MICRO-ALGEN: DE TOEKOMST VAN DE VLAAMSE GLASTUINBOUW?

ONDERZOEK IN DE KIJKER

Blauw mag dan wel een primaire kleur zijn in het systeem van kleurenmenging, in de natuur komt het maar zelden voor. Geen wonder dat gedurende eeuwen blauw werd omgeven door een mysterieuze waas. Van het blauwe kleed van de Maagd Maria (nota bene nog altijd de kleur van onze universiteit) over de beruchte Blauwbaard tot de blauwe bloem, het symbool van de romantiek. En bij de royals zou zogezegd blauw bloed door de aderen stromen.

Onderzoekers blijven daar uiteraard nuchter bij. Ons project bestaat erin uit micro-algen blauwe kleurstof te halen. De micro-algen die we hiervoor gebruiken heten in vaktermen ‘spirulina’, kunnen tot 16% blauwe kleurstof bevatten, ‘fycocyanine’ genoemd. Welnu, om dat blauw is het ons precies te doen. De vraag naar natuurlijke kleurstoffen neemt namelijk met de dag toe: in de cosmetica, de textiel- en de voedingsindustrie en dat ten koste van het synthetische blauw (E133 in voedingsproducten) dat in verband gebracht wordt met gezondheids- en andere risico’s.

Orily Depraetere en Jolien Devaere

De glastuinbouw in Vlaanderen heeft het moeilijk. De internationale concurrentie maakt dat vele bedrijven overkop gaan. Maar er is volgens onderzoekster Orily Depraetere een mogelijk en bovendien duurzaam alternatief: de teelt van micro-algen en de extractie van blauwe kleurstof eruit. Orily is verbonden aan de Technologi ecampus Gent en staat het Proefcentrum voor de Groententeelt (PCG) met raad en daad bij.

Van teelt tot afgewerkt product

Micro-algen vind je vooral in Azië en de VSA. Het Interreg project dat – niet toevallig – ‘De Blauwe Keten’ heet, heeft precies tot doel hier ook spirulina-algen te kweken van teelt tot afgewerkt product. Daarvoor heeft PCG een pilootinstallatie gebouwd en hebben we de micro-algen bij elkaar gezocht die het meest geschikt zijn voor ons klimaat en de productie van blauwe kleurstof voor gebruik in cosmetica, textiel en voeding. Onze bijdrage bestaat erin om het productieproces en het rendement te optimaliseren. Uit studies is gebleken dat de factor licht hierbij een belangrijke rol speelt. Dus hebben we de microalgen via lichtfilters blootgesteld aan verschillende kleuren van licht. En wat bleek? Rood licht zorgde voor een toename van 45% blauwe kleurstof.

Raceway ponds voor belichtingsproeven

Iedere wetenschapper weet dat wat op laboratoriumschaal werkt, niet altijd hetzelfde effect heeft in andere omstandigheden. Daarom stelde het PCG voor om de belichtingsproef uit te proberen in een echte serre. Hierbij zijn op een eerste raceway pond een LED-belichting voorzien met een lichtspectrum van 95% rood licht, een tweede met een klassieke SON-T-lamp. En een derde pond moet het stellen met natuurlijk licht. Enkel tussen zonsondergang en -opgang wordt daar het licht aangezet. En nu is het uitkijken naar de opbrengst aan kleurstof. De hamvraag hierbij is of een grotere opbrengst de extra kosten van de belichting kan compenseren. Dat gaan we uitzoeken in ons lab op onze campus in Gent.

Zullen er in de nabije toekomst minder groenten gekweekt worden in de Vlaamse glastuinbouw? Zou best kunnen, maar – geef toe – beter een blauwtje gelopen dan een groentje gebleven.

Orily Depraetere

www.grensregio.eu/projecten/de-blauwe-keten