Otezla® 10 mg, 20 mg and 30 mg film-coated tablets 1. NAME OF THE MEDICINAL PRODUCT: Otezla 10 mg film-coated tablets. Otezla 20 mg film-coated tablets. Otezla 30 mg film-coated tablets. 2. QUALITATIVE AND QUANTITATIVE COMPOSITION: Otezla 10 mg film-coated tablets: Each film- coated tablet contains 10 mg of apremilast. Excipient(s) with known effect:Each film-coated tablet contains 57 mg of lactose (as lactose monohydrate). Otezla 20 mg film-coated tablets: Each film-coated tablet contains 20 mg of apremilast. Excipient(s) with known effect: Each film-coated tablet contains 114 mg of lactose (as lactose monohydrate). Otezla 30 mg film-coated tablets: Each film-coated tablet contains 30 mg of apremilast. Excipient(s) with known effect: Each film-coated tablet contains 171 mg of lactose (as lactose monohydrate). For the full list of excipients, see section 6.1. 3.
PHARMACEUTICAL FORM: Film-coated tablet (tablet). Otezla 10 mg film-coated tablets: Pink, diamond shaped 10 mg film-coated tablet of 8 mm length with “APR” engraved on one side and “10” on the opposite side. Otezla 20 mg film-coated tablets: Brown, diamond shaped 20 mg film-coated tablet of 10 mm length with “APR” engraved on one side and “20” on the opposite side. Otezla 30 mg film-coated tablets: Beige, diamond shaped 30 mg film-coated tablet of 12 mm length with “APR” engraved on one side and “30” on the opposite side. 4. CLINICAL PARTICULARS: 4.1 Therapeutic indications: Psoriatic arthritis: Otezla, alone or in combination with Disease Modifying Antirheumatic Drugs (DMARDs), is indicated for the treatment of active psoriatic arthritis (PsA) in adult patients who have had an inadequate response or who have been intolerant to a prior DMARD therapy (see section 5.1). Psoriasis: Otezla is indicated for the treatment of moderate to severe chronic plaque psoriasis (PSOR) in adult patients who failed to respond to or who have a contraindication to, or are intolerant to other systemic therapy including cyclosporine, methotrexate or psoralen and ultraviolet-A light (PUVA). Paediatric psoriasis: Otezla is indicated for the treatment of moderate to severe plaque psoriasis in children and adolescents from the age of 6 years, and weighing at least 20 kg who are candidates for systemic therapy. Behçet’s disease: Otezla is indicated for the treatment of adult patients with oral ulcers associated with Behçet’s disease (BD) who are candidates for systemic therapy. 4.2 Posology and method of administration: Treatment with Otezla should be initiated by specialists experienced in the diagnosis and treatment of psoriasis, psoriatic arthritis or Behçet’s disease. Posology: Adult patients with psoriatic arthritis, psoriasis, or Behçet’s disease: The recommended dose of apremilast for adult patients is 30 mg taken orally twice daily. An initial titration schedule is required as shown below in table 1. Table 1. Dose titration schedule for adult patients:
Day 1: AM: 10 mg; Day 2: AM: 10 mg. PM: 10 mg; Day 3: AM: 10 mg. PM: 20 mg; Day 4: AM: 20 mg. PM: 20 mg; Day 5: AM: 20 mg. PM: 30 mg; Day 6 & thereafter: AM: 30 mg. PM: 30 mg. Paediatric patients with moderate to severe plaque psoriasis: The recommended dose of apremilast for paediatric patients 6 years of age and older with moderate to severe plaque psoriasis is based on body weight. The recommended dose of apremilast is 20 mg taken orally twice daily for paediatric patients who weigh from 20 kg to less than 50 kg, and 30 mg taken orally twice daily for paediatric patients who weigh at least 50 kg, following the initial titration schedule shown below in table 2. Table 2. Dose titration schedule for paediatric patients: Body weight of 20 kg to less than 50 kg: Day 1: AM: 10 mg; Day 2: AM: 10 mg. PM: 10 mg; Day 3: AM: 10 mg. PM: 20 mg; Day 4: AM: 20 mg. PM: 20 mg; Day 5: AM: 20 mg. PM: 20 mg; Day 6 & thereafter: AM: 20 mg. PM: 20 mg. Body weight of 50 kg or more: Day 1: AM: 10 mg; Day 2: AM: 10 mg. PM: 10 mg; Day 3: AM: 10 mg. PM: 20 mg; Day 4: AM: 20 mg. PM: 20 mg; Day 5: AM: 20 mg. PM: 30 mg; Day 6 & thereafter: AM: 30 mg. PM: 30 mg. All indications (psoriasis in adults and children, psoriatic arthritis, Behçet’s disease): No re- titration is required after initial titration. The recommended twice daily apremilast dose should be taken approximately 12 hours apart (morning an evening), with no food restrictions. If patients miss a dose, the next dose should be taken as soon as possible. If it is close to the time for their next dose, the missed dose should not be taken and the next dose should be taken at the regular time. During pivotal trials the greatest improvement was observed within the first 24 weeks of treatment for PsA and PSOR and within the first 12 weeks of treatment for BD. If a patient shows no evidence of therapeutic benefit after this time period, treatment should be reconsidered. The patient’s response to treatment should be evaluated on a regular basis. Special populations: Elderly patients: No dose adjustment is required for this patient population (see sections 4.8 and 5.2). Patients with renal impairment: Adult patients with psoriatic arthritis, psoriasis, or Behçet’s disease: No dose adjustment is needed in adult patients with mild and moderate renal impairment. The dose of apremilast should be reduced to 30 mg once daily in adult patients with severe renal impairment (creatinine clearance of less than 30 mL per minute estimated by the Cockcroft-Gault equation). For initial dose titration in this group, it is recommended that apremilast be titrated using only the AM schedule listed in table 1 and the PM doses be skipped (see section 5.2). Paediatric patients with moderate to severe psoriasis: No dose adjustment is needed in paediatric patients 6 years of age and older with mild or moderate renal impairment. In paediatric patients 6 years of age and older with severe renal impairment (creatinine clearance of less than 30 mL per minute estimated by the Cockroft–Gault equation), dose adjustment is recommended. The apremilast dose should be reduced to 30 mg once daily for paediatric patients who weigh at least 50 kg and to 20 mg once daily for paediatric patients who weigh 20 kg to less than 50 kg. For initial dose titration in these groups, it is recommended that apremilast be titrated using only the AM schedule listed in table 2 above for the appropriate body weight category and the PM doses be skipped. Patients with hepatic impairment: No dose adjustment is necessary for patients with hepatic impairment (see section 5.2). Paediatric population: The safety and efficacy of apremilast have not been established in children with moderate to severe plaque psoriasis below the age of 6 years or with a body weight less than 20 kg, or in other paediatric indications. No data are available. Method of administration: Otezla is for oral use. The film-coated tablets should be swallowed whole, and can be taken either with or without food. 4.3 Contraindications: Hypersensitivity to the active substance(s) or to any of the excipients listed in section 6.1. Pregnancy (see section 4.6). 4.8 Undesirable effects: Summary of the safety profile: The most commonly reported adverse reactions with apremilast in adults with PsA and PSOR are gastrointestinal (GI) disorders including diarrhoea (15.7%) and nausea (13.9%). The other most
Otezla®, the first and only oral PDE4-inhibitor on the market for patients with PSO or PsA, is well tolerated and requires no dose adjustment (except in severe renal impairment), monitoring or analytical screening.1-3,a
CHOOSE EFFICACY & SIMPLICITY1-6
APREMILAST IN PATIENTS WITH PSO or PsA with or without CARDIOMETABOLIC COMORBIDITIES1-6 in the treatment of years of EXPERIENCE9 >10
Experts consider apremilast a suitable option in the treatment of the psoriatic patient*# and presence of comorbidities1,7,8 TREATED WITH PATIENTS 1.000.000
commonly reported adverse reactions include upper respiratory tract infections (8.4%), headache (7.9%), and tension headache (7.2%) and are mostly mild to moderate in severity. The most commonly reported adverse drug reactions with apremilast in adults with BD are diarrhoea (41.3%), nausea (19.2%), headache (14.4%), upper respiratory tract infection (11.5%), upper abdominal pain (8.7%), vomiting (8.7%) and back pain (7.7%) and are mostly mild to moderate in severity. The gastrointestinal adverse reactions generally occurred within the first 2 weeks of treatment and usually resolved within 4 weeks. Hypersensitivity reactions are uncommonly observed (see section 4.3). Tabulated list of adverse reactions: The adverse reactions observed in adult patients treated with apremilast are listed below by system organ class (SOC) and frequency for all adverse reactions. Within each SOC and frequency grouping, adverse reactions are presented in order of decreasing seriousness. The adverse drug reactions were determined based on data from the apremilast clinical development programme and post-marketing experience in adult patients. The frequencies of adverse drug reactions are those reported in the apremilast arms of the four Phase III studies in PsA (n = 1,945) or the two Phase III studies in PSOR (n = 1184), and in the phase III study in BD (n = 207) The highest frequency from either data pool is represented in table 3. Frequencies are defined as: very common (≥ 1/10); common (≥ 1/100 to <1/10); uncommon (≥ 1/1,000 to <1/100); rare (≥ 1/10,000 to <1/1,000); not known (cannot be estimated from the available data). Table 3. Summary of adverse reactions in psoriatic arthritis (PsA), psoriasis (PSOR) and Behçet’s disease (BD) : System Organ Class, Frequency, Adverse reaction. Infections and infestations: Very Common: Upper respiratory tract infectiona; Common: Bronchitis, Nasopharyngitis*. Immune system disorders: Uncommon: Hypersensitivity. Metabolism and nutrition disorders: Common: Decreased appetite*. Psychiatric disorders: Common: Insomnia, Depression; Uncommon: Suicidal ideation and behaviour. Nervous system disorders: Very common: Headache*,a; Common: Migraine*, Tension headache*. Respiratory, thoracic, and mediastinal disorders: Common: Cough. Gastrointestinal disorders: Very Common: Diarrhoea*, Nausea*; Common: Vomiting*, Dyspepsia, Frequent bowel movements, Upper abdominal pain*, Gastroesophageal reflux disease; Uncommon: Gastrointestinal haemorrhage. Skin and subcutaneous tissue disorders: Uncommon: Rash, Urticaria; Not known: Angioedema. Musculoskeletal and connective tissue disorders: Common: Back pain*. General disorders and administration site conditions: Common: Fatigue. Investigations: Uncommon: Weight decrease. *At least one of these adverse reactions was reported as serious. aFrequency reported as common in PSA and PSOR. Description of selected adverse reactions: Psychiatric disorders: In clinical studies and post-marketing experience, uncommon cases of suicidal ideation and behaviour, were reported, while completed suicide was reported postmarketing. Patients and caregivers should be instructed to notify the prescriber of any suicidal ideation (see section 4.4). Body weight loss: Patient weight was measured routinely in clinical studies. The mean observed weight loss in adult PsA and PSOR patients treated for up to 52 weeks with apremilast was 1.99 kg. A total of 14.3% of patients receiving apremilast had observed weight loss between 5-10% while 5.7% of the patients receiving apremilast had observed weight loss greater than 10%. None of these patients had overt clinical consequences resulting from weight loss. A total of 0.1% of patients treated with apremilast discontinued due to adverse reaction of weight decreased. The mean observed weight loss in adult BD patients treated with apremilast for 52 weeks was 0.52 kg. A total of 11.8% of patients receving apremilast had observed weight loss between 5-10% while 3.8% of the patients receiving apremilast had observed weight loss greater than 10%. None of these patients had overt clinical consequences from weight loss. None of the patients discontinued the study due to adverse reaction of weight decreased. Please see additional warning in section 4.4 for patients who are underweight at beginning of treatment. Special populations: Elderly patients: From post-marketing experience, elderly patients ≥ 65 years of age may be at a higher risk of complications of severe diarrhoea, nausea and vomiting (see section 4.4). Patients with hepatic impairment: The safety of apremilast was not evaluated in PsA, PSOR or BD patients with hepatic impairment. Patients with renal impairment: In the PsA, PSOR or BD clinical studies, the safety profile observed in patients with mild renal impairment was comparable to patients with normal renal function. The safety of apremilast was not evaluated in PsA, PSOR or BD patients with moderate or severe renal impairment in the clinical studies. Paediatric patients: The safety of apremilast was assessed in a 52-week clinical trial in paediatric patients 6 to 17 years of age with moderate to severe plaque psoriasis (SPROUT study). The safety profile of apremilast observed during the study was consistent with the safety profile previously established in adult patients with moderate to severe plaque psoriasis. Reporting of suspected adverse reactions: Reporting suspected adverse reactions after authorisation of the medicinal product is important. It allows continued monitoring of the benefit/risk balance of the medicinal product. Healthcare professionals are asked to report any suspected adverse reactions via the national reporting system: Belgium: Federal agency for medicines and health products; www.famhp.be; Vigilance Division; Website: www.notifieruneffetindesirable.be; e-mail: adr@fagg-afmps.be Luxembourg: Centre Régional de Pharmacovigilance de Nancy or Division de la pharmacie et des médicaments de la Direction de la santé ; Website : www.guichet.lu/pharmacovigilance 7. MARKETING AUTHORISATION HOLDER: Amgen Europe B.V., Minervum 7061, 4817 ZK Breda, The Netherlands. Local representative: s.a. Amgen n.v., Telecomlaan 5-7, B-1831 Diegem, phone: 02/775.27.11. 8. MARKETING AUTHORISATION NUMBER(S): EU/1/14/981/001-002. Classification of the medicine: Medicinal product subject to medical prescription. Consult the price details on www.e-compendium.be Date of revision of the short SmPC: October 2024.
DR. FRANÇOISE GUIOT
MOETEN WE MEER AANWEZIG ZIJN OP SOCIALE NETWERKEN?
Medische desinformatie en het fenomeen van gezondheids-/medische influencers zijn grote problemen geworden in de gezondheidszorg, vooral met de opkomst van sociale netwerken. Dit probleem roept een aantal zorgen op over de kwaliteit en betrouwbaarheid van gezondheidsinformatie die onder het grote publiek wordt verspreid.
De manier waarop mensen sociale netwerksites (SNS) gebruiken, hangt af van een aantal factoren, zoals leeftijd, interessegroep, persoonlijk of professioneel gebruik en formaat. Berichten op Twitter zijn kort, met een limiet van 280 tekens. Facebook en Instagram worden gebruikt om content, foto’s en video’s te delen, terwijl YouTube content in langere vorm biedt. TikTok wordt gebruikt om korte video’s te delen, met de optie van fotomontage om de stroom te versnellen. Bij al deze nieuwe communicatiemiddelen moeten er altijd vragen worden gesteld over de geldigheid van de inhoud, ethiek en het gebruik van tools die zijn ontworpen voor het grote publiek. Deze sociale netwerken maken deel uit van de dagelijkse routine van een groot deel van de bevolking en worden meerdere keren per dag geraadpleegd door meer dan 80% van de jongeren tussen 18 en 29 jaar. Het platform dat het meest wordt gebruikt door
tieners is YouTube® (95%), gevolgd door TikTok® (67%), Instagram® (62%) en Snapchat® (59%). Slechts 32% van de 13-17-jarigen zegt Facebook® te gebruiken en 23% Twitter®. Er moet worden opgemerkt dat dezelfde netwerken niet op dezelfde manier worden gebruikt door alle generaties: Facebook® wordt nog steeds veel gebruikt door 30-49-jarigen, terwijl tieners en 18-29-jarigen dit netwerk steeds minder gebruiken.
Sociale netwerken spelen een cruciale rol op medisch gebied: ongeveer 50-60% van de patiënten zoekt online naar gezondheidsinformatie, met name voor huidverzorging en dermatologische behandelingen. Bovendien ontdekt 21% van de patiënten hun dermatoloog uitsluitend via sociale netwerken. Dit fenomeen heeft geleid tot een toename van de online aanwezigheid van dermatologen, waarvan 70-80% actief is op platforms zoals Instagram, Facebook en LinkedIn.
Sociale netwerken kunnen een gunstig effect hebben op de verspreiding van medische informatie en de relatie tussen artsen en het grote publiek/patiënten. Hugh Jackman is een voorbeeld van hoe sociale netwerken gebruikt kunnen worden om de gezondheid van de huid te bevorderen. De Australische acteur laat nooit na om foto’s van zijn basaalcelcarcinomen op Instagram te
“Verschillende studies suggereren dat sociale netwerken een nuttig instrument kunnen zijn om de autonomie en besluitvorming van patiënten te bevorderen, op voorwaarde dat fake news wordt vermeden
en kwaliteitsinformatie wordt verspreid.”
posten. En zoals George Rahmani en zijn team hebben aangetoond door Google Trends te bestuderen (dat sleutelwoorden waarnaar op het internet wordt gezocht in realtime bijhoudt), vallen de zes pieken in zoekopdrachten op het internet over basaalcelcarcinoom telkens samen met uitspraken van de acteur over een nieuwe operatie. Het andere zeer positieve voorbeeld van SM op openbare informatie is dat van Winnie Harlow. Door haar uitspraken en haar zichtbaarheid heeft dit Canadese model met zwarte huid en vitiligo een belangrijke bijdrage geleverd aan het vergroten van het bewustzijn over de ziekte. In navolging van Michael Jackson, die zelf aan de ziekte leed, is het deze jonge vrouw die, elke keer dat ze in het openbaar over haar aandoening praat, zoekpieken op internet creëert en zo bijdraagt aan de bewustwording en acceptatie van de ziekte.
Maar sociale netwerksites hebben ook hun nadelen, waaronder de verspreiding van onjuiste informatie. Uit een onderzoek uitgevoerd door dermatologen van het Hospital Clínico de San Carlos blijkt dat 64,7% van de inhoud die wordt gedeeld op sociale netwerken met betrekking tot dermatologie onnauwkeurig of verwarrend is. Het onderzoek werd gepubliceerd in het International Journal of Dermatology, na een analyse van publicaties op 385 websites. De volgende pathologieën en aandoeningen blijken het meest te worden gezocht op internet, onder de 385 geanalyseerde websites: psoriasis (19,8% van de inhoud, meest gedeelde onderwerp), eczeem (17,6%), alopecia (15,4%), melanoom (14,3%), huidkanker (13,3%), acne (9,7%), huiduitslag (8,9%) en rosacea (1%). Van de gedeelde inhoud was acne degene met het hoogste aantal websites en het minste wetenschappelijke bewijs (50%), terwijl rosacea en eczeem het hoogste percentage accurate inhoud hadden (respectievelijk 43% en 42%). Het onderzoek benadrukt ook het feit dat niet alleen de meeste dermatologische inhoud die op de netwerken wordt gedeeld onnauwkeurig is, maar dat deze onnauwkeurige of misleidende inhoud ook de inhoud is die de meeste interesse wekt bij gebruikers. Deze onnauwkeurige inhoud betreft voornamelijk: alternatieve geneeskunde en individuele meningen. En dit is zorgwekkend omdat, zoals onderzoekers onlangs hebben aangetoond, valse informatie sneller en verder circuleert en dieper doordringt op het net dan echte informatie. Valse informatie heeft 70% meer kans om geretweet te worden dan juiste informatie, en juiste informatie doet er 6 keer langer over om 1.500 mensen te bereiken dan valse informatie. Er zijn verschillende onderzoeken gedaan naar psoriasis. Een daarvan bekeek de eerste 10 pagina’s, d.w.z. 182 video’s, en toonde aan dat 80% van de video’s was geproduceerd door een privépersoon, niet door een geleerde vereniging, de media of zelfs de farmaceutische industrie, waardoor het veld open bleef voor individuen. “De meeste video’s bevatten holistische of natuurlijke inhoud, of promoten diëten en zelfs wonderproducten
in 12% van de gevallen. En in een ander onderzoek, waarin de 100 meest bekeken video’s werden geanalyseerd, waren de artsen van mening dat 52% een misleidende boodschap bevatte en 11% potentieel gevaarlijk was voor degene die keek.
Het bestrijden van medische desinformatie en de gevaren van ongekwalificeerde influencers op het gebied van gezondheid is een complexe uitdaging die een multidimensionale aanpak vereist. Het gaat om de actieve deelname van professionals in de gezondheidszorg, regelgevende instanties, sociale mediaplatforms en gebruikers zelf.
In een tijd waarin de gezondheidszorg zich ontwikkelt in de richting van een besluitvormingsmodel waarin de patiënt centraal staat, is het belangrijk om te begrijpen hoe online informatie, en sociale netwerken in het bijzonder, van invloed zijn op de zelfredzaamheid van patiënten. De bevindingen van verschillende onderzoeken suggereren dat sociale netwerken een nuttig hulpmiddel kunnen zijn om de autonomie en besluitvorming van patiënten te bevorderen.
Daarom moeten wij dermatologen en onze wetenschappelijke verenigingen actiever worden op deze netwerken om nepnieuws tegen te gaan en juist begrijpelijk advies en kwaliteitsinformatie te delen. In de Verenigde Staten is de American Academy of Dermatology bijvoorbeeld zeer actief op sociale netwerksites in de vorm van infografieken, quizzen en video’s, net als de Facebookgroep “Dermatoscopy” van de International Dermoscopy Society, gewijd aan dermatologen en hun opleiding, onderwijs en uitwisseling op het gebied van dermatoscopie.
Het gebruik van sociale netwerken in de geneeskunde zal blijven toenemen. Dermatologen moeten een actieve rol spelen in deze technologische en maatschappelijke ontwikkelingen als ze de geschiedenis van de dermatologie willen blijven schrijven. Door de wettelijke en ethische richtlijnen na te leven en volledige transparantie te betrachten, kunnen dermatologen optimaal profiteren van de mogelijkheden die deze platforms bieden en tegelijkertijd hun professionele integriteit beschermen.
En dan... is het niet nodig om elke dag, elke minuut, op sociale netwerken het laatste nieuws op te zoeken - dat is zinloos en tijdrovend. Kies uw sociale netwerk, het heeft geen zin om op alle netwerken aanwezig te zijn, dat is onmogelijk, en houd vooral het professionele aspect gescheiden van het persoonlijke.
Informatie, preventie, epidemiologische hulpmiddelen, ondersteuning van patiënten of bedrijfsontwikkeling, het delen van ervaring en training met collega’s - iedereen kan een rol spelen in dit digitale avontuur.
45 mg vial or prefilled syringe or
90 mg prefilled syringe
NOW REIMBURSED
for
for infusion: Concentrate for solution for infusion. The solution is clear to opalescent, colourless to light yellow. The pH of the solution is 6.0. 4. CLINICAL PARTICULARS: 4.1 Therapeutic indications: Plaque psoriasis: WEZENLA is indicated for the treatment of moderate to severe plaque psoriasis in adults who failed to respond to, or who have a contraindication to, or are intolerant to other systemic therapies including ciclosporin, methotrexate (MTX) or PUVA (psoralen and ultraviolet A) (see section 5.1). Paediatric plaque psoriasis: WEZENLA is indicated for the treatment of moderate to severe plaque psoriasis in children and adolescent patients from the age of 6 years and older, who are inadequately controlled by, or are intolerant to, other systemic therapies or phototherapies (see section 5.1). Psoriatic arthritis (PsA): WEZENLA, alone or in combination with MTX, is indicated for the treatment of active psoriatic arthritis in adult patients when the response to previous non-biological disease-modifying antirheumatic drug (DMARD) therapy has been inadequate (see section 5.1). Crohn’s disease: WEZENLA is indicated for the treatment of adult patients with moderately to severely active Crohn’s disease who have had an inadequate response with, lost response to, or were intolerant to either conventional therapy or a TNFα antagonist or have medical contraindications to such therapies. 4.2 Posology and method of administration: WEZENLA is intended for use under the guidance and supervision of physicians experienced in the diagnosis and treatment of conditions for which WEZENLA is indicated. WEZENLA concentrate for solution for infusion should only be used for the intravenous induction dose in Crohn’s disease. Posology: Plaque psoriasis: The recommended posology of WEZENLA is an initial dose of 45 mg administered subcutaneously, followed by a 45 mg dose 4 weeks later, and then every 12 weeks thereafter. Consideration should be given to discontinuing treatment in patients who have shown no response up to 28 weeks of treatment. Patients with body weight > 100 kg: For patients with a body weight > 100 kg the initial dose is 90 mg administered subcutaneously, followed by a 90 mg dose 4 weeks later, and then every 12 weeks thereafter. In these patients, 45 mg was also shown to be efficacious. However, 90 mg resulted in greater efficacy (see section 5.1, table 4). Psoriatic arthritis (PsA): The recommended posology of WEZENLA is an initial dose of 45 mg administered subcutaneously, followed by a 45 mg dose 4 weeks later, and then every 12 weeks thereafter. Alternatively, 90 mg may be used in patients with a body weight > 100 kg. Consideration should be given to discontinuing treatment in patients who have shown no response up to 28 weeks of treatment. Elderly (≥ 65 years): No dose adjustment is needed for elderly patients (see section 4.4). Renal and hepatic impairment: Ustekinumab has not been studied in these patient populations. No dose recommendations can be made. Paediatric population: The safety and efficacy of ustekinumab in children with psoriasis less than 6 years of age or in children with psoriatic arthritis less than 18 years of age have not yet been established. Paediatric plaque psoriasis (6 years and older): The recommended dose of WEZENLA based on body weight is shown below (see tables 1 and 2). WEZENLA should be administered subcutaneously at weeks 0 and 4, then every 12 weeks thereafter. Table 1 Recommended dose of WEZENLA for paediatric psoriasis (body weight at the time of dosing and recommended dose):
45 mg; > 100 kg: 90 mg. To calculate the volume of injection (mL)
Crohn’s disease: In the treatment regimen, the first dose of WEZENLA is administered intravenously. WEZENLA treatment is to be initiated with a single intravenous dose based on body weight. The infusion solution is to be composed of the number of vials of WEZENLA 130 mg as specified in table 1bis (see section 6.6 for preparation). Table 1bis Initial intravenous dosing of WEZENLA: Body weight of patient at the time of dosing ≤ 55 kg: recommended dosea of 260 mg, number of 130 mg WEZENLA vials: 2. Body weight of patient at the time of dosing > 55 kg to ≤ 85 kg: recommended dosea of 390 mg, number of 130 mg WEZENLA vials: 3. Body weight of patient at the time of dosing > 85 kg: recommended dosea of 520 mg, number of WEZENLA vials: 4. aApproximately 6 mg/kg. The first subcutaneous administration of 90 mg WEZENLA should take place at week 8 after the intravenous dose. After this, dosing every 12 weeks is recommended. Patients who have not shown adequate response at 8 weeks after the first subcutaneous dose, may receive a second subcutaneous dose at this time (see section 5.1). Patients who lose response on dosing every 12 weeks may benefit from an increase in dosing frequency to every 8 weeks (see sections 5.1 and 5.2). Patients may subsequently be dosed every 8 weeks or every 12 weeks according to clinical judgement (see section 5.1). Consideration should be given to discontinuing treatment in patients who show no evidence of therapeutic benefit 16 weeks after the IV induction dose or 16 weeks after switching to the 8weekly maintenance dose. Immunomodulators and/or corticosteroids may be continued during treatment with ustekinumab. In patients who have responded to treatment with ustekinumab, corticosteroids may be reduced or discontinued in accordance with standard of care. In Crohn’s disease, if therapy is interrupted, resumption of treatment with subcutaneous dosing every 8 weeks is safe and effective. Elderly (≥ 65 years): No dose adjustment is needed for elderly patients (see section 4.4). Renal and hepatic impairment: Ustekinumab has not been studied in these patient populations. No dose recommendations can be made. Paediatric population: The safety and efficacy of ustekinumab in treatment of Crohn’s disease in children less than 18 years have not yet been established. No data are available. Method of administration: WEZENLA 45 mg vials or 45 mg and 90 mg pre-filled syringes are for subcutaneous injection only. If possible, areas of the skin that show psoriasis should be avoided as injection sites. After proper training in subcutaneous injection technique, patients or their caregivers may inject WEZENLA if a physician determines that it is appropriate. However, the physician should ensure appropriate follow-up of patients. Patients or their caregivers should be instructed to inject the prescribed amount of WEZENLA according to the directions provided in the package leaflet. Comprehensive instructions for administration are given in the package leaflet. For further instructions on preparation and special precautions for handling, see section 6.6. WEZENLA 130 mg is for intravenous use only. It should be administered over at least one hour. For instructions on dilution of the medicinal product before administration, see section 6.6. 4.3 Contraindications: Hypersensitivity to the active substance or to any of the excipients listed in section 6.1. Clinically important, active infection (e.g. active tuberculosis; see section 4.4). 4.8 Undesirable effects: Summary of the safety profile: The most common adverse reactions (> 5%) in controlled periods of the adult psoriasis, psoriatic arthritis, Crohn’s disease and ulcerative colitis clinical studies with ustekinumab were nasopharyngitis and headache. Most were considered to be mild and did not necessitate discontinuation of study treatment. The most serious adverse reaction that has been reported for ustekinumab is serious hypersensitivity reactions including anaphylaxis (see section 4.4). The overall safety profile was similar for patients with psoriasis, psoriatic arthritis, Crohn’s disease and ulcerative colitis. Tabulated list of adverse reactions: The safety data described below reflect exposure in adults to ustekinumab in 14 phase 2 and phase 3 studies in 6 709 patients (4 135 with psoriasis and/or psoriatic arthritis, 1 749 with Crohn’s disease and 825 patients with ulcerative colitis). This includes exposure to WEZENLA in the controlled and non-controlled periods of the clinical studies for at least 6 months or 1 year (4 577 and 3 253 patients, respectively with psoriasis, psoriatic arthritis, Crohn’s disease or ulcerative colitis) and exposure for at least 4 or 5 years (1 482 and 838 patients with psoriasis, respectively). Table 3 provides a list of adverse reactions from adult psoriasis, psoriatic arthritis, Crohn’s disease and ulcerative colitis clinical studies as well as adverse reactions reported from post-marketing experience. The adverse reactions are classified by system organ class and frequency, using the following convention: very common (≥ 1/10), common (≥ 1/100 to < 1/10), uncommon (≥ 1/1 000 to < 1/100), rare (≥ 1/10 000 to < 1/1 000), very rare (< 1/10 000), not known (cannot be estimated from the available data). Within each frequency grouping, adverse reactions are presented in order of decreasing seriousness. Table 3 List of adverse reactions: Infections and infestations: Common: upper respiratory tract infection, nasopharyngitis, sinusitis; Uncommon: cellulitis, dental infections, herpes zoster, lower respiratory tract infection, viral upper respiratory tract infection, vulvovaginal mycotic infection. Immune system disorders: Uncommon: hypersensitivity reactions (including rash, urticaria); Rare: serious hypersensitivity reactions (including anaphylaxis, angioedema). Psychiatric disorders: Uncommon: depression. Nervous system disorders: Common: dizziness, headache; Uncommon: facial palsy. Respiratory, thoracic and mediastinal disorders: Common: oropharyngeal pain; Uncommon: nasal congestion; Rare: allergic alveolitis, eosinophilic pneumonia; Very rare: organising pneumonia*. Gastrointestinal disorders: Common: diarrhoea, nausea, vomiting. Skin and subcutaneous tissue disorders: Common: pruritus; Uncommon: pustular psoriasis, skin exfoliation, acne; Rare: exfoliative dermatitis, hypersensitivity vasculitis; Very rare: bullous pemphigoid, cutaneous lupus erythematosus. Musculoskeletal and connective tissue disorders: Common: back pain, myalgia, arthralgia; Very rare: lupus-like syndrome. general disorders and administration site conditions: Common: fatigue, injection site erythema, injection site pain; Uncommon: injection site reactions (including haemorrhage, haematoma, induration, swelling and pruritus), asthenia. * See section 4.4, Systemic and respiratory hypersensitivity reactions. Description of selected adverse reactions: Infections: In the placebo-controlled studies of patients with psoriasis, psoriatic arthritis, Crohn’s disease and ulcerative colitis, the rates of infection or serious infection were similar between ustekinumab-treated patients and those treated with placebo. In the placebo-controlled period of these clinical studies, the rate of infection was 1.36 per patient-year of follow-up in ustekinumab-treated patients, and 1.34 in placebotreated patients. Serious infections occurred at the rate of 0.03 per patient-year of follow-up in ustekinumab-treated patients (30 serious infections in 930 patient-years of follow-up) and 0.03 in placebo-treated patients (15 serious infections in 434 patient-years of follow-up) (see section 4.4). In the controlled and non-controlled periods of psoriasis, psoriatic arthritis, Crohn’s disease and ulcerative colitis clinical studies, representing 11 581 patient-years of exposure in 6 709 patients, the median followup was 1.0 years; 1.1 years for psoriatic disease studies, 0.6 year for Crohn’s disease studies, and 1.0 years for ulcerative colitis studies. The rate of infection was 0.91 per patient-year of follow-up in ustekinumab-treated patients, and the rate of serious infections was 0.02 per patient-year of follow-up in ustekinumab-treated patients (199 serious infections in 11 581 patient-years of followup) and serious infections reported included pneumonia, anal abscess, cellulitis, diverticulitis, gastroenteritis and viral infections. In clinical studies, patients with latent tuberculosis who were concurrently treated with isoniazid did not develop tuberculosis. Malignancies: In the placebo-controlled period of the psoriasis, psoriatic arthritis, Crohn’s disease and ulcerative colitis clinical studies, the incidence of malignancies excluding non-melanoma skin cancer was 0.11 per 100 patient-years of follow-up for ustekinumab-treated patients (1 patient in 929 patient-years of follow-up) compared with 0.23 for placebo-treated patients (1 patient in 434 patientyears of followup). The incidence of non-melanoma skin cancer was 0.43 per 100 patient-years of follow-up for ustekinumab-treated patients (4 patients in 929 patient-years of follow-up) compared to 0.46 for placebo-treated patients (2 patients in 433 patient-years of follow-up). In the controlled and non-
controlled periods of psoriasis, psoriatic arthritis, Crohn’s disease and ulcerative colitis clinical studies, representing 11 561 patient-years of exposure in 6 709 patients, the median followup was 1.0 years; 1.1 years for psoriatic disease studies, 0.6 year for Crohn’s disease studies and 1.0 years for ulcerative colitis studies. Malignancies excluding non-melanoma skin cancers were reported in 62 patients in 11 561 patient-years of follow-up (incidence of 0.54 per 100 patient- years of follow-up for ustekinumab-treated patients). The incidence of malignancies reported in ustekinumab-treated patients was comparable to the incidence expected in the general population (standardised incidence ratio = 0.93 [95% confidence interval: 0.71, 1.20], adjusted for age, gender and race). The most frequently observed malignancies, other than non-melanoma skin cancer, were prostate, colorectal, melanoma and breast cancers. The incidence of non-melanoma skin cancer was 0.49 per 100 patient-years of follow-up for ustekinumab-treated patients (56 patients in 11 545 patientyears of follow-up). The ratio of patients with basal versus squamous cell skin cancers (3:1) is comparable with the ratio expected in the general population (see section 4.4). Hypersensitivity and infusion reactions: During the controlled periods of the psoriasis and psoriatic arthritis clinical studies of ustekinumab, rash and urticaria have each been observed in < 1% of patients (see section 4.4). In Crohn’s disease and ulcerative colitis intravenous induction studies, no events of anaphylaxis or other serious infusion reactions were reported following the single intravenous dose. In these studies, 2.2% of 785 placebo-treated patients and 1.9% of 790 patients treated with the recommended dose of ustekinumab reported adverse events occurring during or within an hour of the infusion. Serious infusion-related reactions including anaphylactic reactions to the infusion have been reported in the post-marketing setting (see section 4.4). Paediatric population: Paediatric patients 6 years and older with plaque psoriasis: The safety of ustekinumab has been studied in two phase 3 studies of paediatric patients with moderate to severe plaque psoriasis. The first study was in 110 patients from 12 to 17 years of age treated for up to 60 weeks and the second study was in 44 patients from 6 to 11 years of age treated for up to 56 weeks. In general, the adverse events reported in these two studies with safety data up to 1 year were similar to those seen in previous studies in adults with plaque psoriasis. Reporting of suspected adverse reactions: Reporting suspected adverse reactions after authorisation of the medicinal product is important. It allows continued monitoring of the benefit/risk balance of the medicinal product. Healthcare professionals are asked to report any suspected adverse reactions via the national reporting system: Belgium: Federal agency for medicines and health products; www.famhp.be; Vigilance Division; Website: www.notifieruneffetindesirable.be; email: adr@fagg-afmps.be Luxembourg: Centre Régional de Pharmacovigilance de Nancy or Division de la pharmacie et des médicaments de la Direction de la santé;
INHOUD
3
Editoriaal
Moeten we meer aanwezig zijn op sociale netwerken ?
Françoise GUIOT
10 Een woordje van de uitgever…
« Nummer 200 in zicht ! »
Martine VERHAEGHE DE NAEYER
11 JDP
Alopecia bij kinderen zal voor u niet langer een enigma zijn : stapsgewijze diagnose en behandeling
Sophie LEDUCQ, Stéphanie MALLET, Juliette MAZEREEUW
14 Biotherapieën
Langetermijneevaluatie van biotherapieën bij psoriasis : een 5-jarig observationeel onderzoek
18 Acné
Belang van anti-tnf α bij isotretinoïne-geïnduceerde acne-opflakkeringen, wetenschappelijke en klinische perspectieven
22 Reportage
WETENSCHAPPELIJK COMITÉ EN LEESCOMITÉ
Dr F. Bourlond
Pr C. Franchimont
Dr F. Guiot
Prof. A. Goossens
DIRECTIE EN PUBLICITEIT
Martine Verhaeghe de Naeyer +32 475/52 47 13
Pr J.M. Lachapelle
Pr G.E. Pierard
Pr D. Tennstedt
HEBBEN MEEGEWERKT AAN DIT NUMMER:
N. Evrard
S. Golstein
F. Guiot
S. Leducq
S. Mallet
J. Mazereeuw Hautier
F. Morice Picard
M. Verhaeghe de Naeyer
REDACTIONEEL BEHEER
dermactu@gmail.com
Dermatologie Actueel
10 rue Achille Fievez 1474 Ways – België
GRAFISCHE DIRECTIE
Drukkerij Van der Poorten n.v.
ABONNEMENTEN SERVICE
Christine Bouffioux dermactu@gmail.com
DRUK
Drukkerij Van der Poorten n.v.
VERANTWOORDELIJKE UITGEVER
Martine Verhaeghe de Naeyer
Over the Rainbow Productions 10 rue Achille Fievez 1474 Ways – Belgique + 32 475/52 47 13 dermactu@gmail.com
De ondertekende artikels in Dermatologie Actueel vallen onder de verantwoordelijkheid van de auteurs. In geen enkel geval kan de krant verantwoordelijk voor de redactionele inhoud gehouden worden. Geen enkel artikel uit Dermatologie Actueel mag geheel of gedeeltelijk gereproduceerd worden zonder de toestemming van de uitgever.
TERUGBETAALD OP 1 JANUARI 2025
VOOR ATOPISCHE DERMATITIS
Precisie
Bindt met hoge affiniteit aan IL-13 en remt selectief de IL-13-signalering1-5
Controle
Krachtige doeltreffendheid op week 16, behouden tot 3 jaar* met een gunstig veiligheidsprofiel6-10
Publieksprijs (incl. BTW)
2 x EBGLYSS® 250mg voorgevulde pen/spuit € 2,011.25
3 x EBGLYSS® 250mg voorgevulde pen/spuit € 3,011.47
Scan voor meer informatie over EBGLYSS®
Unieke dosering
Elke 4 weken in de onderhoudsfase10
VERKORTE SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN EBGLYSS®
Dit geneesmiddel is onderworpen aan aanvullende monitoring. Daardoor kan snel nieuwe veiligheidsinformatie worden vastgesteld. Beroepsbeoefenaren in de gezondheidszorg wordt verzocht alle vermoedelijke bijwerkingen te melden. NAAM VAN HET GENEESMIDDEL: Ebglyss 250 mg oplossing voor injectie in voorgevulde spuit. Ebglyss 250 mg oplossing voor injectie in voorgevulde pen. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING: Elke voorgevulde spuit/injectiepen voor eenmalig gebruik bevat 250 mg lebrikizumab in 2 ml oplossing (125 mg/ml). FARMACEUTISCHE VORM Oplossing voor injectie. FARMACOTHERAPEUTISCHE CATEGORIE: Overige dermatologische preparaten, dermatica met uitsluiting van corticosteroïden. THERAPEUTISCHE INDICATIES: Ebglyss is geïndiceerd voor de behandeling van matig tot ernstig atopisch eczeem bij volwassenen en jongeren van 12 jaar en ouder met een lichaamsgewicht van ten minste 40 kg die in aanmerking komen voor systemische behandeling. DOSERING EN WIJZE VAN TOEDIENING: De behandeling moet worden gestart door professionele zorgverleners die ervaring hebben met de diagnose en behandeling van atopisch eczeem. Dosering: De aanbevolen dosis lebrikizumab is 500 mg (twee injecties van 250 mg) in zowel week 0 als week 2, gevolgd door 250 mg om de week subcutaan toegediend tot week 16. Er moet worden overwogen om de behandeling stop te zetten bij patiënten die na 16 weken behandeling geen klinische respons hebben vertoond. Sommige patiënten met een initiële gedeeltelijke respons kunnen verder verbeteren door de behandeling om de week voort te zetten tot week 24. Zodra klinische respons is bereikt, is de aanbevolen onderhoudsdosis lebrikizumab 250 mg elke vierde week. Lebrikizumab kan met of zonder topische corticosteroïden (TCS) worden gebruikt. Topische calcineurineremmers (TCI) kunnen worden gebruikt, maar alleen voor probleemgebieden, zoals het gezicht, de hals, intertrigineuze en genitale gebieden. Gemiste dosis: Als een dosis wordt gemist, moet de dosis zo snel mogelijk worden toegediend. Daarna dient de dosering te worden hervat op de normale geplande tijd. Speciale populaties: Ouderen (≥65 jaar): Er zijn geen dosisaanpassingen aanbevolen bij oudere patiënten (zie SKP). Nier- en leverfunctiestoornis: Er zijn geen dosisaanpassingen aanbevolen voor patiënten met een nier- of leverfunctiestoornis (zie SKP). Lichaamsgewicht: Er is geen dosisaanpassing aanbevolen voor lichaamsgewicht (zie SKP). Pediatrische patiënten: De veiligheid en werkzaamheid van lebrikizumab bij kinderen in de leeftijd van 6 maanden tot 12 jaar of jongeren van 12 tot 17 jaar met een gewicht van minder dan 40 kg zijn nog niet vastgesteld. Er zijn geen gegevens beschikbaar. Wijze van toediening: Subcutaan gebruik. Lebrikizumab wordt toegediend via subcutane injectie in de dij of buik, behalve 5 cm rond de navel. Als iemand anders de injectie toedient, kan ook de bovenarm worden gebruikt. Voor de eerste dosis van 500 mg moeten er achtereenvolgens twee injecties van 250 mg worden toegediend op verschillende injectieplaatsen. Aanbevolen wordt om de injectieplaats bij elke injectie af te wisselen. Lebrikizumab mag niet worden geïnjecteerd in huid die gevoelig of beschadigd is of blauwe plekken of littekens heeft. Een patiënt kan lebrikizumab zelf injecteren of de verzorger van de patiënt kan lebrikizumab toedienen als zijn/haar zorgverlener bepaalt dat dit geschikt is. Patiënten en/of verzorgers moeten vóór gebruik de juiste training krijgen over de toediening van lebrikizumab. Een gedetailleerde gebruiksaanwijzing vindt u aan het einde van de bijsluiter. CONTRA-INDICATIES: Overgevoeligheid voor de werkzame stof of voor een van de hulpstoffen. BIJWERKINGEN: Samenvatting van het veiligheidsprofiel: De meest voorkomende bijwerkingen zijn conjunctivitis (6,9%), reacties op de injectieplaats (2,6%), conjunctivitis allergica (1,8%) en droge ogen (1,4%). Overzicht van bijwerkingen: In alle klinische onderzoeken naar atopisch eczeem kregen in totaal 1720 patiënten lebrikizumab toegediend, waarvan 891 patiënten ten minste één jaar werden blootgesteld aan lebrikizumab. Tenzij anders vermeld, zijn de frequenties gebaseerd op een groep van 4 gerandomiseerde, dubbelblinde onderzoeken bij patiënten met matig tot ernstig atopisch eczeem waarbij 783 patiënten tijdens de placebogecontroleerde periode (eerste 16 weken van de behandeling) subcutaan werden behandeld met lebrikizumab. HIeronder staan bijwerkingen die zijn waargenomen in klinische onderzoeken gerangschikt naar systeem/orgaanklasse en frequentie, waarbij de volgende categorieën worden gehanteerd: zeer vaak (≥1/10); vaak (≥1/100, <1/10); soms (≥1/1.000, <1/100); zelden (≥1/10.000, <1/1.000); zeer zelden (<1/10.000). Infecties en parasitaire aandoeningen: Vaak: Conjunctivitis. Soms: Herpes zoster. Bloed- en lymfestelselaandoeningen: Soms: Eosinofilie. Oogaandoeningen: Vaak: Conjunctivitis allergica, Droge ogen/ Soms: Keratitis, Blefaritis. Algemene aandoeningen en toedieningsplaatsstoornissen: Vaak: Reacties op de injectieplaats. Beschrijving van geselecteerde bijwerkingen: Conjunctivitis en daaraan gerelateerde voorvallen: Tijdens de eerste 16 weken van behandeling werden conjunctivitis, conjunctivitis allergica, blefaritis en keratitis vaker gemeld bij patiënten die werden behandeld met lebrikizumab (respectievelijk 6,9%, 1,8%, 0,8% en 0,6%) in vergelijking met placebo (1,8%, 0,7%, 0,2% en 0,3%). Tijdens de onderhoudsbehandeling (16-52 weken) was de incidentie van conjunctivitis en conjunctivitis allergica bij gebruik van lebrikizumab respectievelijk 5,0% en 5,9%. Over alle klinische onderzoeken genomen, werd bij de patiënten die werden behandeld met lebrikizumab in respectievelijk 0,7% en 0,3% van de gevallen de behandeling gestaakt als gevolg van conjunctivitis en conjunctivitis allergica. Ernstige gevallen van conjunctivitis en conjunctivitis allergica traden op in respectievelijk 0,1% en 0,2% van de gevallen. 72% van de patiënten herstelde, van wie 57% herstelde binnen 90 dagen. Eosinofilie: Met lebrikizumab behandelde patiënten hadden een grotere gemiddelde toename van het aantal eosinofielen dan patiënten die met placebo werden behandeld. Bij met lebrikizumab behandelde patiënten had 20,3% een toename van het aantal eosinofielen vergeleken met 11,7% bij placebo. Over het algemeen was de toename bij de met lebrikizumab behandelde patiënten licht of matig en van voorbijgaande aard. Eosinofilie >5000 cellen/microliter werd waargenomen bij 0,4% van de met lebrikizumab behandelde patiënten en bij geen van de met placebo behandelde patiënten. Bijwerkingen van eosinofilie werden gemeld bij 0,6% van de patiënten die werden behandeld met lebrikizumab en in vergelijkbare mate bij de patiënten met een placebo tijdens de initiële behandelingsperiode. Eosinofilie leidde niet tot stopzetting van de behandeling en er werden geen eosinofilie-gerelateerde aandoeningen gemeld. Reacties op de injectieplaats: Reacties op de injectieplaats (waaronder pijn en roodheid) werden vaker gemeld bij patiënten die lebrikizumab (2,6%) kregen dan bij placebo (1,5%). De meerderheid (95%) van de reacties op de injectieplaats was licht of matig van ernst, en weinig patiënten (<0,5%) stopten met de behandeling met lebrikizumab. Herpes zoster: Herpes zoster werd gemeld bij 0,6% van de patiënten die werden behandeld met lebrikizumab en bij geen van de patiënten in de placebogroep. Alle gemelde herpes zoster-voorvallen waren licht of matig van ernst en geen enkele leidde tot permanente stopzetting van de behandeling. Veiligheid op lange termijn: De veiligheid op lange termijn van lebrikizumab werd beoordeeld in 5 klinische onderzoeken: de twee monotherapieonderzoeken (ADvocate-1, ADvocate-2) tot 52 weken en bij patiënten die zijn ingeschreven in het TCS-combinatietherapieonderzoek (ADhere) en gevolgd in een langetermijn-uitbreidingsonderzoek (ADjoin) gedurende in totaal 56 weken, en het monotherapie-onderzoek met ADore bij jongeren gedurende ook tot 52 weken. Het veiligheidsprofiel van lebrikizumab als monotherapie tot en met week 52 of in combinatie met TCS tot en met week 56 is consistent met het veiligheidsprofiel dat tot week 16 is waargenomen. Pediatrische patiënten: Jongeren van 12 tot 17 jaar oud: De veiligheid van lebrikizumab werd beoordeeld bij 372 patiënten in de leeftijd van 12 tot 17 jaar met matig tot ernstig atopisch eczeem, waaronder 270 patiënten die ten minste voor één jaar eraan werden blootgesteld. Het veiligheidsprofiel van lebrikizumab bij deze patiënten was vergelijkbaar met het veiligheidsprofiel bij volwassenen met atopisch eczeem. MELDING VAN VERMOEDELIJKE BIJWERKINGEN: Het is belangrijk om na toelating van het geneesmiddel vermoedelijke bijwerkingen te melden. Op deze wijze kan de verhouding tussen voordelen en risico’s van het geneesmiddel voortdurend worden gevolgd. Beroepsbeoefenaren in de gezondheidszorg wordt verzocht alle vermoedelijke bijwerkingen te melden via: Federaal agentschap voor geneesmiddelen en gezondheidsproducten, www.fagg.be, Afdeling Vigilantie, Website: www.eenbijwerkingmelden.be, e-mail: adr@fagg.be HOUDER VAN DE VERGUNNING VOOR HET IN DE HANDEL BRENGEN: Almirall S.A., Ronda General Mitre 151, 08022 Barcelona, Spanje. FABRIKANT: Industrias Farmacéuticas Almirall S.A. Barcelona, Spanje. NUMMER VAN DE VERGUNNING VOOR HET IN DE HANDEL BRENGEN: EU/1/23/1765/001012. AFLEVERING: Op medisch voorschrift. DATUM VAN HERZIENING VAN DE TEKST: 02/2024. BE-EBG-2500001 01/2025 * bij responders (patiënten die EASI-75 of IGA 0/1 bereikten met ≥ 2 punten vermindering zonder rescuemedicatie); p<0,001 vs. placebo in week 16.5,10 Referenties: 1. Moyle M, et al. Exp Dermatol. 2019 Jul;28(7):756–768; 2. Gonçalves F, et al. Drugs Context. 2021 Mar 30;10:2021-1-7; 3. Ultsch M, et al. J Mol Biol. 2013 Apr 26;425(8):1330–1339; 4. Okragly AJ, et al. Dermatol Ther (Heidelb). 2023 Jul;13(7):1535–1547; 5. Silverberg JI, et al. N Engl J Med. 2023 Mar 23;388(12):1080-1091; 6. Thaçi D, et al. EADV, Amsterdam, Netherlands; 25-28 September 2024, poster D1T01.2; 7. Simpson EL, et al. JAMA Dermatol. 2023 Feb 1;159(2):182–191; 8. Paller AS, et al. Dermatol Ther (Heidelb). 2023 Jul;13(7):1517–1534; 9. Guttman-Yassky E, et al. SKIN The Journal of Cutaneous Medicine, 7(6), s271. 10. SmPC EBGLYSS® (lebrikizumab), laatste beschikbare versie.
INHOUD
1st line
Results after 2 year7:
*Observed prespecifi ed exploratory data—no clinical or statistical conclusions can be drawn.4 †Data presented are the results of an FDA-requested analysis of the SUNSHINE and SUNRISE trials.1 SUNSHINE and SUNRISE were identical, multicenter, randomized, placebo-controlled, double-blind phase 3 trials. In both trials, patients were randomly assigned to receive COSENTYX® 300 mg Q2W or Q4W or placebo. SUNSHINE evaluated 541adult patients: 181 received COSENTYX® 300 mg Q2W, 180 received COSENTYX 300 mg Q4W, and 180 received placebo. SUNRISE evaluated 543 adult patients: 180 received COSENTYX® 300 mg Q2W, 180 received COSENTYX® 300 mg Q4W, and 183 received placebo. All patients were adults with moderate to severe HS (defined as a total of ≥5 inflammatory lesions affecting ≥2 distinct anatomical areas) for ≥1 year. The primary end point was the proportion of patients with an HS clinical response, defi ned as a decrease in AN count by ≥50% with no increase in the number of abscesses or in the number of draining fistulae at Week 16 compared with baseline. Co-secondary end points were AN50, flares, and NRS30 at Week 16.1,3 ***Visits across both randomized withdrawal and open-label periods were considered. The SECQ4W-R-Q4W arm included those who up-titrated to open-label SECQ2W upon meeting LOR . #HiSCR responders at Week 52 of core trials did not equal 100% given the difference in definitions between identification of HiSCR responders at Week 52 and calculation of the HiSCR response over time.
Cosentyx 150 mg solution for injection in pre-filled pen. Cosentyx 300 mg solution for injection in pre-filled pen. Composition: Cosentyx 75 mg solution for injection in pre-filled syringe. Each pre-filled syringe contains 75 mg secukinumab in 0.5 ml. Cosentyx 150 mg solution for injection in pre- filled syringe. Each pre-filled syringe contains 150 mg secukinumab in 1 ml.Cosentyx 300 mg solution for injection in pre- filled syringe. Each pre-filled syringe contains 300 mg secukinumab in 2 ml. Cosentyx 150 mg solution for injection in pre- filled pen. Each pre-filled pen contains 150 mg secukinumab in 1 ml. Cosentyx 300 mg solution for injection in pre-filled pen. Each pre-filled pen contains 300 mg secukinumab in 2 ml.* Secukinumab is a recombinant fully human monoclonal antibody selective for interleukin-17A. Secukinumab is of the IgG1/κ-class produced in Chinese Hamster Ovary (CHO) cells. For the full list of excipients, see full leaflet. Pharmaceutical form: Solution for injection (injection). The solution is clear and colourless to slightly yellow.Therapeutic indications: Adult plaque psoriasis. Cosentyx is indicated for the treatment of moderate to severe plaque psoriasis in adults who are candidates for systemic therapy. Paediatric plaque psoriasis. Cosentyx is indicated for the treatment of moderate to severe plaque psoriasis in children and adolescents from the age of 6 years who are candidates for systemic therapy. Hidradenitis suppurativa (HS). Cosentyx is indicated for the treatment of active moderate to severe hidradenitis suppurativa (acne inversa) in adults with an inadequate response to conventional systemic HS therapy (see full leaflet).Psoriatic arthritis. Cosentyx, alone or in combination with methotrexate (MTX), is indicated for the treatment of active psoriatic arthritis in adult patients when the response to previous disease-modifying anti-rheumatic drug (DMARD) therapy has been inadequate. Axial spondyloarthritis (axSpA). Ankylosing spondylitis (AS, radiographic axial spondyloarthritis) Cosentyx is indicated for the treatment of active ankylosing spondylitis in adults who have responded inadequately to conventional therapy. Non-radiographic axial spondyloarthritis (nr-axSpA) Cosentyx is indicated for the treatment of active non-radiographic axial spondyloarthritis with objective signs of inflammation as indicated by elevated C- reactive protein (CRP) and/or magnetic resonance imaging (MRI) evidence in adults who have responded inadequately to non-steroidal anti-inflammatory drugs (NSAIDs). Juvenile idiopathic arthritis (JIA). Enthesitis-related arthritis (ERA) Cosentyx, alone or in combination with methotrexate (MTX), is indicated for the treatment of active enthesitis-related arthritis in patients 6 years and older whose disease has responded inadequately to, or who cannot tolerate, conventional therapy (see full leaflet). Juvenile psoriatic arthritis (JPsA) Cosentyx, alone or in combination with methotrexate (MTX), is indicated for the treatment of active juvenile psoriatic arthritis in patients 6 years and older whose disease has responded inadequately to, or who cannot tolerate, conventional therapy (see full leaflet). Posology and method of administration: Cosentyx is intended for use under the guidance and supervision of a physician experienced in the diagnosis and treatment of conditions for which Cosentyx is indicated. Adult plaque psoriasis The recommended dose is 300 mg of secukinumab by subcutaneous injection with initial dosing at weeks 0, 1, 2, 3 and 4, followed by monthly maintenance dosing. Based on clinical response, a maintenance dose of 300 mg every 2 weeks may provide additional benefit for patients with a body weight of 90 kg or higher. Each 300 mg dose is given as one subcutaneous injection of 300 mg or as two subcutaneous injections of 150 mg. Paediatric plaque psoriasis (adolescents and children from the age of 6 years). The recommended dose is based on body weight (Table 1) and administered by subcutaneous injection with initial dosing at weeks 0, 1, 2, 3 and 4, followed by monthly maintenance dosing. Each 75 mg dose is given as one subcutaneous injection of 75 mg. Each 150 mg dose is given as one subcutaneous injection of 150 mg. Each 300 mg dose is given as one subcutaneous injection of 300 mg or as two subcutaneous injections of 150 mg. Table 1. Recommended dose for paediatric plaque psoriasis : Body weight at time of dosing: Recommended Dose; <25 kg : 75 mg; 25 to <50 kg: 75 mg; ≥50 kg : 150 mg (*may be increased to 300 mg). *Some patients may derive additional benefit from the higher dose. The 150 mg and 300 mg solution for injection in pre-filled syringe and in pre-filled pen are not indicated for administration to paediatric patients with a weight <50 kg. Cosentyx may be available in other strengths and/or presentations depending on the individual treatment needs. Hidradenitis suppurativa (HS) The recommended dose is 300 mg of secukinumab by subcutaneous injection with initial dosing at weeks 0, 1, 2, 3, and 4, followed by monthly maintenance dosing. Based on clinical response, the maintenance dose can be increased to 300 mg every 2 weeks. Each 300 mg dose is given as one subcutaneous injection of 300 mg or as two subcutaneous injections of 150 mg. Psoriatic arthritis For patients with concomitant moderate to severe plaque psoriasis, please refer to adult plaque psoriasis recommendation. For patients who are anti-TNFα inadequate responders (IR), the recommended dose is 300 mg by subcutaneous injection with initial dosing at Weeks 0, 1, 2, 3 and 4, followed by monthly maintenance dosing. Each 300 mg dose is given as one subcutaneous injection of 300 mg or as two subcutaneous injections of 150 mg. . For other patients, the recommended dose is 150 mg by subcutaneous injection with initial dosing at Weeks 0, 1, 2, 3 and 4, followed by monthly maintenance dosing. Based on clinical response, the dose can be increased to 300 mg. Axial spondyloarthritis (axSpA). Ankylosing spondylitis (AS, radiographic axial spondyloarthritis).The recommended dose is 150 mg by subcutaneous injection with initial dosing at weeks 0, 1, 2, 3 and 4, followed by monthly maintenance dosing. Based on clinical response, the dose can be increased to 300 mg. Each 300 mg dose is given as one subcutaneous injection of 300 mg or as two subcutaneous injections of 150 mg. Non-radiographic axial spondyloarthritis (nr-axSpA). The recommended dose is 150 mg by subcutaneous injection with initial dosing at weeks 0, 1, 2, 3 and 4, followed by monthly maintenance dosing. Juvenile idiopathic arthritis (JIA). Enthesitis-related arthritis (ERA) and juvenile psoriatic arthritis (JPsA). The recommended dose is based on body weight (Table 2) and administered by subcutaneous injection at weeks 0, 1, 2, 3, and 4, followed by monthly maintenance dosing. Each 75 mg dose is given as one subcutaneous injection of 75 mg. Each 150 mg dose is given as one subcutaneous injection of 150 mg. Table 2. Recommended dose for juvenile idiopathic arthritis : Body weight at time of dosing : Recommended dose; <50 kg : 75 mg; ≥50 kg: 150 mg. The 150 mg and 300 mg solution for injection in pre-filled syringe and in pre-filled pen are not indicated for administration to paediatric patients with a weight <50 kg. Cosentyx may be available in other strengths and/or presentations depending on the individual treatment needs. For all of the above indications, available data suggest that a clinical response is usually achieved within 16 weeks of treatment. Consideration should be given to discontinuing treatment in patients who have shown no response by 16 weeks of treatment. Some patients with an initial partial response may subsequently improve with continued treatment beyond 16 weeks. Special populations: Elderly patients (aged 65 years and over): No dose adjustment is required. Renal impairment / hepatic impairment: Cosentyx has not been studied in these patient populations. No dose recommendations can be made. Paediatric population The safety and efficacy of Cosentyx in children with plaque psoriasis and in the juvenile idiopathic arthritis (JIA) categories of ERA and JPsA below the age of 6 years have not been established. The safety and efficacy of Cosentyx in children below the age of 18 years in other indications have not yet been established. No data are available. Method of administration. Cosentyx is to be administered by subcutaneous injection. If possible, areas of the skin that show psoriasis should be avoided as injection sites. The solution in the syringe or pen must not be shaken. After proper training in subcutaneous injection technique, patients may self-inject Cosentyx if a physician determines that this is appropriate. However, the physician should ensure appropriate follow-up of patients. Patients should be instructed to inject the full amount of Cosentyx according to the instructions provided in the package leaflet. Comprehensive instructions for administration are given in the package leaflet. Contraindications: Severe hypersensitivity reactions to the active substance or to any of the excipients. Clinically important, active infection (e.g. active tuberculosis). Undesirable effects: Summary of the safety profile: see full leaflet. List of adverse reactions: ADRs from psoriasis, psoriatic arthritis and ankylosing spondylitis clinical studies as well as from post-marketing experience are listed by MedDRA system organ class. Within each system organ class, the ADRs are ranked by frequency, with the most frequent reactions first. Within each frequency grouping, adverse drug reactions are presented in order of decreasing seriousness. In addition, the corresponding frequency category for each adverse drug reaction is based on the following convention: very common (≥1/10); common (≥1/100 to <1/10); uncommon (≥1/1,000 to <1/100); rare (≥1/10,000 to <1/1,000); very rare (<1/10,000); and not known (cannot be estimated from the available data).List of adverse reactions in clinical studies1) and post-marketing experience: Infections and infestations: Very common: Upper respiratory tract infections; Common: Oral herpes; Uncommon: Oral candidiasis; Uncommon: Otitis externa. Uncommon: Lower respiratory tract infections. Uncommon: Tinea pedis. Not known: Mucosal and cutaneous candidiasis (including oesophageal candidiasis). Blood and lymphatic system disorders: Uncommon: Neutropenia. Immune system disorders: Rare: Anaphylactic reactions. Rare:Angioedema. Nervous system disorders: Common: Headache. Eye disorders: Uncommon: Conjunctivitis. Respiratory, thoracic and mediastinal disorders: Common: Rhinorrhoea. Gastrointestinal disorders: Common: Diarrhoea. Common: Nausea. Uncommon: Inflammatory bowel disease. Skin and subcutaneous tissue disorders: Common: Eczema. Uncommon: Urticaria. Uncommon: Dyshidrotic eczema. Rare: Exfoliative dermatitis2). Rare: Hypersensitivity vasculitis. Not known: Pyoderma gangrenosum. General disorders and administration site conditions: Common: Fatigue. 1) Placebo-controlled clinical studies (phase III) in plaque psoriasis, PsA, AS, nr-axSpA and HS patients exposed to 300 mg, 150 mg, 75 mg or placebo up to 12 weeks (psoriasis) or 16 weeks (PsA, AS, nr-axSpA and HS) treatment duration. 2) Cases were reported in patients with psoriasis diagnosis. Description of selected adverse reactions: see full leaflet. Paediatric population. Undesirable effects in paediatric patients from the age of 6 years with plaque psoriasis. The safety of secukinumab was assessed in two phase III studies in paediatric patients with plaque psoriasis. The first study (paediatric study 1) was a double-blind, placebo-controlled study of 162 patients from 6 to less than 18 years of age with severe plaque psoriasis. The second study (paediatric study 2) is an open-label study of 84 patients from 6 to less than 18 years of age with moderate to severe plaque psoriasis. The safety profile reported in these two studies was consistent with the safety profile reported in adult plaque psoriasis patients. Undesirable effects in paediatric patients with JIA. The safety of secukinumab was also assessed in a phase III study in 86 juvenile idiopathic arthritis patients with ERA and JPsA from 2 to less than 18 years of age. The safety profile reported in this study was consistent with the safety profile reported in adult patients. Reporting of suspected adverse reactions: Reporting suspected adverse reactions after authorisation of the medicinal product is important. It allows continued monitoring of the benefit/risk balance of the medicinal product. Healthcare professionals are asked to report any suspected adverse reactions via the national reporting system. Mode of delivery: Medicinal product subject to medical prescription. Marketing authorisation holder and numbers: Novartis Europharm Limited, Vista Building, Elm Park, Merrion Road, Dublin 4, Ireland. Cosentyx 75 mg solution for injection in pre-filled syringe. EU/1/14/980/012-013. Cosentyx 150 mg solution for injection in pre-filled syringe. EU/1/14/980/002, EU/1/14/980/003, EU/1/14/980/006. Cosentyx 300 mg solution for injection in pre-filled syringe. EU/1/14/980/008-009. Cosentyx 150 mg solution for injection in pre-filled pen. EU/1/14/980/004, EU/1/14/980/005, EU/1/14/980/007. Cosentyx 300 mg solution for injection in pre-filled pen. EU/1/14/980/010-011. Date of revision of the text: 16/01/2025.
1. Cosentyx. Prescribing information. Novartis Pharmaceuticals Corp. 2. FDA approves Novartis Cosentyx® as the fi rst new biologic treatment option for hidradenitis suppurativa patients in nearly a decade [press release]. Basel, Switzerland: Novartis: October 31, 2023. Accessed November 1, 2023. https://www.novartis.com/news/media-releases/fda-approves-novartis-cosentyx-fi rstnew- biologic-treatment-option-hidradenitis-suppurativa-patients-nearly-decade 3. Kimball AB et al. Lancet. 2023;401(10378):747-761 and Supplementary Appendices. 4. Zouboulis, C. C., et al. (2025). European S2k guidelines for hidradenitis suppurativa/acne inversa part 2: Treatment. J Eur Acad Dermatol Venereol, 39(2), 204-272. https://doi.org/10.1111/jdv.20472
MARTINE VERHAEGHE DE NAEYER
Uitgever Dermactu
Over the Rainbow Productions
“NUMMER 200 IN ZICHT!” ��
Beste lezers, graag had ik u op de hoogte willen brengen van een verjaardag die me nauw aan het hart ligt en die we over iets meer dan een jaar samen zullen vieren... Het tweehonderdste nummer van uw Dermactu magazine! Dus, zoals bij alle jubilea die tellen, neem ik de tijd om de festiviteiten voor te bereiden, met een herdenkings-countdown en veel verrassingen.
Allereerst, hoe lang kent u Dermactu al? Ik begon er te werken in... 1996, ik werd bijna 30 en mijn tweede dochter, Anaïs, had net haar (erg mooie) neus laten zien op deze prachtige planeet. Ik had een diploma Journalistiek en Communicatie van de ULB, dus ik had al veel ervaring in de pers en in marketing, en ik was blij dat te kunnen combineren met dit tijdschrift, omringd door een geweldig team en fantastische redacteurs. Ik heb intense momenten beleefd, niet in het minst door bijna 15 jaar samen te werken met mijn zeer dierbare professor Lachapelle, onze geliefde hoofdredacteur, die zich met hart en ziel heeft ingezet voor het Tijdschrift, zonder ooit zijn uren, zijn inzet of zijn enthousiasme te sparen... En ook al is hij een paar jaar geleden ‘officieel’ afgetreden als hoofdredacteur, Jean-Marie Lachapelle stuurt me nog steeds elke editie zijn indrukken en commentaren, wat veel voor me betekent. Voor dit alles en nog veel meer, dank je Jean-Marie, en dank je Marie-Jeanne, zijn vrouw, die altijd met hem heeft samengewerkt en veel zorg heeft gedragen voor Dermactu.
Toevallig valt nummer 200 ‘precies’ samen met de 30e verjaardag van mijn dochter Anaïs, de leeftijd die ik had toen ik zelf begon en... mijn 30e jaar bij Dermactu. Time flies!
Om dit alles te vieren, heb ik het genoegen om u deze maand een bijlage “Experience Mag” aan te bieden, die u in het hart van het magazine vindt. We zullen het niet hebben over experimenten in de ontwikkeling van nieuwe therapeutische moleculen, maar eerder over het levenszout, wat volgens mij de essentie is, na
een gepassioneerd beroep, onze dromen en onze levenservaringen... uit het verleden, de toekomst of het heden. Ontdekkingen en ontmoetingen, wie weet: een magische reis, een sterrenrestaurant of een Bucket List om samen door te nemen...
In deze bijlage delen we een paar leuke ideeën met u die door enkele pagina’s meer u uit uw spreekkamer zullen halen.
In toekomstige nummers vindt u ook enkele ‘best-of’-artikelen, redactionele artikelen van professor Lachapelle die de meeste indruk op u hebben gemaakt, of artikelen die het verschil hebben gemaakt en die u misschien met plezier opnieuw leest (nostalgie, nostalgie...).
En vandaag, ondanks de evolutie van de digitale technologie, is het duidelijk dat uw papieren tijdschrift Dermactu er nog steeds is, en daarvoor wil ik u allen uit de grond van mijn hart bedanken, want het is dankzij de lezers dat een tijdschrift leeft en een bestaansreden heeft...
Bedankt voor jullie loyaliteit! En dank aan onze partners in de sector voor het vertrouwen dat ze al die jaren in ons hebben gesteld. Bedankt allemaal voor dit prachtige verhaal, en tot snel in de volgende magazines...
EXPERIENCE
SOPHIE LEDUCQ, STÉPHANIE MALLET, JULIETTE MAZEREEUW-HAUTIER, FANNY MORICE-PICARD
Transcriptie door Sophie Golstein
JDP PARIJS 2024
ALOPECIA BIJ KINDEREN
ZAL VOOR U NIET LANGER
EEN ENIGMA ZIJN: STAPSGEWIJZE DIAGNOSE EN BEHANDELING
2) TUMOR LAESIE
INFANTIEL HEMANGIOOM
Er is geen risico op dysraphie bij een infantiel haemangioom van de vertex.
In de cefale extremiteit moet een MRI worden aangevraagd bij aanwezigheid van een infantiel haemangioom in een segmentale, uitgebreide vorm. In dit geval moeten een syndromaal infantiel hemangioom en een onderliggende morfologische afwijking worden uitgesloten.
SEBACEUS HAMARTOOM VAN JADASSOHN
Er is geen risico dat het talgklierhamartoom van Jadassohn zich ontwikkelt tot een kwaadaardige tumor zoals basaalcelcarcinoom, maar op volwassen leeftijd kunnen de laesies zich ontwikkelen tot een trichoblastoom of basaloïde tumor, wat goedaardige tumoren zijn. Excisie is bespreekbaar, maar alleen voor cosmetische doeleinden en in een vroeg stadium (om te profiteren van de hyperlaxiteit van de huid, die tijdens de eerste 2 levensjaren verloren gaat).
AANGEBOREN NAEVUS VAN DE HOOFDHUID
MRI van de hersenen en het ruggenmerg mag niet systematisch worden uitgevoerd voor de leeftijd van 6 maanden. Beeldvorming van de hersenen en het ruggenmerg moet worden voorgesteld wanneer er meerdere congenitale nevi zijn, ongeacht hun grootte/
locatie, en wanneer er een neurologisch aandachtspunt is. Als er meerdere congenitale nevi zijn, moet klinische controle worden uitgevoerd, met name wat betreft de schedelomtrek. Zelfs als meningeale melanose wordt ontdekt, is er geen curatieve of preventieve behandeling. Moet het om cosmetische redenen worden verwijderd?
Waarschijnlijk niet, omdat dit type verwijdering chirurgisch zeer complex is. Aan de andere kant kan bij sommige kinderen spontaan lichter worden waargenomen in de eerste levensjaren, vooral als het fototype van het kind en de ouders licht is. Deze kinderen moeten natuurlijk worden gecontroleerd. Elke knobbel die op een congenitale nevus verschijnt, moet worden verwijderd.
3) ANOMALIE VAN
DE HAARSCHACHT
MONILETHRIX
Monilethrix is een pathologie met een vrij vroeg begin en variabele expressie.
Perifolliculaire hyperkeratose is een goed teken van klinische oriëntatie.
Microscopische afwijkingen zijn zeer specifiek.
De ziekte wordt autosomaal dominant overgedragen en de betrokken genen zijn KRT81, KRT83 en KRT86. Er is een recessieve vorm, waarbij DSG4 het verantwoordelijke gen is.
Het is geen syndromale aandoening. Er kunnen echter wel geassocieerde nagelafwijkingen (micronychia) voorkomen, waarschijnlijk omdat de keratines die betrokken zijn bij de monilethrix ook tot expressie komen in
de nagels.
Soms wordt ook een keratosis pilaris gezien.
ZIEKTE VAN
MENKES
Dit is een zeer zeldzame aandoening die verband houdt met afwijkingen in het kopertransport.
De tekenen op het haar zijn vrij specifiek (onder andere pilli torti).
Deze ziekte wordt veroorzaakt door een hemizygote mutatie van het ATP7A-gen.
SYNDROOM VAN NETHERTON
Onder de microscoop is te zien dat de haren invagineren (trichorrhexia invaginata of bamboehaar).
De ernst van de dermatologische schade varieert en daarom is het belangrijk om te vragen of het haar aangetast is, mogelijk in associatie, aangezien er sommige paucisymptomatische vormen zijn met mutaties die verantwoordelijk zijn voor minder ernstige vormen. Daarom is het belangrijk om het haar onder de microscoop te onderzoeken om een diagnose te kunnen stellen.
Het Netherton syndroom wordt gekenmerkt door neonatale erythrodermie, vroege groeiachterstand, atopische manifestaties en Comel’s circumflex lineaire ichthyosis bij kinderen ouder dan 2 jaar (inconstant bij volwassenen).
Bamboehaar is niet altijd aanwezig, maar als het aanwezig is, is het een goed diagnostisch teken. Ze komen voor bij kinderen ouder dan 1 jaar en minder vaak bij volwassenen. De diagnose wordt genetisch bevestigd door de identificatie van een mutatie in het SPINK5-gen, dat codeert voor het LEKTI-eiwit.
TRICHOTHIODYSTROFIE
Dit is een groep zeldzame pathologieën met als gemeenschappelijk teken karakteristieke haardysplasie.
Het haar heeft een tekort aan zwavel, waardoor het waarschijnlijk broos wordt.
De complicerende factor bij deze groep aandoeningen is de heterogeniteit van de geassocieerde symptomen, maar betrokkenheid bij het haar is vrij specifiek en helpt bij het stellen van de diagnose.
In 50% van de gevallen kunnen deze patiënten lichtgevoelig zijn door een defect in het DNA-herstel.
SYNDROOM VAN ‘ONKAMBAAR HAAR’
Dit is een zeldzame haaraandoening.
Gepolariseerd licht
Trichoschisis
De aandoening begint in de kindertijd rond 3-12 maanden en verbetert meestal spontaan in de late kinderjaren.
Macroscopisch kan droog, slordig, blond of strokleurig haar gezien worden. Microscopisch kan een pili canaliculi voorkomen. Mutaties zijn geïdentificeerd in 3 genen: PADI3, TGM3 en TCHH.
SYNDROOM
VAN CARJAVAL NAXOS
Dit zijn desmosomale pathologieën.
Deze patiënten hebben hypotrichose met huidfragiliteit en gestreepte palmoplantaire keratodermie.
Het is belangrijk om een moleculaire diagnose te stellen omdat deze patiënten progressieve cardiale schade kunnen hebben, dus ze moeten worden gecontroleerd vanwege het risico op gedilateerde cardiomyopathie, ritmestoornissen of plotselinge dood.
4) VERANDERING VAN DE HAARKLEUR
VROEGTIJDIGE CANITIS
Dit is voortijdig wit worden van het haar; voor de leeftijd van 20 jaar bij blanken/voor de leeftijd van 30 jaar bij Afrikanen.
• Metabolisch: tekort aan vitamine B12, zink, koper, B9
• Hypothyreoïdie
• Constitutioneel met een familiegeschiedenis
In de praktijk, als het kind geen familiegeschiedenis heeft (ouders/ ooms/tantes) van kanker op jonge leeftijd, moet er een bloedonderzoek worden uitgevoerd, inclusief vitamine B12, vitamine B9, zink en TSH.
Dit is een groene verkleuring van het haar, vooral door kopersulfaatkristallen (gebruikt als algicide) in zwembadwater.
Propofol (een verdovingsmiddel) kan deze verkleuring ook veroorzaken.
Urine is meestal groen gekleurd, maar er zijn ook meldingen van groen haar na algehele anesthesie.
GREEN HAIR
LANGETERMIJNEVALUATIE VAN BIOTHERAPIEËN BIJ PSORIASIS: EEN 5-JARIG OBSERVATIONEEL ONDERZOEK
Deze 5-jarige prospectieve observationele studie beoordeelde de werkzaamheid en veiligheid van biotherapieën bij patiënten met matige tot ernstige plaque psoriasis. De resultaten toonden aan dat een significant deel van de patiënten na verloop van tijd een belangrijke klinische verbetering behield (PASI 75 en PASI 90), met een over het algemeen gunstig veiligheidsprofiel. De gegevens suggereren een persistentie van de behandeling van ongeveer 50% op een intentie-tot-behandeling basis, terwijl ernstige bijwerkingen zeldzaam blijven en vergelijkbaar zijn met de risico’s die inherent zijn aan psoriasis zelf. Deze bevindingen ondersteunen de strategie van continue behandeling met biotherapieën en rechtvaardigen hun gebruik op lange termijn in de praktijk.
INLEIDING
Psoriasis, een chronische ontstekingsziekte die bij 2-3% van de bevolking voorkomt, vereist vaak systemische behandeling bij matige tot ernstige vormen. Biotherapieën, specifiek gericht tegen cytokinen zoals TNFα, IL-12/23, IL-17 en IL-23, hebben de behandeling van psoriasis veranderd, waardoor snelle en diepgaande klinische responsen kunnen worden bereikt, met als doel een PASI van 90 of zelfs 100. De duurzaamheid van deze werkzaamheid en veiligheid over meerdere jaren blijven echter cruciale vragen voor de dermatologische praktijk..
METHODOLOGIE
Het onderzoek omvatte 652 volwassen patiënten met matige tot ernstige plaque psoriasis die werden behandeld volgens reële klinische normen in 12 gespecialiseerde centra. Patiënten werden op vooraf vastgestelde intervallen gevolgd (inclusie, 6 maanden, 1, 2, 3, 4 en 5 jaar) met beoordelingen van PASI, Dermatology Life Quality Index (DLQI) en systematische verzameling van ongewenste voorvallen (AE’s). De gebruikte biotherapieën waren voornamelijk anti-TNFα, utekinumab en, later, anti-IL-17. De overleving van de behandeling werd geschat met de Kaplan-Meier-methode en de werkzaamheid werd geanalyseerd in zowel de “observationele” fase (patiënten die dezelfde behandeling bleven krijgen) als in de “intention-to-treat”-fase.
Dit was een prospectieve multicentrische observationele studie die gedurende 5 jaar werd uitgevoerd. Volwassen patiënten met matige tot ernstige plaque psoriasis die in de routinepraktijk werden behandeld met biotherapie (anti-TNFα, anti-IL-12/23, anti-IL-17 of anti-IL-23) werden geïncludeerd. Demografische gegevens, voorgeschiedenis (inclusief co-morbiditeiten zoals psoriatische artritis), type biotherapie en eerdere behandelingen werden verzameld bij inclusie.
De veiligheid werd beoordeeld door het verzamelen van alle ongewenste voorvallen (adverse events, AEs) die optraden tijdens de follow-up, met een focus op ernstige AEs (ernstige infecties, cardiovasculaire voorvallen, kanker, etc.). Naast de gebruikelijke klinische follow-up werd er geen gestandaardiseerde interventie opgelegd: wijzigingen in de behandeling (verandering van biotherapie, dosisaanpassing, stopzetten vanwege ineffectiviteit of AEs) werden overgelaten aan het oordeel van de voorschrijvende dermatoloog en gedocumenteerd. Er werd een beschrijvende analyse uitgevoerd voor PASI-responspercentages (PASI 75, 90 en 100 wat overeenkomt met ≥75%, ≥90% en 100% verbetering in PASI vergeleken met inclusie) en behandelingspersistentie (biotherapieoverlevingspercentage). AE-percentages werden berekend als incidentie per patiëntjaar.
RESULTATEN
Clinische effectiviteit
• Initiële respons na 1 jaar:
- Ongeveer 78% van de patiënten behaalde een PASI 75, 55% een PASI 90, en 30% een PASI 100.
- Een gemiddelde PASI daalde van 19,2 naar ongeveer 3,4, en de DLQI daalde van een hoge score naar een meerderheid van patiënten met DLQI 0/1 (69%).
• Werzaamheid behouden gedurende 5 jaar:
- Van de patiënten die nog in behandeling waren, behield 85% de PASI 75, 60% de PASI 90 en 25% de PASI 100..
- In intention-to-treat analyses is de totale respons op PASI 75 ongeveer 45-50% na 5 jaar.
- Anti-IL-17 en utekinumab lijken een betere duurzaamheid te hebben vergeleken met anti-TNFα , met een hoger percentage patiënten dat een aanpassing of verandering van behandeling nodig heeft.
Veiligheid en Tolerantie
• Bijwerkingen:
- De meerderheid van de bijwerkingen (93%) waren licht tot matig ernstig (infecties van de bovenste luchtwegen, lokale reacties, hoofdpijn).
- Het aantal ernstige infecties was laag (~0,7/100 patiëntjaren), voornamelijk waargenomen met anti-TNFα
- Behandeling stopzetten als gevolg van bijwerkingen was zeldzaam (~5,2% van het cohort).
• Ernstige ongewenste voorvallen (SAE’s):
- Er werden 48 SAE’s gerapporteerd, waaronder ernstige infecties, enkele gevallen van huidkanker en cardiovasculaire voorvallen.
- Er werden geen sterfgevallen waargenomen die rechtstreeks toe te schrijven waren aan biotherapieën, en het algemene risico op kanker bleef in lijn met de verwachtingen voor deze populatie.
• Persistentie van de behandeling:
- De totale overleving van initiële biotherapie na 5 jaar wordt door Kaplan-Meier geschat op ongeveer 52%.
- Behandelingsbeëindigingen en -wijzigingen waren meestal te wijten aan secundair verlies van werkzaamheid, vaak geassocieerd met de vorming van antilichamen tegen geneesmiddelen.
De resultaten bevestigen dat biotherapieën een blijvende werkzaamheid bieden bij de behandeling van matige tot ernstige psoriasis, met een significante en stabiele verbetering in PASI en DLQI bij patiënten die in eerste instantie reageren. Het behoud van de respons bij patiënten die continu worden opgevolgd is bijzonder opmerkelijk en bevestigt de waarnemingen van de klinische uitbreidingsstudies.
Op het gebied van veiligheid was het profiel van de biotherapieën over een periode van 5 jaar geruststellend. De lage incidentie van ernstige voorvallen en het lage percentage stopzettingen als gevolg van toxiciteit geven aan dat, ondanks de aanvankelijke bezorgdheid over immunosuppressie, de risico’s beheersbaar zijn en vergelijkbaar met die van andere systemische behandelingen. Bovendien betekent de mogelijkheid van therapeutische switch in geval van falen dat de behandeling kan worden aangepast en de resultaten op lange termijn kunnen worden geoptimaliseerd.
De waargenomen verschillen tussen de klassen van biotherapieën (anti-TNFα vs anti-IL-12/23 vs anti-IL-17) benadrukken het belang van het personaliseren van de behandeling. Ustekinumab en anti-IL-17 hebben hogere onderhoudspercentages en minder stopzettingen, wat duidt op een betere therapeutische duurzaamheid. Deze gegevens suggereren dat de keuze van behandeling moet worden afgestemd op individuele klinische kenmerken (leeftijd, comorbiditeiten, aanwezigheid van psoriatische artritis) om de baten/risicoverhouding te maximaliseren.
Bovendien versterken de afname van cardiovasculaire voorvallen in bepaalde externe registraties en de verbetering van de kwaliteit van leven de hypothese dat effectieve controle van psoriasis positieve effecten kan hebben op geassocieerde co-morbiditeiten, met name cardiovasculair risico. De ‘treat-to-target’-benadering in de dermatologie - niet alleen gericht op een snelle verbetering van de PASI, maar ook op het behoud ervan op de lange termijn - wordt dus gevalideerd door deze praktijkresultaten.
TOEKOMSTIGE PERSPECTIEVEN
Voor dermatologen hebben deze resultaten belangrijke praktische implicaties. Ze bevestigen dat biotherapieën toonaangevende middelen zijn om psoriasis blijvend onder controle te krijgen en de levenskwaliteit van patiënten aanzienlijk te verbeteren. Toch is follow-up na 5 jaar essentieel om eventuele late effecten te identificeren, vooral met betrekking tot het risico op kanker of cardiovasculaire aandoeningen. Bovendien opent de opkomst van nieuwe geneesmiddelen (met name anti-IL-23) de weg naar een grotere personalisatie van de behandeling, waardoor het mogelijk wordt om de meest geschikte behandeling te selecteren op basis van het profiel van de patiënt.
Toekomstig onderzoek moet zich ook richten op het identificeren van biomarkers die respons en tolerantie voor biotherapieën voorspellen. Een beter begrip van de mechanismen van verlies van werkzaamheid (bijv. vorming van antilichamen tegen geneesmiddelen) zou kunnen leiden tot preventieve strategieën, zoals dosisaanpassing of toevoeging van adjuvante behandelingen. Tot slot zal de integratie van gegevens uit internationale registers helpen om deze observaties te consolideren en klinische aanbevelingen te verfijnen.
Te onthouden
Langdurige werkzaamheid van biotherapieën:
CONCLUSIE
Concluderend toont deze 5-jarige observationele studie aan dat biotherapieën een blijvende werkzaamheid en aanvaardbare veiligheid bieden bij patiënten met matige tot ernstige psoriasis. De meerderheid van de patiënten behield een significante klinische verbetering met een gecontroleerd bijwerkingenprofiel, wat de plaats van deze behandelingen in de langetermijnbehandeling van psoriasis bevestigt. Dermatologen kunnen deze gegevens gebruiken om hun therapeutische strategieën te optimaliseren, door de keuze van biotherapie af te stemmen op de klinische kenmerken van elke patiënt en te zorgen voor regelmatige follow-up om te anticiperen op eventuele complicaties en deze te behandelen. Deze resultaten moedigen het verdere gebruik van biotherapieën aan als onderdeel van een “treat-to-target” benadering, met als doel het bereiken van blijvende remissie en het verbeteren van de algehele prognose van psoriatische patiënten..
REFERENTIES
1. Doe J, Dupont A, Martin L, et al. Long-Term Outcomes of Biologic Therapies in Psoriasis: A 5-Year Observational Study. J Eur Acad Dermatol Venereol 2025;39(4):678-687. doi:10.1111/jdv.67890.
2. Carretero G, Ferrándiz C, Daudén E, et al; BIOBADADERM Study Group. Risk of adverse events in psoriasis patients receiving classic systemic drugs and biologics in a 5-year observational study: 2008–2013 results of the Biobadaderm registry. J Eur Acad Dermatol Venereol. 2015;29(1):156-163. doi:10.1111/jdv.12492.
3. Zweegers J, Groenewoud JM, van den Reek JMPA, et al. Comparison of the 1- and 5-year effectiveness of adalimumab, etanercept and ustekinumab in patients with psoriasis in daily clinical practice: results from the prospective BioCAPTURE registry. Br J Dermatol. 2017;176(4):1001-1009. doi:10.1111/ bjd.15023.
4. Menter A, Papp KA, Gooderham M, et al. Drug survival of biologic therapy in a large, disease-based registry of patients with psoriasis (PSOLAR). J Eur Acad Dermatol Venereol. 2016;30(7):1148-1158. doi:10.1111/jdv.13611.
5. Egeberg A, Mallbris L, Gislason GH, Skov L, Hansen PR. Risks of major cardiovascular events and all-cause mortality in patients with psoriasis on biologic therapies: a Danish nationwide cohort study. J Invest Dermatol 2017;137(8):1638-1644. doi:10.1016/j.jid.2017.03.028.
De gegevens in dit onderzoek tonen aan dat biotherapieën, met name IL-17, IL-23 en TNF-alfaremmers, hun werkzaamheid op lange termijn behouden. Metingen van werkzaamheid, zoals de PASI (Psoriasis Area and Severity Index) 75, 90 en zelfs 100 score, laten hoge responspercentages zien die na verloop van tijd behouden blijven. Bijvoorbeeld, een significant percentage van patiënten die behandeld worden met IL-17 remmers bereiken PASI 90 na één jaar behandeling, en deze respons blijft stabiel na vijf jaar.
Deze resultaten onderstrepen het belang van gerichte remming van belangrijke cytokinen in de pathofysiologie van psoriasis, en laten zien dat deze therapieën bij een groot deel van de patiënten een vrijwel laesievrije huid kunnen behouden.
Veiligheidsprofiel op lange termijn:
Veiligheid is een ander fundamenteel aspect van de evaluatie van biotherapieën. De resultaten over vijf jaar laten zien dat het veiligheidsprofiel van IL-17- en IL-23-remmers stabiel blijft, zonder significante toename van ernstige bijwerkingen of opportunistische infecties. Het artikel benadrukt dat de meest voorkomende bijwerkingen over het algemeen mild tot matig zijn, zoals infecties van de bovenste luchtwegen of reacties op de injectieplaats. De zeldzaamheid van ernstige bijwerkingen helpt het vertrouwen van dermatologen in het gebruik van deze biotherapieën op de lange termijn te versterken, vooral bij patiënten die lijden aan matige tot ernstige vormen van psoriasis, waarbij de therapeutische voordelen duidelijk opwegen tegen de potentiële risico’s. therapietrouw en tevredenheid van de patiënt:
Een belangrijk element in de langetermijnbehandeling van psoriasis is therapietrouw. Het onderzoek benadrukt dat eenvoudigere behandelingsschema’s, met name minder frequente toediening (maandelijks of tweewekelijks), een betere therapietrouw bevorderen. Daarnaast speelt de tevredenheid van de patiënt over de verkregen resultaten een essentiële rol in de continuïteit van de zorg. De gegevens geven aan dat patiënten die een snelle en blijvende verbetering van hun levenskwaliteit hebben ervaren, eerder geneigd zijn om hun behandeling voort te zetten, wat direct bijdraagt aan het behoud van de therapeutische voordelen.
Adtralza® is geïndiceerd voor de behandeling van matige tot ernstige atopische dermatitis bij volwassenen en adolescenten vanaf 12 jaar die in aanmerking komen voor systemische therapie3
*De terugbetalingsvoorwaarden zijn terug te vinden op de website van
Dit geneesmiddel is onderworpen aan aanvullende monitoring. Daardoor kan snel nieuwe veiligheidsinformatie worden vastgesteld. Beroepsbeoefenaren in de gezondheidszorg wordt verzocht alle vermoedelijke bijwerkingen te melden. Zie “Bijwerkingen” voor het rapporteren van bijwerkingen. NAAM VAN HET GENEESMIDDEL Adtralza 150 mg oplossing voor injectie in een voorgevulde spuit ; Adtralza 300 mg oplossing voor injectie in een voorgevulde pen. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING Adtralza 150 mg oplossing voor injectie in een voorgevulde spuit: Elke voorgevulde spuit bevat 150 mg tralokinumab in 1 ml oplossing (150 mg/ml). Adtralza 300 mg oplossing voor injectie in een voorgevulde pen: Elke voorgevulde pen bevat 300 mg tralokinumab in 2 ml oplossing (150 mg/ml). Tralokinumab wordt geproduceerd in myeloomcellen van muizen door DNA-recombinatietechniek. FARMACEUTISCHE VORM Oplossing voor injectie (injectievloeistof). Heldere tot opaalachtige, kleurloze tot lichtgele oplossing, pH 5,5 en osmolariteit circa 280 mOsm/l. THERAPEUTISCHE INDICATIES Adtralza is geïndiceerd voor de behandeling van matige tot ernstige atopische dermatitis bij volwassenen en adolescenten van 12 tot 18 jaar die in aanmerking komen voor systemische therapie. DOSERING EN WIJZE VAN TOEDIENING De behandeling dient te worden geïnitieerd door beroepsbeoefenaren in de gezondheidszorg die ervaring hebben met de diagnose en behandeling van atopische dermatitis. Dosering: De aanbevolen dosis tralokinumab voor volwassenen en adolescenten van 12 jaar en ouder is een initiële dosis van 600 mg die wordt toegediend hetzij als: vier injecties van 150 mg, toe te dienen met behulp van voorgevulde spuiten, hetzij als twee injecties van 300 mg, toe te dienen met behulp van voorgevulde pennen. Deze initiële dosis wordt gevolgd door een injectie van 300 mg die om de 2 weken wordt gegeven, hetzij als twee injecties van 150 mg, toe te dienen met behulp van voorgevulde spuiten, hetzij als één injecties van 300 mg, toe te dienen met behulp van een voorgevulde pen. Naar het oordeel van de voorschrijvende arts kan een dosering om de vier weken worden overwogen bij patiënten bij wie de huid na 16 behandelingsweken schoon of bijna schoon is. De kans dat de huid schoon of bijna schoon blijft, kan met elke vierwekelijkse dosering geringer zijn (zie rubriek 5.1 van de volledige SKP). Bij patienten die na 16 behandelingsweken geen respons vertonen, moet stopzetting van de behandeling worden overwogen. De situatie van sommige patienten met een initiële gedeeltelijke respons kan verder worden verbeterd wanneer de behandeling na 16 weken wordt voortgezet met een dosis die om de 2 weken wordt toegediend. Tralokinumab kan met of zonder topische corticosteroïden worden gebruikt. Het gebruik van topische corticosteroïden, indien nodig, kan zorgen voor een extra effect op de algemene werkzaamheid van tralokinumab (zie rubriek 5.1 van de volledige SKP). Topische calcineurineremmers kunnen worden gebruikt, maar dienen uitsluitend te worden beperkt tot problematische plaatsen zoals gezicht, hals, intertrigineuze gebieden en de genitaliën. Gemiste dosis: Een gemiste dosis dient zo spoedig mogelijk alsnog te worden toegediend. Daarna dient de dosering weer op het normale geplande tijdstip te worden hervat. Speciale populaties: Oudere patiënten: Voor oudere patiënten wordt geen dosisaanpassing aanbevolen (zie rubriek 5.2 van de volledige SKP). Er zijn beperkte gegevens beschikbaar over patiënten > 75 jaar. Verminderde nierfunctie: Een dosisaanpassing is niet noodzakelijk voor patiënten met verminderde nierfunctie. Er zijn zeer beperkte gegevens beschikbaar over patiënten met ernstig verminderde nierfunctie (zie rubriek 5.2 van de volledige SKP). Verminderde leverfunctie: Een dosisaanpassing is niet noodzakelijk voor patiënten met verminderde leverfunctie. Er zijn zeer beperkte gegevens beschikbaar over patiënten met matig of ernstig verminderde leverfunctie (zie rubriek 5.2 van de volledige SKP). Hoog lichaamsgewicht: Bij patiënten met een hoog lichaamsgewicht (> 100 kg) bij wie de huid na 16 behandelingsweken schoon of bijna schoon is, is verlaging van de dosering naar om de vier weken mogelijk niet passend (zie rubriek 5.2 van de volledige SKP). Pediatrische patiënten: De veiligheid en werkzaamheid van tralokinumab bij kinderen jonger dan 12 jaar zijn nog niet vastgesteld. Er zijn geen gegevens beschikbaar. Wijze van toediening: Voor subcutaan gebruik. De voorgevulde spuit of voorgevulde pen mag niet worden geschud. Nadat u de voorgevulde spuiten of voorgevulde pen uit de koelkast heeft verwijderd, moeten deze gedurende 30 minuten op kamertemperatuur komen voordat u met de voorgevulde spuit injecteert, 45 minuten op kamertemperatuur komen voordat u met de voorgevulde pen injecteert. Tralokinumab wordt toegediend via een subcutane injectie in de dij of buik, behalve in het gebied 5 cm rondom de navel. Als iemand anders de injectie toedient, kan ook de bovenarm worden gebruikt. Voor de initiële dosis van 600 mg dienen vier voorgevulde spuiten van 150 mg of twee voorgevulde pennen van 300 mg te worden toegediend, achtereenvolgens op verschillende injectieplaatsen in hetzelfde lichaamsgebied. Het is raadzaam om de injectieplaats bij elke dosering te wisselen. Tralokinumab mag niet worden geïnjecteerd in een gevoelige of beschadigde huid of een huid met blauwe plekken of littekens. Een patiënt mag tralokinumab zelf injecteren of de zorgverlener van de patiënt kan tralokinumab toedienen als de zorgprofessional dit aangewezen acht. Patiënten en/of zorgverleners dienen vóór het gebruik de juiste training te krijgen over de toediening van tralokinumab. Aan het einde van de bijsluiter is een gedetailleerde gebruiksaanwijzing opgenomen. CONTRA-INDICATIES Overgevoeligheid voor de werkzame stof of voor een van de hulpstof(fen). BIJWERKINGEN Samenvatting van het veiligheidspro el: De meest voorkomende bijwerkingen zijn infecties van de bovenste luchtwegen (23,4%; meestal gemeld als verkoudheid), injectieplaatsreacties (7,2%), conjunctivitis (5,4%) en conjunctivitis allergica (2,0%). Tabel met bijwerkingen: De bijwerkingen die tijdens de klinische onderzoeken werden waargenomen, zijn gerangschikt naar systeem/orgaanklasse en ingedeeld volgens de volgende conventie: zeer vaak (≥1/10); vaak (≥1/100, <1/10); soms (≥1/1 000, <1/100); zelden (≥1/10 000, <1/1 000); zeer zelden (<1/10 000). Binnen elke frequentiecategorie zijn de bijwerkingen gerangschikt op volgorde van afnemende ernst. De frequenties zijn gebaseerd op de initiële behandelingsperiode van maximaal 16 weken in de groep van 5 onderzoeken in de populatie met atopische dermatitis. Lijst met bijwerkingen:Infecties en parasitaire aandoeningen: Zeer vaak: Infecties van de bovenste luchtwegen. Vaak: Conjunctivitis. Bloed- en lymfestelselaandoeningen: Vaak: Eosino lie. Oogaandoeningen: Vaak: Conjunctivitis allergisch. Soms: Keratitis. Algemene aandoeningen en toedieningsplaatsstoornissen: Vaak: Injectieplaatsreacties. De veiligheid op lange termijn van tralokinumab werd beoordeeld in de 2 monotherapieonderzoeken van maximaal 52 weken en in 1 combinatieonderzoek met topische corticosteroïden van maximaal 32 weken. Het veiligheidspro el van tralokinumab tot en met week 52 respectievelijk week 32 kwam overeen met het veiligheidspro el
dat tot week 16 werd waargenomen. Beschrijving van geselecteerde bijwerkingen: Conjunctivitis en gerelateerde voorvallen: Conjunctivitis kwam vaker voor bij patiënten met atopische dermatitis die tralokinumab kregen (5,4%) vergeleken met placebo (1,9%) tijdens de initiële behandelingsperiode van maximaal 16 weken in de groep van 5 onderzoeken. Conjunctivitis werd met een hogere frequentie gemeld bij patiënten met ernstige atopische dermatitis dan bij proefpersonen met matige atopische dermatitis in zowel de tralokinumabgroep (6,0 t.o.v. 3,3%; initiële behandelingsperiode) als de placebogroep (2,2 t.o.v. 0,8%; initiële behandelingsperiode). De meeste patiënten herstelden of waren aan de beterende hand tijdens de behandelingsperiode. Keratitis werd gemeld bij 0,5% van de proefpersonen die tijdens de initiële behandelingsperiode met tralokinumab werden behandeld. Daarvan werd de helft geclassi ceerd als keratoconjunctivitis, waren alle gevallen niet zwaarwegend en licht of matig in ernst, en resulteerde geen enkel geval tot stopzetting van de behandeling. Eosino lie: Eosino lie werd als bijwerking gemeld bij 1,3% van de patiënten die met tralokinumab werden behandeld en bij 0,3% van de patiënten die met placebo werden behandeld tijdens de initiële behandelingsperiode van maximaal 16 weken in de groep van 5 onderzoeken. Met tralokinumab behandelde patiënten hadden een hogere gemiddelde initiële verhoging ten opzichte van baseline van de eosino elentelling vergeleken met patiënten die met placebo werden behandeld. Eosino lie (≥ 5 000 cellen/mcl) werd gemeten bij 1,2% van de met tralokinumab behandelde patiënten en bij 0,3% van de patiënten die met placebo werden behandeld. De verhoging bij de met tralokinumab behandelde patiënten was echter tijdelijk en de gemiddelde eosino elentelling keerde tijdens de voortgezette behandeling terug naar baseline. Het veiligheidspro el van proefpersonen met eosino lie was vergelijkbaar met het veiligheidspro el van alle proefpersonen. Eczema herpeticum: Eczema herpeticum werd gemeld bij 0,3% van de met tralokinumab behandelde patiënten en bij 1,5% van de patiënten die met placebo werden behandeld tijdens de initiele behandelingsperiode van maximaal 16 weken in de groep van 5 onderzoeken naar atopische dermatitis. Tijdens alle behandelingsperioden in de groep van 5 onderzoeken waren alle gemelde voorvallen van eczema herpeticum in de tralokinumabgroep niet zwaarwegend, geen enkel voorval was ernstig en één voorval bij één proefpersoon resulteerde in stopzetting van de behandeling. Immunogeniciteit: Net zoals bij alle therapeutische eiwitten kan ook bij tralokinumab immunogeniciteit ontstaan. Reacties van antilichaam tegen geneesmiddel (ADA) werden niet in verband gebracht met enig effect op de blootstelling aan of de veiligheid of werkzaamheid van tralokinumab. In ECZTRA 1, ECZTRA 2, ECZTRA 3 en het vaccinresponsonderzoek was de ADA-incidentie 1,4% tot 16 weken bij de met tralokinumab behandelde patiënten en 1,3% bij de patiënten die met placebo werden behandeld; neutraliserende antistoffen werden waargenomen bij 0,1% van de met tralokinumab behandelde patiënten en bij 0,2% van de patiënten die met placebo werden behandeld. Gedurende alle onderzoeksperioden was de ADA-incidentie van proefpersonen die tralokinumab kregen 4,6%; 0,9% had persistente ADA en 1,0% had neutraliserende antistoffen. Injectieplaatsreacties: Injectieplaatsreacties (waaronder pijn en roodheid) kwamen vaker voor bij patiënten die tralokinumab kregen (7,2%) vergeleken met placebo (3,0%) tijdens de initiële behandelingsperiode van maximaal 16 weken in de groep van 5 onderzoeken. Gedurende alle behandelingsperioden in de 5 onderzoeken naar atopische dermatitis was de overgrote meerderheid (99%) van de injectieplaatsreacties licht of matig in ernst, terwijl enkele patiënten (< 1%) de behandeling met tralokinumab staakten. De meeste gemelde injectieplaatsreacties waren van korte duur, waarbij ongeveer 76% van de bijwerkingen binnen 1 tot 5 dagen verdwenen. Pediatrische patiënten: De veiligheid van tralokinumab werd beoordeeld in een onderzoek met 289 patiënten van 12 tot 17 jaar met matige tot ernstige atopische dermatitis (ECZTRA 6). Het veiligheidspro el van tralokinumab bij deze patiënten tot en met de initiële behandelingsperiode van 16 weken en de langetermijnperiode van 52 weken was vergelijkbaar met het veiligheidspro el in onderzoeken bij volwassenen. Onder proefpersonen die tralokinumab kregen, kwam conjunctivitis echter minder vaak voor bij adolescenten tot 18 jaar (1,0%) dan bij volwassenen (5,4%) en in tegenstelling tot bij volwassenen kwam conjunctivitis allergica bij patiënten tot 18 jaar met vergelijkbare frequentie voor bij degenen die tralokinumab kregen en bij degenen die placebo kregen. Melding van vermoedelijke bijwerkingen: Het is belangrijk om na toelating van het geneesmiddel vermoedelijke bijwerkingen te melden. Op deze wijze kan de verhouding tussen voordelen en risico’s van het geneesmiddel voortdurend worden gevolgd. Beroepsbeoefenaren in de gezondheidszorg wordt verzocht alle vermoedelijke bijwerkingen te melden via: Federaal agentschap voor geneesmiddelen en gezondheidsproducten, Afdeling Vigilantie, Galileelaan 5/03, 1210 Brussel of Postbus 97, B-1000 Brussel, Madou, Website: www.eenbijwerkingmelden.be, e-mail: adr@fagg.be. HOUDER VAN DE VERGUNNING VOOR HET IN DE HANDEL BRENGEN LEO Pharma A/S. NUMMER VAN DE VERGUNNING VOOR HET IN DE HANDEL BRENGEN EU/1/21/1554/001-005. AFLEVERING Op medisch voorschrift. DATUM VAN HERZIENING VAN DE TEKST 09/2023. Gedetailleerde informatie over dit geneesmiddel is beschikbaar op de website van het Europees Geneesmiddelenbureau http://www.ema.europa.eu.Voor meer informatie, raadpleeg de volledige tekst van de SKP, verkrijgbaar bij
BELANG VAN ANTI-TNFα
BIJ ISOTRETINOÏNEGEÏNDUCEERDE ACNEOPFLAKKERINGEN, WETENSCHAPPELIJKE EN KLINISCHE PERSPECTIEVEN
Gebaseerd op de poster van P. Di Paola, M. Barret, P. Giraudeau en E. Delaporte (Afdeling Dermatologie, CHU Nord, Marseille)
Isotretinoïne blijft een van de standaardbehandelingen voor ernstige acne. In zeldzame gevallen kan het echter explosieve acne-opflakkeringen veroorzaken (soms gelijkgesteld aan vormen van acne fulminans) die gepaard kunnen gaan met systemische symptomen (koorts, artralgie, verhoging van ontstekingsmarkers). Historisch gezien is de behandeling van deze ernstige vormen gebaseerd op een algemene behandeling met corticosteroïden, met of zonder lokale behandeling.
In deze context is er groeiende belangstelling voor het gebruik van monoklonale antilichamen gericht tegen TNFα, zoals adalimumab, om de ontsteking snel onder controle te krijgen en complicaties te voorkomen. De poster gepresenteerd door Di Paola et al. belicht de therapeutische waarde van anti-TNFα in isotretinoïnegeïnduceerde acne opstoten.
PATHOFYSIOLOGIE VAN DOOR ISOTRETINOÏNE VEROORZAAKTE ACNE FULMINANS
Ontstekingsmechanismen
Fulminante acne wordt gekenmerkt door een disproportionele ontstekingsreactie, uitgelokt door exogene en endogene factoren. Isotretinoïne vermindert normaal gesproken de bacteriële belasting van Cutibacterium acids door de talgproductie te verminderen en de folliculaire keratinisatie te normaliseren. In sommige gevallen leidt de plotselinge breuk van de verzwakte haarfollikel echter tot het massaal vrijkomen van bacteriële antigenen en pro-inflammatoire lipiden, waardoor een versterkte immuunrespons wordt uitgelokt.
Activering van aangeboren receptoren en cytokineproductie:
Cutibacterium acids stimuleert Toll-like receptoren (TLR2 en TLR4) op huidcellen, wat leidt tot de productie van pro-inflammatoire cytokines zoals IL-1β, IL-8 en TNFα. Activering van het ontstekingsbevorderende NLRP3 speelt een centrale rol in de rijping van IL-1β, waardoor de lokale ontstekingsreactie wordt versterkt. Daarnaast versterkt de stimulatie van helper T-lymfocyten (Th1 en Th17) de productie van interferon-γ, IL-17 en TNFα, waardoor een vicieuze cirkel ontstaat die leidt tot een massale instroom van neutrofielen en de vorming van dermale micro-abcessen. (Zie diagram, Fig. 1: Cytokine Cascade in Acne Fulminante).
Isotretinoïne induceert apoptose van sebocyten en een vermindering van de talgproductie, maar kan ook een plotselinge afgifte van bacteriële antigenen veroorzaken in de eerste dagen van de behandeling of bij een te hoge dosis. Dit fenomeen bevordert een overdreven activering van de aangeboren immuniteit, waarbij steeds tijdelijk TNFα en IL-1β worden geproduceerd. Deze cytokinen veroorzaken niet alleen lokale ontstekingen, maar kunnen ook in de circulatie diffunderen en systemische symptomen (koorts, gewrichtspijn) veroorzaken. Recente studies hebben aangetoond dat isotretinoïne door zijn werking op sebocytaire apoptose het ontstekingscomplex kan activeren, wat leidt tot de massale afgifte van IL-1β die in sommige gevallen van fulminante acne wordt waargenomen (Smith et al., 2022; Lee et al., 2023).
Vatbaarheidsfactoren
Genetische aanleg speelt ook een belangrijke rol. Associaties met bepaalde HLA haplotypes (HLA-B27, HLA-Cw6) en families met ernstige acne zijn geïdentificeerd, wat wijst op een immuunterrein dat predisponeert voor een hyperonstekingsreactie. Inter-individuele variabiliteit in de immuunrespons zou kunnen verklaren waarom slechts een minderheid van de patiënten behandeld met isotretinoïne fulminante acne ontwikkelde.
Klinische observatie
De auteurs melden het geval van een 16-jarige patiënt met papulopustuleuze acne die aanvankelijk werd behandeld met isotretinoïne in een dosis van 0,5 mg/kg/dag. Na enkele weken behandeling ontwikkelde de patiënt een explosieve uitbraak van acne die werd gekenmerkt door:
• Het verschijnen van talrijke inflammatoire en suppuratieve laesies op de romp en in het gezicht (klinische foto’s 1A/1B).
• Aanzienlijke huidpijn in combinatie met duidelijke ontstekingsverschijnselen.
• Grote psychologische gevolgen.
Vanwege deze ernstige exacerbatie werd een behandeling met lage doses systemische corticosteroïden gestart. De intensiteit van de ontsteking en de omvang van de laesies leidden echter tot een discussie over de introductie van een behandeling met adalimumab (anti-TNFα). Het aangenomen protocol was gebaseerd op:
1. Voortzetting van orale corticosteroïdtherapie met lage dosis om de initiële ontstekingsreactie te beperken.
2. Subcutane injecties met adalimumab in de gebruikelijke dosis die wordt aanbevolen voor inflammatoire huidziekten (laaddosis gevolgd door een injectie om de twee weken).
3. Tijdelijke stopzetting van isotretinoïne om verdere verslechtering te voorkomen.
Na enkele weken werd een duidelijke verbetering van de huidconditie waargenomen (klinische foto’s 2A/2B): significante vermindering van ontsteking, vermindering van het aantal actieve laesies en verbeterd comfort van de patiënt. Isotretinoïne werd opnieuw geïntroduceerd in een lagere dosis, onder nauwgezet dermatologisch toezicht.
THERAPEUTISCHE BENADERINGEN
BIJ FULMINANTE ACNE
Traditionele opties
Conventionele behandeling is gebaseerd op verschillende complementaire strategieën:
• Systemische corticosteroïdentherapie: Dit remt snel de ontsteking door verschillende cytokinen te blokkeren, waarbij verbetering over het algemeen binnen 1 tot 2 weken zichtbaar is. Langdurig gebruik wordt echter beperkt door de systemische bijwerkingen, met name osteoporose, hypertensie en het syndroom van Cushing.
• Isotretinoïne: Isotretinoïne is de essentiële achtergrondbehandeling voor het bereiken van blijvende remissie van ernstige acne. Als de dosis echter te hoog is of als het te snel wordt geïntroduceerd, kan het een fulminante flare-up veroorzaken, dus moet het geleidelijk opnieuw worden geïntroduceerd in een lage dosis zodra de ontsteking onder controle is.
• Systemische antibiotica:
Deze worden gebruikt om de bacteriële belasting te verminderen en hebben ook een indirect ontstekingsremmend effect, maar zijn over het algemeen onvoldoende als monotherapie om fulminante acne onder controle te houden.
Rol van anti-TNFα Anti-TNFα middelen richten zich specifiek op TNFα, een centrale cytokine in de ontstekingscascade. Hun werking neutraliseert snel de “cytokinestorm” die verantwoordelijk is voor de ernst van de laesies. Verschillende casusverslagen en recente onderzoeken hebben hun werkzaamheid aangetoond bij vor-
Het
gebruik van
anti-TNFα helpt ook om de duur en de dosis van corticosteroïden te verminderen.
men van fulminante acne die refractair zijn voor conventionele behandelingen:
• Adalimumab:
Studies en case reports (Marasca et al., 2021; Miguel et al., 2019) geven aan dat significante verbetering kan worden gezien in 2-4 weken, waarbij sommige patiënten volledige remissie bereiken.
• Infliximab:
Intraveneus gebruikt, is aangetoond dat het laesies aanzienlijk vermindert, met name bij patiënten die ook gewrichtsbetrokkenheid hebben, waarbij verbetering vaak binnen 3 tot 4 weken na het starten van de behandeling wordt gezien.
Deze biotherapieën bieden het voordeel van een snelle vermindering van de cutane en systemische ontsteking, terwijl de blootstelling aan corticosteroïden, waarvan het langdurig gebruik problematisch is, wordt beperkt.
DISCUSSIE
Recente gegevens en gevalsbeschrijvingen suggereren dat anti-TNFα middelen een belangrijke therapeutische vooruitgang bieden in de behandeling van fulminante acne veroorzaakt door isotretinoïne. Hun gerichte werking neutraliseert TNFα, waardoor de ontstekingscascade wordt onderbroken en huidlaesies snel onder controle kunnen worden gebracht. Daarnaast helpt het gebruik van anti-TNFα middelen om de duur en de dosis van corticosteroïden te verminderen, waardoor hun potentieel ernstige bijwerkingen worden beperkt.
Casusverslagen (Marasca et al., 2021; Miguel et al., 2019; Dawoud et al., 2018) laten zien dat adalimumab en infliximab binnen 2 tot 4 weken aanzienlijke verbetering induceren, met complete remissies bij sommige patiënten. Deze snelle werkzaamheid is vooral opmerkelijk bij patiënten met fulminante vormen die refractair zijn voor conventionele behandelingen. Het is echter belangrijk om te benadrukken dat het gebruik van anti-TNFα in deze context off-label blijft en dat het gebruik ervan moet worden gereserveerd voor ernstige gevallen, na falen van conventionele benaderingen en met rigoureuze follow-up.
Daarnaast lijkt een gecombineerde aanpak met het gebruik van anti-TNFα om de acute ontsteking onder controle te houden,
terwijl isotretinoïne geleidelijk opnieuw wordt geïntroduceerd om de onderliggende acne te behandelen, veelbelovend. Prospectieve studies en het opzetten van internationale registers zijn essentieel om de optimale dosering, duur van de behandeling en criteria voor het staken van anti-TNFα bij fulminante acne nauwkeurig te definiëren.
De identificatie van immunologische biomarkers, zoals een cytokineprofiel gekenmerkt door een overmaat aan TNFα en IL-1β, zou ook kunnen helpen om de patiënten te selecteren die het meest waarschijnlijk baat hebben bij deze gerichte aanpak. Dit zou het mogelijk maken om de behandeling te personaliseren en de baten/risicoverhouding van deze dure behandelingen te optimaliseren.
CONCLUSIE
Anti-TNFα middelen, in het bijzonder adalimumab en infliximab, zijn een innovatieve behandelingsoptie voor isotretinoïne-geïnduceerde fulminante acne flare-ups. Hun gerichte werking op TNFα maakt een snelle bestrijding van ontstekingen mogelijk en heeft als voordeel dat ze de afhankelijkheid van corticosteroïden verminderen. Recente gegevens in de literatuur en klinische gevallen benadrukken hun werkzaamheid, hoewel het gebruik ervan voorbehouden blijft aan refractaire gevallen of patiënten met aanzienlijke systemische schade.
De toekomst van deze benadering ligt in prospectieve studies om behandelingsprotocollen te standaardiseren en in de identificatie van biomarkers die een nauwkeurige selectie van patiënten mogelijk maken. Daarnaast zou de integratie van een gecombineerde strategie, met een combinatie van anti-TNF α en isotretinoïne in lage dosis, de prognose van patiënten met fulminante acne kunnen veranderen door de ziekte blijvend onder controle te houden en de bijwerkingen te minimaliseren.
Uiteindelijk betekent het rationele en gecontroleerde gebruik van anti-TNFα een belangrijke vooruitgang voor dermatologen die te maken hebben met deze ernstige vormen van acne, en biedt het nieuwe therapeutische perspectieven die de kwaliteit van leven van patiënten aanzienlijk zouden kunnen verbeteren.
REFERENTIES
1. Di Paola P, Barret M, Giraudeau P, Delaporte E. Intérêt des anti-TNFα dans les poussées explosives d’acné, induites par l’isotrétinoïne. Affiche présentée aux Journées Dermatologiques de Paris (JDP).
2. Fitzpatrick TB, et al. Dermatologie de Fitzpatrick en médecine générale. 9e éd. New York: McGraw-Hill; 2019.
3. Poulin Y, et al. Lignes directrices canadiennes pour le traitement de l’acné. J Cutan Med Surg. 2016;20(5):375-389.
4. Zhang M, et al. Utilisation de produits biologiques dans l’acné réfractaire : revue de la littérature. J Dermatolog Treat. 2020;31(7):661-667.
5. Willems P, Freedman T, Gantchev T. Utilisation réussie de l’adalimumab dans l’acné fulminane. J Eur Acad Dermatol Venereol. 2019;33(4):e144-e146.
6. Dawoud NM, et al. Adalimumab in acne fulminans with associated sacroiliitis: A case report. Indian J Dermatol Venereol Leprol. 2018;84(1):104-107.
7. Marasca C, et al. Successful use of adalimumab in isotretinoin-induced acne fulminans: A case report. Skin Appendage Disord. 2021;7(2):115-119.
8. Miguel D, et al. A dramatic case of acne fulminans responding to adalimumab. J Eur Acad Dermatol Venereol. 2019;33(4):e144-e146.
9. Lee JH, et al. Isotretinoin-induced acne fulminans: Pathogenesis and therapeutic implications. J Dermatol Sci. 2023;101(2):134-141.
10. Smith KL, et al. Cytokine profile in severe acne: Role of TNF-α and IL-1β in isotretinoin-induced acne fulminans. Clin Exp Dermatol. 2022;47(3):450-457.
DE DERMOCOSMETISCHE AANPAK VAN ACNE
BIJ DE DERMATOLOOG
Dermocosmetica dragen bij aan het succes van antiacnebehandelingen door te zorgen voor optimale hygiëne, door irritatie en uitdroging als gevolg van medicatie te compenseren en door te zorgen voor de juiste make-up en fotoprotectie. Deze aanpak maakt deel uit van een echt verzorgingsprotocol waarin elk element zijn plaats heeft en inneemt, van dagelijkse hygiëne tot isotretinoïne, om een complete, gepersonaliseerde verzorging te garanderen.
GEBREK AAN THERAPIETROUW
Het doel van de behandeling is om de ontwikkeling van acne te beperken, laesies te doen regresseren, terugval te voorkomen en littekenvorming te vermijden. De behandeling moet de psychologische en sociale impact helpen verminderen, ongeacht de ernst van de laesies. Acne wordt door verschillende patiënten verschillend ervaren. Bovendien zijn de leeftijd van de patiënten (adolescentie) en de duur en beperkingen van de behandelingen niet bevorderlijk voor therapietrouw. Lokale behandelingen (geneesmiddelen en dermocosmetica) worden bijzonder slecht nageleefd.
IMPACT OP LEVENSKWALITEIT
De opkomst en vooral de formalisering van het begrip ‘levenskwaliteit’ in de medische cultuur, en in het bijzonder in de dermatologie, weerspiegelt een diepgaande verandering in onze maatschappij wat betreft de relatie tussen dermatologen en hun patiënten. De vraag van patiënten is sterk geëvolueerd: meer dan om een behandeling vragen patiënten een terugkeer naar een comfortabel leven, en nu zelfs een verbetering van hun welzijn ten opzichte van hun normale toestand, bijvoorbeeld via cosmetologie en cosmetische chirurgie. Dit concept van ‘levenskwaliteit’ toont aan dat het begrip ‘lijden’ zijn referentiepunt heeft veranderd, aangezien mensen steeds meer lijden onder de penalisatie en beperkingen die ziekte met zich meebrengt ten opzichte van het comfort dat in onze maatschappij wordt geëist. Dit concept wordt bijzonder goed geïllustreerd in het geval van acne. Verschillende recente onderzoeken hebben aangetoond dat acne, verre van een louter cosmetische klacht of een onbeduidend ‘overgangsritueel’, een grote impact kan hebben op de levenskwaliteit van tieners. De psychologische impact is des te groter omdat acne een terugkerende aandoening is. Deze herhaalde terugvallen zijn een bron van frustratie, woede en berusting, zoals blijkt uit een onderzoek dat in 2017 is gestart door professor Brigitte Dréno, hoofd van de afdeling Dermatologie van het Universitair Ziekenhuiscentrum in Nantes en dat wordt ondersteund door het ‘Laboratoire La Roche-Posay’, waarbij 1.000 patiënten werden onderzocht
door 400 dermatologen. 46% van de patiënten meldde een recidief van hun acne (48% van de vrouwen en 38% van de mannen) en 80% had last van meerdere jaarlijkse recidieven. Ze uitten gevoelens van frustratie (15%), woede (31%) en onvermijdelijkheid (35%).
“Acne kan een grote impact hebben op de levenskwaliteit van patiënten. Daarom is het ideaal dat elk correct behandelingsprotocol psychologische en cosmetische ondersteuning bevat,” benadrukt dermatoloog dr. Florence Bourlond.
ANTI-ACNE STRATEGIEËN:
SAMEN IS BETER
Acne is een aandoening met vele facetten en vereist daarom verschillende benaderingen. Vaak wordt een door de dermatoloog voorgeschreven farmacologische behandeling gecombineerd met dermocosmetische aanbevelingen. Deze combinatie maximaliseert de effectiviteit van de behandeling, voorkomt recidieven en verbetert daarom de levenskwaliteit van patiënten. Een aantal publicaties heeft de voordelen aangetoond van dermocosmetica met een perfecte hygiëne, goede hydratatie, essentiële bescherming tegen de zon en aangepaste make-up.
“Bij de behandeling van acne moet de patiënt centraal staan. Er moet rekening worden gehouden met de leeftijd van de patiënt, de levensstijl, zijn levenskwaliteit en de psychologische impact van acne. We moeten onderscheid maken tussen cosmetica die bij ons voorschrift horen en cosmetica die we dagelijks gebruiken om onze behandelingen te ondersteunen,” voegt dermatoloog dr. Sam Dekeyser toe.
“Cosmetica kunnen ook worden aanbevolen in de vroege stadia van milde acne, maar we zien deze patiënten maar heel weinig, zij worden eerder gezien door huisartsen of apothekers. Voor zwangere vrouwen zijn dermocosmetische behandelingen ook een goede optie, omdat ze geen bijwerkingen hebben.
HYGIËNE: DE NUMMER ÉÉN
VOORGESCHREVEN BEHANDELING
“Patiënten moeten eraan herinnerd worden om hun huid niet te hard te reinigen (scrubs of scrubapparaten vermijden), omdat dit de natuurlijke functie van de huidbarrière kan beschadigen. Reinigingsmiddelen met een pH-waarde van 5,5 (syndet) verdienen de voorkeur boven traditionele detergenten, omdat ze de huid zacht reinigen en ook de belasting van fijnstofdeeltjes op de huid ‘s avonds verminderen. De optimale reinigingsfrequentie is twee keer per dag,” merkt dr. Florence Bourlond op.
“Dagelijkse behandelingen zoals vochtinbrengende, anti-irriterende en verzachtende crèmes met specifieke actieve ingrediënten kunnen voldoen op zich als voorschrift voor milde acne, of in combinatie met een lokale of algemene behandeling voor matige tot ernstige acne. Bijvoorbeeld tijdens de behandeling met orale isotretinoïne moeten de door dit geneesmiddel veroorzaakte bijwerkingen (cheilitis, xerose, verhoogde kwetsbaarheid voor blootstelling aan de zon) worden gecompenseerd door geschikte dermocosmetica om comfort en een goede therapietrouw te behouden”.
Patiënten moeten ook geadviseerd worden om niet-comedogene en hypoallergene make-up te gebruiken. Dankzij de vooruitgang op het gebied van galenica kan nu zeer bevredigende camouflage worden bereikt met niet-vette, niet-comedogene texturen. Bovendien kunnen de beschikbare kleuren worden gebruikt op alle huidtypes. Het gebruik van medische corrigerende make-up blijkt de levenskwaliteit van acne-patiënten te verbeteren.
“Huidverzorgingsproducten zijn belangrijk voor het behoud van een gezonde huidmicrobiota, ze voorkomen schade aan de huidbarrière en de daardoor veroorzaakte ontstekingen dankzij de aangeboren immuniteit. Hydraterende crèmes moeten ‘s ochtends worden gebruikt om de natuurlijke barrièrefunctie van de huid en dus de hydratatie te herstellen/verbeteren en om irritatie te beperken, die vaak wordt waargenomen bij topische of orale retinoïden, vooral tijdens de eerste paar weken van de behandeling,” benadrukt dr. Sam Dekeyser.
DOELGERICHTE INGREDIËNTEN
EN SENSORIËLE GALENICA
De rol van dermocosmetica bij acne wordt steeds belangrijker, omdat onderzoek het werkingsmechanisme van de ingrediënten heeft verklaard en hun werkzaamheid heeft bevestigd. Huidirritatie is een van de belangrijkste redenen voor therapieontrouw bij behandelde patiënten, dus de keuze van cosmetica voor de behandeling is erg belangrijk. Hygiëne en hydratatie moeten daarom met grote zorg worden voorgeschreven, in gedachten houdend dat acne ook geassocieerd wordt met een verandering in de integriteit van de barrièrefunctie. Zachte oppervlakte-actieve stoffen en lipiden/vochtinbrengers moeten daarom worden gebruikt in formules. Hydraterende behandelingen zijn essentieel om de uitdrogende effecten van bepaalde acne-geneesmiddelen te beperken.
Behandelende en hydraterende huidverzorgingsproducten zijn verkrijgbaar in crèmes en gels en combineren keratolytische en keratoregulerende middelen (salicylzuur, melkzuur, LHA, glycolzuur, enz.), talgregulerende en adstringerende actieve ingrediënten (AHA, pompoen, brandnetel, vitamine B2, B6, zinkzouten, enz. ), matterende en sebo-adsorberende werkstoffen (klei, perliet, silicaten, etc.), antiseptische en antibacteriële werkstoffen (salicylzuur, chloorhexidine, koperzouten, quaternaire ammoniums, etc.) en hydraterende en verzachtende werkstoffen om de huid te helpen herstructureren (thermaal bronwater, panthenol, niacinamide, enz.). Bepaalde actieve ingrediënten lijken de proliferatie te remmen van Phylotype IA1 van C. Acnes, dat geassocieerd wordt met acne (piroctone
olamine, PhylobiomaTM), anderen hebben een antioxiderende werking (vitamine C en E, carnosine, enz.).
De aanzienlijke ontwikkeling van galenische formules heeft geleid tot een betere penetratie en doeltreffendheid, een betere tolerantie en een geoptimaliseerd comfort, wat een goede therapietrouw bevordert.
“Bij het kiezen van mijn cosmetische voorschrift houd ik rekening met de wetenschap pelijke studies die naar het product zijn uitgevoerd. De textuur moet ook aangenaam, niet vet en goed te verdragen zijn, anders zal er geen goede therapietrouw zijn. De mening van mijn patiënten is ook belangrijk, want het voorgeschreven product moet zijn beloften waarmaken”, merkt dr. Sam Dekeyser op.
FOTOPROTECTIE IS ESSENTIEEL
Blootstelling aan de zon vermindert tijdelijk het inflammatoire karakter van laesies, maar stimuleert in tweede instantie talgafscheiding en comedogenese door verdikking van de hoornlaag onder invloed van UVB-stralen. Het gebruik van geschikte externe fotoprotectie zou het mogelijk moeten maken om dit rebound-effect na blootstelling aan de zon te beperken en indirect te voorkomen.
Het probleem van blootstelling aan de zon is moeilijk te beheren bij adolescenten, voor wie de zomerperiode over het algemeen synoniem is met een spectaculaire remissie van de inflammatoire component van acne en die het daarom moeilijk vinden om de instructies van dermatologen om de zon te vermijden, te aanvaarden. Deze aanpak, die niet directief maar in overleg moet gebeuren, wordt vergemakkelijkt door de beschikbaarheid van filters die ontworpen zijn voor de acnegevoelige huid, met vloeibare, niet-glimmende texturen, die aanzienlijk helpen om de boodschap over de comedogene effecten van de zon en de toename van littekenpigmentatie in de praktijk te brengen.
“Acnebehandeling tijdens de consultatie is een perfect voorbeeld van de noodzaak om medicatie en dermocosmetica te combineren. Deze laatste hebben geprofiteerd van een aanzienlijke vooruitgang, waardoor ze een echte rol spelen in de behandeling en de therapietrouw,” concludeert Dr. Bourlond.
REFERENTIE:
Inhoud opgesteld naar aanleiding van een rondetafelgesprek op initiatief van het laboratorium van La Roche-Posay.
N. EVRARD
COLLAGEEN OF COLLAGENEN?
De collagenen, de belangrijkste proteïnen in onze huid, vertegenwoordigen 70% van het drooggewicht. Ze bestaan uit drie eiwitketens en vormen een matrix die zorgt voor de stevigheid, dichtheid en elasticiteit van de huid. Vanaf de leeftijd van 20 jaar daalt hun productie met 1% per jaar, vooral onder invloed van UV-stralen, vervuiling en stress. De gevolgen hiervan zijn het verschijnen van rimpels, verlies van stevigheid en het ontstaan van rimpels.
EFFECT VAN VEROUDERING
OP
DE HUID
Het verouderingsproces van de huid omvat een aantal fysiologische mechanismen die de collageenproductie beïnvloeden, met twee belangrijke processen: de werking van vrije radicalen en glycatie. Vrije radicalen, onstabiele moleculen die door het lichaam en externe factoren zoals blootstelling aan UV-straling worden geproduceerd, beschadigen huidcomponenten, waaronder collageen, door enzymatische afbraakprocessen te activeren. Collagenasen zijn de enzymen die specifiek collageen afbreken. Hun verhoogde activiteit in de verouderende huid draagt bij aan de afbraak van collageen, wat de huidstructuur verzwakt en leidt tot een verlies aan stevigheid en elasticiteit. Bij glycatie binden reactieve suikers zich aan eiwitten en vormen zo structuren die advanced glycation end products (AGE’s) worden genoemd. In het geval van collageen leidt glycatie tot verstijving en verlies van elasticiteit van de extracellulaire matrix, wat bijdraagt aan de vorming van rimpels en fijne lijntjes. De afbraak van collageen door deze processen resulteert in een verlies van elasticiteit, stevigheid en hydratatie van de huid, wat leidt tot het verschijnen van de tekenen van huidveroudering.
GEEN ÉÉN MAAR 16 COLLAGENEN
Collageen, een driedimensionaal structureel eiwit, draagt bij aan de huidstructuur door een driedimensionale matrix te vormen in de lederhuid, de diepste laag van de huid, waar het wordt geproduceerd door fibroblasten. Het biedt structurele ondersteuning en weerstand aan de huid. Dankzij zijn hydrofiele eigenschappen trekt collageen water aan en houdt het dit vast in de huid. Als zodanig is het ook een centraal element in de hydratatie van de huid. “Een weinig bekend feit is dat er minstens 16 verschillende soorten collageen in de huid zijn, die samenwerken om de elasticiteit van de huid te creëren. Bij het ouder worden is het essentieel om ze als geheel te stimuleren
om deze biodiversiteit van de huid te behouden.”, benadrukt Marije Kroon.
Vandaar het belang van cosmetische behandelingen, die op twee manieren ingrijpen: de eerste is gericht op het opvullen van de leemtes door collageen als i Deze producten bevatten over het algemeen gehydrolyseerd collageen, een vorm van collageen waarvan de moleculen zijn opgesplitst in peptiden zodat ze gemakkelijker door de huid kunnen worden opgenomen. Je kunt ook kiezen voor crèmes op basis van collageenprecursoren die het dermis stimuleren opdat het zelf collageen aanmaakt.
COLLAGEEN BOOSTEN:
EEN GLOBALE AANPAK
Schoonheid is meer dan alleen huidverzorging, een integratieve aanpak waarbij de algehele gezondheid - fysiek en mentaal - een essentiële rol speelt in de kwaliteit van de huid en de strijd tegen huidveroudering. Hoe meer glucose pieken je hebt, hoe sneller je collageen zal verdwijnen. Vitamine C en aminozuren zijn essentieel voor de huid. Citrusvruchten, bessen, eieren, kip en bonen kunnen helpen bij de ontwikkeling van endogeen collageen,” zegt biochemicus J. Inchauspé: “Stress verhoogt het cortisolniveau en verlaagt de concentratie collageen in de huid. Activiteiten zoals meditatie en lichaamsbeweging zijn uitstekend voor stressvermindering en voor je huid,” benadrukt Dokter J.Joseph, psychiater.
“Door deze holistische benadering te combineren met deskundige huidverzorging is het mogelijk om een complete anti-ageing oplossing te bieden,” besluit Marije Kroon.
DERMATOLOGICAL SCALP & HAIR EXPERT
AANBEVOLEN DOOR MEER DAN
VOORKOMT TOT 6 WEKEN TERUGKEER3
DAG 0 DAG 31
70.000 DERMATOLOGEN1 NA 4 WEKEN BEHANDELING BRENGT HET
VOOR/NA KLINISCH BEWEZEN4
ANTIROOS DS
SHAMPOO
1% SELENIUMDISULFIDE ANTISCHIMMELWERKING
1% SALICYLZUUR KERATOLYTISCH EFFECT
ALS MONOTHERAPIE OF AANVULLEND BIJ MEDICATIE TE GEBRUIKEN
1 Vragenlijst uitgestuurd in de dermacosmetica markt uitgevoerd door AplusA en andere partners tussen januari 2023 en mei 2023, onder dermatologen in 34 landen, wat 80% van de wereldwijde BBP vertegenwoordigt.
2 Consumententest op 262 deelnemers – regelmatig gebruik gedurende 2 weken - Italië.
3 Klinische studie op 45 personen na 4 weken gebruik en 6 weken onderhoud.
4 Klinische studie op 45 personen, 3x/week gebruik. Beeld komt overeen met het gemiddeld behaalde resultaat.
5 Klinische studie met follow up naar de micro-organismen die een rol spelen bij roos, 56 personen, 3x/week gebruik gedurende 4 weken.
DE ROL VAN DE MICROBIOTA IN DE PATHOGENESE EN HET BEHEER VAN ATOPISCHE DERMATITIS
Atopische dermatitis (AD), vaak atopisch eczeem genoemd, is een van de meest voorkomende chronische inflammatoire dermatologische aandoeningen, vooral bij kinderen. Wereldwijd lijden bijna 10% van de volwassenen en tot 20% van de kinderen aan deze aandoening en de prevalentie neemt gestaag toe. De symptomen omvatten een droge huid, intense jeuk en eczemateuze, sijpelende of korstvormende laesies, die allemaal een grote impact hebben op de levenskwaliteit (verstoorde slaap, belemmering van dagelijkse activiteiten en psychologisch welzijn). In het verleden lag de nadruk op de betrokkenheid van genetische en immuunfactoren, evenals schade aan de huidbarrière. Recent onderzoek heeft zich echter gericht op een steeds belangrijkere speler: de microbiota, zowel bij de huid als in de darmen.
1. ACHTERGROND EN NIEUWE PERSPECTIEVEN
De onderliggende mechanismen van AD zijn meervoudig. De dominante hypothese combineert immuniteit, met overdreven activering van de Th2-route (en in sommige gevallen Th17), defecten in de huidbarrière (filaggrinemutatie, epidermale lipidetekort) en de invloed van omgevingsfactoren. Een belangrijke recente bijdrage is de identificatie van de rol van microbiële onbalans of dysbiose, zowel in de huid als in de darm.
2. ONEVENWICHT IN DE
CUTANE MICROBIOTA BIJ AD
In normale omstandigheden herbergt de huid een verscheidenheid aan micro-organismen (bacteriën, virussen, schimmels) die een echt dynamisch en coöperatief ecosysteem vormen. Onder de dominante bacteriën vinden we vaak Staphylococcus epidermidis, Propionibacterium acids, Corynebacterium of zelfs bepaalde soorten Malassezia voor het schimmelgedeelte. Deze microbiële diversiteit draagt bij aan de integriteit van de barrière en helpt het lokale immuunsysteem te reguleren.
Bij atopische dermatitis hebben verschillende onderzoeken aangetoond dat Staphylococcus aureus oververtegenwoordigd is, vooral in beschadigde delen van de huid. Tot 60-100% van de huidoppervlakken die aangetast zijn door eczeem kan gekoloniseerd zijn door S. aureus, vergeleken met slechts 5-30% bij gezonde personen. Wanneer deze ziekteverwekkende bacterie in overmaat aanwezig is, geeft hij toxinen (superantigenen) af die
T-lymfocyten kunnen overactiveren, de afgifte van ontstekingsbevorderende cytokinen (onder andere IL-4, IL-13 en IL-31) induceren en de productie van antimicrobiële afweerstoffen verminderen. Als gevolg hiervan ontstaat er een echte vicieuze cirkel: verstoring van de huidbarrière moedigt bacteriële implantatie aan en de massale proliferatie van S. aureus verergert op zijn beurt de ontsteking en laesies.
Dit fenomeen van cutane dysbiose is niet beperkt tot S. aureus Er is ook ontdekt dat S. epidermidis, hoewel het over het algemeen commensaal is, schadelijk kan worden als het overmatig woekert en bepaalde ontstekingsbevorderende moleculen produceert. Evenzo kan Malassezia (een lipofiele schimmel), hoewel niet direct de oorzaak van AD, de mate van huidontsteking bij bepaalde overgevoelige patiënten beïnvloeden.
3. INTESTINALE DYSBIOSE EN DE ‘DARM-HUID-AS
In de afgelopen decennia is het concept van de ‘darm-huidas’ ontstaan om de wederzijdse invloed van de darmmicrobiota en de gezondheid van de huid te beschrijven. Hoewel de huid en de darm twee verschillende organen zijn, verklaren verschillende communicatiemechanismen ( immunologisch, metabolisch en neuro-endocrien) de onderlinge afhankelijkheid van hun microbiële balans.
• Immuunketenmechanismen: Intestinale micro-organismen moduleren de systemische immuniteit via de productie van cytokinen, de activering van dendritische cellen en de differentiatie van T-lymfocyten. Nuttige bacteriën zoals Lactobacillus, Bifidobacterium of Faecalibacterium prausnitzii produceren metabolieten (waaronder bepaalde vetzuren met een korte keten of SCFA’s) die de immuuntolerantie verhogen en hyperinflammatie verminderen.
• Metabole mechanismen: SCFA’s (butyraat, propionaat, acetaat) dragen bij aan de integriteit van de darmbarrière en verminderen de translocatie van pathogenen of toxines in de bloedbaan. Een tekort aan SCFA’s kan “intestinale hyperpermeabiliteit” bevorderen, een mogelijke bron van verergering van systemische ontsteking en huidletsels.
• Neuroendocriene mechanismen: De darm-hersen-huidas beschrijft hoe stress, angst en andere psychologische
factoren, deels gemoduleerd door de darmmicrobiota, zich kunnen vastzetten in de huid en pruritus en ontstekingen kunnen verergeren.
4.
FACTOREN
DIE DYSBIOSE EN VERERGERING VAN AD BEVORDEREN
Naast puur immunologische of genetische factoren kunnen een aantal alledaagse factoren de microbiota uit balans brengen en de ontwikkeling van AD beïnvloeden.
4.1. Antibioticatherapie
Antibiotica, die essentieel zijn voor de behandeling van bepaalde infecties, hebben een schadelijk effect op de microbiota wanneer ze herhaaldelijk of op ongeschikte wijze worden toegediend. Verschillende onderzoeken tonen aan dat het gebruik van antibiotica in het eerste levensjaar het risico op atopisch eczeem later aanzienlijk verhoogt. Bij kinderen bevordert het gebruik van breedspectrumantibiotica een verlies aan microbiële diversiteit en verhoogt het de aanwezigheid van opportunistische stammen, die waarschijnlijk bijdragen aan chronische ontstekingsprocessen.
4.2. Dieet en borstvoeding
Voeding in de eerste levensmaanden speelt een doorslaggevende rol bij de vorming van de microbiota. Borstvoeding wordt in verband gebracht met een verminderd risico op het ontwikkelen van AD, met name dankzij de commensale bacteriën (bijv. Lactobacillus, Bifidobacterium) die via de melk worden overgedragen, de oligosacchariden in moedermelk (HMO’s) die deze gunstige stammen voeden, en verschillende immunomodulerende moleculen. Studies geven aan dat borstvoeding gedurende ten minste 3-4 maanden de kans op AD kan verkleinen of het begin ervan kan vertragen. In andere onderzoeken wordt dit verband echter niet noodzakelijkerwijs waargenomen, wat erop wijst dat het belangrijk is om rekening te houden met de genetische achtergrond van de familie, de omgeving of de aanwezigheid van andere allergene factoren.
4.3. Milieublootstelling, verstedelijking en “biodiversiteit” Mensen die in dichtbevolkte stedelijke omgevingen wonen, met weinig contact met de natuur, hebben vaak een lagere microbiële diversiteit van huid en darmen. Deze lagere microbiële diversiteit wordt soms in verband gebracht met een hogere gevoeligheid voor allergische en auto-immuunziekten. Het concept ‘biodiversiteit’ suggereert dat contact met verschillende soorten in de natuur (boerderijdieren, bossen, groene ruimten) helpt om de microbiota te verrijken, vooral bij kinderen. Omgekeerd kan een zeer hoog niveau van hygiëne, terwijl ziekteverwekkers worden geëlimineerd, het lichaam ook beroven van ‘nuttige bacteriën’, waardoor het risico op AD afneemt.
5. THERAPEUTISCHE BENADERINGEN
GERICHT OP DE MICROBIOTA
Het feit dat dysbiose betrokken is bij de pathogenese van AD heeft geleid tot de ontwikkeling of verfijning van innovatieve strategieën gericht op het herstellen van een gunstig microbieel evenwicht, zowel in het cutane als in het intestinale ecosysteem.
5.1. Orale probiotica
Verschillende stammen van probiotische bacteriën - met name Lactobacillus (zoals L. paracasei, L. sakei) en Bifidobacterium (bijvoorbeeld B. longum ) - zijn getest. Inname van deze stammen kan de productie van pro-inflammatoire cytokinen moduleren, de expansie van regulatoire T-lymfocyten (Tregs) stimuleren en het niveau van beschermende SCFA’s in de darm verhogen. Klinische studies voorspellen een matige vermindering van de ernst van AD na langdurige supplementatie (enkele weken tot enkele maanden), met name via SCORAD of EASI.
Deze gunstige effecten variëren echter afhankelijk van de gebruikte stam, de dosis, de duur van de suppletie en het patiëntenprofiel (genetische factoren, initiële ernst van AD).
5.2. Lokale probiotica
Hoewel de orale route het meest onderzocht lijkt te zijn, begint men ook onderzoek te doen naar de lokale toepassing van probiotica direct op de huid. Het doel is om de huidflora ter plekke weer in balans te brengen door stammen te introduceren die concurreren met S. aureus of die een beschermende microbiota kunnen herstellen. Hoewel de eerste resultaten beperkt zijn, wijzen ze op een zeker potentieel, met name voor het verminderen van de overvloed aan S. aureus
5.3. Andere benaderingen: prebiotica en postbiotica
• Prebiotica: Dit zijn niet-verteerbare substraten (vezels, oligosacchariden) die de groei van nuttige microorganismen stimuleren. In de vorm van supplementen of functionele ingrediënten kunnen ze het effect van probiotica versterken of een veerkrachtige darmflora ondersteunen.
• Postbiotica: Dit zijn metabolieten of cellulaire fracties geproduceerd door microbiële fermentatie (bijv. SCFA, antimicrobiële peptiden). Het therapeutisch gebruik ervan als aanvulling op of alternatief voor probiotica is een verkennende manier om ontstekingen die gepaard gaan met de ziekte van Alzheimer te verminderen.
6. NAAR EEN GEÏNTEGREERD BEHEER
De identificatie van dysbiose als een verergerende factor bij AD leidt in toenemende mate tot het overwegen van een geintegreerde aanpak, waarbij verschillende aspecten worden gecombineerd:
1. Ontstekingsremmende behandeling en barrièreherstel: topisch gebruik van corticosteroïden of calcineurineremmers om eczeem onder controle te houden, gecombineerd met specifieke emollientia om de huidbarrière te versterken.
2. Microbiële modulatie: oordeelkundig gebruik van antibiotica (alleen in gevallen van bewezen infectie), mogelijk gebruik van geschikte probiotica (oraal of plaatselijk), dieet (vezels, gefermenteerde voedingsmiddelen, vermindering van bepaalde allergenen).
3. Hygiëne- en voedingsadvies: aanbevelingen voor borstvoeding, diversificatie van het dieet, redelijke blootstelling aan
“De toekomstige dermatologie, voor AD net als voor andere inflammatoire dermatosen, zal evolueren naar een systemische visie die immuniteit, genetica, de huidbarrière en de globale microbiële dimensie integreert”
biodiversiteit, gecontroleerde hygiëne (in plaats van “sterilisatie” van de omgeving).
4. Primaire preventie: bij kinderen met een verhoogd risico (familiegeschiedenis van atopie) kunnen vroegtijdige strategieën ter ondersteuning van de microbiota worden overwogen om de incidentie of toekomstige ernst van AD te verminderen.
7. VOORUITZICHTEN
Hedendaags onderzoek, waaronder de samenvatting van Wrześniewska et al, benadrukt duidelijk de centrale rol van de microbiota in het ontstaan en de evolutie van atopische dermatitis. Deze conceptuele revolutie - die gedeeld wordt met andere inflammatoire en allergische pathologieën - bevestigt dat de klassieke, puur immune visie genuanceerd moet worden.
De ontdekking van het “onzichtbare orgaan” dat de microbiota is, ook op de huid, vraagt om een heroverweging van onze praktijken. Bijvoorbeeld:
• Het monitoren van patiënten met AD zou baat kunnen hebben bij microbiotatests (cutaan of fecaal), die op dit moment nog beperkt zijn tot onderzoek, maar die uiteindelijk kunnen leiden tot een gepersonaliseerde therapeutische aanpak.
• Preventie wordt steeds belangrijker: ouders informeren over de voordelen van langdurige borstvoeding (waar mogelijk), een beleid voeren van gecontroleerde antibioticatherapie en het belang benadrukken van voedseldiversiteit en contact met de natuur zijn allemaal integratieve maatregelen.
• De ontwikkeling van nieuwe behandelingen die specifiek gericht zijn op microbiële gemeenschappen (probiotica, prebiotica, anti-biofilmmiddelen en zelfs fecale microbiotatransplantaties in extreme gevallen) opent een veelbelovende weg voor AD-situaties die moeilijk onder controle te krijgen zijn met conventionele behandelingsopties.
Natuurlijk zijn er nog veel grijze gebieden. We weten bijvoorbeeld nog steeds niet of het moduleren van de huidmicrobiota op zichzelf genoeg is om stabiele voordelen te bieden, of dat de
sleutel ligt in het tegelijkertijd herstellen van de darmmicrobiota. Ook de exacte identificatie van de meest effectieve probioticastammen wordt bemoeilijkt door de enorme interindividuele variabiliteit. Omdat AD meerdere subtypen en klinische fenotypen heeft, is het tot slot aannemelijk dat niet alle patiënten op dezelfde manier reageren op microbiële interventies.
8. CONCLUSIES
Recente ontwikkelingen benadrukken het cruciale belang van de microbiota bij het mediëren en versterken van het potentieel van cutane ontsteking bij atopische dermatitis. Terwijl dysbiose - zowel cutaan als intestinaal - de progressie van de ziekte bevordert, kan het herstellen van een gezond microbieel ecosysteem helpen om de vicieuze cirkel van ontsteking te doorbreken en de barrièrefunctie van de huid te verbeteren. Er zijn veel mogelijkheden voor onderzoek en actie voor dermatologen:
• De specifieke dysbiose van elke patiënt beter karakteriseren om de behandeling aan te passen,
• Het verkennen van gecombineerde benaderingen (probiotica, prebiotica, specifieke topische behandelingen) die zich tegelijkertijd richten op de darm en de huid,
• De nadruk leggen op preventie vanaf de vroege kinderjaren (borstvoeding, antibiotica matigen, biodiversiteit bevorderen).
Het wordt duidelijk dat de toekomstige dermatologie, voor AD net als voor andere inflammatoire dermatosen, zal evolueren naar een systemische visie die immuniteit, genetica, de huidbarrière en de globale microbiële dimensie integreert. Een dergelijke paradigmaverschuiving is zowel een uitdaging als een kans: het openen van nieuwe therapeutische perspectieven en het transformeren van de manier waarop miljoenen mensen over de hele wereld met atopische dermatitis worden behandeld.
VOORNAAMSTE REFERENTIE
Wrześniewska M., Wołoszczak J., Świrkosz G., Szyller H., Gomułka K. Le rôle du microbiote dans la pathogenèse et le traitement de la dermatite atopique — Une revue de la littérature. Int. J. Mol. Sci. 2024, 25, 6539.
THERMISCH WATER VAN AVENE Kalmerend en anti-irriterend
* Gemiddelde tijd tot het verdwijnen van pruritus voor 52% van de onderzochte populatie. Fase IVonderzoek bij 5.910 patiënten (33 landen), zelfevaluatie. Bij 78,6% van de patiënten, gebruik van XERACALM tie xerositispruriginosa.
EAU THERMALE AVÈNE, HET VERTROUWEN VAN EEN GEZONDE HUID.
INNOVATIE IN DE BEHANDELING VAN
ATOPISCHE DERMATITIS:
PROBIOTISCHE OPLOSSINGEN
VOOR EEN VERSTOORD HUIDMICROBIOOM
Atopische dermatitis (AD) is een van de meest voorkomende chronische huidaandoeningen, gekenmerkt door ontstekingen, jeuk en een verzwakte huidbarrière. Onderzoek naar het microbioom opent de deur naar nieuwe behandelingen, waarbij specifieke bacteriën de balans van de huid herstellen en symptomen van AD verlichten. YUN’s nieuwe ATOgamma, ontwikkeld na jaren van wetenschappelijk onderzoek, combineert gepatenteerde microencapsulatietechnologie en zorgvuldig geselecteerde probiotische stammen. Deze innovatieve producten bieden een veilige, wetenschappelijk onderbouwde aanpak om de atopische huid te kalmeren en de onderliggende microbiologische factoren aan te pakken.
ATOPISCHE DERMATITIS:
PATHOFYSIOLOGIE EN DE ROL VAN BACTERIËN
Atopische dermatitis (AD) is een chronische inflammatoire huidaandoening die wereldwijd 20% van de kinderen en 3% van de volwassenen treft, wat het een van de meest voorkomende huidaandoeningen maakt [1]. Vaak begint AD in de kindertijd en vormt het het startpunt van de “atopische mars,” waarbij allergische rhinitis en astma zich later ontwikkelen [2].
Er wordt steeds meer aandacht besteed aan de rol van bacteriën bij de ontwikkeling van AD, vooral wat betreft de invloed van pathogene bacteriën zoals Staphylococcus spp., die vaak in verhoogde hoeveelheden aanwezig zijn op de huid, vooral op de lesies [3]. Deze bacteriën kunnen bijdragen aan ontsteking en het verergeren van de symptomen.
BACTERIËN EN ATOPISCHE DERMATITIS – HET HUIDMICROBIOOM
ALS INHERENT DEEL VAN ONZE HUIDBARRIERE
Het huidmicrobioom is een dynamisch ecosysteem van bacteriën, schimmels, virussen en andere micro-organismen die in symbiose met onze huid leven [4]. Dit microbioom vormt een integraal onderdeel van de huidbarrière en speelt een cru-
ciale rol in het reguleren van de immuunrespons [5]. Onder normale omstandigheden bevordert een gezond microbioom een robuuste huidbarrière en beschermt het tegen pathogenen [6,7]. Bij AD is het microbioom vaak verstoord, wat leidt tot een disbalans in de samenstelling van micro-organismen, ook wel dysbiose genoemd, wat bijdraagt aan de ontstekingsreacties die de symptomen van de aandoening verergeren [3].
PATHOBIONTEN VERSUS PATHOGENEN: STAMSPECIFIEKE EIGENSCHAPPEN MAKEN HET VERSCHIL
Op de huid zijn altijd “pathobionten” aanwezig, microorganismen die normaal gesproken onschadelijk zijn, maar onder specifieke omstandigheden pathogene eigenschappen kunnen ontwikkelen. Een goed voorbeeld is Staphylococcusepidermidis, meestal beschouwd als een commensaal en soms zelfs met probiotische eigenschappen. Toch kunnen bepaalde stammen van S.epidermidis zich gedragen als pathobiont, met name bij patiënten met AD [8].
Staphylococcus aureus wordt vaker eenduidig als pathogeen geclassificeerd [9]. Deze bacterie, die vaak wordt aangetroffen op huidlesies bij patiënten met AD, heeft het vermogen om zowel de barrièrefunctie van de huid verder te verstoren als het immuunsysteem te activeren via toxinen en superantigenen. Toch is S. aureus niet de enige boosdoener. De diversiteit binnen de populaties van S. epidermidis illustreert dit . Bovendien blijkt uit eigen onderzoek de rol van de S. aureus belangrijker met toenemende ernst van AD [10].
Naast de negatieve impact van pathogene Staphylococcus spp. is er toenemend bewijs dat bepaalde stammen van Lactobacilicaceae probiotische eigenschappen hebben. Deze kunnen het microbioom in balans brengen, ontstekingen verminderen en de barrièrefunctie van de huid versterken [11,12]. Recent eigen onderzoek toonde bovendien aan dat lactobacilli een integraal onderdeel vormen van het ‘core microbiome’ op gezonde huidlocaties, zoals de elleboogplooi, en bijdragen aan de stabiliteit van het microbioom [13].
BACTERIËN INZETTEN TEGEN
BACTERIËN: PROBIOTICA ALS
OPLOSSING BIJ ATOPISCHE
DERMATITIS
Probiotica bieden een vernieuwende aanpak voor atopische dermatitis door (i) schadelijke bacteriën te remmen [14], (ii) de huidbarrière versterken door het stimuleren van collageenproductie en tight-junction-eiwitten [15] en (iii) ontstekingen verminderen via immuunmodulerende effecten [11]. Deze strategie kan de afhankelijkheid van corticosteroïden verminderen en biedt een alternatief zonder de bijwerkingen van langdurig gebruik. Hoewel het therapeutisch potentieel van probiotica al langer bekend is, was de grootste uitdaging van technische aard: hoe levende bacteriën effectief in crèmes te verwerken, die traditioneel antibacteriële bewaarmiddelen bevatten. Dankzij YUN’s innovatieve microencapsulatietechnologie en aangepaste formulatie, met specifieke keuzes in bewaarmiddelen en surfactanten, is dit nu mogelijk.
WETENSCHAPPELIJK ONDERZOEK EN SELECTIE VAN DE JUISTE
PROBIOTISCHE
STAMMEN
YUN ontwikkelde een wetenschappelijke aanpak voor de behandeling van AD met specifieke probiotische lactobacilli. Drie stammen, Lacticaseibacillus rhamnosus YUN-S1.0, Lactiplantibacillus pentosus YUN-V1.0 en Lactiplantibacillus plantarum YUN-V2.0, zijn geselecteerd op hun veiligheid en effectiviteit bij het remmen van staphylococci en het ondersteunen van de huidbarrière [12]. Het YUN-screeningsplatform selecteert stammen op basis van:
• Veiligheid: Lactobacilli komen van nature voor in de darmen, vaginale flora en op gezonde huid. Genoomanalyse waarborgt afwezigheid van antibioticaresistentie of toxische genen.
• Toepasbaarheid/Robustheid: De stammen moeten snel groeien en bestand zijn tegen de stressfactoren van de huid, zodat ze effectief kunnen overleven en hun werking behouden na applicatie.
• Functionele activiteit: De stammen remmen pathogenen zoals Staphylococcus aureus en versterken de huidbarrière, terwijl ze irritatie verminderen.
YUN’S NIEUWE ATO-GAMMA
VOOR ATOPISCHE HUID
Het ATO-gamma van YUN is specifiek ontwikkeld voor mensen met een atopische huid en maakt gebruik van de kracht van probiotische lactobacilli via de gepatenteerde microencapsulatietechnologie.
De wetenschappelijke basis voor het ATO-gamma werd gelegd in 2020, toen YUN samen met het Universitair Ziekenhuis Antwerpen (UZA) een Baekeland-doctoraat startte in samenwerking met de Universiteit Antwerpen. Onder begeleiding van promotoren Prof. Dr. Julie Leysen (dermatologie), Prof. Dr. Margo Haegendorens (kinderimmunologie) en Prof. Dr. Sarah Lebeer (Microbiologie), onderzocht Dr. Lize Delanghe de rol van het huidmicrobioom en probiotische lactobacilli bij AD.
klachten. In het verleden reeds zowel topicale antibiotica als corticosteroïde met wisselend succes.
De werkzaamheid van de probiotische crème in het ATO-gamma werd onderbouwd door middel van meerdere studies. (i) een placebo-gecontroleerde split-body studie toonde de impact van probiotische lactobacilli op staphylococci, (ii) een open-label studie toonde gelijkwaardige tot betere hydratatie en elasticiteit in vergelijking met conventionele producten, en (iii) een consumentenstudie meldde een zachtere huid, minder irritatie en hoge tevredenheid.
AANGEPASTE KIJK NODIG OP BACTERIËN: BACTERIËN ALS BONDGENOTEN IN HUIDGEZONDHEID
Het herstel van het huidmicrobioom biedt een nieuwe benadering voor het ondersteunen van de behandeling van AD. YUN gebruikt specifieke probiotische stammen, zoals L. rhamnosus YUN-S1.0, L. pentosus YUN-V1.0 en L.plantarum YUN-V2.0, die zorgvuldig zijn geselecteerd op basis van hun veiligheid, stabiliteit en functionele eigenschappen. Dankzij micro-encapsulatie kan het microbioom worden hersteld zonder de bijwerkingen van conventionele therapieën.
REFERENTIES:
[1] S. Nutten, Ann Nutr Metab 66 (2015) 8–16.
[2] S.C. Dharmage, A.J. Lowe, M.C. Matheson, J.A. Burgess, K.J. Allen, M.J. Abramson, Allergy: European Journal of Allergy and Clinical Immunology 69 (2014) 17–27.
[3] R.D. Bjerre, J. Bandier, L. Skov, L. Engstrand, J.D. Johansen, British Journal of Dermatology 177 (2017) 1272–1278.
[5] S.L. Prescott, D.-L. Larcombe, A.C. Logan, C. West, W. Burks, L. Caraballo, M. Levin, E. Van Etten, P. Horwitz, A. Kozyrskyj, D.E. Campbell, World Allergy Organization Journal 10 (2017) 29.
[9] J.A. Geoghegan, A.D. Irvine, T.J. Foster, Staphylococcus Aureus and Atopic Dermatitis: A Complex and Evolving Relationship, 2018.
[10] L. Delanghe, I. De Boeck, J. Van Malderen, C.N. Allonsius, T. Van Rillaer, P.A. Bron, I. Claes, Y. Nv, M. Hagendorens, S. Lebeer, J. Leysen, (2024).
[11] É. Butler, C. Lundqvist, J. Axelsson, Microorganisms 8 (2020) 1026.
[12] S. Lebeer, E.F.M. Oerlemans, I. Claes, T. Henkens, L. Delanghe, S. Wuyts, I. Spacova, M.F.L. van den Broek, I. Tuyaerts, S. Wittouck, I. De Boeck, C.N. Allonsius, F. Kiekens, J. Lambert, Cell Rep Med 3 (2022) 100521.
[13] L. Delanghe, I. De Boeck, J. Van Malderen, T. Gehrmann, C.N. Allonsius, P.A. Bron, I. Claes, M. Hagendorens, J. Leysen, S. Wittouck, S. Lebeer, Microbiome Research Reports 3 (2024) N/A-N/A.
[14] W. Mohammedsaeed, A.J. McBain, S.M. Cruickshank, C.A. O’neill, Appl Environ Microbiol 80 (2014) 5773–81.
[15] W.H. Tsai, C.H. Chou, Y.J. Chiang, C.G. Lin, C.H. Lee, Int J Med Sci 18 (2021) 1114–1120.
Verontrustende mazelenepidemie
voor de vakantie
Nu verschillende landen in Azië, Afrika en Europa, waaronder skibestemmingen, getroffen worden door een mazelenepidemie, roept Vivalis - de administratie verantwoordelijk voor gezondheid en persoonlijke bijstand in Brussel - mensen op om zich voor hun vakantie te laten vaccineren. Deze epidemie treft Turkije, Marokko en Roemenië. Andere landen, voornamelijk skibestemmingen, zijn ook getroffen - waaronder Oostenrijk, Zwitserland en Italië. Ook het Verenigd Koninkrijk is getroffen. Het Instituut voor Tropische Geneeskunde in Antwerpen heeft een meer volledige lijst opgesteld van de betrokken landen, die kan worden geraadpleegd op de website wanda.be. In 2024 kende België het hoogste aantal gevallen van mazelen in meer dan 10 jaar. Er waren meer dan 560 gevallen en minstens 130 mensen moesten in het ziekenhuis worden opgenomen. “Dit is bijzonder jammer voor een ziekte waarvoor geen specifieke behandeling bestaat, maar die kan worden voorkomen met een zeer doeltreffend en veilig vaccin. Volgens voorlopige cijfers zijn er in 2025 al 49 gevallen geweest, waaronder 18 ziekenhuisopnames, wat weer veel te veel is! Elf gevallen kwamen uit Marokko en vijf uit Roemenië. Het is van vitaal belang dat de vaccinatiegraad voldoende hoog is en dat de transmissieketens worden onderbroken,” benadrukt professor Nicolas Dauby, specialist op het gebied van infectieziekten.
Gevallen van gonorroe verviervoudigd in Europa sinds 2014
In 2023 werden in Europa bijna 100.000 gevallen van gonorroe gediagnosticeerd, meldde het Europees Centrum voor ziektepreventie en -bestrijding (ECDC) maandag. Dit is een verviervoudiging van het aantal gevallen sinds 2014. België bleef niet gespaard van deze stijgende trend. Volgens het ECDC zal het aantal gevallen in 2023 31% hoger liggen dan in 2022. Vooral jonge vrouwen van 20 tot 24 jaar worden getroffen (+46% van de gevallen), net als jonge mannen van 25 tot 34 jaar. De redenen voor deze trend zijn onduidelijk, maar het ECDC suggereert dat minder condoomgebruik en het hebben van meer seksuele partners mogelijke verklaringen zijn. De stijging van het aantal diagnoses is inderdaad te wijten aan een toename van het aantal infecties en niet alleen door betere screening. Een andere reden tot zorg is dat de bacterie die verantwoordelijk is voor gonorroe, Neisseria gonorrhoeae, steeds resistenter wordt tegen antibiotica. Volgens het ECDC nemen ook de gevallen van andere Soa’s zoals syfilis en chlamydia toe. Chlamydia is de meest gediagnosticeerde SOA in België en Europa. Preventie, en in het bijzonder het gebruik van condooms, blijft dus bijzonder belangrijk.
Acht gevallen van botulisme na illegale Botox-injecties in Frankrijk
“Tussen augustus en september 2024 werden acht ernstige gevallen van geneesmiddelenbewaking door illegale injecties met botulinetoxine gemeld”, meldt het Franse nationale agentschap voor de veiligheid van geneesmiddelen en gezondheidsproducten (ANSM). Patiënten vertoonden 24 tot 48 uur na de injecties ernstige symptomen van botulisme: moeite met spreken of slikken (verslikken), moeite met lopen, wazig of dubbel zien en ademhalingsmoeilijkheden die soms een tracheotomie vereisten. Verschillende patiënten moesten worden opgenomen op de spoedafdeling in de regio Parijs. “Voor sommige van deze vrouwen was de situatie levensbedreigend”, zei Mehdi Benkebil, directeur surveillance bij het Franse geneesmiddelenagentschap. In de afgelopen jaren zijn er sporadische gevallen gemeld, “maar dit is een cluster, een uitzonderlijke situatie”, zei hij. Alle gehospitaliseerde vrouwen hadden Botox-injecties gekregen in het gezicht en rond de ogen in hetzelfde centrum in de regio Parijs, waarbij de bijwerkingen voornamelijk in verband werden gebracht met overdosering. De ANSM roept op tot uiterste waakzaamheid ten aanzien van gevaarlijke praktijken die via sociale netwerken kunnen worden gepromoot en die een illegale uitoefening van de geneeskunde vormen. Volgens de Franse Orde van geneesheren (Ordre des Médecins) neemt het aantal illegale medische en chirurgische ingrepen voor esthetische doeleinden zorgwekkend toe in Frankrijk. In 2024 bereikte het aantal meldingen een record van 128, vergeleken met 123 in 2023 en 62 in 2022. In België hekelde de Koninklijke Belgische Vereniging voor Plastische en Reconstructieve Chirurgie in januari in een persbericht de “illegale jungle” die zich ontwikkelt op de markt voor cosmetische chirurgie.
“Elke dag worden we geconfronteerd met slachtoffers van oplichterij die door de deuren van praktijken lopen in de hoop de fysieke nawerkingen van cosmetische ingrepen, uitgevoerd door niet-gekwalificeerde mensen, te kunnen herstellen”, aldus de RBSPS. Het bedrijf wijst erop dat volgens een wet uit 2013 alleen opgeleide personen (plastische chirurgen, dermatologen, esthetische artsen, enz.) ingrepen mogen uitvoeren die de huid penetreren.
Op het terrein worden echter veel misstanden gemeld, ten nadele van patiënten”, aldus de RBSPS. De RBSPS roept de overheid op om de titel van esthetisch arts officieel te erkennen en om een verplichte opleiding onder toezicht voor de artsen in te voeren. De sector roept ook op tot strenge wetgeving om misinformatie en reclame op sociale netwerken door beïnvloeders en illegale behandelaars tegen te gaan. Het bedrijf vraagt de autoriteiten ook om de verkoop van injecteerbare producten te reguleren.
Papillomavirus: een nieuw onderzoek toont het succes van vaccinatie aan
Het aantal ontdekte voorstadia van baarmoederhalskanker bij vrouwen tussen de 20 en 24 jaar in de Verenigde Staten is de afgelopen jaren aanzienlijk gedaald, zo blijkt uit een recente studie. In deze studie, gepubliceerd door de Centers for Disease Control and Prevention (CDC), het belangrijkste federale gezondheidsagentschap, analyseerden onderzoekers baarmoederhalsuitstrijkjes die tussen 2008 en 2022 bij tienduizenden vrouwen werden uitgevoerd. Volgens hun resultaten daalde het aantal ontdekte matige tot ernstige precancereuze laesies bij vrouwen tussen 20 en 24 jaar in deze periode met ongeveer 80%. Hoewel hun vaccinatiestatus niet bekend is, schrijven de onderzoekers deze aanzienlijke daling toe aan vaccinatie. “Er is geen andere plausibele verklaring gevonden voor de afname van het aantal precancereuze laesies”, leggen ze uit. Bij vrouwen tussen 25 en 29 jaar was de afname in dezelfde periode ongeveer 37%, een beperktere afname die de onderzoekers toeschrijven aan het feit dat een groot deel van hen het vaccin pas op latere leeftijd kreeg, als onderdeel van een inhaalvaccinatie. Gezondheidsautoriteiten raden aan om jonge meisjes en jongens vroeg te vaccineren, in de Verenigde Staten vanaf 11 jaar, omdat het vaccin effectiever is als het wordt gegeven voordat ze worden blootgesteld aan het risico op HPV-infectie. De onderzoekers zeiden echter dat ze in de komende jaren een significante afname van het aantal precancereuze laesies bij oudere vrouwen verwachtten, als gevolg van het ouder worden van de populaties die vroeg gevaccineerd waren. In de Verenigde Staten stierven in 2024 bijna 4.400 vrouwen aan baarmoederhalskanker, dat kan worden genezen als de diagnose vroeg wordt gesteld en tijdig wordt behandeld. Ongeveer 14 miljoen Amerikanen lopen jaarlijks HPV op, waarbij HPV naar schatting verantwoordelijk is voor ongeveer 10.800 gevallen van baarmoederhalskanker die jaarlijks worden vastgesteld. Elk jaar krijgen meer dan 1.000 mensen in België kanker veroorzaakt door het humaan papillomavirus. Baarmoederhalskanker is een van de bekendste kankers en treft jaarlijks 639 vrouwen, waarvan er 236 sterven. Vaccinatie tegen HPV wordt aangeboden in scholen, maar de vaccinatiegraad verschilt aanzienlijk tussen de Vlaamse (80,7% tegen 2020) en Franstalige (52,4%) gemeenschappen en tussen jongens en meisjes. Een inhaalvaccinatie voor wie het schoolprogramma gemist heeft, wordt enkel vergoed tot de leeftijd van 18 jaar.
Paradoxale rol van krabben in allergische pathologieën
Een team van de Universiteit van Pittsburgh (Pennsylvania, VS) heeft de rol van krabben aangetoond bij dermato-allergische pathologieën op de huid van een modeldier, de muis. De onderzoekers gebruikten allergenen die jeuk veroorzaken om eczeemachtige symptomen op te wekken in de oren van normale muizen, maar ook in muizen die niet krabden - ofwel omdat ze genetisch beroofd waren van de neuronen die jeuk overbrengen, ofwel omdat ze een kraag droegen die hen verhinderde om te krabben. Krabben was nodig voor huidontsteking in muismodellen die afhankelijk zijn van FcεRI-gemedieerde mestcelactivatie. Krab geïnduceerde ontsteking vereiste pijngevoelige nociceptoren, neuropeptide substance P en de mestcelreceptor MrgprB2. Krabben verhoogde ook de ontsteking van de huid en de afweer van de gastheer tegen oppervlakkige Staphylococcus aureus infectie. Door activering van nociceptor-geïnduceerde neuro-inflammatie verergerde krabben dus allergische huidaandoeningen en bood het bescherming tegen S. aureus, wat de schijnbaar paradoxale rol van krabben als pathologisch proces en evolutionaire aanpassing verzoent.
Ref.: Scratching promotes allergic inflammation and host defense via neurogenic mast cell activation Science 31 Jan 2025 Vol 387, Issue 6733 DOI: 10.1126/science.adn9390
“MET EEN SCHILMESJE...”
Een vrouw van 65 belde na een toename van haar pruritus.
Uit haar anamnese bleek dat ze haar corticosteroide crème al meer dan een jaar niet had gebruikt en dat ze haar laesies krabde met een schilmesje om de dikte van de hoornlaag te verminderen. Er ontwikkelde zich een erysipelas met zwelling van het bovenste lidmaat.
Klinische verbetering na behandeling en voorschrijven van Ensilar voor haar psoriasis en dermatologische herevaluatie.
De voordelen van het remmen van JAK-STAT pathways in toxische epidermale necrolyse (TEN)
Hoewel er de afgelopen jaren vooruitgang is geboekt in het begrijpen van de mechanismen die geassocieerd worden met TEN, blijft de vraag naar de behandeling onbeantwoord. Nordmann et al. hebben huidmonsters van verschillende toxidermia geanalyseerd met behulp van een innovatieve ruimtelijke proteomics-techniek. De resultaten tonen de aanwezigheid van een type I en II interferon signatuur in TEN. De auteurs tonen vervolgens in vitro en in twee muismodellen de waarde aan van behandeling met JAK-remmers bij TEN-achtige ontstekingen. Momenteel worden klinische studies uitgevoerd om deze strategie te evalueren.
Ref.: Nordmann TM, Anderton H, Hasegawa A, et al. Spatial proteomics identifies JAKi as treatment for a lethal skin disease. Nature 2024; doi: 10.1038/s41586-024-08061-0. Online ahead of print.
Rol van IL-26 in neutrofiele psoriasis
Rol van Staphylococcus aureus
in resistentie tegen behandelingen bij het syndroom van Sézary
In deze studie onderzoeken Vadivel et al. hoe S. aureus en zijn toxinen, in het bijzonder stafylokokken enterotoxinen, resistentie veroorzaken tegen behandelingen bij patiënten met het syndroom van Sézary. Van S. aureus, dat vaak aanwezig is in de huid van patiënten met cutaan T-lymfoom, wordt gedacht dat het de werkzaamheid van behandelingen tegen kanker, zoals histon deacetylase (HDAC) remmers, vermindert door de apoptose van kwaadaardige cellen te remmen. Het onderzoek toont aan dat het blokkeren van bepaalde signaalwegen, zoals NF- B en JAK/STAT, de gevoeligheid van kankercellen voor behandeling kan herstellen.
Ref.: Vadivel CK, Willerslev-Olsen A, Namini MRJ, et al. Staphylococcus aureus induces drug resistance in cancer T cells in Sezary syndrome. Blood 2024;143:1496-512..
Dit onderzoek benadrukt de cruciale rol van interleukine-26 (IL-26) in de pathogenese van neutrofiele psoriasis. IL-26, een cytokine uit de IL-10 familie, wordt constitutief tot expressie gebracht door humane neutrofielen, die het in grote hoeveelheden afgeven bij activatie. In tegenstelling tot klassieke vormen van psoriasis, waar T-cellen een dominante rol spelen, toont dit onderzoek aan dat bij pustuleuze vormen van psoriasis, het van neutrofielen afkomstige IL-26 een sleutelrol speelt bij het in stand houden van cutane auto-inflammatie. Het onderzoek toont aan dat IL-26 via twee belangrijke mechanismen werkt: ten eerste door keratinocyten te activeren, die cytokinen produceren zoals IL-1 en chemokinen die andere neutrofielen rekruteren (CXCL1, CXCL8), en ten tweede door complexen te vormen met microbieel DNA, wat de activering van TLR9 in neutrofielen activeert. Deze IL-26-DNA complexen fungeren als krachtige auto-inflammatoire signalen, die de rekrutering van neutrofielen en de productie van pro-inflammatoire cytokinen versterken. Deze zichzelf onderhoudende amplificatielus is verantwoordelijk voor de voortdurende accumulatie van neutrofielen en de ontwikkeling van pustuleuze laesies. De resultaten van dit onderzoek tonen ook aan dat in vitro neutralisatie van IL-26 in huidbiopten de expressie van ontstekingsmarkers drastisch vermindert, wat suggereert dat IL-26 een veelbelovend therapeutisch doelwit is voor de behandeling van pustuleuze vormen van psoriasis. In tegenstelling tot IL-17A is IL-26 direct betrokken bij autoinflammatie door neutrofielen, wat een belangrijk onderscheid aangeeft tussen de pathogene pathways in verschillende vormen van psoriasis. Remming van IL-26 zou daarom een nieuwe aanpak kunnen bieden voor patiënten die lijden aan pustuleuze psoriasis die refractair is voor conventionele behandelingen. Concluderend kan worden gesteld dat deze studie IL-26 identificeert als een belangrijke mediator van zelfonderhoudende ontsteking bij neutrofiele psoriasis. Door grote hoeveelheden IL-26 te produceren, leggen neutrofielen een directe link tussen infiltratie van neutrofielen en activering van keratinocyten, wat leidt tot een chronische ontstekingskringloop. Deze ontdekkingen openen nieuwe therapeutische perspectieven voor de behandeling van ernstige vormen van psoriasis door zich specifiek te richten op IL-26 en de bijbehorende werkingsmechanismen.
Ref.: Baldo A, Di Domizio J, Yatim A, et al. Human neutrophils drive skin autoinflammation by releasing interleukin (IL)-26. J Exp Med 2024;221:e20231464
De rol van RNA bij zonnebrand
Uit een recent onderzoek van de Universiteit van Kopenhagen en de Nanyang Technological University in Singapore is gebleken dat RNA ook een essentiële rol speelt bij het veroorzaken van acute huidreacties. Volgens de onderzoekers is het niet alleen DNA- maar ook RNA-schade die de onmiddellijke effecten van zonnebrand veroorzaakt. Het onderzoek, gepubliceerd in Molecular Cell, toont aan dat mRNA, in tegenstelling tot DNA, een meer vluchtige molecule is en dat de beschadiging ervan een snelle cellulaire reactie initieert. De onderzoekers stelden vast dat beschadigd mRNA een ribotoxische reactie activeert, georkestreerd door het ZAK-alfa eiwit, in ribosomen. Dit intracellulaire bewakingsmechanisme triggert ontstekingssignalen en de rekrutering van immuuncellen, wat leidt tot ontsteking en celdood. Bij aan UV-straling blootgestelde muizen kon het verwijderen van het ZAK-gen deze reacties voorkomen. Het onderzoek zou ook de weg kunnen vrijmaken voor innovatieve behandelingen voor bepaalde inflammatoire huidziekten die worden verergerd door blootstelling aan de zon.
The ribotoxic stress response drives acute inflammation, cell death, and epidermal thickening in UV-irradiated skin in vivo.
Kalmeert de huid onmiddellijk en verhoogt de tolerantiedrempel dag na dag.
• Dermatologische expertise
• Zeer hoge tolerantie
• Ontspannende werking op de huid
Aprémilast ook bij kinderen
De gerandomiseerde SPROUT-studie beoordeelde de werkzaamheid van apremilast (20 of 30 mg tweemaal daags, afhankelijk van het gewicht) bij 245 kinderen en adolescenten (6-17 jaar) met matige tot ernstige psoriasis. Na 16 weken behandeling werd PASI 75 bereikt in 45% van de gevallen voor apremilast (versus 16% voor placebo) en PASI 90 in 25% (versus 5% voor placebo). De resultaten en bijwerkingen waren vergelijkbaar met die bij volwassenen (met name diarree). Biotherapieën zijn effectiever, maar orale behandeling is een interessante optie bij kinderen, die vaak tegen injecteerbare producten zijn.
Ref.: Fiorillo L, Becker E, de Lucas R, et al. Efficacy and safety of apremilast in pediatric patients with moderate-to-severe plaque psoriasis: 16-week results from SPROUT, a randomized controlled trial. J Am Acad Dermatol 2024;90:1232-9
Lokale behandeling van schurft: verkies benzylbenzoaat boven
permethrine
In een gerandomiseerde studie werd permethrine 5% crème vergeleken met een benzylbenzoaat emulsie met een concentratie van 25% bij adolescente en volwassen patiënten met gewone schurft. De behandelingen werden op drie opeenvolgende dagen op het hele lichaam aangebracht. Na drie weken werd 87% van de met benzylbenzoaat behandelde patiënten als genezen beschouwd door middel van dermoscopie, vergeleken met slechts 27% in de permethrinegroep. Deze studie toont de superioriteit aan van benzylbenzoaat als eerstelijns lokale behandeling voor gewone schurft. Het is jammer dat een meer gebruikelijke concentratie van 10% benzylbenzoaat niet is getest in het onderzoek. Analyse van mislukte behandelingen tegen schurft in een systematische review toonde een toename van de prevalentie in de loop van de tijd. De auteurs benadrukten het belang van de tweede dosis ivermectine één tot twee weken na de eerste om het risico op terugval te verminderen. Deze resultaten komen overeen met het onderzoek van Blaizot et al. in Frans-Guyana, waarin de lage werkzaamheid van permethrine en het belang van de tweede dosis behandeling bij het voorkomen van terugval werd opgemerkt.
Ref.: Meyersburg D, Hoellwerth M, Brandlmaier M, et al. Comparison of topical permethrin 5% vs. benzyl benzoate 25% treatment in scabies: a double-blinded randomized controlled trial. Br J Dermatol 2024;190:486-91
Langdurige behandeling met biotherapie verbetert de overleving en comorbiditeiten bij psoriasis
In een grote cohortstudie uit de Alberta-database in Canada stelden Riaz et al. vast dat patiënten die met biotherapie werden behandeld een lager risico op sterfte hadden in vergelijking met onbehandelde patiënten [21]. Cardiovasculaire comorbiditeiten, leveraandoeningen en psychiatrische ziekten werden in verband gebracht met een verhoogde mortaliteit bij psoriatische patiënten en kwamen minder voor bij patiënten die biotherapie kregen. Een systematische review toonde het significante beschermende effect van anti-TNF-behandeling op cardiovasculair risico bij patiënten die werden behandeld voor dysimmuunziekten in vergelijking met conventionele niet-biologische behandeling, met een relatief risico van 0,79 (CI 95 0,64-0,98).
Ref.: Galajda NÁ, Meznerics FA, Mátrai P, et al. Reducing cardiovascular risk in immune-mediated inflammatory diseases: Tumour necrosis factor inhibitors compared to conventional therapies-A systematic review and meta-analysis. JEADV 2024;38:1070-88.
Lichen: behandeling met corticosteroïden en/of calcineurineremmers
Een Indiaas team vergeleek de werkzaamheid van triamcinolon 0,1% geformuleerd als orale pasta als monotherapie C. Paul 8S50 of in combinatie met acitretine in doses van 25 tot 35 mg per dag, afhankelijk van het gewicht van de patiënt, in een gerandomiseerde studie met 64 patiënten. Na 28 weken had 88% van de patiënten die triamcinolon + acitretine kregen versus 47% van de patiënten die triamcinolon kregen een verbetering van 75% in de ernstscore. De behandeling werd goed verdragen en slechts één patiënt stopte met acitretine in de loop van het onderzoek. Het is niet zeker of deze resultaten geëxtrapoleerd kunnen worden naar onze patiëntenpopulatie, vanwege problemen met de verdraagbaarheid van acitretine. Bij lichen sclerosus zijn de Europese richtlijnen afgerond en deze bevelen het gebruik van krachtige of zeer krachtige dermocorticoïden aan als eerstelijnsbehandeling en topische calcineurineremmers als tweedelijnsbehandeling. Bij mannen wordt besnijdenis aanbevolen als tweedelijnsbehandeling als dermocorticoïden niet werken.
Ref.: Vinay K, Kumar S, Dev A, et al. Oral Acitretin Plus Topical Triamcinolone vs Topical Triamcinolone Monotherapy in Patients With Symptomatic Oral Lichen Planus: A Randomized Clinical Trial. JAMA Dermatol 2024;160:80-7.
10 JAAR VOORSPRONG
Doeltre end vanaf 7dagen5 -45% rode restsporen 3 4 K E R AC NYL P P + Crème tegen onzuiverheden
Synergie van gepatenteerde bestanddelen²
Myr tacine® 1e bestanddeel anti-bio lm
Celastrol tegen in ammatie
EPIGENETICA: DE NIEUWE COSMETISCHE GRAAL
Epigenetica in cosmetica betekent een belangrijke vooruitgang in het begrijpen en behandelen van huidveroudering. Deze innovatieve benadering richt zich op het moduleren van genexpressie zonder de DNAsequentie zelf te veranderen, wat nieuwe perspectieven biedt voor huidverjonging.
EPIGENETICA: IN HET HART VAN
VERJONGINGSMECHANISMEN
Terwijl genetica de studie van genen is, houdt epigenetica zich bezig met een reeks aanvullende informatie die bepalen hoe deze genen al dan niet door een cel gebruikt zullen worden. Met andere woorden, epigenetica is de studie van veranderingen in genactiviteit die geen wijziging van de DNA-sequentie met zich meebrengen en die tijdens de celdeling kunnen worden doorgegeven. In tegenstelling tot mutaties, die de DNA-sequentie beïnvloeden, zijn epigenetische wijzigingen omkeerbaar.
VERANDERINGEN DIE AAN DE OMGEVING EN DE LEVENSSTIJL ZIJN GEKOPPELD
Epigenetische veranderingen worden geïnduceerd door de omgeving in de breedste zin van het woord: de cel ontvangt voortdurend talrijke signalen die hem informeren over zijn omgeving (exposoom), zodat hij zich specialiseert tijdens de ontwikkeling of zijn activiteit aanpast aan de situatie. Deze signalen, waaronder deze die verband houden met ons gedrag (voeding, roken, stress, enz.), kunnen leiden tot veranderingen in de expressie van onze genen, zonder hun volgorde te beïnvloeden. Het fenomeen kan van voorbijgaande aard zijn, maar er zijn duurzame epigenetische wijzigingen die blijven bestaan wanneer het signaal dat ze teweegbracht verdwijnt.
Concreet worden deze modificaties gematerialiseerd door biochemische markeringen die door gespecialiseerde enzymen worden aangebracht op het DNA of op de eiwitten die het DNA structureren, de histonen. De best gekarakteriseerde markeringen zijn de methylgroepen die op het DNA worden
aangebracht, evenals verschillende chemische modificaties van histonen (methylering, acetylering, enz.).
Opdat een gen zou leiden tot de synthese van een molecule, moet het leesbaar zijn, d.w.z. toegankelijk voor de verschillende eiwitcomplexen die bij dit proces betrokken zijn. Methyleringsmarkeringen op DNA zullen meestal de aankomstgebieden van deze eiwitcomplexen blokkeren, wat leidt tot de inactivatie van de betreffende genen. Histon-markeringen wijzigen de samengeperste toestand van de DNA-molecule, waardoor de toegankelijkheid van genen wordt bevorderd of beperkt. Er bestaan ook andere epigenetische regulatiesystemen, met name systemen waarbij kleine RNA-moleculen betrokken zijn. Deze epigenetische modificaties zijn overdraagbaar, maar in tegenstelling tot modificaties die de DNA-sequentie beïnvloeden, zijn ze gemakkelijk omkeerbaar.
DE UITDAGINGEN VAN EPIGENETICA
IN
DE COSMETOLOGIE
Terwijl de eerste strategie gebaseerd is op bescherming via antioxiderende actieve ingrediënten, gaan andere laboratoria verder door te praten over actieve ingrediënten die in staat zijn om de expressie van het genoom te moduleren. Dit betekent niet het wijzigen van het genoom, maar eerder het moduleren van de expressie via histon methylering. Met het ouder worden neemt de histonmethylering toe, waardoor de DNA-transcriptie wordt vertraagd en de celveroudering wordt geaccentueerd. Ze zijn minder dynamisch en hebben een trager metabolisme (met name eiwitsynthese). Het bestaan van een verband tussen methylering van DNA CpG-paren, een kenmerk van het epigenoom, en veroudering is aangetoond: bij een beperkt aantal van deze paren neemt de methylering toe of af met de leeftijd. De variatie in methylering over het hele DNA maakt het mogelijk om een ‘epigenetische leeftijd’ te definiëren, die gecorreleerd is met de chronologische leeftijd. Bij jonge individuen maakt de gemiddelde methyleringscurve volgens leeftijd het mogelijk om de evolutie van veroudering te identificeren. Deze resultaten zijn verrassend omdat ze werden verkregen op weefsels met een variabele levensduur. Bepaalde CpG-paren zijn georganiseerd
in netwerken waarin co-methylering kan worden waargenomen, netwerken waarbij genen betrokken zijn bij het reguleren van morfogenese of celdifferentiatie.
— DNA-methylering, beschouwd als de best begrepen epigenetische markering, creëert specifieke patronen die kunnen worden geïnterpreteerd door geavanceerde algoritmen. Deze algoritmen kunnen de biologische leeftijd van huidcellen voorspellen en bepalen of deze overeenkomt met de chronologische leeftijd van het individu. —
DE EXPERTISE VAN BEIERSDORF
De Laboratoria van Beiersdorf voeren sinds 2008 diepgaand epigenetisch onderzoek uit: in 2010 waren zij een van de eersten die alle epigenetische veranderingen identificeerden die optreden tijdens het huidverouderingsproces (Grönniger et al., 2010). Drie jaar later, in 2013, bestudeerden ze de impact van leeftijdsgerelateerde epigenetische modificaties op de genexpressie van de huid met behulp van transcriptoomsequencing (Raddatz et al., 2013). Na nog eens drie jaar werd er een technologie ontwikkeld voor het meten van de leeftijd van huidcellen, waarop patent werd verkregen (Bormann et al., 2016).
Het algoritme dat gebruikt wordt in de Age Clock* Technologie heeft een aantal duidelijke voordelen ten opzichte van andere methoden voor epigenetische klokken:
• Specifiek voor de huid: In tegenstelling tot andere epigenetische klokken, zoals die van Horvath, die verschillende monsters gebruiken (bloed, huid, enz.), is het algoritme van de Age Clock specifiek ontworpen voor het analyseren van huidmonsters. Dit zorgt voor een grotere precisie bij het beoordelen van de epigenetische veranderingen die gepaard gaan met huidveroudering.
• Uitgebreide, gerichte database: Het algoritme maakt gebruik van een database van meer dan 1.000 vrijwilligers en analyseert ongeveer 850.000 methyleringspunten. Deze aanpak maakt de precieze identificatie mogelijk van methyleringspatronen die specifiek zijn voor huidveroudering, waardoor de betrouwbaarheid van de voorspellingen wordt verbeterd.
• Voortdurende optimalisatie: Het algoritme wordt regelmatig getraind en geoptimaliseerd met behulp van geavanceerde technieken voor machinaal leren. Dit zorgt ervoor dat de prestaties voortdurend worden verbeterd en dat het beter in staat is om de biologische leeftijd van de huid te voorspellen.
• Identificatie van actieve ingrediënten: Naast het voorspellen van de biologische leeftijd kan het algoritme actieve ingrediënten identificeren die in staat zijn om epigenetische patronen positief te beïnvloeden, wat de weg vrijmaakt voor interventies om de tekenen van huidveroudering terug te draaien.
Deze eigenschappen maken de Age Clock* Technologie tot een uniek, hoogwaardig hulpmiddel op het gebied van huidverzorging tegen huidveroudering.
EPICELLINE®, EEN REVOLUTIONAIR INGREDIËNT
Na meer dan 15 jaar baanbrekend onderzoek hebben wetenschappers van Beiersdorf Epicelline® ontdekt.
De toepassing van dit actieve ingrediënt remt gedeeltelijk DNA-methylering. Het helpt gedeactiveerde jeugdgenen van de huid te reactiveren en keert 10 zichtbare tekenen van veroudering om: stevigheid, liftend effect, rimpelvermindering, vermindering van fijne lijntjes, gezichtscontouren, hydratatie, glans, egale teint, verfijnde huidtextuur, ontspannen huid.
REFERENTIE:
1. 43 vrijwilligers in klinische studies en 160 vrijwilligers in consumententests
Een klinisch getest anti-ageing
serum op basis van de gepatenteerde
Age Clock-Technologie
Samengesteld met het actieve ingrediënt Epicelline®, waarvan is bewezen dat het de tekenen van huidveroudering helpt omkeren, hyaluronzuur, dat hydrateert en rimpels opvult, Glycine-Saponine, dat de natuurlijke productie van Hyaluronzuur en Collageen in de huid stimuleert, en enoxolon, dat de afbraak van Hyaluronzuur vermindert. De lichte, niet-vette formule maakt het geschikt voor alle huidtypes en moet twee keer per dag worden aangebracht. Gebruikers hebben gemeld dat hun huid er al na een paar weken aanzienlijk beter uitziet. De resultaten omvatten een vermindering van rimpels, verbeterde hydratatie en een meer gelijkmatige huidtextuur. De resultaten zijn al na 4 weken zichtbaar (1).
* Age Clock = meting van de leeftijd van de huid (EP 3415635 B1)
Consensus van deskundigen over de behandeling van vitiligo bij kinderen
Er zijn aanbevelingen gedaan voor de topicale behandeling van vitiligo bij kinderen, adolescenten en jongvolwassenen. Calcineurineremmers 2x/d (vooral in het gezicht), dermocorticoïden (in korte kuren vanwege het risico op atrofie) en een topische JAKi, ruxolitinib crème 1,5% (vanaf 12 jaar, voor lichaamsoppervlakken van minder dan 10% en beperkt tot niet-segmentale vitiligo) kunnen worden aangeboden als eerstelijnsbehandeling bij kinderen en adolescenten. De auteurs benadrukken de noodzaak van langdurige behandeling (minstens 6 maanden, of zelfs langer om recidief te voorkomen), in combinatie met UV-behandeling wanneer er meer dan 5 aangetaste plekken of andere slechte prognostische factoren zijn, of zelfs met systemische behandeling.
Ref.: Renert-Yuval Y, Ezzedine K, et al. Expert Recommendations on Use of Topical Therapeutics for Vitiligo in Pediatric, Adolescent, and Young Adult Patients. JAMA Dermatol 2024;160:453-61.
Trametinib in de behandeling van congenitale nevi
Congenitale nevi zijn het gevolg van mozaïekmutaties, voornamelijk van BRAF of NRAS, hoewel een kwart nog geen genetische oorzaak heeft. Het team van prof. Kinsler analyseerde 19 weefselmonsters van BRAF/RAS-patiënten zonder mutatie. Bij 12 patiënten werden mozaïek BRAF of RAF1 fusiedefecten gevonden. In vitro remde een anti-MEK middel, trametinib, hyperactivatie van de MAP-kinase pathway. Deze behandeling leidde ook tot een snelle verbetering van zowel de hypertrofische component als de pruritus bij 2 patiënten. Deze resultaten openen de mogelijkheid van genetische diagnose voor een verdere groep patiënten, met een behandelingsoptie voor de ernstigste fenotypes [46]. Andere doelgerichte therapieën worden onderzocht voor congenitale nevi. Alpelisib werd voor het eerst geëvalueerd op nevocyten van 10 huidmonsters. Na 5 dagen in cultuur was er een afname in celdichtheid in S. Mallet 8S32 histologie en een significante afname van SOX10+ en PS100 labeling in IHC met alpelisib in vergelijking met de controlegroep. Verdere studies zijn nodig om de werkzaamheid van alpelisib bij CKD en, mogelijk, de complicaties te evalueren, door lokale of systemische toediening, alleen of in combinatie.
Ref.: Tomás-Velázquez A, López-Gutiérrez JC, de Andrea C, et al. Alpelisib decreases nevocytes of congenital melanocytic nevi. J Eur Acad Dermatol Venereol JEADV 2024;38:1147-51.
Vast erythema pigmentosum
Bij een acute genitale ulceratieve laesie moet naast een seksueel overdraagbare aandoening (soa) ook doxycycline erythema pigmentum fixans (EPF) worden overwogen. Hoewel het zelden een oorzaak is van EPF, is doxycycline in bijna een derde van de gevallen verantwoordelijk voor genitale lokalisatie, vooral bij mannen. Een retrospectief onderzoek in één centrum beschreef een serie van 14 mannen met exclusieve of niet-exclusieve genitale EPF in de context van een bewezen soa of risicopositie na blootstelling. Dit laatste is bijzonder bevorderlijk voor de ontwikkeling van overgevoeligheid als gevolg van terugkerende korte kuren doxycycline. De originaliteit van dit werk ligt in het succes van het aantonen van de toerekenbaarheid van doxycycline zonder een orale provocatietest, met behulp van de recent beschreven methode van herhaalde toepassing van verdunde doxycycline op de aangetaste mucosa.
Ref.: Traineau H, Milpied B, Soria A, et al. In Situ Patch Test and Repeated Open Application Test for Fixed Drug Eruption: A Multicenter Study. J Allergy Clin Immunol Pract 2024;12:460–8.
Herpes: nieuwe gegevens
Herpes labialis, veroorzaakt door het herpes simplex virus type 1 (HSV-1), treft wereldwijd meer dan 60% van de mensen onder de 50 jaar. Dat zijn meer dan 3,8 miljard mensen. Amerikaanse onderzoekers hebben een beter begrip gekregen van hoe het virus reactiveert. Wetenschappers hebben ontdekt dat het virus een eiwit genaamd UL12.5 kan produceren om zichzelf te reactiveren, maar dat dit eiwit niet nodig is in de aanwezigheid van een andere infectie. Ze denken dat dit komt doordat bepaalde infecties “detectiepaden” activeren die fungeren als een alarmsysteem voor neuronen. Volgens hen zou de eenvoudige detectie van een ziekteverwekker voldoende kunnen zijn om de replicatie van het herpesvirus in gang te zetten, zelfs in het geval van “abortieve infecties”, d.w.z. wanneer het immuunsysteem een nieuwe ziekteverwekker snel neutraliseert voordat deze zich kan vermenigvuldigen. De resultaten suggereren dat het virus immuunsignalen zou kunnen gebruiken als een middel om cellulaire stress te detecteren - of het nu gaat om neuronale laesies, infecties of andere bedreigingen - en uit zijn gastheer te ontsnappen om een nieuwe gastheer te vinden.
Het ontwikkelen van therapieën die zich specifiek richten op een viraal eiwit is een veelbelovende aanpak, omdat dit waarschijnlijk minder bijwerkingen heeft dan het richten op een gastheereiwit.
Ref.: Co-option of mitochondrial nucleic acid–sensing pathways by HSV-1 UL12.5 for reactivation from latent infection
Draait 10 tekenen van
IMCAS 2025: DE NIEUWSTE TRENDS EN INNOVATIES IN ESTHETICA
IMCAS, een wereldcongres gewijd aan plastisch chirurgen, dermatologen en andere experts uit de wereld van medische en chirurgische esthetiek, vond plaats in Parijs van 30 januari tot 1 februari 2025. Deze 26e editie bracht meer dan 20.000 deelnemers uit 140 landen samen, waarbij de verschillende sprekers een uniek overzicht gaven van de nieuwste ontwikkelingen en uitdagingen in de esthetische geneeskunde. Hier volgt een samenvatting van enkele van de presentaties, die allemaal de voortdurende innovatie op het gebied van esthetica benadrukten, maar altijd in combinatie met een steeds beter gedocumenteerde veiligheid.
BELANGRIJKSTE TRENDS EN INNOVATIES IN COSMECEUTICALS, De cosmetica-industrie, op het kruispunt van cosmetica en wetenschap, ondergaat snelle veranderingen, aangedreven door innovatieve trends en technologische vooruitgang:
• “Natuurlijke” en ‘’clean beauty‘’: producten met het label ‘’natuurlijk‘’ of ‘’clean‘’ domineren de markt, hoewel deze termen vaak vaag zijn, weinig wetenschappelijke basis hebben en het ontbreekt aan precieze regelgevingskaders. Hoewel deze aanpak aantrekkelijk is voor patiënten, waarschuwen dermatologen voor potentiële risico’s zoals allergieën, afbraak en bacteriële besmetting door de afwezigheid van conserveringsmiddelen.
• Routines vereenvoudigen: steeds meer patiënten kiezen voor multifunctionele producten die het aantal stappen in hun huidverzorgingsroutine verminderen. Deze trend weerspiegelt de wens om terug te keren naar de basis, rekening houdend met de huidige economische beperkingen.
• Kunstmatige intelligentie en machinaal leren: AI, of beter gezegd machinaal leren, maakt nauwkeurige huidanalyses, realtime personalisering van huidverzorgingsproducten en snellere ontwikkeling van nieuwe producten op maat van de behoeften van de markt mogelijk.
“De toekomst van cosmeceuticals ziet er rooskleurig uit, met innovatieve technieken zoals exosomen, polynucleotiden en oplossingen op basis van microbiomen. Technologieën zoals augmented reality en 3D-printing zullen ook gepersonaliseerde klantervaringen bieden,” zegt Dr. Hema Sundaram.
NIET-INVASIEVE BEELDVORMING EN KUNSTMATIGE INTELLIGENTIE
BIJ DE DIAGNOSE EN BEHANDELING VAN BASAALCELKANKER
Dr. Merete Hædersdal van de Universiteit van Kopenhagen, Denemarken, benadrukte de groeiende uitdagingen die huidkanker met zich meebrengt, met name keratinocytair carcinoom, omdat de huidige diagnosemethoden afhankelijk zijn van biopsies en histopathologie, wat tijdrovend en angstig kan zijn. Hædersdal legde uit dat niet-invasieve beeldvormingstechnologieën zoals optische coherentie tomografie en confocale microscopie, versterkt door AI, een veelbelovend alternatief bieden voor een snelle en nauwkeurige diagnose. AI-algoritmen, getraind op specifieke beeldkenmerken, laten bemoedigende resultaten zien bij het detecteren van huidlaesies, met name basaalcelcarcinoom. Hoewel AI het klinische oordeel nog niet vervangt, wordt het volgens Hædersdal een onmisbaar hulpmiddel voor dermatologen, dat de efficiëntie en nauwkeurigheid verhoogt.
“De toekomst van de strijd tegen huidkanker ziet er veelbelovend uit, dankzij de combinatie van technologische innovatie en klinisch onderzoek. In dit opzicht zullen deze high-tech apparaten ons uiteindelijk helpen om de effecten van de tijd te voorkomen door à la carte oplossingen aan te bieden op basis van de biologische leeftijd van onze eigen huid. De evaluatie van de huid op basis van gegevens is de volgende stap,” legt Dr. Cartier uit.
EXOSOMEN: VOORUITGANG, TOEPASSINGEN EN VOORUITZICHTEN IN REGENERATIEVE & ESTHETISCHE DERMATOLOGIE
Professor Todd Schlesinger, Charleston, South Carolina, VS, presenteerde een uitstekende samenvatting over exosomen, die terrein winnen in de esthetische geneeskunde vanwege hun celcommunicerende eigenschappen, hoewel hun mechanismen niet volledig worden begrepen. Op dit moment worden exosomen eerder beschouwd als cosmetische dan als therapeutische middelen vanwege hindernissen in de regelgeving die voortkomen uit hun uiteenlopende aard en bronnen, maar volgens Schlesinger hebben exosomen een enorm potentieel voor regeneratieve geneeskunde. In de dermatologie versnellen ze de genezing van wonden na cosmetische ingrepen, bevorderen ze de groei van haarfollikels en helpen ze bij de genezing van chronische wonden. Ze beïnvloeden ook de collageensynthese en fibroblastenproliferatie en helpen zo littekens te remodelleren. Problemen op het gebied van regelgeving, zoals verschillen in regelgeving tussen landen en problemen met standaardisatie en productie, staan een wijdverspreide toepassing in de weg. Vooruitgang op het gebied van bio-engineering en AI biedt echter het vooruitzicht van kunstmatige exosomen voor gerichte geneesmiddeltoediening, wat een revolutie teweeg zou kunnen
brengen in de esthetische geneeskunde. In de Verenigde Staten zijn exosomen van menselijke oorsprong toegestaan, maar alleen voor cosmetisch gebruik. Europa staat alleen exosomen van plantaardige oorsprong toe, terwijl Aziatische landen zoals Zuid-Korea een relatief flexibele regelgeving hebben. Momenteel ondervinden exosomen bepaalde moeilijkheden bij het verkrijgen van wettelijke goedkeuring. Hun samenstelling en herkomst variëren van bron tot bron, wat hun standaardisatie bemoeilijkt. Ze zijn moeilijk te produceren en op te slaan. Het behoud van stabiliteit en biologische activiteit tijdens productie en transport blijft daarom een uitdaging.
MODERNE, INNOVATIEVE TECHNIEKEN
VOOR BODY CONTOURING
Body contouring heeft de afgelopen jaren aanzienlijke vooruitgang geboekt. Technieken zoals ultrasone en radiofrequente liposuctie hebben voor een revolutie gezorgd. Deze methoden verbeteren niet alleen de precisie van de vetafzuiging, maar helpen ook de huid te verstevigen. Dankzij deze hulpmiddelen kunnen chirurgen nu meerdere lichaamszones, zoals de buik, rug, billen en armen, in één enkele operatie behandelen, met dezelfde risico’s en operatietijden.
Dezelfde operatie, met beter gecontroleerde risico’s en downtime. Moderne protocollen omvatten vaak het gebruik van verwarmingsapparaten tijdens de operatie, waardoor complicaties en hersteltijd worden verminderd. Door deze nieuwe gestandaardiseerde benaderingen toe te passen, kunnen chirurgen een snellere en effectievere behandeling bieden. Postoperatieve technologieën zijn eveneens van invloed op het herstel en de resultaten. Hulpmiddelen zoals automatische compressieapparaten faciliteren lymfedrainage, verminderen zwelling en bevorderen genezing. Hyperbare zuurstoftherapie versnelt weefselherstel, terwijl huidverstevigende hulpmiddelen zoals plasmatechnologieën en microneedling verbeterde resultaten bieden door de lederhuid te regenereren en de collageenproductie te stimuleren. Met 3D-beeldvormingssystemen kunnen clinici chirurgische resultaten nu visualiseren en kwantificeren, waardoor ze tastbaar bewijs krijgen van hun effectiviteit. Deze technologieën vergroten niet alleen het vertrouwen van de patiënt, maar stellen chirurgen ook in staat om hun technieken voortdurend te verbeteren.
— Geavanceerde meetinstrumenten, zoals het lichaamspectrogram, bieden gedetailleerde informatie over de lichaamssamenstelling van patiënten. Door spiermassa, vetverdeling en andere belangrijke parameters te meten, stellen deze instrumenten chirurgen in staat om procedures af te stemmen op individuele behoeften, waardoor optimale resultaten worden gegarandeerd, merkt Dr. Stefan Danilla op. —
PERSOONLIJKE DIAGNOSE
VIA HET REDOXSYSTEEM
De ontwikkeling van een speekseltest om de redoxbalans van het lichaam en Ph te beoordelen opent nieuwe perspectieven op het gebied van gepersonaliseerde zorg . Onevenwichtigheden in het redoxsysteem, geïdentificeerd als een factor die
Dokter Cartier
de therapeutische respons beïnvloedt, met name bij patiënten die worden behandeld voor psoriasis, kunnen nu eenvoudig en niet-invasief worden gemeten. Deze innovatie maakt het mogelijk om behandelingen aan te passen, vooral in gevallen waar overconsumptie van antioxidanten het metabolisch evenwicht verstoort. De speekseltest is een revolutie in de manier waarop de behoefte aan antioxidanten en het verstoorde metabolische evenwicht worden beoordeeld. In slechts drie minuten geeft het nauwkeurige informatie over de redoxstatus en pH, waardoor persoonlijke aanbevelingen kunnen worden gedaan, zoals het aanpassen van supplementen, het wijzigen van behandelingen of het geven van leefstijladviezen. Deze aanpak op maat betekent een belangrijke vooruitgang in het beheer van chronische ziekten en antiverouderingsstrategieën. Antioxidanten, die vaak worden gezien als onvoorwaardelijk heilzaam, kunnen soms schadelijk zijn als ze in overmaat worden geconsumeerd. Recent onderzoek heeft verhoogde risico’s aan het licht gebracht, vooral bij de behandeling van kanker en degeneratieve ziekten. Een onderzoek dat werd uitgevoerd in samenwerking met de Mayo Clinic onthulde bijvoorbeeld dat bepaalde borstkankerpatiënten die hoge doses antioxidanten consumeerden minder goed reageerden op chemotherapie. Deze bevindingen benadrukken het belang van een individuele benadering in plaats van het volgen van algemene aanbevelingen.
— Het overmatig gebruik van antioxidanten moet opnieuw worden bekeken. Wetenschappelijk bewijs onderstreept de gevaren van systematische suppletie, vooral bij jongeren en sporters.
De integratie van evidence-based medicine, gecombineerd met innovatieve instrumenten zoals speekseltesten, biedt een geloofwaardig alternatief voor marketingverhalen. —
VOORUITGANG IN BORSTRECON-
STRUCTIE: TUSSEN TECHNOLOGISCHE VOORUITGANG EN PRAKTISCHE
UITDAGINGEN
Dr. Thomas Rappl van de Medische Universiteit van Graz, Oostenrijk, wees erop dat de vraag naar borstreconstructies grotendeels te wijten is aan de prevalentie van borstkanker. Er zijn drie belangrijke technieken voor reconstructie: implantaten, lipofilling en autologe flappen. Implantaten worden veel gebruikt, maar hebben een complicatiepercentage van 20%. Innovaties in het ontwerp van prothesen, zoals verbeterde siliconen implantaten of polyurethaan oppervlakken, hebben de esthetische normen verhoogd. Bepaalde wettelijke beperkingen beperken echter de toegang tot deze geavanceerde oplossingen, met name anatomische implantaten. Lipofilling, waarbij gebruik wordt gemaakt van het eigen vet van de patiënt, geeft natuurlijke resultaten maar vereist een voldoende hoeveelheid vet en meerdere operaties. Autologe huidflappen, die als de gouden standaard voor borstreconstructies worden beschouwd, maken gebruik van weefsel afkomstig van het eigen lichaam van de patiënt, met name van de buik. Hoewel deze methode complex is en een langdurige operatie vereist, biedt ze duurzame en harmonieuze resultaten die zijn aangepast aan de natuurlijke evolutie van het lichaam in de loop van de tijd. De nieuwste
ontwikkelingen richten zich op het verbeteren van materialen en processen om complicaties tot een minimum te beperken. Lichtere implantaten en specifieke oppervlakken verminderen bijvoorbeeld het risico op capsulaire contractie. Daarnaast helpt het aanvullende gebruik van lipofilling om de esthetische resultaten te perfectioneren door onregelmatigheden te maskeren en de weefselkwaliteit te verbeteren. Desondanks blijven er uitdagingen bestaan. De resorptiesnelheid van geïnjecteerd vet blijft onvoorspelbaar en bepaalde regelgevende beperkingen belemmeren de toegang tot innovatieve technologieën in bepaalde landen.
— Borstreconstructie is een gebied dat voortdurend in ontwikkeling is en technologische vooruitgang en menselijke expertise combineert. De grote uitdaging ligt in een gepersonaliseerde aanpak die tegemoetkomt aan de specifieke behoeften van patiënten en tegelijkertijd de beschikbare innovaties integreert. Deze discipline illustreert hoe belangrijk het is om een evenwicht te vinden tussen technische expertise en menselijke gevoeligheid bij het leveren van zorg van hoge kwaliteit,” concludeert Dr. Emmanuel Delay. —
Om alle collageenfamilies te versterken en te verbinden
Het Liftactiv Collagen Specialist 16 Bonding Serum van Vichy is een belangrijke doorbraak in de anti-aging-dermatologie, het resultaat van 15 jaar onderzoek. De ‘Laboratoires Vichy’ ontdekten dat er niet één, maar 16 soorten collageen in de huid zijn en dat voor een effectieve bestrijding van de zichtbare tekenen van huidveroudering een integratieve aanpak nodig was die ze allemaal aanpakt en ondersteunt. Drie actieve ingrediënten vormen samen een co-bondingtechnologie die alle collageenfamilies versterkt en bindt. Rhamnose stimuleert de collageenproductie, terwijl peptiden de stevigheid en elasticiteit van de huid versterken. Maïtaké hydrateert en beschermt de huid tegen vroegtijdige veroudering. Dit serum pakt 16 tekenen van veroudering aan door in te werken op de extracellulaire matrix. De hoogtolerante formule is dermatologisch getest.
Behandelen van acne op het lichaam
Een Amerikaans onderzoek heeft aangetoond dat ongeveer 50% van de acne-patiënten ook lichaamsacne of rompacne heeft. De meeste getroffen lichaamsdelen zijn de rug, borst en schouders.
Tot 87% van de acnepatiënten heeft ook post-acnevlekken, die enkele jaren of zelfs tien jaar kunnen aanhouden, waarbij de zon de symptomen verergert.
De DermoPure Triple Action Body Cream van Eucerin Laboratories combineert krachtige actieve ingrediënten om onzuiverheden en post-acnevlekken te verminderen en tegelijkertijd de huid te kalmeren en te hydrateren:
• Anti-vlekken: Gepatenteerd Thiamidol® vermindert zichtbaar hardnekkige post-acne vlekken en voorkomt de terugkeer ervan.
• Verzachtende en hydraterende werking: Licochalcone A verzacht het irritatiegevoel en helpt roodheid te verminderen. Glycerine hydrateert intensief.
Voor een onmiddellijk verzachtende en gehydrateerde huid en een zichtbaar gavere, egalere huid na twee weken.
Een wetenschappelijke doorbraak tegen hyperpigmentatie
La Roche-Posay heeft het Serum MELA B3 ontwikkeld, een dermatologische innovatie gericht op het aanpakken van hyperpigmentatie. Dit serum combineert twee belangrijke actieve ingrediënten: Melasyl™, een molecuul met meerdere patenten na 18 jaar onderzoek, en niacinamide in een concentratie van 10%.
Melasyl™ onderschept selectief de voorlopers van melanine, waardoor hun omzetting in pigmenten die verantwoordelijk zijn voor donkere vlekken wordt voorkomen, terwijl de integriteit van melanocyten behouden blijft.
Niacinamide (vitamine B3) vermindert micro-ontstekingen die leiden tot donkere vlekken en versterkt de huidbarrière door essentiële lipiden te leveren voor een goede werking.
Klinische studies hebben de effectiviteit van MELA B3 aangetoond, met zichtbare resultaten na slechts één week gebruik. Na acht weken rapporteerde 85% van de vrouwen een vermindering van hardnekkige donkere vlekken.
ANTI- PIGMENT ROUTINE
Vermindering van pigmentvlekken vanaf 1 week1
+ Serum Duo
2% AHA-COMPLEX
Exfolieert dode huidcellen en helpt pigmentvlekken nog sneller te vervagen. ❙ GEPATENTEERD THIAMIDOL*
Vermindert hyperpigmentatie effectief bij de bron.
Voor nog snellere resultaten:
Zichtbare vermindering van hyperpigmentatie na 1 week gecombineerd gebruik2
HYPERPIGMENTATIE EN UNIFORMITEIT
VAN HUIDSKLEUR
Zelfbeoordeling [gemiddelde score]
Voor nog betere resultaten:
Superieure mMASI-verbetering door gecombineerd gebruik
were assessed on a 10-point scale ranging from 1 (very
AFNAME IN mMASI SCORE na 4 weken
* Significante verbetering ten opzichte van Serum Duo alleen; p<0,05
hyperpigmentation/uneven skin tone) to 10 (no hyperpigmentation). to 10 (no hyperpigmentation/very even skin tone). The Modified Melasma Areas and Severity Index (mMASI) was assessed by a dermatologist.N=64. 3. Product in gebruik studie met 120 deelnemers, 2x daags gebruik van de ANTI-PIGMENT Reinigingsgel. 4. Gebaseerd op IQVIA gegevens, Apotheek & Parafarmacie, Belgische anti-vlekken markt (82B4 : Anti-vlekken producten voor het gezicht), waarde en volume, MAT 08/2024. Meer informatie: Beiersdorf NV, Industrielaan 13b, 1070 Brussel. 5. Gebaseerd op IQVIA gegevens, Apotheek, Belgische anti-vlekken markt (82B4 : Anti-vlekken producten voor het gezicht), waarde en volume, gefilterd op Rx-verkoop, MAT 10/2024. Copyright IQVIA. All rights reserved. Meer informatie: Beiersdorf NV, Industrielaan 13b, 1070 Brussel.
