KINDERUNIVERSITEIT 2021: ROCKSTERREN IN DE RUIMTE

WETENSCHAPSCOMMUNICATIE

Moeten je oren bang zijn voor de Big Bang? Klinkt een concert in de ruimte anders dan op aarde? Hoe gebruiken astronauten geluid en beweging? Op deze en andere vragen kregen acht- tot dertienjarigen een antwoord tijdens de Kinderuniversiteit op 23 oktober 2021 in Leuven. Olivier Van Dessel, doctoraatsstudent bij de onderzoeksgroep Mecha(tro)nische Systeemdynamica (LMSD) leidde de sessies in goede banen.

De Kinderuniversiteit stond helemaal in het teken van de kosmos en de oerknal. Geen wonder want in 2121 was het 90 jaar geleden dat de Leuvense professor Georges Lemaître de Big Bangtheorie over het ontstaan van het universum lanceerde. Met een stevig Stadsfestival werd in oktober deze verjaardag herdacht.

Met ‘Rocksterren in de ruimte’ was Olivier van Dessel, verantwoordelijk voor de wetenschapscommunicatie bij LMSD, niet aan zijn proefstuk toe. Met een groep van zeven collega’s zet hij zich al langer in voor de popularisering van het onder zoeks werk en het sensibiliseren van het brede publiek en de jongeren voor wetenschap en technologie. “Weten - schaps com mu ni catie is een essentieel onderdeel van de strategie van onze onderzoeksgroep”, bevestigt Olivier.

Olivier Van Dessel

© Julie Feyaerts

Trillingen en geluid

Olivier studeerde in 2019 af als industrieel ingenieur elektromechanica op Campus Groep T Leuven. Dat hij zich na zijn studie verder zou specialiseren stond bij wijze van spreken in de sterren geschreven. Als student raak hij gefascineerd door trillingen, akoestiek en sound engineering. Het onderzoek waarmee hij als master - student begon besloot hij twee jaar geleden verder te zetten in een doctoraal proef - schrift over ontwerptools en experimentele technieken om energie-efficiëntere en geluidsvriendelijke HVAC-systemen te ontwikkelen. “HVAC is de verzamelnaam voor verwarmings-, ventilatie- en air conditioning apparatuur en technologie”, legt Olivier uit. “Een HVAC-installatie heeft als belangrijkste doel het comfort van de bewoners van een huis of gebruikers van een ruimte te bevorderen. Zulke apparaten gebruiken uiteraard energie. Om daarop te kunnen besparen moeten het verwarmingssysteem en de ventilatie van de ruimte goed op elkaar worden afgestemd. Een andere uitdaging bestaat erin de geluidsoverlast van de installatie tot een minimum te beperken.

Ik werk aan en gebruiksvriendelijke modelleringsstrategie om zowel de energie-efficiëntie als de geluidsdemping van HVAC-leiding systemen te bevorderen. De kunst bestaat erin om geluidsoverlast en energieverbruik beperkt te houden terwijl de luchtkwaliteit in de ruimte gewaarborgd blijft “.

Verscheidenheid

De onderzoeksgroep van Olivier bestaat uit ruim 90 doctorandi. Hun onderzoek bestrijkt een brede waaier van vakgebieden en toepassingen. Ze zijn bedrijvig op vrijwel alle campussen van de Faculteit Industriële Ingenieurswetenschappen en vormen als zodanig een goede afspiegeling van de multicampusfaculteit. Binnen het Departement Werktuigkunde heeft LMSD ook een stevige voet aan de grond in de Faculteit Ingenieurswetenschappen. “De verscheidenheid van het onderzoek maakt dat LMSD soepel kan inspelen op de telkens andere thema’ van initiatieven zoals de Kinderuniversiteit”, meent Olivier.

Experiment

Op 23 oktober verzorgden Olivier en zijn collega’s twee workshops voor telkens een twintigtal jongeren van acht tot dertien jaar. Zoals de vorige jaren waren de sessies in een mum van tijd volgeboekt.

Na een inleidend college naar keuze over het ontstaan van het heelal en de zon of het energiesysteem van de toekomst, konden de deelnemers zich uitleven in hands-on proeven en experimenten over trillingen en beweging in de ruimte en het gebruik ervan om satellieten te positioneren. Verder was er ook aandacht voor bewegen in een staat van gewichts - loosheid en de voortplanting van geluid in de kosmos.

Yves Persoons

www.kuleuven.be/kinderuniversiteit