onderzoek onderzoek Een passende behandelmethode voor slachtoffers van online seksueel geweld
Ben je geïnteresseerd in Kenza’s berichten vol inzichten, hoop en worstelingen? Volg haar op Instagram: stronglikeafighter en www.stronglikeafighter.com
ik niet goed waarom ik me toch zo ongelofelijk slecht voel. In plaats van in paniek te raken of het te veroordelen, kan ik er ook over praten. Niets is te eng om over te praten. Praten mag en kan altijd. Alleen praten over het misbruik, dat vind ik nog steeds erg moeilijk. Zwaar en beladen, omdat ik eigenlijk altijd hoop op maar één reactie van de ander. De reactie waar denk ik veel lotgenoten ook altijd op hopen: ‘Ja, ik geloof je.’” Bed weg “Soms is het best heftig wat ik deel. Zoals laatst, toen ik vertelde dat mijn bed me aan mijn trauma’s deed denken, terwijl juist de nachten vaak al zo zwaar zijn. Ik deed het bed de deur uit en heb mijn kamer verbouwd. Nu slaap ik dichtbij de grond, met mijn hond Nugget naast me. Hij is mijn steun en toeverlaat. Eigenlijk helpen we elkaar. Ik train hem en geef hem de aandacht en begrenzing die hij nodig heeft. Door hem moet ik elke dag naar buiten en een vast ritme hou8
|
fonds slachtofferhulp magazine
|
den. En hij helpt me wanneer ik diep zit, door met zijn warme lijf bij me te gaan liggen. Dat maakt me rustig. Als klein meisje was ik al dol op honden. Ik heb veel geleerd van het werken met honden en nu volg ik een opleiding tot kynologisch instructeur. Ik hoop in de toekomst ook andere mensen te laten ervaren wat een hond voor je kan betekenen.” Make art not scars “Ik wil niet dat mijn pijn voor niets is geweest. Ik wil er kracht uit halen en anderen helpen. Mijn motto is: Make art, not scars. Omdat je pijn beter in woorden, beelden of tekeningen kunt stoppen in plaats van het op jezelf af te reageren. Ik worstel al 13 jaar met zelfbeschadiging en creativiteit speelt een belangrijke rol in het loskomen daarvan. Daarom ben ik nu ook begonnen met het schrijven van een boek. Hierin kan ik praten over de dingen die ik altijd verborgen heb moeten houden. Het is een kennismaking met mezelf. Een prachtig proces.” •
mei 2020
Stel je eens voor: je bent verliefd en je stuurt je flirt een naaktfoto van jezelf. Een week later zijn jouw foto’s gedeeld met de hele school. Online seksueel geweld heeft een grote impact op het leven van jongeren.
Seksueel geweld laat diepe sporen na bij slachtoffers. Snelle en adequate hulp is van essentieel belang om trauma’s te voorkomen. Heb je te maken met acuut seksueel geweld? Neem dan contact op met het Centrum Seksueel Geweld. Bel 24/7 met 0800-0188 of ga naar www.centrumseksueelgeweld.nl
WAT DOET FONDS SLACHTOFFERHULP? Met het programma Seksueel Geweld werkt Fonds Slachtofferhulp aan de verbetering van de hulpverlening en de (rechts)positie van slacht offers van seksueel geweld. Zo hebben we de start van het Centrum Seksueel Geweld gefinancierd en ondersteund. Op onze website www.slachtofferwijzer.nl wijzen we slachtoffers en hun naasten de weg naar verschillende hulpinstanties.
“De beelden zijn nagenoeg onuitwisbaar. Dat maakt het zo moeilijk voor slachtoffers. Via allerlei sociale media kanalen kunnen de foto’s of video’s ineens weer opduiken. Slachtoffers hebben zo het gevoel volledig de controle te verliezen.” Aan het woord is psychotraumatherapeut Rik Knipschild. In opdracht van Fonds Slachtofferhulp leidt hij het onderzoeksproject Interventie herstellen na online seksueel geweld en ontwikkelt hij een multidisciplinaire behandelmethode gericht op het psychische, fysieke en maatschappelijk herstel van jongeren die slachtoffer zijn geworden van acuut online seksueel geweld. Er bestaat nog geen hulpverlening op dit gebied De afgelopen jaren vond een explosieve groei plaats van kinderen en jongeren die slachtoffer worden van online seksueel geweld. Ze worden bijvoorbeeld afgeperst met naaktfoto’s van zichzelf of ondervinden de heftige gevolgen van de verspreiding van seksueel getinte foto’s of video’s. Deskundigheid en ervaren hulpverlening op dit gebied is er nog nauwelijks. Terwijl het meemaken van online seksueel geweld vaak ernstige (psychische) klachten geeft. De jonge slachtoffers ervaren stress- en stemmingsklachten, schamen zich voor wat hen is overkomen en lopen hierdoor vast op school of in hun dagelijks leven.
Hoe ga je om met angst en paniek? Rik vertelt over de multidisciplinaire behandelmethode die hij in samenwerking met Fonds Slachtofferhulp ontwikkelt om wél die hulp te kunnen bieden. “De interventie richt zich op jongeren van 12 tot 21 jaar die acuut online seksueel geweld hebben meegemaakt en hierdoor vastlopen. In het behandelplan doorlopen we een aantal stappen. We kijken eerst naar de praktische zaken, zoals de mogelijkheden om beeldmateriaal te wissen en juridische mogelijkheden. Daarna gaan we aan de slag met hoe je om kunt gaan met nare herinneringen en alle angst en paniek die hiermee gepaard gaan.” ‘Wat moeten we doen?’ De aanbevelingen voor het multidisciplinaire behandelplan zijn ontstaan tijdens het onderzoeksproject, aan de hand van interviews met jeugdhulpverleners, politie/recherche, beleidsmakers, leerkrachten, jongeren die zelf slachtoffer zijn van acuut online seksueel geweld en andere betrokken experts. Rik: “We zetten alles in een stappenplan, zodat jeugdhulpverleners straks weten wat ze van a tot z kunnen doen.” Het project wordt in 2020 afgerond, waarna het hulpprogramma wordt uitgegeven als behandelboek met eHealth toepassingen. •
98%
van de Nederlandse jongeren is in het bezit van een smartphone en a ctief op social media
Leerkrachten, hulpverleners en ouders hebben een groeiende behoefte aan een duidelijk stappenplan, wat te doen wanneer een jongere slachtoffer wordt van acuut online seksueel geweld.
Meer weten over de verschillende vormen van online seksueel geweld? Kijk dan op onze website www.fondsslachtofferhulp.nl/magazine. Daar vind je een overzicht met uitleg. fonds slachtofferhulp magazine
|
mei 2020
|
9