De nieuwste Terdege (nr. 22)

de grootste in

LANDELIJK WONEN & SLAPEN.

Schrijftolk

Dromen bedrog?

Eveline van der Bas-Wanner helpt mensen met een gehoorbeperking bij lastige spreeksituaties.

Masoud Mohammad Amini: „Een droom die van God is, brengt mensen bij de Bijbel en verandert hen.”

terdege

23 juli 2014 31e jaargang nr. 22 Losse nummers: € 3,95

reformatorisch familiemagazine

●

terdege 23 juli 2014 . 31e jaargang . nummer 22

gratis

DINER VOOR 2 PERSONEN Kom gezellig woonwinkelen bij De Bongerd. Plaats je voor eind augustus een bestelling (min.

1000,-) dan krijgt u een luxe Al deze producten zijn nu ook online te bestellen op www.debongerd.nl

3-gangendiner aangeboden bij Molen de Zwaluw.

Max. 1 per klant. Geldig tot 31 augustus 2014.

Boeren van de zee

Yerseke oogst zijn mosselen

Thema ‘Muziek’ Meisjeskoor „Zing de lange noten alsof je in een gondel in Venetië zit” Dal Segno Vraag naar blaasinstrumenten neemt toe Borgentreich Orgelstadje tussen Duitse heuvels

Kesteren 7.500 m2 | Zaanstad 2.000 m2 | tel. (0488) 48 8855 | www.debongerd.nl

DBK-Terdege-Jul2014-def.indd 1 \TERDEGE\PRODUCTIE\PAGINA\PLANNING\TD_22_001-001 8-9

05-07-14 10:26

14-7-2014 16:13:45

reportage

Zijn dromen altijd bedrog?

Soms zijn ze plezierig, soms naar, maar slechts een enkeling in de westerse wereld besteedt er serieus aandacht aan. Want dromen zijn bedrog. Elders op de aardbol denkt men daar anders over. Wie heeft gelijk? En wat moet een christen met bijzondere ervaringen tijdens de slaap? Arthur Hegger: „Mijn vader zag dromen als een middel waardoor God gelovigen wil bemoedigen.” tekst Huib de Vries foto’s Anton Dommerholt

8

terdege ● 23 juli 2014

\TERDEGE\PRODUCTIE\PAGINA\PLANNING\TD_22_008-013 8

14-7-2014 9:44:53

?

Masoud Mohammad Amini, getrouwd met de Nederlandse Cora, geeft leiding aan een Perzische gemeente in Nederland.

\TERDEGE\PRODUCTIE\PAGINA\PLANNING\TD_22_008-013 9

14-7-2014 9:45:24

De werkdag van Eveline van der Bas-Wanner Beroep: Schrijftolk Leeftijd: 25 Opleiding: AD Schrijftolk, Hogeschool Utrecht

Op weg naar een tolkopdracht.

Wie is mijn nieuwe klant?

Werkoverleg over ICT kost veel energie „Mijn mama is tolk”, zegt mijn vierjarige dochtertje tegen een ouder echtpaar. „Tolk?” reageert de man vragend.

Schrijftolk, licht ik toe...

Tegelijk bedenk ik me dat dit niet echt een verhelderend antwoord is. Want van een schrijftolk heeft de man nog nooit gehoord. tekst Gertrude de Wildt-Brouwer foto’s Anton Dommerholt

16 terdege ● 23 juli 2014

\TERDEGE\PRODUCTIE\PAGINA\PLANNING\TD_22_016-017 16

14-7-2014 16:33:56

Veyboard.

E

en schrijftolk wordt ingezet voor mensen met een gehoorbeperking. Hij of zij zet het gesproken Nederlands om naar geschreven Nederlands. Dat gebeurt op een speciaal toetsenbord, een Veyboard. Daarmee kun je wat wordt gezegd woordelijk en zonder vertraging weergeven. Ook kunnen omgevingsgeluiden, stemverheffingen en gelach weergegeven worden.

De dove of slechthorende ziet meteen op zijn scherm wat de tolk typt.

De man die met mijn dochtertje spreekt, is meteen geïnteresseerd.

Hij wijst naar z’n gehoorapparaat. „Dat zou voor mij misschien ook wel iets zijn.” Ik leg hem uit dat hij via een huisarts een medische verklaring kan aanvragen. Met deze verklaring krijgt hij recht op een schrijftolk.

10.00 uur: Ik stap in m’n auto, op weg naar een werkoverleg. Onderweg naar mijn tolkopdracht denk ik aan het gesprek met de oudere man.

Het is jammer dat veel mensen niet van het bestaan van een schrijftolk afweten. ‘Met een schrijftolk is communicatie voor mij veel minder inspannend. Ik ben nooit meer uitgevloerd na een dagje kantklossen, Ik kan het echt iedereen aanraden!’

Werkoverleg.

Werken in de kerk.

reageerde eens een schrijftolkgebruiker.

10.30 uur: Op de plaats van bestemming meld ik mij bij de intercom.

‘Goedemorgen, ik kom hier om 11.00 uur een werkoverleg tolken.’

De slagboom gaat open. Nadat ik mij gemeld heb bij de receptie, wacht ik in de wachtkamer op mijn klant.

Ik heb nog nooit eerder voor hem getolkt, dus zijn er dingen die we nog even moeten afstemmen, zoals: Waar gaan we zitten? Hoe groot mag het lettertype zijn?

Kan ik een plattegrond krijgen met de namen van de andere aanwezigen, zodat ik kan aangeven wie wat zegt?

11.00 uur: De vergadering begint. „Fijn dat jullie er allemaal zijn, we hebben een kort werkoverleg, van 11.00 tot 11.30 uur.” Tik tik tik tik tikkertik... Op het Veyboard tik ik alleen de lettergrepen in, zodat het veel gemakkelijker is om het gesprek bij te houden. Gelukkig heb ik van tevoren een lijst gekregen met woorden die veel zullen voorkomen tijdens dit ICT-werkoverleg. Ik merk al gauw dat deze opdracht veel aan-

dacht en energie van mij vraagt. Van ICT heb ik weinig verstand. Na het werkoverleg laat ik mijn opdrachtformulier ondertekenen door mijn klant, zodat ik dit samen met de factuur op kan sturen naar het UWV. 19.00 uur: Aan het begin van de avond ga ik naar een doordeweekse kerkdienst. Ik parkeer mijn auto, stap de hal in, groet de koster en loop naar de kerkzaal. Daar staat een tafel klaar waarop ik mijn laptop kan neerzetten. Ik groet mijn bekende klant en de dienst begint.

Vertrouwde plaats, bekende orde van dienst, de allerbelangrijkste Boodschap. Een lijstje met moeilijke woorden is deze keer niet nodig.

20.00 uur: Tijdens de preek geldt steeds de vraag: Hoe zet ik de vertolking van deze Boodschap zo goed mogelijk om in tekst? Want intonatie kan ik moeilijk op papier zetten.

Gelukkig kent het Veyboard wel Caps Lock, uitroepteken, vraagteken en zo meer.

21.00 uur: Na de dienst wissel ik nog een paar woorden met mijn klant en ga ik weer op weg naar huis. Onderweg realiseer ik mij hoe nuttig mijn werk is: ‘Voor mijn klanten ben ik een belangrijke schakel ben in de communicatie. Ik voel me vooral bevoorrecht als ik een schakel kan zijn waar God Zijn Woord laat verkondigen aan mensen.’

Intonatie kan ik moeilijk op papier zetten

De foto’s zijn niet op deze werkdag gemaakt. terdege 23 juli 2014 17 ●

\TERDEGE\PRODUCTIE\PAGINA\PLANNING\TD_22_016-017 17

14-7-2014 14:12:22

interview

Markant predikant Vijfdelige serie over kleurrijke dominees deel 1

Een emotionele humorist Buiten de eigen kring kreeg ds. J.H.C. Olie vooral bekendheid door twee boekjes met preken over dieren in de Bijbel. In hervormd gereformeerde kring maakte hij naam door zijn humor, authentieke preekstijl en onafhankelijkheid. „Typerend was zijn uitspraak: ‘De enige bond waarvan ik lid ben, is de ANWB’.” tekst Huib de Vries foto Anton Dommerholt

20 terdege ● 23 juli 2014

\TERDEGE\PRODUCTIE\PAGINA\PLANNING\TD_22_020-023 20

9-7-2014 10:08:39

terdege 23 juli 2014 21 ●

\TERDEGE\PRODUCTIE\PAGINA\PLANNING\TD_22_020-023 21

9-7-2014 10:09:11

reportage

\TERDEGE\PRODUCTIE\PAGINA\PLANNING\TD_22_030-035 30

9-7-2014 10:03:50

Twintig vrachtwagens steigermateriaal Op doordeweekse dagen is het een publiekstrekker van formaat, op zondag gaan de deuren alleen open tijdens de kerkdiensten. Dat blijft zo, ook tijdens en na de grote restauratie die de Nieuwe Kerk in Delft momenteel ondergaat. Belangstellenden kunnen zelfs de steigers op. „Een buitenkansje, want de gelegenheid om op hoogte oog in oog te staan met de verschillende details zal zich de komende tachtig jaar niet meer voordoen.” tekst Ad Ermstrang foto’s Anton Dommerholt

\TERDEGE\PRODUCTIE\PAGINA\PLANNING\TD_22_030-035 31

9-7-2014 10:04:26

interview

Boerenzoon in de reclame

\TERDEGE\PRODUCTIE\PAGINA\PLANNING\TD_22_036-039 36

10-7-2014 8:16:45

Gijs Huisman (39) uit Kesteren zag zijn bureau G2O in vijftien jaar uitgroeien van een eenmansbedrijfje tot een belangrijke bedenker van reclame voor bedrijven in de gereformeerde gezindte. „Groei is nooit een doel van me geweest.” tekst Ad Ermstrang foto Henk Visscher

\TERDEGE\PRODUCTIE\PAGINA\PLANNING\TD_22_036-039 37

10-7-2014 8:17:24

Op staatsbezoek in Polen Op 24 en 25 juni brachten koning Willem-Alexander en koningin Máxima een staatsbezoek aan Polen. Tijdens de tweedaagse reis werden de vriendschappelijke banden verstevigd en was er veel aandacht voor de wederzijdse handel en geschiedenis. tekst Josine Droogendijk foto’s ANP

H

et is iets voor elven als koning Willem-Alexander en koningin Máxima met het regeringsvliegtuig landen op het vliegveld van Warschau.

Zoals het protocol voorschrijft, volgt na de ontvangst een welkomstceremonie bij het Presidentieel Paleis, waar de koning de erewacht inspecteert. Heel lang duurt de plechtigheid niet, want twintig minuten later is het paar op audiëntie bij de Poolse president. Het hoge tempo wordt tijdens de rest van het bezoek voortgezet, zodat het voor de meegereisde journalisten soms onmogelijk is om het hele bezoek te volgen.

Na de ontmoeting met president Bronislaw Komorowski staat om 12.10 uur een kranslegging bij het graf van de Onbekende Soldaat op de planning. Hoewel de omschrijving wellicht anders doet vermoeden, legt het koningspaar niet zelf de krans neer, maar schikt het wel de linten van de krans.

Omdat in Nederland veel Poolse soldaten zijn omgekomen bij de slag om Arnhem en Breda, wordt ook uitgebreid stilgestaan bij deze historische gebeurtenis.

Na een werklunch, een persconferentie en een ontmoeting met het parlement staat die middag opnieuw de Tweede Wereldoorlog centraal.

Bij het Museum van de Opstand van Warschau krijgen de koning en de koningin uitleg over de gewapende opstand, die op 1 augustus 1944 begon. In een strijd die 63 dagen duurde, vochten de inwoners van de stad tegen de Duitse bezetter. Meer dan 150.000 Polen kwamen hierbij om het leven en een groot gedeelte van de stad werd verwoest.

Naast de Opstand van Warschau is er ook aandacht voor het vernietigingskamp Sobibór. In anderhalf jaar tijd werden hier ruim 170.000 mensen vermoord, grotendeels van Joodse afkomst.

Ook aan het eind van de middag staat de Tweede Wereldoorlog centraal, bij een ontmoeting met veteranen.

Luid en duidelijk vertelt de koning

dat hij zijn dochters uitgebreid heeft verteld over de geschiedenis en het dappere werk dat de mannen hebben verricht. Op de gerimpelde gezichten van de Poolse mannen staat aan het eind van de ontmoeting dan ook een trotse lach.

Symboliek

De eerste dag van het staatsbezoek wordt afgesloten met een staatsbanket. Als verwijzing naar de rood/ witte vlag van Polen draagt koningin Máxima zeer kostbare juwelen van robijn (een rode edelsteen) en diamant. Symboliek zit vaak verwerkt in de details, zoals de koningin ook hier weer laat zien. Zoals gebruikelijk houden de koning en de president voor aanvang een toespraak. De koning spreekt lovende woorden over Polen, maar linkt ook naar de discussies in Nederland over Poolse arbeidskrachten. Willem-Alexander:

72 terdege ● 23 juli 2014

\TERDEGE\PRODUCTIE\PAGINA\PLANNING\TD_22_071-074 72

15-7-2014 10:52:14

Van boven naar beneden: Kranslegging bij het graf van de Onbekende Soldaat.

Aankomst in Warschau.

Ontmoeting met de Poolse president en zijn vrouw.

terdege 23 juli 2014 73 â—?

\TERDEGE\PRODUCTIE\PAGINA\PLANNING\TD_22_071-074 73

15-7-2014 8:53:10

jongeren

Verslaafd deel 6 (slot)

Strijden tegen een verslaving

78 terdege ● 23 juli 2014

\TERDEGE\PRODUCTIE\PAGINA\PLANNING\TD_22_078-081 78

15-7-2014 9:09:36

De cijfers liegen er niet om. Ruim 8000 jongeren zijn verslaafd aan alcohol, drugs, games of porno. 8000 jonge mensen, 8000 schrijnende verhalen. Hoe kun je voorkomen dat je verslaafd raakt? En wat doe je als je vastzit in een verslaving? In gesprek met een hulpverlener en een predikant. tekst Henrieke van Dam beeld Sjaak Verboom foto’s Anton Dommerholt

O

p De Sleutelbloem is niemand te gast, maar mag iedereen zich thuis voelen.

Schenk een bak koffie in, pak een stoel en kom erbij zitten: dat is de houding die de hulpverleners en cliënten van De Sleutelbloem uitstralen. Het leer-/ werkcentrum in Noorden biedt onderdak aan (ex-) verslaafden, psychisch zieke mensen en andere personen die de aansluiting op de maatschappij tijdelijk missen. Geen stoornis heet hier vreemd, geen karakter is vervelend.

In 2004 bedachten Addie en Evalien Muilwijk dit concept als nieuwe invulling voor hun kwekerij. „Het respecteren van mensen in hun beperkingen en het zoeken naar ieders kwaliteiten, dat is ons doel.”

Addie stuurt het leer-/werkcentrum aan, Evalien houdt het huishouden gaande.

Met recht kunnen Addie en Evalien de vader en moeder van De Sleutelbloem worden genoemd. „Wij bieden dagbesteding in allerlei vakgebieden, zoals de dierverzorging, de metaalbewerking en het hoveniersvak. Er is altijd genoeg betaald en onbetaald werk te doen.”

Vanochtend krijgt de keuken een poetsbeurt. „Met zoveel jongens

hier wordt-ie altijd vies.” Buiten buigen twee jongens zich over een kapotte auto. Verderop in het atelier worden sieraden gemaakt voor de verkoop - toegang alleen voor dames. „Een klein deel van onze cliënten komt hier met een verslaving”, vertelt Addie. „Zij worstelen

Addie Muilwijk: „De leegte van een verslaving is altijd te vullen met een betere tijdsbesteding” terdege 23 juli 2014 79 ●

\TERDEGE\PRODUCTIE\PAGINA\PLANNING\TD_22_078-081 79

15-7-2014 9:09:50

creatief

Klompen met kruidenplantjes Oude en versleten klompen kun je in het haardvuur gooien. Je kunt ze ook hergebruiken door er kruidenplantjes in te zetten. Van goed gedragen klompen is zelfs het laatste restje verf afgesleten. Dat komt mooi uit. Je kunt ze nu van een fleurige frisse look voorzien.

tekst en foto’s Otto Kalkhoven

Zo ga je te werk • Schuur de klompen schoon.

• Boor een of twee gaatjes in de tenen (voor de afwatering).

• Boor ook een gaatje aan de bovenkant van de hak en schroef er een haakje in, zodat je ze kunt ophangen.

• Met restanten (buiten)verf geef je de klompen een kleurtje. Beschilder ze met een leuk motief, bijvoorbeeld vrolijke bloemetjes.

• Zet de kruidenplantjes in een bak met water, zodat de wortels zich kunnen volzuigen.

• Vul de klomp voor de helft met potgrond en plaats dan het plantje erin.

• Kies voor kruidenplantjes die je bijvoorbeeld vaak in de keuken gebruikt.

• Je kunt er ook kruiden in zetten die lekker ruiken of die je gewoon mooi vindt.

Kruiden kiezen • Als je graag Italiaans eet, dan zijn TIJM en ROZEMARIJN aan te raden.

• Maak je ’s zomers vaak salades met tomaat, dan is BASILICUM onontbeerlijk.

• In een zelfgemaakte eiersalade komt BIESLOOK goed tot zijn recht.

• Van een paar blaadjes SALIE kun je een gezonde thee trekken. Lekker met een lepeltje honing.

• PETERSELIE smaakt heerlijk op een boterham met geitenkaas.

84 terdege ● 23 juli 2014

\TERDEGE\PRODUCTIE\PAGINA\PLANNING\TD_22_084-085 84

16-7-2014 11:57:17

terdege 23 juli 2014 85 ●

\TERDEGE\PRODUCTIE\PAGINA\PLANNING\TD_22_084-085 85

16-7-2014 11:57:30

reportage

De verwerking van het zwarte goud Hoewel het mosselseizoen pas vorige week officieel van start is gegaan, wordt er al een aantal weken geveild in Yerseke, Europa’s enige marktplaats voor mosselen. „De Belgen op de terrasjes vragen erom. Ze zijn er verzot op.” Een reportage van het verwerkingsproces, van veiling tot klant. tekst Ad Ermstrang foto’s Dirk-Jan Gjeltema

86 terdege ● 23 juli 2014

\TERDEGE\PRODUCTIE\PAGINA\PLANNING\TD_22_086-091 86

16-7-2014 11:51:29

terdege 23 juli 2014 87 ●

\TERDEGE\PRODUCTIE\PAGINA\PLANNING\TD_22_086-091 87

16-7-2014 11:51:45

tafelen e ni met Teu

Tips • Als de mossel open staat, als u hem uit de verpakking haalt, tik dan tegen de schelp en wacht even af. Soms sluit de mossel zich alsnog en kunt u deze gewoon koken.

foto’s Teunie Luijk, Teunie@terdege.nl tekst en foto’s

92 terdege ● 23 juli 2014

\TERDEGE\PRODUCTIE\PAGINA\PLANNING\TD_22_092-093 92

16-7-2014 11:58:34

In dit gerecht komen allerlei smaken aan bod Teunie Luijk

Mosselen met pittige witlof

Bereiding: • Spoel de mosselen goed af met koud water.

Verwijder de exemplaren die kapot of zwaar zijn of open blijven staan.

• Doe in een grote pan 1 centimeter water, bier of witte wijn en breng dat aan de kook.

• Doe er de schoongemaakte en in stukken gesneden groenten bij. Laat die 5 minuten zacht koken en voeg de mosselen toe.

Leg het deksel op de pan en breng alles op hoog vuur aan de kook.

Kook de mosselen circa drie minuten en stort de inhoud van de pan in een groot vergiet. Laat afkoelen.

• Snijd de stronken witlof in de lengte in vieren en verwijder de kern. Snijd de parten in repen.

• Maak de uien schoon, snijd ze in halve ringen.

• Verwijder de zaadjes uit

de peper en snijd deze in smalle ringetjes.

• Verwarm de olie en bak op een matig vuur de uien en peper glazig. Doe er de witlof bij en giet er een scheut honing over.

Bak de witlof in enkele minuten zacht.

• Haal de mosselen uit de schelpen en dien ze op met de witlof en bijvoorbeeld aardappelpuree.

Ingrediënten (voor 6 personen): • 2 kilo mosselen • 2 stengels bleekselderij • 1 kleine winterwortel • half bosje peterselie • 1 ui • water, bier of witte wijn • 1½ kilo witlof • 2 uien • 1 Spaans pepertje • kokos- of olijfolie • honing

Vroeg seizoen Het mosselseizoen is weer van start gegaan. Officieel loopt het seizoen van juli tot april. Maar dit jaar begon het seizoen een paar weken eerder. Er zijn nu volop mooie, volgroeide mosselen verkrijgbaar. Tijd om het gezin hier eens op te trakteren.

Wat mosselen betreft zijn er hier twee kampen: het kamp van degenen die er dol op zijn en het kamp van degenen die er niets van believen. Die laatsten mogen in plaats van mosselen stukjes kipfilet nemen. Dat smaakt ook prima bij de pittige witlof.

Eén kind aarzelde of ze die mosselen op haar bord nu wel of niet zou eten. Een broer die dol op mosselen is, troggelde ze haar handig af door op te merken dat het net ‘snotjes van een reus waren’...

De gebakken witlof is heerlijk en weer eens wat anders.

Allerlei smaken komen in dit gerecht aan bod: het pittige van de peper, het bittere van de witlof, het zoete van de honing. Een verrukkelijke combinatie. Proef maar eens!

terdege 23 juli 2014 93 ●

\TERDEGE\PRODUCTIE\PAGINA\PLANNING\TD_22_092-093 93

16-7-2014 11:58:47