Standpunt
www.socialisme.be februari 2011
door
Eric Byl
D
e jongste weken werd België door de markten in de tang genomen. Daardoor moet de overheid ruim meer rente betalen op langlopende staatsschuld dan buurland Duitsland, op een bepaald moment was het verschil 1,4%. Volgens De Tijd kost ons dat op jaarbasis 230 miljoen € extra of 21 € per Belg. Kosten voor investeringskredieten of woonkredieten gaan eveneens de hoogte in. Bovendien rijst twijfel over de kredietwaardigheid van de Belgische financiële sector. Als de overheid de banken opnieuw moet bijspringen, kan dat de overheidsfinanciën fors onderuit halen. Wordt België dan toch het Griekenland aan de Noordzee?
Volgens alle economen is de Belgische economie onvergelijkbaar met die van de zogenaamde PIGS-landen (Portugal, Ierland, Griekenland en Spanje). Het begrotingstekort kleurt netjes binnen de marge van het Europese stabiliteitspad: 4,6% van het BBP of 0,2% beter dan de doelstelling. De staatsschuld is met 97,2% nog steeds zeer hoog, maar niet hoger dan in 2003. Dat jaar bedroeg die gemiddeld voor de Eurozone 69%, tegen 84% in 2010. België heeft dus heel wat achterstand ingelopen. Hoe komt dat? De Belgische arbeider behoort nog steeds tot de meest productieve ter wereld. Hij/zij creëert elk uur meer waarde en presteert ook jaarlijks meer uren dan collega’s uit de buurlanden, Duitsland inbegrepen. Voorts hebben die Belgische arbeiders een stelsel van sociale zekerheid afgedwongen dat de ergste schokken van de crisis opving,
onder meer met tijdelijke werkloosheid. De Belgische economie, een belangrijke toeleverancier voor Duitsland, kon daardoor probleemloos aanhaken zodra de Duitse exportmachine op dreef kwam. Het verklaart ook waarom het netto financiële vermogen van ‘de Belgen’ ruim 750 miljard € bedraagt, 210% van het BBP tegen hooguit 130% in de buurlanden. Waarom dumpen vooral buitenlandse speculanten dan Belgische overheidsobligaties? Denken ze echt dat het land uiteen zal spatten en de staatsschuld herschikt zal worden? Meer dan zes maand na de verkiezingen snakken beleggers naar een regering die meteen de sociale afbraak aanvat, waarmee men in de buurlanden al een tijdje bezig is. Al onze politici zijn het daar trouwens mee eens, ook die van N-VA alias Voka. Die huiveren bij de gedachte gedomineerd te worden door
de Franssprekende Belgische bourgeoisie, maar zien er geen graten in om ons uit te leveren aan de grillen van het internationale speculatieve kapitaal. Integendeel, door regionalisering hopen ze van de Vlaamse, Waalse en Brusselse arbeiders nog aantrekkelijker prooien te maken voor de internationale ‘markten’. Het voorbeeld van Ierland heeft aangetoond dat productie van rijkdom geen garantie is voor economische stabiliteit. De lokale vertegenwoordigers van het neoliberalisme glijden er onderuit ten voordele van radicaal links. Al 45% van de bevolking is ervoor gewonnen de bankschulden niet terug te betalen, 25% heeft er geen mening over. De Ierse bevolking beseft heel goed dat de “markten” diezelfde banken zijn die, telkens als hun gokzucht verkeerd uitdraait, beroep doen op “de overheid”.
Ook in ons land is de productie van het betere om zeep. Niet alleen omwilrijkdom geen garantie op stabiliteit. le van de fratsen van De Wever en co, Van bij de creatie van België wordt die maar ook door de gokzucht van onze rijkdom afgeroomd door een handje- financiële sector, inclusief de Vlaamse vol - hoofdzakelijk financiële – beleg- bank KBC, wordt Belgisch staatspagers. Vandaar het overgewicht van de pier gedumpt. Als dat staatspapier aan financiële sector in onze economie. Die betrouwbaarheid inlevert, ondermijnt financiële sector is wereldwijd gaan be- dat op haar beurt de posities van banleggen in zeer renderende, maar al even ken. Ageas, de nog resterende verzeonbetrouwbare producten. De overheid keringspoot van Fortis, heeft immers moest al eens 20 miljard € bijpassen en voor10 miljard € Belgisch staatspapier heeft voor nog eens 80 miljard € garan- in portefeuille, Dexia voor 8 miljard ties lopen op schulden die de banksec- en KBC voor 22 miljard. Als die moetor is aangegaan. ten afgeboekt worden, is de kans dat Via dochtermaatschappijen in Oost Dexia en KBC alweer beroep moeten Europa, Ierland en Groot-Brittannië doen op de overheid reëel, wat opnieuw heeft KBC zich op glad ijs begeven. de kredietwaardigheid van de overDexia zou kwetsbaar zijn via haar part- heid zou aantasten. Weldra zullen de ners in Spanje en Italië. Beide banken Belgische gezinnen net als hun Ierse zijn aanzienlijk blootgesteld aan risi- collega’s weigeren op te draaien voor copapier in de PIGS-landen. We weten de bodemloze put die de speculanten hoe het met Fortis afliep. Zoals rot fruit hebben gegraven. goed fruit aantast, helpt slecht krediet
Edito Door Geert Cool, Hoofdredacteur van de Linkse Socialist
Staatshervorming voor efficiëntere sociale afbraak
A
lle traditionele partijen stappen mee in de logica van sociale afbraak. De markten moeten nog maar dreigen om met een vinger te knippen of de neoliberale politici plannen volgzaam een nieuwe ronde van sociale kaalslag. De discussie over de staatshervorming dient vooral om te antwoorden op de vraag welk niveau het grootste deel van de besparingen voor haar rekening zal nemen. Wat is het doel?
N i e u w b a k k e n N -VA - k o p s t u k Siegfried Bracke: “Een staatshervorming an sich is oninteressant. Het is alleen een middel om tot beter bestuur te komen.” (De Standaard, 8 januari). Wat de N-VA verstaat onder “beter bestuur”, wordt duidelijk in het partijprogramma: meer sociale afbraak met onder meer extra cadeaus aan het patronaat en meer flexibiliteit voor de werknemers. Zo stelt het N-VA-programma onder meer: * “Door de regionalisering van de vennootschapsbelasting zullen onze
bedrijven kunnen genieten van een verlaging van het nominale tarief dat in België nog steeds op 34% ligt, wat internationaal zeer hoog is.” Dat de 500 grootste bedrijven minder dan 5% betaalden, werd niet vermeld in het NVA-programma... * “De N-VA wil meer flexibiliteit op bedrijfsniveau door een veralgemeende berekening van de arbeidsduur op jaarbasis. Op sommige piekmomenten zal de werknemer dan meer uren per dag werken dan in sommige dalmomenten.” Een tienurendag of zestigurenweek is voor N-VA geen probleem. Een verregaande regionalisering zal in Vlaanderen worden gebruikt om een harder neoliberaal beleid te voeren. Maar ook langs Franstalige kant is dat het geval. De Marshall-plannen van Di Rupo en co waren er niet op gericht om iets aan de torenhoge werkloosheid te doen, maar wel om bedrijven ter wille te zijn in hun zoektocht naar snelle winsten. Waals minister van werk Antoine (CDH): “We geven de patroons gratis infrastructuur en meer dan een miljard belastingsca-
deaus via het Marshallplan.” (Le Soir, 13 december). Arbeidersbeweging moet positie innemen
De arbeidersbeweging heeft niets te winnen met de verschillende vormen van staatshervorming die de traditionele partijen willen. De aanhoudende politieke crisis is geen excuus om te zwijgen over het asociale beleid dat wordt voorbereid. Een antwoord op de nationale tegenstellingen is alleen mogelijk indien de middelen beschikbaar worden gesteld om iedereen een degelijk leven en een toekomst te bieden. Dat betekent degelijke en goed betaalde jobs, huisvesting, gratis en degelijk onderwijs, openbare diensten en een goed uitgebouwde sociale zekerheid. Op welk niveau dit wordt gerealiseerd, is op zich van ondergeschikt belang. Ons verzet tegen de voorstellen tot staatshervorming die vandaag worden voorgesteld, betekent niet dat we voor het Belgisch nationalisme gaan.
De arbeidersbeweging moet haar eigen zaken in handen nemen en zich verzetten tegen iedere verdere sociale afbraak. Dat betekent een breuk met de politiek van capitulatie tegenover het patronaat of de politieke partners van het “minste kwaad.” De herhaalde oproepen van de vakbondsleidingen – samen met het patronaat – om tot een staatshervorming en een regering te komen, gelijk welke regering dus, biedt geen antwoord op de besparingsplannen die er aan komen. Wij willen niet gelijk welke regering of een regering om een regering te hebben. De strijd voor betere loonsvoorwaarden, meer jobs,... moet zowel syndicaal als politiek worden gevoerd. Doorheen deze strijd zal de noodzaak van een eigen arbeiderspartij naar voren treden en geconcretiseerd moeten worden. Dat zou ertoe leiden dat de belangrijkste sociale kracht, de arbeidersklasse, haar potentiële kracht ook effectief laat voelen. Het zou meteen het verschil duidelijk maken tussen diegenen die een staatshervorming willen om de sociale afbraak efficiënter te organiseren en diegenen die net integendeel de belangen van de werkenden en hun gezinnen centraal stellen.
ZO GEZEGD “Wij hebben genoeg van de verkleutering van de politiek door parlementsleden die denken dat ze verkozen zijn om de plezante uit te hangen. Politici moeten hun werk doen in het parlement en niet in spelletjesprogramma’s. Punt uit.” Dat beweerde Kris Van Dijck, fractieleider van de N-VA in het Vlaams parlement. Een kritiek op het optreden van De Wever in ‘De Allerslimste Mens’? Toch niet, de uitspraak dateert van 2002 en dus van voor de deelname van N-VA’ers aan spelprogramma’s. De Spaanse econoom Santiago Niño-Becerra schreef een opiniestuk dat op 8 januari in De Morgen verscheen: “Ik denk dat 2011 een zeer, zeer zwaar jaar zal zijn, het jaar waarin de breuken die het uitgeputte model heeft opgelopen zich in alle hevigheid zullen doen voelen. De huidige systeemcrisis, denk ik nog steeds, zal een profiel hebben dat sterk doet denken aan de Grote Depressie. In die crisis was 1930 het zwaarste jaar; 2011 zal daar in veel opzichten op lijken.”