muzea, stadiony na terenie całego kraju i w Europie. Zalecano unikanie dużych skupisk ludzkich i szczególną dbałość o higienę oraz noszenie maseczek ochronnych.

W związku z ogłoszeniem przez WHO pandemii wirusa SARS-Cov-2 i wprowadzeniem stanu epidemii na terenie naszego kraju Wójt Gminy Garbów w trosce o zdrowie i życie mieszkańców, jak również pracowników ich obsługujących, zaapelował o ograniczenie wizyt w urzędzie do niezbędnego minimum. Można kontaktować się wyłącznie w sprawach pilnych i niecierpiących zwłoki. Wójt apelował, by nie lekceważyć zagrożenia i stosować się do zasad społecznej kwarantanny, polegającej na maksymalnym ograniczeniu wyjścia z domu.

Zostaliśmy zmuszeni do zamknięcia zakładów, sklepów, targowisk, do zaprzestania pracy, lub wykonywania jej zdalnie.

Na ulicach polskich miast pojawiły się patrole policji, wojska i straży miejskiej. Polska i inne kraje zamknęły granice państwa.

W tej sytuacji musieliśmy pozostać w domach, zrezygnować ze spacerów, spotkań i zaplanowanych wyjazdów - nie było to naszym wyborem lecz koniecznością. Dopiero uczymy się żyć w tej nowej rzeczywistości. Nie może nam jednak zabraknąć nadziei. Wszyscy musimy się wspierać i pomagać sobie nawzajem. Dbajmy o siebie, to zło musi minąć. Jeszcze będzie normalnie!

Aktualnie w Polsce (do 27 kwietnia) odnotowano 11.902 tys. przypadków zarażenia koronawirusem, z powodu zarażenia zmarło 562 osób.

Marzec-kwiecień 2020

Wielkanoc 2020 Wielkanoc – to najważniejsze święto chrześcijańskie, celebrujące misterium paschalne Jezusa Chrystusa: jego mękę, śmierć i zmartwychwstanie.

Zasadniczym motywem pierwszych czterech tygodni Wielkiego Postu jest pokuta oraz nawrócenie. Z Wielkim Postem łączą się tradycyjne dwa rodzaje nabożeństw Droga Krzyżowa i Gorzkie Żale.

W obecnej sytuacji epidemii koronawirusa wychodzenie z domu było niewskazane. Biskupi udzielili dyspensy od udziału w niedzielnych mszach św. i podczas Świąt Wielkanocnych. Msze nadawano przez radio, telewizję i transmitowano online, dzięki nim każdy mógł uczestniczyć w liturgii wirtualnie.

Kilka myśli ks. Jana Twardowskiego W książce „Kilka myśli na Wielkanoc” ks. Jan Twardowski pomaga odkryć znaczenie Wielkanocy, prowadząc czytelnika poprzez cały okres Wielkiego Postu ku tajemnicy Zmartwychwstania.

Dlaczego wiosenne święta wielkanocne są nazywane Wielką Nocą – skoro właśnie wtedy noce są krótkie. Wielkanocne święta nazywamy Wielką Nocą na pamiątkę najwspanialszej nocy, w czasie której Pan Jezus wstał z grobu, chociaż był przywalony kamieniem. Wielka Noc to inaczej Noc Niezwykła, Najsławniejsza, Jedyna, ta o jakiej się stale pamięta, zawsze się nią cieszymy, z radości uśmiechamy się do baranka i zjadamy kolorowe, wesołe jajka święcone.

Nadchodzą święta wielkanocne. Patrzymy na czekoladowe zajączki i żółte kurczaki, ale może wcale nie wiemy o co chodzi w czasie tych świąt? Mamy przypomnieć sobie Pana Jezusa i wielkie prawdy wiary. Święta po to przychodzą, żeby nauczyć się więcej miłości. Są po to, żeby po Wielkanocy być lepszym niż przed Wielkanocą. „Nadzieja uczy czekać powolutku” – ks. Jan Twardowski

3

Wielkanoc w czasie pandemii Żyć nam przyszło w niezwykłych czasach. Święta Wielkanocne w czasie epidemii są wyzwaniem organizacyjnym zarówno dla wierzących jak i ateistów. Każdy staje przed ogromem pytań i sam musi szukać odpowiedzi. Jak zrobić zakupy? Co z poświeceniem pokarmów? Jak celebrować śniadanie wielkanocne? Co zrobić z tymi, którzy zawsze nam towarzyszyli w święta? Starsi i samotni nie mogą przecież być pozostawieni sami sobie!

Czas Wielkanocy obfituje w ceremoniały i zwyczaje, z wielu musimy w tym roku zrezygnować. Dla wielu ludzi obdarcie z tych zewnętrznych oznak świętowania zamyka drogę do właściwego przeżycia świąt. To fakt, będzie inaczej, bo musi być. Tym razem świętowanie musi przenieść się do naszego wnętrza. Duchowo trzeba przygotować się na Zmartwychwstanie. Na tym aspekcie skupić się. Bez przygotowania uczty na wiele osób, bez „jajeczka” w pracy, czy śledzika ze znajomymi.

Radio i telewizja emitują nabożeństwa i msze święte, umożliwiając w ten sposób wspólną, jednoczesną modlitwę wiernych. Będzie na pewno spokojniej, ciszej. Dzielić się będzie można radością życia, bycia razem tylko w najbliższej rodzinie.

Z całą resztą można być tylko przez Skypa, czy inne komunikatory, czasem tylko przez telefon. Ciężko tak, gdy nie można zbliżyć się na wyciągnięcie ręki, pojechać, odwiedzić, porozmawiać patrząc w oczy.

W poszukiwaniu dobrych stron Można znaleźć dobre strony obecnej sytuacji. Mamy teraz niepowtarzalną szansę przeżyć święta bez marketingowego szału zakupów, krzyczących wystaw, przeludnionych sklepów.

Jedynie telewizja i Internet bombardować nas będą reklamami.

A nad tym da się zapanować. Zawsze można wyłączyć odbiornik.

Tylko dwa dni świąt i aż dwa dni. Szczególne, wyjątkowe i miejmy nadzieję, że jedyne takie w naszym życiu. Każdy w zaciszu swojego domu może oczekiwać na czas radosnego „Alleluja!” Dla siebie, dla rodziny, znajomych dla żywych i umarłych, których przecież tak wielu teraz przybywa. Pamiętać należy także o tych, którzy te święta spędzają w szpitalach, jak chorzy czy personel medyczny, o tych na kwarantannach, odseparowanych od najbliższych, o tych samotnych, których nie mogliśmy przytulić w te święta.

Wszystkim im należy się nasza pamięć i starania, by nie było już gorzej, by zaraza odeszła w niepamięć, by było bezpiecznie i spokojnie, by dobrzy ludzie żyli wokół nas, a ci źli zrozumieli swój błąd i zmienili postępowanie.

Tego wszystkiego życzę sobie i Wam wszystkim na tę wyjątkową, a jakże odmienną od wszystkich Wielkanoc 2020, Beata Bogusz

Wielkanoc inaczej Jakie będzie Zmartwychwstanie w wszechobecnej ciszy a kto Triduum Paschalne będzie celebrował?

Rekolekcje kto odprawi, a gdzie spowiedź święta? to koronawirus skrzętnie wszystko zdominował.

Najsmutniejsza Wielkanocy, pokorny Baranku jak tu przeżyć Twoją mękę i drogę krzyżową?

Drzwi Świątyni są zamknięte, wszechwładna pandemia nałożyła wszystkim ludziom koronę cierniową.

To Twój zamysł dobry Boże, miałeś swoje racje, by człowieka zmusić wreszcie do opamiętania.

Niech poczuje ciężar krzyża, który Syn Twój dźwigał ludzka niemoc w tym przypadku do refleksji skłania. „Zostań w domu” – krzyczą media chociaż serce płacze, bo Wielkanoc bez rodziny to jak dzień bez słońca a pokarmy kto poświęci, a ogień i wodę?

Adoracja krzyża w piątek winna trwać bez końca…

Przygotuję Pismo Święte, świecę i różaniec, zeszłoroczną wyjmę wodę w kościele święconą.

Znakiem krzyża błogosławię świąteczne przysmaki patrzy na to Syn Człowieczy z cierniową koroną.

Rezurekcję wschód słoneczka nam zainicjuje cudne śpiewy rannych ptasząt barwny orszak zdobią.

Dzwonić będzie w uszach cisza słonecznej monstrancji.

Stada szpaków i gawronów za procesję robią.

Panie Jezu odpuść ludziom złe uczynki, grzechy człowiek jednak taki słaby, podatny do złego.

Bądź miłościw, wybacz proszę, okaż swoją łaskę dzisiaj bardzo nam potrzeba miłosierdzia Twego.

Taka smutna to Wielkanoc jak Droga Krzyżowa, by ją pojąć i zrozumieć trzeba czuć zmysłami wielki ból zbitego ciała, ciężar ramion krzyża umęczenie ponad siły droga z wybojami: krzyżowanie, umieranie w obecności Matki wykup ciała i złożenie w Józefowym grobie ból i rozpacz miłych sercu, namaszczenie ciała i cudowne Zmartwychwstanie w Najświętszej osobie.

Pan Zmartwychwstał, nowe życie co śmierć zwyciężyło nowe łaski i nadzieję w dzieje ziemi wplata.

By nas zbawić krew swą przelał, Jezus za nas umarł i Zmartwychwstał – Alleluja! Pan i zbawca Świata.

Każdy z nas jest celebransem swojej ziemskiej drogi wiele chwil przeżytych dobrze satysfakcję daje.

Nikt sług bożych nie zastąpi choć się bardzo stara każdy gest ma swą wymowę, ważne są zwyczaje.

Radość wiosny, radość życia, nowe Zmartwychwstanie zawsze niosło nam nadzieję i miłość do ludzi.

Dziś zamknięte drzwi świątyni, nie przyjadą bliscy i śniadanie wielkanocne falę wspomnień budzi…

Pan zmartwychwstał dla każdego, kto prawdziwie wierzy my jesteśmy solą ziemi i żywym kościołem.

Niech okryje płaszczem łaski – „Jezu ufam Tobie” – wszystkich ludzi zgromadzonych za świątecznym stołem.

Wykorzystaj „kwarantannę” na różne modlitwy zaniedbane, zapomniane wyciągnij z lamusa.

Lepiej pierwsze święta „puste” niż ostatnie razem uwierz w Boże Miłosierdzie Jezusa Chrystusa.

Zofia Abramek

„Święcone”

4

fot. has

Głos Garbowa

Zwyczaje wielkanocne Wielkanoc jest jednym z najstarszych i najważniejszych świąt chrześcijańskich. Jest bardzo ważna ze względu na duchowy wymiar, a także na towarzyszące jej zwyczaje i tradycje, które sięgają nawet XIV wieku. Te święta kojarzą nam się głównie z wielkanocnymi kiermaszami, jarmarkami, Misteriami Męki Pańskiej, kolorowymi palmami i pisankami, śmigusem-dyngusem i smacznymi, tradycyjnymi potrawami.

Niedziela Palmowa – ustanowiona została na pamiątkę wjazdu Jezusa do Jerozolimy i powitania przez mieszkańców miasta. Tego dnia wierni przynoszą do kościoła palemki, symbol odradzającego się życia. Wspomnienie tego wjazdu upamiętnia uroczysta procesja z palmami. Według tradycji palemki składają się z gałązek wierzbowych z baziami, trzciny wodnej, barwinka, ozdobione ziołami. Po poświęceniu biło się palemką lekko domowników, by zapewnić im szczęście na cały rok. Połknięcie jednej poświęconej bazi wróżyło zdrowie. Zatknięte za obraz palemki chroniły mieszkanie przed czarami, nieszczęściem, ogniem i złem.

Wielki Tydzień W poniedziałek, wtorek i środę porządkowano domy i ozdabiano obejścia. Robiono to, nie tylko po to, by mieszkanie lśniło czystością, ale miało także symboliczne znaczenie – wymiatało z mieszkania zimę, a wraz z nią wszelkie zło i choroby. Następnie przygotowywano posiłek wielkanocny. wędzono kiełbasy, szynki i inne mięsiwa.

Wielki Czwartek to przede wszystkim wspomnienie Ostatniej Wieczerzy podczas której nastąpiło ustanowienie dwóch sakramentów: eucharystii i kapłaństwa. Po jedynej tego dnia mszy Wieczerzy Pańskiej Najświętszy Sakrament jest przenoszony do kaplicy adoracji zwanej ciemnicą. Milkną dzwony. Rozpoczyna się czas Męki Pańskiej.

W tym dniu pieczono baby oraz malowano pisanki.

W Wielki Piątek chrześcijanie wspominają sąd nad Jezusem, jego drogę krzyżową na Golgotę, ukrzyżowanie oraz złożenie ciała do grobu. W kościele trwa cisza. To jedyny dzień w roku, kiedy nie jest odprawiana msza święta. Podczas nabożeństwa czytany jest opis Męki Pańskiej i adoracja krzyża.

Wielka Sobota to czas święcenia ognia i wody. Na placu przykościelnym pali się ognisko z tarniny. Wierni kawałeczki opalonych gałązek wkładają do pojemników ze święconą wodą.

W tym roku tylko symbolicznie zapalono świecę, nie było też tradycyjnego święcenia pokarmów.

Koszyczek wielkanocny W Wielką Sobotę odbywało się święcenie pokarmów.

W koszyku wielkanocnym tzw. „święconym”, powinny się znaleźć: chleb, jajko, sól, pieprz, wędlina, chrzan, baranek, pisanka, babka wielkanocna. Koszyczek tradycyjnie przyozdabiano gałązkami bukszpanu i białą serwetką.

Każdy Boży Dar symbolizuje co innego. chleb – symbol ciała Chrystusa, jako chleb życia. Nasi przodkowie wierzyli, że jeśli włożą chleb do koszyka, to będą cieszyć się zdrowiem i szczęściem przez cały kolejny rok. jajko – symbol początku nowego życia i odrodzenia oraz zmartwychwstania. sól – symbolizuje trwałość, prawdę i strzeże dom przed złem.

Wysypana przed progiem chroniła rodzinę przed złem. wędliny – dla naszych dziadków były symbolem dostatku i zdrowia (znak, że kończył się post). chrzan – oznacza siłę fizyczną, „gorycz męki Pańskiej i śmierci została zwyciężona przez słodycz zmartwychwstania”.

Marzec-kwiecień 2020

baranek wielkanocny – symbol zwycięstwa życia nad śmiercią i dobra nad złem, symbol Chrystusa Zmartwychwstałego. chorągiewka – znak zwycięstwa. babka wielkanocna – tak jak jej ciasto rośnie na drożdżach, tak samo rośnie nasza wiara, nadzieja i miłość. bukszpan – on też ma swoje znaczenie! Jest wiecznie zielony dlatego oznacza nadzieję na życie po śmierci.

Niedziela Wielkanocna – to najradośniejsze święto w liturgii chrześcijańskiej jak i w obrzędowym kalendarzu wsi polskiej. W niedzielę wielkanocną dzwony kościelne brzmią w szczególny sposób, oznajmiając zmartwychwstanie Chrystusa. Ich dźwięk miał obudzić i poruszyć zatwardziałe serca skąpców i złośliwych sąsiadów. Wierni uczestniczą we mszy rezurekcyjnej i uroczystej procesji wokół kościoła.

Po powrocie ze świątyni ma miejsce uroczyste śniadanie wielkanocne. W tym roku modlitwę i poświęcenie pokarmów czynił najstarszy członek rodziny, następnie dzielono się jajkiem i składano życzenia. Na stole nie mogło zabraknąć białego lub czerwonego barszczu z kiełbasą i jajkiem, baby wielkanocnej i dziada – czyli mazurka!

Poniedziałek Wielkanocny - Lany poniedziałek śmigusdyngus – to zabawa, którą wszyscy doskonałe znamy. Zmoczone tego dnia panny miały większe szanse na zamążpójście. A jeśli któraś się obraziła – to nieprędko znalazła męża. Wykupić się można było od oblewania pisanką.

Tego dnia w Borkowie mali chłopcy chodzili z pasyjką i śpiewali pieśni wielkanocne, np. Wesoły nam dziś dzień nastał, z nimi chodził dziad z koszem, do którego zbierał jajka.

We wtorek odbywały się spotkania towarzyskie w lasach, parkach, które określano jako „Meus”.

Wielkanocne zwyczaje ludowe to część naszej tradycji, dlatego warto je znać.

Opracowała has

Wielkanoc Wreszcie Wielkanoc! lśni kwiat łąkowy zakwitły bazie, kosz wiklinowy stoi na stole już przystrojony a w nim cudeńka lekko spiętrzone.

Barwne kraszanki i malowanki w różnych wzorach, ściegach pisanki żółte kurczątko i pstry kogucik królik lub zając, ileż to uciech!

Pętko kiełbasy, mięso i boczek, by nam się wiodło przez cały roczek! twaróg, przyprawy i skibka chleba, by nie zabrakło tych darów nieba!

Biały baranek - symbol pokory i chorągiewka czerwona stoi Zwyczaj to ważny już od zarania znak Zmartwychwstania naszego Pana! Żółte żonkile woń rozsiewają ptaszki coś kwilą, pięknie jak w maju i wielkanocna babka się piecze słodki mazurek dla wszystkich dzieci. Świąteczna palma to cud kolorów z lasu i z gaju, starego boru bukszpan zielony, ziele krwawnika wplecione kwiaty - artyzm plastyka.

Już wielkanocne dzwonią nam dzwony na Rezurekcję wzywają. Domy wnet pustoszeją. - Skąd wielkie granie?

- Organy wieszczą nam Zmartwychwstanie!

Ewa Pochwatka

5

Pani Zosia Abramek idzie „Przez życie boso” Na dworze wczesne przedwiośnie szczypało przymrozkiem, a w Szkole Podstawowej w Bogucinie nagle zakwitły kolorowe kwiaty. Olbrzymie słoneczniki, kolorowe malwy i astry igiełkowe przypominały najprzyjemniejsze chwile ciepłych dni późnego lata i wczesnej jesieni.

Przybrane żywymi pierwiosnkami i świecami stoły serdecznie zapraszały 29 lutego 2020 r. o godz. 17.00 do zajęcia miejsc przez gości, którzy odpowiedzieli na zaproszenie na promocję nowowydanego przez panią Zofię Abramek tomiku wierszy pt. „Przez życie boso”.

Rozmowa niekontrolowana Wreszcie miejsce na scenie zajęła sama autorka, której towarzyszyła pani Barbara Cywińska. Obie panie prowadziły ze sobą rozmowę, przybliżając widowni szczegóły powstania promowanego tomu poezji. Nie obyło się to bez nawiązywania bezpośrednio do osoby autorki. Tu z pomocą ruszyła publiczność, a właściwie to pani Barbara ruszyła między widzów z mikrofonem w dłoni. Zadawała pytania umiejętnie akcentując co ciekawsze wypowiedzi. Tym razem to w stronę sceny, prosto do serca pani Zosi, popłynęły słowa pełne wspomnień, ciepła, radości ze wspólnie przeżytych chwil. Sentyment rozszalały w duszach wzbudził potrzebę podziękowania za wiersze, za samo istnienie tak wrażliwej i utalentowanej osoby, więc niezwłocznie ruszyła ku scenie fala wdzięcznych ludzi.

Dary serca i coś dla ciała

Z. Abramek i A. Mazur

Książkę tą wydała autorka z własnych środków finansowych, przy komputerowym wsparciu zaprzyjaźnionych bogucinian. Organizatorem uroczystości było Stowarzyszenie „Mój Bogucin”, a gospodarzem szkoła w Bogucinie, która zatroszczyła się o bajecznie udekorowanie sceny.

Miło było gościć

Wielu dziękowało pani Zofii słowem, kwiatami i darami serca. Każdy na swoją miarę, osobiście chciał odwdzięczyć się za ten tomik wierszy, za kolorowy świat malowany słowem prosto z serca. Tak zakończyła się oficjalna część promocji.

Nieoficjalną rozpoczęło pojawienie się na stołach przekąsek, o które zatroszczyły się zaprzyjaźnione restauracje Podolanka, Katarzynka i Kapama, ciast upieczonych przez panie z KGW Bogucin oraz kawy i herbaty. W takiej kawiarnianodomowej atmosferze, przy stolikach i wokół nich, toczyły się rozmowy. Autorka krążyła po sali każdemu poświęcając chociaż odrobinę swojej uwagi. Wszyscy goście wychodzili z uroczystości z nasyconą duszą i ciałem. Zadowoleni, uśmiechnięci. Z nadzieją, że pani Zosia nie poprzestanie na jedynie dwóch tomikach poezji i wkrótce znowu spotkamy się w tak miłym towarzystwie przy kolejnej książce.

Beata Bogusz

Wśród gości nie zabrakło prominentów gminnych zarówno świeckich jak i duchownych. Przybył wójt Kazimierz Firlej z małżonką, zastępca wójta Małgorzata Sanaluta, dyr. SP w Bogucinie Agnieszka Mazur, ks. proboszcz Zenon Małyszek, ks. senior Stanisław Wąsik i jeszcze wielu zwykłych i niezwykłych okolicznych wielbicieli twórczości pani Zofii. Nie zabrakło także gości spoza naszej krainy. Zaprzyjaźniona z Bogucinem od wielu lat reprezentacja świata kultury z niedalekiej Bychawy po prostu musiała tu być! Przyjechała Barbara Cywińska dyr. Miejskiej Biblioteki Publicznej w Bychawie w towarzystwie męża oraz pań Ewy i Doroty. Była red. magazynu „Life” Grażyna Stankiewicz, nie zabrakło także rodziny pani Zofii, koleżanek i przyjaciół. Korytarz szkoły prawie pękał w szwach! Aż miło było patrzeć!

W poetyckim świecie Pani Zofii Zaraz po przybyciu, w podarunku od autorki każdy z gości otrzymał tomik poezji pt. „Przez życie boso” i od razu mógł zagłębić się w świat pani Zofii. Nie dane jednak było zatopić się bez reszty w książce albowiem niebawem rozpoczął się spektakl słowno-muzyczny zabierający widzów w niezwykły świat poezji mówionej i śpiewanej. Konferansjer w osobie Grażyny Sadurskiej z wielkim wyczuciem przedstawiła każdego z występujących, nadając odpowiednią oprawę prezentacjom.

Ze sceny płynęły czytane przez dzieci i dorosłych wiersze pani Zofii, przeplatane piosenkami śpiewanymi przez nasze bogucińskie perełki: Koło Gospodyń z Bogucina, „Bogutki” i Julię Bieniek. Była recytacja wierszy w wykonaniu uczniów: Martyny Wolak i Mikołaja Skałeckiego oraz prezentacja multimedialna. Tradycja i nowoczesność, poważnie i wesoło. Jak to różnie w życiu bywa…

6

„Przez życie boso” to drugi po „Sercem pisane” (2016) zbiór wierszy naszej regionalistki Zofii Abramek.

Po raz kolejny pani Zosia zaprasza nas do „zaczarowanego ogrodu poezji”, do wędrówki po kolejnych strofach płynących z głębi serca, pełnych miłości, tęsknoty, zachwytu nad pięknem przyrody. Liryczne utwory ukazują świat w sposób barwny i pogodny, często wywołują uśmiech, a czasem skłaniają do zadumy. Autorka w poetyckiej formie relacjonuje też otaczającą rzeczywistość, w jakiej przyszło jej żyć. Przedstawione w tomiku wiersze to również źródło wiedzy o człowieku, jego decyzjach, emocjach, czasem trudnych wyborach. Poetyckie zwierzenia i przemyślenia są wyjątkowo delikatne, subtelne, kobiece i świadczą o mądrości życiowej i wrażliwości autorki. Serdecznie gratuluję wydania kolejnego tomiku poezji.

Halina Stępniak, prezes Zarządu Towarzystwa Przyjaciół Ziemi Garbowskiej

Głos Garbowa

Krzyż w Muzeum Wsi Lubelskiej

(fot. arch. Muzeum)

Biedny Chrystusiku…

Biedny Chrystusiku z przydrożnego krzyża kiedyż będzie koniec Twej okrutnej męce?

Człowiek przebił gwoździem Twoje święte stopy Człowiek przebił gwoździem Twoje święte ręce.

Wisisz biedny, nagi w lipcowe upały wiatr chłodem całuje, deszczyk Cię obmywa Obojętni ludzie mijają bez słowa Czasem „Jezu” szepnie dusza litościwa.

Widzisz dnie i noce, wiosny lata, zimy Patrzysz na bogate w listowie jesienie Mało, kto pamięta, żeś za nas umierał Dali Ci koronę, zabrali odzienie.

Mało, kto przystanie, uczci znakiem krzyża mało, kto pomyśli, że ciernie tak bolą by wyjąć, choć jeden z Twojej świętej głowy, choć dobrym uczynkiem, chociaż dobrą wolą.

Taka znieczulica, złość i okrucieństwo walka bez skrupułów a pieniądz – „na noże” I kto by pamiętał, że Cię tak bolało Gdyś za nas umierał umęczony Boże.

Ty cierpliwie wisisz na przydrożnym krzyżu oddając się bożej poważnej zadumie Wypatrujesz w ludziach oznak człowieczeństwa litości, dobroci przechodzącym w tłumie.

A ja zobaczyłam, a ja usłyszałam mały Franuś deptał z mamusią powoli Stanął na wprost krzyża z buziakiem w podkówkę zawołał żałośnie: mamuś Jego boli!

Może się współczesność wróci ze złej drogi Dzieci niech wychowa tatuś i mamusia Niech dorośli będą braćmi i siostrami a na wiarę patrzą oczami Franusia.

Zofia Abramek

fot. S.M. Stępniak

Chrystus w koronie - obraz autorstwa Krystyny Zlot

Marzec-kwiecień 2020

7

Teatralne Forum „Przegląd wiejskich grup teatralnych i orkiestr dętych” Tradycja to piękno, które chronimy, a nie więzy które nas krępują” Ezra Paund Teatralne Forum to czwarte i ostatnie wydarzenie z cyklu „Przegląd wiejskich grup teatralnych i orkiestr dętych” realizowanego przez Ochotniczą Straż Pożarną w Garbowie w Garbowie, w ramach projektu grantowego organizacja imprez i wydarzeń kulturalnych.

Dzięki wsparciu z UE za pośrednictwem LGD „Kraina wokół Lublina” zorganizowane zostały cztery imprezy i wydarzenia kulturalne promujące walory historyczne, kulturowe, mające na celu rozwój potencjału rekreacyjnowypoczynkowego i podniesienie atrakcyjności obszaru Lokalnej Grupy Działania „Kraina wokół Lublina” której członkiem jest również gmina Garbów. Odbyły się już dwa Przeglądy Orkiestr Dętych (w Garbowie 7.12.2019 i Przybysławicach 23.02.2020) oraz Dzień z Teatrem 31 stycznia 2020. Forum Teatralne zaplanowane w Garbowie w Złotej Rybce na 7.03.2020 r. kończące projekt OSP Garbów przypadło w marcu, kiedy obchodzony jest Międzynarodowy Dzień Teatru oraz Dzień Kobiet.

Na początku zaprezentowali się zaproszeni goście.

Inscenizację pt. „Dawne czasy” przedstawiło Bychawskie Stowarzyszenie Kobiet Aktywnych. W trzech odsłonach ukazane zostały, w sposób bardzo dowcipny, problemy młodych ludzi ze wsi i ich marzenie o życiu w mieście.

Słowo o inspiracyjnej roli wiejskich teatrów powiedziała Agnieszka Nakonieczna.

Po prelekcji panie z KGW z Garbowa zaprezentowały inscenizację „Trochę kultury”. Scenka, z przypadkowego pobytu pary małżeńskiej ze wsi, w teatrze na operze „Halka” St. Moniuszki – wielce wszystkich ubawiła. Przedstawienie to było rezultatem warsztatów teatralnych przygotowanych i przeprowadzonych przez Agnieszkę Nakonieczną. Scenariusz opracowała na podstawie tekstu naszego artysty Bronisława Pietraka.

Z kolei Grupa Teatralna z Lesiec przygotowała spektakl pt. „Biuro Matrymonialne”. Aktorzy, w bardzo zabawny sposób, ukazali perypetie samotnych osób poszukujących swojej drugiej połowy. Spektakl przedstawiał problemy związane z kojarzeniem par przez pośredników – biura matrymonialne.

Publiczność zachwycona była profesjonalną grą aktorską.

Bardzo trafnym podsumowaniem oraz komentarzem do treści zaprezentowanych w tych spektaklach okazał się wiersz pani Zofii Abramek pt. „W teatrze życia” przeczytany przez autorkę. Pojawiły się też spontaniczne i humorystyczne teksty spośród lokalnej publiczności liczącej ponad 100 osób oraz gości z Bychawy. Na zakończenie była jeszcze niespodzianka – konkurs z nagrodami, na temat wiedzy o teatrze oraz teatrach lubelskich, który przygotowała Elżbieta Stodulska z Gminnej Biblioteki Publicznej w Garbowie. Była też opowiedziana historia o przedstawieniu „Prezes się żeni” wystawionym na 90lecie OSP Garbów i życzenia dla Pań, które w wiejskich grupach teatralnych (i nie tylko) często zmuszone są grać męskie role, ale występ Grupy Teatralnej z Lesiec potwierdził, że nieźle sobie z tym radzą.

Według opinii uczestników Forum Teatralne było bardzo inspirującym spotkaniem.

Bychawskie Stowarzyszenie Kobiet Aktywnych

KGW z Garbowa

Grupa Teatralna z Lesiec

Wiejskie Grupy Teatralne realizują wyjątkowe dzieło łączenia przeszłości z teraźniejszością, kultywują tradycje, obrzędy polskich wsi i miasteczek oraz uświetniają uroczystości gminne. Jest to również współczesna twórczość artystyczna, przyczyniająca się do aktywizacji środowiska i promowania swoich małych ojczyzn. Aktorom życzymy inspiracji, nieustającej twórczej pasji i sukcesów.

Prezes OSP Garbów H. Chabros

8

Głos Garbowa

Apeluję do „statystek” zamienionych w nicość: niech swe dobre, mądre oczy szeroko otworzą.

Dla was również słońce świeci i śpiewają ptaki, zrzućcie jarzma i uwierzcie w sprawiedliwość Bożą.

Nie musicie grać w teatrze, w sztuce której nie ma.

Można zmienić reżysera, jesteś panią siebie.

Potrafisz grać główne role bardzo wiarygodnie, Będą cię podziwiać za nie na ziemi i w niebie.

Teatralne Forum Kobiet ujawnia talenty takich zwykłych, szarych myszek co do trzech nie zliczą.

To artystki całą gębą, prześliczne amantki, czasem „wampy” i „kociaki”, które mężczyzn ćwiczą.

Ważne, by na scenie życia grać swoją rolę, by zadziwiać, trzymać w karbach widzów zasłuchanych.

Niech cię wokół podziwiają za talent aktorski, abyś miała podziw, poklask znanych i nieznanych.

Konkurs wiedzy o teatrze

Po to Pan Bóg stworzył Ewę, obdarzył urodą, by wodziła za nos mężczyzn, bo „sexapil” nęci.

Niech mąż będzie głową w domu, podziwianym „maczo” a kobieta mądrą szyjką, która głową kręci Przy Dniu Kobiet życzmy sobie życia jak w teatrze, by spektakle były łatwe, mądre, ciągle nowe a kurtyna – kiedy chcemy. Oraz najważniejsze: nigdy nie pozwólmy sobie, by chłop wlazł na głowę.

Zofia Abramek Uczestnicy Teatralnego Forum Kobiet w Garbowie

W teatrze życia

fot. S.M. Stępniak

Życie ludzkie jest teatrem o wielu odsłonach szkoda tylko, że kurtyny nie ma na życzenie.

Od narodzin trwa ten spektakl mniej lub bardziej wartko pewne sceny są zbyt długie, inne – oka mgnienie.

Wirtualne czuwanie w 15. rocznicę śmierci Jana Pawła II Słowa papieża „Musicie być mocni mocą miłości”, które padły podczas jego pierwszej pielgrzymki do Polski w 1979 r. w tym roku nabrały szczególnego znaczenia i stały się źródłem hasła tegorocznych obchodów.

Być artystką to marzenie każdej młodej damy już w dzieciństwie mierzą stroje, robiąc słodkie minki, Odgrywają różne scenki śmieszne, dramatyczne.

Najprawdziwsze aktoreczki; rozkoszne dziewczynki.

Wcielają się w różne role z takim autentyzmem, że niejeden „zawodowiec” pada na kolana.

Bo kobiety to artystki; śpiewaczki, aktorki.

A jak ich życiowa rola będzie odegrana?

Dobry angaż w teatr życia od losu zależy, jedna główną rolę w sztuce bez trudu zdobędzie.

Inna trafi na plan drugi z mniej ważną postacią a najwięcej jest statystek – spotkacie je wszędzie.

One godzą się na wszystko, nie mają wyboru, na skinienie „reżysera” odgrywają role, zahukane i lękliwe wierne służą innym.

Zapomniały, że każdej dał Stwórca wolną wolę.

A prawdziwe „tygrysice” tak kierują chłopem, że same są „reżyserem”, grają główne role, piszą własne scenariusze tak, jak im wygodnie i w ten sposób po niteczce wiodą mężów „w pole”.

I tak trzymać drogie panie, jeśli chłop zasłuży to niech nawet pokrzywdzona dobrze mu „przysoli” po czym sama głośno krzyczy jak dobra aktorka i udaje z przekonaniem, że ją bardzo boli.

Te z „drugiego planu” również są tak samo warte, Że filmowe statuetki w nagrodę dostają.

Niech się wezmą w garść dopóki jeszcze nie za późno I czym prędzej główne role w domu odgrywają.

Marzec-kwiecień 2020

Tradycyjnie 2 kwietnia o godz. 21.37 mieszkańcy gminy, zapaleniem symbolicznej świecy, w oknach swoich domów, uczcili 15. rocznicę śmierci Świętego Jana Pawła II. W ten sposób oddali hołd Wielkiemu Polakowi. Był to znak naszej miłości i wdzięczności Ojcu Świętemu za to, że był z nami, że wspierał nas swoją modlitwą.

Jan Paweł II, właściwie Karol Józef Wojtyła urodził się 18 maja 1920 r. w Wadowicach, zmarł 2 kwietnia 2005 r. w Watykanie. Był synem Karola Wojtyły i Emilii z Kaczorowskich. Polski biskup rzymskokatolicki, arcybiskup metropolita krakowski, 264 papież na tronie piotrowym, błogosławiony Kościoła katolickiego. Człowiek, który cieszył się największym uznaniem i szacunkiem ludzi na całym świecie. Już za życia nazywano go wyjątkowym.

Musimy pokonać nasz lęk przed przyszłością. Ale nie możemy go do końca pokonać inaczej jak tylko razem.

Wolność jest tylko wówczas gdy Naród tworzy jedność, a lud w nim żyjący czuje się włodarzem, a nie zaś niewolnikiem garstki opętanych.

Jan Paweł II

9

Cenna inicjatywa mieszkańców Przybysławic Cała Polska uruchomiła akcję wsparcia medyków w związku z pandemią koronawirusa. Również osoby z Przybysławic z dobroci serca włączyły się, już w połowie marca, do lubelskiej akcji szycia maseczek ochronnych dla pracowników służby zdrowia.

- Proszę powiedzieć, skąd wziął się pomysł, aby szyć maseczki? – pytam Panią Paulinę Stępniak-Sołygę z Przybysławic.

- Przeglądając Facebooka, natknęłam się na post grupy „Pomoc dla Służb Medycznych, Lublin”, w którym organizatorzy akcji prosili o pomoc w „zdobyciu” środków ochrony osobistej dla służby zdrowia, W szczególnym niebezpieczeństwie znajdują się lekarze i pielęgniarki, którzy opiekują się pacjentami zarażonymi. Wiemy, że w szpitalach brakuje masek, czepków, fartuchów, kombinezonów, przyłbic, gogli, płynów do dezynfekcji, właściwie wszystkiego. Jedną z możliwości pomocy było szycie maseczek dla lekarzy, pielęgniarek, ratowników, pracowników hospicjów i domów pomocy społecznej. Wiedziałam, że nie mogę przejść obojętnie wobec tej prośby – mam przecież maszynę, lubię szyć, a jeszcze bardziej pomagać. Wszystkie elementy pasowały do siebie, więc decyzja była natychmiastowa.

- Szyjecie więc w dwóch domach?

- Nie. Zaangażował się też brat męża Tomasz Sołyga wraz z żoną Magdaleną, dziećmi Adą i Zosią oraz teściową Hanną Drozd. Następnie dołączyły do nas osoby spoza naszej rodziny, które także chciały pomóc: Małgorzata Stasiak, Anna Kamińska i Iwona Samoń z córką Weroniką z Markuszowa.

- Ile maseczek udawało się wytworzyć dziennie?

- Gdy szyłam po powrocie z pracy, to przez 7 godzin robiłam 100 maseczek, ale jak miałam cały wolny dzień, to razem z moimi domowymi pomocnikami mężem Mirkiem, dziećmi Gniewkiem i Dobrusią robiliśmy 200 maseczek. Natomiast ekipa Małgosi Kobus potrafiła wytworzyć nawet 370 dziennie. Nasze statystyki, przypadające na właściciela maszyny, wyglądają następująco: Małgorzata K. – 2159, Paulina – 1000, Magdalena i Hanna – 543, Małgorzata S. – 450, Anna K. – 250, Iwona S. –100. W sumie razem od 23.03. do 07.04.2020 przekazaliśmy 4.500 maseczek.

- Czy komuś należą się jakieś szczególne podziękowania?

- Jak zdobyła Pani materiały na maseczki?

Niestety nie miałam w domu odpowiedniej bawełny ani flizeliny, dlatego od razu pomyślałam o mojej szwagierceMałgorzacie Kobus, która zna się na fachu krawieckim.

I faktycznie – Gosia miała odpowiednie materiały na start, które mi podarowała. Oprócz tego, razem z mężem Karolem, dziećmi Martynką i Kacprem oraz swą mamą Haliną Sołygą, od razu włączyli się do akcji. Zaangażowanie tej zgranej, profesjonalnej krawieckiej ekipy było świetnym pomysłem, bo codziennie „produkowali” kosmiczne ilości maseczek. Po przekazaniu pierwszej partii bawełnianych maseczek, koordynatorka akcji Izabela Gawrońska zaopatrzyła nas w ogromny zapas flizeliny medycznej i zauszników.

- Wszystkim naszym kochanym wolontariuszom składam ogromne podziękowania. Jesteście wspaniali!!! Dziękuję bardzo Mirkowi, który jest „kołem napędowym” naszej akcji. Nie tylko pomaga przy produkcji, ale także w logistyce, organizacji, mobilizacji i przepływie informacji. Poza tym, podziękowania dla Pani Małgorzaty Kaczorowskiej ze sklepu „Pasja” w Kurowie za przekazanie materiałów krawieckich oraz Tomaszowi Borochowi z firmy „Botimex” za materiały niezbędne do bezpiecznego, sterylnego pakowania maseczek.

Ogromne dzięki również dla Karola, który na apel lubelskich szpitali, oddał krew dla chorych. W imieniu całego naszego zespołu bardzo dziękuję wszystkim. Nie nudzi nam się w domu w tym trudnym czasie, bo FAJNIE JEST POMAGAĆ. Razem damy radę!

- Dziękuję, że znalazła Pani chwilę, aby opowiedzieć o Waszej akcji. Życzymy Wam dużo wytrwałości i sił w walce z wirusem. Zostańcie w domu i trzymajcie się, a wkrótce znów się zobaczymy.

Red. „Głosu Garbowa”

fot. M. Sołyga

10

Głos Garbowa

Uczniowie z Woli na podium!

Uczniowie Szkoły Podst. w Woli Przybysławskiej zajęli II miejsce w Konkursie Wiedzy o Prawie, organizowanym dla uczniów kl. VII i VIII szkół podst. woj. lubelskiego.

Pierwszy etap odbył się w szkole i polegał na rozwiązaniu testu ze znajomości prawa, prawa pracy, funkcjonowania Sejmu, Senatu, Trybunału Konstytucyjnego i Trybunału Stanu.

Najlepsi uczniowie z kl. VIII: Angelika Smolak, Kamil Olszak i Bartosz Jakubik zakwalifikowali się do II etapu konkursu, który odbył się 19 lutego 2020 r. w XXIV LO w Zespole Szkół nr 5 im. Jana Pawła II w Lublinie.

W tym roku odbyła się już szósta edycja tego konkursu, zgłosiło się 21 szkół. W II etapie wzięło udział 19 szkół podst.: 11 z Lublina i 8 z woj. lubelskiego Uczniowie z Woli najpierw okazali się najlepsi w swojej losowo utworzonej grupie, a następnie dzielnie walczyli w finale. Musieli odpowiedzieć na 4 wybrane pytania, m.in. zrobić notkę encyklopedyczną osób świata polityki, podać co najmniej dwie pełnione przez nich funkcje, wskazać wspólne cechy łączące wskazane osoby, uzupełnić poszczególne etapy powstawania ustaw w polskim prawie, podać warunki na jakich mogą być zatrudniani młodociani zgodnie z kodeksem pracy.

Z żałobnej karty W dn. 30 marca 2020 roku, w wieku 77 lat, w tym 51. roku kapłaństwa zmarł

ś.†p. ks. Piotr Staniak Urodził się 2 lutego 1943 r. w Borkowie, parafia Garbów. Święcenia kapłańskie przyjął 1 czerwca 1969 r. w Warszawie z rąk kard. Stefana Wyszyńskiego.

Przez wiele lat był proboszczem parafii pw. św. Feliksa de Valaois w Guzowie. Po przejściu na emeryturę przebywał w Domu Kapłana Seniora w Sochaczewie. Zmarły kapłan był kanonikiem Archikolegiackiej Kapituły Łęczyckiej.

Uroczystości pogrzebowe odbyły się 2 kwietnia 2020 r.

- Msza żałobna w kościele parafialnym w Guzowie - Msza pogrzebowa w kościele parafialnym w Garbowie.

Ciało Zmarłego zostało złożone na miejscowym cmentarzu.

10. Rocznica katastrofy lotniczej pod Smoleńskiem Co roku 10 kwietnia pamiętamy o 96 ofiarach katastrofy lotniczej pod Smoleńskiem, w której zginął Prezydent RP Lech Kaczyński wraz z małżonką, Prezydent RP na Uchodźstwie Ryszard Kaczorowski oraz dowódcy wojskowi, duchowni i inne wybitne osobistości życia publicznego. Delegacja z Polski udawała się na rocznicowe uroczystość na Cmentarzu w Katyniu. Ten niedokończony lot ponownie przypomina światu o zbrodni katyńskiej.

Angelika Smolak, Kamil Olszak i Bartosz Jakubik stawiali czoła wymaganiom konkursowym i zajęli II miejsce w gronie 19 szkół województwa lubelskiego. Tym samym przyczynili się do budowania pozytywnego wizerunku szkoły.

Uczestnikom gratulujemy i życzymy dalszych sukcesów.

Tekst i fot. Jarosław Czępiński

Eliminacje do Konkurs Wiedzy Informatycznej „USER” I etap Wojewódzkiego Konkursu Wiedzy Informatycznej „USER” odbył się 2 marca w SP w Przybysławicach. Do konkursu przystąpiło 20 uczniów z klas VII i VIII. Ich zadaniem było rozwiązanie testu składającego się z 20 pytań. Szkolna Komisja Konkursowa wyłoniła sześcioro uczniów z największą liczbą punktów: Natalia Kucińska kl. VIII a, Magdalena Piotrowska kl. VII a, Dominik Czarnecki kl. VIII a, Martyna Szewczyk kl. VIII a, Piotr Wójcik kl. VII b, Marcin Majewski kl. VII a. Zasady konkursu przewidują, że do II etapu może przejść tylko troje uczestników, zatem 3 marca odbyła się dogrywka - do II etapu zakwalifikowali się: Magdalena Piotrowska, Natalia Kucińska, Martyna Szewczyk. Gratulujemy i życzymy powodzenia w II etapie konkursu.

Opiekun Beata Socha

Marzec-kwiecień 2020

80. rocznica „Zbrodni Katyńskiej” 13 kwietnia 1943 roku radio berlińskie poinformowało o odnalezieniu 12 tysięcy zwłok polskich oficerów w Lesie Katyńskim. Zbrodni dokonało NKWD od 3 kwietnia do 19 maja 1940 r., mordując jeńców w więzieniach lub nad grobami, strzałem w tył głowy bez sądu i wyroku w: Katyniu (k. Smoleńska), gdzie jest cmentarz, w Kozielsku, Kalininie, Miednoje, Ostaszkowie. Wśród nich byli policjanci, żołnierze: korpusu ochrony pogranicza, żandarmerii wojskowej, wywiadu, prokuratorzy, sędziowie, urzędnicy, księża, mieszkańców kresów wschodnich.

Sejm RP ustanowił 13 kwietnia jako Dzień Pamięci Ofiar „Zbrodni Katyńskiej”. Była to najtragiczniejsza w dziejach nowożytnej Europy zbrodnia na bezbronnych jeńcach wojennych.

Ich krew została przelana w wyniku zemsty Stalina za przegraną w wojnie polsko-bolszewickiej w 1920 r., a także świadome działanie, mające na celu eliminację z podbitego polskiego narodu jego elit intelektualnych. Związek Sowiecki przyznał się do tej zbrodni dopiero po 50 latach. M. Gorbaczow sekretarz sowieckiej partii komunistycznej 13 kwietnia 1990 r. wręczył prezydentowi kopię dokumentów potwierdzających, że mord był dziełem NKWD.

Uwaga uczniowie Minister edukacji podał datę egzaminów.

16-18 czerwca egzaminy ósmoklasisty, 8-29 czerwca - egzaminy maturalne (wyłącznie pisemne).

11

Nasze samorządowe sprawy XIII sesja Rady Gminy Garbów W dniu 11 marca 2020 odbyły się obrady XIII sesji Rady Gminy Garbów. Sesję otworzył przewodniczący Piotr Adamczyk. Następnie głos zabrał wójt, przedstawiając sprawozdanie z działalności gminy między sesjami tj. od 29.01 do 10.03 2020 r. W pierwszej kolejności wójt omówił działalność inwestycyjną (oddzielny artykuł obok). Kolejno omówił liczne wydarzenia z życia społeczno – kulturalnego gminy (artykuły w bieżącym i poprzednim Głosie Garbowa).

Po sprawozdaniu wójta przewodniczący udzielił głosu Arturowi Tarnowskiemu, komendantowi Komisariatu Policji w Niemcach, który przybył na sesję z kierownikiem posterunku policji w Jastkowie Damianem Jakubczakiem. Komendant przedstawił prośbę (wcześniej przekazaną na piśmie) o dofinansowanie przez gminę Garbów w kwocie 12500 zł. zakupu samochodu służbowego nieoznakowanego, który będzie wykorzystywany przez policjantów Komisariatu Policji w Niemcach do zadań służbowych. Przewodniczący stwierdził, że sprawą dotacji zajmie się Komisja Finansów.

W kolejnym punkcie obrad Rada podjęła uchwałę w sprawie przyjęcia programu opieki nad zwierzętami bezdomnymi oraz zapobieganiu bezdomności zwierząt w roku 2020. Na realizację tego zadania zabezpieczono w budżecie gminy kwotę 35 tys zł. Za te pieniądze będzie realizowane: - wyłapywanie bezdomnych zwierząt, umieszczanie ich w schronisku, - obowiązkowa sterylizacja oraz kastracja zwierząt w schronisku, całodobowa opieka weterynaryjna w przypadku zdarzeń z udziałem zwierząt, zakup karmy na dokarmianie wolno żyjących kotów, pokrycie kosztów zapewnienia miejsca dla zwierząt gospodarskich, działania informacyjno – edukacyjne gminy w zakresie opieki nad zwierzętami bezdomnymi oraz zapobiegania bezdomności zwierząt i propagowania adopcji zwierząt bezdomnych.

W toku dalszych obrad radni podjęli uchwalę w sprawie zmiany Wieloletniej Prognozy Finansowej Gminy Garbów na lata 2020- 2025 oraz uchwałę w sprawie zmiany budżetu gminy na 2020 r. Zostały zwiększone wydatki o kwotę 700 tys. zł do kwoty 54.330.934 zł z czego 39.172.687 zł są to wydatki bieżące a 15.158.247 zł są to wydatki majątkowe.

Następnie Rada zajęła się sprawą funduszu sołeckiego na rok 2021. Wójt zaproponował, żeby nie wyodrębniać środków finansowych z budżetu gminy na fundusz sołecki w 2021 r. Swoją decyzję argumentował tym, że pieniądze z funduszu często są wydawane nieracjonalnie i są rozdrobnione. Także inwestycje realizowane z pieniędzy funduszu często nie są najważniejszymi dla danego sołectwa. Wynika to z tego, że o podziale pieniędzy z funduszu decyduje znikoma ilość mieszkańców sołectwa. Dla przykładu frekwencja na zebraniach wiejskich na których dzielono kwotę 453 tys. zł na rok 2020 wyniosła w Bogucinie: na 928 osób uprawnionych do głosowania było 29 głosujących, tj.

3,13% uprawnionych, w sołectwie Garbów I na 871 osób uprawnionych do głosowania było 10 osób, tj. 1,15 % głosów, w sołectwie Garbów II na 894 osoby uprawnione do głosowania było 17 osób, co stanowi 1,9 % osób uprawnionych, w Zagrodach odpowiednio na 769 osób obecnych było19 osób tj. 2,47% uprawnionych, sołectwo Wola Przybysławska I na 468 uprawnionych - 19 obecnych co stanowi 4,06 % wszystkich uprawnionych, sołectwo Wola Przybysławska II na 623 uprawnionych - obecnych 18 co stanowi 2,89% wszystkich uprawnionych.

12

Funkcjonowanie funduszu sołeckiego zmniejsza możliwości finansowe gminy w realizacji niezbędnych, wymiernych inwestycji np. budowy dróg. Gdyby fundusz sołecki był utworzony wiele lat wcześniej, nie powstałoby ok. 20 km dróg asfaltowych. Argumenty przedstawione przez wójta nie przekonały radnych. W wyniku przeprowadzonego głosowania 13 radnych opowiedziało się za wyodrębnieniem w budżecie gminy środków stanowiących fundusz sołecki na 2021 r. a 2 radnych wstrzymało się od głosu.

W toku dalszych obrad przewodniczący zapoznał radnych z pismami jakie wpłynęły do Rady Gminy od poprzedniej sesji.

Po omówieniu wszystkich spraw zamknął obrady.

Kazimierz Firlej

Inwestycje gminne Mimo panującej epidemii koronawirusa i wynikających z tego pewnych trudności i ograniczeń, prowadzimy w gminie o dużej wartości liczne inwestycje dofinansowane z budżetu Unii Europejskiej i budżetu państwa.

Niewątpliwie największą pod względem zaangażowanych środków finansowych jest przebudowa i rozbudowa oczyszczalni ścieków w Garbowie. Prace rozpoczęły się w lutym 2020. Wykonawcą robót jest firma AQUA, która wygrała przetarg nieograniczony oferując cenę 5.826.500zł. Całkowity koszt inwestycji przekroczy 6.000.000 łącznie z kosztami projektu, nadzoru oraz obsługi. Na tę inwestycję otrzymaliśmy dofinansowanie z UE w kwocie 3.586.803zł.

Zaawansowane są prace przy termomodernizacji budynku szkoły w Garbowie. Wartość robót wyniesie 2.435.400zł.

Z czego dofinansowanie z UE wynosi1,7mln zł.

Na ukończeniu są prace budowlane przy zagospodarowaniu przestrzeni zabytkowego parku w Garbowie. Do wykonania pozostał jeszcze plac zabaw i siłownia zewnętrzna.

Całość inwestycji będzie kosztowała 1.057.800zł w tym dofinansowanie z UE 497.655zł.

Dobiegają końca prace przy przebudowie dróg gminnych w Leścach, polegające na położeniu nawierzchni asfaltowej na podbudowie betonowej i kamiennej. Łącznie zostało wykonanych 5.140m nawierzchni asfaltowych. Wartość robót wyniosła 1.229.175 zł., z czego dofinansowanie z Funduszu Dróg Samorządowych wyniosło 853.422zł. Pozostała kwota to pieniądze z budżetu gminy.

Ważną inwestycją, szczególnie dla pieszych chodzących wąską alejką między stawami w Garbowie było wzmocnienie grobli poprzez nasypanie gruntu, wzmocnienie siatką oraz montaż barierek ochronnych wzdłuż ciągu pieszego i wykonanie chodnika z kostki bukowej na grobli. Całkowity koszt inwestycji wyniósł 116tys. zł.

Został rozstrzygnięty przetarg nieograniczony na przebudowę dróg gminnych w Gutanowie. Do przetargu przystąpiło 8 firm. Najkorzystniejszą ofertę złożyła firma STANLUB z Bełżyc - 721.306zł. Natomiast najdroższa oferta opiewała na kwotę 1.778.828 zł. Drogi będą wykonywane w systemie zaprojektuj i wybuduj. Na tę inwestycję otrzymaliśmy dofinansowanie z UE w kwocie 457tys zł.

Nasz wniosek na budowę dwóch dróg gminnych w Mesznie i w Woli Przybysławskiej otrzymał dofinansowanie z Funduszu Dróg Samorządowych.

Otrzymaliśmy dofinansowanie na kolejny nasz wniosek, tym razem złożony na budowę drogi gminnej w Garbowie do Urzędu Marszałkowskiego do Funduszu Ochrony Gruntów Rolnych. W ciągu najbliższych kilku dni na budowę powyżej

Głos Garbowa

wymienionych dróg, zostaną ogłoszone przetargi. Nasz wniosek na instalacje fotowoltaiczne znalazł się na bardzo wysokim drugim miejscu listy rankingowej do dofinansowania.

Kazimierz Firlej, wójt gminy

Inwestycje gminne

Przebudowa i rozbudowa oczyszczalni ścieków w Garbowie

Termomodernizacji budynku szkoły w Garbowie

Budowa drogi w Leścach

Zagospodarowanie przestrzeni parku

Marzec-kwiecień 2020

Droga Leśce – Borków

Chodnik na grobli

fot. K. Firlej

13

Przypominamy!

31 MARCA 2020 ROKU UPŁYNĄŁ TERMIN SKŁADANIA DEKLARACJI O WYSOKOŚCI OPŁATY ZA GOSPODAROWANIE ODPADAMI Przypominamy, że 31 marca 2020 roku upłynął termin złożenia przez wszystkich właścicieli i użytkowników deklaracji tzw. „śmieciowych”. Prosimy o nie zwlekanie z wykonaniem tego obowiązku, im szybciej deklaracje spłyną do urzędu tym szybciej dostarczone zostaną Państwu nowe blankiety wpłat.

W związku z obecną sytuacją epidemiologiczną, przewidzieliśmy dwie drogi złożenia dokumentu: 1. listownie – Pocztą, 2. dostarczenie deklaracji do urny, znajdującej się przed głównym wejściem do urzędu – w godzinach pracy UG. Wypełniając deklarację prosimy zwrócić uwagę na następujące sprawy: a) Deklaracja powinna być złożona przez osobę, która poprzednio złożyła deklarację. W przypadku, kiedy chcemy przepisać na inną osobę obciążenie - poprzedni właściciel (dotychczas obciążony) musi złożyć deklarację „zerową” (tabela „F” deklaracji – WPISUJEMY ZERA (od a – g). Tylko w ten sposób deklaracja zostanie zakończona i nie będzie dwóch obciążeń. W przypadku zgonu osoby, która widniała w ewidencji odpadów – prosimy oprócz deklaracji złożonej przez nowego właściciela dostarczyć kopię aktu zgonu. b) W tabeli „F” deklaracji wpisujemy cyfrę „1” (czyli jedno gospodarstwo – rodzina) w odpowiednim punkcie mówiącym o liczbie osób zamieszkujących. c) Proszę o czytelny podpis osoby składającej deklarację w tabeli „H” pkt. 36 (nie może deklaracji podpisać osoba inna niż ta której dane widnieją na stronie pierwszej). Druki można pobrać bezpośrednio w Urzędzie Gminy Garbów, ul. Krakowskie Przedmieście 50, 21-080 Garbów, ze strony internetowej Biuletyn Informacji Publicznej.

W przypadku nie złożenia deklaracji, zostanie wszczęte postępowania administracyjne celem naliczenia opłaty, ponadto nie złożenie deklaracji może skutkować nałożeniem kary pieniężnej. W przypadku pytań lub wątpliwości prosimy o kontakt telefoniczny 530 757 320.

Edyta Daniel

SŁONECZNY GARBÓW- ETAP II Będzie dotacja na OZE- Fotowoltaika i piece na biomasę.

Wniosek Gminy Garbów uzyskał 2 miejsce (na 210 złożonych) w konkursie na dofinansowanie UE w ramach konkursu RPO WL na lata 2014-2020 z Osi priorytetowej 4, Energia Przyjazna Środowisku, Działanie 4.1 Wsparcie wykorzystanie OZE. Wartość projektu wynosi 3.127.226,00 złotych, możliwość pozyskania dofinansowania 1.328.112,00 zł.

Zgodnie z deklaracją zainteresowanych mieszkańców projekt obejmuje dostawę i montaż 198 mikroinstalacji fotowoltaicznych oraz 24 kotłów na biomasę. Gmina czeka teraz na podpisanie umowy z Zarządem Województwa Lubelskiego o przyznaniu dofinansowania. Następnie UG będzie weryfikować listę uczestników projektu i przygotowywać przetarg na dostawę i montaż OZE. Rozpoczęcie robót planowane jest na 2021 rok.

Projekt SŁONECZNY GARBÓW -ETAP II będzie już kolejnym, 4 z zakresu montażu odnawialnych źródeł energii, realizowanym dla naszych mieszkańców z pozyskanym wsparciem UE z RPO Województwa Lubelskiego.

-Dwa projekty EKOENERGIA dla GMINY GARBÓW etap I i II obejmowały instalację 1,087 zestawów solarnych oraz 52 pieców na biomasę.

-Trzeci projekt pn. SŁONECZNY GARBÓW obejmował montaż 155 ogniw fotowoltaicznych do produkcji energii elektrycznej.

Apel do Rolników i Sadowników Przypominamy o przestrzeganiu terminów i godzin wykonywania oprysków

Komunikat w sprawie poboru wody W związku ze zwiększonym poborem wody z sieci wodociągowej na terenie gminy Garbów, mając na względzie konieczność zapewnienia wody dla Mieszkańców, apeluję o racjonalne wykorzystywanie wody z ujęć na terenie gminy.

Obowiązuje bezwzględny zakaz czerpania wody z hydrantów ppoż. za wyjątkiem poboru wody do celu przeciwpożarowych.

Proszę o zaprzestanie podlewania i zraszania trawników, klombów, ogrodów, podlewania upraw rolnych, sadowniczych i działkowych wodą z wodociągów gminnych.

Informuję jednocześnie o możliwości czasowego wyłączania dostawy wody z ujęć na terenie gminy Garbów.

Proszę wszystkich Odbiorców wody o racjonalne korzystanie z wody dostarczanej przez sieć wodociągową gminy.

Wójt Gminy Garbów Kazimierz Firlej

14

Głos Garbowa

Pan Aleksander Wawerski obchodził 100. urodziny 10 kwietnia 2020 roku pan Aleksander Wawerski z Lesiec, mieszkaniec gminy Garbów obchodził setne urodziny.

Urodził się 10 kwietnia 1920 r. w Borkowie, gdzie spędził dzieciństwo i młodość. Mając 17 lat zaczął terminować u kowala. Po wyzwoleniu postanowił wyjechać za pracą na Ziemie Zachodnie na Pomorze. W niedługim czasie dołączyła do niego narzeczona Feliksa z d. Stasiak z Borkowa. Młodzi ślub kościelny wzięli w lipcu 1945 roku, a cywilny 20 października tego roku. Po kilku latach, na prośbę rodziców, wrócili w rodzinne strony do Borkowa. Wkrótce osiedlili się na swoim gospodarstwie w Leścach. Urodziło im się pięcioro dzieci, jedno zamarło, doczekali się 10. wnucząt i 10. prawnucząt. Od 75 lat tworzą zgodne małżeństwo. Pani Feliksa w tym roku będzie obchodziła 95 urodziny.

Z okazji 100. urodzin życzenia i gratulacje, będące wyrazem szacunku dla Pana Aleksandra Wawerskiego, skierował premier Mateusz Morawiecki, wójt Gminy Garbów Kazimierz Firlej i kierownik USC Beata Beda.

W tym roku przedstawiciele władz gminy Garbów nie mogli odwiedzić Jubilata w dniu urodzin. Wszystko przez pandemię koronawirusa. W pierwszym możliwym terminie zostanie mu przekazany prezent.

Minęły dwa miesiące 01.03. Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych 02.03. Posiedzenie Komisji Edukacji 04.03. Pierwszy przypadek koronawirusa w Polsce 07.03. Dzień Kobiet na Ludowo „Teatralne Forum Kobiet” 08.03. Międzynarodowy Dzień Kobiet 09.03. Posiedzenie Komisji Rolnictwa 10.03. Posiedzenie Komisji Finansów 11.03. XIII Sesja Rady Gminy 11.03. Dzień Sołtysa 12.03. Zawieszenie zajęć w szkołach i przedszkolach z powodu epidemii koronawirusa 21.03. Pierwszy Dzień Wiosny 05.04. Niedziela Palmowa 10.04. X rocznica katastrofy smoleńskiej 10.04.Jubileusz 100-lecia urodzin A. Wawerskiego z Lesiec 12.04. Wielkanoc 13.04. Poniedziałek Wielkanocny.

13.04. 80 rocznica zbrodni katyńskiej 22.04. Międzynarodowy Dzień Ziemi 23.04. Odpust Św. Wojciecha w parafii Garbów

Sołtysom z Gminy Garbów z okazji Dnia Sołtysa życzymy zdrowia, pomyślności w życiu osobistym oraz satysfakcji z wykonywanej funkcji

Marzec-kwiecień 2020

15

Z kart historii…

Michał Granowski starosta przybysławski, pan na Garbowie W połowie XVIII wieku majątek Garbów od Czartoryskich odkupił Michał Granowski, sekretarz wielki koronny, który od króla Stanisława Augusta Poniatowskiego otrzymał 15 marca 1785 r. przywilej lokacyjny na założenie w swoich dobrach dziedzicznych, we wsi Garbów, miasta.

Przywilej nie został wcielony w życie, ze względu na zabory.

Szansę na realizację tego przedsięwzięcia pogrzebała jego bezpotomna śmierć. Jedyny syn Michała, Antoni, poległ w czasie powstania kościuszkowskiego podczas obrony warszawskiej Pragi w 1794 roku.

- „Michał Granowski sekretarz wielki koronny, był to pan znakomity i przez majątek i przez pokrewieństwo z domem Czartoryskich, a zatem i z królem Stanisławem Augustem.

Oprócz znacznych dóbr w Litwie, posiadał w lubelskiem Garbów, starostwo przybysławskie po księciu kanclerzu Czartoryskim jako rodzony siostrzeniec samej księżny oraz starostwo tarnogórskie w ziemi chełmskiej. Był także spowinowacony z Radziwiłłami i Pociejami, gdyż miał za sobą Radziwiłłównę. Córkę jedynaczkę piękną Mariannę zaślubił Alexander ordynat Zamojski. Przemieszkiwał często w Przybysławicach w wielkim domu drewnianym przez księcia kanclerza wystawionym, aby być bliżej dworu i trybunału.

Lubiony od króla, a z swojego sposobu życia i popularności w lubelskiem przydatny do wpływów na umysły obywatelskie, używany był wraz z Onufrym Kickim starostą ryckim do kierowania sejmikami lub popierania w trybunale stron, które się trzymały dworu, i zjednały sobie protekcją królewską.

Granowski był to pan z młodości dobrze wychowany, służył w wojsku austryjackiem, z którego dla jakiejś awantury dezerterował. W ojczyźnie dostąpił zaraz znakomitych godności i orderów. Piękny z twarzy, urodziwej postaci, wzrostu wysokiego, siły ciała nadzwyczajnej, miał wszystkie przymioty i wady podobające się obywatelstwu, popularny, grzeczny, odważny; stawić się, wystrzelać, wybić na pałasze było dla niego igraszką; lecz najlepiej władał kielichem, mógł się był tą bronią z sławnym Konarzewskim mierzyć, nie z nałogu, lecz przy wydarzonej sposobności; a te się często zdarzały. Gdy przepełnił miarę trunku, napadała go mania rozbierać się w pół nago, i przymuszać współbiesiadników aby to samo czynili, i mówił wtenczas: „Ja Amerykanin”.

Kiedy był przy nim Onufry Kicki, ten sam który za kongressowego królestwa został senatorem wojewodą, podobny wzrostem i siłą do swego przyjaciela, hamował się czasem w tym zapędzie manii, lecz gdy się Kicki nie znajdował, nikt się nie odważył sprzeciwiać się rozgorzałemu winem panu, i trzeba było być posłusznym, lub uciekać.

Jednego razu zjechał był właśnie do Lublina, za forsą jakiejś sprawy, było to w czasie przed sejmikowym, gdy się już było zebrało wielu obywateli, i z drobniejszej szlachty. Nie potrzeba było i tej okoliczności, sam Lublin dostarczał i z palestry, i z mieszkańców, i z bliskich sąsiadów ochotników, którzy się za węchem wina do pieczeni pańskiej, gdzie się tylko Granowski zjawił zbiegali.

On też sam troskliwie szukał i zapraszał takich co jego kielichom wydołali, a miał dwa wielkie, jeden nazywał się orłem, który w oburącz trzymać potrzeba było, gdyż brał w siebie pięć butelek wina, drugi niższy na krótkiej podstawie i dla tego kaczką nazwany mieścił w sobie trzy butelki.

Był podówczas w Lublinie niejaki Konrad Badowski obywatel wojewódzki, dawnego pisarza grodzkiego syn,

16

mecenas drugiej klassy, człowiek niezmiernie otyły, postaci ogromnej, dowcipny jowialista, owego czasu, wymowny w faceciach i żartach, śpiewający bardzo przyjemnym głosem, mogący jedynie mierzyć się z temi kielichami, a zatem zawsze pożądany gość na ucztach tego pana.

Ten tedy sekretarz w. koronny Granowski wygrawszy przeforsowaną przez siebie sprawę, zaprosił do siebie na obiad cały trybunał, z którego tylko prezydent nie stawił się, gdyż był w lekarstwie.

Przy stole chodziły liczne kielichy, gdy się marszałek i deputaci oddalili na popołudniową sessię, okazała się w dłoni Granowskiego kaczka, a potem orzeł i wkrótce objawiła się mania Amerykanina „kto mnie kocha to samo zrobi co ja” i z kielichem w ręku wyszedł na ulicę na pół nago, z koszulą zawiązaną u pasa.

Gdy przyjaciele przystojnie ubrani i schludnie noszący się, zaczęli na to hasło zrzucać z siebie ubiory, poczęła się dezercia tych wszystkich szczególniej uboższej szlachty, którzy poczuwali się do nieporządku i niechlujstwa pod długą polską suknią ukrytego, ale hajducy i lokaje na rozkaz pana chwytali uciekających, obnażali, a sami współbiesiadnicy, jedni przez pustotę i żartobliwość, drudzy przez gorliwość dla pana, służalcom pomagali. W mgnieniu oka stanęła na ulicy czereda na pół naga, zajechała bryka dzielnemi końmi, z dwoma beczkami wina z wyciętemi wątorami.

Badowski na pół nagi siada jak Bachus na jedną z nich, dają mu wielką chochlę srebrną od zupy, czerpał trunek z beczki, nalewa w kielichy, i ta cała pijacka gawiedź rusza w processyi, i w dzień biały idzie przez ulicę ku krakowskiej bramie. Co za widok osobliwszy i gorszący, do ośmdziesiąt osób na pół nagich; wielu potrząsających brudnemi łachmanami, które wprzód suknia osłaniała, tańczących, skaczących, taczających się, śmiejących się, śpiewających, lub ze zbytku trunku upadających i oddających ustami to, co gardłem pochłoniętem było. Prawdziwy obraz orgii Bachusa, tyrsów jej tylko nie dostawało, najśmieszniejsza, najdziwaczniejsza i oburzająca. „Idźmy do prezydenta” zawołał pan, i wtłoczyli się w bramę krakowską. Ostrzeżony marszałek trybunalski odwołał sessyę. Czereda minęła ratusz, weszła do kamienicy Makarewicza, gdzie prezydent mieszkał, zastawszy zamknięte drzwi od apartamentów wybija je, wyciąga prezydenta z łóżka, chce zabrać z sobą na processyą, ledwie się wymodlił słabością.

Wieczorem dopiero cały orszak wrócił do mieszkania Granowskiego, którego przecież po tym tryumfalnym przechodzie sen zmorzył i usnął na swoich bohaterskich laurach. Co ja własnemi oczyma widziałem, o tem Staszic ze słyszenia wspominał w pochwale Jędrzeja Zamojskiego.

Ojciec mój, którego Granowski lubił i poważał tak się był obawiał tych pijackich festynów zraził, iż ten pan miał dać mu słowo honoru, że go nigdy do kielichów przmuszać nie będzie.

Razu jednego przejeżdżaliśmy przez Garbów do Markuszowa, gdyśmy mijali wiatraki przy granicy markuszowskiej stojące, wypada nagle liczna czereda liberyi i biesiadników, zatrzymuje krzykiem spłoszone konie, i w tym momencie za wiatrakiem ukryty ukazuje się Granowski, już podpity z orłem w ręku. Witaj panie sędzio! „odezwał się”, tak to dotrzymujesz słowa, mijasz przyjaciela, „więc i ja nie dotrzymam albo więc nie uchybiaj przyrzeczenia i wstąp a mścić cię nie będą do kielicha, albo „jedz lub wypij”. Wybrał mój ojciec pierwsze, udaliśmy się z całym gronem do Przybysławic, tam zastaliśmy liczne towarzystwo, kielichy szły szybką koleją”. opr. has Źródło: Pamiętnik Kajetana Koźmiana, obejmujący wspomnienia od roku 1780 do roku 1815. Poznań 1868.

Głos Garbowa

Marianna z Granowskich I v. Chreptowiczowa, II v. Zamoyska, III v. Lubomirska Marianna Granowska pochodziła ze starego szlacheckiego rodu, który otarł się nawet o królewskie koligacje. Urodziła się w 1774 roku. Była córką Michała Granowskiego herbu Leliwa i Marii Aleksandry Radziwiłł. Jej ojciec starosta tarnogórski i przybysławski, był słynnym awanturnikiem i opojem, bardzo popularnym wśród braci szlacheckiej. Piękna starościanka, którą zawsze otaczał rój wielbicieli, w młodym wieku poślubiła Adama Chreptowicza, syna kanclerza litewskiego Joachima.

Małżeństwo nie trwało długo, gdyż w Marii zakochał się Aleksander August Zamoyski herbu Jelita, XI ordynat na Zamościu. Rozwiódł ją z Chreptowiczem i w 1796 roku, bez błogosławieństwa matki, ożenił się z piękną i bogatą rozwódką, czego matka nie mogła mu wybaczyć.

Podobno pani Lubomirska, musiała salwować się ucieczką na wieś przed zapowiedzianą wizytą cesarską – pisze w swoich pamiętnikach Natalia Kicka.

I znów nie dane jej było długo cieszyć się szczęściem małżeńskim. W 1812 roku, podczas kampanii moskiewskiej Napoleona, Kazimierz Lubomirski założył w swoim majątku lazaret, zaraził się w nim tyfusem i umarł. Po tej tragedii Maria nigdy się już nie podźwignęła. Opuściła Kozłówkę, wyjechała do Warszawy i zamieszkała w klasztorze Wizytek.

Później wyjechała do Wiednia, gdzie wiodła smutny żywot, bezdzietna, bez bliższej rodziny. Podróżowała też po Włoszech.

Popadła w melancholię i hipochondrię, a jedyną rozrywkę stanowiły dla niej liczne i przewlekłe procesy, m.in. z Zamoyskimi o hipotekę na Kozłówce czy z mieszczanami z Kamionki o sporne grunty i zaległe czynsze. Nie mając własnych dzieci łożyła na naukę dzieci Adama Sołtana, z którego żoną była spokrewniona, a Marii Sołtanównie zapisała wyposażenie kozłowieckiego pałacu. Pod koniec życia zdziwaczała i zdziecinniała. Zaprzyjaźniony z nią Zygmunt Krasiński w listach pisał do niej: najdroższa księżno, prawie matko moja. W 1836 roku: Ale cóż to jest księżna? – popsute ciało, w którym już dusza nie działa lub na wspak działa; biedne dogorywające stworzenie, tak samo cierpiące w sobie, że o świecie zewnętrznym nic już nie wie, nie rozumie...

Księżna zmarła w Wiedniu 12 czerwca 1846 roku, przeżywszy 72 lata, tam też została pochowana na cmentarzu St. Marxer.

W kościele w Kamionce wcześniej wystawiła swoim rodzicom i dziadom nagrobek z piękną rzeźbą dłuta Leandra Biglioschi, przedstawiającą ją samą, klęczącą przy sarkofagu.

Marianna z Granowskich i Aleksander Zamoyski Kopia ze zbiorów Muzeum w Kozłówce

Rok po ślubie, Aleksander i Maria przenieśli się do otoczonej lasami rezydencji w Zwierzyńcu, gdzie prowadzili spokojne życie.

Aleksandra Zamoyskiego oceniano różnie. Leon Dembowski wspominał, że młody Zamoyski był lekkoduchem i figlarzem, np. w Lublinie podczas trybunałów niesłychanych dokonywał rzeczy. Pomiędzy innemi przy pochodniach wyprawiał po ulicach przejażdżki w stroju Adamowym.

Po ślubie z Marią młody ordynat bardzo się ustatkował i kontynuował rozwój gospodarczy ordynacji. Był hojnym mecenasem szkół i kościołów, zgromadził też okazałą i cenną bibliotekę. W 1792 roku nakłaniano ordynata, by przystąpił do Targowicy. Aleksander, nie chcąc tego uczynić, symulował chorobę. Dwa lata później, podobnie jak matka, poparł insurekcję kościuszkowską i przekazał wojsku powstańczemu kilka armat z twierdzy zamojskiej. Hojnie wspierał też emigrację i Legiony Polskie we Włoszech.

W 1799 roku Aleksander Zamoyski kupił od Franciszka Bielińskiego dobra kozłowieckie, w skład których wchodziły: miasteczko Kamionka, wsie Kozłówka, Siedliska, Skrobów, Ciemno, Dąbrówka, Nasutów, Stoczek, Dys, Majdan, Nowy Stawek, Rudka. Rok później trzydziestoletni zaledwie ordynat zmarł nagle. 6 grudnia 1800 r. podczas zabiegu chirurgicznego, lekarz, który przecinał wrzodziankę na karku ordynata, uszkodził tętnicę i pacjent wykrwawił się. Jak wszyscy ordynaci, pochowany został w kolegiacie zamojskiej.

Młoda wdowa otrzymała prawo dożywotniego użytkowania majątku kozłowieckiego oraz na własność wyposażenie pałacu w Kozłówce. Starała się zadbać o niszczejącą rezydencję, m.in. wymieniła w niej okna.

Cztery lata później po raz trzeci wyszła za mąż, za Kazimierza Lubomirskiego z Dubna. W 1806 r. Marianna stała się obiektem westchnień samego Napoleona. Cesarz wypatrzył piękną panią Marię na jednym z balów i czynił awanse.

Marzec-kwiecień 2020

Nagrobek Marianny z Granowskich w kościele w Kamionce

fot. kamionka.parafia.info.

Tablica na ścianie kościoła w Kamionce z napisem: Bogu Wszechmogącemu Maryanna z hrabiów Granowskich Księżna Lubomirska w dowód prawdziwego przywiązania ku Rodzicom i Dziadkom składa ten ostatni upominek, a czytających prosi o Zdrowaś Maryja Roku Pańskiego 1817 Opracowała has Źródła: Grażyna Antoniuk, Aleksander August Zamoyski, muzeumzamoyskich.pl, Dominika Lipska, Panie Zamojskie – niezwykłe kobiety i ich historie, Salon Tradycji Polskiej. Anna Szczepaniak, Ukryty portret tajemniczej damy, muzeumzamoyskich.pl

17

Na gniazda wracają bociany Polskie przysłowia na marzec mówią: Gdy na Józefa bociek przybędzie, to już śniegu nie będzie.

Na Zwiastowanie (25 marca) zlatują się bocianie.

W poprzednich latach pierwszych bocianów, w naszych okolicach, można było się spodziewać przeważnie od 15 marca, jednak w tym roku wyjątkowo przyloty były przyśpieszone o kilka dni. Wszystko dzięki bezśnieżnej zimie i sprzyjającej pogodzie na trasie przelotów tych ptaków.

- Tego roku, w środę 8 marca, dowiedziałam się, że przyjechała ekipa z Grupy PGE Dystrybucja S.A rejon energetyczny Puławy, wyłączyli prąd i podnieśli bocianie gniazdo na platformę. Jakaż była moja radość, gdy za dwa dni pojawił się w nim pierwszy lokator! Teraz bociany przez kolejne lata będą mogły bezpiecznie wychowywać pisklęta.

Szansa dla naszych boćków - Raduje się nasze serce na widok powracających bocianów. Wiem, że interesuje się Pani losem tych ptaków, które jak żadne inne kojarzą nam się z wiosną i z polskim krajobrazem. Proszę powiedzieć skąd te zainteresowania?

– pytam Urszulę Mańko mieszkankę Zagród.

- Moje zainteresowanie bocianami wynikają z troski o te piękne ptaki. Mieszkam w okolicy, gdzie są stawy, łąki i kilka gniazd bocianich. A wszystko zaczęło się zeszłej wiosny 2019 roku. Zwróciłam się wtedy do Wójta gminy Garbów o pomoc w poprawieniu gniazda bociana, które znajdowało się na drzewie w Przybysławicach, przy drodze prowadzącej do Nałęczowa.

Należało działać szybko, gdyż ustawa o ochronie przyrody zabrania niepokojenia bocianów w trakcie trwania sezonu lęgowego. Byłam wdzięczna, że Urząd Gminy zaraz podjął interwencję i gniazdo zostało odnowione i szybko znalazło lokatorów.

Kilka miesięcy później we wrześniu podczas rodzinnego spaceru w kierunku trasy S17 (za węzłem na Nałęczów) przy posesji Przybysławice 227 zobaczyłam gniazdo bocianie na słupie energetycznym (z napisem transformator 3), które leżało bezpośrednio na drutach i było w opłakanym stanie.

Dowiedziałam się, że w sezonie lęgowym było zajęte, bo wypadło jajo bocianie z gniazda.

fot. M. Macewicz

- Los bocianów nie jest mi obojętny, dlatego kieruję apel.

Jeżeli ktoś zobaczy, że gniazdo bocianie wymaga naprawy, lub trzeba udzielić pomocy tym ptakom - to może bezpośrednio zadzwonić do Stowarzyszenia „Szansa dla Bociana”, tel. 798 102 534, lub do Gminy Garbów tel. 80 50 18 063 - Serdecznie dziękuję za rozmowę i gratuluję podejmowanych działań na rzecz ochrony naszych bocianów.

Halina Stępniak

Pożar w Biebrzańskim Parku Narodowym Ogień w jednym z najcenniejszych przyrodniczo terenów pojawił się w niedzielę 19 kwietnia po południu i gaszony był przez tydzień. Według szacunków BPN spłonęło ponad 7 tys. ha łąk i lasów na styku trzech powiatów augustowskiego, monieckiego i sokólskiego. Ogień trawił lasy i łąki należące do Biebrzańskiego Parku Narodowego, jedne z najlepiej zachowanych torfowisk w Europie. Z każdym hektarem ginęły nowo narodzone łosie, sarny, jelenie i dziki. Płonęły jaja i pisklęta, ginęły zwierzęta w obronie gniazd i młodych.

- Do kogo zwróciła się Pani o pomoc?

- Przejęłam się losem tych bocianów. Kuzynka Magda zrobiła zdjęcia, a ja zgłosiłam to gniazdo do Stowarzyszenia „Szansa dla Bociana”, zajmującego się ochroną bociana białego w województwie lubelskim i porosiłam o pomoc. Należało poprawić platformę lęgową, podnieść gniazdo i zabezpieczyć, gdyż znajdowało się na liniach energetycznych. Często zdarza się, że bociany próbujące siadać na tego typu słupach nierzadko doznają porażeń, a w konsekwencji ponoszą śmierć.

18

Ewidentną przyczyną pożarów jest tradycyjne wypalanie traw, które wymyka się rolnikom spod kontroli. Nie wiemy, jak to nazwać? Głupota? Nieodpowiedzialność? Nieuwaga?

Wypalanie traw, łąk i nieużytków rolnych jest zabronione i grozi za to kara grzywny w wysokości 5 tys. zł, a nawet 10 lat pozbawienia wolności! W Polsce panuje wielka susza, wszystko wskazuje, że największa od stuleci. Jest to gigantyczny problem, z którym każdemu z nas będzie dane się zmierzyć. Apelujemy o to, aby nie wypalać traw! Przy tak wielkiej suszy – to proszenie się o tragedię, jak ta w Parku Biebrzańskim.

Straciliśmy już 1/3 tego wyjątkowego miejsca.

Głos Garbowa

Wielkanoc w Parafiach Garbów i Garbów-Cukrownia

fot. K. Oleszek

fot. A. Stępniak-Łuczywek

XXV Dzień Kobiet na ludowo i teatralnie

fot. S.M. Stępniak

fot. H. Stępniak "GŁOS GARBOWA"- MIESIĘCZNIK. Redaguje kolegium w składzie: Redaktor naczelny - Stanisław M. Stępniak, sekretarz redakcji - Halina Stępniak Współpracują: Kazimierz Firlej, Małgorzata Sanaluta, Edyta Kramek, Marta Plecha, Elżbieta Stodulska, Piotr Chabros WYDAWCA: Towarzystwo Przyjaciół Ziemi Garbowskiej, 21-080 Garbów, tel. kom. 537 496 490, e-mail: glosgarbowa@o2.pl DRUK: INTERGRAF, www.intergraf-lubartow.pl; nakład 550 egz.; Redakcja nie zwraca materiałów nie zamówionych oraz zastrzega sobie prawo opracowania tekstów i zmiany tytułów