De Linkse Socialist 382 - maart 2019

Page 1

België - Belgique Hovenierstraat 45, 1080 Molenbeek BC 4383 P2A6269

strijd

solidariteit

socialisme

maandblad van de L i n k s e S o c i a l i s t i s c h e Pa r t i j  nr 382  maart 2019

15

€5 steunprijs

maart

samen staken

D

e jongeren hebben de straten van Brussel en heel wat andere steden al wekenlang overspoeld in een ongeziene en historische klimaatbeweging. Er wordt daarbij vaak gesproken over het veranderen van individueel gedrag, maar de overgrote meerderheid van de betogers komt op voor collectieve oplossingen en zelfs voor een ‘system change.’ De Zweedse scholiere Greta Thunberg was op de betoging in Brussel op 21 februari. Vlak voordien verklaarde ze aan de media: “Moeten wij op school zitten? Wel, neem dan onze plaats op straat in.” Op 15 maart hebben we een kans om samen met de jongeren te staken.

door

€2

Afgiftekantoor 1081 Brussel 8 Ver. uitg. G. Cool, Hovenierstraat 45, 1080 Molenbeek

Celia, leerkracht in Brussel

Het was de kracht van de beweging die maakte dat Vlaams minister van Milieu Joke Schauvliege geen andere optie meer had dan ontslag te nemen. Eerder kon Francken op post blijven na de tragische dood van de kleine Mawda, die door een politiekogel werd omgebracht. We moeten voor een gelijkaardig ontslag al terugkeren naar 1998 toen Louis Tobback na de dood van Semira Adamu en het protest dat daarop volgde zijn ontslag aanbood. Het vertrek van Schauvliege is een eerste overwinning. Er is een internationale oproep voor klimaatstakingen op 15 maart. Die dag zullen er wereldwijd acties zijn: van Australië tot Canada en zowat overal in Europa. Het kan de grootste internationale actiedag worden sinds de anti-oorlogsbeweging van 2003! Kapitalisme ondergraaft alle bronnen van rijkdom

De impact van de jongerenacties gaat

verder dan het ontslag van een minister. Het vestigt een traditie van collectieve strijd als methode om woede te uiten. Koopkracht is een ander thema waarrond veel woede heerst. De jongerenacties droegen bij tot het succes van de algemene staking van 13 februari. Op die dag vloog geen enkel vliegtuig over ons land door de staking! Op 13 februari waren er volgens ACV alleen al in Brussel meer dan 100 stakingspiketten. Sommige daarvan waren groot met meer dan honderd aanwezigen, zoals bij Proximus of Audi. De vakbonden werden van onderuit geduwd om zo massaal mogelijk te protesteren en een krachtsverhouding uit te bouwen tegen de bazen

De problemen rond klimaat en koopkracht worden door hetzelfde probleem veroorzaakt: de winsthonger die eigen is aan het kapitalisme.

Een gezamenlijke actiedag op 15 maart zou het enthousiasme van de klimaatactivisten koppelen aan de economische slagkracht van de werkenden. die de loonnorm tot 0,8% willen beperken. In een aantal sectoren is er een stakingsaanzegging ingediend voor 8 maart, de internationale vrouwendag. Ook voor 15 maart is er een aanzegging door de Algemene Centrale van het ABVV. Tegen de pogingen om het klimaatprotest en de roep naar meer koopkracht tegen elkaar uit te spelen, is gezamenlijke actie het beste antwoord. Marx merkte al op dat het kapitalisme zowel de natuur als de arbeid, de twee bronnen van alle rijkdom, ondergraaft.

van ongenoegen tot strijd

Samen strijden!

Het protest rond klimaat en koopkracht is erg fr ustrerend voor de rechterzijde. De N-VA wilde de verkiezingen van mei laten gaan over vluchtelingen en migratie. Momenteel hebben ze moeite om dit thema in de actualiteit te houden. De mobilisaties van jongeren en van de arbeidersbeweging leggen hun thema’s immers op. LSP steunt de vakbondseisen voor meer koopkracht: minimumloon van 14 euro per uur, minimumpensioen van 1.500 euro per maand, echte loonsverhogingen. We komen ook op voor klimaateisen als gratis en degelijk openbaar vervoer, energie in publieke handen, massale investeringen in publiek wetenschappelijk onderzoek en een rationele planning van de economie. Deze eisen zijn concrete antwoorden op de sociale schade aangericht na jaren van crisis en besparingen. Zulke eisen vertrekken van de dagelijkse realiteit van werkenden en hun gezinnen, maar stellen ook het volledige kapitalistische

systeem in vraag. Er is een uitstekende kans om het offensief door te zetten. Met de succesvolle ervaring van de nationale staking van 13 februari zou een strijdplan zoals dat van 2014 de kans bieden om de strijd verder op te voeren. Een massale gezamenlijke actiedag met de jongeren op 15 maart zou het enthousiasme van de klimaatactivisten koppelen aan de economische slagkracht van de werkenden. Daarmee kunnen we het systeem op zijn grondvesten doen daveren!

Weekend van debat en vorming 30 & 31 maart 2019 CC de Kriekelaar Gallaitstraat 86 Brussel

SOCIALISME 2019

w w w. s o c i a l i s m e . b e


2

EDITO door

onze mening

Klimaat en koopkracht koppelen in strijd voor ‘system change’

Geert Cool

N

ooit eerder kreeg een regering in lopende zaken zoveel protest over zich heen. Duizenden jongeren betogen week na week voor ernstige klimaatmaatregelen. Op 27 januari werden ze vervoegd door hun ouders, grootouders en kleinere broers en zussen waardoor we met 100.000 waren. Het enthousiasme van het klimaatprotest had ongetwijfeld een sterke invloed op de succesvolle algemene staking van 13 februari. Daarmee werd de roep naar koopkracht hoog op de agenda gezet.

Wat beide bewegingen gemeen hebben, is een gevoel van dringendheid en een offensieve opstelling die niet vertrekt van wat voor het establishment mogelijk is, maar van wat voor mens en planeet nodig is. De stakers op 13 februari stelden uitdrukkelijk dat de loonwet die onze koopkracht op dieet zet weg moet. Offensieve eisen als het optrekken van het minimumloon tot 14 euro per uur en het minimumpensioen tot 1.500 euro per uur zijn eveneens populair: voor heel veel mensen zouden deze eisen een belangrijke stap vooruit zijn. De politici beweren dat ze hard werken rond het klimaat en dat het met onze koopkracht de goede kant uitgaat. In de praktijk merken we daar niets van. Een steeds grotere laag van de bevolking gelooft de gevestigde politici dan ook niet meer. Vlaams minister Schauvliege (CD&V) moest onder druk van de protestbeweging ontslag nemen. Ze kon zich als stemmenkanon veel bizarre uitspraken permitteren. Maar om de klimaatbeweging te paaien of naar onschadelijker kanalen te leiden, werd Schauvliege een obstakel voor het establishment. Ook N-VA komt in de problemen. Uiteraard kan die partij terugvallen op een brede passieve steun, maar het is moeilijker om de politieke agenda te bepalen. Het plan van een lange kiescampagne rond asiel en migratie enerzijds en het confederalisme anderzijds, botst op het protest rond klimaat en koopkracht. Op de N-VApartijconferentie waar het communautaire luik van het kiesprogramma op scherp werd gesteld, kreeg voorzitter Bart De Wever nadien door zowat alle media vooral vragen over het klimaatprotest. Offensieve acties voor onze eisen en bekommernissen veranderen het politieke debat. Velen zullen aandachtig de verkiezingen van 26 mei volgen. De grootste sterkte van de regering-Michel 1 was de zwakte van de oppositie ertegen. De PS probeert wel om in woorden aansluiting te vinden bij onze eisen, maar heeft net iets te lang de rol van beheerder van besparingsmachines op federaal, regionaal en lokaal niveau uitgeoefend. De groenen zullen in de parlementsverkiezingen van 26 mei groeien, sommige peilingen geven aan dat ze de grootste politieke familie van het land worden. Na de gemeenteraadsverkiezingen zagen we echter dat de groenen met om het even wie coalities vormen en in het beleid geen verschil maken. De inzet waarvoor zovele duizenden mensen betogen ligt een pak hoger dan wat de groene partijen te bieden hebben. Zij schrijven zich in de logica van het kapitalisme in, terwijl de roep naar ‘system change’ luid klinkt. De PVDA gaat zowel rond klimaat als koopkracht verder dan wat voor het establishment aanvaardbaar is. De partij is ook aanwezig in de beweging en versterkt ons door tot in het parlement onze stem te laten weerklinken. Wij schreven een brief naar de PVDA om haar kiescampagne te ondersteunen, los van onze meningsverschillen. Wij willen samen met PVDA strijden voor hervormingen als gratis openbaar vervoer, energie in publieke handen en echte loonsverhogingen. Maar wij koppelen dat aan de nood van een socialistische samenleving: onder het kapitalisme zijn hoogstens tijdelijke hervormingen mogelijk. Wij waarschuwen daar meteen voor en formuleren een reeks overgangseisen zoals de nationalisatie van de sleutelsectoren van de economie als antwoord op pogingen tot sabotage door de kapitalisten. Om tot een breuk

Foto: Liesbeth

met het kapitalisme te komen, is een breed gedragen massabeweging nodig. Verkozen posities spelen daar een rol in, maar mogen geen centraal doel op zich worden. De regering is verzwakt en ook het patronaat heeft het moeilijk, de roep naar meer koopkracht weerklinkt bijzonder luid. Dit is een uitstekend ogenblik om verder in het offensief te gaan en het niet bij een eenmalige actie te laten. Een strijdplan zoals in 2014 kan ervoor zorgen dat we verder opbouwen naar nieuwe en nog grotere acties. Ook in het jongerenprotest is een actieplan nodig: elke week op donderdag betogen, houden de meeste jongeren niet vol. Met syndicalisten en jongeren opbouwen naar een gezamenlijke actiedag op 15 maart, de dag van de internationale scholenstakingen, zou de enthousiaste energie van de klimaatactivisten koppelen aan de economische slagkracht van de werkenden. In actie groeit instinctief het besef dat we onze strijd moeten uitbreiden en organiseren. Het jongerenprotest werkt aanstekelijk: het verspreidt zich als een lopend vuurtje door de hele wereld. Dat internationalisme is belangrijk: we zullen de rampzalige klimaatverandering niet in één land stoppen. Syndicalisten zijn beïnvloed door hun kinderen die een erg klimaatbewuste generatie vormen met ervaringen inzake collectieve actie. Deze jongeren zijn de volgende generatie syndicalisten! Omgekeerd herkennen veel jongeren zich in de stakingsacties zoals op 13 februari. Dat sluit beter aan bij hun methode van actievoeren dan de patronale pogingen om het protest onschadelijk te maken met initiatieven als ‘Sign for my future’. De strijd voor klimaat en koopkracht koppelen, beantwoordt de pogingen om verdeeldheid te creëren door het klimaatprotest te beperken tot eisen als hogere vliegtaksen en andere belastingen die de gewone werkenden laten opdraaien voor de vervuiling door het kapitaal. Doorheen strijd leren jongeren en de werkende klasse in het algemeen op enkele weken tijd soms meer dan anders in jaren. We mogen dat niet laten verloren gaan. Onze strijd uitbreiden, betekent ons programma verfijnen en duidelijk zijn over wie onze bondgenoten zijn en wie de noodzakelijke verandering in de weg staat. Laten we ‘system change’ concreet invullen. LSP draagt daaraan bij met een programma van socialistische maatschappijverandering zodat een rationele planning in het belang van de meerderheid van de bevolking en de planeet mogelijk wordt.

Met syndicalisten en jongeren opbouwen naar een gezamenlijke actiedag op 15 maart, de dag van de internationale scholenstakingen, zou de enthousiaste energie van de klimaatactivisten koppelen aan de economische slagkracht van de werkenden.

de

Linkse Socialist

Naar een groene golf op 26 mei

A

lle peilingen wijzen op een vooruitgang van Groen en Ecolo, samen kunnen ze de grootste politieke familie van het land worden. Ook met N-VA erbij verliest de regeringMichel in de peilingen haar meerderheid. Het protest rond klimaat en koopkracht heeft gevolgen op het bewustzijn en stemgedrag van bredere lagen van de bevolking. Het toont de mogelijkheden, maar voor echte verandering is meer nodig.

Om tot een stabiele coalitie te komen, zullen de groenen wellicht op alle niveaus nodig zijn. Dit kan bijvoorbeeld leiden tot paarsgroene regeringen, eventueel met asymmetrische regeringen op regionaal vlak zodat geen ‘monstercoalitie’ moet gevormd worden om N-VA uit de Vlaamse regering te houden. Ongetwijfeld zal er veel hoop zijn dat een regering met een groene premier (Calvo?) voor een trendbreuk zal zorgen. Tegelijk is het duidelijk dat het begrotingstekort na jaren van harde besparingen nog even groot is. Er zal dus druk zijn om het besparingsbeleid

verder te zetten. We vrezen dat Groen en Ecolo de besparingstrein niet zullen stoppen. Niet ingeloste verwachtingen bij de vorige regeringsdeelname veegden de groene partijen in 2003 bijna volledig van de kaart. Om de hoop op verandering in te lossen, is een breuk met de kapitalistische logica nodig. Daartoe moeten we ons organiseren. De bewegingen rond klimaat en koopkracht toonden dat collectieve actie de politieke agenda kan omvergooien. Die acties verder organiseren en koppelen aan een programma van system change, is wat nu nodig is!

“Which green do you choose?” Ook de groene partijen worden met die vraag geconfronteerd.

Verkiezingen 26 mei 2019:

N

a 26 mei zal een veelvoud van het huidige aantal PVDAverkozenen in de parlementen zetelen. Dat is een positieve ontwikkeling waar LSP aan wil bijdragen. Met het oog op de verkiezingscampagne stuurden we een brief naar de PVDA-leiding met een vraag tot samenwerking. door

Bart Vandersteene

“Vooreerst van harte proficiat met jullie resultaat bij de gemeenteraadsverkiezingen van oktober 2018. In een pak Vlaamse centrumsteden haalde de PVDA haar eerste zetels. In Brussel en in de belangrijkste Waalse steden behaalden jullie een echte doorbraak. Dit betekent een belangrijke stap vooruit om de strijdbewegingen een politieke vertaling te geven. “Jullie weten dat waar mogelijk de afdelingen en leden van LSP/PSL campagne hebben gevoerd voor een zo sterk mogelijk score voor de PVDA/ PTB-lijsten. In Keerbergen en SintGillis namen we zelf deel aan brede linkse oppositielijsten die respectabele scores konden neerzetten. Jullie kennen onze mening dat de score nog beter had kunnen zijn wanneer de PVDA/PTB het als haar taak had gezien om alle verschillende stromingen van consequent links en de vele individuele linkse syndicalisten en activisten samen te brengen. “De uitdaging bij de komende parlementsverkiezingen, voor het Europese, het federale en regionale niveau is nog groter. De crisis van het kapitalisme en het bijhorende besparingsbeleid heeft veel woede en verzet losgeweekt. Michel I werd direct na haar totstand-

koming al met een historische stakingsbeweging geconfronteerd. Deze had het potentieel om de regering en haar partijen te doen vallen. Sindsdien is het verzet nooit meer echt gaan liggen, maar botste het op de vraag welk alternatief er voorhanden is wanneer we deze regering ten val brengen. Het veiligheidsthema werd na de aanslagen van november 2015 in Frankrijk en vooral die van 22 maart 2016 in eigen land boven gehaald om de aandacht bewust af te leiden van de diepe sociale crisis in het land. Ook de vluchtelingencrisis werd door de rechtse par-

LSP/PSL wil zich inzetten om de scores van PVDA/ PTB te versterken, met onze eigen visie en een programma waarin we de noodzaak van socialistische maatschappijverandering bepleiten.


binnenland

www.socialisme.be maart 2019

3

Gered door de klimaatwet? De plannen van het establishment

H

et gigantisch aantal klimaatbetogers en -stakers de afgelopen maanden maakt dat niemand nog rond het thema heen kan. Politiek en industrie boden geen antwoord en hielden het bij symbolische voorstellen zoals de invoering van klimaatcoaches. De rechterzijde weet naar goede gewoonte al helemaal geen antwoord te bieden op het klimaatprotest en zet daarom alles in op polarisatie.

door

Arne (Gent)

De onwil en het onvermogen van politici en industrie om de uitstoot te verlagen, zorgt ervoor dat ze de schuld op elkaar afschuiven. Dat is de insteek van de ‘Sign For My Future campagne’: de bedrijven zouden wel mee willen, maar de politiek is een rem. Op die manier wordt de discussie over wat nodig is uit de weg gegaan en kunnen bedrijven als BNP Paribas zich groen profileren. De enige drastische plannen die momenteel genomen worden, zijn die van ExxonMobil en die gaan de foute richting uit. Het magazine The Economist berichtte begin februari dat het bedrijf de gas- en olieproductie tegen 2025 met 25% wil verhogen ten opzichte van 2017… De klimaatwet: een nieuw afleidingsmanoeuvre?

Zowel binnen als buiten de klimaatbeweging duikt het idee op van een ‘klimaatwet’. Wat dit concreet betekent, blijft vaak onduidelijk. Nochtans is het belangrijk dat we onze eisen concretiseren. Dat is nodig om de klimaatbeweging verder uit te bouwen, sterke mobilisaties te blijven opzetten en verandering af te dwingen. Discussies in actiecomités op scholen, faculteiten en werkplaatsen kunnen daar een belangrijke rol in spelen. Een groep wetenschappers kwam begin februari op de proppen met een ‘bijzondere klimaatwet’. Bijzonder, omdat hij door de hele bureaucratische rompslomp van de verschillende regio’s, de kamer en senaat moet raken. Ecolo en Groen dienden de tekst in als wetsvoorstel. Volgens de wetenschappers is de tekst onmiddellijk uitvoerbaar en volgens Meyrem

De 30.000 grootste vervuilers in Europa zullen weinig hinder ondervinden van een klimaatwet. Zij vallen immers onder het emissiehandelssysteem (ETS) en moeten hierdoor geen rekening houden met nationale klimaatwetten. In de strijd tegen klimaatverandering is er nood aan ‘system change’. Daarvoor is er meer nodig dan een klimaatwet. De inzet is de toekomst van mens en planeet. Dat vereist system change. (Foto: Liesbeth)

Almaci, voorzitster van Groen, is het grote voordeel aan de tekst dat hij door wetenschappers geschreven is, waardoor er “geen ideologisch debat meer hoeft te zijn.” Dat de wet onmiddellijk uitvoerbaar is, zou goed uitkomen. Er zijn immers dringend verregaande veranderingen nodig. Helaas zal de bijzondere klimaatwet daar niet voor zorgen. Het wetsvoorstel “ambieert de oprichting van een interministeriële klimaatconferentie, een interfederaal klimaatagentschap en een onafhankelijk expertencomité.” Er worden enkel doelstellingen gefor-

muleerd, met vooral nadruk op een vermindering van de uitstoot met 95% tegen 2050. Hoe we dat kunnen doen en wie ervoor opdraait, staat echter niet in de wet. Een ideologisch debat zou hier weldegelijk van pas komen: de klimaatkwestie is immers ideologisch. Daarmee doelen we niet op het welles-nietesdebat over kernenergie, maar op de vraag waar de nodige middelen voor ernstige maatregelen gehaald worden: bij de gewone werkenden, door besparingen op zorg, onderwijs en huisvesting, of bij de grote bedrijven en superrijken? Onder het kapitalisme worden doorgaans enkel

asociale maatregelen voorgesteld. Bovendien laat de aard van het beestje niet toe om de uitstoot zo drastisch als nodig te verminderen. Ook groene politici komen niet verder dan eco- en koolstoftaksen, accijnzen op vervuilende producten, individuele subsidies voor pakweg zonnepanelen of bindende uitstootnormen. Deze maatregelen worden al jarenlang genomen en de grote bedrijven omzeilen ze zonder veel moeite. Bedrijven met een ‘groene CEO’ die de oproep ‘Sign for My Future’ tekende, zijn niet de bondgenoten waar we nood aan hebben. De winsthon-

“Wij zijn er samen met jullie van overtuigd dat een sterke score voor de PTB in Wallonië en PTB/PVDA in Brussel heel goed mogelijk is. Maar ook in Vlaanderen bestaat een groeiend potentieel voor een consequent linkse politieke stem. “Zowel SP.a en PS hebben zware klappen gekregen de voorbije jaren, waarbij terecht hun geloofwaardigheid diepgaand in vraag werd gesteld bij linkse kiezers. Groen en Ecolo proberen hiervan te profiteren door zich op te werpen als de nieuwe leiders van wat zij zien als ‘links’. Ze hebben na de gemeenteraadsverkiezingen nog eens getoond dat ze in de feiten geen probleem hebben met een klassiek liberaal beleid. Ze stapten zonder dralen in allerhande lokale coalities met Open VLD, MR, CDH of N-VA. “We moeten een belangrijke strijd aangaan om ervoor te zorgen dat ook in Vlaanderen de PVDA een sterke score haalt en meerdere parlementsleden haalt voor het Vlaamse en federale parlement. Zo kunnen we diegenen van antwoord dienen die beweren dat de verschillen in score bewijskracht leveren voor twee verschillende realiteiten in ons land. “LSP/PSL wil zich inzetten om de scores van PVDA/PTB te versterken, met onze eigen visie en een program-

ma waarin we de noodzaak van socialistische maatschappijverandering bepleiten. Veel van jullie leden kennen onze leden als gerespecteerde syndicalisten en activisten. Dikwijls staan ze zij aan zij in de strijd. De beste manier voor ons om bij te dragen aan jullie campagne is met LSP/PSL kandidaten die een reële meerwaarde kunnen bieden op jullie lijsten en de beste motivatie geven aan onze leden om zich in te zetten voor de best mogelijk score. “Voor de voorbije gemeenteraadsverkiezingen hebben we een gelijkaardige hand gereikt aan jullie. Dit werd geweigerd. We hopen dat jullie deze houding kunnen herevalueren en dat jullie deze brief en het voorstel dat wij hierin formuleren opvatten als een constructieve bijdrage in de strijd voor een consequent links alter natief. We kijken er naar uit om j u l l ie a n twoord te ontvangen.”

brief van LSP aan PVDA tijen gebruikt om gedurende periodes alle politieke aandacht af te leiden van de cruciale sociale thema’s. Het effect hiervan kan beperkt blijven indien de georganiseerde arbeidersbeweging erin slaagt om de klassentegenstelling in de samenleving bovenaan de agenda te plaatsen door sterke mobilisaties en het beargumenteren van een noodzakelijk alternatief plan voor de samenleving. “De diepe vormen van uitbuiting, via steeds toenemende werkdruk en een dalende koopkracht, hebben de voorbije jaren telkens nieuwe zuurstof gegeven aan het noodzakelijke sociale verzet. Een eeuw geleden zei Eugene Debs, een Amerikaanse socialist: “Ik verzet me tegen een sociale orde die toelaat dat een mens door niets nuttig te doen een fortuin van miljoenen dollars verzamelt, terwijl miljoenen vrouwen en mannen elke dag hard werken en amper genoeg hebben om een ellendig bestaan te leiden.” Deze woorden zijn vandaag voor velen herkenbaar en worden door meer en meer mensen gezien als de essentie van ons kapitalistisch systeem. “Daarenboven geven de fantastische mobilisaties van jongeren vandaag uitdrukking aan een groot ongenoegen tegenover de onwil van de klassieke politieke partijen om het klimaatprobleem bij de wortel aan te pakken. “Zal de komende verkiezingscampagne gaan over veiligheid en vluchtelingen en zullen de schrijnende tekorten in onze samenleving in dit kader worden geplaatst? Of zal de aandacht

worden geconcentreerd op de impact van de wereldwijde aanwas van rijkdom bij een superkleine toplaag van miljardairs? De nooit geziene concentratie van rijkdom legt de contradicties van het systeem bloot. Nog nooit was de capaciteit van de mensheid groter om alle cruciale problemen van onze samenleving op te lossen. Nog nooit was het zo duidelijk dat dit niet mogelijk is vanwege de kapitalistische orde die de productiemiddelen in privébezit houdt en daardoor een enorm deel van de geproduceerde waarde laat afromen in de richting van de kapitalistische elite. “Een duidelijk en klaar links antwoord voor een socialistisch alternatief op deze waanzin kan zowel in de sociale strijd als in verkiezingstijd de geesten van velen beroeren. Er zijn internationale voorbeelden genoeg die recent hebben aangetoond dat een strijdbaar en ambitieus alternatief op de besparingswaanzin op brede en enthousiaste steun kan rekenen. “In België dreigt de N-VA het communautaire spook terug boven te halen, zowel tijdens als na de verkiezingen. De onbestuurbaarheid van het land zou volgens hen daarin bestaan dat er sprake is van twee verschillende realiteiten in het land. Nochtans hebben Waalse postbodes, Brusselse bagagehandelaars op Zaventem en Vlaams Proximus-personeel veel meer met elkaar gemeen dan met hun respectieve politieke vertegenwoordigers of kapitalistische elite die dezelfde taal spreken.

Socialisme 2019 - zaterdag 30 maart. 16-18u. Waarom en hoe de doorbraak van PVDA versterken?

ger botst met de al dan niet geveinsde groene sympathie. 30.000 grote vervuilers in Europa zullen weinig hinder ondervinden van een klimaatwet. Die bedrijven vallen immers onder het emissiehandelssysteem (ETS) en moeten hierdoor geen rekening houden met nationale klimaatwetten. Ze zullen integendeel proberen gebruik te maken van klimaatwetten om de kostprijs van eigen energieprojecten op de gemeenschap af te schuiven. In de strijd tegen klimaatverandering is er nood aan ‘system change’. Daarvoor is er meer nodig dan een klimaatwet.


4

op de werkvloer

De strijd om tijd: arbeidsduurvermindering voor werkbaar werk!

K

limaat is ongetwijfeld het belangrijkste thema in de politieke debatten op dit ogenblik. Ook koopkracht staat vooraan. Langs Franstalige kant komt daar stilaan de kwestie van arbeidsduurvermindering bij. Zowel PS, Ecolo, PTB als Défi (het vroegere FDF) pleiten openlijk voor een kortere werkweek. door

Pietro (Brussel)

Het is nu al mogelijk om minder dan 38 uur per week te werken en bijvoorbeeld in een stelsel van een vierdagenweek te stappen. Dat kan via een collectieve arbeidsovereenkomst (in de sector of het bedrijf) of via het arbeidsreglement. De werkgevers krijgen in ruil een vermindering op de sociale bijdragen. Het is voor de werkgevers echter interessanter om de werkenden als citroenen uit te persen om zo de winsten te behouden en verder op te voeren. Het model van Défi en Ecolo is gebaseerd op vrijwilligheid. Dat is eigenlijk wat er vandaag al bestaat. Ecolo voegt eraan toe dat een “compenserende aanwerving van minstens 50%” nodig is met een “vermindering van sociale bijdragen tot een bedrag dat gelijk is aan een gemiddelde werkloosheidsvergoeding van een volledig uitkeringsgerechtigde werkzoekende.” De PS is voorstander van een arbeidsduurvermindering tot 32 uur per week, waarbij deze maatregel gefaseerd ingevoerd wordt via sociaal overleg aangepast aan de noden van verschillende sectoren. Ook de PS pleit voor lastenverlagingen voor de werkgevers. Over compenserende aanwervingen spreekt de PS niet. Wel stelt de partij voor om de controle op overuren te versterken. Bazen kunnen dat echter omzeilen door de werkdruk op te voeren. De PTB is voor een arbeidsduurvermindering en pleit voor het model van een 30-urenweek. Jammer genoeg blijft dit model binnen het kader van het systeem met een stapsgewijze invoering per sector. De mogelijkheid om dit te financieren via publieke subsidies wordt helaas niet uitgesloten. De discussie over arbeidsduurvermindering baseert zich dus sterk op de vraag hoe de gemeenschap zelf zal betalen voor deze maatregel! Aanvaarden dat de sociale bij-

De partijen die nu voorstander zijn van arbeidsduurvermindering kunnen dit bijvoorbeeld concretiseren in de Waalse en Brusselse openbare diensten na de verkiezingen van mei 2019.

dragen worden verlaagd, betekent dat er geknipt wordt in het deel van ons loon dat dient voor de financiering van de sociale zekerheid. Als het echt om ‘patronale lasten’ ging, dan zouden deze berekend worden op de dividenden en intresten, niet op onze lonen! Arbeidsduurvermindering is een sociale maatregel die nodig is als antwoord op de hoge werkdruk en de werkloosheid. De laatste nationale arbeidsduurvermindering dateert van 2003 toen de werkweek van 39 tot 38 uur werd verlaagd. Sindsdien steeg onze productiviteit, maar de werkweek bleef even lang. LSP is voorstander van een arbeidsduurvermindering tot 30 uur per week, zonder loonverlies, met bijkomende aanwervingen en zonder opvoeren van de werkdruk. We verdedigen elke concrete stap vooruit. De partijen die nu voorstander zijn van arbeidsduurvermindering kunnen dit bijvoorbeeld concretiseren in de Waalse en Brusselse openbare diensten na de verkiezingen van mei 2019.

de

Linkse Socialist

Staking van 13 febru

D

e algemene staking van 13 februari was een succes. Dagen van tevoren berichtte de pers al dat de staking ongezien groot zou zijn. Enkele patroons probeerden (onwettelijke) maatregelen te nemen zoals een maandloon voor één dag werken, frietkramen, cadeaus, afdreigen van werknemers, … Het mocht niet baten: het Belgisch luchtruim en de havens lagen plat, het openbaar vervoer was sterk verstoord, er waren honderden piketten, industriezones werden afgezet, … De vraag die het meest door de hoofden van de deelnemers ging: hoe verder? Een magere opslag van 0,8% is niet aanvaardbaar, maar we hebben toch niet gestaakt om er slechts enkele extra kruimels aan toe te voegen?

door

Thomas

Voor het eerst sinds het actieplan van 2014 was er een algemene staking van de drie vakbonden samen. De staking was niet op dezelfde wijze voorbereid en kaderde niet in een actieplan zoals in 2014. Maar het enthousiasme onder de militanten was groot waardoor de staking een succes werd. De aanvallen die we als werkenden, gepensioneerden, jongeren , v rouwen , … bijna dagelijks moesten ondergaan onder de regering Michel/De Wever hebben tot enorme woede geleid. Deze werd door de vakbonden onvoldoende gebruikt om voor een alternatief te vechten. Eisen van de ABVVcampagne ‘Samen kan het anders’ zoals 14 euro per uur minimumloon, 1.500 euro per maand minimumpensioen, sterke openbare diensten, … of de eis van arbeidsduurvermindering geven nochtans een aanzet. Het waren echter vooral de gele hesjes die met hun vastberaden acties Macron in het verweer duwden en de klimaatstakers

die met hun offensieve acties het thema van klimaat op de politieke agenda plaatsten, die het effect van collectieve strijd toonden. Als we strijden,

kunnen we winnen! Het feit dat deze staking niet kaderde in een actieplan en de rol van de vakbondsleiding die de acties na 2014

NLMK-Clabecq. Gesprek me Personeel van Brusselse lokale en regionale besturen in actie. Foto: Liesbeth

Onder leerkrachten groeit roep om mee te doen met klimaatprotest

B

ij het schrijven van dit artikel zijn scholieren uit het hele land ondertussen al zeven keer op straat gekomen. Dat gebeurde op verschillende manieren: centrale betogingen in Brussel, lokale acties in centrumsteden en kleine gemeenten, en zelfs stoeten van lagereschoolkinderen met hun leerkrachten. Eén ding hadden alle actiedagen gemeen: ze werden stuk voor stuk door (tien)duizenden actievoerders opgevolgd. Het wordt hoog tijd dat andere lagen in de samenleving onze leerlingen actief beginnen te ondersteunen en zich aansluiten bij hun verzet. door een leerkracht

De steun voor onze scholieren komt uit alle hoeken. Ondanks het feit dat conservatieve klimaatontkenners als Jean-Marie Dedecker en belerende moraalpastoors als Rik Torfs uitgebreid de kans krijgen om hun kritieken te uiten in de gevestigde media, is de golf van spontane steunbetuigingen met de klimaatjongeren toch overdonderend luid. Dat is niet verwonderlijk als we vaststellen dat ze erin geslaagd zijn deze beweging op een erg snel tempo te doen groeien en met succes een onderbelicht en levensbelangrijk politiek thema op de agenda hebben gezet. Ook de klimaatmars van 27 januari, met tot 100.000 betogers, was een uitdrukking van de bredere steun in de samenleving voor de klimaatstakers. Erg veel scholen houden rekening met de verzuchtingen van hun stakende leerlingen. Er wordt meer aandacht aan het thema besteed in de lessen, eventuele strafstudies worden ingevuld door het maken van pancartes en het verzinnen van slogans, leerlingen worden aangemoedigd om hun strijd niet op te ge-

ven en constructief na te denken over hoe de beweging verder uitgebouwd kan worden. Dat toont aan dat het thema ook onder onderwijzend personeel erg leeft. Vanuit dat gegeven is het logisch dat er dan ook heel wat leerkrachten hun leerlingen graag nog actiever zouden willen steunen door actief deel te nemen. Daarom hebben we een stakingsaanzegging nodig voor 15 maart. Dat zou een belangrijke stap zijn in de richting van een bredere solidariteit met onze scholieren. Op de nationale stakingsdag van 13 februari viel al op dat velen staakten vanuit een algemeen ongenoegen met het gevoerde beleid, en dat ook de klimaatkwestie een veelbesproken thema is. Een stakingsaanzegging binnen één sector zou een hefboom kunnen zijn om ook in andere sectoren tot stakingen te komen. In het openbaar vervoer bijvoorbeeld: meer investeringen in die sector is een duidelijke klimaateis. Bovendien zouden de vakbonden op die manier meer kunnen wegen op het debat door de eisen rond klimaat en koopkracht aan elkaar te koppelen.

D

e algemene staking op 13 februari. Na een bezoek aan de stakersposten bij Audi-Vorst en Weerts (een onderaannemer van Audi) ga ik ’s ochtends vroeg met Silvio naar de vestiging van NLMK in Clabecq. De toegang is er afgezet door enkele bulldozers en groot werfmaterieel. Een 20-tal stakers verzamelen rond brandende paletten. Het is koud. Onder de aanwezigen enkele gele hesjes. Enkele arbeiders herkennen Silvio. “Mijn vader werkte nog met hem,” zegt een jonge arbeider trots. Silvio wijst naar het syndicaal bureau op de site. Dit is nog niet veranderd sinds de jaren 1990.

door

Guy Van Sinoy

Blokkeren van de index gedurende drie jaar, niet toepassing van collectieve loonsverhogingen gedurende vier jaar, 3,5 miljoen euro loonsverlaging per jaar (of 12.000 euro per werkende!), eet- en douchetijd wordt niet langer meegerekend als arbeidstijd, een staking moet minstens zeven dagen op voorhand aangekondigd worden, herziening van de regels rond interim, … Dit is een terugkeer naar de omstandigheden van voor 1905… in Rusland.

“Het project van de NLMK-directie is om de site van Clabecq te sluiten,” zegt een arbeider. “Van de 580 arbeiders moeten er 290 weg. Wie blijft, wordt aan ondenkbare voorwaarden onderworpen.” Een pamflet somt de aanvallen op die de Russische staalgroep aan het overblijvend personeel wil opleggen: blokkeren van de index gedurende drie jaar, niet toepassing van collectieve loonsverhogingen gedurende vier jaar, 3,5 miljoen euro loonsverlaging per jaar (of 12.000 euro per werkende!), eet- en douchetijd wordt niet langer meegerekend als arbeidstijd, een staking moet minstens zeven dagen op voorhand aangekondigd worden, herziening van de regels rond interim: 12 maand interim mogelijk gevolgd door 12 maand tijdelijk contract en dan pas contract van onbepaalde duur, … Kortom: dit is een terugkeer naar de omstandigheden van voor 1905… in Rusland. We moeten er nog aan toevoegen dat het Waalse gewest 49% van de aandelen van NLMKClabecq in handen heeft. Silvio merkt op: “We bevinden ons op dezelfde site als Forges de Clabecq, maar het zijn twee compleet verschillende bedrijven. Forges de Clabecq was een geïntegreerde staalfabriek: er werd in de hoogoven vloeibaar ij-


op de werkvloer

www.socialisme.be maart 2019

5

uari toont actiebereidheid voor koopkracht stopzette, maakten het soms moeilijk om collega’s en militanten te overtuigen om naar de piketten te gaan. De staking was toch al een succes, in veel bedrijven zou niet geproduceerd worden, dus waarom een piket zetten, vroegen velen zich af? Die redenering klopt niet: als we ervoor willen zorgen dat onze stakingen niet zomaar van bovenaf gestopt worden, moeten we een krachtsverhouding aan de basis opbouwen. Dit gebeurt dagelijks in de bedrijven, maar een algemene staking samen beleven en bespreken onder collega’s en militanten kan een zeer grote impact hebben. Zo is het voor strijdbare delegees ook meteen duidelijk of hun voorstellen gesteund worden door hun collega’s en hoeven ze niet eerst nog een week door het bedrijf te touren om dit te weten. Bovendien kan een sterk piket de basis leggen voor een groter betrokkenheid en een grotere actieve militantenkern. Hiernaast is er nood aan een netwerk van strijdbare delegees die samen standpunten kunnen innemen en verdedigen. Zij kunnen erop aandringen dat er overal interprofessionele militantenvergaderingen georganiseerd worden. Geen bijeenkomsten om de leiding een verplicht nummertje te laten opvoeren zonder discussie, maar met inbreng van de basis zodat ervaringen gedeeld worden, eisen of gevoeligheden van bepaalde sectoren opgenomen worden, ordewoorden naar voren geschoven worden en vooral ook zodat achteraf beslist wordt over volgende stappen. Dit alles zal een werk van heropbouw van onze tradities zijn. De patroons en regeringen denken vandaag wereldwijd, maar zeker ook in België, dat het ogenblik gekomen is om de vakbonden verder te ondermijnen en er komaf mee te maken. Het sociaal model van geven en nemen, is al een poos verleden tijd. Dit

Een krachtsverhouding opbouwen gebeurt dagelijks in de bedrijven, maar een algemene staking samen beleven en bespreken onder collega’s en militanten kan een zeer grote impact hebben. Een sterk piket kan de basis leggen voor een groter betrokkenheid en een grotere actieve militantenkern. vergt ook van de vakbonden een andere aanpak: zelfs voor kleine toegevingen moet vandaag gestreden worden. Maar we willen niet alleen kleine toegevingen… We willen dat hoger minimumloon van 14 euro per uur, echte loonsopslag, 1.500 euro minimumpensioen, arbeidsduurvermindering zonder loonverlies en met compenserende aanwervingen. De terechte vraag over hoe het verder zal gaan, blijft voorlopig onbeantwoord. Bij het ter perse gaan van deze krant (22 februari) had geen enkele vakbond iets aangekondigd. Op de website van het ACV worden we bedankt voor onze inzet. Het ABVV hield op 19 februari een federaal comité waarvoor een actiekalender tot aan de verkiezingen was opgesteld (met een Europese betoging, koopkrachtmars, acties ‘Fight for 14’, …) maar voorlopig werd dit nog niet geconcretiseerd om de onderhan-

Het industrieterrein Gent-Zuid werd net als in 2014 afgezet door een stakerscomité van militanten uit verschillende bedrijven op het terrein (Foto: Bart)

delingspositie van de vakbondsleiders, ook in de sectoren, niet te ondermijnen. Om onze gerechtvaardigde eisen te bekomen, volstaat het niet om de onderhandelingspositie van de vakbondstop te versterken. We moeten tonen dat het ons menens is. Het zijn de werkenden die voor welvaart zorgen: zonder onze arbeid zijn de kapitalisten en hun politici niets. Als wij het werk neerleggen, valt alles stil. Binnen het kapitalisme staan alle

verworvenheden zoals index, sociale zekerheid, pensioenen, … steeds weer onder druk. Wij stellen voor om als antwoord daarop niet enkel onze verworvenheden te verdedigen en eisen naar voren te brengen om verdere stappen vooruit te zetten, maar meteen de strijd voor een ander systeem aan te gaan: socialisme. Verslagen en interviews vanop de staking van 13 februari: https://nl.socialisme.be/tag/staking-13-februari-2019

Socialisme 2019 zaterdag 30 maart • 16-18u. Syndicaal

café: de strijd tegen onhoudbare werkdruk

• 19-20u30. Meeting:

Stop de besparingen, naar een regering van de miljonairstaks?

et Silvio Marra, voormalig delegee bij Forges de Clabecq (deel 1) zer geproduceerd dat vervolgens in staalplaten werd gegoten (staalblokken in de vorm van een parallellepipedum). Vervolgens werden die platen afgewerkt tot een half-afgewerkt product: dikke platen voor bouwplaatsen of zware voertuigen. Maar NLMKClabecq beschikt niet langer over een

hoogoven en evenmin over een staalfabriek. De fabriek koopt staalplaten in Rusland, verwarmt die in een elektrische oven en werkt ze af tot de gewenste afmetingen en diktes.” “Forges de Clabecq werd in december 1996 failliet verklaard op de laatste werkdag van het jaar. Na een lange

strijd die tot in juli 1997 duurde, vestigden we een krachtsverhouding die de autoriteiten verplichtte om de fabriek opnieuw op te starten. De autoriteiten wilden vermijden dat de sociale onrust zich verder zou verspreiden. Duferco herstartte de volledige staalproductie (hoogoven, gieten van staalplaten, af-

werken) in maart 1998. Op dat ogenblik gebruikte de Forem (tegenhanger van VDAB) een zwarte lijst die bekomen was via de secretaris van het ACV om alle delegees en vakbondsmilitanten onder de arbeiders, bedienden en kaders (inclusief de ACV-delegees en militanten) uit het bedrijf te houden. “De heropstart kwam er na een vastberaden strijd door de arbeiders van Clabecq en dankzij de actieve steun van duizenden werkenden uit heel het land. We waren echter niet sterk genoeg om die zwarte lijsten te stoppen. In die tijd was er enkel brugpensioen voor wie getroffen werd door een herstructurering. Wij verkregen echter het recht op brugpensioen voor alle oudere ex-arbeiders van Clabecq die werkloos werden door het faillissement van 1996.” Hoe werd die strijd opgebouwd?

Silvio Marra (rechts) op het piket van NLMK op 13 februari. (Foto: Guy)

“Vaak wordt de strijd van de arbeiders van Forges de Clabecq enkel herinnerd aan de hand van enkele spectaculaire beelden: de betoging met de bulldozers aan de oprit van de autosnelweg waar enkele voertuigen van de rijkswacht schade opliepen, of de multicolore mars van februari 1997 waarmee we meer dan 50.000 betogers naar Clabecq brachten. Maar het belangrijkste element in die strijd was volgens mij het feit dat we een breed netwerk van politiek gevormde en strijdbare arbeiders hadden opgezet. “Toen ik begin jaren 1970 bij Forges de Clabecq begon, waren er 6.000 arbeiders. We produceerden niet alleen plaatwerk, maar ook betondraad en tal van andere staalproducten. De vakbonden stonden toen al sterk met een syndicalisatiegraad van 100%.

Ik was het vaak niet eens met de koers van de hoofddelegees. Voor mij mocht het radicaler, maar ik was er me van bewust dat daarvoor een krachtsverhouding nodig was Toen ik begon, werd nog over Sabbe en Desantoine gesproken, twee strijdbare communistische ABVV-delegees die in 1970 waren afgedankt en waartegen het vakbondsapparaat niets gedaan had. Er waren altijd communistische militanten bij Forges de Clabecq, waaronder in de ABVV-delegatie. Maar het gros van de ABVV-delegatie werd gecontroleerd door het vakbondsapparaat en de PS. Het ACV was antisocialistisch en de liberalen pro-kapitalistisch. “Ik was in 1975 geen kandidaat bij de sociale verkiezingen omdat mijn Frans nog niet goed genoeg was. Ik werd pas delegee in 1979. In die tijd bleef elke delegee in zijn sector. Ik zat op de site van Ittre (waar NLMK zich nu bevindt). Ik was het vaak niet eens met de koers van de hoofddelegees. Voor mij mocht het radicaler, maar ik was er me van bewust dat daarvoor een krachtsverhouding nodig was.” Deel 2 van dit gesprek verschijnt in onze aprilkrant


6

8 maart

de

Linkse Socialist

Internationale vrouwendag: strijden tegen lage lonen!

B

egin november lanceerden de vakbonden van de lokale openbare diensten in Brussel een actieplan met een werkonderbreking, stakingen en acties aan gemeenteraden om te protesteren tegen onder meer de lage lonen die vooral in sectoren waar veel vrouwen werken schering en inslag zijn. Twee weken eerder was er een historische staking van het gemeentepersoneel in het Schotse Glasgow uit protest tegen loonongelijkheid. Het was de grootste staking voor gelijke lonen sinds die van de arbeidsters van Ford-Dagenham in 1968. Naar aanleiding van de internationale vrouwendag op 8 maart en verschillende soorten stakingsoproepen, is het nuttig om op deze voorbeeldige strijd in te gaan. Zowel de strijd in Glasgow als die in de Brusselse openbare diensten tonen de kracht van solidariteit.

Dossier door Emily Burns, nationaal coördinatrice van de campagne ROSA

Glasgow: 567 miljoen euro schadevergoeding afgedwongen! In 2006 werd voor het gemeentepersoneel in Glasgow een nieuw evaluatiesysteem ingevoerd om de loonongelijkheid aan te pakken. “Die ongelijkheid werd niet aangepakt. De loondiscriminatie werd net bevestigd met lagere lonen voor functies die vooral door vrouwen uitgeoefend worden, zoals catering en schoonmaak,” zo verklaarden de stakers aan de krant The Guardian. Er kwam een “complex systeem dat personeel met onregelmatige uren benadeelde.” Na een conflict dat 12 jaar duurde, gingen 8.500 personeelsleden van de gemeente over tot een historische 48-urenstaking. Het ging onder meer om personeel uit de thuiszorg, kinderopvang, gemeentescholen, schoonmaakdiensten en catering. De staking begon op de avond van 23 oktober 2018. In de vroege ochtend waren er honderden stakersposten voor de scholen, crèches, schoonmaakdepots en gebouwen van de gemeente. De deelname aan de staking was massaal. De stakingsoproep was niet abstract maar was wekenlang voorbereid met als doel om de gemeentediensten plat te leggen voor de duidelijke eis van gelijk loon om waardig te kunnen leven en de eis van een ernstige schadevergoeding. De stakingsdag eindigde met een betoging van 10.000 mensen die met duizenden vlaggen, spandoeken en vakbondsborden betoogden. Langs de betoging applaudisseerden omstaanders die duidelijk maakten dat ze niet in de antistakingspropaganda van de gevestigde media trapten. De staking werd vooral gedragen door vrouwen, zij vormden 90% van het personeel in de functies met lagere lonen waarop het conflict betrekking had. Maar uiteraard waren ook hun mannelijke col-

lega’s bij de strijd betrokken. Er werd opgeroepen tot eenheid. “Het moet gedaan zijn met mannen en vrouwen tegen elkaar op te zetten. De gemeenteraadsleden die zeggen dat ze ons steunen, moeten het ernstig menen. Ik heb geen directeur nodig die zegt dat ons werk belangrijk is, als er geen bereidheid is om ons echt te waarderen met een degelijk loon,” verklaarde

Zoals in Glasgow worden de vakbondseisen in Brussel officieel ondersteund door de gevestigde linkse partijen, maar het beleid volgt niet… De vakbondseisen zouden nochtans de hoeksteen moeten zijn voor onderhandelingen om tot een links bestuur te komen. Shona, een thuishulp die vakbondsafgevaardigde is. In de strijd werd de kracht van solidariteit duidelijk: 600 afvalophalers – bijna allemaal mannen – weigerden om het piket te breken. Ze legden het werk neer, ondanks dreigementen door de directie. Deze solidariteit was essentieel om de strijd te versterken. Ons bevrijden van onderdrukking doen we niet alleen, maar collectief en door middel van solidariteit. Werkenden uit

andere sectoren verdienden drie tot vier euro meer per uur dan het personeel in de voornamelijk ‘vrouwelijke’ gemeentediensten. Dat maakt een verschil tot 4.500 euro per jaar! De solidariteit van deze collega’s was belangrijk om gelijkheid af te dwingen. Dit is ook in het belang van het beter betaalde personeel: zonder gelijke lonen zouden de laagbetaalde sectoren uitbreiding kennen en druk zetten op traditioneel beter betaalde functies. Uiteindelijk haalden de stakers een schadevergoeding van 567 miljoen euro binnen. Het loonverschil met de mannelijke collega’s wordt met terugwerkende kracht weggewerkt. Eens de schadevergoedingen betaald zijn, zullen de vakbonden en de gemeente een eerlijk verloningsstelsel opmaken. Er zijn gelijkenissen tussen de strijd in Glasgow en die van het personeel van gemeenten, OCMW’s en publieke ziekenhuizen in Brussel. Dat personeel is bezig met een opbouwend actieplan om alle barema’s met 10% op te trekken, de arbeidstijd te verminderen met bijkomende aanwervingen en zonder loonverlies, de herinvoering van een eindejaarspremie en voor betere arbeidsvoorwaarden zodat de kwaliteit van de dienstverlening verbetert. Het gaat ook in Brussel vooral om vrouwelijke personeelsleden. Zoals in Glasgow worden de vakbondseisen in Brussel officieel ondersteund door de gevestigde linkse partijen, maar het beleid volgt niet… De vakbondseisen zouden nochtans de hoeksteen moeten zijn voor onderhandelingen om tot een links bestuur te komen. Op verschillende werkplekken zijn er werkonderbrekingen gepland op 8 maart als logisch onderdeel van deze strijd om respect af te dwingen voor alle werkenden.

Schotse vakbonden vieren de overwinning in Glasgow: als we strijden, kunnen we winnen!

Socialisme 2019 zaterdag 30 maart • 13u30-15u30. Marxisme versus identiteitspolitiek • 16-18u. Ierland: de historische

overwinning van Repeal the 8th

Een vrouwenstaking of een feministische staking? Het doel van de staking in Glasgow was erg duidelijk: gelijk loon door het optrekken van de laagste lonen. In België moeten we de uitbreiding van de lageloonsector bestrijden. Dit kan bijvoorbeeld door de sector van de dienstencheques en de kinderopvang volledig in publieke handen te nemen. De toegang tot deze diensten kan dan gegarandeerd worden voor iedereen en niet enkel wie het zich kan veroorloven. Het personeel kan een echt statuut krijgen met een degelijk loon en goede arbeidsvoorwaarden. In België pleit het Collect.i.e.f 8 Maars voor stakingen op 8 maart tegen seksisme. Het is bemoedigend dat de roep naar acties rond dit thema luider wordt. Het doel van de initiatiefnemers beperkt zich helaas tot “het zichtbaar maken van het werk van vrouwen in de samenleving” en aantonen dat “wanneer vrouwen stoppen, de wereld stopt.” De stakingsoproep is uitsluitend op vrouwen gericht. De oproep beperkt zich niet tot het staken van de loonarbeid – waarmee druk werd gezet op loononderhandelingen – maar heeft ook betrekking op alle andere taken die door vrouwen uitgevoerd worden. Oplossingen proberen te vinden zonder de andere helft van de bevolking te betrekken en zonder zich te verzetten tegen vrouwen van de heersende klasse zal niet tot verbetering leiden. Het leidt integendeel tot meer verdeeldheid wat uitbuiting gemakkelijker maakt. Deze strategie handhaaft een gebrek aan duidelijkheid over de oorzaken van seksisme: zijn mannen het probleem of een klassensamenleving zoals het kapitalisme dat per definitie ongelijk is? De beste bondgenoten van vrouwen in strijd tegen onderdrukking, uitbuiting en besparingen, zijn hun collega’s. Omgekeerd toont “de ervaring van bevrijdingsbewegingen aan dat het succes van een revolutie afhankelijk is van de mate van deelname door vrouwen,” aldus Lenin in 1918. Een staking van huishoudelijke taken kan effectief leiden tot discussies over de verdeling van deze taken binnen een gezin. Maar waarom deze discussie niet voeren als onderdeel van een

gemeenschappelijke strijd tegen ongelijkheid? En wat betekent een oproep tot het staken van huishoudelijke taken voor eenoudergezinnen (goed voor minstens een derde van de Brusselse gezinnen)? Wordt voorgesteld dat de kinderen uit eenoudergezinnen een dagje volledig aan hun lot worden overgelaten? We mogen ons niet beperken tot solidariteit binnen het gezin, maar moeten bouwen aan solidariteit onder alle werkenden en aan strijd voor degelijke openbare diensten die voor iedereen toegankelijk zijn. Enkel door collectieve acties en solidariteit kunnen we massale publieke investeringen afdwingen voor de gezondheidszorg, kinderopvang, onderwijs, ouderenzorg, zorg voor mensen met een beperking, … Het is op dezelfde wijze dat we een hoger minimumloon en een collectieve arbeidsduurvermindering (zonder loonverlies, met bijkomende aanwervingen en verlaging van de werkdruk) op de agenda kunnen zetten. Deze eisen zijn noodzakelijk om de economische onafhankelijkheid van vrouwen te garanderen, maar ook om tot een beter evenwicht tussen werk en privéleven te komen. Het is bovendien noodzakelijk om de werkloosheid terug te dringen, zodat dit ook niet langer kan gebruikt worden om vrouwen (en mannen) onzekere jobs te laten aanvaarden.

We mogen ons niet beperken tot solidariteit binnen het gezin, maar moeten bouwen aan solidariteit onder alle werkenden en aan strijd voor degelijke openbare diensten die voor iedereen toegankelijk zijn.


8 maart

www.socialisme.be maart 2019

7

14 maart - Equal Pay Day: voor een minimumloon van 14 euro per uur!

H

et loonverschil tussen mannen en vrouwen is nog steeds een realiteit in België. Een vrouw verdient gemiddeld 8% per uur minder dan een man. De loonkloof stijgt tot 21% als naar het jaarloon wordt gekeken.

8 maart. Een dag van strijd! Geen kapitalisme zonder seksisme… Geen socialisme zonder feminisme!

S

ocialisten hebben al heel vroeg aangetoond dat de specifieke onderdrukking van vrouwen, net als andere vormen van onderdrukking, een economische basis heeft. Onder het kapitalisme is seksisme als onderdeel van de verdeelen-heerstactiek een krachtig wapen om de werkende klasse te verdelen. Die verdeeldheid is gunstig voor de winsten: de loonkloof tussen mannen en vrouwen zet een neerwaartse druk op alle lonen, huishoudelijk werk wordt niet beloond en wordt vooral door vrouwen uitgevoerd, het lichaam van vrouwen wordt handelswaar om verkoop te maximaliseren, …

Het is niet verwonderlijk dat vrouwen vaak aan de basis van stakingen en opstanden lagen, en nog steeds liggen. Zo was er de beweging van de textielarbeidsters van New York op 8 maart 1908. Daar ligt de oorsprong van de internationale vrouwendag. De februarirevolutie in Rusland in 1917 werd op gang getrokken door textielarbeidsters in Petrograd. Dat gebeurde op 8 maart (volgens onze kalender). De Russische revolutie maakte een einde aan het kapitalisme en zorgde voor een gigantische stap richting gelijke rechten: stemrecht, gelijke lonen, zwangerschapsverlof van 16 weken, bescherming van moeders die borstvoeding geven, wettelijk maken van abortus, gelijkheid voor ‘onwettige’ kinderen, faciliteren van echtscheiding op eenvoudig verzoek van een van de echtgenoten, … Bovendien werkte revolutionair Rusland aan de socialisering van huishoudelijk werk om de dubbele dagtaak van vrouwen te bestrijden. Dit gebeurde door het opzetten van kwaliteitsvolle publieke kantines, wasserijen, kinderopvang, … Heel wat van die projecten botsten echter op de enorme armoede in het economisch achtergebleven land op een ogenblik dat de revolutie haar verworvenheden moest verdedigen tegen een meedogenloze oorlog gevoerd door de vroegere heersende klasse en de kapitalistische landen. Desondanks liep de jonge socialistische staat decennia voor op de rest van de wereld door vrouwen gelijk te stellen aan mannen, dankzij de rol die ze in de strijd hadden gespeeld. Het stalinisme heeft nadien belangrijke verwezenlijkingen, zoals het recht op abortus en echtscheiding, terug afgeschaft. In de rest van Europa, en vooral in Duitsland, ontstonden de eerste feministische kranten en organisaties. Er werd gestreden voor het vrouwenstemrecht. Geradicaliseerde vrouwelij-

ke werkenden organiseerden zich in de strijd voor stemrecht en gelijkheid. Ze verdedigden hun eisen in de organisaties van de arbeidersbeweging, zelfs indien daar aanvankelijk soms mee gespot werd. Door hun lagere lonen werden vrouwen logischerwijze ook militanten in de strijd voor meer loon. In Duitsland was de “proletarische vrouwenbeweging” vastberaden om vrouwen te organiseren en een gezamenlijke strijd van de volledige arbeidersklasse te voeren voor betere levensomstandigheden. Onder druk van de Duitse revolutie van 1918 werden een aantal zaken afgedwongen: stemrecht voor vrouwen, toegang tot een aantal beroepen en functies, wet op bescherming van zwangere vrouwen. De intensieve strijd tegen de contrare-

“De emancipatie van vrouwen, net als die van de hele mensheid, zal pas werkelijkheid worden op de dag dat de arbeid zich emancipeert van het kapitaal” (Clara Zetkin)

volutie zette de viering van de internationale vrouwendag tijdelijk op een laag pitje. In 1922 kwam er een oproep van de Communistische Internationale om van 8 maart een vaste dag van strijd voor vrouwenrechten te maken. Kwestie van gender of klasse?

Een van de centrale voortrekkers van de proletarische vrouwenbeweging, Clara Zetkin, waarschuwde tegen illusies in het burgerlijk feminisme dat gericht is op het hervormen van de geves-

Er zijn doorgaans meer vrouwen actief in laagbetaalde sectoren waar deeltijds werk legio is: zorg, schoonmaak, horeca, handel, … Het groter aantal vrouwen dat deeltijds werkt, verklaart waarom de loonkloof op jaarbasis zoveel groter is. Maar liefst 43,9% van de vrouwen werkt deeltijds, tegenover 9,6% van de mannen. Het loon van vrouwen wordt nog vaak gezien als een extra gezinsinkomen en niet als een volledig salaris. Dit maakt dat vrouwen vaak financieel afhankelijk zijn van hun partner waarbij er geen echt alternatief is in geval van een gewelddadige relatie. De regering wil precaire jobs verder uitbreiden (flexi-jobs, interim, dienstencheques, …) en de rechtse partijen pleiten al voor verdere indexsprongen en aanvallen op de pensioenen. Dit alles maakt het allemaal nog erger. De rechtse partijen en de bazen willen hun offensief doorzetten. Door de val van de regering konden ze de aanval op de loonbarema’s niet meer in deze legislatuur doordrukken. Deze aanval moet meer individuele loononderhandelingen mogelijk maken. Mobilisatie blijft nodig om te vermijden dat dit na de verkiezingen wel op de agenda komt. Als er nog steeds een loonkloof is,

komt dit niet omdat mannen teveel verdienen. Het komt omdat een kleine minderheid van de bevolking zich het grootste deel van de rijkdom toe-eigent. Zo hadden de CEO’s van de Bel20-bedrijven op 8 januari al evenveel verdiend als hun werknemers gemiddeld op een heel jaar! In zo’n samenleving is gelijkheid – waaronder gelijkheid tussen mannen en vrouwen – onmogelijk. De campagne “Fight for 14” van het ABVV is belangrijk in de strijd tegen specifieke onderdrukking van vrouwen. Samen met jongeren en migranten zijn het vooral vrouwen die de laagste lonen krijgen. In die context is 14 maart – de Equal Pay Day – van bijzonder belang. Dat is immers de dag waarop vrouwelijke werkenden eindelijk evenveel verdiend hebben als mannen in het jaar voordien. Met campagne ROSA nemen we deel aan acties op Equal Pay Day waarbij de eis van een minimumloon van 14 euro per uur (of 2.300 euro per maand) centraal staat. Deze strijd kan niet los gezien worden van die voor degelijke jobs en een collectieve arbeidsduurvermindering om een einde te maken aan de flexibele deeltijdse uurroosters met slechts een deeltijds loon.

tigde orde en niet op een klassenstrijd voor een andere samenleving gericht op de behoeften van iedereen. Ze voegde er nog aan toe dat deze aanpak een bedrieglijke en verlammende impact had op brede lagen van de werkenden. In de jaren 1960 en 1970 hebben verschillende stromingen, in het bijzonder in het Westen, veel gediscussieerd over de verhouding tussen gender en overheersing. Er ontstond een nieuw burgerlijk feminisme dat onderdrukking op basis van geslacht los zag van klassenonderdrukking. Dit feminisme riep op tot eenheid van vrouwen over klassen heen. Nadien werd deze strekking verdergezet door feministen die de neiging hadden om alle problemen toe te schrijven aan mannen in plaats van aan de samenleving. Vrouwelijke werkenden hebben nochtans duizend keer meer gemeen met hun mannelijke collega’s dan met een minister als Maggie De Block, staatssecretaris van asiel en migratie en voorheen minister van gezondheidszorg. In die hoedanigheid ging ze over tot forse bezuinigingen in de zorg. Dit ging ten koste van het personeel in de sector, waaronder heel wat vrouwen, en van onze gezondheid. Vrouwelijke

werkenden hebben ook meer gemeen met hun mannelijke collega’s dan met Dominique Leroy die als topvrouw bij Proximus 1.900 jobs op de helling zet. Miljardair Alice Watton is één van de erfgenamen van Walmart, de multinational met het grootste omzetcijfer ter wereld. Het personeel van Walmart, waaronder veel vrouwen, werkt vaak aan een loon onder de armoedegrens. Het kapitalisme wordt er niet beter op als het geleid wordt door vrouwen. Emancipatie van vrouwen vereist strijd tegen een systeem dat fundamenteel gebaseerd is op ongelijkheid en discriminatie. Het is een systeem dat dagelijks een pak vooroordelen verspreidt om de arbeidersklasse te verdelen. De enige manier om tot een echt gelijke samenleving te komen, is door de strijd tegen seksisme te koppelen aan die voor een socialistische samenleving. Er is een eerste stap daartoe gezet in België, wat de campagne ROSA toejuicht. We zullen er mee voor zorgen dat dit een succes wordt door steun te geven aan de werkenden in die bedrijven waar de staking van 8 maart georganiseerd wordt, en door de strijd op te bouwen met betogingen op 8 maart.


8

dossier

de

Linkse Socialist

Laat je niet vangen door ‘Sign For My Future’ Klimaatbeweging moet opletten voor valse vrienden

N

a de historische klimaatmars van 2 december en vooral na de eerste schoolstaking voor het klimaat op 10 januari ontstond een nooit geziene beweging in ons land. België staat vooraan in de internationale mobilisaties voor het klimaat en ons milieu. Onder de betogers en hun sympathisanten is er grote eensgezindheid: de samenleving moet veranderen om de planeet en wie erop leeft te respecteren, zeker de meest kwetsbaren. “Geen klimaatrechtvaardigheid zonder sociale rechtvaardigheid,” weerklinkt het. De klimaatgolf kan tot een tsunami uitgroeien waarmee een einde wordt gemaakt aan de praktijken die de blauwe planeet opofferen voor groene bankbiljetten.

door

Nicolas Croes

Zo breed mogelijke eenheid… maar tegen welke prijs?

Op 5 februari werd met de nodige toeters en bellen een grote klimaatcampagne voorgesteld. Op amper een week tijd haalde de petitie ‘Sign for my future’ 100.000 handtekeningen. De coalitie die de campagne lanceerde stelde terecht dat “dit een sterk signaal is dat aantoont dat het thema leeft onder de bevolking.” Na tientallen jongerenbetogingen en de grote klimaatmarsen van 2 december en 27 januari was dat al duidelijk. De coalitie stelt trots dat het de grootste campagne is die rond klimaat “druk zet op de politici.” Het gaat om een samenwerking van actiegroepen (Youth for Cli mate, Br u xsel’ai r, …) , N G O ’s (11 .11.11 , Wereldnatuurfonds, Bond Beter Leefmilieu, …), universiteiten (UGent, UMons, …), media (Roularta, RTL, …) maar ook werkgeversfederatie Agoria, de Kamer van Koophandel van Brussel en tenslotte een reeks bedrijven als BNP Paribas, KBC, ING, bpost, Colruyt, Ikea, Proximus en Solvay. Laten we meteen met de deur in huis vallen: deze campagne heeft als doel om verwarring te zaaien door de verantwoordelijkheid van de grote vervuilers te maskeren. Het is spijtig dat verschillende NGO’s en actiegroepen zich hierdoor laten vangen, of erger nog: ervan overtuigd zijn dat dringende klimaatmaatregelen enkel mogelijk zijn door compromissen te sluiten met de banken die investeren in fossiele brandstoffen. Redelijk recent, begin 2017, kwam 11.11.11 met een rapport over investeringen in een twintigtal controversiële mijnbedrijven, onder meer steenkoolmijnen. Er werd op gewezen dat BNP Paribas, ING en KBC in 2017 respectievelijk 448 miljoen, 399,5 miljoen

te werken met deze banken? Moeten we voor antwoorden op de klimaatcrisis hoop vestigen op iemand als Nathalie Guillaume, Corporate Affairs Director bij de voedingsmultinational Danone die druk zet op verschillende Europese lidstaten om zich te verzetten tegen strengere normen voor plastiek verpakkingen? En wat doet Solvay, een lid van de lobbygroep PlasticsEurope, in de coalitie achter ‘Sign for my future’? Andere deelnemers zijn JCDecaux, van de energieslorpende digitale reclameborden, of nog EDF Luminus, niet bepaald een bedrijf dat om groene energie bekend staat. Het is niet verwonderlijk dat ‘Sign for my future’ de Europese emissiehandel ondersteunt: dat is een instrument dat de meest vervuilende bedrijven toelaat om broeikasgassen uit te stoten zonder dat het hen al te veel geld kost.

en 111 miljoen euro investeerden in de mijnbedrijven Glencore, Vale en BHP Billiton (1). De mijngiganten Bale en BHP Billiton waren direct betrokken bij het “Braziliaanse Fukushima”: de grootste ecologische ramp ooit in Brazilië in 2015. Giftig mijnafval besmette toen de Rio Doce over een afstand van 600 kilometer na een dambreuk. Er vielen

Staken voor het klimaat

20 doden en heel wat mensen bleven achter zonder bestaansmiddelen. Het onderzoek van de federale politie wees op de verantwoordelijkheid van het bedrijf Samarco (een bedrijf in handen van Vale en BHP Billiton). Dat bedrijf wist van het risico op een dambreuk en had onvoldoende maatregelen genomen om een ramp te voorkomen. Hoe kan 11.11.11 – de organisatie die mee zorgde voor de onthulling van deze feiten – nu instemmen om samen

Moest onder meer 11.11.11 en de Bond Beter Leefmilieu zich tegen deze greenwashing uitgesproken hebben, dan was Youth 4 Climate wellicht niet in de val getrapt. Students 4 Climate ondertekende de campagne niet. Gelukkig heeft het Youth 4 Climate ook niet tegengehouden om een oproep te doen aan de vakbonden om de klimaatstaking van 15 maart te ondersteunen. Die oproep aan de natuurlijke bondgenoten van de klimaatactivisten leidt tot heel wat discussie in syndicale kringen. ACV-topman Marc Leemans verklaarde: “We steunen de mobilisatie en roepen op tot deelname. Maar we dienen geen stakingsaanzegging in.” Bij het ABVV is er steun voor de beweging, maar de beslissing over staken wordt aan de centrales overgelaten. De Algemene Centrale (met meer dan 430.000 leden) diende een stakingsaanzegging in. Hopelijk wordt de druk opgevoerd zodat zoveel mogelijk werkenden de klimaatacties op 15 maart kunnen ondersteunen. Op 20 februari was er een oproep van 350 wetenschappers uit België, Frankrijk en Zwitserland die oproepen om de wereldwijde klimaatstaking te ondersteunen. Ze halen uit naar de “economische machthebbers die enkel meer willen verkopen, ongeacht wat er wordt verkocht en wat de gevolgen ervan zijn; degenen die gemanipuleerde risicobeoordelingsprocedures voor pesticiden en andere gevaarlijke stoffen handhaven; dege-

System Change is net wat ‘Sign for my future’ niet in de aanbieding heeft...

nen die winstgevende investeringen in fossiele producten voorstellen.” Ze klagen de leiders aan die “multilaterale handelsovereenkomsten ondertekenen met feodale rechtspraak voor industriële reuzen, terwijl ze de woede van de menigte richten op misleidende of bijkomstige doelstellingen.” (2) De wetenschappers hebben begrip voor radicaliteit onder activisten die “in feite maar weinig radicaal is in vergelijking met degenen die ons ontkoppeld van de natuur willen laten overleven, of beloven ons naar Mars te brengen, dat wil zeggen, naar een dode planeet, nadat we onze eigen planeet onleefbaar gemaakt hebben!” Hoe tot een grote ommekeer komen?

Volgens ‘De grote peiling’ van Le Soir, RTL-TVi, VTM en Het Laatste Nieuws (uitgevoerd door Ipsos) waren meer dan acht op de tien ondervraagden “erg ongerust” of “eerder ongerust” over het klimaat. De mensheid staat voor een cruciaal keerpunt. Dat wordt steeds minder betwist. Het establishment beweert dat het kapitalisme het enige maatschappijstelsel is dat werkt. De feodale heersers en de slavenhouders beweerden dat in hun tijd ook. Elk van die systemen werkten, anders zouden ze niet bestaan hebben.

Moeten we voor antwoorden op de klimaatcrisis hoop vestigen op iemand als Nathalie Guillaume, Corporate Affairs Director bij de voedingsmultinational Danone die druk zet op verschillende Europese lidstaten om zich te verzetten tegen strengere normen voor plastiek verpakkingen?

Een systeem is steeds een uitdrukking van de mate van ontwikkeling van onze productiecapaciteiten. Zodra een maatschappelijk systeem een rem wordt op de ontwikkeling en toepassing van wetenschappelijke en technische kennis, zorgt het eerder voor chaos dan voor vooruitgang. De motor van de geschiedenis wordt dan geactiveerd: de klassenstrijd. De arbeidersklasse – al wie rijkdom creëert door zijn arbeidskracht te verkopen voor een loon en die meerwaarde oplevert – omvat vandaag de meerderheid van de wereldbevolking. Volgens de Internationale Arbeidsorganisatie (IAO) gaat het om maar liefst 3,4 miljard mensen. Zonder de arbeidskracht van de werkenden kunnen de kapitalisten geen winsten maken. Hun systeem werkt niet zonder onze arbeid. Alle rijkdom komt voort uit onze arbeid en uit de natuur. Het kapitalisme ondergraaft beide bronnen van rijkdom. Deze realiteit komt scherp tot uiting tijdens een staking, als de economie wordt platgelegd. Er is geen sterker middel om tegen het kapitalisme in te gaan en de vraag naar een echte democratie te stellen, met name naar een systeem waarin wie de rijkdom produceert beslist over hoe geproduceerd wordt en hoe deze producten worden gebruikt. Een staking, zelfs een algemene, van één dag volstaat natuurlijk niet om tot echte verandering te komen. Maar de oproep voor 15 maart is een gedurfde stap in de opbouw van een sterke beweging die een einde kan maken aan het kapitalisme om een ecologische transitie mogelijk te maken in het kader van een democratisch geplande economie en collectief bezit van de strategische sleutelsectoren van die economie. Dat is wat wij socialisme noemen.

(1) https://bankwijzer.be/fr/actualit%C3%A9s/2018/investissements-d ans-les-sci%C3%A9t%C3%A9s-mini%C3%A8res-controvers%C3%A9es/ (2) https://www.demorgen.be/opinie/ wij-wetenschappers-staan-achter-de-zaak-van-greta-thunbergdaarom-houden-we-op-15-maarteen-schoolstaking-b6e3ddff/

Socialisme 2019 • zaterdag 30/3. 16-18u: programma en

actiemethoden voor de klimaatbeweging

• zondag 31/3. 10u30-12u30: Klimaatmeeting: Socialistische

planning versus kapitalistische chaos. Marxisme en het milieu.


www.socialisme.be 9 maart 2019

9

1/ Gratis en degelijk openbaar vervoer Eén van de populairste eisen onder jonge klimaatactivisten is die voor gratis en degelijk openbaar vervoer. Deze eis gaat in tegen pogingen van gevestigde politici om klimaatmaatregelen tegenover koopkrachteisen te plaatsen. Openbaar vervoer is de afgelopen jaren steeds duurder geworden voor gebruikers. Dat is onderdeel van de voorbereiding op het liberaliseren en privatiseren van alle elementen van het openbaar vervoer. Tot wat dit leidt, zien we bij internationaal reizigersverkeer per spoor of nog bij het vrachtverkeer per spoor. Het internationaal reizigersverkeer is geliberaliseerd met erg hoge prijzen als gevolg. Waar onze grootouders nog regelmatig voor de trein kozen om naar het buitenland op reis te gaan, is dit vandaag bijna onbetaalbaar. Een ticketje heen en terug van Antwerpen naar Amsterdam kost al gauw 70 euro! Het goederenvervoer per spoor werd geliberaliseerd waardoor het aandeel van het spoor in dat goederenvervoer tussen 2000 en 2015 daalde van 10% naar 7%. Resultaat: meer vrachtwagens op de weg! Het huidige beleid maakt de mobiliteitsproblemen groter en is nefast voor ons milieu. Er wordt al jarenlang bespaard op openbaar vervoer. Op vijf jaar tijd is de publieke dotatie voor de NMBS met 663 miljoen euro per jaar afgenomen. Het aantal personeelsleden is op vijftien jaar met een kwart gedaald. Bij De Lijn is 110 miljoen euro ingeleverd. De totale overheidsbijdragen aan NMBS, De Lijn, MIVB en TEC be-

droegen vorig jaar 2,4 miljard euro. Dat is veel, maar slechts de helft van wat bedrijfswagens de gemeenschap kosten. Niet dat we voorstellen om dat voordeel in natura voor werkenden zomaar af te schaffen: afbouw van overheidssubsidies aan bedrijfswagens moet gekoppeld worden aan de omzetting van dit voordeel in natura in nettoloon voor werkenden (de hogere ‘kost’ van het brutoloon is voor de werkgever). Het algemene beeld is duidelijk: het beleid investeert vandaag niet in meer en beter openbaar vervoer. Het is logisch dat er onder het personeel van het openbaar vervoer veel wrevel is. Het gebrek aan middelen wijst op een gebrek aan respect voor de inspanningen van het personeel. Bovendien komen er allerhande maatregelen bij zoals verhoging van pensioenleeftijd, afbouw brugpensioen, inleveringen op loon, … Degelijk openbaar vervoer is niet mogelijk als er geen respect is voor het personeel. De strijd voor alternatieven op de wagen gaat hand in hand met de belangen van het personeel van openbaar vervoer. Zoals Naomi Klein opmerkte: “Stakende spoorwerknemers zijn de klimaatactivisten van de 21ste eeuw.” In plaats van individuele bestraffing is er nood aan collectieve alternatieven. Gratis en degelijk openbaar vervoer is daar een essentieel onderdeel van. Het vereist strijd om meer publieke middelen en het is noodzakelijk voor een rationele planning van mobiliteit.

2/ Energie in publieke handen De energiesector speelt een enorme rol in de ecologische crisis. De 100 bedrijven die sinds 1988 verantwoordelijk zijn voor 71% van de wereldwijde uitstoot, zijn zo goed als exclusief gas-, steenkool-, olie- en andere energiebedrijven! Wetenschappers zijn dan ook unaniem: er is nood aan een radicale verandering van ons energielandschap. De manier waarop we vandaag energie opwekken, onder andere door het verbranden van fossiele brandstoffen, zorgt voor een te grote uitstoot van broeikasgassen. Het is een illusie om te denken dat we energiegiganten met “rationele argumenten” zullen kunnen veranderen. Alle beursgenoteerde olie- en gasmaatschappijen samen, voorzagen vorig jaar slechts 1,3 procent van hun totale investeringsbudget voor groene energie. In België is de stroomvoorziening voor 85% in handen van vier Europese energiereuzen: GDF Suez (Electrabel), EDF (Luminus), ENI en RWE (Essent). Het zijn deze bedrijven en hun aandeelhouders die bepalen op welke manier energie geproduceerd wordt. De gemeenschap heeft hier niets over te zeggen, maar draait wel op voor de nefaste gevolgen van de milieuvervuilende productiemethoden van energiegiganten. Tussen 2007 en 2017 steeg de prijs van elektriciteit voor een gewoon gezin in België met 71,8%. Deze prijsstijging kwam er niet opdat er geïnvesteerd zou kunnen worden in duurzame energie. Noch was deze prijsstijging er om te investeren in de noodzakelijke infrastructuur voor de productie van energie. Dreigingen van stroomtekorten worden gebruikt om de prijzen voor gezinnen verder op te trekken. Eén op de vijf Belgische gezinnen leeft hierdoor in energiearmoede. Tussentijdse maatregelen als een BTW-verlaging of prijscontroles kun-

nen de prijzen drukken. Om de mindere inkomsten voor de overheid op te vangen, moet het geld gezocht worden waar het zit. Een vermogensbelasting als progressieve belasting kan daartoe bijdragen. We zullen dit soort maatregelen niet zomaar bekomen: multinationals zullen zich met hand en tand verzetten. Denk maar aan de campagnes van de kernlobby of het verzet van een bedrijf als Amazon toen een beperkte taks op het bedrijf werd voorgesteld in Seattle. De private bedrijven vragen om groener en socialer te worden, werkt niet. Dat zagen we in Barcelona waar de openbare aanbesteding voor elektriciteitsvoorziening een sociale clausule meekreeg. Geen enkel bedrijf deed een bod! Er werd ook meteen een procedure gestart toen de stad een eigen energiebedrijf opzette. De winsten zijn heilig, wie daaraan raakt wordt meteen op alle mogelijke manieren bestreden.

Deze voorstellen zijn gebaseerd op ons boek ‘Socialisme of ecologische catastrofe’. Bestel dit boek (108 pagina’s) voor 8 euro (verzendkosten inbegrepen)

3/ Meer publieke middelen voor democratisch en onafhankelijk wetenschappelijk onderzoek Het favoriete argument van rechtse politici en andere cynici tegen de jonge klimaatactivisten is dat ze beter wel naar school zouden gaan om voldoende kennis te verzamelen om de klimaatproblematiek aan te pakken. Nochtans is er op zich nu al geen gebrek aan technologie en wetenschap. De centrale vraag is echter wie deze controleert en hoe wetenschappelijk onderzoek gefinancierd wordt. Onderzoek gebeurt doorgaans enkel in functie van de winst. Ontdekkingen die een positieve bijdrage kunnen leveren in de strijd tegen klimaatverandering worden bovendien vaak opgekocht door ondernemingen die de toepassing ervan willen voorkomen. Zo liggen er patenten voor duurzame batterijen en efficiënte energieopslag in de kluis bij bedrijven als Exxon Mobil. Zij hebben er belang bij dat elke druppel olie wordt opgeboord alvorens de alternatieven op de markt gebracht worden. Erger nog: multinationals investeerden de afgelopen jaren miljarden in ‘onderzoek’ om klimaatverandering te ontkennen of te minimaliseren. Zo weten oliebedrijven al sinds eind jaren 1970 dat er een verband is tussen fossiele brandstoffen en de vergiftiging van onze atmosfeer. Deze informatie werd achtergehouden en toen het toch bekend raakte, werd vooral geïnvesteerd in allerhande denktanks die deze informatie betwistten. Daarnaast werd geïnvesteerd in lobbywerk om vervuilende praktijken te behouden of mogelijk te maken. Onder het kapitalisme worden miljarden verspild aan de vernietiging van ons leefmilieu, socialisten willen deze miljarden inzetten voor de

ontwikkeling van milieuvriendelijke alternatieven. Momenteel hebben we geen volledig zicht op welke maatregelen nodig en mogelijk zijn om onze leefomgeving te redden. Vaak is het ook geen prioriteit van onderzoek. Zelfs aan de universiteiten is onderzoek steeds meer afhankelijk van wie het betaalt. Grote bedrijven hebben daarbij uiteraard vooral interesse in onderzoeksprojecten die hen extra winsten kunnen opleveren. Daarom wordt via de privatisering van het hoger onderwijs geprobeerd om een grotere controle op universiteiten te krijgen. Uiteraard komt er interessant onderzoek van universiteiten en hun laboratoria, ook al gebeurt dit vaak zonder enige werkelijke coördinatie en mondt het vaak uit in ontdekkingen die opgekocht worden door ondernemingen om te voorkomen dat de ontdekkingen toegepast worden. Er is dus al heel wat kennis aanwezig. Maar om een vollediger zicht te kunnen hebben op de situatie en de oplossingen, moeten de hef bomen van onze economie en onze kennis in publieke handen komen. Elke inmenging van de industrie en de private sector moet uit het wetenschappelijk onderzoek weg. We eisen dat wetenschappelijk onderzoek onafhankelijk is en niet onderhevig aan winstbejag. Een afschaffing van patenten en massale investeringen in onderzoek naar duurzame technologie is noodzakelijk om alle kennis ten dienste te stellen van mens en planeet. Dit betekent dat alle technologie en kennis waarover we vandaag beschikken in de strijd tegen de opwarming van de aarde ingeschakeld kan worden!

4/ Voor een ecologisch en democratisch geplande economie Het kapitalistische winstbejag staat haaks op onze belangen en die van onze planeet. De grote multinationals die verantwoordelijk zijn voor het leeuwendeel van de uitstoot zijn in handen van een klein groepje rijken. De 26 rijkste mensen bezitten evenveel als de 3,8 miljard armsten. Als we klimaatverandering willen bestrijden, moeten we de verantwoordelijken ervoor aanpakken. Regels opleggen volstaat niet, die grote bedrijven vinden duizenden achterpoortjes en hebben voldoende lobbyisten en andere gevestigde politici in hun zak om nieuwe achterpoortjes open te zetten. Wat we niet bezitten, kunnen we niet controleren. Het leidt onder al wie iets wil doen tot de begrijpelijke reactie om de focus niet op de productie, maar op de consumptie te leggen. De media doen er alles aan om dit te versterken: zowat elk interview met een jonge klimaatactivist draait rond de vraag naar inspanningen door die jongere zelf. Soms wordt het doorgetrokken naar asociale maatregelen zoals koolstof- of ecotaksen. Het resultaat van dergelijke taksen is geen toename van milieuvriendelijke productie. Het tast enkel de koopkracht van gewone werkenden en jongeren aan. Hiermee wordt de essentie uit de weg gegaan: de productie die in handen is van een klein aantal grote bedrijven. Het hoeft dan ook niet te verbazen dat een bedrijf als ExxonMobil voorstander is van een CO2-taks. Het gebrek aan democratische planning leidt tot een enorme ver-

spilling. Zo gaat een kwart tot een derde van het geproduceerde voedsel verloren: minstens 1,3 miljard ton per jaar! En dan hebben we het nog niet over de verspilling als gevolg van investeringen in reclame, lobbywerk en het tegenhouden van productie van duurzamere goederen met een langere levensduur. Er is een grote omslag nodig in de productie, onder meer om de 2.400 miljard dollar per jaar in hernieuwbare energie te investeren die volgens het IPCC nodig is. Deze middelen kunnen gemakkelijk gevonden worden: waarom de 1.700 miljard dollar die jaarlijks naar wapens gaan niet inzetten voor een sociaal nuttig doel? Ongetwijfeld is een grote meerderheid van de bevolking daar voorstander van. Maar indien we de economische hefbomen niet in publiek bezit nemen, is er geen democratische controle en beheer mogelijk. Daarom komen we op voor de nationalisatie van de sleutelsectoren van de economie onder democratische controle van de gemeenschap. Dat moet de basis leggen om tot een rationele planning te komen waarbij de beschikbare middelen worden afgestemd op de noden en behoeften van de mens en de planeet. Het kapitalisme ondergraaft zowel de menselijke arbeidskracht als de natuur, de twee bronnen van alle rijkdom. Een rationeel en democratisch geplande economie maakt het mogelijk om verspilling te stoppen, de beschikbare kennis te benutten en een groene transitie op te starten. Dat is wat wij socialisme noemen.


10

brexit

Voor een socialistische Britse breuk met de EU

M

ay heeft van de Brexit een potje gemaakt. Ons alternatief moet zijn: verzet tegen alle neoliberale, pro-kapitalistische regels van de EU. Corbyn zou na vervroegde verkiezingen de onderhandelingen moeten openen op basis van verzet tegen alle regels van de gemeenschappelijke markt, zoals die rond de verplichting van marktwerking. door

de

Linkse Socialist

Enkele rechtse parlementairen stappen uit Labour, nu de rest van de Blair-aanhangers nog!

Pieter Brans, Amsterdam

Hij zou dan een beroep kunnen doen op de solidariteit met arbeiders in heel Europa. Dat betekent het opbouwen van een Europese campagne van socialistische en arbeidersorganisaties om de onderhandelingen te gebruiken om alle pro-kapitalistische regels van de EU op te blazen. Het is niet anders dan een bazenclub. Gesteund door brede steun in Engeland en met de solidariteit van arbeiders in heel Europa, zou hij in een veel sterkere positie zijn dan premier May. Bovendien zou een regering onder leiding van Corbyn (na nieuwe verkiezingen) een programma van nationalisatie kunnen doorvoeren om te breken met het vermogen van bedrijven om banenverlies, salarisverlagingen en verslechteringen van arbeidsvoorwaarden door te voeren. Want zo zullen zij de arbeiders gaan straffen met de Brexit-problemen als smoes. Zo’n aanpak zou de belangen dienen van de meerderheid van arbeiders en middenklasse. Maar voor de klasse van kapitalisten is een regering onder leiding van Corbyn op basis van een socialistisch beleid een ergere nachtmerrie dan een Brexit. Corbyn zou de arbeidersbeweging direct moeten leiden in de richting van een campagne voor nieuwe verkiezingen. Een lijst van nieuwe kandidaten voor de Labour Partij is noodzakelijk, kandidaten die door de basis gekozen zijn. Er zou een spoedconferentie van de Labour Partij moeten worden gehouden, open voor alle organisaties die de besparingen bestrijden, o.a. de Socialist Party en vakbonden die niet bij Labour zijn aangesloten zoals de RMT (Transportarbeidersbond) om te spreken over het herscheppen van Labour op basis van democratische, socialistische lijnen. Daarbij is het nodig niet alleen te discussiëren over hoe de verkiezingen te winnen, maar ook over hoe de onvermijdelijke kapitalistische sabotage tegemoet te treden die een regering geleid door Corbyn zou ondervinden. Sleutelpunt van het programma zou de nationalisatie van de banken en de grote monopolies moeten zijn om de weg open te stellen in de richting van een socialistisch geplande productie om aan ieders behoeften te voldoen. De samenwerking van alle Europese arbeiders op een socialistische basis zou daar een onderdeel van moeten zijn, solidariteit van de arbeidersklasse over de grenzen heen als alternatief voor de huidige chaos.

Internationaal verzet tegen het Europa van het kapitaal In het bijzonder onder jongeren is er veel verwarring over de Brexit en vanuit een gevoelsmatig internationalisme zelfs afkeer. Wij delen het internationalisme. Maar de EU is geen instelling gericht op het verenigen van de werkenden en jongeren in Europa: het is een machine van de bazen om hun winsten te vergroten op de kap van onze arbeidsvoorwaarden en lonen. Zo legt de EU tal van liberaliseringsprogramma’s op: openbaar vervoer, post, … moeten er allemaal aan geloven. Resultaat: wij betalen meer voor minder dienstverlening zodat er voor hen meer winsten overblijven. De EU is niet gebaseerd op het principe van onderlinge solidariteit. Dat zagen we bijvoorbeeld toen de Griekse bevolking aan dictaten van een hard besparingsbeleid werd onderworpen. Tegenover het Europa van het kapitaal, plaatsen wij internationaal verzet van de werkenden en jongeren.

O

p 14 februari leed de Britse premier Theresa May haar tiende parlementaire nederlaag rond de Brexit. De conservatieve partij is gesplitst, ook daar verlieten parlementsleden de partij. De regering van May staat op de rand van de instorting. Toch is het precies op dit ogenblik van een intense regeringscrisis, dat zeven parlementsleden (aanhangers van Blair) ervoor hebben gekozen om zich af te scheiden om hun eigen ‘Independent Group’ in het parlement te vormen.

Ingekorte versie van een edito van weekblad ‘The Socialist’ Deze timing is met opzet. Deze parlementsleden proberen zoveel mogelijk schade toe te brengen aan Jeremy Corbyn, net op het moment dat de Brexit-crisis van de regering hoogtepunten bereikt, net als veel arbeiders een kans zien ontstaan om de rotte Tories en hun gehate besparingsagenda uit te bannen. De ‘Bende van Zeven’ koos voor deze sabotage aan de vooravond van mogelijke nieuwe verkiezingen die aan de orde kunnen zijn als de parlementaire impasse aanhoudt en als massale vakbondsacties opgezet worden om de Tories weg te krijgen. Hun aankondiging kwam niet als een verrassing. Sinds de verkiezing van Jeremy Corbyn als Labour-leider wees de Socialist Party erop dat er twee partijen in één Labour-partij waren: het potentieel van een massale arbeiderspartij rond Jeremy Corbyn en zijn aanhangers onder de werkenden en jongeren aan de ene kant, maar ook een pro-kapitalistisch Labour dat vooral uit de partijmachine en de parlementairen bestaat. Die rechtse parlementairen hadden al lang vervangen moeten worden door vertegenwoordigers van de werkende klasse. De splitsing in de parlementaire fractie onderstreept de noodzaak van een andere aanpak door Corbyn en algemeen-secretaris John McDonnell. In de plaats van een verzoenende toon, is er een offensief nodig. Dat moet vertrekken van de mobilisatie van werkenden en vakbonden om op te komen voor nieuwe verkiezingen die de Tories wandelen sturen. Deze mobilisatie moet ook gebruikt worden om de rechtse saboteurs in eigen rangen aan te pakken. Het doel van de afgesplitste parlementsleden is duidelijk: voorkomen dat een door Corbyn geleide regering aan de macht komt. Ze willen een soortgelijke rol spelen als de Social Democratic Party (SDP) in 1981. Tegelijk blijven de meeste rechtse Labourverkozenen in hun partij om Corbyn te saboteren. Dat gebeurt nu door hem verantwoordelijk te stellen voor de afsplitsing in plaats van zich tegen de overlopers te keren. Straks kan het door een regering onder Corbyn te saboteren zodra die probeert een beleid in het belang van de werkenden te voeren.

De ‘Bende van Zeven’ hoopt op een bredere herschikking en trok reeds enkele misnoegde Tories aan. Een echte partij is er nog niet. Er is een diepgeworteld probleem: de moeilijkheid om een substantiële basis van steun te vinden voor een neoliberale besparingsagenda. Terecht heef t va kbond sleider Len McCluskey (Unite) opgeroepen tot tussentijdse verkiezingen in de kiesdistricten waar de Labour-parlementairen opgestapt zijn. Als er in hun plaats socialisten verkozen worden als kandidaten, zou dit een uitstekende test zijn voor de echte steun in de samenleving voor zowel de rechtse agenda als die van Corbyn. Corbyn heeft helaas geen duidelijke en consequente socialistische benadering rond Brexit. Dit laat ruimte voor rechtse krachten die inspelen op de verwarring en de verdeeldheid hierover binnen de arbeidersklasse. Dit onderstreept het belang om een socialistische benadering te formuleren met het argument dat een Labour-regering zou vechten voor onderhandelingen op een geheel andere basis. Een startpunt hiervoor is een programma dat vertrekt van de bescherming en verbetering van de rechten van werkenden, waaronder de rechten van migrerende werkenden en vluchtelingen; afschaffing van alle vakbondswetten en asociale regels zoals de EU-richtlijn inzake gedetacheerde werkenden (die door de bazen ingezet worden in een neerwaartse spiraal van lonen en omstandigheden) en andere EU-regels die ingaan tegen de belangen van de werkenden of een obstakel vormen voor een beleid dat breekt met de besparingen. Dat zou de deur openen voor een socialistisch beleid waarbij de sleutelsectoren van de economie in publieke handen komen. Hiervoor zal samenwerking van de werkenden van Europa nodig zijn: een stap naar een breuk met de besparingen zou een groot enthousiasme in heel Europa creëren en de basis leggen voor zo’n nieuwe samenwerking. De dreiging van een Brexit zonder akkoord – wat met de deadline van 29 maart in het vooruitzicht steeds realistischer wordt

De dreiging van een Brexit zonder akkoord – wat met de deadline van 29 maart in het vooruitzicht steeds realistischer wordt – wordt door bazen gebruikt om sluitingen en bezuinigingen te rechtvaardigen. De arbeidersbeweging moet daarop antwoorden met de belofte om fabrieken die met sluiten bedreigd worden te nationaliseren. Als er geen antwoord komt op de dreigementen van de bazen, is het niet verwonderlijk dat er verwarring en twijfel is bij een groot deel van de bevolking.

– wordt door bazen gebruikt om sluitingen en besparingen te rechtvaardigen. De arbeidersbeweging moet daarop antwoorden met de belofte om fabrieken die met sluiten bedreigd worden te nationaliseren. Honda in Swindon is het meest recente voorbeeld van zo’n dreiging. Als er geen antwoord komt op de dreigementen van de bazen, is het niet verwonderlijk dat er verwarring en twijfel is bij een groot deel van de bevolking. De afsplitsing van de zeven Labourverkozenen toont dat er strijd nodig is om van Labour een democratische socialistische partij te maken met een federatieve structuur. De Socialist Party roept Corbyn en co op om een conferentie van de arbeidersbeweging bijeen te roepen waaraan iedereen, inclusief vakbonden en socialistische groepen zoals de Socialist Party, kan deelnemen om de urgente taken van onze beweging te bespreken. Dit omvat de vraag hoe we met massale acties vervroegde verkiezingen kunnen bekomen, het deselecteren van rechtse parlementsleden binnen Labour om hen te vervangen door strijdbare socialisten en het opbouwen van de strijd voor socialistische maatschappijverandering.


internationaal

www.socialisme.be maart 2019

Waar liep het mis in Venezuela?

Dublin: 40.000 op betoging in solidariteit met stakende verpleegkundigen

Guaidó roept zichzelf uit tot president

T

oen Chavez in 1998 aan de macht kwam in Venezuela, werd het land symbool voor hernieuwde strijd tegen het neoliberalisme. Het was de eerste keer sinds lang dat het idee van socialisme terug op de agenda kwam. Vandaag, 20 jaar later, zinkt Venezuela steeds dieper weg in crisis. Ongeveer 10% van de bevolking is het land ontvlucht. De inflatie is torenhoog en er zijn tekorten van geneesmiddelen en voeding. De rechterzijde die doorgaans niet bekommerd is om het lot van armen wrijft zich in de handen. “Wil je socialisme? Ga dan naar Venezuela,” roept rechts wereldwijd. door

Nicolas Croes

Veelbelovende start

De terugkeer van rechts

Het aan de macht komen van Chavez was een belangrijke positieve ontwikkeling voor de Venezolaanse massa’s. Tussen 1998 en 2009 daalde de armoede met 43%. De kindersterfte nam met 35% af en de gemiddelde levensverwachting steeg met bijna twee jaar. De voedselconsumptie per persoon lag een kwart hoger. Er waren aanzienlijke realisaties om meer mensen toegang te verlenen tot water en elektriciteit. De werkloosheid viel terug van 11% in 1998 tot 7,5% in 2009 – met een tussentijdse opstoot tot 16,8% in 2003 als gevolg van een patronale lock-out. Er kwamen voornamelijk jobs bij in de publieke sector. Een miljoen mensen leerde voor het eerst lezen en schrijven, miljoenen mensen gingen voor het eerst naar een dokter. Aanvankelijk sprak Chavez enkel over een ‘kapitalisme met een menselijk gezicht’. Maar voor de heersende klasse en het VS-imperialisme ging dat al te ver. Het ontbrak niet aan pogingen om het regime te destabiliseren: een poging tot staatsgreep in 2002 en een patronale lock-out in 2002-2003. Het kwam tot economische sabotage om tekorten te creëren. Ondertussen draaide de propagandamachine in de commerciële media op volle toeren. Eén factor blokte al deze pogingen van rechts af: de spontane reactie van de massa’s. Daarmee werden niet alleen pogingen tot contrarevolutie afgeslagen, het zorgde ook voor een nieuwe wind in het revolutionair proces. Voortgestuwd door de massa’s begon Chavez openlijk te spreken over de nood aan een ‘socialisme van de 21e eeuw’. Hij deed dit voor het eerst in 2005. Vervolgens werd in 2006 de PSUV opgezet, de Eengemaakte Socialistische Partij van Venezuela. De massale acties en het grotere klassenbewustzijn hadden de Venezolaanse patroons en hun politieke lakeien zoveel pijn gedaan dat velen dachten dat de bazen effectief de aftocht hadden geblazen. Maar het kapitalisme was niet verslagen. De dreiging van contrarevolutie bleef bestaan.

Als rechts terug op het politieke toneel kon komen en zelfs sympathie won onder arbeiders in de wijken en de bedrijven, kwam dit door beperkingen en fouten van de Chavistische linkerzijde. De grootste fout bestond erin dat het regime tegen elke prijs compromissen wilde sluiten met delen van de burgerij die de economische touwtjes in handen bleef houden. Het ‘Venezolaanse socialisme’ was in feite kapitalisme met een grotere overheidstussenkomst in de economie. Er was een forse toename van het aantal banen in de publieke sector en er kwamen significante sociale hervormingen. Maar er was geen plan van socialistische maatschappijverandering. Zelfs de ‘nationalisaties’ door de regering waren veeleer publiek-private samenwerkingsverbanden waarbij er niet onteigend werd maar bedrijven opgekocht werden door de overheid (vaak tegen een hogere prijs dan de reële waarde). Bij gebrek aan democratische controle door de personeelsleden en de gebruikers van de publieke sector, creëerde de uitbreiding van de publieke sector een groter speelveld voor een bureaucratie die van ruime privileges genoot. Deze bureaucratie heeft zich jarenlang verzet tegen een terugkeer van rechts. De bureaucratie leefde immers op de kap van de Chavistische beweging. Maar anderzijds verzette die bureaucratie zich tegen alle vormen van arbeiderscontrole op de staat en op de productie. Dat vormde immers een bedreiging voor haar parasiterende positie. Er kwam steeds meer repressie tegen alle vormen van strijd of kritiek. Venezuela beschikt over de grootste oliereserve ter wereld. De olie-export door staatsbedrijf PDVSA is goed voor 95% van de export en 50% van het BBP. De dalende olieprijzen hebben de inkomsten van de staat gekelderd en zorgden voor een galopperende inflatie. De Venezolanen moeten in de rij staan voor de aankoop van zowat elk basisproduct: van suiker en olie over geneesmiddelen tot toiletpapier. De staat legde een rantsoenering op. Een bevrie-

11

Het ‘Venezolaanse socialisme’ was in feite kapitalisme met een grotere overheidstussenkomst in de economie. Er was een forse toename van het aantal banen in de publieke sector en er kwamen significante sociale hervormingen. Maar er was geen plan van socialistische maatschappijverandering.

zing van de prijzen leidde tot de ontwikkeling van een grote zwarte markt. Daar komen dan nog economische sancties door de VS bovenop. De afgelopen maanden ging het regime over tot forse besparingen, aanvallen op lonen en duizenden afdankingen in de publieke sector. Een overwinning van de rechtse reactionaire krachten zal echter geen enkel probleem van de werkenden oplossen. Integendeel! Couppleger Guaidó is een wolf in schapenvacht. Zijn programma komt uiteindelijk neer op wraak door de bazen. Deze crisis toont niet het falen van socialisme. Het is een mislukking van een instabiel kapitalistisch model met een burgerlijke en militaire bureaucratische kaste die er alles aan heeft gedaan om te vermijden dat het revolutionair proces een noodzakelijke stap verder ging door de vestiging van een democratisch geplande economie waarin de strategische sectoren van de economie uit de handen van het patronaat worden gehaald om ze in dienst van de bevolking te plaatsen.

In Ierland is er een belangrijk sociaal conflict: verpleegkundigen en vroedvrouwen staken voor meer loon en betere arbeidsvoorwaarden. Enkel de vakbonden INMO (Irish Nurses & Midwives Organisation) en PNA (Psychiatric Nurses Association) roepen op tot protest, de vakbondsfederatie ICTU (Irish Congress of Trade Unions) jammer genoeg niet. Brede lagen van de bevolking steunen de verpleegkundigen en hun staking. Om dit te concretiseren was er op 9 februari een massale betoging in Dublin. Er waren maar liefst 40.000 aanwezigen! Het pamflet van de Socialist Party stelde: “De verpleegkundigen en vroedvrouwen zeggen terecht dat het genoeg is. De stakingsactie is een uitdrukking van de terechte woede over het gebrek aan loonsverhogingen, de lage lonen en de gevaarlijke werkomstandigheden.” Daarmee wordt een gevoelig punt geraakt: het verzet tegen de lage lonen groeit onder alle werkenden en daarnaast is er woede over het gebrek aan middelen voor de gezondheidszorg. De regering is niet bereid om echte loonsverhogingen toe te kennen. Zoals het pamflet van de Socialist Party stelde: “De werkenden krijgen slechts de kruimels van het economisch herstel, terwijl de grote projectontwikkelaars, grote bedrijven en de superrijken zich op onze kap verrijken.”

Nieuwe linkse wind in de VS Er beweegt wat in de VS: links kent een groeiende populariteit. De pas verkozen Alexandria Ocasio-Cortez (AOC) groeide op korte tijd uit tot één van de populairste politici. Ze werd als Democrate verkozen, maar omschrijft zichzelf als democratisch socialistisch. De meest populaire Amerikaanse politicus blijft ondertussen Bernie Sanders. Hij kondigde zijn campagne voor de presidentsverkiezingen van 2020 aan en haalde op minder dan 24 uur ongeveer 6 miljoen euro financiële steun op. Tegelijk zijn er inspirerende strijdbewegingen, zoals die van de leerkrachten die ook in door Republikeinen gedomineerde staten overgaan tot stakingen. In een reactie op de aankondiging van de campagne van Bernie Sanders stelde Kshama Sawant, het socialistisch gemeenteraadslid in Seattle en lid van onze Amerikaanse zusterorganisatie: “Er staat veel op het spel bij deze verkiezingen. Trump moet weg. Socialisten en linkse activisten moeten het potentieel maximaal benutten om samen te werken met de miljoenen mensen die in strijd gaan en nu rond Bernie zullen gemobiliseerd worden.” Tegelijk waarschuwen Kshama en Socialist Alternative voor de beperkingen van campagnes binnen de Democratische partij. Dat blijft een partij van de grote bedrijven terwijl de werkenden nood hebben aan “een eigen partij onafhankelijk van geld en macht van de bedrijven, een partij die aan de kant van onze bewegingen vecht in plaats van ertegen.” Socialist Alternative roept Bernie Sanders op om als onafhankelijke socialist op te komen.

Verder op socialisme.be: Socialisme 2019 zaterdag 30 maart • 13u30-15u30. Latijns-

Amerika en Venezuela

• 16-18u. Socialisme: van utopie tot wetenschap

• Vervroegde verkiezingen in Spanje: rechts bestrijden in het stemlokaal en op straat. https://nl.socialisme.be/78376/ • Hongarije: massaprotest tegen slavenwet. https://nl.socialisme.be/78078/ • Hernieuwde spanningen om Kasjmir. https://nl.socialisme.be/78399/


12

cultuur

de

Linkse Socialist

Geef de gestolen kunst terug aan Congo

B

ij de heropening van het Afrika-museum in Tervuren was er een debat over de mensenresten, de verschillende stukken en de kunst. Meer algemeen werd gediscussieerd over dekoloniseren van pleinen en instellingen. Er werd geopperd dat excuses nodig zijn. Het museum zelf werd volledig herzien met als doel om op een “meer evenwichtige en kritische wijze” terug te blikken op de koloniale periode. Op het museum gaan we in dit artikel niet in, wel op de kwestie van de gestolen kunst. door

Alain Mandiki

Geschiedenis is een erg politieke kwestie

In 2007 gaf voormalig Frans president Nicolas Sarkozy een toespraak in Dakar. Daarin stelde hij: “Het drama van Afrika is dat de Afrikanen niet genoeg in de geschiedenis voorkomen.” Die uitspraak en ook wat Sarkozy daarna vertelde (1), tonen aan dat er een stroming is die het kolonialisme blijft verdedigen. Een aantal al dan niet correcte historische feiten worden ingeroepen om de kapitalisten en diegenen die het koloniaal beleid voerden goed te praten. Feiten kunnen koppig zijn. De verdedigers van het kolonialisme moeten dan ook de geschiedenis op zijn kop zetten en de historische methode overboord gooien om de feiten te laten kloppen met hun stellingen. Een voorbeeld daarvan zagen we in een opiniestuk op LeVif.be waarin de politiek van Leopold openlijk verdedigd werd (2). De kolonisatie wordt voorgesteld als een periode waarin infrastructuur werd uitgebouwd, de periode na de onafhankelijkheid als een tijdperk van achteruitgang en chaos. Als we dit soort standpunten lezen, kunnen we enkel herinneren aan onze eis voor meer middelen voor onderwijs en publiek onderzoek zodat dit soort opiniestukken effectief tot het verleden zal behoren. De besparingen hebben gevolgen op de wijze waarop we over kennis beschikken. De provinciaal-federale instantie ‘Annoncer la couleur’ (Kleur bekennen) die actief is rond een betere kennis van migratie en multiculturalisme, is al jaren slachtoffer van besparingen. Afrikaanse kunst getuigt van materiële realisaties en prekapitalistische beschavingen

Afrika kent net als alle continenten een gevarieerde en rijke geschiedenis. De culturele en artistieke objecten laten wetenschappers toe om een beeld te reconstrueren van vorige samenlevingen. Er wordt geschat dat tussen 80% en 99% van de klassieke Afrikaanse kunstwerken zich niet meer op het continent bevinden. (3) Voor Afrikanen is het dus onmogelijk om van hun culturele erfgoed te genie-

ten en voor Afrikaanse onderzoekers is het nog moeilijker om het verleden te bestuderen. De kwestie van de gestolen kunst is dus op meerdere vlakken problematisch. Er is het privaat bezit van artistiek en cultureel patrimonium van de mensheid. Voor bedrijven of rijken is kunst een handelswaar waarin kan geïnvesteerd worden. Voor de heersende klassen zijn kunst en cultuur ook manieren om zich te onderscheiden. Het lied ‘Bread and Roses’ uit de arbeidersbeweging geeft aan dat we ons nooit beperkt hebben tot louter economische eisen: we willen niet alleen brood, maar ook rozen! De basisbehoeften van de mensen moeten ingevuld worden, maar we willen meer: we willen een leven dat voldoet aan de hogere behoeften van de gemeenschap en waarin we als individu een grotere ontplooiing kennen. Leon Trotski stelde: “De kunst van de afgelopen eeuwen maakte de mens complexer en flexibeler, het heeft zijn mentaliteit opgetrokken en op alle vlakken verrijkt. Deze verrijking is een kostbare verworvenheid van de cultuur. Assimilatie van kunst uit het verleden is niet alleen een voorwaarde voor de creatie van nieuwe kunst, maar ook voor de opbouw van een nieuwe samenleving.” (4) De kunst teruggeven en strijden tegen het kapitalisme

Het feit dat 80 tot 99% van de klassieke Afrikaanse kunst zich buiten Afrika bevindt, toont wat het kapitalisme is. Het is een brutaal systeem van uitbuiting waarin een sociale minderheid zich de collectieve productie door de sociale meerderheid toe-eigent. Leopold II liet het museum in Tervuren bouwen om zijn “beschavingswerk” te tonen. Ook heel wat andere monumenten en gebouwen werden deels met opbrengsten uit de periode van Congo Vrijstaat gebouwd met als doel om de grootsheid van de koning en zijn werk te tonen. De meeste kunstwerken en objecten in het museum zijn gestolen. Tijdens de kolonisatie werden alle rijkdommen van het land onder controle van de kolonisatoren geplaatst: rubber, koper, diamant, uranium, goud, kost-

baar hout, … Deze grondstoffen werden ontgonnen of geproduceerd door de Congolese bevolking, naar België overgebracht en de opbrengsten gingen naar de grote kapitalistische groepen zoals Union Minière, de Société Générale, Umicore, … Hetzelfde gebeurde met de kunstwerken die door de Belgische burgerij of de kolonisten ter plaatse in beslag werden genomen. Kapitalisme ondermijnt het potentieel van de mensheid

Sommige museumconservatoren of kunstliefhebbers verzetten zich tegen teruggave met het argument dat sommige landen hun erfgoed niet kunnen beheren. Dit is slechts een voorwendsel. De Afrikaanse landen kunnen hun patrimonium beheren als ze breken met het besparingsbeleid dat opgelegd wordt door instellingen als het IMF en de Wereldbank. We zagen bij ons de impact van besparingen op musea waarbij het soms zelfs binnen regende. (5) Het Koninklijk Museum voor MiddenAfrika in Tervuren ontsnapt hier niet aan. De krant Le Soir berichtte op 31 december 2018 dat er fors bespaard is: -28% op het operationele budget, -14% op het personeelsbudget, -28% op investeringen. In Afrika is er vanaf eind jaren 1970 een hard besparingsbeleid gevoerd. De structurele aanpassingsprogramma’s opgelegd door westerse kapitalisten en uitgevoerd door lokale Afrikaanse kapitalisten waren verwoestend voor de openbare diensten, waaronder de culturele instellingen.

Er wordt geschat dat tussen 80% en 99% van de klassieke Afrikaanse kunstwerken zich niet meer op het continent bevinden. Teruggave van kunst is nodig, maar volstaat niet

De kwestie van de kunstwerken is slechts een uitdrukking van de impact van het kapitalisme. In Afrika en elders zijn er nog veel meer uitdrukkingen hiervan: ondervoeding, speculatie op landbouwgrond, gebrek aan publieke gezondheidszorg, oorlogen, vernietiging van het leefmilieu door mijnbouw, … Rond het teruggeven van kunst of het dekoloniseren van publieke ruimte is het misschien gemakkelijker om een overwinning te behalen. Onder druk van strijd kunnen kapitalisten gedwongen worden tot toegevingen op punten die voor hen symbolisch of van ondergeschikt belang zijn. Maar opdat de kapitalisten toegeven op fundamentele kwesties, is er nood aan revolutionaire massastrijd. Dat zagen we doorheen de geschiedenis van strijd, waaronder de onaf hankelijkheidsstrijd. Onze strijd moet internationaal gevoerd worden zodat de kapitalisten langs alle kanten onder vuur liggen. Het was in zo’n periode dat de politieke onafhankelijkheid werd afgedwon-

gen in heel wat landen die onder direct koloniaal juk vielen. Vandaag zien we dat afgedwongen hervormingen niet blijvend zijn zolang de kapitalisten een mogelijkheid hebben om gebruik te maken van het privaat bezit van de productiemiddelen om het karakter van de politieke economie te bepalen. Om deze uitdaging aan te gaan, moeten we ons nationaal en internationaal organiseren in de strijd voor een andere samenleving. We verdedigen de strijd voor elke hervorming en elke symbolische stap vooruit, maar verbinden dit meteen met de nood aan fundamentele verandering met een socialistische samenleving. (1) De volledige toespraak van Sarkozy is hier te vinden: https://www.jeuneafrique. com/173901/politique/france-s-n-gal-extraits-du-discours-de-dakar-prononc-parnicolas-sarkozy-en-2007/) (2) Zie: https://www.levif.be/actualite/belgique/congo-honteux-ou-fiers-d-etre-belges/ article-opinion-713337.html (3) https://www.lemonde.fr/afrique/ar ticle/2017/06/08/99-des-uvres-d-art-africain-classique-sont-aujourd-hui-hors-dafrique_5140864_3212.html (4) Vrije ver taling vanop: https://www. marxists.org/francais/trotsky/livres/litterature/culture.htm (5) Zie: “Als het regent in Brussel, druppelt het in de musea” http://www.standaard. be/cnt/dmf20160202_02106229

Socialisme 2019 zaterdag 30 maart

• 13u30-15u30. Congo: wat is kolonialisme en hoe breken we ermee?

waar LSP voor staaT

D

e technische en wetenschappelijke mogelijkheden van de mens zijn nog nooit zo uitgebreid geweest. De jongste 50 jaar verdrievoudigde het gemiddelde inkomen per hoofd van de wereldbevolking. Er is voldoende rijkdom om iedereen een degelijke levensstandaard te garanderen. België vormt hierop geen uitzondering. Zelfs na de gouden jaren ‘50 en ‘60 bleef de totale werkelijke waarde van alles wat we samen produceren toenemen. In ‘96 bedroeg dit dubbel zoveel als in ‘83.

Deze toename van de rijkdom heeft echter niet geleid tot een algemene stijging van de welvaart. Integendeel: terwijl bedrijven recordwinsten boeken en speculanten hun kapitaal vertienvoudigen, gaat de voormalige koloniale wereld gebukt onder oorlog en hongersnood, is de economie van de ex-stalinistische staten ineengestuikt en heerst in het Westen massale structurele werkloosheid. De globale stijging van de rijkdom is aan de overgrote meerderheid van de wereldbevolking voorbijgegaan. Stop de privatiseringen

Hoewel de arbeiders deze rijkdom produceren, hebben ze niet de minste inspraak in de aanwending ervan. Heel de productie staat in functie van de winsthonger van een handvol kapitalisten. Dit leidt tot schrijnende tegenstellingen. Er is nood aan betaalbare en comfortabele sociale woningen, aan gratis openbaar vervoer, aan onderwijs toegankelijk voor iedereen, aan speelterreinen en recreatiecentra, aan een nationale gezondheidsdienst die gratis en publiek is. De middelen hiervoor zijn voorhanden. Op dit ogenblik gaat het echter de andere kant uit. Openbare diensten worden gerentabiliseerd en opgesplitst. De winstgevende delen worden verkocht aan de hoogste bieder, de onrendabele worden afgestoten. Er is al lang geen sprake

meer van diensten. De marktlogica heeft ook in de openbare sector toegeslaan. Voortaan spreekt men van openbare bedrijven in afwachting van de volgende privatisering. 32-urenweek

In de private sector richt de “vrije” markt een ravage aan. Alle verworvenheden worden afgebroken in naam van de competitiviteit. Arbeidscontracten ruimen plaats voor onderaanneming, uitzendarbeid en andere nepjobs. Een miljoen arbeiders in België wordt regelmatig geconfronteerd met werkloosheid. Dit heeft geleid tot de verpaupering van een deel van de arbeiders en hun gezinnen. Pensioenen, werkloosheids- en ziekteuitkeringen staan op de helling door de uitholling van de sociale zekerheid.

LSP/PSL is voor het volledig herstel van de index en een minimumloon van 1500 euro netto, tegen de afbraak van de sociale zekerheid en de uitholling van het arbeidscontract. Wij verzetten ons tegen iedere bedrijfssluiting omdat dit onder het kapitalisme enkel leidt tot werkloosheid en armoede. De enige maatregel die de massale werkloosheid kan oplossen is de onmiddellijke invoering van de 32-urenweek, zonder loonverlies en met evenredige aanwervingen. Een nieuwe arbeiderspartij

De vakbondsleidingen hebben de kapitalistische afbraaklogica aanvaard. Ze beperken zich tot het “sociaal” begeleiden van de herstructureringen. Daartegenover stellen wij het strijdsyndicalisme: vechten voor iedere job en het behoud van alle verworvenheden. De arbeidersklasse heeft een partij nodig die deze strategie politiek kan en wil vertalen. Zo’n partij moet openstaan voor iedereen die wil vechten tegen de sociale afbraak. Ze moet zich verzetten tegen iedere verdeling van de arbeiders, of het nu is op basis van racisme, seksisme of geloof. Dit kan het best door op te komen voor volledige gelijke rechten. Ze moet de strijd aanbinden tegen het imperialisme en vechten tegen de vernietiging van het milieu. Ze moet het zelfbeschikkingsrecht van

Vlamingen, Walen en Brusselaars respecteren, zonder in de val te trappen van diegenen die de arbeiders door communautair opbod willen verzwakken (cfr. splitsing sociale zekerheid). Ze zou moeten ageren voor de nationalisatie van de sleutelsectoren van de economie onder rechtstreekse arbeiderscontrole. Revolutie

Dit programma is enkel uitvoerbaar indien de arbeidersbeweging de macht uit handen neemt van de kleine minderheid van kapitalisten. De heersende klasse zal haar privileges echter niet zomaar afstaan. Het breken van de kapitalistische staat zal een revolutie vereisen. Daarom bouwen wij aan een revolutionaire marxistische partij. Arbeidersdemocratie

De productie moet in functie staan van de reële behoeften van de bevolking. Ze moet georganiseerd worden via een democratisch productieplan, opgesteld en gecontroleerd door raden, samengesteld uit vertegenwoordigers van de arbeiders van het bedrijf, van de nationale vakbonden en van de

arbeidersregering. Iedere functionaris moet verkozen en permanent afzetbaar zijn. Hij/zij mag niet beschikken over een hoger loon dan het gemiddelde loon van de arbeiders die hij/zij vertegenwoordigt. Op die manier kan het wanbeheer vermeden worden zoals dit in de planeconomieën in het ex-Oostblok bestond. Voor socialisme en internationalisme

De socialistische revolutie breekt altijd uit op het nationale vlak, maar eindigt in de internationale arena. Arbeidersdemocratie en socialistische planning kunnen niet beperkt blijven tot één land. Het isolement van Sovjet-Rusland heeft tot haar degeneratie vanaf 1924 geleid. LSP/PSL maakt deel uit van het Comité voor een Arbeidersinternationale (CWI), dat actief is op alle continenten. Onze strijd in België zien wij in het kader van een arbeidersstrijd in de hele wereld voor een socialistische maatschappij.

Voor arbeiderseenheid Voor socialisme


partijnieuws

www.socialisme.be www.socialisme.be maart maart 2019 2019

13

30-31 maart: Socialisme 2019

H

et weekend Socialisme 2019 is een uniek evenement dat vakbondsmilitanten, feministen, activisten van allerlei slag en ook gewoon geïnteresseerden bijeenbrengt om samen te discussiëren over ons antwoord op de chaos van het kapitalisme en de opbouw van een socialistisch alternatief waarin de economie democratisch gepland wordt in functie van de behoeften van iedereen en met respect van ons milieu. Iedereen is welkom op dit evenement! Zaterdag 30 maart

11-12u. Openingsmeeting: Crisis wordt dieper: van ongenoegen naar strijd! 13u30-15u30: Commissies: - ROSA: Marxisme versus identiteitspolitiek - Latijns-Amerika en Venezuela - Congo: wat is kolonialisme en hoe breken we ermee? - Europees links tegen het Europa van het kapitaal - De rol van de arbeidersklasse en klassenstrijd. Het ‘Communistisch Manifest’ uitgelegd - Refugee Rights Campaign voorgesteld - Miljonairstaks en rechtvaardige fiscaliteit

Sprekers:

• Ruth Coppinger: Iers parlementslid Solidarity, speelde een belangrijke rol in de overwinning bij het abortusreferendum • Isai Priya organisatrice van de Britse Refugee Rights Campaign • Vladimir Bortun: Roemeense socialist en expert in nieuwe linkse formaties in Europa • Syndicalisten bij Lidl, NMBS, Bpost, … • Activisten die opkomen tegen extreemrechts, seksisme, LHBTQI+-fobie, … • Jonge klimaatactivisten • … Praktische info

• Wanneer? Weekend van 30 en 31 maart • Waar? De Kriekelaar, Gaillatstraat 86 in Schaarbeek (in de buurt van Liedtsplein, Bus 58 halte Pavillon / Tram 32 of 55 halte Rubens) • Inschrijven? info@socialisme.be of 02/345 61 81? Rekeningnummer LSP: BE86 5230 8092 4650 met vermelding ‘Socialisme 2019’ • Inkom? Zaterdag 30 maart : 15 € (10€ voorverkoop) / 8€ sociaal tarief (5€ in voorverkoop). Klimaatmeeting op zondagvoormiddag: vrije bijdrage. Volledig weekend: 20 € (15 € voorverkoop) / 12 € sociaal tarief (8 € voorverkoop)

16-18u : Commissies : - ROSA Ierland: historische overwinning van Repeal the 8th - Programma en actiemethoden voor de klimaatbeweging - Frankrijk in opstand: van mei ’68 tot de gele hesjes - Syndicaal café: de strijd tegen onhoudbare werkdruk - Socialisme: van utopie tot wetenschap - Extreemrechts: N-VA, Bolsonaro, Trump, Salvini, … Welke verschillen en hoe ertegen strijden? - Waarom en hoe de doorbraak van PVDA versterken?

OPGELET! Aangezien er op zondag 31 maart een grote klimaatbetoging gepland is, zullen we ons evenement vroeger afsluiten. Er is zondagvoormiddag een grote klimaatmeeting van 10u30 tot 12u30 over socialistische planning als antwoord op de klimaatramp. Daarna vertrekken we collectief naar het Noordstation voor de betoging. De inkomprijzen zijn aangepast: voor de klimaatmeeting vragen we een vrije bijdrage in plaats van een dagtarief. Wie heel het weekend komt, vragen we om indien mogelijk de volledige prijs te betalen om onder meer de kosten van de infrastructuur te dekken.

19-20u30. Meeting: Stop de besparingen, naar een regering van de miljonairstaks?

Agenda

Zondag 31 maart

10u30-12u30. Klimaatmeeting: Socialistische planning versus kapitalistische chaos. Marxisme en het milieu.

12u30. Collectief vertrek naar de klimaatbetoging (13u Noordstation)

• •

MEIGROETEN: steun socialistische media De geloofwaardigheid van de traditionele media is vandaag geschonden. Toch blijven ze hun monopolie over berichtgeving grotendeels houden. Ook in het digitale tijdperk is het degene met veel geld die zijn mening het makkelijkst kan verspreiden. Deze grote mediabedrijven, maar ook bedrijven als Facebook, Twitter, Instagram, Google ... hebben andere belangen dan werkenden, gepensioneerden, jongeren, vrouwen ... ze kiezen dan ook in de eerste plaats artikels die hun belangen dienen. Kijk maar naar de gele hesjes in Frankrijk, waar het vanaf de eerste weken uitsluitend over het geweld van de betogers en xenofobie ging in plaats van over de inhoud. Bij de klimaatstakers worden constant experts en deskundigen aan het woord gelaten, maar de jongeren zelf bijna niet (of ze moeten een grappig bordje mee hebben). Om nog maar te zwijgen over acties van de vakbonden: volgens de traditionele media weet iedereen dat we langer zullen moeten werken en dat ons sociaal systeem onhoudbaar geworden is. Alleen al om al dit fake news te counteren hebben we media als de Linkse Socialist en socialisme.be nodig. Maar daar stopt de rol van socialistische media niet. Wij maken deel uit van de be-

wegingen van vakbonden, werkenden, gepensioneerden, jongeren, vrouwen ... Daarom doen we ook voorstellen over hoe, volgens ons, de strijd het best gevoerd kan worden, welke lessen er te trekken zijn uit voorgaande bewegingen en laten we mensen kennis maken met het marxisme. Steun socialistische media!

Om ons maandblad te publiceren en onze website te stofferen hebben we u en uw solidariteit nodig. Misschien bent u het niet altijd eens met ons, maar u begrijpt dat de benadering die wij brengen uniek is en dat die steun verdient. We rekenen niet op rijke geldschieters, maar op het enthousiasme van onze lezers en sympathisanten. In de eerste plaats, voor zover dat nog niet het geval is, nodigen we u uit een abonnement te nemen op de Linkse Socialist, zodat u iedere maand uw portie antikapitalistische en socialistische analyses kan lezen en tegelijk onze politieke werking ondersteunt. Naar aanleiding van 1 mei, de internationale dag van de arbeid, vragen we lezers, organisaties, sympathisanten, bevriende handelszaken ... om onze socialistische media te ondersteunen

met een meigroet, een strijdbaar bericht of een boodschap aan de lezers van deze krant. Je bericht zal in onze meikrant gepubliceerd worden, waarvan we traditioneel honderden exemplaren verkopen op 1 mei, maar het is in maart en tot midden april dat we de boodschappen moeten ontvangen! Stuur je bericht met tekst en/of logo (zwart/wit) voor 17 april naar LSP, Hovenierstraat 45 1080 Molenbeek of per email naar redactie@socialisme. be. Geef ook aan welk formaat van meigroet je wil plaatsen. Betaal het juiste bedrag op BE31 5230 8092 5155 van Socialist Press met als mededeling: “meigroet.” TARIEVEN:

- 1/128e pagina (ongeveer 24 x 34 mm) = 15 euro - 1/64e pagina (ongeveer 34 x 48 mm) = 25 euro - 1/32e pagina (ongeveer 48 x 67 mm) = 50 euro - 1/16e pagina (ongeveer 67 x 95 mm) = 100 euro - 1/8e pagina (ongeveer 95 x 143 mm) = 200 euro

• • • • • • • • •

vrijdag 8 maart. Brussel. Mars tegen seksisme en asociaal beleid. 17u00 Centraal Station vrijdag 8 maart. Gent. Mars tegen seksisme en asociaal beleid. 17u30 stadshal vrijdag 8 maart. Antwerpen. Women’s strike festival georganiseerd door Collectief 8 Maart. 16-20u Theaterplein vrijdag 8 maart. Luik. Mars tegen seksisme en asociaal beleid. 17u30 Place du XX août zaterdag 9 maart. Kortrijk. Mars tegen seksisme en asociaal beleid. 17u Casinoplein zondag 10 maart. Luik. Betoging tegen het gesloten asielcentrum van Vottem. 14u Espace Tivoli vrijdag 15 maart. Schoolstakingen voor het klimaat zondag 24 maart. Brussel. Nationale betoging tegen racisme. 13u Noord woensdag 27 maart. Brussel. Vakbondsbetoging tegen sociale dumping 30-31 maart: Socialisme 2019 in De Kriekelaar, Schaarbeek Zondag 31 maart. Brussel. Rise 4 Climate. 14u Noord zaterdag 20 april. Gent. Grote opwarmingsquiz. 19u DC Ledeberg 28 juni - 4 juli: zomerkamp in Westmalle

Strijdfonds Deze krant en ons politiek werk zijn volledig afhankelijk van onze leden en sympathisanten. Dat is een bewuste keuze: we zijn onafhankelijk van de autoriteiten en de bedrijven. De belangen van de werkenden en jongeren bepalen onze activiteit en het is dan ook daar dat we onze financiële steun zoeken, onder meer tijdens betogingen of met sociale activiteiten. In januari en februari haalden we tijdens klimaatacties alleen meer dan 2.000 euro financiële steun op. Versterk onze campagnes, stort een bijdrage! Bxl-W.Brab: 1.607 € Vl Brab-Limburg: 537 € Luik-Lux: 439 € O en W Vlaanderen: 1.171 € Henegouwen-Namen: 207 € Antwerpen: 202 € Nationaal: 1.1338 €

70% 54% 40% 33% 21% 13% 122%

TOTAAL: 5.502 €

48%

Steun de strijd voor een socialistisch alternatief: stort op BE86 5230 8092 4650 van LSP met vermelding ‘steun’.

Contact / Abonnementen Meer info over de partij / Lid worden: Hovenierstraat 45, 1080 Molenbeek Tel: 02/345 61 81. E-mail:info@socialisme.be. Redactie: redactie@socialisme.be. Ook lezersbrieven zijn welkom! Abonnementen: * proefabo: 5 euro voor drie nummers, 10 euro voor zes nummers * gewoon abo: 20 euro voor twaalf nummers * steunabo: 30 of 50 euro voor twaalf nummers Tegen de traditionele massamedia en de propaganda van het establishment: steun ‘De Linkse Socialist’ en socialisme.be: neem een abonnement en plaats een meigroet

Of neem een doorlopende opdracht van minstens 2 euro Rekeningnummer voor abonnementen: BE31 5230 8092 5155 van Socialist Press


14

jongeren

Extreemrechts geen ruimte laten: betoog mee tegen NSV in Leuven!

I

n december leken we op een kiescampagne met asiel als centraal thema af te stevenen. Extreemrechts tankte zelfvertrouwen uit de regeringscrisis en de grote betoging tegen het asielakkoord van Marrakesh. Dat niet-bindend akkoord werd voorgesteld als het begin van een asielinvasie. Het Vlaams Belang ging verder in het offensief: begin januari werd in Ninove door een duizendtal mensen betoogd en kort nadien werd de posterboy van extreemrechts, Dries Van Langenhove, voorgesteld als lijsttrekker in Vlaams-Brabant.

de

Linkse Socialist

Klimaatbeweging: exp

H

et was sinds 2003 geleden dat jongeren massaal en internationaal de klassen verlieten om te protesteren. Toen was het protest gericht tegen de invasie en oorlog in Irak. Op een grote actiedag betoogden miljoenen mensen. Op Dag X, het begin van de oorlog, trokken honderdduizenden jongeren de straat op. In ons land waren er duizenden betogers. De klimaatacties vandaag vormen de eerste grote jongerenbeweging in ons land sinds lang. Tijd voor een tussentijds bilan.

Verklaring van de antifascistische campagne Blokbuster Het kan verkeren: ruim twee maanden later wordt de politieke agenda gedomineerd door klimaat en koopkracht. De ‘Mars tegen Marrakesh’ wordt overschaduwd door veel grotere klimaatmarsen. De ongenaakbaarheid van Theo ‘Trump’ Francken kreeg een forse deuk door het schandaal rond humanitaire visa die in de christelijk-Syrische gemeenschap verkocht werden door Mechels N-VA’er Melikan Kucam. Van Langenhove moest verder zoeken naar stunts om in de media te komen: hij trok naar een klimaatmars (waar de slogan ‘Fuck den Dries’ werd gelanceerd), schreef zich in voor een televisieprogramma van Tom Waes (maar werd niet geselecteerd) en klaagde aan dat twee accounts van hem op sociaal netwerk Facebook even geblokkeerd werden. Kortom: veel rechtse traantjes maar niets dat in de buurt van het offensief in december kwam. Dit betekent niet dat we er gerust in kunnen zijn: in heel Europa is er een groei van racisme en rechts populisme. Het Vlaams Belang probeert een laag jongeren te organiseren, onder meer met avonden waarop gratis bier wordt uitgedeeld en slogans geroepen. Dit gebeurt onder de naam ‘Schild en Pint’, een weinig verdoken verwijzing naar Schild & Vrienden, de neonazistische bende van VB-lijsttrekker Van Langenhove. Er waren reeds dergelijke avonden in Antwerpen, Gent, Hasselt, Turnhout en Brugge. Erg politiek zijn die avonden niet, maar er zijn telkens wel wat jongeren die het VB hoopt te kunnen organiseren. Extreemrechts is misschien minder zichtbaar geweest de afgelopen weken, maar het probeert zich opnieuw op te bouwen. Het Vlaams Belang maakt zich op voor een kiescampagne waarin de partij eigenlijk niet kan verliezen: het resultaat van 2014 was een dieptepunt, alle peilingen geven aan dat een verdubbeling van 5 naar 10% waarschijnlijk is. Het schandaal van de humanitaire visa zal het VB eveneens uitspelen tegen N-VA. Tegelijk wordt geprobeerd om een ‘sociaal imago’ aan te nemen. Eerder deed Marine Le Pen in Frankrijk hetzelfde. Het VB beweert op te komen voor een minimumpensioen van 1.500 euro en in te gaan tegen besparingen op sociale zekerheid. Met elitaire kopstukken als Dries Van Langenhove is dat weinig geloofwaardig: Van Langenhove dweilt groepen als de Marnixkring af om steun te krijgen van ondernemers en rijken, onder gewone werkenden voelt de snob in maatpak zich niet meteen een vis in het water. De campagneslogan ‘Bescherm onze mensen’ haalde het Vlaams Belang niet bij activisten die voor een sociaal programma opkwamen, maar bij hét kopstuk van het neoliberalisme in de VS: Ronald Reagan. “De eerste taak van de overheid is om de mensen te beschermen,” is de uitspraak van

Socialisme 2019 zaterdag 30 maart

• 16-18u. Extreemrechts: N-VA,

Bolsonaro, Trump, Salvini, … Welke verschillen en hoe ertegen strijden?

De campagneslogan ‘Bescherm onze mensen’ haalde het Vlaams Belang niet bij activisten die voor een sociaal programma opkwamen, maar bij hét kopstuk van het neoliberalisme in de VS: Ronald Reagan.

Reagan die aan de basis van de campagneslogan ligt. Zo geeft de partij zelf aan in het partijmagazine waar de krijtlijnen van de campagne worden voorgesteld. Bij elk voorstel zitten er addertjes onder het gras: het minimumpensioen van 1500 euro wil de partij pas toekennen na een loopbaan van 42 jaar. Daarmee wordt een loopbaanvereiste ingevoerd voor het pensioen, wat de deur openzet voor een individuele verhoging van de pensioenleeftijd boven 67 jaar. Het voorstel om de energiesector te nationaliseren wordt meteen gekoppeld aan de bouw van nieuwe kerncentrales. In de media stelt voorzitter Van Grieken zich ‘begripvol’ op over de jonge klimaatactivisten, maar het partijmagazine spreekt over “het hypocriet kieken Anuna”, in Lier betoogde het VB met Voorpost tegen “de klimaatgekken” en oproepen van leerkrachten om mee te betogen worden afgedaan als “linkse indoctrinatie.” Het VB zegt op te komen voor meer koopkracht en sociale bescherming. Het zoekt de middelen daarvoor niet bij de superrijken en grote aandeelhouders, maar bij de migranten en de Walen. De partij pleit voor een begroting in evenwicht en staat dus voor nog jaren van besparingen. Misschien eerst bij migranten en Walen, maar als dat niet volstaat volgen de ‘eigen’ werkenden en hun gezinnen. Het voorstel om de werkloosheidsuitkering in de tijd te beperken, is een aanzet daartoe. Extreemrechts zoekt naar manieren om een groter aantal activisten te organiseren en tegelijk in de verkiezingen opnieuw te scoren. De extreemrechtse studentenvereniging NSV stond de voorbije jaren onder druk. Er was even zelfs sprake van het stopzetten van de jaarlijkse NSV-betoging in een studentenstad. Tegen de hierboven geschetste achtergrond is het waarschijnlijk dat de betoging dit jaar in Leuven net aan belang wint: het VB wil jongeren aantrekken door zich ‘vuil’ te profileren en bovendien is Leuven de achtertuin van Theo Francken waar Dries Van Langenhove voor het VB tegenover staat in de verkiezingen van 26 mei. Bij het ter perse gaan van deze krant was de NSV-betoging nog niet aangekondigd, maar tot de mogelijkheden behoren 14, 21 en 28 maart. Een sterke tegenmobilisatie is noodzakelijk: we mogen extreemrechts geen ruimte geven om zich op te bouwen.

Greta Thunberg op de jongerenbetoging in Brussel op 21 februari. Foto: Liesbeth

Voor een massale klimaatstaking

Haal de scholen leeg,

D

e historische donderdagstakingen van scholieren hebben al een enorme impact gehad. Politici hebben zich in bochten moeten wringen om uitleg te geven bij hun lakse klimaatbeleid. Joke Schauvliege, die de beweging en woede van scholieren probeerde te minimaliseren, heeft ontslag moeten nemen. Ook de verkiezingen in mei zijn nu al gekleurd door het klimaatthema ... Dit betekent nog niet dat we gewonnen hebben! Politici zullen proberen om elk moment aan te grijpen om er met vage beloftes vanaf te komen en ons de kosten te laten betalen. We mogen onze beweging niet laten stilvallen. Daarom kunnen we nu best de tijd nemen en bouwen naar een nieuwe massale nationale actiedag!

DOE MET JOUW SCHOOL MEE AAN DE MASSALE KLIMAATSTAKING OP 15 MAART

De internationale klimaatstaking van 15 maart kan een nieuw historisch moment worden. De oproep verspreidt zich nu ook meer en meer internationaal en Belgische scholieren kunnen opnieuw een trekkende rol spelen. Ook de Algemene Centrale van het ABVV heeft een officiële stakingsaanzegging ingediend voor haar leden! Het is dus mogelijk om honderdduizenden scholieren, studenten en werknemers in België te doen staken. Internationaal kan de staking zelfs oplopen tot meer dan een miljoen stakers voor het klimaat! LANCEER EEN LOKALE BETOGING IN JOUW STAD/ GEMEENTE/DORP

Anti-NSV betoging in Gent in 2015. Foto: SooRa

Zo’n massale staking kan natuurlijk best ook zichtbaar gemaakt worden op straat. Daarom roepen we op om op 15 maart, in elke stad en elke gemeente, lokale betogingen aan te kondigen die

alle stakende scholieren de kans geven om mee te betogen, zonder financiële of praktische belemmering. Met zulke lokale betogingen ga je medeleerlingen ook gemakkelijker overtuigen om echt mee te staken.


jongeren

www.socialisme.be maart 2019

15

plosief, massaal en internationaal! We zijn met veel

De eerste aankondiging van een scholierenactie voor het klimaat in januari was erg bescheiden. In navolging van Greta Thunberg die elke vrijdag alleen voor het Zweeds parlement actievoert, zouden enkele scholieren voor het parlement in Brussel postvatten. Na de massale betoging van 2 december, toen 100.000 mensen op straat kwamen, bleken er echter heel veel jongeren tot actie te willen overgaan. De eerste actie van Youth for Climate op 10 januari was meteen een schot in de roos: 3.000 jongeren verzamelden aan Brussel-Centraal. Het bleef niet bij een staande actie aan het station, er was een spontane en erg levendige betoging door de stad. Daarmee werd de toon gezet: door massaal te protesteren, weerklinkt onze stem luider. Het massale karakter maakt repressie of sancties moeilijker. De spontane betoging maakte aan de autoriteiten duidelijk dat de jongeren zelf bepalen hoe ze actie voeren. Het massale karakter van de daaropvolgende acties zorgde voor druk om recuperatie tegen te gaan. Woordvoerders van het protest werden uitgenodigd door regeringen, politieke leiders maar ook door organisaties van de bedrijfswereld. Niet elke vorm van recuperatie werd door iedereen ingezien: met ‘Sign for my future’ schoven de multinationals mee aan tafel (zie pagina 8). Students4Climate weigerde die oproep te tekenen, Youth4Climate liet zich wel vangen. Op de protestacties zijn er echter weinig illusies in die pogingen om ons protest af te zwakken of te herleiden tot eisen die niets fundamenteel veranderen maar wel verdeeldheid onder de bevolking zaaien. Massaprotest zorgt voor scherpere inzichten.

De jongeren laten zich niet intimideren door de statige paleizen en formaliteiten van het establishment. Ze vertrekken niet van wat mogelijk is binnen de grenzen van het huidige systeem, ze vertrekken van wat nodig is voor mens en planeet. Geen enkele massabeweging groeit op lineaire wijze. Collectief protest vereist collectieve betrokkenheid in het opstellen van plannen, tussentijdse mobilisaties en centrale actiemomenten die groter zijn. Op de acties zelf tonen de jongeren een grote betrokkenheid. De media hadden veel aandacht voor originele protestborden en slogans, de minst politieke eerst. Maar de creativiteit getuigt van betrokkenheid en de wil om mee de toon te zetten. We moeten dit uitbreiden: vandaar de voorstellen rond actiecomités (zie hieronder). We eisen wat nodig is, niet wat volgens hen mogelijk is

De politici proberen de jongeren met halve beloften en vage algemeenheden te paaien. De voorzitter van de Europese Commissie, Jean-Claude Juncker, kwam niet verder dan onsamenhangend geneuzel als ‘antwoord’

op een toespraak door Greta Thunberg. De jongeren laten zich niet intimideren door de statige paleizen en formaliteiten van het establishment. Ze vertrekken niet van wat mogelijk is binnen de grenzen van het huidige systeem, ze vertrekken van wat nodig is voor mens en planeet. Dat is belangrijk: al te vaak wordt politiek beperkt tot discussie over de beperkte mogelijkheden binnen een systeem waarin het fundament van de winsthonger door een kleine minderheid niet in vraag mag gesteld worden. De eisen van de jongeren worden afgedaan als ‘onmogelijk’ of ‘onbetaalbaar.’ In een systeem waar de 26 rijksten evenveel bezitten als de armste helft van de wereldbevolking zijn ernstige klimaatmaatregelen effectief onmogelijk. Vandaar de roep naar ‘system change.’ Greta Thunberg vatte het tijdens haar bezoek aan Brussel als volgt samen: “Het politieke systeem dat jullie gecreëerd hebben, gaat over competitie. Dat moet stoppen. We moeten samenwerken en de middelen van de planeet op een eerlijke manier delen. We moeten binnen de planetaire grenzen leven in het belang van al het leven. Dit klinkt misschien naïef, maar als jullie je huiswerk hebben gedaan, dan weten jullie dat we geen andere keuze hebben.” We zijn nooit te klein om voor verandering op te komen. Met het massaprotest kunnen we ‘system change’ effectief op de agenda zetten en de strijd ervoor beginnen. Van hieruit moeten we de discussie starten hoe we de middelen van de planeet eerlijk kunnen verdelen: hoe kunnen we er met de gemeenschap controle op krijgen en vervolgens tot een democratische rationele planning overgaan? Die vragen zijn voor ons essentieel: wij pleiten voor een com-

“Het politieke systeem dat jullie gecreëerd hebben, gaat over competitie. Dat moet stoppen. We moeten samenwerken en de middelen van de planeet op een eerlijke manier delen. We moeten binnen de planetaire grenzen leven in het belang van al het leven.” (Greta Thunberg)

plete maatschappijverandering in een ander systeem, een socialistische samenleving. We laten niet met onze voeten spelen!

Het klimaatprotest wordt niet overal op applaus onthaald. Er wordt geprobeerd om de discussie af te leiden door enkel te kijken naar individuele daden. ‘Wat heb jij al gedaan voor het klimaat?’ lijkt een standaardvraag die aan elke klimaatbetoger wordt gevraagd. Daarmee wordt het probleem van het productiesysteem uit de weg gegaan. Natuurlijk is het goed dat mensen individuele stappen zetten, maar we doen dit al jaren en er verandert niet genoeg. Het gaat om het volledige systeem, niet om individuen. Soms wordt het protest ook afgedaan als een samenzwering. Zelfs ex-mi-

nister Schauvliege ging daarin mee. Zoals Greta Thunberg opmerkte: “Ze verzinnen samenzweringen en noemen ons marionetten. Ze proberen van onderwerp te veranderen. Ze willen er niet over praten, omdat ze weten dat ze deze strijd niet kunnen winnen.” Betogingen van tienduizenden jongeren en tot twee keer toe 100.000 op een weekenddag (2 december en 27 januari) getuigen van een breed gedragen gevoel van dringendheid. Internationaal verzet

Het protest verspreidt zich als een lopend vuurtje. Het jongerenprotest werkt aanstekelijk en trekt van school tot school en van land tot land. Het internationale karakter is belangrijk: we zullen de klimaatverandering niet in één stad of één land stoppen, er is internationaal verzet nodig. Vandaar dat wij al op de eerste scholierenactie op 10 januari de oproep voor een internationale scholenstaking op 15 maart centraal stelden. In het ALS-pamflet schreven we toen: “Op 15 maart is er een oproep voor een Internationale actiedag voor het klimaat. Wat als we dan allemaal samen spijbelen voor het klimaat en massaal betogen? Zo’n scholierenstaking zou tonen dat we onze toekomst zelf in handen nemen! Dan tonen we met hoe veel we zijn.” “We zijn begonnen met het opruimen van jullie rotzooi. En we zullen niet stoppen tot we klaar zijn,” stelde Greta Thunberg. We moeten doorzetten, de strijd is pas begonnen. Organiseer je, zet actiecomités op, ga met ons in discussie over welke system change nodig is en hoe we die bekomen, aarzel niet om aan te sluiten: de strijd voor onze toekomst is immers dringend!

op 15 maart

lanceer lokale betogingen in heel het land! ACTIEPLAN OM JE SCHOOL LEEG TE HALEN OP 15 MAART ● Maak een facebookevent voor een betoging/staking in jouw gemeente op 15 maart. Ook als je niet in een grote stad woont! Ook in kleinere gemeenten zijn er heel wat scholieren die zullen willen betogen op 15 maart! * Mogelijke naam: Global Strike 4 Future **Gemeente** * Is er al een aankondiging voor

een betoging? Sluit daarbij aan en neem contact op met de organisatoren. * Zet het startuur op 8u30 of 9u00 op een centrale plaats. Dan kunnen scholieren rechtstreeks naar de betoging komen. Wij steunen het idee dat ook leerkrachten kunnen deelnemen, maar het is geen schooluitstap!

● Hoe kan je zo veel mogelijk medeleerlingen overtuigen? * Zet samen met medeleerlingen of scholieren van andere scholen mobilisatiecomités op. * In zo’n comité kan je bespreken hoe jullie kunnen mobiliseren op jullie school, hoe jullie met scholieren van andere scholen in contact kunnen komen. * Je kan bijvoorbeeld een spandoek maken met de datum erop en ophangen op de speelplaats, een kleine of grote zitactie doen tijdens de middagpauze of ‘s morgens aan de schoolpoort om de datum onder de aandacht te brengen ...

● Komen er vragen van de politie of van het gemeentebestuur? * Bespreek die met een actiecomité of met een open vergadering op school. * Laat je door hen niet onder druk zetten om zelf met hen afspraken te maken. Als er tienduizenden scholieren in honderden steden betogen, staan we sterk! ● De Algemene Centrale van het ABVV heeft een officiële stakingsaanzegging gelanceerd voor 15 maart! De druk groeit om ook met werkenden de acties te vervoegen. Overtuig je leerkrachten om

De eisen van Actief Linkse Scholieren voor 15 maart Onze voorstellen vertrekken van wat er nodig is voor het klimaat en voor de mensen. Daarom stellen wij voor dat de grote vervuilers worden aangepakt en dat er echte “System Change” komt! In de woorden van Greta Thunberg: “Ze zullen zeggen dat de klimaatcrisis iets is dat we allemaal hebben gecreëerd, dit klopt niet. Want als iedereen verantwoordelijk is, dan is niemand schuldig. En sommigen zijn schuldig. Sommige mensen, sommige bedrijven, sommige beleidsmakers weten exact welke onbetaalbare waarde ze hebben opgeofferd, om door te gaan met gigantische winsten te maken.” ● Meer, beter en gratis openbaar vervoer! ● Pak de grote vervuilers aan! Geen winsten op kap van ons klimaat. ● Massale publieke investeringen in duurzame energie - Haal de energiesector uit private handen! ● Verzet, Verzet, Internationaal: Tegen de vervuiling van het kapitaal

mee te doen. Ook andere werkenden kunnen meedoen: als zij het werk neerleggen raken ze de grote vervuilers en politici waar het pijn doet: in hun winsten. ● Bespreek met jullie actiecomité of open vergadering ook welke eisen jullie willen overbrengen en zet die in je FB-Event! * De Actief Linkse Studenten en Scholieren doen daar enkele voorstellen voor. Uiteraard kunnen jullie daar zelf dingen aan veranderen. (Zie hieronder)

Meer lezen? Heb je deze k r a nt gele zen en wil je je nog verder verdiepen? Bestel dan ons boek ‘Socialisme of ecologische catast rofe.’ Het telt 108 pagina’s en is te koop voor 8 euro, verzending inbegrepen. Stort op BE31 5230 8092 5155 van ‘Socialist Press’. Aarzel ook niet om ons te contacteren om samen te bespreken wat je van deze krant of het boek vindt.


strijd

solidariteit

€2

socialisme

€5 steunprijs

maandblad van de L i n k s e S o c i a l i s t i s c h e Pa r t i j  nr 382  maart 2019

tegen seksisme en besparingen betoog mee op 8 maart D it jaar wordt 8 maart opnieuw een dag van strijd tegen seksisme, voor het recht op abortus, tegen verkrachtingscultuur en voor hogere lonen en meer openbare diensten. Massaprotest in onder meer Spanje, Argentinië, Ierland, VS, … heeft de traditie van internationale vrouwendag nieuw leven ingeblazen. Deze actiedag ontstond begin 20e eeuw in de strijd van de socialistische arbeidersbeweging voor gelijke rechten, waaronder het stemrecht. Door gezamenlijke strijd van vrouwen én mannen werden effectief rechten afgedwongen. Tot voor enkele jaren leidde dit tot de illusie dat volledige gelijkheid een feit was, hoogstens werd nog over glazen plafonds gesproken. Tien jaar na de diepe economische crisis van 2008 is het voor bredere lagen van de bevolking echter duidelijk: gelijke rechten moeten nog afgedwongen worden, een systeem in crisis versterkt tegenstellingen. Een jarenlang besparingsbeleid heeft geleid tot afbraak van openbare diensten. Grote bedrijven wordt niets in de weg gelegd om extra winsten te zoeken. Dat gebeurt ook door het scherpstellen van vooroordelen, onder meer in reclame. Het is niet verwonderlijk dat vrouwenstrijd vandaag opnieuw op de agenda staat. Het gaat niet om een strijd van vrouwen tegen mannen, maar een gezamenlijke strijd tegen de oorzaken en bronnen van ongelijkheid. We kunnen dat rond eisen die verenigen: meer publieke middelen voor degelijke openbare diensten (zoals gemeentelijke kinderopvang, gratis gezonde warme maaltijden voor schoolkinderen, meer en gratis openbaar vervoer, sociale huisvesting, …), meer middelen voor onderwijs zodat kan gewerkt worden aan degelijke lessen seksuele opvoeding (met aandacht voor seksualiteiten, genderidentiteiten, wederzijdse toestemming, …) maar ook aan gratis (vrouwen)condooms, een degelijke levensstandaard voor iedereen (door een hoger minimumloon van 14 euro per uur, minimumpensioen van 1500 euro per maand, individualisering van sociale uitkeringen, optrekken ervan boven de armoedegrens, …). In de oproep voor de Gentse Mars tegen seksisme stelt campagne ROSA onder meer: “Besparingen op openbare diensten treffen vrouwen als werknemers maar ook als gebruikers. De schrijnende tekorten in stedelijke kinderopvang maken dat in sommige Gentse wijken minder dan 1 op 5 peuters terecht kunnen in de inkomensgerelateerde opvang! Omdat vrouwen vaker

tewerkgesteld zijn in slechter betalende sectoren en jobs, blijven zij vaak noodgedwongen thuis om zorgtaken uit te voeren. Dit vormt een barrière voor hun financiële onafhankelijkheid. Wij eisen 1000 extra plaatsen in de stedelijke kinderopvang!” En verder: “Door de toename van precaire, parttime en flexijobs (over)leven veel werkenden in moeilijke situaties. Deze omstandigheden maken het moeilijker voor slachtoffers om in te gaan tegen geweld en seksuele intimidatie op het werk, op straat, maar ook thuis. Collectieve arbeidsduurvermindering met behoud van loon en bijkomende aanwervingen, een reële stijging van het minimumloon en pensioen, … zijn cruciaal voor een gezonde work-life balans en voor de onafhankelijkheid van vrouwen.” De vakbondssteun voor acties op 8 maart is een belangrijke stap vooruit. In de mobilisatie naar de Brusselse mars tegen seksisme en asociaal beleid roept campagne ROSA vrouwen op om lid te worden van de vakbond “om gezamenlijk te strijden tegen besparingen, onzekere jobs en seksuele pesterijen.” ROSA pleit ook tegen verdeeldheid: “Vrouwenbewegingen moeten deelnemen aan vakbondsmobilisaties. We mogen ons niet laten verdelen! Het zijn niet de mannen die te veel verdienen, noch de immigranten die ‘te veel kosten’. In een samenleving waarin de rijkste 10 procent meer rijkdom heeft dan de rest van de bevolking is gelijkheid onmogelijk!” We komen op voor een maatschappij waar niet de winsten van een kleine minderheid maar de noden van de volledige bevolking centraal staan. Dat is een democratisch socialistische samenleving waarin de rijkdom dient om aan de behoeften van de hele bevolking tegemoet te komen. Betoog mee op 8 maart, sluit aan bij campagne ROSA! • • • •

8 8 8 9

maart: maart: maart: maart:

17u30 stadshal GENT 17u Centraal Station BRUSSEL 17u30 Place du XX août LUIK 17u Casinoplein KORTRIJK

van ongenoegen tot strijd

SOCIALISME 2019 Weekend van debat en vorming 30 & 31 maart 2019 CC de Kriekelaar Gallaitstraat 86 Brussel

w w w. s o c i a l i s m e . b e


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.