

ONTPLOOI
'Bekleedt u met de nieuwe mens.'
Kol 3,10
STARTBLOK
Ik sta stil bij de foto en het bijbelvers op de kaft van dit boekje.
Hoe kan en wil ik mezelf verder ontplooien?
Hoe was/ben ik als rups?
In welke cocon verberg ik me als puber? Van waaruit?
Met welke cocon bescherm ik me als puber? Waartegen?
Hoe zie ik mezelf als vlinder?
Welke mogelijkheden ontdek ik in mezelf?
Welke mogelijkheden in mezelf ken ik al?
Welke mogelijkheden in mezelf wil ik ontplooien?
Welke mogelijkheden in mezelf kan ik ontplooien?
Wat en wie heb ik nodig om mezelf te kunnen ontplooien?


Wat en wie zijn struikelblokken - in mezelf/in mijn omgeving - om me ten volle te ontplooien?
PERSPECTIEVEN
Ik sta stil bij 'mezelf ontplooien, mezelf ontwikkelen'.
Ik duid aan in welk perspectief ik me kan vinden.

Indien ik me in onderstaande perspectieven niet herken, voeg ik mijn eigen perspectief toe.
Ik alleen wil/kan mijn ontplooiing beïnvloeden en vormgeven.
Hoe ik ben en word als volwassene ligt allemaal al vast.
Van zodra ik volwassen ben, ligt alles vast.
Wat ik biologisch bij mijn ontstaan meekreeg, zal bepalen wie/hoe ik word als volwassene.

Mijn ouders bepaalden wie ik was als kind. Ze bepalen wie ik ben als puber en zal zijn als volwassene.
Ik markeer met ROOD en GROEN in de citaten op volgende pagina waarin ik me al of niet herken.
Concept en lay-out: Mieke Vanraes
Verantwoording beeldmateriaal
Alle grafieken, schema's, tabellen, illustraties: Mieke Vanraes
Foto's: PxHere - tenzij anders vermeld / Foto's Shutterstock: p. 24, 25, 28, 29, 30 / Illustraties Freepik: p.41
1ste druk 2025
© 2025 Diligentia Uitgeverij bvba Wondelgem
Wettelijk Depot D/2025/0067/18
ISBN 9789464205596
NUR 126 -128
Reflect 3.1 ONTPLOOI Leerwerkboek conform het leerplan rooms-katholieke godsdienst voor het secundair onderwijs 2019
Auteurs: Mieke Vanraes, Hilde Van den Steen
Verantwoordelijke uitgever: Diligentia Uitgeverij, Industrieweg 122 A5 9032 Wondelgem, België www.diligentia-uitgeverij.be
Alle rechten voorbehouden. Behoudens de uitdrukkelijk bij wet bepaalde uitzonderingen mag niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt, op welke wijze dan ook, zonder voorafgaande en schriftelijke toestemming van de uitgever.
Bij de samenstelling van Reflect 3 hebben wij beeldmateriaal ontleend waarvan wij de bron niet hebben kunnen achterhalen. Mogelijke rechthebbenden kunnen zich tot de uitgever wenden.
ONTPLOOI
PERSOONSVORMING
1 REFLECT 3de jaar
'In de hemel zal mij niet gevraagd worden: 'Waarom was je niet Mozes?'
Maar wel: 'Waarom was je niet gewoon jezelf?''
Rabbi Zusha
'Gisteren was ik slim, dus wilde ik de wereld veranderen. Vandaag ben ik wijs, dus verander ik mezelf.'
Rumi - islamitisch dichter
'Je hebt een vrije wil om wijsheid te zoeken of in onwetendheid te blijven.
Jouw keuzes vormen je toekomst.'
Boeddhistische wijsheid
'God roept je onophoudelijk. Maar je hoort Hem niet omdat je oren verstopt zitten met de geluiden van je eigen stem en gedachten.
Stil je geest in meditatie, dan kan je Gods stem horen.'
Yogananda - hindoe-christelijke Meester
1
2
VERTELLEN & VERKENNEN
'Hoe zie ik mezelf op het eerste gezicht?'
'Wie ben ik als ik bij mezelf thuiskom?'
'Hoe kunnen we elkaar echt ontmoeten en leren kennen?'
1
VERDUIDELIJKEN & VERKLAREN
'In hoeverre ontplooi ik mezelf? In hoeverre leggen anderen, het Andere mij in een plooi?'
'Hoe vormt mijn persoonlijkheid zich volgens de wetenschappelijke visie?'
VERDIEPEN & VERBREDEN 3 4
'Wat is de invloed van iemands levensbeschouwing op het leven van elke dag?'
'Hoe kan zingeving en/of geloof de mens al of niet vormen?'
'Wat is de kijk van enkele levensbeschouwingen op wereld, mens en god?'
'Hoe kunnen de Ik-ben-uitspraken van Jezus een mens vormen, in een plooi leggen?'
2
VERTELLEN & VERKENNEN
p. 6 1.1 WIE BEN IK? p. 8 1.2 WIE BEN IK TEN DIEPSTE? p. 13 1.3 IK EN DE ANDER
3
VERDUIDELIJKEN & VERKLAREN
VERINNERLIJKEN & VERANKEREN
'Hoe kan de manier van opvoeden de persoonlijkheid van jongeren vormen?'
'Met welk beeld kan ik mijn persoonlijkheid uitdrukken?'
'Hoe vormen de drie bouwstenen mijn persoonlijkheid?'
'Wat wil ik verankeren en veranderen in mijn eigen leven?'
SAMENHANG
4
p. 14 2.1 IK BEN UNIEK p. 15 2.2 WETENSCHAPPELIJKE VISIE OP MENS EN PERSOONSVORMING
VERDIEPEN & VERBREDEN

p. 24 3.1 INVLOED VAN LEVENSBESCHOUWING p. 26 3.2 GELOOF EN ZINGEVING VORMEN DE MENS - VOORBEELDEN p. 28 3.3 LEVENSBESCHOUWELIJKE VISIE OP PERSOONSVORMING, WERELD, MENS EN GOD p. 32 3.4 JEZUSBEELDEN - DE ZEVEN IK-BEN-UITSPRAKEN VAN JEZUS
p. 34 4.1 HOE VORMT OPVOEDING - MILIEU - DE PERSOONLIJKHEID VAN JONGEREN?
p. 42 4.2 IK BEN ...?
p. 43 4.3 MIJN VORMENDE BOUWSTENEN
p. 44 4.4 IK VERANKER - IK VERANDER
VERINNERLIJKEN & VERANKEREN SAMENHANG
p. 45 SAMENHANG
'Hoe zie ik mezelf op het eerste gezicht?'
1.1 WIE BEN IK?
Als mensen vragen: 'Wie ben jij?' antwoord ik automatisch met mijn voornaam en met mijn familienaam. Het is boeiend stil te staan bij wat het betekent een naam te hebben.
Door een mens bij zijn voornaam te noemen
- geeft men deze persoon een plaats tussen de mensen. - benoemt men over wie het gaat of wie precies men wil aanspreken. - blijven mensen geen vreemden voor elkaar, zo ontstaat ontmoeting en verbondenheid.
Ik heb een naam ... ben ik mijn naam?
Ik zoek de betekenis van mijn voornaam op.
Wat kan ik vertellen over mijn familienaam?
Speeddate
Doel? Mezelf kort voorstellen aan zoveel mogelijk klasgenoten. Hoe? Voorbereiding
Ik noteer bij onderstaande vragen enkele kernwoorden waarover ik met klasgenoten in gesprek wil gaan.
Wat wil ik bondig vertellen over mezelf zodat mijn klasgenoten me beter leren kennen?
Wat heeft me tot nu toe in mijn leven gelukkig gemaakt?
Wat maakt me nu gelukkig?
Wat is op dit moment belangrijk in mijn leven?
Speeddate
Ik ga rond in de klas.
Klaar? Zelfreflectie
Hoe heb ik deze speeddate ervaren?
Wat heb ik over klasgenoten ontdekt?
VERTELLEN & VERKENNEN
'Hoe zie ik mezelf op het eerste gezicht?'
Wat hebben mijn klasgenoten over mij ontdekt?
De zelfreflectie = het naar en in zichzelf kijken.
Daarbij bewust worden van het eigen handelen en 'zijn'.
Zichzelf figuurlijk een spiegel voorhouden.
Verbonden leven vanuit het denken vanuit het innerlijk kompas.

Religieus verbonden leven + vanuit het innerlijk kompas afgestemd op het hogere.

Zelfreflectie met als doel zich bewust te worden van - eigen lichaam
- eigen handelingen
- eigen gedachten
- eigen gevoelens
- eigen innerlijk kompas
Zelfreflectie met als doel zich bewust te worden van - eigen lichaam
- eigen handelingen
- eigen gedachten
- eigen gevoelens
- eigen innerlijk kompas
- het hogere: de natuur, de kosmos ...


Godsdienstig verbonden leven + vanuit de ziel, het innerlijk kompas, afgestemd op de Bron, de Schepper.

Zelfreflectie met als doel zich bewust te worden van
- eigen lichaam
- eigen handelingen
- eigen gedachten
- eigen gevoelens
- eigen innerlijk kompas, ziel
- God, Allah, Jahweh, Brahma, Aanwezige, Alomtegenwoordige …
Het geweten = de diepste innerlijke stem = het innerlijk besef van goed en kwaad = het innerlijk kompas dat de mens de weg wijst om het goede te doen en het slechte te laten
Door vorming en ervaringen evolueert dit onderscheidingsvermogen.

Ik stel mezelf kort en bondig voor aan de hand van de kernwoorden bij de vorige vragen.
Ik vertel over de betekenis van mijn naam en familienaam.
Ik luister respectvol naar elke klasgenoot.

Het goede = alles wat liefdevol leven mogelijk maakt
= alles wat liefdevol samenleven mogelijk maakt = alles wat leven bevordert
IK KAN
1 - omschrijven: de begrippen 'zelfreflectie' en 'geweten'
2 - bewust worden: mijn lichaam, handelingen, gedachten, gevoelens en innerlijk kompas
3 - benoemen: op wie/wat men zich richt bij verbonden leven, religieus/godsdienstig verbonden leven
'Wie ben ik als ik bij mezelf thuiskom?'
1.2 WIE BEN IK TEN DIEPSTE?
Als ik echt de tijd neem om bij mezelf thuis te komen, kom ik bij mijn 'echte en wezenlijke ik' aan.
Dan gaat het over essentiële, innerlijke kenmerken: stukjes van mezelf die ik pas vertel aan iemand die ik kan vertrouwen.
Op ontdekking
Ik geef in en rond de afbeelding weer wat spontaan in mij opkomt: zin, woord, tekening …
Waar ben ik fier op?
Wie bewonder ik?


Waar maak ik graag tijd voor?

Wat zijn de doelen in mijn leven?
Waar zou ik graag willen wonen?
Wat trekt mij aan in die plek?


Hoe zie ik mezelf?

Wat zeggen anderen over mij?

Wat zeg ik over mezelf?

Hoe toon ik mezelf?

In wie of wat geloof ik?

'Wie ben ik als ik bij mezelf thuiskom?'
In welke situaties toon ik me anders?

Wat zorgt ervoor dat ik een masker opzet?

Hoe kijk ik naar anderen?
Wat hou ik verborgen?


Welke ervaringen zijn voor mij spiritueel?

'Wie ben ik als ik bij mezelf thuiskom?'
Terugblik
Ik kijk terug naar mijn antwoorden in de vorige opdrachten.
Ik zet een GROEN vinkje bij waar ik mezelf kan zijn.
Ik zet een BLAUW vinkje bij waar ik me anders toon.
De identiteit = wie iemand is, wat hem/haar uniek maakt: karakter, overtuigingen, achtergrond ...
Het zelfbeeld = de indruk die men van zichzelf heeft gevormd gedurende zijn/haar leven: combinatie van gedachten, gevoelens, overtuigingen en oordelen over zichzelf
Het imago = de indruk die anderen over mij hebben
Het masker = de indruk over mezelf die ik bewust aan anderen geef Ik verstop mijn unieke Zelf of mijn gevoelens, gedachten ... bewust achter een masker.
Mijn unieke Zelf = diegene wat ik diep van binnen ben, mijn essentie, mijn wezenlijke ik
= mijn ziel, mijn innerlijk kompas
Mijn unieke Zelf ontdekken, op het spoor komen:
- door diegene/datgene waar mijn hart voor open gaat
- door diegene/datgene waarbij ik diepe vreugde ervaar - door diegene/datgene waaraan ik mijn energie geef



Mijn leven is een GAVE
= leven en liefhebben is een geschenk
Mijn leven is een OPGAVE
= leven en liefhebben is een opdracht
Mijn leven is OVERGAVE
= leven en liefhebben vraagt
- dat ik aanvaard wie ik ben
- dat ik op een actieve manier aanvaard wat het leven me brengt en dat ik dit niet kan veranderen
= Overgave kan ook op religieus, godsdienstig vlak beleefd worden: ik ervaar dat mijn leven in handen ligt van een hogere, liefdevolle werkelijkheid, God, Allah, Jahweh, Bron … waar ik op vertrouw, waar ik mijn innerlijk kompas op afstem.

Mijn leven is DOORGAVE = leven en liefhebben vraagt - om mijn talenten in te zetten voor een betere wereld
- om het leven en de liefde die ik ontvangen heb, door te geven
Mijn diepere ik
Ik sta stil bij de vragen op pagina 11 en 12 met als doel mezelf beter te leren kennen.
Ik omcirkel/kleur het symbool dat het best bij mijn antwoord past.
Ik druk met enkele kernwoorden uit wat ik echt aanvoel, denk, gewaarword, ten diepste weet ...
Ik ben pas tevreden met een diepgaander, betekenisvol antwoord.
Ik neem hiervoor rustig de tijd.
In opdracht 7 zal ik in gesprek gaan met klasgenoten om elkaar op een diepgaande manier te ontmoeten.
Ik kan achteraf ook in gesprek gaan met ouders of vrienden over mijn antwoorden.
'Wie ben ik als ik bij mezelf thuiskom?'
1. Wat zijn mijn belangrijkste karaktereigenschappen, talenten en passies?




2. Als mijn leven verfilmd zou worden met het accent op 'vreugde', welke situatie mag dan zeker niet ontbreken? Vertel ...




3. Wat is het ergste dat mij kan overkomen? Vertel ...




4. Als mijn leven verfilmd zou worden met het accent op 'moeilijk - crisis - verdriet - boos', welke situatie mag dan zeker niet ontbreken? Vertel ...




5. Welke gaven, talenten, eigenschappen … zou ik willen bezitten?




6. Wat/wie geeft mijn leven zin/betekenis? Welke zin of betekenis?




7. Welke eigenschappen waardeer ik het meest in een zorgverlener? Vertel ...




8. Welke eigenschappen waardeer ik het meest in een leidersfiguur? Vertel ...




'Wie ben ik als ik bij mezelf thuiskom?'
9. Wat waardeer ik het meest in vrienden? Vertel ...




10. Als mijn leven verfilmd zou worden met het accent op 'mijn erfenis aan anderen, aan de wereld', welke situatie mag dan zeker niet ontbreken? Vertel ...




11. Welke taak /rol wil ik vervullen voor de mensen om me heen, voor de wereld, voor de natuur, voor de toekomst? Welk doel heb ik in mijn leven? Vertel ...




Zelfreflectie
Ik noteer de antwoorden in mijn dagboekschrift.
Wat ontdekte en leerde ik over mezelf door bovenstaande vragen?
Welke vragen vond ik moeilijk te beantwoorden? Van waaruit, waarom?
Over welke vragen had ik vroeger al eens nagedacht?
Op welke momenten sta ik stil bij wie ik ben?
Wat houdt me soms tegen om stil te staan bij mezelf? Vertel …
'Hoe kunnen we elkaar echt ontmoeten en leren kennen?'
1.3 IK EN DE ANDER
Slow-date
Doel? Mezelf op een diepgaande manier openstellen voor klasgenoten en omgekeerd. Hoe? Voorbereiding
Uit de antwoorden van 'mijn diepere ik': wat wil ik delen met klasgenoten?
Ik noteer hieronder enkele kernwoorden ter ondersteuning van het gesprek.


Ik noteer enkele kernwoorden die passen bij mijn zelfbeeld.
Slowdate
Ik ga rond in de klas en vertel aan mijn klasgenoot wat ik over mezelf wil delen.
Ik luister respectvol naar het verhaal van elke klasgenoot.
Ik laat mijn klasgenoot een kernwoord noteren dat past bij mijn imago.
Klaar? Zelfreflectie
Hoe heb ik deze slowdate ervaren?
Wat precies zorgde voor deze ervaring?
Welk verschil heb ik ervaren met de speeddate?
In hoeverre komt dit imago overeen met mijn zelfbeeld?
In hoeverre heb ik mijn klasgenoten hierdoor beter leren kennen?
Waarom koos ik voor deze score?
In hoeverre hebben mijn klasgenoten mij beter leren kennen?
Waarom koos ik voor deze score?
IK KAN
4 - omschrijven: de begrippen 'identiteit', 'zelfbeeld', 'imago', 'masker', 'unieke zelf' 'gave', 'opgave', 'overgave' en 'doorgave'
5 - illustreren met voorbeelden: de wisselwerking tussen 'zelfbeeld' en 'imago'
6 - bewust worden van 'gave', 'opgave', 'overgave' en 'doorgave' in mijn leven
7 - toepassen op mijn eigen leven: de begrippen 'gave', 'opgave', 'overgave' en 'doorgave'
8 - beantwoorden: meer diepgaande vragen die peilen naar wie ik diep van binnen echt ben
IK KAN
9 - iets persoonlijks vertellen zodat anderen me beter leren kennen
10 - voor mezelf houden: vertrouwelijke verhalen of info of toevertrouwen aan mijn dagboek(schrift), aan een vertrouwenspersoon of vriend
11 - respectvol omgaan met, luisteren naar en in mijn hart bewaren: meer persoonlijke verhalen en eigenheden van klasgenoten
VERDUIDELIJKEN & VERKLAREN VERDUIDELIJKEN & VERKLAREN
'In hoeverre ontplooi ik mezelf? In hoeverre leggen anderen, het Andere mij in een plooi?'
2.1 IK BEN UNIEK
In het vorige deel hebben we stilgestaan bij wie we zijn: aan de oppervlakte en diepgaander.
Persoonlijkheidstest
Ik vul de test in op www.16personalities.com/nl/persoonlijkheidstest.
Ik noteer mijn resultaat:
Wat wist ik al van mezelf?
Wat ontdekte ik over mezelf dankzij deze test?
Ik wissel uit met enkele klasgenoten.
Kiezen en/of veranderen?!
Ik noteer wat spontaan in me opkomt rond volgende vragen.
Zie ook startblok en perspectieven op p.2.
Ik wissel uit met enkele klasgenoten.




Wat in en van mezelf kan ik niet zelf kiezen?
Wat in en van mezelf kan ik niet veranderen?
Wat kan ik zelf kiezen?
Waarover kan ik zelf beslissen?
'Hoe vormt mijn persoonlijkheid zich volgens de wetenschappelijke visie?'
2.2 WETENSCHAPPELIJKE VISIE OP MENS EN PERSOONSVORMING
We staan stil bij wetenschappelijke ontdekkingen in onderstaande onderzoeksvragen:
- Hoe komt het dat we zo verschillend zijn?
- Welke bouwstenen vormen mijn unieke zelf?
UNIEK door AANLEG = DE BIOLOGISCHE BOUWSTEEN
INLEIDING BOUWSTEEN AANLEG
Met mijn vingerafdruk kan ik mijn smartphone ontgrendelen.
Deze methode werkt omdat de vingerafdrukken van elke mens uniek en dus anders zijn.
Deze vingerafdrukken en veel andere kenmerken kreeg ik mee als erfenis van mijn ouders.
Zij gaven mij 'familie-erfstukken' mee.
Als ik mijn klasgenoten en mezelf met elkaar vergelijk, merk ik dat we een aantal kenmerken gemeenschappelijk hebben.
Maar ook dat er veel verschillen zijn.
Ontdekkingen over de biologische bouwsteen Ik noteer wat ik heb ontdekt door het bekijken van een aantal informatieve filmpjes.
Erfelijke eigenschappen zijn vastgelegd in het DNA, het erfelijk materiaal dat de mens bij zijn ontstaan van zijn/haar ouders meegekregen heeft.
Deze eigenschappen zijn niet zelf gekozen.
De aanleg = de biologische bouwsteen = een vormgever van de persoonlijkheid = wat erfelijk bepaald is
Het erfelijk materiaal = de chromosomen opgebouwd uit genen, stukjes DNA
Vanaf de versmelting van eicel en zaadcel - die elk 23 chromosomen bevattenbezitten de andere cellen een nieuwe unieke combinatie van 46 chromosomen. De genen bepalen voor een groot deel mijn uiterlijke verschijningsvorm, mijn verstandelijke aanleg, mijn temperament ...
Het temperament = de karaktereigenschap die bepaalt hoe men op de dingen reageert = de mate van levendigheid van het karakter die gedrag en levenspatroon bepaalt
VERDUIDELIJKEN & VERKLAREN
'Hoe vormt mijn persoonlijkheid zich volgens de wetenschappelijke visie?'
Levensbeschouwelijke visies op 'aanleg'
Ik markeer met GROEN de woorden waarin ik mijn levensbeschouwelijk perspectief herken.
Ik bespreek hoe onderstaande uitspraken overeenkomen of botsen met wetenschappelijke inzichten. opdracht
&
'Hoe vormt mijn persoonlijkheid zich volgens de wetenschappelijke visie?'

Ik markeer met GEEL de woorden die niet aansluiten bij mijn perspectief, maar die me wel raken.

Ik markeer het icoon passend bij de levensbeschouwing of het perspectief van het citaat.
We zijn overlevingsmachines - robotvoertuigendie blind geprogrammeerd zijn om de zelfzuchtige moleculen die bekendstaan als genen te behouden.
Richard Dawkins - bioloog, atheïstisch denker Uit The Selfish Gene, 1976
Allah, Hij is het die alles heeft geschapen en het de juiste maat en orde heeft gegeven.
Soera Al-Furqan 25:2
O mensheid, Wij hebben jullie geschapen uit een man en een vrouw en Wij hebben jullie tot volkeren en stammen gemaakt, opdat jullie elkaar zouden kennen.
Soera Al-Hujurat 49:13
Ik heb jou al uitgekozen voordat je geboren was. Zelfs al voordat Ik je liet groeien in de buik van je moeder.
Jer 1,5
Onze geest is geen onbeschreven blad; hij is gevormd door evolutie en bevat ingebouwde neigingen en structuren.
Steven Pinker - cognitief psycholoog
Uit The Blank Slate, 2002
En Allah heeft jullie voortgebracht uit de buik van jullie moeders, terwijl jullie niets wisten.
En Hij heeft jullie het gehoor, het zicht en harten gegeven, opdat jullie dankbaar zullen zijn.
Soera An-Nahl 16:78
U maakte mij in de buik van mijn moeder. Elk deel van mijn lichaam hebt U gevormd. Ik dank U daarvoor, want het is een wonder, zoals ik gemaakt ben.
Ps 139,13-14
De mens is als een zaadje, vol mogelijkheden. Hoe het zal groeien, hangt af van zijn wortels.
Hopi - inheemse Amerikaanse stam
Mijn aanleg, mijn erfelijkheid = mijn familie-erfstukken
Ik noteer hier nauwkeurig mijn aangeboren 'familie-erfstukken'.
Welke gelijkenissen zie ik tussen mezelf en enkele familieleden?
Ik noteer er steeds bij van wie ik ze 'gekregen', 'geërfd' heb.
Kenmerken van familieleden
- Mijn moeder heeft blauwe ogen
- Mijn vader is muzikaal
Mijn voorbeelden:
Wat heb ik geërfd?
- Mijn blauwe oogkleur
- Ik ben geboren met gevoel voor muziek, voor ritme, met een muzikaal gehoor …
Mijn voorbeelden:
De driehoek van 'vormende bouwstenen'
Voorbereiding van de synthese-opdracht op p. 43.
Ik illustreer mijn 'familie-erfstukken' met foto's
- van mezelf.
- van mijn ouders, grootouders of een ander familielid.
Indien mogelijk toen zij ongeveer dezelfde leeftijd hadden als ik op mijn foto.
Geen foto's? Ik zoek enkele afbeeldingen die mijn aanleg en het verband met mijn familie illustreren.
IK KAN
12 - definiëren: de begrippen 'aanleg', 'biologische bouwsteen', 'erfelijk materiaal' en 'temperament'
13 - noteren bij de omschrijving: het begrip 'aanleg'
14 - uitleggen in een drietal zinnen: de biologische verklaring van 'aanleg', van 'erfelijk materiaal'
15 - illustreren met drie voorbeelden: de invloed van aanleg op de vorming van mijn persoonlijkheid
16 - beseffen/bewust worden dat de aanleg van mensen zeer verschillend is en vastligt
& VERKLAREN
'Hoe vormt mijn persoonlijkheid zich volgens de wetenschappelijke visie?'
UNIEK door MILIEU = DE SOCIALE BOUWSTEEN
= DE OMGEVINGSBOUWSTEEN
= DE LEEFOMGEVING
SAMENVATTING BOUWSTEEN AANLEG
Wanneer ik ontsta, ligt er al heel wat omtrent mijn 'ik' vast door het erfelijk materiaal dat ik meekrijg van mijn beide ouders.
INLEIDING BOUWSTEEN MILIEU
De schoot van mijn moeder is mijn eerste leefomgeving als ongeboren baby. De omgeving waarin ik opgroei met de mensen die in mijn leven een rol spelen bepalen ook na mijn geboorte hoe ik mij verder ontwikkel.
Psychologen vertellen dat - bij een ontmoetingbinnen enkele seconden al de eerste indruk wordt gevormd. Deze indruk is gebaseerd op principes en oordelen uit ons geheugen. Deze zijn gevormd door mijn opvoeding, mijn cultuur, mijn ervaringen … Mijn milieu bepaalt dus hoe ik een eerste indruk vorm over iemand.
Ontdekkingen over de sociale bouwsteen én de omgevingsbouwsteen Ik noteer wat ik ontdekt heb door het bekijken van een aantal informatieve filmpjes.
De moederschoot is de eerste omgeving waarin een mens leeft. Bij de geboorte komt de baby in de ruime wereld terecht. Deze omgeving, deze omstandigheden verschillen (zeer) veel van mens tot mens.
Doordat de mens beïnvloed wordt door zijn milieu, vormt deze specifieke, welbepaalde omgeving de mens.
Het milieu = de sociale bouwsteen + de omgevingsbouwsteen = de vormgever van de persoonlijkheid = wie of wat mij opvoedt, omgeeft én beïnvloedt
Bv. Een mens ondergaat de invloed - van het gezin of de leefgroep waarin hij leeft - van de school waar hij leerling is - van de vrienden met wie hij omgaat - van de maatschappij met haar tijdsgebonden levensstijl en opvattingen ...
'Hoe vormt mijn persoonlijkheid zich volgens de wetenschappelijke visie?'
Levensbeschouwelijke visies op 'milieu'
Ik markeer met GROEN de woorden waarin ik mijn levensbeschouwelijk perspectief herken.
Ik markeer met GEEL de woorden die niet aansluiten bij mijn perspectief, maar die me wel raken.

Ik markeer het icoon passend bij de levensbeschouwing of het perspectief van het citaat.

Ik bespreek hoe onderstaande uitspraken overeenkomen of botsen met wetenschappelijke inzichten.
Mensen worden niet alleen gevormd door hun omgeving, maar vormen ook actief hun omgeving.
Albert Bandura - psycholoog, sociaal-cognitieve theorie
Wie controle heeft over iemands informatiebronnen, controleert iemands geest.
Carl Sagan - wetenschapper, atheïstisch denker
Leer jonge kinderen om goed te leven. Dan zullen ze later ook een goed leven leiden. Spr 22,6
O jongeman, vermijd slechte vrienden en zoek het gezelschap van wijzen. Wie zich omringt met edele vrienden, zal zelf edel worden.
Sigalovada Sutta - Digha Nikaya 31
Ubuntu! Ik ben omdat wij zijn. Afrikaanse filosofie, o.a. Zulu & Xhosa
Vaders, wees niet hard voor je kinderen. Maar waarschuw ze voor verkeerde dingen, en leer ze de christelijke regels.
Ef 6,4
Denk aan het spreekwoord: 'Omgaan met slechte mensen, maakt goede mensen slecht.'
1Kor 15,33
De mens is als een zaadje, vol mogelijkheden. Hoe het zal groeien, hangt af van de aarde waarin hij is geplant. Hopi - inheemse Amerikaanse stam
Ouders en leraren hebben de heilige taak om kinderen niet alleen intellectueel, maar ook spiritueel te onderwijzen. De juiste omgeving kan een ziel helpen zijn hoogste potentieel te bereiken.
Yogananda - hindoe-christelijke Meester
Luisteren met mededogen is een geschenk dat we onze kinderen en vrienden kunnen geven. Wanneer een jongere voelt dat hij of zij echt wordt gehoord, bloeit het hart open als een bloem. Thich Nath Han - Boeddhistische leraar
Het kind leert van de wind, de bomen en de dieren, net zoveel als van zijn ouders.
Ojibwe - inheemse Amerikaanse stam
VERDUIDELIJKEN & VERKLAREN VERDUIDELIJKEN & VERKLAREN
'Hoe vormt mijn persoonlijkheid zich volgens de wetenschappelijke visie?'
Levensomstandigheden
Ik omcirkel de mate waarin ik de opgesomde levensomstandigheden herken in mijn leven.
Ik omschrijf de invloed van de situaties die ik herken, op mijn ontwikkeling als mens.
Ik bespreek de invloed die deze situaties op de vorming van een mens kunnen hebben.
1. Ik krijg thuis een te strenge opvoeding.


2. Ik krijg thuis een te vrije opvoeding.
3. Mijn ouders zijn gescheiden.
4. Mijn ouders hebben een goede verstandhouding.
5. Ik leef samen met een gehandicapte broer of zus.
6. Ik leef in een gezin met veel kinderen.
7. Mijn ouder(s) is/zijn werkloos.
8. Ik heb vrienden die veel uitgaan.
9. Ik leef in een consumptiemaatschappij.
De driehoek van 'vormende bouwstenen'
Voorbereiding van de synthese-opdracht op p. 43.
Ik illustreer mijn milieu met foto's.
Geen foto's? Ik zoek enkele afbeeldingen die mijn milieu en de invloed ervan op mij illustreren.
IK KAN
17 - omschrijven: de begrippen 'milieu', 'sociale bouwsteen' en 'omgevingsbouwsteen'
18 - noteren: bij de omschrijving het begrip 'milieu'
19 - beseffen/bewust worden dat het milieu een sterke invloed heeft op de vorming van de persoonlijkheid
20 - illustreren met drie voorbeelden: de invloed van milieu op de vorming van de persoonlijkheid
21 - beseffen/bewust worden dat het milieu van mensen zeer verschillend is
'Hoe vormt mijn persoonlijkheid zich volgens de wetenschappelijke visie?'
UNIEK door VRIJE WIL = DE VRIJE WIL-BOUWSTEEN
= DE VRIJE KEUZE
SAMENVATTING: DE BOUWSTENEN AANLEG EN MILIEU ZIJN EEN GEGEVEN
Mijn persoonlijkheid is sterk gevormd
- door mijn aanleg = de biologische bouwsteen
- door mijn milieu = de sociale bouwsteen en de omgevingsbouwsteen.
Deze bouwstenen kan ik zelf niet kiezen.
Bv. - Ik leef in deze tijd: milieu.
- Ik heb van nature krullend haar: aanleg.
- Ik leef in een gezin met eigen gewoontes: milieu.
- Mijn ouders zijn moslim, christen, boeddhist, atheïst … : milieu.
INLEIDING BOUWSTEEN VRIJE WIL
Maar is er meer: ik heb mijn eigen 'ik' ook in handen.
Ik beschik over een vrije wil waardoor ik kan kiezen hoe ik met mijn aanleg en mijn milieu omga.
Ontdekkingen over de vrije wil
Ik noteer wat ik heb ontdekt door het bekijken van een aantal informatieve filmpjes.
Ik word me ervan bewust dat ik beschik over een vrije wil waardoor ik zelf mijn gegevenheden - bepaald door aanleg en milieuen ook mijn ontwikkeling, mijn woorden en daden … actief kan beïnvloeden.
Ik kies zelf wat ik ermee doe.
Ook met een beperkte(re) aanleg en/of in een minder gunstig milieu kan een mens dankzij zijn vrije wil zijn leven positief vormgeven.
De vrije wil = de vrije wil-bouwsteen = de vrije keuze
= de menselijke mogelijkheid om eigen woorden en daden te kiezen en te controleren
Deze kleine en grote keuzes bepalen mee de levensweg.
= een vormgever van de persoonlijkheid
De vrijheid = de mogelijkheid om vanuit de vrije wil te kiezen
De zelfbeschikking = het recht op eigen keuzes en op zelfstandigheid
Hoe meer de mens op eigen benen leert staan, hoe meer vrijheid hij krijgt om zelf te kiezen, hoe meer verantwoordelijkheid hij moet nemen om de gevolgen van zijn keuzes voor zichzelf en voor anderen in te schatten.
VERDUIDELIJKEN & VERKLAREN
& VERKLAREN
'Hoe vormt mijn persoonlijkheid zich volgens de wetenschappelijke visie?' 'Hoe vormt mijn persoonlijkheid zich volgens de wetenschappelijke visie?'
Levensbeschouwelijke visies op 'vrije wil'
Ik markeer met GROEN de woorden waarin ik mijn levensbeschouwelijk perspectief herken.
Ik markeer met GEEL de woorden die niet aansluiten bij mijn perspectief, maar die me wel raken.

Ik markeer het icoon passend bij de levensbeschouwing of het perspectief van het citaat.

Ik bespreek hoe onderstaande uitspraken overeenkomen of botsen met wetenschappelijke inzichten.
Vrije wil bestaat, maar niet op de manier waarop de meeste mensen denken. Het is geen magische eigenschap, maar eerder een complex proces in ons brein dat ons in staat stelt te reflecteren en te plannen.
Daniel Dennett - filosoof, atheïstisch denker
De condor en de adelaar delen de lucht, maar ze kiezen hun eigen vlucht. Inca
De vrije wil is een illusie die mensen zichzelf aanpraten om zich verantwoordelijk te voelen.
Friedrich Nietzsche - filosoof
Allah verandert de toestand van een volk niet, totdat zij hun eigen toestand veranderen.
Soera Al-Ra'd 13:11
En zeg: De waarheid is van jullie Heer. Laat dan degene die wil geloven, geloven, en degene die wil ongelovig zijn, ongelovig zijn.
Soera Al-Kahf 18:29
Mensen hebben de vrijheid om goed of slecht te handelen, maar moeten de gevolgen van hun daden accepteren.
Anguttara Nikaya 3:61
Je pad ligt voor je, maar jij beslist hoe je het bewandelt. Lakota Sioux
Mijn keuzes uit vrije wil Ik duid aan in hoeverre ik in volgende situaties al of niet vrij kan kiezen.
Ik wissel uit met enkele klasgenoten.
1. Mijn omgeving bepaalt welke kleding ik draag.
2. Ik draag die kledij om bij een groep te horen.
3. Groepsdruk bepaalt hoe ik mij gedraag.
4. Ik ga soms tegen de mening van de klas in.
5. Mijn opvoeding leert me dat ik vrij kan kiezen.
6. Mijn fysieke gesteldheid bepaalt mijn keuzes.
7. Ik kies dezelfde levensbeschouwing als bij mij thuis.
8. Bij een ruzie kies ik ervoor om mijn gelijk te halen.


Kami - natuurgoden - tonen de weg, maar de mens kiest zijn stappen. Shinto - Japanse inheemse religie
Wie is jullie meester?
Is dat de zonde die leidt tot de dood? Of zijn jullie gehoorzaam aan God, zodat jullie gered worden? Rom 6,16
Wanneer we begrijpen dat iemands keuzes het resultaat zijn van genetica en omgeving kunnen we minder oordelen en meer empathie tonen - vooral voor jongeren - wiens breinen en morele kompassen nog in ontwikkeling zijn.
Sam Harris - neuroloog en atheïstisch filosoof
De driehoek van 'vormende bouwstenen' Voorbereiding van de synthese-opdracht op p. 43.
Ik illustreer mijn vrije wil met foto's.
Geen foto's? Ik zoek enkele afbeeldingen die mijn vrije wil en de invloed op mij illustreren.
IK KAN
22 - omschrijven: de begrippen: 'vrije wil', 'innerlijke kompas' en 'heilig'
23 - onderscheiden op basis van de groene kader: op welke basis mensen kiezen: verbonden, religieus of godsdienstig?
24 - illustreren met drie voorbeelden: de invloed van vrije wil op de vorming van mijn persoonlijkheid
25 - beseffen/bewust worden van het belang van de vrije wil om een gelukkig leven uit te bouwen als mens en als maatschappij
26 - beseffen/bewust worden van het belang van Gods Wil om een gelukkig leven uit te bouwen als gelovige mens en als maatschappij waar elke mens tot zijn recht komt
Verlamd door fatale duik in zwembad
Ik bekijk deze aflevering van 'De verandering' - programma van de EO.
Ik bespreek de bouwstenen van de persoonlijkheid in het leven van Sven.
Volgens de wetenschap wordt de persoonlijkheid van een mens opgebouwd uit drie bouwstenen:
De aanleg = de biologische bouwsteen
= een vormgever van de persoonlijkheid
= wat erfelijk bepaald is
Het milieu = de sociale bouwsteen + de omgevingsbouwsteen
Door jezelf wordt kwaad gedaan, door jezelf wordt men bezoedeld. Door jezelf wordt kwaad vermeden, door jezelf wordt men gezuiverd.
Dhammapada 165
Luister naar God en doe wat Hij wil!
Joh 7,17
= de vormgever van de persoonlijkheid
= wie of wat mij opvoedt, omgeeft én beïnvloedt
De vrije wil = de menselijke mogelijkheid om eigen woorden en daden te kiezen en te controleren
Deze kleine en grote keuzes bepalen mee de levensweg.
= een vormgever van de persoonlijkheid
'Wat is de invloed van iemands levensbeschouwing op het leven van elke dag?' 'Wat is de invloed van iemands levensbeschouwing op het leven van elke dag?'
3.1 INVLOED VAN LEVENSBESCHOUWING
Mijn kijk op de situatie ... en dan?
Ik sta stil bij onderstaande foto's.
Ik noteer links van de foto mijn gedachten, mijn gevoelens, mijn innerlijk aanvoelen ...
Ik noteer rechts van de foto hoe ik zou reageren op deze situatie: wat doe ik?

Ik noteer in mijn dagboekschrift op welke manier mijn opvoeding, mijn levensbeschouwing mogelijk zou kunnen sturen hoe ik innerlijk reageer of wat ik in deze situatie zal doen.


Mensen handelen vanuit hun levensbeschouwing
Ik lees mogelijke gedachten, gevoelens, innerlijk aanvoelen van toeschouwers bij de situatie. Welke reactie verwacht ik van die toeschouwers vanuit die gedachten, gevoelens, innerlijk kompas?
Ik bespreek hoe de gedachten, de gevoelens, het innerlijk aanvoelen van de toeschouwers hun handelen, hun reactie zouden kunnen sturen?
Ik overweeg welke levensbeschouwing er mogelijk achter deze gedachten, gevoelens ... zit.

Het is haar eigen schuld. Karma. Deze mens heeft hulp nodig.
Ook zij hoort er bij.
Ik wil doen, wat ik wil dat men bij mij zou doen.
Dat ze naar het OCMW gaat.
Ik geef haar een aalmoes.
Wat ik voor deze medemens doe, doe ik aan Christus zelf.

Hij zal het wel verdiend hebben.
Als ik ingrijp, krijg ik ook klappen.
Ik kan er zelf niets aan doen, ik zoek hulp bij de leerkracht.
Niet mijn probleem.
Ik ga hem niet verklikken. Ik ben geen snitcher.
Beter pesten, dan gepest worden.
Hij moet zichzelf dan maar verdedigen.
Dat lijkt me geen godsverbonden mens.
Ocharme, hij heeft geen eten.
Niet mijn probleem.
Ik deel graag.
Elk mens heeft recht op een volwaardige maaltijd.
Dat zijn ouders dan eens gaan werken.
Hij kan wel even zonder eten.

De natuur kan dit wel aan. De stadsdiensten ruimen dit wel op.
Niet mijn verantwoordelijkheid.
Ik mag dat!
't Is toch niet veel ...
Ik ruim het op.
God/Allah/Jahweh geeft ons de verantwoordelijkheid om zorg te dragen voor de natuur.

Let toch op in de klas.
Je moet maar vroeger beginnen met studeren.
Jij bent dom. Enkel de slimsten tellen mee ...
Kom eerst tot rust in jezelf, dan zal het wel lukken.
Ik leg het je wel uit.
Verwacht je nu dat ik het weer voor jou oplos?
'Hoe kan zingeving en/of geloof de mens al of niet vormen?' 'Hoe kan zingeving en/of geloof de mens al of niet vormen?' VERDIEPEN & VERBREDEN
3.2 GELOOF EN ZINGEVING VORMEN DE MENS - VOORBEELDEN
Hier kunnen we ontdekken hoe zingeving en/of geloof de mens al of niet kan vormen.
Deze zingeving/dit geloof komen mensen al of niet op het spoor door de invloed van hun milieu. Ze kunnen hier wel of niet voor kiezen dankzij hun vrije wil.
Prioriteiten op het spoor komen
Mensen stellen hun prioriteiten naargelang van waar ze meer, minder of niet in geloven: in geld, in winst, in macht, in machtsmisbruik, in henzelf, in vriendschap, in familie, in anderen, in 'er is iets', in het transcendente, in God, in Allah …
Ik maak een top 3 van mijn prioriteiten. Ik kan ook kiezen uit bovenstaande opsomming.
Prioriteit 1:
Prioriteit 2:
Prioriteit 3:
Ik druk uit hoe mijn voornaamste prioriteit(en) mij als persoon vormt.
Ik wissel uit met een klasgenoot.
Getuigenissen over zingeving
Ik lees de getuigenissen.
Ik markeer met ORANJE in wat/wie deze persoon gelooft = wie/wat is zijn/haar 'god'.


Ik markeer met GROEN hoe dit geloof de manier van leven van deze persoon beïnvloedt.
Tekst 1 - Romelu Lukaku
Als ik reis, neem ik mijn Bijbel steeds mee. Regelmatig lees ik psalmen. Daar haal ik veel kracht uit.
25 juni 2024 - Sporza
Tekst 2 - Stijn - atheïst werd moslim Geloof is eten en drinken.
In een geloof maak je contact met het hogere, of een hogere, en dat doe je door het gebed. Een moment van stilte en meditatie.
Ik vind van mezelf dat ik nu beter kan relativeren.
Dat ik vooral vergevingsgezinder en zachter ben geworden.
De vragen in mijn leven hebben een antwoord gekregen.
Tekst 3 - Justin Bieber
Ik wil gewoon oprecht leven zoals Jezus.
Ik geloof omdat God van me houdt, omdat God geweldig is.
Niet omdat ik het moet, maar omdat ik het wil.
Dat is het hele gedoe van moeten in religie dat de mensen afstoot.
Het is geen 'moeten'.
Geloven zou als een persoonlijke relatie moeten zijn.
Zo van: 'Hé, ik hou van Jou omdat Jij eerst van mij hield.'
Als we kunnen begrijpen dat we allemaal onvolmaakt zijn, laten we dan naar God gaan en Zijn hulp inroepen.
Je bent niet zwak als je dat doet.
Ik denk dat dat een veel voorkomende misvatting is van mensen, dat je zwak bent omdat je erkent dat je Gods hulp nodig hebt. Niemand van ons kan deze wereld alleen aan!
Tekst 4 - Toby Alderweireld
Ik geloof dat er iets buiten mij bestaat.
Ik kan niet verwoorden wat.
Misschien moet ik dat ook niet proberen. Dit geloven helpt me. Het geeft kracht en rust.
Tekst 5 - naar Priester Dirk Masschelein Het reddingstouw van God blijft eeuwig in het water liggen. Maar de mens moet het wel vastpakken. Doet de mens dat niet, dan verzuipt hij. Dat de mens kan verdrinken - bewust blijft kiezen voor woorden en daden die kapot maken en niet opbouwenis een gevolg van de vrijheid die elke mens de mogelijkheid biedt de aangeboden kans niet te kiezen en het reddingstouw niet te grijpen. De eigen vrijheid gaat altijd samen met de eigen verantwoordelijkheid.
Tekst 8 - Meskerem Mees Ik geloof in intense persoonlijke ervaringen. Ik leef intens, ik zie een diepere betekenis in veel dingen en ik sta ook dicht bij mezelf. Die spiritualiteit is erg ik-gebonden. De natuur is daar zeker een middel bij. Dankzij de natuur kom ik dichter bij mezelf. De natuur helpt me om de onbenulligheid van alles in te zien of net de schoonheid van wat je al hebt meegemaakt of van de mensen met wie je leeft.
Tekst 5 - Julien Duranville - jonge Rode Duivel
Het voorbije jaar was er voor mij eentje van groeien en leren. Ik heb mezelf ontdekt door mijn geloof. In het voetbal leerde ik mijn lichaam beter kennen. Sinds een jaar ongeveer wijd ik mijn leven aan Jezus. Vroeger haalde ik enkel vreugde uit het voetbal.
Na een slechte training kon ik thuis iedereen op de zenuwen beginnen werken.
Nu kan ik dat dankzij mijn geloof veel sneller van mij afzetten.
Ik lees ook de media niet
- het zorgt enkel voor extra druk.
Ik zal me wel bewijzen op het veld en daarbuiten probeer ik een voorbeeld voor anderen te zijn.
Otheo en Sporza
Tekst 7 - Remco Evenepoel Eindelijk is de week van mijn comeback aangebroken. (...) Het was het moeilijkste gevecht uit mijn leven tot nu toe.
Mentaal en fysiek kan ik eerlijk zeggen dat ik echt diep zat en veel heb getwijfeld over mijn toekomst. Er waren veel tranen en frustratie en net daarom wil ik tonen wie er echt voor me was. In de eerste plaats natuurlijk mijn prachtige vrouw Oumi.
Deze donkere periode doorstaan met mij was niet eenvoudig. Hoe ze zo hard heeft gewerkt om te slagen voor haar examens was ongezien.
Dat gecombineerd met ik die geblesseerd en mentaal down was ... Ik kan dus alleen maar zeggen: dank je Oumi, voor alles. Elke dag kwam ze met een les.
Ze heeft me zo veel geleerd, over alle aspecten van het leven. Hoe je door moeilijke periodes raakt, hoe je gefocust moet blijven, hoe je gelukkig moet zijn wanneer dat niet eenvoudig is. We zullen nog veel bidden samen, iets wat geweldig is dat ze me heeft geleerd. Het is een ongelofelijk gevoel om dat te delen met haar. Ik wil gewoon vertellen dat ik, zonder haar, wellicht gestopt zou zijn met mijn carrière.
In gesprek
Ik ga in gesprek met ouders, grootouders, volwassenen in mijn leven.
- In wat/wie gelooft deze persoon = wie/wat is zijn/haar 'god'?
- Hoe beïnvloedt dit geloof de manier van leven van deze persoon?


VERDIEPEN & VERBREDEN
'Wat is de kijk van enkele levensbeschouwingen op wereld, mens en god?' 'Wat is de kijk van enkele levensbeschouwingen op wereld, mens en god?'
3.3 LEVENSBESCHOUWELIJKE VISIE OP PERSOONSVORMING, WERELD, MENS EN GOD
Sinds mensenheugenis proberen mensen zichzelf, het leven en de wereld om zich heen te begrijpen.
Hun antwoorden daarop vormen hun wereldbeeld, mensbeeld en godsbeeld: hun levensbeschouwing.
Hoe geven mensen uit diverse levensbeschouwingen vanuit hun waarden vorm aan mens en wereld?
Hoe kan een houding van echte menswaardigheid en bewust leven een liefdevollere mens en wereld creëeren.
Levensbeschouwelijke bril
Ik bekijk de foto.
Ik zoek een gepaste titel bij deze foto die de betekenis ervan weergeeft.

opdracht
Wereldbeelden, mensbeelden en godsbeelden
Ik markeer met GROEN waar ik me in herken.
Ik markeer met ORANJE wat botst met mijn levensbeschouwing.
Ik markeer met GEEL wat me boeit en wat niet bij mijn levensbeschouwing hoort.
Ik schrijf erbij wat ik anders zie en/of wil aanvullen.
Ik wissel uit met klasgenoten.
IK KOM MIJN WERELDBEELD, MENSBEELD EN GODSBEELD OP HET SPOOR IN DE KLAS
Wanneer ik in mijn logboek/dagboek schrijf, in dialoog ga, als ik uitwissel ... krijg ik de tijd en de ruimte om stil te staan bij mezelf, bij de wereld, bij de aanwezigheid of afwezigheid van God.
Door dit te verkennen, zelf te ervaren, bewust te worden ontwikkel ik mijn eigen wereldbeeld, mensbeeld en godsbeeld.
WERELDBEELD, MENSBEELD EN GODSBEELD IN HET HUMANISME - ATHEÏSME
Wereldbeeld De wereld is absurd en zinloos, zonder betekenis of doel. De wereld zoals die is, is een menselijke creatie. De mens moet zelf betekenis geven aan zijn bestaan.
Mensbeeld 'De mens is veroordeeld om vrij te zijn, omdat hij, eenmaal in de wereld geworpen, verantwoordelijk is voor alles wat hij doet.
De mens is zijn eigen architect. '
Godsbeeld Er is geen God, de mens is op zichzelf aangewezen en is vrij. Er is geen God om hem te roepen of te leiden.
WERELDBEELD, MENSBEELD EN GODSBEELD IN DE ISLAM
Wereldbeeld De wereld is de Schepping van Allah: goed en betekenisvol. waarin de mens zorg draagt voor mens en natuur volgens goddelijke richtlijnen.
Mensbeeld De mens is dienaar van Allah én zijn vertegenwoordiger (Khalifa) op aarde. Mensen dragen verantwoordelijkheid voor elkaar en voor de aarde.
De vijf zuilen van de Islam geven vorm aan zijn dagelijks leven: gebeden, vasten, liefdadigheid, pelgrimstocht en het naleven van morele waarden.
Godsbeeld Allah is één, almachtig, onzichtbaar en overstijgend.
En ook nabij en persoonlijk.



WERELDBEELD, MENSBEELD EN GODSBEELD IN HET CHRISTENDOM: HET PERSONALISME
Wereldbeeld Holistisch wereldbeeld (holos = geheel of heel)
Het holisme = visie waarbij men beseft en zich ervan bewust is dat:
- alles een onderdeel is van één groot geheel.
- alles op deze wereld verbonden is met alles.
Hierbij ziet en ervaart men de samenhangen.

De wereld is een plek van ontmoeting en verantwoordelijkheid waarin menselijke waardigheid, verbondenheid en solidariteit centraal staan.
Mensbeeld Holistisch mensbeeld:
De mens is uniek en waardevol om wie hij is.
Niet omdat hij behoort tot een bepaald ras, land, geslacht, natie, taal of status.
Mensen kunnen niet als 'ding', instrument benaderd en behandeld worden.
Een mens is geen eiland, wel een sociaal wezen in verbondenheid met zichzelf, met de ander, met de wereld en met God. Vanuit hun unieke eigenheid zijn ze toch afhankelijk van elkaar!
Mensen nemen voortdurend deel aan tal van relaties.
Het is ook via deze relaties - dat de persoonlijkheid wordt gevormd, - dat keuzes worden gemaakt, - dat elke mens zijn eigen leven leidt.
Godsbeeld God is de persoonlijke, liefdevolle Bron van alle bestaan. God wordt ervaren als een Aanwezige met een wil, bewustzijn en relatie met de mens. God is geen afstandelijke, onpersoonlijke kracht.




individualisme nadruk op het individu personalisme nadruk op de persoon als individu én tegelijk in verbondenheid met de groep collectivisme nadruk op de groep
VERDIEPEN & VERBREDEN
'Wat is de kijk van enkele levensbeschouwingen op wereld, mens en god?' 'Wat is de kijk van enkele levensbeschouwingen op wereld, mens en god?'
WERELDBEELD, MENSBEELD EN GODSBEELD IN HET HINDOEÏSME
Wereldbeeld De wereld is een kosmisch geheel waarin alles met elkaar verbonden is.
Goede of slechte daden en de gevolgen ervan (karma) bepalen in welke vorm of omstandigheden iemand herboren wordt. Hierdoor worden mensen vastgezet in een kastensysteem.
Mensbeeld Elke mens heeft een onsterfelijke ziel (atman).
Deze is in wezen één met het goddelijke (Brahman).
Dit betekent dat de ware identiteit van een mens goddelijk is. De individuele mens is zelf verantwoordelijk voor de eigen verlossing.

Door wedergeboorte (reïncarnatie) werkt de mens toe naar eenheid met Brahman.
Uiteindelijk is het doel om moksha te bereiken = de bevrijding uit de kringloop van geboorte en dood en versmelting met Brahman. Dit gebeurt door het vervullen van plichten (dharma) door kennis, toewijding, goed handelen, dienstbaarheid, meditatie en yoga.
Godsbeeld Er is één goddelijke werkelijkheid (Brahman).
Omdat de éne God zoveel eigenschappen heeft, zijn er zeer veel diverse afbeeldingen van God.
WERELDBEELD, MENSBEELD EN GODSBEELD IN HET BOEDDHISME
Wereldbeeld De wereld is vergankelijk en vol lijden (dukkha) maar biedt via verantwoord leven en inzicht een weg naar bevrijding (nirwana).
Ze verwerpen de materialistische wereld omdat deze een illusie is (maya). Ze beschouwen de wereld als een cyclus van geboorte, dood en wedergeboorte.
Mensbeeld Elke mens kan via het Achtvoudige Pad verlichting bereiken: door inzicht, meditatie en het volgen van de dharma (de leer van de Boeddha). Lijden (dukha) is onlosmakelijk verbonden met de ervaring van de mens. De oorzaken van lijden zijn verlangen, gehechtheid en onwetenheid.
Godsbeeld Het boeddhisme erkent geen persoonlijke God.

WERELDBEELD, MENSBEELD EN GODSBEELD AANGEREIKT IN DE CURSUS
Het wereldbeeld, mensbeeld en godsbeeld aangereikt in deze cursus zijn gebaseerd op het personalisme. Het is een groeikader: een toetssteen om mijn eigen mens- en godsbeeld op het spoor te komen. Het is dus niet de bedoeling dat ik dit mens- en godsbeeld zomaar overneem.

Levensbeschouwingen beïnvloeden ten goede of ten kwade
Ik markeer met BLAUW in de teksten bij opdracht 29 de eigenschappen die het mens-zijn, de persoonlijkheid kunnen vormen als men toebehoort aan een bepaalde levensbeschouwing. Ik sta stil bij de volgende praktijken die vanuit een bepaalde levensbeschouwing worden goedgepraat. Ik verwoord vanuit de wereldbeelden, mensbeelden en godsbeelden op vorige pagina's hoe het anders moet vanuit die levensbeschouwingen.
Ik zoek in de actualiteit naar andere voorbeelden.
Gott mit uns!
Seksueel misbruik in de kerk.
Vecht mee met IS!
Meisjes mogen geen onderwijs krijgen.
Kruistochten
Oorlog/geweld in naam van God, Allah, Jahweh ...
Manipuleren van heilige boeken voor eigen belang.
De leider krijgt alle macht.
Het belang van de groep gaat ten koste van het individueel welzijn.
Deze sekte eist dat mensen de leider blindelings volgen.
Wanneer levensbeschouwingen ten kwade worden ingezet
- door machtsmisbruik,
- door seksueel misbruik, - door aanzetten tot geweld en moorden,
- door volgelingen tot slaaf te maken, heeft dit een zeer negatieve, traumatische invloed op de vorming van de mens en zo ook op hun wereldbeeld, mensbeeld en godsbeeld.
Belangrijk is steeds het menselijk welzijn, het innerlijk kompas, Gods wereld voor ogen te houden. Het menselijk welzijn zou in elke levensbeschouwing voorop moeten staan
- door te dienen in plaats van te overheersen,
- door gezonde zelfzorg in plaats van verwaarlozing of uitbuiting,
- door te delen in plaats van hebzucht te stimuleren,
- door mensen tot hun recht te laten komen in plaats van mensen te gebruiken voor eigenbelang.
IK
28 - begrijpen: wereldbeelden, mensbeelden en godsbeelden in verschillende levensbeschouwingen
29 - illustreren: de wisselwerking tussen persoonsvorming en het toebehoren aan een (geloofs)groep
VERDIEPEN & VERBREDEN
'Hoe kunnen de Ik-ben-uitspraken van Jezus een mens vormen, in een plooi leggen?'
3.4 JEZUSBEELDEN - DE ZEVEN IK-BEN-UITSPRAKEN VAN JEZUS
In het Johannes-evangelie worden zeven verschillende beelden gebruikt om uit te drukken wie Jezus is.
De uitdrukking 'Ik ben' verwijst naar de naam van Jahweh in het Oude of Eerste Testament: 'Ik ben die ben!'
Ik ben-uitspraken
Ik vul het ontbrekende woord - dat op een foto wordt weergegeven - op de juiste plaats in.
Ik sta stil bij wat Jezus met dit beeld uitdrukt over zichzelf.
Ik sta stil bij wat dit beeld voor mij kan betekenen.
Ik schrijf het nummer van de 'Ik-ben'-uitspraken van Jezus
bij de tekst op volgende pagina over wat dit beeld voor ons vandaag kan betekenen.
Ik markeer met GROEN de zinnen die aansluiten bij mijn levensbeschouwing.
1
Ik ben het om van te leven.
Wie naar Mij toe komt, krijgt geen honger meer, en wie in Mij gelooft, krijgt nooit meer dorst. Joh 6,35
2
Ik ben het van de wereld. Wie Mij volgt, gaat zijn weg niet in de duisternis, maar zal het ware levenslicht bezitten.
Joh 8,12
Ik ben de voor de schapen.
Wie door Mij naar binnenkomt, zal gered worden: die kan vrij in en uit gaan en zal weidegrond vinden.
3 Ik ben de . Ik ken Mijn schapen en Mijn schapen kennen Mij. (...) Ik geef dan ook mijn Leven voor mijn schapen.
Joh 10,7.9
5
Joh 10,14
Ik ben de en het Leven. Wie in Mij gelooft mag dan wel sterven, toch zal hij leven.
Joh 11,25
7
6 Ik ben de en jullie zijn de ranken. Alleen wie met Mij verbonden blijft - zoals ik met hem - draagt rijkelijk vrucht, want los van Mij kunnen jullie niets. Joh 15,5
Ik ben de de waarheid en het leven. Alleen door Mij heeft men toegang tot de Vader. Als jullie Mij hebben leren kennen, zul je ook mijn Vader leren kennen.
Joh 14,6



VERDIEPEN & VERBREDEN
'Hoe kunnen de Ik-ben-uitspraken van Jezus een mens vormen, in een plooi leggen?'
KRACHTBRON
Net zoals je elke dag eten nodig hebt om energie te hebben, is Jezus voeding voor je hart en ziel. Brood dient niet om naar te kijken. Brood dient om in huis te halen, te delen en te eten. Als Jezus zegt dat Hij het Brood des levens is, nodigt Hij je uit om Hem toe te laten in je leven. Om mét Hem te leven. Hij wil je voeden met Zijn Liefde zodat je kan leven vanuit Zijn Liefde. Hij wil jouw krachtbron zijn. Hoort bij uitspraak nr.:
LEVENSWEG
Het leven kan aanvoelen als een doolhof vol keuzes, onzekerheden en struggles. Jezus zegt: 'Ik ben jouw Licht, Ik help je de weg te zien, zelfs als alles donker lijkt.' Zit je vast in angst, eenzaamheid of twijfel? Zijn licht kan je helpen je pad te vinden. Hij wijst de weg naar Gods Liefde. Hoort bij uitspraak nr.:
TOEGANG
In een wereld waar het draait om presteren en erbij horen, zegt Jezus: 'Je hoeft niet perfect te zijn om bij Mij te horen. Bij Mij ben je welkom zoals je bent.' Door Hem hebben we toegang tot een leven vol betekenis, een leven vanuit de Liefde van God.
EEUWIG LEVEN
Heb je ooit het gevoel gehad dat je iets verpest hebt of dat alles verloren is?
Jezus zegt: 'Met Mij is er altijd een nieuw begin. Zelfs de dood heeft niet het laatste woord.'
Bij Hem is er altijd hoop op herstel. Hoort bij uitspraak nr.:
ZORG
Soms voelt het alsof niemand écht begrijpt wat je doormaakt. Jezus zegt: 'Ik zie je. Ik ken je struggles. En Ik geef mijn leven voor jou.' Bij Hem ben je nooit alleen. Net zoals een herder een verloren schaap zoekt, het gewonde schaap draagt, ben je geborgen in Zijn armen, in Zijn Hart. Hoort bij uitspraak nr.:
KOMPAS
In een tijd van fake news, influencers en duizenden meningen zegt Jezus: 'Ik ben de Waarheid die je echt kunt vertrouwen.' Als je niet weet welke kant je op moet, leidt Hij je naar een leven dat écht waarde heeft. Leven zoals Jezus het heeft getoond, brengt ons tot bij God, dé Liefde. Hoort bij uitspraak nr.:
Hoort bij uitspraak nr.: VERBONDEN


IK KAN
Wil je impact hebben en iets betekenen voor anderen? Jezus zegt: 'Blijf verbonden met Mij, dan kun je groeien en vrucht dragen in je leven.' Zonder die connectie raak je snel leeg. Met Hem kun je het verschil maken. Hoort bij uitspraak nr.:


30 - verduidelijken met eigen woorden: de zeven 'Ik-ben-uitspraken' van Jezus
31 - uitleggen met eigen woorden: de beelden uit de zeven 'Ik-ben-uitspraken' van Jezus
'Hoe kan de manier van opvoeden de persoonlijkheid van jongeren vormen?' 'Hoe kan de manier van opvoeden de persoonlijkheid van jongeren vormen?'
4.1 HOE VORMT OPVOEDING - MILIEU - DE PERSOONLIJKHEID VAN JONGEREN? EEN VOORBEELD - 'DE SEUTEN EN DE FREAKS' - LUC VERSTEYLEN
Inleidende vragen
Ik beantwoord volgende vragen vanuit mijn persoonlijke beleving in mijn dagboekschrift.
1. Welke groepen ontdek ik bij de jongeren van vandaag?
2. Welk soort jongere ben ikzelf? Wat is typisch 'ik'?
3. Welke manier van opvoeden heb ikzelf?
4. Hoe heeft deze opvoeding mij tot hiertoe gevormd? Wat is de invloed?
5. Op welke manier beïnvloeden de jongeren in mijn omgeving mijn groei als mens?
6. Op welke manier beïnvloedt de maatschappij mijn groei als mens?
Over de auteur pater Luc Versteylen
Naar eigen zeggen kreeg hij zijn priesterroeping als 15-jarige vrijwillige hulpverlener bij het aanschouwen van de ravage en de menselijke drama's ten gevolge van het Amerikaanse vliegtuigbombardement in Mortsel in april 1943. Zoek dit even op.
Hij werd tot priester gewijd in 1959. Hij werd in 1960 leraar aan het Xaveriuscollege in Borgerhout.
Met zijn 'groene fietsers' verzette Versteylen zich vanaf 1970 op ludieke wijze onder meer tegen de sloop van het Tolhuis in Antwerpen. Versteylen richtte met zijn milieubewuste fietsende actiegroep de groene beweging 'Anders Gaan Leven' op rond de kernwaarden soberheid, samenhorigheid en stilte. Vanaf 1977 deed zijn politieke partij Agalev aan de verkiezingen mee. De partij Agalev werd later omgevormd tot Groen.
Over de jaren heen distantieerde hij zich alsmaar meer van de politiek en van zijn partij Agalev omdat die volgens hem te veel voor de macht ging en men de kernwaarden soberheid, samenhorigheid en stilte verloochende.
Na het uitbreken van het Dutroux-schandaal richtte Versteylen 'Helaba' op, een nieuwe beweging die terugging naar de reeds genoemde kernwaarden. In een veranderde - in het bijzonder minder katholieke - wereld concentreerde hij zich met metaforen en alternatieve bewoordingen op een speelse seksuele voorlichting.
Begin 2011 werd pater Luc Versteylen beschuldigd van seksueel overschrijdend gedrag in het verleden. Klachten die nadien door het parket van Antwerpen niet bewezen werden geacht. BRON: wikipedia
Stilstaan bij de tekst
Ik lees de tekst met volle aandacht.
Ik maak kleine tekeningetjes bij de tekst.
Ik plaats '?' bij wat ik niet begrijp.
Ik plaats '!' bij wat me raakt.
Ik plaats emoji's die mijn gevoel uitdrukken.
Ik noteer een herinnering die in me opkomt.
De seuten en de freaks - Luc Versteylen
Ik markeer tijdens het bespreken van de tekst de naam, de kenmerken, het gedrag, de gevoelens, de uitspraken volgens de legende:
GEEL de zwakke seut - 'seut als scheldnaam' - treurneuzen en trezebezen - flauwdoeners
GROEN de zachte seut om fier op te zijn - 'zachte krachtige jeugd'
ROOD de freak
BLAUW de supporter
Ik wil het hier weer eens opnemen voor de zachte jeugd. Daar bedoel ik helemaal niet de zwakken mee: de treurneuzen en de trezebezen onder hen maar integendeel juist die zeldzame sterke jonge mensen die in een totaal-vergroeide 'harde' wereld van consumptie, concurrentie en prestatie blijven geloven in de 'zachte' waarden van het oorspronkelijke christendom: soberheid, samenhorigheid en stilte.
En die dan ook tegen media, reclame en mode in anders willen gaan leven.
De waarden = wat de moeite waard is = wat verbondenheid, evenwaardigheid ... brengt = wat leven en welzijn opbouwt
De on-waarden = een oorspronkelijke waarde misbruiken voor persoonlijke macht en winst = wat leven en welzijn afbreekt
Waarom ik het voor hen opneem?
Omdat zij afzien.
Omdat zij onder onze ogen aan ontmoediging ten onder zullen gaan wanneer wij het niet tijdig voor hen opnemen.
Ik leg uit waarom.
Meer dan vroeger staan onze jonge mensen onder enorme druk zowel verticaal als horizontaal.
De verticale druk - vooral vanwege ouders, school en maatschappij …komt hierop neer dat zij 'er' moeten komen.
Waar 'er' ligt, legt niemand hen uit.
Is dat die vader die nooit meer thuis is?
Die moeder die nooit meer lacht?
Die oudste zus die na amper twee jaar huwelijk al van haar man is?
Die oudste broer die aan de drank, want niet aan werk geraakte?
Erg bemoedigend is de aanblik van de meeste 'er-gekomenen' voor onze jeugd allerminst.
De al even sterke horizontale druk - van leeftijdsgenoten duslaat zich best zo omschrijven:
je moet 'het' gedaan hebben!
Heb je 'het' nog niet gedaan dan ben je nog geen man. Heb je 'het' nog niet laten doen, dan ben je nog geen vrouw. Zo simpel is dat volgens sommigen.
Dit 'opvoedingsmodel van de onbepaalde voornaamwoorden' komt op jonge mensen die bewust willen leven erg onthutsend over:
Je moet 'er' komen. En omdat jij 'er' moet komen mag jij 'het' nu nog niet doen. Want als jij 'het' nu al doet dan zal jij 'er' later nooit komen. Maar eens jij 'er' later gekomen bent, mag jij 'het' doen zoveel als jij maar wil.
De horizontale druk = de groepsdruk = de invloed van leeftijdsgenoten
De verticale druk = de druk van ouders, school, maatschappij …
Geen wonder dat de jeugd ons bij deze bizarre boodschap met knipperende ogen staat aan te staren.
Zij splitst zich dan ook prompt in twee soorten jongeren op:
De meesten die er zich geen fluit van aantrekken en er dus op los leven.
En de weinigen die het zich wel aantrekken maar er dan ook zeer door bezwaard worden: zij durven haast niet meer te leven.
De eersten noemt men de 'freaks'
De tweeden worden de 'seuten' genoemd.
Niet dat zij seuten zijn!!!
Ze worden alleen door hun omgeving voor seuten uitgescholden.
Kijk maar eens goed om je heen: elke klas, elke jeugdbeweging, elke groep jongeren is vandaag de dag onverbiddelijk opgedeeld in freaks en seuten, in harden en zachten dus.
Vele jongeren voelen zich door deze radicale opdeling duchtig tegen de haren in gestreken en verzetten er zich heftig tegen: zij beweren noch freaks noch seuten te zijn.
Dat is waar ook, Ik vergat nog een derde soort jongeren: 'de supporters'. Inderdaad, zij bestaan, sorry dat ik ze over het hoofd zag.
Maar ze handelen dan ook zo weinig interessant. Het zijn de slijmjurken onder onze jongeren die altijd de kant van de sterksten kiezen.
Geef mij maar de freaks en de seuten. Dat zijn tenminste nog persoonlijkheden.
Terug naar de seuten. Hoe kunnen wij het voor hen opnemen?
Allereerst door dat woord niet langer als een scheldnaam te zien.
Wij zouden er een geuzennaam van moeten maken waar zij fier op kunnen zijn.
Was 'geus' oorspronkelijk ook geen scheldnaam?
Seuten zijn de waardevolste, maar ook de meest-kwetsbare en vaak dan ook de diepst-gekneusde jongeren van deze tijd.
Ze hebben nagenoeg iedereen tegen: hun kameraden, de publieke opinie, vaak zelfs hun naaste omgeving.
En - wat erger is - op ogenblikken van ontmoediging ook zichzelf.
'Hoe kan de manier van opvoeden de persoonlijkheid van jongeren vormen?' 'Hoe kan de manier van opvoeden de persoonlijkheid van jongeren vormen?'
Zelf bracht hij het er nog goed vanaf.
Maar zijn vriend had er bijna het leven bij ingeschoten.
Toch namen die ouders hun zoon zijn brommer niet af.
Echt opvoeden houdt het gezonde midden tussen klakkeloos VERBIEDEN en lafweg VERWENNEN.
Door stom te verbieden, kweek je seuten, echte dan. Door al even stom te verwennen, fok je freaks.
Waar tussen deze beide uitersten een duidelijk en doenbaar evenwicht gevonden?
Ik denk: in het mooie maar moeilijke Nederlandse werkwoord: 'GUNNEN'
Een jongen van zestien kreeg van zijn ouders eindelijk zijn al zolang-verbeide brommer.
Niet dat zij hun hart niet vasthielden, maar hij had hem inderdaad nodig: de school lag zo ver af en op die leeftijd nog dag na dag met je vader meerijden … zij gunnen hem dus die brommer.
Maar gunnen gaat ook vaak gepaard met angst.
Het is het verzaken aan de zekerheid die het verbieden geeft.
Je kan je kind iets volgaarne mogen gunnen.
Je kan je kind iets node moeten gunnen.
Maar gunnen is daarom nog geen 'laten begaan', want dan verwen je.
Wie gunt, heeft het recht eisen te blijven stellen. Niet alle verbieden is immers stom
De ouders van die jongen eisten dan ook terecht dat hij op bepaalde uren thuis zou zijn.
Een eis waaraan hij zich allerminst hield. Soms kwam hij er pas een stuk in de nacht door.
De ouders aarzelden.
Kon hun zoon de gegunde kans wel aan?
Zouden zij niet beter terugkeren naar de zekerheid van het botte verbod?
Toen gebeurde er iets ergs.
Midden in de nacht
raakt hij samen met zijn vriend bij een slippartij betrokken.
En werden voor hun gunnen beloond. Voortaan was hun zoon elke keer op het afgesproken uur thuis. Was dit niet mogelijk dan stuurde hij een bericht.
Laatst kwam ik hem tegen en vroeg daarover uitleg. 'Och,' zei hij 'iedere minuut dat ik nu over tijd ben, staan mijn ouders doodsangsten uit ik mag ze dat niet langer aandoen …'
De eisende zestienjarige was een gevende zeventienjarige geworden.
Niet dat het altijd zo fraai afloopt.
Maar vaak zal je toch meemaken dat jonge mensen die van hun ouders of van andere volwassenen kansen krijgen die kansen dan ook niet meteen verknallen.
Verboden zullen door 'de harden' vroeg of laat worden doorbroken. Kansen zullen door 'de zachten' gaandeweg worden geëerbiedigd.
Zo gaat het ook met hun levensverkenningen.
De freaks zijn op dat gebied de jongeren van het 'ALLES NU INEENS HELEMAAL'
Moeten de seuten daarom de jongeren zijn van het 'HELEMAAL NOOIT EENS IETS?'
Moeten wij juist hén hun jonge leven niet wat méér 'leven' durven gunnen?
Dit wil vooral zeggen: hen kansen bieden om zélf te ontdekken dat er naast het plompe en lompe want veel te vroege 'het' duizend andere vormen van tederheid en toenadering bestaan?
Maar waar vinden zij daarvoor de plaats, van wie krijgen zij daarvoor de tijd tenzij wij volwassenen hen die gunnen?
Zo zullen deze 'zachte' jongeren eens 'er' gekomen er hopelijk heel wat moedgevender want gelukkiger uitzien.
Dankzij de gegunde kansen hebben zij hun jeugd intens beleefd maar zonder zich daarom te hebben leeg geleefd
'Hoe kan de manier van opvoeden de persoonlijkheid van jongeren vormen?'
In zijn tekst 'de seuten en de freaks' beschrijft Luc Versteylen zijn mens- en wereldbeeld.
Hij heeft het over de onwaarden van de harde wereld van media, reclame en mode. Hij roept op om deze te overstijgen en om te buigen vanuit de waarden van het oorspronkelijke christendom Hierdoor worden mensen uitgenodigd om te leven met respect voor en in verbondenheid met zichzelf, de anderen, de natuur, de wereld en - voor godsgelovigen - vanuit God.
ombuigen naar
'Hoe kan de manier van opvoeden de persoonlijkheid van jongeren vormen?'
Waarden en onwaarden Ik noteer naast elke zin en onder elke afbeelding de passende waarde of onwaarde. Ik sta stil bij de manier waarop deze waarden/onwaarden aanwezig zijn in mijn leven/mijn omgeving.
'Allen die het geloof hadden aangenomen, waren eensgezind en bezaten alles gemeenschappelijk.' Hnd 2,44
'Ze waren gewoon hun bezittingen en goederen te verkopen en die onder allen te verdelen naar ieders behoefte.' Hnd 2,45
= voortdurend verbruiken
Consumptie duurzaam, mens-waardig, rechtvaardig, sober, respectvol gebruiken en verbruiken
ombuigen naar
Concurrentie samenwerken vanuit de kracht van ieders sterkte, vanuit oog voor ieders unieke talent (parabel van het Lichaam).
'Wanneer jullie bidden, ga in jullie binnenkamer, sluit de deur en bid tot jullie Vader in het verborgene.' Mt 6,6
= voortdurend willen winnen
ombuigen naar
Prestatie zijn vanuit een Liefdevol Hart, vanuit het godsverbonden innerlijk kompas.
= voortdurend bezig zijn
Deze tegenstellingen = deze contrasten zijn zeer zwart-wit = ongenuanceerd.
Luc Versteylen schrijft zijn teksten en verhalen op deze manier, als een karikatuur om duidelijk in de verf te zetten waar het verkeerd gaat.
Luc Versteylen gaat in tegen een houding van 'platte commerce' = puur winstbejag.
Zelfreflectie
Ik sta stil in mijn dagboekschrift bij de tekst 'De seuten en de freaks'.
Ik heb aandacht voor - aanleg, milieu en vrije wil. - gave, opgave, overgave, doorgave.
- zelfverstaan.
- manieren van opvoeden die jongeren de kans geeft zichzelf te mogen worden of juist niet.
Welke inzichten uit deze tekst beïnvloeden mij? En hoe?
Ga ik akkoord met de visie van Luc Versteylen op de jeugd?
Ik verwoord waarom wel/niet/allebei.
lk laat deze tekst eens lezen aan een vertrouwde volwassene.
Een mooie gelegenheid om hierover met elkaar in gesprek te gaan.
Hoe heb ik dit gesprek ervaren? Vertel ...








IK KAN
VANUIT DE VISIE VAN LUC VERSTEYLEN
32 - herkennen: de vier soorten jongeren en hun kenmerken
33 - herkennen: de drie soorten opvoeding en hun kenmerken
34 - verwoorden in welke soort opvoeding ik me herken: - mijn realiteit - waar ik zelf voor zou kiezen
35 - tegenover elkaar plaatsen: de onwaarden van de harde wereld tegenover de waarden van het oorspronkelijke christendom
36 - omschrijven: de begrippen: consumptie, concurrentie, prestatie, soberheid, samenhorigheid en stilte
37 - herkennen in voorbeelden: deze begrippen
38 - verwoorden waar ik het eens ben met Luc Versteylen en waar niet en waar niet helemaal
39 - verwoorden hoe de onwaarden van de harde wereld - vanuit de waarden van het oorspronkelijke christendom - kunnen overstegen worden naar waarden voor een warme samenleving
40 - ontdekken welke groepen er onder jongeren van vandaag zijn
41 - ontdekken tot welke groep(en) ikzelf behoor
42 - ontdekken hoe deze groep(en) mij/jongeren beïnvloed(t)(en)
DIALOOG
VERINNERLIJKEN & VERANKEREN
'Met welk beeld kan ik mijn persoonlijkheid uitdrukken?' 'Hoe vormen de drie bouwstenen mijn persoonlijkheid?'
4.2 IK BEN ...?
Ik ben-uitspraken over mezelf
De beelden in het Johannes-evangelie die uitdrukken wie Jezus is, beginnen steeds met 'Ik ben ...'
De eerste opdrachten in dit boekje gingen ook over 'Wie ben ik?' en 'Wie ben ik ten diepste?'
Doorheen de verschillende opdrachten in dit boekje 'ontplooi' kon ik mezelf beter leren kennen.
Ik herlees wat ik in de opdrachten bij stap 1 en stap 2 heb genoteerd.
Ik sta stil bij de vraag 'Hoe zie ik mezelf?'.
Ik kies enkele concrete beelden die bij mijn persoonlijkheid passen.
Ik laat me inspireren door de 'Ik ben'-uitspraken over Jezus.
Ik noteer, teken of plak een foto van het gekozen beeld.
Ik noteer in enkele kernwoorden de diepere betekenis van het gekozen beeld.
BEELD
BEELD
KERNWOORDEN
KERNWOORDEN
BEELD
BEELD
KERNWOORDEN
4.3
MIJN VORMENDE BOUWSTENEN
SYNTHESEOPDRACHT - De driehoek van 'vormende bouwstenen van de mens' De drie bouwstenen - aanleg, milieu en vrije wil - vormen samen 'mijn ik' door een voortdurend dynamisch proces van beïnvloeding: hoe ik ben, hoe ik me gedraag, hoe ik kies.
Doel? Mezef en anderen beter leren kennen en begrijpen.
Hoe? Voorbereiding: zie opdrachten 13, 17 en 21.
Ik maak deze opdracht in een online document volgens de ICT-afspraken.
1/ CREATIEVE UITWERKING
Ik illustreer met passende afbeeldingen/foto's elke zijde van de driehoek van 'vormende bouwstenen van de mens' drie voorbeelden van mijn aanleg drie voorbeelden van mijn milieu, waarvan één over mijn levensbeschouwing drie voorbeelden van mijn vrije wil, waarvan één over mijn levensbeschouwing
AANLEG
2/ SCHRIFTELIJK DEEL
= uitleg bij de driehoek van 'vormende bouwstenen van de mens'
Ik geef uitleg bij de drie gekozen voorbeelden van mijn aanleg zoals in opdracht 13.
Ik geef uitleg bij de drie gekozen voorbeelden van mijn milieu mét de invloed op mezelf: drie milieus, leefomgevingen: gewoon benoemen.
Bv. mijn gezin een of meerdere kenmerken van deze leefomgeving die mij duidelijk beïnvloeden
Bv. In mijn gezin moeten we taakjes doen.
Ik beschrijf duidelijk hoe dit kenmerk van mijn milieu mij beïnvloedt.
Bv. Ik zal helpen opruimen wanneer ik rommel zie.
Ik geef uitleg bij de drie gekozen voorbeelden van mijn vrije wil mét de invloed op mezelf: drie keuzes uit eigen vrije wil.
Ik beschrijf duidelijk hoe deze keuzes mezelf vormgeven.
KERNWOORDEN DIALOOG
3/ UITWISSELEN
Ik ga rond in de klas en leer mijn klasgenoot beter kennen tijdens het uitvoeren van de taak.


opdracht
'Centrale vraag?'
'Wat wil ik verankeren en veranderen in mijn eigen leven?'
4.4 IK VERANKER - IK VERANDER
Zelfreflectie
Ik noteer wat me geraakt heeft in dit terrein.
Ik noteer wat ik bijgeleerd heb tijdens de afgelopen lessen.
Ik noteer wat ik zeker wil onthouden.
Ik noteer wat ik wil uitproberen in mijn eigen leven, wat mijn leven meer kwaliteit zou kunnen geven.
WETENSCHAPPELIJKE VISIE OP PERSOONSVORMING
in relatie met God?
in relatie met mezelf
atheïstisch mensbeeld
religieus mensbeeld
godsdienstig mensbeeld
in relatie met de groep? individualisme personalisme collectivisme
LEVENSBESCHOUWELIJKE VISIE OP PERSOONSVORMING
Ik noteer wat de gelijkenissen en/of verschillen zijn met mijn kijk op het leven.
IK KAN
43 - verwoorden: mijn gedachten, gevoelens, ervaringen, gewaarwordingen, waarnemingen, daden
44 - verwoorden: mijn innerlijke stem, Gods Aanwezigheid
IK als PERSOON
VRIJE WIL
MILIEU
AANLEG

Als een vlinder
Het leven is een lange reis langsheen een pad dat klimt en daalt, geen weg die zomaar over rozen gaat. Al komt geen einde zonder prijs, je waagt je aan de tocht en hoopt dat je ooit de plek mag vinden die je droomt. Als een rups die zich voedt en laaft aan het avontuur dat hem te wachten staat, zo leer jij hoe je kracht opdoet voor wat komen gaat en 'alles komt wel goed'.
Maar onderweg soms bij 't begin, raakt jouw vrijheid dicht gekneld en elke stap die je kiest wordt afgeremd. Loop je uit de pas, ben je te min, wijken zal je voor de norm en hoe vaak ben jij 't niet die zichzelf beknot?
Als een rups die tot pop versteent, in zijn cocon verstilt en haast niet meer beweegt, zo voelt het vleugellam te zijn, is dit dan wat je wil, vind je dit dan fijn?
Maar dicht bij jou diep in je hart daar bruist een stem die voor je zingt en elk te groot geacht verzet bedwingt. Luister dus naar die eigen kracht en stap je schaduw gauw voorbij naar waar het licht je levenspad beschijnt. Als een vlinder die van vrij zijn proeft en z'n vleugels spreidt, de bloemen tegemoet. Zo voelt het vederlicht te zijn, vlieg naar waar je wil in de zonneschijn.
Leef je leven, leef! ... het gaat voorbij. Wat jij kan geven, geef! ... en voel je vrij. Laat geen kans aan wie of wat je snoert. Kies je eigen koers, allez, vas-y en route! Je hoeft de weg ook niet alleen te gaan zolang we, zij aan zij, bij je staan.

Diligentia Uitgeverij Industrieweg 122 A5 - 9032 Wondelgem
Diligentia Uitgeverij Industrieweg 122 A5 - 9032 Wondelgem
Tel. 09 375 27 93
Tel. 09 375 27 93
info@diligentia-uitgeverij.be www.diligentia-uitgeverij.be
info@diligentia-uitgeverij.be www.diligentia-uitgeverij.be
© tekst en muziek: Stef Vanderbeken
OPSTAAN
'Ik heb u uitgekozen en Ik heb u de taak gegeven op tocht te gaan en vruchten voort te brengen, die blijvend mogen zijn.'
Joh 15,16

2
STARTBLOK
Ik sta stil bij de foto en het bijbelvers op de kaft van dit boekje.
Hoe is het 's morgens om te moeten opstaan of wakker gemaakt te worden?
Wat beleef ik bij 'opstaan', bij in beweging komen?
Wat of wie wil ik zelf meenemen in mijn rugzak?
Wat of wie zit er in mijn rugzak dat/die ik er niet zelf instak?
Voor wie of wat sta ik op en ga ik op weg?
Voor wie of wat voel ik tegenzin om in beweging te komen?
Waar kan/wil ik onderweg stilstaan en op adem komen?
Uit welke situaties wil ik niet vertrekken?
Welke mogelijkheden in mezelf zorgen ervoor dat ik in beweging kan komen?


Welke zorg van anderen steunt me om in beweging te komen en wat steunt me onderweg?
PERSPECTIEVEN
Ik sta stil bij 'opstaan', bij 'een nood, een oproep, liefde, God ... ervaren op mijn weg'.
Ik duid aan in welk perspectief ik me kan vinden.

Indien ik me in onderstaande perspectieven niet herken, voeg ik mijn eigen perspectief toe.
Ik ga met anderen om zoals ik zou willen dat ze ook met mij omgaan.
Als ik door iemand of een situatie geraakt word, moet ik opstaan en actie ondernemen.
Als mensen me vragen of me kiezen, kan ik dat niet weigeren of juist wel.
Ik vind het niet mijn verantwoordelijkheid om de problemen van anderen op te lossen.

Een mens leeft maar één keer. Het is dan ook de bedoeling zo goed mogelijk voor zichzelf te zorgen.
Wie in God gelooft, is verplicht om anderen steeds te helpen en voor alles en iedereen zorg te dragen.
Ik markeer met ROOD en GROEN in de citaten op volgende pagina waarin ik me al of niet herken.
Concept en lay-out: Mieke Vanraes
Verantwoording beeldmateriaal
Alle grafieken, schema's, tabellen, illustraties: Mieke Vanraes
Foto's: PxHere - tenzij anders vermeld
1ste druk 2025
© 2025 Diligentia Uitgeverij bvba Wondelgem
Wettelijk Depot D/2025/0067/19
ISBN 9789464205602
NUR 126 -128
Reflect 3.2 OPSTAAN Leerwerkboek conform het leerplan rooms-katholieke godsdienst voor het secundair onderwijs 2019
Auteurs: Mieke Vanraes, Hilde Van den Steen
Verantwoordelijke uitgever: Diligentia Uitgeverij, Industrieweg 122 A5 9032 Wondelgem, België www.diligentia-uitgeverij.be
Alle rechten voorbehouden. Behoudens de uitdrukkelijk bij wet bepaalde uitzonderingen mag niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt, op welke wijze dan ook, zonder voorafgaande en schriftelijke toestemming van de uitgever.
Bij de samenstelling van Reflect 3 hebben wij beeldmateriaal ontleend waarvan wij de bron niet hebben kunnen achterhalen. Mogelijke rechthebbenden kunnen zich tot de uitgever wenden.
OPSTAAN
GEKOZEN WORDEN
2 REFLECT 3de jaar
'Bekleed u als Gods heilige en geliefde uitverkorenen met tedere ontferming, goedheid, nederigheid, zachtheid en geduld.'
Paulus aan de christenen in Kolosse - Kol 3,12
'Niet jij koos de weg, maar de weg koos jou.'
Hamarskjöld - Zweeds diplomaat
'Voorbij ideeën van goed en kwaad is een veld. Daar zal ik je ontmoeten.
De roep van de Geliefde klinkt in je hart.
Luister en laat je dragen.'
Rumi - islamitisch dichter
'We zijn allemaal geroepen om te ontwaken.
Elke stap die we zetten, elke ademhaling kan een stap zijn naar vrede en begrip, als we volledig aanwezig zijn.'
Thich Nhat Hanh - Boeddhistische leraar
1
VERTELLEN & VERKENNEN
'Wanneer kies ik of word ik gekozen?'
'Wanneer roep ik of word ik geroepen?'
2
VERDUIDELIJKEN & VERKLAREN
'Welke dynamiek zit er in gekozen en geroepen worden?'
'Hoe verloopt de dynamiek van gekozen en geroepen worden tot zelf kiezen?'
VERDIEPEN & VERBREDEN 3 4
'Hoe drukken namen en beelden de transcendente ervaring of de godservaring uit?'
'Hoe drukken symboolwoorden uit het Mozesverhaal de ervaringen van mensen uit?'
'Hoe beïnvloedt het godsgeloof het leven van Mozes?'
'Hoe kan het 'meer' in het leven ervaren worden?'

VERINNERLIJKEN & VERANKEREN
'Hoe verloopt de dynamiek van bevrijding uit slaaf-zijn naar Gods droom van vrije mensen?'
'Hoe verloopt die dynamiek van bevrijding in het leven van tieners vandaag?'
'Hoe de inzichten van dit terrein toepassen op de ervaringen van mensen?'
'Wat wil ik verankeren en veranderen in mijn eigen leven?'
SAMENHANG
1
2
VERTELLEN & VERKENNEN
p. 6 1.1 KIEZEN EN GEKOZEN WORDEN p. 7 1.2 ROEPEN EN GEROEPEN WORDEN
3
VERDUIDELIJKEN & VERKLAREN
p. 8 2.1 DYNAMIEK VAN GEKOZEN EN GEROEPEN WORDEN: OPROEP p. 12 2.2 DYNAMIEK VAN GEKOZEN EN GEROEPEN WORDEN TOT ZELF KIEZEN
4
VERDIEPEN & VERBREDEN
VERINNERLIJKEN & VERANKEREN
p. 17 3.1 MOESA IN DE KORAN - MOZES IN DE BIJBEL p. 23 3.2 ERVARINGEN IN HET LEVEN VAN MOZES EN ZIJN VOLK - SYMBOOLWOORDEN p. 33 3.3 HOE IS HET GODSGELOOF VAN BIJ HET BEGIN AANWEZIG IN DIT VERHAAL p. 34 3.4 OP ZOEK NAAR 'MEER' IN HET LEVEN - TRANSCENDENT - IMMANENT p. 36 4.1 DYNAMIEK VAN BEVRIJDING UIT SLAAF-ZIJN OM GODS DROOM WAAR TE MAKEN p. 39 4.2
SAMENHANG !
VERTELLEN & VERKENNEN
'Wanneer kies ik of word ik gekozen?'
1.1 KIEZEN EN GEKOZEN WORDEN
Woordweb kiezen
Ik maak een woordweb rond 'kiezen'.


1.2 ROEPEN EN GEROEPEN WORDEN
Woordweb roep
VERTELLEN & VERKENNEN
'Wanneer roep ik of word ik geroepen?'
Ik schrijf met BLAUW kris-kras door elkaar woorden met 'roep' erin.
Ik noteer met GROEN situaties en eigen ervaringen waarin ik roep.


ROEP
KIEZEN
Woordweb gekozen worden
Ik maak een woordweb rond 'gekozen worden'.


Woordweb geroepen worden
Ik schrijf met BLAUW door wie of wat er kan geroepen worden.
Ik noteer met GROEN eigen situaties en ervaringen waarin ik geroepen werd.


GEROEPEN WORDEN
GEKOZEN WORDEN
IK KAN
1 - verwoorden wat 'kiezen' en 'roep' bij mij oproept
2 - verwoorden wat 'gekozen' en 'geroepen worden' bij mij oproept in alle delen van mijn mens-zijn
= uitdrukken: mijn eigen inzichten over, mijn eigen wijze van omgaan met kiezen en gekozen worden met roepen en geroepen worden
GEKOZEN WORDEN
VERDUIDELIJKEN & VERKLAREN
'Welke dynamiek zit er in gekozen en geroepen worden?'
2.1 DYNAMIEK VAN GEKOZEN EN GEROEPEN WORDEN: OPROEP
Nood - bewogen worden - Go?!
We bekijken het filmpje van de jongen die zonder jas in de kou staat. Hoe zou ik reageren?

Van waaruit zouden de meeste mensen voorbij lopen?
Hoe zou ik in zo een situatie reageren als ik merk dat mijn vrienden er enkel om lachen?
Op welke manier kan ik het verschil maken voor mensen?
Ik ga hierover in gesprek met klasgenoten.
Uitstraling - bewogen worden - Go?!
We bekijken het getuigenis van Nick Vujicic:
'The Incredible Love Story of Nick Vujicic and His New Wife'.
Ik omschrijf waardoor Nick geraakt werd bij de ontmoeting met Kanae.



Ik omschrijf waardoor Kanae geraakt werd bij de ontmoeting met Nick.
Waardoor werd ik geraakt bij het bekijken van dit getuigenis?
Hoe nodigt deze ontmoeting - dit gekozen worden - hen uit tot het maken van keuzes?
Welke twijfels zouden ze kunnen hebben?
Welke twijfels zou ik zelf hebben? Welke keuzes zou ik zelf maken?
VERDUIDELIJKEN &
'Welke dynamiek zit er in gekozen en geroepen worden?'
Spiritualiteit - bewogen worden - in beweging komen?!
We bekijken het getuigenis van Carlo Acutis: 'Jongen van 15 zalig verklaard door de paus'. Hij wordt/werd heilig verklaard.
Ik omschrijf waardoor Carlo geraakt werd.

Ik omschrijf waarmee Carlo zich bezig hield als 'gewone tiener'.
Ik ga hierover in gesprek met klasgenoten.


Ik omschrijf waarmee Carlo zich bezig hield als 'gelovige tiener'.
Concrete voorbeelden
Ik noteer in de tekstballonnen enkele passende voorbeelden van 'oproep'.








het Hogere God, Allah, Jahweh ... Uitstraling Liefde
opdracht 9
VERDUIDELIJKEN & VERKLAREN
'Welke dynamiek zit er in gekozen en geroepen worden?'
Oproep - getuigenissen
Ik lees onderstaande getuigenissen.
Ik noteer hieronder het nummer van de tekst die hoort bij:
Ik word geroepen door een nood. Tekst nr.
Ik word geroepen door liefde en uitstraling. Tekst nr.
Ik word geroepen door het Hogere. Tekst nr.
Ik word geroepen door God, Allah ... Tekst nr.
Tekst 1 - Greta Thunberg - een Zweedse klimaatactiviste
Op 9-jarige leeftijd begon zij te lezen over klimaatverandering.
Ze besefte snel dat de passieve houding van de wereld ten opzichte van de klimaatverandering gevaarlijk was.
Dit besef maakte haar eerst depressief.
Daardoor zocht ze naar een manier om haar bezorgdheid om te zetten in een positieve actie.
Uiteindelijk transformeerde Greta deze zorgen in doelen waar ze haar energie op kon richten.
Ze raakte bekend toen ze besloot om na de zomervakantie, 16 augustus 2018, tot de Zweedse parlementsverkiezingen op 9 september 2018 elke schooldag te staken en met een spandoek buiten het Zweeds parlement post te vatten om aandacht te vragen voor de dreigende klimaatverandering.
'Ik kreeg weinig steun van andere leden van de milieugroep, en al evenmin van mijn ouders.'
Toch besloot ze de staking in haar eentje verder te zetten.
Tekst 2 - Getuigenis van Moeder Teresa
Toen ze als kloosterzuster in Calcutta lesgaf aan meisjes uit de rijke kringen, werd ze getroffen door de talloze dakloze, zieke en stervende mensen, zwervende kinderen, hongerigen en mensen met lepra buiten de kloostermuren.
In die noodlijdende naaste, herkende ze de noodlijdende Jezus aan het kruis.
Ze besloot zich - als antwoord op deze innerlijke roepstemin te zetten voor deze armsten der armen.
Toen kwam een zware periode omdat haar hart al bij hen was, maar de overste haar geen toestemming gaf om buiten het klooster actief te zijn.
Ze onderzocht hoe ze dit innerlijk geroepen zijn om deze mensen te helpen, toch kon waarmaken.
Uiteindelijk kreeg ze de kans om in Calcutta als zuster te werken bij de armsten der armen.
Ze stichtte de 'Missionarissen van Naastenliefde', een religieuze orde voor zusters.
Tekst 3 - Remco Evenepoel bedankt 'zijn' Oumi op Valentijnsdag
Remco Evenepoel en Oumi Rayane leerden elkaar al kennen in hun jeugd.
Ze woonden in dezelfde straat, maar pas toen hij naar haar school kwam
- ze waren toen allebei zeventien - hebben ze kennisgemaakt.
Het was geen liefde op het eerste gezicht.
Hij stuurde haar berichten, maar ze had geen interesse.
Ze was niet bezig met relaties.
Toch gaf Evenepoel niet op en bleef hij berichten sturen.
Uiteindelijk raakten ze aan de praat en het klikte.
Ze waren eerst vrienden.
Van het één kwam het ander.
Ze begonnen een liefdesrelatie.
Nochtans was 'een wielrenner' totaal haar type niet.
Tekst 4 - Een onverwachte ontmoeting
'Welke dynamiek zit er in gekozen en geroepen worden?'
Het is 1996 wanneer kroonprins Filip en de jonge logopediste Mathilde d'Udekem d'Acoz elkaar op de tennisbaan ontmoeten via wederzijdse kennissen.
Filip - op dat moment worstelend met zijn imago en de hoge verwachtingen van het Hofraakt vrijwel meteen geïntrigeerd door de elegante gravin met Poolse roots.
Volgens insiders wist Filip direct dat Mathilde bijzonder was:
'Ik zag haar van ver en ben met haar gaan praten.
Ik wist meteen dat zij mijn toekomstige vrouw zou worden.'
Tekst 5 - Jihad van liefde
Mohamed El Bachiri, een Marokkaans-Belgische moslim uit Molenbeek, verloor zijn vrouw Loubna Lafquiri bij de aanslagen in Brussel op 22 maart 2016. In plaats van zich te laten meeslepen door haat, koos hij voor een pad van liefde en verzoening, wat hij benoemt als zijn 'jihad van liefde'.
'Vraag me niet om te haten, nog liever zou ik sterven!'
Voor El Bachiri betekent 'jihad' niet een gewelddadige strijd, maar een innerlijke inspanning om liefde en menselijkheid te verspreiden.
Hij benadrukt dat hij als moslim - geraakt door Allah en Mohammed zijn profeetgeroepen is tot het geloof in de islam, waar het draait om broederlijkheid, empathie, tolerantie en het overstijgen van verschillen.
Tekst 6 - Bijbelse namen
Met Filip krijgt Mathilde vier kinderen, allen met een bijbelse naam:
Elisabeth, Gabriël, Emmanuel en Eléonore.
Meer nog: bij de geboorte van Gabriël vertelt Filip dat ze de naam gewoon mooi vinden.
'Maar ook omdat de naam wortelt in drie religies: het jodendom, christendom en de islam', aldus de toenmalige prins.
De kinderen worden naar goede traditie gedoopt.
Tekst 7 - Geraakt door iets hoger
Soms voel ik iets wat ik moeilijk kan uitleggen.
Het is geen stem en ook geen gedachte, maar meer een gevoel, alsof iets mij roept.
Niet iemand, geen god of zo, maar meer … iets groters.
De natuur misschien, of het universum zelf.
Wanneer ik in het bos loop of naar de sterren kijk, voel ik me verbonden met iets dat verder gaat dan mezelf.
Door dat gevoel ben ik anders gaan leven.
Ik probeer bewuster te zijn: minder met mijn gsm bezig, meer aandacht voor anderen, voor wat ik eet, hoe ik ademhaal.
Ik mediteer soms, gewoon om stil te zijn en te luisteren naar dat 'iets'.
Het geeft me rust en het gevoel dat ik deel ben van een groter geheel, zonder dat ik precies weet wat dat is.
Dynamiek van gekozen en geroepen worden tot zelf kiezen: op verkenning
Ik markeer in voorgaande getuigenissen in het BLAUW waarnemen - ervaren geraakt - getroffen - bewogen worden in het ORANJE overwegen: twijfelen - onderzoeken in het GROEN kiezen: ja! in het ROOD kiezen: nee!
VERDUIDELIJKEN & VERKLAREN
'Hoe verloopt de dynamiek van gekozen en geroepen worden tot zelf kiezen?'
2.2 DYNAMIEK VAN GEKOZEN EN GEROEPEN WORDEN TOT ZELF KIEZEN ROEPING
METAMORFOSE VAN DE GEROEPENE
GEKOZEN & GEROEPEN WORDEN

WAARNEMEN ERVAREN


METAMORFOSE VAN DE OPROEP
OPROEP
GERAAKT WORDEN
OVERWEGEN
KIEZEN
VERDUIDELIJKEN & VERKLAREN
'Hoe verloopt de dynamiek van gekozen en geroepen worden tot zelf kiezen?'
METAMORFOSE VAN DE GEROEPENE
GEKOZEN
WORDEN


uitstraling een mens vol liefde
noodsituatie een mens in nood het Hogere God, Allah, Jahweh ... Uitstraling Liefde

IK ERVAAR, IK NEEM WAAR: ZIE IK? HOOR IK? VOEL IK? ...
WAARNEMING


Bv. honger, eenzaamheid, vervuiling …
WAARNEMEN ERVAREN


Bv. de kern van een mens, schoonheid, kunst, natuur ...
IK ERVAAR, IK NEEM WAAR: IK ZIE, IK HOOR, IK VOEL ...
Wat ervaar ik?
Welke noodsituatie merk ik op?


Bv. Aanwezigheid Stem van God ...
NIET OPGEMERKT NIET WAARGENOMEN NIET GEWAARGEWORDEN
OPGEMERKT WAARGENOMEN GEWAARGEWORDEN
WORD IK GERAAKT, BEWOGEN?
IK WORD
'EINDE VERHAAL'
NIET GERAAKT IK WORD GERAAKT IK STA STIL IK OVERWEEG


IK VOEL TEN DIEPSTE, BEVRAAG MEZELF
OVERWEGING
GERAAKT WORDEN
Welke mens krijgt mijn aandacht?
Op welke manier word ik me bewust van het Hogere, het Goddelijke?
IK WORD GETROFFEN, GERAAKT, BEWOGEN ...
Op welke manier word ik geraakt?
IK STA STIL, IK OVERWEEG
IK VOEL TEN DIEPSTE, IK TWIJFEL, IK BEVRAAG MEZELF
Wat kan ik doen?
Wie wil ik zijn?
Hoe wil ik in relatie staan met de mensen om me heen?
Hoe wil ik die schoonheid vorm geven in mijn leven?
Hoe ik mee vorm geven aan Gods Droom?
OVERWEGEN
Wat kan ik hier betekenen, zijn en/of doen?
Kan ik dat wel aan? Zal ik dat wel kunnen?
TWIJFEL??? NEE!!! JA!!!





KORTE REACTIE ENGAGEMENT
LEVENSOPDRACHT
KIEZEN
Word ik bang, voel ik twijfel …?
Wil ik mij wel inzetten?
Zal mijn familie wel akkoord gaan?
Wil ik mijn 'paradijs van het materiële plezier' overstijgen?
Wat is mijn/jouw verantwoordelijkheid?
Wat vraagt God van mij?
Waarom zou ik het niet doen?
IK GA EEN ENGAGEMENT, EEN VERBINDING AAN ... IK ZEG JA!
Uiteindelijk komt het besef van wat me te doen staat.
Ik probeer het toch/ik kan niet anders.
Ik zet dan door, hoe moeilijk of gemakkelijk het ook is.
Het laat mij niet meer los.
Het tekent de rest van mijn leven.
Ik overzie het levengevende gevolg van mijn keuze.
Ik kies voor mezelf uit zorg voor mezelf.
VERDUIDELIJKEN & VERKLAREN
'Hoe verloopt de dynamiek van gekozen en geroepen worden tot zelf kiezen?'
De dynamiek van gekozen en geroepen worden tot zelf kiezen
drukt uit hoe de mens doorheen een oproep kan veranderen om meer zichzelf te worden.
De dynamiek = de beweging, de verandering
De metamorfose = de verandering van vorm in een proces, de ontplooiing, de ontwikkeling in een proces
De oproep = een vraag - om aanwezig te zijn, er te zijn, lief te hebben, een verbinding aan te gaan ...
- om iets te doen: ergens te helpen, iets te doen, zich in te zetten ...
- Synoniemen: het appèl, de aansporing, de roep, de uitnodiging
De inspiratie = de kracht die iemand energie geeft om te leven
= de zin die iemand krijgt om iets te creëren
De inspiratiebron = datgene wat of diegene die iemand inspiratie geeft
De overweging = het erbij stilstaan: - fysiek: Wat zegt mijn lijf?
- psychisch: Wat denk ik erover? Wat zijn mijn gevoelens erbij?
- spiritueel: Welke boodschap/signaal geeft mijn innerlijk kompas?
- Synoniemen: de afweging, het beraad, de beschouwing, de bezinning
De struikelblok = wat iets of iemand tegenhoudt: door angst, boosheid, onmacht ... = waarover men figuurlijk valt, wat hindert
De roeping = zich van binnenuit gedreven, geïnspireerd, uitgenodigd voelen om een bepaalde taak of levensopdracht op zich te nemen
Het engagement = de inzet voor iets of voor iemand Bv. voor een geliefde, vriend, milieu, natuur, vrijwilligerswerk, levenswijze, geloof ...
Engagement/levensopdracht als verbonden mens
'De mens en de aarde zijn zo wonderlijk dat ze respect en zorg verdienen.'
IK KAN

Engagement/levensopdracht als religieuze mens

+ 'De mens is deel van de natuur, de kosmos … zorgen voor de mens is zorgen voor het geheel.'
- de dynamiek van gekozen en geroepen worden:
3 . bewust worden: de verschillende fases
4 . verwoorden: de verschillende fases
5 . met enkele kenmerken omschrijven: de verschillende fases
6 . ontdekken in hedendaagse getuigenissen: de verschillende fases
7 . ontdekken in mijn eigen leven: de verschillende fases
VERDUIDELIJKEN & VERKLAREN
'Hoe verloopt de dynamiek van gekozen en geroepen worden tot zelf kiezen?'
Eigen getuigenis
Ik markeer door welk soort oproep ik zelf al geraakt ben:



Ik noteer een concreet, levensecht voorbeeld van zo'n oproep.
Ik zorg ervoor dat het verloop van deze dynamiek herkenbaar is. opdracht


Ik word geraakt door Ik word geraakt door Ik word geraakt door een (mens in) nood. een mens vol liefde. het Hogere, God ...
GEKOZEN & GEROEPEN
WORDEN
WAARNEMEN
ERVAREN
GERAAKT
WORDEN
DIALOOG
Engagement/levensopdracht als godsdienstige mens



+ 'Mensen zijn broeders en zusters van elkaar, kinderen van éénzelfde God, de Vader, Allah …'
OVERWEGEN






8 - verwoorden: de gelijkenis/het verschil tussen een roeping als mens en als religieuze/godsdienstige mens
9 - herkennen: redenen van twijfel bij een oproep die een 'ja' in de weg kunnen staan
10 - benoemen: redenen van twijfel bij een oproep die een 'ja' in de weg kunnen staan
11 - ontdekken waar de eigen verantwoordelijkheid wel of niet ligt
KIEZEN
GODSDIENST
GEKOZEN WORDEN
VERDIEPEN & VERBREDEN
'Wat is de beginsituatie bij Mozes?'
WAT VOORAF GING AAN DE ROEPING VAN MOZES
Eén van de meest tot de verbeelding sprekende figuren van de bijbel blijkt Mozes te zijn. Hij wordt beschreven als een mens met een uitzonderlijke relatie tot God. De openbaring van de naam JHWH is verbonden met zijn leven.
Wat voorafging aan de roeping van Mozes wordt weergegeven in het begin van de film 'Prince of Egypt'. Wie het wil herlezen, vindt hieronder de samenvatting.
Eigenlijk was hij al ter dood veroordeeld bij zijn geboorte.
De Egyptische farao had het bevel uitgevaardigd alle Hebreeuwse jongetjes bij hun geboorte te doden. In die tijd werd er een zoon geboren bij Jochebeth en Amram, die beiden behoorden tot de stam van Levi, de stam die het nauwgezetst was in het bewaren van het geloof van de Hebreeën en die het scherpst gekant was tegen wat zij het Egyptische heidendom noemden. Jochebeth verborg het kind onmiddellijk bij de geboorte en hield het drie maanden verborgen.
Al die tijd vroeg zij zich af wat zij moest doen, want als het kind gevonden werd door een Egyptische opsporingsambtenaar, zou het zeker worden weggenomen en gedood.
Zo ontwikkelde zij een plan.
Zo gebeurde het dat 'toen zij hem niet langer kon verbergen, zij voor hem een rieten mandje nam, dat zij bestreek met leem en pek, daarin legde zij het kind, plaatste het mandje in het riet aan de oever van de rivier, terwijl de zuster van het kind zich in de verte opstelde om te zien wat er met hem zou gebeuren.' (Ex 2,3 en4)
Ze hoopte dat het kind zou worden gevonden en opgenomen in een Egyptisch huis zodat op die manier zijn leven kon worden gespaard
Myriam, zijn zuster, die op de uitkijk stond op de rivieroever, zou zien wie de pleegmoeder van het kind werd.
Zij zou op een of andere manier contact zoeken en op de hoogte blijven van de ontwikkelingen van het kind.
Misschien zou ze hem zelfs later - als de jongen groot geworden wasterug kunnen krijgen.
De eigen dochter van de farao merkte het mandje op toen zij naar de rivier kwam om te baden.
Zij wist wel dat het kind in het mandje 'een van de kinderen van de Hebreeën' moest zijn, maar zij vond het kind te lief om aan het bevel van haar vader te denken.
Myriam sloeg alles gade van op de oever en zij bood de prinses aan een min (zoogmoeder) te zoeken voor het kind.
De prinses vond dit goed en Myriam haalde haar eigen moeder.
Zo voedde Jochebeth dus haar eigen kind op voor de dochter van de farao, die hem aannam en hem als één van de prinsen aan het hof van haar vader opvoedde.
De Hebreeuwse naam voor Mozes is Mosje.
Volgens de Hebreeuwse volksetymologie heeft hij die naam gekregen omdat hij 'uit het water getrokken was'.
En diezelfde Mozes was het die later zijn volk 'uit het water van de Rietzee trok' en zo een vrij volk maakte.
Mozes groeide op in de weelde van het koninklijk paleis, maar hij gaf er de voorkeur aan het lot van zijn volk, de slaven van de farao, te delen.
'Hoe drukken namen en beelden de transcendente ervaring of de godservaring uit?'
3.1 MOESA IN DE KORAN - MOZES IN DE BIJBEL
Aan de slag met de tekst
Hieronder staat het verhaal van Moesa/Mozes zoals het in de Koran en de Bijbel wordt beschreven.
Ik kies één van beide bronnen: Koran of Bijbel.
Ik lees deze tekst met volle aandacht.
Ik maak kleine tekeningetjes bij de tekst.
Ik plaats ? bij wat ik niet begrijp.
Ik plaats ! bij wat me raakt.
Ik plaats emoji's die mijn gevoel erbij uitdrukken.
Ik noteer herinneringen die in me opkomen.
Ik lees de andere tekst en let op gelijkenissen en verschillen.
ROEPING VAN MOESA IN DE KORAN
Moesa was bang om terug te gaan omdat hij juist was gevlucht uit Egypte toen hij iemand had gedood. Allah zegt hierover in de Koran:
En (gedenk) toen jullie Heer Moesa riep en zei:
'Ga naar het volk dat onrechtvaardig is.
Het volk van de farao, vrezen zij Allah dan niet?'
Hij zei (Moesa): 'Mijn Heer! Waarlijk, ik vrees dat zij mij zullen loochenen, en mijn borst is beklemd en mijn tong drukt zich niet goed uit.
Laat Haroen dus meekomen.
En zij beschuldigen mij van een misdrijf, en ik ben bang dat zij mij zullen doden.'
Allah zei: 'Nee! Gaan jullie beiden met Onze tekenen.
Waarlijk Wij zullen bij jullie zijn, luisterend.
En wanneer jullie beiden tot de farao komen, zeg:
'Wij zijn de boodschappers van de Heer van de werelden, laat de kinderen van Israël met ons meegaan.'
Hij (de farao) zei: 'Hebben wij jou niet als een kind van ons opgevoed?
En jij hebt vele jaren van je leven bij ons gewoond.
En je hebt je daad gepleegd, die je gedaan hebt (iemand vermoord).
En jij bent één van de ondankbaren.'
VERDIEPEN & VERBREDEN
'Hoe drukken namen en beelden de transcendente ervaring of de godservaring uit?'
Moesa zei: 'Ik heb het gedaan toen ik onwetend was.
Dus vluchtte ik van u, want ik was bang voor u.
Maar mijn Heer heeft mij wijsheid gegeven en mij als één van de boodschappers aangewezen.
En dit is de vroegere gunst die u mij bewees; dat u de kinderen van Israël tot slaven heeft gemaakt. Soera Ash-Shu'ara 26:10-22
Moesa ging naar Egypte en vertelde farao over de Enige echte God, Allah, de Heer van de werelden. Hij vertelde hem, dat hij de Boodschapper van Allah was en dat hij samen met zijn broer Haroen was gestuurd. De farao werd erg boos en begon te dreigen.
Hij (de farao) zei: 'Als je een God buiten mij neemt, zal ik je zeker onder de gevangenen plaatsen.'
Moesa zei: 'Zelfs als ik u iets duidelijks breng?'
farao zei: 'Breng het dan, als je één van de waarachtigen bent!'
Dus gooide Moesa zijn staf en het werd een duidelijke slang.
En hij stak zijn hand uit en die werd wit voor alle toeschouwers. Soera Ash-Shu'ara 26:29-33
Maar in plaats van dat de farao Moesa zou geloven, maakte hij hem uit voor een tovenaar.
De farao liet de beste tovenaren uit het hele land bijeenkomen om te laten zien dat zij ook dezelfde trucjes als Moesa konden. Alle mensen werden verzameld op de dag van het feest. De tovenaren hadden touwen en stokken meegenomen en door hun toverkunst leek het net of het echte slangen waren.
Maar Allah openbaarde aan Moesa:
'Vrees niet! Zeker, jij zal de overhand hebben.
En gooi dat wat in jouw rechterhand is!
Het zal wat zij gemaakt hebben inslikken.
Wat zij gemaakt hebben is slechts de truc van een tovenaar en de tovenaar zal nooit slagen, hoeveel vaardigheid hij ook krijgt.' Soera Taha 20:68-69
Toen Moesa zijn staf op de grond gooide veranderde de staf in een slang en at toen alle 'slangen' op die de tovenaars hadden gemaakt.
De tovenaars waren diep onder de indruk en zeiden:
'Wij geloven oprecht in Allah die Moesa heeft gestuurd als Zijn Profeet.'
ROEPING VAN
MOZES
VERDIEPEN & VERBREDEN
'Hoe drukken namen en beelden de transcendente ervaring of de godservaring uit?'
IN DE BIJBEL
Mozes hoedde de kudde van zijn schoonvader Jetro, de priester van Midjan
Eens dreef hij de kudde tot ver in de woestijn en kwam bij de berg van God, de Horeb.
Toen verscheen hem de engel van Jahweh in een vuur dat opvlamde in een doornstruik.
Mozes keek toe en zag dat de doornstruik in lichterlaaie stond en toch niet verbrandde.
Hij dacht: 'Ik ga erop af om dat vreemde verschijnsel te onderzoeken.
Hoe komt het dat die doornstruik niet verbrandt?'
Jahweh zag hem nader komen om te kijken.
Vanuit de doornstruik riep God hem toe: 'Mozes, Mozes!'
'Hier ben ik!' antwoordde hij.
Toen zei Jahweh: 'Kom niet dichterbij en doe uw sandalen uit, want de plaats waar ge staat, is heilige grond.
Ik ben de God van uw vaderen, van Abraham, Isaak en Jakob.'
Toen bedekte Mozes zijn gezicht , want hij durfde niet naar God op te zien.
De Heer sprak: 'Ik heb de ellende van mijn volk in Egypte gezien, de jammerklachten over hun onderdrukkers gehoord: Ik ken hun lijden.
Ik ben afgedaald om hen te bevrijden uit de macht van Egypte, om hen weg te leiden uit dit land naar een land dat goed en ruim is, een land dat overvloeit van melk en honing.
Het geweeklaag van de Israëlieten is nu tot Mij doorgedrongen en Ik heb ook gezien hoezeer de Egyptenaren hen onderdrukken.
Ik zend u naar de farao. U moet mijn volk, de Israëlieten, uit Egypte leiden.'
Maar Mozes sprak tot God: 'Wie ben ik dat ik naar de farao zou gaan en dat ik de Israëlieten uit Egypte zou leiden?'
VERDIEPEN & VERBREDEN
'Hoe drukken namen en beelden de transcendente ervaring of de godservaring uit?'
God antwoordde hem:
'Ik zal u bijstaan en dit is het teken dat Ik het ben die u zendt:
als u het volk uit Egypte hebt geleid, zult u Mij vereren op deze berg.'
Maar Mozes sprak opnieuw tot God:
'Als ik nu bij de Israëlieten kom en hen zeg:
'De God van uw vaderen zendt mij naar u.'
En zij vragen: 'Hoe is zijn naam?' Wat moet ik dan antwoorden?'
Toen sprak God: 'Ik ben die is.'
Dit moet gij tegen de Israëlieten zeggen: 'Hij die is, zendt mij naar u.'
Bovendien zei God: 'Dit moet u tegen de Israëlieten zeggen:
'Jahweh, de God van Abraham, Isaak en Jakob heeft mij naar u gezonden.
Jahweh is mijn naam voor altijd, zo moeten ze mij aanspreken voor altijd.
Ga nu, roep de oudsten van Israël bijeen en zeg hen:
Jahweh is mij verschenen met deze boodschap:
Ik draag zorg voor u, want ik zie wat men u in Egypte aandoet.
Daarom heb Ik besloten:
Ik zal u uit de ellende van Egypte wegvoeren
naar het land van melk en honing.'
Zij zullen luisteren naar wat u zegt.
Dan moet gij naar de farao gaan en hem zeggen:
'De God van de Israëlieten is naar ons toegekomen.
Laat ons drie dagreizen ver de woestijn ingaan om offers op te dragen aan onze God.'
Ik weet dat de farao u niet zal laten vertrekken als geen sterke hand hem dwingt.
Daarom zal ik mijn hand opheffen en Egypte treffen met allerlei wonderen
die ik zal verrichten. Dan zal hij u wel laten gaan.'
3,1-20
VERDIEPEN & VERBREDEN
'Hoe drukken namen en beelden de transcendente ervaring of de godservaring uit?'
Lezen we verder in het boek Exodus hoofdstuk 4:
Maar Mozes sprak tot Jahweh:
'Neem me niet kwalijk, Heer, maar ik ben geen redenaar.
Ik ben dat nooit geweest en ik ben het nu nog niet,
ook al heeft U tot mij gesproken.
Ik spreek moeilijk en traag.'
Jahwe gaf hem ten antwoord:
'Wie geeft de mens een mond? Wie maakt stom of doof, ziende of blind?
Doe Ik, Jahweh, dat niet?'
Jahweh antwoordde hem: 'Ik zal u bijstaan en u ingeven wat ge moet zeggen.'
Maar Mozes bracht hier tegenin:
'Neem mij niet kwalijk, Heer, maar zend liever iemand anders.'
Toen ontbrandde Jahwehs toorn tegen Mozes en Hij sprak:
'Aäron, uw broer, is een goed spreker.
Neem hem mee, leg hem uw woorden in de mond.
Ik zal u beiden bijstaan als u moet spreken en u ingeven wat u moet doen.'
Laat hem in uw plaats spreken tot het volk; hij zal uw mond zijn, gij zijn god.'
BRON Deze tekst vinden we in de Bijbel het Eerste of Oude Testament het boek Exodus Hoofdstuk 3, verzen 1 tot en met 20
KORTE NOTATIE =
BRON Deze tekst vinden we in de Bijbel het Eerste of Oude Testament het boek Exodus Hoofdstuk 4, verzen 10 tot en met 16
Ex 4,10-16
VERDIEPEN & VERBREDEN
'Hoe drukken namen en beelden de transcendente ervaring of de godservaring uit?'
MOZES ONTVANGT GODS NAAM
Betekenis Jahweh
Wat is de betekenis van de naam 'Jahweh'?
Godsbeeld Mozes
Welk nieuw godsbeeld ontdekt Mozes dankzij de naam 'Jahweh'?
GOD ERVAREN: NEE!!! - TWIJFEL??? - JA!!!
In het verhaal van Moesa/Mozes wordt de godservaring van Moesa/Mozes beschreven.
In het eerste jaar hebben we op een creatieve manier 'onze godsbeelden' van dat moment uitgedrukt.
Door te ervaren, door er over na te denken, door er bij stil te staan komen mensen tot verschillende besluiten:
- er is enkel de mens
- ik ben voortdurend op zoek
- ik geloof in God of Allah ... als de Bron van het leven
- ik geloof enkel in de wetenschap en God heeft daar niks mee te maken
- er moet wel iets Hogers zijn, maar ik weet niet wat of wie dat precies is
Godsbeeld - Nee!!! - Twijfel??? - Ja!!!
Hoe denk ik over het bestaan van het transcendente/het Hogere/God?


Hoe ervaar ik het transcendente/het Hogere/God? Hoe voel ik 'Aanwezige'?
VERDIEPEN & VERBREDEN
'Hoe drukken symboolwoorden uit het Mozesverhaal de ervaringen van mensen uit?'
3.2 ERVARINGEN IN HET LEVEN VAN MOZES EN ZIJN VOLK - SYMBOOLWOORDEN
EGYPTE-ERVARING
= EEN ONVRIJE SITUATIE VAN MENSEN IN STRIJD MET GODS DROOM
De Heer sprak:
'Ik heb de ellende van mijn volk in Egypte gezien, de jammerklachten over hun onderdrukkers gehoord:
Ik ken hun lijden.'
Ex 3,7
Welke naam geef ik aan het transcendente/het Hogere/God?
Welke eigenschappen, welke beelden worden door deze naam uitgedrukt?

'Egypte-ervaring'
Ik beschrijf in enkele kernwoorden de ervaring van de Israëlieten in Egypte.
Ook vandaag - actualisatie
Ik zoek een passende afbeelding, krantenartikel of boekfragment waarin ik de gelijkenis markeer.
Ik noteer enkele onvrije situaties van mensen vandaag.
- letterlijke onvrijheid


- figuurlijke onvrijheid
Ik beschrijf een persoonlijke 'Egypte-ervaring'.
Ter verduidelijking: 'The Lion King'
Ik beschrijf de gelijkenis met 'The Lion King'.

DIALOOG
DIALOOG
VERDIEPEN & VERBREDEN
'Hoe drukken symboolwoorden uit het Mozesverhaal de ervaringen van mensen uit?'
ENGEL-ERVARING
= EEN MENS OP MIJN LEVENSWEG
DIE MIJ HELPT, BELUISTERT EN BEMOEDIGT
DIE MIJ DURFT APPELEREN EN UITDAGEN
Een engel van een mens op de levensweg die - helpt - beluistert - bemoedigt
Een engel van een mens die ook durft appeleren, uitdagen, wijzen op wat men zelf niet wil of kan zien.

Ervaring van een 'Engel op mijn levensweg'
Ik noteer de kernwoorden die duidelijk maken dat zijn zus Mirjam 'een engel' op Mozes' levensweg is.
Ook vandaag - actualisatie
Ik zoek een passende afbeelding, krantenartikel of boekfragment waarin ik de gelijkenis markeer.
Ik noteer een situatie waarbij mensen een 'engel' ervaren op hun levensweg.


Ik beschrijf een persoonlijke 'engel-ervaring'.
- een situatie waarbij ik als 'engel' nabij aanwezig was.
- een situatie waarbij iemand mij als 'engel' nabij was.
Ter verduidelijking: 'The Lion King'
Ik beschrijf de gelijkenis met 'The Lion King'.

'Hoe drukken symboolwoorden uit het Mozesverhaal de ervaringen van mensen uit?'
WOESTIJN-ERVARING 'NA EGYPTE'
= PERIODE VAN EENZAAMHEID
= PERIODE VAN STRIJD, CHAOS, VERWARRING, TWIJFEL
= DOORTOCHT: WEG UIT ONVRIJE SITUATIE OP WEG NAAR HET ONBEKENDE OP ZOEK NAAR VRIJHEID
Na de confrontatie met de ellende van zijn volk kon hij niet meer aanzien dat de opzichters zijn broeders mishandelden.
Na de moord op een opzichter vlucht Mozes uit Egypte, weg uit het comfortabele leven aan het Egyptische hof, bang voor de wraak van de Farao.
Hij gaat door een eenzame periode met innerlijke strijd, voordat hij in Midjan aankomt.
Men voert een strijd binnen in zichzelf: 'Wat moet ik nu doen?'
Men is alles en iedereen kwijt … of het lijkt zo.

'Woestijn-ervaring'
Ik beschrijf in enkele kernwoorden de situatie van Mozes tijdens de vlucht door de woestijn.
Ook vandaag - actualisatie
Ik zoek een passende afbeelding, krantenartikel of boekfragment waarin ik de gelijkenis markeer. Ik noteer een situatie waarbij mensen een 'woestijn na Egypte' ervaren op hun levensweg.


Ik beschrijf een persoonlijke 'woestijn na Egypte-ervaring'
Ter verduidelijking: 'The Lion King'
Ik beschrijf de gelijkenis met 'The Lion King'.

DIALOOG
VERDIEPEN &
'Hoe drukken symboolwoorden uit het Mozesverhaal de ervaringen van mensen uit?'
MIDJAN-ERVARING
= OASE-ERVARING
= VEILIGE PLAATS ZONDER GROTE ZORGEN
WAAR MEN AANKOMT NA EEN TRAUMA
MET RUIMTE OM ZICHZELF TE VINDEN
WAAR MEN NIET KAN BLIJVEN
= PERIODE VAN ZOEKEN BINNEN IN ZICHZELF, EIGEN ROEPING ONTDEKKEN
'Mozes hoedde de kudde van zijn schoonvader Jetro, de priester van Midjan.'
Ex 3,1a
Plek waar men aankomt
na een vlucht, na een trauma, ingrijpende gebeurtenis ... om zichzelf te vinden.
Doch waar men niet voor de rest van zijn leven kan blijven als men luistert - naar zijn diepste Ik = innerlijk kompas, - naar een oproep, - naar Gods oproep.


'Midjan'-ervaring
Ik beschrijf in enkele kernwoorden de plek waar Mozes ruimte krijgt om zichzelf te vinden.
Ook vandaag - actualisatie
Ik zoek een passende afbeelding, krantenartikel of boekfragment waarin ik de gelijkenis markeer. Ik noteer een situatie die voor mensen vandaag als 'Midjan' kan ervaren worden.


Ik beschrijf een persoonlijke 'Midjan-ervaring'.
Ter verduidelijking: 'The Lion King'
Ik beschrijf de gelijkenis met 'The Lion King'.
VERDIEPEN & VERBREDEN
'Hoe drukken symboolwoorden uit het Mozesverhaal de ervaringen van mensen uit?'
DIEPTE-ERVARING of RELIGIEUZE ERVARING
= SPECIALE EN HEEL DIEPGAANDE ERVARING IN MIJN LEVEN
DIEPTE-ERVARING
= Als mens word men op een dieper niveau geraakt.
Deze indrukwekkende, diepgaande ervaring - laat een diepe indruk na - raakt mijn ziel - geeft mij kracht
Men kan dit gebeuren niet meer opnieuw beleven.
Het verhaal van Mozes draait om de ontmoeting met God en het effect hiervan op zijn leven.
'God ervaren' is een zeer speciale gebeurtenis en tegelijk is het heel stil, gewoon, eenvoudig ...
Net zoals we 'verliefd zijn' moeilijk kunnen uitleggen.
Maar op het moment dat het mensen overkomt, weten ze het heel zeker.
Voor verliefd zijn gebruiken mensen het beeld 'vlinders in de buik hebben'.
Net zo zoeken mensen beelden om hun Godservaring uit te drukken.
In het verhaal van Mozes vinden we vier beelden terug die elk een ander accent van deze ontmoeting proberen weer te geven.
BEELD 1 - BERG VAN GOD accent ligt op contact met God
BEELD 2 - DOORNSTRUIK DIE IN BRAND STAAT EN TOCH NIET VERBRANDT accent ligt op innerlijk vuur ervaren, passie, zich verbinden met Gods vuur
BEELD 3 - EEN ENGEL OP MIJN LEVENSWEG accent ligt op Aanwezigheid van God, Boodschap van God
BEELD 4 - HEILIGE GROND accent ligt op 'heel worden'
Ook vandaag - actualisatie Ik voel intuïtief en innerlijk wat uit deze kader mij het meest aanspreekt. Ik plaats een emoji. Ik beschrijf een eigen voorbeeld of ik kies een passende afbeelding, krantenartikel of boekfragment.



Ter verduidelijking: 'The Lion King' Ik beschrijf de gelijkenis met 'The Lion King'.

VERDIEPEN & VERBREDEN
'Hoe drukken symboolwoorden uit het Mozesverhaal de ervaringen van mensen uit?'
BEELD 1 - BERG VAN GOD
'Hij kwam bij de berg van God, de Horeb.'
Ex 3,1
Bergen hebben een machtige uitstraling. In het Oude Testament is een berg een plaats van contact met God Op een berg ben je dichter bij 'de hemel'.

- DOORNSTRUIK DIE IN BRAND STAAT EN TOCH NIET VERBRANDT
'Mozes keek toe en zag dat de doornstruik in lichter laaie stond en toch niet verbrandde.'
Ex 3,2
Men ervaart sterk de Aanwezigheid van God. Het is het ervaren van een warme, diepe Liefde en Licht: symbool = vuur dat mij toch niet verbrandt: - innerlijk vuur ervaren, - passie voelen, - zich verbinden met Gods vuur.
BEELD 3 - EEN ENGEL
= EEN BOODSCHAPPER VAN GOD
'Toen verscheen hem de engel van Jahweh in een vuur dat opvlamde in een doornstruik.'
Ex 3,2
Men ervaart Gods Stem en Aanwezigheid die - de taak in de wereld toont - oproept datgene te doen waarvoor men in de wieg gelegd is, waarvoor men talent heeft.
4
'Kom niet dichterbij en doe uw sandalen uit, want de plaats waar ge staat, is heilige grond.'
Ex 3,5
Door het contact met God wordt men heilig.
Heilig komt van het werkwoord: helen = heel worden
= genezen, helemaal mezelf worden met alle lagen van Me-zelf Leven
Men voelt zich volledig zichzelf!
Men ziet heel duidelijk wie men wezenlijk is:
= mens met een innerlijk
= mens als kind van God
= mens als dienaar van God, Allah



'Hoe drukken symboolwoorden uit het Mozesverhaal de ervaringen van mensen uit?'
VERDIEPEN & VERBREDEN 3
WOESTIJN-ERVARING OP WEG NAAR VRIJHEID
= PERIODE VAN EENZAAMHEID MAAR GESTEUND DOOR VRIENDEN, LIEFDEVOLLE AANWEZIGHEID
= PERIODE VAN STRIJD, CHAOS, VERWARRING, TWIJFEL
= PERIODE VAN ZOEKEN HOE MEN DE ROEPING KAN WAARMAKEN
= DOORTOCHT: WEG UIT DE VEILIGE HAVEN OP WEG NAAR VRIJHEID
Maar Mozes sprak tot God: 'Wie ben ik dat ik naar de farao zou gaan en dat ik de Israëlieten uit Egypte zou leiden?'
Ex 3,7
Tijdens zijn leven in Midjan blijft zijn verleden Mozes achtervolgen.
Daarom wordt het omschreven als een discussie, een gevecht binnenin Mozes:
- zijn plannen volgen?
- of medewerker zijn aan Gods droom?

Als men geroepen wordt - en daardoor voor een zware keuze en beslissing staatdurft men niet onmiddellijk 'ja' te zeggen.
Dit moet groeien.
'Woestijn-ervaring'
Ik beschrijf in enkele kernwoorden wat er in Mozes omgaat als hij geroepen wordt zijn volk te redden.
Ook vandaag - actualisatie
Ik zoek een passende afbeelding, krantenartikel of boekfragment waarin ik de gelijkenis markeer.

Ik noteer een situatie waarbij mensen een 'woestijn op weg naar vrijheid' ervaren op hun levensweg.

Ik beschrijf een persoonlijke 'woestijn op weg naar vrijheid-ervaring'.
Ter verduidelijking: 'The Lion King'
Ik beschrijf de gelijkenis met 'The Lion King'.

BEELD 2
BEELD
- HEILIGE GROND
DIALOOG
VERDIEPEN & VERBREDEN
'Hoe drukken symboolwoorden uit het Mozesverhaal de ervaringen van mensen uit?'
'Vanuit de doornstruik riep God hem toe: 'Mozes, Mozes!' 'Hier ben ik!' antwoordde hij.'
Ex 3,4
Men wil God toelaten in zijn leven.
Men zegt: 'Ja', ook al is men bang voor deze uitdaging.
Men durft te doen wat De Liefde, De Aanwezige vraagt.

'Hier ben ik'-ervaring
Ik herbekijk het schema op p.12.
Ik pas dit schema toe op het verhaal van Mozes.
Oproep/noodsituatie:
Waarneming:
Inspiratie:
Overweging:
Struikelblok:
Roeping:
Ook vandaag - actualisatie
Ik zoek een passende afbeelding, krantenartikel of boekfragment waarin ik de gelijkenis markeer.
Ik noteer een situatie waarbij waar het antwoord is: 'Hier ben ik', 'Ja, ik ga erop af'.


Ik beschrijf een persoonlijke situatie waarbij waar het antwoord is: 'Hier ben ik', 'Ja, ik ga erop af'.
Ter verduidelijking: 'The Lion King'
Ik beschrijf de gelijkenis met 'The Lion King'.

VERDIEPEN & VERBREDEN
'Hoe drukken symboolwoorden uit het Mozesverhaal de ervaringen van mensen uit?'
IK KAN EEN ZWARE TAAK AAN ALS IK GESTEUND WORD
DOOR ECHTE VRIENDEN = 'UW BROER AÄRON'
Maar Jahweh zei: 'Aäron, uw broer, is een goed spreker. Neem hem mee, leg hem uw woorden in de mond. Laat hem in uw plaats spreken tot het volk; hij zal uw mond zijn, gij zijn god.'
Ex 4,14-15.16
IK KAN EEN ZWARE TAAK AAN ALS IK GESTEUND WORD
DOOR DE LIEFDEVOLLE AANWEZIGE.
'Ik ben de God van uw vaderen, van Abraham, Isaak en Jakob.'
Ex 3,6
'Ik zal u beiden bijstaan als u moet spreken en u ingeven wat u moet doen.'
Ex 4,15
Het is geen onbekende God wiens stem men hoort in zijn hart. Door de geschiedenis heen hebben mensen zoals Abraham … reeds Gods Liefdevolle Aanwezigheid en droom ervaren.


Ervaring: 'Ik kan een zware taak aan als ik gesteund word' Ik beschrijf in enkele kernwoorden hoe en door wie Mozes steun ervaart.
Ook vandaag - actualisatie Ik zoek een passende afbeelding, krantenartikel of boekfragment waarin ik de gelijkenis markeer. Ik noteer één uitgewerkt voorbeeld van 'een woordvoerder'.


Ik beschrijf een persoonlijke situatie waarbij ik steun heb ervaren om zelf het woord te nemen.
Ter verduidelijking: 'The Lion King' Ik beschrijf de gelijkenis met 'The Lion King'.


VERDIEPEN & VERBREDEN
'Hoe drukken symboolwoorden uit het Mozesverhaal de ervaringen van mensen uit?'
ERVARING VAN 'HET BELOOFDE LAND'
= EEN SITUATIE WAAR MENSEN TOT HUN RECHT KOMEN = HET LAND VAN MELK EN HONING
'Ik ben afgedaald om hen te bevrijden uit de macht van Egypte, om hen weg te leiden uit dit land naar een land dat goed en ruim is, een land dat overvloeit van melk en honing.'
Ex 3,8
De droom van God, van Alomtegenwoordige Liefde = een wereld van gerechtigheid, vrede en gelijkwaardigheid, waar elk mens tot zijn recht komt.

'Beloofde land'-ervaring
Ik noteer kernwoorden die uitdrukken hoe het 'beloofde land' wordt ervaren.
Ook vandaag - actualisatie
Ik zoek een passende afbeelding, krantenartikel of boekfragment waarin ik de gelijkenis markeer.
Ik noteer een situatie van een 'beloofde land-ervaring' voor mensen vandaag.


'Hoe beïnvloedt het godsgeloof het leven van Mozes?'
Ik beschrijf een persoonlijke situatie van een 'beloofde land-ervaring'.
- letterlijk 'beloofde land'
- figuurlijk 'beloofde land'
Ter verduidelijking: 'The Lion King'
Ik beschrijf de gelijkenis met 'The Lion King'.

3.3
HOE IS HET GODSGELOOF VAN BIJ HET BEGIN AANWEZIG IN HET LEVENSVERHAAL VAN MOZES?
Invloed van de kracht van geloof in mens en/of God
Ik zoek een hedendaags voorbeeld van hoe mensen dankzij de kracht van hun geloof in mensen en/of in het Hogere/God doorheen lijden en onderdrukking een weg kunnen vinden naar 'beloofde land'.


Dit bijbelse geloofsverhaal drukt uit hoe de Aanwezige Liefdevolle God - ook werkzaam doorheen mensenhet enorme, onderdrukkende machtsapparaat van de dictator, de farao, uitholt en ondergraaft.
Hoe is dit geloof aanwezig doorheen de vrouwen in Mozes' levensverhaal?
1. Doorheen de moed en het Godsvertrouwen van de moeder van Mozes
Deze onderdrukte slavenmoeder blijft zoeken naar Licht en Leven dat Jahweh haar innerlijk aanwijst.
Bij de dreiging van de moord op alle eerstgeboren Hebreeuws jongetjes durft Mozes' moeder de kleine Mozes op de Nijl te zetten in een rieten mandje. Alles is beter dan de dood van haar zoontje!
2. Doorheen het warme Hart van de dochter van de farao
Ook al wist ze dat farao alle joodse jongens dood wou, toch durft ze het aan deze baby - die niet anders kan zijn dan een joods jongetjevan de Nijl te halen en ervoor te zorgen als voor haar eigen kind.
3. Doorheen de wakkere durf van Mozes' zus Myriam
Zij durft de dochter van de farao aanspreken om te zeggen dat haar moeder een baby kan voeden.
Zo geeft de dochter van de farao, de moeder van Ramses, 'toevallig' aan de moeder van Mozes de opdracht een min te zijn.
Hoe bevrijdt Mozes zijn volk doorheen het geloof?
Hij heeft het volk Israël op drie manieren kunnen bevrijden:
1. Door de openbaring = het ontvangen, van de naam JHWH: 'Ik ben die is'.
Waar God vroeger als een machtige heerser begrepen werd, begrijpt hij dat God geen machtige heerser is en komt hij op het spoor van een Aanwezige God van Liefde.
2. Door de uittocht uit Egypte: Mozes bracht het volk weg uit het land van de onderdrukking - Egyptenaar en doorheen de woestijn en blijf zijn leiderschap uitoefenen tot het Beloofde Land in zicht was.
3. Door hen de Thora te geven = de joodse wet = de eerste vijf Bijbelboeken
Via deze wegwijzers werden ze verlost van het veelgodendom, van afgoderij, van onderdrukking, van het recht van de sterkste, van bedrog … om zo te kunnen samenleven zodat elke mens gelijkwaardig tot zijn recht komt.
VERDIEPEN & VERBREDEN
'Hoe kan het 'meer' in het leven ervaren worden?'
3.4 OP ZOEK NAAR 'MEER' IN HET LEVEN - TRANSCENDENT - IMMANENT
Plots of als mensen stilstaan bij het leven, op zoek naar hun oorsprong en naar de zin van het bestaan, ontdekken ze vaak dat er meer is dan wat ze met hun zintuigen kunnen waarnemen. Soms kunnen mensen op het spoor van het Hogere en het Diepere komen.
Het Hogere - het Diepere
Ik lees onderstaande teksten uit verschillende levensbeschouwingen. Ik markeer de woorden die verwijzen naar de ervaringen van het Hogere en het Diepere. Ik noteer in het lege vakje een persoonlijke ervaring van het Hogere en het Diepere.
Dit is het bewijs dat wij in Hem verblijven zoals Hij verblijft in ons, dat Hij ons deel heeft gegeven aan zijn Geest.
1 Joh 4,13
En wanneer Mijn dienaren jou naar Mij vragen: voorwaar, Ik ben nabij. Ik verhoor de smeekbede van de smekende wanneer hij tot Mij smeekt.
De woorden die Ik u zeg, spreek Ik niet uit Mijzelf, maar het is de Vader die, blijvend in Mij, zijn werk verricht. Geloof in Mij: Ik ben in de Vader en de Vader is in Mij.
Joh 14,10
Soera Al-Baqarah 2:186 Hij is Allah, de Enige. Allah, de eeuwigdurende. Hij heeft niet verwekt en is niet verwekt. En er is niemand die met Hem te vergelijken is.
Soera Al-Ikhlas 112:1–4
Nu begrijp ik waarom de heiligen God 'ondoorgrondelijke' noemen. Zelfs het eeuwige leven kan niet volstaan om tot de grond van Zijn Wezen door te dringen. Dat is waar! Maar Hij is ook nabij en dierbaar. Als we ons voor Hem openstellen dan kunnen we door Hem worden geleid. naar Yogananda

Maar je zult Mijn gezicht niet kunnen zien.
Ex 33,20a
Als tiener had ik een mystieke ervaring Ik voelde een intense verbondenheid met het universum, een ervaring die mijn rationele wereldbeeld uitdaagde. Hoewel ik atheïst bleef, erken ik dat deze ervaring mijn perspectief op de werkelijkheid heeft verruimd.
Barbara Ehrenreich - Amerikaanse schrijfster en atheïst
'Hoe kan het 'meer' in het leven ervaren worden?'
Het transcendente = verzamelnaam voor dat wat - ruimer is dan alles en iedereen
- onzichtbaar is - alles wat we kennen overstijgt
- niet enkel met het verstand te vatten - niet met de zintuigen waar te nemen
- intuïtief en met innerlijk kompas waar te nemen
= religieuze/godsdienstige mensen ervaren het transcendente ook als die/dat wat
- de schepping overstijgt
- heilig en niet volledig te begrijpen is = godsdienstige mensen benoemen/ervaren het transcendente als een eigenschap van God
Het immanente = een eigenschap van God - aanwezig in de wereld, in de mensen, in de natuur
- te voelen in het goede dat mensen doen, in liefde, in vriendschap
- nabij en betrokken bij de schepping
- die te herkennen is in wat met de zintuigen waar te nemen is
= God is onlosmakelijk met de schepping en dus ook met de mens verbonden
Transcendentie en immanentie in het christelijk geloof
In het christelijk geloof is er sprake van:
- de transcendente eigenschappen van God:
Zijn heerlijkheid gaat ver boven de schepping uit.
Hij is de Bron van de schepping.
- de immanente eigenschappen van God:
Hij onderhoudt Zijn schepping, de schepping kan niet zonder Hem bestaan. God is mens geworden in Jezus en neemt zo deel aan ons mens-zijn.
Transcendent - immanent
In vorige opdracht markeerde ik al de ervaringen van het Hogere en het Diepere.
Ik schrijf een T bij de ervaringen van het transcendente.
Ik schrijf een I bij de ervaringen van het immanente.
IK KAN
12 - bewust worden: gelijkenissen en verschillen in het leven van Moesa/Mozes in Koran en Bijbel
13 - vertellen wat er eigenlijk, ten diepste gebeurde in het leven van Mozes
= de symbolische betekenis van een geloofsverhaal: hoe Mozes Jahweh ontmoet, leert kennen en van daaruit gekozen wordt en kiest
14 - verwoorden: de algemene diepere betekenis van de symboolwoorden in het roepingsverhaal
15 - begrijpen hoe Mozes op drie manieren zijn volk bevrijdt
16 - omschrijven: de kracht van geloof om een weg te gaan naar bevrijding of vrije-mens-zijn
17 - actualiseren: deze symboolwoorden in een tekst, film, eigen leven ...
18 - ontdekken en verwoorden: de betekenis van deze symboolwoorden aan de hand van een zelfgevonden, eigentijds voorbeelden
19 - toelichten vanuit dit bijbelverhaal dat de openbaring van Jahwehs naam appeleert tot kiezen: woorden, daden, Rijk Gods ...
20 - definiëren: de begrippen 'vrijheid', 'zelfbeschikking'
21 - verklaren: de begrippen: 'transcendent', 'immanent'
22 - uitleggen met eigen woorden: in het christendom heeft God immanente en transcendente eigenschappen
23 - herkennen: immanent en transcendent in andere levensbeschouwingen
4.1 DYNAMIEK VAN BEVRIJDING UIT SLAAF-ZIJN OM GODS DROOM WAAR
TE MAKEN
In het verhaal van Mozes merken we een universele dynamiek - in elk mensenleven terug te vindende weg, de beweging, de ontwikkeling, het proces van slaaf-zijn: - van materiële wereldse dingen = verslaving - van anderen = onderdrukking, uitbuiting naar bevrijding: - naar vrije mens worden - emancipatie - Gods droom

'DE ELLENDE IN EGYPTE'


UIT-tocht


IN-tocht
DOOR-tocht
LAND VAN MELK EN HONING = 'HET BELOOFDE LAND'
DE ONVRIJE SITUATIE VAN MENSEN
Dit is in strijd met Gods Droom = slaaf zijn ook in de huidige samenleving
PERIODE VAN EENZAAMHEID EN STRIJD BINNEN IN MEZELF
Ik voer een strijd in mezelf: 'Wat moet ik nu doen?'
Men is alles en iedereen kwijt … of het lijkt zo.
In deze periode kan ik mijn roeping op het spoor komen.

Ellende in Egypte

Vlucht uit

Woestijn
Ellende Onvrijheid Slaaf-zijn

Woestijn
EEN SITUATIE WAAR MENSEN TOT HUN RECHT KOMEN
Rijk Gods = Gods droom van Alomtegenwoordige Liefde = een wereld van gerechtigheid, vrede en gelijkwaardigheid = een wereld waarin elk mens tot zijn recht komt






Tot mijn recht komen Vrijheid Volledig mezelf zijn

Midjan
Aankomst bij waterput 'WOESTIJN'
Ellende Onvrijheid
Slaaf-zijn
Woestijn

Simba's vader sterft.
Scar geeft hem een vals schuldgevoel:
Simba wordt beschuldigd.
Scar jaagt Simba weg.
Tot mijn recht komen Vrijheid Volledig mezelf zijn
4.2 DYNAMIEK VOOR TIENERS VANDAAG
Dynamiek van slavernij naar vrijheid
De dynamiek van slavernij naar bevrijding uit het verhaal van Mozes aanvoelen, helpt ons om los te komen uit moeilijke situaties en niet vast te blijven zitten.
Ik noteer enkele situaties waar ik 'UIT', 'DOOR' en 'IN' herken.
Ik plaats ze op de correcte plaats in de tabel.
UIT DOOR IN
Ellende Onvrijheid
Slaaf-zijn
Woestijn


Tot mijn recht komen Vrijheid Volledig mezelf zijn
Simba komt tot het besef dat zijn volk onderdrukt wordt door Scar.
Hij voelt dat hij door de rouw - oppervlakkig leeft, - een stuk van zichzelf moet verstoppen: het verlangen naar een zinvol leven, een steentje bijdragen aan het scheppen van een betere wereld. - zijn vals schuldgevoel moet achterlaten.
Hij worstelt met - het aangeprate schuldgevoel over de dood van zijn vader. - de oproep als koningszoon om verantwoordelijkheid op te nemen voor zijn verdrukte volk. - het vooruitzicht koning te zijn. - het achterlaten van zijn paradijselijk leven.
Hij ziet met eigen ogen wat Scar door zijn egoïstische houding in het dierenrijk heeft aangericht.
Hij neemt zijn rol als bevrijder, als ware koning op. = in dienst van zijn volk.
VERINNERLIJKEN & VERANKEREN
'Hoe de inzichten van dit terrein toepassen op de ervaringen van mensen?'
4.3 SYNTHESE
Synthese-opdracht
Ik markeer in de tekstfragmenten de zinnen die passen bij een van onderstaande woorden. Ik noteer bij de tekstfragmenten de passende woorden/beelden/ervaringen.
Ik leg uit waarom ik dit koos.
Ik kan kiezen uit:


p.6-7 . kiezen . gekozen worden . roep . geroepen worden p.7-9 . nood . uitstraling, liefde . het Hogere, God, Allah, Jahweh, Uitstraling, Liefde p.12-14 . metamorfose . gekozen en geroepen worden . waarnemen . ervaren . geraakt worden . overwegen . kiezen . oproep . waarneming . inspiratie . overweging . struikelblok . inspiratiebron . Nee!!! . Twijfel??? . Ja!!! . korte reactie . engagement . levensopdracht . roeping p.23-32 . Egypte-ervaring . Engel-ervaring . woestijn-ervaring 'voor Midjan' . Midjan-ervaring . woestijn-ervaring 'na Midjan' . diepte-ervaring of religieuze ervaring . beeld 1 - berg van God . beeld 2 - doornstruik die in brand staat en toch niet verbrandt . beeld 3 - een engel op mijn levensweg . beeld 4 - heilige grond . 'Hier ben ik'-ervaring: ik zeg ja! - ik ga er op af! . Ik kan een zware taak aan als ik gesteund word door echte vrienden . Ik kan een zware taak aan als ik gesteund word door Liefdevolle Aanwezige . ervaring van 'land van melk en honing' = het beloofde land p.35-36 . transcendentie . immanentie . uittocht . doortocht . intocht
Pasgeboren baby achtergelaten in de buurt van de Schelde, op de grens tussen Vlaanderen en Wallonië.
De vondst is bekendgemaakt door de burgemeester.
Hij roept de moeder op om zich kenbaar te maken. 'Het is nooit te laat', zegt hij.
De burgemeester was gealarmeerd door de politie. 'Zaterdagavond ging mijn telefoon.
Aan de andere kant van de lijn meldde de korpschef mij dat een pasgeboren baby was gevonden.
Een piepklein leven, aangeboden aan de wijde wereld, verborgen in de stilte van een vergeten hoekje. Gewikkeld in een dekentje, kwetsbaar… maar gelukkig nog levend.'
De redding van de baby is te danken aan het snelle en zorgzame handelen van een buurtbewoner, en een opmerkelijk toeval.
'En toen was er een blik ... die van een oplettende voorbijganger, met een open hart.
Ze zag je. Ze kwam dichterbij, sloeg alarm.
Dankzij haar werd jouw kwetsbare adem gehoord.
Ze reikte je de hand en bracht je terug naar het leven.
Voor die eenvoudige maar immense daad zullen wij haar voor altijd dankbaar zijn.' www.hln.be
'Hoe de inzichten van dit terrein toepassen op de ervaringen van mensen?'
'Mijn verleden blijft een deel uitmaken van het heden en de toekomst', zegt deze moedige jonge vrouw. Thuis veel meegemaakt.
Een moeder waar ze niet echt trots op kon zijn. Haar zus vangt haar nu op.
Met haar frustraties en emoties kan ze terecht bij een centrum voor geestelijke gezondheidszorg - CGGdat haar verder begeleidt en terug kracht geeft.
Een centrum voor geestelijke gezondheidszorg - CGGbiedt medisch-psychiatrische en psychotherapeutische hulp aan mensen met ernstige psychische problemen. www.jeugdhulp.be


Voel je je soms droevig, down of angstig?
Je goed in je vel voelen is belangrijk. Wist je dat je dit ook écht kan leren?
Op noknok.be (12- tot 16-jarigen) vind je de beste tips, oefeningen en testjes voor meer zelfvertrouwen en om positief in het leven te staan. www.tegek.be
Een paar dagen later ging ik mediteren. Maar de overvloed aan gedachten verstoorde het mediteren. 'Moekoenda!' Meester Sri Yoekteswar riep me. Ik voelde weerstand. In gedachte mopperde ik: 'Meester zet mij altijd aan tot mediteren, dan moet hij mij ook niet storen.
Hij riep mij opnieuw maar ik hield mij koppig stil.
De derde keer klonk er in zijn stem een berisping. 'Meester, ik ben aan het mediteren,' riep ik in protest.
'Ik weet dat je aan het mediteren bent,' riep mijn goeroe, 'met je geest verstrooid als bladeren in een storm! Kom hier bij me!'
Ik voelde mij ontmaskerd en terechtgewezen en ging droevig naar hem toe. naar Yogananda
VERINNERLIJKEN & VERANKEREN
'Hoe de inzichten van dit terrein toepassen op de ervaringen van mensen?'
Tijdens het mediteren kreeg ik een bijzondere ervaring.
'Mijn lichaam werd onbeweeglijk alsof het vastgenageld was.
Toch was ik mij ervan bewust dat ik nooit eerder zo vol leven was geweest.
Mijn identiteit beperkte zich niet langer tot een lichaam maar omvatte alle omringende atomen.
De wortels van de bomen en planten schenen door de vaag doorzichtige bodem heen; ik kon de sappen er doorheen zien stromen.
De hele omgeving lag voor mij open.
Alle voorwerpen binnen mijn gezichtsveld trilden tot alles in een lichtende zee versmolt zoals suikerkristallen - in een glas water geworpenoplossen als ze worden geschud.
Ik ervaarde een toenemende heerlijkheid binnen in mij.
Het éénmakende licht openbaarde zich. Golven van vreugde braken op de rustige, eindeloze stranden van mijn ziel.
De Geest Gods, besefte ik, is onuitputtelijke Zaligheid.
De goddelijke stralen kwamen uit een Eeuwige Bron verheerlijkt door een onbeschrijfelijke glans.
De scheppende stem Gods hoorde ik weerklinken als Aum, de trilling van de Kosmische Motor.' naar Yogananda
De aartsengel Gabriël - Ji-brailverscheen aan Mohammed met een rol in zijn hand. Hij gaf Mohammed het bevel die te lezen. 'Iqra! Lees!' Angstig antwoordde Mohammed dat hij dat niet kon.
Gabriël herhaalde zijn bevel.
Mohammed sprak de woorden na hem uit en las de eerste vijf verzen: 'Lees voor in de naam van jouw Heer die heeft geschapen, geschapen heeft Hij de mens uit een bloedklonter. Lees voor! Jouw Heer is de edelmoedigste, die onderwezen heeft met de pen. Hij heeft de mens onderwezen wat hij niet wist.
Mohammed keerde terug naar huis, geschokt door deze ervaring en vol twijfel of hij het allemaal wel echt had meegemaakt. Zijn vrouw Khadija liet hem alles nauwkeurg navertellen. Was de openbaring afkomstig van een engel of van de duivel? Khadija, die zeker wist dat het allemaal echt was gebeurd en die ook rotsvast geloofde in de goddelijke oorsprong, spoorde haar man aan. uit de roeping van Mohammed


'Hoe de inzichten van dit terrein toepassen op de ervaringen van mensen?'
Naast het hebben van de typische interesses - net zoals andere jongeren in de jaren 2000deed Carlo Acutis zijn uiterste best om iedereen die hij tegenkwam te helpen. Hij was vriendelijk en begripvol tegen iedereen.
Een van zijn grote passies was de informatietechnologie, die hij gebruikte om het geloof te verspreiden en er getuigenis van af te leggen door websites te maken. De mensen om hem heen beschouwden hem als een computernerd vanwege zijn passie voor en vaardigheden met computers en internet. Hij hielp anderen vaak met technische problemen. Sinds zijn zaligverklaring wordt hij genoemd als een mogelijke toekomstige patroon van het internet.
Carlo Acutis
Van zijn 47 vermoeiende apostolische reizen zal vooral de reis naar Irak in 2021 bijblijven, waar hij ondanks alle gevaren naartoe ging: een balsem op de wonden van een volk - dat zwaar had geleden onder het geweld van ISISen tegelijk een belangrijke stap in de interreligieuze dialoog.
Uit de homilie bij de uitvaart van paus Franciscus
Zijn gebaren en oproepen voor vluchtelingen en ontheemden zijn talrijk. Zijn voortdurende inzet voor de armen was onvermoeibaar.
Het betekende veel dat zijn eerste reis naar Lampedusa ging, het eiland in de Middellandse Zee. Daar waar duizenden op zee hun leven verloren.
Uit de homilie bij de uitvaart van paus Franciscus


IK KAN
24 - herkennen: de dynamiek, de beweging van onvrijheid en ellende naar bevrijding, naar een wereld waar elke mens tot zijn recht komt
- in het verhaal van Mozes
- in het verhaal van Simba
- in mijn eigen levensverhaal
- in een ander levensverhaal
- in de samenleving
25 - inzien, ontdekken: het belang van twijfel, van het onverwachte, van creativiteit, van ruimte voor het onvoorziene, van het ongeplande
26 - uitschrijven: deze dynamiek in een zelf gevonden/ontdekt concreet voorbeeld
'Wat wil ik verankeren en veranderen in mijn eigen leven?'
4.4 IK VERANKER - IK VERANDER
Zelfreflectie
Ik noteer wat me geraakt heeft in dit terrein.
Ik noteer wat ik bijgeleerd heb tijdens de afgelopen lessen.
Ik noteer wat ik zeker wil onthouden.
Ik noteer wat ik wil uitproberen in mijn eigen leven, wat mijn leven meer kwaliteit zou kunnen geven.
Ik noteer wat de gelijkenissen en/of verschillen zijn met mijn kijk op het leven.
IK KAN
27 - verwoorden: mijn gedachten, gevoelens, ervaringen, gewaarwordingen, waarnemingen, daden
28 - verwoorden: mijn innerlijke stem, Gods Aanwezigheid
GEKOZEN EN GEROEPEN WORDEN
DYNAMIEK VAN
GEKOZEN EN GEROEPEN WORDEN TOT ZELF KIEZEN
GEKOZEN & GEROEPEN WORDEN
WAARNEMEN ERVAREN GERAAKT WORDEN
OVERWEGEN
KIEZEN
WAARNEMING
INSPIRATIE
OVERWEGING
INSPIRATIEBRON STRUIKELBLOK ROEPING
DYNAMIEK VAN
GEKOZEN EN GEROEPEN WORDEN BIJ MOZES EN IN HET EIGEN LEVEN
Mooi zoals je bent
Wat is het doel, is het nut van de praat in de straat? Zij zegt zo, hij zegt zus ... zelden goed, veeleer kwaad. Hoe je bent, wat je doet, wat er met je gebeurt, 't wordt miskend en afgekeurd. Anoniem en online worden mensen verguisd. Het maakt niet uit of het raakt, bange harten doorkruist. Onder vuur van een kwetsend oordeel, wordt het iedereen ooit te veel.
Als iedereen weer kon zijn wie hij eigenlijk is. Trouw aan zichzelf, zomaar vrij, geen bemoeienis. Zou dat ongelooflijk chill zijn, zonder stress, minder pijn. Wat brengt het de wereld bij ... oh nee, dit hoeft niet langer meer. Reken voor roddels niet op mij, meneer, count me in voor een ommekeer!
Want jij bent mooi zoals je bent zoveel mooier dan je denkt dus geloof en leef voluit ... en zing het, zing het voor je uit: het is oké zoals het nu is, ik mag er zijn, met mij niks mis en weet je wat? ik voel me goed ... ik ben iemand die er toe doet!
Met open blik, tolerant, tussen mensen gaan staan. Het vraagt moed maar je ogen zullen plots opengaan door al wat mooi is aan een dag, zoveel schoonheid die je nooit zag. Je hoeft geen posterboy of een glamgirl te zijn om in dat leven van jou van betekenis te zijn.
Ga je eigen weg, vertrouw ... op het pad dat lonkt naar jou en ook zij die anders zijn dan jou ... zijn hun plekje meer dan waard! Ieder kind, elke man, iedere vrouw ... is wel ergens onmisbaar en als het moeilijk wordt voor jou dan sta je niet alleen kom je kracht te kort in jou, we staan hier om je heen treed uit de schaduw, voel de zon op jouw gezicht geloof in jezelf en waag een stap ... een stapje in het licht! © tekst en muziek: Stef Vanderbeken


Diligentia Uitgeverij
Diligentia Uitgeverij
Industrieweg 122 A5 - 9032 Wondelgem
Industrieweg 122 A5 - 9032 Wondelgem
Tel. 09 375 27 93
Tel. 09 375 27 93
info@diligentia-uitgeverij.be www.diligentia-uitgeverij.be
info@diligentia-uitgeverij.be www.diligentia-uitgeverij.be
Reflect

VONK
'Laat uw enthousiasme niet bekoelen. Laat u aanvuren door de Geest en dien de Heer.'
Rom 12,11
STARTBLOK
Ik sta stil bij de foto en het bijbelvers op de kaft van dit boekje.
Wat zet mij in vuur en vlam? Wat geeft me energie?
Waardoor krijg ik een vonk, een schittering in mijn ogen? Waardoor ga ik stralen?


Hoe ervaar ik 'aangewakkerd worden' of 'opbranden'? Wat zegt dat over balans in mijn leven?
Aan wie geef ik warmte doorheen mijn leven?
Wat hoop ik - als vonk - in het leven van anderen teweeg te brengen?
Wat is in mijn leven iets kleins, een vonk waarvan ik hoop dat het een groot vuur wordt?
Op welke manier zorgen geloof of spiritualiteit voor enthousiasme en inspiratie in mijn leven?
Wat als ik geen inspiratie ervaar? Wat dan ...?
PERSPECTIEVEN
Ik sta stil bij 'vonk', bij 'inspiratie en enthousiasme'.
Ik duid aan in welk perspectief ik me kan vinden.

Indien ik me in onderstaande perspectieven niet herken, voeg ik mijn eigen perspectief toe.
Soms voel ik plots een vonk, en dan weet ik: hier moet ik iets mee doen.
Inspiratie is iets dat in stilte groeit. Het hoeft niet spectaculair te zijn.
Ik krijg energie als ik zie dat anderen enthousiast zijn – hun vuur steekt mij aan.
Enthousiasme is mooi, maar je moet oppassen dat je jezelf niet opbrandt.
Ik laat me niet snel meeslepen. Ik bekijk liever eerst alles nuchter en rationeel.
Geloof en gebed helpen mij om mijn vuur levend te houden.
Als ik zie dat iets niet klopt in de wereld, dan word ik onrustig en wakkert dat iets in mij aan.
Ik hoef niet altijd een 'vonk' te voelen. Soms moet je gewoon doen wat moet.
Die influencer is een zodanige inspiratiebron voor mij dat ik alles klakkeloos overneem.
Ik kijk op naar mijn idool maar hij/zij is enkel een hulp om steeds meer mezelf te worden. ...

Ik markeer met ROOD en GROEN in de citaten op volgende pagina waarin ik me al of niet herken.
Concept en lay-out: Mieke Vanraes
Verantwoording beeldmateriaal
Alle grafieken, schema's, tabellen, illustraties: Mieke Vanraes Foto's: PxHere - tenzij anders vermeld
1ste druk 2025
© 2025 Diligentia Uitgeverij bvba Wondelgem
Wettelijk Depot D/2025/0067/20
ISBN 9789464205619
NUR 126 -128
Reflect 3.3 VONK Leerwerkboek conform het leerplan rooms-katholieke godsdienst voor het secundair onderwijs 2019
Auteurs: Mieke Vanraes, Hilde Van den Steen
Verantwoordelijke uitgever: Diligentia Uitgeverij, Industrieweg 122 A5 9032 Wondelgem, België www.diligentia-uitgeverij.be
Alle rechten voorbehouden. Behoudens de uitdrukkelijk bij wet bepaalde uitzonderingen mag niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt, op welke wijze dan ook, zonder voorafgaande en schriftelijke toestemming van de uitgever.
Bij de samenstelling van Reflect 3 hebben wij beeldmateriaal ontleend waarvan wij de bron niet hebben kunnen achterhalen. Mogelijke rechthebbenden kunnen zich tot de uitgever wenden.
jaar VONK
INSPIRATIEBRONNEN
'Iedere mens die je ontmoet is een spiegel, een gids of een brug. Sommigen brengen je bij je diepste zelf.'
Yung Pueblo
'Je weet pas hoe dorstig je was, als iemand je eindelijk woorden geeft die als water voelen.'
Onbekend
'De leraar is slechts een vinger die naar de maan wijst.
De leerling moet zelf naar de maan kijken.'
Zen-wijsheid
'Heilige woorden zonder ervaring zijn als kaarten zonder kompas.
Maar een enkele zin, gehoord in waarheid, kan je de weg wijzen naar huis.'
Sri Nisargadatta Maharaj - vrij samengevat
1
VERTELLEN & VERKENNEN
'Welke vonken kunnen jongeren aanvuren?'
'Hoe zetten inspiratiebronnen mij al of niet aan tot verandering en/of engagement?'
2
VERDUIDELIJKEN & VERKLAREN
'Welke invloed kunnen 'wegwijzers' uitoefenen?'
'Hoe kunnen levensbeschouwelijke bronnen al of niet inspireren?'
'Hoe verloopt de dynamiek van geïnspireerd worden en inspireren?'
VERDIEPEN & VERBREDEN 3 4
'Welke inspiratiebronnen kunnen richtinggevend zijn?'
'Hoe vuren activiteiten al of niet groeps- en gemeenschapsvorming aan?'
'Op welke manier kunnen sacramenten kracht bieden?'
'Hoe is Jezus inspiratiebron voor Kerkopbouw van toen tot nu?'
VERINNERLIJKEN & VERANKEREN
'Hoe kunnen de zaligsprekingen het eigen leven bevestigen en/of uitdagen?'
'Hoe thuiskomen bij mezelf dankzij verstilling?'
'Wat wil ik verankeren en veranderen in mijn eigen leven?'
VERTELLEN & VERKENNEN
1 p. 6 1.1 JONGEREN EN HUN VONK p. 10 1.2 INSPIRERENDE PERSOON ... EN IK?
2
VERDUIDELIJKEN & VERKLAREN
p. 12 2.1 INSPIRERENDE EN SPIRITUELE WEGWIJZERS VUREN DIE SAMENLEVEN AAN?! p. 16 2.2 LEVENSBESCHOUWELIJKE INSPIRATIEBRONNEN p. 21 2.3 VERBONDEN IN EEN STROOM VAN LEVEN
3
VERDIEPEN & VERBREDEN
p. 22 3.1 VONKEN VUREN AAN ... OM DE EIGEN WEG TE GAAN p. 24 3.2 VONKEN VUREN AAN ... OM GROEPEN TE VORMEN p. 25 3.3 VONKEN VUREN AAN ... OM VIA SACRAMENTEN TE VERBINDEN ... VONK p. 26 3.4 JEZUS ... INSPIRATIEBRON VAN DE EERSTE KERK TOT NU
4
VERINNERLIJKEN & VERANKEREN
p. 28 4.1 ZALIG IN HET LEVEN STAAN p. 30 4.2 VERSTILLEN EN THUISKOMEN BIJ MEZELF ALS INSPIRATIEBRON p. 32 4.3 IK VERANKER - IK VERANDER
SAMENHANG

SAMENHANG
1.1 JONGEREN EN HUN VONK
Vele jongeren zijn volop op zoek naar hun identiteit, hun eigenheid:
- Wie ben ik nu eigenlijk?
- Waar sta ik voor?
- Wat is waardevol voor mij?
- Wat is levensbelangrijk?
- Wat is ballast?
Mijn bron van kracht
Vonken van schoonheid en kracht
Ik ga met klasgenoten in gesprek:
- op welke manier heeft schoonheid een invloed op mij?


Vaak verlangen mensen naar
- warmte, geborgenheid, tederheid, aanraking … - schoonheid, creativiteit, expressie … - rust, stilte, verbondenheid … - inspiratie, motivatie, zingeving … - leiding, begeleiding, coaching, wegwijzers …
- hoe motiveert deze schoonheid mij al of niet?
Ik ga met klasgenoten in gesprek over de foto's uit opdracht 1 en 2.
- van waaruit koos ik deze foto's?
- wat precies geeft me kracht?
- op welke manier is deze schoonheid een vonk die me inspireert?
Ik noteer enkele kernwoorden als neerslag van het gesprek.
DIALOOG
Ik maak/zoek vantevoren een foto van wie of wat mij kracht geeft, mij inspireert, mij aanvuurt.
Ik breng deze afgedrukte foto mee naar de klas.
Ik ga rond in de klas en noteer - in mijn dagboekschrift of op de rustpuntpaginamijn beleving bij de foto's van klasgenoten.


Inspirerende schoonheid
Ik kleur het bolletje bij de foto waar schoonheid mij raakt.












De inspiratie = de bezieling, de ingeving, een creatief idee
Geïnspireerd worden
= zich enthousiast en creatief voelen
= gemotiveerd worden
= plotse oplossingen voor een probleem ontdekken
= creatieve ingevingen krijgen
= de energie krijgen om in beweging te komen
= een vorm van contact ervaren met het universum en/of met het goddelijke/God
De inspiratiebron = een gebeuren, een situatie, iets of iemand die aanmoedigt, motiveert, enthousiasmeert, aanzet, in vuur zet, stimuleert om te veranderen, te groeien, bewuster te worden, een activiteit te ondernemen, creatiever te zijn, een idee te ontwikkelen …
- wordt persoonlijk ervaren
- is voor iedereen anders
Bv. natuur, mensen, dieren, gebeurtenissen, het lijden creatieve uitingen, muziek, beeldende kunst herinneringen, foto's poëzie, teksten, (religieuze) boeken …
De vonk Letterlijk
= een vuurdeeltje, een stukje gloeiend materiaal dat een brand laat ontvlammen
Figuurlijk
= een plotseling moment van inspiratie of verbinding
Bv. Het eerste vonkje dat een project in gang zet.
De vonk slaat over
= De anderen worden ook enthousiast.
= De ander wordt ook verliefd.
MERK OP:
Inspiratie en inspiratiebron liggen dicht bij elkaar.
De inspiratiebron is wat men waarneemt, waardoor men geraakt wordt.
De inspiratie is het geraakt zijn, het innerlijk bewogen worden, de vonk.
Inspiratie en motivatie gaan vaak samen.
Inspiratie is de vonk die kan leiden tot motivatie om actie te ondernemen.
'Welke vonken kunnen jongeren aanvuren?' 'Welke vonken kunnen jongeren aanvuren?'
Opkijken naar
Ik lees onderstaande getuigenissen.
Ik markeer met GROEN naar wie ze opkijken, wie hun inspiratiebron is.
Ik markeer met ORANJE wat hen precies inspireert.
Ik bewonder vooral dat mijn ouders tijd maken voor mij ondanks hun drukke leven.
Ze zijn er zoveel mogelijk voor mij.
Ze geven mij goede raad over van alles.
Ze staan me bij wanneer ik verdrietig ben of wanneer ik ergens moeite mee heb.
Ze zijn een inspiratie voor mij. Vooral over hoe ik wil leven en mij moet gedragen.
Mone - 15
Ik kijk op naar mijn oma.
Ze is vorig jaar overleden. Ik herinner me veel dingen die ze me heeft geleerd en getoond. Ondanks veel tegenslagen is ze toch gelukkig oud geworden samen met mijn opa.
Ze stond ook positief in het leven en was er voor iedereen, ook al had ze het moeilijk.
Dries - 14
Ik kijk op naar mijn vader. Ik bewonder zijn doorzettingsvermogen. Hij heeft niet echt een makkelijke jeugd gehad. Ik heb van hem geleerd dat hard werken en geld verdienen voor een huis en voor je kinderen belangrijk is.
Ward - 15
Ik kijk op naar mezelf!
Ik heb het beste leven, mijn leven is momenteel echt perfect. Dus waarom zou ik naar iemand anders opkijken?
Malik - 12
Ik kijk op naar mijn mama omdat dat echt een supersterke vrouw is. Ze gaat op dit moment door een scheiding.
Het was een moeilijke stap.
Ik vind de manier waarop ze door het leven gaat een voorbeeld.
Ze is erg positief ingesteld en neemt mensen mee in die positiviteit.
I just love her. Isra - 17
Ik kijk op naar Maarten, mijn oud-leider. Tegenwoordig ben ik zelf ook leider. Ik probeer op dezelfde manier met kinderen om te gaan als hij: vriendelijk en toch kordaat.
Stefan - 17
Ik kijk op naar mijn ouders. Doordat we moesten vluchten, heb ik op veel plaatsen gewoond.
Daardoor zijn mijn ouders de enige constante, de vaste personen in mijn leven geweest.
Dankzij hen voelden nieuwe situaties toch veilig.
Tasmin - 17
Ik kijk het meeste op naar Millie Bobby Brown. Dat is een keimooie en vriendelijke actrice.
Hoewel ze nog jong is, is ze veel met body positivity bezig, iets wat ik erg belangrijk vind. Iedereen zou zich comfortabel in zijn eigen vel moeten kunnen voelen. Mensen mogen elkaar niet judgen.
Dankzij haar voel ik me beter in mijn vel.
Liese - 17
Ik kijk op naar mijn oudere zus.
Ik kan haar bellen als ik het moeilijk heb of als er iets mis is. Mijn zus is er altijd voor me, ook al heeft ze zelf problemen.
Ze inspireert me om zelf iemand te zijn waar andere mensen op kunnen rekenen. Vroeger waren we geen goede vrienden. Nu komen we keigoed overeen.
Amaya - 16
Ik kijk op naar Ronaldo. Hij is een harde werker zoals ik en in de toekomst wil ik net zoals hij profvoetballer worden. En rijk en beroemd.
Ik ben goed op weg.
Ik speel al in eerste klasse. Joren - 16
Save Soil - bezield door Sadghuruis een wereldwijde beweging om de impact van de industriële landbouw - enkel gericht op winstom te buigen door burgers en beleidsmakers op te roepen zorgzaam om te gaan met de bodem. Isha Yoga gemeenschap
De invloed van Taylor Swift is groot. Haar fans hebben een beter zelfbeeld doordat de Amerikaanse zangeres zo open is over de worstelingen die ze daar vroeger zelf mee had.
Fan van Taylor Swift
Mijn vader was mijn inspiratiebron. Hij heeft me gemaakt tot wie ik ben. Ik ben erg trots dat ik hem 25 jaar gekend heb. Hij heeft me de echte waarden in het leven geleerd. Ik hou voor eeuwig van hem.
Nacer Chadli - Rode Duivel
Ik kijk op naar Bert, een sportieve vriend.
Ik vind het knap hoe hij na een grote blessure met veel wilskracht voor zijn herstel ging. Daarnaast is hij een groot voorbeeld omdat hij gemotiveerd is voor school en ik momenteel niet. Eerst studeerde hij iets dat hij niet leuk vond. Hij is van koers veranderd en heeft zijn passie gevolgd: nu volgt hij kunst.
Lennert - 16
De getuigenissen waar een figuurtje bijstaat, zijn geïnspireerd op verhalen van jongeren uit het magazine van mijnleuven.be. Ze willen Leuvense jongeren nieuwe en boeiende leer- en groeikansen aanbieden. Met uiteenlopende projecten dagen ze hen uit om de handen uit de mouwen te steken en hun wildste dromen waar te maken!
Tijdens de mis van zijn aanstelling nodigde paus Leo XIV de Kerk uit om samen de weg van Gods liefde te bewandelen en verenigd te blijven in één familie. 'Ik kom naar u toe als een broeder, die ernaar verlangt de dienaar van uw geloof en uw vreugde te zijn', aldus de Heilige Vader. Als jonge gelovige kijk ik op naar de paus. In deze tijd van polarisatie kan ik hierdoor alleen maar hoopvol zijn. Zelf vind ik daardoor terug moed om in het leven van elke dag mee te werken aan vrede en verbondenheid. Veerle - 23
Als rechterhand van chef René Mathieu heb ik veel van hem geleerd. Hij beschouwde mij als zijn zoon. Door hem heb ik mijn eigen weg gevonden in het koken op basis van planten. Voor hem is 'chef zijn' niet alleen een kwestie van gastronomie, maar een echte levensfilosofie, een daad van liefde voor de natuur, de landbouwers en de gasten. Wij maken een keuken van liefde. Alles begint met respect.
Archibald de Prince - chefkok
'Hoe zetten inspiratiebronnen mij al of niet aan tot verandering en/of engagement?
1.2 INSPIRERENDE PERSOON ... EN IK?
Vonken en vuur bij Romelu Lukaku
Ik markeer met GROEN de inspiratiebronnen van Lukaku.
Ik markeer met ORANJE de vonk die bij Lukaku 'alles' in gang zette.
Ik markeer met GEEL de motivatie van Lukaku.
Vader Roger Lukaku was - net als Romelu nu - een profvoetballer.
Door verkeerde investeringen kwam het gezin Lukaku echter in armoede terecht.
Hij groeide op zonder elektriciteit, zonder warm water en met ratten in huis.
Het moment dat zijn leven voorgoed veranderde, was toen hij zijn moeder water bij de melk zag doen.
Op zesjarige leeftijd besefte hij dat hij iets moest doen en beloofde hij profvoetballer te worden.
Lukaku speelde niet enkel om te winnen, hij had een missie: zijn familie uit de miserie halen.
'Ik wilde de beste speler uit de geschiedenis van België worden.
Goed was niet voldoende. Ik wilde geweldig worden. De beste.'
Racisme en vooroordelen waren er voortdurend, al van jongs af aan.
Zijn vader kon niet vaak komen supporteren omdat er geen wagen was in het gezin.
Samen met zijn grootvader - ook een voetballer - was zijn vader een belangrijk voorbeeld in zijn leven.
Toen Romelu op zijn zestiende zijn debuut maakte bij Anderlecht, voelde hij dat alles eindelijk zou veranderen.
Lukaku is christen en haalt veel steun uit de Bijbel, vooral uit de psalmen. naar vrt.be
Vonken en vuur beïnvloeden Romelu Lukaku
Ik noteer de inspiratiebronnen van Lukaku in de kleine vakjes.
Ik noteer in de gele vakjes op welke manier deze inspiratiebron het leven van Lukaku beïnvloedt
'Hoe zetten inspiratiebronnen mij al of niet aan tot verandering en/of engagement?
Vonken en vuur bij mij
Ik noteer mijn inspiratiebronnen in de kleine vakjes
- Welke plek is voor mij een inspirerende plaats om te zijn?
- Welke muziek laat een vonk in mijn hart ontstaan?
- Welk soort kunstwerken hebben een positieve invloed op mij?
- Welk soort verhalen of getuigenissen beïnvloeden me op een positieve manier?
Ik noteer in de gele vakjes op welke manier elk van deze inspiratiebronnen mijn leven beïnvloedt
Ik geef - door het inkleuren van het balkje naast de vlammetjes - weer hoe intens dit me inspireert.
Mijn Inspirerende Persoon - brainstorm en informatie verzamelen
Ik noteer enkele personen die me inspireren in de kleine vakjes
Ik noteer in de gele vakjes op welke manier elk van deze inspiratiebronnen mijn leven beïnvloedt.
Ik geef door het inkleuren van het balkje naast de vlammetjes weer hoe intens dit me inspireert.
Ik kies 'mijn inspirerende persoon' door stil te staan bij wie mij ten diepste inspireert.
Ik vind in het online document meer uitleg en hulpvragen bij het kiezen van mijn inspirerende persoon.
Ik vul in het online document de informatie-fiche over deze persoon in.
IK KAN
1 - begrijpen: de begrippen 'inspiratie', 'inspiratiebron' en 'vonk'
2 - aanduiden in getuigenissen: de inspiratiebron waaruit mensen kracht putten
3 - uitdrukken welke inspiratiebron voor mij richtinggevend is
4 - begrijpen dat een inspiratiebron in beweging zet, motiveert, richting geeft
ROMELU LUKAKU
&
'Welke invloed kunnen 'wegwijzers' uitoefenen?'
2.1
INSPIRERENDE EN SPIRITUELE WEGWIJZERS VUREN DIE SAMENLEVEN AAN?
Influencers - tussen aanvuren en uitdoven Ik zoek op TikTok, X, Instagram ... naar profielen die mij, mensen en/of de samenleving beïnvloeden. Ik noteer de naam van deze influencers/deze profielen in de kleine vakjes Ik schrijf - in de gele vakjes eromheen - hun invloed in een kleur die uitdrukt of deze invloed het samenleven verkilt of verwarmt, verduistert of verlicht, uitdooft of aanvuurt.
Wegwijzers, tussen pasklare adviezen en bronnen van inspiratie en kracht. Bron: Thomas
De wegwijzer Letterlijk
= voorwerp dat de richting aangeeft Figuurlijk
= gids, leidraad, advies, suggestie = iets of iemand die leidt, adviseert of helpt - bij het vinden van de juiste weg/richting - bij een moeilijkheid, bij een overgangsperiode, bij een groeiproces
De inspirerende wegwijzer = een figuurlijke wegwijzer = zet de persoon op weg = helpt de persoon zijn roeping, richting en bestemming te vinden
De spirituele wegwijzer = een figuurlijke wegwijzer
= zet de persoon op weg
= wijzen een mogelijke weg bij de spirituele zoektocht: naar de ziel, naar het innerlijk kompas, naar God, naar het Hogere
De identificatiefiguur = iemand die de mens spiegelt wat men aan mogelijkheden in zichzelf heeft = nodigen uit om na te volgen, zich aan te spiegelen of mee te identificeren
= hun levensverhaal/engagement spreekt aan om zichzelf te ontdekken:
- Wie is men ten diepste?
- Welke opdracht heeft men in dit leven?
Het identificatieproces = wanneer men zich met iemand identificeert neemt men bepaalde gedragingen, opvattingen, idealen, waarden of interesses over van deze persoon
= men wordt zich bewust van kenmerken, waarden, manieren van doen, van zijn identificatiefiguur
'Welke invloed kunnen 'wegwijzers' uitoefenen?'
De tien geboden worden nu vaak 'tien wegwijzers' ten leven genoemd.
Vroeger werd God vaak gezien als een strenge rechter, een straffende God én tegelijk was het ook God die het volk bevrijdde uit Egypte ... een bevrijdende en nabije God.
De tien geboden moesten dus strikt nageleefd worden of er volgde een straf.
Mensen gingen die wetten en geboden opleggen 'in naam van God' en zo elkaar veroordelen en straffen.
Jezus leerde dat God een Vader is - Abba, 'lieve papa' - bij wie liefde en bevrijding centraal staan.
Op die basis worden de geboden echte raadgevingen die helpen om gelukkig en verbonden te leven. 'Als de mens gelukkig wil zijn, dan is het goed om zo te handelen dat anderen én hijzelf tot hun recht komen.'
Respect, zorg, eerlijkheid en trouw staan centraal in het 'Beloofde Land'.
Leven volgens de tien leefregels wordt zo uitdrukking van de liefde tot God en de medemens.
REFLECTIE
Wegwijzers geven geen pasklare antwoorden.
Waar leidt de inspirerende wegwijzer me naartoe?
Wees alert voor fake-wegwijzers!
Hoe kan ik de meest levengevende weg onderscheiden en ontdekken?
- voor mezelf?
- voor anderen?
Hoe kan ik de gevolgen van de gekozen weg op voorhand leren inschatten?
Inspirerende en/of spirituele wegwijzers
Ik zoek op en noteer in het rode vakje geboortejaar, jaar van overlijden en de nationaliteit van deze mens.
Ik noteer in het oranje vakje de inspiratiebronnen van deze mens.
Ik schrijf in het gele vakje de invloed op mens en/of samenleving.
Ik noteer in het blauwe vakje de organisatie van deze mens of de manier waarop hij/zij wordt gevolgd. Ik omcirkel de levensbeschouwing van waaruit deze mens leeft/leefde.

Door zijn website en door het inzetten van sociale media, wist Carlo jongeren te bereiken met de katholieke boodschap en zijn voorliefde voor de eucharistie omdat hij daarin Christus ontmoette. Hij benadrukte regelmatig dat de essentie van het leven het goddelijke is en niet het wereldse. Hij was erg geliefd bij jonge gelovigen en jeugdgroepen, niet alleen in Italië maar wereldwijd. Al snel kreeg hij de bijnaam 'God's influencer' of 'Cyber-apostel'.
Carlo Acutis (°1991) stond bekend om zijn vriendelijkheid en bereidheid om anderen te helpen. Hij zette zich in om daklozen te ondersteunen, kocht slaapzakken en dekens voor hen en moedigde zijn omgeving aan om hetzelfde te doen.
Carlo herinnerde zijn leeftijdsgenoten er altijd aan dat hun leven - net als het zijneeen speciale missie had en dat het belangrijk was om anderen te helpen.
Naar Luc Maes
opdracht
CARLO ACUTIS
'Welke invloed kunnen 'wegwijzers' uitoefenen?' 'Welke invloed kunnen 'wegwijzers' uitoefenen?'

JULIE HENDRICKX
In 1980 werd een driejarig Indisch meisje geadopteerd door Jeanne's jongste zus - Agnes. Julie Hendrickx publiceerde in 2019 de biografie van haar tante. Vandaag is ze samen met haar dochter Noa Maris (°2004) de rechterhand van Jeanne.

JEANNE DEVOS
Julie Hendrickx (°1977)
- nieuwe voorzitter van Beweging.netdeelt de sociale gedrevenheid van haar bekende tante, zuster Jeanne Devos.
Jeanne Devos (°1935) werd als zesde kind geboren in een Vlaams boerengezin. Na haar middelbare schooltijd werd zij sterk beïnvloed door de proost van de VKSJ. Hij bracht haar op het spoor van Kardinaal Cardijn die arbeid(st)ers bewustmaakte van hun eigenwaarde en de werkwijze 'zien', 'oordelen' en 'handelen'.
Ze gaf een tijdje les in Heverlee en was al in de dertig toen ze in het klooster trad.
Als kind reeds keek ze op naar Gandhi en daarom wilde zij in India werken. Spoedig gaf ze haar oorspronkelijke doel van evangelisatie op en besloot ze de behoeftigen daar te helpen. Het contact met andere godsdiensten verruimde haar geest. Alhoewel ze het katholicisme nog steeds als inspiratiebron gebruikt, staat ze kritisch tegenover mensen die deze godsdienst als de enige ware religie beschouwen.
Devos richtte haar levenswerk NDWM op - National Domestic Workers Movementdat zich ontfermt over straatkinderen en opkomt voor de rechten van huispersoneel.
Devos wil het gehele systeem in India veranderen en iedereen bewust maken van kinderprostitutie, armoede, kindermisbruik, ongelijkheid van het kastenstelsel en andere misstanden die in India voorkomen.
Ik markeer met GROEN voor wie Zuster Jeanne Devos een inspiratiebron is. Ik markeer met ORANJE de personen die een inspiratiebron zijn voor Zuster Jeanne Devos. Ik noteer deze namen in onderstaand schema dat de dynamiek van geïnspireerd worden en inspireren weergeeft.

Malala Yousafzai (°1997) werd in 2012 het slachtoffer van de Taliban in Pakistan.
Ze was 15 jaar toen ze op weg van school naar huis in het hoofd werd geschoten. De Taliban viel haar aan omdat ze op een blog op de Britse openbare omroep schreef over de situatie in haar geboortestreek, waar de Taliban meisjes het recht op onderwijs hadden ontzegd.
Yousafzai werd nadien meermaals geopereerd in het Verenigd Koninkrijk.
Samen met haar vader Ziauddin Yousafzai richtte ze in 2013 het Malala Fund op om op te komen voor het recht van elk meisje op twaalf jaar onderwijs.
In 2014, op haar 17e, kreeg ze de Nobelprijs voor de Vrede. Ze is de jongste Nobelprijswinnaar ooit. Op een internationale bijeenkomst heeft de moslima Malala Yousafzai moslimleiders opgeroepen om hun stem te verheffen tegen de Taliban: 'In Afghanistan wordt een hele generatie meisjes een toekomst ontnomen onder het mom van religie.'

'Om het probleem op te lossen moeten we twee dingen doen.
We moeten enerzijds de kraan dichtdraaien, zorgen dat er geen plastic meer bijkomt. Daar kan iedereen aan mee helpen. Anderzijds, de plasticsoep in het midden van de oceaan gaat niet vanzelf weg.'
Het leuke aan Slat is dat hij niets heeft van de typische milieuactivist die overal 'tegen' is.
Slat steekt zijn energie liever in innovatie dan in boosheid en moralisme.
Boyan Slat (°1994) - toen 16was tijdens het duiken in Griekenland zo geschrokken van de massa plastic, dat hij begon met het ontwikkelen van een installatie om het drijvende kunststofafval op te vangen door gebruik te maken van de natuurlijke stroming in de zee.
Zijn schoolproject voor het College in Delft won in 2012 een prijs van de Technische Universiteit Delft.
In 2012 begon Slat aan een studie Lucht- en Ruimtevaarttechniek aan de TU Delft. Al snel zette hij zijn studie stop om zijn ontwerp te verbeteren en The Ocean Cleanup op te richten.
Een TEDx-presentatie over het project, ging eind maart 2013 viraal. Het jaar daarop bracht een inzamelingsactie $2,2 miljoen op voor een prototype.
In 2014 bekroonden de Verenigde Naties hem met de Champion of the Earth Award, zowat de Nobelprijs voor het milieu. omdat hij 'de vastberadenheid en onverschrokkenheid bezit die visionairen kenmerken'.
BOYAN SLAT
MALALA YOUSAFZAI
'Hoe kunnen levensbeschouwelijke bronnen al of niet inspireren?' 'Hoe kunnen levensbeschouwelijke bronnen al of niet inspireren?'
2.2 LEVENSBESCHOUWELIJKE INSPIRATIEBRONNEN
Geïnspireerd door ...
Waar halen mensen hun kracht vandaan?
Waar laden ze hun levensbeschouwelijke batterijen op?
Waar stemmen ze hun innerlijk kompas op af?
Ik omcirkel het icoon passend bij de levensbeschouwing of het perspectief van het citaat.
Ik markeer met GEEL de persoon die geïnspireerd wordt in de tekst zelf. (Indien aanwezig)
Ik markeer met GROEN de inspiratiebronnen van die persoon in de tekst zelf. (Indien aanwezig)
Ik gebruik de lege ruimte om een woord of een stukje tekst dat me inspireert expressief uit te drukken.
Soera Ash-Shu'ara 26:192-195 1
192 En waarlijk, het is een openbaring van de Heer der Werelden.
193 De betrouwbare Geest - Djibriel194 is ermee neergekomen op jouw hart, opdat jij tot de waarschuwers behoort..
3
Geloof niets
alleen omdat je het gehoord hebt, alleen omdat het gezegd en geruchtmakend is, alleen omdat het in je heilige boeken staat, alleen omdat je leraren of ouderen het zeggen.
Maar wanneer je zelf ziet dat iets goed is, en tot welzijn en geluk leidt, dan moet je het aanvaarden en ernaar leven.
Kalama Sutta - Anguttara Nikaya 3.65
27 Daarna ging Hij naar buiten en zag bij het tolkantoor een tollenaar zitten, Levi genaamd, en zei tegen hem: 'Volg Mij.'
28 Levi stond op, liet alles achter en volgde Hem.
30b 'Waarom', zeiden ze, 'eten en drinken jullie met tollenaars en zondaars?'
31 Maar Jezus gaf hun ten antwoord: 'Gezonde mensen hebben geen dokter nodig, maar zieke wel.
32 Ik ben niet gekomen om rechtvaardigen tot bekering op te roepen, maar zondaars.'
Lc 5,27-28,30b-32 uit de Wilibrordvertaling 95
Er zijn drie boeken die ik lees waaruit ik mijn inspiratie put: de christelijke Bijbel, de Hindoeïstische Bhagavad Gita en mijn Fluisteringen van de eeuwigheid, die mij door God zijn gegeven. Deze boeken lees ik heel langzaam, beetje bij beetje, mediterend over de uiteengezette waarheid, en ik raad aan hetzelfde te doen.
Door meditatie en intuïtieve waarneming krijg ik meer intellectuele waarheden dan door het lezen van boeken.
God kan ervaren worden als Licht, Geluid, Vrede, Kalmte, Liefde, Vreugde, Wijsheid en Kracht. De zoektocht naar menselijk geluk is als kijken naar een kaars terwijl je buiten in de zon zit. Goddelijke vreugde omringt ons eeuwig, maar toch kijken mensen voor hun geluk alleen maar naar materiële dingen.
Yogananda - hindoe-christelijke Meester
Toen ik genomineerd werd voor de 'Prijs Vrijzinnig Humanisme 2019' begon ik na te denken over wat het eigenlijk betekent om vrijzinnig humanist te zijn.
Voor mij gaat het niet alleen om het afwijzen van religieuze dogma's, maar vooral om een manier van in het leven staan: kritisch, rationeel, met geloof in de mens en zijn mogelijkheden.
Ik geloof dat mensen het goede kunnen doen - niet omdat een god dat voorschrijftmaar omdat we samenleven en verantwoordelijkheid dragen voor elkaar.
En dat engagement stopt niet bij mooie ideeën: het betekent dat we opkomen voor vrijheid, zelfbeschikking, solidariteit en gelijke kansen, maar ook grenzen durven trekken aan intolerantie.
Vrijheid van overtuiging, een neutrale overheid, en de mogelijkheid om van mening te veranderen zonder dwang - dat zijn voor mij essentiële waarden. En ik besef dat het geloof in de rede en in vooruitgang soms als naïef wordt bestempeld, maar ik blijf ervan overtuigd dat kritisch denken en menselijkheid samen een krachtig kompas vormen.
Vrijzinnig humanisme is voor mij geen vaststaand eindpunt, maar een voortdurend streven - met open viziermaar met heldere principes.
Ik dank het Humanistisch Verbond van harte voor de erkenning van mijn bezigheden en u allen voor uw aandacht.
Johan Braeckman Voormalig hoogleraar wijsbegeerte Toespraak bij het ontvangen van de prijs - 9 juli 2019
6
41 Elk jaar trokken zijn ouders voor het paasfeest naar Jeruzalem.
42 Toen Hij twaalf was geworden, gingen ze weer, gewoontegetrouw.
43 Toen de feestdagen voorbij waren en ze naar huis terugkeerden, bleef het kind Jezus in Jeruzalem achter, zonder dat zijn ouders het wisten.
45 Maar toen ze Hem niet vonden, keerden ze naar Jeruzalem terug om Hem daar te zoeken.
46 Pas na drie dagen vonden ze Hem in de tempel; Hij zat er midden tussen de rabbi's, luisterde naar hen en stelde hun vragen.
47 Allen die Hem hoorden, stonden versteld van zijn inzicht en zijn antwoorden.
48 Toen ze Hem daar zagen, waren ze zeer ontdaan. Zijn moeder zei: 'Kind, hoe kon je ons dit aandoen? Wat waren je vader en ik ongerust toen we je kwijt waren.'
49 Hij zei tegen hen: 'Waarom hebben jullie mij gezocht? Wisten jullie niet dat ik bij mijn Vader moest zijn?'
50 Maar zij begrepen deze uitspraak niet. Hij ging met hen mee naar Nazaret en schikte zich naar hen. Zijn moeder bewaarde alles in haar hart.
51 Jezus werd een wijs en volwassen man, die steeds meer in de gunst kwam bij God en de mensen. Lc 2,41-43,45-52 uit de Wilibrordvertaling 95
'Hoe kunnen levensbeschouwelijke bronnen al of niet inspireren?'
In het boeddhisme willen we onszelf identificeren met de goedheid in elk van ons. Die zit in elk levend wezen, zelfs in het kleinste insect. Dat klinkt zweverig, maar voor mij ligt het voor de hand en is het zelfs niet spiritueel. Zelfs het kleinste wezen wil het goed hebben. In die goedheid in onszelf proberen we houvast te zoeken. Je mag als boeddhist een partner hebben en leuke dingen doen, maar wij proberen ons geluk niet te laten afhangen van die partner, die carrière of dat Instagram-profiel. Want die kunnen van de éne op de andere dag weg zijn.
Monnik Giel - De Morgen 8 augustus 2024
17 Denk niet dat Ik gekomen ben om de Wet of de Profeten op te heffen. Ik ben niet gekomen om ze op te heffen, maar om ze te vervullen.
43 Jullie hebben gehoord dat er gezegd is: U zult uw naaste liefhebben en uw vijand haten.
44 Maar Ik zeg jullie: heb je vijanden lief en bid voor wie je vervolgen,
45 dan zullen jullie kinderen worden van je Vader in de hemel, want die laat zijn zon opgaan over slechten en goeden, en Hij laat het regenen over rechtvaardigen en onrechtvaardigen.
46 Want als je liefhebt wie jou liefheeft, welk loon verdien je dan?
Doen de tollenaars dat ook niet?
47 Als je alleen je broeders groet, wat voor bijzonders doe je dan?
Doen de heidenen dat ook niet?
48 Jullie zullen dus onverdeeld goed zijn, zoals jullie hemelse Vader onverdeeld goed is.
Mt 5,17.43-48 uit de Wilibrordvertaling 95
41 Wat kijk je naar de splinter in het oog van een ander terwijl je de balk in je eigen oog niet opmerkt?
42 Hoe kun je tegen een ander zeggen: 'Vriend, laat me de splinter weghalen die in je oog zit', terwijl je de balk in je eigen oog niet ziet? Schijnheilige, haal eerst de balk uit je eigen oog; pas dan zie je scherp genoeg om de splinter weg te halen die in het oog van de ander zit.
44 Want iedere boom is herkenbaar aan zijn eigen vrucht. Van een doornstruik plukt men geen vijgen en van een braamstruik oogst men geen druiven.
45 Een goed mens haalt uit de voorraad van zijn goede hart het goede tevoorschijn, en een slecht mens uit zijn slechte hart het slechte; want waar iemands hart vol van is, daarvan spreekt zijn mond. Lc 6,41-42,44-45 uit de Wilibrordvertaling 95
En het is onmogelijk dat deze Koran is gemaakt door iemand anders dan Allah, maar de Koran is er als bevestiging van wat ervoor was en als uitleg van de Schrift. Daaraan is geen twijfel, de Koran komt van de Heer der Werelden. Soera Yunus 10:37
11
De zending van de leerlingen
'Hoe kunnen levensbeschouwelijke bronnen al of niet inspireren?'
1 De Heer koos 72 leerlingen uit. Hij stuurde hen twee aan twee op weg, naar alle plaatsen waar Hij zelf ook heen wilde gaan.
2 Hij zei tegen de leerlingen: 'Het goede nieuws moet overal verteld worden. Maar er zijn te weinig mensen om dat te doen. Vraag daarom aan God of Hij meer mensen stuurt. Dan kan het goede nieuws overal verteld worden.
3 Ga nu op weg! Maar let op want het zal gevaarlijk zijn voor jullie. Net zo gevaarlijk als het voor lammetjes is om tussen wolven te lopen.
4 Neem geen geld mee en ook geen tas of schoenen. En groet niemand onderweg.'
5 Jezus zei verder:
'Als je een huis binnengaat, zeg dan eerst: 'Ik wens dit huis vrede.'
6 Als daar iemand woont die vrede wil, komt daar ook vrede.
Maar als daar niet zo iemand woont, komt daar geen vrede.
7 En ga niet steeds naar een volgend huis maar blijf in het huis waar je ontvangen wordt. Eet en drink wat de mensen je geven. Daar hebben jullie recht op want jullie werken hard.
8 Als je in een stad komt waar je welkom bent, kun je eten wat de mensen je geven.
9 Maak daar de zieke mensen beter en zeg tegen hen: 'Gods nieuwe wereld is dichtbij.'
Lc 10,1-9 uit de Bijbel in gewone taal
27 Maar tegen jullie die luisteren, zeg Ik: heb je vijanden lief, wees goed voor wie je haten,
28 zegen hen die je vervloeken en bid voor degenen die je smaden.
29 Slaat iemand je op de wang, bied hem dan ook de andere, en pakt iemand je jas af, weiger hem ook je hemd niet.
30 Vraagt iemand je om iets, geef het, en pakt men iets van je af, vraag het dan niet terug.
31 Behandel de mensen zoals je wilt dat ze jullie behandelen.
32 Als jullie je vrienden liefhebben, is er dan reden tot dankbaarheid? Ook de zondaars hebben hun vrienden lief.
33 En als jullie je weldoeners weldoen, is er dan reden tot dankbaarheid? Ook de zondaars doen dat.
35 Nee, heb je vijanden lief, doe wel en leen uit, en verwacht daarvoor niets terug.
36 Wees barmhartig, zoals jullie Vader barmhartig is. Lc 6,27-33,35-36 uit de Wilibrordvertaling 95
VERDUIDELIJKEN & VERKLAREN
'Hoe kunnen levensbeschouwelijke bronnen al of niet inspireren?'
13
Neurowetenschappers kunnen goed verklaren hoe religieuze ervaringen en spiritualiteit tot stand komen in de hersenen. Een 'Godspot' bestaat niet. Het hele brein doet mee.
Als je intens geniet van een mooi landschap, wordt 'denken' in het standaardnetwerk in de hersenen even onderbroken. Of je het een spirituele ervaring noemt, hangt af van je eigen interpretatie. 'Een gelovige zal er Gods hand in zien, terwijl de natuurwetenschapper misschien denkt: wat is de wereld toch mooi door natuurlijke selectie.' Je hoeft niet in het bovennatuurlijke te geloven om gevoelens van verwondering te ervaren. Michiel van Elk - psycholoog en neurowetenschapper In het artikel 'Waar komt religie vandaan'
Soera Al-An'am 6:50 15
Zeg: 'Ik vertel jullie niet dat er bij schatten van Allah zijn, en niet dat ik het verborgene ken, noch vertel ik jullie dat ik een engel ben. Ik volg slechts wat aan mij geopenbaard wordt.'
16 Zo kwam Hij in Nazaret, waar Hij was opgegroeid, en volgens zijn gewoonte ging Hij op sabbat naar de synagoge. Hij stond op om voor te lezen, 17 en kreeg een boekrol van de profeet Jesaja aangereikt. Hij opende de rol en vond de plaats waar geschreven staat: 18 'De Geest van de Heer rust op mij; daartoe heeft Hij mij gezalfd. Om aan armen de goede boodschap te brengen, heeft Hij mij gezonden, om aan gevangenen hun vrijlating aan te kondigen en aan blinden het licht in hun ogen, om verdrukten in vrijheid te laten gaan, 19 en een jaar af te kondigen dat de Heer welgevallig is.' Lc 4,16-19 uit de Wilibrordvertaling 95 14
Mijn Inspirerende Persoon - vonken vuren aan
Ik sta stil bij de invloed van mijn inspirerende persoon op mij als mens, op mijn leven.
Ik beschrijf in het online document
- hoe deze persoon richtinggevend is.
- hoe deze persoon mij al of niet aanzet tot verandering en/of engagement.
Ik zoek een tekst die past bij de invloed van mijn inspirerende persoon of bij de verandering en/of het engagement in mijn leven. Denk aan een liedtekst, poëzie, een tekst uit een levensbeschouwelijke bron, een getuigenis ...
Ik kies een tekst met diepgang vanuit de vraag 'inspirerend voor klasgenoten?'
Ik beschrijf in het online document hoe deze tekst gelinkt is aan mijn inspirerende persoon.
Ik zorg voor een verzorgde pdf van deze tekst zodat alle inspirerende teksten gebundeld kunnen gedeeld worden met de klas.
VERDUIDELIJKEN & VERKLAREN
'Hoe verloopt de dynamiek van geïnspireerd worden en inspireren?'
2.3 VERBONDEN IN EEN STROOM VAN LEVEN
De dynamiek van geïnspireerd worden en inspireren
De boom als symbool om uit te drukken
- dat niets op zichzelf staat.
- dat alles en iedereen geworteld is in iets of iemand anders
- dat alles en iedereen ergens een voedingsbodem heeft.
- dat dit te merken is aan de manier waarop iemand leeft, denkt, voelt, gelooft ...
- of men dat wil of niet
- of men zich daar van bewust is of niet
Ik bekijk het voorgedrukte voorbeeld van de dynamiek van geïnspireerd worden.
Ik noteer met verschillende kleuren concrete voorbeelden
- gevonden in de teksten in opdracht 9
- uit mijn leven, mijn levensbeschouwing
Paus Leo XIV 'Wees bakens van hoop'
Augustinus
Jezus
Ik bespreek met klasgenoten hoe een 'waterbron met rivier' een alternatief kan zijn voor deze boom.


IK KAN
5 - omschrijven: de begrippen 'wegwijzer', 'inspirerende wegwijzer', 'spirituele wegwijzer', 'identificatiefiguur', 'identificatieproces'
6 - begrijpen dat inspiratiebronnen inspirerende en/of spirituele wegwijzers kunnen zijn
7 - illustreren met voorbeelden: de dynamiek van geïnspireerd worden en inspireren
8 - uitleggen met eigen woorden: de manier waarop iemand geïnspireerd wordt, ook ikzelf
9 - bewust worden van de invloed, de inspiratie die aanzet tot verandering en/of engagement
'Welke inspiratiebronnen kunnen richtinggevend zijn?'
3.1 VONKEN VUREN AAN ... OM DE EIGEN WEG TE GAAN
Inspirerende of spirituele wegwijzers
Sommige van de inspiratiebronnen in opdracht 9 zijn inspirerende of spirituele wegwijzers
Ik noteer het nummer van de tekst bij de passende inspiratiebron.
Ik zet een kruisje in de passende kolom. Ik motiveer mondeling deze keuze.
Inspiratiebronnen Tekst nr Inspirerende wegwijzer Spirituele wegwijzer
De natuur
Het dagelijkse leven
Innerlijke goedheid, menselijke waarden
Uitgesloten mensen
Ontmoetingen
Ouders
Spirituele leraar, meesters ...
Gemeenschappen, groepen
Geloofsgemeenschappen
Religieuze feesten, samenkomsten
Gebed, meditatie
Godsnamen
- Allah, de Heer der Werelden
- God die openbaart
- God de Vader
De boodschapper van God, Allah ...
Goed en hoopvol nieuws verkondigen
Heilige boeken
- Koran
- Bhagavad Gita
- De Hebreeuwse Schrift = de Thora
- De Joodse profeten
- De Bijbel
Kritisch onderzoek, denken, het brein
Eigen ervaring
Intuïtieve waarneming
Geïnspireerd door ... werkt inspirerend ...
Ik kies drie teksten uit opdracht 9 waarvan minstens één uit de Bijbel.
- voor de toehoorders toen
- Waar sta ik en waarmee ben ik verbonden? VERDIEPEN &
'Welke inspiratiebronnen kunnen richtinggevend zijn?'
Ik sta stil bij de manier waarop deze teksten een wegwijzer waren/zijn
- voor mensen vandaag en misschien ook voor mij.
Ik noteer het nummer van de tekst in het cirkeltje.
Ik bedenk bij deze teksten een passende slogan die mensen kan inspireren.
Neem niet alles zomaar aan!
Volg je eigen innerlijke kompas!
Is iets goed? Ga er dan voor!
Vanuit dialoog - tussen herkenning en botsing
Ik werk met de levensbeschouwelijke teksten in opdracht 9.
Ik plaats een bij de woorden waarin ik mijn levensbeschouwelijk perspectief herken.

Ik plaats een ! bij de woorden die niet aansluiten bij mijn perspectief, maar die me wel raken.
Ik plaats een ? bij de woorden die vragen bij me oproepen.
Ik ga na in welke mate ik 'multi-religious' ben volgens de uitleg in de groene kader.
Ik zoek in welke mate de verschillende perspectieven in opdracht 9 overeenkomen of met elkaar botsen ...

We gaan in gesprek om elkaar te ontmoeten, elkaars levensbeschouwing en fundament te leren kennen.
Multi-religious belonging
= drukt uit dat mensen zich tegelijk verbonden voelen met of identificeren met meerdere religies of levensbeschouwingen.
- letterlijk vertaald: meervoudige religieuze verbondenheid
- synoniemen: religieuze meerstemmigheid flexibel geloven
Uit een kort 'empirisch onderzoek' bleek
- dat een heel kleine minderheid zichzelf uitsluitend als christen benoemde.
- dat alle overigen het geloof van hun jeugd combineerden
- met nieuw verworven geloven zoals hindoeïsme of Advaita Vedanta
- of religieuze praktijken zoals yoga of boeddhistische meditatie
- dat deze vrijheid door de meesten als positief wordt ervaren.
- dat dit ook voor verwarring kan zorgen en vragen kan oproepen
- Waar hoor ik nu eigenlijk bij? Wat is mijn 'echte' geloof?
VERDIEPEN & VERBREDEN VERDIEPEN & VERBREDEN
'Hoe vuren activiteiten al of niet groeps- en gemeenschapsvorming aan?' 'Op welke manier kunnen sacramenten kracht bieden?'
3.2 VONKEN VUREN AAN ... OM GROEPEN, GEMEENSCHAPPEN TE VORMEN
In de agenda van ...
Ik omcirkel het icoon passend bij de levensbeschouwing of het perspectief van de activiteit.
Ik omcirkel het ik-bolletje met GROEN als ik al deelnam aan een gelijkaardige activiteit.
Ik omcirkel het ik-bolletje met GEEL als ik wel eens wil deelnemen aan een gelijkaardige activiteit.
Ik bespreek hoe deze activiteiten groepen vormen.
Ik noteer in kernwoorden wat deze mensen samenbrengt en/of hoe deze activiteiten groepsvormend zijn.
1 IFTAR
In gesloten asielcentrum Merksplas
2 TAIZEVIERING
Oecumenische viering
3 JONGERENAVOND Het huwelijk
4 BLOK IN THE MOSQ
Samen blokken voor de examens
5 LEZING - HOE KLIMAAT (niet) AAN TE PAKKEN over ideologie en wetenschap
6 BEDEVAART
Samen onderweg
7 SCHAAKAVOND
Schaken scherpt het denken
8 SAMANA - ZIEKENZORG
On-beperkt creatief
9 RIVER CLEANUP
Samen voor propere rivieren
10 ART OF FAITH FESTIVAL
Oecumenisch muziekfestival - de kunst van geloven 11
3.3 VONKEN VUREN AAN ... OM VIA SACRAMENTEN TE VERBINDEN ... VONK! en hierdoor ook weer aangevuurd te worden
Sacramenten
Ik zoek de zeven sacramenten in de Katholieke Kerk op.
Ik noteer de passende naam onder elke foto.
Ik noteer in de lege cirkels de eerste letter van het sacrament bij de bijhorende zinnen.
Ik markeer in - de oranje zinnen de betekenis van de sacramenten.
- de groene zinnen de relatie tussen de christen en God.



Ik ervaar Gods oneindige barmhartigheid en vergeving.
Ik voel me opgenomen in Gods familie, een nieuw begin!
Het herinnert me eraan dat ik de tempel ben van de Heilige Geest en opgeroepen wordt om verantwoordelijkheid te nemen en als christen zichtbaar te zijn in de wereld.
Het voedt en sterkt me om mijn dagelijks leven te leven in liefde en verbondenheid als vriend van God.
We ervaren hoe Gods liefde ons verbindt en draagt.




Het geeft me innerlijke vrede en het vertrouwen dat ik er niet alleen voor sta, dat God mijn Herder is.
Het herinnert me eraan te leven als Gods Kind.
Ik voel me gesterkt door de Heilige Geest om mijn geloof bewust te beleven.
In ziekte en lijden voel ik me gedragen door Gods troost en kracht.
Ik voel dat Jezus dicht bij mij is, als voedsel voor mijn ziel.
Het herinnert me dagelijks aan mijn roeping om mensen dichter bij God te brengen als dienaar van God.
Ik ontvang Gods steun en zegen om te leven in dienst van God en de gemeenschap.
Het herinnert me eraan dat ik geroepen ben om Zijn Licht te laten schijnen in de wereld en telkens opnieuw te kiezen voor het goede.
Het daagt uit om elkaar elke dag trouw en vergevingsgezind lief te hebben als beeld van Zijn liefde en eenheid.


VERDIEPEN & VERBREDEN VERDIEPEN & VERBREDEN
'Hoe is Jezus inspiratiebron voor Kerkopbouw van toen tot nu?' 'Hoe is Jezus inspiratiebron voor Kerkopbouw van toen tot nu?'
TOT NU
Even wat geschiedenis in een notedop ... Ik markeer met ORANJE de kernwoorden die een overzicht geven van de geschiedenis van de eerste Kerk.
In het Oude Testament lezen we vaak hoe het volk uitkijkt naar de langverwachte Messias. Wanneer Judea rond het begin van onze jaartelling wordt overheerst door de Romeinen - en gebukt gaat onder hun bestuur en belastingengroeit het verlangen naar de Messias. Stiekem hopen de joden op een soort veldheer die hen van de Romeinen komt bevrijden.
En dan wordt Jezus geboren ... Hij trekt weldoende rond, verkondigt Gods nieuwe wereld, een nieuwe kijk op het Oude Testament ... 'alles' wordt anders.
En dan sterft Hij aan een Romeins kruis. Maria, zijn moeder staat er bij ... is dat dan het einde?
De leerlingen komen angstig samen uit schrik voor de Joodse religieuze leiders. Kort daarna wordt Jezus als levend ervaren: de dood is niet het einde!
Als de leerlingen samen met Maria op Pinksteren vervuld worden van de Heilige Geest, kan niks hen nog tegenhouden.
Net zoals Jezus hen zelf al had opgedragen - bij de zending van de leerlingengaan ze rond om de Blijde Boodschap te verkondigen, komen ze samen om het brood te breken en te delen ...
Stilaan geven ze vorm aan een nieuwe beweging, een nieuwe manier van leven en geloven.
Hun prediking over de dood en opstanding van Jezus vormt een bedreiging voor religieuze en politieke leiders ... En toch ... waar het hart van vol is, loopt de mond van over!
Ondanks de tegenstand blijven de apostelen en leerlingen rondtrekken en verkondigen.
Daar waar ze de Blijde Boodschap vertellen, ontstaan nieuwe groepen christenen.
De apostelen werden uiteindelijk gedood omdat ze weigerden hun geloof in Jezus op te geven, zelfs onder druk en dreiging.
En toch ... christenen blijven het geloof in Gods nieuwe wereld verkondigen ... tot op vandaag.
Het onstaan van de eerste Kerk - door de apostelen: daarom wordt de Kerk ook de apostolische Kerk genoemd. - door verkondiging - niet enkel onder joden - maar ook onder 'heidenen': Jezus' boodschap is er voor iedereen: het is een universele of algemene boodschap daarom wordt de Kerk de Katholieke Kerk genoemd. Gr. 'katholikos' = 'betrekking hebbend op het geheel' of 'algemeen'.
... ook vandaag
Ik sta stil bij hoe dit element uit de heilsgeschiedenis al of niet in mijn leven, mijn levensbeschouwing aanwezig is.
Ik zoek elementen uit mijn leven, mijn levensbeschouwing die hierbij aansluiten.
Ik teken en/of noteer de kern die mijn beleving weergeeft.


En toen zeiden de engelen: 'O, Maryam!
Waarlijk, Allah heeft jou uitgekozen, en je gereinigd en heeft jou boven alle vrouwen van de werelden uitverkoren. Soera Ali 'Imran 3:42
In het soefisme, een mystieke stroming binnen de islam, zien mensen de Heilige Geest niet als iets apart wel als de goddelijke Kracht of het goddelijke Licht dat alles doordringt en je van binnenuit helpt om dichter bij God te komen.
Vormgeven aan een nieuwe beweging, nieuwe manier van leven en geloven
IK KAN
Waar het hart van vol is, loopt de mond van over
3 4 5
Echt geloven is niet alleen bidden of nadenken, maar ook iets doen. En echt iets doen voor anderen begint met een hart dat stil is en luistert. naar Henri Nouwen
Wat ik ook doe, ik doe het met de grootste liefde die ik in mij heb. Probeer dit eens en u zult zien dat u helemaal niet vermoeid raakt. Yogananda - hindoe-christelijke Meester
Met hun volle verstand en hun leven op Mij gericht, verlichten ze elkaar, voortdurend over Mij sprekend. Daardoor ervaren ze geluk. Bhagavad Gīta 10:9
10 - omschrijven: de begrippen 'multi-religious belonging', 'katholieke Kerk'
11 - onderscheiden in bijbelteksten: de inspiratiebronnen van Jezus
12 - onderscheiden in teksten: mogelijke inspiratiebronnen
13 - uitleggen hoe sacramenten gelovigen en geloofsgemeenschappen inspireren
14 - verhelderen hoe christenen in relatie staan tot God
3.4 JEZUS ... INSPIRATIEBRON VAN DE EERSTE KERK
Maria
Heilige Geest
Zending van de leerlingen
'Hoe kunnen de zaligsprekingen het eigen leven bevestigen en/of uitdagen?'
4.1 ZALIG IN HET LEVEN STAAN
Zalig leven?!
In de zaligsprekingen betekent 'zalig' dat je diep van binnen gelukkig bent.
Het gaat niet om even blij zijn.
Wel om vervuld zijn met een diepe, innerlijke vrede en vreugde, ook als het leven - soms - moeilijk is.
De zaligsprekingen zijn wegwijzers naar een leven zoals Gods Liefde het bedoeld heeft.
Ik kies de zaligspreking die me het meest opvalt.
Ik sta stil bij de manier waarop deze zaligspreking overeenkomt en/of botst met mijn beleving.
Ik noteer hoe dit in mijn leven/mijn levensbeschouwing zichtbaar is, wordt of niet aanwezig is.
De zaligsprekingen uit de Bergrede
Mt 5,1-12 uit de Wilibrordvertaling 75 1 2 3
1 Toen Jezus deze menigte zag, ging Hij de berg op.
Nadat Hij zich had neergezet, kwamen zijn leerlingen bij Hem.
2 Hij nam het woord en onderrichtte hen aldus:
3 'Zalig de armen van geest, want aan hen behoort het Rijk der hemelen.
4 Zalig de treurenden, want zij zullen getroost worden.
5 Zalig de zachtmoedigen, want zij zullen het land bezitten.
6 Zalig die hongeren en dorsten naar de gerechtigheid, want zij zullen verzadigd worden.
7 Zalig de barmhartigen, want zij zullen barmhartigheid ondervinden.
8 Zalig de zuiveren van hart, want zij zullen God zien.
9 Zalig die vrede brengen, want zij zullen kinderen van God genoemd worden.
10 Zalig die vervolgd worden om de gerechtigheid, want hun behoort het Rijk der hemelen.
11 Zalig zijt gij wanneer men u beschimpt, vervolgt en lasterlijk van allerlei kwaad beticht om Mijnentwil:
12 Verheugt u en juicht want groot is uw loon in de hemel. Zo immers hebben ze de profeten vervolgd die voor u geleefd hebben.'
1 Voorspoedig zijn de gelovigen.
2 Degenen die nederig zijn in hun gebeden.
3 En degenen die nutteloos gepraat vemijden.
4 En degenen die hun plicht tot zakât nakomen.
5 En degenen die hun kuisheid bewaken.
6 Behalve tegenover hun echtgenotes en hun slavinnen, dan worden zij niet verweten.
7 Maar wie meer dan dat wensen: zij zijn degenen die de overtreders zijn.
8 En degenen die goed zorgen voor wat hen is toevertrouwd en voor hun beloften.
9 En degenen die hun gebeden strikt onderhouden.
10 Zij zijn zeker de erfgenamen.
11 Die het Paradijs zullen erven. Zij zullen daarin voor altijd verblijven. Soera 23:1-11
Moge alle wezens gelukkig zijn en in vrede leven. Moge zij vrij zijn van angst en vijandigheid. Moge zij leven in geluk, innerlijke rust en vrijheid. Zoals een moeder haar kind beschermt, zo moet men met een onbegrensd hart liefde uitstralen naar alle levende wezens. Uit de Metta Sutta - Pali-canon
'Hoe kunnen de zaligsprekingen het eigen leven bevestigen en/of uitdagen?'
Zaligsprekingen 2.0
Ik lees de originele zaligsprekingen in tekst 1 op p. 28.
Ik lees de varianten uit twee andere levensbeschouwingen.
Ik kies minstens vier zaligsprekingen die me aanspreken of raken.
Ik herschrijf ze in mijn eigen woorden op een manier die past bij mijn leven, taal en wereld vandaag. Ik zorg voor een digitale versie, een poster die anderen kan inspireren.
Doel? Zaligsprekingen herschrijven zodat ik me er als jongere van vandaag in kan herkennen. Zo kunnen ze mogelijk een inspirerende of spirituele wegwijzer zijn.
Tips: Gebruik gewone taal.
Denk aan situaties op school, thuis, online, in vriendschappen of de maatschappij.
Bv: Zalig de zachtmoedigen, want zij zullen het land bezitten. 'Gelukkig zijn zij die niet altijd schreeuwen om gelijk te krijgen, maar rustig en eerlijk blijven - zij bouwen aan iets dat blijft.'
Extra: Bedenk er zelf eentje die niet letterlijk in de Bijbel staat, maar er wel bij past.
Creatieve opdracht
Maak een oproepkaartje zoals in de 'hoffelijkheidscampagne' van de NMBS in de trein: een affiche, een gedicht, een lied, een collage waardoor mensen worden opgeroepen te spreken, te handelen, te zijn zoals bedoeld in die zaligspreking.


Mijn Inspirerende Persoon - slotopdracht

Ik giet de informatie over mijn inspirerende persoon in een presentatie.
Ik vind de afspraken hierover terug in het online document.
Aandachtspunten
Ik zorg voor diepgang in mijn taak.
Ik werk ordelijk en netjes.
Ik hou rekening met de afspraken gemaakt bij ICT.
'Hoe thuiskomen bij mezelf dankzij verstilling?' 'Hoe thuiskomen bij mezelf dankzij verstilling?'
4.2
VERSTILLEN EN THUISKOMEN BIJ MEZELF ALS INSPIRATIEBRON
Stilte is ingewikkeld?!
Voor velen lijkt stilte onbereikbaar.
Een exclusief luxeproduct waar je enkel van maar kan van dromen.
Op verre plaatsen in dure landen of mits ingewikkelde technieken
mag je er in het beste geval even van proeven.
Wellicht nog meer mensen vinden haar akelig.
Ze doen alles om haar te bannen uit hun leven.
Ze beschouwen haar als saai, confronterend en zinloos tijdverlies.
Stilte is ingewikkeld.
Ik lees in alle rust en met al mijn aandacht onderstaande teksten.
Ik neem de tijd om met al mijn aandacht de foto's te bekijken.
Ik vergelijk wat ik hier zie, lees en ervaar met mijn leven/levensbeschouwing. Vertel ...
naar Nicolas Sintobin
Ik noteer in mijn dagboekschrift welke wegwijzers ik hier al dan niet ontdek voor mijn eigen leven.



1 Eens was Hij ergens aan het bidden. Toen Hij opgehouden was, vroeg een van zijn leerlingen Hem: 'Heer, leer ons bidden, zoals ook Johannes het zijn leerlingen geleerd heeft.'
2 Hij zei tegen hen: 'Wanneer je bidt, zeg dan: Vader, uw naam worde geheiligd, uw koninkrijk kome, 3 geef ons elke dag het nodige brood 4 en vergeef ons onze zonden, want ook wij vergeven ieder die ons iets schuldig is, en breng ons niet in beproeving.' Lc 11,1-4 uit de Wilibrordvertaling 95
Mind Full or Mindful?
1 In de naam van Allah, de meest Barmhartige, de meest Genadevolle.
2 Lof zij Allah, de Heer van de Werelden, 3 de Genadevolle, de Barmhartige, 4 de Heerser op de Dag des Oordeels.
5 U alleen aanbidden wij en U alleen vragen wij om hulp.
6 Leid ons op het rechte pad. Het Pad van degenen aan wie U gunsten hebt geschonken, niet van degenen op wie de toorn rust en niet dat van de dwalenden. Soera Al-Fatihah 1:1-7



Voor mij is stilte opnieuw een aandachtspunt geworden. Op welbepaalde ogenblikken van de dag. Ook als algemene levenshouding.
Ik plaats het onder de noemer van de spirituele discipline of spirituele hygiëne.
Mijn aandachtsenergie is beperkt.
Dat is een menselijk gegeven.
Ik kan wél zelf kiezen over welke (hoeveelheid) prikkels ik mijn aandacht uitspreid.
Daarvoor hoef ik niet naar een abdij of een hoge berg.
Dat kan ook op mijn werkkamer.
Het heeft te maken met het scherpen van innerlijke aandacht.
Met bewust keuzes maken veeleer dan lijdzaam te ondergaan.
Nicolas Sintobin

Afdalen in mijn hart
De bekoring om me over te geven aan de digitale roes is groot.
Toch wil ik geloven dat ik zelf de controle heb over hoe ik mijn leven inricht. Tijd maken voor stilte en gebed kan. Ik ben een vrij mens.
naar Nicolas Sintobin
Van Ignatius van Loyola heb ik geleerd dat je God kan vinden en liefhebben in alle dingen.
Ook dat dit maar kan als je erover waakt dat je zintuigen - de inwendige en de uitwendigeniet oververzadigd raken.
Luisteren vraagt soberheid. Verbondenheid vraagt beperking. Aanwezigheid vraagt ruimte. Aandacht vraagt regelmaat.
Nicolas Sintobin
Wij mediteren op het goddelijke licht van de stralende zon, moge het onze geest verlichten.'
Gayatri Mantra - Rig Veda 3.62.10


Bezinnen is met heel mijn zijn aanwezig komen bij mezelf, mijn keuzes en bij wat echt telt ... Mediteren is stil worden, mijn aandacht richten of luisteren naar, intunen op God ...
Bidden is praten met God, mijn gedachten of gevoelens vrijuit aan Hem vertellen ...
Ik schrijf een inspirerende tekst, een bezinningstekst, een meditatie of een gebed.
IK KAN
15 - ontdekken hoe de zaligsprekingen het levenrichting kunnen geven
16 - ontdekken hoe verstilling al of niet aanwezig is in mijn leven
17 - omschrijven hoe inspiratiebronnen mijn levensbeschouwing al of niet bevestigen en/of uitdagen
opdracht
'Wat wil ik verankeren en veranderen in mijn eigen leven?'
4.3 IK VERANKER - IK VERANDER
Zelfreflectie
Ik noteer wat me geraakt heeft in dit terrein.
Ik noteer wat ik bijgeleerd heb tijdens de afgelopen lessen.
Ik noteer wat ik zeker wil onthouden.
Ik noteer wat ik wil uitproberen in mijn eigen leven, wat mijn leven meer kwaliteit zou kunnen geven.
Ik noteer wat de gelijkenissen en/of verschillen zijn met mijn kijk op het leven.
IK KAN
18 - verwoorden: mijn gedachten, gevoelens, ervaringen, gewaarwordingen, waarnemingen, daden
19 - verwoorden: mijn innerlijke stem, Gods Aanwezigheid
INSPIRATIE ...
INSPIRATIEBRONNEN
INFLUENCERS, INSPIRERENDE PERSONEN SCHOONHEID VERSTILLING LEVENSBESCHOUWELIJKE TEKSTEN ...
WEGWIJZERS
WEGWIJZERS
MIJN INSPIRERENDE PERSOON WAARDEN NORMEN LEEFREGELS ALLAH MOHAMMED GOD - ABBA JEZUS ...
INSPIRATIE, VONKEN VUREN AAN ...
OM DE EIGEN WEG TE GAAN OM GROEPEN TE VORMEN OM VIA SACRAMENTEN TE VERBINDEN
DYNAMIEK VAN GEÏNSPIREERD WORDEN EN INSPIREREN
INSPIREREN
GEÏNSPIREERD WORDEN INSPIREREN

Leef naar de kleuren van je hart
Ik droom wel meer van een wereld ergens waar geen mens nog eenzaam is, in de leegte, kou en stil waar men met open hart klaar staat voor elkaar en in iemands duisternis voor warmte zorgen wil.
Leef
naar de kleuren van je hart intens en zijdezacht!
Geef wat je geven kan vanuit je eigen kracht!
Hoe hoog de berg ook is, waag je op weg eroverheen. Je staat ook niet alleen, ‘k loop aan je zij zoals voorheen, jij deed met mij.
Er schuilt gevaar in onuitgesproken pijn die stil gedragen wordt, waar niemand weet van heeft maar ik beloof, ook die donkere wolk verdwijnt als je in mijn armen komt en mijn licht je adem geeft
Leef
naar de kleuren van je hart intens en zijdezacht!
Geef
wat je geven kan vanuit je eigen kracht!
Hoe hoog de berg ook is, waag je op weg eroverheen. Je staat ook niet alleen, ‘k loop aan je zij zoals voorheen, jij deed met mij, zoals voorheen, jij ook gaf om mij.
© tekst en muziek: Stef Vanderbeken

Diligentia Uitgeverij
Diligentia Uitgeverij
Industrieweg 122 A5 - 9032 Wondelgem
Industrieweg 122 A5 - 9032 Wondelgem
Tel. 09 375 27 93
Tel. 09 375 27 93
info@diligentia-uitgeverij.be www.diligentia-uitgeverij.be Klas: Naam: Link naar Youtube-kanaal met filmpjes bij dit terrein
info@diligentia-uitgeverij.be www.diligentia-uitgeverij.be
Reflect 3.3