Kjelda, nr. 3 – 2015, årgang 24
Per Sandnes fotografert ved Habben i Lærdal. Fotograf: ukjend. Fotoeigar: Billedsamlingen, UiB.
Historia om Per Sandnes
Av Synnøve S. Bjørset, musikkarkivar
I folkemusikk- og kulturhistoria er Lærdal ein interessant stad: Vegen over Filefjell har i mange hundre år vore den viktigaste ferdselsåra mellom aust og vest, og den årlege Lærdalsmarknaden gjorde Lærdal til eit knutpunkt for handel og kulturutveksling. Kulturmøta og impulsane har sett sitt preg på musikken, og Per Sandnes er ein av to historiske hardingfelespelemenn det er dokumentert musikk etter i Lærdal. Lærdalsmarknaden var eit stort trekkplaster for spelemenn frå mange bygdelag på både aust- og vestsida av langfjella. Her kappast dei, spelte for kvarandre, og høgst truleg reiste dei frå marknaden med fleire nye slåttar på repertoaret. Møte med storspelemenn som Jørn Hilme frå Valdres, Ola Mosafinn frå Voss og Myllarguten frå Telemark må utan tvil ha vore til stor inspirasjon for både tilreisande og lokale spelemenn.
Musikk frå Lærdal i musikkarkivet I musikkarkivet har vi registrert opptak av 66 melodiar framført av utøvarar heimehøyrande i Lærdal, og dei er framført på hardingfele, durspel og song. Fleire av melodiane er variantar av eit repertoar vi kjenner frå andre stader både i og utanfor fylket. I tillegg til lydopptaka, har vi i musikkarkivet også ei rekkje transkripsjonar gjort av folkemusikksamlaren Arne
Bjørndal (1905-1965). Ei av kjeldene Bjørndal skreiv ned slåttar etter, var hardingfelespelaren Per Sandnes (18581945) frå Strendene, seinare busett på Lærdalsøyri.
Slåttane etter Per Sandnes Per Sandnes er den einaste utøvaren på hardingfele frå Lærdal som Bjørndal har transkribert slåttar etter. I alt 9 transkripsjonar viser at delar av Sandnes sitt repertoar er slåttar som vi og kjenner frå andre bygder i indre Sogn, 9