De Linkse Socialist 384 - mei 2019

Page 1

België - Belgique Hovenierstraat 45, 1080 Molenbeek BC 4383 P2A6269

strijd

solidariteit

socialisme

maandblad van de L i n k s e S o c i a l i s t i s c h e Pa r t i j  nr 384  mei 2019

€2

Afgiftekantoor 1081 Brussel 8 Ver. uitg. G. Cool, Hovenierstraat 45, 1080 Molenbeek

€5 steunprijs

n e d j i r t s e b s t h Rec

W

e zijn de regering en de aanhoudende besparingen zat. We hebben allemaal de gevolgen van dit beleid gevoeld. Wij in negatieve zin, de bazen daarentegen gingen er verder op vooruit. Voor hen was de regeringMichel/De Wever een droom. Vandaar hun roep voor een verderzetting ervan.

door

Nicolas Croes

De ‘baas der bazen’, de voorzitter van het Verbond van Belgische Ondernemingen (VBO), Pieter Timmermans, likkebaardde al in de pagina’s van Le Soir. “Werkgelegenheid, groei, … De cijfers zijn goed, we moeten op dezelfde weg verder.” Voor hem heeft de regering-Michel goed werk geleverd. Maar het mag altijd meer: “De hervorming van de arbeidsmarkt moet verdergezet worden.” Waaraan denkt Timmermans? De patronale inhaligheid leidt tot steeds meer voorstellen. Nu wordt ook voorgesteld om nachtwerk pas te laten ingaan vanaf middernacht in plaats van 20u, of beter gezegd: om pas vanaf middernacht extra te betalen. De afgelopen jaren zaten de patroons in zo’n comfortabele zetel dat ze amper nog proberen hun minachting tegenover de werkenden te verbergen. Timmermans en zijn goede vrienden in de regering zeggen ons dat als de mensen kwaad zijn, dit komt omdat ze het niet goed begrepen hebben of omdat hun perceptie verkeerd is. Van perceptie kunnen we op het einde van de maand echter niet tanken of eten… Er is bespaard op onze koopkracht en levensstandaard, maar dit zorgde niet voor een begrotingsevenwicht. Het tekort

is opgelopen tot 8,8 miljard euro. Tussen 1996 en 2016 namen de cadeaus aan de patroons in de vorm van loonsubsidies en lastenverlagingen toe van 1,6 miljard euro per jaar tot 13,6 miljard. Er moet niet ver gezocht worden waar het begrotingstekort vandaan komt… Alle inspanningen die van ons geëist werden, dienden slechts voor een transfer van rijkdom van de gemeenschap naar de superrijken. Met het huidige begrotingstekort wordt van elke volgende regering, zowel federaal als regionaal, een verder besparingsbeleid geëist. Het motto van Michel was ‘Jobs, jobs, jobs.’ In de eerste drie maanden van dit jaar alleen kondigden 28 bedrijven collectieve afdankingen aan waarbij 2.027 jobs bedreigd zijn. Dat komt bovenop de 1.900 jobs die bedreigd zijn bij Proximus. De besparingen stoppen!

De N-VA had haar strategie al klaar: de regering laten vallen rond migratie om de aandacht van sociale thema’s af te leiden. Het ongenoegen rond de koopkracht, wat onder meer tot uiting komt in het protest van de gele hesjes, en de indruk-

wekkende klimaatacties van de jongeren hebben deze strategie doorkruist. Enkel als we het protest doorzetten, geven we rechts geen kans om het initiatief terug volledig in handen te nemen. Het ontbrak de afgelopen jaren niet aan verzet tegen het asociale beleid. Honderdduizenden vakbondsleden hebben gestaakt en betoogd. De acties waren vaak groter dan verwacht. Ook vandaag blijft er een grote actiebereidheid aan de basis. Op 14 mei zijn er acties van het ABVV voor koopkracht en een minimumloon van 14 euro per uur. Het idee is duidelijk om op de verkiezingen te wegen. Dat het potentieel voor een strijdbaar links alternatief groot is, blijkt ook uit hoe geantwoord wordt op de vragen in ‘De Stemtest’ van De Standaard en VRT. Zo stelt 88% dat de factuur van een rusthuis niet hoger mag zijn dan het pensioen van de rusthuisbewoner. Nochtans maken de gevestigde partijen zich klaar om verder te besparen en wordt uitdrukkelijk gekeken naar de sociale zekerheid. Met een gat in de begroting van 8 miljard euro is de druk om te besparen groot, welke regering er ook komt na 26 mei. Laten we onze strijd verderzetten: niet alleen om verworvenheden te verdedigen, maar ook om er nieuwe af te dwingen. Het minimumloon van 14 euro per uur (2300 euro per maand), minimumpensioen van 1500 euro netto per maand, arbeidsduurvermindering zonder loonverlies en met compenserende aanwervingen, verbod op onvrijwillige deeltijdse arbeid, massale publieke

Hogere minimumlonen zijn nodig én betaalbaar

26 mei: stem PVDA tegen de besparingen

Pagina 4

Pagina 2

w w w. s o c i a l i s m e . b e

Laten we onze strijd verderzetten: niet alleen om verworvenheden te verdedigen, maar ook om er nieuwe af te dwingen. investeringen in openbare diensten (waaronder onderwijs, zorg, openbaar vervoer) en infrastructuur, klimaatmaatregelen die de grote bedrijven doen betalen, … zijn de meest dringende eisen. Om deze eisen op de politieke agenda te zetten en te houden, kunnen we best onze acties doorzetten. Geen eenmalige actie, maar in het kader van een actieplan waarmee we na de verkiezingen onze eisen opleggen. “Een doel zonder plan is niets meer dan een wens,” zei Saint-Exupéry. In 2014 zagen we de kracht van een actieplan dat opbouwde naar een algemene staking. De regering wankelde. Helaas werd onze strijd toen niet ernstig verdergezet tot de val van de regering. Er was een vakbonds- en politieke leiding nodig die dat durfde. Dat vergt discussie over onze acties en programma. LSP wil hieraan bijdragen, onder meer met deze krant. We verdedigen een democratisch socialistisch alternatief op de ongelijkheid en uitbuiting van de werkenden en de planeet die eigen zijn aan het kapitalisme. Kom samen met ons op voor een socialistische samenleving!


2

onze mening

de

Linkse Socialist

Stem PVDA voor een miljonairstaks, sluit aan bij LSP voor socialistische maatschappijverandering

Z

elden werd het patronaat zo goed bediend als door de Thatcheriaanse coalitie van MR, N-VA, CD&V en Open VLD. Het VBO (Verbond van Belgische Ondernemingen) kreeg 20 miljard cadeau van deze regering in de vorm van een indexsprong, verlaging van sociale bijdragen en een hervorming van de vennootschapsbelasting met een verlaging van het basistarief van 33% naar 25%. Alle inspanningen die van de bevolking werden geëist leiden niet tot een begroting in evenwicht, maar tot een grotere transfer van middelen naar de rijksten. Terwijl velen moeite hebben om de eindjes aan elkaar te knopen, deelden de grote Belgische bedrijven in 2017 12,5 miljard euro aan dividenden uit aan hun aandeelhouders. Geen wonder dat het VBO om meer vraagt. De patroons riepen dat de speeltijd gedaan moest zijn toen de regering was gevallen. Ze begonnen meteen een campagne voor een terugkeer van een harde rechtse regering. N-VA, MR en Open VLD verklaarden zich al voorstander hiervan. Wouter Beke van CD&V liet zijn voorkeur voor zo’n regering al blijken: “Terugkomen op de maatregelen die we sinds 2014 namen, zal niet met ons gebeuren.” Maxime Prévot werd voorzitter van cdH om zijn partij in de regering te brengen. Als het resultaat van de gemeenteraadsverkiezingen zich herhaalt, zou dit een regering van vijf verliezers zijn. De patroons hebben ook al hun wensenlijstje opgesteld: werkloosheidsuitkering beperken in de tijd tot twee jaar met nieuwe degressiviteit van de uitkeringen, een tweede tax shift die de werkgeversbijdragen verlaagt tot 20%, geen bijdrage van de bedrijven voor klimaatmaatregelen, openhouden van de kerncentrales na 2025, een nieuwe herziening van de wet van 1996 op de loonmatiging door het automatische karakter van de index te ondermijnen, meer flexibiliteit inzake nachtarbeid, afvlakken van de pensioenen van ambtenaren, verlagen van uitkeringen voor gezinshoofden, opzetten van een digitale toepassing voor de uitbetaling van werkloosheidsuitkeringen en ziekte-uitkeringen om de rol van vakbonden en mutualiteiten daarin te ondermijnen. Kortom: een nieuw horrorscenario voor de arbeidersbeweging. De inzet van de verkiezingen is dan ook groot. Gelukkig hebben de gele hesjes de kwestie van onrechtvaardige belastingen, koopkracht en slechter wordende levensomstandigheden van de meerderheid van de bevolking op de agenda gezet. En er was vooral ook de historische klimaatbeweging, met de jongeren op de eerste rij, die een rol speelt in de campagne. De vijf rechtse partijen haalden in februari hun

EDITO Onze argumenten mogen nog zo overtuigend zijn, een meer menselijk kapitalisme blijft een utopie. De kapitalisten zullen geen ernstige toegevingen doen, tenzij ze geconfronteerd worden met een massabeweging die henzelf en hun systeem in het gedrang brengt.

en elders. Het antwoord van Ahmed Laaouej, fractieleider van de PS in de Kamer, op de vraag of de PS de PVDA achterna loopt rond de vermogensbelasting heeft ook een grond van waarheid. Op een televisiedebat antwoordde Laaouej dat de eis van een vermogensbelasting al sinds 1985 in het PS-programma staat en dat het de sociaaldemocratie is die vandaag achterna gelopen wordt nu de PVDA haar programma van nationalisaties heeft ingeruild voor een herverdeling van rijkdom door middelen van belastingen. Het probleem met de stelling van Laaouej is natuurlijk dat het PSprogramma wel voor een vermogensbelasting is, maar dit nooit als breekpunt opwierp toen de PS van 1988 tot 2014 in de federale regering zat. De PS was helemaal hypocriet toen ze na de gemeenteraadsverkiezingen weigerde om progressieve coalities met de

PVDA te vormen, zoals geëist werd door het ABVV. In de plaats daarvan werden ‘tegennatuurlijke’ coalities met onder meer de MR gevormd. Bij de lancering van de PVDAcampagne in een livestream gevolgd door 6.000 mensen, benadrukte Peter Mertens dat het PVDA-programma opgebouwd is rond eerlijke belastingen. De PVDA denkt aan te tonen dat haar programma van meer eerlijke verdeling van rijkdom via een miljonairstaks in het kader van het kapitalisme realistisch is. De partij berekende dat deze taks jaarlijks 13 miljard euro kan opbrengen, maar houdt voorzichtigheidshalve rekening met een opbrengst van 8 tot 10 miljard euro. Wij steunen de miljonairstaks, maar waarschuwen tegelijk dat een linkse regering die deze doorvoert op patronaal verzet zal botsen met een sabotage van de economie in de vorm van kapitaalvlucht. Helaas negeert de PVDA deze moeilijkheden. Het zou een vergissing zijn om het wapen van de nationalisatie als antwoord op het onvermijdelijke patronale tegenoffensief op te geven en dit niet te verduidelijken in ons programma en verkiezingsmateriaal waardoor brede lagen van de bevolking niet voorbereid zijn. Onze argumenten mogen nog zo overtuigend zijn, een meer menselijk kapitalisme blijft een utopie. De kapitalisten zullen geen ernstige toegevingen doen, tenzij ze geconfronteerd worden met een massabeweging die henzelf en hun systeem in het gedrang brengt. Maar zodra de krachtsverhoudingen opnieuw gunstig zijn, zoeken de kapitalisten naar manieren om toegevingen terug in te dijken. Enkel een socialistische maatschappijverandering laat toe om sociale verworvenheden te bestendigen en uit te breiden, om ons milieu te beschermen en om een einde te maken aan uitbuiting. Dat is waarom wij niet alleen oproepen om PVDA te stemmen, maar ook vragen om met ons in discussie te gaan om lid te worden van LSP.

mobiliteit geïndividualiseerd. Het mobiliteitsprobleem wordt niet veroorzaakt door gewone werkende gezinnen die de afgelopen jaren voor hun plezier steeds meer in de file stonden. Het mobiliteitsprobleem is verbonden met de wijze waarop binnen dit systeem over transport wordt nagedacht: omdat enkel de winsten van grote bedrijven tellen, wordt onvoldoende geïnvesteerd

in collectieve alternatieven. Een kilometerheffing is een neoliberale en asociale maatregel die individuele chauffeurs laat betalen voor het mobiliteitsprobleem. Indien ecologische overwegingen de doorslag geven, dan zou geïnvesteerd worden in openbaar vervoer in plaats van de huidige besparingen en het tekort aan middelen.

PVDA-delegatie op 1 mei vorig jaar in Antwerpen. Foto: Liesbeth

slechtste peiling ooit waarbij ze ook met cdH erbij aan geen meerderheid komen. De vakbonden voerden actie voor pensioenen en lonen. Maar de buit is nog niet binnen. We moeten er alles aan doen om het potentieel te benutten rond eisen als massale publieke investeringen voor klimaat en sociaal beleid, gratis openbaar vervoer, pensioen op 65 jaar met minstens 1500 euro per maand, minimumloon van 14 euro per uur (2.300 euro per maand) en collectieve arbeidsduurvermindering zonder loonverlies en met bijkomende aanwervingen. Dat is nodig om rechts te bestrijden op straat en in de stembus, zo vermijden we een kater op 27 mei. LSP roept op om voor de PVDA te stemmen zodat er linkse verkozenen zijn die zich verzetten tegen het beleid van sociale afbraak. De PVDA stelt terecht dat een electorale doorbraak in Vlaanderen zou helpen om

in te gaan tegen het idee dat er “twee democratieën” zijn in België: één in het noorden en één in het zuiden. De PVDA had er beter aan gedaan om op ons voorstel in te gaan en kandidaten van LSP op de lijsten te zetten als onderdeel van een bredere linkse samenwerking gericht op een zo goed mogelijk resultaat. Volgens Raoul Hedebouw zorgt het succes van de PVDA ervoor dat de PS heel wat voorstellen rond pensioenen, huisvesting en miljonairstaks kopieert, terwijl de PS als regeringspartij het tegenovergestelde deed. Raoul vroeg om voor het origineel te stemmen en niet voor de kopie. Het klopt dat de doorbraak van de PVDA en de parlementsleden van deze partij de balans naar links duwt. Het is waar dat de PS campagne voert om de electorale basis van de PVDA te heroveren zodat ze niet irrelevant wordt zoals de sociaaldemocratie in Griekenland

door Boris, lid Uitvoerend Bureau LSP

Geen asociale kilometerheffing maar gratis en degelijk openbaar vervoer!

E

r is een probleem met de mobiliteit in dit land. Zelfs de werkgevers klagen over de effecten van de files voor zowel pendelaars als het goederentransport. Vanuit de begrotingslogica dat de fiscale cadeaus aan de grote bedrijven overeind moeten blijven en er bijgevolg geen ruimte is voor ernstige investeringen in alternatieven, blijft enkel de optie over om ons meer te doen betalen. Dat was het beleid van de afgelopen jaren: we betalen meer accijnzen op brandstof en de verkeersbelasting steeg. Tussen 2015 en 2018 steeg de fiscale factuur voor een dieselrijder met gemiddeld 30%, wie op benzine rijdt was er 5% goedkoper van af. De kilometerheffing is een volgende stap om de taksen te verhogen. Alle gevestigde partijen waren tot voor kort voorstander van een kilometerheffing. Het doel is om het aantal afgelegde kilometers met 15% te verminderen. Mobiliteit wordt beperkt tot wie het zich kan veroorloven. De Vlaamse regering sloot afgelopen zomer een principeakkoord over rekeningrijden. In De Stemtest van De Standaard en VRT spreken enkel PVDA en VB zich uit tegen een ki-

lometerheffing. Op enkele dagen tijd werd de kilometerheffing begraven, zelfs de grootste verdediger ervan, minister Ben Weyts (N-VA), nam er afstand van. Het is nog maar de vraag of dit oprecht is of als er na de verkiezingen een miraculeuze verrijzenis van het voorstel komt. Bij gebrek aan voldoende investeringen in meer openbaar vervoer, wordt de verantwoordelijkheid voor

Een kilometerheffing is een neoliberale en asociale maatregel die individuele chauffeurs laat betalen voor het mobiliteitsprobleem. Indien ecologische overwegingen de doorslag geven, dan zou geïnvesteerd worden in openbaar vervoer in plaats van de huidige besparingen en het tekort aan middelen.


verkiezingen

www.socialisme.be mei 2019

3

Alle partijen “feministisch”? Hun feminisme is niet het onze!

I

n het regeerakkoord van de Michel-regering staat: “De regering wenst beter rekening te houden met de genderdimensie op de arbeidsmarkt.” Maar zodra de regering aan de macht kwam, overspoelde ze de werkenden met aanvallen: pensioenhervormingen, indexsprongen, uitbreiding van de flexbanen ... Dat zijn allemaal maatregelen die veel vrouwen in onzekerheid hebben gestort. door

Aisha (Antwerpen)

#MeToo en de internationale acties op 8 maart dwingen politici om één of andere vorm van feminisme te verdedigen. Alle partijen doen grootse uitspraken over de noodzaak om geweld, seksisme en discriminatie te bestrijden, maar dit in de praktijk doen is nog iets anders. Het debat over de schrapping van abortus uit het Belgische strafwetboek gaf aanleiding tot verhitte discussies binnen de meerderheid. Het gestemde compromis is ontoereikend, aangezien abortus een misdrijf blijft als niet aan een reeks beperkende voorwaarden wordt voldaan. Wanneer de N-VA over “feminisme” spreekt, doet ze dat alleen om racistisch anti-moslimdiscours te verspreiden met gemediatiseerde verklaringen over de hoofddoek, de boerkini ... zonder ooit te verdedigen dat vrouwen het recht moeten hebben om zich te kleden zoals zij dat willen. Ook wordt er niet gesproken over armoede bij vrouwen, over de moeilijke balans tussen gezin en werk. Het doel van N-VA: frustraties gebruiken om ons te verdelen. Dit versterkt uiteindelijk ook extreemrechts. Voor liberaal rechts is “feminisme” ook een middel om de besparingsmaatregelen erdoor te krijgen. De MR pleit voor meer vaderschapsverlof, maar stelt ook voor om “het ouderschapsverlof flexibeler te maken, met inachtneming van het overleg tussen de werknemer en de werkgever.” Lees: meer druk op werknemers die individueel over hun verlof moeten onderhandelen. Maggie De

Ons feminisme is niet het feminisme dat de voorrechten van vrouwen in de heersende klassen verdedigt. Ons feminisme is het feminisme dat de belangen van vrouwen in de meerderheid van de bevolking verdedigt, dat strijdt voor betere lonen en pensioenen voor iedereen en voor overheidsinvesteringen in diensten en zorg. Block (OpenVLD) wil de toepassing van de werkverwijdering voor zwangere vrouwen beperken omdat “het geen ziekte is.” Ze is bereid om onze gezondheid op het spel te zetten om wat geld te besparen. Het regeringsbeleid valt alle werknemers en hun gezinnen aan, maar het beleid is systematisch harder voor vrouwen. Zij zijn het dus in de eerste plaats die de pensioenhervorming betalen, terwijl twee derde van de gepensioneerden die nu al onder de armoedegrens leven, vrouwen zijn.

Campagne ROSA op 8 maart in Brussel. Foto: Liesbeth

Ook het wijdverbreide gebruik van onzekere contracten heeft bijzonder dramatische gevolgen voor vrouwen, aangezien zij oververtegenwoordigd zijn in de lageloonsectoren. Aanvallen op openbare diensten en de gezondheidszorg verminderen de efficiëntie en toegankelijkheid ervan; het verhoogt het aantal zorgtaken voor gezinnen en in het bijzonder voor vrouwen. In plaats van een maatschappij te verdedigen die collectief de zorg op zich neemt door de oprichting van openbare crèches, rusthuizen, openbare thuiszorg ... willen de traditionele partijen “solidariteit” beperken tot de familie. Zo pleit het cdH voor “het recht op grootouderschapsverlof waarmee ouders af en toe gehol-

pen zouden worden.” PS en Sp.a doen niet beter. Ja, hun voorstellen bevatten de individualisering van de sociale rechten, gratis buitenschoolse opvang, een minimumloon van €14/uur ... maar hun jarenlange bestuur in de federale regering en in de gewesten toonde dat dit weinig meer is dan verkiezingsretoriek. Voor traditionele partijen betekent “feminisme” een vervrouwelijking van de elite, met het achterliggende idee dat vrouwelijke leiders automatisch de belangen van alle vrouwen verdedigen. De sociaaldemocraten en de groenen focussen zich op het verhogen van de vertegenwoordiging van vrouwen in verkozen orga-

nen door middel van quota. De Croo (Open VLD) pleit voor een derde vrouwen in het Directiecomité van de Nationale Bank. Ons feminisme is niet het feminisme dat de voorrechten van vrouwen in de heersende klassen verdedigt. Ons feminisme is het feminisme dat de belangen van vrouwen in de meerderheid van de bevolking verdedigt, dat strijdt voor betere lonen en pensioenen voor iedereen en voor overheidsinvesteringen in diensten en zorg. Ons feminisme vecht tegen besparingen. Het is het feminisme dat de 99% - vrouwen én mannen die strijden voor een fatsoenlijk leven - verenigt tegen de 1% die er alles aan doet om hun winst te verhogen.

Groen stemmen doet een blauwtje lopen

D

e groenen zijn de verkiezingscampagne op een rode loper ingetreden: voor het eerst is ecologie één van de centrale thema’s. De historische klimaatbeweging maakt dat geen enkele politieke formatie over klimaat kan zwijgen. In de gemeenteraadsverkiezingen van oktober deden Groen en Ecolo het al uitstekend. Nu kan daar een vervolg op komen.

De steun voor de groenen komt onder meer van jongeren: in oktober gingen 8,5% van de kiezers voor het eerst stemmen. Er waren 693.000 jongeren tussen 18 en 23 jaar die nooit eerder stemden. Over de gevoeligheid van klimaat onder jongeren moet geen tekeningetje meer gemaakt worden. Ook bezorgdheid en woede over het beleid van verdeeldheid en racisme tegen vluchtelingen en migranten speelde een rol. Het asociale beleid en schandalen rond intercommunales ondermijnden bovendien de traditionele partijen. De groene golf geeft uitdrukking aan de zoektocht naar alternatieven op het huidige beleid. Maar hoe betrouwbaar zijn de groenen? De meeste kiezers van Groen en Ecolo beschouwen zich links, maar de partijleiders zeggen steeds meer dat de links-rechtsopdeling achterhaald is. Het is dan ook geen toeval dat de voormalige directeur van de Brusselse beurs, Luc De Brabandere, op de Europese lijst van Ecolo staat. In oktober vormde Groen onder partijkopstuk Kristof Calvo in Mechelen een stadskartel met Open VLD. In tal van gemeenten stapte Groen in coalities met N-VA. In de media wordt gespeculeerd over een blauw-groene as bij de regeringsvorming. Indien de groene fractie de grootste wordt, kan dit de rege-

ring-Calvo opleveren. Klimaat is natuurlijk het belangrijkste thema voor Groen. De partij heeft een klimaatplan met zes routepaden en tientallen maatregelen. De partij benadrukt dat het om sociale maatregelen gaat die zorgen voor investeringen in energie, huisvesting, mobiliteit, … die 80.000 nieuwe jobs opleveren. Heel wat voorstellen zijn uitstekend: meer publieke middelen voor openbaar vervoer bijvoorbeeld (zelfs indien het bescheiden blijft met 430 miljoen euro per jaar extra voor De Lijn en 790 miljoen voor de NMBS en Infrabel). Ook het fietsbudget zou met 400 miljoen euro opgetrokken worden. De vraag is hoe dit zou betaald worden. Groen komt niet veel verder dan extra taksen op de gewone bevolking. Aan de belangen van de grote bedrijven durft Groen niet raken. De partij pleit voor een Klimaatbank waarbij spaargeld gemobiliseerd wordt in de vorm van groene obligaties. Verder

wordt uitgekeken naar “alternatieve financiering voor grote projecten en programma’s via vormen van publiek-private samenwerking.” Het idee van een publieke ontwikkelingsbank komt wel meer terug ter linkerzijde, maar één publieke bank in een private bankensector stapt ofwel mee in de winstlogica ofwel komt die bank zelf in de problemen. Op de regels van de winstlogica rekenen om iets aan het klimaat te doen, is hopen dat hetzelfde doen als voorheen plots tot een ander resultaat leidt. Een drastische maatregel als het in publieke handen nemen van de volledige bankensector is noodzakelijk om voldoende middelen te kunnen vrijmaken. Een grotere rol voor de publieke sector – dus voor de gemeenschap – is niet wat het klimaatplan van Groen beoogt. Een versnelde overgang naar duurzame energie is inderdaad nodig en het klimaatplan brengt interessante pistes hiervoor. Maar telkens weer wordt het

initiatief voor het uiteindelijke doorvoeren ervan overgelaten aan dezelfde energiebedrijven die ons tot de huidige situatie gebracht hebben. Ook rond huisvesting wordt alles overgelaten aan de private markt met subsidies en kredieten voor renovatie. Een vliegtaks, CO2-taks en extra belastingen op benzine, kilometerheffing, … treffen de gewone werkenden, terwijl het overgrote deel van de uitstoot veroorzaakt wordt door grote multinationals. Groen durft die niet aan te pakken, maar schrijft zich in de logica van het kapitalisme in. Laat het net dat systeem zijn dat ons op dit rampzalig punt inzake klimaatverandering gebracht heeft. Ook in het verzet tegen het asociaal beleid van de afgelopen jaren werpt Groen zich niet op als een betrouwbare bondgenoot. De rechtse academicus Stijn Baert vroeg de verschillende partijen naar antwoorden op enkele concrete vragen over brugpensioenen en lonen. Groen antwoordde dat het in

principe voor het ‘uitfaseren’ van het brugpensioen is. Op de stelling dat de lonen minder aan de anciënniteit moeten gekoppeld zijn, antwoordden drie partijen volmondig ‘akkoord’: N-VA, Open Vld en Groen! We weten nochtans allemaal dat dit voorstel er niet op gericht is om jonge werkenden meer te laten verdienen: het doel is om oudere werkenden kaal te plukken. We begrijpen dat velen naar de groenen uitkijken omdat er dringend een sterk alternatief op de bende van Michel en De Wever nodig is. Maar voor een echt alternatief valt het groene programma en de politieke praktijk van de voorbije jaren wel heel licht uit. Dat waren overigens net de redenen waarom de vorige regeringsdeelname van de groenen, in de paarsgroene coalitie onder Verhofstadt tussen 1999 en 2003, de groene partijen bijna volledig van tafel veegde. Zullen de groenen zich een tweede keer aan diezelfde steen stoten?


4

op de werkvloer

de

Linkse Socialist

Fight for €14

Hogere minimumlonen zijn nodig én betaalbaar

D

e campagne “Fight for €14” van het ABVV is een uitstekende zaak voor de arbeidersbeweging. De leefomstandigheden van heel wat mensen in ons land zijn immers weinig benijdenswaardig. Ondertussen leven 1,8 miljoen inwoners van ons land in armoede. Onder hen heel wat jongeren: 1 kind op 7 groeit op onder de armoedegrens. Een job is bovendien al lang geen zekerheid meer op een menswaardig leven: 230.000 werknemers en zelfstandigen, oftewel 5% van de actieven, zijn arm.

door een

ABVV- delegee in de Antwerpse chemiesector

Een minimumloon van 14 euro per uur (arbeider), of 2.300 euro bruto per maand (bediende), zou een belangrijke opstap richting een kwaliteitsvol leven betekenen voor velen. Momenteel ligt dat minimumloon op 9,65 euro per uur, relatief gezien één van de laagste ondergrenzen in West-Europa. In heel wat sectoren werden sectorale minima afgesproken via CAO’s, maar die liggen door de band nauwelijks hoger dan het nationale minimum. Zo’n 15% van de werknemers verdient maandelijks minder dan 2.300 euro bruto. Voor hen zou het realiseren van de €14-eis onmiddellijk een wereld van verschil maken. Daar komt nog bij dat een fors hoger minimumloon een opwaartse druk uitoefent op alle lonen in ons land. “€14/uur? Onbetaalbaar,” beweren patroons en hun politieke lakeien. Niets is echter minder waar! In 2017 maakten de 5.000 grootste Belgische bedrijven 24,2 miljard euro nettowinst, of 5% meer dan het jaar voordien. In 2016 werd door Belgische bedrijven 129 miljard euro versluisd naar belastingparadijzen. Allemaal bedragen die door hen verzameld werden omdat zíj zich het leeuwendeel van de vruchten van ónze arbeid toe-eigenen. “Fight for €14” is gerechtvaardigd én betaalbaar! Het programma uitbreiden om tegemoet te komen aan de noden

Hoewel het minimumloon het speerpunt van de campagne is, is het net zo belangrijk om al wie van een uitkering leeft niet in de kou te laten staan. 1.500 euro netto minimumpensioen, minimaal 1.200 euro (werkloosheids) uitkering en behoud van 80% van het loon bij langdurige ziekte zijn noodzakelijke eisen die het programma vervolledigen om de strijd tegen armoede ten volle te voeren. Door automatisering en robotisering kunnen honderdduizenden jobs

“€14/uur? Onbetaalbaar,” beweren patroons en hun politieke lakeien. Niets is echter minder waar! In 2017 maakten de 5.000 grootste Belgische bedrijven 24,2 miljard euro nettowinst, of 5% meer dan het jaar voordien. In 2016 werd door Belgische bedrijven 129 miljard euro versluisd naar belastingparadijzen. Allemaal bedragen die door hen verzameld werden omdat zíj zich het leeuwendeel van de vruchten van ónze arbeid toe-eigenen. “Fight for €14” is gerechtvaardigd én betaalbaar!

in België bedreigd worden. De patroons zullen niet terugdeinzen om tot ontslagrondes over te gaan om hun winsten te vergroten. Onder andere de werknemers in de bankensector kunnen daar van meespreken. Een 30uren werkweek, met behoud van loon en compenserende aanwervingen zou de groei van een werklozenleger tegengaan, én de technologische vooruitgang inzetten om het leven van de werkenden en hun gezinnen kwalitatiever te maken. Het traditioneel sociaal overleg biedt geen uitweg

Het ABVV hoopte via het sociaal overleg in het kader van het Interprofessioneel Akkoord (IPA) tot een doorbraak te komen op vlak van de minimumlonen. Die kwam er niet. Meer dan een verhoging van €0,1/u zat er niet in. Voor de werkgevers en de regering is de maximalisatie van de winsten immers prioriteit nummer 1 t.e.m. 100. Een opbouwend actieplan rond de €14/u-eis zou de krachtsverhouding tussen arbeid en kapitaal kunnen wijzigen, maar daarvoor was er te veel aarzeling bij de vakbondsleidingen. Na de succesvolle staking van 13 februari werd een vervolg van de strijd – toch zeker langs Vlaamse kant – nooit ernstig overwogen door de top van de vakbonden. De kwestie van de schrijnend lage minimumlonen in ons land werd dan maar over de verkiezingen getild. In een werkgroep, kaderend binnen het nationaal sociaal overleg, zou er na 26 mei verder onderhandeld worden. Of er veel uit de bus zal komen, valt te betwijfelen. De werkgevers dringen aan op een daling van de sociale bijdragen (werknemersbijdragen én d ie va n de werkgevers) en de bedrijfsvoorheffing voor de la agste lo n e n . D e t raditionele politieke partijen hebben daar wel oren naar. Sp.a en Groen! steunen de “Fight for €14” campagne in woorden, maar gezond boerenverstand zegt ons dat er na de verkiezingen ook door hen vooral naar de insteek van het patronaat zal geluisterd worden. Een daling van de (para)fiscale bijdragen – oftewel het “uitgesteld loon” – doet het nettoloon stijgen, maar ondermijnt de financiering van de sociale zekerheid en openbare dienstverlening. Kortom, dan betalen we de loonsverhoging zelf, als gemeenschap. Daar komt nog bij dat de ACV-leiding afkerig staat tegenover de “Fight for €14” campagne. Ze zegt het niet openlijk, maar de campagne wordt bij de groene top als een profilering van het ABVV gezien. Hoewel we begrip opbrengen voor de gevoeligheden, hopen we dat de geesten bij de ACV-leiding rijpen en er in de toekomst rond de ta-

Campagne voor een hoger minimumloon in Gent. Foto: ‘Fight for 14€’

fel kan gezeten worden. Dit is nodig in het belang van de vele tienduizenden die moeten krabben om het einde van de maand te halen. En met begrip vanwege het ABVV dat het ACV ook haar organisatie continu wil versterken. Van propaganda naar overwinningen

“Fight for €14” heeft vandaag voornamelijk een propagandistisch karakt e r. D e

gen nodig. Een eerste veldslag(je) werd al gewonnen bij het vleesverwerkend bedrijf “Pluma Ter Beke” in Wommelgem. Tijdens het sociaal overleg op het bedrijf werden in het kader van een nieuwe functieclassificatie de laagste lonen opgetrokken tot 14,05 euro per uur. Deze overwinning kan uiteraard dienen als trendsetter. Nieuwe kansen zullen zich aandienen tijdens de onderhandelingen over sectorale CAO’s in navolging van het nationale IPA. Zeker in sectoren waar de lonen traditioneel laag liggen, kan “Fight for €14” een ruim en mobiliserend gehoor vinden. Het valt evenwel sterk te betwijfelen of er fundamentele stappen richting €14 komen louter op basis van onderhandelingen met de werkgevers van de verschillende sectoren. Strijd zal nodig zijn om de krachtsverhouding in ons voordeel te doen ove r hel le n . D e nationale “Mars voor Koopkracht en Sociale Rechtvaardigheid” van het ABVV op dinsdag 14 mei kan het startschot geven om de strijdbijl op te nemen in de sectoren. Van onderuit opbouwen, zoals in de VS

verschillende centrales van het ABVV organiseren bijvoorbeeld elke 14-de van de maand acties op publieke plaatsen in het land. De begeleidende petitie is een handig hulpmiddel om mensen aan te spreken en om steun te vragen. Ook LSP voert campagne met deze petitie. De site “www.14euros.be” werd gelanceerd, alsook een geanimeerde facebookpagina. Allemaal positieve elementen die gehoor geven aan het 14 euro minimumloon. Zeker in verkiezingstijden zijn dit belangrijke initiatieven. Een campagne heeft echter op een bepaald moment ook overwinnin-

Het ABVV haalde de mosterd voor de €14/u campagne in de Verenigde Staten. Daar startte zes jaar geleden een beweging voor een $15/u minimumloon, een campagne die aanvankelijk vooral navolging kreeg bij arbeiders uit de fastfoodindustrie. Acties van de werknemers zelf op hun werkplaats, inclusief “spontane” stakingen, leidden tot lokale overwinningen en een snelle uitbreiding. Minder geweten is dat dat de Amerikaanse zusterorganisatie van LSP in de VS, Socialist Alternative (SA), een belangrijke motor van de beweging is, en dat van bij het begin. Zo bouwde SA de “$15 Now” campagne uit in Seattle, een stad qua grootte vergelijkbaar met Antwerpen. Via haar gemeenteraadslid en spreekbuis Kshama Sawant, geruggesteund door

een massieve “grassroots beweging”, kon het de traditionele politici dermate onder druk zetten dat een minimumloon van 15 dollar werd afgedwongen in de stad. Sociale akkoorden komen uiteraard anders tot stand in België dan in de VS. Minimumlonen in ons land worden doorgaans afgesproken per sector, en niet per stad of staat/provincie. Maar dat neemt niet weg dat we lessen kunnen trekken uit de dynamiek van de beweging in de Verenigde Staten. Zo waren lokale overwinningen, per werkplaats/bedrijf, cruciaal om de beweging het noodzakelijke zelfvertrouwen te bezorgen. We denken dat dit ook in ons land een noodzakelijke voorwaarde is om van “Fight for €14” een succes te maken. De petitie kan een instrument zijn om in contact te komen met werknemers in bedrijven waar lage lonen de norm zijn. Dat zijn immers vaak bedrijven met weinig tot geen vakbondsvertegenwoordiging. Interimkantoren kunnen een “doelwit” vormen voor sensibiliseringsacties. Net als “symboolbedrijven” uit de logistieke sector, horeca, dienstencheques, voedingsnijverheid enz. Aangezien het vaak jongeren zijn die werken voor een laag loon kunnen de jongerenwerkingen van de vakbonden er mee hun schouders onder zetten. Het kapitalisme draait om winst; socialisme om de noden van iedereen

“Fight for €14” heeft het potentieel om brede lagen van de werkenden te betrekken in strijd voor een verbetering van werk- en leefomstandigheden. Een beweging opgebouwd van onderuit kan de continue neoliberale aanvallen op onze verworvenheden ernstige nederlagen toebrengen. Daarnaast zou het een belangrijke groep van jongeren via ervaringen in de strijd bewustmaken van de uitbuitingsmechanismen van het kapitalisme. Een maatschappij waar we als bevolking zélf de controle uitoefenen over de sleutelsectoren van de economie, in plaats van een handvol superrijke aandeelhouders, zou ons pas echt de instrumenten bezorgen om de vruchten van onze arbeid in te zetten voor de behoeften van iedereen, en niet voor de winsten van enkelen. www.14euros.be


op de werkvloer

www.socialisme.be mei 2019

Campagne gestart voor 14 euro per uur aan de UGent

A

an de UGent werken heel wat personeelsleden aan een loon dat lager is dan 14 euro per uur.

door

Tim Joosen, ACOD-afgevaardigde

Het gaat vooral om personeel in ondersteunende en technische diensten zoals maaltijdvoorziening, kinderopvang, chauffeurs en techniekers, maar is ook wat administratief personeel dat onder dit uurloon zit. Zo moet een toonbankbediende in de restaurants van de universiteit al 12 jaar anciënniteit hebben om aan 14 euro per uur te komen, een vakgroepsecretaris komt er pas na zes jaar aan. Zelfs een beginnende bediende op bachelorniveau verdient minder dan 14 euro per uur. ACOD UGent heeft een overzicht gevraagd van de aantallen personeelsleden die minder dan 14 euro per uur verdienen, ook uitgesplitst naar geslacht. De vakbond vermoedt dat het om honderden collega’s gaat, in meerderheid vrouwen. De rector wees op de beperkte financiering door de Vlaamse regering en stelde dat hogere lonen zonder extra middelen tot jobverlies zouden leiden. Dat is een vreemde reactie. Toen de onderwijsbonden op 20 maart staakten voor meer middelen, ook in het hoger onderwijs, stelde dezelfde rector dat die acties voorbarig waren. Uit het antwoord op de vraag naar degelijke minimumlonen blijkt dat de reactie van de rector op 20 maart voorbarig was. Voor ACOD UGent is het onaanvaardbaar dat collega’s die cruciale taken verrichten minder dan 14 euro per uur verdienen. Er is een lokale versie van de campagne ‘Fight for 14’ opgezet. We zullen acties voeren om het personeel te sensibiliseren en een beweging op te bouwen om een minimumloon van 14 euro af te dwingen. Een eerste actiemoment is de nationale actiedag van 14 mei. We maken daar een eerste stakingsdag van rond de eis om aan de UGent het minimumloon tot 14 euro per uur op te trekken.

5

Onderwijs, een prioriteit die niet altijd prioritair is

E

r waren duizend aanwezigen op een actie in Brussel voor het kabinet van de minister van het Franstalige Onderwijs, Marie-Martine Schyns. In Luik kwamen op 3 april ook 600 actievoerders samen. De Franstalige vakbonden hadden in gemeenschappelijk front gemobiliseerd voor een verhoging van de eindejaarspremie. Het CGSP (Franstalige ACOD) had een staking aangekondigd en breidde zijn eisen uit naar het probleem van de te grote klassen en het Pacte d’excellence (Hervormingsplan van het Franstalige onderwijs). Het CGSP verwerpt een aantal aspecten van dat pact. Leraren riepen slogans als “Leraren in armoede, leerlingen in moeilijkheden. Dat is niet de maatschappij die we willen” en “Boze leraren, moe van armoe”. door

Celia, leerkracht in Brussel

Slechts twee weken daarvoor vonden acties plaats van het Vlaamse onderwijspersoneel. Op 20 maart gingen zij in staking met eisen die heel gelijkaardig waren aan die van de Franstalige collega’s: tegen de werkdruk, het tekort aan leraren en het gebrek aan investeringen in onderwijs. De staking werd zeer goed opgevolgd en 85% van het personeel was in staking: een teken van woede en de noodzaak om de strijd voort te zetten. Sindsdien laaide de discussie over de kwaliteit van het onderwijs op na een slecht rapport voor het Vlaamse onderwijs volgens de PISAstandaarden. Het publieke debat dat daarop volgde werd geframed als een tegenstelling tussen kennis en vaardigheden. Op geen enkel moment ging het over de middelen die nodig zijn om kwaliteitsvol onderwijs te garanderen, of het nu gaat over kennisoverdracht of vaardigheden. De school is geen bedrijf...

In België zit het onderwijzend personeel maar al te vaak op het tandvlees. In een artikel in La Libre werd in 2015 benadrukt dat 34,74% van de afwezigheden onder leerkrachten te wijten was aan psychiatrische of psychologische redenen die zelf heel vaak verband hielden met de stress veroorzaakt door het werk. Volgens Vlaamse studies is het zelfs het meest burn-outgevoelige beroep. Hieraan dient te worden toegevoegd dat de bijzonder onzekere jobs in de eerste (soms talrijke) jaren van de loopbaan de standaard zijn (deeltijdcontracten, kortetermijncontracten die

Meigroeten 2019 - bedankt!

geen financiële onafhankelijkheid mogelijk maken). Dit alles heeft tot gevolg dat veel leerkrachten besluiten om van beroep te veranderen: 40% van de leerkrachten stopt in de eerste vijf jaar met lesgeven en 19% verlaat na het eerste jaar het onderwijs. Om het tekort aan leerkrachten op te vangen, wil het Franstalige hervormingspact overuren aanbieden aan leerkrachten die het aankunnen en willen. De regering van de Franse Gemeenschap profiteert dus van de lage salarissen om ons tegen elkaar op te zetten en nog meer uit te putten. Alle publieke middelen voor onderwijs samengeteld zijn goed voor 6,55% van het BBP. Dat is te weinig. Scholen hebben te weinig personeel en de infrastructuur loopt achter: het regent binnen in sommige scholen, plafonds storten in, prefab gebouwen moeten klaslokalen huisvesten, het verwarmingssysteem is verouderd: in sommige klaslokalen moet je je jas aanhouden, terwijl je in andere lokalen het raam moet openen omdat het te warm is ... Bovendien leidt het hervormingspact in het Franstalig onderwijs tot een extra belasting voor leerkrachten die al gemiddeld 41 uur per week werken (volgens een KUL-studie). De beleidsplannen willen “resultaten” en “precieze doelstellingen” opstellen zonder rekening te houden met de menselijke en subjectieve aard van het leren, of met de realiteit in de klaslokalen. Onze leerlingen zijn geen machines! We hebben nood aan publiek gefinancierd onderwijs dat niet wordt beheerd zoals een bedrijf met bijhorende managementtechnieken gericht

Café Multatuli Lange Vlierstraat Antwerpen

Op deze en andere pagina’s van deze krant vind je meigroeten: boodschappen van lezers en sympathisanten ter gelegenheid van 1 mei, de internationale dag van strijd. Met de viering van 1 mei sluiten we aan bij de tradities van de arbeidersbeweging. De dag ontstond als internationale actiedag voor de achturendag. Strijd, solidariteit en socialisme zijn vandaag nog steeds onze uitgangspunten.

Open vanaf 18u ZON-MAANDAG GESLOTEN/TOE INFO: 0496 93 47 14 vanaf 15u

Als onderdeel daarvan bouwen we aan eigen media met deze krant en onze dagelijks geactualiseerde website socialisme.be. Met de steun die we met de meigroeten ophalen, kunnen we deze kritische media verder uitbouwen.

We hebben nood aan publiek gefinancierd onderwijs dat niet wordt beheerd zoals een bedrijf met bijhorende managementtechnieken gericht op winstgevendheid ten koste van alles!

op winstgevendheid ten koste van alles! We hebben meer publieke middelen nodig, te beginnen met minstens 7% van het BBP, net zoals begin jaren tachtig. Dat wil zeggen 2 miljard extra. Maar zelfs dat mag slechts het begin zijn. Meer publieke middelen zijn nodig om het minimumloon voor alle medewerkers op te trekken tot minstens 14 euro per uur (dat wil zeggen 2.300 euro per maand). Er is ook nood aan extra personeel op alle niveaus (opleiders, leraren, secretariaatsmedewerkers, logopedisten, onderhoudspersoneel, bemiddelaars, CLB-personeel ....). Verder moet in de nodige kwaliteitsvolle infrastructuur geïnvesteerd worden. Ten slotte vereist adequaat onderwijs en differentiërend leren kleinere klassen met maximaal 15 studenten per klas. Laten we niet stoppen bij de acties van april. Door de druk hoog te houden, kunnen we de volgende regeringen meteen dwingen om kleur te bekennen. We moeten ervoor zorgen dat de voorwaarden waaronder we werken en waaronder onze leerlingen les krijgen algemeen bekend zijn. Personeelsvergaderingen zijn nodig om informatie te delen en nieuwe acties voor te bereiden, liefst met een gedurfd actieplan in gemeenschappelijk vakbondsfront. We zullen de broodnodige middelen voor onderwijs niet cadeau krijgen, we zullen er voor moeten strijden.

Een lentegroet aan allen Mireille, Casper en Arwen

Met overtuiging en sympathie Wies en Roger

ABVV VUB

De redactie bedankt iedereen die ons heeft gesteund. We haalden meer dan 5.000 euro op. Bedankt voor deze steun! Vanwege de redactie

Uit sympathie Arvid LSP Kempen

We wensen iedereen Socialistische een strijdbare 1 mei! meigroeten Familie Byl De Pelsemaecker Geraardsbergen

Familie Djelassi-Byl Oudergem

Vrede en vrijheid voor Kasjmir! Voor een onafhankelijk, seculier en socialistisch Kasjmir

AZADI! (vrijheid)

ACOD Onderwijs Oost-Vlaanderen

“Stakende spoorwerknemers zijn de klimaatactivisten van de eenentwintigste eeuw” (Naomi Klein)

militanten en leden van verschillende vakbonden en beroepscategorieën bij het spoor

M. Ishaq Khan

Voor gratis en degelijk openbaar vervoer zullen we moeten vechten militanten

ACOD TBM

Voor een waardig minimumloon van € 14/u

Naar aanleiding van 1 mei 2019 maakt de ACOD Lokale Regionale Besturen van Brussel aan alle werkers haar solidaire en strijdvaardige groeten over. Meer dan ooit moeten we samen strijden voor sociale rechtvaardigheid, financiële rechtvaardigheid en een rechtvaardig migratie- en klimaatbeleid. Laten we onze krachten bundelen, nu meer dan ooit! WWW.ACODLRBBRU.BE


6

interview

de

Linkse Socialist

Interview met Silvio Marra, voormalig delegee bij Forges de Clabecq (slot)

“Het bewustzijn op de werkvloer optrekken”

I

n onze vorige kranten brachten we de eerste twee delen van een interview met Silvio Marra, voormalig delegee bij Forges De Clabecq. Daarin sprak Silvio over de huidige situatie bij NLMK, maar ook over hoe geduldig een strijdbare syndicale werking werd opgebouwd. Die strijdsyndicalisten wonnen de sociale verkiezingen van 1987 en speelden een centrale rol in de strijd van de jaren 1990.

Interview door Guy Van Sinoy Silvio, in welke zin waren de sociale verkiezingen van 1987 een keerpunt?

“De sociale verkiezingen van 1987 markeerden een breuk met het verleden. Tot dan toe werden de kandidatenlijsten opgemaakt door de regionale secretaris van de metaalbond van het ABVV en de voorzitter van de syndicale delegatie, Jean-Claude Albert. Elke kandidaat voerde een eigen persoonlijke campagne. “In 1986 kondigde de patroon, Dessy, aan dat hij een honderdtal “carottiers” wilde afdanken: arbeiders die vaker ziek waren dan anderen. De directie begon met twee arbeiders per maand af te danken. Na een tijdje werd daarmee gestopt, uit angst voor een beweging van alle arbeiders. De groep rond ‘Agir autrement’ (‘Anders handelen’) ging in tegen de zwakte van

Door ons enkel met het economische luik bezig te houden (het zogenaamde ‘biefstuksyndicalisme’) waren we uit het oog verloren dat het nodig is om aan politiek te blijven doen (strijd tegen racisme, solidariteit met andere strijdbewegingen, …) om het bewustzijn van de arbeiders te versterken.

de ABVV-delegatie die dergelijke afdankingen liet passeren. De eis ‘geen enkele afdanking’ in het platform van ‘Agir autrement’ beantwoordde dus aan een concrete uitdaging. “Met ‘Agir Autrement’ organiseerden we een kerngroep van zeven ABVV-militanten die ooit deel uitmaakten van een communistische organisatie: De Backer, D’Orazio, Cantella, Borzykowski, Dessily, Marra en Gotto. In ons programma eisten we een industrieel plan om Forges de Clabecq te redden, betere lonen voor geschoolde arbeiders naarmate meer technische vaardigheden vereist waren, herstel van de index (die toen geblokkeerd werd door de regering). We maakten een affiche met ons programma en de namen van onze kandidaten. Op een algemene vergadering vroeg ik om de samenstelling voor de delegatie te wijzigen om een krachtiger opstelling in te nemen. Het was een zware strijd omdat honderden arbeiders die lid waren van het ABVV het ene kamp tegen het andere steunden. We begonnen de campagne bovendien zes maanden voor de verkiezingen in plaats van in de laatste twee weken, zoals gebruikelijk was. “Het doel van ‘Agir Autrement’ was niet om koppen te laten rollen, maar om de syndicale delegatie te versterken, dat wil zeggen om een steviger politiek fundament te hebben. De metaalvakbond nam dit op als een persoonlijke aanval tegen een deel van de delegatie en stelde dat het ABVV hierdoor de verkiezingen zou verliezen. “Het tegendeel was waar: het ABVV haalde een recordscore. De delegees rond het platform ‘Agir Autrement’ gingen er fors op vooruit. Roberto D’O ra zio werd verkozen i n de

Eén van de vele personeelsvergaderingen van Forges De Clabecq. Tijdens de strijd in 1996-97 waren er bijna wekelijks dergelijke vergaderingen.

Ondernemingsraad, zelf werd ik verkozen in het Comité Veiligheid en Gezondheid en in de syndicale delegatie. Binnen de syndicale delegatie van het ABVV stond de linkerzijde nu sterker. “We mobiliseerden de arbeiders vervolgens rond de eisen van ‘Agir Autrement’. Begin 1989 eiste (en bekwam!) de ABVV-delegatie de omzetting van alle tijdelijke contracten in arbeidsovereenkomsten van onbepaalde duur. Er werd ook een loonaanpassing geëist. Het was een harde strijd met stakingen die wekenlang duurden. Uiteindelijk stelde Dessy, de patroon, een loonsverhoging van 6% voor. ‘Agir Autrement’ eiste echter 12%. Dat was gedurfd! Maar we dwongen uiteindelijk 10% opslag over een periode van twee jaar af. De lonen van geschoolde arbeiders werden bovendien opgewaardeerd.” Werd deze strijdbare opstelling beloond in de daaropvolgende sociale verkiezingen van 1991?

Silvio Marra tijdens de strijd tegen de sluiting van Forges de Clabecq in de jaren 1990

“Voor de sociale verkiezingen van 1991 voerden we niet echt campagne. Ten onrechte dachten we dat het volstond om te wijzen op wat we de voorbije jaren hadden afgedwongen. In die verkiezingen verloor het ABVV twee mandaten aan het ACV. Door ons enkel met het economische luik bezig te houden (het zogenaamde ‘biefstuksyndicalisme’) waren we uit het oog verloren dat het nodig is om aan politiek te blijven doen (strijd tegen racisme, solidariteit met andere strijdbewegingen …) om het bewustzijn van de arbeiders te versterken. “In het najaar van 1992 kondigde de directie een besparingsplan aan: het plan-Dessy dat het bedrijf moest ‘redden’ met onder meer een loonsverlaging van 10% en de afschaffing van de eindejaarspremie. Het verzet was stevig: betoging in Tubeke, staking, referendum van het gemeenschappelijk vakbondsfront (waarin 90% van de arbeiders de loonsverlaging afwees). Guy Spitaels was toen voorzitter van het Waals Gewest. Hij zette druk op Jean-Claude Albert, de voorzitter van de syndicale delegatie en gemeenteraadslid voor de PS. Spitaels dreigde: als de loonsverlaging niet aanvaard werd, zou het Waalse Gewest de beloofde 500 miljoen Belgische Frank om Forges de Clabecq te redden niet betalen. Er werd een compromis uitgewerkt: de 10% werd een ‘lening’ die op termijn zou terugbetaald worden (op

een ogenblik dat het beter zou gaan met bet bedrijf, wat nooit het geval was…). De vier delegees van het ACV en twee van de zeven ABVV-delegees, waaronder Jean-Claude Albert, verdedigden het compromis. Albert verklaarde: ‘We zijn aan het eind van ons Latijn.’ Een zwakke meerderheid van de arbeiders (54,5%) ging uiteindelijk akkoord, vooral uit vermoeidheid. “De metaalbond wilde de ABVVdelegatie op Forges dwingen om het compromis te ondertekenen. De delegatie weigerde, waarop onze mandaten door de metaalcentrale werden ‘bevroren’. Na de gemeenteraadsverkiezingen van 1994 werd Jean-Claude Albert schepen voor de PS in Tubeke en was hij steeds minder aanwezig in

Onze personeelsvergaderingen waren open voor al wie ons wilde steunen (waaronder delegaties van andere bedrijven en politieke organisaties) met spreekrecht voor al wie op constructieve wijze wilde bijdragen. We slaagden erin om de overgrote meerderheid van de arbeiders te verenigen achter het ABVV. de fabriek. Roberto D’Orazio werd verkozen als de nieuwe voorzitter van de syndicale delegatie.” We kennen de Forges vooral van de strijd tegen de sluiting in 1996-97. Kan je daar meer over vertellen?

“In 1991 verloren we niet alleen mandaten maar ook leden aan het ACV, dat overal vertelde dat het ABVV voor om het even wat stakingen uitriep. Maandenlang voerde ik campagne om arbeiders terug te winnen voor het ABVV. Om tegen de dreigende sluiting te vechten, hadden we immers een sterk ABVV nodig. We groeiden terug:

ongeveer 80% van de arbeiders waren aangesloten bij het ABVV. “Er waren veel algemene personeelsvergaderingen over het gevaar van de sluiting en rond steun aan strijd in andere sectoren (onderwijs, scholieren, VW, Caterpillar, …). We benadrukten het belang om deel te nemen aan het fabriekscomité van alle militanten. Onze personeelsvergaderingen waren open voor al wie ons wilde steunen (waaronder delegaties van andere bedrijven en politieke organisaties) met spreekrecht voor al wie op constructieve wijze wilde bijdragen. We slaagden erin om de overgrote meerderheid van de arbeiders te verenigen achter het ABVV. Op de grote interprofessionele betogingen vertrokken we soms met 500 aan het Noordstation om met 1.500 aan het Zuidstation te eindigen. We trokken de meest strijdbare betogers aan met onze delegatie. “We wonnen de sociale verkiezingen van 1995 op glansrijke wijze: een 20tal mandaten in de ondernemingsraad, het comité en de delegatie. Het ACV viel terug op drie mandaten en de liberalen werden van de kaart geveegd. We waren klaar voor een stevige strijd tegen de sluiting van Forges de Clabecq. “Die strijd hebben we tot het einde gevoerd. We hebben de politieke verantwoordelijken gedwongen om een overnemer te vinden: Duferco. Alle sterke figuren uit Waals-Brabant – Louis Michel (MR), Raymond Langendries (Cdh), André Flahaut (PS), Michel Nollet (ABVV) en Raymond Coumont (ACV), om er maar enkele te noemen – probeerden ons in de pas te laten lopen. Onze strijd heeft ervoor gezorgd dat er vandaag nog een staalbedrijf is in Tubeke, ook als we ons bij de overname door Duferco verzet hebben tegen de manoeuvres om alle militanten van de drie vakbonden aan de deur te zetten. “In tegenstelling tot de ACVdelegatie die voorstelde om een berg mest voor het huis van Dessy te dumpen, legden wij op de algemene vergadering steeds uit dat niet de individuele patroon maar het volledige systeem onze vijand was. Het kapitalisme zorgt voor een enorme concurrentiedruk die de bazen verplicht om het personeel steeds harder uit te buiten en als citroenen leeg te persen. In de dertig jaar dat ik op Forges heb gewerkt, was het belangrijkste onderdeel van mijn syndicaal werk het vergroten van het politiek bewustzijn onder mijn collega’s. Dat is volgens mij ook vandaag nog de belangrijkste taak voor strijdbare syndicalisten.”


recensie

www.socialisme.be mei 2019

7

“De sociaaldemocratie is doodziek.” Ander en beter?

B

als ‘conservatief’ werden weggezet en aan steeds meer antivakbondsregels en repressie onderworpen werden. De sociaaldemocratie biedt geen antwoorden op het patronale offensief. Vincent Scheltiens schrijft dit toe aan een positieverschuiving weg van socialisme en naar het omarmen van het neoliberalisme. Nederlands politicus Wim Kok vatte het in 1995 samen: “Een werkelijke vernieuwing van de PvdA begint met een definitief afscheid van de socialistische ideologie; met een definitieve verbreking van de ideologische banden met andere nazaten van de traditionele socialistische beweging.” Ideologie was niet meer belangrijk, communicatie werd alles. Terecht merkt Scheltiens op dat dit eigenlijk niet klopt: er was geen verdwijnen van ideologie, maar algemene aanvaarding van het neoliberalisme. Wij spraken over een verburgerlijking van de sociaaldemocratie: het neoliberale ideologische offensief tegen de achtergrond van een defensieve arbeidersbeweging zorgde voor een leegloop waardoor enkel de burgerlijke leiding van de voormalige ‘burgerlijke arbeiderspartijen’ overbleef.

ij de Europese verkiezingen eind mei dreigt verdere achteruitgang voor de sociaaldemocraten: tot een vijfde van de zetels zijn bedreigd met fors verlies in onder meer Duitsland, Italië en Frankrijk. Het tijdperk dat de sociaaldemocratie zowat overal in Europa aan de macht was, ligt ver achter ons. Het boek “De sociaaldemocratie is doodziek” van Vincent Scheltiens levert een analyse van hoe dit kon gebeuren. door

Geert Cool

Uitdrukking van een uitzonderlijk tijdperk

De positie van de sociaaldemocratie was grotendeels bepaald door het uitzonderlijke tijdperk na de Tweede Wereldoorlog: het opzetten van de welvaartstaat als antwoord op de sterkere arbeidersbeweging en de politieke dreiging die daarvan uitging, gecombineerd met een langdurige economische groei die sociale toegevingen gemakkelijker maakte. Scheltiens merkt op dat “zowat alle politieke strekkingen het eens waren over nut en noodzaak van de uitbouw van een sociale welvaartsstaat.” De sociaaldemocratie zette als belangrijkste instrument om de arbeidersbeweging rustig te houden de politieke toon. Tegelijk genoot ze als politieke uitdrukking van de afgedwongen hervormingen breed gedragen steun. Dit succes van de sociaaldemocratie kwam in de problemen zodra de economische groei eindigde. De crisis vanaf 1974-75 deed de burgerij uitkijken naar een ander beleid: het neoliberalisme dat in de jaren 1980 opgang kende met Thatcher en Reagan. Om dat door te drukken, was een confrontatie met de arbeidersbeweging noodzakelijk. Er waren de aanval op de staking van de Amerikaanse luchtverkeersleiders onder Reagan in 1981 en de Britse

mijnwerkersstaking van 1984-85. Het neoliberalisme raakte helemaal op volle toeren na de val van de Berlijnse Muur en het wegvallen van het ‘reëel bestaande socialisme’ in het Oostblok. Voor het establishment ging er minder dreiging uit van de arbeidersbeweging. Dat werd uitgespeeld: zwakheid zet aan tot agressie. Geen antwoord op neoliberalisme

De sociaaldemocratie had geen antwoord op het neoliberale beleid van opgedreven flexibiliteit, lage lonen, afbouw van sociale bescherming en globalisering (met een grotere nadruk op diensten en de financiële sector in West-Europa). Meer nog: de sociaaldemocratie zat aan het stuur bij de creatie van de Europese Unie waarvan neoliberale dogma’s de hoeksteen vormen. De neoliberale aanvallen en het harde besparingsbeleid de voorbije jaren waren niet zozeer ingegeven door de conjunctuur of omdat er ‘boven de stand geleefd werd’. “Nee, de gelegenheid werd aangegrepen om de ingezette aanval op de naoorlogse krachtsverhoudingen tussen arbeid en kapitaal te intensifiëren en die krachtsverhouding substantieel te wijzigen in het nadeel van de wereld van de arbeid.” Vandaar ook de aanvallen op de vakbonden die

“Wie rijk wil zijn, moet niet zijn vermogen vermeerderen maar zijn hebzucht verminderen.” (Plato)

Wat nu?

Ideologie was niet meer belangrijk, communicatie werd alles. Terecht merkt Scheltiens op dat dit eigenlijk niet klopt: er was geen verdwijnen van ideologie, maar algemene aanvaarding van het neoliberalisme.

Een strijdbare 1e mei voor iedereen! Katy

Monique

Tijdschrift Vrede vzw

Vier keer per jaar zorgt Vrede voor een scherpe analyse van het wereldgebeuren. Het tijdschrift kijkt achter het dagdagelijkse nieuws dat we te zien en te horen krijgen in journaals en dagbladen. Het schetst de brede context, graaft dieper en gaat op zoek naar kritische opinies en weinig gehoorde stemmen. In elk nummer wordt een actueel onderwerp uitgediept in een dossier. Er komen experten aan het woord in interviews, opiniestukken, artikels, boekbesprekingen,... Met een open geest bouwen we zo aan een gezonde basis voor maatschappelijke actie. Een jaarabonnement op een tijdschrift kost slechts 25 Euro, voor studenten is dit 20 Euro. Een tijdschrift kan u aanvragen via abo@vrede.be of bellen tijdens de kantooruren naar 09/233 46 88

Strijdbare 1-mei groeten van LSP Keerbergen! Versterk links: stem op PVDA, Keerbergen sluit aan bij LSP Betoog mee tegen racisme en extreemrechts in Leuven op 9 mei • • •

Steun aan de klimaatspijbelaars grootoudersvoorhetklimaat.be Marianne en Geert

Geen fascisten in onze stad Voor degelijke lonen, jobs en openbare diensten voor iedereen Voor een socialistische wereld zonder tekorten, verdeeldheid en racisme

Doe mee met Actief Linkse Studenten Leuven (tel Sven: 0477 19 01 72)

our planet, not their business Actief Linkse Studenten en Scholieren Brussel

campagne ROSA & ALS Gent

De sociaaldemocratie is doodziek, maar er staat niet meteen een opvolger klaar. “Mocht de crisis van de sociaaldemocratie geleid hebben tot de doorbraak van een hernieuwde en versterkte representatieve linkerzijde, dan zou er weinig reden tot treuren zijn,” schrijft Vincent Scheltiens. Dat is enigszins ahistorisch: de defensieve positie van de arbeidersbeweging, zeker na de val van het Oostblok, had uiteraard niet enkel op de sociaaldemocratie impact. De volledige linkerzijde

kwam in een moeilijke situatie. Maar de vraag naar een alternatief is terecht. Nieuwe vormen van ‘utopisch socialisme’ (van commons over coöperatieven tot P2P) botsen net als vroeger op de logica en de wetten van het systeem. Radicaal-links kent een zekere opgang, maar het Griekse voorbeeld van Syriza toont dat een heruitgevonden reformisme niet opgewassen is tegen de kapitalistische macht. Dat is ook voor de PVDA bij ons een reëel gevaar. De zoektocht naar alternatieven is geen rechtlijnig proces. Bewegingen voor koopkracht of rond het klimaat tonen de roep om verandering en zijn erg belangrijk. “Ingrijpende wijzigingen waren historisch meestal het resultaat van massabewegingen: stakingen, betogingen, bezettingen, …” schrijft Scheltiens. Maar protest volstaat niet. In de opbouw van een sterke linkerzijde is er nood aan een duidelijk programma rond eisen die gepopulariseerd worden. Dat kan het best met een linkerzijde die het verzet tegen het besparingsbeleid op inclusieve wijze verenigt. Daarbij moeten enkele tradities van de arbeidersbeweging opnieuw opgebouwd worden: het nut van collectieve actie aantonen, internationaal georganiseerd zijn, eisen verdedigen die de directe leef- en werkomstandigheden verbeteren (arbeidsduurverkorting, hogere lonen, sociale bescherming, openbare diensten zoals vervoer en energie, …) gekoppeld aan een perspectief van echte verandering in het belang van de meerderheid van de bevolking en dus ook van de planeet. De conclusie van het boek is terecht, maar laat vragen open zoals welke stappen we vandaag kunnen zetten om tot een socialistische samenleving te komen.

“Borders? I’ve never seen one. But I have heard they exist in the minds of some people,” Thor Heyerdahl Jacobus Antwerpen


8

dossier

de

Linkse Socialist

Extreemrechts en populistisch rechts op winst in Europese v Crisis van EU en opgang extreemrechts bestrijden met een internationalistisch en socialistisch alternatief!

D

e verkiezingen voor een nieuw Europees Parlement eind mei worden gekenmerkt door gebrek aan enthousiasme, wantrouwen en zelfs openlijke vijandigheid tegenover de EU. De saga rond de Brexit is er slechts één uitdrukking van. In de meeste landen zal de opkomst erg laag zijn. Daarnaast zullen allerhande rechts populistische en extreemrechtse partijen scoren. Optimisme over vooruitgang en meer Europese eenheid komt er niet meer aan te pas. Het establishment zit in heel Europa met een probleem van politieke geloofwaardigheid.

Europa van het kapitaal onder vuur

De afgelopen decennia probeerde het establishment er alles aan te doen om de EU voor te stellen als een project voor vrede, welvarendheid en samenwerking. Ook nu wordt vaak gesproken over ‘Europese waarden’ als democratie en tolerantie. De hypocrisie druipt er echter af. De EU heeft zich opgeworpen als een neoliberale besparingsmachine die geen enkele tegenspraak duldt. De Griekse bevolking heeft dit in 2015 ervaren toen ze op democratische wijze voor een regering koos die beloofde om met de besparingen te breken. De EU trad op als een stormram om dat te verhinderen en de door Syriza geleide regering in de pas te doen lopen. De hoop op meer welvaart door Europese samenwerking werd enkel voor de superrijken gerealiseerd. De multinationals stonden sterker door de grotere interne markt en de internationale concurrentiepositie tegenover andere blokken zoals de VS, Japan en in toenemende mate China. Daar was het bij de oprichting van de EU ook om te doen: de belangen van de grote bedrijven verdedigen. De keerzijde hiervan was dat de EU gebruikt werd om privatiseringen, liberaliseringen en asociale maatregelen op te leggen. Dat was nodig voor die ‘concurrentiepositie’ van de bedrijven. Het neoliberale beleid speelt een belangrijke rol in de toenemende afkeer voor de EU. De aftakeling van het enthousiasme wordt onder meer duidelijk in de dalende opkomst: waar bij de eerste verkiezingen voor een Europees Parlement in 1979 nog twee derden van de kiesgerechtigden effectief ging stemmen, was dit bij de vorige Europese verkiezingen in 2014 al afgenomen tot 40% Nationale regeringen hebben zich vaak achter de dictaten van de EU verscholen als excuus om te stellen dat ze geen andere keuze hadden dan een neoliberaal beleid te voeren. Wat er nooit bij gezegd werd, was dat diezelfde partijen ook in de EU dominant waren. Het zijn de nationale regeringen die de Europese Commissie samenstellen. Dat is de onverkozen instantie die de belangrijk-

De hoop op meer welvaart door Europese samenwerking werd enkel voor de superrijken gerealiseerd. De multinationals stonden sterker door de grotere interne markt en de internationale concurrentiepositie tegenover andere blokken zoals de VS, Japan en in toenemende mate China. Daar was het bij de oprichting van de EU ook om te doen: de belangen van de grote bedrijven verdedigen. De keerzijde hiervan was dat de EU gebruikt werd om privatiseringen, liberaliseringen en asociale maatregelen op te leggen.

ste beslissingen neemt. Het Europees Parlement heeft een meer propagandistische functie. Maar ook daar zijn het dezelfde politieke families die een meerderheid vormen: sinds 1979 was er steeds een grote meerderheid voor de ‘grote coalitie’ van sociaaldemocraten (de fractie ‘Socialisten & Democraten’) en christendemocraten (de fractie ‘Europese Volkspartij’). Daar dreigt met deze verkiezingen voor het eerst verandering in te komen. Ook dat is tekenend voor het tanende vertrouwen in de EU en de gevestigde partijen. Tien jaar na de recessie van 2007-08 zit het kapitalisme wereldwijd met een probleem. Er zijn massaal middelen in de economie gepompt. Vooral de rijksten hebben daarvan geprofiteerd. Het economisch herstel ging grotendeels aan ons voorbij. De werkenden en hun gezinnen gingen verder gebukt onder besparingsmaatregelen en aanvallen op arbeidsvoorwaarden, lonen, sociale zekerheid, openbare diensten, … Nu spreken economen over het gevaar van een nieuwe recessie. De kapitalistische politici weten dat er geen middelen zijn om hogere uitgaven te beloven om stemmen te winnen. Bovendien is het systeem slecht voorbereid op een nieuwe recessie: de rentevoeten staan nog erg laag en de middelen die in de economie gepompt werden laten een grote schuldenberg achter. Het establishment in de verschillende lidstaten en dus ook in de EU is bovendien niet in staat om ook maar iets van antwoord op te bieden op wat de bevolking als centrale uitdagingen ziet: de toekomst van mens en planeet. Honderdduizenden mensen komen op straat voor het klimaat, maar de EU slaagt er nog niet in om sjoemelsoftware in de automobielsector aan te pakken. De winstlobby houdt ernstige maatregelen tegen en moet daar niet veel moeite voor doen: bij de EU en de nationale regeringen speelt de lobby van de grote bedrijven immers een thuismatch. Onder vrienden kan steeds iets gefikst worden. De roep om koopkracht was de voorbije maanden sterk onder de werkenden en hun gezinnen: doorheen Europa was er sympathie voor de Franse gele hesjes. Maar ook voor onze koopkracht zijn er geen middelen. De arrogante superrijken toonden na de brand in de Notre Dame in Parijs nochtans aan dat ze geld genoeg hebben: op een paar uur tijd hadden ze bijna een miljard euro verzameld. Uiteindelijk bleek dat deze vrijgevigheid fiscaal gunstig was waardoor de uiteindelijke factuur naar de gewone bevolking wordt doorgestuurd… Heeft de EU dan niets te bieden? Zorgt het niet minstens voor meer eenheid? Ja, we moeten niet meer aan de grens stoppen als we naar Frankrijk of Nederland rijden. We moeten geen geld meer wisselen en we kunnen zelfs zonder roaming bellen. Tegelijk zorgt de liberalisering van het internationaal spoorverkeer er echter voor dat naar buurlanden treinen bijzonder duur geworden is. Ook een brief of pakketje naar een buurland sturen, is door de liberalisering van de postdiensten duur. De Europese eenheid staat bovendien onder druk. Er is de Brexit die maar niet geregeld raakt. Maar er zijn nog andere spanningen. Zo probeert Rusland een grotere invloed te krijgen via Centraal- en Oost-Europese landen en komt ook China het terrein verkennen. Tussen Europese landen zijn er ook spanningen. Zo steunt Frankrijk de dictatuur in Tsjaad en de Libische krijgsheer Khalifa Haftar die het zuiden van Libië controleert. Begin februari nam Frankrijk deel aan een militaire operatie van deze krachten en ook recente aanvallen werden gesteund, ook al waren die gericht op de bondgenoten van Italië en andere Europese landen. Zo verenigd is de EU duidelijk niet.

De olifant in de porseleinenkast: Brexit Het uitstel van het Britse vertrek uit de EU zorgt ervoor dat de Brexit een belangrijk thema is in deze Europese verkiezingen. Het maakt ook dat de Britten die in 2016 in een referendum beslisten om de EU te verlaten nu alsnog Britse vertegenwoordigers in het Europees Parlement moeten kiezen. Nigel Farage, het voormalige kopstuk van de rechtse UKIP, speelt daar handig op in en lanceerde zijn eigen Brexit-partij die het volgens de peilingen heel goed zou doen. Voor zowel de EU als het Britse establishment is het niet evident om tot een akkoord over de Brexit te komen. De EU wil niet dat een vertrek uit de unie gemakkelijk is. Dat zou de steun voor een exit in andere landen groter maken, wat het hele Europese project bedreigt. Het Britse establishment wil duidelijk maken dat het niet plooit voor andere Europese landen, maar tegelijk heeft het geen antwoorden op kwesties als organisatie van de handel of de wijze waarop de grens in Ierland dan moet georganiseerd worden. Elk voorstel tot wijziging van die grens dreigt de sectaire spanningen in Noord-Ierland verder te doen oplopen. In de 21 jaar sinds het Goede Vrijdagakkoord zijn die spanningen nooit volledig verdwenen. De moord op een jonge journaliste in Derry in april bevestigde dit helaas. De arbeidersbeweging mag het initiatief niet aan rechts overlaten. De elementen van racisme en nationalisme bij rechtse Brexiteers zorgen voor een tegenreactie van voornamelijk jongeren die zich voor de EU uitspreken. Een internationalistisch en offensief antwoord op het Europa van het kapitaal en de besparingen is nodig om op basis van gezamenlijke strijd te breken met de EU en te bouwen aan oprechte Europese samenwerking in het kader van een socialistisch systeem.

Groei van extreemrechts en populistisch rechts

De grootste winnaar van de komende Europese verkiezingen wordt ongetwijfeld extreemrechts, of beter gezegd: de 50 tinten tussen populistisch rechts en extreemrechts. Oppervlakkige commentatoren zullen spreken over een ‘draai naar rechts’ in Europa of zelfs over verrechtsing. Dat is een gevaarlijke redenering: het legt de verantwoordelijkheid voor de politieke instabiliteit bij de gewone bevolking en niet bij het systeem. Feit is nochtans dat vaak voor extreemrechts gestemd wordt om de gevestigde politici en het gevoerde beleid af te straffen, zonder vertrouwen in het ‘alternatief’ van populistisch rechts. Het asociale beleid en falen om een optimistisch toekomstperspectief te brengen, maakt dat kiezers zoeken naar manieren om het establishment af te straffen. Het eerste wat ze in die zoektocht tegenkomen, is vaak extreemrechts. In Nederland werd het Forum voor Democratie va n Baudet bij de re ce nt e P rov i nciale Statenverkiezingen de grootste, in Frankrijk kan het Rassemblement National van Le Pen scoren, in Italië kan de Lega de grootste partij worden, in Duitsland is er het AfD, in Spanje breekt Vox door en dan zijn er nog diverse rechtse partijen in Oost- en Centraal-Europa.

De autoriteit van de instellingen van het establishment verdwijnt, maar dit betekent niet automatisch dat er een einde komt aan alle vooroordelen waarop het bewind van de elite gebaseerd is. De afgelopen decennia was er een sterke individualisering: niets was nog een maatschappelijk probleem, we werden allemaal individuen. Dat was onderdeel van het neoliberale dogma dat er niet zoiets als een samenleving bestaat. Het doel van deze propaganda is vooral om te vermijden dat de werkenden zich verenigen en de strijd tegen het kapitalistische establishment aangaan. Dit heeft een zeker effect: de arbeidersbeweging zat de voorbije decennia in een defensieve positie. Dat maakt dat veel mensen de reden voor hun dalende levensstandaard niet bij het systeem leggen, maar bij de komst van vluchtelingen of de rol van corrupte politici. Niet alleen het establishment maar ook de arbeidersbeweging heeft een probleem met zijn politieke vertegenwoordiging. Als diverse populistische en extreemrechtse krachten scoren in de Europese verkiezingen, is dit vooral door een gebrek aan vertrouwen in de andere partijen. Net zoals het gebrek aan vertrouwen in de Democraten de belangrijkste troef is van Trump, wordt de sterkte van extreemrechts vooral bepaald door de zwakte van de tegenstanders. Als het alternatief moet komen van de gevestigde partijen die hun laatste restjes autoriteit


www.socialisme.be 9 mei 2019

9

verkiezingen

Spanje: het gevaar van een reactionair blok van Vox, PP en Ciudadanos

S

inds de dood van Franco in 1975 was extreemrechts niet meer openlijk aanwezig als electorale of sociale kracht in Spanje. Een vereniging van rechtse krachten in 1989 leidde tot het ontstaan van de PP (Volkspartij), een partij die eerder liberaal en centrum was. Extreemrechts was niet volledig verdwenen, maar was ofwel versplinterd in groepjes die nostalgisch waren naar het Franco-tijdperk, ofwel was het ondergedoken in de PP.

door

verliezen, dan kunnen extreemrechtse en populistische krachten langere tijd standhouden. Het gebrek aan massale actieve basis bij deze krachten zorgt echter voor een ingebouwde instabiliteit. Een Europa van strijd

We hebben geen hoop of illusies in het kapitalistische EU-project. Maar onze oplossing ligt niet binnen de natiestaat. We steunen de strijd voor zelfbeschikking in Schotland en Catalonië, als onderdeel van een strijd tegen besparingen. We koppelen dit aan de noodzaak om te breken met het kapitalisme en stellen de eis van socialistische federaties in die regio’s en in Europa als geheel. Sinds 2007 hebben in heel Europa protesten plaatsgevonden: betogingen, stakingen en zelfs algemene stakingen tegen het besparingsbeleid. De afgelopen jaren is het aantal protesten tegen racisme en seksisme toegenomen. Meer recent is er een nieuwe generatie jongeren actief geworden rond de kwestie van de opwarming van de aarde. Dit resulteerde in grote protesten, waarbij de methode van ‘stakingen’ door scholieren en studenten werd overgenomen. Socialisten mogen degenen die boos zijn op het Europa van de bazen en haar besparingsbeleid niet overlaten aan de opportunistische extreemrechtse partijen. En we mogen degenen die willen strijden tegen antidemocratische en racistische gevaren niet overlaten aan de liberale en kleinburgerlijke pro-EU-krachten. Wij verdedigen alle democratische rechten waarvoor de arbeidersklasse heeft gestreden, maar ons antwoord is niet de EU en haar ondemocratische structuren. Wij verdedigen de sociale en democratische rechten van de arbeidersklasse. Dat betekent dat we eisen dat er meer geld in gezondheid en onderwijs wordt geïnvesteerd. Wij eisen een verkorting van de werkweek en tegelijkertijd een verhoging van de lonen. Wij eisen dat de rijken meer bijdragen om deze middelen te gebruiken voor de behoeften van de arbeidersklasse en de jongeren. Maar daar houden we niet op: we vechten voor ‘de hele bakkerij’ (en niet alleen voor een groter deel van de taart). We eisen democratische rechten, niet beperkt tot verkiezingen om de paar jaar, maar met echte macht over de rijkdom in de samenleving door degenen die deze produceren. De EU, haar partijen en instellingen zijn geen instrument om racisme en de groei van extreemrechts een halt toe te roepen, aangezien de EU deel uitmaakt van het probleem en niet de oplossing. Wij strijden tegen het Europa van de bazen, tegen besparingen, racisme en extreemrechts. Dat betekent dat er een einde komt aan deze EU, aan haar instellingen en aan haar beleid van besparingen en de transfer van rijkdom van armen naar rijken. Wij eisen gelijke rechten voor alle mensen die in Europa wonen, een einde aan fort Europa en dat de rijkdom van

de superrijken wordt gebruikt voor een fatsoenlijk leven voor alle inwoners en migranten. Wij strijden voor een verenigd socialistisch Europa dat democratisch wordt bestuurd en op vrijwillige basis wordt opgebouwd. Dat betekent dat onze oplossing voor de problemen in Europa niet in de nationale staten ligt, maar in de macht van de arbeidersklasse om de economie en de samenleving te besturen en te controleren, op basis van behoeften en niet op basis van winst. Wij zijn ons er van bewust dat, gezien de opgang van extreemrechts in de opiniepeilingen, men zich kan afvragen hoe dit wordt bereikt. We mogen niet vergeten dat de eerste reactie van de werkenden en jongeren na de economische crisis van 2007 was om weerstand te bieden aan het kapitalistische besparingsbeleid. Er was een enorme openheid voor links, voor socialistische oplossingen. De capitulatie van verschillende linkse krachten, zoals Syriza, in Griekenland, voor de ‘logica’ van het kapitalisme en hun verraad aan de behoeften van de arbeidersklasse, heeft de basis gelegd voor de nieuwe groei van extreemrechts. Een succesvolle strijd tegen extreemrechts heeft meer nodig dan oproepen over ‘Europese waarden’. Er is een verandering nodig in de houding van veel vakbonden ten opzichte van de EU, en een fundamentele verandering in de manier waarop zij vechten voor de belangen van de arbeidersklasse. Het vereist linkse, socialistische, arbeidersorganisaties en partijen die niet in de valkuil trappen om de EU te verdedigen als een ‘minder kwaad’, maar een onafhankelijke positie op klassenbasis innemen. Deze organisaties hebben socialistische krachten nodig die de strijd tegen extreemrechts verbinden met de strijd tegen het kapitalisme, en voor de vrijwillige, democratische en verenigde socialistische staten van Europa.

Socialisten mogen degenen die boos zijn op het Europa van de bazen en haar besparingsbeleid niet overlaten aan de opportunistische extreemrechtse partijen. En we mogen degenen die willen strijden tegen antidemocratische en racistische gevaren niet overlaten aan de liberale en kleinburgerlijke pro-EU-krachten.

Marisa (Brussel)

Toen de crisis hard toesloeg in Spanje, werd zowel door de PP als de sociaaldemocratische PSOE een hard besparingsbeleid gevoerd. Het algemene ongenoegen tegenover de instellingen en de gevestigde partij leidde tot een golf van intensieve klassenstrijd en tot een regeringscrisis waarbij geen van beide grote partijen, die jarenlang afwisselend aan de macht waren, nog een meerderheid haalde. Binnen de PP waren bepaalde elementen het niet eens met de koers onder premier Mariano Rajoy. Ze vonden dit beleid te zacht. Enkele van deze elementen verlieten de PP om een nieuwe partij op te zetten: Vox, een harde extreemrechtse formatie. Bij de Europese verkiezingen van 2014 kwam Vox voor het eerst op met eigen lijsten. Het resultaat was erg beperkt en dat was ook het geval in de daaropvolgende lokale, regionale en nationale verkiezingen. Op hetzelfde ogenblik kende Podemos een sterke groei in de verkiezingen en werden nieuwe antibesparingscoalities opgezet in steden als Madrid en Barcelona. Tijdens het Catalaanse referendum van 1 oktober 2017 en de daaropvolgende algemene staking van 3 oktober, werden de Spaanse en Catalaanse kapitalisten bang voor de mogelijkheid van een republiek afgedwongen door massale acties. Een foute politiek maakte dat Podemos geen gebruik van de situatie kon maken. PSOE steunde het opheffen van de Catalaanse autonomie. De PP en Ciudadanos (een nieuwe rechtse populistische formatie) voerden een Spaans-nationalistisch opbod om de beweging af te remmen. Samen met de armoede, corruptieschandalen en antipolitiek onder de bevolking, ontstond er hierdoor ruimte voor een formatie als Vox. Vox is openlijk antifeministisch en homofoob. De rode draad in het publieke discours van de partij is de verdediging van de Spaanse eenheid tegenover migratie en territoriale conflicten. Het is een xenofobe, racistische en anti-Catalaanse partij. Het maakt dat Vox-leider Santiago Abascal niet opgezet is met verkozenen van N-VA of het Vlaams Belang die gele lintjes dragen om de vrijla-

ting van de onaf hankelijkheidsgezinde Catalaanse politici te eisen. Abascal kondigde overigens aan dat hij bij zijn eedaflegging in het Europees Parlement, indien hij verkozen raakt, een badge van de ‘IJzeren’ Hertog van Alva zal dragen, symbool voor het Spaanse bezettingsleger in Vlaanderen. Vox werkt samen met de Europese fractie van Conservatieven en Hervormers (ECR), waartoe ook N-VA behoort… Het toont het gebrek aan coherentie van N-VA wat de nationale kwestie betreft. Achter het complexloze ultrarechtse en extreem conservatieve discours van Vox schuilt een programma dat compatibel is met dat van PP en Ciudadanos: repressie tegen migranten, verbod op abortus, privatisering van onderwijs, zorg en openbare diensten, lagere belastingen voor bedrijven, lagere sociale bijdragen, privatisering van grond, behoud van kernenergie, … De drie partijen vormen een reactionair blok met een programma in dienst van de rijksten en hun belangen. In de verkiezingen in Andalusië eerder dit jaar maakte Vox een verrassende doorbraak met 11% van de stemmen en 12 zetels. De PP vormde een minderheidsregering met Ciudadanos die bijzonder snel van buitenaf gesteund werd door Vox. Het extreemrechtse Vox zorgt ervoor dat een rechtse regering ook in tijden van politieke instabiliteit overeind kan blijven. Eind april zijn er parlementsverkiezingen, het resultaat wordt pas bekend na het ter perse gaan van deze krant. Dat resultaat is erg onvoorspelbaar gezien het grote aantal onbesliste kiezers. Maar er is een reëel gevaar dat Vox een doorbraak kent in het parlement. Erger nog: het reactionaire blok kan mogelijk een regering vormen die een frontale aanval op de werkenden zal inzetten. Zoals we zagen tijdens de jongerenacties voor het klimaat en de stakingsdag op 8 maart, is er op straat een gunstiger krachtsverhouding voor de werkende klasse. De vooruitgang van de reactionaire krachten zal leiden tot een golf van protest en internationaal verzet. Wij zullen daaraan bijdragen met de anti-NSV betoging in Leuven op 9 mei. No Pasarán!


10 Massaprotest doet dictaturen in Soedan en Algerije vallen

Internationaal

de

Linkse Socialist

Beweging voor betaalbaar wonen in Duitsland

Historische massamobilisaties in Noord-Afrika de twee van Bouteflika in Algerije en Omar Al-Bashir in Soedan ten val. In Soedan riepen de betogers: “Revolutionairen, we gaan op onze weg verder.” Het vervangen van Bashir door generaals uit het regime volstaat immers niet. In beide landen proberen de elites tijd te winnen om de macht te behouden in een overgangsperiode. Dit is een kritiek ogenblik voor de revolutionaire bewegingen in beide landen. Na maanden van heldhaftige strijd moet doorgezet worden voor systeemverandering. De ene dictator door een andere vervangen beantwoordt niet aan de verwachtingen en noden van de betogers. • Soedan: neen aan het bewind van de generaals: https://nl.socialisme.be/78954/

Publieke investeringen in erfgoed, geen private liefdadigheid Op enkele uren tijd haalden de rijkste Fransen honderden miljoenen op voor de heropbouw van de door brand getroffen Notre-Dame in Parijs. Deze liefdadigheid is fiscaal aftrekbaar waardoor het uiteindelijk de gemeenschap is die een groot deel van de rekening betaalt. Als bouwprojecten en investeringen van liefdadigheid afhankelijk zijn, is het niet de gemeenschap die de prioriteiten bepaalt en wordt er bovendien pas gereageerd na rampen in plaats van preventief te investeren en te renoveren. Er zijn drastische publieke investeringen nodig in woningbouw en infrastructuur. Erfgoed is daar een onderdeel van en moet als openbare dienst onder controle van de gemeenschap staan. • Meer publieke investeringen nodig in erfgoed en infrastructuur: https://nl.socialisme.be/78913

Staking bij Ahold Delhaize in de VS

Op 13 april begon een staking van 31.000 personeelsleden van de supermarktketen Stop & Shop in de Amerikaanse regio New England. De keten is eigendom van de groep Ahold Delhaize. Terwijl die groep goed is voor 2 miljard winst, wordt van het personeel van Stop & Shop gevraagd om in te leveren op de zorgverzekering, overloon voor zondagwerk, pensioenbijdragen en is er het voorstel van een loonstop. Het personeel legde het werk neer. Na acties in de fastfoodsector en het onderwijs, komt hiermee nog een sector in actie. • 31.000 per soneelsleden van Ahold Delhaize in VS staken: https://nl.socialisme.be/78880/

“Enteignen” (onteigenen) eisen de betogers in Berlijn

I

n Duitsland is de afgelopen periode een beweging op gang gekomen tegen de almaar stijgende huurprijzen. Op 6 april waren er betogingen in verschillende Duitse steden. In Berlijn eist men een referendum over het onteigenen van de belangrijkste Duitse woonmaatschappijen. door

Jarmo (Antwerpen)

De centrale eis van de betoging in Berlijn was niet mis: de grote eigenaars moeten de stad uitgedreven worden en hun eigendom moet in publieke handen komen. De betogers willen een referendum rond dit thema: daarvoor hebben ze 190.000 handtekeningen nodig. Mocht dit referendum gewonnen worden, dan wordt er een historisch precedent gesteld. Huisvesting wordt dan als een mensenrecht beschouwd; dat zou een enorme impact hebben op huisvestingsmaatschappijen in Duitsland en daarbuiten. Duitsland – en dan vooral Berlijn – werd lang gezien als een voorbeeld van hoe het wel kon. De huurprijzen waren er in vergelijking met andere grootsteden veel lager. Daar is de afgelopen jaren verandering in gekomen. In 2017 stegen de huurprijzen in Berlijn met 20,5%: nergens ter wereld viel een snellere stijging op te meten. Het zijn stijgingen waardoor huurders moeten vrezen of ze nog in hun appartement kunnen blijven. Allerlei legale achterpoortjes worden gebruikt om de huurprijzen op te trekken. Zo werden er de afgelopen jaren heel veel “energiemoderniseringen” doorgevoerd: kleine ingrepen die niet veel voorstellen, maar er wel voor zorgen dat de huurprijs met 11% kan opgetrokken worden. Veel huurders gingen daartegen in verzet of klaagden dit aan op individuele basis. Ze verloren meestal hun proces. De sociaaldemocratische SPD distantieert zich van de beweging. Dat is niet verwonderlijk: zij is verantwoordelijk voor het privatiseren van de huizenmarkt in de jaren ’90 en 2000. Als zij nu voorstellen om de huurprijzen voor vijf jaar te bevriezen, is dat wel erg mager tegenover wat de betogers eisen. De campagne “Deutsche Wohnen & Co Enteignen” wil een volledige onteigening van de grote huurmaatschappijen. Dat zou artikel 15 van de Duitse grondwet mogelijk moeten maken: dat artikel voorziet dat land, natuurlijke grondstoffen en rijkdommen genationaliseerd kunnen worden om aan sociale noden te voldoen. Volgens Deutsche Wohnen en andere maatschappijen is dat legaal niet mogelijk en betekent dit een afscheid van de markteconomie. Wonen is een noodzaak. Voor de huurmaatschappijen is wonen een verhandelbaar goed. Huurprijzen kunnen dus opgetrokken worden zoveel zij willen. Hun winstbejag grijpt rechtstreeks in in onze levensstandaard. Deutsche Wohnen bezit 140.000 woningen in Duitsland. Je betaalt de huurprijs of je vindt geen woning; als je dan de

“moderniseringstoelage” niet betaalt, vlieg je eruit. Dat is een onhoudbare situatie die gestopt moet worden. Het is niet zo dat de overheid de bestaande woningen aan de “marktprijs” moet overkopen; die prijs wordt immers door de maatschappijen zelf bepaald en heeft geen relatie met de werkelijke waarde. De maatschappijen moeten onteigend worden zonder compensatie. De bestaande woningen moeten grondig gerenoveerd worden en aan betaalbare prijzen ter beschikking gesteld, met een ambitieus plan voor het bouwen van nog meer betaalbare, kwaliteitsvolle woningen. Het bijbouwen van kwaliteitsvolle woningen is nog nooit in de geschiedenis en nergens ter wereld het resultaat geweest van privé-investeerders. Het is altijd de overheid of gemeente geweest die dit kon realiseren. Betaalbare en kwaliteitsvolle woningen voor iedereen zijn slechts mogelijk als de hele woningmarkt uit handen van de privé wordt getrokken. Enkel zo kunnen huurprijzen gehanteerd worden die in verband staan tot het reële inkomen van mensen. Volgens onderzoek in Duitsland betaal je één derde tot de helft van je huur aan de winst die je huisbaas erop maakt. Als dat winstaandeel wegvalt, wordt wonen al een pak betaalbaarder. In veel steden zijn huurders begonnen zich te verweren. VONOVIA-huurderinitiatieven (VONOVIA is een grote huurmaatschappij) staan op het punt om zich nationaal te organiseren met een actienetwerk. Steeds opnieuw worden lege huizen bezet. Protestacties en blokkades tegen gedwongen uitzettingen worden georganiseerd. In Berlijn is er een initiatief voor een referendum over de onteigening van de woongroep Deutsche Wohnen en alle immobiliënbedrijven met meer dan 3.000 woningen. In München kwamen op 15 september 2018 11.000 huurders op straat. In sommige steden is men erin geslaagd initiatieven die illegale omvorming van appartementen in vakantiehuizen, vooral op ‘s werelds grootste aanbieder Airbnb, op te sporen en ervoor te zorgen dat de opgelegde boetes betaald werden en de verduistering werd beëindigd. De huurprijzen blijven echter stijgen. Er worden steeds nieuwe vormen van oplichterij uitgevonden. De weerstand moet daarom nog groter, breder, luider en vastberadener zijn. Na de betogingen van 6 april in verschillende steden, zou een massale nationale betoging tegen de huurwaanzin in Berlijn een belangrijke stap vooruit zijn in de ontwikkeling van een nationa-

De centrale eis van de betoging in Berlijn was niet mis: de grote eigenaars moeten de stad uitgedreven worden en hun eigendom moet in publieke handen komen. le beweging. Op dit moment wordt vanuit de verschillende initiatieven en netwerken gediscussieerd over het oprichten van een huurdersvakbond. Er zijn voorbeelden uit de vorige eeuw die aantonen dat huurdersstakingen, waarbij georganiseerde huurders weigeren hun huur te betalen, tot successen hebben geleid. Dit toont aan dat huurders over een intrinsieke macht beschikken wanneer ze zich organiseren en gezamenlijk optreden. De vakbonden maken vandaag nog geen gebruik van hun mogelijkheden om het ongenoegen van werkenden mensen over huisvesting en hoge huurprijzen om te zetten in verzet. Een dergelijke koerswijziging zal van onderuit afgedwongen moeten worden. Als vandaag 30 tot 50% van de nettolonen naar huur gaat, is het duidelijk dat dit wel degelijk een thema voor de vakbonden is. Offensieve looneisen moeten gekoppeld worden aan de strijd voor lagere huurprijzen. Die Linke is in het najaar van 2018 een nationale campagne begonnen. Dat is goed. Maar er is een gevaar van de illusie dat een sociaal huisvestingsbeleid mogelijk is in een eventuele coalitie met de groenen of de SPD. Dat zijn partijen die het kapitalisme willen behouden en niet bereid zijn de woningmarkt uit de handen van kapitalisten te nemen. In België bestaat uiteraard hetzelfde probleem. Ook hier gaan de huurprijzen razendsnel omhoog en en worden steeds meer woningen door privé-maatschappijen verhuurd. De oplossingen voor dit probleem zijn uiteraard dezelfde. Het Duitse voorbeeld toont aan dat we geen illusies kunnen hebben in de vrije markt: privatisering van de wooneenheden leidde aanvankelijk tot lage huurprijzen, maar dat effect is helemaal voorbij en in Duitsland heerst nu dezelfde huurwaanzin als elders in Europa. Om onze woningnood op te lossen, hebben we zelf de controle over de woningmarkt nodig. Wat we niet bezitten, kunnen we immers nooit op een deftige manier controleren. Daarom is een socialistische samenleving nodig om echt voor iedereen een betaalbare en kwaliteitsvolle woning te garanderen.


internationaal

www.socialisme.be mei 2019

11

De ‘Green New Deal’ realiseren, betekent het kapitalisme bestrijden

D

ecennialang was het al radicaal om te aanvaarden dat er door de mens veroorzaakte klimaatverandering is. Nu is er een brede acceptatie van deze realiteit. Tegenover het falen van het politieke establishment is het vandaag ‘radicaal’ om voorstellen te doen die het omvangrijke probleem met de nodige maatregelen aanpakken. Het is in deze context dat de Green New Deal die wordt voorgesteld door Alexandria Ocasio-Cortez, het zelfverklaarde democratisch socialistische parlementslid uit New York City, in het hele land massale steun krijgt.

door

De klasse van miljardairs zal zich hard verzetten tegen elke stap om sleutelsectoren onder publiek bezit te plaatsen. Er zal dan ook bewuste massastrijd van de arbeidersbeweging nodig zijn.

Elan A xelbank, Socialist Alternative

De Green New Deal zoals voorgesteld door Ocasio-Cortez is een resolutie, geen wetsvoorstel, wat betekent dat het niet bindend is. Als het wordt aangenomen, stelt het de prioriteiten die het parlement vervolgens geacht wordt op te nemen in wetten en beleidsmaatregelen. De Green New Deal roept op om 100% van de energievraag in de VS te dekken met schone, hernieuwbare en emissievrije energiebronnen. Het voorstel roept op tot een herziening van het transport in de VS om klimaatvriendelijk te worden. Het roept ook op tot het upgraden van “alle bestaande gebouwen in de Verenigde Staten en het bouwen van nieuwe gebouwen” om maximale energie-efficiëntie te bereiken, en voor de internationale uitwisseling van technologie, expertise, producten en financiering om andere landen te helpen ook een Green New Deal te bereiken. De Green New Deal gaat verder dan alleen het milieu. De Green New Deal roept op om alle mensen in de Verenigde Staten een baan te garanderen met een loon dat volstaat om een gezin te onderhouden, voldoende gezins- en medisch verlof, betaalde vakanties en pensioenzekerheid. Het roept ook op om een einde te maken

aan de “historische onderdrukking” van vrouwen, kleurlingen en immigranten in de Verenigde Staten. De resolutie besluit met een oproep aan de federale regering om alle mensen gezondheidszorg van hoge kwaliteit, betaalbare huisvesting en algemene economische veiligheid te garanderen. Het IPCC-rapport van 2018 schat dat het 900 miljard dollar per jaar zou kosten om het programma uit te voeren waarvan het zegt dat het nodig is. De Green New Deal is gebaseerd op deze voorstellen. Ocasio-Cortez stelt voor om dit gedeeltelijk te betalen met een belastingtarief van 70% op alle inkomsten boven de 10 miljoen dollar. Dit zou een goede start zijn, maar het is niet genoeg om het hele programma te financieren. Extra financiering kan komen van belastingen op de grote fossiele brandstoffenbedrijven, grote banken en financiële instellingen. Deze bedrijven staan echter niet te springen om miljarden dollars bij te dragen aan de strijd tegen klimaatverandering. Ze zullen zich met hand en tand verzetten tegen de Green New Deal. Deze oppositie zal steeds zichtbaarder worden naarmate de beweging groeit. De enige kracht die in staat is om

de diepgewortelde weerstand van de grote bedrijven tegen te gaan, is een massabeweging die zich baseert op de sociale en economische macht van de arbeidersklasse. De leiding van het Energiecomité van de vakbondsfederatie AFL-CIO stuurde een brief over de Green New Deal waarin steun wordt toegezegd aan maatregelen tegen klimaatverandering, maar tegelijk gewaarschuwd wordt dat dit de “banen van onze leden en de levensstandaard van hun gezinnen niet in gevaar mag brengen.” Ocasio-Cortez kan best ingaan op de vraag tot verdere dialoog en deze vakbondsleiders vragen om in debat te gaan over een gemeenschappelijk voorstel dat werkenden en milieuactivisten kan verenigen. Publiek bezit

Als er een voldoende sterke beweging wordt opgebouwd, is het zelfs onder het kapitalisme mogelijk om elementen van de Green New Deal af

te dwingen. Maar om tegen 2030 een volledige overgang naar hernieuwbare energie te bekomen, zijn ongeziene maatregelen nodig die ingaan tegen het private bezit van de sleutelsectoren van de economie. Helaas erkennen noch Ocasio-Cortez noch Sanders dat we verder moeten gaan dan het kader van het kapitalisme. Dat is een fundamentele zwakte van hun benadering. Zolang de belangrijkste energiebedrijven in particuliere handen zijn en op basis van winst en concurrentie opereren, zullen zij strijden tegen de Green New Deal en kunnen de nodige financiering, planning en samenwerking voor het volledige plan eenvoudigweg niet worden bereikt. We zullen de energiesector onder democratische controle van de werkende bevolking in publieke handen moeten nemen om een dergelijk verregaand plan ook daadwerkelijk uit te voeren, vooral als het op erg korte termijn dient te gebeuren. De overgang dient een volledige herziening van de infrastructuur te omvat-

Voor internationale solidariteit! 1 mei groeten van Socialistisch Alternatief, de Nederlandse afdeling van het CWI

ten, waarbij ook belangrijke onderdelen van de industrie en de bouwsector in publiek bezit worden genomen. Op basis van een democratisch overeengekomen plan kan het openbaar vervoer massaal worden uitgebreid. Er kunnen dan nieuwe hogesnelheidstreinen en -lijnen worden gebouwd en de auto-industrie zou zich eindelijk kunnen scheiden van de grote oliemaatschappijen en overschakelen op de productie van alleen elektrische voertuigen. De weg- en snelweginfrastructuur kan samen met deze verandering aangepakt worden. De klasse van miljardairs zal zich hard verzetten tegen elke stap om sleutelsectoren onder publiek bezit te plaatsen. Er zal dan ook bewuste massastrijd van de arbeidersbeweging nodig zijn. Een essentieel instrument voor deze strijd is de opbouw van een nieuwe arbeiderspartij met een duidelijk socialistisch programma.

uit solidariteit. Voor een strijdbare 1 mei. Familie Demuynck-Declerck

“Het meest revolutionaire om te doen, is om altijd luid te verkondigen wat er aan het gebeuren is” Rosa Luxemburg Voor onze strijd is een onafhankelijke arbeiderspers broodnodig!

Honderd jaar later maar nog steeds inspirerend en sterkmakend.

Rosa Luxemburg leeft voort in onze strijd.

Limburg

Uitgeverij marxisme.be

https://nl.marxisme.be/webshop/


12

klimaat

de

Linkse Socialist

Klimaatbeweging: opbouwen naar nieuwe massale acties

D

e voorbije maanden domineerde de klimaatbeweging het maatschappelijke debat. De methode van stakingen en de massale schaal van de beweging waren daarbij van doorslaggevend belang. De stakingsacties hadden een impact en creëerden een zichtbaarheid die onmogelijk was geweest indien het bij symbolische acties, acties binnen de school of zelfs betogingen in het weekend was gebleven. Het massale karakter van de stakingsacties was een tweede cruciale factor. Het zorgde ervoor dat jongeren zagen dat ze niet alleen zijn, dat hun ongerustheid en kwaadheid gedeeld worden door duizenden, tienduizenden, zelfs honderdduizenden anderen.

door

Michael Bouchez

Dat heeft niet alleen de vastberadenheid versterkt, het heeft ook de politieke wereld onder druk gezet en voor een internationale zichtbaarheid gezorgd. De massale acties legden de tegenstelling met een groot deel van de politieke wereld bloot. Het is waar dat niet alle politici de stakingsacties afdeden als onverantwoordelijk of puberaal zoals De Wever, Schauvlieghe of Jinnih Beels, maar het toonde wel aan dat het maatschappelijk debat meer is dan wat media en politici er in “normale tijden” van maken. Enkel onder druk van de scholierenacties moesten politici de “business as usual” even opzij zetten en zich uitspreken over de klimaatproblematiek. Massale actie heropbouwen

Sinds 15 maart is het aantal stakers

en betogers op donderdag minder hoog. Het is uiteraard onmogelijk om een massabeweging onophoudelijk te doen groeien of om week in, week uit dezelfde aantallen te mobiliseren. Dat betekent niet dat er geen nieuwe massamobilisaties mogelijk zijn. Nu de beweging geconfronteerd wordt met minder grote acties, moeten we ons de vraag stellen hoe een nieuw opbouwend en massaal actieplan er kan uitzien. Heel wat jongeren weten dat er allerlei hindernissen zijn om de beweging verder te zetten. Vakantie, examens, schooldruk, druk van thuis of van de directie. Wat als politici doof blijven? Is ons protest dan voor niets geweest? Hoe kunnen we ze echt onder druk zetten? Gaan de verkiezingen iets oplossen? Hoe gaan we door na de verkiezingen? Blijven we gewoon betogen? Lokaal of nationaal? Die vra-

Greta Thunberg begon de acties die massaal overgenomen werden door honderdduizenden scholieren in heel de wereld. Foto: Liesbeth

gen blijven voor heel wat jongeren nog onbeantwoord. De bezettingsactie Occupy Wetstraat was een nieuwe actievorm en had een heel directe en terechte boodschap: de politieke wereld is verantwoordelijk voor de stilstand en weigert er iets aan te doen. Met een bezettings- en kampeeractie in de Wetstraat en nadien aan Troon, werd de politieke wereld rechtstreeks uitgedaagd en aangeklaagd voor laksheid. De media sprongen erop, het werd massaal gedeeld op sociale media en het had de beweging een nieuwe energieboost kunnen geven. Alternatieve acties kunnen interessant zijn en Occupy Wetstraat was een ideale gelegenheid om met de aanwezige media-aandacht een oproep te lanceren voor scholierencomités om lokale acties te organiseren in steden en gemeenten en te bouwen naar een nieuwe grote nationale staking. De bezettingsactie heeft die laatste doelstelling echter gemist. De actie was volledig gericht op het overtuigen van de traditionele politici (voor een klimaatwet) en te weinig op de betrokkenheid van de tienduizenden scholieren die in voorbije maanden in actie kwamen. De actie was bij hen niet gekend en ook heel moeilijk te vervoegen. Het heeft jammer genoeg de indruk gewekt dat het niet meer nodig was om de massale participatie aan de basis uit te bouwen met mobilisatiecomités en discussie. Die tendens heeft zich de weken na Occupy Wetstraat verder gezet. Vanaf de actie aan de Wetstraat, leek het alsof de massale stakingsacties evengoed vervangen konden worden door kleinere

acties op initiatief van een aantal organisaties en individuen. Het massale karakter van de acties in de eerste maanden van de beweging was geen detail, het was een essentiële factor voor de impact ervan. Het is dus belangrijk om na te gaan hoe we dat massale karakter opnieuw kunnen opbouwen.

LSP/PSL is voor het volledig herstel van de index en een minimumloon van 1500 euro netto, tegen de afbraak van de sociale zekerheid en de uitholling van het arbeidscontract. Wij verzetten ons tegen iedere bedrijfssluiting omdat dit onder het kapitalisme enkel leidt tot werkloosheid en armoede. De enige maatregel die de massale werkloosheid kan oplossen is de onmiddellijke invoering van de 32-urenweek, zonder loonverlies en met evenredige aanwervingen.

Vlamingen, Walen en Brusselaars respecteren, zonder in de val te trappen van diegenen die de arbeiders door communautair opbod willen verzwakken (cfr. splitsing sociale zekerheid). Ze zou moeten ageren voor de nationalisatie van de sleutelsectoren van de economie onder rechtstreekse arbeiderscontrole.

Initiatief niet aan politici overlaten, maar zelf voorstellen doen

Ook de inzet van de mobilisaties is veranderd. In de eerste weken verlieten scholieren massaal de klaslokalen om van zich te laten horen, om te tonen dat ze het beu waren dat er niets verandert. Vandaag is dat niet meer voldoende: scholieren weten dat ze zichtbaar waren, zelfs al is er nog niets veranderd. De vraag die veel scholieren zich nu stellen is: als politici niets willen doen, wat is dan het doel van de beweging? Wat eisen wij als beweging? Wij denken dat de klimaatbeweging de discussie over programma moet voeren. Dat moet verder gaan dan enkel de klimaatwet en de verkiezingen. Veel scholieren zijn voorstander van meer, beter en gratis openbaar vervoer. Waarom maken we daar niet één van de centrale eisen van de beweging van? Heel wat jongeren weten ondertussen ook dat de energiesector de meest vervuilende sector is. De grote oliemultinationals zijn niet alleen de grootste uitstoters, het zijn bovendien bedrijven die er alles aan doen om elke druppel olie op te boren en te verbruiken. Voor hen telt enkel de winst, niet onze

planeet. De scholierencomités die in de loop van de beweging werden opgezet, kunnen open vergaderingen organiseren om te discussiëren over onze eisen. Wij denken dat de klimaatbeweging enorm versterkt zou worden met de eis om die energiesector in democratische handen van de gemeenschap te nemen, zodat niet de winsthonger bepaalt wat er geproduceerd wordt, maar het gemeenschappelijk belang van mens en planeet. Zulke eisen pakken de grote vervuilers aan en bieden collectieve oplossingen. Ze zouden de klimaatbeweging een weg vooruit kunnen bieden. Tegelijk zouden zulke eisen een antwoord bieden op een campagne als Sign For My Future, opgezet vanuit de bedrijfswereld. Zo’n campagne kan profiteren van de afwezigheid van concrete eisen om te stellen dat we allemaal even verantwoordelijk zijn. Het establishment wil voorkomen dat de klimaatbeweging in conflict komt met de belangen van grote vervuilers en met de kapitalistische winstlogica. Nochtans is dat net wat wél nodig is: sinds 1989 zijn 100 grote bedrijven verantwoordelijk voor 71% van de uitstoot van broeikasgassen. Het kapitalisme ligt aan de basis van de klimaatopwarming. Echte verandering bekomen, betekent dan ook strijden tegen het kapitalisme. Me er l e z e n? Be ste l o n s b o e k ‘Socialisme of ecologische catastrofe’ (108 pagina’s, verschenen in januari 2019, 8 euro – verzending inbegrepen).

waar LSP voor staaT

D

e technische en wetenschappelijke mogelijkheden van de mens zijn nog nooit zo uitgebreid geweest. De jongste 50 jaar verdrievoudigde het gemiddelde inkomen per hoofd van de wereldbevolking. Er is voldoende rijkdom om iedereen een degelijke levensstandaard te garanderen. België vormt hierop geen uitzondering. Zelfs na de gouden jaren ‘50 en ‘60 bleef de totale werkelijke waarde van alles wat we samen produceren toenemen. In ‘96 bedroeg dit dubbel zoveel als in ‘83.

Deze toename van de rijkdom heeft echter niet geleid tot een algemene stijging van de welvaart. Integendeel: terwijl bedrijven recordwinsten boeken en speculanten hun kapitaal vertienvoudigen, gaat de voormalige koloniale wereld gebukt onder oorlog en hongersnood, is de economie van de ex-stalinistische staten ineengestuikt en heerst in het Westen massale structurele werkloosheid. De globale stijging van de rijkdom is aan de overgrote meerderheid van de wereldbevolking voorbijgegaan. Stop de privatiseringen

Hoewel de arbeiders deze rijkdom produceren, hebben ze niet de minste inspraak in de aanwending ervan. Heel de productie staat in functie van de winsthonger van een handvol kapitalisten. Dit leidt tot schrijnende tegenstellingen. Er is nood aan betaalbare en comfortabele sociale woningen, aan gratis openbaar vervoer, aan onderwijs toegankelijk voor iedereen, aan speelterreinen en recreatiecentra, aan een nationale gezondheidsdienst die gratis en publiek is. De middelen hiervoor zijn voorhanden. Op dit ogenblik gaat het echter de andere kant uit. Openbare diensten worden gerentabiliseerd en opgesplitst. De winstgevende delen worden verkocht aan de hoogste bieder, de onrendabele worden afgestoten. Er is al lang geen sprake

meer van diensten. De marktlogica heeft ook in de openbare sector toegeslaan. Voortaan spreekt men van openbare bedrijven in afwachting van de volgende privatisering. 32-urenweek

In de private sector richt de “vrije” markt een ravage aan. Alle verworvenheden worden afgebroken in naam van de competitiviteit. Arbeidscontracten ruimen plaats voor onderaanneming, uitzendarbeid en andere nepjobs. Een miljoen arbeiders in België wordt regelmatig geconfronteerd met werkloosheid. Dit heeft geleid tot de verpaupering van een deel van de arbeiders en hun gezinnen. Pensioenen, werkloosheids- en ziekteuitkeringen staan op de helling door de uitholling van de sociale zekerheid.

Een nieuwe arbeiderspartij

De vakbondsleidingen hebben de kapitalistische afbraaklogica aanvaard. Ze beperken zich tot het “sociaal” begeleiden van de herstructureringen. Daartegenover stellen wij het strijdsyndicalisme: vechten voor iedere job en het behoud van alle verworvenheden. De arbeidersklasse heeft een partij nodig die deze strategie politiek kan en wil vertalen. Zo’n partij moet openstaan voor iedereen die wil vechten tegen de sociale afbraak. Ze moet zich verzetten tegen iedere verdeling van de arbeiders, of het nu is op basis van racisme, seksisme of geloof. Dit kan het best door op te komen voor volledige gelijke rechten. Ze moet de strijd aanbinden tegen het imperialisme en vechten tegen de vernietiging van het milieu. Ze moet het zelfbeschikkingsrecht van

Revolutie

Dit programma is enkel uitvoerbaar indien de arbeidersbeweging de macht uit handen neemt van de kleine minderheid van kapitalisten. De heersende klasse zal haar privileges echter niet zomaar afstaan. Het breken van de kapitalistische staat zal een revolutie vereisen. Daarom bouwen wij aan een revolutionaire marxistische partij. Arbeidersdemocratie

De productie moet in functie staan van de reële behoeften van de bevolking. Ze moet georganiseerd worden via een democratisch productieplan, opgesteld en gecontroleerd door raden, samengesteld uit vertegenwoordigers van de arbeiders van het bedrijf, van de nationale vakbonden en van de

arbeidersregering. Iedere functionaris moet verkozen en permanent afzetbaar zijn. Hij/zij mag niet beschikken over een hoger loon dan het gemiddelde loon van de arbeiders die hij/zij vertegenwoordigt. Op die manier kan het wanbeheer vermeden worden zoals dit in de planeconomieën in het ex-Oostblok bestond. Voor socialisme en internationalisme

De socialistische revolutie breekt altijd uit op het nationale vlak, maar eindigt in de internationale arena. Arbeidersdemocratie en socialistische planning kunnen niet beperkt blijven tot één land. Het isolement van Sovjet-Rusland heeft tot haar degeneratie vanaf 1924 geleid. LSP/PSL maakt deel uit van het Comité voor een Arbeidersinternationale (CWI), dat actief is op alle continenten. Onze strijd in België zien wij in het kader van een arbeidersstrijd in de hele wereld voor een socialistische maatschappij.

Voor arbeiderseenheid Voor socialisme


partijnieuws

www.socialisme.be www.socialisme.be mei mei 2019 2019

Zomerkamp 2019: “de wereld begrijpen om haar te veranderen”

O

nder dat motto organiseren de Actief Linkse Studenten, Campagne ROSA en de Linkse Socialistische Partij een zomerkamp aan het begin van de zomer. Dit jaar verhuizen we naar Westmalle, waar we vlakbij de bekende abdij en omringd door bos, de jaarlijkse traditie van een zomerkamp verderzetten. Na een druk semester vol klimaatbeweging, strijd voor koopkracht en tegen seksisme, racisme en LGBTQI+-fobie maken we uitgebreid tijd voor politieke vorming, ontspanning en voorbereiding op de zomercampagnes. door

Fabian (Gent)

13

Agenda • • • • • • • •

Vr 3 mei. Gent. ‘Music Against Sexism’ 20u Minus One Di 7 mei. Brussel. Betoging zorgsector en non-profit Do 9 mei. Leuven. Betoging ‘Undivided against racism’. 19u30 Martelarenplein (aan station) Zo 12 mei. Brussel. Betoging ‘Rights Now’. 14u Brussel Noord Di 14 mei. Syndicale actiedag voor hoger minimumloon Woe 15 mei. Meeting “Hoe racisme en extreemrechts bestrijden” om 20u in de Romaanse Poort, lokaal B23 (Brusselsestraat 63, Leuven) Za 18 mei. Brussel. Pride 28 juni – 4 juli. Westmalle. Zomerkamp (zie hiernaast)

3 mei: Music Against Sexism (MAS) Party in Gent

‘Plus chaud que le climat’

Het zomerkamp is een uitgelezen moment om een bilan op te maken van de historische beweging die zich ontwikkelde voor drastische maatregelen tegen klimaatverandering. Via tientallen mobilisaties van vooral jongeren, die met hun stakingen naar de methodes van de arbeidersbeweging teruggrijpen, valt het thema niet meer van de politieke agenda weg te denken. De strijd is echter nog lang niet gewonnen. Op het kamp zullen we de ervaringen, de sterktes en zwaktes van deze beweging bespreken om er de nodige lessen uit te trekken en zo in een volgende fase sterker te staan. Naast de klimaatbeweging heeft ook die rond koopkracht een enorme impact op het politieke debat. De campagne van het ABVV rond €14/u minimumloon wordt enthousiast onthaald net als eisen zoals een minimumpensioen van 1.500 euro en andere. Maar hoe gaan we deze eisen effectief afdwingen? Hoe kunnen vakbonden de brug maken met eisen van de klimaatbeweging en zo vermijden dat we tegen elkaar uitgespeeld worden? Met enkele syndicale discussies op zondag gaan we uitgebreid in op deze en andere vragen. Die dag zullen we ook de Europese en federale verkiezingen analyseren en wat de uitslag ervan betekent voor de positie van de arbeidersbe-

weging. Moeten we ons voorbereiden om het verzet tegen een nieuwe Thatcheriaanse regering te organiseren of om een regering van de miljonairstaks op straat te ondersteunen? Komt er een nieuwe aanval op ons onderwijs en hoe bereiden we ons daar op voor? En op welke manier kunnen we de opmars van rechts populisme en extreemrechts een halt toeroepen? Onze strijd is internationaal

Ook ontwikkelingen van over de landsgrenzen zullen aan bod komen. Wat met de Brexitsaga? Welke conclusies kunnen we trekken uit de beweging van de Gele Hesjes? De strijd tegen seksisme schakelde dit jaar opnieuw een versnelling hoger met 8 maart dat het karakter van een echte internationale strijddag voor vrouwenrechten aanneemt. Met massale opstanden werden dit jaar op het Afrikaanse continent al twee dictators opzijschoven (Boutef lika in Algerije en AlBashir in Soedan) maar wat zal of kan er concreet veranderen voor de bevolking? De groeiende economische en politieke instabiliteit van het kapitalisme dwingen werkenden en jongeren in verzet en op zoek naar een alternatief. Ook hierover gaan we in discussie. Hoe kunnen we bijvoorbeeld het enthousiasme rond de ‘Green New Deal’ van Ocasio Cortez in de VS gebruiken om

socialistische ideeën te populariseren? Om de maatschappij te veranderen moeten we deze grondig analyseren. Wat is kapitalisme precies? Waar komen uitbuiting, ongelijkheid en oorlog vandaan? Waarom ziet de maatschappij er zo uit en niet anders én wat is een mogelijk alternatief? Om op deze vragen te antwoorden, worden de ABC’s van het marxisme uitgespit. De marxistische theorie evolueert continu omdat ze zich baseert op de (historische) ervaring van de arbeidersklasse. Enkele historische ervaringen die we bespreken op het kamp zijn de 100ste verjaardag van de oprichting van de Comintern en een terugblik op de Tienanmenprotesten in China 30 jaar geleden. We verbinden deze discussies natuurlijk aan de dagelijkse strijd die we aangaan met onze campagnes. De laatste dag van het kamp besteden we aan de vraag hoe we zoveel mogelijk werkenden en jongeren kunnen bereiken met onze ervaringen en ideeën. Het kamp duurt van vrijdagavond 28 juni tot donderdagochtend 4 juli en vind plaats op het scoutsdomein Drieboomkensberg in Westmalle. Kom met je tent of verblijf in één van de slaapzalen. Inschrijven kan via de link op onze site of contacteer ons voor een inschrijvingsformulier op papier. Voorverkoopprijzen gelden tot 15 mei. Het volledig programma vind je op actieflinks.be.

Socialisme 2019 Socialisme 2019 eind maart was een bijzonder boeiend en enthousiast vormingsmoment. 150 aanwezigen gingen in discussie en debat met tientallen sprekers uit binnen- en buitenland. Tijdens het weekend beloofden min-

stens 5 aanwezigen om lid te worden van LSP. Een financiële oproep bracht ruim 4.500 euro op. Aan de boekenstand werd voor ruim 500 euro aan publicaties verkocht. Op zondag werd het programma al rond de middag gestopt

om deel te nemen aan een klimaatbetoging. Daar verkochten onze militanten 59 exemplaren van deze krant en haalden we 158 euro strijdfonds op.

Campagne Rosa en de Actief Linkse Studenten & Scholieren organiseren voor de tweede keer de ‘Music Against Sexism’: MAS Movement Party. Dit ten voordele van de strijd die we samen voeren tegen seksisme, racisme, LGBTQi+-fobie en andere vormen van discriminatie! De opbrengst gaat dan ook volledig naar het financieren van onze onafhankelijke werkingen zodat we consequent kunnen blijven campagne voeren, betogingen en protest organiseren met het geld van mensen die onze ideeën en methodes ook effectief steunen, niet dat van de grote bedrijven! Wat hebben we te bieden? Een fantastische line-up, democratische prijzen en een aangename setting waar iedereen veilig en zorgeloos kan feesten! Het kapitalisme heeft onze dansstandaard lang genoeg aangevallen. De gratis feestjes worden afgebroken door de politie. De prijzen voor een drankje, entree of het openbaar vervoer stijgen met de minuut. Tel daar nog eens het aantal publieke vrouwentoiletten aan de Vlasmarkt of de Overpoort bij of de hoeveelheid ongewenste intimiteiten. Wij verzetten ons tegen dit veel te dure uitgaanslandschap en de discriminatie die ermee gepaard gaat! Tickets te verkrijgen via 0478 197 169 (Anna) of actieflinksgent@hotmail.com: 3 euro in voorverkoop, 5 euro aan de deur.

Strijdfonds Elke drie maanden willen we 11.500 euro steun ophalen met onze campagnes en sociale activiteiten. We hebben deze middelen nodig voor onze campagnes en bijhorende propaganda. Het eerste kwartaal (januari-maart) is traditioneel niet het beste voor ons strijdfonds: januari is doorgaans rustiger en vervolgens gaat alle aandacht naar de acties in de maand maart. Uiteraard koppelen we dit aan het ophalen van financiële steun, maar er is minder ruimte voor grote sociale activiteiten. Dit jaar zag er anders uit met de indrukwekkende klimaatacties die week na week door de straten trokken. We vlogen er mee in om daar een succes van te maken en kwamen hierdoor in contact met heel wat jongeren en anderen die in discussie gingen en ons ook steunden. Het maakt dat we dit jaar in het eerste kwartaal op 82% van onze doelstelling zijn geëindigd, dat is beter dan de voorbije jaren. Met de meigroeten en 1 mei in het tweede kwartaal hopen we om over de 100% te gaan in het tweede kwartaal. Bxl-W.Brab: 2.500 € O en W Vlaanderen: 2.717 € Vl Brab-Limburg: 730 € Luik-Lux: 605 € Antwerpen: 758 € Henegouwen-Namen: 388 € Nationaal: 1.732 €

109% 78% 73% 55% 51% 39% 157%

TOTAAL: 9.430 €

82%

Steun de strijd voor een socialistisch alternatief: stort op BE86 5230 8092 4650 van LSP met vermelding ‘steun’.

Contact / Abonnementen Meer info over de partij / Lid worden: Hovenierstraat 45, 1080 Molenbeek Tel: 02/345 61 81. E-mail:info@socialisme.be. Redactie: redactie@socialisme.be. Ook lezersbrieven zijn welkom! Abonnementen: * proefabo: 5 euro voor drie nummers, 10 euro voor zes nummers * gewoon abo: 20 euro voor twaalf nummers * steunabo: 30 of 50 euro voor twaalf nummers Of neem een doorlopende opdracht van minstens 2 euro Rekeningnummer voor abonnementen: BE31 5230 8092 5155 van Socialist Press


14

tegen verdeeldheid

de

Linkse Socialist

50 jaar na Stonewall: strijd voor LGBTQI+-rechten gaat door!

V

ijftig jaar geleden vormden rellen in Stonewall (New York) het begin van massale protesten die de strijd voor LGBTQI+-rechten op de agenda zetten. Mei is als Pride-maand in België een goed moment om stil te staan bij wat nu echt veranderd is, wat niet en nog belangrijker: hoe we verandering kunnen bewerkstelligen. door

Elise (Gent)

Stonewall – een klimaat van protest

Op 28 juni 1969 viel de politie binnen in LGBTQI+-bar Stonewall Inn, te New York. Het routineuze oppakken van de aanwezigen werd die dag onderbroken omdat LGBTQI+-personen terug vochten. De woede kon niet langer ingetoomd worden, niet op 27 juni, noch tijdens de protesten die de volgende dagen en maanden uitbraken. De deelnemers aan de Stonewallrellen begrepen het goed: als we echt vrijheid en gelijkheid willen, moeten we er zelf voor opkomen. De rechten die LGBTQI+-personen vandaag hebben, zijn niet het gevolg van de goedhartigheid van politici. Het establishment droeg jarenlang bij aan het voorstellen van LGBTQI+-personen als pervers, ziek, abnormaal en staatsgevaarlijk. Enkel onder druk van actief georganiseerd verzet kwam het proces voor gelijke rechten op gang. Het was niet toevallig in de context van de burgerrechtenbeweging, Vietnamoorlog en vrouwenbeweging, dat ook LGBTQI+-personen, bewust van de noodzaak van verzet voor verandering, de nodige ervaring opdeden met het organiseren van verzet. Er kwamen actiecomités, publieke campagnes en betogingen en LGBTQI+bars waren een plaats van hevige politieke discussie. Vandaag creëren de groeiende protesten op Internationale Vrouwendag, de ervaringen die jon-

geren opdoen in de klimaatbeweging, de vakbondsacties en het diskrediet van de gevestigde partijen, een nieuwe opening om protest voor LGBTQI+rechten te organiseren. Strijd voor reële gelijkheid

De slogan ‘Fight for Pride’ is geen nostalgisch teruggrijpen naar de jaren ‘60-‘70. Het is een noodzaak. Naast LGBTQI+-fobe wetgeving in veel landen zorgt de opkomst van rechtse populisten en extreemrechts voor druk op wat ‘verworven rechten’ leken. Trump nam sinds zijn aantreden al 101 maatregelen tegen LGBTQI+-personen (1), figuren zoals Bolsonaro, Orban en Poetin propageren direct en/of indirect (vb. door het stellen dat alles buiten conservatieve familiewaarden slecht is) discriminatie en geweld gericht op LGBTQI+-personen. In België werden wetten ingevoerd om discriminatie tegen te gaan (huwelijk en adoptie voor holebikoppels, recht op aanpassen gender op identiteitskaarten, anti-discriminatiewetgeving …). Wettelijke gelijkheid is zeer belangrijk, maar het volstaat niet om reële gelijkheid te bewerkstelligen. De (tot voor kort volledige) afwezigheid van vluchthuizen voor LGBTQI+-personen is slechts één van de vele problemen. Geweld neemt toe en het armoedecijfer gaat ook onder LGBTQI+-personen de hoogte in. In een context van enorme tekorten op

vlak van degelijke woningen en jobs, is het niet mogelijk om discriminatie te stoppen, zelfs indien die wettelijk verboden is. Maar liefst 40% van trans* personen in Vlaanderen hebben een zelfmoordpoging achter de rug (2) en 40% van de holebi middelbare scholieren voelt zich onveilig op school (3). Dat geeft aan dat het fysiek en mentaal welzijn van LGBTQI+-personen nog steeds verwaarloosd worden. Jobs geen racisme, seksisme en LGBTQI+-fobie!

Sommige rechtse politici wijten LGBTQI+-fobie aan immigratie. Hetzelfde doen ze met seksisme. Nochtans is LGBTQI+-fobie niet vreemd aan de ‘westerse’ wereld met roze driehoeken in de concentratiekampen en koloniale homofobe wetgeving als bekendste, maar zeker niet enige, voorbeelden. LGBTQI+-fobie is niet eigen aan een bepaalde cultuur. Het is wel eigen aan een systeem dat verdeel- en heerstechnieken nodig heeft om zichzelf in stand te houden. In een samenleving waar de tekorten verdeeld worden, worden groepen tegen elkaar uitgespeeld: geld voor vluchtelingenwerk betekent besparingen op LGBTQI+welzijn en omgekeerd. Zo leidt de regering de aandacht af van haar asociale besparingspolitiek die de ongelijke machtsverhoudingen in stand houdt en die tekorten veroorzaakt. Het zijn niet de vluchtelingen of migranten die de discriminatie van LGBTQI+-personen op de huizen- en arbeidsmarkt veroorzaken, maar de chronische onderfinanciering binnen het kapitalisme. Om effectief te zijn, betekent strijd tegen één vorm van discriminatie strijden tegen alle andere vormen van discriminatie. Alleen verenigd zijn we

Als we verandering willen, is strijd nodig. Wij zijn klaar voor Pride als protest! sterk genoeg om de rijkdom die we samen produceren uit de handen te nemen van de 1% en te investeren in onze samenleving. Gewoon een kwestie van tijd?

Mensen zijn niet van nature uit LGBTQI+foob. Maar als elke investering om LGBTQI+-fobie tegen te gaan op de lange baan geschoven wordt, zal het niet zomaar verdwijnen. Er zijn concrete oplossingen nodig: investeringen in onderwijs zodat degelijke (seksuele) opvoeding en debat mogelijk zijn op elke school met voldoende aandacht voor LGBTQI+-thema’s. Investeringen ook in voldoende kwaliteitsvolle sociale woningen en degelijke jobs om discriminatie in de praktijk te stoppen. Er zijn inhoudelijke sensibiliseringscampagnes nodig die verder gaan dan regenbogen. Verder zijn er meer middelen nodig voor LGBTQI+-organisaties om personeelstekorten tegen te gaan en te vermijden dat deze organisaties afhankelijk zijn van eenmalige prestigeprojectbudgetten. Er zijn investeringen nodig in vluchthuizen en gezondheidszorg zodat jezelf zijn geen risico op dakloosheid, geweld en armoede inhoudt. Daartoe moet ook geïnvesteerd worden in publieke en sociale diensten voor opvang en begeleiding van LGBTQI+personen en hun omgeving. Met dergelijke investeringen zijn op korte tijd ef-

Pride 2018. Foto: Mario

fectief enorme veranderingen mogelijk. Strijd voor sociale eisen en socialisme

De mensen die vijftig jaar geleden tijdens de Stonewall-opstanden terugvochten, behoorden tot de armere, zwarte, trans* etc. bevolking. Het waren deze mensen die in enorm precaire situaties zaten doordat ze hun job verloren en geen woning vonden door discriminatie en geen enkele uitweg hadden uit intimidatie, uitbuiting en geweld. Dat zelfs de weinige plaatsen

9 mei: “Undivided against racism” in Leuven. Protesteer mee tegen extreemrechts!

O

p een sociaal bloedbad gecreëerd door de winsthonger van enkelen vindt extreemrechts een vruchtbare voedingsbodem voor verdeeldheid, racisme en een dehumaniserend discours. Het Vlaams Belang had het door de sterke groei van N-VA de afgelopen jaren moeilijk. Maar de partij doet er alles aan om terug te komen. Er was al vooruitgang bij de lokale verkiezingen van oktober en nu hoopt het VB hetzelfde te doen in de federale, Vlaamse en Europese verkiezingen. door

Sander (Dendermonde)

Het VB moet zich regelmatig distantiëren na incidenten met leden en kandidaten. Laatst nog dook er een foto op van de Hasseltse VB-voorzitster Katrina Langlet die een Hitler-groet

bracht. De partijleiding kondigt telkens aan dat zoiets niet kan, maar sancties volgen er nooit. Meer nog: neofascistische figuren uit groepen als Schild & Vrienden zijn meer dan welkom. Dries

Betoging tegen racisme op 24 maart 2019. Foto: Liesbeth

Van Langenhove werd niet alleen lijsttrekker voor het VB in Vlaams Brabant, maar wordt ook ingezet voor de online campagnes van de partij. De studenten van het VB, de NSV (Nationalistische Studentenvereniging), mochten in maart hun racistische praat in De Zevende Dag op televisie brengen. Van Langenhove, die uit het rechtse KVHV komt, wordt regelmatig opgevoerd in de media. Dat het Vlaams Belang zou terugkeren, hebben wij tien jaar geleden al voorspeld. Alle regeringen sinds het uitbreken van de crisis in 2008 schoven de gevolgen ervan door naar de wer-

kende bevolking terwijl de 1% rijksten belastingverlagingen en andere voordelen toegestopt kregen. Met N-VA in de regering werd de vennootschapsbelasting verlaagd, de pensioenleeftijd opgetrokken, de levensduurte swingt de pan uit, gewone werkenden zien hun elektriciteitsfactuur fors stijgen, … Terwijl de economische top de winsten telt, hebben meer en meer mensen het moeilijk om de eindjes aan elkaar te knopen. N-VA beweerde dat het besparingsbeleid nodig was om de begroting op orde te stellen, maar nu blijkt het tekort nog steeds ruim 8 miljard te bedragen! N-VA wil de coalitie waar ze in december met slaande deuren uit stapte, na 26 mei verderzetten maar dan met Jambon als premier. De inzet: keihard blijven besparen op onze kap. Het Vlaams Belang probeert de frustratie die velen voelen als gevolg van hun economische situatie te kanaliseren in haat tegenover migranten. In plaats van zich te richten tegen de superrijken, worden vluchtelingen, migranten en andere armen geviseerd. Ondertussen wordt met geen woord gerept over de oorzaken van migratie. Het VB probeert zich een sociaal masker aan te meten, maar is allesbehalve een sociale partij. In het Europees Parlement stemde de partij tegen een verhoging van het minimumloon, de loonwet van 1996 om onze lonen op dieet te zetten werd destijds mee goedgekeurd door het toenmalige Vlaams Blok. De wet om jacht op langdurig zieken op te voeren onder De Block werd eveneens gesteund. In 2011 stemde het VB voor een militaire interventie in Libië en in 2014 voor interventies in Syrië en Irak. Militaire interventies vergroten de problemen in die lan-

Extreemrechts vertrekt van een antisyndicale houding. Het verdeelt de werkende bevolking om de belangen van de superrijken te verdedigen. Vakbonden zijn daar een obstakel voor. den en liggen mee aan de oorzaak van vluchtelingenstromen en ellende. In deze verkiezingscampagne is het VB onder meer voorstander van een versnelde afbouw van werkloosheidsuitkeringen, afbouw van brugpensioen, afbouw van de koppeling tussen loon en anciënniteit, … Extreemrechts vertrekt van een antisyndicale houding. Het verdeelt de werkende bevolking om de belangen van de superrijken te verdedigen. Vakbonden zijn daar een obstakel voor. Vandaar verschillende pogingen van onder meer Dries Van Langenhove om stakersposten te intimideren. VBvoorzitter Van Grieken deed in 2014 hetzelfde uit protest tegen de stakingen tegen het asociale beleid van Michel I. Extreemrechts heeft er de krachten niet voor, maar zou niet aarzelen om net als de fascisten destijds met geweld de arbeidersbeweging aan te vallen om de winsten van de rijken te beschermen. Toen de N-VA in december probeerde om een langgerekte kiescampagne rond migratie tot stand te brengen, speelde het Vlaams Belang daar handig op in. De ‘Mars tegen Marrakesh’ in decem-


tegen verdeeldheid

www.socialisme.be mei 2019

SAMEN TEGEN RACISME, SEKSISME EN ASOCIAAL BELEID: JOBS, GEEN RACISME! ALS Antwerpen

zijn van LGBTQI+-personen en de hele werkende klasse, is mee verantwoordelijk voor geweld en discriminatie. Als we verandering willen, is strijd nodig. Wij zijn klaar voor Pride als protest! 18 mei - 12u Brussel Centraal. Om 14u vormen we een ROSA-blok (1) http://www.holebi.info/phpnews/kortnews.php?action=fullnews&id=17535 (2) https://transgenderinfo.be/suicidepreventieproject-van-start/ (3) https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2018/05/09/4-opde-10-holebi-scholieren-voelt-zich-onveilig-opschool/

Donderdag 9 mei 19u30 Martelarenplein Leuven

Campagne van Sri Lankese Tamils in België

blokbuster.be

Succes met de organisatie!

strijdbare groeten

H.T.

Rood Ledeberg leeft!

Een linkse prof van de Universiteit Gent

“Extreemrechts teert op sociale problemen en ontevredenheid, maar ze hebben hier geen oplossingen voor: niet voor oorlog, niet voor armoede, niet voor klimaatverandering en niet voor sociale problemen zoals werkloosheid, dakloosheid, lage lonen en lage pensioenen. Om deze redenen komen wij op straat. Niet enkel tegen discriminatie, maar ook voor een samenleving die tegemoetkomt aan de noden van iedereen.” Wij komen op voor een samenleving waarin iedereen de kans krijgt om op te groeien in vrede, voorspoed en vrij van eender welke vorm van onderdrukking. Daartoe is een breuk met het kapitalisme nodig en moeten we de sleutelsectoren van de economie op democratische wijze in handen nemen. Door de beschikbare rijkdom in een democratische geplande economie in te zetten voor de behoeften en noden van de volledige bevolking, ontnemen we extreemrechts de basis om racistische en andere verdeeldheid te versterken.

Tamil Solidariteit

Antifascistisch protest in Leuven op 9 mei. Betoog mee met Blokbuster!

Met kameraadschappelijke (mei)groet

ber was de grootste extreemrechtse betoging sinds lange tijd. Helaas was het tegenprotest kleiner, wat het zelfvertrouwen van het VB verder versterkte. Vorig jaar organiseerde NSV een betoging voor apartheid in ZuidAfrika. Dankzij steun van Schild & Vrienden was de opkomst opnieuw groter dan op de eerdere jaarlijkse NSV-betogingen. Gelukkig was de antifascistische tegenbetoging op initiatief van Blokbuster en ALS nog steeds dubbel zo groot. Dit jaar verzamelt NSV op 9 mei in Leuven. Er wordt betoogd voor “remigratie”, wat neerkomt op het gewelddadig uitzetten van al wie hier volgens hen niet thuishoort. Dit is uiteraard onmenselijk en het biedt bovendien geen antwoord op de redenen waarom mensen vluchten. Maar dat doet er voor extreemrechts allemaal niet toe: het wil vlak voor de verkiezingen angst en haat tegen migranten op de agenda zetten. Er is een tegenbetoging onder de naam “Undivided against racism” gesteund door verschillende organisaties, waaronder Blokbuster en ALS. In de oproep staat onder meer:

Nadia Donckerwolcke & André Ghersin

Tegen haat en terreur: solidariteit en eenheid van werkenden en onderdrukten

Elke revolutionaire partij vindt haar grootste steun onder de jongere generatie van de opkomende klasse. (Trotski, 1936). Goede 1 mei aan allen! Finghín en Léa

van ontmoeting werden geteisterd door politierazzia’s en op winst beluste baruitbaters, toont dat safe spaces niet mogelijk zijn in een samenleving die zich voedt met ongelijkheid. LGBTQI+fobie, geweld en discriminatie verdwijnen enkel wanneer het kapitalistisch systeem dat er mee aan de basis van ligt, uitgeroeid wordt. Met de Pride komen we op straat voor wat nodig is: investeringen en een breuk met het asociale besparingsbeleid en kapitalistisch systeem. Een regering die de voorkeur geeft aan het beschermen van de belangen van de 1%, in plaats van op te komen voor het wel-

Tegen racisme tegen fascisme één strijd

15

West-Vlaanderen

Strijd Solidariteit socialisme Gent Oost, Gent Zuid en Gent 9050

strijdbare groeten uit dendermonde

Strijdbare groeten vanwege de kopers en abonnees van De Linkse Socialist in Leuven en Kessel-Lo


strijd

solidariteit

socialisme

maandblad van de L i n ks e S o c i al i s t i sch e Pa r t i j  nr 384  mei 2019

€2

€5 steunprijs

onze beweging zelf uitbouwen om de grote vervuilers aan te pakken “

Ik wil later tornado’s zien op TV, niet in mijn tuin.” Een affiche met die slogan wordt verspreid door Sign For My Future, een initiatief van grote bedrijven en delen van het ‘middenveld’ om de klimaatbeweging richting te geven. Het maakt duidelijk wat er gebeurt als we het initiatief niet zelf in handen nemen met de jongeren en de werkenden. Dan komen de patroons met cynische door reclamebureau’s bedachte slogans die helemaal niet overeenstemmen met waar veel jongeren en hun (groot-)ouders voor betoogden. We willen wereldwijde systeemverandering, niet alleen in onze achtertuin. De door de mens veroorzaakte klimaatverandering is rampzalig. Van het aantal bijkomende weergerelateerde rampen tussen 1980 en nu wordt 40% toegeschreven aan de klimaatopwarming. In 2018 stierven 5000 mensen als rechtstreeks gevolg van natuurrampen. Als we daarbij droogte, hittegolven, honger, ziektes … rekenen loopt het aantal doden op tot 300.000. In 2018 waren er daarbovenop 29 miljoen mensen ontheemd door klimaatverandering. De meest kwetsbare groepen wonen in Sub-Sahara Afrika, Zuid en Zuidoost-Azië, LatijnsAmerika, kleine eilandstaten en het Noordpoolgebied. Er wordt geschat dat het aantal doden door klimaat-

verandering tegen 2030 op 500.000 per jaar zou liggen. Dat waren ze bij Sign For My Future even uit het oog verloren toen ze de affiche bedachten. Het is geen toevallige nalatigheid, maar een logisch gevolg van het karakter van Sign For My Future. Voor big business is de echte inzet niet om fundamentele oplossingen te vinden, maar om de eigen bedrijven en multinationals te greenwashen en de verantwoordelijkheid voor klimaatverandering naar ons door te schuiven. Ze hebben geen voeling met de ellende, vernieling, armoede die klimaatverandering voor miljoenen mensen veroorzaakt. Hun miljonairscollega’s in orkaangebieden kunnen zich veroorloven om te verhuizen naar veiliger gebieden of om bunkers te bouwen. Dat is niet het geval voor de gewone bevolking. We mogen onze beweging niet overlaten aan dit soort contraproductieve en cynische reclamestunts. Sign For My Future probeert zich als partner van scholieren en werkenden op te stellen om te vermijden dat de klimaatbeweging zich keert tegen de grote vervuilers. De beste manier om hen van antwoord te bieden is door ons eigen programma te verdedigen en ons te verenigen met de arbeidersbeweging. Enkel door de grote vervuilers aan te pakken en ons te richten op de belangen van de werkende bevolking door collectieve oplossin-

Enkel door de grote vervuilers aan te pakken en collectieve oplossingen te bieden, kan er echte “System Change” komen! Er is geen tijd om te wachten op de vrijwillige groene transformatie van de bedrijfswereld. Kapitalisme en concurrentie zijn onverzoenbaar met een leefbare planeet! gen te bieden, kan er echte “System Change” komen! Er is geen tijd om te wachten op de vrijwillige groene transformatie van de bedrijfswereld. Kapitalisme en concurrentie zijn onverzoenbaar met een leefbare planeet! Nieuwe Global Strike for Climate

Na de Global Strike for Climate op 15 maart werd 24 mei gelanceerd als nieuwe internationale datum. Het is een symbolische datum, twee dagen voor de Europese verkiezingen die in België samenvallen met de regionale en federale verkiezingen. Een ideaal moment dus om de klimaatbeweging met een hoogtepunt de examens en zomervakantie in te loodsen. De beste manier om van 24 mei een succes te

w w w. s o c i a l i s m e . b e

maken, is door het zelf te organiseren. Dat kan door scholieren en werkenden via algemene vergaderingen op scholen en werkplaatsen samen te brengen om de mobilisatie op te zetten en slogans te bedenken. Daarin kan besproken worden hoe 24 mei aangegrepen wordt om de stakingsoproep onder scholieren en leerkrachten te delen, maar ook in de vakbonden. Een aantal vakbondscentrales hebben de stakingsoproep opnieuw ondertekend. We moeten wel duidelijk zijn. Tijdens de verkiezingscampagne zullen de traditionele politieke partijen zich allemaal voorstellen als ecologisten. De Global Strike op 24 mei kan gebruikt worden als waarschuwing voor die partijen die nu veel beloftes maken, die ze, éénmaal in de regering, terug opbergen. Ze zullen hopen dat hun verkiezingsbeloftes, onze examens en de zomervakantie ons zullen kalmeren. Daarom is de opbouw van mobilisatiecomités voor een succesvolle 24 mei ook belangrijk om ons tijdens de zomervakantie voor te bereiden. Vanaf september kunnen die mobilisatiecomités opnieuw samenkomen om de beweging in september opnieuw op te bouwen. Dat kan met lokale betogingen en acties op scholen die een actieplan voorbereiden in opbouw naar grote stakingen in het kader van de jaarlijkse Internationale klimaattop (COP26) begin december in Chili. • Pagina 12: Klimaatbeweging: opbouwen naar nieuwe massale acties • Pagina 11: De ‘Green New Deal’ realiseren, betekent het kapitalisme bestrijden • Pagina 2: Groen stemmen doet een blauwtje lopen


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.