DLS400 - december 2020 - januari 2021

strijd



solidariteit



socialisme

maandblad van de L i n k s e S o c i a l i s t i s c h e Pa r t i j  nr 400  dec. 2020 - jan. 2021

H

et zal voor velen een hele opluchting zijn geweest dat de regering aankondigde dat ze het vaccin gratis ter beschikking zal stellen voor iedereen. Opluchting voor diegenen die vreesden voor nog een extra factuur bovenop de financiële onzekerheid van de voorbije maanden en bovenop de onzekerheid die nog zal volgen.

Op welke schaal het vaccin beschikbaar zal zijn en met welk prijskaartje voor de sociale zekerheid, hangt echter af van de winstmarges die Big Pharma wil.

door Michael Terwijl het voor velen onmogelijk is om enkele tientallen euro’s neer te tellen, kon Albert Bourla, CEO van Pfizer (het bedrijf dat midden november de goede resultaten van zijn kandidaat-coronavaccin bekendmaakte) voor 5,6 miljoen dollar (ruim 4,7 miljoen euro) aan aandelen verkopen op de dag dat het bedrijf de aankondiging deed. Sindsdien kondigden ook andere farmaceutische bedrijven resultaten van werkende vaccins aan en de beurswaarde van die bedrijven schoot omhoog. De grote aandeelhouders wrijven zich al in de handen: niet alleen profiteren ze nu met aandelen die pieken, bovendien weten ze dat hun vaccins massaal aangekocht zullen worden.

De kassa rinkelt, want als de vaccins door de overheden gratis aan de bevolking worden aangeboden, is dat natuurlijk een rechtstreekse transfer

van onze sociale zekerheid naar de zakken van de aandeelhouders van de farma-industrie.

Dat is de verwerpelijke aard van het kapitalisme. Een maatschappij waarin een minuscule minderheid fortuinen vergaart met een pandemie die voor de meerderheid van de werkende bevolking ziekte, dood, stress, eenzaamheid en armoede heeft veroorzaakt.

Maar er is meer. BioNTech, het bedrijf dat het vaccin samen met Pfizer ontwikkelde, kon rekenen op 375 miljoen euro steun van de Duitse overheid. Het nieuwe vaccin van Moderna dat op 17 november werd aangekondigd, werd volledig ontwikkeld met publiek geld. Het is bovendien een sector die amper belastingen betaalt. De gemeenschap betaalt dus een driedubbele miljardentransfer in de zakken van Big Pharma.

Het zijn niet de aandeelhouders die onze gezondheid verzekeren. Integendeel: die miljardentransfer naar Big Pharma zou integraal kunnen

Elke nieuwe exitstrategie verbonden aan vaccinatie moet gebeuren op basis van de democratische controle en beheer van de werkende bevolking over het vaccin. ingezet worden in de gezondheidszorg, in meer handen, betere arbeidsomstandigheden, een permanent noodsysteem om pandemieën onmiddellijk aan te pakken.

w w w. s o c i a l i s m e . b e

€2

P2A6269 Afgiftekantoor 1081 Brussel Ver. uitg. G. Cool, Hovenierstraat 45, 1080 Molenbeek

€5 steunprijs

De werknemers in de farmaceutische industrie hebben het vaccin gecreëerd en geproduceerd, niet de CEO’s. Zij beschikken samen met de werknemers in de zorg en de essentiële sectoren over de beste know-how en ervaringsdeskundigheid om de verspreiding van het vaccin te organiseren en te beheren. Elke nieuwe exitstrategie verbonden aan vaccinatie moet gebeuren op basis van de democratische controle en beheer van de werkende bevolking over het vaccin.

We zullen te horen krijgen dat we solidair moeten zijn met de bevolkingsgroepen die er eerst nood aan hebben. Absoluut. Maar op basis van de winstmarges van Big Pharma zullen we nooit het volledige potentieel van de farmaceutische productiekracht in België gebruiken.

Het is dus niet enkel dit vaccin dat publieke eigendom moet worden. De farmaceutische industrie beschikt over productiemiddelen en technologie die maatschappelijk noodzakelijk zijn. Dat heeft de gezondheidscrisis wel duidelijk gemaakt. De hele farmaceutische sector moet onteigend worden onder democratische controle van de werkenden. Enkel dan kan ze in functie van onze gezondheid opereren, niet in functie van de winst.

2

onze mening

de

Linkse Socialist

EDITO door het Uitvoerend Bureau van LSP

Onmiddellijk alle nodige middelen mobiliseren!

Kapitalistische nalatigheid leidt tot drama

N

a zeven maanden dreigde een volledige ineenstorting van de ziekenhuizen. Dan wordt gekozen wie nog wordt verzorgd en wie sterft. Het is schandalig dat dit kan gebeuren in een land als België met zo’n uitgebouwde farmaceutische sector en zo’n knowhow rond zorg. Hoeveel mensenlevens gaan we nog verliezen om de “economie” (m.a.w. de winsthonger) in stand te houden?

Op de bazen kunnen we niet vertrouwen

O p 14 o k t o b e r h a d P i e t e r Timmermans van het Verbond van Belgische Ondernemingen (VBO) het lef om te zeggen: “Het is duidelijk dat het probleem in de privésfeer ligt, en in de universiteiten. Onze bedrijven hebben alles gedaan wat ze konden.”

Dit werd tegengesproken in De Tijd van 29 oktober: een enquête toonde aan dat 67% van de onderzochte bedrijven de geldende veiligheidsmaatregelen verwaarloost.

Bij AB InBev was er een staking van een week nodig, als reactie op de besmetting van een tiental werknemers, voordat er verdere maatregelen kwamen. Op dinsdag 27 oktober waren een tiental winkels van Carrefour Market (Mestdagh) in staking als reactie op de willekeurige toepassing van veiligheidsmaatregelen, het niet respecteren van de werkuren, omdat werkenden plots allerhande nieuwe verantwoordelijkheden op zich moesten nemen, op het gebruik van honderden interimmers en studenten …

In België zijn er geen algemene gegevens over de besmettingshaarden (clusters). In andere Europese landen zijn er wel dergelijke cijfers. In Frankrijk wijst een analyse van Santé Publique France erop dat bijna 25% van de nieuwe clusters (sinds de versoepeling) terug kan gebracht worden naar werkplekken (zowel in de private als de publieke sector). Een onderzoek van Geneeskunde voor het Volk

Het is onmogelijk om de gezondheidsnoden in te lossen zonder alles wat hiervoor nodig is op te eisen. Het is absurd dat er in België een tekort is aan tests en labocapaciteit als je weet hoe groot onze farmaceutische sector is.

KORT • Het personeel van het onderwijs zit al maandenlang in de penarie door de pandemie waarop het onvoldoende kan antwoorden na jaren van gebrek aan middelen. Reactie van de minister? “Weyts wil ‘rotte appels’ onder leerkrachten sneller ontslaan” titelt De Standaard.

• De voormalige rijkswachtbaas Willy Van Mechelen is betrokken bij de drugsmaffia. Waar blijft de (extreem)rechtse veralgemening dat alle ex-rijkswachters criminele drugskoeriers zijn?

• Zo kreeg Trump de 2020-ervaring helemaal: hij had Corona, verloor zijn job en wordt straks uit zijn huis gezet.

• Op een persconferentie maakte Johan Van Overtveldt (N-VA) een homofobe opmerking. Verrassend was dat niet. In het Europees Parlement zit hij in een gezamenlijke fractie met de Poolse PiS-partij en de Spaanse fascisten van Vox. Wie bij de hond slaapt, krijgt zijn vlooien.

• Herinner je de pick-up met nazisymbolen tijdens de karavaan van het VB naar de Heizel? De eigenaar ervan is nu opgepakt wegens inbreuken op de racismewet en de wapenwet. Hij komt ook voor in het onderzoek naar de brand in het toekomstige asielcentrum van Bilzen in 2019.

• In de eerste coronagolf kregen de voedselbanken in ons land 20% meer gebruikers over de vloer. Dit zet zich in de tweede golf door, en wie bij de voedselbank aanklopt, blijft vandaag langer in de miserie.

Neen, we zitten niet allemaal in hetzelfde bootje.

• Corona doet de levensverwachting dalen, in Spanje zelfs met een jaar.

Dat we langer leven, was hét argument om de pensioenleeftijd op te trekken. Zal de pensioenleeftijd nu naar beneden herzien worden?

• Het belang van vakbonden op de werkvloer in één cijfer samengevat: in woonzorgcentra met vakbondsaanwezigheid lag de coronasterfte 30% lager, vooral omdat het personeel betere beschermingsmiddelen kreeg.

komt tot eenzelfde cijfer met 21% van de besmettingen die op het werk gebeurden.

Alle bedrijven die de veiligheid en gezondheid niet kunnen garanderen, moeten we stilleggen onder de afdwingbare voorwaarde van behoud van loon. Dit is nodig om de explosie van besmettingen te stoppen. Maar ook om personeel op vrijwillige basis vrij te maken om de gezondheidszorg te versterken, uiteraard volledig betaald. Dit geldt ook voor het onderwijs en de kinderopvang, zodat de samenleving de zorg opneemt van alle kinderen voor wie dit nodig is. Dit dient onder controle van democratisch verkozen hulpcomités van de werkenden georganiseerd te worden om daar waar zich dringende noden stellen een oplossing te bieden.

Onmiddellijke mobilisatie van alle beschikbare middelen en krachten

Het is onmogelijk om de gezondheidsnoden in te lossen zonder alles wat hiervoor nodig is op te eisen. Het is absurd dat er in België een tekort is aan tests en labocapaciteit als je weet hoe groot onze farmaceutische sector is. Het grootste kwaliteitscontrolecentrum ter wereld bevindt zich bijvoorbeeld in België bij GSK. Het personeel en de infrastructuur van de sector moeten worden ingezet zodat er voldoende tests kunnen worden uitgevoerd en de resultaten ervan snel worden geanalyseerd. Deze sector aan de winstlogica onttrekken, is ook essentieel voor de productie en distributie van een toekomstig vaccin.

Alle deskundigen en artsen klinken unisono: het ontbreekt niet alleen aan bedden, maar ook aan personeel. Dat komt niet uit de lucht vallen: de opeenvolgende decennia van besparingsbeleid zijn de oorzaak. Door het gebrek aan middelen was het resterende personeel onvoldoende talrijk. Dit werd versterkt door een enorme ziekte-uitval. De werklast werd nog hoger en dit terwijl de loon- en werkomstandigheden erg slecht zijn. Dat is wat er in de gezondheidszorg gaande is, maar ook in het onderwijs.

Er moet dringend een concreet grootschalig publiek investeringsplan voor de gezondheidszorg en het onderwijs worden opgesteld om nieuw personeel op te leiden. Betere lonen en arbeidsvoorwaarden zijn nodig om het grote verloop van personeel te stoppen. Als we het aantal zorgverleners moeten verdubbelen om een 3de of 4de golf aan te kunnen, zal dit niet vanzelf gebeuren! Voor de financiering hiervan moet er een onmiddellijke belasting op de grote vermogens komen. Kapitaalvlucht voorkomen kan door de financiële sector in pu-

Onze levens, niet hun winsten!

• Onmiddellijke sluiting van alle bedrijven die de veiligheid en gezondheid niet kunnen garanderen, met behoud van loon!

• Oprichting van crisiscomités van het personeel om gezondheidsmaatregelen op te leggen en te controleren, rond de CPBW-delegees waar deze er zijn.

• De farmaceutische industrie in publieke handen voor een massale uitbouw van test- en labocapaciteit en een publiek gecontroleerde vaccinatiepolitiek.

• Onmiddellijke verbetering van de arbeids- en loonvoorwaarden in de gezondheidszorg en het onderwijs!

• Zorg voor de zorgverleners en al wie lijdt onder het isolement: gratis psychische en sociale ondersteuning om de gevolgen van deze emotioneel belastende situatie te verwerken.

• Ontwikkeling van een plan voor massale publieke investeringen in de gezondheidszorg en het onderwijs!

• Vermogensbelasting om onmiddellijk middelen vrij te maken, nationalisatie van de financiële sector tegen kapitaalvlucht!

• Voor een democratisch socialistische planning door de werkende klasse! blieke handen te nemen.

Toen in 2008 de financiële crisis uitbrak, betaalde de Belgische staat 27,3 miljard euro om de banken te redden.

Vergelijk dit met de gezondheidszorg en de ontoereikende beloften die bovendien nog in de praktijk moeten omgezet worden. Banken werden gered, het zorgpersoneel kreeg een applaus en moest terug naar de loopgraven.

Het verschil in aanpak is crimineel.

Als onze gezondheidszorg een bank was, was ze al lang gered!

Het is aan de arbeidersbeweging om te beslissen

De werkenden moeten zelf kunnen beslissen welke bedrijven en activiteiten essentieel zijn en onder welke voorwaarden telewerk kan georganiseerd worden. Vakbondsdelegees doen er alles aan om de woede om te zetten in maatregelen die de verspreiding van het virus tegen gaan. Maar in deze fase van de pandemie is het dweilen met de kraan open.

Rond de personeelsvertegenwoordiging in het Comité voor Preventie en Bescherming op het Werk (CPBW) kunnen crisiscomités van het personeel worden opgericht om de naleving van alle noodzakelijk beschermingsmaatregelen te verzekeren. Waar er geen CPBW bestaat, zijn crisiscomités essentieel en een opstap naar een CPBW. Deze crisiscomités vormen belangrijke elementen van arbeiders-

controle op een moment dat duidelijk is dat het de werkenden zijn die alles doen draaien.

Dat is ook de beste manier om in geval van herstructurerings- of sluitingsplannen te kunnen reageren met eisen als de nationalisatie onder controle en beheer van de werkenden in bedrijven die overgaan tot collectief ontslag.

De vakbondsleidingen moeten hun verantwoordelijkheid nemen en zo snel mogelijk de woede aan de basis ondersteunen door die nationaal te organiseren door een algemene staking uit te roepen. Alleen zo kunnen we de druk op regering en patronaat opvoeren om bedrijven die de veiligheid en gezondheid niet kunnen garanderen stil te leggen.

In Spanje kwam er op basis van staking een stijging van het budget voor gezondheidszorg met 151%. In Duitsland heeft de strijd in de publieke sector gezorgd voor een loonsverhoging van 8,7% in de gezondheidszorg.

Enkel strijd loont!

Als we een verantwoordelijke samenleving willen, die de bevolking beschermt in plaats van de winsthonger van een kleine elite, zullen we ervoor moeten strijden. Wat we willen is een maatschappij waar we werken om te leven en niet waar we leven om te werken, laat staan het risico lopen om besmet te raken en te sterven. De enige samenleving die dat toelaat is een democratische socialistische samenleving.

België

www.socialisme.be dec. 2020 - jan. 2021

3

Effectentaks: vermogensbelasting of symbolische taks? voerd met terugwerkende kracht tot 30 oktober. L’Echo, de Franstalige tegenhanger van De Tijd, sprak met een private bankier die doodleuk verklaarde dat sommige klanten niet zullen aarzelen om te manoeuvreren zodat ze de belasting kunnen ontduiken.

Dat doen ze nu al. De banken zullen de belasting zelf moeten innen, maar zijn niet verantwoordelijk voor fiscaal

Er is een breed maatschappelijk draagvlak voor een miljonairstaks.

De strijd ervoor blijft dus actueel. Als de PVDA dat wenst, is LSP bereid om mee te bouwen aan de buitenparlementaire krachtsverhouding die nodig is om de miljonairstaks af te dwingen.

D

e Vivaldi-regering is een belasting van 0,15% overeengekomen op de houders van effectenrekeningen (1) met een gecumuleerde waarde van meer dan één miljoen euro. Het wordt een ‘solidariteitsbijdrage’ genoemd naar het voorbeeld van de ‘solidariteitsbelasting op vermogens’ (ISF) in Frankrijk, een belasting die in 2019 door Macron werd afgeschaft. De belasting moet 428 miljoen euro voor de federale overheid opbrengen en zou onder meer gebruikt worden om de extra middelen voor de gezondheidszorg (die overigens nog ruim onvoldoende zijn) te betalen.

door Boris (Brussel) Begin ok tober kondigde Paul Magnette aan dat de PS een vermogensbelasting op roerende zaken had verkregen vanaf één miljoen euro.

Dit werd ontkend door MR-voorzitter George-Louis Bouchez die verklaarde dat het akkoord erop gericht was om de effectenbelasting van de Zweedse coalitie te herstellen, nadat de eerste versie door het Grondwettelijk Hof werd vernietigd. Wat is het verschil?

Het belangrijkste verschil is dat aandelen op naam, waarbij de aandeel-

houder wordt geïdentificeerd, doorgaans niet in de effectenrekeningen zijn opgenomen en dus niet worden belast. Deze aandelen op naam worden vooral gebruikt door grote investeerders in grote ondernemingen. Kortom, over het algemeen zijn het de rijksten die ze bezitten. Dit was één van de redenen waarom het Grondwettelijk Hof oordeelde dat de belasting op effectenrekeningen van de regering-Michel discriminerend was.

Waar de Zweedse belasting op effectenrekeningen naar schatting 252 miljoen euro zou opleveren, moet de nieuwe versie ervan meer dan 400 miljoen euro opbrengen. In tegenstelling tot de vorige versie is de drempel opgetrokken van 500.000 tot 1 miljoen euro: enkel wie daarboven uitkomt, moet de taks betalen. Het verschil wordt verklaard door het feit dat de belasting niet alleen geldt voor particulieren, maar ook voor bedrijven. Daarnaast wordt een antimisbruiksysteem inge-

misbruik. Als het bankgeheim niet wordt opgeheven, wordt het dus heel moeilijk om inbreuken vast te stellen.

In de concurrentiestrijd met de PTB/ PVDA stelde de PS deze belasting voor als een grote stap vooruit, terwijl de PVDA in de oppositie blijft.

De vermogensbelasting uit het verkiezingsprogramma van de PS moest echter 2,3 miljard euro opbrengen, ongeveer evenveel als de Zweedse regering bespaarde op gezondheidszorg. 400 miljoen euro is niet veel voor een belasting die de 30 miljardairsfamilies in ons land minder raakt dan de miljonairs. Het is een zeer beperkte belasting die vooral een grote symbolische waarde heeft. Deze taks moet het imago van de PS herstellen en haar deelname aan deze regering rechtvaardigen, ook al is het een re-

gering die de crisis voor de kapitalisten beheert en geen regering die echte verandering voor de werkenden en hun gezinnen brengt.

Er is een breed maatschappelijk draagvlak voor een miljonairstaks.

De strijd ervoor blijft dus actueel. Als de PVDA dat wenst, is LSP bereid om mee te bouwen aan de buitenparlementaire krachtsverhouding die nodig is om de miljonairstaks af te dwingen.

Tijdens een televisiedebat op de dag dat de Vivaldi-regering aan het publiek werd voorgesteld, verklaarde George-Louis Bouchez dat de Franse vermogensbelasting 3 tot 4 miljoen euro opbracht (het ging om 4,2 miljoen euro in 2018) in een economie die zes keer zo groot is als de Belgische.

Hij gebruikt dat cijfer om te zeggen dat de miljonairstaks van de PVDA in ons land tussen 500.000 en een miljoen euro zou opbrengen, ruim onvoldoende om het PVDA-programma te financieren. Raoul Hedebouw antwoordde dat de Franse vermogensbelasting in de loop der jaren was afgebouwd en dat de PVDA had berekend dat een miljonairstaks in ons land 7 tot 8 miljard euro per jaar kan opbrengen.

We moeten ons ook voorbereiden op het onvermijdelijke tegenoffensief van de bazen bij een dergelijke miljonairstaks. De invoering van een belasting op grote fortuinen in Frankrijk onder de regering-Mitterand in 1981 leidde tot de sabotage van de economie met een ongekende kapitaalvlucht. Bij de invoering van een miljonairstaks in België zal het nodig zijn om over te gaan tot nationalisaties, onder meer van de volledige bankensector, om een halt toe te roepen aan speculatie, maar ook om het eigendomsrecht van het grootkapitaal aan te pakken en de belasting te kunnen opleggen aan de saboteurs en grote belastingontduikers.

(1) Een effectenrekening is een algemene bankrekening die, sinds de afschaffing van effecten aan toonder, alle effecten (aandelen, beursgenoteerde obligaties, beleggingsfondsen, derivaten, enz.) omvat.

Altijd iemands schuld…

B

ij gebrek aan voldoende publieke middelen om ons te beschermen tegen het coronavirus wordt er vaak een individuele kwestie van gemaakt. Frank Vandenbroucke roept op om kaarsjes te branden. Premier De Croo vroeg om regelmatig eens te telefoneren met familie en vrienden om te vragen hoe het met hen gaat. Niets tegen kerstverlichting, maar van een doortastend beleid verwachten wij voldoende tests en meer zorg, inclusief sociale zorg voor de vele mensen die het moeilijk hebben.

door Geert Cool Een ernstige aanpak van de pandemie vereist doortastende maatregelen. Wat betekent dat concreet? Het mobiliseren van de farmaceutische sector in ons land om een massaler testplan uit te rollen, een onmiddellijke aanwervingsgolf aan veel betere voorwaarden in de volledige zorgsector en het onderwijs, het opeisen van leegstaande gebouwen voor het onderwijs zodat kleinere klassen mogelijk zijn en tal van andere voorstellen die je in deze krant vindt. Nog steeds wordt echter niet vertrokken van wat nodig is om de pandemie te bestrijden, maar wel van de economische belangen van vooral de grote bedrijven. Dat verklaart waarom het beleid naast beperkte beloften voor het zorgpersoneel niet veel verder komt dan een individuele verantwoordelijkheid.

Deze zomer en bij het begin van het academiejaar werd uitgehaald naar jongeren en vooral naar studenten.

Wie opgroeit, heeft nog meer dan anderen nood aan uitgebreid sociaal contact. Voldoende psychologische begeleiding is er niet om de golf van mentale problemen op te vangen. Daar

wordt niet op geantwoord, het is gemakkelijker om met de vinger naar jongeren te wijzen. Dit is een voorbeeld van het verdeel-en-heersbeleid dat eigen is aan het kapitalisme. Na de jongeren volgden de ‘funshoppers’, terwijl het kapitalisme ons dagelijks bestookt met propaganda om te shoppen… Altijd worden er wel zondebokken gevonden.

Het klopt natuurlijk dat heel wat mensen niet bepaald slim omgaan met de gezondheidscrisis. Dat is niet verwonderlijk als je de aanpak van het establishment bekijkt. We delen de bezorgdheid van onder meer het zorgpersoneel dat verontrust was toen het de volle winkelstraten eind oktober en begin november zag. Dat personeel zag de rampzalige overbelasting van de zorg al toenemen.

Als er verdeel-en-heers in het spel is, kan steeds op de N-VA gerekend worden. Vlaams minister-president Jan Jambon verklaarde: “De oproep is naar de klaplopers, de mensen die de kantjes er af lopen. Alstublieft kom tot inkeer.

De speeltijd is over.” Het is ook een manier om het niet te moeten hebben over het dodelijke Vlaamse beleid in de

De klaploper van de maand: Jan Jambon

woonzorgcentra of over de enorme tekorten in de sociale sector. Terwijl het personeel van de Vlaamse zorgsectoren schreeuwt om extra middelen, kijkt de Vlaamse regering vooral naar de mogelijkheid om meer bevoegdheden te regionaliseren. Wie zijn eigenlijk de ‘klaplopers’, meneer Jambon?

We begrijpen dat mensen die enorme inspanningen doen gefrustreerd zijn

als ze zien hoe anderen er de kantjes aflopen. Is dat gedrag echter verwonderlijk als de regels van sociale afstand op het werk niet gelden en de regels voor ons sociaal leven om de haverklap veranderen? Dit versterkt het wantrouwen onder een groeiende laag van de bevolking. Het is geen individuele kwestie: veel mensen zijn maar zo slim als het systeem

hen aanleert. Het volledige systeem moet anders! De arbeidersbeweging is de kracht die het wantrouwen en de frustraties kan organiseren in een gezamenlijke strijd tegen een systeem dat niet in staat is om onze gezondheid te garanderen. Linkse socialisten koppelen betrokkenheid in die strijd aan een programma van socialistische maatschappijverandering.

4

op de werkvloer

de

Linkse Socialist

Interview met een vakbondsafgevaardigde van BASF Antwerpen

“Veiligheid krijg je enkel door druk van onderuit!”

D

gen op het aantal besmettingen onder contractorwerknemers. Er bestaan cijfers, maar of deze betrouwbaar zijn…”

“Wat ook nog het vermelden waard is, is de dubbele standaard die gehanteerd wordt wat betreft het uitvoeren van Covid-testen. Enerzijds, wanneer iemand in een team besmet is, moeten we vaak hemel en aarde bewegen om zijn/haar directe collega’s te laten testen op de Medische Dienst van BASF. Voor de directie blijven besmettingen die plaatsvinden op de werkvloer immers beter onder de radar. Dat is slecht voor het imago en kan voor onrust zorgen. Anderzijds worden mensen die in thuisquarantaine geplaatst worden onder druk gezet door de baas om zich te komen laten testen (en dus hun quarantaine te verbreken). Van twee maten en twee gewichten gesproken.”

e chemische sector werd al snel als ‘essentiële sector’ beschouwd door de regering en het patronaat.

Vanuit het standpunt van de werkenden en hun gezinnen is dat slechts gedeeltelijk het geval. Voor de bazen telt echter enkel de winstgarantie voor de aandeelhouders. We spraken met een vakbondsafgevaardigde van BASF Antwerpen over de situatie daar.

interview door Alex Welke discussies en strijd vonden plaats bij BASF Antwerpen als gevolg van Covid?

“De uitdagingen voor de vakbondsafgevaardigden om een veilige werkomgeving te creëren waren het grootst tijdens de eerste Covid-golf in het voorjaar.

Toen waren de exacte gevaren grotendeels onbekend en waren er wekenlang geen mondmaskers ter beschikking. Het kwam er ook op aan om te vermijden dat de werknemers de dupe zouden worden van de sanitaire maatregelen.”

“Eerst en vooral hebben we vanuit de vakbonden gesteld dat enkel het essentieel personeel aanwezig moet zijn op de site. En dat onderhoudswerkzaamheden zouden beperkt worden tot wat noodzakelijk is om de veiligheid te garanderen. Thuiswerk werd quasi volledig verplicht voor bedienden en kaderpersoneel. Voor productiemedewerkers en techniekers – die hun job niet van thuis uit kunnen uitvoeren – verliep de discussie heel wat moeilijker.”

“Eén van de voornaamste twistpunten is ontstaan over de zogenaamde “stand-by” regeling. We wilden de productie-installaties continu door een minimumbezetting laten runnen.

Dat is het aantal operatoren en techniekers minimaal nodig om de veiligheid te kunnen garanderen. De baas trachtte de arbeiders die in “overtal” waren, thuis te zetten door hen in eerste instantie gepland verlof en recuperatiedagen te laten opnemen. Slechts in tweede instantie kon er gebruik gemaakt worden van de “stand-by” regeling. Dit houdt in dat de werknemer betaald (door de werkgever) thuis blijft, maar wel onmiddellijk opgeroepen kan worden indien er een collega uit zijn/ haar ploeg ziek uitvalt.”

Welke rol speelde de ABVV-delegatie? Wat waren hun tactieken?

Veel sanitaire maatregelen werden in overleg – weliswaar soms na hevige discussies – met de werkgever bekomen. We brachten veel problemen vanuit de praktijk, gesignaleerd door leden en militanten, op de tafel van het overleg. De bazen hebben immers vaak geen idee welke maatregelen noodzakelijk én werkbaar zijn.

“In verschillende afdelingen leidde dit tot heel wat ongenoegen: degenen die dagelijks coronabesmettingsgevaar lopen door de productie draaiende te

houden, zouden hun verlof moeten opsouperen om het besmettingsrisico te doen verminderen. Met druk van de werkvloer werd de “stand-by” regeling op meerdere afdelingen veralgemeend doorgevoerd. De directie is ideologisch erg gekant tegen deze regeling omdat ze niet wil dat mensen “betaald worden om niets te doen”. We werden door hen als profiteurs afgeschilderd. Terwijl wij hún winsten garandeerden, terwijl zij veilig van thuis uit konden werken.”

“Veel van de onderhoudswerkzaamheden die dagelijks plaatsvinden aan de productie-installaties gebeuren door werknemers van contractorfirma’s.

Om de aanwezigheid van deze zogenaamde “contractoren” tot een minimum te beperken, werden geplande werken uitgesteld. Al waren hiervoor soms ook prikacties van de vloer nodig.

Zo weigerden productiemedewerkers op een gegeven moment nog arbeidsvergunningen (toelatingen van BASF uit om werkzaamheden te verrichten) te verschaffen aan de verantwoordelijken van de contractorfirma’s.”

“Vanaf 4 mei beschikte BASF over een voldoende voorraad chirurgische mondmaskers om elke dag twee

exemplaren per medewerker te voorzien. Dit terwijl er in de zorg nog altijd een groot tekort aan maskers was.

Thuiswerk en de “stand-by”-regeling werd afgebouwd, werken door contractoren terug aangevat. Het chirurgisch mondmasker werd de hoeksteen van het sanitaire beleid, naast tientallen andere maatregelen waarop we met de vakbonden hadden aangedrongen om de werkvloer veiliger te maken.”

“Door de inspanningen die de werknemers dagelijks leveren om alle richtlijnen nauwgezet te volgen, o.a. door het dragen van het mondmasker gedurende de volledige werkdag, blijven de besmettingen op de werkvloer beperkt tot een minimum.”

“We hebben echter een sterk vermoeden dat de realiteit voor de contractorfirma’s heel anders is. Hun jobs zijn vaak veel fysieker van aard, waardoor het dragen van een mondmasker een grotere last vormt. Ook onderling afstand houden is moeilijker voor hen.

Vakbonden zijn in deze bedrijven minder sterk aanwezig of zijn zelfs onbestaande. Als vakbondsafgevaardigden van BASF hebben we bovendien minder mogelijkheden om een zicht te krij-

“Veel sanitaire maatregelen werden in overleg – weliswaar soms na hevige discussies – met de werkgever bekomen. We brachten veel problemen vanuit de praktijk, gesignaleerd door leden en militanten, op de tafel van het overleg. De bazen hebben immers vaak geen idee welke maatregelen noodzakelijk én werkbaar zijn.”

“Wat betreft de “stand-by” regeling hebben we als vakbondsafgevaardigden de discussie op de werkvloer op gang gebracht en hebben we geprobeerd – over de ploegen en afdelingen heen – eenheid aan de basis te creëren.

Zo brachten we militanten op andere afdelingen op de hoogte wanneer er ergens stappen vooruit werden gezet.”

Waren er verschillen in aanpak tussen de verschillende vakbondsdelegaties?

“Zeker. Het ABVV heeft een heel stuk korter op de bal gespeeld. Neem bijvoorbeeld de aanpak betreffende de niet-veiligheidsrelevante werkzaamheden. De andere vakbondsdelegaties hebben hier amper op gereageerd. Ook legden ze zich in de feiten neer bij de patronale visie op de “stand-by” regeling.”

“Daarnaast brachten we veel meer dan de anderen de verzuchtingen van de vloer aan op de overlegmomenten.

We hebben ook verscheidene malen gecommuniceerd naar de achterban via e-mail en affiches over onze kritieken op het coronabeleid van de directie.”

Interview met een vakbondsafgevaardigde uit de farmasector

“Om de pandemie te verslaan, moet gezondheid een publiek goed zijn”

W

e spraken met Alain, een LSP-lid die in de farmaceutische sector werkt. Hij was kandidaat voor het ABVV in de sociale verkiezingen van november.

interview door Julien Pieter Timmermans van het Verbond van Belgische Ondernemingen (VBO) verklaarde dat de werkplaats “misschien wel de veiligste plaats is om niet besmet te worden.” Wat denk jij hiervan?

“Dit komt niet overeen met de vaststellingen van de autoriteiten tijdens controles: de helft van de bedrijven houdt zich niet aan de Covid-maatregelen.

Wat mijn bedrijf betreft, hebben we op dit moment enkele honderden bevestigde Covid-gevallen. Het was noodzakelijk om onze krachtsverhouding te gebruiken om maatregelen af te dwingen om in veilige omstandigheden te werken. Er moet bovendien voortdurend druk gezet worden op de interne bedrijfsgeneeskundige dienst om ervoor te zorgen dat er zoveel mogelijk voorzorgsmaatregelen genomen worden ten

aanzien van personeelsleden die in quarantaine worden geplaatst en risicovolle contacten hadden.”

In veel bedrijven zijn er Comités voor Preventie en Bescherming op het Werk (CPBW). Volstaan die niet?

“Het is binnen dit orgaan dat alle vragen over het gezondheidsaspect van de crisis in het algemeen worden besproken. Het bestaat uit vertegenwoordigers van de bazen en van het personeel. De verklaring van Timmermans maakt duidelijk dat er strijd nodig is rond veiligheidsmaatregelen. In bedrijven zoals de MIVB of ABInBev waren er acties nodig om maatregelen te bekomen. Daar volstond een CPBW duidelijk niet, de maatregelen kwamen er pas na een staking. Als de bazen oprecht transparant willen zijn over het

gezondheidsbeleid in de bedrijven, dan zouden ze overigens geen minimumdrempel van 50 werknemers opleggen vooraleer een CPBW verplicht is.”

Om een einde te maken aan de pandemie is vaccinatie het meest doeltreffend. Het lijkt erop dat de farmaceutische sector de komende maanden op volle toeren zal draaien.

“De concurrentie en de wedloop om als eerste op de markt te komen, leidt tot een zeker wantrouwen onder de bevolking. De enige manier om de pandemie te verslaan is door van gezondheid een publiek goed te maken. Alle instrumenten voor de volksgezondheid, zoals vaccins en geneesmiddelen, maar ook medische apparatuur en de noodzakelijke infrastructuur moeten niet worden geproduceerd om een minderheid te verrijken, maar om in de sociale behoeften te voorzien.”

Wat zijn die behoeften vandaag?

“Er zijn heel veel noden in de zor-

ginstellingen zoals ziekenhuizen en woonzorgcentra. Maar ook meer algemeen is het hele maatschappelijke leven door de pandemie overhoop gegooid. Als er een veilig vaccin is, moeten we ervoor zorgen dat het voor iedereen beschikbaar is en daarom de productie voor dit doel organiseren.

De regering kondigde aan dat het vaccin gratis zal zijn. Dit betekent in de praktijk dat de kosten ten laste van de

sociale zekerheid zullen zijn. De contracten met de fabrikanten zijn niet publiek gemaakt. Als we een ‘gratis’ vaccin krijgen, is het geen cadeau van de bazen maar iets wat we zelf betalen via de sociale zekerheid. De gemeenschap moet dringend controle krijgen op de volledige farmaceutische sector zodat we de grootschalige vaccinatiecampagne kunnen plannen. De sector moet in publieke handen komen!”

op de werkvloer

www.socialisme.be dec. 2020 - jan. 2021

5

Zorgsector: Regering slaat en zalft tegelijk

F

rank Vandenbroucke (SP.a, federaal Minister van Volksgezondheid) en Ben Weyts (N-VA, Vlaams Minister van Onderwijs) mogen dan weinig gemeen hebben, ze passen wel dezelfde methode toe: slaan én zalven. Ben Weyts wil dat de vakbonden een gemakkelijker ontslag van leerkrachten pikken in ruil voor een snellere benoeming (die onmiddellijk een pak minder waard is in termen van jobzekerheid).

Frank Vandenbroucke wil dat het zorgpersoneel de nieuwe wet i.v.m. delegatie van verpleegkundige taken slikt in ruil voor een extra premie (die slechts eenmalig is). Beiden tonen zo dat ze geen verandering zullen brengen in de rampzalige situatie waarin de werkenden zich bevinden in die twee cruciale diensten.

Een premie voor het federaal personeel – en de anderen?

Het zou vanzelfsprekend moeten zijn dat het personeel van de geregionaliseerde zorg, waaronder het personeel van de zwaar geraakte woonzorgcentra, dezelfde premie krijgen. De discussie is in Vlaanderen al op gang gekomen, de andere gewesten en gemeenschappen zullen ongetwijfeld volgen.

Volgens Olivier Remy van ACV Puls zou de Vlaamse overheid haar voorziene budget moeten verdubbelen opdat het regionale zorgpersoneel gelijke tred houdt met de federale collega’s. De Vlaamse regering voorziet 525 miljoen “voor in totaal ongeveer evenveel personeelsleden” als op het federale niveau, aldus Remy. “Vlaanderen komt zo nog niet aan de helft per personeelslid.” (De Standaard, 17/11) Zowel ACV Puls als BBTK sluiten actie niet uit als aan die eis niet wordt tegemoet gekomen. En zelfs het patronaat in de sector zet druk omdat ze vreest het nog moeilijker te krijgen om personeel te vinden indien de verschillen te hoog oplopen.

Maar ook in de woonzorgcentra en de andere geregionaliseerde zorg is veel meer nodig dan een eenmalige premie als zoethoudertje. Het dodental in de WZC’s heeft trauma’s nagelaten, bij het personeel en de bewoners maar ook bij hun familieleden. Hoeveel mensen houden vandaag hun hart vast, vurig hopend dat hun ouders en grootouders nu veilig zijn in het WZC of als ze daar binnenkort terechtkomen?

Een ernstige ommekeer is nodig, weg van de geprivatiseerde zorg die wordt verleend door instellingen die winst willen boeken, naar een publieke zorg, die een kwaliteitsvolle zorg garandeert die toegankelijk is voor iedereen, waar men verzorgd wordt door personeel dat over degelijke loonen werkomstandigheden beschikt.

door Anja Deschoemacker Wat eist het zorgpersoneel? De betoging van 13 september georganiseerd door het collectief Santé en Lutte/ Zorg in actie, dat ondanks het hoge niveau van besmettingen en beperkende maatregelen duizenden zorgwerkers mobiliseerde, eiste een publieke herfinanciering van de sector voor meer personeel, betere lonen en een kwaliteitsvolle dienst die voor iedereen toegankelijk is. Ze moesten een poging

Er is extra geld naar de zorg gegaan, maar niet voor een herfinanciering en om een einde te maken aan de commerciële principes die in de laatste decennia de sector hebben gedomineerd, in de private zowel als in de publieke sector. om hun betoging te verbieden keren door via een open brief ondertekend door ruim duizend zorgwerkers beroep te doen op de publieke opinie en kregen tijdens de betoging te maken met politierepressie.

Nu stapelt Frank Vandenbroucke een belediging bovenop de eerder toegebrachte wonden: het zorgpersoneel krijgt dan wel een eenmalige premie, maar de fundamentele verandering die nodig is om te voorkomen dat we in een volgende golf opnieuw bovenmense-

lijke inspanningen van hen moeten vragen, en hen opnieuw voor de onmenselijke keuze moeten plaatsen van wie al dan niet verzorgd kan worden, zal duidelijk niet van deze regering komen. Het personeel moet zich tevreden stellen met zoethouders die niet worden gevraagd, terwijl hun eisen niet worden ingewilligd.

De wet rond de delegatie van verpleegkundige taken is niet alleen een belediging voor de verpleegkundigen, het is een cadeau aan het patronaat in de sector om het personeel nog meer uit te persen dan voordien al het geval was en tegelijk de kwaliteit van de zorg af te bouwen.

De Facebookpagina de Weerbare Verpleeg- en Zorgkundigen noemt de wet dan ook terecht een pestwet.

Het pamflet van Santé en Lutte van 12 november stelt vast: “in onze rangen groeit een legitieme opstand”.

Een tweede golf van strijd organiseren!

Bij het ter perse gaan van deze krant vinden de eerste acties al plaats, en dat is meer dan nodig! De pandemie heeft voor brede lagen van de bevolking duidelijk gemaakt wat het personeel al langer wist: dat de winstlogica en, daarmee verbonden, de besparingslogica niet kan werken in de zorg.

Al jaren regent het getuigenissen van zorgwerkers dat de kwaliteit van de

zorg onder vuur ligt door een te lage personeelsbezetting. Al lang voor de pandemie lag het risico op mentale uitputting en burn-out zeer hoog voor het zorgpersoneel. Niet moeilijk als men weet dat een verpleegkundige in België gemiddeld 10 zieken verzorgt, terwijl dat in landen als Noorwegen slechts 5 patiënten is. Het is niet met één extra personeelslid per dienst, het enige dat op vlak van extra personeel nu al is toegezegd, dat de situatie houdbaar zal worden.

De regering heeft het duidelijk niet zo

begrepen. Er is extra geld naar de zorg gegaan, maar niet voor een herfinanciering en om een einde te maken aan de commerciële principes die in de laatste decennia de sector hebben gedomineerd, in de private zowel als in de publieke sector. De extra middelen zijn er gekomen om wat gaten te stoppen en – vooral! – om “de legitieme opstand” onder het personeel te stoppen.

Als we een gezondheidszorg willen die kan functioneren zonder ongeschoolde en onbetaalde vrijwilligers, zonder dat covid-positief getest personeel toch moet werken en de zware

mentale last dragen van het risico zeer kwetsbare patiënten te besmetten, zonder dat verpleegkundige taken moeten worden uitgevoerd door personeel dat daarvoor niet de nodige beroepskennis heeft, zal een tweede vlaag van verzet absoluut noodzakelijk zijn.

Op 11 december houdt Santé en Lutte een bijeenkomst aan de Wetstraat, waartoe we onze lezers warm oproepen. Een nieuwe Grote Betoging en het uitwerken van een syndicaal actieplan in de sector moeten volgende stappen zijn om de pestwet in te trekken en op de echte eisen van het personeel in te gaan.

te maken, publiceerde de Algemene Centrale (ABVV) op haar Franstalige website enkele getuigenissen van vrouwen die in de dienstenchequesector werken.

Rosalia: “Inzake bescherming kreeg ik in mei twee mondmaskers en een

flesje ontsmettingsmiddel. Deze week nam ik een dag vrij om niet te moeten gaan werken bij een gezin met vier kinderen en ouders die telewerken. Hoe kan ik daar vier uur schoonmaken?”

Valérie: “De klant stuurde me een half uur op voorhand een berichtje dat ze haar tweejarige zoon van de crèche moest ophalen omdat hij koorts had. Ik moest echter nog steeds gaan werken. Ik belde het kantoor om te horen wat zij ervan dachten: ‘Als je bang bent, schrijf ons dan een briefje en je krijgt een dag gerechtvaardigde afwezigheid die niet betaald is’.

Bijgevolg ga ik toch werken in een huis met een tweejarige die koorts heeft en uiteraard niet weet wat fysieke afstand is…”

Héloise: “Ik heb een 83-jarige klant die haar verjaardag vierde: 14 mensen uitgenodigd op 40m²...”

Lola: “In maart en oktober, toen de scholen werden gesloten, werden de leerkrachten nog steeds doorbetaald. Ik zie niet in waarom dit niet zou kunnen voor huishoudhulpen die overigens nauwelijks een fatsoenlijk loon hebben (11 euro bruto per uur).

De werkloosheidsuitkering bij overmacht door corona is onvoldoende: 70% van 11 euro per uur, min RSZ en bedrijfsvoorheffing. Het laat je toe om de huur te betalen of om te eten, maar niet om beiden te doen.”

Covid op het werk: bazen komen gezondheidsmaatregelen niet na

E

én op de twee werkgevers houdt zich niet aan de door de federale overheid opgelegde gezondheidsmaatregelen rond Covid-19! Deze bevinding, vastgesteld door de Arbeidsinspectie tussen 23 maart en 30 september, is verpletterend. Er werden 8.170 overtredingen vastgesteld bij 17.633 gecontroleerde bedrijven. Met andere woorden: de bazen geven niet om de gezondheid van hun personeel.

door Guy Van Sinoy Als het gaat om het vragen van vrijstellingen van sociale zekerheidsbijdragen vanwege Covid zijn de bazen er als de kippen bij. Voor het nemen van maatregelen voor de gezondheid van het personeel is dat een ander verhaal. Van de 8.170 vastgestelde overtredingen (meestal niet-naleving van de afstandsregels) werden slechts 4.109 waarschuwingen en 31 boetes voor overtredingen uitgeschreven door de inspectiedienst, terwijl 92 bedrijven hun deuren moesten sluiten.

Vechten zodat ons leven niet op het spel gezet wordt

Het relatief lage aantal sancties dat door de inspectie wordt opgelegd en vooral het beperkte aantal arbeidsinspecteurs (129 voor heel België!) toont aan dat de strijd voor veiligheid op het werk uit een andere hoek moet komen.

Er is maar één oplossing om de criminele nalatigheid van werkgevers tegen te gaan: directe actie door de werknemers zelf op de werkplek.

Er is maar één oplossing om de criminele nalatigheid van werkgevers tegen te gaan: directe actie door de werknemers zelf op de werkplek.

De personeelsafgevaardigden in het Comité voor Preventie en Bescherming op het Werk (CPBW) zijn het best geplaatst om de strijd tegen Covid op de werkvloer te voeren. De wet geeft hen het recht op de nodige tijd en faciliteiten om overal in het bedrijf waar de situatie kritiek is, in te grijpen. Deze interventies zijn effectiever als ze gepaard gaan met directe mobilisatie van collega’s in onveilige werksituaties.

Een werkonderbreking, ook al is die beperkt in de tijd, is minstens 10 keer

effectiever dan een dozijn waarschuwingen van de inspectie.

Dienstencheques: personeel in de frontlinie

Om de ernst van de situatie duidelijk

6

op de werkvloer

de

Linkse Socialist

Thuiswerk: de arbeidersbeweging moet voorwaarden bepalen men te werken met collega’s ontbreken soms nog ... Net als een duidelijk beleid voor telewerk, inclusief kostenvergoeding en duidelijke grenzen aan de arbeidsdag.

Jongeren of mensen die in een eerder klein appartement of huis wonen - zonder veel ruimte en zonder tuin kunnen extra stress en isolement ervaren bij bijna permanent en langdurig thuiswerk.

Voor de arbeidersbeweging is het belangrijk om arbeiders voor wie thuiswerk geen optie is en bedienden of ambtenaren die wel thuis kunnen werken, te verenigen rond een sociaal programma. Zware fysieke arbeid verdient respect, maar thuiswerk is geen ‘privilege’ van een bevoorrechte groep. De echte bevoorrechten zijn de kapitalisten, de rijken die ons allemaal nog meer uitpersen! Jonge bedienden en kantoorwerkers worden sinds de crisis van 2008 harder uitgebuit door lage starterslonen, die soms het wettelijke minimum benaderen. Burn out, stress, hogere werkdruk, meer strikte digitale controle op de productiviteit ... treffen vandaag een grotere groep bedienden dan enkele decennia terug.

Welke eisen?

E

en peuter die om zijn mama staat te roepen die boven in de slaapkamer met de laptop werkt op het bed? Tijdens vakanties, terwijl jij je moet concentreren op een met het werk verbonden probleem, scheppen je kinderen er plezier in om enthousiast scanderend door de woonkamer te paraderen. Tijdens de video call voor de teamvergadering willen ze natuurlijk ook je collega’s even komen groeten: “Hallo!”

door een vakbondsafgevaardigde in een call center Dat k a n som s a mu s a nt z ijn .

Alleenstaande ouders hebben het dikwijls moeilijker: hun thuiswerk wordt bijna onmogelijk als kinderopvang minder toegankelijk is (omwil-

le van wachtlijsten, gebrek aan vervoersmogelijkheden, financiële kost ...).

Ongeveer 60% van de Belgische werkenden werkt vandaag tijdens de lockdown deels of volledig thuis. Bijna 1

op 3 van deze groep geeft aan niet over een aangepaste plek voor thuiswerk te beschikken. De werkruimte thuis is minder aangepast aan een gezonde zithouding, middelen om sa-

Natuurlijk heeft een grote groep ook de voordelen van thuiswerk gemerkt: geen tijdverlies meer in de files, meer ruimte voor het gezinsleven.

Uiteindelijk zal er een nieuwe balans worden gevonden, maar syndicalisten moeten de nood aan een herstel van de sociale contacten binnen en buiten teams benadrukken. De mens is een sociaal wezen. We zijn niet gemaakt om langdurig sociaal geïsoleerd te zijn.

Bovendien zal permanent of over-

dreven thuiswerk de informele contacten en discussies die vitaal zijn voor een vakbondswerking ondermijnen. Dat deed het al tijdens de sociale verkiezingen. Delegaties die steunen op politiserende campagnes en brede discussie waren serieus in het nadeel in bedrijven met veel thuiswerk. We moeten ons verzetten tegen pogingen van bedrijven om de werkenden op deze manier te atomiseren. De bazen hebben geproefd van hogere of minstens dezelfde productiviteit door thuiswerk, gekoppeld aan lagere kosten voor elektriciteit, verwarming ... op kantoor. Sommigen zullen zelfs dure kantoorruimte willen opgeven en eilandjes van teams opbreken om ze te vervangen door een serie individuele werkplekken, gecombineerd met grotere vergaderzalen. Tegen zulke ideeën moeten we ons verzetten.

We hebben nood aan uitgebreide en gratis kinderopvang voor thuiswerkers en iedereen die dat nodig heeft.

Vakbonden zouden campagnes moeten opzetten voor een hogere vergoeding voor telewerk, om de uit de pan rijzende kosten voor elektriciteit, verwarming ... op te vangen. Dit wordt best in een CAO 85 voor structureel thuiswerk geregeld. De uren waarbinnen wordt gewerkt, worden best in zo’n CAO vastgelegd om zo het vervagen van de grenzen met het gezinsleven tegen te gaan. Een zinvolle balans tussen sociaal contact op kantoor en thuiswerk moet worden bediscussieerd en desnoods afgedwongen.

Enkel een socialistische maatschappij zal kunnen vermijden dat technologische mogelijkheden tegen ons worden gebruikt, in de plaats van ten dienste van de menselijke ontplooiing ingezet te worden.

Coronavirus maakt al aangetaste onderwijs nog zieker

Leerkrachten kunnen geen wonderen verrichten, we hebben meer middelen nodig!

O

p woensdag 11 november kwamen LSP-leden die werkzaam zijn in het onderwijs samen om de moeilijkheden te bespreken die zij op hun werkplek ondervinden, vooral in deze periode van gezondheidscrisis, en de rol die revolutionaire socialisten kunnen spelen in het onderwijs, in het bijzonder met hun vakbondswerking.

door onze correspondenten Vanwege de gezondheidscrisis werd de bijeenkomst via een videoconferentie gehouden. Het bracht personeelsleden uit het onderwijs in Vlaanderen, Wallonië en Brussel samen, mensen die actief zijn in verschillende vakbondsorganisaties, in het middelbare en het hoger onderwijs.

Eerst werd ingegaan op de gezondheidscrisis en het beheer ervan door de politieke verantwoordelijken. Daarbij stelden we vast dat er tussen maart en nu eigenlijk niets gedaan is om het onderwijs voor te bereiden op de tweede golf, die nochtans al maandenlang was aangekondigd.

Het dragen van een mondmasker blijft de enige strategie tegen het virus. Er is geen initiatief genomen op het gebied van snelle tests, er is geen oplossing gevonden voor het openbaar vervoer, er is geen toename van de capaciteit om de fysieke afstand te waarborgen, er werd niets gedaan aan de toegenomen werkdruk als gevolg van de aanzienlijke afwezigheid van leerlingen en personeel, er is geen oplossing voor de digitale kloof die de sociale ongelijkheden versterkt. Anderzijds was er wel een stortvloed aan rondzendbrieven. De richtlijnen daarin waren vaak moeilijk toe te passen in het veld. Er waren ook verkeerd begrepen beslissingen zoals de verlenging van de herfstvakantie.

Een ander vaak terugkerend probleem is dat van de infrastructuur: dat was er voor de pandemie al slecht aan toe.

Er werd niets gedaan aan de toegenomen werkdruk als gevolg van de aanzienlijke afwezigheid van leerlingen en personeel, er is geen oplossing voor de digitale kloof die de sociale ongelijkheden versterkt.

Welke rol voor syndicalisten?

Het tweede deel van de bijeenkomst ging in op de ervaringen met onze vakbondswerking. Elke werkplek heeft natuurlijk zijn eigen bijzonderheden.

Toch is er een algemene context: de neoliberale besparingsmachine en het bijhorend ideologisch offensief zorgden voor heel wat vooroordelen en ontgoocheling over vakbonden en de mogelijkheden van collectieve strijd. We horen collega’s vaak zeggen: wat voor zin heeft het om te staken? De solidariteit is ondermijnd en we bevinden ons in een individualistische samenleving, wordt dan opgemerkt. Er is echter ook een andere trend: er zijn specifieke en lokale haarden van strijd, die vaak volledig los staan van elkaar maar toch

vaak dezelfde oorzaken hebben.

Hoe kunnen we vakbondstradities opbouwen waar ze niet (meer) bestaan?

Hoe kunnen we kansen grijpen waar strijd ontstaat? Hoe kunnen we een collectieve dynamiek in onze scholen creëren en de heersende individualistische en defaitistische houding tegengaan? In principe hangt het potentieel voor collectieve strijd niet af van het vakbondsapparaat, maar van concrete krachtsverhoudingen. Die opbouwen gebeurt in de eerste plaats aan de basis.

Ondanks zwaktes, vooral op het niveau van de leiding, blijven de vakbonden een onmisbaar instrument om contacten te leggen met collega’s van andere scholen en andere sectoren, om informatie te vinden, om gebruik te maken van verworvenheden die ons in staat stellen om ons te organiseren

… Er zijn 3,5 miljoen vakbondsleden, d.w.z. meer dan 70% van de werknemers. Het ABVV en het ACV zijn de enige massaorganisaties in het land.

Uit de discussie bleek hoe belangrijk een syndicale werking is, zeker in deze periode. De gezondheidscrisis is door de werkgevers - en door sommige vakbondsleiders - gebruikt als voorwendsel om elke vorm van sociaal overleg of vakbondsactiviteit te onderdrukken.

Verschillende interventies van afgevaardigden benadrukten dat vakbondswerk mogelijk blijft, zelfs in tijden van lockdown. Er werd ingegaan op eisen zoals bonussen voor telewerk, het opleggen van gezondheidsmaatregelen op de werkvloer, communicatie met het personeel via digitale middelen … Er waren initiatieven om collega’s te betrekken bij vakbondsactiviteiten: cam-

pagnes op sociale netwerken, het collectief schrijven van opiniestukken …

Andere tussenkomsten waren gericht op het overwinnen van de verdeeldheid op de werkvloer, bijvoorbeeld tussen jonge collega’s die nog geen stabiliteit op school gevonden hebben en oudere collega’s die meer moeite hebben met het vinden van een evenwicht tussen werk en gezinsleven.

Dergelijke collectieve discussies en het delen van zeer concrete ervaringen binnen LSP stellen ons in staat om te leren van het vallen en opstaan van collega’s. We creëren zo een collectieve dynamiek om standpunten in te nemen.

Van daaruit komen we tot voorstellen op onze werkplaatsen en in de vakbonden, maar ook breder in de arbeidersbeweging, waarbij we de noodzaak van een socialistisch alternatief populariseren.

jaren 1930

www.socialisme.be dec. 2020 - jan. 2021

7

De jaren 1930 Vorige maand brachten we een dossier over de New Deal in de VS. In deze krant hebben we het over de stakingsbeweging van de zomer van 1932. Dat was de eerste grote veralgemeende strijd na het uitbreken van de Grote Depressie in België. Het protest was gericht tegen de loonsverlagingen en de stijgende werkloosheid. Dit dossier is gebaseerd op een nieuw boek uitgegeven door Marxisme. be (zie onderaan deze pagina)

Afbeelding hiernaast: vrouwen betogen in 1932.

Dit is een screenshot uit de documentaire ‘Misère au Borinage’ van Ivens en Storck.

1932: mijnwerkers in opstand

D

e economische neergang na de beurscrash van 1929 in de VS sloeg vanaf de tweede helft van 1930 ook in België toe. De gevolgen voor de werkenden en hun gezinnen waren rampzalig.

Tegen 1932 waren één op de drie Belgen volledig of gedeeltelijk werkloos. In de mijnen was het meer de regel dan de uitzondering dat er enkele dagen per week economische werkloosheid was. Extra taksen op levensnoodzakelijke producten en stijgende huurprijzen maakten het leven van de werkende klasse nog moeilijker.

door Geert Cool Van verlamming naar strijd

Aanvankelijk waren de werkenden verlamd. Dit werd versterkt door hun organisaties die geen enkel antwoord hadden op de crisis. In augustus 1930 stelde parlementslid Dejardin van de Belgische Werkliedenpartij (BWP, voorloper van de SP/PS): “De arbeidersklasse moet zich voorbereiden op een zeer moeilijke periode, waarin zij loonverminderingen zal moeten ondergaan. Het ordewoord van de arbeiders moet zijn: voorzichtigheid, bedachtzaamheid en versterking van de syndicale organisatie. Vooral niet vergeten dat in tijden van crisis stakingen, en zeker spontane bewegingen, gevaarlijker zijn voor de arbeidersklasse dan voor de kapitalistenklasse.”

De burgerij had slechts één beleid om de crisis aan te pakken: de kosten voor de kapitalisten beperken en de eigen markt afschermen. Tegelijk gingen de indirecte taksen omhoog en waren er aanvallen op de sociale verworvenheden die onder dreiging van revolutie na de Eerste Wereldoorlog waren afgedwongen. De vakbondsleiders en hun socialistische collega’s in het parlement hadden geen alternatief: de crisis uitzweten was het ordewoord.

De werkenden beperkten zich aanvankelijk tot een individuele verdediging: ze probeerden er alles aan te doen om de crisis zelf te overleven.

Op een bepaald ogenblik was het echter genoeg en kwam de woede tot uit-

barsting. Begin 1932 waren er spontane betogingen en eerste gedeeltelijke stakingen. In het voorjaar en de zomer van 1932 waren er acties van werklozen. De situatie kwam op een kookpunt toen de zware gelederen van de arbeidersbeweging het werk neerlegden: de mijnwerkers.

Tegen de leiding in

De druppel die de emmer van de mijnwerkers deed overlopen, was een nieuwe loonsverlaging op 19 juni 1932.

Er braken spontane stakingen uit die aanvankelijk leken uit te doven. De bazen probeerden er gebruik van te maken om honderden mijnwerkers af te danken. Dat zorgde voor een escalatie en veralgemening van de staking.

Tegen 6 juli lagen grote delen van Henegouwen plat, maar ook daarbuiten werd gestaakt. Alle mijnbekkens en grote delen van andere industriële sectoren waren in staking.

De mijnwerkers ontwikkelden hun eigen instrumenten om de strijd te or-

ganiseren. Van geïmproviseerde stakersmeetings tot stakerscomités en algemene vergaderingen om de verdere stappen in de strijd te bespreken.

Er werden barricades en stakersposten opgeworpen. De mijnwerkersvrouwen speelden daar een centrale rol in.

Groepen stakers trokken per fiets naar andere mijnen en fabrieken, waar hun komst vaak volstond om het werk neer te leggen.

Schoorvoetend moesten de vakbondsleiders en de BWP de staking erkennen. Ze deden dit niet om het protest verder uit te breiden en tot een overwinning te leiden, maar wel om er controle over te krijgen zodat ze de beweging konden stoppen. De BWPparlementairen dienden nogmaals een wetsvoorstel in om de mijnen te nationaliseren, ook al wist men dat er toch geen parlementaire meerderheid voor was. Met dergelijke wetsvoorstellen wilde de BWP-top de beweging afleiden naar het parlementaire terrein, in plaats van de beweging te versterken om de nationalisatie door mobilisatie van onderuit af te dwingen.

De stakers beseften dat ze sterker stonden indien ze de strijd met hun vakbonden voerden. Tegelijk maakten de vakbondsleiders daar gebruik van om een greep op de beweging te krijgen. Waar linkse revolutionairen, in het bijzonder de trotskisten van de Opposition de Gauche Communiste (OGC), een voortrekkersrol speelden, was er een zo groot mogelijke betrokkenheid. In plaats van algemene ver-

gaderingen per vakbond, waren er AV’s die open waren voor iedereen en met een grotere deelname vanuit de zaal. Dit was onder meer het geval in Gilly en Châtelineau, in de buurt van Charleroi, met populaire stakingsleiders als Léon Lesoil. Die AV’s waren de plaats waar het eisenplatform en de volgende acties werden besproken.

Centrale eisen waren de intrekking van de loonsverlagingen, verdeling van het beschikbare werk, controle op de handel, verlaging van de pensioenleeftijd, nationalisatie van de mijnen en de grote bedrijven.

Eenheid

Doorheen de stakingsbeweging werd eenheid van onderop gebouwd.

Vrouwen en migranten speelden een actieve rol, zelfs indien BWP-leiders aanvankelijk erg negatief stonden tegenover migranten. Kamerlid Pierard bijvoorbeeld schreef: “Buitenlandse arbeiders zijn niet zo hard als de Borains. We begrijpen zeker dat medelijden nodig is met de vreemden die naar hier komen. We vragen niet om de ongelukkige Italianen die hier als politieke vluchtelingen zijn, terug te sturen naar de grens. Maar wat de anderen betreft! Hoe internationalistisch we ook zijn, we vragen dat we eerst aan de onzen denken, zonder werk en zonder brood.” Het ACV eiste onder meer de geleidelijke afschaffing van arbeid door gehuwde vrouwen om plaats vrij te maken voor werkloze mannen.

Zodra de arbeidersklasse in actie kwam, werd duidelijk dat verdeeldheid tussen mannen en vrouwen of tussen Belgen en migranten de beweging verzwakte. In deze beweging werd daarnaast voor het eerst in alle mijnbekkens gestaakt, ook in Limburg.

Toen de Mijnwerkersfederatie begin juli een akkoord verdedigde waarin voorgesteld werd om ongehuwde buitenlanders af te danken, werd dit overtuigend verworpen op de Algemene Vergaderingen van de mijnwerkers zelf.

volgen met een versterking van de Communistische Partij, ondanks een ultralinkse koers van deze stalinistische partij. De kleinere trotskistische groep OCG groeide eveneens en haalde later in 1932 vijf gemeenteraadszetels in de regio rond Charleroi. De BWP werd naar links geduwd. De stakingsgolf van 1932 was tot slot belangrijk als voorbereiding op de algemene staking van 1936, de spontane beweging die onder meer betaalde vakantie voor alle werkenden afdwong.

Een periode van economische crisis en depressie kan in eerste instantie een verlammend effect hebben op de arbeidersstrijd. Het heeft dat effect

De mijnwerkers ontwikkelden hun eigen instrumenten om de strijd te organiseren.

Van geïmproviseerde stakersmeetings tot stakerscomités en algemene vergaderingen om de verdere stappen in de strijd te bespreken.

Er werden barricades en stakersposten opgeworpen.

De mijnwerkersvrouwen speelden daar een centrale rol in. Groepen stakers trokken per fiets naar andere mijnen en fabrieken, waar hun komst vaak volstond om het werk neer te leggen.

Einde

Nieuw boek beschikbaar In 1981 schreef Frans Driesen zijn licentiaatsthesis over de mijnwerkersstaking van 1932. Het lot van deze tekst mocht niet bestaan uit het verzamelen van stof in weinig toegankelijke archieven waar de enige lezers academici zijn. We mochten de tekst lichtjes aanpassen om het als boek uit te brengen. Hierdoor wordt het beschikbaar voor een breder publiek. Het boek telt 268 pagina’s en kost 15 euro. Een Franstalige versie is in voorbereiding en komt hopelijk in de lente van 2021 uit. Je kan het bestellen via onze webshop op marxisme.be of via de redactie van ‘De Linkse Socialist’.

Het gebrek aan perspectief voor de staking, versterkt door het ontbreken van een politiek antwoord op de crisis vanwege de BWP en de relatieve zwakte van zowel de KP als de trotskistische linkse oppositie (die beiden evenwel sterk groeiden door hun actieve rol in de mijnwerkersstaking), maakte dat het moeilijk was om door te zetten.

Uiteindelijk werd een akkoord van bovenaf opgedrongen, ondanks zware tegenstand van de basis die op heel wat plaatsen nog wekenlang bleef staken.

In het akkoord werd een stopzetting van de loonsverlagingen bekomen naast 1% opslag, maar andere elementen bleven erg vaag of verdwenen snel van tafel eens het werk hervat was.

Door de loonsverlagingen te stoppen, werd de dominante trend gebroken.

Bovendien werd voor het eerst sinds lang een loonsverhoging afgedwongen.

Dat er in 1933 al opnieuw mijnwerkersstakingen uitbraken, gaf aan dat de weerstand niet gebroken was. De stakingsbeweging had politieke ge-

nog meer op politieke en syndicale verantwoordelijken voor wie maatschappijverandering niet verbonden is met de dagelijkse strijd voor behoud en uitbreiding van sociale verworvenheden. Het ongenoegen en de individuele verdedigingsreflex slaan onvermijdelijk om in collectieve strijd van de werkenden die niet willen, en vaak ook niet kunnen, betalen voor de crisis. Toegevingen afdwingen vereist een krachtsverhouding waar de bazen bang voor zijn. “Men moet de bourgeoisie verschrikken om ze inschikkelijk te maken”, merkte Trotski reeds op.

De opbouw van consequent links vereist betrokkenheid in strijd, een uitweg verdedigen en concretiseren, zowel inzake organisatie van de strijd als programma van socialistische maatschappijverandering. Een sterk georganiseerde en ingeplante revolutionair socialistische stroming is nodig om een einde te maken aan het kapitalisme, een systeem dat de werkenden steeds opnieuw veroordeelt tot nieuwe crises.

8

dossier

de

Linkse Socialist

Trump is verslagen Nu strijd voeren tegen het systeem waarin hij groot kon worden

T

en tijde van het schrijven van dit artikel ontkende Trump nog steeds zijn nederlaag. Hij had zelfs net het hoofd van het overheidsagentschap dat belast is met toezicht op de verkiezingen ontslagen, omdat hij de beschuldigingen van de Republikeinse miljardair over ‘massale’ fraude bij de presidentsverkiezingen tegensprak. Terwijl de pandemie nog steeds woedde (het virus doodde meer dan 242.000 mensen in de Verenigde Staten), gaven Trump en zijn meest trouwe aanhangers er de voorkeur aan zich op te sluiten in een vreemde, parallelle wereld die wordt geregeerd door ‘alternatieve feiten’.

dossier door Nicolas Croes Trump blijft president tot 20 januari, wanneer de verkozen president Biden naar verwachting in functie zal treden.

Zal Trump voordien reeds de handschoen in de ring gooien? Of zal zijn ongelooflijke ego – het grootste ego dat we ooit in reality-TV te zien kregen?

– integendeel blijven provoceren? In ieder geval was de mobilisatie op 14 november een waarschuwing. Op die dag kwamen duizenden mensen naar Washington om hun steun aan Trump te betuigen, onder hen veel extreemrechtse activisten en groeperingen. De dreiging die zij vertegenwoordigen is in de afgelopen vier jaar gestaag toegenomen. Na zijn ambtstermijn kan een nog meer ontketende Trump een figuur worden die deze reactionaire stromingen bijeenbrengt, van de oude KKK (Ku Klux Klan) tot de Proud Boys. Om dit gevaar en de uitdagingen die voor ons liggen goed in te schatten, moeten we zowel de foto van de

Verenigde Staten bij deze verkiezingen als de film die eraan voorafging grondig bekijken.

dan de peilingen voordien voorspelden. Voor de partijfunctionarissen van de Democratische Partij is de verklaring duidelijk: er kwamen te linkse stemmen aan bod tijdens de verkiezingscampagne. Die verdomde Bernie Sanders kwam tijdens de Democratische voorverkiezingen te veel in de media met zijn roep om socialisme. We hoorden te veel van parlementslid Alexandria Ocasio-Cortez en haar linkse kliek. Dat is de boodschap die de Democratische leiding ook aan de internationale media verkocht krijgt. Nochtans is dit niet wat de feiten aangeven.

“Hoe meer ik naar deze verkiezing kijk, hoe minder ik het begrijp”

Dit citaat is afkomstig van Nobelprijswinnaar Paul Krugman, één van de weinige experts die de economische crisis van 2008-09 voorzag. “Florida was een verrassingstriomf voor Trump en stemde tegelijk ook voor een minimumloon van $15 per uur”, zei hij.

“Volgens een exit-poll van Fox News was een meerderheid voorstander van een publiek gezondheidsplan en een grotere staatsinterventie in het algemeen, terwijl Republikeinse senatoren die de staat willen minimaliseren toch werden verkozen”.

De verkiezingsresultaten waren in veel staten zeer nipt, veel nipter

De vier Democratische vrouwen die voor “socialisten” doorgaan werden overtuigend herkozen voor het Congres.

De zogenaamde ‘Squad’ – Ilhan Omar, Alexandria Ocasio-Cortez, Rashida Tlaib en Ayanna Pressley - krijgen er zelfs enkele medestanders bij.

Er vonden verschillende verkiezingen plaats op hetzelfde moment als de presidentsverkiezingen, voor het federale Huis en de Senaat, maar ook voor de staten. Van alle kandidaten steunden 112 openlijk het Medicare for All project (algemeen toegankelijke publieke gezondheidszorg). Ze zijn allemaal verkozen. De Green New Deal voor massale investeringen in infrastructuur en voor een ecologische transitie werd gesteund door 98 kandidaten, waarvan er slechts één niet werd verkozen. De vier Democratische vrouwen die voor “socialisten” doorgaan werden overtuigend herkozen voor het Congres. De zogenaamde ‘Squad’ – Ilhan Omar, Alexandria Ocasio-Cortez, Rashida Tlaib en Ayanna Pressley - krijgen er zelfs enkele medestanders bij.

Er werden ook verschillende wetsvoorstellen aan de kiezers voorgelegd in referenda, onder meer in Florida zoals hierboven vermeld. In Nevada één van die beroemde ‘swing states’, de scharnierstaten waarvan het op voorhand niet duidelijk was wie er zou winnen – was dit het geval met het homohuwelijk. Achttien jaar geleden stemden de kiezers massaal om het huwelijk voor te behouden aan heteroseksuele paren. Deze keer stemde de overgrote meerderheid van de kiezers (62%) voor de erkenning van huwelijken van mensen van hetzelfde geslacht in de grondwet van de staat, een pri-

meur in de Verenigde Staten. Het toont de veranderende sfeer in het land. In dezelfde staat was er een nek-aan-nek race tussen Biden en Trump: de eerste haalde het met 50,06% tegenover 47,67% voor Trump. Paul Krugman blijft ondertussen in zijn haar krabben.

De Democraten hebben hard gevochten… tegen een progressieve politiek

Eén ding is zeker: steeds meer mensen zijn het beu. Ze hebben genoeg van Wall Street en de miljardairs die stinkend rijk worden terwijl er mensen op straat slapen en de infrastructuur op instorten staat. Ze hebben genoeg van bedrijven die profiteren van de massale opsluiting in private gevangenissen.

Ze hebben genoeg van het feit dat jongeren na hun studies tot over hun oren in de schulden zitten. In 2019 hadden 45 miljoen Amerikanen samen een persoonlijke schuld van 1600 miljard dollar (1482 miljard euro) als gevolg van hogere studies!

Moest Bernie Sanders de Democratische kandidaat in deze verkiezingen geweest zijn, dan had hij een politieke aardverschuiving kunnen teweegbrengen. Maar het partij-apparaat en de leiding van de Democratische Partij stak veel meer moeite in de strijd tegen Sanders in de Democratische voorverkiezingen dan in de strijd tegen Trump in de eigenlijke verkiezingen.

Het Democratisch establishment was geschokt door het vooruitzicht op een overwinning van een kandidaat die beroep doet op de bereidheid van de werkende bevolking om te vechten.

Het is schandalig dat Sanders de situ-

Moest Bernie Sanders de Democratische kandidaat in deze verkiezingen geweest zijn, dan had hij een politieke aardverschuiving kunnen teweegbrengen.

Socialist Alternative nam in Philadelphia mee het voortouw in de protestacties die eisten dat alle stemmen geteld werden.

atie heeft geaccepteerd en in de partij is gebleven.

Het Democratisch establishment heeft niet geaarzeld om elk mogelijk manoeuvre te gebruiken om hem opzij te schuiven en een kandidaat aan te stellen die zo gênant is dat hij algemeen gezien werd als de slechtst mogelijke (misschien met uitzondering van Hillary Clinton). Zolang hij maar volgzaam is voor het grootkapitaal. Gezien de wijze waarop de voorverkiezingen plaatsvonden, is het enigszins begrijpelijk dat sommigen twijfelen aan de geldigheid van het verkiezingsproces.

www.socialisme.be 9 dec. 2020 - jan. 2021 Uiteindelijk voerden zowel Biden als Trump een campagne die mijlenver afstond van de realiteit van gewone Amerikanen. Ze deden dat elk op hun manier. Terwijl het land met de grootste massabeweging in zijn geschiedenis met het protest tegen systemisch racisme en politiegeweld geconfronteerd werd, slaagde Biden er tot tweemaal in om zijn antwoord te formuleren in het voorstel dat de politie beter eerst op de benen zou schieten als waarschuwing.

Veel Democratische kiezers stemden vooral tegen Trump en niet zozeer voor Biden. Volgens een peiling van Axios was dat de motivatie van 58% van de Biden-kiezers. Alles wat de Democraten deden, maakte het Trump mogelijk om zich voor te stellen als een outsider tegen het systeem, terwijl hij niet alleen een miljardair is maar ook de zittende president.

Trump probeerde conservatieve blanke kiezers te mobiliseren met een cocktail van racisme, seksisme, autoritarisme, rechtsextremistische oproepen, samenzweringstheorieën en een retoriek van orde en tucht. Maar zijn kiezers waren niet alleen een monolithisch blok racistische blanke kiezers.

Veel mensen waren geschokt door de rampzalige aanpak van de pandemie door Trump. Zijn herhaalde oproepen om “de economie open te stellen” vonden echter weerklank bij heel wat mensen die zich zorgen maken over hun toekomst in een land waar er geen sociale zekerheid is zoals wij die kennen.

Uit exit polls blijkt dat kiezers die de pandemie als het belangrijkste probleem zagen, met een marge van 82% op Biden stemden, terwijl degenen die de economie als het belangrijkste probleem zagen, met een even grote marge op Trump stemden. Het maakt dat veel mensen van Latijns-Amerikaanse afkomst op Trump stemden, ondanks zijn openlijk racistische retoriek. Als de pandemie en de criminele aanpak ervan in de Verenigde Staten er niet was geweest, zou Trump Biden waarschijnlijk gemakkelijk hebben verslagen.

Sloop de dwangbuis van de Democraten

Tussen 2008 en 2010 controleerden de Democraten beide kamers van het Congres. In die periode hebben ze de belastingverlagingen van Bush verlengd en braken ze de belofte om antivakbondswetten af te schaffen. Ze sloten zich aan bij de Republikeinen in een meedogenloze campagne om het openbaar onderwijs te privatiseren en te vernietigen. Als klap op de vuur-

9 De regering van Biden/ Harris zal geen oplossing bieden voor de cruciale problemen waar de werkende mensen mee te maken hebben. De realiteit zal meer weerklank geven aan het idee om een nieuwe partij op te richten.

pijl was er Obama’s reactie op de migratie over de zuidelijke grens: onder zijn bewind werden er meer mensen gedeporteerd dan onder welke andere president ooit.

De leiders van de vakbonden en andere progressieve organisaties weigerden zich tegen deze aanvallen te verzetten vanwege hun totale ondergeschiktheid aan het Democratisch establishment. De populistische vleugel van de Republikeinse Partij greep dit vacuüm aan om de economische ontevredenheid uit te buiten. Dat leidde tot de geboorte van de Tea Party in 2009, die op zijn beurt de weg vrijmaakte voor Donald Trump. Onder Biden kan de dreiging van extreemrechts toenemen.

De Democratische Partij is volledig ondergeschikt aan de kapitalistische belangen. De verkiezing van linkse kandidaten op het ticket van de Democraten, kan in eerste instantie de illusie in stand houden dat het via die weg mogelijk is om een politiek instrument voor sociale strijd te bouwen. Maar de regering van Biden/ Harris zal geen oplossing bieden voor de cruciale problemen waar de werkende mensen mee te maken hebben.

De realiteit zal meer weerklank geven aan het idee om een nieuwe partij op te richten, een partij van strijd die gebaseerd is op de kracht van de werkende mensen, een partij die volledig onafhankelijk is van Wall Street en die verschillende sociale bewegingen (van Black Lives Matter tot vakbondsmilitanten) verenigt in actie rond een programma dat de belangen van de massa’s verdedigt. Een dergelijke partij zou op de grenzen van het kapitalisme botsen en zou de omverwerping ervan moeten verdedigen om een democratische socialistische samenleving op te bouwen. Onze zusterorganisatie in de VS, Socialist Alternative, doet er alles aan om elke stap in deze richting te versterken.

De dreiging van extreemrechts na Trump

O

p 14 november trokken 10.000 aanhangers van Trump door Washington DC om te protesteren tegen wat ze als verkiezingsfraude omschreven. Onder de betogers een bont allegaartje van verschillende extreemrechtse groepen en aanhangers van complottheorieën, waarbij vooral QAnon een opgang kent.

Polarisatie

De belangrijkste verschuiving in de VS is naar links. De beweging van Black Lives Matter afgelopen zomer toonde dit, net zoals de massale steun voor eisen als algemene gezondheidszorg voor iedereen of de groeiende steun voor vakbonden. Maar de andere kant van deze polarisatie is dat reactionaire ideeën wortel schieten in een deel van de samenleving, met een veel kleinere maar groeiende laag die naar uiterst rechts wordt getrokken. De krachten van extreemrechts in de VS zijn groter, zichtbaarder en zelfverzekerder dan ze in vele decennia waren.

Naarmate het systeem dieper in crisis komt, kan extreemrechts nog meer groeien. Dat is zeker het geval als er geen links alternatief wordt gebouwd.

Trump kon de verkiezingen van 2016 winnen op basis van afkeer tegen het beleid van Obama en Biden.

Ondanks een vooruitstrevende façade van ‘hoop en verandering’ werd dit bewind gekenmerkt door het slaafs volgen van de agenda van de grote bedrijven. Het ‘herstel’ na 2008 was alleen voelbaar voor de superrijken en de grote bedrijven. Banken werden gered, gewone werkenden werden uit hun huis gezet. Het verderzetten van de oorlogen in het Midden-Oosten bleef de islamofobie aanwakkeren. Tegenover Trump plaatsten de Democraten in 2016 Hillary Clinton, bij uitstek het gezicht van het establishment.

De afgelopen jaren groeide extreemrechts in de VS. Het Southern Poverty Law Center bracht de blanke nationalistische groepen in kaart: hun aantal steeg met 55% van 100 in 2017 tot 155 in 2019. Extreemrechts geweld nam eveneens toe en zorgde voor tientallen doden. Tegelijk moet opgemerkt worden dat extreemrechts in de VS nog lang niet aan de sterkte komt die de Ku Klux Klan op zijn hoogtepunt had. In de jaren 1920 waren er drie tot zes miljoen KKK-leden!

Waar extreemrechts de afgelopen jaren tot geweld overging, werd dit vaak beantwoord met massaprotest. Na de moord op een antifascistische activiste in Charlottesville in 2017 waren er grote betogingen. Een optocht met 40.000 aanwezigen in Boston maakte een extreemrechts protest compleet onmogelijk. Dat extreemrechts na de verkiezingen van november 2020 de straten niet kon domineren, was eveneens te danken aan massale protestacties, met de eis dat alle stemmen geteld zouden worden om te vermijden

dat Trump de verkiezingen kon stelen. Bij alle mobilisaties viel op dat de Democratische Partij niet alleen geen initiatief nam, maar er zelfs vaak vijandig tegenover stond.

QAnon en Proud Boys

Trump maakte gebruik van desinformatie en versterkte deze. Het ging zo ver dat sociale mediabedrijven als Twitter en Facebook waarschuwingen plaatsten bij berichten van de president. Terecht wantrouwen in de gevestigde media werd gebruikt om de campagne van Trump te versterken.

Dit gebeurt niet alleen via ‘alternatieve’ rechtse mediakanalen zoals Breitbart, dat voorheen geleid werd door Steve Bannon, maar ook via allerhande sociale media.

Een populaire complottheorie in extreemrechtse kringen is QAnon. Die naam verwijst naar een anoniem account ‘Q’ dat op chatkanalen voorspelt dat er een ‘storm’ komt waarbij duizenden leden van de ‘deep state’ opgepakt worden, onder meer wegens kinderhandel en pedofilie.

Volgens deze theorie zou het establishment dat de ‘deep state’ vormt samenzweren tegen Trump. Deze complottheorie heeft ook in België aanhangers: een drijvende kracht erachter is Eva Rollier, tevens actief bij het Vlaams Belang in Zoutleeuw. En het beperkt zich niet tot de marge van het VB. Europarlementslid Gerolf Annemans tweette na de nederlaag van Trump: “Het was mooi. Hij nam de handschoen op tegen de heersende elites, The Deep State, die in heel het vroegere Vrije Westen links-liberale multiculturele en multilaterale regimes doordrukt.” VB-voorzitter

Van Grieken stuurde deze tweet verder door.

Sommigen gaan nog een stapje verder en organiseren zich in extreemrechtse milities. De ‘Proud Boys’ zijn daar één van de bekendste voorbeelden van. Deze militie waar enkel mannen lid van kunnen worden, was betrokken bij gewelddaden en intimidatie van tegenstanders. Trump gaf uitdrukkelijk steun aan deze militie. Er is een breder probleem met extreemrechts geweld in de VS. In 2018 kwamen bij geweld door extremisten minstens 50 mensen om het leven, in de overgrote meerderheid van de gevallen waren de daders extreemrechtse militanten. Volgens het Antiterrorisme Comité van de VN Veiligheidsraad was er in de vijf jaar voor 2020 wereldwijd een stijging van extreemrechts terrorisme met 320%.

In Europa is extreemrechts verantwoordelijk voor het grootste aantal (pogingen tot) aanslagen. In ons land staan 3000 personen bekend bij de politie wegens rechts-extremisme.

Wat te doen?

Een systeem in crisis creëert ruimte voor de groei van extreemrechts.

Massamobilisatie is het beste antwoord om te vermijden dat extreemrechts op straat kan domineren. Als extreemrechts daarin slaagt, is het om tegenstanders en de arbeidersbeweging in het bijzonder te breken. In onze mobilisatie kunnen we niet vertrouwen op het establishment of de staat. We moeten de werkenden en jongeren organiseren en onze collectieve kracht inzetten. Dit zal op zich niet volstaan om extreemrechts te stoppen: doorheen onze acties moeten we een alternatief bieden op het kapitalisme, zodat het terechte wantrouwen en de afkeer voor het kapitalisme niet kunnen gekaapt worden door reactionaire rechtse krachten. De enige oplossing op lange termijn is om een einde te maken aan dit krankzinnige systeem.

Steve Bannon (links op de foto), voormalig adviseur van Trump, op bezoek bij Van Grieken en Le Pen

10

Internationaal

de

Linkse Socialist

Polen in opstand voor het recht op abortus Interview met een socialistische feministe

D

e Poolse conservatieve regering wilde de gezondheidscrisis gebruiken om een wetsvoorstel aan te nemen dat het al zeer beperkte recht op abortus verder aan banden legt. Dit bracht een prachtige massabeweging op gang, de grootste sinds de val van de stalinistische dictatuur. We spraken hierover met Tiphaine, een lid van ROSA-Poland en Alternatywa Socjalistyczna.

Op 30 oktober waren er in Warschau meer dan 100.000 betogers

In de internationale media hoorden we dat de aanval op het recht op abortus werd ingetrokken. Klopt dit?

“De internationale media lieten zich een beetje misleiden... Op 22 oktober heeft het Poolse Constitutionele Hof zich uitgesproken voor een beperking van de toegang tot abortus. Het parlement moet nu de bestaande wet wijzigen. De kwestie werd echter niet op de agenda van de parlementaire vergadering van de volgende woensdag geplaatst, wat in de internationale media werd geïnterpreteerd als een intrekking van het wetsvoorstel.”

“De conservatieven staan onder druk van de massabeweging, dat is zeker. Ze hopen dat het protest uitdooft waarna het terug op de parlementaire agenda komt. Aan woede tegen de regering en vastberadenheid om te strijden voor het recht op abortus ontbreekt het zeker niet. Er is echter ook nood aan een leiding die in staat is om ordewoorden te geven om het potentieel van de actiebereidheid ten volle te benutten.”

“OSK (Ogólnopolski Strajk Kobiet, Poolse Vrouwenstaking) is de feitelijke leider van de beweging. Net als in 2018 zal OSK een burgerwet voor abortusrecht indienen. Twee jaar geleden werd die gewoon verworpen zonder dat er zelfs een parlementair debat aan gewijd werd. Ondanks het succes van de “vrouwenstakingsdag” en de enorme betoging die op 30 oktober in Warschau plaatsvond, roept de OSK niet langer op tot grote mobilisaties, maar tot het blokkeren van wegen door met grote groepen over zebrapaden over te steken gedurende een lange tijd of tot autobetogingen.

Die oproepen zijn verbonden aan de gezondheidscrisis. Bij het begin van de beweging zagen we nochtans dat repressie onder het mom van Covid niet volstond om de vastberadenheid van de massa te stoppen.”

Hoe verklaar je de omvang van deze beweging?

“De beperking van het recht op abortus heeft dramatische gevolgen voor veel vrouwen. Er zijn schandalige gevallen bekend over vrouwen die gedwongen worden om kinderen te baren die sterven of die zelf zware medische gevolgen ondergaan omdat hun zwangerschap niet mocht afgebroken worden.”

“Het verbod op abortus is een gigantische belediging: vrouwen krijgen te horen dat ze niet in staat zijn om voor zichzelf te beslissen en ook dat ze minder belangrijk zijn dan een embryo. Artsen hebben het recht om te weigeren een abortus uit te voeren, zelfs als het legaal zou zijn, ze kunnen je zelfs anticonceptie weigeren!

In het anti-abortuskamp hoor je verschrikkelijke uitspraken, zoals dat ‘in tegenstelling tot abortus, pedofilie nog nooit iemand heeft gedood’. Dit soort uitspraken wakkert de woede verder aan en duwt wie nog geen uitgesproken mening had naar het pro-keuzekamp.”

“In 2016 heeft de PiS (de conservatieve partij die aan de macht is) al geprobeerd een totaal verbod op abortus uit te vaardigen. Toen moest het dit voorstel intrekken na massaal protest.

Een hele laag jonge vrouwen kwam voor het eerst in actie, en sommigen zijn sindsdien gemobiliseerd voor vrouwen- en LGBTQI+-rechten. Deze ervaring speelt een rol in de huidige mobilisatie en ook in het vertrouwen dat het mogelijk is om de overheid tot toegevingen te dwingen.”

“In 2016 werd de beweging afgeremd door haar liberale leiding en werd het protest niet doorgezet om af te dwingen wat nodig was: vrije toegang tot abortus. Nu verwierpen de betogers het ‘compromis’ (met name het recht op abortus in de drie gevallen waarin de Poolse wet voorziet) en eisten zij het recht om over hun lichaam te beschikken.”

“Sinds 2016 wachten de conservatieven op het juiste moment om de aanval terug in te zetten. Er kwamen ondertussen andere aanvallen, zoals het ontoegankelijk maken van de morning-afterpil zonder voorschrift.

Dit jaar dachten ze een quasi volledig verbod op abortus erdoor te krijgen door een wetsvoorstel om het verder te beperken. De regering onderschatte de woede, niet alleen over de kwestie van reproductieve rechten maar ook over het wanbeheer van de pandemie.”

In hoeverre zijn de overheid en de kerk in diskrediet gebracht in de samenleving?

“De kerk heeft veel terrein verloren.

Er is net een nieuw schandaal uitgebroken: kardinaal Dziwisz, een eminent lid van de katholieke kerk in Polen en voormalig rechterhand van paus Johannes Paulus II (die in Polen nog steeds een icoon is), wordt verdacht van betrokkenheid bij een doofpotoperatie rond seksueel misbruik van kinderen in Mexico. Volgens een recente opiniepeiling heeft slechts 35% van de Polen een positieve mening over de kerk. De mensen keren zich steeds meer tegen deze geprivilegieerde en corrupte instelling.

Ze willen geen religieuze inmenging meer in de politiek en het onderwijs.”

“Bij het begin van haar ambtstermijn beschikte de regering nog over heel wat krediet op basis van enkele sociale maatregelen. Maar de regering verloor in de loop der jaren de steun van de werkende klasse, onder meer door omdat ze niets deed tegen de sluiting van mijnen of grote fabrieken zoals in de staalsector in Krakau. Het antwoord van de regering op de economische crisis die door Covid verdiept wordt, was een hervorming van de arbeidswet op maat van de bazen. Dat gebeurde op een ogenblik dat veel Polen hun job verloren. De gezondheidssituatie is bovendien dramatisch met op het hoog-

tepunt van de piek tot 20.000 nieuwe besmettingen per dag.”

“Aan het begin van de beweging trok de PiS de kaart van de (dreiging met) repressie. Kaczynski, de sterke man van PiS, hield een televisietoespraak waarin hij herinnerde aan de afkondiging van de staat van beleg door generaal Jaruzelski in 1981. Desondanks gingen de mensen massaal de straat op. De PiS werd dus verzwakt en belachelijk gemaakt. De regeringspartij moet zich nu baseren op een beperktere basis van de meest conservatieve, zelfs fascistische, elementen in de samenleving. Om die basis aan zich te binden, heeft de PiS het wetsvoorstel rond abortus nodig. De regering zit in een impasse.”

Hoe kan de beweging omgaan met de wanhopige situatie waarin de regering zich bevindt?

“Om de regering een beslissende slag toe te brengen is een algemene staking nodig: de mogelijkheid om de economie te blokkeren is voor het establishment een angstaanjagend wapen. Als we de strijd als arbeidersklasse aangaan, laten we zien wie de economie en de maatschappij echt doet draaien.

“Veel werkenden wachten gewoon op een ordewoord van hun vakbondsleiding om in staking te gaan rond de kwestie van abortus. Maar de vakbondsleiding weigert. De druk van de bevolking kan daar verandering in brengen. Leden van Alternatywa Socjalistyczna proberen die druk op te bouwen op hun werkplekken en in hun vakbonden. Binnen de beweging stellen wij een oriëntatie op de arbeidersklasse voor, met name door de kwestie van de reproductieve rechten te koppelen aan de kwesties van de verdediging van openbare diensten en jobs.”

“De beweging heeft vertegenwoordigers nodig die uit de beweging komen en een weg naar een overwinning verdedigen. OSK vult het vacuüm inzake leiding in, maar zonder aangepaste ordewoorden, en nu keert het zich af van actie op straat. De autoriteit van OSK kreeg een deuk toen het besliste om een adviescomité te vormen met gevestigde politici die niets met de beweging te maken hebben. De OSKleiding zegt naar de beweging te luisteren en vraagt iedereen om suggesties en eisen door te sturen. De betogers hebben geen nood aan de mogelijkheid om suggesties te doen, ze moeten zelf hun eigen beweging controleren en de beslissingen op democratische wijze nemen. Alternatywa Socjalistyczna en ROSA Polska roepen op tot de oprichting van democratische stakingscomités op lokaal vlak om de strijd te organiseren, te beslissen over de eisen, en lokale en nationale verantwoordelijken te kiezen. Deze vertegenwoordigers zouden worden gekozen op basis van hun ervaring, nadat ze hun waarde in de beweging hebben bewezen, en zouden worden afgezet als ze niet

meer voldoen aan de verwachtingen van degenen die hen hebben gekozen.”

“Als de PiS-regering valt, zou de plaats ingenomen kunnen worden door gevestigde politici die gebruik maken van de situatie om hun positie te versterken. Mogelijk zullen ze een deel van de eisen van de beweging inwilligen om hun machtsgreep mogelijk te maken.

De gevestigde politici gaan echter niet in tegen het kapitalisme, waardoor het gebrek aan middelen voor ziekenhuizen en openbare kinderopvang, naast de lage levensstandaard of het gebrek aan seksuele voorlichting gewoon blijven

De betogers moeten zelf hun eigen beweging controleren en de beslissingen op democratische wijze nemen. Alternatywa Socjalistyczna en ROSA Polska roepen op tot de oprichting van democratische stakingscomités op lokaal vlak om de strijd te organiseren, te beslissen over de eisen, en lokale en nationale verantwoordelijken te kiezen. bestaan en obstakels blijven vormen voor een echte vrije keuze. Bovendien zullen deze politici zich niet snel verzetten tegen de Kerk, die nog steeds een deel van het electoraat, maar ook een zekere economische macht vertegenwoordigt.”

“Daarom pleiten wij voor een alternatief op de PiS-regering door een bewind dat voortkomt uit de beweging en de werkende klasse vertegenwoordigt.

Dit kan met een programma van volledig vrije reproductieve rechten, een massaal programma van publieke investeringen in openbare ziekenhuizen, kinderopvang en onderwijs, inlossing van de eisen van de leerkrachten en de nationalisatie van de sleutelsectoren van de economie onder democratische controle en beheer van de bevolking om dit programma te financieren en om te voorkomen dat er jobs verdwijnen en dat de arbeidsvoorwaarden slechter worden onder het mom van Covid. We hebben kortom een socialistisch programma nodig dat een einde maakt aan het kapitalistisch systeem, dat vrouwen verhindert ten volle te genieten van hun recht om zelf te beslissen over hun lichaam en om gebruik te maken van alle beschikbare kennis en wetenschap daarbij.”

internationaal

www.socialisme.be dec. 2020 - jan. 2021

11

Opnieuw terrorisme in Europa

Terreur bestrijden door solidariteit, niet door haat

W

e delen de afschuw die in Frankrijk en elders heerste na de vreselijke moord op Samuel Paty op 16 oktober. Deze aanval is niet anders dan de imperialistische drone-aanvallen waarmee bommen op Afghaanse gezinnen gegooid worden. We verafschuwen de acties van deze terrorist, maar ook de schurken van het salafisme of traditioneel extreemrechts. De salafisten willen hun haatideologie verspreiden door racisme en islamofobie te instrumentaliseren. Op dezelfde manier gebruikt Le Pen – maar ook Macron – deze tragische gebeurtenis om haat binnen de arbeidersklasse te verspreiden.

De moordenaar van Samuel Paty, Abdullah Anzorov, kwam 10 jaar geleden op 8-jarige leeftijd in Frankrijk aan. Velen stellen nu de vraag of zijn vader wel of niet de vluchtelingenstatus had moeten krijgen. Men zou echter ook de vraag kunnen stellen hoe Frankrijk, de zesde economische macht ter wereld, die zich beroemt op zijn zogenaamd egalitair republikeins onderwijs, er in tien jaar tijd niet in is geslaagd een tiener ervan te overtuigen dat er betere vooruitzichten waren in deze maatschappij dan deze aanslag, die even afschuwelijk als suïcidaal was. De afschuwelijke radicale islamistische propaganda verklaart niet alles. Deze maakt gebruik van vruchtbare grond: die van de systematische marginalisering en ontmenselijking van bevolkingsgroepen in arme buurten.

Verdeel en heers

Daarbij komt nog de bijzondere context van het officiële discours in Frankrijk, waar racistische en islamofobe maatregelen elkaar opvolgen. In de media is alles een voorwendsel om olie op het vuur te gooien: boerkinis, menu’s in kantines en zelfs voornamen van mensen. Onlangs protesteerden parlementsleden door het halfrond te verlaten omdat de ondervoorzitter van de studentenvakbond UNEF, Maryam Pougetoux, aanwezig was met een hoofddoek op.

Vervolgens kondigde Macron een wetsvoorstel aan om het “secularisme te versterken”, dat begin 2021 in het parlement wordt besproken. Het doel is de politieke en radicale islam aanpakken, maar het voorstel wil vooral het verbod op religieuze tekens en praktijken op de werkplek in de publieke sector verder uitbreiden. Daarmee wil Macron inspelen op de emoties rond de start van het proces over de aanslagen

op Charlie Hebdo om een rechtse basis te stabiliseren. Dat heeft hij nodig om zijn zwakke positie in de aanloop

De arbeidersbeweging, de vakbonden, de organisaties van de arbeidersklasse moeten zich voorbereiden op een toename van extreemrechtse ideeën en een steeds verdergaande normalisering van dit soort misselijkmakende ideeën.

Na de aanslagen in Brussel in maart 2016 verzamelden mensen aan de Beurs. Foto: PPICS

naar de presidentsverkiezingen te keren. Dat is de context van de reacties op de moord op Samuel Paty en de aanslag op de basiliek van Nice op 29 oktober waarbij drie doden vielen.

De rechtse burgemeester van Nice verklaarde onmiddellijk dat hij een grondwetswijziging wilde om “oorlog te voeren” tegen een ideologie die hij omschreef als “islamo-fascisme”. Eric Ciotti, een parlementslid van dezelfde partij, Les Républicains, riep op tot de oprichting van “een Guantanamo in Franse stijl”. De minister van Onderwijs, Jean-Michel Blanquer, haalde uit naar het “islamo-gauchisme” dat volgens hem een ware ravage aanricht aan de universiteiten. Een amendement dat in de Senaat werd aangenomen, bepaalt dat universitair onderzoek zich voortaan “moet uitdrukken in het kader van de waarden van de Republiek.” Dat is een dubbelzinnige formulering die een poging doet om iedereen in de pas te doen lopen.

Olie op het vuur

De willekeur van de “waarden van de Republiek” werd duidelijk toen op 21 november En Marche (de partij van Macron), Les Républicains en het Rassemblement National (het vroegere FN) samen stemden voor een maatregel uit het wetsvoorstel ‘globale veiligheid’. Dat gaat over het opleggen van draconische straffen van een jaar gevangenisstraf en een boete van 45.000 euro aan wie “beelden van het gezicht of een ander element van identificatie” van politieagenten deelt, waarbij de beelden een “aanval” op de “ fysieke of psychische integriteit” vormen. Het linkse La France Insoumise merkte op dat dit uiteraard tot doel heeft om te vermijden dat het brutale politieoptreden tijdens betogingen wordt gefilmd.

Dit klimaat geeft zelfvertrouwen aan extreemrechts, waaronder de meest extremistische groepen. Enkele uren na de aanslag in Nice werd een jongeman

die verbonden was met Génération Identitaire door de politie doodgeschoten omdat hij mensen van NoordAfrikaanse afkomst met een pistool bedreigde. In Cholet was er op 14 november een incident met een man die naar eigen zeggen “door God aangezet was om te handelen.” Hij vermoordde twee mensen en verwondde ook zijn vrouw ernstig. De nationale media zwegen hierover en de lokale media deden er alles aan om niet over een terreuraanslag te spreken. Het ging immers om een katholieke moordenaar die ongelovigen wilde straffen.

Het antwoord organiseren

De arbeidersbeweging, de vakbonden, de organisaties van de arbeidersklasse moeten zich voorbereiden op een toename van extreemrechtse ideeën en een steeds verdergaande normalisering van dergelijk misselijkmakend gedachtengoed. Alleen door een pro-

gramma met echte oplossingen voor te stellen om de sociale woestijn en de crisis van het systeem aan te pakken, kunnen we voorkomen dat extreemrechts en fundamentalisten van allerlei pluimage aan invloed winnen.

De laatste jaren is de sociale mobilisatie in Frankrijk massaal geweest, gele hesjes, de strijd tegen de pensioenhervorming, de strijd voor de gezondheidszorg, de strijd van mensen zonder papieren … Al deze voorbeelden tonen het ongelooflijke potentieel voor sociale strijd in Frankrijk.

Het is op straat en allemaal verenigd tegen de verdeeldheid van de heersende klasse, dat we haat en verdeeldheid kunnen vervangen door solidariteit.

Uiteindelijk is immers het hele kapitalistische systeem schuldig. Het is de hoogste tijd om het te vervangen door een systeem dat gebaseerd is op de sociale behoeften en niet op het winstbejag; een democratisch socialistische samenleving.

Chilenen wijzen Grondwet van Pinochet massaal af.

Overwinning opent weg naar nieuwe strijd!

H

et Chileense volk gaf op zondag 25 oktober opnieuw een voorbeeld van bewustzijn en kracht. De grondwet die een erfenis was van de dictatuur van Pinochet, werd door 78% van de kiezers verworpen in een volksraadpleging die 7,5 miljoen mensen op de been bracht, de hoogste verkiezingsdeelname in de geschiedenis van het land.

door Andre Ferrari, LSR (ISA in Brazilië) De kiezers verwierpen ook het huidige parlement: 79% koos ervoor dat de nieuwe grondwet opgesteld wordt door een grondwetgevende vergadering die volledig door de bevolking wordt verkozen en die evenveel mannen als vrouwen moet tellen.

Dit is een belangrijke stap vooruit in de strijd om de overblijfselen van de moorddadige dictatuur van Pinochet op te ruimen. Die dictatuur combineerde neoliberalisme met staatsterrorisme. Sinds het einde van de militaire dictatuur in 1990 was er een beperkte en weinig populaire ‘democratie’ die heel wat elementen van de dictatuur behield en weigerde om effectieve veranderingen op politiek, economisch en sociaal vlak door te voeren.

De enorme sociale ongelijkheid en het gebrek aan basisrechten, zoals toegang tot onderwijs, gezondheidszorg en pensioen, hebben uiteindelijk ge-

leid tot een krachtige sociale explosie.

De verhoging van de metroprijzen in Santiago in 2019 vormde de directe aanleiding. Sindsdien is het Chileense volk moedig de straat op blijven gaan.

De strijd is echter nog maar begonnen. De stembus is geen vervanging voor strijd op straat, op de werkplaatsen en in de wijken. De massamobilisatie moet doorgaan rond eisen voor het einde van de staatsrepressie, voor de vrijlating van de meer dan tweeduizend politieke gevangenen en voor de bestraffing van degenen die verantwoordelijk zijn voor de doden, gewonden en andere gevolgen van de repressie tegen het protest van de afgelopen maanden.

Nu is het noodzakelijk om de basisorganisatie te versterken door middel van volksvergaderingen in wijken, scholen en werkplaatsen, om te discussiëren over het soort nieuwe grondwet

Massaprotest in 2019 lag aan de basis van deze overwinning in Chili

dat nodig is en hoe een echte breuk met het huidige politieke en economische systeem in Chili kan gerealiseerd worden.

We kunnen niet minder aanvaarden dan een grondwet die openbaar onderwijs, gezondheidszorg en het recht op pensioen van alle Chilenen garan-

deert. Een grondwet die de rechten van vrouwen en inheemse volkeren garandeert. Een grondwet die het mogelijk maakt om het milieu te beschermen. Een grondwet die de natuurlijke grondstoffen en de belangrijkste sectoren van de economie onder controle van de werkenden brengt. Eén die de

superrijken laat betalen voor de crisis en die jobs, lonen en democratie voor de werkenden garandeert.

Massastrijd dwong de opstart van dit grondwetgevend proces af, massastrijd zal nodig zijn om dit proces te gebruiken om de samenleving radicaal te veranderen.

12

geschiedenis

de

Linkse Socialist

Vermoord om de overheersing van de imperialistische mogendheden veilig te stellen

50 jaar geleden: de moord op Lumumba, de held van de onafhankelijkheid van Congo

P

atrice Lumumba neemt een zeer belangrijke plaats in het bewustzijn van de Congolezen in. Mobutu, die had deelgenomen aan zijn moord, werd enkele jaren later gedwongen om van hem een “nationale held” te maken. Zijn herinnering leeft door in het hele land, maar ook in de rest van Afrika en de wereld.

door Michel Munanga (Brussel) Lumumba was afkomstig uit die laag van de Congolese bevolking waarop de Belgische kolonisator zich baseerde.

Veel van deze pionnen van het koloniale bestuur, die ook wel de ‘geëvolueerden’ werden genoemd, raakten gewonnen voor het idee van onafhankelijkheid.

In 1957 lag Lumumba mee aan de basis van de oprichting van de Congolese Nationale Beweging (MNC). Die had net als andere partijen tot doel Congo te bevrijden van het imperialisme en de koloniale overheersing.

Onder druk van mobilisatie, stakingen en betogingen in Congo, maar ook elders onder invloed van het Panafrikanisme, zag de Belgische regering geen andere uitweg dan verkiezingen te organiseren. Zo hoopte ze een verdere radicalisering van de bevolking te voorkomen en de greep op de kolonie te behouden. In mei 1960 won de MNC de eerste parlementsverkiezingen: de partij won een meerderheid en vormde een regering.

Eén van de eisen van Lu mu mba was de weigering om de koloniale schuld te betalen die Leopold II aan België had overgedragen.

De eerste dagen van de onafhankelijkheid

Congo werd op 30 juni 1960 onafhankelijk, hetzelfde jaar als 17 andere Afrikaanse staten. Op die dag hield Koning Boudewijn een pro-koloniale toespraak en antwoordde president Kasa-Vubu met een overeengekomen verklaring van trouw. Het protocol voorzag niet in het spreken van de premier. Maar Lumumba zorgde voor een verrassing met een toespraak die de geschiedenis inging.

“Mannen en vrouwen van Congo, strijders van de vrijheid die we vandaag winnen, in naam van de Congolese regering groet ik u. (…) We

hebben deze onafhankelijkheid enkel door strijd veroverd (…). Die strijd was nobel, rechtvaardig en onontbeerlijk om een einde te maken aan de vernederende slavernij die ons met geweld was opgelegd. (…) Wij hebben spot, beledigingen, slagen gekend die we ‘s ochtends, ‘s middags en ‘s avonds moesten ondergaan, omdat wij ‘negers’ waren. (…) Wie zal ooit de slachtingen vergeten waarbij zo velen van onze broeders omkwamen, de cellen waarin degenen werden geworpen die weigerden zich aan een regime van onderdrukking en uitbuiting te onderwerpen. (…) Samen zullen wij sociale rechtvaardigheid vestigen en ervoor zorgen dat iedereen een rechtvaardige vergoeding voor zijn arbeid ontvangt.”

Na 30 juni benadrukte generaal Janssens, het hoofd van de Force Publique (de koloniale strijdkrachten): “Vóór de onafhankelijkheid = na de onafhankelijkheid.” Hij bedoelde dat er weliswaar politieke onafhankelijkheid werd verleend, maar dat er geen sprake was van economische onafhankelijkheid.

De exploitatie van Congo moest in de handen van de Belgische kapitalisten en hun bondgenoten blijven. De houding van Janssens en andere legerleiders die op post bleven, lokte een opstand i n de Force Publique

de “Congolese crisis” zou noemen.

De rol van de Belgische en Amerikaanse imperialistische mogendheden

Deze periode moet worden gezien in de internationale context van een confrontatie tussen twee grote ideologische blokken die volledig tegenover elkaar stonden: het op de vrije markt gebaseerde imperialistische westerse blok en het op een geplande economie gebaseerde ‘Oostblok’ rond de SovjetUnie, een bureaucratische karikatuur van het communisme, die niettemin een ideologie vertegenwoordigde die gunstig stond tegenover de belangen van de werkenden en de onderdrukten.

De Verenigde Staten vreesden dat Lumumba zou eindigen zoals Fidel Castro in Cuba. De koloniale revolutie bracht Castro van een liberale naar een communistische positie. De Afrikanisering van de publieke macht en de militaire nederlaag van België, losten de greep van de voormalige koloniale macht.

Daarop beslisten de we s t e r s e mogendhe-

den, België, de CIA, de VN en hun handlangers in Leopoldville, Kasai en Katanga om Lumumba ten val te brengen.

De koloniale greep trok zich terug in de rijke provincie Katanga, om de controle over de rijkdom van Union Minière te behouden. De Belgische autoriteiten deden al het mogelijke om hun belangen veilig te stellen, onder meer door het steunen van een afscheidingsoorlog en staatsgrepen. Katanga scheidde zich in juli 1960 af, met de steun van het NAVO-blok.

Lumumba stond niet onder de controle van de Belgische en Amerikaanse imperialisten. In september zetten zij druk op president Kasa-Vubu om Lumumba en zijn regering af te zetten, ook al had Kasa-Vubu niet de constitutionele macht om dat te doen.

Lumumba reageerde meteen door het ontslag van Kasa-Vubu te eisen. De imperialistische mogendheden moedigden het leger aan om de macht te grijpen en steunden een staatsgreep door legerleider Mobutu, tien dagen na de uitwijzing van Lumumba. Dit was uiteraard illegaal, maar het gebrek aan organisatie van onderuit met een krachtsverhouding om zo’n staatsgreep te voorkomen of te stoppen, bleek helaas fataal te zijn.

E i n d 19 6 0 g a v e n d e Belgische en Amerikaanse autoriteiten groen licht voor de moord op

Lumumba. Hij werd gemarteld en naar Katanga overgebracht, waar hij werd neergeschoten. In 1999 publiceerde Ludo De Witte het onthullende boek ‘De moord op Lumumba’, waarin hij de betrokkenheid van de Belgische overheid bij deze moord aantoont. De druk nam toe om een parlementaire onderzoekscommissie aan te stellen.

uit. De Congolese soldaten weigerden de militaire leiding in handen van voormalige kolonisten te laten die conservatief en loyaal aan de Belgische monarchie waren. Het beleid van ‘Afrikanisering’ van de publieke macht leidde vervolgens tot wat men

Echte onafhankelijkheid waarbij de rijkdom van het land in het belang van de bevolking kan gebruikt worden, is enkel mogelijk als de massa’s zelf de controle over deze rijkdom in handen nemen.

In 2002 erkende de Belgische regering een deel van de verantwoordelijkheid van de toenmalige Belgische autoriteiten in de moord op Lumumba.

Bouwen aan echte onafhankelijkheid

Lumumba had begrepen dat organisatie noodzakelijk was. Hij nam deel aan de oprichting van de MNC, maar deze ontwikkelde niet als een instrument voor massastrijd van arbeiders, boeren en onderdrukten. Een onafhankelijke klassenorganisatie was nodig. Het opbouwen van een sterke krachtsverhouding in de samenleving is van cruciaal belang: het is een basis om contrarevolutie te vermijden en zich voor te bereiden op de onvermijdelijke repressie van de andere kant. Het is ook de basis voor een gecoördineerd optreden om echte onafhankelijkheid te bekomen.

Echte onafhankelijkheid waarbij de rijkdom van het land in het belang van de bevolking kan gebruikt worden, is enkel mogelijk als de massa’s zelf de controle over deze rijkdom in handen nemen. Een overname van Union Minière door de Congolese bevolking had het bijvoorbeeld mogelijk gemaakt om deze middelen in te zetten voor de sociale noden van de bevolking.

Lumumba was een eerlijke onafhankelijkheidsactivist, gewapend met een vurig verlangen naar onafhankelijkheid en vrijheid voor de Congolese bevolking. De klassenstrijd en de context van die tijd duwden hem in de richting van een radicaler begrip en een radicalere houding. Zijn acties en de hoop die hij wekte, brachten de imperialistische mogendheden ertoe om hem te vermoorden in een poging om de hoop die hij creëerde te breken.

waar LSP voor staaT

D

e technische en wetenschappelijke mogelijkheden van de mens zijn nog nooit zo uitgebreid geweest. Er is nog nooit zoveel rijkdom geweest als vandaag maar die is ook nog nooit zo ongelijk verdeeld geweest. Slechts 2000 miljardairs bezitten meer geld dan 60% van de wereldbevolking. Ook in België worden de rijken steeds rijker en de armen steeds armer. Terwijl de bedrijven recordwinsten maken en speculanten hun kapitaal vermenigvuldigen wordt de neokoloniale wereld geteisterd door oorlog en hongersnood. In de ontwikkelde kapitalistische landen is het enige antwoord op werkloosheid de jacht op werklozen en werkonzekerheid. Het kapitalisme verkeert in diepe crisis maar het zijn de mensen, het milieu en de dieren die er het slachtoffer van worden.

Stop de privatiseringen

Hoewel werkenden de rijkdom produceren, hebben ze niet de minste inspraak in de aanwending ervan. Heel de productie staat in functie van de winsthonger van een handvol kapitalisten.

Er is nood aan betaalbare en comfortabele sociale woningen, aan meer en gratis openbaar vervoer, aan kwaliteitsvol en toegankelijk onderwijs, aan sportterreinen en recreatiecentra, aan een nationale gezondheidsdienst die gratis en publiek is, publiek wetenschappelijk onderzoek voor de strijd tegen klimaatverandering, etc.

De middelen hiervoor zijn voorhanden maar worden opgeofferd aan de kapitalistische logica. Openbare diensten worden gerentabiliseerd en opgesplitst. De winstgevende delen worden verkocht aan de hoog-

ste bieder, de onrendabele worden gesloten.

Er is al lang geen sprake meer van diensten.

De marktlogica heeft ook in de openbare sector toegeslagen. Voortaan spreekt men van openbare bedrijven in afwachting van de volgende privatisering. a rbeidsduurvermindering en nationa lisatie

In de private sector richt de “vrije” markt een ravage aan. Alle verworvenheden worden afgebroken in naam van de competitiviteit.

Arbeidscontracten aan onbepaalde duur ruimen plaats voor onderaanneming, uitzendarbeid en andere nepjobs aan laag loon. De werkdruk is onhoudbaar en zorgt, in combinatie met de groeiende gezinstaken door de afbouw van openbare diensten, voor een explosie van het aantal langdurig zieken en burnouts.

Steeds meer gezinnen leven in armoede terwijl pensioenen en werkloosheidsuitkeringen bedreigd worden door de uitholling van de sociale zekerheid.

LSP/PSL is een nationale partij die het volledig herstel van de index en een minimumloon van 2300 euro bruto verdedigt, die zich verzet tegen de afbraak van de sociale zekerheid en de uitholling van het arbeidscontract. Wij verzetten ons tegen iedere bedrijfssluiting omdat dit onder het kapitalisme enkel leidt tot werkloosheid en armoede.

We staan voor de onmiddelijke invoering van een werkweek van 30 uren, zonder loonverlies, met compenserende aanwervingen en een vermindering van de werklast. Daarnaast staan we voor de nationalisatie, onder arbeiderscontrole en -beheer, van bedrijven die overgaan tot collectieve ontslagen of dreigen met delokaliseren.

Een nieuwe arbeiderspartij

Tegenover besparingsbeleid en herstructureringsplannen van bedrijven stellen wij het strijdsyndicalisme: vechten voor iedere job en het behoud van alle verworvenheden.

De arbeidersklasse heeft een partij nodig die deze strategie politiek kan vertalen. Zo’n partij moet openstaan voor iedereen die wil vechten tegen besparingen en de patronale logica.

Een dergelijke partij moet zich verzetten tegen iedere verdeling van werkenden, of het nu is op

basis seksisme, racisme, LGBTQI+-fobie of geloof. Eenheid onder werkenden kan alleen bereikt worden op basis van gelijke rechten voor iedereen.

Zo’n partij moet de strijd aanbinden tegen het imperialisme en haar oorlogen en strijden tegen de vernietiging van het milieu. Ze moet het zelfbeschikkingsrecht van Vlamingen, Walen en Brusselaars respecteren, zonder in de val te trappen van diegenen die de werkenden door communautair opbod willen verzwakken (bvb. splitsing sociale zekerheid).

Ze zou moeten ageren voor de nationalisatie van de sleutelsectoren van de economie onder rechtstreekse arbeiderscontrole.

Re volutie

Dit programma is enkel uitvoerbaar indien de arbeidersbeweging de macht uit handen neemt van de kleine minderheid van kapitalisten. De heersende klasse zal haar privileges echter niet zomaar afstaan. Het breken van de kapitalistische staat zal een revolutie vereisen. Daarom bouwen wij aan een revolutionaire marxistische partij.

gecontroleerd door raden, samengesteld uit vertegenwoordigers van de werkenden van het bedrijf, van de nationale vakbonden en van de arbeidersregering. Alle functionarissen moet verkozen en permanent afzetbaar zijn. Zij mogen niet beschikken over een hoger loon dan het gemiddelde loon van de werkenden die zij vertegenwoordigen.

Op die manier kan het wanbeheer vermeden worden zoals dit in de planeconomieën in het ex-Oostblok bestond.

Voor socia lisme en internationa lisme

De socialistische revolutie breekt altijd uit op het nationale vlak, maar eindigt in de internationale arena. Arbeidersdemocratie en socialistische planning kunnen niet beperkt blijven tot één land.

Het isolement van Sovjet-Rusland heeft tot haar bureaucratische degeneratie vanaf 1924 geleid.

LSP/PSL maakt deel uit van International Socialist Alternative (ISA), dat actief is op alle continenten. Onze strijd in België zien wij in het kader van een arbeidersstrijd in de hele wereld voor een socialistische maatschappij.

Arbeidersdemocr atie

De productie moet in functie staan van de reële behoeften van de bevolking. Ze moet georganiseerd worden via een democratisch productieplan, opgesteld en

Voor arbeiderseenheid Voor socialisme

partijnieuws

www.socialisme.be dec. 2020 - jan. 2021

Steun de campagnes ROSA en Solidarity: doe mee aan onze wedstrijd

D

e campagnes ROSA en Solidarity zijn allebei gericht op de strijd tegen discriminatie en onderdrukking; racisme, seksisme, LGBTQI+fobie, politiegeweld ... We verdedigen een resolute antikapitalistische aanpak, die gebaseerd is op de eenheid van werkenden, jongeren en alle onderdrukten. We bouwen aan een strijdmiddel voor wie actie wil ondernemen.

door Clément (Luik) De Covid-19 pandemie heeft alle vormen van onderdrukking in de samenleving verergerd. Slechts één voorbeeld: de oproepen naar de meldpunten voor huiselijk geweld verdrievoudigden tijdens de eerste lockdown!

Het fortuin van miljardairs heeft nieuwe hoogten bereikt: in zes maanden tijd is het fortuin van de 643 rijkste Amerikanen met 845 miljard dollar toegenomen. Voor de werkenden en hun gezinnen is het een heel ander verhaal: ontslagen, inkomensverlies, zorg en sociale voorzieningen die overstelpt zijn … Strijd is meer dan ooit nodig!

Tijdens de eerste lockdown bleek de actiebereidheid van onze klasse meermaals: Black Lives Matter of nog de zorgacties. De nieuwe lockdown maakt het minder evident om acties te organiseren. Dit betekent niet dat het ongenoegen is gaan liggen: zodra dit mogelijk is, zullen er nieuwe bewegingen volgen. Bewuste activisten moeten hierop voorbereid zijn.

Er is een spreekwoord dat zegt: “Geld is de zenuw van de oorlog”. Het is ook de zenuw van de klassenstrijd. Met haar rijke sponsors, mediaconsortia en politiek personeel heeft de kapitalistische klasse er geen moeite mee om de strijd te financieren die ze dagelijks

voert tegen de werkenden en hun gezinnen. Wie daartegen wil vechten, beschikt niet over dergelijke middelen.

Onze financiële onafhankelijkheid is een belangrijke garantie voor politieke onafhankelijkheid: we hebben geen rijke sponsors en zijn niet afhankelijk van subsidies. We halen financiële steun op in onze klasse, op straat. De lockdown maakt dat moeilijker. Tegelijk hebben we stabiele financiële inkomsten nodig. We passen ons bijgevolg aan en diversifiëren onze inkomsten.

Zo lanceren we een wedstrijd met een prijsvraag die mooie prijzen kan opleveren. Om deel te nemen hoef je slechts een ticket te kopen en te antwoorden op een eenvoudige vraag. We reiken 15 prijzen uit aan mensen die het

juiste antwoord geven. Dat gebeurt tijdens een openbare trekking die we op zondag 10 januari om 17u live op internet uitzenden. De drie hoofdprijzen zijn: 1) twee nachten voor twee personen met halfpension in een spa hotel in de Ardennen 2) een vlucht met een zweefvliegtuig 3) een weekend voor twee personen in een vakantiehuisje aan de kust.

Elk ticket biedt de mogelijkheid om een antwoord te geven en wordt verkocht voor 10 euro. Als je vijf tickets koopt, krijg je er een zesde bij. Voor tickets kan je een lid van LSP contacteren of ons een e-mail sturen op finance.rosa@hotmail.com.

We nodigen al onze leden, sympathisanten en lezers uit om niet alleen een ticket te kopen om deel te nemen, maar ook om één of meerdere tickets te verkopen in hun entourage. Deze inspanning zal ons in staat stellen om de financiële basis van ROSA en Solidarity te garanderen en om in de komende periode krachtiger dan ooit te strijden tegen alle onderdrukking, seksisme en besparingen.

400e editie van “De Linkse Socialist”

M

et deze editie bereiken we langs Nederlandstalige kant de kaap van nummer 400. Het eerste nummer van de voorloper van deze krant kwam in maart 1975 uit en titelde: “Crisis: laat de bazen betalen.”

Zo begon ons avontuur in maart 1975.

Met nummer 114 in 1992 veranderde de naam van onze krant van Vonk in Militant. Vanaf 1 mei 1995 verscheen er een Franstalige tegenhanger.

In 2003 volgde een nieuwe naamsverandering in ‘Socialistisch Links’.

Vanaf februari 2010 verschijnen we op 16 pagina’s onder de naam ‘De Linkse Socialist’. Een links blad dat het al 45 jaar volhoudt, is een prestatie! Helaas verdwenen de meeste andere linkse kranten in dezelfde periode, of werden ze herleid tot erg onregelmatige of louter digitale uitgaven.

Dat een strijdkrant als deze nodig is, merken we elke dag. Op de gevestigde media moeten we niet rekenen om een beeld te brengen van wat onder de werkende klasse leeft. De commerciële media zijn gericht op de belangen van wie hen betaalt. De openbare omroep is in hetzelfde bedje ziek. “De Vlaamse regering legt de VRT een neoliberale en nationalistische ideologie op die ze zelf voorstelt als een objectieve waarheid,” stelde journalist Marc Reynebeau terecht vast in De Standaard (18 november). Het vertrouwen van de Belgen in de traditionele media is naar een dieptepunt gezakt: volgens het Digital News Report is de gemiddelde vertrouwensgraad in 2019 gezakt tot 49%, een daling met 4% op een jaar tijd.

“Hoe eenzijdig we door zowel de commerciële als de openbare massamedia ‘geïnformeerd’ worden over de ‘corona-pandemie’ blijkt als je daarover eens een echt links tijdschrift kan lezen.” Dat schreef het e-zine ‘De Groene Belg’ na het lezen van de novembereditie van ‘De Linkse Socialist’. We hopen dat andere lezers zich daar ook in herkennen. Met deze kant willen we niet alleen analyses vanuit de arbeidersbeweging brengen, maar ook voorstellen doen om de strijd vooruit te helpen. Het komt er immers op aan om de samenleving te veranderen!

De traditie van militante kranten gaat terug tot de oorsprong van de arbeidersbeweging. Doorheen de geschiedenis van klassenstrijd is er een constante strijd van propaganda en agitatie in de media. We kunnen niet vertrouwen op de media die in handen zijn van het kapitaal: zij brengen een dagelijkse stortvloed aan propaganda. Daartegenover plaatsen wij een strijdbare arbeiderskrant.

Het exemplaar van ‘De Linkse Socialist’ dat je nu in handen hebt, is het resultaat van de 399 vorige edities. De redactie wil de trouwe lezers bedanken en hoopt dat occasionele lezers zich bij de groeiende groep vaste lezers zullen voegen. Steun ons, neem een abonnement en stel je collega’s, vrienden of familie voor hetzelfde te doen!

Waarom ik lid werd van LSP

“I

k kom uit een redelijk politiek bewuste familie (moeder en vader zijn beiden gevlucht voor dictaturen – Spanje en Chili) en voel sinds mijn kindertijd een diepe verontwaardiging over ellende en onrechtvaardigheid. Ik raakte er al snel van overtuigd dat er niets ‘normaal’ of ‘natuurlijk’ was aan deze onrechtvaardige orde en dat het niet onveranderlijk was. Geen aanvaarding, geen fatalisme.”

door Laura, Brussel “Ik koos ervoor om leerkracht te worden omdat de school voor mij een bij uitstek politieke plaats leek. Daarnaast vond ik dat de schoolinstelling niet in handen mocht blijven van reactionairen, volgelingen van het gezag, die de kinderen en jongeren een ideologie van concurrentie, standaardisatie, utilitarisme … inlepelen. Het is de plicht van progressieven om in het onderwijs te investeren en er zich voor in te zetten. Op mijn werkplek, op het terrein, in actie, in mijn klassen is mijn politieke betrokkenheid versterkt. Dat kwam door het permanent en verrijkend contact met jongeren, maar ook door syndicale strijd die we voerden met collega’s, kameraden en vrienden, onder meer in 2014 tegen het asociale besparingsbeleid van de regering-Michel. Op de betogingen en diverse vakbondsacties kwam ik activisten van LSP tegen. Ik deelde hun analyses en eisen.”

“Eerst werd ik lid van Campagne ROSA omdat ik de urgentie voelde om concreet en collectief in te gaan tegen seksisme en al het geweld dat daaruit voortvloeit. Daarna werd ik lid van LSP omdat in een revolutionair perspectief het politieke instrument van een partij mij onmisbaar leek om op een collectieve, georganiseerde, democratische manier een alternatief voor het onrechtvaardige en gewelddadige kapitalisme op te bouwen.”

“Mijn engagement kan ik samenvatten in een citaat van een grote revolutionaire figuur, die ook leerkracht was, met name Louise Michel: ‘Leer altijd, deel deze kennis, verlicht de ellende en verkondig daarvoor de revolutie’.”

Om onze organisatie op te bouwen, hebben we geld nodig. We doen dit onder meer door fondsen te werven tijdens onze campagnes of op sociale activiteiten.

Dit noemen we strijdfonds. Elk kwartaal willen we 12.000 euro ophalen.

De gezondheidscrisis maakt het onmogelijk om grote acties te organiseren of om daarop aanwezig te zijn met ons programma en onze voorstellen. Sociale activiteiten zijn ook sterk beperkt. Uiteraard primeert de gezondheid en schakelen we zoveel mogelijk over naar online activiteiten. Dit vormt een complicatie om geld op te halen. Help ons door deze moeilijke periode door een bijdrage te storten, bijvoorbeeld met een maandelijkse doorlopende opdracht: vanaf 2 euro per maand sturen we ook deze krant op.

LSP is een actieve strijdpartij die zowel in de arbeidersbeweging als onder jongeren actief is. Dat kunnen we enkel dankzij jullie steun.

13

Strijdfonds: steun ons!

Contact / Abonnementen

Resultaten van het vierde kwartaal van 2020 (okt-dec)

Meer info over de partij / Lid worden: Hovenierstraat 45, 1080 Molenbeek Tel: 02/345 61 81. E-mail:info@socialisme.be.

Bxl-W.Brab: 796 € Luik-Lux: 340 € O en W Vlaanderen: 666 € Vl Brab-Limburg: 101 € Henegouwen-Namen: 81 € Antwerpen: 65 € Nationaal: 146 €

33% 28% 17% 13% 9% 5% 10%

TOTAAL: 2.195 €

18%

Steun de strijd voor een socialistisch alternatief: stort op BE86 5230 8092 4650 van LSP met vermelding ‘steun’.

Redactie: redactie@socialisme.be. Ook lezersbrieven zijn welkom!

Abonnementen: * proefabo: 5 euro voor drie nummers, 10 euro voor zes nummers * gewoon abo: 20 euro voor twaalf nummers * steunabo: 30 of 50 euro voor twaalf nummers Of neem een doorlopende opdracht van minstens 2 euro Rekeningnummer voor abonnementen: BE31 5230 8092 5155 van Socialist Press

14

jongeren

de

Linkse Socialist

Jongeren gaan er onderdoor. Mentale gezondheid

I

n deze tweede golf van Covid-19 kennen we waarschijnlijk allemaal mensen die besmet geraakten, als we het zelf al niet werden.

Ondertussen woedt er nog een andere pandemie die zeker onder jongeren veel schade aanricht: de mentale gezondheidscrisis. Hoewel zelfisolatie en sociaal isolement door het gebrek aan een voldoende brede testcapaciteit noodzakelijk en onvermijdelijk waren om het virus in te dammen, zijn ze bijzonder nefast voor de geestelijke gezondheid. Als het sociale leven tot een strikt minimum wordt beperkt en als telewerk de norm is, stapelen de psychologische problemen zich op. Vooral jongeren worden hard getroffen.

door Ophélie (Brussel) De g rote coronast udie van de Universiteit Antwerpen toont aan dat de tweede golf van de pandemie er zwaar inhakt bij de meeste Belgen. Ze voelen zich even slecht of slechter als tijdens de eerste golf. Vooral bij studenten en personeel uit de horeca is er een sterker negatief effect. Isolement en eenzaamheid behoren tot de meest schadelijke oorzaken van geestesziekten. Dit wordt nog erger door de angst en de bezorgdheid die mensen voelen wegens de onzekerheid van de situatie waarin we ons bevinden.

Bovendien kan langdurig, voltijds telewerk ernstige psychologische gevolgen hebben. Nu het op veel plaatsen de regel is geworden, ontbreekt het aan sociale contacten (vooral voor mensen die alleen wonen) en wordt de druk op het gezinsleven of het huishouden groter. Beperkte mogelijkheden om te ontspannen, zorgen voor een neiging om meer uren te werken. Pauzes worden overgeslagen en de grens tussen werktijd en privé wordt vager. Dit kan snel tot uitputting leiden. Om dit te vermijden, pleit een studie voor het beperken van telewerk tot twee dagen per week, gekoppeld aan actieve recuperatie van het werk bijvoorbeeld door het beoefenen van sport of het maken van een wandeling en indien mogelijk voor een aparte werkplek en duidelijke werktijden.

Jongeren hard getroffen

Telewerken heeft ook gevolgen voor studenten. Sinds de invoering van Code Rood in alle instellingen voor hoger onderwijs moeten zij de lessen vol-

Voor de gezondheidscrisis bleek uit een OESOenquête van 2018 dat één op de zes mensen in Europa met een geestelijk gezondheidsprobleem kampte. Covid-19 en het falen van het kapitalisme om ermee om te gaan, hebben de psychologische problemen erger gemaakt. De vele crises van het kapitalisme, ledig op afstand volgen. Een enquête van de Franstalige studentenfederatie FEF geeft aan dat slechts 45% van de

studenten tevreden is met de kwaliteit van de online lessen. Bovendien zou 41,2% van de lessen niet opgenomen worden. Nochtans is het belangrijk in deze gezondheidscrisis om de mogelijkheid te hebben om een les nadien te kunnen herbekijken, zeker voor wie de les niet live kon volgen omdat ze bijvoorbeeld geen persoonlijke computer hebben of een slechte internetverbinding.

Tegen deze achtergrond voelt 60% van de studenten dat ze helemaal of deels achterlopen op schoolvlak. Maar liefst 80% zegt dat ze het moeilijk hebben. De eenzaamheid komt hard aan en er is een gevoel van ‘nutteloosheid’.

Het is dan ook niet verwonderlijk dat 10% van de studenten eraan denkt om te stoppen met studeren.

De groeiende onzekerheid en angst in de aanloop naar de examens (waarschijnlijk online) zal de situatie niet verbeteren. Komt daar nog bij dat veel jonge werkenden en jobstudenten hard getroffen zijn door de sluiting van de restaurants en de cafés, maar ook door de toename van werkloosheid. Eén op de drie studenten verloor zijn of haar studentenjob en heeft het hierdoor extra moeilijk om de studies te betalen, 14% van de studenten heeft problemen om gezondheidskosten te betalen en botst dus op een extra drempel om professionele hulp te zoeken bij onder meer mentale gezondheidsproblemen.

Geen nieuw fenomeen

De situatie was al kritiek voordat het virus verscheen. Voor de gezondheidscrisis bleek uit een OESOenquête van 2018 dat één op de zes mensen in Europa met een geestelijk gezondheidsprobleem kampte.

Covid-19 en het falen van het kapitalisme om ermee om te gaan, heb-

ben de psychologische problemen erger gemaakt. De vele crises van het kapitalisme, waaronder die op vlak van geestelijke gezondheid, waren echter voordien al aanwezig. De Wereldgezondheidsorganisatie verklaarde dat depressie de snelst groeiende ziekte ter wereld is.

Door de klimaatverandering hadden veel jongeren al weinig hoop op

de toekomst. De gezondheidscrisis en de semi-lockdown maakten dit nog erger. Hierdoor dacht 8% van de mensen van 18 jaar en ouder er tijdens de eerste golf ernstig over om een einde aan hun leven te maken, 0,4% ondernam een poging tot zelfdoding. Wat zal dat zijn tijdens deze tweede golf en wat erna? Sommige jongeren verloren de moed toen ze merkten dat de

Nog maar pas verkozen, verraadt Joe Biden de milieuactivisten

T

ijdens zijn campagne beloofde de Democraat Joe Biden de onmiddellijke terugkeer van de Verenigde Staten naar het Akkoord van Parijs, samen met een klimaatplan. Na de jaren onder Trump, een groot voorstander van fossiele brandstoffen en verantwoordelijk voor besparingen op het Amerikaanse Environmental Protection Agency (EPA), kan men begrijpen dat velen een zucht van verlichting slaken.

“De historische overwinning van Joe Biden is de eerste stap om een klimaatcatastrofe te voorkomen”, verklaarde Greenpeace-topvrouw Jennifer Morgan op Twitter. Ze hoopt dat hij een “kampioen” van het milieu zal zijn. Tijdens zijn campagne heeft Biden een plan van 1,7 biljoen dollar toegezegd om te vechten voor koolstofneutraliteit tegen 2035. Hij verklaarde dat het milieu één van zijn topprioriteiten is.

Zeg me wie je vrienden zijn en ik vertel je wie je bent

Klimaatprotest in ons land. Foto: Liesbeth

Men moet uiteraard voorzichtig zijn met verkiezingsbeloften in een jaar waarin honderdduizenden mensen geëvacueerd werden en tienduizenden hun huizen verloren door branden en overstromingen. Het thema van de klimaatverandering zette zichzelf met de nodige kracht in het verkiezingsdebat.

Reeds tijdens de verkiezingscampagne benadrukten activisten dat het onmogelijkheid is om koolstofneutraliteit te bereiken zonder fracking aan te pakken. Dat is een methode om olie en gas uit de ondergrond te halen door vloeistoffen onder hoge druk te injecteren.

Biden weigert om een einde te maken aan deze zeer controversiële technologie die goed is voor maar liefst 35% van de Amerikaanse energieproductie.

In een televisiedebat met Donald Trump zei Biden dat hij voorstander was van een “overgang” van de olie-in-

dustrie naar hernieuwbare energie, waarna hij zichzelf meteen corrigeerde en zei dat hij ervoor zou zorgen dat er geen overheidsmiddelen meer naar de olie-industrie vloeien. “We gaan ons

De klimaatcatastrofe komt niet, die is er al. Als de koolstofuitstoot blijft stijgen zoals nu, zullen over 30 jaar elk jaar een half miljoen Amerikaanse huizen onder water komen te staan. Tegen 2070 zullen 28 miljoen mensen worden getroffen door megabranden ter grootte van Manhattan. niet ontdoen van fossiele brandstoffen.

We gaan ons ontdoen van de subsidies voor fossiele brandstoffen,” preciseerde hij. Het tegenovergestelde zeggen, zou betekenen dat Biden moet ingaan tegen mensen als Andrew Goldman, medeoprichter van de aardgasproducent Western LNG, die verschillende

jongeren

www.socialisme.be dec. 2020 - jan. 2021

onder druk

massale klimaatbetogingen niet voor een ander beleid zorgden. Hoe kunnen we van individuele depressie naar succesvolle collectieve strijd gaan?

Een eerste vereiste is een juiste diagnose van het probleem: het is geen kwestie van individueel ‘falen’, het gaat om een maatschappelijke kwestie van een falend systeem.

Het kapitalisme is rampzalig voor

onze mentale gezondheid. De wijze waarop dit systeem functioneert, werkt eenzaamheid, ontevredenheid over het werk, stress en ernstiger aandoeningen zoals anorexia of schizofrenie in de hand. De mentale noden zijn enorm groot geworden. Jaren van besparingen, een huisvestingscrisis en de algemene economische achteruitgang van een groeiend deel

die hem steunden... fondsenwervingsevenementen voor de Democratische kandidaat organiseerde.

Ook zorgwekkend is dat een van de eerste aanstellingen in zijn administratie het parlementslid Cédric Richmond is, die als verbindingspersoon tussen het Witte Huis en de klimaatbeweging zal fungeren. In zijn 10 jaar in het parlement heeft Richmond ongeveer 341.000 dollar ontvangen van donoren in de olie- en gasindustrie. Het is ook bekend dat Richmond meerdere malen tegen zijn eigen partij inging bij stemmingen over klimaat en milieu. Hij stemde met de Republikeinen om de export van fossiele brandstoffen te verhogen en de ontwikkeling van pijpleidingen te bevorderen, verzette zich tegen de Democratische wetgeving om de vervuiling door fracking (een beetje) te beperken …

De benoeming voelt aan als verraad voor activisten als Varshini Prakash, directeur van de milieubeweging Sunrise Movement een deel van de politieke werkgroep van Biden tijdens de kiescampagne. Hij zei dat de benoeming “een belediging is voor de jongeren die de overwinning van de president mogelijk maakten.”

Ecologie, slecht voor de werkgelegenheid?

De Verenigde Staten zijn de grootste producent van olie en gas ter wereld. In deze sector werken 10 miljoen mensen. Trump aarzelde niet om in te spelen op de angst voor jobverlies als gevolg van een groene transitie om zo de stemmen van werkenden aan te trekken. Biden had daar geen antwoord op... Maar voor elke baan die verloren gaat in fossiele brandstoffen,

zou een echte groene transitie nochtans minstens 10 banen opleveren.

De klimaatcatastrofe komt niet, die is er al. Als de koolstofuitstoot blijft stijgen zoals nu, zullen over 30 jaar elk jaar een half miljoen Amerikaanse huizen onder water komen te staan.

Tegen 2070 zullen 28 miljoen mensen worden getroffen door megabranden ter grootte van Manhattan.

De brandweer, hulpdiensten en de natuurbeschermingsdiensten hebben dringend behoefte aan een massale injectie van personeel en middelen. Om een antwoord te bieden op de huisvestingscrisis in de Verenigde Staten en om ervoor te zorgen dat de infrastructuur bestand is tegen de extreme weersomstandigheden die helaas de norm worden, is een grootschalig openbaar bouw- en renovatieprogramma nodig. Op deze manier zouden miljoenen groene, maatschappelijk nodige en goed betaalde banen kunnen worden gecreëerd. De omscholing van werknemers in vervuilende bedrijven is geen probleem.

Maar je kunt niet controleren wat je niet bezit. Een echt klimaatplan zal gebaseerd moeten zijn op de onteigening van multinationale oliemaatschappijen om te voorkomen dat ze schade aanrichten en om hun middelen te gebruiken voor het herstel van de schade die ze hebben aangericht.

De enige uitweg die ons in staat stelt om uit de hel op aarde te ontsnappen is socialistische ecologische planning.

van de bevolking, gecombineerd met een grotendeels giftige individualistische consumptiecultuur, zetten een onmogelijke druk op de geestelijke gezondheid van veel mensen.

De druk op werkenden en jongeren is door de gezondheidscrisis nog groter geworden. Net zoals het nodig is om Covid-19 in te dammen, zijn er ook maatregelen nodig rond de mentale gezondheid. Net zoals bij het virus stellen we vast hoe weinig dit systeem in staat is om te reageren op de uitdagingen.

Nog geen jaar geleden werd in Vlaanderen geprotesteerd tegen besparingen op het sociaal werk, onder meer bij zelfmoordpreventie. De politieke verantwoordelijke hiervoor is Wouter Beke. Hij moest inbinden en de besparingen terugdraaien, maar dat volstaat niet om een sociale sector die op zijn tandvlees zit er bovenop te helpen.

Geen enkele crisis was ooit zo internationaal als deze, of het nu gaat om de gezondheid, de sociale crisis of de economische achteruitgang. In een tijd van wereldwijde pandemie met de ontwikkeling van de grootste economische crisis in de geschiedenis van het kapitalisme, kunnen we niet rekenen op dit systeem om zijn tegenstrijdigheden te overwinnen en oplossingen te brengen. We mogen ons niet laten overweldigen door frustratie, ergernis of moedeloosheid. In deze crisis zagen we dat gewone mensen de wereld doen draaien en een kracht vormen die voor verandering kan zorgen. Er is een ander systeem nodig dat vertrekt van onze noden en behoeften, waaronder onze nood aan mentale gezondheid. Om dat te realiseren, moeten we samen de strijd aangaan tegen het kapitalisme waarin enkel de winsten van een kleine minderheid van tel zijn.

15

Stop menstruatiearmoede

C

aritas Vlaanderen deed een onderzoek naar menstruatie-armoede onder vrouwen van 12 tot 25 jaar. Daaruit blijkt dat maar liefst 12% soms geen geld heeft om menstruatieproducten te kopen. Bij meisjes die in armoede leven, loopt dat op tot 45%.

Menstruatie-armoede is niet alleen een fenomeen van ‘arme’ landen.

Ook bij ons is het aanwezig. Sommige vrouwen gaan al van jongs af aan uit werken om menstruatieproducten te kunnen kopen. Anderen slaan iedere maand een aantal dagen school over en blijven thuis wanneer ze menstrueren, omdat ze geen menstruatieproducten kunnen betalen. Dit is schrijnend.

Seksisme zit ingebakken in het systeem. Het maakt dat vrouwen meer kans lopen om in armoede te belanden. Kinderen die opgroeien in een gezin dat geen menstruatieproducten kan betalen, ervaren al heel vroeg in hun leven nog minder kansen! Ze gaan minder naar school waardoor ze een leerachterstand opbouwen, moeten al vroeg gaan werken waardoor ze minder vrije tijd hebben ...

Zoals in Schotland al het geval is, moeten maandverbanden, tampons ... gratis zijn voor iedereen die ze nodig heeft. We zullen dit niet zomaar bekomen, strijd is nodig.

1 op 3 vrouwen vreest ongewenst gedrag op openbaar vervoer

H

et zijn cijfers die we al vaak hebben zien terugkomen: heel veel vrouwen zijn bang voor ongewenst gedrag op het openbaar vervoer. Minister Gilkinet (Ecolo) zegt dat veiligheid een prioriteit is en dat er ’s avonds en in het weekend meer personeel moet voorzien worden.

Eerder verklaarde hij dat er ook in het weekend minstens één trein per half uur in elk station moet stoppen.

Dat zijn uitstekende voornemens. De vakbonden verzetten zich al jaren tegen de afbouw van de dienstverlening en het tekort aan personeel.

Dat mag echter niet betekenen dat er op andere vlakken bespaard wordt.

Belangrijk om op te merken is dat ook het personeel zelf slachtoffer is van intimidatie en geweld. Daarnaast zorgen niet alleen spookstations of lege treinen, bussen en trams voor onveiligheid: in overvolle ruimtes piekt ongewenst en seksistisch gedrag.

Wat moet er dan gebeuren? Massale publieke investeringen voor meer personeel en veiligheid. Op de bussen en trams moet er net zoals vroeger een tweede personeelslid komen naast de chauffeur. Bij de NMBS moet er meer personeel komen, ook speciaal opgeleid personeel dat zich bezighoudt met de strijd tegen ongewenst gedrag. Er is nood aan regelmatig openbaar vervoer. Daarvoor moeten de schrappingen van lijnen en stations ingetrokken worden. Er moet geïnvesteerd worden in de infrastructuur. Tot slot is er nood aan een echt aanmeldpunt en betere opvang en ondersteuning van slachtoffers van agressie, seksisme of LGBTQI+fobie.

Explosie van huiselijk geweld

O

p en rond 25 november voerde Campagne ROSA in verschillende steden actie tegen geweld op vrouwen.

De corona-maatregelen doen het geweld binnen het gezin pieken. Vrouwen kunnen nog moeilijker ontsnappen aan hun agressors met wie ze thuis opgesloten zitten.

Dit is een internationaal fenomeen. De Britse krant The Guardian schreef dat er in de eerste drie maanden van de coronamaatregelen meer dan 40.000 oproepen bij de hulpdiensten binnenkwamen. Naar schatting werden 50 Britse vrouwen thuis vermoord in dezelfde periode. Ook in België was er in de eerste lockdown een verdrievoudiging van het aantal oproepen bij hulplijnen. In 2020 werden er al 18 vrouwen vermoord.

Het gebrek aan vluchthuizen, precaire werksituaties en dreigende armoede zorgen ervoor dat veel slachtoffers in een gewelddadige situatie blijven. Dit moet stoppen! Niets doen is geen optie. Na de acties van 25 november begint Campagne ROSA zich voor te bereiden op de acties die op 8 maart, de internationale vrouwendag, zullen plaatsvinden. Doe mee!

strijd



solidariteit



socialisme

maandblad van de L i n k s e S o c i a l i s t i s c h e Pa r t i j  nr 400  dec. 2020 - jan. 2021

“

Een derde golf zou beschamend zijn,” zei Yves Van Laethem, de interfederale woordvoerder voor de strijd tegen het coronavirus. Maar laten we duidelijk zijn: de tweede golf is al even beschamend. Toen de experts spraken over de komende tweede golf, de risico’s van overhaaste versoepeling, de ramp toen iedereen terug naar school moest … werden ze door voormalig minister van Volksgezondheid Maggie De Block afgedaan als ‘drama queens’. Niet dat de huidige regering meer naar hen luistert.

door Nicolas Croes Marc Wathelet, doctor in de wetenschappen en specialist in het menselijk coronavirus, behoorde tot degenen die de autoriteiten in februari al wezen op de ernst van de situatie. Hij legt uit: “Na slechts twee maanden is het aangegeven besmettingsniveau op scholen alarmerend. En het moet ons nog meer waarschuwen, omdat we weten dat het grotendeels wordt onderschat vanwege het gebrek aan serieuze screening van kinderen, in overeenstemming met de absurde aanbevelingen van Sciensano. Natuurlijk zijn die aanbevelingen handig voor degenen die het probleem willen verdoezelen en doen alsof de besmettingen alleen thuis gebeuren en niet op school.” Hij voegde eraan toe: “De trieste realiteit is dat de belangrijkste motivatie om scholen open te houden is om ouders te laten werken - je moet blind zijn om dat niet te zien.” Een andere belangrijke bron van besmettingen is de werkplek. Onderzoek toonde aan dat de helft van de bedrijven de opgelegde gezondheidsmaatregelen niet nakomt. (RTL.be, 9 november).

“Steeds hetzelfde doen maar een ander resul-

taat verwachten, is de definitie van waanzin”, is een uitspraak die vaak aan Einstein wordt toegeschreven. Toch gingen de scholen op 16 november gewoon terug open. Marc Wathelet omschreef dit als “een beslissing die niet alleen weerzinwekkend is, maar ook misdadig”. De enige waanzin waarvan sprake, is deze van de alles dominerende winstlogica. Steeds weer gaat de winsthonger voor op onze levensstandaard en zelfs op onze gezondheid.

Genoeg is genoeg!

Er worden noodgedwongen extra middelen voor zorg uitgetrokken door de overheden. Na jaren van chronische onderfinanciering weigeren ze echter tegelijk om eerdere criminele besparingsmaatregelen terug te draaien. Om tegemoet te komen aan de behoefte aan kwaliteitszorg in optimale veiligheid zijn er slechts beloften gedaan en de onvoldoende maatregelen die er kwamen, werden afgedwongen onder druk van mobilisatie

van het zorgpersoneel. We moeten die mobilisatie doorzetten!

Er is nood aan een drastisch publiek investeringsplan in de zorg en de sociale sector om de gevolgen van de pandemie op te vangen, met inbegrip van de psychologische gevolgen. Er is een collectieve arbeidsduurvermindering zonder loonverlies en met bijkomende aanwervingen nodig om voor onze kinderen te kunnen zorgen als ze thuis zijn. Er moet een noodplan komen om de onderwijsinfrastructuur te renoveren en uit te breiden. Zelfstandigen moeten ondersteund worden. Hoeveel zelfmoorden zullen nog volgen van mensen die geen uitweg meer zien, zoals Alysson, een jonge kapster uit Luik die zich het leven benam omdat ze haar rekeningen niet kon betalen?

De meerderheid van de bevolking wil een meer verenigde wereld. Uit een Ipsos-enquête in opdracht van het 11.11.11 bleek dat 61% van de ondervraagden (gelijkaardige gegevens in Vlaanderen, Wallonië en Brussel) voorstander is van een versterking van de sociale zekerheid om het hoofd te bieden aan deze crisis. Maar liefst 80% is voorstander van de registratie van het coronavaccin in het publieke domein (dus zonder patent), zodat het voor iedereen beschikbaar is.

Laten we dit streven naar een solidaire wereld mobiliseren in de concrete strijd voor een ander systeem, voor een democratische socialistische samenleving!

w w w. s o c i a l i s m e . b e

€2

€5 steunprijs

de onvoldoende maatregelen werden afgedwongen onder druk van mobilisatie van het zorgpersoneel.

We moeten die mobilisatie doorzetten!

Foto bovenaan: protest van zorgpersoneel in Brussel op 19 november tegen de delegatie van verpleegkundige taken.