DLS 389 - november 2019

België - Belgique Hovenierstraat 45, 1080 Molenbeek BC 4383 P2A6269

strijd



solidariteit



socialisme

maandblad van de L i n k s e S o c i a l i s t i s c h e Pa r t i j  nr 389  november 2019

€2

Afgiftekantoor 1081 Brussel 8 Ver. uitg. G. Cool, Hovenierstraat 45, 1080 Molenbeek

€5 steunprijs

bestrijd het kapitalisme voor het onze planeet vernietigt

globale actiedag voor klimaat

K

apitalisten en hun politieke vertegenwoordigers krijgen het steeds harder te verduren.

Overal ter wereld gaan jongeren en werkenden in strijd: Chili, Hongkong, Catalonië, Libanon, Irak, Egypte, … De protestgolf stopt maar niet. De wil om dit systeem vol ongelijkheid en oneerlijkheid te veranderen, wordt steeds groter. Eind september staakten wereldwijd 7,6 miljoen mensen voor het klimaat tijdens de derde Global Climate Strike. Op 29 november is er de vierde globale klimaatstaking. Mobiliseer mee voor deze actiedag!

door

Arne (Gent)

De woede en verontwaardiging zijn groot. Het richt zich tegen het volledige systeem. Bij de bosbranden in het Amazonewoud gaf volgende slogan uitdrukking hieraan: “The wrong Amazon is burning.” Zelfs de gerenommeerde zakenkrant ‘Financial Times’ stelde de vraag of het kapitalisme geen volledig nieuwe opstart nodig heeft.

Acties brengen miljoenen mensen op de been.

De kapitalistische vervuiling en uitbuiting worden niet getolereerd. Er wordt gezocht naar alternatieven. In de VS steunen 45% van de jongeren de campagne van Bernie Sanders. Dat enthousiasme genereert hij met eisen die ingaan tegen de kapitalistische logica: onderwijs, huisvesting en gezondheidszorg voor iedereen én de allerrijksten laten betalen om een radicaal klimaatbeleid te voeren.

Steeds meer klimaatstakers weten dat symbolische maatregelen niet volstaan. Het Londense stadsbestuur riep vorig jaar de ‘klimaatnoodtoestand’ uit, maar in oktober verbood het twee weken lang alle protesten van Extinction Rebellion

(XR) en van een klimaatbeleid kwam niets in huis... Als reactie daarop namen velen deel aan de verboden acties van XR! Repressie werkt maar zolang het mensen bang maakt.

Massastrijd kan veranderingen afdwingen. Het Chileense protest tegen de prijsverhoging voor metrotickets groeide uit tot een massale revolte tegen heel het neoliberale besparingsbeleid. De werkenden en jongeren hebben zich georganiseerd en boekten eerste overwinningen: de prijsverhoging werd ingetrokken. Dit is een belangrijk voorbeeld.

Ook bij ons wordt het openbaar vervoer kapot bespaard: vorig jaar werden 200.000 ritten van De Lijn afgeschaft omdat er geen chauffeur was of omdat het materieel niet voldeed. En wat doet de nieuwe Vlaamse regering? Nog meer besparen op De Lijn! Bij het spoor is het al niet veel beter. Alle openbare diensten kraken onder de besparingen.

Het klimaatprotest kan tot overwinningen leiden als het erin slaagt brede lagen van de bevolking mee te krijgen. Dat kan met concrete eisen zoals gratis en degelijk openbaar vervoer, energie in publieke handen, meer middelen voor publiek

wetenschappelijk onderzoek en een rationele planning van de economie.

De klimaatbeweging staat niet los van de verschillende strijdbewegingen, ze is er onlosmakelijk mee verbonden. Want klimaatstrijd, dat is klassenstrijd. De kapitalistische vervuilers ondergraven alle bronnen van rijkdom: zowel de planeet als de mensen die door hun arbeid rijkdom creëren. Tegelijk zit daar de grootste zwakte van het kapitalisme: dit systeem is niet in het belang van de overgrote meerderheid van de bevolking. We mogen ons niet laten vangen door pogingen van het establishment om de aandacht af te leiden en klimaatmaatregelen te herleiden tot asociale voorstellen die ons verdelen in plaats van hun systeem te bestrijden.

Klimaateisen en sociale verandering gaan hand in hand. Op straat komen tegen een rechts besparingsbeleid, in staking gaan tegen de vervuiling van het kapitaal die onze gezondheid, leefomgeving en toekomst bedreigt: laten we met zoveel mogelijk mensen opkomen voor echte verandering en bouwen aan een socialistisch alternatief!

Klimaatprotest: hoe winnen?

Regering bespaart De Lijn kapot

Massaprotest “Chile despertó”

Pagina 9

Pagina 7

Pagina 11

w w w. s o c i a l i s m e . b e

2

onze mening

EDITO door

Anja Deschoemacker

V

ijf maand na de verkiezingen en binnenkort een jaar na de val van de federale regering is van een federale regeringsvorming nog steeds geen sprake. Officieel zijn Demotte (PS) en Bourgeois (N-VA) dan wel “preformateurs” en geen informateurs, maar van echte onderhandelingen tussen PS en N-VA is geen sprake. “We zijn niet geëvolueerd naar een fase van onderhandelingen. (…) Met de informateurs hebben we informele vergaderingen, waar de partijen elk hun ideeën naar voor brengen, niet meer, niet minder,” aldus Magnette, pas verkozen voorzitter van de PS. (Le Soir online, 21/10) Hoezeer een aantal Vlaamse journalisten en academici ook mogen roepen dat paars-geel nu eenmaal moet, want “de enige andere optie met een federale meerderheid (paars-groen) heeft geen meerderheid in Vlaanderen,” zet dit voorlopig geen zoden aan de dijk. En iedere maal dat men uit een opmerking van een PS-kopstuk meent te lezen dat er “openingen” zijn, wordt de deur door de PS-top steevast toegegooid.

Een noodzaak van een meerderheid in Vlaanderen maakt in Wallonië en Brussel weinig indruk na de passage van een Zweedse regering die niet eens een kwart van de Franstalige stemmen vertegenwoordigde.

Enkelen menen hierin “politieke spelletjes” te ontwaren, maar in realiteit zou een paars-gele regering dodelijk kunnen zijn voor de twee belangrijkste formaties erin, zowel voor PS als voor N-VA. Uiteraard is de PS – jammer genoeg – niet half zo links als ze zich voordoet. Het is een partij die al sinds eind jaren ’80 getrouw het programma van de burgerij uitvoert.

Toetreden tot een regering met openlijk Thatcheriaanse kenmerken, zoals de vorige Zweedse regering, is echter een brug te ver, zeker nu de PS concurrentie krijgt op haar linkervleugel.

Van de N-VA anderzijds verwach-

de

Linkse Socialist

Preformatie: PS en N-VA praten, maar onderhandelen niet Het Belgisch compromis, waarbij men voor de verschillende tegenstellingen – arbeid/ kapitaal; Vlaams/Waals; katholiek/vrijzinnig – steeds een pragmatische oplossing vond, kon enkel ontwikkelen in een specifieke periode en context, met name die van de naoorlogse periode. En die periode is definitief voorbij.

ten dat ze na het confederalisme ook haar sociaaleconomische provocatieve discours en programma laat vallen om de PS het sociale masker te gunnen die die partij nodig heeft, is evenmin zeer waarschijnlijk. Daarom kregen we naast de communicatie van Theo Francken eind september – “een regering met de PS is niet onmogelijk” – tegelijk in de pers de versie van Peter De Roover te horen: “Hebt u aandelen van paars-geel, ik zou ze verkopen.”

(De Standaard 24 en 27/09) Voor een “Belgisch compromis” zijn er centen noch politieke instrumenten

De commentatoren die verwijzen naar het “Belgische compromis” blijven nadrukkelijk aanwezig in vooral de Vlaamse pers, maar ze doen dat op een onhistorische, idealistische wijze. Het Belgisch compromis, waarbij men voor de verschillende tegenstellingen – arbeid/kapitaal;

Vlaams/Waals; katholiek/vrijzinnig – steeds een pragmatische oplossing vond, kon enkel ontwikkelen in een specifieke periode en context, met name die van de naoorlogse periode.

En die periode is definitief voorbij.

E e n e e r s t e ele me nt d ie he t “Belgische compromis” mogelijk maakte, was de enorme economische groei van die periode, waarin het voor het kapitalisme mogelijk was een toenemende levensstandaard voor de werkende bevolking te combineren met superwinsten.

De arbeidersklasse moest nog altijd vechten om haar te dwingen tot betere lonen en sociale bescherming, maar ze had naast haar organisatie en actiebereidheid van de basis ook nog een andere kaart achter de rug, namelijk het bestaan van het “rode gevaar” achter de Berlijnse muur.

Vandaag liggen beide elementen al enige decennia achter ons.

De realiteit is dat het Belgische compromis op alle vlakken een enorme inzet van middelen vergde: voor een sociale politiek om de arbeidersklasse tevreden te stellen, voor het naast elkaar bestaan van twee door de staat gesubsidieerde onderwijs- en gezondheidszorgnetten, voor de machtsdeling op nationaal vlak waarbij elke investering in Vlaanderen gecompenseerd moest worden door een investering in Wallonië en omgekeerd.

Die middelen zijn er al enige tijd niet meer, maar in een eerste fase kon het compromis nog worden verdergezet als een “evenwicht in verlies”.

We gingen over van win-win tot lose-lose, het verhaal van de evenwichtige afbouw. Zo veranderden bijvoorbeeld de IPA-onderhandelingen van onderhandelingen waarin de sterkste sectoren de zwakste naar boven trokken naar onderhandelingen waarin de mogelijkheden van de zwakste sectoren de bovengrens werden voor de sterkere sectoren. De staatshervormingen verdeelden niet langer de middelen onder de regionale eenheden, maar juist de besparingen. In de afbouw van onderwijs en gezondheidszorg werden de verschillende

netten evenredig getroffen.

Een tweede voorwaarde voor het ontwik kelen van het befaamde Belgische compromis was het bestaan van partijen die dat compromis konden belichamen. Algemeen waren dat de traditionele partijen, maar toch vooral de christen- en de sociaaldemocratie en dan vooral CVP en PS, de partijen die in hun taalgebied dominant waren en tegelijk banden hadden met zowel de vakbonden als met de levensbeschouwelijke netten.

In de laatste verkiezingen kregen CD&V en SP.a nog net iets meer dan 25% van de Vlaamse stemmen achter zich, in de laatste peilingen was dat onder de 20% gezakt. In Wallonië is het iets beter: PS en CDH kregen 37% van de stemmen, in de peilingen herleid tot 31,5%. Voor de vier vernoemde partijen spreken we over de slechtste percentages sinds WOII. Zelfs als je de derde traditionele partij – de liberalen – erbij voegt, kom je noch in Vlaanderen, noch federaal aan de helft van de stemmen.

Welke opties voor een federale regering?

Paars-geel kan niet volledig uitgesloten worden indien er voldoende externe druk komt: economische crisis, banken die moeten worden gered, sociale kosten die snel oplopen … Maar indien de Zweedse regering een kibbelkabinet wordt, zou zo’n regering al snel slaande ruzie hebben.

Een paars-groene regering zou gemakkelijker een verhaal kunnen uitwerken om de verdergaande besparingen verkocht te krijgen, maar de prijs ervan zou een verdere versterking van de Vlaams-nationalistische partijen zijn. De burgerij kan in dat geval hopen dat de N-VA zich vanop de federale oppositiebanken opnieuw versterkt tegenover het Vlaams Belang.

Als geen van beide opties mogelijk blijkt, kan een noodregering met een beperkt programma in geval van hoge nood niet uitgesloten worden.

Wat wel uitgesloten is: de terugkeer naar een stabiel compromisbeleid!

Extreemrechts actief bestrijden!

V

oor de verkiezingen probeerde het Vlaams Belang zich voor te stellen als een ‘sociale’ partij die opkomt rond thema’s als pensioenen, wonen, lonen of koopkracht. Na 26 mei blijft daar niet veel van over en is er zelfs openlijk lof voor het asociale Vlaamse regeerakkoord. In Humo verklaarde VB-voorzitter Van Grieken dat zijn partij de architect is van dat regeerakkoord. Het gaat om een akkoord dat inhakt op de kinderbijslag, De Lijn kapot wil besparen, de woonbonus laat verdwijnen, de energiefactuur niet zal laten dalen en bovendien nieuwe aanvallen inzet op ambtenaren, het middenveld, nieuwkomers en werklozen. door

Mathias (Antwerpen)

Het VB steunt een beleid dat amper investeert in de zorgsector en dat zich volledig laat leiden door de grote bedrijven. Op alle vlakken krijgt de markt vrij spel. Grote energiebedrijven wrijven zich in de handen nu de kerncentrales mogelijk langer openblijven en de facturen voor gezinnen niet dalen. Grote immobiliënbedrijven moeten niet vrezen dat zij voor de afschaffing van de woonbonus zullen opdraaien. De weigering om te investeren in meer sociale huisvesting maakt dat er geen enkele neerwaartse druk op koop- en huurprijzen zal komen.

Wie voorbij de slogans van het Vlaams Belang kijkt, wist natuur-

lijk al langer dat het sociale masker nergens op sloeg. Zo stemde de partij tegen een Europees minimumloon en werd in ons land voor strengere loonnormen gestemd. Onze koopkracht mag niet stijgen, maar als het om de eigen vergoedingen gaat is extreemrechts veel soepeler. De opslag met 42% voor Antwerpse gemeenteraadsleden werd vanuit de oppositie gesteund door Vlaams Belang. Het Vlaams Belang koppelde voor de verkiezingen sociale voordelen voor het ‘eigen volk’ aan harde aanvallen op nieuwkomers. Na de verkiezingen blijven de harde aanvallen overeind, maar is er van sociale voordelen geen sprake meer. Integendeel:

de aanvallen blijven niet beperkt tot nieuwkomers.

Het is nodig dat we het sociale imago van het Vlaams Belang ontmaskeren.

Deze partij is uit op verdeeldheid en gaat in tegen de belangen van de werkenden en hun gezinnen. De anti-vakbondsretoriek gaat samen met steun aan asociaal beleid op Vlaams niveau met aanvallen op jongeren, werklozen, ambtenaren, nieuwkomers, LGBTQI+-mensen, … Afgelopen zomer lieten aanhangers van het Vlaams Belang zich opmerken op festivals: jongeren die opkomen voor een beter klimaat werden geïntimideerd. Dit ging gepaard met onder meer racisme en seksisme.

Het Vlaams Belang koppelde voor de verkiezingen sociale voordelen voor het ‘eigen volk’ aan harde aanvallen op nieuwkomers. Na de verkiezingen blijven de harde aanvallen overeind, maar is er van sociale voordelen geen sprake meer. Integendeel: de aanvallen blijven niet beperkt tot nieuwkomers.

Protestactie tegen een meeting met Dries Van

politiek

www.socialisme.be november 2019

3

Tijd om de verdediging in te ruilen voor de aanval

D

e wereld staat in brand, letterlijk en figuurlijk. Delen van onze planeet kennen verwoestende bosbranden, andere delen verzuipen in nooit geziene stortregens. Maar er is ook een lawine aan massaprotesten in alle uithoeken van de wereld, van Chili tot Libanon, van Catalonië tot Hongkong.

door

Bart Vandersteene

Mensen gooien de angst en moedeloosheid van zich af. Velen hebben weinig te verliezen, anderen weigeren toe te kijken bij het onrecht dat heerst in hun omgeving. Dit is geen toevallig samenvallen van gebeurtenissen.

Het is het resultaat van een groeiend gevoel dat we worden bedot, telkens opnieuw. De gewone werkenden en armen hebben moeten opdraaien voor een diepe crisis van het systeem. Men beloofde ons dat de inspanning op termijn zou lonen. In plaats van licht aan het einde van de tunnel wordt nu opnieuw zwaar onweer voorspeld. De eerste signalen werden al uitgestuurd: de riem zal nog strakker moeten.

Rijken steeds rijker

Ondertussen blijft een kleine elite zich verder verrijken aan een nooit gezien tempo. Alle recente rapporten van Oxfam of het ‘Wealth Report’ door Credit Suisse tonen aan dat de rijksten hallucinante hoeveelheden rijkdom en welvaart accumuleren. Amerikaans Congreslid Ocasio-Cortez merkte terecht op dat steeds meer mensen bij het horen van ‘rijken’ nog steeds denken aan hun dokter of een kennis met een goed betaalde job. Maar om bij de 1% rijksten in de VS te horen, heb je een jaarinkomen van ongeveer 500.000 euro of 40.000 per maand nodig. De enigen die daaraan komen zijn topmanagers en mensen die hun inkomen niet halen uit werken, maar uit hun eigendom van productiemiddelen: anderen laten werken en met een groot deel van de opbrengst gaan lopen.

Schaamteloos rijven ze hun rijkdom binnen en ontzien ze de gemeenschap van de nodige middelen. Een mastodont als Amazon, waarvan oprichter Jeff Bezos ondertussen de rijkste persoon ter wereld is, slaagde er dankzij de politiek van Trump in om vorig jaar 11 miljard dollar winst te maken en daar 0 dollar belastingen op te betalen. Geen wonder dat kapitalisten zich onaantastbaar voelen.

jaar een rechtse regering die bereid was om er in hun belang de beuk in te zetten. Een verse lading belastingcadeaus werd uitgedeeld, zogezegd om hen aan te zetten om te investeren en jobs te creëren. Er werd bespaard en hervormd. We moeten langer werken voor minder pensioen. Openbare diensten werden droog gezet. En op het einde van de rit klopt de rekening niet, werden terugverdieneffecten van de cadeaus aan de rijken overschat en moet er opnieuw worden bespaard.

De patroons zijn niet bereid om de minste toegeving te doen. Een half jaar werd er onderhandeld om een verhoging van het minimumloon te bekomen. De vakbonden willen het minimumloon met 3,5% optrekken in plaats van de maximale loonsverhoging van 1,1%. Dit komt neer op 54 euro bruto per maand in plaats van 17 euro. Geen sprake van voor de patroons. Tenzij niet zij, maar de gemeenschap ervoor betaalt!

Daarbovenop eisen ze als extra compensatie een vermindering van de ontslagvergoeding, vooral voor bedienden. Op die manier draaien de partroons de rollen om van wie er eist en wie er geeft. Zij eisen een lagere ontslagvergoeding voor bedienden en de vakbonden krijgen in ruil een heel beperkte verhoging van de minimumlonen waarvan de kostprijs dan nog eens door de gemeenschap wordt gedragen. Je moet het maar durven!

Zonder strijd geen vooruitgang

En ze durven. Omdat de vakbonden wel af en toe eens brullen, af en toe eens hun tanden laten zien, maar weinig tot niet bijten. De patroons kennen slechts één taal: deze van de krachtsverhouding die desnoods hun inkomsten droog zet. Voor hun inkomsten zijn ze afhankelijk van onze arbeid.

Als de werkende klasse staakt ligt alles plat. Het stakingswapen inzetten, of het gebruik ervan minstens voorbereiden, is noodzakelijk om de patroons te doen buigen.

Waarom niet van de symbolische acties elke 14e maand (voor een minimumloon van 14 euro) geen echte en strijdbare actiedagen maken? Met campagnemomenten om de publieke

opinie te winnen en manifestaties die de potentiële kracht tonen, met daarbij de boodschap dat stakingsactie de volgende stap is wanneer de patroons niet willen luisteren?

We hebben dringend discussie over dit soort strategieën nodig in de vakbonden. Zowel in de vakbonden, de klimaatbeweging als op het politieke terrein is er nood aan een leiding die de strijd even resoluut organiseert als de patroons en hun politieke vertegenwoordigers hun asociaal beleid doorvoeren. De parlementaire oppositie van PVDA draagt hieraan bij, de petitie voor een hoger minimumpensioen verhoogt de druk. Dit alles richten op massabewegingen en een gedurfd project van socialistische maatschappijverandering populariseren, is de uitdaging.

Zoals Kshama Sawant, socialistisch gemeenteraadslid in Seattle, in het populaire magazine Teen Vogue zei: “Als vakbondslid en socialist geloof ik dat de aanval de beste verdediging is.” Ze voegde er een belangrijke les van Frederick Douglass, activist tegen de slavernij in de VS, aan toe. Hij zei ooit: “Zonder strijd is er geen vooruitgang. De machtigen zullen nooit toegevingen doen zonder dat deze worden geëist. Dat hebben ze nooit gedaan en zullen ze nooit doen.”

Zoals Kshama Sawant, socialistisch gemeenteraadslid in Seattle, in het populaire magazine Teen Vogue zei: “Als vakbondslid en socialist geloof ik dat de aanval de beste verdediging is.” Ze voegde er een belangrijke les van Frederick Douglass, activist tegen de slavernij in de VS, aan toe: “Zonder strijd is er geen vooruitgang. De machtigen zullen nooit toegevingen doen zonder dat deze worden geëist. Dat hebben ze nooit gedaan en zullen ze nooit doen.”

Amazon vs working people

De verkiezingen in Seattle zijn bitsig. Amazon steekt miljoenen dollar in de campagne om progressieve verkozenen, in het bijzonder socialistisch raadslid Kshama Sawant, weg te krijgen. Op 5 november is de laatste dag om te stemmen en daarna volgen de eerste resultaten.

Volg het via socialisme.be

Zelfs niet de minste toegevingen voor ons

Ook in België blaken de kapitalisten van zelfvertrouwen. Ze hadden vijf

“Vechten voor onze rechten.” Dat is inderdaad nodig!

Sterk protest heeft effect: in Griekenland speelde het aanhoudend antifascistisch verzet een belangrijke rol in het terugdringen van Gouden Dageraad, dat uit het parlement is verdwenen en partijkantoren moest verkopen.

Langenhove aan de Antwerpse universiteit op 16 oktober. Foto: Liesbeth

Extreemrechts trekt nieuwe jongeren aan en probeert zich opnieuw op te bouwen. VB-kopstuk Dries Van Langenhove wordt ingezet om studenten en scholieren aan te trekken. Daar zal het niet bij blijven: na elke sterke groei van het VB volgden pogingen om met straatgeweld

andersdenkenden het zwijgen op te leggen. Na elke grote sprong van het VB volgden ook meer extreme neonazistische groeperingen. Het is belangrijk dat we ons organiseren en protesteren tegen elke vorm van discriminatie, haat, verdeeldheid en asociaal beleid. We mogen extreemrechts niet de ruimte laten om zich onder jongeren en op straat op te bouwen. Sterk protest heeft effect: in Griekenland speelde het aanhoudend antifascistisch verzet een belangrijke rol in het terugdringen van Gouden Dageraad, dat uit het parlement is verdwenen en partijkantoren moest verkopen.

In dat protest moeten we de aandacht vestigen op de echte problemen in onze samenleving. Die liggen niet bij de vluchtelingen maar bij de hebzucht van de superrijken. We moeten niet alleen het platvloers racisme van het VB bestrijden, maar ook de poging tot sociale retoriek doorprikken en deze partij ontmaskeren voor wat ze echt is: een extreemrechtse partij die enkel de belangen van de rijken

verdedigt en niet die van de gewone werkenden, werklozen, studenten of zwakkeren in de samenleving.

Op 16 oktober hielden we in Antwerpen een protestactie tegen de komst van Dries Van Langenhove naar de universiteit. Met 50 antifascisten vormden we een ‘welkomstcomité’. Enkele dagen later hield extreemrechts een actie op de Groenplaats uit protest tegen het cordon sanitaire. Het wil maandelijks zo’n actie houden. Voorlopig bleef de opkomst daarvoor beperkt: iets minder dan 200 aanwezigen. De antifascistische actie aan de UA was belangrijk om te bouwen aan een krachtsverhouding zodat protest mogelijk is bij elke poging van extreemrechts om zich te versterken. In maart 2020 komt er een betoging van NSV, de studenten van het Vlaams Belang waarvoor Van Langenhove op 16 oktober ging spreken, in Antwerpen.

Wij willen nu al bouwen aan een breder platform voor een sterke tegenbetoging. Contacteer ons om daaraan mee te werken!

4

Op de werkvloer

Fight for €14 bouwt op naar staking aan UGent. Interview met ACOD-delegee Tim Joosen

O

p 14 oktober werd de actiedag voor een hoger minimumloon aangegrepen voor een campagnedag aan de UGent. ABVV-militanten en sympathisanten, waaronder studenten, trokken langs verschillende faculteiten en resto’s met een petitie. Ze haalden meer dan 1500 handtekeningen op rond de eis om aan de UGent het minimumloon op te trekken tot 14 euro bruto per uur of 2.300 euro per maand. Een honderdtal personeelsleden komt daar nu niet aan. We spraken met Tim Joosen, afgevaardigde van ACOD UGent over het belang van deze campagne.

In het Interprofessioneel Akkoord (IPA) werd begin dit jaar een verhoging van het minimumloon van 1,1% vooropgesteld. ABVV weigerde dit akkoord daarom te tekenen. De voorbije weken kwam het nieuws dat er een voorstel zou zijn om dit op te trekken naar 3,5%, hoewel het akkoord hierover nog niet rond is. Wat denk je daarvan?

“Allereerst was het correct om het oorspronkelijke akkoord waarin slechts 1,1% verhoging werd voorzien niet te tekenen. Het ABVV voert al ruim een jaar campagne rond een minimumloon van 14€/uur. Er moet een debat gevoerd worden over de strategie die we nodig hebben om dat te kunnen bereiken, maar met een tweejaarlijkse stijging van 1,1% duurt het nog bijna 70 jaar voor we er geraken.

“Het feit dat ook de werkgevers nu inzien dat dit moest opgetrokken worden naar 3,5% toont aan dat het been stijfhouden kan lonen. Tegelijk moeten we vaststellen dat gewoon “neen” zeggen tegen een slecht akkoord niet voldoende is. De werk-

We haalden 1539 handtekeningen op in minder dan 2 uur. Dit zorgde voor een enorm enthousiasme, ook bij mensen voor wie dit de eerste keer was dat ze aan een syndicale actie deelnamen. Zo bouwen we ook aan een dynamische en actieve syndicale werking.

gevers stellen nu plots bijkomende eisen: niet alleen willen ze dat die verhoging betaald wordt door de gemeenschap door nieuwe lastenverlagingen, ze willen in ruil ook een verlaging van de opzegtermijnen bij ontslag. De werkgevers voelen zich gesterkt door het huidige politieke klimaat, en menen dat ze zich alles kunnen permitteren.

“Om dat te keren heeft de vakbond nood aan een strategie: een actieplan op langere termijn dat toewerkt naar een grote en algemene mobilisatie, zoals we dat ook eind 2014 hadden.

Als je dat niet doet, kan je weliswaar “neen” zeggen tegen een slecht akkoord, maar heb je geen manier om daar echt iets tegenin te brengen.”

Aan de UGent werden op 14 oktober petities opgehaald in het kader van een campagne voor een minimumloon van 14€/uur aan de UGent: waarom dit type actie en wat waren de reacties?

“De militantenkern van ACOD UGent heeft de keuze gemaakt om de nationale campagne voor een minimumloon van 14€/uur concreet te maken, we willen dit op korte termijn realiteit maken aan de UGent.

We hebben een sterk inhoudelijk onderbouwd dossier, en we willen aantonen dat er voor onze eisen een breed draagvlak bestaat bij personeel en studenten.

“Op elke werkplek moet men rekening houden met de concrete situatie, het bewustzijn onder de werkenden, en op basis daarvan kijken welke actievormen mogelijk en nuttig zijn om de syndicale strijd te versterken. Voor ons aan de UGent was de petitie een uitstekende manier om te starten, en te werken aan een breed draagvlak voor onze eisen. We willen 5.000 handtekeningen ophalen, wat aan de UGent een ongeziene prestatie zou zijn. Tegelijk helpt de petitie onze militanten om in discussie te gaan met collega’s en studenten: de actiedag

op 14 oktober 2019 was een succes: we haalden maar liefst 1539 handtekeningen op in minder dan 2 uur. Dit zorgde voor een enorm enthousiasme, ook bij mensen voor wie dit de eerste keer was dat ze aan een syndicale actie deelnamen. Zo bouwen we ook aan een dynamische en actieve syndicale werking. Dat is een enthousiasme en zelfvertrouwen dat we ook kunnen gebruiken om actie te voeren rond andere noodzakelijke thema’s.”

Hoe moet het nu verder met de campagne?

“We willen nogmaals drie dergelijke actiedagen organiseren, waarbij we met enkele tientallen mensen tegelijkertijd handtekeningen ophalen: elke maand één. Daarnaast gaan we ook in alle bureaus en op alle werkplekken rond met de petitie en een speciale editie van onze syndicale nieuwsbrief. Er is een affichecampagne en we organiseren een actiemoment op 14 februari, wanneer we de petitie zullen overhandigen aan de rector.

“Tenslotte mobiliseren we voor een echte staking naar aanleiding van de jaarlijkse Women’s Strike aan de UGent op 9 maart: we willen daar de problematiek van lage lonen – waar vooral vrouwelijke medewerkers het slachtoffer van zijn –onder de aandacht brengen.

“Door op die dag echt te staken, minstens op een aantal plekken aan de UGent, willen we het bestuur tonen dat het ons echt wel menens is met onze eisen, en willen we de druk opvoeren om die ook werkelijk te realiseren. Zo’n overwinning is niet alleen belangrijk voor de werknemers aan de UGent wiens loon zo sterk zou opgetrokken worden. Het zal ook een enorme opsteker zijn voor de nationale campagne. We willen aantonen dat door echt te mobiliseren en door de campagne concreet te maken in de bedrijven, op de werkvloer, een minimumloon van 14€/uur kan afgedwongen worden.”

de

Linkse Socialist

Strijd voor betere lonen, zo

7 november: staking

W

e hebben in deze krant eerder bericht over de strijd van het personeel van de Brusselse lokale besturen.

Sinds meer dan een jaar organiseren de werkenden van de 19 Brusselse gemeenten, de 19 OCMW’s en de openbare ziekenhuizen van het IRIS-netwerk in gemeenschappelijk vakbondsfront een actieplan om hun eisen te verdedigen. Dit botst op minachting van de traditionele partijen. Daarom is een volgende stap gepland: een staking op 7 november.

door

Nico M. (Brussel)

Stop de lage lonen!

Minimum 14 euro per uur!

De lonen in de lokale besturen blijft achter bij die van gewestelijke ambtenaren in Vlaanderen, Wallonië en nog meer bij die van het Brusselse gewest.

Het verschil tussen de barema’s varieert tussen 2 en 45%, naargelang het niveau. Dit verschil is onaanvaardbaar. De aanpassing van de lonen en de barema’s aan die van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest zou bijna 338 miljoen euro per jaar vergen. Om de achterstand in te halen, vraagt het personeel van de Brusselse besturen een verhoging van 10% in alle loonschalen.

Een van de eisen is de afschaffing van de laagste schaal: barema E. Deze schaal is al afgeschaft voor regionale ambtenaren. In het kader van het vorige nationale loonakkoord zette het ABVV een campagne op voor de verhoging van het minimumloon tot 14 euro per uur of 2.300 euro bruto per maand. In Brussel wordt deze strijd geconcretiseerd in de lokale besturen.

Daar wordt gestreden tegen onzekerheid, lage lonen en het fenomeen van werkende armen. Op dit ogenblik kan een personeelslid dat aan barema E werkt een hele loopbaan afwerken zonder ooit een brutoloon van 2.300 euro per maand te bereiken. Deze loonschaal is niet beperkt tot enkele uitzonderingen: maar liefst 28% van het personeel in de lokale besturen valt eronder en verdient dus minder dan 14 euro per uur. Om het beeld compleet te maken, moeten we opmerken dat wie in de barema’s D en C werkt pas na een aantal jaar loopbaan aan 2.300 euro bruto per maand komt. Om de eis van minimum 14 euro per uur af te dwingen, moet de loonschaal E verdwijnen en is een verhoging van alle andere barema’s nodig.

Personeel lokale besturen is slachtoffer van onderinvestering door overheden

Terwijl de overheidsinvesteringen in België al historisch laag zijn (1,6% van het BBP in 2013 tegenover 4,5% in de jaren 1980), blijft de Europese Commissie extra besparingen op de uitgaven eisen. Dat is volgens de neoliberale dogma’s nodig om de overheidsschuld af te bouwen. De nieuwe Brusselse regering kreeg een negatieve waarschuwing voor het begrotingstraject. Nochtans voorziet deze regering in 600 miljoen besparingen, waaronder 180 miljoen euro directe besparingen en uitstel van investeringen.

De investeringen voor het herstel van de tunnels, die letterlijk op instorten staan door een chronisch gebrek aan investeringen in infrastructuur, en de uitbreiding van het metronet zijn uit de begroting getild om het totale tekort van 1,1 miljard euro in de begroting van 2020 weg te moffelen.

De beloften van de Brusselse meerderheid op sociaal vlak, rond klimaat, een plan voor het isoleren van woningen, nieuwe tram- en buslijnen, huisvesting voor 15.000 Brusselaars die op een wachtlijst voor sociale huisvesting staan, zijn allemaal uitgesteld naar de begrotingscontrole van maart 2020.

Dan wordt gezien of het mogelijk is om middelen hiervoor vrij te maken. Het ziet er evenwel naar uit dat die begrotingscontrole vooral nieuwe besparingen zal opleggen, terwijl de beperkte sociale maatregelen op de lange baan worden geschoven. Zo is er nog altijd veel onduidelijkheid over de financiering van de belofte van gratis openbaar vervoer voor jongeren (20 miljoen euro). Zal de MIVB dit bedrag op de kap van het personeel zoeken? Of zullen andere reizigers meer betalen?

ZORG IN STRIJD: Mee

W

e moeten steeds meer doen met minder middelen. We hebben geen tijd voor de patiënten, zorg gebeurt steeds meer aan de lopende band. De werkdruk is onhoudbaar.

De menselijke kant van zorg verdwijnt helemaal en ziekenhuizen worden zorgfabrieken. Onze arbeidsvoorwaarden gaan er steeds verder op achteruit. Het wordt tijd dat de directies en de politieke verantwoordelijken luisteren naar het personeel op het terrein. Dat personeel trekt al enige tijd aan de alarmbel.

Briefing voor de militanten in groepjes petities ophaalden aan de UGent. Centraal met megafoon: Tim Joosen

Samen kunnen we de politici dwingen om van zorg een prioriteit te maken. Onze eisen verschillen soms naargelang waar we werken (openbare of private instelling, ziekenhuizen, thuiszorg of andere zorginstellingen, …) maar de roep naar meer collega’s en meer middelen delen we.

Onder de regering-Di Rupo werd meer dan 4 miljard bespaard op de ziekteverzekering, waarvan 1 miljard euro netto besparingen. Onder Michel is daar nog eens 3,84 miljard euro bijgekomen, waarvan ruim de helft netto besparingen. De gevolgen zijn dagelijks voelbaar: stijgende werkdruk, korter verblijf in de ziekenhuizen, gebrek aan investeringen in publieke zorg. Onze gezondheid en welzijn worden opgeofferd aan commercialisering en winstlogica.

Dit hoeft niet zo te zijn. Er is geld genoeg in de samenleving. Kijk maar naar de recordwinsten van de farmaceutische industrie in ons land. Om meer middelen af te dwingen zal strijd nodig zijn. De acties van de afgelopen maanden verhogen de druk. Deze begonnen vanuit de Brusselse openbare ziekenhuizen, maar de acties van de ‘blouses blanches’ sloegen over naar andere delen van de zorgsector. Op 24 oktober was er een grote actiedag met stakin-

op de werkvloer

www.socialisme.be november 2019

5

zoals minstens 14 euro per uur!

van Brusselse lokale overheidsdiensten Op dit ogenblik kan een personeelslid dat aan barema E werkt een hele loopbaan afwerken zonder ooit een brutoloon van 2.300 euro per maand te bereiken. Deze loonschaal is niet beperkt tot enkele uitzonderingen: maar liefst 28% van het personeel in de lokale besturen valt eronder en verdient dus minder dan 14 euro per uur.

Om het onderhoud van het vervallen waternet te financieren, gaf de regering groen licht voor een verhoging van de waterprijs. Minister-president Vervoort (PS) zei dat dit een “redelijke” maatregel is.

In de campagnes voor zowel de lokale als de regionale verkiezingen werden heel wat beloften gedaan, ook voor het personeel van de lokale besturen.

Vandaag blijft het daar oorverdovend stil over.

Besparingen op uitgaven en werkingskosten van de overheid hebben gevolgen op zowel de levensstandaard van het personeel als de aangeboden diensten. Tussen 2012 en 2016 nam het aantal voltijdse equivalenten bij de lokale overheden in ons land af met 5.200 eenheden. Dit heeft een impact op de arbeidsvoorwaarden van de overblijvers. Taken worden niet meer naar behoren uitgevoerd en de kwaliteit van de dienstverlening aan de bevolking neemt af. Het personeel van de Brusselse lokale besturen koppelt de looneisen terecht aan de eis om alle collega’s te benoemen en aan de noodzaak van collectieve arbeidsduurvermindering met compenserende aanwervingen. Dat is nodig om de openbare diensten te verbeteren. Het

Betoging van personeel van de lokale besturen in Brussel een jaar geleden. Omdat de eisen nog steeds niet ingelost zijn, wordt na verschillende actiedagen overgegaan tot een staking op 7 november. Foto: Liesbeth

is bovendien een maatregel om het beschikbare werk te herverdelen en de werkloosheid terug te dringen.

Het budgettaire keurslijf doorbreken

Zowel in Europa als op alle beleidsniveaus in België vertrekken de traditionele partijen niet van de sociale noden en behoeften, maar van het neoliberale besparingsdictaat dat de gemeenschap laat bloeden om een transfer van middelen naar de rijksten te financieren.

Na alle lastenverlagingen en fiscale voordelen is de concentratie van rijkdom aan de top ongezien. Ondertussen gaan wij gebukt onder de gevolgen van

het besparingsbeleid.

Het strijdbare actieplan in de lokale besturen in Brussel gaat daartegen in.

Het inlossen van de eisen vereist een radicaal plan van publieke investeringen. De gemeentebesturen en het Brusselse Gewest weigeren om daartoe over te gaan. Nochtans verklaarde een meerderheid van de politieke verkozenen in Brussel in de verkiezingscampagne op de een of andere wijze voorstander te zijn van een minimumloon van 14 euro per uur. Ze zijn na de verkiezingen echter niet bereid om het eigen personeel een degelijk loon te waarborgen. Nu beweren ze dat dit onbetaalbaar is. De strijd van het personeel van de lokale en regionale be-

sturen botst op het neoliberale dictaat.

Het budgettaire keurslijf doorbreken, vereist het stopzetten van de afbetaling van de publieke schulden en het einde van de cadeaus aan de grote bedrijven. Het is een strijd om de rekening te presenteren aan de rijken, door de grote fortuinen en de winsten te belasten. Een begroting en bijhorend beleid moet vertrekken van wat nodig is voor de bevolking, niet van de kruimels die de superrijken aan de gemeenschap overlaten. Er waren nog nooit zoveel middelen. De sociaal-economische barometer van het ABVV geeft aan dat de dividenden tussen 1996 en 2017 in absolute cijfers met 216% zijn toegenomen, onze lonen met minder dan de

helft daarvan (98%). De loonsubsidies en patronale lastenverlagingen liepen in 2017 al op tot 13 miljard euro.

We moeten strijden voor hogere lonen en betere arbeidsomstandigheden, waaronder een minimumloon van 14 euro per uur. Om uitbuiting radicaal tegen te gaan en de rijkdom te verdelen, is het noodzakelijk om op basis van strijd de sleutelsectoren van de economie onder democratisch beheer van de gemeenschap te plaatsen zodat de aanwezige welvaart kan ingezet worden voor openbare diensten als onderdeel van een economie gericht op de behoeften van de meerderheid van de bevolking en niet de winsten van een kleine minderheid.

er collega’s en meer middelen nodig! gen. De beweging bereidt verder uit!

De druk van het protest zorgde ervoor dat in het parlement een amendement van de PVDA op de begroting van voorlopige twaalfden werd goedgekeurd. Een regering in lopende zaken mag per maand slechts een twaalfde van de jaarbegroting van vo-

rig jaar uitgeven. Maar ook die maandbegroting moet om de paar maanden gestemd worden. Een voorstel van de PVDA om er een noodfonds van 67 miljoen euro per maand in op te nemen, werd goedgekeurd in de Kamer.

Dit was mogelijk om dat de regering geen meerderheid heeft en omdat de

witte woede druk zet op socialisten en groenen om voor meer middelen te stemmen. Of het geld er effectief komt, was bij het ter perse gaan van deze krant nog niet bekend: de uiteindelijke stemming over de voorlopige twaalfden gebeurde na het afsluiten van deze krant. Als het geld voor dit noodfonds

er komt, zou dit erg welkom zijn. Het zou een opstap kunnen zijn om meer af te dwingen.

Het is belangrijk om de strijd nu verder uit te breiden en op te voeren. Het opzetten van de coördinatie ‘La Santé en Lutte – Zorg in actie’ is een essentiële stap om de strijd in heel de sector te

verenigen. Samen kunnen we de politici dwingen om van zorg een prioriteit te maken. Onze eisen verschillen soms naargelang waar we werken (openbare of private instelling, ziekenhuizen, thuiszorg of andere zorginstellingen, …) maar de roep naar meer collega’s en meer middelen delen we.

• Meer publieke middelen voor zorg, meer collega’s, betere werkomstandigheden en betere zorg voor iedereen!

• Verhoog de lonen, het minimumloon moet omhoog tot €14/u of €2300/maand!

• Versterk de federale sociale zekerheid, stop de plundering van middelen, geen splitsing!

• Voor werkbaar werk: arbeidsduurvermindering tot 30 uur per week met bijkomende aanwervingen en zonder loonverlies.

Een kortere werkweek is nodig om langdurig werk in de sector mogelijk te maken. Voor een formeel verbod op onvrijwillige deeltijdse arbeid.

• Stop de privatisering en commercialisering van de zorgsector.

Voor een gratis nationale gezondheidsdienst onder democratische controle van de gemeenschap. Met inbegrip van het meest winstgevende deel van de sector, de farmaceutische industrie. Haal de hebzucht van de private sector uit de zorg!

Volgende algemene vergadering van ‘La Santé en Lutte – Zorg in actie’: donderdag 8 november om 8u in de Denemarkenstraat 70, St Gillis.

6

Politiek/historisch

de

Linkse Socialist

Arrogante besparingsregering in Vlaanderen: verzet opbouwen!

D

e rechtse regering kreeg ook in Vlaanderen rake klappen bij de verkiezingen. De marge was echter groter dan langs Franstalige kant waardoor de drie verliezende partijen N-VA, CD&V en Open VLD gewoon doorgaan. Kersvers minister-president Jambon blafte de oppositie arrogant af. Zijn partij wil hem graag profileren als ‘sterke Jan’. Maar dat kan niet verbergen dat de Vlaamse regering minder stabiel en sterk is dan de vorige. Met het geplande asociale besparingsbeleid zal dat er niet op verbeteren.

door

Geert Cool

Sociale is slechts schijn

Bij de voorstelling van de regering gaf Jambon er de voorkeur aan om de begrotingscijfers niet meteen vrij te geven. Hij wilde zijn regering voorstellen als sociaal op een aantal vlakken – met beperkte investeringen in zorg of rond tewerkstelling. Daaraan gekoppeld werden de aanvallen op nieuwkomers wel meteen gedetailleerd vrijgegeven.

Zo moesten we geloven dat hardwerkende Vlamingen het beter zouden krijgen op de kap van nieuwkomers.

Erg lang hield dit fabeltje geen stand.

De regering-Jambon komt met harde besparingsmaatregelen en zelfs het achterhouden van de cijfers kon die realiteit niet wegstoppen. Om de wachtlijsten in de gehandicaptensector weg te werken is er 1,6 miljard nodig, de regering voorziet slechts 270 miljoen.

Hopen dat het niet te veel escaleert, is de enige ambitie. Een groot deel van de investeringen in welzijn, wordt elders in dezelfde sector bespaard. De jobbonus is de duurste maatregel van de regering-Jambon: er wordt 350 miljoen euro uitgetrokken voor werkenden met een laag loon. Een erg beperkte bonus van netto 50 euro per maand is uiteraard bijzonder welkom, maar de regering geeft meteen aan dat de werkgevers geen extra loon (met bijhorende sociale voordelen) moeten betalen.

Neen: de gemeenschap zal wel betalen.

Asociale is concreet

Afschaffen van de woonbonus, verlaging van kindergeld vanaf het derde kind (in het oude stelsel), drooglegging van openbare diensten, aanval op ambtenaren, gemeenschapsdienst voor

werklozen, afbouw openbaar vervoer, … De lijst van asociale maatregelen is lang en hard voor de werkenden en hun gezinnen. De concrete invulling van al die maatregelen is de reden waarom Jambon zijn cijfers niet meteen op tafel wilde leggen en het parlement liever het zwijgen oplegde. De concrete feiten en cijfers tonen een asociale besparingsregering.

Wie dacht dat het bij aanvallen op nieuwkomers ging blijven, vergist zich. De aanval op de werklozen kan tellen: mogelijkheid van verplichte gemeenschapsdienst na twee jaar werkloosheid (in feite dwangarbeid: er wordt niet gewerkt voor een loon, maar voor een uitkering). Onder de eigen ambtenaren richt de regering een sociaal bloedbad aan: 1.500 jobs verdwijnen door niet-vervanging. De afschaffing van de woonbonus of afbouw van het kindergeld komen eveneens hard aan bij een brede laag van de bevolking. De woonbonus was een cadeau aan de immobiliënsector (die de prijzen door de bonus kon optrekken), de afschaffing ervan maakt het cadeau niet ongedaan (in Brussel leidde de afschaffing niet tot dalende prijzen) maar schuift de factuur door naar de gezinnen.

Sociale problemen zijn concreet. Zo staan er in Vlaanderen 150.000 mensen op de wachtlijsten voor een sociale woning. Er zijn slechts 150.000 sociale woningen beschikbaar. Het rechtse antwoord op dit probleem is om de samenstelling van de wachtlijst te veranderen: wie de taal niet goed genoeg spreekt, wordt naar achteren op de lijst geduwd. Anders gezegd: de concurrentie tussen wie het moeilijk heeft wordt opgevoerd. Een

Uit de archieven van de klassenstrijd

D

e eerste twee artikelen in deze reeks (in onze vorige kranten) gingen over de spontane strijd tussen 1919 en 1920: het opeisen van voedsel uit protest tegen de hoge kosten van levensonderhoud en landbezettingen door arme boeren. Deze strijd werd niet afgeremd door de georganiseerde arbeidersbeweging (partij en vakbond) die minder aanwezig was buiten de industriële centra. Dit kan echter niet gezegd worden van de arbeidersstrijd.

door

Guy Van Sinoy

I n 1919 we r d d e It a l ia a n s e Socialistische Partij (PSI) een massapartij (158 verkozenen in een parlement met 508 leden). Maar de partij was erg heterogeen. De PSI trad toe tot de Communistische Internationale, maar werd gedomineerd door opportunistische stromingen. De rechtervleugel (Turati, D’Aragona) vertegenwoordigde minder dan 10% van de leden, maar had een meerderheid onder de parlementairen. Het centrum (Serrati) telde een meerderheid (57%) onder de leden, maar wilde niet breken met de opportunisten. De linkervleugel (Bordiga, Gramsci) vertegenwoordigde ongeveer 1/3 van de leden.

In Turijn, waar de syndicalisatiegraad hoog was en de strijdbare arbeidersklasse gepolitiseerd werd door de jongeren van de PSI (vooral Gramsci), begon in de metaalbond FIOM in de herfst van 1919 een strijd

om de oude arbeiderscommissies, die vaak enkel uit bureaucraten bestonden, om te vormen tot fabriekscomités die alle arbeiders samenbrengen.

Bij Fiat en Lancia verkozen 30.000 arbeiders bij geheime stemming vertegenwoordigers van hun werkplaats.

Deze mandaten waren herroepbaar.

De vertegenwoordigers van alle werkplaatsen samen vormden het fabriekscomité. Grote bazen zoals Agnelli (Fiat), Olivetti, De Benedetti begrepen het gevaar en informeerden dat er in het bedrijf “maar één macht kan zijn.” De regering concentreerde alle overblijvende zekere troepen in Turijn: alles samen 50.000 soldaten, koninklijke gardes en carabinieri.

In maart 1920 gingen de metaalbewerkers in Turijn in staking uit protest tegen de verlenging van de werktijd. De bazen reageren met een lock-out. De arbeiders bezetten daarop de fabrieken. De stad werd

links antwoord daarentegen bestaat uit de bouw van nieuwe sociale woningen zodat de wachtlijsten weggewerkt worden.

VB: architect van regeerakkoord?

VB-voorzitter Tom Van Grieken verklaarde dat zijn partij de architect van het Vlaams regeerakkoord is. Hij voegde eraan toe dat hij voor de uitvoering ervan geen vertrouwen heeft in de slechte aannemers van CD&V en Open VLD. Hiermee bevestigt Van Grieken dat hij geen probleem heeft met de asociale voorstellen in het Vlaams regeerakkoord. De poging tot sociale retoriek

voor de verkiezingen was slechts schijn en electorale berekening. Voor de werkenden en hun gezinnen staat het VB voor ‘Vals Belang’.

Het gebrek aan middelen voor zorg, onderwijs, sociale huisvesting, … toont dat de propaganda over vluchtelingen die met onze welvaart gaan lopen verkeerd is. Er is de afgelopen jaren hard bespaard op sociale zekerheid en openbare diensten. Dit ging niet naar nieuwkomers, maar naar de grote bedrijven die miljarden aan lastenverlagingen en vrijstellingen kregen. Deze rooftocht op kosten van de sociale zekerheid en de gemeenschap kan niet opgevuld worden door nieuwkomers. Met een verplichte inburge-

ringscursus die 360 euro kost, worden de nieuwkomers gepest. Maar in de begroting weegt deze maatregel niet op tegen de miljarden waarmee de grote bedrijven gaan lopen. Als we onze welvaart willen verdedigen, mogen we ons niet van vijand vergissen!

Offensieve strijd nodig!

Onder een deel van de werkenden en jongeren is er een zeker pessimisme: VB en N-VA waren samen goed voor 40% van de stemmen en domineerden de voorbije maanden het publieke debat langs Vlaamse kant. Dat heeft uiteraard een impact op discussies op de werkvloer, onder familie

Italië 1919-1920 (deel 3): bezetting van belegerd door de troepen, die tal van provocaties ondergingen. Het weekblad Ordine Nuevo, uitgegeven door Gramsci, werd een dagblad ter ondersteuning van de strijd. De lokale PSI-afdeling riep op tot een algemene staking: alle fabrieken, de post- en telegraafdiensten, de spoorwegen gingen in april in staking en de hele provincie werd platgelegd. De Nationale Raad van de PSI, die in Turijn zou worden gehouden, verhuisde naar Milaan. De afgevaardigden van Turijn eisten de uitbreiding van de staking, maar Turati en D’Aragona verzetten zich ertegen. Na een maand eindigde de Turijnse staking in een zware nederlaag.

In augustus van hetzelfde jaar riep de vakbond FIOM op tot een aanpassing van de lonen aan de stijgende kosten van levensonderhoud. Het patronaat reageerde dat discussie daarover overbodig was. FIOM lanceerde daarop een stiptheidsstaking (verlaging van het werkritme). De bazen beantwoordden dit met een lock-out.

Op 30 augustus ontdekten de 2.000 arbeiders van Alfa Romeo in Milaan dat hun fabriek bezet was door het leger. FIOM riep hierop alle metaalarbeiders op om hun fabrieken niet te verlaten, maar te bezetten. Een dag later waren duizend metaalbedrijven

in heel het land bezet door 400.000 arbeiders. Op de werkplaatsen werden slaapzalen en keukens ingericht.

Gezinnen zorgden voor de bevoorrading. Fanfares speelden Bandiera Rossa op de fabrieksterreinen. Soms waren er grappige situaties. Een beter

Op de werkplaatsen werden slaapzalen en keukens ingericht.

Gezinnen zorgden voor de bevoorrading. Fanfares speelden Bandiera Rossa op de fabrieksterreinen. gestelde burger die een Fiat-wagen had besteld, belde de fabriek om te informeren naar de leverdatum. Aan de andere kant werd hij begroet met de mededeling: “Hallo, dit is de sovjet van Fiat.” De klant verontschuldigde zich en zei later eens te zullen terugbellen…

In de meeste fabrieken werd de

politiek/historisch

www.socialisme.be november 2019

7

Terwijl meer en beter openbaar vervoer evidente klimaatmaatregel is, maakt regering De Lijn kapot Sociale problemen zijn concreet. Zo staan er in Vlaanderen 150.000 mensen op de wachtlijsten voor een sociale woning. Er zijn slechts 150.000 sociale woningen beschikbaar.

Het rechtse antwoord op dit probleem is om de samenstelling van de wachtlijst te veranderen: de concurrentie tussen wie het moeilijk heeft wordt opgevoerd.

Een links antwoord daarentegen bestaat uit de bouw van nieuwe sociale woningen zodat de wachtlijsten weggewerkt worden.

of kennissen. Maar het is mogelijk om deze te keren door terug te koppelen naar de sociale eisen die concreet zijn voor de meerderheid van de bevolking. Het actieplan van de vakbonden eind 2014, bij het aantreden van de rechtse regering-Michel, toonde hoe het publieke debat in de richting van de belangen van de arbeidersbeweging kan gekeerd worden. Aangevuld met een sterkere linkse PVDA-stem in het parlement zou dit vandaag nog een grotere impact hebben.

Tegen deze arrogante besparingsregering zal verzet nodig zijn. Welk verzet? Dat zal Jambon niet bepalen.

Er zal straatprotest nodig zijn om

een krachtsverhouding op te bouwen waarmee de werkenden en hun gezinnen hun bekommernissen en eisen centraal plaatsen in het publieke debat. Eisen zoals voor een hoger minimumloon (14 euro per uur), hogere pensioenen, arbeidsduurvermindering, massale publieke investeringen in infrastructuur en diensten (zoals openbaar vervoer, zorg, onderwijs), … zullen we niet afdwingen met louter goede argumenten. Er zal strijd voor nodig zijn omdat onze levensstandaard nu eenmaal botst met de winsthonger van een kleine elite die zich maar al te graag laat bedienen door die arrogante nieuw-Vlaamse besparingsregering.

A

ls het gewone personeel protesteert tegen alles wat fout loopt bij De Lijn, staan de media klaar om hun acties af te kraken. Nu de malaise zo groot is dat er zelfs managers spreken over een ‘zinkend schip’ en naar de uitgang zoeken, wordt het probleem wel erkend. De enige oplossing die voor de hand ligt, bestaat uit meer publieke middelen voor meer en beter openbaar vervoer. Als klimaatmaatregel zou dat essentieel zijn. Maar uiteraard is dat niet wat de Vlaamse regering voor ogen heeft.

De a r roga nte bespa r i ngsrege ring-Jambon maakte het eerder al duidelijk: protest tegen het gevoerde beleid is uit den boze. Jongeren moeten stoppen met tijdens de schooluren betogen. Het middenveld verliest middelen en zelfs de VRT wordt helemaal gekortwiekt. Uit die hoek moet geen kritische berichtgeving verwacht worden, meer dan herhalingen van herhalingen is financieel niet haalbaar. Ook bij De Lijn hanteert de Vlaamse regering de regel dat elk protest de kop ingedrukt wordt. De aankondiging van verdere besparingen op De Lijn ging meteen gepaard met het voorstel om de minimale dienstverlening op te voeren.

Dat laatste is absurd: het gebrek aan investeringen in materieel en personeel maakt dat er op gewone dagen vaak nog geen minimale dienstverlening is. Bij stakingen minimale dienstverlening organiseren, betekent straks dat er op stakingsdagen meer personeel aan het werk is dan op gewone dagen… Er zijn wel aanwervingen, maar het verloop is groot. De zware shifts door het steeds drukkere verkeer en het beperken van rusttijden, samen met de weinig aantrekkelijke lonen, zorgen ervoor dat de uitstroom groot blijft. Het personeelstekort is vaak de enige reden waarmee het tekort aan materieel wordt weggemoffeld. Een buschauffeur vertelde ons hoe op zijn stelplaats op een bepaalde dag maar liefst één op de vier ritten niet werd uitgevoerd door een gebrek aan chauffeurs! Het resultaat is onbetrouwbaar openbaar vervoer, ontevredenheid bij reizigers en frustraties tegen en onder het personeel. Een giftige cocktail, samengesteld door de Vlaamse regering en de directie.

Het ongenoegen gaat nu zo ver dat zelfs enkele topmensen er de brui aan geven. Maandelijks stappen drie tot vijf managers (op een totaal van 55) op, schreef De Standaard op 22 oktober.

De krant sprak over een leegloop op de

Een buschauffeur vertelde ons hoe op zijn stelplaats op een bepaalde dag maar liefst één op de vier ritten niet werd uitgevoerd door een gebrek aan chauffeurs! Het resultaat is onbetrouwbaar openbaar vervoer, ontevredenheid bij reizigers en frustraties tegen en onder het personeel. Een giftige cocktail, samengesteld door de Vlaamse regering en de directie.

centrale dienst Techniek. Eén van de vertrekkers verklaarde anoniem: “Een zinkend schip moet je verlaten.” Een andere directeur die De Lijn verliet: “Met de middelen die ik kreeg, kon ik niet doen wat ik moest doen.”

Er komt geen beterschap. Het Vlaams regeerakkoord investeert amper of niet in De Lijn en stelt dus voor om de situatie verder te laten verrotten. In één van de vervoerregio’s (Vlaanderen werd opgedeeld in 15 van die regio’s) moet er tegen het einde van de legislatuur een tendering komen waarbij niet enkel De Lijn kandidaat is om het openbaar vervoer te organiseren. Alle drempels voor private vervoerbedrijven moeten weg. Zal dit de gebruiker iets opleveren? Zoals de liberalisering van de energiemarkt ons enkel duurdere facturen heeft bezorgd, zal dit bij het openbaar vervoer niet anders zijn. De Vlaamse regering kondigde al aan dat De Lijn “sowieso een hogere kostendekkingsgraad blijft realiseren.” Dat is jargon voor: het wordt duurder voor de gebruiker.

Noam Chomsky legde jaren geleden uit hoe privatiseringen werken: “Eerst zorg je ervoor dat de overheidsdiensten te weinig middelen hebben om te doen wat zogezegd van hen wordt verwacht.

Daarna stimuleer je de klachten over de slechte prestaties van die diensten. Zo maak je het publiek rijp voor het argument dat privatisering de oplossing is.

Vervolgens passeren de bedrijven langs de kassa en is de gebruiker nog verder van huis dan ooit tevoren.” Tenzij we samen in verzet gaan en de verrottingspolitiek van de regering-Jambon stoppen. De roep naar klimaatmaatregelen kunnen we concretiseren met offensieve jongerenacties voor meer, beter en gratis openbaar vervoer. Laten we dit koppelen aan protest van personeel en gebruikers voor betere dienstverlening en dus ook degelijke arbeidsvoorwaarden (een vereiste voor betere dienstverlening).

an de fabrieken Op 19 september werd een akkoord getekend door de patroons en de CGL-leiding: 4 lire loonsverhoging (in plaats van 7 lire) en oprichting van een paritair comité van bazen en vakbonden die aan de syndicale basis werd voorgesteld als een vorm van arbeiderscontrole.

Twee dagen later liet FIOM het akkoord door de basis goedkeuren, ondanks hevig verzet van de Turijnse afgevaardigden. De Italiaanse arbeidersklasse leed een vreselijke nederlaag die tot diepe demoralisatie leidde.

productie hervat onder toezicht van het fabriekscomité, dat doorgaans ook besloot om alcohol op de werkplek te verbieden. Om te voorkomen dat het leger in de fabrieken zou tussenkomen, begonnen de arbeiders milities op te richten: de Rode Gardes. Ze kochten wapens en in de werkplaatsen werden handgranaten gemaakt.

In Turijn, waar een Militair Arbeiderscomité werd opgezet, beschikte de fabriek Fiat Centro over enkele machinegeweren en 5.000 patronen.

In de daaropvolgende week breidde de staking zich uit tot de chemie. In de haven van Genua hielden stakers drie boten bezet.

De nationale leiding van de vakbondsfederatie CGL wilde de staking echter beperken tot de metaalsector. D’Aragona contacteerde de prefecten van Turijn en Milaan om het conf lict te beëindigen. Enkele maanden later richt een van de prefecten zich tot de patroons en wijst hij naar D’Aragona: “Dat is de man die Italië kan redden.” De leiding van CGL wilde de bazen ervan overtuigen om geen geweld te gebrui-

ken en het leger niet in te zetten om de bezettingen te stoppen.

Dat zou immers “olie op het vuur gooien.”

Op 19 september werd een akkoord getekend door de patroons en de CGL-leiding: 4 lire loonsverhoging (in plaats van 7 lire) en oprichting van een paritair comité van bazen en vakbonden die aan de syndicale basis werd voorgesteld als een vorm van arbeiderscontrole.

Twee dagen later liet FIOM het akkoord door de basis goedkeuren, ondanks hevig verzet van de Turijnse afgevaardigden. De Italiaanse arbeidersklasse leed een vreselijke nederlaag die tot diepe demoralisatie leidde.

In januari 1921 hield de PSI een congres in Livorno. Het centrum (Serrati) en rechts (Turati, D’Aragona) stemden samen tegen de stellingen van de Communistische Internationale. Links (Bordiga, Gramsci, Tasca, Togliatti) verliet de zaal en stichtte de Communistische Partij van Italië (PCI). Ondertussen begonnen de bazen en grootgrondbezitters de fascistische milities van Mussolini te financieren.

8

dossier

de

Wereldwijd protest blijft aangroeien

Linkse Socialist

zweden

V

an 20 tot 27 september werd voor de derde keer dit jaar internationaal geprotesteerd tegen het gebrek aan klimaatbeleid. De eerste Global Strike for Future op 15 maart was in ons land overweldigend met tienduizenden betogers in Brussel.

De actiedag vestigde het idee van internationaal protest: wereldwijd waren er 1,5 miljoen betogers. Op de tweede internationale actiedag, op 24 mei, ging het wereldwijd om een gelijkaardig aantal betogers in meer dan 1600 steden in 125 landen.

Eind september bleek dat de klimaatbeweging zich als een lopend vuurtje over de hele wereld verspreidt. Op vrijdag 20 september waren er naar schatting 4 miljoen betogers, met opmerkelijk grote acties in Duitsland (1,4 miljoen betogers). In een aantal landen lag het zwaartepunt van de acties op vrijdag 27 september. Toen waren er nogmaals 3,6 miljoen betogers met erg grote acties in NieuwZeeland (170.000 betogers), Oostenrijk (150.000), Québec (500.000) en vooral Italië (1,5 miljoen). Op de twee actiedagen werd in 185 landen geprotesteerd.

Het internationale karakter van deze actiedagen is aantrekkelijk. De oorzaken van klimaatveranderingen zijn internationaal, de strijd voor verandering moet dit bijgevolg ook zijn. LSP is internationaal georganiseerd in het CWI (Committee for a Workers’ International), dat een gezamenlijk eisenplatform opstelde waarmee we in tientallen landen tussenkwamen in het protest.

Ook op de nieuwe internationale actiedag eind november zullen we energiek blijven aandringen op een effectieve ontwikkeling van de beweging door deze uit te breiden tot een bredere laag van arbeidersklasse en vakbonden, door democratische actiecomités die besluiten nemen over en de acties coördineren op het werk, op scholen en universiteiten, en door te strijden voor het veranderen van het systeem, het afschaffen van het kapitalistische systeem, dat zo veel schade berokkent aan het milieu en dringend moet vervangen worden door een maatschappij gebaseerd op de behoeften en niet op de winst – een democratische socialistische samenleving! Wil je daaraan meewerken? Sluit vandaag nog aan!

Waarom van de Klimaattop in Chili niet veel moet worden verwacht

V

an 2 tot en met 13 december vindt in Chili de COP25 plaats: de 25ste klimaattop van de VN in navolging van de klimaatconferentie in Rio de Janeiro in 1992. Veel moeten we daar helaas niet van verwachten. En wel hierom.

1

Waarom zou deze klimaattop doen wat de vorige niet deden?

2

Groeiende internationale instabiliteit en spanningen

Het is ondertussen de 25ste klimaattop. Eén van de meer ambitieuze klimaattoppen was die van Parijs in 2015. Maar ook die kwam niet verder dan niet-bindende doelstellingen die niet volstaan om rampzalige klimaatverandering tegen te gaan. Moesten de doelstellingen van Parijs al gehaald worden, dan komen we aan een opwarming met 3,2 graden tegen het einde van de eeuw. Wetenschappers van het IPCC (Intergovernmental Panel on Climate Change) stellen dat opwarming boven de 1,5 graden leidt tot onherstelbare en zichzelf versterkende schade. De tijd dringt: tegen 2030 zou er een halvering van alle uitstoot moeten zijn. Maar daar zal het in Chili niet over gaan… Net als op de vorige klimaattop in Polen zullen we een operatie theatrale diplomatie en bijhorende communicatie krijgen.. Niets wijst erop dat er nu meer dan gebakken lucht uit de bijeenkomst zal komen.

Eén van de eerste beleidsdaden van de Amerikaanse president Trump was om de klimaatakkoorden van Parijs te verwerpen. De geloofwaardigheid van het politieke systeem is zodanig ondermijnd dat onberekenbare populisten als Trump of Bolsonaro in Brazilië verkozen raken. Zij richten zich uitdrukkelijk tegen ambitieuze klimaatmaatregelen. Hun argument: het ondermijnt de economie. Trump staat voor een meer protectionistische koers die de Amerikaanse economie wil voortrekken tegenover die van andere landen. Alle maatregelen zijn daarvoor goed: van handelsoorlogen tot het opzeggen van klimaatakkoorden. Tegen de achtergrond van een dreigende nieuwe economische recessie is een toename van internationale spanningen en van protectionistische maatregelen waarschijnlijk. Dat zal het sluiten van internationale akkoorden, zelfs al zijn ze maar symbolisch en dus onvoldoende, niet gemakkelijker maken.

3

Collectieve oplossingen die ingaan tegen de belangen van het kapitaal worden niet eens overwogen

Het kon haast niet symbolischer: de COP25 vindt plaats in Santiago, Chili, waar er massaal protest is tegen het optrekken van de prijzen voor het openbaar vervoer. Dat vat het samen: evidente collectieve klimaatmaatregelen zoals publieke investeringen in meer, beter en gratis openbaar vervoer worden niet eens overwogen! Het establishment komt niet verder dan pogingen om ons een schuldgevoel aan te praten, terwijl de grote bedrijven die meteen ook de grote vervuilers zijn ongemoeid worden gelaten. Meer nog: wat er is aan openbaar vervoer wordt klaargestoomd om over te leveren aan de winsthonger van de private sector. Radicale klimaatmaatregelen zoals gratis openbaar vervoer, energie en wetenschappelijk onderzoek in publieke handen zodat een energietransitie mogelijk wordt, massaal plan van publieke investeringen in infrastructuur en groene jobs, … zijn essentieel om een klimaatramp te vermijden of te beperken. Maar daar zal het in Chili niet over gaan. Dat zullen we zelf op de publieke agenda moeten zetten door ons te organiseren en te bouwen aan massabewegingen die gaan voor echte system change: een omverwerping van de kapitalistische hebzucht om plaats te maken voor een systeem gericht op de belangen van de meerderheid van de bevolking. Dat is socialisme.

Geen doortastende klimaatmaatregelen op komst met deze regeringen

E

en federale regering is er nog niet, maar de regionale regeringen maakten hun plannen wel al bekend. Dat gaat van negationisme in Vlaanderen tot beperkte aankondigingen en beloften in Wallonië en Brussel.

De nieuwe Vlaamse regering wil nochtans wel doortastende maatregelen nemen. Niet tegen de oorzaken van klimaatverandering, maar tegen jongeren die protesteren. Klimaatminister Zuhal Demir: “Ik vind de straatprotesten welletjes. We hebben het nu wel begrepen.” Jan Jambon herhaalde bij Carl Devos aan de UGent: jongeren zouden beter buiten de schooluren protesteren. Het VRT-Journaal monteerde een applaus na die uitspraak van Jambon: de studenten zelf waren niet opgezet. Niet dat het zal helpen om de aanvallen van Jambon op de VRT te stoppen…

Onderwijsminister Weyts wil de jonge activisten hard aanpakken: “Spijbelen is als een rood licht negeren: het mag niet.” Dezelfde dag verscheen in de krant dat Saoedische oorlogswapens voor het bloedbad in Jemen op illegale wijze door de Antwerpse haven passeren. Daarover verklaarde de woordvoerder van Jambon: “Als wij ze niet meer zullen toelaten, varen ze doodleuk langs een andere Europese haven. Een formeel Vlaams wapenembargo is dus niets meer dan symboolpolitiek.” Voor oorlogstuig is deze Vlaamse regering toleranter dan voor protesterende jongeren.

Zeiden we overigens al dat het

Vlaamse regeerakkoord geen enkele klimaatambitie bevat? Hoogleraar milieukunde Pieter Leroy: “Vlaanderen is de facto uit het klimaatakkoord van Parijs gestapt.” Wie daar een probleem mee heeft, moet zwijgen als het van de Vlaamse regering afhangt.

‘Onze’ Vlaamse waarden en normen omvatten niet het democratisch recht op collectief protest!

Is het in Brussel en Wallonië beter gesteld? Daar zitten de groenen mee in de regionale regeringen en wordt minstens in woorden een klimaatambitie geuit. In Wallonië wil de regering tegen 2030 een daling van de uitstootgassen met 55%. Tegen eind dit jaar worden er doelstellingen opgemaakt.

Er wordt onder meer geïnvesteerd in het stimuleren van renovatie van woningen of nog in openbaar vervoer.

De openbare vervoersmaatschappij TEC krijgt 20 miljoen euro om het aanbod uit te breiden en 29 miljoen om het gratis te maken voor jongeren en ouderen. Hoe met die beperkte middelen de beoogde verdubbeling van het gebruik van het openbaar vervoer kan gerealiseerd worden, is niet duidelijk. Renovatie en isoleren van woningen wordt net als de toename van groene energie afhankelijk gemaakt van de private spelers op de markt. Coöperatieven of gemeentelij-

ke initiatieven worden aangemoedigd, maar de Waalse regering zal zelf geen stappen zetten. Tenslotte komt er een jaarlijkse dag voor het klimaat om de “burgers bewust te maken van de inzet rond klimaat.”

In Brussel komt er eveneens gratis openbaar vervoer voor jongeren tot 25 jaar en wie ouder is dan 65 jaar.

Daarnaast worden reeds geplande uitbreidingen van het openbaar vervoer effectief doorgezet. Het zijn erg welgekomen maatregelen, maar voor 65-plussers is het geen nieuwe maatregel: het gratis openbaar vervoer voor ouderen werd in 2013 afgeschaft met als argument dat een bijdrage van ouderen nodig was om de schoolabonnementen goedkoper te maken. De rest van de gebruikers zal evenveel blijven betalen. Stappen richting volledig gratis openbaar vervoer zijn er niet. Of dat zal volstaan om het autoverkeer drastisch terug te dringen, is niet duidelijk.

In Wallonië en Brussel zijn er mooie voornemens, maar het blijft een eind af van eisen zoals meer en gratis openbaar vervoer voor iedereen, energie in publieke handen, publiek wetenschappelijk onderzoek, … De Waalse en Brusselse regeringen blijven binnen het budgettaire keurslijf van dit systeem en komen hierdoor niet verder dan gerommel in de marge. In vergelijking met het klimaatnegationisme van de Vlaamse regering lijkt dat gerommel radicaal. Maar de uitdagingen zijn een pak groter en vereisen system change!

dossier

www.socialisme.be november 2019

rusland

oostenrijk

Hoe kan de klimaatbeweging winnen?

N

a het zware politiegeweld tegen de actie van Extinction Rebellion in Brussel besloot de Gentse burgemeester om de klimaatmars tegen de Vlaamse regering op 24 oktober te verbieden. Zogezegd omdat er niet genoeg politie was om de mars te omkaderen. Niettemin waren er op de kleine statische actie, die uiteindelijk wel toelating kreeg, een zestigtal politieagenten aanwezig om te intimideren. De machtspartijen bewijzen vooral hun onmacht ten opzichte van de klimaatcrisis. Matrakken, pepperspray en GAS-boetes kennen ze wel. Echte oplossingen voor klimaatverandering hebben we van hen nog niet gehoord.

door

Fabian

We kunnen geen enkel vertrouwen hebben in politici die wel zeggen dat ze “voor het klimaat zijn” maar tegelijk niets doen en zelfs repressie toepassen van zodra de klimaatacties hen niet goed uitkomen. Het enige antwoord hierop is zo massaal mogelijk mobiliseren en dit met concrete eisen.

Steeds meer mensen komen wereldwijd op straat voor dringende maatregelen tegen klimaatverandering: 7,6 miljoen in de actieweek van 20 tot en met 27 september, naar aanleiding van de aankondiging van het nieuwe rapport van het IPCC. In België kwamen die dag opnieuw meer dan 15.000 betogers – jong en oud – in Brussel op straat.

Op het eerste gezicht lijkt dat misschien weinig ten opzichte van de Belgische massamobilisaties in het begin van 2019, zelfs indien de beweging internationaal explosief groeit. Er is een zekere demoralisatie omdat de eerste acties geen resultaat opleverden.

Het bestaan van tal van klimaatplatformen zorgt er bovendien voor dat de basis voor de acties vaak beperkt wordt tot de kleinste gemene deler qua ideeën, namelijk dat er dringend maatregelen moeten komen.

Climate emergency

Vragen aan allerlei regeringen, besturen en andere instanties om de klimaatnoodtoestand uit te roepen is hiervan de praktische uitwerking. Sommige politici van ‘groene’ en traditionele partijen gaan hier gretig op in om toch een bee tje aan geloofwaardigheid te winnen.

Het recupereren van de klimaatbeweging kan hen misschien de volgende keer opnieuw verkozen krijgen. In grote steden als Londen, Parijs en Brussel en een aantal andere Belgische gemeentes werd de klimaatnoodtoestand al uitgeroepen: tot meer dan symbolische maatregelen heeft het nog niet geleid.

De klimaatbeweging is gelukkig geen statisch gegeven en in elke nieuwe fase van de strijd worden door lagen van activisten lessen getrokken uit de vorige. Telkens ontstaan er nieuwe initiatieven die vernieuwing in methodes en programma aanbrengen zoals Youth for Climate (YFC), dat de oproep van Greta Thunberg voor schoolstakingen omzette op Belgisch – eerst Vlaams, maar al snel ook Brussels en Waals –

niveau. Het opnemen van het traditionele wapen van de arbeidersbeweging door jongeren gaf een enorme impuls aan de klimaatbeweging en YFC was maandenlang niet weg te slaan uit het publieke debat. Het gebrek aan democratische discussie op de scholen over eisen en actiemethodes leidde echter tot uitputting van de ‘donderdagstakingen’. Vandaag lijkt de rol van YFC gereduceerd tot media-activisme rond de kopstukken en maandelijkse oproepen via Facebook. Het resultaat op 24 oktober waren kleine acties in Gent en Brussel met respectievelijk 150 en 600 aanwezigen.

Nu handelen!

Nu komt Extinction Rebellion (XR), overgewaaid uit het Verenigd Koninkrijk, prominenter naar voren.

Vanuit het idee dat we zo snel mogelijk moeten ageren en inspiratie halende uit de burgerrechtenbeweging in de VS willen ze op massale schaal burgerlijke ongehoorzaamheid organiseren om verandering af te dwingen.

Het blokkeren van straten en pleinen heeft de aandacht van de media – én de politie - in ieder geval getrokken. De oproep tot het opzetten van ‘affinity groups’ (een soort lokale organisatiecomités) in alle steden en gemeentes om de acties vorm te geven en het feit dat die groepen campagne voeren met pamfletten, affiches, etc. om massaal te mobiliseren, zijn opnieuw stappen vooruit voor de beweging.

Dit stimuleert tegelijk de discussie over het programma van de beweging.

XR vertrekt vanuit het idee van het laten uitroepen van de klimaatnoodtoestand maar wil het meteen koppelen aan een duidelijk streefdoel, zijnde het volledig terugdringen van CO2uitstoot tegen 2025, en een instrument dat moet beslissen hoe dat gebeurt, een door loting samengestelde volksvergadering die maatregelen kan opleggen aan de regering.

Op zich houdt deze oriëntatie enkel rekening met wat mogelijk zou (!) zijn in een burgerlijke democratie en blijft het georiënteerd op verandering via parlementaire weg, waar het opzetten van een dergelijke volksvergadering volgens hen dient gestemd te worden.

Dat je een 2/3e-meerderheid van par-

Een actieve minderheid staat nergens zonder steun van bredere lagen van de bevolking. Dat kan met eisen die aansluiten bij de noden van de werkenden en hun gezinnen: gratis en degelijk openbaar vervoer, energie in publieke handen, meer publieke middelen voor wetenschappelijk onderzoek onder controle van de gemeenschap en een rationele planning van de economie. lementairen, vandaag toch in overgrote merendeel politieke vertegenwoordigers van kapitalisten en grote vervuilers, zou kunnen overtuigen om in die zin de grondwet te herschrijven is echter hoogst onwaarschijnlijk. Het idee, gedistilleerd uit allerlei postmoderne studies over activisme, dat je dit via de actieve mobilisatie van 3,5% van de bevolking kan afdwingen is uit de lucht gegrepen. Een actieve minderheid staat nergens zonder steun van bredere lagen van de bevolking. Dat kan met eisen die aansluiten bij de noden van de werkenden en hun gezinnen: gratis en degelijk openbaar vervoer, energie in publieke handen, meer publieke middelen voor wetenschappelijk onderzoek onder controle van de gemeenschap en een rationele planning van de economie.

Staken – om te winnen!

Tot nog toe gaat XR de fundamentele klassentegenstelling in de maatschappij uit de weg. Door hun rol in de productie vormen werkenden nochtans de sociale kracht, die in de meerderheid is en die in staat is om echte verandering teweeg te brengen door grootschalige stakingen en economische blokkades. Een programma dat de brug slaat van dringende ecologische transitie met hun onmiddellijke economische bekommernissen is daarom geen bijkomstigheid maar een kwestie van leven of ‘extinction’.

29 november volgt er een nieuwe internationale klimaatstaking. Om de impact hiervan nog verder te vergroten kunnen we op alle scholen, werkplekken en in onze wijken de discussie aangaan, over de noodzaak om in actie te komen en met welke maatregelen we effectief iets kunnen veranderen, om hier zo massaal mogelijk naar te mobiliseren.

9 griekenland

Wereldwijde golf van repressie illustreert failliet van het systeem

M

assabewegingen zetten de wereld in lichterlaaie.

Dat brengt een golf van brutale repressie met zich mee. Regeringen beantwoorden de massaprotesten met de matrak, het waterkanon, traangas, rubberen kogels en zelfs met scherp. In Chili, waar de noodtoestand werd uitgeroepen, rijden de tanks door de straten … een schouwspel dat onbehaaglijke herinneringen oproept aan de militaire dictatuur van Pinochet. In verschillende landen vielen doden. door

Michael

De protesten volgen op gebeurtenissen die het vuur aan de lont steken (zoals de uitleveringswet in Hongkong, de prijzen van de metro in Chili, een besparingspakket in Ecuador, de veroordeling van de Catalaanse onafhankelijkheidsstrijders, jarenlange dictatuur in Soedan, gebrek aan verandering in Egypte, ... ). Onderliggend is er evenwel een meer diepgaande en algemene woede over de levensomstandigheden, de besparingen, uitzichtloosheid en het gevoel niet gehoord te worden. Ook de klimaatbeweging maakt deel uit van het groeiende protest. Een hele generatie knoopt aan met de methode van massaprotest om het politieke beleid uit te dagen.

De toename van massaprotest in de huidige periode heeft alles te maken met de onmacht van de heersende elite om haar systeem nog verkocht te krijgen. De werkende klasse betaalt de prijs van jaren besparen en crisis op alle vlakken: economisch, sociaal, ecologisch, ... Openlijke en massale repressie van massabetogingen zoals in Catalonië, Chili, Hongkong, Ecuador ... is het laatste redmiddel van een staat die zich bedreigd voelt en geen antwoord heeft op de verzuchtingen van haar bevolking. Friedrich Engels, samen met Marx de grondlegger van het wetenschappelijk socialisme, merkte op dat de staat “in laatste instantie een groep gewapende mannen” is.

Grootschalige repressie is geen ingeving van het moment. Ook kleinschaliger protest wordt vaak met repressie beantwoord: dat gaat van het verbieden van betogingen en acties tot het permanent klaar houden van de oproerpolitie om bewegingen te ontmoedigen of af te schrikken. Dat is wat we in Brussel hebben meegemaakt met politiegeweld tegen een actie van Extinction Rebellion aan het koninklijk paleis. Dat geweld heeft uiteraard een afradend doel tegenover al wie overweegt om te protesteren.

Repressie heeft echter haar limieten. Massabewegingen hebben niet alleen het voordeel van het getal, Politiegeweld tijdens de actie van maar ook de kracht om de meer- Extinction Rebellion in Brussel op 14 derheid van de bevolking over alle oktober grenzen van verdeeldheid te verenigen. De collectieve belangen worden centraal geplaatst. De verdeelen heerstactieken die religieuze, etnische of andere verdeeldheid stimuleren blijken voor de heersende klasse plots niet meer voldoende om de aandacht af te leiden van het asociale beleid. De geloofwaardigheid van de vertegenwoordigers van het kapitalisme is weg. De repressie die ze jarenlang op de bevolking toepassen, volstaat niet meer om de bevolking af te schrikken. Als het protest echt massaal is, beginnen uiteindelijk de uitvoerders van de staatsrepressie te twijfelen: gewone agenten en soldaten beginnen zich tegen de bevelen en de eigen top te keren. Dit zagen we bijvoorbeeld in Soedan.

Massabewegingen vallen niet uit de lucht, ze zijn het resultaat van voorafgaande opbouw en staan veel sterker als dit gebeurde met een zo breed mogelijk gedragen betrokkenheid. Comités en algemene vergaderingen zijn cruciaal om ons van onderuit te organiseren. Daar worden eisen en tactieken besproken om de draagkracht van een beweging te verbreden over alle uitgebuite lagen van de bevolking, de repressie het hoofd te bieden en de beweging tot overwinningen te brengen. Wanneer de arbeidersklasse haar volledige gewicht in de schaal gooit, tot stakingen overgaat en de economie dagenlang platlegt, is geen enkele repressie sterk genoeg.

10

Internationaal

de

Linkse Socialist

Systeem in crisis versterkt de instabiliteit

Neen aan het Turks offensief tegen Rojava!

De enige betrouwbare partner voor Rojava is een brede anti-oorlogsbeweging die het recht op zelfbeschikking van onderdrukte volkeren in haar strijd integreert.

In deze beweging kan meteen de discussie gevoerd worden over welk soort staat en samenleving nodig is om een einde te maken aan oorlog en uitbuiting.

Anti-oorlogsbetoging in Zweden. Foto: Natalia Medina

T

erwijl een nieuwe wereldwijde economische recessie dreigt, zijn er dit jaar al massale opstanden uitgebroken in onder meer Hongkong, Algerije, Soedan, Ecuador, Catalonië, Libanon, Irak, Chili, Egypte, .... Geconfronteerd met de groeiende economische en sociale crisis en de daaruit voortvloeiende instabiliteit overwegen de heersende elites steeds meer om risicovolle avonturen aan te gaan. Zoals het spreekwoord zegt: een kat in het nauw maakt soms rare sprongen. De Turkse militaire agressie tegen Rojava in het noordoosten van Syrië is een waarschuwing voor de sprongen die we van wanhopige leiders mogen verwachten. door

Nicolas Croes

Export van een interne crisis

De gemeenteraadsverkiezingen van april jongstleden waren een belangrijke tegenslag voor de conservatieve islamistische partij van president Erdogan, de AKP, die sinds 2002 aan de macht is. De partij verloor de hoofdstad Ankara, maar ook Istanbul en de belangrijke steden Antalya en Adana.

Het resultaat was des te opmerkelijker gezien het quasi-monopolie van de partij op de media en de arrestatie van duizenden tegenstanders onder het voorwendsel van de mislukte staatsgreep van 2016. De partij van de president haalde nationaal slechts een meerderheid van de stemmen (51,67%) dankzij een alliantie met de extreemrechtse partij MHP. Als de AKP sinds 2002 steeds opnieuw de verkiezingen won, kwam dit vooral door de sterke economische groei in het land. Dit keer waren de belangrijkste thema’s de economische re-

Een kat in het nauw maakt soms rare sprongen. De Turkse militaire agressie tegen Rojava in het noordoosten van Syrië is een waarschuwing voor de sprongen die we van wanhopige leiders mogen verwachten.

cessie (de eerste sinds 2009), de waardevermindering van de Turkse munt en de plotse stijging van de werkloosheid. Tegen de achtergrond van grote economische, sociale en politieke uitdagingen, koos Erdogan ervoor om de aandacht af te leiden in de richting van Syrië en meer bepaald de Koerden in het noorden van Syrië.

Heldhaftige Koerden nogmaals verraden

De Koerden vormen een staatloze natie, verdeeld tussen Irak, Iran, Syrië en Turkije. Dat is het geval sinds de Sykes-Picot-akkoorden waarmee de imperialistische machten het MiddenOosten na de Eerste Wereldoorlog verdeelden. Na de instabiliteit die volgde op de invasie van Irak in 2003, werd in het noorden van dat land een Koerdische autonome zone gecreëerd.

Dit was ook het geval in het noorden van Syrië toen de volksopstand van 2011 in een burgeroorlog veranderde en de troepen van Bashar al-Assad naar het zuiden trokken. Deze Syrische gebieden vormen Rojava, een gebied waar verschillende etnische groepen (Koerden, Arabieren en Turkmenen) en verschillende geloofsgemeenschappen zonder conflicten samenleven.

Toen ISIS terrein won, vochten Koerdische milities hard om deze extreemrechtse kracht te stoppen.

Dit was vooral in Syrië het geval waar de Volksbeschermingseenheden (YPG, de gewapende vleugel van de Democratische Uniepartij PYD) ISIS terugdreven. Een groot gebied in Noord-Syrië kwam hierdoor onder Koerdische controle, tot groot on-

genoegen van het Turkse regime, dat vreesde voor de gevolgen voor de strijd voor het zelfbeschikkingsrecht van de Koerden in Turkije.

Niemand twijfelt aan de heldhaftigheid van de Koerdische strijders in hun strijd tegen ISIS. Geconfronteerd met het gevaar van islamistische terroristen, werd uit wanhoop een alliantie gesloten met de VS en Rusland om luchtsteun te verkrijgen.

LSP had begrip voor de wanhoop van deze situatie, maar verwees onder meer naar de gebeurtenissen van 1991.

De VS moedigden toen een Koerdische opstand tegen Saddam Hoessein in Irak aan, maar lieten vervolgens toe dat Saddam overging tot het afslachten van de Koerden. De Koerdische strijders werden opnieuw gebruikt als kanonnenvoer en bij de eerste gelegenheid verraden. Toen ISIS, de gemeenschappelijke vijand, verdreven was, wilden de imperialistische en regionale machten hun belangen beschermen.

Geen enkele van die machten willen dat strijdbare Koerden die voor hun recht op zelf beschikking opkomen daarin tussenkomen.

Zodra ISIS teruggedrongen was, gaven de VS en Rusland groen licht aan Turkije om Syrië binnen te vallen. Ze deden dit in de hoop hun eigen betrekkingen met het Turkse regime te stabiliseren. Pas in 2016 begon het Turkse leger bases van ISIS in Syrië te bombarderen. Onder het mom van de ‘oorlog tegen het terrorisme’ werden meteen ook Koerdische gebieden in Rojava gebombardeerd. In datzelfde jaar beëindigde Erdogan eenzijdig het ‘vredesproces’ met de Koerden in Turkije en ontketende hij een ware oorlog tegen de Koerden in eigen land. In 2018 viel Turkije Afrin binnen, één van de drie autonome kantons van Rojava. De volgende fase van het plan om Rojava te bestrijden, werd in oktober opgestart.

Erdogan wil naar eigen zeggen de Syrische vluchtelingen in Turkije overbrengen naar Noord- en OostSyrië waar hij bufferzones wil tussen de Koerdische regio’s door de samenstelling van de bevolking te veranderen en Arabieren en Koerden tegen elkaar op te zetten. Tegelijk gebruikt hij dit om in eigen land te zeggen dat

de druk van de aanwezigheid van 3,5 miljoen Syrische vluchtelingen zal verlicht worden. Diezelfde vluchtelingen worden als chantagemiddel gebruikt tegen de EU. Het resultaat is een oorlog tegen de meest efficiënte strijders tegen ISIS en er is de mogelijkheid dat die reactionaire groep zichzelf kan reorganiseren. Neen, het is niet de rechterzijde in Turkije, de VS, Rusland of de EU die het terrorisme zal stoppen!

Bouwen aan een brede anti-oorlogsbeweging

De VS en Rusland hebben Rojava al laten vallen. De Europese Unie is een gevangene van het eigen migratiebeleid. Erdogan dreigde sinds 2017 regelmatig om een einde te maken aan de overeenkomst die bepaalt dat elke migrant die na een doorreis door Turkije op de Europese kusten aankomt naar Turkije kan teruggestuurd worden.

Afgelopen zomer keurde de Europese Commissie nogmaals voor 1,4 miljard euro steun aan Turkije goed. Sinds de aanstelling van Turkije als grenswachter voor de EU werd al 5,6 miljard euro beloofd en 2,3 miljard euro effectief betaald. Meteen na het begin van het offensief op Rojava verklaarde Erdogan: “Beheers u, Europese Unie.

Ik zeg het nog één keer: als u probeert onze huidige operatie als een bezetting te bestempelen, dan hebben we gemakkelijk spel. Dan zetten we de deuren open en sturen we u 3,6 miljoen vluchtelingen.”

De enige betrouwbare partner voor Rojava is een brede anti-oorlogsbeweging die het recht op zelfbeschik-

Dit is een oorlog tegen de meest efficiënte strijders tegen ISIS en er is de mogelijkheid dat die reactionaire groep zichzelf kan reorganiseren.

king van onderdrukte volkeren in haar strijd integreert. In deze beweging kan meteen de discussie gevoerd worden over welk soort staat en samenleving nodig is om een einde te maken aan oorlog en uitbuiting. Op korte termijn is het moeilijk om in Turkije een anti-oorlogsbeweging uit te bouwen, onder meer door het gebrek aan democratische rechten en de invloed van de stormvloed aan nationalistische oorlogspropaganda. Maar desondanks moeten alle linkse krachten, waaronder de vakbonden, standpunt innemen en het verzet tegen de oorlog stimuleren.

Zoals Sosyialist Alternatif, onze Turkse zusterorganisatie, opmerkt: “De omstandigheden zullen veranderen naarmate de oorlog voortsleept en alle tegenstrijdigheden en gevolgen ervan duidelijk worden voor de arbeidersklasse. Het zal duidelijk worden dat het Erdogan-regime de oorlog gebruikt om de aandacht af te leiden van de politieke realiteit, waarin de verarming van de arbeidersklasse, de hoge kosten van levensonderhoud en de werkloosheid alleen maar toenemen.”

In verschillende Europese landen, waaronder België, waren er vanuit de Koerdische gemeenschap al anti-oorlogsacties. Vakbonden, vredesbeweging en linkse organisaties moeten daaraan deelnemen en tegelijk aandacht besteden aan oproepen aan Turkse arbeiders en armen om hen los te maken van de propaganda van Erdogan.

Vandaag zit het Midden-Oosten in een dodelijk kluwen waar arbeiders, armen en onderdrukten gedwongen worden elkaar af te slachten te midden van hongersnood, ziekte, dood, armoede en migratie. Het tegengif voor dat bloedbad is strijd tegen imperialisme en kapitalisme, en voor een echt alternatief op basis van de eenheid van de werkende klasse zonder enig onderscheid op basis van etnische achtergrond, religieuze strekking of gender; voor een samenleving zonder uitbuiting of nationale onderdrukking, met andere woorden een democratische en vrijwillige socialistische confederatie van het Midden-Oosten. Hoewel dit vandaag bijzonder moeilijk lijkt, is er geen andere weg vooruit.

internationaal

www.socialisme.be november 2019

11

“Chile despertó”! Chili staat op in massaprotest

I

n Chili kwamen jongeren massaal in opstand tegen den verhoging van de prijzen voor een metroticket. De verhoging met 30 peso (ongeveer 5 eurocent) komt hard aan. Harde politierepressie wakkerde het vuur verder aan. Massabetogingen en een algemene 48-urenstaking eind oktober doen het regime van de rechtse president Piñera wankelen. De betogers merken op dat het protest niet enkel gericht is tegen de 30 peso die ze extra moeten betalen voor een metroticket, maar tegen heel het beleid van de afgelopen 30 jaar, de periode sinds de terugkeer van de ‘democratie.’ Het waren dertig jaar van valse beloften van sociale en democratische hervormingen.

De beloften kwamen van alle partijen, zowel links als rechts. door

Een belangrijke eis van de beweging is het opzetten van een grondwetgevende vergadering om een einde te maken aan Pinochets neoliberale grondwet.

Pablo, Brussel

Heel het beleid moet weg

De grondwet is nog steeds die van onder de dictatuur. Alle essentiële diensten aan de bevolking worden aan de markt overgedragen (water, transport, onderwijs, gezondheidszorg, pensi-

oenen, …). Het resultaat is dat de 1% rijksten goed zijn voor een derde van alle inkomens. Chili kende de afgelopen jaren verschillende grote bewegingen van studenten en scholieren, onder meer in 2006 en 2011 voor gratis onderwijs. Dit heeft een strijdbaar

bewustzijn ontwikkeld onder jongeren.

Oudere generaties, die zich de wantoestanden van de militaire dictatuur herinneren, waren enthousiast door het protest van nieuwe generaties en sloten er zich bij aan. Zoals een populaire slogan in het land stelt: “We zijn niet langer bang.”

Aanvankelijk werd melding gemaakt van vernielingen en plunderingen.

Doorgaans ging het om supermarkten, banken, metrostations of tolkantoren langs de snelwegen. Naarmate de betogingen groeiden, werden de plunderingen meer marginaal. Geleidelijk aan werden barricades en blokkades opgezet, zeker in de regionale steden.

Op vrijdag 18 oktober was er een staking van de belangrijkste vakbond van Chileense dokwerkers die meteen opriep tot een algemene staking.

De regering van Sebastián Piñera verloor de controle over de situatie en trok de prijsstijging voor de metrokaartjes in. Tegelijk werd de noodtoestand in de hoofdstad uitgeroepen.

Dat maakt het mogelijk om democratische basisrechten, zoals de vrijheid van vergadering, aan banden te leggen.

De regering legde een uitgaansverbod op tussen 19u en 6u. Het leger werd op straat ingezet met toestemming om gelijk wie te arresteren en om vuurwapens in te zetten. Volgens officiële cijfers vielen er al 18 doden, naast honderden gewonden en 2500 betogers werden opgepakt. Er zijn meldingen van martelingen en verkrachtingen.

De aanwezigheid van het leger op straat en de avondklok kwam als een enorme schok. Er werd onmiddellijk een verband gelegd met de periode van de dictatuur. De lerarenvakbond ging in staking, net als het personeel van de grootste private mijn ter wereld. De organisaties van de inheemse Mapuche-bevolking sloten zich bij de beweging aan. Een dertigtal sociale organisaties en vakbonden riepen op tot een 48-urenstaking op 23 en 24 oktober. Onder hen de organisatie tegen de privatisering van de pensioenen of nog de feministische coördinatie die de acties van 8 maart organiseert. Kortom, alle sectoren die de afgelopen jaren in actie kwamen stonden nu opnieuw centraal in de strijd.

Zelfs in de rijkere wijken is de opstand voelbaar en weerklinken na het ingaan van de avondklok de liederen

van de revolutionair Victor Jara, gedood onder de dictatuur. Zijn “El derecho de vivir en paz” (‘Het recht om in vrede te leven’) is één van de hymnen van deze beweging. Het is een reactie op de president die verklaarde dat hij in oorlog is.

Toegevingen volstaan niet

Deze massabeweging dwong de regering tot toegevingen. Piñera beloofde om het basispensioen met 20% te verhogen, het minimum maandinkomen op te trekken tot 350.000 peso, de prijs van medicijnen te verlagen, de stijging van de elektriciteitsprijzen ongedaan te maken en de lonen van de parlementairen te verlagen. Daarnaast probeert de regering ‘nationale eenheid’ op te bouwen met de oppositiepartijen.

Maar dit komt te laat voor de Chilenen.

Piñera is volledig gediscrediteerd en de eerste eisen van de beweging zijn het ontslag van Piñera en de terugtrekking van de soldaten van de straat. Een belangrijke eis van de beweging is het opzetten van een grondwetgevende vergadering om een einde te maken aan Pinochets neoliberale grondwet.

Daarnaast moet de algemene stakingen worden voortgezet, uitgebreid en georganiseerd. Er zijn de eerste algemene vergaderingen en coördinatiebijeenkomsten. Dit moet de prioriteit zijn in alle scholen, werkplekken en buurten om ervoor te zorgen dat de beweging zich van onderaf democratisch kan structureren en het verder verloop niet overlaat aan beslissingen van vakbondsleiders of gevestigde politici.

De beweging moet gericht zijn op de val van de regering en het neoliberale beleid, en voor het opzetten van een grondwetgevende vergadering van werkenden en armen. Dit zal de basis vormen voor de heropbouw van Chili met een antikapitalistische en socialistische regering, als opstap naar een democratische en socialistische confederatie van het Latijns-Amerikaanse continent.

Catalonië in opstand na de zware straffen voor politieke gevangenen

O

p maandag 14 oktober kondigde het Hooggerechtshof de veroordeling aan van negen politici die een institutionele rol speelden in het Catalaanse referendum van 1 oktober 2017. De straffen lopen op tot 13 jaar gevangenis. Het leidde meteen tot een spontane massabeweging. De eerste week van de mobilisatie begon met de bezetting van de luchthaven van Barcelona door meer dan 10.000 mensen. Deze actie was direct geïnspireerd door de beweging in Hong Kong. Er volgde op vrijdag 18 oktober een hoogtepunt met een algemene staking die Catalonië verlamde. De beweging hervat de massale strijd die begon rond het referendum over zelfbeschikking op 1 oktober 2017 en de daaropvolgende algemene staking tegen repressie op 3 oktober. door

Carlos (Brussel)

De betogingen voor zelfbeschikking en amnestie voor de politieke gevangenen zijn massaal. Ze botsen op een indrukwekkende macht van zowel de Catalaanse als de nationale politiediensten. Die vallen de betogers aan en zetten middelen in zoals rubberkogels.

Er vielen heel wat gewonden, waaronder enkele mensen die hun zicht deels verloren. In Madrid ging de politie eveneens brutaal tekeer tegen betogingen uit solidariteit met de Catalaanse beweging. Gewelddadige extreemrechtse groeperingen maken van de situatie gebruik om de straat op te gaan en de beweging te provoceren.

De rol van politieke partijen

De reacties van de linkse partijen laten te wensen over. Pablo Iglesias (Podemos) zegt dat beide kanten in de fout gaan en roept op tot “verzoening.”

Hij weigert standpunt in te nemen tegen het repressief staatsapparaat geleid door de sociaaldemocratische PSOE van premier Sanchez. Die laatste verklaarde

dat de veroordelingen “volledig moeten uitgevoerd worden.” De rechtse nemen een opruiend standpunt in: ze zeggen dat de uitspraken niet streng genoeg zijn. Al deze verklaringen zijn ingegeven door electorale berekeningen: op 10 november zijn er opnieuw parlementsverkiezingen in de hele Spaanse staat.

De arbeidersklasse heeft een fundamentele rol te spelen in de beweging, die ook sociale eisen moet opnemen als antwoord op de sociale noodsituatie die achter de strijd voor zelfbeschikking zit. De algemene staking van 18 oktober was georganiseerd door alternatieve vakbonden of bonden die voor onafhankelijkheid zijn. De staking was een groot succes, ook al weigerden de grote vakbondsfederaties CCOO en UGT om te steunen. Veel winkels, openbare diensten, de gezondheidszorg en het onderwijs lagen plat. Ook in de industrie werd hard gestaakt. Zo legden 9.800 arbeiders bij Seat het werk neer en was er een werkonderbreking van 12 uur door de dokwerkers van Barcelona uit protest tegen de aanvallen op de de-

mocratische rechten.

De Catalaanse samenleving komt in actie en gaat veel verder dan wat de Catalaanse nationalistische partijen willen op het gebied van democratische vrijheden en het betwisten van het “regime van 78”, zoals het bewind na de val van dictator Franco genoemd wordt. De Catalaanse nationalisten voeren besparingen door en keren zich tegen de werkenden en hun gezinnen. De beweging op straat moet een stoutmoedige campagne voeren om de algemene staking verder te ontwikkelen met een zo groot mogelijke deelname, ook van leden van CCOO en UGT, desnoods tegen de leiding van die vakbonden in.

De beweging moet democratische structuren uitbouwen met comités in de wijken, op de campussen, scholen en werkplaatsen. Er is democratische controle van onderuit op de beweging nodig en deze moet eisen verdedigen gericht op de belangen van de volledige werkende klasse. Enkel op die manier kan de beweging een efficiënte krachtsverhouding uitbouwen met inbegrip van solidariteit van de werkenden in heel de Spaanse staat.

Socialismo Revolutionario, onze zusterafdeling, vecht tegen het kapitalisme en tegen het regime dat verdergaat op de erfenis van Franco. We verdedigen zo volledig mogelijke democratische rechten, waaronder het recht op zelfbeschikking en de vestiging van een Catlaanse socialistische republiek als onderdeel van een vrijwillige confederatie van volkeren in de Spaanse staat en het Iberisch schiereiland en een Europese socialistische confederatie.

Solidariteitsactie in Brussel. Foto: Boris

12

recensies

Film: Joker, een reflectie van ‘onze tijd’?

de

“Sorry We Missed You.” Ken Loach klaagt plaag van laagbetaalde onzekere jobs aan

H

et leek er even op dat Ken Loach, Brits cineast en socialistisch activist, de camera aan de haak zou hangen na “I, Daniel Blake”. Toch staat hij er terug.

Met “Sorry We Missed You” richt hij zijn lens op de miserie en armoede die schuilgaan achter de Britse flexijobs.

door

J

oker is een boeiende film. De film won de eerste prijs op het filmfestival in Venetië, maar werd ook getrakteerd op een golf van verachting van de kant van filmcritici.

Sommigen noemden de film “onverantwoordelijk” en “giftig”.

recensie door

James McCabe, Socialist Party (Ierland)

De protagonist, Arthur Fleck, neemt medicatie omwille van zijn slechte mentale gezondheid. Hij lijdt een arm, onzeker bestaan als een clown en ontluikend stand-up artiest. Fleck slaagt er niet in om mensen aan het lachen te brengen, terwijl zijn aandoening en zijn onvrijwillige, ongecontroleerde lachbuien hem tot voorwerp van spot maken. Terwijl hij enkele vernederende ervaringen meemaakt, verliest hij ook zijn toegang tot psychologische hulpverlening en medicatie als gevolg van besparingsmaatregelen. Zijn interne frustratie en woede manifesteren zich tenslotte in moorddadig geweld wanneer hij drie Wall Street ‘bros’ neerschiet.

Het komt tot een golf van protest en rellen van betogers die clown-maskers dragen en slogans roepen als “Verzet” en “Vreet de rijken op.”

Veel van het ongemak van de commentatoren over de film centreert zich rond het veronderstelde gevaar dat Arthur Flecks gewelddadige gedrag aanleiding kan zijn voor kopieergedrag en schietpartijen. Het idee dat films de hoofdoorzaak zijn van massaschietpartijen ligt in lijn met de reacties van de gevestigde media op deze, steeds vaker voorkomende, gebeurtenissen. Bovendien is de notie dat mentale gezondheid en geweld hand in hand gaan, een gevaarlijke mythe die door het establishment gebruikt wordt in een poging om massaschietpartijen los te koppelen van de sociaaleconomische context.

Het typische aan Hollywood-

films de laatste decennia is dat ze algemeen genomen compleet gescheiden zijn van de sociale realiteit. De ongeziene ongelijkheid, de effecten van neoliberale besparingen, de opkomst van rechts populisme, de toename van massale surveillance en aanvallen op democratische vrijheden, de talloze oorlogen, het wijdverspreide institutionele seksisme en racisme worden zelden aangeraakt. Laat staan dat er al iets aan bod zou komen over de bewegingen die zijn ontstaan tegen deze zaken. Het beeld dat Joker van het moderne kapitalisme schetst, is een breuk met de doorgaans banale verhaallijnen en oppervlakkige karakters die het wereldvreemde Hollywood de laatste periode heeft uitgebraakt. Maar het geweld in Joker is gruwelijk.

De protestbeweging voorstellen als gewelddadige relschoppers die uit zijn op chaos, wijst wellicht op het ongemak dat de hogere middenklasse voelt bij de groeiende sociale bewegingen die het systeem kunnen bedreigen. Dat alle progressieve hervormingen in de echte wereld het resultaat waren van strijd van onderuit, komt niet in hen op.

Joker raakt iets aan, waardoor het mensen tot denken kan aanzetten, maar het zit vast in een erg pessimistisch perspectief. We wachten op films die een mate van optimisme over gewone mensen en de menselijke natuur in zich dragen.

Die zouden meteen ook waarheidsgetrouwer zijn.

Linkse Socialist

Koerian (Gent)

Vijf miljoen, dat is het aantal Britten dat zelfstandig werkt, zonder contract of werkzekerheid. 900.000 ervan werken met zogenaamde nul-uren-contracten, contracten via dewelke de baas à la minute bepaalt wanneer/of je werkt. (1) Sinds de financiële crisis schoot het aantal van dergelijke onzekere contracten omhoog. Ze staan in voor een kwart van de jobgroei in GrootBrittannië tussen 2012 en nu. Patroons proberen meer winsten te boeken door arbeidskosten naar beneden te halen.

Het maakt deel uit van de vloedgolf van precarisering die vooral de VS en Groot-Brittannië treft. Ook België wordt getroffen, denk maar aan de flexijobs en de acties van Deliverookoeriers tegen verslechterende werkomstandigheden en dalende lonen.

Het leven onder een nul-uren-contract is er één van armoede en onzekerheid. Onderzoek toont dat hoe langer iemand in flexibel werk vast zit, hoe slechter haar/zijn mentale én fysieke gezondheid wordt. (2) Het is die sociale realiteit die Ken Loach voelbaar maakt in “Sorry We Missed You.” De film volgt een gezin in Newcastle upon Tyne. Moeder Abby werkt als freelance thuishulp en vader Ricky probeert aan de bak te komen als pakjesbezorger in onderaanneming.

Het koppel heeft een erg intelligente dochter van elf en een rebellerende

vijftienjarige puberzoon. Na de crisis in 2008 verloor Ricky zijn job en het gezin hun huis. Het onmenselijke werkschema van Ricky laat geen tijd om thuis te zijn, meer dan een paar uur te slapen of zelfs naar het toilet te gaan. Wanneer hij om welke reden ook niet in staat is te werken en zelf geen vervanger vindt, betaalt hij 100 pond boete aan zijn werkgever. Zonder cao’s of sociale rechten heerst de (ploeg)baas met complete willekeur over zijn zelfstandig personeel.

De hoop die het gezin had aan het begin van de film – het vooruitzicht met Ricky’s nieuwe job misschien de waarborg voor een hypotheek te kunnen bijeen sparen – benadrukt enkel de wanhoop wanneer blijkt dat de job hen enkel dieper in de miserie duwt.

“Sorry” vormt in elk opzicht een tweeluik met “I, Daniel Blake.” Beide films tonen de dagelijkse realiteit van grote lagen werkenden in NoordEngeland. Geen van de twee films probeert te verdoezelen of verzoeten: Loach’s grauwe realisme laat geen ruimte voor Hollywoodiaanse lichtpuntjes. Beide zijn een keiharde veroordeling van het Engels neoliberalisme.

Loach’s realisme wordt doorheen de film kracht bijgezet door de acteerprestaties van Chris Hitchen en Debbie Honeywood: geen professionele acteurs, maar ouders die hun kinderen

LSP/PSL is voor het volledig herstel van de index en een minimumloon van 2.300 euro netto, tegen de afbraak van de sociale zekerheid en de uitholling van het arbeidscontract. Wij verzetten ons tegen iedere bedrijfssluiting omdat dit onder het kapitalisme enkel leidt tot werkloosheid en armoede.

De enige maatregel die de massale werkloosheid kan oplossen is de onmiddellijke invoering van de 30-urenweek, zonder loonverlies en met evenredige aanwervingen.

Vlamingen, Walen en Brusselaars respecteren, zonder in de val te trappen van diegenen die de arbeiders door communautair opbod willen verzwakken (cfr. splitsing sociale zekerheid).

Ze zou moeten ageren voor de nationalisatie van de sleutelsectoren van de economie onder rechtstreekse arbeiderscontrole.

opvoedden met laagbetaalde, onzekere jobs. Ze kregen hun scripts steeds net voor ze de bewuste scène moesten spelen. Zo is veel van de verrassing, het verdriet en de wanhoop op het scherm spontaan. De druk die het onzekere bestaan zet op elk gezinslid, ook de kinderen, wordt uitstekend vertolkt.

Zoals steeds biedt Loach de kijker geen oplossing of alternatief. In realiteit mag hij dan een principiële socialist zijn, in zijn films is hij een chroniqueur. Hij ziet zichzelf als één van de weinige regisseurs die tussen luie documentaires en opgewekte talkshows de harde realiteit van het leven onder kapitalisme neerzet. Vandaag is dat een statement an sich in een door private spelers gedomineerd medialandschap. Zoals hij het zelf zegt in een interview met The Guardian: “Mensen zijn zich bewust van de ongesproken regels [van de televisiebureaucratie] anders zouden uitzendingen vol woede zitten over armoede, dakloosheid, groteske ongelijkheid, de stupiditeit van privatisering en het ineenstorten van de NHS [Britse publieke gezondheidszorg].” (3)

1. htt ps://www.onrec.com /news/statistics-and-trends/zero-hour-contracts-triple-accounting-for-a-quarter-of-total-employment 2. ht t ps://onlinelibrar y.wiley.com /doi/ full/10.1111/roiw.12316 3. https://www.theguardian.com/film/2019/ o c t / 10 / k e n - l o a c h - s o r r y - w e - m i s s e d -you -i nt e r v ie w- p ove r t y- ho m e lessness-inequality-privatisation

waar LSP voor staaT

D

e technische en wetenschappelijke mogelijkheden van de mens zijn nog nooit zo uitgebreid geweest. De jongste 50 jaar verdrievoudigde het gemiddelde inkomen per hoofd van de wereldbevolking. Er is voldoende rijkdom om iedereen een degelijke levensstandaard te garanderen. België vormt hierop geen uitzondering.

Zelfs na de gouden jaren ‘50 en ‘60 bleef de totale werkelijke waarde van alles wat we samen produceren toenemen. In ‘96 bedroeg dit dubbel zoveel als in ‘83.

Deze toename van de rijkdom heeft echter niet geleid tot een algemene stijging van de welvaart. Integendeel: terwijl bedrijven recordwinsten boeken en speculanten hun kapitaal vertienvoudigen, gaat de voormalige koloniale wereld gebukt onder oorlog en hongersnood, is de economie van de ex-stalinistische staten ineengestuikt en heerst in het Westen massale structurele werkloosheid. De globale stijging van de rijkdom is aan de overgrote meerderheid van de wereldbevolking voorbijgegaan.

Stop de privatiseringen

Hoewel de arbeiders deze rijkdom produceren, hebben ze niet de minste inspraak in de aanwending ervan. Heel de productie staat in functie van de winsthonger van een handvol kapitalisten.

Dit leidt tot schrijnende tegenstellingen.

Er is nood aan betaalbare en comfortabele sociale woningen, aan gratis openbaar vervoer, aan onderwijs toegankelijk voor iedereen, aan speelterreinen en recreatiecentra, aan een nationale gezondheidsdienst die gratis en publiek is.

De middelen hiervoor zijn voorhanden. Op dit ogenblik gaat het echter de andere kant uit.

Openbare diensten worden gerentabiliseerd en opgesplitst. De winstgevende delen worden verkocht aan de hoogste bieder, de onrendabele worden afgestoten. Er is al lang geen sprake

meer van diensten. De marktlogica heeft ook in de openbare sector toegeslaan. Voortaan spreekt men van openbare bedrijven in afwachting van de volgende privatisering.

30-urenweek

In de private sector richt de “vrije” markt een ravage aan. Alle verworvenheden worden afgebroken in naam van de competitiviteit.

Arbeidscontracten ruimen plaats voor onderaanneming, uitzendarbeid en andere nepjobs.

Een miljoen arbeiders in België wordt regelmatig geconfronteerd met werkloosheid. Dit heeft geleid tot de verpaupering van een deel van de arbeiders en hun gezinnen. Pensioenen, werkloosheids- en ziekteuitkeringen staan op de helling door de uitholling van de sociale zekerheid.

Een nieuwe arbeiderspartij

De vakbondsleidingen hebben de kapitalistische afbraaklogica aanvaard. Ze beperken zich tot het “sociaal” begeleiden van de herstructureringen.

Daartegenover stellen wij het strijdsyndicalisme: vechten voor iedere job en het behoud van alle verworvenheden.

De arbeidersklasse heeft een partij nodig die deze strategie politiek kan en wil vertalen. Zo’n partij moet openstaan voor iedereen die wil vechten tegen de sociale afbraak.

Ze moet zich verzetten tegen iedere verdeling van de arbeiders, of het nu is op basis van racisme, seksisme of geloof. Dit kan het best door op te komen voor volledige gelijke rechten.

Ze moet de strijd aanbinden tegen het imperialisme en vechten tegen de vernietiging van het milieu. Ze moet het zelfbeschikkingsrecht van

Revolutie

Dit programma is enkel uitvoerbaar indien de arbeidersbeweging de macht uit handen neemt van de kleine minderheid van kapitalisten. De heersende klasse zal haar privileges echter niet zomaar afstaan. Het breken van de kapitalistische staat zal een revolutie vereisen. Daarom bouwen wij aan een revolutionaire marxistische partij.

Arbeidersdemocratie

De productie moet in functie staan van de reële behoeften van de bevolking. Ze moet georganiseerd worden via een democratisch productieplan, opgesteld en gecontroleerd door raden, samengesteld uit vertegenwoordigers van de arbeiders van het bedrijf, van de nationale vakbonden en van de

arbeidersregering.

Iedere functionaris moet verkozen en permanent afzetbaar zijn. Hij/zij mag niet beschikken over een hoger loon dan het gemiddelde loon van de arbeiders die hij/zij vertegenwoordigt.

Op die manier kan het wanbeheer vermeden worden zoals dit in de planeconomieën in het ex-Oostblok bestond.

Voor socialisme en internationalisme

De socialistische revolutie breekt altijd uit op het nationale vlak, maar eindigt in de internationale arena. Arbeidersdemocratie en socialistische planning kunnen niet beperkt blijven tot één land.

Het isolement van Sovjet-Rusland heeft tot haar degeneratie vanaf 1924 geleid.

LSP/PSL maakt deel uit van het Comité voor een Arbeidersinternationale (CWI), dat actief is op alle continenten. Onze strijd in België zien wij in het kader van een arbeidersstrijd in de hele wereld voor een socialistische maatschappij.

Voor arbeiderseenheid Voor socialisme

Partijnieuws

www.socialisme.be november 2019

Agenda

Steun campagne ROSA Als je deze krant leest terwijl je (nog) geen abonnement hebt, kocht je hem misschien tijdens een van onze stands of activiteiten in het kader van de mobilisatie naar de betoging tegen geweld op vrouwen van 24 november, of op die betoging zelf. Misschien ken je de campagne ROSA al langer. Mogelijk sta je positief tegenover de strijdbare socialistische benadering die wij verdedigen in de beweging voor vrouwenrechten en tegen onderdrukking.

Het organiseren van campagne ROSA vraagt tijd, energie en midde-

len. Zonder financiële steun voor huur van lokalen, drukken van materiaal, infrastructuur, … komen we niet voor.

De campagne ROSA krijgt geen subsidies en er zijn geen rijke financiers. We

zijn financieel afhankelijk van diegenen die samen met ons strijden tegen seksisme en besparingen. Help ons de campagne verder uit te bouwen en ervoor te zorgen dat we zo effectief mogelijk kunnen doen!

Daarom vragen we om giften, klein of groot, en nog meer om een maandelijkse bijdrage via een permanente opdracht. Dat geeft ons financiële stabiliteit.

Stort op BE54 5230 8095 8497 (BIC: TRIOBEBB) van ROSA met als mededeling “ROSA-steun”.

Nieuwe uitgave: ‘Staat en revolutie’ ingeleid met ‘De ware Lenin’

‘S

taat en revolutie’ is één van de belangrijkste werken van Lenin. Hij schreef de tekst in Zwitserland en stond er tijdens het revolutiejaar 1917 op dat de tekst beschikbaar werd voor een breder publiek.

De taak van ‘Staat en Revolutie’ was immers het voorbereiden op de machtsovername door de arbeidersbeweging, en het tot stand brengen van principes voor een arbeidersbewind. Tegen de achtergrond van een kapitalisme in crisis en toenemende ongelijkheid, weerklinkt ook van-

Brussel. Meeting: “Minimum €14/u: een sociale, feministische en antiracistische eis” 28 november, 19.30 uur, Pianofabriek, Fortstraat 35

In België is het minimumloon schandalig laag: 9,65 euro bruto per uur. Een job is geen garantie voor een waardig leven: 230.000 werkenden - of 5% van de beroepsbevolking - worden als arm beschouwd en 15% verdient minder dan 2.300 euro bruto/maand (ongeveer 1.400 euro netto). Deze alarmerende cijfers en de vele aanvallen van regeringen op onze leef- en werkomstandigheden verergeren het fenomeen. Dit alles heeft op vrouwen nog een grotere impact. “Alles stijgt, behalve onze lonen,” aldus de campagne van ACODLRB in Brussel.

LSP en campagne ROSA (Reageer tegen Onderdrukking, Seksisme en Asociaal beleid) houden een debat met: - Célia Ponce, delegee van CGSPonderwijs en woordvoerder van ROSA in Brussel. Zij zal spreken over de strijd voor economische onafhankelijkheid van vrouwen - Karim Brikci, CGSP-afgevaardigde in het Brugmann-ziekenhuis. Hij zal spreken over de strijd van het personeel van de Brusselse lokale besturen.

- Anja Deschoemacker, woordvoerder van Gauches Communes en LSP. Zij zal spreken over de opbouw van de noodzakelijke krachtsverhouding om de eis van 14 euro per uur te realiseren.

daag de roep naar verandering. Het systeem bijsturen zal niet lukken, we moeten de kwestie van machtsovername door de meerderheid van de bevolking stellen.

Over Lenin en de Bolsjewieken zijn er veel mythes en verdraaiingen. We laten het boek van Lenin voorafgaan door de tekst ‘De Ware Lenin’, geschreven door Per-Ake Westerlund van Rättvisepartiet Socialisterna, de linkse socialisten in Zweden.

Het boek telt 216 pagina’s en kost 12 euro (verzending in België inbegrepen). Schrijf over op BE31 5230 8092 5155 van ‘Socialist Press’ met als vermelding: ‘boek staat en revolutie’.

O

oggetuige Angela Banckert beweert van niet. Angela was in 1989 als ooggetuige en redacteur van de marxistische krant ‘Voran’ in Berlijn. Vandaag is ze nog steeds actief in de strijd voor democratisch socialisme en werkt ze voor de lerarenvakbond in Keulen.

Strijdfonds Resultaten van het derde kwartaal (juli-september).

O en W Vlaanderen: 5.595 € Luik-Lux: 1.026 € Henegouwen-Namen: 838 € Bxl-W.Brab: 1.753 € Vl Brab-Limburg: 624 € Antwerpen: 741 € Nationaal: 1.961 €

160% 93% 84% 76% 62% 49% 178%

TOTAAL: 12.537 €

109%

Steun de strijd voor een socialistisch alternatief: stort op BE86 5230 8092 4650 van LSP met vermelding ‘steun’.

• • • • • • • • •

Di 5 nov. Leuven. Meeting: “Kapitalisme in crisis: welk alternatief?”

20u Romaanse Poort (Brusselsestraat 63) Zaal B2.3 Woe 6 nov. Gent. Meeting: “30 jaar geleden viel de muur, einde verhaal voor socialisme?” 19u30 Blandijn Vr 15 – zo 17 nov. LSP-congres Woe 20 nov. Brugge. 19u30 Hollandse Vismijn (zaaltje boven). “Strijden tegen seksisme is strijden voor een degelijk loon: minimum €14/u” Woe 20 nov. Antwerpen. ROSA-bijeenkomst: ‘Stop seksisme’. 19u30 UA Rodestraat Zo 24 nov. Brussel. Betoging tegen geweld op vrouwen. 14u Centr.Station Do 28 nov. Brussel. Meeting: “Minimum €14/u: een sociale, feministische en antiracistische eis.” 19u30 Pianofabriek Vr 29 nov. Brussel. Global Strike for Future #4 31 december. Brussel: rood oudjaarfeest

Internationale solidariteit

Protestactie in Brussel tegen de Turkse invasie van Rojava

Gent: meeting op 6 november.

“30 jaar geleden viel de muur, einde verhaal voor socialisme?”

Op de 30e verjaardag zal men in de media focussen op de val van de bureaucratische regimes in Oost-Europa en het streven naar vrijheid van de bevolking. Wat weinig zal worden belicht is dat er maandenlang een massabeweging in Oost-Duitsland op straat kwam om een democratisch socialisme te eisen. Het is slechts bij gebrek aan een klaar idee hoe dit democratisch socialisme te bekomen dat de beweging omgebogen werd in de richting van een herinvoering van het kapitalisme.

Wat is 30 jaar na datum het resultaat

13

voor de gewone bevolking? Wat waren de sterktes van de bureaucratisch geleide planeconomie? Hoe repressief waren deze regimes? Hoe waren deze tot stand gekomen? Waarom winnen socialistische ideeën terug aan invloed? Kunnen we op basis van de lessen van de 21e eeuw een echte democratisch socialistische wereld bouwen?

Allemaal vragen die op deze avond aan bod kunnen komen.

Woensdag 6 november.

19u30 Blandijn

De voorbije weken werden gekenmerkt door een wereldwijde protestgolf. Een krant als deze met slechts 16 pagina’s volstaat niet om op alle belangrijke bewegingen in te gaan. De globale instabiliteit is het resultaat van de crisis van het kapitalisme en de toenemende ongelijkheid. De gevolgen hiervan en de wijze waarop marxisten erin tussenkomen, zal uitgebreid aan bod komen op ons nationaal congres in november en op het wereldcongres van het CWI eind januari 2020.

In België waren we actief betrokken bij protestacties en betogingen tegen de Turkse invasie in Rojava (Noord- en Oost-Syrië). Ze namen ook deel aan internationale solidariteitsacties met bewegingen in Libanon, Chili en Catalonië. Daarnaast waren er acties op basis van solidariteitscampagnes opgezet door onze internationale werking, het Committee for a Workers’ International. Zo protesteerden we aan de Ierse ambassade om de strijd van de ambulanciers voor de erkenning van hun vakbond te ondersteunen. Op 21 oktober waren er verschillende acties aan Ierse ambassades in de wereld in opbouw naar actiedag in Dublin op 23 oktober.

Een tweede internationale campagne is die rond de beweging in Hongkong, en meer bepaald tegen het ontslag van een activist van Socialist Action. Nathan Leung werd afgedankt door de grootbank HSBC omwille van deelname aan het protest in Hongkong. De betrokkenheid van Socialist Action in het protest botst op tegenkanting. Zo werd ons secretariaat in Hongkong het slachtoffer van een doelbewuste inbraak op 17 oktober.

Verschillende computers, gsm’s, enkele creditcards en persoonlijke spullen werden gestolen. We organiseerden in oktober open bijeenkomsten in Antwerpen, Brussel, Luik, Namen en Gent gewijd aan de acties in Hongkong. Daarbij hadden we een videopresentatie door een jonge activist van Socialist Action.

Solidariteit met de strijd in Hongkong vanop een meeting in Antwerpen

Met 109% van onze doelstelling voor de periode juli-september, behaalden we één van onze beste resultaten ooit in een derde kwartaal. Vooral in Gent werd heel veel financiële steun opgehaald.

In het vierde en laatste kwartaal halen we traditioneel veel steun op met onze jongerenacties en campagnes rond nationale betogingen, zoals die voor het klimaat of die tegen seksisme. Afdelingen kunnen na het nationaal congres ook nog sociale activiteiten plannen om geld in het laatje te brengen.

We willen elke drie maanden 11.500 euro steun ophalen om onze campagnes en activiteiten te financieren.

Contact / Abonnementen Meer info over de partij / Lid worden: Hovenierstraat 45, 1080 Molenbeek Tel: 02/345 61 81. E-mail:info@socialisme.be.

Redactie: redactie@socialisme.be. Ook lezersbrieven zijn welkom!

Abonnementen: * proefabo: 5 euro voor drie nummers, 10 euro voor zes nummers * gewoon abo: 20 euro voor twaalf nummers * steunabo: 30 of 50 euro voor twaalf nummers Of neem een doorlopende opdracht van minstens 2 euro Rekeningnummer voor abonnementen: BE31 5230 8092 5155 van Socialist Press

14

interview

de

Linkse Socialist

Harland & Wolff: Historische strijd in Noord-Ierland redt jobs Niemand heeft een beter inzicht in wat er nodig is om de scheepswerf te runnen, of expertise in termen van wat er nodig is, dan de arbeiders.

Niemand heeft meer in de werf geïnvesteerd dan de arbeiders zelf en niemand heeft blijk gegeven van een grotere bereidheid om voor de werf te strijden dan de arbeiders zelf. Ik denk dus dat het volkomen logisch is dat de scheepswerf niet alleen in handen van de overheid komt, maar dat het beheer van de werf wordt overgelaten aan de echte deskundigen – de arbeiders.

N

egen weken lang hebben arbeiders van de Harland & Wolffscheepswerf in Belfast, waar ooit de Titanic werd gebouwd, het terrein bezet nadat het bedrijf de boeken neerlegde en de jobs op de werf bedreigd waren. De arbeiders van de scheepswerf – leden van de vakbonden Unite en GMB – eisten dat de regering de werf zou nationaliseren om de toekomst veilig te stellen. De bezetting leverde resultaat op: er werd een overnemer gevonden.

Hieronder een ingekorte versie van een interview met Susan Fitzgerald, regionale coördinatrice van Unite en lid van de Socialist Party.

De bezetting van de arbeiders op de scheepswerf Harland & Wolff was echt historisch.

Kan je uitleggen hoe het conflict is uitgebroken?

“In de weken voordat het conflict uitbrak, toen het bedrijf failliet was verklaard, hadden de door de rechtbank aangestelde curatoren zich uitsluitend gericht op één potentiële koper. Deze koper had beloofd de activa en het personeel van Harland & Wolff over te nemen, maar heeft vervolgens te elfder ure het bod aanzienlijk verlaagd en vooral geweigerd om jobs te garanderen. Op dat moment had het management geen oplossing. Het werd aan de vakbonden overgelaten om een plan op te stellen dat, naast het organiseren van het personeel, in eerste instantie gericht was op overleg met de regering, de politici en de curatoren over wat er gedaan kon worden om de scheepswerf te redden.

“Tijdens deze gesprekken hebben we regelmatig personeelsvergaderingen gehad en we hebben de werkenden niet alleen op de hoogte gehouden van wat er gaande was, maar ook gezegd dat het duidelijk was dat zij actie moesten ondernemen om hun stempel te drukken op de gebeurtenissen. We hadden het over wat nodig is om de werf te redden: hernationalisatie. Het pleidooi voor nationalisatie vloeide voort uit de realiteit dat er geen eenvoudige oplossing vanuit de private sector bestond. Nochtans kan de scheepswerf gebruikt worden om te investeren in groene energie, een werkingsterrein waar de werf zich de afgelopen 10-15 jaar mee bezig hield.”

Het personeel eiste de nationalisatie van de scheepswerf. Wat bedoel je als socialist met nationalisatie?

“De eis om de werf te nationaliseren is puur “gezond verstand”, met name in de context van de noodzaak om de milieucrisis aan te pakken en groene banen te creëren.

“Niemand heeft een beter inzicht in wat er nodig is om de scheepswerf te runnen, of expertise in termen van wat er nodig is, dan de arbeiders. Niemand

heeft meer in de werf geïnvesteerd dan de arbeiders zelf en niemand heeft blijk gegeven van een grotere bereidheid om voor de werf te strijden dan de arbeiders zelf. Ik denk dus dat het volkomen logisch is dat de scheepswerf niet alleen in handen van de overheid komt, maar dat het beheer van de werf wordt overgelaten aan de echte deskundigen – de arbeiders. Met ande-

zou nationalisatie de beste manier zijn en blijven om de scheepswerf voor de lange termijn veilig te stellen en ervoor te zorgen dat de vaardigheden van de arbeiders optimaal worden benut voor de samenleving als geheel.

“Ik was verre van de enige socialist op de werf en een van de dingen die je echt duidelijk zag, was het vermogen van de arbeiders om snel vergaande lessen te trekken uit de strijd die ze voerden. Tegelijkertijd had je een personeelsbestand met veel verschillende politieke en religieuze opvattingen, ook met sterke overtuigingen. Toch toonden de arbeiders het vermogen om deze kwesties op een respectvolle manier te bespreken, zij het met de gebruikelijke woordenwisselingen op de werkplek.

“Wat echter duidelijker werd, was dat

de arbeiders op de scheepswerf relevant voor deze bewegingen?

“Niemand begrijpt zo goed als Harland & Wolff-arbeiders de rol die de scheepswerf kan spelen in het creëren van groene energie. De laatste 10 tot 15 jaar zijn deze arbeiders betrokken bij het maken van prototypes en het bouwen van de fysieke infrastructuur die nodig is voor offshore windturbines. Als vakbond pleiten we er al jaren voor dat Harland & Wolff een specialist in groene energie wordt.

“Veel milieuactivisten ken nen InfaStrata, het bedrijf dat de scheepswerf heeft overgenomen, voor zijn rol in de exploratieboringen naar olie in Woodburn Forest bij Carrickfergus en het huidige controversiële gasopslagproject op Islandmagee. Leden van

Susan Fitzgerald

re woorden, dat er controle en beheer van de scheepswerf door de arbeiders komt. Dat zou betekenen dat de arbeiders beslissingen nemen, niet op basis van winstoogmerk, maar op basis van wat sociaal nuttig is en in het belang van ons milieu – zoals groene energie.

“Dat er een nieuwe koper komt, is een belangrijke overwinning. Dit stelt de scheepswerven en de gekwalificeerde banen veilig. Dat was alleen mogelijk dankzij de strijd die is gevoerd om ervoor te zorgen dat arbeiders tijdelijk werkloos werden in plaats van ontslagen, en dat de kwestie van de scheepswerf op de agenda bleef staan. Toch

noch de unionistische noch de nationalistische politici de belangen van de arbeidersklasse behartigen. Ik denk dat men begrepen heeft dat je in een strijd als deze alleen op andere werkenden en je eigen organisaties kan rekenen.

Als socialist denk ik dat het meer dan ooit nodig is dat de vakbeweging haar eigen agenda op tafel legt en kijkt hoe zij de belangrijkste partijen kan uitdagen op een manier die de arbeidersklasse verenigt.”

Er zijn de jongerenacties rond klimaatverandering, waaronder schoolstakingen. Is de strijd van

de Socialist Party en veel vakbondsactivisten zijn betrokken geweest bij campagnes tegen deze projecten. Het lijdt geen twijfel dat veel van de werknemers willen dat hun vaardigheden worden ingezet om de milieuramp aan te pakken en de vakbond zal zich blijven inzetten voor groene banen en een rechtvaardige overgang. Het centrale probleem is echter dat je geen controle hebt over wat je niet bezit. De scheepswerf zal worden gebruikt voor wat het meest rendabel is, of het nu gaat om hernieuwbare energie of fossiele brandstoffen. De enige manier om ervoor te zorgen dat de scheepswerf op

een ecologisch duurzame manier wordt gebruikt, is op basis van publiek eigendom en democratische controle van het personeel.

“Het personeel weet natuurlijk ook dat veel van de jongeren die hen op de werf bezochten jonge socialisten en milieuactivisten waren. Alle werkenden zagen de strijd die zij leverden niet alleen als een strijd om hun baan te verdedigen, maar ook als een strijd voor een fatsoenlijke toekomst voor de jongeren. Het redden van de scheepswerf biedt de mogelijkheid om de vaardigheden die op de scheepswerf aanwezig zijn, over te dragen aan een jongere generatie door leerlingen in dienst te nemen, wat essentieel is als we de scheepswerf willen gebruiken voor groene jobs.”

Welke lessen kunnen er voor werkenden getrokken worden uit het conflict bij Harland&Wolff?

“Vóór dit conflict werd de scheepswerf afgeschreven als een relikwie uit het verleden. Het waren de arbeiders zelf die er vertrouwen in hadden dat er een toekomst is voor de industrie en die zagen hoe hun vaardigheden kunnen worden ingezet.

“De bezetting toonde het vermogen van de arbeiders om zich te organiseren en de uitdaging aan te gaan. Elke dag van de bezetting was ik getuige van vindingrijkheid en een enorm vermogen om problemen, groot of klein, aan te pakken. Deze arbeiders hebben zich ontwikkeld tot klassenstrijders waarbij ze alle behoeften van de strijd opnamen – van het organiseren van financiën over het opstellen van een aanwezigheidsschema, het ontwikkelen van structuren tot het allerbelangrijkste: een plan om te winnen.

Ze hebben laten zien dat ze hun zaak kunnen beargumenteren, zowel in de media als in vergaderingen, terwijl ze gedurende die lange weken ook voor elkaar zorgen. Een andere les die we eerder hebben geleerd is dat wanneer een groep werkenden een standpunt inneemt, zij solidariteit kunnen krijgen van duizenden werknemers van alle achtergronden.

“Er waren geen garanties op een overwinning, maar de strijd van deze arbeiders stond centraal bij het veiligstellen van hun jobs en een toekomst voor de werf. Het laatste wat ik wil zeggen is dat de strijd van deze arbeiders laat zien dat een socialistisch alternatief op het falen van het kapitalisme mogelijk is en de belangrijkste factor om dat te bereiken is de arbeidersklasse.”

Rosa

www.socialisme.be november 2019

15

Strijd tegen seksisme opvoeren: betoging van 24 november als startpunt in opbouw naar 8 maart

Campagne ROSA op de betoging van internationale vrouwendag dit jaar in Brussel. Foto: Liesbeth

25

november is de Internationale Dag tegen geweld op vrouwen. In België neemt het platform Mirabal het initiatief voor een betoging op zondag 24 november. Dit is een belangrijk evenement. Laten we er een succes van maken en een opstap naar de campagne richting 8 maart, de internationale vrouwendag. De voorbije jaren zijn beide dagen uitgegroeid tot de centrale en groeiende afspraken voor de strijd tegen seksisme. door

Brune

Ongelijkheid neemt wereldwijd toe.

Vrouwen worden daar hard door geraakt. Het is dan ook geen toeval dat vrouwen vooraan staan in de strijd voor betere lonen en levensomstandigheden, maar ook het gendergerelateerd geweld, dat een gevolg is van economische ongelijkheid. #MeToo toonde dat de angst om seksisme aan de kaak te stellen afneemt. In sommige landen waren er ongekend grote mobilisaties tegen seksisme en feminicides.

Om seksisme te stoppen, moeten we heel het systeem bekampen. Vrouwen staan vooraan in de strijd, niet alleen in die tegen seksisme. Ook tegen de gevolgen van de economische, sociale of ecologische crisissen wordt gestreden.

Het valt bijvoorbeeld op dat jonge meisjes een grote rol spelen in de klimaatbetogingen. Dat is een opmerkelijke ontwikkeling in vergelijking met eerdere bewegingen. Kijk maar naar

enkele woordvoerders van het klimaatprotest: Anuna De Wever en Adélaïde Charlier in België, Luisa Neubauer in Duitsland, Harriet O’Shea Carre, Milou Albrecht en Jean Hinchliffe in Australië... En natuurlijk de Zweedse Greta Thunberg. Allemaal spelen ze een rol in de strijd tegen klimaatverandering. Deze strijd polariseert en leidt ook tot door delen van het establishment gesteunde tegenkanting. Sommige reacties zijn agressief en seksistisch. Zo ging de Franse filosoof Michel Onfray zo ver dat hij Greta Thunberg vergeleek met een “cyborg.” De aandacht wordt afgeleid van de klimaatprotesten, de boodschap van de activisten wordt genegeerd. Gelukkig worden de schandalige vooroordelen niet zomaar aanvaard: het klimaatprotest gaat gewoon door en groeit wereldwijd.

De klimaatjongeren beperken zich niet tot één thema. We merkten het bij

de ROSA-delegatie op de grote betoging van 8 maart dit jaar in Brussel.

Jonge betogers namen deel aan deze delegatie met aangepaste versies van hun klimaatslogans en met zelfgemaakte protestborden die zo kenmerkend waren voor de eerste grote klimaatacties. Deze traditie van protestborden is stilaan goed doorgedrongen.

Strijd met elkaar verbinden is belangrijk om deze te versterken en te verbreden. Strijd tegen discriminatie of voor het klimaat is eigenlijk dezelfde strijd: tegen een systeem dat mens en natuur uitbuit, tegen het kapitalisme.

De volgende internationale actiedag voor vrouwenrechten, 8 maart 2020, is een zondag. Er komt dan een grote nationale betoging waaraan we uiteraard zullen deelnemen. Die actiedag valt op een zondag, maar dat mag geen reden zijn om geen campagnes en acties op de werkvloer te organiseren. Het organiseren van verzet tegen seksuele intimidatie op het werk is van essentieel belang. De plaats van vrouwen is in de vakbond en in de collectieve strijd voor betere arbeidsvoorwaarden.

Op maandag 9 maart zal er aan de Gentse universiteit een werkonderbreking zijn in het kader van de strijd voor een minimumloon van 14 euro

Welke eisen tegenover de dubbele dagtaak van vrouwen?

Op 8 maart 2019 werd opgeroepen tot een ‘vrouwenstaking’. Was dit een goede benadering om genderongelijkheid binnen gezinnen aan te klagen?

Campagne ROSA vindt het belangrijk dat ongelijkheid erkend en aangeklaagd wordt. Het komt voort uit het traditionele gezinsmodel dat onder het kapitalisme wordt gepromoot. Ongelijkheid zit in het DNA van dit systeem gebaseerd op winsthonger. Gelijkheid is onmogelijk in een fundamenteel ongelijk systeem.

Om seksistische onderdrukking te stoppen zal een gelijke verdeling van huishoudelijke taken tussen mannen en vrouwen niet volstaan. Zo’n oproep houdt overigens geen rekening met homoseksuele en éénoudergezinnen.

We moeten ons richten tegen materiële basis van de kapitalistische samenleving die verdeeldheid tussen mensen creëert. Strijd tegen seksisme zullen we niet winnen door ons tegen mannen te keren, maar door het systeem te bevechten. Heel wat huishoudelijke taken kunnen door de gemeenschap opgenomen worden door een forse uitbreiding van openbare diensten, zoals gratis kinderopvang, voldoende zorg van zieken en ouderen, openbare wasserijen, betaalbare maaltijden, … Zo kan de ‘tweede dagtaak’ verdwijnen voor wie dat wenst. Een samenleving gebaseerd op de werkelijke behoeften van de bevolking, met gratis en kwalitatief hoogstaande openbare diensten en het creëren van nieuwe diensten, is een vereiste om tot echte gelijkheid te komen. per uur. Dat is ook een feministische eis: financiële onafhankelijkheid is belangrijk om aan een gewelddadige relatie te kunnen ontsnappen. In de week na 8 maart zullen er nog andere acties zijn voor gelijke lonen. Die zullen we

natuurlijk ook steunen.

Laten we van de betoging op 24 november gebruik maken om het startschot te geven van de mobilisatie naar 8 maart zodat deze actiedag nog groter wordt dan dit jaar!

Strijd tegen seksisme mag niet misbruikt worden voor racisme

“

Het is goed leven in Vlaanderen. We zijn een welvarende, zelfbewuste natie met een rijke traditie én een veelbelovende toekomst,” vermeldt het Vlaamse regeerakkoord. Voor wie verder leest, wordt echter snel duidelijk dat de meerderheid van de bevolking met dit akkoord opnieuw berooid achterblijft. Ook voor de meerderheid van de vrouwen betekent het akkoord een verdere verslechtering van hun dagelijkse levensomstandigheden, een inperking van hun onafhankelijkheid, hun welzijn, … door

Elise

Onder de niet te onderschatten druk van de groeiende protesten voor het welzijn van vrouwen in België en wereldwijd, komen thema’s zoals ‘gender’ en ‘anti-discriminatie’ steeds meer aan bod in de overheidssfeer. Ook het regeerakkoord kent mede dankzij deze mobilisaties enkele passages waarin gender, seksueel geweld etc. ter sprake komen. Helaas zijn de progressieve, economische eisen van de werkenden en jongeren die de afgelopen maanden en jaren herhaaldelijk de straat op trokken, nergens te bespeuren. #MeToo naast zich neergelegd

In navolging van het Vlaams Belang

stelt het regeerakkoord seksisme voor als een probleem veroorzaakt door migranten en vluchtelingen. Strijden tegen gendergerelateerd geweld valt voor deze regering samen met het “voorkomen van huwelijksdwang, eergerelateerd geweld en vrouwelijke genitale verminking.” Vormen van geweld die gekoppeld worden aan ‘andere culturen’. Dergelijke benadering negeert de talloze getuigenissen die #MeToo voortbracht, waarbij duidelijk werd dat seksistisch geweld in eerste instantie een gevolg is van ongelijke machtsrelaties, veroorzaakt door precaire economische situaties.

Ook de roep om degelijke seksuele opvoeding (met aandacht voor

wederzijdse toestemming, seksuele geaardheid, genderidentiteit; met ruimte voor discussie in kleinere klassen etc.) waarrond studenten en scholieren zich in Vlaanderen mobiliseerden, wordt genegeerd. Het regeerakkoord spreekt uitsluitend over seksuele opvoeding in het kader van het buitenlands beleid. Door seksisme voor te stellen als uitsluitend eigen aan een bepaalde cultuur, misbruikt de Vlaamse regering de strijd tegen seksisme om racisme te promoten en het uitblijven van sociale maatregelen (zoals forse investeringen in onderwijs) te legitimeren.

Seksisme is eigen aan deze samenleving

Het is echter duidelijk dat seksisme eigen is aan de manier waarop onze samenleving georganiseerd wordt.

Seksistisch geweld staat niet los van problematieken zoals de loonkloof, de gratis huishoudelijke taken die vooral vrouwen uitvoeren, de commercialisering en objectivering van vrouwenlichamen, … die mede aan de basis lig-

Seksistisch geweld staat niet los van problematieken zoals de loonkloof, de gratis huishoudelijke taken die vooral vrouwen uitvoeren, de commercialisering en objectivering van vrouwenlichamen, … die mede aan de basis liggen van de grote winsten van de 1% rijksten. gen van de grote winsten van de 1% rijksten. Het regeerakkoord doet geen voorstellen om materiële voorwaarden te creëren voor vrouwen om zich uit precaire situaties te bevrijden en echt onafhankelijk over hun lichaam

en leven te beschikken. Integendeel, terwijl de grote besparingen op federaal vlak nog moeten volgen, vormt het Vlaamse regeerakkoord reeds een harde aanval op sociale rechten, openbare diensten, de zorg, … Op de kinderbijslag wordt (vanaf het 3e kind) bespaard, wat extra druk zet op gezinnen, het ambtenarenstatuut wordt verder afgebouwd, een oplossing voor de wachtlijsten omtrent sociale huisvestiging ontbreekt.

Het regeerakkoord zegt zich in te zetten tegen seksisme, maar haar asociale maatregelen vormen aanvallen op het welzijn van vrouwen. Een progressief programma, met concrete maatregelen en investeringen die seksisme kunnen tegengaan, gaat niet samen met een regering die de belangen van de rijken beschermt en de werkenden laat opdraaien voor de crisis. Alleen het breken met deze asociale besparingspolitiek en het organiseren van een samenleving die de belangen van de meerderheid van de bevolking verdedigt en niet deze van de rijkste 1%, biedt een perspectief op een reële emancipatie van vrouwen.

strijd



solidariteit



socialisme

maandblad van de L i n k s e S o c i a l i s t i s c h e Pa r t i j  nr 389  november 2019

€2

€5 steunprijs

Strijd mee tegen deze

seksistische samenleving!

Nationale actiedag tegen seksisme

Z

e dreigden haar lichaam te penetreren met hun wapen.” Dat nieuwsberichtje kwam uit Chili. “Zij”, dat zijn Chileense soldaten die een betoger bedreigden nadat ze op de grond werd gegooid. In ons land pakte Bicky Burger uit met huiselijk geweld om zijn burger te promoten. In Mexico werden in de eerste zes maanden van dit jaar 470 vrouwen vermoord. In België werd 98% van de vrouwen ooit slachtoffer van seksuele intimidate in de openbare ruimte. Wie kan ontkennen dat we in een seksistische samenleving leven? In een samenleving die vrouwenlichamen gebruikt voor winstbejag? In een samenleving die studeren duur maakt en studenten aanbiedt zich te prostitueren om hun studie te betalen? In een samenleving waar de elite er alles aan doet om de 99% te verdelen om hun rijkdom en macht te behouden? door

Celia (Brussel)

Niemand kan dat ontkennen. Als je op 24 november aanwezig bent bij de nationale betoging tegen geweld tegen vrouwen, is dat omdat je het zeker weet! Strijd is nodig: elke dag en allemaal samen.

Dat is nodig voor een samenleving waarin we ons veilig voelen, op straat, op het openbaar vervoer,

op het werk, op school. Een samenleving waarin openbare diensten niet worden verwaarloosd omdat ze geen winst opleveren. We willen lessen in kleine groepen en door opgeleide mensen om de kwesties van gender, instemming, seksisme en relaties te bespreken. We hebben financiering nodig voor de begeleid i ng va n gez i nne n la ng s Franstalige

kant en het uitbreiden van dergelijke structuren in Vlaanderen. We hebben betaald personeel nodig om onze veiligheid op het openbaar vervoer te waarborgen.

We willen ook de mogelijkheid hebben om weg te gaan van een gewelddadige partner, een intimiderende baas, een uitputtende baan, ... Daarvoor moeten we financieel onaf hankelijk zijn! Een nieuwe studie toont echter aan dat in 2017 maar liefst 27% van de vrouwen in Wallonië financieel afhankelijk was van haar partner, tegenover 12% van de mannen. We willen geen aanvullend loon

voor het gezin, maar echte banen met echte lonen en tijd om te kunnen leven en niet alleen maar te werken! Van de 10% werkenden met de laagste lonen, zijn meer dan 70% vrouwen!

Kom op 24 november mee betogen. Neem op 20 november deel aan de ROSA-meetings in Brugge of Antwerpen. Of kom op 28 november naar onze meeting in Brussel over de strijd voor loonsverhogingen, een belangrijke feministische eis. Neem ook deel aan de ROSA-campagne in de opbouw naar 8 maart om van de volgende internationale vrouwendag een dag van strijd te maken!

Strijd is nodig: elke dag en allemaal samen. Dat is nodig voor een samenleving waarin we ons veilig voelen, op straat, op het openbaar vervoer, op het werk, op school.

Een samenleving waarin openbare diensten niet worden verwaarloosd omdat ze geen winst opleveren.

betoging 24 november 14u BrusseL Centraal w w w. s o c i a l i s m e . b e