DLS 390 - december 2019 / januari 2020

België - Belgique Hovenierstraat 45, 1080 Molenbeek BC 4383 P2A6269

strijd



solidariteit



€2

socialisme

Afgiftekantoor 1081 Brussel 8 Ver. uitg. G. Cool, Hovenierstraat 45, 1080 Molenbeek

€5 steunprijs

actie nodig nu!

maandblad van de L i n k s e S o c i a l i s t i s c h e Pa r t i j  nr 390  december 2019 / januari 2020

wachten op regering?

voor onze zorg, pensioenen, cultuur, lonen, onderwijs, ...

“

Ik voel me geen premier van een land in crisis,” stelde de interim-premier Sophie Wilmès (MR) op 13 november in de media. Na 11 maanden van regering in lopende zaken, een electorale afstraffing voor de regeringspartijen en een van de grootste begrotingstekorten in Europa, past de uitspraak van Wilmès in de traditie van het Belgisch surrealisme. ‘Ceci n’est pas un pays en crise.’ We kunnen er wel mee lachen, maar voor een groeiende groep is de situatie ronduit dramatisch. Maar liefst 16,4% van de bevolking leeft officieel in armoede en de levens- en arbeidsvoorwaarden gaan erop achteruit. We mogen niet wachten tot er een nieuwe federale besparingsregering is om onze strijd te organiseren!

De verkiezingen van 26 mei toonden hoe diep de sociale crisis zit: alle gevestigde partijen werden afgestraft voor hun asociale beleid, op welk niveau ze ook bestuurden of bestuurd hebben.

Het leidt tot een bijna onmogelijke regeringsvorming waarbij elk scenario grote risico’s inhoudt voor de deelnemende partijen.

Dit wil echter niet zeggen dat we moeten wachten op het asociale offensief van de volgende federale regering om ons te organiseren. Hoe de volgende regering er ook zal uitzien, besparingen zullen er komen. De Europese Commissie waarschuwde op 20 november: “Vorm zo snel mogelijk een regering, verminder het begrotingstekort (1,7% in 2019, 2,3% in 2020) en versnel de afbouw van de overheidsschuld (100% van het BBP).” Het Planbureau kondigde aan dat er in de sociale zekerheid een miljardentekort is.

Waar zullen ze het geld hiervoor zoeken denk je? Niet in de zakken van de miljardairs en de grote bazen…

De maat is vol, horen we steeds meer zeggen. We moeten de verontwaardiging omzetten in concrete actie. Dat gebeurt best met een gecoördineerd actieplan voor een sociaal en ecologisch noodbeleid met een massaal plan van publieke investeringen in openbare diensten, sociale huisvesting en klimaat; een minimumloon van 14 euro per uur of nog een minimaal pensioen van 1.500 euro per maand.

Strijd loont… maar dan moeten we de strijd wel aangaan

Het najaar werd gekenmerkt door strijd. Zo waren er de acties van de ‘witte jassen’ in de zorgsector. Dat leidde tot een eerste gedeeltelijke overwinning: er werd 400 miljoen euro op jaarbasis afgedwongen van de zwakke regering in lopende zaken. In een context van wereldwijde revolte is dat belangrijk: het kan anderen aanzetten om in actie te gaan tegen het tekort aan middelen en de verloedering van de openbare diensten.

De culturele sector in Vlaanderen kan ook een dynamische rol spelen in het verzet. De sector wordt al lang gewurgd door besparingen. Nu wil Jambon de projectsubsidies met 60% verminderen en ook elders fors knippen in de middelen voor cultuur. Er kwam meteen weerwerk. Na de eerste acties volgt een “week van vuurwerk” in de eerste week van december. Het gaat om protest van de culturele sector, maar ook de sociale sector en de VRT. De malaise treft heel veel werkenden!

Dat het velen hoog zit, bleek bij De Lijn. Op een ogenblik dat jongeren om klimaatmaatregelen roepen en het verkeer helemaal vastloopt, bespaart de regering verder op openbaar vervoer.

De verrottingsstrategie leidt tot frustratie onder het personeel. In Vlaams-Brabant werd 10 dagen gestaakt en het kwam tot een staking in alle depots. De gevolgen van de besparingen treffen zowat alle openbare diensten: bij het spoor werd op vijf jaar tijd 3 miljard bespaard, het Vlaamse onderwijs verloor 14% sinds 2008, … We krijgen steeds minder terug voor de belastingen die we

Voor een offensieve linkerzijde

Medicamenten: markt maakt ons ziek!

Seattle: Kshama wint van Amazon

Pagina 2

Pagina 6-7

Pagina 8

w w w. s o c i a l i s m e . b e

betalen. Je zou voor minder kwaad zijn!

De maat is vol, horen we steeds meer zeggen.

We moeten de verontwaardiging omzetten in concrete actie. Dat gebeurt best met een gecoördineerd actieplan voor een sociaal en ecologisch noodbeleid met een massaal plan van publieke investeringen in openbare diensten, sociale huisvesting en klimaat; een minimumloon van 14 euro per uur of nog een minimaal pensioen van 1.500 euro per maand. Laten we dit nu al bespreken op onze werkplekken en in onze vakbondsdelegaties.

Laten we solidariteit organiseren met sectoren die al in strijd zijn: solidariteitsmoties, aanwezigheid op acties, … Maar vooral: laten we ons voorbereiden om zelf in actie te gaan!

Uiteindelijk werpt de vraag zich op hoe we sociale verworvenheden kunnen beschermen tegen een systeem in crisis dat steeds harder op onze levensstandaard inbeukt. We zullen daarvoor het systeem moeten omverwerpen. De wereld komt in opstand tegen ongelijkheid, tegen een gebrek aan middelen en tegen de hebzucht van de rijken. Wij komen op voor een democratisch socialistische samenleving waarin de enorme middelen en mogelijkheden eindelijk afgestemd worden op de sociale noden!

2

onze mening

EDITO door

Geert Cool

D

e aanhoudende besparingen treffen de meerderheid van de bevolking op één of meerdere manieren: tekorten in de zorgsector, geen betaalbaar wonen, gebrek aan openbare diensten, falende infrastructuur, lage pensioenen, lonen die de levenskost niet volgen, onmogelijke werkdruk, … Het leidt tot protest van buschauffeurs, de culturele sector, zorgpersoneel of gemeentepersoneel in Brussel. De vraag is hoe we van ongenoegen en protest naar overwinningen gaan. Organisatie van onze strijd is essentieel, maar op zich volstaat het niet. Er is ook nood aan een programma van maatschappijverandering dat doorheen strijd verder verfijnd wordt en gedragen wordt door een groeiende laag in de samenleving. Een sterkere krachtsverhouding op de werkvloer en politieke vertaling van de eisen van de arbeidersbeweging, zijn nodig en zullen elkaar versterken.

PVDA zorgt ervoor dat we gehoord worden in het parlement

De intrede van 43 PVDA’ers in de parlementen na de verkiezingen van 26 mei is een enorme stap vooruit voor onze politieke vertegenwoordiging. Sindsdien wordt op bredere schaal gehoord wat de problemen van de werkenden en hun gezinnen zijn.

Voor sommige politici zal dat schrikken zijn. Zo gaf Kris Peeters in Het Laatste Nieuws toe dat het een aanpassing was dat hij niet langer een auto met chauffeur heeft, niemand die zijn lunch regelt en hijzelf met Google Maps op zoek moest naar zijn hotel.(1) Parlementsleden met een gemiddeld werknemersloon zoals die van PVDA leven in een andere wereld. Ze spreken over de tekorten in de zorg, bij De Lijn, op het spoor, … Ze doen dat niet als buitenstaanders, maar vanuit een actieve betrokkenheid.

Met het amendement over een noodfonds van 67 miljoen euro per maand voor de zorgsector scoorde de PVDA in de Kamer. Het feit dat er geen federale regering is, maakt dat er met de cijfers van de begroting van vorig jaar wordt geregeerd: ‘voorlopige twaalfden’ die voor elke maand een twaalfde van het jaarbudget van 2018 voorzien. Een regering in lopende zaken die in de verste verten niet over een meerderheid beschikt, is geen sterke regering. Dat laat ruimte voor initiatieven zoals het amendement over de zorgsector. Daarmee wordt ook druk gezet op de andere partijen die zich in de kiescampagne uitspraken voor meer middelen voor de zorg. Terecht verwees de PVDA naar de golf van witte woede op straat die de druk opvoert.

Breuk met budgettair keurslijf nodig

De voornaamste kritiek van rechts was dat extra middelen leiden tot een onevenwicht in de begroting. Anders gezegd: er zijn geen middelen voor.

Dat die er wel zijn voor miljardencadeaus aan de grote bedrijven, wordt er uiteraard niet bij gezegd. Op Radio 1 vroeg men Peter Mertens van PVDA of er gelijkaardige voorstellen komen voor andere sectoren met grote noden.

Dat was een uitgelezen kans om het over de sociale tekorten in de samenleving te hebben. Helaas reageerde Mertens vanuit de budgettaire beperkingen. “Neen, dit gaat om een sector die in acute nood is. (…) Wij gaan dat niet gelijk waar toepassen.” En 67 miljoen op een voorlopig twaalfde van 16 miljard is maar beperkt: “Men moet daar niet te paniekerig over doen.”

(2) Na jaren van achteruitgang vormen extra middelen voor de zorg een trendbreuk. Bovendien blijft de vraag hoe we de eisen van de zorgbeweging en andere noodlijdende sectoren zullen afdwingen. Hoe bereiden we ons voor op de volgende federale regering die – indien ze binnen het budgettaire keurslijf blijft – voorstellen zal doen om te besparen op zorg en sociale zekerheid? En wat met de besparingen op regionaal vlak die in Vlaanderen en Brussel al erg concreet zijn en in Wallonië en de Federatie WalloniëBrussel onvermijdelijk bij komende begrotingscontroles?

Een breuk met het budgettair keurslijf is noodzakelijk en moet voorbereid worden. Dat gebeurt het best door mobilisatie en betrokkenheid van zoveel mogelijk werkenden en hun gezinnen.

Tijdens de Franstalige regeringsonderhandelingen had de PTB sterker gestaan indien het rond de centrale ei-

PVDA-delegatie op 1 mei 2019 in Antwerpen. Foto: Liesbeth

de

Linkse Socialist

Van ongenoegen naar overwinningen door offensieve strijd Het is een illusie te denken dat perfect logische maatregelen zoals een hoger minimumpensioen van 1.500 euro per maand gemakkelijk zullen bekomen worden en dat het een kwestie van politieke wil is.

Er zal harde strijd op straat voor nodig zijn. sen van het ABVV regionale meetings, publieke debatten en acties had gehouden. Dit had duidelijk kunnen maken dat het falen om tot linkse regeringen te komen, geen resultaat was van een weigering tot beleidsdeelname of van politieke spelletjes, maar van een weigering van PS en Ecolo om de budgettaire beperkingen te doorbreken.

Verandering vereist massastrijd

Het is duidelijk dat we een krachtsverhoudi ng moeten opbouwen.

Overwinningen zoals het noodfonds van 67 miljoen euro voor de zorg krikken het zelfvertrouwen op. Petities, ludieke acties, pamfletten, … kunnen een rol spelen om onze eisen te populariseren en op te bouwen naar meer doorslaggevende acties, zoals stakingen die de economische macht rechtstreeks uitdagen omdat ze het kapitaal raken in de winsten. Protest dat de arbeidersbeweging mobiliseert, heeft historisch het meest effect in het afdwingen van democratische rechten.(3) Alle belangrijke sociale verworvenheden zijn het resultaat van massabewegingen: de 8-urendag, algemeen stemrecht, betaald verlof, sociale zekerheid, … kwamen er niet door plotse parlementaire inzichten, maar door massabewegingen die het volledige systeem bedreigden.

Om tot verandering te komen, is een massabeweging nodig die de economische macht van de arbeidersklasse gebruikt. De jongerenbeweging rond klimaat nam het idee van stakingen over. ‘Klimaatstaking’ is

door de Britse Collins Dictionary uitgeroepen tot woord van het jaar.(4) Massabewegingen staan wereldwijd op de agenda en werken aanstekelijk. “Zien eten, doet eten,” luidt een volks gezegde. Krachtsverhoudingen bouwen we niet op door ons enkel te richten op een actieve minderheid, maar door met die minderheid naar bredere lagen van de bevolking gaan.

Programma van maatschappijverandering

Het overlegmodel dat in de periode van na-oorlogse economische groei mogelijk was door het afkopen van sociale vrede in ruil voor toegevingen aan de werkende klasse, kan in de huidige context van crisis en dreigende nieuwe recessie geen stand houden.

Wachten tot er een federale regering is om onze eisen te verdedigen met syndicale acties, is een tactiek die geen rekening houdt met het einde van het overlegmodel. De sterkere PVDAaanwezigheid in het parlement kan gebruikt worden om het verzet op straat aan te wakkeren en te organiseren. Het is een illusie te denken dat perfect logische maatregelen zoals een hoger minimumpensioen van 1.500 euro per maand gemakkelijk zullen bekomen worden en dat het een kwestie van politieke wil is. Er zal harde strijd op straat voor nodig zijn. De PVDA draait het in haar massapamflet echter om: “Wij staan klaar om voor vuurwerk te zorgen in het parlement. Maar daarvoor hebben we je steun nodig.”

De aanwezigheid van PVDA in alle parlementen is belangrijk en een stap vooruit, maar het zwaartepunt om tot verandering te komen ligt bij straatacties en massabewegingen. In het verleden dachten de BWP en BSP, de voorlopers van de huidige SP.a en PS, dat alle veranderingen via het parlement zouden gerealiseerd worden. Stakingen om enkel stoom af te laten zodat nadien het parlementaire compromis kon gezocht worden, ondermijnden de strijd voor algemeen stemrecht. Toen de mijnwerkers begin jaren 1930 overgingen tot wilde stakingen, probeerde de sociaaldemocratie de beweging onder controle te krijgen door telkens opnieuw een wetsvoorstel in te dienen voor de nationalisatie van de sector. Het volstond niet om de stakingsbeweging van 1932 te voorkomen. Zelfs bijzonder progressieve voorstellen en acties kunnen contraproductief zijn indien ze

niet gericht zijn op het organiseren en versterken van de strijd van onderuit.

Dit voorkomen kan door een programma van socialistische maatschappijverandering te koppelen aan elke concrete eis en directe maatregel.

Zoals Rosa Luxemburg in haar kritiek op de BWP opmerkte: “Zelfs indien een specifieke politieke situatie de arbeiderspartij er tijdelijk toe kan brengen om bepaalde eisen sterker naar voor te schuiven, moet ons volledig programma steeds het fundament van onze politieke strijd vormen.”(5) Als wij in onze voorstellen steeds wijzen op de nood aan socialistische maatschappijverandering, is dat niet uit gewoonte. Het is een objectieve vaststelling dat het consolideren van sociale verworvenheden en het afdwingen van nieuwe fundamenteel botsen met het kapitalisme. Doorheen de strijd voor hervormingen, waaraan we enthousiast deelnemen, bouwen we aan de steun voor een breuk met het kapitalisme. Zo benadrukken we al jaren dat een massaal plan van publieke investeringen in openbare diensten en infrastructuur een breuk met het budgettaire keurslijf vereist.

A lle economen wijzen op de dreiging van een nieuwe recessie.

Spreekbuizen van het kapitalisme stellen vast dat hun systeem vastloopt.

De arbeidersbeweging en de linkerzijde zijn de afgelopen 30 jaar door een moeilijke periode van neoliberaal triomfalisme gegaan, maar daar komt een einde aan. Van triomfalisme is er onder de woordvoerders van het kapitalisme al enige tijd geen sprake meer.

Het wordt tijd dat we met onze kant, die van de arbeidersbeweging, van een defensieve opstelling overgaan naar een offensieve strijd voor socialistische maatschappijverandering.

Noten 1. Het Laatste Nieuws 27 oktober 2019 2. Radio 1, De Ochtend 19 oktober 2019.

Te bekijken op https://www.youtube.com/watch?v=hBDO72qqpS8 3. Studie van de Washington Post https://www.washingtonpost.com/ politics/2019/10/24/we-checkedyears-protests-countries-heres-what-welearned-about-working-class-democracy/ 4. https://www.theguardian.com/ books/2019/nov/07/climate-strike-named-2019-word-of-theyear-by-collins-dictionary 5. Zie het boek: “Rosa Luxemburg et les socialistes Belges” door Anne Vannesse, uitgegeven in 2018

politiek

www.socialisme.be december 2019 - januari 2020

3

Naar een federale regering zonder N-VA?

H

oewel er binnen de onderhandelingen onder leiding van informateur en PS-voorzitter Magnette officieel nog steeds niet over een coalitie wordt gesproken, is de discussie in de media uit de steriele non-discussie “PS en N-VA moeten elkaar vinden” geraakt. De keuze tussen de beide opties – paarsgeel of paars-groen – verdeelt de liberalen met een duidelijk meningsverschil tussen de twee kandidaat-partijvoorzitters bij MR en een opiniestuk van Gents burgemeester De Clercq in De Standaard (8 november) waarin openlijk gepleit werd voor paars-groen.

door

Anja Deschoemacker

Magnette verklaart optimistisch: “Er is een echte dialoog op gang gekomen” (De Standaard, 19/11). Hij wees op een “groeiende consensus” op het vlak van justitie, een verhoging van de laagste pensioenen en de verhoging van de werkzaamheidsgraad.

Hij vermeldt dat alle partijen beseffen dat het groeiende begrotingstekort onder controle moet worden gebracht.

Dat hij het belang van het middenveld – opnieuw keihard aangevallen door de Vlaamse regering – benadrukt en nadruk legt op de “sociale crisis”, zijn slechts enkele elementen die duidelijk wijzen in de richting van een regering zonder N-VA. Een paars-groene regering heeft een meerderheid in het parlement, al is het met slechts één zetel op overschot.

MR-duel tussen Ducarme en Bouchez

Hoewel geen van de twee overblijvende voorzitterskandidaten uit de meer sociaal-liberale vleugel van MR kwam, leek hun duel ook te gaan over de keuze tussen een harde rechtse lijn verdedigd door Bouchez of een centrum-rechtse lijn verdedigd door Ducarme.

Zo impliceerde Bouchez in een dubbel interview in Le Soir dat de ambtenarenpensioenen omlaag moeten om de pensioenen van de zelfstandigen omhoog te kunnen trekken, waarop Ducarme antwoordde dat Bouchez de MR dreigt te isoleren met een dergelijke retoriek: “Over een onderwerp dat zo gevoelig ligt (…) is het voorbarig om signalen te geven die als brutaal zullen worden ingeschat door een reeks van sociale categorieën.”

Deze discussies lijken op die binnen Open VLD tussen zij die

de oproep voor paars-groen van De Clercq steunen (o.a. de clan-Verhofstadt) en de harde rechtse opstelling van figuren als De Croo en kamerfractieleider Lachaert.

CD&V: band met christelijke arbeidersbeweging behouden of niet?

Binnen de vakbonden moeten de strijdbare delegees de wapens niet neerleggen, integendeel. Indien een paars-groene-oranje regering wordt gevormd, zullen de kruimels voor de arbeidersbeweging enkel dienen om langs de andere kant hele stukken taart te stelen.

In november spraken verschillende figuren uit de christelijke arbeidersbeweging zich openlijk uit tegen paarsgeel – en tegen het hu id ige r e cht s e Vlaamse regeerakkoord. Zowel Van Gorp, voorzitter van de Christelijke Mutualiteiten, als AC V-voor z it t e r Leemans legden in de laatste maanden verklaringen af die de afstand tussen hun bewegingen en de CD&V benadrukten.

I n D e G id s ( bl a d van Beweging.net) stellen Wouters en Rosvelds (voorzitter en hoofd van de studiedienst) dat het “verontrustend” is “hoe in

elk beleidsdomein het middenveld in het vizier wordt genomen.” En verder: “Wie kritisch is, betaalt de rekening in het middenveld. Meer nog, wij vrezen dat dit ook de onderliggende intentie is.” Een opiniestuk in eigen naam van Renaat Hanssens (studiedienst ACV) in De Standaard van 18/11 antwoordt op het idee dat paars-groen-oranje “te links” zou zijn, een standpunt vertolkt door Eric Van Rompuy: “De vorige regeerperiode verkoos CD&V een heel rechtse coalitie (…). Dat leidde tot een bijna permanente clash met de christelijke vakbond, de vervreemding van een belangrijk deel van de achterban en een historische verkiezingsnederlaag.

En nu kiest de partij dus voor… meer van hetzelfde.”

Op 21 november meldde Knack dat bronnen binnen CD&V aangeven dat de partij bereid is haar verzet tegen paars-groen te droppen. De uitbreiding van paars-groen met CD&V zou 12 zetels toevoegen, met CDH nog eens 5. Langs Vlaamse kant is er echter geen meerderheid met een oppositie van N-VA en VB die goed zijn voor 43 van de 87 Vlaamse zetels in de Kamer.

Waarschuwing door Europese Commissie maakt het duidelijk: ook paars-groen zou een besparingsregering worden

De waarschuwing die België van de Europese Commissie kreeg, maakt komaf met de illusies van alle regionale regeringen – de Vlaamse, Brusselse en Waalse – dat hun constructies, waarbij een aantal kosten uit de begroting worden gehouden, aanvaard worden. België

zou niet in aanmerking komen voor “ flexibiliteit aangaande investeringen” (Le Soir, 21/11), wat de pogingen van Magnette om te komen tot een progressieve centrum-linkse regering “niet aanmoedigt.”

De Linkse Socialist heeft er nooit enige illusie in gehad: de omschrijving door Bourgeois van de PS als een partij met “extreem-linkse recepten” komt van een andere planeet. De PS is al enkele decennia niet meer de verdediger van de eisen van de arbeidersklasse. Eerder dan fundamenteel te verschillen van de andere gevestigde partijen, probeert ze de scherpste kantjes van het besparingsbeleid te vijlen juist om de door de Belgische burgerij geëiste afbouw van de welvaartsstaat gemakkelijker door het strot van de arbeidersbeweging te duwen.

Binnen de vakbonden moeten de strijdbare delegees de wapens niet neerleggen, integendeel. Indien een paars-groene-oranje regering wordt gevormd, zullen de kruimels voor de arbeidersbeweging enkel dienen om langs de andere kant hele stukken taart te stelen. Enkel massale strijd op straat en in de bedrijven kan echte progressieve hervormingen afdwingen en een verdere afbraak van de welvaartsstaat – waarvan nog maar weinig overblijft – tegengaan. Geen illusies en ons voorbereiden op de strijd is de boodschap!

De waarschuwing die België van de Europese Commissie kreeg, maakt komaf met de illusies van alle regionale regeringen – de Vlaamse, Brusselse en Waalse – dat hun constructies waarbij een aantal kosten uit de begroting worden gehouden, aanvaard worden.

Verplichte gemeenschapsdienst: Vlaamse regering blijft dwangarbeid voor werklozen op tafel leggen

H

oe ver staan we vandaag met de verplichte gemeenschapsdienst voor werklozen? Overal en nergens, zo blijkt. Het Vlaams regeerakkoord vermeldt het expliciet, maar blijft vaag (pagina 65 en volgende van het regeerakkoord). Een concrete datum voor de invoering is er niet. Een aanduiding van de tijdsduur per week evenmin. Onder Michel I was er sprake van “twee halve dagen per week.” Maar omstreeks datzelfde tijdstip liet De Wever ontvallen: “Voor mijn part vijf volle dagen per week.” We zijn dus gewaarschuwd!

door

Wilfried

We mogen ons door deze vage omschrijving niet in slaap laten wiegen.

Deze Vlaamse regering heeft al voldoende bewezen dat ze concrete uitvoering, tijdstip waarop en (vooral) de concrete cijfers zo lang mogelijk verborgen houdt om dan ineens toe te slaan om alle verzet de mond te snoeren. De besparingen in de culturele sector zijn er een schoolvoorbeeld van. Verzet komt dan steevast ‘te laat’ terwijl even te voren ‘acties geen draagvlak hebben omdat er niets concreet is’.

Er zijn heel wat juridische problemen om de verplichte gemeenschapsdienst voor werklozen door te voeren. Een specialist arbeidsrecht van de Universiteit Antwerpen, Daniël Cuypers, stelde op Apache in september 2019 dat de doorvoering er-

van enkel via een federaal akkoord kan. Hij voegde eraan toe dat het een juridisch ‘mijnenveld’ is. Er is nog steeds geen federale regering en stilaan komt de mogelijkheid van een federale regering zonder N-VA in beeld.

Eigenlijk had bij de vorige federale legislatuur alles al in kannen en kruiken moeten zijn. Maar de minister die het concreet moest uitwerken, Kris Peeters, was niet erg happig. Het leverde heel wat ergernis op bij de coalitiepartners. Zo merkte De Tijd op 12 augustus 2015 op: “Getreuzel Peeters met hervorming arbeidsmarkt wekt ergernis op.”

De vakbonden stelden toen terecht dat verplichte gemeenschapsdienst voor werklozen onaanvaardbaar is.

Het gaat namelijk om werken voor

Verplichte gemeenschapsdienst voor werklozen is werken voor een uitkering in plaats van voor een loon.

Dat zet neerwaartse druk op alle lonen en arbeidsvoorwaarden.

Waarom zouden gemeenten bijvoorbeeld nog groenwerkers aanwerven als ze gratis werklozen hebben om dat werk te doen?

Protestactie van het gemeentepersoneel in Edegem. In die gemeente heeft N-VA een absolute meerderheid. Het bestuur wil als besparingsmaatregel de buitenschoolse opvang, afvalophaling en poetsdienst privatiseren.

Tussen 60 en 90 jobs zijn bedreigd. Eerst worden de gemeentediensten afgebouwd. Om straks gratis werklozen in te zetten?

een uitkering in plaats van voor een loon. Dat zet neerwaartse druk op alle lonen en arbeidsvoorwaarden.

Waarom zouden gemeenten bijvoorbeeld nog groenwerkers aanwerven als ze gratis werklozen hebben om dat werk te doen? Als er werk genoeg te doen is, bied dan echte jobs

met echte lonen aan!

Hoe zal de kwestie van die verplichte gemeenschapsdienst nu verder lopen? Peeters is weg, Charles Michel is weg. Zij zullen er hun handen niet meer aan vuil maken.

Gesteld dat de maatregel erdoor komt, moet Vlaams minister Hilde

Crevits dit uitvoeren. Zij zal daar niet happig op zijn. Maar ondertussen staat het wel in het Vlaams regeerakkoord mét goedkeuring van CD&V. Dat is mooi gespeeld door de N-VA en Jambon, die ook de mensen in de culturele sector tegen elkaar proberen uit te spelen.

4

Op de werkvloer

NMBS: enkel ticket naar afgrond? Of strijden voor degelijke openbare dienst?

I

s het een kwestie van late bewustwording of is er een verandering van strategie? In oktober 2017 legde NMBS-baas Dutordoir aan de parlementsleden uit dat ze niet om “extra middelen” vroeg. Twee jaar later klaagt ze een toekomstig “gat van 1,3 miljard euro” aan. Ondertussen waarschuwt de CEO van Infrabel: “de productiviteitscitroen is volledig uitgeperst.” Tegelijkertijd wordt duidelijk wat dat voor de werkomstandigheden van spoormannen en -vrouwen betekent. Na 40 jaar neoliberaal beheer rijdt het mobiliteitsbeleid zich vast. door een spoorman

Meer doen met minder middelen

In de jaren 1930 bestond het Belgische net uit 5.125 km spoorlijnen, bijna 1.500 stations verspreid over het land, en 100.000 spoorwegarbeiders.Vandaag zijn de treinen comfortabeler en sneller, maar er is 1.500 km lijn minder en bijna duizend stations verdwenen.

De daling van het aantal reizigers is halverwege de jaren negentig gestopt. De wegen raken verzadigd, de auto botst op zijn grenzen en de mobiliteitsbehoeften nemen toe. Tussen midden jaren negentig en begin jaren 2010 steeg het reizigersaantal met de helft. De groei zet zich nog steeds door met jaarlijks 3 tot 4% meer reizigers.

De reizigers kwamen terug, maar de financiering volgde niet. De ene besparingsmaatregel volgt op de andere, ondanks alarmkreten van het personeel en de vakbonden. De splitsing tussen Infrabel en NMBS leidt tot verspilling, verwarring en fragmentering van bevoegdheden. De regering-Michel legde nog eens 2,1 miljard euro extra besparingen op.

Moderniseren of desinvesteren, het één of het ander

De situatie is ernstig. De baas van Infrabel legde op 20 november in de Kamer uit: “22% van de wissels, 12% van de spoorstaven, 23% van de overwegen, 20% van de bovenleidingen en 3.000 km glasvezelkabels zijn aan het einde van hun economische levensduur.” Zonder extra investeringen zullen kleine lijnen verdwijnen.

Het personeel wordt als citroenen uitgeperst: de productiviteit steeg de afgelopen vijf jaar met 20%. De regering wil meer. De cao-onderhandelingen lopen slecht. Directie en regering willen arbeidsduurverlenging, meer flexibiliteit en zetten het statuut in solden. De reserve-

diensten om een zieke medewerker op het laatste moment te vervangen worden bedreigd. Ook hier ontbreekt het geld voor goede dienstverlening.

Het voorstel van 12-urendiensten is bovendien een gevaar voor de veiligheid. Na de ramp in Buizingen in 2010 was er een aanbeveling van de parlementaire onderzoekscommissie om niet langer dan 8 uur aan een stuk te werken.

Stop de liberalisering, opkomen voor een goede openbare dienstverlening!

Nooit was de behoefte aan een sterke en kwaliteitsvolle openbare spoorwegdienst zo groot als nu. Massale investeringen in de spoorwegen zijn meer dan ooit noodzakelijk, zowel voor het onderhoud als voor de uitbreiding ervan, zowel voor de gebruikers als voor het personeel.

Het Europees liberaliseringsproject heeft als doel om sectoren open te stellen voor de markt. Het biedt kapitalisten nieuwe mogelijkheden om winst te maken. Rijke aandeelhouders kunnen geld verdienen door enkel een commercieel winstgevende lijn uit te baten, terwijl de infrastructuurkosten en niet-winstgevende lijnen aan de staat worden overgelaten. Een studie van ULB begin 2019 toonde aan dat dit leidt tot slechtere werkomstandigheden, een onbegrijpelijk tariefschema voor gebruikers en het zou de belastingbetaler niet minder kosten.

Er is geen liberalisering en privatisering nodig. Er zijn meer middelen nodig voor infrastructuur, materieel, diensten en personeel. Daar zullen we voor moeten strijden. We kunnen dit best doen door met personeel van alle bonden samen in actie te gaan en daar ook reizigers bij te betrekken. Een breed en ambitieus actieplan kan de basis leggen voor een krachtsverhouding om tegen directie en (toekomstige) regering in op te komen voor degelijke openbare spoorwegen.

de

Linkse Socialist

Stop de besparingen op de

J

ambon en de zijnen zetten het hakmes in de culturele sector. De projectsubsidies worden teruggeschroefd van 8,47 miljoen naar 3,39 miljoen euro. Een fractie van de begroting, maar een grote klap voor heel wat artiesten. Het is de laatste etappe in decennia van besparingen die al komaf maakten met grote delen van een eens bloeiend cultureel middenveld.

Het is ook een ideologische besparing, die enerzijds inspeelt op populistische sentimenten (luie, nutteloze kunstenaars) en anderzijds moet afrekenen met het N-VA-kritische middenveld.

door

Koerian aan het licht werd gebracht. Eerlijk loon voor cultureel werk! Elke kunstenaar verdient degelijke contracten en een leefbaar loon.

Haal artiesten uit de precariteit

Kunstenaars zijn deel van de arbeidersklasse. Er is geen reden om artistieke arbeid los te zien van “gewoon” werk. Toch wordt het bijna normaal gevonden dat artiesten in de meest onzekere, precaire en slechte arbeidsomstandigheden werken. Gratis muziek of grafisch werk leveren “voor de exposure”, niet of te laat betaald worden, leven van de ene slecht betaalde opdracht naar de andere: het is dagelijkse realiteit voor veel mensen in het culturele veld. Passie voor het vak wordt gebruikt als excuus voor de meest hardvochtige uitbuiting. Dezelfde precarisering die we zien bij Deliveroo-koeriers en Überchauffeurs is in de culturele sector al decennia bon ton.

Sinds eind jaren ’70 en het begin van een kil neoliberaal besparingsbeleid, zijn vaste, goedbetaalde jobs in de sector een schaars en felbegeerd goed geworden. De nieuwe ronde besparingen zal deze realiteit alleen maar versterken. Het is ook net die onzekerheid die kunstbonzen als Fabre in een ongelooflijke machtspositie plaatsen. Zij hebben de carrières van tientallen kunstenaars in handen, ze maken of kraken je loopbaan. Het is net die realiteit die leidt tot het wijdverspreide (machts)misbruik in de sector die door #metoo

Ideologisch offensief

Voor de N-VA zijn de besparingen op onderzoeksjournalistiek, cultuur, openbare radio en televisie een ideologisch offensief. Ze kloppen populistische retoriek op tegen “subsidiesponzen” en “luie culturo’s” en zetten ze op tegen de “hardwerkende Vlamingen”. Alsof cultureel werk geen werk is. Kunstenaars spenderen duizenden uren aan het leren van hun vak. Rechts wil komaf maken met alles wat geen directe commerciële waarde heeft. De sectoren waarop nu bespaard wordt zijn niet toevallig de sectoren die zich afgelopen jaren kritisch uitlieten over het neoliberale beleid van de (Vlaamse) regering. N-VA hoopt dat hun financiële drooglegging een nieuwe klap betekent voor het verzet tegen hun asociaal beleid.

Kunst in publieke handen

Een andere reden voor de besparingen is dat zo het culturele veld verder in handen van private investeerders wordt geduwd. Grote bedrijven zien kunst als goede marketing en kunst wordt steeds meer een speculatief goed. Fernand Huts,

Aan een beweging bouwen om

E

en minimumloon van 14 euro per uur, een minimumpensioen van 1.500 euro netto, een herziening van de loonwet, een daling van de BTW op elektriciteit naar 6% en een sociale shift zodat de sterke schouders de grootste kosten dragen en de gezondheidszorg toegankelijk blijft. Dat zijn de vijf speerpunten van de ABVV-campagne “Samen kan het anders.” Ze beantwoorden aan wat nodig is voor een menswaardig bestaan. Voor de verkiezingen namen verschillende partijen die eisen over, maar daar vinden we vandaag nauwelijks wat van terug. Zolang we binnen de grenzen blijven van wat patroons en politici mogelijk achten, botsen we steeds op de limieten van het kapitalisme.

Moeten we dan verder besparen en de broeksriem aanhalen?

Al enkele decennia krijgen we te horen dat er geen geld is om te investeren in openbare diensten, onderwijs, infrastructuur, … en dat bedrijven moeten geholpen worden om de economie te ondersteunen. Sinds het begin van de crisis in 2007 is dit nog versterkt en worden verworvenheden aan een hels tempo afgebouwd.

Voor werkenden heeft de besparingspolitiek niet voor de beloofde kentering gezorgd: het aantal werkende armen stijgt, burn-out neemt toe, openbare diensten zitten in crisis, … Ondertussen blijven de rijkste 1% rijkdom opstapelen. Opnieuw besparen en afbouwen zal de werkenden en hun gezinnen nog meer pijn doen.

Ons nu reeds voorbereiden op de komende regering

Welke federale regering er ook gevormd wordt, ze zal doorgaan met besparen. We stoppen ze beter voor ze er echt aan begint. Daarvoor is de campagne ‘Fight for €14’ ideaal. Iedere werkende weet dat €14/u vereist is om

het einde van de maand te halen. De patroons vinden het echter te veel en willen hun winsten daarvoor niet aanspreken. Een kleine verhoging van het minimumloon moet voor hen door de sociale zekerheid, door ons dus, betaald worden en daarbovenop eisen ze extra compensaties.

Onderhandelingen hebben nog niets opgeleverd. Dat wil niet zeggen dat €14/u onmogelijk is, maar dat we van tactiek moeten veranderen. Net zoals in de Verenigde Staten zal dit een campagne aan de basis vereisen. Daar was dit op stads- of staatsniveau, in België zal het op bedrijfs-, sector- en nationaal niveau moeten.

Twee lopende campagnes kunnen als inspiratiebron dienen. Het personeel van de lokale publieke besturen in Brussel voert strijd voor de afschaffing van het laagste barema en het optrekken van alle andere met 10%. Er is begonnen met personeelsvergaderingen, werkonderbrekingen van 1 uur en nu langere stakingen.

Aan de Gentse universiteit loopt ook een campagne. Slechts een klein deel van het personeel heeft geen €14/u, maar toch werden bij het volledig personeel en studenten al duizenden handtekeningen ingezameld. Als dit

de directie niet op andere gedachten brengt, volgen ook hier andere acties.

Een campagne naar de werplekken waar lonen van (een deel van) de werknemers onder de €14 liggen, zou veel werkenden en in het bijzonder jongeren en vrouwen enthousiast

op de werkvloer

www.socialisme.be december 2019 - januari 2020

kap van cultuur! baas van Katoennatie en vriend van Bart De Wever, kocht het Gentse Caermersklooster om er de Oertentoonstelling vorm te geven als propagandastunt, die moest aantonen dat ondernemers al sinds de Middeleeuwen de drijvende kracht achter Vlaanderen waren. Historische quatsch en degradering van ons kunsterfgoed. Wij willen gratis toegankelijke musea in publieke handen.

Beheerd door kunstenaars en publiek in plaats van private galerijen. Wij willen investeringen in muziekcentra, zodat zij toegankelijk en vrij kunnen programmeren. Het zijn die investeringen die cultuurhuizen weer een maatschappelijke en onderwijzende rol kunnen doen opnemen.

Investeren in (kunst)onderwijs

Deze cultuurbesparingen komen er na én samen met een resem besparingen op onderwijs. Hilde Crevits zorgde ervoor dat muziekscholen amper 15 minuten per leerling per week kunnen uittrekken. De financiële drempel om je artistiek te ontwikkelen is sowieso al groot: instrumenten en teken-, schilder- of beeldhouwmateriaal kosten geld. Kosten die enkel maar groter worden in het voltijds kunstonderwijs.

Er is nood aan meer investeringen in mensen en middelen in zowel deeltijds als voltijds kunstonderwijs. Voor gra-

tis en toegankelijke opleidingen, zodat ieder haar/zijn talent kan ontwikkelen.

Strijd

Kunstenaars hebben minder middelen om machthebbers en bedrijven in hun portefeuille te raken – iets wat pakweg vakbonden in de chemie- of staalsector wel kunnen. Toch stonden kunstenaars in het verleden vaak vooraan in strijd. De artiesten achter de bekende animatieseries ‘Rick and Morty’ en ‘Bojack Horseman’ slaagden er recent in een vakbond op te zetten, degelijke loon- en arbeidsvoorwaarden af te dwingen en de vaak onmenselijk lange werkweken (meer dan 60 uur was geen uitzondering) terug te dringen. Artiesten speelden een sleutelrol in onder andere de Parijse Commune in 1871 (met onder andere Courbets oproep tot nationalisatie van Parijs’ kunstschatten) en de Hongaarse Opstand in 1919. Ook in 1968, tijdens de revolutionaire golf in Frankrijk, werden kunstscholen en musea bezet door kunstenaars die zich verzetten tegen het Gaullisme.

De geschiedenis leert dat strijd in de kunstensector het meest efficiënt is, wanneer ze beroep doet op collectieve actie en de arbeidersbeweging.

In Polen, 2014, dwong het ‘Citizen Forum for Contemporary Arts’ via artiestenstakingen, in samenwerking met vakbondskoepel ‘Worker’s

Initiative’, een vaste vergoeding voor kunstenaars af in ‘s lands grootste musea.

Ook in ons eigen land zagen we een enorme solidariteit van het culturele middenveld met de stakingsgolf in 2014 tegen de besparingen van de Vlaamse en federale regeringen.

Hart boven Hard nam deel aan massabetogingen en aan de Gentse kunstscholen KASK en Sint-Lucas stonden piketten van studenten en personeel.

Arbeiders en kunstenaars: dezelfde belangen, strijd tegen besparingen Laat ons opnieuw aanknopen bij die tradities. Artiestenstakingen gesteund door de vakbonden en vakbondsacties gesteund door artiesten.

Ze hebben immers dezelfde belangen. De eis van het ABVV voor een 14 euro minimumloon is ook één die kan opgenomen worden in de culturele sector, net als verzet tegen elke besparing moet opgenomen worden door de arbeidsbeweging. Beide hebben immers dezelfde belangen.

Het geld voor verregaande investeringen in cultuur is er. Belgische bedrijven hebben 221 miljard euro geparkeerd op belastingparadijzen. De Vlaamse overheid wil hen nog extra geld toewerpen door de bedrijfssubsidies te verdubbelen. Als we open, toegankelijke en vrije kunsten willen, moeten we de strijd organiseren om een deel van dat geld te gebruiken voor investeringen in cultuur.

Wij eisen: • Een 14-euro minimumloon voor iedereen • Degelijke, vaste contracten voor elke artiest • Gratis vol- en deeltijds kunstonderwijs • Gratis musea in publieke handen en onder controle van artiesten en bezoekers • Investeringen in publiek materiaal, repetitieruimtes en ateliers • 30-urenweek, met behoud van loon en extra aanwervingen: tijd voor iedereen om zich te ontplooien

m de €14/u te winnen Laat ons van iedere komende 14de van de maand campagnedagen maken in de bedrijven, ook deze waar de vakbonden nog niet aanwezig zijn, om de bestaande steun voor €14/u om te zetten in een beweging.

maken voor het programma van de vakbonden. Dat zou des te meer het geval zijn indien samen met hen een actieplan wordt uitgewerkt. Enkel door alle werkenden actief te betrekken, zullen we voor deze en andere campagnes overwinningen boeken.

Laat ons van iedere komende 14de van de maand campagnedagen maken in de bedrijven, ook deze waar de vakbonden nog niet aanwezig zijn, om de bestaande steun voor €14/u om te zetten in een beweging.

Als we €14/u afdwingen, verster-

ken we het vertrouwen dat strijd loont. Dat is belangrijk, maar zoals bij ieder verworven recht zullen de patroons en hun politieke vertegenwoordigers ook deze verworvenheid trachten terug te draaien zodra ze een kans zien. Dat verhinderen kan enkel door onze overwinningen te gebruiken om te blijven bouwen aan de organisaties die onze belangen verdedigen. Tegelijk moeten we een duurzame oplossing aanreiken door onze strijd telkens weer te koppelen aan de nood aan een samenleving die niet gebaseerd is op winstmaximalisatie, maar op de behoeften van allen.

Enkel een democratische socialistische omvorming van de maatschappij kan dit mogelijk maken.

De Linkse Socialistische Partij ondersteunt volop de ABVV-campagne “Fight for €14” door interessante voorstellen te ondersteunen en er zelf te formuleren. Wil je hier meer over weten of deze campagne steunen, contacteer ons dan en sluit aan!

5

Na 5 dagen staking in Brugmanziekenhuis, mogelijke overwinning

T

oen op dinsdagochtend 12 november de medewerkers van het onderhoudsteam van het Brugmanziekenhuis aan hun vijfde stakingsdag begonnen, kwamen de eerste schriftelijke voorstellen van de directie eindelijk binnen. Tot dan toe had de directie het stilzwijgen niet doorbroken.

Het onderhoudspersoneel kent de laagste lonen in de publieke sector.

Op dinsdag 5 november gingen ze in staking in het kader van het actieplan van het personeel in de lokale publieke diensten in Brussel. Dat gebeurde rond de eis: “Lonen om te leven, niet om te overleven.” Ze eisen bovendien goede arbeidsomstandigheden door extra collega’s in dienst te nemen. Concreet wordt geëist dat het personeel in graad E meteen omgezet wordt naar graad D, dat alle barema’s meteen met 10% toenemen, dat er een minimumloon van 14 euro per uur of 2.300 euro bruto per maand komt en dat er extra personeel komt om in degelijke omstandigheden te kunnen werken.

Na vier dagen staking, met een goede deelname van de 150 onderhoudsmedewerkers, werd op de algemene vergadering van 12 november beslist om de staking te verlengen. Die dag was overigens een internationale actiedag voor hogere minimumlonen met ook een actie in Brussel rond de 14 euro.

De eerste schriftelijke voorstellen van de directie betreffen verschillende punten. Wat de overgang naar niveau D met loopbaanversnelling betreft, wordt de berekening uitgevoerd door de HR-afdeling. De besprekingen over de praktische toepassing ervan gingen woensdag van start. Wat de werklast betreft, zal een werkgroep (met inbegrip van het personeel) worden opgericht, die uiterlijk begin december conclusies zal moeten voorleggen. Wat de precaire contracten in het team betreft, zullen 3 contracten van bepaalde duur onmiddellijk worden omgezet in vaste contracten om het mobiele team te versterken. Voor toekomstige verplichtingen die de stakers dringend noodzakelijk achten, verwijst de directie naar de conclusies van bovengenoemde werkgroep.

In het kader van het welzijnsbeleid moeten functies in de polikliniek worden toegekend aan collega’s aan

“De stakers hopen dat de directie zich aan haar engagementen zal houden en kondigen nu al aan dat zij de actie meteen zullen hervatten als de vooruitgang niet gerealiseerd wordt, zeker met betrekking tot de overgang van graad E naar D.” het einde van hun loopbaan of in een situatie van verandering van loopbaan (modaliteiten te bepalen in de werkgroep).

De stakingsvergadering besliste om de staking op te schorten om vooruitgang te boeken op basis van de engagementen van de directie en het vooruitzicht op effectieve verbetering.

De sy nd icale delegat ie va n ACOD-LRB (Lokale en Regionale Besturen) wijst er echter terecht op: “De stakers hopen dat de directie zich aan haar engagementen zal houden en kondigen nu al aan dat zij de actie meteen zullen hervatten als de vooruitgang niet gerealiseerd wordt, zeker met betrekking tot de overgang van graad E naar D. Daartoe is een strategie vastgesteld die onmiddellijk zal worden uitgevoerd indien de directie haar engagementen niet nakomt.”

Deze mobilisatie en het mogelijke resultaat ervan is een voorbeeld voor alle werkenden die tegen lage lonen strijden! Het is door strijd en de opbouw van een krachtsverhouding dat we verbetering kunnen afdwingen.

6

dossier

de

Linkse Socialist

Tekorten en dure prijzen.

Geneesmiddelen en vaccins: de markt

D De farmaceutische sector in België

D

e farmaceutische sector is een belangrijke economische sector. Wereldwijd was de productie in 2014 maar liefst 997 miljard dollar waard en werd een toegevoegde waarde van 442,6 miljard dollar gerealiseerd. In België telt de sector 980 bedrijven en meer dan 50.000 voltijdse equivalenten. De sector genereerde een toegevoegde waarde van 14,7 miljard euro in 2016, of gemiddeld meer dan 290.000 euro per voltijdse equivalente werknemer. België is goed voor 9,5% van de Europese productiewaarde in 2016. (1) Dan k zij het gewicht er van in de Belgische economie, beschikt de sector over een grote invloed bij verschillende politici die wetten maken op maat van de sector. Het fiscale mechanisme voor octrooiaftrek is daar een voorbeeld van. De wijze waarop het contract over de voorraad vaccins H1N1 (tegen de zogenaamde varkensgriep) tien jaar geleden werd onderhandeld door minister Laurette Onkelinx is er een ander voorbeeld van.

Toen werd een exclusief contract met GSK gesloten om voor 110,2 miljoen euro vaccins te kopen, terwijl GSK contractueel liet vastleggen dat het de effectiviteit van het vaccin niet kon garanderen. (2) Meer algemeen profiteert de sector van de loonwet van 1996 en van verschillende wijzigingen die, onder het mom van bescherming van het concurrentievermogen, loonstijgingen in België blokkeren. Dit zorgt ervoor dat werkenden in deze sector en de gemeenschap niet in staat zijn om hun deel van de door hen gecreëerde rijkdom collectief toe te eigenen.

We moeten met militanten uit de sector en de werkenden en hun gezinnen in het algemeen de discussie aangaan over hoe we de productie en de gecreëerde rijkdom kunnen afstemmen op de sociale behoeften en op betere arbeidsvoorwaarden. Dat vereist een strijd tegen het volledige systeem.

1) Cijfers uit de wekelijkse nieuwsbrief van CRISP n°2366-2367 2) https://www.rtbf.be/info/belgique/detail_grippe-h1n1-l-etat-belge-lie-agsk-le-contrat-revele?id=4989613

We moeten met militanten uit de sector en de werkenden en hun gezinnen in het algemeen de discussie aangaan over hoe we de productie en de gecreëerde rijkdom kunnen afstemmen op de sociale behoeften en op betere arbeidsvoorwaarden. Dat vereist een strijd tegen het volledige systeem.

e voorbije weken werden enkele tegenstrijdigheden in de farmaceutische sector aangetoond. De behandeling van de kleine Pia illustreerde de torenhoge behandelingskosten. (1) De apothekers trokken aan de alarmbel over het tekort aan geneesmiddelen en spraken zelfs over een tekort dat aan oorlogstijden doet denken! (2) In een algemene context van gebrek aan middelen voor de gezondheidszorg en van strijd in die sector, wordt ook de kostprijs van machines en behandelingen in vraag gesteld. De terugbetaling van geneesmiddelen kostte de gemeenschap 4,5 miljard euro in 2018. (3) Voeg daar nog enkele schandalen aan toe, zoals het schandaal van verslavende pijnstillers die op 20 jaar tijd honderdduizenden doden veroorzaakten in de VS (4), en het is klaar als een klontje dat op winst gerichte productie in de farmaceutische sector dodelijk problematisch is.

door een ABVV- delegee in een groot farmaceutisch bedrijf

Tekort aan geneesmiddelen in België

Het probleem van tekorten aan geneesmiddelen is een wereldwijd fenomeen. De WHO (Wereldgezondheidsorganisatie) stelde op een vergadering in januari 2018 een stappenplan op om het probleem aan te pakken, tot hiertoe zonder resultaat. (5) In België waren er in de maand november alleen al 602 kennisgevingen van geneesmiddelen die onbeschikbaar waren. De lijst ligt niet vast, maar het FAGG (Federaal Agentschap voor Geneesmiddelen en Gezondheidsproducten) schat dat er van alle geneesmiddelen die in België verpakt worden, gemiddeld 5% een tekort kennen. (6) De gevolgen kunnen dramatisch zijn voor patiënten die wachten op hun behandeling. Het recente voorbeeld van het tekort aan het antibioticum Clamoxil bracht zorgwerkers ertoe om in een persbericht het verschijnsel van tekorten aan de kaak te stellen. (7) Volgens het FAGG zijn er drie hoofdoorzaken van deze onbeschikbaarheid: - De echte onbeschikbaarheid: als gevolg van een productie-incident, een probleem tijdens het transport, ...

- Een marketingstop: het bedrijf dat het product niet langer in België distribueert of de marketing van het product heeft stopgezet.

- Een distributieprobleem wanneer het product in België beschikbaar is, maar niet in alle apotheken geraakt of omdat de bedrijven het door het land voorziene quotum niet respecteren.

Dit zijn oorzaken die door de overheid zelf aangevoerd worden. Om ze aan te pakken, moeten we heel de organisatie van het productiesysteem in vraag stellen.

Productie wordt steeds socialer, de opbrengst niet

Wanneer een privaat bedrijf geneesmiddelen produceert, doet het dit niet voor het gebruik dat de gemeenschap ervan zal maken, d.w.z. om patiënten te behandelen. Het doet dit om winst te genereren. Gezondheidsproducten zijn een handelswaar zoals alle andere producten die onder het kapitalisme worden gemaakt. Door van alles handelswaar te maken, wordt ook de volledige zorgsector aan de winstlogica onderworpen en wordt gezondheidszorg een bron van winsten.

De volledige productie wordt afgestemd op de winsten. Om die te maximaliseren wordt zo goedkoop mogelijk geproduceerd en zo duur mogelijk verkocht. Het leidt tot het verplaatsen van de productie of onder meer het opsplitsen van de productieketen om in elke fase zo goedkoop mogelijk te werken. Zo wordt onderzoek overgebracht naar landen waar er een belastingaftrek voor octrooien bestaat (zoals België), klinische tests gebeuren waar de wetgeving daar het meest soepel voor is, extractie van grondstoffen in landen die daarin gespecialiseerd zijn, de productie wordt soms in verschillende landen gedaan om de werkenden tegen elkaar op te zetten inzake lonen en arbeidsvoorwaarden. Dit alles om uiteindelijk zoveel mogelijk

Wanneer een privaat bedrijf geneesmiddelen produceert, doet het dit niet voor het gebruik dat de gemeenschap ervan zal maken, d.w.z. om patiënten te behandelen. Het doet dit om winst te genereren. winst te maken.

Tijdens het hele productieproces wordt de modernste wetenschappelijke werkorganisatie toegepast om opslag en bijhorende kosten te vermijden. Als staten een strategische voorraad willen, moet de gemeenschap daar de prijs voor betalen. Onbeschikbaarheden door problemen in het productieproces zijn toe te schrijven aan winstbejag.

Wat marketingstop betreft, de tweede oorzaak van tekorten volgens het FAGG, is het bijzonder duidelijk waar het probleem zit. Bedrijfsleiders bekommeren zich niet om de behoeften op vlak van gezondheid. Ze kijken enkel naar de aandeelhouders. De distributieproblemen tenslotte zijn doorgaans toe te schrijven aan een kunstmatig laag aanbod met als doel om de prijzen op te voeren. Bij tekorten stijgen de prijzen of worden duurdere varianten verkocht. Dit vermindert de toegankelijkheid tot gezondheidszorg voor wie het niet breed heeft.

Marktoplossingen en hun tegenstrijdigheden

Sommigen zoeken oplossingen binnen het systeem om toch tegemoet te komen aan de behoeften van patiënten. Dit botst echter steeds weer op de private eigendom van de productiemiddelen.

Bij de meeste geneesmiddelen is er een deel

terugbetaling aan patiënten via de sociale zekerheid. Het maakt dat de prijs van geneesmiddelen doorgaans onderhandeld wordt tussen de producent en de overheid. De discussie hierover gebeurt achter gesloten deuren. De onderhandelingspositie van de verschillende regeringen hangt af van de omvang van hun potentiële markten. Sommigen denken aan een systeem om in heel Europa onderhandelingen te voeren over één enkele prijs. De sociaal-economische verschillen en bijgevolg ook de onderhandelingsmacht zijn echter bijzonder uiteenlopend in Europa. Daarnaast veronderstelt dit een Europese eenmaking op vlak van tussenkomst van de sociale zekerheid in de terugbetaling, of toch minstens een gecoördineerde financiering van de sociale zekerheid op Europees niveau.

Dat staat niet op de agenda.

Een ander idee is om de Europese farmaceutische industrie te beschermen om een onafhankelijk aanbod van gezondheidsproducten te hebben. Dit idee van “sociaal protectionisme” klinkt aanlokkelijk, maar we zien vandaag in de wereldeconomie hoe de trend naar deglobalisering leidt tot een vertraging. Net als voor andere sectoren zijn ook voor de farmaceutische sector de Amerikaanse en Aziatische (China en Japan) markten essentieel. Het risico lopen dat deze markten afgesloten worden in een handelsoorlog bedreigt niet alleen de farmaceutische sector maar de hele Europese en wereldwijde economie.

Het gebrek aan antwoorden op Europees vlak maakt dat er gezocht wordt naar andere oplossingen om de eindfactuur voor de patiënt en de gemeenschap te drukken. Een vaak aangehaald voorbeeld hiervan is het ‘Kiwi-model’. Dit is een model waarbij de overheid een aanbesteding uitschrijft voor het verkrijgen van het goedkoopste geneesmiddel. Het Planbureau berekende dat dit een besparing van 500 miljoen euro op de ziektezorgverzekering kan opbrengen. (8) Dat geld zou bijzonder welkom zijn in de zorgsector.

Maar er is een gevaar dat het risico op tekorten toeneemt. Als een bedrijf een probleem in de productie kent, is er geen vervangend product.

dossier

www.socialisme.be december 2019 - januari 2020

7

maakt ons ziek!

De farmaceutische industrie is een zeer winstgevende sector.

De “Pharma Papers” onthulden de omvang van deze bergen geld.

Tussen 1999 en 2017 hebben 11 van de grootste farmaceutische bedrijven €1019 miljard winst gemaakt! Van al die rijkdom die gecreëerd is door sociale arbeid, werd maar liefst 925 miljard euro doorgestort naar de aandeelhouders. Dat is 90,8%!

een geneesmiddel voor spierziekten kunstmatig hoog te houden en zo enkele miljoenen euro van de gemeenschap te stelen. (10) Minister De Block minimaliseerde dit fenomeen, maar de PVDA klaagde het terecht aan. Kamerlid Sofie Merckx merkte op: “We moeten dringend het maatschappelijk debat voeren over de macht die big farma vandaag in onze samenleving uitoefent. Je geld of je leven, het klinkt als een zin uit een verre gangsterfilm, maar het wordt steeds meer realiteit. Dit moet stoppen. Voor ons is het duidelijk: onderzoek en ontwikkeling van geneesmiddelen moeten in publieke handen gehouden worden, zodat patiënten en niet de winst van farma-aandeelhouders op de eerste plaats komen.” Wij zijn het daarmee eens: de farmaceutische sector moet in publieke handen komen!

Produceren volgens sociale behoefte?

Nationaliseer de farmaceutische sector!

Bovendien heeft de farmaceutische sector zich al lang georganiseerd om zoveel mogelijk productie te verkopen waar dit het meest interessant is.

Groothandelaars en distributeurs verkopen hun voorraden daar waar ze de beste prijzen hebben, wat leidt tot bevoorradingsproblemen en tekorten in andere landen. Dit model heeft evenmin een antwoord op het gebrek aan behandeling met producten waarvoor de vraag erg gering is. Het gaat om wat ‘weesziekten’ wordt genoemd: indien er geen kritische massa bereikt wordt die groot genoeg is, wordt niet geïnvesteerd in de productie van behandelingen.

Kapitalisten versus gezondheid

Het Amerikaanse schandaal rond dodelijke pijnstillers, gaf aan dat voor kapitalisten de winsthonger belangrijker is dan voorzien in menselijke behoeften. De VS voerden een oorlog tegen drugs met als argument dat dit de volksgezondheid ten goede komt. Op hetzelfde ogenblik blijkt dat het land een vreselijke zorgcrisis kent. De rol van private zorgverzekeraars beperkt de toegang tot betaalbare zorg. De commercialisering van geneesmiddelen heeft eveneens schadelijke gevolgen. Op 20 jaar tijd zijn meer dan 300.000 mensen omgekomen door opioïde verslaving ont-

staan door het gebruik van pijnstillers. Vooral Oxycontin wordt daarbij genoemd. Dit geneesmiddel wordt sinds 1996 door Purdue verkocht en is nog steeds verkrijgbaar. Het werd gelanceerd met een enorme publiciteitscampagne en artsen die het voorschreven kregen voordelen.

Het is duidelijk: voor kapitalisten tellen enkel de winsten. (9) Een ander punt van ongerustheid is de algemene kwaliteit van de producten die op de markt komen. Om de rentabiliteit van onderzoek en ontwikkeling te verhogen, willen bedrijven de tijd die nodig is alvorens een product op de markt komt inkorten. Er bestaat een verkorte procedure om iets op de markt te brengen: de zogenaamde ‘fast-track’. Deze procedure kan gevolgd worden bij weesziekten of wanneer er nog geen behandeling beschikbaar is. Steeds meer bedrijven willen de procedure uitbreiden naar behandelingen die niet voldoen aan de huidige criteria. Ze willen dat om de kosten van onderzoek en ontwikkeling te verlagen. De wens om producten sneller op de markt te brengen, zet druk op onderzoeksteams, wat ten koste kan gaan van de kwaliteit van de op de markt gebrachte producten.

In oktober verschenen mediaberichten over een schandaal. Farmareuzen Roche en Novartis maakten onderlinge afspraken om de prijs van

De farmaceutische industrie is een zeer winstgevende sector. De “Pharma Papers” onthulden de omvang van deze bergen geld. Tussen 1999 en 2017 hebben 11 van de grootste farmaceutische bedrijven €1019 miljard winst gemaakt! Van al die rijkdom die gecreëerd is door sociale arbeid, werd maar liefst 925 miljard euro doorgestort naar de aandeelhouders. Dat is 90,8%! (11) Niet al dit geld is opnieuw geïnvesteerd in onderzoek en ontwikkeling van innovatieve behandelingen die effectief en toegankelijk zijn voor iedereen.

Binnen een genationaliseerde industrie onder de controle en het beheer van werkenden en patiënten kunnen de kosten van geneesmiddelen worden verlaagd en kan worden geïnvesteerd in onderzoek en ontwikkeling en in een geïntegreerde industriële infrastructuur met goede werkomstandigheden om aan de sociale behoeften te voldoen.

We zijn het met Sofie Merckx eens: we moeten een fundamenteel debat voeren over de macht van de farmaceutische industrie over onze samenleving. In plaats van alleen maar rekening te houden met de meningen en belangen van de bedrijfsleiders en aandeelhouders van deze sector, zijn wij van mening dat we dit debat moeten voeren met de militanten die in deze sector werkzaam zijn, maar ook met het personeel uit de zorgsector, de mutualiteiten, de ziekteverzekering, de zieken, kortom met alle betrokkenen.

Door onszelf te organiseren en door de strijd te voeren kunnen we een krachtsverhouding tot stand brengen om deze sector uit de klauwen van de superrijken te halen en te bespreken hoe we het beste aan de sociale behoeften kunnen voldoen.

Voetnoten 1) https://plus.lesoir.be/248632/article/2019-09-20/mobilisation-pour-sauver-la-petite-pia-un-medicament-19-million-cest-du-hold en https://nl.socialisme.be/80045/breek-de-hebzucht-van-big-farma-nationaliseer-de-sector uit onze oktobereditie.

2) https://www.rtbf.be/info/societe/detail_penurie-de-medicaments-j-ai-l-impression-d-etre-en-temps-de-guerre-dit-un-pharmacien?id=10330859 3) https://www.rtbf.be/info/societe/detail_la-mutualite-chretienne-liste-les-dix-medicaments-qui-coutent-le-plus-cher-a-la-securite-sociale?id=10349741 4) https://www.lemonde.fr/culture/article/2019/02/21/antidouleurs-l-amerique-devastee-un-scandale-sanitaire-hors-du-commun_5426103_3246.html 5) https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/273813/B142%283%29-fr.pdf?sequence=1&isAllowed=y 6) https://www.afmps.be/fr/items-HOME/indisponibilites_de_medicaments 7) https://plus.lesoir.be/236531/article/2019-07-15/la-penurie-de-medicaments-atteint-des-sommets 8) https://www.lecho.be/entreprises/pharma-biotechnologie/le-modele-kiwi-au-secours-du-budget-des-soins-de-sante/10120160.html 9) https://www.lemonde.fr/sciences/article/2018/10/15/l-inquietant-succes-de-l-oxycontin-puissant-antalgique-opiace_5369758_1650684.html 10) https://www.ptb.be/nouveau_scandale_pharmaceutique_le_ptb_exige_une_audition_de_la_ministre_de_block_et_qu_on_r_clame_les_millions_vol_s 11) https://www.bastamag.net/webdocs/pharmapapers/le-megabusiness-des-labos/1000-milliards-d-euros-de-profits-en-vingt-ans-comment-les-labos-sont-devenus-des-monstres-financiers/

Een ziek systeem ondergraaft zichzelf

T

oen de Berlijnse Muur en de Sovjet-Unie dertig jaar geleden ineenstortten, schreven enkele oppervlakkige commentatoren het falen van het Sovjet-model toe aan de aantrekkingskracht van rockmuziek en jeans op jongeren in het Oosten. Er waren echter veel diepere oorzaken die hebben geleid tot het massaprotest en uiteindelijk de val van de bureaucratische regimes.

Helaas leidde dit protest tot een kapitalistische contrarevolutie in plaats van een politieke revolutie die de weg kon vrijmaken voor democratisch socialisme. Eén van de tegenstrijdigheden van de Sovjet-Unie was dat de bureaucratische ijzeren greep op de planeconomie deze verhinderde om haar potentieel te benutten en adequaat in te spelen op sociale behoeften.

Als een productiesysteem niet in staat is om aan de sociale behoeften te voldoen en de samenleving vooruit te helpen, dan is de basis gelegd voor de ondergraving van dat systeem. Het kapitalistische productiesysteem heeft nooit beweerd dat het gericht is op sociale behoeften. Onder het kapitalisme is er een overvloed aan grondstoffen en mogelijkheden, maar enkel diegene, die kunnen verkocht worden door kapitalisten worden benut. Wie te arm is om bijvoorbeeld toegang tot gezondheidszorg te betalen, wordt gewoon achterwege gelaten. Het systeem ontwikkelt een ideologisch arsenaal om uitgelegd te krijgen dat mensen sterven terwijl er oplossingen bestaan om dat te voorkomen.

De tekorten in de farmaceutische sector zijn een illustratie van de crisis in het systeem. Zelfs diegenen die in staat zijn om producten te kopen, kunnen dit soms niet omwille van tegenstrijdigheden in de wijze waarop de kapitalisten het onderzoek, de productie en de distributie organiseren.

De tekorten in de farmaceutische sector zijn een illustratie van de crisis in het systeem.

Zelfs diegenen die in staat zijn om producten te kopen, kunnen dit soms niet omwille van tegenstrijdigheden in de wijze waarop de kapitalisten het onderzoek, de productie en de distributie organiseren.

8

VS

de

Linkse Socialist

Hoe de linkse socialisten de poging van Amazon stopten om de verkiezingen van Seattle te kopen

Kshama Sawant herkozen ondanks miljoenen van Amazon en big business tegen haar

D

e poging van Jeff Bezos om de gemeenteraad van Seattle te kopen had een averechts effect. Big business pompte een ongeziene 4,1 miljoen dollar in de campagnes van kandidaten in de zeven districten waar er verkiezingen waren. De duurste en meest gepolariseerde campagne was die in het derde district. Amazon wilde Kshama Sawant van Socialist Alternative weg. Dat is mislukt.

door

Ty Moore, Socialist Alternative

Nipte overwinning

Het kiessysteem waarbij vanaf drie weken voor de verkiezingsdag per brief kan gestemd worden en de eerst uitgebrachte stemmen eerst geteld worden, maakte dat Sawant bij de eerste gedeeltelijke resultaten achterliep op haar tegenstrever Egan Orion. De gevestigde media en big business triomfeerden: met 54% voor Orion leek de zaak beklonken. Oudere en welgestelde kiezers stemmen in Seattle doorgaans eerder, gewone werkenden doen dat later. De drie weken voor de verkiezingen van 7 november waren bovendien erg gepolariseerd met brede verontwaardiging over de geldbom van 1 miljoen dollar die door Amazon in de campagne werd gedropt. Dit duwde de opkomst omhoog tot 58%. Kshama Sawant haalde de achterstand in en haalde ongeveer 52%.

De poging van Amazon om de gemeenteraad op te kopen, leidde tot nationaal protest. Bernie Sanders tweette om zijn steun uit te spreken aan progressieve kandidaten zoals Kshama Sawant. De rechtse media in Seattle waarschuwden dat de verkiezingen een referendum zouden worden over Amazon en de macht van de grote bedrijven.

Marxistische perspectieven, programma en organisatie waren essentieel in Seattle en zullen van cruciaal belang zijn om de geconcentreerde macht van de kapitalistische klasse overal te verslaan.

De tegenstander van Kshama was Egan Orion, een kandidaat van big business die zich ‘progressief’ voordeed. Orion verspreidde affiches in de hele stad om te zeggen dat hij niet gefinancierd werd door kiesfondsen van de grote bedrijven, ook al werd zijn campagne met dergelijke kiesfondsen betaald en heeft hij hen zelfs bedankt voor hun steun. Orion verspreidde pamflet na pamflet via de brievenbussen met leugens over Kshama.

Uiteraard had dit een zeker effect.

Meer dan 1.000 affiches van Kshama Sawant werden vernield. In de laatste

twee weken werden meer dan 200 verkiezingsborden overspoten met verwijten en andere borden werden gewoon vernietigd. Deze poging tot intimidatie heeft veel inwoners geschokt. Het hield de Sawant-campagne niet tegen om verder in het offensief te gaan. Cruciaal voor het weerleggen van de leugens en aanvallen tegen de campagne was het opbouwen van een wijdverbreid bewustzijn over deze poging om de verkiezingen te kopen. We deden dit door middel van duizenden gesprekken aan de deuren en op de straathoeken, waarbij honderden van onze leden en vrijwilligers betrokken waren.

Amazon voelt zich oppermachtig

In Seattle is aangetoond dat socialisten en werkende mensen zelfs van de machtigste grote bedrijven en kapitalisten kunnen winnen. Dit geeft vertrouwen aan bewegingen doorheen de wereld. Van de recente golf van massaal antibesparingsverzet en strijd voor democratie tot de jongerenprotesten voor klimaat, vakbondsstrijd en de socialistische kiescampagnes in de VS, waaronder de inspirerende strijd van Bernie Sanders in de presidentsverkiezingen.

Het zou echter een grote fout zijn om te denken dat strijd en vastberadenheid volstaan om tot dergelijke overwinningen te komen. Marxistische perspectieven, programma en organisatie waren essentieel in Seattle en zullen van cruciaal belang zijn om de geconcentreerde macht van de kapitalistische klasse overal te verslaan.

Bij het begin van de campagne ontstond een de facto alliantie tussen het

grootkapitaal, een deel van de vakbondsleiders en de meeste lokale politici van de Democratische Partij. Hun ambitie was om Sawant te verslaan en om de verkiezing van Shaun Scott, lid van de Democratic Socialists of America, in District 4 te blokkeren.

De anti-Sawant alliantie ontstond in de nasleep van de ‘Amazon-taks’ in 2018.

De Amazon-taks, een taks van 3% op de allergrootste bedrijven om betaalbaar wonen en hulp aan daklozen te financieren, haalde aanvankelijk unanieme steun in de gemeenteraad.

Onder druk van het grootkapitaal en een goed gefinancierde campagne, werd die steun uit elkaar gespeeld en de gemeenteraad trok de belasting slechts een maand later in met 7 tegen 2 stemmen. Deze nederlaag werd vervolgens toegeschreven aan de zogenaamd ‘verdelende’ benadering van Sawant en Socialist Alternative.

Dit had effect: big business slaagde erin de arbeidersbeweging te verdelen.

Bij de voorverkiezingen van 6 augustus werden 5 kandidaten in stelling gebracht tegen Kshama Sawant. Ze haalde toch het hoogste aantal stemmen, 37%. De Seattle Times merkte op: “Geen enkele zetelende kandidaat heeft een voorverkiezing met zo’n laag percentage overleefd.”

Marxisten vechten terug

Als we de benadering van de meeste progressieven en vakbondsleiders hadden gevolgd om te proberen een directe confrontatie met Amazon te vermijden, dan was de intimidatiestrategie van Jeff Bezos wellicht succesvol geweest. Het brede wantrouwen van werkenden en

Bernie Sanders zet klassenstrijd en socialisme op de agenda

jongeren tegen de macht van de grote bedrijven leidt niet automatisch tot organisatie in een coherente strijd.

Socialist Alternative baseerde haar electorale strategie op het vertrouwen dat de werkende klasse en de jongeren in Seattle in staat zijn om Amazon en de grote bedrijven te verslaan, indien ze verenigd en strijdbaar zijn. Cruciaal in deze strategie was het potentieel om druk van de arbeidersklasse van onderaf op te bouwen en zo progressieven en arbeidersleiders te stimuleren om samen met ons de strijd aan te gaan.

Leden van Socialist Alternative zorgden voor de marxistische ruggengraat van deze strategie. Hun energie, zelfopoffering en politieke vaardigheden bouwden misschien wel de krachtigste verkiezingscampagne in de geschiedenis van Seattle uit.

Meer dan 1.000 vrijwilligers hebben ons geholpen om aan te kloppen aan meer dan 225.000 deuren en 200.000 telefoontjes te plegen. Een recordaantal van 7.900 werkende mensen gaf financiële steun aan onze campagne. De mediane gift was 20 dollar. De campagne haalde 570.000 dollar op. Dit was een nieuw record voor zowel het aantal donoren als het opgehaalde bedrag.

Bij de voorverkiezingen van 6 augustus gingen kandidaten gesteund door Amazon en big business door naar de tweede ronde in alle zeven districten.

In die tweede ronde kwamen ze telkens uit tegen progressievere tegenkandidaten. De dreiging dat big business het stadhuis volledig zou overnemen, maakte dat onze oproep tot maximale eenheid tegen de grote bedrijven gehoor vond bij activisten aan de basis.

Dit verhoogde de druk op de grotere

D

e voorbije maanden heeft de klassieke media Bernie afgeschilderd als onverkiesbaar. Er waren gemanipuleerde peilingen.

Het radicale karakter van zijn boodschap, zijn leeftijd en gezondheidstoestand, elk argument dat kon worden opgediept werd gebruikt om de publieke opinie ervan te overtuigen dat het weinig zin had op hem te stemmen bij de voorverkiezingen van de Democratische Partij.

door

Bart Vandersteene

Maar zijn campagne staat er. Zeker sinds Alexandria Ocasio-Cor tez (AOC), Ilhan Omar en Rashida Tlaib, drie van de meest populaire leden van het Congres, hun steun uitspraken.

Sanders haalde al 4 miljoen dollar aan giften op. Dat is meer dan eender welke kandidaat ooit in deze fase van de campagne. Populaire muzikanten als Ariane Grande, Cardi B en Killer Mike spraken hun steun uit. Toch wordt hij door de commentatoren weggezet als onverkiesbaar. De belangrijkste reden daarvoor is dat zijn voorstellen en ideeën onaanvaardbaar zijn voor het establishment.

Elizabeth Warren wordt gepromoot als een bijna even progressief maar aanvaardbare variant op Sanders.

Warren nam zelf veel twijfels hierover weg: ze omschreef zichzelf als een “kapitalist tot op het bot.” Maar zelfs haar voorstellen voor een meer verantwoord kapitalisme gaan veel te ver voor een groot deel van de elite.

Een strijd waarin Sanders en Warren de belangrijkste kandidaten zijn, is een nachtmerrie voor het establishment van de Democratische Partij. Het is één

VS

www.socialisme.be december 2019 - januari 2020

politieke spelers.

Het zorgde voor meer publieke steun voor Sawant, alsook voor Shaun Scott.

Progressieve leiders en groepen die bij de voorverkiezingen zwegen, spraken zich nu wel uit. Tegen de laatste weken steunden 22 vakbonden Sawant.

Een gezamenlijk evenement voor een Green New Deal voor Seattle werd georganiseerd met Sawant, Morales, en Scott, een belangrijk voorbeeld van

van de redenen waarom er zich nieuwe kandidaten aandienen, zoals Patrick Deval uit de omgeving van Obama.

Sanders beweegt verder naar links

Sanders voert een radicalere campagne dan in 2016. Dit weerspiegelt hoe miljoenen jongeren en werkenden de voorbije jaren geradicaliseerd zijn. Sinds 2016 was er het begin van een massale vrouwenbeweging die door #MeToo in gang is gezet; massale protesten van jongeren tegen wapengeweld en meer recent tegen klimaatverandering; en natuurlijk de belangrijkste stakingsgolf in tientallen jaren. Het begon met de revolte van leraren, maar heeft zich nu verspreid naar andere sectoren, waaronder de werknemers in de automobielsector.

In recente toespraken, onder andere tijdens de lancering van zijn campagne in Queens op 19 oktober, sprak Sanders over hoe zijn presidentschap een “regering van de werkende klasse” zou inluiden en dat hij als president de “organisator in chief” zou zijn. Hij zegt niet alleen dat hij de rijken wil belasten, hij zegt ook dat “miljardairs niet zouden mogen bestaan.” Hij heeft in het hele land strijdbijeenkomsten en stakingspikketten van werkenden bezocht en heeft zijn activisten aangemoedigd om hetzelfde te doen.

In zijn platform pleit Sanders voor gezondheidszorg voor iedereen en een federaal minimumloon van 15 dollar.

Hij eist ook een verhoging van de salarissen van leerkrachten en de kwijtschelding van alle studentenschulden.

Om de existentiële dreiging van klimaatverandering aan te pakken, heeft Sanders, in navolging van AOC, gepleit voor een gedurfde Green New Deal die de economie kan omvormen

linkse eenheid die grotendeels afwezig was in de voorverkiezingen.

Het establish ment van de Democratische Partij, dat al decennialang het lokale politieke toneel van Seattle domineert, leed een bijkomende nederlaag. Lokale afdelingen van de Democraten spraken zich uit voor Kshama Sawant en Shaun Scott. Ze veroordeelden bovendien het feit dat geld van grote bedrijven via kiesfond-

Sanders heeft moedige voorstellen gedaan om de anti-vakbondswetten terug te draaien en zo de positie van werkende mensen, die zich organiseren tegen de elite van het bedrijfsleven, drastisch te versterken. weg van fossiele brandstoffen. Bernie en AOC pleiten terecht voor massale overheidsinvesteringen in een groene reconversie van de economie. Deze kan miljoenen banen creëren, maar dan moet de energiesector wel in publiek bezit worden genomen, en dat zeggen ze helaas niet expliciet.

Sanders heeft moedige voorstellen gedaan om de anti-vakbondswetten terug te draaien en zo de positie van werkende mensen, die zich organiseren tegen de elite van het bedrijfsleven, drastisch te versterken. Dit houdt onder meer het recht in van werknemers in de publieke sector om zich te organiseren en collectief te onderhandelen. Federale ambtenaren moeten het recht krijgen om te staken en solidariteitsstakingen moeten opnieuw gelegaliseerd worden. Terecht benadrukt Sanders bij deze en andere eisen, dat een massabeweging de enige manier is om dit te bereiken.

In een recent interview vroeg Cenk Uygur van De Jonge Turken aan Sanders waarom hij een betere kans zou hebben om Trump te verslaan dan Biden. Hij antwoordde: “Om Trump te verslaan zal er een massale opkomst van kiezers nodig zijn. Daarvoor moeten veel jonge mensen, armen, werken-

sen verbonden aan de Democratische Partij in de campagne werd gestoken.

Toen Amazon op 14 oktober 1 miljoen dollar ophoestte, werd onze campagne een centrale factor in het eengemaakte verzet hiertegen. We organiseerden een protestactie aan de kantoren van Amazon en er was zelfs actie door werknemers van Amazon.

De dam brak. Er volgde een golf van nationale mediabelangstelling.

den willen deelnemen aan het politieke proces. Daarom moet je praten over die thema’s die gewone Amerikanen belangrijk vinden en ze zo motiveren om te gaan stemmen.”

Sanders werpt hiermee een cruciale vraag op. De Democraten van het establishment zijn niet in staat om mensen te overtuigen dat zij betekenisvolle verandering zullen brengen. Hillary Clinton kon zich in 2016 op geen enkele manier ontdoen van de Wall Street stempel die op haar kleefde. Ze kon vooral stemmen krijgen omdat ze Trump niet was.

In 2008 creëerde Barack Obama grote verwachtingen na acht jaar rechts beleid onder George Bush en de rampzalige oorlogen in Afghanistan en Irak.

Na 2008 controleerden de Democraten zowel Kamer als Senaat. Obama trad aan op het moment dat de wereldwijde crisis werd ingezet. Al snel bleek dat hij onderdeel was van het politieke establishment en zich concentreerde op het redden van de banken terwijl miljoenen gewone Amerikanen hun baan en hun huis verloren. De Democraten die volledige controle hadden in Washington deden bijna niets om de werkende mensen te helpen. Integendeel: de kloof tussen arm en rijk verdiepte. Deze ervaring legde de basis voor de opkomst van de Tea Party en uiteindelijk Trump.

Mocht Sanders de Democratische nominatie winnen dan zal een groot deel van de partij zijn campagne saboteren.

De heersende klasse zou nog liever vier jaar verder gaan met een onstabiel figuur als Trump dan Sanders als president te aanvaarden. Ze hebben het vertrouwen dat Warren met voldoende druk te overtuigen valt om haar voorstellen af te zwakken. Een overwinning van Sanders daarentegen zou de werkende klasse inspireren om terug te vechten op een niveau dat sinds de

De brutale poging van Jeff Bezos om de gemeenteraad van Seattle te kopen had een averechts effect. Dit was enkel mogelijk omdat er een goed voorbereide strategie was om een front te vormen en de woede van de werkende klasse te mobiliseren in een verenigde kracht.

Dit duwde ook twijfelende werkenden en progressieve leiders naar een alliantie met de socialisten in de strijd tegen het grootkapitaal. Socialist Alternative

Sanders’ campagne en zijn ideeën worden actief bestreden door de leiding van de Democratische Partij. Deze staat stevig onder controle van het bedrijfsleven. Sanders en AOC zouden beter een nieuwe partij lanceren. jaren zeventig van de vorige eeuw niet meer is gezien.

Limieten van Sanders

Als marxisten zien we ook een aantal beperkingen in de politiek van Sanders.

Hij wil het kapitalisme hervormen en de slechtste eigenschappen ervan wegnemen. Maar als je echt een samenleving wil ten dienste van de meerderheid van de bevolking, dan moet je de macht wegnemen van de heersende klasse. Die macht drukt zich uit in de eigendom van de kapitalisten over de productiemiddelen. Kapitalisme zonder winstmaximalisatie is een contradictie. Zonder de eigendom van de productiemiddelen in vraag te stellen, zal het onmogelijk blijken om het programma van Sanders te realiseren.

Toen Sanders in 2015 zijn eerste kandidatuur voor het presidentschap aankondigde, vroeg hij of hij moest kandideren als onafhankelijke of als Democraat. De Democratische primaries gaven hem een enorm publiek platform, maar die keuze had tegelijkertijd ernstige beperkingen. De campagne van Sanders werd gesaboteerd

9

speelde een cruciale rol, met onze duidelijke analyse, strategie en een politiek zelfbewust lidmaatschap.

In 2020 zullen er ambitieuze socialistische kiescampagnes zijn, zoals deze van Bernie Sanders. Daarin zullen de lessen van hoe we Jeff Bezos in zijn thuisstad versloegen helpen om strategieën te ontwikkelen waarmee overal overwinningen voor de arbeidersklasse geboekt kunnen worden.

en ondemocratisch geblokkeerd door het Democratisch Nationaal Comité.

Ook dit keer krijgt Sanders te maken met een black-out van de media en het establishment is bereid om hem met elke vuile truc te blokkeren als zou blijken dat hij kan winnen.

Sanders’ campagne en zijn ideeën worden actief bestreden door de leiding van de Democratische Partij.

Deze staat nog steeds stevig onder controle van het bedrijfsleven. Daarom zou het voor Sanders en AOC beter zijn om een nieuwe partij te lanceren.

Als Sanders en zijn miljoenen vrijwilligers erin zouden slagen alle obstakels in de voorverkiezingen te overwinnen, dan heeft hij een massale ledenorganisatie nodig - in feite een partij binnen een partij - om hem te beschermen tegen de sabotage van het Democratisch establishment.

Maar als hij de nominatie verliest, wellicht via manipulatie en bedrog, zou Sanders een nationale conferentie van zijn aanhangers moeten bijeenroepen. Deze conferentie zou kunnen bespreken om de campagne verder te zetten als onafhankelijke kandidaat. Het zou het begin kunnen vormen van een nieuwe partij van de werkende klasse, een partij waar je niet eerst een onmogelijke interne strijd moet voeren om een linkse koers te varen.

Soms lijkt het alsof alle linkse krachten ondergedompeld zijn in de Democratische Partij. Maar de opkomst van Sanders in 2016, gevolgd door AOC en andere ‘democratische socialisten’ in 2018, wijst op een belangrijke evolutie in de publieke opinie. Democratische kiezers zijn meer en meer kritisch tegenover de leiding van de Democraten, haten zelfs delen van het Democratische establishment en staan open voor het soort politieke revolutie waar Sanders voor pleit.

10

Internationaal

de

Linkse Socialist

De wereld in verzet

Internationale bewegingen en internationalisme Op heel wat plekken zijn het jongeren die de beweging aanzwengelen.

Zonder het collectieve verzet van de werkende klasse kunnen ze echter verslagen worden. In beide landen vielen al honderden doden door de repressie.

In Hongkong dreigt het heroïsche verzet van de studenten in een nederlaag te eindigen als het niet wordt bijgestaan door arbeidersverzet in andere delen van continentaal China om de wurggreep van de CCP te ontwrichten.

Stakingswapen op de agenda

H door

et aantal politieke massabewegingen dat zich over de hele wereld ontwikkelt, is al lang niet meer op twee handen te tellen. Van Hongkong over Libanon en Catalonië tot Haïti, Ecuador en Chili, om er maar enkele te noemen: de wereld staat in brand, de massa’s komen op straat om verandering te eisen en tonen de weg vooruit.

Fabian

De centrale oorzaak van het mondiale ongenoegen en verzet is te vinden in de globale crisis van het kapitalisme.

Slechts met het wereldwijde opblazen van schulden en het opleggen van het neoliberalisme als economisch dogma - een frontale aanval op arbeidsvoorwaarden en levensstandaard van de werkende klasse - was men in staat om de winstvoeten van het grootkapitaal te herstellen.

Het onderliggende economische probleem van gebrek aan productiviteitsgroei bleek onmogelijk te overkomen op basis van productie voor winst. De koopkracht van de werkende klasse werd ondermijnd en zo werd de overproductiecrisis verder verdiept: werkenden verdienen simpelweg niet genoeg om alle producten die ze maken ook op te kopen. Elke economische herstelperiode sinds de jaren ‘70 bleek zwakker dan de vorige en intussen dreigt de schuldgraad de economie volledig te verstikken. Het gevecht tussen imperialistische machten om de stagnerende afzetmarkten wordt heftiger en leidt tot het omkeren van het proces van economische globalisering van de vorige periode.

Globalisering van het verzet

Terwijl de efficiëntie van neoliberaal beleid voor de elites achteruit gaat, wordt het ook steeds meer in vraag gesteld en bestreden door werkenden.

De heersende klassen zitten wereldwijd met de handen in het haar: hun systeem is verregaand gediscrediteerd, maar alternatieven die de neoliberale status quo en het privébezit van productiemiddelen onaangeroerd laten, zijn niet voorhanden. Het overgrote deel van de kapitalistische instellingen

wordt gewantrouwd of ronduit veracht en dit nog voor de nieuwe recessie, die zich aan de horizon begint af te tekenen, volledig toeslaat.

In Ecuador leidde het in oktober al tot massaal verzet, stakingen en verlamming van de oliesector tegen een besparingspakket dat door het IMF werd opgelegd, met onder andere het schrappen van brandstofsubsidies die de prijzen de hoogte injaagden.

Het bleek een spectaculaire misrekening van president Lenin Moreno.

Die bracht eerst het leger op straat te brengen en stelde een uitgaansverbod in, maar uiteindelijk moest hij met zijn regering de hoofdstad ontvluchten en de subsidiebesparing intrekken.

Dergelijke misrekeningen door machthebbers, in het inschatten van de gevoelens onder de bevolking, zijn een groeiend internationaal fenomeen en een gevolg van de brede onvrede.

In Hongkong stak de Chief Executive, Carrie Lam, het vuur aan de lont met een controversiële uitleveringswet en ontketende zo een massabeweging voor democratische rechten, die ondertussen al zes maanden aanhoudt en het CCP-regime in Peking zwaar onder druk zet.

De ontvlambaarheid van de sfeer leidt in heel wat landen tot de snelle ontwikkeling van het eisenplatform. In Chili was een nieuwe verhoging van de metroprijzen de druppel die de emmer van de neoliberale maatregelen deed overlopen en een beweging ontketende tegen heel die politiek. “Het neoliberalisme is geboren en zal sterven in Chili,” was een opgemerkte slogan op pancartes en circuleerde breed op sociale media. De impact van een nieuwe wereldwijde recessie kan dit proces van in vraag stellen van het volledige

systeem nog verder versnellen.

Heropleving van revolutionaire processen

2019 begon met de revolutionaire ontwikkelingen in Soedan en Algerije, die lang zittende dictators dwongen om af te treden. Het was een verderzetting van het revolutionaire proces dat in Noord-Afrika en het Midden-Oosten begon eind 2010, met de opstand tegen dictator Ben Ali in Tunesië. Toen sloeg de golf van massabewegingen over op een twintigtal landen in de regio. In de meeste van die landen was de impact van de financiële crisis, en de politieke vertaling ervan in keihard besparingsbeleid, toen de onmiddellijke aanleiding van het verzet op straat.

Hoewel de mainstream media na 2012 het einde van de zogenaamde ‘Arabische Lente’ proclameerden, bleven zowat alle tegenstellingen, die aanleiding hadden gegeven tot de protesten, aanwezig: immense ongelijkheid, corruptie, gebrek aan democratische rechten, hoge jeugdwerkloosheid en dalende koopkracht.

Verdeel-en-heers: dood en begraven?

Het zijn die elementen die vandaag tot nieuwe opstanden leiden zoals in Libanon. Het begon daar over een Whatsapp-taks maar inmiddels wordt het hele systeem van sectaire machtsdeling in vraag gesteld. ‘Allemaal weg betekent allemaal weg’, werd de centrale slogan van de beweging om na het ontslag van premier Hariri ook het afzetten van de rest van de regering te eisen.

Oude machtsevenwichten blijken op

heel wat vlakken niet meer werkbaar.

In eigen land zien we de onmogelijkheid om nog tot Belgische compromissen te komen. Het communautair verdelen van de werkende klasse om de besparingen en het verzet ertegen te decentraliseren heeft de impasse compleet gemaakt. In Catalonië is het compromis van een beperkte vorm van bestuurlijke autonomie ook onmogelijk geworden. De veroordeling van de organisatoren van het onafhankelijkheidsreferendum in 2017 met celstraffen werd er prompt beantwoord met de bezetting van de grootste luchthaven, een tactiek die rechtstreeks werd overgenomen van actievoerders in Hongkong en daaropvolgend ook in Santiago de Chile werd toegepast.

Wereldwijde strijd tegen neoliberalisme leidt tot een intuïtief internationalisme waarbij protesten elkaar inspireren en versterken.

In Irak, waar een communautaire machtsdeling op poten werd gezet tussen soennitische en sjiitische elites, woeden er hevige protesten tegen het schrijnend gebrek aan jobs en basisvoorzieningen als water en elektriciteit, met bezettingen van het centrum van Bagdad. Deze zijn rechtstreeks geïnspireerd op de 18-daagse bezetting van het Tahrirplein in Caïro, in 2011, die leidde tot een beweging die dictator Moebarak deed vallen. Een poging van de sjiitische leider Al-Sadr om een alternatieve regering te vormen wordt op straat beantwoord met de slogan “noch Sadr, noch Hadid” (de recent afgetreden premier van Irak) om te verduidelijken dat de hele politieke elite weg moet.

Verdeeldheid kan, zelfs in die landen waar sectaire conflicten tot het uiterste opgepookt zijn, overkomen worden door eenheid op basis van klasse.

Op heel wat plekken zijn het jongeren die de beweging aanzwengelen. Zowel in Irak als in Iran, waar geprotesteerd wordt tegen stijgende brandstofprijzen. Zonder het collectieve verzet van de werkende klasse kunnen ze echter verslagen worden. In beide landen vielen al honderden doden door de repressie. In Hongkong dreigt het heroïsche verzet van de studenten in een nederlaag te eindigen als het niet wordt bijgestaan door arbeidersverzet in andere delen van continentaal China om de wurggreep van de CCP te ontwrichten.

Ook in de bewegingen rond klimaat en vrouwenrechten staan jongeren vooraan in de strijd en introduceren ze zelfs het stakingswapen in de beweging, op internationale schaal. In Chili waren het ook eerst de jongeren die betaalstakingen en protesten organiseerden tegen de verhoging van de metroprijzen, maar eenmaal het leger op straat gebracht werd en hen met brutale repressie van de straten veegde, bleek de algemene staking, afgekondigd door een platform van alle grote Chileense vakbonden, de meest efficiënte manier om het protest verder te zetten en tot overwinningen te komen. Het stakingswapen wordt wereldwijd en massaal herontdekt. In 2018 telde men in de VS het hoogste aantal stakingsdagen sinds de jaren ‘80 en in Nederland vond in november van dit jaar de grootste staking van verpleegkundigen ooit plaats – 3 op 4 staakten in een sector die moeilijk tot stakingsactie overgaat.

Uiteraard is staken alleen nog niet genoeg. In Chili wordt de eis voor een grondwetgevende vergadering in verwrongen vorm overgenomen door de regering en alle oppositiepartijen, met uitzondering van de Communistische Partij. Dat heeft de beweging en de algemene stakingen echter niet gestopt.

Als de massa’s in Chili of de klimaatstakers, maar ook de actievoerders in Irak, Iran, Libanon en Hongkong hun eisen willen bekomen, zullen ze zich moeten bewapenen met een programma dat de werkende klasse kan verenigen en met onafhankelijke democratische, politieke instrumenten die in staat zijn om dat programma uit te voeren.

Het neoliberale kapitalisme is een wereldsysteem en de strijd ertegen zal de opbouw van een internationale krachtsverhouding vergen. Daarom moeten socialisten zich internationaal organiseren, om overal aanwezig te zijn in die revolutionaire processen, ze mee op te bouwen en tot successen te leiden.

www.socialisme.be december 2019 - januari 2020

internationaal

11

Latijns-Amerika opnieuw in opstand tegen het neoliberalisme...

L

atijns-Amerika is opnieuw een van de epicentra van de internationale klassenstrijd geworden. De situatie ontwikkelt er zich met elementen van revolutie en contrarevolutie die onmiskenbaar doen denken aan de grootse strijd van het begin van deze eeuw. Destijds leken de massa’s van Latijns-Amerika echter de enigen te zijn die in opstand kwamen, terwijl we op dit moment te maken hebben met een globalisering van het massale verzet.

door

Nicolas Croes

De Latijns-Amerikaanse landen vormen geen uitzondering op de internationale trend. De meeste ervan kennen een economische vertraging of stagnatie, of zelfs een reëel risico op een acute financiële crisis. Deze situatie en de daaruit voortvloeiende dramatische sociale gevolgen spelen een rol in de volksopstanden en de verkiezingsnederlagen van neoliberaal rechts in verschillende landen. Zelfs waar er nog enige economische groei is, verslechteren de levensomstandigheden. Deze samenlevingen zijn als snelkookpannen die elk moment kunnen ontploffen. Bedenk maar dat de machtige massabeweging in Chili tot ontploffing kwam enkele dagen nadat president Sebastian Piñera zijn land beschreef als een “oase van stabiliteit” in Latijns-Amerika!

De rechtse krachten in crisis

Gedurende meer dan anderhalf decennium zijn er - na de vloedgolf van strijd rond de eeuwwisseling verschillende regeringen gevormd die zichzelf als progressief en centrumlinks profileerden. Hoewel het moeilijk is om de regeringen van Lula en Dilma Roussef in Brazilië, Rafael Correa in Ecuador, Chavez en Maduro in Venezuela, Cristina Kirchner in Argentinië of Evo Morales in Bolivia in één adem te noemen, waren Colombia, Peru en Chili een tijd lang de enige bolwerken van het neoliberalisme in de regio.

De andere regeringen, die allemaal aan de macht kwamen als gevolg van indrukwekkende massale mobilisaties, namen maatregelen die, in meer of mindere mate, gericht waren op een zekere herverdeling van de rijkdom, vooral door gebruik te maken van de

Zelfs waar er nog enige economische groei is, verslechteren de levensomstandigheden.

Deze samenlevingen zijn als snelkookpannen die elk moment kunnen ontploffen.

Bedenk maar dat de machtige massabeweging in Chili tot ontploffing kwam enkele dagen nadat president Sebastian Piñera zijn land beschreef als een “oase van stabiliteit” in Latijns-Amerika!

sterke stijging van de grondstoffenprijzen in het begin van de 21e eeuw.

Niet alle regeringen hadden in dezelfde mate te kampen met grootgrondbezitters en bedrijven, maar zelfs in landen waar de confrontatie het hevigst was, zoals in Bolivia en Venezuela, is het kapitalistische systeem, hoewel opgeschrikt, in stand gebleven.

De gevolgen van de internationale economische crisis van 2007-2008 en de politieke woekerpraktijken van deze regeringen bleven onderhevig aan de logica van het kapitalisme en maakten vervolgens in een aantal landen de weg vrij voor een zekere terugkeer van rechtse politieke krachten, en zelfs van extreemrechts in een aantal landen.

Dat gebeurde op electoraal vlak met de verkiezing van Macri in Argentinië in 2015, maar ook door middel van staatsgrepen in combinatie met verkiezingen, zoals in het geval van Honduras (2009), Paraguay (2012) en, met een veel grotere impact, Brazilië in 2016. In Venezuela leidde de verkiezingsnederlaag van de Maduroregering bij de verkiezingen voor de Asamblea Nacional (Venezolaans parlement) van 2010 tot een rechtse en autoritaire regeringswisseling, terwijl reactionair rechts uitdrukkelijk probeerde om een staatsgreep te plegen die werd gesteund door het imperialisme.

In die tijd hadden sommigen het over een veronderstelde rechtse wending in Latijns-Amerika. Wij hebben altijd verdedigd dat dit niet het geval was en dat de ontgoocheling ten ge-

volge van de zwaktes van de progressieve regeringen, die door de rechtse krachten werden uitgespeeld, op geen enkele manier betekende dat er steun en draagvlak was voor het politieke project van die rechtse krachten. We waren ervan overtuigd dat de materiële leefomstandigheden van de massa’s onder het kapitalisme tot nieuwe sociale explosies zouden leiden.

Het feit dat de rechtse krachten er niet in geslaagd zijn om in verschillende Latijns-Amerikaanse landen stabiliteit te creëren, heeft bijgedragen tot het mislukken van de pogingen tot een staatsgreep in Venezuela. Ondanks Maduro’s verregaande bocht naar rechts, die gepaard ging met toenemend autoritarisme, beseft de meerderheid van de bevolking dat een traditioneel rechts alternatief nog slechter zou zijn.

Het belangrijkste kenmerk van de huidige toestand is de crisis van de rechtse krachten die toen weer aan de macht kwamen door het vacuüm dat door de beperkingen van centrumlinkse of progressieve regeringen was ontstaan. Deze crisis vertaalt zich in verkiezingsnederlagen van rechts, maar ook in massabewegingen die het politieke systeem zelf op de proef stellen, zoals in Ecuador en Chili.

In tegenstelling tot de politieke processen van het begin van de eeuw, vindt de massale strijd tegen neoliberaal rechts ditmaal plaats na een rijke ervaring waarmee de grenzen van verschillende centrum-linkse of hervormingsgezinde varianten aan het licht zijn gebracht. Dit leidt tot een situatie van intense polarisatie en de mogelijke ontwikkeling van linkse krachten die bereid zijn de massa’s te helpen in hun confrontatie met het kapitalistische systeem, totdat het volledig omvergeworpen is.

De Boliviaanse waarschuwing

De ontwikkeling van dergelijke krachten is van fundamenteel belang.

Zonder dit alles kan de sfeer van crisis en polarisatie ook leiden tot impasses en nieuwe frustraties die de weg vrijmaken voor de reactionaire rechterzijde, zoals in Brazilië. Anderzijds heeft de staatsgreep van november jongstleden in Bolivia opnieuw aangetoond dat het militaire establishment, de grootgrondbezitters en de reactionaire burgerij elke gelegenheid zullen aangrijpen om hun bewind op de meest brute wijze op te leggen, met de actieve steun van het Amerikaanse imperialisme.

Deze laatste heeft ook een embargo ingesteld tegen Venezuela, dat nu op hetzelfde niveau staat als Cuba, Iran of Noord-Korea.

De staatsgreep in Bolivia is een alarmsignaal voor Venezuela en heel Latijns-Amerika. Bolivia heeft een gunstiger economische situatie dan de rest van de regio, maar zelfs dan nog hebben rechts en het Amerikaanse imperialisme de ontevredenheid van een deel van de bevolking over het toenemende autoritaire karakter van de Morales-regering en de verzwakking van de regering onder de eigen sociale basis - de inheemse bevolking, de boeren en de arbeidersklasse - misbruikt om een reactionaire staatsgreep te ontketenen.

Jarenlang heeft de regering van Morales getracht de sociale bewegingen onder controle te houden, de onafhankelijke actie van de massa’s te beteugelen en elke linkse oppositie uit te schakelen. Zelfs toen hij besloot ontslag te nemen en het land te verlaten onder druk van het leger en extreemrechts, bleef Morales aandringen op verzoening en niet op het bestrijden van de staatsgreep. Werknemers en inheemse volkeren zijn daardoor met een verzwakte uitgangspositie en zonder serieus leiderschap in verzet gekomen. Dit niettemin heldhaftige verzet illustreerde duidelijk dat de staatsgreep niet automatisch een einde zou maken aan de klassenstrijd, maar eerder een stap is in een complex proces.

De grote uitdaging in Bolivia en Venezuela bestaat erin een links politiek alternatief op te bouwen dat zich enerzijds duidelijk verzet tegen de manoeuvres van rechts en het imperialisme en anderzijds tegen het pro-kapitalistische beleid van Morales en Maduro.

De terugkeer van de algemene staking

In de huidige economische situatie hebben de zelfverklaarde progressieve regeringen niet meer de speelruimte die Chavez of Morales wel hadden.

In Ecuador bijvoorbeeld is de regering van Lenín Moreno onlangs verkozen met dezelfde progressieve retoriek als die van Rafael Correa. Maar tegen de achtergrond van de economische crisis wendde Moreno zich al snel tot rechts, bereikte hij een akkoord met het IMF en begon hij een neoliberaal beleid te voeren. Dit leidde uiteindelijk tot een massale volksopstand die de regering verjaagde.

Een van de cruciale factoren in de huidige golf van strijd is de terugkeer van het wapen van de algemene staking. Niet alleen in Ecuador, maar ook in Bolivia als reactie op de staatsgreep, in Brazilië, Argentinië en Chili. Argentinië kende maar liefst vijf algemene stakingen tegen het beleid van Macri. Die context van strijd heeft overigens bijgedragen aan de massale beweging van de “groene sjaals” voor het recht op abortus. Op dit moment verkeert Argentinië vanuit economisch en sociaal oogpunt in een situatie die zeer dicht aansluit bij de omstandigheden die leidden tot de volksopstand die bekend stond als de “Argentinazo” in december 2001, toen president Fernando de la Rua onder druk van straatprotest ontslag moest nemen en het presidentiële paleis met een helikopter moest verlaten om de woedende menigte te vermijden.

In Chili waren de algemene staking van oktober en november een indrukwekkend machtsvertoon. Tegelijkertijd ontstonden op veel plaatsen in het land burgervergaderingen om de koers van de beweging te bespreken. Helaas is er ook daar nog geen revolutionaire partij met voldoende inplanting die weigert zich te verzoenen met het regime, die opkomt voor een revolutionaire grondwetgevende vergadering door de uitbreiding van de comités naar de werkplek en die een echte strategie verdedigt die gericht is op een machtsovername door arbeiders en onderdrukten, op de omverwerping van het kapitalisme en op in democratisch publiek bezit nemen van de belangrijke sectoren van de economie.

De periode die voor ons ligt, maakt de ontwikkeling van dergelijke massale revolutionaire socialistische krachten mogelijk, doorheen het trekken van lessen uit de mislukte revolutionaire golf van het begin van de 20e eeuw en het falen van progressieve en centrumlinkse regeringen. De internationale organisatie waarvan de LSP lid is, zal haar uiterste best doen om betrokken te zijn bij de opbouw van zulke strijdinstrumenten die onontbeerlijk zijn om de massa’s een weg vooruit te bieden.

12

historisch

de

Linkse Socialist

Kinderen van het verzet: Begin van eerherstel voor heldhaftige verzetsstrijders?

S

tilaan groeit de belangstelling voor de rol van de moedige mannen en vrouwen die bij de opkomst en de invasie van de nazi’s beslisten om actief in verzet te gaan. Na de oorlog verscheen er meer materiaal over de collaboratie dan over het verzet en werd de toonzetting omgedraaid: de vervolgde nazi-collaborateurs deden zich voor als slachtoffers. De televisiereeks ‘Kinderen van het verzet’ is een welgekomen stap in de richting van eerherstel voor het antifascistisch verzet.

door

Geert Cool

De reeks heeft niet het verzet zelf als onderwerp, maar de wijze waarop het werd ervaren door kinderen van verzetsstrijders. Ondanks grote politieke verschillen tussen de getuigen, weerklinkt telkens trots. De brutaliteiten van de nazi’s en hun handlangers lieten levenslange trauma’s na. Ongeveer één op de tien van de 160.000 verzetsstrijders in ons land overleefde de oorlog niet. In kampen als Breendonk kregen de varkens beter eten dan de gevangenen, om over al de andere sadistische misdaden nog te zwijgen. Maar zoals één van de getuigen zegt: “Niets doen

was geen optie.”

Na de oorlog was het establishment bang voor het gewapende verzet, in het bijzonder de invloed van communisten en de arbeidersbeweging. Zo waren er tijdens de oorlog al verschillende stakingen. De voortrekkers kwamen met een grote autoriteit en brede steun onder de bevolking uit de oorlog. De gevestigde orde vreesde om het voortbestaan van het systeem. De televisiereeks heeft het over “rellen” ten tijde van de Koningskwestie – de strijd over de terugkeer van de collaborerende koning Leopold III. Dat is kort door de

bocht: er was een massabeweging die kon ontwikkelen tot een revolutionaire situatie.

Tegelijk probeerde de katholieke CVP een deel van het oude kiespubliek van het extreemrechtse VNV over te winnen. De partij kwam op voor een zachtere bestraffing van collaborateurs en werkte mee aan initiatieven voor amnestie. Dat is met terugwerkende kracht zeggen dat niets fout gedaan werd door nazi-collaborateurs.

De collaborateurs en hun aanhangers lieten uitschijnen dat zij slachtoffer waren van geweld na de oorlog. De bestraffing was nochtans erg mild.

Tegen 1950 was 95% al terug vrij!

Voormalige ‘zwarten’ maakten snel carrière in de politieke en economische wereld. De nabestaanden van wie het leven liet of de familie en kennissen van wie met grote trauma’s uit de kampen terugkwam, genoten geen gunstregime. Zij hebben levenslang geleden. Een van de getuigen in de reeks merkt op dat hij bij het horen van het

verzetslied ‘De Moorsoldaten’ steeds moet denken aan al het talent dat vergast en vermoord is onder het nazisme.

Vandaag blijft de herinnering broodnodig: we mogen niet vergeten wat er gebeurd is en we moeten onze verzetshelden in eer herstellen.

Het veranderen van straatnamen die nog naar nazi’s genoemd zijn bijvoorbeeld, zoals de vier straten en het plein in Vlaanderen die de naam van Cyriel Verschaeve dragen. Er is nood aan literatuur en kennis over wie de verzetsstrijders waren. Maar het belangrijkste is actief antifascisme: het Vlaams Belang probeert nieuwe jongeren te organiseren en te vormen, extreme groepen zoals Schild&Vrienden surfen mee op de groei van het VB in de verkiezingen.

In ons verzet tegen extreemrechts komen we op voor een andere samenleving waarin verdeeldheid en haat geen voedingsbodem meer vinden. Dat is meteen het beste eerherstel voor de moedige verzetsstrijders!

Historicus Koen Aerts, één van de medewerkers van de reeks ‘Kinderen van het verzet’, sprak op 5 oktober voor Steunpunt Antifascisme in Antwerpen.

Foto: Liesbeth ‘Kinderen van het verzet’ staat tot eind januari op vrt.nu.

Uit de archieven van de klassenstrijd

Arben Dawitian. Van het Rode Leger naar de Rode Affiche

A

rben Dawitian was een buitengewoon revolutionair. Zijn geboortedatum en -plaats zijn onzeker. Volgens valse documenten (opgesteld in 1937 op naam van Armenak Manoukian, om aan vervolging van de geheime politie in Rusland te ontsnappen) werd hij in 1898 in het Armeense Karabagh geboren.

Hij werd in 1917 lid van de Bolsjewistische partij in Georgië.

door

Affiche van de Gestapo in Frankrijk waarbij verzetsstrijders als criminelen werden afgebeeld

Guy Van Sinoy

In 1918 trad hij toe tot het Rode Leger en speelde een rol in de burgeroorlog bij de verdediging van de stad Bakoe. Daarbij raakte hij drie keer gewond. Hij werd gevangen genomen door Britse troepen, maar wist te ontsnappen en vluchtte naar Teheran. Hij keerde terug naar het Rode Leger in Azerbeidzjan en Armenië, waar hij in 1920 bevorderd werd tot officier en politiek commissaris.

I n 19 2 3 w e r d h i j n a a r d e Transkaukasische universiteit van Tiflis gestuurd. Maar in 1925 werd hij uitgesloten als aanhanger van Trotski. Terug in Yerevan werd hij de lokale woordvoerder van de linkse oppositie. Eind 1927 werd hij uit de partij gesloten, in 1928 opgepakt en naar Kazachstan gedeporteerd. In 1931 werd hij tot drie jaar gevangenisstraf veroordeeld en gedeporteerd naar Siberië. Daar neemt hij deel aan de 18-daagse hongerstaking onder leiding van de Bolsjewiek-Leninisten,

de linkse oppositie. Hij slaagt erin te ontsnappen via Perzië waar hij in complete ellende leeft. Hij herstelt de communicatie met Leon Sedov, de zoon van Trotski die in Parijs het Bulletin van de Oppositie (in het Russisch) publiceerde.

Op initiatief van Trotski en Sedov werd een internationale financiële oproep gelanceerd om hem te helpen en zijn reis naar Europa te betalen. Arben Dawitian kwam in 1937 in Frankrijk aan en getuigde voor de onderzoekscommissie van de Moskouse processen. Hij werd actief in de groep van Leon Sedov in Parijs, maar neemt wat afstand omwille van de houding van Mark Zborowski, een medewerker van Sedov die nadien blijkt geheim agent van de Russische veiligheidsdiensten te zijn. Dawitian vond werk in een arbeiderscoöperatie in Parijs.

Bij het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog nam Dawitian contact op met een groep Armeense communis-

LSP/PSL is voor het volledig herstel van de index en een minimumloon van 2.300 euro netto, tegen de afbraak van de sociale zekerheid en de uitholling van het arbeidscontract. Wij verzetten ons tegen iedere bedrijfssluiting omdat dit onder het kapitalisme enkel leidt tot werkloosheid en armoede.

De enige maatregel die de massale werkloosheid kan oplossen is de onmiddellijke invoering van de 30-urenweek, zonder loonverlies en met evenredige aanwervingen.

Vlamingen, Walen en Brusselaars respecteren, zonder in de val te trappen van diegenen die de arbeiders door communautair opbod willen verzwakken (cfr. splitsing sociale zekerheid).

Ze zou moeten ageren voor de nationalisatie van de sleutelsectoren van de economie onder rechtstreekse arbeiderscontrole.

ten in Frankrijk. Hij werd opgenomen in het Armeens communistisch verzet onder leiding van Missak Manouchian.

Die groep voert gewapend verzet tegen de nazi-bezetter. Op 12 augustus 1943 neemt Dawitian deel aan de operatie waarmee de trein van Parijs naar Verdun wordt ontspoord.

Op 23 augustus gooide hij, gedekt door een groep Armeense verzetsstrijders, een granaat in een vrachtwagen vol Duitse soldaten aan de uitgang van de fabrieken van Renault-Billancourt.

Op 5 oktober raakte hij gewond tijdens een confrontatie met fascistische milities in de Quartier Latin in Parijs. Zijn kameraden brachten hem naar een ziekenhuis en vervolgens herstelde hij in een veilig huis. Dat was bij de ouders van de zanger Charles Aznavour.

De inlichtingendiensten waren de groep van Dawitian op het spoor.

Dawitian en zijn kameraden werden in november 1943 opgepakt en overgeleverd aan de Gestapo. Die verspreidde in heel het land een rode affiche met foto’s van soldaten van het “leger van de misdaad” (het verzet).

Onder de foto’s ook die van Dawitian en negen andere “buitenlandse terroristen.” Op 21 februari 1944 werden Manouchian en 22 kameraden, waaronder Dawitian, geëxecuteerd op de berg Valérien.

waar LSP voor staaT

D

e technische en wetenschappelijke mogelijkheden van de mens zijn nog nooit zo uitgebreid geweest. De jongste 50 jaar verdrievoudigde het gemiddelde inkomen per hoofd van de wereldbevolking. Er is voldoende rijkdom om iedereen een degelijke levensstandaard te garanderen. België vormt hierop geen uitzondering.

Zelfs na de gouden jaren ‘50 en ‘60 bleef de totale werkelijke waarde van alles wat we samen produceren toenemen. In ‘96 bedroeg dit dubbel zoveel als in ‘83.

Deze toename van de rijkdom heeft echter niet geleid tot een algemene stijging van de welvaart. Integendeel: terwijl bedrijven recordwinsten boeken en speculanten hun kapitaal vertienvoudigen, gaat de voormalige koloniale wereld gebukt onder oorlog en hongersnood, is de economie van de ex-stalinistische staten ineengestuikt en heerst in het Westen massale structurele werkloosheid. De globale stijging van de rijkdom is aan de overgrote meerderheid van de wereldbevolking voorbijgegaan.

Stop de privatiseringen

Hoewel de arbeiders deze rijkdom produceren, hebben ze niet de minste inspraak in de aanwending ervan. Heel de productie staat in functie van de winsthonger van een handvol kapitalisten.

Dit leidt tot schrijnende tegenstellingen.

Er is nood aan betaalbare en comfortabele sociale woningen, aan gratis openbaar vervoer, aan onderwijs toegankelijk voor iedereen, aan speelterreinen en recreatiecentra, aan een nationale gezondheidsdienst die gratis en publiek is.

De middelen hiervoor zijn voorhanden. Op dit ogenblik gaat het echter de andere kant uit.

Openbare diensten worden gerentabiliseerd en opgesplitst. De winstgevende delen worden verkocht aan de hoogste bieder, de onrendabele worden afgestoten. Er is al lang geen sprake

meer van diensten. De marktlogica heeft ook in de openbare sector toegeslaan. Voortaan spreekt men van openbare bedrijven in afwachting van de volgende privatisering.

30-urenweek

In de private sector richt de “vrije” markt een ravage aan. Alle verworvenheden worden afgebroken in naam van de competitiviteit.

Arbeidscontracten ruimen plaats voor onderaanneming, uitzendarbeid en andere nepjobs.

Een miljoen arbeiders in België wordt regelmatig geconfronteerd met werkloosheid. Dit heeft geleid tot de verpaupering van een deel van de arbeiders en hun gezinnen. Pensioenen, werkloosheids- en ziekteuitkeringen staan op de helling door de uitholling van de sociale zekerheid.

Een nieuwe arbeiderspartij

De vakbondsleidingen hebben de kapitalistische afbraaklogica aanvaard. Ze beperken zich tot het “sociaal” begeleiden van de herstructureringen.

Daartegenover stellen wij het strijdsyndicalisme: vechten voor iedere job en het behoud van alle verworvenheden.

De arbeidersklasse heeft een partij nodig die deze strategie politiek kan en wil vertalen. Zo’n partij moet openstaan voor iedereen die wil vechten tegen de sociale afbraak.

Ze moet zich verzetten tegen iedere verdeling van de arbeiders, of het nu is op basis van racisme, seksisme of geloof. Dit kan het best door op te komen voor volledige gelijke rechten.

Ze moet de strijd aanbinden tegen het imperialisme en vechten tegen de vernietiging van het milieu. Ze moet het zelfbeschikkingsrecht van

Revolutie

Dit programma is enkel uitvoerbaar indien de arbeidersbeweging de macht uit handen neemt van de kleine minderheid van kapitalisten. De heersende klasse zal haar privileges echter niet zomaar afstaan. Het breken van de kapitalistische staat zal een revolutie vereisen. Daarom bouwen wij aan een revolutionaire marxistische partij.

Arbeidersdemocratie

De productie moet in functie staan van de reële behoeften van de bevolking. Ze moet georganiseerd worden via een democratisch productieplan, opgesteld en gecontroleerd door raden, samengesteld uit vertegenwoordigers van de arbeiders van het bedrijf, van de nationale vakbonden en van de

arbeidersregering.

Iedere functionaris moet verkozen en permanent afzetbaar zijn. Hij/zij mag niet beschikken over een hoger loon dan het gemiddelde loon van de arbeiders die hij/zij vertegenwoordigt.

Op die manier kan het wanbeheer vermeden worden zoals dit in de planeconomieën in het ex-Oostblok bestond.

Voor socialisme en internationalisme

De socialistische revolutie breekt altijd uit op het nationale vlak, maar eindigt in de internationale arena. Arbeidersdemocratie en socialistische planning kunnen niet beperkt blijven tot één land.

Het isolement van Sovjet-Rusland heeft tot haar degeneratie vanaf 1924 geleid.

LSP/PSL maakt deel uit van het Comité voor een Arbeidersinternationale (CWI), dat actief is op alle continenten. Onze strijd in België zien wij in het kader van een arbeidersstrijd in de hele wereld voor een socialistische maatschappij.

Voor arbeiderseenheid Voor socialisme

Partijnieuws

www.socialisme.be december 2019 - januari 2020

Bouw met Campagne ROSA aan massaal protest op 8 maart!

D

e internationale stakingsoproep voor 8 maart is gelanceerd, in België door het 8 maart-collectief.

Campagne ROSA ondersteunt die oproep en zal mobiliseren voor zo massaal mogelijke protesten.

Voor het derde jaar op rij zullen op 8 maart, Internationale Vrouwendag, ook in België protesten plaatsvinden. De socialistisch feministische Campagne ROSA was centraal in het opnieuw op de agenda zetten van reëel protest, met de organisatie van een Mars tegen Seksisme in Gent vanaf 2017 en een betoging in Brussel i.s.m. de Wereldvrouwenmars in 2018. In 2019 jaar werden die acties aangevuld met een stakingsoproep van het 8 maart-collectief.

Ook toen gaven we steun aan de stakingsoproep door ons te concentreren op een aantal werkplaatsen waar onder impuls van ROSA-leden werd overgegaan tot reële werkonderbrekingen, georganiseerd door ACOD. We verdedigden een echte staking, van het volledige personeel, waarbij ook de mannelijke collega’s werden opgeroepen mee te staken. Een staking met ook concrete eisen rond lonen en werkomstandigheden, naast algemene eisen om een einde te maken aan seksistisch geweld en pesterijen.

We denken dat dit de enige manier is om ook reële stappen vooruit te bekomen en het niet te houden op symbo-

lisch protest.

Vandaag werken leden van Campagne ROSA mee met het actieplan dat afgekondigd is door ACOD aan de Gentse Universiteit met als doel een 14 euro minimumloon te verkrijgen voor het volledige personeel. Het zal het derde jaar op rij zijn dat aan de UGent op 8 maart wordt gestaakt, ditmaal met een stakingsoproep van 48 uur voor 8 en 9 maart (gezien 8 maart op een zondag valt).

Een oproep volstaat niet: een succesvolle staking moet worden opgebouwd. In Spanje, waar op 8 maart massaal wordt gestaakt, is dat het gevolg van een intensieve campagne waarin vrouwenorganisaties, vakbondsactivisten, lokale actiecomités, … maandenlang actief zijn om er een succes van te maken.

In België staat de actie op dat vlak nog in zijn kinderschoenen, waarbij vorig jaar wel een stakingsaanzegging werd gedaan door een aantal vakbonden, maar geen echte mobilisatie op gang werd gebracht. Op een beperkt aantal plaatsen werd een vrouwenstaking georganiseerd, maar zonder duidelijke eisen en zonder de mannelijke collega’s, waardoor het werk gewoon

Agenda •

Steun ROSA met een permanente opdracht!

Om de campagne zo goed mogelijk te kunnen voeren, is geld nodig. Campagne ROSA lanceert een oproep voor permanente opdrachten om haar werking zo efficiënt mogelijk te kunnen uitbouwen.

Afhankelijk van de middelen waarover je beschikt, kan dat een PO van 5, 10, 20 euro zijn of meer. Versterk zo de socialistisch feministische vleugel van de vrouwenbeweging!

kon doorgaan en de bazen er geen echte hinder van ondervonden: de winkel bleef open, klanten werden bediend, winst werd gemaakt.

Voor 8 maart 2020 brengen we de centrale eis van een minimumloon van 14 euro/u naar voren, evenals de belangrijke eisen van de individualisering van sociale uitkeringen en kinderbijslag die de reële kosten dekt.

We willen ook de aandacht vestigen op de noodzaak om te vechten tegen seksistische pesterijen op de werkplaats, school en op straat en onze solidariteit uitdrukken met de strijd voor het recht op abortus dat op verschillende plaatsen in de wereld onder druk staat door rechts-populistische regeringen.

We willen die eisen verdedigen op de werkplaatsen en in de scholen/universiteiten waar ROSA-leden aanwezig zijn en tegelijk bouwen aan een zo massaal mogelijke nationale betoging in Brussel.

Wil je iets doen op je werkplaats of school? Aarzel niet om contact met ons op te nemen en een ROSA-spreekster uit te nodigen op je school of op je syndicale delegatie, vakbondsbureau etc.

LSP is een actieve organisatie gebaseerd op betrokkenheid van leden. We vroegen enkele recent aangesloten leden waarom ze deze stap zetten. Aarzel niet om hun voorbeeld te volgen.

“E

Smilla (scholiere uit Gent)

k ben lid geworden nadat ik op 15 maart 2019 een klimaatstaking had georganiseerd op de Koninklijke Sterrenwacht van België waar ik werk.

Het was bij die gelegenheid dat ik mijn kameraad Valerie ontmoette die me vertelde over LSP. Daarna werd ik snel in contact gebracht met leden van de afdeling in Namen. Na een paar vergaderingen besloot ik lid te worden.

“Ik ben geboren in een linksgezinde familie (mijn ouders waren leraren en voormalige maatschappelijk werkers).

De uitdrukking die ik het vaakst uit de mond van mijn vader heb horen klinken, is: “we leven in een samenleving...” waarmee hij de meeste analyses over vele onderwerpen begint. Ik ben dus opgegroeid met het uitgesproken idee dat “sociale constructies” aan de basis liggen van fenomenen in onze samenleving.

“Daar was ik me nooit echt van bewust, tot ik rond mijn 25e begon te genieten van het lezen van kranten en het verslinden van filosofieboeken.

Dankzij die lectuur had ik de indruk dat ik eindelijk woorden en ideeën kon zetten op gebeurtenissen en indrukken die al die tijd op mij hadden ingewerkt.

Ik begon te twijfelen aan de onpartijdigheid van de reguliere pers en begon te zoeken naar de beste manieren

• •

BE54 5230 8095 8497

‘Waarom ik lid werd’

“I

ma. 2 dec. Antwerpen: antifascistische actie tegen VB-meeting met o.a. Salvini. 19u hoek Twaalfmaandenstraat/Meir di. 3 dec. Gent. Discussie-avond: ‘Waarom werd socialisme populair in de VS? Kan Bernie Sanders president worden?’19u30 DC Ledeberg, Ledebergplein ma. 16 dec. Gent. Discussie-avond: ‘Kapitalisme leidt tot crisis en wereldwijd verzet’ 19u30 Celtic Towers 31 december. Brussel: rood oudjaarfeest

•

Hiernaast een afbeelding van de nieuwe steunkaartjes van campagne ROSA

r zat altijd wel al een activist met een mening verscholen in mij. Verontwaardigd over alles wat ik in de wereld rond mij zag gebeuren. De klimaatbeweging heeft die activist in mij eindelijk geactiveerd en ervoor gezorgd dat ik ging zoeken wat ik ermee kon doen.

“Gewoon meelopen in de mars en verder niets doen, zag ik niet als een optie. Ik liet mijn gegevens achter bij verschillende organisaties, maar vond LSP en ALS de meest interessante omdat ik echt betrokken werd en iets kon doen en zeggen.

“Toen ik wist dat jullie ook de mars tegen seksisme op 8 maart organiseerden vond ik het nog interessanter, want ik had door dat het niet slechts over klimaat ging bij LSP, maar over het volledige systeem.

“De scherpe analyses, concrete actievormen en revolutionaire visie gaven de doorslag om me aan te sluiten bij LSP.”

13

om toegang te krijgen tot zo neutraal mogelijke informatie. Tussen toen en nu had ik er nooit aan gedacht om lid te worden van een politieke partij en ik was zelfs geen lid van de vakbond.

Ik had de indruk dat zulke groepen te star waren om vrij te kunnen denken.

“Het was de combinatie van de jongerenbewegingen rond klimaat en de gele hesjes in Frankrijk en België die me de sprong deed wagen. Ik las toen toevallig het ‘Communistisch Manifest’ van Marx en Engels, na het zien van een video erover op internet. Toen was ik overtuigd door het idee dat wat we in flexibiliteit verliezen door lid te worden van een politieke groepering, we winnen in soliditeit en organisatie.

Na een discussie met LSP-leden uit Namen, ben ik eindelijk lid geworden en daar ben ik erg blij mee.

“Ik heb al veel geleerd van de partij en ik weet dat ik nog veel meer zal leren. Maar wat het leukst is, is om te ontdekken dat we trots zijn om deel uit te maken van de grote familie van arbeiders en ons langzaam maar zeker bewust te worden van onze gemeenschappelijke kracht.”

Jérémy (werkende uit Namen)

Praktisch

• Menu en meer informatie vind je op socialisme.be of vraag naar ons pamflet met de aankondiging.

• Prijs: 25€ of 17€ sociaal tarief. -12 jaar: 5 €. Aan de deur: + 5 € • Kinderopvang en animatie • Graag inschrijven voor 28 december bij Ammar op 0478 40 16 09 of via mail: tresorier-psl-bxl@hotmail.com. Storten kan op de rekening BE18 0014 9478 6265 met mededeling “31/12” gevolgd door je naam.

Strijdfonds

B

ij het ter perse gaan van deze krant hadden we voor het laatste kwartaal van 2019 al 29% van onze doelstelling voor het strijdfonds opgehaald. We haalden 3.337 euro op, maar willen aan 11.500 geraken. Eind november en december zijn momenten waarop we nog heel wat steun ophalen, onder meer met chocoladeverkoop. Een extra inspanning is nodig om de uitstekende resultaten dit jaar ook in het laatste kwartaal door te trekken. Stort op BE86 5230 8092 4650 van LSP met vermelding ‘steun’.

LSP-congres

Van 15 tot en met 17 november hield LSP haar 16de nationaal congres.

Het was een bijzonder enthousiasmerend congres. Op socialisme.be vind je een verslagje. In de kerstvakantie publiceren we de politieke resolutie die unaniem werd gestemd tijdens dit congres. We doen dit gewoontegetrouw op marxisme.be.

Contact / Abonnementen Meer info over de partij / Lid worden: Hovenierstraat 45, 1080 Molenbeek Tel: 02/345 61 81. E-mail:info@socialisme.be.

Redactie: redactie@socialisme.be. Ook lezersbrieven zijn welkom!

Abonnementen: * proefabo: 5 euro voor drie nummers, 10 euro voor zes nummers * gewoon abo: 20 euro voor twaalf nummers * steunabo: 30 of 50 euro voor twaalf nummers Of neem een doorlopende opdracht van minstens 2 euro Rekeningnummer voor abonnementen: BE31 5230 8092 5155 van Socialist Press

14

jongeren

de

Linkse Socialist

Generatie crisis? Generatie strijd!

“Ongeveer 41% van de wereldbevolking is jonger dan 24 jaar. En ze zijn boos…”

D

at is een klinkende titel! Het komt niet van ons, maar van de Britse krant The Guardian. Het ging over de massale opstanden en er werd meteen een waarschuwing aan gekoppeld: er komen nog meer protestbewegingen aan!

Jongeren staan vooraan in strijd

Deze jongeren groeiden op in de jaren van besparingen na de crisis van 2007-08. Omdat ze minder getekend zijn door sociale nederlagen uit het verleden, durven ze vaker opstaan en protesteren. Overal ter wereld nemen jongeren het voortouw in protest. Vaak gaat het om jonge vrouwen. Dat is niet enkel zo in Hongkong, Chili, Libanon, … maar ook in landen als Irak en Iran.

In dat laatste land sloot het regime het internet af in de hoop een verdere uitbreiding van het protest te voorkomen.

Ook in het verleden speelden jongeren een dynamische rol in sociale mobilisaties. Vaak kwamen jongeren eerst in actie en volgden pas nadien de ‘zware bataljons’ van de arbeidersbeweging. Dat was onder meer zo in mei 1968 in Frankrijk. Vandaag is het so-

ciaal gewicht van jongeren ongezien.

Bij ons wordt bij jongerenbewegingen meteen aan de klimaatstakingen gedacht. Deze acties waren indrukwekkend. Het was de grootste internationale jongerenbeweging sinds het protest tegen de oorlog in Irak in 2003.

Jongeren komen op voor hun toekomst, maar ook voor een degelijk leven vandaag. In verschillende bewegingen wordt geprotesteerd tegen aanvallen op de levensstandaard: tegen stijgende brandstofprijzen in Iran en Irak, tegen hogere prijzen voor metrotickets in Chili, tegen extra taksen waaronder een WhatsApp-taks in Libanon, … Twee jaar geleden schreef The Guardian al: “Dit is waarschijnlijk de eerste keer in het industriële tijdperk, met uitzondering van perioden van oorlog of natuurrampen, dat het inkomen van jonge volwassenen zo hard

achteruit gegaan is in vergelijking met de rest van de samenleving.”

Een ander element dat meespeelt in het protest is het feit dat onderdrukking van vrouwen, gender-gerelateerd geweld of beperkingen van de democratie niet langer aanvaard worden. De strijd van de bevolking van Hongkong tegen de machtigste dictatuur ter wereld is ongetwijfeld een inspiratiebron.

Tijdens de golf van wereldwijde protesten in 2011 (in Tunesië, Egypte en elders in de regio, met de Occupybeweging en de Indignado’s) werd vooral opgekomen voor “echte democratie” en een beleid “voor de 99%” van de bevolking (tegen de 1% rijksten) of nog voor “het volk” (tegen “de elite”). De belangrijkste actiemethode was die van pleinbezettingen. Vandaag is er een sterker antikapitalistisch sentiment, met het besef dat dit systeem gebaseerd is op verschillende klassen met tegengestelde belangen. De traditionele methoden van de arbeidersklasse worden op grotere schaal overgenomen, denk maar aan stakingen.

Het “anti-partij” en “anti-organi-

Klimaatprotest begin 2019. Foto: Liesbeth

2019 was het jaar van de klimaatstakingen.

Deze strijd is nog lang niet voorbij

W

ie dacht dat de jongerenrevolte rond onder meer het klimaat wel zou overwaaien of uitdoven, vergist zich. De klimaatacties zijn een uitdrukking van een dieperliggend ongenoegen en onbehagen.

Een peiling van het Laatste Nieuws gaf aan dat zeven op de tien jongeren niet in de politiek gelooft. Er is een gevoel van onmacht en tegelijk van urgentie om iets te doen rond klimaat. Het IPCCrapport uit 2018 stelde dat er nog maar 12 jaar was om een ecologische catastrofe te voorkomen.

Explosieve groei van protest

Deze cocktail zorgde voor een explosieve ontwikkeling van de klimaatacties begin 2019. Op die eerste acties begrepen jongeren dat het noodzakelijk was om zich te organiseren en er werden groepen op scholen opgezet.

De explosieve groei van het protest

maakte echter dat alles vanzelf leek te gaan. Een interview in de media volstond om de volgende actie voor te bereiden. De beweging werd hierdoor afhankelijk van wat de gevestigde media communiceerden. Het zorgde voor een topdown-werkwijze waarbij de beweging inhoudelijk werd ontwapend. Dit gaf ruimte voor

recuperatie, een nieuwe focus op individuele inspanningen van de klimaatstakers en het zorgde voor twijfels. De verkiezingen zorgden zeker in Vlaanderen voor een nieuwe klap.

De gevestigde media hadden stilaan enkel nog aandacht voor de door henzelf tot woordvoerders gekatapulteerde activisten, waarbij er meer op het

“Democratic plan not private profit. Socialist change not climate change”. Ditt spandoek van de Actief Linkse Studenten wijst de verantwoordelijke aan voor de klimaatellende: de winsthonger van het kapitalisme. Daar plaatsen we de strijd voor een socialistische samenleving tegenover. Foto: Liesbeth

individuele leven van die activisten werd ingezoomd dan op de collectieve strijd voor system change.

Een beweging van onderuit opbouwen vergt heel veel inspanningen: een scholierencomité opbouwen gebeurt door met andere scholieren te spreken, hen te overtuigen en perspectief te geven. Het zou de beweging verplichten om concrete eisen te verdedigen, zoals de erg populaire slogan van gratis en degelijk openbaar vervoer. In Gent was er bijvoorbeeld een erg geslaagde actie van een scholierencomité op de Voskenslaan. Op 26 september hielden ze met 150 een blokkade en protestactie voor gratis en degelijk openbaar vervoer. Beeld je in dat dit op honderden scholen in heel het land op hetzelfde ogenblik werd gedaan. Het zou de pogingen om het klimaatprotest voor te stellen als naïef, wereldvreemd of zelfs asociaal meteen onderuit halen.

Het zou een krachtig antwoord zijn op diegenen die de discussie proberen te herleiden tot een kwestie van individuele levenswijzen in plaats van een collectieve strijd om de grote vervuilers aan te pakken.

De historische klimaatprotesten van 2019 waren de eerste waarmee de crisisgeneratie op het actietoneel verscheen.

Een nieuwe internationale crisis zal, gecombineerd met de ecologische crisis, vooral onder jongeren het idee verder voeden dat er een systeemcrisis is. Dit zal maken dat een socialistisch perspectief beter aansluiting begint te vinden bij het gevoel van urgentie.

Alternatief nodig

In acties leren we het snelst en het meest over hoe we vooruit kunnen gaan. Methoden en voorstellen worden uitgetest. Het potentieel voor de klimaatbeweging blijft groot, maar met vage oproepen zullen we dat niet realiseren. De internationale oproepen zorgen momenteel voor nog wat dynamiek, maar ook daar komt de vraag hoe het verder moet. Zowel de actiemethoden als het programma zullen daarin essentieel zijn. Het feit dat naar stakingen werd gegrepen, is een enorme stap vooruit. Het is een zeer bewuste keuze van de nieuwe generatie: voor het eerst sinds de anti-oorlogsbeweging (2003) werd staken en betogen massaal gedragen als actiemethode onder scholieren. Voor de Gentse scholierenacties tegen de asociale regering-Michel in 2014 moesten we nog alles uit de kast halen om scholieren te overtuigen van het wat en hoe van stakingsacties en betogingen. Nu was dit een evidentie.

Om verder te gaan, moeten we ingaan op de grote kloof tussen een breed gedragen anti-systeemgevoel onder jongeren en de afwezigheid van een alternatief dat als geloofwaardig wordt gezien. We zullen dit niet aanpakken door met links gewoon mee te surfen op bewegingen. We moeten zelf initiatieven nemen om onze voorstellen inzake organisatie en programma te populariseren. Democratische opbouw van onderuit en een concreet programma van systeemverandering zijn nodig. Wij verdedigen eisen als gratis en degelijk openbaar vervoer, energie in publieke handen, meer publieke middelen in wetenschappelijk onderzoek dat onder controle van de gemeenschap staat, een democratische en rationele planning van de economie.

De historische klimaatprotesten van 2019 waren de eerste waarmee de crisisgeneratie op het actietoneel verscheen. Een nieuwe internationale crisis zal, gecombineerd met de ecologische crisis, vooral onder jongeren het idee verder voeden dat er een systeemcrisis is. Dit zal maken dat een socialistisch perspectief beter aansluiting begint te vinden bij het gevoel van urgentie.

jongeren

www.socialisme.be december 2019 - januari 2020

De klimaatacties vormen de grootste internationale jongerenbeweging sinds het protest tegen de oorlog in Irak in 2003.

Jongeren komen op voor hun toekomst, maar ook voor een degelijk leven vandaag.

satie” gevoel is net als in 2011 nog steeds aanwezig. Gezien de lange reeks voorbeelden van verraad door zogenaamde progressieve of radicale partijen of de loomheid van heel wat vakbondsleiders, is dat gevoel erg logisch. Waarom zouden we ons nog organiseren als er internet is?

Het structureren van massabewegingen blijft echter noodzakelijk.

Lokale comités opzetten in scholen, werkplekken en buurten om collectief te discussiëren en te beslissen, vertegenwoordigers te verkiezen die overleggen en coördineren op regionaal of nationaal niveau, dat alles versterkt de democratische betrokkenheid. Het is belangrijk om te vermijden dat de leiding van de beweging in handen is van slechts enkele personen, vaak diegenen die door de gevestigde media opgepikt worden. Een gevoel van woede is terecht, maar om een alternatief op te bouwen zullen we steeds botsen op een systeem dat er niet op gericht is om de belangen van de meerderheid van de bevolking en de planeet centraal te stellen. Organisatie is nodig

om obstakels te nemen en stappen te zetten naar een echte overwinning in de vorm van systeemverandering.

Strijden voor een andere samenleving

De werkenden hebben jongeren nodig om hoop te wekken door hun dynamische strijdbaarheid. Jongeren kunnen hun ouders en grootouders wakker schudden. Jongeren hebben de werkenden nodig om in hun strijd voor verandering efficiënt te zijn. Het zijn de werkenden die de economie kunnen platleggen en de kapitalisten raken waar het echt pijn doet: in hun portemonnee. Door haar plaats in het productieproces en haar methoden van collectieve strijd, speelt de arbeidersbeweging een cruciale rol in het perspectief van maatschappijverandering.

Het is met deze analyse en de conclusies eruit op politiek en praktisch vlak, dat wij ons organiseren. We doen dat onder meer met de Actief Linkse Studenten en Scholieren.

Doe mee!

15

De jeugd van tegenwoordig…

Begin oktober publiceerde Le Soir de resultaten van een enquête over jongeren en klimaat. Daaruit bleek dat 2/3 van de jongeren uit het 5de en 6de secundair als antwoord op de klimaatcrisis voorstander is van meer planning, zeker wat het openbaar vervoer betreft (75% in Wallonië).

Ongeveer 40% is bereid om zich politiek te engageren. Maar liefst 90% vindt betogen een goede manier van protest. Er groeit een antikapitalistisch bewustzijn, zelfs indien dit nog niet meteen met een socialistische samenleving wordt verbonden. De groeiende steun voor voorstellen zoals planning van de economie, energiesector in publieke handen, … wijst op het potentieel voor marxisten om hun socialistisch alternatief in de beweging te populariseren.

Stop de brandstichters! Actief antifascistisch verzet nodig

D

e afgelopen jaren werd racisme aanvaardbaar gemaakt. Het Vlaams Belang maakte daar gebruik van om bij de verkiezingen te scoren. Dit vergroot het zelfvertrouwen van allerhande extreem-rechtse groepjes en van individuen die op sociale media het gevoel hebben dat ze met alles weg komen. De haat stroomt van de sociale media over naar de reële wereld. De brandstichting in Bilzen toont wat een groter zelfvertrouwen bij extreem-rechts betekent.

door de antifascistische campagne

Hoe kunnen we daarop antwoorden?

De Vlaamse regering koos voor de retorische weg. In het parlement haalde Bart Somers uit naar het Vlaams Belang en schuwde daarbij de grote historische vergelijkingen niet. Dat kan sympathiek lijken, maar het biedt geen antwoord op het zelfvertrouwen van extreem-rechts en op het bestaan van racistische vooroordelen onder een deel van de bevolking. Dat Somers in een regering zit die pas gevormd werd nadat wekenlang met het Vlaams Belang onderhandeld werd terwijl zijn eigen liberale partij hierover zweeg, ondergraaft zijn geloofwaardigheid.

Een eff iciënt antwoord moeten we niet verwachten van een politiek establishment dat zelf een verdeel-en-heersbeleid bovenhaalt om het falen op sociaal vlak te verbergen.

Deze Vlaamse regering hakt in onder meer het openbaar vervoer (De Lijn), cultuur, secundair onderwijs, … Er is een pertinente weigering om de tekorten aan sociale woningen op te vangen door werk te maken van een massaal plan van publieke investeringen in sociale huisvesting. Dit beleid creëert sociale tekorten die de voedingsbodem vormen waarop racistische vooroordelen groeien. Veel mensen voelen dat hun levensstandaard onder druk staat en keren zich tegen de zondebok die algemeen wordt opgevoerd: de vluchtelingen en de migranten. Dit is een logische reactie die evenwel niet op de feitelijke realiteit gebaseerd is: het zijn niet de vluchtelingen die onze sociale zekerheid onder druk zetten, dat gebeurt door de miljardencadeaus aan de grote bedrijven. Er zijn geen middelen in de staatskas omdat alles uitgedeeld is aan de banken en de grote bedrijven. De poging tot ‘sociaal imago’ van het Vlaams Belang gaat daar volledig aan voorbij.

Vluchtelingen laten hun omgeving niet achter voor hun plezier, maar op zoek naar een toekomst. Hun omgeving wordt kapotgemaakt door oorlogen, neokoloniale plunderingen, … Dat zijn zaken waar de arbeiders-

Blokbuster beweging stelselmatig tegen in gaat, maar waar extreem-rechts geen probleem mee heeft. Toen de oorlog in Irak begon, stond Filip Dewinter met zijn VB op de Antwerpse Grote Markt met een spandoek: “Bush heeft gelijk”.

Links proteseerde op anti-oorlogsbetogingen, ook tegen de voorspelbare gevolgen van de verwoestingen die in Irak zijn aangericht. Vandaag voert de rechtse Turkse president Erdogan een invasie in Noord-Syrië. Dit kan tot nieuwe vluchtelingenstromen leiden en het kan zorgen voor een hergroepering van reactionaire bewegingen als ISIS. Erdogan wordt in dit beleid gesteund door de rechtse populist Trump.

Maar toch beweert extreem-rechts hier dat wie medeleven betuigt met andere mensen de ware verantwoordelijken zijn voor de komst van vluchtelingen?

Neen, niet de arbeidersbeweging en links zorgen ervoor dat mensen geen andere uitweg zien dan vluchten!

Dat gebeurt door het rechtse en extreem-rechtse beleid.

Terug naar Bilzen. Hoe kunnen we de brandstichters stoppen? Er zijn daar twee zaken voor nodig: we moeten door strijdbaar antifascistisch verzet het zelfvertrouwen en de ruimte voor die extreem-rechtse brandstichters zoveel mogelijk beperken. Dat vereist mobilisatie en actie. Daarnaast moeten we hun zelfvertrouwen ondermijnen door in te gaan tegen de voedingsbodem voor racisme: tegen het asociale beleid dat sociale tekorten bij de bevolking opstapelt. Beide elementen zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden: we zullen de brandstichters niet efficiënt bestrijden als we het startpunt van de brandhaard niet aanpakken.

Op dit ogenblik klinken de racistische stemmen vaak het luidst, niet alleen op sociale media. Dat kunnen we enkel doorbreken als we ervoor zorgen dat de breed gedragen stem van solidariteit en strijd tegen het asociaal beleid luider klinkt. We hebben het potentieel daarvoor: betaalbaar wonen, goede zorg, pensioenen, degelijke lonen, functionerende openbare

Betoging tegen racisme en extreem-rechts meteen na de verkiezingen van 26 mei. Foto: Liesbeth

Op dit ogenblik klinken de racistische stemmen vaak het luidst, niet alleen op sociale media. Dat kunnen we enkel doorbreken als we ervoor zorgen dat de breed gedragen stem van solidariteit en strijd tegen het asociaal beleid luider klinkt. We hebben het potentieel daarvoor: betaalbaar wonen, goede zorg, pensioenen, degelijke lonen, functionerende openbare diensten, … belangen alle werkenden en hun gezinnen aan.

diensten, … belangen alle werkenden en hun gezinnen aan. Op momenten dat deze thema’s centraal staan, gaat wat ons verdeelt naar de achtergrond.

Dan blijkt immers dat wat er echt toe doet in ons leven, niet bedreigd wordt door de vluchtelingen maar door de kapitalisten. Deze thema’s centraal stellen zal niet gebeuren door de gevestigde media of de wereldvreemde traditionele politici. We zullen het zelf moeten doen door gebruik te maken van ons sterkste argument: ons aantal.

De meerderheid van de bevolking wil sociale verbetering en kan de kracht van het aantal laten tellen. Het meest efficiënt gebeurt dit op de werkvloer: als we het werk neerleggen, ligt heel het systeem plat. Zonder ons draait er niets in dit land! Maar we moeten niet wachten tot zo’n actie uit de lucht komt vallen: ernaar opbouwen is cruciaal en gebeurt met acties en campagnes.

Om in acties en campagnes bredere steun op te bouwen, is er perspectief op echte verandering nodig. Als het gevoel leeft dat de arbeidersbewe-

ging maar wat rommelt in de marge, dan gaat er geen hoop op vooruitgang van uit. Na decennia van neoliberaal ideologisch offensief lijkt het niet gemakkelijk om voor een andere samenleving op te komen. Alles is zodanig geïndividualiseerd dat er geen samenleving meer lijkt te bestaan. Maar het kapitalisme zit zelf in de problemen: het systeem loopt vast in crisissen op alle vlakken, van de economie over het sociale terrein tot de ecologie. Het leidt wereldwijd tot groeiend protest.

Om betaalbaar wonen, een leef bare planeet, werkende openbare diensten, goede lonen en pensioenen te garanderen, moeten we tegen het kapitalisme ingaan en opkomen voor een samenleving waarin de meerderheid van de bevolking, de werkenden en hun gezinnen, democratisch beslissen over hoe de aanwezige middelen in de samenleving gebruikt worden in ons belang.

Die strijd voor een andere samenleving - wij noemen het socialisme - is essentieel om alle brandstichters en brandhaarden in de wereld voor eens en voor altijd te stoppen.

strijd



solidariteit



€2

socialisme

maandblad van de L i n k s e S o c i a l i s t i s c h e Pa r t i j  nr 390  december 2019 / januari 2020

€5 steunprijs

Massastrijd voor andere samenleving

C

hili, Soedan, Algerije, Libanon, Irak, Iran, Catalonië, maar ook Hongkong, Ecuador, Haïti, enz.: indrukwekkende massabewegingen overspoelen momenteel meer dan twintig landen. Een van de gemeenschappelijke factoren in deze wereldwijde opstand is de plaats die jongeren en vrouwen innemen: in de voorste gelederen van de strijd tegen ongelijkheid, corruptie, pro-rijkenbeleid, maar ook voor de bescherming van het milieu, enz. door

Emily

De extreme concentratie van rijkdom steekt het vuur aan de lont

Aan het eind van de tunnel is er nog steeds geen licht voor de verschillende crises die we doormaken (economische, sociale, migratie- of milieucrises). Maar het is niet voor iedereen crisis ... Begin 2019 waren er 2.470 miljardairs (in dollars), 224 minder dan een jaar geleden. Zelfs op de top van Davos, waar de "machtigen" van deze wereld samenkomen, wordt al jaren gesproken over het gevaar van een dergelijke concentratie van rijkdom voor de sociale stabiliteit en de mondiale veiligheid. Al gaat het voor hen niet over het milieu of ons welzijn. Wanneer 26 mensen evenveel rijkdom bezitten als de helft van de mensheid, zoals nu het geval is, bestaat er een groot gevaar voor miljardairs dat de massa's in opstand komen te-

gen een systeem dat alleen de bevoorrechten bevoordeelt.

In de drie decennia na de val van de Berlijnse Muur ondermijnde het neoliberale beleid het socialezekerheidsstelsel, de openbare diensten en de gezondheidszorg. Sociale huisvesting wordt steeds schaarser en het hoger onderwijs wordt steeds meer voorbehouden aan de elite.

Sinds de economische crisis van tien jaar geleden zijn de besparingsmaatregelen enorm toegenomen.

Mensen sterven aan geneesbare ziekten omdat ze zich geen behandeling kunnen veroorloven; gezinnen worden dakloos achtergelaten; kinderen gaan naar school zonder eten in hun maag; huishoudelijke taken exploderen door een gebrek aan openbare diensten; vrouwelijke studenten prostitueren zich om hun studie te bekostigen: dit is de nieuwe norm, zelfs in de zogenaamde "rijke" landen.

Specifieke strijdbewegingen spelen op elkaar in en versterken elkaar

De geschiedenis leert ons dat het vaak de minst georganiseerde lagen van de arbeidersklasse vrouwen, jongeren, immigranten - zijn die als eerste de strijd aangaan. Het zijn inderdaad die lagen die het hevigst worden aangevallen door het kapitalistische systeem.

In Algerije, Soedan, Libanon en Irak lopen vrouwen, naast jongeren, voorop in de strijd. Doordat zij nog harder werden getroffen door de crisis bij gebrek aan openbare diensten en de ineenstorting van de economie, waren zij vanaf het begin betrokken.

Tijdens de revolutionaire bewegingen in NoordAfrika en het Midden-Oosten in 2011 organiseerden mannen cordons om de veiligheid van vrouwen te garanderen tegen reactionaire krachten op de betogingen. Momenteel hebben vrouwen in Soedan dergelijke cordons georganiseerd om het leger te blokkeren. Het is doorheen de strijd dat de behoefte aan eenheid van de klasse het duidelijkst wordt en dat verschillen in gender en sektarische, regionale of generatiegebonden verdeeldheid overkomen worden.

In Chili heeft de repressie van de jongerenprotesten tegen de stijging van de metroprijzen (repres-

w w w. s o c i a l i s m e . b e

sie die doet denken aan de dictatuur van Pinochet) de beweging niet tegengehouden. De beweging heeft zich uitgebreid naar de inheemse volkeren en de georganiseerde vakbondsbeweging, in die mate dat het historische proporties heeft aangenomen. De verkrachtingen van demonstranten door de politie hebben haar ook niet tegengehouden, integendeel. De specifieke eisen tegen gendergerelateerd geweld van de beweging 'Ni una menos' (niet één minder, tegen vrouwenmoord) en de meer algemene eisen tegen het neoliberalisme versterken elkaar en vormen een massabeweging tegen het systeem dat ons onderdrukt, uitbuit en probeert te verdelen.

Wanneer strijdbewegingen samenkomen, groeien in omvang en internationaliseren, komt de strijdende bevolking tot de conclusie dat het noodzakelijk is om de samenleving fundamenteel te veranderen en te breken met het kapitalistische systeem. Wanneer de massa's in beweging komen, kraakt het systeem in haar voegen; en met consequente methoden en een consequent programma is het mogelijk om dat systeem omver te werpen en een echt democratische samenleving op te bouwen die gebaseerd is op onze behoeften. Dat is het project dat de LSP en haar internationale organisatie in 35 landen hebben opgezet. Sluit je bij ons aan!