Koha 715

KOHA Javore Podgoricë e enjte, 19 maj 2016 Viti XV Numër 715 Çmimi 0,50

PARADOKSET

që përcjell historia ISSN 1800-5969

Takim që forcon urat e bashkëpunimit

Zhvillimi i infrastrukturës rrugore rajonale në Krajë

2

e enjte, 19 maj 2016

Javore KOHA

Përmbajtje

Opinion

Podgoricë e enjte, 7 janar 2016 Viti XIV / Numër 696 Çmimi 0,50

www.kohajavore.co.me

Si po tjetërsohet Kraja?!

Javore KOHA

Kulturë

Javore A KOH

Podgoricë e enjte, 14 janar 2016 Viti XV / Numër 697 Çmimi 0,50

www.kohajavore.co.me

Testament për

Vit dështimi vendin magjik për Ulqinin

Kulturë

e HA Javor KO Vit i humbur për shqiptarët në Mal të Zi

Podgoricë e enjte, 21 janar 2016 Viti XV / Numër 698 Çmimi 0,50

www.kohajavore.co.me

Personalitet që sot i mungon Kosovës

Kulturë

ore A OH KJav

Podgoricë e enjte, 28 janar 2016 Viti XV / Numër 699 Çmimi 0,50

www.kohajavore.co.me

Dëshmi se Ulqini ka talentë

Shqiptarët vazhdojnë të jenë të ndarë

Kalaja e Ulqinit do të nominohet për UNESCO

Takim që forcon urat e bashkëpunimit fq 4

Javore KOHA

Libra për shkollat fillore “Boshko Strugar” dhe “Marko Nuculloviq” fq 5

Kosova është evropiane me ideale dhe aspirata fq 8

Themelues: Kuvendi i Malit të Zi Gazetë javore për aktualitete, shkencë dhe kulturë Numri i parë doli më 21 shkurt 2002.

Botues: Këshilli Kombëtar i Shqiptarëve Redaktor përgjegjës: Ali Salaj Gazeta redaktohet nga kolegjiumi: Fahrudin Gjokaj (Sistem Inxhinjer & redaktor teknik) Ismet Kallaba (aktualitete, sport), Toni Ujkaj (kulturë) Vijoleta Berishaj (sekretare teknike) Adresa: Bulevar revolucije 15, Podgoricë Telefon & fax: 020/240-659 E-mail: kohajavore@t-com.me www.kohajavore.org Dorëshkrimet dhe fotografitë nuk kthehen

Shije e hidhur fq 10

Partnerë për parandalim fq 14

Përmbajtje

e enjte, 19 maj 2016

3

Javore KOHA

Botim bibliografik për arbneshët fq 15

Vendbanime pa asnjë banor fq 16

Rita Ora konfirmon largimin nga “X Factor” fq 20

Prezantim dinjitoz përballë bashkëmoshatarëve nga vende artistikisht të zhvilluara

fq 24

“Të gjithë së bashku ta ruajmë folklorin në Malësi“ fq 26

Konkurs Dërgoni fotografitë në email: kohajavore@t-com.me

4

Ngjarje javore

e enjte, 19 maj 2016

Javore KOHA

Presidenti i Republikës së Shqipërisë, Bujar Nishani, priti një grup nxënësish dhe mësuesish shqiptarë nga Mali i Zi

Takim që forcon urat e bashkëpunimit

Tiranë - Presidenti i Republikës së Shqipërisë, Bujar Nishani, priti të dielën në institucionin e Presidencës një grup nxënësish dhe mësimdhënësish të shkollave në gjuhën shqipe në Mal të Zi. Në takim Presidenti Nishani ka shprehur kënaqësi që nxënësit dhe mësimdhënësit shqiptarë nga Ulqini, Tuzi, Plava, Gucia dhe Rozhaja janë përgjigjur ftesës së tij për të kaluar një fundjavë në Shqipëri.

“Ishte një dëshirë e imja dhe e Institucionit të Presidentit që nxënës nga

viset shqiptare të vendeve fqinje të kishin mundësi të vinin këtu dhe të bisedonim. E di që ju keni mundësi të vini edhe individualisht, edhe me familjet tuaja, por dëshira ishte që t’ju mirëprisnim si Institucion dhe në mënyrë zyrtare, kështu që unë ju falënderoj që e pranuat ftesën në radhë të parë, dhe shpresoj dhe uroj që t’ia keni kaluar mirë këto ditë”, është shprehur ai.

Në njoftimin për shtyp thuhet se Presidenti Nishani, gjatë takimit vlerësoi punën dhe sakrificat e shqiptarëve në

Mal të Zi për të ruajtur identitetin kombëtar dhe kulturor që nga gjuha, zakonet dhe traditat e mira.

Përfaqësuesit e mësuesve dhe nxënësve falënderuan gjatë bashkëbisedimit vëllazëror Presidentin Nishani dhe theksuan se takime të tilla veçse forcojnë urat e bashkëpunimit dhe çelin një kohë të re të takimeve me bashkëkombësit.

Gjatë vizitës së tyre në Shqipëri, nxënësit dhe mësimdhënësit vizituan edhe disa qytete dhe monumente kulturore.

(Kohapress)

Ngjarje javore

e enjte, 19 maj 2016

5

Javore KOHA

Këshilli Kombëtar i Shqiptarëve në Malin e Zi vazhdoi aksionin e dhurimit të librave

Libra për shkollat fillore “Boshko Strugar” dhe “Marko Nuculloviq”

Ulqin – Në kuadër të aksionit për pasurimin e bibliotekave shkollore me lektyra dhe literaturë tjetër të domosdoshme për nxënës, Këshilli Kombëtar i Shqiptarëve në Mal të Zi ka vazhduar të enjten aksionin e dhurimit të librave për shkollat fillore në trevat shqiptare në Mal të Zi. Kryetari i KKSH-së, Genci Nimanbegu, i shoqëruar nga sekretari Faik Nika, i

kanë dorëzuar të enjten drejtorit të Shkollës fillore “Boshko Strugar” në Ulqin, Miodrag Androviq, dhe drejtorit të Shkollës fillore “Marko Nuculloviq” në Shtoj, Dul Asllani, rreth 30 tituj, pjesa më e madhe e të cilave janë lektyra shkollore. Pjesë e këtij donacioni është edhe Abetarja mbarëkombëtare e cila ka filluar të përdoret këtë vit shkollor në shkollat shqipe në Mal të Zi.

Drejtorët e këtyre shkollave dhe personeli arsimor e kanë falënderuar KKSH-në për këtë donacion mjaft të vlefshëm për nxënësit.

Dhurimi i librave u bë në kuadër të projektit të cilin KKSH e realizon me mbështetjen e Fondit për Mbrojtjen dhe Realizimin e të Drejtave të Pakicave.

(Kohapress)

6

Vështrime & Opinione

e enjte, 19 maj 2016

Javore A KOHA KOH

Ulqinakët dhe shqiptarët e tjerë me banim në Malin e Zi (1)

Paradokset që p Për Koha Javore:

Zyhni Beqiraj

Pak ditë më parë Televizioni Top Channel transmetoi dokumentarin mbi Ulqinin dhe historinë e tij, të përgatitur nga gazetari Marin Mema. Dokumentari me sa kam kuptuar nga kontaktet me njerëzit, është ndjekur me shumë interes, për shkak të tematikës, përmbajtjes, informacioneve që përcolli, si edhe problemeve aq të mprehta të shtruara.

Nëpërmjet dokumenteve të sakta, pamjeve të shumta filmike si edhe të prononcimeve dhe dëshmive të një sërë personalitetesh ulqinake, autori mundi që nëpërmjet valëve në eter, të sjellë deri në mjediset familjare dhe jo vetëm, pse jo edhe në mendjen dhe shpirtin e çdo shqiptari, historinë e një prej trevave më të spikatura shqiptare për nga historia e traditat, të cilat vijnë që nga lashtësia. Kësisoj Ulqini, qyteti mbi 2500-vjeçar, erdhi midis nesh, jo vetëm me tërë madhështinë e historisë së tij, por edhe me dhimbjen e shkaktuar nga padrejtësitë shekullore mbi trupin e tij. Aneksimi i trojeve të tëra shqiptare prej Malit të Zi, si dhuratë e Fuqive të Mëdha në Kongresin e Berlinit dhe në Konferencën e Ambasadorëve në Londër, përbëjnë disa nga ngjarjet e turpshme, por edhe ndër më të dhimbshme të historisë sonë kombëtare. Dhimbja bëhet edhe më e madhe kur dëgjon veç të tjerave edhe për mohimin dhe cenimin e të drejtave dhe lirive, si edhe emigrimin në shifra marramendëse të ulqinakëve, si dhe të shqiptarëve të tjerë autoktonë me banim në trojet e tyre etnike, ndonëse këto të drejta dhe liri, janë të sanksionuara në Kushtetutën e Malit Zi. Ky dokumentar, veç të tjerash, ngjalli

Në këtë prag jubileu, 10 vjet të shpalljes së Pavarës shqiptarëve për t’i garantuar të drejtat, marrin një p dhe gëzojnë popujt në vendet me orientim evropianome të drejta të plota, këto më shumë se kurrë përbëjn

interes jo vetëm për informacionin dhe problematikën që trajtonte, por edhe për kohën kur u transmetua, pasi Mali Zi është përpara dy ngjarjeve të mëdha.

Shumë shpejt, më 21 maj 2016, Mali i Zi do të festojë 10-vjetorin e shpalljes së Pavarësisë nga Serbia. Gjithashtu, që nga 2 dhjetori i vitit 2015 është i ftuar të jetë shtet anëtar i NATO-s me të drejta të plota, me kusht të përmbushjes së kritereve të anëtarësimit në këtë organizatë, siç janë dhe ato të garantimit dhe të realizimit të të drejtave dhe lirive të popujve pakicë.

Po cili është shteti i Malit Zi dhe historia e tij?

Mali i Zi si një hapësirë territoriale ndërmjet Liqenit të Shkodrës dhe Llovqenit, për herë të parë njihet në shekullin XIII, duke qenë pjesë e Duklës dhe Zetës. Pothuaj dy shekuj më pas, në gjysmën e dytë të shekullit XV, formohet si shtet i emërtuar Mali i Zi, me sipërfaqe 1500 km/katrorë. Nga fundi i shekullit XVIII u forcua si shtet dhe e dyfishoi sipërfaqen e tij, ndërsa pas fitores në betejën e Grahovës kundër turqve më 1858, i zmadhon më tej kufijtë e tij. Pas Kongresit të Berlinit më 1878, me aneksimin edhe të mjaft trojeve shqiptare si Ulqini me rrethinë, sipëfaqja e tij arrin në 9475 km/katro-

Pikëpamjet e shprehura në fq: OPINIONE & VËSHTRIME nuk përfaqësojnë domosdoshmërisht politikën redaksionale të „KOHA javore„

Vështrime & Opinione

e enjte, 19 maj 2016

7

Javore KOHA

përcjell historia

sisë nga Serbia, si edhe të statusit si Republikë Parlamentare, kërkesa dhe lufta e peshë dhe forcë të madhe. Në kuadrin edhe të lirive të realizuara që mundësojnë -perëndimor, kur për më tepër Mali i Zi aspiron të jetë edhe vend anëtar i NATO-s në imperativin e punës dhe të luftës politike, që duhet të ketë një dimension të ri

rë. Kjo sipërfaqe rritet edhe më, deri në rreth 14 000 km/katrorë, në fillim të shekullit XX dhe pikërisht pas Luftës së Parë Botërore, kur aneksoi edhe troje të tjera shqiptare si Plava, Gucia, Kelmendi, Hoti, Gruda etj.

Ndërkohë që zmadhonte kufijtë, Mali i Zi ndryshon edhe statusin e tij juridik si shtet. Në vitin 1918 bëhet pjesë e Mbretërisë Serbo-Kroato-Sllovene, që më pas emërtohet Mbretëria e Jugosllavisë. Pas Luftës së Dytë Botërore, më 7 korrik 1945, bëhet pjesë e Republikës Federative Socialiste të Jugosllavisë, duke qenë njëherësh njëra nga gjashtë republikat e saj.

Pas rënies së murit të Berlinit dhe fillimit të shpërbërjes së RFSJ-së, mbetet në kuadër të RF të Jugosllavisë për periudhën 1992-2003. Me thellimin e kësaj shpërbërjeje, në periudhën 2003-2006 bën pjesë në Unionin Serbi-Mali Zi, deri më 21 maj 2006, kur nëpërmjet referendumit popullor, si dhe me ndihmën e votës së shqiptarëve me banim atje, fitoi Pavarësinë, duke u shpallur Republikë Parlamentare. Shkurtimisht, kjo është historia e shtetit të Malit Zi, sot republikë parlamentare, i themeluar 500 vite më parë, i cili në afro 140 vite të historisë së tij, tashmë edhe të kohëve moderne, mban të aneksuara territore të tëra, troje etnike shqiptare si dhuratë e Fuqive të Mëdha. Bashkë me këto troje, siç trajtova më lart, është edhe Ulqini i lashtë mbi 2500-vjeçar, i cili pas periudhës 169-167 p.e.r., periudha e luftrave iliro-romake e deri në shekullin XI, pra për më shumë se 12 shekuj, gëzoi statusin e autonomisë së konsiderueshme dhe më vonë si Republikë e vogël me statutin e saj.

Tashmë janë të qarta paradokset që përcjell historia. Ulqini, qyteti super i lashtë, trevë e pastër shqiptare, është i gllabëruar jo vetëm ai, por edhe si tërësi trojesh të tjera të pastra etnike shqiptare nga Mali i Zi. Por jo vetëm kaq.

Edhe politika e tij prej afro 140 vitesh është tejet joshqiptare dhe asimiluese.

Sot ulqinakët dhe shqiptarët që jetojnë në Malin e Zi, janë pre e politikave që kanë në themel cenimin si edhe mosrespektimin e të drejtave dhe lirive themelore të tyre. Edhe pse proceset demokratizuese krijuan mundësinë e organizimit të shqiptarëve atje në partitë politike, të cilat për hir të së vërtetës nuk janë pak, pra për të realizuar demokratikisht të drejtat dhe lir-

itë e tyre, kjo nuk po ndodh. Shqiptarët për shkak të etnisë së tyre ndjehen të diskriminuar. Më konkrtisht, të diskriminuar ndjehen sepse ata nuk gëzojnë: - Përfaqësimin në administratën e lartë, sistemin gjyqësor, polici, shëndetësi etj., sipas nivelit të përcaktuar shifror në përqindje, të arritur në zgjedhjet e përgjithshme politike; - Decentralizimin e pushtetit, që mundëson rritje të kompetencave në qeverisjen lokale në përputhje me Kartën Evropiane të Autonomisë Lokale; - Përdorimin e lirë të simboleve kombëtare në raste festash kombëtare gjer tek ato familjare.

- Dhënien e statusit të Komunës së Tuzit - Malësisë, si në komuna të tjera; - Ndryshimin dhe përmirësimin e Ligjit zgjedhor duke mundësuar përfaqësim të garantuar të shqiptarëve në Parlamentin e Malit Zi, në përputhje me votën popullore sipas numrit të popullsisë; - Respektimin e të drejtës së pronës dhe të zhvillimit të saj, siç janë ullishtat mijëravjeçare të Valdanosit, në Shtoj, Shas, Malësi, Plavë, Guci, në parqet nacionale, liqenin e Shkodrës etj.; - Dhënien e kompetencave të plota Komunës së Ulqinit, ashtu si komunave të tjera me shumicë malazeze; - Mbështetjen me politika standarde e favorizuese, që garantojnë zhvillim të qëndrueshëm, edhe në zona ku jetojnë shqiptarët, si në ato me shumicë malazeze; - Në fushën e arsimit, përdorimin zyrtar të gjuhës shqipe, avancimin e të drejtave të informimit nëpërmjet të drejtës kushtetuese të garantuar, me mbështetje me fonde për median e shkruar, elektronike, atë vizive etj.

Pikëpamjet e shprehura në fq: OPINIONE & VËSHTRIME nuk përfaqësojnë domosdoshmërisht politikën redaksionale të „KOHA javore„

8

Vështrime & Opinione

e enjte, 19 maj 2016

Javore A KOHA KOH

Fok

us

Kosova është evropiane Vlora Çitaku

Por kjo është gjenerata që ka luftuar për të ekzistuar dhe ka dëshmuar atë që është konsideruar e pamundur. Kemi triumfuar se kemi pasur të drejtë sepse kemi guxuar për të pasur shpresë, Për të qenë të barabarte. Tashmë këto nuk janë më shpresa. Ne jemi të lirë dhe tashmë edhe do të luajmë. Javën e kaluar Kosova u pranua në UEFA dhe FIFA. Kjo është fitore e madhe për barazinë dhe për sportin. Është dëshmi se sporti nuk njeh kufi. Jemi krenarë që talentet tanë të rinj nuk do të kenë më ndalesa.

Edhe këtë pranim, Serbia e kundërshtoi. Kryeministri i Serbisë tha se do të luftojë për të kthyer mbrapa këto vendime. Serbia ende dëshiron t’u mohoj fëmijëve tanë për të luajtur dhe garuar.

Jetoni e lini të tjerët të jetojnë. Kosovarët meritojnë një shans dhe nëse shansi u jepet ata do të shkëlqejnë ju premtoj. Ashtu siç bëri Majlinda Kelmendi duke fituar medaljen e artë në kampionatin botëror muajin e kaluar.

Në vend të kërkim faljes, Serbia ende përdor retorikë të shekullit të kaluar.

Derisa sportistët serbë shkëlqejnë në vendet e tjera, Serbia dëshiron t’ua ndalojë atyre kosovarë.

Një arritje e rëndësishme për Kosovën ishte rekomandimi për udhëtim pa

viza në BE. Insitucionet kosovare kanë punuar shumë. 101 kritere i ka plotësuar Kosova me punë të madhe dhe ia kemi dalur. Kjo është një arsye tjetër që

Ne jemi evropianë me ideale dhe aspirata. Dhe ekziston përkushtimi i plotë në Kosovë për të luftuar këtë kërcënim.

Thjesht, vizitojeni Kosovën dhe do të jeni dëshmitarë se sa krenarë jemi për shoqërinë tonë sekulare multietnike. Shumë qytete kanë kishat katolike ortodokse dhe xhamitë në një oborr. Duhet të vizitoni Kosovën dhe të shihni pasurinë më të madhe tonë. Rininë tonë. Vizitoni Kosovën dhe do të shihni shpresën. Shpresë tjetër më të mirë nga ajo e gjeneratës time

ne të ndjehemi të barabartë. Jemi rritur si një gjeneratë që jemi trajtuar si qytetarë të klasës së dytë në Jugosllavi.

Mirëpo tani jemi të barabartë. Liberalizimi i vizave do t’u mundësojë kosovarëve të udhëtojnë dhe të ndjehen të barabartë. Partitë politike në Kosovë në qeveri dhe opozitë kanë punuar shumë dhe kanë përkrahur këtë proces. Në Kosovë nuk ka kurrfarë ndarje në aspiratën e Kosovës drejt integrimit evropian. Rrugë kjo e cila u vendos më 1 prill kur MSA hyri në fuqi.

Megjithatë ka ende familje për të cilat lufta nuk ka përfunduar në Kosovë. Sikur është zonja Çerkezi e cila ende shtron tryezën për burrin dhe katër fëmi-

Pikëpamjet e shprehura në fq: OPINIONE & VËSHTRIME nuk përfaqësojnë domosdoshmërisht politikën redaksionale të „KOHA javore„

Vështrime & Opinione

e enjte, 19 maj 2016

9

Javore KOHA

e me ideale dhe aspirata Gjenerata ime ka ende kujtesë të qartë kur na është mohuar arsimi. Kur janë ndërtuar mure për të ndarë pakicën e privilegjuar dhe shumicën e diskriminuar. Kur ne na mohohej qasja në hapësira publike. Kur na mohohej e drejta për të luajtur. Ende kemi kujtesë të freskët kur policia serbe na rrihte të rinjtë tanë në rrugë vetëm pse luanin futboll

jët e saj. Ajo bashkë me mijëra nëna të tjera në Kosovë ende presin për të vërtetën e qartë. Çështja e të pagjeturve mbetet problem i madh. Serbia duhet të hapë dosjet e saj për këtë histori të dhimbshme. Shteti serb ka marrë masa për të fshehur gjurmët. Kanë hequr edhe trupat nga një varrezë masive në tjetrën. Dhe kanë ndërtuar ndërtesa të mëdha mbi këto varre. 250 mbetje mortore janë identifikuar në Rashkë. Këta janë njerëz të pafajshëm të ekzekutuar në masakrën e Rezallës dhe Qikatores.

E vërteta duhet të thuhet dhe të pranohet pavarësisht sa e turpshme është ajo.

Kosova dëshiron të ketë marrëdhënie të mira fqinjësore, mirëpo kjo kërkon të

njëjtin përkushtim nga të gjitha palët.

Në emër të institucioneve të Kosovës më lejoni të ritheksoj se në përputhje me Kushtetuan tonë do të impelemtojmë secilën marrëveshje që kemi arritur në Bruksel me Serbinë. Mirëpo si mund të themi se po përmirësojmë marrëdhëniet kur presidenti i Serbisë krahason Kosovën me ISIS-in. Kosova është vend evropian që aspiron të bëhet anëtare e BE-së. Ne ndajmë të njëjtat vlera dhe kemi të njëjtat aspirata me vendet e tjera të BE-së. Përpjekja për të na krahasuar me këdo tjetër është e pavlerë. Kosova është partnere aktive e vendeve të koalicionit të botës që lufton ISIS-in.

Kemi shkuar më tutje se sa fjalët. Kemi mbyllur shumë Organizata joqeveritare dhe kemi arrestuar edhe imamë rreth kësaj çështje. Në këtë vit asnjë kosovar nuk i është bashkuar ISIS-it. Kosova e sheh ISIS-in si kërcënim ndaj Kosovës, rajonit dhe ballkanit. Mirëpo terrorizmi nuk është kërcënimi i vetëm. Mbajtja gjallë e retorikave të Millosheviqit është po aq e rrezikshme. Kosova nuk do të jetë asnjëherë burim urrejtjeje ndaj të tjerëve. Ne jemi evropianë me ideale dhe aspirata. Dhe ekziston përkushtimi i plotë në Kosovë për të luftuar këtë kërcënim. Thjesht vizitojeni Kosovën dhe do të jeni dëshmitarë se sa krenarë jemi për shoqërinë tonë sekulare multietnike. Shumë qytete kanë kishat katolike, ortodokse dhe xhamit në një oborr. Duhet të vizitoni Kosovën dhe të shihni pasurinë më të madhe tonë.

Rininë tonë. Vizitoni Kosovën dhe do të shihni shpresën. Shpresë tjetër më të mirë nga ajo e gjeneratës time.

(Autorja është ambasadore e Kosovës në SHBA)

Pikëpamjet e shprehura në fq: OPINIONE & VËSHTRIME nuk përfaqësojnë domosdoshmërisht politikën redaksionale të „KOHA javore„

10

Vështrime & Opinione

e enjte, 19 maj 2016

Javore A KOHA KOH

Incidenti në Parlamentin e Malit të Zi

Shije e hidhur Gjekë Gjonaj

Edhe në Parlamentin e Malit të Zi përplasjet dhe polemikat mes palëve kanë kaluar kufijtë e një komunikimi normal e të civilizuar. Këtë e dëshmon ajo që pamë në ekranet televizive të premten e shkuar në Parlament, në sallën ku duhej të debatohej për propozimet e ministrave nga radhët e opozitës për qeveri kalimtare. Incidenti nisi kur kryeministri Millo Gjukanoviq doli në foltore për të propozuar ndryshimet në përbërjen e Qeverisë. Deputetët e Frontit Demokratik në këtë moment nga bankat e Kuvendit të ngritur në këmbë i brohoritën me zë të lartë kryeministrit malazez me fjalët“ Millo hajn ”! E menjëhershme ishte edhe përgjigjja e kryeministrit të nervozuar po me këtë lloj gjuhe të pahijshme, agresive dhe fyese në raport me kundërshtarët politikë: “ Ju lumtë budallenj”! Kjo ndikoi në ngritjen shtesë të klimës së tensionuar politike në sallë. Deputetët e Frontit Demokra-

tik dhe kryeministri Millo Gjukanoviq iu drejtuan njëri-tjetrit me një gjuhë

Ky skandal është një mesazh i keq për Malin e Zi, i cili nuk duhet të përsëritet. Parlamenti është një vend ku duhet të shkëmbehen argumentet dhe idetë, ku partitë duhet të konkurrojnë me projektet dhe vizionet e tyre për zgjidhjen më të mirë të problemeve, por jo me sharje e fyerje. Ky nivel i ulët i komunikimi nuk e ka vendin në Parlament. Kjo nuk ka të bëjë fare me demokracinë

shumë agresive, fyese e diskriminuese, e cila nuk e nderon asnjërën palë. Këto fyerje personale u kthyen në një duel verbal në mes të dy krahëve, i cili për fat të mirë përfundoi pa ndonjë përleshje fizike e përdorim grushtesh.

Kjo atmosferë shumë e tensionuar në Parlamentin e Malit të Zi e shprehur me një fjalor vulgar mes atyre që janë votuar nga zgjedhësit për të qeverisur e për të debatuar mbi hallet e tyre në sytë e opinionit publik u duk pothuaj më keq se sa një betejë burrash me grushte. Kjo luftë fjalësh të pahijshme, sharjet dhe

Pikëpamjet e shprehura në fq: OPINIONE & VËSHTRIME nuk përfaqësojnë domosdoshmërisht politikën redaksionale të „KOHA javore„

Vështrime & Opinione

e enjte, 19 maj 2016

11

KOH Javore A KOHA

Kjo atmosferë shumë e tensionuar në Parlamentin e Malit të Zi e shprehur me një fjalor vulgar mes atyre që janë votuar nga zgjedhësit për të qeverisur e për të debatuar mbi hallet e tyre, në sytë e opinionit publik u duk pothuaj më keq sesa një betejë burrash me grushte

fyerjet e klasës politike malazeze edhe 26 vjet pas ndryshimit të sistemit, në perceptimin tim pa dyshim na lanë një shije të hidhur. Ato në një farë mënyre, më shumë se sa kundërshtarin kanë fyer publikun - qytetarin në Mal të Zi. Profesioni tepër i lartë i tyre (lexo politikanëve malazez) e bën të pajustifikueshëm këtë lloj niveli komunikimi. Ky stil i zgjedhur i komunikimit të politikanëve malazezë në zhvillimet e të premtes nuk duhet të jetë model komunikimi i një shoqërie moderne të cilën e ëndërrojmë të gjithë. Tensionimet e këtilla

politike janë krejt të panevojshme.

Standarde të këtilla komunikimi janë të papranueshme le të themi për vende normale dhe demokratike. Aktorët politikë malazezë sikur nuk e kuptojnë ose nuk duan ta kuptojnë pasojën që prek edhe ata vetë, kur përpiqen të delegjitimojnë kundërshtarin. Madje vëmë re se publiku, përjashto një pjesë ekstreme që e dëshiron këtë gjuhë, në pjesën më të madhe të rasteve dënon më shumë atë politikan që artikulon sharjen, sesa atë që e pason sharjen. Është e pamundur të mendosh e të besosh që, njerëz

të cilët nuk e kontrollojnë veten, diskursin e tyre, ligjërimin dhe trurin e tyre, të mund të ndërtojnë sisteme vlerash të cilat qeverisin shoqërinë.

Ky skandal është një mesazh i keq për Malin e Zi, i cili nuk duhet të përsëritet.

Parlamenti është një vend ku duhet të shkëmbehen argumentet dhe idetë, ku partitë duhet të konkurrojnë me projektet dhe vizionet e tyre për zgjidhjen më të mirë të problemeve, por jo me sharje e fyerje. Ky nivel i ulët i komunikimi nuk e ka vendin në Parlament. Kjo nuk ka të bëjë fare me demokracinë.

Sigurisht, ky nuk është incidenti apo sherri i parë në Parlamentin malazez, por s’është as i vetmi i ndodhur në një parlament. Në mbarë botën ka mjaft precedentë të sherreve me përmasa të mëdha, si ato të kohëve të fundit në Parlamentin e Shqipërisë, Kosovës, Maqedonisë, Turqisë, Ukrainës, Italisë, Çekisë, Tajvanit, Meksikës, Indisë etj.

Sherre të bujshme në historinë e jetës parlamentare ka patur madje edhe në Shtetet e Bashkuara të Amerikës. Por në kontekstin e shoqërisë sonë zhvillimet e fundit në Parlamentin e Malit të Zi komentohen ndryshe nga ato me demokraci më shumë të zhvilluara se sa është kjo e jona.

Pikëpamjet e shprehura në fq: OPINIONE & VËSHTRIME nuk përfaqësojnë domosdoshmërisht politikën redaksionale të „KOHA javore„

12

Kulturë

e enjte, 19 maj 2016

Javore A KOHA KOH

9 Maji -Dita e Evropës

Vizioni i një Evro Për Koha Javore:

Frank Shkreli Nju Jork

Kjo ditë u shënua anembanë Evropës ndërkohë që institucionet evropiane hapën dyert për publikun jo vetëm në Bruksel dhe Strasbourg por edhe zyrat e BE-së anembanë botës, në shënim të kësaj dite, organizuan aktivitete të ndryshme në shtetet ku kanë përfaqësi.

Ndërkaq, para se të nisej për një vizitë diplomatike prej katër ditësh në disa shtete europiane për takime me udhëheqsit e tyre dhe njëkohsisht për të marrë pjesë në një takim të nivelit të lartë kundër korrupsionit, me rastin e Ditës së Evropës, Sekretari Amerikan i Shtetit John Kerry përshëndeti Bashkimin Evropian në emër të Presidentit Obama dhe të popullit amerikan duke thënë se më shumë se 65 vjet më parë ndonëse Europa ende ishte e shkatërruar nga Lufta e dytë Botërore, “Deklarata Schuman”, krijoi vizionin e një Evrope të bashkuar dhe në paqe. “Shtetet e Bashkuara”, shtoi kryediplomati amerikan, “janë themeluar në bazë të vlerave demokratike, vlera të cilat sot e kësaj dite i ndajmë me partnerët tanë europianë.” Këto vlera, nënvijoi Z. Kerry, na bashkojnë përballë një numri sfidash politike dhe humanitare anë e mbanë botës.” Në mesazhin e tij me rastin e Ditës së Evropës, Sekretari Amerikan i Shtetit theksoi se, “Bashkimi Evropian shërben si shembull i vazhdueshëm i demokracisë, i lirisë dhe i begatisë, vlera këto të arritura nëpërmjet një qëllimi dhe parimesh të përbashkta të qeverive dhe popujve të ndryshëm të rajonit.” Si të tillë, përfundoi kryediplomati amerikan mesazhin drejtuar BE-së, “Shtetet e Bashkuara me krenari qëndrojnë pranë

9 Maji shënon Ditën e Europës, një ditë kur fest deklaratës historike të të ashtuquajturës “Dekla të Jashtme, Robert Schuman për herë të parë ho së tij për një Evropë të bashkuar ishte që të bën për qëllim krijimin e një institucioni të ri që do historikisht është konsideruar s jush dhe me ju -- si miqë dhe partnerë.”

Për këtë bashkim, bashkëpunim dhe shkëmbim vlerash të përbashkëta amerikano-evropiane foli gjithashtu javën e kaluar edhe Zëvendës- Sekretari Amerikan i Shtetit Antony Blinken gjatë një vizite në Varshavë të Polonisë, ku manifestoi vlerat e përbashkëta të Amerikës me kombin polak dhe me Evropën në përgjithësi, ndërsa theksoi se për dy kombet tona, “trashëgimia që ne ndajmë i ka rrënjët thellë në historinë tonë, është e gjallë në komunitetet tona sot dhe u jep energji të reja parimeve që na bashkojnë.” Numri dy i diplomacisë amerikane vizitoi Varshavën për të festuar 225-vjetorin e kushtetutës polake që është më e vjetra në Evropë, dhe e dyta në botë pas kushtetutës së Shteteve të Bashkuara, “Një dokument”, që sipas tij, “përgatiti rrugën për themelimin e lëvizjeve demokratike anembanë botës, në mbështetje të realizimit të aspiratave universale njerëzore.” Gjatë historisë, u shpreh diplomati amerikan, “dy kombet tona kanë njohur momente triumfi dhe periudha tragjedish të mëdha”. Por ajo që është me rëndësi është fakti se si ne, si qytetarë dhe si qeveri, përballemi me momente të tilla historike dhe “Nëse ne bashkohemi dhe qëndrojmë pranë dhe me njëri tjetrin në mbrojtje të lirisë, të demokracisë dhe zbatimit të ligjit, përballë rreziqeve, trazirave dhe përçarjeve që na kanosen”, tha zëvendës Sekretari Amerikan i Shtetit, Antony Blinken.

Numri dy i diplomacisë amerikane u kujtoi polakëve vizitën e Papa Gjon Palit të dytë (me origjinë polake) në Amerikë

dy dekada më parë, duke cituar Papën Vojtila i cili ka thënë me atë rast se, “Çdo gjeneratë duhet të dijë se liria nuk qëndron vetëm në faktin se duhet të jemi të lirë të bëjmë çdo gjë që dëshirojmë – liria e vërtetë duhet të bazohet dhe të garantojë të drejtën për të bërë atë që duhet bërë, e që është e nevojshme”, në momente të caktuara historike.

Antony Blinken foli për meritat e Bashkimit Evropian dhe të aleancës së NATO-s dhe vuri në dukje edhe debatin në lidhje me rëndësinë dhe meritat e këtyre dy organizatave sot, ndërkohë që shtoi ai, disa madje kanë venë në pikëpyetje vetë parimet e demokracisë liberale dhe nëse modeli i qeverive tona mund të mbijetojë në këto kohë krizash. Përballë një situate të tillë, shtoi ai, ia vlen të kujtojmë se pse NATO

Kulturë

e enjte, 19 maj 2016

13

Javore KOHA

ope të bashkuar

tohet paqja dhe bashkimi në Evropë. Kjo datë shënon gjithashtu përvjetorin e arata Schuman” të vitit 1950, në të cilën Ministri i atëhershëm francez i Punëve odhi idenë për një formë të re bashkëpunimi politik në Evropë. Qëllimi i idesë nte të pamundur luftën midis kombeve europiane. Fillimisht, vizioni i tij kishte të menaxhonte dhe do të drejtonte prodhimin e çelikut dhe të qymyrit, por që si fillimi i institucionit mbarë-europian, që sot njihet si Bashkimi Evropian (BE)

dhe BE-ja janë aq të rëndësishme jo vetëm për rendin dhe sigurinë ndërkombëtare, por edhe për sigurinë, zhvillimin dhe paqen në secilin prej vendeve anëtare. Ndërsa popujt e Evropës Lindore shembën komunizmin duke ndryshuar kështu hartën e Evropës, NATO dhe BE-ja, tha ai, këto dy institucione të mëdha transatlantike -- të themeluara mbi parimet e demokracisë, të lirisë së individit dhe të zbatimit të ligjit -mbështetën dhe përkrahën tranzicionin paqësor të vendeve evropiano-lindore, nga komunizmi në demokraci. Këto dy organizata, tha diplomati amerikan, do të vazhdojnë të mbrojnë primet dhe vlerat tona të përbashkëta si edhe ato vende që këto vlera e parime i ndajnë me ne.

Zëvendës- Sekretari Amerikan i Shtetit

theksoi në fjalimin e tij se, “Në radhët e NATO-s nuk ka qytetarë të klasës së dytë”, ndërsa citoi Presidentin Obama, i cili dy vjet më parë, në një fjalim në Varshavë ka pohuar se, “Ne qëndrojmë së bashku, tani dhe përgjithmonë, sepse liria juaj është edhe liria e jonë.”

Z. Blinken, pohoi se çdo demokraci, përfshirë edhe atë në Shtetet e Bashkuara, i ka të metat e veta. Por debati dhe dialogu i sinqertë janë të domosdoshëm në një demokraci të mirëfilltë, ashtu siç është e rëndësishme edhe ndarja dhe pavarësia e pushteteve qeveritare, si dhe respekti për pavarësinë e sistemit gjyqësor dhe të drejtësisë.

Edhe në Shqipëri dhe në Kosovë u shënua “Dita e Evropës”. Pas pranimit në parim të Komisionit të Posaçëm për Reformën në Drejtësi të draftit përfundimtar të reformës në drejtësi, Përfaqësuesja e Bashkimit Evropian në Tiranë, Romana Vlahutin u shpreh nga Shkodra se -- megjithëse Shqipëria ka shumë punë për të bërë në rrugën e anëtarësimit në BE -- ka ardhur koha, shtoi ajo, që Këshilli i Evropës të rekomandojë hapjen e negociatave për anëtarësimin e Shqipërisë në BE. Ndërsa në Kosovë, ku dita e Evropës është ditë feste, u mirëprit propozimi për liberalizimin e vizave, por u theksua njëkohësisht edhe rruga e gjatë dhe e vështirë me të cilën përballet vendi drejt integrimit të Kosovës në NATO dhe në Bashkimin Evropian. Ministri i Integrimeve i Kosovës, Z. Bekim Çollaku pasqyroi ndjenjat e shumë vetave në lidhje me integrimin e Kosovës në organizmat evro-atlantike, ndërsa u shpreh se, “Nuk ka rrugë të shkurtër, në

udhën e integrimit të Kosovës në Bashkimin Evropian”. Fatkeqësisht, kjo vlen edhe për Shqipërinë. Për një kohë të gjatë tani, zyrtarët evropianë i kanë bërë të qarta qëndrimet dhe kushtet e tyre për anëtarësimin e shqiptarëve në organizmat evro-atlantike.

Demokracia kërkon mençuri dhe virtyte, por edhe debat dhe dialog të mirëfilltë me respekt ndaj njëri tjetrit dhe kushtëzon ndërtimin e institucioneve bazë për një demokraci të mirëfilltë, përfshirë një parlament përfaqësues të popullit, parti politike të mirëfillta, shtyp të lirë, shoqëri civile me liri veprimi, polici të përgjegjshme dhe profesionale dhe natyrisht një sistem të pavarur juridik dhe gjyqësor. Janë këto vlera amerikano-evropiane që kanë karakterizuar NATO-n dhe BE-në gjatë dekadave – “të bashkuar në qëllime dhe parime”.

Ndonëse siç pohoi edhe Ministri i Integrimeve i Kosovës, Z. Çollaku, i cili tha se nuk ka rrugë të shkurtër drejt integrimit në BE, është e qartë se sado e gjatë të jetë kjo rrugë, për kombin shqiptar nuk ka rrugë as alternativë tjetër përveç integrimit të tij të plotë politik dhe ushtarak në organizmat evro-atlantike! Në “Ditën e Evropës”, kjo është dëshira jo vetëm e shumicës së shqiptarëve, por njëkohësisht është edhe vullneti dhe dëshira e miqve perëndimorë që kombi shqiptar të zërë karrigen e vet në radhët e kombeve evropiane, aty ku gjithmonë e ka pasur vendin. Por ky objektiv mund të arrihet vetëm në qoftë se realizimi i këtij qëllimi do të bëhet prioriteti numër një i politikës shqiptare, si në Shqipëri ashtu edhe në Kosovë.

14

Kulturë

e enjte, 19 maj 2016

Javore A KOHA KOH

U prezantua udhëzuesi “Fëmijët në konflikt me ligjin” dhe u ndanë diplomat për edukatorët bashkëmoshatarë në fushën e parandalimit të narkomanisë

Partnerë për parandalim “Të gjithë jemi përgjegjës për krijimin e mundësive të bukura për të rinjtë në shoqërinë tonë dhe se bashkëpunimi cilësor i sektorit civil me qeverisjen lokale mund të ndikojë fuqishëm në parandalimin e drogës tek të rinjtë, duke i udhëzuar ata në rrugën e duhur”, ka thënë ambasadorja e SHBA-së, Margaret Uyehara

Ulqin – Organizata e Shoqërisë Civile “Horizonti i Ri” organizoi të enjten në Bibliotekën e Ulqinit aktivitetin ku u prezantua udhëzuesi “Fëmijët në konflikt me ligjin” dhe u ndanë diplomat për edukatorët bashkëmoshatarë në fushën e parandalimit të narkomanisë.

Në këtë ceremoni, përveç drejtuesve më të lartë të Komunës së Ulqinit dhe institucioneve shtetërore që veprojnë në nivelin lokal, ishte e pranishme edhe Ambasadorja e SHBA-së, Margaret Uyehara.

Në fjalën e saj, mes tjerash ajo theksoi se “të gjithë jemi përgjegjës për krijimin e mundësive të bukura për të rinjtë në shoqërinë tonë dhe se bashkëpunimi cilësor i sektorit civil me qeverisjen lokale mund të ndikojë fuqishëm në parandalimin e drogës tek të rinjtë, duke i udhëzuar ata në rrugën e duhur”.

Ambasadorja Uyehara vlerësoi lart punën e “Horizontit të Ri”, të cilët për tre muaj me radhë organizuan trajnimin e një grupi të të rinjve nga Ulqini, të cilët tani mbajnë titullin e edukatorit bashkëmoshatar.

“Drogat ndikojnë në jetën e miliona njerëzve në mbarë botën dhe për këtë jam shumë e lumtur që Ambasada Amerikane e mbështet ketë projekt financiarisht”, theksoi ajo.

Kryetari i Komunës së Ulqinit, Nazif Cungu, ka thënë se qeverisja lokale përmes Zyrës për Parandalimin e Narkomanisë, në mënyrë aktive merr pjesë në luftën kundër fenomenit të narkomanisë në qytet.

Ai e vlerësoi rolin e OJQ-ve lokale për kontributin e rëndësishëm në hartimin e politikave lokale dhe tha se Komuna vazhdimisht mbështet iniciativat e shoqërisë civile, duke forcuar kështu partneritetin e ndërsjellët në dobi të komunitetit lokal.

Kryetari i Gjykatës Themelore në Ulqin, Amir Gjokaj, vlerësoi se është prioritet i secilit komunitet që të veprojë në mënyrë parandaluese dhe të luftojë përdorimin e narkotikëve, sepse siç tha ai, narkomania së pari paraqitet si problem individual, pastaj si problem familjar dhe në fund si problem i komunitetit dhe tërë shoqërisë.

Shefi i Policisë se Ulqinit, Sead Gjozoviq, vlerësoi se në zgjidhjen e problemit të narkomanisë duhet të përfshihen të gjitha institucionet e sistemit.

Drejtori i Qendrës për Punë Sociale në Ulqin, Mehmet Duraku, u fokusua në rëndësinë e informacionit që jep Udhëzuesi për të drejtat e fëmijëve, për legjislacionin vendas dhe konventat ndërkombëtare që e trajtojnë këtë

fushë, duke theksuar se bashkëpunimi ndërsektorial është më se i nevojshëm për krijimin e shërbimeve të reja sociale në komunitet.

Psikologia Ardita Kovaçi, e cila ishte edhe trajnere e programit edukativ për të rinjtë e Ulqinit, vlerësoi nevojën e identifikimit të faktorëve rrezikues dhe mbrojtës që mund t’i shtyjnë ose t’i parandalojnë adoleshentët nga ndikimet negative të shoqërisë, duke konstatuar se projekti ia ka arritur këtij qëllimi.

Aktiviteti u realizua me moton “Partnerë për parandalim” duke ilustruar me këtë Rrjetin e partnerëve lokalë të krijuar në kuadër të këtij projekti e të cilin e përbëjnë: Komuna e Ulqinit, Gjykata Themelore në Ulqin, Prokuroria e Shtetit në Ulqin, Qendra për Punë Sociale në Ulqin, Zyra e Policisë në Ulqin, Shtëpia e Shëndetit në Ulqin dhe OJQ “Horizonti i Ri”.

Aktiviteti u zhvillua si pjesë e projektit “Partneriteti lokal në luftën kundër abuzimit me droga dhe delikuencës se të miturve”, të cilin OJQ “Horizonti i RI” e realizon me mbështetjen e Ambasadës Amerikane në Podgoricë, përmes Zyrës për Çështje Ndërkombëtare të Narkotikëve dhe Zbatimit të Ligjit.

(Kohapress)

Kulturë

e enjte, 19 maj 2016

15

KOH Javore A KOHA

Në Ulqin u përurua libri i akademikut Aleksandar Stipçeviq “Shqiptarët për arbëneshët e Zarës”

Botim bibliografik për arbneshët

Ulqin – Në Galerinë e Arteve të Qendrës së Kulturës në Ulqin, të martën mbrëma u bë përurimi i librit të prof. Dr. Aleksandar Stipçeviqit “Shqiptarët për arbëneshët e Zarës”.

Libri është botuar në dy gjuhë: kroate dhe shqipe. Në gjuhën shqipe e ka përkthyer prof. Dr. Simë Gjon Dobreci, ndërsa është botuar nga Kisha Katolike - Braticë.

Në fjalën përshëndetëse, kryetari i Bashkimit të Krijuesve Shqiptarë në Mal të Zi, Prim. Dr. Gani Karamanaga, ka thënë se Aleksandar Stipçeviqi nuk e harroi kurrë prejardhjen e tij shqiptare.

Ai ka theksuar se libri i fundit i Stipçeviqit është pikërisht për arbëreshët e Zarës, të cilët e pritën dhe e përjetuan librin gjithëpërfshirës mbi kulturën dhe historinë e tyre.

Karamanaga ka thënë ndër të tjera se “është e vërtetë se për arbëreshët e Zarës, por edhe për ne shqiptarët jashtë kufijve të Shqipërisë, shteti ynë amë nuk ka interesim në nivel të lartë”.

Sipas drejtorit të Qendrës së Kulturës në Ulqin, dr. Nail Draga, nuk ka dilemë se personaliteti më madhor i arbëreshëve të Zarës ishte akademiku Aleksandar Stipçeviq, i cili në sajë të veprimtarisë së vet shkencore me të drejtë quhet kolos i ilirologjisë.

Draga ka thënë se në këtë studim bibliografik, autori na paraqet një regjistër të gjerë autorësh shqiptarë të cilët kanë trajtuar tema të ndryshme në lidhje me arbneshët e Zarës.

“Të dhënat më të mëdha në këtë gamë janë nga botimet në Prishtinë, Shkup, Tiranë dhe Ulqin. Me këtë rast duhet veçuar revistën ‘Buzuku’, e cila në disa numra ka botuar materiale që kanë të bëjnë me

arbneshët e Zarës”, është shprehur ai.

Studiuesi Draga ka thënë se botimin e këtij libri bibliografik e vlerëson “një nismë me vlerë sa kulturore e shkencore dhe si i tillë do të jetë i domosdoshëm për të gjithë ata që do të trajtojnë tema të ndryshme për arbneshët e Zarës”.

Përkthyesi Nikollë Berishaj ka bërë një vështrim të përgjithshëm mbi arbëreshët e Zarës, që nga periudha e emigrimit të tyre nga Shestani para 290 vjetësh, personalitetet e këtij komuniteti, studimet mbi arbëreshët e Zarës etj.

Ai ka thënë se “praktikisht, nuk ka albanolog që nuk është marrë me çështjen e dialektologjisë dhe të folmeve të gjuhës shqipe, e të mos e ketë prekur së paku veç një herë çështjen e të folmes së arbëreshëve. Falë kësaj të folmeje, që ka ruajtur format arkaike, gati buzukiane, ne sot me një siguri të mirë mund të themi se Gjon Buzuku, autori i librit të parë të njohur deri më tani të shkruar në gjuhën shqipe ishte bir i trevave të njëjta, apo së paku kishte vepruar në këto treva”.

Berishaj ka thënë se ndër shqiptarët në Mal të Zi, interesimi për arbneshët e Zarës është jo i vogël.

“Edhe në broshurën në fjalë përmenden posaçërisht dy persona, dy bashkëvendas të tyre, por që paraardhësit e tyre mbeten në vatrat shekullore shqiptare.

Janë ata dr. Vinçenc Malaj, albanolog, meshtar shumëvjeçar në Tuz dhe prof. Dr. Simë Dobreci, dermatolog dhe veprimtar i palodhur, që me revistën ‘Buzuku’ dhe me angazhimet tjera bëri që të kthehet në masë mjaft të dukshme identiteti i lëkundur kombëtar i tyre.”

Përkthyesi i librit në gjuhën shqipe, prof.

Dr. Simë Dobreci, ka folur mbi punën e

akademikut Aleksandar Stipçeviq.

Ai ka thënë se “në librat e tij, Stipçeviqi ka grumbulluar fakte të mjaftueshme për origjinën direkte të shqiptarëve nga ilirët” dhe se ne shqiptarët duhet të krenohemi me ilirët, të parët tanë.

Dobreci ka thënë se është i bindur që Aleksandar Stipçeviqi “e ka merituar që ne shqiptarët t’i ngrehim përmendore në Prishtinë e Tiranë, pse jo edhe në Ulqin, treva ku sot jetojnë shestanas me gjak të afërt me të parët e Stipçeviqit”.

Në emër të botuesit, Don Gabriel Grabanica, famullitar i Kishës Katolike në Braticë, ka thënë se është e domosdoshme për ta njohur Aleksandar Stipçeviqin.

Ai u ka bërë thirrje drejtuesve të shkollave në gjuhën shqipe dhe mësimdhënësve që në vend që t’i çojnë maturantët dhe gjysmëmaturantët në shëtitje në vende të ndryshme të Evropës, të mendojnë pak “sepse kemi nevojë të kthehemi edhe në Zarë, edhe në Kalabri, edhe në të gjitha ato vende ku përshtatet vizita dhe shëtitja”.

Aleksandar Stipçeviq ishte arkeolog, bibliograf, bibliotekist, eseist, albanolog. Ai u lind në Arbnesh të Zarës, më 10 tetor 1930, në një familje arbëreshe, rrënjët e së cilës janë nga Shestani i Krajës, ndërsa vdiq në shtator të vitit të kaluar në Zagreb. Stipçeviq konsiderohet njëri ndër ilirologët më të mëdhenj në botë. Ky kolos i magjepsur për ilirologjinë, kur është fjala për ilirët dhe pasardhësit e tyre - shqiptarët vazhdimisht ka përsëritur se pa njohur ilirët, nuk mund të dihet e kaluara e Ballkanit e sidomos historia e Ballkanit.

Përurimi i librit është organizuar nga Qendra e Kulturës në Ulqin dhe Bashkimi i.k. i Krijuesve Shqiptarë në Mal të Zi.

16

Mozaik

e enjte, 19 maj 2016

Javore A KOHA KOH

Migrimi dhe shpërngulija e fshatrave Shqiptare të Malësisë së Rozhajës

Vendbanime pa asnjë banor Malet e Rozhajës lidheshin dikur me rrugë karvanesh përmes Rugovës deri në Shkodër ,ndërkaq që edhe sot lidhen me Kosovën. Lidhja e këtyre fshatrave me Kosovën bëhet përmes rrugës magjistrale e cila kalon neper Kullë dhe grykës së Zhlepit. Sot nëpër majat dhe qafat e këtyre maleve është kufiri ndërshtetëror midis i Republikës së Kosovës dhe Shtetit të Malit të Zi. Këto katunde me shekuj jetuan, vepruan dhe u munduan të mbajnë gjallë këto vise me popullatë etnike shqiptare .Këto katunde janë vendbanime të tipit alpin , me shtëpi të shpërndara , të ndërtuara prej gurit dhe drurit , me Kulla të moçme .Këtu në këto fshatra mbretërojnë dimra të ashpër e të gjatë , me Vera të shkurtra por të freskëta dhe me Pranvera e Vjeshta të shkurtra që gati nuk hetohen fare.

Sot kur po shkruajmë për këto fshatra, në tri nga ato : Buxhovë, Husaj dhe Peshkaj nuk ka asnjë banor. Kur dikush niset për në këto fshatra, tani kur ka ardhur pranvera, mund të dëgjojë vetëm gurgullimën e lumit, zërin e qyqes dhe fluturimin e dallëndyshes zogj shtegtarë të cilët nuk harrojnë foletë e tyre . Banorët kanë migruar e shpërngulur në Kosovë, Rozhajë , Europë dhe deri në Amerikën e largët.

Një ndër shkaqet kryesore të shpërnguljes së këtyre banorëve ishte lufta e fundit që ndodhi në Kosovë ku më se keqi pësuan edhe shqiptarët e fshatrave Husaj , Bukel dhe Peshkaj ,të cilët u dëbuan me dhunë nga shtëpitë e tyre.

Ata pak banorë që vijnë për të veruar e që kanë migruar kryesisht në Kosovë, por që nga vendosja e kufirit shtetëror Kosovë- Mali I Zi ,kanë vështirësi të mëdha që të kalojnë kufirin sepse ju

duhen pagesa e dokumentacione speciale për të kaluar kufirin si për njerëz, mjete të transportit, ashtu edhe për bagëti, bletë e gjësende të tjera të nevojshme që ju duhen për të ardhur në vendlindjet e tyre .Këto vështirësi kufitare për këta banorë, shtetas të Malit të Zi, që me dekada kanë poseduar pasuri të patundshme, si në Kosovë ashtu edhe në Mal të Zi kanë sjellë deri të shpërngulja dhe lëshimi I këtyre trojeve për çdo vit me radhë .Kanë mbetur për të jetuar Bukeli i Epërm dhe Bukeli i Poshtëm me dy-tri shtëpi të cilët jetojnë në kushte shumë të vështira .I vetmi fshat që ka disa shtëpi të cilët jetojnë gjatë gjithë vitit janë banorët e fshatit Dacaj ,të cilët mbajnë të gjallë edhe shkollën e vetme fillore në Rozhajë.

Po ju shkruajmë për njërin nga fshatrat pa banor të përhershëm , fshatin Husaj ,një fshat i bukur ,me livadhe e kullota të shumta, të cilat i ndan një lum i kthjellët, më plot gurra e burime të ujit ë pijshëm , me pasuri të mëdha pyjore të cilat pasuri dikur ishin pronë e këtyre banorëve të cilat ata i shfrytëzonin dhe nga këto pyje mbanin familjet dhe kishin një jetë të mirë, pra siguronin ekzistencën . Kur jemi te pasuritë pyjore, banorët e këtij fshati , në kohën kur filloi që të flitej për rikthimin e pasurive të marrura nga ana e shtetit në kohën e ashtuquajturës Reformë agrare, secila familje nxori dhe siguroi nga Arkivi i shtetit si këtu në Mal të Zi ashtu edhe në Turqi , dokumentacionin si posedues të këtyre pasurive dhe bënë dorëzimin e kërkesave në Komisionin përkatës që kishte formuar Komuna për rikthimin e këtyre pasurive. Por edhe pse secila vllazni kanë dokumentacion valid si pronë të

tyre, askujt nuk iu mundësua rikthimi i këtyre pasurive të cilat ishin jetike për banorët shqiptarë jo vetëm të Husajve, por edhe të tjerëve. Dokument kryesor që kërkonte Komisioni i cili ka refuzuar çdo kërkesë , ishte’’ Akti’’ i marrjes nga ana e shtetit të asaj kohe , e të cilin Akt nuk e posedon asnjë shfrytëzues . Halle të shumta të tjera të këtij fshati ka pa masë , siç janë: infrastruktura rrugore, punësimi, shkollimi i mesëm , shkollimi i lartë, koncesionet e pasurive pyjore, ndihma e shtetit në grandët në blegtori dhe bujqësi e të tjera probleme. Kur flasim për infrastrukturën rrugore të këtij fshati dhe të fshatrave tjera shqiptare duhet të tregohet se në rrugë për në këto fshatra nuk u ndërtua asnjë metër asfalt ,ndërsa nëpër tjerat fshatra të Komunës së Rozhajës, ku jetojnë boshnjakët dhe të tjerët, gati që nuk ka mbetur fshat pa u asfaltuar.Shqiptarët janë të privuar nga çdo koncesion i pasurive pyjore, koncesionet i marrin të tjerët dhe para syve të banorëve ua marrin këto pasuri që dikur I kishin të vetat .Jo vetëm që i marrin i presin drurët pamëshirshëm ,por edhe i shkatërrojnë ato rrugë të pakta që vështirë kalohen me mjete të vogla të motorizuara .

Në rrugë për në këtë fshat, në kilometrin e parë mu në mes të rrugës, ka zënë vend një gurthyes me kapacitet të madh, pronar i së cilës është një banorë nga Rozhaja. Ky gurthyes gjatë punës së tij tash gati njëzet- vjeçare shkakton detonime të mëdha dhe pluhur të pandërprerë, i cili pluhur arrin deri të shtëpitë e këtij fshatit.

Këso lloj problemesh të shumta kanë edhe fshatrat tjera të lartpërmendura , siç është edhe Buxhovi në të cilin fshat

Mozaik

në vitet e fundit kanë zënë vend banorë të tjerë joshqiptarë, të cilët kanë ndërtuar shtëpi për alpinistë, restaurante ,ku dita me ditë po ndërrohet struktura e banorëve .

Për të shpëtuar nga kjo e keqe që po vazhdon vite me radhë duhet të alarmohet nga përfaqësuesit relevantëtë popullit tonë, si këtu në Mal të Zi, Kosovë, Europë e gjetiu, në mënyrë që të kthehen banorët shqiptarë në trojet

e enjte, 19 maj 2016

17

Javore KOHA

e veta shekullore.

Këto vise kanë një potencial shumë me vlerë si për turizmin dimëror ashtu edhe për turizmin veror, që ndoshta pakkund në Europë mund të gjënden.

Të fillohet me ndërtimin e Fshatrave Eko Turistike ,të zhvillohet alpinizmi, të kthehet mbajtja dhe mbarështimi i blegtorisë , të punohen vendskijime siç është Shtedimi dhe Hajla, të punohen minihidrocentrale në të tri rrjed-

hat e ujërave si: në lumin Husaj, Bukel, Peshkaj dhe Ibër. Të bëhet shfrytëzimi dhe përpunimi i bimëve të shumta mjekuese- malore siç është boronica, mjedra, mana si dhe mbledhja dhe përpunimi i çajrave të llojeve të ndryshme që posedojnë këto vise të larta e të pastra malore të paprekura. Më në fund t’ ju rikthehet pasuria pyjore të gjithë banorëve shqiptarë të këtyre fshatrave të Malësisë së Rozhajës. Haxhi Lajçi

18

Poezi

e enjte, 19 maj 2016

Javore KOHA

ANTON GJURAVÇAJ

ANTON GJURAVÇAJ

MAJI I ARBRIT

M AL Ë S I SË

Besë e lidhur në mes Ilirëve e diellit e skalitur në kujtesë të tokës e qiellit edhe pse e pa shënuar në kalendar me këtë traditë këtu lindim dhe na përciellin në varr

Askund hapi nuk është më i lehtë klithja e shqipes si shpat e mprehtë shpirti i të parëve digjet si qiri për fjalën e dhënë gjak të vetë e bujari

I ndërtuar prej drurit të njomë dhe me kujdes zbardhë që toka e vetë e ushqen në maj ditë e tretë e veçantë në vete në ballë të malësorit pishtar jete Shenjë e ripërtëritjes një nga një në shtëpi në arë në livadh në varr Për përparim e shëndet për ujë të kthjelltë e të bukurën jetë që puna të na shkojnë së parit e të korrat t’ i mbushin zbrazëtinë hambarit për ëndrrat e dëshirat e të gjallëve për kujtim e mburrje ndaj të parëve Të parin t’ ia tregojmë si shenjën bese diellit me të fundin të ligësoim rrëfen prej qiellit U munduan dhe bënë të pamundurën ta heqin ndër ne këtë shenjë përcaktuese për mbi dhe se e kujt është toka dhe se kujt për të këtu i mbeti koka kush për të me shekuj derdhi djersë e gjak patën fytyrë t’ i lakmojnë pa të drejtë aspak por vetëm se thyen dhëmbët në gur rrënjët e thella nuk nxirren kurrë Edhe për ata që nuk lanë pasardhës në këtë jetë këtë ditë në tokë të Arbrit kryqi mbin vetë Dhe po të na thahej dora shqiponjat do ta shpërndanin nëpër trojet tona

Ku përbetohem për tokë e qiell për bukë kryq gur e diell nëmim me zanë e rrufe e vetëm një në qiell pranojmë mbi ne Ku shtëpia është e Zotit dhe e mikut pas shpine kurrë si ramë armikut Ku gjithmonë ka qenë dhe ka mbet e dorës së parë jeta ka kuptim vetëm me faqe të bardhë E pathyeshme kështjellë gurit kanunin e Lekës pate shtyllë flamurit

ANTON GJURAVÇAJ

RILINDJES Si rreze dielli që çanë terrin në skajin më të largët që arrin ferrin ashtu erdhe ti ndër ne si gjam e si rrufe si nëmë e si uratë t’i kthejmë shpinës kohës së thatë Na vunë kakinë mbi ne të na shkrijnë me komb e fe të na mësojnë kulturë ata që se njohën kurrë të na udhëzojnë të ecim mbrapshtë pa kurriz e pa asht të na bëhen zot në shtëpi të shkelin në ne si në hi të pa fryrët e filluan lojën

Poezi

për gjuhën tonë të shenjtë të na e mbyllin gojën Gjithmonë patën mallin pas gjurmës tonë të lëshojnë zjarrin Të na ngulin nëpër dhe pa rrënje e degë pre Të plotësojnë atë për çka bënë be se do të fshijnë këmbët me ne Të jetësojnë atë që ëndërruan gjithmonë shpatën e tyre në krahun tonë Gaca jonë nuk u shua kurrë as në dhe as në gurë Po kishim gjithmonë burra atë që ne ende e shtjellim edhe sot ata e dinin atëbotë Terri nuk largohet me fjalë të kotë as me të rrejshme lot Të kthehemi si dikur se rreth qafe moti na kanë lidhur gurë Për kokëzbrazët e të rrejshmit ke kryer kah mot për të vërtetët vazhdon dhe sot

e enjte, 19 maj 2016

19

Javore KOHA

ASTRIT LULUSHI

MUZG PËRJETË Koha kalon ashtu si dora Përshëndet nga një tren Ku kisha dashur të isha.

Kurrë nuk kam menduar Për ndonjë gjë më shumë Nga të gjitha fjalët Më të trishtuarat janë “Ah sikur të isha.”

Gabimi kryesor është Se kam menduar me konsideratë Për njerëz të pakonsiderueshëm Në se jam i sinqertë sot, Ç’rëndësi ka se gënjej nesër?

Kurrë mos shiko prapa, Përveç rastit kur planifikon Për të shkuar në atë drejtim.

Ndjenjat që lëndojnë më shumë, Emocionet që djegin, Janë ato që janë absurde Mall për gjërat e pamundura; Nostalgji për atë që nuk ka qenë kurrë; Dëshirë për cfarë mund të ishte; Keqardhje që nuk je dikush tjetër; Pakënaqësi ndaj çdo gjëje.

Nga këto gjysmë-përmbushje Ndërgjegja krijon Peizazhin e dhimbshëm; Muzgun e përjetshëm të asaj që jemi.

20

e enjte, 19 maj 2016

Javore KOHA

Kreatorja e re Amra Ismani, ka shkëlqyer në javën e modës në Shkup, “Fashion Week Skopje”.

Brendi i saj që mban titullin “Amra”, ka prezantuar koleksionin e saj të parë duke marrë vëmendje të madhe të medias dhe publikut me krijimet e saj.

Studentja që studimet për dizajn i kryen në Institutin ndërkombëtar të modës “Izet Curri”, ishte shqiptarja e vetme pjesëmarrëse në këtë ngjarje të madhe të modës në Maqedoni.

Koleksioni mban titullin “De-Struo” që nga latinishtja i bie “shkatërrim”, e që Amra e ka arsyetuar me ndërthurjen e materialeve dhe teksturave, miks i stileve dhe bashkim i formave të buta dhe të rrepta.

“Ideja ka qenë që me këtë koleksion të thyej rregullin që thotë se silueta e femrës gjithmonë duhet të jetë e butë dhe elegante ose fakti që veshja nuk duhet të jetë element, me të cilin ajo thekson bukurinë e saj fizike, por që ky element prezanton mënyrën e saj të të menduarit”, ka thënë Ismani.

Veç veshjeve nën brendin “AMRA” për të kompletuar koleksionin janë krijuar edhe këpucë.

Panoramë

Amra, shqiptarja e vetme në “FWS”, shkëlqen me koleksionin e saj

Rita Ora konfirmon largimin nga “X Factor” Lajmin se nuk do të jetë më pjesë e “X Factor” në Britaninë e Madhe e ka konfirmuar edhe vetë Rita Ora. “Kam kaluar shkëlqyeshëm vitin e kaluar në X Factor dhe do të më mungojë ekipi”, ka shkruar ajo në Twitter.

Megjithëse nuk ka dhënë detaje rreth arsyes së largimit nga ky spektakël, mësohet se prishja e raporteve me Simon Cowell është arsyeja që ajo braktisi karriken e jurisë.

Pjesë e këtij shou Rita Ora ishte përgjatë një viti.

Fotografia e javës

e enjte, 19 maj 2016

21

KOH Javore A KOHA

ISMET KALLABA KIZ KULESI (KULLA E VASHES) - STAMBOLL..

„Nëse një fotograf profesionist fotografon të njëjtin objekt që fotografon edhe një person i zakonshëm, ku qëndron ndryshimi„.

„Qesh pak, shiko këtu”

22

e enjte, 19 maj 2016

Javore KOHA

Ka pasur zëra se dizajni i iPhone 7 do të vijë me një dizajn të ngjashëm me atë të iPhone 6S dhe se modeli i ardhshëm i telefonit të Apple do të vijë vetëm me përmirësime tjera të pavërejtshme, sikurse procesori i ri Apple A10 dhe iOS 10.

Tani, sipas drejtorit ekzekutiv të Apple, Tim Cook, thuhet se iPhone i ardhshëm i kompanisë do të vijë me karakteristika të reja pa të cilat, sipas tij, nuk do të mund të jetojmë.

“Ne kemi inovacione të mëdha që po vijnë në iPhone 7, dhe kjo do të bëjë që shumë njerëz të rinj të kalojnë në iPhone, dhe ata që tashmë e kanë një të tillë ta marrin iPhone 7”, ka thënë Cook.

“Ne do t’ju japim gjëra pa të cilat ju nuk do të mund të jetoni, dhe më pas do të pyesni se si keni mundur të jetoni pa ato”, ka vazhduar më tej Cook.

Amazon ka njoftuar për planet e saj që të konkurrojë me YouTube – shërbimin më të madh në botë për videot online. Shërbimi i Amazon do të quhet Amazon Video Direct.

Ky shërbim, shpjegon kompania, do t’i lejojë krijuesit të ngarkojnë videot e tyre në Amazon Prime Video dhe të gjenerojnë të hyra në bazë të sasisë së transmetimeve me video që ata bëjnë.

Krijuesit kanë disa opsione për t’i monetizuar videot e tyre, duke përfshirë edhe mundësinë e lëshimit të tyre me qira apo blerjes së tyre, ose ata mund t’i bëjë ato në versionin pa reklama.

Te k n o l o g j i

iPhone 7 sjell gjëra pa të cilat nuk do të mund të jetojmë më!

Amazon lanson shërbimin e ngjashëm me YouTube!

Mozaik

e enjte, 19 maj 2016

23

Javore KOHA

Kryetari i Komunës së Ulqinit, Nazif Cungu, priti ambasadoren e SHBA-së, Margaret Uyehara dhe një delegacion të qytetit Kayl të Luksenburgut

Mundësi për investime nga jashtë Ulqin – Gjatë vizitës së saj në Ulqin me rastin e pjesëmarrjes në aktivitetin e realizuar në kuadër të projektit “Partneriteti lokal në luftën kundër abuzimit me droga dhe delikuencës së të miturve”, ambasadorja e SHBA-së në Mal të Zi, Margaret Uyehara, u prit nga kryetari i Komunës së Ulqinit, Nazif Cungu dhe bashkëpunëtorët e tij.

Në njoftimin për shtyp të zyrës së kryetarit të Komunës së Ulqinit thuhet se Cungu i ka paraqitur ambasadores së SHBA-së një panoramë të qytetit në shumë këndëvështrime, duke u ndalur veçmas në fushën e turizmit si një prej sektorëve kryesorë.

Ai ka folur për investimet e pritshme dhe zhvillimin e qëndrueshëm të qytetit dhe shprehu interesimin edhe për investitorët amerikanë duke marrë

parasysh faktin se në SHBA jeton një komunitet i madh i shqiptarëve.

Nga ana tjetër, ambasadorja Uyehara veçoi bukuritë e Ulqinit, u ndal te çështja e Kripores së Ulqinit, foli për mundësitë e bashkëpunimit dhe të investimeve nga diaspora, premtoi angazhim të Ambasadës në këtë drejtim, por dhe duke bërë thirrje për lehtësimin e procedurave për investitorët e mundshëm.

Pas një takimi tepër miqësor dhe të hapur u ra dakort që Komuna e Ulqinit të aplikojë me një projekt pranë Ambasadës me qëllim të mbështetjes për vazhdimin e projektit të kompjuterizimit të shërbimeve në komunën e Ulqinit, nëpërmes granteve të Ambasadës së SHBA-së për rritjen e transparencës.

Në një takim tjetër, Cungu ka pritur një

delegacion të qytetit Kayl të Luksemburgut, të kryesuar nga kryetari John Lorent, me të cilin Komuna e Ulqinit ka marrëveshje bashkëpunimi.

Cungu i ka njoftuar bashkëbiseduesit me resurset e shumta të Ulqinit në të gjitha fushat.

Gjatë takimit është folur edhe për mbështetjen e Komunës së Ulqinit në realizimin e projekteve konkrete.

“Njëri nga projektet është ai i pastrimit të kanalit të Braticës, kërkesë e kahmotshme e banorëve dhe një problem akut për komunën tonë që kërkon zgjidhje”, thekson njoftimi për shtyp.

Gjatë vizitës së tyre në Ulqin, delegacioni nga qyteti Kayl ka vizituar Valdanosin dhe monumentet kulturo-historike të këtij qyteti.

(Kohapress)

24

Mozaik

e enjte, 19 maj 2016

Javore A KOHA KOH

Trupa teatrale amatore e Gjimnazit “25 Maji” në Tuz mori pjesë në festivalin mbarëkombëtar të teatrove të shkollave të mesme në Tiranë

Prezantim dinjitoz përballë bashkëmoshatarëve nga vende artistikisht të zhvilluara Tiranë- Trupa teatrale amatore e gjimnazit “25 Maji” në Tuz e përbërë nga 15 nxënës, ka marrë pjesë në festivalin mbarëkombëtar të teatrove të shkollave të mesme në Tiranë.

Në këtë festival të organizuar nga Universiteti i Arteve në Tiranë, nxënës të shkollës së mesme në Tuz kanë shpalosur talentin dhe aftësitë e tyre përpara auditorit të gjerë në Tiranë me shfaqjen e komedisë së Molierit “Koprraci” e cila është mirëpritur mjaft mirë nga auditori.

Për t’a vënë këtë komedi në skenë është dashur përgatitje e gjatë duke patur parasysh se kishin të bënin me një mjedis ku kinematografia dhe kultura në tërësi, kanë marrë hov prej vitesh.

Se vërtetë nuk ka qenë e lehtë përgatitja përpara auditorit në kryeqytetin shqiptar e pohon edhe udhëheqësi i kësaj trupe teatrale Marjan Lulgjuaj i cili duke u prononcuar për Koha Javore, thotë se aktorët që përfaqëson, është dashur ta dyfishojnë punën që të përballen me sfidat në Tiranë.

“Këtë sfidë e arritëm duke u bazuar në punën tonë të palodhshme e cila me 12

personazhe u mirëprit shumë mirë dhe me duartrokitje nga spektatorët dhe kjo për ne përbën një rëndësi të veçantë meqenëse u përballëm me nxënës të 14 shkollave të mesme nga rajoni. Ne nuk do të ndalemi por do të vijojmë punën me këtë trupë për të marrë pjesë edhe në evenimente të tjera kulturore”, tha Lulgjuraj.

Në këtë festival i cili për herë të parë ka qenë i karakterit mbarëkombëtar, për nxënësit e Tuzit ka qenë nder dhe privilegj që të jenë protagonistë të një festivali të këtyre përmasave. Këtë e pohon edhe profesori i gjuhës dhe letërsisë shqipe Nikollë Camaj njëherësh pjesëmarrës në këtë event.

“Në juri përveç tjerësh ka qenë edhe Dinka Kurti, njëra nga artistet më të njohura të kinematografisë shqiptare e cila ka mirëpritur shumë mirë shfaqjen dhe interesimi nga të gjithë, nuk ka munguar. Dua t’i falënderoj përzemërsisht organizatorët në Tiranë për mikpritjen madhështore, për ftesën dhe mbështetjen”, u shpreh Camaj për Koha Javore.

Ai më tej shtoi se një pjesëmarrje e këtij rangu, kanë një rëndësi të veçantë për

këtë gjimnaz duke qenë se në qarqet kombëtare u dëgjua edhe për shkolla të kësaj pjese të cilët ndoshta “pyesinin nëse në Tuz flitet akoma shqip apo jo”.

Kjo shkollë me këtë pjesëmarrje, sipas profesorëve, tashmë ka hyrë në axhendën e veprimtarive të ndyshme kulturore-artistike të kryeqendrës shqiptare.

Festivali në fjalë ka për qëllim që të rinjtë t’i afrojë afër teatrit, të shikojnë dhe të shpalosin talentin e tyre për shfaqje teatrale në mënyrë që te rinia të prezantojnë veten, vendin dhe shkollën e tyre si dhe inteligjencën dhe talentin që posedojnë për art.

Kjo është hera e parë që nxënës të kësaj shkolle marrin pjesë në Tiranë në një festival në të cilin kanë marrë pjesë 14 shkolla nga Shqipëria, Kosova, Maqedonia dhe nga Mali i Zi , në mesin e të gjimnazi 25 Maji ka qenë shkolla e vetme nga Mali i Zi që mori pjesë në këtë festival.

Komedia “Koprraci“ deri më tani është shfaqur në Tuz, Ulqin, Elbasan dhe së fundmi në Tiranë. t.u.

Mozaik

e enjte, 19 maj 2016

25

KOH Javore A KOHA

Kosova fiton çmim special nga Europa Nostra për “Eposin e Kreshnikëve”

Çmim meritor për punën hulumtuese shkencore të trashëgimisë kulturore shqiptare Projekti hulumtues shkencor nga Kosova: Eposi i Kreshnikëve-monument i trashëgimisë kul¬tu¬ro¬re shqiptare në Ballkan: Kosovë, Shqipëri, Mal i Zi ((Krajë dhe Malësi e Madhe), Maqedoni (zo¬na Kumanovë-Kërçovë), Serbi (Preshevë, Bujanoc, Medvegjë), 2012-2015, është fitues i siv¬je¬tmë i Çmimit Special të Jurisë Europa Nostra 2016. Bartës i projektit është Prof. dr. Zymer Uj¬kan Neziri, Instituti Albanologjik i Prishtinës.

Projekti është financuar nga Ministria e Ars¬i¬mit, e Shkencës dhe e Teknologjisë.

Në komunikatën për shtyp të Europa Nostrës, Hagë, më 4 maj 2016, thuhet se çmimet spe¬ci¬ale të Çmimit të Bashkimit Evropian për Trashëgimi Kulturore / Europa Nostra Awards / 2016 janë bërë sot publike nga Europa Nostra dhe Komisioni Evropian. Këtë vit, juritë e çmimeve ka¬në dhënë çmime të veçanta për 16 të arriturat e trashëgimisë nga 11 vende. Çmimet speciale janë dhënë për kontributin e shquar në ruajtjen dhe përmirësimin e trashëgimisë, të cilat janë vle¬rësuar veçanërisht nga juritë, por të cilat nuk janë përfshirë në përzgjedhjen përfundimtare që të marrin një çmim. Fushat e vlerësuara me çmime speciale janë arkeologjia, arkitektura, res¬ta¬u¬ri¬mi, konservimi, muzeologjia, kurse trashëgimia jomateriale përmendet vetëm në një rast në Spa¬një dhe projekti ynë nga Kosova.

Për projektin nga Kosova, në kategorinë hulumtim, kryetari i Jurisë, prof.

Işık Aydemir, thotë: “Unë do të doja të Ju falënderoj për dorëzimin e aplikimit tuaj dhe për për¬pjekjet tuaja të rëndë¬sishme në favor të trashëgimisë kulturore të Ev¬ro¬pës. Në veçanti, Juria ka njohur një dim-ension ndër¬rajonal të hulumtimit, me rëndësi në të gjithë Ballkanin. Është e rëndësishme për të mbë¬shtetur këtë lloj të trashëgi-

misë jomateriale, e cila ka të bëjë me identitetin rajonal dhe ev¬ropian. Juria në veçanti ka vlerësuar origjinalitetin e hu¬lu¬m¬timit në trashëgiminë jomateriale të Ballkanit.”

Bashkëpunëtorë të këtij projekti janë: prof. dr. Shaban Sinani, Qendra e Studimeve Albanolo¬gji¬ke, Tiranë, Prof. dr. Zeqirja Neziri, Universiteti i Shkupit, Prof. dr. Begzad Baliu, Universiteti i Prishtinës, si dhe nga Instituti Albanologjik i Prishtinës: Dr. sc. Bashkim Lajçi, Dr. sc. Albin Sa¬diku, Dr. sc. Vlorë Fetaj-Beri¬sha. Bashkëpunëtorë jo të rregullt të projektit janë: Prof. dr. Ha¬mit Xhaferi (Maqedonia Perën¬dimore), Nebih Balaj (Llap e Gallap), Fazli Hajrizi (Shalë e Baj¬gorës, Drenicë), Anton Prenkoçaj (Malësi e Madhe), kurse ekspertë të jashtëm janë profesor Da¬vid Elmer, Universiteti i Harvardit, dhe profesor Nicola Scaldaferri, Universiteti i Milanos, të cilët kanë dhënë vlerësime shumë të larta për këtë projekt. Kanë bashkëpunuar edhe rreth 90 vull¬netarë terreni, si dhe afër 700 studentë të Fakultetit të Edukimit, Prishtinë, në krye me Prof. dr. Begzad Baliun.

Rezultatet e këtij projekti, ndër më të mëdhenjtë e këtij lloji ndër ne e në Evropë, janë: 15 vëllime me këngë dhe tregime të shkruara (me mbi 5 mijë faqe) dhe 16 vëllime me anketa (afër 6 mijë faqe). Janë shënuar 440 këngë e motërzime, me 103 069 vargje, si dhe janë shkruar 69 tre¬gime me 2 679 rreshta. Subjekte të terrenit kanë qenë 235 këngëtarë e tregimtarë. Me kamerë janë 5 289 minuta incizim, nga Baton Z. Neziri. Çmimi special i Jurisë së Europa Nostra ka rëndësi tejet të madhe, sepse Eposi i Kreshnikëve për herë të parë vlerësohet në shkallë evropiane, duke i paraprirë UNESCO-s që këtë pasuri të madhe poetike shqiptare ta rendisë në vlerat e trashëgimisë botërore të njerëzimit. Përveç Kos¬ovës, shtete fi¬tuese të çmimeve speciale janë Gjeorgjia, Turqia (2), Britania e Madhe (2), Bel¬gjika, Letonia, Spanja (3), Republika Çeke, Italia (2), Gjermania, Rusia. Ceremonia e dorëzimit të çmimeve të trashëgimisë evropiane bëhet në mbrëmjen e 24 majit në Teatrin Zarzuela në Ma¬drid.

(Sh. Hasangjekaj)

26

Mozaik

e enjte, 19 maj 2016

Javore A KOHA KOH

SHKA “Rapsha” organizoi koncert folklorik në Tuz

“Të gjithë së bashku ta ruajmë folklorin në Malësi“ Tuz- Shoqëria Kulturore-Artistike “Rapsha”, në bashkëpunim me QKI “Malësia“, kanë shfaqur koncert folklorik me këngë, valle dhe instrumentale të ndyshme me motive nga treva e Malësisë me moton “Të gjithë së bashku t’a ruajmë folklorin në Malësi“.

Me ftesë të SHKA “Rapsha kësaj motoje i janë bashkëngjitur, edhe shoqata të tjera nga Malësia po me të njëjtin mision, ruajtjen dhe kultivimin e folklorit burimor dhe të traditave të lashta shekullore të kësaj treve të rrënjosura prej shumë shekujsh.

Repertorin e tyre të pasur artistik, përpara një numri të madh spektatorësh në sallë e kanë shpalosur SHKA “Besa”, SHKA “Dedë Gjon Luli” dhe Ansambli Folklorik “Shqiponja”.

Dashamirësit e folklorit dhe kulturës së pasur shqiptare të kësaj treve, fillimisht patën rastin të ndjekin këngë, valle, instumentale e performime të shumta të vëna në skenë nga SHKA “Rapsha” e cila me një numër relativisht të gjërë të anëtarëve në skenë, shkëlqyen me koreografi dhe kostumografi kombëtare e cila këtë vit ka anëtarësuar edhe pjesëtarë të rinj në të gjitha seksionet si në instrumente, këngë dhe valle.

Shoqatat në fjalë, për mbi dy orë argëtim, ju dhuruan spektatorëve në sallë tinguj të këndshëm muzikorë folklorik si dhe skenografi të shumë valleve

tradicionale të cilat akoma vijojnë të gjallërojnë dhe të ruhen në këtë trevë, falë angazhimit dhe pasionit të artdashësve dhe aktivistëve të kësaj treve, sidomos nga gjeneratat e reja të cilat siç duket po vazhdojnë me sukses ta trashëgojnë këtë thesar të çmuar kulturor e kombëtar.

SHKA “Rapsha” para pak ditësh ishte pjesëmarrëse në Festivalin Mbarëkombëtarë në Kishnicë të Kosovës në të cilin u shpërblye me çmimin e parë për vallen më të mirë të interpretuar

të festivalit.

Me çmimin “Grupi më i kompletuar” dhe me çmimin e parë si “Orkestra më e mirë e festivalit“ kjo shoqatë u nderua me pjesëmarrjen në festivalin “Hasi Jehon” i mbajtur në Prizren.

Në muajin që vjen SHKA “Rapsha” do të marrë pjesë në dy festivale në Tropojë dhe Sarandë.

Kujtojmë që SHKA “Rapsha” që nga viti 2003 ka qenë organizatore e Festivalit Mbarëkombëtar të Folklorit Burimor t.u. të zhvilluar në Vitojë.

Mozaik

e enjte, 19 maj 2016

27

KOH Javore A KOHA

Riorganizohet Unioni i Gazetarëve Shqiptarë

Gaspër Marku në krye të Degës së Shkodrës

Shkodër – Në sallën e Këshillit të Bashkisë së Shkodrës është zhvilluar të premten mbledhja e Unionit të Gazetarëve Shqiptarë - Dega Shkodër, në kuadër të riorganizimit në shkallë vendi të kësaj organizate kombëtare mediatike. Në takim ishte i pranishëm edhe kryetari i UGSH-së, Aleksandër Çipa, si dhe anëtari i kryesisë, Besim Dybeli.

Kryetari i Degës së Shkodrës së UGSH-së, qysh prej themelimit të saj në vitin 2007, Arben Lagreta, përsëriti dorëheqjen e tij të parevokueshme pas 9 vjetësh drejtimi. Në vijim, ky i fundit mbajti një raport të hollësishëm të aktivitetit 9-vjeçar të Degës së Shkodrës, si një ndër degët

më cilësore në vend të UGSH-së.

Kështu Lagreta u ndal konkretisht në seminaret, sesionet e informimit dhe trajnimet nga më të ndryshmet që gazetarët e Shkodrës kishin përfituar jo vetëm brenda por edhe jashtë vendit gjatë gjithë këtyre viteve.

Mbledhja vijoi me fjalën e kryetarit të UGSH-së, Aleksandër Çipa, i cili falënderoi parafolësin për kontributin e gjatë si dhe për përfaqësimin dinjitoz që i bëri UGSH-së, jo vetëm në rajonin e Shkodrës por edhe në aktivitete ndërkombëtare, si në Këshillin e Evropës dhe në Komisionin Evropian, ku kishte qenë i pranishëm dhe bëri të ditur se do të emërohej në një detyrë tjetër.

Më tej Çipa u ndal në riorganizimin në shkallë vendi dhe në vitalitetin që do të fitonte në vijim të rrugës së tij të gjatë mbi 10-vjeçare UGSH-ja, si organizata më e madhe e gazetarëve në vend.

Po ashtu ai foli edhe për situatën e përkeqësuar ekonomike-sociale të gazetarëve në vend.

Në mbyllje u bë edhe procesi i votimit për kryetarin e ri të kësaj dege, ku me shumicë votash rezultoi fitues gazetari Gaspër Marku.

Ndërkohë burime nga UGSH-ja bëjnë të ditur se kryetari i deritashëm i kësaj dege, Arben Lagreta, është emëruar koordinator për Veriun dhe për bashkëpunimin me gazetarët fqinjë në Mal (Kohapress) të Zi.

28

Mozaik

e enjte, 19 maj 2016

Javore KOHA

Zhvillimi i infrastrukturës rrugore rajonale në Krajë

Barkat, deri von vetmi mjet trans

Sa u përket lidhjeve me Ulqinin dhe Tivarin, kranjanët me këto qendra janë rrugëve me kalldrëm kah Shtegvasha dhe Smerdeci për në Ulqin dhe kah Ma Tivar, në të cilat qarkullimi i mallrave është bërë me kafshë bartëse, mushk Ali Gjeçbritaj

Zhvillimi shoqëror dhe ekonomik i një vendi pa dyshim se varet nga shumë faktorë. Infrastruktura rrugore s’do mend se është bazament me rëndësi shumëdimensionale. Krajës ky segment i zhvillimit deri vonë i ka munguar.

Deri në fillim të viteve të gjashtëdhjeta të shekullit të kaluar në Krajë nuk ka pasur asnjë rrugë tokësore ku zhvillohej komunikacioni. Më të moshuarit thonë se as në kohën e Austrisë, ata shprehen në kohën e Nemces, e as në atë të Mbretërisë Serbo–Kroato-Sllovene

nuk u hap ndonjë rrugë për qarkullim automjetesh që do ta lidhte këtë trevë kodrinoro-malore me qendrat, qytetet përreth. I vetmi transport i udhëtarëve dhe i mallrave ka qenë për shumë kohë këtu anija (vapori) dhe lundrat (barkat me vela), të cilat lundronin në liqenin e Shkodrës, në relacionin Krajë – Shkodër dhe me Malin e Zi (kështu shpreheshin atëbotë vendasit).

Qarkullimi i mjeteve lundruese për në Shkodër është bërë pa vështirësi administrative deri në gjysmën e dhjetëvjeçarit të pestë të shekullit XX. Pse jo, edhe deri në vitin 1948 kur u prishën marrëdhëniet me shtetin shqiptar (Rezoluta e Informbyrosë). Qarkullimi i rregullt i anijes nga moli i Skjesë deri në Virpazar e Rijeka Crnojeviq ka funksionuar deri në vitin 1974/1975. Ky lloj komunikacioni ka qenë i vetmi në këtë trevë dhe anija nga moli i Hutajve në Skje është ndaluar gjatë rrugëtimit në molin e Shitarit, molin e Sjerçit, molin e Muriqit e kështu me radhë, deri në Vir-

Më 1 maj 1959 u lëshua në qarkullim rruga Virpazar-Ostros, me gjatësi rreth 35 km. Në solemnitetin e mbajtur në Ostros atë ditë për të parën herë në Krajë arritën 8 kamiona dhe 16 limuzina në të njëjtën kohë. Kjo ditë mbahet mend nga të gjithë ngase me hapjen e këtij aksi rrugor Kraja u lidh me rrugë tokësore automobilistike me Virpazarin e më tutje me qendrat e tjera, si Titogradin, Tivarin, Cetinën etj.

pazar.

Sa u përket lidhjeve me Ulqinin dhe Tivarin, kranjanët me këto qendra janë lidhur vetëm përmes rrugëve me kalldrëm kah Shtegvasha dhe Smerdeci për në Ulqin dhe kah Maja e Shkallës për në Tivar, në të cilat qarkullimi i mallrave është bërë me kafshë bartëse, mushka dhe gomarë. Nevoja për hapjen e rrugëve tokësore për qarkullimin e automjeteve ka qenë e domosdoshme për zonën edhe nga vetë fakti se kufiri tashmë me Shqipërinë ishte “betonuar”.

Kështu në maj të vitit 1959, pas shumë vitesh e peripecish, u lëshua në qarkullim rruga rajonale Virpazar – Ostros.

Vlen të ceket një kuriozitet me këtë rast, se më 18 prill 1959, në orën 20:00, arriti në Ostros kamioni i parë. Gëzimi dhe hareja e qytetarëve u festua edhe me të shtëna armësh në ajër nga të cilat u zgjuan nga gjumi edhe fëmijët. Në Ostros menjëherë u grumbulluan rreth 150 vetë për të përshëndetur këtë arritje. Kënga dhe vallja vazhduan deri në gjysmë të natës. Edhe pse rruga ende nuk kishte përfunduar, kamioni e çau atë dhe arriti në Ostros para se rruga të lëshohej zyrtarisht në qarkullim.

Ceremonia e hapjes së rrugës (atëherë e paasfaltuar) u bë më 1 maj 1959. Kjo dhe konsiderohet data e lëshimit në qarkullim të rrugës Virpazar-Ostros, me gjatësi rreth 35 km. Në solemnitetin e mbajtur në Ostros atë ditë për të parën herë në Krajë arritën 8 kamiona

Mozaik

e enjte, 19 maj 2016

29

KOH Javore A KOHA

në i sporti

ë lidhur vetëm përmes aja e Shkallës për në ka dhe gomarë dhe 16 limuzina në të njëjtën kohë. Kjo ditë mbahet mend nga të gjithë ngase me hapjen e këtij aksi rrugor Kraja u lidh me rrugë tokësore automobilistike me Virpazarin e më tutje me qendrat e tjera, si Titogradin (sot Podgoricën), Tivarin, Cetinën etj. Deri këtë ditë Kraja kishte të vetmen rrugë komunikacioni linjën e anijes (vaporit) Hutaj – Virpazar – Rijeka Crnojeviq, pra vetëm rrugë ujore transporti udhëtarësh dhe mallrash.

Një ngjarje e rrallë që s’mund ta lë pa e shënuar s’do mend që mbetet e shkruar me shkronja të arta në historikun e Krajës, e sidomos në historinë e kulturës në këtë trevë iliro-arbërore, se më 13 qershor 1964 Teatri Popullor Krahinor nga Prishtina shfaqi në Ostros dramën “Nuk martohem me pare”. Shfaqjen e përcollën pothuaj e gjithë Kraja. Drama u dha në skenën e improvizuar në ambient të hapur, në qendër të Ostrosit (Vorrit Kurt). Për të parën herë në Krajë u shfaq një pjesë teatrale e luajtur nga aktorë profesionistë të skenës. Për të parën herë në Krajë shkelin rrotat e një autobusi, saktësisht autobusi me 32 ulëse që solli në Krajë aktorët nga Prishtina nëpër aksin e vetëm rrugor Virpazar - Ostros.

Më vonë, në vitin 1969, u vu në qarkullim autobusi i udhëtarëve në relacionin Titograd –Ostros, i cili funksionoi rregullisht deri me hapjen e aksit tjetër rrugor Ostros – Katërkollë më 1972, kur i njëjti vazhdoi linjën për në Ulqin, pra

Podgoricë-Ostros-Ulqin dhe anasjelltas, një herë në ditë.

Edhe më herët se të lëshohej rruga në fjalë, kërkesa e kranjanëve ka qenë që të hapej rruga për Katërkollë. Kjo ëndërr e kranjanëve nisi të relizohej më 6 korrik 1969 kur në Ostros arritën njësitë inxhinierike të APJ-së për të nisur punimet në rrugën automobilistike Ostros – Katërkollë. Punimet në këtë aks rrugor, jetik për Krajën, zgjatën tri vjet. Në dokumentet arkivore që gjeta gjatë hulumtimit, hasa se “më 4 korrik 1972 u lëshua në qarkullim rruga automobilistike Ostros – Katërkollë, me gjatësi 17 km, ndërtimin e së cilës e bëri Ushtria Popullore Jugosllave (APJ). Në ceremoninë e hapjes së këtij aksi rrugor për Krajën dhe qytetarët e saj morën pjesë funksionarë politikë e shtetërorë të Jugosllavisë, Republikës së Malit të Zi, Komunës së Tivarit, Ulqinit etj. Në emër të të rinjve të Krajës me këtë rast përshëndeti Beqir Haxhimurati, mësues i shkollës së Ostrosit dhe anëtar i Komitetit të Lidhjes së Rinisë”.

Kështu me hapjen e kësaj rruge, Kraja u lidh me qendrat urbane Ulqinin dhe Tivarin. Kranjanëve iu hap një horizont i ri i zhvillimit ekonomik. Menjëherë u vunë në shërbim të qytetarëve linja të reja autobusi nga Ulqin e Tivari, bile disa herë në ditë. Kraja në atë kohë kishte mbi 5000 banorë dhe ishte më e populluar se disa komuna në veri të Malit të Zi. Pas realizimit të këtij projekti u shtrua kërkesë që edhe rruga Ostros -Virpazar të asfaltohej. Kështu në një procesverbal të kohës, shkruan: “Më 7.09.1977, në Ostros, Bashkësia Lokale organizoi tubim me qytetarë, ku theks i veçantë iu vu asfaltimit të rrugës rajonale Ostros – Virpazar, me gjatësi 35 km.” Kjo gjithsesi pati të bëjë me zhvillimin e zonave të ashtuquajtura kufitare. Tubimi vendosi që mjetet nga Fondi i ashtuquajtur për zhvillimin e zonave të pazhvilluara kufitare të ndahen mjete financiare për realizimin e këtij projekti. Asfaltimi i rrugës në fjalë përfundoi dy vjet më vonë.

30

Mozaik

e enjte, 19 maj 2016

Javore KOHA

Në Zyrën e Kryqit të Kuq në Tuz

Mbi 350 familje në vit kërkojnë asistencë

Kriza ekonomike, papunësia dhe varfëria gjithnjë në rritje, janë të theksuara në vendin tonë ashtu sikurse edhe në shumë vende të tjera në Rajon dhe më gjërë. Se vërtetë kriza ekonomike është dominante dhe varfëria në rritje, e tregon më së miri edhe zyra e Kryqit të Kuq në Tuz të cilën çdo ditë e mësyjnë me dhjetra persona dhe familje duke kërkuar ndihmë për të mbijetuar.

Nga kjo zyrë për Koha Javore sqaruan se çdo vit janë mbi 350 familje të cilat kërkojnë asistencë për të mbijetuar duke qenë se janë të papunë dhe në varfëri, madje disa janë të pushtuar nga

varfëria ekstreme.

“Ka nëntë vite që është hapur Kryqi i Kuq në Tuz, fillimisht kemi punuar në ambientet e Shtëpisë së Kulturës në Tuz, kurse tani jemi transferuar këtu në ambiente të KU të Tuzit. Çdo vit kemi mbi 350 familje që vinë këtu për të kërkuar ndihmë. Çdo ditë shpërndajmë veshëmbathje por edhe ushqime, artikuj elementare për të mbijetuar.

Nga 350 familjei, 52 janë të komunitetit rom duke ditur që kushtet i kanë të vështira dhe janë shtresa më e prekur nga varfëria”, theksoi sekretari i zyrës së Kryqit të Kuq në Tuz Shaban Lulanaj.

Ndihmat që ky institucion ua shpërndan, janë një mbështetje e madhe për ata të cilët kanë nevojë të pajisen me mjetet më elementare dhe bazë për të mbijetuar duke qenë se nuk kanë burim të të ardhurave.

Lulanaj sqaroi se nga ndihmat që ofron kjo zyrë, dominon ushqimi, higjiena personale dhe shtëpiake si dhe veshmbathje të cilat i siguron Kryqi i Kuq i kryeqytetit Podgorica.

Në raste të jashtëzakonshme, përveç ndihmave të larpërmendura, Lulanaj tha se Kryqi i Kuq mund të ndihmoj familjet edhe me të holla apo orendi në

raste kur vendbanimet e tyre mund të shkatërrohen nga faktorë të ndyshëm.

Kjo zyrë pohon se përveç ndihmave që ua shpërndan personave në nevoj, të paktën dy herë në vit organizojnë aksion për dhurim vullnetar të gjakut, gjak i cili u adresohet po ashtu personave në nevoj.

“Kemi patur disa aksione me maturanta si dhe me klubin vullnetar të dhënies së gjakut, në të cilat ka patur numër të konsiderueshëm bamirësish të cilët kanë dhuruar gjak si dhe kemi organizur orë ligjëruese me nxënës të shkollës së mesme në Tuz, ku mjekë vullnetarë nga kryeqyteti kanë informuar nxënësit mbi rëndësinë e dhënies së gjakut për të shpëtuar jetë”, theksoi Lulanaj.

Ai shtoi se aksione për ndihma zhvillojnë përgjatë Malësisë çdo vit, duke pohuar se numri i atyre që kerkojnë ndihmë në Malësi është gjithnjë në rritje.

Kryqi i Kuq në Tuz është hapur në vitin 2007, kurse çdo vit në këtë zyrë kërkojnë ndihmë numër i konsiderueshëm familjesh, përkatësisht mbi 10 përqind e popullatës së përgjithshme vendase, janë shfytëzues të këtyre ndihmave t.u. ekonomike.

Prof. Dr. Simë Dobreci dekorohet me titullin “Mirënjohja e Ulqinit” Në kuadër të përurimit të librit “Shqiptarët për arbëneshët e Zarës” është ndarë titulli “Mirënjohja e Ulqinit” për prof. Dr. Simë Dobrecin me motivacionin “Në shenjë vlerësimi të lartë dhe respekti për kontributin e dhënë në fushën e mjekësisë, botimeve shkencore, si dhe në redaktimin

e revistës ‘Buzuku’”.

Dekoratën ia ka dorëzuar ish kryetari i Kuvendit të Komunës së Ulqinit, mr. Fuad Haxhibeti.

Duke lexuar vendimin për dekorimin, Dr. Nail Draga ka thënë se vendimi është marrë nga Kuvendi i Komunës së Ulqinit, në mbledhjen e mbajtur më

17 dhjetor 2014, pasi mori në shqyrtim kërkesën e Këshillit për dhënien e propozimeve të emërtimeve të rrugëve, shesheve dhe institucioneve, në bazë të propozimit të Qendrës së Kulturës – Ulqin, SHAI “Art Club” dhe Bashkimit të Krijuesve i.k.

Shqiptarë në Mal të Zi.

Sport

e enjte, 19 maj 2016

31

KOH Javore A KOHA

Pas UEFA-s, Kosova pranohet edhe në FIFA

Fitore e futbollit të Kosovës Kosova u pranua në FIFA, ku mori 141 vota pro, nga 205 vende që kishin të drejtë vote. Një vendim që i jep përfundimisht pavarësinë futbollistike Kosovës, që nga tani e mbrapa do të jetë pjesë me të drejta të plota e FIFA-s. Një fillim për futbollin kosovar, që tani mund të marrë pjesë dhe në Eliminatoret e Botërorit “Rusi 2018” Kosova është anëtari i 210-të i FIFA-s.

Në Meksikë të premten u mor vendimi historik për anëtarësimin e Kosovës në Organizatën Botërore të Futbollit.

Dhjetë ditë pasi u bë pjesë e UEFA-s, Kosova u pranua dhe në FIFA, ku mori 141 vota pro, nga 205 vende që kishin të drejtë vote. Një vendim që i jep përfundimisht pavarësinë futbollistike Kosovës, që nga tani e mbrapa do të jetë pjesë me të drejta të plota e FIFA-s.

Një fillim për futbollin kosovar, që tani mund të marrë pjesë dhe në Eliminatoret e Botërorit “Rusi 2018”, dhe pse është për t’u parë grupi në të cilin do të bëjë pjesë, pasi bashkë me Kosovën u votua gjithashtu dhe anëtarësimi i Gjibraltarit, ndaj mund të hidhet dhe short për grupin ku do të luajë eliminatoret e para në histori Kosova.

Një arritje madhështore kjo për futbollin kosovar pas më shumë se tre dekadash përpjekje për t’u njohur ndërkombëtarësisht. Një njohje, që u bë zyrtare dhe që ishte dhe një fitore e Fadil Vokrrit në betejën e tij drejt njohjes së futbollit kosovar, ku nëpërmjet një fjalimi të thjeshtë arriti të bindë vendet e tjera anëtare për t’i dhënë votën pro Federatës së Kosovës.

“Ju falënderojmë që na dhatë mundësinë që të vendoset për të ardhmen e Kosovës. Përpara se të vendosni për të ardhmen tonë, dua t’ju kujtoj se Federata e Futbollit të Kosovës është e njohur nga UEFA, ndërsa sporti kosovar është i njohur nga Komiteti Olimpik Ndërkombëtar. I gjithë rrugëtimi ynë deri këtu ka qenë i ligjshëm dhe ne shpresojmë që të jemi anëtari i 210-të

i FIFA-s”, është shprehur ai para marrjes së vendimit.

Pavarësisht përpjekjeve të Serbisë për të ndaluar anëtarësimin duke kërcënuar dhe me apelimin e çështjes në Gjykatën e Arbitrazhit Sportiv, në fund u votua pro hyrjes së Kosovës në familjen më të madhe të futbollit botëror.

Vendimi është mirëpritur dhe përshëndetur nga të gjithë në Kosovë, sidomos nga komuniteti sportiv dhe adhuruesit e sportit. Ndërsa presidenti i FFK-së, Fadil Vokrri, pas pranimit të Kosovës në FIFA ka thënë se është i nderuar që e ka pritur ditën kur kjo gjë të ndodhë.

“Me emocion të madh e prita këtë ditë, që futbolli kosovar të pranohet në FIFA. E kam për nder që të jem këtu në emër të vendit tim që për kaq kohë e ka shpresuar këtë ditë”, ka deklaruar ai.