ZIN, een circulair project om de Brusselse Noordwijk nieuw leven in te blazen

Met het ZIN-project wil men een nieuwe dynamiek geven aan de Brusselse Noordwijk. Dit behelst de renovatie van de torens 1 en 2 van het WTC (World Trade Center), een oud kantorencomplex gelegen aan de voet van het Noordstation. Drie ondernemingen van de groep CFE (Van Laere, BPC Group en VMA) hebben samengewerkt om deze werken tot een goed einde te brengen. Het bouwconsortium heet Open Minds.

ZIN is een groot project in onze hoofdstad. Het is niet alleen in Brussel bekend, maar ook in de rest van België. Zodra de renovatie van de torens voltooid zal zijn, zullen erin verschillende innovatieve functies met elkaar gecombineerd worden. Daarnaast zullen de torens ook aanpasbaar zijn aan eventuele andere behoeften in de toekomst. Duurzaamheid en circulariteit zijn kernwoorden bij de uitvoering van deze werken, die een nieuw elan zullen geven aan deze twee reusachtige gebouwen die opgetrokken werden aan het begin van de jaren ’70. Het definitieve project omvat meer dan 70.000 m² kantoren voor de Vlaamse overheid, een honderdtal appartementen, een hotel met meer dan 200 kamers, een coworkingruimte, parkings, een fitnessruimte... verdeeld over een totale oppervlakte van 175.000 m². Alle functies zullen in elkaar verweven zijn, volgens het innovatieve “zebra-concept”. Door deze mix van functies zal er altijd volop leven zijn in het gebouw, zeven dagen op zeven. De bouwheer is vastgoedontwikkelaar Befimmo en de architecten zijn Jaspers & Eyers, 51N4E en AUC, een bureau uit Parijs.

“Van Laere en BPC Group staan in voor de bouw en renovatie en VMA houdt zich bezig met de speciale technieken”, zegt Sara Bernar, Directeur der Werken bij Van Laere. Voor CFE is dit één van de grootste uitdagingen uit zijn geschiedenis, niet alleen vanwege de grootte van het project, maar zeker ook door het duurzame totaalconcept. Het Marie-Elisabeth

Belpairegebouw, genoemd naar een Vlaamse schrijfster en activiste, is de nieuwe naam van de gerenoveerde torens en wordt namelijk het eerste circulaire kantoorgebouw in België dat gebruik maakt van duurzame en innovatieve oplossingen. “Ze zullen overigens nuttig zijn voor de hele Belgische bouwsector”, merkt Sara Bernar op.

CFE begon met de voorbereiding van deze bouwplaats in april 2020. De eigenlijke werken zijn gestart met de ontmanteling van de torens. Enkel de kernen bleven behouden. Daarna ging Open Minds aan de slag om, in een eerste fase, de funderingen te leggen voor een nieuw tussengebouw (het volume capable genoemd), waarmee het mogelijk werd de twee torens met elkaar te verbinden, over 14 verdiepingen. “Het is een gloednieuw gebouw op de locatie en wij moesten nieuwe funderingen

← Een van de verdiepingen van het “volume capable” waarin onder meer de kantoren van de Vlaamse administratie onderdak zullen krijgen.

Het Marie-Elisabeth Belpairegebouw, genoemd naar een Vlaamse schrijfster en activiste, is de nieuwe naam van de gerenoveerde torens en wordt het eerste circulaire kantoorgebouw in België dat gebruik maakt van duurzame en innovatieve oplossingen.

“Wij willen de status quo uitdagen” leggen met reusachtige gebogen kolommen om de lasten te verdelen bij het uitvoeren van de ruwbouw. De plaatsing van die 34 kolommen door BPC Group en Van Laere is een van de meest opmerkelijke hoogstaande technische kunstjes van dit project. Bovendien wordt hiermee voldaan aan de eisen van het cradle-to-cradlecertificaat, ook wel C2C genoemd in het kort”, stelt Sara Bernar.

“Wij bij CFE willen de status quo uitdagen want wij willen onze sector een nieuwe richting uit sturen. Het ZIN-project in het noorden van Brussel is een iconisch voorbeeld van hoe duurzame gebouwen en grootschalige renovaties de komende jaren de norm zullen worden," zegt Raymund Trost, CEO van CFE.

Eind 2020 tot begin 2021, zaten wij volop in een gezondheidscrisis (corona) en de ploegen laten samenwerken op deze enorme bouwplaats bleek heel moeilijk, gelet op de omstandigheden.“ Pas in september 2021 konden wij iedereen daadwerkelijk samenbrengen: de projectmanagers van de verschillende ploegen, de architecten en de klant om samen te werken aan de planning. Op dat moment konden wij de Lean Construction-methode invoeren om onze doelmatigheid op te krikken en meerwaarde te bieden aan de klant. Het project verliep harmonieuzer en we konden ervoor zorgen dat alle betrokkenen op dezelfde golflengte zaten. Wij hebben onder meer een lijst met alle dringende werkpunten gemaakt die verschillende keren per week besproken werden in een “daily stand” met de klant. De stand van zaken van die punten werd aangegeven met een boze smiley als het punt problematisch was en met een lachende smiley zodra het probleem opgelost was”, licht de Directeur der Werken toe.

Circulariteit is hét kernwoord van dit project. Met het behoud van de centrale kernen van beide torens, de ondergrondse verdiepingen en de funderingen werd 65% van de constructie van de bestaande torens behouden. “Alles rondom de twee gebouwen werd ontmanteld en het interieur werd gestript. Alleen de liftkokers werden behouden. Meer dan 1.000 ton afwerkingsmaterialen zijn in-situ of buiten de bouwplaats hergebruikt. En meer dan 85% van het afval, ongeveer 87.000 ton, is gerecycleerd. In totaal werd 30.000 ton beton ontmanteld om in nieuw beton te worden hergebruikt. De Meuter heeft de granulaten naar onze partner CCB gestuurd, die tests heeft uitgevoerd om de goede granulaten te behouden. Het circulaire beton werd onder meer opnieuw aangebracht in de druklagen en in bepaalde wanden en balken. Ander voorbeeld van hergebruik: de terrastegels die in het project hergebruikt worden”, legt Sara Bernar uit.

De renovatie wordt aangepakt volgens de C2C-filosofie. Dat behelst het gebruik van materialen die in de toekomst hergebruikt kunnen worden als nieuwe grondstof of nieuw product.

Over dit project heeft Open Minds ook een materialendatabank aangelegd. “Dit was een contractuele verplichting. In die databank staan alle gebruikte, hergebruikte materialen ... Ze is gekoppeld aan ons heel toekomstbestendige BIM-model en beoogt duurzaamheid. Bij dit project gebruiken wij vele digitale hulpmiddelen. Als men over twintig jaar de ruimten in het ZIN-project opnieuw wil inrichten, dan zal men deze databank kunnen raadplegen om te weten te komen welk materiaal zich waar bevindt.”

Tegen het jaareinde moet 70% van de projectoppervlakte aan de klant opgeleverd zijn. Dit behelst het deel voor de kantoren van de Vlaamse administratie. De oplevering van de appartementen is gepland medio 2024. Bij ons bezoek, begin juni, waren sommige verdiepingen al klaar. De vernieuwing van de Noordwijk is aan de gang!

Het Dagboek der Werken (opgemaakt conform aan de eisen van de overheid), wordt bijgehouden op elke bouwplaats door de afgevaardigde van de aanbestedende overheid. Dagelijks worden alle aanduidingen in verband met de uitvoering van de werken vermeld.

Het dagboek der werken geeft een stand van zaken van de werken weer en een samenvatting van de genomen beslissingen en aangegane overeenkomsten, evenals de bevelen van het bestuur en van de ontwerper.

Het dagboek der werken wordt permanent bewaard op de bouwplaats tot aan de voorlopige oplevering van de opdracht.

Het bestuur, de aannemer en de ontwerper ontvangen meestal wekelijks een afschrift van de aantekeningen die in de afgelopen week werden opgemaakt.

Het dagboek der werken is in de eerste plaats bedoeld voor de overheidsopdrachten maar kan ook nuttig zijn voor private werken.

Speciale verkoopprijs enkel voor de maand april 2023

Ledenprijs voor deze publicatie: € 11, (exclusief BTW)

Niet-ledenprijs voor deze publicatie: € 21, (exclusief BTW)

Deze uitgave kan besteld worden door een mail te sturen naar bestellingen@embuild.be

MYBREEX – Eerste drie maanden 100 % terugbetaald

U mag de eerste drie maanden terugfactureren aan BREEX.

Bewaar makkelijk het overzicht over uw administratie met MYBREEX. In geen tijd kan u inkomende en uitgaande facturen verwerken en beheren. Met slechts één kleine stap kan u documenten inscannen en ze vervolgens altijd online raadplegen. Via ons online platform kan u trouwens heel wat externe programma’s koppelen. Denk daarbij aan CEBEO en Car-Pass. U zal efficiënter kunnen werken en heel wat tijd en geld besparen.

Wij bieden niet alleen software aan, maar een totaalpakket inclusief hardware, service en support. Onze hardware maakt het bijvoorbeeld mogelijk om meerdere facturen in slechts één klik in MYBREEX te importeren. Om optimaal te kunnen overstappen naar een digitale administratie, leiden we u professioneel op.

Voor meer info, breex.be/confederatie-bouw

Easybox - Eerste drie maanden 100 % terugbetaald

U mag de eerste drie maanden terugfactureren aan BREEX.

Tijd en geld besparen binnen uw onderneming kan via ons handige Easyboxplatform. Op die veelzijdige cloudapplicatie kan u makkelijk uw banktransacties, betalingen, facturen en bedrijfsdocumenten monitoren. Zowel bij kleine als grote ondernemingen verhogen wij de productiviteit, zelfs in COVID-tijden.

Meer informatie vindt u op easybox.com.

Voor meer info, breex.be/confederatie-bouw

Embuild Magazine is het maandblad van de vzw Embuild, Kunstlaan 20, 1000 Brussel

Verantwoordelijke uitgever: Filip Coveliers, Kunstlaan 20, 1000 Brussel

Afgiftekantoor: Gent X

Redactie: Peter Graller, Marc Guéret, tel. 02 545 57 30 peter.graller@embuild.be

Vormgeving: nikka.cuypers@embuild.be abder-razzaaq.boujdaini@embuild.be

Druk: Graphius

Reacties - vragen: communicatie@embuild.be

Met de medewerking van: de studiedienst van Embuild tel. 02 545 56 36 officeteam@embuild.be

• Embuild Vlaanderen Johan Walewijns, tel. 02 545 57 49 johan.walewijns@embuild.be

• Embuild.Brussels Morgane Cendoya, tel. 02 545 58 29 morgane.cendoya@embuild.be

• Embuild Wallonie

Katia Bogaard tel. 02 545 56 68 katia.bogaard@embuild.be

Abonnementen: Claude Bernaerts, tel. 02 545 56 88 claude.bernaerts@embuild.be

Reclame: Kristel Dekempeneer, tel. 02 545 56 99 - fax 02 545 59 08, kristel.dekempeneer@embuild.be of kde@embuild.be.

Prijs jaarabonnement

Leden van Embuild: begrepen in het lidgeld

Niet-leden: € 137,80 (incl. BTW en portkosten) / buitenland: € 300 (incl. btw en portkosten)

Onder zijn stoere uiterlijk en karakter verbergt de Grand Musso veel ruimte, hoogwaardige materialen en uitgebreide technologieën. Deze luxe pick-up kan het allemaal aan: met een trekvermogen van 3.500 kg en een extra grote laadbak met beschermende bedliner kan hij probleemloos tot 1.060 kg laadgewicht aan. Uiteraard wordt deze authentieke pick-up geleverd met 5 jaar garantie.

TOT 3.500 KG TREKVERMOGEN! 9,1 L/100 KM. 245 G/KM CO 2 (WLTP)

Armacell, een wereldwijd marktleider in flexibel schuim voor de isolatie van apparatuur en toonaangevend leverancier van technische schuimen, wijst op het toenemende belang van de kwaliteit van de binnenlucht. Bouwmaterialen kunnen immers vezels, stof en vluchtige organische stoffen afgeven die het binnenmilieu vervuilen. Om het gebruik van emissiearme isolatiematerialen te garanderen, zijn Armacell producten getest volgens Eurofins Indoor Air Comfort GOLD. Deze producten dragen bij tot een gezond binnenklimaat en voldoen bijvoorbeeld ook aan de eisen van de Blue Angel voor emissiearme thermische isolatiematerialen. Dit label stelt de hoogste eisen aan het minimaliseren van de binnenemissies van een bouwmateriaal.

Terwijl groene bouwsystemen zoals BREEAM, LEED en DGNB zich richten op de kwaliteit van de binnenlucht, gaat de WELL Building Standard uit van een holistische benadering van gezondheid in gebouwen. WELL certificeert geen

producten, maar het gebouw als geheel. De gebieden waarop de oplossingen van Armacell kunnen helpen punten te verdienen in WELL projecten worden getoond in de 'Compliance Product Cards', die kunnen worden gedownload van de Armacell website voor de respectievelijke producten.

INFO : www.armacell.be

profielen en glaswolisolatie is de brandwerendheid uitstekend (EI 60). Ook de akoestische prestatie (tot 61 dB) mag gezien worden. Van vocht in badkamers, wasruimtes en andere natte omgevingen heeft de geïmpregneerde plaat geen last.

Diamond Board is even gemakkelijk te installeren en te bewerken als een conventionele gipsplaat. De plaat is flexibel en buigzaam, en laat zich vlot vormen om te passen bij vrijwel elke ruimte of architecturaal ontwerp. Het gladde oppervlak is gemakkelijk te schilderen, te behangen of te betegelen, met een naadloze en esthetisch aantrekkelijke afwerking en uitstraling.

Voor wie op zoek is naar een hoogwaardige, duurzame en veelzijdige oplossing voor scheidings- en voorzetwanden is er nu Knauf Diamond Board. Deze gipsplaat is versterkt met glasvezels en is dus slijtvast en sterk, goed geschikt voor drukke omgevingen. In combinatie met metaal -

Tot slot is Diamond Board milieuvriendelijk met als bewijs het C2C Bronze-certificaat. De gipsplaten worden lokaal in België geproduceerd en bevatten een aanzienlijk percentage grondstoffen uit de recycling van andere gipsplaten.

INFO : www.knauf.be

Recticel Insulation, de Belgische specialist in thermische en geluidsisolatie kondigt de lancering aan van een reeks polyurethaanplaten geproduceerd met 1/4 biocirculaire grondstoffen volgens het ‘Mass Balance’-principe, dat het mogelijk maakt om de overgang naar circulariteit stapsgewijs te maken zonder de noodzaak van nieuwe installaties. Deze nieuwe isolatieproducten, genaamd Impact, hebben gemiddeld 43% minder CO2 -uitstoot ten opzichte van de standaardplaat, met behoud van de vertrouwde technische en thermische prestaties. De ontwikkeling van deze nieuwe isolatieplaten maakt deel uit van de proactieve aanpak van Recticel om naar net-zero te gaan in 2050. Als deel van de in april 2023 aangekondigde routekaart van Recticel voor een drastische vermindering van haar ecologische voetafdruk is de lancering van de nieuwe Impact-productlijn een belangrijke stap vooruit. Het Impact-assortiment is vanaf nu beschikbaar in België en Nederland. De Impact-producten worden in de toekomst ook in andere Europese landen gelanceerd..

INFO : www.recticelinsulation.be/impact

Febelcem, de federatie van de Belgische cementindustrie, heeft sinds einde mei zijn hoofdkwartier in de HUBB. Het Febelcem-team, dat geleid wordt door Hervé Camerlynck, heeft een stekje op de vijfde verdieping in de Kunstlaan 20 in Brussel. Onlogisch is de verhuis niet. De leden van Embuild zijn tenslotte grote gebruikers van cement. Bovendien zijn Febelcem en Embuild er zich beiden van bewust dat de bouwsector in de brede zin van het woord duurzamer en milieuvriendelijker moet worden. Febelcem en Embuild zitten op verschillende plaatsen in de waardeketen van de bouw en zullen constructief samenwerken op dit punt. Febelcem werd opgericht in 1949 en kreeg zijn huidige naam in 1994. De federatie had lange tijd CBR, CCB en Holcim als leden maar begin juni is daar Cemminerals als vierde lid bijgekomen. De verhuis is niet de enige recente verandering in de organisatie. De algemene vergadering van Febelcem heeft ook een nieuwe voorzitter gekozen, Christoph Streicher. Hij is General Manager Benelux HeidelbergMaterials en volgde Eddy Fostier op.

In 2022 groeide de bouw met 3 procent in de landen in Euroconstruct. Dat blijkt uit de vooruitzichten die Euroconstruct in juni bekendmaakte. In vergelijking met de vooruitzichten van een half jaar geleden zijn de verwachtingen voor 2023 naar beneden bijgesteld. Er zou een achteruitgang van 1,1 procent zijn, gevolgd door verder verlies met 0,7 procent in 2024. Verschillende factoren zijn hiervoor verantwoordelijk: een minder dynamische wereldeconomie, inflatie, een monetair beleid dat de rentes doet stijgen. Pas in 2025 zou er weer groei zijn. Om verwarring te vermijden: het gaat hier niet om vooruitzichten voor individuele landen, maar voor de groep van 19 landen die deel uitmaken van Euroconstruct.

Het recentste summary en country report Euroconstruct met bouwvooruitzichten voor de periode 2023-2025 kan bij Embuild, met een ledenvoordeel, aangekocht worden. Ook is het mogelijk om alleen de vooruitzichten voor België aan te kopen. Voor meer info:

INFO : hannelore.vanbilloen@embuild.be