DLS405 - juni 2021

Page 1

strijd

solidariteit

socialisme

€2

P2A6269 Afgiftekantoor 1081 Brussel Ver. uitg. G. Cool, Hovenierstraat 45, 1080 Molenbeek

€5 steunprijs

maandblad van de L i n k s e S o c i a l i s t i s c h e Pa r t i j  nr 405  juni 2021

Strijden om respect Hogere lonen en ur u r e p o r u e 4 1 s n minste

Massaal pla n van publie investeringe ke n in zorg en onderwijs

breek de patenten, breng de farmasector in publieke handen

H

et applaus bij het begin van de pandemie een jaar geleden kreeg stilaan een wrange nasmaak. Met applaus kunnen we niets kopen en er is geen koerswijziging in de zorg. De slechte nasmaak doet niets af van de alom geapprecieerde solidariteit van gewone mensen die op de moeilijkste momenten van de gezondheidscrisis zagen wie alles deed draaien. Hun applaus werd misbruikt door het politieke establishment, dat onze solidariteit probeerde te recupereren om vervolgens niet te luisteren naar onze noden.

We zijn ruim een jaar verder en in plaats van ons harde werk te belonen met echte loonsverhogingen, staan de bazen en hun regering op de handrem. Meer dan een aalmoes van 0,4% opslag willen ze niet geven. Eventueel kan er onder een hele reeks voorwaarden een eenmalige premie van 500 euro van af. Dat zouden we als een toegeving moeten zien, nadat we met die 0,4% een slag in het gezicht kregen. Zelfs rond de landingsbanen voor oudere werknemers liggen de bazen dwars. Na een heel leven hard werken, zou de mogelijkheid om het op het einde wat rustiger aan te doen van respect getuigen. Maar dat is teveel gevraagd: sinds 31 december 2020 is de regeling van de landingsbanen niet hernieuwd. De regering en de bazen trekken aan hetzelfde zeel. De PS verklaart dat deze regering niet meer automatisch doet wat de bazen willen, in de praktijk blijft dat wel zo. Voorstellen als het beperken van de di-

videnden voor de aandeelhouders waren enkel bedoeld als communicatie: een mooie slogan om op 1 mei mee uit te pakken en vervolgens meteen terug op te bergen. Er zal strijd nodig zijn voor echte loonsverhogingen, minimum 14 euro per uur en andere maatregelen zoals de landingsbanen. De staking van 29 maart toonde het potentieel, ook in tijden van Covid-19. Op basis van strijd zijn overwinningen mogelijk. Dat zagen we met de invoering van het minimumloon van 14 euro per uur aan de UGent eerder dit jaar en eind mei voor het schoonmaakpersoneel in onderaanneming. Recent waren er extra aanwervingen bij Lidl na een stakingsdreiging. De breed gedragen vraag naar meer publieke investeringen in de zorg, zowel

Geen vrede zonder massastrijd tegen bezetting, armoede en kapitalisme • Lees op pagina 10

in personeel als dienstverlening, wordt evenmin begrepen door de regeringen. Er zijn extra middelen afgedwongen op basis van de witte woede van de voor-

We willen geen terugkeer naar wat voorheen ‘normaal’ was: een falend systeem dat ons op alle vlakken zware crises brengt. bije jaren en de vrees dat deze woede in de gezondheidscrisis zou ontploffen. De eerste acties van zorgwerkers die toenmalig premier Wilmès de rug toekeerden aan het Sint-Pietersziekenhuis in Brussel maakten indruk. Dit werd

Ugent: ook schoonmakers in onderaanneming krijgen €14/u • Lees op pagina 5

w w w. s o c i a l i s m e . b e

gevolgd door een zorgbetoging in september 2020. Op 29 mei is er de tweede zorgbetoging. Het einde van de tunnel is nog lang niet in zicht: veel uitgestelde zorg komt nu naar boven, het personeel is moe na de extreme inspanningen en dan is er nog de dreiging van nieuwe varianten. Er is nood aan een massaal publiek investeringsplan voor de zorg, het onderwijs en andere openbare diensten. De pandemie heeft aangetoond hoe essentieel deze sectoren zijn. Zolang de vaccinatie niet wereldwijd gepland wordt, zullen er nieuwe varianten oprukken. De patenten op de vaccins moeten weg. In de strijd hiervoor kunnen we best meteen een volledig andere farmasector voorstellen: een publieke sector gericht op de noden, zodat er onder democratische controle een efficiënte planning mogelijk is. Winstzucht en gezondheid gaan immers niet samen. We willen geen terugkeer naar wat voorheen ‘normaal’ was: een falend systeem dat ons op alle vlakken zware crises brengt. Het kapitalisme kan onze levensstandaard, ons milieu en onze gezondheid niet garanderen. Een socialistische samenleving is nodig. Die zullen we enkel bekomen door er actief voor te strijden.


2

onze mening

de

Linkse Socialist

EDITO door een arbeider in een groot farmabedrijf

Vaccins: schaf de patenten af en breng de sector in publieke handen

D

e ideologie van de vrije markt kreeg zware klappen. Het was de marktwerking die de weg vrijmaakte voor de pandemie en er tegelijk niet in slaagde om snel een oplossing te vinden. Het privaat bezit van de productiemiddelen en de intellectuele eigendom zijn de belangrijkste obstakels voor de productie van vaccins op een niveau dat door de situatie vereist is.

De heersende klasse weet het niet meer

De productieachterstand verhoogt de kans op de verspreiding van varianten van het virus, waardoor de gezondheids- en economische crisis dreigt te verlengen. Er is een tegenstelling tussen de belangen van de gehele kapitalistische klasse bij de economische problemen door de crisis en die van de kapitalisten uit de farmaceutische sector. In een poging om deze tegenstrijdigheid op te lossen, kondigde Joe Biden aan dat hij de patenten op Covid-19-vaccins tijdelijk wil opschorten. Dat zou een belangrijk keerpunt vormen en een nieuwe aardbeving voor de neoliberale ideologie. Voor de kapitalistische klasse is er een bijkomende uitdaging: de woede van de bevolking over de gevolgen van het vaccinnationalisme sussen. Biden probeert zich te positioneren als de ultieme anti-Trump om zo een deel van het verloren gegane prestige van de VS te herstellen. De regering-Biden heeft, zoals ze zelf toegeeft, gewacht tot de aanvoer van de vaccins in de VS verzekerd was alvorens een standpunt over de patenten in te nemen. De rampzalige situatie in India zet bovendien druk op alle landen die reeds een gegarandeerde aanvoer hebben. De farmaceutische lobby’s doen hun uiterste best om hun winsten te beschermen, maar zelfs de liberale premier Alexander De Croo zag zich verplicht om te verklaren dat hij openstaat voor het debat. Volge n s El le n ’t Ho e n , e e n Amerikaanse octrooi-expert, bedraagt de jaarlijkse productiecapaciteit momenteel 3,5 miljard doses, wat ver verwijderd is van de 11 miljard die nodig zijn om 70% van de wereldbevolking te vaccineren. Het kapitalisme is echter geen delende samenleving. Zoals Jean Stephen, voormalig topman van GSK België, verklaarde: “De technologieën die [patenten] beschermen, kunnen voor andere doeleinden worden gebruikt dan alleen voor de productie van vaccins [...]. De industrie zal niet accepteren dat dit het geval is.” Een oplossing op nationale schaal is niet mogelijk. De kapitalistische klasse is zich hiervan terdege bewust, maar is verdeeld. Het vaccinnationalisme staat in contrast met het instinc-

Het vaccinnationalisme staat in contrast met het instinctief internationalisme van de jongeren en de arbeiders.

tief internationalisme van de jongeren en de arbeiders. In Nederland is 71% van de bevolking tegen vaccinnationalisme. 58% van de Britten is voorstander van het sturen van vaccins naar zorgpersoneel en bejaarden in andere landen, zelfs als niet de hele bevolking van het land wordt gevaccineerd. In de Verenigde Staten is de helft van de ondervraagden voorstander van het opheffen van patenten. Uit een groot internationaal onderzoek onder 15.000 mensen in 13 van de rijkste landen ter wereld blijkt dat 48 tot 56% van de ondervraagden voorstander is van het vrijgeven van vaccins aan andere landen, terwijl slechts een kwart of minder ertegen is. De afgelopen periode heeft de arbeidersbeweging zich onderscheiden door een essentiële rol te spelen in de strijd tegen Covid-19 in de bedrijven, de besmettingsplaatsen bij uitstek. Vanaf de eerste dagen van de pandemie braken hier en daar stakingen uit om individuele en collectieve beschermingsmiddelen te eisen (in de distributie, de industrie, enz.). Dit is

ook hoe de strijd voor een volledig openbare farmaceutische sector kan worden georganiseerd. Winstzucht nefast voor onze gezondheid

Er is nog geen ak koord in de Wereldhandelsorganisatie (WTO) over het opheffen van de patenten. Het feit dat zo’n akkoord een plausibel scenario is, was enkele jaren geleden nog ondenkbaar. De PVDA heeft zijn programma rond vaccinaties helemaal op deze kwestie toegespitst: “Als Pfizer zijn patent deelt, kunnen er snel veel meer vaccins geproduceerd worden.” Als revolutionaire socialisten zullen we voor deze maatregel strijden, maar tegelijk koppelen aan het besef dat de kapitalisten niet produceren om in de behoeften van de samenleving te voorzien. Hun enige doel is de bevrediging van de eigen winsthonger. Als die winsten niet op dezelfde manier gegarandeerd zijn, is het erg waarschijnlijk dat het geproduceerde volume meteen afneemt. Zonder het delen van de technologie zullen veel neokoloniale landen (afgezien van India en Zuid-Afrika) niet in staat zijn om de productie van vaccins op gang te brengen. Bovendien dreigt een nieuwe strijd om toegang tot de componenten die nodig zijn om het vaccin te maken. Voor dat van Pfizer

Wij strijden voor de opheffing van de patenten als bijzonder noodzakelijke maatregel. We koppelen dit meteen aan socialistische maatregelen om een einde te maken aan het privaat bezit van de productiemiddelen. zijn er 280 componenten nodig die door 86 bedrijven in 19 verschillende landen aangeleverd worden. De verschuiving van de productie naar Covid-vaccins leidt nu al tot tekorten aan verschillende farmaceutische bestanddelen. Het zorgt voor een groeiend aantal tekorten aan geneesmiddelen. In ‘normale’ tijden zijn er tekorten voor 500 tot 600 geneesmiddelen in ons land. In april liep dit al op tot meer dan 1.000. Een derde gevaar, naast de toegang tot technologie en componenten, is dat farmaceutische bedrijven de gemeenschap chanteren met de stelling dat ze zonder patenten niet meer in onderzoek willen investeren. Dat

het meeste onderzoek gefinancierd wordt door publieke middelen wordt er uiteraard niet bij gezegd… Wij strijden voor de opheffing van de patenten als bijzonder noodzakelijke maatregel. We koppelen dit meteen aan socialistische maatregelen om een einde te maken aan het privaat bezit van de productiemiddelen. • Nationalisatie van de farmaceutische sector onder controle van de werknemers en de gemeenschap, van het onderzoek tot de productie en distributie van geneesmiddelen. • Voor de ontwikkeling en productie van vaccins en geneesmiddelen op basis van de behoeften. • Deel kennis, technologie en ervaring om een einde te maken aan pandemieën en ziektes. • Plan de productie om tekorten te voorkomen. • Voor een ambitieuze internationale vaccinatiecampagne die prioriteit geeft aan de bescherming van de meest kwetsbaren en de eerstelijnswerkers in alle landen. • Gebruik de enorme winsten van de farmaceutische sector om massaal te investeren in de zorgsector. Met een dergelijk programma hadden we de pandemie al kunnen stoppen en was het niet nodig geweest om hele delen van de samenleving op te offeren.

Interview met Fortunat Kabwebeya, woordvoerder van het Comité van werknemers zonder papieren van ACV-Brussel

Werkenden-zonder-papieren in strijd voor werk

S

inds 14 december 2020 is het Comité van werknemers zonder papieren van ACV-Brussel een campagne gestart om mensen-zonder-papieren toegang tot een werkvergunning te verlenen. Op 9 juni 2021 organiseert het comité een actie voor het Brusselse parlement. Daarmee eisen ze de regularisatie van alle mensen-zonder-papieren en een echte aanpak van sociale dumping. Wij steunen deze eisen in het kader van een strijd voor werk en degelijke lonen voor iedereen.

interview door Pietro (Brussel) Hoe zie je de strijd tegen sociale dumping?

“Om sociale dumping en concurrentie tussen werknemers te bestrijden, moeten we ons verenigen en betere arbeids- en levensomstandigheden voor iedereen eisen. Migranten zonder papieren zijn in de eerste plaats arbeiders. Om te overleven, worden we gedwongen om goedkoop te werken, en vandaag zonder bescherming. Tijdens de lockdown bleven we doorwerken in de frontlinie. Sloop- en renovatiewerkzaamheden werden niet stil gelegd. We ontfermden ons ook over de bejaarden die niet in het ziekenhuis werden behandeld, of maakten bedrijven en ziekenhuizen schoon.” “De regularisatie van het werk van

de 100.000 migranten zonder papieren in België zou elke maand netto 65 miljoen euro rechtstreeks bijdragen aan het socialezekerheidsstelsel. In Brussel zijn er bijvoorbeeld ongeveer 80.000 vacatures voor knelpuntberoepen, in heel België zijn dat er 140.000. De gezondheidscrisis vestigde de aandacht op het belang van essentiële jobs, onder meer inzake persoonlijke verzorging (huishoudelijk werk, thuiszorg, werk in verpleeghuizen en ziekenhuizen), waar heel wat mensen-zonder-papieren werken. We steunen dan ook het protest van het zorgpersoneel en al wie door de crisis vergeten is. We zullen er zijn op de zorgbetoging van 29 mei.” Welke eisen verdedigt het

Werkenden-zonder-papieren op de internationale vrouwendag van 2019. Foto: Liesbeth


België

www.socialisme.be juni 2021

3

Herstelplan voor werkenden of op maat van grote bedrijven?

D

e pandemie en de daarmee gepaard gaande beperkingen hebben niet alleen de wereldwijde economische crisis getriggerd, maar deze ook versterkt en verdiept. De verspreiding van het virus, de traagheid van de vaccinatiecampagne en de nieuwe ‘semi-lockdowns’ hebben het vooruitzicht van een snelle economische heropleving in Europa en België doorkruist.

door Boris (Brussel) Er werd gehoopt op zo’n heropleving door een herstel van de export en de particuliere consumptie. 46% van de Belgische bedrijven is van plan de investeringen te verminderen, aldus de Europese Investeringsbank. Het herstel moet bijna volledig komen van overheidsinvesteringen. Neoliberale dogma’s zijn aan diggelen geslagen. De ‘onzichtbare hand van de markt’ moet steeds meer plaats maken voor de sturende hand van de staat. De begrotingsnormen zijn opgeschort en de geldkranen staan open. Het vooruitzicht van een regering die een stimulusbeleid ontwikkelt, heeft het oprichten van de Vivaldiregering op federaal niveau vergemakkelijkt. België wil een herstelplan van 13 miljard euro voor de verschillende bestuursniveaus doorvoeren tegen het einde van de legislatuur. Dat komt neer op ongeveer 3% van het BBP. Hiervan komt 5,9 miljard van het Europees herstelplan en daarnaast komt er 7,2 miljard van de verschillende bestuursniveaus. Dit is enorm veel geld, maar het is minder dan de herstelplannen van onze voornaamste buurlanden. Door de hoge staatsschuld en de open economie denkt de Belgische burgerij dat zij het herstel niet zelf moet uitlokken, maar dat ze kan mee profiteren van de herstelplannen in de buurlanden. Een ondersteuning van deze dynamiek stelt haar tevreden. In de jaren 1970 waren de overheidsinvesteringen in ons land goed voor 4% van het BBP, begin jaren 1980 was dit zelfs 5%. In het neoliberale tijdperk is dit sterk gedaald tot slechts 2% van het BBP tussen 1990 en 2005. De problemen met de Brusselse tunnels, de toestand van de Waalse wegen of het feit dat federale museumstukken gezien de staat van de gebouwen in kelders beschermd werden, toonden slechts het topje van de ijsberg van massale desinvesteringen door de overheid. Zelfs de patroons moes-

Het herstel moet bijna volledig komen van overheidsinvesteringen. Neoliberale dogma’s zijn aan diggelen geslagen. De ‘onzichtbare hand van de markt’ moet steeds meer plaats maken voor de sturende hand van de staat. ten erkennen dat er, in hun eigen belang, enige herinvestering noodzakelijk werd. In 2019 was er opnieuw een stijging tot 2,6% van het BBP. De Vivaldi-coalitie heeft een streefcijfer vastgesteld van 3,5% tegen 2024 en 4% tegen 2030. Gezien de vervallen staat van de gebouwen na drie decennia van besparingen, is een groot deel van het Belgische herstelplan gericht op renovatie en isolatie op alle niveaus: gemeentelijke gebouwen, scholen, sportinfrastructuur, jeugdzorg, sociale huisvesting, … maar ook de Beurs, het Justitiepaleis, het Koninklijk Paleis en andere prestigieuze projecten. Bovendien zullen de premies en subsidies voor renovatie en isolatie door private eigenaars worden verhoogd om het uiterst trage tempo van de huidige renovaties op te voeren. Dit alles zal echter niet volstaan om de klimaatdoelstellingen te halen, aangezien België erg verouderde infrastructuur heeft. De oude gebouwen zijn verantwoordelijk voor 18% van de CO2-uitstoot. Naast renovatie is er in de plannen nauwelijks sprake van nieuwe infrastructuur voor huisvesting, onderwijs, kinderdag-

verblijven ... Een ander aspect betreft de infrastructuur voor de energietransitie. Ook deze is gericht op de private industrie, voornamelijk chemie, metaal en energie. Er wordt gesproken over een energie-eiland in de Noordzee en over een groot netwerk voor het vervoer van waterstof en CO2 naar de belangrijkste industriële bekkens in Vlaanderen en Wallonië, of over een verdubbeling van de capaciteit van het goederenvervoer van de NMBS. Net als in het verleden bij kernenergie is het de gemeenschap die investeert en de noodzakelijke infrastructuurkosten draagt, terwijl de privésector de winsten in eigen zak steekt. Het zal niet anders zijn met de middelen voor digitalisering, onderzoek, opleiding, I-Tec, de uitrol van 5G en glasvezel ... Te weinig, te laat

Dit stimuleringspakket is te beperkt en komt te laat. Het is op maat gemaakt voor grote bedrijven. In 2012 voerden wij met Gauches Communes

als eersten campagne tegen de massale desinvesteringen door de overheid en de bijhorende tekorten op alle niveaus. We verdedigen een radicaal plan van overheidsinvesteringen op basis van de behoeften van de bevolking in onderwijs, gezondheidszorg, sociale huisvesting, openbaar vervoer ... We koppelen dit aan de nationalisatie van het bankwezen en de financiële sector om de veiligheid van het spaargeld, goedkope leningen en steun aan zelfstandigen en kleine bedrijven in moeilijkheden te garanderen op basis van aangetoonde behoeften. Een volledig openbare banksector zou het mogelijk maken om spaargeld te mobiliseren, niet voor speculatie maar als financieringsbron om in sociale behoeften te voorzien. We moeten weigeren om de overheidsschulden verder af te betalen, tenzij aan kleine houders op basis van bewezen behoefte. De liberaliseringen en privatiseringen moeten stoppen, strategische sectoren van de economie zoals vervoer, energie, telecommunicatie en de grote industrie,

vergunning comité tegen de uitbuiting van werkenden zonder papieren?

“Zodra een werknemer klacht indient of zodra een controle van de sociale inspectie werkenden-zonder-papieren aantreft, moet het informeel werk geregulariseerd worden. Dat vereist een eenmalige werkvergunning, zoals dat ook in Frankrijk, Zwitserland of Italië gebeurt. Het economisch herstelplan voor 2020-2030 houdt echter geen rekening met het advies van de sociaaleconomische raad van het Brussels Gewest van 2016, een advies dat er op initiatief van ons comité kwam. In dit advies werd erop aangedrongen om wie een klacht indient gedurende de hele procedure een verblijfsvergunning te verstrekken.” “Om onze uitbuiting te bestrijden en om uiteindelijk sociale dumping te stoppen, moeten de bazen die misbruik maken bestraft worden. Dat kan enkel als de werkenden beschermd worden. We hebben een campagne onder de titel ‘Moeten We Sterven Om Papieren Te Krijgen?’ Hoeveel mensen-zonder-papieren zijn na een arbeidsongeval niet gewoon aan hun lot overgelaten? Hoeveel huishoud-

hulpen zijn lastig gevallen of werden door hun opdrachtgevers vastgehouden in de lockdown-periode?” “We eisen ook het recht op een opleiding. We voeren een campagne ge-

Om onze uitbuiting te bestrijden en om uiteindelijk sociale dumping te stoppen, moeten de bazen die misbruik maken bestraft worden. Dat kan enkel indien de werkenden beschermd worden. richt op Actiris in Brussel. Het directiecomité van Actiris heeft in januari 2019 een nota geschreven waarin de hypothese wordt onderzocht om mensen zonder verblijfsvergunning toegang te geven tot beroepsopleidingen voor jobs waar een tekort aan is. Dat is wat wij willen! We zijn van me-

ning dat de lijst van knelpuntberoepen moet worden herzien in het kader van de gezondheidscrisis en de essentiële noden, waarbij de vaardigheden van mensen-zonder-papieren moeten erkend worden.” “Tenslotte hebben we een campagne “Werkvergunning nu!”. De EU-richtlijn betreffende een gecombineerde vergunning verplicht de lidstaten één enkele procedure (werk en verblijf) in te voeren voor onderdanen van derde landen. Wij stellen voor deze flexibeler te maken, zodat ook mensen-zonder-papieren toegang krijgen. Om het advies van de Economische en Sociale Raad van het Brusselse Gewest over te nemen, dat door ons werd geïnitieerd, moet de door het Gewest afgegeven arbeidsvergunning rechtstreeks het recht op verblijf bevatten.” “De regularisatie van mensen-zonder-papieren blijft onze belangrijkste eis. Dit is een bevoegdheid van de federale regering, maar de gewesten zijn niet machteloos, zoals blijkt uit de thema’s van onze drie campagnes. Wij nodigen je uit om onze eisen te steunen op 9 juni om 12u voor het Brussels parlement op het SintJansplein.”

moeten genationaliseerd worden. Dat is nodig om een einde te maken aan de tekorten en om de sociale en ecologische problemen aan te pakken. Voor de meerderheid van de bevolking is er geen uitweg op basis van een systeem gebaseerd op winstbejag, concurrentie en privébezit van productiemiddelen. De uitdagingen vandaag vereisen een democratische planning van de economie en een democratisch socialistische wereld.

KORT • De meer dan 100.000 Belgen die een inkomensgarantie voor ouderen (IGO) ontvangen, worden bijzonder streng gecontroleerd. Het gaat om gepensioneerden die niet rondkomen en daarom een aanvulling op hun pensioen krijgen. Wie een IGO ontvangt, kan een controle door de postbode krijgen. Wie meer dan 21 dagen van huis is, moet dat op voorhand laten weten aan de Pensioendienst. Let’s Go Urban kreeg minder controle op miljoenen subsidies dan een bejaarde met een inkomensgarantie. Dat is het asociaal beleid waar N-VA een patent op heeft. • Het argument dat er geen geld is, klopt niet. Voor sommige zaken is er altijd geld: bijvoorbeeld voor militaire uitgaven. Vorig jaar zijn die wereldwijd met 2,6% gestegen tot 1600 miljard euro. Het Center for International Policy merkte op: “In een tijd waarin een wereldwijde pandemie, klimaatverandering en etnische en economische ongelijkheid de grootste risico’s vormen voor mensenlevens en bestaanszekerheid, markeert de stijging van de wereldwijde militaire uitgaven in 2020 het trieste falen van beleidsmakers wereldwijd om de grootste uitdagingen van deze tijd aan te pakken.” • Hoe de klimaatcrisis aanpakken? Expert klimaatbeleid en industriële transitie Tomas Wyns (VUB) vatte het in De Morgen (9 mei) als volgt samen: “Daar is een weldoordacht, alomvattend plan voor nodig.” Een planmatige aanpak is een uitstekend idee. Laten we de planning ineens democratisch opstellen met de gemeenschap, die daartoe de eigendom en beheer over de sleutelsectoren in handen moet krijgen.


4

op de werkvloer

Neen aan de privatisering van Zorgbedrijf Antwerpen

I

s er dan niets geleerd uit anderhalf jaar pandemie? In de woonzorgcentra sloeg Covid-19 bijzonder hard toe, zeker waar er te weinig personeel was. De Vlaamse overheid heeft een ‘zwarte lijst’ van 13 rusthuizen en serviceflat-groepen met herhaaldelijke problemen. Twaalf van de dertien zijn in privéhanden. Woonzorgcentra in private handen moeten winst opbrengen, wat nefast is voor zowel de bewoners als het personeel. Het Antwerpse stadsbestuur wil nu het Zorgbedrijf Antwerpen privatiseren. Dat is een overkoepeling die net als het Ziekenhuisnetwerk Antwerpen voortkomt uit de vroegere OCMW-diensten. Het Zorgbedrijf Antwerpen telt 4.000 personeelsleden en beheert 45 dienstencentra, thuisdiensten zoals poetshulp, 3750 serviceflats en 18 woonzorgcentra. De privatisering moet extra kapitaal aantrekken, fiscale voordelen opleveren en een schaalvergroting in Vlaanderen voorbereiden. Er wordt voor privaat kapitaal gekeken naar vastgoedgroepen, grote spelers op de ‘markt’ van de woonzorgcentra en de Participatiemaatschappij Vlaanderen (PMV), waarvan Antwerps schepen Koen Kennis (N-VA) voorzitter is. Het Zorgbedrijf Antwerpen wordt opgesplitst in een vzw voor zorg en personeel, een besloten vennootschap voor horeca, een besloten vennootschap voor facilitaire diensten en een naamloze vennootschap voor vastgoed. De vakbonden hekelen de uitverkoop van de zorg met een open brief tegen de decreetwijziging in het Vlaams Parlement, die de reeds aangekondigde en gestemde opdeling van het Zorgbedrijf Antwerpen ook wettelijk mogelijk moet maken. De uitverkoop van het Zorgbedrijf Antwerpen is een volgende stap in de commercialisering van de zorg. Enkele jaren geleden was er al een poging van het stadsbestuur om de daklozenzorg aan een multinational uit te besteden. Terwijl de pandemie het afgelopen anderhalf jaar het belang van publieke zorg gericht op de noden van ouderen aantoonde, kijkt het Antwerps stadsbestuur in de andere richting. Vooruit, een coalitiepartner van N-VA,

verklaarde dat een goed zorgsysteem “niet zonder een scheut kapitalisme kan.” Volgens Vooruit gaat de privésector bovendien beter om met vastgoed dan de overheid. De nauwe banden tussen het stadsbestuur en de vastgoedlobby zijn al langer bekend. Die zorgen niet alleen voor lucratieve deals voor de grote vastgoedbedrijven, maar ook dat er niet geïnvesteerd wordt in sociale huisvesting: in 2020 zijn er in totaal amper 29 sociale huurwoningen opgeleverd, het totaal aantal sociale huurwoningen is in 2020 voor het tweede jaar op rij gedaald. Welk verschil maakt Vooruit in het Antwerps bestuur? Zorg moet in publieke handen zijn. Niet om met publieke managers hetzelfde beleid te voeren als in de private sector, namelijk met zo weinig mogelijk personeel zo duur mogelijke diensten verkopen (Zorgbedrijf Antwerpen is nu al de duurste openbare speler op de ‘woonzorgmarkt’). Publieke zorg is noodzakelijk opdat deze menselijk en warm zou zijn, waardoor ouderen in optimale omstandigheden van hun oude dag kunnen genieten met voldoende personeel dat gerespecteerd wordt en kwaliteitsvolle zorg mogelijk maakt. Het privatiseringsproject stoppen zal strijd vereisen. Aanhoudende acties van sociaal werkers, gebruikers van de dienst, studenten en al wie de sociale sector een warm hart toedroeg, zorgden er uiteindelijk voor dat G4S niet in de Antwerpse daklozenopvang binnen geraakte. Nu er een brede maatschappelijke gevoeligheid is omtrent de zorgsector en de woonzorgcentra in het bijzonder, is er nood aan een nieuwe massale campagne en een strijdplan.

de

Linkse Socialist

Lonen en uitkeringen strijd verder opvoere

D

e sociale partners van de “Groep van 10” onderhandelen elke twee jaar in de privésector over loon- en arbeidsvoorwaarden. Dat resulteert in een Interprofessioneel Akkoord (IPA). De magere loonmarge van 0,4% maximale loonstijging voor de komende twee jaar werd in januari al afgeschoten door de vakbonden, maar wordt nu brutaal opgelegd door de federale regering-De Croo, een regering die volgens sommigen beschouwd wordt als “de best mogelijke” en alleszins beter dan Michel, want zonder N-VA.

door Tina (Denderstreek) 0,4%? No way!

Na het rapport van de Centrale Raad voor het Bedrijfsleven (CRB) met de “berekening” van de loonnorm van 0,4% op 14 januari 2021, volgden al snel drie vakbondsacties die duidelijk maakten dat die norm voor de gewone werkmens onaanvaardbaar is. De pandemie toonde aan dat arbeiders essentieel zijn, dat zij de motor van de economie zijn. Het waren diezelfde arbeiders die grote risico’s namen door te blijven doorwerken. Nu een loonnorm opgelegd krijgen, terwijl CEO’s en aandeelhouders ongebrei-

Waarom hogere minimumlonen niet tot meer werkloosheid leiden

I

n de marge van de onderhandelingen van het IPA borrelde ook de discussie rond de verhoging van het minimumloon opnieuw op. Armoede-expert Ive Marx van de UA trok het nut van een hoger minimumloon in twijfel. Hij stelde dat slechts weinig mensen (60.000) aan een minimumloon van 9,87 euro per uur werken. Dat klopt, maar als rekening wordt gehouden met iedereen die minder dan 14 euro per uur verdient, komen we al gauw aan 150.000 mensen. Een hoger minimumloon zou bovendien een positieve invloed hebben op de lonen net boven het minimum.

door Tim (Gent) Volgens Ive Marx zouden hogere minimumlonen tot meer gemiddeld uur werken in ons land is goed voor een loonwerkloosheid leiden. Daar zijn geen empirische bewijzen kost van 37 euro en een toegevoegde waarde van 53,6 euro! De verhouding tussen lonen en meerwaarde is niet ‘navoor. Het optrekken van de laagste lonen zorgt voor meer tuurlijk’ maar wordt bepaald door de koopkracht, wat de economie ten klassenstrijd. Een sterkere arbeidersgoede komt en in het bijzonder sectoren met lage lonen zoals horeca en beweging levert hogere lonen op. Bij kleinhandel. Recente voorbeelden, hogere lonen zullen kapitalisten de zoals in Seattle die als eerste grote Een gemiddeld uur werken productiviteit proberen te verhogen, Amerikaanse stad het minimumloon onder meer door automatisering. Of optrok tot 15 dollar per uur, tonen dat in ons land is goed voor dat leidt tot meer werkloosheid, hangt een hoger minimumloon een zegen een loonkost van 37 af van de krachtsverhoudingen tussen is voor kleine zelfstandigen. arbeid en kapitaal en van de vraag of Tegenstanders van hogere mini- euro en een toegevoegde de arbeidersbeweging erin slaagt om mumlonen gaan ervan uit dat een la- waarde van 53,6 euro! een kortere werkweek af te dwingen. geloonsector noodzakelijk is of nog Neen, er is geen natuurlijk verband dat lonen op een quasi natuurlijke tussen hogere lonen en stijgende werkmanier worden bepaald op basis van wat mogelijk is. Dat loosheid. Alles is de inzet van klassenstrijd. Kapitalisten klopt natuurlijk niet. Deze redenering gaat voorbij aan het zullen steeds proberen om de rekening voor elke verbetefeit dat de toegevoegde waarde - de meerwaarde die een ring van onze loon- en arbeidsvoorwaarden aan de arbeiuur werk opbrengt na aftrek van alle productiekosten, lo- dersklasse te presenteren. Daarom is strijd voor een andere nen en aankopen – een pak hoger ligt dan de lonen. Een samenleving noodzakelijk.

Voor dividenden en CEO-lonen geldt ondertussen geen enkele beperking. Die beperking kan wél ingeroepen worden volgens diezelfde loonnormwet. Wanneer ‘King Connah’ dit vermeldde op 1 mei, was dat echter puur populisme. Het was slechts communicatie, zonder enig plan om het ook effectief te realiseren. Het wetsvoorstel van de PVDA en PS’er Marc Goblet stelt een indicatieve loonnorm voor in plaats van een bindende norm. Dat zou een stap vooruit zijn, maar ook daarvoor zal actieve strijd nodig zijn. Bovendien moet verder gegaan worden: de loonnormwet moet weg! Eerste overwinning na stakingsdag

Het wetsvoorstel van de PVDA en PS’er Marc Goblet stelt een indicatieve loonnorm voor in plaats van een bindende norm. Dat zou een stap vooruit zijn, maar ook daarvoor zal actieve strijd nodig zijn. deld kunnen genieten van de welvaart die door die arbeid gecreëerd werd, is onaanvaardbaar. De IPA-onderhandelingen, een decennialange traditie in België, worden sinds 1996 gegijzeld door de loonnormwet (die onder Michel in 2017 nog strenger werd). Daardoor worden vakbonden systematisch geconfronteerd met een plafond voor loonstijgingen, berekend aan de hand van de verwachte stijging van de lonen in onze buurlanden, zogezegd om onze concurrentiepositie niet in gevaar te brengen. De vakbonden zouden de krachten moeten bundelen om definitief komaf te maken met de loonnorm en vrij te kunnen onderhandelen over de lonen.

Een eerste overwinning na de nationale stakingsactie op 29 maart, was de toegeving dat de 9 miljoen euro die reeds in september 2020 was toegezegd om de uitkeringen (van ziekte, werkloosheid ...) te verhogen, ook effectief naar de sociale zekerheid zou gaan, al was er nog steeds geen IPA. Heel lang werd deze enveloppe om de welvaartsvastheid van de uitkeringen te garanderen door de patroons als pasmunt gebruikt om eigen eisen te verwezenlijken binnen een IPA. Wanneer de sociale partners er binnen de twee maanden na het rapport van het CRB niet uit geraken, is de regering normaal gezien aan zet. De regering-De Croo, met PS-minister van werkgelegenheid Dermagne op kop, probeerde nog lang de hete aardappel wéér bij de sociale partners te leggen, maar kwam begin mei (nadat bleek dat het water echt veel te diep was) dan toch met een eigen voorstel. Het VBO was onmiddellijk zeer positief. Dat maakt nogmaals duidelijk uit wiens hand de regering eet. Het voorstel legt terug de 0,4% op als plafond, met als enige nuancering een schamele éénmalige netto premie van maximaal 500 euro (met beperkte patronale lasten van 16,5%) voor bedrijven die goed boerden het afgelopen jaar. Deze pre-


op de werkvloer

www.socialisme.be juni 2021

5

STRIJD LOONT!

n: en!

Schoonmaakpersoneel UGent krijgt 14 euro per uur

A

an de UGent werd eerder afgedwongen dat het minimumloon voor het eigen personeel wordt opgetrokken tot 14 euro per uur. De vakbondsvertegenwoordigers eisten samen met activisten, waaronder Campagne ROSA, dat deze maatregel ook voor het uitbestede schoonmaakpersoneel zou gelden. Op 21 mei raakte bekend dat ISS effectief de laagste lonen optrekt tot 14 euro per uur. We publiceren hieronder een eerste reactie door ACOD-UGent.

Staking van 29 maart in Brussel

mie zou op ondernemingsniveau onderhandeld worden. Rond de andere kwesties kregen de sociale partners een maand om te onderhandelen. Zo is er vanuit de vakbonden de meer en meer gezamenlijke roep om een hoger minimumloon. Het minimumloon in België volgde immers jarenlang niet de stijging van de levenskost, waardoor het flirt met de armoedegrens. Het voorstel is nu

Landingsbanen zijn noodzakelijk, maar er is meer nodig: algemene arbeidsduurvermindering zonder loonverlies en met compenserende aanwervingen. Dat zou niet alleen een antwoord bieden op de werkdruk, maar ook op de vermindering van het werk in een aantal sectoren. dat de sociale partners afspraken maken over een zeer geleidelijke optrekking van het minimumloon, die pas na de Corona-periode zou starten. Ook hier zullen de vakbonden verder moeten mobiliseren en blijven gaan voor minstens 14 euro per uur, of méér, aangezien die eis binnenkort voorbijgestreefd is door de reële levenskost. De regering, die meer de patroons tegemoet komt dan de vakbonden, stelt ook voor om de harmonisering van

aanvullende pensioenen tussen arbeiders en bedienden nogmaals uit te stellen, en extra overuren mogelijk te maken in 2021. Een laatste luik gaat over de besprekingen rond landingsbanen: de mogelijkheid voor oudere mensen om de arbeidstijd te verminderen met 1/5de of de helft. Momenteel is er geen regeling meer: de vorige liep af op 31 december 2020. Hierdoor kan niemand nog zijn loopbaan verminderen met een uitkering van de RVA als bijpassing. Dit is nochtans nodig, zeker in een context van moeilijke Corona-tijden, hoge werkdruk en een brede verspreiding van burn-outs. Landingsbanen zijn noodzakelijk, maar er is meer nodig: algemene arbeidsduurvermindering zonder loonverlies en met compenserende aanwervingen. Dat zou niet alleen een antwoord bieden op de werkdruk, maar ook op de vermindering van het werk in een aantal sectoren. Tot slot heeft de regering in haar voorstel met geen woord gerept over de SWT, het vroegere brugpensioen. De mogelijkheid om vroeger op pensioen te gaan (met een bijpassing van de werkgever bovenop de werkloosheidsuitkering en gelijkstelling voor het pensioen), is een eis die de vakbonden moeten blijven opnemen. Dat is immers noodzakelijk om de ouderen te ontlasten en jongeren een kans te geven op degelijke contracten van onbepaalde duur. De besprekingen rond deze punten moeten half juni rond zijn, maar verwacht wordt dat de regering zal doorvoeren wat de patroons hen influisteren. Midden mei was er een beperkte actie van de vakbonden in Brussel. Er zal in navolging van de stakingsdagen voor hogere lonen een massalere strijd nodig zijn om rond alle eisen vooruitgang te boeken.

“De voorbije maanden voerden we als vakbond onder meer actie rond betere arbeidsvoorwaarden voor het schoonmaakpersoneel aan de UGent. Samen met de collega’s van de Vrouwenstaking UGent voerden we een campagne waarin we vroegen naar een insourcing van het schoonmaakpersoneel. Zo zouden ook zij genieten van de arbeidsvoorwaarden die aan de UGent een stuk beter zijn dan in de schoonmaaksector. Onder druk van deze campagne besliste de Raad van Bestuur in september 2020 om weliswaar niet te insourcen, maar wel betere arbeidsvoorwaarden te bepleiten in de nieuwe aanbesteding.” “Nu heeft het Bestuurscollege van de UGent beslist tot toekenning van dit nieuwe aanbestedingscontract. We stellen vast dat er effectief een verbetering van de loon -en arbeidsvoorwaarden is gebeurd. Het gaat om een beperkte verbetering. Zo stijgen de lonen naar €14/u, voor de laagste lonen is dat een stijging met 44 cent per uur, of een 30-tal euro netto per maand. Er worden ook extra vakantiedagen voorzien: 2 extra dagen voor al het schoonmaakpersoneel, en een aantal extra anciënniteitsdagen voor het personeel boven de 50 jaar.” “Op zich is deze verbetering al een grote stap vooruit: de schoonmaaksector staat erom bekend om zeer weigerachtig te staan tegenover elke verhoging van lonen of verbetering van arbeidsvoorwaarden, hoe beperkt dan ook. Het feit dat ISS toch bereid was betere voorwaarden aan te bieden, is een eerste overwinning voor de campagne die we gevoerd hebben. We wensen alvast iedereen die

daaraan heeft meegewerkt te bedanken.” “Tegelijkertijd moeten we vaststellen dat de geboden arbeidsvoorwaarden nog steeds ver onder die van de UGent blijven: nog altijd zal het schoonmaakpersoneel aan slechtere condities werken dan diegene die van toepassing zijn voor equivalent UGent-personeel.” “Bovendien is het zeer waarschijnlijk dat één van de belangrijkste argumenten tegen insourcing, namelijk het prijsverschil, intussen achterhaald is: het nieuwe contract is een stuk duurder. Indien rekening wordt gehouden met de extra schoonmaaktaken die de UGent doorheen het jaar vraagt, lijkt een insourcingsscenario niet alleen beter voor het schoonmaakpersoneel zelf, maar is het mogelijk ook goedkoper voor de UGent.” “Wij hebben het schoonmaakpersoneel beloofd deze nieuwe voorwaarden aan hen voor te leggen, we doen dit in de loop van de komende maand. Zij zullen beslissen hoe we verdergaan. Indien zij nog steeds willen gaan voor een insourcing, dan zullen we onze campagne verderzetten.” “We zullen daarbij opnieuw beroep moeten doen op solidariteit vanwege het personeel en de studenten aan de UGent. Wie hier de komende maanden samen met ons aan wil werken, kan ons contacteren via acod@ ugent.be. Het is deze solidariteit die gezorgd heeft voor een eerste belangrijke stap naar eerlijker arbeidsvoorwaarden voor het schoonmaakpersoneel, het zal die solidariteit zijn die ons in staat stelt om ook verdere stappen te zetten.”

Lidl: stakingsdreiging werpt resultaat af

B

ij supermarktketen Lidl zijn de sociale verhoudingen al langer slecht. Dit is het resultaat van een directie die een maximale omzet wil realiseren met zo weinig mogelijk personeel. De werkdruk is ondraaglijk en daar vraagt het personeel al sinds jaren een oplossing voor. Drie jaar geleden was er een stakingsgolf bij Lidl, maar de problemen blijven bestaan. De gezondheidscrisis kwam daar bovenop: het personeel moest met risico van eigen gezondheid nog meer werk verzetten. Dat eigenaar Dieter Schwarz zichzelf jaarlijks 1 miljard euro uitkeert, terwijl bijna geen enkele winkelbediende aan een uurloon van 14 euro komt, zorgt voor extra olie op het vuur.

De directie van Lidl kwam aanvankelijk met een voorstel dat voor het moe getergde personeel veel te weinig was. Het ging enkel om tijdelijke maatregelen zoals het behoud van stewards (het is te zeggen, eigenlijk niet-opgeleide jobstudenten) aan de winkels in het weekend en na feestdagen, en om het uitstellen van winkelherschikkingen. BBTK dreigde met een staking, waarop de directie toch meer op tafel legde. De belangrijkste eis van de socialistische vakbond was om 28 uur per filiaal extra toe te kennen om de werkdruk aan te pakken. De directie wilde dit uitstellen tot na de afloop van een meting van de tijd die nodig is voor elk onderdeel van het werk. Momenteel gebeurt een dergelijke meting in acht winkels. De stakingsdreiging, helaas enkel van BBTK, zorgde ervoor dat de directie moest inbinden. Er worden extra werknemers aangeworven zodat de vliegende ploeg, die inspringt in winkels waar er veel mensen ziek of afwezig zijn, effectief het vooropgestelde aantal personeelsleden zou omvatten. Deze extra aanwervingen moeten

voor 9 juni gebeuren. Bovendien worden in alle filialen 28 werkuren per week extra toegekend tot eind september. Intussen zal er onderhandeld worden over de aanpak van de werkdruk, onder meer op basis van de resultaten van de tijdsmeting die nu aan de gang is in acht winkels. Ondertussen begon de toekenning van extra werkuren aan personeelsleden en/of de aanwerving van nieuwe collega’s vanaf 10 mei. Het opnemen van deadlines in het voorstel was belangrijk: maar al te vaak kwam de directie met beloften die nadien gebroken werden. De staking van 8 mei werd afgeblazen met de aankondiging dat er sociale vrede zal heersen tot 30 september, op voorwaarde dat de door de directie gedane beloften worden nagekomen. Dit resultaat was niet mogelijk geweest zonder de ervaring van zowel het personeel als de directie met de stakingsgolf in 2018. Die ervaring maakte duidelijk dat een stakingsdreiging zich in tegenstelling tot veel beloften van de directie niet beperkt tot louter een aankondiging. Een vastberaden opstelling gebaseerd op strijd loont!


6

20 jaar geleden

de

Linkse Socialist

“Internationaal verzet tegen het Europa van het kapitaal”

Terugblik op de antiglobaliseringsbeweging

T

wintig jaar geleden bereidde België zich voor op het roulerend voorzitterschap van de Europese Unie in een heel bijzondere context, die van een groeiende internationale mobilisatie van jongeren tegen de internationale instellingen van het kapitaal (G8, WTO, EU ...). LSP en haar internationale organisatie waren volop betrokken bij deze acties, in het bijzonder via de campagne Internationaal Verzet en International Socialist Resistance. We spraken over de antiglobaliseringsbeweging met Bart Vandersteene, woordvoerder van LSP.

interview door Nicolas Croes Wie stilstaat bij deze beweging, denkt onvermijdelijk aan de “Slag om Seattle” in 1999, toen een top van de Wereldhandelsorganisatie (WTO) voortijdig moest worden beëindigd vanwege 40.000 betogers. De beelden spraken tot de verbeelding...

“Ik zei altijd dat Seattle me drie keer persoonlijk had geraakt. De eerste keer met Nirvana, de laatste keer met het buitengewone werk van onze kameraden bij Socialist Alternative en Kshama Sawant, en daartussen met deze manifestatie. Deze drie dingen zijn eigenlijk heel verwant.” “Een hele laag van de bevolking, zeker in de VS, was zich destijds terdege bewust van de Amerikaanse invloed op de wereldhandel, de gevolgen hiervan voor de plundering van de neokoloniale wereld en de vernietiging van het milieu. De spectaculaire mobilisatie tegen de WTO-top gaf concreet uiting aan het gevoel dat er iets moest worden gedaan tegen de heerschappij van deze instellingen. Het was zeer belangrijk te begrijpen dat het probleem veel globaler was. De kapitalistische globalisering was overal ter wereld een probleem als je niet tot de ultrarijke elite behoorde. Dit werd een paar jaar voordien geïllustreerd door Michael Moore’s documentaire ‘Roger and Me’ over het schrappen van 30.000 jobs in de General Motors fabrieken in Flint, Michigan.” We zijn nu op een keerpunt in de geschiedenis beland, waar het neoliberalisme snel krediet aan het verliezen is. Ergens in die tijd verschenen de eerste elementen van deze situatie.

“Je moet je voorstellen dat in die tijd het neoliberalisme onomstreden was. Iedereen aanvaardde ideeën als ‘globalisering is vooruitgang’, ‘de trickle-down-theorie werkt’, ‘de private sector werkt beter dan de openbare sector, we moeten privatiseren’ ... Zelfs de groenen en sociaaldemocraten volgden, met nuances natuurlijk. Het was de heerschappij van de neoliberale eenheidsgedachte.”

Voor het eerst sinds lang was er een structurele kritiek rond een centraal idee: wat er gebeurt is niet hervormbaar, het is de volledige kapitalistische globalisering die overboord gegooid moet worden. “En toen kwam de beweging tegen de kapitalistische globalisering, die met haar vuist op tafel sloeg en zei: ‘Nee, wij zijn het er niet mee eens!’ Voor het eerst sinds lang was er een structurele kritiek rond een centraal idee: wat er gebeurt is niet hervormbaar, het is de volledige kapitalistische globalisering die overboord gegooid moet worden. Instellingen als de WTO waren de illustraties bij uitstek van dit systeem van gigantische uitbuiting van natuur en arbeiders door multinationals. Daarom waren zij een bijzonder doelwit.” “Het neoliberale bewind begon barsten te vertonen. Het was het begin van een zoektocht naar een alternatief, met acties, betogingen, maar ook pogingen tot een politieke uitbreiding van de strijd in Latijns-Amerika en Europa. Het was een kwestie van strijdbare acties, met de ambitie om massaal de straat op te gaan tegen een duidelijke vijand: de instellingen van het kapitaal. Een hele nieuwe generatie jongeren raakte betrokken in de mobilisaties en de debatten die daardoor op gang kwamen.” De debatten waren zelfs aanwezig in de muziek. Ik herinner me dat er onder de activisten op het protest tegen de G8-top in Evian in 2003 spanningen waren tussen de fans van Manu Chao en die van Ska-P…

“De beweging is oorspronkelijk ont-

Internationaal Verzet op een betoging tegen een EU-top in Göteborg in juni 2001. Rechts met rood hesje: Bart Vandersteene

staan als reactie op de individuele benadering van verandering. Toen de massabeweging aan kracht verloor, doken die individuele elementen terug op. We zagen hetzelfde proces met de klimaatbeweging in 2019. Na een aanvankelijke explosieve fase die vertrouwen gaf in het idee van een transformatie van de samenleving, waren veel mensen van mening dat zij niets konden veranderen buiten de keuze van wat ze in hun winkelwagentje legden. De problemen zijn zo groot, zo structureel, dat het bijna onmogelijk is om iets te bereiken zonder een globale oplossing. Dat vereist een strategie op langere termijn, ook op de moeilijke momenten.” “Er waren heel wat discussies in die beweging. Moeten we bij de radicalen blijven of moeten we een bredere laag bereiken? Was het aanvaardbaar om deel te nemen aan verkiezingen en politiek? Wij hebben er toen op gewezen dat aansluiting moest worden gezocht bij de bekommernissen van de werkenden en de jongeren om meer weerklank te geven aan de mobilisaties en meer mensen erbij te betrekken. Dit betekende dat men moest afstappen van abstracte slogans, ook al klonken die goed en radicaal, om concrete eisen naar voren te schuiven. Het was ook van cruciaal belang om verder te gaan dan de betogingen en erop te wijzen dat de winstmachine enkel kon gestopt worden door stakingen van werknemers.” “Er werd veel aandacht besteed aan het blokkeren van de toppen van de in-

In de zomer van 2001 waren er 300.000 betogers tegen de G8-top in Genua. De politie schoot de 23-jarige betoger Carlo Giuliani dood

stellingen waar zij bijeenkwamen, zoals in Seattle was gebeurd. Het debat ging over welke strategie te volgen: geweld of zo talrijk zijn dat er in de stad niets te organiseren viel. In de eerste plaats deden de grote steden er alles aan om te profiteren van het prestige dat het organiseren van een dergelijke top met zich meebracht. Het was city marketing. Maar toen werden de topontmoetingen op ontoegankelijke locaties gehouden. Het EU-voorzitterschap routeerde niet langer om de zes maanden, maar het hele circus bleef gewoon in Brussel.” “Hoe dan ook, het blokkeren van een top betekent op zichzelf niet dat het beleid dat er wordt besproken, ook geblokkeerd is. Daartoe is het noodzakelijk een duurzame krachtsverhouding op te bouwen, gebaseerd op de betrokkenheid van de massa’s. Radicalen kunnen in hun eentje geen overwinning behalen die verder gaat dan het symbolische. Dit is de invalshoek van waaruit geweld moet worden besproken: op welke manier kunnen confrontaties met de politie of gebroken ramen helpen om dit perspectief op langere termijn op te bouwen? Het was deze discussie over perspectief die uiteindelijk het belangrijkst was.” “Voor ons is het alternatief op de kapitalistische globalisering het democratisch socialisme. Maar in die tijd drukte de nederlaag van de bloedige karikatuur van het socialisme die het stalinisme was, nog zwaar op het bewustzijn van de mensen, ook bij de jongeren.”

“Zonder de antiglobaliseringsbeweging zou de internationale anti-oorlogsbeweging in 2002-2003 niet zo sterk gestaan hebben. De tientallen actiecomités van Internationaal Verzet die in 2001 ontstonden om het protest tegen de EU-toppen in ons land voor te bereiden en om te mobiliseren naar onder meer Göteborg (EUtop in juni 2001) of Genua (G8-top in juli 2001), richtten zich al gauw op de anti-oorlogsprotesten. Zo namen we het initiatief voor scholieren- en studentenstakingen op Dag X, de dag dat de oorlog in Irak zou beginnen. Op 15 februari 2003 waren er wereldwijd miljoenen mensen die gelijktijdig betoogden tegen de dreigende oorlog in Irak. Er was een sterke internationalistische stemming in de beweging. We ontvingen activisten uit andere

Veel jongeren dachten destijds dat de beweging jarenlang zou duren en op alle continenten uitbreiding zou kennen, wat tot een blijvende groei zou leiden. Het was echter een beweging van korte duur…

landen in onze huizen. We hadden een andere wereld nodig en wilden daar samen voor opkomen. Deze stemming is sindsdien gebleven en komt vandaag onder meer tot uiting in de feministische beweging, klimaatacties of de Black Lives Matterprotesten.” “In 2000 hadden de 225 rijkste mensen op aarde hetzelfde vermogen als de armste 50% van de wereldbevolking. Vandaag zijn het er 26, bijna tien keer minder. De beweging tegen de kapitalistische globalisering was de voorloper van een bredere radicalisering in de samenleving, een radicalisering die vandaag nog meer uitgesproken is door de economische en gezondheidscrisis. Deze strijd van 20 jaar geleden is een belangrijke ervaring waar we lessen uit kunnen trekken om in de toekomst sterker te staan in onze strijd tegen onderdrukking, ongelijkheid en uitbuiting. Centraal staan de kracht van massamobilisaties, de absolute noodzaak van organisatie en de kwestie van een socialistisch alternatief voor het kapitalisme.”

“Vandaar het belang van een organisatie om de beweging in elk stadium van haar ontwikkeling te evalueren en niet achteraf. Een cruciaal keerpunt was 11 september 2001. Plots domineerde deze terroristische aanslag die duizenden doden had veroorzaakt alles. Iedereen was daarover bezig. De beweging moest zich aanpassen aan een totaal andere context. Bestond ook hier het gevaar van terrorisme? Zouden de toppen van de westerse kapitalistische instellingen een doelwit worden van terroristen? Hoe reageren op de instrumentalisering van de veiligheid om onze rechten in te perken? Hoe omgaan met de opkomst van islamofobie en de komst van nieuwe oorlogen, eerst in Afghanistan (2001) en dan in Irak (2003)?”

De beweging tegen de kapitalistische globalisering was de voorloper van een bredere radicalisering in de samenleving, een radicalisering die vandaag nog meer uitgesproken is door de economische en gezondheidscrisis.


politiek

www.socialisme.be juni 2021

7

Van dolgedraaide militair tot brede electorale steun: de dreiging van extreemrechts

D

e klopjacht op de extreemrechtse militair Jurgen Conings toont de reële dreiging van terrorisme. Groei van het Vlaams Belang in de verkiezingen en peilingen - ondertussen staat de partij op ongeveer 25% - versterkt het zelfvertrouwen van extreemrechtse militanten zoals Conings. Een terroristenprobleem bij het leger toont dat het staatsapparaat ook van binnenuit verzwakt is. De militaire inlichtingendienst ADIV sprak eerder over een 30-tal gekende rechts-extremisten in het leger. Tegelijk wint extreemrechts steun onder bredere lagen van de bevolking, zelfs onder jongeren is er een groeiende sympathie.

“Het racisme kaapt de antikapitalistische strijd van de volkse massa’s en voert die terug naar een vroegere vorm van kapitalisme, een vorm die nu nog enkel bestaat als een spoor in het zand.” (Abram Leon)

door Geert Cool Achter het schild van extreemrechts

Over de dreiging van extreemrechts verscheen een nieuw boek: ‘Achter het schild van extreemrechts’. Journalisten Hind Fraihi en Bas Bogaerts volgden extreemrechts twee jaar, het afgelopen anderhalf jaar vooral online. Het boek biedt een interessante kijk op de verschillende gezichten van extreemrechts: van het in maatpak gestoken beeld naar buiten uit tot de meest ranzige commentaren in interne gesprekken. In geheime groepen op het internet worden alle remmen losgelaten en verschijnen oproepen tot geweld zonder dat er kritiek op komt, ook niet van de VB-mandatarissen in deze groepen. Die gebruiken deze groepen om militanten bijeen te brengen. Veel namen noemen Fraihi en Bogaerts niet. Wel merken ze op dat Barbara Pas lid is van de groep ‘she-wolves’, opgezet door vrouwelijke extreemrechtse activisten en sympathisanten. In die groep worden niet alleen nazistische en plat-racistische berichten gedeeld. Er wordt ook gemobiliseerd naar VBactiviteiten. In opspraak gekomen VB’ers als Carrera Neefs of Karina Langlet zijn thuis in deze kringen. Er is even goed plaats voor neonazi’s zoals Tomas Boutens, die vorige ex-militair die in opspraak kwam omdat hij een gewapende groep neonazi’s op de been bracht. Extreemrechts zet in op sociale media, zowel het publiek gezicht waarin honderdduizenden euro’s van ons belastinggeld worden geïnvesteerd, als de gesloten groepen waar de activisten bijeengebracht worden. Sociale

media zijn natuurlijk een verwrongen uitdrukking van wat leeft in de samenleving. Bovendien is het gemakkelijk om via deze weg passieve steun voor racisme de vrije loop te laten. Extreemrechts probeert die steun om te zetten in actievere betrokkenheid bij acties, zoals de autokaravaan naar de Heizel in september 2020. Het actiemiddel was gekopieerd van het neofascistische VOX in Spanje. Samen met de ‘Mars tegen Marrakech’ in 2018 vormde dit het hoogtepunt van fysiek activisme van extreemrechts. Het geeft aan dat het gevaar groeit. Antifascisten zijn maar beter gewaarschuwd! Racisme kent een erg verschillende invulling naargelang vanuit welke hoek het komt. Voor wie uit de boot valt, is het een afzetten tegen het asociale karakter van het kapitalisme. Voor kleine ondernemers is het een uitdrukking van zowel een strijd tegen concurrenten van vreemde afkomst als het zoeken van een zondebok voor de reële dreiging om niet mee te kunnen met de grote kapitalisten. Fraihi en Bogaert merken op hoe racisme wordt gebruikt: “De aandacht wordt afgeleid van klassentegenstellingen naar vermeende ras- en volksvijanden. Het is een afleiding waarvoor een kwetsbare onderlaag in onze samenleving zeker vatbaar is. Voor de fragiliteit van die onderlaag waren wij niet ongevoelig.” Die aanzet tot klassenbenadering zetten ze niet door, maar is wel essentieel om racisme beter te begrijpen en de strijd ertegen efficiënt te voeren. De marxist Abram Leon merkte in zijn klassieker ‘Hoe het jodendom de geschiedenis kon overleven’ in de jaren 1940 al op dat racisme dient om men-

sen van verschillende klassen samen te brengen in een mythologische ‘raciale gemeenschap’. Hij schreef: “Het racisme kaapt de antikapitalistische strijd van de volkse massa’s en voert die terug naar een vroegere vorm van kapitalisme, een vorm die nu nog enkel bestaat als een spoor in het zand.” Racisme omschreef hij als een mythe die “geloof vereist en het denken vreest als vuur.” Welke strategie?

Het liberale antiracisme kreeg de

voorbije weken een zware klap. Via subsidies werd onderneemster Sihame El Kaouakibi door het Antwerps stadsbestuur in de markt gezet. Open VLD kopte de bal binnen en maakte haar parlementslid. De ophef zal ongetwijfeld een effect hebben op zowel Open VLD als N-VA. Het stimuleert racisme op de klassieke basis van discussies over de verdeling van de weinige middelen. Zonder strijd voor meer middelen in het belang van de werkende klasse, wordt er geen antwoord geboden op racisme. Hind Fraihi stelde in De Tijd (5 mei)

dat ze er voorstander van is om extreemrechts ‘mee in bad te trekken’. “In mijn ogen zal dat leiden tot een soort duivelsuitdrijving die je nodig hebt om tot een catharsis te komen. Enkel zo kan je de partij demystificeren.” Regeringsdeelname is gevaarlijk voor de werkende klasse omdat extreemrechts meer ruimte krijgt om een beleid van haat en verdeeldheid te voeren. Zonder voldoende sterk antwoord vanuit de arbeidersbeweging komt het niet noodzakelijk verzwakt uit regeringsdeelname. Zolang extreemrechts de agenda van het publieke debat bepaalt, kan het blijven scoren. Mirakeloplossingen zijn er niet: de klassenstrijd zal bepalend zijn. Het opvoeren van sociale strijd is de enige manier waarop we eisen in het belang van de werkende klasse kunnen afdwingen. Het is tevens de enige methode om extreemrechts te stoppen. De electorale steun voor het Vlaams Belang is vooral een uitdrukking van een terecht wantrouwen in het establishment, maar ook van de ruimte die er is voor racistische verdeeldheid als de arbeidersbeweging onvoldoende weegt op het debat. Door samen te strijden rond sociale eisen rond jobs, huisvesting en openbare diensten maken we duidelijk wie verantwoordelijk is voor de sociale problemen van de meerderheid van de bevolking: niet de vluchtelingen of de migranten, maar de grote aandeelhouders. Het is in deze strijd dat we de noodzaak van maatschappijverandering kunnen concretiseren en populariseren.

Jongeren van N-VA richten zich tegen mensen-zonder-papieren

S

inds enkele maanden voeren mensen-zonder-papieren actie in Brussel. Het begon in de Begijnhofkerk en kende uitbreiding aan de ULB en de VUB. Tientallen mensen-zonder-papieren eisen met die politieke bezettingsacties een regularisatie. Ze leven en werken hier in de illegaliteit, wat niet alleen druk zet op hun eigen leven en toekomstperspectief maar op de hele samenleving. Lage lonen worden uitgespeeld om alle lonen van werkenden naar beneden te trekken. Illegale levensomstandigheden beperken toegang tot gezondheidszorg. Nochtans weten we dat alle bevolkingsgroepen moeten bereikt worden door vaccinatiecampagnes opdat de pandemie efficiënt kan bestreden worden. De acties van de mensen-zonder-papieren zijn de afgelopen maanden opgevoerd en kunnen op een brede steun rekenen.

Niet zo bij de rechterzijde. Jong N-VA is sinds kort erkend aan de VUB en toont meteen waar het voor staat. Voorzitter Van de Bruaene ging met ondervoorzitter Celik over tot het stelen van spandoeken van de mensen-zonder-papieren aan de VUB. Ze waren daar in interne online gesprekken bijzonder trots op. Het is pas toen de feiten bekend raakten dat er excuses volgden. Wat N-VA betreft volstaat dat. Geen straffen, zelfs geen pedagogische tik voor de eigen jongeren. Eerder kwamen rechtse studenten in opspraak met de neonazistische activiteiten van Schild & Vrienden, waar (bestuurs-)leden van Jong N-VA bij betrokken waren. Daar was haat en neerkijken op al wie het moeilijk heeft de normale gang van zaken. Ook bij Reuzegom, de studentenclub die bekend stond voor haat tegen migranten en gewone werkenden, waren N-VAleden betrokken. Het is een constante: haat tegen de ‘minderen in de kapitalistische orde’ zit ingebakken in de gefrustreerde Vlaamse kleinburgerij die zichzelf als een ‘elite’ ziet. Recent werd de groep van Jong N-VA van de VUB ontvangen door Vlaams minister-president Jan Jambon en Vlaams parlementslid Annabel Tavernier. Zij mogen op beide oren slapen: hun politieke opvolging is verzekerd. Het politieke beleid van N-VA en andere rechtse krachten is steeds gebaseerd op het aanpakken van de zwaksten om verdeeldheid te creëren, om zo de belangen van de superrijken beter te

Van de ‘dansende moslims’ die Jambon meende te zien tot het brutale antivluchtelingenbeleid van Theo Francken. Van de jacht op de leefloners tot doorgedreven controle op wie een inkomensgarantieuitkering bovenop een onleefbaar pensioen krijgt: de rechterzijde weet er steeds de zwaksten uit te kiezen. dienen. Naarmate het asociale beleid van de federale regering-Michel-De Wever steeds meer onder vuur kwam te liggen door gehate maatregelen als de verhoging van de pensioenleeftijd of de indexsprong die onze lonen onder vuur nam, deed de N-VA steeds meer beroep op anti-migrantenretoriek. Van de ‘dansende moslims’ die Jambon meende te zien tot het brutale anti-vluchtelingenbeleid van Theo Francken. Van de jacht op de leefloners tot doorgedreven controle op wie een inkomensgarantie-uitkering bovenop een onleefbaar pensioen krijgt: de rechterzijde weet er steeds de zwaksten uit te kiezen en N-VA staat daarbij steeds vooraan.


8

dossier

de

Linkse Socialist

Kapitalisme is onverenigbaar met een kwalitatieve en voor iedereen toegankelijke gezondheidszorg

D

e catastrofe in de zorg overal ter wereld is pijnlijk duidelijk geworden sinds de pandemie woedt. Het is onmogelijk te berekenen hoeveel mensenlevens gered hadden kunnen worden indien de zorg niet was afgebouwd door decennia van neoliberaal beleid.

door Anja Deschoemacker Ook voor de pandemie was het ongenoegen onder het personeel groot: te hoge werkdruk, te lage lonen, on-

voldoende middelen om iedereen een kwaliteitsvolle zorg te bieden waardoor ook de jobtevredenheid een die-

pe duik nam. En ook voor de pandemie waren er al grote delen van de bevolking die om financiële redenen zorg moesten uitstellen, niet alleen gespecialiseerde zorg maar ook basiszorg. En dan hebben we het nog niet over de stiefkinderen van de zorg, zoals de geestelijke gezondheidszorg en adequate ondersteuning van mensen met een handicap, waarvoor de wachtlijsten maanden zoniet jaren kunnen op-

lopen. De pandemie heeft onze neuzen pijnlijk op de noodzaak van een omvangrijke herfinanciering en herwaardering van deze sector gedrukt. De politici proberen uit alle macht te doen alsof het om “tijdelijke noden” zou gaan, met eenmalige premies en budgetverhogingen. De sector moet echter volledig herdacht worden zodat het zorgpersoneel met enthousiasme aan het

werk gaat en geen enkele zorgbehoevende uit de boot valt. Het verbannen van de winstlogica uit de zorg is daarvoor een eerste noodzakelijke stap.

Efficiënte zorg is publiek georganiseerde zorg! Eerstelijnszorg herwaarderen

In tegenstelling tot verschillende Europese landen is in België de eerstelijnszorg in handen gebleven van zelfstandige dokters. Net als alle zorgverstrekkers werden de huisartsen tijdens de pandemie overstelpt, met velen die tot stukken in de nacht moesten doorwerken om hun administratie in orde te houden. Maar ook voordien klopten huisartsen werkuren die allesbehalve menselijk waren; een degelijk loon is daarvan ook af hankelijk. Verpleegkundige zorg aan huis is verdeeld over verschillende diensten en privé-zorgverstrekkers. Het tekort aan verpleegkundigen zorgt ervoor dat werkuren tot in het absurde kunnen oplopen omdat er onvoldoende personeel gevonden wordt. Voor de bevolking betekent het privékarakter van de eerstelijnszorg dat het afhangt van waar je woont of je zorgbehoeften op een tijdige manier kunnen ingevuld worden. Het is nu gelukkig ook mogelijk om enkel het remgeld te moeten betalen, maar voor de huisartsen is dit een extra administratieve rompslomp. Publieke eerstelijnszorg zou het mogelijk maken

Een sterk uitgebouwde en voor iedereen toegankelijke eerstelijnszorg zou een sterke preventieve rol kunnen spelen binnen alle lagen van de bevolking, ook de allerarmsten. om die zorg gratis te maken voor de gebruiker, waardoor alle financiële barrières voor zorgbehoevenden wegvallen. Voor de artsen zou het betekenen dat ze niet langer 24 op 24 en 7 op 7 beschikbaar moeten zijn, dat ze zelf ziek kunnen worden zonder te moeten doorwerken, dat ze de administratieve last aan administratief personeel kunnen overlaten, dat ze nodige bijscholingen kunnen volgen zonder inkomen te verliezen ... Een sterk uitgebouwde en voor iedereen toegankelijke eerstelijnszorg, die de huisartsen een belangrijke rol

toebedeelt in het hele zorgproces en alle eerstelijnszorgpersoneel een degelijk loon verschaft, zou een sterke preventieve rol kunnen spelen binnen alle lagen van de bevolking, ook de allerarmsten. Het uitbouwen van een fijnmazig netwerk van wijkgezondheidscentra, die alle aspecten van eerstelijnszorg aanbieden, zou op die manier zowel de gebruikers als de zorgverstrekkers als de hele samenleving ten goede komen. Bij uitbraken van epidemieën zou ook snel en efficiënt geschakeld kunnen worden, o.a. voor efficiënte tracering van contacten en een test- en vaccinatiestrategie. Een gecoördineerd publiek netwerk van ziekenhuizen

Een groot deel van de ziekenhuizen zat al voor de pandemie in de rode cijfers omdat de publieke financiering niet volstaat. Afhankelijk van extra inkomsten, duwt dat het hele systeem in de richting van het stimuleren van technische prestaties die “opbrengen” (maar ook extra kosten meebrengen voor patiënten en voor de ziekteverzekering), maar die niet noodzakelijk beantwoorden aan de reële zorgnoden. De concurrentie tussen verschillende

ziekenhuisgroepen (publiek, non-profit, privé) werkt in dezelfde richting. Voor het personeel betekent het dat er een constante druk is op de uitgaven, met hele groepen personeel die niet eens 14 euro/uur hebben (en dus geen leefbaar loon) en een enorme werkdruk door een te laag personeelskader. Voor zorgbehoevenden betekent het wachtlijsten en een ongelijke toegang tot kwaliteitsvolle zorg. Hierdoor wordt er geen overkoepelende visie ontwikkeld om te verzekeren dat alle vormen van noodzakelijke zorg ook overal toegankelijk zijn voor iedereen die er nood aan heeft. Net voor de pandemie leidde de afbouw van het aantal kraamafdelingen tot een brede discussie in de media, waarbij het argument van kostenefficiëntie tegenover de nood aan nabije kraamzorg kwam te staan. Het leidt ook tot discussie over wat noodzakelijke zorg is. Vandaag moeten veel patiënten, ook moeders en baby’s, naar huis terwijl ze nog zorgbehoevend zijn en de professionele thuiszorg onvoldoende georganiseerd is, waardoor die zorg terugvalt op het gezin van de zorgbehoevende, het vaakst op de schouders van de vrouwen in het gezin. Een overkoepelende nationa-

le gezondheidszorg zou een overzicht ontwikkelen op zowel de ziekenhuiszorg als de thuiszorg en kunnen verzekeren dat mantelzorgers de noodzakelijke ondersteuning krijgen en niet hun hele leven moeten organiseren in functie van die mantelzorg. Winst en toegankelijke kwaliteitszorg zijn aan elkaar tegengesteld

Het is geen toeval dat het in de woonzorgcentra is dat het gebrek aan personeel tot de meeste doden heeft geleid. Nog meer dan in andere zorginstellingen moest positief getest personeel er blijven werken en moesten vrijwilligers worden ingezet om de zorg te garanderen. Die schrijnende situatie staat in schril contrast met de hoge kostprijs voor de bewoners. Die bedraagt gemiddeld bijna het dubbele van een modaal pensioen! Ook voor de pandemie was het duidelijk dat die hoge kostprijs niet leidde tot een hoogkwalitatieve zorg. Privé-WZC’s hebben een pak minder personeel per aantal inwoners dan de

School in actie: massaal publiek inves

D

aar gaan we! Sinds 10 maart zijn we begonnen met de opbouw van de actiegroep ‘School in actie’. Er was onder enkele Brusselse leerkrachten al langer de behoefte om een actiegroep op te zetten. Niet zomaar een groep, maar een collectief naar het model van ‘De Zorg in Actie’ om ouders, leerlingen en alle personeel in de sector (zowel leerkrachten, opvoeders als technisch en administratief personeel) bijeen te brengen.

door Celia (Brussel)

Zorgbetoging in september 2020. Foto: Liesbeth

Het doel is om mensen uit verschillende netten, organiserende instanties, sectoren, studieniveaus, soorten scholen … bijeen te brengen. Het is belangrijk dat de actoren uit zowel het vrije als het officiële onderwijs samen strijden voor betere arbeids- en studievoorwaarden voor iedereen. De twee netten omvatten elk ongeveer de helft van de schoolbevolking. Het zou een vergissing zijn om ons te beperken tot één van die netten. Het vertrekpunt is immers dat elk kind recht heeft op kwaliteitsvol onderwijs dat democratisch toegankelijk is. De eerste bijeenkomsten van de actiegroep ‘School in actie’ waren interessant met telkens tussen 15 en 30 aanwezigen. Er is een basisprogramma opgesteld met de eerste eisen. Deze zijn: een massale publieke herfinanciering van het onderwijs, volledig gratis onderwijs, minder leerlingen per klas, betere infrastructuur en een einde aan de bestuurshervormingen. Tot nu toe wonen weinig ouders en leerlingen de bijeenkomsten bij, wat zeker bij het proces hoort. De volgende belangrijke bijeenkomst is de grote zorgbetoging van 29 mei waarop ‘School in actie’ samen met ‘Jeunesse en Lutte’ een blok vormt.

getuigenissen vano Alizée - lerares 6e lager onderwijs in Brussel Wat is het grootste probleem op uw school vandaag?

“Het gebrek aan onderwijzend personeel en opvoeders. Het is zeer ingewikkeld om vervangers te vinden, en meestal zijn de mensen die de afwezigen moeten vervangen, degenen die verondersteld werden de nieuwkomers te begeleiden of te helpen. Wij hebben ook opvoeders nodig, er zijn geen organieke posten in de school, wat betekent dat er geen opvoeders kunnen worden aangesteld. Dus hebben we alleen ‘toezichthouders’ met onzekere contracten. Wij zouden een voltijds maatschappelijk werker nodig hebben (zij is nu slechts 3 dagen/ week aanwezig), evenals een voltijds logopedist om echt te kunnen inspelen op de behoeften van de leerlingen.” Zie je nog andere grote problemen op school?

“Ja, onze school ligt in een zeer dichtbevolkte volkswijk van Brussel. We hebben een klassenonderwijs op twee snelheden in België. Mijn school is geen eliteschool waar ouders hun kinderen echt willen aanmelden. We hebben dus niet ge-

noeg leerlingen (er zijn tussen de 15 en 18 leerlingen per klas), wat betekent dat we volgend jaar zeker posten zullen verliezen.

Het aantal afwezige leraren is toegenomen, er zijn dagen met 5 van de 12 afwezigen. Leerlingen verliezen soms hele lesdagen. Bovendien hebben de ouders niet genoeg geld voor schoolbenodigdheden en schoolreisjes. We moeten de hele tijd acties ondernemen om hen te helpen. Er worden te weinig middelen voorzien door de organiserende instantie, de leerlingen moeten zelfs hun eigen zakjes tissues meebrengen. Hoog tijd dat het onderwijs echt gratis wordt!” Wat was het effect van de gezondheidscrisis?

“Het aantal afwezige leraren is toegenomen, er zijn dagen met 5 van de 12 afwezigen. Leerlingen verliezen soms hele lesdagen.


www.socialisme.be 9 juni 2021

9 Interview met een verpleegster van het UZ in Gent

Zorg kan enkel winstgevend zijn als die niet voor iedereen toegankelijk is en als de belangen van de patiënt en van de bredere volksgezondheid secundair zijn.

publieke WZC’s, die ook al een te laag personeelskader hebben. De levenskwaliteit van de bewoners in termen van zinvolle tijdsbesteding, gezonde en verse maaltijden en menselijke behandeling heeft er een veel lagere prioriteit dan het behalen van winstcijfers voor de aandeelhouders. Nu de pandemie tot een lage bezetting heeft geleid, trekken verschillende investeringsgroepen zich terug, tenzij de overheid de leegstaande bedden vergoedt. Het is een absurde besteding van middelen om privésectoren toe te staan winsten te behouden. Die middelen zouden veel duurzamer kunnen ingezet wor-

den en ook echt naar zorg en niet naar aandeelhouders gaan, indien ze besteed worden binnen het kader van een openbare dienst. In geprivatiseerde diensten geldt immers altijd dat de winsten privé zijn, maar de kosten zoveel als mogelijk overgeheveld worden naar de gemeenschap. Zorg kan enkel winstgevend zijn als die niet voor iedereen toegankelijk is en als de belangen van de patiënt en van de bredere volksgezondheid secundair zijn. De enige manier om te verzekeren dat de gezondheidszorg beantwoordt aan de zorgnoden van de bevolking en door goede werkvoorwaarden voldoende personeel kan mobiliseren, om die zorg op een kwaliteitsvolle manier te organiseren, is door een fikse herwaardering van de sector als een openbare dienst, die zowel nationaal als lokaal gecoördineerd wordt. Op 29 mei betogen we in Brussel en we zullen verder meevechten voor elke noodzakelijke verbetering. We moeten de druk blijven opvoeren voor meer middelen in de zorg en we ondersteunen daarin ten volle La Santé en Lutte/De Zorg in Actie. Dat die middelen er zijn, is duidelijk wanneer we naar de winstcijfers van de farma-industrie kijken. Die winstcijfers worden o.a. geboekt op de rug van onze ziekteverzekering en van patiënten wereldwijd. Ze worden geboekt door nu net niet iedereen toegang te bieden tot noodzakelijke zorg. Dit heeft als gevolg dat er geen einde komt aan de pandemie, maar dat er steeds nieuwe golven ontstaan. Als de pandemie ons iets leert, dan is het dat een volledig publieke gezondheidszorg met voldoende middelen – dus met inbegrip van een genationaliseerde farma-industrie onder controle van werknemers en gebruikers – een dringende noodzaak is voor de hele mensheid.

Na drie Covid-golven willen we werkbaar werk en warme zorg

H

oe kwamen drie Covid-golven aan bij het zorgpersoneel? Het hakte er duidelijk op in, temeer omdat alle vooraf bestaande tekorten de aanpak van de gezondheidscrisis moeilijker maakten. We spraken met een verpleegster van het UZ in Gent. “Nu de derde golf terug afneemt, is er meer hoop op de werkvloer. Onze collega’s zijn allemaal gevaccineerd, maar onze partners of ouders vaak nog niet. Toch is er het gevoel dat het einde in zicht is. Veel collega’s zijn wantrouwig over de vele versoepelingen, naast de hoop is er namelijk ook veel angst. Wat indien er varianten verspreid geraken waarvoor het vaccin niet werkt? Gaan we dan terug naar af? Zolang het virus ergens in de wereld verder kan ontwikkelen, is er het gevaar van nieuwe varianten.” “Veel collega’s hebben het moeilijk gehad het voorbije anderhalf jaar. Veel van ons hebben schoolgaande kinderen. Er waren drie collega’s van wie een kind positief getest werd in de derde golf. Ze zijn blijven werken, maar dat zet natuurlijk druk op hun partner. Veel ouders zien af in deze gezondheidscrisis, de psychologische problemen zijn groot. Dit weegt ook op de werkvloer door.” “Soms werd van hogerhand beslist om patiënten die eigenlijk op intensieve zorg moesten liggen toch op een gewone afdeling te laten. Dat verhoogt de druk op het personeel. De opgang van een golf is het moeilijkste: er is dan onzekerheid over wie zal moeten schakelen naar de Covid-afdelingen. Maar ook nu blijft het hectisch: veel operaties zijn uit-

gesteld, waardoor er vaak ook grotere risico’s zijn. De wachtrijen voor revalidatie zijn langer, de druk op alle diensten is groter.” “Ondertussen groeit het gevoel dat de ‘normale gang van zaken’ voorheen eigenlijk al niet normaal was. Elk jaar zijn er problemen met de verlofregelingen. Nu is de kwaadheid daarover groter: we hebben extra hard gewerkt in onzekere uren en hebben nu niet eens zekerheid over onze vakantie. Het applaus bij het begin van de pandemie was hoopgevend. We kregen toen ook een goodie-bag van het ziekenhuis. Dat is sympathiek, maar het biedt geen antwoord op wat we nodig hebben: meer personeel. Als er nu iemand ziek valt, moeten we het op de afdeling zelf oplossen. Er is onvoldoende volk voor mobiele ploegen. Als iemand uitvalt, moet de rest extra hard werken en soms op onverwachte momenten inspringen. Probeer dat maar eens te doen als je thuis met jonge kinderen zit!” “Er is meer personeel nodig aan degelijke lonen – met gelijk loon voor gelijk werk – en goede arbeidsvoorwaarden, waaronder de mogelijkheid om vakantie te nemen wanneer we dat willen en om vervangen te worden als we ziek vallen. Hogere lonen en arbeidsduurvermindering met behoud van loon en extra aan-

Ondertussen groeit het gevoel dat de ‘normale gang van zaken’ voorheen eigenlijk al niet normaal was. Elk jaar zijn er problemen met de verlofregelingen. Nu is de kwaadheid daarover groter: we hebben extra hard gewerkt in onzekere uren en hebben nu niet eens zekerheid over onze vakantie. wervingen, zouden jobs in de zorg aantrekkelijker maken. Het zou het bovendien mogelijk maken om het aantal patiënten per verpleegkundige te beperken, zodat we dichter bij de patiënten staan. Dan wordt een persoonlijke en holistische benadering mogelijk. Dat is belangrijk: elke patiënt heeft immers specifieke eigen noden. In plaats van een bijna industriële zorg, waarbij elke handeling gechronometreerd wordt, is er nood aan warmere zorg. Dat is waarom een initiatief zoals ‘De Zorg in Actie’, ook langs Nederlandstalige kant, zo belangrijk is.”

esteringsplan voor onderwijs nodig!

op de werkvloer Bovendien is er een probleem van hygiëne. De gemeente en de school verschaffen ons niet genoeg zeep, handgel, handdoeken, zakdoeken. Sinds het begin van de crisis zijn er slechts twee maskers aan het personeel gegeven. Tenslotte zijn onze lokalen te klein om voldoende fysieke afstand te bewaren. Wij zijn in hoge mate blootgesteld aan het virus en toch behoren wij niet tot de prioritaire beroepsgroepen voor vaccinatie!”

Daphne - lerares plastisch secundair onderwijs in Luik Hoe verloopt de gezondheidscrisis in het buitengewoon onderwijs?

“We voelen ons vergeten, buitengesloten bij elke circulaire en elk regeringsbesluit. Om enkele voorbeelden te geven: het is voor ons onmogelijk om de afstand tussen ons en de leer-

lingen te bewaren. We moeten voor hen zorgen en ze hebben specifieke behoeften. Het is niet evident om ons aan de mondmaskerplicht te houden. Voor de leerlingen is dat nog erger: ze hebben het niet breed en sommigen hebben niet de motorische vaardigheden om het goed op te zetten. We hebben nooit maskers gekregen

van de school. Het gebrek aan personeel weegt nu nog zwaarder door. Er is geen opvoeder of verpleegster ter plaatse, zodat wij de leerlingen naar de toiletten moeten begeleiden en het daar proper moeten maken.” Welke problemen zijn door de crisis nog groter geworden?

“Het schreeuwend tekort aan paramedisch en educatief personeel: we hebben slechts twee logopedisten, één psycholoog, geen ergotherapeut, geen fysiotherapeut, niet genoeg opvoeders, geen verpleegster (behalve degenen die stage lopen) ... Het schoolvervoer is slecht georganiseerd. De leerlingen van de verschillende klassen zitten er namelijk allemaal door elkaar en brengen er een paar uur per dag door, meestal 3 à 4 uur. De reizen zijn erg lang waardoor de leerlingen uitgeput aankomen omdat ze ‘s morgens heel vroeg opstaan en pas laat terug thuis zijn.” Er was toch een hervorming van het Franstalig buitengewoon onderwijs?

“De laatste hervorming was die van de ‘territoriale bakens’ in het kader van het Excellentiepact. Het basisidee is niet slecht, maar het zwakke punt is zoals steeds het gebrek aan middelen en daarnaast een gebrek aan betrokkenheid van alle actoren. De hervor-

ming is bedoeld om te besparen, terwijl er net meer middelen nodig zijn voor het buitengewoon onderwijs – en voor het hele onderwijs. Het aantal leerlingen in het buitengewoon onderwijs zou drastisch verminderen door inclusie in de rest van het onderwijs. Zonder middelen is dit niet goed voor de leerlingen en evenmin voor het personeel in het reguliere onderwijs,

We voelen ons vergeten, buitengesloten bij elke circulaire en elk regeringsbesluit. dat zonder opleiding of extra middelen leerlingen met speciale behoeften moet opvangen. Er wordt jobverlies verwacht in het buitengewoon onderwijs, onder meer voor de logopedisten die betrokken zijn bij de individuele begeleiding van leerlingen. We hebben het gevoel dat ons onderwijs wordt afgewezen, onze scholen worden zelfs als afschrikmiddel gebruikt voor kinderen die ‘moeilijk’ zijn. Als ik ooit een kind met speciale behoeften krijg, zou ik er alles aan doen om hem of haar in het buitengewoon onderwijs te krijgen.”


10

internationaal

de

Linkse Socialist

Nee tegen de oorlog, nee tegen de belegering van Gaza, nee tegen de bezetting van Palestina

Geen vrede zonder massale strijd tegen bezetting, armoede en kapitalistische overheersing

I

n mei zag de hele wereld vol afgrijzen hoe de Israëlische staat, de op drie na grootste militaire macht ter wereld, een bloedige aanval uitvoerde op Gaza. Op 11 dagen zijn naar schatting 242 inwoners van Gaza gedood. Het schouwspel van deze oorlogsmisdaden is maar al te vertrouwd: dit is de vierde dergelijke aanval sinds 2009.

door Clement (Luik) Het staakt-het-vuren dat bij het ter perse gaan van deze krant werd bereikt, maakt een einde aan de bombardementen van de regering-Netanyahu op Gaza. De aanvallen van de Israëlische politie rond de al-Aqsa Moskee illustreerden echter dat het geweld en het systematisch racisme tegen de Palestijnen in andere vormen onverminderd zullen voortduren. Op 11 dagen werden honderden gebouwen verwoest, waaronder het al-Rimal ziekenhuis (met het enige Covid-laboratorium in de Gazastrook) en het gebouw waarin de kantoren van Al Jazeera en Associated Press waren gevestigd. Luchtaanvallen troffen het overvolle vluchtelingenkamp al-Shati, waarbij een tiental mensen omkwamen. Aan de andere kant van het hek werden 12 mensen gedood door raket- en antitankraketvuur, waaronder verscheidene Palestijnen uit Israël (die ongeveer 20% van de bevolking uitmaken) en een Indiase arbeider. Wij zijn solidair met de miljoenen gewone arbeiders en armen die lijden onder de terreur van bombardementen en raketbeschietingen aan beide zijden van het hek. Wij verzetten ons tegen het beleid van staatsterreur van de Israëlische regering. Terwijl we de totale wanverhouding erkennen tussen de agressie tegen een enclave die geblokkeerd wordt door één van de best uitgeruste legers ter wereld en de beschietingen vanuit de Gazastrook, worden die laatsten door de regering-Netanyahu gebruikt om de steun voor haar oorlogszuchtige politiek te versterken. Politieke instabiliteit als achtergrond

Na de val van de vorige regering, die er niet in slaagde een begroting voor het jaar 2020 goed te keuren, werden op 23 maart vervroegde verkiezingen gehouden in Israël. Dit is de vierde opeenvolgende vervroegde verkiezing in minder dan twee jaar. 70% van de Israëli’s denkt dat er in 2021 nieuwe vervroegde verkiezingen komen. Sinds juni 2020 waren er regelmatig betogingen waarin de aanpak van de Covidcrisis en de gevolgen daarvan werden aangeklaagd. Het protest richtte zich rechtstreeks tegen premier Benjamin Netanyahu, die wegens corruptie in

staat van beschuldiging is gesteld. Als reactie op deze instabiliteit heeft de voorlopige regering van Netanyahu, gesteund door de traditionele media, haar reactionaire campagne opgevoerd om de nationale verdeeldheid aan te wakkeren en een sfeer van een ‘belegerde citadel’ te stimuleren. Netanyahu heeft zich aldus openlijk geallieerd met de Kahanistische partij, een gewelddadige, racistische extreemrechtse partij waarvan de milities vrij spel hebben om razzia’s uit te voeren in Palestijnse wijken in Jeruzalem. Het beleid van zogenaamde ‘Judaïsering’ - een latente etnische zuivering - van Oost-Jeruzalem wordt versterkt door de verdrijving van Palestijnse gezinnen ten gunste van kolonisten. Palestijnse betogingen worden systematisch met geweld onderdrukt. Reactionaire golf lokt reactie uit van Palestijnen in Israël

Op 13 april hadden de politie en het leger de arrogantie om te verhinderen dat Palestijnse jongeren zich bij de Damascuspoort verzamelden om te socialiseren. Gedurende meer dan tien dagen waren er betogingen waaraan duizenden mensen deelnamen. Door de hardnekkigheid van de betogers moest de politie ze uiteindelijk gewoon doorlaten. Deze overwinning heeft het vertrouwen van de jonge Palestijnen in Israël versterkt. Na de Damascuspoort werd de wijk van Sheikh Jarrah, waar 10 families met uitzetting werden bedreigd, het brandpunt van verzet in Oost Jeruzalem. De strijd tegen de tien uitzettingen in de wijk kwam in een stroomversnelling terecht en werd een algemene strijd tegen de uitzettingen van arme Palestijnse gezinnen en tegen de overname van de wijk door joodse kolonisten. Palestijnen uit Israël en uit de bezette gebieden kwamen betogen, terwijl ze gezinnen in de buurt hielpen bij het organiseren van maaltijden bij het breken van het vasten ‘s avonds. Onder druk werd de zitting van het Hooggerechtshof die over de uitzettingen moest beslissen, uiteindelijk verdaagd. De politie ging op 7 mei over tot verdere provocaties. De betogingen

Betoging in Brussel op 15 mei

werden nog steeds gewelddadig onderdrukt. Daar kwam echter bij dat geprobeerd werd om te verhinderen dat duizenden moslims zouden deelnemen aan de gebeden op één van de laatste avonden van de Ramadan. Die brengen elk jaar tienduizenden gelovigen naar de al-Aqsa moskee. De politie schoot zelfs met traangas naar het terrein van de moskee. Dat gaf aanleiding tot nieuwe betogingen en rellen, ook in andere steden zoals Haifa, Jaffa, Lydda, Nazareth … Tegelijkertijd waren er acties op de werkplekken en in de scholen. Deze toonden een solidariteit tussen Arabieren en Joden. In Tiberias legden de chauffeurs van de Superbusmaatschappij het werk neer. Joodse chauffeurs begeleidden hun Arabische collega’s naar hun huizen. Op het Bezalel College werd een proteststaking van Palestijnse studenten beantwoord met een solidariteitsverklaring van de faculteit. De vakbond van sociaal werkers verklaarde dat ze “alle maatschappelijk werkers in Israël vertegenwoordigt, van alle nationaliteiten en religies, en van een verscheidenheid aan wereldvisies. Deze vakbond strijdt, handelt en roept op tot vrede en een einde aan het geweld.”

In het tijdperk dat volgt op het vertrek van de regering-Trump en de politieke crisis in Israël, verliest een nieuwe generatie Palestijnen de angst en durft ze steeds meer de confrontatie met het Israëlische establishment aangaan. Het is in essentie een eerste opstand voor de bevrijding van nationale onderdrukking, onteigening, armoede en leed. Het draagt een algemene ideologische uiting van Palestijns nationalisme in zich, helaas zonder duidelijke politieke doelen of belangrijke organisaties. Militaire manoeuvres houden de status quo in stand

Toen Hamas en de Islamitische Jihad besloten het initiatief te nemen door raketten (eerder projectielen) af te vuren “uit solidariteit” met de beweging tegen de repressie, greep de rechtse regering van Israël dit aan om met mili-

In het tijdperk dat volgt op het vertrek van de regering-Trump en de politieke crisis in Israël, verliest een nieuwe generatie Palestijnen de angst en durft ze steeds meer de confrontatie met het Israëlische establishment aangaan. tair geweld de situatie opnieuw onder controle te krijgen. De brutaliteiten van de aanvallen door het regime van Netanyahu onderstrepen het recht van de Palestijnen om te protesteren, zich te organiseren en zich te verdedigen, ook door middel van gewapende strijd. De willekeurige beschieting van de burgerbevolking met raketten is echter geen verdediging van de Palestijnen en wordt op cynische wijze misbruikt om bloedvergieten te rechtvaardigen waarvoor het regime van Netanyahu verantwoordelijk is. De politieke crisis en de zwakte van Netanyahu, die vecht voor zijn politieke overleven, spelen een sleutelrol in

de dynamiek van de militaire escalatie. De militaire manoeuvres van het regime zijn niet bedoeld om de Israëlische bevolking te beschermen. Het tegendeel beweren is ofwel naïef ofwel bedrieglijk. Deze militaire manoeuvres zijn bedoeld om de kapitalistische status quo van bezetting, belegering, nederzettingen, nationale discriminatie, verdeel-en-heers en armoede in stand te houden. Eenheid van werkenden en onderdrukten in strijd voor bevrijding

De Israëlische militaire operaties maakten geen einde aan het protest. Naast de betoging van meer dan 10.000 mensen in de stad Sakhnin is het meest in het oog springende voorbeeld natuurlijk de algemene staking van de Israëlische Arabieren op 18 mei. Ondanks oproepen van extreemrechtse parlementsleden om de stakers als terroristen te behandelen en hen te ontslaan, werd de staking op grote schaal opgevolgd. De doorgaans drukke straten waren door de sluiting van de winkels leeg. Honderden truckers legden het werk neer. Volgens de Israëlische bouwvereniging gingen slechts 150 van de 65.000 Arabische bouwvakkers aan het werk, met een verlies van 40 miljoen dollar tot gevolg. De tegenreactie liet niet op zich wachten: honderden stakers kregen via sms hun ontslag. De gebeurtenissen weerleggen de valse propaganda over vrede die gepaard ging met de normalisatieakkoorden die onder Netanyahu en Trump met een aantal Arabische oligarchen werden gesloten. Deze acties vormen een nieuwe fase in de Palestijnse opstand. Zij wijzen de weg naar een krachtsverhouding waarmee rechts en extreemrechts kunnen verslagen worden. In sommige steden zijn tijdens de protesten actiecomités opgezet. Deze kunnen dienen als basis voor het organiseren van betogingen en stakingen en het beschermen van gemeenschappen, maar ook als basis voor de ontwikkeling van een nieuwe, onafhankelijke, niet-sektarische politieke leiding die een alternatief biedt voor de strategische impasse van Hamas en Fatah. Dat vereist een strategie van nationale bevrijding en sociale emancipatie als onderdeel van een socialistische verandering in de regio.


internationaal

www.socialisme.be juni 2021

11

“Regering is gevaarlijker dan het virus”

Algemene staking en massale opstand in Colombia

B

ij het ter perse gaan van deze krant was Colombia net de vierde week van massale protesten ingegaan. De ordediensten blijven brutaal geweld gebruiken: er vielen al tientallen doden, honderden mensen zijn ‘verdwenen’ of werden verkracht door de politie. Het politiegeweld komt bovenop de gevolgen van de pandemie en de daarmee gepaard gaande toename van armoede. De repressie maakt geen einde aan het protest. De mobilisaties maken indruk door hun vastberadenheid en strijdbaarheid. Deze energie is niet onuitputtelijk, het is nu dringend nodig ze naar de overwinning te kanaliseren.

Artikel op basis van een dossier door Darragh O’Dwyer (beschikbaar op socialisme.be) De opstand begon op 28 april met een algemene staking georganiseerd door het Nationaal Stakerscomité, waar de belangrijkste vakbondsfederaties en andere sociale organisaties deel van uitmaken. De staking was een reactie op een asociale belastinghervorming door de rechtse president Ivan Duque. Wat aanvankelijk gepland was als een eenmalige actiedag, groeide uit tot een beweging van ongekende omvang en intensiteit. Alle oproepen tot kalmte door de vakbondsleiders werden genegeerd. De beweging is een toonbeeld van de diversiteit van de strijd in Colombia: arbeiders, studenten, vrouwen, boeren, inheemse volkeren, Afro-Colombianen, LGBTQIactivisten, milieuactivisten … waren allemaal verenigd tegen hun gemeenschappelijke vijand. Op 2 mei werd het gehate wetsontwerp ingetrokken. De volgende dag moest minister van Financiën Alberto aftreden. Dit heeft het protest niet gestopt. Er werden integendeel nieuwe eisen naar voren geschoven die duidelijk maken dat het wetsontwerp slechts het tipje van de ijsberg was.

De embryonale vormen van zelforganisatie die in Cali en elders zijn waargenomen, geven een glimp te zien van het soort organisatie dat werkelijk nodig is. Colombia is geen alleenstaand geval. De pandemie heeft de hele regio in economische, sociale en politieke beroering gebracht. Vorig jaar vonden massale betogingen plaats in Guatemala en Paraguay. De zware nederlaag voor rechts in Chili en de vooruitgang van links in Bolivia en Peru laten zien dat de zoektocht naar een alternatief toeneemt. Geconfronteerd met dezelfde ondraaglijke omstandigheden als de Colombiaanse massa’s, zouden arbeiders, jongeren en de onderdrukten in heel Latijns-Amerika hen wel eens kunnen volgen op de

weg van militante strijd. Zoals een artikel op CNN kopte: “De bloedige protesten in Colombia zijn een waarschuwing voor de hele regio.” Van verzet naar een offensief om de macht

De strijd is het verst gevorderd in Cali, de derde grootste stad van Colombia.

Solidariteitsactie met het Colombiaanse protest op 12 mei in Antwerpen

Buurtcomités namen de controle over in verschillende volksbuurten. Het zal geen verbazing wekken dat dit ook het gebied is waar de staat het hardst heeft toegeslagen en waar de meeste doden zijn gevallen. Zo schoot de politie vanuit helikopters op groepen betogers en werden rechtse paramilitaire troepen ingezet. Jongeren maakten van schroot schilden om zich te beschermen tegen het traangas en de kogels. Een karavaan van inheemse mensen, La Minga, ondernam een heldhaftige reis naar Cali om de betogers te vervoegen in hun protest. Onder de kapitalistische elite heerste er ondertussen paniek. Helaas is het Nationaal Stakerscomité (CNP), geleid door de vakbondsleiders, niet de leiding die vereist is om met zo’n massabeweging echt stappen vooruit te zetten. Op 10 mei stemde de CNP in met een ontmoeting met de president, terwijl het bloed van de betogers nog in de straten vloeide! Er gaapt een diepe kloof tussen de officiële leiding van de oppositie, zowel vakbonds- als politieke leiders, en de meest militante delen van de beweging, die de strijd echt aanzwengelen. De vakbondsleiders of de officiële linkse leiders hebben niet getracht de massa-actie te coördineren en hebben nooit een strategie overwogen die gebaseerd is op de kracht van de massa’s. Nochtans zouden de massa’s de rege-

ring in een paar uur kunnen wegvagen als zij zich bewust verenigden rond een actieplan, in plaats van geïsoleerd en als reactie op het regeringsoffensief te moeten optreden. De embryonale vormen van zelforganisatie die in Cali en elders zijn waargenomen, tonen een glimp van het soort organisatie dat werkelijk nodig is. In de wijken, werkplaatsen, universiteiten, in de gemeenschappen van landbouwers en inheemse volkeren moeten er volkscomités opgezet worden om de lokale acties te plannen en te coördineren. Dat omvat de organisatie van zelfverdediging tegen het geweld van de politie en de paramilitairen. Deze comités moeten zich regionaal en nationaal coördineren. Zo zou de echte motor van de beweging het initiatief nemen. Het zou bovendien de mogelijkheid scheppen om democratisch te bespreken welke volgende stappen nodig zijn, welk programma verdedigd wordt en met welke strategie een einde kan gemaakt worden aan het huidige regime. Dit zou een stap naar de omverwerping van het kapitalisme vormen. Een sleutelelement in deze strategie is de uitbreiding van de staking tot alle sectoren van de economie om de productie volledig en voor onbepaalde tijd plat te leggen. Dat zou het vooruitzicht stellen om de productie en de samenleving te bevrijden van uitbuiting, geweld, bazen en aandeelhouders.

Stop de repressie in China en Hongkong

O

p 14 mei namen 64 mensen deel aan de door LSP georganiseerde online meeting met activisten uit China en Hongkong over de strijd tegen de dictatuur van de Chinese ‘Communistische’ Partij (CCP). Op 31 mei houden we een protestactie aan de Hong Kong Trade Office in Brussel. Dat kadert in een internationale actiedag naar aanleiding van het proces tegen politieke opposanten in Hongkong, waaronder de linkse activist Leung Kwok-hung.

In Hongkong zijn er sinds het begin van de massale anti-regeringsprotesten in 2019 10.200 mensen gearresteerd. Meer dan 600 van hen zijn veroordeeld voor politieke misdrijven zoals “onwettige vergadering”, en velen kregen gevangenisstraffen van vijf jaar of meer. De Chinese dictatuur bestempelt de betogers als “terroristen” en “buitenlandse agenten” en heeft een nieuwe nationale veiligheidswet uitgevaardigd die levenslange gevangenisstraf mogelijk maakt om elk protest de kop in te drukken.

Hongkong was ooit het enige deel van China met beperkte democratische rechten. Sinds de goedkeuring van de nationale veiligheidswet is de stad de facto een politiestaat geworden. De Chinese dictator Xi Jinping, die zich een stoer imago aanmeet in het kader van een escalerend conflict met de VS en de westerse regeringen, wil het ‘virus’ van de democratie uitroeien. Hij vreest immers dat na Hongkong de rest van China erdoor besmet zou geraken. In China is de repressie nog erger. Vakbonden zijn illegaal, met uitzon-

dering van een nepvakbond die door de regering wordt geleid, d e AC F T U (A l l - C h i n a Federation of Tr a de Unions), die nooit staking e n steunt. W i e wel staakt of gewoon protesteert, belandt al gauw in de gevangenis. Feministen worde n eve n-

eens actief ver volgd. In Xinjiang, waar 12 miljoen Oeigoerse moslims wonen, is er een afschuwelijke repressie in naam van de ‘st r ijd tegen het ter ror isme’. De campagne ‘Solidariteit tegen Repressie in China en Hongkong’ wijst op de realiteit van de Chinese dictatuur: een regime dat meer mil-

jardairs telt dan de VS en één van de ergste landen ter wereld is inzake arbeidersrechten. De VS, de EU en andere westerse regeringen zijn hypocriet als ze hun koude oorlog tegen China proberen in te kleden met argumenten rond mensenrechten en democratie. De VS verlenen militaire hulp aan 73% van de dictaturen in de wereld. Groot-Brittannië heeft 156 jaar over Hongkong geregeerd zonder er ook maar één keer verkiezingen te houden. Wij staan voor internationale solidariteit met de werkende klasse en met de onderdrukten.

Maandag 31 mei, 17.30 uur, protestactie aan het Hong Kong Trade Office in Brussel, Aarlenstraat 118


12

cultuur/geschiedenis

de

Linkse Socialist

Uit de archieven van de klassenstrijd

Het tragische verhaal van Margarete Buber-Neumann: gedeporteerd naar de Goelag, door Stalin overgedragen aan de Gestapo

D

it is het tragische verhaal van Duitse communisten die in de klauwen van Stalin vielen. Margarete Thüring sloot zich in 1926 op 25-jarige leeftijd aan bij de Communistische Partij van Duitsland (KPD). Ze trouwde met Rafael Buber en kreeg twee kinderen. In 1929 ging het koppel uit elkaar. Daarna was Margarete samen met Heinz Neumann, een jonge en briljante medewerker van de KPD aan wie belangrijke internationale taken werden toevertrouwd in China en Spanje.

door Guy Van Sinoy In 1932 botste Neuman, lid van het parlement en van het Politiek Bureau van de KPD, met KPD-voorzitter Ernst Thälmann. Aanleiding was de kwestie van het ‘rood-bruine’ volksreferendum: een gezamenlijk initiatief tot referendum van de nazi’s en de communisten tegen de socialisten in de deelstaat Pruisen. Neumann werd aan de kant geschoven en werd in 1935 naar Moskou geroepen. Daar werd hij in april 1937 opgepakt door de geheime politie (NKVD). Hij verdween voorgoed, waarschijnlijk werd hij vermoord. In juni 1938 wordt Margarete op haar beurt gearresteerd door de NKVD. In een schijnproces werd ze beschuldigd van contrarevolutionaire activiteiten en veroordeeld tot vijf jaar in een werkkamp. Ze werd gedeporteerd naar de

Karaganda goelag in Kazachstan, waar ze twee jaar in erbarmelijke omstandigheden doorbracht. In augustus 1938 werd het HitlerStalinpact ondertekend tussen de Sovjet-Unie en Duitsland. In het kader van dit akkoord werden Duitse communisten, die in de Sovjet-Unie hun toevlucht hadden gezocht, in 1940 aan Hitler uitgeleverd. Na twee jaar in de goelag werd Margarete Buber-Neumann overgedragen aan de Gestapo, die haar opsloot in het concentratiekamp Ravensbrück, ten noorden van Berlijn. Ze bracht er vijf jaar door en raakte bevriend met gedeporteerde verzetsstrijders: de Franse etnologe Germaine Tillon en de Tsjechische journaliste Milena Jesenska die in 1944 overleed en wier biografie Margarete schreef.

In augustus 1938 werd het Hitler-Stalinpact ondertekend tussen de Sovjet-Unie en Duitsland. In het kader van dit akkoord werden Duitse communisten, die in de Sovjet-Unie hun toevlucht hadden gezocht, in 1940 aan Hitler uitgeleverd. De kampleiding liet in april 1945 een groot aantal gevangenen vrij toen het Rode Leger aan een opmars bezig was. Margarete begon aan een lange reis te voet door Duitsland om aan het Sovjetleger te ontkomen en zich bij haar familie in Beieren te voegen. Ze schreef na de oorlog verschillende boeken: - Gedeporteerd naar Siberië, gevangene van Stalin en Hitler - Gedeporteerd naar Ravensbrück, gevangene van Stalin en Hitler - Milena

“It’s a sin.” Schitterende serie over de strijd tegen LGBTQI-fobie en over de Aids-epidemie

D

eze vijfdelige televisieserie volgt een groep vrienden en huisgenoten die tussen 1981 en 1991 in Londen wonen. Het vreugdevolle en hoopvolle leven van jonge LGBTQI+-mensen wordt geleidelijk overschaduwd door de opkomende HIV/AIDS epidemie.

door Kevin Henry Elke aflevering springt twee jaar verder. Het zijn jaren waarin AIDS van een grotendeels onbekende ziekte uitgroeit tot een epidemie met verwoestende gevolgen. Schrijver Russell T. Davies haalde inspiratie voor de serie uit zijn eigen jeugd als homoseksuele man in het Groot-Brittannië van de jaren 1980. De serie begint op een ogenblik dat LGBTQI+-mensen het gevoel hadden dat de maatschappij de goede kant op ging, na de decriminalisering van homoseksualiteit in Groot-Brittannië in 1967. De HIV-epidemie werd door conservatieven aangegrepen om een homofoob tegenoffensief te voeren. Dit ging gepaard met een dodelijke verwaarlozing van de zorg die nodig was.

De serie gaat in op de behandeling van AIDS-patiënten en hun families: van pogingen van plaatselijke autoriteiten om patiënten achter slot en grendel op te sluiten, families die homofoob werden bejegend, partners die werden geweerd bij begrafenissen, begrafenisondernemingen die de overledenen weigerden of families die alle bezittingen van de overledenen verbrandden. De omvang van de crisis wordt geïllustreerd door schrijnende taferelen in de ziekenhuizen waar AIDS-patiënten werden behandeld. Eén van de hoofdthema’s is het hartverscheurende effect van een gebrek aan informatie en, daarmee samenhangend, de schaamte over het hebben van HIV. De homofobe campagnes komen

aan bod, maar ook het geloof dat AIDS een samenzweringstheorie was – iets dat bijzonder hard aankomt in een tijd van een wereldwijde pandemie. Het

hardste zijn de gevolgen van het niet laten testen uit schaamte en angst. Hoeveel mensen zouden niet gered zijn indien er goede voorlichtingscampagnes waren in plaats van homofobe campagnes die enkel gericht waren op het verspreiden van schaamte. De serie toont de druk op jonge LGBTQI+-mensen op de werkvloer. Colin botst op seksuele intimidatie door een brutale baas. Gloria vreest zijn job als buschauffeur te verliezen als hij moet vertellen dat hij AIDS heeft. Ash moet zijn seksualiteit op school verbergen en moet bovendien in de schoolbibliotheek de homofobe wetgeving van Thatcher, met name ‘Section 28’, toepassen. Het “promoten van homoseksualiteit” was verboden en boeken die daarmee in strijd waren, moesten weg. Alsof jongeren overspoeld worden met dergelijk materiaal. Zelfs vandaag nog hebben jonge LGBTQI+-mensen moeite om materiaal te vinden waarin ze zich herkennen.

Het script van Davies draait niet om politiek, maar gaat de politieke kwesties ook niet uit de weg. Sommige van de hoofdpersonen helpen een mars en ‘Die-In’-protest te organiseren voor een groot farmaceutisch bedrijf dat winst maakt met HIV, waarbij een van de personages samenvat: “Wij sterven en zij profiteren.” Tijdens het kijken word je meegezogen door de aangrijpende en schrijnende verhaallijn. De gruwelijke aard van het onderwerp wordt doorbroken door humor, soms zeer donkere humor, maar vooral door de moed van de betrokkenen. Je kunt ook niet anders dan met ontzag kijken naar de mensen die zich hier middenin bevonden en bereid waren terug te vechten tegen homofobie. Daartoe behoorden talloze socialistische activisten. Canvas toonde deze reeks in de maand mei. Online te bekijken via vrtnu.be

waar LSP voor staaT

D

e technische en wetenschappelijke mogelijkheden van de mens zijn nog nooit zo uitgebreid geweest. Er is nog nooit zoveel rijkdom geweest als vandaag maar die is ook nog nooit zo ongelijk verdeeld geweest. Slechts 2000 miljardairs bezitten meer geld dan 60% van de wereldbevolking. Ook in België worden de rijken steeds rijker en de armen steeds armer. Terwijl de bedrijven recordwinsten maken en speculanten hun kapitaal vermenigvuldigen wordt de neokoloniale wereld geteisterd door oorlog en hongersnood. In de ontwikkelde kapitalistische landen is het enige antwoord op werkloosheid de jacht op werklozen en werkonzekerheid. Het kapitalisme verkeert in diepe crisis maar het zijn de mensen, het milieu en de dieren die er het slachtoffer van worden. Stop de privatiseringen

Hoewel werkenden de rijkdom produceren, hebben ze niet de minste inspraak in de aanwending ervan. Heel de productie staat in functie van de winsthonger van een handvol kapitalisten. Er is nood aan betaalbare en comfortabele sociale woningen, aan meer en gratis openbaar vervoer, aan kwaliteitsvol en toegankelijk onderwijs, aan sportterreinen en recreatiecentra, aan een nationale gezondheidsdienst die gratis en publiek is, publiek wetenschappelijk onderzoek voor de strijd tegen klimaatverandering, etc. De middelen hiervoor zijn voorhanden maar worden opgeofferd aan de kapitalistische logica. Openbare diensten worden gerentabiliseerd en opgesplitst. De winstgevende delen worden verkocht aan de hoog-

ste bieder, de onrendabele worden gesloten. Er is al lang geen sprake meer van diensten. De marktlogica heeft ook in de openbare sector toegeslagen. Voortaan spreekt men van openbare bedrijven in afwachting van de volgende privatisering. a rbeidsduurvermindering en nationa lisatie

In de private sector richt de “vrije” markt een ravage aan. Alle verworvenheden worden afgebroken in naam van de competitiviteit. Arbeidscontracten aan onbepaalde duur ruimen plaats voor onderaanneming, uitzendarbeid en andere nepjobs aan laag loon. De werkdruk is onhoudbaar en zorgt, in combinatie met de groeiende gezinstaken door de afbouw van openbare diensten, voor een explosie van het aantal langdurig zieken en burnouts.

Steeds meer gezinnen leven in armoede terwijl pensioenen en werkloosheidsuitkeringen bedreigd worden door de uitholling van de sociale zekerheid. LSP/PSL is een nationale partij die het volledig herstel van de index en een minimumloon van 2300 euro bruto verdedigt, die zich verzet tegen de afbraak van de sociale zekerheid en de uitholling van het arbeidscontract. Wij verzetten ons tegen iedere bedrijfssluiting omdat dit onder het kapitalisme enkel leidt tot werkloosheid en armoede. We staan voor de onmiddelijke invoering van een werkweek van 30 uren, zonder loonverlies, met compenserende aanwervingen en een vermindering van de werklast. Daarnaast staan we voor de nationalisatie, onder arbeiderscontrole en -beheer, van bedrijven die overgaan tot collectieve ontslagen of dreigen met delokaliseren. Een nieuwe arbeiderspartij

Tegenover besparingsbeleid en herstructureringsplannen van bedrijven stellen wij het strijdsyndicalisme: vechten voor iedere job en het behoud van alle verworvenheden. De arbeidersklasse heeft een partij nodig die deze strategie politiek kan vertalen. Zo’n partij moet openstaan voor iedereen die wil vechten tegen besparingen en de patronale logica. Een dergelijke partij moet zich verzetten tegen iedere verdeling van werkenden, of het nu is op

basis seksisme, racisme, LGBTQI+-fobie of geloof. Eenheid onder werkenden kan alleen bereikt worden op basis van gelijke rechten voor iedereen. Zo’n partij moet de strijd aanbinden tegen het imperialisme en haar oorlogen en strijden tegen de vernietiging van het milieu. Ze moet het zelfbeschikkingsrecht van Vlamingen, Walen en Brusselaars respecteren, zonder in de val te trappen van diegenen die de werkenden door communautair opbod willen verzwakken (bvb. splitsing sociale zekerheid). Ze zou moeten ageren voor de nationalisatie van de sleutelsectoren van de economie onder rechtstreekse arbeiderscontrole. Re volutie

Dit programma is enkel uitvoerbaar indien de arbeidersbeweging de macht uit handen neemt van de kleine minderheid van kapitalisten. De heersende klasse zal haar privileges echter niet zomaar afstaan. Het breken van de kapitalistische staat zal een revolutie vereisen. Daarom bouwen wij aan een revolutionaire marxistische partij.

gecontroleerd door raden, samengesteld uit vertegenwoordigers van de werkenden van het bedrijf, van de nationale vakbonden en van de arbeidersregering. Alle functionarissen moet verkozen en permanent afzetbaar zijn. Zij mogen niet beschikken over een hoger loon dan het gemiddelde loon van de werkenden die zij vertegenwoordigen. Op die manier kan het wanbeheer vermeden worden zoals dit in de planeconomieën in het ex-Oostblok bestond. Voor socia lisme en internationa lisme

De socialistische revolutie breekt altijd uit op het nationale vlak, maar eindigt in de internationale arena. Arbeidersdemocratie en socialistische planning kunnen niet beperkt blijven tot één land. Het isolement van Sovjet-Rusland heeft tot haar bureaucratische degeneratie vanaf 1924 geleid. LSP/PSL maakt deel uit van International Socialist Alternative (ISA), dat actief is op alle continenten. Onze strijd in België zien wij in het kader van een arbeidersstrijd in de hele wereld voor een socialistische maatschappij.

Arbeidersdemocr atie

De productie moet in functie staan van de reële behoeften van de bevolking. Ze moet georganiseerd worden via een democratisch productieplan, opgesteld en

Voor arbeiderseenheid Voor socialisme


partijnieuws

www.socialisme.be juni 2021

13

LSP in actie Op 15 mei namen tientallen LSP-militanten deel aan de nationale actie tegen de oorlog en het geweld in Israël/Palestina. We verkochten er 40 exemplaren van onze krant en haalden 285 euro strijdfonds op, voornamelijk met anti-oorlogsbadges. We hadden tevens affiches bij met slogans in het Engels, Arabisch, Hebreeuws, Nederlands en Frans.

In de aanloop naar de zorgbetoging van 29 mei voerden militanten van Campagne ROSA en LSP campagne aan verschillende ziekenhuizen in het land. Hierboven een foto van de campagne aan het Chirec-ziekenhuis in Brussel.

Het was weer een rare 1 mei, zo zonder optochten. Maar er waren tenminste opnieuw enkele kleinere acties en activiteiten. We maakten daar optimaal gebruik van om tussen te komen en om zelf naar buiten te gaan met ons materiaal. Nationaal verkochten we 160 exemplaren van ons maandblad. De sterkste acties waren in Brussel en Luik, waar er telkens iets grotere 1-mei-activiteiten waren.

Zomerkamp

Zomerschool

Organiseer je tegen onderdrukking en kapitalisme

Derde editie van de Virtual Marxist University

D

e inschrijvingen voor ons zomerkamp van 2 tot 8 juli lopen vlot binnen. Bij het ter perse gaan telden we al 140 deelnemers en er is nog plaats. Er is officieel groen licht voor zomerkampen. Start je zomer dus met een stevige portie politieke vorming en een vleugje ontspanning in aangenaam revolutionair gezelschap. In het openingsweekend van het zomerkamp gaan we dieper in op de vele crises van het kapitalisme en de strijd tegen de gevolgen hiervan. We starten met elementen uit de wereldsituatie: van de massastrijd in Myanmar, Chili en Colombia over de groeiende koude oorlog tussen de VS en China, de bezetting en kolonisatie van Palestina tot de strijd tegen patenten. Daarna gaan we in op de strijd van de arbeidersbeweging in eigen land. In een plenaire meeting besteden we aandacht aan enkele recente overwinningen, zoals aan de UGent (zie pagina 5). Op zondag bespreken we de rol van marxisten in verschillende bewegingen, onder meer tegen racisme, gen-

deronderdrukking en klimaatverandering. We stellen International Socialist Alternative voor. Na het weekend volgen nog vier themadagen. Op maandag gaan we na hoe het kapitalisme functioneert met workshops over kwesties als de rol van de staat, imperialisme en oorlog, uitbuiting en de ABC’s van marxistische economie, de verhouding tussen mens en natuur en hoe het kapitalisme is ontstaan. Op dinsdag staat Campagne ROSA centraal met workshops over klasse en identiteit, een socialistisch-feministische benadering van de seksindustrie, LGBTQI+onderdrukking, trans- en queerfobie, en ook een workshop over sport en

Elk kwartaal willen we 12.000 euro financiële steun ophalen. Het is een bewuste keuze om financieel enkel afhankelijk te zijn van onze leden en sympathisanten. We zoeken de middelen voor onze werking immers in onze eigen klasse. Onder meer dankzij de geslaagde meigroetencampagne zijn we in het tweede kwartaal goed op weg om voor het eerst sinds het begin van de pandemie opnieuw onze doelstelling te behalen. Op 22 mei stonden we op 86%. Vind je wat je hier allemaal leest interessant? Wil je ook af en toe een andere klok horen luiden dan de dagelijkse propaganda in de gevestigde media? Steun ons met een maandelijkse doorlopende opdracht: vanaf 2 euro per maand sturen we je deze krant ook op.

seksisme. Eveneens op dinsdag zijn er workshops over de strijd tegen extreemrechts en gaan we dieper in op het programma en de methoden van revolutionaire socialisten. Op woensdag blikken we terug op enkele historische momenten zoals de revoluties in Rusland (1917) en Iran (1978-79) en op de Commune van Parijs. Er is ook een workshop over Rosa Luxemburg. Op donderdag sluiten we af met workshops over strijdmethodes voor systeemverandering, waarbij we ingaan op de groei van de Amerikaanse linkerzijde, maar onder meer ook op de rol van stakingen en van de arbeidersklasse. Dit zijn maar enkele elementen uit het rijkelijk gevulde programma voor ons zomerkamp. Het volledige programma vind je op onze websites. Daar staat er ook meer praktische informatie. Aarzel niet, schrijf je in en begin je zomer met een stevige portie verzet tegen onderdrukking en kapitalisme!

V

an 20 tot 25 juli organiseert International Socialist Alternative de derde editie van haar Virtuele Marxistische Universiteit (VMU).

door Fabian Ondanks de stijgende vaccinatiegraad en de versoepeling van de lockdown-maatregelen in sommige landen, blijft de Covid19-pandemie in veel delen van de wereld woeden. Een face-to-face zomerschool die een paar honderd leden van tientallen afdelingen van ISA over de hele wereld samenbrengt op één plaats, of zelfs een hybride - fysiek én online – evenement, is voorlopig niet mogelijk. Net als de vorige VMU’s zal dit evenement volledig via Zoom worden gehouden, met live vertaalde commissies en plenaire bijeenkomsten over een hele reeks onderwerpen en een mix van thema’s in elk tijdsblok. Meer dan 1500 ISA-leden en sympathisanten woonden de vorige VMU’s bij, wat ver boven de doelstellingen inzake mobilisatie lag. Op basis van het enthousiasme voor meer internationale discussies hebben we het streefdoel voor deze VMU verhoogd naar 1700 deelnemers aan de 75 geplande plenaire sessies en commissies over 6 dagen. Voortbouwend op de successen van voorbije VMU’s, willen we ook de lat hoger leggen voor de financiële oproep op de VMU van juli van dit jaar. We hanteren het doel dat het gehele ISA-lidmaatschap meedoet aan deze financiële oproep, waarin we hopen in totaal 150.000 euro op te halen. Elke gift, hoe klein ook, zal een rol spelen bij het versterken van de werking van ISA en haar campagnes. Ook sympathisanten worden uitgenodigd om ons financieel te steunen. We ronden de VMU af met een openbare bijeen-

komst, die zal worden uitgezonden op sociale mediaplatforms, waarin we de dynamiek van ons werk in verschillende landen en onze campagnes aan een internationaal publiek laten zien, zoals onze solidariteitscampagne tegen repressie in China in Hongkong, initiatieven ter ondersteuning van de ‘Spring Revolution’ in Myanmar en de revolte in Colombia, etc. Voortbouwend op de versterkte internationalisering van sommige delen van ons werk, organiseren we vlak voor de VMU twee aparte internationale online evenementen: - Op zondag 18 juli: een internationaal evenement over werk in de vakbonden en op de werkvloer. Dit evenement is georganiseerd door en voor ISA-leden die over de hele wereld politiek actief zijn in vakbonden of op hun werkplek. Hiermee willen we werkenden over verschillende sectoren samenbrengen om ervaringen uit te wisselen en de beste tactieken en strategieën voor sociale strijd te bespreken - Op maandag 19 juli is er een internationaal jongerenevenement, georganiseerd door en voor jonge ISA-leden. Dit evenement zal discussies bevatten over thema’s die het bewustzijn van jongeren bepalen, maar ook over belangrijke initiatieven van ISA, zoals een internationale mobilisatie naar Glasgow voor de COP26 die eind dit jaar zal plaatsvinden. internationalsocialist.net

Strijdfonds: steun ons!

Contact / Abonnementen

Resultaten van het tweede kwartaal van 2021 (april-juni)

Meer info over de partij / Lid worden: Hovenierstraat 45, 1080 Molenbeek Tel: 02/345 61 81. E-mail:info@socialisme.be.

Antwerpen: 1908 € Luik-Lux: 1.407 € Bxl-W.Brab: 2.004 € Henegouwen-Namen: 700 € Vl Brab-Limburg: 610 € O en W Vlaanderen: 2.849 € Nationaal: 837 €

159% 117% 84% 78% 76% 71% 56%

TOTAAL: 10.314 €

86%

Steun de strijd voor een socialistisch alternatief: stort op BE86 5230 8092 4650 van LSP met vermelding ‘steun’.

Redactie: redactie@socialisme.be. Ook lezersbrieven zijn welkom! Abonnementen: * proefabo: 5 euro voor drie nummers, 10 euro voor zes nummers * gewoon abo: 20 euro voor twaalf nummers * steunabo: 30 of 50 euro voor twaalf nummers Of neem een doorlopende opdracht van minstens 2 euro Rekeningnummer voor abonnementen: BE31 5230 8092 5155 van Socialist Press


14

ROSA

de

Stop seksueel geweld en intimidatie

E

en jaar geleden, op 12 mei 2020, herdachten we Julie van Espen. Nu, nog een jaar later merken we dat feminicide nog steeds een actueel thema is: begin mei waren er al 12 dodelijke slachtoffers in ons land. Op 12 mei dit jaar voerde Campagne ROSA in Leuven actie tegen seksueel geweld en intimidatie.

door ROSA-Leuven In tijden van Covid-19 blijft dit een zeer actueel thema. Slachtoffers moeten door lockdowns en beperkingen op sociaal contact vaak 24 uur op 24 verplicht met de dader samenleven. Door de zwakke arbeidsmarkt, de beperkte bescherming van slachtoffers en door de moeilijkheid om degelijke en betaalbare huisvesting te vinden, is het voor veel vrouwen moeilijk om financieel onafhankelijk te worden. Dat heeft gevolgen. Maar ook voor de Covid-19-periode was de situatie omtrent geweld op vrouwen - thuis, op het werk of op straat - al heel moeilijk en gevaarlijk. De cijfers liegen er niet om: - 30% van de Belgische vrouwen ouder dan 15 jaar kreeg afgelopen jaar te maken met seksuele intimidatie. - Elk jaar zijn er tienduizenden verkrachtingen. - Slechts 10% van de slachtoffers doet aangifte. Dat zijn er ongeveer 8 per dag, terwijl er gemiddeld 80 verkrachtingen per dag zijn. Stigmatisering, alomtegenwoordig seksisme, victim blaming, het gevoel dat er toch niets gedaan zal worden met de klacht (onvoldoende ‘bewijs’, algemene behandeling van klachten binnen politie en justitie) dragen bij aan dit lage cijfer. - Bij LGBTQI+-personen maken 1 op de 5 jongens en 2 op de 5 meisjes seksueel grensoverschrijdend gedrag mee voor ze de leeftijd van 18 jaar bereiken. Ook kinderen, mensen met een psychische en/ of fysieke beperking en mensen met een migratieachtergrond zijn oververtegenwoordigd in de cijfers.

Concrete oplossingen zijn nodig, tijd voor verandering

Met de protestactie in Leuven verdedigde Campagne ROSA volgende eisen: - Voor een betere erkenning van de emotionele en fysieke impact van seksueel geweld door justitie en de rest van de maatschappij! - Voor een publieke herfinanciering van de sociale sector om slachtoffers van geweld en discriminatie correcte begeleiding te kunnen aanbieden, maar ook om effectief aan preventie en bewustwording te doen. - Voor publieke investeringen om

-

- -

-

-

opvanghuizen te openen voor mensen die ze nodig hebben, zowel vrouwen en gezinnen als bijvoorbeeld LGTBQI+-personen (slachtoffers van geweld). Voor degelijke jobs en woningen zodat niemand uit noodzaak in een precaire of gevaarlijke situatie moet blijven. Voor een grotere inzet op gebied van preventie en sensibilisering. Voor een publieke herfinanciering van onderwijs om meer bepaald seksuele en affectieve opvoeding te kunnen garanderen zodat jongeren zich niet uitsluitend tot het internet en porno richten. Voor een degelijke en respectvolle opvolging van klachtneerleggingen alsook een correcte en doeltreffende strafmaat voor daders! (Inclusief dadertherapie om hervallen tegen te gaan) Voor de opleiding van terreinwerkers (lokale politie, opvoe-

Linkse Socialist

LGBTQI+: echt ders, bus- en treinbegeleiders, medisch personeel …) rond preventie en beheer van agressie en dagelijks seksisme.

Bestrijding van seksisme moet een prioriteit worden

Zolang we leven in een samenleving die vrouwen objectiveert en uitbuit, leven we in een samenleving die seksueel geweld in de hand werkt. Stop het gebruik van onze lichamen als voorwerpen om de winsten van bedrijven te verhogen. Stop de banalisering van geweld op vrouwen in de media (reclame, porno, series …). Voor het gebruik van de publieke ruimte voor sociale doeleinden (preventie, cultuur …) in plaats van reclame/ commercialisering. Door rond deze eisen actie te voeren, willen we bouwen aan een positieve beweging naar een verandering in ons maatschappelijk welzijn.

D

e afgelopen periode kwamen over heel de wereld miljoenen mensen op straat tegen seksisme. Jongeren organiseerden internationaal indrukwekkende scholierenstakingsacties om de klimaaturgentie op de agenda te plaatsen. De Black Lives Matter beweging kent in vele landen een krachtige weerslag. De roep om verandering is groot en pusht mensen om een rol op te nemen als activist. Naast praktische ervaring zijn er ook politieke conclusies, die in versneld tempo in de convergentie van strijdbewegingen getrokken worden: noch individuele oplossingen noch een individualistische benadering van de problematieken zijn geloofwaardig. Ook LGBTQI+personen leken steeds meer geneigd om in actie te schieten, zo blijkt uit de grote opkomst op verschillende acties (vb. acties tegen LGBTQI+foob geweld met Campagne ROSA) en de groeiende zoektocht naar activistische blokken op Pride parades.

door Elise (Brussel)

Solidair met verzet tegen GAS-boetes

O

p maandag 3 mei kwam er in Gent een rechtszaak voor over de GAS-boetes die de Algemene Centrale (ABVV) in Oost-Vlaanderen kreeg na het organiseren van een actie. Terecht hield het ABVV een protestactie aan de rechtbank. Dit gebeurde volledig conform de gezondheidsmaatregelen. Campagne ROSA was uitgenodigd om aan deze actie deel te nemen. Mai sprak namens Campagne ROSA de aanwezigen toe. “Op 1 juni 2020 organiseerden Campagne ROSA en Actief Linkse Studenten in Gent een solidariteitsactie met de Black Lives Matter beweging. Dit was exact 1 week na de moord op George Floyd in Minneapolis en temidden een massabeweging in de VS. Deze beweging nam al snel wereldwijde proporties aan.” “De brutale beelden van het politiegeweld en het racisme in de VS cir-

culeerden al een week lang op de sociale media. Dit leidde ook in België tot verontwaardiging en woede bij heel wat mensen, in het bijzonder bij zwarte mensen die zich herkennen in het structurele racisme en de onophoudelijke discriminatie op de arbeidsmarkt, de huurmarkt ...” “Met onze solidariteitsactie wilden we die golf van protest ook tot in Gent brengen en de Gentenaren de kans geven om hun solidariteit te betui-

gen. Dat dit zou moeten plaatsvinden onder verstrengde sanitaire maatregelen, was voor ons geen reden om geen actie te organiseren. Zowel in de voorbereiding als op de actie zelf werden alle maatregelen genomen om de veiligheid van alle deelnemers te verzekeren.” “Op het Sint Pietersplein verzamelden zich 500 deelnemers die zich aan alle sanitaire maatregelen hielden. De actie was veiliger dan een bezoek aan de supermarkt of aan de Ikea. Alle deelnemers droegen hun mondmasker en hielden minstens 1,5 m afstand.” “De GAS-boete die we als organisatoren van de stad Gent ontvingen, terwijl de hele wereld protesteerde, was volgens ons een politieke keuze waar-

bij de sanitaire crisis werd misbruikt om sociale actie te intimideren.” “Ook Amnesty International liet weten bezorgd te zijn over de boetes die gegeven werden voor protest tijdens de semi-lockdown. In de brief die wij ontvingen stond te lezen dat het stadsbestuur met de GAS-boetes strijdt tegen verschillende vormen van “overlast”. Mogen wij daaruit opmaken dat het stadsbestuur een spontane actie tegen racisme en politiegeweld classificeert als overlast?” “De formele redenen die het stadsbestuur aangeeft, zijn dat de bijeenkomst georganiseerd werd zonder toelating van de burgemeester en zonder het een maand op voorhand te hebben aangevraagd. Voor de actie namen we contact op met de politie en maakten we afspraken om de actie zo ordelijk en veilig mogelijk te laten verlopen. Het was op hun aanraden dat we locatie wijzigden van het Sint Baafsplein naar het Sint Pietersplein.” “Wij zijn heel blij dat de Algemene Centrale van het ABVV de stap heeft gezet om boetes voor sociale actie juridisch aan te vechten. Wij hadden de middelen niet om dit te doen. We konden echter rekenen op belangrijke steun van sympathisanten, waaronder ook de Algemene Centrale om onze boetes te betalen.” “Waarom moet een burgemeester toestemming geven voor een actie? Sociale actie en protest zijn grondrechten die niet conditioneel mogen worden gemaakt. Met de GAS-boetes wordt spontane sociale actie financieel bestraft en dus ook geïntimideerd. Het is een inperking van de vrijheid op organisatie en protest. En dat mogen we niet tolereren. De Algemene Centrale mag rekenen op onze steun in deze belangrijke strijd. Solidariteit kameraden!”

De radicale roots

O

p 27 juni 1969 was er een onopvallende gebeurtenis in Greenwich Village in New York. Er gebeurde iets wat honderden keren eerder voorviel in de VS. De politie voerde een razzia uit in de “Stonewall Inn”, één van de weinige bars waar homoseksuele en transgender mannen en vrouwen toegelaten werden. Door de maffia gerunde etablissementen zoals de Stonewall Inn waren in die tijd vaak de enige plek waar LGBTQI+mensen een zekere vorm van vrijheid genoten. De harde sociale repressie en een algemeen maatschappelijke identificatie van homoseksualiteit als “perversie” veroordeelde iedereen die niet aan de heteroseksuele norm beantwoordde tot een leven in verborgenheid of marginaliteit. De Stonewall Inn was een toevluchtsoord voor vele, vaak dakloze, queer- en transjongeren van Latino en Afro-Amerikaanse afkomst.

De Stonewall-rellen haalden de LGBTQI+beweging voor het eerst uit de kast. Nu werd de strijd voor gelijke rechten voor LGBTQI+-mensen op straat gevoerd.


ROSA

www.socialisme.be juni 2021

15

te gelijkheid moet nog afgedwongen worden Strijdbewegingen leren van en versterken elkaar: mogelijkheden voor LGBTQI+-strijd

De geschiedenis van de LGBTQI+beweging leert ons dat strijdbewegingen elkaar kunnen versterken. De legendarische Stonewall-opstanden in 1969 waren een politiek antwoord op genormaliseerde discriminatie en politiegeweld. Deze LGBTQI+-beweging werd niet geboren in een vacuüm, maar tijdens een periode waarin, zoals vandaag, verschillende strijdbewegingen verandering eisten: de feministische beweging, de burgerrechtenbeweging en de anti-oorlogsbeweging. Het is in deze bewegingen dat mensen vaak hun eerste activistische ervaring opdeden (zoals het opzetten van comités, het uitwerken van een programma, het formuleren van eisen en daarmee tussenkomen op de eigen werkplek/school/ wijk enz, het bediscussiëren en uitvoeren van een actieplan …). Ook de afgelopen periode kwamen veel mensen in contact met activisme en trokken daar lessen uit, zoals de noodzaak van solidariteit tussen bewegingen en mensen. Door elkaars slogans te roepen en strijd te steunen, creëren we een beweging die groter en sterker is dan de aparte bewegingen op zichzelf. Dit gebeurde ook in het verleden, denk maar aan de steun van LGBTQI+activisten aan de mijnwerkersstrijd tegen Thatcher of de aanwezigheid op feministische acties. Een zo sterk mogelijke strijd is noodzakelijk om tot reële verandering te komen. De LGBTQI+-beweging moet op een georganiseerde manier wederzijdse solidariteit opbouwen, inclusief door concrete eisen te formuleren die mee opgenomen worden door deze bewegingen. Covid-19: strijd in quarantaine en radicalisering

Covid-19 zette veel bewegingen tijdelijk on-hold: mensen worden ziek, social distancing maatregelen beper-

ken protestacties, isolatie en precarisering bemoeilijken de organisatie van strijd. Daarnaast heeft Covid-19 ook een radicaliserend effect. De bestaande problemen werden extra in de verf gezet: de pandemie ging gepaard met een epidemie van huiselijk geweld, ongelijkheden en discriminatie maakten dat grote lagen van de bevolking en de meest kwetsbare groepen in het bijzonder hard getroffen werden. We moeten de groeiende woede en frustratie omzetten in strijd. Dit betekent internationaal solidariteitsacties organiseren met LGBTQI+-personen die leven in landen waar conservatieve, neokoloniale en/of religieuze wetgevingen en politici hun geboorte als misdaad karakteriseren. Maar we moeten ook reageren wanneer rechtse politici bij ons LGBTQI+-personen stigmatiseren en zo (voor sommigen dagelijks) geweld en discriminatie indirect legitimeren. We moeten op lokaal en nationaal vlak maatregelen en investeringen afdwingen om LGBTQI+-foob geweld en discriminatie tegen te gaan. Massale publieke investeringen in de gezondheidszorg (om de ellenlange wachtlijsten bij transgenderteams tegen te gaan, om voor iedereen psychologische ondersteuning te voorzien …), in het onderwijs (onder meer voor degelijke lessen seksuele opvoeding), in sociale woningen en degelijke jobs (tegen de discriminatie op de arbeids- en woningmarkt), in socio-culturele LGBTQI+-organisaties, in opvanghuizen, de sociale sector enz. Opkomen voor LGBTQI+welzijn en sociale strijd gaan noodzakelijk samen. We willen deze eisen en voorstellen verder verdedigen na de Pride is a Protest acties van 27 juni. Ze kunnen uitgedragen en bediscussieerd worden door ROSA-actiecomités en meegenomen worden in andere strijdbewegingen (zoals de feministische acties of het zorgprotest). Onze strijd gaat verder dan dat. We leven in een klassensamenleving waardoor de vraag

‘hoe kunnen we echte sociale en economische vrijheid en gelijkheid verkrijgen?’, onvermijdelijk klassenstrijd impliceert. De noodzakelijke investeringen voor ons welzijn zijn binnen het huidige economische systeem altijd tijdelijk, schieten tekort en dreigen te verdwijnen wanneer de druk in de samenleving afneemt. In Brussel bijvoorbeeld, werd tijdens de coronacrisis voedselbedeling georganiseerd voor LGBTQI+-personen. Het aantal aanvragen nam elke week toe, maar toch loopt het project nu ten einde door een gebrek aan structurele middelen. Het is goed dat er (eindelijk) meer geld vrijgemaakt wordt voor vluchthuizen voor LGBTQI+-

personen. Maar een samenleving waarin er steden zijn met meer dan 10.000 mensen op wachtlijsten voor sociale huisvesting, biedt geen oplossing op lange termijn voor slachtoffers van huiselijk geweld, dakloosheid en discriminatie. Het komt erop aan de maatschappij fundamenteel te veranderen, en niet gewoon hier en daar van een likje (regenboog)verf en herstellingswerken op korte termijn te voorzien. Er is nood aan een socialistische samenleving waarin de geproduceerde waarde geïnvesteerd wordt in ons welzijn. Er is een breuk nodig met de klassensamenleving waarin het behoud van bestaande machtsrelaties (onder meer

via sociale controle, de winstgevende gratis reproductieve arbeid …) samenhangt met het kerngezin en strikte gendernormen die altijd voeding zullen geven om LGBTQI+-personen als een anomalie te presenteren. We strijden voor een samenleving waarin er niet langer keuzes gemaakt moeten worden tussen wie geholpen wordt en wie niet. Een samenleving waarin alle sectoren die belangrijk zijn voor LGBTQI+-welzijn (zorg, huisvesting, onderwijs, jobs, opvang …) niet tegen elkaar opgezet worden bij de verdeling van de tekorten, maar waarin de beschikbare middelen worden ingezet in het belang van alle werkenden en hun gezinnen.

s van Pride: strijd haalde LGBTQI+-beweging uit kast De razzia in de Stonewall Inn was niets nieuws. Maar toen de zeven agenten in burger en een geüniformeerde agent iedereen in de bar aan een identiteitscontrole onderwierpen en met arrestaties begonnen, gebeurde er wel iets nieuws. De opgepakte klanten van de bar begonnen muntstukken te gooien naar de agenten. Dit was een verwijzing naar het beruchte omkopingssysteem waarbij politiechefs

grote sommen smeergeld kregen van bars waar LGBTQI+-personen kwamen. De muntstukken werden al snel gevolgd door flessen, stenen en andere voorwerpen. Er werd geroepen en de opgepakte LGBTQI+-personen in de combi’s werden bevrijd. Het nieuws hierover verspreidde zich snel doorheen Greenwich Village waarop honderden LGBTQI+-personen – voornamelijk arme Hispanic en Afro-

Amerikaanse working class jongeren – samenkwamen op Christopher Street in de buurt van de Stonewall Inn. De politie kreeg versterking van de oproerpolitie die gespecialiseerd was in het aanpakken van protestacties tegen de oorlog in Vietnam. De politie slaagde erin om de betoging te ontbinden, maar die hergroepeerde zich telkens op een andere plaats. Het antwoord op de repressieve aan-

pak kwam onverwacht en de ontreddering van de politie versterkte het zelfvertrouwen van de activisten. De volgende avond waren er opnieuw betogingen met duizenden deelnemers. Er werden pamfletten verspreid met als titel: “Haal de maffia en de flikken weg uit de homobars.” De protestacties duurden zes dagen en nachten. Na de rellen waren er intense discussies in de LGBTQI+-gemeenschap van de stad. In de eerste week van juli kwam een kleine groep LGBTQI+personen samen om een nieuwe organisatie op te zetten: het “Gay Liberation Front”. Die naam werd bewust gekozen omwille van de associatie met de anti-imperialistische strijd in Vietnam en Algerije. Militanten van het Gay Liberation Front (GLF) namen deel aan solidariteitsacties voor de opgepakte Black Panthers. Ze zamelden geld in voor stakende arbeiders en maakten de link tussen de strijd voor LGBTQI+-rechten en de socialistische strijd. Het woord “Stonewall” is de geschiedenis ingegaan onder LGBTQI+personen. Het is een symbool van de opst a nd va n de LGBTQI+ gemeenschap tegen onderdrukking en van de strijd voor volledige gelijke rechten op alle vlakken. Vandaag bestaat het GLF niet meer, maar het idee van “Gay Power” is nog steeds aanwezig. Zo vormde dit de aanleiding voor de jaarlijkse betogingen van “Gay Pride” in tal van landen. De Stonewall-rellen haalden de LGBTQI+-beweging voor het eerst uit de kast. Eerdere organisatiepogingen binnen linkse kringen gebeurden vooral via lobby- en drukkingsgroe-

pen achter gesloten deuren. Nu werd de strijd voor gelijke rechten voor LGBTQI+-mensen op straat gevoerd. Door de deelname van de ‘streetkids’ aan de straatprotesten kregen de politieke meetings een sterk antikapitalistisch karakter. Het Gay Liberation Front nam vaak een revolutionair standpunt in en riep op tot de noodzaak van eengemaakte strijd van alle groepen die onderdrukt werden binnen het kapitalisme. Onder de slogan ‘Gay liberation equals peoples liberation’ drukten velen de wens uit voor solidariteit met de vrouwenbeweging, de burgerrechtenbeweging en de antikapitalistische bewegingen over heel de wereld. De revolutionaire sfeer was een vruchtbare grond voor politieke organisatie en naast het GLF ontstonden tal van radicale protestorganisaties. Op 28 juni 1970 vond in New York de eerste ‘Christopher Street Liberation Day’ plaats: een herdenking van de Stonewall-rellen. Tegelijk werden Gay Pride marsen georganiseerd in LA en Chicago, de eerste Prides in de geschiedenis van de VS. Tegen 1972 waren er in alle grote steden van de VS Prides en waren er tienduizenden activisten bij betrokken. De Gay Liberation Movement kreeg in 1970 haar eerste symbool in de vorm van de Griekse letter Lambda, die staat voor balans en eenheid. Begin jaren ’70 begonnen activisten ook de roze driehoek te gebruiken als symbool, een verwijzing naar de repressie onder het nazisme. Het was pas in 1978 dat deze vervangen werd door de regenboogvlag, die vandaag internationaal bekend is als symbool voor Gay Pride.


strijd

solidariteit

socialisme

maandblad van de L i n k s e S o c i a l i s t i s c h e Pa r t i j  nr 405  juni 2021

€2

€5 steunprijs

zondag 27 juni B

elgië neemt de tweede plaats in op de Rainbow Europe Index. Een ranglijst die jaarlijks de rechten van holebi’s, transgenders en intersekse personen in alle Europese landen evalueert. Toch durven 2 op 3 LGBTQI+-personen niet hand in hand over straat. Op de Internationale dag tegen homo- en transfobie (17 mei) werd een jongeman in Oudenaarde slachtoffer van gaybashing.

ANTWERPEN

12u30 De Coninckplein

GENT

Door Frede (Brugge) Ondanks de enorme vooruitgang op vlak van rechten voor LGBTQI+personen, blijven geweld en intimidatie overal aanwezig. Begin maart werd David P vermoord omwille van zijn seksuele geaardheid. De coronacrisis en lockdowns zorgden ervoor dat LGBTQI+-jongeren opgesloten zaten bij familieleden die hen niet altijd accepteerden. Toegang tot sociale contacten, zoals LGBTQI+-organisaties bleef beperkt tot online contact. Wachtlijsten voor vele vormen van hulpverlening werden langer. Besparingsbeleid en winsthonger zorgen voor verdeeldheid

De winsthonger en het jarenlange besparingsbeleid breken noodzakelijke sociale diensten af. Een tekort aan degelijke jobs vormt een voedingsbodem voor discriminatie: wie ‘anders’ is valt uit de boot. Er zijn ellenlange wachtlijsten voor sociale woningen en opvang. Op de woningmarkt zorgen tekorten voor toenemende discriminatie. Hierdoor lopen LGBTQI+-personen in het algemeen meer risico op een leven in armoede en dakloosheid. Besparingen op onderwijs zorgen ervoor dat steeds grotere klassen in kleine leslokalen zitten. Leerkrachten hebben weinig ruimte om in te zetten op een veilig klasklimaat. Twee op drie LGBTQI+ leerlingen heeft het gevoel er niet bij te horen op school. Volgens een bevraging grijpt de helft van de leerkrachten nooit in bij homofobe incidenten op school. Lessen seksuele opvoeding gaan nog te vaak enkel over het biologische en zijn heteronormatief.

15u Kouter

BRUGGE

15u Burg

Een programma van sociale eisen

Om verandering te bekomen, moeten we ons organiseren rond een programma van sociale eisen. We hebben nood aan investeringen in publieke diensten, huisvesting en degelijke jobs om geen ruimte te laten voor discriminatie. Socio-culturele LGBTQI+-ontmoetingsplaatsen die veel expertise hebben, moeten meer middelen krijgen. Investeringen in opvanghuizen en sociale woningen zijn nodig om iedereen een veilig onderdak te geven. Opdat iedereen die lichamelijke of psychologische zorg nodig heeft die kan ontvangen, hebben we nood aan massale investeringen in de gezondheidszorg. Meer investeringen in onderwijs zorgen ervoor dat leerkrachten meer ruimte krijgen om in te zetten op een veilig klasklimaat voor iedereen en geven scholen de middelen om degelijke lessen seksuele opvoeding te organiseren. Dat programma afdwingen lukt alleen als de pride een protest is! Deze eisen kunnen levens redden, van LGBTQI+-personen maar ook van de grote meerderheid van de bevolking. Onze eisen voor investeringen botsen met de jarenlange besparingspolitiek. Er is rijkdom genoeg, maar die wordt momenteel enkel gebruikt om de rijken rijker te maken. De strijd voor LGBTQI+-welzijn en de sociale strijd voor een andere samenleving gaan daarom hand in hand. Om het programma van sociale eisen af te dwingen moet de pride een protest zijn! Voer mee actie op 27 juni met Campagne ROSA. Voor een samenleving waar niet de winsten van enkelen maar het welzijn van allen centraal staat!

w w w. s o c i a l i s m e . b e

Doe mee met

Campagne ROSA contact: campagneROSA.be campagneROSANL campagneROSA


Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.