De Linkse Socialist 379 - november 2018

België - Belgique Hovenierstraat 45, 1080 Molenbeek BC 4383 P2A6269

strijd



solidariteit



socialisme

maandblad van de L i n k s e S o c i a l i s t i s c h e Pa r t i j  nr 379  november 2018

€2

Afgiftekantoor 1081 Brussel 8 Ver. uitg. G. Cool, Hovenierstraat 45, 1080 Molenbeek

€5 steunprijs

: n e g n i z e i Lokale verk n e m e l b o r p e d n i g n i r e g e r

t e o m t e z r e v l a a i c So ! n e l e k a h c s r e g o h e tandj

“

De Zweedse coalitie overleeft, maar is zwaar op de proef gesteld. Haar levensvatbaarheid is bedreigd. De linkerzijde is volop in beweging, maar vormt nog steeds geen alternatief. De extremen van rechts en links rukken op.

Stabieler is het politieke landschap niet geworden.” Zo vatte De Standaard het samen een dag na de gemeenteraadsverkiezingen. door

Nicolas Croes

Langs Franstalige kant was het resultaat rampzalig voor de liberale MR, zeker in Brussel maar ook in de meeste grote Waalse steden. Dit werd algemeen gezien als het gevolg van het beleid van de federale regering. Maar bij de MR zelf waren sommigen er snel bij om zondebokken te vinden. Het was uiteraard allemaal de schuld van de anderen. Ze hebben bij de Franstalige liberalen wel iets geleerd van De Wever en de N-VA. De rechtse Alain Courtois, uittredend schepen en voormalig kopman van de MR in Brussel-stad, verklaarde de verpletterende nederlaag van zijn partij door de “omvorming van de wijken” waardoor de liberale boodschap niet langer aanslaat. Charles Michel – die zelf niet opkwam, maar de liberale lijst in zijn thuisstad Waver een klap van -15% zag incasseren – haalde uit naar de media en meer bepaald de RTBF om-

dat deze op zaterdag het journaal opende met een reportage over het IPCCrapport over klimaat.

Er is onder de bevolking effectief een groeiende bezorgdheid rond milieukwesties. En de liberalen hebben geen enkel antwoord hierop. Maar het was toch vooral woede en frustratie rond sociale thema’s die een rol speelde, zeker langs Franstalige kant waar de tradities van de arbeidersbeweging nog sterker staan dan in Vlaanderen. Toch kregen ook de Vlaamse regeringspartijen klappen: zelfs in de ‘gele rand’ rond Antwerpen verloor N-VA in vergelijking met de verkiezingen van 2014. Elders was er zelfs forse achteruitgang. De pensioenhervorming in het bijzonder blijft onverteerbaar voor brede lagen van de bevolking.

Het blijft ook tot protest leiden: op de actiedag van de vakbonden op 2 oktober kwamen er opnieuw 65.000 mensen op

straat! De federale regering heeft er alles aan gedaan om het sociale ongenoegen onder te sneeuwen door het over migratie en veiligheid te hebben, maar ook dat heeft niet het gewenste resultaat opgeleverd.

Het zette bovendien de deur open voor een hernieuwde groei van extreemrechts in Vlaanderen.

Sociale strijd: het beste antwoord op verdeeldheid

Vakbondsacties voor de verkiezingen hebben sociale thema’s prominenter op de agenda gezet. Er was de grote betoging van 10.000 federale ambtenaren op 28 september in Brussel. Er waren de lokale betogingen van 2 oktober. Op 11 oktober was er een werkonderbreking van het personeel van gemeenten, OCMW’s en publieke ziekenhuizen in Brussel onder de slogan “Alles wordt duurder, maar ons loon volgt niet.”

Als we willen ver mijden dat de

‘Zweedse coalitie’ na de parlementsverkiezingen van mei 2019 verder doet, moeten we de strijd opvoeren. Het ABVV van Charleroi en Zuid-Henegouwen stelde terecht dat de actiedag van 2 oktober moest gevolgd worde door een actieplan, indien mogelijk in gemeenschappelijk vakbondsfront, met de “planning van een algemene staking voor het einde van het jaar.” Personeelsvergaderingen en militantenbijeenkomsten om zo’n actieplan voor te bereiden en draagvlak te geven, zijn nodig.

Links alternatief

Enkele dagen na de verkiezingen, op de internationale dag van strijd tegen armoede (17 oktober), herinnerde Eurostat er aan dat 20% van de Belgische bevolking – bijna 2,3 miljoen mensen – bedreigd wordt door armoede of sociale uitsluiting. Om het tij van toenemende armoede te keren, is een breuk met het besparingsbeleid nodig. De doorbraak van de PVDA op 14 oktober geeft aan dat de zoektocht naar alternatieven groter wordt. De ruim 150 lokale verkozenen van de PVDA kunnen een belangrijke rol spelen in het versterken van het

sociaal verzet.

Ook op politiek vlak moeten we onze strijd met durf en ambitie opvoeren. De commentatoren van het establishment zeggen dat een links project niet realistisch is wegens onbetaalbaar. Er zijn nochtans middelen genoeg. Maar dan moeten we het huidige financiële keurslijf wel doorbreken. Vandaag wordt de gemeenschap op een hongerdieet gezet om zoveel mogelijk cadeaus te geven aan de grote bedrijven. Energiebedrijven als Engie-Electrabel geven de cadeaus door aan de aandeelhouders en weigeren te investeren in onderhoud van energieproductie, laat staan in de ontwikkeling van duurzame energie. Een geloofwaardig links alternatief vertrekt van de behoeften van de meerderheid van de bevolking. Dit vereist een programma gericht op een breuk met de marktlogica van het kapitalisme. We moeten uitleggen wat socialisme inhoudt en ons programma doorheen actie op straat populariseren.

Dat heeft LSP gedaan in de verkiezingscampagne – zowel waar we kandidaten hadden (Sint-Gillis en Keerbergen) als waar we opriepen om PVDA te stemmen – en in de sociale strijd. Sluit je aan om onze strijdbare socialistische benadering te versterken!

pensioenen Na geslaagde actiedag op 2 oktober de druk verder opvoeren

energie Besparen tot het licht uitgaat? Energie in publieke handen!

Dossier 100 jaar geleden: Duitse soldatenraad in Brussel

5

6

8-9

w w w. s o c i a l i s m e . b e

2

onze mening

de

Linkse Socialist

EDITO door

Eric Byl

Gemeenteraadsverkiezingen verzwakken regering-Michel

H

eeft u het ook gemerkt? Tot zondagnamiddag op verkiezingsdag had zowat elke partij in Vlaanderen, SP.a uitgezonderd, de verkiezingen gewonnen, was de overwinning van Groen reëel maar matig en had Vlaanderen vooral rechts gestemd. In Franstalig België daarentegen hadden de traditionele partijen, vooral PS, verloren ten nadele van een groene golf in Brussel en een groene en ultra-rode golf in Wallonië. De conclusie lag voor de hand: we leven in een land met twee democratieën, één die steeds verrechtst in Vlaanderen en één die steeds verlinkst in Brussel en Wallonië. Tegen de avond en in de dagen erop moesten de media dit beeld corrigeren.

In Vlaanderen zijn we geëvolueerd van één verliezer en veel winnaars, naar veel verliezers en twee winnaars en in Wallonië blijkt de rechtse MR-CDH coalitie uiteindelijk de grootste verliezer, in Brussel de MR. Vanwaar die laattijdige correctie?

Baseerden journalisten en andere politieke commentatoren zich aanvankelijk nog teveel op de officiële partijmededelingen of was het omdat de aandacht voor uitslagen het hoogst is onmiddellijk na de verkiezingen en nadien snel wegzakt, zodat vooral de eerste analyse van een overwinning van de regeringspartijen blijft hangen en de correctie nadien slechts een bewuste minderheid bereikt? De drie Vlaamse regeringspartijen behalen nog wel 58,1% samen, maar dat is 6,4% minder dan in 2012 en 8,5% minder dan in 2014! De “linkse” partijen (SP.a, Groen en PVDA) zijn daar met gezamenlijk 26,6% nog ver van verwijderd, maar ondanks het forse verlies van SP.a neemt de kloof van die partijen met de regeringspartijen af met 11% ten opzichte van 2012.

Voor de Vlaamse regering zou dit betekenen dat N-VA en CD&V niet langer volstaan voor een meerderheid en Open VLD evolueert van luxepartner naar noodzakelijk voor een meerderheid.

Met die uitslag zou de regionale machtsgreep van MR en CDH in Wallonië in mei 2019 afgestraft worden. De Zweedse coalitie zou bovendien haar ruime meerderheid (85/150) op federaal vlak volledig verspelen (73). Ze kan er dan de CDH bijnemen, maar dat wordt een coalitie van vijf verliezers! Dat helpt wellicht verklaren waarom Bart De Wever (N-VA) in Antwerpen, Tommelein (VLD) in Oostende en De Clercq (VLD) en Van Hecke (CD&V) in Gent zo hengelen naar Groen. Die profileert zich als links noch rechts, pikt stemmen aan beide kanten in en zou als pas-

munt kunnen dienen als de Zweedse coalitiepartners willen doordoen. Bij iedere vorige regeringsdeelname werd Groen nadien echter fors afgestraft.

Het lijkt ons onwaarschijnlijk dat die partij op federaal vlak in een rechtse regering zou stappen en al zeker niet zonder Ecolo aan haar zijde. Voor Ecolo én voor de PS zou het al een ernstige institutionele crisis vergen waarbij beroep gedaan moet worden op “staatsmanschap”, vooraleer ze toetreden tot een regering met N-VA. Als de uitslag van 14 oktober ook die van 26 mei wordt, dan is zelfs dat niet uitgesloten. Het Thatcheriaanse karakter van de regering zou er wel door verbleken.

De PS heeft procentueel meer verloren dan MR of CDH, maar kan daar beter tegen. Ze blijft met voorsprong de grootste in Luik, Charleroi, Doornik, La Louvière en Bergen en houdt zeer goed stand in Brussel waar ze ook Molenbeek en Koekelberg binnenhaalt. Ze wordt door het Waalse FGTB terecht onder druk gezet om haar ‘historische verantwoordelijkheid op te nemen’ en progressieve coalities van PS, Ecolo en PTB te vormen.

Als die coalities een fundamentele breuk met het besparingsbeleid doorvoeren, dan zou dit de sterkste troef van de Zweedse coalitie, dat de linkse oppositie geen alternatief heeft, onderuit halen in Wallonië en Brussel, maar na verloop zelfs in Vlaanderen.

Maar ook het FGTB heeft een historische taak te vervullen. Druk zetten om progressieve coalities te vormen is uitstekend, maar kan de nood aan goed voorbereide acties om de rechtse coalities onderuit te halen en als het kan ten val te brengen, niet vervangen.

Kiesborden in Gent. Foto: Jean-Marie Versijp

De rechterzijde tracht een amalgaam te creëren tussen radicaal links en uiterst rechts. Niet het zaaien van haat, het aansturen op discriminatie, intimidatie en geweld, maar het terechte feit dat zowel Stalin als Hitler massamoordenaars waren, wordt ingeroepen om het cordon sanitaire uit te breiden naar de PTB. Maar heel de geschiedenis tot nog toe is er een geweest van oorlogen, burgeroorlogen, massaslachtingen, genocides etc. De meest efficiënte moordmachines waren telkens die welke het hoogste technische niveau hadden bereikt en laat dat nu net die van het Westen zijn, waar “democratische partijen” de dienst uitmaken. Als het aantal moorden begaan door voorgangers of bondgenoten aan wie die wapens geleverd worden de norm wordt, dan moeten zowat alle partijen in de ban worden geslagen. Dat is totaal absurd,

Met die uitslag zou de regionale machtsgreep van MR en CDH in Wallonië in mei 2019 afgestraft worden. De Zweedse coalitie zou bovendien haar ruime meerderheid op federaal vlak volledig verspelen.

Ze kan er dan de CDH bijnemen, maar dat wordt een coalitie van vijf verliezers!

rechts weet dat ook wel, maar wil kost wat kost een linkse arbeidersregering vermijden. Voorlopig kan dat zonder Vlaams Belang, maar als het er echt op aan komt, zullen ook voor haar de deuren van de macht wel open gaan.

Bijna had De Wever afgetoetst wat het voorzichtig doorbreken van het cordon door een coalitie met Forza Ninove zou betekenen, maar chocomousse D’Haeseleer en zijn strakke arm aan supporters kelderden dat voornemen. Met 13% is het Vlaams Belang nog ver verwijderd van haar hoogtepunt in 2006 (21%). Toch moet dit voor de hele arbeidersbeweging en voor alle jongeren het signaal zijn om te mobiliseren en een waarschuwing dat het gevaar van extreemrechts pas zal verdwijnen als ook de sociale afbraak, die er de voedingsboden voor is, gestopt wordt door een links alternatief.

Groene golf voor propere lucht en betere mobiliteit

O

p 14 oktober was er in heel het land een groene golf. Groen wordt groter dan SP.a in onder meer Antwerpen, Gent en Mechelen. In het Brussels gewest haalde Ecolo opmerkelijk hoge scores. Er werd vaak groen gestemd vanuit een bekommernis om de luchtkwaliteit, gezondheidsproblemen door vervuiling, tekort aan propere mobiliteit of bezorgdheid om klimaatverandering.

Zowel voor als na de zomervakantie waren er heel wat acties van ouders en schoolkinderen voor propere lucht rond de scholen. Het succes van die spontane beweging geeft aan hoe gevoelig de kwestie ligt. In het weekend voor de verkiezingen trokken honderden fietsers van Antwerpen naar Brussel om maatregelen te eisen: betere luchtkwaliteit, verkeersveiligheid, meer mobiliteit met minder auto’s en meer leefbare gemeenten. De studie Curieuzeneuzen bevestigde de ernst van de situatie: in heel wat steden is de luchtvervuiling een probleem voor onze gezondheid.

In veel steden nam het aantal fietsers de afgelopen jaren spectaculair toe: in Antwerpen bijvoorbeeld een verdubbeling tussen 2013 en 2017. Dat is logisch: met de auto stilstaan en de hoge prijzen voor parkeren zijn niet aangenaam. De fiets is vaak sneller, gemakkelijker en bovendien gezonder. Het probleem is dat de infrastructuur op deze tendens achterblijft waardoor verkeersveiligheid een probleem is. De afname van de middelen voor publieke investeringen heeft onvermijdelijk gevolgen. Vaak

worden de stadscentra mooi aangelegd, maar duiken daarbuiten al gauw veel onveilige punten op die bij gebrek aan middelen niet aangepakt worden.

Waar Groen aan een lokaal mobiliteitsplan meewerkt, zoals in Gent of Mechelen, worden wel inspanningen gedaan om auto’s uit het centrum te weren. Maar er wordt niet gebroken met de neoliberale logica van citymarketing waarin bouwpromotoren (onder meer van grote private parkings) het voor het zeggen hebben. Wie het zich kan permitteren, kan nog steeds

Voor echte mobiliteitsplannen in de steden zijn er massale publieke investeringen in onder meer openbaar vervoer nodig.

in het stadscentrum parkeren. Het betalend parkeren wordt bovendien uitgerold tot een heel eind buiten het centrum. Er wordt niets gedaan aan wat cruciaal is voor een sociaal mobiliteitsplan: meer, beter en gratis openbaar vervoer. Dat hoeft zich overigens niet te beperken tot bussen en trams, waarom geen goedkope publieke deelfietsen en zelfs publieke deelauto’s?

Voor echte mobiliteitsplannen in de steden zijn er massale publieke investeringen nodig. Er wordt geschermd met het argument dat daar geen geld voor is. De maatschappelijke kostprijs van het huidig verkeer wordt daarbij nooit in rekenschap gebracht. Ook voor maatregelen die de klimaatcrisis aanpakken – zoals af bouw van fossiele brandstoffen – zijn drastische investeringen nodig. Dit botst op de logica van het kapitalisme. Om echt iets te doen voor propere lucht en betere mobiliteit is actieve strijd tegen dit systeem nodig. Het ziet er niet naar uit dat Groen of Ecolo daartoe bereid zijn, waardoor ze de gewekte verwachtingen niet kunnen waarmaken.

www.socialisme.be november 2018

lokale verkiezingen 2018

Hoe kunnen progressieve meerderheden voor echte verandering zorgen?

3

Onze resultaten in Sint-Gillis en Keerbergen LSP had eigen kandidaten in Sint -Gillis (Gauches Communes) en Keerbergen (LSP-Consequent Links).

Die lijsten haalden 2,28% en 1,9%. Dat zijn uitstekende scores. Meer over deze campagnes en de resultaten op pagina 13.

H

et Waalse FGTB (ABVV) verklaarde zich voorstander van een progressieve meerderheid van PS, PTB en Ecolo in het Waals parlement na de verkiezingen van 2019. Dezelfde oproep wordt ook op lokaal vlak gedaan. We spraken hierover met Boris, verantwoordelijke van Gauches Communes in Sint-Gillis (Brussel).

interview door

Stéphane Delcros

Wat is je inschatting van lokale progressieve meerderheden?

“Het Waalse FGTB deed inderdaad een oproep om waar mogelijk linkse coalities te vormen. Het sprak zich uit tegen de ‘tegennatuurlijke’ coalities die PS en MR de dag na de verkiezingen sloten in onder meer Verviers. De vakbond voerde in Luik zelfs een actie om deze oproep te ondersteunen. Het FGTB merkt op dat er zoals verwacht een politieke verschuiving naar links is in Wallonië. Om in te gaan tegen het besparingsbeleid van de regering-Michel is het daarom volgens het FGTB aangewezen om coalities van PS, PTB en Ecolo te vormen.

“De PTB stelt terecht dat er tijd nodig is om hierover te discussiëren in de eigen structuren en om de leden te raadplegen. Op de verkiezingsavond zelf vormden de traditionele partijen meteen snelle akkoorden waarbij de postjes verdeeld werden. Links moet ervoor opletten dat het zich niet laat vangen aan geheime onderhandelingen. De vestiging van progressieve coalities moet gebeuren op basis van een breed publiek debat binnen de arbeidersbeweging over hoe een beleid dat breekt met de besparingen tot stand kan komen.”

Wat denk je van de gesprekken tussen PTB, PS en Ecolo in verschillende gemeenten?

“De situatie is niet gelijklopend in de verschillende steden waar PS en PTB in gesprek gingen. Zowel in Charleroi als Herstal beschikt de PS over een absolute meerderheid. In Luik is een coalitie met de PTB niet de enige mogelijkheid. Maar in Molenbeek kan de MR enkel naar de oppositie verwezen worden indien de PS tot een akkoord met de PTB komt. Catherine Moureaux (PS) verklaarde dat ze zo’n coalitie op de been wil brengen, dat er veel raakvlakken zijn en dat er nood is aan een progressieve meerderheid om de “dringende sociale noden” aan te pakken.

“Het programma moet het vertrekpunt zijn om tot een meerderheid te komen. Wat zou een dringend sociaal programma in Molenbeek betekenen? Op initiatief van de vakbonden waren er belangrijke eerste mobilisaties van het personeel van de lokale en regionale openbare diensten voor betere arbeidsvoorwaarden. Zou die linkse meerderheid de eisen van de vakbond overnemen? Dit zou onder meer betekenen dat contractueel personeel statutair wordt, dat de laagste lonen opgetrokken worden en een collectieve arbeidsduurvermindering zonder loonverlies en met bijkomende aanwervingen doorgevoerd wordt.

Laten we de PS dwingen om woord te houden: de partij sprak zich uit voor een minimumloon van 14 euro per uur en een vierdagenweek. Zal de PS het bij verkiezingsbeloften houden in het kader van de komende parlementsverkiezingen in mei om de beloften vervolgens terug op te bergen, of worden deze partijstandpunten geconcretiseerd op lokaal niveau?

“Daarnaast is er het gigantische gebrek aan publieke investeringen dat tot enorme sociale tekorten heeft geleid, ook op lokaal vlak. Om daar resoluut verandering in te brengen, moet de transfer van publieke middelen naar de grote bedrijven en de superrijken stoppen zodat de achterstand van publieke investeringen kan aangepakt worden. Deze investeringen moeten gericht zijn op de sociale noden. Dit betekent een drastische verhoging van het aantal scholen, gemeentelijke crèches en sociale huisvesting om aan de noden te voldoen.

Met een dergelijk strijdprogramma kan links vooruitgaan.

“De PS probeert tegelijk om het beeld te creëren van de PTB als een tot oppositie veroordeelde partij omdat er geen akkoorden mogelijk zijn.

Paul Magnette nodigde de partij uit in Charleroi, maar verklaarde meteen dat het lokaal programma van de PTB tot een verhoging van de jaarlijkse uitgaven met 30% zou leiden, wat volgens het PS-kopstuk onbetaalbaar en onre-

Actie van het FGTB aan het gesprek tussen PS en MR in Luik. Het FGTB vraagt de PS om niet met de liberalen in zee te gaan, maar een progressieve coalitie met PTB en groenen te vormen. Foto: Julien Dohet

alistisch is. Hij wil de verantwoordelijkheid voor het niet sluiten van een akkoord bij de PTB leggen.”

Hoe kan geantwoord worden op het argument dat een links programma onbetaalbaar is?

“In Sint-Gillis verdedigden we met Gauches Communes (een initiatief gesteund door LSP, de Humanistische Partij en de campagne ROSA) een programma dat vertrekt van de sociale noden. We eisten een radicaal plan van publieke investeringen voor 4 scholen, 30 crèches, 3.000 sociale wooneenheden en 850 degelijke jobs.

Maar we beperkten ons niet tot die elementen. We legden ook uit dat linkse meerderheden het bestaande financiële keurslijf moeten doorbreken. Dat is onmogelijk zonder een programma dat voor echte verandering gaat en zich niet beperkt tot louter symbolische maatregelen in de marge.

“Een links gemeentebestuur dat resoluut ingaat tegen het besparingsbeleid zou noodzakelijkerwijs beroep moeten doen op burgerlijke ongehoorzaamheid. Hogere overheden zouden een dergelijk bestuur al redelijk snel onderwerpen aan een begrotingstraject met besparingen op de gemeentediensten en het personeel. Desnoods kan het gewest het bestuur schorsen en de controle op de gemeente overnemen. Dat is een machtsgreep die ingaat tegen het mandaat van de kiezers.

De regionale en federale overheden gedragen zich tegenover de gemeenten zoals de Europese Commissie tegenover de lidstaten, of zoals de schuldeisers tegenover Griekenland. “ D e c a mp a g ne va n G auche s Communes is niet de gemakkelijkste om te voeren, maar bereidt het debat voor op de aanvallen van rechts, voor wie een beleid dat breekt met de besparingen nu eenmaal ‘onbetaalbaar’ is. De PTB botst op het probleem

dat het deze campagne niet gevoerd heeft en haar militanten en kiezers niet voorbereid heeft op dit offensief.

De partij had zich duidelijk moeten uitspreken over de nood aan een netwerk van rebelse steden waar de actieve mobilisatie van de bevolking en de arbeidersbeweging gestimuleerd wordt om het budgettaire keurslijf te breken. Met Gauches Communes hebben we dit linkse model verdedigd en vandaag blijkt het belang ervan in de discussie over linkse meerderheden.

“In mei volgend jaar kunnen we stemmen voor een regering van de ‘miljonairstaks.’ Om een dergelijke maatregel door te voeren, zal links een programma met socialistische maatregelen moeten verdedigen met onder meer de niet-betaling van de publieke schulden, de nationalisatie van de banken onder democratische controle en de inzet van het wapen van de nationalisatie tegen het onvermijdelijke patronale tegenoffensief.”

Terugkeer van extreemrechts zet cordon sanitaire onder druk

E

en grote verrassing was het niet: nadat N-VA intensief gebruik maakte van racistische vooroordelen tegen migranten en vluchtelingen om de aandacht van sociale thema’s af te leiden, kon het Vlaams Belang een deel van het eerder geleden verlies goedmaken. In de grote steden komt het VB er niet aan te pas, zelfs in het historische bastion Antwerpen ging Filip Dewinter amper vooruit. De resultaten zitten nog een pak onder die van 2006.

Maar in enkele gemeenten in de Antwerpse rand en vooral in de Denderstreek scoorde het Vlaams Belang een zwarte zondag. door

Geert Cool

De meeste aandacht trok het resultaat in Ninove waar Forza Flandria van de weinig subtiele Guy D’Haeseleer maar liefst 40% van de stemmen haalde. Dat was geen geïsoleerd gegeven: ook in Denderleeuw en Aalst scoorde het Vlaams Belang. Die score in de Denderstreek is geen toeval. In de regio zijn er al langer sociale tekorten en deze worden verder op de spits gedreven door de komst van heel wat inwijkelingen die de onbetaalbare huurprijzen in Brussel ontvluchten.

Het beleid van citymarketing en uitrollen van de rode loper voor allerhande vastgoedpromotoren maakt wonen

in de grote steden onbetaalbaar. Dit leidt tot sociale verdringing, maar het lost de problemen niet op. De neerbuigendheid van de gevestigde politici tegenover de bevolking van Ninove is misplaatst. Als extreemrechts daar zo kon scoren, is het de keerzijde van hun eigen neoliberaal beleid.

Na de ‘zwarte zondag’ van 24 november 1991 – de eerste grote doorbraak van het Vlaams Blok in heel Vlaanderen – werd massaal geprotesteerd, vooral door jongeren. Het protest maakte het voor de gevestigde partijen moeilijk om met extreemrechts samen te werken. Het ‘cordon

De neerbuigendheid van de gevestigde politici tegenover de bevolking van Ninove is misplaatst.

Als extreemrechts daar zo kon scoren, is het de keerzijde van hun eigen neoliberaal beleid. sanitaire’ was geboren: de beslissing om geen coalities met het VB te vormen. Dit biedt geen antwoord op de voedingsbodem van extreemrechts, is symptoombestrijding maar geen fundamentele oplossing. Het feit dat het VB niet aan de macht kan deelnemen, zorgt er intussen voor dat de partij haar racistische verdeeldheid niet vanuit een bestuursfunctie kan verspreiden. De voorbije jaren stond de antiracistische beweging zwak-

ker, Blokbuster stond vaak alleen op straat te protesteren. Het is dan ook geen toeval dat de gevestigde partijen aftasten hoe ver ze het cordon sanitaire kunnen neerhalen.

Na de verkiezingen raakte bekend dat CD&V in Lede met het Vlaams Belang had onderhandeld en op aangeven van de nationale partijleiding als voorwaarde tot samenwerking had geëist dat het VB onder een andere naam opkwam. Samen haalden ze geen meerderheid waardoor de kwestie van de agenda was. In Grimbergen is er een coalitie gevormd tussen N-VA, Open VLD en een lokale lijst die uit het VB voortkomt. Bart Laeremans brak met het VB, maar enkele verkozenen op zijn lijst zijn nog steeds bij het VB actief.

Eén van hen werkt zelfs voor de partij.

In Ninove is het onwaarschijnlijk dat een gevestigde partij in zee gaat met Forza Ninove. Daarvoor is Guy D’Haeseleer een te aangebrand figuur. Zijn chocomousse-afbeelding – zogezegd ‘grappig’ bedoeld, alsof racisme grappig kan zijn – was zelfs

voor N-VA te ranzig. Na een periode van lokale politieke crisis kan het tot een monsterverbond tegen Forza Ninove komen. Maar daarmee is de voedingsbodem voor extreemrechts niet weggenomen. Dat kan enkel met een beleid dat radicaal breekt met de besparingen en de sociale polarisatie die eruit volgt.

4

op de werkvloer

Spoorman over de liberalisering:

“Vakbonden mogen niet fatalistisch zijn. De angst moet van kamp wisselen”

R

ecent raakte bekend dat de NMBS een vacature plaatste voor een ‘Specialist Rail Liberalisation’. Bereidt de regering de liberalisering van het binnenlands reizigersvervoer voor? Zet dit de weg open voor een privatisering? We spraken erover met een spoorman.

Wat betekent die liberalisering van het reizigersvervoer?

“De liberalisering betekent het einde van het publieke monopolie van de NMBS. Het publieke bedrijf zou moeten concurreren met andere, private, operatoren die vrij hun treinen op het netwerk kunnen inzetten. Het is iets anders dan privatiseren: de verkoop van de NMBS aan private aandeelhouders.

“Officieel staat de privatisering niet op de agenda in België, maar rechtse provocateurs zoals Alexander De Croo (Open VLD) maken er regelmatig allusie op. Wat nu voorbereid wordt, is de liberalisering van het binnenlands reizigersverkeer vanaf 2023. Het is een proces dat in de jaren 2000 op Europees niveau is ingezet en in 2005 leidde tot de scheiding tussen Infrabel (dat het netwerk beheert en publiek zou blijven) en de NMBS (vandaag een publieke operator, die straks moet concurreren met private operatoren). Het is een Europese verplichting, maar er zijn uitzonderingen voorzien. Uiteraard heeft de regering-Michel niet de intentie om een confrontatie met de EU hierover aan te gaan.”

Wat betekent een liberalisering voor reizigers en personeel?

‘Het is niet op die lijn dat we de meeste klanten hebben.’

Sommigen zagen daar een communautaire kwestie in, maar dat is een zware fout. De spoorbedrijven laten minder gebruikte lijnen aanmodderen en verkommeren omdat het niet daar is dat ze hun omzet halen. Het is gewoon een toepassing van de marktlogica.

“Elke belangrijke beslissing die de NMBS vandaag neemt, is gebaseerd op de komende liberalisering. Het is een obsessie geworden voor het topmanagement. Op enkele jaren tijd is de gebruiker een ‘klant’ geworden. De klant is de core business. Alle managementpraktijken uit de privé worden op elke dienst losgelaten. De verandering in woordgebruik is belangrijk omdat het tot doel heeft om een nieuw ideologisch kader op te leggen en om aan de ‘anciens’ duidelijk te maken dat ze zich moeten aanpassen of opkrassen. Het is een proces dat erg brutaal kan worden. De aanvallen in Frankrijk gaan nog verder dan bij ons. Daar heeft dit geleid tot een toename van zelfmoorden onder spoorpersoneel.

“Officieel zijn de stiptheid en de veiligheid prioriteiten voor de NMBS en Infrabel. Maar de besparingen opgelegd door de regering-Michel en de daling van het aantal collega’s maken het onmogelijk om ook effectief betere stiptheid en meer veiligheid te realiseren. In de grote stations zijn er bewust weinig loketten open waardoor er lange wachtrijen zijn en de reizigers naar de automaten of aankopen op internet geduwd worden. De managers gebruiken vervolgens de verkoopcijfers aan de loketten om uit te leggen dat het normaal is dat er minder loketten opengehouden worden omdat de reizigers meer gebruik maken van de automaten. Zo kan je alles aantonen! Het betekent wel dat de productiviteit verder opgedreven wordt. Dat is het enige dat voor hen van tel is.”

“De reden waarom veel mensen ‘liberalisering’ en ‘privatisering’ dooreenhalen, is omdat de liberalisering ervoor zorgt dat de openbare dienst moet voldoen aan de vereisten van de private sector.

“Ik heb ditzelfde proces gezien in een publiek ziekenhuis waar ik werkte voor ik bij de NMBS begon. Om met de privé te concurreren werd de werking van de openbare diensten aangeIn december zijn er past waardoor met hetzelfde doel voor het eerst sociale werd gewerkt: winst maken. Het Officieel zijn de stiptheid en verkiezingen bij de NMBS. eerste doel is dan niet langer om de veiligheid prioriteiten voor Vanwaar die verandering? een goede dienst aan de bevolking aan te bieden, maar om een goed de NMBS en Infrabel. Maar “De spoorwegen zijn histozakencijfer te realiseren. de besparingen opgelegd risch een bastion van de vak“Je werkt dan wel nog in een bonden. Maar de laatste jaren openbare dienst, maar je moet op door de regering-Michel en de hebben de vakbonden heel wat exact dezelfde wijze functioneren daling van het aantal collega’s te verduren gekregen. De rechals in de privé. Tegelijk zijn er teterzijde heeft de aanvallen oprechte verwijten van de gebrui- maken het onmogelijk om ook gevoerd. Er zijn die door de kers omdat de dienstverlening te effectief betere stiptheid en regering – bijvoorbeeld rond wensen overlaat. Het personeel meer veiligheid te realiseren. de pensioenen of de minimumzit gewrongen tussen onverenigdienst – maar ook die door het bare verwachtingen en eisen. Dat bedrijf zelf. De obsessie rond gebeurt bovendien in een context waarin onze rechten steeds aangevallen worden. Uiteraard een productiviteitsverhoging leidt tot een vermindering van het aantal rustdagen, aanhoudende veranderingen zorgt dat voor veel frustratie.” in de organisatie van het werk, uitbreiding van de taken Wat zouden de concrete gevolgen en hogere werkdruk, …

“De vakbondsleiders hadden vroeger de gewoonte om bij de NMBS zijn? eerder rustig te onderhandelen. Ze zijn opgeleid met die “De stiptheid van de treinen op de lijn tussen Luik en methode. Maar in een context waarin de verantwoordeBergen behoort tot de slechtste van het land. De woord- lijken zelfs niet meer willen onderhandelen en alles met voerder van de NMBS minimaliseert de ernst hiervan: de harde hand opleggen, werkt dit niet meer.

“We moeten een krachtsverhouding opbouwen.

Zonder een degelijke voorafgaand uitgewerkte strategie kan dit niet. We moeten steun zoeken bij de reizigers, hen uitleggen waarom zowel de reizigers als het personeel nood hebben aan een echte openbare dienst.

We moeten de discussie aangaan en de leden veel meer informeren, wat de afgelopen jaren niet gebeurd is.

We moeten een actieplan op langere termijn opstellen, eenmalige stakingen zonder vervolg hebben immers beperkingen. Veel van wat nodig is, gebeurt vandaag niet. Maar de eerste stap is om goed te begrijpen wat de inzet is.

“Toen de regering-Michel sociale verkiezingen oplegde aan de NMBS, was het doel ongetwijfeld om de historische positie van ACOD te verzwakken. In de praktijk kan het echter de dynamiek van alle vakbonden versterken. Strijdbare militanten moeten een actieve campagne voeren en gebruik maken van deze sociale verkiezingen om met de collega’s de discussie aan te gaan over hoe we de werking van de vakbonden democratischer kunnen maken en zoveel mogelijk personeelsleden in onze strijd betrekken.

“We zullen er alles aan doen om de krachtsverhoudingen te wijzigen. We willen een sterke openbare dienst die toegankelijk is en voldoende middelen heeft om de maatschappelijke uitdagingen aan te gaan. Ik vind dat fatalisme geen plaats heeft in de vakbonden. De angst moet van kamp wisselen!”

de

Linkse Socialist

Alles wordt duurder

B

ijna de helft van de Belgische werknemers bevindt zich in een onzekere situatie of heeft moeite om rond te komen. Een studie uit 2016 gaf al aan dat 4 op 10 werknemers de eindjes moeilijk aan elkaar kan knopen. Dat is wellicht nog een onderschatting als de hoge schulden erbij genomen worden. Op 1 juli 2017 bedroeg het interprofessionele minimumloon 1.562,59 euro bruto, ongeveer 9,5 euro per uur. Zelfs voor wie voltijds werkt, is dat onvoldoende om een waardig leven te leiden. Deze vaststelling vormde de basis voor de campagne voor een minimumloon van 14 euro per uur, onder meer gevoerd door het Luikse ABVV en de voedingscentrale Horval. door

Nicolas Croes

In Brussel komt het gemeenschappelijk vakbondsfront in actie rond de lage lonen en onzekere arbeidsvoorwaarden. Er is een actieplan opgesteld met offensieve eisen: verhoging van alle loonschalen met 10%, arbeidsduurvermindering met bijkomende aanwervingen en zonder loonverlies, eindejaarspremie in heel de publieke sector voor een bedrag gelijk aan een 13e maand en tenslotte verbetering van de arbeidsvoorwaarden (bijkomend personeel en omzetten van contractuele in statutaire tewerkstelling) om de kwaliteit van de openbare diensten te verbeteren.

Er werd een petitie rond deze eisen opgezet om ze onder het personeel te populariseren waarmee de basis gelegd werd voor een actieplan dat door ACOD-LRB (Lokale en Regionale Besturen) werd besproken op de algemene vergadering van 11 september.

Op 20 september trokken enkele tientallen militanten van de drie vakbonden met 10.000 handtekeningen naar het kabinet van Brussels MinisterPresident Rudi Vervoort (PS).

Bij de overhandiging van de hand-

tekeningen merkte ACOD-LRB op: “We zijn niet naïef. Aangezien de lokale overheden verantwoordelijk zijn voor hun personeelsbeleid, zullen we hen vragen om hun verantwoordelijkheid te nemen. We zullen dit doen met acties in gemeenschappelijk vakbondsfront op 11 oktober en dit bij alle lokale overheden. De strijd is pas begonnen.”

Op 11 oktober waren er werkonderbrekingen van twee uur door het personeel van de gemeenten, OCMW’s en van de publieke ziekenhuizen.

Het succes van deze actiedag (zie foto’s) was meteen een opstap naar een volgende actie: een regionale staking met betoging op 8 november gevolgd door een algemene vergadering waarop het vervolg van de beweging wordt besproken.

Het pamflet van ACOD-LRB stelt onder meer: “Ik wil niet leven om te werken.” Wie herkent zich daar niet in? Het opbouwend actieplan van het gemeentepersoneel in Brussel is een inspirerend voorbeeld van hoe we offensieve eisen in actie kunnen verdedigen waarbij we steeds meer collega’s in de strijd betrekken.

Armoede bestrijden door hoger minimumloon: 14 euro per uur Op 17 oktober, de internationale dag tegen armoede, werd in verschillende steden geprotesteerd. Zo ook in Gent (zie foto hieronder) waar het ABVV deelnam met de eis van een hoger minimumloon. De eis van 14 euro per uur zou voor veel mensen een grote stap vooruit betekenen. Het is mogelijk om dit af te dwingen: in de VS werd de 15 dollar per uur eerst afgedwongen in Seattle. Nu moest zelfs Amazon-baas Jeff Bezos inbinden en zijn personeel minstens 15 dollar per uur betalen.

Ziek zijn is geen keuze

Ambtenaren blijven de openbar

O

p 28 september betoogden 10.000 ambtenaren van de federale administraties, maar ook van specifieke korpsen zoals brandweer, leger en politie. Het protest was gericht tegen de aanvallen door de regering. De betoging in gemeenschappelijk vakbondsfront kwam er na een jaar vol stakingen en regelmatige acties van de federale ambtenaren, jammer genoeg vaak acties die elk op zich stonden en enkel door ACOD werden ondersteund. door

Ben, acod- delegee

De betoging deed door zijn omvang denken aan de laatste grote betoging tegen de hervormingen van Bogaert in 2013. Toen ging het om de stelselmatige afbouw van het personeel met gemiddeld 1500 ambtenaren minder per jaar, het hervormen van de loopbaan waarbij tal van premies afgeschaft werden en het strenger maken van de evaluaties van ambtenaren. De openbare dienstverlening wordt regering na regering aangevallen. Het gaat nu zelfs zo ver dat het bestaan van het sta-

tuut van ambtenaren dreigt te verdwijnen. Aangezien een plotse afschaffing op teveel protest zou botsen, gebeurt het stap per stap. De regering ontdoet het statuut van zijn inhoud en geeft de voorkeur aan contractuele tewerkstelling en binnenkort zelfs interimarbeid.

De actie in september was bijzonder groot omwille van de woede over de aanvallen op het ziektestelsel. Het huidige stelsel laat toe om ziektedagen over te dragen naar volgende jaren: bij ziekte blijft dan langer 100% van het

op de werkvloer

www.socialisme.be november 2018

r, maar loon volgt niet Foto’s: werkonderbreking in het Brugman-ziekenhuis op 11 oktober

5

Geslaagde actiedag op 2 oktober. Nu de druk verder opvoeren!

1/ De petitie was een belangrijk instrument om de acties te populariseren onder de collega’s en om zoveel mogelijk werkenden te mobiliseren.

2/ Algemene vergadering bij het begin van de

D

werkonderbreking. Na de toespraken door de delegees, kon iedereen die dit wenste het woord nemen om te spreken over concrete ervaringen.

e actiedag van 2 oktober was al in de zomer aangekondigd, maar voor duidelijkheid over wat er juist zou gebeuren was het lang wachten. Sommige werknemers hebben daar niet op gewacht en gingen al voor 2 oktober in verzet tegen de maatregelen die de regering deze zomer aankondigde. Samen met het ongenoegen tegen de rechtse regeringen in het land zorgde dit voor een opbouw naar 2 oktober. Het maakte dat migratie en veiligheid niet langer de enige thema’s waren in de media en discussies. Sociale thema’s kwamen ook op de agenda.

door

3/ Vervolgens werd een actie gehouden aan de ingang van het ziekenhuis.

Op de spandoeken werd een lege ruimte gelaten waarop alle personeelsleden hun mening konden schrijven.

4/ Tenslotte was er een betoging op het domein van het ziekenhuis. Het was onmogelijk om de eisen van het personeel niet te horen.

Maar om de directie te overtuigen, zal er meer nodig zijn …

Foto’s: Nico

re diensten verdedigen! loon betaald worden. Wie het ongeluk heeft om langdurig ziek te worden (burn-out, kanker, ongeval, beroerte, …) valt na uitputting van die overgedragen ziektedagen terug op 60% van het loon. De huidige hervorming wordt voorgesteld als een harmonisatie met het stelsel in de privé waar je sowieso na 30 dagen terugvalt op 60% van het loon.

Wat in de media minder aan bod kwam, is het feit dat de vakbonden in veel private bedrijven groepsverzekeringen onderhandeld hebben waarmee 100% van het loon wordt gegarandeerd gedurende zes maanden tot zelfs een jaar. Deze regeling bestaat echter niet voor contractuelen in de publieke sector en evenmin in heel wat kleine bedrijven. Minister Vandeput wil eigenlijk een harmonisatie naar beneden.

Nochtans is ziek zijn geen keuze. We moeten ons met de werkenden in zowel

Alle contractuelen moeten statutair worden, de arbeidsvoorwaarden en lonen in de privé moeten verbeteren, zeker waar er nog geen garantie op een volledig loon na 30 dagen ziekte is. de privé als de publieke sector beschermen tegen financiële moeilijkheden bij langdurig ziekte.

Dit betekent niet dat er geen harmonisatie moet komen: alle contractuelen moeten statutair worden (zoals ook geëist werd door het personeel van de

Foto: Liesbeth

RTBF tijdens hun staking van 18 september), de arbeidsvoorwaarden en lonen in de privé moeten verbeteren, zeker waar er nog geen garantie op een volledig loon na 30 dagen ziekte is.

De betoging van 28 september toonde het potentieel om federale ambtenaren te organiseren in een ernstige strijd. In de daaropvolgende dagen liet minister Vandeput weten dat hij niet wil tornen aan zijn hervorming.

Er zullen dus nieuwe acties van de federale ambtenaren volgen, zelfs indien op het ogenblik van schrijven nog geen datum of actie bekend is. Deze strijd is niet alleen nodig voor de arbeids- en levensvoorwaarden van de ambtenaren, het is ook een belangrijke strijd omdat de syndicalisatiegraad erg groot is in de publieke sector. Dat is ongetwijfeld een van de belangrijkste redenen voor de lastercampagne en de aanvallen van de regering op de ambtenaren.

Thomas (Gent)

Er ontstond een momentum waarbij velen pas op de dag zelf beslisten om mee te betogen in de hoop zo de veranderende dynamiek in het publieke debat te ondersteunen en verder te zetten. Het zorgde voor 65.000 betogers op 2 oktober met vooral in Vlaanderen veel deelnemers. Op 12 dagen van de lokale verkiezingen was dit erg belangrijk: de traditionele partijen deden er alles aan om de aandacht van de sociale thema’s af te leiden.

Op het einde van de betogingen en de dagen erna bleef het echter oorverdovend stil over nieuwe acties. Het federaal comité van het ABVV deelde mee dat er voor 26 oktober niets beslist wordt. Diegenen die het verzet wilden afbouwen, benadrukten het gevaar dat rechts zich in de verkiezingen zou versterken. Nochtans zorgen acties er net voor dat sociale thema’s centraler staan, wat links versterkt. Het kan ook gebruikt worden om sterkere nadruk te leggen op een programma waarmee de werkenden vooruit gaan: minimumloon van 14 euro per uur, minimumpensioen van 1.500 euro of nog arbeidsvermindering zonder loonverlies en met extra aanwervingen.

Het federaal comité van het ABVV besliste wel dat er in aanloop naar 26 oktober een discussieproces zou opgestart worden in alle geledingen (zowel gewesten als centrales). Dat is positief: zo kunnen militanten betrokken worden en is het mogelijk om de discussie aan te gaan over een programma waarmee we collega’s kunnen aanspreken en overtuigen. Maar het blijft ondertussen evident dat we onze eisen niet zullen afdwingen door het vriendelijk te vragen aan deze of een andere regering. We moeten eerlijk en duidelijk zijn: er zal strijd nodig zijn. Een informatiecampagne moet gekoppeld worden aan mobilisaties en acties die ook een duidelijk doel hebben. Er is een krachtsverhouding nodig om het programma van de vakbonden af te dwingen.

Dit najaar wordt gesproken over een nieuw Interprofessioneel Akkoord (IPA). Dat is een ideaal moment om de strijd voor 14 euro per uur echt op gang te trekken, niet als een strijd voor een verre toekomst maar als iets waar de werkenden en hun gezinnen nu nood aan hebben. Als we het minimumloon slechts optrekken aan het ritme van de afgelopen IPA’s kan het nog 30 jaar duren voor we aan 14 euro per uur komen. We kunnen best

meteen gaan voor een echt federaal minimumloon voor iedereen en dit zonder achterpoortjes.

Er is immers een gevaar dat onze acties en eisen verdelend werken. De omschrijving van zware beroepen wordt bijvoorbeeld apart besproken voor overheidspersoneel en de privé.

We mogen ons niet laten verdelen!

Onze strijd is gericht tegen de neoliberale en Thatcheriaanse voorstellen van deze regeringen (zowel federaal, Vlaams als Waals). Het gaat niet om het aanpassen van een paar zinnetjes of wat punten en komma’s, maar om een fundamenteel ander maatschappijmodel.

We moeten ons voor dat gevecht klaarstomen. Dat gebeurt best door de druk te blijven opvoeren tot de laatste dag van deze regering. We doen het niet door de regering uit te zitten en af en toe iets van de zijkant te roepen. We moeten het beleid constant uitdagen op de straten en in de bedrijven zodat onze zorgen en bekommernissen centraal staan.

We moeten eerlijk en duidelijk zijn: er zal strijd nodig zijn. Een informatiecampagne moet gekoppeld worden aan mobilisaties en acties die ook een duidelijk doel hebben. Er is een krachtsverhouding nodig om het programma van de vakbonden af te dwingen.

6

energie

de

Linkse Socialist

Private markt faalt – energie moet in publieke handen!

Elektriciteit steeds duurder, maar geen garantie op dienstverlening

H

et is niet helemaal uitgesloten dat u dit artikel bij kaarslicht leest nadat de elektriciteit is afgeschakeld. De kans dat dit in november gebeurt, is uiteindelijk erg beperkt. Maar door het falend beleid was er wel nood aan een afschakelplan. Het potentiële stroomtekort is de zoveelste episode in de reeks ‘falen van Michel 1’. Het jarenlange laissez-faire beleid waarbij grote energieproducenten en distributeurs deden wat ze wilden – met name winst maken – heeft niet gezorgd voor energiezekerheid of een duurzaam energiebeleid. De winsten gingen naar de grote bedrijven, de gevolgen van hun falen zijn voor de gemeenschap.

door

Arne (Gent)

EDF), het Nederlandse bedrijf Eneco, Lampiris (in handen van Total) en De energieproductie in ons land is al- Essent (van het Duitse energiebedrijf tijd in private handen geweest. Vanuit Innogy). SP.a’er Steve Stevaert merkte drie regionale energiebedrijven, waar- ooit op dat “de liberalisering van de van S.E.E. (opgezet door de Generale energiemarkt goed is voor de mensen.”

Maatschappij) de grootste was, werd in Dat was complete nonsens. De liberali1956 EBES opgezet. De andere grote sering zorgde meteen voor prijsstijginelektriciteitsproducenten, Intercom en gen. Zo kondigde Electrabel in 2006 Unerg, waren via grote aandeelhou- een prijsstijging aan die de gemiddelders als de Generale Maatschappij, de de factuur met 105 euro deden stijgen.

Groupe Bruxelles-Lambert en Albert Electrabel, toen al in handen van de Frère nauw met elkaar verweven. In Franse holding Suez die vandaag Engie 1990 fusioneerden ze tot Electrabel. heet, maakte in datzelfde jaar 3,6 milDe distributie van energie was op- jard euro winst. Dat kon onder meer gedeeld naargelang de gebruiker. door belastingcadeaus. De liberaliseGemeenten kregen een monopolie voor ring was goed voor de energiereuzen, het leveren van elektriciteit aan par- niet voor ‘de mensen’. ticulieren en kleiTu sse n 20 07 ne ve rbr u i ke r s. e n 2017 we rd Grootverbruikers elektriciteit voor konden voor hun een gewoon geelektriciteit terecht De weigering zin gemiddeld bij de gemeentelij71,8% duurder. ke elektriciteitsdis- om voldoende te De marktlogica, tributie of private investeren in duurzame waarbij winsten bedrijven. Op baop korte termijn sis van de eerste in- energieproductie is prioritair zijn, tercommunale-wet verbonden met de heerst al decenvan 1922 vormden nialang op onze winstbelangen van de de gemeentelijke e ne rg ie m a rk t. energiebedrijven grote energiebedrijven Het leidt tot inefsteeds grotere al- die de Belgische markt ficiëntie en prolianties. Er werd blemen voor wie ook steeds vaker controleren. In plaats de dure facturen samengewerkt met van te investeren, wordt niet kan betade privé waardoor len. “Ongeveer gemengde inter- bespaard tot het licht een vijfde van com mu nales de dreigt uit te vallen. de Belgische genorm werden. zinnen leeft in Na WO1 en WO2 weigerde de energiearmoede,” aldus de Koning Belgische overheid om de volledige Boudewijnstichting in maart van dit energiesector te nationaliseren. Dit in jaar. tegenstelling tot zo goed als alle andere West-Europese landen. De private Gebrek aan investeringen markt had het voor het zeggen, met als leidt tot mogelijk tekort resultaat een concentratie die leidde tot In november zal slechts één van de een monopolie van Electrabel als enerzeven kernreactoren inzetbaar zijn. gieproducent en –leverancier.

In 2005 werd de volledige libera- Het gebrekkig onderhoud van de anlisering van de energievoorziening dere reactoren en de centrales maakt doorgevoerd: naast Electrabel kwa- dat ons land bijna toevallig een kermen er andere energieleveranciers als nuitstap realiseert. Het uitvallen van Luminus (in handen van het Franse andere reactoren zorgt voor een dreiChaos op de energiemarkt

Zal Engie/Electrabel de kost van de kerncentrales op de gemeenschap afwentelen?

Voor de kost van de ontmanteling van de kerncentrales is er een nucleaire spaarpot in het leven geroepen: Synatom. Dat is een dochtervennootschap van Electrabel. Er worden bijdragen gestort in deze vennootschap om nucleaire kosten in de toekomst te dragen. Het grootste deel van dit geld wordt vervolgens terug uitgeleend aan Electrabel. Als de middelen van Synatom niet volstaan, moet Electrabel de rest bijpassen. Dat is normaal: het bedrijf haalde grote winsten uit de kerncentrale, maar moet ook opdraaien voor de ontmanteling ervan.

Engie zal er echter alles aan doen om dit te vermijden. Zo is er de optie om Electrabel te verkopen vooraleer de kwestie zich stelt en het risico door te schuiven naar een overnemer. De andere optie is om Electrabel eerst uit te kleden en vervolgens desnoods failliet te laten te gaan. Nu al wordt Electrabel leeg gehaald: vorig jaar werd de Compagnie Nationale du Rhône aan moederholding Engie cadeau gedaan als dividend. De verkoop van het belang van Electrabel in het Thaïse Glow bracht 2,6 miljard euro op, maar werd eveneens naar Engie doorgeschoven. De winstgevende onderdelen worden uit Electrabel gehaald, waardoor het niet zeker is dat de verplichtingen bij een kernuitstap kunnen nagekomen worden. Vervolgens worden deze naar de gemeenschap doorgeschoven.

De kerncentrale van Tihange. Hier werd al vaak tegen geprotesteerd. De oude centrales worden desondanks opengehouden: ze leveren immers veel winst op. Foto vanop Wikimedia (commons)

gend stroomtekort. Ondertussen werd elders extra capaciteit gevonden, maar voor begin 2019 blijft het gevaar op een black-out bestaan.

De dreiging van stroomtekort wordt gebruikt om de energieprijzen omhoog te duwen. Deze strategie werd ook in 2014 gebruikt met de geplande sluiting van Doel 1 en 2. Achteraf bleek dat er nooit sprake was van een elektriciteitstekort. Het werd wel aangegrepen om gezinnen 100 euro per jaar meer te laten betalen. Hetzelfde dreigt nu te gebeuren voor zowel elektriciteit als gas.

De Tijd berichtte in oktober nog dat de stroom- en gasprijzen met gemiddeld 270 tot 400 euro per jaar stijgen!

De kerncentrales zijn in de jaren 1970 en 1980 gebouwd en waren niet bedoeld om tot nu mee te gaan. Ze leverden echter gemakkelijke winsten op die geïncasseerd werden, ook lang nadat de centrales afgeschreven waren, zonder te investeren in andere energieproductie. Er waren problemen met scheurtjes in de reactoren Tihange 2 en Doel 3, in de reactor Tihange 3 is er een probleem met het staal van het gewapend beton. Het gebrek aan investeringen in alternatieven maakt echter dat de kernuitstap wordt uitgesteld. De kernlobby, gesteund door N-VA, gebruikt het om een kernuitstap te koppelen aan black-outs en forse prijsverhogingen.

Ook toen de meeste kerncentrales nog actief waren, stelde zich al een probleem. In 2008 trok energiewaakhond CREG aan de alarmbel met een waarschuwing voor een dreigend energietekort, door onze hoge energie-import.

In tegenstelling tot alle buurlanden importeerde België tussen 2000 en 2008 meer energie dan dat het exporteerde.

De import nam toe met 149% en maakte België nog meer afhankelijk van grote buitenlandse energiebedrijven.

De massale import zorgde niet voor lagere prijzen. In 2017 betaalde een Belg met doorsnee verbruik gemiddeld 996 euro, in Nederland en Frankrijk was dat maar 534 en 585 euro.

De weigering om voldoende te investeren in duurzame energieproductie is verbonden met de winstbelangen van de grote energiebedrijven die de Belgische markt controleren. In plaats van te investeren, wordt bespaard tot het licht dreigt uit te vallen.

Energie in publieke handen!

Politici komen met diverse voorstellen om de energieprijzen naar beneden te halen. Ze hebben het over taksen, een BTW-verlaging of prijscontroles.

Dat zijn interessante voorstellen, maar ze maken geen einde aan het winstbejag van de grote energiebedrijven.

Taksen op energiebedrijven worden doorgerekend aan de gebruikers. Een BTW-verlaging is zeker nodig, energie is immers geen luxeproduct. Maar het

De volledige energiesector – van productie over distributie tot leveren – moet in publieke handen komen zodat er controle door de gemeenschap over mogelijk is en de beschikbare middelen kunnen ingezet worden voor de ontwikkeling van alternatieve energie.

Affiche van LSP. Wil je er ook één?

Contacteer ons voor een exemplaar!

zou slechts een tijdelijke daling van de factuur veroorzaken, de leveranciers zouden het snel kunnen aangrijpen om quasi onopgemerkt hun tarieven op te trekken.

De grote energiebedrijven domineren de Europese markt en hebben een enorme macht. Enkel de belangen van de grote aandeelhouders worden gediend. Het maakt dat er grote dividenden zijn, maar geen middelen voor investeringen in duurzame energie en betere infrastructuur. De belangen van deze bedrijven staan tegenover die van de werkende bevolking. Energie is te belangrijk om het aan de markt over te laten! Beslissingen over de energiesector moeten genomen worden door werknemers, gebruikers en de gemeenschap in het algemeen.

Op lokaal vlak kunnen progressieve coalities maatregelen nemen zoals een verbod op het afsluiten van gas en elektriciteit. Mogelijk kunnen er ook stedelijke energiebedrijven opgezet worden om zelf duurzame energie te ontwikkelen. Maar er zal meer nodig zijn om tot structurele veranderingen te komen. De volledige energiesector – van productie over distributie tot leveren – moet in publieke handen komen zodat er controle door de gemeenschap over mogelijk is en de beschikbare middelen kunnen ingezet worden voor de ontwikkeling van alternatieve energie.

Dat zal nodig zijn: de opwarming van de aarde daagt het energiebeleid steeds harder uit. De nood aan een duurzaam energiebeleid is gigantisch.

Het IPCC bevestigde dit begin oktober opnieuw: “enkel snelle, verreikende en ongekende veranderingen in alle onderdelen van de samenleving” kunnen de opwarming nog in perken houden.

Diegenen die de energiemarkt vandaag in handen hebben, zullen deze veranderingen niet bieden. In de klimaatacties (zie ook op pagina 15) moeten we ook de strijd voor energie in publieke handen opnemen.

Energie in publieke handen moet milieuvriendelijke stroomproductie mogelijk maken en tevens betaalbare facturen. Stop de winsthonger van bedrijven als Engie-Electrabel en co, voer samen met LSP actie voor energie in publieke handen en milieuvriendelijke alternatieven op de huidige energieproductie.

ROSA

www.socialisme.be november 2018

7

Betoging op 25 november

Stop geweld op vrouwen!

25

november is de Internationale Dag tegen geweld op vrouwen. Het moet vooral een dag van collectieve strijd zijn en een gelegenheid om in vakbonden, op het politieke terrein en in strijdbare campagnes zoals ROSA (Reageer tegen Onderdrukking, Seksisme en Asociaal beleid) de aandacht te vestigen op de oorzaken en hoe we die aanpakken. door

Ophélie (Brussel)

De benoeming voor het leven van de dat de objectivering van vrouwen in seksistische, racistische en homofo- advertenties en de media niet helpt. be Kavanaugh, die aangeklaagd werd Integendeel. Het bagatelliseert gevoor aanranding, als rechter in het weld en seksuele intimidatie. De verAmerikaanse Hooggerechtshof illus- antwoordelijkheid daarvoor ligt bij de treert de noodzaak van massamobi- bedrijven die vrouwenlichamen gelisatie om de rechten van vrouwen te bruiken als marketing- en/of seksuele verdedigen. voorwerpen om winst te maken.

Dat is na t wee Een object ge br uikt men zojaar getuigenissen als men wil, maar en schandalen sinds een vrouw is geen #MeToo overduidelijk. In België meldt Preventie en steun aan stuk vlees of trofee!

98% van de vrouJammer genoeg lijkt wen dat ze slachtof- slachtoffers vereist die visie soms wel fer zijn geweest van massale investeringen heel erg aanwezig. pesterijen en twee Dat zien we vooral in publieke diensten. derden van agresin de verkrachtingssie. Geweld komt Besparingen zijn niet cultuur, die vrouwen verantwoordeechter niet enkel alleen asociaal, ze zijn lijk stelt voor het op straat voor. Ook geweld dat ze daop de werkplek, op uitermate seksistisch. gelijks ondergaan: school of zelfs thuis.

Dat we moeten reageren is duidelijk. een “te korte” jurk of een decolleté en Maar hoe? Kunnen we geloof hechten het zou onze schuld zijn als we worden aan de beloftes van de regering om sek- aangerand? Vrouwen gaan door zulke sistisch geweld te voorkomen? Meer opmerkingen zelfs zo ver dat ze hun bewakingscamera’s en politieagenten gedrag veranderen. Ze letten op wat op straat zullen ons niet helpen. De re- ze dragen, vermijden bepaalde plaatgering gaat prat op de wet tegen seksis- sen of keren ‘s nachts niet alleen terug me van 2014, maar die is in de praktijk naar huis. eigenlijk ontoepasbaar.

Mocht de regering echt een einde Voor economische willen maken aan geweld op vrouwen, onafhankelijkheid van vrouwen dan zou ze niet toelaten dat onze openVrouwen hebben tot op vandaag nog bare ruimte wordt bezoedeld met seksistische reclame. Ze zou de openbare steeds niet de mogelijkheid om hun diensten herfinancieren in plaats van job op te zeggen of partner te verlaten erop te besparen en ze zou maatregelen zonder risico om in armoede terecht te nemen om de economische onafhanke- komen. Die economische afhankelijklijkheid van vrouwen te bevorderen in heid maakt hen extra kwetsbaar voor geweld. Het besparingsbeleid van de plaats van ons armer te maken. regeringen versterkt dat. Door onze Stop de commercialisering levensomstandigheden aan te vallen, van vrouwenlichamen komen vrouwen nog sneller in onzekerheid terecht. We moeten dus tegen Waar we zeker van kunnen zijn, is economisch geweld strijden omdat het

Stop agressie tegen personeel NMBS

I

n 2016 was 83% van de vrouwen slachtoffer van seksisme op het openbaar vervoer. In 88,6% van de gevallen deden getuigen niets. Zoals het er nu voor staat is het personeel niet bij machte om de veiligheid te garanderen. Ze komen er zelfs niet toe de verwachte sociale controle uit te voeren.

Het personeel zelf is er trouwens ook slachtoffer. In 2017 waren er bijna 2.100 gevallen van agressie tegenover het trein- en stationspersoneel. Dat is een stijging met 11% op één jaar tijd. Wanneer het personeel dan om steun vraagt na seksistisch, racistisch of LGBTQI+foob gedrag tijdens zijn/ haar werk, worden de zaken maar al te vaak geminimaliseerd.

Eveline (Brussel) sprak met een treinbegeleidster “Als reactie op een reeks zeer gewelddadige incidenten van agressie lanceerde een collectief van treinbegeleiders het initiatief #StopAgressiesNMBS. Hierbij werd aan personeel gevraagd een witte band te dragen en aan de reizigers werd gevraagd om hun solidariteit te uiten door middel van post-its of sociale media. Dat dwong de CEO van de Nationale Spoorwegmaatschappij, Sophie Dutortoir, om te reageren en actie te ondernemen. Ze beloofde om het “masterplan” tegen agressie, dat dateert van 2007, versterkt door te voeren. Rekening houdend met de huidige personeelstekorten en het tekort aan middelen, vragen het personeel en de (mogelijke) slachtoffers zich echter af hoe dat in de realiteit iets zal veranderen.

“De directie moet daar onmiddellijk een prioriteit van maken! We vragen onder andere dat er meer dan één begeleider is op de treinen die op hoge-risicolijnen rijden en op risico-uren. We willen beroep kunnen doen op meer veiligheidspersoneel. Extra aanwervingen zijn nodig! Er moet betere opvang en ondersteuning voor de slachtoffers van agressie zijn en het bestaande buddysysteem moet worden hervormd. Ten slotte is ook een betere opleiding van het personeel nodig. Die maatregelen moeten gepaard gaan met meer publieke financiële middelen. Dat is in het belang van het personeel en de reizigers, in het bijzonder van de vrouwen.

“Strijd voor vrouwenrechten is ook massaal investeren in toegankelijk en kwaliteitsvol openbaar vervoer: voor een groter net en meer gevormd en opgeleid personeel om dag en nacht in alle veiligheid te kunnen reizen.”

andere vormen van geweld stimuleert!

Kwaliteitsvolle jobs met degelijke lonen en de individualisering en herwaardering van uitkeringen zijn onontbeerlijk.

De budgetten voor lokale politie, gerecht, preventie, opvangcentra, sociale sector ... worden onophoudelijk afgebouwd. Gevolg: te weinig personeel dat opgeleid is om met seksueel geweld om te gaan, een tekort aan opvangcentra, … Preventie en steun aan

slachtoffers vereist massale investeringen in publieke diensten. Besparingen zijn niet alleen asociaal, ze zijn uitermate seksistisch.

Echte emancipatie is onmogelijk wanneer tekorten steeds groter worden. Echte emancipatie kan niet in een maatschappij waarin de 1% rijksten zich bijna alle geproduceerde rijkdom toe-eigenen. Om te strijden tegen seksisme moeten we ook strijden tegen

het systeem dat ongelijkheid en discriminatie voortbrengt: het kapitalisme!

De betoging tegen geweld op vrouwen is georganiseerd door het platform Mirabal. We roepen op om in die betoging mee te stappen met de ROSA-delegatie, voor socialistisch en strijdbaar feminisme. De afspraak is op zondag 25 november om 13.30 uur aan het Poelaertplein!

McDonald’s in de VS: staking tegen seksistisch geweld

S

eksuele aanranding, pesterijen op het werk: seksistisch gedrag komt veel voor, zo ook bij McDonald’s in de VS. Ook in dit bedrijf worden klachten, zoals vaak, niet serieus genomen door het management of door het Federaal Agentschap voor Gelijke Kansen op het Werk (EEOC). De klachten bleven onbeantwoord bij de verschillende officiële instanties. Het personeel in de VS nam het heft in eigen handen en ging over tot een staking, een primeur bij McDonald’s!

door

Brune (Brussel)

De actie vond plaats tijdens de middagpauze en dit in 10 steden tegelijk.

Het werk werd neergelegd door vrouwelijke en mannelijke werknemers.

Dit is nog nooit eerder vertoond in een sector die al zeer onzeker is: het minimumloon bedraagt over het algemeen niet meer dan 8 dollar per uur en vakbondsrechten zijn er soms onbestaande.

De terugkeer van de staking als strijdmethode benadrukt de centrale economische rol die vrouwen in het

bedrijf spelen. Ze zijn niet langer onzichtbaar en vragen om fatsoenlijke en veilige werkomstandigheden voor alle medewerkers.

Ook in België zijn vrouwen oververtegenwoordigd in de meest precaire sectoren. Ontsnappen aan geweld is niet zo “gemakkelijk” omdat er altijd angst is om een job te verliezen.

Volgens een onderzoek uit 2016 kreeg 40% van de vrouwen in de fastfoodindustrie in de Verenigde Staten al te maken met seksistisch geweld op de

werkplek.

Gewone mensen kunnen in tegenstelling tot bijvoorbeeld actrices niet rekenen op de massamedia om hen te steunen in de strijd tegen intimidatie.

Voor werkneemsters en werknemers is er een vakbond nodig die bereid is om hen te ondersteunen bij het indienen van klachten en om preventieve maatregelen te eisen. Nog voor het #MeToo tijdperk, was er de aanranding van Nafissatou Diallo door Dominique Strauss Kahn. De ondersteuning door de vakbond was voor haar cruciaal om naar buiten te treden. Campagnes die vrouwen oproepen om zich aan te sluiten bij een vakbond zijn essentieel om een sterke en eengemaakte beweging op te bouwen in de strijd tegen geweld op het werk en voor fatsoenlijke arbeids- en loonvoorwaarden.

Dat geldt zeker voor onzekere sectoren waar vrouwen in de meerderheid zijn.

8

dossier

de

Linkse Socialist

De Duitse soldatenraad in Brussel in n H

et moet een vreemd gezicht zijn geweest voor de Brusselse bevolking, die zondagnamiddag 10 november 1918: een stoet van zowat 5 à 6.000 Duitse soldaten trok op de tonen van de Internationale door de stad met rode vlaggen. Het was het orgelpunt van de opstand van Duitse soldaten tegen hun legerleiding en regering, een weinig gekende episode uit de Duitse Revolutie die zich in ons land afspeelde.

dossier op basis van een tekst door

Tim Joosen in ons boek ‘1918-1923: revolutie in Duitsland’

De impact van de Oktoberrevolutie aan het Westelijk front

de Duitse marine met massale protesten in de Duitse havensteden. Oorzaak was de poging van de legerleiding om nog een laatste marine-offensief op te starten tegen de geallieerden, in de hoop de keizer ertoe te bewegen de oorlog verder te zetten. Dit offensief werd onmogelijk gemaakt doordat duizenden matrozen weigerden om de haven te verlaten. Op 3 november bezetten de muitende Duitse matrozen de havenstad Kiel en riepen er een Socialistische Sovjetrepubliek uit.

Drie dagen later gebeurde hetzelfde in Hamburg, gevolgd door soortgelijke opstanden in het Ruhrgebied, Beieren en Berlijn. Op 9 november was de situatie zo uitzichtloos voor de Duitse heersende klasse dat ze de

De Oktoberrevolutie in Rusland in 1917 had een enorme impact op de strijdkrachten aan het Westelijk Front.

De berichten over de oprichting van een arbeidersstaat, de vredesvoorstellen en de socialistische maatregelen van de nieuwe Sovjetregering in Rusland raakten snel verspreid onder de soldaten. Plots bleek er een alternatief te bestaan op het kapitalistisch systeem dat voor deze soldaten vooral geïdentificeerd werd met de moordlust, slachtpartijen en ontberingen van het front.

De Duitse legerleiding zag in de muiterijen en verzwakkingen bij de geallieerden een kans om een nieuw offensief op te starten: het zogenaamde Lenteoffensief. Het Duitse overwicht aan troepen werd versterkt door de vrede aan het Oostfront. De Duitse opperbevelhebbers Ludendorf en Hindenburg wilden een wig drijven doorheen de geallieerde linies om de Britse, Franse en Belgische troepen van elkaar te scheiden en vervolgens apart aan te vallen.

Hoewel de aanval in eerste instantie een succes was - de geallieerden werden zo’n 60 kilometer teruggedreven - eindigde ook dit offensief in een fiasco. Logistiek was de aanval barslecht voorbereid en nogmaals toonde de legerleiding haar totale minachting voor het leven en welzijn van de gewone frontsoldaten. Aan Duitse zijde vielen in de vier maanden van het offensief 700.000 slachtoffers, aan geallieerde zijde waren de verliezen nog groter: meer dan 860.000 soldaten stierven, werden verwond of raakten vermist.

Vooral binnen de rangen van het Duitse leger was de maat nu vol: de soldaten hadden genoeg van deze slachting. Bovendien bleek het aanvoeren van soldaten die aan het Russische front hadden gevochten een dramatische vergissing van de legerleiding: velen hadden de laatste maanden van de oorlog verbroederd met Russische soldaten en vertelden hun strijdmakkers aan het Westelijk front nu over de Oktoberrevolutie. Tegen het einde van het Lenteoffensief waren er reeds 200.000 Duitse soldaten gedeserteerd en op eigen houtje naar huis teruggekeerd. Toen de geallieerde troepen op het eind van de zomer 1918 een tegenoffensief opstartten, verlieten de overgebleven Duitse soldaten massaal hun loopgraven. Eind september 1918 was ook aan het Westelijke front de oorlog in de feiten grotendeels voorbij.

Dit was de context waarin de wereldoorlog ten einde kwam: niet door militaire successen of het vernuft van de geallieerde legerleiding. De hele loopgravenoorlog was een strategische status-quo gebleken. Pas toen de arbeidersklasse zich organiseerde tegen de oorlog werden de kapitalistische regeringen gedwongen de oorlog te stoppen.

Een terugtocht in wanorde en de Duitse revolutie

De Duitse legerleiding wist dat de oorlog voorbij was en dat men beter begon met een georganiseerde terugtocht. Al snel bleek echter dat er van organisatie en orde weinig sprake was: veel legereenheden werden halfweg de terugtocht aan hun lot overgelaten, er waren problemen met de aanvoer van voedsel, drinkwater en andere benodigdheden.

Eind oktober begonnen matrozen van

De Duitse legerleiding wist dat de oorlog voorbij was en dat men beter begon met een georganiseerde terugtocht.

Al snel bleek echter dat er van organisatie en orde weinig sprake was: veel legereenheden werden halfweg de terugtocht aan hun lot overgelaten, er waren problemen met de aanvoer van voedsel, drinkwater en andere benodigdheden.

Duitse keizer Wilhelm II dwong af te treden, en zich tot de officiële leiding van de arbeidersbeweging richtte in de hoop een revolutie zoals in Rusland te voorkomen.

Het kwam tot een officieel samenwerkingsverband tussen de leiding van de Duitse sociaaldemocratie (SPD) en de vakbondsleiding enerzijds, en de legerleiding en de vertegenwoordigers van het Duitse kapitaal anderzijds. De Duitse heersende klasse engageerde zich tot democratische hervormingen en het inwilligen van sociale eisen. De SPD-leiding beloofde er alles aan te zullen doen om een Duitse versie van de Oktoberrevolutie tegen te gaan, desnoods met geweld.

Ook in België een monsterverbond

Vanaf oktober 1918 vonden er intense contacten plaats tussen vertegenwoordigers van de Duitse autoriteiten in België, afgevaardigden van de Belgische regering die in Le Havre in ballingschap zat, en vertegenwoordigers van de vakbondsleiding en de Belgische Werkliedenpartij (BWP).

Hoewel de Duitsers in eerste instantie zo ver wilden gaan als het invoeren van een Belgische republiek met de socialist Edward Anseele als president, hadden de socialisten al eerder gehoor gegeven aan de oproep van koning Albert I tot een nationalistische “Union Sacrée” of “Godsvrede”: alle interne conflicten, ook de klassenstrijd, moes-

ten opzijgezet worden in naam van de nationale eenheid.

De verregaande toegevingen aan de arbeiders (mogelijkheid van algemeen enkelvoudig stemrecht voor mannen, erkenning stakingsrecht, elementen van sociale zekerheid) toonden hoe diep de schrik er in zat bij de burgerij.

Vooral de Duitse soldatenraad en de steun onder de Belgische vakbondsleden hiervoor joegen de burgerij (en de BWP-leiding) schrik aan.

Het protest van Duitse soldaten

De erbarmelijke toestand van de ter ug t rek kende Duitse soldaten in Brussel bleef protest oproepen.

Bovendien waren er onder deze soldaten heel wat leden en militanten van de SPD en zelfs een aantal van haar linkse afsplitsing, de USPD. Enkele van die militanten hadden door hun baan bij de militaire communicatiediensten toegang tot eerstehands informatie over de revolutionaire gebeurtenissen in het thuisland. Ze deelden die enthousiast met hun strijdmakkers.

Toen op 9 november het nieuws kwam van de troonsafstand door de Duitse keizer, zorgde dit voor een opstoot van protestacties bij de Duitse soldaten in Brussel. In verschillende regimenten namen de gewone soldaten hun officieren gevangen en werden eretekens en rangtekens van de officieren in het openbaar afgenomen en vertrappeld. In de verschillende tijdelijke kazernes werden symbolen van de Duitse monarchie neergehaald: de keizerlijke Duitse vlag moest plaatsmaken voor rode vlaggen. Dit was onder meer het geval in de barakken en werkplaatsen aan het Noordstation, waar een belangrijk contingent Duitse soldaten verbleef. Het was hier dat de Duitse revolutionaire soldatenraad officieel vorm kreeg.

Diezelfde zaterdagavond 9 november vond in het gemeenschapslokaal van de spoorarbeiders aan het Brusselse Noordstation een meeting plaats die besloot om een soldatenraad op te richten en een voorlopig bestuur voor die raad verkoos. Dat bestuur moest met het Duitse opperbevel onderhandelen over de machtsovername. Het opperbevel kreeg vanuit Berlijn opdracht om op alle “redelijke eisen” van de soldatenraad toe te geven.

De Duitse soldatenraad in Brussel in actie

Net zoals in Duitsland werd ook in België het bestuur overgelaten aan socialistische leiders, met quasi als enige voorwaarde dat zij de revolutie onder controle houden. Het bestuur van de Duitse soldatenraad in Brussel is daar een uitdrukking van. Voorzitter Hugo Freund is legerarts en USPD-militant, de enige USPD’er in het bestuur.

Verder waren er de SPD-militanten Kurt Heinig, Nottebohm, Auguste Horn en Siegmund. Verder was er een belangrijke rol weggelegd voor de anarchist Carl Einstein, die weliswaar geen deel uitmaakte van het bestuur, maar opdracht kreeg om de propaganda en communicatie van de soldatenraad te verzorgen. Einstein, die vloeiend Frans sprak, kreeg de bijzondere opdracht om contacten te leggen met de Belgische vakbonden en arbeiderspartijen.

Toen Freund later gevraagd werd naar de redenen voor het beperkte succes van de soldatenraad, antwoordde hij dat enkel hijzelf en Einstein links waren en dat de houding van zowel de

Aftocht van de Duitse soldaten in Brussel

SPD-leiding als die van de Belgische arbeidersbeweging elke andere uitkomst onmogelijk maakte.

Nochtans was de start van de Duitse soldatenraad bijzonder strijdbaar.

Naast eisen rond de onmiddellijke noden van de Duitse soldaten - voedsel, huisvesting en de voorbereiding van de terugtocht naar Duitsland - werd ook veel aandacht besteed aan het contact met de Belgische bevolking.

De Duitse soldatenraad beval het overgebleven Duitse legercommando om alles in het werk te stellen om de Belgische burgerbevolking van voedsel te voorzien, zowel Duitse deserteurs als Belgische verzetslieden vrij te laten, en de Belgische dwangarbeiders in Duitsland terug te laten keren. Belgische collaborateurs werden opgepakt en er kwam een onderzoek naar de officieren die verantwoordelijk waren voor de executie van de Britse verpleegster Edith Cavell, een medewerkster van het Belgische anti-Duitse verzet.

De militaire graden en eretekens werden afgeschaft en officieren werden uit hun functie ontzet. Elk regiment kon de eigen bevelhebbers democratisch verkiezen. De militaire discipline verdween: na de diensturen was elke soldaat voortaan een vrije burger. Tenslotte werd de hand uitgestoken naar de BWP en de Belgische vakbonden, die gevraagd werden om in contact te treden met de soldatenraad met het oog op samenwerking.

Op 10 november werd deze oproep aan de bevolking en de Belgische arbeidersbeweging kracht bijgezet met een betoging van Duitse soldaten in Brussel. Zowat 5 à 6.000 soldaten, allen ongewapend, trokken van hun kwartier aan het Noordstation via het beursplein naar het Poelaertplein.

De soldaten droegen rode vlaggen mee, deelden Nederlandstalige en Franstalige pamfletten uit aan de burgerbevolking met een oproep tot solidariteit. Ze zongen de Internationale en vroegen omstaanders om mee te marcheren naar het Poelaertplein.

Daar aangekomen hielden Freund en Einstein, de laatste in het Frans, een toespraak om de aanwezigen relaas te doen over de revolutionaire gebeurtenissen in Duitsland. Ze herhaalden de oproep tot solidariteit aan de Belgische

bevolking en de arbeidersklasse.

De houding van de BWP

Tot grote consternatie en verbazing van de leiding van de BWP bleek de oproep van de Duitse soldatenraad navolging te krijgen. Verschillende socialistische militanten, vooral jongeren van de Socialistische Jonge Wacht, sloten zich bij de Duitse soldaten aan. Linkse figuren binnen de leiding van de BWP probeerden de partij te overtuigen om de kant van de soldatenraad te kiezen.

Ook binnen de vakbond was er verzet tegen de officiële pro-Belgische koers van de leiding. Dit verzet werd geleid door de vakbondsleider Volckaert, die opriep tot de creatie van een “Belgische Sociale Republiek.” De leiding van de BWP had alle moeite om deze stemming te doen keren. Emile Vandervelde werd speciaal vanuit Gent overgebracht om de linkervleugel in Brussel te bestrijden.

Tijdens een officieel overleg met de leiding van de Duitse soldatenraad liet de BWP-leiding duidelijk verstaan dat elke vorm van samenwerking en solidariteit vanuit de Belgische arbeidersbeweging uitgesloten was. De Duitsers werd aangeraden om zo snel mogelijk terug naar huis te gaan.

Het begin van het einde voor de Duitse soldatenraad

Teleurgesteld door het gebrek aan steun door de Belgische arbeidersbeweging besloot de leiding van de soldatenraad haar koers te veranderen en zich enkel nog te richten op de terugtocht van de Duitse soldaten uit België.

De desillusie maakte dat een deel van de Duitse soldaten zich bezondigde aan plunderingen en overmatig drinken.

De Duitse legerleiding waarschuwde de soldatenraad dat zij nu verantwoordelijk was voor het handhaven van de orde, waarna het bestuur van de soldatenraad een aantal progressieve maatregelen opnieuw introk: de militaire hiërarchie werd opnieuw ingevoerd, verloven werden ingetrokken en er werd hard opgetreden tegen plunderaars.

Er werd contact opgenomen met de Belgische autoriteiten en het Brusselse stadsbestuur, waarna het burgerlijke

www.socialisme.be 9 november 2018

9

november 1918 Zowat 5 à 6.000 soldaten, allen ongewapend, trokken van hun kwartier aan het Noordstation via het beursplein naar het Poelaertplein. De soldaten droegen rode vlaggen mee, deelden Nederlandstalige en Franstalige pamfletten uit aan de burgerbevolking met een oproep tot solidariteit.

Ze zongen de Internationale en vroegen omstaanders om mee te marcheren naar het Poelaertplein.

Het ogenblik dat een socialistische republiek in België mogelijk was

Wat gebeurde er echt op 10 november 1918 in Brussel?

10

november 1918, Brussel. De volgende dag zullen de wapens eindelijk zwijgen. Een dag ervoor is de Duitse keizer afgetreden en werd Duitsland feitelijk een republiek. Daar broeit revolutie. Het zijn dagen met een machtsvacuüm. Het gezag over het Duitse leger wankelt.

Een Duitse soldatenraad heeft zich in Brussel in de plaats gesteld om de aftocht zo ordelijk mogelijk te laten verlopen. De soldatenraad zoekt contact met Brusselse arbeiders. Rode vlaggen wapperen.

Er wordt gedacht aan een arbeidersstaat. Ook in de Belgische vakbond groeit de steun daarvoor.

ingekorte versie van een artikel door

Wilfried Mons (volledig te lezen op marxisme.be)

Maar het traditioneel Belgisch gezag liet dit niet zomaar toe. Het establishment was in die vier lange oorlogsjaren steeds goed vertegenwoordigd geweest via het Nationaal Hulp- en Voedingscomité onder leiding van bankier Francqui, de voorzitter van de Société Générale.

De Belgische Werkliedenpartij (BWP) werd als beloning voor het goedkeuren van de oorlogskredieten en de loyale houding tijdens de oorlog verzekerd van deelname aan de eerste naoorlogse regering. Dat moest een regering van nationale eenheid met de katholieken en liberalen worden.

BWP doet er alles aan om revolutie te vermijden

gezag opnieuw werd overgedragen aan de Belgische politie, het Belgische gerecht, het geallieerde leger en een “burgerwacht” aangesteld door het Brusselse stadsbestuur. De soldatenraad hield zich alleen nog bezig met de logistieke organisatie van de terugkeer naar Duitsland en de ordehandhaving onder de achtergebleven Duitse soldaten. Elke toenaderingspoging tot de Belgische bevolking en arbeidersbeweging werd gestaakt. Daarmee werden de orders van de nieuwe SPDregering van Friedrich Ebert in Berlijn nauwgezet toegepast. Tegen 17 november verlieten de laatste Duitse soldaten Brussel, onder hen ook Freund en Einstein.

Tot slot

Terug in Duitsland keerden vele soldaten die actief waren in de soldatenraad terug naar het civiele leven. Een aantal onder hen, zoals Carl Einstein, zouden nog een belangrijke rol spelen in de revolutionaire beweging in hun eigen land. Einstein trok na het mislukken van de Duitse Revolutie naar Spanje waar hij binnen de POUM de wapens opnam tegen het fascisme.

Anderen, zoals Hugo Freund, raakten gedesillusioneerd door de nederlaag van de revolutie en keerden zich af van alle politieke activiteiten.

De context waarin de Duitse soldatenraad moest handelen, was bijzonder moeilijk. Veel Belgen zagen de

Duitse soldaten immers nog steeds als de bezetter die de voorbije vier jaar zo brutaal te werk was gegaan.

Desondanks wisten de meest bewuste arbeiders door het nationalistische opbod heen te kijken en hun solidariteit te tonen met de opstandige Duitse soldaten. Ondanks de gruwel van vier jaar imperialistische oorlog was het internationalisme nog steeds levendig, zelfs nadat de leidingen van sociaaldemocratische partijen doorheen heel Europa de kaart van het nationalisme hadden getrokken.

Deze opmerkelijke episode uit de Belgische geschiedenis toonde aan dat ook in ons land een potentieel aanwezig was voor de uitbreiding van de Russische Oktoberrevolutie. Daartoe was er nood aan een revolutionaire partij die het potentieel tot uiting kon laten komen. De BWP-leiding deed vol overtuiging het tegenovergestelde: alles werd in het werk gesteld om een revolutie te vermijden.

Dat gebeurde nadien ook door de stakingsgolf van 1918-19 niet verder te ontwikkelen en uiteindelijk stil te leggen. Emile Vandervelde was duidelijk: “We moeten hopen dat de werkgevers begrijpen dat ze er belang bij hebben dat de vakbonden machtig worden en de woede kunnen kanaliseren. Zij verhinderen dat de eisen zich gewelddadig uiten en het land desorganiseren.”

De roep naar een algemene staking op 1 mei 1920 werd door de vakbondsleiders afgewimpeld. “Om de bestaande orde omver te werpen, moet je in staat zijn om het te vervangen. Beschikken jullie over de nodige technici? Hebben jullie de arbeiders mee? Ik durf dit niet te bevestigen,” zei Delattre van de mijnwerkersbond uit de Borinage.

Een staking werd vermeden om plaats te maken voor grote betogingen op 1 mei. Nadat het ‘gevaar’ van revolutie tegen 1921 geweken was, vond de burgerij het niet meer nodig om de BWP in de regering te houden.

Boekvoorstellingen Marxisme.be bracht het boek ‘19181923: revolutie in Duitsland’ uit. Het gaat om een bundeling van teksten die het verloop schetsen van wat tussen de Eerste Wereldoorlog en de opkomst van het fascisme in Duitsland gebeurde.

Het boekt telt 154 pagina’s en kost 10 euro (+ 2 euro verzendingskosten).

In november stellen we het boek over de Duitse Revolutie onder meer voor in Utrecht (3 november), Brussel (21 november), Gent (22 november) en Antwerpen (28 november).

Maakte een revolutionaire omwenteling geen kans in ons land? Die vaststelling lijkt te overheersen in de meeste literatuur over de novembergebeurtenissen van 1918.

Achteraf krijgen we de indruk dat de weigering van de uitgestoken hand van de Duitse soldatenraad door de BWP-leiding volstond om elke revolutionaire poging vanuit de Belgische arbeidersbeweging in de kiem te smoren.

Zo stelt het standaardwerk ‘Wat zoudt gij zonder ’t werkvolk zijn’ (uitgave 1977) onder de hoofding “Het revolutionaire tij handig bezworen” op pagina 88: “Toen één dag voor de wapenstilstand Duitse soldatenraden de rode vlag hesen op het Brusselse stadhuis en contact opnamen met de Belgische socialisten, liet de BWP duidelijk verstaan dat zij helemaal niet ingenomen was met dit soort revolutie. Zij weigerde dan ook elke medewerking. Zij maande de bevolking voortdurend aan zich niet te laten gaan in wanordelijkheden, die de bestaande chaos alleen nog maar konden vergroten.”

In ‘L’histoire du Parti Ouvrier Belge’ (Marius des Essarts en Sylvain Masy, 1937), het eerste uitgebreide historisch overzicht van de BWP, wordt duidelijk gemaakt dat de socialistische partijleiding de soldatenraden van Brussel en Antwerpen niet gunstig gezind was. Het waren nog altijd vijanden die misdaden hadden begaan, zo kan de teneur samengevat worden. “Het is niet omdat jullie een halfbakken revolutie hebben opgezet die het gevolg is van jullie eigen militaire nederlaag, dat we jullie fouten en misdaden als invallend leger gaan vergeven.”

In ‘Koning Albert, Charles de Broqueville en de Vlaamse Beweging tijdens de Eerste Wereldoorlog’ (uitgave 1982) schrijft Luc Schepens over de gesprekken van Loppem, waar de koning verbleef: “Op 11 november 1918 ontving de koning, in aanwezigheid van de regeringsleider G. Cooreman, (…), een afvaardiging van het Nationaal Hulp- en Voedingscomité, samengesteld uit P.E. Janson, afgevaardigd door Emile Francqui, en Pedro Saura, afgevaardigd door de Spaanse gezant markies de Villalobar. Te Gent had de socialistische volksvertegenwoordiger Edouard Anseele zich bij hen gevoegd.

In een brief van 24 november 1918 aan zijn vrouw, verhaalt minister A. Van de Vyvere, wat hij uit de mond van G.Cooreman over dit onderhoud vernomen heeft. Pedro Saura verklaarde aan de koning: ‘Gisteren [noot: 10 november dus] zijn Duitse soldaten te Brussel in opstand gekomen. Ze hebben de rode vlag gehesen en hebben een raad van soldaten opgericht en de bevolking uitgenodigd met hen te verbroederen en de sociale revolutie af te kondigen. Een deel van de socialistische partij, op aanstoken van een zekere [Vincent] Volckaert, heeft zich rond die idee geschaard. Wauters, redacteur van Le Peuple en socialistische volksvertegenwoordiger, heeft zich onmiddellijk naar het Maison de Peuple begeven waar men zich gereed maakte om de republiek af te kondigen. Hij heeft er gedurende twee uur moeten pleiten om de aanwezigen tot meer redelijkheid te overhalen en heeft de Brusselse arbeiders het algemeen enkelvoudig stemrecht op de leeftijd van 21 jaar moeten beloven.”

‘Putch van Loppem’

Het lijkt er op het eerste gezicht op dat Schepens alleen staat met zijn versie van de feiten. Dat is ook de mening van de bekende linkse historicus José Gotovich die opmerkt: “il est bien seul à évoquer cette épisode.” In het overzicht dat Gotovich brengt van de woelige momenten in Brussel brengt hij pas op het einde de versie van Schepens. Hij voegt er ten onrechte aan toe dat Schepens geen bron vermeldt, terwijl die wel degelijk een brief van Van de Vyvere aanhaalt.

Conservatieven beschuldigden de socialisten ervan dat ze de koning chanteerden om het algemeen enkelvoudig

Parlementslid Joseph Wauters was de BWPafgevaardigde in de Duitse soldatenraad.

Hij deed er alles aan om de contacten tussen Duitse soldaten en Belgische arbeiders te beperken en om de vraag naar een socialistische republiek in België in de kiem te smoren.

stemrecht af te dwingen en daarbij met revolutie zouden gedreigd hebben. Deze beschuldiging staat bekend als de ‘putch van Loppem.’ De versie van Schepens spreekt dit tegen: de BWP-leiding heeft enkel een feitelijke stand van zaken gegeven en was zelf actief betrokken in het bestrijden van de revolutionaire dreiging.

Bredere steun voor socialistische republiek in vakbonden

Opmerkelijk is dat er weinig geschreven is over de vakbondsleden die voor een socialistische republiek waren. Zelfs in de biografische brochure over Joseph Jacquemotte, toen een linkse vakbondsverantwoordelijke en nadien een voortrekker van de Communistische Partij, wordt er niet over gesproken.

Nochtans bevestigde BWP-parlementslid Joseph Wauters zelf in een interview met Karel van de Woestijne voor de Nieuwe Rotterdamsche Courant (NRC) op 17 november 1918 dat bredere lagen van vakbondsleden voor een opstand waren. Hij stelt onder meer: “De syndicaten die zich onder de oorlog zo prachtig gedragen hebben, willen nu alle vrijheid van handelen terugnemen, wensen geen enkele toegeving te doen, zelfs niet op de kwestie van het koningschap. Ze zien de kans om het gehele socialistische ideaal werkelijkheid te maken. Over een drietal leiders van de vakbonden is de geest van het Franse syndicalisme vaardig geworden.” Hij voegde eraan toe: “Maar wij denken dat men sommige vraagstukken voorlopig moet uitschakelen, willen we van de burgerlijke partijen die tegemoetkomingen bekomen die wij nodig achten. Het is het enige wat ons van de extremisten scheidt: een kwestie van tactiek dus.”

Besluit

De verzuchting voor een socialistische republiek werd vervangen door het algemeen enkelvoudig stemrecht.

De BWP-leiding ging ervan uit dat de realisatie van een socialistische samenleving uit dat stemrecht zou voortvloeien. Dat bleek een ernstige misrekening. Het gebrek aan steun van de Belgische arbeidersbeweging haalde de soldatenraad onderuit, maar ook een kans op socialistische maatschappijverandering in ons land ging verloren.

10

internationaal

de

Linkse Socialist

Tussentijdse verkiezingen in de VS: tussen afstraffing Trump en zoektocht naar alternatieven

D

e tussentijdse verkiezingen van 6 november vernieuwen het Huis van Afgevaardigden en een deel van de Senaat. Deze verkiezingen vinden plaats in een chaotische context voor de Verenigde Staten.

Enerzijds is er de reactionaire en oncontroleerbare figuur van president Donald Trump en anderzijds de toenemende politieke radicalisering van jongeren en delen van de Amerikaanse arbeidersklasse. Dit alles tegen de achtergrond van economische instabiliteit. Wat zijn, tussen de illusies in de Democratische Partij en de zoektocht naar een alternatief op de sociale en politieke crisis, de vooruitzichten voor het sociale verzet en de klassenstrijd in het hol van de leeuw?

door

Clément (Luik)

Sociale mobilisaties nemen toe

De laatste jaren is het aantal massamobilisaties in de Verenigde Staten sterk toegenomen: van de Black Lives Matter-beweging tegen racistische politiemoorden tot de vrouwenmars na de Trump-verkiezingen, van de spontane mobilisaties tegen het anti-immigratiedecreet, tot de indrukwekkende antifascistische mobilisaties na de aanslag in Charlottesville.

De benoeming van de Republikein Brett Kavanaugh tot rechter in het Hooggerechtshof (die zonder mogelijkheid tot beroep beslist of de wetten van de Staten in overeenstemming zijn met de Grondwet) heeft de afgelopen weken in de Verenigde Staten tot een golf van protest geleid nadat hij door verschillende slachtoffers van verkrachting werd beschuldigd.

Tijdens het protest kwamen ook sociaaleconomische eisen naar voren, zoals een minimumloon van 15 dollar per uur. Nadat de werkenden in Seattle in 2015 een overwinning hadden behaald, kreeg deze eis een nationale draagwijdte en werden in totaal 18 staten gedwongen hun minimumloon te verhogen. Onlangs nog moest de multinational Amazon een minimumloon van 15 dollar per uur toekennen aan zijn 350.000 werknemers en tijdelijke werknemers!

Deze talrijke mobilisaties en enkele overwinningen hebben een impact gehad op het vertrouwen van de werknemers om actie te ondernemen. Heel vaak wordt er trouwens tot staking overgegaan ondanks de vakbondsbureaucratieën, die de beweging eerder afremmen.

De leerkrachten uit de staat Virginia gaven begin maart een belangrijk startschot met hun staking tegen besparingsmaatregelen en voor betere lonen en ziekteverzekering. De beweging verspreidde zich snel naar verschillende staten in het zuiden en het zuidwesten. Deze stakingen werden aan de basis georganiseerd en ze verwierpen

de compromissen die de vakbondsleidingen probeerden door te duwen: in plaats van het voorstel voor een loonsverhoging van 1% werd op die manier 4% afgedwongen. De leerkrachten breidden hun eisen ook uit naar de hele publieke sector. Zo wilden ze solidariteit opbouwen en een beweging creëren die kon eindigen in een overwinning. Uit enquêtes bleek dat 72% van de bevolking deze stakingen steunde; onder de ouders van leerlingen was er zelfs 78% steun.

Ook op andere plaatsen is er veel potentieel: bij United Parcel Service (UPS), met het grootste aantal gesyndiceerde werknemers in een privébedrijf in de Verenigde Staten, werd een stakingsaanzegging voor betere lonen goedgekeurd door 90% van de vakbondsleden. Hetzelfde geldt voor Arcelor, in de bouwsector, of nog in de hotelsector waarvoor in verschillende regio’s stakingsaanvragen gestemd zijn. Bij McDonald’s ging het personeel in staking tegen seksuele intimidatie op het werk (zie ook pagina 7).

Het lijkt er op dat 2018 het jaar met het hoogste aantal stakingen sinds 2000 zal zijn. Tegelijkertijd bereikt het vertrouwen in de vakbonden het hoogste niveau in 20 jaar (62% positieve perceptie) na jaren van terugplooien en defensieve strijd.

Het dominante discours wil ons voorhouden dat het goed gaat met de binnenlandse economie, dat er groei is

Protest tegen Trump in ons land. Foto: PPICS

en dat de werkloosheid historisch laag ligt. In werkelijkheid stagneren de lonen en zijn ze zo laag dat veel mensen twee banen nodig hebben om te overleven. Bovendien hebben veel mensen “met een job” een wegwerpcontract van slechts een paar uur per week voor een hongerloon. De verregaande speculatie op de immobiliënmarkt maakt toegang tot woningen steeds onbetaalbaarder. Kortom, het dominante optimistische discours strookt niet met de concrete realiteit van de arbeidersklasse. Dat zet er hen ertoe aan om hun deel van de koek op te eisen.

Het lijkt er op dat 2018 het jaar met het hoogste aantal stakingen sinds 2000 zal zijn. Tegelijkertijd bereikt het vertrouwen in de vakbonden het hoogste niveau in 20 jaar (62% positieve perceptie) na jaren van terugplooien en defensieve strijd.

Maar net zoals een bokser zijn rechter- en linkervuist nodig heeft om een gevecht te winnen; heeft de arbeidersbeweging naast zijn vakbondsvuist ook een politieke vuist nodig.

den aan de werkende bevolking en onderdrukten een kans om terug te vechten en de racistische, nationalistische en antisociale agenda van Trump naar de achtergrond te dringen.

Er wordt voorspeld dat de resulta-

Tussentijdse verkiezingen

ten van die tussentijdse verkiezingen een “blauwe golf” zullen zijn en dat de Democratische Partij zowel in het Huis van Afgevaardigden (de federale kamer) als in veel staten een meerderheid zou verkrijgen. Hoewel minder waarschijnlijk, is een democratische meerderheid in de Senaat niet volledig uitgesloten. Uit een recente opiniepeiling blijkt dat de Democratische Partij op nationaal niveau 44% van de stemmen zou krijgen, tegenover 36% voor de Republikeinse Partij.

Het sociale klimaat en de mobilisaties van de afgelopen jaren hebben een impact op de campagne. Als gevolg van #MeToo kandideert een recordaantal vrouwen voor het ambt, met 256 kandidates voor de kamers en 16 voor het gouverneurschap. 500 leerkrachten kandideren in de voorverkiezingen en de staat New York bereikt nu al de hoogste participatiegraad voor de voorverkiezingen ooit. Daarnaast hebben progressieve kandidaten die zich verzetten tegen het politieke establishment onlangs een reeks overwinningen behaald. Deze kandidaten vormen geen samenhangende stroming: sommige zijn af komstig van de Democratic Socialists of America, terwijl anderen, eerder verwant aan de traditionele democraten, een programma verdedigen dat vergelijkbaar is met dat van Bernie Sanders.

Deze tussentijdse verkiezingen bie-

Er is een groeiende steun voor socialisme en kandidaten of organisaties die zich op socialisme beroepen, zonder dat steeds duidelijk is wat dit inhoudt. Marxisten moeten daar gebruik van maken om een socialistische breuk met het kapitalisme te verdedigen.

Sanders had het establishment van de Democratische Partij in de presidentiële voorverkiezingen ernstig op de proef gesteld door een hervormingsgezinde linkse agenda te verdedigen.

Hij beweerde ook openlijk socialist te zijn en liet zijn campagne uitsluitend financieren door donaties van arbeiders en de organisaties van de arbeidersbeweging. Sanders koos er uiteindelijk voor om Hillary Clinton en de Democratische Partij te steunen. Als hij zijn platform ‘Our revolution’ had trachten om te vormen tot een echte organisatie die de electorale strijd koppelt aan die op straat, dan had de situatie er vandaag fundamenteel anders kunnen uitzien. Het zou de kloof tussen de oude structuren van de Democratische Partij en een nieuwe radicaliserende basis op scherp gesteld hebben en duidelijk gemaakt hebben dat er nood is aan een derde partij, een arbeiderspartij, in de VS. Socialist Alternative (onze zusterorganisatie in de VS) verschilt van mening over het feit dat deze progressieve mensen kandideren voor de Democratische Partij en zich dus illusies maken over de mogelijkheid om die partij te hervormen. Toch hebben we opgeroepen om op hen te stemmen en zijn we soms actief betrokken bij hun campagnes. Een overwinning voor kandidaten met een programma dat de arbeidersklassegunstig gezind is, zou een ernstige nederlaag betekenen voor het establishment.

Hun kandidaturen en programma’s zullen een stimulans zijn voor de sociale beweging en voor de strijd die zich ontwikkelt rond belangrijke eisen zoals toegang tot gezondheidszorg voor iedereen, gratis hoger onderwijs ... Er is een groeiende steun voor socialisme en kandidaten of organisaties die zich op socialisme beroepen, zonder dat steeds duidelijk is wat dit inhoudt.

Marxisten moeten daar gebruik van maken om een socialistische breuk met het kapitalisme te verdedigen.

Om het volledige potentieel te grijpen, zal het nodig zijn om die progressieve electorale platformen om te vormen tot echte offensieve en mobiliserende campagnes. Het zal ook nodig zijn om een georganiseerde politieke kracht op te bouwen die onafhankelijk van het establishment in staat is om overwinningen te behalen. Een dergelijke dynamiek zou doorheen actie aan honderdduizenden mensen verduidelijken wat “socialisme” betekent.

internationaal

www.socialisme.be november 2018

Jemen bloedt!

E

r is geen twijfel over mogelijk: Jemen bloedt. Maar niemand lijkt zich daar iets van aan te trekken. Voor de Israëlische bombardementen op Palestijnen of het gebruik van controversiële chemische wapens in Syrië is er meer dan terecht aandacht. Maar over de oorlog in Jemen de voorbije vier jaar en de rol van Saoedi-Arabië daarin wordt gezwegen. door

Andleeb Haider (Antwerpen)

Ook in de media in de regio en onder de ‘Oemma’ (moslimgemeenschap) wordt gezwegen. Iedereen kijkt weg van het armste Arabische land.

Het Westen is bewust blind om toch maar wapens te kunnen verkopen aan Saoedi-Arabië en zijn bondgenoten, die er de meest brutale humanitaire misdaden mee plegen.

Redenen voor oorlog

De haat van Saoedi-Arabië en de VS tegenover Jemen zit diep. Het begon al met de crisis rond Koeweit in 1990. De Jemenitische president sprak zich uit tegen militaire interventie in Irak door niet-Arabische staten. Als lid van de VN-Veiligheidsraad in 1990 en 1991 onthield Jemen zich op een aantal VN-resoluties over Irak en Koeweit. Het land stemde tegen het gebruik van geweld. Dat stemgedrag leidde tot woede bij de VS en Saoedi-Arabië. Dat laatste land wees in 1990 en 1991 maar liefst 800.000 Jemenieten uit om het land te straffen voor zijn verzet tegen de oorlog.

Ten tweede is er het strategische belang van Jemen voor de olieproducerende landen. Jemen bevindt zich immers aan de Bab el-Mandeb straat, een smalle zeestraat die de Rode Zee verbindt met de Golf van Aden. Dat is een doorgang waar heel wat olietransport passeert.

Daarnaast is er ook de regionale machtsstrijd tussen Saoedi-Arabië en Iran waarbij de sjiitische minderheid in Jemen (42% van de bevolking) verdacht is voor het wahhabistische soennitische Saoedi-Arabië.

Vreselijke gevolgen

Sinds het begin van de oorlog door Saoedi-Arabië en zijn bondgenoten is Jemen in een rampzalige situatie terechtgekomen. Het land kent een hongersnood: 2,2 miljoen kinderen lopen risico op acute ondervoeding en 462.000 kinderen gaan daar nu al onder gebukt. Het effect van de honger treft ongeveer 17 miljoen mensen, goed voor 60% van de bevolking van Jemen.

“Een van de zaken die gebeurt bij hongersnood is dat er een plotse onaangekondigde ineenstorting is,” merkte VN-verantwoordelijke Lowcock op. “Als de ineenstorting gebeurt, is het te laat om iets te doen.

Er gaan veel mensenlevens op korte tijd verloren. Dat is de situatie waarmee we nu kampen.” Hij voegde eraan toe dat het bombardement op de haven van Hudeidah een van de belangrijkste redenen is voor het acute voedseltekort. Voorheen werden voeding en goederen vooral langs deze haven ingevoerd. De vernieling van infrastructuur en het tekort aan elektriciteit maken het voor hulporganisaties bovendien erg moeilijk om nog in het binnenland te geraken.

De kindertijd is een ogenblik waarop kinderen moeten kunnen spelen, leren, opgroeien, ontwikkelen, zich veilig en beschermd voelen. Maar de cijfers wijzen op een vreselijke realiteit: één op vier kinderen (535 miljoen) leeft in een conflict- of rampenzone. Deze kinderen kunnen geen kind zijn omwille van waar ze leven.

Jemen is een van deze zones.

Op 9 augustus kwamen 40 jongens

tussen zes en elf jaar om tijdens een schooluitstap. Ze werden het slachtoffer van Amerikaanse bommen. Er vielen ook elf volwassen slachtoffers.

De lokale autoriteiten hadden het over 79 gewonden, waaronder 56 kinderen.

CNN stelde dat het gebruikte wapen een lasergeleide bom van Lockheed Martin was, een van de vele duizenden die aan Saoedi-Arabië verkocht zijn als onderdeel van de miljardenhandel in wapens.

Catalonië: sterke jongerenstaking op 1 oktober

dollar wapens te leveren aan SaoediArabië over een periode van tien jaar.

Ergste humanitaire crisis

Antonio Guterres, de algemeen secretaris van de VN, verklaarde dat de oorlog in Jemen één van de ergste humanitaire crisissen ter wereld is. Meer dan 22 miljoen mensen – meer dan 80% van de bevolking – heeft dringend nood aan hulp en bescherming.

De oorlog gaat zijn vierde jaar in en Wapenhandel miljoenen mensen hebben geen zuiver drinkwater. Er dreigt een cholera-epiSaoedi-Arabië is wellicht het meest demie. Om de tien minuten sterft geliefde land in de hele wapensec- een kind onder de vijf jaar omwiltor. Het is de bele van vermijdlangrijkste afneba re re de ne n. mer van wapens Beide kanten in u it z owel d e het conflict geAmerikaanse als bruiken voedsel de Britse wapen- Meer dan 22 miljoen als wapen, maar industrie. De VS mensen – drie kwart de crisis wordt staat de coalitie vooral veroorr o n d S a o e d i- van de bevolking – heeft za a k t door de Arabië boven- dringend nood aan hulp en brutale blokkad i e n b ij m e t de langs de lucht, veiligheidsope- bescherming. De oorlog het land en de zee raties. Onder de gaat zijn vierde jaar in en opgelegd door de regering-Obacoalitie geleid miljoenen mensen hebben ma was er voor door Saoedi115 miljard dol- geen zuiver drinkwater.

Arabië. lar – sommigen Er dreigt een choleraDe coalitie stelt s p r e ke n ove r dat het doel van 200 miljard dol- epidemie. Om de tien die blokkade is lar – aan wa- minuten sterft een kind om te vermijden penexport naar dat Iraanse waonder de vijf jaar omwille Saoedi-Arabië. pens Jemen binNa een bom- van vermijdbare redenen. nen geraken voor bardement op de Houthi rebeleen begrafenis in oktober 2016, waar- len die een groot deel van het noorden bij 155 doden vielen, werd de verkoop controleren, waaronder de hoofdstad van geleide munitietechnologie ge- Sanaa. Saoedi-Arabië heeft de steun stopt met het argument dat de verbe- van 40 moslimlanden die bereid zijn terde precisie geen burgers zou redden om deel te zijn van een soort van omdat niet-militaire doelwitten onder moslim-NAVO. Het gaat onder meer vuur werden genomen. Deze verkoop om Egypte, Marokko, Pakistan … werd onder Trump in maart 2017 ge- Allemaal steunen ze Saoedi-Arabië woon hervat. Meer nog: er werd een bij het aanrichten van een humaniakkoord gesloten om voor 350 miljard taire ramp in Jemen.

Ahmed Ali Al-Qidani, vakbondsmilitant in Jemen: “De bevolking van Jemen zal uit het puin van de oorlog rechtstaan”

E

ind september publiceerden we op socialisme.be een interview met Ahmed Ali Al-Qidani van de Total Gas Labour Union of Yemen, een nieuwe bond opgezet door ruim honderd arbeiders die afgedankt werden door Total en G4S, twee multinationals die snel het land verlieten en hun personeel zonder rechten en vergoedingen achterlieten. Een heropleving van de arbeidersbeweging is broodnodig, internationale solidariteit moet dit versterken. LSP en zijn internationale organisatie spelen een actieve rol in het verdedigen van de belangen van de arbeiders van Total en G4S in Jemen.

Ahmed zei ons onder meer: “We zitten in een erg moeilijke situatie die we nooit eerder kenden in die drie jaar van onderdrukking en manipulatie. Drie van onze collega’s werden genadeloos vermoord en de families van deze martelaren werden zonder enige hulp achtergelaten. De meeste arbeiders zijn werkloos, sommigen moesten al hun bezittingen verkopen.

“De economische crisis in Jemen en de niet-betaling van lonen heeft verregaande gevolgen op verschillende vlakken, onder meer het onderwijs, de zorgsector en alle sectoren die belangrijk zijn voor de samenleving.

Ik denk dat het essentieel is dat de arbeidersbeweging een actieve rol speelt om de arbeiders bij te staan, de verderzetting van hun activiteiten

11

De herdenking van het referendum in Catalonië op 1 oktober 2017 is niet onopgemerkt voorbijgegaan. Er waren opnieuw grote acties, waaronder een scholierenen studentenstaking die mee georganiseerd was door de Sindicat d’Estudiants (Studentenvakbond).

Meer dan 150.000 jongeren betoogden in verschillende steden. Er werd gepleit voor een Catalaanse republiek, de vrijlating van politieke gevangenen en het einde van de staatsrepressie. Veel jongeren riepen slogans tegen de monarchie en tegen het kapitalisme.

De nieuwe PSOE-regering in Madrid heeft de politieke gevangenen naar Catalonië overgebracht, maar ze blijven wel gevangen. Het recht op zelfbeschikking wordt niet erkend. De Sindicat d’Estudiants, jongerenorganisatie van Esquerra Revolucionaria (onze zusterorganisatie in Catalonië), protesteerde ook tegen het geweld van de Catalaanse politie tegen antifascistische betogers.

De rechterzijde (PdeCAT en ERC) probeert de beweging af te remmen. Het wil de onafhankelijkheid laten vallen en het besparingsbeleid doorzetten. De acties op 1 oktober, met ’s ochtends ook wegblokkades door de Comités ter Verdediging van de Republiek (CDR’s) en ’s avonds massabetogingen, toonden dat veel Catalanen het einde willen van de corrupte monarchie en het regime, maar ook van het besparingsbeleid.

Militant had gelijk in Liverpool “We zijn in Liverpool waar 30 jaar geleden het bestuur inging tegen Thatcher en zei: ‘ je kan beter de wet breken dan de armen’.” Zo opende Dawn Butler, schaduwminister van gelijke kansen van Labour, haar toespraak op het partijcongres. Het door Militant geleide bestuur in Liverpool tussen 1983 en 1987 weigerde om het besparingsbeleid van Thatcher door te voeren.

De massastrijd in Liverpool dwong 60 miljoen pond bijkomende middelen af. Er werden 5.000 sociale woningen gebouwd, zes sportcentra en 2.000 jobs gecreëerd. Het magazine New Statesman verklaarde na de toespraak van Butler: “Militant bood hoop.

Duizenden kwamen op straat om het verzet van het militante bestuur tegen de conservatieve regering te steunen. Is er één ander ogenblik geweest waarop 50.000 mensen betoogden uit steun voor een lokaal bestuur?”

De toespraak van Butler leverde haar bakken kritiek op, zowel op de conferentie van Labour als van premier Theresa May op de conferentie van de Tories. De verwijzing vestigde de aandacht op de mogelijkheid om vandaag met de Labour-besturen een einde te maken aan het lokale besparingsbeleid. Jeremy Corbyn moet zijn aanhangers mobiliseren om diegenen die het besparingsbeleid verdedigen en uitvoeren aan de kant te schuiven zodat de weg van Liverpool kan gevolgd worden.

Brazilië mogelijk te maken en verdere rampen te vermijden.

“Ondanks de huidige catastrofe behoud ik een groot optimisme. De

bevolking van Jemen zal uit het puin van de oorlog rechtstaan en de huidige problemen overkomen om een betere toekomst te realiseren.”

Op https://nl.socialisme. be/75876/ lees je meer over de Braziliaanse presidentsverkiezingen en de acties daarrond.

12

Sport

de

Linkse Socialist

Voetbalschandaal. Niet de supporters zijn het probleem, maar de corrupte bedrijfsleiders en schimmige makelaars

Foto: Flickr.com/alexfrance

I

n de vroege uren van woensdag 10 oktober werd een hele resem topfiguren uit het Belgische voetbal uit hun bed gelicht in het kader van een onderzoek naar witwaspraktijken, fiscale fraude en matchfixing in de Jupiler Pro League, het hoogste echelon van het Belgische voetbal. Dit schandaal toont opnieuw aan hoe het kapitalisme een mooie sport tot op het bot kan doen verrotten en kapotmaken. door

Tim (Gent)

Het onderzoek draait vooral rond Mogi Bayat en Dejan Veljkovic, twee topmakelaars die de voorbije jaren gigantische sommen geld hebben verdiend met spelerstransfers binnen het Belgische voetbal. Het gerecht wil nu weten of er bij de afhandeling van die deals sprake was van het witwassen van geld en het ontduiken van belastingen. Veljkovic wordt er bovendien ook van verdacht een rol te hebben gespeeld bij matchfixing in het kader van de degradatiestrijd van voormalig eersteklasser KV Mechelen. In dat kader werden een aantal bestuurders van die ploeg opgepakt, evenals topscheidsrechters Bart Vertenten en Sebastien Delferière. Spelersmakelaars, trainers, bestuurders van topploegen, spelers, scheidsrechters en sportjournalisten werden ondervraagd: de omvang van het onderzoek toont aan hoe diep de rottigheid in onze sport is genesteld.

De traditionele media rolden over elkaar heen om op Emile Zolaanse wijze een beschuldigende vinger te verheffen naar diegene die zij medeplichtig of zelfs verantwoordelijk achten voor het corruptieleed in het voetbal: de

voetbalsupporter. Ging er bij hen geen belletje rinkelen bij het zeer vreemde verloop van de degradatieduels tussen Eupen en Moeskroen of Mechelen en Beveren. Of, zoals hoofdredacteur Bart Eeckhout in het editoriaal van De Morgen schreef: “De zwakke link in de profsport, dat zijn eenvoudige supporters, zoals ik. Wij zijn het publiek voor wie de beren dansen […] Wij zijn uiteraard tegen corruptie, maar applaudisseren voor een kampioenschap waarbij zelfs de loting getrukeerd wordt.”

Eeckhout verwijt supporters die hun club ondanks alle schandalen niet laten vallen zelf verantwoordelijk te zijn voor de corruptie. Vergeet de corrupte zakenmannen die zich als spelersmakelaar verrijken ten koste van spelers en de belastingen. Vergeet de Couckes en de Duchâtelets van deze wereld, de Qatarese oliesjeiks of Russische oligarchen die voetbal zien als een speeltje of de rest van hun zaken: de eigen winsten eerst. Vergeet Paul “botox” Gheysens van Ghelamco of Bart Verhaeghe, die vooral in het voetbal zitten om hun schimmige vastgoeddeals te organiseren. Het zijn de sup-

porters, de gewone mensen die zich te verzekerd worden. Een degradatie is veel laten verblinden door het mooie een financieel risico dat door het omvoetbalspel om de machinaties achter kopen van een scheidsrechter kan verde schermen te doorzien. meden worden.

De supporters krijgen de schuld, de Supporters vertrekken van een heel corrupte bedrijfsleiders en schimmi- andere basis: echte fans volgen hun ge makelaars ontspringen de dans. ploeg in goede en slechte tijden. Er Het kapitalisme heeft als eigenschap zijn de gloriemomenten: promoties, om overal een potentiële markt te winnen van kampioenschappen of bezien: een plek om winsten te accumu- kers, of gewoon die topwedstrijd teleren. Het voetbal gen een aartsrivaal. Er zijn is een populaire o o k sle c ht e sport: de schoonheid van het spel, momenten: het de spanning, de Tegenover het verliezen van emoties bij winst die belangrijke wedstrijd, e n ve rl ie s: het winstperspectief op of zelfs degrais voor miljoe- korte termijn van de nen een uitlaatd at ie. M a a r klep voor de hec- manager en makelaar de ploeg blijft tische werkweek. stelt de supporter het bestaan, en de De Couckes, goede tijden D u c h â t e l e t s , langetermijnsperspectief zullen terugkomen.

Bayats, Gheysens van het volgen van de club Te g e n o v e r of Verhaeghes van door dik en dun, vaak over het winstperhet voetbal zitten spectief op er echter niet om vele generaties heen. Maar korte termijn die reden. Voor de behoeften van deze van de manahen is voetbal een ger en makeinvesteringsmid- supporters zijn slechts del, dat geld moet bijzaak voor de kapitalisten laar stelt de opbrengen. Als supporter het het geen geld meer die onze ploeg domineren. langetermijnperspectief opbrengt, laten ze hun ploeg in de steek om elders te van het volgen van de club door dik en dun, vaak over vele generaties heen. investeren.

Daarom kan corruptie hoogtij vie- Maar de behoeften van deze supporren in de voetbalwereld: er gaat veel ters zijn slechts bijzaak voor de kapigeld in om en investeringen moeten talisten die onze ploeg domineren, net

zoals onze behoeften als arbeidersklasse slechts bijzaak zijn in de kapitalistische vrije markt in haar geheel.

Corruptie in het voetbal en kapitalisme zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Daarom is elke poging om de voetbalsport te hervormen binnen een kapitalistische context gedoemd om te mislukken. Supporters moeten zich dus organiseren om hun ploegen weg te halen uit de klauwen van kapitalisten.

Onze Engelse zusterorganisatie Socialist Party bracht enkele jaren geleden het boek “Reclaim the Game” uit, over de strijd van Engelse voetbalfans voor een democratisch voetbal. Daarin staan een aantal ideeën over hoe dit kan gerealiseerd worden: sportclubs en federaties onder democratische controle van spelers, supporters, stafleden en de lokale gemeenschap. Een eerlijke en correcte verdeling van TV-rechten en commerciële inkomsten over alle afdelingen van de voetbalcompetitie heen. Lage toegangsprijzen in stadia, correcte en eerlijke verloning voor alle professionele sporters. Zo’n eisenpakket kan de start zijn voor de organisatie van de strijd door supporters over verschillende clubs heen. Een strijd die uiteindelijk het kapitalisme zal moeten omvergooien, en moeten vervangen door een democratisch socialisme waarin alle rijkdommen democratisch beheerd worden, en sport terug ten dienste kan staan van de sporters en hun fans.

waar LSP voor staaT

D

e technische en wetenschappelijke mogelijkheden van de mens zijn nog nooit zo uitgebreid geweest. De jongste 50 jaar verdrievoudigde het gemiddelde inkomen per hoofd van de wereldbevolking. Er is voldoende rijkdom om iedereen een degelijke levensstandaard te garanderen. België vormt hierop geen uitzondering.

Zelfs na de gouden jaren ‘50 en ‘60 bleef de totale werkelijke waarde van alles wat we samen produceren toenemen. In ‘96 bedroeg dit dubbel zoveel als in ‘83.

Deze toename van de rijkdom heeft echter niet geleid tot een algemene stijging van de welvaart. Integendeel: terwijl bedrijven recordwinsten boeken en speculanten hun kapitaal vertienvoudigen, gaat de voormalige koloniale wereld gebukt onder oorlog en hongersnood, is de economie van de ex-stalinistische staten ineengestuikt en heerst in het Westen massale structurele werkloosheid. De globale stijging van de rijkdom is aan de overgrote meerderheid van de wereldbevolking voorbijgegaan.

Stop de privatiseringen

Hoewel de arbeiders deze rijkdom produceren, hebben ze niet de minste inspraak in de aanwending ervan. Heel de productie staat in functie van de winsthonger van een handvol kapitalisten.

Dit leidt tot schrijnende tegenstellingen.

Er is nood aan betaalbare en comfortabele sociale woningen, aan gratis openbaar vervoer, aan onderwijs toegankelijk voor iedereen, aan speelterreinen en recreatiecentra, aan een nationale gezondheidsdienst die gratis en publiek is.

De middelen hiervoor zijn voorhanden. Op dit ogenblik gaat het echter de andere kant uit.

Openbare diensten worden gerentabiliseerd en opgesplitst. De winstgevende delen worden verkocht aan de hoogste bieder, de onrendabele worden afgestoten. Er is al lang geen sprake

meer van diensten. De marktlogica heeft ook in de openbare sector toegeslaan. Voortaan spreekt men van openbare bedrijven in afwachting van de volgende privatisering.

32-urenweek

In de private sector richt de “vrije” markt een ravage aan. Alle verworvenheden worden afgebroken in naam van de competitiviteit.

Arbeidscontracten ruimen plaats voor onderaanneming, uitzendarbeid en andere nepjobs.

Een miljoen arbeiders in België wordt regelmatig geconfronteerd met werkloosheid. Dit heeft geleid tot de verpaupering van een deel van de arbeiders en hun gezinnen. Pensioenen, werkloosheids- en ziekteuitkeringen staan op de helling door de uitholling van de sociale zekerheid.

LSP/PSL is voor het volledig herstel van de index en een minimumloon van 1500 euro netto, tegen de afbraak van de sociale zekerheid en de uitholling van het arbeidscontract. Wij verzetten ons tegen iedere bedrijfssluiting omdat dit onder het kapitalisme enkel leidt tot werkloosheid en armoede.

De enige maatregel die de massale werkloosheid kan oplossen is de onmiddellijke invoering van de 32-urenweek, zonder loonverlies en met evenredige aanwervingen.

Een nieuwe arbeiderspartij

De vakbondsleidingen hebben de kapitalistische afbraaklogica aanvaard. Ze beperken zich tot het “sociaal” begeleiden van de herstructureringen.

Daartegenover stellen wij het strijdsyndicalisme: vechten voor iedere job en het behoud van alle verworvenheden.

De arbeidersklasse heeft een partij nodig die deze strategie politiek kan en wil vertalen. Zo’n partij moet openstaan voor iedereen die wil vechten tegen de sociale afbraak.

Ze moet zich verzetten tegen iedere verdeling van de arbeiders, of het nu is op basis van racisme, seksisme of geloof. Dit kan het best door op te komen voor volledige gelijke rechten.

Ze moet de strijd aanbinden tegen het imperialisme en vechten tegen de vernietiging van het milieu. Ze moet het zelfbeschikkingsrecht van

Vlamingen, Walen en Brusselaars respecteren, zonder in de val te trappen van diegenen die de arbeiders door communautair opbod willen verzwakken (cfr. splitsing sociale zekerheid).

Ze zou moeten ageren voor de nationalisatie van de sleutelsectoren van de economie onder rechtstreekse arbeiderscontrole.

Revolutie

Dit programma is enkel uitvoerbaar indien de arbeidersbeweging de macht uit handen neemt van de kleine minderheid van kapitalisten. De heersende klasse zal haar privileges echter niet zomaar afstaan. Het breken van de kapitalistische staat zal een revolutie vereisen. Daarom bouwen wij aan een revolutionaire marxistische partij.

Arbeidersdemocratie

De productie moet in functie staan van de reële behoeften van de bevolking. Ze moet georganiseerd worden via een democratisch productieplan, opgesteld en gecontroleerd door raden, samengesteld uit vertegenwoordigers van de arbeiders van het bedrijf, van de nationale vakbonden en van de

arbeidersregering.

Iedere functionaris moet verkozen en permanent afzetbaar zijn. Hij/zij mag niet beschikken over een hoger loon dan het gemiddelde loon van de arbeiders die hij/zij vertegenwoordigt.

Op die manier kan het wanbeheer vermeden worden zoals dit in de planeconomieën in het ex-Oostblok bestond.

Voor socialisme en internationalisme

De socialistische revolutie breekt altijd uit op het nationale vlak, maar eindigt in de internationale arena. Arbeidersdemocratie en socialistische planning kunnen niet beperkt blijven tot één land.

Het isolement van Sovjet-Rusland heeft tot haar degeneratie vanaf 1924 geleid.

LSP/PSL maakt deel uit van het Comité voor een Arbeidersinternationale (CWI), dat actief is op alle continenten. Onze strijd in België zien wij in het kader van een arbeidersstrijd in de hele wereld voor een socialistische maatschappij.

Voor arbeiderseenheid Voor socialisme

partijnieuws

www.socialisme.be www.socialisme.be november november 2018 2018

Sint-Gillis: Gauches Communes trekt campagne naar links en haalt zelf 2,28%

Z

oals in 2012 en 2014 voerden we in Sint-Gillis een verkiezingscampagne met Gauches Communes, een eenheidslijst ondersteund door LSP, de Humanistische Partij en campagne ROSA. Hiermee bouwden we verder op onze jarenlange werking in de gemeente en de rijke ervaringen die we hiermee opdeden. door

Nicolas Menoux

Deze verkiezingen zorgden voor een kleine omwenteling: de PS van Charles Picqué verliest zijn absolute meerderheid, coalitiepartner MR halveert van zes tot drie zetels en de CDH raakt niet meer in de raad. Ecolo-Groen consolideert zijn positie als tweede partij en onderhandelt met de PS over een nieuwe meerderheid. De historische coalitie tussen PS en MR komt hiermee ten einde. Het is vooral de doorbraak van PTB, die met vier verkozenen in de raad komt, die voor het goede nieuws zorgt.

Gauches Communes weegt op politiek debat

De afgelopen jaren verdeelden we meerdere keren per jaar een pamflet in alle bussen van de gemeente. Net zoals in 2012 en 2014 dreven we het ritme van dit pamflet op in de kiescampagne. We vertrokken van onze eerdere analyses en moesten vaststellen dat de sociale tekorten in onze wijken bijzonder groot blijven.

Het prog r a m ma va n G auche s Communes brengt die tekorten in beeld en schetst een weg om ze op te lossen. Geen enkele andere lijst in Sint-Gillis besteedde zoveel tijd en militante energie aan het uitleggen en bespreken van haar programma.

We verdeelden in alle brievenbussen 11 thematische pamfletten waarin we onze argumenten ontwikkelen. We hielden ook dagelijkse stands op straat om de discussie aan te gaan over de noodzaak om 4 nieuwe scholen, 3.000 sociale wooneenheden en 30 crèches te bouwen.

Gauches Communes maakte een gedetailleerd analyse bilan op van het uittredend bestuur. We legden ook uit dat een echt progressief beleid onvermijdelijk moet breken met het verstikkende financiële keurslijf, en dit door met de bevolking te strijden voor een radicaal plan van publieke investeringen.

Onze campagne gaf richting aan de discussies en verplichtte de andere lijsten om zich rond deze thema’s uit te spreken. De traditionele partijen deden er alles aan om uit te leggen dat ons programma niet realistisch was, maar tegelijk moesten ze toch ook uitleggen hoe ze denken te antwoorden op de tekorten. Onze campagne zorgde ervoor dat consequent linkse opvattingen een prominente rol innamen, wat radicaal links in een betere positie plaatste.

De PTB-PVDA heeft zijn nationale positie van belangrijkste partij links van de gevestigde partijen kunnen gebruiken om een uitstekend resultaat neer te zetten in Sint-Gillis. Gauches Communes heeft het vertrouwen om links te stemmen verder versterkt.

Op de verkiezingsavond verklaarde de voormalige lijsttrekker van Ecolo in Sint-Gillis, Alain Maron, over de doorbraak van de PTB-PVDA in de gemeente: “Hun voorstellen zijn onmogelijk: het budgettair raamwerk verlaten en grote tekorten aangaan, is strijdig met bepaalde regels die onder meer door Europese verdragen opgelegd worden. Er moeten effectief meer sociale woningen bijkomen, dat moet een prioriteit zijn. Maar de cijfers die ze naar voren schuiven zijn vaak onrealistisch. Zomaar 3.000 sociale woningen bij creëren, gebeurt

“Huisvesting, werk, kinderopvang en onderwijs zijn belangrijkste bekommernissen”

O

Agenda • • • • •

p de verkiezingsmeeting van Gauches Communes op 3 oktober kwam Esmeralda tussen om uit te leggen hoe de benadering van Gauches Communes bij haar ervaringen aansluit.

•

“Ik werk voor een alfabetiseringscampagne die opleidingen geeft aan volwassenen in de 19 Brusselse gemeenten. Tijdens een vorming begin dit jaar werd aan de deelnemers gevraagd wat ze voor hun gemeente willen na de verkiezingen.

“Er kwam een hele wensenlijst: een burgemeester die ook buiten verkiezingen aanspreekbaar is, propere straten, degelijke en betaalbare huisvesting, voldoende plaatsen in de kinderopvang en scholen, … De deelnemers kozen vervolgens de voorstellen die ze het belangrijkst vonden.

“Het resultaat daarvan kwam verbazend goed overeen met de centrale eisen van Gauches Communes: betaalbare huisvesting (“want zonder huisvesting heb je geen domicilie en kan je ook geen werk vinden”),

•

niet zomaar.”

In Sint-Gillis stelde het programma van PTB-PVDA voor om 100 sociale woningen te renoveren en een verplichting op te leggen om bij alle nieuwe immobiliënprojecten 30% sociale woningen te voorzien. De eis van 3.000 sociale wooneenheden en het voorstel om buiten het financiële keurslijf te treden, kwamen uit het programma van Gauches Commes. Het is een indicatie van onze impact op het politieke debat.

Mooi resultaat

We haalden 2,28%. Dat is een mooi resultaat dat beter is dan wat we in 2014 haalden (1,12%), zelfs indien we uiteraard liever onze eerste verkoze-

werk (“om huur te betalen en je gezin te onderhouden”), plaats in de kinderopvang (“zodat je kan werken”), voldoende plaatsen in scholen in de buurt. De belangrijkste kwestie is die van huisvesting. Zoals een vrouw opmerkte: ‘Als je in een klein appartement woont met drie of vier kinderen, hoe wil je dan dat ze kunnen studeren?’

“Bij het begin van de kiescampagne in Sint-Gillis ging het bij de gevestigde partijen amper over sociale huisvesting. Gauches Communes heeft hen verplicht om zich uit te spreken. We deden dit ook rond de kwesties van kinderopvang, scholen en gratis schoolmaaltijden.

“Na de verkiezingen blijven de prioriteiten van de mensen op mijn vorming dezelfde: sociale huisvesting, werk, kinderopvang, onderwijs.” nen hadden gehaald. We dalen lichtjes in vergelijking met 2012, toen de PTB nog niet zijn opmerkelijke doorbraak van 2014 had gemaakt. We zijn er ons van bewust dat de ruimte naast de PTB-PVDA beperkt is en waren liever samen opgekomen.

De uitspraken van Alain Maron tonen dat de gevestigde partijen niet bereid zijn om de budgettaire beperkingen te verwerpen, wat ook de sociale noden zijn. Als het van hen afhangt, zal het nog lang duren vooraleer iets aan onze noden wordt gedaan. Er zal actief verzet zijn. Daarin kan gerekend worden op Gauches Communes in Sint-Gillis, naast de vier nieuwe verkozenen van PTB-PVDA.

13

• •

• • •

Woe. 7 november. Namen. Meeting: 100 jaar na de wapenstilstand en de Duitse Revolutie Woe. 7 november. Brussel. Meeting: spreker ROSA Ierland over historische abortus-overwinning. ULB Lokaal H1308. 19u30 Do. 8 november. Staking en betoging van het personeel van gemeenten, OCMW’s en publieke ziekenhuizen in Brussel. 10u Sint-Katelijneplein Do. 8 november. Gent. Meeting: spreker ROSA Ierland over historische abortus-overwinning. Blandijn. 19u30 Vr. 9 november. Antwerpen. Meeting: spreker ROSA Ierland over historische abortus-overwinning. Stadscampus Rodestraat. 19u30 Woe. 21 november. Brussel. Meeting: 100 jaar Duitse Revolutie. 19u30 Pianofabriek, Fortstraat 35 Sint-Gillis Don. 22 november. Gent. Meeting: 100 jaar Duitse Revolutie Zondag 25 november. Brussel. Betoging tegen geweld op vrouwen.

13u30 Poelaertplein Woe. 28 november. Antwerpen. Meeting: 100 jaar Duitse Revolutie.

19u30 Multatuli Zaterdag 2 december. Brussel. ‘Claim the climate’ betoging Maandag 31 december. Brussel. Oudejaarsfeest Za-zo. 30-31 maart 2019: Socialisme 2019 in De Kriekelaar, Schaarbeek

1,9% voor LSP-Consequent Links in Keerbergen In vergelijking met de vorige gemeenteraadsverkiezingen waren in Keerbergen opnieuw twee andere linkse lijsten: SP.a en Groen, dat in heel Vlaanderen vooruit ging. Desondanks ging LSP-Consequent Links licht vooruit naar 1,9%. In 2006 hadden we 0,4%, in 2012 was dat 1,8%.

De afgelopen zes jaar verdeelden we 13 lokale nieuwsbrieven. Aangezien we geen louter electorale partij zijn, blijven we uiteraard campagnes voeren, aan protestacties deelnemen, syndicaal werk opvolgen en blijven we bouwen aan de lokale afdeling van LSP. Met het resultaat van 14 oktober blijven we ons bovendien op de electorale kaart van Keerbergen zetten.

Gent: geslaagde campagne Onze campagnes in Gent - onder meer rond openbaar vervoer, tegen seksisme of tegen racisme – zorgen ervoor dat de methode van actieve mobilisatie rond een offensief programma bredere ingang vindt. We hebben dit ook in de kiescampagne gebruikt om de doorbraak van de PVDA te versterken. LSP-kandidaten werden niet toegelaten door PVDA, maar als consequente linkse kracht vonden we het belangrijk om al het mogelijke te doen voor een zo goed mogelijk resultaat voor PVDA. Daarmee wordt het politiek landschap in de stad immers hertekend, wat belangrijk is voor al wie ingaat tegen het besparingsbeleid.

In de kiescampagne verdeelden we 20.000 exemplaren van ons lokaal pamflet ‘Nieuwe Vooruit’. Daarin werd opgeroepen om PVDA te stemmen en bij LSP aan te sluiten. We namen deel aan publieke activiteiten van PVDA, steeds met ons eigen materiaal en programma. Onze militanten trokken twee tot drie keer per week deur-aan-deur. We verkochten tientallen exemplaren van onze krant en overtuigden heel wat kiezers. De linkerzijde, links van de gevestigde partijen, staat sterker als samengewerkt wordt, met respect voor meningsverschillen en elkaars eigenheid.

Strijdfonds ‘Wiens brood men eet, diens woord men spreekt.’ Dat gezegde gaat ook op voor deze krant. De lezer zal wel begrijpen waarom wij geen rijke sponsors hebben of kapitalistische investeerders: wij schrijven en handelen vanuit het standpunt van de gewone werkenden in de strijd tegen het kapitalisme.

Om dit mogelijk te maken, hebben we financiële steun van gewone werkenden en jongeren nodig. Elk kwartaal (drie maanden) willen we 11.500 euro ophalen om onze campagnes te financieren. Hieronder de resultaten van het derde kwartaal (juli-september).

O en W Vlaanderen: 4.987 € Bxl-W.Brab: 1.881 € Henegouwen-Namen: 764 € Vl Brab-Limburg: 631 € Luik-Lux: 581 € Antwerpen: 320 € Nationaal: 1.619 €

158% 82% 69% 60% 53% 18% 154%

TOTAAL: 10.783 €

94%

Steun de strijd voor een socialistisch alternatief: stort op BE86 5230 8092 4650 van LSP met vermelding ‘steun’.

Contact / Abonnementen Meer info over de partij / Lid worden: Hovenierstraat 45, 1080 Molenbeek Tel: 02/345 61 81. E-mail:info@socialisme.be.

Redactie: redactie@socialisme.be. Ook lezersbrieven zijn welkom!

Abonnementen: * proefabo: 5 euro voor drie nummers, 10 euro voor zes nummers * gewoon abo: 20 euro voor twaalf nummers * steunabo: 30 of 50 euro voor twaalf nummers Of neem een doorlopende opdracht van minstens 2 euro Rekeningnummer voor abonnementen: BE31 5230 8092 5155 van Socialist Press

14

jongeren

de

Linkse Socialist

Nog 12 jaar om een onomkeerbare ecologische

De groene vrije markt bestaat niet. Zonder antikapitalistisch programma is d

H

chemiesector, financiële sector, speculatie op grondstoffen, veeteelt) die op eigen houtje ongeveer 24 miljoen ton CO2 per jaar in de atmosfeer pompen, is het onwaarschijnlijk dat je individuele keuzes de klimaatverandering zullen beïnvloeden. Aanpassing van individuele consumptie is de voorbije jaren massaal gepromoot als centrale aanpak. We moeten er de balans van opmaken: het is dringend tijd dat we van aanpak veranderen!

et kapitalisme beslaat slechts 1% van de menselijke geschiedenis. Nochtans zou het die korte maar verwoestende periode kunnen zijn die de planeet vernietigt. In die mate zelfs dat experten, die voorheen spraken over antropoceen om de verantwoordelijkheid van de “menselijke activiteit” in de opwarming van de aarde te definiëren, nu het kapitaloceen beschuldigen. Volgens hen is die semantische wijziging een strategische zet: we moeten nadenken over het einde van het kapitalisme, niet over het einde van de wereld.

door

Sébastien (Luik)

O p 7 ok tober publiceerde het Intergovernemental Panel for Climate Change (IPCC) een studie over de effecten van een mondiale temperatuurstijging van 1,5°C (in vergelijking met het pre-industriële tijdperk). Die studie werd aangevraagd ten tijde van de COP21 in 2015. Daar verbonden 197 staten er zich toe die grens te respecteren. Het verdict van de 86 belangrijkste auteurs die aan de studie deelnamen is klaar en duidelijk: een dergelijke opwarming zou dramatische gevolgen hebben voor de planeet. Daarenboven “draagt elke tiende van een graad extra opwarming een dodelijk risico in zich,” zegt Emilie Both, woordvoerster van Oxfam Frankrijk. Met de publicatie van deze bevindingen willen de auteurs de klimaatdoelstellingen voor de staten optrekken, in het licht van de COP24 in december.

Het Akkoord van Parijs, de eindverklaring van de COP21, moet gezien worden voor wat het is: een reeks ijdele wensen. Sinds de aanname van die tekst is de wereldwijde CO2 uitstoot trouwens onstuitbaar gestegen.

Regeringen hebben nog maar eens bewezen dat ze niet in staat zijn om in te gaan tegen de belangen van de pe-

troleumsector, de nucleaire lobby’s en de multinationals.

We controleren niet wat we niet bezitten!

Het kapitalisme is de hoofdoorzaak van klimaatverandering

Het systeem waarin we leven maakt het mogelijk dat 8 mensen evenveel bezitten als de armste 50% van de wereldbevolking. De logica van dit systeem zorgt ervoor dat de 1% rijksten in 2017 82% van de gecreëerde rijkdom naar zich toetrokken.

Die tendens tot accumulatie van rijkdom in handen van een kleine elite ten koste van de meerderheid van de bevolking, is geen foutje in het kapitalisme, maar maakt deel uit van zijn bestaansreden. De zoektocht naar die oneindige accumulatie van rijkdom komt echter in conflict met het beschermen van de wereld en haar eindige grondstoffen. In 2015 gaf een verslag van het IMF aan dat de subsidies voor fossiele brandstoffen 10 miljoen dollar per minuut (4740 miljard euro per jaar) bedroegen. Dat is 4,5% van het Bruto Mondiaal Product. De totale subsidies voor de fossiele energiesector zijn dus hoger dan de budgetten

Afbeelding door Naor van de Socialistische Strijdbeweging (onze zusterorganisatie in Israël/Palestina)

voor publieke gezondheidszorg van alle landen samen.

Nochtans wordt de ecologische kost van de ontginning van dat soort energie steeds groter. Nicholas Stern, econoom en klimaatspecialist aan de London School of Economics verduidelijkt dat er niet enkel “geen enkele rechtvaardiging is voor de enorme subsidies voor fossiele brandstoffen,” maar dat ze bovendien “de economie schaden en in het bijzonder in de armste landen.”

Het gevolg van de onophoudelijke zoektocht naar winsten zijn gezondheids- en milieurampen. Volgens de internationale NGO Carbon Disclosure Project is 70% van de uitstoot van broeikasgassen sinds 1988 veroorzaakt door slechts 100 bedrijven en de 25 grootste daarvan zijn goed voor 50% van de wereldwijde uitstoot.

Liberale ecologie individualiseert de oplossingen

De situatie is alarmerend en bijna niemand trekt dat nog in twijfel. Toch baseert het dominante discours zich nog steeds op “anders consumeren” en “druk uitoefenen” op de politieke klasse. Op geen enkel moment komt het kapitalistische systeem ter sprake.

Dat is geen toeval. De neoliberale logica dwingt ons om zaken vanuit een individueel perspectief te bekijken, vanuit onze portefeuille, niet via politieke macht.

Voor veel mensen lijkt dit nog steeds de meest toegankelijke oplossing.

Maar de meest toegankelijke oplossing is dus niet altijd de beste. Tenzij je een van de broers Koch bent en dus eigenaar van Koch-Industries (olie- en

Niet zozeer het individu is de oorzaak van de problemen, maar wel de sociale organisatie en de menselijke verhoudingen. Niet alle organisatievormen van economische productie hebben een gelijkaardige impact op het milieu.

Het kapitalisme is een systeem waarin de productie bijzonder chaotisch is.

Een democratisch geplande economie - waar de sleutelsectoren van de economie door de gemeenschap worden gecontroleerd en beheerd - zou de behoeften van alle mensen in rekening brengen, en dus ook rekening houden met de grondstoffen van de planeet.

De klimaatbeweging moet zich richten op degenen die in staat zijn om de controle over de maatschappij weg te nemen van de bedrijven. Dat zijn de werknemers. De vakbonden kunnen een cruciale rol spelen in de milieubeweging. Bijvoorbeeld door de eisen en strijdmethoden die zij hebben gebruikt om gezondheid en veiligheid op het werk te garanderen, uit te breiden naar de rest van de samenleving.

Het betrekken van de werknemers in

Na acties tegen Schild & Vrienden: strijd tegen racis

“

Jullie zijn mijn schild en mijn vrienden,” grapte Bart De Wever, richting enkele collega’s die hem van de tv-camera’s afschermden op de avond van de gemeenteraadsverkiezingen. Voor de voorzitter van N-VA is de zaak S&V geklasseerd en een bron van humor. De laatste weken is het in de mainstream media heel wat stiller geworden rond Schild & Vrienden; het resultaat van de verontwaardiging en de tegenreactie na de onthullende Pano-reportage. Van Langenhove’s aanzet tot privémilitie lijkt – voorlopig althans – gefnuikt. door

Fabian (Gent)

Der Untergang?

Ook de “lange mars op de instellingen” die S&V plande werd ondertussen, onder druk van de enorme verontwaardiging en mobilisaties, een halt toegeroepen. Na de verwijde-

ring van Van Langenhove uit de Raad van Bestuur van de UGent volgde de exit van de S&V’ers uit de Vlaamse Jeugdraad en een hele reeks geïdentificeerde S&V’ers vlogen van kieslijsten, vooral bij N-VA. Deze overwinningen zijn mede de verdienste van antifascis-

tische krachten die zijn blijven mobiliseren tegen extreemrechts en er zo voor gezorgd hebben dat die ideeën nooit konden genieten van een breder platform en dat ze nooit vertaald werden in structureel geweld op straat.

Provocatieve of brutale acties zoals die aan het Gravensteen of tegen vakbondspiketten hoeven we van hen misschien niet meteen opnieuw te verwachten. Ze kondigden voordien al nooit hun acties op voorhand aan uit angst voor grote tegenmobilisaties. De bereidheid voor zulke tegenmobilisaties is – zeker bij jongeren – enkel toegenomen. Bovenal zijn Van Langenhove en enkele anderen verbrand voor het leven en is Filip Dewinter voorlopig wellicht de enige

Grote betoging tegen Schild & Vrienden in Gent op 25 september. Foto: Liesbeth

die hem nog “een talentvolle jongen” durft te noemen die “het voordeel van de twijfel” verdient.

Of even hergroeperen?

Op hun Facebookpagina blijven S&V – of Dries Van Langenhove en enkele overgebleven getrouwen – hun onschuld uitschreeuwen en beschuldigingen lanceren tegen de zogenaamde ‘leugenpers’ waarin ze voordien zo gretig figureerden. De pagina heeft inmiddels een bereik van 28.000 volgers en behalve walging bij de meerderheid heeft de reportage wellicht ook inspiratie aan anderen gegeven.

Uit een rechtszaak in kortgeding vloeide ondertussen voort dat Van

Langenhove toch terug toegang krijgt tot de UGent, zij het slechts 8 uur per week en enkel tot de bibliotheek van de Rechtenfaculteit. Het is overigens nog afwachten waar de universitaire tuchtprocedure tegen hem en het gerechtelijk onderzoek tegen S&V toe zullen leiden.

Daar waar de aanwezigheid van S&V’ers de geloofwaardigheid van anderen aantastte, werden ze (soms snel) verwijderd, maar het functioneren ervan werd niet onmogelijk gemaakt. Hoewel ze er vandaag niet meer mee zullen uitpakken blijven heel wat S&V’ers aan de UGent actief als leden van KVHV, NSV en/of Jong N-VA. Ook zit S&V’er Louis Ampe nog steeds in de Sociale Raad (SoRa) van de UGent.

jongeren

www.socialisme.be november 2018

ramp te voorkomen

de klimaatbeweging tevergeefs de klimaatbeweging kan ook de basis leggen voor de uitbouw van democratische comités die op termijn het beheer van bedrijven kunnen overnemen.

Alle belangrijke sociale verworven-

heden zijn ingevoerd dankzij massamobilisatie en het stakingswapen.

Geen enkele vooruitgang in onze levensomstandigheden is verkregen door er vriendelijk om te vragen. Ze zijn

stuk voor stuk afgedwongen. We moeten ons organiseren en samen vechten op basis van een programma dat een socialistische omvorming van de maatschappij verdedigt.

Ook geschrokken door het nieuwe klimaatrapport?

Dit is wat je kan doen:

D door

1. Eet minder vlees 2. Neem de trein of bus in plaats van het vliegtuig of de auto 3. Gebruik een slimme thermostaat

Volgens Kshama Sawant, verkozene van Socialist Aternative in Seattle: 1. Strijd voor wereldwijde klimaatoplossingen door mee te bouwen aan massabewegingen die in staat zijn om het hoofd te bieden aan het politieke establishment dat in de zak zit van de fossiele brandstoffenindustrie.

2. Neem de gas- en olie-industrieën uit de privéhanden die de natuurlijke grondstoffen van onze planeet uitbuiten om gigantische winsten te boeken voor klein aantal mensen ten koste van de maatschappij en het milieu!

3. Vecht voor een grootschalig groen werkgelegenheidsprogramma waarmee de overgang weg van fossiele brandstoffen kan worden gemaakt, terwijl er tegelijkertijd degelijke banen worden gecreëerd.

sme verderzetten!

De actie onder de Stadshal, daags na de reportage, werd gevolgd door een grote betoging tegen S&V op 25 september. Daar waren een duizendtal deelnemers waaronder veel studenten maar ook personeelsleden van de UGent en heel wat scholieren. ACOD Ugent mobiliseerde actief naar de actie en slaagde erin ook vakbondsmilitanten uit andere sectoren mee te krijgen. De Actief Linkse Studenten (ALS) en campagne ROSA hadden de Gentse scholieren opgeroepen tot een Student Walkout om de actie te vervoe-

De extreemrechtse dreiging is niet geweken.

ALS en ROSA roepen daarom nu al op om de mobilisatiecomités tegen fascisme meteen weer samen te roepen voor wanneer de nood zich stelt om het verzet ertegen te organiseren. Ook naar de tegenbetoging tegen de jaarlijkse haatmars van NSV, die waarschijnlijk volgende maart in Leuven zal plaatsvinden, moeten we een zo groot mogelijke mobilisatie opzetten om hun vertrouwen verder in te dijken.

gen. Op een zestal middelbare scholen werd de oproep opgepikt en door nieuw opgerichte mobilisatiecomités verder verspreid.

Na die betoging riepen enkele studentenvertegenwoordigers op tot een nieuwe actie op 10 oktober aan de SoRa. De scholierencomités en gelijkaardige studentencomités aan twee universitaire faculteiten speelden opnieuw een rol in de mobilisatie naar de actie waar de studentenvertegenwoordigers een petitie overhandigden met iets meer dan 3600 handtekeningen ter uitsluiting van Louis Ampe uit de SoRa. De rector nam de handtekeningen in ontvangst maar wellicht zal er, zonder grote acties om de eisen kracht bij te zetten, weinig gevolg aan gegeven worden. Op juridische middelen en officiële instanties kunnen we niet rekenen om extreemrechts echt aan te pakken.

We moeten vooral klaar staan om te reageren als S&V of andere extreemrechtse groupuscules zich opnieuw proberen roeren. Toen ALS op zaterdag 22 september in Dendermonde een meeting organiseerde over strijd tegen extreemrechts probeerden enkele neonazi’s van N-SA deze te verhinderen. De extreemrechtse dreiging is niet geweken. ALS en ROSA roepen daarom nu al op om de mobilisatiecomités tegen fascisme meteen weer samen te roepen voor wanneer de nood zich stelt om het verzet ertegen te organiseren. Ook naar de tegenbetoging tegen de jaarlijkse haatmars van NSV, die waarschijnlijk volgende maart in Leuven zal plaatsvinden, moeten we een zo groot mogelijke mobilisatie opzetten om hun vertrouwen verder in te dijken.

Nood aan een socialistisch alternatief

Massamobilisatie alleen is niet genoeg. De zoektocht van werkenden en

Girl: populaire film kan begrip voor transgenders vergroten e film ‘Girl’ van regisseur Lukas Dhont is sinds oktober te zien in onze bioscoopzalen. Op de première tijdens het Gentse filmfestival werd de film met een staande ovatie onthaald. Eerder haalde de film op de wereldpremière in Cannes vier prijzen binnen, waaronder de Camera D’Or prijs voor beste debuut. Het verhaal gaat over Lara, een vijftienjarig meisje dat ballerina wil worden maar geboren is in een jongenslichaam.

Volgens CNN:

Massamobilisatie tegen fascisme

15

jongeren naar een alternatief op armoede, werkloosheid en een uitzichtloze toekomst is een open proces. De sterkte van extreemrechts hierin is de zwakte van de linkerzijde. De verkiezingsoverwinning van Guy ‘chocomousse’ D’Haeseleer’s Forza Ninove toont opnieuw aan dat de traditionele partijen geen antwoord hebben op opkomst van extreemrechts. Electorale steun voor extreemrechts zal niet verdwijnen door een deel van hun programma over te nemen en een rechts beleid te voeren. Integendeel: zij die dachten dat N-VA de beste remedie was tegen het Vlaams Belang en afgeleiden, zijn er na deze verkiezingen aan voor de moeite.

We moeten, in de mobilisatiecomités en erbuiten, de discussie aangaan over de rottigheid waar de extreemrechtse schimmel op kan groeien – de enorme tekorten in de samenleving. Fascisten putten vertrouwen uit het dominant wordende verdeel-en-heersdiscours van rechtse populisten. Die laatsten hebben op hun beurt nood aan die zondebokretoriek om de aandacht af te leiden van hun asociale beleid, dat de frustraties en sociale spanningen enkel verhoogt.

Wat er nodig is, is een links alternatief dat iets doet aan de sociale woestijn die het neoliberalisme heeft gecreëerd.

Enkel door de strijd tegen racisme te verbinden aan een strijd voor de gemeenschappelijke belangen van werkenden en jongeren kunnen we de voedingsbodem voor de extreemrechtse schimmel echt wegnemen. Strijden tegen racisme en haat doen we dus best door samen op te komen voor jobs, degelijk onderwijs, goede openbare diensten, … voor iedereen!

ALS en ROSA roepen daarom op om aan te sluiten bij het verzet en strijd op te bouwen tegen alle vormen van discriminatie en tegen het systeem dat er de voedingsbodem van vormt – het kapitalisme.

Mauro (Gent)

De film is zeker de moeite waard en kan hopelijk onder een breed publiek bijdragen tot meer begrip voor transpersonen. De film is niet activistisch bedoeld en is evenmin een documentaire. Niet alle obstakels waarop transpersonen botsen komen aan bod. Maar het verhaal van Lara wordt heel realistisch gebracht en laat de kijker meevoelen met het proces dat Lara en haar familie doormaken. De traagheid waarmee de lichamelijke transitie zich voltrekt, lijkt terug te komen in het eerder trage tempo van de film. Een traagheid die soms tragische gevolgen kan hebben voor transpersonen.

Ongeveer 40% van de transgender personen in Vlaanderen heeft het afgelopen jaar een zelfmoordpoging ondernomen. Dit is hallucinant veel. Er zijn heel wat mogelijke oorzaken: weinig steun vinden in de omgeving, het ervaren van transfobisch geweld, maatschappelijke uitsluiting, geen toegankelijke hulpverlening vinden, …. Momenteel hebben transpersonen recht op een aantal gratis gesprekken met de psychologen in het Genderteam, maar de wachttijd voor een eerste gesprek is langer dan één jaar. Wie vandaag belt, krijgt geen afspraak maar komt op een wachtlijst. Dit toont dat de transgenderconventie, een maatregel van minister De Block eerder dit jaar, duidelijk ontoereikend is. Zowel volwassenen als kinderen en jongeren kunnen geen aanspraak maken op gepaste en toegankelijke hulpverlening. Het wegwerken van deze wachtlijsten is essentieel om transpersonen degelijk te ondersteunen en de kans op zelfdoding te verminderen. De film Girl en de aandacht voor het transgender thema in de media kunnen we enkel toejuichen. Jammer genoeg kunnen mensen die hierdoor (vaak na lang twijfelen) de stap zetten naar hulpverlening niet voldoende snel geholpen worden.

De wachtlijsten voor transgender personen zijn het gevolg van een jarenlang gebrek aan investeringen in gezondheidszorg. Het aantal transpersonen dat hulp zoekt, is de laatste jaren exponentieel gestegen, zonder dat er voldoende middelen voorzien werden. Daarnaast is er heel weinig ondersteuning voor de omgeving van transgenders: partners, familie etc. Het Transgenderinfopunt is één van de enige organisaties waar de omgeving terecht kan, maar het krijgt onvoldoende subsidies om aan de grote vraag naar ondersteuning te beantwoorden.

De ‘keuze’ om zichzélf te zijn, betekent vandaag voor transpersonen eveneens het risico lopen in armoede te belanden. De besparingen op publieke diensten treffen transpersonen extra hard én versterken de verdeeldheid.

Transpersonen ervaren discriminatie op de huurdersmarkt en op de arbeidsmarkt. Investeringen in gezondheidszorg, betere uitkeringen en meer sociale woningen zijn essentieel om dit te voorkomen. De eisen die belangrijk zijn om tegemoet te komen aan de behoeften van transpersonen, zijn dezelfde sociale eisen waarrond de vakbonden werknemers kunnen verenigen, zowel cis als trans. Onze neoliberale samenleving kan onmogelijk een warme samenleving zijn voor transpersonen. Eengemaakte strijd is het beste middel tegen transfobie in de samenleving.

strijd



solidariteit



socialisme

maandblad van de L i n k s e S o c i a l i s t i s c h e Pa r t i j  nr 379  november 2018

€2

€5 steunprijs

25 november:

betoging tegen geweld op vrouwen

H

oe kunnen we geweld op vrouwen aanpakken? De benoeming van Kavanaugh als rechter in het Hooggerechtshof van de VS toont aan wat de uitdaging is voor de vrouwenbeweging. Wettelijke gelijkheid zal nooit volstaan. Zeker niet als de “bewakers” van die wetten zelf seksisten zijn.

#MeToo heeft het maatschappelijke klimaat diepgaand beïn- op vrouwen structureel aanpakt. vloed door het maatschappelijke karakter van seksisme bloot Massabewegingen zijn het sterkst wanneer ze een programte leggen. Het heeft seksisme bespreekbaar gemaakt en mil- ma hebben dat het establishment uitdaagt. De Belgische regejoenen vrouwen aangezet tot actie. Het is die dynamiek die het ring heeft de mond vol van vrouwenrechten, maar voert een protest tegen de benoeming van Kavanaugh besparingsbeleid dat in de eerste plaats op de been bracht. vrouwen treft. Een cruciale stap in Ook in België leidde de golf van protesten de strijd tegen geweld op vrouwen en aanklachten tot hernieuwde actie. Naast is volgens ROSA de strijd voor de de betogingen op 8 maart op initiatief van De Belgische regering economische onaf hankelijkheid ROSA, werd vorig jaar voor het eerst een van vrouwen. Enkel zo garandeer heeft de mond vol betoging tegen geweld op vrouwen georje de vrijheid van vrouwen om ganiseerd door het platform Mirabal. Ook van vrouwenrechten, aan het psychologische of fysiedit jaar lanceert Mirabal een betoging op maar voert een ke geweld van hun partner, baas 25 november, de internationale dag tegen of zelfs leerkracht te ontsnappen. besparingsbeleid dat geweld op vrouwen.

Die economische onafhankelijkheid is de De campagne ROSA onderschrijft de op- in de eerste plaats basis voor echte emancipatie. Die eis gaat roep en mobiliseert. We nodigen je uit om lijnrecht in tegen de huidige besparingslomee te lopen in onze delegatie en de dis- vrouwen treft. gica en tegen de belangen van het kapitacussie aan te gaan over de volgende stappen lisme. Stap daarom mee met ROSA in de voor de vrouwenbeweging. Betogen is een betoging op 25 november: voor strijdbaar cruciale stap om onze eisen collectief te laten weerklinken. en socialistisch feminisme!

Maar de uitdaging voor de vrouwenbeweging is nu om een programma te ontwikkelen dat seksisme en dus ook geweld • Lees meer op pagina 7

D

e kranten staan er vol van, journalisten en activisten maken films en schrijven boeken, de wetenschappelijke wereld publiceert een spervuur aan waarschuwingen en argumenten die ons een dramatische toekomst voorhouden. Wat ons overkomt, lijkt onwezenlijk.

We ervaren klimaatverandering van dichtbij. 2018 is het jaar met recordtemperaturen, ongeziene droogte en klimaatrampen. En er is unanimiteit: het wordt erger.

Waar minder unanimiteit over is: de oplossingen. De wereldleiders komen in december opnieuw samen voor een klimaattop. De COP24 vindt plaats in Katovice, Polen. Gezwollen taal en veel beloftes is wat we in het beste geval voorgeschoteld zullen krijgen. Aan de vooravond van die bijeenkomst organiseert de klimaatbeweging een betoging in Brussel. Het wordt de grootste sinds de betoging in Oostende in 2015, naar aanleiding van de COP21.

De Actief Linkse Studenten en de Linkse Socialistische Partij mobiliseren voor deze belangrijke betoging. Onze mobilisatie beperkt zich niet tot druk zetten op de wereldleiders. De wereldleiders verdedigen de belangen van de multinationals, niet die van ons.

Met onze mobilisatie willen we de discussie aangaan over het economische model dat onze planeet uitbuit en vernietigt. We willen een oriëntatie voorstellen voor de klimaatbeweging die zich richt op de productie eerder dan op de consumptie.

Het kapitalisme is de belangrijkste oorzaak van de klimaatproblemen én van het uitblijven van oplossingen. De chaotische vrije markt en winstmotieven zullen niet met duurzame oplossingen komen. Daarvoor is democratische controle over de natuurlijke rijkdommen nodig. Anders gezegd: socialistische planning in plaats van privaat winstbejag.

• Lees meer op pagina 14-15

betoging voor het klimaat

w w w. s o c i a l i s m e . b e