DLS 398 - oktober 2020

Page 1

strijd

solidariteit

socialisme

maandblad van de L i n k s e S o c i a l i s t i s c h e Pa r t i j  nr 398  oktober 2020

CRISISPLAN NODIG

€2

P2A6269 Afgiftekantoor 1081 Brussel Ver. uitg. G. Cool, Hovenierstraat 45, 1080 Molenbeek

€5 steunprijs

VOOR ONZE ZORG, JOBS EN KOOPKRACHT

D

e 500 rijkste mensen op aarde zagen hun fortuin in 2020 al toenemen met 871 miljard dollar. Van het begin van de pandemie tot augustus boekten de miljardairs in de VS alleen al een vermogensstijging van 637 miljard dollar. Ondertussen kijkt de meerderheid van de bevolking uit op massale werkloosheid en armoede.

door

Michael

Volgens Oxfam toont het hoe ons economisch model zelfs in tijden van crisis winsten levert voor het handvol allerijksten op de rug van de meerderheid. De ongelijkheden van het kapitalisme worden meer dan ooit verdiept. Maar er is meer aan de hand. De kapitalistische elite is zich ook bewust van de mogelijkheden die deze crisis voor hen biedt. De farma-industrie probeert maximaal munt te slaan uit de gezondheidscrisis. De ngo Corporate Europe Observatory (CEO) lekte documenten van lobbywerk en geheime onderhandelingen van farmabedrijven bij de Europese commissie. Big Pharma krijgt lucratieve deals en belastinggeld om onderzoek te financieren om daarna de winsten zelf op te strijken, zonder garanties op werkende vaccins. En dat in wat wereldwijd de meest winstgevende sector is. Tussen 2000 en 2018 maakten 35 farmareuzen 1.900 miljard dollar nettowinst.

Labogroep CMA-Medina gebruikte de Belgische sociale zekerheid als melkkoe. De Belgische overheid biedt terugbetalingen aan voor bedrijven die in België tests uitvoeren. Resultaat? De eigenaars konden hun labo verkopen voor 1 miljard euro … Kassa kassa voor de aandeelhouders. Het VBO liet weten dat de komende loononderhandelingen in het kader van het IPA een “crisis” zijn die bovenop de politieke en sanitaire crisis komt. Ze stellen onze broodnodige koopkracht voor als een crisis die hun winsten bedreigt. Eigenlijk leggen ze nu al de verantwoordelijkheid voor de werkloosheid bij onze strijd voor leefbare lonen! Strijd tegen het brutale patronaat is nodig. Waar blijft het actieplan om vastberaden voor de belangen van de werkenden op te komen, inclusief met stakingen? Gebruik de sociale verkiezingen van november om strijdbare militanten te verkiezen zodat de werkende klasse sterker staat

om de strijd ernstig te organiseren. Werkloosheid is niet onvermijdelijk. Er is werk genoeg te doen in de samenleving. Terwijl het kapitalisme miljoenen mensen zonder werk laat zitten, worden miljoenen anderen gedwongen te werken tot ze erbij neervallen. Hun winsten staan haaks op onze belangen. De drijfveer voor de aandeelhouders en de bazen is onverzoenbaar met de behoeften van de meerderheid van de bevolking. Wel integendeel. In plaats van hun onmetelijke welvaart verder aan te vullen met publieke middelen en besparingen op onze levensstandaard, moet net het omgekeerde gebeuren: een plan van massale openbare investeringen in zorg, echte en degelijke jobs, koopkracht, onderwijs ... kortom: in de behoeften en noden van de meerderheid. Een dergelijk crisisplan zou het beschikbare werk herverdelen in een 30-urenweek, met loonbehoud, maar ook met loonstijgingen in de essentiële sectoren. De middelen daarvoor kunnen beschikbaar gemaakt worden door de parasieten uit de economie te halen en de sleutelsectoren van onze economie in publieke handen te nemen. Door die sectoren onder democratische controle en beheer te plaatsen zou de geproduceerde welvaart de werkende klasse wapenen tegen de gevolgen van de vernielingen van het kapitalisme.

Geen geld? De 500 rijkste mensen op aarde zagen hun fortuin in 2020 al toenemen met 871 miljard dollar.

corona is niet voorbij: meer middelen voor zorg nodig!

Amerika kiest: hoe Trump stoppen?

• Lees op pagina’s 3, 4 & 5

• Lees op pagina’s 8 & 9

w w w. s o c i a l i s m e . b e


2

onze mening

de

Linkse Socialist

Van minderheidsregering naar regering die niets oplost

EDITO door

Anja Deschoemacker

Enkel strijd zal de nodige verandering afdwingen

W

aar in al onze buurlanden in de laatste weken beslissingen genomen zijn over een relanceplan om de ineenstorting van de economie te verzachten, is er in België – bijna twee jaar nadat de N-VA de stekker uit de Zweedse regering heeft getrokken - nog steeds geen volwaardige federale regering. Dat de Vivaldi-onderhandelaars een dikke week voor die regering van start zou moeten gaan nog steeds over de straatstenen rollen over wie eerste minister moet worden, verbergt een andere realiteit: ze hebben geen idee over hoe het nu verder moet.

De relanceplannen in onze buurlanden tonen veel gelijkenissen. De eerste en voornaamste is dat de meeste middelen gaan naar de ondersteuning van bedrijven eerder dan de koopkracht en levenstandaard van de meerderheid van de bevolking. Enkel in Duitsland, het Europese land met de grootste reserves, is er sprake van ondersteuning van de koopkracht. De elementen uit de Vivaldionderhandelingsnota die al gekend zijn, doen vermoeden dat de komende regering vooral geen keuzes zal maken en een economische heropleving zal proberen af te wachten.

Het zorgpersoneel kreeg op 13 september op de actie van Zorg in Actie (Santé en Lutte) te maken met politierepressie en mocht niet betogen, maar ze mogen wel – opnieuw! – opdraaien voor de gevolgen van een beleid dat niets heeft geleerd uit de 10.000 doden en niets heeft voorbereid om een nieuwe opgang van het dodental tegen te houden. Het meest waarschijnlijke perspectief is dat de Vivaldi-regering er komt, maar ook dat ze weinig zal doen om enorme problemen aan te pakken. Er is de sanitaire crisis waarbij 1,2 mil-

jard extra voor de zorg nauwelijks een verschil zal maken na decennia van afbouw. Dan nog de economische crisis, met het perspectief van een groeiende golf van herstructureringen en faillissementen en een steile groei van structurele werkloosheid. Verder de klimaatcrisis, met de groene partijen die genoegen nemen met enkele druppels op een hete plaat. En tenslotte de politieke crisis, waarbij naar alle waarschijnlijkheid de populariteit van alle regeringspartijen nog verder zal wegzakken en in Vlaanderen het perspectief openkomt voor een meerderheid van populistisch en extreemrechts met N-VA en Vlaams Belang. De politieke kaste in België is failliet, wat eens te meer bleek uit de aankondiging van nieuwe versoepelingen in de sanitaire maatregelen terwijl we opnieuw flink boven de 1000 besmettingen per dag zitten. Het zorgpersoneel kreeg op 13 september op de actie van Zorg in Actie (Santé en Lutte) te maken met politierepressie en mocht niet betogen, maar ze mogen wel – opnieuw! – opdraaien voor de gevolgen van een beleid dat niets heeft geleerd uit de 10.000 doden en niets heeft voorbereid om een nieuwe opgang van het dodental tegen te houden. De regering-Michel werd terecht gehaat, wat tot uiting kwam in het enorme syndicale actieplan in 2014. Indien de vakbondsleidingen toen stand hadden gehouden en uitdrukking hadden gegeven aan de actiebereidheid van hun basis in plaats van aan hun loyauteit aan hun “politieke partners”, zou de werkende bevolking vandaag in een totaal andere positie staan om haar eisen door te drukken. Eisen voor veilig en doenbaar werk, voor een verbetering van de levensstandaard, voor een sociaal beleid met sterke openbare diensten en gezondheidszorg, eisen om de economie te

“Wie ellende zaait, zal woede oogsten.” Duidelijke boodschap van zorgpersoneel op de betoging van 13 september. Foto: Jean-Marie Versyp

doen draaien in functie van de behoeften van de meerderheid in plaats van voor de belangen van de stinkend rijke elite. In plaats daarvan kon die elite zich verder verrijken op de rug van de meerderheid van de bevolking. Tijdens de eerste golf van de pandemie in ons land bleven de vakbondsleidingen afwezig. Het waren gewone basismilitanten die via strijd veiligheidsmaatregelen voor het personeel afdwongen op de werkvloer en die de noodzaak stelden de economie te doen draaien in functie van de strijd tegen het virus in het belang van de meerderheid van de bevolking. Dat 1,2 miljard euro voor de zorg wordt vernoemd in de onderhandelingsnota van de Vivaldi-partijen, is te danken aan het verzet van het zorgpersoneel, in het bijzonder ‘De Zorg in Actie’, die de druk vanuit een ster-

ke basis in de Brusselse zorgsector heeft opgevoerd en de regering deed begrijpen dat sociale vrede effectief een prijs heeft. Om meer te bekomen – en er kan geen twijfel over bestaan dat meer nodig is! – zal een ernstige strijd moeten worden opgezet. Zonder druk van de basis zullen de vakbondsleidingen het echter houden bij symbolische actie, waarbij ze zich voor hun verantwoordelijkheid verstoppen achter de sanitaire maatregelen. Om het VBO te doen afstappen van hun “0% marge voor de lonen” in de onderhandelingen voor het interprofessioneel akkoord, zal meer nodig zijn dan de beperkte actie van 28 september. Meer dan ooit zal het nodig zijn dat de strijdbare syndicale militanten en werkenden zich organiseren om hun leidingen onder druk te zetten. Meer

dan ooit zal het nodig zijn dat jongeren, vrouwen, migranten, sans-papiers … de steun onder de bevolking mobiliseren om de regering duidelijk te maken dat ze een terugkeer naar het oude normaal niet pikken. Enkel door harde strijd van onderuit zullen we overwinningen kunnen boeken, zoals dat in die vorige Grote Depressie in de jaren ’30 het geval was. Strijdbare militanten in de vakbonden en de sociale bewegingen houden zich vandaag bezig met het organiseren van het verzet en worden niet door vage sociale beloften afgeleid. Laat de burgerlijke kranten zich bezighouden met de discussie over welke partij welk postje in de federale regering krijgt, wij zullen ons bezighouden met de voorbereiding van de strijd tegen het patronaat en elke regering die het patronaat dient.

SP.a wordt Vooruit: van partij naar electoraal merk

M

bureau Jongsocialisten en oud politiek secretaris SP-Geraardsbergen. Nu werkzaam voor ISA, de internationale waarvan LSP deel uitmaakt)

et de naamsverandering van SP.a naar “Vooruit” zet Conner Rousseau de laatste stappen in een proces dat al langer aan de gang was: de overgang van een partij naar een electoraal merk. De verwijzing naar socialisme verdwijnt naar de baseline (de socialistische beweging). Dit is niet meer dan een berekende electorale zet om zowel de historische verwijzing als de band met de mutualiteiten en vakbonden niet geheel op te blazen. Ook de term “beweging” heeft niets te maken met wat activisten, jongeren en werkenden verstaan onder een democratisch opgebouwde en strijdbare beweging. Het is een progressief klinkende term om het concept van een ledenpartij, met democratische structuren en beslissingen definitief overboord te gooien. We vroegen reacties van twee LSPleden die vroeger SP-lid waren alsook aan LSP-woordvoerder Bart Vandersteene. “Socialisme was voor de SP.a al lang niet meer dan een referentie naar het verleden. In die zin is de naamsverandering dus de logische conclusie. De SP.a had de vrije markt al lang omarmd: ze zaten mee aan het stuur bij de grote hervormingen van onze pensioenen, bij besparingen op onderwijs, bij de privatisering van de openbare

diensten … Kortom ze hebben mee ontmanteld wat de arbeidersbeweging heeft opgebouwd. De “knipoog” naar het verleden van de arbeiderscoöperatieve Vooruit is dan ook een knipoog ter vaarwel.” Jo Coulier (voormalig lid nationaal bureau Jongsocialisten en diverse bestuursfuncties SP-Gent. Vandaag actief bij ACOD-Onderwijs) “In wat ooit een arbeiderspartij was, hadden de carrières het al langer over-

genomen van ideologie en al helemaal van strijd. Ze hebben niet alleen hun achterban weggejaagd en verweesd achtergelaten, maar ook elke relevantie verloren bij jongeren en werkenden die inspiratie en ideeën zoeken

om zich vandaag te organiseren en te strijden voor een andere toekomst dan die onder het kapitalisme. De partij zal dan ook geen weg “vooruit” betekenen voor de werkende klasse.” Eric Byl (voormalig lid nationaal

“Net nu over de hele wereld het kapitalisme ons opnieuw in een diepe crisis stort en figuren als Bernie Sanders, Alexandria Ocasio-Cortez en Kshama Sawant uitdrukking geven aan de hernieuwde interesse in socialisme, stuurt Conner Rousseau de partij daar nog verder van weg. Socialisme is meer waard dan een knipoog of een electorale berekening. Het is de noodzakelijke maatschappijverandering waarvoor gestreden moet worden als we komaf willen maken met de verschrikkingen van het kapitalisme. LSP heeft de ambitie om aan socialisme strijdbare inhoud te geven waarmee jongeren en werkenden zich kunnen wapenen om te breken met het kapitalisme.” Bart Vandersteene, woordvoerder LSP


België

www.socialisme.be oktober 2020

3

De commercie en de markt zijn niet in staat om onze gezondheid te garanderen

Mobiliseer de middelen die nodig zijn om Covid-19 ernstig te bestrijden

W

ie snapt wat mag en wat niet? De bubbel verdween om plaats te maken voor iets dat op een bubbel lijkt maar minder streng is. Universiteiten vroegen hun studenten om niet te versoepelen. Onder de experten die de autoriteiten adviseren is er ongenoegen. Professor Devroey (VUB) na de versoepeling op 23 september: “Dit is alsof ze de zorgsector in hun gezicht uitlachen.” Coronamoeheid, aangevuld met onduidelijkheid en een algemeen wantrouwen in het establishment zijn vandaag dominant. Ondertussen is het virus evenwel niet onder controle.

Het leven van iedereen werd de afgelopen maanden overhoop gegooid. Plots waren er enorme beperkingen voor ons sociaal leven en werden onze arbeidsomstandigheden aangepast. In een dergelijke context zou het logisch zijn dat alle beschikbare middelen meteen worden gemobiliseerd om het virus te bestrijden. Dat gebeurde echter niet. De reden? De autoriteiten wilden onder meer de farmaceutische industrie niet voor de borst stoten en bovendien wilden ze niet al te openlijk erkennen dat het jarenlange beleid van besparen op zorg rampzalig was. Kortom: er werd niet vertrokken vanuit wat nodig was om het virus ernstig te bestrijden. In plaats daarvan werd vertrokken van wat mogelijk was binnen de beperkingen van het kapitalisme. De meeste experts gingen daarin mee, in de hoop om de verspreiding van het virus zoveel mogelijk te stoppen. Dit volstaat echter niet. Bovendien is het de basis voor heel wat coronamoeheid. Hoe krijg je het uitgelegd dat

je op de werkvloer wel contact mag hebben met een grote groep mensen, maar in je sociale leven niet? De wirwar aan aankondigingen met de Veiligheidsraad die de experts tegenspreekt uit politiek gewin, ondergraaft het laatste restje aan vertrouwen in de maatregelen. Van bij het begin van de gezondheidscrisis merkten wij op dat het draagvlak voor maatregelen het grootste is als brede lagen van de bevolking de noodzakelijkheid ervan inzien. Dat vereist democratische betrokkenheid van onderuit bij het bepalen van de maatregelen en bij de volledige aanpak van de coronacrisis. De autoriteiten luisteren echter niet. Toen het zorgpersoneel op 13 september in Brussel betoogde, stuurden ze er politie op af. Het applaus maakte plaats voor matrakken. Op veel werkplaatsen werd het coronabeleid opgemaakt door crisiscomités of ‘task forces’ waarin het personeel en hun afgevaardigden niet betrokken werd. Ondertussen zet de gezondheids-

Zorgbetoging van 13 september. Foto: Liesbeth

crisis opnieuw druk op de zorgsector, met personeel dat uitgeput is. Er moeten dringend en onmiddellijk

maatregelen genomen worden om de crisis ernstig te bestrijden. Dit betekent onmiddellijk massaal investeren

in de zorgsector met de aanwerving van extra personeel. De volledige zorgsector moet in publieke handen komen om de oprukkende commercialisering een halt toe te roepen. De gezondheidscrisis zal aanhouden tot er een vaccin is dat op voldoende grote schaal kan verspreid worden. Laten we dat over aan multinationals die enkel uit zijn op de winsten? Of brengen we de volledige farmaceutische sector in publieke handen zodat democratische controle en beheer mogelijk is? Samenwerking in de hele sector zou de ontwikkeling van een doeltreffend virus bespoedigen. Het personeel weet wat nodig is om op korte termijn een massale productie te ontwikkelen. Als er onvoldoende productielijnen zijn, moeten die elders opgeëist worden. Het gebrek aan een planmatige aanpak verergert de gevolgen van de gezondheidscrisis. Het was maandenlang wachten op mondmaskers en zelfs na een half jaar is het niet mogelijk om op massale schaal supersnelle tests af te nemen. Zolang er geen vaccin is, is dat nochtans de enige manier om te vermijden dat er erg beperkende maatregelen genomen worden. Als we het aan de kapitalistische markt overlaten, zal dezelfde chaos de verspreiding van een vaccin domineren. Onze gezondheid centraal stellen, betekent breken met de winstlogica en dus met het kapitalisme.

De Wever laat drugsoorlog uit de hand lopen

I

n een poging om het aanhoudende drugsgeweld in te dijken, stuurde Antwerps burgemeester De Wever zijn ‘bearcats’ uit. Dat zijn pantserwagens die 400.000 euro per stuk hebben gekost en door hun stoere uiterlijk granaatgooiers en schietgrage bandieten moeten afschrikken. Op de tweede avond van ‘operatie Nachtwacht’ met verhoogd politietoezicht vanaf 23u, werd er om 22u geschoten in het centrum van Deurne Noord. Dat is tekenend voor het falen van het beleid. door

Geert Cool

Bij de gemeenteraadsverkiezingen van 2018 had de N-VA van De Wever het net als zes jaar eerder over een ‘war on drugs’. Er is effectief een oorlog bezig, maar dan wel tussen georganiseerde bendes. De redenen waarom het zo ver kon komen, worden niet aangepakt. De afgelopen jaren werd de deur voor drugsimport open gelaten. In de haven klaagt het douanepersoneel al langer over een tekort aan personeel en controlemogelijkheden. Investeren in de douane is voor de N-VA geen optie: dat is deel van de staat die moet ‘ontvet’ worden. Resultaat: in het kader van de LEZ wordt elke auto die de stad Antwerpen binnenrijdt gecontroleerd, maar een grondige contro-

KORT

le van alle trafiek naar de haven is niet mogelijk. Vandaag is er slechts de mogelijkheid om 1 op 200 containers te controleren op drugs. Het is tegen deze achtergrond dat de drugsmaffia snel kan groeien. In de eerste helft van dit jaar is er 29 ton cocaïne in beslag genomen in de Antwerpse haven, een verviervoudiging op vijf jaar tijd. De straatwaarde van deze cocaïne: een slordige anderhalf miljard euro. De maffiatop wordt bijzonder rijk van deze bloeiende handel, maar is afhankelijk van personeel in onder meer de haven. Dat personeel moet omgekocht en/of afgedreigd worden. De maffiatop zit in Dubai, de afrekeningen gebeuren in volkse wijken zoals Borgerhout en

Deurne-Noord. Het gaat om bescherming van de winsten en het inpikken van marktaandeel. Het beleid van De Wever en zijn N-VA, zowel in Antwerpen als in de Vlaamse en federale regeringen, heeft bijgedragen aan de escalatie van het drugsgeweld. Uit die hoek moeten we geen antwoorden verwachten. Net zoals het Amerikaanse establishment in de ‘war on drugs’ zich met steeds meer repressie richtte tegen de gewone bevolking en in het bijzonder de armste lagen, rolt De Wever met repressieve spierballen in de volkswijken. Dat maakt geen einde aan het bijzonder winstgevende zakenmodel van de drugsmaffia. Wat moet er dan wel gebeuren? Investeren in openbare diensten, zoals de douane, zou een goed begin zijn. Druggebruik decriminaliseren

Net zoals de Amerikaanse ‘war on drugs’ zich met steeds meer repressie richtte tegen de gewone bevolking en in het bijzonder de armste lagen, rolt De Wever met repressieve spierballen in de volkswijken. Dat maakt geen einde aan het bijzonder winstgevende zakenmodel van de drugsmaffia.

Enkele Tweets die we de voorbije dagen met @Socialismebe1.be publiceerden.

• In 2000 waren ruim 90.000 Belgen afhankelijk van voedselbanken, vandaag zijn dat er bijna 200.000. Op die 20 jaar hebben alle traditionele partijen deel uitgemaakt van regeringen. Geen één zorgde ervoor dat de curve van ongelijkheidsgroei zelfs maar een beetje afnam. • Elegante uitweg voor #Jambon: maak hem minister van vergeten zaken. Daar is hij echt goed in! • Lode Vereeck voor VB naar de raad van bestuur van de Universiteit Hasselt? Afgedankt als seksist - opgepikt door Vlaams Belang. Alsof VB wil bewijzen dat het zich niet beperkt tot racisme maar evengoed seksisme erbij pakt. • #Ongelijkheid. Als Jeff Bezos uit eigen zak elk van de 876.000 personeelsleden van Amazon een premie van 105.000 dollar betaalt, zou hij nog even rijk zijn als voor de Coronacrisis. • #Klassenjustitie. Ex-bestuurders Fortis niet vervolgd omdat er verjaring is. Journalist De Tijd: “Grote financiële onderzoeken leiden in dit land zelden tot resultaat.” Wie met gesjoemel wil wegkomen, pakt het dus best meteen groots aan. • #Moria. Waar zijn de roepers van All Lives Matter nu? Kogelgaten in Deurne Noord. Foto: socialisme.be

zou gemeenschapscontrole mogelijk maken, gekoppeld aan medische begeleiding bij verslaving. Jongeren in volkse buurten van de drugs houden, zal gebeuren door hen plezante ontspanningsmogelijkheden en een beter toekomstperspectief aan te bieden. Dat vereist investeringen in ontspanning, onderwijs, degelijke jobs … Het beleid vandaag gaat de andere kant uit. Eerst wordt een sociale woestijn gecreëerd en dan schrikt men dat er geen weelderige bloementapijten groeien. In een kapitalistisch systeem waar alles draait rond winsten die zowel legaal als illegaal gemaakt worden, kan de drugsmaffia zich ontwikkelen en onze wijken terroriseren. Meer van hetzelfde beleid zal daar geen verandering in brengen. Er is een volledige breuk met het systeem nodig.


4

KORT

op de werkvloer

de

Linkse Socialist

Zorg in Actie: “Het succes van de betoging op 13 september is slechts het begin…”

UGent: strijd voor hogere lonen voor schoonmaakpersoneel In de strijd voor een hoger minimumloon van minstens 14 euro per uur aan de UGent, werd op 9 maart de wellicht laatste fysieke actie vóór de lockdown gevoerd. Er werd onder meer gepleit voor een insourcing van de schoonmaak, zodat de universiteit zelf de arbeidsvoorwaarden en lonen bepaalt. Een voorstel hiertoe kreeg op de raad van bestuur van 11 september helaas geen meerderheid. Het rectoraat deed een tegenvoorstel: bij een nieuwe uitbesteding zullen meer sociale voorwaarden gesteld worden om de arbeidsvoorwaarden aan de UGent te benaderen. Dat voorstel werd wel goedgekeurd. ACOD UGent reageerde teleurgesteld dat de insourcing het niet haalde en zal het tegenvoorstel van het rectoraat beoordelen op de resultaten. Als geen enkel privaat bedrijf aan de nieuwe voorwaarden wil werken, zeker zonder een meerprijs, dan zal insourcing opnieuw op de agenda geplaatst worden. ACOD UGent voerde in aanloop naar de raad van bestuur actief campagne en zal dit verderzetten om de druk hoog te houden.

Helden voor één dag? Aldi moet toegeven na staking Bij Aldi brak eind augustus een staking los. De directie wilde de toeslag onder de vorm van hogere maaltijdcheques niet verlengen. De toeslag kwam er als compensatie voor de hogere werkdruk en de risico’s in coronatijden. Bovendien was er maatschappelijke druk om de helden van de supermarktsector te vergoeden. In plaats van echte loonsverhogingen toe te kennen en de laagste lonen op te trekken tot 14 euro per uur, werd een tijdelijke verhoging van de maaltijdcheques gegeven. Er was een stakingsgolf in de winkels van Aldi nodig om de verhoging van de maaltijdcheques nogmaals tijdelijk te verlengen. De actiebereidheid was groot: er is al langer een probleem van onhoudbare werkdruk.

Buschauffeurs in Antwerpen staakten op de eerste schooldag De directie van De Lijn lokte bij de buschauffeurs van de Antwerpse stelplaats Zurenborg een staking uit op de eerste schooldag. Ze ging op arrogante wijze over tot een eenzijdige wijziging van de dienstregeling op één lijn. De chauffeurs wilden een alternatieve actie houden om het busvervoer op de eerste schooldag niet teveel in de war te sturen. In plaats van in de stad af te lossen, zouden de chauffeurs naar de stelplaats rijden. De directie dreigde met sancties, waarop zowat alle chauffeurs binnenreden. De acties werden goed opgevolgd met druk bijgewoonde personeelsvergaderingen. Daar werd nogmaals duidelijk dat er heel veel problemen zijn bij De Lijn. De directie kon zich pas een dag later vrijmaken voor overleg, waardoor ook op 2 september werd gestaakt. De chauffeurs trokken in groep naar het overleg, zodat de directie het achteraf meteen kon uitleggen. Er zat voor de directie niets anders op dan toe te geven rond de lijn waarover de acties begonnen.

Interview met Karim Brikci, afgevaardigde ACOD-Brugmann

H

et is niet overdreven te zeggen dat de weg naar de grote zorgactie van 13 september als een achtbaan was. Ondanks alle problemen vormde de actie uiteindelijk het einde van de quarantaine voor de sociale strijd. Dit gebeurde niet onopgemerkt. We spraken hierover met Karim Brikci, afgevaardigde voor ACOD in het Brugmann ziekenhuis in Brussel en actief betrokken bij het actienetwerk ‘De Zorg in Actie’ (La Santé en Lutte).

“Oorspronkelijk was het een risicovolle gok om midden de pandemie al een betoging te plannen. Een eerder geplande betoging eind maart werd om begrijpelijke redenen afgelast. We kozen ervoor om de tijd te nemen en ernstig te mobiliseren in aanloop naar het einde van de lockdown. Dat was niet evident: het was voor iedereen onduidelijk wanneer de beperkingen zouden verdwijnen. “De hele zomer werd de mobilisatie, die al aanzienlijk was toen het evenement werd gelanceerd, verder verbreed. Het front werd uitgebreid met een hele reeks vakbonden, structuren en diverse verenigingen. Er werd uiteindelijk opgeroepen door een brede lijst van organisaties en actoren in de gezondheidszorg. Belangrijk ook was de brede steun op de werkvloer. “Het resultaat was enorm: we waren met 7.000 aanwezigen. Nochtans waren er veel collega’s aan het werk, dat is specifiek voor onze sector. We kregen ook veel steunbetuigingen van ouderen of zieken die het, terecht niet zagen zitten om deel te nemen aan een betoging, maar wel hun solidariteit wilden tonen. Er was ook de context van het nieuwe schooljaar en de pandemie die zeker niet verdwenen is. Desondanks werd het een enorm succes.” Achter elke betoger stonden veel mensen die solidair waren maar niet konden deelnemen. Daar kunnen we de overheden niet bij rekenen?

“Het applaus en de steunverklaringen aan de ‘helden’ waren voor de politieke verantwoordelijken niet meer dan mooie woorden. Wij waren niet

verrast, maar het verduidelijkte veel voor een groot aantal mensen. Zo was er een poging van de stad Brussel om de actie te verhinderen. Blijkbaar is alles uit lockdown, behalve het recht op vrije meningsuiting en sociaal protest. De overheden verschuilen zich achter gezondheidsmaatregelen, maar verplichten ons wel om te werken. We mogen met 10.000 naar Walibi of een voetbalstadion. Dat is goed, ik hou van voetbal. Maar betogen zou niet mogen? “Het was pas onder druk van een open brief die aanvankelijk door 600 collega’s uit de zorgsector was ondertekend – en uiteindelijk door meer dan 1000 – dat er toelating kwam. Er was

toelating voor een actie met bubbels van 400 mensen die statisch moesten blijven. Dat is een complete absurditeit vanuit gezondheidsoogpunt. Een betoging over de brede boulevards waar iedereen de nodige afstand kan houden, met verplichting van mondmaskers, was veel beter met het oog op de gezondheidsmaatregelen.” Er was op het einde van de actie repressie door de politie. Wat denk je daarvan?

“We moeten niet rond de pot draaien: wij hebben de overeenkomst gerespecteerd en de politie niet. De politie viel het protest rond 15u30 aan en keerde zich gewelddadig tegen honderden vreedzame betogers. Dat is volstrekt onaanvaardbaar. Na het applaus volgden slagen van de matrak. “Erger nog: zes mensen kwamen hierdoor in het ziekenhuis terecht. Een gekende politiecommissaris gaf groen licht voor geweld. Er zijn 35

mensen opgepakt, waaronder drie gerechtelijke arrestaties. We zullen de solidariteit voor deze collega’s organiseren. Het politiegeweld was totaal ongepast.” Het succes van de actie vraagt om meer. Wat zijn de plannen?

“Met ‘De Zorg in actie’ werken we sinds het begin met algemene vergaderingen. Dat is een democratische werking met diepgaande discussies over onze eisen en het soort actie dat we willen. We proberen zoveel mogelijk collega’s en sympathisanten te betrekken, de vergaderingen staan immers open voor al wie voor de zorg wil strijden. Tussen twee algemene vergaderingen in is er coördinatie om de besluiten van de algemene vergaderingen in de praktijk te brengen. Er is een volgende algemene vergadering op 15 oktober, waarvoor iedereen is uitgenodigd. “Voor ‘De Zorg in Actie’ is het duidelijk dat de strijd nog maar begonnen is. Eén van de ordewoorden die vanaf het begin naar voren werd gebracht, is het idee van een nationale stakingsdag in de hele sector. We roepen de vakbondsstructuren op om rond de tafel te zitten om te komen tot een echt actieplan dat de woede van de hele sector mobiliseert. Aan de basis is de wil er alvast!” Er is al een miljard euro extra aangekondigd. Is dat dan niet voldoende?

De politie hield de betoging tegen. Alles verliep vreedzaam tot commissaris Vandersmissen (zie foto hierboven) zich ermee ging moeien. Eens te meer zorgde die commissaris voor problemen. Achteraf werd hij tijdelijk geschorst omdat hij toeliet dat een bevriende fotograaf pepperspray gebruikte tijdens het politiegeweld op de betogers. Waarom slechts een tijdelijke schorsing? (foto door Jean-Marie)

“De 400 miljoen extra voor het zorgfonds is zeker een overwinning voor de mobilisatie die al sinds het voorjaar van 2019 bezig is. Voor de grote ziekenhuisstructuren vertegenwoordigt dit echter slechts een paar voltijdse equivalenten. Het zal niet volstaan om de werklast op het terrein te verlichten en ervoor te zorgen dat het personeel in goede omstandigheden kan werken, dat wil zeggen met voldoende tijd om voor de patiënten te zorgen. Daarvoor


op de werkvloer

www.socialisme.be oktober 2020

5

Sodexo, Milcobel, Wibra ...

Verzet nodig tegen golf van afdankingen!

D

e directie van Sodexo België wil 380 mensen afdanken. Bij Milcobel zijn 167 jobs bedreigd in Schoten. Bij Continental in Mechelen 140. Makro is toe aan het vierde herstructureringsplan op acht jaar tijd. Bij Wibra zijn meer dan 400 jobs bedreigd. Dit zijn slechts enkele aankondigingen van de afgelopen weken. De Renault-procedure legt bedrijven die een collectief ontslag plannen op om eerst een dialoog te houden tussen de directie en de syndicale afgevaardigden. In de meeste gevallen is die procedure effectief opgestart. Telkens stelt de directie dat het een “constructieve dialoog met de sociale partners wil”. Voor de bazen is de Renault-procedure slechts

een manier om verzet van het personeel te verstikken zodra de plannen tot afdankingen bekend worden. Tijdens de procedure gaat het officieel slechts om een ‘voornemen’ tot ontslag en worden ‘alternatieven’ onderzocht. Sommige bazen gaan nog verder: Ryanair kondigde midden in de Renault-procedure aan dat het van 91 naar 172 ontslagen wil. Bazen willen personeel voor de crisis doen betalen

We moeten ons organiseren rond eisen die aangepast zijn aan deze periode van historische crisis van het kapitalisme en die vertrekken van de verdediging van de belangen van de werkenden.

De bazen zullen nooit nalaten om de werkenden te laten betalen voor elke crisis, fouten of onvoorziene gebeurtenissen. Het excuus van de gezondheids- en economische crisis zal tot het uiterste gebruikt worden om te herstructureren en om de dreiging van werkloosheid te gebruiken om nog meer flexibiliteit te eisen. Tegelijk wordt naar de overheid gekeken om zoveel mogelijk compensaties op de kap van de gemeenschap af te wentelen. Experts in ‘human ressources ma-

nagement’ raden bazen aan om vrijwillig vertrek te stimuleren in plaats van ontslag. Zo kan een bedrijf tot 10.000 euro per werkende uitsparen, zelfs bij betaling van een premie zodat de afgedankte werknemer geen verlies lijdt. HR-bedrijf Lee Hecht Harrison (LHH) stelde dat de kosten van een collectieve afdanking gemakkelijk 10% hoger zijn dan die van een vrijwillig vertrek. Een afgekocht vrijwillig vertrek is uiteraard niet echt vrijwillig. Bovendien is er een angel onder het gras: men verliest het recht op werkloosheidsuitkering. Arbeidersbeweging moet in het offensief gaan

De vakbonden worden overstelpt met vragen van mensen over ontslagen of economische werkloosheid. Bij het ACV was er een toename van 300.000 naar een miljoen vragen. Bij het ABVV is er sprake van een verdrievoudiging. Het blijft niet bij tijdelijke werkloosheid: de lawine van jobverlies is al begonnen. We moeten ons organiseren rond eisen die aangepast zijn aan deze periode van historische crisis van het kapitalisme en die vertrekken van de verdediging van de belangen van de werkenden. LSP verdedigt de nationalisatie, zonder afkoop of compensatie, on-

der de controle en het beheer van de werkenden van elk bedrijf dat dreigt over te gaan tot massale afdankingen. De gezondheidscrisis heeft aangetoond dat er veel tekorten zijn in deze samenleving. Bedrijven kunnen in publieke handen genomen worden om de productie te oriënteren op de sociale noden. Wie kan dat beter dan het personeel zelf, de helden die ons door moeilijke tijden leiden? Wij willen geen publieke bedrijven die door managers net zoals private bedrijven geleid worden. Het zijn de werkenden die de rijkdom produceren, het is aan hen om te beslissen. Om de groeiende werkloosheid te stoppen, kan het beschikbare werk beter verdeeld worden. Collectieve arbeidsduurvermindering zonder loonverlies en met bijkomende aanwervingen zou bovendien de werkdruk verminderen. Voor dergelijke eisen zal er uiteraard een sterke krachtsverhouding nodig zijn, met een actieplan over een langere termijn met betogingen, nationale stakingsdagen, solidariteitsstakingen met werkenden die met ontslag bedreigd worden, marsen van werklozen … Strijdsyndicalisme dat niet bang is om het kapitalisme in vraag te stellen, is wat nu nodig is!

AB InBev: staking tegen criminele nalatigheid rond gezondheid van personeel

Foto: Liesbeth

zal er veel meer personeel nodig zijn. “Ook de bijkomende 600 miljoen euro is het resultaat van mobilisatie en protest, onder meer toen het personeel van het Sint-Pietersziekenhuis premier Wilmès de rug toekeerde bij een bezoek in mei. De regering was bang dat de woede in de sector zou exploderen.

Het applaus en de steunverklaringen aan de ‘helden’ waren voor de politieke verantwoordelijken niet meer dan mooie woorden.

Er is 600 miljoen euro beloofd, maar we weten niet wanneer dit er komt en hebben geen details. We kunnen uiteraard het vel van de beer nog niet verkopen voor hij geschoten is. “Het gaat bovendien om een overeenkomst die een loonsverhoging moet organiseren in het kader van de functieclassificatie IFIC, die voor bepaalde functies in de private sector van toepassing is. Welke functies zullen opgewaardeerd worden en welke niet? Dat weten we niet. Onder de nieuwe functieclassificatie dreigen sommige personeelsleden, zoals in het onderhoud, loon te verliezen terwijl sommige managers er aanzienlijk op vooruit gaan. “Een miljard euro lijkt alleszins veel, maar het volstaat niet eens om de besparingen onder Michel en Wilmès te compenseren. Als het doel is voldoende middelen voor zorg, meer personeel aan de ziekenhuisbedden en vermijden dat het personeel uitgeput geraakt, dan zullen er een paar miljard nodig zijn. We zullen dat geld moeten halen waar het zit.”

I

n september werd meer dan tien dagen gestaakt bij AB InBev in Jupille (nabij Luik) onder leiding van de ABVV-delegatie. De eis? Heel eenvoudig: in veilige omstandigheden kunnen werken. In plaats van de legitimiteit van de eisen van de stakers te erkennen, aarzelde de multinational niet om deurwaarders uit te sturen. Die werden zelfs naar de huizen van arbeiders gestuurd met de dreiging om meubels in beslag te nemen. Er werden dwangsommen opgelegd tot 11.000 euro voor de hoofdafgevaardigde. door

Nicolas Croes

De staking begon na een uitbraak van Covid-19 op een logistieke afdeling. Een tiental arbeiders was besmet, waarvan er twee in het ziekenhuis moesten opgenomen worden. Dit is een direct gevolg van een crimineel beleid van winstbejag. Toen het management zich bewust werd van de eerste gevallen, dacht het alleen maar aan het veiligstellen van de winsten. Informatie werd achtergehouden voor het personeel. De directie weigerde om zelf een tracing te organiseren, arbeiders die in contact waren geweest met besmette collega’s bleven gewoon werken en er raakten meer arbeiders besmet. Toen de arbeiders het werk hadden neergelegd, stuurde het management intimiderende sms’jes naar de stakers. Ze werden ook opgebeld met de vraag om terug aan het werk te gaan. Daarna volgden deurwaarders om de staking te breken. ABVV-Horval eiste dat de nodige maatregelen werden genomen om de verspreiding van het virus in het bedrijf tegen te gaan en dat de personeelsdirecteur en de preventieadviseur, die officieel verantwoordelijk zijn voor de veiligheid van de arbeiders, van de site in Jupille werden verwijderd. Opkomen voor de veiligheid van de arbeiders kan onmogelijk worden uitgevoerd als de personeelsdirecteur en de preventieadviseur marionetten van de directie zijn. Solidariteit onder de arbeiders

Het was een zeer zwaar conflict, maar de syndicale delegatie is vooral opgebouwd rond strijd zoals die in 2010, toen midden in de winter 17 dagen gestaakt werd tegen ontslagen en uiteindelijk een overwinning werd geboekt. Toen werd het spandoek met de

slogan “InBev 1st Social Killer” gemaakt, een spandoek dat tien jaar later opnieuw aan een stakerspost opdook. De verschillende vestigingen van AB Inbev hebben zich solidair getoond, wat een vrij recente ontwikkeling is bij conflicten in dit bedrijf. De depots in Ans, Jumet en Anderlecht, evenals de brouwerijen in Leuven en Hoegaarden werden gesloten ter ondersteuning van de Jupille-stakers. De stakerspost van Jupille, die dag en nacht werd bemand, kreeg solidariteitsbezoeken van het ABVV, ACOD, militanten van PVDA en LSP, personeel van de suikerraffinaderij van

De staking begon na een uitbraak van Covid-19 op een logistieke afdeling. Een tiental arbeiders was besmet, waarvan er twee in het ziekenhuis moesten opgenomen worden. Awans, Biowanze, FN-Herstal, TEC … Er was een solidariteitsmotie van ACOD-LRB (Lokale en Regionale Besturen) in Brussel. Daarin stond: “De stakers verdienen de steun van de werkenden in de publieke sector, die ook het slachtoffer zijn van de tekortkomingen van de overheid. AB InBev is slechts het topje van de ijsberg. Hoeveel werkgevers zijn er

die de maatregelen van de Nationale Veiligheidsraad niet respecteren?” Uiteindelijk besliste de directie om maatregelen te nemen (zoals de installatie van plexiglaspanelen) en te werken aan een nieuw gezondheidsprotocol. De onderhandelingen daarover met de ABVV-delegatie zullen gebeuren zonder deelname van de personeelsdirecteur en de preventieadviseur, ook al worden zij niet ontslagen. Als er één iets is aangetoond door dit conflict, dan wel dat we niet ‘allemaal in hetzelfde bootje zitten’. Voor de aandeelhouders zijn arbeiders vervangbaar zolang de productie en de winsten maar doorgaan. Het voorstel tot gezondheidsprotocol dat door ABVV-Horval wordt verdedigd, kan een voorbeeld zijn voor campagnes en strijd in andere bedrijven. Het is vooral op het werk dat het virus zich verspreidt. Vakbonden moeten lessen trekken uit deze staking (ook rond het effect van solidariteitsstakingen) om de verdediging van de gezondheid van elke werkende op te nemen.


6

Ze zijn ons vergeten

de

Linkse Socialist

De werkende klasse centraal zetten, ook in de strijd voor verandering! Recensie van “Ze zijn ons vergeten” door Peter Mertens

Z

even maanden gezondheidscrisis toonden dat gewone werkenden alles doen draaien. Dat zorgt voor een groter klassenbewustzijn. Het boek van Peter Mertens speelt daarop in. Het vertrekt vanuit het leven en werk van de helden, de werkende klasse. Het is bovendien een aanklacht tegen de kapitalistische klasse die wil dat dit collectief bewustzijn van de werkende klasse zo snel mogelijk vergeten raakt. door

Michael (Gent)

Een essentiële reminder

De werkenden moesten alles doen draaien, maar het waren niet hun belangen die centraal stonden bij de maatregelen. Er was een criminele tegenstelling tussen de individuele lockdown maatregelen en de onaantastbare economische belangen. Mertens heeft het terecht over twee maten en twee gewichten. “De regels gelden voor iedereen, behalve als het gaat om versnellingsbakken te maken. Dat mag wel”, schrijft hij in zijn voorwoord. Alles moet wijken in het belang van de winsten. Het boek herinnert er ons aan dat het de werkenden zelf en hun vakbonden waren die een deel van de niet-essentiële productie tot stilstand brachten en die veiligheidsmaatregelen afdwongen. “Hoe sterker de vakbond op zijn strepen staat, hoe veiliger de werkplaats”, vat Mertens samen. Dat kon trouwens wel wat sterker: nu kwamen de initiatieven bijna steeds van onderuit, terwijl de leiding afwezig leek. Bijvoorbeeld in de saga rond de mondmaskers hadden de vakbondsleidingen de eis voor het opvorderen van productielijnen en stocks kunnen propageren en er campagne rond voeren. Toen het actienetwerk ‘De Zorg in Actie’ het initiatief nam om de sociale strijd uit de lockdown te halen, hadden de vakbondsleiders daar een nationaal voorbeeld van kunnen maken. Desalniettemin werd in de gezondheidscrisis de rol van de arbeidersklasse aangetoond. Dat willen de gevestig-

de politici en media het liefst zo snel mogelijk wegmoffelen want het vormt een gevaar voor hun beleid. Jaren van fanatieke en rampzalige besparingszucht hebben de gevolgen van de crisis erger gemaakt. De afgelopen jaren voerden de bazen op succesvolle wijze klassenstrijd om hun materiële belangen, hun winsten, te verdedigen. Als hun tegenstander, onze klasse van werkenden, dat begint te beseffen, is dat voor hen een probleem. Massale publieke investeringen zijn nodig. Hoe dat te doen?

Dat er nood is aan massale publieke investeringen wordt steeds duidelijker. Verschillende kapitalistische regeringen beseffen dit en komen met relanceplannen. Doorgaans zijn die rechtstreeks gericht op de belangen van de grote bedrijven, zelfs indien er af en toe ook wat extra koopkracht in die plannen zit. Marxisten vertrekken vanuit een andere logica: van wat nodig is voor de meerderheid van de bevolking. In zijn boek stelt Peter Mertens zijn Prometheusplan voor, een plan dat vier Europese publieke consortia zou oprichten om te investeren in energie, zorg, vervoer en digitale ontwikkeling. Dit zouden publieke samenwerkingsverbanden zijn om economische activiteit en jobs te ontwikkelen op basis van publieke investeringen die bovendien op Europees niveau zouden gebeuren. Hoe dit plan zou moeten gerealiseerd worden, is minder duidelijk in het boek. Denkt Peter Mertens dat het es-

Volgens Peter Mertens is er een “geestbeving” nodig. Daarmee lijkt hij de illusie te wekken dat het volstaat om goede voorstellen te doen, mensen daarvan te overtuigen en op basis van dat draagvlak zullen de kapitalisten het wel moeten aanvaarden. Is dat geen onderschatting van onze tegenstander? Goede ideeën volstaan niet op een ogenblik dat de overkant op succesvolle wijze klassenstrijd voert. tablishment kan overtuigd worden met goede argumenten? Of dat de nieuwe linkse formaties in Europa plots zo sterk zullen staan dat ze het kunnen afdwingen en zelfs de onvermijdelijke chantage van big business kunnen weerstaan? We vrezen daarvoor: heel wat nieuwe linkse formaties in Europa gingen helaas snel door de knieën zodra ze op tegenstand botsten. Dat zagen we met Syriza in Griekenland of nog met Corbyn in Groot-Brittannië. Het neemt niet weg dat een uitgebreid plan van publieke investeringen erg belangrijk en noodzakelijk is. Mertens verwijst naar de Green New Deal van Alexandria Ocasio-Cortez in de VS, een ambitieus plan waar groot enthousiasme voor is. Tegelijk is het duidelijk dat het afdwingen van dergelijke maatregelen harde strijd vergt en dat het botst op de belangen van big business. Zolang de sleutelsectoren van de economie in private handen zijn en ze op basis van winst en concurrentie worden bestuurd, zal er hevig verzet zijn door big business. De grote energiemultinationals zullen de concurrentie door een publiek energieconsortium niet zomaar aanvaarden. Langs de andere kant zou een publiek energiebedrijf in een door multinationals gedomineerde markt hun spelregels moeten volgen om te overleven. Voor de f i na ncier i ng va n het Prometheusplan kijkt Peter Mertens naar de miljonairstaks, maar dan op Europees niveau. Zo’n vermogenstaks zou zeer welkom zijn, maar het vereist de opheffing van het bankgeheim, een sluitend vermogenskadaster en de mogelijkheid om te onteigenen om sabotage tegen te gaan. Waarom niet de productiecapaciteit die door de werkende klasse is opgebouwd onder de controle en het beheer van die werkende klasse en de gemeenschap brengen? Dan wordt het mogelijk om op democratische wijze te beslissen en productie te plannen op basis van de behoeften. Het kapitalisme temmen?

PVDA-kopstukken Hedebouw en Mertens op de ‘Grote Colère’ van 1 maart. Foto: Liesbeth

De sleutelsectoren van de economie in publieke handen brengen in de opbouw van een planeconomie, vormt een breuk met het kapitalisme. Op een ogenblik dat het kapitalisme zijn falen zo sterk aantoont, moet de linkerzijde openlijk en offensief opkomen voor socialistische maatschappijverandering. Het is een illusie te denken dat het kapitalisme kan getemd worden. Zelfs indien vooruitziende verdedigers van dit

systeem beseffen dat het soms noodzakelijk is om de overheid een sterkere rol te laten spelen en de ongelijkheid wat aan banden te leggen. Het doel daarbij is niet om de noden van de massa’s centraal te stellen, maar wel om het kapitalisme te verdedigen en te behoeden voor revolutie. Dat is het standpunt van de liberale econoom Paul De Grauwe, die heel wat lof heeft over het boek van Peter Mertens en die één van de sprekers was op de lancering ervan. In De Morgen stelde hij het zo: “Als je het kapitalisme gewoon aan zichzelf overlaat, zonder een overheid die sterk tussenkomt, dan zal de ongelijkheid blijven toenemen.” En verder, “als je dan geen overheid hebt om dat systeem te stutten, kan het kapitalisme imploderen.” De Grauwe was vroeger een voorvechter van het neoliberalisme, maar beseft dat de neoliberale logica vandaag het kapitalisme in gevaar brengt. Als alternatief verwijst De Grauwe vaak naar de hoge belastingtarieven op grote vermogens in de VS in de jaren 1950 en 1960, een uitzonderlijke periode van economische groei in een context van Koude Oorlog en een goed georganiseerde arbeidersbeweging. Verwijzingen naar zowel de New Deal van Roosevelt als de belastingvoeten in de jaren 1950 en 1960 wor-

In ‘Ze zijn ons vergeten’ benadrukt Peter Mertens de centrale rol van de werkende klasse in de strijd tegen het coronavirus en in de productie van onze welvaart. Het is diezelfde werkende klasse die essentieel is om maatschappelijke verandering te bekomen.

den vaak gedaan om aan te tonen dat een ander beleid mogelijk en haalbaar is. Zeker op een ogenblik van verhoogd klassenbewustzijn is het echter problematisch als daarbij niet gekeken wordt naar de context van klassenstrijd. Het was om een verdere ontwikkeling van arbeidersstrijd te vermijden dat Roosevelt in zijn tweede New Deal meer sociale toegevingen deed. Zelfs dat volstond uiteindelijk niet om de crisis te stoppen. Dat gebeurde pas met de oorlog. Werkende klasse kan verandering bekomen door ervoor te strijden

In ‘Ze zijn ons vergeten’ benadrukt Peter Mertens de centrale rol van de werkende klasse in de strijd tegen het coronavirus en in de productie van onze welvaart. Het is diezelfde werkende klasse die essentieel is om maatschappelijke verandering te bekomen. Volgens Peter Mertens is er een “geestbeving” nodig. Daarmee lijkt hij de illusie te wekken dat het volstaat om goede voorstellen te doen en mensen daarvan te overtuigen, op basis van dat draagvlak zullen de kapitalisten deze wel moeten aanvaarden. Is dat geen onderschatting van onze tegenstander? Goede ideeën volstaan niet op een ogenblik dat de overkant op succesvolle wijze klassenstrijd voert. Doorheen de geschiedenis is gebleken dat sociale verworvenheden en vooruitgang telkens bekomen werden door klassenstrijd. De enige kracht die in staat is om in te gaan tegen de diepgewortelde weerstand van de grote bedrijven, is een massabeweging die zich baseert op de sociale en economische macht van de werkende klasse. Zo’n beweging en strijd begint op het nationale niveau, maar kent zeker vandaag snel uitbreiding naar het internationale terrein. Dat is belangrijk en noodzakelijk: een socialistische samenleving uitbouwen kan immers niet in één geïsoleerd land. Internationale solidariteit in de strijd voor maatschappijverandering is essentieel.


geschiedenis

www.socialisme.be oktober 2020

7

190ste verjaardag van België

Revolutie van 1830 omgeleid naar oprichting Belgische staat

B

elgië is niet ontstaan door een spontane opstand van gegoede burgers na een operavoorstelling. De Belgische revolutie was een massabeweging van het gewone volk, de arbeidersklasse die begon te ontwikkelen en de arme bevolking op het platteland. Het gebrek aan eigen organisaties en leiding van de massa’s maakte dat de burgerij de revolutie kon omleiden. Dit leidde tot het ontstaan van België. (1)

Dossier op basis van een langere tekst door Alain Mandiki en Stéphane Delcros (volledig online te lezen op Marxisme.be of te verkrijgen bij de redactie) Kunstmatige staat

Afgezien van een kleine episode van enkele maanden in 1790, en zelfs toen betrof het niet de hele toekomstige Belgische staat, was het grondgebied van België voor 1830 nooit ‘onafhankelijk’ van andere mogendheden. Het grondgebied van de toekomstige Belgische staat was lange tijd het toneel van conflicten tussen verschillende feodale machten. Dit was te danken aan de gunstige geografische ligging: een kruispunt tussen de verschillende Europese mogendheden en tussen de verschillende handelssteden. De geografische en taalkundige nabijheid heeft, zoals overal, natuurlijk geleid tot het bestaan van gemeenschappelijke elementen, bijvoorbeeld in cultureel opzicht. Maar op geen enkel moment was er een gemeenschappelijk ‘nationaal’ gevoel. De ‘idealistische’ Belgische historici zijn niet de enigen die proberen een geschiedenis op papier te construeren. Vlaams nationalistische stromingen doen dit evenzeer. Zoals Anja Deschoemacker uitlegt in haar marxistische analyse over het nationale vraagstuk in België: “De uitbouw van een natiestaat is een historische taak van de burgerij. In die zin zijn alle staten “kunstmatig” (…) Waar de burgerij in het tijdvak van de creatie van naties haar historisch progressieve rol speelt en als leider van de natie wordt erkend (omdat ze de natie ook uitbouwt en vooruitbrengt), hebben burgerijen het moeilijker in die taak naarmate ze later ontwikkeld zijn. Hoe sterker de arbeidersklasse reeds is ontwikkeld, hoe meer de burgerij ernaar tendeert zich te verbinden met de adel i.p.v. ze omver te werpen om die arbeidersklasse onder de knoet te houden, wat in België dan ook gebeurde.” (2)

het proletariaat op brute wijze konden worden uitgebuit. De Franse markt ging met de nederlaag van Napoleon in 1815 verloren, maar de wetgeving bleef bestaan en de burgerij kon profiteren van de toegang tot de Nederlandse markt en die van de Nederlandse kolonies: Nederlands Indië (het huidige Indonesië), Suriname en de Nederlandse Antillen. Voor de burgerij van de toekomstige Belgische staat was dit economisch gezien geen slechte zaak.

De julirevolutie in Frankrijk had een grote invloed op de massa’s in heel Europa, zeker in de zuidelijke provincies van Nederland. Er waren echter ook frustraties onder de opkomende burgerij. In de eerste plaats was zij voornamelijk katholiek en Franstalig, in tegenstelling tot de heersende elite van het koninkrijk, die protestants en Nederlandstalig was. De burgerij in het noorden van het koninkrijk was meer commercieel en voorstander van een vrijhandelsbeleid, terwijl die in het zuiden meer industrieel was en protectionistische maatregelen vroeg. De koning was zich bewust van deze frustraties en kwam tegemoet aan de eisen van de zuidelijke burgerij.

Onder het regime van Oranje-Nassau is de burgerij in de zuidelijke provincies exponentieel rijker geworden door de uitbuiting van de ontluikende arbeidersklasse, daarbij geholpen door het regime. De burgerij wilde zich niet ontdoen van de ‘Nederlandse bezetting’, zoals we in de officiële geschiedschrijving kunnen lezen. Ontluikende arbeidersklasse wil verbetering

De arbeidersklasse was in die tijd natuurlijk weinig in aantal, maar toch talrijker dan men zou denken. Aan het begin van de 19e eeuw groeide hun aantal snel. De toenmalige textielindustrie was het meest ontwikkeld, vooral in Westen Oost-Vlaanderen, maar daarnaast was er ook de ontwikkeling van de metaalsector en de steenkoolmijnbouw in Luik en Henegouwen. Waar er in 1802 in Gent 220 arbeiders in de katoenindustrie werkten, waren dit er in 1810 reeds 10.000. In 1825 waren er in de zuidelijke provincies 220.000 arbeiders in de katoensector, waarvan 150.000 in Oost-Vlaanderen. De situatie voor de massa’s was ellendig. De concurrentie met voornamelijk Britse producten zette de arbeidsomstandigheden onder druk en bracht lange werkdagen met zich mee. De bazen konden rekenen op een grote groep arbeiders omdat veel boeren naar de steden werden geduwd door hongersnood en lage prijzen voor landbouwproducten. Deze concurrentie tussen werkenden drukte de lonen verder naar beneden, tot ver onder het bestaansminimum. Kinderarbeid was verre van zeldzaam: elk gezinslid moest een inkomen binnen brengen om rond te komen. De situatie werd nog verergerd door nieuwe belastingen op het malen en slachten, waardoor de prijzen van brood en vlees stegen. Dit bracht de overheid heel wat geld op, maar het maakte het leven van de massa’s nog moeilijker. Deze belastingen werden uiteindelijk afgeschaft in 1829, maar dan was het te laat: de woede was al

Verenigde Nederlanden voeren beleid in belang van de burgerij

Tijdens de Republiek en vervolgens het Franse Rijk ontwikkelde de burgerij zich in de departementen die het toekomstige België vormden, in het bijzonder in het zuiden, in wat nu Wallonië is. De economische elites in de wapen-, kolen- en metaalindustrie profiteerden van een grotere markt en bescherming tegen concurrentie, vooral van de Britten. De wetgeving was gunstig voor hun belangen: een grote vrijheid voor bazen en landeigenaren, waardoor de arbeidskrachten van

Confrontatie tussen het leger en opstandelingen in Brussel

te diep geworteld. De opstand van 1830

De julirevolutie in Frankrijk had een grote invloed op de massa’s in heel Europa, zeker in de zuidelijke provincies van Nederland. In augustus maakte de regering het nog erger: de prijs van brood steeg en er werden dure festiviteiten gepland op 25 augustus voor de 59e verjaardag van koning Willem I. Vanaf 22 augustus stond er op affiches: “Revolutie voor 25 augustus!” Op 24 augustus vonden er massabijeenkomsten plaats op straat en in de cafés. Op 25 augustus kwamen mensen bijeen in Brussel. De operavoorstelling van ‘De Stomme van Portici’ werd niet bijgewoond door de massa’s, maar toen de aanwezige burgers na afloop van de voorstelling op het Muntplein kwamen, was er daar een protesterende menigte. Tegen 27 augustus was er een echte arbeidersopstand. De massa’s controleerden openbare plaatsen en namen

De heersende klasse deed er alles aan om de massa’s, die de revolutie maakten, aan de kant te schuiven. wapens en munitie in beslag. Groepen arbeiders vernietigden machines, omdat deze gezien werden als de oorzaak van de werkloosheid en de ellende. Burgerij probeert revolutie te stoppen

De burgerij wilde haar eigendommen beschermen en vroeg militaire steun aan de koning. Er werd een eigen ‘burgerwacht’ opgezet om de massabeweging te stoppen. Tegelijk probeerde de burgerij de volksopstand als hefboom te gebruiken om meer toegevingen te bekomen van de Nederlandse koning. Willem I weigerde dit en stuurde extra troepen naar Brussel onder leiding van zijn zonen. Het onhandige gedrag van prins Willem van Oranje, de toekomstige koning Willem II, deed de opstand alleen maar toenemen. Sommige bourgeois werden bang en vluchtten de stad Brussel uit. De burgerij was verdeeld: de meerderheid bleef regimegezind, een minderheid verdedigde het idee van onafhankelijkheid. Louis De Potter, een kleinburger uit een adellijke maar zeer progressieve familie, werd gezien als de verdediger van de onderdrukten en leverde forse kritiek op de conservatieve elementen in de burgerij. In september 1830 stroomden de mensen toe in Brussel. Er waren echte marsen op Brussel, gedragen door de massa’s die de macht kwamen uitdagen. Het stadhuis werd bestormd en de

bourgeois werden ontwapend. Er was echter een machtsvacuüm. Sommige bourgeois kwamen terug en maakten gebruik van de desorganisatie van de opstand. In het besef dat het moeilijk werd om het oude regime te handhaven, werd de basis gelegd voor een voorlopige regering die gevormd werd op 26 september. Op 4 oktober werd de onafhankelijkheid uitgeroepen. De heersende klasse deed er alles aan om de massa’s, die de revolutie maakten, aan de kant te schuiven. Het Nationaal Congres besliste om een monarchie in te voeren: de burgerij wilde geen republiek omdat dit te dicht aanleunde bij het door Franse revolutionairen bepleite model. Leopold van Saksen-Coburg werd in juni 1831 aangesteld als koning: hij was van Duitse afkomst en woonde in Engeland, bovendien trouwde hij met een Franse prinses. Algemeen stemrecht kwam er ondanks druk van de revolutionaire beweging niet. Enkel de 46.000 rijkste inwoners mochten stemmen. In hun strijd tegen arbeiders en boeren verenigde de industriële burgerij zich met die klasse die ze had moeten omverwerpen: de feodale adel en de kerk. Gebrek aan strijdinstrumenten

Tijdens het revolutionaire proces van 1830 konden embryo’s van strijdtradities worden gezien die in de geschiedenis van het toekomstige België een belangrijke rol zouden spelen. Er is bijvoorbeeld het idee van een ‘Mars op Brussel’, dat op belangrijke momenten in de geschiedenis van klassenstrijd werd gelanceerd, onder meer tijdens de Koningskwestie (1950) of de staking tegen de eenheidswet in de winter van 1960-61. In 1830 was de arbeidersklasse erg jong, verstoken van collectieve ervaring als klasse en bovendien ongeorganiseerd. Zij kon niet rekenen op een politiek instrument om haar belangen te verdedigen. Eind jaren 1850 ontstonden de eerste embryo’s van vakbonden, pas in 1885 werd de Belgische Werkliedenpartij (BWP) opgericht. Om een revolutionair proces naar de overwinning te leiden, is de aanwezigheid van een revolutionaire socialistische partij noodzakelijk; een partij die de lessen en ervaringen van de historische strijd samenbrengt en perspectieven schetst voor het omverwerpen van het kapitalistische systeem en het opbouwen van een democratisch socialistische samenleving. Noten en lectuurlijst 1) Veel elementen uit deze tekst zijn gebaseerd op het boek van Maurice Bologne: “De proletarische opstand van 1830 in België”. Online op: https:// www.marxists.org/nederlands/bologne/1930/1930opstand.htm 2) Anja Deschoemacker, “De nationale kwestie in België – een antwoord van de arbeidersbeweging is nodig”, Marxisme. be april 2006


8

dossier

de

Linkse Socialist

Trump en het Trumpisme stoppen, gebeurt door sociale strijd

dossier door

H

Bart Vandersteene

et crisisjaar 2020 is nog niet voorbij, maar het kan nog een pak turbulenter worden. De Black Lives Matter protesten, die de grootste sociale mobilisatie zijn in de Amerikaanse geschiedenis, blijven duren. Er is een angstaanjagende toename van geweld door extreemrechtse milities in samenwerking met de gemilitariseerde politie. Klimaatverandering en besparingen op brandpreventie leiden tot oraknen en ongekende bosbranden. De gevolgen van de pandemie worden verergerd door de incompetentie van Trump en een gezondheidssysteem dat alleen draait rond het maken van winst voor private bedrijven. Ongeacht de uitkomst van de presidentsverkiezingen kan je nu al stellen dat al deze problemen enkel erger zullen worden, zolang er geen massabeweging wordt opgebouwd om de samenleving fundamenteel te veranderen.

De vraag die miljoenen bezighoudt: hoe stoppen we Trump? En n Democraten kunnen alleen maar verliezen

Trump wordt gehaat door tientallen miljoenen kiezers. We lijken opnieuw af te stevenen op een verkiezing waarin de Democraten enkel kunnen verliezen. De voorsprong van Biden in de peilingen in juli is vandaag veel kleiner geworden. Net als in 2016, met Hillary Clinton, voert het Democratische establishment - dat de belangen van de grote bedrijven verdedigt - een zelfgenoegzame campagne. De campagne van Biden gaat niet van deur tot deur, voert geen campagne om jonge kiezers te registreren, zelfs niet in die staten die bepalend zullen zijn, zoals Michigan. Ondertussen klopt de Trump-campagne aan de deur bij één miljoen woningen per week. Het duo Biden en Harris slaagt er niet in om een verkiezingsprogramma voor te stellen dat werkende mensen, jongeren en de vele miljoenen werklozen inspireert. Om Trump te verslaan, zal er een massale opkomst van kiezers nodig zijn. Maar de Democraten lijken niet in staat om daarvoor te zorgen. Trump voert zijn campagne rond het idee dat hij een politiek van "wet en orde" voorstaat. Hij beweert dat het land onder Democratische leiding naar de afgrond afglijdt. De grote steden die door de Democraten worden geleid, schildert hij af als bolwerken van geweld en ellende. Hij omschrijft de Democraten als "radicaal links". Hij moedigt rechts geweld tegen BLM activisten aan. Tegelijkertijd probeert hij in te spelen op de terechte linkse kritiek op de Democraten door zelf tijdelijke sociale maatregelen te nemen, zoals een verhoogde werkloosheidsuitkering en een tijdelijk moratorium op uithuiszettingen. Het moet de indruk wekken dat de president aan de kant van de zwaksten in de samenleving staat. Het tegendeel is natuurlijk waar. De allerrijksten hebben het nog nooit zo goed gehad als onder Trump. De kloof tussen arm en rijk is enkel toegenomen. Sinds de start van de pandemie zijn de 643 miljardairs 29% rijker geworden. In dezelfde periode verloren 50 miljoen Amerikanen hun job. Robert Reich, een voormalig minister onder Bill Clinton, beweert dat het Amerikaans kapitalisme volledig ontspoord is. De rijkste man ter wereld Jeff Bezos, zou alle medewerkers van Amazon, en het zijn er veel, $105.000 kunnen geven en nog even rijk zijn als voor de pandemie. Deze records kunnen spoedig gebroken worden door de farmaceutische industrie. Daar wordt al likkebaardend uitgekeken naar de megawinsten op coronavaccins.

Democratische Partij is bang van bewegingen

overwinningen behalen. Dat is hun echte agenda. Ondanks het feit dat 'Medicare for All', toegankelijke gezondheidszorg voor iedereen, steeds populairder wordt, zijn Biden en Harris er heftig tegen. Daar is maar één reden voor: hun partij en campagne worden gefinancierd door verzekeringsmaatschappijen en farmaceutische bedrijven.

Socialisten in de VS hebben een voortrekkersrol gespeeld in de strijd tegen de rechtse, racistische en asociale agenda van Trump. De leiding van de Democratische Partij heeft daarentegen een heel mager 'verzet' geboden. Op geen enkel moment probeerde deze leiding om de aanwezige woede te mobiliseren in een beweging. In plaats daarvan spraken de Democratische leiders over ‘Russiagate’, een kwestie die mensen niet inspireerde om actie te ondernemen. De reden is eenvoudig: de Democraten zijn bang van bewegingen en van een actieve basis. Ze weten immers dat massaprotest zich met evenveel vastberadenheid tegen hen kan en zal keren. In deze verkiezingscampagne tegen een verzwakte, maar nog steeds gevaarlijke Trump, komt de Democratische Partij niet verder dan een kandidaat die zichzelf en de partij in verlegenheid brengt. Terwijl de wereld in brand staat, wordt Joe Biden zo weinig mogelijk in het publiek opgevoerd. Velen beschouwen dit als ‘incompetentie’ van de kandidaat en de partij. Dat is niet het volledige verhaal. Het Democratische partij-establishment wordt compleet gecontroleerd door Brengt Biden de ‘normaliteit’ terug? het bedrijfsleven. Eerder dit jaar coördineerAls Biden de verkiezingen wint, zal het niet de het een buitengewone campagne om Bernie Sanders te verslaan in de Democratische voor- zijn vanwege enig enthousiasme voor hem, maar verkiezingen. Het probleem met de leiders van de eerder vanwege de diepe haat tegen Trump. Veel Democratische Partij is niet dat ze incompetent mensen zullen juichen. Uiteraard zulle socialiszijn, het is dat ze in wezen een kapitalistische in- ten blij zijn al Trump weg is, maar zonder illusies: stelling leiden die tot doel heeft de winsten van de we weten dat Joe Biden in het Witte Huis geen klasse van miljardairs te maximaliseren. Om dit fundamentele verandering zal brengen. Onder president Biden zullen de Democraten goed te doen, moeten ze proberen te voorkomen dat bewegingen van werkenden en onderdrukten de grootste crisis in het land sinds de burgeroor-

log moeten beheren. De politieke polarisatie zal doorgaan. Extreemrechtse groepen en ronduit fascistische krachten zullen hun steun verder uitbouwen omdat de Democraten geen substantiële verandering brengen. Trump kon president worden door het falen van de gevestigde politiek. Figuren of organisaties die nog rechtser zijn dan Trump kunnen een opgang kennen onder een Biden-presidentschap in crisis. Om extreemrechts efficiënt te kunnen bekampen, hebben we een beweging nodig en uiteindelijk ook een nieuwe partij die strijdt in het belang van de werkende klasse. In de huidige constellatie van het tweepartijensysteem schuift het politieke systeem telkens op naar rechts. Dit is een van de redenen waarom Socialist Alternative de logica van het “minste kwaad” verwerpt. Bij deze verkiezingen kan een proteststem voor de groene kandidaat Howie Hawkins, ondanks alle zwaktes van de Groene partij, een stap vormen in de richting van een linkse partij voor de

werkende klasse. We mogen ons echter niet beperken tot een electorale tactiek. Nog belangrijker zal zijn om van onderuit te bouwen aan een strijdbare arbeidersbeweging, om de strijd te voeren tegen racisme, seksisme en homofobie, de strijd tegen dreigende uithuiszettingen, protesten tegen klimaatverandering … Uiteindelijk hebben we nood aan een regelrechte rebellie tegen alle onrechtvaardigheden van het kapitalisme. Deze strijd zal de basis leggen voor het soort partij dat we nodig hebben.


www.socialisme.be 9 oktober 2020

9 Bernie mist historische kans

B

egin 2020 leek het er even op alsof Bernie Sanders alle obstakels om de Democratische primaries te winnen, kon overkomen. Uiteindelijk wist het establishment de campagne zo te manipuleren dat een voor hen veilige kandidaat, Joe Biden, het haalde. Helaas heeft Bernie zich daarbij neergelegd.

Zoals in 2014 had Bernie een machtige beweging achter zich waarmee hij een een onafhankelijke campagne (los van Democraten en Republikeinen) had kunnen voeren in november, die zowel Trump als Biden had kunnen verslaan. Had hij die keuze al gemaakt in 2014 dan was Trump misschien nooit verkozen geraakt. Zelfs mocht Trump zo’n verkiezing tussen drie kandidaten (Sanders, Biden, Trump) winnen, dan zou de linkerzijde op z’n minst over een sterke onafhankelijke kracht beschikken om de strijd tegen de rechterzijde aan te gaan. Zo’n campagne zou de basis hebben gelegd voor een nieuwe massapartij voor de werkende klasse en een enorme boost aan zelfvertrouwen hebben gegeven aan elke beweging voor sociale rechtvaardigheid. Door de capitulatie van Sanders is er een gevoel van teleurstelling en defaitisme bij een laag activisten. Gelukkig kwam de historische BLM-beweging op het toneel waardoor dit gevoel snel plaats heeft geruimd. Maar de kwestie van een eigen politieke vertegenwoordiging blijft onopgelost.

neen, Biden is niet het antwoord! Kan Trump de verkiezingen stelen? Hoe moet links reageren?

al wekenlang twijfel over de legitimiteit van de verkiezingen. Er wordt al druk gespeculeerd dat Op 12 september spoorde Donald Trump in een Trump in staat is om op verkiezingsavond, wantweet zijn kiezers aan om tweemaal te stemmen neer hij aan de leiding staat, zichzelf ten on(per post en persoonlijk). Hij probeert ook het rechte uit te roepen tot winnaar, zelfs wanneer stemmen via de post te ondermijnen door leugens slechts een klein deel van de stemmen geteld is. te verspreiden over het verloren gaan van stem- Sommige progressieve groepen bereiden zich men, door verder te besparen op de post en te drei- voor op dit scenario met plannen voor massaprogen met rechtszaken tegen het tellen van stemmen testen en burgerlijke ongehoorzaamheid. Dat is per post vóór de verkiezingsdag. Er wordt ver- een goede stap. wacht dat wie per post stemt, overwegend voor de Als een ‘diefstal’ van de verkiezingen dreigt, Democraten zal kiezen. Er is ook de gebruikelijke kan dit gestopt worden als miljoenen werkenden campagne om het aantal geregistreerde kiezers massaal het werk onderbreken, gesteund door te beperken, het aantal stembureaus in bepaalde goed georganiseerde massabetogingen in elke wijken waar eerder Democratisch wordt gestemd stad. Dergelijke acties worden best onafhankete verminderen ... lijk van de leiders van de Democratische Partij

Seattle: Kshama Sawant moet haar zetel opnieuw verdedigen

D

oor de capitulatie van Bernie Sanders zit de socialistische linkerzijde terug in het defensief. Het geeft een misplaatst zelfvertrouwen aan rechtsconservatieve groepen en aan het establishment om terug te slaan. In Seattle werd een vraag tot afzetting van socialistisch gemeenteraadslid Kshama Sawant als legitiem beoordeeld door de rechtbank. De indieners van dit verzoek moeten nu 10.000 handtekeningen verzamelen van kiezers in het district van Kshama Sawant die bij de vorige gemeenteraadsverkiezingen hebben gestemd. Als ze daarin slagen, komt er een tussentijdse verkiezing voor de zetel van Sawant.

Bij de gemeenteraadsverkiezingen van november 2019 voerde het hele politieke en economische establishment een ongeziene campagne om haar zetel te ontnemen. Dat mislukte. Door het momentum van Sawant’s overwinning kreeg de beweging die een stedelijk belasting op grote bedrijven eiste, de Amazon-taks, een enorme duw in de rug. Nog geen zes maanden later voelde de meerderheid van gemeenteraadsleden zich gedwongen om in te stemmen met zo’n belasting op grote bedrijven. Nu probeert het establishment wraak te nemen. Lees hieronder een eerste reactie van Sawant op de beslissing van de rechtbank: Daarbij komt ook de pandemie. Zelfs zonder de besparingen van Trump bij US Postal was er niet voldoende infrastructuur om aan de grotere vraag van stemmen per post te voldoen. Er kan wel eens chaos met stembrieven ontstaan. Men verwacht ook dat veel bijzitters van stembureaus niet zullen opdagen waardoor stembureaus sluiten. Al deze inperkingen van democratische rechten zullen vooral de zwaksten, armsten en de mensen van kleur treffen. In een peiling van NBC/WSJ beweerde 26% van de Biden-kiezers dat ze persoonlijk zouden gaan stemmen op verkiezingsdag, terwijl 66% van de Trump-aanhangers zei op die manier te zullen stemmen. Dit betekent dat de resultaten op de verkiezingsavond buitengewoon misleidend kunnen zijn. Trump kan een veel sterkere uitslag hebben op verkiezingsavond, dan wanneer alle stemmen zijn geteld. Trump heeft meermaals geïnsinueerd dat hij niet van plan is uit het Witte Huis te vertrekken, ook niet als hij de verkiezingen verliest. Hij zaait

georganiseerd. In 2000 toonde de Democratische leiding dat ze liever verliest, dan een massabeweging op te bouwen om het stemresultaat te verdedigen. Bush junior kon op die manier de verkiezingen van 2000 stelen. De vakbonden zouden voorop moeten staan bij ​​ het beschermen van dit soort manifestaties tegen mogelijk geweld door rechtse burgerwachten/ milities. Geconfronteerd met een economische crisis, massale werkloosheid, een wereldwijde pandemie, racistische politiemoorden en ongekende bosbranden, zou een massabeweging veel meer moeten eisen dan alleen dat Trump het Witte Huis verlaat. Miljoenen mensen die het werk neerleggen, staken en betogen, zou de klasse van miljardairs laten zien dat mensen een gestolen verkiezing niet accepteren. Het zou de kracht van de georganiseerde werkende klasse versterken. Het zou een lanceerplatform kunnen zijn voor een nieuwe fase van de strijd tegen discriminatie, alle vormen van ongelijkheid en kapitalisme.

“Beste vrienden en mede-activisten, “Er is een nieuwe generatie opgestaan die strijdt tegen het diepgewortelde racisme in de Amerikaanse samenleving en tegen de epidemie van politiegeweld. “Beide grote politieke partijen zijn verantwoordelijk, niet alleen de racisten in het Witte Huis. Ook de Democratische burgemeesters en gemeenteraden in het hele land hebben het brutaal hard optreden gesteund en georganiseerd. “Het verbaast ons niet dat rechtbanken de kant van de racistische politie en het racistische systeem kiezen. De heersende klasse is gedwongen in de verdediging te gaan. In Seattle heeft een deel van het Democratische establishment, aangevoerd door burgemeester Durkan, de strijd aangebonden met Black Lives Matter. Ditzelfde establishment heeft besloten om opnieuw te proberen om het socialistische gemeenteraadslid af te zetten. “Het is geen toeval dat het officiële verzoek om mij af te zetten bijna identiek is aan een verklaring van burgemeester Durkan waarin ze de gemeenteraad opriep om mij af te zetten. Drie van de beschuldigingen zijn in feite directe aanvallen tegen de Black Lives Matter-beweging. “Het establishment weet dat het zelfvertrouwen van de werkende klasse is gebaseerd op successen uit het verleden. We wonnen vorig jaar een Amazon-taks, we strijden voor betere bescherming van huurders. We wonnen als eerste grote stad een $15 minimumloon. “We zullen in beroep gaan tegen deze uitspraak van de rechter. En we gaan ook een massale grassroots-campagne starten tegen deze poging om mij af te zetten. “Vergis je niet: onze tegenstanders willen niet zomaar een nieuwe verkiezing voor deze gemeenteraadszetel. Ze willen wraak voor alles wat we hebben verwezenlijkt in de afgelopen zes jaar en voor het feit dat we vorig jaar, ondanks hun ongeziene campagne in de verkiezingen, de verkiezingen in het district hebben gewonnen.”


10

Internationaal

de

Linkse Socialist

Als het kapitalisme de planeet in brand steekt, kan alleen het socialisme het vuur blussen

O

p de ochtend van 10 september werd de bevolking van Californië in en rond San Francisco wakker in een apocalyptische sfeer. De lucht in de stad was oranje gekleurd. De oorzaak: de talrijke bosbranden die de regio sinds eind augustus teisteren. Op het ogenblik van schrijven waren de branden nog niet volledig bedwongen. Bosbranden zijn normaal in deze tijd van het jaar in Californië, maar de omvang is dat niet. Vijf van de branden staan in de top 10 van de grootste branden in de geschiedenis van Californië. door

Jeremy (Namen)

Enkele miljoenen hectaren zijn in rook opgegaan, dit hadden ze daar nooit eerder gezien! Het was niet enkel de bevolking van Californië die onder de brand leed: ook bij de buren in de noordelijke staten Oregon en Washington waren er grote branden in september waarbij duizenden mensen hun huizen moesten verlaten. Het nieuwe normaal?

Helaas zijn dergelijke gebeurtenissen verre van marginaal, laat staan verrassend. Al meer dan 50 jaar verzamelen wetenschappers gegevens die de realiteit van de opwarming van de aarde en de ernst van de gevolgen ervan, zoals een toename van de frequentie van bosbranden, aantonen. De enorme branden in Australië van afgelopen januari vormden een ander treffend voorbeeld. Het alarmerende nieuws over de gevolgen van de klimaatverandering verdween door de Covid-19 crisis een beetje naar de achtergrond. Nochtans zien veel deskundigen ook in die crisis een symptoom van de uitbuiting van de natuur om de kapitalistische productiewijze te voeden. Het is een vicieuze cirkel: de concentratie van broeikasgassen (CO2, methaan, enz.) neemt toe, waardoor de temperatuur stijgt, er branden ontstaan en de hoeveelheid CO2 in de atmosfeer verder toeneemt door het verdwijnen van het bosareaal. Daarbij komen nog de branden die rechtstreeks worden veroorzaakt om ruimte te maken voor intensieve industriële landbouw of industriële veeteelt (belangrijke antropogene bronnen van methaan in de atmosfeer), zoals private bedrijven in het Amazonegebied regelmatig doen of die alleszins niet aarzelen om zich zo land, dat zo gewonnen werd door arme boeren, toe te eigenen om de winsten te vergroten.

De impasse van het groene kapitalisme

De laatste tijd krijgen de waarschuwingen van wetenschappers overal ter wereld een nieuwe weerklank, vooral onder jongeren die het meest gevoelig zijn voor de omvang van de dreigende klimaatramp. Sommige opportunistische traditionele politici hebben dit gezien als een veelbelovende niche voor hun eigen carrière. Aangezien ze de economische belangen van de grote kapitalistische concerns verdedigen, hebben ze vaak niets meer dan illusies aan te bieden. Er wordt niets ondernomen om de grote bedrijven aan te pakken, terwijl dat essentieel is om vervuiling aan te pakken. Het vrij verkeer van kapitaal laten ze ongemoeid omdat dit voor de kapitalisten nodig is om de lonen naar beneden te drukken. De noodzakelijke ecologische transitie wordt zelfs op directe wijze misbruikt als voorwendsel om overheidssteun te geven aan grote private bedrijven in moeilijkheden. Dat gebeurt volgens de gekende formule: de winsten zijn voor de privé, de verliezen voor de gemeenschap. Het ‘groene kapitalisme’ is vooral gericht op de werkenden en hun gezinnen. Het idee dat het veranderen van individueel consumptiegedrag de klimaatverandering kan stoppen, werd nochtans weerlegd tijdens de Covid-19 pandemie. Ondanks het quasi volledig stilvallen van vliegverkeer en forse vermindering van autoverkeer, volstond de daling van CO2-uitstoot niet om onder de grens van 1,5 graden globale opwarming te blijven. I n de VS be pleit en l i n k se Democraten, zoals de populaire Alexandria Ocasio-Cortez, het idee van een Green New Deal. De naam verwijst naar het programma van Roosevelt in de jaren 1930 waarbij

Terwijl de branden in Californië woedden, ging het leven door. Voor de elite betekende dit bijvoorbeeld golf spelen met bosbranden op de achtergrond...

Er is nood aan een democratische planning van de productie en herverdeling van de rijkdom op basis van de werkelijke noden van de bevolking, inclusief de ecologische noden. onder druk van arbeidersstrijd in een context van crisis werd beslist tot meer staatsinterventie. Een dergelijk beleid vandaag zou uiteraard een stap vooruit zijn in vergelijking met wat we vandaag onder de klimaatnegationist Donald Trump kennen. Er zijn ech-

ter belangrijke beperkingen. De New Deal van Roosevelt werd niet zomaar doorgevoerd: het was een antwoord op massale mobilisaties van de arbeidersklasse uit angst dat dit protest het volledige kapitalistische systeem zou bedreigen. Bovendien volstond die New Deal niet om de economie terug op gang te brengen. Dat gebeurde pas met de oorlogsindustrie in de Tweede Wereldoorlog en de heropbouw nadien. Een Green New Deal binnen de grenzen van het kapitalisme zou al gauw opgeslorpt worden door de marktmechanismen. Kijk maar naar de branden van 2018 in Californië veroorzaakt door nalatigheid van de Pacific Gas & Electric Company (PG&E). Het bedrijf wilde meer dan 100 jaar oude hoogspanningslijnen niet vervangen omdat dit de winsten zou drukken. De verouderde leidingen lagen aan de basis van grote branden in 2018. Er was

niet alleen de verwoesting als gevolg van die branden, het bedrijf ging ook over tot stroomstoringen in perioden van droogte om de kosten te drukken. Om vergoedingen aan slachtoffers te beperken, vroeg het bedrijf in 2019 het faillissement aan. Na een deal was een doorstart mogelijk. De extra kosten voor de verzekeringsmaatschappijen en de infrastructuurwerken zullen uiteraard doorgerekend worden in de energiefacturen van de bevolking. Van private bedrijven die concurreren met mekaar en enkel kijken naar de winst, moeten we geen oplossingen verwachten voor de opwarming van de aarde en de gevolgen daarvan. Er is nood aan een democratische planning van de productie en de herverdeling van de rijkdom op basis van de werkelijke noden van de bevolking, inclusief de ecologische noden. Dat is hoe het socialisme de branden van het kapitalisme zal blussen!

Het is geen samenzwering, het is kapitalisme!

N

a meer dan 6 maanden van rampzalig beheer van de gezondheidscrisis is er wantrouwen ontstaan. Midden augustus hield 35% van de Belgen zich aan de sanitaire maatregelen, tegenover 81% tijdens de lockdown. Er is een hele reeks vergezochte verklaringen van samenzweerderige aard tot bloei gekomen, een verwarring die degenen die hun woede in daden willen omzetten niet zal helpen.

door

Clément (Luik)

Op sociale netwerken wordt Bill Gates ervan beschuldigd achter de opkomst van het virus en de creatie van het vaccin te zitten; 5G technologie wordt ervan beschuldigd het virus te verspreiden of, in combinatie met het vaccin, te fungeren als een controlemiddel om de greep van een “oligarchie die in de schaduw werkt” te versterken. Deze theorieën proberen een situatie te verklaren door fragmenten van de waarheid te extrapoleren. Ja, Bill Gates is een cynische miljardair. Ja, 5G wordt haastig en bijna zonder enige impactstudie ingezet vanuit economische en geopolitieke belangen. Deze theorieën laten de aard zelf van het kapitalisme buiten beschouwing en negeren het vermogen van het kapitalisme om van elke crisis te profiteren, evenals het feit dat de heersende klasse handelt als een sociale klasse die haar belangen verde-

digt en niet als een geheime groep van samenzweerders. Dat er wantrouwen bestaat in de houding van het establishment is begrijpelijk en legitiem. Volgens de logica van de maatregelen van de autoriteiten zou het virus bedrijven en overvolle bussen sparen, en zich alleen maar verspreiden onder familieleden en in de vrije tijd. We krijgen steeds weer te horen dat het nodig is om “met het virus te leren leven”, maar de nodige materiële en menselijke middelen worden niet ter beschikking gesteld. Dat zou bijvoorbeeld kunnen met kleinere klassen op school, het aantal bussen te vermenigvuldigen, extra onderhoudspersoneel in te huren, te zorgen voor systematische tests in bedrijven waar zich besmettingshaarden voordoen, enz. Samenzweringstheorieën ontwapenen ons om met deze situatie om te gaan. Hun fatalisme en hun loskoppe-

Samenzweringstheorieën laten de aard zelf van het kapitalisme buiten beschouwing. Ze negeren dat de heersende klasse handelt als een sociale klasse die haar belangen verdedigt en niet als een geheime groep van samenzweerders. ling van echte sociale relaties verhinderen dat degenen die zulke theorieën aanhangen, een weg voorwaarts wijzen. Kortom, ze zijn geen factor in de collectieve strijd. Wat nodig is om het tij te keren en dit systeem diepgaand te transformeren, is een collectieve strijd van jongeren en werkenden om de politieke en economische hefbomen van de kapitalistische klasse onder controle te krijgen, en om eindelijk volledig te kunnen inspelen op de behoeften van de werkenden en hun gezinnen.


internationaal

www.socialisme.be oktober 2020

11

Onmenselijke toestanden op Lesbos: Fort Europa is schuldig

O

p 8 september heeft een grote brand het vluchtelingenkamp Moria verwoest. Dat is het belangrijkste kamp op het Griekse eiland Lesbos. Voor de brand woonden er 12.500 mensen in het kamp, dat nochtans slechts een capaciteit van 3.000 had. In het verleden waren er nog branden in vluchtelingenkampen, waarvan sommige aangestoken door extreemrechts. door

Marina (Brussel)

Op de Griekse eilanden zitten meer dan 40.000 vluchtelingen vast in erbarmelijke omstandigheden. De kampen zijn niet ontworpen om zoveel mensen te huisvesten. De afgelopen vijf jaar moesten tienduizenden vluchtelingen de winter doorbrengen in natte tenten, terwijl ze in de zomer extreme hitte moesten doorstaan. Het voedsel dat door de overheid en door NGO’s wordt verstrekt, volstaat niet en dan zwijgen we nog over de kwaliteit ervan. Toegang tot medische zorgen is beperkt. De pandemie heeft de situatie in deze kampen nog verergerd. De oorzaak van de brand in Moria is nog onbekend, maar het is duidelijk dat het kamp een echte tijdbom was. De verantwoordelijken hiervoor zijn de Griekse en Europese instellingen, die er geen probleem mee hebben dat duizenden mensen in onmenselijke omstandigheden op elkaar gepropt worden. Sinds het begin van de pandemie heeft de Griekse regering geen enkele maatregel genomen om de verspreiding van het coronavirus te voorkomen of om de levensomstandigheden van de vluchtelingen te verbeteren. Na de brand duurde het vijf dagen om een oplossing te vinden. Dat was het voormalige militaire kamp Kara-Tepe, eveneens op het eiland Lesbos. Foto’s van dat kamp tonen een omgeving bezaaid met militair puin. Hoe vreselijk is het om mensen met trauma’s van oorlogen die ze ontvlucht zijn daar te willen onderbrengen? NGO’s die foto’s van Kara-Tepe verspreidden, wezen er op dat de bodem verontreinigd is als gevolg van militaire oefeningen. De tenten zijn gewoon op de grond geplaatst, waarbij

de eerste regenbuien tot wateroverlast kunnen leiden. Het kamp is vlakbij de zee. In de winter zal de wateroverlast gecombineerd worden met koude wind vanop zee. Het is begrijpelijk dat veel vluchtelingen terughoudend waren om zich daar te vestigen. De regering voerde de druk op: enkel wie zich in het kamp vestigt kan asiel aanvragen. De vreselijke levensomstandigheden in de kampen zijn opzettelijk: ze zijn bedoeld om degenen te ontmoedigen die hun geluk in Europa willen beproeven, een aanpak die de racistische en xenofobe retoriek alleen maar kan versterken. Solidariteit met vluchtelingen

Op 17 september kwamen ongeveer 100 mensen voor het Europees Parlement in Brussel bijeen om hun solidariteit te betuigen met de vluchtelingen die in de kampen vast zitten. Deze vreedzame actie werd vooral bijgewoond door leden van NGO’s en politieke activisten, waaronder heel wat mensen zonder papieren. Het was belangrijk om te protesteren en te laten zien dat we met jongeren en werkenden bezorgd zijn over de benarde situatie van vluchtelingen en mensen zonder papieren. De belangrijkste eis van de actie was de verplaatsing van migranten uit Lesbos en andere Griekse eilanden en hun verdeling over de EU-landen. Nochtans is het duidelijk dat we niet op de EU moeten rekenen voor een oplossing: de EU is zelf rechtstreeks verantwoordelijk voor de huidige impasse. De EU aarzelde niet om een cynisch migratieverdrag met Turkije te sluiten, gebaseerd op het idee dat

Brand in het vluchtelingenkamp Moria dwingt duizenden vluchtelingen om elders onderdak te vinden.

Turkije veilig zou zijn voor vluchtelingen, terwijl het dat niet eens is voor de eigen bevolking. Anderzijds zijn de lidstaten van de EU verantwoordelijk voor de plundering van neokoloniale landen en spelen ze direct of indirect een rol in conflicten en oorlogen in Irak, Libië of Syrië. Helaas werd op het protest van 17 september geen ruimte gelaten voor een spreker van de mensen zonder papieren. Zij behoren nochtans tot de mensen die ellende en oorlog moesten ontvluchten. In ons land voeren de mensen zonder papieren al enkele maanden actie voor een regularisatie. De pandemie maakte hun levensomstandigheden nog moeilijker. LSP steunt de strijd van mensen zonder papieren.

We eisen concrete oplossingen: - Verhuis de vluchtelingen naar de vele toeristische accommodaties die wegens de pandemie leegstaan en naar leegstaande openbare gebouwen. - Voor een geplande evenredige verdeling van de vluchtelingen in Griekenland en de lidstaten van de EU om de druk op de eilanden te verlichten en tegelijk de volksgezondheid van de vluchtelingen en de inwoners te beschermen. - Voor een onmiddellijke behandeling van asielaanvragen en de afgifte van asiel- en reisdocumenten aan vluchtelingen zodat ze hun reis kunnen verderzetten naar andere EU-landen of naar waar ze willen gaan.

- De onmiddellijke regularisatie van alle mensen zonder papieren op Europees grondgebied. - De afschaffing van Europese verdragen die tot doel hebben vluchtelingen in onmenselijke en gevaarlijke levensomstandigheden te houden (bijvoorbeeld in Turkije en Libië). Deze onmiddellijke stappen zijn volstrekt logisch, maar toch onmogelijk te verwezenlijken in het kader van het kapitalistische Europa. Werkenden – migranten of niet-migranten, met of zonder papieren, met of zonder werk – moeten samen strijden voor een fatsoenlijk leven voor iedereen. Dat betekent strijden tegen het kapitalisme en opkomen voor een democratisch socialistisch alternatief.

Proces tegen Griekse vrienden van Dewinter loopt naar einde. Veroordeel de neonazi’s van Gouden Dageraad!

N

a vijf en een half jaar en 453 zittingen, is het einde van het proces tegen Gouden Dageraad in zicht. De uitspraak wordt verwacht op 7 oktober. Dit is waarschijnlijk het belangrijkste politieke proces in Griekenland sinds het proces tegen de kolonels die verantwoordelijk waren voor de dictatuur in 1975.

De antifascistische beweging is de afgelopen vijf jaar tijdens alle zittingen aanwezig geweest. Dit was cruciaal om de feiten openbaar te maken en aan iedereen de provocerende

opstelling van de nazi-verdachten te laten zien. Het maakte het onmogelijk om de zaak uit de belangstelling te krijgen. In september werd vreemd genoeg

beslist om in het kader van de gezondheidsmaatregelen geen antifascisten meer toe te laten in de rechtszaal. Een dertigtal aanhangers van Gouden Dageraad mocht wel binnen. Andere rechtszaken lieten wel publiek toe. Medeplichtig stilzwijgen van de Griekse autoriteiten

De leider van Gouden Dageraad,

Foto: In 2016 bracht een delegatie van het Vlaams Belang onder leiding van Dewinter een bezoek aan de Griekse neonazi’s van Gouden Dageraad.

Nikos Michaloliakos, is een bewonderaar van Adolf Hitler en een holocaustontkenner. Hij aarzelt nooit om de nazigroet in het openbaar te brengen en deed dit zelfs in het parlement. Hij stond dicht bij de voormalige militaire dictator Georgios Papadopoulos. Vanaf 1992, na de groei van de nationalistische beweging als gevolg van de Macedonische kwestie, viel Gouden Dageraad honderden activis-

moesten toen ook ontslag nemen wegens hun banden met de neonazistische organisatie. Gedurende een korte periode liep het geweld van Gouden Dageraad helemaal uit de hand. Naast de moord op Pavlos Fyssas werden op slechts enkele dagen tijd prominente figuren van de conservatieve toenmalige regeringspartij Nieuwe Democratie aangevallen en raakten leden van de communistische vakbondsfederatie PAME ernstig gewond. Gouden Dageraad leek ermee weg te komen en flirtte in de peilingen met 11%.

Pas na de moord op Pavlos Fyssas op 18 september 2013 en het ontwikkelen van een grote antifascistische beweging kwam er een proces.

Ze zijn niet onschuldig!

ten, migranten, vluchtelingen en alle tegenstanders van de nazi-geloofsovertuigingen van de organisatie, aan. De regeringen van die periode hebben nooit aan Gouden Dageraad willen raken. Pas na de moord op Pavlos Fyssas op 18 september 2013 en het ontwikkelen van een grote antifascistische beweging besliste de regering dat er geen andere optie was dan een juridische vervolging. Twee generaals en enkele politieagenten

Op 7 oktober wordt een uitspraak verwacht in de zaak tegen 69 aanhangers van Gouden Dageraad. Er zullen antifascistische acties zijn. In september was er al een grote betoging op de zevende verjaardag van de moord op Pavlos Fyssas. In de aanloop naar 7 oktober en op de dag van de uitspraak zelf volgen nieuwe acties. Gouden Dageraad is momenteel verzwakt en versplinterd. Het gevaar van extreemrechts blijft evenwel bestaan in Griekenland en elders. Het kapitalisme vergroot ongelijkheden en heeft racisme en discriminatie nodig om de woede van de bevolking te verdelen en te verzwakken. Antifascisten moeten zich blijven organiseren. In België is er een actie op zaterdag 3 oktober om 14u aan het Centraal Station.


12

Black lives Matter

de

Linkse Socialist

Uit de archieven van de klassenstrijd

De eerste stappen van de vakbonden in Congo

D

e afgelopen maanden was er veel aandacht voor de wreedheden in Congo toen dit gebied de persoonlijke eigendom van Leopold II was. Zo waren er de verminkingen (afgehakte handen) die bedoeld waren om de Congolezen te straffen als ze onvoldoende rubber binnenbrachten. Toen Congo een Belgische kolonie werd in 1908, rustte de koloniale overheersing op drie pijlers: de land- en bosbouwbedrijven, de koloniale staat (administratie, justitie, leger) en de katholieke missies die ideologisch toezicht op de bevolking uitoefenden. Vanaf de jaren 1940 kwam daar een vierde pijler bij: een door de overheid opgezette vakbond.

door

Guy Van Sinoy (1)

Zwarte arbeiders in strijd tegen koloniale macht

Het tekort aan Europese arbeidskrachten en de behoeften van de oorlogsproductie zorgden reeds in 1940 voor een beweging met eisen en stakingen onder de Europese werknemers van Union Minière. De acties gaven aanleiding tot het ontstaan van een vakbond die uitsluitend uit witte werknemers bestond: de CGS (Centrale Générale Syndicale). De Congolese arbeiders organiseerden op hun beurt protestacties. Dit werd bijzonder gewelddadig onderdrukt: in Lumumbashi alleen vielen er 60 doden (2)! Geconfronteerd met deze opleving

van strijd besloot de koloniale macht in 1946 om zelf vakbonden voor zwarte arbeiders op te zetten. Van vrije vakbonden was er geen sprake! De beslissing om een vakbond op te richten en te organiseren, was afhankelijk van de toelating van de koloniale gouverneur. Gemengde vakbonden met zowel zwarte als witte arbeiders waren bovendien verboden. Het ABVV in België weigerde dergelijk ‘syndicalisme’ opgezet door de autoriteiten te ondersteunen. Er was een poging tot samenwerking met de CGS. Deze vakbond stelde wel eisen, maar zwarte arbeiders mochten geen lid worden. Het ACV daarentegen stemde ermee in om banden aan te gaan met

de door de koloniale overheden opgezette vakbonden. Het deed dit met de stelling dat de vakbond wilde ‘samenwerken’ met de missies, de koloniale macht en de ‘sociale’ bazen. Ondanks het gebrek aan vakbondsvrijheid slaagden zwarte arbeiders er in de jaren 1950 in om enkele legale Congolese vakbonden op te zetten. Zo was er de APIC (Association du Personnel Indigène de la Colonie), die in 1957 een eerste congres hield. Verschillende belangrijke politieke leiders van de Congolese nationale beweging zetten hun eerste stappen binnen

de APIC: Patrice Lumumba, Pierre Mulele, Cyrille Adoula. In 1957 waren er drie vakbonden in Congo: de UTC (Union des Travailleurs Chrétiens), gesteund door het ACV; de FGTK (Fédération Générale des Travailleurs du Kongo), gesteund door het ABVV; en de APIC. Na de onafhankelijkheid

In de vijf jaar na de onafhankelijkheid in 1960 kwam de vakbeweging op gang in Congo. In 1962 was er een golf van stakingen, hoewel de drie bonden

in verspreide slagorde optraden: posten telecommunicatiestaking (APIC), bankstaking (FGTK), algemene staking gelanceerd door de UTC. Bij de sociale verkiezingen van 1964-1965 werden de ondernemingsraden bevolkt door nationalistische militanten die zich verzetten tegen het buitenlandse bestuur. De UTC had een grote meerderheid (2/3 van de stemmen), de CISL (dat de APIC, de SNTC en een lerarenvakbond samenbracht) vertegenwoordigde ± 20% van de stemmen, het FGTK minder dan 10%. Na de staatsgreep van 24 november 1965 verklaarde kolonel Mobutu de oorlog aan de vakbonden. De leiders werden gearresteerd, de bezittingen van de vakbonden werden in beslag genomen en vakbondskranten werden verboden. Mobutu verordende dat de rol van de vakbond was om het overheidsbeleid te ondersteunen... (1) Dit artikel is gebaseerd op een dossier geschreven door Paul Doyen (Contribution à l’histoire du syndicalisme au CongoZaïre), gepubliceerd in 1982 door het Patrice Lumumba Comité. (2) Dat wil zeggen een aantal doden dat hoger is dan het aantal arbeiders dat in België is gedood door de repressieve krachten in de 19e en 20e eeuw!

Black Lives Matter in de sportwereld

B

egin september knielden de Rode Duivels voor het begin van hun wedstrijd tegen Denemarken. Ze volgden de vele Amerikaanse sportlui die op die manier hun solidariteit met Black Lives Matter tonen. Extreemrechts was woedend: VB’er Sam Van Rooy stelde het gebaar zelfs op gelijke voet met de Hitlergroet. Sporters moeten zich ver van politiek houden, verklaarden sommige gevestigde politici die zelf niet aarzelen om zich op drukke bijeenkomsten van sportieve of culturele aard te tonen.

Op 26 augustus was het exact vier jaar geleden dat Colin Kaepernick zijn protest begon tegen systematisch racisme en onrechtvaardigheid in de VS. Het jaar nadien kreeg hij nergens in het American Football nog een contract. Het protest kreeg echter navolging en gaat de geschiedenis in zoals de black power vuist van Tommie Smith en John Carlos tijdens de Olympische Spelen van 1968 of het verzet van bokser Muhammad Ali tegen de oorlog in Vietnam. De ongeziene beweging sinds de dood van George Floyd in mei van dit jaar en na het neerschieten van de ongewapende Jacob Blake in Kenosha, zorgden voor een enorme solidariteit onder Amerikaanse sporters. Spelers gingen na 26 augustus over tot stakingen in onder meer het basketbal, American football, hockey en het voetbal. Naomi Osaka droeg tijdens de US Open de namen van zwarte slachtoffers op haar mondmasker. “Ik ben niet alleen atleet, maar belangrijker, ook een zwarte vrouw,” verklaarde Osaka. In de Formule 1 trok Lewis Hamilton aan de kar. Sport staat niet los van de samenleving: een beweging gedragen onder een groot deel van de bevolking heeft een impact op de sportwereld, niet in

Naomi Osaka vestigde de aandacht op Breonna Taylor, die in maart 2020 door politie-agenten werd vermoord

het minst onder sporters zelf. Sport is één van de weinige sectoren waar mensen van gewone afkomst grote sterren kunnen worden op basis van uitzonderlijke talenten. In het Amerikaanse basket zijn tot 80% van de spelers zwart. In verschillende nationale voetbalploegen in Europa zorgen spelers met een migratie-achtergrond voor spektakel. Toen het Amerikaanse sportprotest de vorm van een staking aannam, deed het establishment er alles aan om het naar veiliger kanalen te loodsen. Voormalig president Obama werd

daarvoor ingezet, net als voormalig basketbalster en huidig ploegeigenaar Michael Jordan. Onder Obama is de ongelijkheid overigens niet afgenomen en het was onder zijn presidentschap dat Black Lives Matter voor het eerst losbarstte. De staking zette zich niet door, maar de Black Lives Matter beweging blijft zijn stempel drukken op de sportwereld. Dit draagt bij tot het uitbouwen van een krachtsverhouding van onderuit waarmee verandering kan afgedwongen worden.

basis seksisme, racisme, LGBTQI+-fobie of geloof. Eenheid onder werkenden kan alleen bereikt worden op basis van gelijke rechten voor iedereen. Zo’n partij moet de strijd aanbinden tegen het imperialisme en haar oorlogen en strijden tegen de vernietiging van het milieu. Ze moet het zelfbeschikkingsrecht van Vlamingen, Walen en Brusselaars respecteren, zonder in de val te trappen van diegenen die de werkenden door communautair opbod willen verzwakken (bvb. splitsing sociale zekerheid). Ze zou moeten ageren voor de nationalisatie van de sleutelsectoren van de economie onder rechtstreekse arbeiderscontrole.

gecontroleerd door raden, samengesteld uit vertegenwoordigers van de werkenden van het bedrijf, van de nationale vakbonden en van de arbeidersregering. Alle functionarissen moet verkozen en permanent afzetbaar zijn. Zij mogen niet beschikken over een hoger loon dan het gemiddelde loon van de werkenden die zij vertegenwoordigen. Op die manier kan het wanbeheer vermeden worden zoals dit in de planeconomieën in het ex-Oostblok bestond.

waar LSP voor staaT

D

e technische en wetenschappelijke mogelijkheden van de mens zijn nog nooit zo uitgebreid geweest. Er is nog nooit zoveel rijkdom geweest als vandaag maar die is ook nog nooit zo ongelijk verdeeld geweest. Slechts 2000 miljardairs bezitten meer geld dan 60% van de wereldbevolking. Ook in België worden de rijken steeds rijker en de armen steeds armer. Terwijl de bedrijven recordwinsten maken en speculanten hun kapitaal vermenigvuldigen wordt de neokoloniale wereld geteisterd door oorlog en hongersnood. In de ontwikkelde kapitalistische landen is het enige antwoord op werkloosheid de jacht op werklozen en werkonzekerheid. Het kapitalisme verkeert in diepe crisis maar het zijn de mensen, het milieu en de dieren die er het slachtoffer van worden.

Stop de privatiseringen

Hoewel werkenden de rijkdom produceren, hebben ze niet de minste inspraak in de aanwending ervan. Heel de productie staat in functie van de winsthonger van een handvol kapitalisten. Er is nood aan betaalbare en comfortabele sociale woningen, aan meer en gratis openbaar vervoer, aan kwaliteitsvol en toegankelijk onderwijs, aan sportterreinen en recreatiecentra, aan een nationale gezondheidsdienst die gratis en publiek is, publiek wetenschappelijk onderzoek voor de strijd tegen klimaatverandering, etc. De middelen hiervoor zijn voorhanden maar worden opgeofferd aan de kapitalistische logica. Openbare diensten worden gerentabiliseerd en opgesplitst. De winstgevende delen worden verkocht aan de hoog-

ste bieder, de onrendabele worden gesloten. Er is al lang geen sprake meer van diensten. De marktlogica heeft ook in de openbare sector toegeslagen. Voortaan spreekt men van openbare bedrijven in afwachting van de volgende privatisering. arbeidsduurvermindering en nationalisatie

In de private sector richt de “vrije” markt een ravage aan. Alle verworvenheden worden afgebroken in naam van de competitiviteit. Arbeidscontracten aan onbepaalde duur ruimen plaats voor onderaanneming, uitzendarbeid en andere nepjobs aan laag loon. De werkdruk is onhoudbaar en zorgt, in combinatie met de groeiende gezinstaken door de afbouw van openbare diensten, voor een explosie van het aantal langdurig zieken en burnouts.

Steeds meer gezinnen leven in armoede terwijl pensioenen en werkloosheidsuitkeringen bedreigd worden door de uitholling van de sociale zekerheid. LSP/PSL is een nationale partij die het volledig herstel van de index en een minimumloon van 2300 euro bruto verdedigt, die zich verzet tegen de afbraak van de sociale zekerheid en de uitholling van het arbeidscontract. Wij verzetten ons tegen iedere bedrijfssluiting omdat dit onder het kapitalisme enkel leidt tot werkloosheid en armoede. We staan voor de onmiddelijke invoering van een werkweek van 30 uren, zonder loonverlies, met compenserende aanwervingen en een vermindering van de werklast. Daarnaast staan we voor de nationalisatie, onder arbeiderscontrole en -beheer, van bedrijven die overgaan tot collectieve ontslagen of dreigen met delokaliseren. Een nieuwe arbeiderspartij

Tegenover besparingsbeleid en herstructureringsplannen van bedrijven stellen wij het strijdsyndicalisme: vechten voor iedere job en het behoud van alle verworvenheden. De arbeidersklasse heeft een partij nodig die deze strategie politiek kan vertalen. Zo’n partij moet openstaan voor iedereen die wil vechten tegen besparingen en de patronale logica. Een dergelijke partij moet zich verzetten tegen iedere verdeling van werkenden, of het nu is op

Revolutie

Dit programma is enkel uitvoerbaar indien de arbeidersbeweging de macht uit handen neemt van de kleine minderheid van kapitalisten. De heersende klasse zal haar privileges echter niet zomaar afstaan. Het breken van de kapitalistische staat zal een revolutie vereisen. Daarom bouwen wij aan een revolutionaire marxistische partij.

Voor socialisme en internationalisme

De socialistische revolutie breekt altijd uit op het nationale vlak, maar eindigt in de internationale arena. Arbeidersdemocratie en socialistische planning kunnen niet beperkt blijven tot één land. Het isolement van Sovjet-Rusland heeft tot haar bureaucratische degeneratie vanaf 1924 geleid. LSP/PSL maakt deel uit van International Socialist Alternative (ISA), dat actief is op alle continenten. Onze strijd in België zien wij in het kader van een arbeidersstrijd in de hele wereld voor een socialistische maatschappij.

Arbeidersdemocratie

De productie moet in functie staan van de reële behoeften van de bevolking. Ze moet georganiseerd worden via een democratisch productieplan, opgesteld en

Voor arbeiderseenheid Voor socialisme


partijnieuws

www.socialisme.be oktober 2020

13

Get Organized - Maak kennis met de Actief Linkse Studenten

O

ndanks de bijzondere sanitaire omstandigheden hebben de Actief Linkse Studenten en Scholieren in heel wat universiteiten en hogescholen in België hun eerste campagnes en bijeenkomsten georganiseerd: in Brugge, Gent, Brussel, Luik, Namen … En met succes! Allemaal met mondmasker en social distancing natuurlijk, maar we houden het sociaal verzet niet in quarantaine! Het is meer dan ooit nodig om ons te organiseren. Tijdens de eerste ontmoetingen met studenten was er opvallend veel vraag naar onze activiteiten en ideeën. Hoe kan het ook anders. Jongeren zien heel goed dat deze maatschappij hun toekomst vergooit en horen amper hoe zij aan een antwoord kunnen bijdragen.

Ons antwoord is: organiseer je! We mogen het initiatief niet laten aan diegenen die tekorten verdelen, rijken rijker maken en mensen tegen elkaar opzetten. De kapitalistische klasse is heel goed georganiseerd. Het wordt tijd dat wij dat ook zijn. Er zijn heel wat the-

De kapitalistische klasse is heel goed georganiseerd. Het wordt tijd dat wij dat ook zijn. ma’s waarop jongeren in actie willen komen. Die kunnen we bereiken als er jongeren zijn die mee initiatieven willen lanceren en dragen. Daarom organiseerden we workshops over de strijd tegen racisme en de strijd tegen seksisme, maar ook bijeenkomsten over de oorzaken van de kapitalistische en

ecologische crisis en het alternatief. Op elk van die bijeenkomsten bleek dat heel wat jongeren tijdens de lockdown zelf tot antikapitalistische conclusies zijn gekomen. Met de Actief Linkse Studenten en Scholieren proberen we die conclusies om te zetten in actie voor een andere, een socialistische, maatschappij. Er is rijkdom genoeg; de vraag is wie die rijkdom controleert. Lid zijn bij Actief Linkse Studenten en Scholieren betekent dat je mee discussieert over de initiatieven die we kunnen nemen. Je participeert aan de discussies over het programma en de eisen die we uitwerken. Daarmee spreken we andere studenten en scholieren aan, gaan we naar betogingen of ook nog naar acties van de vakbonden. Uiteraard ligt de nadruk vaak op thema’s die jongeren in het bijzonder aangaan, zoals toegankelijk en degelijk onderwijs of op thema’s waar jongeren het meest van walgen, zoals racisme en seksisme. Toch zijn de Actief

Linkse Studenten ervan overtuigd dat maatschappijverandering enkel maar mogelijk is als we onze eisen koppelen aan de eisen van de georganiseer-

de werkende klasse. Zij doen de wereld draaien, dus zij kunnen hem ook veranderen. Wil je mee in actie komen voor een

Op 17 oktober organiseert LSP een nationale vormingsdag onder de titel: “Hervormen of revolutie - Hoe de samenleving veranderen?” Gezien de sanitaire maatregelen wordt het een online vormingsdag met heel wat verschillende commissies die zowel ingaan op meer theoretische kwesties van het marxisme als de campagnes die we voeren. De vormingsdag staat open voor al wie kennis wil maken met het marxisme of wie dieper wil ingaan op vragen rond hoe we de samenleving kunnen veranderen. We starten om 13u met een korte startmeeting, gevolgd door drie keer een reeks commissies van telkens een uur en we sluiten af met een video. Schrijf je in om mee te doen aan deze dag!

Waarom wij lid werden van LSP “Ik heb genoten van het strijdbare socialistische zomerkamp van LSP en heb er veel bijgeleerd. Vooral was ik blij, en ontroerd, om vast te stellen dat zoveel jongeren, studenten en werkenden, opkomen voor een socialistische revolutie. Het is aan een ieder om zijn of haar vrienden en kameraden te overtuigen zich daarbij aan te sluiten. Er zijn veel socialistische jongeren nodig. Zoals Lenin al zei: de jeugd is de toekomst van de maatschappij. Kapitalisme is ziek, het moet worden vernietigd.

“Door de verschillende problematieken die zich in België afspelen begon ik mij meer met politiek bezig te houden. Ik kon fenomenen zoals racisme, seksisme, homofobie, oorlog,… niet begrijpen. “Ik werd een meer betrokken burger en besefte hoe rot onze maatschappij wel niet is. Ik begreep hoe mensen onderdrukt en verdeeld werden door het kapitalisme, dat ons economisch systeem het probleem is en dat we nood hebben aan socialisme. “Een vriend merkte mijn denkbeeld op en nodigde mij uit voor een vergadering met de Actief Linkse Studenten. Ik was volledig akkoord met de standpunten die aan bod kwamen en vond dat de kapitalisten zo niet verder konden gaan dus ik besloot mij aan te sluiten bij de Actief Linkse Studenten. “Door de coronacrisis werden de maatschappelijke problemen nog meer blootgelegd dan ze al waren. Ik vond dat ik mij nog meer moest engageren om verandering teweeg te brengen en besloot om nog een stap verder te gaan en mij aan te sluiten bij de Linkse Socialistische Partij.” Aaron, student, Gent “In het onderwijs stappen, was voor mij op zich een politieke daad. Het is belangrijk om tieners sleutels te geven om zich bewust te zijn van de impact die we in en op onze samenleving kunnen hebben en om deze te begrijpen. Sinds het einde van mijn studies was ik veel bezig met de Freinet-pedagogie, die alleen zin heeft als ze gepaard gaat met politieke reflectie. Maar dat vond ik niet genoeg. “De school is slechts een afspiegeling van ons systeem, waar de winst boven sociale kwesties komt, en het ontbreekt het onderwijs aan menselijke, materiële en financiële middelen. Ik heb dus snel besloten om vakbondsafgevaardigde te worden om de belangen van mijn collega’s en ook die van de studenten te verdedigen. Maar mijn actieterrein bleef beperkt. “Ik nam deel aan de feministische betogingen en werd lid van campagne ROSA. Seksisme is immers onlosmakelijk verbonden met het kapitalisme. De lockdown deed me besluiten om meer betrokken te raken. Zo begon ik te helpen bij de aanwezigheid op sociale netwerken. Maar ook dat leek me nog niet voldoende. “Tijdens het zomerkamp begreep ik dat we als personeel uit het onderwijs moeten samenkomen en de strijd aangaan om onze eisen af te dwingen, bijvoorbeeld met het organiseren van een onderwijsblok op de zorgbetoging van 13 september. Een zieke samenleving kan alleen maar leiden tot een falend onderwijs, en vice versa. Alleen samen kunnen we het systeem veranderen. Daarom heb ik besloten om me bij LSP aan te sluiten.” Joséphine, leerkracht, Brussel

“Tijdens het kamp nam ik deel aan de discussies en probeerde ik mijn ervaring en de lessen van mijn militante leven te delen met de jongere generaties. Ik besloot lid te worden van LSP. Voor mij is het op 82-jarige leeftijd een terugkeer naar het militante leven. Er resten me nog slechts enkele jaren en ik wil die besteden aan lezen, schrijven en actief zijn.” Henri, gepensioneerde, Brussel

Nieuwe nationale Facebookpagina’s

O

p 1 september lanceerden we twee nieuwe Facebook-pagina’s: een Nederlandstalige in naam van LSP en een Franstalige in naam van PSL.

Onze reeds bestaande partijpagina (socialisme.be) is tweetalig, wat botst op de algoritmes van sociale media. Zo sociaal zijn die sociale media immers niet. Daarnaast wilden we al langer pagina’s waarin de partijnaam vervat is. Dat moet ervoor zorgen dat wie op Facebook naar LSP zoekt ons ook effectief vindt. We maken van de gelegenheid gebruik om bij de opmaak en opvolging van beide partijpagina’s een groter team leden te betrekken. Zo willen we onze aanwezigheid op sociale media versterken. Ondertussen blijft de Facebook-pagina van Socialisme.be gewoon bestaan en verder gebruikt worden als nieuwspagina. Like en volg via: https:// www.facebook.com/LSPPSL. LinkseSocialistischePartij

Contact / Abonnementen

Strijdfonds: steun ons! Het zijn geen gemakkelijke tijden om geld op te halen tijdens acties of met sociale activiteiten. We halen middelen voor campagnes en acties op onder onze klasse. Zo proberen we elke drie maanden 12.000 euro op te halen. In het derde kwartaal (juli-september) zullen we onze doelstelling niet halen, maar komen we toch aan 41%. Dit deden we op verschillende acties en campagnemomenten. Waar mogelijk en verantwoord, komen we op straat. In deze speciale periode kunnen we echter ook wat extra steun gebruiken. Stort een eenmalige of een maandelijkse bijdrage op BE86 5230 8092 4650 (BIC TRIOBEBB) van LSP/PSL met als mededeling ‘steun’. Bedankt!

andere wereld? Samen zijn we sterker dan de som van onze delen! Organiseer je door aan te sluiten bij de Actief Linkse Studenten en Scholieren.

O en W Vlaanderen: 2.624 € Bxl-W.Brab: 1.285 € Luik-Lux: 503 € Henegouwen-Namen: 161 € Vl Brab-Limburg: 142 € Antwerpen: 128 € Nationaal: 81 €

66% 54% 42% 18% 18% 11% 5%

TOTAAL: 4.922 €

41%

Steun de strijd voor een socialistisch alternatief: stort op BE86 5230 8092 4650 van LSP met vermelding ‘steun’.

Meer info over de partij / Lid worden: Hovenierstraat 45, 1080 Molenbeek Tel: 02/345 61 81. E-mail:info@socialisme.be. Redactie: redactie@socialisme.be. Ook lezersbrieven zijn welkom! Abonnementen: * proefabo: 5 euro voor drie nummers, 10 euro voor zes nummers * gewoon abo: 20 euro voor twaalf nummers * steunabo: 30 of 50 euro voor twaalf nummers Of neem een doorlopende opdracht van minstens 2 euro Rekeningnummer voor abonnementen: BE31 5230 8092 5155 van Socialist Press


14

solidarity

de

Linkse Socialist

Om de echte parasieten te sparen, schopt extreemrechts naar beneden

Samen tegen racisme en al wat ons verdeelt

T

ijdens de lockdown en bij de start van de Black Lives Matter beweging zat extreemrechts in het defensief. Het coronavirus kon moeilijk aan migranten toegeschreven worden. Bovendien was er interne verdeeldheid: van een harde militaristisch lockdown tot samenzweringstheorieën die stellen dat Covid-19 niet echt is. Het conflict op het strand in Blankenberge werd aangegrepen om het publiek debat opnieuw te brengen waar het Vlaams Belang het graag heeft: bij racisme en haat. door

Kenzo (Gent)

Terecht wantrouwen tegen establishment, maar geen alternatief

Extreemrechts speelt in op het terechte wantrouwen tegenover het establishment met schijnbaar eenvoudige ‘antwoorden’. Na een verboden mars met 300 aanwezigen in Oostende op 30 augustus volgden een poging tot actie in Mechelen op 13 september en een autokaravaan van het Vlaams Belang op 27 september. Het protest was gericht tegen jongeren met een migratie-achtergrond of nog tegen de zogenaamd ‘linkse’ regering die er met Vivaldi

zou komen. Eigenlijk is er altijd één centrale boodschap: racisme en haat. Dat bleek onder meer uit de slogans die in Oostende geroepen werden, zoals ‘Islamieten parasieten.’ N-VA-voorzitter Bart De Wever beweerde dat er een “Chinese Muur” tussen N-VA en het Vlaams Belang staat, maar in de praktijk is er aan de basis toenemende samenwerking. Het Vlaams Belang doet er alles aan om dit te versterken: het is de enige manier om het cordon sanitaire te doorbreken. Dat is de basis voor het pleidooi voor een ‘Vlaams Front’ tegen de federale regering. Die regering wordt als ‘links’

weggezet, alsof een regering met alle voormalige coalitiepartners van N-VA in de Zweedse regering ‘links’ kan zijn. Mogelijks was het voornaamste doel van het VB met de ‘protestrit’ naar Brussel op 27 september om een deel van de N-VA-basis mee te krijgen in een ‘Vlaams Front’ en eigenlijk achter de kar van het VB te spannen. Elke stap in die richting zal het zelfvertrouwen van extreemrechts versterken. De N-VA zat in een onmogelijke spreidstand: de Thatcheriaanse rechtse besparingspolitici moesten zich tegelijk als anti-establishment voordoen. Migratie werd gebruikt als een afleiding om de mensen bang te maken terwijl de regering met de botte bijl door de publieke uitgaven ging. Andere traditionele partijen gaan daarin mee. Het maakt racisme mainstream. Extreemrechts beweert in te gaan tegen het establishment, maar surft op de golven die door datzelfde establishment gecreëerd zijn. Om het verschil met N-VA te maken, probeert het VB zich soms ‘sociaal’ voor te doen. Dat is natuurlijk nonsens. Wie is er verant-

woordelijk voor de tekorten in de zorg of de lage pensioenen: de vluchtelingen of big business voor wie enkel de winsten tellen en die daarvoor kunnen rekenen op trouwe politieke marionetten? Extreemrechts keert zich niet tegen de echte verantwoordelijken voor het huidige asociale beleid. Terwijl links met het zorgpersoneel op 13 september in Brussel betoogde voor meer en betere zorg, trok extreemrechts in Mechelen met 150 van leer tegen vluchtelingen. Om de echte parasieten te sparen, schopt extreemrechts naar beneden! Actie nodig

Het is belangrijk dat jongeren en werkenden in actie komen in de strijd tegen extreemrechts. De huidige crisis biedt een basis voor het Vlaams Belang om frustratie om te zetten in haat tegenover diegenen die het meest slachtoffer zijn. Sociale strijd is meer dan ooit nodig om mensen te verenigen achter een programma voor massale herinvestering in onderwijs, gezondheidszorg, deftige lonen en jobs, etc. In zo’n strijd is er

Extreemrechts keert zich niet tegen de echte verantwoordelijken voor het huidige asociale beleid. geen ruimte voor racisme: dat verzwakt ons als we een krachtsverhouding willen uitbouwen tegenover de kapitalisten en superrijken. We moeten ook actie voeren om de activiteiten van extreemrechts te beperken. Als het zelfvertrouwen van allerhande neofascisten toeneemt, dan leidt dit steeds tot meer geweld en incidenten. Antifascistische acties zijn nodig om ons numeriek overwicht op straat te gebruiken en om het vertrouwen van extreemrechts de kop in te drukken. Daarnaast is mobilisatie nodig om een alternatief te verdedigen: een oppositie tegen het huidige beleid die vertrekt vanuit de noden van de meerderheid van de bevolking.

Reuzegom, Chovanec: klassensysteem is schuldig

D

e afgelopen maanden was er veel verontwaardiging over incidenten zoals de dood van Sanda Dia en die van Jozef Chovanec, maar ook over de doofpotoperaties die daarop volgden. Ministers herinnerden zich niets meer, universiteitsbesturen wilden zich liefst niet teveel herinneren. Het gerechtelijk onderzoek naar de dood van Chovanec bleef maar aanslepen en er kwam pas brede belangstelling toen de weduwe van het slachtoffer de schokkende beelden van het politiegeweld in Charleroi deelde.

#JusticeForChovanec

In plaats van Jozef Chovanec de nodige medische hulp te bieden toen hij daar duidelijk nood aan had, werd hij bijzonder gewelddadig aangepakt door de politie. De beelden van een agent die de Hitlergroet bracht, maken het alleen nog erger. Minister Jambon beweerde zich niets te herinneren, zelfs niet van zijn ontmoeting met de Slovaakse ambassadeur. Het gerecht beweerde dat het onderzoek grondig gevoerd wordt. De politietop zag geen reden om op te treden, zelfs niet tegen de agent die de Hitlergroet bracht. Was dit omdat het slechts een Slovaak was van gewone afkomst? Na het dodelijke politiegeweld tegen George Floyd in de VS en het daaropvolgende protest beweerden heel wat politici en journalisten hier dat dit specifiek Amerikaanse toestanden waren. Nu blijkt dit niet te kloppen: ook bij ons zijn er gevallen van dodelijk politiegeweld. We zullen geen gerechtigheid voor Chovanec bekomen door ons vertrouwen te stellen in de instanties die zijn dood in de doofpot staken. Protest is nodig en dat is wat Campagne Solidarity organiseerde. Eind augustus hielden we geslaagde acties in Luik en Brussel, waarmee we

onze boodschap op de Franstalige televisiejournaals konden brengen. #JusticeForSanda

De zaak-Reuzegom beroert de gemoederen langs Nederlandstalige kant. Dat zelfverklaarde ‘elitaire’ studenten wegkomen met dodelijk geweld op Sanda Dia, is schokkend. Het bestuur van de KULeuven gaf de daders slechts een symbolische straf. De rechtszaak moest van Antwerpen naar Hasselt verhuizen omdat één van de Reuzegom-ouders rechter is in Antwerpen. De brutale vernedering van kandidaat-leden zagen de Reuzegommers als deel van hun opleiding om nadien als manager of baas tegen de werkende klasse te keer te gaan. Velen vrezen dat het gerechtelijk proces een maat voor niets wordt: de ouders van de Reuzegom-studenten tasten diep in hun goedgevulde portemonnees om de duurste strafpleiters in te zetten. Het establishment verdedigt zijn zonen, zelfs indien er een jongere gedood is. ‘Klassenjustitie’ is onderdeel van een klassensysteem waarin de superrijken met alles wegkomen. In een klassensysteem is de dood van een gewone werkende mens een detail dat al gauw vergeten is, de dood

van een aspirant lid van een elitaire studentenclub iets dat tot taakstraffen leidt en een gevecht op het strand met Brusselse jongeren iets wat wel meteen bestraft wordt. Op 5 september protesteerden campagne Solidarity en ALS aan de rechtbank in Hasselt om #JusticeForSanda te eisen. ’s Avonds volgde een protestactie in Leuven georganiseerd door verschillende studentengroepen. Ook dit protest haalde het nieuws. Racisme bestrijden met solidariteit

Racisme, seksisme en homofobie bestrijden we met solidariteit. Je kan geen brand blussen met vuur, er is water nodig. Dat geldt voor wat ons verdeelt, maar ook voor het systeem dat aan de basis van verdeeldheid ligt. Steeds meer mensen vallen uit de boot, er is een explosie van armoede, de jongerenwerkloosheid neemt fors toe, oorlog en ellende zetten mensen ertoe aan om te vluchten. Om gezamenlijke strijd tegen het systeem te vermijden, heeft het kapitalisme nood aan verdeeldheid op basis van racisme, seksisme en homofobie. Daartegenover plaatsen wij solidariteit in strijd voor de noden en behoeften van de meerderheid van de bevolking: goed en toegankelijk onderwijs, degelijke jobs met leefbare lonen (minimum 14 euro per uur!), betaalbare huisvesting, massale publieke investeringen in openbare diensten zoals zorg. Het kapitalisme in crisis leidt tot meer verdeeldheid en geweld. Een socialistische samenleving is nodig om daar een einde aan te stellen.

Actie op 5 september aan de rechtbank van Hasselt: #JusticeForSanda! (foto: Liesbeth)

Actie op 29 augustus in Brussel: #JusticeForChovanec. (foto: Liesbeth)


jongeren

www.socialisme.be oktober 2020

15

Stop geweld tegen vrouwen en LGBTQI+-mensen

H

oewel #metoo het seksistisch geweld op sociale netwerken aan de kaak heeft gesteld en de strijd tegen het seksisme één van de belangrijkste thema’s in de media en op straat is, is de situatie er niet beter op geworden. De cijfers van de VN zijn inderdaad nog steeds alarmerend: één op de drie vrouwen heeft op een bepaald moment in haar leven te maken gehad met fysiek en/ of seksueel geweld. Bovendien is geweld tegen LGBTQI+ mensen net zo verontrustend. Uit een studie die het Europees Bureau voor de grondrechten in 2012 heeft uitgevoerd, blijkt dat in België één op de vier holebi’s in de afgelopen vijf jaar fysiek of seksueel is mishandeld of met geweld is bedreigd. De cijfers voor transgenders liggen nog hoger: 80% van hen meldt dat ze geweld hebben meegemaakt.

door

Betoging tegen geweld op vrouwen in november 2019. Foto: Liesbeth

Ophélie (Brussel)

In deze periode van gezondheidscrisis is het geweld nog verder toegenomen. Terwijl het verlaten van een situatie van geweld binnen de familie al betekent dat men zich blootstelt aan armoede, hebben de lockdown en het gebrek aan beschermende maatregelen de situatie nog verergerd. Het slechte beheer van de gezondheidscrisis heeft de positie van vrouwen en LGBTQI+mensen verzwakt en als gevolg daarvan heeft het geweld meer schade kunnen aanrichten aan de slachtoffers. Het waren echter v rouwen en LGBTQI+-mensen die de eerste slachtoffers van de crisis waren, voornamelijk door een gebrek aan middelen en onderfinanciering die al lang voor deze speciale periode werden opgemerkt. Zo heeft het grotendeels ontoereikende aantal opvangcentra voor vrouwen en LGBTQI+-mensen en het gebrek aan voldoende sociale huisvesting veel mensen gedwongen om in een potentieel vijandige en gewelddadige situatie thuis te blijven. Decennia van neoliberalisme met zijn besparingsbeleid hebben hele delen van vitale openbare diensten vernietigd. Alle werkenden en hun gezinnen betalen de prijs, maar vooral de meest onderdrukte delen van de bevolking. We moeten de materiële voorwaarden creëren voor een vrouw of LGBTQI+-persoon om keuzes te maken en te ontsnappen aan geweld zonder het risico te lopen in armoede te vervallen. Om seksistische, homofo-

be, transfobe ... pesterijen en agressie te beteugelen, moeten we deze gedragingen zeker aan de kaak stellen en bestrijden door middel van onderwijs, door de culturele en educatieve sector openbaar te financieren, maar we moeten ook een einde maken aan de logica van de commercialisering van sociale diensten zoals we de afgelopen jaren zagen. De Covid-19 crisis en het beheer ervan laten zien hoe rampzalig dit was voor bijvoorbeeld de zorg! We moeten opnieuw investeren in diensten voor de begeleiding van slachtoffers en voor preventie, in het creëren van opvangcentra voor vrouwen en hun gezinnen en voor LGBTQI+mensen. We moeten ook strijden voor de invoering van een minimumloon van 14 euro per uur en degelijke arbeidscontracten om de loonkloof tussen mannen en vrouwen te bestrijden en om echte financiële onafhankelijkheid mogelijk te maken. Maar als we voor eens en altijd een einde willen maken aan seksistische intimidatie en agressie, moeten we verder gaan. Het beheer van de pandemie heeft aangetoond dat het nooit de prioriteit van de regeringen was om iedereen een degelijk leven te garanderen, laat staan om op te komen voor de veiligheid van de vele slachtoffers van huiselijk geweld. We moeten breken met dit systeem dat ongelijkheid en onzekerheid in de hand werkt! We moeten het probleem bij de wortel aanpakken, niet alleen bij de verschij-

ningsvormen ervan. Geweld tegen vrouwen en LGBTQI+-mensen is alomtegenwoordig: op school, op straat, op het werk, in het gezin ... Het is geen individueel probleem, geweld houdt verband met de manier waarop onze samenleving functioneert. Dit geweld is geworteld in het huidige systeem: het kapitalisme. De volledige emancipatie van vrouwen is onmogelijk binnen het kader van het kapitalisme! Dit economisch systeem veroordeelt vrouwen tot een minderwaardige positie in de samenleving: ze werken meestal in ondergewaardeerde en laagbetaalde sectoren, ze werken vaker deeltijds ... Daarom gedijt dit systeem zowel op het laagbetaalde werk van vrouwen in allerlei sectoren als op het onbetaalde werk van vrouwen binnen hun gezin en maakt het hen daardoor meer afhankelijk en dus blootgesteld aan geweld. Bovendien bagatelliseren de verkrachtsingscultuur in de media en de commodificatie en objectivering van vrouwenlichamen het seksueel geweld dat voor veel vrouwen de dagelijkse realiteit is. De strijd tegen gendergerelateerd en LGBTQI+-fobisch geweld is nauw verbonden met de strijd tegen de groeiende tekorten die inherent zijn aan dit systeem, dat slechts in de behoeften van een minderheid van de bevolking voorziet. De pandemie heeft de omvang ervan onthuld, maar deze tekorten bestonden al voor de crisis! De strijd tegen seksisme en LGBTQI+fobie is niet de strijd tegen ‘cisgender’ mannen, het is de strijd tegen een samenleving die de sociale basis legt voor het bestaan van onderdrukking en discriminatie. Laten we op zondag 22 november in Brussel al dit geweld op straat aan de kaak stellen (met respect voor de sanitaire maatregelen) en laten we van de strijd tegen geweld tegen vrouwen en LGBTQI+-mensen een antikapitalistische strijd maken voor een verandering van de samenleving: voor een socialistische samenleving.

Ongelijkheid groter in onderwijs: meer middelen nu!

D

at het huidige onderwijssysteem ongelijkheid in de hand werkt is niets nieuws. In 2018 konden meer dan 10.000 studenten hun opleiding niet verder zetten omdat ze te weinig studiepunten hadden. In 2014 waren dat er ‘nog maar’ iets meer dan 6000. Het leerkrediet maakt van studenten miniondernemers die investeringen doen in hun intellectueel kapitaal. Foute investeringen worden afgestraft door de studieloopbaan te beëindigen wanneer het leerkrediet op is. Door Corona zal het aantal studenten dat dit jaar niet kon starten door het asociale studiepuntensysteem (of leerkrediet) ongetwijfeld nog hoger liggen.

door

Frede en Iben

Studenten werden tijdens de lockdown aan hun lot overgelaten; van begeleiding was geen sprake. Ook in het basis en secundair onderwijs liepen leerlingen leerachterstand op. Bij de leerlingen die dit jaar in het eerste middelbaar startten loopt die op tot een half jaar. Dat heeft grote gevolgen. Een leerachterstand van een half jaar komt overeen met een individueel loonverlies van 2.6% en 0.86% minder kans op een job. Deze cijfers zijn vastgesteld in scholen met een eerder bevoorrecht publiek. De leerachterstand in het volledige onderwijs is wellicht veel groter. Om die leerachterstand weg te werken maakt de Vlaamse regering vanaf 19 oktober geld vrij voor het secundair onderwijs. De scholen krijgen per groepje van zeven leerlingen een schamele 125 euro per vier uur. Met dat geld moeten scholen een traject van bijlessen opzetten op zaterdagen en in de vakanties. Leerkrachten en begeleiders die de bijlessen geven worden verondersteld zich vrijwillig op te geven en tegen een kleine vergoeding. Heel wat leerkrachten willen er alles aan doen om hun leerlingen bij te staan. De werkdruk voor leer-

Om veilig en eerlijk onderwijs te garanderen is er nood aan kleinere klassen, om leerlingen beter individueel te kunnen begeleiden en besmettingshaarden gemakkelijker te kunnen isoleren. krachten die al gigantisch was, wordt daarmee nog opgevoerd. Leerlingen wilden opnieuw naar school in september. Ze hebben namelijk nood aan sociaal contact en het afstandsonderwijs versterkt de enorme ongelijkheid in ons huidig onderwijssysteem. Er werden echter geen maatregelen genomen om de tekorten in het onderwijs aan te pakken. De verantwoordelijkheid werd volledig bij het gedrag van leerlingen en de leerkrach-

ten gelegd. Zij moeten permanent een mondmasker dragen en leerkrachten moeten ultraflexibel zijn. Door de opgetrokken pensioenleeftijd zitten vandaag overigens veel leerkrachten in de risicogroep. Waar zijn de collectieve antwoorden? Er moeten meer (jonge) leerkrachten aangeworven worden om risico’s voor oudere leerkrachten te beperken en de werkdruk op leerkrachten te verminderen. Waar zijn de investeringen in

openbaar vervoer om overvolle bussen te vermijden? Waar zijn de publieke middelen voor remediëring en kleinere klassen? Er moet geïnvesteerd worden in een systeem van regelmatige testing. Zo kunnen besmettingshaarden op scholen geïsoleerd worden. De universiteit van Luik toont dat dat kan, maar niet alle onderwijsinstellingen kunnen dat op eigen houtje. Om veilig en eerlijk onderwijs te garanderen is er nood aan kleinere klas-

sen, om leerlingen beter individueel te kunnen begeleiden en besmettingshaarden gemakkelijker te kunnen isoleren. Personeel en jongeren moeten zich organiseren: zowel om zelf te kunnen beslissen over gezondheidsmaatregelen als om de strijd voor meer middelen op te voeren. Investeer in onderwijs, nu! Sluit je aan bij de Actief Linkse Studenten & Scholieren en kom op voor veilig, toegankelijk en kwaliteitsvol onderwijs voor iedereen!


strijd

solidariteit

€2

socialisme

maandblad van de L i n k s e S o c i a l i s t i s c h e Pa r t i j  nr 398  oktober 2020 maandblad van de L i n k s e S o c i a l i s t i s c h e Pa r t i j  nr 398 

oktober 2020

€5 steunprijs

ISME C RA STOP SEKSISME STOP

HEEL HET SYSTEEM IS SCHULDIG

R door

ecente gebeurtenissen in zowel de Verenigde Staten als in eigen land hebben een gevoelige snaar geraakt bij het publiek. Racisme, politiegeweld en doofpotoperaties door de autoriteiten laten er geen twijfel over bestaan: het hele systeem is schuldig.

Samuel (Luik)

In de Verenigde Staten bracht de poging tot moord op Jacob Blake door de politie met 7 kogels in de rug, voor de ogen van zijn drie kinderen, de Black Lives Matter beweging weer tot leven. Duizenden mensen gingen de straten van Kenosha op om te betogen. Jacob Blake werd wakker in zijn ziekenhuisbed met handboeien om. Hij overleefde het moorddadige racisme, maar dat was helaas niet het geval voor alle betogers. Tijdens een betoging schoot een 17-jarige aanhanger van Trump in de menigte, waarbij twee mensen omkwamen. Politieagenten die getuige waren lieten de dader gaan nadat hij zich had overgegeven. In België was er het geval van Jozef Chovanec.

Hij werd in 2018 op de luchthaven van Charleroi vermoord in omstandigheden die deden denken aan de dood van George Floyd. Het dodelijke geweld verdween twee jaar in de doofpot van de regering en de federale politie. Pas nadat beelden uitlekten en mensen protesteerden, moesten ze allemaal reageren. De beelden toonden niet alleen hoe agenten minutenlang op Chovanec zaten, maar ook hoe een agente de Hitler-groet bracht. Binnen de politie zijn er wel meer gevallen van racisme: een Brusselse agent werd veroordeeld wegens racistisch geweld na zijn uren, op een Facebook-groep met 6700 agenten werd niet gereageerd op racistische berichten.

De problemen beperken zich niet tot racisme bij de ordediensten en de autoriteiten. Midden augustus werden drie jonge meisjes in Sint-Gillis, Brussel, door de politie aangevallen toen ze om hulp vroegen nadat ze op straat waren lastiggevallen. Enig politiegeweld en een gebroken arm later, vertelde de politiecommissaris hen: “Met zulke outfits is het niet verwonderlijk. Er zijn wijken waar je je niet zo kan kleden als je geen opmerkingen wil krijgen.” Wij aanvaarden dit soort geweld en discriminatie niet! Als we niet reageren, staat de deur open voor meer geweld. De afgelopen maanden vonden verschillende acties plaats: van het protest van Black Lives Matter in de VS tot acties bij ons. Zonder protest zouden de moordenaars van George Floyd nog steeds op vrije voeten zijn. We moeten blijven vechten tot dit kapitalistische systeem omvergeworpen is. Mobiliseer mee naar de betoging tegen geweld op vrouwen op 22 november, word actief!

w w w. s o c i a l i s m e . b e

Zonder protest zouden de moordenaars van George Floyd nog steeds op vrije voeten zijn. We moeten blijven vechten tot dit kapitalistische systeem omvergeworpen is.


Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.