beroeper de vrije
Welzijn
En, hoe gaat
het met u?
Opmerkelijk
Onze grondrechten liggen onder vuur
Geen stappenplan uit het boekje…
Als Federatie Vrije Beroepen zijn we niet alleen een plek waar het over de technische of theoretische kant van het vrije beroep gaat. In elk gesprek van betekenis dat ik met een vrije beroeper heb, komt ook de ethische kant van hun beroep naar boven. Vaktechnisch moeten ze hun beroep kunnen uitoefenen. Dit is de inhoud van opleiding, permanente vorming en hun ervaring heeft hier ook een grote invloed op. Elk vrij beroep heeft ook specifieke gedragsregels waar men zich aan dient te houden, oftewel de deontologie. Maar er is een derde dimensie en deze wordt in een tijd van versnelde digitalisering nog belangrijker. Het gaat om menselijkheid. Ervoor zorgen dat patiënten en cliënten zich gehoord voelen.
Het gaat niet om het juist volgen van een stappenplan. Niet enkel om het juist toepassen van de geleerde kennis. Neen, het gaat er om dat dit ook gebeurt met de nodige empathie, inleving in de noden, de vraag en de omstandigheden van de patiënt of cliënt. Bij elke vrije beroeper waar ik mee spreek, komt deze empathie en de wil om deze dagdagelijks mee te nemen in hun werk terug. Hierbij hoor en voel ik de nood om hun cliënten en patiënten centraal te stellen.
Medeleven en een persoonlijke band hebben, dragen enorm bij tot het resultaat van het werk. Menig onderzoek toont aan dat de geleverde dienst of de medische behandeling een veel grotere kans op slagen heeft, indien er ook inleving aan te pas komt. En, gek genoeg is dit nog belangrijker in een gedigitaliseerde wereld. Of er ooit een moment komt dat technologie dit kan overnemen weet ik niet. Maar het zal nog heel lang duren.
Anton Smagghe, secretaris-generaal
De Vrije Beroeper is een uitgave van de Federatie Vrije Beroepen vzw (VU), Willebroekkaai 37, 1000 Brussel. Verschijnt 3x per jaar. De redactie van De Vrije Beroeper streeft naar de grootst mogelijke betrouwbaarheid van de gepubliceerde informatie, waarvoor zij echter niet aansprakelijk kan worden gesteld. Contact: +32 (0)2 21 22 504, info@federatievrijeberoepen.be Kernredactie: Federatie Vrije Beroepen i.s.m. UNIZO-redactie Vormgeving: Kliek Creatieve Communicatie, Bruggestraat 105, 8700 Tielt, +32 (0)51 40 43 12, contact@kliek.be Adverteren? Trevi nv, Meerlaan 9, 9620 Zottegem, +32 (0)9 360 62 16, www.trevi-regie.be Blijf op de hoogte: www.facebook.com/federatievrijeberoepen, twitter.com/vrijeberoepen Onze elektronische nieuwsbrief? www.federatievrijeberoepen.be
De ongeziene impact van de coronacrisis Onze mentale gezondheid wordt meer dan ooit op de proef gesteld
Wat antwoordt u wanneer men u vraagt: “hoe gaat het?” Steeds vaker hoor ik een negatief antwoord vanuit mijn omgeving, maar ook in de media. We kampen met coronamoeheid en het gebrek aan perspectief maakt ons weemoedig naar betere tijden. Ik ging ten rade bij Koen Lowet, klinisch psycholoog en gedelegeerd bestuurder bij de beroepsvereniging voor Klinisch Psychologen (VVKP), over hoe we het kunnen volhouden in deze uitdagende tijden.
TEKST Melissa Gasthuys - FOTO’S Luk Collet
Koen Lowet: “Er is een vergrote aandacht voor ons mentale welzijn, maar het ontbreekt aan concrete acties.”
Tijdens de eerste lockdown was er weinig aandacht voor mentaal welzijn. Hoe komt dat eigenlijk?
“Ten tweede, is geestelijke gezondheidszorg altijd wat stiefmoederlijk behandeld geweest. Je zou kunnen stellen dat er nog steeds een taboe rond hangt. Dit zorgt er dan weer voor dat beleidsmakers nog steeds weinig zicht hebben op wat dat nu precies inhoudt en dat ze niet goed weten hoe ze daarmee aan de slag moeten gaan.”
Het bewustzijn rond het belang van een goede mentale gezondheid lijkt ondertussen al wat beter, maar wat zijn nog de grootste werkpunten?
“Ik heb vastgesteld dat de woorden ‘mentaal welbevinden’ de laatste tijd veel in de mond genomen worden. Er is een deel van onze politici dat inziet dat de maatregelen een grote impact hebben op onze mentale gezondheid. Ze willen wel iets ondernemen om dat te gaan ondersteunen, maar de vraag is wat? Er is dus een vergrote aandacht voor ons mentaal welzijn, maar het ontbreekt nog wat aan concrete acties.”
“Hier zijn verschillende redenen voor. Ten eerste, heeft die eerste golf alles en iedereen in snelheid gepakt. De prioriteit lag bij het voorkomen van het instorten van ons gezondheidssysteem. Bovendien zaten we ook met een overgangsregering, waardoor een doortastend beleid voeren niet evident was. Bijgevolg was er te weinig ruimte om te kijken naar andere sectoren en gevolgen van de maatregelen.” >
“Tegelijkertijd merk je dat het bewustzijn rond het belang van een goede mentale gezondheid bij de bevolking wel toeneemt. Verschillende actoren in onze samenleving
hebben reeds initiatieven genomen om effectief iets te gaan doen rond dit thema. Dat is allemaal ook heel goed bedoeld, maar het resultaat is dat je een soort lappendeken krijgt met allemaal verschillende initiatieven. Het gevolg hier is dat je op den duur door het bos de bomen niet meer ziet.”
Wat kunnen we zelf doen om mentaal gezond te blijven?
“Het zijn uitdagende tijden, maar als burger kan je zeker bepaalde dingen doen om je mentale welbevinden op peil te houden. Er zijn enkele basistips die je hiervoor kan toepassen.”
“Deze tips lijken eenvoudig, maar uit onderzoek blijkt dat
het de eerste dingen zijn die mensen gaan loslaten wanneer ze onder druk staan. Het onderhouden van onze mentale hygiëne is nochtans even belangrijk als het onderhouden van onze fysieke hygiëne.”
We horen jammer genoeg dat veel mensen hun zorg hebben uitgesteld. Zag u hetzelfde gebeuren in de praktijken van psychologen?
“We zagen dit voornamelijk gebeuren tijdens de eerste golf. Dat kwam ook wel door de communicatie dat alle niet-dringende zorg moest uitgesteld worden en dat niet-essentiële verplaatsingen niet meer mochten doorgaan. De moeilijkheid in onze sector is dat wat gisteren niet urgent
was, dat morgen plots wel kan zijn. Zowel patiënten als zorgverleners hadden het idee dat er geen consultaties meer mochten doorgaan en dat patiënten dus niet meer mochten langskomen. Het heeft lang geduurd tegen dat werd rechtgezet, waardoor er veel annulaties waren. Ondertussen is de druk op praktijken en de lengte van de wachtlijsten dezelfde als voor de crisis.”
“Toen we inderdaad vaststelden dat mensen hun zorg uitstelden, zijn we binnen de zorgsector gaan zoeken naar creatieve oplossingen om de continuïteit van de zorg te kunnen waarborgen, waaronder teleconsultaties. Uit een bevraging bij de patiënten die gebruik hebben gemaakt van
deze digitale alternatieven, bleek dat ze toch tevreden waren over de aard en de kwaliteit van de gesprekken. Jammer genoeg hebben we ook een deel van de mensen niet kunnen bereiken, omdat ze de mogelijkheid niet hadden om hier gebruik van te maken of hier geen vertrouwen in hadden. Toch zijn de digitale mogelijkheden een waardevolle aanvulling op het reeds beschikbare aanbod.”
“Uit een recent onderzoek moeten we wel concluderen dat 30% van de patiënten hun zorg nog steeds uitstellen in de algemene gezondheidssector.”
Onze jongeren kregen op een zeker moment veel kritiek te verduren.
Koen Lowet: ‘Het onderhouden van onze mentale hygiëne is nochtans even belangrijk als het onderhouden van onze fysieke hygiëne.’
Nochtans heeft deze crisis ook een enorme impact op hen. Worden zij gehoord?
“Ik vrees dat we gefaald hebben om de jongeren te betrekken in het beleid van de coronamaatregelen, enerzijds en om de jongeren voldoende te bereiken omtrent onze verwachtingen en hen gemotiveerd te krijgen, anderzijds. Er is nood aan een aangepaste communicatiestrategie en dat geldt ook voor hun mentale welzijn. Ook hier botsen we weer op een zekere versplintering van verschillende actoren met verschillende initiatieven.”
“Ik geloof wel dat het de jongeren de laatste weken goed gelukt is om de problematiek aan te kaarten in de media. Er zijn hierbij enkele krachtige boodschappen gegeven en ik denk dat er bepaalde beleidsmakers deze boodschap ook gehoord hebben. Opnieuw stelt men de vraag: wat gaan ze hiermee doen?”
“Het staat buiten kijf dat deze doelgroep uitermate kwetsbaar is gebleken in deze crisis. Dat komt omdat de genomen maatregelen hebben ingehakt op hun specifieke behoeftes. Jongeren hebben absoluut nood aan sociaal
Koen Lowet:
“We zijn altijd een beroepsgroep geweest die zijn plan moest trekken, maar we maken ons wel zorgen.”
contact om hun identiteit mee vorm te kunnen geven. Wanneer daar beperkingen worden opgelegd, zien we dat ze verloren lopen.”
“Vervolgens merken we dat jongeren momenteel heel wat scharniermomenten missen. De aanvang van de studies aan een hogeschool of universiteit en de activiteiten die daaraan vasthangen, is hier een voorbeeld van. Vanuit hogescholen en universiteiten kregen we de laatste tijd ook een duidelijk noodsignaal dat studenten het steeds moeilijker krijgen en er een toename is van psychische problemen.”
De impact van de crisis en deze tweede golf is zeer voelbaar, niet alleen in de zorgsector, maar ook bij verschillende andere sectoren. Gaan we dit kunnen blijven volhouden?
“De tweede golf valt de samenleving heel zwaar, in het bijzonder de zorgsector. De uitval is groot en ik denk dat er heel terecht wordt aangehaald dat het ongelooflijk moeilijk zal worden om een eventuele derde golf op te vangen. Daar zijn we heel bezorgd om en een degelijk, preventief coronabeleid zal noodzakelijk zijn om dit te vermijden en ervoor te zorgen dat we dit kunnen blijven volhouden.”
“Daarnaast worden de ondernemers ook hard getroffen door de tweede golf. Het moet voor hen een zware klap geweest zijn om te horen te krijgen dat ze alweer de deuren moesten sluiten, nadat ze eindelijk terug wat ademruimte hadden kregen.
Vanuit onder andere UNIZO
Enkele tips
Tip 1. Waak over je dagelijkse routine en zorg ervoor dat je een goede structuur kan vinden, zeker wanneer je 100% thuis werkt.
Tip 2. Draag zorg voor jezelf, waarbij een gezond eet- en slaappatroon een must zijn.
Tip 3. Houd contact met je omgeving en maar zeker gebruik van de mogelijkheden om dat contact te onderhouden.
Tip 4. Blijf in beweging en blijf niet steeds binnen je vier muren zitten. Trek er gerust eens op uit.
krijgen we te horen dat zij het daardoor heel moeilijk hebben.”
Hoe gaat het eigenlijk met de psychologen zelf?
“Dat is een interessante vraag, want we weten het eigenlijk niet zo goed. We zien dat collega’s intensief en zo flexibel mogelijk werken, in onder andere ziekenhuizen, om de andere zorgverstrekkers te ondersteunen. Je merkt ook dat er een inhaalbeweging gaande is van de uitgestelde zorg, waardoor de wachtlijsten weer aandikken.“
“We zijn altijd een beroepsgroep geweest die zijn plan moest trekken, maar we maken ons wel zorgen. Psychologen zijn gewend om voor een ander te zorgen, maar dreigen nu, meer dan ooit, het zelfzorgaspect uit het oog te verliezen. We trachten dit nu in kaart te brengen, want ook onze psychologen zijn
ondernemers die hun beroep moeten uitoefenen in moeilijke omstandigheden.”
Wat staat er op uw wensenlijstje voor 2021?
“Ik wens in 2021 een congruent beleid te zien vanuit onze overheid, waarbij de juiste experts op het juiste moment betrokken worden, er oog is voor de volledige samenleving en een beleid dat gericht is op iedereen dichter bij elkaar brengen. Ik hoop dat we tegen eind 2021 deze donkere periode achter ons kunnen laten.”
i Blijf niet zitten met mentale klachten. Praat erover en durf hulp te vragen. Op de website van de VVKP kan u een psycholoog zoeken in de buurt: https://vvkp.be/zoek-psycholoog
Op zoek naar verbinding in digitale tijden
De gevolgen van de pandemie zijn voelbaar in elke sector. Ze heeft ook haar impact op elk individu: burn-out, stress, angst en onzekerheid over de toekomst, een hoge werkdruk, een dalende productiviteit,…. Er is een enorme bekommernis van bedrijven om de mentale gezondheid van werknemers op peil te houden. 7 tips om tegemoet te komen aan deze nood.
TEKST Ecco La Luna
HOU JE WERKNEMERS BETROKKEN.
In tijden van telewerk is het belangrijk dat werknemers zich verbonden blijven voelen met hun bedrijf. Interactie met collega’s is belangrijk voor hun welzijn en voor de toekomst van het bedrijf. Er bestaat een gevarieerd aanbod aan online teambuildings die menselijke interactie op een leuke manier mogelijk maakt: een toffe quiz, een escape game of een virtuele reis rond de wereld met de collega’s behoren allemaal tot de mogelijkheden. Het spel Around The World van Ecco La Luna is absoluut een aanrader.
BEDANK JE WERKNEMERS VOOR HUN FLEXIBILITEIT.
Je werknemers hebben zich vaak in bochten moeten wringen om operationeel te blijven. Ze hebben van hun thuis hun thuiskantoor gemaakt. Privé en werk in balans houden blijft een heuse opdracht. Bedank hen voor die flexibiliteit
met een extraatje dat ze niet verwachten. Zo’n online teambuilding kun je bijvoorbeeld afsluiten met een dankwoord van de werkgever, een leuke apéro-, fruit-, groenten- of cadeaubox die thuis bezorgd wordt, of een DJ- of mentalismeshow.
Bewegen is gezond en plaatst de werkdag in perspectief. Coachingsessies in de natuur kunnen in kaart brengen hoe het gesteld is met de veerkracht van de teamleden.
5
TOON EMPATHISCH LEIDERSCHAP.
7 3
COMMUNICEER GEREGELD EN MEER.
Houd de teamspirit hoog door informele teammeetings te organiseren of pols tijdens een 1-op-1-gesprek hoe het gesteld is met elke werknemer. Geef hen ook perspectief, wat het engagement alleen maar ten goede kan komen.
“Houd de teamspirit hoog met informele teammeetings.”
Tijdens een crisis is het belangrijk om de werknemers het gevoel te geven dat jullie deze zware storm als team zullen doorstaan. Wees een positief ingestelde leider en straal vertrouwen uit. Sta open voor de bezorgdheden en vragen van de werknemers. Wees naast een onwrikbare team captain te allen tijde ook een zacht, luisterend oor.
6 4
MOTIVEER WERKNEMERS OM TE BEWEGEN.
Belangrijk in tijden met veel beperkingen is verstrooiing.
BOUW VERDER AAN JE TEAM.
Zie de opportuniteiten van deze uitdagende periode. Sta niet stil en maak gebruik van de kalmere momenten om te kijken naar de noden van de werknemers, welke processen geoptimaliseerd kunnen worden en breng structuur aan in zaken zoals veerkracht, communicatie en gezondheid op de werkvloer.
SLUIT HET JAAR GOED AF EN ZORG VOOR EEN POSITIEVE MINDSET VOOR HET NIEUWE JAAR.
Blik terug op het voorbije jaar en wat je er als bedrijf uit geleerd hebt. Breek niet met de traditie, maar vervang het traditionele kerst-, eindejaarsof nieuwjaarsfeestje door een virtueel alternatief. Wat te denken van een online toast op het nieuwe jaar in combinatie met een thuis geleverd feestpakket?
Ecco La Luna biedt een brede waaier aan online teambuilding-activiteiten. Benieuwd naar het aanbod? Neem een kijkje op: www.eccolaluna.be
bij Liberform kan je terecht voor
• Gratis opleidingen voor werknemers
• Opleidingspremie voor de onderneming
• Inspiratie over personeelsbeleid, digitalisering, werkplekleren
• Bedrijfsbezoeken
Taal
✔ Hoe zet ik de juiste toon in een e-mail?
✔ Vlotter communiceren in het Frans, Engels of Duits
Coaching & Leidinggeven
✔ De kunst van het delegeren
✔ Burn-out: beter voorkomen dan genezen
✔ Peter, meter of mentor worden in je bedrijf
Time
& Project Management
✔ Projecten e ciënt aanpakken
✔ Nieuwe inzichten ontwikkelen
O ce & Social Media
✔ Hoe profileer ik mijn kantoor op sociale media?
✔ Aan de slag met O ce 365
✔ Til je Excel-skills naar een hoger niveau!
ONZE VISIE
OPLEIDING VERRUIMT DE BLIK.
Willebroekkaai 37 - 1000 Brussel 02 21 22 536
info@liberform.be www.liberform.be
De opmerkelijke vrije beroeper
Advocate
pur sang met een hart voor mensen(rechten)
“De verhalen en levenswijsheden maken ons enorm rijk aan ervaring.”
Tijdens de brainstormsessie voor de nieuwe editie kwamen we met het idee om een vrije beroeper aan het woord te laten die zich ook maatschappelijk engageert. Ik kwam in contact met Kati
Verstrepen, advocate bij Antigone Advocaten én voorzitster van de Liga voor Mensrechten.
Een gesprek waar ik het oprecht warm van kreeg.
TEKST Melissa Gasthuys - FOTO’S Luk Collet
In deze editie van De Vrije Beroeper hebben we het over mentaal welbevinden. Hoe gaat het eigenlijk met u?
“Met mij gaat het goed! Ik ben gelukkig gespaard gebleven van zowel het virus zelf als in quarantaine moeten gaan. Ik probeer zo weinig mogelijk contacten te hebben en privé lukt dat wel. Zakelijk is dat niet altijd evident, maar de meeste mensen hebben hier gelukkig begrip voor en begrijpen dat afspraken zoveel mogelijk via de telefoon of via een online tool moeten verlopen. Zelf mag ik echt niet klagen.”
“Ik merk wel dat de jongere advocaten, zoals er hier heel wat zijn op kantoor, het wel erg lastig hebben. Voornamelijk de collega’s met jonge kinderen voelen dat hun work-life balance volledig overhoop gehaald wordt. Thuiswerken met kinderen is echt niet evident. Ik probeer dit zoveel mogelijk op te vangen, maar dat maakt ook dat het heel wat drukker wordt.”
Wilde u altijd al advocate worden?
“Ik wilde altijd al advocate worden en ik weet zelf niet zo goed waar dat vandaan komt. In mijn familie waren er geen advocaten, dus ik heb geen voorbeeld gehad. Echter, het opkomen voor mensen die het minder goed hadden, zat er van jongs af aan wel in. Ik kon het goed uitleggen en ik had ook vrij snel door dat ik daarmee mensen kon helpen. Wanneer ik ergens onrecht zag, was ik er als eerste bij om het onrecht aan te kaarten.”
“Op een zeker moment heb ik getwijfeld om een theateropleiding te volgen in plaats van rechten te gaan studeren. Ik ben toen gaan informeren over het ingangsexamen voor Studio Herman Teirlinck. Er werd me aangeraden om nog een jaartje te wachten, tot ik wat meer maturiteit had. Ik dacht: “Ok, dan zal ik eerst een jaar rechten gaan doen en daarna zien we wel. Uiteindelijk was ik zo gebeten door de rechtsmicrobe, dat ik
er niet meer aan gedacht heb om te veranderen. Ik heb hier ook geen spijt van.”
“Ik blijf uiteraard nog een grote liefhebber van theater. Pleiten is voor een stuk ook wel theater: de kracht van het woord is fenomenaal. Een goed voorbereid pleidooi kan je vergelijken met een monoloog in een toneelstuk. In dat opzicht ligt het best dicht bij elkaar.”
Was het verdedigen van mensenrechten een logische, volgende stap?
“Dat is er doorheen de jaren wat ingeslopen, omdat ik me ben beginnen toeleggen op het vreemdelingenrecht. Binnen die branche zien we ontzettend veel schendingen van mensenrechten. We mogen niet vergeten dat de reden waarom die mensen hun land verlaten, net is omdat grondrechten daar niet gerespecteerd worden. Dat kan gaan van het recht op godsdienstbeleving tot het recht op vrije meningsuiting. Deze mensen komen dan naar België in de
hoop dat hun grondrechten hier wel gerespecteerd zullen worden. Het belang van het respecteren hiervan, is de reden waarom ik mij hier voor ben gaan inzetten.”
“Op een zeker moment kwam de Liga voor Mensenrechten op mijn pad en die zochten een nieuwe voorzitter. Dus op die manier was dat de volgende stap na de ervaring die ik reeds had opgebouwd. Ik hoop er nu nog twee jaar bij te doen als voorzitter, maar daarna geef ik de fakkel wel door.”
U richtte Antigone Advocaten op, dat zich specialiseert in vreemdelingenzaken. Was er nood aan zo’n kantoor?
“De procedures worden alsmaar complexer, waardoor je niet alleen voor bijna alles een advocaat nodig hebt, maar ook een die gespecialiseerd is. Het vreemdelingenrecht is een voorbeeld bij uitstek: zonder advocaat geraak je niet door de procedures zonder kleerscheuren.
>
Dus je kan wel stellen dat er nood was aan zo’n gespecialiseerd kantoor.”
“In de eerste plaats richtte ik het kantoor op om de kennis rond vreemdelingenrecht te kunnen bundelen. We zijn begonnen met twee, maar ondertussen werken we hier met tien. Ook voor advocaten die dag in, dag uit niets anders doen dan zich buigen over deze materie, blijft het een grote uitdaging. De termijnen om een verzoekschrift in te dienen zijn erg kort, wat maakt dat het een noodzaak is om te kunnen samenwerken. We zijn blij dat we dit kunnen aanbieden, ook pro Deo.”
Wat drijft de advocaten bij Antigone om voor deze specialisatie te kiezen?
“Wat ons allemaal typeert is het sociale engagement. Zonder die drive kan je dit niet volhouden. Dit is veel meer dan een gewone job, eerder een roeping om kwetsbare mensen bij te staan en hier soms ook alles voor te laten vallen. We dragen een grote verantwoordelijkheid, maar het geeft ook veel voldoening om de mensen te kunnen helpen.”
Zitten er tussen jullie cliënteel ook vaak jongeren?
“Ja, wij helpen veel niet-begeleide minderjarigen. Meestal worden deze jonge mensen alleen naar België gestuurd met het geld dat hun familie heeft kunnen verzamelen. Dit zijn heel zware beslissingen: ouders sturen hun kinderen op een risicovolle reis en de kinderen dragen een loodzware verantwoordelijk-
De opmerkelijke vrije beroeper
heid mee. Uiteindelijk is het de bedoeling dat ze ervoor kunnen zorgen dat hun familie daarna kan volgen.”
“Gelukkig krijgen ze van de overheid een voogd toegewezen die hen begeleidt. Bij de meesten lukt het vrij goed om hun leven op de rails te krijgen en te houden. Het is fijn om deel te mogen uitmaken van dat proces en te zien hoe hard zij hun best doen om een bijdrage te leveren aan de maatschappij.
U bent ook voorzitter van de Vlaamse Liga voor Mensenrechten. Wat zijn de grootste uitdagingen geweest het afgelopen jaar?
“Ik denk dat het pijnlijk duidelijk is dat heel wat mensenrechten geschonden zijn geweest. In tijden van crisis zit je uiteraard met veel dilemma’s, waarbij verschillende grondrechten tegen elkaar worden afgewogen. In de huidige crisis kreeg het recht op een gezond leven prioriteit. Het is de taak van de overheid om hiervoor te zorgen en maatregelen te nemen om dit te kunnen garanderen. Dat is iets dat iedereen begrijpt en dat stelt niemand in vraag.”
Kati Verstrepen:
“Dit is veel meer dan een gewone job. Het is eerder een roeping. ”
“Echter, wanneer er maatregelen worden genomen die andere grondrechten gaan inperken, zitten we met een probleem. De avondklok, bijvoorbeeld, beperkt ons recht op bewegingsvrijheid. Soms is dat nodig. De eerste dagen van de lockdown moesten we alles even stilleggen om te bekijken hoe het verder moest. Het gebrek aan transparantie over hoe de maatregelen tot stand kwamen en de verwarrende communicatie, zorgden voor veel onduidelijkheid.”
“Tijdens de eerste golf kon nog enigszins begrip opgebracht worden voor de moeilijke situatie. Ondertussen zitten we in de tweede golf en is er, ondanks het feit dat er nu wel een volwaardige regering is, noch een coronawet, noch transparantie over de genomen maatregelen. Dat verontrust ons heel hard en je kan op den duur niet meer verwachten dat er nog een draagvlak is bij de bevolking. Het is jammer dat de impact van deze maatregelen op bepaalde doelgroepen nog steeds wordt onderschat en we nog maar weinig geleerd lijken te hebben uit de eerste golf.”
Hoe ziet de toekomstige advocaat er volgens u uit?
“De toekomstige advocaat zal, in de eerste plaats, gespecialiseerd zijn. Het zal niet meer houdbaar zijn om een generalist te blijven en verschillende materies tot in de details te kennen. Daarvoor wordt het recht te complex. Ten tweede, zal de toekomstige advocaat mee moeten zijn met de digitalisering. Het verbaast me dat er nog best
wat collega’s bang zijn om de stap te zetten. Op hun beurt zijn ze dan verbaasd dat wij volledig digitaal of telefonisch consultaties geven. Als laatste, een advocaat met een hart voor zijn cliënt en die de cliënt ook centraal stelt. Empathisch zijn, vertrouwen geven en realistische verwachtingen scheppen, zijn enorm belangrijke eigenschappen van een goede advocaat.”
Wat staat er op uw wensenlijstje voor 2021?
“De coronacrisis te boven komen en terug kunnen naar een normaler leven. Hier verlangen we allemaal naar, uiteraard! Voor de Liga voor Mensenrechten hopen we, samen met onze Franstalige zusterorganisatie, een volgende stap te realiseren. We hebben namelijk een huis gekocht dat we zullen omdopen tot het Huis voor Mensenrechten of La Maison des Droits Humains. Het is de bedoeling dat we de krachten bundelen om de mensenrechten in België te versterken, enerzijds en mensen te sensibiliseren rond het belang van mensenrechten en de impact van geschonden mensenrechten op het leven, anderzijds.”
i Nog op zoek naar een goed doel voor 2020?
De Liga voor Mensenrechten kan uw steun goed gebruiken. Alle informatie over hun project kan u terugvinden op: https://human-rights-house.be/
Zalige hoogdagen, voor u allen, voor ons allen
Dat deze tijden ongezien zijn, is een dooddoener geworden – sommigen willen het niet meer horen. Helemaal juist is dit overigens niet: onze wereld en zijn bewoners zijn al eerder door andere ongeziene tijden gesparteld. En er spelen zich al jaren andere ongeziene tijden af, maar op kleinere schaal en ver van ons bed. Deze keer hebben wij ook prijs, en hoe. Alle ongeziene tijden brengen schade toe, ook deze pandemie. Die schade raakt ons allen, maar sommigen onder ons veel meer dan anderen.
Laat mij toe het even - egoïstisch - enkel over de vrije beroepers te hebben: onze zorgverstrekkers zien af, en zetten hun gezondheid soms op het spel. De andere vrije beroepers houden wat de adem in: als ik mijn oor te luisteren leg, hebben sommigen voorlopig nog meer dan genoeg lopende opdrachten of dossiers, maar vrezen ze terecht een vertraging in de nabije toekomst. Een (kleine?) minderheid onder ons heeft op dit ogenblik zelfs meer werk dan anders: crisissen creëren opportuniteiten (“never waste a good crisis”, weet u nog wel?) en wie anders dan vb. economische beroepen of juridische beroepen zijn bij uitstek de begeleiders van dergelijke opportuniteiten?
Maar laat ons niet naïef zijn: als maatschappij zal deze pandemie onze welvaart aantasten. Ook de vrije beroepers zullen daar hun deel van ondervinden. Ik troost mij met de gedachte dat we de laatste jaren toch wel heel veel welvaart kenden: een beetje inlevering daarop zal ons niet meteen straatarm maken. Maar het is menselijk het altijd maar beter te willen doen, al was het maar voor onze kinderen.
Alleen: was het maar zo eenvoudig. Want onze welvaart was al niet eerlijk verdeeld, en we weten nog niet veel over de pandemie en haar economische en maatschappelijke gevolgen op termijn, maar we weten nu al dat de herverdeling van steeds schaardere middelen ook niet eerlijk zal zijn. Zij die het vóór de pandemie al moeilijker hadden, zien vandaag al meer af en riskeren ook na de pandemie nog zwaarder geraakt te worden.
“Zalige hoogdag” wensten mijn West-Vlaamse grootouders ons vroeger in deze tijd van het jaar. Mag ik ook u alleen toch zalige hoogdagen wensen, samen met perspectief? En mag ik daaraan toevoegen dat ik de sterkeren onder ons toewens dat ze waar mogelijk de minder sterkeren steunen? Binnen en buiten onze beroepsgroep? In woord en in daad? Ook dat is eigen aan deze tijd van het jaar, en creëert perspectief. Steunt u mee?
Marieke Wyckaert, voorzitter FVB