Verrekijkerbieb - Leerjaar 6 - Kijker 4 - Thema 9 - N3 - Landen in Londen

ucatieve uitgaven

BIEB

Landen in Londen Donna Van Riet

Kijker educatieve uitgaven

Verrekijker 6

4

Landen in Londen London is a roost for every bird.

Benjamin Disraeli (Londen is een broedplaats voor elke vogel)

1

Londen bezoeken is een beetje als een achterwaartse salto maken en weer veilig landen op je beide voeten.

Londen. Niet meteen je droombestemming? Keert je maag al bij de gedachte aan de bootreis? Krijg je het benauwd van te veel drukte? Grijp je al naar je paraplu?

Dan is deze reisgids net wat jij nodig hebt. Want Londen is geweldig. En de tijd dat je Londen enkel kon bereiken met de boot is al lang voorbij. Sinds 1994 is er een tunnel onder de Noordzee die Frankrijk met het Verenigd Koninkrijk verbindt.

En vliegtickets zijn tegenwoordig ook lang niet zo duur meer.

Vergeet al je vooroordelen over deze stad, want ze kloppen niet. Behalve misschien over de paraplu. Die kun je best meenemen. Het nationale gerecht van Londen is nu eenmaal regen.

Maar zelfs in de regen is Londen geweldig. De stad is een bijenkorf aan activiteiten en mogelijkheden. Ze zoemt. Londen is tegelijk jong en oud. Heel Engels en helemaal niet Engels.

Thuis en toch ver van huis.

In Londen verveel je je nooit. Er is altijd wel iets te doen. Van een voetbalwedstrijd in het beroemde Wembley Stadium tot een musical in het theater. Van lekker griezelen tot genieten van een kop thee met cake. Van William Shakespeare tot Harry Potter. Londen heeft het allemaal. Geweldig dus.

Nog niet overtuigd?

Laat je overtuigen door een echte Londenaar. Hij heet Charlie, werd geboren in de Verenigde Staten van Amerika, is elf en spreekt Engels. Sla de bladzijde om en duik mee in het Londen van Charlie. Of met andere woorden: hou je klaar voor een achterwaartse salto!

2

IDENTIKIT Wie: Charlie De Hemptinne Geboren: in Boston, VSA Trekjes: nieuwsgierig, heeft heel veel fantasie Aantal zussen of broers: een broer en twee zussen Huisbeest: Oki (hond) Loopt warm voor: sport (voetbal, rugby, paardrijden, cricket, zwemmen, skiën) Smulvoer: gerookte zalm met kippensoep Slurpvoer: thee (hij drinkt het elke dag) Bezigheden: speelt gitaar, danst, sport graag School: Caldicott school in Slough (net buiten Londen) Volgt op school het liefst: Engels, geschiedenis, toneel Leest graag: Maze runnerboeken van schrijver James Dashner Lievelingsstad: Ringwood (New Forest), waar hij bij het lokale voetbalteam speelt

3

Een tunnel onder de zee Stel je voor. Je leeft in 1800. Het vliegtuig is nog niet uitgevonden. De enige manier om naar het Verenigd Koninkrijk te reizen, is via boot. En je wil zo graag naar het Verenigd Koninkrijk. Maar o, wat heb je een hekel aan dat gewiebel van zo’n boot. Je maag voelt alsof je net urenlang op een draaimolen zat. Ja, draaimolens bestaan al. Reispilletjes daarentegen nog niet. Ergens halverwege wens je dat je nooit een voet op dat vervloekte vaartuig had gezet. Het idee om via een andere manier naar het Verenigd Koninkrijk te geraken, golft je duizelige hoofd binnen: een tunnel onder de zee.

Misschien is het ook zo gebeurd bij mijnbouwtechnicus Albert Mathieu-Favier? Hij stelde in 1802 de plannen voor zo’n tunnel voor aan Napoleon1. Die zag zijn leger al marcheren door de tunnel. Het had een verrassing van formaat geweest voor de Engelsen. Maar dat feestje is nooit doorgegaan. En de Engelsen hebben zich steeds blijven verzetten tegen een vaste verbinding tussen hun eiland met Frankrijk. Tot in 1986.

In 1987 begonnen Britse en Franse ploegen met de werken.

Dat was een enorme klus! De kanaaltunnel loopt door zowel waterbevattende kalklagen als door bijna ondoordringbare rotsen. De boren die gebruikt werden, waren gigantisch.

De machines wogen elk 1250 ton (ongeveer 300 volwassen olifanten). Het waren een soort supermollen die zich een weg door het gesteente onder de Noordzee baanden. Het duurde drie jaar alvorens de Britse en de Franse werkploegen elkaar tegemoetkwamen ergens in het midden. Zij hadden een weddenschap afgesloten over wie het eerst op de helft van de tunnel zou zijn. Het waren de Engelsen die wonnen.

4

De werken duurden nog enkele jaren. Pas in 1994 werd de kanaaltunnel officieel geopend.

Voor curieuzeneuzemosterdpotten: • Er is niet één, maar er zijn drie tunnels: twee tunnels hebben een spoor en de middelste is een soort dienst- en vluchttunnel.

• Op het hoogtepunt van de werken waren ongeveer 13.000 mensen in dienst. Er vielen tien doden tijdens de bouw.

• De trein doet er ongeveer 35 minuten over om van de ene naar de andere kant van het kanaal te geraken. Een reis van Brussel naar Londen duurt 2 uur en 40 minuten.

• De bouw van de tunnel kostte zoveel geld (miljarden), dat het in de top 5 van allerduurste bouwwerken ter wereld staat! Op nummer 1 staat een ruimtestation.

• Af en toe loopt er iets mis. Zo vloog in 2008 een vrachtwagen in brand en moest de vluchttunnel gebruikt worden.

• Chris Froome (winnaar van de Ronde van Frankrijk in 2013 en 2015) reed als eerste wielrenner een tijdrit door de kanaaltunnel. Hij deed er welgeteld 55 minuten over. Dat is maar 20 minuten langer dan de hogesnelheidstrein! Ben jij een wielerfan? Bekijk dan zeker de beelden op YouTube.

• Een van de tunnelboormachines werd verkocht op eBay. De prijs was 48.548 euro, de verzendkosten 303.435 euro! De bieder bedacht zich en uiteindelijk werd de monstermachine toch verkocht aan iemand die hem ter plekke uit elkaar liet halen en de stukken als oud ijzer verkocht.

5

Londen uitgeplozen Londen is de hoofdstad van het Verenigd Koninkrijk. De Theems is altijd het kloppende hart van de stad geweest. Langs de oevers van de rivier kun je Londens mooiste gebouwen vinden.

Het waren de Romeinen die ongeveer 2000 jaar geleden aan de Theems een vesting stichtten, Londinium. Zij bouwden de eerste brug over de rivier. Waar eerst een paar hutjes hadden gestaan, kwam al snel een bloeiende haven en een handelspost. Maar het ging bergaf met het Romeinse Rijk en in 410 na Christus dropen de Romeinen af.

Nadat de Romeinen foetsie waren, werd Londen lange tijd door de Angelsaksen bewoond. Rust werd hen niet gegund.

Zij werden steeds weer aangevallen door Vikingen. Je weet wel, die driftige Noormannen met hun gekke helmen.

Na al de moeite om de Vikingen buiten te houden, verloren de Angelsaksen hun land aan de Normandiërs in 1066.

De Normandiër Willem, met de toepasselijke titel ‘de Veroveraar’, werd tot koning gekroond.

Londen werd de hoofdstad van het Verenigd Koninkrijk. Willem de Veroveraar liet in 1070 de Tower of London bouwen (zie blz. 25).

6

Heel wat koningen volgden elkaar op. De ene al wat bloederiger dan de ander. Van al die vorsten is Henry VIII (15091547) waarschijnlijk de bekendste. Hij wou per se een zoon om hem op te volgen. Daarvoor vond hij het nodig maar liefst zes keer te hertrouwen.

Ondertussen groeide Londen uit tot een van de rijkste en grootste steden van Europa. Dappere zeevaarders en ontdekkingsreizigers trokken vanaf de Theems de hele wereld rond. Ze stichtten er nieuwe koloniën2 in naam van hun koningin Elizabeth I (1533-1603), een dochter van Henry VIII. Londen kreeg twee grote klappen: de Grote Plaag van 1665, waarbij bijna 100.000 mensen stierven en de Grote Brand van 1666, die meer dan de helft van de middeleeuwse stad verwoestte. Toch wist Londen zich prima te herstellen.

Tegen de tijd dat koningin Victoria in 1837 de troon besteeg, was Londen heel belangrijk. Bijna een kwart van de wereld hoorde toen bij het Britse Rijk. Britse fabrieken en schepen beheersten de wereldhandel. Londen was in feite hoofdstad van de wereld.

De Eerste Wereldoorlog (1914-1918) maakte een eind aan die gouden tijd. Vele Britten sneuvelden op Vlaamse grond (In Flanders Fields3). Het Verenigd Koninkrijk was amper weer op adem gekomen toen Adolf Hitler in Duitsland aan de macht kwam. Uit angst voor een nieuwe oorlog ging de eerste minister met Hitler praten. Die beloofde de vrede te bewaren. Maar wat een pech! Hitler nam het niet zo nauw met zijn beloftes. Bovendien was hij erg gulzig. Hij wou eigenlijk heel Europa inpalmen. Hij droomde van een Groot Duits Rijk.

Zoals Napoleon eerder had gedroomd van een groot Frans Keizerrijk. Nadat Hitler Polen binnengevallen was, verklaarde het Verenigd Koninkrijk aan Duitsland de oorlog.

7

Tijdens de Tweede Wereldoorlog (1939-1945) werd Londen 76 nachten aan één stuk gebombardeerd. De Londenaars reageerden moedig. Metrostations werden omgedoopt tot schuilkelders. Hoewel dat niet altijd zo veilig was: een bom rolde naar beneden via de trap, ontplofte en doodde zo meer dan 100 mensen.

Londen leed zware verliezen. Vele gebouwen werden met de grond gelijkgemaakt en er was een enorm hoog dodental.

Na WOII begon de heropbouw van de stad. Wolkenkrabbers rezen als paddenstoelen uit de grond. Vele mensen uit de koloniën zwermden naar Londen. ‘Swingend Londen’ trok alles aan wat cool was in mode en muziek.

Tegenwoordig is Londen een wereldstad met meer dan acht miljoen inwoners. Mensen van allerlei nationaliteiten en culturen wonen hier samen. Er worden meer dan 300 talen gesproken. Net de hele wereld in één stad.

In 1973 werd het Verenigd Koninkrijk lid van de Europese Unie4. Op 23 juni 2016 werd een referendum5 gehouden om te beslissen of ze wel bij de Europese Unie zouden blijven. Een meerderheid van de Engelsen stemde tegen. Waarom?

Om zelf weer baas te kunnen zijn in eigen land en hun grenzen weer in eigen handen te krijgen (binnen de Europese Unie zijn alle grenzen open). Rare jongens, die Britten!

8

The Queen Ben jij een fan van James Bond of Johnny English? Dan heb je haar al gezien. Althans een actrice die haar speelt. Zowel agent 007 als zijn neppe collega-spion Johnny English werken in geheime dienst van Hare Majesteit.

In de openingsceremonie van de Olympische Spelen van 2012 figureerde evenwel de echte koningin Elizabeth in een korte James Bondfilm. Daarbij zou de Queen zogezegd een parachutesprong uit een helikopter hebben gemaakt. Bekijk het filmpje op YouTube. Het is leuk!

Elizabeth II is na Willem de Veroveraar het zoveelste staatshoofd van de Britten. Zij werd, net als alle koningen en koninginnen voor haar, gekroond in Westminster Abbey.

Sinds 2015 is zij de langst regerende monarch6 in de Britse geschiedenis.

In 2016 vierde Koningin Elizabeth II haar 90ste verjaardag.

Charlie kent haar enkel van tv. Toch laat ze een grote indruk op hem na. Hij omschrijft haar als ‘vriendelijk’ en ‘heel belangrijk’.

En haar hondjes zijn klein en grappig.

9

Typisch Londens Beefeaters (rundvleeseters) Je hebt het koekiemonster (al loopt die – spijtig genoeg? - niet in Londen rond) en je hebt Beefeaters. Ze zijn typisch Londens en ze zijn er al sinds 1485. Rundvleeseters. Klinkt een beetje eng. Maar je hoeft niet bang te zijn. Het zijn geen vleesetende monsters die Londen onveilig maken. Integendeel. Beefeaters zijn de bewakers van de Tower of London. Hun officiële naam is Yeoman Warders.

Hoe kwamen ze aan hun vreemde bijnaam? Niemand weet dat echt zeker. Sommigen denken dat het Franse woord ‘buffetier’ er iets mee te maken heeft. Een buffetier was een wachter aan het Franse hof die het voedsel van de koning beschermde.

Maar men denkt eerder dat hun bijnaam stamt uit de tijd dat zij nog deels met vlees betaald werden.

Vlees was vroeger nogal duur. Het was dus een beloning voor hun werk.

Er wonen momenteel nog meer dan 30 Beefeaters binnen de muren van de Tower of London. Hun taak is tegenwoordig eerder gidsen dan bewaken. Toch moet je om Beefeater te worden 22 jaar dienst hebben in het Britse leger.

10

Raven Bij een bezoekje aan de Tower of London zal je niet alleen Beefeaters te zien krijgen. Ook raven. En dat is niet toevallig.

Die raven zijn onmisbaar! De legende zegt dat het koninkrijk zal vallen wanneer de raven weg zijn. Waarom vliegen ze niet weg? Omdat een van hun vleugels wordt geknipt, zodat ze minder stabiel kunnen vliegen. Daardoor vliegen ze nooit ver buiten de Tower. Er zijn momenteel zeven raven. Ze worden verzorgd door een Beefeater, die de titel ‘Ravenmaster’ (ravenmeester) draagt. Ze hebben allemaal een naam: Odin, Thor, Hardey, Gwyllum, Cedric, Munin en Hugin.

En ze zijn ingeschreven in het Britse leger. Waarschijnlijk bij de luchtmacht.

Musicals Londen is dé musicalhoofdstad. En wat is er nu leuker dan een avondje dans, zang en spektakel? Je kennis van de Engelse taal hoeft daarbij geen rol te spelen. Laat de muziek spreken of kies een gekend verhaal zoals ‘de Leeuwenkoning’, ‘Aladdin’ of waarom niet Roald Dahls ‘Matilda’? De favorieten van Charlie zijn: Billy Elliott, de musicals met de verhalen van Roald Dahl en STOMP.

11

Dubbeldekkers Nog steeds kleuren zij de straten van Londen. De rode dubbeldekkerbussen doken voor het eerst op in 1956. Vroeger hadden ze geen deuren. Wie snel was, kon tussen twee haltes door mee aan boord springen via een platform.

Volgens Charlie zijn ze een must als je in Londen bent. En je moet bovenaan zitten. Ah ja! Zo kun je van de stad proeven vanop je luie kont.

Ongebruikelijk gebruikelijk De inwoners van Londen hebben soms vreemde trekjes.

Zij houden bijvoorbeeld van het in de rij staan. Londenaars verheffen het wachten in de rij tot iets plechtigs. Waarschijnlijk heeft het iets te maken met hun grenzeloze zelfbeheersing.

Zoals koningin Victoria op haar sterfbed zei: ‘Ik voel me al wat beter!’

Een tip: steek nooit voor in een rij! Wie weet overleven ze de schok niet.

12

Afternoon tea (thee in de namiddag) De nood aan thee ontgroeit de gemiddelde Brit nooit. Voor thee maken zij in de namiddag altijd tijd!

De eerste thee kwam pas in de 17e eeuw naar Het Verenigd Koninkrijk. Tegen de 19e eeuw werd het drinken ervan als chic beschouwd.

‘Afternoon tea’ is meer dan alleen theedrinken. Het is de oplossing voor elk probleem. Een pleister op elke wonde.

Voel je je niet zo goed. Ach, drink een kopje thee. Is je hond gestorven? Arme stakker! Hier zie, een lekkere kop dampende thee …

Toegegeven, de Engelsen hebben het drinken van deze drank naar een hoger niveau gebracht. Het drankje wordt meestal vergezeld van tal van lekkers. Populairst, ook bij Charlie, zijn de scones7.

‘Tea Time’ geeft even tijd om te ontspannen, je dag of je leven te overlopen, de plannen voor ’s avonds te bespreken, een boek te lezen, wat te babbelen of gewoon zalig te genieten.

Wil je eens chic doen? Reserveer dan een plekje in het Ritz Hotel. Dat staat bekend om zijn uitstekende ’afternoon tea’.

Je zit er in stijl. Ze serveren heerlijke sandwiches en een keuze aan taartjes en verfijnd gebak. Dit alles wordt geserveerd op het fijnste porselein. Wat een luxe! Maar die luxe is uiteraard vreselijk duur en je moet er op je paasbest uitzien. Toch maar liever zonder al die poeha? Charlie vindt dat ook. Een aanrader blijkt het Swan-restaurant bij het Globe Theatre (zie blz. 22).

13

Lievelingsplekjes in Londen: Charlies top 5 1 Wembley & Stamford Bridge Charlie is een grote voetbalfan. Vandaar dat hij twee voetbalstadia op nummer één zet.

Wembley Het Wembley stadium is dé plek om te bezoeken als voetbalfan. Het is het bekendste stadion ter wereld. En heeft maar liefst 90.000 zitjes! Hier kun je niet alleen naar voetbal komen kijken. Ook grote popsterren treden hier op. En in 2012 bood het onderdak aan de Olympische Spelen. Als je de kans hebt, pik dan een wedstrijd mee. Het is een geweldige ervaring. Lukt het je niet om een ticket te bemachtigen?

Neem dan een rondleiding in dit indrukwekkende stadion.

Ruik het gras. Herbeleef een stuk voetbalgeschiedenis. Voel de spanning stijgen bij het betreden van de spelerstunnel. Bezoek de perskamer, de kleedkamer en de koninklijke box. Wees overweldigd. Ben jij een voetbalfan in hart en nieren? Dan sta je vast al te trappelen om te vertrekken.

Stamford Bridge Dit stadion is de thuisbasis van Charlies favoriete club Chelsea F.C. en biedt plaats voor 42.055 toeschouwers. Ook hier is de rondleiding echt de moeite waard. Je kunt er de bekers bekijken, de kleedkamer bezoeken en zelfs de T-shirts van de spelers besnuffelen (als je daar behoefte aan zou hebben tenminste).

14

15

16

2 Big Ben Vind je het merkwaardig dat een jongen van elf een klok op nummer twee zet? De Houses of Parliament (het parlement) waar de klok hangt, zijn nu eenmaal hét symbool van Londen.

De mooiste manier om het monument te bekijken, is volgens Charlie via een boottocht op de Theems. Je ziet dan ook meteen andere monumenten van Londen, zoals de Tower Bridge (niet diegene van de Romeinen, de moderne versie uit 1894).

Meestal wordt de klokkentoren aangeduid als Big Ben, maar dat is fout. De toren werd in 2012 Elizabeth Tower gedoopt, ter ere van het diamanten jubileum8 van de Queen toen.

De klok zelf hangt in de toren en weegt ongeveer 13 ton (zo’n drietal dikke olifanten).

Dankzij de Big Ben weten Londenaars al meer dan 150 jaar hoe laat het is.

17

3 London Eye Dit reuzenrad mocht niet ontbreken in Charlies top 5. Hij noemt het een soort verticale draaimolen.

Het werd gebouwd in 2000, heeft een hoogte van 135,5 m (ongeveer even hoog als de piramide van Gizeh of 26 op elkaars kop balancerende giraffen) en weegt 15.000 ton (héél veel dikke olifanten).

Mis deze populaire attractie niet als je Londen bezoekt!

Je zweeft 30 minuten boven de stad in een glazen ei. Het uitzicht is spectaculair: je ziet niet alleen Londen, maar ook de omliggende graafschappen, 3 luchthavens, 13 voetbalstadia en 36 bruggen over de Theems. Bovendien kun je na de rit een 4D-film over Londen en het rad bekijken. Het is inbegrepen in het bezoek.

De meeste mensen vinden dit het hoogtepunt van hun bezoek aan Londen.

Vlak naast het reuzenrad kun je het Sea Life Aquarium bezoeken. Alweer een aanrader volgens Charlie. Je kunt er roggen, zeesterren en krabben aaien, Nemo vinden, piranha’s en krokodillen helpen voeren (wel zorgen dat je zelf niet als voer eindigt). En als kers op de taart kun je boven de haaien lopen op een glazen brug. Heel af en toe kun je er zelfs zeemeerminnen zien …

18

19

4 Gherkin Dit is de lievelingswolkenkrabber van Charlie. Londen heeft nooit gestreefd naar grote hoogtes. Wel naar modern en origineel. Dit kantoorgebouw is hier een perfect voorbeeld van.

Het heet eigenlijk 30 St Mary Axe, maar wordt Gherkin (augurk) genoemd om zijn vorm. Het is eigendom van een Braziliaanse miljardair.

Het is inderdaad een erg in het oog springend gebouw.

Jammer genoeg kun je er als toerist niet binnen. Maar het levert wel keileuke foto’s op!

20

5 National Science Museum & National History Museum Musea saai? Charlie vindt van niet! En gelijk heeft hij. De tijd dat kinderen enkel braaf achter hun ouders slenterden is voorgoed voorbij. Bij deze musea is het net andersom. Je ouders zullen achter jou aan sloffen. Want jij zal zo intens bezig zijn, dat je hen uit het oog verliest.

National Science Museum Hier leer je de boeiende wereld van de wetenschap op een formidabele manier kennen. Je vindt er een van de eerste stoomlocomotieven, de Apollo 10-ruimtecapsule, vliegtuigen en nog veel meer. Je kunt er ook volop zelf experimenteren.

Klim doorheen een planeet. Stap in een vliegsimulator en leer een vliegtuig besturen. Zie hoe de wereld draait onder de slinger van Foucault. Maak je eigen radio-uitzending. Het kan hier allemaal!

National History Museum Ben jij een fan van dinosauriërs? Dan is dit museum iets voor jou. Hier vind je een levensgrote Tyrannosaurus rex en zie je dinokleintjes uit het ei kruipen.

Maar er is veel meer te zien en te beleven in dit museum.

De collectie bevat 70 miljoen exemplaren! Dieren, insecten, fossielen, planten en skeletten. Je kunt er bij het loket in de centrale hal een gratis ontdekkingsboekje afhalen. En in het Darwin Centre kun je een Nature-Plus-smartcard krijgen waarmee je digitale stukken kunt scannen om thuis verder te onderzoeken. Plezier verzekerd!

21

Het Globe Theatre van William Shakespeare Je kent hem wel. William Shakespeare, de schrijver van bekende toneelstukken als ‘Romeo & Julia’ of ‘Hamlet’.

William Shakespeare wordt vaak de grootste schrijver van het Verenigd Koninkrijk genoemd. Hij was in zijn tijd erg populair en zal dat waarschijnlijk altijd blijven. Zijn geheim? Hij was een soort taaltovenaar die voortdurend nieuwe woorden uitvond (in totaal meer dan 1700!). De meesten worden tot op vandaag nog gebruikt. Het woord ‘bandit’ (dus ook ons woord ‘bandiet’) zou van hem stammen.

Shakespeare schreef niet enkel, hij acteerde ook in zijn eigen stukken. Aan de Globe, het theater waar hij speelde, hangt een leuk verhaal: zijn groepje trad al een tijdje op in een theater. Hoewel het gebouw zelf eigendom was van het toneelgroepje, was de grond waarop het stond dat niet. En de huur van die grond liep af. Ze vonden er niets beter op dan het theater volledig uit elkaar te halen (stiekem ’s nachts) en weer aan de andere kant van de Theems in elkaar te steken. Een soort lego-spel, maar dan met grotere stukken.

De Globe was een openluchttheater met aan de rand een rieten dak. Het werd gebouwd in 1597. Jammer genoeg brandde het in 1613 af. Het vuur ontstond door een kanon dat gebruikt werd voor een opvoering. Het kanon werd verkeerd gericht. In een mum van tijd stonden het strooien dak en de houten muren in brand. Niemand raakte gewond. Behalve dan die ene man, wiens broek in brand stond. Zijn vriend bluste die met een beker bier …

Het theater werd snel weer heropgebouwd, maar het werd in 1642 voorgoed gesloten en in 1644 afgebroken (om niet meer opnieuw te worden opgebouwd).

22

Hoe komt het dan dat wij vandaag de Globe in al zijn glorie kunnen gaan bezoeken in Londen?

In 1997 werd een exacte kopie gebouwd. Het was het eerste gebouw dat weer een strooien dak mocht hebben sinds de Grote Brand in 1666. Wel met verlichting en een sprinklerinstallatie9 weliswaar.

Het enige verdere verschil met de Globe uit de tijd van Shakespeare is het aantal toeschouwers dat wordt toegelaten.

Om veiligheidsredenen mogen dat er slechts 1500 zijn, terwijl dat er vroeger makkelijk 3000 waren.

Als je wil, kun je de Globe gaan bezoeken en er een gegidste toer meemaken. Probeer zeker je ouders te overtuigen dit bezoek te combineren met afternoon tea in het aangrenzende restaurant. Een echte aanrader!

Voor weetjes-smullers: • Hoe wisten mensen vroeger dat er in de Globe een voorstelling was? Simpel. Als de vlag wapperde, werd er gespeeld. De kleur van de vlag gaf aan om welk soort toneelstuk het ging (komedie, tragedie …)

• Voorstellingen konden enkel in de namiddag gehouden worden. Waarom? Er was geen verlichting, dus hadden ze licht van de zon nodig.

• In de tijd van Shakespeare was het verboden voor vrouwen om te acteren. Alle rollen werden door mannen gespeeld.

Soms heel erg grappig!

• In de zomer werden de mensen op het grondplein ‘stinkerds’ genoemd. Heb jij een idee hoe dat zou komen?

23

Niet te missen als je Londen bezoekt, volgens Charlie: British Museum Ooit de film ‘Night at the Museum’ gezien, met Ben Stiller? Niet?

Dan moet je dat misschien eens doen. Vooral de tweede. Want die is gefilmd in dit museum. In de film krijg je een proevertje van wat dit museum te bieden heeft.

Het is het beste museum ter wereld op het gebied van oudheden en uitzonderlijke voorwerpen. Hier ligt bijvoorbeeld de enige echte steen van Rosetta. De steen was een ongelooflijk waardevolle schat voor geleerden. Een steen?

Wat is er nu speciaal aan een steen? Ik hoor het je al denken.

Het bijzondere was dat er drie talen in gekerfd waren. Eén daarvan in Egyptische hiërogliefen10. Dankzij de steen konden ze worden ontcijferd. Stel je voor: zonder deze steen zouden wij de hiërogliefen nooit hebben kunnen lezen!

Het beste van dit museum volgens Charlie: het gedeelte over WOII. Vooral de tank en de echte wapens van toen. Je kunt er ook naar Hitlers toespraken luisteren. En uiteraard houdt Charlie ook van de afdeling over het Britse voetbal.

Weet je wat super-megacool is? Je kunt hier echt een ‘Night at the Museum’ meemaken. Je slaapzak uitrollen naast de Egyptische mummies, durf jij dat? Om middernacht gaan alle lichten uit in het museum.

Durf je nog steeds?

24

Tower of London In 1078 gaf Willem de Veroveraar opdracht voor de bouw van dit kasteel. Tot in de 17e eeuw werd het als koninklijke residentie gebruikt. Daarna werd ze een gevangenis, voorbehouden aan gevangenen uit hogere kringen. Het werd een bloedige plek. Het decor van folteringen en onthoofdingen. Charlie vindt het best eng.

Je hoefde niets mispeuterd te hebben om hier terechtgesteld te worden. Het was voldoende dat de koning van je af wilde.

Twee van de zes vrouwen van Henry VIII werden hier onthoofd.

De geest van één van hen zou hier nog rondspoken. Ook twee broertjes zouden hier ‘verdwenen’ zijn. Had hun oom, Richard III hier iets mee te maken? Een van de laatste gevangenen die hier verbleef was Nazi-kopstuk Rudolf Hess tijdens de Tweede Wereldoorlog.

Tegenwoordig worden de kroonjuwelen van het Britse koningshuis er bewaard. Je kunt er ook een fraaie verzameling harnassen en wapentuig bekijken. Als je de kans hebt, laat je dan rondleiden door een Beefeater (zie blz. 10). En let zeker op de raven. Vind je ze alle zeven?

Buckingham Palace In dit grote paleis woont Koningin Elizabeth II (zie blz. 9). Om te weten of ze thuis is, hoef je enkel te kijken of de koninklijke vlag wappert.

Het leukste aan Buckingham Palace vindt Charlie de wissel van de wacht. Deze traditie vindt in de zomer elke dag plaats om half twaalf. De in het rood geklede wachters dragen pluizige hoge hoeden, gemaakt van de vacht van de Canadese zwarte beer.

25

Vanbuiten ziet het paleis er vrij sober uit (sommige mensen vinden het ronduit lelijk). Maar binnenin is het weelderig. Het paleis is enkel een paar weken in de zomer te bezoeken (wanneer de Queen met vakantie is). Er zijn slechts 19 van de 775 kamers te zien.

Heb je nood aan wat groen? Bezoek dan het grote park van het paleis. Het is Londens oudste park. Je vindt er vele exotische bloemen, planten en bomen.

Madame Tussauds In dit wassenbeeldenmuseum kun je al je favoriete beroemdheden gaan bekijken. Dit populaire museum dateert al van 1835, toen Madame Marie Tussaud de beelden nog zelf maakte (zie blz. 28). De wassen beelden zien er levensecht uit.

Je vindt hier allerhande sterren en bekende figuren. Zelfs de Queen heeft hier een plaatsje. Het kleinste wassen beeldje dat je hier kunt terugvinden is dat van Tinkerbell (elfje uit de Disneyfilm Peter Pan). Zoek jouw idool en ga met hem of haar op de foto.

Het favoriete wassen beeld van Charlie is Yoda (figuur uit de film Star Wars).

26

Kidzania Het lijkt de naam van een Afrikaans land. Maar het is in feite een land waar kinderen baas zijn. Dump je ouders en zoek werk!

Droom jij ervan piloot te zijn? Of brandweerman? Of superster?

Kapster? Dokter? Politieagent? Hier komen je dromen uit!

In Kidzania kun je verschillende jobs uitproberen. Er zijn maar liefst 60 beroepen om uit te kiezen. Je werkt uiteraard niet voor niets. Je loon wordt uitbetaald in Kidzos (de lokale munt). Je kunt je Kidzos op de bank zetten of ze uitgeven. Buitengaan doe je altijd via het souvenirwinkeltje. En daar kun je al je Kidzos lekker opdoen.

De lievelingsjob van Charlie is commentator van voetbalwedstrijden. Of wat had je gedacht?

27

Marie Tussaud (1761-1850) Het verhaal van Marie Tussaud, beter gekend als ‘madame’ Tussaud, was niet bepaald een sprookje. De vrouw die beroemd werd om haar wassen beelden leefde in een gevaarlijke tijd vol gruwel.

Marie, die bij haar geboorte de naam Grosholtz droeg, heeft vader Grosholtz nooit gekend. Hij stierf enkele maanden voor haar geboorte. Haar moeder ging in dienst als huishoudster bij dokter Curtius. Hij had een bijzonder talent. Hij kon beelden maken uit was. Toen hij naar Parijs verhuisde om er een wassenbeeldenmuseum te openen, reisden Marie en haar mama hem achterna. Kleine Marie zag de dokter als een oom.

Het was ‘oom’ Curtius die haar alles leerde over het maken van wassen beelden. Het museum werd razend populair. Vrij snel werden de dokter en zijn jonge leerlinge ontvangen op het kasteel van Versailles. Vele rijke en voorname personen zaten model voor een wassen beeld.

Door haar vriendschap met de adel werd Marie door opstandelingen tijdens de Franse Revolutie11 gevangengenomen. Het was haar zeldzaam talent dat haar redde. Zij kreeg een bijzonder akelige taak: Marie moest dodenmaskers12 maken van de onthoofde mensen. De meesten had zij persoonlijk gekend. Sommigen waren zelfs vrienden geweest …

Toen dokter Curtius overleed, liet hij zijn verzameling wassen beelden na aan Marie. Zij trouwde met François Tussaud (zo werd Grosholtz plots Tussaud). Marie kreeg twee zonen en ging met hen naar het Verenigd Koninkrijk. Daar trok zij met haar wassen beelden rond. Ze zag haar echtgenoot nooit meer terug.

28

In 1835 opende ze in Londen een museum dat zou uitgroeien tot een van de populairste trekpleisters van de stad.

De belangrijkste attractie in haar museum was een griezelkamer, waarin slachtoffers van de Franse Revolutie te zien waren.

Maar ook nieuwe figuren, zoals moordenaars en criminelen. Haar laatste werk was een zelfportret, dat nog steeds te bezichtigen is in het museum. Toen Marie Tussaud stierf, liet ze haar collectie na aan haar zonen. Die zetten haar werk voort.

Momenteel zijn er overal ter wereld ‘Madame Tussauds’ te vinden.

Amsterdam heeft er eentje, maar ook in Hong Kong, Las Vegas, Rome, New York en nog veel meer landen kun je haar erfenis gaan bekijken.

29

Voor weetjes-vreters: • Elke persoon van wie een wassen beeld wordt gemaakt, moet hiervoor model zitten. Er zijn ongeveer zes maanden, 250 metingen en foto’s nodig om een zo getrouw mogelijk beeld te kunnen maken. Bij historische figuren zal een team honderden foto’s bestuderen.

• Wil jij graag een wassen beeld van jezelf? Geen probleem.

Voor zo’n slordige 225.000 euro heb je er al een!

• De echte haren die worden gebruikt voor de beelden (ook voor de baarden, snorren en wenkbrauwen) moeten regelmatig gewassen en weer in model gebracht worden.

In 1996 stond het personeel raar te kijken toen bleek dat het haar van Adolf Hitler aan het groeien bleek. Zo erg dat het moest worden geknipt!

• Een gekke fan vroeg ooit het beeld van Shah Rukh Khan ten huwelijk. Ze wacht nog steeds op antwoord …

30

Woorduitleg 1

2

3

4

5 6 7

8 9

Napoleon = Napoleon Bonaparte was keizer van Frankrijk van 1804 tot 1814 (ook nog een aantal dagen in 1815) en een klein beetje gulzig (hij wou heel Europa inpalmen). koloniën = een kolonie is een gebied buiten het eigen land, dat wordt bestuurd door diegene die het heeft veroverd. Zo was bijvoorbeeld Australië een kolonie van het Verenigd Koninkrijk, onder vele anderen.

In Flanders Fields = titel van een gedicht dat tijdens WOI werd geschreven door een Canadese soldaat en dichter.

Het begint zo: ‘In Flanders fields the poppies blow, between the crosses, row on row’ (In Vlaanderens velden bloeien de klaprozen tussen de kruisen, rij aan rij). Het In Flanders Fields museum in Ieper brengt het verhaal van WOI en de rol van onder andere de Britten tijdens deze oorlog.

Europese Unie (EU) = economisch en politiek partnerschap tussen ondertussen 27 Europese landen, ontstaan na WOII om onderlinge handel aan te moedigen, met de gedachte dat landen die samen zaken doen, oorlog met elkaar willen vermijden. De Europese Unie heeft een eigen munt, de euro. Die wordt door 19 landen gebruikt. De EU heeft ook zijn eigen parlement en zijn eigen regels. referendum = stemming, rechtstreeks door het volk over een plan van de regering (voor of tegen). monarch = iemand die alleen heerst scones = klein broodje dat in je hand past. Ze zijn vaak een beetje zoeter en worden meestal met room en jam geserveerd. diamanten jubileum van Elizabeth II = 60ste verjaardag van haar kroning (reeds 60 jaar op de troon). sprinklerinstallatie = brandblusinstallatie die branden opspoort, signaleert en blust met behulp van sproeiers (sprinklers).

31

10 hiëroglief = teken in beeldschrift van de oude Egyptenaren 11 Franse Revolutie = In 1789 was het volk de uitspattingen van Lodewijk de zestiende, koning van Frankrijk, beu. Zij pikten het niet meer dat de koning en zijn edellieden baadden in luxe, terwijl de burgers honger leden. Ze wilden gelijkheid. Maar de koning wou daar niets van weten.

Uiteindelijk werd hij gevangengenomen en onthoofd.

12 dodenmasker = gips- of wasafdruk van het gezicht van iemand die pas gestorven is. Met de komst van de fotografie was dit soort maskers niet meer nodig.

32

Londen. Niet meteen je droombestemming?

Keert je maag al bij de gedachte aan de bootreis? Dan is deze reisgids net wat jij nodig hebt. Want Londen is geweldig. En de tijd dat je Londen enkel kon bereiken met de boot is al lang voorbij.

De stad is een bijenkorf aan activiteiten en mogelijkheden. Ze zoemt. Londen is tegelijk jong en oud. Heel Engels en helemaal niet Engels. Thuis en toch ver van huis.

Dit boekje maakt deel uit van de Verrekijkerbieb 6.

ISBN 978 90 486 2537 6 Bestelnummer 60 1021 597 KB D/2016/0147/106 NUR 191 Foto’s: Charlie De Hemptinne, Shutterstock Verantwoordelijke uitgever die Keure Kleine Pathoekeweg 3, 8000 Brugge RPR 0405 108 325 © Copyright die Keure, Brugge

9 789048 625376

Niets uit deze uitgave mag verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt worden door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke wijze ook zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.

No part of this book may be reproduced in any form by print, microfilm or any other means without written permission from the publisher.