Ważne badanie Scyntygrafia tarczycy

TEKST DIANA OŻAROWSKA-SADY

Scyntygrafia tarczycy

To jedno z badań obrazowych, dzięki któremu można uzyskać bardzo szczegółowy, a także trójwymiarowy obraz tarczycy i sprawdzić, czy dobrze pracuje.

WSKAZANIA: Scyntygrafię tarczycy przeprowadza się przy nadczynności tarczycy w przebiegu choroby Gravesa-Basedowa czy wola wieloguzkowego oraz przy wolu guzkowym obojętnym dużych rozmiarów, a także przy pojedynczych guzkach wydzielających hormony.

Scyntygrafia jest badaniem izotopowym, to znaczy, że do jej przeprowadzenia konieczne jest podanie izotopu promieniotwórczego, czyli radioznacznika. W przypadku tarczycy rolę taką pełni technet-99m lub jod-131. Jego dokładną dawkę ustala lekarz, biorąc pod uwagę m.in. wagę chorego. Aktywna substancja może być podana doustnie (w kapsułce) lub dożylnie. Kumuluje się w narządzie oraz ewentualnych guzkach i emituje promieniowanie, które rejestruje tzw. gammakamera i przekazuje jako obraz do komputera. Dawka promieniowania nie jest duża, porównywalna do tego stosowanego podczas badań RTG. Aby przeprowadzić scyntygrafię, niezbędne jest skierowanie od lekarza endokrynologa.

Tego badania nie wykonuje się u kobiet w ciąży i karmiących piersią!

PRZYGOTOWANIE

POLEGA GŁÓWNIE NA ODSTAWIENIU LEKÓW

• Ustal z lekarzem procedury. Zwykle bowiem na 5 dni przed scyntygrafią tarczycy należy odstawić tyreostatyki (leki, które hamują wytwarzanie hormonów tarczycy), zaś nawet miesiąc wcześniej syntetyczne hormony tarczycy, 2 miesiące wcześniej preparaty z jodem (w tym także suplementy). Niewskazane jest wcześniejsze (w ciągu pół roku) wykonywanie badań radiologicznych z kontrastem jodowym. • Na badanie ubierz się tak, by odsłonić szyję i weź dokumentację medyczną dotyczącą choroby.

W GABINECIE

TO BADANIE CAŁKOWICIE BEZBOLESNE I TRWA TYLKO 15–20 MINUT

• Procedura zależy od rodzaju izotopu. Gdy ma być podany technet, całe badanie zamyka się w jednym dniu. W gabinecie pacjent dostaje dożylnie izotop, a po około 30 minutach będzie miał zrobione badanie. W przypadku, gdy scyntygrafię wykonuje się z użyciem jodu, procedurę rozbija się na 2 dni. Pierwszego podawany jest izotop (doustnie lub dożylnie – zwykle zaleca się podanie go na czczo lub minimum w odstępie 3 godzin od ostatniego posiłku), a drugiego – wykonuje się scyntygrafię. • W przypadku tarczycy badanie może być wykonane w pozycji siedzącej, leżącej lub stojącej – zależnie od tego, jakim urządzeniem gabinet dysponuje. • W głowicy gammakamery umieszczony jest specjalny kryształ, który wychwytuje promieniowanie, jakie emituje tarczyca po pochłonięciu odpowiedniej dawki radioizotopu. Program zainstalowany w komputerze połączonym z gammakamerą przetwarza dane płynące z głowicy na obraz widoczny na monitorze.

PO BADANIU

CZEKAJĄC NA WYNIK

• Możesz wrócić do swoich zajęć. Pamiętaj jednak, aby wypić ok. 1,5 l płynów, by szybciej wydalić z moczem radioizotop. W dniu badania (gdy uwalniane jest z organizmu promieniowanie) unikaj bliskiego towarzystwa dzieci i kobiet w ciąży. • Jako wynik otrzymasz zestaw zdjęć z opisem. W przypadku tarczycy zdjęcia są kolorowe. Tak zwane guzki gorące intensywnie produkujące hormony i mocno pochłaniające izotopy na wydruku zabarwione są na czerwono. Zimne – nie gromadzą radioznacznika i widać je jako ciemne miejsca.

INNE NARZĄDY TEŻ!

Scyntygrafię…

…robi się nie tylko, by obejrzeć tarczycę czy przytarczyce, ale też po to, żeby wykryć ogniska zapalne i przerzuty nowotworowe w organizmie albo ocenić np. stan kości, przepływ krwi w mięśniu sercowym, przepływy w naczyniach płucnych i mózgowych, czynność nerek, wątroby, żołądka i dwunastnicy, stan nadnerczy i ślinianek. Jeśli badane jest całe ciało, kładziesz się na łóżku, a gammakamera przesuwa się nad tobą lub obraca wokół ciebie.