HulpPost A4 3-2015.qxp_Layout 8 12-11-15 12:08 Pagina 1

Jaargang 5 December 2015

Slachtofferbesef in gevangeniswezen sterk gegroeid Kelly en Gunter ontvluchtten dorp na geweld

Dubbel gevoel Helpende hand tijdens de feestdagen

INHOUD

HulpPost A4 3-2015.qxp_Layout 8 12-11-15 12:08 Pagina 2

COLOFON

14

Rechten van het kind Jonge slachtoffers van seksueel misbruik worden tijdens het strafproces te veel als volwassenen behandeld, blijkt uit onderzoek van Defence for Children.

8

4

Gevangenis Is het slachtofferbesef in het gevangeniswezen veranderd in tien jaar tijd? Samen met donateur Cick Pouw ging HulpPost op bezoek bij Hans Huizer, vestigingsdirecteur van de PI Vught.

10

Eindredactie Sandra Scherpenisse Redactie Kirsten Snel, Dusjka Stijfhoorn, Niqui van Olphen en Cindy van den Aardweg Fotografie Joshua Rood Ontwerp & realisatie Mediaresponse, Gorinchem Contact Fonds Slachtofferhulp Postbus 93166, 2509 AD Den Haag Telefoon 070 392 52 00 donateurs@fondsslachtofferhulp.nl www.fondsslachtofferhulp.nl Voor giften en donaties: Fonds Slachtofferhulp, ING Bank nr. NL60INGB0000006700, Den Haag Als donateur van het Fonds Slachtofferhulp informeren wij u graag over relevante ontwikkelingen bij Fonds Slachtofferhulp en verwante activiteiten. Als u geen prijs stelt op deze informatie kunt u dit melden via genoemde contactgegevens. Als een familielid of bekende ook donateur wil worden van het Fonds Slachtofferhulp en de nieuwsbrief wil ontvangen, dan kunt u op eenzelfde wijze contact met ons opnemen of gebruik hiervoor de antwoordkaart bij de brief. Deze nieuwsbrief wordt drie keer per jaar toegestuurd aan alle donateurs en relaties van het Fonds Slachtofferhulp.

2 | Fonds Slachtofferhulp | Nieuwsbrief

Noodhulp Kelly en Gunter ontvluchtten met de kinderen hun dorp na geweld door dorpsgenoten. Lees het aangrijpende verhaal van wat hen overkwam en hoe wij hen konden helpen.

6

In ‘t kort In deze rubriek brengen we u kort op de hoogte van nieuws uit het werkveld en van onze donateurs.

Donateur “Bij het kiezen van een goed doel, vind ik het belangrijk iets te steunen wat raakvlakken heeft met mijn eigen leven, het moet betrouwbaar zijn en de werkzaamheden moeten me aanspreken.”

COLUMN

HulpPost A4 3-2015.qxp_Layout 8 12-11-15 12:08 Pagina 3

Een helpende hand, juist nu De periode rond de Kerst geeft mij altijd een dubbel gevoel. Hoe gezellig die feestdagen ook zijn, als directeur van het Fonds Slachtofferhulp besef ik als geen ander dat er ook veel mensen zijn die het juist extra moeilijk hebben in die dagen. Ik denk aan de mensen die proberen te herstellen van een traumatische gebeurtenis, zoals na een verkeersongeval, een overval of een verkrachting. Maar ik denk ook aan diegenen die hun partner, kind of ouders moeten missen omdat die bij een geweldsmisdrijf, ongeval of ramp zijn omgekomen. Alles wat wij doen draait om de gedachte, ‘als jou iets is aangedaan, is het belangrijk dat je vanuit de maatschappij de helpende hand wordt gereikt’. Het zijn de woorden die onze voorzitter prof. mr. Pieter van Vollenhoven al sprak bij onze oprichting. Die helpende hand, helpt je om het vertrouwen weer terug te krijgen in de mensen om je heen. Helpt je om je leven weer op te pakken. Om weer te worden wie je was. Dat kan soms best even duren. Dat zien we ook

bij het gezin van Kelly en Gunter, waarover u in deze HulpPost leest. Maar uiteindelijk, met vallen en opstaan, kom je er weer bovenop. Daar geloof ik in. Misschien kent u ook wel iemand die een moeilijke periode achter de rug heeft. Iemand aan wie u wilt laten weten dat u aan hem of haar denkt. Dat kan met de Kerstkaarten die wij dit jaar hebben gemaakt. Ze zijn extra bijzonder omdat de foto’s op de kaarten zijn gemaakt door onze voorzitter en nergens anders te krijgen zijn. De opbrengst van deze kaarten besteden wij aan de noodhulp, want dat gaat allemaal door, ook als de meesten van ons behaaglijk samenzijn met familie of vrienden. Ik wens u en uw dierbaren mooie feestdagen en een goed en veilig 2016. Ineke Sybesma, directeur Fonds Slachtofferhulp Bestel Kerstkaarten via Donateurskaart nr. 2 en help hiermee slachtoffers

HulpPost A4 3-2015.qxp_Layout 8 12-11-15 12:08 Pagina 4

GEVANGENIS Van oud-gevangenisdirecteur Cick Pouw horen we dat er in ‘zijn tijd’ weinig aandacht was voor het slachtoffer in het gevangeniswezen. Hierin lijkt verandering te zijn gekomen, getuige de gift die wij onlangs ontvingen vanuit de Penitentiaire Inrichting (PI) Vught. Deze blijkt bijeen gebracht te zijn door de gedetineerden zelf. Tegen een uurloon van 79 cent werkten ze binnen de muren 1.500 euro bijeen. Samen met Cick Pouw, die ook donateur is bij het Fonds Slachtofferhulp, ging HulpPost op bezoek bij Hans Huizer, vestigingsdirecteur van de PI Vught. Onze vraag: is het slachtofferbesef inderdaad veranderd in tien jaar tijd? Pouw blikt terug: “Vroeger waren we er alleen voor de dader. Wij moesten hen door de detentie heen helpen en beter de samenleving inkrijgen. Daarvoor moeten ze werk hebben, een woning en het liefst ook een vriendin, want een sociaal netwerk helpt een terugval voorkomen. Maar meer was er niet, en dat vond ik niet goed.” Huizer: “Klopt. Tot voor kort werden gedetineerden eigenlijk gehospitaliseerd. Alles werd voor ze geregeld. Maar als je weer terug gaat de maatschappij in, moet je zelfredzaam zijn. Wij willen daarom zoveel mogelijk het gewone leven nabootsen. Met een vast ritme, werk, en oog voor de samenleving en hetgeen je hebt aangericht. In dat kader zijn wij pasgeleden gestart met de cursus ‘puinruimen’. Het is nu nog een pilot met 12 gedetineerden, en is erop gericht met jezelf en je omgeving in het reine te komen. Hier horen spijt en schuld bij, en dus bijvoorbeeld ook slachtoffer-dadergesprekken.” Keerpunt Huizer vervolgt: “Het keerpunt is gekomen met de huidige politiek. Met name toenmalig staatssecretaris Teeven heeft de herstelgerichte detentie en aandacht voor het slachtoffer op de kaart gezet. Hij wil het slachtoffer in het hoofd, hart en handelen hebben van iedereen in het justitieapparaat.“ Waar je het eerste verbetering zag was in de communicatie over verlof van gedetineerden. “Slachtoffers werden in hun omgeving regelmatig opeens geconfronteerd met een dader die met verlof was, of vrijgekomen was, zonder dat zij dit wisten. Dat kan niet meer, want hiervoor is het Informatiepunt Detentieverloop nu opgericht. Wij geven door wanneer iemand vrijkomt, en zij informeren dan het slachtoffer.”

4 | Fonds Slachtofferhulp | Nieuwsbrief

Bezuinigingen maken creatief Huizer: “Ons vak was en is natuurlijk de uitvoering van sancties. Het ten uitvoer leggen van vrijheidsbenemende straffen en maatregelen, en voorkomen dat iemand weer in de fout gaat. Iemand klaarmaken voor een terugkeer in de samenleving. Naast die kerntaak was voorheen geen ruimte voor het slachtoffer. Maar nu is het besef ontstaan dat wij in detentie juist heel veel meer kunnen doen. Natuurlijk wordt er volop bezuinigd op het justitieel apparaat, maar dat maakt ons juist creatief. Door samen te werken met organisaties die er voor slachtoffers zijn bijvoorbeeld. Zo zijn er vrijwilligers die individuele gesprekken voeren met gedetineerden, een contact dat dan na de vrijlating doorloopt. Dat soort dingen doen we nu steeds meer. Het staat nog in de kinderschoenen, maar ik geloof dat we veel kunnen bereiken als we de detentie niet als een eiland zien.” Aandacht voor schuld “Een interventie waar we gedetineerden confronteren met hun daden helpt ook in het re-integratieproces. Volgens hen lag het aan de situatie, aan de verkeerde vrienden. De oorzaak van hun daden ligt altijd buiten henzelf. Terwijl als je gaat inzien wat jij hebt aangericht, en wat dat later nog met mensen doet… Die confrontatie is heel helpend.” Pouw vult aan: “Een passant die je op straat omverduwt en van haar tas beroofd, voelt anders dan dat oude vrouwtje die je aankijkt vanaf de andere kant van de tafel en vertelt dat ze niet meer om boodschappen durft.” Steun aan het goede doel Hoewel in de kinderschoenen, werpt het slachtoffergerichte beleid toch al zijn vruchten af. Toen de gedetineerden uit

de ‘puinruimen’-cursus geld bijeen mochten sparen voor een goed doel naar keuze, kozen zij unaniem het Fonds Slachtofferhulp, hun 1.500 euro moest worden besteed aan een project voor jonge slachtoffers. Wij vroegen aan Huizer, of het niet mooi zou zijn als ook het personeel een steentje bij zou dragen. Huizer: ”Dat doen we natuurlijk eigenlijk al door tijdens ons dagelijks werk aandacht te vragen voor slachtofferschap maar ik snap wat je bedoelt. We zouden best een inzameling kunnen doen of een sponsorloop. Ik zou zelfs intern donateurs willen werven om zo extra het belang van slachtofferhulp te benadrukken. Laten we daar buiten het interview om nog eens over verder praten.” Pouw hoort het allemaal tevreden aan. Hij besluit: “Dit is dus echt een plezier om te horen. Ik ben blij dat er nu binnen de muren échte aandacht is voor slachtoffers.”

Collegiaal ondersteuningsteam In de PI Vught zitten behalve de ‘gewone gedetineerden’ ook veel gevangenen met een psychiatrische stoornis. Ook is de terrorisme-unit er gevestigd. Het personeel wordt dan ook regelmatig geconfronteerd met geweldsincidenten. Tussen gevangenen onderling, maar ook gericht op het personeel. De eerste opvang na zo’n incident wordt altijd gedaan door een ‘collegiaal ondersteuningsteam’, met collega’s die speciaal geschoold zijn. Interne slachtofferhulp dus.

THEMA

HulpPost A4 3-2015.qxp_Layout 8 12-11-15 12:08 Pagina 5

Slachtofferbesef in het gevangeniswezen enorm gegroeid

Hans Huizer (links), vestigingsdirecteur PI Vught

“Oog voor de samenleving en voor wat je hebt aangericht is belangrijk� HulpPost | december 2015 | 5

IN ’T KORT

HulpPost A4 3-2015.qxp_Layout 8 12-11-15 12:08 Pagina 6

Marilot Fashion Event Op 20 september jl. vond voor de 5e keer het Marilot Fashion Event plaats in de showroom van ASV Mercedes-Benz. Dit is een jaarlijks evenement met modeshows en stands van mooie merken op het gebied van fashion, beauty & lifestyle. Ook was er een loterij waar je mooie prijzen kon winnen, gedoneerd door de deelnemers en standhouders van het evenement. Het fashion event met de loterij werd gepresenteerd door Winston Gerschtanowitz. De opbrengst van de loten kwam deze keer ten gunste van het Fonds Slachtofferhulp. Overweegt u ook met een zakelijk event geld in te zamelen voor het Fonds Slachtofferhulp? Kijk op www.fondsslachtofferhulp.nl/ help-ook/kom-in-actie.

Kom bij de donateursraad Wilt u als donateur meedenken over onze wervingsacties en onze communicatie? Dat kan! De donateursraad is het donateurspanel van het Fonds Slachtofferhulp. De leden fungeren als klankbord, we leggen hen bijvoorbeeld vragen voor over aankomende mailingen en wervingscampagnes. Doordat zij het bekijken vanuit een andere invalshoek dan wij, namelijk die van de ontvanger, levert dit waardevolle inzichten op. De leden komen 3 keer per jaar bijeen op ons kantoor in Den Haag. De huidige zes leden denken nog lang niet aan stoppen, maar we hebben wel ruimte voor een paar extra donateurs. Lijkt het u ook wat? Neem voor meer informatie contact op met Kirsten Snel, Coördinator Particuliere Fondsenwerving via snel@fondsslachtofferhulp.nl of bel 070 – 363 59 36.

Dag Herdenken Geweldsslachtoffers De jaarlijks terugkerende Dag Herdenken Geweldsslachtoffers had dit jaar in Ommen plaats. Nabestaanden uit het hele land kwamen samen om hun geliefden te herdenken. Na een besloten gedeelte werd een lang lint met daarop 300 namen van slachtoffers van geweld uitgerold, en in een stille tocht door het centrum van Ommen gedragen. Aansluitend werden alle namen voorgelezen door o.a. Carlo Contino, hoofd beleid en programma’s bij het Fonds Slachtofferhulp. Tijdens de herdenking stonden de vijf Ommer molens in rouwstand; met de wiek naar beneden gericht. Hij staat dan ‘gaand’ wat betekent dat het leven voorbij is.

6 | Fonds Slachtofferhulp | Nieuwsbrief

HulpPost A4 3-2015.qxp_Layout 8 12-11-15 12:08 Pagina 7

Vernieuwing website Eind december wordt onze website vernieuwd. Vanaf dat moment is het makkelijker om per thema informatie te vinden en om online te doneren.

Mouthaan en Deug ontvangen Jan van Dijk Award voor onderzoek naar slachtoffers Een gerenommeerde jury kende onlangs de Jan van Dijk Victimology and Victims’ Rights Awards 2015 toe aan Elsemiek Deug en Joanne Mouthaan. Deug is afgestudeerd aan Tilburg University en kreeg de award voor haar masterscriptie ‘Slachtoffers hebben óók recht op hun rechten’. Mouthaan ontving de award voor haar dissertatie ‘Injured body, Injured soul?’, verdedigd aan de Universiteit van Amsterdam. Volgens de jury vielen hun werken op vanwege de bijdrage die zij leveren aan de discussie op het gebied van victimologie en door de

Nieuw evenement: Walk a Mile in her Shoes Tijdens het evenement Walk a mile in her shoes van het Fonds Slachtofferhulp staan mannen even letterlijk in de schoenen van vrouwen tijdens een opvallende sponsorloop. Hiermee willen we het taboe rondom seksueel geweld doorbreken en laten zien dat verkrachting en aanranding onacceptabel zijn. Tijdens deze van oorsprong Amerikaanse Walk tonen mannen hun verbondenheid met de strijd tegen seksueel geweld door 1 mijl in hun schoenen te lopen. Ze laten zien dat ze seksueel geweld tegen vrouwen veroordelen en dat zij onderdeel willen zijn van de oplossing, niet van het probleem. Het Fonds Slachtofferhulp brengt de Walk in het voorjaar van 2016 naar Nederland. We zijn nu volop bezig met de voorbereidingen. De inschrijving voor het evenement opent eind 2015 – op dat moment maken we ook bekend waar het evenement zal plaatshebben. De opbrengst van het evenement zal worden gebruikt voor onze projecten rondom seksueel geweld. Heeft u interesse om deel te nemen? Kijk op onze site en meld u aan om op de hoogte te blijven: www.fondsslachtofferhulp.nl/doe-mee-en-walk-a-mile-in-her-shoes.

creativiteit, wetenschappelijke degelijkheid en potentie voor vervolgonderzoek. De Award is een initiatief van het Ministerie van Veiligheid en Justitie en het Fonds Slachtofferhulp. We stimuleren hiermee het universitaire onderwijs om meer aandacht te besteden aan onderwijs en onderzoek op het gebied van victimologie, rechten van slachtoffers en de hulpverlening. Kijk voor meer informatie over de onderzoeken op www.janvandijkaward.nl

Meer en betere opvang na stalking nodig Deze zomer waren er kort achter elkaar twee stalkingszaken met fatale afloop. In beide gevallen werd een jonge vrouw vermoord door een doorgedraaide ex-partner. Beiden hadden al diverse meldingen gedaan bij de politie en aangegeven te vrezen voor hun leven. Stichting Zijweg, belangenorganisatie na huiselijk geweld en stalking, herkent het probleem en zegt dat de twee incidenten niet op zichzelf staan: meldingen worden regelmatig verkeerd ingeschat of krijgen onvoldoende aandacht. Ze roepen de politiek op om meer veilige opvangplekken te creëren en de Politie om meer prioriteit te geven aan deze problematiek. Met 200.000 slachtoffers per jaar is meer coördinatie en alertheid nodig. HulpPost | december 2015 | 7

THEMA

HulpPost A4 3-2015.qxp_Layout 8 12-11-15 12:08 Pagina 8

“Wij konden ons gezin niet tegen hen beschermen” Kelly en Gunter ontvluchtten hun dorp na geweld

Weekje weg via noodhulpfonds markeert nieuw begin voor gezin

Een aantal jaar geleden verhuizen Gunter en Kelly met op dat moment vier kinderen vanuit Zuid-Holland naar het Oosten van het land. “Een groot en betaalbaar huis, in een perfecte omgeving om de kinderen op te laten groeien” denken ze. Kort nadat ze hun intrek hebben genomen in het kleine dorp, blijkt echter dat de dorpelingen niets van de ‘Westerlingen’ moeten hebben. Bijna niemand praat met ze, de kinderen worden op school buitengesloten en alsof dat niet al vervelend genoeg is, vliegen ’s avonds de eieren tegen de ramen. Op slechte dagen staat er een groep van 25 jongeren voor het huis te roepen dat ze ‘op moeten rotten naar hun eigen plek’. 8 | Fonds Slachtofferhulp | Nieuwsbrief

HulpPost A4 3-2015.qxp_Layout 8 12-11-15 12:08 Pagina 9

NOODHULP Kelly: “Ik heb een pedagogische achtergrond en wilde graag werken, maar hoe goed mijn papieren ook waren, omdat ik ‘van buiten’ kom wilden ze me niet. Gunter werkte voor de Gemeente Assen, en in zijn vrije tijd zette hij zich in voor de lokale middenstand. Toch werden we niet geaccepteerd. Maar wij dachten, we laten ons niet kennen, we proberen er wat van te maken en dat heeft misschien tijd nodig. Dus we organiseerden van alles voor de kinderen uit de buurt. Thema-ochtenden, Sinterklaas, Paasfeest. Dan kwamen ze wel, maar zodra ze weer buiten de muren van ons huis waren, was je weer die vreemde eend in de vijver met wie niemand wilde praten. Voor ons is dat wel te overzien, maar niet voor de kinderen. Onze oudste is een vrolijke meid, maar in die jaren liep ze met haar hoofd naar beneden het schoolplein op, ging in een hoekje staan wachten tot de bel ging om uiteindelijk stil op haar plekje te gaan zitten. Het brak mijn hart. Na een paar jaar proberen wisten we, dit gaat niet veranderen. We besloten de kinderen van school te halen en in een naburig dorp aan te melden voor de Katholieke Basisschool.” Gunter:”Eindelijk leken we er tussen te komen, waren er ouders van klasgenootjes waar we mee omgingen. Bij de ouders van een vriendje van onze toen 6-jarige zoon kwamen we ook op verjaardagen. Tot 3 december. Die dag was mijn zoontje op school met een meisje aan het spelen, en dat zinde zijn vriendje niet. Dat ventje zit op kickboksen en opeens schopt hij onze zoon hard onderin de buik. Het bleef zoveel pijn doen dat we ’s avonds naar de dokter zijn gereden om te laten onderzoeken of er iets beschadigd was. Natuurlijk heb ik daar zijn vader ook een sms-je over gestuurd. Niet kwaad, maar ter informatie.” ‘We moeten jullie hier niet’ De volgende dag als Gunter en Kelly de kinderen uit school halen, staat ook de vader van het vriendje op het plein. Gunter gaat erheen om te vertellen dat het gelukkig meeviel bij de dokter. “Maar opeens stapt hij op me af, begint op mijn borst te tikken en me te duwen. Pakt

mijn nek in een klem en sist in mijn oor ‘we moeten jullie hier niet’. Ik zeg, ‘blijf van me af’ en probeer los te komen. Voor ik het weet krijg ik een volle stomp in mijn gezicht. Ik zeg ‘wat doe je nou man’ en terwijl ik het zeg spuug ik zo elf tanden uit. Allemaal kapotgeslagen.“ Kelly en de kinderen zien het vanaf de andere kant van de straat gebeuren. Kelly rent in paniek naar de mannen toe en zegt ‘wat doe jij nou?!’ Meteen vliegt ook zij achterwaarts tegen de grond na een harde klap in het gezicht. “Terwijl wij daar lagen is hij tergend langzaam langs de kinderen gereden en heeft ze geïntimideerd. De kinderen schreeuwen natuurlijk, huilen, zo bang waren ze.” Toevlucht bij oma Een dag later, Sinterklaasdag. De kinderen willen niet, maar moeten toch naar school. Als Kelly haar kinderen achterlaat op het schoolplein en aan de andere kant de agressieve vader ziet staan, knapt er iets. “Ik heb mijn moeder gebeld en haar gevraagd, mama, mogen we alsjeblieft naar jou komen? Ze zei meteen ja. De bedoeling was voor een paar dagen, maar toen we er eenmaal waren wilde niemand meer terug. Vooral de kinderen waren doodsbang. Dus we zijn gebleven.” Gunter vult aan: “Onze zoon bijvoorbeeld, die projecteerde alles op zichzelf. Vond dat het zijn schuld was. Dat hebben we echt uit hem moeten praten. Onze middelste dochter werd regelmatig schreeuwend wakker, plaste weer in bed. Ook nu nog droomt ze over wat er toen gebeurd is op het schoolplein.” “Zelf had ik er ook veel last van. Want ik heb mijn gezin niet kunnen beschermen, ik voel me beschadigd. Ik ben normaal gesproken de veilige haven. Wat er ook gebeurt, papa of mama lost het wel op. En dan word je zelf neergetimmerd. Opeens voelt het alsof je ze niks meer kan bieden.” Worden wie je was Eenmaal ingetrokken bij oma, komen de ouders in contact met Slachtofferhulp. Beiden hebben niets dan lof voor hun hulpverlener: “We zaten er doorheen.

Hadden geen thuis meer, zaten tijdelijk zonder werk. De lichamelijke en emotionele schade… Zij kwam en maakte een plan om orde op zaken te stellen. Door haar leek het makkelijker, overzichtelijker. Ze was net een engel.” Doordat hun huis lang onverkoopbaar bleef en dubbele lasten niet te dragen waren doordat Gunter zijn baan kwijtraakte, woonden ze uiteindelijk twee jaar in bij Kelly’s moeder. Deze zomer konden zij even hun zorgen vergeten dankzij een gift uit ons noodhulpfonds. Gunter: “We kregen een korte vakantie aangeboden. Een week in een huisje, met alles erop en eraan. Echt ongelofelijk.” Kelly is overtuigd dat ze het mooiste huisje van het park hadden en vertelt: “Onze jongste was 2 toen we bij mijn moeder kwamen. Ze heeft eerst in een campingbedje geslapen en daarna net als de andere kinderen op een matras op de grond, vanwege ruimtegebrek. Toen ze de kamer zag in het huisje riep ze, ‘Mam, ik heb een bed! Een echt bed!’ Dat moment, die blijdschap, zal me altijd bijblijven.” Eindelijk goed nieuws En, er is goed nieuws voor de familie. Tijdens hun vakantie belt de makelaar: het huis is verkocht. Eindelijk kunnen ze opnieuw beginnen en hun leven weer opbouwen. Kelly sluit af: “Wij hebben heel veel meegemaakt. Maar we lachen weer, en we houden nog steeds van elkaar. Ik denk dat je als mens sterker bent dan je denkt. In ons schuilt een oerkracht. Je moet door! Voor jezelf, maar vooral voor de kinderen. We hebben een rottijd gehad, maar die gaan we nu achter ons laten en zorgen dat de rest van hun kinderjaren zonder zorgen zijn.”

Noodhulp Voor ieder slachtoffer is het de droom zo snel mogelijk te herstellen en weer terug te keren naar het leven dat je kende. Weer te worden wie je was. Onze noodhulp levert hieraan een belangrijke bijdrage. Het geld of de hulp in natura is vaak het eerste zetje in de goede richting. Ieder jaar steunen we 1.000 mensen vanuit ons noodhulpfonds.

HulpPost | december 2015 | 9

HulpPost A4 3-2015.qxp_Layout 8 12-11-15 12:08 Pagina 10

DONATEUR In maart meldde huisarts Dennis Mulder zich via onze website aan als donateur. Als goed doel zijn we afhankelijk van giften uit de maatschappij, dus we zijn erg blij met iedere donateur. Dennis koos heel bewust voor het Fonds Slachtofferhulp: “Bij het kiezen van een goed doel, vind ik het belangrijk iets te steunen wat raakvlakken heeft met mijn eigen leven, het moet betrouwbaar zijn en de werkzaamheden moeten me aanspreken.” Waar daders zijn, zijn slachtoffers Dennis werkt als huisarts in een praktijk, en is daarnaast één dag in de week huisarts voor politiebureaus en gevangenissen: “In de gevangenis krijg ik veel te maken met daders. Op het politiebureau kan het bijvoorbeeld gaan om iemand bij wie een alcoholproef moet worden afgenomen na het veroorzaken van een verkeersongeluk. Daar heb ik doorgaans geen behandelrelatie met iemand. Dat is anders in de gevangenis, daar is iemand voor langere tijd mijn patiënt. Ik weet op zo’n moment ook niet wat iemand op zijn geweten heeft, want dat zou me kunnen beïnvloeden. En ik ben van mening dat iedereen recht heeft op correcte medische zorg, ook een gevangene.“ “Natuurlijk realiseer ik me dat waar daders zijn, er ook slachtoffers zijn. Dat is één van de redenen dat ik het belangrijk vind een maatschappelijke bijdrage te leveren in de vorm van een donateurschap.”

“Soms zie ik slachtoffers in mijn praktijk die met klachten kampen en vastlopen.” Dagelijkse praktijk Desgevraagd bevestigt Dennis dat hij in zijn huisartsenpraktijk ook slachtoffers tegenkomt. “Soms komen mensen naar me toe omdat er iets is gebeurd, als ze zijn overvallen of een ongeluk hebben gehad en daarna tegen klachten aanlopen. Het komt ook voor dat het al jaren geleden is dat iets is gebeurd, en dat ze nu toch vastlopen in het leven. Vaak komen ze dan met klachten waar je niet goed de vinger op kan leggen. Vermoeidheidsklachten, concentratieproblemen, kleine

10 | Fonds Slachtofferhulp | Nieuwsbrief

of grote pijntjes. Zonder aanwijsbare oorzaak. Soms blijkt dan dat er langer geleden iets is gebeurd en dat ze nu eigenlijk heel bang zijn om de straat weer op te gaan, of om bepaalde situaties weer op te zoeken. Daar kan ik ze dan heel gericht mee helpen. Natuurlijk ben ik als huisarts ook een vertrouwenspersoon. Zulke klachten kunnen ook

“Een goed doel moet betrouwbaar zijn.” ontstaan door huiselijk geweld. Maar dat is een onderwerp waar mensen niet snel zelf over beginnen. Om probleemsituaties te kunnen signaleren heb ik een stage gelopen bij het Advies- en Meldpunt Kindermishandeling. Mijn doel is altijd om zaken bespreekbaar te maken, en van daaruit de juiste hulp te kunnen geven of door te verwijzen naar een gespecialiseerde hulpverlener.” Betrouwbaarheid “Toen ik een goed doel ging selecteren om te steunen, had ik een lijstje met punten in mijn hoofd waaraan het goede doel moet voldoen. Behalve dat het een raakvlak moet hebben met mijn leven, is de betrouwbaarheid voor mij heel belangrijk,” zegt Dennis. “Ik heb me tijdens het keuzeproces vooral digitaal georiënteerd. Je hebt bijvoorbeeld een website waar je kunt uitzoeken hoeveel een fonds echt uitgeeft aan hun doel, en hoeveel geld ze kwijt zijn aan andere kosten. Ik vind dat het geld dat ik geef, moet worden besteed aan waar het voor bedoeld is: hulp. Dat gebeurt bij het Fonds Slachtofferhulp.” “Omdat ik wil dat mijn donatie-euro zo goed mogelijk wordt besteed, heb ik bij mijn aanmelding ook aangegeven dat

ik geen post wil ontvangen. Het is dus eigenlijk wel grappig dat juist ik nu in deze nieuwsbrief sta. Tegelijkertijd snap ik dat het versturen van brieven helpt om meer donaties te genereren of dat andere donateurs er wel behoefte aan hebben.” Is terugkoppeling wat we met het geld doen dan niet belangrijk? “Natuurlijk wel, maar ik vertrouw er op dat het goed wordt besteed. Via andere kanalen zorg ik ook dat ik goed op de hoogte blijf, zoals via de pers. Als ik daar lees dat jullie met iets bezig zijn, word ik bevestigd in de keuze die ik heb gemaakt. Bijvoorbeeld met de uitrol van het Centrum Seksueel Geweld, of als er hulp wordt gegeven na een grote calamiteit zoals bij de MH-17.”

Gericht helpen met SlachtofferWijzer Je hoeft geen huisarts te zijn om mensen gericht te kunnen helpen. Op onze SlachtofferWijzer staat een overzicht van de verschillende hulpverleners in Nederland. Zelf hulp nodig of iemand anders de weg wijzen naar de juiste hulp? Kijk op www.slachtofferwijzer.nl.

Volg ons op Facebook of Twitter Vindt u het net als Dennis prettig om via uw eigen kanalen op de hoogte te worden gehouden van onze activiteiten? Volg ons dan op Twitter via @1op4 of op Facebook, www.facebook.com/fondsslachtofferhulp.

THEMA

HulpPost A4 3-2015.qxp_Layout 8 12-11-15 12:08 Pagina 11

Dennis Mulder (37), huisarts en donateur

“Het geld dat ik geef moet worden besteed aan waar het voor is bedoeld: hulp.”

Ik vind het belangrijk een maatschappelijke bijdrage te leveren.

HulpPost | december 2015 | 11

IN ’T KORT

HulpPost A4 3-2015.qxp_Layout 8 12-11-15 12:08 Pagina 12

Collecte tijdens afscheidssymposium directeur BOVAG Voormalig Algemeen Directeur bij BOVAG, Kees Burgman, mocht vanwege zijn afscheid een symposium organiseren. Hij koos het thema Toekomstbestendige Mobiliteit Over-Wegen. “Onze branche leeft van mobiliteit, maar ik realiseer mij ook dat dit gepaard gaat met ongevallen die groot leed kunnen veroorzaken. Jaarlijks vallen er ruim 600 doden en bijna 20.000 ernstig gewonden in het verkeer. Door steeds betere en slimmere voertuigen, goed onderhoud en periodieke keuringen probeert de branche de veiligheid te vergroten. In 95% van de ongevallen is het gedrag van de bestuurder de oorzaak. Hier doen we iets aan door onder andere opleidingen bij rijscholen, verlichtingsacties en instructies voor ouderen die elektrisch gaan fietsen.”

Rennen voor het goede doel Bedrijfsvrienden van het Fonds Slachtofferhulp renden in september de Dam tot Dam-loop. Allemaal met als streven: geld ophalen voor het goede doel. Sommige lopers hebben daarvoor hun hele privénetwerk aangeschreven via sociale media, anderen zijn op kantoor met de pet rondgegaan en een deelnemer organiseerde zelfs een veiling. Onze jongste deelneemster die zich spontaan aanmeldde, was een meisje van 9 jaar. Samen renden zij uiteindelijk € 7.500 bij elkaar. Hoofddirecteur van de ANWB Frits van Bruggen rende ook mee: “Het voelt ook als een voorrecht dit te kunnen en te mogen doen. Heel veel mensen hebben die keuze namelijk niet. Mensen die in hun bewegingen beperkt zijn geraakt, omdat hen ooit iets vreselijks is overkomen, zoals een verkeersongeluk met blijvend letsel tot gevolg. Bij de ANWB voelen we ons sterk betrokken bij deze mensen, en door voor het Fonds Slachtofferhulp te rennen wilde ik hun werk extra steunen.”

12 | Fonds Slachtofferhulp | Nieuwsbrief

Het Fonds Slachtofferhulp zet zich ook in voor verkeersslachtoffers. Daarom vroeg de heer Burgman de gasten van zijn afscheidssymposium een gift aan ons te doen. Heel hartelijk dank hiervoor! Overweegt u ook geld in te zamelen voor het Fonds Slachtofferhulp? Kijk op www.fondsslachtofferhulp.nl/help-ook/kom-in-actie.

LANGZS congres: confectie of maatpak?

Bij schadeberekening wordt in de rechtszaal steeds vaker van een standaard bedrag uitgegaan in plaats van te berekenen hoeveel schade iemand echt heeft geleden. De vraag is, of dit wenselijk is. Voor- en tegenstanders kwamen aan het woord tijdens het symposium van het Landelijk Advocaten Netwerk voor Geweld- en Zedenslachtoffers. Ook fondsdirecteur Ineke Sybesma stapte het podium op en riep op vooral ook te kijken naar de fase vóór er een schadevergoeding kan worden geëist. Want helaas komen maar al te veel zaken überhaupt niet voor de rechter. Sybesma: “Er is de laatste jaren veel wetgeving gemaakt om de positie van slachtoffers in het strafproces en in de civiele praktijk te verbeteren. Maar wat heb je aan een recht, als je er geen aanspraak op kan maken? Wat is een recht waard als je geen aangifte kan doen? En wat is een voeging waard als een rechter besluit daarover niet te oordelen?” Heldere vragen, waarop het antwoord retorisch is. Daar heb je niks aan.

HulpPost A4 3-2015.qxp_Layout 8 12-11-15 12:08 Pagina 13

CSG nu ook in Groningen, Drenthe en Friesland

Deur-aan-Deurwervingscampagne tegen seksueel geweld

De afgelopen maanden openden drie nieuwe vestigingen van het Centrum Seksueel Geweld; Groningen, Drenthe en Friesland. In het centrum krijgen mensen die korter dan een week geleden seksueel geweld hebben meegemaakt direct medische, psychologische en forensische hulp. De opening van deze centra is onderdeel van de landelijke uitrol die wordt gefinancierd door het Fonds Slachtofferhulp.

Met enige regelmaat werven wij donateurs door deur-aandeur te gaan met ons wervingsteam. Voorlichting aan de deur is voor ons een goede manier om mensen enthousiast te maken en donateurs te werven. We bereiken er mensen mee die we anders niet goed kunnen bereiken. Op dit moment voeren wij campagne tegen seksueel geweld. We maken mensen hiervan bewust en vragen hen om mee te helpen aan het realiseren van een landelijk dekkend netwerk van het Centrum Seksueel Geweld. Om de hulp bereikbaar te maken voor élk slachtoffer, moeten er nog 8 locaties door het hele land worden opgezet. Misschien bent u wel een van de donateurs die zich op deze manier kortgeleden aan ons heeft verbonden. Wij heten u van harte welkom bij het Fonds Slachtofferhulp en hopen dat u net als onze 50.000 andere donateurs lang bij ons zult blijven.

“Negatieve reacties van de omgeving nadat je vertelt dat je bent verkracht, kunnen nog schadelijker zijn dan de gebeurtenis zelf” Iva Bicanic, oprichter Centrum Seksueel Geweld, bij Pauw in de uitzending van 29 oktober.

Nieuwe Sponsoring Member: Zorg Diensten Groep Omdat alle aspecten van hun dienstverlening raakvlakken hebben met ons werk, heeft de Zorg Diensten Groep besloten voor drie jaar Sponsoring Member te worden van het Fonds Slachtofferhulp. De bijdrage van het eerste jaar bestaat uit een gift van € 12.000. Dit bedrag werd opgehaald tijdens hun jubileum, dat werd gevierd met het symposium ‘Kennis & Kunde delen in de Postmortale Zorg’. Postmortale zorg is de zorg aan en voor het lichaam na het overlijden, de laatste zorg die aan onze geliefden kan worden gegeven. Diverse sprekers benadrukten tijdens het symposium de noodzaak van deskundige postmortale zorg om een waardig rouwproces te kunnen hebben. Namens de Zorg Diensten Groep overhandigde Algemeen Directeur Hans Heikoop de cheque aan generaal b.d. Dick Berlijn, bestuurslid van ons Fonds.

Meer lezen over ons werk? Op verzoek van donateurs die ons beter willen leren kennen en overwegen aan ons na te laten of op een andere bijzondere manier te schenken, hebben wij een informatieve brochure gemaakt. Hierin staan een aantal projecten die wij mogelijk maken met uw giften, en benoemen we onze dromen voor de toekomst. Ook lichten een aantal donateurs kort toe waarom ze juist het Fonds Slachtofferhulp steunen. Donateurs die meer willen lezen over ons werk en onze bestedingen, en natuurlijk diegenen die op een andere manier willen schenken, sturen we deze brochure toe, samen met de samenvatting van ons jaarverslag. Wilt u ook meer weten? Vraag vrijblijvend de brochure Nalaten en/of ons jaarverslag aan via Donateurskaart nr. 3. Wij sturen u deze graag toe.

HulpPost | december 2015 | 13

THEMA

HulpPost A4 3-2015.qxp_Layout 8 12-11-15 12:08 Pagina 14

Ytje Minke Hokwerda, onderzoeker Defence for Children

"Minderjarigheid vereist aangepaste behandeling strafproces.� Jonge slachtoffers van seksueel misbruik worden te veel als volwassenen behandeld. In het Kinderrechtenverdrag van de Verenigde Naties zijn de rechten van kinderen vastgelegd. Op Amerika na, heeft ieder land in de wereld dit verdrag getekend. Ook Nederland. Maar houden we ons ook echt aan de internationale afspraken? Defence for Children monitort dat en komt op voor de rechten van kinderen. Nadat er steeds meer klachten op hun Kinderrechtenhelpdesk binnenkwamen over de manier waarop minderjarige slachtoffers van seksueel misbruik in het strafproces worden behandeld, werd er een onderzoek gestart met financiering van het Fonds Slachtofferhulp. Wat blijkt? Twaalf- tot achttienjarigen worden in ons land te veel behandeld alsof ze volwassenen zijn. En dat kan Êcht niet. 14 | Fonds Slachtofferhulp | Nieuwsbrief

HulpPost A4 3-2015.qxp_Layout 8 12-11-15 12:08 Pagina 15

RECHTEN VAN HET KIND Om daders van seksueel misbruik van kinderen te kunnen veroordelen, is onderzoek heel belangrijk. Omdat er lang niet altijd meer fysiek bewijs – zoals sporen op het lichaam – is, is het verhoor van het slachtoffer een belangrijk onderdeel van dat onderzoek. Ook als het slachtoffer minderjarig is. Dat je die kwetsbare groep slachtoffers op een aangepaste manier moet behandelen staat in het VN-Kinderrechtenverdrag. “Die afspraken worden in Nederland goed nageleefd als het gaat om kinderen van nul tot twaalf jaar,” vertelt onderzoeker Ytje Minke Hokwerda. “Voor hen is er bijvoorbeeld een kindvriendelijke verhoorstudio met speelgoed en worden vragen door een speciaal opgeleide verhoorder gesteld om geen verdere schade aan te richten bij het kind. Zo hoort het! Maar wat meteen opviel tijdens ons onderzoek, is het enorme contrast vanaf het moment dat je twaalf bent. Je bent dan nog steeds minderjarig, een kind nog. Toch is er voor deze groep weinig geregeld waardoor ze te veel behandeld worden als een volwassene.” Uit het onderzoek blijkt bijvoorbeeld dat zedenrechercheurs, officieren van justitie, rechters en advocaten, niet getraind hoeven te zijn om met deze minderjarige slachtoffers om te gaan. Daardoor krijgen tieners soms het gevoel niet te worden geloofd of wordt hun schuldgevoel aangewakkerd. Dat moet anders. Voorbeelden uit de praktijk “Van de professionals die we hebben geïnterviewd, horen we dat er soms erg botte vragen worden gesteld tijdens het verhoor”, zegt Hokwerda verontwaardigd. Met enige gêne noemt ze het voorbeeld van een 12-jarige jongen die is misbruikt door iemand die zijn opa had kunnen zijn. “Aan hem werd gevraagd of hij zich wel eens aftrekt. Vervolgens werd geïnsinueerd dat als hij dát doet, hij misschien ook wel gewoon seks met de 67-jarige wilde hebben.” Een kind moet vrijuit kunnen praten tijdens het verhoor. Als je niet op de juiste manier verhoort en een kind klapt dicht, zal het bovendien nog

moeilijker worden om de zaak rond te krijgen voor de rechter. Twee keer slachtoffer Minderjarige slachtoffers, hun ouders en hulpverleners vertellen allemaal hetzelfde verhaal: door deze benadering gebeurt het dat slachtoffers zich niet serieus genomen voelen, aangetast worden in hun privacy en ontmoedigd raken of zich schuldig gaan voelen. Hierdoor zien ze soms maar helemaal af van aangifte. En doen ze die wel, dan wacht hen een soms traumatische en impactvol proces, want ook in de rechtszaal mogen weer vragen gesteld worden. Hokwerda: “Een geïnterviewde zedenrechercheur vertelt dat een advocaat van een verdachte, een minderjarig slachtoffer van verkrachting vroeg: ‘vertel eens meisje, hoe ben jij geneukt?’ Natuurlijk wordt er bezwaar gemaakt als zo’n vraag wordt gesteld, maar dan ben je al te laat.” Door deze manier van vragen stellen, word je eigenlijk een tweede keer slachtoffer, stelt de rechercheur. Je haalt een minderjarige voor wie het al heel moeilijk is om

“Tieners krijgen soms het gevoel niet te worden geloofd.” te praten over wat er is gebeurd, zo totaal uit haar evenwicht. “Ik ben helemaal niet tegen het stellen van kritische vragen, maar zoals de rechercheur uit het onderzoek ook zei, ze moeten wel goed worden ingeleid en op een nette manier worden gesteld.” Droombeeld 2020 Er moet veel verbeteren, en zoiets kost tijd. Zeker omdat er zoveel partijen bij betrokken zijn. Met de onderzoeksresultaten onder de arm, kunnen we nu de volgende stappen zetten. “We hebben de komende maanden gesprekken gepland met bijvoorbeeld het OM, de Politie en mensen van het Ministerie. Samen gaan we kijken hoe we de situatie voor deze minderjarige slachtoffers kunnen verbeteren.” Hokwerda heeft goed voor ogen

wat er over pakweg 5 jaar moet zijn verbeterd: “Voor de 12-plus groep, willen wij allereerst dat zij standaard verhoord worden in een ruimte die geschikt is voor hun leeftijd en dat zij alleen verhoord worden en spreken met mensen die daar specifiek voor zijn opgeleid en weten wat trauma met deze kinderen doet. Verder moeten ze goed worden voorbereid op het proces, door bijvoorbeeld informatiemateriaal te ontwikkelen dat voor jongeren leesbaar is, zodat ze begrijpen wat ze kunnen verwachten. Bovendien moet hun privacy goed worden beschermd. Tot slot vinden wij het belangrijk dat de jonge slachtoffers, als ze dat willen, gedurende het hele strafproces zelf geïnformeerd worden over wat er gebeurt en over de volgende stappen.” Kortom: een waslijst aan verbeterpunten. Wij geloven er in dat Defence for Children dit voor elkaar weet te boksen en daarom steunen we hen waar mogelijk. Het eerste positieve nieuws is er al: naar aanleiding van dit rapport zijn in de Tweede Kamer vragen gesteld. De minister van Veiligheid en Justitie heeft gezegd dat hij voor de Kerst met een schriftelijke reactie komt.

Defence for Children Defence for Children is een internationale organisatie die opkomt voor de rechten van kinderen. Defence for Children bevordert kinderrechten in Nederland en daarbuiten op basis van het VNKinderrechtenverdrag. Daadwerkelijke versterking van kinderrechten kan alleen worden gerealiseerd als de rechten van kinderen vastgelegd zijn in wet- en regelgeving en er continu toezicht is op de naleving ervan. Daarom werken er bij de organisatie vooral juristen. Op het terrein van seksueel misbruik bij kinderen werken wij graag met hen samen.

HulpPost | december 2015 | 15

HulpPost A4 3-2015.qxp_Layout 8 12-11-15 12:08 Pagina 16

KRUISWOORDPUZZEL

Horizontaal 5. Ontsnappen 6. Ondervraging 8. Slachtofferkunde 9. 1,6 kilometer 12. Prof. mr. Pieter van ………… 13. Niet volwassen 14. Familie 16. Bonafide 18. Grootmoeder 19. Feestdag

1

2 3

4

5 6 7 8 9

Verticaal 1. Dokter 2. Sociaal netwerk 3. Rommel opruimen 4. Generaal buiten dienst 7. Klankbord Fonds Slachtofferhulp 10. Sponsor Fonds Slachtofferhulp 11. Gedetineerde 15. Tegenovergestelde van een maatpak 16. Folder 17. Slaapplaats

11

10 12 13

14 15 16

17

18

19

Oplossing:

Win een midweek of weekend! De letters in de gekleurde vakjes vormen samen twee woorden wanneer u ze in de juiste volgorde zet. Geef uw oplossing vóór 6 januari door via donateurs@fondsslachtofferhulp.nl of bel 070-392 52 00. U maakt dan kans op een midweek of weekend naar keuze voor maximaal 6 personen bij Vakantiepark Dierenbos van Libema, in Bungalow ‘Damhert’. Dit verblijf is incl. eindschoonmaak, bedlinnen, lokale heffingen, reserveringskosten én gratis toegang tot de 7 attractieparken van Libéma.

Ons werk voor slachtoffers kunnen wij doen dankzij u. We danken onze 50.000 donateurs en onderstaande sponsoren.

FOUNDING MEMBERS

SPONSORING MEMBERS

SUPPORTERS

TIG SPORTS