VOOR DE LEIDERS VAN MORGEN
Vakmanschap vraagt om kracht, visie en het juiste gereedschap.
Als trotse sponsor van de Vlaamse Houtproef ondersteunt DEWALT de houtbewerkers die vandaag groeien en morgen het verschil maken.
Handwerk om later beter machinaal te kunnen werken
Filip Vanholst
Voorzitter Embuild
Vlaamse
Schrijnwerkers
Beste lezer, Als kersverse voorzitter van Embuild Vlaamse Schrijnwerkers ben ik fier dat we met onze schrijnwerkersvereniging een wedstrijd als de Vlaamse Houtproef organiseren, nu al voor de 24e keer. Het opzet van de Vlaamse Houtproef lijkt eenvoudig: een meubeltje maken op één dag tijd. Maar toch gaat er veel meer schuil achter dit initiatief dan je zou denken.
Bij de Vlaamse Houtproef komen namelijk alle vaardigheden aan bod die een schrijnwerker nodig heeft. Een eerste essentiële vaardigheid om een goed resultaat te behalen in de Vlaamse Houtproef, is planlezen. Iets wat schrijnwerkers doorheen hun volledige carrière nodig hebben.
Maar ook het aftekenen is een belangrijke skill. Hoewel we tegenwoordig in de praktijk vaker stickers gebruiken dan de traditionele paringstekens, blijft het idee erachter hetzelfde. Ze geven nog altijd aan welk stuk bovenaan hoort en welke zijde bewerkt moet worden.
En dan is er uiteraard het bewerken van het hout. Elke houtsoort reageert anders, daarom maken we er een punt van om in de Vlaamse Houtproef steeds verschillende houtsoorten te gebruiken. En door die houtsoorten manueel te bewerken, leren de deelnemers hoe het gereedschap reageert ten opzichte van het hout. Een goede les, want zo leren ze ook hoe het hout zal reageren wanneer ze het later machinaal bewerken. En uiteraard telt ook de afwerking van het werkstuk: het schuren en opzuiveren. Hiermee leg je je ziel in het stuk.
Maar de Vlaamse Houtproef is bovenal een oefening die de deelnemers leert om inzicht te krijgen in de manier van werken en de volgorde van de handelingen. Welke stukken maak ik eerst, langs welke kant van de afgetekende lijn doe ik mijn bewerking?
Via het manuele werk in onze Vlaamse Houtproef krijgen de jongeren dus een beter gevoel voor het hout en de materialen. En die ervaring helpt hen later om ook op machines kwalitatievere werken te maken. De Vlaamse Houtproef blijft dus ook anno 2025 een zeer waardevolle oefening. Ik kijk al uit naar de 25e editie volgend jaar!
Collegiale groet
Wood & panel solutions for professionals
Steenweg op Aalst 27 BE-9620 Zottegem
info@vansteenberge.be +32 9 360 00 24
De helden onder de compacte schroefboormachines. Het beste resultaat bereik je met het beste gereedschap. Proficiat allemaal! festool.be/@576894
8 ● Reportage
Hoe beleefden de leerlingen van het GTI in Beveren de Vlaamse Houtproef?
12 ● De winnaars
Maak kennis met de drie laureaten van de Vlaamse Houtproef 2025.
20 ● Jury in beeld Benieuwd hoe de jurering van de werkstukken verloopt? Ontdek het hier!
5 ● Edito
Door Filip Vanholst
6 ● De Vlaamse Houtproef
650 Vlaamse leerlingen namen dit jaar deel aan grootste schrijnwerkerswedstrijd van België
7 ● Volg De Vlaamse Houtproef via sociale media
8 ● De grootste uitdaging: begrijpen hoe het werkstuk in elkaar zit
10 ● Media
Veel televisiebelangstelling voor de Vlaamse Houtproef
12 ● Laureaten
De winnaars aan het woord
16 ● Provinciale prijsuitreikingen
De laureaten per provincie
18 ● Deelnemende scholen
Embuild Vlaamse Schrijnwerkers
Kunstlaan 20, 1000 Brussel
Tel: +32 (0)2 545 57 10 www.vlaamseschrijnwerkers.be
Verantwoordelijke Uitgever
Filip Coveliers
Kunstlaan 20, 1000 Brussel filip.coveliers@embuild.be
Administratie en redactie
Bram Schittecatte
Tel: 02/545 59 47; bram.schittecatte@embuild.be
Advertentieverantwoordelijke
Steve Caufriez
Tel.: +32 (0)2 545 57 25
GSM: +32 (0)486 58 71 91 steve.caufriez@embuild.be
20 ● Jurering van de Vlaamse Houtproef
Een blik achter de schermen van de jurering
22 ● Hypermoderne technologie om ambachtelijke werkstukken te controleren
23 ● Onderwijs ‘Stopzetting zevende specialisatiejaar is nefast voor onze bedrijven’
Vormgeving
Nikka Cuypers nikka.cuypers@embuild.be
Drukwerk
Graphius
Cover: GTI Beveren
650 Vlaamse leerlingen namen dit jaar deel aan grootste
schrijnwerkerswedstrijd
van België
Op donderdag 24 april namen 650 leerlingen uit 45 scholen over heel Vlaanderen deel aan de grootste schrijnwerkerswedstrijd van ons land: de Vlaamse Houtproef. Bij die wedstrijd, een initiatief van Embuild Vlaamse Schrijnwerkers, krijgen leerlingen uit de richting hout of schrijnwerkerij in de tweede en derde graad van het middelbaar onderwijs (BuSO / BSO / TSO) één dag tijd om een werkstuk te maken. Met de wedstrijd wil Embuild Vlaamse Schrijnwerkers aandacht vragen voor het teruglopende aantal richtingen houtbewerking in de Vlaamse scholen, terwijl de arbeidsmarkt schreeuwt om vakbekwame schrijnwerkers.
Het concept van de Vlaamse Houtproef is eenvoudig. De leerlingen krijgen de plannen voor het werkstuk pas de ochtend van de wedstrijd te zien. Ze hebben vervolgens één schooldag de tijd om het stuk af te werken. Het meubel is zo ontworpen dat de leer-
lingen verschillende houtbewerkingstechnieken moeten toepassen (zowel manueel als machinaal) en met verschillende houtsoorten moeten werken. Een vakjury van ervaren schrijnwerkers evalueert de werkstukken nadien en roept per studierichting (BuSO / BSO / TSO) een winnaar uit.
Waarom een Vlaamse Houtproef?
Embuild Vlaamse Schrijnwerkers wil met deze wedstrijd aandacht vragen voor het teruglopende aantal bouwopleidingen in onze middelbare scholen. Het onderwijs komt dus niet tegemoet aan de behoeften van de Vlaamse arbeidsmarkt, die wanhopig op zoek is naar technisch geschoolde profielen. En dat terwijl het beroep van schrijnwerker al sinds jaar en dag een knelpuntberoep is in Vlaanderen.
In de Knelpuntberoepenlijst die de VDAB eerder dit jaar publiceerde, waren zowel binnenschrijnwerker, buitenschrijnwerker als werkplaatsschrijnwerker gecatalogeerd als knelpuntberoep.
Vaardige handen
Via de Vlaamse Houtproef wil de beroepsfederatie van Vlaamse schrijnwerkers ook een duidelijk signaal geven aan de onderwijsinstellingen dat basisvaardigheden als manuele houtbewerking en handvaardigheid niet uit het oog verloren mogen worden. Uiteraard moeten leerlingen leren werken met machines, maar bij het plaatsen van een raam of keuken bij de klant zal een schrijnwerker altijd moeten kunnen terugvallen op zijn vakbekwaamheid om kleine aanpassingen te doen. Daarvoor is die handvaardigheid onmisbaar. En we stellen vast dat de leerlingen in de richtingen houtbewerking steeds minder oefenen op deze handvaardigheid door de toegenomen aandacht voor machinewerk.
Meer weten? www.houtproef.be
St. Lambertus Heist op den Berg
Volg De Vlaamse Houtproef via sociale media
Wil je graag op de hoogte blijven van de toekomstige edities van de Vlaamse Houtproef? Neem dan een kijkje op onze sociale netwerken.
De Vlaamse Houtproef heeft niet alleen een eigen website, maar ook een Facebook-pagina waarop je alle nieuws vindt over de wedstrijd. We publiceren op Facebook trouwens niet alleen de foto’s van de wedstrijddag en de huldigingen, maar ook wanneer er in de pers iets verschijnt over de Houtproef, delen we dat daar ook. Wie deze pagina volgt, blijft dus automatisch op de hoogte van alles wat er gebeurt rond de wedstrijd.
Embuild heeft daarnaast ook een eigen Youtubekanaal. Daarop verschijnen de video’s van onze eigen professionele filmploeg. Je vindt er onder andere een uitgebreid videoverslag van de voorbije edities van de Houtproef.
Meer weten? www.houtproef.be facebook.com/Houtproef www.youtube.com/user/confedb
De grootste uitdaging: begrijpen hoe het werkstuk in elkaar zit
In het GTI in Beveren namen 22 leerlingen deel aan de wedstrijd onder het toeziend oog van toezichthouder en plaatselijke schrijnwerker Olivier Van Raemdonck. Wij gingen ter plaatse kijken hoe de leerlingen het ervan afbrachten. Het werkstuk bleek voor sommige leerlingen behoorlijk uitdagend. "De onderdelen maken is nog het makkelijke deel. De grootste moeilijkheid is begrijpen hoe het stuk in elkaar zit!"
Zadi Gnazoa (15)
"Later specialiseren in meubelrestauratie"
"Ik denk dat ik goed begonnen ben. Nu komt het erop aan om geen grote fouten te maken en tijdig klaar te zijn. Ik vind een opdracht als deze wel leuk. Dat fijne werk ligt me wel.
Ik heb een tijdje getwijfeld over welke richting ik wilde studeren. Via omzwervingen in de Latijnse en STEM ben ik hier in de houtrichting terechtgekomen. Dit is wel mijn ding! Werken met machines is leuk, maar het fijne handmatige werk doe ik toch het liefste.
Na mijn zesde jaar ga ik waarschijnlijk een specialisatieopleiding meubelrestauratie volgen. Het lijkt me mooi om daar later mijn brood mee te verdienen."
Younes Boughaba (15)
"Wel wat moeilijker dan de stukken die we gewoonlijk in de les maken"
"H
et is even geleden dat ik nog zoveel stukken handmatig heb gemaakt. In het vierde jaar ligt de focus vooral op het machinale werk. Daar kruipt het meeste van onze tijd in.
Vorig jaar in het derde jaar maakten we veel vaker werkstukken met de hand, maar deze is toch wel wat moeilijker dan de stukken die we gewoonlijk in de les maken. Al moet ik zeggen dat we daar ook maar vier uur krijgen per stuk, half zo lang als hier dus.
Ik heb gekozen voor deze richting nadat ik op tv had gezien hoe iemand een houten tafel maakte. Het leek me wel cool om zelf ook zulke dingen te kunnen maken."
Juul Schaffrath (15)
"Drie keer moeten herbeginnen"
"I
k ben al drie keer moeten herbeginnen aan de regels. Gelukkig hadden we voldoende hout in voorraad. Het duurde even voor ik doorhad hoe het stuk precies in elkaar zit. Dat vind ik ook de grootste moeilijkheid bij dit werkstuk. De onderdelen maken is makkelijker.
Ik wil later bij mijn neef stages en vakantiejobs gaan doen. Hij heeft een schrijnwerkerij hier in de streek. Hij doet voornamelijk interieurprojecten. Maatkasten en zo.
Ik ben er nog niet helemaal uit of ik later mijn brood wil verdienen als schrijnwerker, maar ik zou wel graag zelfstandige worden, net zoals mijn ouders."
Veel televisiebelangstelling voor de Vlaamse Houtproef
Een van de doelstellingen van de Vlaamse Houtproef is om promotie te maken voor het beroep van schrijnwerker. Tegelijk willen we ook de jongeren die een opleiding houtbewerking volgen op een positieve manier in de kijker plaatsen. Daarom doet het ons ook veel deugd dat de nieuwsmedia jaar na jaar veel aandacht besteden aan ons initiatief, en dat was dit jaar niet anders.
De kranten, en vooral de regiopagina’s, coveren de wedstrijd ieder jaar uitgebreid. Heel wat scholen krijgen op de dag van de wedstrijd een journalist en/of fotograaf over de vloer. Dit jaar mochten we echter ook op heel veel belangstelling
rekenen van televisiezenders. Haast alle Vlaamse regionale tv-zenders brachten verslag uit van de wedstrijd.
Voor wie het gemist heeft: je kan de reportages terugkijken op de website van de Vlaamse Houtproef.
De winnaars aan het woord
Winnaar in de categorie BUSO: ROBBE ALEWATERS (17)
Voor Mechelaar Robbe Alewaters kwam de overwinning als een complete verrassing. Hij eindigde namelijk pas op de achtste plaats in de provincie Antwerpen. "Toen de namen één voor één werden afgeroepen en er steeds minder mensen overbleven, kon ik niet geloven wat er gebeurde! Ik vond het ook superspannend. Het was ook leuk om te zien hoe fier mijn familie was!
Ik ben uiteraard heel blij met deze overwinning, hoewel mijn werkstuk niet helemaal perfect was. Eén poot stond niet helemaal haaks.
Ik ben via mijn grootvader in een houtrichting beland. Hij is een gepensioneerde schrijnwerker en heeft mij de liefde voor hout meegegeven. In mijn vrije tijd maak ik samen met een vriend soms dingen in hout. Zo hebben we onlangs een mini-skatepark voor fingerboards gemaakt, inclusief enkele halfpipes. Later zou ik graag mijn boterham verdienen met het bouwen van echte skateparken in hout."
"Later graag houten skateparken bouwen"
Winnaar in de categorie BSO:
LENO
VAN RANSBEECK (15)
Ook de 15-jarige Leno Van Ransbeeck uit Lier had de overwinning niet verwacht. "In de provincie Antwerpen was ik op de tweede plaats gestrand, dus ik had niet verwacht om op Vlaams niveau te kunnen winnen. Al was ik wel heel erg tevreden over mijn werkstuk. Alles was goed geschuurd en mooi vlak, de verbindingen waren perfect haaks. Ik was tevreden over mijn werk. Het was ook leuk om alle positieve reacties te krijgen van de leerkrachten en de andere mensen in de school.
Later zou ik graag mijn brood verdienen als dakwerker. Ik heb altijd graag op hoogte gewerkt en de wereld van de hellende daken spreekt me wel aan. Daarom heb ik voor deze opleiding gekozen. Dat lijkt me een goede voorbereiding op die job. Volgend jaar wil ik ook graag een stage doen in een dakenbedrijf, maar dat is voor volgend schooljaar. Eerst ga ik deze vakantie nog een centje bijverdienen als winkelbediende in de Brico Plan-it."
"In de toekomst misschien op dak werken"
Winnaar in de categorie TSO: MATHIS VAN ROMPAEY (16)
“Ik vond de wedstrijd behoorlijk stresserend," vertelt de 16-jarige Boechoutenaar Mathis Van Rompaey. "Op school maken we gewoonlijk alleen zwaluwstaartverbindingen. En onderschat ook de tijdsdruk niet.
Ik heb de liefde voor hout van mijn vader meegekregen. Hij maakt in zijn vrije tijd regelmatig dingen in hout. Zo heeft hij onder andere onze poort gemaakt en heeft hij voor mij ook nog eens een schans gemaakt om op te skaten.
Ik zou later graag de parketsector ingaan. Dat lijkt me een mooie job en ik denk dat je er ook goed je boterham mee kunt verdienen. Mijn neef heeft een parketbedrijf dat op korte tijd enorm gegroeid is. Ik ga volgend jaar ook mijn stage bij hem doen en ik hoop over enkele jaren in zijn voetsporen te treden."
"Hopelijk een job in de parketsector"
De laureaten per provincie
In de weken volgend op de Vlaamse Houtproef vinden in alle provincies prijsuitreikingen plaats. De beste houtbewerkers van iedere provincie stoten vervolgens door naar de Vlaamse Hulde. Hieronder een overzicht van de beste jonge houtbewerkers in iedere provincie.
Deelnemende scholen
Met niet minder dan 650 deelnemende leerlingen uit 45 Vlaamse scholen, mag de editie van dit jaar zeker en vast een succes genoemd worden! Hieronder een overzicht aan van alle scholen die deelnamen aan De Vlaamse Houtproef editie 2025.
ANTWERPEN
• Atheneum Lier - Campus Louis Zimmer
• Atheneum Malle
• Atheneum Schoten
• BuSO Kristus-Koning Instituut Brecht
• De Stemstroom Antwerpen
• GITHO Nijlen
• GITOK Kalmthout
• KOCA Secundair Antwerpen
• PTS Boom
• Sint-Lambertusinstituut Heist-op-den-Berg
• Sint-Janshof Mechelen
• Talentenschool Turnhout
• Technische Scholen Mechelen
• VIBO De Ring Oud-Turnhout
• VITO Hoogstraten
• Vrij Technisch Instituut Zandhoven
• VTI Lier
LIMBURG
• BuSO Sint-Jansberg Maaseik
• Campus De Helix Maasmechelen
• Campus Max Stem Tessenderlo
• Don Bosco Helchteren
• Hasp-o Centrum Sint-Truiden
• Mosa-RT Maaseik
• Provil Lommel
• Provinciale BUSO school De Wissel Genk
• SBSO De Dageraad Kortessem
OOST-VLAANDEREN
• Campus GO! Erasmus Zelzate
• GO! Atheneum Geraardsbergen
• GO! Atheneum Maldegem
• GO-Talent Dendermonde
• GTI Beveren
• Oscar Romerocollege Dendermonde
• Richtpunt Campus Eeklo
• Richtpunt Campus Hamme
• Richtpunt Campus Ninove
• Tectura Groenkouter Sint-Amandsberg
• Vlot Sint Laurentius Lokeren (VTI Lokeren)
• Wetech Sint-Niklaas
VLAAMS-BRABANT
• Don Bosco BUSO Halle
• GO! Site-A Rode Campus Aarschot
• GO! Technisch Atheneum Keerbergen
• Piso Tienen
• SBSO Zonnegroen Zoutleeuw
• TechnOV Vilvoorde
• VTI Leuven
VITO Hoogstraten
Deelnemen aan de Vlaamse Houtproef in 2026?
Volgend schooljaar vindt de Vlaamse Houtproef opnieuw plaats in de maand april. De precieze datum wordt bij het begin van het schooljaar bekendgemaakt via de website.
Wie kan deelnemen?
Alle Vlaamse technische scholen met een houtafdeling kunnen deelnemen aan de Vlaamse Houtproef.
De houtproef richt zich tot de leerlingen van het
● 4 de jaar van de afdeling BSO (laatste jaar van de tweede graad)
● 4 de jaar afdeling TSO (laatste jaar van de tweede graad)
● 4 de of 5de jaar afdeling BUSO (school heeft keuze met welk jaar ze deelnemen)
De inschrijving gebeurt via de school.
Inschrijvingen en meer details op: www.houtproef.be
Vlaamse Houtproef zoekt toezichthouders
Bent u een aannemer en lid van Embuild? Misschien is een rol als toezichthouder of jurylid dan iets voor u. We zoeken mensen die bereid zijn om zich gedurende één dag vrij te maken voor de Vlaamse Houtproef. Op deze dag verzamelen de juryleden zich in iedere provincie en nemen ze alle werkstukken onder de loep. Van ieder werkstuk wordt nagegaan of het voldoet aan de voorschriften uit de opdracht en wordt de afwerking gequoteerd.
Interesse of wenst u meer info? Neem dan contact op met uw lokaal secretariaat:
NATIONAAL SECRETARIAAT: Ann Cassauwers, 02/5455757, ann.cassauwers@embuild.be
ANTWERPEN: Vanessa Fioole, 0479/21.83.38, info@vaspa.be
LIMBURG : Charly Wijckmans, 0485/14 44 40 charly.wijckmans@embuild.be
VLAAMS-BRABANT: Sandra Mertens, 016/224084, sandra.mertens@embuild.be
OOST-VLAANDEREN: Leen Van Puyenbroeck, 03/7604780, leen.vanpuyenbroeck@embuild.be
Meer weten?
Campus De Helix Maasmechelen
Een blik achter de schermen van de jurering
Op woensdag 7 mei verzamelden 9 ervaren schrijnwerkers en (oud-) bestuursleden van Embuild Vlaamse Schrijnwerkers in de gebouwen van Embuild in SintNiklaas. Ze bogen er zich over de allerbeste werkstukken van Vlaanderen om daaruit de laureaten van de Vlaamse Houtproef te kiezen. En die jurering is geen nattevingerwerk, het hele proces is grondig doordacht om alles zo transparant en objectief mogelijk te laten verlopen.
Na de Vlaamse Houtproef worden in elke provincie de winnaars van iedere categorie gekozen door een provinciale jury. De beste stukken van elke provincie stoten vervolgens door naar de laatste fase van de wedstrijd, de jurering in Sint-Niklaas. Daar wordt beslist wie zich uiteindelijk tot laureaat van de Vlaamse Houtproef mag kronen.
Geen nattevingerwerk
De Vlaamse Houtproef bestaat al meer dan 20 jaar en in die periode is ook de manier om de stukken te beoordelen steeds verder verfijnd en op punt gesteld. De organisatoren van de Vlaamse Houtprof hebben een systeem bedacht dat de jurering zo objectief mogelijk moet laten verlopen en alle giswerk onmogelijk maakt.
Eerst en vooral zijn alle werkstukken geanonimiseerd. Er hangt enkel een nummer op een de werkstukken, dus geen naam van de leerling of van de school. Dat moet ervoor zorgen dat de jury geen leerlingen of scholen kan voortrekken.
Ook maken de meeste juryleden gebruik van slim bedachte mallen (zie ook het artikel op de volgende pagina’s). Om de haaksheid van de verbindingen te controleren bijvoorbeeld, maar ook om de lengte van de verschillende onderdelen te controleren en de afstanden tussen de verschillende ele-
menten van het werkstuk te checken.
De jury gebruikt ook een scoreblad om alle elementen te quoteren. Sommige onderdelen kunnen enkel een 0 of 1 krijgen. De poten staan perfect haaks op het blad of niet. Andere onderdelen hebben dan weer meer marge. Bijvoorbeeld de afstand tussen de onderkant van het blad en de regels. Is die afstand perfect, dan levert dat een score van 2 op. Is er 1 mm speling, dan krijgt de leerling nog de helft van de punten en bij meer dan 1 mm afwijking krijgt de leerling een 0. Wanneer die manier van scoren gebruikt wordt, hebben de juryleden steeds een mal met de toegestane afwijkingen, zodat het beoordelen van de stukken zo veel mogelijk geobjectiveerd wordt.
22 criteria
Op die manier worden alle stukken geevalueerd op 22 verschillende criteria. Met de juiste afmetingen en perfecte haaksheid kunnen 39 punten behaald worden, met de afwerking zijn 27 punten te verdienen, maar het gros van de punten (66) valt uiteraard te verdienen met de halfhoutse kruisverbinding, het moeilijkste onderdeel van het werkstuk.
Alle scores worden aan het eind van de rit door Luc Nollet in de computer gestopt, terwijl Ann Cassauwers van Embuild Connect alles nog eens narekent om rekenfouten uit te sluiten.
De jurering stap voor stap
Het beoordelen van de stukken gebeurt in 8 stappen. Carl Vercammen, Leo Pype en Gilbert Vandenberghe controleren de afmetingen en haaksheid, en Marcel De Bie, Jo Geebelen en Ronny Van Ingelghem controleren de halfhoutse kruisverbinding. Aan het eind buigen Rudy Carmeliet en Willy Simoens zich over de afwerking van de stukken.
➊ Met behulp van een 3D geprinte mal controleert Carl Vercammen de hoogte van de stijlen, de afstand van het blad tot de regel en de lengte van de regels.
↓ ➋ Leo Pype controleert de afstand van de stijl tot de kop van regel (telkens 3x). Hij verifieert ook de afstand van de doorsteek tot de kop van de regel en de positie van de poten ten opzichte van het blad.
↑ ➌ Gilbert Vandenberghe gaat met behulp van een mal na of de hoeken tussen de regels exact 120° zijn en controleert de haaksheid van de poten ten opzichte van het blad.
↑ ➎ De halfhoutse kruisverbinding, het moeilijkste onderdeel van het werkstuk, wordt geëvalueerd door Jo Geebelen. Hij bestudeert minutieus de 6 aansluitingen. Is er een opening zichtbaar? Dan levert dat een 0 op. Maar wie een perfecte verbinding gemaakt heeft kan hier het verschil maken!
↓ ➏ Ronny Van Ingelghem buigt zich over de verticale voegen in de kruisverbinding en de aansluitingsvoegen. De 12 verticale voegjes van de halfhoutverbinding moeten perfect aansluiten. Hij gaat ook na of de aansluiting van de regels met de stijlen perfect glad is.
← ➍ Met een arendsoog kijkt Marcel De Bie of er geen openingen zichtbaar zijn in de voegen tussen de stijlen en de regels en tussen het blad en de stijlen. De voegen mogen ook niet opgevuld zijn met lijm of stopverf. Als dat wel het geval is, krijgt de leerling een 0 voor dit element.
↑ ➐ Rudy Carmeliet controleert op afschrijvingslijnen, paringstekens en lijmresten. Wie niet grondig geweest is bij het schoonmaken van zijn stuk, verliest hier dure punten.
↑ ➑ Willy Simoens controleert of alle onderdelen mooi gladgeschuurd zijn en de kanten netjes gebroken zijn. Het hout mag nergens splinteren!
Hypermoderne technologie om ambachtelijke werkstukken te controleren
De Vlaamse Houtproef focust op ambacht en handvaardigheid. Dat betekent echter niet dat schrijnwerkers vies zijn van moderne technologie - wel in tegendeel! De jury van de Vlaamse Houtproef gebruikte dit jaar zelfs 3D geprinte mallen om de afmetingen, hoeken en haaksheid van de werkstukken te controleren.
De 3D-geprinte mallen werden gemaakt door Carl Vercammen, voorzitter van de Antwerpse schrijnwerkersvereniging VASPA en bestuurslid van Embuild Vlaamse Schrijnwerkers. Hij is zaakvoerder van Homescape, een interieurbedrijf in Puurs-SindsAmands en hij gebruikt moderne technologie overal waar het kan.
“Wij gebruiken in ons atelier heel wat high end machines, het pronkstuk is ongetwijfeld onze vijfassige CNC. We gebruiken hier ook AI om onze tekenprogramma’s en onze machines aan te sturen. Automatisatie is voor mij geen vies woord, integendeel. De machines maken het werk ergonomischer en lichter voor onze werknemers.
Maar wanneer onze plaatsers naar de klant gaan om een meubel te gaan installeren, dan hebben ze ook nog steeds die handvaardigheid en dat fijne gevoel
nodig. De ondergrond is niet altijd even vlak, of er zijn ter plaatse kleine aanpassingen of bijregelingen nodig. Dat zijn situaties waarin ik een vakman nodig heb die dat precisiewerk manueel kan uitvoeren. Net omdat deze vaardigheden nog altijd essentieel zijn in ons vak, is het zo belangrijk dat jongeren in een opleiding hout of schrijnwerk die handvaardigheid aangeleerd krijgen.”
Veelzijdige 3D-printer
Carl gebruikt in zijn schrijnwerkerij sinds enige tijd ook een 3D-printer, een toestel dat je niet meteen zou verwachten in een interieurbedrijf. Toch wordt het voor veel uiteenlopende zaken gebruikt.
“We gebruiken de 3D-printer bijvoorbeeld om kleine aanpassingen te maken aan onze machines. Zo hebben we een tafelzaag waarvan de slang van het afzuigsysteem altijd rammelt. Met de 3D-printer hebben we ringen op maat gemaakt, waardoor de slang stevig vast zit en niet in de weg zit van de gebruiker. Ook maken we er afstandhoudertjes mee voor boorgaatjes die op de werf moeten gemaakt worden. Wanneer onze plaatsers het afstandhoudertje gebruiken, boren ze automatisch op de juiste plek. Zo nemen we de kans op vergissingen of menselijke fouten weg.
Maar we kunnen er bijvoorbeeld ook gepersonaliseerde afdekkapjes voor scharnieren of dempers door kastdeuren mee maken, in alle kleuren van de regenboog. De 3D-printer biedt ons dus gewoon extra mogelijkheden. Ik zie het als een uitbreiding van het gereedschapsarsenaal waarover we als schrijnwerker beschikken. Bovendien gebruikt de printer dezelfde CAD-te-
kenprogramma’s als onze CNC’s en andere computergestuurde machines.”
Voor de jurering van De Vlaamse Houtproef ontwierp Carl handige mallen, waarmee de juryleden verschillende onderdelen van het werkstuk kunnen controleren. Door de mal over het stuk te schuiven, ziet het jurylid meteen of het stuk de juiste maat heeft. En wanneer er een afwijking zou zijn, dan kan de jury om de mal aflezen of het stuk hiervoor nog één, twee of nul punten krijgt.
‘Stopzetting zevende specialisatiejaar is nefast voor onze bedrijven’
Embuild Vlaanderen trok dit voorjaar aan de alarmbel over het wegvallen van het zevende specialisatiejaar in het secundair onderwijs. “We hebben die zevendejaars nochtans absoluut nodig!”
Terwijl leerlingen uit de arbeidsmarktgerichte finaliteit - het vroegere bso en sommige richtingen in het tso - vroeger hun diploma pas konden behalen na een verplicht zevende specialisatiejaar, is dat sinds de modernisering van het middelbaar onderwijs niet meer het geval. Vanaf het schooljaar 2024-2025 krijgen ze hun diploma al na het zesde middelbaar, zonder extra jaar. Het gevolg is dat veel scholen stoppen met het zevende jaar aan te bieden, omdat er te weinig interesse voor is bij de leerlingen.
Met na zes jaar al een diploma op zak is de meerwaarde van een zevende jaar gering, blijkt de redenering van de jongeren. Met een brief aan Vlaams minister van Onderwijs Zuhal Demir (N-VA) trekt Vlaamse Ondernemers, een samenwerking van 21 sectoren werkgeversorganisaties, aan de alarmbel. Het gaat onder andere om Embuild Vlaanderen, Voka (Vlaamse werkgevers), Agoria (technologische industrie), Essenscia (chemische industrie), Vlaamse Havenvereniging, Fevia (voedingsindustrie) en Staalindustrie Verbond. Volgens de organisa-
tie is er onvoldoende nagedacht over de impact op de arbeidsmarkt. ‘Er zullen vaktechnische kennis en competenties verloren gaan, terwijl we die broodnodig hebben’, klinkt het.
Bouwrichtingen
Ook de hout- en bouwsector hebben meerdere specialisaties in de zevende jaren, zoals interieurbouwers, schrijnwerkers houtbouw, dakwerkers en installatietechnieken. CAROLINE DEITEREN van Embuild Vlaanderen: “We hebben ze absoluut nodig om grote maatschappelijke uitdagingen zoals de woonnood en de renovatie-
sprong aan te pakken.” Een zevende jaar vertaalt zich dan ook in hoge werkzekerheid, benadrukt het ondernemersveld. Velen krijgen na hun stage onmiddellijk een vast contract aangeboden.
Ook het schoolverlatersrapport van de Vlaamse Dienst voor Arbeids¬bemiddeling (VDAB) toont aan dat het volgen van zo’n extra jaar een vlotte doorstroming naar de arbeidsmarkt garandeert. Toch is de kans klein dat de alarmkreet van de ondernemers Demir tot een aanpassing van de specialisatiejaren zal aanzetten.
KOCA Antwerpen
Stel je product voor aan meer dan 2.000 bouwprofessionals tijdens:
De vakbeurs voor schrijnwerkers, schilders, stukadoors, glazeniers, vloerders en andere afwerkingsberoepen.
dagvandeafwerking.be 21/10/2025
organisatie: initiatief van:
• Zichtbaarheid: Dag van de Afwerking is een gevestigde waarde in de sector waar je niet kan ontbreken
• Snel en efficiënt: op één dag ontmoet je meer dan 2000 professionals uit de sector
• Bereik beide landsgedeelten, de beurs is makkelijk bereikbaar vanuit Vlaanderen en Wallonië.
• Betaalbaar: dankzij het trussensysteem hoef je geen zware investeringen te doen om je stand aan te kleden
• Boek voordelig een bijkomende demostand en demonstreer je product in de praktijk.
Meer informatie via de QR code of steve.caufriez@ embuild.be